Blok 2 Ziekte en gezondheid

2.6 Verdiepingscollege WF

Rik Wehren
Opbouw van dit college

• Doel en positie van wetenschapsfilosofie in blok 2

• Wat houdt (wetenschaps)filosofie in?

• Oefenen met een voorbeeld

Doel en positie wetenschapsfilosofie
Reflecteert op aard en
Wetenschapsfilosofie positie wetenschap in
samenleving;
demarcatievraagstuk

Bestudeert deze praktijk

(Medische) sociologie,
Wetenschap vanuit verschillende
disciplines (bv: medisch
economie,
beleidswetenschap, etc.
onderzoek, RCT)

Empirie Zorgpraktijk (bv

medicijnontwikkeling)
Zorgpraktijk (bv
verpleeghuiszorg)
Zorgpraktijk (bv online
patientforum)
 Wat houdt (wetenschaps)filosofie in?
‘Definitie van vakgebied:

wetenschapsfilosofie probeert “een karakterisering van wetenschappen te geven, te

onderzoeken in hoeverre de bijzondere aanspraken van de
wetenschappen gerechtvaardigd zijn en inzicht te geven in de
plaats van de wetenschappen in cultuur en samenleving’
(de Vries p.10)
“
• Wetenschapsfilosofie: “denken over wetenschap”
• Wat is de aard van wetenschappelijke kennis?
• Waarin verschilt ze van andere vormen van kennis?
• Welke consequenties brengt dat met zich mee?
Honderich, Ted, blz. 666 in "The Oxford Companion to Philosophy," Oxford University Press 2005, aangehaald in Heylen, Jan,
"Over wetenschappelijk denken," Acco 2019, na vertaling door Sylvia Wenmackers.
Relevantie (sociaal)
Relevantie (medisch):
Wetenschapsfilosofie als ‘talige’ wetenschap

Het belang van goede vragen stellen

Oefenen met een voorbeeld:
longcovid
• Aantal personen met klachten neemt snel toe,
grote hoeveelheid aan klachten; vaak onduidelijk
wat nu precies de oorzaak is

• Vanuit medisch perspectief geredeneerd weinig bewijs over oorzaak en effectieve

behandeling ((vb: paramedische herstelzorg voorwaardelijk vergoed door ZIN)

• Patienten ervaren veel problemen en klachten, voelen zich vaak onbegrepen

• Wat zouden mogelijke vragen vanuit wetenschapsfilosofisch perspectief zijn?

 Wat zouden mogelijke vragen vanuit
wetenschapsfilosofisch perspectief zijn?
Voorbeeldvragen voor integratieproject

• Onder welke voorwaarden kunnen we spreken van geldige, wetenschappelijke kennis

rondom de aandoening?

• In hoeverre kan de ervaringskennis van patiënten vanuit wetenschapsfilosofisch

perspectief getypeerd worden als geldige kennis?

• Welke consequenties voor patiënten heeft het als ervaringskennis wel of niet als
geldige kennisvorm wordt getypeerd?
Andere belangrijke aandachtspunten analyse vanuit WF:

• Zorgvuldigheid in formulering van het centrale vraagstuk

• Kwaliteit van je redenering:

• Leren analyseren en argumenteren
• Belang van zorgvuldige en specifieke formulering

• Valkuilen bij de analyse:

• Zwart-wit denken (geen oog voor nuance)
• Vraagstuk te veel willen simplificeren (geen oog voor diepgang)
• Een eenduidig antwoord of oplossing willen formuleren (geen oog voor
tegenstelling/spanningen)
Afsluitende tips:

• Gebruik discussieforum om vragen te stellen

• Werkgroepen zijn behoorlijk uitdagend maar zorgen wel voor goede voorbereiding op
integratie-opdracht en tentamen: zorg dus voor goede voorbereiding

• Volgende verdiepingscollege: bespreken oude tentamenvraag: leren argumenteren

Vragen?