Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 12.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    409 views668 pages
    Patrologiae cursus completus : Series latina (1800) Author: Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875 Volume: 12 Publisher: [S.l. : s.n.] Language: Latin Call number: ALV 0047 Digitizing sponsor: University of Toronto Book contributor: PIMS - University of Toronto Collection: pimslibrary; toronto

    Original Title

    Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 12.

    Copyright

    © Attribution Non-Commercial (BY-NC)

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Patrologiae cursus completus : Series latina (1800) Author: Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875 Volume: 12 Publisher: [S.l. : s.n.] Language: Latin Call number: ALV 0047 Digitizing sponsor: University of Toronto Book contributor: PIMS - University of Toronto Collection: pimslibrary; toronto

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    409 views668 pages

    Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 12.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Patrologiae cursus completus : Series latina (1800) Author: Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875 Volume: 12 Publisher: [S.l. : s.n.] Language: Latin Call number: ALV 0047 Digitizing sponsor: University of Toronto Book contributor: PIMS - University of Toronto Collection: pimslibrary; toronto

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 668

    '

    fflB&

    ii msMi
    mm
    ftWf$<
    mmi

    hSb

    ':)<;«.•

    LWilili
    »'':.''"
    " ' •'",' :; '-'
    ;

    mmsm

    mmmmm
    mm
    asro

    KU
    Digitized by the Internet Archive
    in 2011 with funding from
    University of Toronto

    http://www.archive.org/details/patrologiaecur12mign
    PATROLOGIiE
    CURSUS COMPUETUS
    SIVE

    BIBLIOTHECA UNIVERSALIS , INTEGRA , UNIFORMIS , COMMODA , OECONOMICA,

    OMNIUM SS, PATRIM, DOGTORUH SCRIPTORUMQUE


    ECCLESIASTICORUM
    QUI AB MVO APOSTOLICO AD USQUE INNOCENTII III TEMPORA
    FLORUERUIVT
    RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QXJM
    EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLIC^ TRADITIONIS PER DUODECIM
    PRIORA ECCLESLE SjECULA,
    JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBCS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM
    DILIGENTER CASTIGATA J

    DISSERTATIONIBUS, COMMENTARUS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTIXENTER II.LCSTRATA ;

    OMNIBDS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QU.E TRIBUS NOVISSIMIS S.ECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
    DETECTIS, AUCTA ;

    INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGCLOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
    SUBSEQUENTIBUS, DONATA ;

    CAPITULIS INTRA irSCM TEXTDN BITE DISPOSITIS, NECNON ET TITUI.IS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM
    DISTINGUENTIRUS SUUJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA ;

    OPERIBUS CUM DURIIS TUM APOCRVPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
    ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA J

    DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA ALTERO SCILICET RERU.M, QUO CONSULTO


    : QUIDQUID ,

    ONOSQDISQDE PATRUM IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNO INTUITU CON3PICIATUR ALTERO ;

    SCRIPTUR/E SACR^E, ex quo lectori comperire sit obvium quinam patres et in


    QUIBUS OPERI M SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTUR.E
    TEXTUS COMMENTATI SINT.

    EDITIO ACCURATISSIMA, C.ETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, Sl PERPENDANTUR CHARACTERDH NITIDITAS


    : .

    CHARTiE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PURFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECISORIM TLM VARIETAS
    TUM NUMERUS, FORMA VOLUUINDH PERQUAM COMMODA SIBIQOB 1N TOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER
    SIMILIS, PRETll EXIGUITAS, PR.-ESERTIMQl E ISTA COLLECTIO, U.NA, METHODICA ET CHROXOLOGICA,
    SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HAf.TENUS BIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM
    AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA , EX OPKRIRUS AD OMNES iETATES, LOCOS, LINGUAS
    FORMASQUE PERTINENTIBUS, C0ADUNATOIU Nt.

    SERIES PRIMA,
    IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESDE LATIN.l.
    A TERTULLIANO AD GREGORIUM MAGNUM.
    ACCURANTE J.-P. MIGNE, <Xuv*uum GLMnylctovum 1N SINGULOS SCIENTIjE
    ECCLESIASTIC/E RAMOS EDITORE.

    PATROLOGLE TOMUS XII.


    S. EUSEBII VERCELLENSIS, FIRMICI MATERNI, S. PHILASTRII.
    tomus rjjucrs.

    PARISllS, VENIT APUD EDITOREM,


    7iV VIA DICTA D'AMIIOISE, PRES I.A RARRIERE D'F.NFF.R.
    ou PETIT-MONTROUGE.

    1845.
    I

    1 13

    BO
    SANCTI

    EUSEBII
    EPISCOPI VERCELLENSIS
    OPERA OMNIA,
    NUNC PRIMUM CURA QUA PAR ERAT REDACTA.
    EDITIOXEM ACSPICATUR MAXIMEQUE COMMEXDAT

    EUSEBII EVANGELICM
    CUM VARHS VERSIONIS ITAL.E CODICIBUS COLLATUM
    SITE

    EVANGELIARIUM QUADRUPLEX LATLNyE VERSIONIS ANTIQU^E,


    JCXTA MEMORATISSIMAS BLANCHINI VER0NENSI5 LDCDBRATIONES RECOGNITIM ET EXPRESSUM

    CUI,

    POST RELIQUA SANCTI EUSERII OPUSCULA,


    ACCEDDNT

    FIRMICI BIATERNI

    SAACTI PHILASTRII
    OPERA OMNIA,
    AD EXQUISITAS F. MUNTERIS ET P. GALEARDI
    EDITIONF.S CASTIGATA F.T EMENDATA.

    -<¥.mt>-

    TOMUS UMCUS.
    <* 99»

    PARISIIS, EXCUDEBAT VRAYET,


    iJV VIA DICTA D'AMBOISE, PRES I.A BARRIERE DLNFER,
    OU PKTIT-MOMTROUCK.

    1845.
    ELENCHUS
    OPERUM QVM IIV HOC VOLU31INE CONTINENTUR.

    S. EUSERIUS VERCELLENSIS.

    Evangeliuro S. Eusebii co'- 9


    Ej.isdem Epistnlfp 9+7

    FIRMICUS MATERNUS.

    Liber de Errore profanarum religionum 971

    S. PHILASTRIUS.

    Liber de Hreresibus, cum prsecedcntibus prolegomenis 1049

    ERRATA.—Col. 83, lin. 1" (nsoemlendo) : ia; leg. T o,— Col. 123, 129, 133, 137, in titulo superiori . ad episeojmm Cur-
    censem; leg. ad Muselliwn.— Col.981, lin. 5 (ascendend.o) :pmmium; leg. proiemiwn.—Col. 1004, lin. 28 (ascendendoj
    AvaXtauvrat leg. avoAloTtomet'..— 0)1. IOI3,lill. pi.lllllt. <t",\v.v,,; ,e «vttro-pj; Myovti;, lcg.
    ; : Tt -o y«P My.oniv T Je*i ». W"i, : (> aoiftft t:
    xvio-nrfc ti,t4 i?
    Uxoiuv vioo^ i)|«i;, > ",. v,Tt;.
    v —
    Col. 1020, li i. 3 (ascendendo) i vt=o; ; leg. v(=o ; Col. 1030, lin. 8 (ascend a o .
    —
    ...
    ;
    leg. ol. —
    Col. 1033, lin. 7 (ascendendo) i-, i,,i; leg. : 'u^ —
    Col. 1054, lin. ult. I ioV; 'eg. 4*1». Col. 1033, lin. 18 —
    (ascendendo) g. aWvo 5 .
    f
    —
    Ibid., lin. 17 (ascendendo] : tn passiuue ; leg. in Passione. Iliid., lin. 17-13 : r.-i —
    l«6M'jv -'' «Sou t»; Igg, fim i^;,.,,s CL ;
    Of.f..:., .. .,/, 4.5,,...., <k„ fil .... ttj.— [bid., lin '
    i-12 ir,u.t f0 v vafea;.... otS^oO; u», . :

    11
    > i; i,,.,;.— ilol. 1038, lin. -0 (ascen leiuln)
    o'.i,,?ov;.... « P a« u » t<w,; leg. oW»v Tofjoo».— IbiJ., lin.
    :

    lml1 :i r"" !'- Cu


    I"' '
    • ' ' 1039, lin. 22-21 (ascendendo) :i,.,\.. -.;... **... ;-.;-,.... »«•««>.; leg. «»*... t. ; ... t,...
    ,.«0,««.— Col. 1054, lin. 9 (ascendendg) lloclionus;' lea. Bociimlus.— Col. 1210,' lin. l
    :
    reprcemtationem
    '
    ; leg. ;

    •iMlionem.

    MIGNE. succorsaliste, a Montrougp, de Vrayei de Surcy.


    imprimeur a Paris.
    3*

    PR0LEG03IENA"
    b

    AD EMGEUUM ECSEBII VERCEILENSIS .

    »»Mga£«9BI&>-lC3i«-t«

    EPISTOLA DEDICATORIA
    AD JOANNEM V, LUSITANIjE REGEM.
    Sistunt se libi, Joanncs magne, quatuor sacrosancta Jesu \ pauperlalis tenax. Pace rcddila sub Constanlino, auclisque
    Cliristi Evangelia tolidem lalerctdis disiributa ad normam divitiis maqni imperaloris exemplo, qui codices sacros a
    ,

    mirificorum Origenis Adumanlii Telraplorum. Regium peritissimis librariis describi, omarique jitssit (ul apud i,u-

    soliinn per epistolam adilurus, riuli scribendi genere non scbium in cjus Vila memoriw proditum csl), alii Clirisliani

    tcrrcor ; quoniam, sietU qui apud te pro dignilate audent regcs, ct principcs stimpluosis exemi>luribus , piwsertim
    diccrc, mntjiiituilinem luain ignoranl ; ita qui quoqno modo Evangeliorum rcgiariun btisilictiriun tjrummnloplujlucia to-
    non audcnt, iijnoranl liiimanitutein. Ab anliquissimis usqnc cuplelarunt. Immorlalcs itaque grutiw a nobis habendw
    tcmporibus mos (uit rcruin ntcmorabiliiiin moiiiimenta man- suul Desidcrio, Curolo Muqno, Ilerengario, aliisque priu-
    dala lilleris, in libros redigere, ulque ojjerre principibus cipibus viris, qiiorum mmificis curis et sumplibus, ad nos
    viris ; qtiia n*>que aliquid inchoalnr , nisi ,
    posl Deum, fa- pervenere libii, quoscgo primus cvulgo , ut versenlur in
    verit imperator, ulotimiiffulus est Yalciiliniaiiuin II Auyus- mtaubus omnium, numquam deinceps uisi cum liltcris inte-

    tum litivitt* Vetjelitis Rcnalus, cum suos ei obluiil Com- rituri. Et, quoniamtot reqes inclyli, collutis ipinsi dexleris,

    mcntarios. El quoniam ex rebus liumanis niliil esl proc- c( ojficiis, ad offerendum inunus le regc dignnm conspirassc
    cltniiis, qniim de republica bcne mcreri, in miujna eril vitlciilur, spero sacram Majestalcm tiuim laborcs mcos in
    laude pmiendinn lua, qnod in reqiam lutelam susccperis luletton clcmcntissimc sitsceplurum. Quod si prwstileril,
    labores meos, ulililatis aliquid allaluros. Exhibenl enim siimma tibi in beneficio isto magnitndo erit, mihi vero ma-
    vulqtitum itlum lutinam Itulum versionem, untehae medi- xima tjloria: et monumenlis longe pulclicrrimis debebunl,
    tum, quce, priucipio nascentis Ecctesice a ucscio quo aposto- " ventura swcula paralam fiicissimis Jbannis auspiciis, lu-
    lorum trquali sapienter eluborata, oblinebal, iinte dirintan cem, el wternitutem. Alcuinus, vir onmiiim quos ca lulit

    bcuti llicrunijmi Ilibtiollifcum, in Ilalitu priinum, mox aias erudilissimiis, volumen sucrorum llibliorum Iliero-
    Africw, alque Galiitv Ecclesiis. Ejus loca upud sanctos nymittnw edilionis , ulrumque contincns Testamentum
    Putrcs sasculorum primilivorum Imbenlur, visunlur, liicent nuncupavit regi prwcellenlissimo, ct qui unus ptiirimorum
    prwserlim aputt Cyprianum Carlliaginiensem , Ililarium inslar esse debel, scilicct Curolo Magno. ExsltU Iwc cxcin-
    Pictaviensem, Luciferum Calaritanum, Zcnonem Veronen- plur aiitliogruphum millcnuritr wlatis in nostru eonqreqa-
    scm, Gaudentium Urixianum, Victorem A(rnm, Anibro- tionis Orutorii Romani bibtiotlieca, quw, clarissimi viri
    sium Mcdioluneiiscm, Ilicronymum Slridonensem, l.conem, Acliitlis Statii Lusitani miincrc ,
    per Cwsurcin curdinulcm
    el Grcgoriian Uagnum. Sanctus vero Augustinus Italam Baronium cjusdcm conqrcgalionis immortale dccus, cl or-
    tanli fecit, ul eam praiuleril cwteris, ob verboruui leoa- naincnliim, lantam gazttm est consccula. llitjus qitoque co-

    ciUlem, «iiiii perspicuitale sententiaa. Quem lesicm me- dicis, et alleriiis paiiler Carolini, queat monttsteriitm S.
    liorcm qiiirrimus, ul oinnibus palam fittt, qiianta in ejns Puidi e.rlrti Urbcm suminn reiiqioae custodil, prwstoeril iu
    lcclione ris, alque utilitas liabeulur '.'
    Lutuil lnc tlicsauriis Operis prosecutione, rex porlugalliw pie, fcli.c, auguste, te
    usquc in liodicrnam tliein iu scrtniis el tabulariis iionnulla- Hecamate, le Auspice, lota descriplio ; qumiam eslcor-
    rum insiqninm ccclesiuritm catlieclruliinn, e.r qitibus cqo, rectus, et emendtilns ma.rime; coqitc cwteris prcestans
    vcl primus effodi, rcl mtinu amicorum ioiujc doctissimorum /•>
    qiiotl ad ipsius riormam, el regulam stunmi pontifices Vut-
    accepi : nunc reru erumpens in luccm sub reqiis auspiciis tjutam Siterorum Ilibliorum edilioiicm rcslilucndum cura-
    tuis, profert uova simitl, cl veleru, codiccs iiempc (tiuis rnnl. Mnjores cqiiidcm noslrijure oplimo cemuerunt, vcr-
    crctlcrti '.'
    ) tiureo artjenteotpie pigmento nitulissime sci ip- sionem sttucli Ilieronymi (Alciiini volumine contentum) esso
    tos, sumptibus regum mvnificorwn, in membranis purpu- cwleris prceferendam ; non tamen Italam rcpitdiarunt.
    reis, quas remotissuna untiquilus, qnutuordeciin eiunn s<r- Iiitino cornm consilium ttde fuil, iiliiitsquehuberc ralwucm.
    culorum consecravil. Tum longinqua aius suam habebil Ulriusque auclorilalis, ac memoriw rctincndw cansa, No-
    iininobilcm firmitatem ex speciminibus characterum, qui in vam, ac yelerem numdabai litteris, referebat in commen-
    tubulis tereit slylo descripti sunt cum nativis lineumentis ttiria, ct proponcbnl Eeclcsiis stmctiis Gregorius Mugiius;
    snis, ul lesles sinl lemporum, uiuitii verilulis; alque com- fucullas ut essci litlelibtis cognoscendi ulriusque prwstan-
    monstrenl strcula unliipiuriontm, vetut wra chionoloijitim. . tiam. I.t nos in uliittstpte lcctione elittm hotlie versamur.
    Non ftrimo, nee altero Christi swcitlovittciilur (uisse in usit AmbcB cnioi conjunctce iuter se Vulgalam hodiernam eonfia-
    magnifica luec divhtarnm Scriplurarum volumina, miro, vere. QtlO (actum Ut tiindem Ilal.u noincu el notio hubueril
    argentoque descripta, cum adhuc esset Ecclesiu aposlolicas ultiiuum tempiis Wlulis. Iluquc clarissimi quitlum viri, i/iii

    " Ns nuliis succenseal leclor quod tabulas seri incisas dc luissu iim imius Miiuuuiiis pretium fere quadruplicato
    quibus frequens in lns prolegomenis III menlio, qua^que ampliassemus ita sane longius a scnpo nostro aberran-
    aliuuile iniij^is ;ul Miprraliuiiilantiain quani ail nrressilalcm tes.
    perliiii nl, i ililinni nuslra' nim sulijuii\rrinius, IpSC sciat bDe Eusebiivita et scriptis videsis quaa adnotata sunt
    satis crit, uos ctelatura impensas ncquaquam lacere po- ad calcem bujus volumiuis.
    PATUOt. XII.
    PROLEGOMF.M. !2
    11
    in baf liuerarmn \cior, quod, le patre patria.mnh adimi
    elprospidnesmt
    snmmis inncniis erquisitaque doctrim
    me mgtdari Dei opli- etidaa; bonn cero pneMari, et effici ne sutl cuiuca, co-
    Uue ctoretcma, Oalim ui restiverf
    pr&ttms sollicita- gnoscil. Felicissima, quod,te sospilc, sospe^ cil regnum,
    mi maximi benifido lubm adintenitse,
    inonumenluni, temoons ipsique nd volum succedunl oninin. El, quoniam sanclut
    aitiquitalis
    runt, ut tmn veneranur
    memoria ditapsum, nc prorsns Augnstinus chrklianos reges beutos dicil, qui jusic imue-
    dhaunulate ex liommum
    obliUeratum, qitamtocins rutyircm. Wtmdi Iwmm con- raiii. <iui suaiu potestaum ad T*A culluni iMUtiaie lilalan-

    praserlim ciim tnsi- duot Majeslati ejus ramulam faciunt, entuiTbeatiiudiniscausa


    reniens crnt eornm vohmtati parere ;

    a quoest nostrai Yulgiitr. tnm- alque fcticilalis qunm nulla umquam adversilas perlurba-
    gne Ith' i nioms Opus, ,

    quatuorprio- bil ObstupensdeUnent regnum pisliiia, pielns, religio tun:


    quamrivia fonle. deductio, swictos Patres
    illuslret. Bis accedebut, quod mi- cl omnes le patrem nominmit, nlque nl lucidissimum jubar
    rum ueeulornm mirifice
    inluenlur suum; quoniam, rex praxlarissime , simiil onuiia
    innm •mgresmnem meam in ad>jla Scriptiirurmn
    to\

    U, vptscbpi fer- virtule pcrfundis; nc solis inslar, non pnrte tdiqna, sed sia-
    , codict autogrdpim sancti Busel
    cui nullus exslal tiimlis in tim totus; nec uni, nul alteri, sed oinnibns libi sn*>jectis fa-
    ullensit ct mtrltjris venerandi ;

    loia antiquilate fvma- com nunem. Communem te facil lilleris studium,


    cis te esse
    orbc <t pqr. BbJB» tsodim tiulhculin
    lesttuilur, non quod impendisti ad instauranaam magnificcnn lypogra-
    tur ; el acta sanctisshui PrtBsuMs rulguta
    lercellensis Ecclesiif tradi- phimn; pro qua lua Uberalitas ila se effudil, ut pro norma,
    vagam c-sc nnt interruplam
    exempU) cw.eris regibus haberipossil; sciticettid pra-cla-
    lionem : cm rcgis Berena.vii, eamd m Bcctesiam adeimtis, et

    ... ......
    '.•
    j libentissime
    quod r.i.„.„:,.;.„o r,rn<Wn
    profero. " rissimas l udes luas htvc quoque addenda erul, qna uulla,
    insignc nccctlil testimoniinn ,

    mto quidem mdla


    codieem lam retustunu proprin nmrtgris manu
    judicio, posteris ulilior esl, gtoriosiar.
    Solebitl ipse.
    jam tvtate labwilem [scilicet circa Jure igiiur iiieriloque omnis Portugall:a> judicio , atque
    descrinUtm, atque ea
    dccchxxvui, quo Bereng trint in regman consensu Litterarton paler diceris , nominaris , existis, i'i-
    wwimt Chrisii
    denle sacidormn denl eiwn, miilala rerum fucie, liueras in rcgno florescere :
    6 fuil udlectiis) injnria temyoris. el
    ca- tid „1 'emiitaia, scholas, ucidemias fundalus, crcclas. di-
    inn fo mogd m igisque consww. Quare, ut ilUvsus conse
    genmiisque con- lalas, stipendiis le solo dignis, ac nemini comparandis : Bt-
    reUir mtpostenmt, arqenlcis laminis auro
    Id pra-dicanl versus denl denique tuani tibliolliecaminsignem, el regiam, qum
    textis librwn muniendwn airavit.
    npposii. itlem lot nccessionibus aurla est, iU Plolomaictc el AUnliac me-
    qui sub tuncvMnu Buteba efftqie ipsi codici
    moriam obruere propemodum videnlur. Quonimn vero in-
    incidi jussil, httbenlqne .

    qentis est ponderis exemplum, quod a rege sapienlissimo


    Pricsul hic Eusebius scripsit, solritque vctustas;
    proficiscilur, spes at, le auctore, te printipe, liberales dis-
    K.\r Bei-enqnriiis sed repararxt itlem :

    Arqentum potlquam fidvo ilepromsil et auro, ciplinas omncs, mutasque arles majora in uies incrementa,

    Eeclesia>, Prasul, obtulil ipse tmr. splendoremqne novum conseculuras. Sed, til fucimn nri-

    Quod rex Frrengnrius rependit Mai ujri,e<jolibi, rex po- bendi finem, me coqil majeslas lua ; quum procul etiam in-

    Uif.hime, derolw. nomini Mnjeslutique ttuc inia cmn aliis tilque, in meis sacrificiis, liumUis saccrdos, Deo,

    codicibus venerandis ejusdemmiliquw Itulica: versionis do, p beuuv Marite Virgini,eldiiu Antonio Tltaumalurgo quolidie
    dono, dedico. Rei argumeidum. sunclissimi Eu^ii me- coinniendo : memor uigenlium beneficioriun, qutv prmsuli

    riu, lol reginarum sotiicilndo, quUms lixc edilio


    regum, el Fnuicisco liitmchino, palruo meo , et Gaspari Bluneliiiio
    codices pene onuies debet acceplos , cerussimam spem mihi frntri, cl equiti Cluisli tuo, rex munificeitlissinie, conlu-
    uigerunt,leeidem(ulurw>tesseputronumimtiiiliceihi<>inuiii, listi. Alnitu Romw wium est votitm, ul Deus oplimus maxi-
    et prtrsidium singutare. Porro nulliim inajns affen t nw- mus, perfecta valetudine, coniinuisque rerwn teeundanm
    nus poteral reqi magno, quam EvangeUcum foedus, quo re- succcssibus te, regtun oplime, (orlunnre p/rgnl. Litleraria
    gnuin cunt sncerdolio, majestas cimi religume conciluvuur respublica, porrectis ad caelum mambus, idcm volum inge-
    et cujns leclione umque omnium regwn virltiles ueqwsilm, tnin a idem Christianus orbis. Yox uiiiversorwn
    : rox ,

    perfectce, et ornatcc siml. Uas doles Deus oplinius muximus D i est; qua fncit spem inchoare longmn Joannis regis
    in te ita profudil, ut ad fasligium perveneris pielaiis. qtuv vittr. et publicii' [elicilulis Porliigallia;.

    iwmen wlermmi libi compannit. Felix Portugallin, qua>,


    ie moderatore, le principe, inler medios bellorum undiqtie Ex sedihus YaUicellanis congregationis Oratorii Ro-
    fremenlitun impetus, trmiquillaale gaudet et puce. Feti- ntani, idibus Januarii, anno Domini mdccxliy.

    EPISTOLA D tei, qiiotl a me olim acceperat, egisti mecum per lit-

    I IIUUTI GARBELLl AD BLAXCHINCM. teras, ul lecliones a Yulgata abeunies excerperent :

    lum , si quid aliud e re tua futurum ptitasscm , illud


    De cotlice Brixiano.
    ipsiim, seu symbolam , ad hocce conviviuni adferre
    Yir.i clarissimo Josepho Blancltino
    ut ne renuerem. Fcci lubens. Quid enint non a me
    Pbilippus Garbellus S. P. D.
    evigeret cura ista lua, qux non mullo prideni magni
    Revocasii nte nilii! tale cogiiantem bnmanissimis nominis viros lenuii ila, ut secuni, ac cum universo
    ofliciis tuis ad ea studia , qux s.cpe sepnsiia, sajpe orbe Chrisiiano prxclare aclum arbilrarentur, si, ut
    eliam resumpia , nuiic tandem , avocaniibus rebus in Galhis Maiiian.eiis veiuMuni liatlh» exemplar
    aliis, omnino disluleram. Cum enim apngraphum vulgando, sic in reliquis efferendis alii, qnibus sacra
    veieris inlerpretis. qnnd in priucipis Ecclc-siic ves- bac monumenta suppeterent, pari lide, acsedulilate
    ine Tabulario rccondiium serv.ibatur. edere siatnis- laborassenl. Qund profecto consilium luum digniim
    ses, invcmo inter schedas Franiisci palrtii lui , viri le, digiium Iialia, dienum eliam memoria palrai, cu-

    amplissimi, speciminc qucdain rmsiri codicis argcn •


    jus vcsligia lania cum laudc premere pcrgis, erudi-
    13 EPIST. PIIILIP. GAP.RELLI DE CODICE BRIXIANO. li
    tisomnibus acceplum, probatuiuquc iri ncmo cst.A leres binc iiiile dilapso, nonnisi luce pliniina quid
    qui non vidcat. Scd dum variantes leciiones, quas scriplum sit agre assequarc. lnlegruni itaque lex-
    olim c Mallhxi texlu oinnes, e Lucx ac Joannis ali- tiini quatuor evangelislarum nie coram ul a legenie
    quot in Adversariis sepostieram, relracio iterum, ac scriplor exciperei curavi. Qua in re qnid sit fcren-
    confero : ne errores nosiri, si qui fortasse legonti dum lut« scis : lecumqiie pmnes ,
    qui liujusce
    inilii, aut descrilicnti obrepsisseni, iinponercnt pos- modi studiis opeiain impeiidnnt. Ncqne lioc salis

    lcriiali : en rursus amanlissimas liiieras luas, qui- fidei nosira; facinm existimans, omuibus ad calcem
    bus cogilare lc de cdendo inlogri codicis texlu signi- usquc perduciis, contuli riirsus ciini archelypo, ex-

    ficas. Laudavi proposilum islud, qno in re sacra cepto Maitbeo, quem, occasione commodum nblata,
    vcrsantibiis, longi: uberius qnam solis exocrptis, sa- ad te praemiseram : oculis suaptc imbccillis perpelo
    tisfactum iri videhatur. Quamvis cnim ad scccrneu- illo nisu aliquando fatiscenlibus iia, ul pergcre ulira

    dum, quid "liin c fonlibus, quid c mcinorjx penu non licerel. Evasi lanien, pcrfectaque dedi. Ilabes
    pronipscriiil veteres ; quse in publicis Ei clesiarum nunc quid de istius codicis indole vcro similius pu-
    codicibiis facies, qu:c in privalorum essel ;
    quid pri- tem : quid de illius atale conjecerim : quaj prajierea
    inis, quid seqiientibiis sxculis legoretur, limc pluri- olim a me raptim observata, iiiinc secundis curis
    iii 1 1 ii i conferanl; niliil tainen xque ulile, ac jucun- R adaucia paiilulum, atque discussa in ordinem uicun-
    dum est, quam seriem ipsam indolem , ,
    genium, que redcgi. Si qnid in bisce incditationibiis nostris c

    ininulissima dcmuni iutegri, ut ita dicain, corporis re tua esse videbitur, uteris perinde ac propriis :

    lineanienia in pervelusiis bisce anligraphis riinari, lni enim solius causa digessiinus. Sin niinus, silcn-
    aique efferre. Cnjus rei causa olim lientlcyus Joan- tio premes. Me quidem liibcnie, qui sciam in trito
    nem Millium ad vulganda Alcxaiidrinuin Cantabri- isto, excussoque pulvere vix csse novis vestigiis lo-
    gionse , Oxoniense, Gallica deinum urgcbal ii.i, ut cum, ei nohnisi rara, aiqtie exqnisiia spectare s:ccu-

    ea cditio simjulas litteras, atque apices Exemplarium, lum ingeniis felix : qnae nos profecio iiequc spcrarc
    eiiam ubi a Librariis pecciitum esi, accurate, et religiose nobismetipsis in lenuissimo censu multo minus ,

    subs'.querclur(Ki>istola ad Millium ap. Fuhr. Bib. Gr.). cxhibere aliis possumus. Scd jam ad proposita per-
    Licel postea ccleberrima illa sua N. T. Grxca edi- gamus.
    lione dislcntns , niox immaliiro fato prxreptus hanc Inler celeberrima , non soliim Ilali:c , sed toiius
    Sp.irtam aliis ornandam rcliquerit. Et sane ciim ma- Eiiiopa3 monasteria, illud fuil semper, esique ciiam-
    joruni xiale, longe vero amplius liac nostra is fuorit nunc, quod Desiderius Longobardorum rcx in Urbc
    antiquiiatis amor, ea hnminum studia in perquiicn- noslra a fuinlamenlis cxcilavit; ejus eccle.-ia Serva-
    dis, qtiae latebant plurima, aique etiamninn latcnt, C lori dicita. Quamvis posiea bac ipsa, nou equidem
    qua sacris ,
    qua profanis velcriim moiiuiiienlis, ut in descria omnino, sed ad privatx pietatis officia , an-
    luccm banc publicam efferrent : inirnm propterca gusiiis, nt pulo, aique umbra plurima iiiierceilcnti-
    vidcri possit, nonduin illorum qiicmquam primxvi bus, seposita, nobilissimx Virgines apiiorem aliam
    interprelis versionem integram proiulisse ,
    qualis sacris faciundis erexerint, sancticque Julia? dicavc-
    anle liieronymum ferebatur. Nam praitcr admirabi- rinl. Lociioi biiiic, si quem alium, cum rcgis illius,
    lemillum in describenda Evangelica hislpria lol s;ecu- uim Cxsaruni, qui everso Longobardorum imperip,
    loriim consensiim, illud etiam liqueret foriasse, non reluis sunt potiii, liberaliias, atquc iiidugenii.i ad
    saiisailenlellieronvmi, atque Auguslini auctoritalem lantas opes evexerant, ut in pluribus lialix provin-
    urgere multos, qui N. T. Latinas vcrsiones plurimas ciis amplissima pra-dia, jura, fcuila, ecclesias, ca-
    oliin in Kcclesia fuisse arbiiranliir. Adeo in paucis, rumque sacerdoiia possidcrent. Quornm lameii pars
    el quideni verbo leinis, differnnt inicr sc ooilices maxinia, ut cst conditio rernm hiimanarum, in alios

    vciusiiores; uiiiim, aut allerum si denias, quos aut mox aique alios dilapsa, liiulos tantum ae docu-
    licentia privalorum , aut ignorantia ,
    quandoqiic nienta velercs dominos babere jussii. Nam pr.cter
    ctiam pictas inconstilia miris modis iuterpolavil. apograpba Desiderii et Adelgisi, supersunt
    adhnc
    Adde Cymeliis biscc nullo alio consilio prospici sc- D autographa ipsa vcterum imperatprum diplomata,
    curius, iil ne velnslate dilabmtnr, qiiam si typis cx- quibus neptes, Glias, sorores Dco ibi sacratas hcncfi-
    cusa verscniur in manibus omnium; nunquam dein- ciis ingeiitibus sunl prosecuii. Tum subsequeuliom
    cepsnisi cum liiteiis ipsis inleriiura. Ulcumque cnini Cxsaruni , cliani inviciissinii Augusli Caioli VI re-
    aut in scriniis privatorum, aut iu bibliotliecis prin- gunique llispanix rescripta, quibus earum privilegja
    cipuni diligciilissime scrvatis, caractcrcs lamcii ipsi in diiione Mciliolanensi firmanlur. Cxtpra enim ouj-
    siiu, tineis, pulvere, sed edacilate potissimum tcm- nia majesias principis noslri in lulttlamclenienlissiine
    poris cvanescunt. Ex ipio (it ui, qu;e uno, altcrove recepil. Vetcrum pratcrca membianarum iiigens co-
    sxciifo elapsis, legi non incommodc poterani, nunc pia, in quilius donaria privatorum, emphiteuses,
    liqncscciitibus lincis vix, ac ue vix quidcm scccrni cmptjones, venditiones; cxtera demum ad amp lis-
    qiieant. (,)uod profccto in boc nostro facliini iri ali- siini loci ralionesperlinenlia ; lum qu.c i vs, aela,
    quaiido noii dubiio. Alicubi cniiu, iu Luci prseser- legcs, judicia temporum, pr.csciiim vcro
    iilorum
    tiin, purpura ill.i in cuuriilcum, ciiiiiquc opacum lians- glossaria barbarx latinilaiis augcrc plurimum pos-
    uimic, glutinc vcro argcnlco, quolili fuciaut charac- snit. i i
    uiiiiain documcntis aliis, qux illic superessc
    16
    PP.0LEG0MENA.
    et lelrapl in illud, quod in oxlremo limbo tujiisque
    .„,,1,
    scrieslotsxculorum.scripiuriediflicul-
    ommum pagi.uc ccrn'lur, argenico quodain pigmcnio sunl
    las, rerum ignoratio, ac subinde neglecins,
    oiiosanim ne in- liti cnjus lamen color iiiuliis in locis evauidus au-
    vcro majime deliramenta
    manuum :

    reuiii simulal, fallilque nisi allenie inspiciatur. Fndc


    viverent, etvi
    icrccssissenl, quominus adbuc
    et nns olim codicem aureuin vocabamus. Pigmenlnm
    ncc cincres isms movcre jam
    licei.
    i., res cst :

    modo n.inc crassnm scabrumquc est.


    pauca, ne forlimam camdcm
    sobi- illnd lai-ve, ,
    , , ;l ll0 n

    Adversaria rcluleram : Sivc hoc riivcrsa illuminatoriim manus, seu materia


    rcnl mea mnnu descripia, in
    vit», viresque supercsFenl. I.i- ipsa , aui dcmum pennicilli prrcstiterint. Uicumqnc
    cdiiinus aliquandn, si

    nova st.idh. ei h.xata in d.cs cnim pcnnis avium descriplos fui>se codiccs islos
    , , postca cur.-c ali;c,
    !

    un, >"- os, argei.leosqne iiniuerc vidcatur supra lauda-


    .,. .,„,. mc speni veiai incho i I

    excusserii.iquc dc ma- tus H.ihillnniiis (Supplem. ad rem Diplom. png. ! 1 .

    lcriia cor.silia [uicrvcrterinl,


    Ii .1 ilan.en dc prima, ut ita dixerim, manu inielligcn-
    nibus. Sed m a.l rem noslram rcdeam, i

    dum exi limo. Cerlum cnim esl a librariis duclos


    iiiouuxie.ila jaccbatcodex nrgcnicus Ei
    rcgii.a; appcl- primiim atramcnio caracieres, mos ab illuminalori-
    nuem virgincs ilhe breviarium Ansic
    men liinctcii:- bi.s aurca illa, aut argenlea mixliira ornaios, qu:o
    solebanl. Hnnc mihi a consobrina
    lare
    aiq.ie c lim ;ne profeclo pcnuis rcddi non potcral. Ila spissa estali-
    cum vidissem,
    poris ahbaiissa oblatum
    ;;

    aliis intenius, impc- ciihi, ac prumincns c iueinbraiiis, pracipitc in Marco;


    lanium salulassem, membranis
    specimcn miiie- in qno et mtiscam glutinc illo circumlilani, atquc
    travi postea : tum ut snpradicium
    insignia eminentissimn inrctilain adhuc inlegram invenimus. Uude olim
    rein |.airuotuo, qui, purpurse
    conjecerain, Codicem hunc aeslate absoluluni fuis^e.
    Jnanni Francisco Barbadico cum detulissei, Hlum no-
    rn.matris- Timc enim f.iediiis aresccntc pictura, ubi adversam
    biscu.n, qui ei comiles, honoris causa . :il.

    inspexerat.ci chararle- paginam absolvissenl operae, avcrsam , nou multo


    si.nn principc ilatieraimi-, el
    lum eliam ul eadem ocea- iemporisinlervallo, leniare poteranl. Dixi eharaclercs
    res ex< i ere lcnlavcrai :

    airameitl.i simplici priuiitus ducins quod plurihiis


    sione expenderem aliculius, aique nna variantes cx ;

    Incis eyidei.tissime colligas in LucJc prascrii.ii,


    ccrpercm quas mihi aliquando iisni futuras non du-
    in :
    :

    quam mibimel ipse ac Jnannis initio, ubi pigmenttun illud dilapsum cst.
    hitaban. , licet nunc, eliam supra
    profeclo ampliore conligcril. Initio cujuslibcl Evangelii iriiiuc' lineas ami brac-
    spopond.iram, usu
    |

    id

    amiciiiam tuam dehcn ct teidis si.nl obdueta', quod cliamiimii splendidu.n,


    Illis enim cnris meis ei :

    monumcnto longe pulcherrimo, quam a me adlnic inlactumque c-t. Lincae omnes siylo cxaratrc, ut

    foriasse prscsinlarctur, paraiam felieioiibus atispiciis eas, in describemlo, antiquarius sequerclur. Charac-
    C 'ercs magi.iludine a;quales . nisiquod ad ins gninres :

    l.icem, alque ajlernilatem.


    pcricopas quibus ul plurimiun in l;evo niarginc
    Codicem isimn, ad h:ec usque lempora, criiiconini
    saerorum nemini inspeclum fuissc, certe a niilln lectio apponilur, inajores ndhibcntur. Et ccnuira,
    sludiis adhihilum, illud argumento esse polcsl, quod si quid in fine lincx addendum snpererat, niinuscu-
    inter lotaliosab iis memoratos, unde variantes lian- lis siipplcbat lihrarius. Qund ad illorum ordincm

    scrunt, ne mn.ni quidem vidcas, qui aliqnam indc :i, nihil addam in priesens cum spccimcn :

    protnlerit. So'.ns, quod sciam , Pauliis Galleardus, ipsum scricm conlinuam, slruciuranique a vctcribui
    cl. concivis mcus unaui ctalieram nobis exhibuil in usurpitas prre oculis poiiat.
    na cditionc Opcruni Gaudcniii : ijunni Alicubi, r.iro lamcn, ia nnam dn.T litierre coales
    ii multo ,
    pr;Estantiorcmque erat cunl : ast Fcnipcr i.i line Ncque aliicr qnam
    lincnc.

    noliis daturus, si non alieno arbilrio uti, sed suo, N, aul V siiperaddilo longurio, niTiiun, atipic
    cdere npus egregium, non leslinarc debuissel. eodeni Iractu cxprimcrcl lihr.irius. Quain litlcraruiii
    Uahilloniiis ipse in ilinere, qnod pcrllaliam insli- coagmenlalioncm liceniius niullo iisiirpabanl iu vc-

    luil, euin lirixiam inviseret, omncs hascc velusti lustis lapidibns quadraiarii. Non cnim in line linex

    .-cvi reliquias clam habuil; nemine c nnstralil.us tanlum, scl ihediis etiain, ne.|iio hoc scmel illud

    facem prajfercntc. De quo eiuidem inler amicos D ipsuni videas pr.xstilisse.

    sxpe eram qnesliis ; qund non has cliam, una cuin Niliil aulem frequenliiis in eodicc islo quam lit-

    lot aliis urbiu.n clarissimarum , immorlalibus scrip- lerarum per.i ulalio. pro V, T pru l), sed pr;c
    lis comincndasset posteriiati. Vcrum nunc landcm cscicris I! pro V, ei vicc versa usiirpaiis. (Juod impe-
    egregie actum nohiscuin vidco, ne oinnem anlii|uila- riiis hariimce rernni crucem ligcre aliquando |ins-e>.
    iiim nostrarum memoriam deberemus extcrnis in Cuin non semel sensus ipse verhorum invcrli videa-
    niis : el, quam in uno Matthxi lextu ab altrice litte- tur: praclcrilo in futurum tempus, hoc in illud sicpe
    rarum atque ariium Gailia olim accepimus, hanc iranseuntibus. Sed res esl cum eruditis q.iibus nihil
    ,

    illi lialia nostra, etquidem cum fcenore ul aliquando in anliquis hiscc monumeniis perspectius. Aliquando
    graiiam rependat. etiam V prn Y, et econtra, sed parce usurpatum
    Fnrma codicis, oblonga cst iia, ui lalitiidinem in\ eni in Mallhaeo, et Joanne : murrnm seilicet pro
    fcrme quadrantc snperet. F.jis membranaj, lieet pur- imjrram, ct verbym pro ve.rbum. Qune omnia, sive
    pnra tinctai fuerinl, plurimnc lamcn vetustate lem- lectorum, aut descriplorum vilio, scu verius idioiis-
    poris coerulei speciem pra se ferunl. Chai leres
    i
    nti niis illorum tcn.poru... trihuas, ccrium csi m»s.
    17 EilST. PiilLIP. GABBLLLI, [>E CODICE BKIXIANO. 18

    excmplari.i fereomnia, luin veiiisirss eli.im lapidum A In canonilms bisco digcjcrtdii, non Eusebii, scd
    inscripiiones, ac numismala occnpasse. eodburii ,
    quos pr;c oculis liahchat, cesouomiam li-

    Observabamus aliqnamlo exemplaria i-ta nnciali- brarius servasse videtur. Nani X, in quo Matlbams,
    bus litlcris dcscripla, onera magis exarala quam Marcus, Lucas, Joannes apud illnm, bic post Mat-
    codiccs Hieronynium appellasse ( Praifat. in Job iliruii) scipiitur Joanncs, niux Lucas, ac subimle
    exir. : idque postea imilatiiin Alcuiuum , qui pon- Marcus : addila nd fincm uniuscujusque Epigraphe:
    dera libforum porlalu difficilia, ac proindc lectorum Explicii X Maliluei, incipii Canon X Joannis
    Canon ;

    iiianibus gr.ivia dixit (Prcef. ad quaisi. in Geriesim). explicit X Joannis, incipil Cmion X Luca' ex-
    Canon ;

    Placuit in lance boc nostrnm appcndcre : invenluin plicil CanonX Liicoj, incipil Canon X Marci.
    cst quatuordccim pondo. Liquet eiiain ex memorato 1 11 fine canonis octavi, in quo csclcroqui Mallhams
    Hicronymi lnco jain lunc in purpureis membranis, et Joannes desiderantur, ncque Ammonii, atqueEu-
    aureis, alquo argenleis lilleris dcscripla fuissc exem- selui seriem sequebaturdescriptor(siib sectioneenim
    plaria , cimi ad Ecelcsiarum quas anie leligeral, cccxxxix exliibet ea, qiue apud illos, et in codiee lc-
    iismn : tuni ad piivatornm ,
    quos ibidein redarguit : giintur cccvi.), et Marci pericopas non ulira Irigesi-
    objecia illis magiiilicenlia cudicum, qui lamen mi- niam quartam supra ducentcsimam producit. Ntim
    iius essent exacti. El fortasse in liujusci modi suinp- B vcro cum c.tlice paria faciat, incertnm : extrema
    luosis aniigrapbis, magis qtiani in civteris, pcccave- eiiim in Marco periere. Canones excipit quxdam ceu
    rint antiquarii; quod opcris morosam diligenliam prafatio, qusc unani ct altcram paginam implel. Eu
    ixdium, ac lassitudo, mox festinaiio, aique incuria illam, libi : nam ct in bocce sabulo auri furlasse ra-
    scqiicrcntur. Ciim prucipue dillicilius e^set erraia inenta inveuient eruditi.
    corrigere : obsistenie caracterum pulcriiudine, ac Sanctus Pelrus apostolus, discipulus Salvaloris Do-
    membfanaruin ,
    quarum species, secus atque in pn- inini riostri Jcsu Christi, eitocens fideles. propter diver-

    ris liluram, spnngiamquo vix ferret. sitalem adsertionis Hn/jnarinn attmonet cunclos ut in
    Cxterum etiam longe ante Hieroiiymi tcinpora in octavo libro Cletnentis continct scribtum. docenssic. uu-
    iisu fuisse operosa ista exeniplari.i lestis csl Capiio- dite mc conservi dileclissimi. bonnm csl ul unusquisque
    linus iu Maximinn altero : cui , inler omiua fuluri vestrum secundum, quod potest prosit accedentibus ad
    impcrii,li6c accidissc ait, ut pucro, cum grammatico fidem religionis nostrce. ct ideo non vos pigeat secun-
    daretur, libii Hoincrici omncs phrpiirei, anreis lil- dum sapienliam quas vdbis per d'i providentiam conlata
    tcris scripii primmn porrigcrenliir. Neque dubium est, disserenles inslruere. ignaros edocere. ita tamcn. ut
    cst mos iste ab etlinicis anliquariis ad nostros
    qnin liisquw a me audistis et tradita sunt vobis vestri tanlum
    maiiaverii. Quo lempnre, incerluhi. Ptilo lamen non C sermonis eloquenliam socetis. nec aliquid propriuin ct

    primo, forlasse nec mcdio allero saeculo : c pau quod vobis non ext traditum prqloauamini. eliamsi vo-
    pcr adbuc, et antiquoc simplicitalis (enax Ecclcsia bis verisimile videatur. sed nl dixi quir ipse a vcro pro-
    cssel. Se I tnin deininn, ciim lunge, latequc ililfusa, phela suscepta vobis tradidi prosequimini. ctsi minus
    cnnfluehlibus ad ejus sinum non populo laniuin, sed plcmr adserlionis esse videbuntur el ideo ne in interpre-
    principibus viris, foeininisi|iie, abiindare coepisset. talionibus liiiijuuritm secundum quai in interiora libri

    Longe vefo amplius, reddita sub Constautino pace, osleiitlunlur. legenii videalur. aliud in tjrtvca lingud.
    aiictisquc divitiis. Tmu ipsius exeniplo, qui, ut mox aliud in latinu vel qovcu, designala esse conscribla. il-

    videbimus, codices sacrus a peritissimis antiquariis lud advcrtat tiuis. quod si pro disciplina lingua discre-
    descrilii, ornari pie jussii. Iniilanlibiis, hl fieri amai, palionem ostendit.ad iinam tamen intentionem concnr-
    principis i iiiaui privalis , mox eliain augcntibus in rit, qutire nulliis exinde lilubare debet de qiunt ipsa
    inajus. auctorilas manifestat secunduin int,ntione liuqiitr pro-
    Evangeliis pnrfixi sunt canoneS Eusebii: quoruni pter declinationes sotius vocis dilujenti perceptione std-

    lamcu primi qiiatuor, elsepiimiisoinninn, ociavi \ero tuta sunt. ut in subsequenlibus consc ibtu leguulur.
    pars maxiiua pcriere. Lilieiariiin striiclura, ac se- Ihfc rcs fecit probantcr publicare. propler aliquos qui
    ries eadem fcrme, atque in F.vangeliis; nisi quod D falsa adsertione secutidurii voluintate sua mendncia hi
    niinores suni, riiiies, Impolitsc, inaequales, muliisque lege vel in evarigeliis per intcrprclationem proprta pb-

    in locis situ, ac veiustaie delrilx 1


    . Argcnto olim iil- sucrunt. qutire illa declinantes ft<Bi posiUt sunt. qntr

    lilininatas fuisse alicilbi apparel. Levis eui.n lilura antiquitas legis iii dictis graiebruiu cotitineri iuvcniun-

    ut plnrimum intcrcidil: solo alramenlo ferrugineo tur, etipsat ttijmologitis linqnarum convenientes sibi

    prominente. Membrana; ipsai inuiilse, cariosas, vio- conscribias. ad unum s,usui,i concurrere demonstran-

    laceo sed obsciiiiori cnlore deforniala' : nt facilis sit lur. namctea convenil iiidicare.proquodiiivulthaberet
    conjectura, canones i-tns vetusio olim, atque cxcso factii est. Ititiiia vcro lingtta. adnotatio signipcatur.

    codiei adnexns, pnstmodum alicnjus opera briic nos- quare in positdnt est agnosci possil ubi littera. yr. su-

    tro accessisse. Qtiod fit longe evidenlius e quajef- pcrvult Itabere invenitur. scial i/ni legil quod in ipso

    nioimni noia. (.iini cnim septem quntcriiionibiis ca- rult liabere secundum qiiod gratcu continei criblum

    nones compleantur, si olim cuhi codicc lioc clescri)>ii est. ubi vero littera. la. stinirvull li ib re invenitur. se-

    fuissent, j.iiu, qui piiuuis iu MaKliaso esl, nciavus ctttidum laihia Ungiia in vull Itabere osteiKUin esl el

    esse dcbueraf. idvo istu instruciio demonstrata esl, iic / tjontet iptos
    PHOLEGOMENA. 20
    VJ
    ratione positi A geminisque dislincto, com. cLissupervestiehanl.com-
    vult habera non perciperent. pro qua
    pingebantque librarii. Verbaquc Eusebii sic esse in-
    sunl seil quod
    qnam barba- telligcnda cuni lexlus ipse, lum illa no\uTtk$)s W/n-
    Oiracteres mulilic bujus rapsodjas,
    neque illos, \j.k-m, qua; in ternionihus locum haherc nou poteranl,
    rum, atque infelix sseculum cxiulit,
    codice, suadere videntnr.
    quibus canones descripii sunt, ncque, qui in
    ct illis paulo In fronte cujuslihet Evangelii legilur ininusculis
    repracscntant. Narii et minores isiis,

    quicumque is denium characieribus nimieu auctoris, quod tamen noninitio


    majores usiirpavil baidus ille,

    quideinsunt soluin, sed procedente texlu allernis paginis serva-


    l(i ( -i ii descripior. Paginarum lineai stylo
    esl ila, ut in earum quavis, aversa
    scd ncque profund;e ut iii texiu, el inagis co-
    ( ii iii scilicet, ei
    duclx,
    ut, licel vigintj tantuin singnla
    adversa tituli parteni lcgenies offendant apposita
    Iiajrentes. Kx quo fit
    ,

    uon secus ac in Evangeliis Epigraphe : Secundum HaUluvum , secundum Joan-


    quavis faciesiul diictae', ;

    iimbique (alius excurrant. nem, elc.


    frons laincn, et lalcra,
    tempprum lanio, qui codiccm fa- Quod in canonibus codici adsuiis ohservabamus
    Ilanc a sequioruiii ,

    hic ailsutiim, cunj membranse, nenipc aliier, aique in Eusebianis disposita fuisse
    tiscentem rcsarciit,
    ipse satis cvincunt. Suta enim est inter Evangelia, lioc ipsum in contexlu servaium videas.
    tum locus
    du.is alias ptirpureas equidem, sed quarum color, ut B Maiiluco primum, inox Joanne ,
    ium Luca , ac dcin-

    vividus, sic icnuis, a:que dilu- ceps Marco proeedenlibus, qua de re, utpole insigni,
    recens, ac proplerea
    nudae sunt, ne- neque, quod sciam, satis hucusque explorata pecu-
    tus, aliter atqtie iu codice. Pr.cterea ,

    Iu anleriorc, quam sur- liari ohsei vatione paulo fusius poslea dissereiuus.
    que lincis ad opus paraf.e.
    suin vorsum seclor ille disposuit, h.ec leguntur, lit- Antiquarium , a quo cxemplar lioc uoslrum de-

    lcris qiiaiu in prafalitincula inajoribus, et ad codi-


    scripltiui esi, non indiligentem solummodo sed im- ,

    Velil lector vidcatur recitare. ln perilum, ac plane indocium fuisse legentihus patet.
    cis speciein elliclis :

    poslcriore vero, utcumque appareanl lilterariim ves- Adjecta insuper viiiosissima inierpunctione. Qua-
    tigia, eas laincn iia spongia delevit ul nihil penilus propter circa ea lempora scripium puto , quihus ,

    erui possit. Quorsuiu vero, aut unde lacinia ista huc intervcrso lot exierarum genlimn irrii|iiionibus Ito-

    jrrepserit, viderinl qiiibns vacat. Illudest ohservatu mano Occidenlis imperio, litlera: ips:e ad squalorem,
    dignum jam tunc in usu luisse Golhicam Vulfilae perniciemque redactai luerant : unde post tot sa>
    versionem, cujiissenicsas N. T. reliquias magno pos- cula , niteniilius llalorum ingeniis, landem emer
    lcrilalis hono eilidit Fianciscus Junius, si tamen de sere.

    ca loquiliir coiisarcinalor istc. Quod vero codicibus olim accidere solehat, iicinpe

    Qund supra monuiinus, membraiias scilicet, in C ab imperiiis criticis ut perperam corrigerentur, huie
    quilnis canotios descripii sunt, in quatei niones dis- quoque nosiro in Non equidem
    plurihus conligit.

    Irilmtas fuis?e, hoe ip^iiin iu Evangcliis, de quihus qund corrcctor ille, quicumque deiuum fueril, autis

    niox erit sermo, prajslitit librarius. Noia illa ad cal- adjeceril aliquid, aut iininulaverit. Scd abrasisqu;e ,

    ceni avcrsae cujusque oc|av;c paginoe posila Q. I. Q. vitiosa censehal, ut recla m n seniel pcrvertil , sic

    II., el sic deineeps, quam V;ilesius ait (ui-.se vetus- mcndosa supinus pixtcriii. Supersunl cnim uhique
    tissimis cpdicibus familiareni : atque a sci|>so in ms. lillerarum vestigia , tinde nativam scripturam depre-

    excmpl.iri Gregorii Turouensis, nongentorum circiler bendamus. Laiini eliam sermonis jcjuirum fuisse
    annorum, oliservaiani. Neqne solis qualeriiionihus, boc iiniiui inler cxlcra exemplum eslo ,
    quod Luca;
    scd mixiis idenlidein lernionihus vetera illa exeiu- x, -40, occurril : uhi Mariha desorore, qu;e illain in
    plaria CQllStitisse indical Eusebii locus (De Vit. Const. minislcrio domcstico non adjuvaret, conqucsta ail ,

    lib. iv, cap. 57), iu quo prxceptum sibi ait a Cons- Doinine, non est libi curee quod soror mea niiquit me
    tanlino ut quiuqiiaginta, codices divinarum scriplu- solam ministrare? quo in loco solcecisnium verilus si

    raruni in membranis egregie expolitis a peritissimis curw relinqueret, e finalem extrivit. Cum vero au-
    aniiquariis descrihi cnraiet; paraiosque, ul stalim daces manus in codicem exlendcret, ad Vulgataui
    cotnitante Diacono ad ciiin milteret. Mox suhdit, D llieronymi respexisse , fidem facit ,
    pr;c aliis , locijS

    Avrt/x 5'
    fyyov jir»xo^oil9e{ tm 16yw, h izoIutiIm; ille insignis Mallluvi n, 1 : Cum ergo natus esset Je-
    «OT.rjfiSVOl? TE'J^£Tt TjOOTOli X«i Ti-pt/.ljGU. 3(«TrS(i-|«VTWV sus in Betlileem Judeex ; ct rursus S : Al illi diierunt,
    »^wv. Jussa scilicet principis e vesiigio opus exce- in Betlileem Judwa;, quos Hicronymus in antigraphis
    pisse : misisseque se lerniones, et quatcrniones in suorum lemporum niendosos exisiimans, Judw res-
    voliiniinihus operose cultis. Iii qiiihus Historici ver- lilueral. Nam suhversor ille, ut lectionem ad Vul-
    bis pulat ioihi vir dociissiimis enallagen esse; ac gatam exigerel, dipbiongum alleram utrohique de-
    propterea dicendum fuisse xt\iyn h T£Tp«ao-ofj, non rasil. Menda vero , qu:c pr:cleriil , tot sunt, ut rc-
    vero TST^oao-o-K ev zfjyjut. Ast reele, ni fillor, se ha- ferre pigeat. Cuiii pr:eserlim ne unus quideni cx iiis

    Lent cilaia Eusehii verha. teuxi cnim illa operose naevis pulcherrinii corporis desit in apographo, quod
    culta, atque ornata niliil profecto eraut aliud, qtiam ad le misimus.
    iotegumenta codicum, qiios per ternioncs et quaier- Latinitalem quod spectat : tum in verhis efleren-
    nioucs ah aniiquariis dispositos, mox scclis lahellis,
    dis orllingraphiain hic passiui adhiheri, quai prinuevi
    ut phiiiiniiiu aluta, ipiandoque ctiam scrico, auro,
    inlerprelis ;ctalein, simplicitalcmque pra; se ferant,
    21 EPIST. PIIILIP. GAKBELLI, DE GOniCE BRIXIANO. 22
    seiitient eruditi harumce rerum aesliraaiores. Nequc A inviialus uec missarum ibidem soUemnitale quispiam
    enim opus est ut excerpta inde adferamus. presumat omnimodo celebrare. L't libere liceul svro-
    Exeniplar autcni lmc nostrum ex anligraphis illis ribus ib dem degeniibus regularem normulam inviolu-

    manasse, quse nou snlum llicronymi tenipora , sed biliter observare. Saccrdotales vero ordincs a quocun-
    Ililarii Piclaviensis praecesseiant , riim facies ipsa ,
    qne et de quacunque civitale episcopo abbalissa volucrit
    tuiu loci aliqnot, quos postea excutieinus , nianifrs- irrepreensibiliier ordinetur. Si quundo vero ui sunt liu-

    lissime evincunt. iuani generis casus abbalissa objerit non aliunde sed ex
    Octavo s;eculo lalienie , aui sequeiitis initio lnic cudein congregatione religiosissime monuche in loco

    delatum , olim coujecerain cum ad patruiim luum defuncte abbalisse eliganl successorem. Uiud vidclicet

    scriherem : ideiu<|ue nunc sentio. Sive principum addenles ul quidquid ibidein jitsto ordine a quocunquc
    dono, qui (ilias, ncptc-que in celebcrrjmo loco Dco Ep libel (Supplendum Episcopo aut
    opt. max. despoudcbant, seu ex nobilissiaiis virgi- qnalibel) persona inlala sunl seu (itluris temporibus

    nihus aliqua illud secmn adtnleiit. Misi forle, quod fiierinl illalura sive ex noslra ditione seu ex episcopo-

    vero propiusessc vide.tur, ex ipsis Residerii , atque ruin nosirorum inmuliluia modis omuibus vtitcant per-
    Ans;e cyineliis depromptum, ac lilia: piclati concre- munere. Nec hoc preiereundo esse conspicimus iiaut
    dilum , inler caetera spirilualium uiipiiariiin orna- B abbaiissu que quocunque in lcmpore fueril nttlli licentia

    menla hoc illa ad sui , aliarumque, qu.o una despon- concedutur CUDICES aul vttsa sacrata aitl quolibet
    dchantiir , usiiin, regio in loco deposuerit. Hujusce lliestturum Ecclesie quoquo modo donare aul alienare.
    niodi vero donaria sacralis locis passira exlnhiia Si quis tinlein conlra lianc nostram serenissimam dis-
    nemo est iu antiquitalibus hi-ce versitius (]iii iguo- posiiionem lemeruriiis ausibus odire lcniplnverit eterno
    rei. Tum suinptuosos hosce , ac uiagiiilkos codices anttthemale pleclendos esse censemus. Conscripta liujus

    nonnisi diviiihus, aut Ecclesiis pararj solilos : supo privilegii seriem. Anno iiivictissimorum principum de-

    ranle privatormn fortiinain iinpendio ,


    quibus c;eie- siderii et adelgisi XVI et XIV. sub indiclione XI.
    roqui pauperes schedx, tit c;!S vocaba| Uierouynius, Dtt'o Ticino in Vrberegia 111. idus octobris.
    salis, superque cssent fuliira.'. Plures vero in regali Sigonld grtitia dei patriareha in hoc privilegii lcxlu
    inouasterio , viventihus adhuc Desiderio, el Adel- a nobis salubriter elimaluin inanu propria subliis scri-
    giso , sacros codices servatos fuisse liquel ex apo- psi. Apolinaris Chrisli misericordia indignus humilis
    giapho iiienihranacei) htilla; cnjiisdain a Sigualdo episcopus iu lioc privilegii lextu manu mea subscripsi.

    Aquilciensi ad Aiischergam datae, quani alias ex- Vtto in dei nomine episcopus in hoc privilegii texiu

    scripsinius, et iu Adversaria relulitnus, quae sic miinii mea subscripsi. Julianus liumilis episcopus in
    hahcl : G hoc privilegii lcxlu manumeuSs. Fetix humilisepisco-
    Sigualt servits servorum Domini P.atriarcha iluin pus in lioc privilegii texlu manit mea Ss. Eelixpeccalor
    nostra mediocritus ex (elicissimorum priiicipitm desi- episcopus in hoc privilegii lexlu Mm. Ss.
    derii et adelgisi una ciim colleqis nuslris rcligiodssiinis Yides antiquissimum Ecclesiarum usum , quo co-
    el smtctissimis episeopis vb loiius ortodoxe ecclesios dices islos, non secus ac reliquam supellec lilem Deo
    slitlum perveuta (uisset singula queijiic supcrfluu tleo dicatam in censiun thesauri sacri referehant, ad Si-
    uti.iitiante subtilius elimttla. Popotcit a nobis vencraiio gualdi usque s.eculum persliiisse. Et utinam anathe-
    lua bculissiiua anseberga abbalissa per prundultan cu- maie illo suo perculsa succedenliuin lemporum ni-

    bicitlurium sacri pulalii seu el preposilum monusleiii mia facililas nou ah iis solum, sed a c.rieris eiiam
    vcsiri ul venerabile eundem monasleriitm vestrum quotl regum, priiicipimiqiie donariisliherrimas inaiius ahs-

    silum est in urbe que dicitur brixia quod consliil ttd lio- tinuisset. Quauia hic forlasse eliainiitini copia ve-
    norem domiui salvuloris conslructnm piivitctjii infiilis tertim Ecclesja' monumentorum, quanta religiosa;

    a noslra (ruerelttr auclorilatc. Qualenus concorduulibtis piet.ilis sii|ier-les foret? quorum nuiic loco nihil nisi

    nobis revcrentissiinis episcopis nostris ex coinmtini ad- iiiconsnlte ne liheralilalis , an verius prod galilalis

    sensum elernale prwdicli oraculi robur slili noslri jir memoria ad posteros irausiit.

    mitas iinperiiret. Ei quiu semper sunt exhibenda que D Qu;c etianiuimi supersunl nioniiinciita eamdemnc
    ulilibus (uerunl iiitiiiuitioiiibus impclrala. Ptacuit ergo loriiiii.e aleam suhirc, an eludcre possinl, incerlum.
    modis omnibus nt pit' devoliouis iinptoruiio sitlubri mo- Utveicar faciuut ciim vicissitudines leqiporum, itiin

    derelur intervenlionis udsensu. Qm vero conala est re- prxteriti casus el unius, pr;e cxtcris , insignis pro-
    ligio tuu .ialttbriler a nobis exlorquere qitutenus prc(u- fccio memoria ,
    quam a virgiuiluis illis accepi :

    (iii» uionusterium ctini uuiversis basilicis ttd sc perli- i Ncmpe, cuin lot memhraiiariiin supellex nogltM la

    neulibiis qni a piissime adqiie tranquillissime uitse rt- penitus ac confusa jaceret , consulenie virp nohili,
    gine jure consiriiciiim esse nuscitur priyUegiis sedis ct acris caeiera judicii, sed haiuuicc autii|uitaiiim
    sancie nosirc aquileijieu.sis cui deo uuciore deservimus jcjuno, vocalum nutaiiuin quemdam ut inspiciii'1,
    decoretur. Qtuipropler piis desideriis vestris (uvenles atque iu ordincin cogerel, accessisse, propositis c»ii-
    huc nostrtt nitctoriitite id quod recte exposcitur effeclu ditionihus opciam locasse; cuni iu aiilliographaa
    niiindaiiius. r.t ideo iuii in cujuslibel ecclesite BcripUirx
    i
    i 1
    Laugohardis notariis barbara illa lalinsn
    dolem qiiunilibcl one (supple occusione) lia- defurmalione exarata incidisscl, quod a nemine in-
    bere prohibimus, lluui nhi abbuiissa monasterii fucril tellccHnn iri arbitrarctur, ccuiahularii rcjcclanienla
    23
    PROLEGOMENA. u
    abiecisse
    *

    illorum
    javantibus cladem lianc, qutc una
    apographis; salis , superque ista esse
    erant,
    •
    cogi-
    ... A qne opcri idoncum seligerent, qui membranis omni
    I „„,l..l.. ;,.,.. .....,...i
    li
    bus sedulo inspectis , alque in seriem laudabiliorem
    j> ,1 • r> . I , i . I , I . i I i > . i . i

    factum ut primigenia coaciis, arcliivum, sivellent diulius mansurum para-


    tanicm si servarcntiir. > Iia

    Uno duntaxat ret. Factum. Urgente opus amico noslro Joanne An-
    illa distracta , ac dissipata perierinl.
    membranaj drca Aslezato uionacho Cassinensi, viro et docto et
    supcrstitc, cujus inscriptio superaddita
    quoe litteris man- liarumce anliquilalum cupieuiissimo qui nisu im-
    volulaedigna profcctoesi,
    ,
    inorbcni
    non minns, probo ac pertinaci,ut estccepti semel laboris ad mi-
    dctur, ut insigne prae cxteris insciliie
    moriimentum. Datum cst raciiliim paticns , ullimam illi nianum tandcm im-
    quam impudeniia; illius
    primo, posuit.
    Ticini; re^ni Desiderii ct Adelgisi tertio et
    legatum Gi- Sed ad exemplar nostrum conversi iicruni , diec-
    xvn Septcmbris, Indicl. ziii; conlinens
    uxorem bamiis pru:fixum fuisse ab anliquario siugulis Evan-
    sulfi cujusdam stratoris regii, qui Radoarairi
    reliquerat, lum ut, geliis noinen auctoris, ea profecto de causa ul lec-
    suam cx semisse nsufrucluariam ,

    bo- turi, quem ex evangelistis vellent primo obiutu in-


    ea decedente, episcopus Laudcnsis, venumdatis ,

    pauperibus distribue- spcctis litulis deprebenderent. Millius lamcn nonnisi


    nis, quod iude esset rcdaclum
    rel. Morluo Gisulfo supra laudata ejus uxor, raro post cnnditiim Canonem id factum asscril (Proleg.n.

    pietatis exemplo, egit libcllo suppliei apud regem ui B 517, Edit. N. T. ex reeensione Kusteri ) ; cum anlea

    mariii voluntas stalira adimplerelur quatinus ( sunt absqueprccfixis auctorumnominibuscircumferrentur,

    vcrba documenli ) sine aliqua ojfensione ipsa ejits non secusac cailenc Saifiaus incerlorum scriptorum,
    aelemosinautl requiem vel refrigerium animae ejus ci- ii l scilicet appositis titulis dignoscereiur ea sola essc
    tius occunere yossit , impclravilquc. Ilaque episco- vera, etauibentica Inslrumenta evangelica. Ilinc (ail)

    pus, divendilis bonis Gaideri cuidam regii monasle- Marcioni objectum a Tertulliano ,
    quotl Evanqelio sug

    rii prociiralori preiium aureorum simmdcccl ab co- nulliim, ad imitationem veteris ecclesi^; instripsissel

    dcin soluiiim pauperibus crogavit , subscripsiiquc auclorem. Ast vir doctissimus , cum haec scriberct

    buic cartaj una cum Radoara, aliisque tesiibus ibi ad alia festinans non satis cavit conjecturam hanc
    dcscriptis. Ejus chiiopraphum lale est : suam ab ipso, quem citat , Tertulliano luculenter
    lpolitus ego licet indignus per dei gracia episcopus explodi. Elevat enim ex lioc fidem Evangelii Mar-
    liudoara deo dictita supiicunte reyiae potestalis pro cionis, quod titulo careat. El possem (inqiiit) kic jam
    venundacione tcrrolae qitod ei vir suus post cjus ovi- graditm figere non agnoscendum contendens opus, quod
    tum concessit testis mtiiiumea conscribsi cum sacerdo- non crigat fronlem, quod nullamconstuntittm prwferat,
    tes fideles et precio recepi trimilia dcccl et contuli dis- nullum (idem rcpromiltal de pleniludine liluli, et pro-
    tribuipro ttniniu gisul/i slraloris. C fessione debita auctoris ( Adversus Marcionem iv , 2 ).

    Documentum istud, in quo agitur de acquisitione Jain itaque ante Marcionis lempora , et quideni in
    bonorum, qu;e un.i cum c;eteiis eliamnum possident vetcre Ecclesia inscripta erant suis nominibus Evan-
    iu agro Cremonensi, ne lemporum decursu faiisce- gelia. Ul quid enim hanc liiuli nudilatem objecissct
    ret, petierant olim clarissimae virgines a consulibus illi Terlullianus , adversus quam lueri se poterant
    uibis nostnc , sxculo xui labenie, ut per publicos Marcionitae vetustate tcmporum, et consuetudine Ec-
    noiarios exeiperetur, sii|ierestque una cum arche- clesiarum , in quibus , ex Millii ipsius calculo , per
    lypo apographum eorumdem ; ast pluribus in locis Iriginta ad niinus annos ante conslitutum ab Asiae
    ad origiuis veriiatein iniuiine exactiun. En libi episcopis, ut ipse putat, Evangelicumcanonem, Lu-
    cbirograpbum supra laudati Hippolyti, qualc illud cae, ac Marci F.vangelia, Mattlisei vero longe amplius
    descripsere. sine tiiulo habiia fuissent? Quod vero ait , stalutum
    Ipolitus Zolentinus dignus per Dei gratia episcopus a Canonis condiloribus inscripiionein auctorum , ut
    Sadoara tleo dicata suplicanle feci cl protestaiis pro vera Evangelia dignosci possent, jam neque hoc ipso
    venundacione usquc ad exlrema verba
    te sola, etc. , illorum (idei satis caulum ivissent. Cum et Marcion
    Cisul/i roratoris.
    inlerverso Lucse, quo utebalur, et si qui aliiadulteras
    Dardus ille, qui membranas digessit, cum arche- D manus in Mallhsei Marci, ac Joannis extenderent
    ,

    lypuin non adseqiicretur, conjeciis in apographum eodem plane litulo imponere lectoribus possent. lia-
    oculis hanc inde epigraphen exsculpsit qu;e posie que non
    , est ainbigcndi locus ,
    qiiin jam lunc hoc in
    ris ad inlelligenliam documenii facem prxtcnderet.
    sacris Libris, quod in profanis, ab antiquariis usur-
    1299. 2G. Novembre Ippolilo Lolentino Vescovo di
    palum fuerit , ut scilicet auctorum suoriim nomina
    Sndovara ptr il legalo di Gliisolfo Roralore.
    prtfi se ferrent.
    Vides canis quo cum homine rem esse
    infelicibiis
    Supcrest nunc , ut de peculiari in codicibus ali-
    contigeritT Etsaue mimm quod diplomata alia non quot Canonis serie, qu;e iu nostro etiam servata est,
    attigit. Neqne lamen aliorum manus cffugere
    iis da- tnm de litijuscemodi diversitalis origine disquiramiis.
    tnm, detractis multorum sigillis, in quibus Cajsarum Ricardns Simonius (Hist. Crit. N. T. i, 10) expen-
    imagines, eorumqne nomina
    servabantur. Quibus so eodiee Cantabrigiensi , in quo Evangelia eodem
    ego casibns molus , tum quod confusa rursus omnia
    ordine, ac in nostro, effcrunlnr , non csse bunc illi
    csse numiaretur, instiii aputl lectissimas virgincs ut peculiarcm observnt , cum ex pervctiislo catalogo
    hominem spectatx- iiitegriiatis ac tidei,
    , perficiendc- exemplaiis Sangermanensis, inquo Evangclia eadcm
    25 EPIST. PHILIP. GARBEL LI, I)E COPICE BRIXIANO. 2C
    serie recensenltir , tum ex Pruihmari loco , quem A icni Evangeliornni Matllixi, Joannis, ac Marci : quod
    posiea videbinius. Additquc morem litmc videri a scilicet Ecclcsiic nb aposlolis consiitiitx, ttim ad ca-
    Lalinis invcclum ,
    qtti Grxca exemplaria nd suipso- riim exeiiiplinn cxterx omnes eadeni , ut genuina
    rum usuiii describebant. Sed vir , coclera in rebus liilci Chrislianx instiumenia semper sus|iexisscnt.
    liisce diu multumqttc versatus, ampliorem eliam lau- QiiiIhis ita eonsiittiiis , urgct postea aposlalam illum
    dem inde consecutiirus, nisi prxjudiciis indulsisset, inquiens (Cup. i) : Itaque ct de his Marcioit (lagilan-
    non attendit, Latinos ordinem liunc iu Canoncin dits qtiid, omissis eis, Lticw poiitis institerit : quasi non
    non invecturos, nisi pnvcunlihus aniigraphis ,
    qnx ct Itwc apud Ecclesius a primordio fticrint. Atqttin hwc
    scquercnlur; Cur enim Lncam Marco , aut liis Joan- magis a primordio fuisse credibile est , ut pkioha , QUA
    nem , non vero e contra aiilepnsuisscnt , cnm xrpie apostolica, ul aim ipsis Ecclesiis dedicata. Igilurdum
    ntl ipsorum tistiin utraque sories aplari commodum constet Itac quoqtie npud Ecclesias (ttisse , cur non lucc
    posset? Nci|iic aliud (|uidi|tiam e loco Drullimari quoque Marcion uitigit , aul emendanda si adulterala ,

    cruere pnternt, quam in cmlicc llilarii, ut tunc ferc- atti agnoscenda si iiitegra ? Sam et competil ut, si qui
    balur, Maltbxnm, ct Joannem cxtcris prxivisse. Evanqeliitm pervertebant , corum miuiis curarent pcr-
    Millius de ceconomia isla Canonis in stipralaudalo versionem, quoruu scif.bant ait.toritatem receptio-
    cxempUri i-ic statuit (Prolrg. n. 12G9). Consilio vi- B rem. Locus bic Teriulliaiii co est insignior, (|uo ma-
    dclicel digcsioris boc faclum. Ad calcein cnim Mat- gis pcrplcxus, et lucc aliiiua indigens ut reclc con-
    llixi liaec babcri : Evayyzkiov xktcc Ma.Tvatov krekiQy. stct , tiiiu ciiain quia , ad iiivestigaiidain , quai blini
    c/.p/jzv.i EiiayysXeov zara Iojawnv ; liinc Lticam, ac in Africana Ecclesia vigere potucrit , Canonis ccco-
    landem Mircuin cum eadcm emypa<f9>. lta nempe nomiam, f.icem nobis aliqiiaoi praTcrre videatur.
    disposiiis libris istis, ut apostolorum Evangelia apn- Iiaque ciiiii vix duliio sit locus, jam ab ipsa Evan-
    stolicorttm Evangeliis prxponerenlur ;
    qiiomodo gcliorum editiono Lcclcsias illas, qtiarum in sinii, ut
    Marciim, ctLucam aposiolorum comites vocat Ter- ila dicam, educla fuerant, ca ipsa ut novx Lcgis au-
    lullianus (Contra Marcion.vr, 2). Qnid sibi voluerit tbcniicas labulas scrvasse, cl lidclibus ut nola essent
    in allaiis verbis, consilio nempe digesloris ordinem effecisse; tum illorum exemplaria statini in alias
    illiim obtinuisse, profccto non asseqtior. Suople in- ctiam diffusa : sive, niissis ad lioc nolariis, ea sibi ut
    gcnio hoc fecisse nntiquarium , ncqtie ipse ex allata describereniur curaverint : sen discipulis ipsis apo-
    sTTiypc/.rfn rectc conjccerit , ut puto. Addebalur cnim stolornni non soliiin,ut inquit EusebiliS (//. /'.'.
    111,37),
    ab exscriptoribus nola illa , ut ne librorum ordo in x>ipuTTeiii tov Xpiorov c/i),oTtuouyivotr, sed eiiain, t»)v

    compingendis postea codicibus nperas falleret. Et twv Qeiuv JLvayyzkiwj KapuSiSow.i ypufov, et sic qui-

    longc veluslior barbaro illo, ac misere indocto ( ut C dem e re nata credentium utilitaii egregie consulen-
    ipsius verliis utar ) librario ,
    qtii apographum illud tibus : ut scilicct, ntmiiaio jam ipsis Evangclio, sacra
    dcscripsit , erat ista , de qua iuinc agimus , Canonis illa voliiniina dcscribcndi cnpiam ullro lidclibus lacc-
    series ; ttti ex Nazianzcni carmine viderat Millius reut. Mailbaci proinde, quod primum omniuni lliero-
    ipse (
    In Noiis ad calcem Evangel. Matlh. ). Hoc ita- solymis, aut non procul emerserat, conOuerilibus eo
    quc volueril, ni fallor, non sponlc, aut casu, scd su- undique, ceu ad nascenlis Christianismi incunabula
    periorum temporum anligrapba seeutum aniiqun- Qdelibus, apographa alio aique alio translala : ium,
    riiini, non aliter, atque in illis disposita erant Evan- proccssu lempnris, Marci ac Lucx, poslrcmo etiam
    gelia, in suo apograpbo collocasse. Eos vero, quibus Joannis Ecclesias omnes quaquavcrsitm occupassc.
    Bcries ista primitus usurpabatur , dignilati aposlolo- Sicuti vcro non statini nbiipic gentium constitutx
    rimi lioc dare voluisse (nam cur LucasMnrcum pr;c- stinl Ecclesiae, ciiius provinciis aliquibus, serius alii

    vertcrit alia cst ratio ineurida ) rcclc equidem con- ad lidei sacramcnlum vocatis; iia, pro ratione loco-
    jetit Millius. Nequc tainen cx adducto, ncc satis li- rtiin, ac (eiupoi iun, inotlo hoc modo illud ex Evangc-
    quido Tcritilli.ini Ioco, scd cx aliis ejusdcm scripto- liis nacias caruin aliquas in codices suos relulisse
    ris rem , dc qua agiitir, illuslrare poterat, si vacas- ( ii m ct cxiern etiam, proul occasio, ant facultas se
    scl. Hos iia(|iie utpote insignes, cum ab ipso , iiiiu a I) dabarit, addidisse. Et ita ordiuem nullum (Ixum, ac
    viris eruditis in nolis ad ciimdcni prxlorilos operx ccrttim tunc adhibilum credibile csi ; doncc, vulgatis
    prelium facturum mc puto si paulisper cxpendero. jam qiiainor Evangcliis, ac passim dislractis, Eccle-

    Hic scriptor , constiittto prius cvangelici instrii- siaitmi aliai raiioncm icmporis, quo prodicrant, alix
    mcnii auctorcs apostolos esse (&t. Lib. iv, 2), quibus auiboriini habenles, diversimode illa in suis exempla-
    hoc miiinis prxdicandi Evangelii a Doniino fuisset ribus exlulere. Ei Orientalium quidem plurimas or-
    imposiium : tiim cl apostolicos, sed ctim apostolis , dinem lemporis secutas innuere videiur Origenes.
    it i ipsc ait , ct pnst aposlolos. Liicam vcro nibil Ecclesiastico enim insistens Canoni ila enunier.it

    aliml dncuisse, quam quod ab npostolis Eeclcsiac di- Evangelia Mallluci, Marci, LllCX, ac Joannis, nt

    dicisscnt ; lacitimquc proplerea ex hac doctrinx ciiam qiix itlorum prius, quae postea prodierinl cx
    consensione ut Lucx Evangelium perinde ac aposto- tradiiione acccptum designct (A;>. Euseb. H. E. \i,

    liciiin moniimeiitum a fidelibus recipcreltir; taleque 25). Eamdem seriem, Eusebius tuetur; quai postea,
    scmper apud illos mansisse, qnalu etiam buo tcmpore Hicronynin Yiiigaiuiu intcrpictem rcccuscute, npud
    tucbaniur; eadetn subinde ratione lirmat auctorila- Occidcntalcs cii.im Ecelesios oblinuil.
    27 PROLEGOMENA. 28

    Vcrum alias non lemporum, sed autliorum ralione A rasscl : nc deinceps Epochain quamdam Evangelio-
    Slatuisset, Potest (inquil) ipseordo Evangeiwrmn
    habita, apostolos, deinde apostolicos in codicilms
    riini

    cum exemplar nosirum, ac C.mta- ideo sic liuberi, ut unus apostolus sit in cupite, uller in
    suis disposuisse :

    illud Hilario olim, fama tentis, tribu- fine, et ilti duo qui inter ipsos habentur, aucloritulem
    brigiense, lum
    Drulhmaro manifestissime eviiicimt. Et qui- ab ipsis duobus liabeanl. Yidi tainen librum Evungclii
    tuin a
    Africana Ecclesi», cx duplici ista Canonis grcece sciiptiim, qui dicebutur Uilarii fuissc, iu quo
    dem io
    prhni eriinl Mulllucus, et Jounues, el posterius alii
    scrieservatam alteram, lidem facere vldeniur adducti
    terluliiani loci. Auclores scilicet Evangelii fuisse duo. luleirogavi Eupliemium Gratcum cur lioc ilu

    quidem et aposlolicos, sed cum apostolis, ct posl esset : di.vit milii : Insimililudinem boni Agricolcc, qui,

    upostutos. Mox cliam clarius : Alquin hcec magis a quos foriwrcs habel boves, primo jungil. Nihil Iiic,

    primordio fuisse crcdibite est ut prioka qua aposto- uiule Simonius liunc ordinem a Latinis invecium as-
    i.ica. be lempore ,
    quod prodierant, locuium Ter- serere posset.

    tiillianum nenio sanus crediderit. Diversuin ilaque Cutanliiis in Vita S. Ililaiii opeiibns ejus pralixa,

    aliquid innuerc voluil isia, ut sic dicam, prio- qiioriim exemplar puIcherrimaB editionis vestra;, hu-
    rilaie,qua piincipein Mailluci, ac Joannis Evangelio inaniiaii ac benevolentiie erga nie tme acceptum
    locinn iidscripsit, Ncque aliucl, ni fallor, nisi quod B releio, observat deseribendis illum sacris Libris va

    apud Ecclesias in sacrorum N. T. libroriim censu casse ; idque ex lestamento S. Perpetui episcopi
    aposiolicorum illa prxvcrterent. Quam conjecluram Turenensis, in qtio legavit Euphronio Auguslodu-
    fulcire viilentur sequentia : Nam et competil ui, si nensi liluuin Evangeliorum, quem saipsit llilnrius

    qui Evangeiium pcrverttbunt, eorum magis cuiarenl Piclavensis quondam sacerdos : alque Iiunc ipsuin
    perversionem, qlorum sciedant auctoritatem iiecep- crcili, eiiamnum Turonis in Ecclesia S. Gatiani
    qui
    tioiiem. Quibus verbis nihil aliud sensisse illiim ar- servatur. Ex quibus les.ainenii vcrbis puial, inler-
    bilror, quain, ulciunquc ejusdem aullioriialis apud pretari posse allalum Druihmari locum : nt nimirum
    Ecclesiasciiin apostoloniiii, luni aposiolicorum Evan S. Ililarii diclus sit codex ille, quia nianu ipsiusexa-
    gelia esscni, piioruin lanicn, habita aposlolaius, ac raius. Ego vero; si licct paria facere, ulcunoque uon
    niagisteiii ralioue, usu apud illas fuisse potiorem, improbem conjecluram hanc viii dociissiini, pularem
    quod et frequentior in divini verbi praedicatiune ab tainen codicem illum uiium ex Asiaiicis fuisse, quem,
    \U pcteretur nuthoriias, el prinia semper ante illa cuni in Phiygia exul agercl, studiis suis adhibueril
    aposlolicorum in synaxibus legerenlur. Quidquid llilarius : mox ah cxilio revertens in palriam rclulc-

    iamen de hoc sit (veritatem enim in tanta vetustaiis rit. In quain conjecluram eo facilius ducluin me fa-

    caligine conjecturis assequi tentamus) quamvis non G teor, quud per quam verosimile sil minoris Asia;
    ausim pro certo affirmare Tertulliani a;vo in Eccle- Ecclcsias in disponendo Canone, nou attenia serie
    siis illis primum in Canune locum aposiolis datum; lemporum, quihus Evangelia prqdierant, sed hahita
    verosiniilius lamen hoc puloex allatis hujuscc scrip- aposlolatus ralione, Maithai prinium, quod ubjque
    loris locis, quos supra peipendinius. Dixi, Terlulliani gentium, lum Joannis, a qno consliiul;e, rectscque
    (cio ; nain posica eadeni qua; in recensione lliero- fiieranl, in codices suos relulisse. Sicque fortasse
    nynii serics oblinuit: sallem in Carihaginensi, ul factiim ut mos ille ctiain in Gallias inveherelur, nisi
    liquet ex Evangelistarum ordine, quem ihi servatum j.iin antea obtinuerat. Quod pateret (uculeniius, si in

    scrihit Ailguslinus (Serm. 144, de Temp.). landato apogiapho Eculesi.c Turonensis, anle exsi-
    Quod de Ecclesiis Africa? in disponendo Canone liuni, si ita est, ab llilaiio descripto, pari seric, ac
    conjiciebamus, hoc de Galliarum aliquihus ut idip- in supralaudatis Canon procedcrct. Mullo vero nia-
    sum non sine veriiatis specie affirmare possimus f.i- gis hoc mibi suaderet, si vcrum essei, quod puiat
    ciunl codicessupra laudaii. QuamvisCantahrigiensis Culanlius, Hilarium, post Commentarios in Mat-
    non Ecclesia; ulli, sed privalo cuidam in usu fuerit, thxum, stalim curam hauc in Joannem extendisse.
    qui retenla dumlaxat qu.c iilic vigebat Canonis serie, Ii.i eniin exemplariuiii suorum ordincni sequi vide-
    caitera per sumniain liceniiam cum in Evangeliis, D balur
    luin vel niaxime in Aclis Apostolorum iia miscuit, Num vero ex landaio Diuihinari loco recle conje-
    inveitit, reciulit, ut, teste Millio, qui illud accura- cerit clariss. edilnr, in anligrapho Hilarii, post Mat-
    lissime inspexit, omniiim, quniqnot ad nostra tem- tlncum, ac Joannein, posteriores duos Marcum (ul
    pora perveneie, interpolaiissimiim dederit. Unde ipse ait) acLucam processisse, incertum omnino est.
    non immerilo Simonii jiidicium de-ideres, qui in Yidendum propterea ab iis, penes quos vetusiiores
    historia Crilica N. T. acjqrnatam ad corruptos hosce codices supersunl, nuin in quihus Malllnvns elJoan-
    fontes Lalinam yersionem non semel male nes prxcedunt, Lucas semper, deinde Marcus, ut
    consulius in
    credidisse videatur. Sed ctim de auligraphis isiis sit nosiro, ac Gautabrigiensi, an secus sequanlur. For-
    sermo, videamus niiiic Druthmari locum, quem supra lasse enim ex diversa eorum serie cuni mos Eccle-
    teliginiiis.
    siarnm, ac privatorum iu dirigendo Canonc erui
    llic scriplor (E.rpos. in Matth. cap. 1) postqnani pusset ; luin ctiam quodnam cx Evangeliis Luca; ac
    Evang.listas quatuor llumiuibus, que a Paradiso Marci piiiniini illis nancisci comigerit. Uiciiinque
    voluptatis exibant, tuui quaiuor elementis compa- eiiim apostolis ob digniiateni priraus iu Caiione locus
    29 EPIST. PHILIP. GAUBRLLI, DE CODICE BRIXI.VNO. 50

    sil dalus : de Luca lamen, ac Marco ambiguiiin ciir A ille Spjrilus nescire permiuerel. Et iiiiruin nrofecto,

    ille hunc priBverlerit. An quia serius Marci exemplar qund ciilieus i-le uiruinque evangeiislam haud ser-
    lialiiierinl illi, qtiibus onlo iltc usiirpalialur, Luca in vatae decentias non poslulaverit, qtmd non altius, ut

    codices antea relato, an alia de causa. Forlie eliam postea Joannes, a generatione divina Verbi iniliura
    Luca? principcm pnst aposiolos locuin iribiteiint, steinni uissumpserint(diem forlasse dicturns Eusebio,
    qnod longe uberius, quani Marcus. Evangelicam qui provinciain banc a S i > i rini ^ancio illi servaiam
    bisloriam digesserit, repetitis videlicet altius rebus ;
    scripsissei). floc eniin ad sununam reium, de quibus

    ct steinmaie Servatoris seeuniliim earnein accuiaie deinceps agere debebanl facere omnino videbatur.
    digesto. Certe in lioc raiionem lemporis non habuisse Et pcrversis etiain ingeuiis, quae Jesuni Chrislum,

    illos, apnd quos ea Canonis series vigebai, ex veie- uii hominem dumtaxat, etant traduclura, ne ad hor-

    rilnis liquel, qui Marcuni, anle Lucam, Evangelium renda illa brevia niiserrime impingereui, facem pi.c-

    siium litieris consiguasse piitaveruiit, uii superius ex tulissenl.

    Origene observabamus, aliicr lamen seniienle Cle- Observavimus jam, quantuin equidem per tol s.c-

    nicnte Alexandrino, qui, Eusebio lesle (//. E. vi, 1 i), culorum nebulain prospicere nobis quem licuit, in

    TcpaysypotfOai t).;yev tGv Euawsiiow Ta r.ipiiyjiv-y. :(/.; Canone Evangelico disponendo ordinem quxdam cx
    •jviiyXvjLv.;. Nempe quod fons, luiidusqiie Evangrlica: 1$ Orienlalibiis, iiun Africae, ac Galli.iruni Ecclesiae

    bistoriae genus Chrisii juxla carnis dispensationeiri usiirpaverint. Manus tanien e vestigio illis daturi,

    esse viderelur, propterea verosiiuilius esse arbiiraius qui nos per deserla h;ec loca gradienles, si uiinus
    esl Clemens, munito jam a Matlhneo ac Luca iiinere verum , at saliem quoil vcrosiiniliiis sit fortasse non
    isto, constitnioque, quod primum omuiiim scinopor- adsecuios in viani reduxerii. De Iialiaj nosirai, pra'-

    tebai, tunc et Marcum Evangelio suo incubuisse: seilim, de aliarum oinuiiun priucipe Ecclesia Uo-
    Dixi a Maitlitvo et Luca; quamvis ainbignuni sil mana quid conjicere iu proclivi sit, faleor nie nescire.
    biincne, an illiiin, praeivisse senserit Cleinens. Fur- Quamvis eniin in Canone suo Mattlncum olim, ac
    lasse tanien pracliixerit senlentioe illoruin, qui pri- joannem, raiione babiia aposlolatus, dnobus uliis

    niiiin anle alios in scribenda Evangelica historia pracfeire poiuerit, idque eo amplius, quod Joannes
    fuisse Lucam arbilranttir. Quos inler duo e protes- ct Ronue fucrit, et in igpeum oleum , ut inquii Ter-
    lanliliiH vv. cc. Basnagius, el Clerieus. Ilic cnim ad liillianus (perperani Valicanus Nysseni codex in lau-

    Dodwelli locuni, inquo Malihauin Evangelisiariiin daiione aliera sancii Siepliani inier qipnumenia Ec-
    aniii|iiiorem asscruerat, hoc nuspiam prubatum se clesiae Gr;ec;e a cl. Zacagnio edita eis 03 wo) de-

    vidisse ait (Disscrt. 111, de iv Evangeliis, ad calcem inersus lidei lcsiimouiuni reddiderit (cle Prmscript.
    Iliirnwn. Evangelictc). Quse eniin Gfacci recenliores C llmet. cap. "8); de Luca, lanien ac Maico cst ulrin-
    de alale Evangclioruiu coinnienli sunl, ea nullo fun- que ainb gendi loeus. Et sane, quod crcderem ad
    danienlo niii. Sed longa, nt pu:o, inieusione operis disquisilioiiein banc suhsidium aliquud e Vaticana
    fallente meniuria. Nam haud mullo anlc dixeiat : sperari pos?e, oiaverani ojini euiinenlissimuni prin-
    Vrigenes non modo doginalum sui xvi, sed et anliqui- cipein Angelum Mariam puirjnum Romana: Ecclesite
    liituin ecclesiasticarum callentissiiuus ita de quatuor bibliuibccarium ut, si qui cudices iu ea supcressent,
    Evangeliis loquilur in fragmento tomi i C.omment. in in quibus diversus a Vulgala ordo vigercl, cos in-
    Mulil). apud Ensfbium II. E. vi, 25, -cii-o-j ph yi- spici a vv. cc. ejusdem bibliotfiecx cusludibiisjulcie
    •/carTano zaTa tw ttots -Uuvm, CaTeoov di A~oo-to/.ov di:narclur. Qui, ut est non spluni animi maguilu-
    taerou Xoto-To-J HarSacov. Porro, si post Origeuein re- dine, splendore operum, munificeiitia, liberalit.iic,

    cemiores Grsci Maltha?um, ante c;cteros scripsisse qua: vere principcm deceaut, sed scientiarum laude,

    aiunt, fundamentu salis valido niiiintur, autlioiiiale fovendis lntcris, provchendisque propierea ingeuiis
    scilicet bominis antiquilatum Ecclesiasiicarum cal- ail iinniorlalitaleni noininis factus, volis nuslris be-

    leniissimi, qui primiim inler Evangelia a Mattlnco nigne aiiniicns, ut sacra illa inoiiuinenia inspice-

    antca publicano, deiude aposlolu Jesu Cliristi scrip- renliir niandavit. Sed uibil inde lucis alTulsil. Oinni-

    tuin asscruil. D bus, quotquot inspecta suul, ad Hieronymi Canonem


    Srd multo licenlius Basnagius (44. -I C. ix), qni comparalis.
    ut I.iicam Uatlbseo priorem induceret, inler ca'teras De c;eteris Ecclesiis longius iu Ilalia ab Urbe se-
    coiijecturas hanc allcrre non (lubilavil; melius sci- inotis, Cisa|pinae praeserlim Gallhc , f.icile essci ad
    licet iu Chrisii stemmate effcrcndo res successuras, reni, de qua aginms, e yexalo Epiphanji IHwreti li)

    si Lucee prius, inox Maltluci ordo conslilissel. Ac luco du Luc.c iu lialia, Galliaque pradicaiioue, ali-

    prnplerea ex hujus decentia fiiliiruin tunc fuisse, ut quitl comniinisci. Sed hnigius fprtasse, quaiu parest,

    inde inciperel, undc iniliiun suniendiini fueial, ncinpe et nostris, et alioruni conjecturis indulsinius. ltaque

    et a missionc angeli ad Elizahrlaui, atqpa Mariam : ex aestuariis bisce in coiiliuenleni aliquando icducii

    ct ah cdicto Augusti, quo iinpulsa Virgo in Bclhlccm insiguinres aliquui lucos exemplaris hujusce nosiri

    perrcxit ibique peperil. En libi hoiniuem periculosa inspiciainus.

    s.iiuli sapicnlia icquc de profainr hisloria: ac de di- Dixcram cx anligrapliis illis inanasse, qu;c anle

    viniescriploiibusjtidieanleui.quasi non isli Sjottviuotoi llil.ini tempora ferebanlur. Ei feccrat liuic asseriioni

    esscni; quudque, ad id muuus vocalosdcccrcl.divintis lucuiu beattis Aulhur, lib. x de Trinilalc, n. 41, ub
    31 PHOLEGOMENA. ?A

    de perieopc illa loqnens I.ucso xxn, 43, W : Et fac- \ vavit, ncmpc in proliatiorilms mss. ubique leclionem

    lus in agonia proli.rius urabal. Et faclus esl sudur ejus hanc constanter ah llilario reientam. Ex qua unifor-

    sicut guttte sangumh decurrentis in lerram, qux in co- miiate in adducendis , diversis licet et loco , et nia-

    dicc nnslro desuiil. Piee sanc (inquit ) ignorandum a teria , sacrorum lihrorum perieopis, nullibi facta

    uobh est, el in Grtrcis, et in Lutmis cudicibus complu- mulalione vcrhorum, conjicere cerlo possumus , vc-
    rimis vel de adveniente angelo, vel de sudore tanguinh tcres Ecclesix scriptores non e ineinorix' penu , ut
    nil scriplum reperiri. Ambigeulibus igilur ulrum lioe in plerumque solehant, sed ex codicum suorum lide
    libris variis aut desil , uul sttperfluum sit ( incerlum eas adlulisse, loi.ge auteni cerlius, cum has, ad ar-
    enim Iwc nobis relinquitur de diversitate librorum ) gumenium aliquod illusirandum , praecisc ac per
    cerie, eic. Qua de re, aut quo sa-culo expuneia fue- paries inculcant. Cujus rei exemplum alternm dabit
    rint verba illa, aut a quibus, in obscuro est. Expendi Tertulliani locus a Millio nOn ohservatus : ex quo
    lainen niorcniur ea, quae Grotius ad liunc locuin (ad- clarissime liquet scriptorem hunc sic olim in anti-
    not. in Lucam), tuin ad alium ejusdcm Evangelislae grapho suo legisse , baud levi sane arguniento codicem
    coinmenius est, ne viri eruditissimi judicium legeu- nustrum ,
    qui camdcm lectionem exliihet, ex apn-
    libns imponat. lllaudabilis ( inquil , de advenlu an- grapbis ad veiustissima cxcmplaria coinpaialis , de-
    gcli, el sudore loquens) fuit et superstitio, el lcmeri- B scriplum fuisse.
    las eorum qui hanc particuliim , el sequenlem de su-
    quw
    ,
    Lucj2 xv, 8, Vulgata : Aut rhulier Imbens
    dore delevere : niliilo grariore de causa quam quo il-
    ,
    drachittas decem, siperdiderit drachmam unum, nonne
    lud quod supra est de fletu deletum diximus. Dixe-
    , ,
    accendit lucernam , el everrit domum , el queerit dili-
    rat aiitem ad Lucx- xix, 41, parliculam iil.mi dc fleiu
    genlerdonec invenial? Nosler argenlciis: Sonne uccen-
    a l.atino, Syro , Arabe inlerpretibus retentam. At
    dit liicernam, et scopis inumlavit duinum , et quivrit
    Epiphanium lesiari , suo tempore non extitisse in
    diligenter , elc
    l.wblice rcceptis exemplaribus; dignaque essc verlia
    Terlullianus ( de Pudic. cap. 0) : iSus autem, quia
    illius in Anuorato, quaa nolentur, vet ob Iwc (inquit)
    non ex purabolis materius commciitumur , sed ex ma-
    nl videamtis quantum sibi Ecclesiarum prtvposiii per-
    leriis purubolas inlerpretamur ; ncc valde taborumus
    miserint. Verba Epiphanii a Grotio prajteriia ,
    quae
    omnia in exposilione torquere, dum conlraria quoque
    illi improbandx prxsidnm ecclesiaslicorum licentiae
    caveamus. Qnure cenlum otes ? El quid ulique deeeiH
    ansam prajbuerant, adtulit Millius, errare , inquicns
    draclinuv ? El quw illa? scopa'? Necesse erul , qui uiiius
    (Proleg., n. 798), misere Grotium, qui ita de Eccle-
    peccalorii salulcm gralissimam Ueo voUbal exprimere,
    siarum praposilis senserit. Ea sunt : 'OfdoSogoi Se
    atiquam numeri quuntilatem nomiiinret , de quo unum
    afiiXnniTa to &V,t6v jjooSjOevtc?, r.at wri •joricxjzz; aurou ^ quidem periisse describerel. Necesse crnt ut Imbiliis re-
    t6 teIo?, xac to iax'J P oraTov. Et sane inirum quod vir
    quireiilis drachmam in domo , lum scuparum ,
    quam
    infinitx lectionis, et accerrinii judicii, ortbodoxos ,
    lucernce adminiculo aecommodaretitr.
    qui haud laudabili limore.ne flctus Servalore noslro
    Joannis vn, 8, Vulg. : Yns ascendile tid dicm fes-
    J. C. indignus viderelur, ea verba deleverant , hic
    tum hunc : ego uutem non ascendo ad diem festum is-
    loci pro Ecclesiarum prapnsilis intelligi voluerit ;
    lum, quia lempus meum nondum impletttm est ; codcx
    niullo vero magis, quod si iotooOo/ra ( ad quae ibidem
    nosler." Yos autem ascendite ud diem fesium hunc, ego
    provocat Epipbanius) adliuc supererant exemplaria,
    autem nondum asceudo ad diem feslum littuc , etc,
    ea profectoessedebebant ,
    qua; in Ecclesiiset castius,
    ut Graeca ferme omnia, tyw 0"-« ova&avoj; aliqua
    et accuralius, quam apud privalos , servari solebant.
    lamen o-J* iaaSaara. Groiius ad hunc locuui quem
    Tanlum abesl ut ecclesiaslici ipsi , aut episcopi ali-
    ,

    poslea seculus est Millius Umnino, inquit, fuit lucc :

    quid de primaiVQ toxlu deirabere sibi ipsis permi-


    velus scriptura ; nam si ovVu fuisscl Porphyrii tem-
    serint.
    pore, nuiiqiiam liinc Christum culuinnialus fuusel de
    Locus alier, uti in codice nostro, sic ab Hilario
    mendacio, nam in voce ovica fuitset nodi solulio, quem
    leclus cst Matth. xxvi , 53 : Afl puias quia non possum
    roijare
    i,
    Putrem meum
    .
    et
    u, .. .
    ... i T.utevaderentalii^"j-uscr'ipserttnt,aHir vz
    exlnbebit miln modo plusquam V
    , l EcvaSaivai vu».
    ,

    duudecini millia legiones angelorum? Ililarius de Tri- Clericus episl. ad Opiiniianuni prxlixa editioni

    nitate x , 42 : Nec sibi aiiqelus millitur ,


    qui si vcllet, Lipsiensi Millian;c : Bene ilidem , ail , observatum ex
    duodecim millia legiomtm de ealo deduceret. Et iu Grolio anliquam leclionem non esteavirta, nondiim, sed

    psalm. liii : quia cttm Domino duodecim millia lcgior oix, non. Yerum salius fuisset ipsnm llierouymum
    xkiii augelorum possent in tempore passionis assislere. lib. 11 adv. Pelag. citari , unde luvc habel Grotius. Aut
    Et sic rursus psal. liv: Sed inler hwc habens poles- 11011 legerat attenle Clericus prolegomena Millii

    latem duodecim miUiu ceeleslium Ifijionum evocare. ( Proleg. n. 703 ), uhi Porphyrii locos expcndit, aut
    Millius ad hunc Matthaei locum ,
    praeeunte Eiasmo ,
    niemoria fefellerat, nain allaUi ab ipso Hieronymi
    pulavil llilarium memoria lapsuni , dum ad laudaliiin verha offendisset. Cselerum in sua Harmonia Evan-
    psalm. liv, duodecim millia scrihehal. Canone enim, gelica vcxatam lectinnem retinuii , quain Gr;eca ex-
    inquit, xxxn in ilgtth. legit ut editi. Fefellerant sci- hihcni ; ct in Comnienlario hislorico inlcgram expla»
    licet Millium iiniis et aller ex trihiis locisadduclis ;
    navii ex per»ona Chrisii apostolis respondentis, ipsos
    ncque vjdisse poieral, qua. docti&simus editor ohser- 1
    quidem pojse Hierosolyniam iro, ui iniiio festi illic
    55 EP-IST. PIHLIP. GVRBELLI, 1)E CODICE liRIXIANO 31
    adcsscni, scd sc cn nondum iturum, quod oporlunum A dccsse aliquid, iu <pio de movenic aquas ill.is menii
    sibi lcnipus illuc cumli nomlum advenissct. ficrei. Cur ita.jue pr.clerinissa pericnpa illa? An quod
    Num vero cx llieronyini loco recie conjccerint, KapaSol-ov videretur angeli desccnsus , et quotannis,
    antiquiliis leclum ouz, uon o"mto, judicent erudiii. et semel lantum, et uno dumtaxal ex tot languenli-
    Verlja ejns sunl ( Cit. lib. u adv. Pelag. cap. G ) : bus ad sanitatis beneficium vocato?An quod rci tam
    Negat fratribus, et propinquis ire se ad Scenopegiam. sux gloriam faciemis Josephus
    insignis, ct ad gentis

    Et postea scriptum est : Ut 'autem ascenderunl (rntres non meminil? An vcro Tei tullianus ipse inale feria-
    ejus, tnnc cl ipse ascendil ad solemnitutem, non niani- lis crilicis liujusce lacmiui ansaui prxbuii ? Nos lo-
    fesle, scd quasi in ubscondito, iturusi se necavit, et cimi dabimus a Kusiero prseieritura. Igitur, inquit
    fecit, qiod i-rius negaverat latral Porphyrius. In- Tertullianus (Adv. Judwos, cap. 13 quoniam adhuc
    ) ,

    Comtantiai , ac mulationh accusat, nesciens omnia contendunl Judwi nondnm venisse Chrislum coruni ,

    scundula ad carnem esse referenda. yEipie prorccio (liiem lut modis adprobavimus venisse, rccognoscanl
    negabal Christus sc adscendere ad Scenopeghu fes- Judai cxituin suum, quem post advenlum Chrisli rcla-
    luin jaUhibiia parlicula oSttw ac illa ouz; quod nns turi prwcincbantur, ob impielatem, qua eum despcxe-
    von venyo per ora anl non vaigo ulroque niodo ne- runt,et interfeeerunt. Deinde inierjeclis aliis do vo-
    ganlcs efferimus. Pralerea qui locus Porphyrio ex g caiioneGenlium, dc ccssantibus apud populum illum
    vocula illa o-Jx assercndi in Christo mendacii? nisi ccelestibus bcueficiis, mox subdit : Ei ita subtiactis
    quod percitis, ac fiirenlibus, quaecumque se oflerant, charismatis prioribus, Lcx el Prophelw usque ad Joan-
    anua sunl. Nam sequenlia quiu tempiis meum NONDUM nem fuerunt. Et Piscina Bethsaidu usque ad advcntum
    est hnpletum, saiis apcrte innuunl opperiri se lempus, Chrisli curando invaletudines ub lsruel dcsil a benefi-
    ci horam ascendenfli. Equideni non pulo perversum ciis, cuin ex persevcTuntia furoris sui tiotnen Doinini
    illud, sed acre, ac vividum csetera ingenium ita fa- blaspheinarctur. An ut diximus Icclori haud satis
    , ,

    luum fu'sse, 'jt lam inibecillo argumenio uti volue- allento,qualem ccrte Afer istedesiderat, fucuni la-
    rit. Itaque interpolalo codice usum Porphyrium lc- cere potuerint verba illa usque ad adventinn Chrisli
    gisse hon dnliilo £•/'.') yv.p oOx &y«6vao[uit, non ascen- quasi non ulira miraculum illud processerit, siculi
    dam, qiiam leclionein singulareiii exhibct laudala nun ultra Joaunis advenlum prophela! aputl Judasos
    Millii cdiiio ; nisi veterem , ac genuinam impostor exsliiere, ceu puram conjecturam in medio reliu-
    ille corruperat; nain inlerpolaiis exemplaribus usiini quiiniis.

    fuisse objccii illi llieronymus (Comment.in Matth.)\n Veniiu ct lianc, et cneras omnes, cl dubiuin illud
    Warci locn \~i. Cerle si conlexlus adducii loci inieger Kusieri an historia de Probatica in Joannis Evance-
    pcrpcndaliir palebit lectionem banc clarc Porphyrio q lium intrusa fuerit, infirinaiit omnino et qu;e praj-
    liibuiain a llieronymo ejusdem verba reddente, itu- cedunt vexaium hunc locum, et qiuc scquunlur, nl
    iium se negavit latrat Porphyrius. Ihec latius paulo (liximus; qu* profecto oninia, si cui suspectum orat
    ilidiixiiuus ad lucndain lcclioncin argenlei codicis, iniraciiluni illud, delevisse oporicbat.

    quam non Porpliyrii calumuia postcriorem, sed ve- Mhil itaque ceriius quam aiilaliquem qui sibi cx ,

    iusiioruin cxcmpiarium primsevi interpretis ante Antigrapho cxemplar describeret , aut lectorcm
    ,

    Hicronymiim, fnissc vero similius puto. scripiurariis opcris praeeunlem a teriio commate ad
    Joannis v, i , decst in codice nosiro integer illo qiiuilum fallentibus oculis , et sic praterito quario
    locus dc angelo staiis lemporibus e ccelo descen- transiliisse, eodcm postea crrore in alia
    , atque alia

    dcnlc, de muliflue aqua*, cic, quem, inquil Kusle- apograplia iranseunte. Hac ipsa decausa noiulis
    cri-
    rus (
    Piwf. ad Edit. N. T. Millii ), oliin dubiac lidei ticis, aul asieriscis in quibusdam exemplaribus
    sig-
    a qiiiliusd.ini liahiium fuisse, ex velcribus mss. colligi nata pericope illa : in aliis aut ad oram , aul suimna
    poicsi, adduciis subinde eoruni pluribus , tpios in ironie diverso caraclere descripia teste
    Kustcro. ,

    bibliolbcca regia Luiciiac consuluii. Mox addit : Privatis scilicet ,


    qui alicubi prxlcrmissam ofrcnde-
    Quod si versus ille initio a codicibus N. T. abfuil, ct rant, in apographo suo, ul suspcclam censura
    , illa
    pontea demum in textum Evanqelii Joannis irrepsil ; id Q denotanlihus.
    faclum oportnil unte teinpora Terlullinui, quippe qni ad Sed inter ea, qurecritici ad hunc Joannis locum
    liunc locnm respexh lib. de Baptismo , n/>i ait, Pisci- observavere, niliil acquc niirandiim ac commeiiiuin
    ,

    iiam Belluaidam angelus intervenieni commovebat. illud v. c. Henrici Hammondi, quo , retento nibil-
    DuriusculumsaneestjVirumdociissimumdubitasse, oniinns conlcxlu integro cjusdem , vim il- periocli.r:

    au locus illc iu autngrapho Joannis extitcrit ; cuni lam sanandi .Tgroios , ah omnibtis hucusque divinx
    scrics ipsa integrx illius periocba; aliter stiadeat. Ad poienii.-e tribulain , in medicatas cruorc pccudiini
    ,

    quid etiini piiora illa de probaiica quinque porlicus qua: illic ingenti nuinero ad sacrificia niaciahantur
    (uibeiitc : deque muliiludine languentium, qui aqux aquaslranslundere conatus cst. Non angelo prop-
    motiim, ibi cxpectarent? lum subsequentia de misero tcrea Domini, sed nunlio qiiodam a sacerdolibus
    illo, trigilila jain ci OCIO ab annis inlirnio, ijni, in- misso eas coinmoventc : ul nicdic.i ill.i vis sanguinis
    tcrrogauicClirisio an vellelsanus ficri, rcspondil non quaquavcrsum ci lisccrctnr
    de nuntio quto hic
    ,

    habcrc se hoiuiiicm, a qiio, lurbata cuui essct aqua, comminiscitur, Grolioesl muluatus; hunc vide ad
    a

    in pisciuam iiimiitlcreltir ? qu.c profeclo iniitiunt ciiaium Joannis locum. Quodquc (idem supcfat
    uno
    PROLEGOMENA. 16

    iltmilax.Si quolannis, eloiagris i.i.i inilii lieneficinm A", § 127 (affcrl liic Grscca Laerliii, qu.-c brcMiaiis

    lavacrum i» r.>eim- graiia relinquimus, et cjusdein lalina damus). hri-


    illud iird-stbliifontiir, in salulVnc
    debat enim et libere loqtiebatur quare cum adules-
    inieresset caeteris eiiam prospice-
    , ;
    le. Quasi aut 11011

    Ad cens adversus illum uspere quid dixisset respondit


    aut medica vis uni lanluni salis esset fuiura.
    ,
    re :

    mnrbos ficlo remedio illo claudo- quidem nihil, sed sumpta fesluca pinyebal fiquram
    nnines praierea :

    coecorum aliorumque, muliebria palientis donec videnlibus omnibus adoles-


    rum sciiicet , aridorum , ,
    ,

    l.ingueiilium fuisse p;ir csi, eens, intellecta contnmrlia, abscessil. Tanli eral Clu-
    quos in iiiuliiiuiiiiie ijla

    ei quod medicos omnes liuciisqiie latiiii. Quotenim rico fruslillum crudiiionis, qua sane el varia , ct

    cbmmeinorem niiiliipliii dicam ciiain, iu rebus plurimis exquisil.a


    ciii (ne segriludines alias inveleraias ,

    crucem ligere solent) pollibat ne periret, ut ad gravissimum argunicn-


    qnsc medicis eliaiu docifssimis
    ,

    gregem imuni et al- tiim lurpia ista et si quo alio in loco certe in lioc
    in prhcipibus lamiliis opulenti
    , , ,

    nt ad sumnie inhonesta adferre non erubuerit. Papi.m


    tenim maciandiini dedissent, e lenebris illis

    pristinum redire posseni? Ii.signi profei to pranerea, virum apostolicum ineptiis bisce operain
    lunien
    exemplo quam fueile excellentibus cai'iera ingeniis
    dedisse! Miiius tainen ,
    quam cum illum et vaniiin ,
    ,

    illccebranoviiaiis iinpnnat. Cerie, quicumque com-


    etimpostorem traducere non dubitavit (I). Adde, in-

    mentariurh illud espenderil, nieeum, ut puto,


    sen- B signi etiam paracbronismo , si Laeriius vixit post

    liei. Quamvis Cleiicns, qui loi alia in opere illb no- Marcum Anloninum ut putat Palmerius, magis vero
    illuslravit (Edit. attera Francof. tipud si aimo circiterccx Jesu Christi , Seveii xvn , xviu,
    tis crilicis

    Tlicmam Frilick.) , jr*p«3<&>v islud Hainmohdi ,


    et floruissc credaiur , ul ail Tilleinoniius; addc Mena-
    qua limquam argumenta ad i.Iein ful- giuni in Pr;cf. ad Laert. Papias enim quinquaginla
    inlirma , si ,

    ad niinus annis, ex lioc calculo, pr.emoituiis Laerlo


    ciendum allata lacitus pr.-etcrieiit.
    al- fuerii.
    Inier na;vos argentei codicis est eiiam insignis
    ler pr;clermissa
    de Joannis adu!t r.e historia vm Dcsunt etiam in codice alia, qua; in Vulg.la Ie-

    qui lanien esl illi cum veiusti-siniis pleris |ue com- guntiir, nt M'llli.xxvn, 8 Propler lioc vocatus :

    nunis. Nos in materi.i isia , uipole a viris doclfssi- est ager ille Uaceldama hoc esl ager sanguinis : co- ,

    mis jam exbausta ,


    pauca laniimi alias obscivata bic dex ,
    pneteriia vncuja Ilaceldama , vocatus est agcr

    a.Idenius. sanguinis. Tiim ejusdeni xxvn, 55, inlegia pericope

    Milto illnd Grolii (Adnot. ad li. I. Joun.) ,


    baml illa,nl impleretur quod dictum est per Prophetam ,

    scripiani srilicet a Jnanne, sed ab ipso , aliisque Diviserunl sibi , etc. Uti eiiam vin, 9, nam et cgo

    moslolis viva voce sxpe narraiam , altexlam subiiule honio sum sub poteslate constitutus, omissa sunl in

    fuisse a Papia , aliisque Joamds discipulis ejusdem C nostro, sub potestate consiituius ; qu;e vcrsio Goibica

    Evaii"clio, et ab Ecclesia probaiam : quodsalis certo siuiililcr prsteriit. Sed defectus isli ,
    quoruni pleri-

    t. s iinonio cnnsiarel ab apostolis iradiiam. Nam et que anliquissimi siihl , tum alii cliam crudilo lectori

    iiulln omnino fiindamento niiiiur co jeclnra isla; ct statini patchunt: non secus atque assumenlum illud

    est eiiam res periculi plena , si quid , ceu canonicum ,


    Lucse xi, 50, et xiii, I", aliaque liujusmodi.

    addi a privatis evangclislariim bistoriic oliin po Addam leciionem argentco codici peculiarem Luca;

    luisse credanius. xxi,25. Yulgata : Et in lerris pressum genlium pra;


    Millhis ad bunc lncnm , memoriae lapsn , exiilisse, confusione sonitus maris , cl molus /hictuum : uost.T :

    iiiqnii , bisioiiam lianc iii Evangelio secundum He- Et in lerra occursus genlium anxietatc , ul sonittts ma-
    braios : et cxinde liuic nostro assutam a Papia , teste ris , et moius (luctuum ;
    quam olim pulayeram ad
    Eusebio, II. E. m, 59. Nibileiiini deboc assiimcnto Terlulliani locum (Adv. ilarc. iv, 59) adornaiam
    apud Ensebiiini ,
    qni pralerea pro muliere adullera, fuisse, ubi ait : Sed monslralo dehinc lempore excidii,

    foeminain aliam inuUoruni criminum ream non coni- cuni cccpisset vallari exercitibus llierusulem , signa jam
    iiieniorassel. ullimi ftnis enarral , solis et lumc , sidcrumque prodi-
    Clericus miraiur Hammombim , Groiii conjecturas gia. Et in terra angusiias nationum obslupescenlium.
    secutum , hisloriam lianc relinuisse (
    In Not. ad li. D Yelct a somtu suris fluctuantis pro expcciatione
    /., F.d:t. supra latid.). Ipscmet tamen in utroqiieiexlu impendentium malorum. Sed unde demiini manave-
    Ilarmoniic Evsmgelicac leiiniiit : lum in commenia- rit; certe energeiica est, ac miie expnmitur mur-
    rio liisrorico laiius digestaih, in canonibus postea iimr immensa'. illius miilliludinis sibi invicem occur-
    Evangelicis ad exemptitm addnxil. Sed poiiori jure saniium prx anxielate impendcutis ruinae , veluti
    mirabintiir profecto omnes ,
    qui legerint adducla est maris sonilus fluciiiantis.

    ibidem a Clcrico ad versic. G , ubi dicilur Jesns in- En tibi locum abum egregii Scriploris , quem con-
    clinasse sc, et digito in lerra scripsisse, elc. Yerba IraMarcionem 26) urget argumenii gratia , at
    (iv,

    cjus sunt : Q»i hanc histbridm adsulam hic esse cen- propierea sic Ieclum in exemplaribus suorum tempo-
    sent ,
    possint suspicari Papium , aut alium hanc cir- rum liqnet. Nequc enim objccisset lectionem ab ar-
    cumstantiam mulualnm cepisse ex eo, quod referturde cheiypis abeiinicm ; Lucae prxserlim ,
    qnem apostata
    Menedemo , et quod iia narrat Diogenes Laertius lib. ille pr;e c.Tleri» cvangelislis selegerat : longnque

    (I) Disseri. de Atict. Evangeliorum ad calccm Ilarm. Ev. Observ. ad Ilerod. lib. i, Chronol. ad
    linem tom. ni.
    37 EPIST. WILIP. GARBELLI, DE CODICE BRIXIANO. 38
    f|tianivis perverso usti ea'lehat. Lncus cst Lucc xi , A interpnlaiioni , inera, ct qnitlcm inrc laeti liaud
    15, ubi Vulgala: Quanto magts Pat.r vesier de rozlo semper fclix , conj' clnra est. Illud enim (|iioJ ad
    dubil Spiriium bontm pelenlibus se ; cmlex nostcr ,
    secerneuda ah adjecliliis genuiua , in ciiiitis judiciis

    Spiritum sanctuh, iii Gr.eta ferinc omnia HvrOaa plurimum valei ; neinpe si raiio niilla aniovendi
    ccytov. Tertutlianus , Agnoscc igitur et Putrem , qttem aliquid a veteium scriptis, prnbaliilis vero addendi
    etium nppellas creatorem. Ipse est, qui scit quid (ilii fuissevideaiur, non raro fallere potiest. Suni pltira

    pottulent. .\atti et panem peteniibus de cocto dedit ab oscilantibiis librariis prxlerita alia tlicianliuni
    manna, etcaruem desideraniibus emisii Ortigometram; oculns, alia aures excipieiilium fallere soleb.iul, cujus-
    non serpeulem pro pisce , non scorpiuin pro ovo. Illius modi rei exempla non pauca in mss. ipsis N. T. le-
    autein eril non darc nialiiin pro bono , citjtts utriinique gentibus occurriiiit , uti est insigne illud Joan. v, 4 ,

    sit. Ctvterum Deus Murcionis non habens scorpium ,


    quod paiilo ante observabamus. Propterea incertum
    non poteral id se dicere non datttritm ,
    quod non Itabe- oiiiiiino esi deleta ne fuerint verba illa, an prxter-
    bat ; sed itle qui habens et scorpium non dat. Itaque el missa in antigraphis, in quibus dcsimt.
    Spiritumsanctum is dabil , apud qiiem est et non sanc- Obstat eliam conjeciuia Millii inler critieas ani-
    TUS. matlversiones illa : magis neinpe stispeclam csse
    Expendam bic lectionem aliam argcnici codicis R lcctinnem, qux a paucis codicibus,quam qux a plu-
    Lucxix, 51 , quain secutiisnecne fucril Terlulltanns, rimis cxliibeaittr. Difficile enim esl crediiuiol exem-
    aniliigilur. Ea csl : Domine, vis dicimus ut ignis de- plaria , hon uno loco , ac lcmpore ctim abantiquariis
    scendal de ccclo , el consumat illos , Sicut et IIflias ad piiblicum iisum lum a privaloruin pluribus sibi
    ,

    fecit : quae ultiiua verba iu Vulgalae exeniplaiilms ipsis parala , e corruplo qunpiam singula prodiisse
    desunt. quotl e conira paucis accidere facillime pntcrai
    Leciionem lianc omnia fere mss. exempiaria Gra?ca tuin Syriim , Arabem , /ElMopem , Gotliicum inlcr-
    cxbibont , teste Millio abb. L, iiim Syrus, Arabs ,
    polaiis , bic loci , oiunes antigrapbis usos. Atlde
    Elbiops , Gotliicus inlerpreies , irisamque relimiil Grxca ferme oninia, faienieMillio, sic legere, qtiibtis
    Erasmus in ediiioneN. T. a. udlviii , apud Rovillium. lamen ab adnoiaiis a Terlulliano , aliisve , scu a
    El sic legisse Terliillianiim putaverat Millius. Astubi Latini- cxcmplaiilnis vtrbailla irrepsisse , pauci
    ad Prolegomeiia tandem descendii, in diversam om- sibi persiiadeani. Raru; enim , cum Latinx lingux,
    iiino sententiam abiil ( :Y. i, 18). Yerba ejus dainus, luni Afri illins , aliorumquee nostris scriplorum usus
    uipote quae ad criteriuni hnjuscc bici non parum fa- apud Orienlales luiic tcmporis fuit. Rarior Yulgati
    ciant Sequentia, inqnit, u; z«i H).t'«; ir.uir.m ,
    quw interpretis , aui verius nulltis , quo mimme imlige-
    sentenliamJacobi el Joannh tam insigniter illuslrant , C bant.

    ad marginem libri a studioso quodam adscripla fuisse Ast ,


    quod me magis imlucil 01 crcdam , iia anti-
    coninieutarii loco , indcqtte transiisse in corpns con- quiltis lcclum , cst facli ipsius raiiias, ac niagnitiido.
    tcxtus , res ipsa cluniat. Quis euim sanus lam insignia Ignem scilicet de coelo in coiiUimeliosum oppidnm
    deleverit? lmo, quod senlentiie aposlolorum lucis liaud precari aposlolos velle , escroplo nullo prxeunle. Ac
    piirian affunderent, urrepta liaud dubito in ie.itinn. Ca- propterea vciq simillimum.cst, Eliae illud , uipoie
    terum a Terlttlliano lecla fuisse hcec quod nos olim in insigne adeo , alque inier Jtidncos notorium Cluiito
    notis nostrisalftrniavimits , non ita liquidum.lllttd maijis addnxis^e , ul eaindem , quac olim propliclx dala ,

    verosimile est , exempliim Etuv , ab ipso lib. iv ade. potestatem ipsismet faceret.
    Murcionem, 25; aliisque notatum ad liunc locttm, oc- Quod supra dicebamus , plura ab exscriptoribus
    casionem dedisse lutic inlerpolalioni. bac illliacprajlermilii potuisse, monuit me Ioci alie-

    Profecto baud satis liquidum itane in apograplio i ius Lucse vi, -16 , ubi Vulgata cum Graecis ferme om-
    Lucailegerit Terlullianus, an ipsemeiEliseexemplum nibus : Secundum hcec enim faciebant pseudopropltctis
    additleril. Verba ejus sunt : licprocsenlut Creulor ig- putres eorum, exemplar nosiriun, faciebant etproplte-
    nium plagant, llclia posiulante ,in illo Pscudoprophela. tis. Et sic codiccs aliqui anie llieronyiniiin , lestc
    Agnosce judicis severitntem. E contru Cltrisli lenilulnn I) Millio. Et sic lcgebat Tertullianus ( Lib. iv adv.
    increpanlis eamdcin aniinadversionein destinanles disci- Marc. ). observanteeodcin. Verba cjus sunt : Vcecum
    putos super illum viculitin Suintirilaruin. Cerle , cum vobis benedixeriitl liomincs : secundum Itwc faciebanl
    ad laudatam Luc;e pcricopcn rcspicerci lib. de Pa- el propltelispalres itlorum. /Eque Crealor benediclionis
    lieniia 5, Eliiu uon meminii. Verba ejus daninsa Mil- et laiidis liitmana! scctatores incusut per Esaiam. Po-
    lio iioii observata : A'o« peccalores (inquilTertullianus pitlus meus ,
    qui vos beulos dicunt , seditcunt vos , et vias

    de Cliristo loquens), non Ptiblicanot aspernalus est. pettian veslrorum distiirbant (Esai , iii, 1-2). Legcnda,
    Non illi sallein civilitti ,
    qutv cnm recipere uolttcrut , qu;c atl litinc Ipcum adducit Millius; tum Erasmi
    irulns e.sf ; cuin eliaiiidiseipuli tamcontitmeHoso oppido judicium , qui putabai diversitatepi lianc ab erudi-
    ccclesles ignes reprcesentari voluisscnt. tulo qiiodam in cotlices pi iiniius irrepsisse, Ego non
    Cxlerum verba illa a quod.tm codicis sui margiui dubito, quidquid peCQatum sit librario dcberi, qui
    adscnpta, ut asscrilMillius, inde in conlexlnmtrans- tiim prxcedcnli commatc 23, cadem omninoverbfi
    iisse ; tum ab aliisetiam ,tui prius Terlullianus , ad legissei, aut liic loci retinenda censuil, sicque pri-
    lot iiui illiuii LuCSC nolata occabioncin dedisse buic mas syllabas iu pseudopropliclis pixlcriil ; aul , lal.
    PKOLEGOMENA. 40
    50
    Africana Ecclesia soli codiccs Lalini
    ientibusociilis.commaillodproaneroiieruiii legit. A pia, q«ia in

    ivangcliorum lcgcbanlur.
    Ceric ail laudaium Esaix locum rcspcxissc videtur
    Et qnod olim pseiidopropliciae illi, Cnr ita senscrit Rigaltius faleor me non adsequi.
    Salvator imsier.
    Nisi forte baud ficri potuisse arbilrabalnr, ul ar-
    qui vidcrc falsa ci divinarc populo mcndacium dice-
    si
    ,

    cheivpa aposloloruni ad Tcrtulliani usqne icmpora


    bantur ita etiani non deruturos, qui ail contumaces
    , ,

    bona cl faiisia iis siipcressenl. Ut quid enim Afer iste ad illas diini-
    Jmlicoriim animos obfirmandos,
    la\at Ecclcsias provocasset, ad quas Apostolumscri-
    oggcrere non dcsincrent; quos propierca pscudopro-
    Elsanc, nisi obsiaret conscnsiis psisse coinpcrliini cst? An non et apud alias apo-
    phclis assimilavii.
    codicum legcndum videretur grapba Epistolarum Pauli aulbenlica , si Grxcc
    omnium lniciisiine , ,

    cniin faciebunl pseitdoprophetw palribus scrij)ta ?


    Sccuuditm hwc
    Scd boc ut conjccturam simplicem damus. Simonius, ut in plerisqne locis hislorioc illius,
    illorum.
    ncc salis mcmor, et parnm sibi ipsi consians cum
    Longior sim, si pcculiarcs lecliones alias in cnilicc
    apprime fidenlcr dixissel (//. C. Parte I, i), priinis
    nosiroa Vulgaia abciinies, nqnnullas cliam fruslra
    pergam. illis Ecclesiae lcmporibus difficile fuissc vcros apo-
    a viris dociis sollicitaias expenderc bic
    slolorum, aut discipulnrum libros ab iis sccerncre,
    pracseriim ciim, qiue nos adferrc posseimis, adlulerin
    non J> 'l" os hserelici liciis coruin nominibus inscribebanl,
    forlassc alii, qiioruin opcra mspiccrc 110 liis
    deficienlibus archivis ad qu;c provocare fulclcs
    Iiamie sniius eiit ad hujuscemodi exemplaria
    ,
    licuil.
    posscnt, non nuilto pnsiea intervallo subjungit. Si
    convcrsos, unde ca dcniuin leclionum varieias, a
    quando seciarius aliquis ficta Evangelia opposuisset,
    qiiibus, aiit quandu invchi coepta, quanlum eqiiidem
    ingenii vircs patiunlur,
    falsi convictum a Patribus, ad vera illa provncanli-
    el obscuriias tcmpnrum, ct
    1 »11-;, qua3 in Ecclesiis apostolicis, perindc ac si in
    disquircrc.
    anbivis, servabanlur. Ils Conl convaincu de la fuus-
    Ceiluin c-l, nl aatca diccbamus, divina apnstolo-
    setc des octcs, qiCil pioduisait pour les veritableS, qui
    rum iiKiiiiiincnia, nt qmcquc prodibanl, Ecclesias
    se conservaient dans les Egliscs apostoliques, et qui
    illas, quibus primo innoUierani, in codiccs snos re-
    tciiaitnl lieu d\trcliives. Qnid itaque nlia: non aposto-
    lulissc tiim canim apngraplia propioribus, liasque
    ;
    licie nbi opus csscl? Tum quod in Africie, Italioc,
    inviccm aliis connnimicasse (idclibus, ut pnesto csse
    Galliarum, aliisquc Occidenlis Ecclesiis in Latinain
    possent : ca prolcclo cura dcscripta, qua; puritatem
    lingiiam translata Evnngelia lcgcrenlur, num pro-
    nasccniis Ecclcsiie, alque una, scriptorum rcveren-
    plcrca vcra, alqne auibenlica esse desierant? Quam-
    liam, ilignilaleiuque decebal : viiis, ul credi par
    vis non de Evangeliis, sed dc Paulinis Epislolis
    csl,' ad iniiniis illud delcciis ,
    quorum de lide ac di- „ ,

    . L. loipialur iiubi Tcrlullianus.


    ligeuliii amliigi niiiiinie possel; et sic prioribus soe-
    Itaque siipercssent etiamnum illius aevo autngra-
    cnlis iii illariim sacrariis caslissime babita, fnrtassc
    plia Apostoli in meinoraiis Ecclcsiis, nccne, profe-
    eiiam apud privalos, qni plus sapcre, quam opor-
    cto sine idoncis inonuinenlis, in re facli, ut boc jjsI,
    lerct, nondum didicisscnl.
    ncmo stnluiil prudens. Altamen quod scrvari po-
    Et sane non solum baud proclive, scd nequc tu- tuerint, nibil vetat. Imo quod servala , longe csl
    liim lunc erat, quidquam, quod ab arcbetypis dilfer- vcrosiniilius. Si enim lot eciypa, cur non arcbc-
    rct, in apograpba intrudere : illis adbuc apud prin- lypa , unde manavcrant? in quibus et maximum
    cipcs Ecclesias manentibus, ad quas provocarc lice- Ecclesiurum decus, ad quas datie Epislolie illx,
    rel. Quod fccisse viileliir Tertullianus (De prccstrip. qu.e sc ab Aposlolo fundatas nierilo gloriabantur;
    llwrct. xxxvi), ct quidcm cnnserla cum ba?reiicis cl pr.csio scmper auctnritas conlra nnvalores, si
    manii ;
    qui si fcfcllisset, aut credulum eum ridcrc, qnid in apograpbis dolosc addere, oniiitcrc, pervcr-
    aui mendacem iraducere poicrant. Ait enim : Age lcre nitcreniur. Ac propierca, non quia Griece scri-
    jam, qui voles curiositatem melius excrccre in negolio
    nam
    plae in peculiaribus illis Ecclcsiis, a'quc in tot
    salutis tucc, pcrcurre Ecclcsias apostolictts, apud tpias aliis, scd qiiod ISioyjipm ipsx Pauli Epistola: supcr-
    ipsai adlmc cathedrw apostblorum suis locis prcesident,
    d sliles esseilt> ad | ias provocavcrit Terlullianus.
    apiid ipias ipsir AUiiitNTic.E litterd eorum rccilunlur, Ad Evangelia quod spcclat, quamvis Simonius,
    soiiaiiies vbcem, et reprceseittantes faciem unittscujitsque.
    loco supralaudato , servata in Ecclesiis aposiolicis
    Proxima esl libi Achaid? habes Corintlium. Si non
    coriini arcbetypa sensisse videatur, nemo lamen,
    tonge es a Macedonia, habes Plrlippos, liabes Tlicssa-
    quod sciam, pra?cise ad illoruni aliipiod provocavit,
    lonicam. Si potcs in Asiam tendere, habes Ephesum.
    prxter Pctiuin Alexandrinum in fragmenlo de P.i-
    Si aulem Jtaluv adjaces, Ilomnin, unde nobis quoque
    scbaic, dc quo poslea.
    auctoritas prwsio cst. Non me latet qu» fuerint apnd
    Yeriim, uicumqiic ex boc ipso quod primigenia
    Higaliium (Nblis ab h. (.). Liiiene istie autbcnticx, Novi Fcederis monumenta in aposlolicis Ecclesiis
    ad qnas provnc.it Tertullianus, lingua scilicet ca-
    servarentur, difficile fuerit in corum apographis ali-
    dem, qna Fuerant ab aposlolis conscriptic.
    quid immuiare; nibil lamen adeo efficax ad cuslo-
    Simonius, Kigalliiim scciitus, (//. C. N. T. Parte dicndam illorum integrilatein tunc lemporis fuit, ut
    1. iv), ideo, inquit, cuin ad aulbcnlica exeniplaria cura ipsa, ct reverenlia sacrorum codiciun, cum fi-

    provocarct, non alia intellcxissc, quam Grscce scri- dclium simplicilale conjuncla. Et ila, quamvis non-
    41 EPIST. PHILIP. GARBELLI, DE CODICE BRIXIANO. , 42
    uulli in suis cxemplaribus audcre aliquid potuerint, A lius sumenda sint beaii Scriptoris verba, haud iia

    in ecclesiasticis tainen id fieri poluisse, difficillinium proclive est creditu primis illis fidei temporibus lot
    pulo. Aut eniiu privatim a sacris dunlaxal miuistris, privaios inicrpreles passim fuisse, longe vero difli-

    aul publice a lectoribus, et quidem prxsentibus fere cilius, si de Veleris Instrumenii versionibus loqui vo-
    semper episcopis legebantur. quod de Novi etiam Testamenli interpretibus
    luerit,

    Si quid lamen conjicere licet, non primo, sed al- dicendum puto, cum qui adfidei sacrainenluni lunc
    ,

    lero fortasse sxculo , incertum prxsumplione, an vocabaniur, indocti ut plurinium, ac populus es-
    credulilaie ,
    paucorum scholiis teniari ccepta cum sent. Ac propterea non de primosseculo, ac sequenti,
    Grxcorum, tum Latinorum codicum facies. Mox au- sed de iis lcmporibiis inielligendum exisiimo luuda-
    cla in dies et litieris , et divitiis Ecclesia, libertas tum viri sanclissimi locum, qux supra tetigimus. Ej
    major gliscere ccepil. Erudilis Grxcorum ingeniis sic etiam latius sumendos inlerpreles illos , non
    apostolicx in scribendo simplicilaiis , Laiinorum quasi versiones integras cuderent, sed veluli sclio-
    vero illius, qua primi interpreles, ad populi captum liastas, qui locorum aliquot, ut sibi ipsis videbantur,

    iSiuTiuovze;, usi in iransfcrendo fuerant, male per- emendatores, aut illuslratores essenl. Non rarc
    txsis. Adbuc tamen, ni fallor, intra privatortim can- eiiam Grxcx lingux imperiii ; ut proplerea male in-
    cellos coacta licenlia, iiiinclisque Ecclesiaslicis exem- B lellecla pejus redderent. Cujus rei liquidum exem-
    plaribus. Donec, ruenlibus in pejns, tcsle Eusebio plum dabit locus argentei codicis, ubi privatus ille

    ( II. E. vni, 1 )
    , cum tum anlistilum niori-
    populi, ciiin Latino apographo,exemplaris Graeci collationem
    bus, Deo sic permittente, ingralx vinex sux horribi- instituens, verba illa Lucaa 11 , i, l\ o&ou mi vn;
    lisilla perseiutorum tempeslas incubuit (.1. C. 503). Ua.Tpt.u; AaSiS, reddidit, dedomo et patria David.
    Tunc prima, et quidem luctuosior sacrorum codi- Sed qux magis me movent ul credam, plures illns

    cum clades fuit, jussis ubique magislratibus, non Latinas versiones nibil aliud fuisse, quam privalo-
    solum Ecclesias diruere, sed prx cxteris divinos li- rum, ut diximus, bac, illhac in codicibussuis addiia-

    bros ab episcopis ipsis,eorumque ministris acerrime menta, duo prxserlim sunl. Uniim ,
    jam primis illis

    quaesitos in plaleis publice urere. Quot proinde in fideitemporibus sacrorum monumeiilorum, ui qux-
    ruinis, antea cxlali, perierint; quot vi ac tormentis que, ab aposiolorum, aut discipulorum manibus exi-
    cxtorti, quot a servis, ab ancillis, a transfugis delati, verant, adornatam a Romanx Ecclesia; interpreti-
    quoli demum melu a fidelibus, imo a prxsidibus Ec- bus versionem Italix , ac proinde vicinx Africx,
    clesiarum , corumque ministris miserrime proditi, aliisque occidenlis Ecclesiis prxslo fuisse, unde fide-

    unde iradiiorum nomen usurpari cceptum, quicum- ium pietati consnleretiir. Alierum anligrapha e vc-
    que trislissimam illam Ecclesix faciem in Historiis ^ tuslioribus, qux anle Hieronymum, aique Augusti-
    tcmporum viderit, is secum repulet. Inde factum, num lerebanlur, expressa; in quibus addiiainenia
    dirutis Ecclesiis, earuinque cxcmplaribus aut com- illa quidem, sedfundus, atque tStwrwfiof supralau-
    bustis aut aliter consuniptis, cessanie demum perse- dalae versionis manifestissime apparent.

    cuiione, 111 privatorum apographa, quorum pleraque Dixi interpretes. Nam, quod ad le olim perscripsi,
    aut latere facilius, aut ferri alio poluerant, in prio- baud uiiuni, eumdemque fuisse, cinn ratio lempo-
    riiin subsidium adhibiti intcrim a nolariis ecclesiasii- rum si a priino , Maitluei , ad novissimum, Joannis,
    cisfueriut; tum a librariis ut fidelium pietali satis- Evangclium ,
    qui effliixeraut anni puleniur; tum
    fieret. Ei ita a primxva illa codicum puritate de- maxime evincit styli diversiias, ul observat Millius

    flexum, Scboliis subinde, librariorum prscscrtim aut ( Prolcg. 1, ad Edit. Ev. Matik. ; e qua non saiis at-

    ignorantia.ut novitalis impulsu, qux, perinde accx- tente Marzianseus, non secus atque e dissiniili sectio-

    leris mercibus, preiium libris augere solet, in lex- num, et capitulorum in codicibus facie, plures Lati-
    lum adscilis. nas versiones asseruit. Tuni est vero similius, in
    Ad ea ilaque lempora referendum censeo staium Ecclesia cxlerarum omnium principe non unum
    illum Laiinorum exemplarium, in quibus mulla fuisse dumtaxat inlerprctcm floruisse, sed plures; ut, si
    I)
    a viliosis inlerpretibus male reddila, a prxsumpto- quis illiirum, cui iransferendi inuniis inciimbcret,
    ribus imperilis emendata pcrversius, a librariis dor- aut icmpoiibus cxclusus, aut oegritudine prxpediius,
    milaulibusvcl addita, vel mutata, mixta dcmum om- aut deniuiii morle prxventus vacuam provinciam re-
    nia in Evangeliorum serie querebalur postea lliero- liquisset, prxsto esset alier, qni caindem curaret,
    nymus ( Ep. ad Dam.), tol poene fuisse asserens Nam, quod Valionus asseruit ( Proleg. x, § 1 ), La-
    cxemplaria quot codices. Inde orta opinio ill.i de linam ncmpc Ecclesiam sino Laiina vcrsione slare
    pluribus N. T. Lalinis versionibus; quam promovit non potuissc, ita evidens esse arbitror, ut nilul ina-
    iu niajus Auguslini locus alier ( De Doct. Christ. gis. Qua cnim iingua in synaxihus sacrorum Libro-
    1. 11 ), ubi ait, qui Scripluras ex Hebrxa lingua in rum leclio ad populum liercl, nisi ea , qux populi
    Graccam vcricranl, niimerari posse, Laiinos aulem cssei? Acpropterca, quod prxeumc Grolio, puiavil
    inlerprctcs nullo modo. Ut enim cuique, priinis fi- Millius ( A(/»o( i» Marc. ), lingiiam scilicci Grscam
    dei lemporibus, in manus venerat codex Graccus, ct Romx tunc leinporis, alque Ilalix familiarem fuisse,
    aliquantulum faculiatis sibi uiriusquc lingux habere somiiium mihi cst. En illius verba, (iuibiis laudaiam
    videbatur, ausum fuissc interpretari. Vcrum, nisi la- Valtoni opinioncm cversuui ivil.

    1'ATROL. XII.
    PROLEGOMENA. 44
    45
    noiarunt, inquit ( Proleg. n. 577 A sebius (H.E..n,24); elqiilMagislrisoipraweplaeltf
    Nempehdud ),

    istius Ecclesim, ad constilutio quenti;e ornamentis cxponere o-jts ntiivuv, ovxe ijt-
    per ainws, a fundatione
    nequidem ytipovv. Qui enim in persiiasibilihus bunian:e sapien-
    nem usque canonis N. T. fere quinquaginla,
    el aposto- lias verbis pradicare Chrisium et bunc crucilixiun
    coqitutnm fuisse de scriptis evangelislarum
    ,

    minus de transfe- nescirent, quiluis piginenlis id facere aggredereniur?


    loruin in unum colligemtis; mutlo

    illis in alias Ungms ; tmn vero nascenli liuic Et sic expediebat, inquit Erasnius (Edii. v , N.T ,
    reiulis
    Eide- ap. troben. et Episcopium) aposlolos eo sermone
    fnisse Lalina versione.
    ,

    Ecctesia; neutiquam ouus


    uii, qui laiissime patebat; et a lilteralis paritcr ac
    libus nimirwn, qui jam Roma; agebant, advenisJudmis,
    tingua Gneca familiariter nola erut,
    ac illileratis iiitclligebatur. Quod postea de prima_vis
    jEggptiis, aliis

    Quod idem et de provincialibus, ulia- interpretibus aflirmal, idem scilicet de istorum ora-
    plane vernucula.
    quarumdam orbis partium Cliristianis dicen- tione, ac de sermone aposiolico valere quiini serino
    ruinquc ;

    dum. Notum iliud poette :


    lloiuaniis adliuc esset promiscua; multiiudini com-
    munis. Ac propterea muka illos in iransferendo tri-
    Nuac totns graias uabet orbis Alhenas.
    (Juven., Sal. xv.) buisse vulgo idiolarum, quibus ea tiim scribebaniur.

    Sed et Ilierontjmus de Orientalibus etiam sui avi


    •'
    Quod vero pro coronide ex llierouymo aitulit

    c Sumone grxco omnis loquitur Oriens.i ]J Millius , e taula adnotationum messe, quam a scrip-

    Scis quid de constituiione illa Canonis senserim ;


    toribus ecclesiasticis suinma diligentia collegeral

    quam, nullo teste, serius quani par erat, disiulisse in aestu illo rerum alio spectanii extra aream exci-
    Millium non dubilo. Nunc, qund e re nostra cst, quis disse manifeslum est. Niliil eniin Orientis cum Oc-
    unquam credat, cx solis dumtaxal Judaais, ./Egypnis, cidenle institula inibi comparatio ad bocce argu-
    aliisipie Orienialibus nascentem Roma; Ece.lesiam mentum facere poterat. Neque obstanl qu;e posimo-
    conslilisse? Quid ibi 1'ctruni ,
    quid Pauluin biennio dum adjccit; non staiim a suscepia lide Cbristi sed ,

    illo, qno libera in cusiodia mansit, egisse putemus, post anuorum compliiriuin inlervallum deliberalum

    nisi ut omnibus, qui ad audiendum convcnissent, de liansl itiiinibiis Gibliorum , aut sallem librmum
    Evangelicx dnctrin.e lumen affunderent siveGne- ; aliquot N. T. in usum publicum conficiendis. Ilali-

    cis.sive Barbaris, quibus se debitorem Apostolus cain vcro, cuin apud Italos , etauspiciis, ut oninino

    fatebatur? Adde discipulos , nei|iie eos laiitum , sed credibile pulat, Ecclesiae Ronianse prodicrit, vix

    e Gcniibiis recens ad flileni conversos, ubicuinque se esse ut edila censcatiir anle tempora Pii papa;; quod
    offenet occasio, eamdem, apostolorum exemplo.in is esset tuin Latinorum priniiis ; et res Ecclesia; diu-

    familiarihus ,
    coniubernalibus, notis serere saiagen- lius paulo,per aunos scilicet quimlecim adniinis-
    tes. Quoii propterea , non ex solo Oiiente, in ani- (] trassel. Nam caiteri poniifices, inquit, eousque fere
    plissinio illo Naliouum gurgile coslcstium cbarisma- Graici fuerant. Ilasc eniin omnia duo prajsenini in-
    tuin pariieipes lacii? At Satyricus iliffusas per Orbcin firmanl : unum, quod ipsemel asserebat, band opus
    Grsecas liileras scripsit. Ksto : pnelica licei vnep§d)~ri. fuisse laiina versione, grasca Lingua jam Roime ac
    Addi quin eiiam poterat locus alter (
    Salyra vi), provincialibus familiari , nisi si forte banc Pii tem-
    ubi pulidulas qnasdam pro nalivis anima et vila, poribus evanuisse arbilrabalur : quod lanien expe-
    ij/j/viv ac ?o/iv clfutienies irridet : Grseeanieos imle rientia ipsa relellil. Linguaj enim populoriini omnes
    eaiuin concubiius salse cominiiiisccns. Eteranl pro- longo usu lirmanlur, neque aul emori illas, uisi

    fecio Ronue grammatici plures, qui Greecas litteras everso peuitus reruin statu , aut paulatim obsolcs-
    docerent. Lrant el in opulentis privaloruin doiuibus, cere , nisi exlerarum Gentiuni alluvioue coutiugit
    quorum inulii Gnece sniebant. Dcmus boc ipsum quorum ueuirum , fiorenie, ut erat, imperio, acci-

    Italiae uibibus, deinus Gallia-., Britannii» : si plaeei dissc compertuin est. Altermn, pomilices ad Pimu
    etiam Afric* demus. Quid lum? Ut nos Latinam usque frme Gra;cos, luni huuc Latinoruin priinnm
    sie illos Graeeam linguam, non domestieo usu, sed a fuisse. Exciderant nempe viro eiuditissimo priinus
    praeceplotibus discere oporicbal : cujus rei exeinpla post Petruin Linus, post bunc foitasse etiam Cle-
    non pauca ab aniiipiiiaic praeslo essent, si opus lo- tus, cerie leitius Clemens Latini. Ei quidein Linum
    ret. Au idem propterea de caueris omnibus dicen- duodecim annis res Eoclebite adminisuasse a veie-
    duni? Quid ingens illa in uibe , in agris , per lialiani ribus discinius. Cur ilaque non sub hoc potius, quani
    servorum oolluvies? Quid propolae, instiiores, lanii, posl lain laxum temporis spatium adornala sub Pio
    fabri , lullones, sulores (ridiculus sim , si tot arics sacioriun N. T. librorum transialio finrit ? Au dee-
    opcrasque ad censiiin vocare veliiu), uno veibo, rani priucipi omnium Ecclesise , in frequenlissimo
    quid lanta viliorum capilum mulliludo Ronue, in co- geolium e provincits iniperii ad Urbem appulsu, eo-
    loniis, in municipiis , nbique; luin ct bonestnrum rurn , siiniil ac prodieranl, apograpba , m ne verti
    bominum , quibus arcta ces domi esset? Num ol hi comnioduin possent? An foriasse non opvs., aucto
    dieculas in ludo irivcram, gi-ece loqui ut addisce- in dies credentium nuinero , ut verlereniur? Ncu-
    rent? I
    '!
    laoieu ex iis ut plurimum primis illis fidei truin profeclo, ni fallor. Quae omnia dicla sintaigu-
    temporibus conslabat Ecclesia , inlirina niiinili cli- meuti liujus gralia; in quod oliui cgregia Milbi Pro-
    gente Beo ut sapientiaiu sseouli coiifuuderet. Ilinc legoineua observantes cum incidisseinus, dubia pri-
    merilo aposlolos tijv -/>wtt«v (5t<uT«uovT«,- dixit Eu- mum aliqua carlis inlcviinus; nunc vero e re uata
    iZ EPIST, PHILIP. GARBEIXI, DE CODICE BRIXIANO. 10

    eadem retractanles latius paulo diduxiiniis. El qui- _A Locusalter, quem ad Grcecam originem exigere
    dem , cuni ex aiitiquilaie monunienlum supersit videiur, est diviuus ille ev upyn o "/.oyog, quae vetus m
    niilluin, unde iranslalioiiis illius lempus cruere pOS- intei pres, ln principio erat Verbum. TertutTianus vcro
    siintis, conjecluris, ut ipseinet fecerat, lenlantes (Adv. Praxcam, c. -2(1), l.tin primis ipsu statim prce-

    iler, si ipii forte adilus ad verilalem daretur. Reclc, faiio Joannis evungelizuloris demonstrat quod retro
    ,

    an secus , apud a-quos rerum a'stiinalores judicium fuerit, qui caro fieri liabebat : t In principia eral sermo,
    eslo. et sermo erat apud Deum, el Deus eral sermo. >

    Itaque ad insiiiuttim redetinles, dicebamus ex al- Sermonis vocabulum.qiiod Latinorum prinius Afer
    latis llieronymi atqtie Augustini verbis firniatam apud isle in hoc Commaie usurpare voluit, quomiido
    ad
    nuillos opininnem illaui de pluribus in Lalina Ec- fonlem exigat, innuunt duo prse caeteris loi i, quortim
    clesia versionibtis; quamvis postea pelitis alinnde priinus in Apologetico sic se habet (cap. 21) : Jam
    subsidiis ftilia se laiius diffuderit. E leciione scilicet ediximus, inquit, Deum universitatem hanc Verbo, el
    Patrum, qua: plerisque, eliam doctissimis iinposuit. ralione , el virtutc motilum. Apud veslros quoque sa-
    Cuin enim viderent sacri Textus pericopas diversi- pienles Aoyov, id esl Sermonem, alque Rationis constal
    mude ab illis etferri ; sa?pe etiam easdem ab codem artificem videri universitatis.
    aliier , aliiue aliter adductas , diversis propterea B »,
    Alter est adversus Praxeam (cap. H)
    ..... ... ' ,. . .. eo etiam in
    translatioiiibus usos arbilrabaiitur.
    ,
    \ iuitts qmdem ;

    signinr, quod vir aclate nostra celeberrimus , ad (ir-


    inquil lliielius (Ve Claris Interp. ), ac ptane dtversus
    manda, qu.c de sensu vocuke illius Ao'70? apud Ev.m-
    inter se ediiivnes secutos Tertullianum , Cyprianum ,
    gclislam conimeiiius esl, adliibueril. Ante ommaenin
    Ambrosium, Lutiiwsque Patres deprehendetis , si rem
    Deus eral sulus, ipse sibi el omnia. mundus, el locus, et
    explorare tanti vobis esl. Verum ut repeinino illiu orlu
    Solus aulem quia niliilaliud extrinsecus prwteriltum.
    ,
    eiiula' futruiil , itu posl vilam non diulurnum subito
    Cwlerum nc tunc quidemsolus; habebal enim secum
    occasu evanuerunt. I n quo tiiiucn Virttm amptissimum, ,

    quam liabebul in semelipso , rationem suam scilicet.


    qutc primu se menli objecerat, rerum sp;cies fefellil.
    Ratiouulis eliam Deus et iutio in ipso prius
    , , cl ita ab
    Pamelius peculiari versione sua usum Tertullianum
    ipso omnia. Quw hatio sensus ipsius
    Hanc Gii.eci est.
    asseruit (In ViluTertull., ad. Au. Clir. r97),frequen«
    Aoyov dicunl, quo vocubulo etium Sermonem nppella-
    tibus illius gnceisinis , tit arbilror, motus; iiim quod
    mus. Ideoque jam in usu est itoslrorum per simptici- ,
    veiusli interpreiis locos ad Gioecuin fontem exigere
    tatcm interpretutionis apud Detim , Sermonem dicere
    alicubi snleal; ut manileste Malllnei v, 3, et Joannis i,
    fuisse. Cum
    mugis Rationf.m competul anliquiorem ha-
    t,quo tanien scriptore, sieuti iiemo alins laui loeu-
    ben, quia iun sermoiiiitis a priuapio, sed Rationalis
    ples ailducendis e vetere Novoque liislrtiinenlo di- L Deus
    n ...
    . .
    111

    vinis auclorilalibus
    .... , ita
    ...
    ueino liber inagis
    .

    ; el qui ex
    .....

    !}.„,„ „ „„
    ,•
    etium
    .
    attle prmaptum,
    •
    el
    . .

    qaiaipse qtioquebuitto
    ,

    ,.
    Ratione consistens prtorem eam , ut substunlium os-
    .

    amplo nicinorix' penu sacpe cas repilens, alilcr eas- , , ,.

    dein , alque aliler efferat ; aliquaudo eliam, tinius ,, .... „ .


    Hunc ipsum, quem et \1rt11lem, ct Ralwnan , et
    sn iptoris veiliis pro alterius acceptis, quod in laudalo
    Spirilum dixil , Supienlium alibi appillat (Atlv. iler-
    Mattluci constat. Cum eniin notum sit, Marcionem, mog., ctip. i&) : Si vero sopuia cadem Dei sermo est
    rejectis aliis, solo Liice Evangelio, et quidem hee el sensu sopiiia ; el sine quo (urtum esl niliil , sieulet
    integre usoq ; ac propterea ex hoc ipso convenire
    disposilum sine sopui v ; quse oniniavocabula jain «- ,1—
    euni vcllet Tertullianus : Venio nune, inquit, ad or-
    legeral in Apologelieo (cup. 85), a^seirub Cliiistiim
    (tinarias sentcntius ejus, per qitus propnetatem doctrinw e ccelis ventinuni cuin lotius mundi inoiu, eiim I101-
    suw inducit ud cilicttnn (ut ita di.eeiim) ChrUti. Beali
    l.ne orbis, (iiin planclii oiniiiuni, seil non Clnislia-
    mendici (sic enimexigit interprelulio vocabuli , quod 111
    iioiiim, ut Dei Virtutem , et Dei Spiritum, et Ser-
    grwco est) tjttoniuiniUoruin cst retjttum cmlorum ; in quo
    monein , et Supientiaiu , e: Raiionem , et llei Filiura.
    lainen ct Tertiillianiini memoria, ct Pamelium Ter-
    N11111 vero ronslans sibi Novalor iste voeubitlorum
    Itilli.iuiis fefeilit. Ait enim in nolis ad liiinr loeuin,
    Crwec esl Lucw nrr,r/y i,quod proprie mendico» siqm/i- D (" l ".
    ieri, ° '"" m vocal -*«»•!»•) '"'» .
    Seposita pri-
    inavi inlerpreliS versioiic qua eieteroqui ulebatiir,
    cat. Ast non siinlea Luc.ie, scd Matib.-ei ; in quoouque, ,

    ac in illo idein prolecto commalie inilium


    A070V Sermonem potius, qiiaiu Verbum verlere ma-
    u.uy.«pioi ol

    tttwx '- WtH» nOB eadi'111 quas sequiiiiliir. El lamrii


    luii? Audi illiun aliier pro veritaic efferentera (De

    TTuymf illus, ipios inibi Meudieos Pmscripl. Iluret., cap. 15i : Reguta est autcm fidei
    verli vult, Egenos
    alibi appellal , nl observavil Painelius ipse , addueto
    ut jam iiiue, quid defendamus , profileamur, illa seili-

    loco e\ lib. ile lib.lul atria »11, eni aiblere altcriun po-
    cet , tjuu creditur tiuum onmino Oeum rs.se; nec ulium

    leratev laiidain adwiMis Marcioniin , uhi el inendi-


    prwter Uundi conditorem, iiliitm <jus appellatitm;

    cos et pauperes Egenoruin noniiuc inniprebendil. qui universa de niltilo produxerit per Veiuu m suum
    ,

    Etplures addueeie posveiniis , si res poscerel. QutB primo omnium itmistum. ld Vh;uim, itlium ejus ttp-

    vero alferl e Coiiiiuenlario in Kpisl. ml Roinanos


    ptltamus.

    oliin Amhrosio tribiilo, ainbi^iia oiiiiiino sunt ; neque E undem voccinusiirp.it seniel e( ileruin lib.de Cai -

    asserlain Teriulliaui versiouem staiuere ullo modo ne t^bristi (cup. H, IH) , Verbum frcqucnler appel-
    pussunl. lans. Time lueieticos siioniin leinponnn antiqua Ver-
    PROLEGOMKNA. 48
    47
    quoniam (in-A«m. > deinde generatus ad effectum, ,
    Cum pararel
    sioneutentes induei» il.idem , dicens ,

    ccelos aderam itli simul. »


    quiunl}, Verblm caro faclum esl.
    Niinbata sunt hxc, ut pleraque alia hnjnsce scrip-
    Sed nullibi um exerte vim vocuke av,o; expressit,
    qux adhuc lucem expeciant: dux scilicet na-
    loris,
    quam laudato cap. 21 Apologelici , ubi de Judxis lo-
    tivilales illxSen»(wiis,condili priinum ad cogilatum,
    quens Quem igitur , inquit , solummodo homincm
    :

    dein generati ad efiectum. Sed facile ex iis, qux


    prcesumpserant de humilitate, sequebalur uti
    magum
    prxstruxit, tum ex subsequeutibus castigare eadem,
    veibo de
    irslimareiU de poleslate , cum ille dccmonia
    paralyticos atque ad purum recolligere possumus.
    hominibus exculerel, ccecos reluminaret ,

    ele- Antequam ad alia Lactantii pergam, estobservatu


    reslringeret , mortuos denique verbo redderel vitce ,

    et frela
    dignum, quod scripsil Hilarius (Lib. x de Trin., pag.
    menla ipsa famularet , compescens procellas,
    Vereih 534 cdit. Veron.), hxreticorum aliquos volenles Lni-
    ingrediens; ostendens sese Adyov Dei ,
    id esl

    et Ratione genitum Deum, qui in principio apud Dcum erat


    illud primordiale primogenilum , virtute,
    Deus Verbum, non substanlivum Deum, esse, sed
    comitatum , el spiritu fultum.
    Sermonem vocis emissce, ut, quod loquentibus est
    qux dau opera altulimus salis li-
    Ex liis, fusius ,
    suum verbum, hoc sit Patri Deo Filius; atque ex his
    quel non inter translatores qui versionem inte-
    , ,
    j$ subrepentes non Deum Veibum bominem se cs
    ,

    gram cuderint, sed inler scholiasiasillos referendum


    partu Virginis efticientem extitisse, sed, ul iu pro-
    Tertullianum quos supra dicebamus velusti inter-
    ,
    plietis spiritus proplietix, ita in Jesu Verbum Dei
    prelis locos hac illac sollicitasse. Et
    quidem com-
    fuisse dicentes. Num ex vocali Tertulliani ac Lac-
    pendionullo, nisi novitalis quam in rebus istis sx- ,
    taniii Sermone, suum illuin vocis emissa? effinxerant
    pe non raro etiam periculosam exitus
    inuiileni,
    novatores isti ? quis divinet ?
    comprobavit. Adde eiiam haud satis commode Ser- redeam, dixi non magishunc
    Sed ad Lactantium ut
    monem usurpasse. Jam enim non Verbum Dei sed ,
    quam Tertullianum sibi constare. Promiscue eniin
    Yerba essent inleUigeflda : ac propterea, cum in ad-
    vocibus Verbum et Sermo usus, ubi integrum Joan-
    ducto loco adver^us Praxeam apud suos in usu fuisse nis locum adducere voluit : J oannes quoque, ait, ita
    ait per simplicitatem interpreialionis Sermonem di-
    ,
    In principio eral Yerbum, Verbum eial
    tradidil: i et
    cere , recte Clericus , quamvis fine alio per iinperi- ,
    apud Deum, et Deus erat Yerbum. At stalim, quasi
    tiam adjecit.
    aqua isia e rivo, non ex fonle hausta minus saperet,
    In eodem censu Latinorum alter prxsultore suo
    , ,
    semeiipsum, atque una interpreieiii corrigens , sub-
    nihilo consianlior, nihilo eliam castigatior Lactantius jungit : Seil melius Grxci tJoym dicunt, quam nos Ser-
    fuit , Dei filium nunc Verbum, modo Senwmem ap-
    c mmem ^. enlm el Se rmonem mgnifical , et Ratio-
    pellans (De Yera Sapientia iv,8, 9). Cum enim dixis-
    hbh, ^nia ille est vox, et sapienlia Dei.
    sei, Sermonem esse spiritum cum voce aliquid signi-
    Veteribus hisce scholiaslis accensendus est Joan-
    ficante prolatum in hoc lamen angelicos spiritus, et
    ;
    nes Clericus, qui utrumque, in additanieniis suis ad
    diviniim illum Sermonem differre ail ,
    quod scilicet
    Novuin Henriei Hammondi Teslamenlum (Edit. al-
    spiritus naribut, ore sermo procedal : angelos propler-
    teraFrancofurt 1714. pag. 591), secutus, non Ver-
    ea ex Deo taeitos spiritus exiisse (bene. quod nonex bum, aut Sermnnem, sed Hatiouem verlere maluit
    naribus Dei dixeril) quia nou ad doctrinam Dei tra- Initio erat Ratio, eaque Ratio era( apud Deum, et
    dendam, sed ad ministeriupi creakiniur. lllum vero Devs erat ea Ratio.
    cum voce ac sono ex Dei ore processisse quia voce
    ,
    Cur iia senserit vir profecto erudiius, sed audax ,

    ejus ad populum fuerat usurus. Claudiique mirabile et sibi ipsiquamsxpissime nimis indulgens, aperuit
    hocratieciuium, inquiens. < Meriio igitur Sermo et ipsemet epistola altera ad lectorem, prxfixa Animad-
    Yerbum Dei dicitur. >
    versionibus suis in xvm prima commala Evangelii
    Vocalem hunc Sermonein, sicuti alia, qux postea Joannis; ubi tamen fatetur, non defuisse, qui xgre
    afferemus, hauserat e Terlulliano ; cujus insignem ferrenl, Rationeni a se verti, non Sermonem, aut
    profecto locum habemus adversus Praxeam (cap. "}: J) Verbum.
    Ul primuin, ait, Deus voluil ea, quce cum Sophia Ra- Qui fuerint isli, el an velustissimam Latinx Ecclc-
    lione, el Sennone dispotuerat inlra se, in substanlias, six versionem, scriptis suis propugnaverinl, ingenue
    et species suas edere, ipsum primum prolulit sermo- fateor me nescire. Si quid propterea ad hocce argu-
    nem, hubentem in se individuas suus Rationem el So- nienium ;ittuleio, quod prius ipsi vulgaverini, honori
    phiam, ul per ipsum fierenl universa, per quem erant milii veriam eadem cuiu dociis sensisse. Sin aliler
    cogilala, alque disposila; in.o et facla jam, quanlum quxcumijue ea demuni siut, mea erunt.
    in Dei sensu. Uoc enim eis deeral, ut coram quoque in Asserit itaque Clericus aiubiguam per se esse vo-
    suis speciebus, atque substantiis cognoscerenlur, el te- cem tdiyos, et tam Rationem verti posse, quam Ver-
    nerentur. Tuncigitur etiamipse Sermo speciem , el or- bum; statimque addit Si poslerior signipcalw in Oc-
    :

    natum suum sumit, so.ntm, et vocem, cum dicil Deus, cidente oblinuil, ob veteris inlerpretis Lalini imperi-
    Fial (UX. HiCEST NVTIVITAS PERFECTA SeEHONIS, dlllll tiam, aul si mavis inoviam lingum Latimv, Grwci Pa-
    1 Deo procedil, condilus a Deo primum ad cogilalum tres passim ostendunt, cum hac de re aqunl, se Ratio-
    innomine Sopliia:, < Dominus condidit ine initium via- nem non minus, quam Verbcm intellexisse.
    40 EPIST. PHILIP. GARBELLI, DE CODICE BRIXIANO. 50

    Si vera hxc sunl, ut cerie verissima, A070» a?que A me non hteommodiorem tuurpare, ob doctissi-
    palialur

    Verbum significare, ac /Jntionem, ethane non minus, morum Patrum Grmcorum perpeluum usum. Sinal in-
    quam illuilGrseeos Patres intellexisse, quaa fuitcausa terea me illico significare voce Ratio, quod ipse roga-
    ut vetiistum interpreiem sollicilarel? An illius impe- tus quid sibi Yerbcm velit, cogilur tandem vocare inler-

    ritia (quam vocem Clerico e\cidisse non dubito)? num Sermo.nem , lioc est , Ratiocinationem. Audiat
    Ilaud equidem ; reclissime enim vertii, si ejusdem- denique Terlultianum, qui
    ita adversusPraxeum cap. 5,

    niet calculo verti ita polerat. An inopia linguae La- adducto subinde loco, quem nos supra relulinius.
    tinae ? Nempe mysterium fuerint Cliristianis illorum Ludit nos Clericus, cum Rationem et Yerbum nu-
    temporum inaccessum voces Ratio cl Sapientia ab das voces expendendas obtrudit, quoe plura cilra
    ellmicis scriptoribtis in divinis passim adhibiix, ut substantiam signifiearepossuni. Divina sunt bocce in
    propterea inopia pressus, nihil aliud praeler Verbum loco, quibus de agimus. Divina scilicet Ratio, ct e

    afferre potuerit. Ratione Xerbum; si ev apyjo jam geiernum, jam sub-


    Pergit deinde inquiens : Ipsi Lalini, qui expende- stantia e substantia cum Terlulliano (Adv. Praxeam,
    runt vocem Grwcam, (atentnr potius Ratio.nem esse in- cap. 7), et substantivum cum Ililario, et consubslan-
    telligendam, quam quod Laline dicitur Verbcm cum ; tiale cum Ecclesia.
    non Myov 7rpoyootzov, verbum prolatum, sed evSiaSsTov R An vero incommoda voce usus fuerit interprcs,
    insilum, scu inlcrnum , non exlernum se inlellexisse cuin Xoyov, non Rationem, sed Yerbum transiulit,

    dixerunt : Nant quid est Verbcm internum, prmler judicent eruditi. /Er|iie Rationem ac Verbum verti
    R.vtionem, seu Ratiocinationem. Prmterea univcrsa potuisse, tum lioc non minus quam illam intellexisse

    Eccletia Chrittiana, Graica et Latinu, ).6yov miscet cum Graicos Patres fasstis cst Clericus ; ac propterea se
    o-oota, 17110; cadem est cum Ratione, sed diversissima a nonniliil a Latinorum consueiudine, ad sonum qHod
    Verbo prolato. Igitur, quamvis a consueludine Latino- adtinet, non vero a re ipsa abiisse.
    rum nonnihil recesserim, ad sonum quod atlinet, a Quod postea Latinos bucusqiie omnes, qui, inler-
    reipsa nequaquam abii. pretem secuti, Dei Verbum, non Rationem dixere,
    Quinam 1'uerint Latini isti, qui expenderunt Grxcam indoctos traducit, non ita scriplurum fuisse puto, si,

    vocem Ac/yoj, facile est conjicere ex adduclis e Ter- subsidente aestu, et semetipsum, et una tot velerum,
    lulliano, atque Laclaiuio auctoritatibus. Quamvis recentiorumque dociissimos attenlius inspexissel.
    miruin videri possit, exertum hujusce locum, (iiiem Iloc solumniodo dicam ;
    quod omnibus in bac vila
    nos protulimus. Clericum proeieriisse, cum alios degentibus familiare est, idem Clcrico accidisse, ut
    ejusdcm scriptoris ex libb. de Ira Dei et Divin. In- safpe huntani aliquid pateretur. At Groeci Patres
    siit. adduxerit. Nisi si forte, quod Verbum rpoyopizov Q voce liyog semper stint usi. Mirum sane, qua igitur
    ex ore Dei cum voce, ac sono procedentem niinus alia, nisi Graeca, Yerbum exprimerenl? Sed p.irum
    aitente descripserat ; cum lamen prius a Deo menle fuerat Clerico e commate illo Yerbum extrudere,
    conceptum, adeoque EvotaflsTov dixisset. Couerum, nisi et senstim evangelistae sollicitasset. Itaque ad
    quod non verbum prolatiim, sive, quod llaerelicis ab illa sun, lnilio eral Ratio, postquam dixisset, verha
    Hilario memoraiis est loquentibus suum Yerbtim, ev apyfi non esse referenda ad argumenlum illius li-

    boc sit Patri Deo filius, sed insituin, ingenitum Deo bri, quod esl Evangeliuin. Omnes Grammaliem ratio-

    Yerbum ejus unigeniium, et sapienliam Patris, sem- nes. inquit, suadtnt proxime sequentium verborum po-
    per intellexisse et Graecam el Latinam Ecclesiam testalem, el seriem spectari potius oportere. Ilic vero
    quis nnquam dubiiavit? At quid sit Verbum internum sequitur ).o'yoc, el omnia ub eo (acta, et munditm ab eo
    qicerit Clericus. Recte quod, runi Ralionem esse factum ail erangelisla, qum omendunl ayi de omnium
    dixerit, seinetipsum c vestigio recolligens, seu ratio- rernm initio, seu dc creatione Mundi. Ilujus ratioci-
    cinaUonem adjecil. Sicuti eiiim interna hominis ra- nii fundiim commodaverat illi Grotius (Ad Joan. 1,

    liocinatio est liumanae imntis verbum, ita (nos mi- 1), cujus verba sunt : Ev ao/rj, desumplum ex
    seii divina isla, atque iiiconiprelieiisibilia nisi liiima- Grmco Geneseos. Deinde posl plura ,
    quae erudite
    nis affeciibus metiii 11011 possumus), ita inquam co- D adtulit, Noto autem Scripturm loco verbum indetump-
    aeterna aeiernx Rntioni Ratiocinatio cst Verbum illud tum ex sententia illius loci intelligendum cst. Mosis
    Tertulli.ino primordiale ,
    prinwgenilum et Dei Spiii- loci scutentia hmc est : cum primum creavit Dcus cw-
    tus, et l>ei Virtut, et Sapientia. et Dei Filius. lum, cl terram, lerra erat, etc. I'.rgo h apxfi est. cum
    Verum in iis, quse pro coronide epi^tola; illius at- primum rerum universitas ca'pit creari.

    lulil Clericus, (parcai mihi memoria bominis, a (pio Divinal Grotius cum vcrba iv apyjo e Genesi de-
    nonnulla didicisse me fiteor) majorem profecto, non stimpta idoneo teslc nullo pronunliat : quasi, vn-
    dicam bumaniiatem, aut verecundiam, sed modes- lens Evangelisla a-lernam Yerbi generalioneni osten-

    liam desideres. Pergit enim dicens : Si quit objiciat, dere, alienis ad hoc verbis indigerei. Quitl eiiiin

    voce ratio qualilatcm potiusquuni rcm signari, ottendal proclivius, si in principio existcns dicere volebal,
    vocem VerbOU apiiorem esse ad significundum snbstau- i|ii.im ev «.pyri ovTa illud asscrcie? Q1101I mio. 1

    liam, el spondeo mc, qiuvcunquc di.ri, paluiii revocalu- de niuiidi creatione, sed de generatione Verbi Bgal
    ruiit ; aut si incommoda voce uti sibi ticere censeal, ob inibi Joannes, ita evidens est, ut mirnm videri pos-
    I.ATIN11RCM , EORUHQCE INDOCTORDH consuetudiwm : sit virum rsetcra docinm Itocce in loco exira oleas
    .',! PTtOT.ECOMENA. K
    vagari. Neque enim satis fuit divinoScriptoii dicere, A exemplar, sed plura prac manibus habuissc ilicen-

    in principia Verbuin fuisse; et apud Deum, et cura duin sit, nnde totidem varianies desuinerent. Sed
    Deo Deiim. Sed rursiis inculcat II oc : erat in princi- niliil ceriius, qnam sacrorum Librorum, Novi pr.e-

    pio apud Deum, quod pariter repelit I pist I, i, 'o 3v s, rtiin Feederis locns plerumque e nieinori* penu,
    «-' «c/r.,-. Ac prnpierea, quod dicere pergit, oinnia aliquando eiiam tumultuarin, ut res ipsa, aut tem-
    per ipsiini facta, et sine ipso nibil eoriini factuin, pus ferrent, Ecclesiaj Patrcs adiulisse. Nisi si fnrie

    quai snnt, a prhna illa, ipiain assertam voluil, veri- ad asserlum aliquod prohandum pra?ci-a sacn Tex-
    tate, qnasi a fonle rivus, eiuanai. Sed nenio melius tus auctorilaie opus foret. Tunc enim exacte, ac per
    »kqk5o§ov islild Grotii, quam Grnlius ipse emenda- partes efierebant ;
    quod in laudalis alii|uil)us Terlul-
    vit. Guni enim plura, exquisila, nt -*pe a-solet, liani locis observabamus.
    erudilione adnota-set ad priina illa, Ev !/.r,yrn Jv o At Lalina aniigrapha, etiam vetustiora, in plnribus
    ).o'/o;, concludit landem : Rejicilur liic a Joanne differunt. Eslo. Num Gra?ca ab liisce varielalilius
    Gnoslicoruin figmeiitain, qui Ix rr,; r.oov.oy-f,; posl lihera? llaud equidem. Neque aliler esse potuil ; si

    mnlin sacuta natutn voOn aiebant. Deinde ex vou natum Clemente Alexandrino tesle.ut observalMillius (Pra-
    fiovoyzvij, el ab eo >o'yov. Viiri veriialis illius seosit pa- leg., ii. 287), jam non defuerant xa tojv EOay,.
    riler in commale sequenti o-jto,- h h> «y/.n wpas riv B usTaTtfisvr;?. Quod licentius liinllo a pluribus factum

    0£ov. Repelil Iwc, inqiiiens, guia Deumjam vocavil scriuit Origenes Horail. vm in Matlli. (cujus lncum
    hocvolens ila Deum esse intelligendum, ulet illud ina- nobis commodavit Erasmus laudata prsefcilioiie ad
    neaL, fuisse eum apud Deum. Id esl «I iioii [uerit Edil.v. X. T.). Verba illius sunt : Multam enim diffe-

    o Xoyos omne id quod est Deus. Hypostaseon distinclio- rentiam inler exempluria invenimus, site per negligen-
    nein Origenes, el post eum alii vocavere. tiam scribentium , sive ex temeritale quorvmdam , sive

    Si liajc expendisset Clericus, grammalice leges, propter eos ,


    qui negligunt emendare Saipturas, vel

    quas vel invitas ad locuin isiuin perlraxit, praMeriis- propter eos, qui, quod ipsis videtur, in emendatidribus
    sei. Sed illi statuiuni erat, evangelisiam ad Philonis vel adjiciunt, vel subducunt. Hinc nihil miruiii, si, in

    aliorumque Plaionicoruin verba respicientein imlu- re alicujus momenti variamibus inler se exemplari-
    cere. An lelicilius auspiciis, legenies videant. Hoc bus, ad aSiopSwTa Gra:ci ipsi provocarc solebaut; ea
    unum addam, in versione illa sua obscuram Qtnnioo scilicel ,
    qu.e in male feriatos emendatores non inci-
    Clerieum, dubiamque reddidisse Hyposiaseon dis- dissent. Ad baec tamen , falleute memoria , nnn ad-
    linctionem. Elfurtasse lioc sentiens, cum Raiiuneni, vertii animiim Erasmus ipse, quando in eadeui prse-
    ul Vbbbuh explicare vellet, R vtiocinationis vocabulo faiione suspicari se ait, si quid iiiuiatuiu est in Graj-
    expressit. Inuno m Animadversionum suaruin altera C enrum lilnis, id a Laiinis exemplarihas fuisse pro-
    boc ipsum adducto Plalunis Ioco e Timajo conlir- fectum, po-ieaquam Romana Ecclesia ccepit ab-or-
    rnat; ubi pliilosophus ille Aayqv appellal roS 6;oO bere Gr.eeiain. Qua suspicioue niliil profecto levius.
    loyiap.m; quod idem est, (ut jam diximu.-) ac Yr.u- Siculi Uifirmius niiil ii-, qua? de aniiqua versione
    bi m divinae meniis, per esseniiam equidem Ratio, ibidein commenlus esi, iuqiiiens : Sed hanc recepil
    at per hyposta-in Verbim. Etclesia liomana. Ne id quidem simpliciter verum est.
    Salius itaque fueral Clerieum, cum Latinis omni- Observet, qui volel, quid le.gal ecclesia Romana ; com-
    bus veluslum interprelem sequi, quam evangelislaj periel mnlta dissonare. H.cc. videtcb fcisse Gali.o-
    locuin, sensu ipso aliter exigente, sic vertere. rlm,</h«, guum jam tcederet infinitir varietalis, tocum
    Sedjam seposiiis sclioliaslis liisce, qunrum ne- oblinuit.
    que exactior opera in reddeudis divini Scriploris Et verum equidem esl, in tot exemplaribus N. T.
    verbis, neque commoilior evasit, ad multiplicein il- quaj post inventam typograpliiam prodiere, difierre
    lan inter|iretum seriem rediens, quos Huelius in inviceni pliirima. Sed qua de causa ipsemet qui
    , ,

    ecclesia-ticis striptoribus invenisse sibi videbatur, pluries edidit, scire poterat. Xempe ex diversiiaie
    non verebor ailirmare, aliter illum sensurum fui-se, codicum, ad quorum lidem exigebantur. Horum vero
    si arguineiiluni hoc niaturius perlraclas-et. Ego sane T) diversilas,non ex interpretum vaiietale, sed ex illis,
    cum argenlei codicis nostri collalionem cum Terlul- quos Origenes, et post hunc Hieronymus memoriaa
    liano, ae Cvpriano inslitiiisseni ; quod inter Lalinos prodidere.
    scriptores ad ea Ecclesi» lempora piopins accede- Quod auiem ait, videri versionem, dequa aginius,
    rent, quibus puriora velerum interpretum exempla- fuis^e Gallorum ;
    quos prasdes de possessione isia
    ria esse debuerant, locisomnibus, quos illiex Evan- conventus Erasmus daturus fuisset non video. Feli-
    geliis adduxerant, niaiuie perpen-is, fundum milii citati Galliaruin monumenta antiquilalis debemus
    aliquem parasse piiiabain, unde lectiones dicii codi- plurima , luec inler, eiiam N. T. apngrapba, quse
    cis illorum auciorilaie firmare possem. Ast ubi ali- Hiernnymi atilein antevertunl ;
    plura dehituri, nisi,
    quando dies diei illuxit, falsum me, et fundum nul- post primain illam cladem , tot alia, qux servari po-
    lum certum laliore illo niiliiinet comparasse landem tueranl , trislior altera occupasset. Qua: tamen illic
    cognovi. Ita ea-dem pericopas (uti observalum e-t) supersunt, easdem vices, ac Italica ,
    passa sunt, va-
    haml ii-deni verbis, el nunc pluribus, modo paucio- rianiiuus scilicet obnoxia. CaBterum ex eodem fonie
    ribus, efferunt; ul proplerea non unum, alterumve omnia, nempe Romanae Ecclesiaj primigenia illa ver-
    53 EPIST. PHILIP. GARBELLI DE CODICE BRIXIANO. ,v,

    sione, quae ex imperii ac religionis sede in Occidentis A autographa aliquot Novi Foederis monumenla , alia
    provincias se late diffuderat. vero ex autographis ipsi ectypa summa fide de-
    Cur inler se differant, ex parle diximus. Diversi- scripla pr:e oculis babebant dum verlcreni. Asl Hie-
    tatem lianc ad staiuendas tol alias versiones liaud ronymus, dum fontes qusril , ex eorum rivulis , et
    salis esse, non sine veriiatis specie conjecimns. Dif- quidem incerium an omni ex parte puris, post tre-
    ferunt inler se Gra?ca profumhe anliquitnlis. Ver- centos, etamplius annos inde mananiibus adtingere

    siones ex Iioc plures in Orientali Ecclesia faclas sa- estcoactus; quod ita Latinam verrionem corrigere
    nus nemo alliimaveril. Si primorum interpreium se posse securius arbitraretur.

    eciypon aliquod punim intaciumque se sisteret, col-


    An pari securitaie idipsum prsestare polcrat adhi-
    l.itis invicem , qu.x- supersunt , verilaiem hanc faei-
    hitis Occidentalium codicibus ? lmino majori, utvi-
    lius adsequeremur. Sed post infelicitatem illorum
    sum esl Millio (Proley. n. 851, el seqq.). Si enim ve-
    tenipnrum, cujus mentionem fecimus, nova elades
    ritas fuerat qusrenda de pluribus , cur non ad lios
    eetypa puriora interveriit. D. Hieronymo videlieet,
    potius quam ad Graeeos se convcrtit ,
    qui nihilo se-
    urgente Damaso, N. T. librorum instiiuia correclio.
    cius ac Latini, seu prasuniptorum licenlia, ac leme-
    Hanc eienim siatim, ac vulgari ccepit, cum viri
    rilate , sive librariorum atque operarum incuria pa-
    suinnii tolo orbe Christiano celeberriiiiuni nomen, B riun castigati.et perperam correcli prodierant? Qnod
    ac prninde expectatio ingens, lum operis magnitudo,
    cniin de Latinis dicebat Hieronyinus, tot ferme
    et, quae fuit semper humanis ingeniis illex, gralia
    exomplaria fuisse quot codices , aucla videlicel in
    novilatis, commendare primum, deinde non privalis
    majus, ut non raro assolet, sumnia , hoc de ils iniel-
    soluin, sed Eeclesiis ipsis ut in pretio esset elhcere.
    ligendum non dubito, qui vulgo ferebaniur. Nam se-
    Quid inde evenerit , facilc est divinare. Cnnferri
    cus de velustioribns dicendum ,
    qui in scriniis Ec-
    cce|iiiim cum vetustis exernplaribus recens opus. Et
    clesiarum superesse adlmc potcrant; ex quibns dili-
    alii qniilem avide arripere , efferie laudibus, sequi.
    genier, ait Millius, invicem collaiis reslilui, etadpri-
    Alii vero , antiqui inoris lenaces, inirari hominem
    mcevam integritatem revocari polttissel Italica ver-
    qui qund eo usque lectum ah oinnibus fuerat revo-
    sio. Sed jam csetera illius verba ut leciu digna , ne-
    care ad incudem primus ac refingere vellet. Non-
    que nos integra buc adferre, neque eos, quiprascla-
    nnlli etiam contia niti, spernere, auctoii ipsi ohtrec-
    riim opus non legerint, expendisse pigebit. Pergit
    tare. Neque enim defuere llieronymo obtrectatores :

    itaque inquiens:
    nec deerunl unquam pneclaris ingeniis, quai uruiit
    splendore suo, pregravantqiie aries infra se positas. Yerbo dicam , libri qui hac cetale ferebantur ,

    Pars vero maxima, Ecclesiarum prseserlim, medium G etiam prceslanlissimi ,


    quique interpolati eranl et

    inter utrosque lenens iter (qund est cquidem in mixti , ne Origeniani qitidem , cwterique probalio-
    rebus agendis swpe utile . saepe tamen periculosum, res , ad quorum fidem ex occasione provocat llie-

    et fallax), neque cdilionem inicgram amplecti, roiii/mus , ab assumentis aliisque viliis vacabant. Soli
    ncque prorsus rejiccre ; sed qua; aut purius , aut puri, et immaculati erant, qui ex autographis aposlolo-
    inilnis, autdemum plenius adtulisse videbalur, loco rum manabunl: proximi illis, licet , liaud tta puri ,

    moiis piininrum intei prelnm vcrbis , in codices re- quos atiquanla post constitutionem Canonis N. T. de-
    ferre. Hinc factum ut, quid nova ,
    quid vetus editio scribi conligerat. Et ex eorum aliquo expressa eral
    ferrent, secernerc diflicile post non mnltum lempo- vcrsio Ilalica. Adeo ul , ad ipsam emeiidandam ex
    ris fuerit ; nunc vero etiain desperatum oninino sit. C.r,reo, consulendi forent cocliees, si qui extarenl, simi-
    Ita, dum vetuslis novitalem , obsoletis nitnrem, om- lcs illis, ad quorum textum fuernt composila. Quod
    nibus gratiam dare se pulanl, recens illud viuum, aiilem hos ttna cum atiis istorum lemporum interpola-
    ac fervens, utres veteres , in quos refuderani, pes- rint magis magisque librarii ante sceculum Bieronymi,
    siim dedit; calentibus ubiqtie librariorum scholis ut fiiistra ex temporum posleriorum Grweis institui ejus

    nova exemplaria quxrentibus praeslo essepossent. Et in iiitegruin leslitiilionem. Cum cnim a tectione, quam
    septimo jara sxculo passim iu occidente oblinuerant ; D referebat liatc ve.rsio, abierint haud raro libri receniio-
    sepositis vetustioribus , ac subiude neglectis, quae res, certe quo propius in ea reeensenda ad Iws ueeedi-
    postca serior seias, ul plerasque alias velerum nio- tur, eo magis llalicam a piiinigeniu sua scripturu red-
    numenlorum reliquias, indoctissimis librariis ad re- des atienam; nec reformabis ipsam , sed polius Irans-
    pagula, fisciolas, indusia compingendorum codicum foimabis iu novam neseio quam , a geniiina vetere lta-
    paranda descrvire vidit. Ilic finis [lalicse versionis, liea penilus diserep inlem. Sensil eerle jam m tiinine

    hic cxitiis fuit; imii Hieronymi culpa, sril lempo- operis Hieronumus grandem , Latinisque auribut mi-
    ruin : ut parcainus ingeniis , quae nec satis i
    rovida, niine ferendam, t\iuv ex accuraliori </</ codices iuoi re-
    ct, quain par esset, faciliora , novas merces, quibus censiane contigisset, textuA l.uiini mulalionem; n
    suuiii profecto cnnstaret pretium, sed cum aviiis mi- maguitudine . el periculo delerritus, tempeslive reluiH
    niinc comparandas , lii^ ipsis anletulere. Quod dixe- peileiu, ei in nlias, easque limnl parum saniorts abiit
    rim, Qieronymi egregium caslera opus cum Roraa- raliones. Nempe emendala a se Evangelia, ne multum
    n:i' Eeclesia! intiTpictiini anligrapliis liaiul compa- aleclionis Ltitinm consueludine discrepareni , itacala-

    rari posse, ncmo, ut puto, inficias ivcrii. Illi enim mo lcmperasse se, uil, ul liis laiituin, qum scnsum vidc-
    55 PROLEGOMENA. ofi

    baniui- mutare, correclis , reliqua manere pateretur, ut A seu mangonibus libariis clarissimum Pelri Alexan-

    fuerant.
    drini nomen, ut splendor merci , ac pretium acce-

    Juilicium hoc quamvis in Hillii omnibus probare deret.

    nonpossim enim quid de eonsiiinlione illa Ca-


    (scis Auctor tamen Chronici Alexandrini et servalum
    noni3 senserim), in iis tamen, qux de emendanda ad Ephcsi vu sxculo, el a (idelibus in veneralime liibi-

    Latinos codices aniiqua versione disseruii, ei reclum, lum prodidit; quod profecto miruni , seu fama, sivc

    et lueuleniissiinum puio. \erum, ad quos, inqnies,


    tot iUusirium Gracorum consueiudine nescisse

    si, Augustino, ac Hieronymo lestibus, adeoeranlin-


    Hieionynium. Nibil enim minus iv quam vn sxculis

    lerpolati omnes, ac mixti ? Non reponam liic qux ad notum fuerit. Prxierea, Adulierx historiam in ve-
    argumeniuni istnd adtulimus. Idipsnm qaeslusjam tustis plerisque cum Gracis, tum Laiinis codicibus
    fuerat Origenes et lamen non deermit prxceden-
    :
    omissam , aut obelis notaiam quam facile et ipsi
    ,

    tium sxculorum qux sua ipsemel


    exemplaria . ad et aliis fuisset ad areheiypi fidom exigere? Cum la-

    esegit. Idem de Latinis dicendum. Non qux passim men e tot scriptoribus anic, et post illum id fecerit

    ab omnibus terebantur, sed ea erant quxrenda qux nemo.


    a privalorum Iicenlia secreta, pura magis , et fonli- Quidquid de liac re sit, etiamsi periissent arche-
    bus pro,iiora esse debuerant. Hoc vero haud difficile B typa non esset cur miraremur. Pouca erant
    , , tum
    futuriim erat bealo Scriptori , si triennio illo ,
    quo apud pancos. Quo autem pretiosiora, co etiam in lot

    Ronia: substitit , antiquos principis Ecclesix codices, Ecclesiarum xruniHis huc illue forlasse Iranslaia :

    aliosque per Italiam e tenebris erutos inspicere vo- seu , ut laierent securius , in penilioribus locis ab-
    luisset. Incredibile enim omnino est , in earum se- sconsa, inox fato funclis , aul alio inigrantibus ,
    qui

    cretariis exemplar nullum e veiustioribus snperfuisse. cxlaverant, rneniorix liominiim subiracla, siiu tan-

    Servata fuerant ad Origenis usque xtatem superio- dem xvoque absumi oportebat. De eclypis illorum
    rum temporum Grxea cur non apud nostros Latina? :
    diversa penitus ratio. Plurima erani , et apud pluri-
    An minor fordsse nostralibus sacrorum Yoluminuni nios. Lbi ccetus fidelium , ibi divinx Scripturx : in

    eura. quam Grxcis ? non puto. At perierant in tot ecelesiis , in domibus privatorum, in mbe, in agris.

