KINH TẾ QUỐC TẾ

Giảng viên Phạm Thị Thùy Trang

nhóm 6
LÝ THUYẾT VÀ CHÍNH SÁCH

THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

1 Thương mại quốc tế là gì ?

1.1 Thương mại quốc tế là sự trao đổi hàng hóa và dịch vụ

giữa các quốc gia thông qua mua bán, lấy tiền tệ làm môi
giới, tuân theo nguyên tắc trao đổi ngang giá nhằm đem lại
lợi ích giữa các bên
1.2 Các hoạt động của Thương
mại quốc tế:

+ Xuất nhập khẩu: các loại hàng hóa hữu

hình, vô hình.
+ Gia công thuê cho nước ngoài/ thuê
nước ngoài gia công.
+ Tái xuất khẩu và chuyển khẩu.
+ Xuất khẩu tại chỗ
Xuất nhập khẩu hữu hình và vô hình
● Xuất nhập khẩu hữu hình (hay còn gọi là xuất nhập khẩu hàng hóa) là quá trình
chuyển giao các sản phẩm hữu hình (như hàng hóa, thiết bị, máy móc) giữa các
quốc gia.
Ví dụ: một công ty sản xuất điện thoại ở Trung Quốc có thể xuất khẩu sản phẩm của
mình đến Mỹ để bán cho người tiêu dùng ở đó, hoặc một công ty sản xuất ô tô ở
Nhật Bản có thể nhập khẩu các linh kiện từ Hàn Quốc để lắp ráp xe tại Nhật Bản.

● Xuất nhập khẩu dịch vụ (hay còn gọi là xuất nhập khẩu vô hình) là quá trình trao
đổi các dịch vụ giữa các quốc gia. Những dịch vụ này thường không có mặt
trong các sản phẩm vật chất mà thay vào đó là các hoạt động trực tuyến, tài
chính, giáo dục, du lịch, và nhiều hơn thế nữa.
1.3 Chính sách thương mại quốc tế
Khái niệm: Chính sách Thương mại quốc tế là hệ thống các quan điểm, nguyên tắc, công cụ
và biện pháp nhằm tác động, điều chỉnh, kiểm soát các hoạt động Thương mại quốc tế góp
phần thực hiện những mục tiêu kinh tế vĩ mô của quốc gia.

Hai ràng buộc:

