Năng lượng là gì?

Năng lượng được tích trữ trong tế bào

ở những dạng nào ?
Trình bày cấu trúc hóa học và chức năng của ATP?
Sự chuyển hóa vật chất gồm những quá trình nào?
GV : TRẦN THỊ THẢO UYÊN
TRƯỜNG THPT CỦ CHI
 Mẹ ơi ! Làm cách nào
hầm xương mau mềm ạ?
 Tại sao cơ thể người có thể
tiêu hóa được tinh bột nhưng lại
không tiêu hóa được xenlulôzơ ?
BÀI 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. Enzim
1/ Enzim là gì?
Chất xúc tác
Ví duï
sinh học có gì
1: SÁT 2 THÍ NGHIỆM SAU đặc biệt?
QUAN

• I.Enzim
(Chất xúc tác
hóa học)

– 1. Khaù
i nieä
(Chất xúc tác
sinh học)
m: duø
ng
HCL
 BÀI 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. Enzim
1/ Enzim là gì?
VD 2:
Fe
H2O2 H2O + O2 (mất 300 năm)
Enzim là gì ?
catalaza
H2O2 H2O + O2 (mất 1 giây)

Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong
các tế bào sống. Enzim chỉ làm tăng tốc độ của phản
ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.
 BÀI 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. Enzim
1/ Enzim là gì?
2/ Cấu trúc

 Enzim (E) có thể có thành phần chỉ Cơ chất

là prôtêin hoặc prôtêin kết hợp với S

các chất khác không phải là prôtêin. Trung tâm

hoạt động
 Trong phân tử enzim có vùng cấu
trúc không gian đặc biệt chuyên liên
(E)
kết với cơ chất được gọi là Trung
tâm hoạt động.

Cơ chất (S): Chất chịu tác động của CẤU TRÚC ENZIM

enzim.
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1/ Enzim là gì?

2/ Cấu trúc

Cơ chất

S1 S2 EnzimA Enzim B

Enzim A và B có thể liên kết với

S3 S4 cơ chất nào? Vì sao?
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. Enzim
1/ Enzim là gì?

2/ Cấu trúc S3
S1 S2 S4

Phức hợp
E-S

EnzimA
Enzim B
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:

Trung tâm hoạt

S2 S4
động của enzim có
cấu tạo như thế
nào? Có chức
năng gì?
Phức hợp
E-S
Cấu hình không gian của trung tâm
hoạt động của enzim tương thích S1
với cấu hình không gian của cơ
chất, nhờ vậy cơ chất liên kết tạm S3
thời với enzim và bị biến đổi tạo EnzimA
thành sản phẩm. Enzim B
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3/ Cơ chế tác động Enzim hoạt
động
 E + S  phức hợp (E-S) nhưSản
thế phẩm (P) + E
nào?

Cơ chất (S) Sản phẩm (P)

Phức hợp E - S

Saccaraza Enzim (E)

Sơ đồ mô tả cơ chế tác động của enzim
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
S1 S1 + S2
3. Cơ chế tác động Phân
-Thoạt đầu, enzim liên
+ giải
Enzim
kết với cơ chất tại trung Enzim
tâm hoạt động tạo nên
phức hợp enzim – cơ
chất. S1 S2
- Sau đó, enzim tương
tác với cơ chất để tạo ra S1 Enzim
sản phẩm. Enzim
- Liên kết enzim – cơ
Tổng
chất mang tính đặc thù.
Mỗi enzim thường chỉ P1 P2
hợp P
xúc tác cho 1 phản ứng. + +
Enzim Enzim
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế tác động
4/ Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

- Hoạt tính của enzim được xác định bằng lượng sản phẩm
được tạo thành từ một lượng cơ chất trên 1 đơn vị thời gian.
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế tác động
4/ Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

VI KHUẨN SUỐI
Ở NGƯỜI NƯỚC NÓNG
Hoạt tính của enzim

10 20 30 40 50 60 70 80 90 to

Ảnh hưởng của nhiệt độ

TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế tác động
4/ Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

Pepsin (dạ dày) Trypsin (tụy )

Hoạt tính của enzim

1 2 3 4 5 6 7 8 9 pH

Ảnh hưởng của độ pH

 TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế tác động
4/ Các yếu tố ảnh Cơ chất Cơ chất
hưởng đến hoạt tính
của enzim

Enzim
Enzim
A

Chất ức chế

Enzim liên kết với Enzim không liên kết

1 2
cơ chất bình thường được với cơ chất
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế tác động
4/ Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

- Hoạt tính của enzim được xác định bằng lượng sản phẩm được
tạo thành từ một lượng cơ chất trên 1 đơn vị thời gian.

- Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt tính của enzim :

• Nhiệt độ.
• Độ pH.
• Nồng độ cơ chất.
• Chất ức chế hoặc chất hoạt hóa enzim.
• Nồng độ enzim.
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

Fe
H2O2 H2O + O2 (mất 300 năm)

catalaza
H2O2 H2O + O2 (mất 1 giây)

Enzim có vai trò gì

trong quá trình
chuyển hoá vật chất?

- Tăng nhanh tốc độ phản ứng.

TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

Ức chế ngược

Enzim a Enzim b Enzim c Enzim d

A B C D P

Sơ đồ minh họa quá trình chuyển hóa bằng ức chế ngược

TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

A B C E F

H D G
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào thì
nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT

- Tăng nhanh tốc độ phản ứng.

- Tế bào có thể tự điều chỉnh quá trình chuyển hóa vật
chất để thích ứng với môi trường bằng cách điều
chỉnh hoạt tính của enzim bắng các chất ức chế hoặc
hoạt hóa enzim .
- Ức chế ngược là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm
của con đường chuyển hóa quây lại tác động như một
chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng
ở đầu của con đường chuyển hóa.
 Một số bệnh do rối loạn chuyển hóa

Goutt là một bệnh tăng Bệnh phêninkêto niệu

(PKU): thiếu enzim chuyển
acid uric huyết thanh, biểu
hóa phenylalanin dẫn đến
hiện đau khớp cấp.
dư thừa trong máu gây tổn
hại não
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP

- Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc kháng
sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ nếu
không thử thuốc trước?
(vì những người này không có hoặc không đủ lượng
enzim phân giải thuốc)
- Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu ăn
sẽ bị dị ứng?
(cơ thể người đó không có enzim phân giải prôtêin của
cua, ghẹ nên không tiêu hoá được)
 CỦNG CỐ
Tìm chữ cái (a, b, c..) ở cột B phù hợp số (1, 2, 3…) ở
cột A và ghi kết quả ở cột C.
A B C
1. Thành phần cấu tạo chính của a. Tính chuyên hóa 1….. d
enzim.
2. Chất chịu tác động của enzim. b. Nhiệt độ 2…. f
3. Bào quan chứa nhiều enzim hô c. Enzim 3…. e
hấp.
4. Một trong những nhân tố ảnh d. Prôtêin 4…. b
hưởng đến hoạt tính enzim.
5. Chất xúc tác sinh học hiệu quả e. Ti thể 5…. c
cao.
6. Mỗi enzim chỉ tác dụng với 1 cơ f. Cơ chất 6…. a
chất.
 CỦNG CỐ

Điều nào dưới đây không đúng với enzim

a. Có bản chất hóa học là protein
b.Có khả năng xúc tác rất đặc thù
c. Mỗi phân tử enzim có thể sử dụng nhiều lần
d.Chỉ có thể hoạt động được trong tế bào sống
 CỦNG CỐ

Giai đoạn đầu tiên trong cơ chế tác dụng của

enzim lên các phản ứng là:
a. Tạo các sản phẩm trung gian
b.Tạo phức hợp enzim-cơ chất
c. Tạo ngay ra sản phẩm cuối cùng
d.Giải phóng enzim ra khỏi cơ chất
TIẾT 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT

HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ

- Đọc phần “em có biết” phần cuối bài học.
Tại sao ăn thịt bò khô với gỏi đu đủ thì lại dễ tiêu hóa hơn
khi ăn thịt bò riêng?
- Tại sao trong công nghệ chế biến bột giặt người ta thường
cho thêm nhiều loại enzim?
* Chuẩn bị thực hành “Một số thí nghiệm về enzim”.
Học sinh chuẩn bị:

- Đọc bài hướng dẫn thực hành 15 SGK

- Chuẩn bị mẫu vật: (theo từng nhóm) 1 củ khoai tây

sống, 1 củ khoai tây đã luộc chín.
Nên Xin chân thành cảm ơn No
thầy cơm
nên ấm
Chào tạm biệt!
thợ áo

nhờ bởi
chăm Hẹn gặp lại chăm
học làm