    Ecclesix calamilatibus arclielypa ipsa qnx niajore ,


    Prxierea nou idem ubique persecuiionis xstus, qui ab-
    profeclo cura custodiri par fuerat : quanlo itaque sumeret ne |ue in Ilalia ut inAfrica, atque Oriente
    :

    magis eciypa primi alteriusve sxculi ? eoque am- tam fervens. Multo minus inGalliis, ubiChrisliana res

    plius ,
    quod triiajam atque obsoleta proclive erat sub milissimis principibus Constantio, ac Coiisianlino
    recentium venustate vilescere, ac parvipendi. pacatior. Ab his locis peienda erant primxva exem-
    Periisse auiographa apostolorum n onumenta jam C plaria : non detutura profecto , si sedulo quxreren-
    ante Hieronymum , aut ubi delitescereni , ignolum tur. Cujus rei argnmenlum satis evidens sunt codices
    fuisse, id evincere videiur ,
    quod nemo inter eccle- vetustissimi ,
    qui adbuc perslant : quos inter Argen-
    siasticos scriptores ut adlmc superstitum meminerit leus noster, aliique, quorum xtas nongentos et am-
    nemo etiam ad illa provocaverit : exceplo Terlul- plius annos enumerat. Uude conjicere certo possu-
    liano, quem sxculi tertii iniiiis, adversus Marcioneni mus, facilius multo fuisse ut primi ac secundi sxculi
    cum scriberet, ad Pauli Episiolas , qnasi in Ecclesiis apographa, summa fide (ut ferebal Ecclesiarum lunc
    ipsis. ad quas datx fuerant, extanies respexisse ob- teinporis cura) a nolariis descripta, quarto exeunte
    servabamus. Scientiane facti, an fama tenus , seu superessent. Et ita horum subsidio non ea tantuni-
    quod ita crederet , incertnm. Cuin aliunde haud im- modo quam librariorum oscitanlia el privatorum li-

    probabile sitearum aliquas si minus omnes su- , , berias corruperant, primigenia Novi Fcederis trans-
    perfui-se. Ni ndum enim in divinas Scripturas a Iatio, sed corrigi etiam poterant Gra-ca illius xiatis,
    perseculoribus acriter, ul posiea, sxvitum. qnx nihilo secius ac Laiina a fontibus abierant. Adde
    De Evangeliis memoria nulla , nisi incertis rumo- locum jam nul'um lot obtreciatoribiis reliclum iri ,

    ribus fulta , ubi ea divini Scriptores reliipiissent: qui emendaiionis novitaiem ferre non poterant, ob-
    Joannis si demas ,
    quod Epbesi scripium, in illa D jectis scilicet in faciem , qux illorum socordia eous-
    e'iam Ecclesia servatum fuisse non dubiuin est. que neglecta jacuerant, castigatioribus interpretuni
    Quousque lainen, quis divinet ? ectypis , ad quorum lidem opus suum Hieronymus
    Quanivis eiiim C:isrubonus Petri Alexandrini frag- exegisset.
    mentum de Paschate ab Andrea Termario mercalore Sed vir maximus rebus bisce aut non adientis, aul
    Gr.rco nactus(fn Ann.Baron. Exerc. xvi, 12), velul posthabitis , publicorum eiiam codicum ficie permo-
    insigne quoddain celebeninii illius Ecclesi;e epi- tus, quod paria in omnibus omnia esse arbitrareitir,
    scopi ac raarlyris opus suspexerit, aique ita iv sx- ac propierea ralus ad origiuem reverti
    liitius Grx-
    ,

    culo autogr.iphum evangeliste Ephesi supersles pu- ca, quxilli prxstoeiant. adliiberemaluit. Quo com-
    laverit; altainen viruni eruditibsiinum fefellit aucio- pendio, e laudaia ad Damasum episiola inlelligi po-
    ris nomen, reliquis haud satis expensis : scilicet a test. Videlicet correciis, qu;e sensum mutasse vi le-
    Pe ' o (Yita. Joan. Art. 8) qnndam vi aut vn sxculo bautur, catera non adtigil. Nequc alilcraccidere illi
    con-cripiiini ut observat Tillemontiiis. Nisi
    , forte poierai. Difficillinium enim , ne dicam impossibile
    pseudepigraphum usurpantibus sive scripiore ipso , erat , insliiulis ab eo rationibus . antiqux versionis
    57 EPIST. PHILIP. GARBELLI, DE CODICE BRIXIANO. 38
    slalum ad purum retligere. Non solum quia Grsea A laude celerius absolvit. Et utinam ne mnture nimis :

    ipsa, quibus uiebatur, longo tot annorum intervallo immo, quod dicebamus, utLalinis e penitiori aniiqui-
    a foniibus distracla , sordium aliquid, ut pnlabat tate manantibus apographis id ab illo praesiitutum.
    Millius, contraxerant : sed eliam quia non synlaxis Qiianinm ltalicae versioni lucis ac lidei, quantum eru-
    eadem , non simplicitas , non, quos delicatuli prae- diiionis expeciari polerat , si obsoletos interprelum
    sumptores exlruserant, idiolismi priorum lemporum modos , ac genium illustrare voluisset ?

    resiiiui poieranl, nisi latinis , qu;e propiora inter- Num vero desperata omnino jani sit primigeniae
    preium saeculo csscnt , consultis. versionis in inlegrum resiiiuiio, clamat res ipsa :

    Verinn, si.quae llieronymo erat vilaeraiio, cxacle subtr.ielis longo aevo subsidiis illis , quorum ope
    perpendimus , falebimur provinciam banc nec com- prxslari id quondam poluisse non dubilavimus
    modam illi , neque expediiam lunc tcmporis conli- exemplaribus scilicet, quae propiora archeiypis es-
    gisse. Erat Damaso ab ccclesiasticisepislolis : iisque sent. At supersunt eiiamnum e vetusiioribus non
    et frequentibus , et gravissimarum seiie rerum im- pauca, quorum aeias inille, et amplius annos eiiume-
    plicitis. Erantcum pluribus nunc coram , modo per rat. Esto : quamvis ego, non quo sxculo exarata ,

    lilleras implenda bumaniialis officia. Distenlus prae- sed e qiiorum lemporum anligrapbis descripta fue-
    terea familiaribus perpciibus sludiis, a quibns divelli B rini, ohservaudum pra caeteris pulem. Ast hcec ea-
    1

    lninime poieratiuim Daniaso ipso, aliisque ideniideni dem quo magis a fontibus remota , eo etiam, plus,
    peteniibus, ut Yeleris Testamenti Iocos aul ohscu- niinusve, aut a librariis male habita, aut scboliasta-
    ros illusirare, aui explanare difficiles vellet. Accede- rum licentiam passa. Quid igitur? Compendiumne
    bat insiitutio multorum, quos speciaia morum inte- ex iis nnlliim, nisi forlasse prelium illud, quod hu-
    griias , humanarum rerum contemptus , panpertalis juscemodi monumentis conciliare antiquilas solel?
    amor, abstinentia, hnmililas, caslimonia, lum, qux Immo longe praestaniius. Si enim ejircgic locatara ab
    eaeleris illius virluiibus affundere quodammodo, ct erinliiis operam ducimus, qna profanos scriptores,
    ab iis vicissim decus mutuari videbalur, seieniia re- seu iiijitria lemporum, sive antiquariorum negligen-
    rnm divinarum adtraxerant. Et qtiidem horum in tia pltiribus in locis mancos, luxalosque, ope mss.
    censu e piincipihus familiis nobiiissimx virgines, coiliciun ad prislinum siaium revocarc nilunlur;
    nupla?, vidux : qui omnes, ptilcherrimo charitatis quanto landabilius insumptam puiahimus cam ,
    qua
    cxemplo, consiliis ah ipso, exhorlationibus, praecep- sacrorum N. T. librorum princeps Ilalica versio,

    lis, et coram, et scripio ad perfectiorem christianx adhibitis, quse eiiamnum vigent, apographis, si minus
    vilnc slattim efforniahantur. ex iulegro, at sallem magna ex parie ad naiivam
    Clauserat demum curariim agnien liberrimx sem- ^ simplicitatem ,
    puritaienique revoeari commoduni
    per urbis, in qua aiebat Augnstus oportere liberas potest? An non id ipsum a viris illis dociissimis
    linguas csse, dicacitas, ac licenlia : Ilieronvmo cor- praestitum, qui, ut Vulgaia noslra quantum cquidem
    ruptos illius mores, ac invicem rcdarguentem inolita fieri poterat pnrior ederetnr, curas onincs, aique
    jam vitia liominem non ferenlibus. Et praecesserat indnslriam conlulere? Nihil profeclo alind. Veluslio-
    diitlum, quae, ut proceras arbores ingenies unibrx, rihus enim, quae inveniii potuerant, anligraphis ,

    sic aut fbrlunx benigniiate , aul splendore virtutum aique una SS. Patrum locis diligeniissime inspeciis;
    insignes viros sequi solei , invidia : qua? in livorem tlim cum Graecis melioris notae exemplarihus com-
    posiea, ati;ue odium eiupit. Ilinc coiiiones, etdicie- paratione facl.i, quod olim in primorum sa'Culorum
    ria in ipsum, et probra clam , palam : ncc vulgo Ecclesiis lecium fuisse videhatur , hoc siimma flde

    tantiim , sed nrgenlihus siienue opus symmystis, exhibere conati sunt. Faientepropierea Millio(/'ro/eg.
    quos pudor magis ac sileniium decuisset, si sapere n.379), in hac ipsa baud exiguam gcnuinnc ltalic^e

    poiuissenl : quosque propierea beatus scriptor im- pailcm superesse. Neque duhiiahal, quin, eisdem
    morialihiis ingenii sui iiiouumeniis commendalos niediis adhihitis, olmi cxpeciari aliquid amplius pos-
    vuhiit , ut profecio nierueraiit, poslcritaii set. Indicalis cniin codicibus aliqttol, qui in Brilan-

    In illo iiaque rerum ciirarumqiie a-stu jactatus, avo- nia Galliisque servaniur, tiiin Vnlgata ipsa, hujtuce-
    catusque aniinus qui possct longiim opus , niiniituni, modi quidem monumenlorum, tnquit, accurale mier
    ingratiim etiam adgredi , ac perficere? Sed nec jam ie,el cum texlu Grcecocommitsorum adminiculorevocari
    iniegium illi erat moras nectere in tania, et Damasi, etiamnum posse videlur maximu ex parle liata lia<

    qui opus injunxcral, et complurium expectatioue, qualem eam dcdere priflii luterpretes. Assercns sub-
    qui ubcrrimi ingenii fructus vix qussilos decerpere imle, hoc se labore adsecutuin ,
    qu.-u in pleris-

    solehant. Tum quod maxime et emendaloris , el que N. T. locis fuerini ipsius Italx genuiiin ; ctqui-
    cmendaiionis intereral, ut verbis sensus, hisqtie in- bus Gr:ri'is Lalina ista responderiiit. Qnid poslca
    vicem constaret veritas, raius adhihiiis a se mediis, dicturus si, quae lu monumenta iu lucem hanc pu-
    perinde ac aliis , praeslai i facile posse : distracliim blicam efferes, iiim quai fortasse adhuc inexplor.lla
    propicrca per tot exemplariura ambages iter, in quo deliiescunt, aut penes ignavos barumce antiquitaium
    sisicre identidem, et prxrupta viariun mtinire opor- dominos inler lihroruin quisquilias miserriine jaceut
    tehat, per compendia Graecorum codicum, pari ei|ui- inspicere poluissel? Ego profccto indiciumj isiud
    dcin lcgcnlium utilitaie, licct haud pari apud omnes Bcriptoria inclyti, atque in rehus hiscc inflnilslec
    59 PROLEGOMENA. ro

    lionis, ampleelor iia, nl ne miiiimam quidem dubi- A mirum quod veteris Vulgatae et Italicae nomen lan-
    tem, quin viri docii, si adornandam hanc spartam lum audiaiur apud omnes qui deScripturarum trans-
    studia sua conferre aliquamlo velint, recte illum lationibus Latinis sermoneui insiituunt, cum nullum
    sensisse experli f.ileanlur . Qu;ini\is forlasse non adhnc exemplar hujusce ediiionis prodierit in lucem
    deerunt, qui iuutiles jam noslris hir-cv lemporibus, nullus veteruni scriptorum accuratam saiis de ea
    curas islas fore arbilrenlur : quum scilkel N. T. notitiam posteris trad.derii. Ad bujusmodi ergo abi-
    versionem Ecclesiae omncs, luin privati, [n Vulgala gendas tenebras duo velustissiina prssto nunc sunt
    prae oculis babeant. Ignari nempe banc ipsam non exemplaria, quae in monasteriis nostiis cunservata
    dissimili cnra elaborataui : ac propierea relictum in usque in diem praesentem delituerunl. lloruiu codi-
    lam ampla messe ali luem spicilegio locum ; neque ciiin subsidio. vix aliquid quod antiquam et Ilalam
    ab hoc exclus.i sequenlium u lalum ingenia, qun mi- Hatthxi translationem speclat, litere nos poterit.
    nus, si qua forlasse in velu?lis codicibus inveniant, Quid eniui scire nobis non licel, quando rerum ipsa-
    unde pulcherriinum opus itluslrare :ilicubi possinl lum el veiboruni oculali ler-ie? accediinu>? Verum
    inventa eadem publici juris faciaul. Paucis. Si acriler ut facilior ac expeditior via esset ad percipienda qua>-
    sis, at.jue invicem atu-nte collatis monumentis cumque igoorala oiite fueranl circa velerem Itali-
    omnibus, quae et jam nola, et nunc prinium e lene- B camque Irauslalionem, Prolegorneiiorum nostrorum
    bris eruta prodibiiul , inox e .-ingulis deleciu inature quasi elaves lectori tradere prompio animo studui-
    babito, N. T. editio iiisiitueretiir, non dubito, qoin mus.
    h.ilica nosira nativis dislincta coloribus dignosci fa-
    CAPUT PRIMIM.
    cillime posset : haud equider.i ea.leni omuino puri-
    DE ANTIOCA VCLGvTA ET 1TALICA VERSIOVE DIVINARCM
    tate, atque castiinonia praedila , qna olim incessil,
    SCRIPTCRARCM.
    quis enim hoc sperel ? allamen si, quos longo saeu-
    loruni deciirsu coutraxii, nxvos, maculasque, judi- I. ilulla nomina obtinuit apud teteres Patres.M. Aon
    cium critknm delergat, non defor.. em, non lurid.im, unus fuit auctor. seu inlerpres antiqua? Xulgalee;

    sed aeiaie ip>a venerabilem, neque iodiguam primae- sed quotquot sunt anonymi. III. Exemplaria ejus
    vis illis, e quibus manavil, fonlibus, Iiaberemus. In- multis additamentis permixta eranl.

    terea nos, mi Blancbine, quamvis serkr votis aetas I. A itiquam sanctoriim Bibliorum Lalinam trans-
    ad hosce convivium adduxeril, lxtemur vel hoc ij.so, I.itionem mullis variisque nomiuibiis insigniiam
    quod neque asymboli accessimus, nec vacui reverte- fuisse nemo esl qui esciat veruiul.imen cilalum
    i :

    mur. Adlulimiis enim rarissimas dapes; eoqne etiam passiin Hnronvmi testimoniuni Commenl. in Is.
    preliusiores, quo perituras aliquando, xternasnqi c, C c. xlin , toin.iv. quo Yulyaia ediiio dicitur, d.u a nie

    et ad uitimos usque nepnles, cum litieris ipsis , ut frusira iliideni conquisiluni ex libro secundo coni-
    superec-s.- p ssini, effecimus. Laudabili praeterea, ni mentarioiuni in cap. xui Maithaei supplere necesse
    failor, exemplo felicibus tians Alpes ingeniis, in habui. Nam hic loci sic habet Ilieronyinus : Legi in
    iiiipsum ut iuti velint : deprooiptis ex opulenlo ani- nonnuilis codicibus. et studiosus lector forle reperiel
    plissimo penu lot ferculis allis, unde splendidius idipsum; in eo loco ubi nos posuimus, et Yulgata ha-
    mullo , alque ornalissimum epulum parelur posle- bet editio, ut impleretur quod dicium est per Pro-
    ritati. Quid vero nos e convivio redeuntes compen- phetam dicentem. ibi scripium, elc. Vulgatam igilur
    dii maneat, dicam libere. Pulcherrimum lionestis editionem Mallbaci votat llieronvmus eam transla-
    animis praemium, cum opiima vi-luntale, conscienlia liouem latinain, quae ante .-uain aelaiem oblinebat
    recte facti. Iloc nostrnm e>l. Favor, et gratia apud aucioriiatem in Ecclesiis Oceidenialiuui Christiano-
    aequos harumce reruin aestimaiores , ut quisque illo- rum ;
    qu:t-que lempore Gregorii Magni Translaiionis
    rum senserit. sunio. Vale plurimum. Veteris nomen lulit, comparata novae editioni quam
    Poniiviciv Nonas Seplembres anno Domini i"39. ip>e Ilieronymus Ecclesiae procurandam suscepit.
    Cnnsule epistolam Gregorii Magni ad Leandrum,
    DISSERTATIO JOA.V MARTIANAY Dcap. 5, Exposit. Horal. in Job pr.etivam.
    IS VER-INEM ITALICAM EVASGELII SECCSDCM MAT- Pri ler haec nomina Vulgaia? editiouis et VeterU
    THiLM, DE^CRIPTI EX CODD. CORBEIESSl ET SAS- Trunslalionis, aliud eidem tribuil, el quidein insignc

    GERMASENSI 1N HAC EDITIOSE AD LSFERIOKEX CCJLS- ac speciale, be.itus Augusiinus, lib. u de Docirina
    QCE PAGIS-E LIMBLM 1MPRE>SIS. C.lirisliana cap. lo : iu ipsis aulem, iiiquil, interpre-

    talionibus Iiala cwleiis praferalur : num est verborum


    PROOEMIOI.
    lenacior cum perspicuilale seulenlim. Eral igitur in-
    De anUqua versione Vulgaia ct lialiea freqnens terpretaiio quxdam apud Laliuos quae luila diceba-
    senno est apud eruditos, qui divinarum Seriptura- lur. verborum lenax, el perspicua senteutiis; ideo-
    rum sludio nonnibil incumbunl; crebra quoqueapud que il ain c.eieris aineponendam censel Angustinus,
    crilicos, sacraruni Lillerarum inquisilores , uiijus Qii.d vero caus.c fueril ut Iiala dkerelur, non salis
    ver-ionis It.licae inentio : sed altum uliique silen- exploraium babemus; et-i e.un h. c nomine ins . •

    tium de origine ejtisdein, de -lylo, de addiiis in ea, lam velint erudili boinines. quod ipsa ulerentur
    vel dempiis iucuria inierprelis aut librariorum. Nec Itali Patres, Aiubrosium dico. Gaudeiuium Brixien-
    fil DISSERTATIO JOANNIS M\RT1\NAY. 02

    ser» Chromatinm Aqnileienscm, Lennem Magnuin, A nmltos fuisse diximus, non paruni eonferl muhiplcx

    et alios multos, qni doctrma ac morunt integriiale illud genus capiiulaiionnin, ac geclionum contexlns
    floniernnt in Ecclesiis Romanoruni. Iloc si ita est, sacii, quod in diversis Bibliornm codicibas manu-
    ut vei isimillimuin esse vix doclns inficialiitur, nnlliis scriptis liodieque snperest. Neque vero credibile esi,

    relinquitur suspieioni vel dubitalioni lneus, quin ge- enmdem inferprelem Maiilwi v. g. quaiuoT aul quin-
    niiinam habeamus in noslris mss. exempliribns ver- que modis diversis sacrum conlextnui divisiun reli-

    sionem Italam ;
    quia recilalis Scripturse sententiis quisse; et nunc in 28 sectiones, nunc in 88, vel in

    apiidjamdictosltalosPaires,ox:equorespondelle\lus 117 partes dispertiium volnisse. Sicut ergo diversa


    Evangelicus noslroruin codicuin. At de his infra. sunl gencra veteruni seclionum ejusdem coniexius
    Cxlerum ne quod suboriatur ambiguum ex no- sacri, ac plane divcrsa anliqua capitula seti summa-
    mine Vulgata?, animadverlal lector sludiosus dn- ria pradixa sancioruni Bibliorum exemplaribus ma-
    plicem es-e Versionem Vutgalam; aniiquam scilicet, nuscriptis ; ita varios ac diversos fuisse inlerpre-
    quoe usurpabatur anle xlatem Hieronymi; et lio- les Latinos antiquloras omnino coneedendum esl.

    diernain nostram, usn reeeptam in Eeclesia catlio- Praoteroa non ider.. siylus e-l, sed dissimiles pror-
    lica. Prior auctorem habuit auonymum ;
    posterior susphrases leguntiir in ipso conlextu antiquae Vulga-
    et hodierna Hieronymi ipsius foetiis est, juxia alla- p i ;l
    .
    : ac nonnumquam inter se adeo diversa sunt ejos
    taui a nobis ejus dcsoriptioiiein in prolegomenis di- exemplaria; ul integra quoedam capitula, id est par-
    viiuc Bibliotberae, nuper edilae. tes in his iiiveniantiir, quse alisunl iu aliis. Ilujus va-
    II. Neque tamcn ex eoquis opinclur unicum fuisse rietatis excmpla siihniinistrani duo codices nosiri
    anliquas Vulgaiae auctorem, sicul auctor hoiliei nae nianti-cripli Itaise versionis : Corheiensis enim legit
    noslra: iinicus cst (lihris noiiiiullis exccptis) Hiero- exeinpli gr., Sumqnid minima es ? San-Gcrmanensis
    nynvis : Imic enim opinioni ea obsislunt quae de aulem, A'o« minima es. Vixrpie una in eis pagella
    vario interpretaiionum gencre scripsil S. Augusti- legi poterit, quin dissimiles occunanl phrases, ver-
    iius, lib. u de Doctrina Christiana cap. 11: Qui borumqtie ordo diversus. Deinde addilamenia, nec
    enim, inquii, Scripturas e.r Uebtcea Iingua in Grtv- eadem in illis sunt, nec iisdem lncis iiiveiiiuntnr.

    cam verierunt, numeruri possnni ; Luiiniautem inlerpre- Matlbaei cap. 20, assiimeniuni ex Lueae Evangelio
    Irs uullo modo. Ut enim cuiqua, primis fidei tcmpo- relinel Corbeiensis codex, quod non extat in San-
    ribus, in iiianiis venit codex Grcecus, et ttliqiitintulnm Germancnsi ; et \iee versa San-Gerniancnsis quae-
    [uculiutis sibi utriusque iuiguw Imbere vittebatttr, au- dam refert de baplismo Chrisli, qna: non leguntur in

    sus est imerprelari. Eamdem Lalinoriim inlerpreliini Corheiensi. Quae profecio non iinum, sed plane di-
    numerositaiem agnoscit S. Ilieronymus, his verhis Q versosinnuunl aiiclorcs, seuinterprelcsLatinosEvan-
    in qnatuor Evangelia pnefalus : .Si Latinis exempla- gebi seciinduiii Mallhajum. Quod vero de Evangclico
    ribus (ides est adliibendu, respondeant quibus : tul volmnine dieimus, de aliis eliam libris inlclligi ne-
    cnim sunt excmpluria pcne quol cotliccs. Sin aitlcm cesse est, ju\ta tradiiam ab Auguslino superiorcm
    veiitas est tjutvrendu de pluribits, cur non ad Grtvcttm regulam. qua statuit interpreies Gr.vcos posse niinie-
    oritfuiem reverlenles, eti quw vel a viiwsis interprcli- r.iri, Lalinos aulem non posse.
    bus mule ediltt, vcl a prtvsiimptoribus iinperitis cmcii- III. Id jam cnmmiine vclcris translationis codiccs
    tlatti perversius, vct a tibranis dormituulibus aul ad- hahuisse diciinus, qund universi alienis addilamenlis
    dila sunt, aut mutala , corrigimus? Tanla codicum permixti circuinlerrenlur. Causas et originem hujiis
    divcrsilas ab eodem nasei inlerprele nenliquain po- perlurhationis sacri contcxlus ac pormixlionis liicu-
    luit; quare necesse est ut plures fuerint auctores lenter ex|iressit Hieroiiyiuiis praefatione ad Daiuasum
    liujusinoili traiislationum, qu;e primis Ecclcsia: tein- Papam, cujiis jussu Evangeliea voliiinina Lalina Graa-
    ponbus circuinfercbaiilur apud Laiiuos. Multos qtio- ca; lidei reddidil, ex iisque resecuil quaeeninqite
    ipie cooceplis verhis expressit Ilieronyinus, dicens : male addita eiaot, vel ab inleipieiihiis, aut a lihra-

    Qutv a viliosis inlerprelibus nwle etlila sitnl. Qiieiu si riis antiquis. tlugnus siquidem, inquil. hic in noslris

    legeris aliquando <le interprete Latino, quasi de uno D codiabus error intdevit: dum, quod in emtein re • I m
    disserenlem, non slalim sibi ipsi miuime constaniem Evangetislti plus di.rit, in aito, quia minus pultiveruit,
    pules : lunc enim non de oninihus giiieralim Lali- udditlerunl. Vel, dum citmdiin scnsitm tilius uiiicr c.r-

    noriiin codicibus M'iiuoncin liabet ; sed de peculiari pretsit ; illc, qni unum e quatuot lctyrut, ud ejui exi m-
    qiiMilain editione Latina, qiiain pruhahaut Ecelesia; plum cwteros qnoque tetihnaverit tmendandot. I nde
    Cbristianorunp multa:, vel paucx numero. Quemact- uccittii, ul npiid nos mi.rla lint uiuniti : et in UarCO,
    modum de Itala dicere possuiniis, quod sola in ali- ptitru Lncic ttlquc Mttlluci ; riusiiin iu tltttlliiro, plura

    quo pielio furrit Honut, ac in caiins I cclcsiis Ila- Jounnis cl Muici ; ct in cu tcris icliquorum qutv cliis
    li;r. IIujus vero cdilionis llalae unus eral auclor; propriu suiit, inveniantur. Ilujus confus is errorein
    quamvis pernaulta: in ejus exemplaribus inveiiireu- siisiulii s. «loctor, et singulis Evangelistis sua quas-
    iur variqntes lecUones, a lihrai iis dormilautibus aui que reslilinl, eiini laisehiniins canones insoruil I i-

    a pi.i'-iiiii|i|iirihns impciilis derivatie. tin;i' suoe i vangeliorum tramlatieni. D« quo si fei ior
    Ail loiiliruiatiiinem eiusilem seiilenii;r, qtia lalinos scire volueril, edilioncin nosliani di\in.c Itihliollicc.c
    intcrpicles Scripluraruin veleris ae Nuvi Tc-t.imeiili S. Ilicronynii i ousiilendam moiicuius.
    63 PROLEGOMENA. 04

    Omnia igitnr apud L.ilinos permixla fuisse leslis A inqnii, naiione Afer, Aqtiitcicnsis episcopus, imperante

    accedit llieronymus; testes quoqne acceduni duo Conslanlino, in Evangelia liiulis ordinutis, brevi et rus-

    manuscripti codices nostri ; ubi Marci, ac Lukc plura tko sermone scripsit commenlarios. Coninientariorum
    in Mallhrco inveniunlur. Ulque res firnietur exem- ergo scripinrcs scriem litiiloriini scu capilulorum or-
    plis, nonnulla proponemus loca permixta in nostris dinatoruin, et sacro contextui praefixorum observa-
    exemplaribus Italicae ver»ionis. Capiiulo .iv, col. 102 bant diligenler in suis exposiiionibus ; ut cx litulis

    (hujus nostrcc editionis) monei nola marginalis (') as- proenoiatis facile lecior intelligeret et invcniret loca

    funientiiin quoddam esse translatum e Luc;c capilc ab ipMs illustrata. Ex bis plane liquet gcncra illa di-

    sexto, f . 26, iu codicem San-Germanenseni. Nam, versa capilulalionum, qux in fronte SS. Bibliorum
    quod niinus dixerat Malthxus de hominum bcnedic- manuscriptorum leguniur, veluslissima esse, ac tem-
    tionibus ,
    quibus etiam pseudoprophela: prosecuti pore Conslantini Magni a muliis jam Fuisse usurpata,
    sunl, id ex Luca addcndum puiaverunt scriptores an- dum libros Evangeliorum describerent. Unde vera
    liqui. Undein Matlhxo ita legi volebant : Sic enimper- esse comprobanlur, qu;e de hocce arguniento scribe-

    scculi sunt proplietas, qui erant ante vos. Nolile gau- bat Cassiodnrus lib. de Insliiui. divin. Litter. cap. 1,

    dere, cum benedixerinl vos omnes liomincs; sicenim fa- ubi ail litulos in lihris sacris a majoribus nosiris or-
    ciebanl pseudoprophelis palres eorum. Vos estis sal B dine cttrrenle fuissc descripios : Majores nostros vo-
    terra, elc. cans Ecclesinsiicos auctores, qui aliquot sivculis ante
    Similia sa?pius occurrunt additamcnta, ex Marco ejus actaiem in Ecclesia Cbristi cclebres fuerunt.

    pra cipue desunipta, ut est


    ¥
    illud cap. xiv, pag. cxvi, II. Tania auleni fuit ususac vetustatis consueludo,
    hujus Rom. Edit. iVon enim inlellexerant, sicutnecin ut, abrogata vcteri translaiione Laiina, reiinerenlur
    panibus. Erul enim cor eoruin oblusum : quod e Marci tainen indices tiiulorum et capiluldrum aniiquorum
    capitesexto.versu 52, in Matihxi coniexium transtu- in nova llieroiiyini Scriplurarum edilione. Decapitu-
    leruntaut veleres librarii, aut alii scriplores. Prxler Iis seu titulis veieris instrumenti voluminibus ad-
    hscc, plura adbuc reiinuit additamenta Corbeiensis lixis, saiis abunde dispulaiiim est in prolegomenis
    codex : sed ne in his recensendis diutius iinnioreniur, noslris ad frontem d v i i 1 1 ae Bibliothecse S. Hierony-
    consule subsequeniem cditionem sancti Matthxi mi appositis : hic de tiiulis pranotaiis initio Evan-
    col. 241, nota a et col. 245, nota (") {hujus nostrm gelii seciindum Mallboeum breviter disserere
    ( )
    milii

    edilionis), cl in priniis col. 277, nola (-') ubi legilur lanluni incuinbil. Quod ut facilius, quantum res
    celebre illud addilamentum c Luca nniuiatuni, quod exigit, exequamur, meminisse debet lector siudio-
    mirifice erudilorum lorsit animos. sus Hieronymum , nullain in Evangelico lextu a se
    *-• edito divisionem agnoscere ,
    piieler eam, qu;n in
    CAPIJT II.
    «anonibiis Eusebianis observata est. Quare alien.-c
    DE CAPITULIS PR.EFIXIS ANTE SACRUM CONTEXTUM ac spuriae censenda; ernnt in versione Hieronymiana
    EVANGELII.
    quaecumque c.ipitulorum dislinciioncs ei periochae,
    I. Anliquiora sunl Hieronymo itla capiliiln. II. Qua; in qure non consenliunt canonum Euseliimionim dis-
    codicibus versionis llieronymianai prarfiguntur , con-
    tinctionibus. Illis vero dislinelionibus Euseb. liiulo-
    servata sunt ex anliqua Vulgataelltalicalranslatione.
    rnm anliquorum a nobis cditoruin nullnin genus
    III. (Jtililas liiijusmodi capilulationum, seu capitulo- convenire pcrspexiinus : non primiim ,
    quoil per
    runt.
    viginti et ocio sectiones lotum Matthaei partiiur
    I. Merilo hsec capiiula Hieronynio velustiora dixi- coniextum; non secunduin, in quo suui lanlummodo
    mus ; cum ex uno Juvenco presbyiero, qui floruit capilula octoginta sepiein vel ocio; non denique
    tenipore Conslanlini Magni, nobis scire liccai tot in teiiiiiin, eisi in eo numereniur seciiones seplemde-
    ejus exemplaribus Malthsei posita luisse, quot nunc cim supra ccniuin : quia Hieronymus Eusebium
    leguntur in manuscripio Corbeieusi, inque aliis bene Caesariensem secutus dispares babet numeros, dis-
    multis codicibus, qui antiqua contextus sacri retenla pares ab anliquis interpretibus Sacri contextus divi-
    divisione, octo supra vigiuti capitula describunt ad " siones. Nam quod illi in 28, aut 88, aul 117, capi
    frontein Evangeliisecuiidum Matthfeum. Idemprobant tula dispartili sunt, bic cum Eusebio in 555 canones
    sancii Hilarii in Mallhaeiim conimeniariornm volu- scctuni esse voluil, omni erroris confusione sublaia
    mina, qu;c per canones seu capitula dividuntur, ex dislinclione bujusniodi canonum.
    prout lexlus Evangelicus in plures partes tunc divi- At ut cxploratum raluinque sit apud omnes erudi-
    sus babebaiiir. Nec fefellit opinio queniqiiam eoruiu tos, capilula a nobis jam edita ad fiontein Evangelii
    qui puiarunt, tiiulos MaUhaei Evangelio prtcfixos, jam secuniliini Malthceum mutuata esse elconservata iu
    Ililarii aevo in Evangelioruin exemplaribus fuisse versione Hieronymi ab alia aniiqiiiore, quani Iialam
    prxnotatos, illuinque ex iis selegisse, (|uorum utilio- dicimus, uniiin tanlum monuisse sufficiai; nempe,
    rem duceret explanationem. Eoautem modoin Mat- nibil interdum legi in Irauslaiionis Hieronymianrc
    ihreum tiiulis seu c;i|iiiulis ordinatis commenlarios cinilexiii quod respondeal capilulis pramotatis. Capi-
    scripsit Hihirius, quomodo Kortunalianum Aquileien- ttiluni v. g. xx, in primo indice, et in leitio 75,
    sem episcopum in Evangelia scripsisse tesiatur ipse scriptum est de primis accubilis , seu accubitibus
    Hieronyiiius libro dc Scripl. Ecclcs. Fortunatianus, cKita*; frustra vero in textu Evangelico Hieronyini
    65 DISSERTATIO JOANNIS MARTIANAY. 66
    requiras apud Matlhxum, quod dicilur de primis A Porro, inquil, quanlum commodi Leclori ipsi accidet,
    i//is nccntifis in cama; cum hxc parabola scripta sit si divinorum Librorum percurrerit titulos hosce qui-
    et referaiur a solo Luca. Unde evidcns exsurgit bus (ut cum Cassiodoro loquar) sacer lexlus quodam
    argunaentum, capitula jam dicta propria fuisseanii- noliis cnmpendio panditur . iisque in principiis libro-

    qiue Vulgal;r, ct Italicaj versipni, quge in Mallhxo rum de universa serie leclionis impressis , uliliter

    nonnulla retinebat ex aliis Evangeliis, ac prxcipue admonitus , salubriler reddaiur alienlus , el facile

    parabolam invitati ad coenam, cujus hic sunipiuin est unainquami]ue rem duni qnaeril , inveuiat, quam sibi

    a nobis exemplum. Conferai qui voluerit Hierony- cognoscil breviier indicatam. Accedunt et ali;e haud
    iiiiaiiuni Mallhxi contexlum cum capilulis a nobis exigui momenii utililates : nam nostris liic litulis sive

    cdilis, slaiim nuilta loca deprehendel, quaj inter se cipilulis ad velustiortm illam Latinam ei LXX In-

    iiiinime consentiant; quae lanieu cnnsenliunt cum terprelibus editionem ex parte cnnfwciis, et cditionis

    [talicx versionis contextu. Nec mirum quod illi per- ejusdem (cujus nullum hodie inlegrura superest Lati-
    feclc convenianl, quia ex ea.et ad eam translaiio- nuin exemplum ) fragmenta salitm reparantur : et

    nem adornali sunt indices horum capilulorum, de brevibus veluii commentariolis maiiuducimur iu pro-

    quibus scrmo noslcr est. phctis maxime ad sensum Scripiurx altiorem : duni
    III. Jam capiiula islhxc, elsi alicna a Versione B solo quasi digiti nulupulelire inonemur ubi Christum,

    llieronymi, necejus respeciu genuina esse delinilum Ecclesiam , Sacrameniaque novx Legis sub lypico
    sii, ea lamen aul aspernanda, aut abjicienda minime aliquo velamine requiramus.

    censeo; non uno enim modo juvare possunt ad per-


    CAPUT III.
    feclam anliqux Vulgalx Laiinx cogniiionem. Unde
    l)E LTILITATE EDITIONIS ASTIQC.E VlLGATi. ET DE VE-
    accidit ut hiscc capitulis ignolis apud eruditos honii-
    TLSTATE AC PRAESTAJITIA KOSTRORCM MSS. CODICUM.
    nes, quemlibet ipsi errorem sequerenlur, de addita-
    mcniis veieris translalionis Laiinxdisputantes. Quid 1. Juvatad inlelleetum Scriplunv ; ad rcciiata a Pa-
    vcro haheant uliliiatis indices illi capitulorum ad tribus teslimonia comprobanda ; cl ad manifestandam
    /idem Ecclesia? veleris. II. Ante octingentos aut non-
    dirimendas hujusmodi doctorum virorum lites, ex
    exemplum adducio planum genlos annos scripti codiccs nostri ; el in ilonasteriis
    uno capitulo in facile liel.
    insignioribus conservati.
    Ambiguum et conlroversum est apud nonnullos
    Iiujns xvi scriptores, an in veteri Vulgata sancli 1. Utilem s:epius esse inierprelationem diversam
    Matlhxi cap 20, legereiur additamentum quoddam ejusdem Scriplur.ne docuit S. Augustinusde Doctrina
    ab Evangelio S. Lucx mulualum. Asseruni quidem Cliristiana lib. n, cap. 12. Elenim de multiiudine
    illi ; neganl vero alii. Sed ne diuiius lis sub judice Q Latinoriini inlerprelum, postquam montiit leciorem,
    sii, consulant triplicein indicem capiiulorum a nobis staliin ista subjungit : Quw quidem res ptus adjuvit

    edilomm; et prior, terliusque index siatim renuntia- inleUigenliam, quam impeditit, si modo legenles non
    bii in plurimis aniiqiur. VulgaUe exemplaribus |io»i- sint negligentes. Sam nonnultas obscuriores sententias
    luni fuisse assumentuin prsedictum ; ex secunda au- plurium eodicum sa?pe manifesiavit inspectio, sicut

    tem serie lituloruin liquide demonstramr non omues illud Itaue proplietiv unus interpres ail : Etdomeslicos
    ubique codices sacros sancti Malllirti admixlura seminis lui ne despexeris (7s. lviii, 7) : niius anli;ii»

    habuisse conlexlum translaia in eum quadain sancli ait : Kt carnem tuain ne despexeris : Uterque sibimet
    Luca; parabola de non expeiendis locis eminentiori- invicem adlestalus esl. Xamque atier ex altero cxponi-

    bus incoena.In primo igitur indice sic se babel Dre- tur ;


    quia et caro posset accipi proprie, ul , corpus
    vh xx : Dc primis novissimis (uturis. Parabola opera- suum quisque ne despiceret, se pularel admonilum ; el

    riorum in vineum conduclorum. De pelilione filiorum domeslici seminis translatc, Christiani possent inteltigi,
    Zcbedai : El de primis accubitibus cteniB. Iu lertio ex eodem verbi semine nobiscum spiritaliter nati : nunc
    indicc, sub numero 75, bsec lcguniur : El de primis autem collato interpretum scnsu, probubilior occurrit
    accubiiis ccena;. Qu;e profecto non essent, nisi in ali- sententia proprie de consanyuineis non despiciendis
    quot exemplaribus antiqu;e Vulgala; parabola Luca; 1) esse pra;ceplum, qnoniam domesticos stminis, cttm ad
    de invitatis ad nuplias lanquam vera pars coniexius carncm retuteris, consanguinei potissimum occurrunt,
    sacri boc Uatlhxi loco scripla legereiur. Aliquot elc. i.iiiml inia Isaix senlenlia demonslrut Augusli-
    l.iiiiiiin exemplaria dico hahuisse illud assuuienium; nus, iu proinpluiiobis cst sexcenlisex Malibxi Iiala
    quiacerlum exstat ex serie secunda capilulationum versione exemplis evincere : quia quolquol sunl va-
    ideni abfuissc in aliis Ilala; versionis codicibus. Nam riantes in manuscriptis codicibus lcctioues, tut fcre
    capiiulitio lviii hujus parabolae adscitilix non me- inveniuntur expositiones contexlus sacri : sicui illud
    mini', De fUiis Zebeda'i ; el de minimo majores fi,ii. Jnannis Baptists ad JhiI.cu> : Et noitte dicere intra

    Yeruin quid in bis reccnsendis diutius immoror, cura vos, 1'atrem littbemus Abraltam, obscurius posilum in

    plusquam satis de eodem argumenio in noiis nosiris Vulgata hodicrna, et in codice Corheiensi vclcris
    piolixioribus Gallico idiomale scriptis dispiitaveiim. iranslaiionis, mauifeste declaravit varians lectio San-
    Dccadem vcro utililate capilulorum libris sacris Cermanensis exemplaris : Etnotite prwferre vos , di-
    prxflxoruni disserebal erudilus presbyter ('.iinis centet, 1'atrem habemiit Abraham. Sensus ilaque in-
    prxfatione iu suamvelerum lilulorum colleciiouem. crcpanlis liquidus c^l, cum dicilur, nolilc prakrrc
    07 1'ROLEGOMENA. 08

    vos) nam illam lanluin arrogaiiiiam Jiidaeoruin re- A mysterio fixam raiamque habuisseanliquos Paires ac
    tuudil Joannes, neuliquain genus ex Abraham de- lidclium plebes. Id eniin nou obscure indicavit ca-

    diicium vituperans. Eamdcm aflert luccm huicsen- piioluui 106 tertii indicis, quod bis duobus vcrbis
    tcnii.c Matthaei : Deati misericurdes, quoniam ipsi mi- coniinelur, Oblatiu ejus. Deindc in mss. codice Cor-
    sericurdiam cunsequenlur , codex San-Geriuanensis ; beiensi, post vcrba Christi: II oc est corpus meum, ad-
    ubi legimus : Beaii misericordes,quonium ipsis misere- dita suut ista, quud pro vobis tradetur. Unde apparet,
    bitur Deus. Pole.-l enitn quis Vulgalaj leciioni bunc velnslioies Ecclesias , cum veram Oblutionem, luiu

    tribucru intellectum , ut qui hoinintiin sui siiuilimn propriam Christi substaniiam in sacrameiilo altaris

    lab ruin miseretur , ejus quo>|ue in laboribns et fuisse professas.

    aerumnis constitiiti misereanliir cucteri liomines. II. Aniiquiiaiem nunc et pruestantiam codicum no-

    Sed alius interpres docet inisci icordem quenique id slrorum Manuscriplorum brevi sermone perstrin*
    ex sua uiisericordia expectareposse ,
    quod ejus sine gam; res namque isllisec polius oculis teslibus, qnam
    dubio Deus landem iniserebitur. Obvia sunt cuique argmiieniis percipilur ac demonstralur. Et utinain

    iu nostra, Matlhaei antiqua Vulgata siinilium varian- quot sunt iu orbc cbristiano docli expertique homi-

    linni lectionum cxempla innumera : quare nullum nes, lot essent inspectores exeinplariiiui iioslroiiim.

    aliud iiipraeseniiarum adjicicmus. 5 F.dlor, uisi ubique gentium tesles accederent anli-
    Miiltuin etiam juvat editio nostra ad conlirmanda quitaiis, quam prae se ferunl prxdicli codices. Nec
    reciiata a. SS. Patribus Scripturae testiinonia ,
    quse mireluiqiiis meam conliileniiam, qnia ex prxjudiciis

    saepius vitiosa fuisse noniiullorum crilicorum perver- viiorum doctorum orlum in mc habuit. Lnum, vel

    sa asscrit conteniio. Tales audivi diccnlcs, incuiio- duos profero testes V. C. F. Desmares, et Stepha-
    sos esse priscos doctores ecclesiasticos , utpote qui iiiiiii impiiiuis Buluzium , cujlis consiliis et amicitia

    memoriier Scripturarum verba recitanles, nuncad- luilo felicins ulor, quaiilu sincciuin magis in eo
    dant, nimc aufeiant, nunc ordinem perversum in eis pecius semper expertus suni, oninique tcmpoie in
    sequantiir. Quasi niliil ipsorum inleresset quibus amicos promplissiiinim. ls ergo usu et volutatione
    verbis proferreiiiur oracula Cliristi, ct prophetarum, innunierabilium mss. codicum locupletissima; biblio-
    modo sensui el intelligeniiae recitatLa non nocnerit. theeae Colberlinae subactus, Corbeienscin nostruin
    Sed istiusinodi suspicionibus reclamilant exemplaria Matihaei codicem antc octingenios annos scripluin
    llalicac vcrsionis, ac religiosos fuisse Palres in citan- csse inihi concessil. Ncc iiinnciilo, cum sit in anti-

    dis divinis Scripttnis probe demonslrarit. Cum igitur quis meinbranis exaralus litteris Saxonicis, vel Mc-
    apud ipsos plurimas legeris sentcntias textui bodier- rovingicis : miitam enim liabel elenienlorum for-
    na; Yulgat* niinime conseniicntes, non statim erum- C inam. De San-Gcnnanensi exeutplari eleganter de-
    pas in vocem, eorum lilubare lidem ; clamilans, quia sciijito, vettistoque characlere, idein fuil judicium
    quod lui codices habent, id siepissime non habe- apnd multos studiosos homincs , in rebus sacris, ac
    bant Patruin exemplaiia ; vel potius lui non habent in veteribus iiionumentis curiosos; qtiortim alloquiis,
    codices, quod illi legebant passini. Sic Leo Magnus, et familiaritate cobonestalus, videndos ipsis ac scru-
    el anle euin llilarius, et Ambrosius legunt : El lu tandos noii raro exbibui codic.es manuscriplos Ilalictc

    Betldeem Judaw , non est minima inter principes versionis. Sodales meos ac compresbyteros taceo
    Juda : ex le enim exiet Princeps, qui regat populum monaclios, quamvis nonnulli ex eis, ncmiiie recla-
    meum lsruel. Legebal Lucifer Calniianus : Et nolile niante, consttltissiuij habeanlur in hoc eriidiiionis
    prwfene vos, diccntes : 1'ulrem liabemus Abraluim. gcncre. Sed iiuIIih a seipso , aul a suis te.-liinonium
    Chiomaliiis Aquileiensis : Beali estis cum vos pcrsc-
    , accipere solilus est. Demum, ut uno verbo absolvam,
    quuiilur, el exprubunl, etdiatnl umne mulum udversum pra:>to sunl oiauuscriptj nostri oninibiis repraesen-
    vos propter justiliam, mentientes. Dcnique Cjprianns, landi curinsis, qni deeorum probata vetuslate dubi-
    el alii : Ego libi dico, quia lu es Pelrus, el supcr iztam lare volucrinl.
    petrttm cedificabo F.cclesiam meam, et porlue inferorum Dixi conservatos fuisse codices nostros peranli-
    non vincent eam, tilc. Verum quid oliose , isla com- D quo-. Ital.c versionis in mona>teiiis in-ignioribus.
    niemoratniis, quando siilbeienier a nobis alibi per- Quod ila es>e nulliis inlicias ieril, qni hisloriae eccle-
    tractata lcgmtnr. Consulnl crgo cnriisus lector an- si.islicic ac monaslicae niediocriter sil peritus. Prio-
    noiiiiones nostras proliias veriiaculo sermone scri- iiiu iniin eodicem ms. celebre monaslerium anli-
    ptas in vcrsionem Italicam : et illico lateri cogetur qu;e Corbci;c in Francia servavil integrum et imma-
    suiiiinain esse uiilitatem cdilionis Itabe seu anliqit.e culiiuin. Alieruin superstitem imbis tribuit monasterii
    Vulgatae, ad vindicandam ab omni iniqua suspicione liiijns sancti Gcrmani a Pratis bibliotbcca vetustis-
    SS. Palriim lidem in rccilandis Sci ipiurae sententiis. sima. Ambo hodie adservanlur in eadein bibliolheca,
    Non mediocre emolumentunj qimque nobis
    istud Corbeiensis sub numerica nota 21, San Germanensis
    erit ex editione aiitiqua Latina, quud ex capilnlis ei- antein sub nuinero 15, sed de codicibus nianuscriptis
    dem pra'fixis, ac cx ipso conlexlu innoteseat lidcs bactenus.
    veteris Ecclesiae circa Eucharistice Sucramcntum. Ne- Caelerum moneo lectorem , me nonnulla supple-
    que vero dubiiare fas est, et veram corporis Christi visse in margine paginarum quae vel incuria libra-
    ,

    subsiaiiiiain, et perfectam ejus oblalionem iu hoc riorum vel interpretum imperitia


    , male posila , aul
    09 EPISTOLA RUGOERIl NOVARIENSIS. TO
    omissa sunt. Multa correxi in secundo indice capiiu- A aucore, sed praeslantissimi hujus Vercellensis Eo-
    lormn , quia pluriuiis soloecismis fuediiaiem sui pu- clesi;e olim episcopi Joannis Siepbani Kcrrerii, les-
    blice legentilius pnebebat. In tertio indice inuneros limonio, ex Vila P. N. Mariyrisel episcopi Eusebii
    apposui vulgares ad distinciionem cujiisque capituli. ab eoscripla mntuato, patefacere conicndam. Legi-
    Ilis ergo fruere benevolus, et xqui bonique consule tur ilaque fol. 16 illius Vile :

    priniain Iialicic versionis ediiioneni ; in qua timeo, — Neque vero , hmc , alinque dum aijeret , sui obli-
    ne milii mulia exciderint propier scriptinnem tolins viscebatur : immo constans tradilio est , eum non modo
    ferc opeiis pro|ieraiam. At ciim plerique cruditurum ad occasionem tollendam ,
    qua poputus Ariana invidia
    velieinenter impelleniium ad fiiiem ediiionis in causa sednclus in eum peccarel , sed etiam ardenti stndio va-
    sinl, eur properato opus essel, veniam ipsi tribuant candi sibi e! Deo , secessisse in montes Oupa- Buijrjel-

    lapso, et incullo sermoni, quem iimare tnilii non lensis ditwnis , el ullra Pudum ad Castrum Credonense
    licttit. {lunc dioecesis Vercellensis) dicersis temporibus ; ul ,

    EPISTOLA qui tot curis juvandorum aliorum gralia dislinebiitur ,

    haberel ubi subinde se colliijerel , ac spirilnm e ccelo


    RUGGEHII NOVARIENSIS, CATHEDRALIS EUSEBIAN.E
    attraherel, nmjoresque ei ad bei gloriam provehendam
    CANONICI, AD BLANCHINUM VERONENSEM.
    1} vires suppeterent.
    Codicis Evangeliorum Vercellensis dcscriplio.
    Legitur eliam in eadem Vita manuscripia, Euse-
    Velusiissimum tandemcodicem Evaiigeliaiium Eu- biuin , dum in liis locis religinsis et sanctis morarelur,
    scbianum jam mullisab liinc annis apluriinis sapien- sua ipsius manu qualuor Evangelia scripsisse ,
    qua-
    tissimis viris , ac erudilissimis scripioribus conquisi- ad ba;c usque tempora conservanttir : quse quidem
    limi , vola lua, vir clarissime, non soluin utauliqui- sancla Evangelia lolius postea vitse lempore ipsius
    latem spectares, verum eiiam tit magis, ad confn ina- fuisse caros comites, in ejus Vila narratiiiu liabemus.
    tioncni catholicaa fidei, quai sacrosanctis Evaugeliis Siquidem illorum lemporuin ChrNtiani homines , el
    taini|iiam firinissiinis propugnaculis roboratur , ve- perpeluo apnd se habere ac cireiimgeslare ea con- ,

    rilaiem erueies , consequi poiuerunt. sueverant, quemadinodiiin a mnlieribiis cliam facli-


    Prodit enim iu lucem; illumque lenes diuturna latiim noviinus id quod de sancta Caeilia in priinis
    :

    temporum serie nulla oblivione delelum , sed 'caule, satis constat, qu;c ClirUti Evangclia uti ejus narral ,

    slinliose, ac sedula diligenlia adservatuni, nuncvero, Ibsioria , semper in pectorcgestabai suo. Immo idip-
    D. 0. M. opiiiilauie , et emiuculissimo, ac reveren- siiiii nonnullis ad morlem usque familiare fuit , nli
    dissimo D. D. Carolo Vincentio Ferrerio ord. Pr;ed. sanclo Baniabx' , ad cujus defuiicli pectus reperlum
    hujiisque sanctse Vercellensis Ecclesi* episeopo vigi- C est S. Matilr.ci Evangeliuni , ipsius Barnabse manu
    lanibsimo sic disponente, ac dignitatibiis , et cano- descriplum quo lemporo in insula Cypro, Zenone
    ;

    nicis Eusebiani capituli aniiucniibus, mea ope, ac impcrante.corpusejus iiiveniiiiue.i.Quamobrein pie


    labore a suoexemplari fidelitcr, et ad amussim irans- credendum existimo, librum huoc in prompiusem-
    cripiim. per iiabuisse Eusebium, non sacus atque Bafnabam,
    De vero possessore liiijus sacri voluminis ,
    prieter et Cscciliam : sni illuin llicsauri inslar duxisse; el ex
    amiqiiam constatiiissiinamque venerationem quam hoc, (imiiimii doclrinaruni, viiluiuni, rcruinque mi-
    ,

    sempcr ergaillud, capitulum et Ecclesia professa est, rabilium lamquam ex Oceano, tum venx, tum f n-
    ,

    illud asservanda in ipsomei sacroReliquiarum depo- tes elfluxcrmii, quorum sauctos latices ciiin
    Eusebiw
    sito, uin sanctorum piopheiarmn, apostolorum, plu- cbibisset, dauuonia, dajinonioi iimque
    miuistros eje-
    rimorumque martyrum ossa custodiuniur, exstant et cit, vitiorum, scbismatum , hxresum telra nion.Mra

    dociniicnta plurima cerl;e lidei , inoniineiilisqiie pu- ex Ecclcsia cjecil , exterininavitquc. Neque enim
    blicisconsignaia, ex quibus ediscimus, librumqua- fruclus expeclare poteranl alii , aui ali iosiriiiiienti
    tuor Evangeliorum a nia^no sancto patre noslro epi- perfeciione aique prestanlia, aut a sumn.a dexleii-
    scopo et martyre Eusebio et Grseanicis littcris ante tale periliaque aitilicis, qui iusiriimcnio liiijusmodt
    divimi llieroiiviniini fuisse reddilum. Ilac ipsa igilur 1) nsusesl. Doleudtim sanc esl, thesauruni
    huuciiostrui:
    facultaic Gr.ecariim liiterariini leclionis aique scrip- lnjuria tempons aliqua ex parte coii-uinpiiiin
    fuisse ;

    tionis ea perfectionc Ronix potiebatur, ut Julius tameisi ad eum illibatura coiiservandum, ei integrum
    ponlifex Marci succcssor ,
    qui Euscbiiiin sacro pres- non seniel adhibila fuerii diligenlia vel a magnis rc-
    byterali rharaciere insignivit existimarit illuin non gibus, uii a Berengario, qui libruoi argenleis.
    ,
    |i miais
    sibi soli vacare, sed etiam Chrisliams reipublicoEpro- coiitegcnduin curavit : qtiod satis adlitte pi .clic.mi illa
    dcsse dcbcre ; ui habetur ex anliquissimis lahulis hu- carmina ,
    quae ^nb sanctissimi Eusebii eulgie leguu-
    jus Vercellensis Ecclesia:, iu quibus eiimdciu Euse- lur ; ea vero sunt :

    biiim, interpreiem gacrorum Voluminum designatunj Praesul Eusebius scripsit, solvitque vetustas.
    liic

    asuinnio pontilice fuisse


    Rex Bereogarius sed reparavii icleni :
    traililur. Graicaseiiini lilieras
    Argeutum [m .-si >|< i;uh fulvo deprompsU et
    atwo,
    non alio propOs.ito sibi (ine didicerat , quam ut per- Ecclesiae, prsesul, obiulit ipse in.i .

    feclius S.icrarum Lilterarimi arcana dignoscerct.


    Nec ininus dolco ,
    quod videam foliiuu iiiiiim illms
    Quo teuipore.quove loco, qucm ad lineni lioc opus sacri codicis religiosis qiiibiisdain persouis reliquia
    inchoaverit , composuerit alquo perfecerit, uon me loco dalum; quemadmodum in iufia scripta syngra-
    71 PUOLEGOMENA.
    pha Augustini Ferrerii , ea tempeslaic Vercellensis \ exciccati, aut alio menibro capti sint. Sed de hoc

    episcopi, acpalruelis avi mci, legcre est. Quem nos sanclo nobisquc cbarissimo codice satis.

    codicem pcriude describendum curabimus, prius- Hucusque idem memoratus episcopus Jo. Sleplia-

    quam, aut illum diuturnitas lemporis pejus efficiat, nus Ferrerius, qui, quamvis in sua prsecelienli bu-

    aut ulla illius pars alia deperdatur : ut saltcm lirniis- jus sacri codicis descriplione eum posteritali, acter-

    simi teslimonii loco cxstet versionis; ipsa qua


    boiiie meque memoriao dandum proiuiseriibisverbis :Qucm
    uiimurS. Hieronyiui vcrsione, antiquioris. Syngra- nos proinde describendum curubimus : morte tamen

    plia aulem illa sic se liabel : < Augustinus Ferrerius, pracreptus anno 1610, aulequaui vila S. Eusebiiab

    Dei, et Apostolicae Sedis gratia epUcopus Vercellensis, ipso collecta in liicem ederetur, altcri Ferrerio epi-

    et Comes, Universis Christi fidelibus, pracsentes nos- scopo, el sacra cardinalatus purpura insignito.atque,

    tras inspeciuris, salulem in Domino sempilernam. ad spectabilem venerandumque Eusebianum codiccm


    Novcritis quod nuper ad Ecclesiam S. Eusebii Ver- in praesenicm memoriain revocandum incomparabili
    ,

    cellensisdevotionis gratia declinantes Mag. D. Jaco- sollk itudine pradilo , supremo dictante providenlia;
    bus Circestensis, et Petrus Ebult de Salus, dioecesis nuinine, liisce lemporibus curam reliquit.

    Lausanensis, ad M. principem nostrum Excellenliss. Aliud quoque documeutiim babetur in scrmonc


    Caroluin Sabaudia; ducem pro universali Helvetiorum g Athonis, episcopi vercellensis anno 752, qui inter

    conventu oraiores , significantes nobis , et venerando alios ad laudcm sancti marlyris episcopi Eusebii a
    Cap. nosiro , Ecclesiam sub hujus sancti Eusebii in- Sanclis Patribus et episcopis Ambrosio , Maximo, ac
    vocaiione in finibus loci Salus, loco dicto Nieuchen. Gregorio Turonensi composilos recenselur. Circa me-
    Lausanensis dicecesis , consislere ,
    quam homines, et dium namque Serm. illius, ubifit mentio de concilio
    incolae loci pra;dicti summa venerantur devolione et coaclo Mediolani anno 555(juxla adnotationem Cardi-
    reverentia , ob sublime sanctissimi episcopi et Mar- nalis Baronii) a Constanlio imperatore perniciosissimo

    tyris Eusebii meritum. Quare, si quid de illius veste, catholicae Fidei hosle, atque eversore, sic legitur : Ad
    gestis, ex reliquiis apud plebem pradiclam haberetur, quem bealus Euscbius ire distulerat, qucm, quid agen-
    eadem plurimum in Domino gratularetur. Nos idco dum, minime latuerat. Deinde subdit Nec se potuit :

    (ut parest) cupientes,et praedictum divum Eusebium conlinere, quin ad memoratum concilium iret pro fide

    palronum nosirum devotis laudibus ubique locorum, conlendere, sancti Evangelii cara deporlans pignora.

    et terrarum summa veneratione extolli justamque , Idem leslatur cliam Venerabilis Jo. Franciscus Bo-
    eoruni oralorum devotionem considerantes, nec non nomius, bujus Ecclesiae episcopus anno 1554, qui in-
    praclibati illius principis nostri ducis singnlarem erga ler cajlera , ad apparalum excogitatic translationis
    praefaios oratores benevolentiam ,
    qui nobis et capi- r sacri corporis sancti martyris Eusebii pertinenlia ,

    lulo nostro pro cis affecluose scripsit , et magnificum elogia ex SS. Pairum, lum Groccorum, lum Latino-
    D. Steplianum , Motae in Sabaudia dominum, et suaj rum scriptis excerpta, qua; in basilica Eusebiana
    excellentiae capitaneum destinavit ,
    quoniam hujus- atrio episcopali, arcubus, troplia-is, viisque publicis

    modi postulatio ad Beati Eusebii ccdit ,


    populique erant apponenda, illud quoque Alhonis extabat. Ha-
    praifati devotionem , eisdem oratoribus (acccdente betur demum in Vita sancti Eusebii typis edita, num.
    venerandi capituli consensu) partcm lapidis, quo xiv, fol. 158. Sacrosancla Evangelia sua ipsius manu
    Beatus Eusebius lapidatusexstitit, et inorli traditus; descripta, fidissimorum comitum loco, assidue apud
    foliumque unum Evangeliorum.ante centum quadra- se habuit: quibus usus, viliorum, scliismatum, hae-

    ginta quatuor , super mille annos, prajfati S. Eusebii rcsumque lelra monslra undique exterminavii.
    manu propria conscriptum , et a Sacrario Ecclesiae Sed quid immoror in rer|uirendis probationibus ,

    praedictae cum qua decuit reverentia exlractum, elar- cum tu, nii Blancliine, compertum habeas, quanta
    giti fuimus : ex quo Evangeliorum libro plurima mi- sit hujus sacri codicis dignitas, quanta eju; condito-
    racula visa sunt, qiiaj nulla poterunt tergiversatione ris certiiudo, quanta insuper fides ei habcnda. IIoc
    celari, et quae omniaapud Ecclesiam nostram pra>dic- duce novatorum errores eludere conare : ul , sicut

    tam summa veneratione asservata transmitiimus, pa- D oriente sole, quidquid de nocturna umbrarum cali-

    rique veneratione penes eos observari affectamus. gine reliquum est, cito dilabitur; ita, hoc sacro vo-
    Has aulem noslras per secretarium, nostrumque jus- lumine in lucem edilo, et non solum in lilteraria rc-
    sum subsignari, et sigilli nostri majoris appositione publica, sed etiam in toto terrarum orbe diffuso,
    roboratas in testimonium praemissorum concessimus. omnium liaereticorum oculi caecutientes , caibolicae

    Datum Vercellis ex palatio episcopali noslro, die 24 fidei agnitione illustrentur.


    Januarii MDXV, praeseniibus ibidem Andrea Ferre- Faxit Deus, ut mea etiam ad majorem orthodoxae
    rioPatruo, el vicario noslro geuerali , et Ludovico fidei confirmalionem , ad majus gloriae incremeiilum
    deGroinis.Canonico Vercellensi, lestibusad pr.Tmissa S. P. N. martyrisepiscopi Eusebii, eique famulantis

    vocatis , et rogatis. f loco Signi, Jo. de Ferreriis. > capituli, ad dignam demuni tui nominis commenda-
    Per liunc denique librum praecipuam quamdam lionem compleantur vota. Accipe igilur , pracclaris-
    ejusdem sanclitalem aliquando significavit Deus, uti sime, ac semper mibi gratissime Blanchine, quidquid
    etiam ip-a syngrapha superior innuit : srcpius onim imbecillitas mea seligere poluit, quod omne libi ju-
    evenit, ut qui, illo tacto pejeraruul, ii, aut slaliii) cundissiiuum fore corjlido. Vive diu , zelando fidei
    EPISTOLA RUGGERII NOVARIENSIS. -\

    verilalem; ac in arduo maximoque, quod suscepisti , A idus Augutti in Curte Heijia Lustouoa, seu Justonoa,

    opere, te Deus ineolumem servet , ac demum ad feli- pro quibusdam prxdiis Angelberg;e olim imperairi-
    cissimum salutis oelennc locum perducat. Vale. Ver- cis, in Italia morantis ; ex quibus liquet nondiim eo
    cellis die xi mensis Junii, Anno Doinini 1758. anno locum fuissc Berengario invadendi regni,
    quod
    solum posl mortem Caroli subseqtienli auno 888,
    BLANCHINI VERONENSIS DE CODICE VERCEL- factum est. Suntet alia diplomata nondum editaejus-
    LENSI JUDICIUM. dem Bcrengarii cx quibus idem evincitur
    , Uniim
    Ego in illu^lrissimi canonici Ruggcrii laudibtis daliini al tinno 889, iv idus teptembris, anno reqni
    feram, si dissertationem quoque lexueril singularcm, n, alterum anno 89», iv nonas seplerabris, anno rc-
    alque ea monumenta ab onini anliquitaie pelila evul- gni vii, ut alia omitlantur. ^Etaie vero Berengarii
    gaverit, qu;c (ut ipse in epistola videlur innuere) in sic consiabiliiaia , nascitur niibi nunc novuin proba-
    arcbivo insignis capituli ad lianc diem usque adser- lionis genus, inquo fere conquiescam. Sed quoniam
    vantur ; ut eorum ope sanctissimo episcopo et mar- ipsum explicari non poie^t nisi inspectis argenlcis ,

    lyri Eusebio laudaium codicem Evangeliorum asse- laminis ejusdem codicis


    a Berengario Euscbiani ,

    rat vindicetque. ld, ut velitefficere, eiiam atqueetiam anri)argentoque contexli, atque Ecclesiaj principi
    rogo; sicut ex liilcris ad eum scriplis id me siimmo- g VerielJarum ab ipso reverenler oblali ipsae tabtila: ,

    pere optare perspexit. Quantam vero anliquissimx inspiciantur Parte n btijus operis, pag. dlxxiv cl
    iradilioni Vcrcellensis Ecclesiie fidcm nos habcrc dlxxv, ex qnibtis licebit conjicere cum , postquam
    convcuiat, edocent acla illa S. Eusebii, quac Ferdi- episcopi Vercellensis patrimonium saiis amplum di-
    nandiis Ugbellitis publici jtiris fecit Tom. iv ltalice ripuerat, laclum dolore cordis intrinsecus, Eu.^ebia-
    Sacrw, col. 1030, priina; edil., excodice (tit iuquil) num aulograplium cum fcenore reddidisse. Remnarro
    vetustissimo Yitai sanctorum monasterii Nonantulani. In cx Hadriano Valesio, qui cap. iv Adnplationum in

    iis namque ita legitur: i Pugnabal autem (scilicel S. laudalum anonymi panegyrieum inquit : < Anno hSfi,
    Eutebiut) conlra iminanissimas besiias Arriomanilas, inter BerengariumForojuliensemducera, et Luitwar-
    quae euin expulerunt de civitate, persecutione populi dum episcopum Vcrcellensem, Caroli Aiigusli a sc-
    contra eum excitata. At ille, ne popultis in eum pec- creiis consiliarium unicum, oria discordiacsl. Beren-
    carel, qtios poslea delectabatur babere filios, sciens garius per vim, aut per insidias Verccllas ingressus,
    scriplum, Si vos persecuti fuerint in una civitate, fu- mulias res episcnpi pro voluntate surripuii, ac urbe
    gite in aliaut, ulira flumcn Padtim iransiit , el ad Cas- excessil spoliis onustus, neniine prohibenlesed in- :

    irum, quod dicimr Credonensium, pcrveniens, ibi sequenli aiino 887 ad imperalorem venit, et magnis
    tribns inensibns degens, in bonorem B. DciGcnilri p inuneribus contumeliam ac injuriani episcopo f.ic-
    cis construxii Oratorium : ubi eliam adbuc longius lam luii, inimicoque satisfecit, quemadmodum in
    dcgens, Eva.ngeliusi Clnisli propria manu scmrsiT, Annaliliiis Berlinianis invenilur. » Anno enim 880,
    cujus miraciiltim in eodem cotlice qualuor Ev.mgelio- Post Pasclia, (inquiuni) /i«6i(o generali Papioe con-
    rura non solum verbis Cbrisli, sed et ejusdem P.itris ventu imperator per ISurgnndium , obvium Normiimis
    tanta virtuscoruscat, ut, si aliquis seductus a diabolo in Galliam, qui tunc Parisiis erant, usque pervenil.
    falstim super euni Sacrainenlum fecerit, citius supcr Occiso ibi llenrico Marchensi Francorum, qui id tcm-
    eum plaga corpoiis ostendaiur : ita ut, aut inorle pus Neustriam tenuil, rex, parum prosperc actis rebus,
    mulcietur, aut perdiiis oculis spiriluale et corporale revertitur in sua. Discordia inter Berengarium cogna-

    lumen amittal, aut ariditate mcnibrorum, mancus vcl tum rerjis, qui Foro Juliense fruitur , el Liviwardum
    cbiudus cfficiatur, aut invasione daemonum penc us- episcopum orititr. Propiereu Berengariut miltent Ver-
    que ad cxitiim dil.inieltir. > Hisce laudationibus, cellinam tirbem expoliare, ibique vcniens, multis rebus
    huicque lesii ilem Berengarius accedit, lilius Ebcr- cpiscopi abrcplis, proul voluit rcversus esl. Et anno ,

    bardi ducis Forojulicnsis, qui admodtiui juvenis in 887, imperator elisaica maijna inftrmilate adqravalur.
    regcin Iialiaj anno 888, fuit adleclus, nt constat Postca parum convalescens.ad Alemanniam proficiscitur
    cx sigillis ccrcis diplomalum, qu;c ipsc dedit primis jj vergens Curtem Podoimm, pro dnlore, capilis incisi
    sui regni annis. lbi ctiim effigies ccrniitir hominis ncm accepit. Transacto die sanclo Pnscliw, habilum etl

    iniberbis, vuliumqiie juvenilem prxfcrentis, qualem Plaeilum Weibilinga, Ibi imer ulia Berengariut ad /i-

    non videas in subsequentium annoruin diplomatibus. delitatem Cwsaris pervenit, magnisque muneribut con-

    Guglielmus Godcfridus Lcibnilius, qni ediiioncm or- tumeliam ,


    quam in Liviwardo priori anno commiserat
    navit, ac brcvem Chronologiam anliqui earminit pa- componendo absolvit.

    ncgyrici de laudibus Bcrcntjurii Augutli (pi iinuni ab Eusebiani codicis opcrcnluin ex argenio et auro i

    lladriino Valcsio cbristi.inissiini regis Callhe bislo- Berengario rege inslauratum , cx nna parte Salvaio-
    riograpbo evulgaii), a mensc maio anni 887, exor- ris nosiri elfigicm, cx alia S. Eu^cliiiim exhibcl
    ililur rcgiiuni lleicng.nii in Italia. Scd id ininiinc ^o- EUSEB. EPS : ad cjus vcro pcdes laudaii versus
    lnlis fumlamenlis, uli ail doclissimus abbas Ludo- adscripii legunlur :

    vicus Mtnaiorius Parlc i Toinl n Rerum Italicarum •; Prsesul hic Eusebius scripsit, solvllque vetustas:
    pag. 373, cui ante oculos observabantur duo diplo- Rex Berengarius sed
    rcparavil iaom :

    Argeniuio postquam fulvo deprompsii (^decompsitjeiauro


    inata Caroli Crassi imperatoris , data mmo 887, iu 1 . lesite, prnsul, opluul ipse luae,

    Patrol. XII.
    pkolf.gomena. 76

    Hujus codicis omni culiu ei veneraiione prosequentli A manifeslum est : illic autem cxsiiiisse in codicibus

    vide inlegumenla argeniea reri incisa Parte n nujus L linis praesertim Mediolanensis Meiropoleos (in cu-

    njicris pag. 571 el 575 quas allegavi. jns finibus Yercellas continebantur) scriplis ante ini-
    ,

    Igilur ex. epigrammale a Berengario in Yercel- qua Aiiaiiorum lempora , nemini dubium esse po-

    lensi codice expresso tenemus, ipsum codicem a S.


    test.

    IJisebio fuisse exaralum quod leslimonium quo- : ,


    Yide eiiam Tertullianum in libro de carne Cbristi,
    niam illo rege proficiscitur, ad nonum Chiisli saecu- quem Roma; scrip»it adversus Marcionern, Apellem

    luin esl referendum. Antequam vero tollatur manus ctYalcniinum quorum primus uegabat Cbristum
    :

    c labula, unicuin saltem Iaudati codicis locum reci-


    vcram carnem habuisse; secundus coneedebat veram
    lemus, quem Ariani eo tempore, quo Auxenlius cariiem liabuisse, sed verenaium essenegabat; ter-

    Ucdiblarierisem Ecclesiam armis exerciluque occu- lius cuin faterelur, et veram carnem habuisse.et
    paverat (Yalcnte et Ursacio Ecclesiam Sirmiensem vere naium esse , aiebai illum natum esse per Virgi-
    ineursantibus) de sacio Joannis Evangelio punienda neiri , alque ih Yirgine, at non ex virgine. Adversris

    inanu suslulernnt (nempe versum 6 cap. m). IIoc ,


    enini isios hsreticos idem TerlullianUs hunc ipsum
    Liiim llagilium, quoniam deprehensuin fuit circa an- Joannis locum ciiat : c Ipse Dominus, inquit , sen-

    num reparatK satulis 557 ,


    codicis J3 leniialiter et delinitive pronuniiavil, quod in carne
    miram Eusebiani
    auliquilalem ostendit , atque inolilue tradilioni addit iiadnn est, caro esl , otjia ex car.ne xatcm est. Sed

    in.ixiaium pondus auctoritaiis. Legebatur riempe in si de liominc lantummodo dixit, non et de semet-

    l.mdalo capiie ni Evangelii secundum Joani.em v. G, ip?o ;


    plane nega Cbrislum , ei ita defende , non et

    quod natum est de carne , caro esl ,


    quia de carne na- ipsurii compctisse. Atquin subjicit, el quod de Spi-
    luin est ; et quod natum est de Spirilu ,
    Spirilus est rilu natumesl, Spirilus est , qcu deos sriMTis est,
    ,,uia Dcus Spiritus esl, el ex Dto nalus est ; ut adhuc et de iieo xatis est. Hoc ulique , vel eo magis in

    inYercellensi codice habelur. Sed impii uoniines ea ipsum tendit, si et in credenles ejus. Si ergo et

    verba quonium Deus Spirilus est dolo ac fraude ex ,


    hoc ad ipsuiu , cur et non illud supra? j clc. Neque
    ,

    (nniiibus sacris voluminibus erasere , ut discimus a Romae tanium , aut solus isia legit Tenullianus in

    S. Ambrosio qui Arianos sic compellat in libro dc Evangelio Joannis ; sed et in Africa Cyprianus, et
    ,

    Spiiitu Sanclo : < Nec soitim Iioc loco evid.eriler cum illo plmimi episcopi in synodo, quae Carthagine
    saneti Spiriius Qearvzu, hoc est Deitatem , scripiura anrio 26l> celebraia csi , et in qua agebalur de bap-
    isslatur; sedcliam ipse Domimis dixil in Evangelio, tTzandh luvrelicis.

    quoniam Deus Spiritusesl. Quem locum iia expre^se, Novissiinus editor S. Ambrosii ad bunc Joannis
    Ariani, lestilicamini esse de Spiiitu , ut eum e ves- C locuni , quem ex laudato Ecclesice doclore superius

    iris codicibus auferaiis : atque ulinain de vesiris, et recitavi, liaec puiavit esse observanda : < Sequentes
    non etiam de Ecclesioe codicibus tollerelis. > Dele- voccs (inquil , lom. u, p. 677), quia de carne nalum

    bant ergo eum locum non modo ex suis , sed eiiam est, rion minus absunl ab omnibus omnium idioma-
    lx Kcclesise codicibus Ariani. Alque illud facinus ad lum bibliis, quam ilia?, de quibus hic disputalur,
    exilum feliciier perduxere; quia plurimi ex ipsis, quoniam Deus Spiritus est. Attiui dubitare nequa-

    fraudulenter dissimulata ha-resi , sese ab Ecclesioe quam licet quin bae ultima; ab Hserelicis fuerinl ex

    catholicx communione palam subducere perdiu rc- albo sacrarum paginarum erass. > Sed luec fortasse
    fuserunt. Sed a vigilantissimis Ecclesiae pasioribus
    causa est, cur Ecclesia non restiluerit locum illum
    ;

    Arianorum perfidia detecta est ut narrat idem quia non saiis exploratum habebat, utrum vere in
    ha;c ;

    Ambrosius, qui eiiaia terapus assignat. < Eo enim antiquissimis et primigeniis Evangelii exemplaribus
    tcmpore (inquil) , quo impiae inQdeliiatis Auxentius exslitisset. Sed de boc Reliquum eslTTdque
    satis.

    Mediolanensem Ecclesiam armis exercituque occu- unum videiur, ut specimen characierum iinpressuiu
    Par. n, Tab. u post pag. 588, diligenier inspiciant,
    paverat.vel a Yalente atque Ursacio mutautibus , ,

    qui ex recitatis indiciis agnoscere in cod. Yercel. S.


    sacerdoubus suis, incursabaiur Ece!e=ii Sirmiensis,
    fal siim hoc, et sacrilegium vestrum in Eeclesiasticis D Eusebii xtalem recusant. Remotissiiiue cerle sit ve-

    codicibus deprebensum est. Ei foriasse boc etiam in


    lustaiis necesse est illud Evangelislarium , quod vel
    ab i;>Ms Berengarii regis temporibus jam aeiatc con-
    Oriente fecistis. > Affirmat tainen Sanciissimus Me-
    Anlistes hoc lanto Arianorum scelere feclum vttnstas solverat quodque instauralione indi-
    djolaneiisis , ,

    lidem Ecclesix nec deleri, nec labefactari potui^se. gebat, ut legilur in Epigrammaie argeuleo in legu-

    litteras quidem ^aiu poluisiis abolere sed li- mento superposilo quod habet
    < Et , ,

    dera non potuUlis auferre. Plus iila vos litura pro- Solvitque velustas:
    vos litura damnabat neque enim Kex Berengarius setl reparavit idem.
    debtl. plus llla :

    vos jioteratis obiinire veritalem , sed illa liiura de Yerbum tandem hic addain el de imagiue S. Eusebii
    [ibro \ii:ciioiiiinavesiraradebat.>Eivera(inquiiGer-
    namquc est, quam ut de ea penitus liceat
    insigriior

    rnoaius lib. dc veieribus haereiicis Eccl siasiicorura silcre. Berengarius in iii;iaur.itioneni codicis iitgeii-

    codicum corruptoiibus, pag. llti), iocum ilTum, quo- tem pecuniarii impendil, velercm iconam renoravit,
    niam Deus Spiritiw tsi uon exlare amplius in capite
    , vit, auroque compsit at inscriplionem, qua; :

    erlio Evangelii secuiidum


    Joauuem, cuique legenli exlabal pruriitus, eusebios episcopcs, iine iancti
    77 EPISTOLA RUGGERH NOVARIENSIS. 78
    adjectionc rclinuit, lenax vcnerabilis aniiquiiaiis. A nus uti licuit. Ego divinaj providentia; duclu felici

    faustoque a doetissimo et clarissimo viro Sci-


    CL. Mabillonius To. 1 llineris Italici p. 9, de nos-
    pione marchiooe Maffeio (qui scmper erit mihicnra
    tro Codice Yercellensi h.vc scribit : Jn Sacrario
    eximiis aiquu promeritis laudibus nominandus) anno
    ejusdem Ecclesiw (Cathedralis Yercellarum) asscrva-
    i"iG cuin Veronoe canonicum agerem, edoctus fuc-
    tur velerrimus codex membranaceus, Evangelia Sancli
    ram Vcrcellis extare codicem Evangeliarium tania;
    Mntllitvi tt Sancii Marxi (lege, SS. Mattluei , Joan-
    vetustaiis, ul Vcronensem nosirum xn sxculorum
    nis , Luca' , et Murci) ronlinens : qui a Sancto Euse-
    (quem iiinc in scdibus capiiularibus a mc primurp
    bio episcopo el martyre illo generosissimo ,
    quem tan-
    cxscriptuin , usque ad aiiiium 173-2 quo Honiain
    topere vexarunt Ariani , scriplus , utqite liuic Ecclesicc ,

    veni, semper domi socium, et tamquam contubcr-


    concessus creditur. Cerlc membrana situ fere corrupta
    nalein babui , quiiniam ab amplissimo capilulo il-
    esl, cliaracleres pene fugientes, ac semideleti , ttinlis-
    luslrissimorum ac reverendissinioriiiu canonico-
    per a Uomuna sciipliirtt degtnerant. Lllera A ad mo-
    rum rnilii soli facultas facta fuerat illum edendi
    ditm Grtecce A , M. liltera sitperne claitsa a semicircido
    ut in actis capilularibns legilur) , cx tenuissiinis
    incipil : nliiv litterce Romanis fere similes. Codicis
    membranis purpura tinctis et aurcis, argenteisque
    opercidum ex nrgento a Bercngario imperutore inslatt-

    ratitm , ex una parlc Snlvaloris effigiem, ex alia Sanc-


    B characleribus exaratis coufectnpi , exsuperaret.
    Quare anno insequenti 17-27 , epistolaribus ofliciis
    lum Ensebiiim cxhibet , ad ciijus caput lii vcrsusads-
    cxorare coepi pralaudalum illusirissimum viruni
    cripli leguntur :
    Franciscum llierony.mum Ruggerium canonicum
    Pr*sul Uic Eusebius scripsit, solvitque vetuslas: piceslaniissiinuin sanct.c Vercellensis Ecclesiaj,ut
    Rex Berengarius srd reparavil idem.
    oninein operam in eo exscribendo codice ponere di-
    In infiina vero parte ad pedes Eusebii : gn.iretur. Is landem ingenti labori se obiulit, ac
    litteris buinaniiaie plenissimis Exemplum mecuni
    Argeutum poslqnam fulvo (CoJex, deprompsit) deeoni-
    psit et auro, coimnunicavit; ut illtid in luceni ederem, et mcis
    Kcclesise, praesul, obtulit ipse tu;e. observaiiouibus illuslrarem. Dum b.ec scribo, Cl.Yir
    Raphael Vernazza pbilosophiae et sacrse theologix
    Doclis-imus quoque Monifauconius die xxi Maii
    doctor, ct in bibliotheca Vaticana scriptor linguaj
    Vercellas ivit , atque Eusebianum codicem in Diario
    Gikc.c, revulvens codices regin» Suecorum, unum
    Iinlico , cap. 28 , p. i U , ita descripsil : Codieem ve-
    reperit x sasculi, signaiuin n. 541, in quo fereeadeni
    lustissiimm ibidem (uempe in Ecclesia Catbedrali)
    habontur, qu.u ex codice milienario monaslerii No-
    inspcxiimis , in clinrta membranacea lenuissima exara-
    nantulani superiusa nobis relata sunt pag. Gl I'ro-
    luiu; aiebanlque ipsa S. Eusebii manu, qui stvculo IV C
    legoinenorum; et sunl haec :
    floruit , descriptum, versionemque ex Gnvco in Laii-
    Sciens scriplum : Si vos persecuti fuerint in iina
    num ab eodem adornatam. yonnidla liinc, et inde legi,
    civilale, fugite inaliam, tdtra flitmeii Padum iransiit.
    comperique Yersioiicm esse a Yulgata noslra loto ctvlo
    Et ad Cnsiruni, quod dicilur Creudonensium, perve-
    discrepttnlein. Codex mttllis iu pttrlibus labefactatus
    niens, in lionore bealw Dei Genilrieis Uarias oralorium
    pttlrefaciusque est ; quod casu , plusquam vctuslate,
    conslritxit. Lbi eiiam adltuc longius degens, Evangc-
    cvenisse diclilabanl , narrabanlqiie tliu in flitinine de-
    litim Chrisli propria niitnu scripsit , cttjus miraculwt
    mcrsuni. Ilujus alphabcium dcdil ideui Monlfauco-
    in eodcm codiee qualiior Evangelioritm , nnn solum
    nius ,
    prim.ev:B nctaii respondens , sed a calchogra-
    verbis Cltrisli, sed eliam cjusdem Palris, tanla virtute
    pho parum diligeuter exprcssiim ct valde diversuni
    sivpissime coruscat , ut si aliquis seduclus a ditibolo
    a genuina characterum furma quaoi ego protuli
    r
    ,
    fulsum super eum feceiit saeramenliim , ciiius pli g (
    P.irtc ll, T.ib. ii, post, pag. , ;88. Obiit S. F.usebius
    corporalis oslendilur ; \ta ut, aul nwrte inidclctur, uut
    anno Cbrisli 571. Quare codex iste oinniuin Latino-
    perdilis octtlis, spirituale luiiieii el corpurale amitlttt,
    ruin biliorum N. T. vciustissimus censeodus est.
    aut aridilale membrorum mancus vel claitdus e/ficia-
    Nnslruni Evaiigcliariuni quutlritplex coluinna Jj <ur, tiul invusioncdcemonum, pene usque ad exilum
    prima exhibet liunc codiccin Eusebianum de , dilanietur. Interim autem, dumibiin ipso Cattrocum
    quo loquiiuur. Ad cllingendam cjus picturaui lJ'|io- discipulis suis morarctitr, fttcto concilio, ctc.
    grapbicam cum nalivis liiijanienlis suis, dedi Ope-
    , Nunc vero. quoniam jam mulla de lam anliquo
    rain, ul edilio licrcl ad hanc paclioneiu normamque, taui yenerando Evangeliorum codice , sanctissimi
    utnempc tot lima: totque cxitus caruindeni semper iii irlyris el cpiscopi Vercellensis Eusebii nomine in-
    cssent in imprcsso quot in niaiiuscripto libro; re- signito, pi a-fatus siiin, openc prethim erii osiendcre
    tcnta eiiain sumiiia religiouc eadcm oilbugrapliia, cl codcm llalam conlineii, qu;e, ut inqiut SailCtUS llic-
    sphalmatis, aiquc frequeniibus iminulatioiiibus lil- ronynuis, nascenlis Eccleeim fidetn roboravii, quxque
    tcrarum; ut ila, quicuinque vnlucrit hanc editiu- Latinis Patribus primilivis fuilin usu. sive ad ron-
    nein cimi autograplio sedula collaliune coufcrie, pe- Drmanda Ddei dogmata, sive ad tradenda morum
    ricopas oiniies, lulidciu lineis exprcssas, nullu nego- pracepta, atque ccclestis disciplinae. Postquara enim
    lio invenial, cxigalquc atl normam sacerriini Evan- ad Gentes occidenialis plagx in Chrisiiuna rcligionc
    gclislarii Ecclesis Vciccllaiuni. Illo nciiniii bactc- insiiluendas missi sunlapostoli, prodiii staiim
    La-
    PROLEGOMEM 80
    lina Nnvi Tesiamenli interpretaiio ,
    qure exemplar \ pluribus, cur non ad Grmcam origiuem rcvertenles, ea,

    aulograpliuin lideliler exhiberel; ut iia, eiiam ad La- quie vel a vitiosis iiiterprelibus male redtlila , vel a
    linoruin haustus, illae in viiain xteruain salientcs prmsumploribus impcritis cimndata perversius, vel a

    aquae decurrereut. El quamvis , lesle S. Augusiino librari s dormilantiOus uul addita sunl , aitl niitti.tn,

    (lib. n de Doclrina Cltristiana , cap. 2, n. 10), <yui corriyimus Hivc prwsens jirwfaliuncula polhcetur
    Seripluras ex Uebreva lingua in Grtvcam verlerunt qualuor tttntum Evungelia, codicum Grxcorum cmen-
    numerari possinl , Latini autem inlerpretes nutlo modo dala colltiiioite , sed velerum ; quw ne inulium a lec-

    (ul enim cuiqtte primis fitlei temporibtts in manus venit tionis Lalinaj consuetudine tliscreparent , ila calamo
    ctidex Grtecus, el uliquanlulum facultatis sibi ulriusque temperavimus, ut his lunlum, quce sensum videban-
    itmjuev habere videbaiur, ausus est interprelari) ; la- lur mulare, corrtciis, reliqua manere pateremur, ul
    iiien, ui apud Grxcos septuagintaviralis versionis fuernnt?.... Mugntts liic in nosiris codicibus error

    exccllebal auclorilas, iia apudLalinos Itala cateris inoleiil , dum ,


    quod ineadem re ulius Eeangelisla
    prxlala fuit; qunm primum Iiali P.ures , dein alii plus di.xit , tn aiio, quia ininus pulaverinl , atldide-

    Latinx Ecclesiaj scriplori'S, Tertullianus videlicel, runl ; vel , dum eumdum sensum alius aliter expressit

    Cypriauus, Ambrosius, Augusliuus , ei alii , usque tlle,qiti itnum e qualuor primum legerat ud ejus ,

    ad Gregorii Magni tempora , adhib :ere. Vir. Ci. jj exemplum cwteros quoque wsiimaverit emendundus.
    Mallli Petitdier disserlatione decima in Scripl. in- Unde accidil ul apud nos mixla sinl omnia, el in
    ,

    quii : licet lemporis processu versiones luliutv peue Uarco plura Luctv atque Malihati; rursttm in Mat-
    infinitee prodierinl, una tamen inter alias, quam Au- ihoeo plura Joamtis el Marci; el in cwlcris reliquo-

    gustinus ittlam, Hieronymus Vulgatani , Gretjoriits ri. m ,


    qutv nliis propria snnt , inveitiaiilur. Plura, iu-
    Veterem nuncuparunt ,
    quamque omnium primuin quit doclissimus Pciins Sabalier monachus ordinis
    fitissc merilo suspicamur ,
    principem locttm oblinuit. S. Benedicli e congregatione S. Mjuri, iu liis S.
    lianc sub apostolorum temporibus elaboralam mulli dcctoris verbis sunl perpcndcnda. Priino quidcm,
    opinuntur , nec sine altquo fundamento, ne Laiina in coruiii uumero exemplarium, qux inler se discre-
    Ecclesia Scriplurarum tliesauro tamdiu privaretur. A pabant , fuere quxdam ali.i maus sincera ( ut codex
    ijiin tuiieii fueiit coiiciiinala, uoliis iiicomperium Evangeliorum Eusebianus) :e.i auiem aliiseranlsiuce-
    est ; licet cerlis indciis s-i .'iiisque ipsa secerni pos- riora, llie ymi judicio, qux Grxco mag^s crant
    sel ab aliis inlerpretaiiohibus ;
    quoniain S. Augusii- consenianea, ut diserie sigiiiGcat sanclus doctor,
    iius nos docel, iuler varias Lalinas versioncs, Itulum cum ail, id sibi onus imposiluin, ul aibiler sedeat
    luisse pra; cieteris insigiiein , quouiam senieniiis et inter discrepaniia Laiime iiilerpretalionis Scri-
    magis erat perspicua , verboriimque tenacior. Jn Q piurarum exemplaria, decernal qute sinl illa, quw cttni

    ipsis ( iuquit ) inlerpieliiiionibus itala ccrieris prce- Gra-ca conientiani veritate. At vero illa Lalinx in-
    feralur; nam esl verborum lenacior , cttin perspi- lerprclaiionis excmplaria qux cum Grxca conseu-
    ,

    cuiitue senieiititr. Iia |ue , si codicem Eusebianum tiunt veritate, ipsa sunt qux purain
    exemplaria
    hacduplici dotc gaudenlem ostendero, cerium eiii, putam liulicam repraeseulant, quam cxteiis ante-
    co conliiicri llalam, usurpalam in Ecclesia. Pijj- pouendain, utpote vcrborum tenaciorem, pronun-
    terea ilhc labeculx , quibus Itala aspersa eral tiat Augustiuus. Deiude in uiversis liis.ce exenipL-
    adliue iiisunt laudato codici : quare in dubium re- ribus multa cquidem erani, vel a viiiosis interpre-
    vocari nullalenus potcsl ,
    quin ipse eamdem Ilalam libus malc reddita, vel a prasumpioribus imperilU
    nojtris oculis reprxsentci. Audiendus S. Hierony- emendata perversiut tel a librariis dormitanlibus
    , uut
    mus, qui cudicem Evangeliornm Italx seu anliqui adilita aul mulala. Ihe lameii inaculx
    ,
    ,
    quibus
    inlerpreiis, jussu B. Dama=i Papie ad Grxcam (idein aspersa crat, llieronymi xlale, veius Evangelioruin
    cxigit Novum
    : opus (ad eumdem Damasum scri- bilerprulaiio, adeo impedimento non sunt, quunii-
    bit) facere me cogis exYeteri; ut post exemplaiia nus nostra xtale dignoscatur, ut eliam plurimuin ad
    Scripturarum loto Orbe dispersa, quasi quidam arbiler eam secernendain conducani. Cxtermn baud lales
    sedeam; et quia imer se variant, quce sint illa, qutv
    ft bas fuisse maculas eiislimandum, ut i:s penitus fce-
    cuni Grtvci consenlianl veritate, decernam. Pius la- daretur veius interprelatio; qujndoquidew »el ipse
    bor, sed periculosa prmsumptio. Et posl pauca : qttis tesiatur Hieronyinus, se plurima reliquisse inlacia .

    enim, cum in manus volumen assumpserit, el a salivu, ne mullum linquit ) a lectionis Lalinee contuaudine
    quam semel imbibil, videril discrepare quod leclilat discreparent, ita calamo lemperavimus, ut his tanium,
    non stalim crumpal in vocem , me falsttrium, me ch- qua' sensitm videbantur mulare. correctis, reliqua
    ma-
    milans esse sacriligum , qui audeam aliquid in veteri- nere paieremur, ut fueranl. Iiaque tam
    bcec lliero-
    bus l.bris addere, mutare, corrigere? Adversus quam nyini verba , quibus menda , ei maculas
    , quam et
    invidiam duplex causa me consotatur, quod el tu, qui ea, quibus Laiinarum interprelationum numerum
    summus sacerdos es, fierijubes; et verum non esse ampliOcat, d.bemus inlerpreiari mollius, nednmea
    quod variat , eiiam maledicorum testimonio compro- ur^ere veheuientius.
    batur. Si eiiim Latinis exemplaribus adhi-
    fides est Qnoniam vero laud:itus sapienlissimus Sabatier
    benda, respondeanl, quibus? tot enim suni exemplaria quasdaiu pi .ecipuas veteris a nova Unterpreutioiie
    pene, quot codkes. S.n aulem vciilus cst quajrenda de discrepanlias in medium proferi, cxpcriamur utrum
    81 EPISTOLA RUGGERII NOVARIENSIS. 82

    cm nmncs, quas rccilat, lales sint, ex qiiilm^ pro;trii \ Evangetiario quaduplici exhibilis, cognosci sua sponte
    eolores Itahv in codice Vercellensi aliisn,ue in nostro possint.

    Malihxi capile i, vcr. 23. In Vulgala hodierna Matih. cap. i, 23. Codcx Vercellensis , Ecce
    legilur, Ecce Virgo in utero liubebit ; in nntiqua antein ... yo in u ... roconcipiet. Supplciur. ex Veronensiet
    ita lcgernnt olim Irenxus, Cyprianus, Ambrosius, Corbeicnsi, qui liabcnt, EcceVirgo in utero concipiet.

    Augiislinus, Vigilius Tapsensis, Leo Magnus, Maxi- Et ila Tertullianus, lib. de Carne Clirisli, cap, 24.
    musTaurin. etc, in utcro concipiet, vel accipiet. Yidc Marlianajum Remarquesur la Version Italiquede
    PEvangite de S. Mattbieu, pag. 118.
    Maitli. cap. ii, 5. Intcrprelatio vclus ferebat , in Matth. cap. n, 5. Cndcx Vercellensis, in Belhleem
    Btthteliem Judtnv; e Grxco -r,; 'IouSkue;; non Judce, Judwce. Et ila Brixianus et San-Gernianensis. Vc-
    qnod in Yulgala bodierna legiiur. Ilieronymus in ronensis vcro, in Belldeem civitate Judcem. S. Ilila-

    Mattll. n, tom. iv, col. 9, similiter legit, in Betlile- rius i|uoi|iie in Psalm. cxxxi, et S. Ambr. in Psal-
    liem Jutlatv; sed bic Iibrariorum errorcm esse ad- mum x\xv, ligunl, iu Uetliteem Jmltviv.

    monet : Putamus euim (inquil) al> Evangelisla primum


    cditum, sicut in ipso Hebraico legimus, Judoe, «oh Jn-
    dxx. Hieronymo assenlior, et errorem esse concedo :
    B
    veruiniainen errorest, quo veius iuierprelatio digno-
    sciiur, et cuni Grxco lexiu magis esse consenlanea
    dcmonstraiur.
    Malt. cap. v, 7: Beali mis.ricordes ,
    quoninm i;isis Maith. cap. v, v. 7. Codex Verccllensis, Beati...,
    miserebitur Dcus, c\ ltala Versione prodiissecolligilur seric rebitur Deus. Yeron. et San-Germ. Beati
    cx Hilario, Ambrosio, Aiigusiinn, Chromaiio Aqui- misericordes, quia (San-Germ. quonium) ipsis misere-
    leiinsi , auctore operis imperfecli, S. Valcriano et bitur Dliis. Yide laudaium Martianxum, pag. 12,

    aliis. cjusdcni operi-i.


    Mattli. capiie v. Iieni et versuin 22 ejudeiii ca- Maiili. cap. v, 22, Codex Vercell. Omnis qui ira-
    pilis, Omnis, qui irascitur (ralri suo sine ciiusa , e scitur (ratri suo sine cnusa. F.i iia Vcron. lirix. ct

    Gr:cco, ui/.; o opyitopt.svos tm uSekfoi «OtoO eiz>j : nani Corb. Ltgebal in codicibus Laiinis S. Augustinus,
    plcrique Paires antiqiii, Irenxus videlicel, Cypria- at in Grxcis non invcneral, ut refert lib. i, Ketrac.
    niis, llilaiiis, Pliilasliius, Augusliiius, S. Paulinus, cap. 19. Conira vero S. Ilicronymus in Malihxum
    auctnr operis imperfeeli, Gregorius M. parilerad bic, auferri juliet to sinecausa cx Latinis codicibus,
    diinl, sine causii. C> jn quilius irrepserat, veramqne leclioncm leneii, in

    oplimis libris servaiam. Eanulcm rcm animadverlit


    Cassiauus Insiitulion. lib. vm, cap. 20.
    Matlli. cap. vi, 4. Et pater tuus, qui videl in ubs- Matth. cap. vi, 4. Codex Verccllensis, ct San-
    condilo, vcl in absconso, reddel libi in palam, ad eam- Gcrm., cl pnler tuus, qui vitlel in absconso, rcddet libi

    dcni perlinet versionein, tesie Auguslino, qui lib. n in paluin. Veron. et pnte.r tuus,qui viilel te in absconso,
    de Scrm. Dom. in moutc, ait: Muttu Latina F.xem- reddel ubi m palam. lirix., et paier luus qui videt in
    plariu sic liiibcre; scd quia, inqnit, in Grcecis, quiv absconso reddet libi in manifesto.
    priora sunt, non invenimus, palam, non pittavimus liic.

    esse aliquid dissertnilum : in Grxco lamcn liodicrno


    est, SmoSuait coi h tw yaveow.
    Malili. cap. vi, 11. Vulgata velns Icgcb.it, Panein Matlll. cap. vi, 11. Codex Yerrellensis, Panem
    nostrum quoiidianum du nobis liodie ; et iia legissc nostruin collidianum da nobis hodie. Ei ita Yeroncn-
    COnStal Tcrliilu.iiium, Cypiiaiiuni, Aiiibrnsium , Au- sis, liiix. et Corb.
    giistinum, Cliromaiium, Sedulium. Prxtcrhos, Hie-
    lonyiniis, lih. ii in Epist. ad Tiium diserie asserii, D
    tecundum Latinot interpretes scriptum esse , Panem
    nostrum quotidianum; sed melius in Graxo haberi,
    P.ineiil ItOSlrUinbriouowv, idest praicipuum, eqrcgium,
    peculiurcm : Et post pauca : Quidam , inquit ,

    ir.wjivei cxisti miinl.. . . piinem dictum ,


    quod super
    omnes ovalaf sit : ct Comin. in Mallh. Quod nossu-
    pcrsubstantialcm expressimus , in Gnrco Imbelur
    fareouow.
    Mallhxicapilexx, c.28.Post hxc vcrba versus 28 : Mallh.ri capilc XX. CodCX Yrrrellensis pOSI v,'i.

    Sicut Fitius hominisnon venilministrari,sed miniitrare, 28 hxc addit Vos autem quwritii de pusilto crescere,
    i

    ct dure iiuimnm suam redemplioiicm pro mullis, hxc sc- et de tnajore minores cssc. Intrantet autem, et ro-
    qmmtur in ms. Culbcrlino, ut ci in aliis cxeoiplaii- ijnti utl ctenttni , » ... recumbe ... i» focis e .. HCIltio-
    85 PHOLFGOMENA. u
    bus vclcris inlcrpretaiionis ,
    qure quidcm desideran- A r 'b ..., ne [orle clarior lc su ..., veniat ; ... cedc ... s

    tur in Vulgata liodierna Evangelii juxta Matihaeum : qui ad cccnum vocavil le, dicut tibi : Adliuc deorsum ..

    Vos aulcm quwritis de pusillo crescerc, et de majori cede : et confnnda lem in loco in ... riori recubu ..

    minor (\. minores) esse. Inlranles aulem, et roqati ad ris, el supervencrii htimilior ic, dicet libi, quiteadcoe-

    cocnam, nolite recmnbcre in locis emincnlioribus , ne nam vocavit : Accede adliuc supcrius. El crit Iwc libi

    forte cldrior tc supcrvenial ; ct accedens qui ad coenain utilius. Vcron. Vos aulem qucerilis de pusilto crescere,

    vucnvit le, dicut tibi : Adliuc deorsum uccede : et eon- el de minore nmjorcs esse. lntranles autem, et roqali ad
    fundnris. Si autem recubueris in loco inferiori, et su- ctenum , nolilc recitmbere in locis eminenlioribus , ne
    perveneril liumilior te, dicet libi qui te ad cccnatn vo- forle clarior te superveniul ; cl accedens, qui ad cwnam
    cuvil : Accede adlmc superius. El erit libi ulilius. vocavil le, dicul libi : Adhuc deorsum nccede : et con-
    Juvencus aulem, cnm , ad conscribendam versibus funduris. Si attlem in loco inferiori recubueris, el su-
    liisioriam Evangelicam, codicem Matibxi secuinlum pervenerit humilior te, dicel tibi qui ud ccenam vocavit

    veterem inlerpretationem lmberei , liunc sccnlus co- lc : Arcede adhuc sursnm. El eril hoc tibi utilius. Pa-
    dicem, quidquid in velcri inlerprclaiione legcbaiur, ria lial)CiuCodicesCorl>eieii.,S;in-Gerinanen. etalins
    carininiliiis I.alinis sic retldidit : Moriaslerii Sancti Andrex secus Avenionem. Exst.it

    H qiioqiift idem assumenlum in 2 Lalinis codd. bihlio-


    Hominis nalussic cnncla ministrat,
    Obicquio snlus propriopia munera gpstons, llicca; Bndleianaj, el in quibusdam veleribus liliris
    Pro mullisque animam pretioso sanguine ponit, Versionis Saxonicae apnd Var. Lect.Millii : ilem apud
    Ad vos ox minimis opibus transcendere vullis,
    Et sic e summis lapsi, eoinprenditis imos. S. Ilil.iriuni hic, nuiri. 12, cl apud S. Leonciu Ma-
    Si vos quisque vocal cccnas convivia ponens,
    gnum in cpisl. ad Pulchcriaui Augustam.
    Cornibus in summis devitet ponere niembra,
    Quisque sapit vcuiet forsan si nobilis aller,
    :

    Turpiter cxiinio cogetur cedere cornu,


    Quem Iiiiikh' inflali cmdis per summa locaral.
    Sin cohtenlus eril iriediocria prenderc ccena5 ,

    Inferiorquo deliinc si mox conviva subibil,


    Ad potiora pudens transibil straia Ihororum.

    Ihcc profccto Juvenci carmina manifesto esse ar-


    giiinciiio debent, poelam in conscribenda evarigeliea
    historia usum fuisse codice Latino, plane noslro si-

    niili, qiiique veierem inierpretalionem repraesenlaret.

    Marci cap. in, 5. Observanda in his Marci Evan- Marci cap. m, 5. Codex Ycrcellensis, Ei circum-
    gelii vcrbis antiqua Laiina Ilala interpretalio : Et cir- G spiciens eos cum iracuudia, dolens super ctvcilulem

    cumspiciens eoscuni indignatione super eniortuu illornm cordis eorum, ail hontini : Exlende mnnttm luam. Et
    corda,dixillwmini: Exlende manum tuam. Elextcndii, extcndil ; et reslilula est manus ejus, sirut et alia. Ve-
    el restiluta esl mnnns ci, sicut el allera pro quibus in ron, El cinuiuspiciens eos cum ira, indi in CKcitalc

    Vulgata legimus : Et circumspiciens eos cum ira, con- cordis eorum, ail liomini : Exlende ntuiium tunm. El
    trislulus super arcilate cordis eorttm, dicil liomini ... exlendil ; el reslituta esl manus ejus sicul tilia. Drix. ,

    cl rcstilula esl mantis illi : quae magis conciinint cuni El circumspiciens eos cum ira, conlrislatits [esl) in cai-
    Graco, ubi sic habelnr : Kai r:zpi0.z-\i«.y.ivoq «ijTouf cilutem cordis eorum, di.xil homini : Extende munitm
    p.£T ipynSt cuW.wouf/.svo? E7vt rn Tvwpoiasi rrij v.apoias liium. Et extendil ; et reslilula est munus ejus. Vin-
    «Otwv, ).v/zi tm «v9fiw7rw v.v.i unOY.urzi7-v.Qri r] yjip dob ... cum indignalione, conlristalus est super emor-

    kOtou o>; r) uj)n. tua corda eorum ... reslitula est nwniis cjus slnlim.
    Corb. quoque liabel, cl restilutu est manus ejus slalim.
    Gat. mauus illius saniluli, sirut allera.
    et reslitttlu est

    Marci cap. x, 17. Qitidam ndgenieulnns , dicebal : Marci cap. x,17.Codex Vercellensis, uiius genibus
    qiiie bis reddiiniur verbis in Vulgaia nostra, Procur- proslralus rogubul eum, diccns. Veron. quidam adge-
    rens quidam, yenn flcxo antc cum, rogabat cum. D niculans, rogans eitm, et dicens. Vide variantes lec-
    lioncs Grneci tcxtus apud Millium.
    Marcicap. x, 58. Vin'et aliud e Novo Tesiamenlo Marci cap. x, 58. Codex Vercell. potcsiis ... buptis-
    exempium, quo planum liat , lrena?i inlerpreiem, mum, quod igo bnplizor, bapliznri. F.t ita Vermi.
    Scripturae vcrsiculos cx Latino codice vcleris Inier- Vindobonensis antcm et Brix. potestis.... baptizare
    prctationis descripsisse? Jrenseus lib. i, cap. 21, n. baptismum, quo ego buptizor.
    2 , iia ex Evangclio Marci laudat cuindem v. 58 :

    aOvwtOe tj (3«7fr«7ua (3«7rTto-6>iv«e,o iy£> p.zklr,i fiumi^z-

    <rOut. llle vero his verbis Iransfert, Poteslis baptisma


    (al. baptismum) baptizari, quod eqo hnbeo buplizari?
    qua; pariter ab antiquiori versione prodiisse Colber-
    linus codcx indical, Poteslis bnptisinitm buplizari
    qiiem eqo buplizuri Itnbeo.
    Marcicap. xn,21ubi Vulgata liabet, Vidununn pun- Marci cap. xn, 21. Codex Vcrccllensis, «na vidua
    85 EPISTOLA RUCGERII NOVARIENSIS. 80
    per misit duo viimitn, fercbat velns versio, .... misit \ nrisit minuta duo. Vindob. una viilua misit cera duo.
    wra duo. Yeron ttnn vidiui misit cera (minuta) duo.
    Marci cap. xiii, 15. Qui in supcrioribus, non des- Marci cap. xm, 15, Codex Vercellensis, qui supcr
    cendul : qu;e ila in Yulgala noslra expriiminlur, et tcctunt fuerit,nondescendat.Ci)r\>. qui in superioribtts,

    qui super tectum, ne descendal. non descendant. Ycron. et Brix

    Ut plus inesset ponderis lmic rudi Judicio meo, Malth. cap. vi, 18. In Verccllen., Veron. et San-
    aique innotescerct llaUc versionis genus sacerrimi Germanen. addiiur, in palam, tit in Grxco lexlu.
    coilicis Vercellarum , in mediimi proiuli lios univer- M itih. cap. x, 25. Vercellen.,Corbeien. et Brixian.

    sos Evangeliorum loros, quos Sapicniissimus doninus Iicelzibul. Grxci quoquc codices Icgunt, iHi/ZzCcvl,
    Peirus Sabatier in Praf. generali allegavit cx Pairi- qiiod Clialdaice est, Deussordium.

    bus primiiivis, aique cx codicibus mss. venerandse Matih. cap. xxi, v. 51. Vercellen., Vcrohen. et
    anliquilatis, ad exprimendam imaginom antiquse La- Ciiibeien. Dicuni ei : norissimus. Et ila vcleres non-
    lihac 1 1 al ye translalionis, Ninil ab eo prxstari polerat nulli codice-s Grxci ci Laiini hoc loco ferebant,
    in lioc genere dociius alque lucidius ;
    quoniam ipse proul Cantabrig. Grxco-Lat. Copht. Armcn. Leichesl.
    oinni.i ,
    quxafTert, loca varianiia, non leviicr attin- B ei Paris. G, apml Millium. Al noslra a'iale lihri

    git, mullo ininiis lemere, aul ex prxjudicalis notio- Gr.cci, et Latini lypis vulgati legtint, primus. Oriiur

    nibus ; sed inspedis collatisque Grxcis exemplari- id e\ ttansposilione versiculorum 29 et 30, in Imnc
    bus, explorata etiani Lalinortim indole, in consilium niodiun : Puter accedens ad primttm, dixil: (
    w
    2'i) lili,

    insuper adhibnis opcribus SS. Pairuni ahliquiorum, vude Iwdie, operare in vinea mea. At ille respondens,
    singulis dcnique siimma cum diligenlia pcnsiialis, ail : Eo, Domine ; cl non ivil. (50) Accedens atttem itd

    ijux in liiijusmodi inquisilione lucis quidpiam fcene- alterum, dixit similiier. llle autem respondens, ait

    raii posse videbaniur. Cnm enim in Pal.cstra hac nolo. Posteu pcenileniia mottts, abiil. Quis ex ditobus
    muliiiin essei versatus, et explorale subinde ipsi con- fecii voluntatem Palris ? Dicunl ei : Novissimus. Hxc
    starct de luculcntis tesiimoniis a se prolaiis , iiil certe oraiionis distrihtiliobanc responsionem poslu-
    miriiiu.si in iisdcm allegandis nuniquam cespilaverit lal; cudices quidani apud Ilieronym. Vers. Arab. ac
    vir maxiinus. Sed quoniam ex nnillis labecuiis, qui- Sax. Hilar. Aug. Cod. Const. quo ususest Erasnius,
    bus Itala in codicibus modo respersa esi, iia vetercm eic Vulgalx ordineni servant, et tamen ferunl ,

    quasi formani aliquibus videlur amisisse, vixjam ut novissimus, non, primus: idque ex eo oritur, quod
    ipsa cognosci queat ; et simulacruin diinitaxal aliquod auiniadyerlentes aliqui, in explicaiione parabolx,
    in superioribus locis adiimhratum, nobisque relicium C puhlii anos et nierelrices qux hoininum gencra no-
    pulaiil: ego excellenlem ejusdem ItalsQ pulcliriliidi- mine alierius lilii iiiiuiiiiitur, prxferri cxleris ,
    quos
    nem iteriim iu Paiiibus quxram ; aique naiivam ef- niajor nalu filius indicat, veluli Pharisxis, censuerint
    figicm ,
    pnsl tanluni virum , in priniigenio Gra'CO menduin esse in lextu, lcgendumqiie, novissimus
    tcxlu cui iOMiis conleniplahor, ut nullani a ine paliar scilicet alter lilius, non, primus, ncmpe niajor iialu.
    diligdilix parleiu dcsidcrari ad Vercellensis evange- At miuimc diciliir csse natu major is qucm priiuo
    liarii codicis illuslraiiuncm. En crgo sylvam aliaium loco ailii Paier, iicque natu minor ille, qnein secundp
    paiallelariiin leclionum ,
    quas ego collegi cx I'P. et conven.it. Conlra poijus parabolx ordo posiulat, ut
    Conimcnl. quasquc hic lihcns in nicdium affero. paler prius vocaveril natu minorem , flagiliosorum
    Joan. cap. xix, 31 Vercellen. ct Vcron. cwna lioiiiiniiiii figuraro, dcinde vero majorem, quo Phari-
    pura. Sic vocem Tvupwjy.rjr, rcddit veius interpres, sa i significabanlur. Iia Cl. Calmel in Comment. ad
    ct opiimc qiiideui : iiam parasceven, inquit Augusiiuus lniiir locum.
    in tryct. lit) iu Joann. ccenam puram Judaii, Lutiue M.uili. cap. xxn, v. 13. Verccllcn. . . tc. illum. . .

    usiiiitius upud nos , vocttnt. Ilujus noininis nientio e^t bus , ct nin. . . bus , ct mitfi. . . Stipplo lacunam cx
    ctiain apud Terliillianuni, lib. v ailversiis Marcionem Yeron , tolliit' ilhnn pedibus, cl manibiis, el miltile,
    cap. i. D clc. Corbeien. tollite eum, ligatis pedibus, cl miinibus,
    Luc. cap. i, 23. Vcrcellen. ... sa au. . . , ut ctiuiilite, elc. Brixian. atlignle ci pedcs, ct mnmis,et
    vidii. . tu est. Supplc lacunam ex Veron. ci Brixian. tolliie cuin, ct milliie, ctc. S. Irenxus lollitc tum a pe-
    Ipsn aulem, ut vidit eum, mota cst (Brixian. lurbata dibus,etmanibus, ct nuttitc, elc. El iia Lucifer Calari-
    est). Gr;eciis liabel, 'llSs tSopaec $urap«xfhi, lioc cst, laniis iu [ib. ii pro S. Alhanasio, omissa lanien prx-
    illa autem vidc.ns, l[irbala est. posilipne a. Conciiiuerat ci S. An^brqsius in Apol.
    Luc. cap. ix, i. Vcrcolleii. el indc c.rile , COlifor- O.ivid cap. iv, pag. (
    J9. Al neque Vulgala , neque
    miter Grxco, y.ui exslflsv i^ipyjaBe , id csl, ct inde yersiones Cophiica, Syriaca. Arabica' ati|iie .'Eihio

    exite, Veron. et inde proficiscimini, u( codex Corb. pic.i, neque Sanctus Augustinus lcgunt lixc verba,
    Luc. cap. xxiv, v. K. In Vercelleii., Veronen., cupiti' illiun. Cmlcx Canlabrigensis tamen, pedibus,
    Corbeicn. el Brixian. dcesl, sumens reliquias , dedil et manibtts capile cum.
    cis: nec hahclur in texlu grxco. Haltll. cap. xxiii, 25. Vcrccl. plcn.t sunt riipina

    Maltli, cap. vi, 11. Verlia, ddicut vcslra, dcsunt el inlempcrantia. Graci coilii.es nmlii apud Milljum
    in Yerccllcn., Vcronl, urixian.ct tcxtuGrxco. ciim Vulgata conseiiliunl : at ivpis vulgatij lcgunt,
    85 PBOLECOMENA. 84

    bns vclcris inlerpretalionis, quac quidem desideran- \rib..., ne forle clarior le su ..., veniat; ... cede .

    lur in Vulgata hodierna Evangelii juxta Matthxnm qui ad cwnam vocavil le, dicat libi : Adliuc deorsum : ..

    \os autem quaritis de pusillo crcsccre, et de majori cede : et confunda lcin in loco in ... riori recubu ..

    minor (I. miuorcs) esse. Intranles auteni, el rocjali ad ris, et superceneril Ititmilior lc, dicet libi, quileadcce-

    cwnam, nolile rccumbcre in locis eminenlioribus , ne nam vocavit : Accede adltttc siiperius. Et eril hoc libi

    forte clarior lc superveniai ; cl acccdcns qui ad ccenam utilius. Veron. Yos aittem quwritis de pusillo crescere,
    vocavit te, dicat tibi : Adltuc deorsum accede : et con- el de minore majores esse. Intranles atitem, el rogali ad
    fundaris. Si aulein rccubueris in loco inferiori, el su- acnam , nolite rccttmbere in locis eminenlioribus , ne
    pervenerit liumilior le, dicel libi qui le ad cwnam vo- forle clarior le supcrveniat ; el accedens, qui ad cwnam
    ctiril : Acccde adhuc supcrius. El erit libi ulilius. vocaril le, dical libi : Adltuc deorsum accede : el con-
    Juvencus aulem, cuni , ad eonscribendam versibus fitndaris. Si aulem in loco inferiori rccttbueris, el su-
    historiara Evangelicam, codicem Mattlix-i secundum perveneril liumilior le, dicel tibi qiti ad comant vocavit
    veierem inlcrpretalioncm haberel , bunc scculus co- le : Accede adhuc sursuin. El eril hoc libi ulilius. Pa-
    dicem, quidquid in veieri inlerprelaiione legebaiur, ria habenl CodicesCorbeien.,S.in-Gerraanen. et nliits
    earminihus Lalinis sic reddidit : Moriaslerii Saricti Andrea: secus Avenionera. Exst.it
    R quoqiieidem assumentum iri 2 Luinis codd. biblio-
    Horainis naiussir cnncla minislrat,
    Obsequio solns propriopia niunera gesUns, lbec;n Bodleiana:-, et in quibusdam veleribus libris
    I'ro mullisque animam pretioso sanguine ponit.
    Versionis Saxnnicx apnd Yar. Lecl. Millii : iiein apud
    Ad vos ex minimis opibus transcendere \ tiltis,
    Et sie e summis lapsi, coinprendilis imos. S. Ilil.iriiini hic, nuin. 12. cl apud S. Leoneni Ma-
    Si vos quisque voeat coena? convivia ponens,
    gnum in epist. ad Pulcheriam Auguslam.
    Cornibus in summis devitet poncre membra,
    Qiiisque sapit : veniet forsan si nobilis aller,
    1'iirpitereximio cogeiur cedere conio.
    Qucin tumor inflali cordis per summa Iocaral.
    Sin contentris erit mediocria prendere coena?,
    Inferiorque dehinc si mo\ conviva snbibit,
    Ad poliora pudens transibit strata ibororum.

    Ihcc profi cio Juvenci carmina manifesto csse ar-


    giinicnlo debent. poeiam in conscribenda evarigelica
    bi^toria usiim fuisse ccdice Latino, plane noslrn si-

    niili, quiqiie veierem interprelalionem repr.xseplaret.


    Marci cap. 111, 5. Observanda in his .Marci Evan- Marci cap. iil, 5. Codex Vcrcellensis, Et circum-
    gclii vei bis anliqua Laiina llala interprelalio : Ei cir- G spicicns eos citm iracundia, dolens super cwcilatem
    eumspiciens eoscum indignatione super cmortua illorum cordis eorum, ail liomini : Exlende tnaniiin ittam. Et
    corda,dixilhomini : Exlcnde maiium luam. Etextendil, exlcndil ; et resiiluta esl mantis ejus. simt el alia. Vc-
    el resliluta est inaniis ei, sicut et allera pro quibus in ron. Et circumspiciens eos cttm irn, indi in cwcilale

    Vulgata legimus : El circumspiciens eos cttm ira, con- cordis eorum, ail Itomini : Exlende manum luam. Et
    tristalus super cwcitale cordis eoruin, dicil liomiui ... exlendit ; el restilula esl mamis cjtts , sicitl alta. Brix.
    rt rcslilitla esl manus i//i : quae magis conrinnnl cum El circumspiciens eos cum ira, conlrislaliis (esl) in cw-
    Graico, ubi sic hahelur : KvL -zy-:'/-.i'/.ji-j'j; scvtovj cilatem cordis eorum, dixil homini : Extende manttm
    yir' '.'/l;, ovXluirouftEvos '-~ l ''• Tzutpiiaei rf,; y.apSiag luam. El exlendit ; ct restilula est manus ejus. Vin-
    kOtov, "li-jii tS ScjOpimai v.'/\ cnroxoTEGTCcfcj i, %teip dob ... cnm indignalione, contiislatus est supcr emor-
    kOtOU '.)," r, «"/.//). lua corda eorum... reslituta esl inaiius ejus statim.
    Corb. quo ]ue habei, et restiiuiu est manusejus staiim.
    Gat. et reslituta esl inaitus itlius saniluli, sicut ttltera.
    Marci cap. x, 17. Quidam adgenicttlans , dicebal : Marci cap. x,17.Codex Vercelleusis, inius genibus
    quoc bis redduniur verbis in Vuigata nosira, Procur- proslralus rogabat eitm, dicens. Veron. qttidam adge-
    rens quidam, yenu flcxo ante citm, rogabat eum. D niculans,roganseum, et dicens. Vide variantes lec-
    tiones Grseci texlus apud Millium.
    Marei cap. x, 58. \'in'ct aliud e Novo Tesiamento Marci cap. x, 38. Codex Vercell. polcstis ... baplis-
    exeraplum, quo planura (iat , Irenai inierpreteni mum, quod ego baplizor, baptiztri. F.t ita Veron.
    Scriptunc versiculos ex Latino codice veteris Inier- Vindobonensis auiera el Brix. potestis.... baptizare
    prelalionis descripsisse? Irenaras lib. i, cap. 21, n. baptismum, quo ego buptizor.
    2 , ila ex Evangelio Marci laudat eumdem v. 58 :

    Auv.Kods -i ftcatrtapia (ScnrricrdiivM, o £ya> jC/'/'-> penrri?e-


    n'jux. Ille vero his verbis iransfert, 1'olestis baptisma
    (al. baptismum) baptizari, quod ego habeo buplizari?
    qua: pariler ab aniiquiori versione prodiisse Colber-
    linus codex indicat, l't>teslis baplisinuin baplizari ,

    qucm cijo baplizart liabeo.


    Maicicap. xn,2i ubi Vulgata liabet, Viduaunapau- Marci cap. xn, 2i. Codex Vercellensis, una vidua
    85 EPISTOLA RUGGERII NOVARIENSIS. 80
    permisit duo minula, lerebat veins versio, .... misii \ misit minuta duo. Vindoh. vna vidita misit asra duo.
    wra duo. Veron una vidua misit mra (miuula) duo.
    Marci cap. xiil, l.j. Qui in supcrioribus, non des- Marci cap. xin, 15, Codex Vercellensis, qui super
    cendal : qu;e ila in Vulgala noslra exprimunlur, et tectum (ueril, non descendal. Corb. qui in supcrioribus,
    qui super tectum, ne descendal. non dcscendant. Veron. et Brix

    L't plus iuesset ponderis luiic rudi Judicio meo, Maith. cap. vi, 18. In Vercellen., Veron. et San-
    aique innotescerct llal;c versionis genus sacerriini Germanen. additur, in palam, ut in Grasco lexiu.
    codicis Vercellarum , in medium proluli lios univer- Malih. cap.x, 25. VerceIlen.,Corbeien. et Bjixian.
    sos Evangeliorum loios, quosSapieniissimusdomnus Ihdz.bul. Gra^ci quoque cndices legunt, v>zii'Ci r.'.V>

    Petrus Sahaiier in Pra-f. generali alfegavit ex Pairi- qn 'd Clialdaice est, Deussordium.
    bus primiiivis, aique ex codicibus mss. venerandse Matih. cap. xxi, v. 51. Vercellen., Veronen. et
    anliquilalis, ad exprimendam imaginem anliqua; La- Cnrbeien. Dicuni ei : novissimus. Ei ita vcleres non-
    tihsc llala: trauslaiioms. Nihil abco pr.Wlan poierat nulli codices Grxci ei Laiiin boc loco ferebant,
    in hoc genere dociius alque lucidius quoniam ipse ;
    [irouiCantabrig. Grxco-Lat. Coplii. Arinen. Leichesi.
    oiimi.i ,
    qui! affert, loca varianlia , non leviler altin- B ei Parii. C, apud Millium. At nnsira setate libri

    git, iuulio minus lemere, aut ex prajudicatis hotio- Gr.rti, el Lalini typis vulgati legunl, primus. Oriiur

    nibus ; sed inspeclis collaiisque Graeis exemplaii- id e\ transposilione versiculorum -29 ei 30, in lnnie
    hus, explorala eliani Lalinorum indole, in consilium niodmn : Puler accedens ad priinum, dixit: (29) lili,
    insupcr adh.biiis operibus SS. Patruni ahtiquiorum ,
    vade liodie, operare in vinca mea. At ille respondens,
    sihgulis denique suinma cuin diligentia pcnsiialis, uil : Eo, Domine;et non ivil. (30) Accedens autem ad
    qu;e in hiijusmodi inquisiiione lucis qnidpiani fcene- allcrum, dixit similiter. Ille autcm respondens, uit :

    raii posse videhanlnr. Cum enini in Pal.rslra hac nolo. Postea pcenitentia moius, ubiii. Quis cx duobus
    inuluim essei versatus, et exploraie subinde ipsi con- fecit volunlutein Patris ? Dicunl ei : Novissimus. II;ec
    staret de luculentis tesiimoniis a se prolaiis , iiil ceiie oraiionis dislribulipbanc responsionem postu-
    mirum/si in iisdem allegandis nuinquam cespilaverit lai: codices quidam apud Hieronym. Vers. Arab. ac
    vir maxiinus. Std quoniam ex nuillis labeculis, qui- Sax. Hilar. Aug. Cod. Const. quo usus est Eiasmus,
    bus llala in codicibus modo respersa esi, iia velerem eic Viiljgala; ordineni servant, et lainen fernnt ,

    quasi formam aliquibus videlur amisisse, vix jam ut novissimus, non, primus : idque ex eo orilur, quod
    ipsa cognosci queat ; et simulacrum duiutaxat aliquod aiiimadveiieiites aliqui, in e.xplicaiione parabolx,
    iu superioribus locis adiimbratum, nobisque relicium C publicanos el merelrices qu;e boininum genera no-
    putaut: cgo excellenlem ejusdem Italai pulcliriludi- mine alierius lilii innuuniur, pr;eferri c;eteris ,
    quos
    neni itcrum in Patiibus qu.xram ; alque naiivam ef- major nalu lilius indicat, veluii Pharisa;is, censuerint
    ligiem ,
    post lantum virum , in primigenio Gra'co mendum esse in lextu, legendumque, novissimus,
    li xiii ciiiio.-ius conlemplabor, ul nullani a ine patiar scilicel alter filins, non nempe inajor nalii.
    ,
    primus,
    dilig''iili;u parlem desiderari ad Vercellensis evange- At minime dicilur esse nalu major is qnem piiino
    liarii cqdicis illuslralionem. En ergo sylvam aliaruni loco adil Paler, neque nalu minor ille, quem secundo
    paiallelaruni lectionum ,
    quas ego cpllegi ex PP. ct convenit. Conlra poiins parabolse ordo posiulat, ut
    Commcnt. quasque hic libens in inedium affero. paier prius vocaverit natu miiiorem , flagiliosorum
    Joan. cap. xix, 31 Vertellen. et Veron. cwna liooiiiiiiin figuram, deinde vero majorem, quo Pbari-
    pura. Sic vocem napameiri reddit vetus interpres, - .i i significabanlur. Ila Cl. Calmet in Commeni. ad
    ct oplime quidein : naiu parasceven, inquil Auguslimis biinc locum.
    in tracl. liU in Juauu. camam puram Judati, Laline Mallli. ciip. xxn, v. 13. Vercellcn. . . te illum. . .

    usiiatius upud nos, vocanl. Ilujus nominis nientio est bus , et niti. . . bus , cl mitti. . . Supple lacunam ex
    etiain apud Terlullianum, lib. v adversus Marciuneni Vcron., tollile illum pedibus, et manibus, ct mittile,

    cap. i. D eic. Corbeien. tolliteeum, iujatis pedibus, ct manibus,


    Luc. cap. i, 23. Vcrccllen. . . . sa au. . .
    , xtt et mittite, elc. Biixian. alliauic ei pedes, el manus, et

    viilit. . ta csl. Supple lacunam ex Veron. ei Brixian. tolliie cum, ct miltiie, etc. S.Irenaius tollite eum a pe-
    Ipsa aulem, ul vidit eum, mota est (Brixian. lurbata dibus,elmanibus, ct mittite, etc. El iia Luciler Lalari-
    est). Gr;ecus liabet, u"; towersc Surapix^n, l>oc cst, (anus in lili. ii pro S. Aihanasio, oniis-a tamen pra;-
    illa aulem videns, turbala esl. posiiione a. Concimierat ci S. Anibrosiiis in Apol.
    Luc. cap. i\. i. Vercellen. el inde exite , COlifor- b.ivid cap. iv, pag. 009. At ncque Vulgaia , neque
    miter Grxro, xai irslOtt i^ipyjaQt , id e.-l , cl inde yersiones Coplnica, Syriaca, Arabica, alque .Eiliio
    exiie, Veron. el inde profkisciniiiii, ul codex Corb. pica, neque Sanctus Auguslinus legunt h.tc verba,
    Luc. cap. xxiv, v. 43. di y.ercellen.. Veronen., capite illum. Codcx Canlabrigcnsis lainen ,
    pedibus,
    Corbeicn. el lirixian. dcest, sumens reliquias , dcdit et manibus capite eum.
    cis: nec habelur iu texiu grascq. Mallli. cap. xxiii, 25. Vcrccl. ,
    plena sunlrapitut
    Miitli, cap. vi, 11. Verba, delicta vcstra, dcsunt ct inlemperanlia. Gra ti codites inulii apud .Milliiini

    in Verccllen., Voron., lirixian.et lcxtuGra:co. ciiin Vidgala conseniiuiit : at lypis vulgati] legunt,
    87 PROLECOMENA. 88

    Tiu-o-jatv i% upTzv/f,;, v.ui uv.pv.alu; : id est, ploii csiis A invenire. Brixian. et in mc non invcniet quicquam. Ver-
    (f. sunt) rapina el intemperantia, utYeron. siones Syr. Golli. ^Eth. Armen. et SS. Greg. Nys-
    Joan. cap. vn , 2">. Vercellen., quidam Hieroso- sen. Athan. Basil. aliique Graeci Patres.et Codd.

    lymilw. Veronen. qttidam ex Ilierosolyinilanis. legunt, Kai iv i;jLoi ov/ tupno-u ouSev. El quidam Lalini
    Brixian ex Jcrosolymitis, et ila lextus Groecus, Patres, nempe S. Anibrosins lib. n de Fuga Saeculi
    £X TMV 'itp 0O-0/VjpUT«V. cap. 4, et S. Gregorius Magnus Homilia 59, in Evan-
    Jo;in. cap. vn, 55. Vercellen. et Veronen. gelia babent, et in me non ittveniet qnidquam. Verum
    numquiil in dispersionem Grcecorttm iturus est ( Veron. ideni S. Ainbrosius in libro de Tobia , lom. i,

    incipiet ire) et docere Graxos. Textus Graecus ha- pag. 601, et in mesuumnon invenil nildl ; quam leclio-

    bet, Ei; Tta Stuarzopuv wJ 'e).).>jvmv piiAlti TzoptxitaOut, nem eliam explicat in laudatn lib. de Fuga Sxculi,
    xai otSao-xetv tou? "eXaiivu; : Numquid in dispersionem cap. 4, n. 24. S. Aiignstinus quoque in lib. n do
    Grwcorum iturits est, et docturtts Grcecos, id esl Eilini- Nupliis et concupisceniia, lo"m. x, part. 1, pag. 507,

    cos Genlesve per toiiun orbem dispersas et diffu- et in mc niltil invenil.

    sas. Sic enini plerique inlerpretanlur dispersionem :


    Luc. cap. iii, 15. Vercellcn. Niltil plus exegeritis,
    sunt lamen qui putant, ipsos Judaeos inielligendos qitam qnod consiiiuium esl vobis. Veronen. Niliit am-
    esse, qui exira Jndaeam degebant et ceiuebanlur B plius exigntis, quam quod coiistiiutttm est vobis. Gat.
    dispersi ; quoniam et regiones, ubi sic dispersi dege el Brixian. qunm constititlum est vobis, exigalis. Groe-
    bant, dicebanlur dispersiones. lia Ziuarzopu fiovtou CUS ferl , MjjOev 7r).£Ov 7rapa to Staxcxayp.ivov -jfitv

    dispersio Ponti, appellabatur regio Ponii, in qua izpuaam, Latine reddendus, Niltil ainplitts, quam
    crant Jud:ei. Vux illa Ziu.or.opv. dispersio , in pluribus quod constituium est vobis, exiyatis. Graecum enim
    Scripiurae locis usurpatur pro signifieando exilio Tzpvaaot, frequenler usurpatur pro exigere : rzpuaat-zt
    Judaenrum in diversis orbis regionibus , a quo Deus id csl cxigutis. llanc enim significaiionem bauet ver-
    it'voc;iinriis erat eos aliquando, ut prsedicilur buin Gr;ecum, a quo Tzpay.Topt;, exaclores. Graeci di-
    Psal.CXLVl,v.2: ru; Stuaizopu; tov 'io-ota/jX i-Ktav.vju,%a
    cunl, inquit Agellius, lib. xv, C. 14, tiatrzpu\arb fit
    dispersiones Israelis congregabil. Itaque (aiuni) tlis-
    me pecuniam
    aoyjpiov , exegit : sed et ipse Vidgatus
    persiones ill;e Gentium qu;e Gracoriim noniine in-
    ,
    Inteipres rzpuv.xopu , retldidit exaclorem , Luc.
    lerduin signilieanlur, eranl diversa? orbis regiones,
    cap. xn, versiculo 58. Siniiliter cap xix, 23, illud
    per qu;is ^parsi eranl Judxi, ut loquilur Tobias toxw «v tTzpu\a «Oto, iiiterprelatiir cum ttsuris
    o-iiv

    cap. xm, 5, quia Deus SiioTzttptv rip.u; tv a\nol;.


    utique exegissem illam.
    Ergo ex istorum senteniia, dicebant Judaci : An ibit
    Luc. cap. v, 14. Vercellen. cum S. Ambrosio. Ut
    :id Jiiibcos dispersos inier Gentes, et tloctitrus Gentes
    q sil in lcslimonittm Itoc vobis. Veron. Ul sil in teslimo-
    "Ell-nva.;, eos nenipe qui inter Gentiles lialiitanl?
    iiiiim ... vobis. Corbeien. Utsii in teslimonia hoc vobis.
    Joan cap. x, 20. Vercellen. Veronen. et Brixian.
    Mulii Graeci codices legunt : Ut sit lesiimonium Itoc
    post meis, addunt, sicut dixi vobis, juxla textnm
    vobis, "\va n p.v.pr-jptov tojjto \ip.lv. el iia Marcion apud
    GriTCum : Ou yap iart £x twv izpo6v.rt.>v twv EjUmv, x«-
    S. Epiplianium el Tertullian.
    b£>; ttTZOV VlllV.

    Joan. cap. XII, 20 Vercellen. Erant quitlam Grceci. Luc. cap. ix, 54. Vercellen. Veronen. ct Brixian.

    Kt iia Vcronen. et Corbeien. Geniiles isti, "E>.ln-jz; in liue atltlunt , sicttl (Brixian. sicut ei) Helitts fecit,

    ut lexius Graecus, 'q,- xai s-oiuo-E.id esl, quem-


    eraul Proselyli, non ex Judacis, sed ex Genlilnis it').ta?

    nati. Oinnes fere pnpulos de non lsraelitica Gente, itdmodum et Etias fecit. Consenliunt Versiones Ara-

    tj\\nvasGrtscos appellabant Judaei; 'jQOanun&c, Helle- bica , Persiea, Syriaca, >£ihii>pica et Goibica. Ve-

    nislas vero, Jiubeos, qui Grxca Biblia in Synagogis retur Groiius, ne ha?c ablata sint a librariis, quod

    legebant. Vide tamen qux dixinius paulo sup. ea Marcionitis favere crederent : qua de re vide Ter-
    cap. vn, v. 35. tullian. lib. iv, pag. 540, conlra Marcionem.
    Joan. cap. xiv, 10. Yercellen. Sed Pater qttiin me Marc. cap. n, 14. Vercellen.Veronen. etCorbeicn.
    )iuihc(, ipse loquilur, el opera, quce eyo [ttcio, ipse [a- Jj v jdit Jacobiim Alpltwi, et ita Graici libri plerique.

    cit. Veron. raler ttulem in me mancns, ipse toquitur. Cant;ibiig. vero Graeco-Lal. cl Leicesl. et Paris. 0,
    el opcra , quce ego [acio , ipse facit, Corbeien. I'ulcr et alii Cudd. leste Victore Aniioclieno , vidtt Jaco-
    autem, qtti in me manet, ipse loquitur , el opera, qtttv bum filinm Alpltiri. Brix. Gal. et Mm. Lei'in Alplttvi.

    facio , ipse facit. Brixian. Sed Ptiter, qui in me mu- Oiig. lib. i, conira Celsum negat, luinc Levin esse
    net, ipse facit Ittec opcru. Sancius Anibrositis in Aposlolum. Alii legunt , vidit MaUhceum publica-
    lib. iii de Fide, cap. 2, ;>ag. 515 : Paler aulcm, qtti ntim; pro eo quod in Vnlgaia , el in plerisque
    in me manel, ipse facit opera, el opertt quce ego [acio, Codicibus, lam mss. qtiam impressis Gr.tcis legitur.
    ipse [acil. Item in lib. iv , cap. , pag. 555 : Puter Leni publicanum. Fallilur cum Orig. Grotius , qui
    meus ,
    qui in me miinet , ipse loquititr, ct opcra qutc ptilat Levi fortasse ipsum fuisse mancipein poriorio-
    ego facio, ipse [ttcil, el ita in lib. v, pag. 573, omisso rum Maitbaiim
    ; vero illius vicarium : et convivium,
    lanien, meits. Paria habet in lib. de Incarii. Domin. de quo S. Hatlhaeus, non in Matibxi domo, sed in
    Saeram. cap. 8, pag. 722. Levi fuisse inslruclum.
    Joan. cap. xiv, 50. Vcrcellcn. et in me uiltil liabcl Marc. cap. xiv, 61. in Verccllen. anie benedicti,
    89 EPISTOLA REGGERIl NOVARIENSIS. 90

    deest, Dci, ei ita in S. llilario, lib. vi de Ti iniiate \ Halth. eap; vi, 10 el 20. Vereellen., Veron., Cor-

    tom. n ,
    pag. 170, ilemque iu Tcxtu Giaico. bcicn., I!rix. ct Saii-Gcrniancn. exlerminat, el iiaS.

    Matlh. cap. viii, 51. ln Vercellen., Vcron. ci Liri- Cyprian. in lib. deOpcr. ct Eleemos. pag. 305, et in

    lian. dcesl Mne, ct ila in Tcxiu Graeco. lib. ui nd Quir. S. Ainbros. in lib. n de Spir. Sanct.
    Mattli. cip. xui, 50. In Vercellen. po>t verbum, p. 635, el S. Aiigustin. in lib. n de Serm. Dom. in
    denlium, addilur, ct di.rit. In Brixian. vero, ait ill.s inoiuo, lom. in, part. II, pag. 217.
    Jesus, conformiter plcris.que Gr.ecis Eiemplaribus. Matib. cap. vui, 18. Post verbuin jussit, iu Vcr-
    Mattli. ca,). xm, 18. VerccIIen. ct Corbcien. Et cellen. ei Veronen. addunlur verba , tiiscipulos sitos,

    porhv inferni (Corbeien. inferorum) non vincent eam. et iia in rersionc Coptica , in S. Hilario, et in S.

    Texlus Gnccus liabct , zzt iruXai 58ou oO ymtut- Ilieronymo. lu Cod.San Gcrraanen. vcro, discipulis
    Xvo-ouercv </.'j-t,; : El porue inferi non prtrvalebunl ei. suis.

    Maltli. cap. xvi, 20. In Vercellen., Veroncu. et Mattli. c.ip. x, 29. Verccllcn., Veronen., Cor-
    Corbeien. omitlitur, Jesus : nec legilur in codicibus beien. cl Brixian., sine volunlate Palris veslri, cl ila

    bene nmllis, cum Gnccis, luin Latinis, relatis a versio Arabica. S. Irenxus in bb. n conlra Raireses,
    llill. in Var. Lect. ipsumque noinen abundare in loin. i. pag. 151, Tcrtullianus non semcl, Novatia-
    Vulgata, qiiauipluivs arbitranlur. B nus de Trinitiite, cap. 8, S. Cyprianns in Epist. 55,
    Matlli. cap. xvm , 19. Verccllen., Ycron., C.or- juxta Pameliuin, ( 19. Oxon.) S. Hilariusinlili.lv
    beien.,S.iii Gerinaneii. ei Brixian., ilerum amendieo de Trinitatc lom. n, p:ig 7G, aliique.
    vobis, cl ita Gra'ci codices multi ac inss. Lalini Mailb. cap. xm, 15, Vercellen. uures el oculos

    fere triginla qualuor, et plurcs editiones apud Mil- eotum grava. Yeron. el aures eorum obslrue,el ocu-

    lium. los eorum grava. S. Irenxus, ei aures eorum oblura,


    Maitb. cap. v eodcm , Vercellen. et Corbeien. si ei oculos eorum exctvca.
    ctuobus convcnerit. Veronen., San-Gernianen. ct Maltli. cap. xiu, 47. Vercellen. reiim misstr in

    Brix. si duobus cx vobis comenerit ; et ita S. Cypria- mari, qutv cx omni gencre. piscium c Supple la-

    nus p. 41, et iu lib. m Tcslinion. n. 5, et S. Ani- cunam ex Veron.et Brixian. qui lialicnt, retits misste

    brosius in lib. de Institiil. Virgin. cap. 2, pag. 252. in mari, quai ex omni genere piscium cbllegil. San-
    Mattb. c;ip. xix, I. Vercellen. el Veronen. eum Gerinanen. reiicc misscc in mare, qntc ex omni qenere
    locutus essel Jesus. Corbcien. quoquc , cbih locutus piscium collcxit. S. Ambrusius iu lib. de Virgiuilale
    esset Jesus, et ita S. Ililar. cap. 19, pag. 243, rcti misso iu marc, eic. el in lib. v

    Malili. c.ip. eodeni, 10. Vcrcellen., Veronen. et llexain. cap. 6, pag. 8'i, r<ti misso in marc, tiuod ex
    S. Germanen., cmisa uiri, et il.i S. Ambrosins in C oinni generc piscium congregavit.
    lib. de Virginilale cap. 0, pag. 220, et in lib. de M.iltli. cap. xiii , 48. Vercellen. citm iiut

    Exborlalione Virginiiaiis cap. 5, pag. 282. ess la, edttxerunl eaiu ad lilus ; el sedentes eleg...
    Mallb. cap. xxvi, II. Vercellen. non... per lia- ritnt opiimos pi su Veron. chih aulem esset

    bcbi... Supple lacunani cx Veron. Corbeicn. ct impleta, eduxerunt eam ud littts , et sedentes elegerunt

    Brixian. qui habent, non semper liubebitis. et ita duo optimos pisccs in vasis suis. San-Gcrmanen., cum
    Grxca Excmplarii, nec non aliq. Succoruni reginie autem cssct impleta, duxerunl eam atl litus;et seden-
    mss. Iiibl. cl Sixtina cdiiio. tcs optimos elegerunt in vasis suis. Brixian., cnrn au-
    Matili. cap. xxvi, 61. Ycrcellen., Corbeien. et tem impleta cssct, cdti.xerunt cam ad litus , el sedeules
    Brixian. wdificare, ct iia Graccus texnis, cl pleriquc eleyeruni bonos in vasis suis. S. Ambrosius in lib. v
    niss. S. Augustini in lib. n de consensu Evangelist. Hexacm. cap. 6, pag. 85, cum attlem essel implctum,

    Joan. cap. i, 50. Vercellen., Veron. et Brixian. duxerunl id ad lillits, el sedentcs clcgcrttnt optimos in

    mnjora horum, ct iia Gra-C. \ut%a toutuv, nempe, vasis suis.

    majora liis. Maiili. cap. xv, 26. Verccllcn. Veronen., etCor-


    Matili. cap. i, 16. Vereellen. et Saii-Gcrmnncn beien., non licei accipcre, el ita S. Ambrosius in

    cui desponsata Virgo Maria genuit Jesum. Veron. cui


    D Enarrat. in Psalm. xliii, pag. 907, Brixian. q [ue
    ,

    desponsata erat Virgo Uaria. Virgo uttiem Mariage- liabei, accipere. Pers. iicin Vcrs. el S. Ililaiius le-

    mtti Jesum. S. Gaudentius in Serm. 8, pag. 95, <ui gunt, iion licct, etc. E Griecis S. Basilius Seleucus
    tlesponsata Virgo Marit, qttte genuit Jetum. Codex liabel tgtfft, pio, -'Vt.

    Ycronensis in lertia tcssaradecade Mariam Virginem Joann. cap. iii, 10. Vcrcellen. vos aqtta baptizabo

    in censu generaiionuin ponit, cuin Sancto llilario :


    in pivnitcntitim.', Veron. vos aqua baplizo in ptvniten-

    crgo uiilia dcesi generalio. liam. G.il. in pccnilcnlia. Icrlulli.inus [iag. 228, vos

    Matih. cap. m, II. Vercellen., qui autem venit. solu pmnilenlia tingo.
    Veron. San-Germancn. ct Brixan., qui anlempost Joann. Cap. v, 11. Verccllcn. etgloriam ul> uuico
    me nfiiii, et ita S. Cypriauus in lib. i, Tesiimon. non quaritis '.'
    Vi ronen., ct honorem ejut, qui est so-
    advcrsus Judxos ad Qiiirinuin, cap. 12, pag. 315, S. lut, non quaritit? S. Hilarius, ct honorem cjus, qui

    Ilihniiis in Tract. in psalni. cxvill, tom. I, pag. 2!!0, soltts esl Dcus, iioii rcquiritis.
    et S. Ambrosius in Apologia David aliera, cap. 8, LuC. cap. x, 22. VercellCll., el ncmo norit i/iii^ .
    (
    pag. 722. Pater, ni*i Filius, etc. Veron., fl nemo novit Patrem,
    91 PROLEGOMENA. ;o-2

    nisi FiHus, tt que vil Fili nisi Paler, eic. .\ quoniam consummalum ernl vinum nuptiarum; et iln

    Sancius Irenseus in lib. 11 conlra lLereses lom. i, S. Gaudeniiiis in Sermon. vm, p. 88 ct p. 97, con-
    pag. 122, nemo cognoscit Palrem, nisi Filius, neque sule Cl. Galeardi Edilionem. Vernnen. el vinum non
    Filium, nisi, Paler, elc. habebanl, quoniam finitinn eral vinum nuptiarum. Cor-
    Maitli. cap. iii, 9. Vercellen., etnolite ixislimare. beien. , el vinuin non habebant ,
    quoniam consumma-
    Verouen. et Brixian. et noliie prwferre vos. Codex tum esl vinum nuptiarum.
    quoque regio-Gallicanus S. Hilarii Iracl. in Psalm. Joinn. cap. m, 30. Veicellen. qui in diclo inobau-
    lxv, relatus ab editoribus S. Mauri lom. i, pag. 201, diens est Filio, S. Cyprianus in lib. n adversus Ju-
    babet, prceferre, etc. (beos cap. 27 ,
    pag. 561 ,
    qui dicto non audiens esl in
    Mattb. cap. v, II. Yercellen., cum vosmaiedicent, Fitium. Quidam nis. cod. ejn>dem operis S. Cypria-
    ei persequentur, ei diceni onine justitiam. Ve- ni in loco cilalo liabel, qui in dtcto inobediens esl Fi-
    ron., cum vos maledi quent cenl omne ma- lio. Veronen. Corbeien. et Brixian. qui aulem non
    lum aioersum vos propler justitiam. S;in-Geriiiai)en., credit Filio. S. Augiistinus in Enchirid. deFide, Spe,
    mnledicenl, et perscquentur, et dicent omne malum et Cliaritalc, tom. vi, pag. 209, qui autem non credit

    adversum vos propter juslitiam , et ila S. Ambrosius in Filiuiii.

    in lib. i de Oflic. Minisir. cap. 1(1, pag. 17, etin JJ


    Joan. cap. vi, 38. Vercellen quimemisit, Pu-
    Iib. II, cap. 3. pag. 75. Ililarius quoque diaconus, tris. Veronen. Xec enim descendi de coslo, ut faciam
    ,

    sub Auibrosii nomine vulgatus, in comnient. in volitnlatem meam, sed vohtntalem Patris qui me mi- ,

    episi. S. Pauli ad Rom. pag. 52, cum vos persequen- sit. Ambrosiaster in episl. ad Ronian. cap. 14,
    lur, el dicenl omne inalum adversum vos propter jus- pag. 104 : Xon enim descendi de ccclo, ut faciam vo-
    titiam. Ilem Brixian., pcrsequenlur. luntalem meunt , sed votuntatem ejus , 9111 misit me
    Matib. cap. x, 10. Vercellen. neque virgas; et iia Palris.
    leguni Sleph. codd. 10. Bodl. 4, Vesul. 1, Ennt. 1, Joan. cap. xn, 35. Vercellensis , Veronensis , el
    Esser. 2, Laud. 2, aliique quanipliiriini velustissinii, Corbeiensis, Adltuc modicum lempus. Brisian. Adliuc
    de quibns lale Millius. Huic lectioni consenlil cliam modicum lemporis. TexlusGnecusquoqiieaddit ^povov,
    Lucas cap. ix, 5. id est tempus ; quoe vox in Vulgala aliisque codicibus
    Matlli. cap. x, -42. Vercellen., peribil merces ejus. nonnullis desideratur.
    Vernn. peribit mcrces sua. Vulgala Iialica iniiio le- Joan. cap. xiv, 7. Vercellen., Si me cognovistis, ci

    gebil, peribit mercei vestra , inquil Millius in Prolig. Palrem meum cognovistis. Veron. el Corbeien. si cog-
    pag. 42, cuni S. Cypriano. Hodierna Jectio, Marci novistis me , el Patrem meum cognovistis. S. Augusli-
    csse videlur, bucjam olim iranslaia. C iiiis in Joan. Evangel. cap. li, Traci. 71, el72, toin.
    M.iiili. cap. xiii, 15. Vercellen. ul videntes non 111 ,
    par. 2 , pag. 683 , si eognovistis me , et Patrem
    videant, el audientes non audiant. Yeron. et Sm-Ger- meuni itlique cognovislis. Erasin. el Gall. mss. itein-
    nianen. ul videnles non videanl, et audienles audianl, que S. Irenaus in lib. iv , contra luereses babent
    el non inleliigant. Corbeien., ut videnles non videant, si cogimvislis me. Et ila S. Hilarius in lib. vn deTri-
    el audientes non audiant, neque inlelligant. S. lrenseus, nilaie, loin. pag. 202.
    11,

    ul videnles nuii videanl el audienles non audianl, iu- Vercellen., Veronen. et Bri-
    ,
    Joan. cap. xiv , 10.
    telligenles non iutelligant. xian, , 11011 credis? el iia S. Hilarius in lib. vn de
    Mallli. cap. xvi . 22. Vercellen. propitius tibi , Tiinitate, tom. 11, pag. 202, el quidam mss. cod., S.
    Domine, rou eril istud., el ila S. Hilaiius in lib. vi Ambios. in lib. 1 Exposit. Evangel. sec. Luc. p.
    de Trinilate loni. n, pag. 102. Veron. absil a te, pro- 12ii7 . S Angustinus vero in Sernion. ad Catecbu-
    pitiuseslo, Domine, non erit islul. Biixian. propiiius menos, lom. iv, pag. 559, annon agnoscis ?
    esto tibi Doinine, etc, et ila S. Hilarius, loco lau-
    ,
    Joan. cap. \vi, li. Veicellen. Iwnorificavit; et ita
    dalo, in quodam codice Vaticano ; itemque in Coni- S. Hilarius in lib. 111 deTrinitale, tom. 11 , p. 47 ,

    nienl. in lnmc Ualllixi lncuii). Brixian., clarifual.


    Matlli. cap. xvii, 20. vcrcellen. , gcnus Dcemonii. J) Joan. cap. xx, 22. Veron., hoc et ita S. Ambro-
    ,

    Veroneii., yenus Dwnwniorum. S. Ambrosius qiioque sius 111 exposii., P.-alni. cxvm, pag.4092.
    in episl. 42 prim. class., pag. 9u9 , et in episl. 03, Joan. cap. xx, 25. Vercellen. , si cujus remiseriiis
    pag. 10^0, addil, Dwmoniorvm. pecc ita, remissa erunl illi, si cujits tenucritis, lenebun-
    Manli. caji. \\\ II. Verceilch., quodparavil Pa- quorum
    lur. Vcrbn. el detinveritis , detentn erunl , et
    ter meiis. Veron. ei Corbeien. ,
    quetn paravit Pater ila S. Ambrosius in lib. deExbortatione Virgin. cap.
    meus. S. Iienaus in lili. 111, comia liajreses lom. 1. 5, cl lib. 1 de Poenit. cap. 2, pag. 391, Gal. ... re-
    pag. 221 el in lib. iv pag. 275 quem prceparavit delenta sunl.
    , , ,
    millentur eis , el qitoram detinueritis ,

    Pater meus, et iia lectin antiquai versionis jtalicae, cui remiseritis peccata remillunlur ei
    Brixian. si , , si
    quani edidil Cl. P. domnus Mariianacus. de.inebuntur. S. Cyprianus in Epi-
    cujus detinuerilis ,

    Mallli. cap. xxv, 29, Vercellen., Veronen. Cor-


    el Siola 75 ,
    pag. 202 , sicujus reinitlenlur illi , et
    beien., quod liabel , auferetur , et ila S. Ililarius in si cujus tenuerilis, lencbuiitiir.
    Coinmenlar. in Mallli;cuin, cap. 27. Luc. cap. 1, 50. Verceilen. , in swculorum swcuta.
    Joann. cap. 11, 5. Vercellen. et vinum yion liabcbani, Yeron. , in swcula swculorum. Corbeien. el Brixian.
    93 EPISTOLA RUGGF.RII NOVARIF.NSIS. 91

    in progcniem et progenicm , Gat. in proijenie el pro- A nasio. Ilem S. Irenceus in lib. iv conlr.i Ilaeresps

    genies. fJuo Biblia Lal. regime Suecoruin niss. in pro- tom. i, pag. 277, et S. Ambrosius in lib. v, de Fide
    genies et progenies. cap. 7, pag. 567, misil eis.

    Luc. cap. 11, 53. Vercell., Veronen., Corbeien. ct Maub. cap. xxiv , 56. Vercellen. et Brixiah. ba-
    Brixian. posl verbum erai, babent Josepli, pro, Pnter bent, neque Angeli ccetorum , neque Filius. Veron. el

    ejus, xo Joseph irrepsit ex margine, ut conjicii Mil- Corbeien. ncquc angeli ccelorum ( Corbeieh. sed nec,
    lius in Proleg. pag. 44. clc.) nec Filius : ex S. Marco qui, cap. xm, 52, ad-
    Luc. cap. n , 34. Vercellen. , contriuliciiur , et ita dit , ncque Filius. Haec verba apud Malthxuhi inde
    quidani niss. codiees et ediliones S. Hieronymi in trahslafa Icgunlur in codice quoque Cantabrigensi
    Episl. 120 ad Iledibiam. Chrysosl. Paris. cod. 6, aliisque nonnullis relaiis in

    Luc. cap. iv, 1. Vercel. ct Veron. ab Jordanen. Var. Lect. a Millio. SS. Hilarius, Ambrosius, Augu-
    Brix. abJordane, el ita S. Ambros. iri lib. i de Spir. siinus , Tbeopbylaclus eadem verba lioc loco inler-

    Sanct. cap. 9, pag. 618. pretaiiiur: hinc tamen non jure collegeris , illosea-
    Luc. cap. v, 20. VerceL, Veron. et Corb. remissa dem in suis libris habnisse. Illa quippe ex Marcoinu-
    sunt. Drix. dimissa sunl , cl ila S. Ambr. lib. iii dc liiabanlur , ut Arianis responderent. Aniiuadveiiil
    Fide, cap. 2, pag. 499. Tj S. Hieronymus , haec non fuisse iri libris Origeriis ct

    Luc. cap. ix, 22. Vercellen., et posl lertium diem ,


    Pierii. Habeniur laincn in Veteri Vnlgata Marlianoci.
    et ila Tertullianus pag. 455 , Veron., el post dies Locus liie magnarum liiiumseges fuil Caibolicos in-
    Ires. ler ct Arianos; ruin biex eo falsocolligerent, Deum
    Marc. cap. vm, 58. Yercellen.,Veron. cl Brixinn., -iion esse Jcsum, cum aliquid essel, quod illius noti-

    confundei eum ; et ita S. Ambrosius in lib. m liam fugeret. Iluie bbjectioni occurreris S Ambrosius
    <le Fide, cap. 15, lom. n, pag. 510, ct S. Augustinus lib. v de Fidc, cap. S , ait: Veleres Grceci codiccs

    in Speculo de Evangelio, seciindiim Marcum, tom.iii, (Marci) non liabenl : i Qnod nec Filius scit ; > sed mut

    parl. 1, pag. 764. mirum csl, ii cl Iwc falsarunt ,


    qui Scripturas inlerpo-

    Marc. cap. xiv, 56. Vercellcn., non crant cequalia iaveredivinas. Coelerum codices omnes Grxci et La-

    testimonia eorum. Graecus, kk/ Ttou ul uv.oz'joiu.t. o-Jz lini , qui noslia a^lale supcrsuni , riianii exaraii ct

    r,iv.-i, fjui ad verbum sonat, etcequalia tesiimonia non lypis etliti, uno consensu haec apud Marcuin legiint,

    eranl. ct nnilti eiiam apud Maitlueum. Agnoscunt praetcrea


    Luc. cap. ii, 22. Vercellen., et cum expleli essent. ca;leri Patres.

    S. Irena us in lib. vn conlra ILcreses lom. l , pag. Joari. eap. iii, 6. Vercellen. addit, quia de came
    187 , cum impleti essent. S. Ambrosius iu lib. n de G " fl """ esL Veroh. quoniam de came iiatuin est. Ter-

    Auraham tom. i, pag. 535, ciiui dies quadraginla tulliarius in Iibrode Carne Christi cap. 18 , Ambro-
    complerentur. sius lib. ni, cap. II de Spiiilu Sancio , et codex
    Mailb. cap. v, 4. Yercellen. , hccreditate posside- Evangeliorum veluslissimus in Bibl. Bodl. simililer

    bunt terrain. Brixian. Iiaredilabiint terram , et ita adduut, quia de carne natumest.
    Sanclus Irenaeus in lih. m conlra ILereses, pag. Joan. cap. m, 0. Iu Vercelleii. addiiur , quiu Dcus

    210, et S. Cyprianus iu lib. in Teslimon. cap. 5 ,


    spiritus esi , ci ex Deo natus est. l\\ Corbeieri. quia

    p. 375. Dcns Sviriius est. S. Ambrosius iu lib. in <le Spiritu

    Matlh. cap. v, 7. Vercellen rcbitur Sanclo, loni. ii, p. 677, babei ,


    quohidm Dcus spiri-

    Vciis. Supplelur lacuna ex Veronen. ct San-Germa- lus esl.

    nen., qui liabcnl, ipsis miserebilur Deus , el ila Sanc- Joan. cap. vi, 57. Yercellen. in fme versus addit,
    tus Ambrosius ir. lib. de Offie. Minislr. cap. 16, si acceperil homo corpus filii hominis ,
    qucnuulmodum
    p. 17. panem vitiv, liabcbit vitam in eo. Velus codex Gneco-
    Matih. cap. x , 25. Vercel. , Yeron. et Corbeien. Laiiniis Canlabrigensis , octavus Henrici Stephani .

    post illa verba ,


    fugite in nliam , habent quad si in Viciorinus Africanus similiter , aliique PP. legunt,

    n/i(iii! (Vercellen. i;i alleram) perscqucntnr vos, fugilc. D qiuintidmoiium in me est Vater, et ego in 1'atre. Amen,
    in aliam ( Corbeien. in alteram ). Nonniilli Grxci co- aucn dico vobis : ISisi acceperitis corpus filii Iwminis,
    dices inanu exarati , de quibus Millius in Var. Lcct. siiiu paneht vvcc, el nisi biberilis ejus suiitjuinetn .

    Bimiliter post illa verba fugiie in aliam, hacc addunt, non habibitis vitam in vobis. Qui manducat meam
    r/Moi/ si persecuti vis fuerinl in ullera, fuijile in aliam. citriicm, ct bibil nieum sanguincm , liabel vitam teter-

    S. Ambrosius qiioquc in libro de Fuga SoECul. cap. i, iiiini.

    pag. 423, quod si in aliam persequcnlur vos , fugite in Marc. cap. vi, II. Yercellen. addil, .\mcn dicovc,-
    aliant, ct ila vcrsio Saxonica. bis: remissius eril Sodomis, el Gomoris in dieJudicii,

    Millli. cap. xxi , 57. Vercellen. , Yeron. cl Cor- qunm civilali ilti. Biixi;m. .\iiuti dico vobis: (o/.

    bcien. , Filium suum unicum , et iia S. Irenaeus. S. lius crit Sodomis aut Gomoris in dieJnaicit, quath illi

    Ainbidsius et Lucifer Calaritanus. Brixian. pariler civiiuii , et na in versiculi liujus (Irie addit Textus
    babet, filium suum unigenitum. Grxcus, Amcii dico vobis: tolerabitius eril lerrm Sodo-
    Maiib. cap. xxi, 57. Vercellcn. ct Veroiicn, ui/'si7 morum ct Gomorrhaorum in dieJudicii, quam itli < i-

    ilttt, ei ita I.ucifer Calarilanus in lib. n, pro S.Aiba- vituli. (Jikc lanien ex Matlhfel fcdp. x . 13 , d< sinnpla
    95 PKOLEGOMENA. 98

    Stint , nec in optimis codicibus Grrecis quampluribus A in Brixian., super eum. Et ila in aliquibus mss. Div.

    leguniur. Bibl. S. Ilicronynii

    Marc. cap. xv,5. Vcrcellcn. addit iu fme versiculi, Marc. cap. n, 17. Vercellen cl mm. sed peccatores

    Ipse aulem nihit respondcbat , el ila ingcns librorum in poemteniiam. Gr;cci codices mnlii addunl lioc loco,

    GriECorum nuinerus boc 1oco,Avto;Sg oOSev sorexpivaTO, ad paiiitentium. Plures vero non. Vide Millinm bic.
    boc esl , Ipsc aulem nihil retpondil : item Complul. Assumenlum esl quod ex Maillisei cap. ix , 15 dc-

    Vecliel., Ann., /Eibiop., aliique plures libri. Addi- sumpliim cst.

    disse videntiir Librarii. Luc. ca|i. ix , 50. Post animas , addilnr hominum,

    Luc. cap. xxiv, 13. Vercellcn. cui nomen Ammaus. inVercellen., Veron. et Brixian., et ita in S. Cypria-

    Vcron. nomine Cleophus , ct Amniaus. Corbeien. no- no pag. 211, ct in S. Ambrosio , lib. i dc Pceiiiten-
    mine Ammtius el Cleophas. Vide S. Ambrosium in li.i, cap. 16.

    Coninienl. in Evangeliuni Sancii Liicjc heic, qiii tam Mauh. cap. v, 52. In Vercellensi , ct Veronensi
    insignis varianlis Leciionis memiuit , ac nostris co- desunt verba : et qui diniissamduxerii,aditlterat. An\m-
    dicibus alios favenles libios affcrl. adveriit Sanclus Angusiiiiiis apud Millium , verba,
    Maiib. cap. vni, 20. In Vcrccllen. , Veronen. cl el qiti diinissnin duxerit, adulterat , in qiiibnsdam La-
    Corbeien. post verbum nidos , additur, ubi requies- B tinis codicibus non legi. Desiderantur eliam in vcteri

    cant. El ila iu Ambrosii Hexaem. lib. vi , cap. 8, codice Cantabrigensi Gra/co-Laiino.


    pag. 17)1. Maltl). cap. vi , 10. Deestin Vercellen. ct Veron.

    Matih. cap.xvi, 15. Vercellen., Veron.,Corbcien., sicitt, el iia in Tertul. pag. 131, et in S. Augnstin.

    San-Gennaiieii. elBrixian. Quem me , et ila S. Hila- lib iv , contra duas Epist. Pelag. lom. x , part. \,

    rius Tracl. in psalm. cxu , lom. i


    ,
    pag. 419 , et S. pag. 483.
    Ambiosius in lib. de Incani. Dom. Saciam. cap. 4 ,
    Matlh. cap. xxiii, v. 14. In Vercellen. cl Corbeiensi
    pag. 709. desideraiur versns 14, in Brixian. vero v. 13, post-
    Matih. cap. xxn, 4. Vcrcellen., Veronen. cl Bri- poniiur v. 14. Aniiqui codiccs boc loco dissident.
    xian. ct saginata occisa sunt , ct ita Lucifer Calarita- S. Chrysoslomus, Eiuliymins, Tlieopbylactus, au-
    iiiisinlili.il, pro S. Athnnasio. San-Genn.iiien. et clor operis impeifecti in Matlhaeum , Gr;cci codiccs
    taginala mea occisu, etc. lypis vulgati ct inanu exarati plerique, loco mo-
    Matlli. cap. xxn, 45. In Verccllen., Veronen., ct vent v. 15 et post 14 transferunt. Alii pranponunt,
    Biixian. , addiiur , in spiritu. Et ita habeut S. Cy- omitlunt penitus alii, ut Cantabrig. cod., Gr;vco-
    piian. pag. 202, ac S. Ambros. lih. v de Fide cap. Lal., Cnll). 2, Sax., codd. niss. Arab. el qniilam an-
    8, el lib. in de Spir. Sanc. cap. 15, pag. 687. C liqui codd. Lat. apud Marlian. et Brug. beic. Non
    Matib. eap. xxiv, 7, Verrellen. ct Veronen. per lo- legiiui ipsum Origenes, et Sanctus Hieronymus, et
    cn oniuia. S. Cypi ianus, per singula toca. apml canoncm Eusebii tribuilurcap. xi, v. 52Luca?;
    M.itth. cap. xxvi , 70. In Vercellen. p'St verbnm ,
    quamnbrem lil coDJeciunc locus, illinn e Luca in

    dicis , additur , nec novi ; in Veron. neque intcltigo; Matlbxnni fuisse lianslauim.
    in S. Cypriano pag. 036, neque novi te. Malth. cap. xxvi, v. 04. In Vercellen. Veron. Cor-
    Mallli. eap. xxvn, 28. Vercellen. el induerunt eum bcien. et Brixian. deest vox, Dei, et ila in S. Hila-
    tunicmn ptirpurcam, el clainydem coccineum circuinde- rii lib. i de Trinilale, lom. n, pag. 20, el in Sancti
    dcrunl ei. Vcroncn., el induerunl tunicmn purpiireum, Ambrosii bb. n dc Fide cap. 12, pag. 490.
    et clamydem coccineam circumdederunl ei. S. Aiubro- Maltb. cap. xxvn, v. 9, in Vercellen. et Vcroncn.
    sius in exposit. Evang. secund. Lnc. lib x , toni. i
    ,
    deesl, Hieremiain. Lucas Brug., Jansen., Mablon.,
    pag. 1526, clumydem cmlein coccineitm induilnr a mi- Baion. aiunt niiUius propbetse nomen ab evangelisia
    litibus, cl purpiireain tunicuiii. bcic positum fuisse, suffectumquc bbrarii arbitrio
    Juan. c;ip. xi, 59. Vercellen., soror Laxari ; omis- lliercmiani, reliclnm deinde antiquitalis obsequio.

    sis vcrbis illis, qui nwrtuus fuerat. In Veronen. quo- Sunt limeii Grmci codices, aique Syiiaii, Arabici,
    que deesl, soror ejus, qui morluus fiternt. Et ita in S. D cl Peisici apud Var. Lect. Mdlii, ilemS. Ang. lib. ui

    Ainbios. enarr. in Psalm. xxxvn, pag. 841. de Conscnsii Evangel. cap. 7, el qnidain Lal. codd.

    Luc. cap. vi , 21. Vercellen., Beaii ,


    qui esuritis in qnibus niinime legitnr, sive ii descripli fnerint ex
    nunc, etsilitis, elc. Veron. , Bcati qui nunc esnriunl vetustioiibus, a quibus illud aberat, sive erasum ab
    et sitiunl ;
    qitia ipsi satttrabunlur. Corbeien. , Beati iis liierit boc nomen, quippe a loco alieimm.
    qui nunc csiirinnl, et sitiitnl ; quia saturabuntur, et ita Joann. cap. viii, v. 1. ln codice Vercel. el Biix.