Phải thống nhất với chính sách kinh tế chung của quốc gia.
Phụ thuộc vào chính sách thương mại được áp dụng bởi các
nước khác
Đặc điểm:
Chính sách Thương mại quốc tế mang tính lịch sử rõ rệt.
Chính sách Thương mại quốc tế không tồn tại độc lập mà luôn
là một bộ phận trong hệ thống chính sách kinh tế của quốc gia
Chính sách Thương mại quốc tế có mối liên quan chặt chẽ với
các chính sách khác
Chính sách Thương mại quốc tế chịu sự tác động của rất nhiều
yếu tố về kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và quốc tế
Để thực hiện chính sách Thương mại quốc tế có nhiều công cụ
khác nhau
Có 2 loại chính sách thương mại quốc tế:
 - Chính sách thương mại quốc tế tự do: là Chính sách thương mại mà Nhà nước không can thiệp trực tiếp hoạt động
ngoại thương, mở cửa thị trường nội địa để cho hàng hoá, dịch vụ, vốn, sức lao động được tự do lưu thông giữa trong và
ngoài nước tạo điều kiện cho Thương mại quốc tế phát triển trên cơ sở quy luật tự do cạnh tranh.
 - Chính sách thương mại tự do: gồm các nội dung: về mặt hàng, về thị trường, về nguyên tắc điều chỉnh Thương mại quốc
tế.
Mở cửa thị trường nội địa trong chế độ tự do trao đổi:
-Các nguồn lực (tài sản và các yếu tố sản xuất) được sử dụng tối ưu.
-Giá sản phẩm, không kể chi phí vận chuyển, ngang bằng với chi phí cận biên của nó.
Có hai lý do làm cho chúng ta tin rằng tự do trao đổi cải thiện phân phối thu nhập thế giới hơn là làm tình trạng này tồi
-Giá của các yếu tố sản xuất chúng được sử dụng một cách tối ưu.
đi:
-Tự do trao đổi làm tăng sản lượng với cách thức phân phối như trước;
-Tự do trao đổi xoá bỏ các hàng rào thuế quan thường được các quốc gia giàu có dựng lên để bảo vệ quyền lợi của các
quốc gia này
Ngoài ra, chính sách tự do trao đổi cũng làm cho thị trường hàng hoá phong phú hơn, người tiêu dùng có nhiều điều
kiện thuận lợi để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng
 Nhược Điểm
-Khi thị trường hàng hoá phát triển tự
do dễ rơi vào tình trạng khủng
hoảng.
-Khi thị trường tự do lưu chuyển vốn
và các yếu tố sản xuất, tự do cạnh
tranh giữa trong và ngoài nước thì
các nhà sản xuất nhỏ, các ngành
công nghiệp non trẻ sẽ dễ rơi vào
tình trạng phá sản.
Chính sách bảo hộ thương mại là
trong đó Nhà nước sử dụng các biện
pháp bảo vệ thị trường nội địa trước
hàng hoá nhập khẩu đồng thời nâng
đỡ các nhà kinh doanh trong nước
có điều kiện mở rộng kinh doanh ra
thị trường nước ngoài.
Chính sách bảo hộ gồm các nội
dung: về mặt hàng, vv, nguyên tắc
điều chỉnh Thương mại quốc tế
Ưu Điểm Nhược Điểm
-Bảo vệ sản xuất trong nước, các nhà Nhược điểm:
- Nếu mức bảo hộ quá chặt chẽ
sản xuất nhỏ và các ngành công nghiệp
mới thì sẽ làm ngưng trệ các hoạt
- Giúp các nhà kinh doanh trong nước động Thương mại quốc tế, hạn
tăng cường khả năng cạnh tranh với các chế sức cạnh tranh do doanh
nhà kinh doanh nước ngoài và vươn ra nghiệp rơi vào tình trạng trì trệ
thị trường thế giới - Về bản chất thì chính sách
- Tạo nên nguồn tài chính công cộng thương mại bảo hộ không phù
- Điều tiết cán cân thanh toán quốc tế. hợp với xu hướng phát triển
Sử dụng ngoại tệ một cách hợp lý thông
của thế giới.
qua các chính sách tài chính.
- Khắc phục một phần tình trạng thất
nghiệp thông qua việc thực hiện chế độ
thuế quan bảo hộ. Lúc này sẽ tạo cơ hội
mở rộng sản xuất các hàng hóa đó trong
nước, tạongười lao động.
- Thực hiện phân phối lại thu nhập
1.4 Mối quan hệ giữa thương mại tự do và thương mại bảo hộ

Trong thực tế, hai xu hướng cơ bản này song song tồn tại và sử dụng
một cách kết hợp với nhau
Việc sử dụng kết hợp giữa hai chính này ở những mức độ khác nhau
tuỳ theo trình độ phát triển kinh tế và đặc điển cơ cấu kinh tế của mỗi
nước. Điều này được giải thích

- Trong thực tế, chưa khi nào có thương mại tự do

một cách tuyệt đối và cũng chưa khi nào có thương
mại bảo hộ hoàn toàn trừ khi có chiến tranh hoặc
cấm vận.

- Về mặt logic thì tự do hoá thương mại là một quá

trình đi từ thấp đến cao, từ cục bộ đến toàn thể, thậm
chí có trường hợp nó có ý nghĩa trước hết như một xu
hướng. Thương mại tự do và thương mại bảo hộ là
hai mặt nương tựa nhau, chúng làm tiền đề cho nhau
và kết hợp với nhau.
1.5 Phân tích các loại công cụ của bảo hộ mậu dịch- - -- Các công cụ chủ yếu của chính sách bảo hộ
mậu dịch, đó là thuế quan và phi thuế quan.

