Srpski narod u ratovima protiv

Turske

Tursko irenje u 16.veku

Osmansko carstvo je doivelo vrhunac u
16.veku, u vreme vladavine sultana Selima I i
Sulejmana I Zakonodavca (Velianstvenog)
Poetkom 16.veka, za vreme vladavine Selima I
osvojeni su Sirija i Egipat, u sastavu carstva
nali su se verski centri islama Meka i Medina,
pa je sultan preuzeo i titulu kalife, poglavara
muslimana.

 Sulejman Velianstveni je irenje carstva usmerio prema

srednjoj Evropi
1521.god. osvojio je od Madjara Beograd i abac, a
1522.god. od jovanovaca je osvojio ostrvo Rodos
1526.god. naneo je teak poraz Madjarima u bici na
Mohau, u kojoj je poginuo poslednji madjarski kralj
Lajo II
Jedan deo madjarskog plemstva je za kralja prihvatio
austrijskog cara Ferdinanda, dok je drugi deo plemstva
za kralja priznao madjarskog velikaa Jovana Zapolju,
zbog ega je dolo do gradjanskog rata
Sulejman je iskoristio ovaj sukob i 1541.god. osvojio je
Budim i velike delove Ugarske

 Na toj teritoriji obrazovan je Budimski

paaluk (ejalet)
1529.god. on je prvi put pokuao da osvoji
Be, ali bez uspeha
1552.god. osvojio je Banat, gde je
formiran Temivarski paaluk

 Sulejman
Velianstveni
Turci ga zovu
Zakonodavac zbog
reformi carstva
Vladao je 1520-1566

 Za vreme njegovog naslednika Selima II,

osvojeni su Kipar i Tunis, on je bio poznat
kao nesposoban vladar, ali je osmanska
mo ostala neumanjena zaslugom velikog
vezira Mehmed pae Sokolovia
1571.god. osmanska flota doivela je
teak poraz od pansko-venecijanske flote
u bici kod Lepanta

Hriansko-turski ratovi u 17.veku

Od 1593-1606.god. vodjen je austrijskoturski rat, poznat kao Dugi rat, koji je
zavren na principu status quo (bez
promena)
U Banatu je 1594.god. izbio je veliki
ustanak protiv Osmanlija, ali je ustanak
bio brzo i surovo uguen
Kao znak odmazde, Sinan paa je spalio
moti Sv.Save na Vraaru

 Srbi su uzeli masovno uee u ratu koji je

Venecija vodila protiv Turske, to je tzv.Kandijski
rat (1645-1669)
Rat je izbio zbog namere Turaka da zauzmu
ostrvo Krit (Kandiju)
Ratne operacije vodjene su i u Dalmaciji, u
kojima su uestvovali odredi hajduka i uskoka
Uskoke odrede predvodili su: Vuk Mandui,
Petar i Ilija Smiljani, Stojan Jankovi), kao i
hajduki odredi Baja Pivljanina

Beki rat (1683-1699)

Turci su 1683.god. sproveli drugu i
poslednju opsadu Bea
Be je bio ozbiljno ugroen, ali je situaciju
promenila intervencija poljskog kralja Jana
Sobjeskog
Turci su pod Beom doiveli veliki poraz,
nakon kojeg poinje njihovo postepeno
potiskivanje iz Evrope

Opsada Bea

 Austrija, Venecija, Poljska i Rusija su formirale

savez protiv Osmanlija, Svetu ligu
Saveznici su protiv Turske vodili Beki rat (16831699)
Turska vojska je potisnuta iz Ugarske, Austrijanci
su 1688.god. osvojili Beograd, nakon ega je
austrijska vojska krenula prema jugu
Pomo austrijskoj vojsci pruilo je oko 20.000
srpskih ustanika, punu podrku pruio je
patrijarh Arsenije III arnojevi

 U Makedoniji je 1689.god. izbio veliki ustanak pod

vodjstvom Karpoa
Preokret u ratu je usledio kada je Luj XIV objavio rat
Austriji, zbog ega je dolo do povlaenja dela austrijske
vojske
To su iskoristili Turci i preli u kontraofanzivu, Karpoev
ustanak je uguen
Poetkom 1690.god. kod Kaanika Turci su porazili
austrijsku vojsku, nakon ega je austrijska vojska poela
da se povlai prema Savi i Dunavu, a sa njom i srpsko
stanovnitvo u strahu od odmazde pod vodjstvom
Arsenija III arnojevia

 Posle pada Nia, ujesen 1690.god., poelo je

prebacivanje izbeglica severno od Save i
Dunava, taj dogadjaj poznat je kao I velika
seoba Srba
U nastavku rata, Turci su ponovo osvojili
Beograd i prodrli na teritoriju Ugarske, ali su
pretrpeli poraze u bitkama kod Slankamena
1691.god. i Sente 1697.god, zaslugom
austrijskog komandanta Eugena Savojskog

 Eugen Savojski
(1663-1736)

 Mir je sklopljen u Sremskim Karlovcima

1699.god.
Sultan je Habsburzima morao da prepusti
Ugarsku, Hrvatsku, Slavoniju, Srem, dok
je Banat i dalje ostao pod turskom vlau
Venecija je proirila posede u Dalmaciji i
dobila je Moreju (Peloponez)

Potpisivanje Karlovakog mira

Austrijski ratovi sa Turskom u

18.veku
Osmansko carstvo je 1714.god. objavilo rat Veneciji, da
bi povratilo Moreju (Peloponez)
Austrija i Rusija su 1716.god. objavili rat Turskoj kao
saveznici Venecije
Venecija i Rusija su poraeni u ratu, ali je Austrija nakon
pobede Eugena Savojskog kod Petrovaradina 1717.god.
i osvajanja Beograda iste godine
Turci su bili prinudjeni na sklapanje Poarevakog mira
1718.god., kojim je Austrija dobila Banat i Severnu
Srbiju, koje su bile organizovane u posebnu krunsku
oblast Kraljevina Srbija

Poarevaki mir

 Novi austrijsko-turski rat izbio je 1737.god.

U rat se aktivno ukljuilo i srpsko stanovnitvo,
predvodjeno patrijarhom Arsenijem IV Jovanoviem
akabentom
Medjutim, austrijska vojska poraena je u bici kod
Grocke 1738.god.
Beogradskim mirom 1739.god. Severna Srbija je ponovo
vraena Osmanlijama, a granica izmedju Austrije i
Turske ustalila se na Savi i Dunavu
Strahujui od turske odmazde, patrijarh Arsenije IV, sa
delom stanovnitva povukao se u Ugarsku, to je II velika
seoba Srba