    S. Ambrosius in lib. i; de Ollic. Minislr. cap. iv , desunlduodecim prioresversus btijus capiiis. Haben-
    pag. 74 , et in lib. i de Cain ct Abel , cap. 5 ,
    pag. tur in Corb. Gat. et Mm. In Veronensi autem duoe
    192. paginae, quibus conlinebanlur , fncrunt abrasa;;
    Luc. cap. x, 7. Vercellcn. qtia; ab illis tipponuntur. limlii adhuc apparent in codice. Porro in codicibus
    S. Augiistiniis in lib. de Opere Moiiaclioriim.loni. vi, Graecis, latinisque quampluribus ipsa S. Ilieronymi

    pag. 480, qtta: ttb ipsis sunt. Xlale desiderabantur, ut ipse teslalur lib. n conlra
    Marc. cap. i, 10. In Vercellen. post verbum , des- Pelag. cap. 6, per hscc verba : In Evungelio sccun-
    cendentein, additur, ineum; in Corbeien. snper illum; dum .loannem in mullis el Grajcis, et I.atinis codicibtts
    97 EPISTOLA KUGGLKII NOVARIBN51S. 08
    «m invenilur de adnllern mnliere, etc, cosqne versi-
    A 'axai nair.uionein hanc non (civli.it. Prxslfl illi ciat
    culos non legunt Gr;cci Paircs plerique. Ex iutcr- Canlabrigensis codex celebcrrimus ac vetusiissinius
    prclilius in Catena Gr.Tca collectis, tribns nempe ct apnd (i
    n olim li.ic 1 gebalur. Libri oinnes, quibus
    viginii, nemo bos explicavii. Oinisere Oi igenes, S. usus est K-ibenus Slcphanus, non pauciores qnam
    Chrysosloinus, Nonnus, c;elcrii|iie. Asserit Maldo- sexdecim omnes, innumerique nianii cxaraii
    , cdiii
    nauis iuter Graca exemplaria ,
    qu;e ipse consuluit, plerique eorum, quos vidit Millius, illam exbibe-
    nullum fnisse, in quo b.cc narratio legerelur, prxler bani. Latinos codices, in quibus ca desideralur, so-
    uiiiim dumiaxai, Leontii commeiuaria cimtinens los Vercel. ci Brix. novimus. Quod ad Syriacos.Ara-
    imo Leontius ipse in commentariis, prorsus illam bicos, Coplicos attinel, plurcs fortasse suul qui cam
    prxierit, Grxcusque lexius biijusmodi commentariis fernni, quam qui omiserc.
    addilus, obelis boc lmo iiolatur, ut intelligas, apo- Grxci Paires Joannem inlerpretati, locum liiinc
    crypliam esse narralionem. Cmlices alios laudat prxieriere, sive qnod perspicuus magis esset, quam
    Millins. Iiac n irralione carentes. Illam Armeni e 1 >i— explicalione indigerei , sive quod ipsorum in libris
    bliis suis penilus delevere. Syriaca versio in Poly- iion haberetur. Tatiauus, qui anno circiter HiO Jcsn
    gloiiis parisiensibus ac Londinensibus , ac veius Chrisli 11 niiii, tiU posi Joannis evaugelisix obiluni,
    versiu Golhica Ulphilx non ferunl. B et Ammonius anno ferme 220 Jesu Christi, cl I2(>
    Vetusii quidam Grxci codices illam Imc locn ni-n |iost Joannein scribcns, iiarrationem aguovcre cano-
    habent; sed alii ad calcein capitis xxi Luc.e, ut Cod. nicani et in Evangelicj concordia ab ulroquc concin-
    Leiceslr. apnd Millium ct Pati-. G, apud Ktislcr.; alii naia, ex ipia desumpsit Euscbius labulas suis cano-
    ad calcem Evangelii, ut codd. K-g. 1879 et ISS5; iu nibus insercndas, recitavere. IHam oiunino excipii
    nonnullisa reliquo texiu peculiariljiis nolis disiingui- S. Rieronymus lib. n contra Pelagianosj, quippe
    lur; apud a ios codices in ora liliri legiiur, vel inino- ipiam conira ipsos Pelagianos lorquel. Non semel iu
    ribus lilicris describilur. Eiithymius, iniiio sxculi xn librissnisea uiiiur S. Auguslinus, nempe hic, Tracl.
    florens, illam iu conimcuiariis interprelatur; ai in 52 ct lib ii de Adult. conjug. cap. 6 et 7, ct libro
    libris opliinx nol;e desiderari vel obelo dislingui dc vera et falsa Poeniten. cap. 15, etepist. oliin .'>i,

    asscril; quapropter, inquil, adscripta videnlur, vel nunc 155, et lib. de Consensu Evangelisiarum,
    addila. S. Chrysostomus, qucni patroni hujus narra- cap. 10 ci alibi. Vctus Aposlolicarum Cunstilutionuui
    lionis reciiant, iuLiiina quidem versionc !lnn)ili;c auctor lib. n, cap. 24, cjusdem mcminit, ilemque
    lx in Joaniieui raulieris adullerx meininit, minime Synopsis Sancto Athanasio adscripia, uii et S. Am-
    tamen in Grxcn, ubi illud babet duniaxat, quod Pba- brosius lib. in de Spirilu Sancto, cap. iteni ct lib. vn,
    risxi a Jesu quisivere, liceret ne uxoreiu quaiibet C cpisl. uS, et lib. ix, cpist. 76 , coeterique Laiini Pa
    cx c.iusa repudiare. tres pro opporlunilaie. Concilium denique Tridenti-
    Narral Eusebius llist. Eccl. lib. m, cap. 59 scu nuni scss. 4 dc Scripl. Canon. cuni omnes singulas-
    ullimo, Papiam Joannis evangclisl.c discipuluin sen- que res iu exemplaribus Vulgalse conienlas, Canoni-
    tcntias oralioiiesque quamplures cx apostolorum casessc pronuniiaverit, locum liunc cum cscteris in
    ore collegisse, qu;e in Evangeliorum lilni- non lege- Cannnem excepil, eumdemque uii auihenlictim, ( !i i-

    baniiir; inter c.tteras vero ei illam historium <le mu- tici pleriquc eruditissimi, etiam Helerodoxi, ui Cal-
    liere, mulioritm ftagitiorum accusata apud boiuimaii. vin., Gomar., Selden., Uxor., Hebr., lib. cap. II,
    Qiuv historia, inquil Ensebius, in Evangelio secundttm Millius in Not. inN. T. aliique ampleclunlur, inquil
    Hebrteot continetur. ILcc Eusebii verba eruditis qui- Calmet ad liunc lncuni.
    busdam scrupulum injecerc, prascnsne de adultera Unde auiem fit, ut Libri vclcres Vercel. ct Brix.
    narralio ex Joannc priinum, an cx Papia ingenii nul- aliique, prascrlini Graoci, liunc lotuin nonlerain?
    lius hoinine, an denique babeatur ex 11« brseurura S. Augustinus lib. li ile Conjug. adull. cap. 7, fa-
    evangclio, quo uti constat, inccrta quampliira et ctuiii esse aii, ul nonnulli modicm fuki, vel potitts iui-
    apocrypba contincbanlur. Ptiguat paiiier in illius mici vertr fiilei, credo, metuentes peceandi impunila-
    sinceriiaiem ingens vanarum leclionum numerus, j) lem dari mutieribut suis, illud, quod de adulleras in-
    qu;e in duodecim piioribus capitis liujns versiculis, dulgentia Dominus fccil, aufcrrenl tle cotlicibits suis
    quain in cxleris Evangelii hujus locis frequentiores quasi permissionem peccandi iribuerit, qui dixit: jttm
    inveiiiuiilur, ut videre fas e.-t apud Sixlum Scn. deinceps noli peccnre. Alii censuere cx Evangclio se-
    lib. i Grol., Bez., Ilaiiimontl., Joau. Cleric, Cajc- cundum Ilcbrxos in Joannis Evangelium migrasse.
    lan. Ilis adde grasearuin et oiicnialiuni Ecclesia- sive a Papia iri ora lihri descriptura, deiude iu tex-
    rniii consensum, quarum raullis in libris desidera- tum irreps ssc. Iliscc conjecturis locura fecere verba
    lur, tesle Selden. Uxor. Ihbr. lib. iii , cap. 11 Ista Eusebii qux recitavimus. At nonsalis liquei uirum
    Bunt, qux ii iuiju-N llistori.c sincerilaiem objiciuniur dc raulicre bac adullera eo loco agal Eusebius, il-
    ab Hxrclicis noslrx xlalis. lud dumtaxai scribens, narratam a Papia/mi ri.nn
    Ilis rcspiiiideinus, codices codicibus, Gnccis Grx- tle muliere, multorum (lagitiorum aeeusala ii/nn/ l)o
    cos, Laiiuos ct Orientales, Laiinis ci Orienialibus minum, quw historia in Evangelio secundum Ihbnios
    opponendo. E lilni- Grxcis scplcm el decem, quos continereiur. Non mcminit Eusobius inulicris dc
    habebat Theodorus Bcza manu cxaratos, uuus dun- adulscrio duulaxat dclatx quam uarratiuiicni iu ;
    yr, PBOLEGOMENA. 100

    EvanMio secundum Hebraios rccilalam fuissc nullo A Luc. cap. xxiv, 50, in Vetcellen. et Veroncn.

    argumento discinnis. deest Dicit eis: pax robis; ego sum, nolite timere.

    Groiius, qui cain primiius a Joanne descriplam Purio ea veiba, Ego sum,nolite tlmere, in Grxco
    negal, aii, iradiiam discipulis viv.i voce ab aposlo- quoquo desideraniur. At ca legunt versiones Cop-
    lis; al in Evangeliis omissam, quod facile inde ca- lica, Syriaca . Pcrsica, Arabica , /Ethiopica, Ar-
    luinnia arripi posset traduondi Christianos apud inena, eic. et SS. Anibrosius el Aiiguslinus.

    niagistraius, qu.isi cvcrtentes publica judicia, qui- Mailli. cap. vn, v. 15, Yercellcn. et Vcronen.
    bus stare videtur reipublicie salus. Conira defendit quam lata cl spatiosa esl tia. S. Hieronymus in epi-

    Md.ius Prolog. 25, "25-2, 255 et 892, narralaoi a scri- slola 14$ , in uno ms. quam lala et spatiosa via esl.

    ptore Ev-augclii secundum Hebraeos ex eorum fide, in edit. vero Veron. loni. i, pag, 1095, 9110/11 spaiiosa

    (pii ab aposiolis didicerant; variisque adjunclis or- via. S. Ambros. in exposit. Evang. sec. Luc. lib. iv,

    n.iiam, uii pleruinque in liis rebus usuvenil; descri- pag. 1544, laia et spaliosa, relate ad viam. Lnus ius.

    piam deindc a Joanne in Evangelio ex accuralissiina S. Auguslini de Serm. Domin. quam lala porta.

    veritate, quippe cujus rei teslis ipse fuerai, spreto Mallh. cap. viii, 25, vcrba discipuli ejus desunt
    vcl iguoialo prorsus Evangelio sccundnni iiebraios. iu Vercellcn. el Corbeien., el ita in nonnullis regiuae
    Deinde, cum sciolus aliquis eani narrationein Joan- g Siieconun mss. Latinis Bibliorum Sacr.
    nis Evangelio ex Evangclio secundiim Hebraos ad- Maltb. c. x. 19 . in Yercellcn. et Yeronen. omit-
    ditim pulaverit, adjecto veru noiasse, veluti du- tuniur verba quomodo,aut , et ita in S. Cyprimii epi-
    biim, ab alio demum audaciore expunclam. Iia sen- stola 06 ad Tbibaritanos, de cxbortatione Martyrii
    sim in Gnecis codicibus desiderari inccepissc; cum- p.ig. 129.
    que nounisi uii apocrypbus locus baberetur, effusa Matib. cap. xi. Vercellen. mi(/«is
    2 , di... pul.
    passiui liccntia corruptam, el minori ob^eqnio stu- s suos, supple lacunam ex Yeronen. et Brixian. mit-
    dioque, quain reliquas Evangelii parles fuisse de- tens discipulos suos. Codex Cantabrigensis Grsco-
    sci iptam. Hinc vero ortas lam multas varias lectio- Lalimis Ir.ibet, mitlens per discipulos sucs. Cousentiunt
    ncs, qus bucloco inveniunlur. lta Calinct.
    versiones Gothica, Armena, Persica, Syriaca. Misso-
    Joan. cap. mi, 47, deesl primo loco, «011 in Ver- iuiii a Joanne discipulorum numerum non tradunt
    cellen. Vcron. ct Brixian. et ita iu S. Ainbrosio. Juvencus Ambrosius Hilarius de quibus Mill.
    , , ,

    Joan. c.ip. xin . 52, desunt verba si Dcns ciari-


    Proleg. 587.
    ficatusest in eo, in Yerccllen. Veron. eiCorbeien. et Matih. cap. xvi, 21, iu Vercellen. et Corbeicn.
    ila in S. Ambrosii lib. iv de Eide, cap. 10, pag. 545, dccst, scribis, et ita in S. IrenaBO.
    et in libro v, pag. 571, num. 115. Q Mattli. cap. xxin , 4, in Vercellen. et Veron.
    Joan. cap. xiv, 15, in Ycrcellcn. Gat. Min. et
    desum verba, importabilia, et ita in
    et vers. Syr.
    Brixi.ui. deest, Palrem. Yeion. babet, ab co petie-
    Pcrs. Aiab. yEiliiop. atque in SS. Iren. cl Ambros.
    ritis, ct iia S. Ambro-ius in lib. v de Fide, cap. 5, Joan. cap. 1, v. 27, in Yerccllen. deest, 7111" se-
    p. 565. cundo loco, et ita in S. Cypriani operibus. In Yc-
    Joan. cap. xvn, 18, Yercellen. Veron. Brixian. ron de-unt verba, qui ante me factus est, et ila in
    babciit primo et secuudo loco , in liunc mumlum, el vers. /Eihiop. Copt. et aliis codd.
    ita S. Ambrosius. Joan. cap. v, 56, in Verccllen. omiititur, qnm
    Luc. cap. 111, 25, inVerccllcn. etYeronen.de- ego facio , et iia in exemplari Yat. S. Hilarii lib. vi
    sideralur, <7«i [iiil Mallmlim, qui (uit Amos. Divus de Trinitale. Iu Yeron. deest lanium, ego, et ita in
    Irenaius con.ra Ihereses cap. 55, pag. 555, et cod. S. Hilario, lom. 11, pag. 152.
    Yeron. non agnoscunt in Genealogia Domini secun-
    Joann. c. xi. 57, deest in Vercellen., Veron. et
    duni Lucam , nisi septuaginia duas generationes.
    Brixian. , nati, et ila in plerisque mclioris notaj
    Nuuc sepiuaginta el sex numerantur. lla aliqua; ex
    exemplaribus Grsecis, nee non in quibusdam mss.
    bis geneiaiioiiibus addiiitiai lunc temporis pulaban-
    div. Bibliotliec. S. Hierunymi.
    lur. Adeaiur S. Ambros. lib. 111 Exposit. Evangelii J)
    sccundum Lucam , numcro 15 pagina 1518, ilciuque Joann. cap. xvm , 21 ;

    , deest , secundo loco,


    imin. 16 ediiionis Uaurinx, qui pariter Vcron. co- unutn, in Vercellen. et Veron. ilemque in S. Ililarii

    niss. lib. viu dcTrinilate, tom. 11, pag. 217.


    dici favere videlur.

    Luc. cap. iv, 4, vcrba, in moniem exeelsum, de- Luc. cip. ix, 25, Yercellen. Abneget semciipsum
    sunt in Yeron. at'iue in Gr.ccis quibusdam exem- et seqiiatur me, omissis iilis verbis et tollat crucem
    plaribns, iteinque in duobus reginae Suecorura mss. suam quoiidie. Yeronen. Abneget scmetipsum, et su-

    relatis iu div. B;bl. S. llieronymi. Desunt quoque in blata crucc tua sequclur mc. Yelusti codices multi
    Vercellen. Vcruni pro iliisbubet, Uierusalem, el sta- apud Mill. Yar. Lect. non liabcnt quotidie. Aliqui
    luil eum supra pinnam lempli. cli.im lolam hanc pericopam, tollal cruccm sunm
    Luc. cap. vii, 51, verba aii autem, Domiiuu, de- quotidie, oinitluni. At ferunt versiones Syriaca, Go-
    sunl in Vcrcellen.. Yeron., Corbeien., Gai. cl Mm.. ibica, Yulgala el Latina quxdam exemplaria.
    el ita iu Gr.ccis nonnullis cxempiaribus ct iu qni- Luc. cap. xii, 27, in Vercellen., Veronen. et
    busd.tui iuss. div. Bibl. S. llieronymi. Yindob 'iicn. po.-l lilia, addilur, 11-711, ct ita lcguut
    101 ENSTOLA BUGGEIUI NOVARIENSIS. 102
    ciiani quxdam editioncs S. Augustini in Speculo de A interpretati sunt : quaicumquc vuliis ut facianl vobis
    Evangelio secundum Lucam. bomines bona, etc, sed in Grccco Evangclio , uiule in
    Luc. cap. xii, 51, anle regnum, deest primum, Latinum Iranslalum esi, non lcgiiur, bona.
    iu Vercellen., Vcronen. , Corbeien., Mni,, Gat. et Joan. cap. i, 5, Vercellen., Yeronen., Corbeien.,
    Brixian., et iia in aliis anliquis Bibl. Iiem in et Brixian. cum liac inlerpunclione legunt , et sine
    textu Grajc. ct in S. Auguslini Speculo de Fvangelio illo [actum esl nihil. Quod faclum est , ctc. cl ila
    secundum Lucam tom. 111, pari. 1, pag. 771. Sanctuslrenxusin lib. m contra Hxreses inahquibus
    Luc. cap. xn, 51 , desunt verba , et justitiam mss., Terlullian. iu lib. adversus Uermogeiieni
    , S.

    ejus, \n Vercellens., Veionens., Gat., Vindob. ct Cypriaiius in lib. u Tesiimon. adversus Judacos ad
    Brixian., ct ita inantiquis Corbeien. Bibl. in Graec. Quirinum cap. 5 ,
    pag, 552, S. Hilarius in lib. i de
    etin S. Augustini loco laudato. Trinilate, lom. n, pag.7, cl lib. n, pag.57,el S. Aiu-
    Luc. cap. xn, 55, Vercellen., el sint lumbi, elc. brosius in lib. m de Fide, lom. u, pag. 504.
    Voron., Corbeien. , Vindob. ct Brixian. sinc auiem Juann. cap. i, 26, Yercellens., Veroncns., cl
    tttinbi, elc. S. Irenxus in lib. iv contra Ihereses Brixian., stat, et iia S. Cyprianus in lib. u advcrsus
    tom. i, p.g. 278, siul igitur lumbi, etc Judxos, cap. 19, pag. 359. S. Ambrosius in libro de
    Luc cap. xmv, 52 , Omissis verbis illis, loque- rj Cain et Abel pag. 198 et in episl. 55 priin class. ,

    rctur in via, ct, babel Vercellen., cum udaperiehat no- pag. 92,1.
    bis Scnptuius, Veron., cum aperiret nobis Scripluras, Maitb. cap. ix, 2, Vercellen., Veronen., San-Gor-
    et ita S. Ambios.inlib.de Iuslil. Virg. cap. 11, manen. et Brixian., conttans esto, et ila S. Ililarius,

    pag. 2GG, el in linarr. in psal. xxxvui, p. 819. et Orosius. S. Cyprianus vero pag. 644, habel bono
    Luc. cap. xxiv, .46. Desuni verba , el sic opor- unnno esto.

    lcbal , in Vercellcn., Veronen., Gat. , et Min., ct ila Joan. cap. i, 27, Vercellen.,Yeronen., et Brixian.,
    in S. lren. Iib. m coutra Hxreses lom. i, p.ig. 200. vcnit, cl ila S. Ambrosius in lib. v de Fido, cap. 19,
    Marc cap. xiv, 02, in Vercellen. et Brixian. pag. 595 dc Pairiarcli. Benedic cap. i,
    , et in lib.

    posi , virlutis , dcesl, Dei , et ila in Grxeo lextu , in pag. 519, S. Cyprianus babct, vcnicns.
    auliquis Corbeiensibus bibliis , in pluribus mss. di- Joan. cap. vi, 5,Vorcellen.,a// /'/li/ippo.Vci^onen.,
    vinx Bibliolhecge S. Hieronymi et in S. Augustini ait Philippm, Brixian. dicit. , etc , S. Auguslimis in
    lib. iii de Coiisensu Evai.gelislarum tom. Ui, parl. Seimon. 2 de Tentaiione Abrahaj lom. v, paii. 1,
    2, pag. 114. pag. 65, uit enint Pliilippo.

    Maitli. cap. xxi, 31, Vercellen cedunt Joan. cap. i, 14, Vercellen., Veronen., Corbeien.
    supple laciinani ex Brixiano ,
    qui liabel, prcecedunl, q ct Brixian , gratia et veritate, cl ita S. Hilarii
    otiti S. Iren;eus in lib. iv coniia Hacreses lom. i, lib. i de Trinilaie, nuni. 10, Gkcciis quoque loxlus
    pag. 2j7, et S. Zeno Yeronensis in lib. n liacl. 14, et S. IrenaBUS in lib. i conira Haereses , toni. i,
    do Juda, juxta lidem aliquoriun codd. et ediiionum. pag. 12, babcnl, veritate.
    Maltb. cap. xwi, 28, Vercellen., e/fitndilur, et ita Joan. cap. n, 19, Vercellen. solvite lioc tcmplum ,
    Grxcus textus. el in tiiduo rcsuscitabu illud, Voroncn. sotvite lioc tem-
    Tilulus Evangelii S. Luca;, in Vercellen., ct Cor- plum, el in triduo illud suscitubo , Brixian., destruitc
    beion. Evangelium sccundum Lucanum , Voiononsis lioc templum, etc S. Irenams in lib. ivcontra Hx-
    liabel, Evangelium, sccundum Lucan., Gal. Evange- rcses, lom. i, pag. 500, solvite hoc templum , el in
    liiun cata Lucam , Brixianus Evang. scc. Lucan. In tiibus diebus suscitabo iltud. S. Cyprianus in lib. de
    libro quoque Quatuor Evangelioruin cujus varias , Montibus Sina et Sion adversus Judaeos pag. 494'
    leclioncs dodil Calmct ad calcem commenlarii iu dcstruilc, otc
    Apocalypsim, dicilur Lucunus. Joan.cap. x, v, 30, \ercc\lci\. quoniam blasphcmat
    Joan. cap. xiv , 19, Ycicollens., Veronens. , et Veronen. et Mm., quia blasphemat.
    S. Cyprianus
    Brixian.,vtf/e6i(is me,et ita Gr;ectis fempihs,videbitis, babol, quouiam, elc Iu uno ms. ejusdem Sancli
    Cy-
    si veil.iin. ilbidsupponaturinrutuioscouiido, (quod rj priani legitur, btaspliemat ; in allero, blasphemavit.
    simile babet prxseuli guiu cgo vivo, ££) vivam re- Joan. cap. x, 58,
    , ,
    Yerccllen. quoniam in me est
    surgani a inorte. /.'( vos vivetis, nou iniei lioiout vos 1'ater, eic Vcroneu. ct Corbeion., quia in me est Pa-
    inimici nostii. ter, et ego in eo Brixian. vero, quia in
    ; me csl Patcr
    Luc cap. xv, 15, Vercellen., vivens , ct ila S. lrc- et ego in eum. S. Cyprianus, qnoniam in me csl Putcr,
    nxus iu lib. iv contra Ha;roses, lom. 1 p. 280. et cgo in illo.

    Malth. cap. vn,2, Vercellen., Yeronen. et San- Joan. oap. xi, 11, Vercellcn., suscito Yoronen.
    ,

    Germanen. ,
    judicubitur de vobis , ct ita Tertull. Corbeien. ct Brixian., suscitem, Gai., exsuscilem,
    et
    pag. 55G. itaduo nibs. divin. Biblioiliec. S, Hieronymi. Nola
    Mattli. oap. vu, 12 , Vcrcellen. , Veronen. ct San- tamen , qiiod unus habel, suscitcm , expuiioia prse-
    Gcrmanen. addunt, bona, ot ita s. Cyprianus p. 124, positii ne, ex, secundis curis.
    s. Augusiinus de Civitate Dei lib. xiv, cap. Luc cap.
    8, p. 556, 1, 70, Vorcellen. pcr os Sauclvi uin P...
    oiuiiiii, bona ; subdil lamoii ,
    propier consuetudineni Ii rum su
    supple lacunam ox Brixian., per os
    tocutionis nonnulli interpreles addiderunt bona; et ita Sanetorum Prophetarum suorum Vcroncn, per os ,
    103 PROLEGOMENA. 1M
    Sanciontm suorum Propltelarum. Corbcicn. per os A Quod vero polticilut esl illis (Cbrislus Aposlolis

    sanclorum proplietarum. Terlulliarius pag. 187 ct 188 se faclurum ipsos piscalores hominum ; ncc id rerbis

    pcr os Prophelarum. solttmmodo dixit , sed re ipsa cumulate prccslilit

    U, Verccllcn. in exc. sis supple laiilanique eis lim uc polenliam indidil ut libros
    Luc. cap. n, . , ,

    Gai. el Brixian. qni liabenl, in excelsis conscriberent alque cderent ; ulqtte liorum librorum
    laciinaiii cx
    coniia itxreses, loin. tanla cssel aucloritiis, ul omnium Uim Grcccurum quam
    ei ila S. Iren.-eus in lib. iu
    i

    comuieniario- Barburorum linguis conversi a cunctis ubique gen-


    pag. 186, clS. Hieronyraus in lib. i
    ,

    riiin in Isaiain cap." 2, tom. iv,


    p.ig. 54. tilms slttdiose ediscerenlnr ; el ea qmv in illis conli-

    14, Yercellen. sttper lerram et iia nenttir , Divina esse crederenlur oracula quantum id
    Luc. cap. ii, , ,

    S. Ilieiuiiynii lib. Commenlariorum in valet ad Dhinilalem ejus perspicue declarandam.


    unus ins. i

    Isaiam cap. 2. IJciii Eusebius in fragmenlo , a Joanne Grabio


    EPISTOLA
    Gr.tce cl Laiine allaio in ipsius Notis ad Spicile-
    i>e Thum
    Blahchisi ad Joseph, s. r i
    giiim Pairum, sxc. n ,
    pag. -25-2.

    ET HuHLSTElS, BPISCOPUM GUBCENSEH.


    cpi~ CW vvx xoff oXus to; oiv.o-jj.ijr,; iv~i.v.a~-.i to ovofta
    Josepho S. R. 1. comili deTbunn et Hohestein ,

    copo Gurcensi oplimo Joscjdi Blancbinus


    Vero- \> xac o yv/K xa-raw/b&i, 3
    loyos ris -': v.:'.y.-v/ :,,

    nensis presbyter congregationis Oralorii Romai i .-


    vj-oj T.y.'yjj/'.'.v.-i.; rov vjyfji/Xo-j ypa~vs sravroca
    ,
    r
    -.-. i .:iv.r.-iv.yX yj.:i-j.y., ji-y.f/r.hii-r,; ,ii;i\\yv.'yj-
    felicilaiem.
    interdum otovte jrasi roijl6vEo-t»lo>' ha-~~si~sp~S~~p~~zo~-mS-
    Solenl nonnul.i, Prc-ul sapieniissime .

    nimis urgere senlen Loquiiur Eusebius bic de Joanne Zebed;ci


    quasdain Sanclurum 1'alrum filio ,

    stalim ac Genlibus Evangelii lmneii cujus notnen (ail) per universum orbem celtbrattir,
    lias,aiunlque, et

    iliuxit cl Graci p .riter ac Lalini , Barbarique :>b


    et doclrina hominum animos colluslral ,
    tradila ipsis
    ,

    in Chiisti doclrina sunl ii.sliuni innu- Evangelii Scriplura, qttcc in omnem iinguam, Grwcam
    aposlolis ,

    esse
    mcias pene Diriuarum Scripiurarum cxortas pariler et Barbaram translala est, el ut omnes Genles
    versiones, qnarum duclu.ad oumium populnrum exaudiant qttolidie prmdicalur.
    ,

    baustus, salutares aqux decurrerenl eloquiorum


    pradicalionis sc- S. Joannes Chryso?tonms Hom. lxxx. al. lxxxi in
    Dci. Quamvis aulem aposiolicoe
    Maiilwum, juxta Edii. Monifaucon. Tom. mi,
    iniua, coelesiibu- illis laiicibus irrorata, instar grani
    sapienlise cl pag. 767, Lit. li.
    sinapis, altieriul.in unitalem (idei ,

    Gcnlibus r
    scicnlise mysierii ruin ejus, cum prinnnn in 'O-i :i ~ . i"X«cov iii/iij ev ocxia 'n-po j

    jaeia suul ab illis Doininici agri satoribus, quibus ui C x&os, SwSexa mSpSni irapirmrt, toOto r.m-.i; aSouerc

    inandaiis erai, ut.eunies in mundum universum ~u~a~i,~ 'j'.v.'jj xi-jr.-j, v.yx /yjj'.; tocoOto; ScsXOe, v.jx ri

    pradicaieni Evangelium omni ereatura?, jamque sub :.ij'j-j 'j'jv. ijy.-j'j:.'j,-,' -j./1-j. v.y.i Ui'.-'JX,

    Neronis iiiiperio divinum Legis praconium uliiuias v.y.i IvSot, v.vx 1/rj'jvx, v.vx Byjv.i; , v.yx Savpofutrcu, ~~i
    ad P.o-
    lere inundi regiones pervasisscl, ut P.mlus -'/ tvj Mkj-.-.v l
    i::;. v.y.i oi ~v.; Bp--~-jiv.y.; •jx,~'j'j; oi-

    gralulalus; iiinu louSaia yEvottEVOV '/v.'yx EV oivxv. —y.oa


    mai.os (cap. i, r. 8) scribens esl v.'jj-j-i;, -.: vj

    ineras lanien imino nationum pene universarum


    ,
    -
    t
    j-jyxv.o; T.i-.'j'.:ijxi-/,,; •~zp~tspo~~-

    vernaculas jam lum exstitissc versioncs, mibi per- Quod aulein merctrix oleumejftideril in domo leprosi,

    suadere, vix ac ne vix quidera possum. Neqne san- duodecim viris prascntibus , id per orbem canlanl om-
    cioium Palrum meiilera arbiiror asseculos omi.es ues, ac posl lantum lemporis rei gcstce memoria non

    sciipiores ill»s , qui, ad prxconceplae opinionis de- minuilur : sed Perscv, Indi, Scijtltce , Tltraces, Sauro-
    (ensionem , nonnulla corumdcm lcstimonia in nic- mallur, Mauri , qui Britannicas insutas incolunt ,
    ^nod
    dium protulere, quae niliil faciunl ad rem, vel qnse i/i Jttdwa in domo quadam, ncc palam a merelrice fac-

    opus babent aliqui non hyperbolica interpretalione. lum ol prccdicanl.


    Volo bic, vir erudilissime, pr.icu u >s afferre locos,
    S. Joannes Chrysostomus Homilia n apud alios i in
    in quibus ipsi inagnam vim posilam putanl , sed la- jj
    S.Joannem Evangelistam, ju\u edit. Honlfaucon,
    menqui mco judicio nibil concludunt.
    Tom. vin, pag. 10, lit. B.
    1 - bius Painpbilus in Oralione de Landibus Con-
    stanlini , Edil. Hogunt. iidclxxii, pag. 662, lii.
    Kp 'jjv. iiv.'j-'.>; T.v-j-y. i-^tTjr, execvoc, zai r,yxji- fjr t

    C. 1). -i/i'./; iiv-'j--,,;, v.vx v.y.-.y. Xoyov ' v"/'/' o-'j -v. zo-j iqi-.izo-j

    To 51 ~-~j ,
    ,'-' -ztOki. xai v.v.i txyp-~i~a~o~ oj:>; '
    auv. xccc Supot, /.Ki IvSoc, v.vx
    T
    T.oir,-yx x'j-'jj; bLUia; ivO '.---..•- z«i tj-v:j-..j aOTotj Uiporui, v.vi \i'/i'j~i;, v.vx •yjt.iv. l--yx i /:r,, scs tt:j xj-
    -apa-ju.t, '•; jpa-i; ~v-j- -.'.: ri--v.: -y. —y.oy. TOurcnj
    «c-Tr.v t£ asti 8-Jvattn j.-jx j.i-y.-j-j./.-j-j-i;
    l
    'i 3oyctccTOE
    r
    -ji-jx, X7! 5i6Xows T-jyj/i'. jJ-Jx,
    ;
    v-ui t. j:.-.j; n; roo-oi»TO ii-v:/'.i:-.j.. i/j'.:-. y.'. ::-.: yjy.vy.i. .•'/'j-'.-y.ij.

    v:v.tjjix, £>; xaff oi r,; ~f,; oixov~£~~; Travroia //'.--r. Postquam locuius fuitidem SanctiisJoannes Cliry-

    I-xj-.xjvj tt xai *E>Wvo»v fUTaSaXXoftsvaj, izapi - soslomus de Pylhagoricis el Plalonicis disciplinis


    toI; ?j-j-.-<- "sisza-Qai, xai -.:--iji~'.-jx 'nlv. etvat Xoyta haic subdit : Annoii jttre illa exslinela pcnilits delela-

    tj. h ~^ai-~a~-<asSi-~ha, oo-ov ii; kt:65ei?iv quc sitn;'.' Certe jureae nieriio, ul ratio posiulabat. Al

    -,-.; kvtou 'j'.:- '.-:; non sic illa, qiuv ad rudem illitui et iltillcrt.luin pcrli-
    10J EPISTOLA BLANCIIIM Al) EPISCOPI M GUUCENSEM. 106
    mt : vcrum Syri, jEgijptii, Indi, Perste, JEthiopes , \ ysvros tou sua-v-/s/\tou h toij ypupy.aai twv s>S5oiirizov
    innumeratwque alitc Gentes, dngmata ab illo inducta in Ta SOo -/Awo-c-wv, xat sfivwv, «Suvarov so-Tt p'«5toupyi«v,

    linguam suam iransferentes, barbari licel essent, philo- r> ;xsiwo-tv, r) npo<jQr)V.r,-j urrosxstva.i, aJTw. Kav -
    «p utaj,
    t

    sophari didicerunt. ri zai SsuTSpa; */'/.wtt» 5- S7r;-/£tpr)0-s Ttf vofisucrai th


    Sancius Hicronymus in Commcntar. in psalmum [Stfi/.ia, ri).£'/-/£TO s09us u7ro twv a).).wv sSSopirizovTa
    lxxxvi : Dominus nnrrabil in Scripluris populorum : •/Xworwv ri p'a5toupyia aurr,.

    in Sciipturis Sanctis. Quw scripluru populis oninibus igilnr /ides Christianoruin esl iucuriosa, iu simplui -

    legilur, hoc esl, ut omnes inlelligant. ttite, el reciiludine cordis totam Divinum Scripluram
    Iileni Pr;of. in quaiuor Evangelia ad Damasuin :
    recipere consueta ,
    maxims vero doctrinam a Patribus
    Prwtermillo ( inquil ) eos codices, quos a Luciano , ct truditam. Dicta enim Evangeitca el apostolica scimut
    Hestjchio nuncupalos paucorum hominum asseril per- uuiversim depravari non posse.... eo quod Evaiitjcinun
    versa contenlio ,
    quibus ulique nec in loto Veteri Ins- sepi.iaginta duarum linguarum el Genlium litteris con-
    trumento posl LXX interpreles emendare quid licuil siqnatum sit. Qunre fieri nequit , ut vel detraclione ,

    nec in Novo profuit emendasse : cum mullarum Gen- vel additione a sceleralis corrumpatur. Nam licet quis
    tiuin limjuis Scriplura ante translutn, doceat, folsa esse, unius vel alterius tingum iibros fatsare conaretur ; im-
    qttic addita sunt. g probilus lamen ista detegerelur , et redargueretur ab aliis

    Sanclus Augusiinus lib. n de Docirina Chrisliana, sepluaginta linguis.


    cap. o, ail : Ex quo faclum est , ut ctiam Scriptura Venerabilis Beda lib. i Ilist. Angloruiu, cap. 1 :

    Divina, qna lanlis morbis humanaruin voluntatum sub- Britannia i» prwsenli juxta numerum librorum, quibus
    venilur , ab una liinjua profecta, qua opportuuc potuil Lex Divina scriplaesl, quinque Gentium linguis unum
    per orbem terrarum disseminari, per varias inlerpretum eamdemque summiT' veritalis, ac verw sublimitatis siien-
    linguas longe lateque innolescercl Gentibus ad salulcm. liam scrulalur , et conftlelur : Anglorum videlicet

    B. Theodorelus Sermone Natura


    Britonum Scotorum Piclonuin et Lalinorum quat
    v de Honiinis , ,
    ,

    ntedilatioiie Scriplurarum ctvteris omnibus cst fuclu


    pag. 555, Lii. C. D., Lut. Paris. mdcxlii.
    communis. Nullo il arliflcio (conversam scilicet fuisse
    Tiv£f Trif STotzrjf atpioswf Trpo-rTKTSuou-rt, Tiv£f tou
    Sacram Scripturam) cx Bt'd;e verbis oilalis nie col-
    STo-vstptTOU Triv StSaoxK/iav xpaTuvov-rt, Ttvs; xaxi Tovf
    ligere posse fateor , inquit Henricus Warlhon pag.
    Il)aTWVOf 770/.tT£VOVTai VOfXOUf , TlVSf TriV U7t' SXSIVOU
    166 Auctnrii de Sacris Scripl. vernaculis.
    %'jy/pa.fuawj 7ro).iTStav rio77KcravTO ; «).).« toutwv fxsv
    En, piavsul dociissinie, prxcipua leslimonia, qmu
    twv Soyfx«Twv oOSsvk St8«-rza).ov rtj.lv £7rtSst!;ai Suvrj-
    perperam iniellecta , vel nimium vexaia, a nonnullis
    as-r&s "
    risxstf Ss , twv a7700ToV/.wv xat 7rpoc«-Ttzwv „„„,„ «
    • •
    j . -,,
    , , , . . . . , G neolencis aficruntur , ad asserendam ani
    illr versio-
    SoyfxaTwv to zpaTOf ivapywf sVtSeixvufxsv ' 7t«-r« '/«p r)
    niim numerositalem in Gentibus, qua; necsuffrajtiu
    uyui^toj twvos twv ).oywv «va-rXeeof xai r\ 'ESpaiwv -^wvri
    nililur antiquorum, nec manuscripiorum codicuni
    ou ptovov sif Triv 'E).).rivwv fx£Ts6).ri5rj, a).).a xai stf Triv
    inspectione. Quoniam vero triplicis gencris sunt dicta
    'Pwfxatwv xai AtyurrTiwv xai Dspowv zai 'ivSwv zat Ap-
    Patrum qux recitavi ad primum revoco cnm Cl.
    , ,

    usviwv zat ZxvSwv xai SavpOfxaTwv, zai o*u).).yj6Srjv etrrstv,


    Patre Le Long hina ex S. Joanne Cbrysoslomo, ler-
    stf 7raoaf Taf y).wTT«f , aif v.t.kj-:v. Ta £0*vrj xs-^prjusva
    lium cx Tbeodorelo, quartum cx Veneiabili Boda ,
    St«Ts).st.
    quse ne versionis quidem popularis incntionem ullam
    Quuiain hodie sectw Sloicw prwsident quinam Sta-
    ,
    faciunt. Ad secundum alia duo ex S. Hieronymo ,
    ,

    giritw doctrinam tuentur , ubi sunt qui ad leges Pla-


    et lerlium ex Augusiino. Mullas qnidein inde ver-
    tonis civitales gubernent, qui conscriptam ab eo reipu-
    siones nonnulli colligunl. Esto illis lempoiibus cxsti-
    formam amplexi sinl ? Al nullum
    blica' profeclo dog-
    lerini pluriinae sive Grajcrjc, sivc Latinx, lum etiam
    malum istorum doclorem nobis oslendere poterilis. Nos
    Syriaca , elc. veruin mulio minore nuiiicro, quani
    autemvobis apostoi.icepropiietic.eque docthin.e vim
    quot ex bis locis volunt inferri. Ad postremum dc-
    el robur manifeste oslendimus. Lniversa enim, qute sub
    nii|ue iesiim<uiia desumpta ex Eusebio Caesareensi,
    sole est terra his sermonibus referta esl. Et llebraica
    j) et Anasiasio Sinaita : sed non inde conliciuir , quod
    Grwcorummodo tin-
    linqua, (zai rie'§paiwvywvri),iioii iii
    vellc videnlur illi scriptores, qiiodijiie ralio credcrc
    guam versaest, scdeiiamm Romanorum, elJEgtjptiorum, non iiullam lingi posse
    sinit , naiionem Chrislianis
    Persarumque, el Indorum, et Armenorum et Scylha- ,
    imbuiam docirinis, in cujus idioma texius sacer non
    rum uc Sarmatorum alque ul semel dicam in im- , ,
    fuerit translatus. Auctor pracfationis Biblioiuni Poly-
    guas omnes quibus ad htmc diem Naliones utun-
    ,
    glotlorum Parisiensium , aulumat cxsliiisse yi! a
    tur.
    lemporibus S. Hieronyini Arabicam aliquam versio-
    S. Anastasius Sinaila in libro ,
    qui inscribilur , 68«- nem librorum quorumdani Sacra; Scriptura: , in pri-
    yiff, Viw dux, cap. xxn. mis libri Job. Scribit cniiu : Ilinc maximam mulua-
    Ovxouv 7rioTtf a7rspup-/Os soTtv o x, ""1'"'''" '"^» XK ' tur commenduiionem , quod sancti Hieronymi uecuto
    Ssov, sv arrXoTriTi zai suGututi zapSta," Ss/_s<7 rJc/.i, zai quidam e Sacris Lilteris hac lintjua (Arabica) tcrif-fi

    axoustv raoav -/payriv, zai p.Unv-u. Ta; StSao-zaXtzaj " reperircntur, qunrum auxilio librum Job in septingenlit

    Kl [iiv yaf ;j«yy;)'z«i, zai «ITOOTO/ilxai otSaaev oti ferme, el oclinjentis versibus, itl c.r prwfixa liuic libro

    BVoBeuTOt ;toi OTt StaooOevToj x«i /pa. pnvfaliouc manifestum cst, rcslituit. En S. HicioiiMin

    1'aiuol. XII.
    PROLEGOMENA, '•*
    U)7
    nostra translatio nutlum de vc- A tissimus Le Long cap. 2 Bibl. Sacra pag. 157) hnjus-
    verba : Hcec autem ( )

    niodi auclori, qui ducentis cl aruplius annis post


    feribus sequilur interprelem ; sed ex ipso Hebraico
    interdum Syro, nunc verba, nunc sen- Clirysostomi obitum res ab ipso gcstas absquc ullo
    Arabicoque, el

    nunc simul ulrumque resonabil. Sed sciteWallO-


    veterum monumenlo descripsit, ildcs esl liabenda ? i
    sus,
    Quoniam vero volunt Biblia Veteris et Novi
    nus' prolegom. H. §
    1" : Non loquilur, inquit, hic alii ,

    loco de versione aliqua Arabica, licet ejus Teslameuii ex Gra:co idinniatein Armenum a Moysc
    Sttnctus illo
    loqui- Grammatico, Davide philosopho et Mampraeo Ar-
    verba primo aspeclu tale quid innuere videntur :
    ,

    de trans- menis circa tciupora Arcadii iinperatoris luis-c trans-


    tur enim, ut verba ejus penilius intuenti liquet,
    lntiunesuaLatina, qumn ex Hebraio traduxeral, et Iwc lata, audiamus sententiae hujus auctores, quos idem

    lantum innuit , in iibro Job Hebraico vocabula multa Le Long allegat Hac eudem lempestale (sciliccl Ar-
    :

    cadii imperaloris ) floruil eliam iit Armenia celebcr


    Arabica occurrere.
    quiclam Heremita dictus Mesrobus vir plune erudi-
    jEthiopicam quoque Bibliortiin versionem (ab ho- , ,

    ingenio perspicax, qui cum Armenarum,tum


    dierna diversam ), lemporibns apostolorum adorna-
    lissimus, el

    tam fuisse plerique scriptores asseruerunl. Eosinter


    lberarum quoque lillerarum characteres accuralissime
    Paradig. de lingua .-Etliio- primut expressil. ac posleris singulare lioc beneficinm,
    Petrus Victor Cajelanus ,

    Primuin quidem de illius an- B </«° '«' transactis swculis eorum majores experles fue-
    pica ,
    png. 160, ubi ail :

    quod dubitemns quando jam inde ranl, dereliquit. Is igitur , el Isaac Armeiiorum Pa-
    tlquitate non est ; ,

    lemporibus, el aposlolorum, eral triarcha plures in Armenia erudierunl discipulos ; quos


    usque a Chrisli

    sacer propheliarum contextus islo idiomale lElhiopico el Alhenas ad Gracam linguam , aliasque facnltales

    in manibus Ennuchi illius regice Candads cunscriptus. adipiscendus miscrunt. Inter eos atttem maxime onmium
    Ad hoc vero stabiliendum, Vicior Palmae auitoriia- profecerunl tres, videlicel Moyses cognominatus Gram-
    tem niille et quingentorum annorum, poslquam luec maticus, Dayid philosophus, el Mamprjecs, qui postea

    gesta finguntur in mediura affert quod quanti va-


    , :
    plerosque libros, ac prwsertim Bibliorum Yeleris et

    lcat, sequi boniqne lecloris judicium esto. Adeantur Novi Testamenti ex Grceco idiomale w Armenuni trans-

    Jo. Millius in Proleg. pag. 1-21 et Renaudotius , fercndo, suam ipsorum linguam mirum in modum lo-

    cap. 11 , de perpetuo Ecclesice consensu, etc. pag. 92. cupleiarunl. Ilocc ex hislorico C;innineNierse«is Guel
    Armena pariier Bibliorum versio jactatur concin- de regibHS Armeniae num. 490 , apud Clementcm
    nala sub Ecclesue nascentis exordio, ex Graeca, vel Galanum, part. histor. Conciliationis Eccl. Armenoe
    ex Syrainlerprelalione. ( lliud neutiquam est praiter- cuin Roitiana, cap. 7, n. 12.

    eundura (ait Jo. Millius pag. 152 Proleg. in Novum Heiii aliter narrat Vit;e B. Mesropaj scriplor, qui
    Tcst. Graicuiu) quod nos per litteras monuit, in Ar- Q
    ,
    in litulo ejusdem Vit.-e vocalur Coricn. Legitur circa

    menica , caeteraque omui litteratura orienlali longe initiiiin : Mesropam apud se statuisse viginti duos li-

    versatissimus Ludovicus Pickius doctor Sorbonicus: bros Yeteris Teslamenti transferre in Armenicum ser-

    Yersio, inqnil, Armenica est anliquissima el ex genio , monem , cui disciputi sui Joannes, et Joseph in eo

    suo ila IMnvign, ul de vcrbo ad verbum Grccca referat; auxtlinm dabant.... lltis temporibus regnabat Theo-
    uude ex ipsa jus est resliluendi originate Grwcum , dositts junior. Narrat postea ,
    qmd cogilaverint ttmbo

    unde propuxit. > Sed re> nota est (inquit Gregui ius beati , Isaac Armenoruin patrhrcha , el Mesropa ,

    ScholiastesSyrus apud Wallonum, proleg. 15, § 15) suw narralionis scripturam extendere , el aug<:re inter-

    quod, eliam si codices ex Grxco transtulerint Arme- prelationes et scripla , secundum efftcientiuin Dei
    ni , tanien cum Syriaco postea conlulerunt suum propterea miscrunt duos ex discipulis in urbem Edesice

    exempl.ir, et illud singulis in locis concordare fece- Eznac, el Joseph, ut ex Sijrorum lingua Sanctas Scri-

    runt. > Sive siuiero ex Graeeo, -ive ex Syriaco exiin- pturas inlerpretanles in linguam Armenicam, luteras
    plari ipsa proftuxerit ,
    procnl dubio non est laniae commendarent suce regioni : illi autem eunles, perjece-
    anliqtritatis. ui aliqui puiant. Sixtus Senensis lib. vi runt jussa , etc. Ilwc exscripta sunt ex codice Ar-

    Bibliothecae Sanclae annotal. 152, scrihil, S.Joanium meno bililiollieca; regiic ,


    qui Sanctologium in^eribi-

    Chrysostomum Novum Testamenium, et Psalmos Davi- 13 tur, juxla versionem Oskan Vartabied, i. e. episcopi
    dicos in fiiigitoin Armenicam transtulisse. Et tamen e Armeni, anno 1669, faelani.

    veteribus id refert nemo, ante Georgimn Alexandris Eadem pene refert Moses Chorenensis , lib. m,
    Patriarcham (
    qui claruil an. C20), in Vita ejusilem cap. 55, pag. 450, Hist. Armen.-e, Amstelodami an-
    sanctissimi doctoris. Chrysoslomus , cum in Cucu- no 1695, edit;e ex versione Schroteri : Miesropus,
    sum Armeniae oppidum exsularet (inquit laudalus disposilo Armeno alphabelo juxta illubricilatem sylla-

    Georgius) invenil, largienle Deo, quosdam ex iis Grx- baibin. qtuc csl in Grovco , ullerius manum admovit
    ce scientes;quos Novum Tesliimenium. et Psalterium in ad inlerprelaiiontm, eonsitlto initium faciens a Prover.
    vernaculam ipsorum iinguam convertere cffecil , ui no- biis. complevit illos, et liginti duos revelutos libros , et

    iuiatn Sacrai Scriptwce oblinerent. Poiro seriplor isle, Novum Testumenliim, transfmdei e in Haicanum (i. e.

    juxta Phoiium, praeter historiic lidem narrasse quae- veterem Arinentim) sermonem ipse, et discipuli ejns
    damvisus est. Et conslat exPalladii dialogo de vita J oannes Ekelensis , et Josephus Ualttensis. His omnino
    Chiysoslomi, Gcorgium sua, ut pluriinum, fabulis in- accenseudus est Schroterus ) ipsc Hoses
    ( pergit

    icrfrxtis, descripsisse- < Qimenani igiiur (inquil doc- Cuor.euciisis Micsiopiquoque discipulus nuih swtin-
    Ju9 EPISTOLA BLANCHiiSi AD EPISCOPU.U GURCENSEM. 110
    dus , i|ui citalo loco, modestiie crgo , iiomen suuu) A allegabantAiigiisiinmn, qui lib. u de Doclrina Clnis-
    reticuil; sed ad Isaacuin Bagratideni scribens tianacap. n, Lalinorum inlerpretum in (tnilam varicta-

    se exeusal (ibidem cap. 05, |i. U6), quod prolixiorem lem memorat. Et paulo infra, niun. 16, inqciil : Qui
    llaicaiiw gentis Itisloriam ei exliibere non poluerit Scripluras ex Hebrcva Uuguu in Grmcttm verlerunl, nu-
    qttia senex , el vuletiiiliiiiirius, el minime oiiosus ab in-
    merari possunt ; Lalini utilem intcrprctes nullo modo.
    lerpreltitionibus, et sanclioribus verbis. M quod iiiciinlc
    Ul enim cuiqtte primis fidei lemporibus in muntts venil
    saiculo v, niortiio Cliiy^ostoitio , circa aniiuni 410, codexGrwcus, et aliqitanlitlum fucttltutis sibi utriusque,
    cvenil. Ihmc scnicntiani coiilinnat Tbeodorelus, qui iiiujutv Itubere videbalur, attsus esl inlerpreiari. Varias
    versionein Armenam , suo tenipore adornatain asse- quidem olim fuisse Lalinas Sacrorum Uililioruni in-
    ruit ; utpole qui anno Cbristi A?5 ordiuaius est epi- lerpretationes ego quoque aio, atque delendo in

    scopus, el proinde versio illa adliuc supersles altigil epistola ad doclissimuiii viriini Antonium Francisccin
    nunc ictalein 1500 annoruui : ila Scliroterus. Nitllus Goriiini. Velienientius lamen uon sunt urgeuda allala

    esi sane Tbeodoreti locus , si bxc diciiniur de iis , SS. Hioronynii et Augusiini lesiiinonia , ncque exis-
    qu;e scripsil sermone 5, pag. 555, Curulionis Grcvca- tiuiaiidiiiii, varios, qui tunc lempoiis exstabaut Sa-
    ruin affectiouuin , ubi agatur de Sacra.' Scriplura; ver- orae Scripluroe codices, fuisse onines a variis diver-
    siouibus, sed-de dogniatibus cbrisliame religio- J}
    sisque interprelibus exaratos. Diversitas illa, de qua
    PP. locuti sunt, orla videtur, ut pluriimiiii, ex anli-
    Punica iiem jactaiur versio, jain usu recepta lem- <|uariis, librariisque, qui inter deseribciiduin uiiam
    poribus S. Augustitti apud noiinullasAfrica:iiationcs: eamdeinqueversionem, suo singuli arbitraln quaiuaiu
    cjusque anliqiiiiaiein pluriini satis assertam volunt addere, aut detrabere, vel niutaie sunt ausi. Si
    ex quodam ejusdem S. Hipponensis episeopi loco qiiando eniiu ignoluin verbum, aut obscura loeutio
    circa linem cxpositionis iu psalinuin cxviu, ubi ait :
    codicum latiiioruni exscriploribus occurreb.tt, ipsi

    Umnes oclonos vecsus in Hcbruicis codtcbus ab ea, Griecuiu in Novo Fcedere adibanlexemplar, quamvis
    ijita: illis propvnilur, lilteru incipere, ab eis,qtti illas no- utrainque liiguam paruni callereul, nec idoiieuiu
    vcrunt Itllerus, nvbis indicalum est, qiwd noslri tv/ La- baberent iugcnium. A texlibus originalibus diligenler
    line, vel Punice, quos ADliCEDAMOS vocant, psulmus collaiis baurienda, ac repeienda erat gcnuina vitia-

    facere consueverunl. Verum ibi non loqtiiliii S. Doc- tsu loculionis, verbic|iie obscuri senleiilia, ut Patrcs
    lor de Psalmis Davidicis, sed de Canlicis, seu Canli- docuere. Auclialur Divus Atiguslinus, qui iu lib. n
    lenis Abecedariis. Psalinuui ejusinodi contra Dona- de Docirina Ciiristiana, cap. 11, bas Latinis bonii-
    listas a se conscri|iluin meiuorat ipse Sanctus lib. u nibus regulas Iradil : C.oiara iijnvla sitjna propria
    Kcliacl. cap. 20. Pr.cterea, si lempore illitis versto C nuignum remedium esl, inquil, liiigtiaruni cognitio. El
    J-unica Afrts usitata [uisset, mcnliutiem ejus facere ille Laliiia' qiiitlcin lingun: Itomines, quos nunc inslruetidos
    twii inlermisissel ; cum in libris de Doclriint Cltrisliunu >iisccpiiinis, duabtis uliis itd Scripttirttrum Divtnarum
    ex profcsso doceul, c/uas prtvsiditt sibi compurare debeat, cognilionem, opus liabcnt, llebrwu scilicel, ct Grtvctt,

    tjid Sucrarum Litierurum iulcUigentiuin conseqttivelil. ut ad exempltiriti prtvcedcnliu rccurralur, si quttm du-
    Iia Grelserus lib. u Peleiisionis Controvers. liellar- bilttlionem ttliuleiit Laiinorttm interpretum inftnita vn-

    iiiini, eap. 15, p. 814. ricttis.... propler diversitales iiaiuqtie , itt dicium esl,

    Explosisergo tot oiuuium linguis iiiiiiquam cnaiis iuterprelum, illarum linguttrum esl cognilio necessnria.

    versionibus tempore aposioioruiu, viclcamus, prasul Et cap. 14 cjusdcm libri, ait : cSumque aut ignotum
    doclissiuie, au in eumdein iinpingaul lapidcm, i|iii verbum fttcit Ittvrerc teclorem, ttitl igiwtii loculio. Qinv,

    Ecclesia' nasccnlis exordio iniiumeras piitant Latiu.is si ex tttienis linguts venitiitt, attl qtitvrenda sttnl ub ea-

    c.vstitisse utriiiscpie Focderis tr.uislalioncs, ii.tti lii- rum linguurum Itoutinibus, attl eaidem iittgutc, si el

    liiras Ecclesi.c Genliuiii in iuipcrio Uoiuauo donii- vlitiiu est, el ittgeiiium, edisceitthv, aut plurium inttr-

    iialiu.c. Quainvis atitcui. ul iuqiiil Piiuius lib. m, pretttm constileiidu cullatio cst, elc. 1'liiriiuitm Itic qtto-

    seel. \i, Itulitt, numine deum clala, spttrstt cviigregaicl que jttval inlcrpieluin niiiiieiositas, collulis cudieibits

    imperia, rilustltie mollirel ; el tol populorum discvrdias, D inspecttt, alque discussa. Item, ubi supra, tap. 15

    ferosque linguas, sermonis coinatcicio cottlialteict ; mibi Sed quotliam, et qutv sil ipsa senlcutui, gitum plttres

    t.iiicn pro cerlo esl, non adeo ingcmtem fuisse Sa- iulcrpreles pro sua i/hisc/iii' factiilule, tilqtte judicia a-
    c i.ii iiiii Scripluraruiu Latilie versannn, qua: Eccle- uaiilur eloqtti, nun upparcl, nisi in cu iingitu iuspicia-

    siis insei viebant, iitiiuerosiiateiii. Fufire nonnulli, /iii, qitant iiiUrprCtintiir, atplerumque a seilSU ttiicloiis

    qui, ut de conterencla edciidaque autiqu . Latiua devius iiberrul iuterpres, si itan sil duclissiniiis; uut

    ltala Viiidolion. nsis i i.ilu is Irauslalioue oiniiis lutis tiiiijitiu iiiii iUarttm, cx iiiibus :n Lutiitum Scriptuiti

    coii.uus irritiiscicdcrctnr, quasilani SS. IIi.i ..nyini, pervenil, pclcnda cvgnilio esl ; atil lnibciiiiv intciprelif

    ei Augusti .i pnt ulcrc Beuteniia&i M quiiius dc raultis livttcs eorum, qtti se vcrbis niinis vbslriiixeiitiil ; noti

    pnvaiis c .dualiiis, tiu simililiiis, i.uijccuna licri qtna tuffidunt, scd ul cx 818 vci ilus, ccl cirar tlilnji-

    posscl: aicbaiuquc, tluetciiem Maxiuiuni iu Pr.il. in ttir uliiiriim, qtti uun muiiis vciiui, qituin sciilculias in-

    IV Kviiugclia scribere ad D.cinasuin P.ipaiu, si Lalinis l:rprelaiidu scqtii militituitl. Itaquc icciiireiidiitii

    c.t, iii plunbus /idcs i sl udliibendu rcspondcanl qtttbtts? tol


    ,
    crat ad lcxtiiin priinigcnuiin, qii.iiul 161 prc l:ili",n s

    eiiimsuctcxeiiipliiiiapciic^tvnlciidicis. Saiictum pariler (m-ii i \.-iiipl.iri.i) inur sc tli^solcli.iiil : SOd lucie


    111 PROLEGOMENA. 11:

    quamplures, qui, utrinsque linguoe fere prorsus A fieavit. Hinc demum Augustino, qni nibil in«'pie

    iguari, nullnque liabiio interpretum, seu exempla- nihil nisi reole srribit , scriberc forsilan licuil, La-
    el obscuriora Ilalae versio- tinos inlerpreles numcrari non posse. lta laudalus Cl.
    riuin delectu, difiiciliora

    nis loca ausi sunt corrigere, expungcre, vel assu- Sabaiier, cnjns conjecturam ego vehementius urgebo.

    menlis augere : et quae leclori morani afferrc pote- Varias exslilisse SS. Hieronymi et Augustini ;riatc
    rantinEvangeliis, ea, facta veluti quadam Harmonia, versiones ego quoqiie non scmel asserui in lomo i

    alicrius Evangelisloe stylo , verbisque illuslrare. Yindiciarum Canoiiicarum Srripturarum, atque in hoc
    Hinc varire, discrepantesque unius ac ejusdem anli- Evangeliario Quadruplici, nisus aucioriiale SS. PP.,
    qui inlerprelis sunl exortae lectiones; qnae SS. Hie- et proeserlim Hilarii, Hieronymi, et Augustini, qui
    ronymo et Augusiino in causa fuere, ut qiiererenlur libro n de Doctrina Christiana cap. li, dum varias
    utrique de lanta Latinorum inierpreliim numerositate. pro iisdem emendandis regulas tradit, maximum ha-
    Quamvis enim, inquit doctissimus Sabatier in Praef. bendum esse codicum ab eodem interprete deriva.

    Generali (De Bibtiorum Sacrorum Latinis vcrsionibus lorum deleclum docet: Nam, inquit , codicibus emen-

    antiquis,%1), lextus primigenii discrepenl inter se dandis primilus debet invigitare solertia eorum, qui

    aliquando leciiones, variisque dissideant verbis, al- Scripturas Divinas nosse ilesideranl, ul emendutis non

    que etiam sentenliis, unum tamen eumdeinque pri- B emendali cedunl, ex uno dumtaxat interpretatioms

    niigenium esse textum constat : quidni igitur genere venientes. Et in eodem libro, cap. 15, nuin.

    pariier unam eamdemque primum fuisse Scrip- 22, In ipsis interpretatiombis, Ilala ctcleris prasfe-

    turarum interpretaiionem dixerimus, quamvis va- ratur; nam est verborum tenacior, cum perspiaiilate

    rix in codicibus occurrant discrepanlix, quae senlenlim. At, ubi S. Hieronymus arbiler sedit, B.

    varias interpretationes, a variis elaboratas inter- Daniasi jussu, ut (posl exemplaria Scripturaruin Novi

    pretibus, signiticare videanlur? Nimirum vari;ic ilhe Teslanienti tolo orbe diffusa, qum inler se variubant)

    forsitan disCrepantiaj, aut ab oscitaniium negligentia qua? essenl illa, qita? cum Grceca consentiebant verilale,

    librariorum, aut ab audacium temeritate eiuditulo- decernerel ; ne multum, inquit, a lectionis Lalinm con-

    rum snnt profect;c; quorum alii somniculose descri- sueludine discrepareut, ila calamo lemperavimus, ul

    bendo banc interprelationem, verba et sententias his tanlum, quai sensum videbaiiliir mulare, correctis,

    vitiarnnt; alii vero, quae minus inlellexere, aut rcliqua manere paleremur, ut fuerant. Itaque illa exem-
    niendosa putarunt, aut arbitraiu suo muiaverunt. plaria, quoe dicil tol pene fuisse, quol codices, ex uno
    Certe, si id inter exscribendum primigenium Scrip- dumtaxit inleipietaiionisgenere veniebani; quando-
    turoe texium, cujus vel liiterulam mutaie nefas esse quidein tot exemplaribus Italae mireeorruplis, quibus
    debuerat, contigil; quanlo niagis coniingere poluit C mederi volebat, minime consuluisset, si ea varii eia-
    in exscribenda inierpreiatione, cujus, cum non tania boias-.ent interpreles. Pr;elerea discrepanles lec-

    essel auctoritas, quania lextus primigenii, minori tiones Evangelioriim, quas ipse Hieronymus, pra;-

    adhuc cura, minorique religione est descripta a libra- senim in commenlario in Mattha;um, recitat, non
    riis, et eruditulis, qui muiare, addere, detrahere, diveisos inlerpretes arguunt, sed exemplaria diversa
    glossulas inserere, religioni non liabuerunt? ejusdem inlerpretis. Demum, cum usque ad banc
    Praeterea variarum potesl esse alia leciionum ori- diem insigniores bibliolhecae singulari ; diligentia

    go, eaque purior atque utilior. Sicutenim librarii, et pervolutae servaverint quamplura fragmenia illius

    crudituli, osciianiia, etteineritateprimigeniam trans- anliquissimae interpretaiionis, quam tanto in pretio


    lationem nonnunquani vitiarunt;itaeruditi, siquando haliuit Augustinus, ctiique caeteras esseposihabendas
    primum dormitasse agnoverunt inlerpretem, quod pronuntiavit, cur aliarum oranium fortuna adeo dis-
    nemini non contingit, cum errare, et falli humanum, par fuit, atque dissimilis? Privatis, diccl aliquis,
    el a nemine alienum sit, qu;e niiniis recte versa usibus inserviebant. At non omnes.
    quidem Italoc

    erant, castigarunt, et verbis, sententiisve obscuris aptid Laiinos excellebat auctoriias; sed lamen aliae

    lucem dedere. Hinc factum est, ut quai vari;e viden- quaedam fuerunt veisiones, quibus lialam postha-
    lur essea variis elaboratae scriptoribus Scripiuraium D buere nonnulli Palres. Qmjniam vero pauca; erant,
    inlerpretationes, aliud forsilan nihil sinl, quaiii varia primum neglectx sunt in forulis labulariorum, deinde
    ejusdem interpretationis exempla, pro librariorum interiiuni passae. Si pene innumerx credi voluni,
    negligentia, ignorantia, ac lemeriiale, sed el erudi- quei ficri potuit, ut omnes deperditae dicantur, et
    torum casligatione discrepantia. Hinc forsan Hiero- sint. Non levisest baec difficulias, nec facilis ad ex-
    nymus, toi exemplaria pene, quot codices, scripsit; pediendum esl nodtis illis, qui volunt nimis urgere
    qu;e lamen paulo inflatius scripta sunt hinc cuni : SS. Hieronymi et Auguslini sententias, quas reci-
    idcni Hieronymus nnvam adomasset Novi Testamenti tavi. Hujiismodi tamen nodusnullo negotio solvetur,
    inlerpretationem, idque a pluribus rcprehendereliir, si tot Latinos inlerpretes ininime exstiiisse creda-
    sanctus Doctor malevolis, qui sc, suamque rodebant mus. Sed de hoc alibi.Ne auleni amplius alicui ea
    et carpebant versionem, iis respondit verbis, quibus cogitatio veni:it in meniem (post tot litleratissimos
    non tam a se iiovam Scriptunc inlerpretationem ela- bomines, qui de Vindob. cod., ejusque Iiala versione
    boratam, quam velerem emendaiam, ct a inaciilis, milii scripserunt) ipsum exemplar incertx versionis
    vitiisque, quibus laborabat, expuigatain fuisse signi- esse, ct frustra me illud edeudum, te collatorc, sus-
    115 EPISTOI.A BL.VNCHINI AD EPISCOPIJM GURCENSEM. 114
    cepisse; omnibus industrix mex ralio comperla sit A Graec. kni n-j vuftyuv ;
    quod prnprie sponsam signi-

    ex consequenti locorum parallelorum prolatione ficat.

    quae Icica, qui atlcntiiis perpenderil, cum luos labo- Luc. cap. xviii, 7. Vindobonen., Vercellen., Vero-
    res merita cumulabil glnria, tnm mex ediiioni, quam nen. palienliam habens. In bodierno codice Grxco
    mereri possil, laudein lilnli non invidcbit. Multa est , y.xi ptaxooS-jptuv E7r' avTOtc, et palientiam habens.

    quidem et maxiina debeo Cl. V. Nicolao Forlosiae Olim legrb.it interpres Latinus, ptaxpoSvpuim, paften-
    Aug. bibliothecx custodi priraario, qui incomparabili liani habebil in illis.

    diligentia Lalinos non solum codiees sacros ex Vin- Luc. cap. xx, 55. Vindobonen. et Corbeien. ne-
    dobonensi tbcsauro collegit, colleclosquc in indicem que ducunl uxores , Brixian. neque uxores ducttnt.
    oidine suo distribuit, atque ad nie misit; sed evan- Quidam eliam mss. div. Bibl. S. Ilieron. habent
    geliarimii ctiain, de quo loquimur, explicuit, atque juxta Grxcum, neque ducunt uxores.
    descripsit; critico insuper et historico adjecio judi- Marc. cap. n , 19. Vindobonen. , Vereellen. et
    cio. Uiinam totus ille codex, cujus ego variantes Brixian. Filii sponsi, Graecus lextus, tou mpifSrtoc.
    lectiones evulgo, a le, sapienlissime prxsul, ali- Et ita babetur Matib. cap. ix, v. 15, et Luc. cap. v,

    quando in lucem edalur. Opus sane incomparabile, v. 54.


    ci immorlaliiale dignum; sed hominum dnmiaxat, H Marc. cap. vn , 3. Vindobonen. el Corbeien.
    qui iiiiiliiini progressionis fecerint in lectione Lati- babeut, nisi pugillo laverinl. Graeeus pro, nisi crebro
    noruin Pairum primitivorum, imo xiatein consump- laverinl tnunas, fert, "Eav u.n Truypt^ vt-|wvTai Taf yjuotxc,
    serint, manibuscontrectandum.En indolis Vindobo- oOx ecOto-jj-j, id esl, nisi pugillitm laverinl.

    nensis codicis lestimonia clariora. Marc. cap. x , 40. In Vindobonen. , Verccllen. ,

    Marc. cap. viu, 10. Vindobnnen., Yeronen. ct C.orbeien. et Veronen. deest , to vobis. Et ita , illud

    ct Corbeien. Magedam. Vulgata S. Marci bic narrat, vobis, abest a Syro, et a codicibus Grancis.
    Christum per mare Tibeiiadis navigasse Dalmanti- Luc. cap. xii , 38. Vindobon. Si venerii vcspcrtinti

    lliam. S. Mallhxus vcro cap. xv, 59, el plura Laiina liora vig:lia, Veron., Corbeien. et Mm. si venerit vcs-

    S. Marci mss. babenl venisse Mngedaa. Syriacus pertina vigilia. Velusti codices nonnulli apud Milliuni
    quoque, ac Arabicus, et Grxcu quoedamveluslissima bic ferunt , 'Eo-rrsptvri 'fjXuy.n , hoc esl , vesperlina vi-

    exemplaria legunt, Magedan, gilia, pro , secunda vigilia. Et iia legebat Marcion,
    Luc. cap. xii, 35. Desunl verba, in manibui veslris, tesle Epipbanio.

    in Vindoboiicn., Vercellen., Gat. etBrixian. et ita in Lue. cap. xi, 15. Vindobonen. , Veronen. et Cor-
    Grxco lexiu, in anliquis Corbeiensibus Bibliis, et in beien., bonum datum. et ita cod. Cantabrigicn. S.
    quihiisdam aliis Latinis mss. in S. Irenxi lib. iv Ci Anibrosius in lib. i de Spir. Sanct. cap. 5 ,
    pag.
    conlra lixreses tom. l, pag. 278; iu S. Cypriani lib. 014, clnonniilli codices Evangelii secundum Lucain,
    de Unilatc Ecclesix Catholicx, pag. 260 el 206. ut relert idem S. Ambrosius in dicto loco , el Mni.
    Marc. cap. vm, 15. Vindobonensis pro, Ilerodis, Spiritum bonum datum. Brixian. Spiritum Sanctum,
    babct, Ilerodianoritm. Grxci codices nonnulli, vi- ei iia versio Persica. Didymus , et versio Syriaca ,

    dcndi apud Milliuni bic pro, fermento Herodis, le- Spirititm tanclilalis. .Etliiopica vero babel , bonum
    runl, K«i t^,- ?Jf/.Jij 'HpwStavoiv, hnc esl, fermenlum datum Spiritus Sancti.
    lleiodiunorum ; neque speriieudiim. L;ic. cap. xi, 50. Vindobonen. etVeronen. usque
    Luc, cap. x, 15. Vindobonen. et Veronen. quid ad generaiioncm islam. et ita I.ucifer Calaritanus.
    usque in cmlum, Brixian. quiv usque in ccclum. ln Vcrcellen. usque in genle hac.
    Grxco codice bodierno Maithxus et Lucas non dif- Luc. cap. xvm, 14. Vindobonen., Veroncn. , Bri-
    ferunl : igiiur \ulgalus inlrrpres in Cru:ca Mallhiri xian., Corbeien. clGat. magis, quam ille 1'liaristrus;

    vcrsiune legebai, pei jv., - ovpavou, numquid uique in et ila versio Syr. et S. Cyprianus in lib. de Orat.
    eietiini, qunrhodo se iu quodani exemplari lcgisse Doinin. pag. 265 : S. Ambros. quoque in lib. i de
    lestatur Bcza. Cain et Abel, cap. ix, pag. 11)9, magis, quam 1'liuri-

    Luc. cap. mi, 8. Vindobonen., Corbeien. et Mm. O tceus. Min. magis ab illo.

    confilebititr in ill<i, et iia, juxia Graec. S. Augustinus Marc. cap. vi, 5. Yindobonen., Vcrccllen. , Vero-
    in SpeCulo de Evangclio secundum Lucain lom. ili, nen., Gal. cl Mm. Noune Itic (Gat., Mm., ct Vindo-
    part. i, pag. 770, el in Sermone 71, dc verbis Evan- bonen. iste) cat fabri filius '.'
    Grxci codiccs iioniiulli

    gelii Mattli. 12, iom. v, pan. i, p. 401. habent, oO^ outoj iun roC t£-/.tovo,-. Iia codd. aliqui
    Luc. cap. xii, '»3. Vindobonen. ei Veronen. Do- vcteres, lesie Erasmo, Colb. 8, Paris. 6, Arab. .f,-

    minus ejus. Quidam mss. libri Div. Bibl. S. Iliero- tbiop., ctc. quxveiba reddi possunl Latine, Nonne
    nyini, jnxla Graciim, hahent, Domnnts sitits. liie esl filius fabri, vel ariilicis? Grxca cniin vox ge-
    Liic. cap. xii, 45. Vindobonen., Veronen., Cor- nerica est , ct quodlibei artificum genus significat.

    beien., Gat. et Mm. pro, servos, babenl, pueros, et Ccrtal Origencs lib. vi conlra Cclsiim , nullo Evau-
    ita, propius Grxco verbo, habeutqiiidammss. codd. gclioriiiu loco doceri, ariemullamexercuisseJcsiim,
    Div. Bibliotb. S. Hieronynil. quamquam Josephus faber hiil; dicens, oO
    Luc. cap. xii, 83. Viiuiobon. ••!
    Vernn. tocrus in twv sv rafs ivtxknaattc -
    ;
    : ] tyytWoni •cif.ruv

    tpomam, elc. Cant.Grxc. titaiuptaQfitjtmtu liic. cod, avvoj r,


    WoOf avaysypaTTTat. Plerique uincn cndice;
    415 PROLEC.OMENA. I H>

    manu exarati, omnesque lypis vulgaii , Patres , et A etrcvmttanlibut mecum , Corbeien. suni quidam hic

    Jesuni fuisse fabruin do- circumsiunlium me. S. Ainbros. in lib. in de Fide


    inlerpreles, uno assensu ,

    cent. Matlhaeus cap. xm, 55, ferl: Nonne hic esl (a- loni. n, cap. l 2, pag.
    v
    514, quod sunl quidam circum-

    bri filiusl stanlium.

    Luc. cap. xn, 59. Vindobon., Gal., Mm. et Bri- Luc. cap. xi, 2. Vindobonen. et Brixian. Fiat vo-

    xian. novissimum quadrantem reddas, Veronen. donec htntas (Vindobon. volumplas) tnu, sicul in cmlo, et in

    eliam rcddas novissimum quadrantem , Cnrbeien. no- lerra, Vercellen. Fiat volunlas lua , Veronen. Fiat

    vissimum quadranlem. S. Iienaeus in lib. i contra Hc- voluntas tua in ccr.lo , el in terra. Gneci quaniplures
    reses loni. l, pag. 104, donec reddas noiissimum qua- tum editi, tuni manu exarali , legunt, Fiat voluntas

    drantem. lua, sicut i» coelo , et in lerra. Vulgala ,


    plurimiqiie

    Luc. cap. xni , 8. Vindobonen. permitte mil- codices oplinue nola: hac verba omiltunl ,
    quemad-
    iam copkinum stercoris, Vercellen. et Brixian moiluin Oiigen. lib. de Prece, qna de re videndus
    et miltam cephinum stercoris, Veronen. et Corbeien. Mill., Var., Lecl., hic, et S. Augiisliniis. Poslrcmus
    remilte et mittam cophinum stercoris, et ita S. in Enchiridion ad Laurent. cap. 1 l(i, advertit , Ora-
    Paulinus, S. Ambrosius in lib. n , de Pcenit. cap. 1 , tione Dominica apud Lucam quinque ilunitaxal pe-

    pag. 415, et iu lib. i de Jacob, et Vila Beata, cap. 1, B tiliones conlineri ; scptem vero apud Maiihsura.
    pag. 445, necnon S. Augustinus. Luc. cap. xi, 4. In Yindobonen. post , Pater , ad-
    Luc. cap. xvn , 9. Vindobonen. et Veronen. quce ditur, sancte ,
    qui in ceelis es , in Vercellen. et Cor-
    sibi imperaia suni, Vercellen. et Brixian. qua; prce- beien. sancle.qui es incmlis, in Veronen. et Brixian.
    cepta sunt ei, Corbeien. sibi. et ita quidaui mss. div. noster, qui es incwlis (in Gat. nosier), el ila in Sancto
    Bibl. S. Hieronyini , S. Ambros. in Exposit. in Ainbrosio. ln Mm. sancte. Verba illa, noster ,
    qni es

    psalm. cxvin, tom. i, pag. 1179 , habet ,


    quod impc- in cailis, jam ante Origenis lempora irrepsisse , ap-
    rulum esl ii. paret ex ejusdem libro, Tzzpi E-j/jns pag. 57.

    Luc. cap. xvn, 18. Vindobonen. non esl in illis , Luc. cap. xn, 11. In Yindohonen. , Vercellen. ,

    qui redirel, et gralias ageret Deo , Vercellen. ex liis Veronen., et Corbeien. additur , et Hierico. et iia in

    non esl invenlus, elc. Veroncn. ex illis non est, qui Colb. i, apud Mill. Trrw hptxa.
    redirel. et gratias ageret Deo , Corbeien. ex illis non Luc. cap. x, 20. Vindobon. , vobis subjecii suni ,

    erat, qui rediret, el gralias agerel Deo. S. Ambios. in Veronen., spiritiismalignivobis subjecti s«»(,Brixian.,
    lib. i de Cain et Abel cap. 9 ,
    pag. 199, non fuit ex Dwmonia vobis subdita sunt. Ambrosiasler in Episi.

    illis, qui redircl, el grutias ageret Deo. ad Corimhios I, cap. 12, pag. 154. .Diemonia vobis

    Luc. cap. xix, 8. Vindobonen. si quid alicui fraude C subjecta sunl.

    absluti , Corbeien. et Brixi.in. fraudavi. Sancius Luc. cap. xiii , 25. Vind"bonen. , Veronen. et
    Irenaeus hahet , et si cujus quid fraudavi. Sanctus Brixian. Domine, Domine. Geminatum , Domine, esl

    Anibr.isiiis in lih. n de. Cain el Abel cap. 4, p;ig. 214, Matilnei.

    si cui aliquid fraude absluli; et iia Chrysologus. Luc. cap. xxi, 17. Vindobonen. , G:it. et Brixian.
    Luc. cap. xxn, 51, Vindob. expelivit , ut vos venli- onuiibus hominibus. el ita S. Amhrosins , seu Beren-
    let, Corbeien. el Brixian. , expelivil , ul vos vemilel gaudus in Expositione in Apoealypsin , de Visione
    etc. Veron ivit, ui let. S. Ililarius in lib. iv, tom. ii, pag. 557.

    x de Trinitaie. tom. n ,
    pag. 518 , expeiivit , ut vos Luc. cap. x , 41. In Vindobonen. , Vercellen. ,

    cemeret; ejusdem vero S. Hilarii codex Colbertinus, Veronen. et Corbeien. desunt verba , sollicita es,

    et alii non deierioris notse, venlilet ; et ila S. Aui- el lurbaris erga plurima. et ita S. Ambrosius in

    bros. in lib. ni de Interpell. Job cap. 5, pag. 659 ,


    Enarr. in psal. i , pag. 757 , in Exposit. psal. cxvm,
    nec non Ambrosiaster in Epist. ad Roman. pag. 77, pag. 1107, et in lib. i. Exposit. Evang. sec. Luc.
    S. Cypr. in lib. de Orat. Domin. pag. 271, expeiivit, p. 1208.
    ui vos vexaret, etc. Luc. cap. x , 42. Hic versus deest in Vindo-
    Luc. cap. xm, 27. Vindobonen. nescio unde sitis ,
    D bonen. , Vercellen. et Yeronen. atque in S. Am-
    Yeronen. , nescio unde esiis. et ila S. Amhrosius in brosio.
    lib. l de Cain el Abel cap. 5, pag. 192. Lue. cap. xiu, 55. Vindobonen. omitlit, deserta.
    Luc. cap. xiv , 12. Vindobonen. et Corbeien. ne- Porro Grcd codices multi non ferunt , deserta ,

    que vicinos , neque diviles ; Vercellen, neque fralres Ejo-if-of ; neque S. Cyprianns , neque libri veteres
    tuos, sed nec vicinos, nec divites ; ne forte st ipsi te in- Latini, neque versio Goptica , el Armena. Qua de re
    vUent; Yeroneii. neque fratres , neque.cognalos, neqne vide Giot. Brug. Mill. Addiium videtur ex v. 58,
    vicinos, neque divites ; ne forte el ipsi le reinvitcnl , capilis xxiii Evangelii Sancii Malllr.ei.

    Brixian. ne forle et ipsi reinvitenl te. S. Cypiianus in Luc. cap. xvi, 21. In Yiiidobon. , Vercellen., Ye-
    lib. iii Tesinnonioruin ad Quirinum cap. 2 ,
    pag. ronen., Gat., Min. el Brixian. desunt verbi illa , et

    572, neque fralres , neque vicinos , nequc divites ; ne nemo illi dabat. el ila in quihusdam mss. div. Bibl.
    [orle et illi reinvitent te. S. Hieron. el in Prscfat. S. Gaadent. episcop.
    M.uc. cap. viu, 59. Vindobonen. quod sunt qui- Brixian. ad fienivol. ut animadvertit Cl. PaulusGa-
    dam eircumstantes, Veronen. quod sunl quidam de leardus pag. 10, num. 2 , quem consule: codices
    117 EPISTOLA BLANCHINI AD EPISCOPUM GURCESSEM. 1K
    quoque Graeci non pauci apud Milliuni , et Erasnium A Mare. eap. 7, Vindobonen. , Corbeien., Gai. et
    non liabenl, et nemo illi dubai , itemque Latinorum Brixian. Dei summi. et ita quidam mss. div. Bibl. S.

    quainplurimi. Addila luec pulaniur ex capitis xv, Hieronymi.


    versiculo 16, prsesentis Evangelii , ubi de Prodigo Luc. cap. xi , 51. Vindobonen. et Gat., plus Salo-
    filio sermo est, saturari cupiente porcorum siliquis , monehic, Brixian. plusqaam Salomone hjc. In qui-
    et nemo illi dabat. busdam codicibus div. Bibl. S. Hieronymi babetur
    Luc. rap. xvn , 29. In Vindobonen. et Corbeien. plus Sulomone hic.

    deesi, ignciii de coeto. etila in S. Iren. Ibid. Vercel- Luc. cap. xn , 58. Vindobonen. et Corbeien. ad
    len. et ptrtlidit omnes. el ita iilem S. Irenaeus. magisiratum. et ita S. Ambrosius in lib. de Tobia
    Luc. cap. xx, 56. Vindobonen. et Corbeien. [nam cap. 9, pag. 601. Brixian. adJudicem.

    siuil similes angctis Dei, quia , etc. S. Hieron. in lib. Luc. cap. xiii , 34. Vindobonen.... gallina pullos
    contra Joan. Jerosol. tom. n, pag. 4-29 , sed erunt sub alas suas, Yereellen., quemudmodum gallina
    sicut angeli Dei, quod, elc. sttb alas suas , Veronen. gallina , Brixian. galHnu
    Luc. cap. xxi , 15. In Vindobonen. Vercellen. et putlos sttos. S. Irenaeus in lib. iv contra Iherescs
    Corbeien. desunt verba illa , et contradtcere omnes. loi». I, pag. 2S1 gallinu pullos suos sub olas.

    Et ila in S. Cypr. lib. ad Fortunalum , de Exliorta- B Luc. cap. xviu , 30. Vindobonen. , Veronen.
    tione Martyrii cap. 10, pag. 555. et Coib. , recipiul septies. et ita S. Cypr. et S. Am-
    Luc. cap.xn, 7. Desunt verba, sed et , in Vindobo- bros.

    nen. et ita in S. Augustini lib. 22 de Civilate Dei , Luc. cap. xix , 9. Vindobonen. ftlius est. Sanclus
    tom. vn, pag. 681. Cypr. babei, quonium et hic /iliiisest Abruhce.
    Luc. cap. xii , 42. Verbum ,
    pulas , omittiiur in Luc. cap. xix, 22. Vindobonen. , Vercellen. , Ve-
    Vindobonen. , Veronen. , Corbeien. et Brixian. et ronen. et Corbeien. lollo meio. et ita S. Am-
    ita in S. Ambrosii lib. i de Pcenit. cap. 9 , p. 401. bros. in lib. de Tobia eap. 19, pag. 613.

    Luc. cap. xvn, 10. Deest, oimiia, in^Vindnboiien., Luc. cap. xix, 25. Vindobonen. , Vercellen. , Ve-
    Vercellen. et Veronen. et ita in S. Cypr. lib. in , ronen. et Brixian. et ego. et ita S. Ainbros. in lib. de
    Testim. ad Quii . cap. 51, pag. 5S2. Fide Orthodoxaconlra Ajianos, tom.u, pag. 557, et
    Luc. cap. xix, 26. Verba, ci abundabit , desunt in in lib. de Tobia eap. 19, pag. 613.
    Vindobonen., Vercellen., Corbeien. et Brixian. nec- Luc. cap. xxi , 10. Vindobon. , tiai» surget.

    non in Gra?co lextu , et in reginie Suecorum vcius- Brixian. , exsttrgel. S. Cypr. in lib. ad Forluna-
    tioi i ms. Evang. Latino. luin, de Exbortatione Maityriicap.il, pag. 554.
    Luc. cap. xix, 8 Deest, Domine, in Vindobonen., G exsurget enim gens super gentem,et regnum super re-

    et ita in S. Iren. lib. iv contra ILureses, lom. i ,


    giiitm.

    pag. 2-42, el in S. Cypr. lib. de Oper. et Eleem. Luc. cap. xxn, 5. Vindobonen., Veronen., Gai. ,

    pag. 33. Mm. et Brixian., Scarioth. et ita quidam mss. lib.

    Luc. cap. xxn, 11. In Vindobonen. , Veronen. et div. Bibl. S. Hier.

    Corbeien. deest, domtts; et ita in S. Ambrosio. Luc. cap. xxn , 2. Mindobonen. , Veronen. , et

    Marc. cap. v , 1. Post fretum , deest , ttiaris , in Brixian. pro Jesum, babent , eum. el ita liabelur in

    Vindobonen. Veronen. et Biixian. et ita in Cod. quibusdajn in^s. Latinis bibl. reginx Siiecorum.
    Cantabrig. Gneco-Lat. Marc. cap. xn, 29. Vindobonen., Detts vesier, Ver-
    Marc. eap. v, 11. Deest, magnus , in Vindobonen. cellen., Veronen. ct Corbeien., Deus nosier. etita S.
    el Veronen. ut in Verss. Gotb., Copi. et Pers. Hilarius in lib. ix de Trinitale lom. u, pag. 276. ct

    Marc. cap.xn, 50. In Vmdobonen. deest , man- unus regiiue Suecoruin ms. lib. divina: Bibliotlieca:

    datttm. el ita in aliquibus inss. S. Cypr. de Oratione S. Hieronymi.

    Dominica. Marc. cap. xn, 52. Vindobouen., benedixisti, Ma-


    Luc. cap. xn, 50. Vimlobonen. , Veronen. ,
    gister, in verilute ,
    quod unus sit Detts , ucc esl ulitis

    Corb. , Gat. et Brixian baptisma. et iia S. Cypr. JJ pmltr iltttm. el ila S. Hilarms in lib. xi de Triiiitaie

    p. 6<0. loin. n, pag. 276.


    Marc. cap. xin, 19. Vindobonen. et Gat., tribulu- Marc. cap. xm, 52. Vindobonen. ct Vercellen.,
    tiones lules, el ita duo regin;c Siiecorum mss. div. Bi- et hora, et ila S. Ilil.irius in lib. i de Trinitate lom. n,
    blioib. S. Ilieronymi. pag. P».
    Lnc. cap. xxn , 12. Vindobonen. , Veronen. ,
    Si:d jam salis multa |no(ndi , ut osteiiderem iu

    Corbricn. et Brixian., vobis ostendet. et ila S. Am- Evangeliario Vindoboncnsi antiquam Latinam llalain
    bros. contineri. Subtexam nunc inlegram ejusdem codicis
    Luc. cap. xix , 12. Vimbiboiicii. , \eroncn. Ict descripiioinni, a Cl. Foilosia concinnaiam, unacum
    Brixian. Itomo quiilum ilives. el ila LucilcrCa- lilieris, quas lu mecuin ab illo acceplas coniuiiini-

    laril. casli. I'as i ilo iii lucem, ul tnemorem metuorum of-

    Lnc. cap. xxi , 15. Vindobonen. et Brixian. no» iu loiiiin ouiiii lempnre ruturum islhxc edilin polli-

    jiossini. ei lia qniilam codex nis. S. Cypr. in lib. ad i raini . llom ti.-i n cx ipsis agiiovl ini studiosissimum,
    ForliinaUini de Exborlaliunr M.ulvrii. atiiuc amaiilissiiiiiiiu nni
    119 lMlOI.F.GOMF.NA. 120

    Descriptio ejusdem codicis Vindobonensis facfa a \ fuit appetlata : alque id ddeum, qui sequitur
    <
    modum.
    Cl. Viro Nicolao Forlosia .Vug. biblioihecae cns- A folio primo atl fol. scpluugesimum quintum, Evun-

    lode primario. getium secundum Liicam ,


    qucm semper in Lucanum
    versumlegimus. lioctiulemincipit in codicc nb illisverbis
    Codex iste ms. thcologicus, latinus cst, membrana-
    cupitis decimi , rers. seplimi , Fin nntPin ad vos rever-
    ceus purpureus , litteris quadralis ex argcnto , in-folio.
    ,
    letur, elc. Quod initium , forte quod essel delelum ,
    Constat in prmsentia (oliis centum quadraginta ct iluo-
    mendose ab imperilo deinde supplelnm esl tid littnc
    bus. Ejus ampliludo est instar cjus ,
    quod curavimus
    modum, Sinautemavos, etc. Desinilad capilisvigesimi
    pro cliaracierum specimine, exemplaris. Membranm
    lertii, versuin decimum in ea verba , conslanter accu-
    rubro infectm sttnt colore , non tatnen ex mquo otttnes ,
    sanles euni.
    sed pro cujusque duritie , aul tenuitate: earum plerwque
    non agiiinas pcllcs sed vcsi- /1 folio scplungcsiino sexlo ad ultimum sequitur
    atlco sunl subtilfs , ut eas , ,

    carum esse pules membranas. Folia ex ulraque scripla Evangelium seciiudinn Marciun, a vcrbis cupitis se-

    cundi vers. septimi decimi , Sani inedicuin , sed qui


    sunt parte : qumtibet paginu qualttortieciin continet ,

    lineas : linea vero lilteras ad viginli prwter propler. male liahel , etc. In noslra Vulgaia habetur , sani

    Forma lilteraruin quadiata eceque oinnes cx argenlo modico. Dcsinit in ea capilis decimi quarli , vers. tri-
    :
    R
    liquefacto, cxceptis iis, qttibtis Dei ,Domini ,aut Jesus gesimi sexti verba, Abba Pater, possibilia omnia libi

    nomen scriptum esl ,


    quw sunt e.v auro : prottl tnem- Sllllt.

    brana lenacior , aut paratior , iiu vividius colorem , aut Ad educendam titlerarum formam unum atque alte-
    litternrum splcntlorem servat. Prwterlwscequatuordecim rttm adltibui deimealorem; at cum id ex mea sententia
    versus, in sttmma pagina (
    quadratis eiiam , ut dicilur, minime pricslarent , eo quod comptiori semper formu
    liiteris , sed minoribus ) a parle sinistra scriplum est eas reddcrent , ipse improbtv liuic operce manum admo-
    secnndum adexlera autem, , e regione Evangelistarum, vere non rcfugi , et pellucida cliarla ita excepi , ut

    nomeii Lucanuin , atil Maicum , circa quod lineolic exemplum ipsum propius alligisse videar. Crassiores
    aliqttol inscribitnlur . Quod autem Lttcm nomen ad La- elenim lilterarum ductus sttnl , sed id accidisse opinor
    imi pntronimici formam in Liicanuni perperam verle- ob soluti argenti crassitudinem ,
    qiue non paiiiur duci,

    ril , id calligraplio condonttndum. In quaterniones quemadmodum scriploris vull mattus aul mcns.
    digestum fuisse codicem apparel ex Itujitsmodi nolis Exliibel exemplar codicis mtinuscripti paginam al-

    Q. XLIII, etc. qutv nolw ad fmem cujusque quaternionis leram folii centesimi ex Evangetio secunduni Marcum
    in imtt paijina visuntitr. cap. vn , vers. 4.

    Est aulem codex ISeapoli liuc asporlatus ac pertinuit


    a y if0 Manchimo
    ;
    q Qu()d ^ sj hgc pactg saits fueril
    ud bibliotlieeam Palrum Augusliiiianorum S. Joannis tam gratum qitam quod gratissi-
    factum , crit irf milii ,

    de Carbonaria. Monaslerio ea reiula fuerat ucaidinati


    inum.
    Seripando ,
    qui in concilio Tridentino sanclw ilomance

    Ecclesim lcgali munus obivil. Is multos tnnximi prclii


    Cels. S. R. I. principi Josepho Comili Thunio Sanciae
    codices ex leqato acguisiveral a Juno Purrltasio. In
    Gurcensis Ecclesiae episcopo, Nicolaus Forlosia
    fronle puginw primw , Seripandi , vel Parrlittsii manu
    obsequentissimo ex animo S. P,
    (qum in aliis etiam appttrel ) o/i»i scriplum legilttr ,

    annornm circiter millc adco ; ttl ca raiionc quinit , vel


    Benigue tu quidem, ul soles, celsiss. princeps
    sexti sivculi liabilusjam lum fueril.
    quod Evangelici cudicis descriplionem non ingralam Cl.
    Initio cujusque pttginw majoris (ormm lillera , eaquc
    viro Blanchinio fttisse, significes : apprime namqiie id
    exlerius ,
    picta est ;
    quamvis cx intcrtnediis diclionis
    gralum , cl quas par esl , littbeo gratias ; sed nolim
    esse conligcrit. Sic etiam initiales litterw cujusque ver-
    gratiw id apponi ntiki ,
    quod merito luis paruerim
    siculi grandiores.
    jussis , et illi fuerim commode obseculus. Jam , nec
    In fine membrorum , itttl periodorum nulla distinc- minori cerle animi alacritale sutdebo , in perqnirendis.
    lionum signa ,
    prwler aliquanlulum spalii majoris ,
    ac D „„ mn „das , Latinis, si qui sunt , Sacrw Scripturw
    ne id quidem scmper. Litterm omnes wque inter se dis codicibus, quicumque decem prioribus Christianm reli-
    tant nulla h.abita ttniits dictionis ab allera distinclione,
    ,
    gionis smcutis scripti , in Aug. hac bibliolheca serven-
    nisi raro. Atl jittem periodi , anl versiculi , nullum uppo- lur. 1'tittm solummodo mihi veniam pelere , necesse
    situm est punctum, sed Ittntum post interrogntionem est : nc scilicel tam propcre id tt tne prmslari posse
    ,

    unicum appingitur , ncque id semper : quw res ad anti- putcl Blanchinius. llle eienim amwno Ilaliw ccelo as-
    qnilntem fttcere videnlur. Ubi Divina nominu scripla cx suetus (rigoris regionis liujus ignarus, el quod potis-
    ,

    auro sunl , ad latus postremw litterw piinctum ex auro simiim est bibliolhecm noslrw inscius vix inteltiget
    , ,

    adscriptum, ornatits grulia. Dolendum ,


    qttod inilio , tam esse per hiemem adcuntibus ingralam el , inliospi-
    (ine , et intermediis quoque foliis sil quoque codex mit- tam quam wstate jucundam. Cum primum igitur id
    ,

    tilus.
    fieri poleril , id me curalurum recipio , ac si quid ad
    Continel auicm ,
    quod ejtts superest , Evangelia duo, ejus rem ,quodfaciat, reperero,erii mihivobis,obtempe-
    qum sanclorum Lucm el Marci dicuntur : el quidetn rasse lam gratum quam quod gratissimum. Sic te, Cel-
    juxltt cttm eililionem,qum Anti pia Italica a Palribus siss. princcps,pro Ecclesim tum incrementoDetts opti-
    121 EPISTOLA KLANCHINI AD EPISCOPPM GllRCF.NSEM. m
    mus servct , acoptuta lua secundet. Yale. Yindobomv,a. A Hohendorff. Membr. s.tc. xii, continel Vet. et Nov.
    d. x. cal. Apritis , 1 746. Tesl.

    Celsiss. S. R. I. principi Josoplio Thunio Gurcen. t Neap. Membr. s.tc.xi). 1 contiucnl Velus et Nov.
    episcopo Nicolaus Forlosia S. I>. obsequentissimc. ( Neap.Menibr.sajc.xiv). \ Tcst.

    Simul ac acris liiems prtvcipitare el ver appelere


    Codices posteriorum saeculurum, qui sunl bene iniil-
    ,

    cccpit, niliil mihi fuit prius, quain ut mandalis tuis, ti, nulli hic adnolaniur.

    Celsiss. princeps, parerem. Latinos itaque sacrorum


    Celsiss. S. R. I. principi Josepho Thnnio Gurcensi
    librorum codices, qui in Aug. hac bibliolheca servan-
    episcopo , Nicolaus Forlosia obsequenlissime
    tur, pertuslrmi, quosque ad 67. Blancliinii optata fa-
    S. D.
    cere repcri, cos adnolavi, et huic episloliv pro indicio
    adscriplos, ad te mitto. Quod si quid ex ejus usu fue- it/«?n tibi, Celsiss. priuceps, parendi sludia, et ge-
    rit, eril milti grntissimum ; ut, si quw loctt cttm Lle- nium in liujusmodi, quos Cl. Blanchinius expelit,
    mentina ediiione collttla volueril, id per otium prcestare laboribus, nisi sttiis probala liactenus vobis esse con-
    non defugiam. Ejus igilur exptorare sit labor, ac tui fiderem, ea fncile suaderent postrema' ud te, quasdedi,
    jubere. Sic le Deus pro Ecclesicv lutv bono, et meo H littercv. In iis etcnim non fruslra innui, si qnir nia-
    prtvsidiu servet incolumem. Yale.Vindobontv, a. d. ix. nuscriptorttm loca conferri cum Yulgatu cditione o-
    kal. maii, 1746. poilerel, mc id prtvstiluritin. Eu sane ratione, qua

    Ex Ang. biblioiheca Capsaren Vindoboncnsi sacro- possum, me tibi obltdi. Talem outem inceptare labo-
    ruin Bibliortim eodices juxtn ordinein V. C. Gen- rem, diutiusque pcrdurare, in quo incubare oculos,
    tiloiii. propius ttdniovcndi, et figendi causa, opus sit, milti

    fere paium, non licet, per pecloris, qitam patior, im-


    L. Quinqiiagesinnis eodex Tbcol. Lntinus esi, mem-
    becillilntem. Sacros ilaque codices conferendi onus
    branaceus, antiquissimus, sub finem saeculi vui
    suscipienti, fallere necesse esset, qitam exsolvere ue-
    aul iniiium ix, litteris rotundis scriptus sumpti-
    quco. jidem. Al si forte heic rcpcrianlur littv dicece-
    hus Radonis Ahhaiis S. Yedasti Atrebatensis ab
    seos ecclesiaslici tluo, quorum diligcntitv id committere
    A. Chr. 795, usqticad A. 815. Ilic vero dcscriplus
    Lambecio
    possis, eis me libenter, in captandis fugienlibus litteris
    a lib. n Commeniarior. a pag. 402, ex
    prtrslo futurum promitto. Pluribus, excuscinili mci
    quo exeerpta relulit Jacobus Le Long, Dibl. Saer.
    graliu, abstineo, ne de. tva ergtt me benevotenlia, titit
    Tom. i, png. 530, conlinel Bililia Sncra iiiriiisqne
    de ect, qua ttpud Blancliiniiim vales, ad ipsi persua-
    Teslamenli. Codicem totum rninosiun fM^o appel-
    dendum Eqnidem
    veuim esse ne- C
    aucloritate, dijfidere videar. te etian:
    lari, ait Geniilotius, nec adeo id
    rogo, ut ilti persuadeas id, quod iinixinie ex nnimi mei
    gal : nam futjienles alicubi litteras, si octtlos inlcn-
    sententia optttrem, prcestare non posse, et dividice esse.
    das, plerumqiic ttssequare.
    c.outinenl Biblia
    Sic te, Celsiss. princcps , D. U. M. dm incoliiiiiein
    Lwv.it u ,-,.
    iLXlv. <c
    •
    ,
    Membranaceus anni loil. / servet. Vale. Yindobona\ a. d. vi , non. Junii, 1740.
    l > Veteris el Novi
    (XCIV. Membranaccus saec. xiv). Ilacc sunt, qu;c ex opiimo, el loigo rcriun iisii
    J Testamenli.
    \CV. Memhranaccus s.tc. x. codex niutilus con- exereitntissiino bibliotbecnrio mccuin, bumanissime
    linet prophetas.
    priuceps, communicasli, tit intelligerem, me tanti

    viri ainicitias tuo niuneie fuisse aucupatum. Andivi


    CL. Memhranaceus s:ec. x, coulinel quatuor Evan-
    a maximis viris, quique id facillime nosse poieiant,
    gclia.
    iu Vindobonensi thesauro codd. mss. niillum aliud
    CCLIX. Memhran. snec. x, conlinet Acla Apuslolo-
    exemplum snperesse illius versionis lialie;e, qua?
    rum, Epistolam Jacobi, et Kp. Petri primam. propagata, quasique per inanus tradita fuii, ct sum-
    CCLXXX. Membr. s:cc. xi , nmtilus coniinet Salo- nio siudio reienia in plerisque Lntinis ecclesiis, tis-
    monis Proverhia, et librum Snpieniiae. que ad tempora S. Gregorii Magni. Sacerrimus ille
    CCCXLIH. Memhran. s.ec. XI, continet quatuor " codex in pluieis latitabat. Tu vero iu eo conferendo
    Evangolia.
    primus omnium navasii operam ; ul ego collatos
    CCCLXXXI ei CDLVIII. Membranacei sjdc. xiv , locos in hocec Evangeliarium Quadruplex inferens,
    ainho continenl Biblin utriusque Teslamenli. eum Chrisliana rep. eonimiiniearem. Velim tamen
    CDLXXXV. Memhran. sac. xn , continet Psalie- ex lc audiat Cl. Forlosia, quanlimi cgo mihi con-
    riuin Davidicum eum Canticis Isaim, et caueris. scius siin, cl prolitear me sihi ipinqiiedi-here ; quam-
    I>XC. Meinhrnn. saee. xn continel aliqnol Veieiis que beatum me futurum putem, si mihi referendai
    Test. lihros, el «pialuor Evnngelin. gratix potestas detur. Liuer.is tuas valde expeclo,
    DCLXXXVII. Memhr. A 1247, conlinet Vcius et vir sapieniissime ; nec mihi quidquani gralius »0 i-

    Nov. Test. derc pnlcrit, qu.uii si me iilii aliquid tua causa fn-
    DCCI.IX. Membr. sa;c. xill, continet Vet. et Nov. cere jubeas. Novi tc, mei essc amantissimum. .Nmic
    Tesi. vero ei alii cx scriptis isiis inlelligeni, quanta inter
    DCCLXXVI, Memhran. s:cc. xiv, eoniinel Nov. Te- nos volunlatum, ac studiorum conjunctio sit. Vive
    stam. diu, pnesal humanissime; vive, el consenosce in
    125 PR0LF.COM KNA 121

    stttdiis tuis. Conlempsisli aJhuc juvenis ea omnia, A prxstiii in parle n, vers» hiijus eititionis. Pns-

    qua: vulgo eliam a senibus maximi fiuul. Denni, et leritatis pitius adjuvamhu sludio , m me velie-

    Ecelesiam luam tinice cngitas. Alia oninia contem- menter, et soepius es cohorlalus, efficiam, ut in prae-

    nis, quoniam flnxa, etcaduca sunt. Koslri omnes te cipnasejusdem Evangeliariilecliones incumbam, quae
    salutant. Saluta milii tu islhic D. Forlosiam. Ad abeunt a nnstra ediiione Vtilgata : siquc ac raiione

    cum scribere nunc ikui licet per occupatinnes : scri- calholicae Ecclesiae juvari causa potcrit, ut certe

    bam autem propediem. Valc, et de Sacris Liueii> pntesl, maguopere spero fore, ul neque le officii tui

    optime inereri, quando id vel uni libi niaxime licet, in me cohortando, neque incomparabilis liberalilalis
    ne desistas. His quantum studii, diligentixque ad- Joan.ms V , Pnrlngalliae el Atgarbinrum regis in ad-
    liibueris, lanlum te Gurcensi Ecclesise, publicaeque juvandn pcenileat. En ergn praecipiiornm locorum
    utilitaii, cui semper consnlere sluduisii, elargitum Florilegium, quod ex SS. Palnim Aniehiernnvmiaim-
    esse cognovero. Ex .Edibus Vallicellanis , iionis rum nperibus diligenter excerptum, nunc ad le niiito.
    Apr. 1747. Antequam vero ordiar levere eornmdem collationcm,
    scire le volo, fuisse nonnullos, qui, in Vernneosi co-
    EPISTOLA diceJo.innis capiie i, versu 13, ubi legilur: Qui tion

    BLANCDINI AD MUSELLIUM. B ex sangiiine, neque ex voluntale camis, nequeex vn!un-


    lale viri, sed ex Deo natus esl, vetnsia- hiijns leclionis
    Clarissimo et benemerentissirno viro Joanni Fran-
    ignoralione, sunt arbilraii, rodicem nostrum ab h.«-
    cisco Musellio sanctae Yeronensis Ecclesiae cano-
    reticis fuisse corriipmm. Lubricam inilii faleor hanc
    nico arcliipresbyiero Josepli Blanchinus Veronen-
    esse defen>ionem. Nam eos ego quanti faciam, nn-
    sis presbyler congregationis Oratorii S. Pttilippi
    ruiit, quicumque me norunl. Res lamen ip«a subigit
    N'erii de uibe salutem et vitam.
    dicam eos reprehendendi sacerrimi
    me, ut codicis,

    Annus j.iin agitur xv, ex quo, pro singulari tuo de paulo qiiam par erai, cupidiorcs fuisse. Si enim, na-
    Sacris Litteris benemerendi studio , auctor milii tusest, ip-ii nusquam forte alibi legeranl, non staiini

    fiiisti, ut codicein illtnn purpureum celeberrimae bi- confiigiendum eis erat ad illud ut dicerent , in omni-
    bus Pairibus scripluin, naii sunl. Quod
    :
    bliothecae l)D. canonicorum amplissimi capiiuli A e- si volunl, ut
    ronensis, ciijus jam ego pars iina lui, lu vero, ar- ego alicnjus veieris scri|iluris proferam leslinionium,
    chipresbyier praestanlissime, sumiuum es caput, el a quo iliius leciionis meniio fiai, jnre qnidem id po-
    decus, lypis ederem, atque illnstrarem ;
    quoiiiaiu siulant. Nam Veronensi codici ego quidem plur 'miini
    exhibei anliquam Latinani Italam Iranslationem, jam IribilO, non lanlum lamen, nt salis sil, cwtos ifa. Pa-
    inde ab a|iostoloruin lemponbus usu recepiam, tx- C Ires illins leclionis lestes habeo locupleies, Iren i uiii,

    lerisque prslatam (ob verborum lenacitatem, cum Terlullianum Chrysostomum Augustinuin,


    , Jo. ,

    perspicuilaie senlenliie ) lere usque ad aHalciii Vigilium Tapsensem et Joaonem Dainascenuui. ,

    Sancli Gregurii Magni. Quare, cum lua vulunias Libel singulorum verba proferre. S. Irenaeus, lib. iii

    maxiroae legis vim, pro summa lua non modo auclo- conlra llxieses luculenler demonstrans, undm et

    riiaie, veriitn etiam sapienlia, obtinere apud me de- eumdeinesseJesuin Christum,Unigenitum fieiFilium,
    beat; scias velim, me ila aniiiiatuin, ita paratum esse verum Deum , ac verum hoiniiieni, caniie xvi
    tibi ii.ii in re, ul in oninibus aliis libenler obsequi, ( Pag. 201, col. 2, num. 2, lil. o), ila in-
    ui non detrecteni editionem suscipere , agere, et quii : < Poiueral dicere Malthxus, Jesu vero geriera-
    pra;siare, quoquo modo pnssuin. tNosi! observan- i lio sic erai : sed prsevideus Spirilus Sanctus dc-
    liam meam, poslquam etiam Verona discessi ul in , < pravaiores , el praemuniens contra frau luleniiam
    hanc Congregationem Sancti Pbilippi Nerii me con- < eorum ,
    per Hatibaeum ait : (.'/nis/i aufeui generatio
    ferreni : semper enim libi opiemperavi , aique una i sic erat ; et qiiouiam hic esl Emmanuel : ne forte
    fui, saltem cummercio litterarum; in quibus non ego < lanluiu eum bomincm pulareinus ,
    (non eniin ex
    ciinJem tuam vocein audio, neque lu ineain, sedqnx i volunlate carnis, neque ex volunlate viri, secl ex ro-
    voci subest res, eam nihilominus percipio, quam D < tuniate Dei, Vet butn caro facium est) ; neque abum
    ;um istic cinonicum agerem. Tot annonim lapsus, < quidem Jesum, alternni aulem Cliristuin «uspica-
    taniaque locorum intercapedo, obsequium erga te < reniur fui^se, sed uuum et eiiindeni scircniusesse. >

    nieum nullateniis imiuutaruiit : immo ipsumaugelur Et cap. xix (P. 212, col. 2, num. 2, lii. m), ejusdem
    in dies, ad suiniiiumque perduciiur, archipre.-byter libri, ul probei ex Scripiuris, euiudem Jesum
    ler colende. Cum it.ique uiliil habuerim antiquius, Clirisliiiii verum esse Dei Filium ex Deo Patre
    niliilque exspectaverim magis, el observaverim dili- geniiuin, et veium bomineni filium ex Virgino
    geutins, quam ut Qrma ad le colendum animi mei naiiiin, Esai;e (cup. liii, 8), ac (cap. xvn, 9) Jeremix

    propensio aliipio pubbco tibi pileret officio, en tux gcminos profert lotos, ei ail : < Propter Imc genera-
    libens nunc obsequor voliintati ;
    qiiam ego seinpet < lionem ejus quis enarrabill quoniam homo est, et

    lanii facere soleo, ul cadeni mihi loco jussionis ha- < quis agnoscet eum J Cognoscit auieni illiim is, cui
    beaiur. Descriptinnem tamen codicis Evangeliarii i Pater. qui est in coelis, revelavil : ut intelligat,

    Veronensis , v vel vi saecnlo exaiati , heie non at- < qnniiiaiu is, qui non ex loluntate carnis, neque ex
    /exam, quoiiiain liber penes yos est, atque id jam < voluntate viri natus est lilius hominis, hic cst
    125 EPISTOLA MANCIIINI AD EPISCOPUM GURCENSEM. »•26

    < Chrislus Filius Deivivi. iliem cap. xxi {Pag. 217, A lam exageranter ineuleavil non ex sangitine , nei ex

    col. 1, h. 5), ostensurus, S|iiriiuin Dei per aposiolos carnis voluntate, aul viri naliiin ; nisi i|iiia ex ea cral

    annuntiasse, ex Virgine naiuni esse Enimaniiel, insi- caro quam ex concuhitii oaiam nemo dubiiarei ? etc. i

    gnem Esii;e recilal propheliani", pravamque, et li:e- Paria habel idem Terinllianus in eodem libro de

    reiicam adversariorum inierprelaiionem eonfutat, Carne Cliristi cap. 24, ubi lociiin, de quo serilio, ad-

    diccns : < Propier hoc enim , ei de fructn venlris versus Ebionem affert : t Ideo i inquil i eliam Mar-

    < ejus regem promisil, quod erat proprium Virginis cionem prospiciens (Spiriius Sanclus); Ego siim, in-
    < praegnantis; et non de fruciu Lumborum ejus, nec quit, Deus, et alius atbsque me non est. Et cum alias

    i de fniclu reniiin ejns, quod esl propi ium viri gc- iilipsuin eodem modo dicit, nescio quas illas Valen-

    « neranlis, et mulieris ex viro conceptinnem faeien- tinianoruin xonum genealogias pulsat. Et, non cx

    tis. Circniuseripsit igilur geniialia viri in promis- sanguine, nequc ex carnis, et viri voliiniate, scd ex
    i

    < sione Sciiplnra : immo vero nec comnienioiaiiir Deo natus est. » Sanclus qmique Joanues Chrysosto-
    mus ad eamdem leclionem noslri Evangeliarii Ve-
    t quoniam non ex voliiniaie wri erai, qui nasceba-
    < tur. i Dein veram ejusdem propliet;e scntciitiam ronensis (in aliquo proinde Gra:co exeniplari a se
    cxplicat, etconfirmat aliis liim Danielis, lum Esaire reperlam, lectamque) videtur respexisse, cum in-

    ysyovev i ytomiats, socxaia


    propheiiis, atque ita concludit (P. 217, c. 2, n. 7) : B quit : At« toOto Siizlii y.vX

    Propter hoc aulein el Daniel pncvidens ejas adven- irM-j, y.ui. Oirsp Saivovo-a riv r,u.nipav to a-sv i/. yuvaixof
    t

    lapidem sine inanilius abscissutn advenisse fuwi


    -
    < tiun, yrj-jrfir,var., riul-j avvsSatvs to Ss pr, s atj/aTO?,

    « in Iiiiiic mundiim (lioc esl enim, quod snie mani- i/. 8s)yiy.'/.To; avo,oo? « Tupv.bq, «),V ir. nvevfMtTOf 'Ayiou,

    t bus) signilicabat (cap. xxvm, Dan. n, 54) ;


    quod, T»iv y7rspSaivouaav Sftas xai Tijv f«)),o'j<rav7rpoavayavsi

    ldeo-
    t non operantibus humauis manibus, boc est, viro- »f»W s'us»,sv i/. rjvsu.aaTO? /ap iiJsoGat.
    '/svvyja-tv, riv

    bunc generalio qua- similis


    t rum illoruin, qui solent lapides csedere, in que duplex (Clnisti) fnit; et

    « inuiidiim ejus advenius cral ; id csl, niin operante noslrce esset, ct qua nostram exstiperaret. Elenim ex
    « iu eum Joseph, sed sola Maria coopcrante disposi- muliere nusci nobis competil; nasci autem non ex san-
    « lioni. Hic cnim lapis a terra ex virtute el arte con- guine, non ex voluntate viri , et carnis , sed ex Spiritu

    < stat Dei. Piopler hoc aulein et Esaias ait : Sic di- Sancto, generalionein nos exsnperantem, et futurum

    t cil Doiinniis: Ecce ego millo in fuiidnnienla Sion pririiHiitiat, quw ex spiriin nobis concetlenda erat. Et

    t lapidem preliosum, eleclum, summuni, angiilurem, ut h;rc leviora sinl, qiioniain non nianifesla, locuni
    t honoriftaim ; uli non ex volnntate viri, sed ex vo- certe, quem subjiciam, conc iliare aliquam liuic epi-
    adventmn ejus, qui secimdum homi- slole graliam, ac pondus conlroversaj lcctioni, vcl
    < luntale Dci,
    ( nem esl, intelliganuis. i Demum lili. v, cap. i, Q apmj faslidiosos seslimatores, polesl. Itaque S. Au-
    lucuhnler oslendit, Valenlimnu, acEliioncm, qui liv- gustinus in libro Confessionum vn, cap. 0, ait < Et :

    carnationem Filii Dei ex Maria Virgiue , Spiriiu primo volens ostendere mihi, quam resislas super-
    Sancto operaule faclam respuebanl, mauere in veteri bis, hiimilibus autem des gratiam, el quaiiia
    niiscri-

    Ad.c ilaninalionc, atque ila cnneludit : < Non cnini cordia lua denionstrala sil liominibiis via liumililalis,

    « effugil aliquando Adam manus Dei, ad quas Paicr quod Vcrbuni luum caro factum est, et habiiavit

    < loqucns, dicit : Fuciuinus homittem uit imaginem, intcr homines; procurasli inihi per qiiemdani lio-

    < el similitndincm noslram. Et proplcr hoc iu (ine mineni, immanissimo lypho turgidiim, quosdain I'la-

    < non ex volunlale carnis, neque ex voliinlale viri, tonicorum libros ex Graca lingua in Lalinam vci

    < sed cx placito Palris inanus cjus vivuin perfeee- sos ; et ibi legi, non quidem bis verbis, sed boc ideni
    < runt homiiiem, iiti fial Adam sccundiim iinaginem onmino niultis, el mulliplicibiis suaderi rationibiis,

    < el siiniliuidineni Dei. i Vide ergo, virCl., an ii, quod in principio eral Verbum, et Verbum erat apud
    qui piilani lectionem Veronensis Evangeliarii nullo Dcttm, cl Dcus eral Verbum. Boc eral in principio

    vcleri tesiimonio fultam csse, verilati liteut. Sed apud Dcum : omnia per ipsum factu sunt, et sine ipso

    placet alia qiioquc tcslimonia propoucrc, ac in primis factumesl niliit. Quod faclumest in co, vilaest, U vita

    insignem queindam Terlulliani lociim, iu quo lamcn, J) eral lux hominum, et lux in tenebris lucct, et tenebrx

    qui se veleruin scriplorum quasi medicos csse glo- cnm iio» eoniprehenderunl. Et qnia houiinis anima,
    rianiiiijaieiiii i ulcera [inoptimis quibusquecodicibus quamvis lestimonium perhibeal de luiniue, non csl

    non apparentta) depreitendunt. Legilur ilaque ad hunc lamen ipsa Imnen, sed Verbum Dei, Deus, esl lu-

    uioiiiiin in libro de Carne Chrisli cap. 19, ubidisserit men veriim, quod illuiiiiuat oinnem boinincin vcuien-
    adversus Valenlinianos : < Quid c^t crgo : Non cx teni in hunc iiiumluni. Et quia in hoc niliudo cral,

    sangiiuie, neque ex v/olunlate carnis, neque ex vo- ct muiidus per ipsum factus est, el miindus cum non
    lunlale viri, sed ex Deo natus cst' lloc qiiidem capi cognovil. Quia vero in sua propria venit, el sni

    luloegopotiusuiar, quuro adulteratores ejus obduxe- ctim iiou rcccperunt, quoiquol auieni recepcrunl

    ro. Sie eniin scriptiun csse conleniliinl ; Non ex tan- eiim, dedit cis potestatem QliosDei Beri, credentibus
    guim ncc ex carnis volunlate, nec cx sed ex Deo non legi. Item ibi ngi, n ,ll; >
    , viri, in nomine ejus, ibi

    natiisestl Iutelligiinus crgo ex concubilu nativi- Deus Veibuui, noii ex c.irne, non cx sanguine, non
    talem Domini negalam, quod sapil voluntai viri, et nequc cx volnnlalc cainis Bed ex
    ex VOluniate \iri, ,

    carnis, non cx vulvau panicipatioiie. El quid nainscst scd quia \ei buTO caro laclnm 681,
    ulii|iia |)co :
    127 PROLEGOHENA. 138

    et habiiavit in nobis, non ibi legi. > Auctor qnotjne \ pia sunl. Porro niagno numcro eodices lianc addi-

    Dialngorum de SS. Trinitate, qui Vigilius Tapsensis lionem non habent.


    credilur (utoslendi \n EnarrationePseiido-Alhanasiuna Luc. cap. vi, 55, Veronen., super gratos, et mahs.
    in Symbolum, quain Verona? edidi), ad probandum Hoec lectio referri videtur ad codices, quiluis usus est
    noinen aelcrni Palris esse iu Filio, ac Spii itu S.incio, Terlullianus in lib. iv contra Marc. cap. 17, in qui-
    allerum eoruin, cjui colloquunlur, videlicet Ortlio- bus post versum 56, hoc assumentum h ibebatur, qui
    doxum, iia dicentem in pala?slram inducii : < Sed pluit super bonos, et malos, et solem suum oriri facit

    cx Deo naluni esse (Cliristum) Joanncs teslaiur : In sitper jitslos, et injustos ; quomndo el habcbat Graecum
    sua venit, et stti eum non reeeperunt : quolquol autem exemplar, quod adhibuil auctor homiliarum Clcmcn-
    receperunt eum, dedii eit poicstatem /ilios Dci fieri, linarum Homil. 5, § 57.
    credenlibus in nomine ejus, qui non ex sanguine, neque I.uc. c.ip. x, 15, Veronen., utque in infernum. In
    ex volunte camis, neque ex voliinlate viri, sed ex Deo Grseco funie eadem verha occnrrunt , eas SoVj vx-
    nntus est. Iluic landem accedii etiam S. Joannes Da- za€i€aBne-p, usque in infernnm.
    masccnus, qui lom. i, lib. 111 , de Fide Ortliodoxa, Luc. cap. xn, 55, Veronen., elitafiet. G'it., Mm.,
    cap 7, pag. 204, edil. Parisiensis P. Micliaelis Le- Yindobonen. et Brixian., et ita fit. -o ita, addunt
    quien ord. FF. Prxdicnt. 1712 ait : Kat o Aoyos erapi B eiiam nonnulli codd. Graeci, el versio ^Eihiop.
    i-oz-zoi; eyhiero, iv. n-jzx/xx-o; oyiou, zzt Mapia; zf,; Marc.cap. i,l\,\eron.,inquobene plaeuit mihi, Bri-
    ctyias aemafMvat), xat Ssotoxou" zat j.zvi-r,; 8eo3 zzi xian.niii mi/iifrenecomp/antis/i.Graeiiodicesiiiipressi,

    v.oby'.i—'.i'j -/or,'j.x-'iCzt, h u.O'jo; $i2tay9po>7roe; , o/v. zv il iiianu exnrali quamplures, cum Mallhxo consen-
    bz/.r,j.x-o; , yhziSvuiaS) f, o-j-jxy.ix; SctSpbs, r, yevnrffeas lientes, hnbeul, in quo complaeui. Vulgaiae favenl Lu-
    evtjoovou, =v -i, ajjpavriv) J.f-ox -f,; rjaoGevou o-J/jr,-J]zi; cas, et major librorum iiuineru*.
    </./'/. z/. UvtiuKTDS aytou, zai -rf,; ita&mts toO hSap. Marc. cap. vi , 55 , Yeronen. , el convenerunt

    .zjz-z:,;, i\w:v. Gr;eca verba laudatus doctissimus illuc. Grajcus quoque texlus addit, el convenerunl ad

    ediinr Latinejta reddidit : « Quncirea Veibum caro illum.

    « absqueulla mutaiione de Spiritu Smoto, el Sancla Malih. cap. xn, 51. Yeronen., qui aulem in Spiri-
    t Maria semper Virgine, Deique Genilrice faciinn lum Sarictum blasphemaverit, non remittetur illi pecca-

    « csl : deique et houiinum mediaior existil solus ille


    lum, Corbeien. qui autem in Spirilum Dei blasphema-
    < in bomines benignissiimis, non ex voluniaie , aut verit, non remittelur ei, Bri.xian. Spirilus aulem b'.as-

    « concupiscenlia, aut congressu viri,aui generali phemia non remiltetur hominibus. S. Alhan. in lib. de
    « cum voluptale conjuncia, in intetneraio Virginis Trinit. Toin. i,pag. 981, qui autem blasphemaverit in

    < ulcro conceptus, sed de Spirim Saucto , ac prinia C Spiritu Sancto non remittetur ei, et in fragni. secun-

    « illa Adami produclione. > dum M.itihxum Tom. i, Part. u, pag. 11C9, blasphe-
    Malih. cap v, 1. deesl, Jesus, in Veron. etBrixian. mia autem in Spiriium non remitlelur illis.

    cl ita in texiu Graco, necimn in plerisque Latinis Luc. cap. xn, 58, Veronen., et si venerit vespertina

    inss. velusiioribus Valieame Bibliotheca?. vigilia, et ita invenerit, beati sunl ; quoniim jubebit il-

    Matlli. cap. ix, 28, in Veron. deest. vobis, ct ila los discumbere, el ministrabit illis, Cnrbeien. si rene-
    in Gr.cco cxeinplari, ac in nonnullis veiustioribus li- rit «espertina vigilia, et ita invenerit , beali sunl ; quia
    bris Evangelioi um. jubebil illos discumbere, el transiel, el ministrabit eis :

    Matili. cap. xxi, 4, in Vemnen. Corbeien. et Bri- si secunda, et si tertia, beati sunt, Mni.. et si eenerit

    xian. deest, toiuni. ei iia in Gr.Tcis melioris notae, vespertina vigilia, el ita invenerit, beali sunt servi illi

    el in Laiinis rcginiE Suecoruin mss. libris. quia jubebil illos discumbere, el transiens minislrabil

    Joan. cap. i, 12, Veronen., credentibus, juxta tex- itlit : et si venerit in secunda vigilia, et si in terlia, et

    liliii Grxcuin, -ol; jcurzevovcrtii. itainvenerit, beati, etc.Vindobon.,elsiienerii' vespertina

    Joan. eap. vi. 58, Veronen. vivo per Palrem; hora vigilia, et ila invenerit, beati sunt... quia jubebit
    et ipse vivil per me. Gr.xcus, oix tot Kotvipa, per Pa- illos discumbere, el transiet, el ministrabit illis : et ti

    trem. D secunda, et si tertia, beali sunl. Eliam in codice Ca-


    Joan. cap. xv, 6, Veronen. cl Corheien. , ei aruit, tholico, quo hic usus est Marcion, anle versum 58,
    propius Gr.eco icxiui. ila legebatur, zai im z/.Or, h tj io--zocjf, yj/xv.f, v.aX

    Luc. cap. ii, 54, Veronen., Hic posilus esl in ca- vjcr, ovt'.i. J.cvj.oioi zio-i.o oti xjxv./'.jzZ ujzo/;. v.xi

    sum. et ila lexlus Groecus d; mGnrc*, id esl, in ca- E/5r,'iv irav SiazovTJo-ei avroi?. Alque hoc assunientuin
    sitin C.asits auleni ibi poniliir pio pjifio, quia is, qui non e>se, putat Millius , sed genuinam D. Luc* lec-
    cecidii, lacile ab Imsie npprimilur, et ccnselur per- lionem p. 55, in Proleg. eam n.imque firmant Iectio-
    ditus : ita, resurrectio, pro, talute; quod, quiereclus nem exemplar Vulgat* (anie Hieronyuiumi Irenaei

    steierii, salvus videalur. interprelis, Ambros. in Cnm. in Luc. lih.vu, cap. 2. ct

    Luc. cap. iv, 8, Veronen., Yadepost me, Salanas Methodius Orat. 5, deConvirio Yirginum. Verum,
    scriptum est enim : Dominum Dcum luum adorabis. cum initialia versiculi hujns eadem sini, quae versus
    Grsecus legil, 'litaye mriaa r
    y. .-j, Z-j-v.-j-j.' yiyptcmai proxime subsequentis ; alque iiem poslrema ejus

    yap, etc. Iioc esl, recede a me, Salanat ; scriptum est vcrha, sint eadem ipsa, quse versus inimediate prae-

    pirim, eic. qurr verha cx Mntthrjeicap.iv, 10, dcsnm- cedentis ; errore admodum facili factum esse videtur,
    '
    1-29 EPISTOLA BLANCHISl AD EPISCOPLM GLllCLNSEM. 130
    ul isia c corpore texlns jam olim exciderint, lam in A Matlh. cap. xvi, 1(1, Veronen , Corbeien. et Bri-
    Grxcis, quain in Lalinis exemplarilius manuscriplis, xian., ct quwcttmque... eriini tigaia... etquwcumque...
    in quibus lotus veisus 58, Yulgatx edilionis ai) An- erunt soluia, elc. el iia S. Anibrosius in lib. i, de Prx-
    liqu;irio prxtermissus esl. Hxc Millius. nitent. cap. 7, pag. 599. Tertull. in lih. de Pudic.
    Mattli. cap. i, 25, \eronen. Corbeien. et Brixian. cap. 21, legil, sotttla. S. Cyprian. et qtttv... eritnl ti-

    el non cognovit eani. et iia S. Ainbros. in lib. de In- gata... el qutccumqtte... eriinl soltita, elc. Patiaiius
    stil. Virg. cap. 5, pag. 257 et "258, noc non in Ex- quoque contra Traclatus Novatianorum in episl. 2,
    posil. Evangelii secunil. Luc. pag. 128i, et S. Gre- habet, solula crttnt.

    gor. Magn. in lib. vm, cap. 7, Be;iii Joli. pag. 2S6. Matth. cap. xvi, 24, Vcronen. ct San-Germancn.
    Maltli. cap. iii, 5, Veron., semitas Dei nostri et ita abnegel se sibi. S. Iremeus in lib. m, conlra Ilareses
    S. Ircn.eus in lib. m, contia llcreses. tom. i, pag. 210, negel se. S. liilaiius in conimcn-
    Maltb. cap. iv, 13, Vcron. et Biixian. in Caphar- tar. in hunc Matlhxi locum, jusla ires mss. codd.,
    naum marilimam. el ita Iiala versio, tesle Millio in abueget seipsum sibi, ct ila S. Amlirosius in Epist.
    '

    Proleg. Novi Tesianienii pag. 51. lxiii, prim. class. pag. 1040. In lib. auiem n. de Poe-
    Mallh. cap. xxvn, G, Veron., in toculum. et ila niient. cap. x, pag. 437, babel, abuegei senteiipsum
    S. Ambrosius in psalm. lxi, iiuni. 15. j> sibi.

    Joan. cap. xn , I, Veronen., eral Lazarus, qui Matth. cap. x\i, 9, Vercellen. Fili David. et ita

    fttil morlttus. Brixian. erat Lazarus, qtti ftterat mor- S. Irenxus.

    tuus. Gr.ecus, Iv.iapo; o xzQ-jwm; , Lazarus, qui ftterat Matlli. cap. sxu, 10, Verccllen. et Veronen. quot-
    mortuus. quot inveiieritnt. el ila S. Irenxus, et Lueilcr Calari-
    Luc. cap. n, 2, Veronen. , Vercellen. , Corbeien. tanus in lib. n, pro S. Athanasio. Cod. Corb. 71105-

    et Gai. secundis curis, professio. Millius in Proleg. cumqtte invenertinl.


    pag. 52, aii, prnfueri , non, describi, vertit Lalinus Maitb. cap. xxii 30, Vcronen. ln resurrectione
    , ,

    inlerpres ex Grxco, xicoypaoeaOai ei professio, autem nequc nubunt, neque uxores ducunt. Sanclus Cy-
    Krtoypctfi ver. 2, voces liaud vulgati jam usus, sed prianus quoque pag. 209, liabet, autem. S. Ainbros.
    revera censuales, ut ab erudiiis nntatum, el qnasi in lib. 1, de Yirgi.i. cap. 8, pag. 159, in resurrectionc
    teclinicx. Et quidem eleganlius, inquit Boysius, ui autem neque nitbenl, neque uxores ditcenl. S. Z .110 Ve-
    profiterentur, quam, ut describerentur, lioc prxseriiin ronensis in lib. 1 Traci. 5 de Conlinenlia, pag. 49,
    r
    in loco, ubi, ro a7zoypa.fi7 >'j.i. non ad censiim agen- neque nubunt. Gr.cc.11s lexlus, non nubunl.
    tc-, scd ad eos ,
    qui censentur, refertur. Sic, z-o- Joan. cap. xiii, 18, Veron. cl Brixian., super me.
    yptxfn, eos, qui censentur, rcspicicns, est proprie, C etita S. Anibrosius in Enarr. in psal. xl, p. 876.

    professio. Joan. cap. xvi, 9, Veron. el Corbeien., non cre-


    Luc. cap. v, 14 , Vcron. , offers mttntis. Terlullia- dunt. Quidani mss. libri in div. Bibliolhec. S. Ilie-
    nus pag. 420 , offer munus. S. Augustinus in lib. ronymi habent, non credenl.
    vi contra Fatistum, Tom. vm, pag. 20G, offer muntts Joan. cap. xvi, 12, in Veronen. posl verbum,
    tuum. polestis, adilimr, 1«, in Vercellensi aulem, illa. Et
    Matth. cap. v, II , Yeron. et Brixian. eritis. cl ita in S. Ambrosii lib. m, de Spir. Sanc. cap. 14,
    ita Tertull. pag. 144 et 494, S. Cyprian. in Epist. pag. 6S7.
    26, pag. 84, et llilar. Diac. in comnientariis in Pati- Luc. eap. 1, 59, Veron., Corb. et Brix., Judane,
    lum, sub Ambrosii nominc vulgatis, Epist. 5, ad Ro- eliia S. Ambrosiiis in lib. 111, Exposil. Evang. se-
    man. pag 52. ciiinl. Luc. p. 1315.
    Matib. cap. v. 23, Vcronen. el Vcrcell. offeres. ct Liic. cap. 57, Veroncn. ct Vcrcellen.,
    11, annorum
    ii.i plerique niss. libri S. Augustini in Encbirid. de lxxxiv; S. Ambrosius in libro unico de Viduis cap.
    Fide.Spe, el Cbarilate, et in lib. xxi de Civitate 4, p. 191, ocloginla et qaatiior aniwrum, el in E]dst.
    Dei. class. 1, p. 968, annorum octoginla qitaluor.
    Mattli. cap. vin, 12, Veron. Vercellen. ct San- D Luc. cap. 111. 1, Veron. et Vercell., Judwtc, ct iia
    Germanen., ibunt. ct ila S. Irenxus in lib. iv, contra velus interpres, teste Millio in Proleg., p. 52.
    Ilxreses lom. i, pag. 281. S. Cyprianus vero in lib. Luc. cap. v, 10. Veron. Vercellen. et Corbeien.
    i adwrsus Jiulxos ad Quirinum cap. 23, pag. 548, vivifieatu, et ita S. Ambrosius in lib. vi, llexacm.
    habet, exibunl. cap. 8, p. 155.
    Matib. cap. xii, 7, Veron. Corbeien. et Brix. quam I.iic. cap. vii, 42, Veron., Vereellcn., Corbeien.,
    uurificium, et ita aliqui mss. libri S. Ircnxi lib. iv, GaU, Mm. el Brixian., a vento moveri? L'nus Valica-
    conira Hxreses. lius, et duo reginx Suecoimn mss. codices iu div.
    Malili. cap. xv, 2G, Veron. ct Vercellen et dare Bibl. S. Ilieronymi, vento moveri?
    canibus, et ita S. Ililar. in ciunnienl. iu liunc Matth. Luc. cap. xvi, G, Vcron. et Corbeien, aecipe litte-

    locuni, et Tcrlul. adversus Marcionem in lib. iv, rastuas, et iia S. Gaudenlius in Serm. xviii, p. 202.
    cap. ". Marc. c.ip. 111, 27, Veron., Mm. el Brixian'., »//1-
    Mallh. can xv, 52, Veroncii. cl Verccll., ct nvn gavt ril, el iia S. Ambrosius in Exposit. Evang, scc,
    httbcnt escam, et ita S. Ambrosius. Luc. lib. 11, p. 1507.
    r ,
    HIOLCGOHE.NA. 131

    \l;irc. cap. iii, 35, posl, soror, de.esl, mea, in Ve- A <7"i estinccelis. Forle hoca&sumeiitum exstabat

    r.m. ei Brixian. el iia in Grjecis plerisque exempla in codicibus Auibrosiauis ; nam S. Aiubrosius. ex-

    ribus, et in unu reginae Stieeorum ins. libro, i clato in ponens bunc locum Matlhu-i, cap. x, 55, ail : Af./ne

    ila scriplum est, non solttm in eo libro, qui seciiudum


    div. Bib). S. Ilieronymi.
    Maliltceum scribilur, Evangelii Dumini Jesu, sed etiam
    Marc. cap. x, 17, Veron. prcccurrens, e: ila S. Au-
    guslinus in Sueculo de Evangelio secundum Marcum, in eo leclum est, quem secuudum Lucam nperimus; ut

    Tom. in, l'art. i, p. 765. scias, non otiose id posuisse utrumque.

    Matlb. cap. xxiv, 51, Veron. buic versiculo addii, Mailb. cap. x, 29, Yeronen. addil. qui esl in coelis,

    aulem licec /ieri, respiciie, et levate ca- el ila S. Ireuams in lib. v conlra H;ciesis, cap. 251,
    Cttoi cccpeiinl

    pila veslra, quoniam adpropiul redemplio vcstra. Cod. Corbeien., qui in aelis est.

    Sancius Lucas capite xxi, versiculo 28, ci vetus Mat- Joan. cap. xn, 25, in Veron. pnsl, animam sucim,
    lliai codex Canlabrigiensis Gr;eco-Lal. apud Mil. bic prinio loco additur, in hoc mundo. In S. Cypiiano
    adduut similiter, Ilis aulem fieri incipicnlibus, rcspi- autviii p. 199, 557, 516 et 518, i» Itoe swculo.

    cite,et levale capitaveslra, quunium appropinquat re- Luc. c.ip vu, II, in Yeron. post verbuin, ejtts,

    danptio veslia. additur, multi. rimulti, irrepsbse videlur ex v. 12.

    Maitli. cap. xxm, 27, Veron., accipite, et bibite ex B Vide Miilium iu proleg. pag. 44, col. 1.

    Itoc, el ita S. Ambrosius in hb. iv de Sacrauient. Marc. cap. ix, 40, in Veron. Gat. et Brixian.

    cap. 5, p. 571. post, aqmc, additur, frigidic. Et ila in aliquibus

    M.atli. ca;>. xxvi, 55, Veron. etBrixian. xu millia, ediiionibus S. August. Spccul. de Evang. sec. Marc.

    S. Au°uslinus in lib. de Spirilu ei Liuera, cap. i, Mailh. cap. xi, 8, Veron. el Brixian. mollibus

    tom. X ,
    pag. 85, Legas (inquit) e/iiim (/«oi/edm mi/- vestimeniis inditlum? et ila S. Ambrosius in lib. v

    lia legiones angelorum pro Christo, ne paterelur, pu- H.xaem. cap. 25, p. 109.

    gnare poluisse, nec tamen fuclum. Iteui cap. 55, pag Maiih. cip. xv, 52, in Yeron. et Corbeien. anle,

    121, ait Hinc ex Evangelw, et ex Lege qutvdam po-


    :
    iu Brix. vero pos! voceni, ittrbce, additur, Ituic. In

    sitimus in sermonis lutjus exordio. sicutt dccamcUlrttit- S. Anibr. 1. v llexaem. c. 25, p. 114, legilur, liujus.

    siltt per foramen acits, el de duodecim mdlibus lcgio- Maiih. cap. xvin, 20, Veron. et Vercellen., ibi et

    num angeiorum, qui potuerunt, si vellet, pugnare pro ego. Et ita S. Ambros. in lib. de Mysleriis cap. 5,

    Cluisto qutc omnia (acttt iton sunl. Vide tom. x, pag. 552, et Yiclor. Yilens. Histor. Yand. Edil.

    Edit. Maurin. p. 85 et 121. Ruin. p. 56, cod. Corb. babet, ibi ego. Et ita S.
    Spi- Ainbins. de Cain Abel cap. 2, p. 208,
    Luc. cap. i, 3, Veronen. Placuit ei milii, el iu lib. n, et

    riiui Sancio. Ei ila vetusti (inidaiu Gr.eci libri, Eoo|- G et in Epist. 65 prim. class p. 1025, cod. San-

    x&iiot v.v-t
    -'•> njiEupetTt «'/'':', boc esl, risiiii» et milii, Germ., ibi sum el ego.

    ei Spiritui Sttncio. H;cc forte a Marcionitis expuncta, Maiih. cap. xx, 23, iu Veron., Vercellen. et Cor-

    qui pariem Evangelii Lucie admittentes, partemrepu- beien. addiiur, Jesus. Ft iia in S. Ambros. lib. v
    diabanl. Contra ipsos agil S. Iren. in lib- in.cap. 1 i. de Fide eap. 5, p. 562.

    Luc. cap. i, 5i, Veron., Ecceancilla Domini, con- Matib. cap. v, 48, in Veron. et San-Germanen.
    tiagat milti secundum verbttm luum. Hunc ordinem 1 o-t, ergoc additur, et, sicut in S. Ambros. lib. ni

    pariier servant versio Syriaca, Arabica, Persica, el de Oflic. Minislr. cap. 2, p. 110.
    F.vang.
    jEthiopica, nec non S. Ambrosius in Expo^ii. Matth. cap. vn, 15, Veron. et San-Gennan. post,
    versu 58 habel, contingat aitendite, addunl, vobis. Ei Tenuil. pag. 203,
    s.cuiid. Luc. Cod. corb. , ita

    milti. Et ila S. Ambr. in Epist. class. 1, pag. 967. 217 et 218; S. Ainbros. in lib. n de Spir. San.

    Luc. cap. x, 1, Veron. el Brix., Designaiit uuwm cap. 10, p. 655,etin lib. vi Hexaem. cap. 6, p. 1-7,

    el alios septuaginta. Gra'ca quoque exem|)laria quam- elcap. 8, p. 152.

    plura, Syriaca versio, Coptica, Arabica, S. Irenams, Maith. cap. viii. 20, Veronen. Vercellen. et Sau-

    S. Anibrosius, Ter.luUi.anus, aJiiuue niuhi, legun t German. cnput suum. E( ila S. Ambrosiu- Hexaem.
    dumlaxal, sepluaginta, non, sepluaginla dttos. lidem D lib. vi, cap. 8, pag. 151.

    illi tamiii, qui in libris suis habuere,


    scpluagmta, (a- Matih. eap. i\. 15, in Yeronen. Yercellen. el
    teniur discipnlos fuisse duos el septuaginia ; ul vi- Sau-Germanen. posl, jejunabunt, additur, in i//is die-

    dcreestapud Var. Lect. Mil. hic.ei.Maldonai.ctGro- ius.Elila inS. Aiiil.r. Ep. 32prim. class..pag. 915.

    lium, ei Seldenum in lib. u de Synedriiscap.9, arl. 8. Matih. cap. xxi, 57, Veron. forsitan verebuntur.
    Luc. cap. xi, -1, Veron. et Corbeien. adduni, sed E( ila S. Ambrosius in lib. n de 1'CBnilent. cap. v,

    libera nos a mato. Yindob. et Brixian. sed eripe (Bri- p. 424. S. Iremeus, forte vercbuutur. Cprbeien. ve-

    xian.) ente nos a malp. Grsci quoque ciuamplures libri rebuntur ulique. Brixim. revcrebitnlur, ut qu.dain
    tum ediii, tum manu exarali legunt, sed libera nos a cod. Claiomont. in loco laudato S. Irena:i.

    malo. Yulgata lamen, plurimique codices optini;e Joan. cap. m, 56, Yeron. secui.do loco h ibet,

    ncilse ha;c verba omiuunt : qua de re videndus Mil. ii'.'u»i attrnam. El ita muli.e edil. S. Augustini.

    Var. Lect. hic, ei S. Augustinus. Joan. cap. xvi, 55. Yeron., Corbeien. et Biixian.,

    Luc. cap. xn, 9, Veron. Qui auiem negttverii me in lioc autem mundo. S. Cypriaims in lib. de Bono
    ecruiH liominibus, ncgabo et cgo eum coram 1'alrc meo, Patientix p. 310, i« mundo autem.
    ioj EPISTOLA BLANCUIM Al> EPISCOPUM GIMCENSEM. 1IM

    Luc. cap. vii, 41, in Vcron. el Brixan. posl, la- A ci Brix. ante Deus, deesi, «m, cl ita in Syr. ci Pers.

    cnjmis, addittir, suis, el ita in S. Ambrosii Episl. Mallli. cap. vi, 13, Veron. Vercellcn. ei Corbeicu.

    i2 elass. I, p. 911). oniilliiiil, Amcn, el ila velus libcr Gaulabi i^iensis,


    I.iic. cap. xxn, 6, in Veron. et Vindolt. addilur, aliiquc quainphiies Gra-ci, ei Lalini, codd duo mss.
    e»*, in Corbeien. et Brix. iliis. Addiinentiiin esl ex in div. Bibl. S. Ilieron., Tertulliamis, S. Cypriauus,

    Matili. cap. xn, 38. S Auguslin. cl versio Syiiaca : eaque vox addila
    Lnc. cap. xni, 10, Veron. in nna sijnagogarum. vtdetur ab aliera, quam a Matthaei manu, peslquam
    Verba, in una sxjnaijogarum explicalioneni inargina- iu liturgicis precibus in linc Domiiiicic Oiationis

    lein putat Millius : sed id mihi ininns arridet, cmn nsurpari ccepit.
    in oinnibiis Grau-is codicibus reperiaiur. Brixian. Matlh. cap. vi, 54. In Veron. et Veicellen. deest,

    iii quadam sijuagoga. ergo, ct ihvin S. Cypr. pag. 221, et in S. Atiguslin.

    Luc.cap.xiv, 25, in Veron., Corbeicn. cl Brixian. lib. u,de Serin. Dom. in nionte loin. n.parl n,p.222.

    anle swpes, additur, eirca. et ila in S. Anibros. M.uth. cap. vn, 27, in Veron. el San-Gerni. deest,
    Lnarr. in psal. xl, pag. 877. el ,
    primo, sccundo, el lertio loco, el ila in S. Gypr.
    Luc. cap. xvi, 9, post, tabernaciila, additur, sna, Matth. cap. ix, 15, in Veron. deest, enim, et ila

    in Veron. cl ila in S. Ambrosii lib. ui de Offic. B in S. Ambrosii lib. t de Pcenilent. cap. 12, pag.
    Minislr. cap. 22, pag. 140, el in lib. i de Abraham 405, ei in Exposii. psalmi cxviu, pag. 1101.
    cap. 5, pag. 295. Maiib. cap. ix, 18, in Veioncn. et Vcrccllen.

    Luc. cap. viu, 15, Veron. el Corb. addiini, Do- deest, Domine, el ila in aliquibus reginrc Suecorum
    mine, el iia S. Ainbros. io lib. t de Cain et Abel mss. libris relatis in divina Biblioth. S. Ilieronyini.

    cap. 9, p. 199. Matlb. cap. xi, 10, in Veron. Vercellen. et San-


    Marc. cap. i, 24. Veron. Corbeien., Mm. ct Bri- Germanen. deesl, enim, et ita iu Sancio Ambroslo.

    xian., scio te, etc, et ita S. Ambrosius in Ei.isl. Matlh. cap. xiil, 57, omillitur, illis, iu Veron.
    class. 1, pag. 880. Vercellen. ct Corbelen. et ita in Graecis melioris
    Matlb. cap. i, 25, in Veron. et in San-Germa- uoi.i'. ct iu Laiinis mss. regio Valicanis tlivinac Bi-

    nen. desunl verba, suum priiiwgenitum, ul in S. Ain- liliothccic S. Hieioiiymi.

    bros. et S. Gregor. Magno. Matih. cap. xvi, 11, in Ver. et Vercel. dcest, vo-
    Joan. cap. vn, 55, in Veron. et Brix. desideraiur, bis, et iia in S. Ambros. lib. i dc Poenit.c. 15, p. 411.
    ut in quam plurimis mss. codicibus. Malili. cap. xix, 29, in Vcion. Vcrccllen. et Cnr-
    Mallh. cap. tv , 4, Veron. cl San-C.criiiaiicn. b:'ien. deesl, nut uxorem, et ila in S. Ainbrosii dc

    verbo Dci, et ila S. Ambrosius in lib. iii de Virgin. C 0fl'n\ Minist. lib. n, cap. 2, pag. 71, ct in Exposil.
    cap. 4, pag. 174, et in Episi. 05 prim. class., pag. in psalm. cxvin, pag. 1059.
    1026, nec non inlib. I de Cain et.Abel cap. 5, p. 191 Maiib. cap. xx, 4, iu Ver. deest, meam, et iia iu

    Mallli. cap. vi, 55, in Veron. deest, primum. duiiliiis reginsc Suec. mss. divin. Bib. S. Hieronymi.
    ct ila in S. Ambros.i de Cain ei Abeljcap. 4, p. LS8. Mallh. cap. xxi, 12, Veron., in templum, oinisso,
    M.itib. cap. viii, 29, omilliiur in Veron. ct San- Dei, ct ila ubique Novuin Teslain. , et Oiigenes.
    Germanen., Iiuic, et iia in S. Ambrosii Kxposilione Maiib. cap. xxn, 2, in Vcr. Corb. ei liiiv. decst,

    psalmi CX.VHI, |iag. 1050, et iu Expositione Evangel. factum, et ita inS. Iren.l. ivconl. Ihct.ioin. i, p.279.
    secund. Lne. pag. 1285. Mattli. cap. xxii, 21, Veron. VerceMen. et
    Joan. cap. xxi, 7, decst, Pelro, m Veronen. el Corbeien,, reddiie, quce, oniisso, ergo, ct iia Ter-
    ila iu duobiis mss. lilt. div. Bihl. S. llieronymi. tull. pag. 94, 97, 558, 559, 499, 522, el S. Aiubio-
    Joan. cap. xm, !5, verba, plus liis, omillunlur in sius in Epist. class. prim., pag. 872, uec noo in lib.

    Veron. Vercellen. ei Corbeten. et ita in Sancii Am- de Benedicl. Patriarch. cap. 8, pag. 52 i.

    brosii Apol. David cap. !), pag. ( 92. Matili. cap. xxn, 50. Veron. ct Brixian. Angeli,
    Joan. cap. xxi, 13, Veionen. el Vcrccllcn.ti/i'/«c, omisso, Dei, ei iia S. Zcno Veronensis.
    Domine, et ila S. Ambrosios in looo ciialo. •D Maltb. cap. xxiv, 21, dcest, (mic. in Veron. el ila

    Joan. cap. xxi, 10, Veron. ovicAllas meas, cl ila in S. hvn, lib. iv conlra Iherescs tom. i, p. 274.
    S. Ainbrosiiis in Prulogo lib. v de Eide p. 591. Iu Joan. cap. :, 21, iu Vcron. ante, Hefias, decsi,
    lib. vcro u dc Spir. S. cap. 15. pag. 002, habct, quid ergol Cl iia in Coplica versiooe.
    agnicitlos meos. Joan. cap. vi, 59, in Vcr. et llrix. decsi , l'atiis,

    Luc. cap. xxiv, 45, desuiit vcrba illa, teilia rf«, ct ila in S. Amb lib. u de 1'iile Kcsiir. p. Ii57.
    in codice Veron. et iu Sancio Ircn. Joan. cap. vil, 57, in Vcion. deesl, ad mc, cl ita

    Marc. cap. i, 2, vetba, ante\te, oiailluiHiir in Ve- in S. C.ypiiani lib. i, adversus Jmbcos atl yuiiiiiuiii

    ron. ci ViMcellen. et ila in quibusdani Graaiis exeni- cap. 22, pag. 548.
    plarilms, in versionibus Syriaca, Coplica, Pcrsica, Joau. cap. x, 29, In Vcr nicn. ct ViTcellcn. ilc -

    ci yEihiopic;i, in s. hciiicu, in Origene, rrec non in csi , meus, cl ita; in S. ArrtbroSii Tr.ici. t\c Ti nni.iu:
    aliquibus mss. Lat. div. Bibl. S. Ilieronymi. '>"0,
    psg. 528, iu lib. v de Kidc Cap, II. pog. cl
    Marc. cap. x, 0, in Veron. ei C.orbeien. decst. iu lib. i dc Spiiilu Siinclo cap. 2. ill lin. p. 007,
    crealunc, 61 ilain Syr. el Pcrs. Ibidem il) Vcr.,Coib. ncc nou in lib. ui, cap. 10. png. 089.
    155 PKOLEGOMLNA. 1:6

    Joan. cjp. x, 37, deesl, mei, in Yeionen. ei Yer A sius in Exposii. Evang. secun.l. Luc. lib. v, lom. 1.

    cellen. et iia in S. Cypriano. pag. 1577, quoniam hic est eleclus D,i.

    Joan. cap. xi, -i5, OiniUiuir Jesus. in Veronen., Luc. cap. xi, 4, Veronen. el Corbeien., debita

    Gal. el Min. eiiia in nonnullis Grxcis cud. necnon noslra, el ila S. Ainbrosius.

    in qnibusdam Lat. niss. divin. Bibliotliec. S. Hieron. Mailh. cap. 111, 17, Veron. de ccelo ; et ita S. lli-

    Joan. cap. xn, 40, Veron., Gai. et Mm. et inletli- larius in iract. in psalm. cxxxvm, lom. 1, pag. 565.

    gant corde, omisso, non. Et ita S. Anibros. in lib. Matth. cap. vi, 17, Vcronen. et Vercellen. ros

    iii de Spirilu Sanelo cap. 22, pag. 699, et corde in- aulem, cum jejunalis. unguile caput veslrum, el facieni

    lelligant, ontisso pariter, non. veslram lavale, et ila S. Ambros. iti lib. de Elia el

    Joan. cap. xm, 26, deesi, ego, in Veron. et ita Jejun. cap. 10, pag.546; cod. San-Germ., vos au-

    in S. Ambro^ii Sermon. 27, pag. 429. tem, cum jejunatis , nngile capila veslra. et faeiem

    Joan. cap. xiv, 28,deesl,M(iq«i;, in Ver.,Vercellen. vestram lavale.

    et Corb. el iia in S. Cypriano, p. 161, 3-15, et 463. Matib. cap. vi, 18, Veronen. et Vercellen., ne pa-
    Joan. cap. xvu, 18, deesi, 1», in Veronen. et realis hominibus jejununtes, sed Patri veslro el

    Vercellen. el ita in Ambrosiastro in Epi>i. prim. ad Paler vesier... reddet vubis. S. Ambros. in lib. de
    Corinlb. cap. H, pag. 147, et inEp. ad Cor. 11 cap. B Elia el Jejunio, cap. 10, pag. 546, ne pareatis homi-

    II, pag. 147, el in Episi. ad Corinlhios. II, capite nibus, quia jejunalis, sed Patri vestro et Pater ve-

    5, p. 175. sier reddei vobis. San-Geimanen , ut non videa-


    Joan. cap. xx, 17, deest, meum, primo loco in mmi hominibus jejunanles, sed Patri vestro et

    Veioi.. et ita in S. Iren. conlra Haer. tom. 1 , p. 551. Pater vesler reddel vobis.

    Luc. cap. 11, 21, deeti, puer, in Veron. ei Bri- Malth. cap. vi, 25, Veron. et tunc jurabo, el ila

    xian. et ita in Grxcis melioris noiae codicibus, et S. Hilar. in lib. 9 de Trinil. 11. 65.
    in uno reginx Suecor. ms. relato in div. Bibl. S. Matih. cap. vi. 53, Yeron. et San-Germanen..
    Hieron. in altero autem secundis curis addilus est. prcestabunlur vobis. Vercellen., et omnia ha?c prccsta

    Lue. cap. v, 7, deest, pene, in Yeron., Yercel- sunt vobis. S. Anibros. in lib. 1 de Cain et Ahcl
    len., Corbeien., Gat. el Biixian., et ita in nonnullis cap. iv, pag. 488, prwsto sunt vobis.
    reginse Suecorum mss. Mailh. cap, vii, 27. Veronen. Yercellen. et San-
    Liic. cap. xxxi, 58, Veron. , conmotam , superef- Germnnen. el facta est ruina ejus magna. e.l ila S.

    flneniem , et iia 8. Ambrosiiis in lib. de Offic. Mi- Cyprian., Brixian. vero, el facta ruina ejus magna.
    nist. cap. 51, pag. 45, omisso, et, ame, supereffluen- Matlli. cap. x, 22. Yeronen. et San-Germanen..
    lem, qu* conjunctio abest eiiam a Vercel. el Corb. C omn jt,„s hominibus. et ita vetusta Corbeiensis Biblia,
    Marc. cap. 11, .5, post, peccaia, deest, lua, in Ve- et S. Aiigustinus in Speculo de Evangelio secundum
    ron. et ita .in duobus reginx Suecorum mss. divin. Maiih. tom. m,part. 1, pag. 758.
    Bibl. S. Hieronymi. Matth. cap. xi. 12, Veron., regnum cwlorum co-
    Marc. cap. 11, 25, deest in Veronen., Vindob., gilur, et cogentes diripiunl illud, el ila S. Ambrosius
    el Brixian., Dominus, et ita in quibusdain mss. re- in lib. 1 de Caiu et Abel cap. 4. pig. 188, iiem
    lalis in divina Biblioth. sancti Hieronyini ; Vercel- in Enair.iiioiie in ps. xliii, pag. 902. el in Epist.

    len., Corb., Gat. et Min. babent pro, Dominus, eum. 65, prim. class., pag. 1046. Vercellen m co-

    M.irc. cap. x, 6, Veronen. et Corbeien., Ab iniiio gitur et cogenles deripiunt iltud ; San-Germaneii.,
    enim (Corbeien. autem) masculum, el feminam fecit deripiunt illud.

    Deus. Syius Persa, el Velus Canlab. dumtaxat fe-


    , Matib. Cap. xi, 38, Veron. acceperit et secaius

    runt , A-o U u-pyj,; y-io-sw;, id est, ub initio mascu- fueril me. Corbeien. acceperit ,..et subseculus me fuerit,

    lum et feminam fecit Deus, non auleni, zxureat. S. Ilieronymus in Epist.cxLV, ad Exiiperaniiimi. lom.

    Marc. cap. sui, 6, in Veronen. et Gal. deesi, 1, pag. 1075, habet , lulerit ti secutus me
    gnia, et ila in S. Cypr. lib. ad Forlun. de Exbortat. (uerit.

    Mariyr. cap. 11, p3g. 551. D Matth. cap. xn. 1 , Veronen., Corbeien. elBrixian.,
    Maith. cap. xxii, 50, Veron., Coibeien. et Bri- Sabbathis; S. Ambrosius in Exposii. Evangel. se-

    xian., sunt. et ita Graacus texius, el duo reginx cund. Luc. lib. v, tom. 1, pag. 1565, Sabbatha.

    Suecorum mss. divin. Biblioihec. S. Ilieronymi. Matih. cap. v, 25. Yeron.. Vercellen. et San-
    Matth. cap. xxiv, 15, Veron.. sians el ita Italica, Germanen. , in (ritiruni ; S. Ireiueus, inter frumen-
    Gricco additla, teste Millio in Proleg. p. 51. lum; S. Ainbrosius in lib. 111 Hexaem. cap. 10,

    Joan. cap. 1, 15, Veron., sed ex Deo natus est. Et pag 49. inler trilicam.

    ila S. lrena;us in libris contra Ha:reses, Terlul., Matih. cap. xvn, 12, Veronen. , Vercellen. el
    Corbeien. quania voluerunt, et ita veius Italica lesie
    S. Jo. Chrys., Vigil. Tapsensis. et alii. ,

    Joan. cap. 1, 15, Veron. snngnine, et iia omnes Millio in Prolegom. pag. 55.

    mss. cod. S. Hilarii lib. 1 dc Trinilale num. 10. Maltb. cap xvm, 5, Yeronen. et Yercellen. sicut

    34, Veron. quoniam ipse est Dei pueri ; Corbeien. sicut infans hic est. S. Ambros, in
    Joan. cap. I, fl-

    Vcrcellen.. quoniam hie esl elcctus filius Enarral. in Psalm. xxxvi pag. 80ll, sieut puer iste.
    lius clcclus. ,

    Dci; Corbeieu. '/«i« W< est elcctus Dci. S. Anibio- Mauh. cap. iix . I-, Yeronen., VcrceUea.etCor-
    i" EPISTOLA BLANCIUNT AD EWSCOPCM GURGENSEM. 133
    beien. liabenl, spadones, primn, secundo, el teriio A el ita S. llil.irius in Tracl. in Ps. cxxxn, 1.
    1, p. Si.j.
    loco, etiia S. Ainbrosius in lib. deVirginitate rap. vi, Maltli. cap. xxvi , 29, Veronen. crealura vitis , et
    p. 220, et in lib. de Viduis cap. xm , Teitullian. ila S. Cyprianus in Epist. 63 ad Csecilianum. Ver-
    pag. 147, 158, 342, 525, 534, 543, sitnt spudones, qui cellen tura
    seipsos caslraverunl , etc, et ila S. Ambrosius in Episl. Mattb. cap. xxvi, 41
    Veronen. ut non veniatis ,

    72, 2class., pag. 1075. S.Cyp. inbb. deOraiioneDominicap. •i!0,neveniatis.


    Mallh. cap. xix , 17 , Veronen., si vis in vilam ceier- Matlh. cap.xxvi 52 Veronen. accipiunt ei ita , , ,

    nam venire, etc; etita S. Ambrosius in lib- de ofliciis Lucifer Calarilanus in lib. de non paicendo in Dciim
    Minislrorom cap. n, pag. 11 , Vercellen. , in vitam delinquentibus.
    venire, conformiler S. Cypriano pag. 395. San Ger- Mnlth. cap. xxvi 64 Veronen. cum nubibus,
    , , elc.
    manen. , ad vitam venire , et ita Hilarius diacomis, Vercellen. cum bibus; ei iia S. Ainbrosius in
    quiet Ambrosiasier dicilur, in Epislol. adRomau. lib. de Josepb Patriarclia cap. 12 ,
    pag. 506.
    cap. 7 , pag. 66. Matlh. cap. xxvi , 75, Veron. ct Vercell. loqueta
    Mattli. cap. xx, 50, Veronen. miserere nobis ;
    lua similis est. Lectionem hanc genuinam existimo;
    et iia S. Ambrosius in lib. v de Fide cap. 8 , p. 569 subruoiam vero fuisse a Nolariis cx Vulgata , cum
    Hallb. cap. xxi , 24 Veronen. et Vercellen. umun
    , B inierpreia.nentum , Srj).o'v <r« noul , magis probarenl.
    verbum, quod, et iia S. Ambro*ius in Iib.de Benedict. Et forte e margine Marci , migravit in Evangelicum
    Patriarch. cap. vui, pag. 521. ipsius contextum. Quamobrem verba tam insignia
    Matth. cap. xxi, 52, Yeronen. et San Germanen. ex hoc Maith. loco in Marcum invecta crediderim ;

    in regnoDei, et ila S. Zeno in aliquibus ediiionihus. cum in islo ea non legant Camab. et versio Copt.
    Vercellen... Regno Dei. Corbeien., in regno cmtorum necagnoscal Eusebius in lib. ni Dem. Evang.
    et ita S. Irenaeus. Matih. cap. xxvi, 75, Veronen. et Corbcien.
    Matih. cap. xxi, 34, Veronen. , Vercell. et Cor- amarissime, el ita S. Pacianus contra Iractalus Nova-
    beien. ad cotonos, et ila Lucifer Calaritanus in lib n lianorum in Episl. m.
    proS. Athanasio. Maith. cap. xxvn, 4 , Veronen. et Vercellen. pec-
    Matih. cap. xxi, 39, Veronen. et Vercellen. coloni, cavi, quod tradiderim, elc. , et ila S. Ambrosius in
    et ita S. Irenaeus in lib. iv contra h.-ereses,
    tom. i . lib. n de Poenit. , cap. 4 ,
    pag. 122.
    p. 277, et LuciferCalaritanusinl.iiproS. Athanasio. Matth. cap xxvn , 39, Veron. et Vercellcn. trans-
    Matlh. Cap. xxi, 59 , Veronen. ct Vercellen, occi- euntes. S. Ambrosius in Enarr. in Psalm. xliii ,

    derunt et ejererunl exlra vineam , el ita Lucifer Calari- pag. 911 ,


    qui transibant.
    tanus ex Marco. G Malth. cap. xxvn , 46, Veron. lama zaptani? ct
    Maith. cap xxi , 45 Veronen. , et Corbeien. fructum, iia vetusiior reginoe codex in div. Biblioih. S. Hiero-
    el ita aliqui mss. codices S. Irenaei. nymi. Vercellen. lema zahilianii San-Germanen.,
    Matth. cap. xxn, 12, Veroneu. etCorbeien. venisti; zabaclliani ?
    et iia S. Irena?us et Victor Vitensis in Ilisior. Matlli. cap. xxviii, 7, Veronen. Vercellen.
    , Vand. , et
    pag. 79 , Edit. Ruin. Corbeien., dixi, et iia S. Augustinus ; Brixian. dixit.
    Haltb. cap. xxin , 6, Veron. primum recubilum Joan.cap. i, 4 , Veronen. in eo , el ita sanclus
    ,

    S. Cyprian. in lib. m Testimon. adversus Judxos llil.ii ius in lib. i de Triniiate, tom n , pag. 7, et lib.
    cap. 5 , primum recumbendi locum.
    pag. 374 , ii , toin n ,
    pag. 57 ; Vercellcn. , Gat. el Mm. , in illu,

    Mailb.cap.xxiu, 58,Veron. relinquilur, et iia et iia S. Cyprianus in lib. n Tcstim. adversus Ju-
    S. Irenaeus in lib. iv conira hxreses tom i, p. 281. daios ad Quirinum cap. 5, pag. 352.
    Malth. cap. xxiv , 16 , Veronen. et Vercellen. in Joan. cap. i, 8 , Veronen. et Vercellen., lumen; ct
    monlibus, S. Irenajus in lib. v contra bxreses, lom. ita S. Iren. in lib. iii contra lucreses loni. i, p. 189.
    i, p. 522, ct S. Cyprianus in lib. de Exhorlalione Joan. cap. i, 16, Veronen. , quoniam de plenitu-
    Mariyrii num. II , in montes. dine, etc; et iia S. Ambrosius in lib. iv de Fide cai
    Malth. cap xxiv , 46 , Veronen. el Corhein. qucm ** H . P-">g-
    5-18. Duo mss. et aliqux ediliones ejusdem
    vemens, etc ; el ila S. llilarius in lib. ix de Trinilaie S. Ambrosii in Exposit. Psal. cwm, unde, etc
    loin. ii , pag. 510. Vcrcellen. , quia de plenitudine , etc.

    Matih. cap. xxv, 35 , Veronen. ad dextris suis x- Joan. cap. i , 18, Veron. Gal. et Mm. nisi uuiqe-
    dos aulem ad siuisliis , Corbeien. , ad dexteram siiam. nitus, etc; ct ita S. Irenxus, in lib. iv comra h.eie-
    Imdos iiulein ad sinislram. Sanclus Cyprianus , ad ses, tom. i, pag. 2c5, S. Ambrosius , in lib. ni do
    dexteram , limdos vero ad sinistram. Fide cap. 5, pig. 501 , in lib. de Spir. Sanct. cap. i,

    Matih. cap. xxv.40, Veronen. unihorum fratruum pag. 605; in Episi. 22 prim. cluss. , pag. 875, et in
    meum minimorum. Vercellen. uni horum (tatruum Sermon. 12, p:ig. 406, Vercellen. nisi unicus.
    meorum minimorum. S. Ambrosius, in lib. v de Ki le Joau. cap i , 26 , Veronen. cgo quidem baptiso v<u,
    wp I* ,
    pag. 532, in Epist. i
    , prim. class. pag. 753 Vcrcellen. ego baptizo vos , Gat. baptizo tos. S. C\
    et pag. 961 in Epist. 70 prian. in nTeslimon. adversus Judxos cap. 19
    , , sccund. class. pag. 1065, lib.

    necnon in lib. i de Abraham cap. 5, pag. 295 uni p. 359 , cgo quidem baplizo sed alius ejusdenj > i\. ;
    ,

    Itorum minimoriim. Corbeicn Codex addil, vos.


    uni ex mtniimi , i istis priani ms.
    Patrol. XII
    139 PflOLEGOME.NA. 140

    Joan. cap. i, 52, Veronen., descendentem de caelo, A Mss. codices relaii in div. Bibl. S. Hieronymi.
    ei manentem , eic; ei iia Vercellen. eiS. Ambrosius Liic. cap. l , 55, Veronen. , Abraliae ; et ila S.

    in Iib. m de Spir. Sanci. cap. i, pag 665. lu lib. auiem Irena>us.

    de Myster. cap. 4 p. 531 babel descendentem de ,


    , , Luc cap. ii , 28 , Veronen, in manibus , Brixian.

    caeto etmanenlem , etc. S. Ilieron. quoque in in manus suas , et ita S. Irenams in lib. l contra lise-

    Comm. in Is. lib. iv, cnp. II, pag. 156, el numentem. reses tom. i , pag. 40.
    Joan. capin, 18, Veron. et Vercell. tertio loco Luc cap. n , 32 ,Veron. , ad revelalionem oculorutn.
    liabent, noncredidit; el itaS. August. in Joan.Evang. Quidam mss. codices S. Irenaei , in revelulione ocu-

    cap. lii, Tractat. 13, tom. m, part. 2, pag. 589. Sic lorum.
    etiam legitur in antiquis Corbeice Bibliis ,
    juxta Grx- Luc. cap. iv, 7,Veronen. ct Vercellen.si procidens

    cmn , jrtwiorsvnftv. adoraveris anle me ; Brixian. si procidens adoraveris

    Joan. cap. ni,20, Veronen. , ne argvantur ; S. me , et ila S. Ambrosius in Enarr. in Psalm. xxxvi
    lrenajus , ne Iraducantur. tom. i ,
    pag. 797 , et in lib. l de Cain et Abel cap. 5,
    Joan. cap. iv, 15, Veronen., Vercellen., Gat.,Mm. num. 17 , et alibi , nec non aliqui niss. libri in div.

    et Brixian. , biberit ; et ita S. Cyprianus pag. 228. Bibl. S. Hieronymi.


    Joan. cap. v , 4 , Veron. , Vercel. , Gat. et Mm. B Luc. cap. vi, 35 Veronen. amale et ita sanctus
    , , ,

    in nataloria , Corbeien. in natatoriam , et ita S. Am- Ambrosius in lib. de Tobia cap. 16 pag. 609. ,

    brosius in lib. de Mysteriis cap. 4 ,


    pag. 330. Luc cap. vn, 47, Veronen. remissa sunt
    Ibidem Veronen. et Vercellen. , tencbalur, et ita quia , el ita S. Ambrosius in lib. de Isaac et Anna.
    S. Ambrosius in loco ciiato. Gat. et Mm. , tenerelur. In lib. veron, de Poenit. cap. 8, pag. 451 , ditnis-

    Joan. cap. v, 43, Veronen. Vercellen., Corbeien. sa sunt, etc ; sed in Epist. 41 class. i , p. 953 ,

    Gat. el Mm. accepistis , et ita S. Ambrosius in lib. i de remissa sunt, elc. Codex Brixian. dimitluntur

    Spirilu Sancio, cap. 15, pag. 628. quia.


    Joan. cap. vi , 69 , in Veronen. addilur , dixit ; in Luc. cap. xvi, 7, Veronen. ail et illi, Yercellcn.

    S. Cypriano , dicens. dixit auiem el huic ; S. Gaudentius, et ail illi.

    Joan. cap. vi , 70,,Veronen. quoniam tu es filius Luc cap. xvni, 14, Veronen. et Brixian. dicoita-
    Dei ; Corbeiensis , et sanctus Cyprianus ,
    quoniam que, Gat. et Mm. amen dico, el itaquidam mss. codi-
    tu es filius Dei vivi. ces S. Cypriani.
    Joan. cap. vn , 15 , Veronen. et Vercellen. litteras Luc. cap. xxiv, 49, Veronen. el Corbeien. promittai
    novit, etc.,etita S. Amb. in 1. ndeFide c. 9, pag.485. el iia S. Anibros., inlib- n de Spiril. Sanct. cap. 2,

    Joan. cap. vn , 25, Veronen. et Vercellen., hiihi C pag. 638.


    irascimini , etc, el ita S. Ambrosius in exposit. Marc. cap. xn, 31, Veranen., secttndum simile illi,

    rsalm. cxvui ,
    pag. 1092. Vindob. , simile huic. S. Cyprianus in lib. de Ora-
    Joan. cap. vn . 39, Veronen. et Corbeien, lionori- tione Dominica pag. 271 , et secundum simile liuic.
    flcatus , et ila S. Anibrosius in lib. de Incarn. Do- En doclissime
    , Muselli a me exeei piarum ex ,

    inin. Sacram. cap. vi ,


    pag. 711. Veronensi Evangeliario prseipuarum leciionum ,
    qiiM cum SS. Palribus concordant insiine spicile- ,
    Joan. cap. x, 38 , in Veronen. et Brixian. , vel
    gium.Vale, Veronensis Ecclesiae prtesidium , et de-
    operibus , elc, et ila S. Ambrosius in lib. de Mys- cns. Deus Oplimus Maximus voiis diu obsecuudet
    leriis cap. 2, p 527 ; ei iii Exposit. Ps. cxvin, p. 1 1 18. meis efficiatque, ut pairiae serus iniersis, quaa le
    ;

    Joan. cap. \u 13, Veronen. Vercellen. et Cor- pnst incomparabilein praSsnlem Joninem Bragadi-
    , ,
    iium, de restinua Eeclesiastica disciplina, et de sa-
    beien. flores palmurum. S. Ambrosius in lib. ix Ex-
    ,
    crislitteiis oplime meritum, veluli palreincolilei ve-
    posil. Evang. secund. Luc lom. i . pag. 1 197, medullas neraiur. Aniorem niilii luum, cujusequidemmemoria
    pahnarum; el ita auclor Qu.c^l. Vet. et Nov. Te^la- valde recreor, cupio conserves, et, si parpari referre
    vis,amorem non vulgarem. Mnnus lioc erit oinnium
    ment. qu.esi. 82, in Appeiul. 3 t. S. Aug. nov. edit.
    uiunerum pioesiantissiinum; quod ego, qiioniam mei
    Joan. cap. xn,27, Verbnen. et Vercellen. , lurba- erga le aniiui ipsemibi conscius sum , quasi debiium
    tur, et iia S. Amb. in lib. n, de Fide eap. 5, pag. 477.. D exspecto. Si quid cst, in quo amplissimo atque illus-
    trissimo canitulo tuo opera mea usui possit esse , id,
    Joan. cap. xu , 40 , Verunen. , sanabo eos , et ita
    si ipse intelligere potuero, mea sponte suscipiam :
    S. Ambrosius. sin seeus, a le admonitiis eflieiam ; ut uuisque l)D.
    Joan. cap. xn,41, Yeronen. el Corbeicn. majes- canoiiicorum , esse eorum apud me plurimi volun-
    tatem ejus , et iia S. Ambrosius. tatem, inielligat. Doctissinium alque Cl. virum co- ,

    iniiiii Oitolinum Ottolinium cujus sapienliam aique ,


    Joan. cap. xvi , 13, Veron. quaeaudit, S. Ambro- ingeniiim Roma etiam mirata est , salula meis verbis
    sius in lib. v , de Fide cap. 11, pag. 575 ,
    quaecum- plurimum. Audio nobilissiinum Anioniuni Musellium
    que audit al in lib. n de Spir. San. cap. ex fratre nepotem tuum, quod in aniiquis moribus ,
    ; , 1 1 , p. G56,
    atque in Ecclesiastica disciplina te dignum se prae-
    habet, qitae.
    siet. Quanii nunc luam laudcm facit, qua» Deo etiam
    Joan. cap. xv, 5 , Veionen et Vercellen. adferet uiaxime cur* esl, tantuni in dies niagis magisque
    Corbeien. Mm. et Brixian. , adfert , et ila S. Hiero- oinnibus cupio similem esse tui. Iteruin
    enitatiir. In
    vale.
    nyinus : Servatus autem Lupuslegit, ddferet.
    Luc cap. i, 17, Veronen. , Vercellen. cl Cor-
    beien. , incredibiles , et ita duo regina: Suecorum
    EUSEBII VERCELLENSIS
    EVANGELIUM
    CCM VARHS VERSIONIS ITALIM EXEMPLARMS COLLAITM.
    - "

    $>m pv\m.

    INCIPIT EVANGELIUM SECUNDUM MATTHvEUM.


    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    4. tem. . . it A. CAPUT PBIMUM.
    CAPUT PBIMUM. • • •

    \. Liber gene- it N. . . . as. . . .

    ralio Chrisli fi- autem gemiit Sal-


    lii Da lii Ahr. 5. mon. Salmon autem
    2 _
    . Abra- genuit Booz. Booz
    ham. . . . it Isaac. autem seiiuil Obcd
    . . . . uilJacob. ex Buiii. Obed auiem
    .... autem genuit genuit Jcsse. Jesse
    . . . . et fralrcs. . . . a
    3. Jmlas autem
    . . . . . . . Da eni
    . . Phares, et Za-
    . . it Be
    ra de Tbamar. Pha-
    res em genuit Es-
    . . .

    rom. Esrom ge-


    nuitA. ... .

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX. BRIXIANUS.


    I. Deusgenuit Seth Selli genuit
    fecit A.lam. Adam : Liber generationis Jcsii Christi lili David. Fili
    Knos Enos jjenuil Cainan Cainan genuit Mnleleel : Ma-
    : : Abraham. Abraham genoii Isaac 1 (,va •) fetfacu au-
    leleel genoit Jered : Jared genuit Ennch Enoch genuit :
    lem. geniiil Jac.ib. Jacob aulcm genuil Jmlaiii. ct
    Mathusalein Malhosala genuit Lamei Lamecu genuit
    : li .

    Iraires ejus. Judas auiein. genuit Miaresei Zafa c\


    Noe Noe ii Sem Sem genuit Arphaxad Arphaxad
    . : :

    'Ihainar. Piiafes aiiicni. geiidit Eziom. E/.roni aii-


    genilit Sala : Sala geuuit Elirr Eber geiiuii 1'lialcg l'ha- : :

    leg genuil Ragau Ragau genuii Serucli Seruch genuil : :


    leni. genriit Ararfr. Aram autenl geimit iminadab
    Naihor Nachor genuit Thara 'fhara geniiil Abratiain.
    : :
    Amiriabad aiiieni. gcniiii
    Naasson. Naasson autem
    genuil Saliiinii. Salinon autem genuit liooz. de Ka-
    Liber generalionis Jesu Clirisli lilii bavid lilii , ,
    tiiab. Bn.v/. autem geniiil; Obel[li| ex Rulh.
    Aluahani. Abraham geiiuit Isaac, Isaac gcuiiil Jaeoh. Obel[h ] >'

    aiiiein getfuit Jessae. Jessae autem geriuil


    Jacob auiem genuit Judam David Re-
    et fratres ejus. Judas ,
    gem. David atitein Rex. gcnuii Salo (iehi, ex ea
    .
    '

    aiilcni genuit Phares. el Zara ex Thainir. liiarcs '


    ([uac ftiil llriac. Salomon aulem gciiuil Boboam. Ku-
    auiem genuil Esrom. Esroin autam genuil Aiam.
    Aram autem genuit Aminadab. Amiuadah autem ge-
    nuit Naasson. N.iasson aiiteni gentiit Saluion. Salmon aiilcm genuit Booz de Bachab. Booz gcntiit
    Obcd ex
    Bulli. Ohed aiiteni gciiuil Jesse. .lesse genuit David ' rcgein. David aulem rex genuit Salomonem
    cx ca
    ijiie luit Urix. Saloiiion autem gcnuil Koboam. Ro-

    VAMANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GEBMANENSIS.