1/Thuế quan
-Khái niệm:thuế quan là những khoản tiền tệ mà người
chủ hàng hóa xuất khẩu,nhập khẩu hoặc quá cảnh phải
nộp cho hải quan là cơ quan đại diện cho nước sở tại.
-Phân loại:
Thuế quan xuất khẩu là thuế đánh vào hàng hóa xuất
khẩu-> Ít được .sử dụng.
- Thuế quan nhập khẩu là một loại thuế đánh vào mỗi
đơn vị hàng nhập khẩu (người mua trong nước phải trả
cho những hàng hóa nhập khẩu một khoản lớn hơn mức
mà người xuất khẩu ngoại quốc nhận được) -> Được sử
dụng rộng rãi ở tất cả các quốc gia
- Thuế quan quá cảnh được áp dụng đối với các quốc
gia có điều kiện, vị trí đặc biệt thực hiện nghiệp vụ trung
chuyển hàng hóa (Tạm nhập, tái xuất và chuyển khẩu)
Tác động của thuế quan Thuế quan tác động trực tiếp đến giá cả hàng hóa ngoại thương, qua đó tác động đến
cung – cầu hàng hóa đó trên thị trường nội địa.

-Các loại thuế quan đặc thù

+Thuế theo hạn ngạch:
+Thuế đối kháng hay còn gọi là thuế chống trợ cấp xuất khẩu:
+Thuế chống bán phá giá:
+Thuế thời vụ
+Thuế bổ sung:
+Thuế leo thang

Các hình thức thuế quan (Ví dụ thuế quan nhập khẩu)
- Thuế quan tính theo một đơn vị vật chất của hàng hóa:
P1 = Po + Ts (*)
- Thuế quan tính theo giá trị hàng hóa:
P1 = Po ( 1 + t) (**)
- Thuế quan hỗn hợp: Vừa tính theo tỷ lệ phần trăm so với giá trị hàng hóa vừa cộng với mức thuế tính trên đơn
vị hàng hóa
2/Phi thuế quan
Hiện nay, xu hướng của các quốc gia là chuyển từ hình thức thuế quan sang hình thức phi thuế quan
mang tính mềm dẻo hơn.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) định nghĩa: “Các hàng rào phi thuế quan là những
biện pháp biên giới nằm ngoài phạm vi thuế quan có thể được các quốc gia sử dụng, thông thường dựa
trên cơ sở lựa chọn, nhằm hạn chế nhập khẩu”.

- Các hàng rào phi thuế quan rất phong phú về hình thức, tuy nhiên chúng được chia thành 3 nhóm
chính:
- Nhóm các biện pháp giới hạn về số lượng như hạn ngạch, hạn chế xuất khẩu tự nguyện, quy định
hàm lượng nội địa của sản phẩm, cartel quốc tế…

- Nhóm các biện pháp quản lý giá như bán phá giá, trợ cấp xuất khẩu, giá nhập khẩu tối thiểu, giá
nhập khẩu tối đa, giá xuất khẩu tối thiểu, giá hành chính…

- Nhóm các biện pháp về hàng rào kỹ thuật như chất lượng, an toàn, kích thước…
-Các công cụ cụ của phi thuế quan gồm:

+Hạn ngạch:
Hạn ngạch xuất khẩu: ít được sử dụng
Hạn ngạch nhập khẩu: được sử dụng phổ biến

+Hạn chế xuất khẩu tự nguyện

+Trợ cấp xuất khẩu :

+Những quy định về tiêu chuân kỹ thuật:

-Các công cụ phi thuế quan khác

-Phả giá
-Kiểm soát ngoại hối
- Quy định về tỷ lệ nội địa hóa
-Hạn chế thương mại dịch vụ
- Giấy phép nhập khẩu
-Các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mạ
 Thanks!

CREDITS: This presentation template was created by Slidesgo, and includes

icons by Flaticon, and infographics & images by Freepik

Please keep this slide for attribution