    1 a
    gcnuit Pharcs, 1'hares aulem David. David gcnuit Salonionem

    BLANCIUNI NOT.E.
    Integram istam scricm priorum Palriarcliaruni
    "
    , terciimappareatabiasa.eamrcstiluiinus.
    coiisonam lle' raicae veiilali , exhihcl ms. Codcx S. « Ubi occurrU noia (aa), litierx eousque
    Gcnnancnsis; inodo i|uo illam edidimus anlc s.i.iuin aurec
    sunt.
    conteviiiin Evangeiii secundum Maiiheuui .|u.e se- :

    ries addita videtur ab Anii.|uis , ut generaliomim


    •'
    Et bic abrasa fuit aapirata ,pi.e etiameu*
    ,
    ma-
    ordo lexerelur ab A.lam usmie ad Chrislum, id esi, nifestc apparet in Codice, im.le eam restkuimus
    a primo A.lam, lerreno lionnne, ad secundura ei coe- quoil et alihi lacicinus apposilis iiiicinis.
    lestem homincm, de quo Aposlolus ail Connlhios
    Bcribebat.
    In
    liiie.e,
    codice rarissime
    iil M-.|iieiili
    litteta mwrcrpituf \ n f
    coiilinuetur. Cnni AiMlqaarrtf! \
    m .

    i-
    ''
    li. scriptiiui enim erat ma-
    lu linc videlur abrasa in. .10 potius iiicinbr.iiKiiii iu iine linco relioquere
    nifcstc Isaach, ut et in sequenlibus locis ; unde pari- solcai, ne lilleiam diundiet.
    143 EUSEBII VERCELL. EVANGEUUM CUM VARIIS COD. COLLATLM. 144

    CODEX VERCELLENSIS. ^ODEX VERONENSIS.


    genuit Sadoc. '
    '

    a"i
    Acl. •
    8 .'. Asaau- Sadoc auieni ;

    Josaphat. genuit Achim. 15. genuil El.um.


    «enn. •

    Elium auiem
    josaohat. .. ge-
    josapnai. c . .
    ^^ Achim auiem
    ^.^ genu.l Eleazar.
    15. Eliudauiem Eleazar auiem
    aulem genu
    g . . . Oziam.
    9 oTia s aut. genuit genuii Eleazar. f
    Joalham. . .
    .

    atham
    .

    Eleazar aulem ff^ffiJSSS


    16. MaUhas autem
    gennit («) Maiihan. genuii Jacob.
    auiem genuit Achaz. f
    Mallhan auiem Jacob aulem
    Achaz au. m genu- . .

    genuil Josepli,
    10. Ezechiam. Eze-
    il
    genuilJacob.
    16. Jaobauiemgenu- cui de-
    . as auiem genu-
    . .

    il Joseph; cui de-


    itManassen.
    Manasses aulem sponsata \irgo - •
    vKuri?
    * £go mana.
    Maria genuit Virgoautem
    genuilAmon.
    Jesum, qui dicitur Mar.agenuit
    Amouautemgeni.it
    11. Josi.m. Josiasautem Cliristus. '«um •
    •

    17. Omnes ergo genc- 17._ Ergo gene-


    eenuit Jechoniam
    rationes ab Abra- ral.ones ab
    itfratresejus
    in.rans.
    ...
    ham usque ad
    David, genera-
    • . •.•.
    Baliylonis.
    Abrahan. usque
    ad David
    tjone B
    mi- liones xim. Et post iransmi- generationes
    !2 Etpost. . .

    „ ra Ela D.vid usque 12. graiionem Bjbylo- sunt xmi.


    j,ilo-
    adtransmi- nis Jeconias ge- El a David usque
    ms 'je' .
    ge-
    grationem nuii Salaliiiel. ad transmi-
    nu iiSala
    Salaihiel amem Babylonis, Salathiel auiem. grationem
    genuil Zoroba- generaliones genuil Jeroba- Babyh.nis
    15 bel. Zorobabel sunt qu.il- 13- bel. Jerobabel generationes
    auiem genuit luor- autem genuit sunt
    Abiud.Abiud decim. Abiud. Abmd xim
    autem genuit Et a transmigra- auiem geuuit Et a iransmigra
    Eliachim. lione Babylonis Eliachim. tione Babylonis
    Eliachim aulem usque ad Christum Eliachim autem usque ad Chrislum
    genuil Azor. generatinnes 14- geniiil A. . . generationes
    14. Azor autem sunt quattuor- sunt suii.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    boam autem genuit ' Abiam. Abias aulem genuit boam aulemgcnuit Abiam. Abiaautem genuil Asa.
    Asa. Asa auiem genuii Josaphat '. Josaphai autem Asa antem genuit Josaphat. Ji.saphat auiem genuit
    genuil Joram. Jnram autem genuil Oziam. Ozias au- Joram. Joiain autem geuuit Oziam. Ozias ;.utem ge-
    lem genuit Jnaihaui. Joaiham auiera genuii Achaz. nuit Joatham. Joatha b autem genuit Achaz. Achaz
    Acliaz aiiieui genuii Ezechiain. Ezechias aulem ge- auieiii gennit Ezec c iam. Ezec[h]ias auiem gmuit

    nuit Manassen. Mauasses autem genuit * Amos. Manassem. Manasses auiem ge.iuit Ammon. Ammo.i
    Anios auteni geuuii Josiam. Josias autem genuit autem genuit Josiam. Josias autem genuit Jecl.oniam
    Jechoniara ei fiatres ejus in irai.smigratione Baby- ct fraues ejus. in transmigratione Bal.ylonis. Et
    lonis. Et post traiismigralionem Babylonis, Jechu- posi transmigratione Babylonis. J.chonias genuit
    nias genuit Salathiel. S.lail.iel aute.n genuit Zo Salathiel. Salalhiel auiem genuit Zurob.-ibel. Zo-
    robabel. Zorobabel auteni genuii Al.iud. Abiud au- rolabel autem genuit Abiulh. Abiuth auiem ge-
    tein genuit Eliacbim. Eliachim auiein geuuit Azor. nuit Eliac[h]im. Eliac[hjiin autem d genuit Azor.
    Azoraiileiu genuil Saddoc. Sad.li.c aiilem genuil Azor auiein genuil Sailduc[h]. Saddoc[h] autem
    Achim. Achiin aulem genuil ' Eliud. Eliud aulem genuil Acliiin. Acliim aulem genuii Elunh. Eliulli
    genuii Eli .zar. Eliazar aulem g.nuil Matlhan. Mat- autem genuil Eliaz.r. Eliazar auiem gei.uit (o) Mat-
    ihin aulem genuit Jacob. J..cob autem genuil Jo- thany. Maitl.an autem gemiil Jacob. J..cob auiem
    seph virum Mai i.e, de qua nalus esi Jesu^ qui vo-
    ' ge.iuii Joseph virum M.iriae, de qua natns est Jesus,

    camr Chrislus. Onmes ergo geueraliones ab Abra- qui dicitur Cliristus.


    ham usquc ad David gener.ttiones xmi. Et a David Omnes ergo generationes ab Abraham usque ad
    usque ad traiismigraliuneni Babvloms generationes David. generationes (|uatluordecim. Et a Uavid
    xini. Et a iransiingraiione Babylonis usque ad Chri- usquead iransinigraiionem Babylonis. generationes
    lum generaliones xi.ll. qualtuordecim. Et a iransniigraiioi.e Bal.ylonis us-
    que ad Cl.risium generationes quatluordecira.
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    Abiud. Abiud geuuit Asaph. Asaph geuuit Josaphat Eleazar e
    v
    2
    Lege Amou. Jcseph, cui disponsata Yirga Maria genuit Jesum, nui,
    s Adiim genuit Eliam Elium aulem genuit Eloazarum. : etc. f

    BLANCBINI NOTiE.
    Eamdem reiiuet lectionem ras. Caniabrigiensis d Uncini
    •'
    semper indicant abrasam aspiralam h.
    Luc. iii ul.i ex Mauh.eo el ex Reguni volumine se-
    , , cnjus adliuc apparent in codice vesiigia.
    riem geueraiio.ium falsarius aliquis descripsit : ToO e lia
    prima manus posuerat in ms. San-Germ.,
    lWayaS, toO Ao-ay, toO ASiouS. l'n. Ainon, idem nis. qu d emendalor ali.|Uis inulavit hoc modo Achim :

    codex legil Amos, ut duo m.slri niss. Lalini. autem geuuit Eliachin : Eliachin auiem, elc. De ine-
    b Api.are. maiiilesie abrasa bitera A, qu.nn in line niendafis sic inemendaia scriplilans :

    f
    vocis Joaiha resUluin.us. Insignem hanc varianlem leciioncm non oblile-
    c Abrasa esi aspirata /i. uti et in sequenti. ravit emendator ; licei al.an. vulgatam supi.leve.it

    (a) Ita el texms Grxcus, MavSiv. '" margine codicis.


    i ir; EVANGELIUM SECUNDUM MATTII.tLM. i;t;

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEUONENSIS.


    decim. p . . . . Omnes iiaque gene- salvum faciel
    18. Clirisii aulem gene- a pe . . raliones ab Abraham pupiiliim suum
    ratio sicerat. 2-2. Iloc ,
    usi|ue in advenlum a peccatis
    Cuni desponsn- Jesu Chrisli eorum
    ta esset maier generaiiones sunt xlii
    ejus Maria Jo- Chrisii auieni genc-
    sepli, priiisquam per (a) Eseiam f Pro- ralio sic erat. . . . . est
    conveiiireni pheiani diccn- 18. Ciiiii esset a Domino
    inventa est tem : desponsata Maler per (a) Eseiam f
    in uU-ro ha- 23. Eecc . . . go ejus Maria Jo- 22. Propbelam
    bens de Spiri- in ii . . . ro con- seph . . . . in utero dicentem :

    lu Sancto. cipiet . . . pari- liabeus de Ecce Virgo


    19. Joseph autem et fili . . . et Spn iiu Sancto. in utero con-
    virejus cum vocab. . . nt . Joscpli amem 25. cipiet. ei pariet lilium,
    essct lioniojus- noinen ejus Vir ejus cum vocabunt
    tus, et nollet Emmanuel esset bomo jus- nomen ejus
    eam traduce- quod est in 19. tus, et nollet Emmanuel,
    rc, voluit eani . . . rpraeia- eam traduce- qund est in-
    occulte Novis- re, voluil lacite terpretalum, Nobis-
    lere. . . . . s. illam duniilere. cuin Deus.
    20. Haec cogitan- . aulem 20. Hiec eo cogilan-
    te eo, Angelus omno te,ecce Angelus 24. a sonino,
    Domini apparuit prae- Dumini apparct . . . fecit sicut prae-
    ii in soninis di- • i'ge- cepit ei Ange-
    cens : Joseph li- lus Domini :
    li D d noli li- et accepitcnnjugem suam
    ntere accipere et noii (b) cognovil f
    M.niam conja- Mariam conju- 25. eam, donec
    gein tuam ; quod gem luam quod ; peperil Filium ,

    cniin in ea nas- enini ex ea nas- et vocavit


    celur de . . . . 25. vil nomen ejus ceiur, de Spiritu nonien ejus Jesum.
    Sancto .... Jesum. Sancto est.
    21. et au CAPUT II. 21. Pariet autem CAPUT II.

    uin 1. Cum ergo naius lilium, et vocabis Cuni ergo natus


    iioiii esset Jesus in Be- nomen ejus 1. esset Jesus in Be-
    lesum llileiu civitate Jestim. llehem civitatem (c)
    sal (c) Judaeae f indie- Ipse enim Judeae, f in die-

    CODEX CORDEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Cbrisiiaulfim generaiio sic eral. Qiiiini esseldespon Christi "autem generalio sic. erat cuni esset dis-
    saia m.iter ejus Maria losepb, antequam convenirent ponsaia maier ejus Maria a Joseph. antequam fon-
    inveiua eslin ulero.habens de Spiriiu Sanclo. Josepb venirent. inveuta est in utero habens de Spiiitu
    aulem vir ejus qiiuui es>ei ' jusius, ei nollet eam tra- S:uiclo. Josepli auiem vir ejus ciim essel lioino
    ducere, vnluit ! occulie diniinerc eam. II lecaulem eo jusiiis, et npilet e.im iraducere, voluit occulie di-
    cogitantfi, ccce Angflus Domini in soiimis apparuii ei iniltere illam. Ilaec autem en cogitanle ecce An-
    iiuviis Joseph lih David noli timere accipere Mariam
    : gelns Domini iu somnis apparuit ei dicens. Jo-
    conjugem tuam; quod enim 3 in ea natuiu est", de sepb David ne limueris accipere Hariam conju-
    Uli
    Spiriiu sancto esi. Pariet auiem lilium, el * vocabis gem tuain.qnod fiiinn ex ea nascelur de Spirilu
    iioinen ejnsJesum ipseenitn salvum faciei populum
    : Sancto est. Pariel autem Dlium et voc»bi« nomen
    Biium a peccatis eorum. Hoc autcni loiuni factum ejus Jesum. Ipse enim salvum faciet populum suum
    est, iit adimplerelurquod iliciinn esl a Domino per a peccatis eornm. Iloc autem toium facium est. ui
    * Proletam direntem Eccc \ ir.-;<> iu utero concipiet
    : adimplereturquod dictum esi a Doininoper(a) Esaiam
    uiero habebit et pariet
    ei pariet lilium et 6 vocabit noiiien ejus Emmanuel; f Propheiam. Ecce Virgo in
    quud i'si inierpretaium, Nobiscum Deus. Exurgens liliiiin i'i vocaliunt nomen ejus Emniauuel quod est

    anifim Josepli a somno fecil sieut prceccperat ei An- inifii preiaiuni Nobiscum Deus Exsurgens autem Jo-

    gclus Doniini ei accepii conjiigem suam, et nou


    . seph desomno fecii sicut praecepit ei Vngelus Domi-
    coguovii eam, donec peperit liliuui 7 suiim primoge- ni. accepit conjugem suam fii non i'») cognbvit
    et
    iiiiuni ' , et vocavil nonieii ejus lesum. yiiuin ergo
    f eam. dunec pepcrit lilium suuin priinogenilum. et
    natus essel Icsus ill lielbleeui * Judae, in die- vocavit homen fijus Jc>iun.
    Cti m ergo nalus esset Jesus in Bethleem (<) Judcac

    VAUIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    homo justus • Esaiam Propheiam.
    '
    taciii' ill.uii iliinillere vocahunt.
    1 7
    ex ea nascelur lilium, ct vocavil.
    v
    vocabit 8 civitale Judaeae.

    BLANCIIINI N0T.E.
    " Cyprianus, exitta natum fuerit. I.ih. i adv. Ju- habeat et (ratret. Forte oecasionem Inijns crroris
    il.i os. sict. 7. i llere voluit exscriptor Codicis, omillendo has vo-
    1

    Monet Hieronyinus lib, iComment. in Matthaeum ces, tuutn primoaeniiunt.


    hic quosdam graviter errasse Kxhoc : loco . inquil, Liliera eapparei adhuc integia in Codice; quam-
    ouidani penettiitime tutpicantur et n/io.s fUiot liubuittt vis ab aiiquu abrasa.
    Mariam, dicentet : priiiiogenitutn non dtri, uisi (i*i

    (n) adduni F.teiam ; ei ita codex Canlabrigiensis, 'HertxioLi. — (b) Ita Cl coil. {Ganl. ','"• — (
    f) ,la cl

    |i\IM> GreeCUS, nri,- 'Wmiuw;.


    117 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM V\RIIS COD. COLLATUM. 1IX

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEUO.N! NSl ,

    bus lleroilis Re- teenimexi- bus Herodis re- ci ex-


    gis ecce Magi ab
    :
    et Rex, qui re- gis Oriente iel Prineeps, qui re-
    Oriente vene- gaipopulum venerunt (a) gat populum
    runt Hieroso- meuni Istra- in Iliero- meum Istrahel.
    2. lyma, dicentes: hel. solyma, f Tunc Herodes 0Ct
    Ubi est qni natus 7. Tunc Herodes oc- dicentes : eulie vocavit
    est Rex Judaeo- cultevocavit 2. Ubi est qui natus 7 ad se Magos,
    rum?Vidimus Magos , et dili- esl Rex Jndaeo- et diligenler exqui-

    cnim stellam genter exqui- rum? Vidimus sibit ab eis lem-


    ejusinOrien- sivit ab eis lem- enim slellam pus, quando ap-
    tem, et venimus pus. . pa- . . illius inOrien- paruit eis stella :
    adorare eum. ruiteis stella : tem, et venimus 8. et misit illosin
    3. Audieris autem 8. et misit ilios in adorare euin. Bethleem, dicens:
    Herodes Rex tur- Belblem, dicens : 5. Audiens aulem Ite, et interroga-

    baius esl, et om- Ite, inlerroga- Rex Herodis, (ur- te diligenter de

    nis iiierosoly- te diligenter de batus est, et om- puero:elcum


    4. nia cum ipso. El puero : et cum nes Hierosoly- inveneritis,
    .... gavit inveneritis, ma cum illo. renuniiate mi-
    omnes princi- nuntiate mi- i. Et congrega. . . hi, ut et (b) ego ve-

    pes S^cerdotum hi , ut et (b) ego veni- niam, et adorem


    et scribas pnpu- am,etadoreni Sacerdotum eum f
    li, et interroga- eum et Scribas popu- 9. Qui cum audis-
    f.
    bit ab eis ubi Christus 9- Qui cum audis- li, et interroga- sent regem, abie-
    5. nascitur? Ad illi sent regem , abi- vit ab eis runt. Et ecce
    dixerunl in Be- erunt, et ecce ubi Cbristus stella, quam vi-
    tlilem Judoeae : slella, quani vi- nasceretur. derant in Orien-
    sic eniin scrip- derant in orien- Ad illi dixerunt ei, te, antecede-

    tum est per Ese- tem, antecede- 5. Betbleem civitatem


    in uat eos, usque
    iam Prophetam hat ve- Judaea sic enim : dum ve-
    dieentem : dictum est per nit, (c) ei sletit
    6. Et tu Bethle- pra ; . . 6. Prophetam supra
    em Judaeae er. Et tu Betble- puerum f
    nonesmini- 10. Videnles autem em Judaea, 10. Videntes autem
    nia inter prin- slellnm gavi- non es mini- stellam gavisi
    cipes Juda. Ex si sunt gaudi- nia inler prin- sunt gaudio

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Lus Herodis regis ecce Magi ab Oriente vene- : j diebus Herodis Regis Ecce M.igi ab Orienle ve-
    in
    runt lliernsolymnm, dicenies Ulii est qui nalus : nerunt Hierosolyma dicenles. Ubi est qui natus esl
    est Rrx Jiidaeorinn? Vidimus eniin siellam ejus Rex Judaeoruin Vidinms enim siellain ejus in orien-
    in orienle, et venimus adorare euiii. -Audiens au- lem •' el venimus admire enni. Audiens aiiteni Ik-
    tem Herodes rcx Inrbatus est, et oinnis llieroso- rodes rex lurhatus est. et omnis llierosolvina cum
    lyma ciini illo. Ei 'congregans omnes principes sn- illo. Et congregavit oinnes priiuipes SacerJolum et
    cerdotum ei scribas, populi el inlerrogavit ab eis , Scnbas populi. et requisivit ab eis ubi Cbristus na,-
    uhi ' (JbrislUi n;isceretur ? Al illi dixerunt in Be- seeivtur. At illi dixerunt ei in Betbleem Jude c :ie
    thleeni Jndae; sio enim scriptinn est per Propbe sic enim scrihium esl pei 1'iopliet.nn. El lu Belbleeni
    tam Et tu Betlileem 3 terra Judaeorum, ' numquid
    : Jude c ae non es minima iniei principes Jinla. ex le
    iiiininia es in principibus Juda ? Ex te enini exiit enim exielPiinceps qui regai populum ineiini Sd J

    dux, qui regel populum meimi Israel. 1'unc llerodes 1 rael.


    clani vocatis Magis diligenter didicit ab eis leinpus Tum Herodes occulte vocansMagos. diligenter ex-
    stellaequae apparuit eis el initlens illosin Betbleem, : quisivii ab eis tempus quando apparuil eis stella et
    dixit he, ei inlerrogale diligenter de puero et
    : : misit eos in Beihleem dicens. eunies requiriie dili-
    qunin inveneriiis, reniintiate miln,iitet ego ' veniens genter de puero et cuin invenerilis renuntiate mibi.
    adorem euni. Qui quuin auciissent regem abienmt, et utet ego veniens adorem euin. qui cum audissenl
    ecce slella , quani viderant in Oriente, antecedebat regem abierunt et ecce stella quain videranl in On-
    eos, usquedum 6 veniens slaret supra, ubi erat puer. enie e m antecedebal eos usque dum venit et ste-
    Videntes autem stellam gavisi sunt gaudio lit supra ubi erat puer. Videnles autem stellam ga-

    visi sunt gauilio


    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    congregavit omnes etc.
    1
    Occulte vocavit Magos et diligenter exquisivit.... quan-
    »
    2
    Nascitur Christus? do apparuil eis stella. Et inisit eos.
    ' Bellileem Jmlaeae non es niinima inter principes .Tu- » Veniam, et
    da... exiet priuceps qui regat. « Venit et stetit f supra puerum.
    BLANCIIINI NOT^E.
    o Eodem modo legit secundus codex Gnecus Ro- Et hic <=
    pariter e littera manifesta est, quamvis
    herti Siephani ; numquid,
    et ita ctini interrogalione, paruinper derasa.
    ete.j legendum putal Grotius in suis Annotationibug J
    Manifeste rasa est littera d, cujus apparent
    ail liunc locum Malihabi. Lalini aulem Patres Hila- , vesiigia.
    rius, Ambrosius el Leo Magnuslegunt ut codexnis. e m . littera abrasa , vestigiis tamen apparen-
    San-Gernianensis Nones minhna, etc. : lihus.
    Litt. »i apparet, quamvis abrasa.
    »'
    « Ita legit Versio Lalina in ms. Cantabrigiensi.

    («) Iia et lextus Gr.^ecus, tl;


    'Uptatiupx. (b) Ila passim Latine solelreddere Antiquus Inlerpres, cum Grae-
    cns texius orationem necnt aoristis, ut hic:
    "fl^Qf xamspeieuv jrpooxuvj™ a-Jrov. (r) Ita el cod. Canl. —
    Lat. et texlus Graecus , irravu tov TratSiou.
    HO EVANGELIUM SEC.UNDUM MATTU^EUM. ir;o

    COREX VERCELLENSIS. COREX VERONENSIS.


    o magno vaMe. trem ejus, et magno valde. abiit in Aegyp-
    11. Et inlrantes (a) in abiil in Aegyp- 11. Et intraiites (a) in tum, eratibi
    ei
    donium, f vide- 15. tum, et erat ibi domnm f, inve- tisque ad con-
    runl puerum nsque ad mor- nerunt puerum summationem Hcrodis
    cum Mariam tem Herodis: ciiin Maria ul implere-
    maire ejus, et pro- ut adimplere- matre ejus, et pro- tur quud di-
    cedentes ado- tur quod dic- cidcntes ado- ctum est a Domino
    raverunt eum : tum Domino
    est a raverunt eum per Prophetam
    ei apertis tlien- pcr Propbetam ct apertis then- dicentem :

    sauris suis olitti- dicentem sauris suis optu- Ex Aegypto vo-


    lerunt ei mune- Ex Aegyplo vo- lerunt ei mune- cavi filiiim
    ra, aurum, llius, cavi fllium me- ra, aurum, tus, meum.
    \i. et murra. Et ad- 16. um. Tunc Ile- 12. et murram. Et ad- 16. Tunc lle-
    moniii in som- rodes.ut vidit inoiiiti rodes, ut vidit
    nis ne redirent qtioniam de- ad Herodem, per quoniam de-
    ad Herodem, per lusus esla Ma- aliam viam re- lusus csl a Ma-
    aliam viam re- gis, iratus est gressi sunt in gis, iratus est
    gressi sunt in valde; ei misit, suam regionem, valde; etmisit,
    . . . am regionem.
    . et occidit oin- 15. Qui cum reces- et occidit om-
    13. Qui cum reces- nes pueios, sissent, ecce An- nes pueros,
    sissent ecce an- , qui erant in gclus Domini ap- qui erant in
    gelus Domiui ap- Bethlem, et in paruit in som- Belhleem, et
    paruil in som- omnibus re- nesJoseph, di- omnibus ti-
    nis Josepli, di- gionibus ejus, cens Surge, et
    : nibus ejus ,

    cens Surge, et : a bimatu et in- accipe puerum, a bimalii et in-


    accipe puerum, fra,secundum et matrem ejus, fra, seeundum
    et matrem ejus, tenipus quod ct fuge in Aegyp- tempus quod
    et fuge in Aegyp- exquisierat lum, et esto ibi 17. cxquisierat
    lum, et esto ibi a Magis. usque a Magis.
    usque dum di- 17. Tunc adimplc- Tuncadimple-
    cam libi. Fulu- tum est quod est enim lum est quod
    rum est enim diciiim est ut Herodes . dictum est
    ul llerodes per Hieremi- quairat pue- per Hieremi-
    quaerat pue- am Proplietam rum istum per- am Propheiam
    riim isium per- diccntem dere. dicentem :

    dere. 18. Vox in Rha- 14. Surgens autem Vox in Ra-


    14. Snrgeus autem ma audila Joseph, ma audita
    Joseph a som- est, fletus, accepit pue- 18. esi, ploratus,
    no, nccepit pu- et ulul.itus rum, et nia- et iiliilatus
    erum, et ma- mullus : Ra- 15. trem ejus nocte, et mullus : Ra-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    magno vahlc. El inlrantes doniuin iiivenerunt pue- magno valde et inlrantes (a) in donium vidcrunt
    riiin ciiin Maria maire ejus, et procidcntes adora- puerum cum Maria matre; ejus. el procidentes ado-
    vcnnii cuiii et aperiis thesaiiris suis obtuleriiiii
    : raveriml euin. el aperlis ihcn-auiis suis oplule-
    ei iiiuueia aurum, llius, et murram. Ei responso
    ,
    '
    iiiut ei miincia aiirum t " hus el iiiiiirani el admoniti
    acceplo in sonmis uc redirent ad Ilcrodem, per per somninm ne redirent ad Berodem per aliam
    aliam viam reversi suut in regionem suun. Quj \i.nn reversi sunt in regioiiein suam. Recedenti-
    ipiiiin recessissent, ecce angelus Domini apparuit in bus aiitem illis. ecce Angelns Domini apparuit Jo-
    soninis Joseph, dicens. Siirgc, el accipe pueriiin, et seph iu somnis dicens. Surge et accipe piierum et
    matrem eius el fuge in Aegyptutn , ei esto ihi us-
    , matreni ejns et fuge in Aegyptum cl eslo ibi nsque
    qne iliiin ilic am lilii. Fiiiuruin est eniin ui Herodes diim ilieain libi. futurum est eiiim ut Herodes nuae-
    quaerat puerum s ad perdendiim eum. Qui consur- ral piieruin perdere eum. Illeautem surgens accepit
    3
    gens, :icc< pii puciiim ct matrem ejus nucte, ct pueru iiiiiiein ejus nocte. etabiitin Aegyptumi
    i

    secessit in Aegy ptum . et erat ibi usque ad ' pbi- elcral ilii usque ad obiliim lleroili^. ut adimpleretur
    liiin llerodis: ut adimplcrclur quod dirliuii esl a qiuil dictum est a Dnmino per Propheiam dicentem.
    Doiuinn per Prophelam ilicenicni: Ex Aegyplo vo- e\ Vegypto vocabi filium meum.
    c;m lililiin meiiiii. Tiine llcroiles videnS qiiouiaiu Tune Herodes vidcns quod delusus esset a Magis.
    illusus essct a Magis, iralus esl valde, ct mitlens oe iialus est veheineuler.
    cidit omnes pueros, qui eranl in lietlileem ', et in Et miiiens occiilit ornnes puerosqui eranl inBelb-
    omnibus Qnibus ejus a himalu et infra, secundum ,
    leein el iu oiiinibus finibus ejus a blinalu 01 iulra.
    lempus i|iiuil exquisieral Magis. Tunc adimpletuiq .i secundum lempps quud exqpislerat a Magis.
    est quod diciiim est per Hiercmiam Proplieiam di- Tiiuc adimpletum est quod diclum est per Hiere-
    cenieiii Vox in Rama audilacst, ploralus el ulula-
    : miani Prophelam dicentem, Vox in ftama, audjta es|.
    7
    lus : l'.a ploratus ei ululaius multus. Ra-

    VARIANTES LECTIONES QODICIS MS. S. GERMAJSENSIS.


    Ailmoniti . ' Vl vidil... est
    Istum perdera. Surgens autem Josepfa ' Judaeae, et omnibus regionibus
    abiit ' iiiiikus
    consniiimalioiiem

    BLANCIIINI NOT/E.
    rl
    Abrasa aspirata et apparenlc.

    (a) lla ct tcxlus Grxcus, cU Tiiv oiy.i«v.


    151 EUSEBII VERCELL. EYANGELIUM CUM YAItllS COD. COLLATUM I S2

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    chel plorans quod dictum chel plorans quod dictum est
    filios suos, cst perProphe- lilios suos per Prophe-
    et noluit con- tara : . . . . con- lam quo- :

    sol.iri, qui- Quoniani (b) Na- solari, quia niam (b) Na-
    a non sunl. zoreus f voca- non snnt. zoreus voca
    19. Defuncto au- bitur. 19. Defiinclo au- bilur.

    teni Hemde, leni llerode,


    - CAPUT III.
    ecce apparuit
    CAPUT III.
    ecceAngelus
    4. In illisautem Angelus Doniini Inillis (c)
    Domini apparu-
    it in somnis
    diehus venii Johannes iu soinnisj diebus jT vcnil Johannes
    Baptista prae- Jnseph in Biptista prae-
    Jo^eph iu
    ns dicans in de- 20. Aegyplo, dicens 2. dicans in de-
    20. gyp' :
    :

    Surge, el aecipe serio Judeae, Surge, et areipe seitoJudeae,


    puerum, et ma- 2. et dicens Pae- : pnerum, et ma- et dieens Pae- .

    trem ejus. el va- iiiteniiam a- trem ejus, et va- nitentiam agi-


    de in lerram gite adpropin-
    : de in terram le : adpropin-
    Istrahel defunc- :
    quavit enim istrahel defun- :
    quavit eniin
    lus eslenim, rrgnum Cae- cti sunt liiim, regnuni Cae-
    qui quaerehat 3. lorum. Hic est qui quaerebant loruni.
    animam pue- enim de quo animam 5. llic est

    21. ri Et surgens . . .
    dictuni estper 21. Et surgens
    . . . enim, de quo
    accepit puerum, phe- accepil puerum, dictum est per
    et matrem ejus, tam dicenlem : el iuatiem ejns, Eseiam Prophetani : (d)

    et venii in ter- Yox climan- et venit in ler- Vox claman-


    ram Istrahel. lis in deser- rara lstraliel. lis in deser-
    22. Audiens aulem to : Parate vi- 22. Audiens aulem lo : Parale viam
    quod Arehelaus ani Domini : rec- quod Arcelaus Pomini re- :

    regnaret in las facite semi- regnarel in ctas facite semi- ]

    Judea pro Hero- tas ejus. Oni- Judaea pro Hero- tas Dei nostri.
    de patre suo, ti-
    nis vallis de patre suo, li-
    niuit illo ire implebitur, muit illo ire :

    et admonitus et omnis et admonilus


    in somnis, se- mons et eol- in somnis, se-
    lis huniilia- cessit in pai tes
    biuir ; et erunl 25. Gallileae. Et
    omnia pra- venit. et habita-
    25. vit in civitaie ,
    va in direc- vil (a) in civitalem f
    quae vocaUir ta, eiaspera quae vocalur
    ISazaretli; ut in vias pla- Nazarelh; ut
    adimplerelur nas; etvide- adimplereiur

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    chel plorans filios suos, etnoluit consolari.quia non chel ploransfiliossuosetnoluitconsolariquianonsunt.
    sunl. Defuncioaiiteni Herode ecce apparuil Angelus Domini
    Defiinctoaniem Ilerode, eeoe 1 apparuil Anpelus
    II. in somnis Joseph in Aegypio dicens surgens accipe
    Domini in sonrais Joseph in Aegypto, dicens:Surge puerum matrem ejus. et v;ule in terram Israhel.
    et
    et accipe puerum.et matrem ejus, et vade in terram ilefuncti enim qui quaereb.ml animam pueri.
    suiii
    Israel defuncli sunt enim, qni quaerebanl animam
    : Qui surgcns :ic<e|iii puerum et inatrem ejns. etve-
    pueri 3 Qui surgensaccepit puerum, et niatieni cjus,
    . int in leirain Is drabel. Audiens autein. i|uod Ar-
    '

    etvenitinterram Israel.AudiensauteinquodArchelaus chelaus regnarei in Jiniaea pro Herode palre suo


    3
    regnaret in Judaea pro Herode paire suo, limiiit illo limuit illuc ire. Admonitus antein in somnis. seces-
    iie :et admonitus in snmnis secessit in paries Gali- >ii in partes Galileae. Etveniens hahitabil (a) in ci-

    laeae4 . Et veniens habitavil in civitaie, quae vnratur vitatem f qiuie voeanir Nazarelh. ut adimpleretnr
    Nazareih nt adimplerclur quml dictum e>t per 5 Pro-
    : quod dictiim est per Propheiam. qunniam Nazareus
    phetain Quoniam Nazaraeus vocabilm ln diebus illis
    : . vocahitiir. In illis aulera ilielms venil Johanjies Ba-
    venit Joliainies Baplisla praedicans in di'serto Ju- ptista. pracdicans in deserto Judae et dieens paeui-
    daeae, rt dicens: Paenitenliam agite appropinqua- : teutiam agite. adpropinquavit enini regnunj (^aelo-
    6
    vit enim regiiuin Caelorum. Ilic estenini, qui dicius rum. Hic est eniin de quo dicium est per Esaiam
    esl per Esaiam Propliet un dicentem Vox clamanlis : Prophclam dii enlem. Vox clamanlis in deserlo parate
    in deserto Parate viam Domini reclas facite se-
    : : viani Doiiiini rectas facite semitas ejus.
    ruitas ejus.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANFNSIS


    1
    Ecee Angelus Doniiin Joseph somnis k
    ajiparuit in Et venit, et
    s 5
    perdere. Et surgeos Prophetas t>.
    J
    illuc • de quo dictuiu est

    BLANCIIINI NOT^E.
    ' d, cujus remanenl vestigia.
    Abrasa Lectionem tamen ms. Corheiensis, quam edidimus in
    Hieronymus veram lectionem Irajus loci asse-
    t S. sacro eontexiii, reperit Lucas Brugensis in antiuuis
    rii Codici ins. San-Germanensi aitenim lib.iCom- : codicibus. Videejusdem variaules lectiones novi Tes-
    inenl. Vnnc nii(e»i pluraliter Prophetas vocans, os-
    : taiiienti.
    tendil se non verba de Sciiptnris sumsisse,sed sensum.

    (a) Ita el texlus Grrecus ti; xLu-j. —


    (b) Textus Gr.xcus NttSwpcttor. (<•) Deest autem, et ita in Cod,
    Caniabrig. Latino. — (d) Secundis curis additur, dicentem.
    155 EVANGEUUM SECUN0BM MATTIIiEUM. 154
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    bit oninis 8. ra ventura? fa- 4. Ipse nulem Jo- et nolite
    carosalu- cileergo fruc- hannes liabuil praeferre
    . . . rem Dei. tos dignos phe- vestilum. . . vos, dicentes :

    4. Ipse autem Jo- 9. niientiae. El no- : . Pairemhabe-


    hannes. . . . lite exisiima- camellorum, mus Abra-
    bat re, dicenles in- et zona pelli- liam. Dico
    suum de pilis ler vos Palrem : cia circa lum- enim vobis,
    camellorum, babemus Abra- bos ejus : esca qiioni.im po-
    et zona pelli- enim
    hani. Dico auiem ejus lens esl Deus
    cia circa lum- vobis, quoniam erat lucustae, ex lapidbus istis
    bos ejus esca : polens est Deus ex etmelsilve- stiscilare fi-

    auteni ejus lapidibus istis stiae. liosAbrabae.


    eral locusta, sus . . . . e fi- 5. Tunc exie- 10. Jam enim
    et mel silves- li bant ad eum securis ad radices
    trae. 10. Jam ex Hiero- arborum posi-
    5. Tunc egredie- risadradices solyniisom- ta esl. Omnis er-
    baniur nd eum arborum posi- nis Judaea.et go arbor non
    omnis Hiero- ta est.Oninis er- omnes qui fatiens fru-
    solyma, et oni- go nrbor, quae morabanlur ciuin bonum , ex-
    nis Judea, et non facit fruc- circa Jordanem ; cidetur, et in
    omnis conli- lum bonum, ex- et baptizaban- ignem milletur.
    nis region . . cidelur, et in ig- lur. . , . 11. Ego quidem lia-
    6. Jordanis ; et nem mittetur. 6. danen, con- ptizo vos in aquam
    baptizaban . . 11. Ego quidcni bap- Ctenies peccata in paenitenliam
    ab illo in Jor- tizo vos in aqua sua. qui aulem post
    danen, co .... in paenileniiain : 7. Videns aulem mevenii,
    len qui auteni vo- multos Phari- foriior me
    nii, fortior nie saenruni , el est, cujus non
    esl, cnjus non Sadducaeorum suin digtius cal-
    suin dignus cal- venienlis ad ciainenta por-
    ciamema por- Baplismum siiuiii, lare: ipse vos
    7. saeorum, el tare inse vos bap-
    : dixit eis : Pro- baptizavit
    Sadduceorum, tizabii in Spirilu genies vipera- in Spiritu ....
    venientes nd Snncio, et igtii : rum, quis de- 1:2. qui liabet venti-
    bapiismum su- 12. habens venti- nionstravit vo- labruui in ma-
    um, dixii illis : Pro- laliruin in ma- bis fugere ab nu sua el :

    vipera-
    gciiii-s nu sun et iiiiin- : 8. ira (n) futura?f permunda-
    rum, ipiis de- davilaream facile eigo Iru- vit aream
    inonslravit vo- . . . am : el congre- 9. cium dignum suain: et congre-
    bis fugere ab i- gavil irilicuui peaniienliae gavit iriliciim
    ;

    CODEX CORBEIENblS. CODEX BRIXIANUS.


    Ipse antem Jobannes ' habebat vestimentum de pilis Ipse autem Jobannes babuit vestiinentum dc pilis
    cameluTum, et zonam pclliciani circa lumbos stios ramelorum et Zonam pelliciam circa luuibos ejiis.
    esca autein ejus erat locustae et mel sylvesire. , esca autem ejus erat luciista etmclsi vcsti^ae. Tunc
    Tuuc ! exibatad eum Hierosolyma, et omnis Judaea, exiebant ad cum Hierosnlyiiia et omnis Judaea. ei i>

    ct omnis regio circa Jordaneui et bapiizabaulur in ; oinnis regiu Jordauis. et baplizabaniur ah illo iu
    Jordaue ab eo, cmifiienies pcccaia sun. Videns au- Jordaue coiifitcnies peccala sua. Vidcus aiiicm mul-
    tem 3 multos Pharisaeoriim, cl Sadducneoruin, ve- los Pharisaeorum el Saddiicaeortiin vcnieulcs ad ba-
    nientes ad baptismum i-uum, dixileis: Progenies vi- ptisiniim siium dixiteis. Progenies viperarum quis
    perai um, quis demonsiraviltvobis fugere a fiuuia ira? demonslravit vobis lugere ab ira veniura. fncite
    Faciie ergo fruclum digimm puenitcntiae. 4 Et ergo fructum dignum paeniteiuiae ci nolite pra>-
    ne veliiis dicere tra vos Patrem liabeinus Alua- i : ferre vos diccntes quia Patrem habeinus Ahra-
    liaiu. Dico einni vobis, qiioiiiain polens rsl l)eu> cx llnui. Ilii o cnim vobis quia polcns cst Deus ev Inpi-
    lapidibus istis suscitare (ilics Abrahx. Jam enini se- dibus isiis susciiare lilios Ahrali e. .1. nim secu-
    cuns nd '
    radiceni arhorum pnsiia est. Omuis ergo ris ad radiccs arborum po-iiacsi. (iinuis ergo arbor.
    nrbor, qua: non facil fiuciura bonuni, excjdetur.et quaa non facil friiclum bonuiii excideiur ei ignein m
    in ignem mitteiur. Ego quideih vos baptizo iu aqua mitietur. Ego quidem li ptizo \os in aqua in paeni-
    in pnriiiteiiiiam qui auicm post me ' venturus est, : leuiinm qui autem poslme vmii foilior ine esi cujus
    rbrlior ine est eujus non sum dignus calciamenta
    , non suin dignus calcinmenla pnrlare. ipse vos bapti-
    puriare : ipse vos baptizabit iu Spiritu Sancto, el gni. zabjlin Spirilu sancto ei igm habens vemilabrum :

    ' Cujus venlilabrum in manu sua et permundabit : in manu sua. ct purgabit aream suam. el congrcga-
    aream suam ei congregabii triticum
    : vit trit « icum

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Ilabuit vesliineiiluni suum '
    Et nolile praelerrc VOS, dicenles
    * Exieliant ad cum ox Hierosolymis, elonincs qui mora- '•
    (tadices
    Imiiiur circa lordanem, confltentes peccata »un; et baptiza- ° Veuit
    liantnr ab illo in ' llnbeus vuntilaLiruiii
    3
    Jobannes
    BLANCBINI NOT^E.
    " Abrasa est littera c
    «. Abrasa altcra liiterat.
    ' Abrasa m.

    (ni llinc, usque ad verba illn, ra«T«6«iv»v 'i^ci, etc., vcrs. 10, in cod, Canti reconiiori mano descfibuniun
    153 EUSEMl VERCELL. EVANGF.LIUM CUM VARIISCOD. COIXATUM. IKfi

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    in liorreo, pa- cutcolumbam in borrco suo, vox de caelo
    leas autem com- vementem m paleas au- dicens (b) ad etiin :
    7
    buret igni in- 17. ipsum. El ecce tem combu- Ilic est Filius
    extinguihili. vox de caelis ret igni in- nieus dileclus,
    15. Tunc venit Jesus dicens (b) ad eum f : exlinguibili: in quo bcne
    a Galilaea in Tu es Filius 15. Tunc vcnit Jcsus complacui.
    Jordanem ad meus dilec- a Galiliea ad
    Johannein, ut tus, in quo . . e- Johannen, ut
    baptizaretur ue com .... bapiizaretur CAPUT IV.
    14. ab eo ; et probi- 14. ab eo in Jor-
    bebat eum Jo- danen .... 1. Tunc Jesus
    hannis, dicens : eum Jobannes, ducius est
    Ego a te debeo CAPUT IV. dicens: Ego in Desertum
    baptizari, et tu 1. TuncJesusductus a le debeo ab Spiritu,
    venis ad nie ? est in deser- 15. baptizari, et lu ut tcinplaretur
    15. Respondens au- lo ab Spiritu, ut venisii ad ine? a Diabulo.
    tem Jesus, dixit il- temptarctur Respondens au- 2. Et etim
    li : sine niodo : sic a dialiulo. tem Jesus, jejunasset
    eniin decel nos 2. Et cum jejunas- dixil ei : xl. diebus
    implere omnem set xl. diebus, sine modo: sic et xl. noctibqs
    juslitiam. Tunc et xl. noctiliiis, enim oporlel nos poslea esuriit.
    dimisil eum. Et 3. postea esuriit. Et implere omnem 3. Et accessit
    cuin bapiiza- accessit ad euni justiiiam. ad eum temptator,
    reiur, lumen tempiator, et l(i. Tunc dimisil euin, et dixit 1II1 :

    ingens circiun- dixit illi. Si lili- Et baplizalo Si lilius Dei es,


    fulsit deaqua ;
    us Dei es, dic ut Jesu, confe- dic 111 lapides
    ilaul limercnt lapides isli liant siim ascendit de isii panes
    omnes qui ad- 4. panes. Ad ille aqua. Et ec- fianl.
    16. venerant. Et respoudens ce apeili sunl ei 4. Cui respondens,
    baptizato Jesu, dixit Seriptum : caeli : et vidit dixit Jesus :

    confestim ascen- . . . Non in spirilum Scriplum est :

    dil de aqua, et ec- . . pane.vi-


    lo Dei descendenlcm (a) Non in pane
    ce aperti sunt ei bel liomo, de Caeloy tanium vivet
    caeli et vidit Spirilum
    : sed in onini sicut coluinbam liomo .,
    , . .

    l)eidescenden- venientem in verbo (c) Dei. y


    tem (a) de Caelofsi- ipsiim. Et ecce 5. Tunc adsum-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    in horreum suum paleas autein comburet igni
    ,
    snuni in borreum paleas aulem comburel igni
    inexsiinguibili.Tunc venit Jesus a Galilaea in Jorda- inexlingiiiliili. Tune venil Jesus a Galilea ad Jor-
    nem ad Johannem, ul baptizarelur ab eo. Johaiines ' danem baplizaretur ab eo. Jo-
    ad Johanneni. 111

    aiiteui prohibebal eum, dicens Ego a te debeo ba- : bannes autein probibebat dieens Ego opus ba- eiiui
    piizari, et lu venis ad nie? Respondens aulem Je- be.o a le bapiizari et tu venis ad me. Respondens
    sn-> , dixil ei : Sine inodo : sic eniin decel nos im- auiem Jesus dixit ei Sinemodo. >ic enim oporietnos
    plere umnem justitiam. Tunc dimisit enm. J Baptiza- implere oinnem jastitiam. Tune dimisit eimi.
    m-. autein Jesus, confeslim ascendit de aqua. Et cc- Et baptizatus Je-us. confestim a.-cendit de aqua. El
    ce aperli sunl ei ccieli: et vidil Spiriluin Dei descen- eci e aperii sunt ei caeli.el vidil spirilum Dei descen-
    dentein 3 sicut columbam, et venientem super se. denteni sicnt eolunibam el venienlem super eum. Et
    Et ecce vox de coelis v dicens: Ilic esl Filius ineus ecce vox decaelis dicens h c esi Filius ineus dilecius,
    dilectus, in i|uo 8
    milii complacui. in i] 111 bene complacui ipsum amliie. Tunc Jcsus duc-
    III. Tunc Jesus diictus est in desertum a Spiritu ,
    ius i!st in Quserlo ab Spiritu ui temtareiura Diabolo.
    ut lenlareiur a diaholo. El qnuin jejunasset qnadra- Et cuin jejunasset qiiadraginla diebus ei qnadra-
    ginta diebus, el quadraginla noclibns, poslea esuriit. gi nta noctibus. pnslea esuriit.
    Et 6 accedens tenlator dixit ei Si filius Dei es, dic : Et accedens ad eum tenitator dixii. Si filius Dei es.
    ul lapides isti panes flanl. ' Qui respondens dixii: dic ut lapides isti panes flanl. Cui resporideus Jesus
    Scripium esi : Niin in pane solo vivet liomo, sed in dixit. Scribtum eal. Non in panesolo vivei lioino sed in
    oiuiii verbo, quod procedit de ore Dei. Tunc assunisit tuii veibo quod procedit de ore Dei.Tunc adsuin-
    1 1 i

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GEKM\.NENSIS.


    1
    Et pruhibebat eum Joliannes, dicens (
    Ad eum dicens
    * Kt cnm baptizarelur Jesus, lumen magnuin fulgebat de. • In quo bene placui , ipsum aiiilite b
    s
    aqua; iia 111 limerent omnes qui congregati eraul. Et ba- A.cci ssit ad euin teptator, et dixit
    ptizato Jesu, confestim, etc. a "
    Cui r.spundeus Jesusdixit... 111 [>ane lantum... iu omni
    3
    De ca'lo... venientem in ipsum verbo Dei.
    RLANCIIINI NOT.E.
    Unde sumserit
    Interpres Latinus hujusmodi ver- Illaclaritas, idem credi potest quod lunien magnum
    ba vix nobis conjicere li»ei qnia in Graecis , qnie : fulgens in aqua, duin Jesus baplizaretur , juxta codi-
    prima sunt,non babentur.Codex ms.San Germaneii- cem nnslrinn ins.
    sis reiinet solus additamenlum isilmc, at, ni fallat b Hilarius, lib. ix de Trinit. , num. 20: llic esl
    nos opinio, hoc i|isuin legisse videinr presbyter luven- Filius meiu dileclus in quo bene placui, hunc audile.
    cus. Libro eiiim priori Evangelic;c Hisloria; sic habe| Ita cum Irgis.^e fidemfarit ms. Colberlinus. Cyprianus

    Ha3c memorans, vitreas penelrabal fluminis undas, aulein, in quo bene sensi, ipsum audite.
    Surgenti maiiifisla Dei praesenlia claret, etc.

    (0) Addunt de coelo ; et ita cod. Cant. , bt toO oOpecwiu. (b) Addunl adetwn . cnm cod. Cant. irpoj ceOrov,
    (c) Deest , quod proccdii de ore, ita et in cod. Canl.Gr, et Lat.
    r7 EVANGKF.irVI srr.UNDlM MATTIl^UM. 158

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    5. sanclara
    in Salanas : Scrip- psit eum Diabo- ei Jesus :

    civitatem, el tum est enim : lus in sanctam Vade (n) relro


    statnil eum Dominum Deum tu- civitatem , et mefSatanas:
    supra pinnam um adora- staluiteum Scriptnm est
    templi, et ait il- bis , et ipsiso- supra pinnam enim Dorainum
    :

    6. li : Si lilius Dei es, niil- li servies. templi , et Deum luum


    le te deorsum. 11- Tunc... liquit dixit ei : adorabis, et illi

    Scriptum est eum.... Si lilius Dei soli servies.

    enim: el es.millele 11. Tunc reliquid


    Quia ange- deorsum. eum Diabolus:
    lis suis man- et ministra- 6. Scriptum et ecce Angeli
    davit, ut bant ei. esl enim : accesserunt, et
    custodiant 12. Ciim audisset Quod Angelis minisirabani ei.
    te, et in mani- auiem Jesus suisniandavit 12. C ;iiiilisset

    bus tollant te, quod Joban- de le , ut iu aulem Jesus


    ne forte of- nes traditqg manibus lollant quod Joliannis
    fendas ad la- est, secessil in te,neforle traditus est,
    pidem pedem 15. Galilaeam |
    il .... lapidem secessit in
    tuum. relicia civita- pedem tiium. Galilaeam
    7. Ail illi ilerum Jesus : teNazareth, ve- 7. Ait illi iterum : 13- et relicta
    Scripium est: nit , et liabiiavit Scriptum est civitate Nazareih,
    Non icmptabis in Caplianiauni Non templabis venii, et habilavit
    Dominum De- marilima in , Doininum Deum inGapharnaura
    um iuum. GnibusZabul... luum. marilimam,
    8. Ilenim adsump- li. el Neplhalim : ul 8. lierum adsump- in finibus 7.a-
    sil euni Diabo- impleretiir sil eum
    Diabolus 14. bulon et Neplalim :

    lus in inonlem quod diclu... in niontem excel- ut impleretur


    excelsum val- rat per Es.... sum valde et : quod per Eseiam
    de el ostendit ei
    : Propheiam osiendii ei oninia Propheiam
    omnia regna 13. Terra Za.... regna Mumli, diclum erat:
    Mundi,etglo- et honorem Terra Zabulon,
    riam eoriim 9. eoium, et et Terra
    9. etdixit illi : Haec dixitilli: 15. Neptali . . . . maris
    omnia libi da- ,
    Haecomnia trans Jordanen (fr)
    ubi Galileae f
    bo si procidens
    , (b) f gen-
    Galilaeae il.ibo,

    adoraveris ine. 16. tium populus ,


    siprocidens geniium, popiilus
    10. Tunc ait illi Jesus : qui scdebat adoraberjs me. 16. qni sedebat
    vade reiro in tenebris 10. Tnnc dixit in tenebris,

    CODEX CORliEIENSIS. GODEX BRIXIANVS.


    eum diabnlus in sanciam civilalem , el slaiuit enm psii eum Diabolus
    in sauctam riviiaiem. et staiuil
    snpr.i pinnam lempli, et dixit ei: Si lilius es Dei, cum supra pinnant lempli. et dixit ei. Si lilius
    miltc le dcorsum. Sciiptuin esi enim: Quia angelis Dei es, miiie le ipsum deor^um. Scril tiini esl emni
    suis le, ul in manibus lollanl te. ne
    mandavit de quia Angelis suis ntatulavil de le ut in mani .

    J
    forle ad lapidem pedem tuinn. Ait illi
    offendas ' bus lollant le. ne quamlo olfendas ail lapidem pe-
    )i sus: Rursuni scriptum esi Non teniabis Domiuuin : deni tuum. Aii illi iierum Jesus Scribium est. Nnn
    Deiiin luiiin. Iicniin assutnsil ctim D.abolusin niiinleiu templabis Dominum l>ctini liiuni. Ilrriiin adsimi-
    excelsum valde: et oslcndileiomnia rcgna Mundi, et psit eum Diabolus in monicm ezcelsum valde. Ii
    ' glnriam eorum, etdixii illi Haec onuiia libi dabo, : nsiendil ei omnia regna Mundi. et gloriam eorum.
    si * cadens adoraveris uie. Tnncdicitei Jesns Va- : Ei dixii Ilaec omnia tibi ilabo si procidens ado-
    .lli.

    de a retro Satanas : Scriptum esl eiiim : Dominum raveris.me. Tunc dixii ei Jcsus, Vade Salana scrih
    Deum tuum adorabis, el illi soli servies. Tunc re- " tuin est enim Dominqm Dcura iuimi adarabis. e|
    liquil e Diabolus et ccce Angeli acccsserunt, ct
    : illi soli servies. Tmic rcliquit enni Diabolus. ei cpcq

    ininisirabanl ei. Qiiuiii aiilem audissci Jesus, quod Angeli accesseruni et iiiin i>i abiuii ci. Au.lic- au- i

    Jiilianncs tr.ulilus essel, secessil in Galilaeam el ; lem Jesus quod Johaiiues tiadilus est secessil in Ca-
    relicia civitaie Nazarelh, venit, et habitavit in Ca- lileam. ei ivlici.i civiiaie Nazarelh. venjl el hahi-''

    pharni marilima., in Gnibns Zabulon , el Nepht-


    i labii in Capliaruaum marilimnpi in finibus Zabulon.
    haliiu ul iinplcrelur quod dicliiin c-t per Esaiam
    : el NeplaJim c .
    Prophetam Terra Zabnlon, et lerra Nephlaliui,
    : Ul adiniplereiur quod dicium est per Esaiam Pro:
    via maris irans Jordanem Galilaeae geniiiiui , felain diccnlem. Terra Zabulon et terra Ncptlialim,
    populus qtii scdebat iu tcnebris , Via inaris irans Jonlanen (•) Galilea f geilliuin. <>

    populus qui sedebal in lencbris.

    VAUIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GI.UMANENSIS.


    k
    1
    A lapide procidens
    ' Ileruni Jesus: Scriplum cst discessil ab eo
    3
    honorcm
    BLANCIIINI NOTjE.
    Exemplar Caniabrigicnsccnm dtiodcciin Gracis, c inlcrrupimns lineam, qux alioqui In Cpjice
    llic
    o-i<7-.j (tou, r,lm me. ImmIciii iiiudn lcgchal llilarius, csl jptegra,Ob scquenlein lillciain, qUX expmi igillir
    ei alii antiquiores Laiinae lingux homines. In marglne quasi novum principium.
    Exlrila m, cujus apparenl vcsligia. e linalis, qn.c kdhuc app uci.
    » J Exlrila csl

    (p)
    Addit retro me, ila et (lod. Cani. I.al. el Grxcus. mvizu uou. Iii Cod. Vercell. deeaj mc. — (b) lia cl

    cod. Cani. r«)(>«i«f.


    159 EUSEBll VERCELL. EVANGELIUM CBM VARIIS COD. COLLATUM. ICO

    CODEX VERCELLENSIS. COPEX VERONENSIS.


    lucem (a) vide- Zebaedei, et lticem (a) viderunl f Zebedaei, et
    runl f magnam : Jobanneni niagnam : (b) Jobannen
    et (b) qui sedebanl f frairem ejus qui sedebanl f frairem ejus,
    in umbra in navi cum in regione in navicula
    morlis, lux or- Zeba . . . eo pa- uinbrae mortis, ciiiu Zebedaeo
    la esl illis. tre suo, refici- lux orla palre ipsorum,
    17. Exindecoepit entes reiias est cis. reficientes retia
    Jesus praedica- suas et voca-
    : 17. Exinde coepit sua et vo-
    :

    re , etdicere Pe- : 22. vii illos. Ad illi, Jesus praedicare, cayit eos.
    nitentiam agi- relicta nave, eldicere: Illi aulem,
    te : adpropinqua- et patre, secu- Paenitentiam agile, 2-2. relictis reiiis
    vilenimreg- ti sunt euin. adpropinquavit enim suis, ei paire suo,
    niiin Caelorum. 23. El cireuibal Jesus regnum c.ielorum. seculi siinl eum.
    18. Cum iransiret toiam Galilae- 18. Cinn transirel 25. Et circumibai Jesus
    aulem Jesus se- am, docens in autera (c) secundum loiam Galilae-
    cus mare Gali- Synagogis eo- mare Galilaeae, am, docens in
    . ae.viditdu-
    . rum, praedi-
    el vidii duos synagogis eo-
    cans Evangeii- fratres, Simonem, rum, ei praedi-
    uai Regni et : qui diciiur cans evange-
    curans om- Pelrus, el An- Imm regni : el
    dream fralrem nem languo- dream fralrem sanans oin-
    ejus milten- « rem, et omnem ejus, mitien- nem languo-
    tes retiam infirmilatem les reliam rem, et omneiii
    in mare, erant in plebe. jn mari, infiiiinlalem
    cnim piscaio- 24. El abiit opinio erant enim in
    res. ejus in lotam piscatores, 24 opinio ejus
    19. Et ait illis Jesus : Syriam, e . . . plu- et ait illis: intoiam
    Venite post lerunt 19. Venite post Syriam, et oplu-
    ine, et faciam nes ine, et faciam leruni ei om-
    vos fieri pis- les variis lan- vos fieri pi- nes male haben-
    caiores homi- guoribus, lor- scatores bomi- tes, variis lan-
    20. num. Ad illi con- inentis adprae- 20. nuni. Ad illi guoribus, et lor-
    tinuo, reliclis liensos, et qui coniinuo reliclis mentisconprae-
    retiis snis, se- Deinonia babe- reliis suis, se- bensos, ei qui
    cuii suni eum. bant, ei luna- cuii sunt euni. daemonia habe-
    21. Et piocedens licos, el paraly- 21. El praecedens bant, et lunalicos,
    inde, vidit a- ticos, et (d) omiies f inde, vidil et paralyticos, et
    lios duos fra- curavit alios duos fra- 25. (d) omnes -j- curavil
    tres, Jacobum 25. el sequebantur tres, Jacobum et sequebantur

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    lncem vidii ' magnam
    re^ione : ei sedenlibns in luceni vidii magnam. et (b) qui sedeliant. f in
    et umbra mortis, Inx orla est eis. Exindecoepii Jesus regione ot iimbra iuorlis. Iux orla esl illis. Exin-
    praedieare, et diccre Poeuiteniiam agile appio- : : de coepit Josus pr:iedieare ei dicere paeuitrntiam
    pinquavit enim regnum Coelorum. agile adpropinquavit enim regnum Caelorum. Cum
    2
    Ambiilans aniiMii ju\ia mare Galilaeae. vidit duos auiem transirel (c) juxia mare a Galileae vdit
    fratres, Simonem qui vocatur Peirus , el Aiidrcaiu
    , duos fralres. Simonein qui vocatur Pe rus. el Andre-
    fratrcm ejus , millentes reiia in mare, eranl cniin am fiatrem ejus mitlentes reiia b iu niare. erant
    piscaiorcs, ei ait illis: Venite i>osi iue, eifaciam vos eniin piscalores. ei ait illis. Venile post me. ei fi-
    lieri piscaiore-. honiinuin. Al illi continno reliciis ciain vos fieri piscalores hominum. At illi coiilinuo
    3
    reiilnis secuti sunt emn. Et procedens inde, vidit reliclis reiibus seculi snnt eum.
    alios duos fraires Jacnbum Zebedaei, ei Johannem , Ei procedeus inde vidil alios duos fratres Jacohum
    frairem ejus in navi cuin Zebedaeo paire eorum
    , , Zebedei ei Johannem fralrein ejis in navi. cum Ze-
    nficienles reiia sua et vocavii eos. Ilii auiem sla- : bedeo patre eorum componenles reiia sua ei vocavil
    lim relictis 4 reiibus et paire, secuti sunt euin. Ei eos. llli auiem statim relicta navicula et patre sno :
    ciicuihai Jesus lolamGalilaeam, docens in Synagogis secuti sunl euin. Et circuibat Jesus totam Galileam.
    eoium, ei praediiaiisEvangelium Regni : et • sanans docens in synagngis enrum. et praedicans evange-
    omnem languorem , ei oinuem inliiniilaieiii in pn- lium regni. "ei sanans nmnem languorem et omnem
    pulo. Et abiit B opinio ejus in loiam Syriam , el ob inflrmilatem in populo.
    tulerunt eiomnes male babentes, variis languoribus, Et abiit opinio ejus in loiam Syriam. ei optuleriinl
    et loriueniis compreliensos , ei qni Demonia habe- ei omnes male habenies variis languoribus el lor-
    bani, et lunaiicos, et paralyticos, el ' curavit eos : meniis eonpr « ebensos et qui daemonia habebant.
    et secutae suut ei lunaticos. et paralyticos. el curavit eos. el se-
    cutae sunt
    VARIANTES lectiones codicis ms. S. GERMANENSIS.
    « viderunt magnam. Qui sedebat iu regione umbrae k
    reiiis suis et patre suo
    morlis « cur lns .

    5
    Lum trausiiel autem 6 ama
    f
    S 'J1S omnes
    ' curavit. El sequebanlur
    BLANCHINI NOT.«.
    " Extrita est m
    finalis, qme adhuc apparet. c Extrila est a apparenle vestigio.
    b ,Hic pariler exirita esl
    linalis. m

    —
    (a) Ita et cod. Cant. cISov.— (b) lia et cod. Canl. (xbl) m xaWjxtvot. — (c) Deest Jesus etiam in cod. Cani.
    (rf) lia et cod. Cant. **vrae.
    161 EVANGELILM SECUNDUM MATTILEUM. m
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VER.OMENSIS.
    enm lurbae rabuntur. eum turhac rabuntur.
    multae a Galilaea, 7. Beati .... sen- niiiliae 7. Beaii miseri-
    et a Decapoli, el c ;i Decapoli, ei conles, quia
    ab Uiero^oly- ab Hierosoly- ipsis mise-
    niis, etaJuiiae- rebitur Deus. mis, ei a Judaea ,
    rebitur Deus.
    a, trans Jorda- 8. Beaii mundu et trans Jorda- 8. Beati nmndo
    nen. corde : quoni- nen. corde:quo-
    CAPUT V am 'P si l)eum vi "
    CAPLT V " iam 'P 5 ' Deum v «-
    debuni. debnnt.
    1. Videns aulem 9. Be:ili paci .... I. Videns auiem 9. Beati pacilici :

    Jesus lurbam, as- quoniam iilii. turbam miiHam, quuniam lilii


    cendit, in inon- Dei vocabun- aseendit in mon- Deivocabun-
    tem, et cuin se- lur. lem, etcumse- tur.
    disset, .... esse- 10. Beaii, qui perse- disset, accesse- 10. Beali,qui perse-
    runt ad e . . . cuiiiinem pa- runt ad eum cutionem pa-
    s, liuniur prop- diseipuli ejus, liuutur prop-
    -2. etaperuitos ler jusliliam : 2. Et aperuit os ter jusiitiam :

    siiuni, etdoce- quoniain ipso- suiim, et doce- quoniam ipso-


    bat eos, dicens : rum est reg- bat eos, dicens : rum est re-
    5. Beati pauperes num eaelorum. 3. Beati pauperes gnum caelorum.
    spiritu : quoniam 11. Beali estis cum spirilu : quoniam 11. Beali erilis cum
    ipsorum est reg- vos maledi-
    (6) ipsorum est re- vos maledi-
    miiiicaelorum. cent, et peise- gnum caelorum. i \

    4. Beati miies : quo- quentur, et &• (a) Beati, qui lugent : quenl
    niam ipsi he- dicent f omne quoniam ipsi
    reditale pos- consolabun- cent-j-omne
    sidebuul ter- tur. malum adversum
    lam. 5. Beati mites : vos (c) pmpter
    5. Beati, qui lugent : 12. (r) juslitiam :
    f gau- quoniam 1-2.justitiam f gau-:

    qiiont:im ipsi dete, et exulta- ipsi possi- deie, ct exulta-


    consolabuii- te, quoniam mer- debunt ler- le, quoniam mer-
    lur. ces vesira eo- ram. f ces vestra co-
    G. Beali, qui estiri- piosa est (d) in cae- 6. Beati, qui esu- piosa est (rf) in cac-
    lo. f Sic euim per- riunt et siiiunt
    i:nt et sitiunt lo. f Sic enim per-
    jusliliam: quo- secuii sunl jusliliam : quo- secuti sunt
    iii.iin ipsi saiu- ptophetas, qui uiam ipsi salu- cl prophetas eos, qui

    CODEX COBBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    euiii turbae niuliae de G dilaei, ei
    l
    Decapoli , et de enm lurbae mullac. a Galilea ei Decapoli. ct ab
    llirrosolvmis , et de Judaea, el de trans Jordanem. Ilierosolymis. et a Juilaea. el de trans Jordanci.
    III Videns auiem Jesus lurbas, ascendit in mnn-
    I Vidensautem turbas ascendit in montem. et cum
    lem, et quuni sedissei, accesserunl ad eum discipuli sedis.--et. accesserunl ad einn discipuli
    ejiis. el ape-
    ejus , cl 2 aperiens ns smim doceb.it eos , dicens: riens os smini docel):it eos dicens. Bcaii p;.upe-
    Beiti pauperes spirilu : quoniain ipsorum esi re- res spiriiu. quoniam ipsorura esi regnum caelo-
    gmmi coelorum. Beati mites: quoniain ip-i pos- '
    rum. (n) Beati qui lugimt quoniam ipsi consolabun-
    sidebunt terrain. Beaii", qui lu^eni quoniam ip>i : tur. Be.it i mansueti quoniam ipsi hercdiiabunl ter-
    coiisulabuniur. Beati, qui esuriunl et sitiunt jusii- ram. -{• Beaii
    qui esuriunt et sitiunl juslitiam quo-
    liain quoniam ipsi salurabunlur. Beali misericor-
    : niam ipsi saturabunlur. Beaii misericordes quoniam
    des quoniam
    ;
    ip^i misericordiam conseqneniur. •
    ipsi miseri h cordiam consequentur. Beaii mundi
    Beaii mundi corde: quoniam ipsi Deum videbunl.
    ' corde quoniam ipsi Deiiin videbuut.Be.iti paciflci
    Be.ai pacilici quoniam filii Hei vocabuntur. Beaii,
    : quoniaui ipsi lilii l)ei vocabunlur. Beaii qui persecu-
    qui perseculionem paiiuntur propler jusiiliani : quo- lionem patiunuir propier jusiiiiam quoniam iuso-
    niam ipsnrum est regnum coelorum. Beati esiis rum est regnum cselorum.
    qiiini! ' maledixerint vobis , et persequuti vos Ine- Beatieriiis. cum exprobraverini vos. etpersequcn-
    riui , el dixerint omne malum adversum vos men- tur. el dixerint omne nialum ndversum vos meniien-
    lieuies, propler : gaudete, el exsuitite, quoniam me tes propler me. gaudeie ei exultate. quoniam nier-
    inerces vestra copio^a est in cuelis. Sic eniin perse- ces vesira copiosa est in caelis. Sic eniin perseculi
    T
    quuti sunl propheias, qui fue- SUilt propbetas.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Decapoli, et ab Hier... etaJudaea.ettrans Jordamiii \usodio bahuerint homines, maledicent el persequen-
    Vaperuil tur.eldicem ne inuliim adversum mis propler iustltiam
    3 raol ante vos Nolhe gaudere cam benedixeriol \<.s
    mansueti
    1
    ipsis miserebitur Deus * omnesl ines; sie enlmfaciebaniFseudopropheiis patres
    " mundo eorum. Vos. elc. c

    BLANCIIINI N0T;E.
    Concordant Hilarius et Leo Magnus , qui legunt,
    • kssumentum isiud ins. cod.San.-German.buc
    quomum ip.sis miserebilur Deus sic quoque Juven- ; translalum fuit c Lucx capiie sexio, versu 2G ; con-
    eus presbvier in su.i lli>t Bvangel, sule locum.
    '•
    . . . Exlritx sunt ill.e ires liltcr.e, cor.

    (a) et qninius versus in cod. Canl.Gr.el Lat. et in lextu Graico Iransponunlur, ul in codd,
    Quartus
    \ eiBrixiano.
    i. (b) Nia. quent —
    cent, ila Bupplenda sunt, maledicent^ peneqtutntur, rfi-
    . . .

    ceni, jnxia cod. Cantabrigiensem, qui legii, Jnaijouatv muiunvtru. Cod. Brixianu», periequen-
    tur.—(c) Ita et cod.Cant. ivnuv Zvmoevvns. qui pariter oiuitlit mntiente*. (d)lta clcod.Canl. ivx&oipn^ —
    103 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 101

    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    nec transeat fuerant ante vos, lum et terra,
    erant anle vos.
    caeliim et ter- pntres eorum. jota iiiniiii,
    15. Vos cstis sal ler-
    ra, jota unum, 13. Vos eslis sal. velunus apex
    rae. Quod si sal
    .

    evanueril, vel unus apex cvanueiil , iu non praeter-


    non praeter- qno salietur? ibita lege, do-
    quo sallielur?
    ibit a lege,do- ad niliilum va- nec omnia
    ad nihiluin va-
    ut mit- nec oiiinia mil-
    lel («), ni-i ut flant.
    lel (n), nisi
    19. liant. Qui enim lalur foris et con- 19. Qui enim
    latur foras : et con-
    :

    culceiur ab ho- solverit unum culcelur ab ho- solverit unum


    minibus. de mandatis ininibus. de mandalis
    istis miuimis, li. Vos estis lux hu istis minimis,
    ii. Vos estis lux hu-
    et docuerit jus mundi. Non et docuerit
    jus mundi. Non
    sic homines, poiesi civitas sic honiines
    potest civitas
    abscondi su- minimus vo- supra montem minimus vo-
    cabitur in reg- posita abscondi. cabitur in re-
    pra montem
    15. sita. Neque ac- no caelorum Neque accendunl gno caelorum :
    cendunt lu- qui autein fece- 15. lucernam, et qui autem fece-
    cernam, et po- rit et docue- ponunt eam sub rit et docue-

    ritsic, mag- niodio, sed rilsic hic ma-


    nunt eam sub ,

    nindium, sed nus vocabi- supra cande- gnus vocabi-


    tur iu regno labrum, ut lu- lur in regno
    stiper cande-
    caelorum. 16. ceat omnibiis caelorum.
    labrum, ui lu-
    20. Dico^autem vo- qui iu domo 20. Dico aulem vo-
    ceat omnibus
    abun- sunt. Sic lu- bis, quia nisi abun-
    qui in domo bis , nisi

    16. sunt.Sic luce- daberit justi- ceat lux vestra daverit justi-
    at lux vestra tia vestra plus coram hmni- lia vestra plus-

    coram homi- quam Scriba- nibus, ut vi- quam Seriba-


    nibus, ut vide- rum, el Pliaris- deant opera ve- rum et Phari-*
    ,

    ant opera ves- eorum , non slra bona, et seorum , aion


    tra bona, et inlrabitis in inagniflcent intrabitis in

    magnificent regno caelo- patrem ve- regnuin caelo-


    patrein ves- rum. slrum, qui est rum.
    Iruin, qui est 21. Audistis quia in caelis. 21. Audistis quia
    iu caelis. dicium est ab an- 17. Nolite pulare diclum est an-
    17. Nulite putare liquis Non oc-: quia veni tiquis Non oc-
    :

    quoniam ve- cides qui au-


    : solvere Ie- cides, qui au-
    ni solverele tem occide- gem, aut pro- tem occide-
    gem, aut pro- rit, reus erit pheias non : rit, reuserit
    plietas non :
    judicio. veni solvere judicio.
    veni solvere, 22. Ego autem di- sed adimplere. 22. Ego autem di-
    sed adimple- co vobis quod : 18. Amen dico co vobis quod
    :

    18. re. Amen oiunes, qui iras- vobis, donec oninis qui ira-
    dico vobis, do- citur fratri transeat cae- scitur fratri

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    runt ante vos. Vos esiis sal lerrae. Quod si sal qni fuerunt ante vos. Vos estis sal lerrx Si aulem sal
    evanuerit, iu quo salielur? ad nihiluni valelultra ', l.iliiiiniiiicril in qjuo salielur.ad iiihiliiin valcbii ulli.i

    nisi ut mitlalur foras et conciilcelur ab bominibus.


    : nisi utmittaiur foras ei couculcetur ab uominibus.
    Vos estis lux
    a
    inuinli. Non potest civiias abscondi eslis liix niiindi Non polest civiias abscondi
    Vos
    supra inontem pusila. Neque accendunl lucernaiii, supra moutem cousiituia. Neque accendunt lucernam
    el ponunl eain sub modio; sed super candclabruni, el poiniiit eain siib modio. sed super candelabiuin.
    ut luceai omnibus qui in doino sunt. Sic lnceat domo sunt.
    ut luceat oiiiinliii- qui in
    lux vestra corain hominibus, ut videant vestra Sic luceat lux ve^tra coram boininibiis. ul videant
    3
    boua opera, et glorilicent patrem veslium, qui opera veslra bona. et glorificent patrem veslrum qui
    iu cnelis est. Nolile putare quoniam veni solveie in c.ielis est. Nolite puiare. quoniam veni solvcre
    legeni, aut prophelas: non veni solvere, sed adim- legem aut proplietas. non veni solvere sed adiin-
    plere. Amendicovobis,doneciraiiseatcoelumetierra, plere. Amen dico vobis. donec iranseai c.ieluin et
    joia uniini, aul unus apex non praeleribit a lege, do- leria. jota unum vcl unus apex. nou praeteribil a
    nec ' oinnia fi.mt. Qui ergo solveril ununi tle mandatis lege. donec omnia liant. Qui enim solverit unum de
    isiis minimis, et docueril sic honiines, minimii-. vn- in.nidatis is'.is iiiiiiiinis et docuerit sic lioinines iiiiui-
    cabitur in regnocoeloriiin : qui autein fecerit et dn- iniisvucabitur in reguo caeloruin.qui auiem fecerit.et
    cuerii, 9 hic inagnus vocabitur iu regno coelorum. iladocuerit. hic inagnus vocabilur. in regno caelorum.
    Dico enim vobis , quia nisi abnndaverit justitia ves- Dicoenim vobis. quia nisi abundaverit justitia vestra
    tra plus et Pharisaeorum, non in-
    quam Scribarum, plusquam Scribarum et Pharisaeorum non intrabilis
    trabilis in regnum coelorum. Audiatis quia dictum in regno caelorum. Audistis quia dicluui esl antiquis.
    est
    6
    aniiquis Non occides qui autem occideril,
    : : Non occides qui auiem occideril. reus erit judicio.
    reus eril judicio. Ego autem dico vobis quia oinnis, : Ego aulem dico vobis quia omnis qui irascilur
    qui irascitur fralri fratri

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S GER.MANENS1S.


    1 4 haec
    valet, nisi
    8
    *•
    hujus magnus
    sic,
    6
    3 maguiflcent esl:Non
    BLANCIHNI mi£.
    («) Post vakt , deest ultra : et ita in Cant., Gr. et Lat.
    165 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEIM. 1GG

    CODEX VERCELLENSIS. CODE VERONTNSIS.


    suo sine cau- 26. Ampii dico tibi suo sine cau- 26. Amen dico libi,

    sa, reus erit nun exies in- sa , reus erit non exirs in-
    judicio. Qui au- de, donec red- judicio, Qui au- de, donec red-
    icm dixerit fra- das novissi- tem dixerit fra- das usque ad nobissi-
    tri suo, raclia : nium quadran- tri suo racha , : muin quailranleni.
    reuseril con- 27. lem. Audis- reus erit con- 27. Audistis quia
    cilio. Qni au- lis quia dictum cilio. Qui au- dictuin esl (a) :
    lem dixerit, fa- est (<*) : Non moe- lem dixerit , fa- Non moecba-
    lue reus erit
    : 28. caveris. E. o tuae : reus erit 28. beris. Ego
    geliennae ig- pebennae ignis. autem dico
    2r>. nis. Si ergo 25. Si ergo vobis : quo-
    offeres munus n is.qui offeres iminns niam uiiii.cs, qui
    luum ad alia- viderit niuli- luiim ad alta- viderit niu-
    re, etibi reme- erem ad con- re , et ibi reme- lierem ad con-
    moraius fue- cupiscendum moralus fue- cupisceudiiiii
    risquia frater eam jam moe- ,
    risquia fraier eam, jam moe-
    luus habet ali- caius est eain tuus liabet ali- cliaius esl eam
    quid adverstim in corde suo. 24. quid adversum in corde suo.
    24. te relinque : 29. Qimd si oculus tu- te relinque
    : 29. Quod si oculus
    ibi niuinis lu- us dexter scan- ibimunus luus dexier scan-
    um ante alta- dalizal te , erue tuum ante al- dalizat le, erue
    re, et vade pri- eum , et proice lare, et vade, euni, et proice
    us reconcilia- abs le : expedit prius reconcilia- abs le : expedit
    re fratri tuo : enim tibi ut re fratri tuo enim libi ut
    et tunc veni- pereat unum et tunc ve- pereat unum
    ens offers mu- menibrorum niens offers mu- ineiiibroriiin
    IIUS tuillll. tuoruni , quam nus liiiini. tuorum, quani
    25. Esto consenti- totuin corpus 25. Esio consen- quud corpus tuum
    ens adversari- luum eat in ge- liens adversa- lutum eat in ge-
    o tuo cito dum bennam. rio luo ciio cumes liennam.
    es cum illo in 30. . . . dextera ma- cum illo in 30. Ei si dextera ma-
    via ne forte
    : n. . . . tua sca. . . via ne forte
    : nus tua scan-
    tradat le adver- d . . . at te, . . . iradat te adver- dalizat te, absidc
    sarius judici, et . . eam , et pro- sarius judici et , eain, et pro-
    judex tradat le mi- . . . . s te : . . judex tradat |le mi- ice abs te : ex-
    uisiro : et in car- nistro : et in pedit enim libi
    cerem niiita- unum
    ut pereat carcerem mit- ul pereat unum
    ris. membrurum laris. iiicmbrorum

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    a sine
    causa, reuserit judicio. Qui autem dixerit
    suo suo sine causa reus erit judicio. Qni aulem
    fratri suo r.irba reus eril concilio. Qui autem '
    : : dixcrit, fralri suo rac h a. -.reus eflt concilio. Qui
    dixerit fralri suo, falue reus erit gebeiinae ignis. : aiileni dixerit f.itue. reus erit gebenn.ie ignis. Si
    Si ergo offers inuuiis luu<n ad altare, ci ibi recor- ergooffers munus iuum ad aliare. ei ibi rccordalus
    ditus liieris quia frater luus Uabel aliquid ad- fueris. quia frater tuus babet aliquid adversum te.
    vcrsum tc : reliuquc ibi iniinus liuiin aute altare, relinque ibi iiiuniis liitiin aiue aliare el vade prius '

    cl vade prius reconciliari Iratri luo et tiinc ve- : recoiiciliare fratri lUO.et liiue veniens olleis ' iniinus
    niens ' olfer monus
    Esto consenliens adver-
    liiuin. iiiuin Esto eonscntiens adversariu ttio oilo. dum es
    .

    sario tuo cito diim es iu via cuni eo ne foiie iradat : in via cuin illo. ne furte tiadat \fi adversarius judici €
    le adversarius judici ei judex Iradal le niinistro , : ctjudex tradal le minislio. et in carcereui niillans.
    et in carcerem mitlaris. Aiucn dicu tibi uoii exies , Aineii dico tibi noii exies inde donec redoas nobis-
    inde , donec reddas uovissiinum quadYanlem. Au- siiiiiiiu quadrantem.
    dislis quia diclinu esl antiquis non moecbabcris. : Audistisquia dictum esl(n) Nonmoecaveris.Ego au-
    Ego aiitein dico vobis quia omnis, qui viderit iiiu-
    : teindico vubisipiiaoinnisqiii videril miilierein ad eon-
    lierem ad eoiiciipiscenduin eain, jam iiioecbaliis est cnpiscendiiiiieainjam nioecatus esl eaiu iii COldesUO.
    cain in corde suo. Quod si oculus luusdexier scan- Quod si oculus tuusdexler scandaliiat te erue eum
    dalizal lc erue eum ol projiee abs u;
    , cxpe.lit eniin
    , : el proice abs te. expedit enim tibi. iii pereal iinuni
    1
    ut pereat unum meinbroruiq luoruin quam totum ,
    iiieinbroiuiii luoriiin qiiain totuin cnrpus luuiii iiiiita-
    corpus tiiiiiM mitlatur iu gehennam. Et si dextra
    '
    tur iu gebcnnam. Ei si dexiera inanus tu.i. scauda-
    uianus tua scandalizal le, abscide e.nn et projice , lizai te. abscide eam et pruicc absle. c.xpcdit enim
    abs le cxpedit ' tibi ut percat uuuni iiieailuuiuiii
    ; libi ut pere.il uiiiiin niembruriiin

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    * dixerit. falue 4
    eal
    * offeres
    *
    libi

    BLANCIIINI NOT^E.
    a
    Eodeni modo legunt oinnes Latini Patres anti- causa, radenda esse et obliteranda in texlu Evangc-
    quiorcs, Cyprian. Tesliinon. lib. ui, niiin. 8, p. C4; lico.
    llilarius, in Coniinent. in Mallb:t'iiui ; Angiistinii- de b llic apparet maiiifcsle abras.i aspira(.1 /i.

    Seiinone Domini in monlc lib. i, cap. 9; Hierony- c expuneti est m linalis, quae apparcl.
    mus denique lib. n adversus 1'elagian. ct lib. l Com- d Extrita est s linalis.
    ineiit. in Uallbaeum , ubi ducet duo lio:c verba, siite c Extrila csl allcra i.

    (a) Post dictum csi, deest amiquis. El ila.in cod. Cant. ct Gotbico.
    167 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 108

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    tuorum , quam non potes unum luorum, quam capillum al-
    totum corpus capillum al- loiiim curpus bum facere ,
    tuum («) eal f in ge- bum facere, lutim (a) eal f in aut nigrum.
    bennaui. aut nigriim. gehennam. 57. Sit autem scr-
    51. Dictuin est au- 57. Sit autem scr- 31. Dictum est au- nio vester, est
    lem quicum-
    : mo vcster, est, tem quicum-
    : est et non
    : , non :

    que dimiserit est : non, non : que dimiserit quod aulem


    uxoremsuam, quod autein uxorem suain, ahundantius est
    det illi repudi- ampliusest, det illi repu- a malo est.

    32. uin. Ego autem a malo est. 52. dium. Ego au- 38. Audistis quia
    dico vobis , (b) Qui- 58. Audistis quia tem dico vobis, (6) dictum est Ucu- :

    cumquedimi- dictum est Ocu- : Quicumque dimi- lum pro oculo , (d)
    seril uxorem lum pro ocu- seril uxorem denlem pro
    suam excepta ,
    lo, (d) dentem pro suam excepla , 19. dentein. Ego
    causa fomi- 39. dentem. Ego causa fomi- aute.m dico
    catiouis , facit aulem dico cationis, 1'acii vobis ,.non re-
    eam moeca- vobis, non re- cam moechari (<•). sistere malo
    33. ri. (f) Iierum sistere malo 33. iterum audistis Sed quis tesi

    audisiis quia sed si quis,te quia dicium est percusserit


    dictum est ab an- percusserit" anliquis Non : iu dextram
    . . . . : Non in dexteram perjurabis : inaxillam luam ,

    abis : red- maxillam, prae- reddes auiem praebe illi et


    des autem ve illietsinis- Domino juraineri- sinistram : Et ci
    Domino juramen- 40. . . . am : Et qui 54. ta tua.Ego au- 40. qui vult
    34. ta lua. Ego au- .... It le ... . tem dico vobis, tecum ju-
    tem dico vobis, dicio non non jurare oin- dicio conten-
    non jurare om- d nino neque dere el tunicam
    nino, nequae ......... ,

    per caelum quia. , tuam


    ,

    tollere
    per caeluni 35. llironus Dei desiderat, dimille
    quia trhonus remitle ei et est : neque ei etpallium :

    35. Dei est neque : 41. pallenm et qui : perterram, 4f. Etquicumque.
    perlerram, te angeariave- qnia scabillum te angariave-
    quia scabellum rit mille passus , est pedmn ejus : rit millc passus ,

    est pcdum ejus : vade cuin illo (e) neque per vade cum illo (c)
    neqnae per adhuc f alia duo. 3G. Hierosolyinam, adhuc f alia duo.
    Hierosolymam , 42. Onini petenti quia civilas 42. Omni petenti
    quia civiias te, tribue : et vo- est magni re- te da ei et vo-
    , :

    est ma . . . re- lenli muiua- gis neque per


    : lemi muluari
    36. gis : neque pcr ri a te, ne aver- caput tuum ju- a te ue avcr-
    ,

    caput tuiim ju- teris le. raberis, quia taris te.

    raveris quia 43. Audistis quia non potes unum 43. Audistis quia

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    tuorum ,
    quam lotum corpus 1
    luiim eat in gehennam. luorum quam totum corpus luum mittatur in gehen-
    Dicium est auiem : quiqui |ue dimiseril uxoiem nam. Dictum est atiteni. Quicumque duniserit. uxo-
    suam , det illi ' lihellum repudii. E^o atiiem dico rem siiaui. det ei libellum repudii. Ego auieui
    vobis: Quia omnis.qui dimiserituxorem suam , ex- dico vobis Quia omnis qui dimiseril uxorem su.nn.
    cepta fornicalionis caussa, facit eam moecbari : et excepta fornicationis causa. facit eam moechari. et
    qui dimissam duxerit
    3
    adulterat. Iterum aiulistis quidimissam duxerit moecbalur. Iterum audistis quia
    quia dictum esi antiquis Non perjurabis reddes :
    ''
    : dietuin est aiiiii|tiis Non perjurabis. reddes auiein
    autein Domino jurainenta tua. Ego aulem dico vobis, Domino juiainenta lua. Ego aulcm dico vobis noii
    non jurare omnino, neque per coelum, quia thronus jurare omnino. neque per caelum i|iiia troiius esi
    Deiest : neque per terram.quiascabellumestpedum Dei, neque per lerram. quia scabellum est pedum
    ejus. ne^ue per Hierosolymam quia civitas est ma-
    ejus neque per llierosolymam, quia civitas est nia-
    :

    gui regis neque percapul tuuin juraveris, quia non


    :
    gni regis. neque per caput luum juraberis. quia non
    potesunum capillum album facere, aut nigrum. Sit potes unum capillum album facere aut nigrum.
    auteiii sermo vester, esi, est
    ° non, non quod au- : : Silautem seruiovesler esl. cst. non. non. quod au-
    lein bis abundautiiis esi, a malo est.
    Audistis quia tem abundaiiiius est liorum. a malo est. Audi^ns
    dictum est : Oculum pro oculo, el dentein prodente. quia dictum est. Oculum pro oculo. et deniem pro
    deute. Ego atiiem dico vobis. nou resistere malo.
    Ego autem dico vobis , non resistere malo; sed si
    quis le percusseril in
    6
    dextera maxilla tua praebe ,
    sed m quis te percusseril in ilexieram maxillam
    illi et alteram Et ei qui vull lecuiu judieio con-
    : ,
    praelie illi et allerant. Et ei qui voluerit tecum judi-

    lendere, et lunicam luam tollere, dimitte ei el pal- cio coniendere. et luuicam luam lollere remiite ci
    ei palleum. el quicumque te angariaverit mille pas-
    lium e't quiquumque le angariaverit mille passus,
    :

    vade cum illo ' alia duo. Qui pctii a te, da ei et vo- : sus vade cuin illo duo. Onini peienti te da. et vo-
    8
    avenaris. Audistis quia lenti mutuari a te ne averiaris. Atidisiis quia
    lenli a teiuutuari, ne

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    ' quod ^
    5 reimdium "' maxillani tuam dexteram, praebe illi et sinistrain
    7
    s nioeclialur adliuc alia duo. Omni qui
    8
    4 iurabis : sed reddes Domino averlas te ab eo^

    BLANCIRNI NOTyE.
    (b) Posl vobis, deest nuia, ut in cod. Cant.— (c) Deesl, et qui dimissam duxerit,
    (a) Ita el cod. Cant. ajriW».—
    aduUeral. El ila iu cod. Canl.'— ((/)
    Antcdfiium, deesl <.7,ut in cod. Cant. (e) Iia ct cod. Cant. Lal. el Gr. i-.i. —
    109 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILELM. 170
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    diclum est : Di- Pater vester cae- dictum est : Di- 48. ciunt? Eslo-
    liges proximum lestis perfec- liges proximum te ergo et vos
    tuum, el odies tus est. tiiiim , et odies perfecti, sicut
    inimicum inimicum Pater vester (b)
    44. tuum. Ego au- CAPUT VI. tuum. qui in caelis est
    ,

    y
    lem dico vobis : 1. Atlendite ne jus- 44. Ego au- perfecius est.
    Diligiie. . . nim. . . litiam vesiram tera dico vobis : CAPUT VI.
    cos vestros faciatis coram Diligite inimi- 1. Adtendite ne
    li. . . . acite boniinibiis, ut cos vcslros, justitiani vestram
    1). . . . odiunt videaniini ab eis : bene facite faciatis coram
    vo. . . : et o. . . alioquin merce- iiiis qui odiunt hominibus, et
    (a) pro cal. . . . dem ba-
    iKin vos et orate (a)
    : videaniini ab cis :

    anlibus et per- , bebitis apul Pa- pro calum- alioquin merce-


    sequeniibus vos :
    f trem vesirum niantibus, et per- dem non babe-
    45. ut sitis (ilii qui est in cae- sequentibus vos :y biiisaput Pa-
    patris vestri 2. lis.Cum er- 45. ut siiis lilii trem vestrum,
    qui est in caelis : go facis elemo- patris vestri qui in caelis
    qui solem su- symam , noli tu- qui in caelis est: 2. est. Cum ergo
    um oriri jubet ba canere an- qui solem facies elemosy-
    supur bonos te te, sicut hypo- suuni oriri jubet nam noli luba
    et malos et plu- : crilae faciunt super malos canere ante
    et super justos in synagogis, et bonos : et te, sicut hypo-
    et injustos. et in vicis, ut pluit super justos critae faciunt
    46. Si enim diligi- honoriflcen- et injustos. in synagogis,
    liseos qui vos tur ab homini- 46. Si enim diligi- el in vicis, ut
    diligunt , quam bus. Amen dico tis eos, qui honorilicenlur
    niercedem vobis, babent vos diligunt, ab honiinibus.
    babebilis ? non- mercedem quara merce- Amen dico vobis, (c)
    ne etpublica- suam. dem habebitis ? perceperunt y merce-
    n lioc faciunt ?
    i 5. Te autem faci- nonne et publi- 5. dem suam. Te au-
    47. Et si salmatis cntem elenio- 47. cani hoc fa- lem facienlem ele-
    fraires vestros synam, nesci- ciunt? Et si mosynam, nesciat
    tanliim, quid at sinistra tua salulatis fra- sinistra lua,
    amplius faci- quid faciat dex- tres veslros quod facit dex-
    lis? nnnne et th- 4. tera tua : ut sit tantum, quid lera lua : ut sit
    nici hoe faciunt? elemosyna amplius faci- 4. clemosyna
    48. Estoie ergo vos tua in abscon- lis?nonne et lua in abscon-
    perfecii , sicut so, et pater lu- Elhnici hoc fa- so, et pater tuus,

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    diclumest; Diliges pioxiiiiuni iiium, ei odies inimi- dictum est. Diliges pioximumtuumet odiesiniinicum
    cum tuum. Ego autem dico vobis Diligite ininiicos : luuni.Ego autem dico vobis Diligitei nimicosvestros.
    vestros, benefacile hisqui oderunt vos et oiaie pro : benedicite malediceniibus vos. benefacite bisqui vos
    persequentibus',et calumnianlibus vobis utsilis lilii : odiunt. et orate («) pro calumnianlibus vobis el per-
    palris vestri qui in caclis est qui solem suuni : seqiicntibus vosy utsitis (ilii patris veslri qui in cae-
    2
    oriri facit super bonos ct malos et pluit super : lis est. qui solein suuni oriri facit super bonos et
    3
    juslos et injusios. Si enim diligatis eos qui vos inalos, et pluet super jusios et injuslos.
    diligunt, quam mercedem habeiis ? iionne et publi- Si enim diligatis eos qui vos diligunt. quam nier-
    (•ani hoc faciunt ? Et si salutaveritis tralres veslros cedem habebitis. nonne et publicam boc faciuut. Lt
    lantum , quid amplius * ficiclis ? nonne ct ethnici si salutalis amicos vestros tantuni. quid araplius fa-
    hoc faciunt? Esiote ergo " vos perfecti sicut et ciiis. nonne el genliles boc faeiunl. Estole ergo vos
    Palervcster caelestis perfcclus est. Atiendite 6 ne porfecli sicut Pater vesler caeleslis pcrfectus est.
    justiliam vestram facijtis corani hominibus , ' ct Adtendite ne a eleinosynam veslram faciaiis co-
    videamini ab eis alioquin niercedcm non habcbitis : ram hominibus. ut videamini ab cis. alioquin. mcr-
    apud Paircm veslrum qui in coclis cst. (luurn crgo ,
    cedcm non habebitis. aput Palrem vestrura quj in
    facis eleeinosynani , noli luba canere ante te, sicut caclis cst.
    hypocritae faciunt in synagogis * et in vicis , ut , Cum
    ergo facis elemosynam noli luba canerc ante
    honorificentur ab hominibus. Ameu dico vobis, 8 sicut bypocritae faciunt insynagogis et in plateis
    le.
    rcceperunt mercedem suam. Te autcm lacienteelee- ut honoriflcenlur ab hominibus. Amendico vobis. (b)
    inosynam nesciat 10 sinistra lua quid faciat dextera
    , pcrceperunt y mercedem suam. Te aulein facienie
    lua ut sit clccmosyna tua in " abscondilo, et pa-
    : elemosynain. nesciat sinislia lini quid faciat dtxiera
    ler tuus tua, ut sit b eleniosyna lua in absconso, ct patcr luus

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    eis qui vos persecuntur, et caluinniaiitur vobis ' ut
    s 8 et in plaleis et in vicis
    lubet
    3 8
    perceperunt
    (tiligitis
    4 ,0 inamis tua sinistra
    facitis? Nonne ct gentes haec
    • ct... sicut Pater vester qui iii coelis est, perfectus est " abscouso...
    8
    autem
    BLANCHINI NOTvE.
    " Exlrita cst a. >'
    Exlrila cst a.

    (a) Jtixia ordinem tcxtus gra:ci, v-nip xwv eTtripeu$6vTt.rj (u,u«;) xnl uc.j/ivTwy «;*«;. — (b) Ila etCant. I.at.
    juxla lexluin Griccum , l xoe; o-jpKvol;. h — (c) lla Ct Cani. Lal.
    P.VTUOL. XII. 6
    171 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VaRIIS COD. COLLATUM. 172

    CODEX V ERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    us, qui videt enim pater ves- qui videt te enim pater ve-
    inabsconso, ter, quid opus in absconso, sler, quid vobis
    rcddet libi in sit vobis, anle reddet tibi in opus sit, ante-
    palam. quam pelatis pala. quam pelatis
    5. Cum autem ora- 9. ab eo. Sic autem 5. Et cum ora- 9. ab eo. Sic ergo
    tis, non eiitis orabitis illum . lis, non eriiis orabitis.
    sic. . . • ypocri- Pater noster, sicnt hypocritse, Pater nosler,
    tx, qu. . . mant qui es in caelis qui amant qui es in caelis :

    stare in syna- sanctificetur slare in syna- sanctilicelur


    gogis et iu au- nomen tuum. gogis el an- nomen tuum.
    gulis platearum 10. Adveniat reg- gulis platearum 10. Adveniat re-
    stantes orare, num luum. Fi- slantes orare, giiiim tuum. Fiat
    ut videantur at voluntas lua ul videantur volunlas tua
    ab hominibus: in caelo, et in ter- ab bominibus in caelo, et in
    amen dico vo- i 1. ram. Panem nos- aincn dico vo- 11. lerra. Panem no-
    bis, habenl mer- trum cottidia- bis, perceperunl iner- strum cottidia-
    cedem suam. num. nobis
    . . cedem suam. num da nobis
    6. Tu autem cmn 12. hodie. Et remit- 6. Tu aulem cum 12. hodie. Et dimit-
    oras, inlra in te nobis debi- oras, intra in te nobis debila
    cubicuium lu- ta nostra, sicut et. . . . cubiculuni luum, nostra, sicut et nos
    um, et cluso 15... debitoribus noslris. et cluso ostio, remillimus debitori-
    ostio, ora pairem Et ne nos inducas ora patrem 15. hus nostris. Et ne nos
    tuum in abscon- in temptatio- luiim in abscon- inducas in lemptalio-
    so ; el pater luus nem. Sed libe- so; et pater tuus nem. Sed libe-
    qui videi in abs- ra nos a malo (a). qui videt te ra nos a malo (n).
    conso, reddet 14. Si enim dimise- in absconso,reddel 14. Si enim dimise-
    tibi inpalam. ritis homini- libi in pala. ritisbomini-
    7. Orantes autem, bus peccata eo- 7. Oranies autem, bus peccata eo-
    nolite mulium rum : diniiltet nolite multum rum dimittet
    :

    loq. . , sicut eth- vobisPater ves- loqui, sicut eth- vobis et Pater ves-
    ni. . . nt enim
    . Pu . ter qui est in nici.Pulant enim ler qui est in
    quod. mulii- . . 15. caelis. Sin aulem quod in niulti- 15. caelis. Si aulem
    loquio suo au- non remiserit . . . loquium suuin non remiseritis
    dianlur. hoininibiis : exaudiuiilur. hominibus
    8. Nolite ergo simi- nec Pater ves- 8. Noliie ergo simi- peccaia nec Pater ve-
    :

    liare illis. Seit ter remittet lare eis. Scit sterremittet

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    qui videt in ' abscondito, reddet tibi *. E( quum quividetin absconso. reddet libi in manifesto. Et
    Oratis, non eritis sicut hypocritae, qui ainant in cum oraiis. non eriiis sic.it hipocrilae qiiiamaulin
    synagogis et in angulis platearum siantes orare, ut synagogis et in angulis platearum siantes orare. ut vi-
    videantur ab hoininibus amen dico vobis , rece- : deahtur ah honiinibus. amen dico vobis quia perce-
    perunt mercedem suam. Tu autein quum orabis ,
    [lerunt mercedem suam.
    intra in.ctibiculum tuiim, clclauso ostio, ora patrem c Tu
    autem cum oras intra in cubtculum luum et
    liium in absconso ; et pater tuus qui videt in abs- clauJens ostium luum ora patrem luum in absconso.
    conso reddct , libi. ei pater tuus qui videt in absconso reddet libi in
    V. Oranles amem , nolite inultum loqui , sicut manifesto. Oianies autem. nolite multum loiiui sicut
    ethnici. Puiaiit enim quod ih raulliloqiiio suo 3
    exaii- elhnici. Puiant enim i|iiod in multiloquio suo exau-
    diantur. Nolite ergo assimilari eis. Scit enin; p;uer diuntur. Nolile ergo siniilare eis. Scit enim pater
    '•

    vesier, quid vobis opus sii , antequaon petatis s eiim. vesler quid opus sit vobis antequam petatis eum.
    Sic ergo orabitis • Pater no-.ier, qui es in ccelis : : Sic eigu vos orabiiis. Pater no>terqui es in caelis.
    sanclilicetur uonfen luuni. Venial reghum tiium. Fiat sanclificiliii' noinen tuum. Advenial rcgnuin luum.
    volunias lua, sicut in ccelo, et in terra. P.meni ims- Fiai volunlas tua sicui in caelo et in lerram P.mem
    irura a colidianum da nnbis bodie. Et diniitte nobis nostiiim cotidianum da nobis hodie. Et demitle nobis
    dcbita nosirn sicut et nos dimiltimus debiloribus
    , debila hoslra. sicul et nos dimitiimus debitoribus
    noslris. Et ne inducas nos in tentalioneih. Sed nostris. Et ne nos iiulucas in lempialionem. Sed
    libeia nos a nialo. Si eiiim dimiseiilis hominibus libera nos a malo (fl). qiioniam lunm est regnuni.
    peccata eorum dimiilel 7 et vobis Paler vester cce-
    : et virlus. et glmia in saecula. Amen. Si enim
    lesiis delicta vestra. Si auteni uon dimiseriiis lionii- peccata eorum. dimiitet vobis
    tlimiseiiiis liominibus
    nihus nec paler vesiet dimitlet
    : et Paier vesterqui in caelis esi. Si autem non dimi-
    seritis hominibus peccala eorum, nec pater dimiltet

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    absconso t arj e0
    in palam. Orantes autem nolite multuni loqui b « eum
    in nniltilotiuio exaudiantur •>
    dimittit vobis et Paler vester qui in coelis est.
    » similare eis

    BLANCHINI NOTiE.
    a Vulgatam hanc leclionem apnd Cyprian.
    bros. , Augustin. elalios; mutavit Hieronyimis in
    , Am- h ™ acccdit ms. noster San-Germaoensis.
    <j,msprh
    De bac voce, palam , consule Augustinum lib. n de
    supersnbsiantialem scd verbuni quolidianum, semper ; Serm. Domini in nionie et Tli. Mareschalli obser-
    ;
    retinuii Ecclesia iu Oiaiione Doininica. vationcs in Versionem Gothicam.
    '• Cyprianus, reddet
    libipalam. Propiusad Graacum c Delicit in Codice ha:c pericope.

    ^a) Deest Amen, eliam in cod. Cant.


    173 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH^UM. ifi
    CODEX YERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    vobis peccala zate autem vo- vobis peccata auiem vobis
    veslra. bis lliensauros vestra ihensauros
    1<>. Cum aulem je- in caelis ubi : 16. Cum atitem je- caelo : ubi
    in
    junaiis, nolite neqtie erugo, junalis, nolite neque erugo,
    lieri sicut hy- neque linea lieril sicut hy- neque tinca
    jiocrilae tris- extermiuat pocritae tri- exierminat ;

    tes. Externiinant ei ttbifures non stes. Exterminant et iibi fures non


    enim lacies cflodiunt , el enim facies effodiunt, et
    suas, ut pare- 21. furantur. Ubi suas, ul appa- 21. furantur. Ubi
    ant homini- enim est thcn- rcant hornini- enim fuerit then-
    bus jejuiian- saurum tuum, bus jcjunan- saurus luus,
    tes. Amcn ibi (c) eiit
    f et cor les. Amen ibi (c) erit
    f el cor
    dico vobis, (a) ha- tiium. dico vobis, (a) luum.
    bent incrce- 22. Lucerna corpo- habent nierce- 22. Lucerna eorporis
    dem suam. ris lui est ocu- dem suam. tui est oculus luus.
    17. Vos . . . tem, cum lus luus. Si ocu- 17. Vos autem, ctim 23. Si eniin ocultis
    jejunatis, un- lus tuus sim- jejunatis, un- tuus simplex
    guile caput plex est : totum guite caput fuerit, toiiun
    vestrum et fa- , corpus liiuin vestrum, et fa- corptis tiium luci-
    ciem vestram Iticidum ost. ciem vestram dum erit. Si au-
    18. labate, ne pa- 23. Si auiem oculus 18. lavate, ne pa- tem oculus lutis
    reatis homi- tiius nequam est reatis hoini- nequa fuerit':
    nibus jejunan- totuin corpus nibus jejiman- lotum corpus Itiuni
    les, sed pairi ves- t ii iiin te- tes, sed patrive- lenebrosum est.
    tro, qui est in nebrosum slro, qui est in Si ergo lumen
    abscnnso : et Pa- est. Tenebrae absconso : ct Pa- quod in te est,
    ter vester, qui tuae quantae ter vesier, qui lenebraesunt :

    videt in abscon- sunt ? videt in abscon- ipse lenebrae


    so, reddet vo- 2i. Nemo potest so, reddet vo- quaiuaesunt?
    bis in palani. duobus domi- his in palam. 24. Nemo jiotesl
    19. Nulite ihensau- nis serviro : 19. Nolile vobis duobtis domi-
    . . re vobis
    . aut enim uiuim thensaurizare nis servire :

    tbensauros in terra : odiet, et alle- tbensauros in lerra : aut ununi odiet,


    ubi eiugo, ct rum amabit : ubi erugo, et et alteruniamavit :

    linea exter- aut ii ii ii iii pa- tinea exier- aut unum erum,
    pali
    minai : et ubi altcrum
    lietur, et minat et ubi : et alterum conlem-
    fures effodi- contemnei. fures elTo- net. Non poteslis
    niil, ct fnran- Non polestis diiint, cl furantur (b) Deo servire
    211. lur. (b) Thensauri- Deo servire 20. Thensaurizate

    CODEX CORISEIENSIS. CODEX BRIXL4NUS.


    vpbispeccala vesira.Qunmauiemjejunatis.nolitefier vobis jieccata veslra. Cum autein jejiinatis noliie
    sicui hj poci ilae trisles. Extcr ninanlenim lacies suas lieri hypoeritae tristes Extermiiiant enini
    sicut
    ul paremit lmmiiiihus jejnnanles. Amen dico vobis facies suas ut pareanl honiiiiibns jejiinaiiics. Ainen
    quia reeeperuni niercedem suam. Tu autera qiiura '
    dico vobis. (a) pcrceperunt inerccdein siiam. Tu
    jejunas nnge cajiui iiiiim et faciein iiiiiin lava,ue
    , , aulem jejimaiis uiigue caput lutiin. el faciem luain
    videaris Imniinibus jejiinans, sed palri tuo qui est ,
    lava. ut iion videaris boiniuibus jcjimans sed jtalri
    in absconso el Paier * luus.qiii vidcl in abscnnso,
    : i in qui cst in absconso.
    i

    reddet tibi. Nolite thesaurizare vobis thesauros in El Paler ttius qui videt in absconso. reddet tibi.
    lerra ubi aerttgo, et linea 'exierminat et ubi fures
    : : Nolite ihensaurizare vobis tbensauros super icrram
    ellodiunt.el liirantur. Tiiesauriz ile auteiii vobis'lhe- ubi linea cl ertiyo cxterminant el ubi fures clludiiiiil
    saurum in coelo ubi neqiie aerugo, neque tinea fx-
    : el fnrantur((i).
    lerminat; et ubi fures non effodiiml, ° oec furaiuur. Thensaunzale autem vobis thensauros in caelo.
    Ubi enim 6 est iliesaurus tiitts, ibi ' est el cor liuiin. ubi neqiie linea neque erugo exieiniinaiii. ci ubi fu-
    Lucerna corporis tui esl octilus lims. Si " liiciit res non effodiunt cffurautur. Ubi eniin luerit
    nciiliis liitis suuplex toluni cor|>us tiiiiin
    : luci- ihensaiirus vester. illic (c) erit y ct cor vcsirttm.
    diiin tril. Si aulem uculus tuiis netjna 1'ucril lottim : Lucerna corpor/s est oculus. Si ergo fuerit oculus
    corpusluum lenebresum erit. Si ergo lumen, quod luiis simplcv. lotiim corpus
    lucidum crit. Si liiiim
    Intieest, lenebrae sunt : ipssre tenebrae quantae' aiiteni oculiis iiius nequam
    lotum corpos tuuui fuerit.
    crimi ? Nemo potest duobus dominis servire aut : lenebrosum ent. Si ergo himen quod in te est. lene-
    eiiim imum "odio habet, ct allerum diligit aut " : brae sunt. ipse lenebrae qtianlae suni.
    uniim stislinebtt, et allcruni conleninet. Non po- Ncmo poicst diiobiis doininis scrvire. atit enim
    testis Deo servire uiiuiii oiliel. cl alierum diligel. aut uuo obcdiet. el
    alieium coiileinnit. Non jiotesiis Deo scrvirc
    VARFANTES LE(?TlONES CODICIS MS. S. GER.MANENSIS.
    ' Vos aulem cum jejunalis, un^il»- ca|iila veslra , et l'a- " fuerlt
    Ctelh vestram lavate, ul non videauiim boiiiiiiiliiisjrjiui.nl- ' crit
    tcs, seil Patri vcstro, qui ctc. " Si ergo oculus luus
    , simplcx fuerit
    ' vester... vobis 8
    iu jialam sunt
    * exterminant ,0 odict... diliget
    * thesauros " aut cnini ttiiuin palietur
    » el

    | BLANCHINl NOT.L.
    («^ Antc habenl, deesl quia. El ita in cod. Canl. - (b) llinc usquc ad vers. 27 cap.' \in omnta desunt in — j

    cod, Cam Gr. icstc Mdlio in append,— (c) Ita tcxtus


    Gracus, i<jtk<.
    1*6
    175 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ria sua veslie- et Mamonae. nec Sulomon
    ptMamonnc.
    Sg Ideo dico vobis, batur sicut 25. Ideo dico vobis, n omni glona sua ,ta
    unus ex istis. ne cogiletis coopertus est, sicul
    necoeiteti
    i,l ronoves- 30. Quod si faenum in corde vc- unum ex lstis.
    stro quid man- 30. Si en.m laenuin
    rVSman- agri, quod ho-
    neque agn, quod l.o-
    die est, et cras ducetis,
    ducetls neque
    cornnri'vestro in clibanum corpon qmd d.e est, et cras

    auidindualis. miltitur, Deus indualis. Nonne m iguem


    sic vestit quan- anima plus est miiuiur, Deus
    Nonne anima plus :

    to magis vos quam esca et sic veslit quan-


    est miam esca
    : :

    modicae fidei? corpus plus est to niagis vos


    ei corpus quam
    vesiimentum ? 31 . Nolite ergo sol- quam vesiimentum ? m od ' cae flde >
    .
    •'
    ,

    citi esse, di- 26. Respicile vola- 51. Nol.te ergo sol-
    26 Resoiciie vola- . -

    Quid tilia caeli, quo- lic.ti esse di-


    lilia cae i.quo- c :

    ocabi- niam non se- centes Quid


    niamnonse- :

    mus, aut qnid runt, neque manducabimus,


    runt neaue
    bebimus, aut metunt, ne- aut qu.d b.be-
    metiint, iieque
    q»o operie- que congraegant mus, aut (a) quid f
    coimresant
    inhorreis- 52. mur? hec e . . . in horreis : openemur?
    el nater vester gente i- et pater vesler 52. haec emm gen-
    runt caelestis pa- les mquirunt.
    caeleslis pas-
    Nonne pater vester, scit llla. Nonne bcit autem
    cit illa.
    quod horum vos magis plu- pater vester,
    vos magis plu-
    ris estis illis? omnium in- res esiis illis? quoniam horum
    27 Qui enim potest digelis. 27. Quis autem omniumindi-
    adicere ad islaturam 33. Quaerite ergo poiest vestrum 33. getis. Quaente
    suain cubitum primum reg- adicere ad ergo regnum
    28. unum ? El de ve- num Dei, et jus- staturam suam Dei, etjusti-
    sliniento sol. . . liliam ejus cubitum unuin? liam ejus:
    et omnia haec 28. Et de vesiimento et haec omnia
    cili estis ?
    Considerale praesla sunl solliciii estis ? praeslabuntur
    lilia a"ii quo- vobis. Consideraie 54. vobis. Nolite
    modo^crescunt : 34. Noliie sollici- liiia agri quo- esse
    solliciii

    non 1 . . borant, li esse iu cras- inodo crescunt : incraslinum.


    eunt lem tinuin. Cras- non laborant, Crasiinus
    n. . . . . . •

    29. dico . . vobis, quia linus enim neque neunt. enim dies
    nec Salomon dies sollici ... 29. Dico autem sollicitus

    in ouini glo- erit s vobis, quoiiiam erit sibi ipse.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    et Mammonx. ldeo dico vobis, ne ' soliciii sitis cl Mammonae.
    animae vestrae quid manducetis , nequc corpori Ideo dico vobis. ne cogitelis animae veslrae quid
    vestro quid induamini. Nunuc anima
    2
    plus esl manducelis. aut quid bibatis. neque corpori veslro
    3
    quam esca et corpus quam vestimentum? Res-
    : quid induamini. Non ne anima plus est quam esca.
    picite volaiilia coeli, quoniam non seiunt, neque et corpus quam vesiimentnm. Respicite volatilia caeli

    metunt, ncque congregant in horrea ct patcr ve- : quoniam non serunt neque nietunt. neque congre-
    stcrcoelestispascit illa. Nonnevos magis pluris eslis ganl in horrea. el pater vesler caelestis pascii illa.
    illis
    l
    ? Quis autem vestrum cogiians potest adjicere Nonne vos magis plureseslis illis. Quis auiem ex vo-
    ad staturam suam cubitum unum ? El de vestimenio bis cogitans potest adicere ad staturam suam culiiium
    nuid soliciti estis? Considerale li|ia agri quomodo unum. Et de vestinieniuin quid sollicili estis. Consi-
    irescunl non laborant, neque lient. Dico autem
    : deratc lilia agri quomoducrescunl uou Iaborant. ne-
    vobis , quoniam nec Salomon in omni gloria sua que neunt. Dico aulem vobis. quia nec S.ilomon
    coopertus est sicut nuum ex istis. Si autem 1'oc- in omni gloria sua cooperlus est sicut unum ex istis.

    num agri, quod hodie est ct cras in * tliba- , Si autem foenum agri quod hodic est. el cras in cli-
    iium mittitur, Deus sic vestit quanto magis vos' : banum mitlitur Deus sic vcstit. quanto magis vos
    miniinae fidei ? Nolite ergo soliciti esse, dicentes : modic " e fidci. Noliie ergo solliciti esse dicentes
    Quid manducabimus, aut quid bibemus, aut ' quo Quid manducavimus aut quid bibemus , aut (o) quid f
    operiemur? haec enini omnia genles inquirunt. Scit opericnmr. Haec enim omnia geules inqnirunl. Scit
    enini patervester, quiahisomnibusindigetis. Qu.eriie enim pater vester caelestis. quia horum omniuni in-
    auiem primum regnum Dei, et justitiam cjus ei oninia digetis. Quaeriteergoprimum regnuni Deiet justitiam
    liacc adjicientur vobis. Nolite ergo soliciti csse in
    " cjus. et basc omnia adicientur vobis. Nolite ergo co-
    craslinum.Crastinus cniin dies ''soliciluserii sibi ipsi. gilare in crastinum. Crastinus enim dies de se ipse

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    e
    1
    cogitetis in corde vestro quid manducetis, aut quid bi- modicae
    7
    batis quid operiemur? Onmia enim haec gentes quaerunt.
    a vestra Scit autem.... horuin omniuni indigetis.
    3 jilus est quam indumentum? « praeslabuutur vobis. Ne ergo cogitaverilis de crastino.
    ipse pro se cogitabit b .
    9
    » multo
    6 in iguem miltetur
    BLANCHINI NOT^;.
    u deest a. Sic infra concordat saepius cum ms. Codice San-
    ' Cyprian. Crastinus cnim dins ipsc cogitabit sibi. Ger raanensi nostro.

    (a) lla el textus Giiecus, xt (7repi6ts>ufte9a).


    177 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 178
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    Sufllc anle porcos : Sufficit diei ante porcos
    malilia sua. ne forte con- malitia ne forte con-
    CAPUT vn. culcen. s pe- . . sua. culcent eas pe-
    1. Nolite judica- dibus suis, et dibus suis. et
    rc, ut non ju- conversi . . .
    CAPUT VII.
    conversi dis-
    diceiur de vo- dirum. . . . Nolite judica-
    1. rumpant vos.
    2. bis. In quo enim 7. Petiie, et. . . . re, ut non ju- 7. Petite, et dabi-
    judtcio judica- lur vo dicemini. turvobis quae- :

    veritis, judica- rite, el inve- 2. Iu quo enim riie, et inve-


    bilur de vobis : nieiis : pulsa- judicio judica- nielis :pulsa-
    et in qua inen- te, et aperielur beriiis, judica- te, et aperielur
    sura niensi fue- 8. vo. s. Omnis . . bilur de vobis : 8. vobis. Omnis
    ritis, metietur enim qui pe- et in qua men- enim qui pe-
    vobis. tit, accipil: et qui sura mensi fue- tit, accipit : et
    3. Quid aiitem vi- quaerit, inve- ritis, melietur qui quaerit.inve-
    dis festucam nit : el pulsan- de vobis. nit et pulsanii
    :

    in oculo fra- tiapcrietur. 3. Quid autem vi- 9. aperietur. Aut


    tris tui : el tra- 9. Aut quis ex vobis des festucam quis ex vobis
    bem, quaj in bonio est 'a quo in oculo fra- bomo a quo
    oculo tuo est, pelil filius ejus tris tui : et petet filius ejus
    non conside- panem, num- trabem in panem, num-
    ras? quid lapidem oculo tuo quid lapidem
    i. Aut quomodo porriget ei? non vides? porrigit ei ?
    dicis fratri 10. Aut si. . . em 4. Aut quomodo 10. Aut si piscem
    tuo :Sine eici- numquid
    petit, dicis fratri pelit, iiiiiinjiiiil
    am festucam serpentem luo : Sine ei- serpentem
    de oculo ct
    iii«! : 11. porrigit ei? Si ciam festucam 11. porrigit ei ? Si
    . . . ecce trabis ergo vos cuin de oculo tuo : et ergo vos cum
    est in oculo tuo ? silis iuiili, ecce trabis sitismali,
    5. Ilypocrita, ei- nostis bona da- estin oculo tuo? nostis bona da-
    ce |n iiiiuin (iliis 5. Hypocrita , ei- ta dare filiis
    trabem de ocu- . . . . is : quan- cc primuin veslris quanto :

    lo tuo, ettunc to niagis pa- Irabem de ocu- magis pater ve-


    videbis eice- ter vester, lo tuo, et tunc ster, qui in
    re fesiucam qui est in caelis, videbis festu- caelis est, da-
    de oculo fra- dabit bona pe- cam de oculo bit bona peten-
    tris tui. tenlibus se. fralris tui. tibus se.
    G. Nolite dare sanc- 12. Omnia ergo quae- 0. Nolite dare san- 12. Omnia ergo quae-
    tum canibus, cumque vul- ctum canibus, cumque vul-
    neque miseri- lis ut faciant ncque miseri- tis ut faciant
    tis margari- vobis bomines (a) lis margari- vobis homines (a)
    las vestras bona, ita f et vos tas vestras bona, iia f et vos

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Sufficil diei inalitia sua. cogitavit. Suflicit enim diei malitia sua. Nolite judi-
    VI. Nolite judicare, ut non judicemini, In ' quo- care ut non judicemini. In quo enim jmlicio jmlica-
    qiiiiini|iie 1'iiim judicio judicaveritis, ' judicabimini : veritis, judicabimini et in qua mensura mensi fueri
    3
    ei in qua mensura mensi fueriiis, remetietur vobis. tis. remetietur vouis. Quid auicin vides festucam iu
    (luiil auleni vides festucain in oenlo frairis lui ct : ocuto fratris tui. et iu tuo oculo trabein non vides.
    trabcin in oculo luo non vides? Aut i|iioinndo dices Aul quomodo dicis fratri tuo Sine eiciam fesiucam
    fralri luo : Sine ejiciain feslucam de oculo luo : de oculo luo. el ecce trabis in oculo luo. Vpocrita
    ct ecee oculo luo ? Ilypocrila, ejice
    Iraliis csl in eicc primum trabem de oculo luo et lunc videbis
    piiiiniiiiLrabem oculo tuo, et tunc videbisde eicere festucam de oculo fratns lui. Nolile darc san-
    ejicere festucam de oculo Iratris tui. Nolite dare ctnm canibus neque miseritis margariias vestras
    siuieiiiiii canibus, neque * mittalis margaritas ves- ante porcos. ne quando conculcent eas pedibus suis.
    Iras autc porcos ne forte conculccnt cns pedibus
    : et conversi dirumpant vos. Petite ct dabitur vobis
    suis, ct conversi dirumpantvos. Peiite, etdabitur quaerile et invenietis. pulsale. ct apenelur vobis.
    vobis qiiierilc, el invenielis
    : pulsate, et apcrietur : Oninis enim qui peiit accipit ct qui quaerit inveniet.
    vobis. Oinnis eniiii qui petit, accipit et qui quaerit, : et pulsanti aperietur. Aut quis est ex vobis homo.
    invenit : et pulsanti aperielur. Autquis esi ex vobis quemsi petierit lilius ejus panem. numquid lapidem
    bomo " queui si peticril lilnis siiiis paneni , numquid porrigit ei. Am
    si pisccm petit. numquid serpentem

    lapidem porriget ei? Aui si piscem petit, numquid porrigit ci. Si ergo vos cuiu silis mali nostis bona
    serpcntem ' porrigil ei ? Si ergo vos quum sitis mali, data dare liliis veslris. quanlo* magis paler vestl i

    noslis bona " dare liliis veslris quanlo magis pater : qui in caelis estdabit bona petenlibus se.
    vesler, qui in coelis est, dabil bona petenlibus se. Omnia ergo. quacumque vultis ut faciant vobis ho-
    Omnia crgo quaecumque vullis' ut faciant vobis bu- inines (o). sic f ctvos
    10
    IIIIIICS et vos

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS


    qini • a quo pelit tilius cjus panem
    fudicabitur <le vobls :
    uorrigel
    '
    r.i.lrni >ona data
    b(
    '
    iuiserilis " bona
    1,1
    corruiii|.init
    1

    Ita

    DLANCIUNI NOT/E.
    (a) Addunt fcoii» . et iia Cyprianus de Orat. Domiq Ibidoni addilur, itn, juxta lextum Gracum
    179 eusebii vercell. [.VANCri.lIM (I M V.VRHS COD. COLLATVM. iSO

    codex verclllensis CODEX VERONENSIS.


    facite illis. Haec bor bona ma- facile illis. nialos fructos
    esl enim lex, et los fniciiis fa- Haec est enini facere neque arbor
    ,

    Prophetae. cere neque ar-


    : lex, et Pro- mala bonos fruclos
    15. Inirale per an- bor mala bo- phelae. 19. facere : Omnis
    gustani por- nos frucms 15. Inirale per an- ergo arbor,
    lam : (a) quam •}• h- 19. facere Omnis : gnslain por- quae non facit

    la , el spatiosa arbor, quae non lani : (a) qnam -f la- friictum bonum ,

    est via , quae facilfructum la, et spatiosa excideiur, et


    diicit ad per- bnuuin, exci- est via , quae in igneui mit-
    diiionem, ct ditur, et in ig- ducil ad per- 20. tetur. Itaque
    niulti sunl nem mitietur. ditionem et , ex fructibus
    qui intraiM 20. lgitur ex fruc- multi sunt eorum cognoscetis eos.
    per il libus eorum qui intrant 21. Non omnis
    14. augus cognoscetis 14. peream. Quam qui dicil mihi
    ta est via,quae 21. eos. Non om- angusta porta Domine , Doniine,
    ducit ad vitam : nis,qui dicil et arcta est via , inlrabit in re-
    et pauci sunt, mihi, Doinine , Dotnine, quae ducit ad gnum caelorum :

    qui inveniuot intrabit in rcg- vitam et pauci : sed his ,


    qui
    eam ! num caelorum : sunt, qui inve- facit voluntalem
    15. Adtendite a fal- sed qui facit niunt eam ! Patris mei
    sisprophetis, voluntat .... 15. Attendite vobis qui in caelis est,
    qui veniunt Patri .... a falsis piophe- ipse intrabit in
    ad vos in ves- in caelis est, ip- lis, qui venitint regnum caelorum.
    lilu ovium, se intravil in ad vos in ve- 22. Multi mihi
    ab intus autem regno caelo- stituovium, dicent in illa
    sunt lupi rapa- 22. rum. Mul- intus autem die : Domine
    16. ces : a Iructibus ti dicent mihi sunl lupi rapa- Domine non ne,

    eorum cognos- in illa die Domine, : 16. ces : a Iructibus in nomine luo
    cetis eos. Domine, non ne in eorum cogno- prophelavimus, el
    Numquid colli- nomine tuo scetis eos. iu nomine luo dae-
    gunt de spinis proplietavi- Num colligunt nionia ejecimuS.
    uvas, aut de tribn- mus , et in no- de spinis uvas et in tuo nomine
    17. lis flcus ? Sic om- rnine tuo dae- aul de tribolis ficus? virtutes niulias
    nis arbor bo- monia ejeci- 17. Sic omnis arbor 25. fecimus? et
    na bonos fruc- 25.mus? Et Itinc di- bona lionos fru- tnne jurabo
    . us facil inala : cam illis Quia : ctos facit mala : illis:Quia non nobi
    . ulein arbor non novi vos : autein arbor vos: discedite
    . ructus malos discedite a me malos fructos a me omnes
    facit. operarii. . . iqui- 13. facit. Non po- qui operamini
    18. Non poiest nr- tatis test arbor bona liuquitatem.
    CODEX CORBEIEN3IS. CODEX BRIXIANLS.
    facile illis. Haec est eniin lex.et Prophetae. In- facileillis. Haec est enim lex el Prophetae. Inlrate
    trateper anguslarn portam : quia laia puta, et spa- perangustam portam. quia lata poria. etspatiosa via
    liosa ' via, quae ducit ad perditionem, et mulli quae ducil ad perdilionem et mulii siint qui intmnt
    suiil qui intrant per eam. Qaam ungusla * porta , per eain. Quam ahgiisla porta et aria vi.i quae du ;i
    el arcia via, quae ducit ad vitam el pauci suut, : ad vitam ei panci sunt qui niveniiiiit eam.
    qiii inveiiiuiil eam Attendite 3 a falsis ptopheiis,
    ! Adtetidite autem a falsis prophetis. qui veniuul
    qui veiiiunl ad vos in * vestinienlis ovium, inliinse- ad vos in veslilu oviuin. inirin^ecus aiilein sunt lnpi
    cus autem sunt lupi rapaces a liuctibus eorum : rapaces. a fructibits eorum cognosceiis eos.
    eognosceiis eos. Niiinqiiid colligunt de spinis uvas, Niiinqii.il colligunl de spinis uvas aut de (ribolis
    aut de tribulis lieus? Sic omnis 3 arbor bona liu- ficus. Sic omnis arbor bona Iruclus bonos lacit. mala
    clus bonos facit mala autem arbor 6 fructus ma-
    : autem arbor fiuclus malos facil. Non potest arbor
    los facit. Non polest arbor bona fruclus malosfacere : bona fructus malos facere neque arbor mala fruclus
    neque arbor mala fruclus bonos lacere Oiniiis ar- : bonos facere.
    bor, quae non facit Iructum bonum excidelur et in , , Omnis enim arbor. quae non f.icit fructum bonnm
    ignem 7 iniltilur. Ex liuclibus eorum cognoscelis eos. excidetur et in ignem mittelur Igilur a fructibtis"
    Non omtiisj qui dicit mihi, Duiuine, Doinine, * intra- eoriiin conoscetis eos.
    bit iu reginiin coeloium sed 9 qui facit voliiniaiem i Non omiiis qui dicit milii Domine Dominc intravit
    Palris mei, qui in coelis est , l0 ipse intrabit in re- in regno caelorum. sed qui facii voluntatein Paiiis
    giiiim coelorum. Mulli ilicent inihi in illa die Do- : mei qui in caelis esl. Mulli milii diciinl iu illa ilic
    ,

    iniiiC, Domine, nou ne in noniine tuo proplie- Doinine. Doniine. noniie in tuo iiomine prophe-
    lavimus, ei in nomine tuo daeinonia ejecimus, et itvinuis. et in tno nomine daemonia ejecimus.
    in luo noinine virtutes multas fecimus? Et iuiic et in luo uomine virtutes inultas lecimus. El luiic
    " conlilebor illis (Juia numquam novi vos dis- : : confitebor illis Quia non oovi vos discedite a nie qui
    cedite a me qui operamini iniquilaieiu. operamini iniquii.itein
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    est via ' mittetur. Ilaque
    est porta 8 inlroibit
    vobis * hi qui faciunt
    veslitu ovium, intus 10 ipsi intrabunt
    bona arbor bonos, etc. " dicam illis : quia non novi vos
    raalos fruclus

    BLANCHLNI NOT.t
    (a) Vulgata Lalina vertit , ouio , suniens tn pro , fl? Hellenislice
    181 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH/EUM. 182
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    24. Omnis qui , audit masset Jesus ver- 24. Omnis ergo, qui mirabantur
    verbamea,el ba baec, mira- audii verba mea turbae super
    facit ea , simi- baniur lur- hiec, et facit docirinam ejus.
    lis esl viro sa- bae super doc- ea, similis est 29. Erai enim
    . . .enti.quiae- trinam ejus. viro sapienli, docens eos
    . . . cavii do- 29. Erat enim do- qui aedilicavit sicut poiesiatem
    nium suain sn- cens eos sicut domum suani babens, non
    25. pra pelra : des- poteslateni ha- supra petram sicut Scribae, et
    cendit pluvia , bens , non sicut 25. descendit plubia, Pharisaei
    advenerunt Scribae eoruni, Oaverunt venti, eorum.
    lluniina, flave- et Pharisaei. advenerunt
    runt venli.el tapiit
    CAPliT vm
    ^m
    flumina, et -.„„-_.
    CAPljT
    oflendenint -
    offenderunt VH*.
    in domum illam ,
    l.Et descendent. . in domum iilam,
    et non cecidit e ei non cecidit : i. Et descendente
    fundata enim nt fundata enim eo de monie,
    erat supra pe- eral super secutae sunt
    tram. 26. peiram. Et omnis, 2. eum turbae
    20. Et omnis, qui au- 2. leprosus qui- qui audit verba mullae el ecce:

    dit verba mea dam veniens, mea haec, et leprosus quidam


    haec , et non fa- adorabat eum non facil ea, veniens.adorabat
    cii ea , similis . dicens Domine, : si siinilis estviro eum dicens :
    est . . iro stul- vis, poles me stulto, qui aedi- Doniine, si vis
    10, ... edilica-
    . 5. mundare. Et licabit domuin poles me mun-
    vitdomumsu- exlendens suam supra ha- 3. dare. Et exten-
    am supr. . . . inanum Jesus, 27. renaui disccndit
    : dens nianum te-
    27. renam : et des. . . teiigit eum, di- pluvia, flaverunt tigit eum Jesus,
    ditpluvia, . . . cens : Volo mun- venti, advenerunt dicens Volo :

    nerunt dare. Et conti- fluinina, et mundare. Et


    mina , nuo munda- offenderuni in confestim mundata
    runt venti et , la esl lepra ejus. domum illam, est lepra ejus.
    offenderunt in 4. Et ait illi Jesus : vi- et cecidit, et 4. Et ait illi

    domum illam ,
    de, nemini di- facla est ruina Jesus : vide,
    ei cecidil, etfac- xeris sed vade, : ejus magna. neinini dixeris :
    ta esl ruiua ejus oslende te sa- 28. Et lactum sed vade, osten-
    magna. cerdoti, et of- est:cumcon- de tesacerdoti,
    28. Et factnm est : fers inunus, summasset Jesus et oflers raunus,
    cuin consum- quod praece- verba haec, ad- quod praecepit

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Omnis ergo qui audit verba mea ' haec, et facit ea, Oninis ergo qui audit verba niea haec et facit ea a
    assimilabilur viro sapienli , qui aedilicavil doinum similabo eum viro sapienti. qui aedificavit doinum
    siinn supra peiram',et descendit pluvia.et venernnt suam supra petram. et descendit pluvia. ei venerunt
    ftumina , ei flaverunt vcnii et irruerunt in domum , Qumina. et Qaverunt venii. et inpegerunt in domua
    illaui, et non cecidit fundala enim erat super |ie- : illam. ct nou c b ecidit fundala enim erat su pe-
    tram. Etoinuis, qui audit verba inea haec, el non tram. Eionniis qui audjl verba iiiki el non faeil ea.
    facit ea , similis
    3
    erit viro slulto, qui aedilicavit similabilur viro stulto. qui aedificavit domuna suam
    4
    domuin suain super arenam ; ct descemlil plnvia, super harenaui. et descendit pluvia. el venernnt
    et venerunl flumina, et fla verunt venti , et irrueruni fltnnina. et flaverunt veuli. et inpegerunt in du-
    iu doinuin illam, et cecidit, et ° fuit ruina cjus nium illam et c d ecidil el facta ruiiia ejus magna.
    magna. El facluin est. cuin consuniina-sel Jesus verba haec.
    VII. quuui consuiiiinasset Jesus
    Et faciuni est : admirabuntur turbae. super doclrinam ejus. Erat
    vcrlia turbae super doctrinam
    liaec, a<lmiralianlur euiin docens eos sicul potestaiein liabens. et non
    tjiis. Erat enim docens eos sicut pntestatem habens, sicul Scriha*. eorum. Desceudente auieni eo de
    cl iioii sicut Scribae eorum ' aut Pharisaei. 7 , moute. secutae sunl eum turliae inuliae. Et ecce
    Ciiiii antein descemlissei de monie, sequutae sunt leprosus quidam veniens adorabai eum dicens. Do-
    eum iuihae niultae ct ecce leprosus H veniens, ado : mine si vis potes mc mundare. Et cxtens manum
    ravit euin dicens Domlne, si vis, potcs me mundare. : Jesns. tiuigit eum dicens Volo mundai e. El confesi m
    Et cxlcnilens 9 inanuin, leligit euiu dicens Volo , : iniiinlala esl lepia ejus. Et ail illi Jesus Vide miniui
    mundare. Et confestim mundataesl lenra ejus. I.i ait dixeris. scd vmle osteude te sacerdoii. ct ollii mu-
    iliiJesus: Vide, nemini dixeris : sed vade, ostendc nus. nuod praecepit
    te sacerdoti, et ofler iiiuiiiis, quod praece-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    mea, et facltea, similis est " facta esl
    1
    petram. Desccndilpluvia; flaveruntventi; advenerunt * et Pbarissei.
    niiinina, et offenderunt in doimiin, etc.
    "
    Et di scendente eo de monte
    » es t
    *
    quidam veniens adorabat
    1 v
    niaris : descendit pluvia; flaverunl venti; adveneruut Jesus
    iiiniiina, et offenderuct in domum, <-tc.

    BLANCIIINI NOT/E.
    n Sic in Cndicc. Lita cst m linalis. '
    Extrita ett a.
    >' Extrita est a. ° Exciderc Aniiquario liuer.e den.
    c
    Anliquario excidcre trcs illa: lillera ,
    per.
    m EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COI). COLLATUM. 181

    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    Moyses, in
    pi'. 10. Audiens aulem Moyses, in le- 10. Audiens autem
    teslimonium Jesus miraius stimoniuin illis. Jesus miralus
    ill est, et sequen- 5. Post haec autem, cst, et sequentibus

    Post . . .
    ,
    tibus se dixit : cum introisset se dixit
    5. cum inlrois- Amen dico vo- Chafamaum, Amen dico vobis,
    set Capliarna- bis, quia in nul- accessit ad eum non inveni
    um, aecessit lo tantam quidam Centurio, tantani lidem
    ad cuiii qui- fidem inve- rogans eum, in Istrahel.

    d.im Centu- niin [strahel. et diccns : 1 1. Dico autem


    rio,rogans eum, 11. Dico autem vo- 6. Domine, puer vobis, quod
    6. et dicens Domine, : bis, quod inul- meus jacet mulli al> oriente,
    puer incus ja- ti ab orienie, in dotno para- et occidente
    cel in domo et occidenle lyticus, et male venient, ei
    paralyticus, venien .... lorquetur. recumbent
    et male torque- cumbunt cum 7. Ait illi Jesus : cnin Abr.i-
    7. lur. Et ait Abraliam, et Ego veniam, hain, ct Isac,
    iiliJesus : Ego ve- Isac, et Jacob et cuiabo et Jacob in
    niens, cura- in regno cae- euni. regno caelorum :

    8. uo etim. El res- 12. loruni : fili au- 8. Et respondens 12. filii auteni
    pondens Cen- tem regni ibunl Cenliirio, ail illi : regni htijiis
    turio, ait illi : in lenebras Domine iion ibunt in lenebras
    Domine, non sum exteriores : i- sum dignus ut exteriores ibi :

    dignus ut in- bi erit flelus, inires sub le- erit flelus ,

    tres sub teclum et siridor den- Clum ineum sed : et slridor dentium.
    meum ; sed tan- tium. lanium die ver- 15. Et dixii Jesus
    tiun dic ver- 13. Et dixii Cenlu- bo, el sanabitur Centurioni :

    b nabi- rioni : Vade, si- 9. puer. Nam et Valde, sicut cre-


    9 am et ego cut credidisti ego homo sum didisti fial tibi ,

    boino sum sub liattibi.Ei sana- sub poiestate Et sanatus


    potestatem tus est puer ex il» constitutus, est puer ex
    constitutus, la liora. habens sub illa hora.
    liabens sub me 14. Etctim venis- me inilites, et 14. Et cum venis-
    milites, et dico set Jesus in do- dico huic : Vade, sel Jesus in
    buic : Vade, et vadit muin Petri, vi- et vadil ; et domum Petri
    alio, Yeni, et ditsocrum ejus alio, Veni, et vidil socrum
    venit ; et servo jaeeniem, et fe- venit; et servo ejus jacenlem,
    meo dico, Fac bricilantem : ineo dico, Fac et febricitantem :
    lioc, et facit. 15. et tetigil ma- hoc, ei facil. 15. et leiigit manum

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    piiMoyses, in testimonium illis. Quum aulem in- '
    Moyses in testimonium illis. Post haec autem
    troisset Capliarnaum, accessit ad eum
    !
    Centurio, cum introisset in Capharnaum. ad eum
    accessit
    rogans eum, et dicens: Domine, puer ineus jacet in Centurio rogans eum el dicens. Domine puer meus
    domo paralyiicus, el male torquetur. Etaitilti Jesus: jacet in domo male torquetnr. Et
    paralyticus. el
    Ego 3 veniam et curabo euni. Et respondens Cen-
    , ait illi Jesus. Ego veniens cnrabo
    eum. Et res-
    lurio, dixit Dontine nonstim dignus ttt inlres sub
    : pnndens ei Centurio ait Doniinc nnn sum dignus
    tecium meum: sed tantuin dic verbum, et sanabitur ut inires sub teclum meum. sed lanium dic verbo
    pner meus. Nam et cgo homo stim sub • potestatem, et sanabitur puer nietis. Nam el ego homo sum
    Iiabens sub me mililes, et dico liuic: Vade, et vadil; habens sttb potesiaiein meain milites el dieo hnic
    8
    et alio, Veni, et venit; et servo meo , Fac lioc, el Vade et vadit. et alio Yeni. et veniet. et seivo meo.
    1'aeit. Audiens autem Jesus miraius est et sequen- , Fac hoc et faeit. Audiens auiem Jesus miratus est. et
    tibus se dixit : Amen dico vobis , non inveni dixit seqitentibus se. Anicn dico vobis. nec in
    c
    tantam lidem in lsrael. Dico auteiu vobis, quod Isralieltantaiiilideniinveni. Dicoauieinvobisquiainiil-
    mtilii ab oriente, et occidenle veuient, elrecumbent tiab a
    orienle el occidente venienleldiscumbentciim
    ctim Abraham, et lsaac, et Jacob in regnn coelorum : Abraham et Isaac et Jacob in regno caelorum. iilii
    7
    lilii autem regni cjicieniur iu tenebras exteriores : autem regni hujus expellentur in tenebras exierio-
    8
    ibi erii fletus et stridor dentiuni. Et dixit Jesus
    , res. ibi erii Hetus et stridor demiiim. Et dixit Jesus
    Cenlurioni Yade, et sicut credidisii fial tibi. Et sa-
    : Centiirioni Yade et sicul credidisti liat libi El sana-
    natus est puer 9 in illa hora. Etquum venisset Jesus lns est ptter in illa hora. Et cuin venisset Jesus in
    in domum Petri, vidit socrum ejus jacentem, et fe- domum Pelri vidit socrum ejus jacenlem et febrici-
    briiicantem: et tetigit ma- lantem. et b ligit ina

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    Post liaec aulem cum 6 in nullotantam, etc.
    quidam 7
    hujus ibunt iu
    veniens curabo 8 oculorum
    sub poteslate conslitutus et habeo 9
    ex illa hora c
    . Et conversus Cenlurio in domum suam
    dico, Fac hoc eadem hora invenit puerum sauum. Et quum, elc.
    BLANCHINI NOTiE.
    » extrila est aspirata h. addita post versum 15 Et revcrsus Centnrio in do :

    '' forie excidere Anliquario priores lilterx te. mum suam in illa ipsa hora, invenit puerum taniim.
    '
    Observat Lucas Brugensis in Nolis ad vatias lec- Dnde certom exstat non lemero fuisse scnpta ab ln-
    tiones ediiionibus Gra;cis Evangelii secundum Mat- lerprete Latino ins. codicis S. Germaui. Confer ista
    iliicum, iu nonnullis cxemplaribus Gra;cis luec esse ciuii verbis Lucx cap. vn, vers. 10.
    185 EVANGELIOM SECUNDUM MATTrLEUM. W,
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    num ejus, et re- pes foveas ba- ejus, et remi- Vulpes fobeas
    misit eam fe- bent, et volu- sit eam febris, babent, et volu-
    bris, et surre- cres caeli ni- et surrexit cres caeli nidos
    xit et minis- dos ubi requi- et ininisirabat eis. ubi requiescant
    trabat eis. escant filius : 16. Vespere lilinsautem
    1G. Vespere autem autem bomi- autem facio hominis non ha-
    facto, optulernnt nis non babet optulerunt bet ubi caput
    mulios dae-
    illi ubi caput suuni illi multos suiim declinet.
    monia haben- reclinet. daemonia 21. Alius atilem
    tes : et eiciebat 21. Alius aulem dis- babentes : et discipulus ait
    spiritus inmundos cipulorum eieciebat spi- illi : Domine,
    verbo et om- : ait illi Domine, per- : rilusimmundos permtlte mihi
    nes male baben- mitte mihi pri- verbo, et omnes primum ire , et
    17. lescuravit : ut ad- miim ire, et se- male habentes sepelire patrem
    impleretnr pelire patrem 17. curavit : ut 22. meum. Ad ipse
    quod dictum meum. adimplereiur ait illi : Sequere
    esl per Eseiam 22. Et ait illi Jesus : Se- quoil dictum est me , et remilte
    Proplietam, di- quere me, et per Eseiam Pro- mortuos sepelire
    centem : re . . . iite nior- plietam, dicen- inoituos
    Quia ipse in- luos sine mor- : lem Quia ipse
    : suos.
    firmitates lui sepeliant inliimitates 25. Et ascendente
    nostras sus- mortuos su- noslras accepil eo in navicula
    cepit et lan- : 25. os . . . . ascen- ct aegrimonia secuti sunt eum
    guores nos- dentem eo in nosna porla- discipuli ejus :

    tros porta- navieulam tavil. 24. et ecce motus


    vit. secuti sunt eum 18. Videns autem magniis faclus
    18. Videns auteni discipttli ejus : Jesus lurbas est in mari,
    Jesus tnrbas 21. et e . . e motus niulias circum iia utnavicula
    multas cir- magims fac- se, jussit («) di- nperiretur
    cum se, jussit (a) ius est in ma- scipulos suos f fluctibiis,
    discipulos su- ri, iia avi- . . . . iie trans lpse vero
    os -j- ire Irans cula operire- lietum. 25. dormiebat. El
    19. fretum. Et ac- tur a fluclibus, 19. Et accedens accesserunl (b)
    cedens qui- ipse vero dor- quidam Scriba discipuli ejus
    d.im Scriba, 25. miebat. Et acces- ait illi Ma- : et suscitaverunt
    ait illi Magis- : serunl (6) el sus- gisler. sequar te, eum , dicenles :

    ter, sequar le, citaveruni quocumque Doinine libera ,

    quocumque eum , diccnles : ieris. nos pcrimus.


    ,

    irris. Pomine, libe . . . os, 20. Dicit ei 26. Ailillis


    20. Picit ei Jesus : Vul- 2G. periinus. Ail Jesus : Jcsus :

    CODKX CORBF.IENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    iitimejus,et ' dimisit eam febris, etsurrexit 9 et mi- num cjus. et dimisit cam febris el surrcxit. et mini-
    nistrahat eis. Vespere auiem facto, obluleninl ei
    3 strabal eis. Vespcrc anlem facto
    omnos male habentes : et ejiciebat spiritus verho : et
    onincs male habenles curavil ut adimplerelur quod :
    (l\iiit hic integra pagina codicis, qunm [nrtasse re-
    ilii uiin esi pcr Esaiam Prophetam, dicentem * Ipse :
    cens compactor uut non habuil, aut extrilum
    ne-
    inflrmilales nostras accepit:et aegrotaiionesportavit. giexit mugno posteritatis damno. Sequilur uutem, ui
    Videns autemJesus'iurbasmiiUascircumse,jussitire pagina sequenli legilur.)
    ti;iiis fretum.Ei accedens tiiiu^ Scriba, ail illi Magi- :

    G
    ster, sequar te. quoquumque ieris. EtdiciteiJesus :

    Vulpes loveas habeni, et volucres caeli nidoS nbire-


    quiescinit lilins aulem liominis non habet ubi ca-
    :

    piil ' reclinet. Alius atiiem de discipulis ejns aililli :


    Domine, permitte me primura ire.etsepelire patrem
    meum. B Jesus autem ait illi Scqnere mc , et di- :

    niitic morluos sepelire mortuos stios.


    Et asccndenle eo in naviculam, scculi sunt
    VIII.
    eum discipuli ejus et ecce 3 inotus magiius factus :

    esl in mari, ita ut navicuia •• opciirclttr Ouctibus,


    ipse vero dormiebal. Et accesserunt " ct suscilavc-
    runt eum, dicenlcs Doniinc, " salva nos, periiuns. :

    Et n dicit

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    7
    1
    ren.istt suuiu
    8 8 respondens Jesns di\ii
    confeslim C.tii

    dacinonia liabcntos , et verbo cjiciebal daemonia


    ' et
    ''
    tcni|n>slas uui,'iia nrta csl
    '• ili.i a Duclibus operirelur
    corabat omnes male babcntes
    11
    •
    ipse... et aegrimonU nostra porlavit
    | i i .1 disciptdi cjus
    "
    <

    uirbam multam circum sc ju-,sii disclpulis sais tit libera


    ircnt... F.t accessit ad etun qnidun scriba, ei alt tlli
    " ait ad illos : Quld
    vadis. Dicil illi

    BLANCIIINl NOT^E.
    (a) Adtlit <iisci|>n/0J. El ila cod. ColhictiS, toj; jj.uQmu;. — (')) Posl acccsseruiit decsl ail eum. El iia

    in icxln (ira;co.
    187 EUSE8II VERCELL. EVANGELIUM CUM VARI1S COD. COLLATUM. ISS

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lis : Quid limidi 31. Daemoncs au- Quid tiinidi pascenlium.
    estis, modicuc tem rogabant estis, modicae 31. Daemoiies aulem
    fidei ? euni dicentes :
    , fidei ? rogabant eiini,
    Tunc surgens Si eicis nos, mil- Tuiic surgens dicenles : Si
    impera te nos in gre- imperavit venlo eicis nos, mitle
    10 et mari, et gcm porcorum. et mari , et nos in gregeni
    facta est iran- 32. Et aii illis : Ile. Ad facla esl Iran- porcurum.
    qnilliias mag- illiexeunics quillitas magn.i. 52. Ei ait illis
    27. na. Illi aulcm abierunl in 27. aiiicm ho-
    Illi Jesus : Ile.
    liomines mi- porcos et ec- , mincs mirati Ad illi exeun-
    raii suni, dicen- ce impeiu abi- sunt, dicentes : tes abierunt
    tes : qualis .... il totus grex qualis e.st in porcos, et
    hic, quod ven- per praeceps hic, q iuiil ecce iinpeium
    lus et mare ob- in mare : et mor- venli ei mare abiii toius grex
    . iun . .... tui sunt iu a- obaudiunl ille per praeceps
    28. Et cum quis. euiu? in mare : et
    set irans fre- 33. II auieni qui 28. Et cum venis- moriui sunt
    lum iu regio- eos pascebanl set irans Irelum 35- in aquis. Hii
    nem G soe- fugerunt : et in regionem aulcin qui eos
    noriim , occur- venientes Gerasenorum, pascebant fu-
    rerunt duo
    ei in civilatem ,
    occurrerunt gierunt et :

    . . . monia ha- ave- eiduo homines venienies in


    bentes, de mo- runt omnia, daemonia ha- civiiale, nontia-
    niiinenlis ex- et de his qui dae- ,
    benies, de verunt omnia,
    ennles , pericu- monia habe- moniiineniis elde his,
    losi nimis, ita bant. cxcuntes, nimis qui daemonia
    ut nemo pos- 54. Et ecce lola civi- periculosi, ita habebanl.
    s . . . Iransire tas exiit obvi- ut nemo pos- 3i. Et ecce lota
    per viam illam. ani Jesu et vi- : sit iransire civitas exiil
    29. Et exclama- so eo rogabanl, per viam illam. obviani Jesu.
    verunt, dicen- ut iransiret 29. Et clamabant, et visoeo
    les Quid nobis,
    : a finibus eo- dicenles Quid : rogabant eum,
    et libi, Jesu (ili? ruin. nobis, ei libi, ui transiret a fi-
    .... nisti lioc
    CAPUT IX. Jesu lih nibus eorum.
    . . . le lempus Dei? Venisli CAPUT IX.
    . . . . ere nos? 1. Et ascendens anle lenipus lor- 1. Et ascendens
    30. E . . at autem non in naviculam (|iiere nos? in navicula
    longe ab ill . . . Iransfrela- 50. Erat aulem transfrelavit, et
    porcorum vit, et venit in non Ionge ab venit in civi-
    mul . . . . um civilatem eis grex porco- lalem.
    pascenliiim. 2. Judeae. Et op- ruin inulloiuiu 2. El ecce op-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    eis Jesus Quid limidi cslis modicae fldei?
    : , ei mari. et facta esi iranquillilas magna. Illi auiem
    Tunc surgens, imperavit veniis el niari et facia
    '
    , homines sunl dicentes qualis csl hic, quod el
    iniraii
    cst tranquillilas magna. 2 llomines auicin illi miraii vcnli el mare obocdiunt ei. El cuni venissel irans
    3
    sniii dicentes qualis esi hic, quia venii el mare
    , : ficliini iu regioncm Gera^enorutn. occurreriinl ei
    obediunt ci? Et qiiiiiu venisset irans freium '*
    iliin daeiiiouia habenles de monumentis cxcunies.
    in regionem Gerascnorum , occurreriint ei duo saevi nimis. ila ut neirio posset iransirc per viam
    homines babentes ° daemonia de monumentis , illani. Et exclamaverunt dicentes. Quid nobis ci libi
    exeunles saevi niinis ila ui neino, possei , Jesu lili Dei Venisli huc ante lempus torquerc nos.
    transire per viani illam. Et ecce clamavertinl, di- Eral aulein non lohge ab eis grex porcoriim inulio-
    G
    centes Quid nobis, et libi, Fili Dei? Venisli 7 huc
    : niin pasceniium. Daemnnes auleni. rogibant cuni
    anie lempus lorquere nos? Eral aniein non longeab dicenles Si eicis ims. jube nos ire in grcgem pnrco-
    illis grex porcorum muliormn 8 pascens. Dacmones ruui. Et ail illis lle. At illi exeuiiles. abjeruut in
    auiem rogabant eum, dicenies Si ejicis nos liinc, : gregem porcorum. ei ecce impelum IVcii lotus grci.
    mitte nos in gregein porcorum. Et ait illis 9 lie. At : per praeceps in niari. et morlui sunt in aquis. lii
    ,0
    illi exeiintes abierunl in porcos, et ecce impelu aiiiem qui eos pascebant, fiigerunt. et venicnies in
    abiii loius grex " per praeceps iu mare : et mnrlui civilalem. niinliaverunl onmia. et dc his qui daemo-
    siintin aquis. Paslores aulcni lugerunl et " venien- : nia habebani. Ei eccc tota civiias exiit obvianl Jesil.
    tes in civitalem, nunliaveriint omnia, et de his qui el videuteseuin rogabant ul iraiisitjel a linibus eoriiin.
    ,
    13
    daeinonia liabucriint. El ecce tola civitas exiit ob- Et ascendens in naviculam liansfrelavit. et venil in
    viain Jesu : el
    u viso eo rogabanl , ut iransireia fi- civilalein suam. Et ecce ob-
    nilius eoriiin.
    IX. Et ascendens in naviculam iransfretavit , el
    venii iu civitalem '" suam. Et ecce of-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    cxurgens imperavit vento 9 Jesus
    Illi autcm honiines 10 euntes

    quis est bic, quoniam 11


    praecipitans se
    Jesus la euntes
    daemonia habentes... periculosi nimis " Babebant
    Jesu »* cum vidissenl eum, rogabaut eum
    19 Judaeae. Et ecce obtuleruut
    venisli ante
    1
    (jasceiiiium. Daeraonia
    ISO EVAXGELIUM SICUSDFM MATTM.FUM. 100

    CODEX VERCELLEXSIS CODF.X VF.ROSESSIS.


    lulerunt ci re peccata, tnnc lulerunt ei tuum, etvadc
    paralyticum ail paralyli- paralylicum in dnmum
    jacenlem in co : Surge, et tol- jaceiileniin ttmtu.
    leclo. le grabatium lecto.Et videns 7. El sur-
    Videns auiem liium, et vade Jesus fidem rexit , et
    Jesus fiilein il- in doinum tu- illoruni, dixit abiit in domum
    lonini , . . it 7. am. Et surgens, paralytico : suam.
    paralytico: abiit :u domum Consiansesld 8. Hoc viso
    Constans esto suain. fili remissa
    , lurbae limue-
    fili remissa
    , 8. Videntesautem sunt libi peccala runi, ei hono-
    sunt libi pecca- turbae timue- lun. rificaberunt
    ta tua. runt, et bouo- 3. Quidam aulem Deum , qui
    5. Quidam autem . . icaverunt
    . . ex Scribisdixo- lant.im dedit
    de Scribis ili- Dominum, qui dedit runt intra hominibits poteslatem.
    xernnt intra talem potesta- se ; llic blasphemat 9. Et , cum tran-
    se : Hic blasfe- tem liomini- •4. Etcumvi- siret inde
    mat : quis poiest 9. bns. Et, cum disset Jesus Jesus , vidit
    remiltere transiret in cogitaiinnes eo- hominemseden-
    peccaia, nisi inde Jesus, vidit ruin , dixit Ut : tcm in taeloneo,
    unus Deus. boiiiinem se- quid cogitalis Mattlicum nomi-
    4. Videns autem denleni in le- mala in ne. Et ait
    Jesus cogitatio- loneo, Malllie- cordibus vestris ? illi Sequere me.
    :

    nes eorum, di- uni noniine. 5. Quid esl faci- Et sur-


    xil Ut quid
    : El ait illi Seque- : lins dicere : gens seculus
    cogitatis ma- re me. Et sur- Dimissa sunt 10. esi eum. Et
    la in cnrdibus gens secutus libi peccata (a) ;
    facium est
    5. vestris? Quid est eum. aut clicere : recunibenie
    est faci . . . . us, 10. Et facliim est Surge.et aui- eo iu domum
    dicere : Uemis- recumben- 6. bida ? Ut ecce multi
    sa sunt lilii te co in domo ,
    sciatis au- publicani,
    peccaia tua; ecce multi pu- tem quoniam , et peccatores
    aut dicere : blicani etpec- uTiushomi- venerunt, et
    Surge, el am- catores recum- nis habet po- recumbebanl
    bula ? bebaut cum tesiatem iu cum Jesu,
    6. Ut sciatis autem, Jesu , et fiini terram dimit- et cum disci-
    quia filius ho- discipulis ejus : lendi peccata pulis ejus.
    minis potesta- 11. Et videntes lunc ait para- 1 1 . Et videnles
    tem habet super terram Farisei , dice- lylico ;Surge . Pliarisaei,
    remitte- bant discipu- tolle lectum dicebant di-

    CODFX CORBEIESSIS. CODEX BRIXIANUS.


    ferebanl ei paralyiicum jaceniem in lecto. Et videns tulerunl ci p;iralvticum. jaccntem iu lecto. Et videns

    Jesus fiileni illorum, dixil paralylico Conli le lili, :


    '
    Jeslis (idem illorum. dixit paralytico. Constans esto
    remiltunlur libi peccata tu.i. a F.t ecce qUidam de lili. diiiiiiuiiiinr libi peccala lua. El ecce quidam de

    Scribis dixeruht inira se Hic blasphenial. Et qmim : Sciiliis dixeruiit intia semetipsos. Itic blaspbemat,
    vidissel Jesus cogilaliones eoniin, dixit Ut quid : El Videns Jesus cogilaiiones eorum dixit. Ut quid
    3
    Cngiiatis mala iu cordibus veslris ? Qnid cst lacilius, cogitalis niala iu cordibus vcsiri^ Quid est cniiu
    dicere * Dimilitihlur tibi peccaia lua; aut diceie:
    : racilitis dicere Dimitiuniiir libi peccala in.i. aul diccre
    Surge, el ainbul ? Ui aulem sciaiis, quia lilius bomi- i Surge et amuuin. Ut sciatis iiulem qiioniam filius
    nis habet potestatem in terra dimitiendi peccala, tunc lioiniiiis h.ibci polestatem super lerram diniillcnili
    8
    ait paralylico lolle lectuni iiiiim, et vade
    : Surgr, pcccaia. iunc ait paralylico Surge. lolle leclum tumn
    in iloinuin liiun. surrexil et abiit in doiniiin I,t '

    , elvade in diiiiiuni luain. Et surjjens abiil in iloiiuim


    7
    suain. Videntes iiulem turli;ie timticrunl et glori(i- , suahi. Videhtes autem Iiirbae adiniranies iimuerunt.
    caverunt Deum , qtii dedit potesiatem " talem llorrii- et inagnilicaveiuiit Deuin. qui lalehl dedit p ilei lalchl
    iiibtis. Kl, qiium irausirel iudc Jesus, vidil liouiiiictii hoininibiis.
    Bedentem Mattbaeum nomine. Ft ail illi
    • in lelonio, : Et cnni Iransirei inde Jesns vidit hominem seden-
    ,0
    Sequet-e me. El secutus eSt etim Et lactum est *' tcin in loloneo Malilieuni iidhiine El aii illi. Sequere
    discumbente eo in domd, etcehtulli publicaui etpcc- me. Et surgens secutus est etiin. Et f.ictiiin cst
    catores '*
    venientes, discumbebant cum Jesu, et di- discuuibcule eo in dotno. ccce miilii pnblicani el pec-
    scipulis cjus. Fi videntcs IMuirisaei, dicebaut, ct catdres. veniehles disciimnebanl cum Jcsu. et D si i-
    discipu- pulis cjii;,. Ei videnles 1'harisaei diceb;inl discipu

    VARIASTES LECTIOSES CODICIS MS. S. GFRMASESSIS.


    1
    Constans csto fili remissa sunt ". ,
    7
    lionoiilicavcruiit
    1
    Qliidam autem de... se UlaspUemat. ; l.inluiit

    riniii " ad liloucuin,


    k 10 surgens
    Hiinissa suiil
    • et " rccuiiibento
    * surgens abiit " venciunl, et recuuibebant cuni Jesu, ct cuni

    BLASCIIISI SOT^E.
    • Eamdem invcnics lcclioncm apud sancluin Leo- et apud llilarium Commentar. in Matili.
    ncm Magnum, Serin. C0 dc Passioue Doinini 11, sed

    '.ii i Post /u'i'< «M, omitlit lua , et ila cod. Cant. Lat.
    191 EUSEBH VERCELL. EVANGELHJM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 192

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lis ejus : tui non jeju- scipulis ejus : jejunare •$

    Q cum pu- nant ? Quare Ma- quandiu


    blicanis et pec- 15. Et ait illis Jesus :
    gister vester cum illis

    catores recum- Numquid pos- cum publica- est sponsus?


    bebant cum sunt lil. . . nis et pecca- Venient
    Jesu , et cum dis- si (a) jejuna. . e f toribus man- autem dies
    cipulis ejus. Et quandiu cum ducai? cum aufe-
    videnles Fari- ill. . . . sl spo. . . 12. At Jesus retur ab eis spon-
    saei , dicebant sus ? V . . nient audiens, ait sus et tunc
    :

    diseipulisejus : autem dies Non opns


    est jejiinabunl(fc)
    Quarecum cum aufe. . . . sanis medicus, in illis diebus. {•
    publicanis et . . . . ab eis. . . . sed niale ba- 16. Nemo atitera
    peccaloribus unt : et bentibus. committit scissuram
    m. . . . ucat? jejunabunt (b) 15. Euntes aulem panniriidis
    12. EiJesus....spondens, in illis diebus. discite quid in vestimen-
    f
    dix. . . . s : Non 16. Ne m sit tniii velus :

    est opus sanis co. . iniltit com- Misericordiam tollit enim


    raedicus , sed missuram pan- volo, et non forliludinem
    male liaben- ni rudis in ves- sacrificium. cjus a vesti-
    15. tibus. Eunles timentum ve- Non veni vocare mento, et
    auiem disci- tus tollit enim
    : justos, sed pejor lil scis-
    te quid est : Mi- plenitudinem peccatores. 17. sura.Neque
    sericordiam ejus, et pejor lit 14. Et tunc millunl viiium
    volo , et non 17. scissura. Ne- accesserunt novum in
    sacriii mittunt ad eum disci- uires veleres
    Non . . . num novum puli Juliannes, alioquin rumpentur
    ni vocare. . . . in utres vete- dicentes : utres, et
    tos sed pecca- res, alioquin Quare nos, vinum effun-
    lores. r . . . . untur el Pbarisaei, detur , et
    14. Tunc accesse- utres, et vinum jejunamus utres peribunt.
    rtint ad eum peribit. Sed vi- frequenler : Sed vinum
    discipuli Jolian- . . um novum discipuli autem novum in
    nis dicentes
    , in ulres no- tui non je- utres novos
    Quare nos, et vos miltunt, juiiant? mittunt, et
    Pharisaei, je- et ambo ser- 15. Etait illis ambo servabantur.
    junamus fre- vantur. Jesus Num- : 18. Haec illo
    quenier : dis- 18. Hscc n quid possunl loquente
    cipuli aulem te ad illos, ec- lih sponsi (a) ad eos, ecce

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    lisejiisQuare cum publicanisel peccaloriliusmandu-
    : ' lisejus. Quare cum publicaniset peccaioribns mandu-
    catMagislervesler?At Jestisaudiens, ait:Non eslopns catMagisler vester. Jesus auiemaudiens ait illis.Non
    2
    valeniibus medicns, sed niale habentibus. Eunies opus liabent sani medicum sed niale liabenies.Eunles
    aiilein iliscite quid 3 esl Misericoidiam volo , el non : aiilem discile quid eslMisericordiam volo el non sacri-
    sacrificium. Non enim veni vocare justos, sed pec- ficiuni Non enim veni vocare jusios. sed peccaiores.
    calores v Tnnc aecesserunl ad euin discipuli Joannis,
    . Tunc accesserunt ad eum discipuli Jnliannis dicenies
    dicenles : Quare nos , et Pharisaei jejunamus fre- Quare nos jejunainus frequenter. disei-
    et Pharisaei
    quenier discipuliautem tui non jejunani? et aii illis
    : puli auteni lui non jejunanl. Et ail illis Jesus Nutn-
    Jesus Ntuiif|iiid possunl lilii spnnsi jejunare iiiinm-
    : quid possunt lilii sponsi (a) jejunare. f quanidiu
    diu ciiin illis esl sponsns 1 Venient auiem dies quuiii cum eis est sponsus. Venient aulein dies. quando
    aulereliir ab eis sponsus et liine jejiinabunl °. : auferetur ab eis sponsus. et tunc jejunaliunt. Neino
    X. Neino auieni iiiimitiit commissuram panni ru- autem commiliil commissuram panni rudis. in
    dis in vestimentuin velus lollit enim 6 plenitudineni : vestiuienlo veleri. lollil enini pleniludineni ejus a
    ejus a vestimento, et pejor scissura fit. Neque mil- vesiimento etpejor scissura lit. Neque millunt vinum
    tunt vinum novum in ulres veteres, alioquin ' rum- novuni in utres veteres alioquin rumpentur utres.
    penliir utres, et vinum elfundctur et ulres peribunt. et vinum effundelur et utres pereunt. Sed vinum
    Sed viniim novnm in utres novos mittunt, et ambo novum in uires novos iiiiitunt el ainboconservaniur.
    conservaniiir. Haec illo loquenie ad eos, ec- Ilaec illo loquenle ad eos. ec-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Magisler vestcr cum 1 diebus.
    in illis
    3 e
    sanis fortitudinem
    3 7
    sit Misericordiam volo,
    : quam sacriiiciiiiD, rumpit viuum, utres et
    4
    ad poenitentiam •.

    BLANCHINI miJE.
    Consentiunt Gra:ca ubi additur exemplaria volo , nou saciificium juxla exemplar Corbeiense.
    ,

    £iV (*ETavot«v, id est in poenitentiam. Sed curiosius ob- Quod similiier apud Augustinum reperies lib. n de
    servaiiduni esl varianies lecliones codicum nostro- Consensu Evangelist. num. 61. ln lexlu quideni
    roruin inss. inveniri apud S. Ililariiira , et apud S. Evangelico, Misericordiam volo, ct non sacrificium ; ei
    Auguslinum : Hilarius enim in capul x Maltluci legit deinde in recitata Propbetica seiueiitia , Misciicur-
    prinuim , Misericordiam volo , quam sacrificium , ut iliam volo, quam sacrificium.
    ms. codex san-Germanensis; et postea, Misericordiam

    (a) Ita et cod. Cant. vhioteueiv. (b) — Addunt in illis diebus et ita cod. Cant. iv ixsivKt; T«if nfiipKi;, ac
    Vcrs. Saxonica ex Marco , aui Luca.
    193 EVANGELIUM SECUNDUM M.VTTlliEUM. 194

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    ce prmceps niset turbani princepsunus 24. Reccdite
    uiiiis accessit, tum. Iluan- . accessit nominc Jai- non estenim
    cl adorabat tem , dicebat. rus , et ado- puella morlua,
    ciiiii, di . . . ns („): 24. Recedite non : rabateum sed doimit.
    lilia me . o- est en. o. . . . . dicens (a) filia : mea Et deridebant
    do defu . a luapuel. , sed . niodo defuncta 25. eum. Et cum
    est sed . : . ni dormii. Et de- est : sed veni ,
    ejecta esset
    inpone ma ridebant eum. impone niaoum su- turba ,
    (b)
    IHIIII s . . 25. Sedcum ejec- per eam et vivet. , venit, t
    eam , et vi et. ta esset turba (b) ,
    19. Et surgens et tenuit ma-
    19. Et surgens venit f et lenu-
    ,
    Jesus , seque- ;
    num ejus. Et
    Jesus, se . . ueba- itmanum batur eum surrexit puella.
    lur cum, cum ejus. Et surre- cum discipulis suis. 26. Et exit fama
    discipulis su- 26. xit puella. Et 20. Et ecce niulier, haec in univcr-
    20. is. Et ecce exiitfama quae sanguinis sam tcrram
    mulier, quae liaec in uni- iiuxiim babebat illam.
    sanguinis versam ler- xii. annis 27. Et transeunle
    praefluvium ram illam. accessit inde Jesu , se-
    babebal xn. 27. Et transeunle retro, et tetigit cin sunt eum
    i

    aimis, acces- inde Jesu, secu- veslimentum duo caeci , claman-


    . . it retro, et ti sunleum ejus. tes , et dicenles :

    vesti duo caeci cla- , 21. Dicebat enim in- Miserere nostri
    .... ntiim. manies Mise- : tra se : Si letigero fili David.

    21. ejus. Dicebat rere nobis , tantum vesiimeu- 28. Et (c) venit in
    enira inlra se : 28. iili David. Et (c) tiim ejus
    , salva ero. domum ,
    •{ et
    Si letigero venil in do- 22. Adille accesserunt ad
    vestimenlum mum f et acces-
    ,
    conversus '
    um (d) duo -j-

    ejiis, salva ero. serunt ad eum (d) videns eam , caeci. Et dixit
    22. Ad ille conver- duo f caeci. Qui- dixit Constans
    : illis Jesus: Cre-

    sus, videns eani, bus ail Jesus Cre- : esto, filia, fides dilis quod pos-
    di . . . t : Constans ditis quod pos- tua te salvam sum haec face-
    cs . . o filia, fides sum bocface- fecit. Et salva re? Dicunt ei
    iua te salvam re vobis? Dieiint facla est mulier Ulique , Domine.
    fecil. Etsalva ei ; ulique , Doiiiinc- ex illa liora. 29. Tunc letigil
    facta est mu- 29. Tunctetigil 23. Et ciim vc- oculos eorum
    lier ex illa bo- oculos eorum nisset Jesus dicens Secun- :

    23. ra. Et cum dicens Secun- : iu domum prin- duni lidem ve-
    venisset Jesus dum lidem cipis videns li-
    , stram contingat
    in domum vestram li- lurbam
    bicines et 50. vobis.
    pi incipis , vi- 30. at vobis. et sta- lumultuanlem Et aper-
    dens tubici- liiu aperti suut diccbat. ti sunloculi

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    ee princops unus accessit, eladorabaieum.dicens
    '
    : ce princepsuiuis. veniens adorabat cum dicens. Do-
    Dominc, filia mca modo defuncta est sed veni, im- : niine inca modo defimcta cst. scd vcni imponc
    lilia

    jioue maiium ttiam super eam, et vi\cl. El surgens iiiaiiuiii iiiam super eain et vivet.
    Jesus, sequebatur cuin ,
    5
    et discipuli cjus. Et ecce El surgens Jcsus. seculus est cuni cum discipulis
    qiue sangiiinis iliixmn a patiebatur duodecim
    iiinlier, suis. Et ecce nitilier iiitac sanguinis lliixiiin patieba-
    annis, accessil retro, ct leiigit v limbriam vesiimenti lur. duodcciin annis accedens reiro teiigit Ombriam
    cjus. Dicebat eniiii intra se Si leiigero lanium vesli- : veslimenli cjus. Dicebat enini intra se Si leiigero
    incntum ejus, salva oro. At Jesus conversus, et vi- tanliimraodo veslimentum cjus salva cro. Jesus au-
    dens eam, dixit ' Conlide filia iides uia ie salvam : , tem conversus el videns eam dixii. Cooslaus cslo
    fecit.Et salvafactaest mulier exillaboia Et qiiiim ve- filia salvam fecit Etsalva facla c>t mulier
    (idcs tua le
    nisselJestisin'domum ciijusdam principis, et vidisset ex illa Et veniens Jesns in donuira prin-
    liora.
    tiliicinoet turbamtumultiiantera, dicebat. Recedile : cipis vidcns tnbicines et tuibant tumulluanlem.
    ,

    noii csl cnimiuortuapiiella, scd dormit. Etderidebant dicebat eis. Discedite. non cst ciiiin inortua pnella.
    euin. El qiiiiiu ejecta esset luiba ' et teniiil iiiaiiiiin
    , scd dormit. Et inridcbaut eiiin. Cuin aiitem cjccia
    ejus. Et surrexil puclla. Et exiit f.nna baec iu uni- csset lurba. intravit et icnuit inanum ejus. Et
    versam lerram illain. El transeuiile inde Jesu se- ,
    surrcxit ptiella. El exivit faina haec in iiiiivcrsaiu
    cuti sunl cnin dim caeci clamantes, et diccnies , lerram illam. Et iranseunte iode Jesu secuti siuit
    Miserere nostri iili David. " Quuin aulem venisset , ciira duo caeci. clanianics ct diccnles. Miserere
    domiim accesseruiil ad ciiin caeci. Et dicit eis
    , nnliis lili David. Venienle aiiiem co in doinum. ac-
    Jcsns Creditis quia possuni boc faccre vobis ? Di-
    : cesserunt ad ctiin caeci illi. Et ait illis Jcsus Cre-
    cuut ci lltique, Dominc. Tunc tetigit oculos
    : dilis qtiia posstiui lioc faccre vobis. Dicunl ei Uliqtie
    coriim , dicens Secundum lidem veslram lial vo- : liiiiiiioc. Tunc Jcstis tetigit oculos eorum dicens. Se-
    bis. Et aperti suul cundum fidem vesiram fiat vobis. Et aperii suntoculi
    VARIANTES LECTIONES CODKJIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    quidani princeps • doniiiiii principis.
    a '
    ctint discipulis suls. accedens tenult
    J
    habebat 8 etvenit in domuni, et acccsserunt ad eum caeci de-
    1 vesiiiiicntiim
    cjus. precautes. Et dixil illis :

    Conslaiis esto

    RLANCHIM NOT/E.
    (a) Post dicens, dcest Domine , ut iu textu Grxco. —(b) Juxta cod. Canl. ftOuv. (c) Ita ct cod. Cant. *ul
    IjO«t«! tlt -.<,* iii/.im, /.</X w/30(7fl>Ow. — (d) Addmil, duo. E.'. ila cl cod. Canl. 8uo.
    193 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. I0J

    CODEX VEIICELLENSIS. CODEX YEBONENSIS.


    oculi eorum : 36. Videns aulem illorum : gelium rcgni
    et commina- luibas , miser- el comminatus et curans omnem
    tusest illisJesus, lus esi <\uoii es- est illis Je- languorem , et

    dicens Videte : sent vexali, sus, dicens : dinneni infirmi-


    ne quis scial. et... centes Videie ne tatem : et utulli
    31. Illi auiem exe- sicut oves non quis scial. secuti sunt eum.
    untes diffama- ,
    habentes pas- 31. II autcm i 3G. Videns auiem
    verunt iu to- toreni. exeunles , di- turbas , misertus
    lam terram 57. Tuuc dixit dis- famaverunt est illis : quod
    illam. cipulis suis : i tim in lota cssenl vexati,
    52. Egressis autem Messis quidem terra illa. ct jacentes
    illis,ecce optu- mulia , opera- 32. Egressis sicut oves non
    lerunt ei h. .- ri auteni pau- autem illis , haheiiles pasiorem.
    niiuem mu- 38. ci. Petite itaque ccce optule- 57. Tuucdicit disci-
    tum et surdum Domiuum messis ,
    runt ei homi- pulis suis Messis :

    daemonium ut m... tat ope- uem miituiu quidem mnlla,


    habenlem. rar.. os suos et siirdum operarii 'aulem
    53. Et ejecto dae- ad messem su- et daemonium pauci. Rogate
    monio , locu- 33. Iiabeniem. El ergo Dominum
    tus esl mutus
    CAPUT X. ejecto daemonio , messis, ut mittat
    i't miraiae \. am. Et con- loculus est mutus, operarios jn messem
    sunt turbae, vocatis xu. et miraiae sunt suam
    dicentes Quia : discip... s su- turbae, dicentes : CAPUT X.
    numquam sic is, dedil eis po- Niimquam 1. Et convocatis
    apparuit iu lestatem spirituum taliter apparuit duodecim discipulis
    Islrahel. immundoium in Istrahel. suis , dedit illis

    55. Et cireumibal Jesus ut eicerent 3i. Pharisaei autem polesiaiem spiri-


    civitales om- eos, et curarent dicebant In : liiiuti iiiiiiuiinloriim ,

    nes et castel- oninem lan- Belzebul rege ut eicerent eos


    la docens
    , in guorem , et om- daemonioriim et curarent omnem
    synagogis nem inlirmi- eicit hic dae- languorem, et
    eorum , et prae- tatem. niones. omuem infirmitatem
    dicans evan- 2. Dundecim au- 55. Et circuibat iu plebe.
    gelium reg- lem Aposlolo- Jesus civitates 2. Duodecim aulem
    ni , et curans rum haec sunt omnes et ca- Apostolorum
    omnem infir- nomina. Pri- stella, docens nomina sunl haec.
    mitatem : et mus, Simon, in synagogis Priinus Simon ,

    iiiulii seculi qui dicitur Pe- eorum , et qui dicitur Petrus,


    sunl eum. trus , et Andre- praedicans evan- et Andreas

    CODEX COUBEIENSIS. CODEl BRIXIANUS.


    oculi eorum et eoinminatus est illis Jesus, dicens :
    : eoriim.
    Videte ne quis sciat. Uli autem exeuutes , diflaniave- El comminalus est illis Jesus dicens. Videte ne
    runleum in lota lerra illa. Egressis aulem illis
    '
    ,
    quis sciai. Illi aulem. exeunies diffaniaverunt cum
    J
    ecce obiulerunl ei hominem mulum etdaemonium in loia lerra illa. Egressis autem illis ecce obtule-

    habenlem. Et ejecio daemonio loquutus esl muuis , rnnt ei hominem iiiiitmn ' daemonium liabentem ,
    ei miraiae sunt turbae, dicentes Numquam sic : Ei cjecto daemone. loculus esl mutus. el ini-
    apparuit in Israel. Pharisaei autcm dicebaui Iu
    3
    : ralae sunt turbae dicenles. Numquam apparuit sic
    principe daeinoniorum ejicit daemones. Et cireuibat in S c rahel. Pharisaei autem dicebaut In ptiucipe
    Jesns civiiates omnes et caslella doceus in syna- ,
    daemnniorum eicil daemonia. Et circuibat Jesus ci-
    gogis eoruin , el praedicans evaiigelium regni, et vitates omnesdoccns in synagogis eorum
    el casiella
    curans omnem languorem inRrmiialem. , et omneni ' et praedicansevangelium rcgni. et curaus omneni
    ViJ';ns aiitem turbas, miserttis est eis quia 6 crant : languorem et omnein infirmiiatem. Videns autenj
    vexati, ei jacentes sicut oves non babentes pas- lurbas miseilns est eis qiioniam crant vexali ei ja-
    lorem. Tunc dicii discipulis suis Mes^is quidem : ccntes sicut oves non habentes pasiorem.
    miilla operarii auieni pauei. Rogale ergo Doiuiitum
    ,
    Tunc dixil discipulis suis Messis quidem miilta
    niessis ut miitat opeiarios in messem suam. Et
    , operarii auiem pauci. Rogaie ergo Dominum mes-
    convocatis duodecim discipulis suis dedlt illis po- , sis. ui mitiai operarios in messem suam.

    lestalcm 6 spiriluum imimindoium ut ejicerentens, , Et convocans duodecim discipulos suos. dedit illis
    et curareni omnem languorein, et oinnem iiiliruii- potestatem. spirituum iimmundoriiin ui eicerent eos
    tatem. Duodecim aulem ApostolorUm noiiiina sunt et cur.irent omnem languorem et omnem inQrmila-
    haec. Primus , Simon ,
    qui cognomiuaius esl Pelrus, tem. Duodecim auiem Apostolorum iiomina sunt
    et Andreas baec. Prinius Simon qui dicitur Petrus. et Andreas

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMMENSIS.


    1
    totam terram illam. Egredientibus dens autem Jesus
    1
    et surJum, daemonium essent
    Belzebul principe.... daemonia a omnem
    6
    * . ejiciendi spiritus immundos, et curandi vale-
    4 inlirmitatem in populo : et mulli seculi sunt eum. Vi- UiJinem, ctonmem iutirmilatem iti populo.

    BLANCHINI NOTjE.
    « Belzebub ,non Belzebul legendtim monet Hic-
    ,
    lleelzcbul legebalur in exemplaribus Latinis.
    b
    roiiynius lib. de Nomin. Hebrai. Ex Jobannc. In fiue Extrita est sequens vox , surdum, quae adliuc
    erqo iiominis , inquit, b littera leqenda est , non l, apparet.
    c
    musca enim xebub vocalur. Igilur temporc Hieronymi Extrita csl d.
    1U7 EVANGELIUM SECUNDUM MATTHjEUM. i*jS

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    as frater ejns. te , mortuos sus- 3. fraler ejus. Jaco- laie, leprosus
    3. Jacobus Zebe- ciiate lepro- , btis Zehcdaei mundale, dae-
    dei, el Jolian- sus mun. . ate , et Johaunes monia eicite,
    nis frater ejus, daemon. . . . frater ejus , Phi- gratis accepistis,
    Pliilippus , ei Bar- eicite ,
    gratis lippus , et Bar- gralis dale.
    tholomaeus, accepistis , gra- iholomaeus , 9. Nolite possidere
    et Matihe.. s. tis date. etMattheus aiirum, neqtie
    publicanus , 9. Nolite posside- publicaniis argeiuuiii, neque
    . Jacobus Al-
    . . re aurum , ne- ctJacobus pectiuiam in
    phei, el Judas Ze- que argentum, Alphei, et Judas zonis vestris :

    lotes, et Thomas ,
    (a) nei|iie pecuni- Zeloles, et Tho- 10. non perani iu
    4. et f Sim ha- am in zonis mas, (a) et f viam, neque
    nanaeus, et Ju- 10. vestris non : 4. Siiuon Cananeus, duas tunicas,
    d rioth peram in viam el Judas Carioth, nequecal-
    . . ui et tradidit neque duas tu- qui iradidil ciamenta,
    eum. nicas, neque eum. neque virgam
    5. Hos xu. misit cakiamenta , 5. Hos xn. misit in manibiis
    Jesus; praecipi- neque virgas Jesus, praecipiens veslris dignus
    :

    ens eis , (b) et f dicens : in manibus cis, (b) et f est euini ope-
    In vi- vesiris : dignus dicens : In rarius (c) mercc-
    am gentium e~t eniin opera- viam gentium deni f suain.
    ne abieritis rius (c) mercedem t ne abierilis, et 11. In qiiamcum-
    el in civiiati- suam. in civilatibus que eniin civi-
    bus Samarila- 11. In i|uacumque ci- Samaritanoiuin late intraverilis,
    noruin ne in- vitatem intra- ne inlraveritis : interrogate
    6. traveritis : sed veritis, inter- 6. sed potitis ite quis in ea dignus
    potius ite ad o- rogate, quis in ad oves, quse sit : et ibi ma-
    ves perdilas ea . . gnus est . : perieruni domus nete donec
    domus Istra- manele
    et ibi Islrahel. 12. exealis. In-
    7. hel. Eimles au- donec exeatis. 7. Eunles aulem trantes aiilem
    lem praedica- 12. Intrantes autem praedicate, dicentes : in domiiin, sa-
    te, dicentes Quia : in domum , sa- Quia adpropinqua- lulate eani
    adpropinqua- lutate eam di- vit rcgiinni cae- dicentes Pax :

    vit regnum ccntes Pax huic : lorimi. hnic doniui.


    8. caelorum. In- 13. domui. El si fue- 8. Infirmos curate, 13. Et si fuerit
    firmos cura- rit domus illa inortuos stisci- domus ill.i

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    fraler ejus. Jacobus Zebedaei, et Johaiinesfrater ejus, JacobusZebedei. et Johannes fraicr ejus.
    frater ejtis.
    Pldlippus, et Bartholoniaeus, Thomas, et Mallhaeus Philippusel Bartholomeus. homas el Maltheiis pu- I

    pulilicanus, Jacobns Alpliaei, ct ' Tbaddaeus , Siinon blicanus. Jacobus Alphei. et Lebbeus. qni nominaiur
    Cliananaeus.elJiidas Scarioth, qui euin tradidit. Hos Taddeus. Simon Cliananeus. el Judas Scaiioics. qui
    duodeciin niisil Jesus ; praecipiens eis, 5 dicens in : ettradidil euiii.Hosduodecim misil .lesus praeci|iiens
    viain gentium ne abierilis, ei in civitaiem Samarita- eis (6)et dicens. in viam gentitiin ne abierilis. et io
    t
    noruin ne 3 introicritis sed ile poiius ad oves * : civiiaies Samarilanorum ne inlroieiitis sed poiiusiie
    perdiias domus Israel. Eunies auiein praedicale, di- ail oves qnae perierunt domus Nialiel. Euntes au-
    dicentes Quia appropinquavit regnum coeloruni.
    : lem. praedicate dicentes. Qm.i adpiopiiK|iiavii re-
    lniiniins cur.ite mortuos snscitate, leprosos mun- , gnuin caelorum. lniirmos curate laprosos iiiundaie.
    dale, ' daeuiones ejicile , gralis accepistis gratis , daemonia eicite gralis accepistis graiis date. Nolite
    daie. Nolite possidere aiiriun, neque argentum, ne- possidere auriim. ne(|tie argeniiim. nei|iie pecuniain
    que pecuuiam in zonis vestris non peram in via , : in zonis vestris. Non |icraui in viam. neque duas iu-
    neque dims lunicas , neque calciamenta , neque vir- nicas. neque calciameula. iieque vngani. dignus csl
    gam dignus ''
    : cniin cst operarius inercede sua. In enim operarius (c) mercedein j- suam.
    quamquumque autein civilalein " inlioierilis , inter- In quacumque aulem civilatem
    aut caslelluin in-
    rogate , quis " ibi dignus sil : el illic manele doncc Iroicriiis. iiuerrogate.quis in ea dignus est. et ibi
    excatis. Intiaiiles atitcm in doiiiuiu, i-aliilale enn di- maiicte. donec exealis. Inlroeiinlcs aiilcm in ilmniiiii.
    9
    cenies : Pax domui huic. Si uuidcm luerit doinus saluiate eam. dicentes. Pax huic doiiiui Ei si lueiit
    illa doiniis illa

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. CERMANENSIS.


    1
    Judas Zelotcs, et Sinion ". « in manibus vesti is :

    5 i
    et aut castellum intraverilis,
    3 6 in ea
    inliaverilis digmis est el ibi :

    * quae perierunt • huic domui. Et si fuerit donius


    • daemoiiia

    BLANCHIM NOTyE.
    11
    Nihil simile repcrire potni inter varianles lec- pell.n nonniilli aulcm codices habent Lebbtvum.
    ;

    tiones Gr;ccas aut Latinas Novi Tesiaineiui ; sed Lnde ergo derivatom sit in eodioem San-CiM-m. no-
    neque apud Augustinum qui libro secundodc Con- , nien istuil Judas Zeloto, nimiis adhuc mihi eoiiipcr-
    Sensu Evaiigelistarum dicit Liicam nou discrepare tiim. Pi.cscrtini ciiiu Sinmn dicatur Zeloles Luc. vi,
    a Matihxo in iioiiiinilius Apostolorom nisi in no- , 15. noii Judas aliquis e numero discipulcrum.
    mine Judos Jacobi quem Malthaus Tlw<t(t<rum ap- ,

    (a) Addunl, ct, utcod.Canl. xai. — (6) Hic quoquc additur et, ciiam in cod. Cani ^«i. — (t) lia 61 cod.
    Caut. ntT9oo.
    199 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM GUM VAIUIS COD. COLLATUM 200

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX V ERONENSIS.


    vos in concili- digna, pax vestra vos in concili-
    digna, venict
    is, et flagella- veniel su- is, et in synagogis
    pax vestra su-
    per eam : si autem 18. bunt vos : et an- per eam : si aulem suis flagella-
    le rcges et prae- non fuerit digna, 18. bunl vos : et apul
    non fuerit
    digna, pax ves- sides (<i) slabilis f pax veslra reges et prae-
    tra ad vos re- propier me, in ad vos re- sides (a) stabitis y
    verletur. lesiimonium vertetur. propter nie, in
    14. Et quicumque illis, el gentibus. 14. Et quicumque lesiimonium
    non reccpe- 19. Cum auiem tra- non recepe- illis, et geniibus.

    rit vos neque, dent vos, noli- rint vos, nequc 19. Cum aulem tra-

    audierit ser- te eogitare quit audierint ser- denl vos, noli-


    loquamini da- niones vesiros : te cogitare quid
    mones vestros : :

    exeuntes foris bilur vobis in exeuntes foras loquamini da- :

    de domo vel civi- illahora, quid de domo illa vel bilur enim vobis in
    loquamini. civiiate, cxculiie bora, quid
    illa
    late, excutite
    pulverem de 20. Non enim vos pulverem de loquamini.
    pedibus ves- eslis qui loqui- pedibus ves- 20. Non enim vos
    tris. mini, sed Spiritus tris. estis qui loqui-

    15. Amen
    dico vo- Patris vestri 15. Amen dico vo- mini, sed Spiritus
    bis : Tolerabili-
    qui loquilur bis :°Tolerabili- Patris veslri
    us erit lerrae in vobis. us erit terrae loquitur in vobis.
    Sodomorura 21. Tradet aulem Sodoinorum 21. Tradet autem
    et Gomorrae- fraier fratrem etGomorre- frater fratrem
    orum in die in mortem, et orum in die in moriem, et

    judicii ,
    quam Pater filium : et judicii, quam Pater Dlium et :

    illi civitali. insurgent fili illi civitati. insurgent fili


    16. Ecce ego mitto in parentes, 10. Ecce ego mitlo in parentes,

    vos sicut oves et morte eos vos sicut oves et inorte eos

    in mcdio lu- 22. adflcieiit : el in medio lu- 2-2. adficient : et

    porum. Estole eritis odio om- porum. Estote eritis odio omni-
    ergo pruden- nibus genlibus ergo pruden- bus bominibus
    tes sicut ser- propter nomen tes sicut ser- propter nomen
    pentes, el sim- meum qui au- : pentes, et sim- meum : qui
    plices sicut co- tem perseve- plices sicut co- autem perseve-
    lumbae. raverit usque lumbae. raberit usque
    17. Atlendite vobis ad finem, bic 17. Et adtendite vobi in linem , hic

    ab hominibus. salvus erit. ab hominibus. salvus eril.


    Tradent enim 23. Cum aulem Tradent enim 23. Cum auteni

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXLANUS.


    digna, veniet pax vestra super eam : si auiem non digna veniet pax vestra super eam. si auiem non
    fuerit digna , pax vestra ad vos reverietur. Et qui- fuerit digna. pax veslra ad vos reveitetur. Et qui-
    quuinque non ' receperit vos, neque audierit sermo- cumque non receperit vos. neque audierit sermones
    2
    nes vestros exeuntes foras extra domiini vel civi-
    : vestros exeuntes h foras de domo vel de civiiate illa
    a
    latem, excutite pulverem de pedibus vesiris . Amen excuiite pulverem de pedibus vesiris. Amen dico
    4
    dico vobis Tolerabilius erit Sodomae ei Gomorrae
    : vobis. Tuler:ibilius erit. terrae Sodomorum. el Go-
    6
    in die judicii , quam illi civiiati. Ecce mitlo vos morreorum. in diejudicii quam illi eivitati.
    sicut oves
    6
    inter lupos. Eslote prudcntes sicut ser- Ecce ego. mitlo vos sicui oves in medio luporum.
    pentes, et siniplices
    '
    ut columbae. Cavete autem Estoie prudenles sicul serpentes et simplices sicut
    ab hominibus. Tradent enim vos in conciliis, et in columbae. Caveteautem c vos ab his hominibus. Tra-
    8
    synagogis suis flagellabunt vos et ante praesides : deni enim vos in coneiliis, et in synagogis suis fla-
    et reges a stabilis propter me , in teslimonium ipso- gellabuni vos. et anle praesides et reges ducimini
    rum, et gentium. Quum autem tradent vos, nolite propier me in tesiimoniuin illis et genlibus. Ciim au-
    sollicili esse quomodo aul qnid loquamini dabilur : lem tradiderint vos. nolite cogitare quomodo aut quid
    enim vobis in illa bora quid loquamini. Non cnim, loquamiui dabilur enini vobis in illahora.quidloqua-
    vos eslis qui loquimini, sed Spirilus Patris vestri, niini. Non eniin vos eslisqui loquimini. sed Sjdrilus
    9
    qui loquitur in vobis. Tradet enim liaier fratrem Paliisvestriqui loquetur in vobis.Tradetautem.fraler
    ad mortem, et paler filium et insurgent lilii in : fratrera in moriem. et Pater filium. et insurgent lilii
    parenles, el 10 morte eos aflieient et erilis " : in parentes. etmone eos adficient. et crilis odio om-
    odium omnibus propter nomen uieuin : qui autein nibus propternomeu meum qui autem perseveravent
    perseveraveril usque in finera, liic salvus erit. Quura usque in finem hic salvus erit. Cum autem perse-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    •receperint..., audierint 8ante reges et praesides stabitis propter nomen meum
    1 de dorao vel civitale in.... illis et gentibus. Cum tradidermt autem vos, nolite
    3 in testimonium illis. cogitare
    4 terrae Sodomoruni et Gomorraeorum 9 autem.... in mortem
    B gfTQ 10 morti
    6 in 11
    medio luporum. Estote ergo.... odio omnibus hominibus
    7 sicut columbac. Attendite vobis
    BLANCHIM NOT^:.
    a lita est vox aulem. c vocula illa vos videtur lita ab exscriptore duabus
    b Cyprianus legit stabitis ut duo mss. codices lineolis quasi abundans in textu.
    nostri.

    (a) Ila et cod. Canl. Gr. ct Lat. a-zmOr^ssOi^


    201 EVANGELIUM SLCUNDUM MATTILEl IM. 202
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    persequenlur nebris, dicile persequenlur bis iu lenebris
    vos in civila- in lumine el : vos in islani dicite in lumine :

    iem islani, fu- quod in aure civilatem , fu- el quod in aure


    giie in aliam. («) audistis, prae- gile in aliani. (a) auditis, praedicale
    Quod si in alte- dicaie super Quod si in 28. super lecla. Et
    rara persequen- 28. tecta. El noli- aliam persequen- nolite timere
    lur vos, fugite ic limere eos, tur vos, fugite eos, qui occi-
    in aliam. f qui occidunt in aliam. f duntcorpus,
    Amen dico vobis, corpus ; animam Araen dico animam au-
    non consum- aulera non pos- vobis, nou con- lem non pos-
    mabiiis ci\i- sunt occide- summabiiis sunt occidere :

    lateslslrahel, re sed polius


    : civitates Islra- sed poiius
    donec veniat eum limeie, bel,donecve- eum limete,
    filius bominis. qui potest .... niat fllius bo- qui poiest ani-
    24. Non est discipu- mam et. . . . minis. mam et corpus
    lus supra ma- pus perdere in 24. Non est di- perdere in ge-
    gislrum, neque gebennam. scipulus super liennam.
    servus super 29. Nonne duo pas- magistrum, ne- 29. Nonne duo
    25. dominuni(fr).Satisest seres asse ve- que servus su- passeres asse
    discipulo, ut sit ... nt : et unus per dominum (fr). veniunl el unus
    :

    sicut magis- is non ca- 25. Satis estdi- ex illis non


    ter ejus; et ser- .... super ler- scipulo , ut sit cadit super ter-
    vus sicui dominus . . .m sine vo- sicut magister ram sine volun-
    ejus. Si pa- .... lale Pairis ejus et servo sicut
    ; tate Patris ve-
    trem famili- 30 tri? (c) sed et doniinus ejus. stri, qui estin
    as Beelzebul capilli capilis Si patrem fa- 50. caelis? (c) sed
    vocaverunt . . . . tri j nume- milias Velzebul etcapilli capitis
    quanto mag ... sunt oin- vocaberunt quan- : veslri f numcrati
    domest os . . . 51. nes. Noliie er- to magis dome- sunt omnes.
    26. ejus? Ne ergo mere : iuul- 26. siicos ejus? Ne 51. Noliie ergo
    limueritis eos. •
    . . . . melio- ergo limueritis limere multo :

    Nibil enim oper- passe- eos. vos meliores


    lum est, quod Nibil enim oper- eslis passe-
    non reve .... tuni , quod non rc- ribus.
    bitur; occul- velabilur, et oc- 52. Oranis ergo qui
    tiun, quod n ... cultum , quod confiiebitur
    27. scietur. Quod non scietur. me coram ho-
    dico vobis ... 27. Quod dico vo- minibus, confi-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    aulem persequcniur vos civiiate ista, fugite in
    in quenlur vos in civitate islam. fugitein aliam.Amen
    >'

    aliara. a Quod si in aliam pcrseqtientur vos, fugiie dico vobis non consuininabitis civitates Is c rael. do-
    in alteram. Anien dicovobis, non consummabiiis ci- nec veniat lilius liominis.
    viiaies Israel, donec veuiat lilius hoiniiiis. Nou cst JSon est disiipulus super magistrum. nec servus
    discipulus super magistrum, nec servus super donii- super doniiiuira suuiii. Suflicit discipulo sit si> ui m
    nuin siiuin. Sufficit discipulo, ut sit sicut magisler
    '
    magislerejus et servo sicut doniinus ejus. Si patrem
    ejus; et * servo, ut sit sictit domiiuis ejus. Si palrem familias Beelzebnl vocaverunl quaulo magis doiucs-
    fanuiias Beelzebul vocaverunt quanlo magis do- : ticos ejusNe ergo liiiuierilis eos. Niliil esl enitn oper-
    meslicos ejus? Ne ergo timueritis eos. Niliil esl enini lum quod non revelahitur. et occulluni quod non
    opertuni quod no:i 3 reveleiur; ct occultum, quod
    , scietur. Quod dicovobisin leneluis. diciie in lumiiie.
    non*manifestelur. Quoddico vobis in lenebris,dicite ct quod iu aure auditis. pracdicaio super lecia. I i

    5
    in luniine et quod in aure
    : auditis, praedicaie nolite timere cos qui occidunl corpus. aiiiiuaui autem
    supcr lecia. Et nolite limcre eos , qui occidunl non possunt occidere. sed poiius timeie euin qui po-
    corpus; aniinam autem non possunt occidc- tesl et animamcl corpusperdere ingehennam. JNon-
    re ' limete ergo magis
    : eum, qui poiest et ani- nc duos passeres asse veniunt. et uuti- ts illis nou
    Di.iii) et corpus perdere in gelieiiuam. Nonne duo cadet sine voltmlaie Pairis vesiri.
    super terram.
    1
    passeres as^e vaeneunt : elunus ex illis non cadel vestri aulem omnes numerati sunt.
    et capilli capitis
    in lerram sine voluntate Pairis vestri qui in coelis , Noliie ergo liinerc muliis pa-seribus meliores csiis
    cst ? sed el capilli capitis oinnes ' iuuuerati sunt. No- vos. Oninis ergo qui me coulessus fucrit eoram ho-
    lite crgo limere muliis passeribus ineliures esiis
    :
    '•'

    minibus. confi-
    l0
    vos. Oinnis ergo qui ine coufessus fuerit coram bo-
    VARIANTLS LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    » salis cst
    6 sed polius eum tiinele
    1 et servussicul ' super
    * revelabitur, nequc B dinumerati
    v 9 mullo eniin vos meliores eslis passeribus.
    sciatur.
    6 audieritis,
    10
    luerit, conlileboret ego eum

    BLANCHIM NOT^E.
    a
    Consentiunt Gr;cca exemplaria non pauca et ,
    b litiera iii notala cst lilura ab exscripioro.
    nonnulla Latina velustissima. Vide Lucae Brugensis c expuncta est lillcra d.
    vari.intes lecliones Novi Tcsiamcniiiu cap. \ Matlli.

    (n) Addunt, onod si etc. usque, in alimn. Et iia cod. C\nl. GraJCIIS, im 8i b -. iv ipAt
    ysuytTJ v; -.,,j iXkifi, CUm eodein Canl. Lal .— (b) P.iSt Dominum, deestsiium. Et ila in Cod.C.uil.— (cj lla et

    cyd. Caut. 'j.)').'j. ivj\ 'j.1 zyi/i; zr,; Xltpodnc wjlwv, C Luca.
    1'ATHOL. XII. 1
    203 EUSEBII VERCELL. EVANGF.LIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM 204

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    lur me, non tehor ct ego suain, et secutus
    33. Pfttre meo ,
    qui est me dignus. 33. eum coram Pa fuerit me, non
    esl in c.iriis : 3!). Qui invene . . tre mcn, qui cst me
    dignus.
    Qni autem ne- ammam, . . . . r- est in caclis : 39. Qui invenit
    gavciil me dct illam : et qui Qui aiitem aiiiniam suam,
    coram hoirii- perdideri negaberit perdet illam :
    nibus, negabo ei ego anima me coram ho- et qui perdide-
    eum coram am pr minibus, negabo ril aniinain suam

    Paire meo qui me, invenict et ego euin propler ine, in-
    ,

    est in cnelis. 40. eam. Qui reci- coram Patre veniet eam.
    34. Nolite arbitra- pit vos, me re- meo, qui est in 40. Qui recipit
    re quia veni cipit ci qui re-:
    caelis. vos, ine recipit :

    miilere pacem cipit mc, reci- 34. Nolilearbitrari et qui me reci-


    in lerram non : pil eum, qu .... qnia veni init- pit, recipii eum,
    veni pacem misit. lere pacem in qui ine inisit.
    mitlere , sed gla- 41. Qui rccipit . . lerram : non 41. Qui recipit
    35. dium. Veni phetam in . . . veni pacem prophetam in
    enim separa- in ine pro . . . miitere, sed nomine propbe-
    ad- lae, inercedein 35. gladium. Veni lae, mercedem
    palrem proplietae, ac- euini separare (a) prophetae acci-
    fili- cipict (c) et qui re- :
    filium f adversus piet : (c) et qui
    . . . . adversus cipit jusium pairem suum , recipil jtislum
    nialrein suam in nomine et filiam adversus in nomiiie justi
    um jusii, mer .... nialrein suam, mercedem justi
    sus so- dem jus . . . ei nurnm adversus accipiet. t
    crurn suam : cipiet. f socrum sutim : 42. Elquicunque
    36. el inimici lio- 42. Et qui . . 36. et iiiimici homi- potum dederit
    ininis , domes- nis, domestici. uni ex minimis
    lici ejus. ejus. istis calicem
    37. Qui diligit patrem 37. Qui diligit aquae frigidae
    aut malrem palrehi, aut ma- tanium in no-
    plusquam me, trein plus quam mine meo :
    non est ine dig- tanlum in iio- me, non cst anien dico vo-
    nus (6) et qui; di- niine discipu- nie dignus : (b) bis, quia (rf) non

    ligit filium li : amen Ct qtli anial peribit merces


    aui liliam plns dico vobis, quia (rf) aul liliani
    filiiim sua. f
    quam me , non noii perivit suain plus quam
    est nie dignus. f merces ejus f. me, nnn est me di-
    38. Et qui non ac- 38. gnus f CAPUT XI.
    crucem
    cipit CAPUT XI. El qui iion
    suam, el sequi- I . Et factum est acceperit crucem 1. Et faclum est,
    CODLX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    minibus, et coram Patre meo
    ego confiiebor euiii ,
    lebnr et ego cor.uu Paire meo qni in caelis
    illiiin

    qui est in coelis mecorani ho- : qui auiein ncgaverit cst. qui aulein negaverit me corani hominibus ne-
    minibus, et ego negabo eum coram Palre inco
    '
    gabo ei ego etini coiam Patre ineo qui esi in caelis.
    qui est iu coelis. Noliie putare quia veni pacem niit- Nnlile arbitrari qnia veni miuere pacom super
    lere super terram non veni pacem mittere, scd : terrain. nnn veni pacciu initteie sed glatliinn. Verti
    gladum. Yeni enim 2 dividere filium adversus palrem eniin separare hominem adversus pairem sunni. et
    suum el (iliani adverstis m itreni siiam 3 et socrum
    , . liliain adversus iiititiein suam. et inimici homtrris do-
    adversus iiuruni suain ei inimici hominis, domes- : mesiici ejus.
    tici ejus.Qui*amai palrcm aui inatrem snper me non Qui diiigii pairem aut niairem plus ipi.un ine.
    est me diguus cl qui amal liliuin attt liliam :snpcr '
    iioii esl mc iligims. (/') el i|iii diligil lilium aul liliam
    mc, non est ine digntis. El. qui non B accepci ii crucem plus qnam me. non esi me ilignus. t Et qui non ac-
    suam, el scquiitiis me fuerii, doii est nie dignus. cipil ci iieein snain et sequilui non esl me di-
    1
    mc
    Qni ' amat aiiitnain suam, pertlel illam ei qui per- .-
    gniis. Uui invenit animam suam perdei illam ei qui
    diderii auimam suam propter me, iuveniei 8 illaui. pertlitlerit animam suam propter nie iirveniet eam.
    Qui suscipit vos, me suscipit : ci qui me suscipit, Qni recipii vos. me rccipii ei qui me recipit re-
    suscrpit eutti, qui iue inisit. Qui suscipil prophelani ripit einn i|iii nie inisit. Qui reeipil propheiam in no-
    in iioniiiic, mercedem propheiae aceipiei:
    prophetae, inine prophetae mercedem prophetae accipiet. (c) ct
    ei qui recipitjuslum in nomine jusri, mercedem justi qni recipil juslum in noiuine jnsii mercedem jtisti
    accipiet. Elquiquumque pntum dederit uni ex mini- accipiei. t
    mis istis calicetn aqttae frigidae tauiiim in n<>mine Et qiiiciinque iioiiiui detlei it nni ex minimis istis
    meo : amen dico vobis , non ' perdet inerccdem calicem aqnae frigidae. laiitiun in nontine discipuli
    suam. aiiien dico vubis. uon perdel niercedein stuiin
    XI. Et facluni csl. Et factnm est.
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GF.RMANENSIS.
    1
    Bcgabo et ego eum « accipit... el sequitur me,
    ' separare ' invenit
    3
    et miriis adversus socrum suam :
    8 e.tni.Qui recipit (sic coiisequenter)
    • diligit.... plusqnam » peribit nierces ejus.
    * plusquaai
    BLANCIIINI NOT^E.
    (o) lla el cod. Canl. utov, e Luca. (b) ILec, el qui, clc, — usque ad me dignus clesuiil iu cod. Canl Gr.
    et L.u. (») Hsec —et qui recipil , eic, usque ad , accipiel .
    , desnnl in Canl. Gr. ei Lal.
    ,

    — (rf) lla et cod.


    Cant. ' «7ro).yiT«i IJ.il o (/wOif kutoO.
    205 EVANGELIUM SECUNDUM MATTIIjEUM. 206
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONE.NSIS.
    ciim consum- .... oepil Jesus di- cum consiim- scandalizatu9.
    masset Jesus cere ad tur- masset Jesus (n) 7. Abeuntibus
    praecipiens bas de Johan- verha haec, j- autem illis,
    511 discipuYu ne Baplisla : praecipiens III. coepit Jesus
    suis , transiit Quid existis in discipulis suis, doccre ad
    inde ut tioce- deserio vide- transiit inde lurhas de J -
    ret el praedi- re? arundi- ut doeerei ei hanne Baptisla :

    caret in civi- nem a ventis praedicaret in Quid existis


    tatiljus corum. 8. agitari? Sed quid eivit itihus eorum. iu deserliini
    2. Johannes auleiu existis videre? 2. Johaunes autem videre? arun-
    cuiu audisset linmincm niol- ciim audisset dinem a venio
    in cnrcere libus vestituni ? in carcere 8. moveri? Sed
    opera . . . . , mii- Ecce qui mol- opera Christi qnid exi-tis
    tens (b) di . pu- lihus vestiun- miltens (6) discipu- videre? homi-
    5. 1. suos f, ait
    s : Tu tur in domi- los suos, f nem mollibus (e)
    es, q. i ventu- bus regum 5. et aii illis : vestimentis -j- in-
    ru . . s , a .. . . 9. suni. Sed quid Euntes dicite : diituin ? Ecce qui
    um expecia- existis vide- Tu ven-
    es, qui mollihus vesliun-
    iuus. re? pr . . elam ? turus es, an tur in don.ihiis
    4. Respomlens Utique . . . alium expeelamus. regum sunt.
    autem Jesus, vohis, ecc. . . . •i.Respon leus 9. Sed quid existis
    dixit illis Eun- : plusqua. . . . autem Jesus videre? prophetam ?
    tes renuntia- prophe ait illis : Eiin- Dico vobis etiam
    te Johanni quae 10. Ilic est (f). . . . tes renunliate pliisquam pro-
    audi -. tis, ei vi- de quo di. . . . Johanni , t|iiae phetam.
    5. detis. Caeei vi- est. Ecceego (c) auditis, el 10. Hic est (/) de
    dent, (d) ei clauJi initio an- videtis f. quo scriptuiu
    ainbul.int, le- gelum me- 5. Caeci videnl wi esl.Ecce ego
    prosi niundan- iiinante et claudi mitio angeliim
    tur, et surdi faciem me- ambulant, le- niciini aute
    audiunt, et mor- am, et para- pro--i mundaii- faciem tuam
    tui resurgunt vit viam tur, et surdi et paravit
    et pauperes tuaui an- audiiinl, el viam luam,
    evangelizan- te te. mortui resur- ante te.
    6. lur . . . . atus 11. Amen
    dico vo- guni, et pau- 11. Amen dico
    . ui in me bis, non sur- peres evan- vobis, non
    ... n fuerit rexit inler 6. gelizantur : surrexit inter
    scandaliza- natos inulie- Et beattis, natos iuulieriim
    7. tus. Aheunli- rum major qui in me propheia jor
    .... utem ll- Johanne non fueril Johanne Bap-
    CODEX CORBlilENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    qiiiim consummasset Jcsus, praecipiens duodecim di- cum consumraassel Jesus praecipiens duodecim di-
    scipulis suis, Iransiil in le ut docerei el praedicarei in scipulis suis. iransiii imle ui docerel et praedicarei.
    eorum. Johaones aulem
    civiiatibu-. quum reelausus '
    in civilalihus eoriiin.
    essel iu carccrem , audit de operibus Chrisli, misit Joliannes auiem. cum audisset in earoere opera
    duos ex discipulis suis ad Jesuin, rjicens Tu e-, qui ;
    Ciiristi. mitleus (b) discipulos suos. ait illi. Tu es
    venturus c, an alium exspeciamus Respondens au- qui venlurus es.au alium expeciamus. Etrespon-
    le.iiJesus*dixitillis: Euntes renunliaie Juhni ii quae deosJesus aii illis. Euntcs renuntiale Johanni quae
    aiulistis et vidistis. Caeci videnl, claudi ambulant audislis el vidisiis. Caeci videni claudi ambulanl.
    leprosi mundantur, surdi audiunl, morltij resur- leprnsi niuiidaiilur surdi audiuut inoiltii resurguul
    3
    gu;ii, pauperes ev.iiigelizaii!ur el bcalusesl, qtii : pauperes evangelizantur. et bealus est. qui non fue-
    noii fueril scandalizatus in nie. llli* uuloiu abeun- rit scaudalizatus in me. Illis autem abeumibus coe-
    libus, coepit Jesus dicere ad lurhas do Johaiine • : pii Jesus dicere ad turhaa de Jehanne Qunl existis
    Quid i*x.i>lis in desertuin videre? aiuiidinciii * vento iu deseriura videre arundiuem a venl< veri. Sed
    agil il.nn Sed quid eXi.-li-.Mdie' boQiinem niol-
    '.'
    qnid cxi-tis. videre homiuem mollibus (e) vesUmeu-
    liuiis Kcce qui mollibus vesliuniur in do*
    vesliluui? lis
    f indiitum. Ecce qui niolliliii^ veslitllilur in do-
    iniiius reguiu siini. Sed quid existis videre? pro- mibus regum sunl. Scd quid exislis. videre pio-
    6
    pheiain? Eliain d ra v ibiS cl pliis i|uain prophe . pheiain. l.iiam dico voliis ci plu&quain propheiam.
    tani. Ilic esl 7 eiiim de quo >ci iptuin o-l. Ecee 5 iililtO Ilic cst ciiini de 'jii scribtum est. Ecce ego initto
    i

    angelum incuin ante laciem ti.un qui praeparahil ,


    angelum meum aute faciein Hiam qui praeparevii
    viam tiiam ante le. Ainen dico vohis non surrexit , viam iuiiiii anle le, Ameu dicn vobis surrexit i

    inler nalos mulierum ' inajor Johanne inlcr natos inulieriiin. maj >r Jolianne Bap-

    VARIANTKS LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    cuni aiidissct iu carcere opera Chrisli , inilteiis duos
    * a vanto moveri?
    cx discipulis suis, niaudavit a Jesum, dieeus I : * el c«o dico vobis, plus qoam
    1 i esl de
    ait
    qm iii me non 8 eno
    liaptista : • Propheta major
    BLANCIHNI NOT.E.
    (a) Addit verba hwc, etiam Cantahr, ct cod. EvangeUoruiu in Odl. Gonvilli, etCaii apud ttUlium blo. el
    —
    ,

    cap. vii, vcrs.2li. (b) Cod C.ml. Cr. cl Lai. et Gota. Sia iMtSirrfiv oturoiJ. li.i texlUj GftBCUS —
    u.y.o'ji-i xed pXsirst». — (<

    (d) Addiinl ler ciinjiiiiclioiicin cl, pinnani cl .iltci.mi ciiiu lextu GnECO , u-i i.nn cuui
    I i I .

    —
    i

    cod. Cant. xai.


    ul iu cod. Canl.
    —
    (e)Adauut, vestimenlis, Ia Ita textus Grsecus Ijtaxws. (/') l'osi hic cst deest «IIHI, ,
    207 TSEBII VERCELL. EVANGELILM CUM VARHS COD. COLLATIM.
    1
    208

    CODEX YERCELLLNSIS. CODEX YEHONENSIS.


    et dicunl Dae- tisla qui au-
    : nes neque
    Baptista qui :
    :

    nioninm ba- lem niinor cst in mducaus,


    anleni inino. .

    10. bet Venil fili- in regno cae- neque bibens


    est inregno :

    us hominis lorum, major et diciint Dae- :

    caelorum,
    manducans cjus est. monium habet :
    m. . r est il-

    12. lo. . . (I. ebus. et bibens, ct 12. A diebus 19. Venil lilius
    dicunt Ecce auiem Joban- hominis man-
    hannis Ba. . .
    :

    bomo vorax, nis Baptistae ducans et


    . . ae
    usque nunc, bibens, el di-
    m co- et potatnr, pu-
    cunt Ecce
    gilur, et cogen- blicanorum rcgnum caclorum :

    et peccato- cogitur, et cogen- honio vorax


    tes deripiunt
    rum amicus. tes diripiunt et potator,
    15. illnd. Omnes
    Et justilica- illud. publicanorum
    enim prophe-
    la esl sapien- 15. Omnis enim et peccatorum
    lae, et lex, usque
    lia a filiis suis. propheta, et anneiis.
    ad Jobannen
    proplietave- 20. Tunc coepit in- lix, usque ad 20. Tunc coepit
    1 1. runt et : si vul- properare ci- Johannem , pro- improperare
    vitatibus in phelaverunt civitatibus
    tis scire , ipse
    quibus factae 11. et si vultis in quibus fa-
    est Helias, qui
    sunt plurimae scire, ipse est ctae sunl plu-
    venturus
    virlules ejus, Helias qui riuiae virlutes
    15. est. Qui babel ,

    aures audien- quod non ege- venlurns est. ejus,quod


    audiat. rint paeniten- 15. Qui hnbet au- non egerint poe-
    di ,

    16. Cui autem si- liam. rcs audiendi , nitentiam.


    mileni aestiina- 21. Vae libi Coraza- audiat. 21. Vae libi
    bo generalio- in, (b) et t Bedsaida 16. Cui autem si- Corozain (b) ,

    quia, si in Tyro mite aestiinabo et j Betsaida :


    neni islam? Si-
    milis est pue- et Sidone fac- generationem quia, si in Ty-
    ris sedentibus lae essent vir- istam ? Siniilis ro el Sidone
    lutes, quae fac- est pueris se- factae essent vir-
    iu foro, et ad-
    manlibus tae sunt in vo- dentibus in tutes, quae fac-
    bis, olini in ci- foro, et cla- lae sunt in vo-
    inviceni, e. . . .

    licio et cine- mantibus ad bis , olim in


    17. iniis vobis, et rem paeniten- invicem, di- cilicio et

    non saltaslis :
    tiam egissent. 17. centes Canta- : cinere paeni-
    lamentavimus (a) 22. Amen dico vo- bimus vobis tenliam egissent.
    vobis, et non bis : Tyro et Si- el non salta- 22. Verumtamen
    f lamentavi- dico vobis
    planxislis. done remis- stis : :

    18. Venit cnim sius erit in mus (a) vobis, -j-


    Tyro et Sydoni
    Jobannes neque die judicii, quam et non plan- tolerabilius
    vobis. 18. xistis. Venit erit in die
    manducans
    neque bibens enini Joban- judicii, quam
    CODEXCORBEIENSIS. CODEX BBIXIANUS.
    Baplista qui autem minor est in regno coelorum ,
    :
    tisia qui autem minor esl in regno caelortim major
    maioreslillo.A diebus antem Johannis Baptistae us-' esi illo.
    quenunc.regnumcoelorumvim patitur, el violenti A diebus auiem Jobannis Baptistae nsque nuncre-
    rannintillud.Omnesenimpropheiae.ei lex, usi|ue ad gnuin caelorum vim palilur. et violenti rapiuul illud.
    a
    Jobannem prophetaverunt : et si vultis recipere ,
    .
    Omnesenim prophetaeet lex. usque ad Jobannem
    baliel aures au- prophelaverunl. et si vultis percipere ipse est Belias
    ipse esl Elias, qui venlurns est. Qui
    diemli, audiat. Cui autem similem aeslimabo
    gone- qui veiitiirus esl. Qui lialiei aures audiendi audiat.
    lstaiu? Similis e^t pueris sedenlibus in Cui autem adsimilabo generatioiiem istam. Similis
    rationem
    3
    qui clamanles coequalibus dicunt Ceciniraus : est pueris edentibus in foro et clamantibus ad al-
    foro,
    vobis, et iion saltas'is : lainenlavimus, e plan- terutruni dicentes.Canlavimus vobis et non saltastis.
    xisii*'.Venitenira Johannes nequc manducans, ne- lameulavimus et non planxistis. Veiiit enira Jolian-
    que biben>, et dicunt Daemoniuin babet. Ei venit :
    '
    nes neque manducans neque bibens el dicunt Dae-
    fiiius bominis mauducans ct
    bibens, et dicunl Ecce :
    monium babet. Venit autem filius hoininis. mandu-
    homo vorax, et polator vini, publicanorum et pec- cans et bibens. et dicunt Ecce homo vorax. et po-
    jusiificaia est sapientia a Dliis t.itor vini. amicus pnblicanorum et peccalorum. Et
    calorum amicus. Lt
    suis. Turic coepit exprobrare civitatibus in quibus justificaia a liliis suis. Tunc coepit
    csl sapienlia

    ictae sunl plurimae virtutes


    ejus, eo quod non ege- exprobrare civilatibus quibus factae sunt plurimae
    in
    I
    c
    Corazain, el Betbsaida : virlutes ejus quia uon egerunt paenilentiam. Yae
    rinl poeiiiteniiam. Yae lilii
    tibi Cborazain. Yae libi Betsaida quia si in Tyro et
    quia si in Tyro et Sidone tactae cbsenl virlutes,
    ,

    quae' ractae sunl invobis, olim in cilicio el cinere Sydonc factae fuissent virtutes quae factae sunt in
    poenitentiam egissent. Verumtamen dico yobis : vobis olim ulique in cilicio et cinere. paenilenliam
    Tyro et
    '
    SyJonae tolerabilius erit in die judicii, egissent.Verumtamen dieo vobis. Tyro et Sydoni
    qua m vobis. remissius eritin die judicii quam vobis.

    YARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    6 Jesus coepit increpare
    1 diripiunt
    2

    3
    scire, ipse
    el claiuanlibus ad uivicem, el diceutibus
    ,.,_„. : Cautavimus
    6

    7
    Corozaiu
    Sidoni remissius
    • venit
    BLANCIILM; NOT.E.
    |
    o) A.ltUiiu . vobis. Et ita textus Crsecus u/*iv. —(6) Ita ct cod. Cant. xai.
    200 EVANGELIUM SECUNDUM MATTIIiEUM. 210
    CODEX VF.RCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    23. Et lu Caphar- 27. Omnia niilii 23. vobis. Et tu Pater : quoniam
    naiim, num- tradiia sunt Capharnauni, sic fnitbenc-
    quiil usque in a Paire meo. numquid us- placilum ante te.
    catlum exal- etnemono- que :id caelum 27. Omnia mihi tra-
    laveris aut ? (a) f vit Filinm , exaltaberis ? (a) dita siint a Patre
    usque in infer- nisi Paler : ne- aut-J-usque meo.
    numdescen- que P;itrein in inferiium Et nemo novit
    des. Quia, si in quisnovit, discendis. Filiuin, nisi Pater
    Sodomis fac- nisi Filius, Quia , si in neque Patiem
    tae fuissent ct cni volue- Sodomis factae quis novii, nisi
    virtutes, quae rit Filius re- fuissent ( hic fue- Filius, et cui volue-
    factae sunt vehire. runt omissa ab an- 28. rit Filius revelare.
    in le, fortae 28. Veniteadme liquario ver- Venite ad nie
    niansissenl us- omnes, qui ba, virlu- omnes, qui
    que in bodier- laboralis, tes,quaefa- laboratis, et
    num diem. ei onerati ciae sunt ) in onerati eslis,
    21. Tamen
    dico vo- esiis,etego le, forte man- et ego reliciam
    bis, quia terrae vos refici- sissent nsque in 29. vos. Tollite
    Sodomorum 29. am. Tollite hodiernum dicm. jugum meum
    remissius erit jugnm me- 24. Anien dico super vos, et
    in-die judicii, uin super vobis, quia discite a me,
    quam vobis. vos, et disci- terraeSodo- quia mitis
    25. In illo tempore te a me ,
    quia moruin remis- suni, et bumilis
    respondens mitis siun, sius erii in corde el in-
    :

    Jesus dixil :Con- el huinilis die judicii , venielis re-


    fileor tibi, Pa- corde et in- : quani vobis. quiem animis
    ter, Don.ine cae- venielisre- -•'>• Inillotem- 30. vestris. Jugum
    li ct lerrae, quieni ani- pore respon- enim ineum
    quia abscon- mis vestris. dens Jesus di- suabe est, et
    disti liaec 50. Jugum enim xit : Conlite- lionus ineuin
    a sapienii- meumsua- ortibi.Pa- leve est.
    bus et pru-, ve est, et onus ter, Domine
    dentibus, nieum leve Deus caeli
    CAPUT XII.
    et revelas- CAPUT XII. et terrae, quia
    li ea parvu- 1. est. In illo abscondisti 1. Inilloiem-
    2(i. lis. ItaPater: tenipore haec a sapien- pore abiit
    quoniam il Jesus tibus, et pru- Jesus per sege-
    sic f. . . t pla- co (b) dentibus, et tis (b) sabba-
    ciiuin an- lis -j- : discipuli revelasti ea lis f : disci-
    te te. auiem ejus 26. parvolis. Ita puli autein

    CODEXCORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Et tu Capharnaum ,
    '
    numquid usque ad eoelum Et lu Capliarnaum quae usque ad caelum oxaliata
    exallaberis '.'
    usqae ad infernum descendes. Quia, si es usque in infernum descendes. Quia si in Sodomis
    in Sodomis factae essenl virtules quae faciae sunt , factae fuissenl virtules quae factae sunt in le. lorie
    in le, ''
    forsiian mansissenl usque in huncdiem. Ve- mansissent usque in liodiernum diem. Verumtameu
    rumtamen dicovobis, quia 3 Sodomae remissius erit dico vobis quia lerrae Sodomorum. remissius eritin
    in die judicii quam vobis. In illo lempore ait Je-
    ,
    '
    die judicii qnam iil>i. In illo tempore respondens
    sus : Confitebor tibi,Deus, Pater coeli el lerrae , Jesus dixii Confitebor tibi Pater Doniine caeli et
    quia abscoudisii bacc a sapientibus ei prudenli- , terrae. qui h abscondisti haec a sapientibus et pru-
    lnis , et revelasti ea parvulis. lia Pater quia s sic : dentibus. et revelasii ea parvulis. Ita Patcr quoniam
    libi placuit. Omnia miiii tradiia sunt a Paire meo. sic complacuii in conspeclu tuo. Omnia mihi tradiia
    l.t nemo ' cognoscii filium, ni^i Pater neque Patrcm : sunt a Patre meo. Et nemo novil Filium. msi Pater.
    '
    cognoscit quis , nisi Filius , ct cui volucrit Filius neque Patrem quis novit. nisi Filius. et cui voluerit
    revelare.Venile admeoinnes.quilaboralis, et onerati Filius revelare. Venileadme o es qui laboralis
    fsii^, et egn vos rclii iaiu. Tolliie jugum meum su- et onerati estis, ego vos requiescere faciam. Tol-
    et
    per vos, ei discite a me, quia initis sum, ei bumilis liie jugum meum super vos, el discite a me quia ini-
    corde : el iuvenietis requiem animabus vesiris. Ju- lissum. et bumilis corde. ei invenieiis requiem
    gi niiii mcum suave esl , et onus meumleve 8 . animabus vestris. Jugum enini ineuni suave esl et
    XII. h tempore illo abiit Jesus 9
    sabbathis per se- onusmeum leveesl. In illo lempore abiit Jesus (b)
    geiein : discipuli aiilein ejus sabbalis -j-per segeles. discipuli aiilem cjns

    VAUIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    quae usque coelum exaltaberis, usque
    in in a ° novit
    luiir mansissenl in hodiernum diem ' quis novit,.. etsicui
    3
    terrae Sodomorum " est.
    •
    resi lens Jesusdixit : Conflteor libi Pater, Domine, » per segetessabbathls
    8
    quoniam sic fuit beneplacilnm auie le.

    BLANCIIINI NOTiE.
    « Hanc lectionem cinli<is San-Germanensis reperit duplexinteUigentia, elc. Consuleejusdem Comment.,
    S. Bieronymus, dicilenim ln altero exemplari rc- : lib. n, in cap. si. Matib.
    pcrimuj el lu Capliarnaum, qux usque in roa B Sic.
    : ,

    luin exaltataes, u>que ad inlerni dcsccndes. El ett

    (u) Addiini , aut. El ita cod. Cant. Lat. ei C.r. *. — (b) lin <'i icxin-- Gracus .
    rorr aM6**i.
    211 EUSEBII VERCrLL. EVANGRT.IUM CEM VARIIS COD. COLLATUM. IM
    CODF. X VERCEI.LENSIS. CODEX YERONENSIS.
    ejus esurientes sabbatum
    esurientes
    coeperunt violant, ct
    coeperunt
    6. Dico auiem vo- vellere spicas, sine crimine
    evellere spi-
    bis, qu ... templo et manducare. 6. sunt ? Dico
    cas, el mandti-
    major est 2. Pharisaei autcm vobis,
    2. care. Far . . . liic.

    7. Si enim scire- aulem videntes (a) quia sabbaio


    attlem viden-
    dixe- tis,quid est : Mi- illos, j dixe- major est hic.
    les ,
    sericotdiam runt ei : Ecce 7. Si enim sci-
    runt
    volo, et non discipuli lui retis,quid est
    Discipuli tui
    sacrificium faeiunl quod Misericordiam
    faciunt quod
    non licet . . .
    niimqnam non licet eis volo, qtiarn
    condemiias- facere sabbalis. sacrilicium :

    cere sabba-
    3. lis seiis innncen- 3. Ad ipse dixit numquam con-
    8.les.Dnniinusestenim(c) eis : Non le- deninassetis
    se dixit eis :

    sabbati gistisquid inuocentes.


    Non legisiis (il. ...

    quid fecil Da- ho . . inis fecerit David, 8.Dominus est


    vid, eiun esu- 9 de tra- cum esuriret enim (c) sali-
    venit ipse, el qui bali filius hominis.
    r . . it ipse . . .

    gam (uin illo eranl: 9. Et inde transiens


    qui cuin illo
    4. erani quoino- :
    10 ecce i. quomodo in- venit in synagogam
    mo (d) eral + ibi troivit in do- 10. eoium. Kl
    do inlrav. . .
    . . .

    in doimim D. . . . . num ba- muin Dei, ecce hoino (d)


    ,

    el panes prnpo- a. . idam, et panes pro- erai 7 nianum


    positionis man- habens aridam,
    siiionis man- et inie
    ducabit, (b) et interroga-
    ducavit, qn. . s
    quod f non banl eum, dicen-
    non licebat. .

    sabbaiis cura- licebat eis tes Si licet


    . . manduca- :

    bis qui re ? ut accusa- manducare, sabbatis curare?


    reni eum. neque his tit accusarent
    c u ni illo erant,
    nisi sace 11. lpse aulem di- qui cum illo 11.eum. Ipse
    bus ? xit illis : Quis eranl, nisi aulem dixit
    .... obis, qui ba- solis sacerdolibus ? illis Qnis ex
    5. Aut non.
    :
    . . .

    lis in b m, et si 5. Atit non le- vobis, (e) habet


    7
    sabb ceciderit in gislis in le- ovem unam, el (/")

    foveain sabba- ge, quia sab- ceciderit iu f To-


    to, non tene- batis sacerdo- beam sabbatis
    tcs in templo ea, non lenebit

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.


    1
    esuriebant et evellere , et coepenint spieas esurientes , cneperunt vellere spicas et manducare.
    a
    manducare. Pharisaei auiem cum vidisseut illos, Pharisaei atilem videntes d xerunt ei. Ecce disci-
    dixernnl ei Ecce discipuli tui faciunt quod non
    :
    puli lui f.iciiinl quod non licet facere in sabbain.

    licel
    a
    Jcsus vero respiondens ait illis
    .
    iNou le- : Ad ille divil eis Non legislis quid fei it liavid
    gistis qiml feeerit Davul, * quaudo esurisset ipse, qnando esiiriil ipse el qui ctim es erant quomo-
    ci qui euin eo erant quomodo imravii iiidomuin : do iutrabilin doinuni Deiet panes proposiiionisman-
    Dei , ei pnirs proposilionis
    5
    edidii quos non ,
    diicavil. quos non licebat el mandiicare. neipie liis
    lioebat ei manducare, neqtie eis qui ciun illo qni (iiin i!l<i erant nisi solis sacerdotibus. Aut non
    erant, nisi solissncerdotibustautnon legisiU in l.ge, lcgistis in legn quia sabbatis saeerdoles in teniplo

    qiioniani sabbathis sacerdotes in lemplo sahbaihum sabbatum viulant. et sine crimine sunt. Dicu aulem
    6
    vinlant, et sinc. criniiue sunt? Dico enim yubis, <|iiia \ohis quia tumplo major esl hic. Si aulein scirelis
    niajns esl " hic, quain teinpluiii. Sienini scirelis, qnid quid csl Misericoidiain volo quam sacriliciuin iiuni-
    '
    sit Mlsericordiara volo , quam sacrificium
    :
    inun- : quam condemnasselis innocentes. Dominus est enim
    qu iiii condeiiinasseiis iiinocenles. Dominus enim est ctiain sabbali lilius linminis. Kt transiens iude veiiit
    sabbalhi (ilius liomiuis. Et
    8
    inde transiens veuil in in synagogam eoriim El ecce. hoino (d) cral 7 ihi
    synagogam ipsorum. El ecce erat ibi quidaui ha- 9 manuin habens aridam. et interrogabant euin dicen-
    bens iiianuin interrogabant euni, dicen-
    aridam , et les. Si licei sabbatis curare. ut accusarent eum.

    tes: Si lieei sabhalhis curare ul aciu-arenl eum.


    10
    ' Ipse autem dixit eis Qnis esl ex vobis homo qui
    Jesus aulem ail illis Qnis de vobis humo habens : , habel ovem unam et si c b eciderit sabbatis in lo-
    ovein, si ce< ideiit sabbatho in foveam, nonne appre- veam. noniie tenebit

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    8
    1
    esurientes coeperunt vellere spicas, iransiens iude Jesus... eorum
    > videnles eos, * ecce homo erat ibi manuin habens
    3 eis lacere sabbalhis. At ipse dixit eis :
    ,0 Ipse
    aiilem dixil ilbs Quis ex vobis homo habet ovem,
    :

    * c Um el si ceciderit in foveam sahbalho, nonne tenebit eam et


    1 manducavit, levabit eaui? Quanlo magis melior est homo ove? elc. vt
    e aulem vobis, quia sabbalho major est hic iii Vulg.

    7
    est
    BLANCIIINT NOT;E.
    n Notaiidem Ilieronymus paniculam liic legendum num templi leueat.
    b Exirila est a.
    11 1 ariverhium Hic, inquil, non pronomen, ttd adver-
    :

    bium loci esl quod major lemplo sil locm qui Domi-
    ,

    (a) Addit i//os. Et ita cod. Cant. avzoii;. Et forte eiiam Vercell. hahebant eamdem Lectionem. — (6) lia et
    cod. Cant. Lat. ct Gr. —
    (c) Ante sabbati , dee>t etiam. Et iia in cod. Cant. (d) Addunt erat — , , ut lextus
    Grsccus r.-j. —
    (e) Iia el cod. Cant. f"xei. (f) Dcc*t si
    ea >H in cod. Cant. — . . .
    ,
    21§ EVANGELIUM SECUNDUM MATTH^EUM. 2U
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    bil eam ei le- tiis, in quo eam et levabit ? elegi, dileclus
    12. vavit? Quanto bcne placu- 12. Quanto magis metis, in quo
    magis melior it (b) anima mea melior est honio beneplacuit
    f (6)
    esihomoovi? Ponam spiritura ove? Itaque aninia niea f
    Iiaque licet sab- meum su- licet sabbalis Poiiam spiritum
    . . atis benefa- pereum,el *.3. benefacere? mcum super
    cere ? judicium Tunc eum, et
    13 homi- gentibus ad- ail liomini : Ex- judicium
    xtende iiuiuiavit. tende manum geuiibus adnun-
    nuin luam. 19. Non con- tuam.Etex.ten- 19. liabil. Non
    lendit tendet, ne- dii manum suam, contendet, ne-
    m suam, que claina- et restiiuta que claraabit,
    titiita vit, neque est ei sictit neque audiet
    sicut ct audiet ali- allera. aliquis in pla-
    altera. quis in pla- 14. Et excuntes teis vocem
    14. Et exeuntes Pha- teis vocem Pharisaei, con- 20. ejus :

    risaei, consi- 20. ejus harun-


    : siliuni faciebant arundi-
    Iiiiiii laciebant dineni quas- adversus euni, nein quassalam
    adversus eum, satara non ut eiiin per- non confringet,
    ut euin perde- confrin- derent. ei linum fu-
    15. rent. Jesusaulem get, etlinum 15. .lesus autem miganiem
    sciens secces- fumigan- sciens secessit non extinguet,
    silinde et se- : tem non ex- inde : donec eicial
    quebaniiir tinguet, do- Et sequebanlur vicioriam ad
    euni niulti, et nec eiciat eum multi , et 21. jiidiciuiu : el
    curavit eos. (n) in victoria curavit eos. («) Om- in nomine
    Oinncs autem judicium : nes autem quos ejus gentes spe-
    quos curavit f 21. etin noitti- curavit-j- prae- rabunt.
    1U. praccepileis, nc ejus gen- 16. cepiteis, 22. Tunc
    ne divulga- tes spera- ne pervul- oblalus
    rent illuin. btint. garent il- esteihomo
    17. Ut adimplere- 22. Tunc oblatus 17 lum. Ut ad- daemonium
    lur quod dic- bomo dae-
    est ei impleretur habens, cae-
    tiiinest per E- monium ba- quod dictum cus, et niutus
    seiam prophe- bcns, caecus, est per Ese- et surdus, et
    tam, dicenlem .* et mulus, et cu- iam prophe- curavit euin
    18. Ecce puer ravit eiini ita lara, dicentem : ila ut lo-
    meus, qucm ut loqueretur, 18. Ecce puer queretur, et
    elegi, dilec- 23. et videret. Et ineus, qiicni videret, et

    CODEX CORDEIENSIS. CODEX RRIXIANUS.


    hendens elevabit illara ? Quantum ergo difTert homo eam.etlevabitde fovea.Qtinnlomagisnielioresl honio
    ab nve ? Itaque licet sabbaihis benefacere aui non ? , oye. lutque licct sabbalis benefacere. Tunc ait bomini
    Tunc ail ad h inincni Porrige manum tuam. Et : Extende manura tuara. Et extendit. et facta csl sana,
    extcnilit ,
    '
    ct Et * exeunies
    facta est sicut alteriJ. sicut clallera. Elexeiintes inde Pharisaei. cnnsilium
    inde Pharissci, consilium receruni adversus eum ut , fecerunl adversus eura ut pcrdercnt euin. Jesus aii-
    ' perdcicnt illiini. ' Quo cognito .lesus secessit imle lem sciens. secessit inde.
    d secuti siini euin n ulti et » curavil illos. Onmes , ei sunlenm turbac mnltae. et comminatus
    s ,.cuiiic
    autem quos curavit coinminatus est eis eum est eis ne manifestarenl eum. Ol adimplerelur. quod
    manifestarent. Ut implereiur quod dictum es' dictum esiperEsaiamprnphetamdicenlem.Eccepue»
    per Esaiam prophetam , dicentem Ecce puer :
    meus quem elegi. dilectns meiis in quo bene com*
    ineus quem elegi dilectus • quem suscepit anima
    p ac uit animae ineae. Ponam spirilmn raeuin guper
    , ,
    |

    mea. Ponam spiruuni mc super eum, el judicium ,.„,„. etjudicium gentibus adnuntiabit. Non con-
    gentibus aduuntiabii. Non contendet , neque clama- tendet neque clamabit. neque audiet quisquam in
    bil, neqne audiet qmsquam vocem ejus in plateis:
    p ale i s V(icem ej USi harundinem quassalam non ttoBf
    |

    calaraum qiiassaium non confnnget, et linum lumt- fringet. et linura furoiganiem non cxtinguet. donec
    gans ikiii eximguet, K donec pnnal judiciiim ad vin- cl( i;ll n vicioiiain iudicium. etin noininc ejusgenics
    .

    ccnduin ct in nomine ejus gcntes sperabunt. Tunc


    .
    gperabunt.
    oblaiusest ei ° bomo iiuidain daeraoiiiuin babens, cae- _, , . . , . ,

    c.is,surduseimulus,etsanav!tillumiiaut"'surdus Tunc oblatus esi ei hnmo daemonium hauena


    audirct, et videret, el loqucrelur. Et
    caccus el mm " s '' l oa ravl * oum ,la ul U "l" crclul
    -

    '
    ^ el vulcret.

    VARIANIES LECTIONES CODICIS MS. S GKRMANENSIS.


    1
    ct roslituta " meus, in qno bcne coinplaeuil animae nieae.
    * exeuntes 1'liarisaci... faciebaot ' aliquis in plateis voi em eius. Arundinein quassataia
    3 cuin erdei eni * donec ejlcial vicloriani ad judi n b
    i

    ' Jesus auteni sciens... el sequebanturi * homo 'I lei iuin... caecus ei mutus, ri curavU eum
    » curavil eos omnes. Et praecepit eis ne provulgareni "' mutus loqueretur, et videret. U slujx banl m eun
    rnm. 1 1 adimpleretur
    ULANCIHNI tWTJE.
    " abrasx suni pcnilus duse litienc. ''
    S. Ililatius : Doncc cum ejiciat victoriam ud ju-
    dicium,

    (u) Addnnttir vcrba , omncs aulcm , quos curavit , ut in cod. Canl. Lal. el Gr. ititycft 5« ou; iQtf«7riuviv<
    — (6) Ita cl lexHis Grxcus >? ^u^rj jxou,
    215 EUSEBII VERCELL. EVANGELHIM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 21fi

    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    stupehant om- 28. vestri. Si autem audiret. erunt vestri.
    nis turbae, et in spiritu Dei cgo 23. Et slupebanl 28. Si autem in
    dicebant Num- : eicio daemo- omnes turbae, spiritu Dei
    quid bic est fi- nia, utique adpro- et dicebant : eicio (laemonia,
    lius David? piavit in vos Numquid hic uiiqiie adpripiavit
    24. Pharisaei au- regnum Dei. esl lilius in vos regnuui Dei.
    tem audien- 29. Aut quomodo David ? 29. Aut qiioinodo
    tes, dixerunt polest quis in- 24. Pharisaei potest quis in
    Hic non eicit trare in do- autem audien- Irare in donium
    daemonia mum foriis, tes, dixcrunt : loriis, et va>a
    nisi in («) Reelze- et vasa ejus Ilicnon ei- ejus diripere,
    bul f principem diripere, nisi cit daemones nisi |n ius ipsum
    daemoniorum. prius alligare- nisi in (n) Belze- allig;iberit for-
    25. Jesus autem sci- rit fortein ? el biil f principem lem ? et tunc

    ens cogitatio- tunc domiini daemoniorum. dnniiim illius diripict.


    nes eoruni, illius diripi- 25. Jesus autem 30. Qui noii est me-
    dixil eis : Om- 50. et. Qui non sciens cogitalio- ciim, conlra me
    nem regnum est nieciim, nes eorum, dixit esl : ct qui non
    divisum con- conira me est : eis : Onine regnum congiegat mecum
    ira se, desola- et qui non con- divisuin contra dispargit.
    bilur : et om- gregat meeum, se, desolabitur 51. Ideo dico vobis :

    nis civitas, dispargit et omnis civi- Omne peccaiuin


    vcl domus di- 31. deo dico vo . . tas, vel domus et blasphemia re-
    visa contra Omne pe . . divisa contra mittetur homiui-
    se, non stavit. tum et blasphe- se, non stabit. bus qui autem
    ;

    2G. Si Satanas Sa- niia reniilte- 26. Si enim Sa- in Spiritum san-
    lanan eicit, tur hominibus. tanas Satanan cium blasphema-
    adversum 32. Et quicumque eicit, adversus beril non reniil-
    se divisus est : dixeril ver- se divisus est tetur illi peccatum.
    quomodo er- bum contra quomodo ergo 52. Et quicumque
    go siavit reg- lilium homi- stabit regnum dixerit verbuin
    num ejus ? nis, remitte- 27. ejus? Quod contra filiuni ho-
    27. Quod si ego in Be- lur ei qui autem
    : si ego in Bel- niinis, reniittetur
    clzebul eicio (b) dixeril conlra zebul eicio (b) ei : qui aulem di-
    daemonia f , fi- Spirituni sanctum, daemonia f , xeril conlraSpiri-
    lii vestri in quo non remitte- fili vesiri in quo tum sanctum, non
    eiciunl? Ideo tur ei, nec in eiciunt? ldeo reniiiletur ei.ne-
    ipsi judicis erunt boc saeculo, ne- ipsi judiccs que in hoc saeculo,

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    mirabaninr omnes turbae, et dicebant Numqiiid hic : Et slupebant omnes turbae el dicebant. Numquid
    est lilins David?Pliarisaei autein'audienies hoc, dixe- bic est David.
    lilius
    runt: Hicnon ejicitdaemonia nisi in'2 Beelzebub prin- Pliarisaei aiilem audientes. dixerunt. Ilic non eicil
    cipem daemoniorum.' Videns autem Jesus cogitatio- daemonia. nisi in Beelzebul. piincipem daemonio-
    nes eorum, dixit 4 Oinne regnum divisum ad-: rum. Jesus autem sciens cogitaiiones eorum.
    versum ei omnis civitas, vel domus
    se, destituetur : dixit eis Oniiie regiuim divisum adversum se-
    divisa 6
    adversum se, non stabit. ' Si ergo Satanas ipsum. desolabilur. et omnis civilas vel domus
    Salanam ejicit, adversum se divisus est qimmoilo : divisa adversus se. non slabit. Et si Satanas Sa-
    ergo stabit regnum ejus? Quod si ego in 6 Beelzebuli lan.iii eicit. ailversus semetipsum divisus esl quo-
    ejicio daemonia lilii vestri in quo 9 ejicienl ?
    ,
    10
    niodo ergo stabil regnum ejtis. Qnod si ego in Be<d-
    Ideoque judices erunt vestri. Si autem in spirilu zeliul eicio (b) daemonia. y lilii vestri in quo eiciunl
    Dei ego ejieio daemonia, utique adpropinquavit " ldeo. ipsi judices eruiit vestri. Si aiitem ego in spi-
    super vos regnum Dei.Aut quomodo potest " aliquis ritu Dei eicio daemonia. ulique praevenil in vns re-
    introire in domum forlis, el vasa ejus diripere, nisi giuini Dei. Aut quomodo potest. quis inlrare in do-
    13
    prius ipsum fortem? et ium doinuin
    alligaverit iiiuiii fortis et vasaejus diripere. nisiprius alligaverii

    illius diripiet. Qui non est mecum, •' adversum me fortein et tunc domum ejus diripiet Qui non est me-
    est et qui non congiegat niecum , 10 spargil. Ideo
    : cum. contra me est. ei qui non congregal inecuin
    dico vobis Omne peccatum et blasphemia ls remit-
    : spargit. Ideo dico vobis Oinue peccatiiui el blasplie-
    tuntur hominibiis; qui aulem in Spirilum Dei bla- iii remittelur hominibus. Spirilus autem blasphe-
    la.

    sphemaveritnon remitiitur ei. Et quiquumque dixerit inia reiniiteitir honiinibns. Ei quiciimque dixerit
    non
    verbum adversus lilium hominis , remittetur illi : verbum adversus lilium homiuis. remittetiir ei. qui
    qui aiitem dixeiit contra Spiritum sanctuni, non 1T autem dixerit adversus Spiritum sancium. non re-
    remittilur ei, neque in boc saeculo,ne- mittetur ei. neque in hoc saeculo
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GEKMANENSIS.
    audientes dixerunt ia Ideo ipsi
    11 adpropiavit in vobis
    Beelzebui
    12 quis intrare
    Sciens
    13 alligaverit fortem?
    eis :
    11 coulra
    contra so desolabitur :

    18 dispargit.
    contra
    16 reniiltuntur homioibus. Et quicunique dixerit verbum
    Si enim
    Ueelzebul contra
    17
    ejiciunt? remilletur

    BLANCHINI NOT/E.
    («) Textns Graecus Be£).?e6o0>,ul codex Vercell.;Veron. non geniinatc. -(b) Ita et textusGrorais.ra Souixivia.
    217 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEMI. v!IS

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    qne in fiilnrn. deinnabitur. ncqiie in fiiluro. rieSeribis , el
    33. Aui facite . . . bo- 58. Tunc respondc- 33. Atitfacile Farisaeis,
    . . . m bonam ,
    runt ei quidani arhorem honani, dicenles
    et fruclus ejus Scribarum, el fructum ejus Magisler, vo-
    bonos aut faci- : et Pliarisaeorum, huniini aul fa- : lunius aliquid
    te arborem nia- dicentes Ma- : cite arborem ma- a le signum
    lam, et frucitis gister, volu- lam , et fructtim videre.
    ejus malos ex : mus a te signiiin ejus inaliim nam : 59. Jesus aiitem
    fruciti enim 39 au- ex fructii atbor rcspondens ait
    arborcognos- tem respon- cognoscilur. illis Generatio
    :

    cetur. dens ait illis : 5i. Progenies vipe- mala et aduhera


    34. Progcnies vipe Generatio ma- rarurn quomodo , signuiii quaerit :

    rarum, quomo- la ct aduliera sig- poiestis bona et signum non


    do potesiis bo- nnm quaerit : et loqui , cuin silis dabttur ei , nisi
    na loi|ui, cum signuin non mali ? Ex abun- signum Jonae
    sitis mali? Ex a- dabiiur ei, ni- danlia eniin cor- Proplietae.
    bundantia si sigiium Jo- dis os loquitur. 40. Siciilenim
    enim cordis nae Propbetse. 55. Bnniis eniin lio- fnil Jinias
    os loquitur. 40. Sicut cnim fu- ino de bono in ventre
    35. Bonus liomo ii Jonas iu ven- ihensauro profert ceti iribus
    de bono ihen- tre ceti irihus hona : et inalus riiehus, et

    sauro bona pro- diebus; el Iribus hoino de malo tiibus nocti-


    feret : et malns noclibns: ila lliensauro profert bus : sic erit (a)
    honio de inalo erit («) et f Filius mala. et f Filins
    tliensauro lioiniins iu cor- 38. Ainen dico vo- hominis in
    mala proferl. de terrae Iri- bis, quoniam corde lerrae
    56. Dico autem vo- bus diebus, et oinnc verlium Iribus diebus
    bis,quoniam Iribus nocli- oliiisum , quod el iribns nocii-
    omneverbiim 41. bus. Viri Ni- locuti fuerint hus.
    otiosum, quod nevilae resur- homines , reddent 41. Viii Ninevitae
    locuii fucriut gent in jmli- ejus rationeni surgent iu ju-
    homines, red- cio ciiin gene- in die judicii. dicio cum ge-
    dent de eo ra- ratione ista , 57. Unusqnisque neralione is-
    tioneni in die el conrieni- enim verhis ta, et condem-
    57. judicii. Unus- nabuiit eain : suis justificabitur, naliunt eain :
    quisi|iie enim quia paeniten- et verbis suis quia paeniien-
    ex verbis su- tiam egerunt condemnahitur. tiam egerunt
    is juslificabi- in praedica- 58.Tunc adierunt in praedicatio-
    tur, aut con- tionc Jonse. eum quidam nein Jonae.

    CODEX CORBElENSiS. CODEX BRIXIANUS.


    que in futiiro. Ant facite arborem bomm, et neque in fuluro. Aut faeite arborein bonam. et
    fnicliiin ant facite arboreni malam,
    cjus lioiiinn : fructum ejus bonum. aut faeite aihnrein malam.
    et fnictnin ejus iiialnin cx friiciu cniin oiniiis ar- :
    '
    et fruclum ejus maliim. ex 'uctu enim arbor dinos- l'i

    hor agnoscitur. Progenies viperarum, quomodo po- citiir. Progenies viperarum qnomodo poiestis hona
    tcslis bona loqni, qiiinu sitis inali? " Namex alninilan- loqili cuin silis niali Ex abnndaiitia riiiin cordis. os
    tia unusquisque loquilnr de ore suo niala.
    eoidis loquilur. Bmiiiis houio de bono thcnsaum " cordis
    Buiiiis lioino de liono thesauro profert bona ei ina- : profert bona. et malus hnmo. de malo thensatiro.
    lns Imnio ile inaio ihesauro proferl mala. Dico autem proferl mala. Dico autem vohis. qnoniam omne
    vobis, quoniam omne verhum miosum, quod loquuti vcrbum otiosumquod locuti fuerint homines reddeni
    liiciiiit
    "
    bomiues, rcdilent
    de eo rationom in die ju- de eo raiioiiein in dic judicii. Ex verbis enini ims
    dicii. verbis eniin luis justilicaheris, el ex vit-
    '
    l.x jusiilica b veris. ct ex veibis tuis coudciuna ' veii-.
    bis iuis condemnaberis. 'func responderunl illi qui- '
    'riinc responderunt ei quidam. Si libis el Pba- i

    dam e\ Scribis Pharisaeorum, dicenies Magister, : risaeis. dicenles. Magister. volumi n te signum vi-

    voiiiiiins .: ie sigiiiiin videre. At ille respondens ait ''


    dere. Jesus autem respondens aii illis. Generaiio
    ilhs: Generalio mala etadullera sienuin quaerit et : mala. et ailultrra. siguuni quxril. et signtim noii
    signum non dahiturei, nisi sigiiiiin Jonae Propheiae. daliiiui ei. ni-i signiiin Jonae Propheiae. Sicut cniin
    Su iii cnim fuil Jonas in ventre ceti irihus diebus, et liiil .linias. in venire coeti. trilius diebus el Irilms
    l'

    trilius noetibus sic ~ ci liliiis bominis eril in corde


    ; noclibus. sic cni Filius hominis in corde lerrae tri-
    terrae tribus diebus, et tiilms noctibus. Viri " Nini- hns diebus et tribus noctibus. Viri Ninivitae surgenl
    viia: snr^riit in judicio cuin " hae generalionc, et in judicio. cuni generatione isia. el condemnabum
    (laiiinal)iitit lam qina pocnitcntiain egrrunl in : eiin. quia paenilenliain cgiiiint. iu praedicatioiie
    praediealione Jonae. Jonae.

    VAUIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    enim arbor cognosoelur. ld li'siim qnidani ile Scribis et Pliaris.icis,
    • ex abuinlantia eiiiin cordis os loquilur. Bonus, elc. Jesus aulem
    1

    a pro eo 7
    erit et
    1
    UDUSqoisque enlin ex verhis suis, juslilicabitur, aut ex * Ninevitae
    verbis suis coiideniiiabilur. " generatlone isia, et condeninalimu eam

    BLANCIIINI NOTiE.
    « Particula illa eordi» abrasa est sed adhuc ina- b v pro b usiirpala.
    nifesta. c o in coeli est abrasa.

    (d) Addunl et , ut cod. Canl. xal ,


    2IJ EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARUS COD. COLLATUM. 220

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    Eiecceplus liic ra magis quani El ecce plus lius pejora ma-
    quam Jonas. Sa- priora. Sic erit hic quam Jonas. gis quam
    42. ba Regina generalioni 42. Regina austri priori. Sic
    austri resur- huic pessimae. resurgel in eril generationi
    gei in genera- 46. Hae. . . oque. . judicio miii huic pessimae.
    lione isla in te. a. urbas
    . . . . , geneiatione 40. Ilac eo lo-
    judicio , cl con- ec maler ista, et con- quenle ad tur-
    demnabit eani : ejns et fratres demnabil eam : bas , ecce mater
    quia venit ab siabant foris, quia veuil ejus ei Iratres
    ullimis pani- querenles ah ultimis slahanl foris,
    bus terrae au- loqui cnm eo. parlibus lerrae quai-rentes lo-
    dire sapienli- 47. Dixit autem audire sapientiam qui eum eo.
    am Solomonis, iiniis illi : ecce Siiloinouis 47. Dixit autem ci
    et ecce plus liic maler tua, et et erce plus quidam : ecre
    qnain Solomon. fiatres lui hic quam So- niater lua, et
    43. Cum amem im- slanl foris lomon. fralres lui loris
    mumlus spiritus quaerenles 43. Cuin aulem staut quaerenies
    exierit ab ho- te videre. imiiiumlus spi- loqui lecuin.
    mine, ambu- 48. Respondens ritus exierit 48. Ad ipse
    lat per loca autem Jesus di- , ah homine respon-
    arida qiuerens xit illi ,
    qui se- ambulat per dens, dicenti
    rei|uiem , et cum loqueba- loca arida el sihi, ait : Quae
    44. non invenit. Tur tur : Quas est deseria quaerens est mihi mater
    dicit : Rever- mater mea ,
    requiem , et non inca, et fratres
    tar in domum aut qui sunt 44. inveniet. Tunc 49. mei ?
    meam , unde fratres mei? dicit lievenar
    : Et exlen-
    exiiet. Et veniens 49. . . extendens in doiuum, un- dens niaiium
    invenii vacan- manum ad de exivi. Et in discipulos
    tem , et mun- discipulos veniens si inve- suos, dixit:
    daiam et or- , suos, dixit :
    nerit vacentem Ecce maler
    45. uaiam. Tunc Ecce mater scopis mundalam ,
    mea, et fratres
    vadit, et adsu- mea , et fratres 45. el ornalam. Tunc £0. mei. Quicum-
    lllit sOCUlil IIII. 50. mei. Quicurh- vadit , et adsuniit que enim fecc-
    spirilus alios nequi- que enim fece- secumaliossep- rit voluntateiri

    ores quain se; rit volunia- tem spirilus Palris inei,


    et intrantes tem Patris mei, nequiores quam qui in caelis
    habitant in ea : qui in caelis est, se ; et inlrantes est, ipse meus
    et fiunl novis- ipse meus Ira- habiiaiil in eo : et Irater, et
    sima liomi- ter, et soror, et liunt novissi- soror, el mater
    nis illius pejo- el inaier est. ma liominis il- est.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Ei ecce plusquam Jonas bic. '
    ' Regina austri exsurget El erce plusquam Jona hic. Regina auslri. surgel in
    in judiciocum liacgeneralione etdamnabiteam quia , : judicio. cum geneiatione isla et condemna " vit eani.
    venit in (iniliiis lerrae andire sapienliam Salomonis ,
    quia veuil a linilius teirae. audire sapienliam Salo-
    et ecce plusquani Salomon hic. Quum autem spiri- inoois. et ecce plus Salomone hic.
    tus immundus exieril ah liomine,
    3
    perambulal per Ciini auleiii iumundus spiiitus exierit ab homine
    loca aridj ei deserta v desiderans requiem ei noa , ambulai per loca arida. qnaerens requiem et non
    iiiveniens. Tuoc dicil Reveriar in " domum meam,
    : inrenit. Tuncdicit. Revertar in domum meam. uiule
    unileexivi. Et veniens si 6 iuvenerit vacanlem et . exivi. i^i veuiens invenit vacantem scopis munda-
    mund.itam. 7 Tunc vailel et assuniel septem alios , lani. et ornaiam. Tunc vadii el adsumit alios sep-
    spiiiius nequiores se ipso; intranles liabiiabunt ibi lem spirilus. nequi ' liores sc. el inlranles haliilant
    ei fiiint novissima hominis iliius pejora " prioribus, ihi. ei fiiini novissima honiinis illius. pejora priori-
    Sic erit elgenerariuni huic pessimae.
    9
    Lpquente eo bus. S'c erii ei generationi hiiic pessimae. Adhue eu
    ad mrlias, eccc niaier illuis et Iralres stabant foris, ioqiicnlead turhas. eciemaler fjus ei fraties. siahanl
    10
    desiderantes loqui cuin eo. At ille respondens forisquaerentesloquiei.Dixitauieineiquidaineccc m i-
    dixit eis qui secuin loquibaniur :Qu.e est inaier mea, lertna.eifratiesiui.forisstanlquaeieniesloquilecumi
    " aut qoi sunt fralres inei? Etexlendeus manum 12 ad Adille lcspouilens, aiulicenli sihi. Que esl inater inea
    discipulos suos dixit Ecce niater inea, et fralies
    , : (i qiii sunt fr.iires mei. El extcndens manum suaui
    mei. Quiquumque euim feceritvoluntalem Patrismei, superdisi ipulos siiosdixil. Ecce nialer inea el fralres
    qui in coelis est , 13 hic mihi et fraler, et soror, et mei. Qiiicumque enim feceril voluiilatein Palris mei
    mater est. qui in caelis est ipse nieus fraier ei soror el maier est.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Jona hic est. intianies babitabunt in eum :

    8 8 inagis quaai priora.


    surget... isla, et condemnabit... a finibus
    3
    ambulat
    8
    Haec loqu. nte ad
    10
    4 quaerens requieni, et non iuveuit. quaerentes loqui, elc., ut VMlgala usque dicenti sihi.
    11
    donuiin, unde et fralres mei?
    1J in diseipulis suis,
    e invenit vacanlem, scopis inundaiam, etornatam.
    7 Tunc vadit, eladsuniilsecuui... nequioresquamse. Et " ipse uuus frater.

    BLANCIllNI NOT/E.
    » condemnavit. v pro b tisurpata.
    b ti in nequitiores , lila est a librario lineola transversa.
    221 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH^UM. ^>2
    CODFX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    CVPUTXIII. CAPUTXIIL li. icrrae. Sole
    I.Eodie(<i)exiitfJesus(e) . . 1. Endcm die (a) auicm orlo
    et sedebat se- 6. habebanl radi- exiii -j- Jcsus (6) aestuaverunt
    2. cus mare. Et cem, aruerunt. secus mare, et qui.i non hnbc-
    congregatae 7. Alia auiem ceci- ei sedebat. bani radicem arue-
    suntturbae derunt in spi- 2. Elcongregatae 7. runt. Alia auicm
    ad eum , iia ut nas et creve-: sunt ad eum cecideiunt in spi-
    in navieula. . runtspinae, tuibae, ita nis : et creverunt
    ascenderet et suffncave- ut in na-vicu- spinae, et suffocave-
    ct omnes tur- 8. runien. Alia lam ascenderet, 8. runt ea.
    bae siabant vero cecide- el sederet, Alia vero
    runt in ter- el omnes tur- ceciderunt in ler-
    5. cutus est ad ram bonam : bae siabant ram bonam : ct tla-
    eos mul et dabanl fruc- 5. in littore : et baut rnictum, quae-
    parabo lum , quaedam locutus est dam ceiitcnsimum,
    cens : cente^imum, ad eos mulia aliud sexageusimum
    Ecce exiit qui aliut LX. aliut in parabolis aliut vero tricen-
    seminat semi- 9. XXX. Quia ha- dicens : 9. simum. Qui liabet
    4. nare. Et cum bet aures, au -
    Ecce exiit se- aures audiendi,
    seminat, quae- 10. ....... Et ac- minator seminare audiat.
    dam cecide- cedenles dis- seinen suuin. lO.Elaece-
    runtsecus cipuli ejus di- i. Et cuni semi- dentes dis-
    viani et vene- , xerunt ei Qtia- : nat, quaedam cipuli cjus dixe-
    runt volucr. . .
    ,
    re in parabo- ceciderunt se- runt ei Quare :

    et comede- . . loqueris cus viam, et iu parabolis lo-


    runt ea ad eos ? venerunt volu- queiis ad eos?
    11- Ad
    ipse respon- cres caeli, et 11. Ad ipse respon-
    dens ait illis : comederunt ea. dens ait illis :

    Qu>a vobis da- 5. Quaedam aulem Quia vobis dalum


    lumestnos- ceciderum in esl nosse misteria
    se mysteiium peuosa loca, regni illis autem
    :

    regni : illis au- ubi non liabe- non est datum.


    tem non est bant terram 12.Quienim
    12. datum. Qui enim muliam ; et con- babet, dabiiur
    babet, davitur tinuo cxliorta ei, et abundabit :

    ei, et abunda- sunt, quia non qui autein non


    vil qui aulem: babebant babet, et quod
    non babet,etquodhabetau- alliludineni habet

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    XIII. In egressus est Jesus, et sedebat
    illa die '
    In illo aulem die exiens Jesus de domo. sedehat
    juxtamare. Et congiegalae suiit ad eum lurbae mul- secus maie. Ei convenerant ad eum lurbae muliae.
    lae, ' ita m ascenderei in navem et ibi sederel , et ita ut navicutam ascenderet sedere el omnis Wirba
    omnis tnrba in liuore stabat et loquuius est ad eos : siabai in litore. et locuius est eis mulla in partibolis
    multain parabolis, dicens : Exiit 3 seminalor semi- dicens. Ecce exiit qui seminat seminare. Ei dum se-
    n.ire semen suuin*. Et diini seminat, quaedam cccnle- iiniiat. quaedam
    e aecMernnt secus viam. ei rerie-
    rimt secus viam, et venerunt volucres coeli, et co- rmit volucres el cnmederunt ea. Al ia autem c aeri-
    mederunt ea. Alia vero eeciderunl super petrosa
    •
    derunt in petrosa. ubi nonhabebal terram muliam ct
    loca ubi non erai copiosa lerra et ' confestim : conlinoo esoria smil quia non habebanl nllitudiiiem
    naia suni. Orto auiein snle aesiuanles aruernni lerrae. Sole autem orto. estuaverunt. ei quia rinh
    co qurnl nmi haberenl radicem Aiia autem ce- habebantradicem aruernnl. Alia autem ceciderunl
    cideruiu in spinis et * ascenderunt spinse, et : in spinis. et ascenderunt spinae et suffbcaverunt ea.
    Buffncaverunt illa. Alia aulera cecidemnt in lerram Alia verb c eciderunt in lerram bonam. ei dabani
    *>

    bon.im et ' edernnt fructum, alind centesimum, 8


    : fructum. atiud ceiitesimnm, aliud sexagesimnm.
    •liud seiagesimum, aliud vero tricesimum. Qui ha- nliud Uicesiimim. Qui habetaures audieudi audiai
    belaures", audiat. Et accedentes discipuli dixeront Ei accettentes discipuli ejtits dixerunlei Quare in pa-
    ei Quare iu parabolig loqueris adeos? "' Quibns
    : rabolis Inquerin els. A.l ilte respondens ait illis.
    respoiidens ait Quoniam vobia datum est " scire
    : Quia vobis datum esi nnsse mysteiium regni caelo-
    arcana Dei illisanlem uon est daiuiii. Qui eniin ba-
    : iuni. illis autem mui est datiim. Qui ciuiii habet
    bel, dabilur illi.el abiuidabil: qui aiileiu non habcl, dabitur ei. cl abundabil. qui aulem uou h.ibel. rl

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. CERMANENSIS.


    ' exiit... secus i
    nabant fruclum, quaedam
    ' ila ut in navirulam ascendcret et sederct... a et
    3
    qui seminal semioare. f.t » audiendi, audiel
    » Quaedam ;iiu, „,
    ,
    •,
    ,
    i.iiTunt in loca petrosa, ubi io
    At Ipse respbndens ail illis : Ouia
    ' contiouo exoru, etc.i/i rulgata. " v,
    ,„, mvslerium
    J u-gui
    ° : iilis
    • crcveruul

    BLANCIIINI NOTyE.
    » a in caeciderunt, extrila, oli et infra. dem ibi litieras fnisse, sed delclx pcnilus sunt. ncc
    extr "?-
    ",
    . „ vcsligium ulliiin Miocie-l.
    c Locus isie cst vacuus in codice, et videtur qni-

    (a) Ila et cod. Canl. te$$fiiv. — (b) Decst de rfomoeliam in cod. Cant.
    223 EUSEBII VERCELL. EVANCELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 2-24

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    feretur ali eo. audierunt. aureretnr ab eo. et jnsti cupierunl videre
    13. Iileo in paravo- 18. Vos ergo audi- 13. ldeo non in pa- quae vidislis, et non
    lisloquor illis : le parabolam rabolis lnquor illis : (a) viderunt ct audire quae
    ;

    ut videntes seminantis. ul videnies non vi- vos audislis, et


    non videant, 19. Oninis qui au- deant, el audientes non audierunt.
    et aiidientes dit verbum audiani, et non in- 18. Vos ergo au-
    iiou audiant. regni, et non tellegant ne quando
    : dite parabolam
    ii. Et lunc inple- intellegit, ve- li.converiantur.Ettunct 19. seniiiianlis. Om-
    tur pioplie- n n inalus, et iu illis scrmo Prophe- nis qui audit
    . . Eseiae dicen-
    . a rapit quod se- lae dicentis (b) Vade : verbum regni
    lis : dic po-
    (b) Vade roinaium est ct dic populo huic f ; et non intellegit
    pulo liuic } ; aure in corde illi- aure audielis, el non venit nialus, el
    audielis, et non us hic est qui
    : intellegetis : ct vidcn- rapil quod scmi-
    15. iniellegetis. In- secus viam tes videbitis, et non iiatuin est in
    crassa cor seminalus 15. videbitis. Ingrassa- corde illius : bic
    populi liujus, 20. est. Qui autem lnin est eniin cor est qui secus
    aures, et ocu- supra pelra populi biijiis, et au- viam seminatiis csl.
    los eoruni seminalus ribus suis graviter au- 20. Qui autem su-
    grava ne quan- : est, liieest, qui dierunt, et oc.ulos pra peirosa lo-
    do convertan- verbuni au- suos gravaberunt ne : ca seminatus
    tur, et sanem dit, et conti- quando oculis videant, est. hic est, qni
    1G. eos. Vestri nuo ciim ga.u- et auribus audiant verbuni audil, et
    aulein beaii o- dio accipit il- et corde iiuelleganl, conlinuo ciiiu gaudio
    culi qui vident, 21. luni sed non
    : et convertantnr, et acripit illud :

    el aures quae habel in se ra- sanem cos. Incrassalum 21. sed non babet
    audiunl. dicem, sed cst est euini cor populi in se radicem ,

    17. Anien dico vo- temporalis. biijns et aurcs corum


    , sed est tempora-
    bis, quod inul- Facta autem Iri- obstrue, et oculos eo- lis. Facta aulem
    ti prophetae bulatione (c) vel f ruin grava ne quando
    : tribnlatione (c)
    et justi cupie- persecutione convcrtantur, et sanem vel f persecutio-
    runt videre propler ver- illos dicit Dominns. ne propler ver-
    quae videtis, buin, continuo 10. Vestri autem beaii ocu- bum, coutinuo
    et non audie- scandalizatur. li qui vident , et aures scandalizaniur.
    runt; et au- 22. Qtti atilem in quaeaudiunt. 22. Qui autem in
    dire quae au- spinis semina- 17. Amen dieo vo- spinis seminatus est,
    ditis , el non lur, bic esl, qui bis,quod inulli propbetae bicesl, qui

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    el quod babet auferetur ab Piopter hoc in pa- eo.
    l
    qtiod babet auferettir ab eo. Propterea in parabolis
    rabolis loquor illis ut videntes non vidcant, et au-
    : Ioi|uor eis. quia videntes non videnl et audientes non
    dientes • non audiant , neque intelligani. Et tunc auiliiint neque inlellegunl. Et adimple a relnr in eis
    implebitur in illis propheiia Esaiae dicentis Vade : prophelia Esaiae dicentis audilu audietis. et non in-
    el dic populo liuic; 3 aure audieiis, et non inlelligetis: tellegetis. et videntes videbitis. et non videbiiis. ln-
    et vidsntes v
    non videbiiis. Incrassatum est enim crassalum est enim cor populi liitjus. ct anribus
    cor populi liujus, ct auriluis graviter audierunt ', graviter audierunt. etoculos suoscluserunl.nequan-
    et octilos mios cluserunl nequando oculis videant : ,
    tlo oculis videant ei auribus audiant. et corde iniel-
    et auribus audiant et corde intelligant, el conver-
    , iegant. et convertantur. et saneni eos. Vesiri aulem
    6
    lanlur, el sanem eos. Vestri atiiem lieati oculi t|tii beaii oculi quia videni.et aures vestrae quia audiunt.
    vident, et anres vestrae quae audiunt. Amen dico Amen dico vobis. quia niulii propheue el jtisti. cti-
    vobis , qnia inulti prnphetae et justi cupierunt pierunt videre qtiae vos videlis. ei non videruut et
    videre quae ' videtis, et non viderunt ct audire ; audire quaevos audiiis. et non audierunt. Vos ergo.
    t|iiac" audilis, et non audierunt. Vos ergo audile pa- aiidite parabolam seminanlis. Omnis qui audit ver-
    rabolatn seminanlis. Omnis qui auditverbum regni, biim regni. ei non inlellegil. venit malus. el rapil
    et non iutelligii, veuitmalus, et rapit quod semina- quod seminalum esl. in cortle ejus. Iiic est qui sccus
    tuin est in corde ejus : liic esl qtti secus viam senii- viam seminatiis est. Qni atilctit stipra petrosa semi-
    nains est. super petrosa seminatus est,
    Qui atiieni natus est. hicest qui verbum h meum atidit et con-
    hie esl, qui verbum atitlil el conliiiuo cuni gaudio ,
    tinuo cuin gautlio accipit illud. noii babet atileni iu
    9
    accepil illud non habet in se radicem, scd esttein-
    : se radiceni sed est temporalis. Ctitn atiiem laeta ftte-
    poralis. Facta auiein iribulaiione et persequutione rit tribulatio (c) vel -j- persecutio propter verbum
    propler veilunn contiiiuo scandalizalur. Qni auleiii
    , continno scandalizatur. Qui autem in spinis estsenii-
    10
    esl seniinains in spinis, bic est, qui natus bic est qui

    YARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S GERMANENSIS.


    1 6
    Idcirco iu quia vident, et aures quae
    ' atiiiiani, et non intellegant; nequando convertantur 7 vos videtis, el audire
    Et Iudc 8 audislis,
    3 auditii 9
    audietis accipil illud : sed non
    4 10
    non aspicielis. Ingrassatum
    videbilis, et est cor in spiuis seminatur
    3
    audierunt; ne quando
    BLANCIIINI NOT;E.
    a Duajiilloe litlerae re, in sunt a b
    adimpleretur, litae Parlicula illa, meum, exlrila est
    librario lineola transversa.

    (o) Ila et cod. cant. Zva /3).£itovts? fjtri jS^.sttwti, v.al «xouovte? fiij xoueoo-i, v.ai ji-n iurwSim, fitj vort hruraetyutn'
    r.ui to't£ irinpwOyjo-eTai : cui coiicinil el Vercell. — Addit vude ct dic populo huic; eliain cod. Cant. -0-.;/-
    (b)
    e«T< x«t eiVe tw >«« ToJTw , ex Esaia. — (c) Ita et le.vlus Grascus «.
    2-2o EVANGELIUM SECUNDUM MATTUjEUM. 226

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    vcrbum au- crevisset her- verbum audit, seminavit ziza-
    dil, et sollici- ba,et fructum cl per sollicitudi- nia in triti-
    tiidine saecu- fecissel, lunc nem saeculi liu- cuin, cl abiil.
    li, et volunia- apparuit (b) ziza- jus, et volup- 26. Sed cum cre-
    les diviiiarum 27. nia. Acces- tates divi- visset herba,
    suffbcal ver- serunt autem liaium, suffo- et fructum fe-
    vum, cl infruc- servi patris cant verbum, et cisset, tunc
    tuosus tii. familias, ci di- sine fiuctti efli- apparuerunt (b) zizania.
    25. Qui vero in ler- xerunt ei : Domine, citur. 27. Accesseiunl
    i.nii i • 1 1 .
    1 nonne bcnum 23. Qui vero in ter- autem scrvi
    scminalus senien semi- ram bonam se- pairis familias, ct
    cst, bic est, qui nasli in agro iniiiatus est, bic dixerunt ei :

    audit verbum tuo? Unde er- est, qui andit Doinine, nonue
    et inlellegit , («) go liabel ziza- veibum, et in- bonum semen
    lunc f iructum 28. nia Et ait illis
    ? : tellegit, («) seminasli in agro
    adferet, et fa- Inimicus ho- iiinc f fructiim ttio ? Unde er-
    cit aliut qui- mo fecit boc. (c) adferet, et go habel ziza-
    dem C. et aliut Dicunt a et ser- facit alitun 28. nia? Et ait il-
    gexagesimum, vi -j- Vis , imus
    , ,
    quidein centen- lis : Ininiicus
    aliui x\x et colligimus simum , aliut homo luic fecit. (c)
    24. Aliam paravo- 29. ea? Dixiteis: sexagesimum, Dicunt ei servi -j-,

    lan proposuit Non ne forle


    : aliud vero tri- Vis, imus, et
    illis,dicens : colligenies cciisiniiim. Qui colligimns ea ?
    Simile est reg- zizania, era- liabet aures 29. Ad ait illis :

    niim caelo- dicetis (d) siinul atidiat. Nolite ne forte


    :

    rnm homi- et f iriliciini. 2i. Aliam parabolain colligentes ziza-


    ni , qui semi- 50. Sed sinite ulra- proposuit illis, nia, eradicetis (rf)
    navit bonum que crescere dicens Similc : siniul ct f tri-
    senten in a- iiMpie ad mes- est regnum cae- 50. ticum. Sed sitiite
    25. gro suo. Cum sein, el in tem- lorum liomini, utraque crescere
    aiitem dormi- pore messis qui seminavil usque ad niessem,
    rent boini- iiicam messo- honiimseuien et in lempore
    nis, venit ini- ribus : Colligi- in agro suo. messis dicam
    miciis ejus , lc primum 25. Cuin autem messoribus Col- :

    et supersemi- ziz.mia. et col- dormirent hoini- ligite printiim


    navit zizania ligate ea fasci- nes cjus, ve- zizania, et alligate
    in trilicum , com-
    culos ad nit iniinicus ea fasciculis ad
    20. et abiit. Sed cuni burendum , ejus, et super- comburendiim,
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    ' vcrhum audit, et solicitudo saeculi ' istius, ei fallacia verbuin audit et solliciludo saeculi hujus ct falla-
    2
    diviliarum, suffbcat verbum, et siue fruclu efliciiur. cia diviiianim suffocat verbum. el sinc fruetti a m
    Qni veroin terrumbonamseminatusesl, liic est, qui efficitur. Qui veroin lcrram bonam seminaius
    andil verbum, et inlelligit, et fructilin afferl, elfacit cst. hie cst qui audit verbiun et inlellegil. et fiu-
    3
    aliud quidem cenieshnum, aliud auiem sexagesi- et facii. aliud centesimum. aliud aulem
    etiiin affert.
    niiiiii , porro aliud vero tricesimtim. Aliam para- sexagesimum. aliud tricensimnra. Aliam parabolam
    bolam proposuit illis, dicens Siinile factum est : proposuit eis dicens Siinile est regnum caelorum.
    regnum coelorum hnmini, qui seminavit bouuin se- homini qui semina bit bonum semen in agro suo.
    ''

    incii in agro sini. Quum aiiteindormirenl bominas, Cuin aiiiem dormirent bomines venit inimicus rjus
    veuit iiiinnciis ejus , et superseminavil zizania in '
    ct superseminavit zizania in medio tri i ttici et
    medio triiici, ei abiil." Quum nutem crevissei lierba, ahiit. Ctim autem crevisset herba. et fruclum fccis-
    ei frucium fecissei, tunc apparuerunl et zizania Ac- set. tunc apparuemni el zizania. Accedentes autetn
    ccdenies aiitem servi '
    patrisfamilias, dixerunl ei servi palris lamilias. dixerunt ei. Dnmiiie nonue ho-
    Domine, nonne bonum semen seminasti in agro luoJ iititii semen seminasli in agro tuo. Unde ergo habet
    Umle ergo liabet zizania? Et ait illis : Inimicus lio- zizania. Ad ille dixit eis. Inimicus honio boc fecit.
    nii hoc lecil. ' Servi autein diierunt ei, Vis, iiuus, et Servi aiitem dixeiunt ei Vis eigo eimtes colligiinus
    colligimus ea? Etait : Non : ne forte colligentes /\- ea. Al ille ait eis Non. ne forte colligentes zizania
    /i ii.i, eradicetis siinul 8 ciim cis et triiieinn. Sinite eradicelis (d) simiil el -[- tri a lticum. Sinitc iilraqiie
    niraque crescere usque ad messem , et in tempore crescere. usque ad messem. et iu lenipore messisdi-
    uiessis dicam inessoribus Colligite primum zizania, : cain messoribus Colligile primum zizania etalligale
    et aihgate 3 ca iu fasciculos ad comburendum , fasciculos. ad comburendura ea.

    VARIANTES LECTIONES CODK.IS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    saeculi et voluptas divitiarum " patris familiae, et
    7
    * suffocant lJicuiit ei scrvi, \ is,
    8 :iliud sexagesimum, " sinml el liiticuiu. Sed sinite
    aliud
    4
    iii uilieum ea fasciculos
    6 Sed cuiu crevisset
    BLANCHLNI NOT^E.
    " ni in (ructum, derasa est a corrcclore. 1
    Una cx duabus t extrita cst a corrcctore.
    '•
    Seminabit, pro seminavii. ''
    El hic i|uoi|tic iinu cx duabus (ezlrita esi.

    (o) Ita el cod. Cant. tots.— (b) Aute zizaniu dccst ct, ut in cod. Caul. i
    It.l Ct Cod. Cant. /i/O-JdlJ ::;:;•
    —
    I

    iXot. (d) ll.i el cod. Canl. «ptoc *«e.


    227 EUSEBll VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. iii

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    ii-niii au- 54. Ha nia triiicum aiitem loculus cst
    II i

    tcni congre- tus est congrcgaie in Jesus in para-


    gaie in horre- Jesus in paravolis . . . horreuni meum. bolis ad lurbas :

    51. ini) ineiiin. Ali- .... paravolis non lo- 51. Aliam parabolam (a) et sine para-
    queliaiur eis : loculus est f bolis non lo-
    ain parabolam (a)
    locutus cst 55. ut adimplere- illis dicens : quebatur eis :

    f
    eis tlicens : Si- lur . . uoil dic- Simile est 55. ut implerelur
    mile est reg- era . . per reginiin caelo- quod iln i iini

    iium caclurum Pro ....


    eiain runi grano erat per l'ro-
    grano sinapis, diceniem : Ape- sinapis, quod plictam di-
    quod .... pi- riani in para- accipicus bonio cenlem : Ape-
    bolis seminavit in riani in para-
    ens lioino se-
    ininavii in a- os meum, agrum siiuin : bolis ns mcum,
    grum siium :
    eruclua- 53. quod mini- ructunbor
    bo abscon- iniiin quidem alisconsa anle
    5 V2. qund mini-
    liiuiu ciiiideia sa ante consli- est omnibus constitulioiiem
    iiiiinneiii iiiuu seminibus liiuudi.
    est omnibus
    seminibus : 50. di. Tuiic, cuni auiciii 56. Tunc, dimissis
    ciiin aulem dimissis tur- crevcrit, ma- lurbis, abiil

    creverit, ma- bis, abiil in do jus fit omni- in domum : ct

    jus lil omni- mum : el acces- bus lioleribus, accesscrunt


    bus linleribus, sermit ad cum ct lit arbor ad eum disci-
    arlior discipnli ejus, talis, iia iii puli ejus, di-
    et lit

    tanla, ila ut dic . . . es : . . . . volucres caeli centes Enarra


    :

    rra n s veniant, et noliis parabo-


    volucr . . . cae- . . . .

    liveniant, ct parabo habitenl in lani trilici et


    tritici et ziza- raniis cjus. zizaiiiorum agri.
    habitent in r . .

    . . . is ejus. niorum agri. 35. Aliam para- 37. Ad Jesus


    35. . . . liam parabo 57. Ad Jesus respon- bolain locu- respon-
    .... ii) dixii eis. dens ait Qui : lus est eis. dens ait Qui :

    est reg- semin .... bo- Siiuile cst seminal boniiin


    nuin . . aclo- nniii se ,
    regn uin caelo- semen, est Fi-
    ruin lermen- Filius boini- rum rermeiito, lius bominis.
    to, (|iiod accep- 38. nis est. Agcr quod acceplum 38. Ager aulem,
    iiini inulier autem, est hic iiiulier abscon- esl liic inun-
    abscondit in mundus. Bo- dit in lai inam dus. Bonuni
    farinatn inen- nuin e nicnsuris tri- vero semen,
    llli-ll, sunt
    lil bus, donec hi sunt filii
    suris tribus,
    donec fernien- fllii regui. Ziza- feriiientalum regni. Zizania
    laiuin esl to- nia autem, li- esl totuni. autein, filii
    tuin. lii sunt neqtii- 34. Haec oninia suni iniqui.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Iritieuiri auteui corigregate in horreum meiiin. Iri
    n aiilem. congregaie iu horreum mcuin.
    iiicuni
    Aliam parabolam proposuit cis diceus Simile Aliara parabolaln. (n) locuius est f eis diccns.
    est regnum coelorum grano sinapis, qtiod acGi Siniile esl rcgniiui caeloium. grano sinapis
    pieus houio semiiiavit agro suo ipiod iiiini- iu : quod acoipiens liomo seminavit in agro suo quod
    niiiiii quidem esi omnibus seminibus qurim :iu- : minimuin quidem est oinnium seininiiin. cum auicm
    leni creverit, majus ' est omnibus oleribus, el fit crcverit.majus est omnibiis olerlbus, et lil arlmr.
    arlmr, ita ut volucres coeli veniant et Iiabitenl in ila vnlueres caeli veniant. et habiteni in ramis
    ui
    rainiscjus Aliam parabolam loquuius est eis. Simile ejus. Aliam p.irabolam. locutus esi eis. Simile est
    est regnum coeloruin fermento,
    a
    quod acceptum regnum eaelorum fcrmento. quod accepttim mulier
    s
    mulier abscoudit in farinae satis tribusj donec fer- abscondit. in larinae mensuiis tribus donee feriuen-
    iiicnlitiiin est tolum. Ilaec omnia loquutus est Jesus taiiim e^i loliim. Haec omnia loeulusesl .lesus in pa-
    in parabolis ad tuiiias et sine paraliolis iiun loque- : rabolis ail lurbas. et sine paralmlis nilnl loquebatur
    balur cis ul adiiiiplcrelur quud ilictum erat per
    :
    cis. ut ailimpleretur quoil ilicliiin esl. pcr Proptieiam
    Prophetam dicentem Aperiam in parabolis os : ilicciiicm Apcri.nii in parabolis os meum. eruciu ' a
    nicuiii, ciuclaliii alisconsa a constilulione iiiuiidi. liiisbseonsa. a constilutione mundi. Tunc diniissis
    Tiinc, dimissis turbis, venit-in doiniim et accesse- : inrbis venil in domum Jesus. et accesserunl ad euin
    runi ad ciini discipuli cjus, dicenles * Dissere no- : iliscipuli ejus. diccnles. Edisserc nobis. par.iliolam
    bis parabnlain zizaiiiuriini et agri. Qui respondens zizaniorum agri. lpse aiiiem rcspoiuteus dix.il eis.
    ait : Qui " seminat bonum semcn, est Filius bomi- Qui semiual liomim seinen est Filius boniiuis. Ager
    nis. Agerautem, esl 'miliidiis. Bnnuni verosemen, lii auterii cst liic mundus. Bonum auicni seuien. hi sunl
    7
    sunt lilii rcgni. Zizania aiilem, lilii sunl iiequam. iilii regni. Zizania auiem sunt. lilii maligui.

    VxVBIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    omnilius oleribus,
    fit ita ut dens
    ' quo accepto seminavit
    3 • hie
    mensuris
    * Eiiarra... triticl et zizauiorum agri. At Jesus respon- ' hii sunt Dlii nequitiae

    6LANCHINI NOTyE.
    ' Eructuabo, pro cruclubo.
    n Et hic simililer una ex duabus l extrila.

    («) Ita et cod Cant. il&wtv.


    229 EVANGELIUM SCCUNDUM MATTH/EUM. 259
    CODEX VERCF.LLENSIS. CODEK VERONENSIS.
    59. tiae. lnimicus rn absconso 59. Inimicns aiuein, giiuin caelonini
    aiiiein, qui se- in agro quem : qui semiiiavii iheusauro ub-
    minaviiea, cum in ea , diabolus sconso in agro
    diabolos est. . . it homo, ob . . esi. Messis vero, quera cum in-
    Messis vero, , consuminatio venerit homo,
    coiisumma- et prae saeculi est. abscondii eum,
    tin saeculi est. dio illius va- Messores autera, el prae gaudio
    Messores au- dit,vendit uni- angeli suui. illius vadit,
    tem.angeli versa quau habet, 40. Sicul ergo et veiulit nni-
    40. stini. Sicut er- mil agrum colligiintur versa quae
    gocollignutiir illuin. zizania, el habet, <:i emit
    zizania, et ig- 45. Iterum simi- igni combii- agrum illum.
    ni combiirun- le est regnum runtur sic erit
    : 45. Iterum simile
    tur : sic erit in caelnrum in consumnialio- est regnum
    consumma- liomini nego- nem saer.uli. caelorum bo-
    lione saecu- uae- 41. Miltet lilius mini negolianti,
    41. li. Mittet fili- nam huniinis ange- quaerenti bdnain
    . . . hominis margaritam. los suos, et margaritam.
    angelos suos, 46. Invcnla au- colligent de 46. Inveutu
    et collige .... tem (a) praetio- regno ejus auiem («)
    de reguo e .... . . . marga- omnia scandala, praetiosa marga-
    omn . . . scan- iit, et ven- et eos qui riia, abiit, et
    dala, et eos qui d uaecuni- faciunt iniqui- veudidii oinuia
    faciunt ini- que .... bnit, 4-2 latein : qiiaecumijue
    42. qiiiiat . . . : et etemiieam. ei mit- habuit, et ernlt
    mitie . . . . os 47. Iterum sinii- tent eos in ca- 47. eam. Iterum
    in caniinum le est regnum iniimni ignis. simile est re-
    ignis. lbi cril caelorinn Ibi erit fletus, gnimi caelorum
    fletus, et st . . . retiae mis- et siridor den- retiae missae
    dor ilentiuin. saeinmari, 45. lium. Tunc in mari, quae
    45. Tunc justi ful- quae ex omni justi fulgebunt ex onmi genere
    gebunt sicut genere pisci- sicut sol in piscium collegit. (b)
    sol in reguo um c (b) regno Palris 48. Cuin autem f
    Patris eorum. 48. Ctim aut . . . . -j-
    eorUtn. Qui esset impleia, (c)
    Qui habet au- ess ta, (c) e- babetaures, eduxeruutcam f
    res, audiat. duxerunt eam -j- audiai. Aliam (d) ad litus, j
    44. Siinile est reg- (d) ad littis j se- similiiudinem el sedentes,
    num caelo- deutes, eleg . . . adjecit, dicens : ellegerunt (e)
    rum thensau- runl (e) optimos -j-
    44. Simile est re- oplimos j pi-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BUIXIANUS. \

    Inimicus aulem, qui seniinavit ' , est diabolus. Mes- Inimicus autem qui seminavit ea est dialiolus Mes-
    si^ verd, coiisiiinmiiio saeculi s est. Messores vero, sis vero consmnmatio est saeculi. Messores auieni
    angeli sunt. Sicut ergo coiliguntur zizania, et igni angeli suiil. Sicul oigo colligiiniur zizuniu. ci igne
    coiiiliuriiulur : sic enl in cunsumniatione saeculi. coinbuiiiiiiur. sic ent in (oiisuuimatione saeculi
    Miitet filius hominis angelos suos, et colligenl de hujus. Mitiet filius hominis angelos suos. el colligent
    regno ejus oinina sc mdala ei eos qui raciunl iniqui- de reguo ejus. orania seandala. el eos qui taciunl ini-
    laieiu : ei initieiit eosincaminum ignis. Ibi eriifle- quitutera et millent eos in camintim ignis. Il>i erit
    tus et stiiilur denlium, Tunc justi fulgebtint sieut fletus et stridor dentium. Tunc justi fnlgebuni sicut
    Soi regno Patris eorum. (Jm habet aures audien-
    ' in sol in regno Patris Qui babel aures audiendi au-
    sui.
    di, audiat. Siiuile esl regnuiii coelorum iliesauro ab- diai. Ileiuin simile est regiiniii caeioruitt. tbeusauro
    sconso iii agro quem qui invenil liomo, abscondit,
    : absconso in agro. quem inveniens ItoiBo. abscofldit,
    et prae gaiulii) illiu^ vadit, el vendit universa (|iiae et prae gaudiu ejus v.ulit omnia (|u;ie habet veudei.
    babel,et emitagruin illum. a lterum simileestregnum et emet agrum illum. Iterum simile est regnuin
    cocloriiin huuiini negotiaiori, quaerenli bonas mar- caelorum. homini negotianli. quaerenti bonas marga-
    garitas. luveiita 4 aulem una pretiosa inargarita, abiil riias. Qui inveniens. unam pra b eiinsam marg.irilum.
    el vendidit omnia "qu.ie habuit, et euiit eam Ilerum tahiit. et vendidii omnia quae liabuil et enul illam.
    siroile esi reghum coelorum s sagenac missie ma- 1 1
    lieiuui siiinle est rcgnum caelorum reiiae inissae
    •

    re, et ex omui genere piscium c ngreganti. Quani, in mari. quae ex onini geoere piscium collegil. Com
    quura impleia est, educeutes, et secus litiussedenies, aiiiein inpleia essei cduxcrunicam ad liius ct sedcu-
    elegerunt bonos tes elegeruat bonos

    NAKIANTES LECTTONES CODICIS MS. S. GKKj.ANENMv


    ' ea, est » quaecnmqufi
    * sacculi. Messores autem * reciae niissae inmare, quae ex oroiu genere ptsclum
    *
    1
    In regnum Patris sui. collexil.Com autem ssel impleia, duxeruui caiu
    i m luius;
    liivenla aulein prctiosa margarita , aliiit. et sedentes oplinios elcgcruiil iu vabis suis ,

    BLANCHINI NOTVE.
    " Quod de margarila diclum esl, omitii-
    pretiosa leriteral.ini.
    tur incuria librariiin ms. codiceCorbeiensi. Proclivis b in praetiosam exlrita csl.
    auleui luit lapsus propter vocem Iterum, consei|iieii- c rcliae,pro reli.

    (a) Ante praetiosa, deest una, eliam in cod. Canl. (b) lla — el cod. Canl. 6re 3i. —
    (c) IU el COd. Caol
    piflifictom «Ottiv, (</) Ita et lcxtus Gracus, «rl tov cdyu&bv. — (e) Ila ot cod. Cant. t« r.td-ha-x.
    251 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VAHIIS COD. COLLATUM.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    sccs ln vasis miraren-
    ita ut
    Pi
    su suis,malos tur,etdicerent:
    te mi- Unde huic sa- autem miserunt foris. Unde buicsa-
    49. scninl. Sic crit pieniiam, et vir- 49. Sic erit in pientia liaec,
    in consuin- 55. lulem? . . . nnc coiisuiniiiationc et virtutes?
    malione liic est filius Jo- saeculi exibunl: 55. Nonne hic est
    saecu sepb fabri ? Non- angeli, et se- filius Josephi
    an . . . materejus
    .
    parabiint ma- fabri ? Nonne
    ra dicitur Maria los de niedio mater ejus
    los dio et frat . . . s ejus 50. justornm, ct dicitur Maria
    50. jusiorum, et Jacobus, et Jo- mittenl eos in ct Iratres ejus
    mitieni eos .... sepb, etSimon, caminum ignis : Jacobus, et Jo-
    camino ign . . . : 56. et Judas? et soro- ibi erit fletus, sepb, et Simon,
    ibi . . . . fletus, res ejus non- et stri . . . denlium 56. el Judas? et
    et stri ne omnes 51. lntellexistis sorores ejus
    tium, et dixit. liaec omnia? in .ii ii'- oinnes apul
    51. Intellexislis Dicunl ei : Uti- 57. nos sunt? Un-
    liaec omnia ? que, (a) Domine f. de ergo huic
    Dic . . . ei : Utique (a) 52. Et ait illis : omnia isla? Et
    52. Do t illis : Iden omnis scandalizabantur
    Ideo omnis scr- scriba doctus in eo.
    . . . a doctus . . . . in regno cae- Jesus autem
    orum, lorum, similis dixit eis : Non
    similis est ho- est homini pa- est propbeta
    mini palrifa- 57 in palr . ., trifamilias, sine honore,
    milias. qui p . . et in qui profertde nisi in palria
    feret de ten- 58. Ideo non fecit tliensauro suo sua, et in do-
    sauro suo nn- ibi virlutes nova el vetera. 58. mo sua. Et
    va et velera. as, prop- 53. El factum esl, ideo non fecit
    53. Et factum esl, ter in .... edu- cum consum- ibi virluies iinil-
    cum consum- litate . . . orum. masset Jesus tas,propler incre-
    massel Jesus pa- parabolas dulilatem illorum.
    rab . as islas,
    CAPUT XIV. istas, transiit
    . .

    inde. 1. Inillo te po- 54. inde. Et ve-


    CAPUT XIIll.
    ira . . . iil . .

    54. Etve re au . . . He- niens in pa- r


    1. tcmpore
    In illo

    rodes ar- triam suam audiit Hcrodes


    m docebat eos tetrarcba famani
    in synagogis eorum, Jesu : et ait pue-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    l
    in vasa, malos , aulem foras miserunt. Sic erit in vasis suis malos auiem loris projecerunt Sic
    in consiimmalione saeculi exibunt angeli ' ct : , erit in consummationem saeculi.cxibunt angeli.
    separabnnt malos de medio justorum, ei mittent et separ.ibunt malos de et niit- medio justornm
    3
    eos in caminum ignis ibi erit fleins , et slriilor : lent eos in caininiim ignis. ilii erit flettis et slii-
    4
    dentium. Inlellexislis liaec oinnia? Dicunt ci ln- : dor dentium. Ait illis Jesus Intellexisiis haec in- i

    lelleximus. Et ait ad illos Iileo omnis scribi : nia Dietint ei Ulique Domine. At ille ait eis Prop-
    doctus in regno coeloriiin, siuiilis est homini patrifa- terea oiniiis scriba a e doctus. in regno caelorum. si-
    milias, qui profert de lliesauro suo nova et vetera. milis est boinini patrifamilias. qui profert de ihen-
    3
    Et factum esl, qunm linisset Jesus parabolas islas, s;iuro suu. imva et vetera. Ei lacium est. cuni cnn-
    6
    trausivii inde. Et cuin venisset i» patriam suam, summassei Jesus parabolns isias. tran^iit inile. Et vc-
    docebat eos iu synagogis eorum., ila ui mira- niens in patriani siiam docebat ens in synagogis eo-
    rcnliir, ct ilicerenl Unde buic isia sapienlia \ : rum.ita ut mirarentur. ct dicerent Unde huic sapieniia
    et viitutes? Nnnne bic est 8
    fabii filius? Nonne liaec et virtutes. Nonne bic cst labri lilius. Nonne
    matei' Maria dicilur; et fralres ejus Ja-
    illius mater ejus dicilur Uaria. et fratres ejus Jacobus et
    9
    cobus, et Juseph, et Siinon, el Judas? el sorores Josepb et Siinon et Judas. et sorores ejus. nonnc
    l0
    illius omnes nobiscum snnt? Unde ergo buic isla onines a|iut b nos sunt. Unde ergo buic onmia ista.
    sapientia? Et scandalizabantur in co. Jesus auteni Et scandalizabaniur in eo. Jesus aiitern ilixit >\~.
    diviteis Non e^l proplieta sinc bonore, nisi " in sua
    : Non est propbeta sine bonore nisi in patria sua. Kl
    civitate, el in donio sua. Et non fecit ibi virlutcs ideo non ibi fecit virtutes niultas propter increduliia-
    amplius, propter incredulilalem illorum. tem illorum. In illo lempore audivit Herodes tetrar-
    "
    XIUI. In illo lempore audivit Herodes tetrarcba cha. faiiiam Jesu. et ait pneris suis. c Nynquid hic
    de opinione Jesu et dixil pueris suis Hic est Jo- : :

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    • autem m 7 sapientia haec.
    8 lilius
    » el segregabunt Joseph fabri?... ejusdicilur Maria?
    tt

    9
    3 oculorum, cjtis,nonne omnes apud nos sunl?
    4 Ulique, 10 omniaista?... iu eum.
    Domine. Et ait illis :

    B cousunimasset 11
    in patria sua. Et ideo non fecit... multas
    6 transiit inde. Et veniens 15 famam Jesu : et ait

    BLANCIIINI NOT^S
    « scribae, vitio librarii, pro scriba. i/ pro u ursurpata.
    h apul, t pro d. ita S.Ainbrosius Expositionis in Lticam libro lerlio.

    («) Addtint, Dumine. El ila lexlus Gruecus, Kupte. oo


    233 EVANGKLIUM SECUNblM MATTILEI M. 334
    CODEX V ERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    •2. pil . . . Hic 8. illa 2. ris snis (n) Nuni- : ci dare quodcum-
    cst Jo . . es niia a . . . ire quid hic est'{
    que pnsiul.issel
    Ba . . . ta sna, (c) dixit : Da f nii- .liili >mies Bapiista (/>) 8. ab co. Ad illa
    . . . vi; lii in linc disco qucin ego decol- praeinoniia a ma-
    . . et caput Jnlian- lavi y; ipse sur- ire sua, (e) ilixit :

    nis BapUstae. rcxit a inoiluis, Da nilii in


    es "J. Et conlrista- et ideo virtutes disco capul Jo-
    tus rex Hero- operautur bannis Baptistae.
    des propier ju- in en, 9. Et conlristatus
    mi ramciitum, ({) 5. Herndes cniin est rex Herodes
    han- el propier lenint Jnliannen, propier juramen—
    liga- mul recuin- et alligavit euni : tuin, (f)et pro-
    in car- benlcs, jussil ei misit (c) in nar- pter v siiuiil re-
    cerem prnp- dari. cerey propler lle- cuiiibenlcs, jussit
    lcr llerodia- 10. Misil aiileni cl rodiadem uxnrem 1U. dari. Misil au-
    dem uxoreni . . . collavil Jo- Iratris sui (d) Fi- lem et decnllavit
    i. fratris su . . . Di- ni in car- 4. lippi y- Dicebat Joliannem in car-
    cebatenim il- 11. . . . m. Et . . eniin illi Jnlian- 11. cere. Et adla-
    li Johannis : Non .... in cst ... . nes : Non licet tuin est caput
    licc . . libi habere , libi haliere cain ; ejus in disco,
    5. ea . . . t volens 5. El volens illuin ct datum cst
    illniu occide- occidere, li- pucllae : puella
    re, . . it po-
    . niuit populum : auiem deiulit
    pu iasi- quia sirnl prn- inatri suae.
    c . . . . hetain scr phetam euni lia- I"2. Et accesserunl
    li nt eum. 12. discipuli ei bebaut. disci) uli Johan-
    0. Di na et liileiunt cor- 6. Die aiitem na- nis et tiilerunt
    la pus, et sepelie- talis llcrndis corpus, el se
    s riinl illuni : saltavit filia pelierunt illud :

    II el venerunt Herodiadis in ct venerunt,


    7. cu el renunlia- niedio triclinio, ct renunciaverunt
    lo vcruni Jesu. el placnit lle- Jesu.
    es 13. Qun audito Jestis, 7. roili. Unde 13. Cmo audilo
    cu seccssil inde ciini jiirainenlo Jesus, secessit
    lass iu naviculam, polliciius cst inde in navi-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Iiannes Daplisia ' quem ego ipse decollavi ; ipse rc- cst Johannes Baptista. ipse surrexit a morluis. ct
    siirrexit a mortuis , et ideo viriutes nperanlur iileo virtutes operanlur in illo.
    iu eo. Herndes aiiiem adprehensum Johauuein al-
    * Ilcrndes enini tenens Johannem a'liya\it euin et
    ligavitet iu carcerem misit prnpter llerodiadem
    : nii>it in carcerem propier Heiodiadem uxorem Plii-
    uxorem fratiissui. Dicebat enim illi Jnliani.es Non : lippi frairia sui. Dicebai enim ei Johannes Non licet
    3
    licei libi liabere uxorem fralris lui. Et volens oeci- libi habcre uxmeiu fratris lui. El volens illuin o ci-
    derc illiiin, tiniuit pnpulum quia quasi propheiam :
    '
    dere. limuii populum. quia sicut prophetam euin ha-
    habebant illuin. Sed cuin advenisse.l ilics nalalis lle- bcbant Dic aiilem naialis Herudis. saltavit filia
    ,

    rodis saltavit llerodiadis convivio, el placuit lilia in Hcrodiadis in medio tiiclinin. et placuii llc-
    llerodi. "Propter qund jurejurando promisii daturuin rodi. cum
    jiiraincnlo pollicilns csl ci dare.
    IJiiib'

    se illi quidquid postulasset ab eo. Puclla autein nio- qundcumque pnstula^sei ab eo. Ail illa praemoniia a
    nila a maire sna, ilixil ail eum Da mibi in disco ca- : niatre sua. (<) ibxii Ua -|- niibi in disco capul Johun-
    pui Joliannis Baplistae. Et contrislulus cst rex lle- nis Baplistae. Ei cunlrislatus cst rex. propter jura-
    rodes propter jnsjurandum, el propter ms qm si-
    s
    mciitum anicin (/'). ct propler siniul discuniLenti s. f
    iniil recumbebant, jnssil dari. Ei statim misil et de- jussit dari. Et niitieus decollavii Johaiinem in car-
    Collavil Johannem in carcere. Et allalum est in ili^co cere Et ablatum cst caput ejus in disco. et datiim
    capnt cjus, ct datum cst puellae : ' illa autem aiiulit esi puellse. puella auiem altulii matri snc. I.i acce-
    malrisuae. Et accesseruntdisripuli 'Johannis et tn- deiiies discipuli ejus. liileruni corpus ejus. ct sepe-
    lerunt corpus cjus, el sepelierunl B eum et venerunt : liciunt illinl. ci venientes nunliaveriinl Jesu,
    ei nunliaverum Jesu. Quo audilo Jesus, 10 reccssit Audiens auieni Jesus secessit indc ii> navicula
    inde per navem,

    VARIANTES LECTIONLS CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Baptisla : ipse surrexit ''
    juraiiii niiiin, et propter simul recumbentes jussildari.
    s
    Hcrodes c-niiii leiiuii Jobaunem , et alligavil eum , et El niisil
    lnisit eiiiu iu 7
    puella aiiu iii
    3
    hahere eam s
    cjns
    4
    sicut Propuetam eum babebant. Die autem natalis » lllud
    Herodissallavii lilia Herodiadis in inedio iriclinio 10
    scccssit... iu navicula
    " ut bi Vvlgata usqueud vocem Da

    III..VNCIIINI NOT;E.

    (o) Addit numauid. Et ila cod. Canl. anvt, ad conciliandum M.iiih.einn cnni I.ina i\, 9.- i/>i Vciba, ,/Ma»
    eao aeeollati, habentur eiiam in cod. Cant. Sv cyu enrcxtfaXwee. addilamenlum e Marco. (c)Iiael texius
    Grxcus, ev yAry.y.o. —
    (d) Adibt Filippi, ut lextus Grxcus QtkiitnQv, el codd. Canl Goih., Syr.el Copt. -
    (c) lia ct cml. Cani. iliri, 4of. (/') Post juramenlum, deest autem, etiam in cod. Cant. —
    ibidcin, cum codem
    uqdilur, propter, 8ti, in Vercell. , Veron. ctBiix.

    Patkoi. XII. 8
    CUM VARIIS COD. COLLATUM. 236
    235 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    locum deser- feriie eos (a) ad cula, inlocum Jesus Adferle:
    in
    19. me. Et cum desertum seor- eos (n) ad me.
    tuin sedrsun).
    jussissel luibam sum. Et cum au- 19. Et cum jussis-
    Et cum auiis-
    discumbere dissent lurbae, set lurbam
    sent luibae, se-
    supra faenitm, secutae sunt eum discumbere
    cnti sunt eum
    pedibus de civi- acceptis v. pa- pedestres de supra fenum,
    nibus , et duo- civilatibus, et acceptis quinque
    laiibus.
    Et ut vidit Jesus bus piscibu. , as- 14. villis. El ut panilius, el duo-
    1 i.
    turbam mul- piciens in cae- vidit lurbam bus piscibus,
    lum benedixit, niuliam, misertus aspiciens in
    tam, misertus
    est illis, et cu- et f . . . . t, et de- est illis, et cu- caelum be-
    dit discipulis ravit languidos nedixit, et
    ravit laugui-
    suis paues, dis- eorum. fregit, et dedit
    dos eoium.
    cipuli auiem 15. Vespere autem discipulis suis,
    15. Vespere aulem
    lurbis. facto, accesse- discipuli au-
    facto, acces-
    serunt ad eum 20. Et . . . nduca- runt ad emn tem posuerunt
    verunt om- discipnli, dicen- 20. turliis. Et man-
    discipuli ejus,
    dicenles De- : nes, et saturati tes : Deserlus ducaverunt oni-
    sertus locus sunt. Et reli- locus est, et nes, et saturati
    est, et liora jam quias cdlege- hora jam sunl. Et reli-
    praeleriit ruut, xn. copbi- praeteriit : di- quias collegerunt
    dimitte tur- nos plenos. mitte lur- fragmentoium,
    bani, ei eun- 21. Manducanli- bas, ut euntes duodecim cofinos
    tes in castella um autem fu- in castella 21. plenos. Mau-
    emant sibi es- it numerus emant sibi ducantium au-
    cas. quinque milia escas. tem fuit nume-
    16. Jesus autem dixil : virorum, ex- 16. Jesus autem rus v. milia
    Non habent ceptis pueris dixil Non ha-: virorum, ex-
    necesse ire : et mulieribus. bent necesse ire : ceptis pueris
    dale illis vos 22. Et statim date illis vos et mulieribus.
    manducare. Jesus jussit nianducare. 22. Et statim Jesus
    Respnnderunt discipulis (b) Responderunl jussil discipulos (b)

    17. ei Non babe- : suis ascende-


    -j- 17. ei : Non habemus suos ascendere
    -j-

    inus nisi v. pa- re in navicu- ni>.i i|iiinque pa- in naviculam,

    nes, et dnos pi- la, et praecede- nes, et duos pi- et praecedere (c) f
    18. sces. EtaitJesus: Ad re (c) trans fre- 18. sces. Et ait trans fretum,

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    in locum deserium J
    solus. Qnod cum audis- in locum desertum seorsum Et cum audissent lurbae
    sent turbae , secutae sunt eum 2
    pedibus a civi- sa ecut;e sunt euin pedestres de civitatibus. Elexiens
    tt

    tatibus suis.
    3
    Et egressus vidit lurbam multam, Jesus. vidit tiirbam inuliam. el misertus est eis. et
    et misertus est eis, et * s.inavit languidos eoruni. curavi; inlirmos eorum. Vespere autem facio. acces-
    Cuin sero auiem faclum e>sel, accesserunt ad eum serunt ad euni discipuli ejus dicentes. Deserlus esl
    discipuli ejns, dicentes Desertus lorus 3 est ubi su- :
    hie locus, el hora jam praeteriit. demiile lurbas
    6
    nius, el hora jam praeleriit ilimiite lurbam : ut euntes in castella. emaiit sibi escas. Jesus au-
    istain ut eiintcs in vicis emant sibi escas. * Et
    ,
    tem di.xil eis. Non h ibent necesse ire. dale illi- vos
    ait illis Jesus Non habcnt necesse ire •„ date illis
    :
    manduuare. Ad illi dixeiunl ei. Non habemus hic.

    vos manducare.
    N
    At illi dixerunl Non habemus 9 :
    nisi quiiuine duos pisces. Et ait illis Jesus.
    pancs el

    iniiiiscum nisi quinqne panes, et duos pisces.


    10
    Re- Adfeite milii eos liuc. Et cum jussissei turbam dis-
    spondens Jesus ait iAfferle illos huc. El " jussit lur- cumbere supra fenum acceptis quinque panibus et
    bam discumbere super "foenum.etacceptis quinque duolms pisciliu^ aspiciens in caeluui lienedixil. et
    13 frangens dedit discipulis panes discipuli auiem lur-
    panibus, et duobus piscilms, respiciens ad coe-
    n bis. Et inanducaveruhl omnes. et saturali sunt. Et
    1 beiiedixil eos.el tregit, el dedit discipulis , dis-
    cipuli autem Et niandiicaveiunt nniversi, et
    tuiliis. sustulerunl reliquias rragmentorum duodecim co-
    sattiraii sunt.
    ls
    El sustuleruni quod superfuit, dun- plnnos plenos. Qui aiitem manducaveriini eiani viri
    16 quasi quinqiie inilia. excepiis mulieribus. et paivu-
    decim cophinos plenos. Et erant qui mahducave-
    lis. Et slatiin jussit discipulos ascendere in navic.u-
    runt, homiuuin quinque inillia exceptis pueris et ,

    miilieribus.
    17
    Tuhc jussit discipulis ,-uis ascendere lam et praecedere euin trans frelum.
    ,s
    in naviculam, et ire trans IVeium,

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    11
    seorsum. El ciun cum jussisset
    12 foenum, acceptis
    pedestres de
    13 aspieieus in... benedisit, et
    et cumexisset
    11
    curavit infinnos eoruin. Vesperc autem faclo panes,
    15
    est, et El collegerunt reliquias
    lc
    turbas in caslella Manducaiilium autem luit numerus quinque millia vi-
    Jesus autem clixit illis rorum
    17
    Qui dixerunl ei El statim jiissit Jesus discipulos suos
    18
    hic praecedere
    " Et ait illis Jesus : Allerte eos ad nie
    BLANCIIINI NOT.E.
    .1 in saecuiae, extrit.i est.

    (u) Post eos, deest huc, etiam in cod. Cant. (b) AdditsHcs: el — ita Vercell. et textusGraxus , kutov.
    — (c) Posi pruecedere, deest eum , ut in cod. Cant.
    257 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 238
    CODEX VF.RCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    tum, donec ip- lile limere, er- donec ipse auiem ci Pe-
    se dimiiteret go sum. dimiiterei trns dixit :

    iurbas. 28. Rcspondens au- tmbas. Domine, si


    25. El ilimissa tur- lem Petrus 25. Et dimissa tu es, jnve
    ba, ascendit in dixit : Domine , si lurba, ascendit me venire
    montc solus lu es,jube me in ninnlem ad te snper
    orare. Vespe- venire ad le solus orare. 29. aquam. Ad
    rc aulem fac- snper aipiam. Vespereautem ipse ait Veni. :

    to solus erat 29. El ipse ait Veni. faclo solus erat Et desccndcns
    24. ibi. Navkula Et descendens 24. ibi : Navicula Pelrus de na-
    auieni in Pelrus de na- aiilcm (a) jani -j-
    vicula, ambu-
    medio mari vicula, anibii- in medio mari labal super
    jactaba .... labat supra a- jactabaiur (b) aquam ut veni-
    (b) a fluctivus : quani ut veni- a fluciibus f : ret adJesum.
    erat aiilem ret ad Jesnni. erat enim 30. Videns vero
    illis ventus 5u. Videns vcro ven- illis vcntus ad- ventuin validuin,
    contrarius. tum validum, 25. versarius. timuii : et ciim
    25. Quaria autem limuii : et cum Quarla coepissel mergi,
    vigilia noclis, coepissei mer- auiem vigilia elamavit dicens :
    venit ad eos (c) gi, clainavil nociis, venit ad Domine, salvum
    Jesus v aiiibulans dicens : Doinine, eos Jesus f
    (c) 51. me fac. Et
    2ii. supra mari. Vi- salvum me fac. ambujans supra continuo Jesus
    dentes ((/) auicm f 51. Et continiio 26. mare. Videntes (d) extendens
    illiiin supra Jesus exlendens anleii) f illum, maiium, ad-
    inare ainbu- nKiniim, adpre- turbali snnt, praebendit
    lantem, turba- hendii eum : dicentes Quia : cum :

    ti sunl, dicen- et ail Modi-


    illi : faniasma est. et ait illi :

    les Qnia l';in-


    : cae fiilei quare , Et prae timore Modica; fidei
    tli isniaia cst. 52. dubiuwi? Et clamaverunt. quare dubitasli?
    Et prae tinio- cum asccndis- 27. Statimque Jesus 32. Et cum ascen
    re clamave- senl in navi- loculiis est il- disset in navi-
    27. riint. Slaiim- culam, cessa- lis,dicens Con- : culaui, cessa-
    que Jesus locu- vit ventiis. stantes esiole 35. vit ventus Q«i
    tus cst eis, di- 55. Qui mileni in noliie tiinere, autem in navi-
    ccns : Conslan- navicula erani, ego snm. cula erant,
    les cstole no- venerunt, 28. Respondens venerunt,

    CODEX COUBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    2
    donec dimitteret lurbam. Et cuni dimisisset
    ' donec dimiltcret lurbas. Et dimissa turba. as-
    3
    illos, ascendit in nioiucin ei onbal solns. Ves- cendit in moute solus orare. Vcspcre aiitem facto.
    pere autem faclo solus crat ibi. ' Navis autem solus erat ibi Navicula auleni in inedio inaii jac-
    ernl in mcdio mari ei jactabalur fluctilnis : erat tabatur fluctibns er.it enim contrarius ventus. b
    cnim conlrarius illis venius. Quarta amem vigi- Quaiia auiein vigilia noctis. venit ad eos (c)Jesus
    f
    lia noctis, vcuit ad eos ambnl ms super mare. Vidcn- ambulans super in.ne Videutes ((/) autem f eum
    illum super mare ambulantem
    '
    les autem turbati , discipuli ejus. supra inare ambulantcm. expaverunt
    siinl, ilicentes Quia pbanslasma " esset. " N->u enini
    : dicentes. Quia pbantasma esl. V.\ prae Umore cxcla-
    iniellcxcraui , Bicut nec in panibus. Erai eniin cor maveroni. Siatim aulem lociitus est eis Jesus dicens
    eorum obtusura. El prrc timore clamant. Confestim II ibete Gduciain. ego sum nnlile timerc. Respondens

    auleni locutus cst ad cos, dieens Conslaincs es- : auieiu ei Petrus dixit Doinine. si tu cs jube iw
    tnie * et indiic timere. Ei respnndens ej Simou Pe- iii e atl ic super aquas. Ipse auieni dixit Veni. Et
    i

    tius dixit Domine, si tu c, jube ine veuiie ad le


    : descendens Petrus de navi ambulabat super aquam
    gupcr aquam. ' Ei ille dixii Ve-ii. Ei "' descendit : ui veniret ad Jesum. Vidcns aulem ventum validum.
    Peuus iie navi. et ambulabat super aquain ul veniret liiiiuiiet cuni coepisset mergi exclamavil diceus l)o-
    ad Jesiim Videns autem venlum validum, " exli ii ininc salvuni mc fac. Conlinuo auiem Jcmis cxien-
    1J
    el cum coepisset demergere.clamayjt dicens Do- : deus manuin adpraeliendit eum et ait illi. Modicae
    3
    niinc, salvuin mc, fac. El COllfeslim .lc>ns extendeiis lidci. quare dubitasti. Et cum ascendissel in navein
    '

    iii iii), apprebendii eum ci ait illi Modicae (idei, : : cessavit veutus. Qui auieui in navicula eranl venc-
    quare dubitasti? Et quum asceudisset in " navem, runi
    cessavit venlus. " Et bi qui in navi erant,

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS S. GERMANENSIS.


    1
    ipsc dixit illi
    1
    lurbas. Et diinissa lurba \i ipse iii

    10
    ' solus nrare. descendens Pctrusde navicula, amb.
    * Navicula aulem jam iu medio mari jactabatur a flucii- " limuit
    bus. Quarta " mergi
    i
    iini .iniini i.hii c!ii supra '• conliimu
    • '• naviculam
    cst
    13
    ' exclatnavcriiiit, stnliin vcro Jesus... els (Jui autcni in navicula eranl, veneniiu, et
    8 nolilc liincre, cgo suin. Kespondens auleni Pctrus

    BI.ANCIIINI NOT/E.
    » lluc ex Marci capite scxto, vers 52, iranslaluui b ln boc spaiio deras^e sunt in Qodice litui.c.
    videlur pixsens addilaincntinn.

    (n) Addil jam el il i lcMus Graeus, «3». — (b) Ita ct lexlUS Grxcus, Otto twv xu(jbtwv. — (r) Aildilur,
    Jetus, juxta texlum Grxcum S 'lrjaoOf. — (d) Iia et cod. Cant. 3«.
    EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VAUHS COD. COLLATUM. 2i0

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VF.RONENSIS.


    ct adoravc- grediuntur ct adoravc- eeniornm ?

    runt enm di- ,


    iradiiionem riiut emn, dicen- non cniin la-

    cenies Verc : senioruni? les : Vere Filius vanl iiianus


    Filitis Dei es. non enim la- Dei es (a) suas, cum pa-
    54. Et cnm t-ans- vaut mauus tu -\. 5i. Et cuni nem manducanl,
    fretnssent suas, cum pa- liansfretassent, 5. Ipse aulem
    invenernnt ii< in mandu- veneruut rcspondens
    in terrain cani. in leriani ail illis :

    55. Gennesar. Et 5. Ipse aulem res- 35. Genesar. Et Quaie et vos


    cum cgno- poiulens ait ciini cognovis- transgredimini
    vissenl illum illis : Qnare cl sent euin viri inandatum
    viri lcci illi- vos Iransgre- loci illius, Dei proptcr
    us, adorabant dimini man- adorabant eum. traditiouem
    eiun. El con- daiuin Dei prop- Ei confestim vesiram? Nam
    festim mi>e- ler traditio- iniserunl in Deus dixit :

    runt in uni- neni vesiram? universam i. Ilnnora pa-


    versam regio- Nam Deus dixit : regionem illam, trein (b) tuum f,
    nem illain, el 4. Honorn pa- et opiulcrinii et matrem
    opiulerunt trem (b) iu- ei oinnes male tuani; el : Qui
    ei oinues ma- uin f, et ma- Zti. habentes. Et maledixerit
    le habentes. trem l u.iin rogabanl eum pairi, vel ma-
    50. Ei rogabant et Quii uni-
    : ul vel linibriam lii, inoite
    eum iu vel lini- que inale- vestiinenli moriatur.
    hriam vesii- dicil palii ejus langercnt. 5. Vos autem
    menti ejus tan- inoiie ino- Et quicunque dicilis : Qiiicum-
    gerenl. Et qui- rieiur. letigrriinl, que dixeiit
    cumque telige- 5. Vos autem ili- salvi facli patri, vcl ma-
    runi, salvi fac- citis : Qiiicum- sunt. tri corbam,
    li sunt. que dixerit CAPUT XV. quod est, niu-
    pairi, vcl ina- 1. Tunc acccssc- nus quodcuin-
    C\PUT XV. tii : inuniis runl :id cum i|ue esi ex
    I. Tunc accessc- qiiodcinnqlic Scribac, et me, libi pro-
    runt ad euni ex me, libi prc- Farisaei ab 6. derit, (c) non bo-
    Scribae, et Pha- G. deiit, (c) non lio- IIiero>o!ymis, norilicavit
    risaei ab lliero- norificavil 2. dtcentcs : Quarc pairem suuni,
    solynia, dicen- patreni su- (liseipuli tui ct malrem :

    2. les : Quaredis- um ei inritum : iransgrediuntur et irriiiiin


    cipuli lui trans- lccislis \er- lradilioiiein facilis verbum
    CODEX CORBLIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    adoraverunt enm, dicenles Vere Filius Dei cs. Et : etadoraverunt ciiiiiilicenies.VereDeiFiliuses.Etcum
    qiiuin lraiisl'rela>sent. veneninl in teitam Genesar. ' Iransfrctasscnt veneruni in terram Genesaret. Eicum
    Et ul cognoverunl lioniines loci illius , ador.iverunt cognovissent euni viri loci illiiis.Hiserunl in iiniversam
    ciim. Et ciinfestiui iniseriinl iu (imiieni conlinem , regionem illam.etobtulerunteiomnes malehabenies.
    et oblulerunl ei omnes male h.ibcnles. Et rogabaut Et rogabanl eiun ut taulnin vel f " imbriam vesiinienti
    eum ul - i.intum fimbriam vestimenli ejus tange- ejus langerenl Et qiiicuiiique leligeriint salvi facli
    3
    rent. Et quicuinque teligerunl, salvati sunt. sunl. Tunc accesserunt ad Jesum Scribx etPhari-
    XV. Tunc accessertinl ad eiini ab Jerosolymis '
    s;ci ab II crosnlymis dicenles. Quare discipuli lui
    ''

    Scribae ci Quarc discipuli tui


    1'haiisaei, dicentes : Iransgiediuntur traditionein seniorum. non cnim la-
    Iraiisgrediiintur traditionem seuiorum? uon eniin la- t:
    bant manus ciim panein nianducanl. Ipse aulein
    vani manus suas, quuin panem inanducanl. • At ille
    ''
    respnndens ait illis. Quare et vos iransgredimini
    respondens ait illis Quarc et vos iraiisgredimini
    : mandaium Dci. propter tradilionem vesiram. Deus
    inaiidaluin Dei proptcr vestrain traditionem? Nam eniin piaecepit dicens Hor.ora pairem (b) muni f ct
    Deus dixil : Hunora patrcin , el inatrcin ; et : Qui malrem liiam. et Qui maledixerit patri vel malri
    maledheril patri , ' vel niatri , niorte morietur. murte moriaiur.
    Vos auteiu dicitis : 8 Quicutnque maledixeiit pa- Vos auicmdicitis Quicumque dixerit patii vcl ma-
    tri , vel inairi , rcus erit gehenuac ignis quod : lii munus qnodcumque est ex nic libi proderit. el
    non bonoiilicavit pairem suuin, vel matrern suain: '
    noii boiiorilical pairem suum. aut malrcm suam,
    ct irritum fecistis '• ver- et inritum fecistis nian-

    VARtANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    Oeuesar. El cum cognovisseut euin
    ' viri loci illius, mi- c
    Ipscautcm
    serunl in uuiversain regionem illam, el 7
    anl... nioiiatiit
    ' vel 8 Munus qiiodcumque ex ine tibi proderit, iioii liouoriti-
    3
    sunt
    salvi facli cabit
    1 9
    Scribae, et Pharisaei ab Hierosolyma aut
    manus, cum 10
    " mandatum
    BLANCHINI NOT^E.
    J ln
    vocula illa fimbriam, post ;' exirita est littcra pusia a correctore derasis coniibus, ut i licrel.
    cujus vcstigium non est. labaiil, pro lavani.
    '

    b lu vociila Hierosotymis, priina vocalis ciat, ;;

    (n) Addii tu, eiiaui codex Cant. o-O. (b) Addil luiim, elians lexlus Grxcus »ou. — (c) Aule uon, deesl el, in
    cod. quoque Cant.
    241 EVANGELIUM SECUNDUM M.VTTM/EUM. :.-!

    CODEX YEUCELLENSIS. CODEX VERONLNSIS.


    Imin Dei prop- scaudalizati Dei propter
    ter Iradiiio-
    iictn vesiram.
    sunl?
    15. Et Jesus respon-
    Iradiiionem
    7. vestrani. IIv-
    .......
    7. Hypocriiae, be- dens aii Oir.- : pocrile, L>ene
    ne propheta-
    vil de vobis (o)
    nis plantalio,
    qnam inui plau-
    prophdavit
    de vobis (a)
    .....
    Esei is -{-. dicens : lavit Pater mc- Eseias f di-
    8. Plebs baec
    labiis me
    us caelestis,
    eradicahitur.
    8.
    labiis
    ceos
    me
    :
    ,

    Plebs h.icc
    di-
    ........
    ........
    Iionnrai, 14. Siniie illus : cae- ligit , cor an-
    corauiem duces
    ci siint tem illorum
    eorum lon- caecorum, cae- longe csi a nie.
    ge esl a me. cus autem si 9. Sine causa
    9. Sine causa caeco ducatum auiem colunt
    autcmme pracstet, aiu- me docentes
    ,

    colunt, do- bo in foveam docirinas et ,

    cenies doc- cadunt. mandaia bo-


    Irinas, et man- 15. Respondens niiniim.
    dala bomi- aulem Peirus 10. Et convocaiis
    niim. dixil ei : Enar- ad sc lurbis ,

    10. Elconvocatis ra nobis parj- dixil eis :

    adseturbis, bnlam istam. Audite vos


    dixit eis Audi- : 10. Ad ille dixit : ad- < i intellegite.
    te, el intellegi- bucelvossi- 11. Non quod
    11. le. Non qund in- ne intellectu iniratinos,
    Irat in os, iuqui- 17. estis ? Non in- inquinai bo-
    nai bominem : lcllegiiis, quia ininem :

    sed i|uod pro- omne quod sed qund pro-


    cedet de ore, in os inirat, in ceditdenre,
    inquinalho- venirem va- boc inquinat ho-
    niuiem. dil, el in seees- minem.
    12. Tunc acceden- su emilliiur. 12. Tunc acceden-
    lesdiscipuli 18. Quac autem tes discipuli
    cjus. dixcriint procedont de ejus, dixerunl
    ei Scis quod Pha-
    : ore, decorde ei : Scis quod

    riseiaudiio exeunt. Etea Fari-aei au-


    hoc verbo, coinquinant dito (b)

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    binn Dei propter iradiiioneni ' vesiram " quam daluin Dei propter tradilionem vestram. Ypoeriiae,
    tradidistis. Hypncriix,
    bene prophetavit de vo- bene propheiavit de vobis. («) Esaias •{ diceos.
    2
    bis Esaias, dicens Plebs isia labiis nie bo-: Adpropinqual se milii populus liie ore suo el labiis
    norat, uam cor eorum louge cit a me Sine suis me bnnnrni cm- auiem eorum bmge est a
    causa aiileiu colont me, docenies, a docirinam. et me. Sme causa auiem me cnlunt docenles doctrinas.
    inandaia lioniinuin. Et cnnvncaiis ad sc lurbis, dixit et mandaia hominum. Et convocans adseturbam.
    ' ud illns Auditevos, e! inlelligite. Non qimd inirat
    : dixileis. Audiie ei inlelligiie. Non quod inir.it iu os
    iu ns. coinquinat hominem : sed quod procedit ex coi b nquinat hiiiuiuem. sed quod prnceditcx nrehoc
    ore '
    coinquinai hoininem. Tunc ' ;u ee-serunt ad coi nqiiiuat hominem. Tuuc aecedentes discipuli
    '

    ciini discipuli ejus, dicentes S is quia Pliari-ai : cjus. dixerum ei. Scis quia pharisaei audito verbo
    audito ' boc sennone, scandalizali suul? Jesus auiem Ime. scandalizati snni. At ille respoodens aii. Om-
    lespeiidens ait timnis planaiio, qiiaui non planla-
    : nis planiatin. qu.im non plantavii Paier meus cac-
    vil Pater * cnelestis, cradicabitur. Sinilc illos ca-ci : lestis. eradicabilur. Sinite ilios. caeci suut duces
    simi enim duccs cxcorum ca:cus aulcin si cxco , caecorum. caecus auicmsi caecoducalum praesiet
    ' viam demonsiret, ulerqiic in foveam cadunt. Res- ambo in foveam eaduut: Itespnudens aiitem Petrus
    '"
    P nidens ameni Petrus dixit Dic nobis similiiudi- : dixii ci Edissere nobis parabolaui isiam. Je-us auiem
    nem istam. Quibiis ait Adluic ci vns iusensati es- : dixii .Adhuc vqs. sine inlelleclu esii>. Non iutelligitis
    tis? Noii inlelligilis, qunuiam oinne quod in os in- quia omue quod in os inirat in venirem vadil. el m
    trat, in venirem vadii , ei " (icr secessum abjiciuir. secessum einitiiiur. Qua? autem proceduul ex ore de
    Quae auieiu'' exeunt de ore, de corde procedunt. corde cxeiiul. Ei illa coi c inqumaiH
    llla suni quae coinquinant

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    veslram. Efypocritae > meus
    ;
    Populus hic... cor autem » ducatiimpraebeat, ambo...cadeal
    3
    doclrioas >» ei Narra nobis parabolaru isUm.At
    : ille dixil... sine
    '
    eis intelleclu estisl
    ° boc 11 in secessum emittitur

    accedentes dixerunt ei n proceduni... exeunt, et ipsa coinquiuant


    lioc verbo

    BLANCIIINI NOT/E.
    * Ex ejnsdein Marci sepiimo capile, vers. 13, dc- tore, liret appareat, sicuii et in seqiiemi loco.
    sumpta siuii verba istba*c ms. Corbeiensis. r
    Rursusabrasa vocula i.
    ''
    vnciila i iu eoinquinat, abrasa est .1 Corrcc-
    («) Ita et lexliis Graecus 'Hacciaf , ex Latinorum consuetiidinc verlendi 11 Grtecnmin B. — (6) De«st p»-
    eiiia nbrasa
    EUSEBll VERCELL: EYANT.EUUM CUM VARflS CO0. COLLATUM. 2*1

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    Iioniiiieni te eam : qnia Dimilte eam :
    i9. decordeenim clamal post . quia se<jniiiir,
    exeunt cogi- 2i. nos. Ipse et clamat post
    lationes malae, aulem respon- nos.
    homicidia, for- densaii Non : 2i. Ipse aulcm
    nicaiioncs, fur- sum missus respondens
    la, falsa testi- nisi ad oves, ait:Nonsum
    monia, blasphe- quae perie- missus nisi
    20 iniae. Ilaec sunt ranl donius ad oves, quae
    quae coinqui- 25. Islrahel. Ad il- perieruni do-
    nant lioniinem. 'a venil, et a- mus Isirahel.
    Non lotis auiem doravii eum, 25. Ad illa ve-
    manibus man- dicens Adju- : niens (a) ado-
    ducare, non va nie, Doinine. rabat f eum,
    coinquinat 26. Ipse auiem dicens: adjuva
    hominem. respondens ad me, Domine.
    21. Ei egressus in- eain dixit: (6) Non 26. Ipse aulem
    de Jesus, seces- licet f accipe- respondens
    sit in pariis re panein filio- ait : (b) Non licet f
    Tyri etSidonis. runi, etdare accipere panem
    22. Et ecce imili- 27. catiibus. Ad il- filiorum.et
    er Cananaea la dixil : Uiique darecauibus.
    a linibits illis Doinine nairi et : 27. Ad illa dixit
    egressa ila- canes edunt Utique Domine
    mavit, dicens : d e micis, quae * nam et catelli
    Miserere mei cadunt de men- edunt de mi-
    Doinine lili Da- sa dominorum cis, quae ca-
    viil : filia mea suorum. dunt de mensa
    sevissinie a 28. Tunc respon- domiuorum
    daemonio dens Jesus, aii : suoriim.
    25. vexaiur. Jesus inulier, mag- 28.Tunc respondens
    auleni non na est fides Jesiis, ait : inulier,
    respondit ei tua contingat
    : 23. vexaiur. Ad magna est fi-

    verbum. libi sicut vis. Jesus non res- des lua : liat tilii

    Et accedentes * Et sanaia est poiulii ei verbum. sicul vis. Et sanata


    discipuli cjus filia ejus ex il- Et accedentes est lilia ejus
    Tngabanl eum la liora. discipuli rogabant ex illa bora.
    dicentes : Dimit- 2!). Et cum tran- euin dicenles: 29. Et cum iran-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.


    bominein :de corde eniin exeunt cogiiationes malae, liominem.de cordeenim exeiintcngitaiionesinalac ho-
    hinnicidia, adulteria, foi nicaiiones, liiila, lalsa losii- micidia adiilleria fornicationcs furiafalsa lestiiuonia.
    inonia, blasphemiae, avaritiae, uequitiae, doli, iiu-
    ' hlasptiemiK.HajcsuniquascoinquinaiUhominem.Noii
    piuliciliae, oculus m;ilus. Raec sunt quae communi- lolis aiiteni inantbus manducare. npn coinqiiinat ho-
    cant bominem. Non lotis aulf.ni manibus maniliicarc, niinein.El egressus inde Jestis secessit iu parles Tyii
    non coinqninal lioiuinein. El egressus inile Jcsus, et Svdonis. Et ecce innliei C.lian maea a finibus iliis
    secessil in s regionem Tyri et Siilonae. Ei ecce mu- cgressa.clamavii ad euin dicens.Misereremei Doiiii ia
    lili David. filia mea male a daeiiionio vexalur.Al ille
    3
    lier Cliananaea de fi ilms illis egressa qlamabat ;id
    eiim , dicens Miserere niei Doinine (ili D iviM
    : filia : non respnuilit ei verbum. El accedentes discipuli
    mea adaeiimniomale vexaiui.Mlle aiiiein noiirespun- ejus. rogabanl euin dicenles. Dimilte eain quia cla-
    dit ei verbum. Ei * accesserunt discipuh ei rpgabant inat post nos. Jesus auteiii respondeiis ait. Noii
    eum dicentes Diniitiecam :quia claniat posl nos. Ipse
    : suin missus nisi ad oves quae perierunl domus Is
    aiiteni respniiileiis ait Non siiin missus hisi ad oves
    :
    h rabel. At illa veniens adoravit eum dicens l)o-
    * perditas domuslsrael. Atilla1 veniensadorabat eum. mine adjiiva me. Qui respondens ail. Non r^t
    diccns Adjuva nie, Doinine. " Ai illc respondens ail
    : bonum aicipere panem filiorum. et mitlere cani-
    ad illain Non licet accipere paiiem filiorum, et mil-
    : bus. At illa dixit Eiiani Doniiue. nam el calellieduiit
    10
    lere canibils. At illa dixit 9
    Ita Domine: nani ei : de micis qnse cadunl de inensa dominorum siioriun.
    caiuli ediintde micis " dominorum suorum. Tunc Tunc respondens Jesus ait illi. mnlier inagna esl
    Jesns icsponilens, dixit ail eam mulier, magna : fides uia. liat tibi sicut vis. Et sanala est fili.i cjus.
    est lides tua " contingat tibi ut vis. ls El sana lacta
    : ex illa hora.
    13
    esl filiaejus ex illa bora.Et qiium reces- Et cuin tran-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Ut in Vulqala a ' venit, et
    ' partes. .. Sidonis 8 Ipse autem
    ' clamavit, dicens ei 9 Utique
    * At Jesus non *• calelli
    • VI Vuiy. " VI Vulgata.
    ' quae perieruut " Et sanala cst
    13 transisset inde.venit

    BLANCHINI NOT^;.
    a Quae
    sequuntur in Corbiensi , huc translala b In voce /sra/ie/abrasa est d, scriptum erat enim
    sunt e capite seplimo Sancti Marci, vers. 22. Isdrahel.

    (o) Ita et textus Gracus 7rpo<rsx0vse.— (b) Iia et cod. Canl. «Ox f?sgr«.
    24S EVANGELIUM SECUNDUM MATTHjEUM. ->i(i

    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    siret inde ciant in via. sissel inde, venit dimitiere eosje-
    Jesus, venit ite- 33. Dicunt autem iterum secus mare junos nolo, ne
    runi secus ma- ei discipuli : Galilieae el : deficiant in via.
    re Galilaeae : unde ergo in ascendens in 55. Dicunt autcm
    et ascendens deserto pancs monie, sede- ei discipuli :

    in moniem, tantos. . . . sa- 50. bal ilii. Et ac- unde ergo modo
    30. sedebat ibi. Et ture. . . r tan- cesseruut ad in deserto panes tantos ,

    accesserunt lae tu. . . ae? eiiin iurbae, ut saliirenlur


    ad .-ii in turbae 34. Et aii illis Jesus babemes secum 54. liirbaeistae? Et
    imiltae, baben- Quod panes lia- clodos, caecos, ait illis Jesus:
    les sccuiu clo- beiis ? Ad illi di- debiles, niulos, Quod panes ba-
    dos, caecos, de- xerunl vn. el : et alios mul- beiis? Ad illi
    biles, inulos, paucospisci- tos : ei proje- dixerunt: Se-
    et alios mul- 35. culo*. Et prae- ceruni eos(a) ptem , et paucos
    tos : el projece- cepit lurbis sub f pedes 55- pisciculos. Et
    runt eos an- discumbere ejus, et curavil praecepii turbae(rf)
    le pedes ejus, in terram. eos (b) omnes f : recunibere fsu-
    et curavit eos : 36. Et accepit Jesus 51. iia ut turbae 36. pra terram. El
    31. ita ut lurbae panes, et pis- mirarentur, accepil Jesus
    miraremur, ces, etgratias videntes nuilos vn. panes, et
    videnles et : egil, eldedil loquentes, clo- pisces, et gra-
    magnifirabanl discipulis su- dos ainbulan- lias egit , ac
    Deum Islrabel. is, el. . . . cipuli tes, caecos fregil , ei dedit
    52. Jesus auiem, con- dederiint po- videntes et : discipulis suis,
    vocalis disci- 37. pulo. Et man- magnilieabanl de-
    et discipuli
    pulis, dixil : Mi- ducaverunt Deum Istrahel. derunt populo.
    sereor turbis, omnes, et sa- 3 V2. Jesus aulem, 57. Et manducave-
    quia ii') uidiio turati sunt. convocaiis discipulis runi omnes,
    esijiini quod •{ El quod abun- suis, dixil : Mi- et saturati sunt.
    perseverant dav. t de pani-
    . sereor luiic lur- Et quod habiin-
    inecuin, et non bus, .... runt bae, quia (c) tri- davil de panibus ,

    babenl escam : sepiem spor- duuin est jam tulerunt vn. sportas
    et dimittere 38. las plenas. Era. quod -j- peiseveranl 38. plenas. Eiant
    eos je. . . nos auteni, qui man- niecuin, et non enim , qui man-
    nolo, ne deli- ducaverunl, babent escam : et ducaverant

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIAMJS.


    sisset inde secus mare, Galilaeae et
    Jesus, venit : si>set inde Jesus venit iteruni juxia Galileae. marc
    1
    adscendens inmontem, sedchat ibi. "Et ascenderunt ei ascendeus montem. sedebai
    El accesseiunt
    in ibi.

    adeum lurbae muliac, habentes senun surdos, cae- ad eiini luibae muliae babentes secum. clodos. cae-
    cos, claudos, mancos, debiles, eimullos aliosmutos : cos. inutos. debiles. el alios niulios. et projecerunt
    '
    el substraverunt eos anie pedes ejus, el curavii eos ante pedes Jcsu. et curavit eos. ita ut luibae
    eos iia ut turbae mirarenlur, videnles mulos lo-
    : mirarentur. videntes niulos loquenies.debiles sanos.
    quehtes, claudos ambulaules, caecos videntes el : ei clodos ambulanles. et caccos videnles. et uia-
    magnificabaui Deuin Israel. gnificabanl Deum, Sd ' rahel. Jesus autem cohvo-
    XVI. Jesiis auiem. convocatis discipulis suis, di- calis discipulis suis. dixit Misereor lurbx huic quid
    xit
    3
    Misereor buic lurbae. quoniam jam, tiiiltiuiii
    : jam ires dies sunl quod perseverantmecum et noft
    csi qimd adliaerent mihi, einon habent quod edaut: habentquod manduceni. et dimiliere eosjejunos liolo.
    et dimitiere eos jejunos nolo, ne deficiaht in via. • ne forie deficiam in \ia Eldixerunt ei discipuli rjus
    Dixerunt illi discipuli : unde ergo • nobis pmies in unde nobis in deseiii) pmies lanios. ut saturentur
    deseito, ui saiureniur (urbae?Ail illis Jesus Quot : lurbae lanlae. Et ait iilis Jesus. Qnod panes habe- ''

    panes liabeiis? " Responderunt Septem, ei b duos : lis. At illi diseruni Seplein et paucos pisciculos, Et
    pisi es.Et praecepit imb.ie
    7
    supra lerram recumbere. praecepit luibis discumbere stiper lerram. Etacci-
    Et acceptis septcm panibus , ei duobus piscibus, pii nsJesus sepiem panes.etpisces, graiias agens. fre-

    graiias agens, fregil, ei dcdit discipulis, el discjpuli git el dedit discipulis suis. difcipuli aulera. dede-
    iuiliis. Et manducaverunt omnes, ei sainraii -uni. runt turbis. El maiiducaveruni omnes. ct saiurati
    El sustulerunt 8 quod superavit Septein sportaspaui- sunt. l.t sustiileruiH reliquias fragmentorum septeib
    busplen.is. Et qui mandui -avcruni, sporias plenas. Erantautetn qui ni.inducaverani

    VARIANTES LECTIONLS CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    accesseruut ad eum turbae , habentes secum caecos , ' in deserto paues taulos
    claudos, debiles, mutos, el alios multos, etc, «/ i/i Vtdgala. » Ul I id,/.
    2
    eos omnps
    ' discumbereinierram. Li accepii Jesuspanes, el pisccs,
    > Misereor lurbae, quia Iriduum est jam quod perseve- et gralins i git, el dedil, etc., »( m Vulg.
    veraul paecum
    8 quod superavitde, etc, m i» YhUj. usque Magedan.
    * Dicunl ei

    BLANCHINl NOT.E.
    Epillieiorum istoruin ordo non soliun turbatus Coibeiensi. Non eniin sepleni panes, sed quinjjue
    esl in oostris mss. Lalinis, sed liiain in pluribus laiiiiim ciiiii dupbus piscibus memoranlur ln Evan-
    exemplaribus Grxcis, ac in versione Anglo-Saxo- gelio.
    nic.i.
    c d in Sdrahel abrasa a correclore.
    Exalioiniraculo,cujus niemiiicninl omncs Evan- i/nod pro iy«o( vitio exscriploris.
    11
    11

    gelistx, bic iiiimcriis |iisciiini esi definilus in ms.

    i») lia ei cod. Cinit. oVro. — (*) Addit omnes, utcod Cant. w«»v«c. — (c) Uacl lexlus Gra-cus,
    ',,

    pv.t roii,- ti<ii mi. — (d) Ila el firecus , m?ffKr<ivi


    24 EUSEBIl VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. m
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    porum non po- qiiatiuor mi- Generatio mala,
    iin. milia lio
    nosse?
    testis lialiominiim ci adultera
    iiiimmi, es-
    tra puems, et Generatio ma- exira pueros, et quaerit signum :

    la signnm quae- iimlieres. et signnni


    39. imiliercs. El,
    dimissa lur- rit: et signum 59. El ilimissa tur- non ilibintr

    ba, ascendit non daviiur ba , aseendit in ci, nisi signum


    in naviculam : ci nisi signum
    , navicula et ve- : Jonae Prnpbetae.
    ei venii in li- Joriae Proplie- nil in linibus Et reliciis illis,
    nibtis Magedam. lae. Et reliclis terrx Magcdan. 5. abiit : El enm vc-
    5. illis, aliiil: Et rum CAPUT XVI. nissei irans fretum ;

    CAPUT XVI. venissei trans \. Et accesserunt oblili sunt di-


    1. Et acces- frelum ; nbliti ad eum Pharisaei, scipuli cjiis pa-

    seruni adcum suni discipu- et Sadducaei lem- ncs accipere. (6)


    Farisaei et Sad- li ejus p:ines ptanles: et ro- 0. Je-ns auiem f

    ducaei temp- accipere. (b) gaverunt eum, dixit illis .

    lantes ei roga-
    : 6. Jesus autem f tliv.it ui signum de cae- Aliemlile vobis
    vernnl eum, illis : Adtendi- lo osleoderet illis. a fermento
    ni sigiiiini dc te vobis a fer- 2. Ad ille respondens , Pliarisaeorum,
    caelo illis osien- meino Phari- ait illis : Cum et Sadducaeorum. ic)

    derel. saeornm. (c) sero faclum est 7. Tunc f


    cogi-
    2. Ad ipse respon- 7. Timc f cogitaliant dicitis : Sereiiuni tabanl inier
    dens, ait : Cuin inlra se dicen- rubicundum cst se dicenles:
    sero laclmii tes : Quia panes enim cum iiubibus Quia panes
    cst, diciiis Sere- : non accepi- 3. caelum. Et ma- non accepimus.
    nmn ciit, ru- mus. ne dicitis; llo- 8. Quibus cogi-

    bicundum est 8. Qiiihns cogitan- die lempestas lantibus, dixil


    enim cum i)ii- tibus , dixit illis riibictimlum Jcsns : Qnid
    bibus caelum. Jesus : Qnid cogi- esl enim cogitatis ioter
    3. Et mane Ho- : tatis intra vos ctim trislitia vos modicae
    die tempestas modicae fidei, 4. coeliim. fidei, qtiia
    erii, quia ru- n,uia panes non pncritae, f (fl) Ily- panes non ha-
    bicundiim est 9. habetis? Non- faciem 9. betis? Nomliim
    4. caelum. Faci- dum inlelle caeli nostis intellegitis,
    cm quidem n . . que me- aeslimare : signa neqiietneministis
    caeli noslis minis quin- . . . nutem lemporum de qitinqiie
    aeslimare sig- : qne panura, non potesiis panibus, et
    na aiitcm tem- et quinque cognoscere ? quinqiie milibus

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    erant fere qiialtuor millia , exceptis ptieris et qinltttor iniilia virorum exceptis mulieribuset parvo-
    inuliei ihus. Et . dimissis linbis. ascendil in na- lis.Etdimissa iurba asrendii in naviculam etvenil in
    viculam et venit in lines Magcdan. Et accesserunt
    : ftoibiis Magedan. Et accedenles ad eum Pharisaei et
    ad eimi Pharisaei ct Sadducaei leiilanles etinterro- : Saddnraei. lemtantes rngaverunt eum ui sigiuiin de
    gavernnt eum dleeutes, ' ut ostenderet eis signum coelo osleoderel illis.
    de coelo. Jesus aiitem respondens, ail illis Cum : At ille respoud"ns ail illis. Faclo vespere. dicilis
    sero facium fuerit, iliciii- Serenum erit, rubicun- : Serenum erit. rubicunduin esteuim ccebim. Et nia-
    diim eniin ' est coelum. Mane aiitem Tempeslas, : ne binlie lempeslas, rulilat enim triste coelnm. (n)
    rnliiciindiiiii est cum irisiiiin coeluin. Ilypocritae fa- Ypncriiae faciem crgo caeli dijudicare nosiis. signa
    ciem ''
    quiilem coeli scitis discernere signa auiem : aiiiem tempnrum non potestis.
    lemporum non potestis scire? Generalio inala si-
    '
    Generalio maln. ei adultera. signum qnaeril el si-
    guum s
    desiileral el sigiimu noii daliiiur ci, nisi
    : gnnm oon dabiiur a eis. nisisignum Jon;ie Prophe-
    signum J"iiae. El relieiis illis , ahiii ''•
    in regionem lae. El reliciis illis abiil. El cuin venisscnt discipuli
    quae irans er;it,el obliti Slint ilisripuli ejus panes lol- cjus Irans frettim obliti suni panes accipere. (b)
    lere seciun. Ei dixit ad eos: Vnleie, el cavetca fer- Jcmis aulein f ilisit illis. Videle el cavele vos a fcr-
    iiieoio Pharisaeorum
    Saddiicaeorum. ~ Ai illi , et m ii o Pharisaeorum et Saddueaeorum. Illi aoicm
    i

    Cogitabant lileo bocdicit, quia


    inlra se dicentes : cogilabanl inlra se dicentes. Qtiia panes non accepi-
    paoes non aitiilimus. K Quo cogniio Jesus, dixil ad inns. Scii-ns aniem Jesus ilixii. Quid cogitatis intcr
    illos: Quid cogilalis inlra vos modicae fidei, quia vos modicae fide.i quia panes non accepislis. Nomlitm
    panes iion habetis? Noiiilum inielligilis , nei|iie " inlellegitis neque recordamini quinquepanes inquin-
    in menie habetis de quinque panibus, et quinque que

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    ul slgnum de coelo illis ostenderet Atille ejns panes accipere. Jesus antem dixil illis : Altendite vo-
    a cum coelum. Et niane
    iiubibiis bis
    3 ergo coeli nosiis aestimare 7
    Tuoc illi cogitabant inter se, etc., ul in Vtdg.
    8
    4
    potesiis Generalio : Quibus cogiumtibtis dixit (Juid cogilatis imer vos :

    5 quaerit meministis quinque panuru, quinque, eic., ui in Vutg.


    "
    Et ctitn venissent irans frelum nblili sunt discipuli usque Sadducaeorum.

    BLANCHINI NOT.E.
    Is in eis abrasa esl.

    («) Addilur Hypocritm, etiam in textu Grrrco vkoy.oitv.i. (b) Iia et texttis Gnecus 6 oi 'l»<rovf. — (c) Ha
    el Lanl, Lat ei Gr. toti.
    249 EVANGELIUM SECUNBUM M mil.F.IM. 250
    COPEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    milium bomi-
    num cl quod
    14.
    Joliannem
    Ad illi

    -j-
    dixeruut
    Bap-
    w hominum,
    quod cophinos
    et Jnbannem y
    , Baptistam ;

    cophinos sump- lislam ; alii au- 10. snmpsisiis ? nc- alii aulcin
    10. sislis? nequc lem Ilelian, alii que (a) senleni vero Jeremian,
    soptem aiiiiin |
    ,
    vero Jereini- panes •;•, et ant uiium ex
    ct 1 1. milia ho-
    1 1 nn, aul iinuin quatlunr milia propheiis.
    minum , et ex prophetis. bominum, el 15. Bieil illis
    quod sporlas 15. Bicit illis : Vos au- quod sportas Jesus Vos au- :

    1 1. sumsistis? Qua- lem quem me 1 1. siiinpsislis ? lem qiiem me


    re non intel- 16. dieiiis esse ? Res- Quare dicitis csse ?
    lcgilis, qnia non poudens Simon non intellegitis, 16. Rcspnndens
    de pane (b) dixi y Pelru^ dixit : quia non de Simon Pelrus
    Adtendile a fer- Tu es Cliristus, Filius pane (b) dixi f dixit : Tu es
    nirnto Phari- Bei vivi. Attendite a ler- Cliristus, Filius
    saeorum , et Sad- 17. Respondens iinnio Pliari- Dei vivi.
    diicaenriini ? Jesns, dixil illi : saeorum, et 17. Respondens
    12. Tunc intcllc- Beatus es Sinion Saddueaeoruni ? aulem
    xerunt, qtiia Bar-Jona quia : 12. Tunc Jesus, dixil
    iion (c) dixit •
    il caro el san- inlellcxerunt, ei : Beatns cs
    lis ul absiine- guis non re- quia iion (c) ilixit -j- Simon Bar-Jona :

    rent f velavil libi , a feriiicnto, sed quia caro el


    mcnlo , sed sed Paler me- a doctrina Pha- sanguis non reve-
    a doetrina Plia- us. qui esl in caelis. risaeorum, labit tibi, sed
    ris3eorum, 18. Ego enim libi atlendere sibi. Paler iiieus, qui
    adtenderent dico, i|iioniain 13. Venit autem in caelis esl.
    silii. tn esPetrus, ci Jesus in par- 18. Et ego dico
    15. Venitaulem super lianc pe- lein Caesareae libi, qnia tu es
    Jesus iu parlem tram aedifi- Pbilippi, et Petrus, et super
    Caesareae cabo Ecclesi- interrogahat hanc peiram acdi-
    Pbilippi, et in- ain menii, el discipulos suos, ficabo Ecclesiam
    lerrogabat porlae inler- dicens : meani, ei portae
    discipulos su- ni non vincenl Qucin (d) me | inferi non prareva-
    os, dicens : Quem (rf) 19. eam. Et dabo bomines uicunt 10. lebiint ei. El
    nie -j- bomines lilii clave» rcg- esse, Filiuni iibi daho clavem
    dicunt esse, Fi- ni caelorum. \i. hominis '!
    Ad regni caelorum.
    liiim hoininis ? Et quodcum- illi dixerunt : (e) Et quacciimque
    COBEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    millia Iioininiim , quot cophinns suslulistis? el sep- milia bominum et r
    quod copbinns snsinlistis. neque
    le n piine^ iu quaituor millia hominum, el quol («) sep:ein paues f in quaituor inilia boiiiiniiii).
    sporias lulerilis ? Quomodo non intelligilis , quia el qnod sporias suinsisUs. Qunmodo ergo non
    '

    iiiin dc pane dixi vobis : Cavele a fermentii Pha- iutellegitis quia non de panibus dixi vobis. Caveie a
    risaeorum, ct Sadducaeorum ? Tunc iniellexenmt, fermento Pharisaeorum ei Sadducai orum. Tunc inlel-
    quia non dixit illis ut ahslinerent a fermenlo Pha- lcxerunt quia non (c) iiixit. f ravcinlum aUermcnlo
    risaeorum, el Sadducaeorum, sed a docirina illo- panis scda docirina Pbarisaenrum ei Sadducaeorum.
    runi. Ei cum venisset Jesus in reginnem Cae-
    '
    CiiMi vcnissel autem Jesus iu parles Caesarcae
    sarcae Philippi , inlerrogalial discipulos suos , Philippi. c interrogahi disi pulns suos dicens Qnein
    s
    dicens Queni mc dicunt : e>*e hnmincs
    '
    ,
    [d) me v dicuni huniines cssc Filiiun hominis. Ai illi
    Filiiim hominis? At li respondei unt direnies i '
    dixerunt. quidam Joiiflunem Baptistam alii auieiu
    Johaui em Baptislam alii autein II. liam, alii vero ; i li.i :,. alii vero Hieremimi aul uiiuni ex prophetis.
    Hiereiuiain, ain unmn cx proplielis. Alilleail illi»: •
    Bicii eis Jesus. Vos aulem quem me iliiius esse.
    Vos vero quem mc essu iliciiis Itespondens Simon '!
    Resp mdens autem Simon Pcirus dixii Tu es Chiis-
    Pctrns dixit ad
    es Christus, cum : Tu Filius l> i tus Filius Bei vivi. II rcspondens Jc us disil ei.
    \i\\. Ei respondeus Jesus, dixil ad euiu Beai : Bcatns cs Simnn Bai ioi a quia carn ei sanguis non '

    Simon Bar-Jona non cnim caro et sauguis revel i- : rcbelavii scd Paicr
    qui in caelis e»t. I.t
    lihi. mcus
    vit iibi. scd Pater ineus, qui esi in coclis. l.i ego ego tibi dico. quia es Petrus. cl snpcr hanc pc- i i

    lihi 'ilicam. qnia super isiam peiram tii es Petrus el a ii.iui. acilificabn Ecclesiam nieani. ei ponae inferni

    aedificabu Ecclesiain meani, et poi lae iiireroriiin non iiiin praevalebunl adversus eam. Et libi dabo claves
    vinccnl eain. Tibi dabo claves rcgni cociorum. El rcgni caclorum, El qiiacciimqiic
    quaequum-
    VARIANTES LECTSONES CODIUS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    Saddacaeonun allenderent sibi. Venit auteni... | u dixerunl Johannem
    les.. el ioterrogabat •
    ulin Fuig.usque, I l

    ;
    Quem me dicuni lioinines esse Filium ln >ii>n. 3
    dico, lu es, elc., nl m Fulg. usque, ei quaecnmque
    BLANCHINI MIT/E.
    iluc mndo scripuiin eral in exemplaribus Laiinis inin ab llieronymo conlexluin Latinae translalionis.
    qtiornm usuram habiiitS. Cyprianus. Consulc novam Nec immerito legil pronomen me,quia exsial in i.r.c-
    edilionem Operuni ejusdem Mariyris. cis fonlibus, tJ» -•'. i • I e»i, Qttem me dicunl.
    ' Badem occurril lectio apud Hilarium, Leonem Quod proquol vitiu exscriptoris
    agnumel alms, qui aniiqua: Vulgaisc exemplaribus
    Mas rl
    Quod pro ijii /

    uiehanlur. Sed ei apud Augustinum lib. n de Con- 11


    Inien oga il, pro inl rrogavil.
    Bensu Evangelistarum ctsi illic seculus sit castiua- , '
    Rebelavii, pro revelavil.

    («) Iia ci texins Grxeus ro,,- l-r.-.j iprvjs. — (b) l'<>~t dixi. deesl robis, eliam elin cod Canl. (c)Iia el icvius —
    r.i.ii-us, iijm. — (d) Addit ine eliam texlus Gr;ccus,pi (i \ • i
    hhaniiem, deesl alii in cnd quoquc Canl
    2il EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CDM VAIUIS COl). COLLATUM.
    CODEX VEI ICELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    que adligave- nas, scandalum ligaberissuper versus Petro,
    ris in terram, es quia
    niilii : lerrani, erunt dixit : Vade
    eril alligatum non quae Dei ligata et in retro posl ine
    in caelis : el quod- sunt sapis, sed caelis : Satanas : scan-
    cunique sol- quae lininiiuim. et quaeciimqiie daluiu es niilii :

    veris in ter- 24. Tunc dixit solveris super quia non sapis
    rain, eiit solu- discipulis su- leiram, crimt quae Dei sunt,
    tuni in caelis. is : Si quis vult soluta et in sed quae sunt
    20. Tunc impera- post me veni- caelis. bominiini.
    vit discipulis re, abneget 20. Tunc 24. Tiiuc Jesus
    suis, ut uemi- se. . . . et lol- imperavit dixit discipulis
    ni dicerent lat cruceni discipulis suis, suis Si quis
    :

    quod ipse es- suain, el sequ- in ncmini dicc- vull pnst ine
    sel Chrisius. 25 . . . ur me. Qui rent quod ipse venire, abneget
    21. Exindecoepit enini volue- essei Cliristus. se sibi, el tollal
    Jesus ostende- veril animani 21. Exinde coepit crucein suam,
    re discipulis suam salvain Jcsus ostende- et sequatur me.
    suis, quia opoi- facere, per- re disci|iulis 25. Qui enini
    let eum ire (a) det eam : qui suis, quia voluerit
    Ilierosolynia f autem perdi- oportel eum animam suam
    el mulla pali a derit nnimam ire (u) llierosoli- salvani facere,
    senioribus, et prin- siiam propter nia f , et iiiulta perdei eam : qui
    cipibus sacerdotum, ine, inveniet paii a seniori- autem perdidcril
    el occidi, et (b) post eam. biis, et scribis, animam suam
    lerlium di- 26. Quid eiiim pro- et principibus propler me, in-
    ein f resurge- deesl homi- sacerdotum, veniel eam.
    22. re. Et ad- ni, si tntum niun- et occidi, et 20. Quid eiiim pro-
    suinens eum duni lucretur, (b) post leriium deesl boniini, si
    Petrus eoe- aniniae suae dieni f resur- hunc muiidiim
    pit increpa- vem detri- gere. lucrifaciat, ani-
    re, (c) et dicere f : (d) inentum patia- 22. El ailsumens mae vero suae
    Propilius li- tur? Aut quam euin Peirus deirimentum pa-
    bi f, Doinine, non dabil homo coepit increpare, lialur? Aut quam
    eril islut. (e) Ad commutaliq- (c) el dicere f : d.ibitliomo com-
    25. ipse f conver- nem aniniae Absit a te (d) inulalionem ani-
    sus Peiro, di- su;ie ? prnpitius esto f mae suae?
    xit Vade reiro
    : 27. NamFilius lio- Doioine, non 27. N.un Filius
    pust m e Sata- minis ventu- erit islul. (c) bominis venlurus
    rus est in ma- Ad
    23. ipse f con- est in niajesiate

    COPEX CORBEIENSIS. CODEX BlilXiANUS.


    qne Iigaveris super lerr.iin erunt ligala in ,
    '
    iigaverissuperierr.ini.erunt ligataelincaelis. el quae-
    coelis et qiiacquumquc solveris super lerram,
    :
    cunvque solveris super lenain eruni solutn et in cae-
    ei unt soluta * in cuelis. Tiinc praecepit discipulis lis.Turic praecepit discipulis suis. ui neurini dicererit
    3
    suis, ne cui dicereiiiquia ipse esi Clirislus. Ex illo quia ipse essei JesusCbrisius.Exinde coepit Jesusos-
    die eoepit Jesus osiendere discipulis suis , leiidere discipnlis siiis. qoia oporlet illiiin ire iu Hie-
    quia opoiteiet illum ire in Hicrosolymam , el rosolyniis ei inulia paii a seuioribus. el scribis. et
    niulta pati a senioribus, ' et nriucipibus sacer- piincipibus siccrdotum. el occidi et icrtia die re-
    doiiim et ab Seribis, et
    , occidi , et lertia tlie surgere. Et adsumens euoi Peiius coepit increpare
    resurgere. Et 5 suspiciens eiiiii Petrus coepit 6 ei. dicens (</) Propilius eslo f libi Domine et imn
    dicere Absit, Domine, boc non eiit. ' Jesus autein
    : eni libi Imc. a Ad ille conversus dixit Petro. Vade
    conversus, dixit ad euiii \ade post me Saianas,
    : posl ine Salana scaudalum iriihi es qnia uoii s:pis
    scandaluin 8 es inihi quia noh quae Dei suiit sapis,
    : qiiae Dei sunl. sed quae Iiominuin. Tunc Jesus dixit
    sed quae simi hominis, Tuuc ait Jesus discipulis discipulis siiis. Si qui^ \ult post ine venire abneget
    suis si quis vult post nie venire,
    : abneget 9 semet- seinetipsuiu el lollat crucem suain et secpiatur nie.
    ipsiim, ei lollal crucem suam, et sequatur me. Qui Qui enim voluerii aniuiam suaui salvain lacere per-
    enini volueril animam snam salvain facere perdet deteani. qui amem perdiderit anim.im suain propier
    ,
    illaiii :"> quicumqueauiem perdiderji eammei caussa, me inveniet eam. Quid enim proileiii liomini. si lo-
    iuveniet illain. Quid auiein prodest lioriiini, si lu- lum riiundurii lucretur. animae aiiteni siiae delrN
    creiur oinnein muiidum, et animam suain deirimen- menliim paliatur. Aut quam dabit hoiuo coiunnita-
    lum faciat? Aul quaiii dabil Ikhiio cnmmuiaiiniicin lionein aniinae suae. Fulurum esl eniui ul lilius h >-
    pro anima sua ? Venii enim Filius liominis in ina- minis veniat in gloria

    VAIUANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    et in • increpare etdicere, elc, ul in Yulg.
    et in ' At ipse... dixit Pelro
    ut nemini dicerent quod ipse esset Curistus. Exinde s
    est mibi. Tune Jesus dixit
    et Scribis • se sibi
    ,0 ul in Vulg. usque majeslale Palris sui

    BLANCHINI NOT^;
    » ad, pro at.

    (u) Ila et textus Groecus iieulro genere d; 'l£poa6)j,u«. — ((') Cod. Cant. p;T(Z -cu; r.uicu;.
    —6
    Marco. — (c) Ita elcod. Cunl. xgiWystv. (d) Textus GrajcusfAswf — ,

    o-oi. -(e) Ita el textus Grsecus 6 5s.


    255 EVANGELIUM SECUNDUM MATTIIjEUM. 2;ii

    CO0EX VERCELLE.NSIS. CODEX Vfc RONENSIS.


    jeslale Palris illi Moyses et Paliis sui cuin apparuil f illis

    sui cum ;mge- lielias cum angelis suis (a) Moyses et


    lis ejus et red- : co loqueules. sanctis f el : Helias cum
    del imiciiique 4. Respondens tunc red- eo loquentes.
    sccundiim autem Petius det uniciiique i. Kcspondcns
    opera ejus. dixil ad Jesum : secundum opera autem Prirus
    28. Ameii dico vobis ,
    Domine, bonum ejus. dixit ad Jisum :

    sunt aliqui de est nos liic 28. Amcn dico Domine, bonuni
    isiis adstanti- esse si vis, fa-
    : vobis quoniam , est nos hic
    bus, qui non gus- cianius bic siinl aliqui esse : si vis,
    liiliuui moriem, tria tiiberna- de islis adslan- faciam bic
    donec videaut cula, tilii nuiim, tibus, qui noii tria tabernacu-
    Filinm liomi- et Moysi uiiuui, gusiabuni inorlem, la, libi uiiiim,
    nis venienlem el Heliiie unum. donec videant lleliae imum,
    in inajestale 5. Adbuc eo lo- Filium bominis ei Moysi
    queoie, ecce venienlein in o. unum. Adbuc
    CAPUT XVII. nulis lucida regno siin. co loquenlc,
    1. sua.(fc) Ei fac- inuinbravil CAPCT XVII. ecce nubs ln-
    liiin esi f post dies eos. Ei ecce vox 1. (b) Et facium Csl f cida iiiiimbravil
    sex adsumpsit de nnbeaudi- posl dies sex eos. Et ecce
    Jesus Petrum, ta esl, dicens : adsumpsit Jcsus vox de nube,
    et Jacobum, et llic estFili- Petrum, et Jaco- dicens : Hie
    Joliamien us meusdilec- buin, ei Johan- est Filius meiis
    fratrem ejus, tus, in quo mi- neiu fratrem dilectus, in
    el duxil illos lii bene com- ejus, el dncit quo inihi bc-
    in moniem placui ipsuin
    : illos m inonlem ne complacui :

    excelsum se- audite. cxcelsuin seor- ipsuni audile.


    2. orsiim : et Irans- 6. Etaudienles 2. suni : ct transfi- 0. Ei audientes
    flguralum discipnli ce- guralus est (c) discipuli ce-
    esi (c) Jesus f ante cideriiol in Jesus f ante ciderunt in
    eos. Et resplen- faciem suam, cos. Et res- facieni suam,
    duil f;icies ei limueriint plendnii facics cl limiierunt
    cjus sicut sol : 7. valile. Et ac- ejus sicul sol : 7. valde. Et ac-
    vestimenta cessit Jesus, et vestimenla cessil Jesus
    auieni ejus letigit eos; di- auiem ejus el leligit eos ;

    facla suul al- xitque eis Sur- : facta suui dixitque eis :

    5. ba suiil nix. Et giie, et nolite candida sicul Snrgite , el no-


    ecce (d) app.iruit f 8. liniere. Levan- 3. nix. Et ecce (d) lile limeie.

    CODEX COUBEIENSIS. CODEX BlllXIANCS.


    jcstate Patris sui cum angclis suis : et lunc red- Paiiis sni cuin angelis suis et lunc reddel unicui-
    dct nniiii ipn' secundum ' facta eorum. Ainen dico que securidum opera ejus.
    vobis, * quia sunt hic aliqiii de adsiantibus, qui non Ainenilico vobis.quia suui ijuidani dc liic adsian-
    gustiibunl moriem, donec videant Filium boniinis 3 libus qui iion gusiabunt morlem. donec videani Fi-
    venienicm in regnuni Patris sui. lium boniinis veuienlem iu regno syn. El post dies '

    XVII. Et f.icliim osi post diein soxluhl assunisit '


    sex adsuinsii Jcsiis Petriim. el Jacobum et Jobaii-
    Jesus Peirum, et Jacobum et Johuiiieni fratrem, nem frairein ejns. el duxit illbs in mouiem excelsum
    ejiis, ei ducil illos in altum monlcm secretn et : seorsum el tr.ansfigiiravii se in conspeciu coruin. t I

    Iransfiguratus est Jesus corani illis. Ei elfulsit la- rcsplenduii vesiimenia autcin
    facies ejus sicut sol.
    cics ejns sicut lux et vesiimcnia illius facla sunt
    : cjus. liicia siini alba sicut mx. II ec.ce apparueriiut
    c.nidiilii sicut niv. Ei ecce ' \ isi suni cum eo Moyses eis Moy-e-- et Helias. cuiii eo loqiienles. Bcspondens
    e( llcii.is. loquentes cum eo. Ait aulem Petrus ad auiein Petrus dixit ad jfcsum Domine. boiiuin si ims i

    Jomiiii Domine, bonuin e^i n<>s hic esse


    : et si vis, :
    bic esse. si vis lacianius bic tria lubernacula libi
    faiiaiii nia tabernacula, tibi iiiium. et Moysiunum, unuin ci Movsi uninn el Heliae unum. Adbuc co lo-
    ci Heliae unum. Adbuc eo loqnerile ecce riubes , quente ecce iiubes lucida obnmbravii cos. Ei ecce
    caiiilnlii oliiiinliiiivii i'i s, Ei ecde \(i\ de hube cli- , vux dc nube djcens llic cs'i Filius niens dilecius in
    ceiis llic est Fi ius imiis * carissiinus, in qno com-
    :
    qiio niibi bc oiijiliu uii. ipsum audile. El audicn-
    placui andiie eum. Quo audiio discipuii concide-
    :
    les discipuli ca 6 ecide liiifaciem suam et limue-
    rum in faciem suam, et linmerunl vehemenier, et niiit valde. Ii accessil Jesus et leiigit cos dicens
    acCessit Jesus et teiigit.' illos
    , ei iiit iSurgite, et ; Suigile ct nolite liincie. Lcvan-
    1
    nolite limcre." Elevan-

    VAHIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. CKUMANENSIS.


    opora ejus 7
    lncida iuumbravit eos
    quoniam sonl aliqui de hicstanlfbus 8
    dilectus... ipsum uudite. El audicnles, elc, nl lii Vula.
    lniiiiiiiis in regno guo usaue teiigii
    dies sex, ui in Vitly. usqitf, Et ccce • eos, diceus
    apparuii iiiis Mojses, etc., ui in Pulg, 10
    Levanles
    cl Mosae titniiu

    BLANCHINI NOIVE.
    »yo, ypsilon pro u. quod ct alibi usurpavil anti- b « i.i cuecidcruni, abrasa cst.
    quarius.

    (o) Addil snvctis, ili:uii cod. Cant. a-/io(f.— (*) Iia et ood. Cani. /«! tftiixo. — >
    («/ AddUOr lettu,
    cliaiu iii cod. Caiil., o'lii(7oif. -(d) lta ct cod. Canl. u^Jr,, c Maico.
    EUSEBH YERCEIX. EVANGELIUM CFM VARHS COR. COLLATUM. im
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    les autem ocu- xerunl disci- 8. Levantes autem disci uli qnod
    los suos, ne- puli quod de oculos suos, de Jolianne
    wiiieni vide- Johanne Bip- neminem vide- Baplisla di-
    runt. nisi soluni lisla dixit il- riint . ni>i so- xerit illis : (c)

    9. Jesuni. Et des- lis : (c) Sic et Fili- I ii iii Jesum. Sic ei Filius

    eeudeniibus us liominis 9. Et descendentibus lioininis ue-

    illis de mon- necesse lia- iliisde moiite, ce^se babet


    te, praecipit liel pali ali eis y. praecepit eis pali :di eis y.
    eis Jesus dicens : 14. El cum venis- jrsus diccns : 14. Et cum ve-
    Videle nemi- sel ad lurbam Ncmini dixe- nisset ad tur-
    ni dixeritis accessil ad eum ritis visiiin bain accessit
    visum, donec Imrno genibus donec Filius ad eum bomo
    Filius liominis priiboliitans hominis genibus provo-
    a morliiis re- ame eum, di- a niiiriuis re- liitus anle euni

    surg.it. cens Domine, : surgat. rogans euin, ct


    10. Ei inlerroga- miserere 10. Et intcrroga- dicens Domiue :

    verunt eum lilio meo, quia verunl ciini miserere filiu meo,
    disci|uili, di- lunnticus discipuli, di- quia lunaticus
    cenles Quo- : est et male pa- cenles Qnid : esi, ei male
    moilo ergo Scri- liiur : nam sae- ergo Scribae torqneiur : nam
    bae dicunt pe cadit in ig- dicunt qnod saepe cadit in
    quod Heiian nem , et (cl) ali- Heliam oportet ignem , et (d)
    oportet pri- quando f in a- ]iriiiiuni venire? aliquando f in
    iiiuin veni- 15. quam. Et op- 1 1. Ad ijise re- \'i. aquam.
    11. rc? Ad ipse luli eum dis- spondens, ait Lt optuli
    respondens, cipulis tnis, et Delias quidem eum discipulis
    ail : Helias qui- non potue- venlurus est (a) luis, et non
    dem veniurus runt cura- resliluere f potiierunt curare
    est conpone- re eum. 12. oninia. Dico enm.
    12. re oinnia. Dico 10'. Et respondens autem vobis, 1G. Respondens
    autem vobis, Jesus, ait ge- : quod llelias Jesus,
    quod Helias ncralin in- jain venil ait : generalio
    quideni jam credibilis elnon co- incredibilis , et
    venit, el non et perversa gnoverunl perversa, quous-
    cognovetunt qumisque pati- eum , et fecc- que paliar
    cum, sed fece- ar vns? i|iiousque runt (b) ei -j- vos? quonsque
    nint (b) ei f quan- ero vobiscum ? quanta volue- ero vobiscuni?
    t:i voluerunt. Adbuc. . . e boc 13. runt. Et lunc Adlerie liuc
    13. Tunc inlelle- illuni ad me. iniellexerunl illuui ad iue.

    CODEX CORREIKNSIS. CODEX BRIXIANUS.


    tes auiem nculos suos nemiuem viderunl, nisi , tes auiem iieminem viderunl nisi
    oculus suos
    solnm Jesuni. Et cuin descendereni de mnnte
    ' . solniiiJesum. Ei desceudentibus illis de monte pr.ie-
    praccepit illis Jesns dicens 2
    Yidete ne cui dixeri-
    : cepit cis Jrsus dicens Netmui dixerilis hanc visin-
    lis, donec Filius homiuis morluis resurgal. 3 Tunc
    a nem. donec Filius hominis a mortuis resurgal. Et
    inierrngaverunt illuni discipuli
    '
    diceutes Quarc , : inlerrogaverunt euin iliscipuli ejus diceutes. Quid
    ergo Scribae dicunl " quia opnrlet prinuim Heliam ergo Scriliae dicuut qnod lleliam oporlel priinuin ve-
    venire ? Quibus lespoudens, quidem ve-
    aii : llelias niie. Jesus auiein resp uidens aii illis llelias quidem
    niet, ui oiiinia rrsiiiu.it. Sed cgo dico vobis, quoniam veniet primiim et restiluet oinnia. Dicn aulem vo-
    llelias jam veuil, et iioii cognoverunt emsi, sed fe- bis. quia Ilcli.is. jani venit. et non cogiioveruiileum.
    s
    cerunt (/>) ei f qnania voluerunt. " Tunc inlel- sed feeeiuni ei. quaeciiiiique voluerunl. Sic el Filius
    lcxerunt discipuli ejusquia de Jobanne dixii illis : lioniinis passurus est ab eis. Tunc iniellexerunt
    Sic et Filius honiinis " passurus csl ab eis. Et eccc discipuli. qnia de Jobanne Baptista dixissel eis.
    de lurba accessit ad euin " bomogenilius provolutus Et cnm veuissel ad liirbun. accessilad eum liomo
    depraecans, et dicens Dmiiine, miserere lilio nieo,
    : genibus provolulus. et dicens. Domine. miserere
    quia lunaiicus esi, et inale ' vexalur frequenier : lilin ineo quia liiualiciisesl.et m.ile patilur. frequen-

    eniin cadit a daemoiiio in ignem , et aliquando iu ler en.ini cadii ni ignem.et (rf) aliquando } in ai|iiam.
    aquaui. Ei obluli eum discipulis tnis, el non polue- Elobtulieum discipulis tuis.etnon pniiieruni curare
    riini "' illuni sanare. Respondens ei Je^us dixit : eiiin. Respondens autem Jesus ail 0. generaiio
    natio incredula et perversa , quousque " vobiscum incredula et perversa.qnousque ero vobiscuin. us-
    suin? quandiu vos patior? Alfeite illum liuc. quequo patiar vos. Afferte buc illum ad ine.
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS S. GERMANENSIS.
    1
    Descendeniibus illis bam
    2 Neniini dixerilis visum necesse baliet pati
    qnidam... anle eum, dicens
    11
    3 Et inlerrogaverunt
    '•
    discii uli. Ouid 9
    Ul in Vitlg. usquc ,iu ignem
    10 Respondeus Jesus, ail generalio
    quod oportet HiTiam primum venire. Atipse... ven- curare eiiin. :

    turiis est restituere oninia. Dico autein " paliar vos? quousque ero vobiscum? elc, nl Yntg.
    6 ad tur-
    cognoverunt discipuli qnod... El cuin venisset usijtie, cjicere illuni.

    BLANCillNI NOT.€.
    « Duomss. codices no^lri liiinc contexlns nrdinem elc, posilum legilur ante Tmic iniellexerunt, elc., ,

    servant ; in Vulgata aulem , Sic et Filitis hominis, confoiniiier ad foniem Gnecum.

    («) Ita cl cod. Cant. a-oz«TK<7Tiia«t.— (b) lla etcod. Canl. mzy, ex Marco. (r) Cod. quoqueCaot. buc —
    Iransfert, qua> Yulg. I.at. et lexlns Gnvcus lialieni in fine v. 12. (<t) lia ei codi Oanl. IvIot*i —
    ...; EVANGELIUM SECUNDUM MaTTHjEUM. 258
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    17. Ei increpavit Fuiuriiiii csl 17. Et increpavit ui lilius bn-
    eiim Jesns et , ui Filius liumi- eiim Jesns, et minis Iradatur
    exiii ab eo dae- nis Iradatur oxiiiab eo iu manibus bo-
    niuiiiiiin , et in manus daemoniiim , et 22. m u ii m el i :

    curalus est 2-2 um : ct CUraluS est occident euin.


    puer ix illa occident eum, puer cx illa bora. et («) post ler-
    liora. el («) pusl lerlium 18. Tunc accessc- liuni iliem
    -J-

    18. Tunc acesse- diem -[- rcsur- runl discipuli resurget. El


    nint tlisci. . get. Quu audi- ad Jesuni se- ciiui hoc au-
    li ;id Jcsiiin sc- li) conliista- crelo, et di- dissent disci|iuli
    creio, ei dixe- ti sunt velic- xerunt ei, contrislati
    lii n L eiQua- : menter. Domine : Quare smil vi liLMimenier.

    re nos noa 2r>. Ei cinn venis- iius non pu- 25. El cuin ve-
    polnim. ei- . . seui Cafarna- luimus eicere illum? nissent Capliar-
    eete illuin ? iim , accesse- l'J. Dicit illis Je- iiauin, accesse-
    lit. Dixil illis : Prop- rnnt ad Petrum sus Prupter
    : niiil qui di-
    ter incrcilii- qui iribulum incredulitateni veslram. dragina cxige-
    litaleui ves- exigebant, et Amen dico bant ad Pelruni,
    liam. dixerunt ei vubis, si halmc- el dixerunt
    Amcn dico vo- M.igisler ves- rilis lidcin, ci Uagister
    :

    vobis, si liabiic- lcr nun sul- sicut granum vcster quare


    rilis lidem ,
    vit Iribulum? sinapis, dice- nnn solvit di-
    sicul gr.iiium 24. a:t elille: Uti- retis nionii dragma, vel
    sinapis, dicc- i]ue. Et inlran- buic, Transi 24. censum? ail
    lis iuonli liuic ,
    les in diimuin, binc illuc, et Utii|iic nun.
    Transi liinc praevenit transibit, et El (/)) intranti f
    illuc, ci tran- cum Jesiis, dicens : niliil iiopossibile in domum, prae-
    siliil, el niliil Quid libi vide- erit vnbis. veuil euin Je-
    inpossibile 20. Hne aiiiem sus, dicens :

    20. eiit vobis. Hoc Reges .... rac genus daetno- Qnid tibi vide-
    niilein gcnus a quibus acci- iiiiiin non ei- tur Simon ? Rcges
    daemonii nun piunt tribu- cilur nisi per terrae, a quibus
    cicimr nisi lum vel cen- orationem, et accipiunt tiilut-
    per orationem . . . ui ? a fiiiis su- jejunium. lum bel censum?
    ci jejunium. is, aut ab alie- 21 Ipsisaulcm a liliis snis, :i u
    21. Ipsis aulem con- 2'>. nis? Rt ille di- conversantibus 25. ab alienis? Rt
    versaniibus xit : Ab alienis. in Galilaeam, ille dixit:Ab alienis.
    in Galilaea Di.xit illi Jesus : dixit Jcsus : Dixil illi :

    dixit illis Jesus : Ergo libera- Fiimriiiii cst , Eigo libeii stitit

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Ei imperavilei Jesus,et conliniiocxiv.itdacmoniumab Et ciiniiniiiaiiis cst ci Jesus. cl confcslim cxiliit '•

    illo, et sanatusest ucr ex illa liora. Tunc accesse- i


    ah eo daemonium. et curatiis cst puer cx illa hora.
    runt ad Jesum secreto discipuli, ei dixeruni : Quare Tunc acccsserunt discipuli ad Jesura sccreto et
    nos non piiiiiiiiius ejicere illum ? .Vii illis Propler : dixcrunt ei. Quarc n"s non potuimtis eicere illum.
    incrcdulitaiein vesiram. Ainrn di <> vubis, sihabuc- Jcsiis antein dixit illis. Propler incrediiliiaiem ves-
    riiis fulem , siculgranum sinapis, dicelis lmic moiili iraut. Anien dico vobis si habueritis fidem sicut gra-
    Transi liinc i!luc,el ' lransiet,elnihil impossibilc cnt iiiiin sinapis. dicetis mnnli liuic. Transi hinc illuc
    vubis. '"Rcdcimtibusaulem illisin Galilaeam, ait Je- et Iransiet. el nibil inpossibile ctit vobis. Hocaiitcin
    a
    sns. [ncipiet Filius hoininis tradi in manibus pec- genus in nnllo eicitur. nisi in oraiione ct jejtinio.
    catoruin : et occident illura, ei lenia die rcsurget. Conversaniibus autcm eis in Galilaea dixit.illisJesus
    Quo audil ' tliscipuli rjus conlrisiati smil vebenien- '
    Fuliirii est ni Ifilius hominis. tradatur iiimaiius ho-
    lcr. venis-cnl Capliarnaiun, acccsseninl l
    I.t i|iiiiiii niinuin ct occident eum el lcrlia die surget. I.t con-
    bi i|ui tributum exigunt, el dixerunl Magisier ves- : tristati siini iiimis. Veniontibus autem eis in Capbar-
    tcr (|uare non solvit tributum? Et quum inlmisset
    '
    iiauin. accesseruui qui iributuiii exigebanl ad Pciruin
    iluiniiin Petrus, praevcnil illiim .lesiis, dicens Quid : et dixerunt. Magister vester. nnn snlvii tribmum. et
    lilu videtur Sinion? Reges lerrae a quibus accipiunl ait eiiam. El cuiu inlrasset in duiiuim pracvenit eiini
    iiiliuiiiiu vel censnm? a stiis, an ab exlraucis? At Jcsus dicens. Quid nlii videtur Sinion llcges lerrac.
    illc spcndens, ait Ab cxtraneis. Dixit illi Jesus : a qiiiliiis'accipinnt Iributum vel ccnsuiu. a liliis suis
    Er liberi an al) alicnis. Ei dixit ci 1'ctnis. Ab alicuis. Ait illi
    Jcsiis. Ergu libcri

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    '
    iransibit menter.
    Hoc aulem ', etc, ui Yuiij. h.si/hi', Jesus. •
    qui didragmam exigebant, ad Pelrum
    * Fuluruin est ut... Ir.ul.iHir, clc, ul \'\d<j. usiiitc vchc- ' Ut Ftllg. usque, apcrto ore
    BLANCIHNI NOT^E.
    * Totiim quod de genere daemoniorum, dicilnr I.ectiones.
    qunii ejicitur per oraiionem ct jejunium omissum ,
    b cxibil pro exivit.
    ,

    csi in ins. cudice Curbeiensi ; sed exemplar San- '


    m linalis iu fiittirum dcest. iinlla cliam BUper-
    Germanensc illum verstim inlegrum reliuel prout lc- posita lincola, qux illud designet.
    giiui' ni Vulgata Laiina quud satis innuunt Variantes ,

    (n) Cod Caiil. f*«T« rpiic i/iipa;, ul iu supciiori capilc, v. 21. {b) li.i ct cod. t anl. i(cri).Wvn I avct
    bliani lin.x.
    239 EUSEDII VERCELL. EVANGELIUM CUM VAKIIS COD. COLLATUM. 2C0

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    r iste, liic erit filii? Respondit i>. ruin. Et qui
    li stint filii.

    26. Ul :iuieni non major m reg- 26. certe. Ut aulem acceperit unum
    scandalixze- no caelorum. non scandalize- pueriim talcm
    miis eos vade , 5. Elquiaccoepc- miis eos, vade iu nomine

    ad mare, et mit- rit unuin pue- ad mare, el inilte meo, me accipi t

    te hamiun : et rum talem, me liauium et eum : 6. Qui aiitem scan-


    enm piscem, 6. accipit. Qui au- piscem, qui pri- dalizat unum
    qui priinus tem scandali- mtis ascenderit, de pusillis islis,
    ascenderit, zaverit unuin tolle et aperlo : qui inme cre-
    lolle : el aperto o- de pusillis, qui nrc ejus, inve- dunt, expedit
    re ejus, mve- in nie credunt, nies («) ibi -j- sta- ei ut suspenda-
    nies (a) ibi f slate- expedit ei ut terem : illnril su- lur mola asina-
    rem illum su-
    :
    suspcndatur mens da eispro ria in collo

    inens da eis molaasiiiaria me, et pro te. ejus, et demer-


    pro me, el te. in collo ejus, gaiur in profun-
    et demerga- CAPCT XVIII. duin maris.
    CAPUT XVIII. tur in profun- 7. Vae autcm
    1. In illa die acces- dum maris. I. In illa die ac- huic uiundo
    seriinl disci- 7. Vae aiitem huic cesserunt diseipuli ab scamlalis.
    puli ad Jesum, niundo a scan- ad Jesum, dicen- Necesse est
    dicentes: . . is dalis. Nece . . . esl tes Quis utique
    : enim venire
    pntas irrajor enim venir . . major est in scandala verum- :

    esl in regno scandala : v . . . regno caelorum? tanien vae ho-


    caelorum? tam . . . vae ho , . . 2. Et Jesus voca- mini illi,per
    2. Et Jesus voca- illi, per quem bit pueruin, ct quem scaiidalum
    vitad se pue- scandalum statnit ciiiii iu venit.
    runi, et stalu- venit. nicdio eoruni, 8. Quod si
    ii eum in me- 8. Quod si manus 3. el dixil : Amen iiianus
    3. dio eorum, et ttia, vel pes lu- dico vo- lua scandalizal
    dixit us scandali- bis, nisi con- te, vel pes
    Amen dico vo- zat le, abscide versi fuerilis, luus, abscide
    bis, nisi conver- eiim, et proice et efliciamini eum, et proice
    si fuerilis, el abs le: bonum sicui pueri, abs te : boiiuni
    efliciamini tibi est in vi- iion intrabilis tibi esl in vi-
    sicul pueri, lam venire in regno cae- lam venire de-
    lon iutrabi- debilem vel lormn. bilem vel clo-
    tis inregno cloduin, quam 4. Qiiiciinique ergo iliiin, quam
    A. caelorum. Qui- duos pedes vel humiliaberit se duos pedes
    cuinqiie ergo duas manus sicut [uier isie, vcl dnas manus
    binniliave- habentem hic major erit babenlem mitti
    rit se sicui pue- rriiiti in ignem iu resno caelo- in ianem aeter-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXI\N'US.


    sunt lilii. AitPeirus :Ila Doniine.Neianien scandali- sunt lilii. Ui aiittfin non scandalizemtis eos a
    zemiis eos, vadc ad mare,et mille bamuni et ciiin : yade ad inare etinitie barntim et euin |iisceni qui pri-
    piscem, qui primus ascendcrit, tolle et apertoore : iniis asccndcrii lolle. et aperto ore ejus invenics iu
    ijus, invenies slaterem illum dabis pro me, et
    '
    : en denariiiin. illuin sumens. da eis pro me et te. In
    pro le. illa bura accesserunl discipuli adJesumdicenies.Qurs
    XVIII. In illa die accesserunt discipuli ad Jesnm, puias majorest in regno caelorum.EtadvocansJesus
    dicenles Qnis s erit major in regno coeloruni
    : Et 3 '!
    parvulum. slatuiteuin in medio eorum ei dixii.Amen
    vocans infanlem Jcsus , staluil cuin in medio dico vobis. nisi cnversi fuerilis. ut efficiamini sicut
    coiuin el ail ,Anien dico vobis, nisi conversi
    : parvuli non inlrabilis l reguo cielorum. Quicumquc
    fueriiis, * facii infans bic est , nnn in-
    tales sicnt ergo huinilaveril se sicui parvulus iste. Ire major
    •>

    trabilis in regno coeloruni. " Et qui exceperit crii in regnu caelorum. Et quicumque receperit
    iiniim lalem iiifanicm in noininc meo , me ex- iiuiiiii parvulum lalein in nomiiie meo ine recipit.
    cipit. Quicumque aulem scaudalizaycrit iinum de Qui auiein scandalizaverU. unuui ex pusillis isiis qui
    pusillis isiis, qui in nie
    credunt, expcdit illi ut suspen- iu me credunt expedil ei. ul suspendatur mola asi-
    datnr mola asinaria collp ejus, ei praecipilelur in naria in colhi ejus. ci demergalur in piofunduin ma»
    profundum maris. Vae au.lem liuic niundo ab scanda- ris. Vae buic miindo. ab scandalis. Necesse estenim
    7
    lis.Necesse est enim venire scandala vermiiiaiiieii : ut veniani scandala. veruiuianien vae homini illiper
    vae illi boinini, per qucni scandaluni veniet. Quod 8 quem scandalum veniel. Si auiem inanus lua velpes
    si le manus lua, vel pes scandalizat, praecide iilum, luus. scandalizat te abscide etim et proice abs te.
    et prnjicea le: bonuni esl libi ad vitam venire debi- niclius cst enim libi in vilam ingredi debilem vel c
    lem vel claudum, quam duos pedes vel duas maniis clodum quain duas manus vel duos pedes babentem
    babeniem mitli in 3
    gebennam ignis. iiniti iu igneni aeier-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS S. GERMANENSIS.
    1
    ibi, etc, ul Vulg. rum taleni, etc, ul Vulg.
    1
    utique niajor est 8
    demergatur
    3
    vocavit .fesus parvulum, et 7
    vae iiomini, per... venit
    4 8 si
    Ut Vulg. manus tua... tuus, etc, ut Vutg. usque, venire
    6
    Quicumque enim humiliaverit se sicul puer iste, bic 8
    ignem aelernum
    major erit iu regno coeloruin. El qui acecperit uniiiii pue-
    BLANCIIINI NOT.E.
    " llicdesunt inCodice lilterse el mcdia fermc linea. c Clodum, pro claudum.
    ' Humilaverit, pro eo quod est huiniliavei ii

    (n) Addil ibi, etiam Cod. Cant. exet.


    £61 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 26*
    CODEX VERCELLENSIS. C.ODEX VERONENSIS.
    aeiermnii. montibus, niiiii. libus, el vadil
    9. Et si oculus tuus scau- et vaditquae- !).Et si (iciilus quacrere eain
    dalizal te, erue rere eam quae luus scandalizat quae erravit,
    cum, et proice 13. erravit ? ei si te, erue euin, 13. et si
    abs te : bonum conligerit et proice abs conligei i

    tilii est ocu- ut inveniat le : bonum tibi invcnial cam


    iit

    lum UIIUII) eam : esl enini ocu- Amen dico vo-


    liabentem Amcii dico vo- Iiiiii habenicin bis, quod gau-
    in vitam ve- bis, quod gau- in vilam intra- debit in eam
    nire, quain debit iu eam re, quam duos niagis quain in
    duos oculos magis qnaiii oculos liabeiiicin xcviiii. i|iiac
    liabeutem in xcviui. quac mitii in gelieu- non errave-
    milii in gelien- non errave- nam ignis. runt.
    iiam ignis. 14. runt. Sic nou 10. Videte ne con- 14. Sic non est
    10. Videte ne con- est voluntas temnaiis uiiiiin voluntas anie
    temnatis imuiu ante Patrem ex his pusil- Pairein veslrum,
    c\ liis pusillis vestrum, qui lis, la) qui cre- qui in caclis
    dico enini est in caelis, ui dunt iu me f : est, ui pereal
    vobis, quod an- percat uiius diro cnim vo- unus ex pu-
    geli eortim de pusillis is- bis, quod an- sillis isiis.
    in caelis sem- 15. tis. Quod geli eoruin 15. Quod si pec-
    per vident fa- si peccaverit in caelis sem- eavent in te
    ciem 1'atris in te frater per videnl fa- frater tiius,
    mei, qui in cac- tuus, vade, el ciem Patris vade, el cor-
    il. lis est. Venil corripe eum mei, qui in ripe eiun iu-
    autem Filius inter te, et ip- 11. caelis est. Ve- ler te, et ipsum
    boroinis sal- siim soliim. nit Filius lio- solum. Si le
    vare, quod pe- Si le audierit, minis salvare, audierit , lucra-
    rieral. lucralus eris «luoil perieral. lus eris fratrem
    12. Quid auiein vo- fralien) tiiiini. ii. Quid vohis llllllll.

    bis videiur? 16. Si auleni non videtur? si fue- 16. Si autem nou
    si fuerint ali- le audierii, ad- riut alicui (b) le audierii, ad-
    cni (b) lioinini y Iiibe tecum lioniini -j- cen- liibe tecuiii ad-
    centum oves, adluic et uiium, tum oves, el buc ununi, vel
    et si erraverit vel duos ; ul in erravcrit una duos ul in
    ;

    tina ex eis: non- orc diioruin ex eis : noune ore duoruin


    ne relinqnet testium, vel relinquet xc testium, vel
    xcvnu. in tiium stet om- et vnii. in mon- triuiii siet

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.


    Et si oculus luus scandalizat, exiine illum.et projice 1
    inim. Et si ociilus iinis scandalizat te. crue eum. et
    a tc : utilius est ciiiin libi uiuiiii oculuiii habentem in- prmce abs le. nielius esi enim libi. euin uno oculo
    lrareadvilam,quam duosocnlos liabenlem inilli in ge- in viiam ingrcdi. quaui duos oculos liabentcm. miili
    [lennam ignis.N idele ne conlemnalis 5 de liis piisilli< a iu ignein aciernum. Videle neconle ati^ unum r\
    credeniibus in nic: dico enini voliis, quoniain angeli pusillis i^tis. dico cnini voliis. quia angeli eorum in
    eoruni 3 vident semper facieui Patris mei, qui in coe- caelis semper videnl facieni P.m is inei qui iu caelis
    lis st. i> Quid vobis videinr? si 5 cui lioinini 1'uerinl
    '
    esi.Vinii cuiin Filius liuiuiiiis salv.nc quod, perie.ral.
    centuiu oves, ei erraverit uua ex illis nonne G re- : Quid vobis v idelur si fini ini alicui (bi liomini -|- crn-
    liiiqnit nonaginlanovem in monlibus, el vadit quas- lum oves. el erraverit una ex eis. nonne relinquet
    reie |ua:erravii? el si conligerit ut inveniat
    ill; nonnagiiiianoveiu monlibus.el vadii quaerere eain
    iu
    eain Amen dico voliis, " quod |>lus gatidebit in eam
    : quae erravit. el iii invenial e.nn. Aineu
    si couligerit.
    quani in noiiagiiiiauovem, quae non erraverunl. Sic dicovobis. quiagaudebii supeream. magisquamsuper
    iimi est voluntas ame Patrem veslrum, qui in coe.lis nonnagiula novem quae non erraveruni. Sic iion est
    (si ut pere.i) unn> de imsillis istis. Quntl si pecca-
    , volunias in conspeciu Patris vesiri qui in caelis est.nt
    (Veril in te ftaier luus vade 8 corripe illum solus , , pereat iiniis de iuisillis istis.Si aulein peccaverii in ic
    ciiiu solo. Si te audierii, lucralus cs fratrem luum. frater tuus ^ade ei corripe eum inter te ei ipsnm so-
    " Qnod si te noii audicril , adliilie uiiuin , aut iluos Imn. Si te audieril lucraiusesfraiieniiuum. Siaulem
    lecuni ; ct praeseiitibus dtiobus , vel iribus lcslibus iion te audierit adbibe tecum adliuc uuum \ ci duos.
    stabit om- ut iu ore liiini niii lestium vel Irium siel om-

    V AHIAMTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    * te,erui'eum.. abste :bonumlibi esl...invitanivciiire • relinquet
    unuin ex pusillis " qui crcdunt iti ine 7
    * quod gaudebit super eam, magis quain
    * in coclis seni|ier vitlent 9 et, etr., in l'»d/.
    * Venil
    cniin, ul Yulij. •> • Si auti'1'i, etc., ul Vulg.
    ' fueriul alicui

    BLANCIIINI KOT/E.
    Q Iia llilarius
    addens cum niss. nostris , qui crc- b Inlcger vcrsiculiis liic quoque desideratur in nis
    dum in me ; quod x-que adnolavit in Versionc Anglo Corbeiensi eumdem vcro retinet codex San (icrma-
    :

    Saxoniea Tli. Marcscballus. ncnsis, Vulgakc edilioni coiisenlieiis.

    (n) Addii, 17111 credunl in vie. El ila cod. Cant, rfiv irnrriuivriuv Ifii; e vcrsu 6 linjus c.ip. —
    (6) Addit homini, eiinni leilUS GrXClU Mp&xta.
    ELSEBll VERCELL. EVANGELIUM CUM \ fcftllS COD. COLLATLM.
    263
    CODEX V ERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    Petrus. xit omne verbum. 21. Tnnc accedens
    ne verbum. . .

    Domine si pec- 17. Quod si non ad euni Peirus


    17. Quod si non ei :

    caveril in me audierit eos : dixit ei Do-


    :
    audieril eos :
    firater ineu-, dic eeclesi:ie, mine si peccabe-
    dic ecclesiae.
    Si auiein eccle- quoiiens re- Si auiem eccle- rit in me frater

    -iaiii non au- millam ei ? us- siam non audic- mcus, quotiens
    ciie.il. sit tibi qiic septies rit. sil libi rcmillnm ei ? us-
    -2-2. Dicit lesustnoo
    illi sicut elbnicus qne seplies?
    sicnl etlini-
    dico tibi usque et publicanus. -2-2. Dicit illi Jesus :
    cus ct publica-
    18. nus. Amen septics sed us- : 1S. Amen dico Non dico tilii

    que seplua- vobis, quaecum- u-i|ue seplies;


    dico vobis quae-
    gies septies. que alligaverilis sed usque sepiua-
    cuiiique aTiga-
    23. Ideu simile est super leriani, gies et septies.
    veniis super
    babilus reg- erinit alligata 25. Ideo siinilis
    terram, erunt
    caelorum et in caelo esi babilus re-
    alligaia in cae-
    :
    iii

    boroini regi, et quaecumque gni caelorum


    lo : et quaecum-
    qui voluil ra- solverilis super bomini regi
    que solveri-
    lienem pone- terram, cruui qui voluil r.itio-
    lissuper lerram.
    erunt soluta re cum servis soluta et in inm ponere ciim
    in caelo- 24. >uis. Etcum caelo. 21. servis siis. Et
    19. I.. .rum (a) ameir coepissei ra- 19. Ilerum (a) amcn - cum coepisset ra-
    tionem pone- dico vobis, tionem ponerc,
    dico vobis, quia
    si duobus con- re, oblams est quia si duo- oblatns est ci

    renerit snper ei unus, qui de- bus ex vobis unus, qui x de-
    lerram, de om- beb ecem convcneril snpra bebat milia ta-
    ni re quaecum- milia i terram, de onmi 25. lenta. Cum au-
    que pelierint, 25. ta. Cum autein re quaecumque lem iiou baheret
    fiel illis a Patre non haberet peiierilis, liet unde redderel,
    unde redde- vobis a Patre jussit eum do-
    meo, qui cae- in
    20. iis est. Ubi enini ret, jussit eum meo, qui in iiiinus ejus -

    sunt duo vel dominus venun- 20. caelis est. Ubi venunidari
    tres cougre- dari , et uxo- oii iii sunl
    i et uxorem
    g.ili nomi- in rem ejus, et B- duo vel tres ejus, et lilios,

    ne meo, ibi et lios, et omnia congregati in et omnia quae


    ego sum in me- qiia? habebat, iiominc meo, hahebat, et
    21. di.i eorum.Tunc et reddi debi- ibi et ego sum reddi debitnm.
    accedens ad eum -2(3. lum. Pro- in medio corum. 26. Procidens

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    ueverbuni.Quod'si et eos nonaudierii :die eeclesia;: ne verbum. Qu id si no i audierii eos die ecclesiac.
    Siauiemetecelesianinonaudierii.siiiibiianquamcih- Si aiiiem ecc esiani non andieril. sit tibi sicul ethui-
    n:cus ! ei ui publicanus. Amen dico vobis, quaequum- cns ei pubiicanus. Ainen dico vobis. quaecunique
    snper terr.im. eruui * alligala
    quealii<: iveriiis i ligaverilis super terrain. erunt ligata et in caelis. ct
    lo el quaequumqiie solveriiis snper terram , erunl
    :
    quaecumque solverilis super tenam erunt solula et
    5
    in coelo. Anien dico vobis, quia si duubus
    k in caelis.
    soluta
    convcneiit snper lerram, de omni re quaecumque uin (a) nuien
    i
    y dico vohis quia si dnobns cx
    pelierinl conlingel illis a Patre meo
    ,
    f qui est ia ,
    vobis cnnveneril supcr terrani. de oiuni re quacum-
    T
    coelis. Dbi enim sunl dun vel tres congregaii
    tan : q\\>i peiierini. fiel iliis a Patie nieo qui in raelis cst.

    lum in noinine meo , ibi ego sum in mcdio


    -
    eorum. Ubi e iin suni duo vel tres. congregali in iiomhie
    Tunc acceJens ad einn Peirus dixii ei Domi : meo. ibi b sym in medio eorum. Tunc accessil ad
    peccaverit in me Iraler meus, quotiensrem uain illi? eum Peirus et dixii ei. Domine si pcccaverit in mc
    D cil illi Jesus N Libi usque sep- Irater ineus. quutiens dimiltam ei. u-qne seplics.
    e> .' :

    lies; sed " sepluag ies sepiies. Dicit llii Jesus. Non dico libi usquc sepiies. >cd
    XVDH.Ideo simiie eslregnum coelorum liomini
    - ;
    usque sepiu;igies scpties. Propterea adsimilaium cst
    regi. qui voluit rationemponere cum servis su s. Lt regiium caelorum. hoiniui regi qui venii raiionem
    quum coepisset rationem ponere^oblatus est ei unus, facerecum servis Miis. Qui cmii coepissel discuicre
    qoi debebat decem millia Ulenta. Qnum antem non iins esl ei unus qui debebat decein milia lalcnla.
    'I

    baberet unde redderet, jussitcum " dominus suus Cum autem non haberet. undc redderet jussii eum
    vaenumdari . et uxoreru ejus, etlilios.et omuia quae- d •m.iiii- ejus veiiundari. et uxorem ejus et lilios.
    quumque habebat.el reddi dehitum. Pro- cl omnia quae babebat. et reddi debitum. Pio-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GCRMANENSIS.

    ' si non audierlt eos


    * ibi sum et ego... eorum. Non
    a
    emm suiit cougrcuili
    1 et pulilicauus.
    in nomine m o inler quos ego non sum
    9 usque
    s bgaia et
    10 usque
    * et iu coelo. Iterum amen dico
    11
    » ex vobis similis est babilus regni coelorum
    11
    « fiVt
    eum vaenundari
    '
    congregali in
    BLANCBINI NOT.E.
    t Sic.
    Hujus addilionis vestigium aliquod invenire
    a ali

    cubi miht non licuit.

    Add.l Anien, cliam Cod. Canl. Afujv.


    m EVANGELILM SEGUNDUH MATTILEUM. m
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERO.NE.NSIS.
    cidens autem contrislati autem servus fiebant, con-
    servus ille ad sunt : et vene- ille (jrab.it tnstati sunt
    pedes domini sui runt, et nar- eum, dicens : et venerunt,
    orabat eum raverunt Patientiam et narraverunt
    dicens Patien- : domino suo habe domine, domino sno
    liam habe in omnia quae et omnia omnia quae
    me, ct omnia facla erant. '.

    27. reddam (a). Mi erant.


    f;icta
    reddam tibi. 32. Tunc vocavit sertus autem 52. Tuncvocavit
    27. Miserlus au- eum dominus dominus eum dominus
    tem dominus ser- suus : et ait il- servi illius , suus et ait ilii
    : :

    dimi-
    vi illius, li : Serve ne- dimisit euui, Serve nequa, om-
    sit eum, et de- qua, omne de- et debiium ne debitum remi-
    Litum remi- bitum renii- remisit ei. si libi, quo-
    sit ei. si libi, quoniam 28. Egressus au- niam rogasli
    28. Egressus au- rogasti me : tem servus 33. me non : er-
    tem servus 33. non ergo opor- ille, invenit go oporluit
    ille, invenit luit ct te quo- unum ex con- te quoque
    unum ex con- quc misere- servis suis, misereri con-
    servis suis, ri conservo qui debebat servo luo,
    qui debebat luo, sicul et ei centurn de- sicut et ego
    ei ceniuiu ego tui miser- narios et : tui miserlus
    denarios el : tus sum ? tenens suffo- 54. sum? Et ira-
    tenens suf- 34. El iratus domiuus cabat eum, tus Dominus
    focabat eum tradidit eum dicens Redde : ejus tradidit
    dicens Red- : lorloribus quod debes. eum tortoribus
    dequod debes. quo ad usque 29. Et procideus quo ad usque
    29. Et procidens redderet uni- conservus ejus redderet uni-
    conservus versum de- rogabat eum, versum debi-
    ejus, rogabat bitum. dicens Patien-
    : 5o. tum. Sic cl
    eum, dicens : 33. Sic et vobis fa- liam habe in vobis faciet
    Palicnliam ciet Pater me- me, et ((?) red- Pater meus
    babe in me us qui in cae- dam tibi. qui in caelis
    et (b) reddam lisest, si iion 30. Ille autem esl, si non
    30. tibi. Ille autem remiseritis noluit sed : remiseritis
    noluit : sed abi- unusquisque abiil, et misit unusquisque
    il, et misit eum fratri suo de eum in car- fratri suo
    in carcerem cordibus ves- cere, donec de cordibus
    donec redde- tris. redderet de- vestris.
    ret debitum. bitum. CAPUT XIX.
    31. Videntes autem CAPUT XIX. 31. Videnies au- 1. Et factum
    conservi ejus 1. Et factum est, (c) tem conservi est, (c) cum
    quae Gebant, cum locutus illius quae locutus essel f
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIA.NUS.
    cidens autem servus ille, rogab3t eum, dicens Pa- :
    ' cidens aulem servus ille rogabat dominum suum
    lientiam habe in me, et ' ego reddam omnia. Misertus dicens doinine. Patientiam habe in me el omnia
    aulem dominus servi illius, dimisit eum, 3 et univer- libi reddam. Miserlus autem dominus servo illi. di-
    sum debitumdonavii illi.Egressus aulem servus ille, misit eum. et debituui dimisit ei. Egressus autenj
    iiiveuitunum de conservissuis,<|uidebebatei cenium sarvus ille invenit uuum ex conservis suis <|iii de-
    dcnarios cl t<'iiens sulTocabat eum, dicens
    : Redde : bebai ei centuni denarios. et lenens eum. sufloca-
    quod dcbes. Et procidens conservus k ille, rogabat bat dieens. Redde uiihi quod debes. ProciJens
    cum , diccns Paiientiam habe in me, ' et omnia
    : aiilem conservus ille ad pedes ejus. rogabat <?uni
    reddam tibi. llle autem noluit : sed abiit, el misil dicens Palieuliam linbe in me el omnia reddam libi.
    Ille auiem noluil. sed abiil et inisil cum in carcercm
    6
    eiini in carcerem , donec redderel debitum. Vi-
    denles aulcm conservi ejus quae (iebant, conlrislati donec redderet debiium. Videnles aulem conservi
    suni <t venerunt, et narraverunt doniino suo om-
    : ejus quae fiebani. contristaii suni \al<le. et venerunt
    nia iinae l:<cia " sunt. Tunc convocavit euin dominus el nuntiaverunt doinino suo. iiiiinia quac facla fuc-
    suus et ait illi Serve nequa, omne debilum s dona-
    : : rani. Tunc vocavil eum doiuiuus ejus. et ail illi.
    vi tibi, quoniam rog;isli me • nonne ergo oportebat
    : Serve ucquam omnc debiiiuu diinisi tilu. qui ero-
    ct ic misereri conservo tuo, sicul 10 et egoniiserius gasti me. non ergo oporiuit cl te miscreri conservo
    SUin tibi? Et iratus doniinus ejns Iradidit eiim lorto- luo. sicut el ego tui miscrtus sum. Et iraius do-
    ribus, <|uoadu»que redderet iiniversum debilum. Sic niinus ejus. tradiilit eum torloribus quo ad usque
    et vobis faciel Pater nieus qui in coelis esl, si non redderei universum debiium. Sic et Paier inms
    remiscritis unusquis<|iie fratri suo de cordibus ves- caeleslis faciet vobis. si non dimiscrilis unus-
    tris. El faclum est,quum locutus esset Jesus ser- quisque fraui suo de cordibus vestris peccata co-
    rum. El factum esi. cum consuuimasscl Je»us ser-
    VAIUANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSJS.
    Domine, • omne
    oiiiiiia reddam tibl ' fuerunt. Tunc convocavit
    et debilum dimisit • dimisi
    cjus, ' non ergo oportuil te
    el reddam 10 cgo lui niisertus sum?
    BLANCHINI NOT.E.
    (n) 1'ost icddaindeesl libi , eliam iu cod. Cant. — (b) Anle reddam dccst onmin, in cod. quoquc Canl. —
    (c) lta Cl COil. C.llll. izi 'uv.ir.-.V.

    Patrol. XII. 9
    2,17 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 208

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    una. scrmones is- sed una caro.
    esset f sermo- Quod ergo
    nes istos Jesus 6. Itaque jam non tos Jesus , trans-
    transiulit se sunt duo, sed tulit se a Ga- Deus conjucxit,
    a Galilaea, et una caro. lilaea, et ve- homo non se-
    venit in fini- Quod crgo De- nil in fines paret.
    bus Judeaeet usconjunxit Judaeae trans 7. Dicunt illi :

    trans Jorda- in uuum, non 2. Jordanem, et Quid ergo Moy-


    2. nen. et secu- licet separa- secutae sunt ses mandavit
    tae sunt euin 7. Dicuut illi
    ri. : eum turbae dari librum
    lurbae mul- Quid ergo Moy- multae et cu- , repudii , et
    tae, et curavit ses mandavil ravit eosibi. dimiltere uxo-
    illos dari librum 3. Et accesserunl rem?
    3. Et accesserunt rcpudii, et di- ad eum Phari- 8. Ailillis
    ad eum
    Phari- mitlere? saei teniptantes Jesus
    saei temptan- 8. Ait illis Jesus : Quo- eum, et dicen- Quoniam ad du-
    tes et dicen- niam ad duii- tes Si licet ho-
    : ritiam cordis
    les Si licei ho-: liam cordis mini dimittere vestri permisit
    roini dimit- vestri permi- uxorem suam vobis Moyses
    tereuxorem sitvobis Moy- quacumque dimittere uxo-
    suam, quacum- ses dimittere ex causa? res vestras ab :

    (|ue ex causa ? uxores ves- i. Et respondens initio autem


    4. Et respondens tras : ab inilio Jesus ait illis : non fuit sic.

    Jesus ait Non : autem non Non legisiis, 9. Dico autem


    legistis, quia fuit sic. quia qui fe- vobis, (b) qui-
    qui fecit (n) ab i- 9. Dico aulem vo- cit (a) niasculum cumque dimi-
    nilio mascu- bis, (6) quicum- et feminam serit uxorem
    lum et femi- que dimiserit ab initio fe- suam, (c) nisi
    nam fecii? et uxorem snam (c) ,
    cit eos? et ob causam for
    d:\it : nisi ob causam dixit : nicationis, f
    5. Propter hoc fornicatio- 5. Propter hoc et aliam du-
    remittet nis, f et aliam relinquet liomo xerii , moe-
    homo pa- duxerit, moe- patrem et ina- catur. (d)
    trem et nia- catur. (d) trem, et adhae- 10. Dicunt ei di-
    trem, et he- 10. Dicunt ei dis- rebit uxori suae, scipuli ejus:
    rebit uxo- cipuli ejus Si : et erunl duo Si ita est cau-
    ri suae , et sic estcausa in carne una. sa viri cum
    erunt duo viri cum uxo- 6. Iiaque jam uxore
    in carne re, non expe- non sunt duo, non ex-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.
    inones istos, a transtulit se a Galilaea , et vcnit in mones istos. transtulit se a Galilaea. et venit in lini-
    fines Judaeae el trans Jordanem, el seculae sunt
    ' bus Judcae. trans Jordanen. et sequte snnt eura
    eum lurbae multae, et cur.ivit eos ibi. Etaccesse- turbae multae. ct c curabit eos ibi. El accesserunt
    nnit ad eum Pli.uisaei teniantes eum, el dicentes : ad eum Pharisaei temtantes eum et dicentes. Si licet
    Si licet hoiuini dimiltere uxorem suam , ex qua- homini dimiltere uxorera suam. quacumque ex cau-
    qiiumqiie' caus-a? Quibus respondens ait Non le- : sa. Jesus auiem respondens ail illis. Non legistis
    3 t"
    gislis, quia qui feeil masciilum el feminam fe- , quia qui fecil (a\ ab inilio masculum et feininani l'e-
    ,i et dixit•
    Preplep hoc remiiiet homo patrem
    ' : cit eo-. et dixit. Propier hoc relimiuei homo pairem

    et matrem, el adhaerebit uxori suae, et erunt duo et mairem et adherebit uxori suae. ei eruut doo
    in carne una. Itaque jam non sunt duo sed una , in carne uua. Ilaque jam non siint duo sed una caro.
    caro. Qiind ergo Deus junxit in unum liomo non '
    , Quod orgo Deus conjunxit. Iiomo non separet. Dicunt
    disjungat. Dixerunl illi Quire ergo Mnyses prae- : ei Quare ergo Moyses mandavit dari lihellum rcpudii
    cepil dare libellum repudii el dimillcre Ait il is ,
    '.'
    : et diniiUene eam. Aii illis. Prnpier duriiiam cordis
    Quoniam ad dariliam cordis vestti permisil vobis vestri. permisit vobis Moysesdiniiiiereuxores vestras.
    6
    Aoyses dimiltere uxores vestras: ab inilio autem ah nitio autem non luit sic. Dico auiem vobis quia
    non luit sic. Dico autem vobis, ' quiquuraque dimi- quicuinque dimiseril uxorem suam (c) nisi ob caa-
    serit uxorem suam e\cepia caussa adulterii facit
    , , sara fcuiiicationis. -j- et aliain duxei it. moecatur. et
    eain moecli ni. Djcunt ei iliscipuli Si ita est causs» : qtri dimissam duxerit nioecaiur. Et dixerunt ei disci-
    8
    cum oxore, n oi expe- puli ejus Si ita est causahominis cum d uxore nonex-

    VARIAiSTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Judaeap trans " Moses
    7
    s
    ex caussa. lit respondens Jesus ait eis quia... nisi ob causam fornicationis, el aliam duxerit,
    5
    fecit ab initio b moechalur. Dicunl
    Propter lioc relioquit 8 viri cum
    •
    eos, el benedixit :

    b
    coDJunxit, homo non separet, etc., nl Vulg.
    BLANCHiNT NOTJE.
    a Sidegas apud Ililarium in textu Commeniario- dem ab , iniiio; sed non legit, hominem. Idque me-
    rum Mallhseum. in rito, qutim idem verbum positum minime reperiatur
    b Vulgaia. qui j\cii hommem ab iniiio. Utrumque apud Hieronvm. Comment iu Mattli.
    or.iiuii exemplar Gorbeiense id est, hominem, et, , ° Sic.
    ab inilio : codex auiem San Germanensis legil qui- d Finalis m detrila est a correctore.

    («i Posl (ecit deesl hominem, eliam in texlu Grseco. (b) Posl vobit deest quia in cod. quoque Canl. ,

    (,-) lia ei
    ,

    cod. Caiu. iretpsxros Xoyou impveias. —


    (d) Post moeclialur, deesl el qui dimissam ihucerit, moecha
    tnr , ciiam in cod. Caiit. hic , et cap. v , vers. 52.
    -209 EVANGELIUM SECLNDUM MATTll^UM. 270
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    dil nnbere. posita illis ma- pedit nubere. 15. El impositis
    11. Dixit attiem nu , abiii inde. 1 1. lhxil aulem illis manibus ,

    illis Jesus : Non 16. Et ecce untis illis Jesus : abiii inde.
    onmes capi- accessil ad enm Non omnes ca- 16. Et ecce unus
    unt verbum el dixil illi : piunt veibura accessit ad
    istut , sed qui- Magister, quid isiut, sed qui- illum , et ail
    bus daluin boni faciam bus datum est. illi : Magister
    12. esi. Sunt enim ut habeam 12. Simt enim bone quid ,

    spadones, qui vitam aeter- spadones, qui boni faciam


    de inalris uiero 17. nam? Ad Jesus de matris suae ut babeam vi-
    sic naii sunt dixit ei : Quid uierosic nali lam aciernani?
    et sunt spa- me interro- sunt et sunt
    : 17 Ad Jesus di-
    dones, qui gas de bono? spadoites , qui xil ei : Quid
    Facti sunt ab Unus est bo- facii sunt ab me interrogas
    hominibus : nus. Sed vis bominibus : et de bono ? Unus
    et sunl spado- in vitam ve- sunt spadones, est bonus
    nes, qui se nire? serva qui se ipsos Deus.
    ipsos eunu- praecepta. castraverunl Sed si vis in
    cizaverunt 18. Dicitilli: Quae: propter vitam aeternam
    propter reg- Jesus autem dixit regnum venire , serva
    num caelorum. Non occi- caelorum. 18. inandata. Di-
    Qui potest des Non : Qui potest ca- cit illi : Quac?
    capere, capiat. nioecabe- pere capiat.
    , Jesus autem
    15. Tiiiic oblali sunt ris : Non a- 13. Tunc ob- dixit : Non oc-
    ei infantes, dulterabis : latisunt ei cidis : Non
    ut manus eis Non faci- pueri, adulterabis :

    inponeret, et es furtum : ut inanus Non fiirlniii


    curaret. Dis- Non falsum eis imponeret facies : Non
    cipuli auiein testimoni- el oraret. falsum lesli-
    ejus probibe- iiiu dices Discipuli au- mnnium di-
    bant eos. 19. Honora tem prohibebant 19. Hnnora ces :

    II. Jesusvero(o)ait-j- •M- palrem tu- 14. eos. Jesus ve- palrem luuni ,

    nite pneros ,
    um , et ina- ro (<i) ait f : et matrem
    ct noliie eos trem tuam : Siniie eos , tnam : et .

    proliibere ad et, diliges et nolile pro- diliges pro-


    inc venire : ta- proximum liibere ad me Miniiiii mnm
    lium e»t eniin tuum si- venire : talium sicut le
    regnum cae- ctu le ipsum. est enim re- ipsum.
    15. loruni. El in- 20. Dixil aulem gnum caelorum. 20. Dicit illi adu-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    dit nubere. Dixit aiitem ad
    illos Jesus Non : pedit nubere. Ad ille dixit eis. Non omnes
    onmes sed quibus datuin
    capiunt verhnni islnd , cnpiunt verbum sed qnilnis dalum esi. Sunt
    istud
    esl. Sunt enim spadones, qui de matris a enim euniiclii. qui ex utero matris. sic naii sunt.
    nlero sic nati sunt et siinl spadones qui al> : , el siinl eiiniichi. qui facti siinl ah hoininiliiis. et sunt
    liominibiis facli sunt et snnl spadones, qui seipsos : cuniichi. qui >c i|isos castravcrunt propter regnun
    1
    excaslr.iverunt propler regnnm coeloriiin. Qui po- caelonim Qni polesl cajiei e capiat. Tiinc ohlali sunl
    tcsl capcre, capiat. Tiiiic ohlali miiiI illi inf.inlcs , ei parvuli. ui manus cis impnneret et orarei. Diserptrli
    iitinanus eis imponcrel et oiaret. Discipuli auiem , aiiieniijus profaibcbaut eos. Jesusautem aitilfrs.Sini-
    ' ejus prohibibanl eos. Jesiis veroait * Sinilo, et : tc parvplos. et noliie cos prohibere venire ad ine i.i-
    nolite eos prohiberc venire ad ine lalium esl cnim : liuin est enim regnum caelmuin. Et inponens eis
    regniim coeloruni. Et " imposiiis illis inanibus, aliiit manjis. ahiit inde. Ei erce unns accessfl ad iinn et
    iinte. Et erce unns accessit ad einn, et ait illi .Ma- : dixii Magister hono quid boni feciam. in IiiIhmiii
    gister
    s
    quid honi ficiain in habeani vilam aeler-
    ,
    viiam elernam Qui dixil ci. QuhJ mc dicisbonum.
    nam? ' Cni respondit Jesus Quid nie imerrogas ile : Nemo bonus nisi unus Deus. Si antem vis ;nl viiam
    boiio? * Unus esl Deus honus. Si autem vis ad vi- ingredi serva nrandata. Ad ille dixit ci. Quae. Jesm
    lain ingredi
    ''
    serva inandata. Dicit illi
    , Quae? Je- : aniem dixii. Non occrdes. Non adufterabis. Nou
    su^ atitein dixit Non l0 oecides Non moechabcFre
    : : :
    b furavens. Non falsum teslimonium dices. Honera
    Non fnriiim facies Non falsuin lcslimonium diccs : : palrcm tuurn et mairem. et diliges proxiinum tuum
    Honora pairein tuum et mairem luam et , : diliges sicul ic ipsum. Dicil
    proxinium tiium tamquain teipsum. Dixit

    VAIUANTES LECTIONES CODICIS MS. S. CER.MANENSIS.


    8
    1
    Dixit autem illis Non : bone,
    7
    * caslravcrunl Qui dixit ei
    * incrcpabaiit pis. 8 Nemo bonus nisi unus Deus c
    .

    4 * venire.
    eis Sinite parvulus,
    :

    10
    * Ut Vutg. mque, bone Ut Yulq. usque, adohscens.
    BLANCIIINI NOTiE.
    Tertull. ct Cyprian. legunt cum duobus mss. no- b Sic.

    striscoilicibus, snnt spadones ; et ita conslanler Manuscriplus Codcx Saii-Germancnsis h.ihct hic
    nomen spadonum retinent in cmieris pro nomine cu- loci, quod legilur apud Marcum cap. x, vers. 18.
    nuclioriiin.

    (<i) Post ait , dcesl ci» , cliam in lextu Grscco.


    271 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM.

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    jlliaduleseens in regno cae- lescens Om- : gnum caelorum.
    lorum. nia baec cuslo- 25. Auditis autem
    Oninia haec
    25. His autem au- divi a juven- discipulis haec ,
    cusiodivi a ju-
    ventute mea, ditis discipu- ,
    tute mea, mirabantur, (a)
    quid adlmc li miraban- quid adbuc et timebant f
    mihi deest? tur, (a) et lime- mihi deest? valde, dicentes :

    21. Ait illi Jesus Si bant valde di- 21. Ait illi Quis ergo po-
    :
    f ,

    cenles Quis Jesus ; Si vis terit salvus esse ?


    vis perfectus :

    esse vade Ten- , , ergo poterit perfecius es- 2G. Aspiciens autem
    de bona lua salvus esse ? se , vade , Jesus , dixi
    et da paupe- 26. Aspiciens au- vende om- illisAput :

    ribus, et liabe- tem Jesus , dixit nia tua, et homineshoc


    bis thensau- illis Aput ho- : da paupe- impossibile esl :

    ruiu in cae- inines boc ribus , et lia- apul Deum


    lo et veni , se-
    : impossibile bebis thensau- auiem omnia
    quere me. est apud Deum
    : rum in caelo : possibilia sunt.
    22. Cum audisset vero omnia et veni , sequere 27. Tunc respondens
    auiem adu- possibilia sunt. me. Pelrus , dixit
    lesceus hoc 27. Tunc respondens 22. Cum
    audisset ei : Ecce nos
    verbum, abi- Petrus dixit , autem adule- reliquimus
    it iristis : erat ei Ecce nos re-
    : scens verbum omnia , et se-
    enim babens liquimus om- lioc , abiit tri- cuti sumus te :
    multas pos- nia , et secuti stes eral enim: quid ergo erit

    sessiones. sumus quid te : habens multas nobis?


    23. Jesus autem di- ergo erit no- possessiones. 28. Jesus autem
    xit discipu- 28. bis ? Jesus au- 25. Jesus aiitem dixit illis :

    lis suis : Amen tam dixii illis : dixit discipulis Amen dico
    dico vobis Amen dico vo- suis : Amen vobis , quod
    quod dives bis ,
    quod vos dico vobis, quod vos qui se-
    difficile in- qui secuti es- dives dilficile cuti estis me,
    travit in reg- tis rne in rege- , inlravii in re- in regenera-
    no caelorum. neratione cuin gnocaelorum. tione cum
    24. Iterum dico VO- sederit Filius 24. Iterum dico sederit Filius
    bis : Facilius bominis in vobis Facilius : hominis in
    estcamellum sede mnjes- est camillum sede majeslalis
    per foramen tatis suae , se- per loramen suae ,
    acus transi- debiiis et vos acus transire ,
    sedebitis et
    re, quam divi- snper sedes quam divitem vos super se-
    tem intrare xii. judicantes inlrare in re- des xn. judi-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    illiadolescens Omnia haec custodivi ", quid : illi adulescens.Omniahaec.cnstodivia juvcnluteinea.
    adhuc mihi deest? Ait illi Jesus Si vis perfeclus : quid adhuc milii deest. Ait illi Jesus. Si vis perfecius
    esse, ' vade, et vende omnia quae possides et da , esse. vade vende oninia quae possides. et da paupe-
    pauperibus, et habehis thesaurum in coelo et veni : ribus. et habebis thensaurum in caelo. et veni se-
    sequere me. Qiium audisset autem adolescens quere ine. Hoc audilo adulesceus abiit tristis. erat
    verhum hoc abiit trisiis erat enim habens mullas
    , : enim habens mullas possessiones. Jesus aulem dixil
    possessiones. Jesus autem dix.it discipulis suis : discipulis suis. Amen dico vobis. quia diflicile di-
    Amen dico vobis, quod dives difficile inlrabit in re- ves intrabit in regnum c.ielorum. Ilerum auiem dico
    gnum coelorum. 3 Iterum dico vouis Facilius est : vobis Facilius est cameluin per foramen acus tran-
    camelum ptT foiamen acus transire quain divilem , sire. quam diviiem introire in regnuin caelorum.
    iu regno coelorum. Quo audito discipuli ejus ini- Auditis autein bis discipuli. mirabaiitur valde di-
    '
    ,

    rabanlur valde diceules Quis ergo polerit salvus


    , : centes Quis ergo polerit salvus esse. Aspiciens au-
    esse? ' Conspiciens autein Jesus dixit illis Apud , : tem Jesus dixit eis. Aput homines hoc inpossibile
    homines hoc impossibde est apud Deum aiilem : est , aput Deum autem omnia possibilia sunt. Tunc
    omiiia sunt. Tnnc respondens 1'eirus
    possibilia respondens Petrus dixil ei. Ecce nos reliquimus
    dixit Eccenos reliquimus omnia et secuti suimis
    * : , omnia. et secuti sumns le quid ergo erit nobis.
    te : quid ergn eril nobis? Jesus autem dixit illis : Jesus autem dixit illis. Amen dico vobis quoniam
    Amen dico vobis , quia vos qui me secuti eslis in : vos qui secuti estis me in resuneclione. cum scderit
    regeneraiione , quum sederit Filius hoiuinis in
    7
    Filius hominis supra sedem majesialis suae se-
    throno gloriae suae, sedebilis et vos super sedes duo- debilis. et vos super duodecim sedes. judicautes
    decim judicautes ,

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    5 As|iiciens
    1
    vade, vende quae habes,
    ! 6
    verbum, abiit ei
    7
    ' Et, etc, ul Vulg. tisque, mirabantur XJt Vulg. usque ad aliam sectionem.
    4 miralisunt,

    BLANCHINI NOT.E.
    Nolat Luc^s Brugensis illud, a juvenlute mea
    a datum esse. Quod verilati consonum probant duo
    quoii sequilur in Vulgata nostra , non lectum fuisse manuscripli noslri Latini , et alia velustissima
    Gr;ece ab interprele Lalino, nec proinde Latine exemplaria.

    («) Adduut et timebant, cum cod. Cam. wi iy^ir.O^^j.


    273 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH/EUM. 274
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    xn. tribus Is- lmram terti- cantes duode- circa horam
    trahel. am ,
    (a) invenit -j-
    ciin tribus Is lerliam, (n) in-
    29. Et omnis qui re- alios stantes irabel. venil f alios
    liqueril donium in foro otio- 29. Et omnis stantes in foro
    vel fraires i. sos, et dixit il- qui reliquerit i. otiosos, et
    aut sorores lis : Ile el vos domum, vel aitillis Ite :

    aut patrem , in. . . ncam fratrem, aut et vos in (6) vi-


    aut inatrem , m quod sorores, aut neam j, et
    ant fllios aut , m fue- matrem, aut quod jusuim
    agros ,
    propter rit dabo vo- lilios, aut dabo
    lueril
    nomen me- 5. bis. Illi autem agros, propter 5. vobis. Illi au-
    um , cenlupio abierunl. (c) nomen meum, tem abierunt.
    accipiet et vi- Iterum f exiit cir- centuplum ac- (c) Ilerum
    ,
    f
    lam aeiernam ca soxtam el cipiet, et vi- exiil circa sex-
    30. possidebit. Mul- nonam bnram : lam aeiernam lam et nonam
    ti autem sunt fecit similiter. possidebit. horam : et fe-
    primi novis- 0. Circa unde- 50. Mulli autem cit similiter.
    simi et novis-
    , iina autem sunt priini C. Circa undeci-
    sinii primi. exiit , el inve- nobissimi, el mam autem exiit,
    nit alios stan- nobissimi ei invenit alios
    CAPUT XX. tes, et dicit il- primi. stanies, et dicit
    i. Simile est enim tis : Quid bic illis : Qtiid bic
    um caelo- siatis tota
    CAPUT XX. statis tota die
    rum homini 7. die otiosi ? Di- 1. Simile est 7. otiosi ? Di-
    patri familias, cunt Quia ei : regnum caelo- cunt ei : Quia
    qui exiit pri- nemo nos riim bomini nemo cnnduxit
    mo mane con- conduxit. patrifainilias, nos. Dicit il-
    ducere opera- Dicil illis : qui exiit pri- lis Ileet
    :

    rios in vine- Ite et vos in mo mane con- vos in viiieam


    2. am suam. Con- vineam me- ducere opera- meam.
    ventione 8. am. Cum rios in vineam S. Cum sero
    autem facia ser m 2. suam. Con- autem factum
    cum operari- faclum . . . set, veniione au- esset, dicit
    isex denarin dicit dominus lem facia cum dominus vi-
    diurno mi- , vineae pro- operariis ex neae procura-
    sit eos in vine- curatori suo : denario diur- tori suo Voca :

    am suam. Voca opera- no, misit eos operarios , et


    5. Et egressus rios, et red- in vineam suam. redde illis
    iterum circa de illis mer- 3. El egressus mercedem.

    CODEX CORFIEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    duodecim Israel.Etomnis qiiicuniqtioreliquerit
    tribtis dundecim tribus Sdrahel. Et omnis qtii relinquet
    •>

    domum,velfratres,autsorores, n autmairem,autfilios, ilomum. vel fratres, aut sorores. atit pairem. atit
    autagros, propter iionien nniiin, centuplum accipiet, inalrem. aut uxnrem. sut lilios. aut agros propier
    et vitam aelernam possidebit. Multi enim siini primi nonien meiiin ccnluplum accipiet.et vitam aelernam
    novissimi , ei novissimi primi. possidebit. Mulli auiem erunt priini novissimi et
    XX. Simile est regnuiu coelorum homini palrifa- novissimi primi.
    milias qui exivit priiiio mane conducere operarios
    , ' Simile esl enim regniim caelorum. boniini patri
    in vineam suain. Conventione aiitcm facla ciun ope- familias. qui exiit prima inaiie condurere operarios
    rariis ex denariodiurno, misit eos in vineam suam. in vineani suam. Convenlione aulem facia cum ope-
    Ei egressus circa horam tertiam, vidil alios stanies rariis. ex denario dinrno. ini>it eos in vineani suam.
    in lcno oliosos, el dixit illis llc ei vos in vineam : Et cgressus circa boram lerliam vidit alios stantes
    nieain, ei quod jusiuni fuerit dabo vobis. Illi aulem in foro oliosos. et ail illls Ile et vos in vineain
    1 ineam. quod juslum
    abierunt. Iternin exivit circa sextam el nonain lio- et fueiit dabo vobis. Illi autem
    3
    rani : . t idem
    Circa undecimam vero exivit,
    fccit. abicrunt. Etilerum exiil circa horamsextam et no-
    ct invenit alios sianles,et dixit illis : Quid bicsta- nain. et fecitsimiliter. Exiiens aincin ei circa horam
    tis tpla die oliosi Dixerunt ei Quia nemo nos con-.'
    : iiudeciiiiam. invenil alios slantes in foro oliosos et
    cluxil. Iiicil illis lic el vos , operainini in vi- : ' dixit eis. Qnid hic slalis lola die oliosi. Ad illi dixe-
    neain. Qumn sero autem factum esset, dicit domi- nint ei. Quia neino nos conduxit. Dicil eis Ite ei vos
    nus vineae procuratori suo :Voca operarios et red- ,
    operamini in vineani meain. el quod jusliiin est acci-
    de illis iner- pielis.Cumscro autein facluin esset dicil dominus vi-
    neae procuratori suo.Yoca operarios elrcddc illis iner-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    oxiil 8 et fecit similiter
    4
    aiuein exiit et vos iu viueam nieam.

    BLANCHINI N0T.E.
    Nonnulla omilluntiir verba in nianiiscripto Cor- monenl nos variantcs lectiones Graecae lom. vi Vo-
    beiensi , scilicel oul pairem , et , aui uxorem. Qn:e lynlot. Lnndin.
    etiam ilesinii in manuscriplo Caniabrigiensl , ut 11
    D in Sttrahtl deiasa est a correcinre.

    (a) Ita et cod. Cant. l3prt. (b) l'osl tiltlatn, — dccst mcntii , ut in texlu C.rtrro. (r) Post iltmn
    dce*t «tiirm, lexm Grsccn.
    elinni in
    EUSEBIl VERCELL. F.VANT.F.LII M cm variis con. collatum. 576

    COI».
    L
    X VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    15, 14. cum ? Tolle ila- incipiens a no- 1 1. Tolle quod
    cedem, inci-
    piens a novis- que quod tu- bissimis usque tuum est
    uin est, el va- ad primos. el vade :
    simis usque
    ad primos. de : volo autem 9. Cum
    venis- volo autem
    et liuic novis- seut ergo qui el buic no-
    9. Cum veuisseilt
    simo dare circa undeci- bi^simo dare
    ergo qui cir-
    ca undeci- sicul et tibi. mam boram sicut ettibi.
    15. . ut non licet venerant, ac- 15. Aut
    niaiii lioram .

    venerani, mibi quod ceperunt sin- non licet

    acceperunt volo (acere gulos dena- mibi facere


    singulos de- meis?an rios. quod volo?
    10. narios. Ve- . . . us luus 10. Venientes an oculiis
    nientes au- . . . qua est, et primi, ar- tuus nequa
    quia ego bo- bilraii sunt est, quia ego
    lem et pri-
    mi, arbiira- sum ? quod plus es- bonus sum ?

    16 unt no- senl accepturi 16. Sic erunt


    ti sunt quod
    :

    plus esse .... acceperunt nobissimi


    accepiuri : ac- aulem el ipsi priini, et pri-

    ceperiint singulos dv^ mi nobissimi.


    autem et ipsi 11. narios. Et ac- Multi sunt
    singulos de- cipientes (a) enim vocati,
    narios. murmurave- pauci autem
    11. Et accipientes (a) runt f ad- electi.

    murmura- versus patrem 17. Et ascendens


    \erunt f adver- 17. Jesus in Hiero 12. familias, di- Jesus Hieroso-
    sus patrem solyma, adsuinp- centes Hi : lyma adsum-
    12. familias, dicen- sitxn. disci- nobissimi psit xn. di-
    . . . . lli novissi- pulos suos in una bora scipulos, et
    . . . una Imia via seorsum, fecerunt, et ait illis :

    erunt, el 18. et ait illis : Ec- pares illos 18. Ecce


    pares eos no- ce ascendi- nobis fecisti, ascendi-
    bis fecisti, qui mus Hie. . . qui poriavi- mus Hieroso-
    .... vimus solyma, et li- mus pondus lyma, et
    . . . us diei, 19. lius liouiin. diei , el aes- filius
    tradetur. ... 15. lus ? Ad ille 19. hominis tra-
    cipibus respondens detur principi-
    dotiun, et sc. . uni eoruni. bus sacerdotum
    bis, et coud. . dixit : Amice ut scribis, et
    nabunt non facio condemnabunt
    morte libi injuria : euni morte,
    noiiiieex et iradent eum
    denatio con- genlibus ad
    venisti mecum ? deludendum,

    CObEX COHBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    cedem, incipieiis a novis>imis usque ad ' primum. cedem suam. incipiens a novissimis usque ad pri-
    Quum ergo venissent qui circa iindecimara hnrain nios. Cuin venissent ergo qui circa undeciin .nu

    veneiant acceperunt singulos denarios. Venientes linram venerant. aiceperunt singillos denarios. Ve-
    ,

    aulem etprimi. aibilrati sunlquodplus essenl ;icce- nienles aulera el prirai. arbilrali sunl. quod plus
    iJiuri aceepefuiit autem et ipsi feiugulos denaKos.
    :
    essent accepluri. acceperunt autein et ipsi sihgtllos
    denarios. Et accipientes. iiiurmuiabani adversniu
    El accipienles murrauraveiuiil Sdversiis pairemfa-
    iuiliis, dicentes lli novissimi' una liora tahluin
    :
    la- patrem familias. diceules. Hi novissimi. una hofa
    boiaverunt.etaequales illosnobis lecisti, qui poitavi- teceruht et pares illos nobis fceisti qui portavimus
    inus pondusdiei el aestus.At ille respondens uni eo- pondus diei et aestus. At ille respondens uni eoiuni
    rura, dixit Amice non facio libi :
    iiijuiiain nonne ex : di.xit. Ainice. mm
    tibi facio injuriam. non ne dcua
    liiini placuisli niecuin Tolle quod luuin est. el vade.
    denario convenisli meciim 1 Tolle quod3 tiium est, et
    vade : volo autem el lmic novissimo tiiiiliim dare volo aiilem et Imic novissimo. dare sicut et tibi.
    (iiKioliim el libi. Aut non licet mibi ijuod volo, la- Ilaud non licet mihi facere de meuin quod
    cerede re mea? an oculus tuus nequa est , tjuia ego volo. an oculus tuus nei|uam est. quia ego bo-
    bouus suin ? Sic ergo erunt ho\issimi pnini et pri- , nu* snm. Sic erunt primi hoViSsimi. el novissinii
    i-atici vero piinii. Multi cniiii solil vncaii. |iaiui ndlem elecli.
    ini hovissirtli; Multi enim suiu
    vocali ,

    elecii. Et cinn ascenderet Jesus Hierosnlymam


    ''
    Etascendeiis Jesus in Hierosolyinam. adsumsit duo-
    ilssdifipstl iliintleciiii discipulos », et aii illis : Ecce decim discipulos seorsum in via. et ait illis Ecce
    ascendimus llieiosolyiiiaiii, et lilius boniinis tradelur ascciidiiiiiis Hiernsiilyniam el lilius boniinis tradetur

    principibus sacerdotuiii, et scribis, et condemnabiint principibus sacerdotuni et scribis et coiidemnabunl


    cuui raorte, et iradent euin genlibusad deludeiuluui, eum iuorti. et tradenl eura geniibus ad iuludendum.
    VAIUANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    • primos. * ascendit
    ' unam Uoraui feueruut, et pares " suos a secreto,
    . » dare sicut et.... facere? an
    BLANCHLM NOT^E.
    « S.Hilarius legebat hic, tecreto, juxta fidem quam plurium maDuscriplorum codicum.

    (a) Iia el cod. Cant. ifiY/^aa.v-


    EVANGELIUM SECUNDUM MATTHjEUM. 278
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    bis, sedquibus et flagellandum, aut sinisiram,
    dalum est. . . . ei ciucifigen- non esi iueum
    dum, et ter- dare vobis,
    tia die resur<gei. sed quibus pa-
    20. Tunc accessit raium est a Pa-
    20. accessit ad eum sunt
    tristati ad eum ma- tre meo.
    m.iter (ilio- de duob. . . ter (iliorum 24. Ei audienies
    rum Zebedaei Zebedaei cum decem cmiiri-
    cum filiis su- filiis suis, statisuntUe
    is,adorans, et adorans, et duobus Fratribus.
    petens aliquid petens aliquid 25. Jesus autem
    ab eo. vocavit eos
    21. teni dixit. . . . 21. lpse aulem »d se, ei ait:
    dixit ei : Scitis quod
    illa.Dic Ut. . . 25. eorum : et Qnid vis? prinoipes gentium
    deant duo Ait ei illa : domiiieiiiur
    . . nt, p. . . esla- Dic ut sedeani eoriim : et qui
    ad dexie . . eni exercent bidun filii majores sunt,
    alius ad siuis. . . 26. in eis. Non ita mei unus , poiesiaiem ex-
    erit iiuer vos : ad dextram ercent in eos.
    no luo. .... qui. . . . tuam, el unus 20. Non ita erit
    22. Respo ad sinisiram inter vos :
    os ma- in regno luo. sed qiiicumque
    (b) eril 22. Respondcns voluerit inter
    ni- autem Jesus, vos major lieri,

    27. ster : et qui vo- dixit illis : Nc- (b) erii vester
    t
    scitis quid pe- 27. minister : et qui
    l;« lis. Potesiis voluerit inter
    bibere calicem ,
    vos primus esse :

    sumus. quem ego eril vesier servus.


    23.AitilIis(a)Jesust:Ca- bibiturus sum ? 28. Sicut (ilius
    licem quidem Dicimt ei bominis non
    meu e- Possumus. venit minisirari,
    tis sede : 25. Ait iliis(a) Je- sed miuisirare,
    tem ad dex- sus f Caliceui
    : et dare ani-
    tram meam quidem meum mam suam,
    aut adsinisiram, bibetis sedere : redemptio-
    non esl me- auiem ad dexte- neni pro niul-
    uni dare vo- lis. (c) Yos aulem ram meam tis. (c) Vos au-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    ct nagellandum, et crucifigendiini , et terlia die re- et flagellaudum. et crucifigeudum. et leriia die re-
    surget. Tunc accessit ad eiiin maler Dliorum Zebe- surgei. Tunc accessit ad euiu maier (ilioium
    daei ii ii liliis snis, ' adorans eum, et petens aliquid
    < i Zebeiici ciini liliis suis. adorans et petens ali-
    ab eo. Ipse aulem dixit ei Quid vis ? Et ait : Dic : quid ab eo. Ipse aiileni dixit ei. Quid vis. Ait
    ut sedeant lii duo lilii unus ad dexteram
    niei, illi. Dic. ut sedeant bi duo lilii mei uniis ad dexie-
    tuam, et imus ad sinislram, in regno tuo. Res- r.mi luam et unus ad sinislram tuain m regno luo.
    pomlens autein Jesus, dixit eis : Nesciiis quid Bespondens autem Jesus dixit illis. Nescilis
    peiaiis. biberc calicem
    1'oiestis quem ego bi- , quid pelatis. bibere calicem quem ego
    Poleslis
    bilurus sum ? ei Possunius. Ail illis Jesus
    D.cunt : bibiiuiiis suni. aut baptisma baptizari quo ego. Di-
    Calicem quidem nieiim bibetis sedere aiiiein ad : cunt ei. Possumus Aii illi.^. Calicem quidein meum
    dexteram meam esmieum dare
    ei ad sinistraro, non bibeiis ei baplisma quo ego baplizor. bapiizamini.
    vobis, secl quibus paralum est a P.itre meo. Et au- sedere autem ail dexterahi (tieani vel ad sinistram imn
    dientes deccni, contristaii sunt de duobus Fratribus. esi iiiciim dare vobis sed quibus paratum esi a Paire
    Jesns aulem vocavit eos ad se, el ait Scitis quod : meo. Et audienies decem indignati sunt de. duobus
    principes genlium dominantureorum ei qui majores : fiaiiibus. Jesus autem vocavii eos ad se ei ait. Sci-
    suut exercent poteslalem in eis. Non ita eril inlcr
    , Lis i|uu |n incipes gi ntium duminaniur eorum. ei qui
    vps sed quiquumque volueril mojor esse inter \es
    : , majores snni poteslateni exerceul in eis. Non ila ei ii
    sit vester ininisier ei qui voiuerii inter vos primus
    : inier vos. sed quicumque volueril inier vi s niajor
    esse, erit vcsier servus. Sieutlilius bominis non ve- su vester minisier. el quicuuiqpe volueril inter
    licri.
    nil iniiiisli.iri, sed minisliaie, ei dare aiiiinam suam, vos primus esse erit vester servos. Sicutenim lilius
    redcmiioiiein pro muliis. * ° Vosauiem quae- bominis non venil minislrari. sed minislrare. el dare
    aiiiiiiam siiiiii redemplionem pio multis
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    Ul Vulg. usque nd adttiiuentum Vos aulpni, . i iuajorcs lieu. \A egredienlibus, ele.
    * Vos auicin quaciilis de pusillo crescere, el de minoro
    BLANCHINI Niij i

    Ms. codcx monasiei ii Sancli Andreae sih us Ave- coenam nolile recumbcrc inUuis cminenlibus n» forte ,

    nionem idein reiinet addit.iimiiiiiiii, sed uitidiori slylu clarior te tuperveniat , acccdtnt qui ad coenam \o-
    ei
    in Iiiiiic iikkIuiii Yos uutem quueriiis deputillo cret-
    :
    cavii le. dicat lioi : adi uc di orsum uccede, tl ci nfun-
    cere , ei de mmjnis majorei esse. Iniruntes autem ad daris. oi autem \n loco inferiori recubuerh ei tvper- .

    (a) Aildii Jetus, eiiam Cod. Cant. i u.nv,;. (b) Iia ei cod. Canl. fortw, — — (c) IIOC assnn i iitii St
    ttiam in todd. Caul. Cr. eilai. m iionnullis tanieo discrepani intei se, ;
    279 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 280

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    quaeriiis (a) de 29. Et egredienli- lem quserilis erii hoe tibi

    pusillo cres- bus eis ad Hie- (a)de pusillo utilius f.


    cere.etdema- riccho, secu- crescere, et 29. Et egredientibus
    jore minores la est eum ... de minore ma- eis ab Jericbo,
    esse f. (b) Intran- 50. ba mulla : et jores esse f. secuta est emn
    ecce duo cae- (b) Intrantes f 39. turba mulia et
    tes f autem, et :

    rogaii (c) ad coe- cisedenies autem, et rogati ecce duo caeei


    nam f , n secus viam, (c) ad cenam -j-, sedentes secus
    recutnbe. ... .... ierunt nolite recum- vi.im audierunt
    in locis e. . . .
    bere in locis quod Jesus
    nentiorib. . . eminenliori- transil :

    ne forte cla- bus, ne forte et clamaverunt,


    .'. clarior te dicenles:
    riortesu.
    veniat ;
    super- Miserere no-
    cede s(d)quiad
    . .
    veniat;etad- bis ,
    fili Da-
    cenam voca- 31. Turba autem cedens (d) 51. vid. Turba au-
    vit le dicat inc qui ad cenam tem increpabat
    f , ti-

    bi Aduuo de-
    : eos ut tac vocavit te -f, eos ut tacerent.
    orsum ce- . . Ad illi ma . . . . dicat tibi : Ad- Ad illi magis
    de, et conlun- clamaba .... huc deorsum clamnbant,
    da lem dice accede, et dicentes
    (e) in t loco in . . rio- Mise confundaris. Si Domine, mi-
    ri recubu . . nobis, fili . . . autem (e) iu serere nobis, fili
    ris, el super- 32. vid. Et ste . . . loco inferiori David.
    venerit hu- Jesus, et voca- recubueris , el 32. El stetit Je-
    milior te 1 1 di- vit eos ad se, supervenerit sus, et vocavit
    cet libi qui le et ait illis : Quid humilior te f, et aif. Quid
    ad cenam vo- .
    r
    . . . tis (g) faciara dicet tibi vultis (g) faciam
    cavit (f) Accede
    : 53 Dicunt qui ad cenam 53. vobis? Dicunt
    adhuc superi- .... Domine, ut vocavit te (f) : illi, Domine,
    us. Et eril hoc rianlur Accede adhuc ut aperiantur
    tibi utilius t- nostri sursum. Et oculi nostri.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    retis de pusillo crescere, et de majore minores fieri. Et egrediente eo ab Jericbo secuia est eum turba
    Iniranies autem ad coenam rogati, noliie discumbe- multa. et ecce duo caeci. sedenies secus viam. ut au-
    re in locis eminentioribus, ne lorte clarinr te super- dieruni quod Jesus iransiret. exclamaveruntdicenles
    veniat; et accedens qui inviiavit te , dicat tibi Ad- : Miserere nostri Domine fili David. Turba autem in-
    huc deorsum accede. Ei erit libi confusio, Si oulem crepabat eos. ul lacerent. At illi magis clamabant
    in loco inferiori discubueris, et supervenerit lnimilior dicenles Miserere nobis Domine fili David. Et steiit
    te, dicet libi qui le ad coenam vocavii. Accede adliuc Jesus et vocabit eos et ait illis. Quid vuliis ut faeiani
    sursum. Et erit libi hoc utilius. Et egredienlibus il- vobis. Dicunl illi. Domine ut aperiantur oculi nosiri.
    lis ab Hiericho, secutae sunt eum lurbae inultae et :

    ecce duo caeci sedentcs secus viam , audierunt quod


    Jesus transiret et exclamaverunt, dicenies: Mise- :
    '

    rere nostri, fili David. Turbae autem increpabant eos


    ut tacerent. At illi niagis clamabanl, dicentes: Do-
    mine , miserere nostri , lili David. Et sietitJesus, et
    s
    vocans eos, ait illis Quid vultis ut faciam vobis? :

    Dicunt illi , Domine , ut aperiantur oculi noslri.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Domine, 2
    vocavit eos, el ait : Quid

    BLANCHINI NOT^.
    veneril humilior te , dicct tibi qui te ad coenam imila- gelicis : al LeoMagnusnihilampliusaddilum habuisse
    vil Accede adhuc sursum. Et hoc erit tibi ulilius. In-
    : videlur in suo evangelico volumine prauer -ea qnse
    signius non est in ioio Mallhxi volumine additamen- retinet ms. no^ter San-Gcrmanensis. Consule Adlio-
    lum, propter virorum doctorum qusstiones faniosis- taiiones nostras scriplas in versionem Italicam Sancli
    simas quibus veniilamm est.Legebant illud Juvencus Matihau, ubide hoc assumenlo abonde disputavimus.
    presbyter ac S. Hilarius in suis exemplaribus Evan-

    (a) Cod.Cant. Lat. de minimo crescere, et de magno minui; Cod. Cant. Gr. ir. pixoou arj^f,cat, r.ui ix tucgovo?
    £/«ttov tlvai, hoc est, e varvo crescere, et e majori minus fieri. (t) Cod. Cant. Lat. iniroeuntes. (c) Cod. — —
    Cant. Ln. coenare ; adhtrelque Cant. Gr. qui habet , oEcrvrio-ai. (d) Cod. C.anl. Lal. hic et infra coenae —
    invitnlor, cod. Canl. Gr. o 3Et7rvo/).r,Two. (e) Cod. Canl. Lit. in minimum locum. cl suverveniut minor te ;

    Canl. Gr. e£f tov f-.-.o-ju tottov (in inferiorem locum) r.ui iiri')Bi) aan xIttwv, avto rui ta-zut troi toOto yufiatuot.
    El) libi integer Graecus ICXIUS Cant. "TftEis 3i tlr-tizt ix fttxpov o.\Jl\fiaui. zai ir. uttlo-jo; DaTTOv stvai. Eiatoyo-
    uvjoidi r.ai TUpuri.rthvjzt; otnrjf aut, ufi urJurJ.i-juabt (IIIS. urju/j.ifjuahut) Etff Tiovs iii /o-j-'/.; -;o—0'j;. uf—.o-t ev3o-
    t

    \o-too; 0-O'j tTzil.bri, r.ui vrooatlBorj 6 SitTrvoy/riTW) tiirri aoi, ETi KaTw yojptt, r.ui r.a-rutay-j-jQfari. 'Eav Si avarrEOTjf
    ti; tov r/TTOva to;tov, y.m ir.i~t Jr> ao-j tittmv, iptlaot o Stnrjorlfnotp' avvayt i';t avu, r.ui ta-zut aoi tovto ypfi-
    r

    ffium. —
    (|) Cod. Canl. Lal.
    collige adliuc superius; eterit ttbi hoc nlile, justn quod. Cant. Gr. a\ivuyt itiuvm
    (Sursum). —
    (a) Anic fnciwn deesl ul, eliam in lextu Graeco.
    281 EYANGELIUM SECUNDIM MATTII.EUM. 282

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.


    34. Misertus autem factum
    '

    quod dictum est,


    esl per Zach . . . illorum Jesus, ut impleretur
    ria . . . . plie . . . et letigit ocu- quod dictum
    .... centem los eoruni. Et est per Pro-
    5 liae Si- confestim vidc- phelam di-
    .... Ecce runt, et seculi cenlem Di- :

    rex tuus sujit eum cite liliae


    venlurus CAPUT XXI. 5. Sion : Ecce
    CAPUT XXI. . ad te
    . . 1. Et faclum rex luus
    1. Et cumadpro- sedens .... est, cum adpro- venil libi
    Hie- per as .... pinquasset Hie- mansuelus,
    rosolymis, ei rosolymis, el sedens super
    ven (a) in benissent (a) pullum asiuae
    f
    Beih in f Bethpha- nobelluin (d)
    m m Oli- ge in mon- subjugalem y.
    veii: lem Oliveli C. Euntes au-
    . unc Jesus misit
    . Tunc Jesus tem discipuli
    duos scipu- . . . misit duos fecerunt
    2. los . . . . icens discipulos sicut praecepit
    eis 0. discipuli fe- 2. suos, dicens : illis Jesus.
    caste cut Ile in caslel- 7. Et adduxerunt
    quod . . . tra .... cepit illis. liini, quod asinam, et
    vos est, el (b) 7 Et adduxe- contia vos pullum et :

    venietis .... . . . asinam, est, et (b) in- iinposuerunt


    nam venielis super eum
    am asinain alliga- veslimenla,
    snper eum tam, et pullum et (e) sedebat
    sol vestinieiua cum ea : sol- super cum f.
    sua, et sed . vite, et addu- 8. Plurima au-
    super ea . . . 3. ciie milii : et tem iin li.i

    8. Pluriina a si quis vobis straverunt


    lurlia st . . . aliquid dixerit, vestinieuta
    runt dicite quia sua in
    3. opera eorum Dominus ope- via :

    des ram eorum Alii autem


    con re desiderat : et cedebant
    m os. confestiin lamos de
    4. Hoc fac- remittet aiboribus,
    tuni . . . . ut ad- eos. et sternebant
    inipleretiir 4. Hoc atilem (c) in via :

    CODEX CORBEIENSIS CODEX BIUXIANUS.


    Misertus auiein eis Jesus, leiigit oculos eorum. Et '
    Misertus autem eorum Jesus teiisil oculos eorum. ,

    confestim viderunt ' Et confestini videriuit. et secnti sunt euin. Et cilin


    XXI. El quiim appropinquassent Hicrosolyinis adpropinqiiassent llierosolymis. et venissent («)
    et venissenl
    !
    iu Bethphage in monicin Olivcti in | Bethphauae ad inonfem Oliveli lunc
    Jesus
    tunc Jesus inisil duos discipillos suos, dicens 8 : inisu duos discipulos suos. dicens eis. Iie in

    lle in casicllmn , quoil contra vos est , et • invenieiis casiellum. quod conlra vos est. et statimin-
    asinam alligataui, et ° pulliiiu ejus cum ca : solvite, venietis asiiuun alligatum. et piilluui tum eo sol-
    et adducile milii el si quis vnbis aliquid dixerit, di- : vile. et adducite niibi. et si quis vobis aliquid
    cite quniiiam Dominus operam eorum desiderat et : dixerit. dicile quia Dominus his opus habet. el con-
    confestim ' remiltet eos. Hoc auteni factum est ut , festim diinillel eos . Iloc auiem (<•) factum est. ul
    .

    adimpleretur quod dictum esl per [prophctam dicen- adimpleretur ipiod diclum est per Pro| beiam dicen-
    tem Diciie filiae Sion
    : Ecce rex tuus venit libi : tem. Diciie liliae Sion. Ecce rcx luus. venit libi
    mansuelis, sedcns supcr 7 pulllim asinae. Eiinles au- inansiietus. et sedens snper asinuni. el piilluni liliuni
    lem discipnli fecerunt sicut praeccpil illis Jesus. Et subjngalis Euntes autem discipuli. fecerunl sicul
    . •

    adduxerunt asinam, et pulluin ei imposueruni a su- : praecepit Jesus. Ei adduxenmt asinum. el pul-
    iltis

    pcr " eum veslimenta J et sedebat super eiim. Plu- , imposerunt super eum veslimenla sua. el
    liini. et
    rima aiiiein liuba stiaverunt veslimenta sua in via : sedit super eimi. Pluriina anieiii lurba. straverunt
    alii auicni caedebant ramos de arboribus ct sier- , vesiimenta sna in via. Alii aulem cacdebant ranios
    nebant in via : de arboribus. et stemebant in via.
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    4
    1
    eoruin dimitlet
    » VI Vutg.
    7
    asinam ct pullum subjugalem.
    j 8 eos°
    ,.js :

    9
    * stalim sua, etc, ut Vulg.
    ' pullum cum
    BLANCHINI NOT.E.
    Concordat ciini ins. codice Corbciensi Syrus in- mou al ilo nahhthaihun , id cst . ct impotuerunt pullo
    terpres, apud quem lego prTD nW Vs TCDI , uso- veslimenta suu ,

    (aj Addil i», lextus quoque Graecus, £


    ;
    >. — (b) Anle inveuictis, deesl stntim. eiiam in Copl. el Chrysosl.;
    ncc Luca.
    lialielur in — (c) Anlc [actum est , decst lo/um, iu cod. quoque Csuti — («'l,. Da el Cod. C.iiil.

    Lat. 'irrsiOyw. •— (e) lta el cod. f.ant.ct Gr. ixiOriTo in' «Otov. ,
    283 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CIl.M VARIIS COD. COLLATUM. 1 I

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    9. turbae autem, donius oratio-
    quae praecede- nis vocabitur :

    bant, et quae vos autem


    9. tes : Ossanna fi- sequebanlur, cla- fecistis eam
    li David : bene- mabant, dicentes: speluncam la-
    dictus, qui ve- Ossanna lilio tronum.
    nit in nom . . . David bene- :
    14. Et accesserunt
    ne Domini .... 16 . entes au- diclus, qui ad enm cae-
    . . . . princi- venil in no- ci, ct clodi
    10 cuni . . . sacerdo- niine Domini in leniplo :

    intrasset in Hie- tum, et scri- Ossanna in et sanavit eos.


    . solymis, com-
    . bae mirabi- aliissimis. 15. Videntes autem
    mota est uni- lia, quae fecit 10. Et cum in- principes sa-
    . . ersa civitas Jesus, et pneros trassei Hiero- cerdolum, et
    11. diceules Qui : . . cl . . . . tes solyma, coni- scribae mirabilia,
    . . . t hic ? (a) Mul . . in templo, et mota esl uni- quae fecit Jesus,
    autem dixe- diceutes Os- : versa civiias, dicen- et pueros claman-
    runl f Hic est: sanna lili Da- 11. les : Quis les in leinplo, et
    . , . opheu vid : iudigna- est hic? dicenles : Ossanna
    Nazareii Ga- 16. ti sunt, et di- (a) Multi au- lilio David : in-
    *er lem dixerunt f : 16. dignaii simt, et
    v
    l 2 travit Jesus Ilic est Jcsus dixerunt ei : Au-
    . . . tcmplum prophela a Na- dis quid isti
    Dei , et eicie- zarelh Galilaeae. dicunl?
    . omnes ven-
    . . 1'2. Et intravit Jesus aulem
    Jesus in tem- dixit illis .

    men- plum (b), et Utique non


    sas niimula- eiciebat omnes legistis (c) : Ex
    riorum, et ca- vendentes, et ore infantiuin
    tedra fecisti la . . . . ementes in el laclanliiim
    den 17. Et relictis e . templum; et perfecisti laudem?
    lumba. . . . er- abiil fo . . . . mensas niim- 17. El reliclis
    13. til : et dixil exlra ci . . . . mulariorum, illis, abiit
    . . . Scriptum tem in Bet . . . et cathedias foras exlra
    est . . . . mus niam el ibi : vendentium civitaiem in
    .... domus mansit. colinnbas ever- Betbaniam :

    ionis 18. Mane autem 13. lit : et ibique mansit.


    lur : facto (d) iransi- dixit illis : 18. Mane aulem (d)
    ens f Jesus in ci- Scriptuin est transiens f in
    vitatem , esu- Doinus mea civitatem, esu-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    tnrbae autem, quae ' praecedebant eum, clama- turbae autem quae praecedebant et quae sequp-
    b:int, dicentes Osauna filio David benedicins, : : bantur. claniabant dicehtes. Osanna filio David.
    qui venit in noniine Domini Osanna in * al tij-si- : beuediclns qui venit in noinine Domini. Osanna in
    mis. Et qiium intioisset Hierosolymis, cp'mmota excelsis. El cum iniroisset in Hieiosolymam. com-
    est universa civiias, dicens Quis esl hic? 3 Mulii : mota est unjversa civitas. diceus Quis est hic. Tui bae
    aiitem dicebant: Hic est Jesus propheia a Nazareth autein dicebant. Ilic est Josus propbela a Nazareth
    Galilaeac. Et intravit Jesiis in lempluin Dei, et eji- Galjleae.
    ciebat omues vendentes, et ementes in lempto; et Ei iniiavit Jesns in templum Dei. eteiciebat omnes
    niensas nummularioriim, et cathedras vendenlium vendentes. et ementes in lemplo. et inensas nuin-
    columbas 4 subvertil el dixil eis Seriptum esl : : : iinilariiiruiii evertit. et cathedr.is vendejiiium colum-
    Domiis mca domus oraiionis vocabitur vos aulem : has. et dixit illis. Scnbtu st. Domiis raea doiniis
    fecistis eam speluncam laiioiiuni. Et accesseriinl ad orationis vocabilur. vos autem lecistis eam spelun-
    ciim cacci, el elaudi in lemplo et curavit eos. Vi- : caui lationuni. Ei accesserunt ad euin caeci et claudi
    dentes autem principes sacerdotum, et scrib.ie mira- in templo. et sanavit eos. Videntes aulem principes
    bilia, quse lecit Jesus, et pueros clamantes iu lemplo, sacerdotum, et scribae mirabilia quae faciebat J >iis.
    el diceiues Osanna filio D;iviil indignali sunt et
    : : ,
    ei pueros clamanies in templo et dicenies. Osanna
    dixerunt ei Audis quid isli dicunt? Jesus aulem : filio David. indignati sunt. el dixerunt ei. Audis quid
    dixit eis Uiique, " non legislis : Ex ore infaiuium : isti ditunt Ji'sus antein dixit eis. Ulique non lc-
    ei lactanlium perfecisti laudem ? Et relictis illis.abiit gisiis Quod ex ore » inlantium et laclanlium per-
    foras exlra civilatem in Beibaniain ibii|ue mansii. : feeisti laudein. Ei relictis illis ahiit foras extra civi-
    Mane autem • iransiens in civilaiem, esu- latem in Bellianiam. et requiebit illic. Mane aulem
    revertens in civitatem esu-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    praecedebant, et quae sequebantur, 4 evertit el dicit
    :
    5
    excelsis, » numquani legistis : Quia
    s Populus autein dicebat • revertens

    BLANCHINI NOT^;.
    a In
    codice scriptum est, infantiym, usurpala ut etiam alibi
    y pro u.

    (a) Cod. Cant. otSi iro».ot tlnov. — (*) Post templum, deesl Dei, etiam in versionibus Copt., JE\h. et
    Saxon. nec haheni Marcus et Lucas.
    ; — (c) Posl legiitis, deest onio, eiiam in cod, Cant. (d) Ila el cod, —
    Caat. Lat. et Graecus impir/m. ,
    1 -,
    EVANGELIUM SECUNDUM MATTII/EUM. 28G

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.


    19. r . . . Et . . . ns templum, ac- 19. riit. Et videns nisset in.
    ficus ar . . . m cesserunt fici arborem templum,
    unam secus ad eum prin- unam secus accesserunt
    viam, venit cipes sacer- viam, venit ad eum piin-
    ad eam et ni- : dotum, et se- ad eam et : cipessacer-
    hil invenit niores popu- nihil invenit dotum , et
    in ea nisi folia li, dicenles : in ea nisi seniores populi,
    tanium, et . . . . Iu qua potes- folia lanium, dicentcs In :

    le dixil taie ha. . fa- . ei ail illi : qua putestate


    Dm s
    sed et dix ... cis?Et Numquam ex haec laeis ?
    illi. Nunqu .... ... ded nc le fruclus na- Et quis libi
    ex te fruc ... lem ? scatur in sem- dedit lianc
    nascatur ... 24 ondens piternuni. Et potestatem '.'

    aeternum. illis : arefaeta est 24. Respondens


    Et arefac ... .... roga- contiuuo Jesus dix.it
    eslcontin ... ficulnea illis Inler-
    :

    liculnea. unu 20. Et videntes rogo vos et


    bum : qu discipuli, miraii ego unum
    20. scipuli, mira- diciie mihi, sunl, dicen- verbum : quod
    li siml, dicen- etego vobis les : Quomo- dicite milii
    tes : Quomodo dicam in qua do conii- quod si di-
    coiiliuuo potesiate nuoaruit? xeritis mihi
    haec f.icio. (b) 21. Respondens au- el ego vobis
    21. Re . . . dens 25. Baptismum f tem Jesus, ait : dicam in qua
    autem Jesus, Johannis uu- Amen dico potesiate haec
    ait illis : Amen de e . t? de cae- . vobis, si facio.
    dico vobis, lo, an ex homi- habuerilis 25. (b) Baplismum
    si babueriiis nibus? lidem, et Johannis un-
    fidem, et non Ad illi cogiia- non aesilabe- de erat ? de
    aesilaveritis, bant intra rilis, non so- caelo , an ex
    non solum se, dicenies : lum de Gcul- bominibus? Ad
    de ficulnca 2G. Si dixerimus, nea facielis, illicngitabant
    facietis,sed et de caelo, di- sed et si monti intra se dicen- ,

    si monii huic obis : Qua- buic dixeritis, (c) 26. tes Si dixeri- :

    dixeritis, Tol- re (o) . . . . cre- Tollere, et nius de caelo ,


    . . e le , et jacta didisli niittere f dicet nobis :
    . . . in mare, Si aute in mare, fiet. Quare (c) non
    E
    22. Ael. . . omnia xe 22. Et omni.i crediiis illi?
    quaecumque bom , quaecumque Si auiem di-
    peiieritis in ti pelierilis in xerimus , ex
    oratione cre- tu • om- oratione hominihus ti- ,

    dentes,acci- n. . . . enim credeules, ac- memus lurhaui


    25. pietis. Et cum habebaut cipieiis. omnes enim (d)
    venisset in Jnhanncn 25. Et cum ve- habent f Johan-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    riit.EividensarhorcmUieussecusviam, venitad eam: riit. Et videns fu arborem unam sectis viam venilad
    i

    eiiiiliilinveiiii ' nisifotia tanlum, etail illi Niimquum : e unci uihiliuvenii tantum. Ei aii illi.
    iu ea. nisi folia
    cx liuelus nascatur in seinpiternuin. Et arelacia
    le Numquamex nascatur iu aeiernuin. Et are
    u* frucius
    est contiuuo ficuluea. El videntes discipuli, mirati lacia est coniinuo Gculnea. Ei videules discipuli nii-
    sunl , dicenles cohlinuo arnil ? Respon- : Quomodo raii sunt dice/ites. Quoroodo eonlinuo aruii ficulnca.
    deus auiero Jesus, Aroen dico vobis, si ha ait eis : Quihiis respoiulens Jesusait. Aiuen dicn vohissi lia-
    bueritis fidem, et non haesitaveritis hon solum de , bueritis Ddein. ei non haesiiaveritis. non solum defi-
    flcutnea lacietis, sed et si nmnii huic dixerilis, Tollc, culnea facidis. sed et si momi Imic dixeriiis, tollete
    el jacla ic iu mare, liei. ' Onmia quaequumque pe- etjacta te in imue tiet. Et omnia quaeeuiu<|ue pclifl
    litiriiis in oralione credehles,
    accipietis. Et quyin riiisin oraiione c/edenies.aceipieiis. Etcum intiois-
    venisset in lem|ilum, accesseruni ad eum * prin- sel in leiuplum. acccsscrunl ad euni doceuli in pnn-
    cipessaccrdolum,etseni(irespopiili, dicenies : Inqua cipcs sacerdotuni et senioies populi dicenies. In
    potestale baec facis? " Aul quis libi dcilii liauc poies* qua polesale haec f.icis. El quis libi dedit hauc po-
    lalem? Ait :id illus Jesus : lnterrcgo vos el cgo iiiinin tcslalcm. Rcspnnilcnsauicin Je»usdi\iiillis InlerrogO
    sern.ouciu dicite mihi, ct cgo vobis dicam in l|iia
    : vos et ego unuin sermoneni. quero si dixei iiis nillii.
    potestaie haec facin. Baptisuiuin Joli.mnis uhilfc crai? et ego vobis dicam in qua poteslaie liSec faclo.(t)Ba-
    decoelo.anexlminiiiiliiis? 8 Illi verocogiiavi iini inii.i t ptisminn f Jo1l3riltlS. unde ciat ecoelu an cx btuni-
    se, di' ehtes Sl dixeriifilis, de ocln, dii et iiobis
    : t : nibus. Ai illi cogiiabant intra se diccnics Si tlixcri-
    Curergonon credidistisilli? Siaiilerii dixerimus, ex mus e coelo dicet nobis. Quareergo non credidistis
    boiuinibiis,tiiiicmus lui b tin :omucs cnitti Jnhannem ' ei.Si atilcro dixerimtis ex iuiiiibus tiuienius lurbas,
    1 1

    Oiunes eilini h.ibehanl Julianneiu


    VAKIANTES LECTIONLS CODICIS MS. S. CEUMANENSIS.
    1
    fici unam, • El. elc, Ut Vutg. usqiw, baplisuiutn
    * jn ea • (/• ndg. tatfUe: Johauncm
    » Etomnia > habeul...sicul
    k
    doceiilem
    BLANCIIINI NOT/E.
    (n) Iia ct lexins Grarus, Sf,% Tl xa l p.tfr.Ti. — (b) lia ei lexiustlrarciis itcuiro gcmie, to ^ur.tia^a. .—
    (c) I'ost tiuare dcest ergo etiam in cod. Catit. — (d) Iia ct lcx. Gr. txwi.
    287 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 288

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    sient prophe- ei : (b) Novissimus f. ncn sicut pro- ex duobus fe-
    27. tam. Et Dixit illis Jesus plieiam. cit patrisvolun-
    responden- Amen dico vo- 27. Et responde- tate? Dicunt ei :

    tes adJesum, bis . quod inere- runt ad Jesum , (b) Nobissimus f.


    dixerunt : trices, et et dixerunt Dicit illis
    Nescim. Jesus. . . . blicani .... Nescimus. Ait Jesus : Ame
    virtu ccdiint vos illis el ipse dico vobis,
    facio. . . . regno Dei. Nec ego vobis quod inerelrices
    28. Quid au 32. . . nit en
    . . . dico in qua et publicani
    bisvidetur? . . . os Johan- potestaie baec praecedent vos
    Homoqui. ... . • . . in via iacio. in regnoDei.
    habebat duos juslitiae). ... 28. Qnid anlem 52. Venit enim
    filios ; el ac- non credi .... vobis videlur? advosJohan-
    cedens ad pri- . . . is ei : publi- llomo quidam nes in via ju-
    mum, dixit cani autem , habebat duos stitiae, et non
    illi : Vade ho- et meretri- iilios ; et acce- credidistis ei:
    die operari ces credide- dens ad primum publicani au-
    in vineam («). runt . . . vos dixit: Fili teni, et mere-
    29. Ille autem autem viden- vade hodie trices credide-
    responde. ... tes nec poe- , operate in runt ei vos
    ait : Non. Et nitentiam 29. vineam (n). Ille autem videntes,
    postea, paeni- liabuislis autem respoudens nec paenitentiam
    tentia mo- postea , quod ait Nolo.
    : habuislis postea,
    lus abiit in non credi- Postea quod non
    vineam. d . . . tisei. Paenitenlia mo- credidistis ei.
    30. Accessit autem 33. Aliam tus abiit in 53. Aliam
    adalleruni, , vineam. parabo-
    et dixit simi- 30. Accessit lam audite
    liier . Ad ille autem Homo erat
    respondens ad alterum, et pater familias,
    ait ; eo dom- , dixit similitcr. qui plantavit
    ne , el non iit. Ad illerespon- vineam, et sae-
    31. Quis ex duo- dens, ait Eo, : pe circumdedit
    bus fecit pa- domine, et ei, et lodit
    irisvolunia- in eam lor- 31. non iit. in eam torcular,
    tem ? Dicunt cular , et ae- Quis et aediticavit

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    iit prnphelam respondentes ad babuerunt. Et sicut Et respondenles ad Jcsum dixe-
    prophelam.
    suni, dixerunt NescimilS. Ait illis ? * Jesus : Je- : runt nesciinus. Ait illis et ipse nec ego vobis dico
    Neque ego vobis dicam in qua potestaie haec facio. in quapolesiaie hsec facio.
    Qnid aiilein voliis videlur? Homo qiiidam habuit
    2
    Qniil antein vobis videlur. Homo qnidam , habuil
    dnos filios; accedens ad primum, dixit ei Fili, 3 vade : duos lilios et accedens ad priinum , dixit Fili va-
    , .

    operari hodic in vinea. Illeanlem respondens , aii : de bodie operan in vincam (a). Ille autem respon-
    Nnlo. El postea
    '*
    poeniteiiiia ductus abiit in dens ait nnlo Post autem paenitenlia inotus
    .
    ,

    vineam. Accessit aulein ad alterum , et dixit illi abiit. Accedensautem ad alterum. dixit illi simi-
    similiier. Cui respondens , dixit Eo domine , : , liier At ille respondens ait. Eo domine et non ibit.
    :

    non abiit. Quis ergo ex dnobiis voliiniaieiii Quis igitur ex duobus fecit volunlatem pauis. Dicunt
    5 a
    patris fecil? Dicunt ei Novissimus f Dicit : . ei. Primus. Dicit illis Jestis. Amen dico vobis. quia
    illis Jesus Ainen dico vobis quia meretrices
    : et , , puhlicani ct nieietrices. praecedunt vos in regnuin
    publicani praccedent vos in regno 6 coelorum. Ve- l)ei. Venit cnim ad vos Johnnnes in via juslitiae. et
    nit ejiim ad vos Johannes in via jusiiiia: ct non , non credidistis ei. publicani aniem ei nieieliices
    credidistis ci publicani autem et niereirices credi-
    : credidcruhi ei. vos auteni videnies nec paeniienliam
    derunt 7 vos vero ciim cognovissetis, nec poeni- egisiis posiea ut crederelis ei. Aliam paraliolam au-
    tentiam habuistis postea , " ut ei crederctis. dite llomo qnidam erat p:\teilainilias qui planiavit
    XXII. Aliam par.ibolam audite : llomo erat pa- vineam, et saepen circumdedit cam el fodil in ea
    ter familias, qui plantavit vineam , et sepeui cir- lorcular el aedilicavil
    cmndedit eam , et fodit in ea lacnm , et aedi-
    ,J

    VARIANTF.S LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    et ipse Nec ego
    dico vobis
    :
    6
    Dei.
    2 7
    yniilam liomo habebat... et Vt Vulg.
    3
    vade operare vineam meam. 8
    lioilie, iu ut crederetis.
    * VI Vuhj. usque, 9 ea loreular, etc, ul in Vulg. usque ad
    diciiut ei , et eirudit in
    " Uicuut' a Novissimus finem parabolw, et capilis.

    BLANCIIINI NOT^E.
    a
    Adnlterinam hanc pronunliat scripiuraniexem- mus; non Dicuntei: Primus. Consulendus hoc loco
    ,

    plariiim niiiiinie veiorum Locas Brugcnsis. Faielur Th. Marescballus,Observ. in versionem Anglo-Sax.
    tamen Hilariuin ita legisse, cum nonnullis antiquis pag. 498et499.Sednonest omittendus major ins. co-
    exemplaribus , quorum meininit ipse Hieronymus dexS. Andreae sectis Avenionem, qui legit, Dicunt:
    Commeni. in Maiiha-um. Exstant nihiloiuinus omnis Novissimus juxta inorem Corbeien. eiSan-Germa-
    ,

    generis libri in quibus legilur, Dicunt ei: Novissi- nen. ac ca^ierorum vetustissimoruin exemplarium.

    (a) Posl vineam, deesl meam incod. quoque Canl. — (b) Ita et cod.Cant. Lat. clGr. tayat',-. Consule
    Millium hic, et in Prolegomems pag. 72,
    28'J EVANGELIUM SECUNDUM MATTILLUM. 290
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    dilicavil ttir- ejus. turrem, ei Io- talem ejus.
    rem , et loca- 59. Et adpre cavit co-eam 59. El adprebcnsum
    vit eani colo- . . . eum (b) oc- m lonis, et pere- euni (b) occi-
    nis , et peregre ciderunt, gre profectus deruni, et
    profectus est. el ejeceruut est. ejecerunt
    54. .iini tempus auleni
    i
    extra vi -j-
    3i.Cum tempus extra vineam y.
    frucluum ad- 40. am. Cum ergo aulem fructuum 40. Cum ergo
    propinquas- venerit doniinus adpropinquasset, venerit dominus
    scl , niisit ser- vineae, quid niisit servos vineae, quid
    vos suos ad co- facict colonis suos ad colo- faciet colo-
    lonos ut acci- , 41. illis? Ajunt il- uos, ut accipe- nis illis?
    peret de f . . . li Malos male
    : rentde fructi- 41. Ajunt illi :

    55. lib . . . ejus. Et perdet ct vi- : 55. bus suis. Et Malos male
    c ad neam locavii coloni adpre- perdet et vi-:

    P aliis colnnis, bcnsis [servis, neam suam


    scrv qui (c)reddent unum cecide- locavit aliis
    ccci . . . fructum runl, aliiim colonis, qui
    ali . . . m. . . rib. . . autem lapi- (c) reddent ei
    Iap daverunt, fructus f tem-
    ali 42. Dicit alium vero poribussiiis.
    occ num occiderunt. 42. Dicit illis
    5li. lterum mi- lesistis 36. Iteruui misit Jesus : niimquain
    ser-
    sit alios Lapi alios servos legistis in
    vos plures; quem re- plures priori- Scripturis. La-
    et fecerunt probave- bus ; et fece- pideni quem
    illis simili- ruut ae- runt illis reprobaverunl
    57. ler. No- . . . lican- similiter. aedificanles,
    vissimeau- les, bic fac- 57. Novissimc bic factus
    teni misit il- tus est in auieui misit est in caput
    lis filium su- cap illis filium anguli? A
    um unicum, Domiuo suum iinKiiin, Domino factus
    dicens Vere- : factus esl (rf), dicens (a) For- : est (d) iste f
    buimir fili- Ot est mira- silam 7 vere- et est mira-
    um meum. bilis bunlur fdium bilis in
    58. Coloni autem lis is? 111011111. oculisno-
    videnles fi- 43. Ideo d 58. Coloni autem stris?
    liuni, dixerunl bis, qu videntes filium, 45. Ita dico vobis.
    inler se Hic : relur a dixeruiitjintra quia auferetur
    est lieres, ve- bis rcg se Hic est
    : a vobis regnuni
    occida Dei beres, venile Dei, et dabitur
    inu-i eiun, occidamus genli facienli
    ct habebimus eum, et habe- fruclum
    heredila w bimus heredi- ejus (e).

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    flcavit turrini, et locavit eam colonis, ct percgrc turrcm et locavil eam agricolis ct peregre profec-
    proleclus est. Qiium lempus friiciiiiiin appropin- lus csl. Cuni aiilein tcmpiis fructuuin adpropin-
    quasset, misit servos suos ad colonos, utacciperent quasset misit scrvos suos ad agricolas. nt accipercnl
    de fruciibus vine:e sua .. Ei apprebendcrunt servos co- 1
    fruclus cjus. Et agricolae adprahensis servis ejus
    loni , alins ceciileriint, alios cccideruni alios vero , iiiiiiin caeciderunt. alium occiderunt alium vero
    lapidaverunt. linrsus iterum misit alios servos plures lapidaverunt. Iterum misit alios scrvos plurcs prio-
    prioribus; similileret ipsis fecerunt. Postremo autem ribus. ot feccrunt eis similiter. Novissime aulem mi-
    niisit lilium smun unicum, dicens Verebuntur uti- : sit ad eos lilium siiiiin unigenitum dicens. Revere-
    i|n liliiim iiiiMiin. Illi iiliuni, di\c- autem utviderunt bunlurfilium mcinn. Agricolae autem. videntes (iliuui
    runl inlra sc haeres, venite occidaniiiseuin,
    : Ilic est dixerunt inlra se. Ilic cst heres. venite occidamus
    et possideamus hercditaiein ejus. Et apprehensum eum et habebimus bercditatem ejus. Et adprahen-
    ciiin ejecerunt extra vineam, et pcciderunt. Qiiiiin dentes eiim ejecerunt eiim exlra vineam. et occide-
    ci'^'i) vcnerit dnminus vineae, quidlacietcolonis illis? runt. Cuni ergo venerit. domimis vineae, quid faciet
    A|imt illi Malos male peidel et vine.iiu tiadctaliis
    : : agricolis illis. Dixerunt ei. Malos male perdet et \i-
    colnnis qui reddanl ei fructus lemporibus suis. Ait
    ,
    neam Incavit aliis agricolis. qui rcddant ei frucius
    ad illns Jesus Lapidein qucm reprobaverunt aediQ- : irmporibiissuis. Dicil illis Jesus. nunquani legistisin
    canles, hic faetus est in capul anguli.' A Domino ln- Scribturis Lapidem queiu reprobaverunt xdificantes.
    lus est (</) hic , et est mirabilis in nculis noslrisf hic factus csl in capul angiiii. A Doinino laciuni cst
    ldeo dico vohis, quia aulerctur a vobis regiiiun Dei, istud. ct esl niirabile in ocnlis nostris. Ideo dico vo-
    cl dahitur gcntifacieiili fruclutn. a Et bis. qiiia aufcrciur a vobis regiium Dei. et dabilur
    geuti facienli fruclus ejus.
    BLANCHINI NOT^E.
    Codex Corbeien. omittit boc loco vcrsuni inte-
    " deest namque
    in eo Gr. ct Lal. 1'ares iiaquc in
    gruin, qui 41 numeratiirin Vulgata uostra. Lat. Eum- imiltisilignoscunlur codd. illi mss. nempe Corb.
    dem quoque versiculum omiltit exemplar Cantabr. ; noster Lat. et Gr. Lat. Cantab.

    Addunt, (ortitan, eliam nonniilli codd. Grxci, ac versiones Syr., Dcrs. et Arab., nee non lrenneiis, ct
    («)
    I

    —
    iii'. e Luca. i

    (c) Ita ci lextus Gracus, ianSixtauav» v. Jr-.i tov>- xapirouf.


    —
    (6) lla el COd. Cant. o.T.iy.-:u-m:i y.vX igtSalov i'^'.i toj ctfMrjXfivOf, ac anliqua versin Saxon.
    (<t) itle, relaie ad yuvwtf. (e) Deebl lu- — —
    lus vcrsus 41, eliam in Caut. Gr. cl Lal.
    EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CLM VARIIS COD. COLLATUM. •294

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    . . . . ta sunt veni- : 45. Et cum au- nile ad nuptias.
    . . . . te ad nuptias. dissent princi- 5. llli autem ne-
    . . . . 5. Illiauiemn. pes sacerdotum ,
    glexerunt et :

    . . . . glexerunt : et Pbarisaei abierunt (a) ,

    . . . . ei abierunt, parabolas ejus, alii in villam

    villa. . cognoverunl snaiii , alii

    quod de ipsis vero ad nego-


    46. dicit. Et quae- tialionem suam :

    rentes eum 6. reliqui vero

    46. Quaeren- 6 lei jre , timue- tenuerunt servos


    tes eum tene- -... tenu- runt turbam : ejus, et con-
    re, timue- quoniam sicut tumelia adfe-
    runi turbas : ejus, et cont. . prophetam ctos occide-
    quoniam si- mel. . adfec- • eum habe- runt.
    cui. . . . etam los occ (b) bant. 7. (M Uletrcx
    .... habe- 7. Ille f autem re. . CAPUT XXII. cum audisset,
    b 1.Et respon- iratus est
    densjesus et misit (c)
    CAPUT XX». dixit illis exercitum -£•

    1. Et respnndens iterum iu suum , et per-


    Jesus, dixit suum, et per- parabolis , di- didit homici-
    illis iterum didit homici- 2. cens : Simile das illos, et
    das illos , et ci- est regnum civitalem il-
    vitaies corum caelnrum lorum succen-
    2. Simi incendit. homini regi 8. dit. Tunc ail
    8. . . uqc ait servis qui fecit nup- servis suis :

    suis : Nuptiae lias Blio sno. Nuptiae


    uidem para- 3. Et misit servos quidem pa-
    tae sunt, sed suos vocare ratae sunt,
    qui erant in- invitalos ad nu- sed qui erant
    viiaii non plias et nolue-
    , invitaii non
    . . uerunt di- runt venire. fuerunt digni.
    9. . . . i. Iie eigo Iierum misit 9. Ite ergo ad
    . . . exitus via- alios servos, di- exitus via-
    . . um , et quos- 4. cens Dicite in- : rum, et quos-
    4. Dicite invi- cumque in- vilalisEcce : cumque in-
    talis : Ecce.... an- veneritis ,
    prandium nieum veneritis,
    dium meum vocate ad nup- paravi, tauri vocate ad
    paravi, tauri lias. el sagiuata 10. nuptias. Et
    meietsagina- 10. Et egressi ser- occisa sunt egressi servi
    la occisa sunt, . . . ejus in vi- et omnia para- ejus in vias,
    et omnia para- . . . congrega- ta suni : ve- conaresaverunl
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    quum audissenl prii.cipes sacerdomm ei Phari- ct caeciderit super
    qni caeciderat lapidein islum.
    istum. confringe-
    saei parabolas ejus , cognoverunt quia de ipsis tur. iiuem yero caeciderit. conmiuucl euiii.
    sjuper
    diceret. Et quaerentes eum lenere, limueiunt El cuni audissent piiucipes saeerdotum et Pha-
    tuiiias quoniam ul prophctam tum habebant. Et
    : risaci paraliolas ejus eognovenint. iju^d de ipsis di-
    respondens Jesus, ait illis iierum in parabolis, di- ceret. Et quaerentes eum tenere. tunuerunl turbas
    cens Simile :est regmim coelorum liomini regi,
    '
    quooiam sicut prophetam eum babebant. Et respon-
    qui fecit nuplias ' lilii sui. Et misil servos suos 3 ut dens Jesus. iterum dixit eis in p.iraholis dicens. Si-
    vocarenl inviialos aJ nuplias, et illi venire nolue- inile esi regnum caelorum homfni iigi qui fecit nup-
    runl. Iierum misit alios servos. dicens Dicite invi- : lias lilio suo. Ei misit servos suo^. vocare invitilos
    latis ; Ecce prandium meum paravi, tanri mei v
    et ad nupiias. ci noluerunl veoire. Iteruin misit alios
    aliiliaoccisa sunt, el omnia paiata sunl veuile ad : servos dicens. Dicite iuvitatis. Ecce prandium ineiim
    nuptias. Illi autem neglexenint el abieruni, alius : par ni. tauri mei et sagiuata occisa sunt el omuia
    5
    in villam suam, alius ad negoliationeui suam cae- : p.uaia. veuite ad uupdas Illi aulcin neglexerunl et
    teri vero apprehenderiini servos ejus, et coiilumelia abierunt alius ad agium siuiin. alius vero ad negOr
    illos afllixeruni elocciderunl. Rex vero quuin audis- liaiioiieni snaiii. reliqui vero. tenuenint servos ejus.
    sei, iraius est ei ' mi>ii c xercitum suum, ei perdi-
    : cl contumeliis affectos occideruot. El audicns nx \b)
    dit homicidas illos et civiiatem illorum succendit. , ille.iratusesl.elniillens(<:)e.\erciliiin7.siium.purdid.t
    Tunc ait servis suis Nupliae quidem paralae : hoiuicidas illos. el civitalemillorum s-ucceudil. Tunc
    sunl ~ invitati aulem non fuerunt ulgni. Ite ergo ad
    , ail servissuis. Nuptiae quidem paratae smil. sed t|ui
    exiius viarum et quosquumque inveuentis , * in-
    , invitali eianl. oon fueruiil digni. ite ergo ad exitus
    vitate ad nuptias Et cgressi servi ejus ' per vias , viarum et quoscumque inveneritis. voca:e ad nup-
    congregave- lias. Et egressi servi illi in vias. congregave-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    factum s missis exercitibus suis,
    7
    ' lilio suo, sed qui.... fuerant
    * vocare... et nolumint venire, * vocate
    4
    et saginata mea occisa, et... parata : venite * Vt in Yidgala ttsque, vesteni
    * Ul Vulg. usque, Rex
    BLANCHINI NOTJE.
    (o) Ita, et cod. CatU. ot fii«... ot U, alii.... ulii. — (b) Addil tllc, cod. quoque Canl. txmog qui cum Veron.
    omiltil . autent. — (c) Ila ct cod. Cant. to o-T/;«TsyfiK.
    255 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH.ElM. 29i
    CODEX VERCELLENSJS. CODEX VERONENSIS.
    .erunt om- . otnnes (a) silium acce-
    nes (a) <|uod quod f quod qnod -j-
    pcrunt ut
    invenerunt invenerunt, capercnt eum
    nialos et bo- in sermone. malos ct in sermone.
    nos ct inple- : 16. Et miserunt bonos : et 16. Et mittunt
    lac sunt n . . . ad eum dis- impletae sunt discipulos
    liae a dis . . . cipulos suos nupliae dis- suos cum
    benlibus. cum JEro- cunibeiitium. llerodianis
    11. Intravi dianos dicen- 11. Intravil autem dicentes Ma- :

    tem rex tes Magis-


    : rex ul vi- gister, scimus
    videret ler, scimus deret discum- quia verax
    cumben quia verax bentes, et es, et viam
    et vidit ib . . es, et viam Dei vidil ibi Dei in veri-
    bominem in verilate hominem non late doces,
    non vesti .... doces, et non veslitum (b) et non est
    vestime est tibi cura vestem f nu- tibicura
    de aliquo : non 12. ptialem. Et de aliquo :

    enim respi- ait illi Amice, : non enim


    cis personam quimiodo hoc respicis per-
    bominum : (d) venisli non sonas hnmi-
    17. quid tibi vi- habens vesti- num : (d)
    detur, licet mentum nu- 17. quid f tibi
    12. mentum tributnm ptialem ? videtur, licet
    nuptialem? dari Caesari, Ad ille censum dare
    Ad ille ommu- aut non ? ommiittiit. Caesari, aut
    luit. 18. Cognita aulem 13. Tunc dixit non?
    13. Tunc dixit rex Jesus neqtiitia rex ministris : 18. Cognita au-
    ministeris : (c) eorum, ait (c) Tollite il- tem Jesus
    te illum Quid nte te . . . lum pedibus, nequitia eo-
    .... bus , el ma- lalis hypocr.- et manibus, rum, ait : Quid
    . . . bus , et f mitli- 19. tae? ostendite cl f nultile ine temptatis
    .... um in te- milii nomis- in tenebras hypocritae?
    . . . bras exte- ina census. exteriores : 19. ostendite mis-
    . . . orcs ibi e- : Ad . . . li optule- ibi erit fle- ma censiis. Ad
    . . . fletus, et . . . t ei dena- tus, et stridor illi obtiilerunt
    . ridor den-
    . . 20. . . . um. Et ait dentium. ei denarium.
    14. . um. Multi . illis Jesus : Cu- 14. Multi autem 20. (e)Aitf illis Je-
    autem sunt . . . s est ima- sunl vocati, sus : Cujiis est
    . . . cali . pau- c, el su- pauci vero imago haec, et
    . . . autem elec- perscriptio? electi. superscriplio ?
    15 runte . 21. Dicunt ei : Cae- 15. Tunc abie- 21. Dicuntei
    saris. runt Pbari- Ca>saris.
    Tunc ait illis saei, et con- Tunc ait
    C.ODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    ruiitomnesqiiosquiimqucinvenerunl, malosvelhonos: rnnt oiimes quos invenertinl bouos et malos. et ini-
    et rcpletae sunl nupiiae ccuinbentium. Ingrcssus au- i pleiesiinl iiupiiaediscumbeiitiuin. Intr.iva anl.in rex
    tcm rex ut viderct diseumbenies , vidit ibi hominem ulvideretdiscuinbenles.etvidiiibiboiiiineniii unvi >n
    non vesjiilum vesiem nuptialem. Et ait illi Amice , . iiiin tb) vestura
    f nuptialem. Et ait iili. Amice quo-
    quomodo buc venisii non babens vesiem uuptialeui ? inoilo buc inlrasii noii habens ve>toin nuplialem. 'it
    Al ille obiiniiuil. Tunc jussil ininislris Tollile eum '
    : ille obinuiuii. Tunc
    rex ministris. Alljgate ei
    dixit
    ligalis pedibus, et iiiauibus, elinittite euin in tene- pedes inanus et Uillite cum. ct niitiiic iu lcnebras
    et
    bras exteiiores ihi erit flcius, et stridor deiiiium. : exterioros ibi erit fletus et stridor deiitiuni. Multi
    Multi enim miiii vocati, pauci vero clccti. eniin sunt vocali. pauci autcm electi. Tunc abieiuot
    XXIII. Tuiic' abiciunt Pbarisaei, et consiliuin fe- Pliarisaei. et consjlium inierunt.
    qu >Jo eum cane-
    ceruiu ut in scrmone eum capercnt. Et iiumiserunt rcnt in vcrbo. Et ini>erunt ad eiim discipulos suos
    discipulos suos ctun Herodianis dicentcs Magister, : cuiu llerodianis dkentes. Magisler scimiis quia verax
    sciimis <|uia verax es, ei viam Dei in veritate doces, es. et viam Dci iu veritalein docesel non cst tilii
    et de nullo tibi cura est non enim accipis a pcr- : cura dc aliquo non enim rcspicis persQiiajn bami-
    sonaiu borainum 'quiii libi videtur, licgt trihulum : num dic crgo noliis. (|nid libi vidctur. liccl cciisum
    d.in Caesari, aut nuii Coguovil auiem Jesus nequi- '
    dari Caesari. aut non. Cognovit autem Jesus, nei|tii-
    tiam eoiiuu, ct ait Quid me tentaiis, hypocriiae? : tiam eoriiinel ail. Quid me leniplalis hvpociiiae. os-
    oslcndile inibi nisma ccnsus. At illi obtiilerunl ei tendile nnbi dcnarium census. Al illi. obtulerunt
    denanuiii. Ait illis Jesus Cujusest liaec imago/aut : ei de.iaiiuin. Et ail illis Cnjus cst iin.igo haec.
    superscriiiiio ? Dicunt ei Caeseris. f Tunc dixii illis : ct sunerscriblio. Dixerunt ei. Caesaris. Tuncait illis
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS S. GERMAiNENSIS.
    ' dixil rcx ministris Ligalis pediboa rjus et manibus, k rulqalu u.ique, supcrscriplio
    : Ut in
    miiUie 8 et suprascriptio?
    * VI in Vulgata usque, pcrsonam • (7t in Yulg. usgue, Moyses
    * personas

    BLiVNCIIINI NOT/E
    Gra?cus, Zwj;. '— (b) Iia passim Iiala verborum tenax, hlc, et alibi mordicus
    («) Ila ct tcxtns
    sequena
    sinlaxiin lexlus Gra^ci, qui babel, tvSufM.
    (($ Ita ot cod. Canl. ipatt «Otov jroowv xai %itpm, y X i.—(d) \nie
    quid. dcest dic ergo uobis, eliam in cod. Cant., nec liabcnt Marcuset
    Lucas. (e) Ante uit, decsl ct in
    —
    tod. quoque Canl.
    295 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARUS COD. COLLATUM. 290
    :ellensis. CODEX VERONENSIS.
    Jesus Reddite : autem omni- Jesus
    illis : et mulier
    quae sunl Cae- um mulier
    et Reddiie quae defuncta est.
    saris, Caesa- defuncla est. sunt Caesaris, 28. In ressurectio-
    ri, ei quae sunt 28. In. . . sur. . . . Caesari, el quae ni: autem
    22. Dei, Deo. El il sunt Dei, cujus erit
    li audientes 22. Deo. Et illi uxor? se-
    i sunt, audientcs mirali ptem enim
    lo eo sunt, et reli- cam habucrunl.
    .... nni cto eo abierunt. 29. Respondens.
    23 die ac- 23. In illa die Jcsus, ait
    c . . erunt accesserunt illis : Erratis,
    ad eum Sad- ad euin Sad- nescienles Scri-
    ducaei, qui 29 cscien- ducaei, qui pturas, neque
    dicunt non tes.Scriplu- dicunt non virtutem
    esse resur- ras, neque csse resurre- 30. Dei. In re-
    rectionem virtulem Dei. ctionem; et surrectione
    et interro- 30. In resurrec- intcrrogaverunt aulem neque
    gaverunt lioncm enim eum dicentes : nubunt, neque
    24. eum dicen- Magister, Moyses uxores ducunl:
    tes : Magis- dixit : Si quis sed sunt sicut
    ter, Moyses morluus fue- (a) angeli f
    dixit : Si quis rit non habens in caelo.
    mortuus fue- angeli. . . . lilium : ut du- 31. De resurre-
    ril non ha- cat frater ctione autem
    . . ns 31 ejus uxorem moriuorum
    . . . duc. . . . illius, et su- non legistis
    .... ejus uxo sciiet semen quia dictum
    lius . . . quod dic. fratri suo. est a Deo
    t sem- tum est. . 25. Eranl autem dicente vo-
    aput nos 52. bis: Ego
    septem fratres; Deus
    el pnmus, Abraham , et
    25. uxore duc- uxore ducta Deus Isac,
    ta, defunctus defunclus est et Deus Jacob?
    cst non ha- semen non 33. Non est
    bens semen, babens, reliquid Deus
    reliquid uxo- uxorem suam mortuorum.
    rem suam frairi suo. sed viventium.
    26. fratri suo. 26. Similiter se- Et cum
    militer se . . . cundus, et audirenl
    dus, et lerlU 33, banliir in doc- lertius,usque (irli.it- mirabanlur

    us, usquead triua ejus. ad scptimum. superdoctriuaiu ejus


    seplimum. 27. Novissime 54. Pbarisaei au-
    27. Novissima autem omnium lcm audientes

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BUIXIANUS.


    Jesus Reddile quae Caesaris sunt, Caesari , et
    : Jesus. Reddiie ergo quae siint Caesaris. Caesari. et
    qune Dei sunt, Deo. Et ainlienies mirali sunt el , quae sunt Dei. Deo. Et audientes miraii sunt et re-
    relicto eo recesserunt. In illa die accesserunt ad licio eo. abiernni.Iii illa die.accesserunl ad emu Sad-
    eum Sadducaei, negantcs resurrectionem morliio- ducaeiqui dicunt non esse resiirrectionein. et intsr-
    rum; et dixerunl ci Magister. ' Moyses dixit : : rngaverunt eum dieenles. Magister. Moyses dixit. Si
    Siquismortiius fnerit non babcns 2 filios, ut fratcr ejus quis mortuus fuerit. non habcns lilios ut ducatfraier
    nxorem illius accipiat, et suscitet seinen fratri suo. ejus uxorem illius. el suscitet semen fralri suo.
    Eranl ergo apud nos scpiem frnlres; et primus, uxo- Er.mt auiem aput nos. seplem fratres. et priinus
    reni duxit, et defuncius est non reliclo semine, et uxore ducta. defunctiis est et non habeus seinen
    reliquil uxorem suain frairi suo. Siniililer et secun- relii|iiit uxorcni suam fratri suo. Similiter auiein et

    dus, el tertius, usque ad septimum. Novissima au- secundus. el lerlius usque ad sepliinum Novissiinae
    lem oinniiiin etmulier defuncla cst. In resurrcciione auteni omniiim el inulier defuncla est. In resnrrec-
    ergo cnjuserilde septeni uxor? omnes cniin habue- lione ergo. cujus de septeni. erit uxor omnes euiiii
    runt eam. Respondens autem Jesus, aii illis: Erra- habueriini eam. Respondens aiitein Jesus ait illis.
    tis, nescientes Scripturas, neque virtutem Dei. In Erralis nescientes Scribturas. neque virtulem Dei,
    resiirrectione enim neque nubent, neque nubenlur : In resurrectione enim. neque nubent neque nuben-
    sed sunt sicut angeli Dei in coelo. De resurrectinne lur. sed suiii sicut angeli in caelo. De resurrectione
    auicm moriuorum non legistis quod dictum est n Deo autem morluoruin non legislis quod diclum esl a
    dicenle vohis Eso sum Deus Abraham, elDeus Isaac, : Deo dicenle vobis. Ego suin Deus Abrahain et Deus
    et Deus Jacob?Non cst Deus mortuorum, 3 sed vivo- Isaac elDeus JacobNon eslDeus niortuoruin sedvivo-
    rum. Et audientesl urbae mirabautur in doctrina ejus. iii iEiaudieules lurbaemirabauturin doctrina ejus.
    ii -

    Pharisaei aulera audientes Pharisaei aiitem audientes

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Moses * sed Deus viventium.
    » Ut Vulg. usqtte, sed erunt sicut

    BUNCHINl NOT^E
    (<i) 1'ost Angeli deest Dei, ctiain in cod. Canl.
    297 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 298
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    . . . . 43. Ait illis : Quomo- quod silenlium lilius cst J
    . . . . do ergo David posuil Saddu Dicunt ci :

    . . . . in spirilu vocat 55. caeis, convc- 43. David. Ail


    . . . . eum D di- ncrunt (a) ad illis : Quomodo
    . . . . 44. cens : Di . . . . oum f : el in- ergo David in spi-
    . . . . Dominus Domino lerrogavit euin ritu vocat cum
    mco : se . . . unus ex eis Dominum
    a dexlr . . . lcgis doctor, ilicens :

    meis, do- leinpians eum , 44. Dicit Doniiuiis


    nec ponam 30. (b) et dicens f Domino meo :

    inimi .... Magisier , sedc ad dex


    luo qnod est man- tris mcis
    billum daium magnum donec poiiam
    pedum 57. in lege ? Ait inimicos luos(c)
    luorum ? illis Jesus : snl) pedibus tuis
    f ?
    15. Si ergo David Diliges Domi- 45. Si ergo David
    euni (d) in spirilu f iiiim Dciim eum (d) in spiritu y
    vocat Dominum ,
    luiiii) in tOtO vocat Doiiiinum
    quomo corde tuo, quomodo lilius
    lius ei in toia ani- ejus esl?
    38. mum , ei pri- 46. Et nemo .... in.i tu.i, et in 46. Kt nemo
    miim nian- terat respon- toia mente polerat respon-
    59. datum. Secun- dcre ei ver- 38. tua. Hoc cst dereei ver-
    dum autcm bum : neque maxiiiuim ,
    biini neque:

    . . . ile est huic : ausus est quis- et priiniiiii ausus est quis-
    Diliges pro- quam cx illa mandatum qiiam ex illa
    \imum hora eum am- 39. Secundum die eum
    plius inter- auiem simile esl amplius inler-
    rogare. huic : Diliges pro- rogare.
    40. . . n his duobus ximum tuum , CAPUT XXIII.
    mandatis
    CAPUT XXIII. sicut te ipsiim. 1. Tunc Jesus
    .
    '.
    . . . ersa lex 1. Tunc Jesus . . . u- 4(1.In his duo- locutiis est
    pendel, ct pro- lus e . . . . ad lur- bus mandalis ad turbas , ct

    fetac. iscipu- universa discipulos suos,


    41. Congregalis 2 os , dicens : lex pendet, 2. dicens Super :

    autem catbe- et propheiae. cathedram


    dram Moysi 41. Congregatis Moysi scde-
    sederunt scri- aulem Phari- runt scribae
    bae, el . . . . saeis, inierro- etFarisaei.
    42 vobis 3. Omnia gavit eos Jc- 5. Omnia ergo
    r de sus, diccns : quaecunique
    Christo? cujus 42. Quid vobis dixeiint vobis,
    filiusest? Di- f.
    videtur de servate, ct
    cunt ei : David. Christo? cujus facitc : secun-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    qiiodsilenliiimimposuisseiSaddiicaeis, convcncruiuin quodsilciiliiini iiiposuisselSaddiicaeis.conveneriintin
    iiiju ii) el interrogavit cum unus cx cis les;is doclor,
    : unum(fl)adeum.f el interrogaviteum unusexeislegis
    tenlansecm Magister,quodest mandaium magmimin
    : doclor. teniians eumMagisierquod esl
    (b) et dicens. -j

    Ecge?AiliIli Jesus Diliges Dominum Deum iiuun : mandalum lcgc Ait illi Jcsiis Diliges D
    iidi^iiiuii in

    in loto conle tuo, ct in tota anima lua , ci in toia iiiiiiiini Dciim tiiiini. ex loio corde luo. ct ex tota ani

    incniciua. IIoc cst maximum, ct primum mandatum. inatiia.ct ex lotaniinic iua. Hoceslprimum. ct maxi-
    Secimdiini aiitcni siniile csl Imic: Diligcs proxiniuin niiiin mandatum. Secundum autem simile esl huic.
    iniiin sicut leipsum.
    ,
    l.i in Ins duobus mandaiis '
    Diliges proximum inuin sicut le ipsiini. ln his iluu-
    universa lex pcudct, et prophetae. Congregatis au- bus mandaiis. universa lex pendet. el prophetae.
    tcm Pharisaeis , inlerrogavit eos Jesus , dicens: Congregaiis auiem Pharisaeis. inierrogavit eos
    Qniil vobis videlur dc Christo? cujus lilius cst? Di- Jesus diccns. Quid vobis videiur de Cbristo. cujus
    ciini ei: David. Ail illis Jesus: Qiiomodo ergo David lilms est. Dicuntei. David. Ait illis Jesus. Quomodo
    iu spiritu vocai ciim Dominum dicens Dixii Domi- : ergo David. inspiritu vocai eum Doiuiuiim suum di-
    nus lioniino mco scde a dcxiris meis, donec ponam : ccns. Dixit Dominus Domino mco. scde ad dexieram
    inimicos luos scabellum pedura luorum? Si ergo Da- mcam. donec ponam inimicos luos scabellum pedura
    vid vocat cuiu Dominum quomodo lilius ejus est? , luorum. Si ergo David (<0 in spirilu f vocat cuin
    Eiiicinopoicrat ei respondere verbum nequeausus : Doininiiin. quomodo lilius ejus est. Et nemo potcrat
    fuitquisquam cx illa <lie cum amplius interrogare. ci rcspondcic vcrbiim ncc ausus luii quisquam ex illa
    XXIV. Tiine Josus loquulus csl ad liubas, cl ad die amplius eum interrogare.Tunc Jesus locuius r*i
    discipulos suos diceus Supcr calhcdram J Moysi , : ad iinlias. ct ad discipulos suos diceos, Super callie
    scdcriint scribae, ct Plrarisaei.Ounnia ergo quaequum- dram Moysis sedcnint scribae et Pharisaei. Omnia
    quc dixcriul vobis , servale, ct lacile sccundum : ergo. quaecumquedixerint vobis....scrvatc ct facite.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    In his ' Mosi

    BLANCIIINI NOTiE.
    (d) Iia ci cod. Cant. Lat. et Cr. i-' kutov. (b) — Addil el dicent, eliam textns Gra i us, .• ||

    —
    ,

    Cl cod. Canl. Lat. cl (ir. uinwecriu --, itoSuv uou. (d) Addil iu spiritu, cod. quoqoc Canl,
    Patuo/.. XII. 10
    299 ECSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARllS COD. COLLATUM. 300

    CODEX VERCLLLENSIS. CODEX VERONENSIS


    9. Et pairem no- (luin facta vester, qui
    lilevocare vero eorum in caelis est.
    vubis super nolite facere : 10. Nec vocemini
    . . e : dicunt . . . lerrani unus : dicunl enim ,
    magisiri quia
    :

    nim. el non enim esl Pa- non faciunl.


    et ipsi Magisier vesler,
    i. faciunt. Alli- ler vester , i. Alligant ainem uuus Christus.
    gant autem qui in caelis onera gravia, H. Qui major est
    onera gra- 10. esi. Nec voee- et ponuiii ln vestrum, erit vester
    via, el inpo- niini inagis- umeros homi- minister.
    nunl in hu- tri quia Magis-
    ;
    liiiin . digilO 12. Qui autem se
    meros homi- gisler ve-ter, autem suo no- exaltaberil,
    num : digito est Chrislus. lunt ea movere. humiliabitiir :

    aulem suo 11. Qui vult ma- 5. Omnia vero et qui se hu-
    nolunl ea jor in vobis opera sua faciunt ut miliabilur,
    5. movere. Ope- ves- videanlur ab exaltabilur.
    ra vero sua 12. ler. Qui autein hominibus di- : 13. Vae auteni
    faciunt ut se exaltave- laianl enim fy- vobis Scrihae
    videanlur r lacteria sua, et et Fari.-aei hy-
    ab homini- bilur : et qui se magnificant fim- pocritae.quia
    bus : dilatanl humiliave- brias suas. clyditis regnum
    enim filacte- rit, exaltabi- 6. Amant autem caelorura bo-
    ria su.i. et mag- .5. lur. Vae au- (a) primura recu- minibus. Vos
    nificant liin- tem vobis Scri- bituin f in enim non in-
    6. brias. Amanl bae et Phari . . . conviviis , et tratis, nec
    antem pri- .... liypocr . . primas cale- introenotes
    mos diseubi- tae, dras in synagogis , et sinitis inirare.
    los in convi- diiis 7. saluiaiiones 14. Vae vobis Scri-
    viis, etprimas cae in foro , et bae et Farisaei
    eathedras ame ho . . . . vocari ab hypocrilae quo- :

    in synagogis ,
    nes hominibus Rabbi. niam comeditis
    7. el salulalio non inlra- 8 Vos autem no- domos viduarum,
    nes in foro, et tis,nec intro- lile vocari llabbi. (b) occansione
    vocari ab ho- eunies siui- Unus est enim longa f orantes :

    minibus Rab- lis inlrare. Magister vesler piopier hoc


    8. bi. Vos autem no- 15. Vae vobis Scri- omnes aulem accipieiis am-
    lae vocari bae et Pharisaei vos fratres plius judicium.
    Rabbi. Unus bypocriiae 9. estis. Ei pa- 15. Vae vobisScribae
    enim est Ma- quia circui- trem mdile et Farisaei by-
    gi^ier vesier lis mare et a- vocare vobis pocritae: quia
    onines enim rida, ui facci- super lerram : circuitis mare
    vos fratres atis uniiin unus est et aridam, ut
    estis. proselyium : eiiim Pater faciatis unum pro-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXJANUS.


    opera vero eorum nolite facere dicunt enim et : , secundum opera vero eorum. noliie facere. di-
    non faciunt. Alliganl aulem oneia gravia, el impor- ctint enira. et non faciunl. Alligant enira onera
    tabilia, et impoauit in lunneios hoininum digiio : gravia. el inporlabilia. et inponunt snper uineros
    aule.ii ^uo noliml ei movere. O.un a vero opera sua hominum. digito amein suo. nolunt ea movere.
    faciunt ut videantur ab horainibus dilatanl enini : Omnia vero opera sua faciunt. ut videantur ab liomi-
    phylacleria sua, et magnilicanl limbrias. Aiiianl au- nibus. dilatant enira p!iylacteria sua. et magniOcant
    tein priuios recubilus iii coenis, el primas calbedras fjmbrias VEStimeolorura suorum. Amaut aiitem pri-
    in syuagogis, et salutationes in foro, et vocari ab mos discubilus in cenis. et priraas cathedras in
    homiuibus llabbi. Vos autem noliie vocari Uabbi. synagogis. et sahilaiiones in foro. et vocari ab
    Lnus enim e>t Uagisler vesier oniues autem , lioiniiubiis Rabbi. Vos nutera nolite vocari Rahbi.
    vos fraires esiis. Et pairem nolile vocare vobis su- Uihis est enim Magister vesier. omnes aiilem vos
    per tenaiu unus e-t euina Pater vester, qui in coe-
    : fialres estis. El patrein. nolite vobis vocare su-
    lis e-t. Nec voce iuni inugisiri qnia Magister vesler : p r lerram. unus est enim Pater vesier. qui in cae-
    uuus est, Ghristus. Qui niajnr est vestrum, erii roi- lis e-t. Neque vocemini magistri unus est enim
    nisler vesler. Oui auteni se exaltavent, iiuniiliabiiur : M igister vesier Ghristus. Qui auiem niajor esi ve-
    et qui se humiliaverit, exaltabitur. Vae aiuem vobis sirura. eril vesti-r minister. Qni auleni se exaltave-
    Scribaeei Phansaei liypocritae, qni clauditis regnum ril buinl aliitur. et qui se hiinuliaverit. exallahitur.
    n anle b imines. Vos auiem non imraiis, nec
    i \ aiiiem vnbis. Scribe ei Phuisaei hypocrite. qui
    inuoeufiles sinius iiurare. " Yae \obis Scribae et devoraiis d os vidiiaium. subopteniu prolixe ora-
    Pharisaei uypocritae; quia circuiiis mare et aridani, iiiiiiis. proplerea sumelis plurioreni damnationem.
    ul l.ii lalis iinuui |
    io= lyluin : V.ie vobis Scribae, et Pharisaei hypocritae quia clu-
    detis regnum caelorum ante homines. Vosenim non
    iutraiis neque introeuntes. sinilis intrare. Vae vobis
    aeeiPharisaei hypocritaequia circuitis mare el
    aridam. ul faciatis unura prosely lum.

    BLANCIILNI NOT.^.
    giense nec ipse Bieronymus. Videsis Lucae Bru
    ViTstim integrum in Yulgaia nostra Latina hoc ,

    es La gensis varianles lectiones Laiinas Novi testamenli,


    loco po^iuim non agnoscunt in>s. nosti c
    I

    exemplar Cantabn et Tb. Uaresch. Observal, in vers. Angl.Sax.p.499.


    tini Italicae versionis; sicut nec

    («) lta et tex. Gr. rfa jcpwmdmim. — (*) Ita et lex. Gr. -&mx7-i xxy.oi.
    1 EVANGELIUM SECUNDUM MATIll.EL.U.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ol cuni fue- 21. El qui ju . . \ selytum : el cum ....
    rit facuis, fa- rit in . . . . lo, fuerit factus, fa- ....
    citis eum fi- jurat .... o, cilis ciini filium ....
    liiin: gelien- gehennae duplo ....
    nae duplici- liabil . . . in ip- quaiu vos. ....
    ii-. quam vos. 22. so : et qui . . 10. Vae vobis duces ....
    16. Vae vobis du- raverit in caeci, qui dicitis : ....
    ces caeci, qui caelo, jurat Quiciunque jura- ....
    dicitis : Qui- ill llllOUO vcrit (n) in templo
    f ....
    cumque ju- Dei, ct in . . . qui nihil est : qui ....
    raverit («) in autem jiirahcrit in ....
    templo , f "''"' eiim. auro templi, debet. ....
    est qui auiem: 25. Vae Scri-
    5 17. Stulti, et caeci: ....
    juraveril Quid cniin maj"us ....
    in auro leni- saei hypocri- est, aurum, au tem- ....
    pli, debitor est. lae : quia de- pluin quod ....
    17. Stulli, et cae- ciiua . . s men- M IIICllllC.lt ....
    ci Quid enim
    : tam, et ane- 18. aurum ? Et ....
    majus est au-
    an tem-
    , luni, et reli- Q»i (b) ....
    rniii , quistis quae
    plnni quod graviora
    sauclilicat sunt legis, ju-
    48. aurum? Et dicium, et ini-
    quicumque ser . rdiam, . .

    juraveril et lidem.
    in allaiio, ni- Haec .... tem
    hil esl : ed qui- o . . . . tuit fa-
    cuinque ju- cere ; et illa
    raverii in non omitie-
    . . . no, quod 21. re. Duces cae-
    . . . super il- ci, 1 . . quantes
    lui.debitor culicem, ca-
    19. est. Caeci : mellum au-
    Q d enim
    . . . teni Iraglut-
    majus est, lientes.
    doiium, an - 25. Vae vobis Scri-
    aliarc, quod bae et . . . ri-
    sanclificat saei liypocri-
    20. donum ? Qui tae, qimni-
    e go jurave-
    . . am inunda-
    ru in aliari, tis quod de
    jurat m eo, fnris est ca-
    cl in omni- licis et parab-
    bus quae sunt sidis : inins
    autein ple-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BKIXIANUS.
    et qiiuni fuerit faclus, faciiis eum liliiiin gehen- ctcuinfacinsfucrit.faciiis cuin filium gebcnnae duplo
    nae duplo qiiani vos. Vae vobis iliicrs caeci, quia qiiam vos.Vac vohis ducescacci qui dicitis.Qliicunque
    dicitis : Quiqnumque juraveril in lenipliun , nihil juiavciit in lemplum nihil esl qui aiilem juraveriiin
    est qui auiem juraveril in aurum templi aui ii m lempli.debiinresi.Stiillieicaeci.Qiiideuiin ma-
    1
    ilchitor esi. Stulii.ei caeci : Quid eiiim ibajus est, jiisest.aurum antemplnmquodsanctilicai aurum. I.t
    aiiniiu, * aul lcnipliuu quod sa iclilical aiiiuin? Et quicunqiie jiiraverit in altare.nibil cst. siquis autem
    qoiqnumque juraverit in aliarc, nihil eSI quiqiium- : juraveril iii doiiym quod eslsuper illud. debitoresl.
    que aniciii juraverit in dBno qrtod eSt super illud , , Stultii tcacci Quidehun uiaius esi. donum analtare.
    'debitor Caeci :Quidenimmajus est, donum, nn
    est. quoil sanclilicat iloniiiu Qui ergO jinavciil pciallare.
    altare, donum? Qui ergo jurat in al-
    quod sanctifi ai jurat in eo. el in omnibus quae >i>yrr illuni s.unt. Et
    lare, jurat in eo,etinbmuitnisqnae superillud snnt. qui jur.Werit in templo jural ih illo. el in eo qni
    El qui |ihiiiii|iic jur.iviTl in •
    teiiiplum, jurat in illo, habitat in ipso. ct qui juraverit iu caelo. jural per
    ei in eo qui" innabitai ln ipso ei quiiurai in coelo, : lilioiiiun Dei. el in cum qui sedct snper t i. \ac,
    jnrai iu throno Dei et iu eo qni seuel super eum. , vobis Scribac elPharisaei hypocritae. tiuia decimatis
    Vaevobis Scribae et Pharisaei hypncrltae : quia deci- iiicniaiii. ct anetum. el cyminum et reliqiiistis quae
    matis meuiham ei aiieihinn ei cyinihum el ri li- , , . graviora suui loyis. judicium el misericordiam et
    quistis quae graviora suul gis, judicium, el miseri- I' Bdein Haec opuriuil lacere. ct illa non oiniliere Du-
    cordiam, el Bdem. Haec oportuii facere ei illa ;
    i
    ces caeci. excul mles culiccm. cauielum autein glut-
    omittere: Duceseaeei, • excorantes culicem came- , liCnles. Vae vobis Scribae et PhariSaei bypncritae.
    In in mireiii gluiicntc-. Vaevobis Scribae ei PharisaeS qui emundalis. quod de fmis c^t calicis ci parapsi-
    bypoci iiac, n iniinilaiis (|iiod deforis esl calicis cl
    1 1
    1

    -.1
    dis. intus aulcm.
    piropsidis intus aulem :

    VAIll.VMES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANLNSIS.


    1
    debel •
    lemplo
    ' an " liahilat
    1 8
    debel liquaoles
    BLANCIIINl NOTvE.
    (a) Ita et tc\. Gr. rv tw vcty. — (6) Ucesl pagina.
    503 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 504

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    na snnt ra- trorum, non eorum in

    pina, et iniem- essemus so- sanguine pro-


    perantia. cii eorum .- pheiarum.
    26. Farisaeae in san . . ui- . • 31. Ilaque te-
    caece, mun- ne pro . . . la- stimonium
    da piimum, quod nim. redditis vo-
    jnira calicem 31. Itaqu . . testimo- bis,quia
    est, ut fiat, et nium red- lilii cstis

    deforis ejus, ditis vobis, eoruni qui ,

    mumlum. quia filii es- • prophetas oc-


    27. Vae vobis Sc . . - tis eorum, qui •
    . ciderunt.
    bae et Phari- prophetas . . . c- 32. Et vos im-
    saei liypo . . . ciderunt. plete mensuram
    lae : quia sim . .
    - 52. Et vos inp . .e- . . pairum ve-
    les estis se- te mens . . . om strorum.
    pulchris . . e- pairum 55. Gcneraiio vi-

    albalis, quae veslro . . m . hominibus perarum,


    a foris parent 35. Serpen speciosa, in- quomodo fu-
    hominibus gener tus vero, gielis a judi-
    speciosa, in- viper plena suiit cio gehennae?
    tus vero ple- quom ossilms 54. Ideo ecce
    na sunt . . s- fu saju- mortuorum ,
    ego niilio
    sibus nior- dicio gehen- et omni ad vos prophe-
    tuorum, et 54. nae? Ideo ec- spurcilia. tas, et sapien-
    omni spur- ce ego mitto 28. Sic et vos tcs, et scribas,
    28. citia. Sic et vos ad vos profe- a foris qui- et ex illis

    a foris quidem las,sapien-_ dem pareiis occidetis, et


    paretis homi- tes , . . scribas honiinibus ciucifigeiis
    nibus justi : et s oc- justi : iiiius et flagellabitis
    intus autem ci ei crti- auiein pleni in synagogis
    pleni estis c s , et estis hypocrisi, vestris , et
    hypocrisi, et - et iniqtiiiaie. persequimini
    p
    iniquitaie. in . . . de civi- 29. Vac vobis Scri- de civilate
    29. Vae vobis Scri- la . . in civi- liae et Fa- in civitatem :

    bae et Pharisaei 55. ta . . . . t veni- risaei hypo- 55. ut veniat


    hypocritae, a . . . . uper vos critae, qui super vos
    . . ui aedifica- o . . nis san- aedificalis se- omnes sanguis
    . . is sepulcra g . . is justus ,
    pulchra prophe- justus.qtii
    . . rophetarum, .... elTundi- lariiin et orna- , effusus est
    . . t ornatis t . . . uper .... am, tis monumcnla super terram ,
    monumen- a . . . nguine A-
    . juslorum,et a sanguine
    . a jusloriim,
    . b us- 50. dicitis Quia : si Abel jtisli
    50. ei diciiis Quia : q sangui- •uissennis indie- usque ad san-
    si fuissenius n . . . . Zacba- bus patrum no- giiineni Zaccha-
    in . . . . ebus pa- ri lii Ba- stroruin , non riae lili Bara-
    . . . um nos- rac uem essemus socii chie, quem
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    pleni esiis rapina, et immunditia. Pharisaee caece, pleni estis rapina. et injustitia. Pharisaee caece
    munda prius, qnod inius est calicis el paropsi-
    1 inunda prius quod iiilus est calicis et parapsidis.
    id , quod deforis est, mundum. Vae ut lial el id quod de fcnis est niiindyiii. Vae vobis
    J
    dis, ui fial
    vobis Sciiliae et Pharisaei hypocritae : quia simi- sciibae et Pharisaei hypocritae. quia similes
    les estis sepulcris dealbatis, quae foris parent homi- estis scpulcris dealbaiis. quae a foris parent
    niliiisspeciosa, intus vero plena sunt ossibus mor- hominibus speciosa. inlus vero. plena sunt ossibus
    tuorum, et omni spureiiia. Sic el vos albris i|iiidein morluorum. et onini spurcilia. Sic et vos. a foris
    paieiis liominibus jnsti inlus aulem pleni estis : quideni pareiis hominibus justi. intus auteni pleni
    hypocrisi, et iniquitate. Vae vobis Scribae et Pharisaei estis simulalione. el iniquitale. Vae vobis scribae et
    hypocritae, qui aedificatis sepulcia prophetarum, et Pharisaei hypocritae. quia aedificalis sepulchra pro-
    ornatis monumenta juslorum, et dicitis Si fuisse- : pbetarum. et ornatis iuonuinenla justoruiu. ei dicitis
    inus in diebus patrum nosirorum, non essemus socii Si fuissemus in diebus patruin nostroruni. non esse-
    eorum in sanguinc prophelarum. Ilaque lestiiiionio mus socii eoiuui. in sanguine propbeiarum. Itaque
    estis vobisinetipsis, quia lilii eslis eonim, qui pro- testiinoniuin perhibelis vobis meiipsis quia filii estis
    phetas occiderunt. Et vosimplele mensurain palruin eoriini qni prophetas occiderunt. Et vos impletis
    vestrorum. Serpenles genimina viperarum, quomodo mensuram pairuiiivestroruiii. serpenies progenies vi-
    fugietis a jtulicio gehennae? ldeo ecce ego initio ad perarum. quomodo fugietis a judicio gehennae.
    vos prophelas et sapientes, et scribas, et ex illis , Iileo ecce ego initto ad vos propbeias et sapienles.
    occidetis et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in sy-
    ,
    et scribas. ei ex illis occidelis et crucifigetis. et ex
    nagogis vestris, et persequemini de civitate in civi- eis flagellabitis in synagogis veslris. et perseque-
    tatem ul veniat super vos oinnis sanguis jiislus, qui
    : mini. de civiiate in civitatem. ut veniat super vos
    efTusus est super terram, a sanguine Abel justi us- omnis sanguis justus qui effusus est super terram.
    quo ad sanguinem Zachariac, lilii Barachiae, quem a sanguine Abel jusli. usque ad sanguinem Zacha-
    riae lilii Baracbiae quem

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    ccce munJa ' ct id
    503 EVANGELIUM SECUNDUM MATTHJEUM. 306
    CODKX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    occidistis lcmpli. occidistis inter nl osienderent
    inler lem- 2 s . . aulem res- templuin et ei structuras
    plum et alta- . . ondens di- allare. 2. templi. Ipse
    56. re. Amen xit illis : Vide- 56. Amen dico autem respon-
    dicovobis, lis liacc om- vobis, venient dens dixit illis ;
    venienl baee nia? Anicn di- liaec omnia Videiis haec
    omnia super co vobis, quod super genera- omnia? Amen
    gene io- . . . non relin- lionem istam. dico vobis,
    ne istam.
    . . quetur bic 57. Hierusalem non relinque-
    57. Hierusalem , lapis super la- Hierusalem, turhiclapis
    Ilierusalem, pidem ,
    qui quae occidis super lapidem,
    quae occidis non d . . . iru- proplietas, et qui non de-
    profetas , et aiur. lapidas eos struatur.
    lapidas eos 3. Sede qui ad le missi 3. Sedente aulem
    qui ad le mis- tem suut quotiens
    , ipso super
    sisunt,quo- per m volui congrae- montem Oli-
    liens volu . . Olive . . cces- . gare lilios veii, aceeS'
    congrega- serunl. . d eum . tuos , quem- serunt ad
    re lilios l . . - discipu . c- . . . admodum eum discipuli
    os , sicut g . . .
    - creto d en- , gallina con- secrelo, di-
    lina cong ... - les Dic no : s . . gregat pullos centes Dic
    :

    gat piillus .... quando ec . . . suos sub nobis, quan-


    os sub alas erunt?e . . . od alassuas, dohaecerunt?
    . . uas , et nol . .
    - signum elnoluistis? el quod signum
    is venius .... 5S. Ecce (o) relinqui- adventus tui,
    58. relinqu .... el con tur f vobis domus et consumma-
    vobis do . . . matio vestra deserla. tionis saeculi?
    vestra de- saecn 59. Dico autem vo- 4. Et respwidens
    seria. 4. Et respondens bis, (b) quia
    f Jesus, dixit :

    59. Dico autem vo- Jesus, dixit Vi- : non me vide- Videte ne
    bis, (b) quia f non dele ne quis bitisamodo, quis vos se-
    me . . . . biiis vos seducat donec dicaiis : ducal ullo
    ainoilo, donec ullo niodo. Benedicius , 5. modo. Multi
    dicatis: . . nedictus, qui 5. Multi enim qui benii enim venient
    venit in nomi- venient in i» nomine in nomine
    ne Domiui. nom . . . . eo, dicen- Domini. meo, dicentes :

    tes sum Ego sum


    CAPHT vyiv
    ^aiuiaaiv. Clinstus c
    : . . . .

    multos
    : . .
    tidiit yyiv Christus : et
    \. Etegressus Jesus seducunt. IAIII XMV. inulios se-
    de lemplo ibat. , 6. Audientes ducent.
    Et accesserunt autem proe- \. El cgressus G. Audienles
    discipuli ejus lia, . . topinio- Jesus de tem- autem praelia,
    ad iiini , ul os- nes proelio- plo, ibat. Et et opiniones
    lcnderent r ..m Videtc . accesseiunt bellorum. Videte,
    ei sirucluram n lurbemi-
    . . discipuli ejus, ne turbemini.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    occidistis inter lemplum et altare. Amen dico vobis, occidistis lemplum et altare. Amen dico
    inter
    venient haec omnia super generalionem istam. vobis. venient baec omnia. su|ier genera-
    quia
    XXV. Jerusalem , Jerusalem , qnae ' occidis pro- tionem istam. Hierusalem. Hierusalem quaeocci-
    phetas, el lapidas eos qui ad te missi sunt, quoties dis prophetas et lapidas eos qni missi suni ad
    volni congregare lilios iims , quemadmodum gallina te. quoliens volui congregare filios tuos. quemad-
    cnngregai pullos suns subalas^.et noluisti? Ecce modum gallina congregat pullos suos subalissuiset
    relinqueiur vobis domus vestra deseria. Dico enini noluisti. Ecce relinquetur vobisdomusvesira deserla.
    vnliis, iinu me videbitis amodo, donec dicatis: Bene- Dico enim vobis (h) quia + non me videbilis amodo
    dicius.qui venil in iiomiue Domini. El egressus Je- donecdiratis. Benedictusquivenitin nomineDomini.
    mis dc lemplo, ibai. El accesserunl discipuli ejus, Et egressus Jesus de temploibat. Ei accesserunt ad
    iit ostendcrei eis aedifieaiionem templi. Ipse autem eumdiscipuliejiisutostenderenleiaediflciatempli.Je-
    respnndens dixii ilfis : Videlis Inec omnia? Amen susaulemdixiieis.Videlisbaecomnia.Amendicovo-
    dicu vuhis, iinii relinqueiur liic lapis super lapidem, bis. non relinquetur liic lapis super lapidem qui non
    (|ni noii dcstrualur. Sedenie .11110111 eo super montem deslruatur. Sedenie autem eo super moniem Oliveli.
    Olivcti accesserunl ad eum discipuli secrelo, di-
    , accesserunt ad eum discipuli secrelo dicentes. Dic
    cenles Dic nobis, quando baec eruut? et quod sig-
    : nobis. el quod signum adventus
    quando haec erunl
    iiiiiii advenlus iui, et consummationis saeculi? Kt mi. consumaiionis saeculi. Et respondens Jesus.
    el
    rcspondens Jesus dixit eis Yidrie ne quis vos , : dixit cis. Vidi-te. m quis vosseducat. Mulli enim ve-
    seducat. Multi enim venient in nomine meo, dicen- nient in nomine meo. dicentes Quia ego sum C.liris-
    tes Ego sum Cliristus et multos seducent. Audi-
    : : tus. ct inultos seducenl. Audituri autem eslis proelia.
    luri autem esiis proclia , et opiniones proeliorum.
    ''

    et opiniones proeliorum Vidctc ne lerrcainini.


    Vidcle ne turbemi-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    Interflcis ' ostenderent ei
    1 »
    suas, euini

    BLANCIIINl NOT/E.
    (n) Ita cl tex. Gr. «yteT««. — (b) Addil quia, ctiamcod. Cant. 5rt.
    307 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUll CIM VAUIIS COD. COLLATUM. 508
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    n . . . porlet eiiim 14. vus erit. Et prae- Oportet enim salvus erit.
    fi sed non dicabitnr E- fieri baec, sed 11. Et praedicabi-
    d . . m esi finis. vangelium nondum est linis. lur boc Evan-
    7. Ex . . rget enim regni in inu- 7. Insurget eiiiin gelium regni
    ge . . . adver- verso orbe. gcns contra in universo
    sus . . eniem in testiino- geniem, orbe lerra-
    el. . . . num nio omnibus el regnuin rum, in testi-
    contra reg- gentibus et : conlra regnum, niouium om-
    num, et erunt tunc veniet et erunt (<*) nibus genlibus :

    (a) fames, et ter- consumma- faiues, et et iunc ve-


    rae molus 15. tio. Cum terremotus niet consum-
    8. per lnca om- ergo videri- per loca matio.
    nia. Haec ini- lis abliomina- 8. oinnia. Haec 15. Cum ergo
    tia sunt do- lionem de- initia sunt videritis
    lorum. solalionis, dolorum. abnminationem
    9. Tunc tradent (b) quod ilictum 9. Tunc Iradent desolaiionis,
    vos in tribii- est a Daniel vos in Iribu- (b) quod diclum
    latione, et oc- profeiam, stan- lationem, est a Daniel
    cident vos : tem f in loco et occident propbeia, slans f
    et eriiis odio sancto, ipii le- vos et erilis
    : in loco san-
    omnibus gen- git iniellegat odio omnibus cto, qni legit
    tibus propter 10. liinc i|ui in Judae- geniibus pro- iniellegat:
    nomen me- a sunt, fugi- pier noinen 1G. tunc qui in Ju-
    10. um. Et tunc ant in mon- nieum. daea sunt, fugiant
    scandaliza- 17. tibus : et qui 10. Et lunc scan- 17. in mnnlibus et :

    bunlur mul- in tecto, non dalizabunlur qui in tecto


    ti, et invicem descend.it mulii, et in- nondiscendat
    se tradent, et tollere aliquid viceiu tradent, tollere aliquid
    odio se habe- 18. de domo : et et odio ba- de domo
    bnni invicera. qui in agro, bebunt invi- 18. et qui in
    11. Et miilli pseu- non rever- 11 eem. Et niulli agro, non re-
    doprofetae talur tolle- pseinloproplietae verialur tollere
    exsurgent, re tunicam insurgent, et tunicam suam.
    et seilucent suam. seducenl mul- 19. Vae auiem
    12. miihos. Et quo- 19. Vae autem praeg- 12. tos. El quo- pregnantibus
    niam abun- nanlibus et liiam abun- et ubera
    dal imquilas, lacianlibus ilabii, iniqui- danlibus in
    refrigescet in illis diebus. tas, refrige- illis diebus.

    carita. . mnl- 20. Orate auteni scel caritas 20. Oraie autem
    13. to ui ut non fial fu- nuillorum. ut iion fial
    a. . . m re- ga vestra 15. Sed qui perman- fuga vestra
    manserit in nieme, vel sab- serit in fiiiem, hieme, vel s.ib-
    fineni. liic sal- 21. bato. Erit enim in linem, bic 21. bato. Eritenim
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    ni. Oporlet enim liaec fieri sed nondiim est finis. , Oportet enim baec omnia lieri. sed nonduin est fin's.
    Consurget eniin gens in genlein, et regnum in Exurget ei.iin gens super genlein. el regnum super
    regnum et erunl pe-lilenliae el fanies , el ler-
    , , regnum, et eiuni peslilentiae et fnnes. et ler-
    raemolus per loca. Haec aulem omnia initia sunt reniotus per loca. Ilaec aiiiein oinnia. iniiia sunt
    dblnrum. Tunc iradent vos in Iribulalionem et . (lolormn. Tunc tradenl vos in iribulaiiones. et
    occident vos et eritis odio bmnibus gentibus : in convenlicula. et poteslalibus et coram regil <us
    ,

    propter nomen niciim. Et lunc scandalizabuntur stabiiis. ct orcidenl vos. et eritis odio oninibns
    mulli, et invicem iradent, el odio habebunt in- gentibus propler noinen ineinn. Et tunc scaudaliza-
    vicem. Et niulii psemloproplielae sur^enl, et sedu- buntur niulu. et tradenl allerutrum. ei odio ba-
    cent multos. pt quoniam abundavil iuiquitas, relri- bebuntinvicem. Ei multi pseudoprophelaeinsurgcnl,
    gescel charilas niulloriim. Qui aulem perseveraveiit ei seducenf multos. Et qaoniam abundabit iniquiuis.
    usque in fiiiein, hic saljus, erit. Et praedicabi|ur boc refngescil cnritas inultoruni. Qui auiem persevera-
    1
    Evangeliiim regni in universo orbe, in lestimonium veiit usque in lineiii. bic salvus eiit. El praedicabi-
    omnibiis gentihus et tunc s veniet cousummatio. : iur boc Evange|ium regni. in universo orbe. inlesti-
    Quum ergo viderilis abominalionem desoiationis, moniuin omnibus gentibus, et itinc veniel fini.-. Cum
    quae dicta e>i a Danielo propheta, stanlem in loco prgo videritis. abominationem desolationis (6) quml
    siincto, qui legit iulelligat lunc qui in Judaea sunt, : (licium est a Danielo prophela. stante f in loco
    fugianl ad montes et qui in teclo, non 3 descend.uit : sancto. i|iii legit intellegat. lunc qui in Judaea sunl
    lollere aliquid de domo sua el i|ui in agro , non re- : fugiani ad nionies, ei ipii iu lecioest, non descendat
    vertatur tollere lunicam su nn.Vae antem praegnan- t llere aliquid de domo sua. ei qui in agro esi non
    tiluis el iiuirienlibus in illis diebus. Oiale auiem ut reverlalur tolleie ve>iiiuenla sua. Vae aulem prae-
    iion fiat fuga vestra hyenie, vel sabbatlio. Eril enim gnaulibus et nuirieniihiis in illis diebus. Orate au-
    lem. ut non fiat fuga vesira lnenic vel sabbato. Erit
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    Evangelium in 8
    descendat
    5
    venit
    BLANCIHNI NOTyE.
    (o) Deest et pestilentiae, eliam in Cant. Lai. ci Gr. —
    (fti Veriunt non saiis commode ista lexlus grseci, ri

    prfih Sta A«vi»X to0 7rooyijrou , i<n&f. nam et to /i>i9fv, et ec--uf, referlur ad prajcedens jSSftwvua neulrius.
    generis. quod atmminaimnem signiflcai,
    309 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH^UM. 310
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    tuiic tribula- in occidentem tribulatio ma- usque occi-
    tio niagna, qua- ita eril adven- gna, qualis dentem : ita
    lis non fuit lus filii linnii- non fuit ab erit et adven-
    ah initio sae- 28. nis. Ubic initio saeculi tus fili bominis.
    culi usi|iie tno- que fueril usque modo, 28. Ubicumque
    do, neque fiel. corpus, illic con- neque liet. eiit corpus, illic
    22. Et nisi brevia- gregabuntur 22. Et nisi bre- congregabuntur
    li essent dies (b) aquilae f. biati fuissent dies (b) aquile
    f.
    illi, non esset 29. Sia non fieret
    illi, 29. Stalim
    salva oninis post .... bula- salva omnis autem
    caro : sed prop- tionem die- caro sed pro-
    : post tribiilatio-
    ler electos iiiiii illorum, pter electos bre- nem dierum
    hraeviabnn- sol obscura- biabunlur dies illonim sol ,

    tur dies illi. bitur, et luna illi. obscurabilur


    25. Tunc si quis vo- lion dabit lu- 23. Tunc si quis el lnna non
    bis dixeril Ec- : men suiini, vobis dixe- dabit lumcn
    ce bic (a) Chrislus f aut et siell . . ca- rit : Ecce hic siiiiin , et stellae
    ecce illic: no- dent de cae- (a) Chrisliis -{-, cadenl de caelo
    lite credere. lo, et virm- ecce illic : et vinuies cae-
    2i. Exurgent noliie credere. lorum commo-
    enim pseudo- 24. Surgent enim 30. vebunlur :
    cbristi, el pseudo- bunt pseudocbrisii, el et lunc parebit
    profeiae ei da- : 30. tunc pare- pseudoprophetae signiiin hli
    liiini signa bit . . . gnnm eldabunl signa hominis
    magn .
    . , ei pro lilii bominis magna, et |>ro- in caelo : et
    d iit in eaelo : ct pla- digia, iia ut lunc conci-
    in ndu- . . . nt se iunc in crrorcm dcnt se
    eliam . . . nes iri- indiicantiir, omncs tribus
    25 Ecce bus lerrae et : si fiei i potest, terrae :

    pracdixi vo- videhunl fi- eiiam elecli. et videbunt


    26. bis. Si autem liuin honii- 25. Ecce prae- bnminis
    (iliimi
    dixerinl, Ec- n dveni- dixi vobis. venientem in
    ce in deserto enlem in nu- 26. Si autem dixe- nubibus caeli
    esl, nol . . . exi- biluis caeli rint voliis, Ecce ctiin virtule
    re ; ecce in pe- ciiin virtule in deserto est, iiuilia , et ma-
    neiralibus, mulla, ei ma- vel ecce in pcnc- 51. jestate. El
    nnlile crcde- 31. jesiate. El mit- tialilms, nolite miltet angelos
    27. re. Sicut enim let angelos credere. SIIOS CIIIII
    lulgur exil suos cum tu- 27. Sicnt enim fulgur tttlia et voce
    ab orienle, ba, et voce exil ab orien- magna :

    et paret usque magna et con- : te, et paret et congre-

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX DRIXIANUS.


    tunc Iribulatio magna. qnalis non fuit ab initio sae- ' enim lunc magna. qualis non fuit ab imlio
    tribulalio
    culi usque nunc. Ei nisi breviali 2 fuerint dies illi ,
    inunili usque inodn. neqne fiel. li nisi brevlaii fnis-
    iiiui essel salva omnis caro sed prnpier 3 electos : sent dies illi. non fierel salva omnis caro. snl prop-
    meos breviabunliir dies illi. Tunc si quis vobis di- ler eleclos. breviabuutur dies illi. Tnnc si quis vobis
    xri ii Ei ce hic est Cltrisius
    : ant illic noliie cre- ,
    '
    : dixeiit. Ecce hic est Christus aut illic, nolite ct
    dere. ° Exsurgeut enim pseudochristi.ei pseudopro- iv. Exurgeni enim pseudochristi et psetidoproplte-
    plietac rt dahuut signa niagna, et prndigia
    : iia ut ,
    i
    ie. ii ilalnuii signa magna et prodigia. ita ut in er-
    in errorem " miltaut etiam ( si ficri poiesi ) elci s i rorem imliicanl. si fieri potest. etiam eleclos. Ecce
    nicns. Ecce praedixi yoMs. Si ergo dixerinl vobis praedixi vobis. Si autem dixerint vobis. Ecce in
    Eccc in desciio est, 7 nnlite credere; vel ecce in bo- deserio est, nolite exire. ecce penetrabilibus noliie
    in
    spiiio, nolite exire. Sicut enim fnlgnr exit ab orien- iredere. Sicul enim fiil|iur. exii ah oriente, et paret
    te ,
    et parel usque ad occidentem " sic eril adven- : nsque ad occidente. ita erit ei advenius Qlii bominis.
    ins liin bominis. biquumque fuerii corpus, illic con-
    I Uhiciinque fueril corpus ilhe congrcgabuntur.
    gregabuntnraquilae. 9 Confesliin posl illns diestribuln- (b) aquilae. f Slatim autem |msi iribulalionem
    tionum, sol converielur ih lenebras, el luna uou dabii dierum illi rum. sol nbscurab lur. ct luua non dabit
    liimen snnii! ii stellae cadeul de coelo , ei viriuies ,
    Imiien siiiim. cadeni de caelo. el virtutes
    ci siellae

    cnelorunicomniovebuntur: elluoc parchit signumlilii caelorum commovebuntur. el lune npparebil signtim


    hominis in coelo et tunc plangeni omnes tribus ter- : iih hoininis in caclii. ei lunc plangenl omnes tribus

    rae et videbunt lilinm bominis venientein in nubi-


    i terrae. el videbtml Rlium hominis. venientem in
    liiis coeli cuin vinute mulia el inajesiiite sua. Kt ,
    iiiibib caiii. (iini viiiule el gloria iiiulla. Et inilui
    mittetangelossuoscum tuba, ei voce magna et cou : angelos suos cum tuba et voce magna. ct coitgre-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. (.1 KMWINSIS.


    1
    iiiiiiiiIi iisqne modo, neque fiet ducantur.... ellam electi
    5
    fulssent... Berel I i i
    ulg.
    * electns breviabuQlur i
    rl
    •
    ecce llllc I I i »/i/. usque, De die auien
    " Surgent

    IILANCHINI NOT/E.

    ) \nle C/iriiiuj deesl esl, eliani in lex. Gr. ~(b) Anle aquilae, deesl ei eliam in tex. Gr.
    ",!1 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CU.M VARHS COI). COLLATUM. 512

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    grcgabunt (b) neque lili- gabuiU cleclos ejus nec filius -J

    elec . . . ejus us f nisi paler , a qualluor angu- i\Wi pater solus.


    a qua . . ven- 37. solus. Sicut los caeli , n summis 37. Sicut aiitcm
    tis, a summis autem in die- caelorum usque in diebus Noe
    naelortim us- bus Noe iia e- ,
    ad lerminum eo- ita erit ei nd-

    que ad ulti- ril et adven- rum. (a) Cum venius fili bo-
    imim eorum. lus fili honii- coeperinl auiem minis.
    32. A lieus aulem 58. nis. Nam sicul baec lieri , respi- 58. Sicut ernt in
    arborem dis- erai in diebus cite , et levate diebus (c) illis -j-

    cite parabo- diluvii , man capita veslra nnte dilubium


    lani : cum jam diicab.uii , et qnoniam adpro- niandocantes,
    ramus ejus te- bibebanl et , piat redemptio ct bibenles,
    ner fueril, uxores duce- veslra f. nubentes et ,

    et folia nas- bant usque in 52. A lici aulem nupto iraden-


    ciintiir, sci- illuiii iliem ,
    nrbore discite ics usque eo
    lisquia prope quo Noe in- parabolam cuni : die ,'quo inlra-
    53. est aestus ila gressus est jam ramus ejus bit in arcam
    ei vos cum vi- 59. in arcam , et lener fuerit, et 59. et non cogno-
    deriiis haec non cognove- folia nasciintiir, verunt donec
    omnia lie- riint donec sciiisquia pro- venit diluvium,
    ri, scitole quia venil cala- pe est aestas , et ttilil iiinnes :

    prope est in clysmns , et tu- 55. el vos ciim ita erit (rf) ad-
    j.inuis. lil omnes sic : videritis haec veniiis fili bo-
    51. Amcn vobis (rf) erit f adven- omnia scitote , niinis.
    dico, quia non tus lili omnis. quia prope esl 40. Tunc duo
    praeteribit 40. Tunc duo eruiif. in januis. eriint in agro :

    liaec genera- in agro unus : 3i. Amen dico vobi uniis adsu-
    lio,donec adsumetur quia non praeter- nietiir, et
    baec omnia et unus relin- ibit haec gene- iiniis relinque-
    53. fiint. Caeluni 41. quelur. Du- raiio donec om-
    , tur. Duae nio-
    et lerra tran- olemes : 35. nia fiant. Cae- lentes ad mo-
    sibinit ver- ; una adsume- linn et terra trans- lain : una ad-
    ba auleni . ..r , ei una ibunt verba ; sunieiii", ct
    mea non prae- re. . uelur.
    . vero mea non una reliii(|ue-
    leribunt. Duo in lecto : praeleribunl. 41. lur. (e) Dtto
    36. De die autem unus adsu- 56. De die auleni in lecto unus :

    illa et bora melur et , illa vcl bo- adsumelur,


    nenio scil, iinus relin- ra neino scit, et iinus relin-
    neque ange- 42. quelur . Vi- neque angeli quetur ;-.

    h caelorum ergo, caelorum, (b) vl. Vigilate


    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    gregabimt electos ejiis a quattiior vcntis, a suni- gabunt electos ejus a quattnor ventis, a sumniis cae-
    inis usque ad sunima eorum. A facie autem arboris loruin usque ad terminos eoriim. Ab arbore auieni
    ficus discite parabolam qiiiim jain ranius cjus fueril ;
    fici diseite parabol.im. cuni jam ranuis ejus tener
    tener, et fnlia procreaverit cognoscctis quia prope ,
    fuerit. et folia nata. scitis quia prope est aestas. ita
    est in januis. Ainen dieo vobis quoniam non prae- ,
    et vos cum viderilis haec omnia fieri scitote. quia
    teribit generatio liaec, donec oniuia liaut. Coelum prope est ad januis. Amen dico vobis quia uon
    ct terra transibunt; nam sermones mei non prae- liraeteribilliaecgenernliodonecoinniafiant. Caelumet
    teribunt. De die ' auiein illa et hora nenio scit, ne- terra transibunt. verba autem mea non praeteri-
    que angeli J coelorum " sed nec filius, nisi solus ,
    bunt. De die nulem illa et bora. nemo scit. neqtie
    pater. Sicut autein 3 dies Noc sic erit ndvenlus lilii angeli caelorum (b) neque lilius
    ,
    f nisi paier metis
    hoiuinis. Nam sicut erat in diebus diluvii inandu- ,
    solus. Sicut autein in diebns Noe ita erit et advenlus
    cabanl, bibebant, uxores ducebant, et non scieruni hominis. Sicul eniin eranl diebus f an
    lili in (?) illis
    quoil niodo venit ealaclysmus ct tulil oinnes ita
    , : te (iiliiviiim mandncanles el bibenles. imbentes. et
    erit adventus lilii hominis. Tunc «iuo erunl in agro nuplum tradentes. us ptc in diem <|iio inlroivit Noe
    nniis adsumetur, ct alter relinquetur. b Duo eniiit in arca et non cognoverunt. donee venit dilluvium
    in lecto jacentes :
    : iiniis dimittelur . ct alius adsti- el perdidit omnes.
    advcutus filii lionii-
    iia erit et
    inclur. Vigilaie ergo nis Tunc. duo
    agro iinus adsumetur
    eriint in
    et uniis relinquetur. Duae molentes in moln una ad-
    sumeiur et alia relinquclur. (e) Duo in leclo uno.
    uiiiis adsumetur et alius relinqttelur. [ Vigilale ergo.
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    autem et liora 3
    Ui Vutg. usque, venturus est
    coelorum. a , nisi 1
    et imus, etc, ni iitlij.
    BLANCHINI NOT.E.
    11
    lla lecluni fuisse in nniiquissiinis exemplaribus h De hnc addiiamento seu variante lectione ,
    quae
    Mallhaei lestes sunl Hilarius, Ainbrosius, Hiero- in Corbeiensims. reperilur, vide Luc.-e Brugensis
    nyinus, et alii scriptores noniiiiaiissimi. Nolationesprolixiores.etTb. Maresdi. Obseivaiiones
    in version. Angl. Sax. pag. 500.
    — («) Assumcntum islud exslat eliam in cod. Cant. Lal. el Gr. «» ousv ; Se zovxm yivsitBai (Canl. Lai. inci-
    Z W
    pienlibus autem his fieri) «vaSXsitaTs ,'xa.i iraoKTS t«? xsyaia? vjtifiv Hiort iy/u:t ii
    «7roWTpeo<«? uauv.—
    (b)Addii eliam cod. Cant.oOSs o ul&s, ex Marco.
    ?iec / tlius . (c) Adtiil itlis, cod. quoqueCanl. ixebmts. (rf)
    — —
    Post erit. etiam in cod. Cnni.— (e) Hoc nssumentum exsiat pariter iu cod. Cant. Lai. et Gr. 4vo im
    i eest c(,

    ylivv; fitas u; irapa>«jx§aVETae, xai tU «yUiat, ex I.ncn. Quod legmil eliam Cbrysost. Juvencus,
    ,
    llilarius, ac. .

    vcrsio Saxooica, ei Codd. Latini inulti apud Lttcam Brugcn.. ct Graci aliquot apud Slepbanum ct Millium.
    r,i3 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 314

    CODEX VLRCELLENSIS. COHEX VERONENSIS.


    . . . ia nesfilis ergo, qma rit nialus illc
    . hora Dominus
    . . eordc. . . nescilis qua servus in
    vesler vcn- Mor. . . . bora Dominus corde suo :

    tnnis cst. cit dominus vester ven- Moram fa-


    43. I Iml aulem tnrus est. cildominus
    sciune, i|iio- 43. Illut anlem meus venire;
    niam si sci- 49. perc. . . scilole, qno- 49. et incipiet
    rei pater fa- conservos niam si sci- percutere con-
    milias qua suos, m.indu- ret paterfa- servos suos,
    liora f (<i) e- care auiem niilias ,
    qua manducet autem
    nit , f vigilaret horn fur (a) ve- Ct lilli.il

    utique, et non nit -|- , vigilaret ciini ebriis :

    sinerel per- utique , et non 50. veniet dominus


    foiliri domum sineret per- servi illius
    i i . siiain. Meo fodiri doimim in die,
    et vos csio- ii. suam. Ideo qua non
    le parali quia : et vos nescitis sperat, ct bora,
    nesciiis qua qua bora qua ignorai,',
    liora lilius lilius bominis et dividet eum,
    hoininis vcn- vciiliirus est. 51. partemque ejus
    turus est. 45. Quisnam esl ponil cum
    45. Quis nam est liilelis ser- bypocritis,
    lidelis ser- vus, el pru- illicerit
    vus, et pru- dens, qucm Iletus, el
    dens, qiiem constiluit slridor denlium.
    constitnit dominus ejus
    dominus super supra CAPUT XXV.
    familiam faroiliam 1. Tunc
    simile
    suam , ut det suani, aeslimabitur re-
    illis ci. . m nl dct gnum caeloruni
    in illis cibum decem virgi-
    46 lus. . . ven- in tempore. nibus : quae
    vus ille, qu. . . . 4G. Reatusille acceperunl lam-
    CAPUT XXV. servus, quem pades suas,
    (i) 1. eriiul obviam veniens do- et vcnerimt
    niet -|- sic faci sponso , ct spon- minus ejus, (b) obviam spon-
    enieiii. sae inveniet f sic so, el spon-
    47. Anien dico vo- facientem. 2. sae. Quinque
    bis quoniani ,
    47. Amen dico vo- autem ex eis
    super omnia bis, quoniam crant fatnae,
    Iioua sua cons- super omnia ct quinque piiulentcs :

    liiuct einn. constituet 5. sed quinquc


    48 dixc- eiim. fatuae, acceplis lam-
    rit mal. . . . illc 48. Si aulem dixe- padibus («) suis -|->
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX RIUXIANUS.
    quia nescilis qua liora Domiuus vester venlurus est. quia nesciiis. qua die Dominus vester veniurus esl.
    Illud aiiteni scitoie, quoniam si scirei paterfamilias Illml aiitein scitote quia si sciret pater familias qna
    qua liora fur venturus esset, vigilaret uiique, hora fur («) venit {• vigilarei uiique el non sineret.
    et noii sinerct perfodere domiini suam. Ideo el '
    perfodiri domum snam. Idenquc el vos estole paraii.
    vos eslote parati !
    quia nesciiis qua bora lilius : quia horaqua nescilis. lilius homiuis venturusest.Quis
    hominis venturus cst. ''Quisnam esi Gdelis servus, iiaiucstliilclis servus ct prudens.quem consthuil do-
    et prudcns, quem constituit dominus suus super miiius ejussnpra faniiliam suam ut dci illis cibum in
    l.iin li.mi suam, ut det illis cibarium in lempore. leinpore, Beatusilleservtis.qucmcon vcueril doniimts
    Beatus est servus ille , quem venien.s dominus ejus , cjus invenerit facientem sic Aincn dico vobis. qnia
    invcnerit ita facientem. Ameu , dico vobis, quoiiiani supcr oiiinia bona sua constiluet ciiiii. Si autem
    snper omnem
    subslantiam suam constituet cum. dixcrit uialus scrvus illc in corde suo. Morani facil
    S; iiihiii dixerit servns ille in corde suo Tardat : dominus meus veuire. ct incipici percutere consei
    dominus nicus venire el incipiet perculere con- ; vus suos. mandycet autem el bibatcum ebriosis. ve-
    servos suos manducei auiem ct bibat cumebriis , : ntei domimis servi illius in diequa non sperat. ei
    vcnit dnminus servi illius, die qua nescit, etliora Iiim.i (|na ignor.it ct dividel eum partesque ejns. po-

    qua non sperai et Qndet eum , , partemquc ejus po- net cum hypocrilis. iilic eril Qetus et slridor den
    ncl cum publicanis, illic erit Qetus ct stridor den- , iiiim. Tunc similc crit rcgnuin caelorum decem vir
    iiiiin. Tunc simile * aestimabitur regnum coelorum ginibus quae accipientes lampadas suas exierunt
    decem virginibus quac " acccptis lampadibus snis, : oliviam spunso. ct sponsae. Quinque auiem cx eis
    exieruni in obviam sponso, ei sponsae. Quinque erant prudentes. ei quinque fatuae. sed quinque
    autem cx eis ' faiuae, et quinquc prudentes
    7
    : fatiiac. acceptis lampadibus (n) sms [.
    siuliae aulem, acceptis lampadibus , uon

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    i
    perfodi " VI in Vulqala
    ' quia qua hora nescitis '
    erant
    1
    i.ihis inii.it, ctc, »1 i» rn/y. utque, stridor dentium ' Vi Vulg.
    esi

    BLANCIIINI NOT^E.
    (ii) lla eltcx. Gr. Spx^nci ('') lia et tcx. Cr. lOotijet.
    315 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VAltllS COD. COLLATUM. 3)6
    CODEX VERCELLENSIS. COUEX VERONENSIS.
    non sumpse- erant, inlraverunl
    runi oleuiii cum eo in
    secum •

    nuplias , ct
    4. prudenies vero clusa est
    acceperunt janua.
    oleiun in 11. Nobissimne ve-
    vasis suis niuni (b) relique -[-
    cnm lampadi- virgines, dieentes :
    bus (n) suis {, Doniine, Domiiie
    5. Mora auiem aperi noliis.
    sponso facienle l 2. Ad ille res-
    v

    dormitaverunl pondens ait :

    onines, et Amen ilico


    dormierunt. vobis, quod
    6. autera. 6. Media aulem nescin vos.
    cl. nocle elamor 13. Vigilaie ita-
    t. factus est que , quia
    Ecce sponsus nescitis iliem,
    13. vns. Evigilaie venit , surgiie neoue horam.
    ilaque, quia oliviain ei. 14. Sicut enim
    7. Tunc surrexe- liomo pere-
    rnnt onines gre afiiiurus,
    illae virgines vocabil ser-
    ei acceperunt VOS SIIOS,
    lampadessuas. el trailidil
    8. F.iluae aulem illis bona
    sapienlibus dixe- sua :

    runt Date nobis


    : 15. Et uni de-
    de oleo dii quinque
    veslro quia : talenla, alii
    lampades noslrae a ii «ii duo,
    t

    exliiigiiunliir. alii vero


    9. Responilerunt pru- iiiiuiii, uni-
    dentes diceuies , : cuique seciin-
    Nnii ne forte
    : d mti propriam
    noii sufficiat virlulem (c)
    noliis et vo- suam f, et
    bis, iie polius profectus est.
    9. te non saf- ad vendenles 16. Continuo
    . is cl eniile vobis. aliiit qui
    po- 10 Dniii eunt quinque la-
    . . . 16. que lalenta emere , lenia acce-
    acoeperal , et venil sponsus : perat, et
    operaius est et quae paratae operalus est
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    sumserunt oleum secum in vasis prudentes ' vero : noii sumserunl oleuin secum. prudenies vero ac-
    iulerunt olemn seeum. Tardante autem sponso fam e ceperuut cnni lampadibus.
    nleuin in vasis suis
    obdnrmierunt. Media aulem nocte clainor faetus esi M i;iiii sponso. dormiiaverunl
    aiuein facientem
    Ecce sponsus venit, ite in obviani ei. Tunc surrexc- oiiiues. et dormierunl. Media autem nocie clamur
    runto es illaevirgines.ei composuerunt lampades picttis esi. Ecce sponsus venii. exiic obviam ei. Tunc.
    suas. Slullae autem dixerum prudenlibus Daie no- : snrrexernni onines virgines illae. ei ornaveruul lani-
    liis de oleo vesiro quia lampades nostrae exlinguiin-
    : padas suas. Fatuae aiitem. sapiemibus dixerunl. D:iie
    lur. Respondernnt prudenies. etdixeruni Ne forte : noliis de oleo vestro. i|iii:i lampadae noslrae. exlin-
    non sulfieiat nohis ei voliis, ite potius ail vendentes, guntur. Responderunl prudentes dicentes. Ne forlo
    ei emite vobis. f Illaeautem duin vaduut emere, ve-
    .
    noii sufliciat noliis
    c.i vobis itc poiius ad vendentcs
    nitsponsus: et quaeparataeerant, iniraveuint cum et eniile vobis. Uuni aulem iienl. emere vcnil s|> n-
    eo ad nuptias, ei 3 clausae sunt januae. Novissime sus. et quae paraiae erani. inlraverunl cumeoad
    vero veniuiit el caelerae virgines, dicentes Domine,
    '*
    : nuplias. ciausa csl janua. Poslea auiein vene-i
    el
    Domine.nperiimbis.Alille respondensait Amendico : niiii (b)
    f virginesdicenles. Domine Dnmino
    relique
    vohis, quia nescio vos. Vigiiaie itaque , quia ne- apeii nnliis. Quibus respondens ilixit. Amcn dieq
    scilis iliem,neque liorain. Sicul eniml io 'peregre vohis qina non novi \os. Vigiiaie ergu quoniam
    profeetus, vocavii servos suos, et tradidii illis snb- nesciiis ilieni neque lioram. Sicul eniui homo pcic-
    st.uiiiam suain Uni dedii talenta quinque, aliiauiem
    : gre proficiscens. vocavil servns snos. et Iradidil illia
    duo, altero vero uuum, unicuique secundum viriniein substanliam suain. El uni dedii quiiii|iie lalcnla. :ilii
    sii.ini, ei profecius est. ' Ei coniinuo abiii
    qui quin- aiitem duo. alii vero unum. unicnique auiem. secun-i
    que lalenia acceperat, operaius diun propriam virtutem. et profecius esl. Siaiiui
    aiiiein abiit. qui quinque lalenla acceperat. et ope-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    autem sumpserunt, elc, ut Yulg. usque, et dixcruut :
    k
    reliquae
    Ne vobis, ncscio
    ;
    Dum autpm r ent
    ' « bonio proGciscens, etc.,u/ in Yuly.
    clausa estjanua 7 staliin abui

    BLANCIIINl NOTiE.
    fu) Ilic addit suis etiam lex. Gr.sWwv, et infra «utwv.— (b) Anle reliquae , deest ei in cod. quoque Canl,
    —(c) Addit suam, eiiam cod. Cant. «OtoO.
    zn EYANC.F.LIUM SECUNDUM MATTII.UIM. •IS

    CQDEX VERCELLENSIS. COREX VERONENSIS.


    in cis, ct lucra- fuisli fidelis, in eis alia quinquc. -1-1. Accessit attiem
    tus est alia super niulta 17. Similiter qui dtto ta-
    17. quinque Simi- te conslilu- qui duo ac- lenta accepe-
    liter etqui am, intra in cepit, lucratus rat , et ait : Domine ,

    duo accepe- gaudium cst in eis alia duo. Iradidisli niilii


    rat, lucralus dotnini mi. 18. Qui autem duo lalenta,
    18. est in eis alia duo. 24. Accedens au- uniiin lalentum ecce alia duo
    Qui aiitein tcm qui uuiim accepii, (a) fo- lucratus sum.
    iiimm lalen- lalantum dit v in ter- 23. Ait illi dominus
    tuni accepi acceperal, ram, el ab- ejus Euge serbe bone
    :

    ral, (a) fodil in ait Domine, scie- scondit pecuniam et lidelis, quia
    v :

    terrani, el bam quia lio- doraini sui. super pauca fui-


    abscondit pe- nio durus es, l'J. Pust mulium sti fidelis, super

    cuniam domini metes ubi non vcro temporis inulta te con-


    19. sui. Post scinina-li, vcnil doini- siiluam , inlra in
    multum ve- et congre- nus servorum gaudium domini lui.
    ro temporis gas ulii non illorum, et 34. Aceedcns attlein
    venit dominus 25. sparsisli : cl li- posuit ratin- qni tinnm talen-
    servnrum mens abii, et ncni cuni eis. tiini acceperat,
    illorum, el abscondi ta- 20. Et accedens nit : Doinine
    posuil raiio- lentum m- qui quinque scio quia homo
    nem cuui n m in ler- talenla acce- austeris es , nielis
    20. eis. Et arce- ra ecce ha-
    : peral , opiu- ubi non seniina-
    dens qui quin- bes quod lu- lit alia ipiin- sti , ct congregas
    que talen- iiiii est. que super llbi non spirsisli :

    ta acceperat, 26. Respondens lalcnta, di- 2,"i. timens abii


    el
    posuit alia quin- aiiieui dominus cens Domine, : et abscondi ta-
    que lalen- ejus , dixil ci : quinque la- lenliim tutim
    la, diccns : Doniine, Servc nequa lenla milii dedisli in terra : babes
    quinque la- et piger, scie- ecce quinque alia ecce quod tiuim est.
    lema nnlii bas quod me- superliicratus sum. 26. Respondens autem
    tradidisti, lo, ubi non se- 21. Ait illi domiuus diuniuiis ejus, tlix.il ei :

    ecce alia quin- mino, et con- ejus Euge bone : Scrve inale, et
    que quae su- grego ubi non serbe, et fide- piger , sciebas
    perlucra- 27. spargo opot- : lis quia su-
    , quod meio ubi ,

    ttts sum. luit ergo te per pauca Itii- iioii semino,


    21. Aii illi domimis commine- sti Bdelis , su- ct congrego ubi non
    ejus : Euge bo- re pecuniaui per miilta le -27. sparsi:oportuitergOte

    ne serve, et mcam niuii- constiluam committere pecuniam


    lideli-, quia mulariis, ct (intra in g.iti- nnmmulariis , et
    stiper pauca veniens ego iliiiui domini tui.) veniens ego cum

    COREX CORBEII NSIS. CODEX BRIXIANUS.


    est in eis, ct lucraius esl alia qniiique. Similiier et ralus est in cis. cl lupralus. esl alla quinqni 1 lali-ma.
    <l ii duo acceperai
    i iticraliis esi m cis alia duo. '
    Similiicr. et (|ui duo acocpcrat lucralus esl alia dno.
    Qui auiciu uniiin laleuium acceperat, fodiil terrain , Qni anlcni iiiiuiu lalculuni acceperat. abiil ct fodi(
    ei abscondil pecuniam doniini sui. Posi mullum in lerr.im el abscnndil pecuniam dnmini sui. Posi
    vero lcmporis venil dominus servorum illorum ut , mulium vero tempus venit dominus scrvorum illo-
    aceiperei ab eis rationem. Etaccessil qui quinque rum. et posuit raditionein citm cis. Ei accedens qui
    ialenla acceperat, et obtulit alia quinque lalenta, qiliqque lalcnla ai • epcral. nblulit alia ipiinque ia-
    diccns Domine , quinque lalenla mibi dedisli
    : lcnl diccns. Domine quinquc lalenta mihi Irad iiisii.
    i

    ccce alia qui que adquisivi. El ait illi domiuus -


    eccc alia quinque superlucraius suin. Et ail i li do-
    suus Euge serve bone, et lidelis, quoniam in ini-
    : minus eji|s. Euge scrvc bone et fidelis, quia »uper
    nimo fuisti lidelis, super m.ijor le constituam, inlra i
    pauca luisii lidclis sppcr mulla tc consiituani iul a
    in gaudium domii ttii. Et cuiu ;& essisset is qui duo
    i in gaiulniin dpinini lui. Accedens autem ei qni duo
    lalcnta acccperal ail Domine, duo lalcnla mihi
    , : lalenia acci perai d xit. Dominc duo lalenia tradidisti
    dedisii, ecce duo alia talenla adquisivi. Aii illi du- iniln. ecce alii diin lalenta supcrlucralus sum. Ait
    iiiiims ejus Euge serve bime, e| iideli
    : quoniani in , iili dominus ejus. Euge serve bone et lidulis. quia
    modico fuisii lidelis, super majora te CQpsiiiuaui, super pauca imsii lldelis. super multa tc coosliiuam.
    inira in gaudiuni doniini ttii. Accedcns auieni el qui imra in gauiiium doipini tui. Accedcus autciii. ct
    iiniim laleiilum a ceperal,ait: Domine sciebam le , ille qui uuiira ialenium ac eperai aii. Domine. scio
    duriiin hominem
    melis ubi non semin ~ csse
    ct , i
    i , ic. quia b lurus es, inelis uhi non seniinasii. et
    colligis ulii non dispersisli ' limens ergn abii el : , coi gregns ubi non sparsisli ei limens abii. el ab- .

    abscond lalcnium luum in lerra, ' ecce liabes qund : s nidi laleulum luum in lerram. <><<' liabes quod
    iiiuiii est. Cui respnndens dominus suus,diiil S rve : tuiiiu est. Respondeus auteni dominusd \i ei Serve
    nequa, ei bas me metere, ubi qoii semi- male ei p ger. sciebas quod meto ubi non semino. <i
    navi el colligere ul
    . dispers! oponuit ergo te i o ui iiini sparsi. t*|initiiii ergo te. coinmiilcro
    i

    8
    darc pei uniain meani nummulai ei egoveniens , ' pecuniam mea iinmuiariis. ei veni nsego. cuin
    VAIUANII.S LECTIONES CODICIS MS. s. GERMANENSIS.
    4
    1
    ost alia, elc, ul in Vtilg. UiQue, adquisivi El ecce, ctc, K| Yul<j. usque, darc pci-.iuiiain
    « lucraltis sum. Ait, etc., ut VttUj. uique Limens * hlil
    * limensaliii • vcniens Cgo, elC, »1 VtiUl.

    ULANCHIM NDI I

    (a) Ante fodii , deest abieni, in cod. quoque Can|.


    51!) EUSEBH YERCELL. EYANGELIIM CLM VARIIS COD. COLLATLM. 520
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    reeepissem segregat ves usuris recepissem
    . . (c) oves
    f ad
    usuris quod ab quod meum est. dexirissuis,
    meum est. 53. et (c) oves 7 .... 28. Toliiie aedosautem
    28. Tollite itaque itaque ab eo ad sinislris.
    ab eo lalan- tein talentum, et date ei 54. Tuncdicet
    tum, et date ad sin quihabelx. rex bis, qui
    ei qui babet 54. Tunc dicet rex lalcnla. ad dexiris
    decem talan- bis, qui a dex- 29. Omni enim ejus sunt :

    29. la. Omni enim tris ejus sunt : habenti Beniie benedicti
    babenti da- Yeniie bene- dabilur, et abun- Pairis mei
    biiur ei aulem: dictiPa dabil : ei autem possidele pa-
    qui non babet, mei poss ,
    qui non babel, raium vobis
    et quod (<t) babelv, te p etquod(a) ba- regnum a con-
    anferelur lum bet 7 , auferetur siiiuiione miindi.
    50. ab eo. Et nequam reg ab eo, 55. Esurii enim
    servum (b) proi- co 50. El nequam ser- et dedistis
    cite foras 7 in n vum ((>) proiciie niibi niandu-
    tenebrasex- foras 7 in tene- care : sitivi ,

    teriores : illic bras exteriores et dedi-lis


    erit flelus, ibi erit fleliis mihi polum :

    et stridor den- ei stridor den- 36. ospes eram ,

    tium. 55. dedistis mi- tium. el collexibtis


    51. Cum auteni bi liibere : bos- 21. Cum auiem me:nudiis,
    venerit flli- pes . . . m e , . . venerit fllius et operuisiis
    tis bominis c . . . . istis me : hominis in me: inflrmus,
    in majesta- 36 et oper- majestate sua , et visitastis
    te sua et om- , me ... ct onuies angeli me : in car-
    nes angeli flr cuin eo tunc , cerem eram ,

    cum eo, tunc sit sedebit super et venistis


    sedebit super ca eram sedem ma- ad me.
    sedem ma- el venislis jesiatis suae : 57. Tunc re-
    jesiatis suae : ad nie. 52. et congre- spondebunt
    52. et congrega- 57. Tune respon- gabuntur ante eum ei justi , di-
    buniuranie debunt ei omnesgenies, centes : Do-
    euinom- dicen- et separabit niine, quan-
    nes genies, et Domine, quan- eos ab invicem . d<> le vidi-
    separavit eos dimus 55. sicni pasior se- mus esurien-
    abinvicem, tem gregat oves ab lem.ei
    mus aedis et siaiuet pavimus
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.
    exegissem illamcum usuris.TolliteMib illo lalcntum, usuris utique reeepissem quod meum e-t. Tollileita-
    etdaleei qui habet decemialenta. Omni enimbabenli que ab eo lalentum et date ei qui habel dccem la-
    dabitur : ei auiem qui non liabet, et quod 3 a babei, lenta. Omni enim babenti dabitur el abundahit ei
    anferelur abeo. Et*servum nequa projicite forasin le- aiiieiu qui nou habet et quod videlur hahere aufcre-
    nebras exieriores ibierit fletus.el stridnr denlium.
    ' : tur ab eo. El inuiilem servum proice in tenebrasex-
    O1111111 autcm vencril li!ius hominis in majestate sua, leriores. iilic erit fletus ct siridor dentium C11111 . . .

    et onines angeli ciim eo , lunc sedebii super sedem autem venerit (ilius hominis in majesiate sua. et
    majesiatis suae et congregahuniur ante eum omnes
    : omues sancii angeli cuin eo. tiinc sedebit super se-
    gentes , et separabil eos ab invii em , sicut pastor se- dem majeslalis suae. et c congrabuntur anie euni
    gregat oves ab hoedis et slaiuet oves 3 ad dexteram : omnes genlcs. el si perabil eos nli invicem sicul pas-
    suam , hoedos au em ad sinistraiu. Tunc dicet ' eis, lor segregai Dves -ib liaedis. et staiuei. (c) oves 7 a
    qin ad dexieram ejus sunl Venite beuedicii Patris : deitrissuis haedos antem a sinisiris. Tunc dicel lex
    mei, possideie paratum vobi- regnum b ab ' origine bis qui a dextris ejus erunt Venile benedicti Pairis
    miiudi. Esurivi enim , et dedisiis mihi mandueare : mei. pos^ideie regnum paraium vobis a conslilu-
    siiivi ei dedisiis iniln bibere
    , bospes s lni et col- : , lione muiidi. Esurivi eniin ei dedisiis milii manduca-
    legi-iis me nudus, et lexistis me
    : inflrmus fui, : re. siiivi. el polasiis me. bospe- eram. ei colleai^iis
    et visilasiis me in carcere fui et venistis ad me.
    : , me. nudus. ei cooperuistisine.infirmus hji.etvisilastis
    Tunc respondebiint ei jusli, dicenies : Domine, me. in earcerem fui et venistis ad me. Tunc respon-
    qiiando le vidimus esuiieniem, et pavimus : debunt ei ju^li dicenles Domine. quando levidimus
    esuiientem et pavimus

    YARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERM ANENSIS.


    1
    itaque « rex, ete, ul Yulg.
    - el ahundabit » a eoiislilulione
    3 s
    ^i'letur habere... inutilem servum injicite eram, et collexislis... operuistis
    9
    '•
    illie eram
    3
    quideui a dexlris suis... a sinislris

    BLANCIllNI NOT.E.
    a
    Gr;eca babent quod bic loci legimus incodice. brig. , ubi leguni, 3ate-n il:>.
    ms. Corbeiensi. Hilarius quoquelegit.filquod/mftct, >>
    Cyprianas, Lucifer Calariianus, Gaudentiut
    auferetuT, etc. Id vero quod sequitur in eodem ms. episcopus Brixiensis, et Augusiinus eodem modo ,

    Corbeiensi Et sertum nequa projicite foras , etc,


    : legunt , ab origine mtmdi.
    repraeseutavit Graecus coniexius exemplarisCanla- c
    Deest in cod. parlic. nre in verbo congreyabuniur.
    (a) Ita et lex. Gr. syjt.-(b) Ita etcbd. Cant. jSalere H<*— (c) Posi otes deest quidem, ita et in cod. C;int
    521 EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM. 522
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    et non dedis- te : sitienlem, niihi pulum :

    tismihi poium: et dediimis .',7>. hospes cram,


    43. hospes eram tibipotum? etnoncol-
    el non colle- 58. quando autcm lexistis me :

    gistis me : nu- te vidimus nudus, et


    • : dus.ctnon hospiiem, et non operuistis;
    38. hospilem , el operuistis collegimus te : infirmus, et
    suscipimus me; infirmus, aut nudum, incarcerem,
    te aut nudum
    : el in carce- et cooperui- et non visita-
    et vesiivimus : rcm non , el 59. mus te aut : stisme.
    59. aut quando visilaslis me. quando in- 44. Tunc rcspon-
    levidimus 41. Tunc respon- (irmum, aut dehunt (c) et
    iiiliriimm, debunt (c) et ip- in carcercm, ct ipsi V, dicen-
    aut in carcc- si f , dicenles : venimus ad te ? tes Doinine,
    :

    rein et veni- , Doinine , quan- -40. Et respon- quando ic


    musadle? dolevidimns densrex dicit vidimus csu-
    40. Et respondens esurieniem illis : Amen rientem,
    dicii illis : autsiiieniem, dicovobis, aut sitieniem'',
    Ainen dico aul nudum , aut
    .
    quamdiu fe- aul hnspitem,
    vobis quan- ,
    ospitcni , aut cistis uni (a) autnudum, vel
    diiu fecis. . s inlirimiin , horum fra- in carcerem,
    uni (u) horum autincarce- iruumfmeum autinfirmum,
    fralruum f rem , el non minimorum , etnon minisirabi-
    meorum mi- ministravi- mihi fecistis. musiibi?
    niinnrnm , musiibi? 41. Tunc dicit 45. Tunc respon-
    imlii fecistis. 43. Tunc respon- is, qui ad debii illis
    41. Tunc dicil bis, debit illis di- sinistiis ejus dicens Anien :

    qui ad sinis- cens : Ainen sunl : Disce- dico vobis :

    tris suni Dis- : vubis dico : dile a me ma- Quandiu non


    cediteame Quandiu non igncm
    ledicli in lecisiis uui
    n.aledicli in fecisiis uni aeternum, (b) de minoribus
    ignem aeter- de minimis quem paravit his, ncc mi-
    iiiiiii (b) quod pa- his, nec inilii 1'aler meus f hi fecistis.
    ravit Pater 46. fecislis. Et diabulo,et Etibunthi
    ineus f diabolo , ibunt bi in angelis ejus. in igneiu
    el angelis ejus. ignem ae- 42. Esurii cnim, aeternum,
    42. Esurii enim , lernimi, jus- etnon dedisiis milii justiaulem
    ei nou dedis- liautemin manducare: in vitam aeter-
    tis milii man- vitam aeter- siiivi, et nam.
    ducarc : sitii ,
    uam. non dcdisiis
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    siiientem potum libi dedinius ? quando autem lc
    , et potavimus. qu.mdo aiitem te vidinius
    atit siiientein ci
    vidimus peregrinum , et celleximus
    ' aut quando : hospitem. et coliexinius aut nudum el cooperuimus.
    te vidimus nudum , el lexinms quando te vidimus : aut quando te vidimus infirmum aul in carcere. et
    inlirmum , el in carcere, ct venimus ad ie? Re- venimus ad le. Et respondens rex dicet illis. Amen
    spondens autem dixii illis Amen dico vobis, quam- : dieo vubis quamdiu fecistis uui de his fralribus meis
    diu fecistis uni ex a minimis isiis , milii feeisiis. minimis. mihi fecislis. Tunc dicet. et his qui a sinis-
    Tunc dieet ci eis , qui ad sinistram sunl : Discedite a tris erunt. Discedite a ine maledicli in ignem aeicr-
    nic maledicii in ignem aeiernum , qucm paravk Pa- num. qui paraius esi diabolo et angelis ejus. Esurivi
    lcr ineiis diabolo ,
    ei augelis ejus. Esurivi eniin , et enim et non dedisiis milii manducare. siiivi. el uon
    iion deilisiis miiii manducare; siiivi , et non dcdistis dedisiis mibi potum. hospcs fui ei non suscepisiis
    iinhi bibeie : * peregrinus eram , r.i non ' colle- me. nudiis et non cooperuislis me. infirmus el in
    gisiis me nudus : infirmus.et , et non vestislis; carcerera et non visitasiis me. Tunc respondebunl
    6
    iu carcere ei non venistis ad nie. Tunc respon-
    , ei et ipsi dicenles. Domine quando te vidimus
    dcbuntei ipsi, dicentes: Domine, quando le vidimus, esurienlem au silientem. au hospitem. au nudum.
    esurientem ci siiientem, ' aui nudum, aut peregri- au iniirmum. au in carcercm
    non minislravi- cl
    nuiii.aui inlirmum, aui in careere, ei non ininisiiavi- mus libi. Tunc respondebil
    Anien dico illis ilicens.
    iinis libi ? Tuiie respondebit illis " Anien dico vo- : vobis Quanidiu non fecistis uni de minoribus bis nec
    bis Qiiainiliu
    : uiii ex minimis istis non ieeisiis, nec '
    mihi leeistis. et hibunl hii. in suplicium aeternum.
    10
    nnlii fecistis. Et ibiint illi in igiieinaeleriuim, jusli jusii aulein in viiam acternaui.
    aiiliin in vitam aelcrnam.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    '
    hospitem... aut nudum, etc, irf Vulg. visitaslis
    J
    Ei respondens rej , etc., ut in I ulgala hsi/iic, ignem 7
    aut hospitem, aui uudum
    aetenniiii " dlcens
    3
    hospes ' VI i ulij.
    10
    •
    collexislis poeuaui aeternam
    6
    operuislis mc
    BLANCIllNI^NOTyE.
    " lluic Corheicnsis codieis favent non-
    leciioni riantes leciioncs Gra^cas Novi Tcsiamcnii loin. VI
    nulla exemplaria Grsecorum, utvidereest inier va- Polyglot. Londin.

    («) lla el lex. Gr. toJt'->v twv siSe^uv. — (b) lla eS cod. Canl. Sv qrotfiRnv o Tzccrnii fiou. — (< ) Anlc et

    ipti, deeslei eliam in cud. Canl.


    525 EUSEBH YERCEIX. EVANGELIUM CLM YARIIS COD. COLLATUM. 521

    CODEX YERCELLENSIS. CODEX YERONENS!


    CAPUT XXVI. enti praetio- CAPUT XXVI. sirum unguenlf
    si,infudit su- praetiosi, ct in-
    1. Et faclum est per (b) capulejus 1. Et factum fudil-upcr (6) ca-
    poslquam rccumben- est posiquam
    : put cjus recnin-
    consmimia- te i pso f consummavit benie ipso f.
    vit Jcsus ser- 8. Videntes autem Jesus seruio- 8. Videntes au-
    mon. . . . discipuli, in- nes bos om- tem discipuli
    hos omnes, dignaii sunt nes , dixil indignali
    dixit discipu- dicentes L't :
    discipulis sunt dicenles :

    2. lis suis : Scilis quid pcrdi- sius :


    l (|iiid per-
    i

    l]U. . . pnsl bi- tio haec un- 2. Scilis quia diiio baec
    duum Pascha 9. gncnii ? poiuit po-t biduum Ol (c) hujus
    fiet, et lilius ciimi islud Pasclia liet , 9. imguenli ? po-
    -f
    homiuis ira- venundari El filius lio- luit enim
    dctur ut cru- praelio, et da- niinis(n) tra- islut venundari
    cifigalur. ri pauperi- dilur y u[ praetio et ,

    5. Tiiuc cogre- Lu. bus. Quod cruciligalur. dari pauperibus.


    gali sunt prin- ognovit 3. Tunc con- 10. Quod ut co-
    cipes sacer- . . . xit illis :
    gregati sunt gnovii Jcsus
    doium, et se- Quid molesii principes ait illis : Quid
    niores populi estis mulieri? sacerdotum, molesti esiis
    in airium opus bonum el seniores buic iiiulieri ?
    principis sa- operata e>t populi, in opus enim
    cerdoiiim 11. in me. Nairi atriuin piinci- bonum ojierala
    qui dicebaiur sempcr paii- pes sacerdo- est inme,
    4. Caiphas : el con- peres habetis tiini i|ui di- 11. Nam semper
    silium fece- vobiscura :
    4. cebaiurCai- pauperes ha-
    rmit ut Jesum iiie auiem fas : el consi- bebilis vo-
    dolo tenerent, non. . . per liuni fecerunt biscum me :

    et occiderent. habebi iu .lesum auiem non


    5. Diceliant au- 12. tcns en. . m haec dolo lenerent, semper habe-
    tem : L"l non unguentum et occiderenl. hitis.
    in die fe^to, in corpus me- 5. Dicebant au- 12. Miitens enim
    ne forle lu- um. ad sepeli- tem Ut non : baec unguenlum
    miiltus lieret eiidiim me die festo, hoc in corpus
    in populo. fecit. tumultus nieiiui ad se- ,

    6. Cum aiilem 13. Amen dico vo- fieret in pelicndum me


    esset Jesus in bis, ubicuni- populo. fecit.
    Bethania in que praedi- 6. Cum autem 13. Amen dico vo-
    domo Siino- catum fue- essct Jesiis in bis , iibicumque
    nis leprosi , rit boc Evan- Belhania in piaedicalum lue-
    7. acces-it ad e- gcliiim in domo Simonis rit lioc Ev.ui-
    um muiier lolo niiiudo, 7. lcprosi, accessit gelium in loto
    baliens alabas- dicetur et ad eun mulier iiiundo, dicelur
    Irum ungu- quod haec fe- babcns aiaba- ct quod baec
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANLS.
    XXYI. Et factum esl quum consummasset Jesus : Et factum estposl |uamconsuinmassetJesus sermones
    sermones hos omnes, di\ii discipulis siu< Si ilis >|iii : i hosomnes.dixit ili>cipu!issuis.Scitis.i|uia post vidnuin
    post bidiium Pascha ficl, ei lilms hominis irademr ut Pascha fiet.el filias iionnnis tradetur. ut crucifigatur.
    criicifig.iiur.Timc congregati suiit principes sacer- Tiinc congregati sunl principes sacerdotum et
    doluin, ct seniores pnpnli in atrium priucrpts sacer- scribae ei seniores populi. in aiiium principis sacer-
    doiiiin qui dicebatur Caiphns et consimun fecerunt : doium qui dicebaiur Caiphas.
    ut Jesum dolo lenerent el occrderenx. Dicebant Et consilium feceriiui ut Jesuin dolo tenereni el
    anicm Non iu rlie festo, nc forte fumuhus fierei in
    : oeciderenl. Dicebant auieni Nonin dic festu. neloite
    p pulo. Qnum auiem Jesus esset in BeihWnia ih domo tiimullus fierel iu populn.
    Siinonis leprosi, accessit ad emu mulicr habens ala- Cum auicin csset Jesus in Beihania in domo Simo-
    bastnini ihiguenti preliosi et cffudil snpcr capul ip- . nis lcpiosi. accessit id eiun multer babens alabas-
    sius recumbeutis. iruni uigiienii praetiosi. ct cffudit super (6) capui
    VMenles autem discipuli, indignati suntdfcentes : cju- recumbente eo. -j-

    L i quid perditiu haec ? pntuil enim fefud vaenumdari Videntes antem discipuH ejus indignaii sunt dicen-
    1
    preiio iinilio, ct dari pauperibus. Sciens auiem tes. Ut quid perditio liaec. poteral enim isiut ve-
    Jesus, Quid melesti c.-lis iiiulicii? ojiiis
    aii illis : nundari mullo pr elio el dari pauperibns. Quod co-
    bonum operata est in me. Nam scni|ie. paupcres gniio Jesiis ait illis Quid molesii estis mulieri opus
    habetis vobiscum : me autem non semper " hatiebi- enira b miiin opcraia csi in me. Nam semper p.iu-
    lis. Miitcn- cnim haec ungiieiilum huc in conius peres vobis liabeiis me autem non semper habebiiis.
    nieiim, ad sepeliendum me lecit Amen dico vubis, Miiieus enim haec iingueniiim hoc super corpus
    nbiquumque praedicatum Fuerit hoc Evangelium in iiiimiiii ad sepeliendum me fecil.

    toto mundo dicelur et quod haee fecit in meino-


    ,
    Ainen dico vobis ubicunque praedicatuiu fuerit
    hoc Evangeiium in toto mundo dicetur et quod haec
    YAKIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    venundari multo * habelis
    BLANCIIIM NOTiE,
    (n) Ita et lex.
    Gr. rapa3i3oTat. —
    (ft)Ita etcod. Cant. tvd xxipaXihi kutou mmtsipv&v kutov (c) Addunt hujtu —
    wiguenti, etiani verslOues Copt. Syr., Aiab., Pets. et lEth, iiec non multi codd. Gra;ci -vj pJ/>ov e Marco.
    ,
    ,
    325 EVANGELIUM SECUNDUM MATTH.EUM. 5*6
    CODEX VERCELLLNSIS. CODEX VERONENSIS.
    cit in memo- perat ei. . . . fecit in memo- Jesus.etpa-
    riam sui. et parave- ri.i ipsius. raverunl
    14. Tunc abiit unus runt Pascha. 14. Ttinc abiit Pasclia.
    de duodecim 20. Cumque ser. . unus de duode- 20. Vespere au-
    riiscipulis, qui esset f.iclum ,
    cim, qui Jurias tem facto ,
    dici. . . Jiiilas disculmit diciiur Scariolh , discubuit cum
    Scarioth ,ad ctini duode- ad principes xn. discipulis
    pri. . . pes sa- cim disci- sacerdolum, 21. snis. Eteden-
    15. c. . . . tum.et 21. pulis suis. Et et ait illis : libusillis,
    a. . t illis . Quid manducan- 15. Quid vultismi- dixit :

    vuliis milii libus eis, di- hidare.el Amen dico


    dare. et ego xit : Anien di- ego vobiseum vobis quod ,

    vobis illuin co vobis , quia iradam ? unus vestrum


    Iradam ? Ad il- tinus ex vu- 1G. Ad illi con- me traditu-
    li ' slatueriini bis tradet nie. siiiuerimi ei rus est.
    illi xxx. (n) sla- 22. Et veliemen- xxx. (a) state- 22. Et coniri-
    16. teres 7. Et exin- ter contris- resf. Kt exin- staii niinis,
    de quaerebat latis,coepe- de quaerebat coepermit
    oppmtuni- ruiit dicere opportuniiaiem singuli dice-
    tatem ut eum singuliNum- : tit euni trade- re Numquid
    :

    traderet. quidegosum ret(6)eis-y-. ego sum Do-


    17. Prima auteui 25. Domine ? Quibus 17. Prima aulem die mine?
    die azymo- respondens azymor acces- 25. Ad ipse re-
    ruin acces- Jesus , dixit , Qui serunt disci- spondens , ail :

    serunt dis- iniingii me- puli ad Jesiim ,


    Qui inlingit
    cipuli ad Jesum , cum manum in cati- dicenles Ubi : mecuni manura
    dicentes : num, hic me bis paremus in parabside,
    Ubi vis prae- 24. ir.ulet. Filius tibi Pascba bic me tra-
    pare. . usti- quidem ho- mandiicare? 24. del. Filius
    bi maiidiica- minis vadil ,
    18. (c) Ad ille 7 quidein bo-
    rc Pascba ? sicui scriplum dixil eis : minisvadit,
    18. Jesus auiem dixit est de eo. Ile in civi- sicut scripium
    eis : lte in ci- vae auiem ho- taie , ad i|uem- est de illo :

    vilate , ad quem- mini illi, per dam , et diciie vae auiein


    dam, et dici- quem. . . . us »i : Magister lioiuini illi :

    le ei Magis- : bomin a- dicit : Tempus per quem Qlius


    terdicit Tein- : di. . . . , . . meum prope bomiuis tra-
    pus meuin . . . re av. . . . est.apultc dilur :

    prope esi, apul num facio Pascha bonum erat


    le facio Pascha si non ciim discipu- homini illi
    cum disci- set nat lis meis. So.non nasei.
    19. pulis meis. Et mo ille. ... 10. Et fecerunl Respondens
    fccerunt 23. Rcspondens. discipuli aulem Judas, (d)
    discipuli si- Judas, (d) qui ira- sicui prae- qui iradimrus
    cut prae. . . dilurus eral j cepit illis eral f eum,
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX RIUXlANLS.j
    riani ejus. ex duodecim, qui rii- Tunc abiit uniis fecit inetnoriam ejus. Tunc abiit uniis ex duode-
    in
    cebatur Judas Scariot, ad priucipes sacerdotnm, ct cini. qui diciturJudasScarioib.es. ai priucipes sa-
    ait illis Quid vultis iinln dare, ct ego vobis eum
    : ccrdoitun el ail illis. Qaid vullis mihi dare el ego
    triidam ? At illi consliluerunt ei triginta argenteos. vobis euni iradain. Ai illi siatuerunl ei \xx. .u-
    Et exiinle quaerebal oppununitaiem 111 eum ira- geuteos. Et exinde quaerebat opporlunitaleiu ut
    deret. Priina au.eui azymorum accesserunl disci- eum naderel.
    pnli ad Jesnin diceiues Ubi vis parcmus tibi , : Prima autem die aziinnrnm accesserunl disci-
    comedere Pascha? ' Ait Jesus Ite in civilalem, : pnli ad Jesum dicentes ei. Ubi vis parenuis tihi
    adqiiemdam, ei dicite ei Hagister dicil Tcm- : : 111 inriueare Pascfia. (c) At ille y dixil Ite iu civi-
    pus meum prope est, apud le facio Pascha cum taiein ad quemdam
    Magislet dicit.
    et dicite ei.
    discipulis me-s. Et leceruui riiscip 1I1 ^iciil consli- Tempiis apul le facio Pascha
    niciini prope est.
    tuit iibs Jesus, et paravertml Pascha. Vcspere au- cuni discipnlis meis. Et fecerunt dlscipuli. sicut
    tem facto , discumb 'liat ( iini riio.li-ciui riiscipnlis. praecepit iliis Jesus et paraverunl Pascba. Vesi
    Ei edentibus iilis di\ , t : &men tKco vobis , qnia autem facto discurabebat Jesus cuui duodeciiu disci-
    nuiis vestruin me traditurus es». Kt contristati yal pnlis. Ei edentibus ilhs. dixit Amen dico vobis- quia
    de , singuh dieere
    coeperuni Numquid ego sum : unus vesiruui Iradiiurus est me. Et contrislati, valde-
    Domine? rcspondens, aii At
    Qni intingit
    ipse : coeperunt singuli dicere Numqnid ego s,um Domiue.
    mecuui mauuni 111 paropstde , bie tradet. Filius At ipse reS| lens ailfJtii iulingil naecuui niauuiu
    qiiirieiii hominis vadit, sicut scriptum est rie illo in parapside hic me iradet. Filius qtiidem liominis
    vae auiein bniiiini illi per quem lilius honiiuis ,
    vadil sicul scribtum esl de e * vae autem bomini illi
    iradciui' honum erat ei , si natus 11011 tuissei liono
    . per qoeiu lilms bominis iradiiur. bonum er.it illi si
    ille. Respondens aulcm Judas, qui tradidit etim, naius non fuisset bomo ilh». Respotulene aueui Ju-
    das (</) raii tradilurus cral f ^ 111 "
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANE.NSIS.
    • At Jesusdixit
    RLANCIIINI N0T,£.

    —
    (o) liaetCant. Lat. elGr. ortart/»«f. — (6) Addil eis , cod. quuque Cunt. wtoic,— (e) liaei tcx.Gr.i'*..
    {U) Tcx. Gr. n«pv/5iiov(.
    5-27 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 528

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    eiiin , dixit : bymno dic- tiixit : Nura- iris niei.
    Numquid to , exieruni quid ego sum 50. Et hymno di-
    ego sum Rab- in montem Uabbi? clo, exierunt
    bi ? Dicit eiJesus : Oliveii. Ait' ilii Jesus : in montein
    Tu dixisti. 51. Tunc dicii il- Tu dixisti. Olibeti. >J<

    2(5. Ipsis autem lisJesus Omnes : 26. Ipsis autem 51. Tunc dicit il-
    cenantibus , vos scanda- cenantibus >£< lis:Omnesvos
    accepit Jesus lum patiemi- accepil Jesus scandalum
    panem , et cum niinme.hac paneni, et be- paiiemini in
    benedixis- nocte. Scrip- nedixit, ac me, in isla
    set, . .egit.el tum est enim : fregit, dedil- nocte.
    d. . . . discipu- Percutiam que discipulis Scripium est
    lis suis, el dixit : pastorem , . . suis, et ait : enim Perculiam
    :

    A te , el tiispargen- Accipile, ct pastorem, el dis-


    hoc est ... oves gre- manducate pargenlur oves
    e rpus gis. ex boc omnes : greges.
    me. . m. 52. Verum. ..... hoc esl eniti 52. Sed postqnara
    57. Et a. . toca-
    . . tea quam sur- corpus meum. resurrexero,
    benedi- rexero , prae- 27. Et aceipiens prae-
    gralias cedara vos in calicem gra- cedam vos in
    et de- Galilaeam, lias egit : et Galileam.
    dit eis dicens , : ibi rue vide- dedit illis, 55. Uespondens
    28. Hic est san- bitis. dicens : Ac- autem Pelrus,
    guis meus 53. Respondens cipite, et bi- ait:(a)Sif
    novi testa- autem illi Pe- biie ex hoc. omnes scan-
    menli , qui trus, dixit : (a) Si -j-
    28. Hic esl enim dalizabuntur
    pro mtiliis omnes scan- sanguis meus in te, ego
    effunditur dalizali fue- novi, et aeterni numquam scan-
    in remissio- rint in te, ego lestamenti, dalizabor.
    nem pecca- numquam qui pro niultis 54. Dicit illi
    29. torum. Dico scandaliza- cffundetur in Jesus Amen
    :

    autem vobis : 31. bor. Ait au- remissioneni pec- dico tibi,
    non bibam tem Pelro catornm. quod (b) bac -J-

    ex h Jesus Amen di- : 29. Dico autem vo- nocte ante-


    lura co tibi, quia bis : non bibam quam gallus
    usqu. . : . . . il- (b) nocte f hac an- amododehac caniel, ter
    lumdiem, le galli cuntuni, creaiura vilis me negabis.
    cum illum ter me abne- hujus, usque in 55. Aitilli
    bibam vobis- gabis. diein illum, cum Petrus : Eiiamsi
    cum novum 55. Ail ei Petrns : illudbibam vo- meopportuc-
    in regno Pa- . . . sioportue biscum nobum, ritmori te-
    30. tris mei. Et ril me lecum in regno Pa- cum, non
    jCODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    dixit : Numquid ego sum Rabbi? Ail illi : Tu dixisli. dixit : Numquid ego sum Rabbi. Ait illi Jesus. Tu
    Coenanlibiisautem eis.accepii Jesus pancm.et bene- dixisii.Cacnanlibusautem eis accepit Jesus panem cl
    dixit, ac fregit, dedilque discipulis suis ei ait Ac- , : benedieens fregit ei dcdit discipulis siiis dicens. Acci-
    cipite.el ' comediie: hoc est corpus meiim a quod pro pite et edite. hoc estcnimcorpus meum. Et accipiens
    vobis tradetur. Et accipiens calioem giaiias egit et : calicem gratias egit et dedit illis dicens. Bibiie ex
    dedil 2 discipulis suis,[dicens Bibile ex hnc oinnes. : h >c omnes Ilic est cniin sanguis meus. novi tesia-
    Hic cst enim sanguis meus novi lestanienli , qui pro nienti qui pro mullis cffundelur in leinissione. pec-
    muliis effundetur in remissionem peccatorum. Dico calorum. Dico autem vobis quia non bibam amodo
    autem vobis non bibam amodo de boc geniinine : ex hac generalione vilis usque in diem illum. tuiii
    viiis, usque in diem illum quum illud bibam vo- ,
    illud bibam vobiscum novum in regno Pairis mci.
    biscum novum in regno Patris niei. Et liymno dicto, Et yinno dicio. exierunt in moniem Oliveti. Tunc
    eiierunt in montem Oliveti. dicit illis Jesus. Omnes vos seandalum patiemini in
    XXVII. Tuiic tlicu illis Jesus Omnes vos scan- : nie in bac nocte. Scribtuin esi enim. Perculiam pas-
    daluin patiemini in me in isia nocte. Scriplum est , torem. et dispargenlur oves gregis. Sed postquam
    enim Percuiiam pastorem
    : et dispergcntur oves , resurrexero. praecedam vos in Galileam. Respon- .

    gregis. Postquam auiem resurrexero, praecedam vos dens aiilem Petrus ait illi Etsi omnes scamlali^.iii
    inGalilaeam. Respondens auiem Pelrus, ait illi Et : fueiint in te. ego numquam scandalizabor. . .

    si oinnes scandalizati fuerint in te ego numquam , Ait illi Jesus Anien dico tibi quia in hac nocte. anic-
    scandalizabor. Ail illi Jesus Amen dico libi, quia : quain gallus cantet ter me negabis. Ait illi Peirus.
    in hac uocteantcquam gallus cantet, ler me negabis. Eliam si rae opporluerit niori tecum
    Ait illi Petrus Etiam si oportueiit me mori lecum :

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    edite... meum. Et accipiens !
    illis

    BLANCHLM NOT^E.
    a Hoc non
    addtint alia velustissima Exemplaria pressa sunt quae ad fidem veri corporis Christi dis-
    Graeca vcl Latina. Assumenluin puta ex prima ad cipulis in cibum traditi perlinent. Confer etiam quac
    CorinthiosEpistola, cap. xi, vers. 24, ubi clare ex- tlicuntur Luc. xxn, 19.

    (o) Iut etcod. Cant. tl. — (b) Anle hac, deest in, eliara incod. Cant.
    52'J EVANGELIUM SECUNDUM MATTILEUM 330
    CODEX VERCI LLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    niori, non 40. Et venil ad dis- le negabo. 40. Et venil ad
    le negabo. cipulcis suos, Similiier discipulos suos,
    Similiter eti- ei invenit el ouiiies ct invenit
    et om- eos dormien- discipuli di- eos dormien-
    nes discipti- tes, et dixit Pe- xerunt. les, et ait
    li dixerunt. tro : sic non 56. Tuiicvenit Petro : sic
    30. Tnnc venit pntuistisuna Jesus cinii nonpomistis
    Jesus cum eis hora vigiiare illis in prae- una liora
    in locum, 41. niecum? Vi- diiim, quod vigilare nie-
    i|ui ilicilur gilate, el ora- dicitur (a) Ged- 41. cuiii? Vigilate,
    (o) Ged^amani f le ui non in- samaiii >J< ,
    et orate
    et dicit dis- tretis in temp- etdixil ut imn venia-
    cipiilis suis : laiinnem. diseipulissuis : lis iu lenipta-
    Sedete liic, Spiriiusqui- Stdete bic, lionem.
    donec eam dem promp- donec eo Spiriius
    illuc orare. tus csi, caro illucoiare. quidem prom-
    37. Et adsump- auiem inlir- 37. Et adsumpto plus, caro
    to Peiro cum 4-2. ma. Iie- Petro, et autein infirmis.
    diiohus fili- rum secun- duobiis (iliis 42. Ileruni se-
    is Zebedaei, do abiit, el o- Zebedaei, cundoabiil,
    coepit tris- ravit, dicens: coepil con- et oravit,
    lis esse, et an- Pater, nnn tristari, et dicens : Paler
    xius. poiest lioc po- mestuus meus, si non
    58. Tunc dixit ciilniii ir.m- esse. poiest (b) lioc v
    eis Jesus : Tristis sire nisi illum 38. Tunc ait transire nisi
    esi aniina me- bibani, fiat vo- illis: Tristis illud bibam,
    a nsque ad inor- luntas lua. est anima liat vnkinlas
    tem : maneie 43. Et cum venis- mea usque 43. tua. >J< Et vcnil
    liic, et vigila- set rursus, ad mortem : iterum, et
    le mecuni : inveniteos snstinete hic, invenil eos
    59. Et progrcs- dormientes : et vigilate donuientes
    sus modiciun erant enim niecum : crani eiiim
    positis geni- oculieoium 39. progressus
    I- 1 ocnli eorum
    bus, procidit somno gra- pusilluui, pro- gravati a
    in faeiem vati. cidit in fa- 44. somno. Et
    suam orans, 44. Ei reliciis eis, ciem suam relictis illis,
    et dicens : abiit, el ora- orans, ct iieriiin abiil,
    Pater, omnia . .eundem
    it, dicens : el oravit,
    libi possibilia sermonem Paler meus, cundeni ser-
    sunt, si polest iterato. si possibile nioneni dicens.
    lieri, iranse- 45. nc venil ad
    . . est, transfer 45. Tunc venit
    at a me calix discipnlos a me calicem ad discipulos
    istae.Sed la- . . os, et dicit isium. suos, eldicit illis:
    nicn non si- . . . s: Dorniile Sed lainen Dorinite
    cui ego vo- . . m, et rec|ui- non sieul ego jam, et requie-
    !o, sed sicut . . cile ecce
    : volo, sed sciie: ecce
    tu vis. . . . ropinqua- sicultuvis. adpropiavil bo-
    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.
    non le negabo. Similiter ei omnes discipuli dixe- non te negabo. Siniiliieret onines discipuli dixerunt.
    riini. Tunc venit JeMis cum illis in villam, quae di- Tunc vcnii ciim eis Je.Mis iu loeiun qui dicilur (n)
    citur Getbsemani , ct dixit discipulis suis : Seileie Geihsamani f. el dixit discipulis suis Sedele hic
    hic, donec vadam illuc, et orem. Ei assumto Petro, donec vailam illuc orare. Et adsumplo Peiro. el
    ei dtiobus fihi^ Zebedaei, coepit contrisiari et moes- duobus iiliis Zebedei. coepit conlrisiaii. et maeslus
    t u-> csse. Tunc ait illis Tristis est aniina inea usc|iie : csse. Tunc ait illis Jestis Tristis esl anima mea us-
    ad inortem suslinete lnc, ct vigilaic mecnm : Et
    : quc ad inorleni. sustinele liic el vigilate mecum. I i

    progressus pusillum, procidh in faciem suam orans, progressus piisillum procidil iu faciem suamoranseldi-
    et dicens Pater mi, si possilulc esi, iranseai :i me
    :
    '
    cens. Paier meus. si possibile esl transfera iue calicem
    calix isle. Veriiintamen non sicui ego volo, sed sicultu. istum. Veiiiini -mcn nou sicul ego volo sed sicui tu.
    Ei cnit iIim i|iulcis sniis, ei invenit eos dorinicn-
    : i c 1 El venil acl >c ) s siins el ii.vcnil cov doiniiellteS.
    < 1 1

    i
    > 1 <

    les, c I dieil Peuo


    non potuislis una bora vigi- : sic et ait Petro. sic non (ouiisiis una liora vicil. re me-
    I inecum? VLilate, ct nraie iii non inirelis in riuu. Vigilatle el oraie. ul non imrelis ui lemtalio-
    leniaiioneui. Spiriius quidem promlus esl, caro au- ncin. Spiiuus quidem promlus est caro auteiu in-
    lein inhrma. Ileniui secundu abiit, eloravii, dicens: lirma.
    Pater mi, si non poiest bic calii iransire nisi bibam lierinn. secundo ei oravii
    abiil. dicens. Paler
    illuin, voluutas tua. I.t venit iterum, el invenit
    h.ii inciis si iioii poiest. Inc ealix liansiie a nie. nisi il-
    ens doriiiieiitcs eiant eiiim oculi eoruiu gravali '.
    : lud biliim. fial VOluntllS tua. 1 venil ileiniii cl in-
    I

    Et relictis illi<, iterum abiit, ei oravii teriio, eum- venii eos (loiiiiieiiles. eraui eiiiin oculi eoriiiu gra-
    dcm sermouem dicens Tunc venii ad discipulos vati. Ei relictis illis. abiit ilerumet orav<i lei liu eum-
    suos, ei dicil illis Dormitc jaiu, ct requiescite : : dein scriiiiiiicin dicens. Tunc venil ad di>cipulos suos
    cccc ap- eiaii iliis. Dormitejam et requiesciie : etee adpropin-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    mi Patcr, • somno
    BLANCIIINI NOIVE.
    («) Cod. Cant. TtQauvjx-jtl.— (b) Ita ct codd. Alcxaudr., Mcd., Epb. el Colb. tuui Cbrysost. apud Milliiun
    Patrol. XII. 11
    331 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 33-2

    CODEX VERCELLENSIS'. CODEX VERONENSIS.


    . . . liora, et fi- S1 ecce ra, et filius runt eum.
    hominis ex his hominis (a) tra- 51. Elecce unus
    tradetur in um ditur f in ma- ex his qui
    manibus pec- nibus pecca- erant ctim
    46. catorum. Sur- 46. torum. Surgi- Jesum, cxlendens
    gite eamus le camus ec- : manum, excinit
    hinc ecce : gladium su- ce adpropiavit gladium suum,
    adpropinqua- um, et (b) percus- qui me tradet. et (b) percussil f
    vit qui me sit f servum 47. Adhuc ipso servuin princi-
    tradet. principis sa- loquente, ecce pissacerdo-
    47. Adhueeolo- cerdolum, Judas unus tum (c) et am-
    quenie, ecce (c) et amputavitf de xn. venit, putavit y
    Judas unus auriculam et cum eo tur- auriculam
    ex duodecim sjus. ba multa, cum ejtis.

    venit, etcum 52. Tuncait ad il- gladiis, et fu- 52. Tunc ait

    ipso turba lum Jesus : Cou- stibus missi illi Jesus:


    multa, cu. . verte gladi- a prineipibus Converle
    gladiis.et. . . . tim tuum in sacerdotum, et gladiinii luum
    tibus ni locum suum. senioribus inlocosuo.
    a pri Omnes, qui plebis. Omnes enim,
    bus acceperint 48. Qui autem qui accipiunt
    tum gladium, gla- tradiditeum, gladium, gla-
    o dio peribu. . dedit illis dio peribunt.
    53. Aut non. signuin, dicens 53. Aut non pu-
    P . . .

    48 eum, tasposs Quemcunique las p isse ine ((/) mo-


    d s sig- (d) modo f ro. .- osculatus do f rogare
    num, dicens : re Patre. . . fuero, ipse Patrem ineum,
    Quemcum- meu est, tenete et exibebil milii
    qu. oscula- . hibe eum. (e) plus xn. mi-
    lus. uero, ip- . hi (e) plus quam 49. Et confestim lia legiones an-
    seest, tenete duodecim accedens ad geloruni?
    eum. legiones an- Jesum, dixit : 54. Quoinodo
    49. Etstaiim ac- 54. gelorum? Quo- HabeRabbi. ergo imple-
    cessit ad Jesum, modo ergo Et osculalus buntur Scri-
    etdixit: Hahe Rab- implebuntur 50. cst euni. Di- pturae Propbe-
    bi. Et oscula- Scripturae, xitque illi taium, quia
    tus est eum. quia sic opor- Jesus Amice,
    : sic oportet
    50. Dixit ei Jesus 55. tet lieri? In illa ad quod ve- fieri?
    Ad quod ve- hora Jesus di- nisti? 55. In illa hora
    . . . amice?
    li, xitad lurbam : Tunc acces- dixit Jesus
    . . . nc injece- Quasi ad lalro- serunt, et lurbis : Quasi ad !a-
    . . nt man- nem ([) venis- manus inje- tronem ([)ve-
    .... Jesum, el tis f ad me cum ceruiu in nistis f cum
    runt. gladiis el fus- Jesum, el tenue- gladiis et

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    propinquavit hora, et filius bominis tradetur in nia- quavit hora. filius hominis tradetur in
    ct manus
    nus peccatorum. Surgite eamus ecce appropin- : peccatorum. Surgite e;imus. ecce adpropinquavit
    quavit qui me tradet. Adlmc illo loqucnie, ecce qtii nic irailet. Et adlinc eo loquenle ecce Judas
    Judas unus de duodecim venil, el cum eo turba iiuus ex duodecim venit et cnm eo turba niiilta
    multa, ciiui gladiis et fusiibus, missi a principibus cum gladiis et fu>li!ins inissi a principibus sacerdo-
    sacerdotum, et senioribus populi. Qui auteui liadi- tuiu. et seuiorilius pleliis. Qui aiiiein tradebat eum
    dii eum, dedil 11 signum, dicens Quemquumque i s. : dedit eis signiiiii drcens. Quem osculaius fuero ip^e
    osculatus fuero, ipse est, tenete eum. Et confeiini est tiMieie eum. Et confestim accedens ad Jesum
    accedens ad Jesuin, dixit: Ave Rabbi. Ei osculatus di\ii. Habe R.ibbi. Et oscnlatus est eum. Dixit autem
    est euin. Dixilque illi Jesus Ainice, ad qiiod ve- : illi Jesus. Ail quod venisii amice. Tunc accesserunt

    nisti? Tunc accesseruol, et inanus injecerunt in J<i- et nianiis injecerunt in Jesum. et lenuerunt euin. Et
    suui, et teniienint emn. El ecce unus ex liis (jui unus ex eis qui rr.it cuin Jesum. extendens manum.
    erant ciim Jesu, extendens manum, exemit gladium exeniit gladiiiin simin. et (b) percussit f servum
    suuiii, et percutiens servum principis sacerdolum principis sacerdotum (e) el amputavil f auriculain
    amputavit uuriculam ejus. Tunc ait illi Jesus Con- : ejus. Tune ait illi Jesus. Converle gladium luiiin in
    vertc gtadium luinn in t.>cinn suum. Oiiines enim, '
    locum >iiiim. Oniiies enim qui peremerinl gladiogla-
    qui acceperint gladium, gladio peribunt. An putas, ilio peribunt. An putatis quia. non j>. >^u in rogare
    «

    quia non pussuni rogare Pairem meum, et exliibebit Patrem meum


    eUiibebii milii (c) plnsquam duo-
    et
    mihi niodi) plusquam duodecim legiones angelorum? decim miiia legiones angeloium. Quomodo ergo im-
    Quomodoergo implebuntur Scriptuiae • Propbetarum, plebuntuc Scripturae Prophetarum quia sic oportet
    quia sic oporlet lieri? Iu illa hora dixit Jesus lurbis : lieri.
    Tamqiiam ad latronem existis cum gladiis ct fus- ln illa hora dixit Jesus turbis Tainquam ad latro-
    nein exislis cum gladiis et fu-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    oninis eniuiqui gladio percutil, gladio peribit. -
    Scripturae, quia
    BLANCHINI NOT.E.
    («) Iia el text. Gr. 7r«p«SiSoTat. (b) Itaetcod. Cant. z-c-^Uj. —
    (c) ila et cod. Canl. y.M ufiuzj. —
    (d) Addit modo, tex. qiioqueGr. k/jts. — (<•) Post milii, deest modo, ctiam in te\. Gr. - (/) Ita et cod.
    Caut. y,'/0v.-£ bic et alibi passiin ,
    pio nXSsre.
    EVANGELIUM SLCUNDIM M.VniLEUM. 554
    CODEX VERCELLElNSIS. CODEX VERONENSIS.
    libuscompre- nium adver- fnslibns con- traderent :

    hcndere ine sus Jesum, ul eum prclieudere 60. et non invc-


    eoltidic inlerficercnt : me : cotidic nerunt, cum
    apui vos sede- 60 ct non in- a[iut vos se- multi falsi

    bam in tem- verunt, cum mul- debam in testes accessis-


    filo docens. lis falsis tes- teinplo docens, senl.
    . . . non lcnu- les accessis- et non me le- Novissime
    . . . lis inc. senl, non in- nuistis. aulem vene-
    56. IIoc autein lo- venerunl 56. Ilocauleni runl duo
    tum exitum rci. totum faclum falsi testes

    est, utimple- Postea aulem esl, ut implean- et dixcruut


    antur Scrip- venerunt tur Scripturae Audivimus
    (<i)

    turae P. ophe- . duo f. . . . les- Propbeiarum. bunc dixisse f :

    laruni. 61. tes, et dixcrunl : Tunc disci- 61. Possnni de-


    Tunc discipuli Hic dixil Pos- : puli omnes, siruere templum
    cjus onincs, sum deslruc- relicto eo Iioc Dei , ct
    relicto eo, fu- re templiiin fugieriinl. post triduo
    57. gerunl. Ad illi Dei, et in ui- 57. Ad illi te- illud reaedifi-
    tenentes bus diebus nentes Jesum care.
    Jesuin, duxe- aedilicarc duxerunt 62. Et surgens
    runt ad Cai- illud. ad Caifan princeps sa-
    pliam princi- 62. Et ciim sur- principem sa- cerdotum , ait
    pein sacer- rexissei prin- cerdotum , ubi illi : Nihil
    dotuni, ulii ceps sacerdo- scribae ct respondes ad
    scribae et se- tum, dixit illi : seniores con- ea , quae isti
    niores con- Non rcspon- venerant. adversum te
    venerant. dcs ad ca, quae 58. Peirus autem testilicanlur?
    58. 1'elrusautein hi adversus sequebatur 63. Jesus autem
    sequebatur te lestilican- eum a longe, tacebat.
    euin a lon- li" lurj Jesus autem usque in Et (b) respon-
    ge, usque ad a- lacebat. Et (6) res- atriuni princi- dens f princcps
    Irium priu- pondens -\- prin- pis sacerdotum. sacerdotum
    . . jiis sa. . . . ceps sacerdo- Et ingresstis aitilli Adju- :

    £1 in- Iiiiii dixil ci : intro sedebal ro te per Deutn


    gressus in- Adjuro le pcr cum ministris, vivum ut di- ,

    tro, scdchnt Dcum vivuin ,


    ut videret cas nobis si
    cum minis- ut dicas no- fiuem rei. tu es Christus
    tr. . . . t vide- bis si tu es Cluislus
    r
    ,>9. Principcs au- >J< filius Dei. <-l*

    rel exituiri 64 filius Dei. Ail tem sacerdotum, 64. Dicil illi
    59. rei. Princeps Jcsus. Tu dixisli : ct universimi Jesus. Tu di-
    vero, ei uni- verunuamen concilium, quac- xisti :

    vcrsum con- dico vobis rebant falsuni amen dico


    ciliurn, quae- ainodo vide- testimonium vobis , ainodo
    rebant fal- bilis lilium conlra Jesum, videbilis lilium
    sum tesiimo- hominis se- ut eum morti boniinis seden-

    CODEX C01U5EILNSIS. CODEX BRIXIANUS.


    libus compreliendeie nie quolidie n|iud vos scde- : stibnsconpraehendere mc. cottidie apud vos sedebam
    bani doccns in lemplo, el non nie tenuistis. Hocau- docens in lenrplo el non nic tenuislis. Hoc aiiii-in lo-
    lem loium factumest, ut implereuturScripiuraePro- luin factuni cst ul adiinplercnliirSciibluraeProphcla-
    phelarum. Tonc discipuli omnes, relicto co, fugie- rum. Tuiic discipuli omnes relicto eo lugerunl.At illi

    i iini. tenentcs Jestim.duxerunl ad Caiphan. prineipemsa-


    XXVIII. At
    illi lencntes Jesum, duxerunl ad Cai- cerdolum. ubiscribae el senioresconv rant. Petrus
    pli.iiuprincipem sacerdolum, ubi scribnc el seniorcs autem sequebatur eum a longe usque ad domum prin-
    ennvenerant. PetriiB autem seqnebatur eum a loi cipis sacerdotum. El ingressus inira sedebai cum mi-
    usque in aiiiiiiu principis sacerdotnm. Et ingrcssus nistris ui videret lineni rei. Principes auiem sacerdo-
    intni, sedebatcum ministris, m viderel linem. Prin- iiiin el seniores el oinnes concil qaaerebani falsum i

    cipes aiiirin sai erdotum, etomne concilium, quaere- lestimonium adversus Jesum ut enm nwrli traderent.
    bant f.ilsiiin teslimonium contra Jesum, ni eum morli el niMi invenerunt.
    Lraderenl: el non invenerunt, quum multi falsi lestes V.l ciiiu iiiulii lalsi non invc-
    tcsics accessisscnt.
    accessissent. Novissime veneruntduo falsi lestes.et '
    nerunl culpam. aalem venerum duo
    Novisshne
    dixeiuiit Hic dixit Possum destruere lcmplum Dei,
    : : falsi testes el dixeranl («) Hnnc audivimos dixisse
    et post triduum aedificare illud. t surgens prine ps I Possum deslruere templum Dei. <•! posi iriduum
    ;

    saeenloiuni ait illi Nihil respondes ad ea


    , quac :
    ,
    aedilicare illud El exurgens princeps sacerdotum.
    isti adversum te leslificaniur ? Jesus nulem Lacebal. ait illi Nihil respondes ad ea. fjuae i^ii adversam tc
    Et priuceps sacerdoium ait illi Adjuro le per Deum : testiflcantur. Jesus autem taeebai El (*) respo»-
    vivuni ui dicas nobis si iu es Christus filius Dei.
    , dens f princeps sacerdotum ait illi Adjewo te per
    Dicil illi Jesus, Tu dixisti verumtamen dico vobis, : Deum vivum ul dicas nobis. si lu es Christus lilius
    amodo videbitis filium hominis seden- Dci iiirit illi Jisus. Tu dixisti. verumtamen dico
    vobi^ amodo videbitis lilium hominis scden-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. CLRMANENSIS.
    auteiii

    BLANC.IIINI NOTA'.
    (<i) lia cl cod. Canl. i}xov(«((«v «vtow Xf/oviOf. — (6) Addil icspundcm , eliain lex. Gr. <<^ox/5<9tif.
    333 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATLM 536

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    denieni ad um dicens:
    , lem ad dex- inlellegox.
    dextram (a) vir- Nescio quid tram (n) virln- 7i. (e) Eveuntem f
    dicas, (f) nec no- lis et venien- autem illuin
    f, et veni- f ,
    tutis
    emeni cum 71. vi. f Egres- tem cuni nulii- januam vidit ,

    . bibus. .
    . . sus autem bus caeli. illum alia
    65. . unc. . . . ad jannam 65. Tunc principes ancilla, et
    . . eps sa. . . . vidil illura sacerdotnm ail his qui
    alia anchil- sciilit vestimen- erant ihi

    la, et ait illi la sna dicens, : El hic erat


    qui ibi eraul: Ralphemavit, cum Jesu
    El hic erat quid adhuc Nazareno.
    cum Jesu egemiis lesti- 72. Et iterura
    Nazareno. >3& bus? ecce >J< negavit cum
    nunc audisiis jiirameiito, (f)
    bl.isfemiam (b) dicens: Non
    ejus f qnid : novi j hominem.
    66. phemiam, quid vnbis videtur ? 73 Et post pu-
    vobis vide- 66. Ad illi (c) res- sillum acces-
    tur? Ad illi ponderiint oni- serunt qui
    (c) responderunt nes, et dixe- stahant , et
    universi , et runt -j- Reus : dixeriint Pe-
    dixerunt :
    f 73. et dixerunt est mortis. tro : Vere ex
    Reus est mor- Pelro Vere : 67. Tunc expuerunl illis es (g) lu j :

    tis. ex ipsis es et in f.icicm ,


    iiiiiii et

    67. Tunc expuerunt tu : nam et et cnlaphis loqnella


    in faciem ejus loquela uii eiim caeciderunt, lua (h) similis
    et colafos 74. (/i)similis cst-j-.Tunc 68 dicentes Pro- : 74. esi f. Tunc
    dederunt ei coepit devo- plietiz.i nobis coepit devotare
    68. dicentes: pro- tare se et jura- Christe quis est , se et jurare
    fetiza nobis re quia non qui te percussit ? quod non
    Clu isie , quis est novi homine . . 6!). Pelrus vero novissel ho-
    qui le percus- Et confestim sedebal foris iiiinciii. Et
    69. s . . ? Petrus gallus canta- in atrio : et coniinuogal-
    .... sede .... 75. vit. Et . .
    - accessit una lus cantavil.
    corda ancilla ad 73. Et rememo-
    Petrus eiun dicens:
    , ratos esi Pe-
    bum Et tu cum Jesu trus verbi
    quud Galil.ieo eras. Jesu , quod
    70. Ad ille nega- dixerat (i) ei f :

    vitcoram om- Prius quam


    70. autem ne- nibus, dicens: gallus cantet
    gavit in cons- Nescioquid ter me nega-
    pectu omui- dicis, (rf) neque bis. El egres-

    CODEX CORRRIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    tem a dexlris viriuiis.el venienlem in nubibus coeli. lem ad dezteram («) virlutis j et venientem in nuhibus
    Tunc princcps sacerdotum sciilil vestimenia sua, caeli. Tunc priuceps sacerdolum conscidit vesti-
    diceus : Blasphemavitegcnius lesti- , qiiid adliuc nienta sua dicens :

    bus? ecce nunc quid vo- audisiis blasphemiam : Blaspliemavit. quid adliuc egemus teslibus. ecce
    bis \idetur? Et illi respondenies diserunt Reus : nuiic audi-iis blaspbemiam (t) ejus j quid vo-
    est morlis. Tunc eximeruiii in (aciem ejns et co- , bis videlur. At illi respondenies dixerunl. Reus est
    laphis eum ceciderunt, alii autem palmas in f.i- moriis. Tunc expuerunt in faciem ejus. et cola-
    ciem ei dederunt , dicentes Prophetiza nohis : pbis caeciderunt. alii auteiu palmas in fa-
    ciiui

    Christe, quis est qui te percussit ? Peirus vero se- ciem dederunt dicentes Proplieiiza nobis Ghri-
    ei
    deb.u foris in alrio et accessit ad euni una ancilla, : ste quis est qui te peicussit. Peirus vero sede-
    dicens Et lu cum Jesu Galilaeo eras. Al ille ne-
    :
    bat foris in atrio. et acce>sit ad eum una ex
    gavit coram oinnibus, dicens Nescio quid dicis. : ancillis dicens. Et tu cum Jesu Galileo eras. At
    Exeunie auiem illo januam, vidit enm alia, et aii ille negavit corain oranibus diens. Nescio quid
    liisqui erant ibi Et lnc erai cum Jesu Nazareno.
    : diuis (e) Exeunie j autem illo janua vidit eum
    :

    Et iieriim ' negavil cuni jiiramenlo Qma noii novi : alii el ait bis qui eranl ibi. Et hic cum Jesu
    hoiiiinem. Et posi pusillum accesserunt qui sia- Nazareno erai Et iteruin negavit cum jurainenlo
    bant, ei dixerunt 1'etro : Vere et iu e.x illis es: nam dicens Quia ii"n novi houiinem. I'ost |iusiliuui au-
    et luquela iua niainfesium le facil. Tunc cnepit de- tem accedentes qui ibi stabant dixerunt Peiro Vere
    testan et jurare quia non nnvisset linminem. Et ei iii ex illis es. nam ct loijiielln tua manifeslum tefa-
    continun gallu- canlavil. ° Recordalus e-t Petrus cil. Tunc coepit dclestari et jurare. qund non novis-

    verlii Jesu, quod dixeral Prius quuin gallus camet, : sit hominem. Et coniinno galluscaniavit. Etrecor-
    3
    ter ine negabis. Et egres- d:itus cst Peirus verbi Jesu quod dixerat (i) ei j.
    Prius iui.iin gallus caniei. ter me negabis. Lt egres-
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    juravit * egressus foras,
    > Et recordalus est verbi Jesu,
    BLANCHINI NOTiE.
    (n) Pom virtutis, deest Dei^ in tex. lext. etiam Gr. outou. qiioipie Gr.— (b) Addii ejus
    (c) Iia ei cod. —
    Cani. «TrezptOrxTOT jrocvres xai =I-ov —
    (d) Addit neiine intellegu ciiam cod. Caul, o80i ETrioTRfMU cx Marco.
    ,

    — (c) Ita et lext. Gr. igAOovra. (f) Iia ct cod. Canl. Xeyuv oux oiS«. (q) Ante tn deest et , in cod. quoque : — ,

    Canl. —
    (/«) Iia cl cod. Cant. o(t6to?st, e Marco. (i) Addil ei, etiam tex. Gr. i<vro.. —
    537 EVANGELIUM SECUNDLM MATTHiEUM. 338

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    f>. deris. Et pro- sus foras, ama- ad ims? tu
    jeclis argen- rissime ploravit. 5. videris. Et
    tis in templo, projeciis ar-
    CAPUT XXVII. secessit: et a- genleis in
    1 . Cumque ma- biit , et lnqueo CAPUT XXYIl. templo, seces-
    ne esset fac- se suspendii. sit : et abiii,
    luni , consili- 6. Princeps au- 1. Hane auiem fac- et laqueo se
    um feciTunt tem sacerdo- tnni, consilium suspendit.
    omnes prin- tum accepta , (a)acceperunl -J-
    6. Tuuc prin-
    cipes sacerdo- pecun a, dixe- onines princi- cipes sacer-
    tiini et senio- runi: Non li- pes sacerdotum doumi, acceplis
    res plebis ad- cet initiere et seniores argenleis,
    versus Jesiim ea in corbam plebis adverstlS dixerunt ;

    ul eum mor- quia praeli- Jesum, ut Non licet


    ti traderent. uni sangui- eum iuorti niiiiere eos
    2. Et ligatuni 7. nis esi. Consi- traderent. in loculum :

    eitm duxerunt lio aiitem ,i' - 2. Et vinclum quia praeiium


    et tradide- ceplo inler addiixerunt sanguinis est.
    riini Poniio se, (b) emerunt f eum, ct tradi- 7. Cnnsilio au-
    1'ilato praesi- agrum ligu- derunt Poniio tem accepto
    5. di. Tnnc li, ad sepnltii- Pilalo praesidi. inter se (6),
    videns Judas ram peregii- 3. Tunc videns emerunt -J-

    qui Iradidit 8. norum. Prop- Judas, qui agriini figuli,


    cum, quia dam- ter hnc vo- eum iradidit, in sepnliuram
    naius ess paeni- . . ;
    caius cst ager quia damnatus peregrinorum.
    tentia duc- illae Achel- est; paeniten- 8. Prupter boc
    tus , rettulit demac, hoc tia ducius, red- vocatus est
    triginta argen- esl, ager san- lllllt xxx. ager ille, Achel-
    teos prineipi- guinis, usquc argenieos prin- demach, quod est,
    bus sacerdo- in hodier- cipiluis sacer- ager sanguinis,
    iiiin el senio-
    , num diem. doiiim, et usque in ho-
    4 ribus, dicens 9. Tunc imple- senioribus, diernum diem.
    Peccavi , quod iimi est quod i. dicens Pecca- : 9. Tunc imple-
    tradideriin dictiun est vi, quod tra- lum esi quod
    saiiguinem per Prnphe- dideriin san- dictum est
    jusiiim. lam, dicen- guinein ju- per Prophelam,
    Ad illi dixe- tem Et acce-
    : siuni. diceniein :

    runt Quid : pemni tri- Ad illi di- Et acccperunt


    ad nos ? tu vi- ginla argen- xeruut : Quid xxx. argenleos

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BIUXIANUS.


    sus esl foras,' el amarissime flevit. Mane autem fac- sns foras (levit amare. Mane autem faclo con-
    lo , nmnes principes sacerdotum
    cnnsiliiim injertinl silium feceruni oinnes principes sacerdotum et se-
    omnes seniores popnli adversus Jcsum ul eum ninrcs populi adversns Jesum ut eum niorti irade-
    1
    el ,

    niorti traderent. Ei vincium adduxerunt euni , et reni. Ei vincliim adduxerunl cuni ct iradiderunt
    tradidenint Ponlio Pilalo praesidi. Tunc videus Ju- 1'imlio Pilain piaesiili. Tiiiic videns Judas qui euui
    das , qui eum tradidit, quia dnmnalus 3 esset; pne- tradidit qnia ad judicium ducius est. paeniientia du-
    Dilemia ductus, relulil tiiginia argemeos principibus cius. revocavil triginla argcnteos principihus sa-
    sacerdoiuin , et senioribus . dicens Peccavi na-
    : , cerdoium ei senioribus dicens. Pei cavi iradens san-
    dens sanguinem justum. At dixeruni: Quid ad
    illi giiuieni justnin. Illi autciii dixcnnil. Quid ad nos tu
    iins ? tu videris. Lt projeciis argenteis in templo, videris.
    recessil ahiens laquro se suspendil. Principes
    : et Ei projeciis arcenteis in lemplo recessit et abiens
    auieiu sacerdotum acccptis argenteis dixeruui
    , , : laqueo se su^pendit. Ttmc principes sacerdotum ac-
    Non licet inittere ens in corbanam quia preliom ' : cepiis argenleis dixeruut Non licei eos mittere in
    sanguinis est. Con-ilin aulem iniio, emeruni cx illis corban quia praelium sangninis esi.Consilium nutem
    agruni figuli , iu sepuliur m prregrinorum. Propter accepto emerunt ex illis agrnni figuli ad sepiiUnr nn
    boc vocaius est agi ille " Aclieldamacli boc esl
    i .
    '

    , peregrinorum Propter hoc vocalus est ager ille ager


    ager sanguinis, iis>|iir in liodiernuiii diem. Tunc im- sanguinis. usque in hndiernuiii diem. Tunc adim-
    plelum est quod diclura csi per Hiereiniam Prophe- plelum esi i|iniil (lictiim esi per lliereniiain Pio-
    .

    lara, diccnicni Lt acceperunt triginta argen-


    : phetani dicciiicui. El acceperunl Iriginla argen-

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    Oevit amare. ;
    iu coiban
    • 8 Acheldeitiacli °.
    el scniores
    ' esl;
    BLANCIIINI NOT^E.
    Nomen ms. Cantabr. Laiine scriptum
    isiml in
    I
    [OPT, demach. In Hehr.TO Evangelio Maitha-i, Parisiis
    pcrbibetur Echeldemaeh ; quod in mss. imsiris le.L'i- ediio anno 1551, lcgi s n>2t 7pTi,bhacal dama.
    In
    lur Aclieldamach ct Aeheldemaeh. Corrupte in nm-
    ,
    nonnullis Uaithxi Grscis exeinplaribus '.\xi/oriu«:
    nibiis legiiur Achil vel Echel, pro Acel; el detnach
    primo auii iii Actor. Apost. capile, versu 19, Mnhi-
    el damuch pro d^mtt vel dema. ^aoi Syrum liouieil
    , ,
    tlir 'Az£/oau«.
    quod sangiiiiiem siginlic.il, sciibiiui N*^"i, ilcmo, i

    (a) Juxta lcxt. Gr. f)iaSov. — (*) Post emcrunt, dccst ex illis, cliam in codicc Cant. Laiino
    -,'.9 EUSEBII VERCELL. EVAKGELlt IM CUM VARIIS COT). COLLATUM. M
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VI.RONENSIS.
    leos praeti- luni, quem vol- praetium ad- niiilere populo
    u ra aesiima- 16. uissent. Tuttc pracliaii, quod iinum vinctum,
    ti, qneni aes- (c) hahebant adpraeliav.erant qiiem voluisscnt.
    f
    timaveriinl insignem a filiis Islra- 16. (c) Ilahehant f
    a filiis Istra- vinctum 10. nel el dede-
    : aiiiein vinctum
    10. hel : et dede- qui diceba- runt eos in insignem, qui
    runt eos in tur Barab- agrum figu- diceb itur Ba-
    agrnm fign- bas. li, sicul con- rahhas.
    li, in sepultu- 17. Congregatis stituii inihi 17. Congregatis
    ram peregri- aiiiem illis, di- Doniinus. autem illis,
    norum. xit Pilatus : Quem 11. Jesns aulem dixit Pilalus :

    11. Jesus autem ste- vullis vohis sictit anle Quem vultis
    tit ante prae- de dnohus mit- praesidem , dimittam Ba- :

    sidem, el in- tain Barab-


    : et inlerroga- rahhan, an
    terrogavit ban, an Jesum, vit eiim prae- Jesiiin , qiii

    eum praeses, qni dicilur ses, dicens : dicitur Cbri-


    dicens : Tu es 18. Christus? Sciebat Tu es rex 18. stus? Sciebat
    rex Judaeo- enim quod Jndaeorum? enini qnod
    rum ? Jesus au- per invidiam Dicit ei per invidiam
    tcni ait : Tu di- tiadiderant Jesus : Tu tradiderant eum.
    12. cis. El cnm 19. eum (</). Sedcn- dicis. 19. (rf) Sedente au-
    accusaretur te autem illo 12. Et cum ac- tem illo pro
    a principihus pro tribuna- ciisarclur a Irihnnali, misit
    sacerdotnm ,
    li, misit ad cum principibus ad illum uxor
    et senioribus, uxor ejus, di- sacerdotum ejus, dicens :

    niltil respon- cens : Nilul sit et senioribns, Nihil sit tibi,


    15. dil. Tuncdi- libi, et jnsto il- nihil (a) respon- et justo illi.

    cit illi Pilaius : li.Multa enim debat y. Multa enim


    Non audis passa sum bo- 15. Tunc dicit passa sum
    quanta adver- die per visum illi Pilatus : liodieper vi-
    sus te testimo- propter illum. Non audis sum propter eum.
    nia perhibent? 20. Principes aulem quanla adversum 20. Principes au-
    14. El non res- sacerdolum, te diciint te- tem saceriiciiuin,
    pondit ei (b) ullitm f et seniores 14. slimoiiia? Et et seniores
    verbum, ita persttaserunt non respondit persuaserunl
    ut mirare- populo ui pe- ei (6) nllum f populo ut
    tur praeses terent Barab- verhnni, ila peterent Ba-
    valde. ban, Jesum vero iii niiraretur rahban, Jesum
    15. Per diem au- perderent. praeses vehe- vero perdeieni.
    tem festnm 21. Respondens au- menler. 21. Respondens au-
    consueve- tem praeses, ail 15. Per diem tem i>raeses,
    rat praeses di- illis Quem vul-
    : autem sollem- ail : Quem vul-
    niiliere po- lis vnbis de duo- nem consuebe- tisde dnohus
    pulo itnum vinc- bis (c) ilimittam f ? rat praeses di- vobis (e) dimittam i

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    leos pretiuin appretiali , quem appreliaverunt a
    ' leos. praetiuni adpraetiaverunt
    adpraetiati. qnod
    filiis lsrael :dcderunt eos io agriim liguli sicut
    et , liliis rael et dederunteos in agrnm
    sicutprae- li^"i!i.

    CDiislituit mihi Dominns. Jesus autein stelit ante cepit mihi stetit anie prae-
    Dominus. Jesus antein
    praesidem, el interrogavit praeses, dicen-i Tueum : sidein. ct interrogavit euin praeses. dicensTu es rex
    es rex Judaeorum? Tu dicis. Et qnura
    Dicit 111 1 Jesus: Judaeorum. Dicit ci Jesus. Tu dicis.
    accusaretur a principiliiis sacerdoluni, et seuioribus, Et cnm accusaretur a principihns sacerdotum et
    nihil respondii. Tunc liicit illi Pilatus No» audis : senioribus. nihil respondit. Tuncdicit illi Non andis.
    quanta adversuni te dicunt testiinonii? Et non re- i|iiania adveisiim te lesiilic uitur. Et non respondit
    spondil ei ulliim verbum, iia ut miraretur praeses ve- ci (b) ulluin y verbum. ila ut niiraretiir pr eses ve-
    hemenler.Per diera aulem solennem consuevei at prue- hementer. Per diem auiem sollcmnein. consueverat
    ses dimittere populo iiuiiin vincliiin, ipiein voluissent. preses. dimillere populo unum vinctum quem vo-
    Hahebal aulem lunc vinclum iiisignein, qui dieehaiur luissent. (c) Habehant f auteni innc vincium insi-
    Barahhas. Congregalis ergo illis, dixit Pilalus :Qucm gnein qui C mgregatis autein
    dicebatur Barabbas.
    vultisdiuiiiiam \ohis: Barabbam, an JesuEQ,quidicilur illis. ilixil Pilatus.dimiltam vobis. Ba-
    Quem vullis
    Clnistus? Sciehat enini quod per invidiaiu tradidis- rahhan an Jesum qui dicitur Clirislus. Sciehal enim,
    >ent euin. Sedente autem illo pro irihiinali, inisii ad (|iiod per nmdiain tradideriinl enin (d) Sedenle au-
    eum uxor cjus , dicens Nihil sii lihi et justo illi.: lein illo pro Iribunali. inisit ad illuiii uxor ejus di-
    Mulla eiiun passa sum hodie per visum propter euin. cens. Niliil tibi etjusto illi. Mulla enim passa suni
    Principes auiein sacerdolum , et seniores persuase- hodie per visum propler eiiin. Piinceps aniem sa- .

    runl |io|iuIis ut pelerenl Barabham, Jesiiin veio per- cerdotiim et seniores persuaseruni popnlis. ui pe-
    derem. Respondens autem praeses , ait illis : Quem terent Barahban. Jesum vero perderent. Rcspondens
    vullis vobis de duobus % dimiili? autem Pilalus prcses ait illis. Quetn vultis ex duo-
    bns (e) diiniilaiu
    f
    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERM.VNENSIS.
    1
    pretium quod adpretiaverunt filiis » dimittam ?
    BLANCHINI NOT^E.
    (a) Ita et cod. Cant. Kmxphno.— (b) Ante ullum, deest ad, eliam in cod. Cant. — (c) Iia et lexl. C.r. iv/yi.
    — (rf) llinc usque ad v. 42 hujus capitis niuiilantur omnia in Golb. (e) Ita et — lext. Gr. «^o/.-jw.
    "il EVANGELIUM SECUNRUM MATTHjEUM. 342
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    Ad illi dixerunt universam Ad illi dixe- runt ad eum uni-
    (a) Barabban f. 28. cohoriem : ei in- runt («) Barabban
    : + versam cohor-
    22. Dicit illis Pilatus : duerunt eum 22. Dicit illis Pi- lera : (c) ei in-
    Quid ergo fa lunicam pur- latus : Oiiiil er- 28. duerunt luni-
    ciamus Jesum, pureani, et cla- go faciemus cam purpu-
    qui dicilur mjdem cocci- Jesiun ,
    qui ream f, et cla-
    23. Cbristus? Dicuntom neam circum- dicitnr Cbri- raydein cocci-
    nes Crucifiga-
    : dederunt ei 25. stu>? Dicunt om- ncani circun-
    lur. Ait illis prae- 29. et coronam nes Crucifigatur.
    : dederunt ei :

    ses : Quid enim de s|iini-. posue- Ait illis praeses : et coronam


    mali fecil? Ad il- runt super ca- Qnid ciiim mali 29. de spinis po-
    li raagis cla- pnt ejus, et ha- fecii? Ad illi sueruntsuper
    mabant Cruci- : rundinem in magis clainabant : capul ejus,
    24. figalur. Videns dexlera ejtis. Crucifigatur. et aruudinem
    anlem Pilatus Ei adgenicu- 21. \ idcns autem in dexteram
    qui nihil (b) pro- lanles se ante PilatUS quia ejus. Et adge-
    licit v, sed magis eum delude- niliil (b) prolicitf, niculantes se
    lumultum fie- bani eum, diccn- scd magis tumul- anie eum de-
    ri, accepla aqua, tes Halic rex : liun fieri in po- ludebani, dicen-
    lavil iiianus Judaeoruin. pulo, acccpia tes Habe rex
    :

    coram populo, 50. Et expuebant aqua, lavit ma- Judaeorum.


    dicens Inno- : in faciem ejus, nus corara po- 30. Et expuentes
    cens ego sum et acceperunt pulo, diiens : in faciem ejus,
    a sanguine barundinem, Innocens ego acceperunt
    hujus : vos vi- et percutiebant suni a sanguine arundinem,
    deritis. caput ejus. hujns vos vi- :
    et percutiebant
    25. Et respondens 31. Et postquam de- derilis. capul ejus.
    universa tur- luserunt eum, 25. Respondens uni 51. Et postquam
    ba, dixit San- : exueruni cum versa turba.di- illuserunt euiu,
    gnis ejus su- clamydem, et xit Sanguis ejus
    :
    exuerunt eum
    per nos, e su- . . induerunt super nos, et clamydem, et
    per . ios nos- . . eum veslimen- super filios nos- induerunl eum
    tros. la ejus, ct du- tios. vesiimenia ejus,
    26. Tunc dimisit illis xerunt ul cru- 26. Tunc dimisit et dtixerunt
    Barabban : Jesum ci eum figerent. illis Barabban : ui cruci eum
    vero flagel- 52. Excuntes autem Jesuni vero figerent.
    lis cacsiiin Ira- invenerunt flagellis caesum 52. Exeuntesin-
    didit eis ut cru- bominem Cy- tradidil nt venerunt bo-
    ci ettm figerent. rineum (d) ve- cruci eiiui fi- rainem Cyre-
    27. Tunc milites prae- nieniem ob- gerent. naeum (d) ve-
    sidis suscepe- viam sibi 27. Tunc milites
    f, nomi- nientem ob-
    runt Jesum in ne Simonem : praesidis su- viam sibi f,
    praelorio, et hiinc anga- iiiiii eum bunc angaria-
    congregave- riaverunt in praetorio, verunt ut
    runt ail eum ut tolleret cru- et congregave- lollcrct crucem
    CODEX COBBEIENSIS. CODEX BRIXIAM S.
    At dixeruni Barabbam. Dicii illis Pilatns Qnid
    illi : : vobis. Ai illidixerunt. (a) Barabban -\-. Dicit illis Pi-
    igitur f.iciam de Jesu, qui diciiurCbristus? Dicunt om- lalus Quid igitur laciam tle Jesu. qui dicilur Christus.
    nes : Cmcifigatur. Ait illis praeses: Quid enim mali D xeruni omnes
    Ait illis praeses.
    ei Crucjfigatur.
    fecil \t illi magis clamabani dicentes
    '
    Crucifigatur. : Ouid enim mali vcro vehementer clama- fecii. Illi

    Videns auiem Pilatusquia nibil proficeret, sed magis banl dicentes. Crucifigatnr. Videns autem 1'ilaius
    lumullus fierel accepta aqua, lavit manus coram :
    quia nibil proficeret sed magis lumullus fierel. ac-
    populo, dicens Innocens ego sum a sanguine ju- : cepia aqua. lavii manus coram populo. dicens Inno-
    sii hujus vos i ideriiis. Ei respondens univei sns popu-
    : cens ego sum. a sanguine bujus jusii vos vide-
    Ins, dixil: Sanguis ejus super nos, et supei filios nos- ritis. Ei respondens universus populus dixit. San-

    ITOS. Tnnc Je n:n aulem II. i-


    iliiiii-il illis li.n aliliani : guis hujus super n is. et super nlios nosiros. Tunc
    geilatum tradidit crucifigerelur. Tnnc milites eis ut dimisii illis Barabban Jesum autem flagellaium
    praesidis suscipienles Jesum in praetoi io, congreg - Iradidil eis ul truciligeretur.. Tunc mililes piac-
    verunt :nl riiin universam eohortem el exuenles :
    sidis susccperunt Jesum in praelorio el congrega-
    cuin, chlamydem coccineam circuradedcrunt ei; el vernnl :nl eum universam cpliortem. ct exuenies
    plecienies cori nam de spiuis, po-.uerunl super rapul cum. (c) indueruni cum luuicam purpuream. f et
    cjus, ei aruiiiliiicin in dex era ejus. Ei en llexo i
    clamidem coxineum circumdedertiul ei.el plccicnies
    anleeum illudebant, dicentes Ave rex Judaeorum. :
    coronam de spinis. posueruni super capui ejufi el
    I.i exspuenles in eum, acceperuni arundiucm, el liaiiiniliiK ni in <i.\i, i.iin ejus. r.i proeidemee ad

    perculiebanl capul eji s. El pi siquam illuseruni ei, pedes ejus inludebant eum dicenies. Habe icx Ju-
    exueruni eum chlamyde, el indui runi euin vesiimen- n niii. Ei expueutes in eum acceperuni barundi-
    lisejus, et duxeruni eum ul ruc Ggereni. leuntes < I n. iii el pcit utieb ni ejus. Ei postquam illade > :< m
    aiiiciu invciiciii i iir i iiii ni-iii Cyrenaeum, nomine Si- runi cinn exueruut eum elamidem ei indueruni eum
    iiinncm : liuiic anganawi uul ut lollerel cru- vestimenta ejus. el duxcrunl ul eom cmciligerent,
    vciinlcs anicni. in\
    I mill li 'iiiiiniii C\ rinciiin nn-
    tninc Siniuiicm. Iiunc angariavci iini. ut inllcrcl cru-
    BLANCHINl NOT l ,

    ((Ollacllcxl.lii-. i — {!>) Il.i el lexi. (.i . • :>;.. — U) li:, , I rml.l anl. y.-/i IvSvatmtf Iflicum rro^yvfoCv-
    Id) Addil venienlem obviam tibi, etiam cod. Canl. I.at. el '.i . um vi i, Saion,
    i '
    •43 EUSEBll VERCELL EVANGELll M CUM VARHS COD. COLLATUM. 114

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.


    ceni ejus. sunt cuni eo ejus. 58. Tunc cruciiixi

    33. El venerunt in duo latrones : 55. Et venerunt sunt cuiii eo


    loctim, qui di- unus a dex- in lncuiii, qui duo latrones :

    citur Golgo- tris, et alier diciiur Golco- iiiiiis a dexlris,


    ad sinisiiis. llia, qnod est el uiuis ad sinislris.
    laha, quoil est
    Calvariae lo- 59. Transeimtes Cahariae lo- 59. Transeuntes
    54. cus. Et dede- auiem blaspbe- cus. auleni blas-
    runt ei bilie- mabani eiiui 3*. Et dederunt pliemab mt
    re vinuin cunt moventes ca- ei bibere eiiin iiinvcnles

    felle mixlum. pila sua, el di- viuum cum capila sua, cl


    Et cuin gusias- 40. centes Va qui : felleniixium. 40. dicenies : Va
    set, noluit bi- destruebat tern- Et cuni gustas- qin destruebas
    be . . . pluiii Dei, el in set, nuluit bi- tcmplum Dei,
    55. Posquam autcm tridun illud brre. el iu triduo

    crucifixerunt reaedilieabat : 55. Posquam au- illul reaedifi-

    euni, divise- libera te. Si li- tem ciucifi- cabas : liliera

    riuil sibi ves- lius Dei es tu, xerunt eum, le. Si filius Dei
    limenta cjus el deseende diviserunl sibi cs, el descende
    sorlein init- 41. decrucem. Si- vestimenta ejus, de cruce.
    tentes, ut im- militer et prin- sorieni miiten- 41. Siiniliier
    pleretur quod cipes sacerdo- tes, ut imple- principes sa-
    dictum est per luni deluden- retur quod cerdoium de-
    prophaetam : les cuni scribis, dictum est ludentes cum
    Diwserunt (n) et phaiisaeis -j-
    per profetam, scribis, (a) el
    sibi vestimen- 42. dicebant Ali- : dicenleiii : phansaeis -j-

    la mea. os sakos lecit, Diviserunt 4-2.dicebant Alios :

    Et super ves- se ipsum non sibi vestimen- salvos fecit, se


    icm meam pntest salvum ta mea. Et ipsuni salvum fa-
    miserunt facere : si rex super vesiem cere non putesl?
    sortem. Istrahel esl, des- meam miseiunl si rex 1-trabel
    56. Et sedenles cendat nunc soriem. est,descendat
    servabant de cruce, ct JG. Et sedentes de cruce nunc,
    57. eum. Et inposue ciedinuis ei : servabaul eiim. et crediinus ei
    runt ei snpra 43. (b) si f confidet in 57. Et posuerunt 43. (b) si t coufidit
    caput causani Deo, liberet iiiine super caput in Deo, liberet
    ejus scriplam : eum, si vult eum : ejus causam iinnc eum, si

    Hic e»t rex Ju- dixit eniin : cjus scriptam : vuli (c) eiun f:
    daeorum. Quia Dei filius llic esl rex divit enim :

    38. Tunc crucifixi sum. Judaeorum. Quia Dei lilius sum.

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    cem ejus Et venerunt in locuin.qui dicitur Golgoiha, cem ejus. Et venientes in locum qui dicitur Golgotha
    quodcsl Calvariae locus iiomiiiatus. Eldedenint ei '
    quod est Calvariae locus. Dederuut ei bibere. acetum
    vinum bibere cumfelle mistum. Et quum gustasset, cu;n felle inixtiiiii. Et cuin gustasset noluii bihere.Post-
    noluit bibere. Postquam autein crucifixeruni eum, di- quani auteui cruiilixeiunt eum.diviseriinl vestimerila
    viserunt vesiinieiua ejus, soriem millentes. Et se- '
    ejussorie miltenles. Ei sedenles servabant euin ilbc.
    dentes servabanl eum. Et imposuerunl super caput Li imposuerunt super capui ejus. causam ejus scrib-
    eiuscaussam iusiusscriptam :Hicesl* rex Judaeoruin. tain. llic esl Jesus rex Judaeorum. Timc crucilixissent
    Tunr 3 crucilixi sunt cum eo duo latrones unus a : cuin i-o diius latroncs. unum a dexliis. ei unoni a
    dexiris, et uuusa sinislris. Praetereunies autem blas- sini^iris. Praetereuntes autem blaspheinabant euui
    phemabanl euni moventes capiia sua, et dicentes ' •• : moventes capiia sua diceiues. Qui destrues tein-
    ei
    Qui destruebas templum Dei, et in triduo illud reaedi- plum Dei el in triduo salva leinei-
    illud reaedificas,
    licahas salva leineiipsum. Si lilius Dei es, de^ccnde
    : ipsum. Si filius Dei es descende de cruce. Similiter
    de cruce. Similiter autem et principes sacerdotum et principes sacerdoluin iuludentes eum. cum scri-
    illudenies ciim cuin scribis el senioribus dicebaut bis etsenioribus («). et pharisaeis -J- dicebant. Alio,
    Alios salvos fecit, seipsum non potesi salvum f xere : salvos fecit. se ipsuni nou polest salvum facere. si
    si rex Israel est descendal nunc de cruce, etcredi-
    , rcx Sdrahel estdescendat nunc de cruce. ut videa-
    mus ei : cnuOdit in ° Doinino : liberet nunc etiin, nius. ct credamus ei. conlidil in Deum liberet nunc
    si vull : dixit enim : QuiiDei filius suin. euin si vull (c) euin y. dixileniin quia Dci liliussum.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    1
    locus. Et Qui >> destruit templum,et in triduuni illud reaediBcat
    * Jesus In Deum
    * crucilixerunt.. nnum... et unum
    BLANCIUNT NOT.E.
    Quod
    a , implerelur
    sequitur in Sixlinis Bibliis iit loco consulendae.
    quod ttiiium est, eic , oniissum tesianlur viri docli in b Hilarius consentit
    in bac lectione euni ms. Cor-
    omnihus libris anli inis melioris notx, et huc in Mat- beiensi alia opiima exemplaria vetustissima lesie
    ;

    thseo translatum vel ex Evangelio secunduin Johau- Luea Brogensi legunt cum m~. codicc San-Germ.
    nein, aui potms ex Psalini xm, vers, 19. Lucre Bru- deslruil. reaedi/icul.
    gensis v.n iantes lectiones edilionis Latin c N. T. hoc

    («) Ila etcod. Cant. xki *ap«raio>y, — (b) Addit si, eliam cod. Cani. Lat. el Gr. «'. (c) Ita ettex. Gr.
    cwtov.
    545 EVANGELIUM SECUNDUM MATTII/EIM. 340

    CODEX YERCELLF.NSIS. CODEX VERONENSIS.


    44. Id ipsum autem nevideamus 44. Id ipsum auiem Sine videamus
    ei lairoues, lc) sivenit Belias, et latrones, qui (c) si -[ veniet
    qui cmcifixi (d) ei(e) liberavil f crucilixi erani llelias, (d) et (e) li-
    erant cum eiiiu. cuni en, iui|iro- beravit -f
    eum,
    cn, inpropera- 50. Jesus autem ite- perabanl ci. 50. Jesus autem
    45. b.iutei. El post- rum clainans 45. Et pustqnam cru- ilerum clamans
    quam cruci- voce magna, cilixus est a sex- voce iiiagna,
    lixus esi ;ib ho- emisil spirilum. Et la liora lenebrae emisil spiri-
    ra sexta tene- 51. ecce velura faciae sunt su- luin.
    brae faclae lempli scissum per universam 51. Et ecce velum
    sunt super u- est in duas terrain usque lempli scissuiu
    niver.-ani partes a surn- ad boram no- est in duas
    terram usque mo usque de- nam. partesasum-
    in oram no- orsum, et ter- 46. Circa liorara mo usque de-
    nain. re uioium fac- nonam clamavit orsuni,
    46. Circa hora au- luni est inag- Jcsus vorc et terra
    lem nnnam num, etpetrae magna:Hcli, mola est,
    exelamavit lisse sunt, et Heli, lania (a) za- et peirae fissae
    Jesus voce mag- 52. monumeu- ptani f? hoc 52. sunt, et monu-
    na, dicens lle- : la patefacta est : Dcus meus, menta aper-
    li, Heli, lema zali- sunt : et mult . . Deus ineus ,
    la sunt: et
    lliani ? lioc est corp . . a sanc- ut quid me de- miiha corpora
    Deus ineus, Deus me- toruni dormi- reliquisli ? sancioruin dor-
    us, ui quid me .... um, sur- 47. Quidam miemium, surre-
    dereliquis- 55. . . xerunt. Et autem 53. xerunt, El ex-
    47. ti ? Quidam . . eunies de illic siantes, cuntesdemo-
    autem illic . . onumen- et audientes di- numenlis post
    stantes, et andi- ost resur- cebant : Helian resuneeiionein
    cnies dicfbanl : onem vocat iste. ip-ius, venerunt
    Heliam vocat . . . . s, vene- 4S. Et coiitinuo in sanciam
    48. i^te. Etconti- . . . . in sanc- currens uniis civilalem,
    nuo currens .... civitalem, ex eis accepta et muliis ap-
    unus ex eis ac- . . . ltis appa- spongia paruerunt.
    cepia spnngia iinplevit 54. Centurio
    implevitace- aceto, et impo- autem,
    to, et inposuit suit liarnndiiii, et qui cum eo
    in harundine, etdabatei erant, custndien-
    ct dabat ei bibe- bibere. les Je«um, viso
    49. re. Ceteri vi-ro 54. viso lerrae 49. Celeri vero (b) terremoiu
    (b) dixerunt Si- motu et ca quae dixerunt f et bis quae fie-
    f :

    CODEX CORBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    Idipsum auiem et lalrones, qui crucifixi eranl ' Idipsum autem. et lairones qui crucilixi erant cura
    ciiui eo, improperabanl ei. A sexta autem hora te- eo iinproperabani ei A sexia auiein hora lenc-
    . .

    ncbrae laciae sunl super universam (errain usque ad brae raciac suht. super iiniversam terrahi usqne
    boram uoiiam. Et circa hor.im nonain clamavit Jesus ad liorain nonam. Circa borani autem nonam cla-
    voce uiagna, dicens : " Heli, lema * sahachtani? boc inavil Jesns voco inngna dicens. Ileli. Heh. Ii-
    cst Deus ineus, Dcus ineiis ut quid 3 nic dereli-
    : , musabaclhani. hoc e^i. Deus meus. Deus mcus. ul
    quisii ? Quiilam auicui illic stanles, et audieiues di- quid me dereliquisti. Quidam auleni. illic sianies.
    cebanl: Beliam vocal islc. Et continuo currens unus ct audienies. dicebant. quia Ilelian vocal iste. Et
    ex eis acceplam spongiam iinplevit aceto, ct inipo- continuo adcurrens unusex eis a ccpta spnngea ini-
    suit aruudini, et dahal ei hibefe. Caeteri vero dice- plevit acefo. ei imposuii haviindiiii. el dabat ei bi-
    hanl : Sme videamus an venial llelias liberans eum. bere. Ceieri auieni dicebanl. Sine videamus (c) si
    cla-
    Jcsus auiem iteruin clamans voce magna, einisil spi- f venil Belias salvarc eum. Jesns autcin. iieruin
    riiiim. Et ecce velum tcmpli scissum cst in duas nians voce magna. emisit spiritum. El ecce veluin
    parles a siiinmo usque dcorsum , el lerra moia esi, leuipli scissum est in duas parles a summo usque de-
    et petrae scissae snnt, et inonumenta apcrtu snnt oisum. et tcrra molaesl, et petrae scissao sunl. ei
    et nnilia corpora sancturuni , qui durmierant monumenla apcria suni.ei mulla corpora sauclorum.
    surrexerunt. Ei exeuntes de mouumemis post qui dormierant. sufrexeruni. I.i exeunles de inonii-
    lesinreciinnem ipsius, venerunt in sanctam civi- mentis.post resurrecimnem ejus. inlroieruntin sanc-
    laiem et apparuerunl multis.
    , Ccnlurio autem tam civilatem. ct apparucrunl multis Centurio. . .
    ,

    cl qui ciiiii en erant , eustudieiiles Jesuin viso auiera et qui ciim eo eranl cusiodicnies Jesuui.
    ,

    lerrae molu el bis quae fie- viso terremolu. ct his quae lie-

    VAIUANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANENSIS.


    •
    livi • dercliquisti me?
    » zabacthani ?
    BLANIIHNI NOT.E.
    //<•-
    Hebraica verba Laiinis peregrina varie scribun-
    ° 'ifaav iufra, et l.aiino Eliam, occurril Golbicuni
    lurinmss. liliris, «ed ubique corruple, ut aulc uos lian, elSaxoiiiciim Beliam. Iia Maresch, Observ. m
    adnotavii Brugensis sa-|>e laudatus. Interpres Gu- vers. Angl. Sax. p. 500. Bene igitur couvenii inss.
    lliicus pro E/i, scnbit aspirate llelei ; ct pro Graco nostris cum versionibus auliq. hisce liarbaris.

    (<i) Cod. Cuii. Lai. Zaptham ; Cant. Gr. ?a<p9avEt, et mann rcccnlioii trapOenwt. — (b) lla ct cod. CaDl.
    tlrov. — (c) Juxta lcx. Gr. «i, —
    (d\ Ila el cod. Caul. /ai wi«. (f) pro /'. — i>
    3« EUSEBII VERCELL. EVANGELHJM CUM VARIIS COI). COLLATIM. 548

    CODEX VERCLLLENSIS. CODEX VERONFNHS.


    lieb timue- bani; timuerunt in pelra.
    valde, dicentes: Lt advolvit
    . .cenles V.-
    . : ad oste- Yere filius saxum iiiagniiin
    re Dei filius erat uni nionumen- Dei erat bic. ad osteuin mo-
    isie. 61. ti, et abiit. Erat 55. Eranl auiem numenli, et
    53. .ran . . . autem aiiiein ibi Ma- ibi niultie abiit.
    ibi nmlieres ria Magdale- a longe, (n) vi- 61. Erat aiitem
    multae a lon- nae, et aliera denies, 7 quae ibi M.iria Ma-
    ge, (a) videnies j, quae Maria, seden- secutae erant gdalena, et
    seculae lue- tes con . . . se- Jesum a Gali- aliera Maria,
    rant Jesum a Cana Ga- . . ulcr . . . laea, ministran- sedentes rontra
    lilea, minis- 62. Allera atiteni 50. tes ei : inier sepulchrum.
    56. tranles ei i. - : die, quae .... quas erai Ma- 02 Altera auiem
    ler ijims er . . post paras . . - ria Magdalena, die, quae esl
    Maria Mng- ve conve . .
    - ct Maria Ja- post parasceven
    . alenae, e
    . . . rnnt prin - . . Cobi, et Josepb, convenerunt
    Maria Jac . . i pes sacerd ei maier lilio- principes sacer-
    et phar i Zebedaei.
    ii iii doium, et fa-
    um Zebedei. ad Pilatu .... 57. Cum sero au- risaei ad Pi-
    63. cenies :...., lem faclum latum, dicenles :

    ne rem .... - esset, venil qui- 65. Domine, re-


    57. esset, ve . . . rali su dani lioino di- memorati su-
    quidnm bonio ves al» (b) Ari- nius, quod se-
    dives ab (b) Arima- inatia f, nomi- ductor ille
    tbia f noiuinc . ne Joseph, dixil adlinc vi-
    qui ei ipse di- vens : Post ler-
    discipul tcriium scipulus erat liiundiem re-
    58. erat Jesu. Hic a- resurgam. 58. Jesu. Ilic ac- 64. surgam. Juve
    . . . sit ad Pila- 04. Jube ergo cus- cessit ad Pi- ergo custodiri
    . . m, etp . . tiit co. - lodiri sepnl- laiuin, et sepulcbrum
    . . us Jesu. Tunc cbrum usque peiit corpus usque in diem
    Pilatus jussit in diein lerii- Jesu. Tnnc tertium ne :

    reddi corpus. um : ne furte Pilalus jusj-il lorte veniant


    59. El cum accepis- veniant dis- reddi coipus. discipuli ejus,
    set Jose cor- . . ci|iuli ejus, et 5'J.El acceplo ei furenlur
    ptis Jesu, invol- lurenlur eum, corpore Jesn, eum, et
    v ud in syn- et dicant ple- involvit illud dicanl ple-
    done niuiida. vi Quia surre-
    : in sindone bi Surrexit
    :

    00. Ei posuit eu . . xit a mortiiis. 60. niimda. El a mortuis. Et


    in nionuni .... Ll erit novis- posuit tlllll ill erit novissimus
    . . uo nov . . siinus crror nioininienlo error pejor
    . . od excide . . . pejor priori. suo nnvo, qund (c) priori.
    65. Ail illis Pilalus : excidil f 65. Ail illis Pi-

    CODEX COJIBEIENSIS. CODEX BRIXIANUS.


    bant , Vere Dei lilius '
    tiniiiennii valde,
    dicentes : bnnt. liniuerunt valde dicentes. Vere Dei filius
    crat isie. Erant auteiii ibi mulieres iiiultae a longe , est Ule. Erant auiem ibi mulieres miiltae. a
    quae sequuiae fueranl Jesum a Galilaea, uiinislraii- longe (ii) vidcnles [- qu ie secntae erani Jesum a
    .

    les ei inier quas erat Maria Magdalene, et Maria


    : Galilea niinisirantes ei. intcr quas erat Maria Magda-
    Jacobi et Jostpli inaicr, ei maler liliorum Zebedaei. lene ci Maiia Jaeobi. et Jo-ep malcret inater filio- L

    Oiiuiii sero auiem lactuin essei, venit ijuidam b > riini Zebcdei. Ciim aulem sero facluni e>set venit
    dives ab 2 Ariniaihaea, noniine Josepb qni ei ipse ,
    qiiiilain lioino dites ab (b) Arimatbia
    f nomine Jo-
    erat discipulus jesu. Ilic accessit ad Pilaium et , sepb qui i:t |.se discipulus erat Jcsu. Ili' accessil
    i
    1

    petiit corpus Jesu. Tunc Pilaius jussit reddi eor- ad Pil.ilum et petil coipus Jesu. Tnnc Pilalus jussil
    pus. Et accepto corporc, Josepli iuvolvit * illud in ilan corpus. Li accepto corpore Jesu Josepb.involvit
    siudone munda. Et posu.it iilud in monumenio suo illinl in sindone munda Kt posuit euin in monumenlo
    novo, qood exciderai in pelra. Ei advolvit sa- suo nnvo. quod excideral iu peira. Et advolvi n- - -
    xum magniim ad ostium monumenti, ct abiit. Erat xiiiii :ul (isiiiim munumenli. abiii. Erat an-
    iiiagnuui
    autem ibi Maria Magdalene, ei allera M.iria, sedentes lem Maria Magdalenc el altera Maria sedenles
    ibi
    contra sepulcrum. Aliera autein die, quae est pnst conlra sepulcrum. Allera autem die. quae esi p -i
    paraseeyen couvenei uni principes sacerdouim ei plia- parasccdem. conveneru principes sacerdotuni et
    i

    risaej ad Pilatiiin, dicenies Domine, rccordati sjj- : pliarisaeiad Pilatum dicentes. Homine recordati su-
    nnis, quia seducior ille tlixii :idbuc vivens Posi trcs : nins qii id seductor illc dixit adbuc vivens Post ter-
    die--resurgam. Jubeergocustodiri sepulcrum usque in lium diem resurgam. Jube ergo custodiri sepnlcriim
    dieni ti-rtium ne forte veniant discipuli ejns, et lu-
    : ns|iie in dieni tertiinn. ne rie venienles discipuli
    I

    renturei ei dicani plebi Surrexiia niortuis. Et : ejus liireniur euin et dicanl plebi. Uesurrexil a oj r-
    erit novissimus error pejor priore. Ail illis Pilalus : inis. Ei erii novissimus error. pejor priori Aii illis
    Pilatus.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS MS. S. GERMANLNSIS.


    1
    iste est. s illud sindone
    5
    Arimalhia,

    BLANCHINI NOT.E.
    (a) Ita et Cant. Lai. et lex. Grec. es^oOirai. — (b) Ita etcod. CanJ. 'Apifu£$iac. — ic) Ita et icx. Gr.
    e)aT0fi>)(7£v.
    -!1 EVANGELIUM SECUNDCM MATTH.FCM. •%o

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VEKONEXSIS.


    II . . belis (a) cus- velnt mortui. laius Ilabeiis exterrili sunt
    loiles y, ile, cus- 5. Re-pondens au- (a) custodes f custodes, el
    lodite sicul. tem angelus ite, cusiodite lacii siini ve-
    (0. SClllS . . . . i autem dixit mnlieri- sicul scilis. lui mortui.
    . .eunie im . . . 1
    - bus Nolile li- : 66. llli auicm 5. Respnndens auiem
    .... unt se- nicre vos : scio ennles mu- angelus dixil
    pulchnini, enini, quod nieruiit se- niiilieribus : No-
    signanles la- Jesum, qui cru- pulchrum, lite tiinere vos :

    pidem, cum cilixus esl, quae- signantes lapi- seio eniin, quod
    custodibus. (i. ritis non est : dera ciim cu- Jesum, i|in ciu-
    bic : surrexit stodibui. cilixus est,
    CAPLT XXVIJI. enim, sicut quacritis : non
    LXXIV. 1. Vespe- dixit Venite, :
    CAPLT XXVIII. 6. esl hic : surrexit
    re autem sab- ct videie lo- I Vespere
    . enim, sicui
    li:iii. i]ii.ie lu- cuni, ubi posi- autcm sabba- dixil : Y.-nit.',
    cescil in pri- lus erai Dominus. ti, quae lu- ci videte lo-
    ma sabbali , ve- 7. 1J dicite dis- cescil in pri- cum, ubi po-
    nitMaria eipulis ejus ma sabbali, silus erat Do-
    Hagdalenae, quia surre- venit Uaria 7. niiiius. Et cito
    et aliera Ma- xil et pracce- :
    Uagdalena, eunle- tlii ito
    ria, viderese- dil vos in Ga- el altcra Ma- discipulis cjus
    pulclirutn. lilea ii euni ; i
    ria, videre quia surrcxit :

    2. Ei ecce terrae- videbitis. (c) Ec- sepulchrum. et praecedil


    motus lactus cc dixi vobis. ,
    -2. Et ecce ter- vos in Galilaeara :

    est niagnus. 8. El exierunl ci- iemotus la- ibi eura vide-


    Angelusenim to dc monumen- cius est ma- bitis. (c) Ecce
    Domini descen- to cuiii linio- gnus. Angelus dixi 7 vohis.
    dil dc caelo : re et gai enini Doiuiui 8. Et exieruni
    el accedens magno, cur- descendit de cito de mouu-
    revolvit la- renles nun- caelo ei ad- : nieuio cuni
    pidem, el sedit liarc discipulis ccdens revol- limore ct gau-
    super <uin : cjns. vit lapidem, dio niagno, cur-
    3. crat aniein as- |i*.
    Et eccc Jesus . .
    - et sedebai ientes nunliarc
    pccius cjus currit illis, di- super eum : discipulis cjus.
    sicut fulgur : cens : llahete. 5. erat auiem 9. Ei ecce Jcsus
    et vcsliiiicn- lllae . . tein aspectus ejns occurrit illis,
    ta ejus (b) candi- aci i' . . . uni, sicnl lulgur : dicens Ilabete.
    :

    4. da v sicul nix. A et len el vestimenla Illae autera acces-


    timore aulem pedes ejus (b) can- serunt, et lcnue-
    ejus terriii adoraverunl dida y sieut nix. riinl pcdes cjus,
    siint custodes, euni. 1. Prae timore ei adoraverunl cum.
    el facii sniit 10. Tunc ail illis Jesus autcni ejus 10. Tiinc ailihis :

    CODEX CORBEIENSIS. CODF.X BRIXIANI S.

    llahciis'cnstodiam, ite, cuslodilesicul scitis. Illiautem Ilabetis (n) custedes eustedke sieui scitis.
    f iie ci

    alieuutcsmu ieruul sepiilcrum.signautcslapideincum Ilii autem abeuntes munierunl sepidcrum signan-


    rusiodibus. Vespere aulera sabbathi, quae lucescit in les lapidem cum cuslodibus. Yespcre auiein sah-
    priiu.i sabbathi venil Hai ia U gdalene et aliera M.i- , baii quac lucessit ui prinia sabbaii. venil Haria Mag-
    ria, i dere sepulcrum, Etecce Lerrae otus factus est daleneetaltera Mn ia. vidercsepulcruin. Elei ce tcrr -
    uiagnus. Angelus enini l> descendii de coelo i ,i : uiolusfaciusesi mag iis VngclusaulcmDomiiii descen-
    el accedcns revolvii lapidcm , ct sedebai super dit dc caejo ic< dens revoh il lapideni ab nsie i.
    ' i i 1 1

    ciiin : erai aulcm aspecius ejus sicul rulgur : ei i es- seditsiiper eum. erai auiein aspeclus ejus sii iu fu'-
    liiiiciiiiini ejus sicul n:\. Prac limore autem cjus ex- gur. .1 vesliiuenta ejus (b) candida j sicnl uix.
    lcrriii sunl cusiodes, ei facti sunlvelui morlni. Uc- Prae tiinore auieui rjus exierriti sunl cnsi des e|
    spondens auiem angelus dixil roulieribus : Nolite li- facli suni vclut inoriui. Respondens aulein ai gclus.
    mere vos u cnim, : . r 1 1 1 • < I Jesuni, qui crucifiius dixii muiieribns. Nolitc tjn ere vos. si o cnim qiu d
    csi. critis : nonc
    qu hic : sui rexil nim, sicui di- i
    Jesuin qui crucilixus esi quaeritis. non csi hii -u -
    xi! Vcniie, cl videte locum, ubi pnsitn:, erat Do-
    : rexil enini mi iii dixit. Vcnile el videte locuni. nbi
    ininiis. I.t cito eunics dii iie disi i[ u i^ ejus quia sur- - erai Douiim - cil euutes dicite >ii» 'pn- l i i

    rcxit : el e <lii \n- iu <i..| laeajn ibi eiim : lisejusq ia resui exit :i mortuis el eccc praeccdif
    videbilis. Ei ce dixi vi l>is. El e: ieriuil cito de vos iii Galilcaui ibi eum vi el ilis. s cui dixil vi lus.
    numenlo cum limore ci gaudin maguo, curi I exierunl cilo dc uionumcmo cuu) liinore el £ m-
    i

    nuui El ecce !. sus occurril dio magno currenli s nunl are discipulis iii auicu) . .

    direns Vvete. illae auiem : : .• eruni, ci tcnueiuiii ahici iini iiiinii :' disi pulisejus.EiecccJi susoccui it i

    pedes cjus ci adoraveruut euin. Tunc ail ilus illisdicens.llabeie.lllaiauiemaccesseruiiict i. iruul


    Jesus :
    pedes ejus. el adoraveriuit euui. T/uncait iUUJcsus.

    VARIANTES LECTIONES CODICIS HS. S. GERMANENSIS.


    !
    custodcs B * pra. lixi

    III. ANCHINI NOIVE.


    Optima Lcctio in utroque codice, uti probatum inGoihicam Hallhaei iranslationero, pas. «ttl.
    exslai apud erudiium Th. Mareschallum Observat. ,

    (n) lla . I Canl. I.ai i i C.r. ySiwj;.— ((>i Addil cnm/iiiV. . li im t< \. i'.i ' . V uli.nl.
    Canl. i'5ov. Ilnil. dixi, curo tex. Gr. rfjrov.
    551 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 552

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    Nolite time- divulgatum Nolite timerc Et divulga
    re : iie. nunlia- est verbiiin is-] vos : iie, nun- tiim est ver-
    le fratribus tut apul Judae- tiaie fratribus bum isiut

    meis ui eant os, usque in bo- meis, ui eant aput Judaeos,


    in Galileam, diernuin di- in Galilaeam, nsquc in

    ibi me
    vide- 10. eni. Unde- ibi ine vide- hodiernuin
    11. bunt. Quae cum cim auteni 11 bunl. Quae diein.
    abissent, ecce discipuli abie- >i<cuni abissent, %. 16. xi auiem di-
    quidam de cus- runt in Gali- ecce qiiidam scipuli abie-
    todibus vene- leain, in mon- de custodibus runl iii nioii-
    runt in civi- te, nbi cnnsli- venerunt iu te, ubi con-
    tatem, et nu- luerai illis civiiatem, et stilueral il-
    tiaberunt prin- 17. Jesus. Et cum vi- iiunliavcrtiiit 17. lis Jesus. El
    cipibus sacer- dissent eum principibus videnles eum
    diitiim, et scri- adoraverunt : sacerilotuni adoraverunt
    bis omnia quae quidam au- oninia quae quidam autem
    facta snnt. tem dubiiave- facta suni. dubilaverunt.
    12. Et congregati runt. 12. Et congre- 18. Et accedens
    principes sa- 18. Ei accedens Jesus gaii cum se- Jesns locu-
    cerdntum cum locuius est nioribus, lus est illis,

    senioribus, eis, dicens : Da- consilio ac- dicens : Da-


    consilium ac- ta est mihi oin- ceptn, pecuniam la esl mibi omnis
    ceperunt, et nis poieslas 13. copiosam de- poiestas in caelo,
    pecuniam co- in caelo, et in deruiit mi- et in terra.
    piosam dede- 19. terra Eunles. litibus, dicen- 19. Eunies (a) nuncf
    runt milili- (a) nunc f docele lcs : Dicite docete omnes
    13. Iius, dicentes :
    omnes gen- quia discipuli gentes, bapti-
    Dicile quia dis- les, baptizanles ejns imcte zantes eos
    cipuli ejus noc- eos in nomine venerunt, et in nomine
    te venerunt, Patris, el Fili, et furati sunt Patris, et Fi-
    et furati sunt 20. Spirilus sancti do- eum, nobis dor- li , et Spiritus
    eum, vobis dor- centes eos ser- mieniibus. 20. sancti docen- :

    mienlibiis. vare oninia 11. Et si lioc tes eos servare


    li. Et si boc audi- quaecumque aiidiiuin fuerit omnia quae-
    tum fuerit a mandavi vo- a Praeside, cumque inan-
    Praeside, nos bis. Ei ecce ego nos suadebi- davi vobis. Et
    persuademus vobiscum sum mus ei, et ecce ego vo-
    ei, etsecuros oininbiis die- securos vos biscuni stim
    vos faciemus. bus usque ad facienius. oinnibtis die-
    15. Ad illi accepta consumma- 15. Ad illi accepta bus iisqnc,

    pecunia, fece- lionem saecu- pecunia, lece- ad cnnsumma-


    runt sirul e- li. (b) Ainen f. runt sicut lionem sacculi. (6)
    raut docti. Et eianl docli. Amen f.
    EVANGELIUM SECUNDUM MATTH.EUM EXPLICIT. INCIPIT SECUNDUM JOHANNEN.
    CODEX CORBKIENSLS. CODEX BRIXIANUS.
    Nolitc limere nuniiile fratnbus ineis, ut eant
    : ite, Nnlilc limeie ile ininliale fr.ttribus nieis. nt eant in
    in Galilaeam, ibi me videbunt. Quae quum abiissent, G.ilibain ei ib: me videbunl. Quae ciiui abissenl ecce
    ecce quidam de custodibus venernnt in civiiatem, el quidam de cnsiodibus vcnernut in civitalem et nini-
    nuntiaverunt piineipibus sacerdotum oinuia qnae liaveiniit principibus sacerdotuin omnia qu ie faeta
    facta fiierant. Et congregati cnin senioribus, consi- liiriam. Ei congregati cum senioribus. consilio ac-
    lio acrepio, peciiniaiii copiosam dederunt miliiibus, cepto lollentespecuniamcopiosam dederunt mililibus
    dicentes Diriic quia discipuli ejns nocte venertinl,
    ;
    dicentes. Dicite quia discipuli cjus imcie venerunt et
    et fnrati sunt ciim, imbis dormientibus. Et si boc furati .siini ciini nobis dormienlibus. Et si lioc audi-
    auditum fueril a Praeside, nos suadebimus ei, et liiin fuerii a Praeside. ims suademus ei. et securos

    securns vos facienius. At illi accepta pecunia, vos uiciemus. At illi accepta pecunia fecerunl sicut
    feceruut sicul erantdocti. Et divulgaiuni esi verbum eranl dncli. El divulgatum esl verbiim istud .tpud
    isiud apud Judaeos, usque in liodiernum diem. Un- Judaeos nsiiue in hoilierniun diem. Undecim autem
    deciin aiileiu discipuli aliierunt in Galilieam , iu discipuli abierunt in Galileam in moutem inquo cmi-
    inoiitem, ubiconslilueral illisJesus. Ei viilenics cum stituerat Jesu^. Et videntes etnn adoraverunt.
    iliis

    adoraverunt quidam autem dubiiaverunt. Et arce-


    :
    quidam auiem dubilaverunl. El accedens Jesus. lo-
    dens Jesus lo(|uutus esl eis dicens : Daia esl mihi cutus est cis dicens. Data est uiilii onini^ polestas in
    oninis poiestus in caelo, et in terra. Eunies ergo caelo et in lerra. Euntes ergo docete oiiiue^ gentcs.
    docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Pa- baptizantes eos in uomine Palris et Fili el Spiriius
    tris, et Filii, et Spiritus santi docenles eos ser- : sancli. docentes eos servare omnia quaecunque nitn-
    vare omnia quaequumque mandavi vobis. Et ecce d.tvi vnbis. Et ecce ego vobiscum suni oiiuiibus die-
    cgo vobiscimi sum omnibus diebus, usque ad con- bususqtiead consuuimalioiieni saeculi. (b) Ainen f.
    summaiionem saeculi.

    EVANGELIUM SECUNDUM MATTH/EUM EXT-I.ICIT.— (c) INCIPIT EVANGELIUM SECINDUM JOHANNEM.


    YARIANTES LECTIONES COUICIS MS. S. GERMANENSIS.
    1
    ecee vobiscum.
    BLANCIIINI NOT.E.
    (n) Iia et cod. Cant. vuv. (b) Addunt — ut tex. Gr. 'Aftnv. q«od cerie Uatthxi non est , sed Ec-
    Amen.
    clesi:e , huic Evangelio, sicut ct cxteris hnc verbo assensum declaranlis.
    , —
    (c) Iia et cod. Cant. Evecy

    yiliov y«T« Mccrfauev STe>,5(j9T), Kpx £Twl BiK/fihv* x«t« '|w«vvr,v.


    553 EYANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 354

    INCIPIT EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM.

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    CAPUT PRIMUM 6. Fuit bomo mis- CAPUT PRI.MIM. 6. Fuitliomo mis-
    sus a Deo , cui sus a Deo, cui
    1. In principio nomen eral 1. In principio noinen erat
    crat Verbum 7. Johannes. Ilic erat Verbum, 7. Johannis, II,.
    et Verbum venit in tes- et Verluim venit in le-
    erat apnt Deuni limoninm eral aput Deum, stiniiiniiiin,
    et Deus erat Ver- ut lesiimo- etDeus erat Ver. . ut lestimo-
    2. biim. Hoc eral nium perlii- 2. Iloc erat niuiu peri-
    in principio beret de lumi- in priucipio beret de lumi-
    5. :i]ini Deum Om- ne, ut omnis 5. aput Deum. Om- ne, ut (imiies
    nia per illum credant per nia per eum credereni per
    facta sunt : et 8. illum. Non e- lacta sunl et : 8. euni. Nou erat
    sine illn fac- r:it ille Ittmen, sine enm fac- ille luinen,
    tnm est nihil. sed ut testimo- lum est nihil. sed ut lestimo-
    Quod factura nium perlii- Quotl autein faclura niiim perlii-
    4. est, inillo vi- beret de lumi- t. est, in eo vi- beret de lumine.
    la («) est
    f, et vita 9. nc. Erat lumen ta (a) est f, et viia 9. Eral enim lux
    crat lux ho- vernm , quod (ft)est f lux lio- vera, quae in-
    5. minum. El lux inlumiiiat o- .'). minum. Et Iux luminabat om-
    in tenebris mnem hnininem lucet in tene- nem hmuinem
    lncet, et tene- venientem bri», et tene- veiiienieiii
    brac eam non in liunc iiiun- brae eam non in hunc mun-
    conprehen- 10. dum. In hoc coniprelien- 10. diim. In boc
    derunt. mund derunt. mundo erat,

    C.ODEX BRIXIANUS.
    principio erat
    In Verbum et Verbum erat aput liomo missus a Deo cui nomen erat Jobanncs. Hic
    Deum. et Detts erat Verbum Ih>c er.it in principio venit in tesiimoniuiii ul lestimoniura perbiberet de
    apnl Deiiin. Omnia per ip^inn facta suni. el siue lumine. ut oinues cred<*renl per illiiin. Non erat ille
    ipsn factnin i-.iihiiil. Quod factuin est iu ipsn. vila lux.seil ut teslimoniuni perbiberet delumine. Eraiau-
    (a) cst
    f. et vita erat lux
    lioininum. Et lux iu lenebris lein liimen verum. quod inhiminat oinncin hoiniuem
    lucet. et tenebrae eam nou comprehendeniiil. Fuit venieniem in hunc luuiiduin. In hoc inundo erat.

    CODEX CORBEIENSIS siountiis, n* CXCV a.

    Cap. I. 3. ' Sine illo


    f lactum estnihil. Quud fac- 9. Venienlem in hoc Mundo.
    tum est * in ipso vita est. 10. In hoc Mundo erat.

    VARUNTES LECTIONES (b).


    1
    F.t ita Gat. el Mm. ' Gal. et Um. in illo vita est.

    BLANCIIINI NOTiE.
    1
    Exhibemns hic codicem veluslissimum Cor- gensis meminit velusti codicls e Malmundariensi Mo-
    beiensis Unnasterii, n. 195 sexio seccuIo descriptum nasterio, vctcrem Vulgatam continentis. Martianxus,
    Rnmanis liit'ris, in quovocabula persaepe nullti dis- mouachus S, Benedicti, ex Congregalinnc S. Mami
    crimine sejunguntur, et recta scribendi regula parum vctereni Malthii levluin (supra recusum) dedit, ex
    servaiur. Coniiuet hic codex quatuor Evangelia, vetusiis dunbiis codicibus, altero S. Germani Praten-
    qualia olini legibinlur, anteqnam a S. Hieronymo sis, aliero Corbeiensi, al Coibeiensis alius plane est
    corrigerentur, seu verterenlur. Cuin antcm eu co- ci vetustate et litterarum forma. Corbeiensis Martia-
    dicc utercntur in Ecclesia, niexeo Evangelium in n. li vetuslior non est annis uccc, Iilleris Saxoincis
    Mi>-.i mereni, binc persajpe (it, praserlim in Mat-
    i
    seu Merovingis exaralus; Nosier 195 Romanis liite-
    llia' i, ul iiiti'i|iolaliones occurranl, ipiilms cndei si- ris, quadratis inajuscu is desci ipius esi, ad saecnlum
    millimus efficereinr Vulgalae ex Hieronymiana ver- sexiuin peniuens, eruditissimoriim judicio. Mariia-
    sione. Eae tamen correciioues nullo negoiin dignns- n:ci codex Matlhxinn dumlaxal feri ex veiere liali-
    ciintui tuin i\ alramento, tum cx lillerarum forma.
    . ca ; imster quatuor Evnugelia. Ciiiu codicem nos-
    Quaiuor Evangelia alium plane ordiuem in en ser- iiuui conferi s cum edilione M.uih.ei per Hartia-
    vanl, atque in nostris Exemplarihus I, Mallhxus : . iiauin, nosier liic convenire magis videiur ciimi co-
    cx ipin prinra iimii eim capita perieruiu II, Joan- ; dicc s. Germani Pratensis. ex quo Mariian.i us va-
    iii'-; lll,Lucas, sive Lueanut, quemadmoduin in eo rias leci s eruil, in ora Editionis mix adscriptas.

    noiniiiatur; IV, Marcus. Prxcipua li-ctionura discri- i.nllaiis hisce variautibiis, verum nmnino esse inve-
    mina ex en codice ollegimus. Si ipiis omnia descri-
    i
    nies,quod ait lliemny s io Pneraiione ad iiuatuor
    bere vuluerit, codicem totura •x»criliat necesse esl; Evangelia Si Lalinit e&emptaribus fidet tit adhiben-
    :

    Bingulis eniiu prupe versiculis occurrunt, si verbo- da, retpondeanl, qibus? Tot enim sunt exemplaria
    riiin ordinem el vim spectes. pene, quot codices, inquil R. P. D. Augusiiiius Calincl
    (aulicis hujiis, et nosiroiniii ope, quos in velusiis pisl Commculariuiu lilleralem in Acla Apuslulo-
    biblinihecis invenimus, minime dubitandum, quin ritm.
    vctiis Italica in Evangeliis resiitui queat. LucasBru-

    cod. Cant. i?riv.


    (n) lia et —
    (b) Variantes Leciiones Codicis Ecclcsi.-cS. Galiani Turonensis n. 8, cl Wa-
    {dii,Munasterii n. 87. Primus a mille annis; alter aboctingeniis descriplus credilur. Codiccm S< Gaiiani
    lac nota signiflcabimus, Gal Majus-Monasteriense, Utn. ;
    —
    EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 556
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ct mundus nitudine ejus^ et mundus iios omnes
    per ipsum nos oimies per euin fac- accepiiniis
    iacius csl, el accepiinus lus est, et gratiani pro
    mundus illum gratiam pro imindus eum 17. gratiam. Quia
    non cognovit. 17. gralia. Qnoni- noii cognovit. lex per Moy-
    11. In sua vcnit, am lex per Moy- 11. sua propria venit,
    1 1 1 scn data esl,
    ct sui eum sen dalaest, et sui eiim gralia aulem,
    non recepe- giatia autem, non recepe- et veritas per
    12. runt. Quod- et verilas per 12. runt Quod- Jesum Qiri-
    quod auleni Jesum Chrisiuin fac- qund aulem stum facta
    receperunl ta cst. receperuiit est.
    illiiin, dedit 18. Deuin nemo vi- euiii, dedit 18. Deum nemo
    illis polesia- dil - iiniipiam : cis potesla- vidil umqnam :

    tem filios De nisi uuicus lem iilios Dei nisi unigeniius


    fieri, liis, qui filius solus, si- fieri,credenlibus filius, qui est
    credunt in nuni pairis, in noinine ejus : in sinu patris,
    nomine ejus : ipse enarra- 15. Qui non ex san- ipse enarravit.
    15. nori ex san- vit. guiiic, ncque 19. Et boc esl tc-
    guinibus, ne- 19. Et boc cst cx voluntate stimonium Jo-
    que ex volun- testimonium carnis, nec hannis, cum
    taie carnis, Jobannis, quan- ex volunlale misissent ad
    ncque cx vo- do miserunt viri, sed ex cuni Judaei
    luntaie viri, ad eum Judaei Dco naius ab Hieroso-
    sed ex Deo ab Hierosoly- est. lymis Sacerdo-
    14. nati sunt. Et mis Sacerdo- 14. Et Vcrbum ca- tes et Levi-
    Verbuin ca- tem et Levi- ro facia cst, tas ut interro-
    ro factum est, las ut inlerro- el habila- garcnt eum :

    el inhabila- garent euin : vit in nobis : Tu quis es?


    vil in nobis : 20. Tu qui es? Et con- et vidimus 20. Et confessus
    et vidimus fcssus est, ct lionorcm ejtis, est, et non ne-
    gloriam ejus, non nega- gloriaui quasi gavit con-
    :

    gloriam sicui vit : confessus iiuigcnili fcssus est,


    unici lilii a est autem : a paire, plcniiin quia ego non
    patre, plenus Quia ego non grati.t, ct ve- sum Christus.
    gratia, et ve- sum Uirislus. riiate. 21. Et interroga-
    ritate. 21. Et interroga- 15. Joliannis te- vermit euin
    15. Jolianncs '
    testi- verunt cum stiucatur, iiei iim dicen-,

    licalur de il- iieriiin : Quid ct (a) clamal f : les Helias


    :

    lo, etclamat, crgo ? Helias Ilic est, de es tu ? Ait :

    dicens llic : es ? Ait Non suin.


    : quo dixi : Non siini. Quid
    est, de quo di- Quid ergn? Pro- Qui post me ergo ? Propheia
    xi : Post me ve pheta es ? Et rcs- venii, ante es tu? El re-
    nicns, ante pondit Non. : me facius esi : spondit Non. :

    me factus est 22. Ei dixeruntei : quia prior 22. Et dixerunt :

    quoniam pri- Dic ergo Quis : inc erat. Dic ergo no-
    or me erat. es ul respon- 16. (b) Quoniani dc bis ut res-
    10. (d)Quia-; de ple- sum deiiuis plenitudine ejus ponsum de-

    CODEX BRIXIANUS.
    ct mundus per ipsum facius csl.el mundiis oum non et graliam pro gratia. Quia lcx per Moysen dala esl.
    cognovit. In propria venit. ei sui euni non recepe- giatia aiiiem et vcritas perJesumChristum f.ida esi.
    runi. Quodquod autein receperunt eum. dedit eis Ociim iicniii vidit iiniquam. iinigcniiiis lilius. qui esl
    poteslalem. lilios Dei lieri. bis qui credunt in noini- in sinn patris. ipse narravit. El liooesl lesliuionium
    ne ejus Qui non cx sanguinibus. nequeex voluntate Jnhannis. quando miseruut Judaei ab llierosolyniis.
    eafnis, nequeex yolunt.iteviri.sed ex Deo nati sunt. Sacerdotes ei Levitas ad eum. ut interrogarcnl cum.
    Ei Verbum caro facliiin est. et habitavii in nobis. et Tu qms cs. Et confessus esi. et non ncgavit. confes-
    vuliiniis gloriam ejus. gloriam quasl unigenili a patre sus esl. U ia non sum ego Christus. Ei interroga> -
    plcnuin gralia cl veriiaie. Joliannes. lesliiiioniiiiu runl cmii. Quid ci'go Helias es lu, ci dixil. Non suin. .

    perhibet de ipso. et clainat dicens. Ilic esi de quo dixi Propheta es lu Ei respondit. Non. Dixerunt crgo ci.
    vnbis.Qiii post me venit.ante me faciusesi, quia prior Quis eigo es tu. ut lesponsuni de-
    meerat. Et dcplenitiidine ejus. nos omnesaccepimus.

    CODEX CORBEiENSIS.
    II.' In sua propria -\ venit. 21. IiUerrogaverunteum iterum ; Quid ergo ?. .

    14. plenuin gratia el veritale. Ne ergo Prophela es tu ?

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    G«(. perliibet ab ipso... factus est, qui prior. Mm. et genitus fllius solns, est. Vulg. umquam : unigenilus
    non seiebam cum qula, Fa/g.perhibetde ipso... factus est, ulins, qui cst.
    quia prior. 3
    Et itu Gtit. et Mm.
    Gut. unquani, nisi unigenitus. Mm. unquam : nisi nni-

    BLANCIHNI NOTJE.
    Posl clnmctt, deest dicens, eiiam incod. cant.
    {(i) {b) Iia — el Cod. eant., Srt, Ab hinc. neinpe ab EXaSopuv,
    aceepimus, usque ad verba illa 'r«SSi o'f, Rabbi, qui cap. iu, vers. 2(i, oinnia desunt in cod. Canl. Gr. el
    usquc ad v. 16. in Canl. Lat.
    obl EVANGELILM SEOUNDUM JOHANNEM. 558
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ns, qm nos nn- dit Jesuni ve- iiius bis, qui nieniem ad
    serunt ? quid nieutem ad miserunt nos? se, el ail
    dices de te ip- se, et ait Ecce : quid dicis Ecce agnus
    25. so ? Qui res- agnus Dei, ec-- de te ipso? Dei, ec&
    pondit Ego vox : ce qui lollil 25. Quibus ait qui lollit pec-
    clamanlis in peccaluni inun- Ego vox cla- catum iiiiiinli.

    deserto Diri- : 30. di. Hic est, de manlis in de- 50. Hic est, de
    giie viam Doniini, quo ego dixi : seilo : Dirigitc quo ego di-
    sicut Dixit Posl iiio venit viam Do- xi : Posl me
    Eseias pro- vir, qui an- miiii. venil vir,
    fela. tc me facius 24. El qui niissi qui ante me
    24. Et qui ' missi e est : * quoniam fuerant ex factus csl quo- :

    rant cx Plia- piior me e- Farisaeis. Ul niain anie me


    25. riseis. Disci- 51. rat. Et ego ig- interrogarent. 51. erat. Et ego
    puli, etLevvi- norabam eum, duertini ignorabam
    tae dixerunt sed " ut
    illiiin, 25. ci Quid ergo : euin, sed ut
    ei Quid ergo
    : manifesta- baptizas, si manifesiaretur
    baptizas, si lu retur in Is- lu non es Chri- Islraheli,
    non est Chrislus, traliel,ideo sius, nec Ileli- propier hoc
    neque Haeli- veni ego in as, neque Pro- ego veni in
    as, neque Pro- aqua bapti- plieia ? aqua bapii-
    feta. zans. 26. Hespondit eis zans.
    20. Respondens 52. Et testimo- Johanncs, di- 52. Et lestilicatus
    illis Jolian- nium per- cens Ego : e>i Jobannes,
    nes, dicens : hibuit Joliau- quidem ba- dicens : Quo-
    Ego J bapiizo nes, dicens : piizo vos iu niam vidi
    vos in ju.i ,i Qiioniam aquain poe- Spiriluin sicut
    in paeniien- vidi Spiriliim tam- nilentiae : me- columbam de-
    tiam medius: quaiu colum- dius autem scendeniem
    atilcin slal bam descen- vestrum stat, de caelo, ct
    inler vos, dciitem de quein vos manentem
    quem vos ig- caelo, et man- ignoraiis. super cuni.
    27. noratis. Qui sitsuper il- 27. Ipse esl, qui 55. Et cgo igno-
    post me ve- 55. lum. Et ego post me venit rabam eum :

    nil, antc me ignorabam cujus ego scd qui niisit


    factus est cu- : illuni sed qui
    : non suin di- me baptiza-
    jus non sum me misil bap- gnus soivere re in aqua,
    dignus 3
    ego tizare in a- corrigiam ipse milii
    solyere cor- qua, ille nii- calciaiueuti dixit : Super
    rigiam cal- bi dixit : Supcr ejus. queiu videris
    ciamenli e- quem vide- 28. Haec facta Spiritum Do-
    jus. risSpirilum des- sunt iu Be- mini descen-
    28. Haec auiem cendeniein lliania trans denteni, et
    gesla sunt et manen- Jordanen, iiianonlem
    in Bethani- tem in illo, ubi erat Jo- in eum, ipsc
    a irans Jor- bic est, qui liannes ba- est, qui ha-
    danen, ubi baptizat iu ptizans. plizai in Spi-
    erat Jolian- Spiriiu sancto. 29. Poslera aulem ritii sancio.

    nes bapti- 54. Et ego vidi : die viilit 34. El ego


    zans. et lestimo- Johannes vidi :

    29. Allera die vi- niuni iierlii- Jesiim ve- ct (esiiuiouiiini perhi-

    CODEX BRIXIANUS.
    mus his qui iniserunt nos. quiddicis de te ipso. Re- tem ail Ecce agnus Dei qui tollit pecca-
    se el ail
    sponilit. Ego vox clamanlis in deserto. paraieviam Itiin inuiiili. de quo cgo dixi. Post ine venit
    Ilic cst
    Domini. sicui <li\it Esaias profeta. Et qui nnssi fue- vir. ipii autc ine factus est. qui prior me erat. Et i

    raut eranl ex Pharisaeis. Et interrogarerunl euin et ego nesciebam eum. seil ut manifestarctur Isralieli
    dixni iint ei. Quid ergo li iplizas. si iu non es Clinsius. prupterea veni ego in aqua bapiizans f.i lestimo
    neque llelias. ueque Propheia. re pondil eis Joban- perhibuil Johannes dicens. Quia »idi Spiriiuin
    niiiiii

    nes dicens. ego baptizo in aqua. mediud autein ves- descendeniem. c|iiasi columbaiu de caelo. el mansil
    tiiiin stat. quem vos uescitis. i|ise cst qui post ine suprr euui. Et ego nesciebi mm. sed qui misit
    venit. qui anle ine factu9 est. ciijus ego non sum di- me baptizsre iu aqua Ipse niibi dixit. Super quem
    gnus soivere corrigiam calciamenti ejus. baec in Be- viderls Spiriium descendentem. el manentem. super
    tbania facia suui trans Jordancm. ubi erai Joliai a i-iiin. Iiic baptizal ia Spirilu
    esl qiii saJaeto. El ogo
    baplizans. aliera die viilit Johannes. Jesum venien- vidi. et tosiimonium perhi-
    CODEX CORBEIENSIS.
    20. niedius " vcstruni slat. 31. ni manifestetur ' plcbi Israhel. ;

    VARIANTES LECTIONES.
    '/iii. Et qui veiieriuil r\ 1'liarisaois inlorrof,M-
    1
    Cttt. et dlgniis iii soli ijcs corriglam ali iamei i

    verunt. fulgala. Y.i qul missi lueranl eranl ex 1'lini- ,


    * Gnl. qul prior. Pulg. quja prior.
    Baeis interrogaverunt.
    l.i * Gm. <•( i/m. ul iii.iinio.st.iroiiu Israel, i
    »'f/ u| manl
    1
    Cflt. BapUzo vos iu. i'»/y. Bapliso iu. fi sletur iii lsiaol.
    » on(. dlguus solvere corriglam calceameuiorum ejus. c
    oni. .niioiii veslrum Bal,
    Um. ilignus ut solvere eorri(jiani calclamenli ejus. Yulg. ' Gut. tlm. Itriel.U
    559 EUSEMI VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 360

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    bui qtiouinm audierant Ihii qilO- 41. Invenit autem
    hic esi elec- ab Johanne, niam ipse mane fratrem
    tus Filius Dei. et secuti e- est Dei Filius Sinmnem,
    35. Altera die ile- rant illum. elecius. et dixit illi

    rum siabat 41. Invenit hic 35. Posicra au- Inveiiimus


    Joliaimes, et primum fra- lem ilie ite- Messiam,
    ex disi ipulis trem suiim riim stabat quod esi in-
    36. ejus duo. Et Simoneiii, Johannes, terpraetalum
    respiciens et ail illi : ln- et dno disci- Chnsius.
    Jesum ambu- venimus puli ejus. 42. Adduxil er-
    laniem, ait : Messiam, (quod 36. Et intuens Je- go eum ad
    Ecce agnus est inteipre- siim anibiilan- Jesum.
    Dei, eccc qui laluni Clirislus.) teni, dixit : Ec- Iniuens au-
    tollit pecca- 42. Et duxit illura ce agnus Dei. tem eum
    tum muudi. ad Jestim. 37. Aiidierunt Jesus, dixit
    57. Et audierunt Ei rcspiciens aiitcni iltio Tu es Simon
    ex discipu- eiim Jesus, di- discipnli ejus filius Jo-
    lis ejus duo xil : Tu Simon loquenlein, hannis : lu
    loijiientem ' filius Johan- et seculi sunt vocaris Ce-
    illum, et se- nes : iu voca- Jesum. phas quod
    euti smit veris Cephas 58. Conversus inlerpraelalur
    Jesum. qund est in- auicm Jesus, Peirus.
    38. Conversus terpraeta- vidit eos se- 45. Postera au-
    aulem Jesus, et tum 1'elrus. qiienles se, lera die vo-
    1
    videns eos 43. Altera die ct dixil eis : luit proficisci

    sequenies se, voluit exire Quitl quae- in Galilaeam


    ait illis : Quid in Galilaeam, riiis ? et invenit
    quaerilis? et invenit Qui dixcrunt Philippum.
    Ad illi dixe- Pbilippum. ei Rabbi,
    : Et dicii illi

    runi ei : Rab- Et ait illi Jesus: (qimtl in- Jesus Sequere:

    bi, (quod dici- Sequere me. teipraeiatur 44. me. Erat


    tur inler- 44. Erat aulem Magister) aiiicui Filip-
    praeiatiim Pliilippus a ulii manis ? pns a Redsai-
    Magisier) Bedsaida, dc 59. Ait illis : da , ex civiiale
    nln manes 1 civitaie An- Venile, et vi- Andreae, et
    39. Dicit eis : Ve- draee, el Pe dele, Vene- 45. Pelri. Invenit
    nite, et vide- 45. tri. Invenit riint aiitem, auiein Filippus
    le. Vene- Pliilippus Na- et viilerunt Natahel , et
    runt ergo, thanael, et uliimanerel, dicit illi :

    et viderunt dicit illi : Quem et apul eum Quem scrihsit


    ubi liabita- scripsit Moy- manseriint Moyses in

    ret, et aput ses in lege, illa diu : lege , et Pro-


    4 eral enim phetae, inve-
    ipsum man- el Prophetae,
    serunt ill-i invenimiis hora circiler niiniis Jesum
    die : hora au- Jesum lilium decima. filiuin Jo-
    tem erat fe- Joseph a Na- 40. Erat Andreas sepli a Nazarelh.

    re deciina. zaret. frater Simonis 46. Dixit illi


    40. Erat autem 46. Ait illi Nalha- Pciri iiiiiis Nalanael :

    Audreas fra- nael : A N.iza- ex diiolitis, A Nazareih


    ter Sinmnis rel potesl ali- qui audierant poie-l aliquid
    I'etri unus qnitl b"iii es- ab Jobanne, bnni esse?
    ex duobus, qui se ? Dixil illi el secuii sunt cum. Ait illi Fi-

    CODEX BRIXIANUS.
    buiquia hic est Filius Dei. Allera aiitem die. iiernm nit hic primum fratrem snum Siiiionem el dixit ei.

    stahat Joliannes. et ex discipulis ejusduo. Et respi- Inveiiiiims Mcssiaiu ipiod cst inicrprelatuni Chnsliis
    ciens Jesum aniliulaiileiii dixil. ticce. agnus Dei. El aililuxil c u iii ad Jesiiin. IntuilUS atilem euni Je-
    Ei audicruni euui du<> discipuli loquenlem. et secuti sus dixii. Tu es Simon
    Johamiis. tu vocaveris
    liiiu^

    suni Jesum. Conversus autem Jesiis. et videns cns Cephas. qimd Se<|uen li aniein
    inlei prelalur Petrns.

    sequenies se dicit eis. Qiud quacriiis. Qui dixerunl die voluit prolicisci in Galileam cl invenii Filippum.
    ei Rahhi qimd diciiur interpraetatiim Magisier ulii Et ilixit eiJesus. Sequere me. Erai atilein Filippus
    habiias. Dicit eis. Veniie et videte. Vencrunl el a Beihsaida civiiate. Andrae et Peiri. lnvenil Filip-

    vidernnt ubi manerel. et aput euin mansertiiit tlie pu- Nailiauael. et dicii ei. Quem scribsil Moyses in
    illo. Iiora cniiu eral quasi decima. Erai aiitem An- lege et Prophetae invcniinus Je>inn liliuin J ti-,«- jili a
    dreas fraier Simonis Pelri. unus ex dimlnis. qn' Nazareth. Lt dixit ei Naihmael. A Nazarelli. pntest
    audierant ab Joli.uine. et sctuti luerant eum. Invc- aliouid boui esse. Dicit ei

    CODEX COUBEIENSIS.
    54. quia hic estelectus Dei. 43. proficiscens invcnit.
    56. Ecce agnusDei.eccequi lollitpeccalum mundi. 45. Josepli qui est a Nazareth.

    VARIANTES LECTIONES.
    <
    Gat vldens eos scqiientes, dicil. Vulg. videns
    el ilfm.
    Christus).
    a G«/. DliusJohna.
    .tfm. Olius Johannis. T'11/3. filius Jona.
    eos sequenles se dicit.
    2 tfin hicfratrem...Messiam, qui dicllur Christus. Vulg.
    '
    Gai. et Prophctiis. Mm. ct Prophelis. Vutg. et Pro-
    pbetae.
    hic priiuum lratrem... Mcssiaiu (quod cst interpreiatum
    1i.! EYANGELILM SECUNDUM JOIIANNEM. 362
    CODLX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    Philippus : Ve- nupliae fie- lippus Yeni : suni in Cuna
    ni, et vide. bant ' in Caua et vide. Galilaeae ct :

    47.'Videns au- Galileae : et e- •47. Yidens aiitein crat ibi uiaicr


    tem Jesus Na- r.ii ibi mater Jesus Nalauael 2. Jesu. Inviiuius
    Ihanael ve- Jesu inviia- venieiiletii ad est autem et
    nientem ad 2. la. Yocaius se , et dixit Jesus nmi
    se, dixii de Na- autem erat de eo : Eccc discipulis suis
    llianaele et Jesus, et dis- vere Istrahe- ad nuplias.
    1
    Ecce vere Is- cipuli ejus lita, in qtio 3. Et vinnm
    traliulila, iu nd inipiias. dolus in. n esl. iiiin babe-
    qno dolus 5. El vinum uon 48. Aitilli Na- li.inl quo-,

    48. nnn est . . l ait liabebant lanael Unde : niam finilura


    illi Naihana- quouiam con- nie nosli? eral vinitni nu-
    el : Unde me suinnialiim Respondit Jesus, ptiarum.
    nosii ? erat vinuin ct dixii ei : Et dicit ma-
    Respondit Jesus, impiiuruni. Antequam le ter Jesu ad
    et dixit illi Deinde dicit Filippus vo- ipsinn : Vinum
    Priusquam maier ad Jesum : caret, cum es- iituihabent.
    te Phili|ipus Vinum non ses sub arbore 4. Et dixit ei
    vocaret, cum babent. ficulnea , novi te. Jesus Quid :

    esses sub licus 4. Ait illi Jesus : Quid 49. Respondit ci milii, et tibi
    arbore, vidi mibi, et libi Naiael Rabbi : est niuliir?
    i'J. te. ftespon- est mulier? lu es Filius nondnm venil
    dit illi Natlia- nonduin ve- Dei tu es , liora mea.
    nael, el dixit : nit bora mea. rexlslrabel. 5. Dicit inaler
    l!li ilibi. tu es 5. Dicit maier 50. Respoudil Je- ejus tninistris :
    Filius Dei, tu es ejus ministris : sus, et dix.it Quodcumque
    Rex Islrahel. Qiiodcutnqiie ei Qinmiam
    : vobis dixerit
    50. Kespondens vobis dixerit divi ti bi Eo : facite.
    Jesus, dixit illi: facite. quod viderim 6. Erant auiem
    Quoniam di- C. Erant aulem te sub urbo- ibi pnsiiae
    xi tibi : Quia ibi bydriae re fitulnea, hidriae la-
    vidi te cuin lapideae sex credis ma- : pideue secun-
    esses sub fi- secundum jora linrnm duni purifi-
    cus arbnre, I
    • 1 1 1 iih .iiin 51. videbis. Et cationem Ju-
    credes majo- : nem Judaeo- di.xi ei. daeoruni
    ra liornm vi- rum , capien-
    Anien , amen capieiues
    51. debis. Et ait il- tesmelrelas dico vobis, binas vel
    lis Amen,
    : binas vel ter- videbitis ternas.
    amen dico 7. nas. Dicit illis caelum 7. Ait illis Je-
    vobis, videbi- Jesus : Impleie aperium et , sus Implele
    :

    liscaelum hydrias aqua. Angelos Dei bydrias


    aperlum, et Ei impl.be- ascendeutes, et ai|u.im.
    Angelos Dei runl eas us- desceudciites Et implebe-
    ascendenies, que ad sum- ad Filium hn- runl eas us-
    et * descenden-] m ii in. minis. que stisuni.
    les stipra Filium 8. Ait eis Jesus : Hau- 8. Ail illis

    rite, et ferte CAPUT II. Jesus : Aurite


    CAPUT II.
    arcliiiricli- nuiic, el ferte
    1. bominis. Et no. Ad illi att- I. El tertia die arcitriclinio.
    die lertia rierunt, et ad- nuptiae factae El allulc-

    CODEX BRIXIANUS.
    rbilipptis Veni et vide. Vidit Jesm Naibanaei. vc- CbanaGalileae. eterat maier Jesuibi. Yocalus atilem
    nientcm ad se. et dixit deco. Ecce vere lstrahelita erat Jer.us. et discipuli ejus ad nupiias. Ei deficienlc
    in quo dolus non esl. Dicit ci Naibanael Unde me vino. Dicit maierJesii ad euin Vinitm non habeutEt
    nosti. Ucspoo lit Jesus. et dixit ei. Irius i|Uam te dicit ei Jesus. Qmd mihi et libi mulier. nondum ve-
    Philippus vocaret. cum esses snb ficiilnea. vidi te. nit mea. Dixit autera maier ejus minislris.
    hora
    Respondit ei Nalliaunel ct dixit Uabbi. tu es Filius Quodciimqiii.' 'dixeni vobis facile. Eranl aulem ibi
    Dei. iti es rex Israhel. Respondit Jesus. et dixit ei positae ydriae lapideae scx secuudum purilicatio-
    Quoniam tli\i libi. Vidi le sub ficulnea. credis. nem Judaeorum. capientes singulae metretas
    inajora liorum videbis. El dicii ei. Ainen. auien. binas vel lernas. Dixit eis Jesus. Implelc ydrias
    dico vobis. ebitis vid caelum aperiuni et Ange- atptam El impleverunl eus. usque ad suiiiinum. Et
    los Dei asceudentes ct descendenles supra Fi- dixit eis Jesus Aunle nunc. et lerm archilriclino.
    lium liotninis. El die tertia nuptiae faclae sunl in Et; d-
    CODEX CORBEIENSIS
    48. sub arbore licus, vidi le. lum esl vinuninuptiarum.
    50. sub arborc licus. 7. Et vocalis Jesus ministris dixit cis Impleie,
    —
    , :

    C*r. II. 1. ibi invitata. clc.


    5. et viuum non habebaut, quoniam consumma- 8. Et fecerunl sicut dixit illis.

    VARIANTES LECTIO.NES.
    Gut. cl Mm. Kccc vir Israelita. 1'»/.; Ecce vere Isra.- descendeiiles supr.i Filuiin tiomiuls.
    III:.. * Gm. ln Uiuuuuii. Vulij. lu Ciiu.

    Cat. ct Mm. dlsceadentea ad l'iliuui houiiuis. Vvlg.


    Patrol. XII, 12
    oG~i EUSEBII VERCELL. EYANGELIUM CU.M VAIUIS COI). COLLATL.M 361

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.


    Cum II. mis Jesus : el in- runt. 14. el ascendit
    9. lulcrunt.
    autein gus- veiiit in tein- 9. Ad nbi gus- Jesus in llie-
    plo venden- tavil arcilri- rosolyinis :
    tasset archi-
    triclinus a- tesoves, et bo- clinius aquam et invenit

    qua vinum ves et colum-


    , vinum factum, in templo vcn-
    faclum et nes- ,
    bas, et num- et nesciebai dentes bovcs,
    ciebal unJe mulariosse- unde esset, el oves, el co-
    factum esset 15. denies. Et fe- ministri au- lumbas, et nuni-
    ministri au- cit tamquam tem sciebant, mularios sedentes.
    tem sciebant, flagellum de qui autem 15. Et fecit quasi
    qui haurie- restibus, et om- aurierantaqiiam, flagellum de
    nes ejecit de et videntes fa- resiihus, et
    rant aquam ,

    et videntes templo.oves, ctuin, mira- omnes ejecit

    faciuni , ini- ct boves, elco- bantur : de teniplo, oves


    rabanlur : luinhas, et num- vocavit au- quoque, et bo-
    vocat spon- mulariorum tem sponsum ves, et num-
    effudit(c) pecu- arciinclinius, iiiularioriiin effu-
    sum architri-
    niam y, et inen- et dixii ei dit (c) mini-
    10. clinus, etait :

    illi : Oninisho- sas eorum e- 10. Oninis homo mos 7, et


    mo bonum 16. veriit. Et ven- in primis bonum niensas eorum
    vinum pri- dentibus co- binum ponit : et 16. everiit. Et
    us ponit : et cum lumbas, dixii : cum inebriati dixit venden-
    inebriati fue- Tollite haec fuerint, tunc tibus columbas :

    riui homines, istinc, et noli- iiifiiniorem : Tollite isla

    id ,
    quod dele- te facere do- Tu autein liinc, et nolite

    rius : Tu autein mum patris serbasii bonum facere domum


    servasti bo- mei, domum vinum usque pairis mei,
    nutn vinum negoliatio- modo. domuin nego-
    usque niodo. 17. nis. Tunc 11. Hoc primum liationis.

    U. Hoc lecil ' initi- rememora- signum fecit 17. Rcmemnratus


    um signorum snni disci-
    li Jesus iu Cana est aiitem disci-

    Jesus in Cana puli ejus quod Galilaeae el : pulus ejus quo-


    Galileae : et ma- scripiuin sit manifestavit ho- niain scnptum est

    nifestavit Zelus doiniis norein snum, Zelus doiiius


    gloriam suam luae comedil me. et crediderunt tuae coinedit me.
    ei crediderunt 18- Responderunt in emu disci- 18. Respouderuut
    ergo Judaei, puli sui. ei Judaei,
    in illum discipuli ejus.
    12. Post hoc descen- et dixernnl 12. Post haec di- et dixerunt :

    dil Capharna- ei : Quod sig- scendit (a) in -j- Quod signum


    um ipse, et ma- num osten- Cafarnanm ipse, ostendis no-
    ler ejus, ct fra- dis nobis quia et materejus, bis quod
    ires : et ibi man- haec lacis? et fratres baec lacis?
    seruni (b) non 19. Respondil Jesus, ejus : et ibi 19 Respondit
    mulios dies -j-. ct dixit illis : mansit (b) non Jesus, et di-
    15. Et prope erat Solvite boc multos dies •{-. sit eis : Sol-
    Pascha Judaeo- templum, et 13. Etinproximo vite boc tem-
    rum, et ascen- in iikIik» ro- eral Pasclia plum, et
    dii , et Hierosoly- (d) suscitaho il- Judaeorum, in Iriduo illud

    CODEX BRIXIAMS.
    tulernnt. Utautem gusiavit archilriclinus. aquain vi- ove- et boves. et coinmbas. et nummularios seden-
    niim factum. et non sciebat undeesset minislri autein tes Et laciens quasi Qagellum de funiculis-. omnes
    sciebanl quiauriebanl aquam.tunc vocavii sponstim. eieit de lemplo. obes i|uoque et hoves. et nuni-
    archiiriclinus et dicil ei.Omnis bomo primuni bo lura miiliiriouin elfidil- aes. el inens s subverlil. Et
    viiiinn ponit.el cuiii iuehriati fueriiil homines.tnnc id Lis qui culumbas vendebant, dixit Auferte ista
    quod delerius e-t- Tu airtem. servasli bonum vinum hinc. nolite laeere dninum patris mei. domum
    usque adhuc. Hoc primum fecii iniiium signoram Je- negotiaiionis. Et reeordati sunt discipuli ejus.
    sus.inChanan Galiteae. etmaniriifitaviigloriamsnam. quia scribtum est. Zelus domus luae comedit
    ei crcdiderunl in eum discipuli ejus.
    Posi haec abiit me. Tiiiic. responderunl ei Judaei et dixemnt.
    (n)in-'f Capharnaum Je-us. et materejus. el fratres Quot signum osiendis nohis. quia baec facis. Res-
    ejus. et discipuli ejus. ei ibi manserunt non multis pondit Jcsn- et divit eis. Destruite hoc templum. ei
    diebus. El pr< pe erat Pasclia Judaeorum. ei ascendit in trihus diebus. esciiabo il-

    Jerosolyma Jesus. et invenit in templo vendentes


    CODEX CORBEIENSIS.
    10. cum inebriati fuerint , id , quod deterius. 15. Et fecit quasi flagellum de reste.
    12. Omiltit, et discipuli ejus.
    VARLANTES LECTIONES.
    1
    um. primiun signorom. Vulg. initium signorum.
    BLANCHINI NOT.L.
    la) \ddit i». etiani lex. Gr.st'--. —
    lex. Gr. oO toY/.xc ripipuc. (c) Ita versio Aeth. etOrigenes,
    (b) Ita et —
    mikpmtv. — lnsiiiiiliom Yinjini.-. « apite l^. pag-261», legil, ut Y"ercell.
    (d) S. Ambrosuis lihro de :

    Solvite wwpluiii, el in iriduu resuscitabo illud. Et


    ita lihro ui de Fide, cap. 2, pag. 499, ncc non Epislol.

    clas 2, pag. 1098. Yide ctiam S. Augustinum


    de Civiiate Dei, hb. cap. ii. m,
    EVAXGELITJM SECUXDLM JOIIANNEM. 566
    CODEX VERCELLENSis. CODEX VERONENSIS.
    20. lud Dixerunt auteni hmno suscitabo. homo ex
    aiitem Judaei de Pharisaeis, 20. Dixerunt Pharisaeis,
    xlvi. annis cui nomen ergo Judaei noniine Ni-
    aedificatum Nicodemus, xl et vi. an- codemus,
    est hoc lem- Princeps Ju- nis aediflcalum Princeps Ju-
    pluni, et tu tri- 2. daeorum. Hic cstboc lem- daeoruni.
    lnis diehus venit ad Jesum plum, et tu 2. Hic venit
    resusciialiis nocte, et ail in triduo re- ad eum no-
    21. illiul?llleau- illi : Rabhi, sci- susciias illud? cte, et dixit
    tein dicebal mus, quod a 21. Ille aiuem ei : llabbi,
    de lemplo cor- Deo veuisti dicebat de scimus, quia
    poris —»ii- .Magister, ne- leraplo corpo- a Deo ve-
    2-2. Postquam sur- ino enim po- ris sui. nisti Magi-
    rexit ergo a lestbaec sig- 22. Cum ergo rc- sier, nemo
    morluis, re- na faeere, quae surrexit a enim potest
    memorati snnt tu facis, ni-i morluis, re- haec signa
    discipuli ejus, Deus sit cum memorati sunt facere, quae
    qnod lioc dixit, illo. discipuli ejus, tu facis, nisi
    et crediderunt 5. Respondit Jesus, quoniam boc fuerit Deus
    scripturae, el dixit illi : Amen, dicebai, et cum eo.
    et verbo, quod amen dico ti- crediderunt 5. Respondit
    s
    dixit Jesus. bi, nisi qnis scripturae. et Jesus , et
    23. Cura auiem es- renatus fue- verbo, quod dixit illi :

    sel Jesus lliero- rit denuo, n. . dixeral Je-us. Amen dico tibi
    solymis per potest vide- 25. Cuni autem es- nisi quis renatus
    Pascha in die re regnum set (a) in f bie- fueritdenuo,
    festo, mulli Dei. rosolymis in non polest
    ci ede lerunt A. Dicil ad eum diein fe-tiun Pa- regnuni Dei
    iu nomine Nicode. . . . scbae, mulli cre- videre,
    ejus, viilen- Quomodo po- diderunt in no- •4.Dicit ad eum
    les signa, quae test bomo re- mine eju-, viden- Nicodemus :

    24. faciebat. Ipse nasci, cum les signa, quae Quomodo po-
    autem Jesus sii senex? num- faciebat. lest homo
    non credebat quid potesl 24. Ipse nasci, cuni
    se illis, eo quod bomo, ut nos, aulem Jesus sil senex ?

    iinsset onmes, ' in uiero ma- non credidit numquid po-


    2.'). el qni.i non tris suae itc- se eis, eo quod tesl in ule-
    desideraret rum iutroire, scirel omnes, ro malris
    1
    ul aliquis tes- et renasci? 25. et quia non suae deuuo
    tim niiim 5. Respondil necesse liabuit introire, et
    diceret de bo- Jesus : ut aliqnis renasci?
    mine ipse enim : Aiihmi, anien di- testimonium 5. Respondit
    sciebai quid co tibi, nisi perhiberet Jesus : Amen
    esset in liomi- qnis renalus de eo ipse : amen dico
    fueril de a- enim noverat tibi , nisi quis
    qna, el de Spiritu quid cssel in rcnatus fuerit et
    CAPUT III. sancto, iioii boniinc. aqua , et Spiriiu,
    |iotest in . . . non potest
    tra-
    CAPUT III.
    renasci
    1. iio. Eral re in regnum 1. Er.it auleiii in regnum Dei.

    COOEK BRIXIANUS.
    lird. crijo
    Dixcrunt Jndaei Quadragi ia el sei saeis. Nicodemus nomine. Princeps Jtidaeorum Hic
    anuis. aedilicalum est lemplum hoc el lu in venii ad Jesum nocte et dixil ei. Rulilii scimus quia
    Hibus diebus excitavis illud. Ille autein dice- ;i li ii venisii Magistei ne
    . nim potest haec sign i

    bai. dc templo corporis sui. Cum ergo resur- facerc. quae tu facis. nisi fucrit Deus cum eo. Res-
    rexissel a tuis. recatdati
    i sunl discipuli ejus. poudit Jcsus. et dixit ei. Amen dico libi. nisi
    quia hoc dixerat et crediderunl scribturae. et quis nalus denuo. non poiest videre regnum
    fueril
    sermoni. queni disil Jesus. Cum autem essel Biero- Dei. Dicit aulem ei Nicodemus. Quomodo potest
    solymis. in die reslo multi crediderunl in nomine homo denuonasci cum sit senez. numquid poiest
    ri\{-. videntes signa qnae faciebat. Ipse autem non iterum in ntero matris su >e inlrnire ei nasd. Res-
    credebal semetipsum eis. eo qood ip-e nos el pondit Jesus. et divil. Ainon amen dico libi. m>i
    iiinins. ct .1111.1 iioii crat ei npus. ut quis leslimo- quis ii.iius luerit ex aqua el Spiritu. non polesi in-
    nium perlnberet de lioinine. ipse eniin sciehat troire in regnum
    qiuJ eiset in lioinine. Erat aulem homo cx Pliari-

    CODEX CORBEIL.NSIS

    VAUIANTES LECTIONES.
    Vultj. Futo. nisl qois renalus ftierit.
    '
    Gat ut qui testimooium. Jlm. ut teslimonlaiii.
    utqui- lesiuaooium.
    Gl ": m uteromalris-. el renasaifm. iu uuronuiris
    '
    Gui nalas fuiTii. Hw. aisi tenatus fuent. etnasci. Vulg. In vcntrem raatris... ei
    '
    iii-i qaj

    lll.ANr.HLNT NOTJ:.
    (n) Aililit iii, «iitii ic\. Gi •
    557 EUSEBn VERCELL. EYANGELIUM CUM YAKIIS COD. COLLATUM oGS

    CODEX VERCELLENSIS. COHEX VEKONENSIS.


    6. Dei. ' Q»od nalum modo si <lixe 6. Quod nalum quomodo . ;-i

    estde carne, 15. ro : Nemo esi de carue, dixem vobis


    o esi quia ascendil in caro esi , quo- estia cre-
    ca . .

    caelnm ni- ni:mi de carne deiis ?


    de carne na- ,

    tum est et quod :


    si qui de cae- liatum est : 13. Nemo
    lo descendit et i|iind na- ascendit
    natuni est de
    (ajspirituf, spiiilus est, Filius hoini- uiin esi de in caelum
    quia Deusspirilus nis, qni est in (a) spirilu f nisi qui de
    est, et ex Deo i \ . caelis. Ouem- 7. spirilus esl. Ne caelo ii scendil,
    7. natus est. No- admodum niireris quod Filius liomiuis ,

    li mirari qnia
    enini Mnyses dixerim tibi : qui e^l in
    opor- exaliavit ser- Oporlel vos 1 :. cielo. El
    dixi tibi ;

    let vns renas- penlein ' in renasci denuo, sicut Mnyses


    deserlo ; sic 8. Spirilus ubi exaliavii serpen-
    8. ci. Spiriuis ubi vult
    vocem oportct exal- vull spirat : leiii in solilu-
    spiral : el
    ejus audis lari Filium ei vocem ejus dinem; sic exal-
    15. Iiominis ut audis, sed ne- iJii opnriel Fi-
    sed nescis :

    unde veniat, omnis, qui scis unde 15. Imiiii bominis ut

    aut nbi va- credit in eum veniat , aut onines, qui


    sic est om- habeat vi- quo eat : sic credil in eum
    dat :
    ,

    nis, qni * renas- lam aeter- est el oinnis, non prreal


    ciiur de aqua .
    16. nam. Sic enim qui nalusest sed habeal vi-
    9. et Spiritu. Respon- dilexit Deus ex aqua,et lam aeternam.
    dens Nicode-
    8
    liunc nitin- Spirilu. 16. Sic enim di-
    dum. ui Fili- 9. Respondil Ni- lexii Deus
    nius, et dixit
    ei : Quoniodo uin siium cod iniis di- , muiidnm . ita

    possiint liaec uuiciim da- cii ei -.


    Ei qtio- ut Filium suum
    10. tieii ?Respon- ret : ut om- modo possunt uiiicuni daiet :

    dii Jesus , et di- nis, qui cre- haec lieii ? Ul nmnis, qui
    xil El lu es doc-
    :
    dit in eum, non 10. Respondil Je credil in euin ,

    lor in I^lra- pereal , seJ ba- sus , el ilixit ei : non pereat,


    hel , et liaec tie.il viiam Tu es inagi- sed liabeat
    ignoias ? aeternam. ster (/>) Istra- vilam aeternam.
    14. Amen, amen 17. Non eniin bel v , et baec 17. Necenim
    dico libi quia misil Deus Fili- ignoras ? niisit Ueus
    ,

    quae sciinus uin suum


    6
    in 1 1. Amen , amer Fiiium suiim
    loquiiuur, et mundo , ui dico tibi, in bunc mun-
    quod 3
    vidimus judicel muii- quia quoJ dniii , ut judi-

    lesianuir "duin sed ut . sciinus loqui- cel muiidum ,

    tesiimoiiium s.ilvetur iniin- mur , el quod sed ut salvus


    noslnim non dum per ip- vidimus le- li.n niiindus
    12. accipitis. Si ter- sum. slainur, et per eum.
    restria vobis 18. Ideo qui credit lesiimonium 18. Qui credit
    dixi , et non in eum ,
    ' uon nosirum non in eum , nnn
    credilis : quo- judicalur : recipitis. (c) judicabitur f :

    moilo , si dixe- qui auiem \i. Si lerre.-lria qui vero


    ro caelestia non credit, dixi vobis , non ciedit , jam
    credetis? Quo- jam judica- et non ereJitis judicalus est :
    CODEX BRIXIANUS.
    Dei.Qnodiiammesiexcarne.caroest.i tquodnatumest credelis. Nemo ascendii in caeluni. nisi q::i de caelo
    , \ (a)spirim f. spirilusesi.Non mireris quia
    ilixi libi. descendit Filius bominis qui esi in caelo. Ei sicui
    opnrtet vos denno nasci Spiriiusubivultspirai. etvo- Moyses exaltavii serpeniem. in J serlo. it:i exaliari
    cemejusaudis. seil iionscisundevenial.aulquovadal opnriei Filiuni hominis. ul oinnis qui credil in euui
    Resj dil Ni- habe.it viiain aeternam. Sic eniin dilexil Deus roun-
    sic esl oiiinis qui natus e-t ex Spiritu.
    codemus. ei Jixit ei.Qu imodo possunl li:ec lieri.Re- duin iit Filiuin siiuni unigenilum daret. ut omuis qui
    sponditJesusetdixitei.Tuesmagisier(6 israhel f et credil in eun; non pereai. s-ed babeat viiam aeier-
    lmus nain Non enim misii Dens Filium siiuui iu liunc
    haec iguoras.Amen amen dico liln. quia qu
    - -I

    loquimur ei quod vidimus teslificainur. ei lesiiino- muudum ul judicel inunduin. sed ul salvelur niun-
    iiiuin nostriiiii non acci|>'uis. Si
    lerrena dixi i dus pcripsum. Qui credit in eum non judicatur. qui
    si dixero vobis caelesiia auiein non creJiijam juJica-
    et non creditis quomodo

    CODEX CORBEIENSIS.
    Cap. 111. —
    C. QuoJ nalum esl de carne, caro esi, 8. sic esl omnis qui natus esl ex aqiia, ct Spirilu

    qiiia Je caine iiatuni est et quod nalum esl de spi- : 16. ut Filimn suum s unigenilum mitterei. f
    ritu, spirilusest, quia Deus spiritus esi. 18. qui non creJii in ipsum, jam judicatus esl.

    VARIANTES LECTIONES.
    5
    1
    Gut. et .l/m. Ouod auteui ex spirilu. Vntg. et quod G t. et Mm- hune mundum... et omnis. Yulg. mun-
    natum esl ex spiritu. dnm...
    6
    m niimis.
    « Mm. uatus esi aqua, S[>iiitu sancio. Tulg. natus est Gal. in hunc mundum, ut juJicaret. Mm. iu hunc mun-
    ex spiriiu. dum. rultj. in munJiiui. ut junieet.
    3 Jfin. videmus teslincemur. Vulg. vidmius teslamur. ifm. non judicahitur. Vulg. nou judicatur.
    B Gat. et Jf/ii. unieum
    1
    Mm. in soliluJine. Vulg. iu deserlo. daret prosaeculo.
    BLANCHINI NOT .E.
    la) Posl ,S"in'/H,deest sanelo, etiaiu in lex. Gr.— \b) Ila cl lex. Gr. tc i
    el coi. Cant I. t.
    300 EVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNF.M. 570

    CODFX VERCF.LLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lus est quia : Joliannes. qunniam non carcerem.
    non credi- 25. Facta est ergo credidit in 25. Facta est au-
    dit in nonii- quaesiio in- nomine ui:i- tem quxslio
    ne unici Fi- ter Judaeos, geniti Fili e\ discipulis
    19. lii Dei. Hoc est et discipulos Dei. Jnhannis cum
    auiem jndi- Johannis dc 19. IIoc est auiem Jndaeis de
    ciuin qtiia : Pnrif judiciuin quo- : Ptirilicatione.
    lux venit iu 26. Ei venerunt niaro lux venit 26. Et venerunt ad
    lioc inunilo ,
    ad Johannem in hoc iiiiindo , Johannem , et
    ct dilexerunt et dixerunl et ililexerunt dixeniiit ei :

    homines po- ei : Kabbi ,


    qui homines poiius Rabbi qui ,

    tins tenebras, erat leeum tenebras , quam erat tecum


    quani liicem : trans Jorda- liiinen : erant irans Jorda-
    eranl eniin nen , cui testi- enim malae nen, cui tti

    opera illorum iiiiniiiim red- operae eoruni. testimonium


    mala. didisti , ecce 20. Oinnis cnim . perhibuisti
    20. Omnis, qui pr:i- bic bapiizal qui male ecce bic
    v;iagit , odit et omne* ve- agit, odit baplizat, et
    liicrm , et non ad illum.
    niilnt lunieii, et non oinnes venitint
    venit in lu- 27. Respondil Jo- venil ad lit- ad ciiiu.
    cem , ut non bannes, et di- men ne , ar- 27. Respondit Jo-
    arguanlur xit : Non potest guantur operae bannis, dicens :
    operae ejus : homo accipe- cjus : Non putest ho-
    21. nam qui fa- re quicquam, 21. qui aulem nio accipere
    cit veritatem ,
    nisi illi datum facit verila- quicquam, nisi
    venil in lu- fuerit de cae- tem , venit illi datum fuc-

    cem , ut ma- 28. lo. Ipsi vos tcs- ad lumen ,


    rii desuper.

    nifestetur timonium n t inanifesten- 28. Ipsi vos lesti-


    opns ejus ,
    quo- mihi pcrlii- lur operae moniiiin tnibi
    ni i iii beiis, qiiia tli- eius, (|U0- perhilielis ,
    qtio-
    in Deo esl fac- .... vii. . . . Non niam in Deo iiiam dixi : Non
    22.111111. Post liaec sum Christus : scd sunt operaiae. siiinego < lliri -
    exiit Jesus , et quia missus 22. Post baec profe- stus sed quia
    :

    discipuli ejus siini ante il- ctus est Je^us et , praemissus suni
    in Judaeam 29 luin. Qui lia- discipuli ejus anle eum,
    lerram : et ibi bet sponsara ,
    in Judaeam 29. Qui habet
    morabalur sponsus est : terrain : et ibi sponsam, spon-
    ciiui illis, et amicus autem morabatur sus est ami- :

    bapiizabat. sponsi stans, ciiin eis. cus aincin


    25. Eial aulem et audiens il- 25. Erat aulem sponsi , qui
    Johannes Iiiiiigaudio ,
    Johannes ba- slat , et audil
    baplizans in '
    gaudet prop ptizans in cuiii, gaudio
    Aeno, prope Sa- ter voceni Aeno, juxla t;auclit proplcr
    lim quoniam : sponsi. IIoc er- Salin quoniam : vocero cjus.
    aquae ihi mul- l'0 gaudium aquae multae lloc ergo
    tac erant , et iin uiii imple- cranl ibi, et gaudium meum
    vcniebanl, et 50. t ii in est. lllum veniebant, ct cnniple-
    bapiizahanlur. oporiet baptizabantur. 50. luin cst. Illum
    21. Nnndiim enim crcscere, me 21. Nnndiim cniui oportet crcscere,
    missus ftieral nutem minui. eraiJobannis mc autem minorari.
    in carccrein 51. Qui de susum coactus in 31. Qui tle susuin

    CODEX BRIXIANUS.
    lus csi. quia non creilit in nomine unigeniti Fi- Facla csi ergo queslio. inter discipnlos Johnnnis. et
    li ii i. Hoc
    auteni judicium. quin lux venit in esl .lud.ieos dePiirilirniiniii' Eivenerunl ad Johamieni ei
    liimc inundiiin. el dilexerunt hmnines. inagis te- dixerum ei. Rabbi. qui eral tecum trans Jordanen.
    ncbras quam luccm. eranl eniin eorum mala cui in icsim oiiiiuii perbibuisti. ecce hic baptizai ci
    ii i"iun qiii malc agii ndil lncei
    ,i i el i
    . omnes veniunl ad eum Re>pondit Jobaiuies ei dixit.
    non venil a lucein. ul nnnarguanluropera ejus. qui I
    .Nnii potesi homo accipere quicquam nisi fuerii ei da-

    aulem fncitverilaieinveniladlucem.nl manifesieniiir iiiin dc raelo. lpsi vos milii lesti niiini perbibelis

    npera cjus. quiain Deo su f.icia Posihaec.venit i . . qnod ilixciim Quia nnn su.n ego Cbristus. sed
    Jesusetdisi i| u ejus. in Juda-amierrani, ei illic cura i
    qiiia missus suni anle illuni.. Qm habei sponsam
    eisdemorabaiur. ct baplizabat. Eral autemelJnhan- s| ~u> est. ainictis aulem sponsi. qui stat. et
    nes ba| ii/. ns in Deserlo. juxla Salim. quia aquae audii cimi. gaudio gaudci propier vocein sponsi
    multac eranl illic. el advenicbanl. ei baptizabanlur. lloc ergo giiinliiiiii meuni impletum est. Illtim
    Noiitluin ciiim missus fuerat in carcerem Johannes.. oporlel cic-iere. me autem minui. Qui desursum

    CODEX CORBEIENSIS.
    19. Iloc cst autem judicium Dei quia lux venil 23 ct ' adveniebanl ei ct baplizabanlur
    in liiinc mundum. ab eo.
    20. qui mala agit.
    VARIANTES LECTIONES.
    ' C.ut. in \l.iicn... ilf m. in AEnon Juxut Salim trans Jor • r.ui. adveniebanl multl ">» «dvcntebant.
    v
    lanera. 1
    ;

    am n |oxU - ,,|l "i


    :.7J EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM YARHS COD. COLLATUM. 172

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    venit , supra Jesus j.lures dis- venit, super oin- plures discipulos
    omnes esi. cipulos 3 babe- nes est. Qui vero facit, quain
    Qui auiem ret, et bapli- ex terra est, de Joliannes, et
    supra ler .... zat, ma^is quam terra est, el de 2. baptizat, (quam-
    est, de terra est, 2. Jobannes, (quam- terra loquitur. quaiu JeSUS (c)

    et de terra !o- qiiam 4 Jesus (c) i|i- 32. Qni aiitem de ip-e f noii ba-
    32. quitur. Qui se f non bapli- caelo (n) venit f, ptizaret, sed
    de caeln (a) ve- zabal, sed dis- qiiod \idit, et discipuli ejus) ,

    nit, f quod vi- 3. . . pu . . cjus), re- audivit, (b) te- 3. reliquid igitur
    dit, et (|iind liquid ((/) " lerram -[ staiur -j- , et Judaeain (d) ler-
    audivit ,
    (b) tes- Juileam, nt abi- lesliraoniiim rara -|- , et profe-
    lificatur, j- et il iterum in illius nemo accipit. clus esl iterum
    tesiimonium Galileam. 33. Qui auleni in Galilaeam.
    ejus neino 4. Oporlehat au- accipit teslirao- A. Oporlebai au-
    53. accipit. Qui ac- teni illuin ° tran- niiim ejus , lem emn tran-
    cepiltestimo- sire per Sama- signavit quo- sire per Samari.ira.
    ii 11111 ejus ,
    i 5. riani. Venit niam Deus 5. Venit igilur
    signavit quia crgo in civi- verax est. in civilatem
    Deus verax est. tatem Sama- 34. Quem eniin Samariae, i|iiae

    34. Quein eniin riac qu;e dici-


    ,
    inisit Deus, >{( dicitur Esycliar >J(,

    inisit Deus, lur Sycliar , jux- verba Dei juxta praedium


    verba Dei lo- ta agrum , quein loquitur : non quod iledit

    quitur : non dedit Jacob eniiiiad nien- Jacob Joseph


    enim ad inen- filio suo Joseph. suram dai spirilum 6. lilio suo. Er.it
    suram dal C. Erat aulem 35. Palerdiligit aulem fons Jacob.
    35. Deus spiritum. Pater ibi fons Jacoh. Filium : et om- Jesus igilur
    diligit Filiiun : Jesus ergo taii- nia dedit in latigams ab iti-
    nia de- gatus ex itine- iiianiis ejus. nere, sedebal
    dil '
    in in.iNii re, ' sedebal su- 36. Qni credit super foniem.
    36. ejus. Qui cre- pra fonlem. in Filio,babet Hora autera
    dit in Filiuin, Ilora erat fe- vitam aeternam : erat ciiciter scxta.
    liabel vitam 7. re sexta. Et ve- qui autem 7. Et venil quae-
    aeternam qui : nit niulierSa- iioii credit Fi- dam innliei' a
    iu dictn obau- raaritana bau- lio, non vi- Samaria baurire
    diens est Filio rire aquam. debit vit nii aquam.
    lioii videvil Ait illi Jesus : Da mihi aelernaiu, sed 8. Dicit ei Jesus :

    vitain, sed ira 8. bibere. (Disci- ira Dei in eo Da niilii bibere.


    Dei manet su- pnli ciiiin cjus perraanebit. Discipuli enim
    per illum. habieruiit in ejus abieranl in
    civilatem ut CAPLT IV. civilaleui ul
    CAPUT IV. euierenl es- i. Cum ergo cibos euiereni.
    J. Jesus ergo ut cog- 9. cas. ) Dicit ergo cognovisset 9. Dicil ergo ei (e)
    novit quia illi (c) nuilier -J-
    Sa- Jesus audisse mulier Sainarita- -j-

    audierunt , marilana Tu :
    ,
    Pharisaeos, na Tu, cum sis
    :

    Pbarisaei, quod cum Judacus quoil Jesus Judaeus, (|uomo-

    CODEX BRIXIANUS.
    venit super onines cst Qni est de lcrra de terra ptizat plus Jidiannes. quamquam Jesus (c) ipse
    quam
    est et ile terra loi|iiitur. Qui autem de caelo venit \- sed discipuli ejus.relinqiiid Judaeain
    ik.n baptizaret.
    super onmes esl. el quud vidit et audivil. boc tes- et abiit iteiuin in Galilaeam. Oportebatautem nnm
    .

    tificatur. et testimonium ejus. nemo accipil. Qui trausire per Samariam. Venit aiiteiiiin civilaieni Sa-
    eiiim acci|iit tesiimonium ejus. signavii quia Deus mariae. qiiaediciturSycbar, juxia praedium quod dedit
    verax est. Qiiem enim inisit Deus. verba Dei loi|ui- Jacob. Josepb filiosno. Eratauteraibi lonsJacob. Jesus
    tur. iioii eniin ail ineiisuiam dal spiriium. Paler . . ergo fatigatus. ex iiinere. sedebat sic super puteuni.
    diligit Filiinn el omnia dedit iu nianu ejus. Qui cre- Er.it boia quasisexta. VenilautemmulierdeSamai ia.
    dil in Filiuiii liabet vilam aelernaii). qui aiileni nmi aurire aquam. Et dixit ei Jesus Da mihi bibere. Disci-
    credit Filionon videhil vilain. sed ira Del manei su- puli vero ejus. abieranl in civitaiem utcibns emerent.
    per enin. Ut ergo cognovil Douiiinis quia audierunl Dicil ergo ei inulier illa Sara uitaui. Quomodo u
    Pbarisaei. quod Jesus plurcs discipulos lacii. et ba- cuni si^ Judaeus.
    CODEX COrUSLTENSIS.
    36. Qni autem non credit Filio. debat super putcum. receni. manu, sedebal supcr.
    Cap. IV.— J. Jesus aulemlaligatus exitinerese

    VARIANTES LECTIONES.
    Gat. super onines, el de sursuni oquitur. Nam qui de
    1 8
    Gat. cl ttm. in manus ejus. Vulq. iu manu ejus.
    terra esl, terra est, et v\ ierra loquilur Qui de caelo ve-
    »
    Gat. fac ret, ei baptizahat. Vulq. fecit, et baptizat.
    nit, silper omues est, ei ipioil viilit. supra omnes est Mm. 4
    Gat.elMm ip^ Jcsus. 1"«'-/ Jesus
    et de sursiiin loquitnr. Nani qui de terra est, nx lerra lo- Gut. c/ Miii- Judaeam lerram, et. Vulg, Judaeam, et.
    quitur, et quod viilit. VvXg. Qni de siirsnni venit, sttper
    r-
    Mm ire per. t"i//i/. iraosire per.
    Gal. sedebat super. itm. sedebal supra. Vulg. sede-
    7
    oinues dr lena de terra cst el. de terra lo-
    esl. Ijui est , ,

    quilnr. Qui decaelovenil, super oinaes est, et quod vidn bat sic supra.
    BLANCHINI NOTiG.
    (a) Post vcnit, deest siipcr omnes est, et, etiam in cod. Cant. (b) Ante wstatur, deest hoc in cod. —
    quoque Canl. — (c) Addil ipse, etiain tcx. Gr. «Otoc (d) Ita et coJ. Cam. ym. —
    (t) Po^t mulier, deest —
    «7/n, etiain in text. Gr.
    575 EVANGEUUM SECUNDUM JOHANNEM. 574
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    sis ,
    quomodo hanc aquam, doamebibere siliam, neque
    a me bibere nlnon siliam, petis, cuni sim veniam isiis
    peiis, ' cum sim neque veni- mulier Samaritissa ? haurire liinc.
    Samariiana ? amhocauri- 10. Respondit Jesus, 16. Dicitei
    10. Respondit Jesus , 16. re. Dicii illi ; Va- etdixiiehSi Josus:
    et dixii illi : Si ca virum scires donum Dei, Vade, voca
    siires munus veni etquis est. qui virumluum,
    Dei, et quis est, 17 on- dicit (ibi: Da et veni hoc.
    qui dicit tibi : *dit mulier, et niihi bibere : lu 17. Respondit
    4 magis petisses
    Da mihi bibe- dixii illi : Non mulier,
    re : lu peteres um. ciini, et dcdissel et dixit ei : Non
    ab eo, et dcdis- nc di libi aquam habeo virum.
    sel libi aquam xis d vi- vivam. AiteiJcsus:
    vivam. r on ha- 11. Dicit illi mulier: Rene dixisii,
    11. Ait illi raulier: 18 uin . . uo Domjne neque quianon(fc) lia-
    Doniine unde hau- e . . im viros hauritorium ha- bes f virum:
    rias non ha- habuis bes, ei puiemn 18. quinqueenim
    bes , et puieus *nunc, quem allum est: (a) viros habuisii,
    allus est : (a) un- habis, non est unde f habes et nuuc, quem
    de | liabes a- tuusvir:hoc aquam vivam? habes, vir luus
    qiiam vivain ? verum dixi . . 12. Numquidlu nonest:hoc
    12. Nimiquid tu 19. ti . . . . t niu- major es patri vero dixisii.
    major es pa- lier ; D e , vi- nostro Jacob, 19. Dicii illi mu-
    tri noslro Ja- " deo . . uod qui dedit nobis lier: Doniine,
    cob, qui * puie- 20. Profeta (c) es f Pa-
    . puteum , et ipse video quia
    u in nobis hunc tres nosui ex eo vibil, et Propheta (c) es
    f
    dedit, et ipse in hoc nion- hlii ejus, et 20. Patres nostri
    cx eo bibii , et te adorave- pecoraejus? inhoc monte
    Pilii ejus ,et pe- runt, et vos 15. Respondit Jesus, adoraverunl, et
    cora cjus? dicitis q .. . et dixit ei: Omnis, vos dicitis, quia
    15. Respondens (d) in f llie . . oso- qui biberit (d) in f llieroso-
    Jesus, dixii il . . . lymis cst . . . . ex aqua hac, lyinis est locus,
    is , qui siliel iterum: ubi adorari
    a
    biberit ex opo qui autein bi- oportei.
    aqu 21. Dicit beril de aqua, 21. Dicitilli
    .......
    i

    siii - quanicgode- Jesus


    lcm biberit de . . . . quo- deroei, uon Crede mihi
    tle aqua quam , niam ve . . . . sitiel in sem- mulier, quoniam
    egp dabo ei, non hora, cum . .- piternum : venithora,
    sitiet er- . . ue in lioc 14. sed aquaiu, quani cum neque in
    14. n sed aq . . in : . . .
    , m . . te , ne- ego dabo ei, islo nionie, ne-
    quaui cgo da- que in lliero- Uel in co fons que in Hieruso-
    bo illi fons soiymis adora- aquaesalienlis lymis adorabilis
    aquae salien- bitis Patrem. invitam aeternam. Patrem.
    lis in vitam ae- 22. Vos adoratia 15. * Dicit ei mu- 22. Vos adoralis
    ternam. qu .... escitis lier : Domine, quod nescilis
    15. . . t illi inulier : nos ad ranius . . damihihanc nos adoramus
    Domiiie, da niilii quod uoniam aquam, ui uon quod sciiuus, quo-
    GODEX BRIXIANUS.
    bibere a ine poscis. quae suni niulier Samari- aquam, ut non siliam, neque veniam huc aurire. Di-
    lana. non enim coiilunlur Judaei Samaiitauis. cileiJesus Vade voca virum tuum etveni hucRe-
    Respondit Jesus. ei dixit ei. Si scires donum Dei, et spondit mulier et dixit. Non babeo virum. Dicit ei
    <1 1 1 —
    i|iii dicit libi Da inihi bibere. iu forsilam pc-
    esl. Jcsus. Bene di\i>ii, quoniam virum non habeo, quin-
    lisses ab eo. ct dedissel libi aquain vivain l>'nii ei inu- que eiiim \iros habuisti ci nunc quem liabes non , ,

    lier. Douiine nec in quo aurias babes. ei puteus »1- csi luus vir. hoc vere ilixisii. Dicit ei inuljer. Domi-
    lus est. unde ergo habes aquam vivam, Numquid iu. ne video quia Propheta esiu. Palres noslri in inonte
    inajor cs patre nostro Jacoo. qui dedit nobis piueuin hoc adoraverunt. et vos diciiis quia (</) m llirroMi- -j

    hunc. et ipse ex eo bibit. et filii ejus. et pecora ejus. iymis esl locus. ubi adorare oporlcl. Dicil ei Jesus
    Respondil Jesus.etdixitei. Omnisqui biberitex aqua Mulier crede mihi. quia vi niei hora quandd neque ,

    isla siiiet iterum, qui autem biberit, ex aqua qnam in inonte iioc neque in Hierosolymis adoravitis ,

    ego dedern ei, non sitiet in aetemum.sed aquaquara Patrein. Vosadnralis quod noscitis, nos aulcni ado-
    cgo dabo ci. liet in eo. fons aquae salicuiis in vilam ramus quod scimus quia ,

    aeternam. Dicit adeum mulier Domine da mihihanc


    CODEX CORBEIENSIS.
    12. putenm bunc. f ' s - { "" verum dixisii.
    13. ex hac aqua, quara ego dabo ci. 21. ' veniel hora f, neque in nionie lioc.

    VARIAMES LECTIONES.
    '
    Gat. el Mm. cuni sim nmlier? Vulg. quae smn iiiulier?
    n
    Oni el nunc ouum, quem habes.
    '
    Mm. el hunc, quem
    • Gtit. puteum istnm.
    puteum. !'»/</ aabe t ula, el dudc, quemhabes.
    ,

    5
    c.ai. el tfm. blberii ei.Vulg. bibit ex. * E< itaGat. el tlm.
    k
    Gut. et Mm. Nod babcs virum. Valij. Non liabeovlram.

    BLANCHINI NiH I .

    (a) Desidewlur ergo t post cod. qunque Canl.—


    md», in (4) ItaJetiam cod. Cant. Lal. el Gr. «"x«i». —
    (cjPost ei , decst tu , iu cod. quoquc Canl. ((/) AOclii in — , pariler^iex. Gr. <v.
    EUSEBII VERCELL. EVANCELllM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 570

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    scimus salus te liominem. niam salus ex minem, qui di-
    ex Judaeis est. qui milii dixil Judaea cst. sit mihi omnia
    23. Sed veniet ho •
    omnia quae 25. Sed venil ho- quaecunique fe-
    ra, et nuncesl, . . nuniqnid
    cci : ra, et nunc ci : numquid
    . uin .veri ad ' . . e est Chrisius
    . . est, ciim veri ipsc est Chrislus ?

    . atores ado-
    . 30 runt de ci ador.ilores ado- 50. (<•) Et f exicrunl
    . abuni Patreni
    •
    vitatem, ei rahunt Pairem, de civiiaie, el
    . . spiritu .... veniehant in spirilu ct veniehanl ad
    31 m. Inte veriiate. Eienim eiim.
    Pa es gabanl P.iier lales 51. Poslmodum au-

    i qui . scipu-
    . . qtiaerit, qui lem rngahant
    ail eiim li,dicenles : ailoreni eum eum discipuli,
    21. in spiriiu. Spiritus cst Hagister, man- 24. in spirilu. Spi- dicentes : Uahbi,
    Deus el qni ailo- : 32. duca. Aii illis : ritus csi Deus manduca.
    rant illiim, Ego escam ha- et eos, qui 32. Ad ille dixit eis :

    in . piritu, et ve- beo inandu- adurant ettni, Ego escam habeo


    rita . e . care, quam in spiiitu el manducare, qu.im
    re opo . tei. . vos nescilis. verirate oportet vos nescilis.
    23. Dicit illi . . uli- 33. Dicehanl aiilem adorare. 55. Dicunt autem
    er: Scio quod discipuli illi- 25. Dicit ei niulier discipuli cjus
    Messias ven- ns ad invicem : Scio quia Mes- ad alierulrum :

    turus rst, (qui Ntimquid ali- sias venii, (qui Nuniquid ali-
    dicilur Christus.) quis adlulit dicilur Christus.) quis ei aiiolil
    dum venciil illi inaiidu- cum ergo ve- mandiicare?
    ipse, adnuntia- 54. care? Ail illis nerit ille, ad- 54. Dicit illis

    bil nohis om- Jesus : nuniuvit nobis Jesus Mea :

    26. nia. Dicit illi Mea esca est omnia. esca est ui
    Jesns Ego sum, : ni faciam vo- 26. Dicil ei Je- faciam volun-
    qni loquor te- luntatem e- sus Ego sum,
    : lalein ejus,
    cum. jus, qui me mi- qui loquor qui me mi-
    27. Et inte sit, ut perfici- leciim. sit , et ui per-
    ven runt . . am opus ejus. 27. Et statim ve- ficiam opus
    discipuli ejus 35. Nonne vos nerunt discipuli ejus.
    ei mirahan- dieiiis, quod ejus et mira-
    : 33. Nonne vos
    lur qu adhuc qual- bautur eo dicilis ,
    quo-
    muli luor mensis quod cum mu- niam quallunr
    queretur. Ne- sunt, et mes- liere lnquerelur. adhuc mensis,
    mo tamen sis venit? Ec- Nemo lainen et iuessit venit
    dixit (a) illi j: Quid ce dico vo . . . . («) ci -[- dixit : Ecce dico
    queris, aul Elevate ocu- Quid quaeris, vobis Adlevale :

    quid loque- los vesiros, vel quid cum oculos veslros


    riscnm illa? et videte re- ea loqueris ? el aspicile
    28. Reliquid ergo giones, quo- 2S. Reliquid igilur regiones, quia
    liydriam su- niani albae mtilier hydriam alh.ie (d) SHnl f
    am mulier, (d) sunl ad mes- ',- suam, et ahiit a niessein.
    et abiit in ci- 56. seni. Qui me- in civitatem, cl 56. (e) Jam f qui
    vitalem, et lit, mercedem dixit (b) bomini- inelit, merce-
    dixit (b) honiini
    f : accipit, et con- 29. hus f: Venite, dem accipit
    29. Veniie, vide- geret Iruc- et videte ho- et congraegat

    CODEX BRIXIANUS.
    salus cx Judaeis hora et nunc est. Sed veniet , ncm qui dixit mihi omnia quaectimqne feci. numquid
    est quando veri adoiatores. adorabunt Patrem ,in ipse est Chrislus. Kxienmt ergo de civitatc et venie-
    spiriiu et veriiate. Nam ci Pater tales i|itaeiii qui h.uil ad etini. lnter haec autem rogabant eum. disci-
    adoreni cum. Spirilus est Deus. et qui adorant pnli ejus dicentes. Rahhi maiuluca. Ille auleni dixil
    eum. in spiriui et xerilaic oporiet adorare. Dicit cis. Ego cihuni h.iheo manducare quem vos nescitis.
    ei miilier. Scinius quia Messias venturus esi. Dicebmt ergo discipuli ad invicem Numquid aliquis
    qui dicilur Chrislus , tum ergo venerit , ille imbis ailiulii ei manducarc. Dicit ei Jesus. Meuscihus est
    adnunliabit omnia. Dicit ei Jesus Ego sum qui lo- ui faciam voluntatem ejus qui me misii. ei perflciam
    quor lecniii. Et cmitiiiuo veneiunt discipuli ejus, ci opns Non ne vos dicitis. quod adhnc quailuor
    ejus.
    mirabantur quia cuin muliere loquebalur, Neino ta- inenses supersunl ei inessis venil. Ecce dico vobis.
    men dixit. Quid quaeris aut qnid loqueris cuin ea. , Levaie oeulos veslros. et videte regiones. quia albae
    Reliquid ergo ydriam suam mulier, ei ahiit in civi- suni jatn ad inessem. El qui iuetet. mercedem ac-
    talem. et dicii illis lioininibus Veniie videte honii- cipit. et congregat

    CODEX CORBEIENSIS.
    24. ct eos.qui adoranl, in spiritti, elc. j2. quem vos non scttis.
    28. et dixit hominibus Venite , et videte homi- : 56. congeril fructum, elc.
    nein. qui dixil omnia.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. verii adoralores. Mm. viri adnratores. Vulg. veri adoratores.

    BLANCHINI NOT.E.
    («) Addii ei etiam cod. Cant. ccutu. (b) Anle hominibut deesl — , i//i«. in lexlu pariler Gra?co. — (<) Ita
    —
    ,

    el cod. Cani. vy/.— (rf) Posl vmt deest inm , eliam in cod. Cant.
    . (e) Iia cl cod. Cant. rM-
    577 EVANGELIUM SECUNDIM JOHANNEM. 578
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEHONENSIS.
    lum in vilam credimus ip- : fruclum iu credimus ci :

    aeieruam : . um enim au-


    . vitam aelernam : ipsi cnim au-
    ui, ei qui serit, . vimus, ei sci-
    . ut , ei qui se- divimus, et
    sininl gande- . us qiuul hic
    . iuinat simul sciinus quia
    at , el qui me- est vere Sal- gaudeat, et bic esi vere
    37. tit. In hoc est valor niiin- qui inelit. Salvator
    cnini verbum 43. . . Posi bi- . 37. In hoc cnim niiindi.
    veriiaiis quia : utem (c) estverbum 43. Post bidimm
    alier esi qui verum quo- : aiilem (c) profe-
    serit, et a 44. Galileam. Ip- ' iiiam alius est ctns esi f inde
    38. qui meiit. E- se enim Jesus qui scmin.it, in Galileam.
    go si misi vos . . . stificatus ct alius qui •14. Ipse enim Jesus
    metere quod . . . quod Pro- nictit. tcsiaius est
    iion vos la- feta iu suam 58. Ego misi vos quoniam Proplie-
    borastis : alii patriam non melere quod la in patria
    laboravernnt, nabet hoao- vos non la- sna dignila-
    et vos in la- rem. borasiis : et lem non liabet.
    bore illorum 45. Cum venisset vos in labo- 45. Cum venisset
    inlroislis. ergo. . . . ali- rem eorum aulem in Ga-
    39. De ckitate au- leam. . . . epe- intrastis. lilaeam, exce-
    tem illa mul- runi. . . m 59. Ex civilaie perunt eum Ga-
    ti crediile- G.ililaei uni- aurcm iila iilaei, videnies
    rimi Sama- ver. . , visis miilli ciedidc- omnia quae
    rilaiiorum, omnibus quae iiinl in ciiiii Hiero-
    fecit in
    propter ver- fecit lliero- Samarilano- solymis iu dicm
    bum muli . . solymis in di- prupier
    iiiiii, feslum et ipsi :

    res teslim . .
    - cm sollenuii : verbuin nm- enim advene-
    ii ii
    1 1pro- i nam ei ipsi lieris lesti- i
    i ii i in diem
    denles q - venerant ad <>n n III
    : . . III i
    feslum.
    niam <].... diem fesium. perhibenlis : 4rj. Venil ergo
    mihi 4(J, Veoit ergo ile- quoniam dixil iierum in Ca-
    quae rum in C. . ei (imiiia , na Galilaeae,
    quae aeae, qnae fecil. ubi fecit de
    40. Cum ubi ' fecii aquam 40. llt ergo ve- aqua vinum.
    crgo ad illum viiiuin. Erat nerunt ad cum Erat (rf) auicm f
    Sam ani ibi qnid.im Samarilani qiiiilani RegU-
    («) rog. . . nl f Basiliscus, («) rogabant { lus , cujus filius
    ma- cujus lilius cum ul aput inliiniabatur
    eos maneret,
    inlirnius e- (c) in
    f Calar-
    sil i ral (e) in f Capar- 41. Ei iuansit ibi 47. naiim. Ilic
    47. nauni. Ilic *
    cum lnillllllll. Et ciiin aiulisset
    4! credide- a. . disset quod i iito plures
    I
    quoil Jcsus
    runl per ver- Jesus v . . nit de crediderunl venil ex .lu-
    buni ejus. Ju in Ga- propter verbum daea in Ga-
    42. Mulicri aulcin lil. . . . veuit 42. ejus. Et di- lilaeam, ve-
    dicebant Quo- : ad illiim, et cebanl imilie- nil ad illiiin ,

    iiiam iion roga. . t ii l ri : Jam non ei rngabai eiiin


    propter luam descenderel propier luum ut discenderet
    loquelam et sanaret (b) testimonium i et sanaret

    CODEX RRIXIANUS.
    fruCtim in vitam aclernam. utcl qni semiiial simul ctscimiis. quia vere Salvator nninili Cliiislus.
    liic csi
    gamlcat etqui inctet.ln hoc enimestverbum veriiatis. Pnsi profeclus cst
    ilinis aiiicin inde in Ga-
    dics (<•) -j-

    qnia alius csl qui seminat. cl alius csl qui nictct. lilacam. Ipse enim Jesus lesliinoniuin pei liibuii. quia
    Ego misi vos metero in quo vos non laborasiis. alii Propheia in stia pairia bonorem non habel. Cum
    laboiaveruni. vos in labores ciiriiin inlroistis Ex
    ei crgo venisset in Galilacam. cxceperuni euin Galilaei.
    civiiaie auieiii mulii credidcrunt in eum Sama-
    illa videntcs oinnia quac lccciat m Hicrosolymis. in dic
    riianuiuiii. propior verbum mulieris. lesiimonium fesio. cl ipsi cnim veiicianl in diein fcslnni. Venit
    perhibenlis. quia dixitmihi. omnia quaecunque feci. crgo iteiiiin Jcsn^ in Chana Galileae. ubi fecerai
    Cum vcnisseni ergo ad eum Samariiani. rogaverunt aquam vinum. Erai (d) autein ibi quidam Regultis -J-

    cinn. nl ilii ni.incici apni eos. I.l mausit ilii duos cnjiis inlirmabatur (e) iu f Cafarnaum. Ilic
    lilius
    dics. Et iii lo plures crediderunl in eum. propler
    I ciini amlissei quia Jcsus a Judea in Galilacam vc-
    seriiionciii ejus. Ei mulieri diccbanl. Jam non pro- nisset. abiit ad cum. el rogabateuin. descenderei. m
    pter liiaiu loiiucllam ercdimus. ipsi cnini audivimus ii sanaret

    CODEX CORItElENSIS.
    42. Ilic est Salvator inundi , omisso, vere. 45. Galilaei nnivcrsi

    VARIANTES LECTIONES.
    ' Gnt. ct Mm. et vcnit in. Yulg.el abiit in. • * G«t. ciiin aiuli-iset «piia Doininiis. l'»/i/ niii audlssel
    * Gat. et Mm. fecit de aqua viiiuin. Vuly. fccil aquaiu quia Jesus.
    VillUIII.

    RLANCIIINI NOTiE.
    («) Ila ct lex. Gr. fy>wr4>v. — (b) lla cl coil. Cant. fiapxvpiav. —
    (r) Anlc profecltu fll, dcesl cxiit, in cod.
    niioquc Canl. — (d) lla Cl cod. Canli Si. — («)Addil i», ctiain lci. Cr. cV.
    5?9 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 3€0

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    filium ejus : ra, qua + dixit lilium ejus : niam (e) illa

    erat eiiim Jesus : Filius tu- incipiebat liora ,


    qua +
    moriturus. 115 vivit : et cre- mori. diverat ei Je-
    48. Aii ergo ad illum didii ipse, et 48. Dixii auteni sus : Filius luus
    Jesus nisi sig- : domus ejus Jesus ad enm : vivii et eredi-
    :

    na.etprodi- 54. tiniversa. Hoc nisisigna.et dil ipse , et do-

    . . . viderilis, iierum secnn- prodigia vide- musejusuni-


    non dum fecit Jesus rilis ,
    non versa.
    49. lis. Dicit illi signum, 3 ve- creditis. 54. lloc iierum
    Reg. . . s : Domine, niens de Ju- 49. Dieil ad eum : secundum fecit

    ,1 e daea in Gali- Regulus Domi- : Jesus signum ,


    leam. ne.descende veniens de Ju-
    !.!.... GAPUl *
    antequam mo-
    riatur (a) puerf.
    daea in Gali-
    laeam.
    50. Ait. . . Jesus : '. .ade I. Post liaec erat 50. Aii illiJesus:
    filius luus • . es. . stus Ju- Vade lilius CAPUT V.
    vivit. (b) Et + cre- d. . -.um.et tuus vivit.
    didit liomo it Jesus (b) Et + credidit 1. Post haec erat
    Hierosoly- liomo ille dies festus
    verbo, quod
    dixit iili Jesus :
    2. mis. Est autem verbo , quod Judaeorum ,

    Hierosolymis dixit et ascendit


    51. et iliat. Jam. . .
    illi

    ipso descen- i» inferiorem Jesus : et ibat. Jesus Hieroso-


    dente, servi parlem Na- 51. Jamque ipso lyniis in infe-

    ocurrer. . . laloria pisci- discedonle riorem parleni


    illi , et nunt. .- na, quae dici- servi occurre- 2. Natatoriae pi-
    veiunt (c) ei +'. . .
    tlir Hebraei- runt illi et ,
    scinae , quae dici-
    ceBelzatba, nuntiaverunt lur Hebreicae
    centes, quo-
    niam lilius quinque por- (c) ei + quo-,
    Betzeta quinqiie ,
    ((/)

    luus vivit +. licus habeus. niam (d) filius porticus habens.


    52. Inier. .'.ga- S- In his (/') decuin- tuus vivit+. 3. ln liis (() de-

    bat h. . , . bebant + turbae 52. Interrugavit cumbebant +


    . . . infn nioiuiii , ergo horam turbae inlir-
    melius babuit. caecorum ,
    abillis . in qua inoiuni, caeco-
    Et dixerunt : claudorum, nielius habuil. rum claudo- ,

    Heri * hora sep- aridorum, Et dixerunt : rum arido- ,

    lima. . liquid (</) paralytico- Heri hora se- rum, (g) para-
    illiim febris. rum + spectan- ptima reliquid lyiicorum +
    53. Coguiivit er- liumaquae illum febris: expectantium
    go pater, quo- inolum. 53. Cognovit ergo aquae motuni.
    niam (e)'illa bo- 4. * Angelus auieui paier, quo- 4. Angelus aulem

    CODEX BRIXIANUS.
    filium ejus. ineipiebat enim mori. Dixit ergo ad (c) in illa liora + qna dixit illi Jesus. Quod filius
    eiini Jesus nisi signa et prodigia videritis non inus vivii. et eredidit ipse et dmnus ejus loia. Hoc
    credilis. Dicii ad eum Regulus Doinine descende iterum. secundum signum fccit Jesus. veniens a Ju-
    priusquam moriatur lilius meus. Diiii ei Josus Vade daea.in Galilaeam.Posthaee auieiii. erai dies fesius
    liliustuus vivii. (b) Et + credidit homo. verbo quem Judaeorum. ei ascendii Jesus.Jerosolymis.Estauiem
    dixil ei Jesus. eiabiil. Descendenie autem eo occur- in Jerosolyniis.super Probatica pKcina. quaocogno-
    rerunt ei servi et nuntiaverunt dicentes. qund filius miuatur Hebraice. Betesda.quinque porlicus baliens.
    ejus vivit. Interrogabai ergo eos in quam oram uie- luhisiacehalinuilitudoinagnnlanguenliumcaecnriiiii.
    lius habueril. Ei dixerunt ei Quia beri hnra septima. claudorum et aridorum. expectantium aquae molum.
    reliquid emn fehris. Cognovit ergo pater ejus. quia

    CODEX CORBEIENSIS.
    49. Descende prius quam moriaiur puer. Cap. V. —
    2. E^t atiiem Jerosolymis in inferiore
    50. Aiiilli Jesus..'. Et • credidit ille homo. + parte * Natatoria + piscina, quae dicitur Hcbraice
    52. melius habuit. Berzeta.
    55. Cognovii ergo pater quia dixit ei Jesus , cle. ,
    4. Angelus auteni
    omissis, quia illa liora erat, qua.

    VARIANTES LECTIO.NES.
    Gat. discende (recenliori mami, Vade),
    1 credi- lilius... Domini... et movebai aquam. Et qiiiounque priusdisc n-
    dit liomo sermon 111, quoin. Mm. discendo. lilms... credidil doret in nalatoiia posl motionem aquao.... lenerelur inlir-
    liomini, qiiem. Tulq. Vade, fllius...creditKlhomosermoni, initate. Vttlg. Angelus aulem Doroini descendebal secun-
    quem. dum tempus in piscinam, el moveoalur aqu 1. lil qui prior
    3
    Gal. bora qnasi septima. Vulg. hora septima. desceudiss in piscinam ost motionem aquac, sanus lie-
    1 1

    Gal. et Mm. cum veuiret. !'«/</ cum venisset.


    ' bat a quacumque delinobalur inflrmitate.
    5
    Gat. Angelus autem descendebat , et movebal aqnam.
    k Gat. credidil liomo.
    5 Gnt. et vm. super Probaliea.
    El quicumque prius desci uderet in natoria sanus nebat ,

    quaquunque tenerelur inflrmitate. Min.. Angelus autem


    BLANCHINI NOT.E.
    (a) Posl puer, deesl meu$, etiam in cod. Cant. — (/>) Addil el, pariter lex. Gr. v.al— (c) Addii fi cod. ,

    qnoque Canl. rutu. (d) Ita et lex. Gr. r.ul; — croO ?«. —
    (e) illa hora in ablalivo casu onnsso vorbo
    , ,

    crat. El ila lex. Gr., ev h.tivri rn &p«. (h §). (fi


    — lia el cod. Cant. xktszsivto. ibidem 111 eodein Cant.

    doesl , miiltae. — (3) Iia el cod. Caul. trapaiuTixwv-


    581 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. r.82

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    Domini descen- autem. ... - discendebat lem sabba-
    de. . ai : el (a) iiio- l u iii in et (a) niovebal f t mii in illa

    vebat f aquam. 10. Diceba aqua. El qui- dii'.

    El qiiicum- Judaei illi qui , cumque prior 10. Dicebanl crgo


    que prior des- ' curaiiislnr- discendebat Judaei illi,
    cendebat in ral : Sablialuii) in naialoria qui curatus
    nataloria cst ,
    (e) et f non Ii- sanus lieliat luerat : Sabba-
    sanus fiebat cet lilii lnllcrc quarumque iiim esl . (e) et f
    quaecum- grabauum tenebatur iu- iiiin licei tilii

    quae teueba- tiiuni. firmitate. lollere grab.it-


    lur inlirmi- II n. . il eis 5. Erat auiem lniii liium.
    tate. Qui fecit mc sa- ilii (b) boiuo f Respondit
    1 1. illis,

    5. Erat autcm ibi ii ii iii , ille mi- \w ei vui dicens Qui :

    (b) hoino f xxxviu lii dixil : Tolle aiiiius bahens fecit me


    annos habens grabatium in (c) inlirmi- sannm,
    in infirmila- i ii ii iti , et am- 6. taiem f. Hunc ipse mihi di-
    6. te sua. Hunc 12. bnla. Interro- iii vidilJcsus xii Tolle gra-
    :

    ui vidil Jesus . . avarunt eum : jacentem , sciens battum iuiiiii,

    jacentem, . . . is est ille ho- quod jani et anilmla.


    sciens i|nod ino , i|in dixil multum teiu- 13. (f) Inlirinns
    jam inulliini tibi : Tolle gra- poris liabuerit aiilem f ne-
    lemporis ha- liaiiuin liniiii , ait illi : Vis sciebal <|uis
    bueril ail illi , : 15. ei ambula 1 Is saiuis fieri .'
    esset. Jesus
    Vis sanus fie- au ein ,
    qui c ii- 7. Respondit illi cniin statim
    7. ri ? Kespondit r erat n. .- iiiliinius, et dcvertit, cum
    illi inf. . . nius : quis. . . dixil : Do- vidissei iur-
    Doiuine , lioini- eni. . mine, luniii- bam in illu
    nem non lia- decliuav ii a nriii i Iiabeo, lllCo.

    beo ut. .iii


    , lurlia coiisli- ul itnn mola 14. Post liaec in-
    mola fuerit tuia in illo lo- fuerit aqua venii euiii
    aqua , miltat 11. co. Poslea miltat ino in Jesus in templo,
    me in piscinam : invenit illum piscinam dum : et dixii illi :

    ilinn en. . Jesus in lemplo cnim ego ve- Ecce SanUS


    ego venio, al- et dixit illi : Ec- nio alicr anle
    , factus es jam :

    ler anle me ce sanus fac- me discendil. noli peccare,


    descendit. lus esl jain no- : 8. Ait illi JeSUS : ne quid tibi
    8. Ait Jesus illi ; Sur- li peccare, quid Surge, et tolle deterius liat.
    ge, et tollegra- lilii deterius graballum tuum . 15. (g) Etf abiit
    batltim 11111)1 1 ronlingat. et auiliiila : hnmo ille,

    9. et anibula. . . t l"i. Aliiii bomo et 9. Ei sialim sanus et indicavil


    slalim sanus dixii Judaeis faclUS csl Immo Judaeis quia
    1
    factus est lio- Hiii.i Jesus est ille : (d) ei sur- Jesus est, i|ui
    ino (d) et suire-
    : i|ui fecit me rexil f , el su- fecil eiini sa-
    xit f, el susiu- 16. san • Prop- stulil gialial- l(i. iiiiiii. Et pro-
    lii grabattum terboc per- llllll Mllllll , l
    boc per-
    ii-i

    siiiim , (I ani- sequebantur el ambula- sequebantur


    luiialial. Er. . Jesum Judaei bai. Eral au- Judaei Jcsum,
    codex brixiam s.
    Erat auiem quidam bomo ilii. triginta ci octo respondil eis. Qui me fecit sanum ipsc mihi dixit.
    annus liabens in (c) infirmitatef. Hunccum vidisset Tolle gravalum inum et ambula. Tunc inlerrogavts-
    Jesus jacentem. et scirel quia niulium jam lempus runi eiiui Quis csi illc hom qui dixil libi. Tolle •

    babebat. dicit ei. Vissanus lieri. Responditei infir- gravatum luuin el ainbula. Is auiem qui curalus fue-
    iinis et ait. Doinine homincm non habeo. m cum rai nesciebal quis esset. Jesus auiem decli avit a
    mota fuerit aqua iiiiu.it me in piscina. dum enim turl constitutam in loco. Posiea vcro invenii eum
    ego venio. alius anle ine descendit. Dicit ei Jesus. Jesiis in lemplo ei dixil illi. Ecce sanus faclus es.

    Surge lolle gravatuin luiim cl ambula. Et stalim. jan Ii deierius fiai. (g) El f
    peccare nc quid libi
    sanus factus ••>! homo ille. el sustulit gravatum abit illi: liomo. el renunliabil Judaeis quia Jesus
    miiiiii rl aiuliul dilt. Iii.it cnim saldialuni in illa die. esset. qui fecii euin sanuin. Et propierea perseque-
    Dicebanl ergo Judaei illi qui sanus bierat. Sabbalum bantur Judaei Jesum. cl quaerebanl cum interfici re.
    est iiim licet libi lolleie gravalum lutuii . . Ipsc vero

    CODEX CORBEIENSIS
    descendebal ct movcbat aquam. Ii quicum- : riiiii.

    que prior desccndis ei in n itatoi iam sanus Rebal . 9. i".t surgens, sublato grabain suo, ambulabal.
    d. qui.i jam inultum leinpus fecissei in languore. 13. '
    Jesus aiiirni declinav il |

    7. Respoudens ei langueris... niittat ine in nalato-


    VARIANTES LECTIO.MS.
    1
    ractus esi
    r.ni. el sostuHt. Ifm. faclus esl : bomo :et ' G t Jesus autem declluabat. tfin. Ji sus uiem decli
    sustullii. Vutg. factus esi liomo ille el sustulit. : navit se.
    1
    Mm. sanus fuerat. Vvlg saoatus fberai.
    BLANCniNI NOTjE.
    (iii lia el lex. Gr. £T'yc/«TT5. — (b) Posl homo deesl quidam ei M,i m cod. Ca il.- i Po i
    mfiri
    —
    ,

    dei su«, in lex. pariier Gr.


    Bl (</) Addii e( lurrexil ciiam cod ( ani., koI (<) Addii ii , cod.
    —
    ,

    —
    .

    quoque Caui. /m. (f) lta el cod. Canl. o N 4«r9*vfiv. (y) Addit ei etiira icx. Gr. y.kL
    585 EUSEBH VERCELL. EVANGELIU.M CUM VARIIS COD. COLLATUM. 584

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    qnia h.iec fa- enim Pat . . quia haee Filius. quos
    ciebat sabba- judicat .... faciebat sah- vult vivificat.
    17. to. Jesus au- quam bato. Jesus au- 22. Nec enim Pa-
    .... respon- dicium omnem lem respondit t r judicat
    dit illis : Pater 23. dedit Filio, ut eis.dicens: quemquam :

    meu- usque omnes hmio- 17. Pater meus sed judicium


    nunc opcra- rificent Fili- usque adhuc omnem dedilFilio,
    tur, etego ope- uni. sicut ho- operainr, et 23. ut oinnes ho-
    18. ror. (o) Propter nor . . icant ego operor. norificent
    hoc f magis quae- Patrem qui : 18. (a) Propler hoc -\ Filium , sicut
    rebam illum non honori- magis quaere- honorificani
    Judaei occide- ficat Filium, banl euin Ju- Patrem qui :

    re : quod non non honori- daei inlerfi- non lionorificat


    solum solvc- licat Palrem, cere quod : Filium , non
    ret sabbatum ,
    qui misil il- non solum honorificat
    sed quod eti- solvebat sab- Patrem , qui
    am patrem batum, sed misit illum.
    suuin dicebat et quod pa- 24. Ainen, amen
    Deum , aequalem irem suum dicovobis,
    se faciens Deo. diceret Deum, quoniam qni
    Respondens aequalem verbum meum
    Jesus, dixit illis se faciens Deo. audit, et cre-
    19. Amen , anien di- Respondii Jesus, dit ei. i,ui me
    co vobis : non el dixit cis : misit, babet
    potest ' Filius 19. Amen, ainen vitam aeler-
    a se facere quid- dico vobis : non nam, et in judi-
    quam, nisi vi- poiesi Filius cium non veniet,
    a
    deal Patre . . 24. morte in vi- ab se facere sed transit de
    facientem lam. quicqnam, nisi niorte ad vitam.
    quecumque 25. Anien dico vo- (piod videril 25. Amen, amen
    enini ille fece- bis, quod ve- Pairem facien- dico vobis,
    rit, baec et Fili- nilhora, cum lem quaequae : quoniam veniet
    us facit simili- mortui audi- enini ille fa- hora, in qua
    20. ter. Pater amat eni vocem Fi- eit, eadem et audienl mortui
    Filium, et oni- li Dei et qui au- : Fiiius faeit vocem Fi-
    nia, os end . . . . dierit, vivet. simililer. li Dei ct qui
    :

    illi,quae ipse 20. Sicut enini 20. Pater eniin audierint, vi-
    facit : et multo . ler habet
    . diligit Filium, . renl. Sicut
    majora quam . . . m in se : et omnia de- enim Pater
    baec ostend ... . . . . it ei Fi- monstral ei, habet vitam
    opera, ut
    illi vitam quae ipse facit iu se : sic et
    vos niiremi- et niajoraopera Filio dedit
    21. ni. Sicut enini demousiravii ci, habere vitam
    Paler susci- ut vos admire- in semetipso
    tat morluos, 21. niini. Sicut 27. et potestatem
    ei vivilicat enim Pater dedil ei ju-
    ila et Filius, susciiat mor- dicium facien-
    quos vult vi- luo-s et vivi- duni, quoniam
    22. vilicat : Ne . . . lieat : sic et Filius hominis

    CODEX BRIXIANUS.
    quia hoec faciebal sabbato. Jesus autem respoinlit in enim Pater judicM quemqiiam sed judicium omnc
    eis. Pater meus usqne modo operalur. el ego operor. de.dit Filio. ut omnes biuioi iflcenl Filium sicul bono-
    Propierea quaerebant euni Judaei interficere. quia rificani qui non honorifieal Filiuni non
    Pairem.
    nmi siiliim solvebat sabbatum. scd et patrem suum houorificat Patrem qui misit illum Amen amen . .

    dicebat Deiiin. aequalem se faciens Deo. Respon- dico vobis quia qui verlium meuni :ui(lit. ei credil ei
    dii aulem Jesus et dixit eis. Ainen amen dico qui me misil. habel vitani aelernain et in judicinm
    vobis non pntesi Filius a se facere quicquam nisi uon veniet. sed transiii dr morie in vitam. u Am
    qnod viderit Patreui facientem. quaecunque enim anien dicovobis <|ui» veniei Imra. elnuncesl qnando
    ille fecerit. Iiaec ei Filiiis similiter facii. Quia mortuui audiiint vocem Filii Dci. ci qui audierint
    Paier diligit Filiuin. ei oinnia ostendit ci. quae vivenl. Sicui enim Pater habel viiam in semet-
    ipse facil. el majora hoium demonstravit ei opera. ipso. -ic dedil Filiu viiam habere in ,-emeiipso. ct
    ut vos miremini. Sicut cnim Paier. susciiat morluos. polestatein dedit ei. et judicium facieudi quoniani
    et vivifieal. sic et Filius. quos vult vivifieat. Neque Filins hominis

    CODEX CORBEIENSIS.
    23. qui non hnnnrifieat Patrem non honorificat , honoi ilicat Filium
    Pairem ,
    qui niisit Filiuni. Rccent. manu , qui non 24. A morte ' in vitam aeternam. f

    VARIA.NTF.S LECTIONES.
    Gal. et Slm. Filius
    1
    eadem siniililer. Vulg. baec et Fi- transicl a inorte ad vitam. Tnlg. verbum meuni audil...
    lius similiter facit. non venit, sd iransiit ;i morle in ^iimu.
    * Gat. el Mm. sermonem meum auilit... non veuiet, scd 3
    Gal. el Mm. ad vilam, omisso aelernam.

    BLANCllINlI NOT^E.
    (n) Ita et lex. Gr. S/« twto. Ibideni. deest erqo, etiam in cod. Ca"i.
    535 EVANGELIUM SECUNUUM JOHANNEM. 3S6
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    28. cst. Nolite Johannem : et te-
    nirari liaec, slimonium perlii-
    2S. venit linra , qi i.ain vcniet buit verilali.
    qua oiiinis, qui hora, in qua 54. Ego aulem non
    in monumen- oiunes. qui ab lioininc te-
    !
    lis snni, audi- 54. timonium in monumenlis ac-
    stiiiioiiiiiin

    eni '
    vocem accipio sed : siint, audient cipio: sed
    29. (a) ejus f : el proce- haec dico ut vocem (n) cjus f : bacc ideo di-
    a
    dcnl qui bo- vos salvi silis. et resurgeni co ut vos salvi
    ii3 feceruni, 35. Ille erai lu- 29. qni bona fe- 55. sitis. llle erat lu-
    iu resurrec- cerna lucens, ccruiit, in cerna ardens,
    lionein vita . . et iiilunii- resurrectionera ct lncens. Vos
    qui male e . - . nans. Vos au- vitae : vero voluistis
    runt, in r . . - . lein vnlnis- qui aiitciii esullare ad
    recii tis ad lioram iniqua gesseriint, borain in lu-
    judici . . exultare in in esurreclio-
    i niine ejns.
    30. No ."U. Iuce ejus. Ego nein judicii. 36. Ego aiilrm
    autem Itabeo 50. Non cniin liabeo le^tinio-
    tesiimonium pnssiini cgo uiiini iuajus Jo-
    majiis qiiain n ine ipso liannen.
    Jolianncs. 0- facere quic- Opera eiiim,
    pera enim, qnani. SiCUt quae dedit inilii
    qnae dedit cniill audio, Pater ut per-
    milii Pater ita el judico : ficiaui ea, ipsa
    ui illa perfici- ct judiciura opera quae
    am, ipsa oiic- HICIIIII jllStlllll (d) facio. 7 tesli-
    ra testiino- cst quia non
    : niiuiiiiiii perhi-
    meam, sed cjiis, niiini dicunt, quaero volnn- bent de me,
    (|in me inisil. qnoniam Pa- talein mcaiii, 57. qiiniii;iii) Palcr
    51. Si ego lestimo- ler mc misit : scd voliinlalera me imsii : ct
    niiiiii perbi- 57. et quia ine cjus, qui nic qui me misil
    bco 1- ine, tes- 1 1 misii Paler, inisil (b) Palris f. Pater, ipsc
    timonium illede ine les- 51. Si ego tcsti- teslinioiiiuin
    mcinn noii t monium monium perhi- perliibct de
    csl verum. dicit : neque bi'ode ine, mc :

    52. Alter est, qui voceni ejns testimonium ncijue vocem


    tesiimonium umquam au- IllCUII) 11011 ejns umquam
    pei liibel de dislis, neque CSt VCIUIIl. audistis, ne-
    . . e : et scitis specieni cjns 52. Alius est, que (iguram
    58. vidistis, cl ver- qui tfstilicaliir viilislis,
    buin illius de nic : et scio 58. ct verbum cjus
    non habctis quia veriiin csl ltoii babctis
    manentem tesiimoninm (e) invobisma-
    iii vobis : quia cjus y, qnod nentem quo- :

    quein iuisil tcstiGcalur de inc. niani qiiein mi-


    ille, huic vos 55. Vos misislis ad sii ille, huic

    CODEX BRIXIANl S.

    esl. Nolitemirari boc.qnia veniet hora. in qua omnes Egoaulem ii<m abhominciestimoniumaccipio.sedhacc
    qui fuerint in monumenlis audieni vocem («) ejus y d co ul \ s salvi silis. Ille erat lucerua ardens el lu-
    et proccdent. qui bona fecerunt, in resiirrectionem ccns. Vos aiiicm roluistis exultare od horam in lu-
    viiae. qui vero mala gesserunt in resurrectioncm iiiinc cjus. Ego aiiteni. Iialiei lesiimouium. liiajus
    judicii. Non possum ego a me ipso facere quicqu im. .1 Opera enim qnae dedii niilii l'.iier. ul pcrfi-
    lianne.
    Sed ^icut audio judico el judicium meum ju^iinn e t. i
    opera quae ego(d) facio. ] testimoniura
    iain ea. i|isa
    quiauon querovoluntaieni ineam.sed voluniatem ejus perhibent de me. quia Paier me misii et qui inisit
    qui me inisit. Si ego tc limonium perbibeo de me. ine Pairr. ip-c tcsliiiiiiniiiiu perbibet dc me. neqnc
    tcslimonium meuni non c^t verum. Alius esi qui vocem cjus uiiiqiiaui audistis. nequc ligiirain cjns vi-
    tesiiinoiiium perhibet de me. et scio quia verum distis. et verbum ejus non habetisin vobismanenlem.
    csi teslimonium qubd perhibet de mevos misistis quia quciii niisil ille buicvos
    Joliannem ci lestiraonium pcrliibuit veritati.
    .i I

    CODEX CORBEIENSIS
    28 Dico eniin vobis Nolite niirari lioc. : 55. Vos ipsi misistis ad mc et : lcstimoiiitira pcr
    ~>1. Alicr cst, qni tesiimniiiiiin perhibet de mc : biliuil Joanncs dc iuc.
    oimttit qitud sequitur , el scio quod verum est lesii- r>7. neqiic speciem ejus vidistis.
    moniuin, quod perbibet dc me.

    VARIANTES LECTIONES
    1
    t.ut. ei Mm. vocem
    Vulg. vocera 1'iiii Di i. ejus : et.
    5
    Sfm. ab bomiiiibus tesliuiouiuni. Yulij. ab Iioiiiuie tes-
    * Gal. quia bona. maie egerunl. Mm. male egerunt. , tlmonium.
    Vulg. qui ii"ii i... mala egerant.
    BLANCHINI NOT/E.
    (
    i) Itaet lex. Gr. kutoO. —
    (i)Aildit Pafris eliam lex. Gr. narpot (c) Addilur ejus , in cod. quoque Cant.
    etOrov. — (d) Ante [acio, deesi ego, eliam in cod. Gant.
    387 EUSEBII VERCELL. EVANGEL.UM CUM VARIIS COD. COLLVTUM. 588

    CODEX VERCELLENSIS. OODEX VERONENSIS.


    non credi- quaeritis? vos non crc- quaenMs .'

    lis. 45. Noliie arbitra- diiis. 45. Nolite putare


    59. Scrulate Scrip- re quod ego 59. Scrutate Scriplu- quoiiiam ego
    lnras, in quj- vos accusa- ras, quoniam vos aput Palrem
    bns vos exis- turus suni puiaiis vos (n) accusabo f,
    timatis in il- apui Pairem, ln ipsis vitam est qui bos
    lis viiam ae- cst qui ' vos aeternam ha- accuset Moy-
    lernani habe- accusel Moy- bere : et ipsae ses, (6) in qnem
    re illae sunt,
    : ses, in quem sunt, quae le- vos sperastis •',-.

    qnae testi- 46. speratis. Si slimonium per- 46. Si eniin cre-


    inoniiim di- enim crede- hibent de me : derelis Moysi,
    cimt de me : retis Moysi, in quibus pu- crederetis
    in quibus pu- crederelis lalis vos vi- ibrsiian et
    laiis vos viiam ei mihi : de me t;nn hahere milii : de me
    babere hae : enim ille scrip- haec suni, enim ille seri-
    suni, quae de 47. sii. Sed cum quae lesii- 47. psit. Nam si

    me tesiilican- mandatis il- licanuir de illius lineris


    40. tur : ei nec sic lius non cre- 40. nie et non : non creditis,
    vuliis veni- dalis,quomo- vullis venire quoinodo verbis
    re ad me ut do verliis me- ad me ut meis credetis?
    viiani hahea- is credetis? vitam habea-
    41. lis.Gloriam lis.
    CAPUT VI.

    ab liomiui- CAPUT VI. 41. Ilonoiem ab 1. Post haec abiit


    bus iion nc- 1. Post haec abiit hominibus Jesus trans mare
    42. cipio. l Sed cog- Jesus Irans ma- non accipio. Galilaeae (c)
    novi vos, quod re Galileae 4-2. Sed cognovi in parles Ti- 'f

    carilatem Tiberiadis : vos, quoniam 2. beriadis : se-


    Dei non ha- 2. sequebatur iion habetis quebuur (d)
    belis in vo- (d) auiein f illum carilatem Dei auiein -\- eum
    bis. turba miilla, 45. in vobis. Ego tuiba mulla,
    43. Ego veni in no- qnoiiiam vi- veni in nomi- quia videbanl
    mine Palris debant sig- ne Patiis mei, signa, quae
    niei, ct non na, quae faeie- el iioii accepi- faciebat de
    accipislis me : banl supra siis me : si inliiiiiibus.
    si aller vene- inliimos. alius veuerit 5. Ascendil er-
    rii innomi- 3. Abiit ergo in mon- in iiominc go Jesus in
    ne suo, l(iiii i tem Jesus : ci ibi suo, illum reci- moniein , et
    accipietis. sedebat ciim 41. pitis. Quomodo ibi sedebat
    44. Qunmodo po- discipulis potesiis vos cum discipulis
    lesiisvos cre- suis. credere, qui suis.
    dere, gloriam 4. Eraut aiuem honorcm ab 4. Erat autem
    ab invicem ' in proximo invicem accepi- inproximo
    accipientes P.iseha dies siis et liono-
    : Pascha dies
    ei gloriam soleninis Ju- rem ejus, qui festus Ju-
    ab unico non daeorum. est solus, non daeorum.

    CODEX DRIXIANUS.
    non creditis. Scrutainini Scribluras quia vos puiatis. in aput Pairem. esi qni accuset vos Moysesin queni vos
    ipsisvitainaeieiiiani bahere. ei hae suni. quae lesli- speratis Si enim credereiis Moysi. credereiis forsi-
    iiioniiini peilubcntdeiiie.et nouvultis veniread meul tan et niilii. de me eniin ille scnhsit. Si autem illiiis
    viiamhabeatis. Gloriamabhominibusiionaccipio.Sed lilteris nonquomodo meis verbis crediiis.
    crediiis.
    cognovivos.quia dileciionemDei. non haheiis invobis Post liaec Jesus uans mare Galileae. et Tibc-
    abiii
    ipsis. Bgo veniin noroinc Pairismej, ei non accipitis ri.idis. ei seeuiae suni eiiin Utrbae mullaeipiia \i !e-
    ine. si alius venerit in nomine suo. illuni accipiciis. ranl sigua quae faciebal super inQrnios. Ascendil er-
    Quiunodo polestis voscredere. gloriainab invicem ic- go in nioiiieui Jesus. ei ihi sedebal cum discipulis
    <'ipii'nt>'suL gloriamquae aDeo solo esl m>n quaerilis. suis. Eiai auieni proximoPascha.diesfestus Judaeo-
    Nolile autem puiare. quia ego («) aciusjbo vos -| runi.

    CODEX CORBEIENSIS.
    Scripturas, in quibus vos puiatis
    39. Scrulaniini vicein quaeienlcs et gloriam, quae ah illo solo cst
    :

    viiam aeternam habere. Deo, etc.


    II. Gloriam ab hominibus. Cap. VI. —
    1. trans mare Galilaeae, * illius Tibe-
    43. io noniine Pairis mei veni, l et non ' accepi- riadis sequebatur auiem illum niulliiudo , quia
    :

    slis :
    t si alius venerit. etc, . . de bis, qui liilirinabainur.
    .

    44. Quomodo poleslis vos crcderc, gloriam ab in-

    VARIANTES LECTIONES
    Sed cosnovimus quia dilectionem non habetis. 4 Gut.
    1
    Gat. , el Mm. et non accepistis me.
    Vnhj. Sed cognovi vos, quia dilectionein Dei non habelis. 8
    Vulqala, accipilis. Gal. et Hm. prccterito tempore, ut
    » Gat.eiiim. vos accuset Moyses... jamsperastis. rulg. coil. Corbeiensis.
    accusat vos Moyses, in quo vos speratis. 6
    Mm. Tiberidlanis.
    * Gat. in proxiuiuin. Mm. proxinuis. Yula. proximum.

    BLANCIUM NOT.E.
    (a) Ita et lex. Gr. xaTiwoorio-M. — (b) Juxia tex. Gr. d; ov vpsU »liri«wi. — (c) lla et cod. Cant. d;
    ti \tiai\. — (d) Ita et cod. Cant. Si.
    5i9 EVANGELILM SLCUNDUM JOIIANNEM. 590
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    fere v. milia. S. Elevaiisergo Jesus : (e) el gra-
    oculos Jesus, et 11. Accepit pane. . ocnlis Jesus , lias egil et de-
    ,

    viilil i|iind Jesus : (e) et gratias eo quod vidis- ilii discipnlis


    v (()
    turbae mul- egit, et -|- distri- set quia lurlia suis, discipuli
    lae veniuut buit recura- inagna veniret aiiteni
    f discum-
    ail illiiin : ait benlibus : simi- ad se ait Phi- , lienliliiis : siinili-
    Philippo Un- : liter ei de pis- lippus Umle : ler dislriliiieriinl
    de eiiiemus cibus quantum '
    einiinus panes . et de | iscibus
    panes, ui lii voluerunt. iit manducent qiiaiiiiini voleliant.
    manducent? P2. Quibus salu- 0. i>li ? Hoc aulem \1. Ad ulii salurati
    (i.Hoc auiem raiis, dxil dis- dicebai tempiaos sunt . ilixil di-
    dicebat temp- cipulis suis : euin ipse eniin
    :
    scipulis : Colligite
    tans illiini : Colligite seiebat quid esset quae superave-
    ipse cniin scie- fragmenta quae faciurus. runt fragmenia,
    bat quid esset superaverunt, 7. Hespondil (<l) ne quiil ex
    ei
    7. facturus. Kes- (g) ne quid pere- Philippus, dicens : illis pereat +.
    pondii ei Phi- 13. a(. f Et college- Ducentis denarlis 15. College-
    lippus Duren- : runt, et imple- panes non suf- iunl (/i) autem f
    dena-
    tiiruiii verunt cophi- ficienl eis , ul et iinplevcrunl
    rioruni panes nos xn. frag- unusquisquc («) xn copliinus
    non sullici- nientiiruin niodiciun f accipiat. fragmentorujm
    unt illis, u. . . ex v. panihus 8. Dicil ei uiiiis dc quinque
    hordia ex discipnlis panibus hordea-
    8. accipiat. Di- quae supera- suis , Andreas ciis quae su-
    ,

    cit illi iiniis verunt liis qui , fraler Siiuonis peraverunt


    cx discipulis manducave- 9. Pelri : Esl hic cis, qui man-
    ejus, Andre- runt. puer f qui
    (b) , ducaveraut,
    as frater Si- 14. Iloniines eigo babei quinque 1 i. Illi ergo bo-
    monis Petri : illi videntes pnies hoidia- niines ciiiii
    9. Est (b) puerf liic quae (i) fecil f sig- cios , et duos pi- vidissenl sigiiura,
    qui babet v. na dicebanl
    , sces sed haec quid
    : quoil (i) fecil
    f ,
    panes hordia- Hic csi vere pr . .
    - sunl in lanlos? dicebanl llic :

    ceos, elduos feta ,


    qui in litnic 10. Dixit (c) aulem f est vere pro-
    pisces sed haec : muiidiim vea Jesus : Faciie plicla , qui in
    quid siinl in lurus est. homines discuni- lnuie inuiidum
    lam uiulliis ? 15 ergo ul cog- bere. Erat aulem venturus est.
    10. Ait Je-us : Facile . . . vit quod pluriinuin foenum 15. Jesus ergo
    1
    homines dis- . . . nturi essenl in illo loco. sciens quia
    cumbere. E- .... rapluri Disculiuerunt ineipient lurbae
    rat aulem fae- . . . . iii , ut face- ergo viri , nu- venire, (j) et
    IIIIIII lllllltlllll .... sibi eum mero circiter rapere eiini , ut
    in loeo illo.Jle- g't quinque milia. facerent euin regem,
    • • •
    f (/.)
    cubuerunt 11. Accepit ((/) au- secessit f ite-
    crgo honiines, te ipse solus. lcm f panc» rum in montem solus.

    CODEX BHIXIANUS.
    Elevaiis aulem oculis Jesus videns. quoniam tiirlia ergo panes Jesus. et gralias agens. distribuit dis-
    miillavenitad eilin ilieit ad Pliilippuin. iimle ememus cumbentibus similiter. et ex piscibus qnantum volue-
    I
    ancs ui manducentbi. IIoc autem dicebat. tempians runt. Cuiii aiitem satiiraii essent. dixil discipulis
    Ciun ipse eniinseielial. (|uid faclums esset. Hespoudit suis. Colligile quae superaverunt fragmenta.) ne
    g )

    ei Philippus Ducentorum denarioiuin panes.uou suili- quid pereat ex illis. f Collegeruni ergo. et nnple-
    (iiiuleis.nl unilS |iiisqiieiiiinlieiiiii ipiid aci i, i.M Dicil . veiuni. duodeeim cophinos fragmenlorum ex quiii-
    ci iiiiiis ex di^cipulis ejus. Aiiilreas. frflter Synionis que panibtis hordeaciis. quae superaverunl. Iii~ qui
    petii. Esi pner iinns bic. i|iu lialiet qiiinipie panes manducaveranl. Illi vero homines. cum vidissent.
    hordeacios. et duos pisces. sed hxe quid sunt inier signum quod feceral Jesus. dicebanl Quia hic esl
    tanhis. Iiixit ergo Jesus facite homiues disoumbere vere propheta. qui venit in limic mundum. Jesus
    Eialaiileiu faeiuim iniiltiini inilln loCO. Discubuc- aiiieni. iii cognovisset. quod venturi essem ul
    • ii

    ruiit crgo viri niiinero quasi quinque milia. Accepit eniu raperenl. et facerent euin regem (A) setc^sit
    f
    iieiinii in iininieiii ipse solus.
    CODEX COHIiEIENSIS.
    7. Diicentoriiiii denariorum 'panes non sunt, u l \~>. ex illis quinqiic
    panibus.
    pnusquique modicum adcipiat. 15. cuni cogupvisset quia iiitipiuni veniie et ra-
    9. sed baec quid sunl iuter lantos homines ? pere , etc.
    10. in illo loco.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. omnes discunilierc... viri, quasi. Vuly. liomincs * Gul. quantum valebant. Piiig. qiianlum volebant.
    discumbere.... viri, numeroquasi.
    DLANCIIINI NOT;E.
    (n) Posi modicum, deest quitl, eiiam in cnd. Cani. (b) Pnsi ptur omittHur unus, in rod. quoque Cant. —
    — (c)Itaettex. Gr. Si. —
    (d)Itaettex. Gr. •)•:. (e) Iia et cod. Canl. xal >jOY«pl<rrw« x (/") Vl,,lil— —
    diicipulit tuit, discipvli autem, eliam iex. Gr. roTc ftaflflwcic, ol !>t uvLr^ai. l\ aliis t vaj gelj - adjecia essc
    ista liolauiiil jain olim I.immiiiis
    .

    —
    /,c-ei d Crelius. (j) lla el lev.Cr. \-.
    u t i «urwvaddil COJ.4. Coul.,
    .
    — mM {

    iiro>.>)T«t. (/i) lia efcnd. Cani. ti.- (i) Posi fecil, deealjesui, eiiaui io cod. Cani.— (;) Itn el ii'\
    Gr. xccl ot(Mr«i»w kutov Ev« iroiijvuirtv, (/.) Ila ci tex. Gr. iaiyiipntt. —
    391 EUSEBH VERCELL. EVASGELIUM CU.M VARIIS COD. COLLATUM 592

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    1G. Eicuin sero non crat 16. Cum autem ve- non siniul ascen-
    factuin esset , msi una ln , spere factuin dil cum disci-
    descemle- qua ascende- esset , discende- pulis suis Jesus
    rmu disci- rant discipu- runt difcipuli in navem , scd
    17. puli ejus ad li Jesu et quod , cjus ad mare. soli discipuli

    m.ire. Et as- non simul 17. Et ascendentes ejus fuerunt :

    cenderuut cum discipu- naviculani , venie- 23. et (c) cum


    in nave , et i- lis suis intra- b.nii trans ma- super-
    bant trans vilJesus in na- re in Cafarnauin : venissenl f
    mare iu Ca- vicula , sed lan- et cum jam aliae naves
    pliarnaum : lum discipu- tenebrae faciae a Tiberiade,
    . t lenebrae
    . li ejus abierant : essent nondum : quae in pro-
    jam eranl 23. aliae autem venerat ad eos ximo erant lo-
    et noiidiun naviculae Jesus. co, illie ubi
    venerut Jesus venerunt 18. Mare autem manducaverant
    ad illos. de Tiberiade validissimo vento panem ,
    quem
    prope locuin flaute , insurge- benedixerat
    18. raagno ven- ubi maiidu- 19. bant. Et ciim Dominus.
    to flante ,
    jam caverunt remigasseni sia- 24. Cum ergo
    surgebat. panem. dia quasi xxv vidissent lur-
    19. . . cum remi- 24. Cuin ergo. .
    - vel xxx , vident bae quod Je-
    . . ssent fe- dissent. . .- Je iini ambulan- sus noii est
    . . . sladia xxv bae quod tem super ma- ibi, neque di-
    xxx vi- non e - re et juxia na- scipuli ejus
    vel , . ,

    dent Jesum am- que di li vem fieri , et (</)acceperunt


    bulaiiteni su- ejus, ascen- tiimiei unt val- sibi ipsi na-
    pra inure , et deriinl con- 20. de. Ille autem viculas f , et
    prope nave festim in na- dixit eis : Ego venerunt in
    lieii, timue- viculas, et ve- sum , nolile Cafariiaum
    20. runl. Quibus iierunt Ca- timere. quaerenies.
    ipse aii : Ego suni pliai n.iiiiii 21. (a) Volebant y 25. Et cum inve-
    nolite lime- quaerenies ergo rccipere nissent eum
    21. re. (a) Volebant 25. Jesum. Et inve- eum in na- trans mare,
    ergo actipe- neruut illum viculam : et dixcruul ei :
    re illuiii iu trans mare , stalim navis Rabbi
    navem : et na- et dixerunl accessit ad quandn
    vis cniifeslim illi : Rabbi ,
    '
    quan- lerraiu, iu qua hic venisti?
    facta est ad do boc venis- ibant. 26. Respondit
    lerrain , in 26. li? Respoudit 22. Allera auiem autem eis Je-
    22. qua ibanl. Al- illis Jesus, dicens : die lurba quae ,
    sus , et dixil :
    lera die tur- Ameii amen , stabat trans Anien , amen
    bac quae ,
    sta- dico vovis : raare vidit , dico vobis :

    bant traus quaerilis ine quiu navigium quaeritis me


    mare , vide- nou ' i)iiia vi- aliut non erat non qnia vi-
    ruul (jiiia al. .- distis signa , nisi unum \b) distis signa (e),
    a navicula (e) et prodigia f
    t , illutf , et quia et prodigia f
    CODEX BRIXIANUS.
    Cum autem sero faclum esset descenderwitdiscipuli non erat nisi una et quia non simul intravit
    ibi.

    ejus ad inare. Et ascendentes in navicula venerunt Jesus cum


    discipulis snis in navicula. sed soli
    traiisiiiaieinCapliariKiiiiiiellenebraejainfactaeeianl discipuli ejus abierant. aliae vero naves veneruut
    et inmduin venerat ad eos Jesus. Mare autein venlo a Tiberiade juxta locum. ubi mandueaveranl pa-
    magno flanle. exsurgebat. Cum ergo reinigassenl. nem. quem benedixit Domiuus. Cum ergw viilisset
    quasi stadia vigiuli quinque. aul liisiiua. vident lurba. quia Jesus nmi esset ibi. neque discipuli ejus.
    Jesiiin super mare. et pnipe navem
    ambulantein ascenderuiu confeslim in naviculas. et veiiermit
    venienteni. limuerunl. ille auiem dixit eis.
    et Capbarnaum quaerentes Jesum. El invencruiit eum
    Ego sum nulile timere. (a) Volebanl f ergo. acci- irans mare. el dixeiunl ei. Rahbi quando buc vcnisli.
    pere eiiin iu uavein. el slaiiin nuvis l.icla est. Responditeis Jesus. el dixit Amen amen dico vobis.
    ad terram. in quam ibant. Altera die. turbu quae quaeritisnie. nonquia vidistis signa (e) elprodigiaf.
    stabat trans niare. viderunl. quia navicula aliu.

    CODEX CORBEIENSIS.!
    19. stadia viginli vel triginta. suis iu nuvem , sed soli discipuli ejus.
    21. conlestim navis facta est ad lerram, quam 25. aliae vero. panem, quem benedixcral
    . .

    ibant. Dominus.
    22. quia non introivit Jesus simut cum discipulis

    VAIUANTES LECTIONES.
    » Mm. quomodo Vulg. quando hiic. liuc. signa, sed quia manducastis panem, el. Yulg. quaerilis
    r " Gal. quiu quaerilis ine... signa et prodigia , sed quia nie... signa, sed quia manducastis ex panibus, et.
    nianducastis ex pauibus meis, et. Mm. quia quaenlisine...
    BLANCHINI NOT^2.
    (a) Ita el tex. Gr. riQeXov. —
    Addit illud, etiam lex. Gr. htivo. (c) Ita et cod. Canl. e/Oovrwv.
    (b) — —
    (d) lia etcod. <2anl. T/aSov iav-zoi; i:\oiypia. (e) Addil el prodigia —
    etiim cod. Cant. Lal. et Cr. xcci -zipa^a. ,

    nccjnon vers. Gollbica ex Johan. cap. iv vers. 48, utvidetur.


    , ,
    5J3 EVANGELIUM SLCUNDUM JOIIANNEM. E94
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    scd quia nian- Moyses dedit sed (|iiia nian- paneni de cae-
    ducastis de vobis paneni dncastis de lo, sed Pater
    panibus , ct sa- de caelo scd , panibus , el ineus dal vo-
    lurati esiis. Paler meus satiati cslis. bis panem de
    27. Operamini dat vobis pa- 27. Operamini caelo illum
    nmi escam , nem de caelo c-cam non , verum panem.
    quae perit , sed verum.
    illuni * qnae perit 55. Panis eniiii
    cscam , quae 55. Panis enim sed escam quae , Dci esl. qui
    manet in vi- Dei est qui dcs- , permanct iu vi- desi endil de
    lam aclcriniu. cendil dc cae- lain aeicrnain, caelo, et vilani
    quaiu Filius lo , el vilani quam Filius (a) dans 7 liuic.
    bominis da- dat buic mun- bomiuis dabii niundo.
    vit vnliis. Hunc 54. do. Dixerunl vobis. Iliinc 54. Dixeruiit ergo
    cniin Paicr ergo ad illuni : cnini Palcr ad euiu : Dii-
    1
    signavii Deus. Doniine , semper signavit Deus. ininc, semper
    28. Dixeruut ergo da nobis Iiiiih 28. Dixerunt igilur da noliis hunc
    ad illum Quid : panem. ad euni Quid : panem.
    faciemus ui 55. Aii illis Jesus ; Ego facicmus ui 55. Dixit eis Je-
    operemus sum panis vi- operemus ope- sus Kgo suin
    :

    opera Dci ? lae : qui venil 29. raiu Dei? Re- pancs vilac :
    29. Respondil illis ad me, non c- spomlil Jcsus, qui veuil ad
    Jesus , et dixit : suriet : ei qui et dixit eis : me, non esuriet
    ilnc est opus credei , non IIoc cst opus el qui credit in ine,
    Uei , ul creda- sitiet unquam. Dei, ut credatis nnu silict iiin-
    lis iu euin quem 56. Sed dixi vo- in cimi quem 56. quam. Sed dixi
    misil ille. bis , quoniam ipse niisil. vobis. quoniam
    s
    50. Dixcrunt ergo et videtis , ct 50. Dixerunl crgo cl vidisus, sed
    illi : Quud ergo noncredi- ci : Quod auiem iion crcdilis.
    facis iu signum ,
    57. tis. Omne, quod iu facissignum, 57. Omne, quod
    ii vidcamus, dat mibi Pater, ul videamus, dat milii Pater,
    ci credamus ad me venit el credau.us ad ine veniet
    quid opc-
    tibi ? et qui venil libi? quid ope- etcinii, i|iii

    51. raris? Patres ad nie, non abi- raris? venit ad me,


    nosiri man- 58. cio eum quo- : 51. Patres nostri imn (b) apello f :

    ducaverunt niam descen- manna iiiamlu- 58. ncc cnim di-


    niann.i in di- di de caelo, non civeruni in sccndi de caelo,
    scrto , sicut s- ut faciam deserio, sieul ut faciain vo-
    cripluni est : voliuitaiem scriplum est lunlaieiiimcam,
    Paueni de meain, sed ejus, Panem de caelo sed voluniatem
    caelu dedit qui me niisit dedit eis man- (c) Palris y, qui
    illis mau- 5!). (c) Palris
    f. Haec ducare. me misit.
    ducare. esl auieui vo- 52. Dixitaiilcm 59. Ilaec est au-
    52. Respondens Jesus, luntas ejus, cis Jesus Ainen, : tem voluntas
    dixit illis : qui misilPa- anien dico ejus, qui iinsit
    Amen amen , tris ul oinne,
    : vobis Non Moy-
    : (rf) iii«
    f : ul om-
    dico vobis : Non quod deilit *mi- ses dcdit vobis nc, ipiod dedit

    CODEX RRIXI\NUS.
    sed quia manducasiis ex panibus. et salurati estis. iiiciis dal voliis paneni de caelo. Panis enim Dei
    esl.
    Opcrauiini autem. non ciliuni. qui perit. sed cibuni qui desceudit de caelo. ct dai vilain imic mundo. Hi-
    (|ui permanei in viiamaeiernani.qucmFiliushominis mtiiiiI ergo ad enni Domiiie. semperda nobis punem
    d .ilui vobis llunc eiiiin Pater signavil Deu-. Dixcrunt buiic. • I.t dixii eis Jesus Ego siiiu pauis vuae. qui
    ergo ad cuiii. Qiiul facicnuis. ut upeiemur opcra Dei. venil ail inc. iion esurici el qui credii in me. non sinel
    Respondil Jcsus. et dixu eis. Iloc est opus Dci. ut uuiquam. Sed dixi \oliis. quia vidislis me etnon
    credatis ineumquem illemisii. Dixeruniei.Quod cigo crcdidistis. Oiniic quod dcdil niibi Pater. ad ine
    iiisignumfacis. uividcainusctcrcdaiiiustibi.qiiid ope- venici. ct ciuii qui vcniet ad noii cxpellu foras.
    raris. Patres nostri manna maiiducaverum indeserto quoniam ideo descendi do caelo. non ui laci.im volun-
    sinit scribtum cst. Panem de caelo dedit eis inandu- lalcm incaiu scd vuliiiilatcin ejus qui nic misil. Ilaec
    eare. Dixit ergo eis Jesus. Aineu ainen dico vnbis. cst auiein voluntas cjus. qtii (d) nie misit omne
    f. ul
    Non Moyscs dcdil vobis paiieiu dc caelo. sed Pater quod dcilii nii-

    CODEX CORREIENSIS.
    50. quid enini opcraris ? esi ,
    qui. de coclo dcsccndit , ci dat viiam buic
    52. paneui dc coelo illum veruin. Dci cnim panis niuiido.

    VARIANTES LECTIO.NES.
    '
    Um. signiOcavit. Virtg. signavil * Gat. et Um. mihi 1'aicr, non perdam cx aoquicquam
    i/m. \ Ciii- 'iiuii paDis. Vttlg. Panis eniin. scd resusciiabo illud In, »/i/ miui, nun pcrdjm cx
    I
    cu]
    3
    GtU. vidistis, ct. Yulij. vldistisme, et. sed resuscilem illud in

    BLANCHINI N(iT/E.
    j«) Tcx. Gr. 3i3o'J,-. Non alia vcro de causa dani pro dal inicrprclcm vcrtissc cxistimo, nisi quja anle
    3t3ou;, deesl arliculus o. qui quidem cum anio xaraCaivuv piaelixus fneril, ante 3i3ou; ratione coujjiiiictinnis
    v.xi oiinssiis esi. Inierpres ergo, babila raiiuue cunjuiiciioiiis ci venii, dat. Ilujn- li exeinpla versu ,

    niiilia occurruiii in Isalmis. —


    (b) Pusi apfiello, deesl fora» eiiain m coil. Cant. (c) Addii Pairit o I, quoque —
    —
    i

    Cant. iTKTfif. (rf) Pusl me, deesl Pairis cti.nu in Cod. Caui.

    Patrul. XII. ia
    EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 3bC

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YEKONENSIS.


    ex illo in novissima mihi, non per- 45. Scriptum est
    lii, (a) nihil f
    perdain, sed 45. die. Scripium dam ex e<> (a) ciiiin in Pro-
    resuscilabo esl enini iu quicquam f,
    pheta : El erunt
    illnm in no- P. oletis
    . : sed resnscitem oiniies docibi-
    Et ernnt illuiii in novis- les Dei.
    vissima die.
    40. Uaec est (b) enim (nnnes do- sima die. Omnes (f),
    qui
    voluntas Pa- cibiles Dei. 40. llac est (b) audil f a Pa-
    3
    tris (c) mei f : ut om- Omnis(f), qui au- enim f voluntAS tre, et didicerit,

    nis, qui videl ditf a Patre, Pan is (c) mei f •


    venit ad me.
    Filinm. et cre- etdidicerit, ii i oinnes, qui 46. Nun qnod Pa-
    dii in illum, venil ad me. videi Filiiim, trem videril
    habeal vitam 46. Non quod Pa- et credit in quisquam : nisi

    aeiernam, trem vidit eiinihabeat qni est a Deo,


    quisqnam viiam aeier- bic videt (g)
    (d) et f resuscitem :

    illimi ego in nisi qui a Deo nam (d), et f Deuin f


    novissinia est, lnc vidit resusriiabo eum 47. Amen, amen
    die. 47. (g) Deum f. Atnep, iu novissima die. dico vobis :

    41. Anmrmura- aineu dico 41. Murmurabanl Qui credil in

    bant ergo Ju- vobis Qui cre-


    : igitur Judaei me, h.ihel vilam
    daei de illo, del in me, lia- de eo, eo qund aeiernam.
    quod dixisset : bet vitam ae- dixissel : Ego 48. Ego sum pa-
    Egn suni (e) pa- lernam. suin (c) panis f nis viiae.
    nis f qui descen-
    ,
    4S. Ego siim panis qui de caelo 49. Paires vestri
    42. di decaelo, et 49. viiae. Patres descendi, et niaiidiicaverunt
    dicebant Non- :
    veslri iuan- 42. dieebant: Non- (k) panem f in

    ne hic est Jesus


    ' ducaverunt ne liic est (i- deserio inan-
    filius Joseph, (h) Pa.. f mannam in lius Joseph, cu- nam, el nior-
    cujus IIOS 110- deserto, el mnr- jus noscimus 50. lui sunt. Ilic
    vimus Patrem, 50 luisuui.Hic Patrem? Quo- esl panis, qui
    4
    et Matrem? est aulein pa- nioilo ergo liic decaelo de-
    QuniiKido nis, qui de cae- dicit : Quoniam scendil : ul
    dicit : Quonianr ln descendit de caelo de- si quisex eo
    de caelo des- Ul Si quis ex il- scendi? nianilucabe-
    cendi ? lo mandiica- 45. Respondit ergo Je- rit, non mo-
    43. Ilespondil Jesus 7 veril, non mo- sus,et ilixil riatur, sed
    et disit illis :
    riaiur. cis Nolite: vivat.
    Noliie mur- 51. Egosum panis miirmurare 51. Ego siim pa-
    niuiare in- vilae, i|ui de 44 Inier vos : ne- nis vivus, qui
    41. ter vos nemo :
    caelo descen- mo pniesl ve- de caelo di-
    potesl veni- 5"2. di. Si quis inan- nire ad ine, 52. scendi. Si quifs
    re ad me, nisi ducaveril nisi Paier, qui manducave-
    Paler, qui mc ex meo pane, nie misil, ad- rit ex eo pa-
    misit, adira- vivet iu ae- traxeril eum : ne, vivet in
    xeril illum :
    lerniiin pa- : et egn resus- aeternum :

    et ego ' resus- nis,quein e- cilabo eum in panis, quem


    citabo illuin go dabo, cor- novissima die. ego dedero,
    CODEX BRIXIANIS.
    hi. uon perdam (a) aliquid f ex eo. sed ut re- cit.ibo ettm. iu novissiino die. Scribium est einin ui
    susciiem illiim in novissimo die. Ilaec est (b) eniin Proplielis. Et erunl docibiles Dei Omius qui
    onmes
    niei. qui nie niisil. ui oinnis audivil a Paire cl didicit. venit ad me. Nou quia Pa
    f volnnias Patris
    qui videl r iiiiiin. et nedel in eum. habeat vilam ac- trem vidil quis nisi qui est a Deu hic vidit l'alieui
    lernaiu. el resiisci.abo ego
    euin in novissimo die. Ainen aineu dico vobis. Qui credit iu me balxt \i-
    Miirmurabanl ergo Jndaei de-illo qnia dixil Ego sum tain aelern iin. Ej;o .siim pa iis vilae. P.ilres veslri

    \e) panisf quide caeh)


    descendi. etdicebani. Nonne iiiiiiina iiiainliic .iveruni iu deserlo. el iiioitui snnl.

    lnc est Je-us. Qlius Joseph.


    cujus nos novinius P.i- Ilie est pams. qui de caeln deseendit. ut si quis l>i eo
    ti-em et Maiiem Quomodo ergo bic dicil.
    quia de in.nidiicaveril. non inoiialnr. E^o suin pams \ivus.
    (|in de caelo descendi. Si ipii^ manducaveril ex boc
    caeln dese.ndi. Respondil ergo Jesns el dixil eis.
    nolile nuirinurare iiuer vos. nnino polesi
    venire ad pane. vivet in aelerniiin. pams enim hic quem ego
    me.ni^iPaleiqniiiiemisitadlraxeriteuin.etego resus- dalio.

    CODEX CORBEIENSIS.
    59. non perdam nihil ex eo. 50. Ilic estamem panis, quidecoelo descendii.
    43. Nolne niiiriiiiirare invicem. 51. de coelo descendit.
    44. adtraxerit eum. 52. Iinjus muiidi vita. hic panis, quem ego . .

    45. Est sciiptiun enim in Propheiis. dabo.


    VARIANTES LECTIONES.
    '
    Gal est lilms JosepU, cujus nos ..
    iliscemlil? Mni. est '
    * Git. audit a P.itre
    G:t. ainlit meo , et. ilm. audit a Patre , et

    filius Jnsepb Jesus, cui


    nos... disceusttl! i'ido. esl Jesus I ulg. audivil a Patre, et.

    iillus Joaepli, cnjns nos...


    descendi? 4
    Gat. et Mm. panis, qui de coelo discendit Yulg. panis
    J Gnt. susciiabo. VuUj. resnscitabo. do caelo desceudens.

    BLANCIIINI NOT^E.
    quicqitam el cod. Caut. pnSiv.
    («) \ddii
    (b) lla et cod. Canl. y&p. —
    (<-) Post mei, deesl qui misit me, etiaui —
    in c Cant. —(d) Po-t et, deesl
    d.
    «i/o, in cod. pariier Cani. —
    (e) Posl punis, deesl wuus iu cod. qttqque Caut.
    («)Ita et cod. Cant. tov Jeov.— (/i) Addit panem, eliam cod. Cant. xiv r/itovi
    m~(f) lia el cod. Canl. o ixouwv.
    VJ7 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX. VEKONENSIS.
    pus incum hoiniiiis, queni- cnro mea nie vivus
    e»t pio liujus admodum esi pio Im- 1'aier, et
    niuiitti vita. panein vhae, jus iiiunili vila. egovivo
    53. ' iiigabanl er- li ili li.l vi- 33. Litigahant
    . .
    per Patrem :

    go Judaei ad 58. tain iu eo. Si- igilur inier se et quj iii. iii-
    inviceni, di- ciu imsit me Judaei, dicenles ducaveritcar-
    centes : Quo- vivus Pater, Quomodo potest neinineaui,
    modo poiesl el egn vivo hic nobis dare et ipse (b)
    liic llilhiS «<»!"— propter Pa- carnein suara vivn |h i
    ;

    I
    ii- siiiiiii da- treui : el qui («) inanducaief ? 59. n.e. llic
    . . («) inandiicare f? me manilii- 5i. Oixit aiileiu eis esi panis,
    5-i.Et ait illisJesus : cabit. . . le vi- Jesus Afnen, : (|iii de caelo

    Auien, aineii vet propter aiiicil uiscendii.


    dico vuliis 59. nie. Ilic esl p.t- dico vobis : Nisi Non sicul
    Nisi acccpe- nis, qui de cae- ederitis caruem manducave-
    rilis corpus lo descendil, Fili iiominis, riini Patres
    Fili lioiuinis, Non
    sieut uianducavc- et biberitis vestri manna,
    sicui panem ruul 1'atres sanguinem et mortuj
    viiae, el san- veslri man- ejus, non sunt. Qui
    guem illius na, et mortui habebitis vero nian-
    biberitis, non suni. Qui niaii- vitam in ducaverit
    liabebilis vi- ducani liunc vobis. hunc panem,
    tain in vovis paneni, vive- 55. Qiii ediderit vivit in aeter-
    55. ipsis. Qui. . del . . in aeter- carneui nicain, niiin.
    meain car- niim. et biberit 60. Il.iec ergo
    nein, et bibet 60. Haec dixit in saugiiiin'111 dicebat in
    sanguem me- synagoga do- inetini, habe- synagoga
    uni, habet vi- ceus, in Caplia . .
    - bit vii.uii docens, in
    tani aeler- naiiui sabba- aeieiiiain : et (..ii.ii n.iinii

    iiam : et ego 61. to. Mulii ego resusci- 61. Mulliergo


    resuscita- ergo audi - . . labo i ii ii
    ex disci-
    bo euiii no- tes ex discipit- in novissinia puhs ejus,
    vissiina die. hs ejus, dixe- die. dixe-
    56. Caro enini i inii : hii 50. Caro niea runt llurus :

    niea ' vere vere est esca, esl hic


    sermo,
    esca est : et san- ino, et quis po- el Sanguis quispoiest
    guis meus ve- lest illuui au- nieus vere eum audire?
    re et potus est. dire? f>t potus. 02. Scieus (c)
    57. Qui edet nieam 62. Cognovit Jesus 57. Qui edit car- igitur
    f
    carnem, et uili.i scquod ncin nicani, Je.Mis penes
    bibci meum :l
    inurinnra- ct bihit san- se quia mur-
    sanguinem, ienl de lioc guinem niurarenl de
    in me mane- discipuli cjus : iiieuiu, in lmc disopuli,
    etego in
    bit, divit ad il- iih: iiiancl, dixit eis :

    eum. Si acce- lus Hoc vos: etego in llnc vns scan-


    peril bnniu scandalizat? (0111. dalizat?
    corpus 1'ilii b.">. Quod si vide- 58. Sicut inisit 65. Quid si vide-

    CODEX BRIXIANUS.
    caro niea esi. quam ego dabo pro hnjns mundi iu me nianei. et ego iu illo. Sicut misit
    nie vivus
    viia. Lifgabaiii iiaqne ad invicem Judai i. dicei Paier. el ego vivo propter Palrem. ei qui
    ma.idin n
    QiioiiiwIo putest lnc uobis dare carueui .-u m ad '»e- el ipse vivei propier
    me. Ilic esi pani a qui de
    uiauducauduiii. Dixil eis Jesus Ainen aiuen dieo vo- caelo descendu. Non
    manducaveiuui Patres sicui
    bis f JSisi iiianiliirav. ius carnem Filii lioniinis. ei vestri iiianiia. el mortni suut. Qm auieni
    i
    maiidmat
    biherilis sanguiuem, uou liabebitis vitam ui
    i-ju- liunc panein vvet iu aclernum. Haee dixii in
    syua-
    vobis ip-is. Qui iiiaiiilinai meatn carneni el bibet i. d ens in Caph iruaum. Muili ergo
    audieiues"
    ineiini sanguineni ba ei vitain aeiemain. ei ego re- ex disiipitlis ejus. ilixeruut Diirus est iuc sermo"
    su-cii.iliD iiiin in novissinio ili'' i.am eiiim mea, (|tii- potest eiiin audire. ScieHS autem Jesus. aput
    vere c>t cibus et sanguis meus vere esi putus. Qui seiiielipsum. quia murtnurareiit de h c di.-cipuli
    manducal meam carnem et bibel meum baiiguinem. ejus. dixii e;s. Uoc vos scandalizai, Si auteni vide-

    CODEX CORBEIENSIS.
    53. cameni (recenl, manu, siiam) ad manducare. babebil vilam in illo.
    M. iiivnlns i|isis. 60. dncens, Sabbalo in Ciphainatim.
    55. et biberii tiieum sanguinem. 6i. C ignovii aulem Jesus.
    57. l'oii Itunc vcrsum, aiddit : Si acceiiciii ln 05. Quid cigo cinn vuleiiiis.
    corpus Filii liominis, quemadmodum pa vilae,

    VARIANTES LECHONES.
    1
    Gal. i.ii>|ii.'iiiintiii' crgo. Vvdg. Ltiigabant ergo. rere esl poius.
    '
    Mn\. M'i'iiscilnis... veriis c-l'|>iiliis. Vulij. viieestci * Gui. murmuraverunt, Vulg. mwnjurarent.

    BLANCIHNI NOTyE.
    (n) lla et tcx. Gr. -fxyth. — (b) lla el cod. Canl. {/j. — (c) llu elcod. Cant. ovv.
    399 EUSEBII VERCELL. EVANGELII JM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 400
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    Filinm
    rilis mus? verba rilisFilium .1(1 (jiiem ihi-
    hominis ascen- viiae aeier- honiinis ascen- mus ? verba
    denieiii ubi 70. nae habes. Et dcntein nlu vitae aeiernae
    anle eral? mis credidi- fnil piius? 70. liahes. Et nos
    64. Spiritus est, qui vi- nius, et cogno- 64. Spiiilus est, credidimus, ct
    vifical; nam vimiis qnia qui vivilieat; cognovimus quo-
    caro nihil pro- tu cs Chrislns Fili- nam caro ni- es Filius Dci
    niiiii in

    desl us Dei. liil prodecst 71. Respondit


    verba, quae 71. Respnndit Jesns, verba , quae Jesus Nonne :

    egolocnlus et dixn illis : ego locutus ego vos xn.


    siiiii vnliis, Noinic ego suiii vobis, spi- elegi : unus
    siiiriius et vita s. . . vos xn. ele- ritus (a) est-f tainen ex vobis
    65- Sed ex vobis gi el ex vobis
    : et vila. diabulus est ?

    sunt aliqtii, unus diaho- 65. Sed ex vobis 72. Dicebat


    qui uon <re- 7-2. lnsest? « Dicebat siinl quidam. autem de
    dunt. Sciebat aiilem Judam qui non crcdunl. Jmla Simone
    eniin ab ini- Siiniinem Sc.i- Sciebatenim Scarioih: hic
    lio Jcsus quies- riolh : bic enim ab iniiio .le- eniin tradi-
    sent non cre- illum erat tra- sus qui essenl turus euni eral,
    denies, et iiui dnurus, c iiiii increduli, ciiin esset unus
    esset, qui illum e^set iiiius el quisesset de xn.
    iraditurus de xii. tradilnrus eiiin.
    66. erat. Et dice- 66. Et dicebat :
    CAPUT VII.

    bat:
    CAPUT VII. Propter hoc 1. Post (e) baec f
    3
    Prupterea dixi 1. Post (e) haecj am- dixi vohis, ambulabal
    vobis, ni'1110 bulabal Jesus quia nemo Jesus ([) in
    polesl veni- in Galileam, poiesi venire Galilaea •)-
    re ad n;e, nisi iion enim ad me. nisi non eniin
    illi cl.iiuiii liabebat po- ei daliim fue- habcbat pole
    ftietit.i (b) Patre t tesialcni in rit a (b) Palre
    f. siatem in Ju-
    07. E\ Imc niiilii Jndaea anibu- 67. Ex hoc (c) er- daea ainbularc :

    ex discipnlis landi quoni- : go y mulli ex quia Jud.iri


    ejus abieriint am quaere- discipulis cjus quaerehant in-
    retro : et am- banl Judaei abierunl reiro lerliccre eiiiu.
    plius cinii il- illuinoccide- etiam cum eo 2. Emt auleii)
    lo iniii ambu- 2. re. Erai auiem jam nini ambulabanl. in prnxnno dies
    laverunt. prope dies fes- 68. Dixit (rf) autem f sollemins Ju-
    68. Aii Jesus ad xi : Nuin- . .Jiidaeorum,
    . Jesns ad xii : dacuruni Sce- ,

    quid ct vos Scenopegia. Nuinqiiid el 3. nopcgiae. Di-


    69. vnltis ire? Res- 3. Dixerunt (g) er- vos vuliisire? xerunl (g) igi-
    pondit Simon goy ad illum 69. Respnndens autein tur ad eum
    -',-

    Petrus Domine,: fralres ejus Simon 1'clrus, fratres ipsius :

    ad quem ibi- Transi hinc, dixit : Domine, Transi hinc, et


    CODEX BRIXIANUS.
    liiisFiliunilioininis.asceiideiiieinuhierai prius.Spiri- ad queiii ibinius. verba vilae aelernae habes. El nos
    luseslenim quivivificat carouibil prndesl. verhaquae credidimus et cognovimns. quia iu es Cbrislus Fi-
    ego liicuius siini vohis. spiriius sunt et vila. Sed sunt lin> Dei. Respondit ei> Jesus. Non ne ego vns dno-
    qnidam ex vobis qtii non creduiil. Sciebal eniin ah dcciui elcgi. ei uuiis ex vnbis diabolus esl Dicebat
    initio JeMis.(|iii essem non credentes in eum. et qui aiiicm de Jud.i Simnnis Scariotis. bic enim tra-
    erat eiiin iradiliirus. Ei dicebat. l'i opierea dixi vobis. diiiiniscrai euni. ciuii e>.set unus de duodeeim. Post
    ciuia neino poiest venirc ad me. nisi fuerit ei datum (c) haec -|- amlnilaliat Je»u^ iu Galilaeam non enim
    :c 1'itre inco. Ex hcic (</) ergo f tempore. multi ex viilebat iu Judaeam ambulare. quia Judaei quae-
    discipulis ejcis. abieruni reiro. ei ullra cuin illo non rcbant euin inlerlicere. Eral aulem in proxinio
    amliul ihant. Dixii ergo Jesus ad duodecim Niimqiid dics fcsius Judaeorum Scenopegia. Dixerum (g) ergo
    et vos vultis ire. Responditel Siinon Petrus. Dumine -|-
    ad eum fratres ejus. Transi binc

    CODEX. CORBEIENSIS.

    64. nam caro non prodest, spirilus et viia cst. 69. verha viiae acternaeDomintis habes.
    65. Sciebat enim Jesus (recem. inanu), abinilio. 70. Filui^ Deivivi.
    66. neino potcsi veinre, nisi rucrit et daluni dc- 7-2. Iucipicb.it eniin tradere cum, unus cum esset.
    sursum a P.iire. additur ad me, recenl. inunu. Cap. VII. —
    1. non enim habebat potestatem in

    67. et amplius enin illo non aiiibulabaul. Judac.un ainhulandi.


    68. Dixit ergo illis duodecim.
    VARIANTES LECTIONES.
    '
    Um. qui essent credentes. Viilg. qui essent non cre- Vii/g. Dicebat autem Judam Simouis Iseariotem... exduo-
    dentcs. dccim.
    Gnl. dicebal enim Jodam Simonis Scnrioihis... de \n.
    1 ^ Gal. perambtilabal Jcsus in Galilacam.
    Ifm. perambu-
    Mm. Dicebal enim Jtidatn Simonem Scariotbem... de xu. labatJesusGalilaeatn. Yulg. ambulabat Jesus in Galdaeam

    BLAXCIIINI NOT^E.
    (n)Ila et lext. Gr.^ari. gr;eci syntaxis.— (b) Posi Patre, deest meo, eliam in cod. Canl.— (c) Addit ergo,
    rod. iumqiic Cani. ou». (d) — lia ct cod. Canl. oi (e) Po.^t —
    haec deesi auicm eliani in cod. Cant. (/) lia ,
    —
    el lexl. Gr. «v xti roXtXtxia. (g) Ita el texl. Gr. ovv.
    401 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 408
    CODEX VKRCELLENSIS. CODEX VEHONENSIS
    et vade in Ju- fralres ejus vade in Ju- et ipse ascendil
    daeam, ut et I ii diem feslum , daeam , nt et in dieni fe-luni
    discipuli ini lunc et ipse discipuli tui iiini palam
    videant (a) ope- asceudit in 4. videam (a)ope- sed (e) occul-
    ra y, '
    qiia; facis. die festo nnn ra quae fa-
    -j-
    te Judaei
    , 1 1 .
    f .

    4. Nenioenim palam sed (e) abs- , cis. Nemo enim autem qnaere-
    in oecnlto M. cmise I". Judaei aliquid ficiens bant eum in
    aliquit facii, crgo quaere- in occulto diera fesium
    et quaeril ip- banl ciim in quaerit pro dicenles : Ubi
    se iu palam die fcslo , et di- palani esse : si 12. e^t ille? Et
    esse : si liaec fa- cebant. Ulii est liaec facis , ma- murmur de co
    cis, manifes- 12. ille ? Et inur- nifesia te ip^um eral magnum
    ta te * liuic nnin- niur de illo liuic inuudo. in lurba.
    5. <lo. Ncque enim erat in lur- 5. Neque enim Qirdam enim
    (b) mnc -|- fratrcs ba. Quid.im di- fratres ejns dicebani Quo- :

    ejus credebant ecbant Qnia : credelianl (b) niam bnnus


    in illum. bonus esl. El tunc v in eum. esi Alii di-
    0. Dixit ergo illis dicebani
    alii : 0. Dicil crgo cebani Non :
    ,

    Jesus : lempiis Non sed sedu- , eis Jesus : Tem- sed sedmit
    inciim non- citpnpulum. pus ineuni non- 13. poptilum. Nemo
    ilnni veuit 13. Nemo tameu diiin advenit: tameii in pa-
    lempus au- palam liique- tempus autem lant loquebalur
    tem vestrum baltir de illo veslrum seniper de eo propter
    semperest prupter tnuo- est par.iium. nictiuii Judaco-
    7. paratum. Non rem Ju . . . .
    - 7. Non poiest mun- li. rinn. Cum
    poiest hic mun- runi. diis odne vos : autem jani dies
    tlns oilire vos : 14. Et cum jam di- me autem festus medius
    me auleui o- es fesius nie- odii ; quia ego essel, ascendil
    (Jit : (|uia cgo tes- dius esset , as- testilicor Jestis in leniplo
    limonium cendit Jesus in de eo qunniam et docebat.
    3
    dico de illo quod templo , et do- opcra cjus 15. Mirabantur
    opera ejus ma- cel) .... pessiuia sunl. aiilem Judaei
    8. la sunl. Vos as- 15. Mirabanltir 8. Viis
    ascendile dicente^ : Quo-
    cemliio in di- ergo Judaci in dicnifesium , modn lnc lit-
    em feslum , dicenles : Quo- egn non ascen- teras uovil,
    ego in.n ascen- modo bic lii- dam in diem ciitn nou didi-
    dam in liunc teras novit, (c) feslum f : quo- cerii ?
    diem fosium :
    1 1non di-
    1 1 i niam tempus 16. Respondit
    qiioniaiii lem- 16. dicil? Hespondit nieiiiu noudum auiein
    pus nieiim illis Jesus , dicens : compleium est. (/') Jesus -;-
    , ct
    nonilum im- Mea doctri- 9. Ilaec cuni dixis- dixit : Mea do-
    pleiuin cst. na noii cst sel, reinansit ctrina non csl
    9.Haec dicensillis, iiii a , sed cjns ,
    ipse (rf) iu Ga- inca, setl ejus,
    ipse mansit qui uie mi-.it- lilaeam f. qui nte misit.
    10. in Jmlaea. Et 17. Si quis vulue- 10. Ciim autem 17. Si quis volue-
    postquam as- rit volunta- ascendcrunt Ira- rit vnlnntaiem
    ccndcrunt tein illius f . .
    - trcs ejus , iunc illius fa-

    CODEX BUIXIANUS.
    et vade in Judaeam , ut et discipuli videant
    tui. ccmlcrunt fralresejus. tnnc et ipse ascendit ad diem
    opera ina quae facis. Nemo enim in occulto aliquid fcsium. ii"ii manifesie. sed quasi in ncculto. Jtidaei
    facit ei qtiaerit ipse in palam esse. si liacc facis mani- ergo. quaerebant eiim in die feslnei dicebani. Lbicst
    mundo. Ncque enim fratres ejus.
    festa le ipstim. Iiuic ille. Ei murmur magiius de illn erat in plebc. Quidam

    (M iiiuc [ credeban.t iu eum. Dicit ergu eis Jesus. cniin dicehani. Quia verax esi. Alii auieiii dicebant
    Teinptis inc iioniluin adveuii. lempus autem iNtin. scd si-il iii il llirbas. Nemo lau en fiducialiler lo-

    vestrmnsempcr est paratum. Non poiesi Idc inuudus quehatur de illo nropier meium Jndaeorum. Jam au-
    ndire vos. mc auieni odil. quia ego leslimonium Jcni. dit; lesio mediantc. ascendu Jesus i" leinpliim.
    perhibco de illis quoniam opera eoruni mala nni. ci docehat. Ei inirabaniiir lnrbae dicenles, Qunmodo
    Vns aiuein ascendiie. ad diem fesium bunc. ego au- hic. Ittieras scit. ciitn non didicerit. Respondii autem
    icm iiondum ascendo ad diem festum Imnc. quia (/') Jcsti~
    f et tlixit. Mea docirina non est mea. sed
    iiicinn icmpiis. nnndum impletum est. Ha?c autem cjus ipiime misii. Si quis voltierit. voliinitaleincjtisfa-
    divii cis cuin esset (d) in Galilaeam f. Ut autem as-

    CODEX COHBEIENSIS.
    4.
    k
    Nemo quid facit in occulto. Quid facit quxril 9. Ilacc cuni dixisset illis.

    ipsc 12. seducit popultnn.


    Neque enim liinc Iralrcs ejus.

    VAIUANTES LECTIONES.
    Gal. qnae tn facis. Vula. quae facis.
    1
    Gat. et Mm. quia Opera. Vulii. qund opera.
    Gat. intitiilu Iiiiii . I'n'(/. iniindo.
    4
    Gat Nemo ergo m occullo fuctt. Mhi. N« ergo in.

    BLANCHINl NOT/E.
    cod. qunqtie Canl. -(*) Ad.lii tune.etiam eod.Cam.— (e) V<^
    Feslum, de >l
    (a) Pi.si opera deest tua iu
    .

    fcnnc.eiiamincod.Caul.— (rf) Ita et cod. Cnnt. tfe niv r«XiXai«v.


    ,

    («) Anle oceutu , deesl


    <ju«i , ia COdl —
    —
    ipmque Caut. (f) Anta Jcsh», daest riij etiam In vars. Goili
    403 EUSEBII VERCELL EVANGELIUM CIIM VAKIIS COD. COLLATUM. AH
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ce t ex in irascimi- cere : cngno- miin qii"niani
    .... rina , ulriim ni quod touim scct de dnclri- lotuin homi-
    ex Deo est. an e- em na, iitruin ne nem salvum
    go ipse n mfi sanum feci cx Dro sit foci sabbato ?

    18. loquar. Qui a 21 sabbato?No!i- an ex me ipso 24. Nolite judi-


    se loquimr te judicare 18. loqiiar. (jui care secun*
    glomm suara secundnin per- a senielipso duni faciem ,

    quaeril , qui sonam homi- loquitur, glo- Sril jn-tiiin

    anteill quae- nis sid jusium


    , riam siiam judiciuni judicate.
    rii gloriam judicinm ju- qiineril , nam 25. Dicebant er-
    ejus. qni niisil dicale. qui quaerit go qiiidam
    euin. Iiic verax 25. Dicebant ergo gloriam ejus ex Hiernso-
    est, et iniqui- qniilini llie- qui eiim mi- lymitanis :

    tas in illo non rosnlymiiae sil , verax Nonne liic esl ,

    19. est. Nonne Moy- 1


    Noune hic esl, et ini- quem quae*-
    ses dedil vo- est, qiieiii qnae- quilas in eo runt occide-
    lcgem el
    Iiis : mnt occide- non est. 26. re ? El eccc
    nemo ex vo- 2U. re? Ecce palam 19. Nonne Moyses in pal.un
    bis facii legem? loquiiur, et dedii vnbis loquitur, et
    20. Quid me quae- nihilillidi- legem et ne-
    : nilnl illi

    occide-
    riiis cunt. Nuin- mo ex vobis dii iiul. Num -

    re? liespon- quid vere cog- f.icit legcni? quid vere


    dil lurlia , et iiovenint 20. Qind ine quae- cognoverunt
    di\it : Demo- Principes Sa- riiis 0- cidere? Principes quia ipse
    niiim . al> . . . : cerdolum ,
    '21 Respondil esl Chrislns?
    qnis le qu . - . qnoil hic est Jesns , et 27. Sed linnc
    ril occidere ? 27. Chrislus? Sed . dixil cis : sc.imus unde
    21. Respondit Jesus novimus un- Unum opus sit : Cliristus
    ei dixit illis: de Cbristus au-
    sit : leci , et onines autem cum
    Unnm opus tem cuni ve- miramini venerit , ne-
    feci, ei omnes neiit, nemo 22. Propier hoc mn nnde scii sit.

    22. niiraniini : Ideo scietnnde sit. Mnyses dedit 28. Clamabat


    deilit vobis 28. Clamahat er- volns circumci- igiiur Jesus
    Mnyses circum- go docens in sionem : (non in lemplodocens , et
    ci^ ein : (non templo .Ii'sus, di- quoil ex Moy- dicens : El
    ex Mnysen est cens El nie nos-
    : sen sii, sed me scitis, et
    sed a Patribus un-
    lis, ct scilis ex Pairibus unde sim
    veslris ) et in de sim el a : vestiis) ct noslis : nec enim
    sabbato cir- me non ve- sabbalo cir- a me veni
    cumcidi- ni, sed est ve- cumciditis lio- sed est verax
    lis liominem. rax, qui me 23. inincni. Si qui me mi>it ,
    23. Si ergo circum- mis.il ,
    quem circumcisinnem qiiein vns igno-
    cisionem ac- vos non niis- accipit homo 29. ratis. Ego («)
    cipit lionio in 29. lis. * Ego novi iu sabbato auleni -[- novi
    sabbato , ut non illmii quoui- : ut noii solvalur illiiin : i|iioniam
    solvatur am ali illo sum ,
    lex Moysi : ali eo suin, ct
    lex Moysi : mi- el ille ine mi- mihi irasci- ipse ine misit.

    CODEX BRIXIANUS.
    cere. cngnoscet de doelrina hac. utrum ex Deo est. tem quid indignamini. quia tnium hnminem salvum
    an egn a im* ipso loqnor. Qui eaim a semetipso lo- leci in sabhato. Nolite judicare secundum lacieni scd
    quiiur. gloriam propriam quaerit. qni auieni quaerit jiistinn jiidicium judicate. Uitclianl ergn quidam ex
    gioriam rjus qni misil euui. Iiie verax est. el injusti- Jero-olymiiis.Noone hieesi quem qnaerunl inierlice-
    lia in illn non esi. Nnn ne Moyses. dedit vohis legem. re. El ecce palam loquitur. et niliii ei dicuni. Num-
    el nenio ex vnliis facit legem. Qnid ine quaeritis in- quid veie cogiioveruut Principes. quia lii«- esl vere
    terQcere. Respondit lurba et (iixit. Demnniiini ha- Cliiislns. Sed liunc seinius unde sil. ClirMns aulein
    bes. u s ie quaerit inlerficere. Respondit Jesus et
    < i i cuiii nemn scit nnde sit. Clamahai ergo do-
    venerit.
    dixii cis. Uniiin npns feci. et omnes miramiui. Pro- cens in lemplo lesus. ei dicens. Et me siiiis el n»s-
    plerea Moyses. dcditvoliis circuincisioiiein. nnn quia. tis iimle sini. el a me ipso uon veni. seri est verus

    ex Miyse est sed ex Palrihus. ei in sabliato circum- qui me niisit. queiu vns nesciiis. Ego («) auieni \-

    ciditis hiiininem. Si ergo circumcisionem accipit scin eiiin quia ali ipso si.1111. el ipse nie misit.
    homo in sabbaio. ut non solvatur lex Moysi. mibiau-
    CODEX COR13EIENSIS
    18. gloriam suam propriam. riint
    19. Recenl. manu nit nuirg. et nemo ex vobis facit 2$ Clamabai autem in temploJesus dicens. Omit-
    legeni ? quem vos ncscilis.
    26. et nihil dicunt. Numquid fnrte vere cognove-

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. Vulq. Nonne hic est.
    Niimqnid hic est. ipso sum, et ipse me scit. (Juaerehant. Ynln. Ego seio
    1 JI//«. E/ autem srio eiim et si dixero qnia ncscio : euui, quia al> i|iso sum, etipse me misit. Quaefebant.
    eum, ero siiuilis vobis mendax et ego scin cum, quia ab :

    BLANCHINI N0T.«.
    («) Addit autem , eliam tex. G. SL
    m EVANGEUUM SECUNDUM JOHANNEM. 400
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    Blt. "o Jmlaei in- 50. Quaerehanl hic iiurus
    30. Quaerebanl ter se : Quo hic igitnr eum est, quia non
    ergo illum itiirus est, adprebendere invenicmus
    . . . prehen- quod non il- et iieiuo in- euni ? Numqiiid
    dere : ei nemo lum invenie- jecit maniis in dispersio-
    misil in illuin nius? .Niiin |iii'l in illiim quia , nem (</) Grae-
    niainis, quo- in dispersio- noiidiun vc- Cnruni f in-
    !;i 'III Iiondlini nem (rf) Craeco- nerat hora cipict ire,
    veuerat ho- rum f iiurus ejus. et doeere (e)
    la ejus. est, et docere 31. Ex turha 50. Graecos ft
    31. De tiirba aulein 56. (e) Graecosf? Qui auleni Quis
    mulii crede- est hic scr- niiilti credide- est hic sermo
    derunl in il- mo, quem dl- riini iu eum qiiem dixit
    lnrn, ei dice- xii : Quaerilis et tlicehant : Quaeritis me,
    bat Cbristus cum
    : mc, et non in- Chrislus cum el non inve-
    venerit nuni- , veniiis : et u- venerit, num- nietis: et ubi
    quid plura bi cgo eo, vos qniil plura siim egn, vos
    signa factu- non pnteslis signa f.iciet veuiie nun
    rus est quam venire ? quain quae pnt-stis?
    qiia liic fa- 57- In novissima isie («) fecil ;? 57. In novissimo
    52. cit? Audic- autem inag- 5-2. Audierunt autcm die.
    rnnl ergo na die fesli Sacerdoles magno, ac sol-
    1
    Sacerdoles Judaeorum et Farisaei leinne slahal
    et Pharisaei stabat Jesus, et populum Jesns, et cla-
    turbas mur- clamabal : Qui mnssitantem niahat , dicens :
    murantes sitit veniat
    , (b) de eo
    f : Si quis silit,
    de illo : et mi- atl me, et hih .... el miseriint
    (f) veniat f , et
    serunt - 38. Qui crcdil in minislros ut
    . . 58. biliat. Qui
    nistros Pha- me , sicut (g) dixit
    f adpraehende- credit in me,
    Prin-
    risaei, et Scriptura renl oiim sicul (g) dixit f
    cipes Sacerdo- flumina 55. Dixit Scriptura ,

    lum ui eum de vcntre autem (c) Je- flumiua dc


    conpreheu- ejus flue . . sus :
    f Adhuc venlre ejus
    35. derent. Dixit aquae vi- pusillum tem- fluent aqtfte
    crgo Jcsus (c) :
    f Adliuc vae. piis vobiscum vivae.
    modicnm lem- 59. Iloc aulem di- suiu et vatlo
    : 59. lloc aulem
    pus vobiscum xil tle Spirilu, quem ad euni , qui dixit de
    sum : et vado accepluri e- me misit. Spiritu,
    ad eum, qui mc ranl creden- 54. Quaerilis me, quein aecepturi
    34. misil. Quae- les in eum : ei non inve- eraul noiidum
    :

    riiis me, cl non nondiim :ui- nielis : el ulii cnim erat


    invenietis : tein erat Spirilus ego suin, vos datus Spiritus,
    etquo ego va- datus quoni- , venire non qnia Jesus
    do vos non
    , am Jesus non- 35. polestis. Dice- nondum erat
    poiesiis ve- iliim fnerat hant igiiur honurilica-
    nire. honoratus. Judaei alter- tus.
    35. Dixerunlcr- 40. • De turba ila- titrum : Uhi 40. Dc populo
    CODEX BR
    Quaerebant ergo eum adprehendere. et nemo misit iiniiis est.quia nos non inveniemus eum.Numquid in
    in illiiin niaiiiis. quia nonilnin veneral liora ejus. dispersiuncm Gentfum ilurus est. el doccre Gcntes.
    De iurlia auiem inulii erediderunl in eum. et Q lis e^t hic mc et nou
    sermo quem dixil Quaerilis
    dicebant. Christos cum veneri! numquid pluriora invenietis. ei non poiestis venire.
    ubi ego siiin vos
    sigua faciet. quam quae hic (<z; IVcil f. Audierunl In novissimo aulem die magno. lesiivitntis. siab.it
    eigo Pharisei. lurbam murmurantem de tllo liacc. Jesus. claniahal dicens Si quis siiit. veniai ad me
    ei

    et miscrunt Priocipes Sacerdoium, ct Pbarisaei mi- Qui credil


    el b.ibal. in nie shiii (g) tlivii y Sei ipinra.
    nisiros. ui adprehenderenl eum, l'i\ii ergo {<•) Quinina de venlre ejns fliicnl. nquae vivae. Iloc
    Jesus. f Adliuc mndicum leinpus vobi-cuiu sum. auicm dixit. tle Spirilu qiiem arcepturi erant. cre-
    ci vado ail euin qni inc misit. Quaerilis me et ilciues in eiun. qioa noinliiiii erai Spirilns Sancius
    non iiivcnieiis el nbi sum
    vos non pntesiis ego. iii eis. quia Jesus nondum fuerat glurilicalus. Multi
    vcniri'. Dixerunl ergo Judaei ad invicem. Quo hic

    CODEX CORBEIENSIS.
    (5. j)
    f
    Dixerunt ad ip-os . . . Numqnid iu disper- sialm Jesus.
    Graecos (39) qn.nn incipiebant accipere credcnles
    in enm,
    sionein Giaei oriim ' incipil iie, el doceri
    (57) 1 ii novissimo aulem dic illo maguo diei fesii i/dii/.) quia Jcmis nondum fuerai honorilicalns

    VARIANTES LECTIONES.
    Gut. Principes, etPbarisaei ministroa. iccmi. manu,
    1 " Gat. el ttm Mulli cum andlssent. Vvlq. Kx Hla

    Jodaei Mm
    Principes, el Judaei ministros riUg. Prtncl- mrl aim audisseul.
    pes, et Puarisaei ministi ' Oui. ilurus esi docere

    BLANCHINl mm.i:.
    Gr. Iiroinwv.
    (n) Ita el text. —
    (b) Posl de eo, deest /mec,ciiam In cod. Cant. - e) knte /mni , deeil
    posi veniat, deesi admt, —
    ——
    ei» etiain in cod
    , Cant. (d)lia ei lext. Gr, rSv 'EXXiivuv (e) I

    in ciil. quoque Cant. (g) liaettoxt. (ir. ''7r«v.


    407 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. ',08

    CODRX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    qne qui audi- cenies Num igiiur nudienles : ....
    ermit ser- quam . . . h . . nii- haec verba , ....
    mnnes hos nn m sic lo- dicebant : ....
    dicebant cutus esl quo- Hic esi vere ....
    ....
    : ,

    Est vere Pio- modo et liic. Propheta.


    41. f . . D . . . . 47. Rcsponderunt 41 Alii vero ....
    ....
    .

    bat Hie esi Christus. eis Pharinei : dicebani Nurn- :

    ....
    :

    Quidam vern . inquid ct quiilergoex


    ....
    . .

    diceh:inl : Niun- d Galilnea Chri-


    quiJ ile Gali 42. sius venii? Non ....
    lea - ne Scrititura ....
    42. ... ? Nonne dicit Quia : ....
    ....
    . .

    Scriplura 48. credidil in il- ex semine


    dicil Quia de. lum v . . de Pha- David et ....
    ....
    : . ,

    seniine Da- 49. risaeis? Sed Betlehem inu-


    vid, ei a Bnelh- h c lurba, nicipin , uhi ....
    ....
    . .

    lem castello, q e ignorant . ci.i t David


    ....
    . ,

    tibi cral Da- legetn , m:ile- Clirislns venil?


    vid, Christus vcnit? dicii sunt. 43. Dissensio ergo ....
    45. Dis»en>io ila- 50. nirit Nicode- facta esi in ....
    <iue facta esi miis nd illos , lurba propler ....
    iu lurb.i prop- is, qui prius ciim. . . . .

    44. ler illiim. Qui- venii nd illum, 44. Quidam aulem ....
    dain autem iinus cum ex cis volebani ....
    ex illis volue- 51. essel cx eis : Niim- adprehenderc ....
    iunl :id jire- qui lex nos- euin : sed nemo ....
    ....
    . .

    hemlere illum : ira judic:it in


    . . . nemo . . . hominem ,

    it in illu nisiaudiat
    prius nb illo,
    45. Venerunt er- el congnos-
    go miinsiri cat quid . . .

    ad Principes
    Saeerdoium
    el Pharisneos.
    Qnihiis illi . - . 52. us es? ' Scruia- ....
    xerunt : Qua- re Scripturas, ....
    re non addti- et vide, qnia ....
    xistis illuni ? Prnplmeta ....
    it>. Re«ponderunl de Galilaea non ....
    minisiri , di- smgit. . . . . («)
    CODEX BIUKIANUS.
    nuiem ex tuiba audienles hns sermones dicebanl
    illa qiiun sic loculus est nl'us linminum. sicui bic homo.
    llic aulem dicebnnt. Ilic est
    e-l vere Prnfela. Alii Kesponderunt ergo eisNumquid et vos
    Pliarisaei.
    Chrislus. Quidam vero dicehant. Numquid n Gali- seducii esiis. Numquid aliquis ex Principibus. aui ex
    laen Chrisius ve^ it. Nnnne Seribiura dicit. Quia ex Pharisacis credidit iu eum. Sed lurha h.iec. quae
    semine David. el de Bethleem cnslelln. ubi crat Da- non novit legem. mnledicti sunt. Dixii anlem Nico-
    vid Chiislus venii. Dissensio it;ique fncia csl in tuiha demus nd eos. ille qui venil ad eum nocie. qui unus
    prnpier eiim. Quidnm nuiein ex illis. volehanl ad- erai ex p-is. Nmnquid lex nusira judicai hominein.
    i

    praehendere eum. sed nemo lameii in euin inanus nisi |iiius ab co. et cognoveril quid faciat.
    ainlierii
    injecii. Venerunt aulem minislri nd Principcs Sa- Rcspunderuni dixeruut ei. Numquid et iu a Ga-
    el
    cerdnium. Pharisaeos. Et dixerunt eis ilii Quare
    1
    1 lil.iea es. Scrutare et vide. quia Prophela a Galilaca
    non adduxistis eum. Rcsponderiinl minisiii. Num- nnn surgit.

    CODEX CORBEIENSIS
    46. ' Numquam sic lociuus esi qiiisquam honio.
    s
    inclinalo
    cnpite digito scribebat in tcirnm. ,

    54. nisi nuiliciii priinum ah ipso , ct cognoveril 7. Cuin autem interrognrenl expeclanles eum quid
    quid fncil ? 53. Omiitittir tolus liic versus. diceret , erexit se... Quisque vesirum sine delicio
    Cap. VIII. 1. Jesus aiitem ascendil in ninniein esi , prior in enm Inpidem jaciat. 8. Ei ilerum in-
    Oliveti : 2. el mnne cum fnctuni essel, ileruin venit clinans se , digilo scrihebai in terram. 0. llli igiiur
    in Templum et ciini consedisset docchai eos. cum audissent , paulatim secedebnnt singuli , inci-
    3. Mulieremmoechatinne depreliensnm , qunin in pienies a senioribus omnes recesserunt el relicius :

    cuni sialuissenl in nwdio dixerunl a;l Jesum 4. , : esl solus Jesus , et eece mulier illa in medin erat.
    Magisler, haec mulier deprchensa e-t in moetlm- 10. Ciimqne ere\isset se Jesus , dixil ad eam Mu- :

    tione. 5. In lege atncm praeeepil nnbis Moyses, ut lier , nbi suni , qui le perduserunt? Nenio le lapida-
    qui in adullerio deprehenditur Inpidelur. Tu aulem , vil. Et illn respnndens , dixit : Nemn , Domine. II.
    qtiid dicis de ea? 0. Haecdicebam lenlantes eum , ut Nec egu le daiiinaho : Vade.ex hoc jam noli peecare.
    haberent causain accusandi eum. lbid. Jesus aiilcin
    VARIANTES LECTIONES.
    Cat. et jfni. serulare et vide. Vulg. scrutare Scriptu-
    1 hoinn, sicul hic liomo.
    3 Gat. inclinato capite deorsum, scribebat digito suo in
    ras, et vide.
    -
    Mm. Numquam lorjuutiis est lionin, sicut hic linmo lo- lerram. Mm. inclinalo c;i| ile, scribebal digiio suo in ler-
    qnitiir. Responderunl. Vulg. Numqiiam sic Inrutus est rnm.
    BLANCIIINI NOT^.
    («) Destint dn;c paginje ahrasne, quarum linibi adlmc appareni in codice. S. Augiisiinn? lihro n ''*
    409 KVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNEM. ilO

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    qui me misit. CAPUT VIII. sil, Pater.
    CAPUT VIII.
    17. Sed in lege ves- 17. lu lege
    Iterum ergo h
    1-2. Ira scripium 12. Rnrsus aulem qunqiie
    quehatur ad est , duoriim congrecalis illis scriptnm est
    illns Je<us, di- hominum loqiiehalur Jesus, quoniam duo-
    ecns : Ego snm teslimoni- dicens : Ego runi hominum
    lux lllljllS lllllll- uni verum suin x hnjus I n tesiiiiiniiiiim
    di : i|ui me se- cst. mundi qui mc : verum est.
    <|uilur, iion 18. Ego sum ,
    qui lcs- seqiiiiur , non 18. Ego snm, qu
    nmhulavit linionium ambulahit in lesiilicnr de
    iu lenebris, dico de me : tenchris , sed iik: : et qui
    sed li.ii.cli.ii el qui me mi- habebit lumcn me niisil Pa-
    1
    lueem viiae. sit, Paler, les- \ilae. ler, teslimo-
    15. Dixerunt illi limonium 13. Dixerunl autem niiim pcihihet
    Pharisaei : Tu de me.
    dicit ci Pharisaei :
    de me.
    de le leslili- 19. Diccbant er- Tu de (e lesti- 19. Deebaiit igi-
    (aiis : el lesli- go Ubi est
    ei : nioniuin per- Iiii- ei Uhi :

    . . oniiim lii- Paler tnus? hihes le^li- : est Paier tnus ?


    . . . non est Quibus respon- monium luum Respondit Jesus,
    dil Jesus : Neque non esi verum. (6) ei dixit cis f :

    1-4. Respondens me nosiis , ne- i i. Respoudil Jesus, Neque iue no-


    Jesus, et dixit il- que Palrem el dixil cis :
    siis , neqne Pa-
    lis Et si ego les-
    : iiKiiin : si ciiiin El cgo lesti-
    si trem meum :

    timoniiim me nossetis moniuin perhi- si me sciretis.


    dico de me ulique et Pa- hco dc me le- , ct Palrem nieum
    vcrum esi Irem meum slimoniiim incuin scireiis.
    (esiiiiioiiiuin nossetis. veruni est quo- : -20. Ilaec verba
    iiiciim : quo- 20. Ilaec verba (c) locu- niam seio unde (c) Inculus esl f
    niaiu scio • un- lus esi f in gajo- veni , ct quo in gazcpliylacio,
    de veni , et quo pilacio , do- eam. doccn.e in lem-
    vado vos nes- : cens in lcm- Vos enim nc- plo, et nemo
    cilis iiudc plo : et nemo sciiis uude adpraeiieudit
    venerim, et illinn adpre- vcneriio , el ciim, quia
    i|iin vailam. hendii , quia 15. i|iio eam. Et nondum venerat
    15. Vos secundiim nondum vc- vos secuiiilum hora ejus.
    caruein ju- nerat hura caiiiem judicatis : 21. Dixit anlcin
    dicalis : ego ejus. ego non judi- ileruin (d) ad
    («) nominem f ju- 21. Ait illis iierum co (a) ncnii- eos f Kgo va-
    :

    16 dico scd ct : Jesus Ego vado : , 10. nem f : quod do, et quae-
    si cgo judico, ci quaerilis si ego judico judi- , rilis mc, et
    judiciuin inc- nic , pcc-
    c
    i iu ciiini lneiim vcniin in pcccalo
    :|
    iim verum cato vesiro cst, quoniam vestro inniie-
    csi, (|iiia solus moriemini. sohis non siiiii : mini. Quo
    noii sed sum : Quo ego vado, scd ego siiin ego co, vos
    cgo.et Paier, vos non po- ct qui mc mi- non poiesiis

    CODEX BRIXIANUS.
    Iteruin crgn loculus est eisJe-ms diccns. Ego sum legc vesira scribtum cst. quia duorum hominiim
    Inx sccuius fucril. non anihulavil
    mundi. qui me lcstimonium verum est. Ego sum qui lestimouiuin
    in lenebris sed babehit Iniiien viiae. Dixcrunt pcihibeo dc mc ipso. ei lesiimonium perhibet.de
    crgo ci Pharisaci Tu dc lc ipso lestiinoiiiiim perhi- nic qui ino inisil Patcr. Dicebanl ergo ei. Ubi esl P.i-
    hes. lestimonium luiim non csi vernm. Respondit ler liius. Kespondil Jesus. Neque me scitis. iiequc
    Jcsus ct dixil cgo lcslimoniuin pcrhibeo
    eis.Ei si Patiem meiim. si me scirclis fo siiain et Palreni
    dc me ipso. csi lcstimonium incum quia
    veruin nieiim, scirciis. Uaec vcrha (c) locuiiis esi f in gazn-
    scio unde veni. el qun vado. Vos autein. nesciUs filacia. docens in lemplo. ct ncmo adpraehendii
    llllde vcni aul i|iio vailo. Vos scciiniliiin c.irnein ju- ciiin. quia necduni vencrai hora ejus. Dixil ergoiic-
    dicatis. e;:o auicin non judico queinquam. el si ju- iii i ii cis ,lc>us. Ego vado et quaeriiis me. et in pec-
    dico egn. judicium nieum vcriun est. quia solus non cato vestro moriemini. Quo ego vado. vos non polc-
    suni. scd cgo ct (|iii mc misit paler. Nam cl in

    CODEX CORBEIENSIS.
    12. Iiciuni locuius cst cis, etc. 20. quia nonduin crat hora cjus.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Vni. lumen vitae In se. Vh/i/. lumen \it.ic. qno.
    5 »en
    1
    Gai. et Mm. unde vcui , aui quo. Vula. uude venl . el Gai. el Um. justnm esl, Vutg. st,

    III.ANCIIINI NOT.E.
    adulterinit Conjugiii ad Pollenlium cap. 7 Paclum esse ait , ut nonmtlli modicai fitlei , vel potim innma
    , ,

    vera fidei, credo meluentet peccandi impunitatem duri mulieribus suis , illud quod de adullerw indulgeiitm
    ,

    Dominut ferit auferrent de codicibut tult, qium periuiuionem peccandi tribueril , '/i" dixit:* lamdem
    —
    ,

    cept noli peccare. > («) Ita ci icx. Gr. ovSkm graeca synlaxis, - (6) iddit, et dixil eii, elii od. ( anl :

    r;, itir«v Cfiroif. — (c) Posl loculut esl, deesl Jcsns, cliaiii in cod. Canl. — (<0 Po»l ud tot, deeSl /UUM, ni

    cod. quoque Cnrti.


    III EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CLM VARHS COD. COLLATUM.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    testis venire. lium lioniinis, exaltaberilis
    22. Dieeban . . .
    - tunc scielis 22. Dicebant igitur Filium lioniiiiis,
    go .ludaei : Num- quod ego sum, Jiiibiei Niiin- : lune sciftis
    occide-
    (|iiiil et a nie facio quid interliciet qiiiniiiim ego
    re se liabel? qno- niliil,sed sicut se? quoniain siim, et nilnl
    niam dicii : U- docuit me Pa- dicit Ubi ego: a me facio,
    bi cgo vadn vos , ter, sic loqunr : vado, vos ve- sed sicm docnit
    nini polestis ve- 29. qtioniam is nire non potestis. me Pnier,
    nire. quime misit, 25. Ileruiu dicebat liaec loquor :

    23. Et dicebal illis mecum est, non eis Vos ex in-


    : 29. el qui me
    Jesus Vos de infe- •
    reliquit solum : ferioribus eslis, misil, mectim
    rioribus estis, quoiiiain ego, ego de supernis esi, ct non re-
    ego de superio- quae placent siiin. Vos de liquid me
    ribus siim. Vos illi, facio sem- boc munilo soltim quia :

    de lioc iimn- per. esiis, ego non ego, quae sunt


    do estis, ego non 50. Haec illo loqiicn- siiiii ilo lioc ei placitn, semper facio.
    sum de lioc mundo. te, iniilii cre- mninlo. 30. lloec co lo-
    24. Dixi vobis quo- diderunl iu 24. Dixi itaque quente, iuulti
    liimi iiiorie- 51. eum. Dicebat vobis quia crediderunt in eiim.
    niini in pccca- ergo ad Judaeos moi iennni 51. Diceb:it autem
    tis vestris : si Jesus, qui credi- in peccato Jesus ad eos,
    enim iion deruui Si vos : vestro si eniin : qui crediderant
    credideritis manseritis non crediderilis ei ex Judaeis :

    quouiam ego in verbo meo, quoniam ego Si vos perman-


    suin , morie- vere discipu- siiiii, moriemini seritis in verbo
    iii ini in pecca- li mei eriiis : in peccato vestro. mco, vere di-
    lis vestris. ."2. et scietis ve- 25. Diccbant auiem sciiuili mei
    25. Dicebant ergo ritatem, et ei : Tti quis es ? 52. (b) eslis f : et
    illi Tu qui es!
    : veritas vos Dixil auleni scieiis verilalem,
    Ait illi Jesus Ini- : '
    55. liberavit. Res- eis Jesus : ln- el veritas ipsa
    tiiiin, quod lo- ponderunt priniis, quia lo- libcravibit vns.
    quor voliis. illi quod Judaei
    , quor vobis ; ciiin 35. Responderunt illi

    26. Mulla habeo seinen Abra- 26. iiiulla liabcam Judaei dicenles :

    de vnbis loqui, bae siinius, et de vobis dicere, et Semen (c) Abra-


    ei judicare : numquam judicare scd : bam sumus, el
    -j-

    sed qili ii. r iiii- cuiquain ser- qui uie misit, nemini umqnam
    sit, verax esl ; vivinuis : quo- verax est el ;
    servivimus quo- :

    et ego ijiiae au- modo iu dices : ego qnae amlivi iii". 1.1 iii dicis :

    divi ab illo, liaec Quia liberi ab eo, baec lo- Liberi eritis ?
    loquor in boc eriiis? qiiur in liuc 51. Respondit
    27. muiidi). Et non 34. Respondit illis 27. mundo. Et non Jcsus Amen, :

    cogHOverunt Ji'sus : Anien, ainen intellexerunt anien dico


    quod Patrera
    s
    dico vobis, qnoniam de vobis quia :

    illisdiceret qnoil omnis, («) Deo f Patre onines, qui


    28. Deuin. Ait er- qui facit pec- diceret eis. facit peccatum,
    go Jesus Cuin exal- : caluin, servus 28. Dixii aitiem servus (d) est f.
    laverilis Fi- 35. peccati est. Ser- illis Jcsus : C.iim 55. Servus auiem

    CODEX BRIXIANUS.
    stis venire Dicebant ergo Judaei. Numquiil inter- Jesus. Cuni cxnltaveritis Filinm liominis. tunc co-
    ficiel se melipsum quia dixil. Qun eg vado. vos > gi.oscetis ego siim. el a iuc ip-o nihil facio. sed
    i|iii:i
    non poiestis venire. El dixit eis .lcsus. Vos de sicnl docuii ine Pater meus. haec Ioquor. ct qni me
    deorsum esiis. ego aulein de supcrnis smn. vos de uiisit niecuni csi. non ine reliquii soliini Paier. quia
    boc iiniiiild esiis. ego aiiieiu nou -nin de lioc mun- clm) qune placim suni ei. fncid semper. Hnec illo
    do. Dixi ergo vobis. quia moriemini in pecratis loqueute. innlti crediderunl in enm. Dicebal anletn
    vestris. si cnim non
    ego sum. credideriiis. (piia Jesus. ad ens qui cx Jndacis. crcdideruni ei. Si vos
    inorieniiin Dicehaut eigo
    in per.catis vestris. manseritis in veibn men. v re discipuli mei {b)
    ci. Tn quis cs. Ei dixil eix Jesus. Principium qiiiiil
    e-tisf- ct cognosictis verilatem. ct verims lihcrabit
    ct loi|iinr vnbis. Multa habeo de vobis loqui. ei vos.Responderuntei SemenAbrahaesumus.elneiiiini
    judicare. sed qui me misil. verax est. el ego quae scrviviiniis uniquain.qiioinodoludicisQuia lilieri eri-
    audivi .ili co et loquor iu lioc miiiido. El non inlcl- ns. Respondit eis lc-us Ainen ameu dico vobis. quia
    lexerunt. quia de Patre eis dicebal. Dixit crgo eis omnis qui facit peccaiuin. servus est peccati. J-er-

    CODEX CORBEIENSIS.
    25. ego de superioribus suin. 51. Si vos manserilis in verbo meo, vere discipnli
    26. Iiaec eloquor in huiic inundum. mei estis.
    28. sicut docuit me Pater, liaec eloquor.

    VARIANTES LEC.TIONES.
    Gat. et Mm. Principium,
    1
    qnod loqnor. Yulq. Princi- ' Gnt et Mm. Patrem eis esse Deum dicebat. Vulq.
    PJUm, qui ct loquor. Palrem ejus dicebal Deuui.

    BLANCHINI NOTiE.
    («) .linia cod. Cant. tov 6:ov Canl. lat. addit, «wii»i.
    ; (b) lia — el lext. Cr. it-k. — (r) Abrabam. Et ita

    lexi. Gr. 'ASpa«[i. — (rf) Post ett, deest peccati, eiiam in cod. Cant.
    4i: EVANC.njlM SIXUNDUM JOHVNNF.M. ;u
    C.ODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONF.NSIS.
    vus auiem Dixernnt illi : non manct m Palris veslri.
    non iiianet Nos de forni- donio in acier- Dixeriml ei :

    in domn Doinini catione non niim : iiani Fi- Nos e\ fornica-


    in neternum : siinius n.iti : lius inanel in lione ii"ii suinus
    Filins iiutem unuui babe- aelernum. nali : nniini
    manet in ae- nms P.iireni 56. Si ergo vos Palrem babemus
    36. leriunn. Si Fi- Denm. Filius libera- Deum.
    lius vos libera- 42. (c) Ait ; illisJesus: Si verii, vere 42. (e) Dicit -;-

    vcrii, vere Deus P.iter v< s- liberi erilis. eisJcsus:


    liberi eiiiis. ter es-et, dili- 57. Scio qnia (a) Si Deus Pater vc-
    57. Scin (|iiih| («) semenf geretis me. semen f sier essci . dilige-
    Abrahae esiis : Nain ego ex Abraliae retis utique me.
    sed quaeri- Deo exivi, et estis : et quae- Ego cnini ex
    tis me occide- veni : ne(|iie riiis ine occi- Deo processi,
    re, (|uia ser- eniin a ine ve- dere, quoniam ct veni : nec
    liO meiis iii ni, se<l ille me verbuni inenni enim a me
    requiescit 45. misit. Quare non capet in veni, sed ille
    58. in vohis. Ego loquelam 58. vobis. Ergo 45. me misit. Qin-
    quoil vjili a- meani ' non qii"d vidi aput re lo|iiellain
    pui Patrem adgnoscitis ? Patrem meuin, ineam non co-
    menni, loqiior ;
    Quia iiom po- boc lni|iior : gnoscitis? Quo-
    el vos (b) ilaquef te-iis auili- et vos (6) ergo
    f lliaill IIOIl po-
    qund vidisiis re verbum i|iiac vidistis lestis aiuliie
    apul Palrem meuin. :i|int Patrem vcrbimi iiiciiin.
    vestrum, fa- 14. Vos de Palre vestrum, facite. 4p. Vox ev Patrc
    59. ciiis. Qui res- diabulo esiis : 59. Responderuiil, diabulo cstis :

    ponderunt : el desidei ia el diveriiiu : et concupiscefl-


    Pater nosler Patris ves- Paler nosler li.un Patris
    Abraham esl. tii vii . . . s Abrabam cst. vcsiri vnllis
    Aii Jesus
    illis : (c) Si . . cere. II . . e hi\il anlcni facere. Ille
    Filii Abraliae . . . icida eis Jesns : (d) homicida fuit
    esseiis, opera erat ab milio, Si Fili Abrahae ab initio, ei in
    Abraliae face- et in verila- esseiis, opera veriiaie noii
    40. rciis
    f. Nunc lem iion sic- utique ejus stelii :

    amem qnae- tit quoiiiaio


    : lis
    f quia veriias
    ritis nie occi- iion est veri- 40. Xiiiic autem in ro non esl :

    dere. Iiominem, las in illo : qnacritis me quando loqni-


    qui veritaiem ciim loquiiur occidere, borni- iiii mendacium,

    loculiis sum mendacium, nein, qui vei i- ilc -nis loii ni—
    vobis, quam de sno loqni- tatein lociilns tur, quoni im
    audivi a Dco : tur, qiinniain mm vobis, quam mendax est,
    boc Alir.ib uii mendax est, andivi a l>eo : sicui et Pater
    II. iioii recit, i|ii(nl Sicut el Paier lioc Abraliam ejns.
    vos fai ilis, •45. cjus. (/') Ego
    1

    f quia imii fecit. Ego v :


    45. (/) 'l" -i

    opera Patris veiilalem •41. (rf) Sed f vos veritalcm ilico


    veslri. dico, non cre- lai itis opera VlllllS, 11"II

    C.ODEX BRIXIANUS.
    vus aiilem non manet in domo in aelemum Fi- nii -alione non siiniiis nali. iiiinni Palivm liabeiinis
    lius manet in aeiernum Si ergo Filius vos libe- Deiim. Dixit ergo eis Jesns. si Deus Pater vesier
    raveril vere liveri eiitis. Scio quia («) semen f essct. diligcreiis uiiquc me. Quoniam ego a • !
    •

    Abr.ibae e lis. scl (juaeiilis in • mlci in :ei e. (piia processi voni non euim a me ipso veni. snl
    ei
    sci ino incii^ noii capii in vibis. Ego quae viili ille nie misit. (jnare li quellam nieam non cognosci-
    apm 1'aircin iii ciiiii inquor. ci vos qcac audislis t -. Quia itiui pntesiis amlire scrmoueiii ineuili. \ is
    i

    a Paire veslro faciiis. Respondenint ei il ite- ox Paire diabolo estis. t dcsidcri.i Palris vostri \ I- . •

    rniit ei. Patcr uoster Abrahain est, Uicii eis Je- i s faccre. ille limnicida lacii ab inilio ei iu veryaie
    su^. (i-) Si Fiiii Aln.iliac essetis opera Abrabae iinii steiil. ic.i iiiiii esi vcrilas iu eo ciini qu inr I

    l '( '-icns ; . Nune auicni quaerilis me interlicere. niendac <a propriis loquilur. uia mendai sl i

    homiiiem qui veriiaiem vobis locuius suin. qiiam el Paler ejug Ego aui m quia vcriiaieni loculus -mii
    amlivi a Deo. liOC Alnaliain iion fecil. Vos facilis Vobis. ikiii ii .
    opera Patris vestri. Dixeruni itaque ei. Nos c\ b r-

    CODEX COD.liElE.NSIS.
    55. 1'iliiis in.inet in aetci iiuiii. Bllis prupriis loquitiir, quia * nn nilav e-l,
    4i. ez
    40. Iiominein , qni veritateni loeiitus csl vobis, si< iii Paier ejus.
    qiiain audivii a Deo. 45. • Ego quia veriiaiem dico, non credilis mihi.
    41. Nos c\ prostitulione non sumus.
    \ \i;lA.Nli:s LECTIONES.
    1
    titn.vos facite. Vvlg. vos facilis. k
    Gai. Egoautem quia »eritatem. Mm, Egoquia \< rn.i-

    Gat. miii cnslodilis? Yulg. non cognoscitis? i' iii

    3
    Mni. Meodax est, sicut el pater ejus,
    BLANC.IIINI N( I 1

    (a) Ita et lex. Cr. nitipfia. — (b) lla el lcx. Cr. ovv. — (f) lla cl li \. I.r. --•/.< « i6paifitrrt,
    tpya. toO A6oa«fj e-oi;<7: av. — (d) Addil ftd, iml. nuoquc Cai|l. <h. - («) PpSI ilicn, dcest <'i|", cli • •II

    in virs. Cotlnca.
    (() Post egu
    — . dce-t niilem cliani in COd. Oanl ,
    415 EUSEBH VERCELL. EVANGELIMl CUM VARIIS COD. COLLATUU. 4IC.

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    ditis mihi. moniiim ha- creditis mihi. Nunc cognovi-
    46. Qnis ex vestrum hes. \lir.ili ini 46. Quis ex vo- mus quoniam
    arguet ine niorluus est, bis arguet me daemoniuin
    3
    de peccaio? et Profeiae de peccalo? hahes. Abraham
    Si veritatem ei lu dicis : Si quis Si veriiatem morluus est,
    dico, quare verhum me- dico.quare et Prophelae :

    non credi- iini audierit, vos iion cre- et lu dicis :

    47. lis niihi ? Qu . . et servave- diiis niihi ? Si quis verhum


    ex Deo - rit, non gus- 47. Qui cst ex mcuiii servabe-
    ba Dei audit. I- tabit moiiem Deo, verba rit, non gusla-
    deo vos noii in aelerniiin. Dei audit. bii morteni.
    creditis, qui- 53. Numqiiid lu Propterea vos 55. Numquid tu
    a ex Deo non major es qtiam iiimi auditis, major es Abra-
    estis. Abraham, quia quoniam ex hae, qui inor-
    48. Responderunl mortuus est? Deo iinii eslis. luiis est? et
    Jndaei, et di- set et Profe- 48. Responderunt Prophelae,
    xeriint : Non (ae mortui Judaei, et ijiii niorliii
    bene dicimus siim? Quem le dixeruni ei sunt? Quein
    qund Saina- facis ? Nonne reete le ergo facis?
    ritanus es ni, 54. Respondit Jesus (liriniiis nos 54. Respondit Je-
    1
    daemoni-
    et Si ego me glo- quia Sama- sus Si ego ho-
    :

    um hahes ? rifir.ivero, rilanus es tu, nonfico nie,


    49. Respondit Jesus gloria mea ci daeiiioniiini habes? lionor nieus
    Ego dacmoiii- nihil est est Pa- : 49. liespondii Jesus : nihil est : Pa-
    iini iMin ha- ler ineus, qui Ego daemonium ter nieus est,
    beo, sed hono- glorificat me, non habeo, qui honoiifi-
    rificabo Pa- quem vos di- sed honorili- cal me, quem
    trein meum : citis (|tiod Deus co Pairem viis dicitis
    vos me non 55. 3
    vester esi, et nieiim vos : quoniam Deus
    hnnorilica- non agnovis- (a) dehonorifica- 55. vesier, et non
    50. tis. Ego autem lisillum : 50. lisf mc. Ego nostis euni :

    non quaer . . ego novi illum : aiiiem non ego auiein


    . oriam
    . meam : Et dixero
    si qu lero hono- novi euni Et si dixero
    :

    est qui i[uae- quia nescio rem metini : quoni im nnn


    rat, ei jndicet. euiii, ero si- est qui quaerit, niivi eum, ero
    51. Ainen, ainen di- niilis vohis, eljudicat. similis vobis,
    co v"his si quis : inendax. Sed 51. Amen, amen iiiendax. Sed
    verbum me- novi illnni, dico vobis : scio illum,
    4
    u ni serv.ive- et veihuin e- verbum
    si (|tiis et verhiim ejus
    rit, mnrtem 5G. jus servo. Abra- nieum servahe- cuslodio.
    non videhit in bam Pater ves- rit, uinrtem 56. Abrahani Paler
    aeternum. ler exsiilt.i- non vidsbii vester laetaba-
    52. Dicunl illi Judaei : vit ut videret in aeternuin. tur ui viderel
    Nunc cogno- diem meum : 52. Dixermit diem nieuiii :

    viinus quia de- (b) et -[- vidit, et ga- ei Jud.iei 1,6) et'f vidil, et

    CODEX BRIXIANIJS.
    ditis Quis ex vohis arguet me de peccato.
    niihi. cognovimns qnia daemonium habes. Ahraham mor-
    Si veiiiateni dico. quia vos non credilis mihi. tuus csl. ct Prophetae. el lu dicis.Si qois sermonein
    Qui esl ex Deo verha Dei audil. Prolerea vos meuin sei vavent. non gusiavit mortem iu aeternum.
    non audilis. quia ex Deo non csiis. Respondernnl Numquid lu niijres Paire nnsiro Abrabam. qui
    igitur Judaei. et dixeiunl ei. Nimne henedicimns iiioiiuus esi. et Propbelae qui nioriui stmt. Qiiein le
    nns. qui.l Samarilauus es lu. cldaeinnnium babes. ipsiini facis. Respondil Jesus. Si ego gloiificu me ip-
    Respomlii Jesns. ligo daemonium non haheo. suiii. glorin inea nihil esl. esi Paier iiieus qui glori-
    sed lionoiifico Palrem inciim. el vns (n) inhoiiora- lical ine. qtieinvos dicilis (juia Deus uoster esl; et
    lis-J nie. Ego autein non nuaero gloriam meam. est nesciiis eum. ego autein novi eum. Ei si dixeroquia
    qui quaerat et judicel. Aineii amen dico vohis. si nescio euiii. ero similis vnhis inendax. Sed scioctim.
    quis sermonein meuin servaverit; mortem imn vide- ei sermonem ejus servo. Ahraham Paler vesier.
    bit in ar.tcrnum. Dixerunl ergo ei Judaei. Nunc exuliavit ul videret diem iiietim (b) el f vidit ei ga-

    CODEX ( ORBEIENSIS
    46. Si veritatem " dico, quare vos non crediiis 51. non giislahit moriem , omisso in aeternum ,

    mihi ? qnod supptevit recenlior manus,


    47. Propierea vos me non auditis, qnia non estis 53. Numquid tu major es quain Abraham , qui
    ex Dco. moiiuiis esi?
    49. inhonoralis me. 54. Si ego clarificavero meipsuni.clariias niea ni-
    50. noo quaero clariiatem meam. hil esi.
    51. non videhit niortem in aeterniim.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. es, daenionium. Vulg. es tu, et daemouiiiin. 3
    Gat. et Mm. noster est. Vulg. vester est.
    4
    " Gal. et Prophelae mortui suiit et lu. Vnlg. et Pro- : Mm. et mandata ejus. Vulg. et sermonein ejus.
    phetae? et lu. • Gal. el Mm. dico,quare vos non.
    BLANCHINI NOT/E.
    [a) Ita et lex. Gr. «tiu«?et£. — (b) Addit. et; eiiam in lext. Gr. ™i.
    uv EVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNEM. 418
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    visns est. uenio potest 57. gavisus cst. Di- suir. iu hoc
    57. Dixerunt ergo 5. o|ierari. Cum xerunl ergn ad iiiiiikIo , lumen
    :i illum Jn-
    I suin in lioc euni Quinqua-: snm inuudi.
    daei : Quinqua- mundo, lux ginia annos (>. Ilaec cuni di-
    ginta annos stiiit liiijus nondum babes, xisset expuit ,

    nondum ha- niiindi. elAbraham vidisti ? in terrani, el


    bes, et Ahraham 6. llaec diccns, 5.X. Dixit eis Jesus : fecit luitiin de
    58. vidisii? Dixit exspuil in ler- Ainen ameii ilico , sputalll.li 11 1
    ,

    illis Jesus Amen, : r.i, ct fecil lu- vobis, (a) aule et supei linuil
    amen dico vo- luni de spuii- Abraham ego sum ]-. lllllllll slip.T
    liis, (a) ante Abra- menio, et li- 59. Tulerunt ergo oculos illius
    liani ego 5111117. iiuit oculos lapides , ut 7. caeci , et dixit
    59. Tuleriim ita- 7. oji.s, ct dixil : niitierent in eum : ei : Vade
    ua- in
    qne lapides Vade in naia- Jesus vero latoriam (<•) Si-
    Judaei, ut '
    . . .
    - toriam (c) Silo- abscondit se, lonin y (quod
    tarenl in illuni : am y (quod esl et exiil de templo. inierpraeiatur
    Jesus igiiur abs- inierprae- Missus). Et perressil,
    condit se, et exi- taluin Mis- CAPUT IX.
    et abluit se, el
    ii de teinplo. sus.) Abiit, el la- 1. Et praeteriens venit videns.

    CAPIJT IX.
    vit, et venit vi- (b) vidit v caecum 8. Vicini autem
    dens. ex nalivitatem : illius, et qui
    I.El transiens(i) vidily 8. Vicini ergo ejus, 2. et inlerrogave- viderani eum
    liominem cae- et qui vide- runi euui di- aniea (quoniani
    cum a nati- bant illmn scipuli sui , di- mendicus erat
    3
    3. vitate sua : el prius quod ceiitea : Rahbi et caecns)
    imerrogaveruni il- caecus, et inen- quis peccavil, dicebant : Nonne
    lnin discipu- dicus erai, bic, aut paren- bic cst qui ,

    li ejus, dicen- dicebanl Non- tes ejus , quo-


    :
    sedebai ei
    tes : Rhabbi, quis ne bic est, qui niain caecus inendicaliai?
    pcccavil, hic, sedeliat , et natus esl? 9. Alii dicehanl
    aut paremes mendica- 5. Respondil Jesus llicest. Ahi
    ,
    cjns, quod cae- bal? Alii dice- et dixil eis : dicehant Non :

    cus natus est? bant Hic est.


    : Neqne bic pec- est, sed sinu-
    5. Respnndit jllis 9. Alii dicebanl cavit,neque lis est illi.
    Jesus : Neque bic Siiuilis est il- paremes ejus : Ule auieni dice-
    peccavit, ne- li. Ipse autem sed ul nianile- hat Ego stini.
    :

    ijiie parentis dicelial Ego sleniur opera


    : 10. (d; Dixerunt
    cjns sed ut ma- f
    : suui. 1. Dei in eo. Me ergo ei Quo- :

    uifcsielur 10.Dicunt illi : Quo- oporiet operari inodo aperli sunt oculi
    opera D.-i in niodo crgo opcra ejus , 11. (<••) tui?YRespon-
    i. illo. Me opor- apeni libi qui misii mc, dil 1/1 ille, et
    lct operai i sunt nculi ? cuin dies est dixil : II01110 -;•
    ,

    opera ejus, qui 11. Iilc autem veniel eniin qui dicilur
    me misii, duiii (/")respoudil il- nox cuin ne-, Jesus , liiiiim
    ilies e>t venit lis,etdixit: llomo, f qui 1110 poteril
    :
    fecii , et su-
    nox, quaudo dicilur Jesus tetigii , 5. oper.iri. Cuni perlinuii me
    CODEX BRIXIANUS.
    visus esl. Dixerunt crgo ad cum Judaei. Quinqua- poiest operari.Qnamdin in hoc mundo sum. lux sum
    ginta anuos nondiiin liahcs. cl Abrabam vidisii. iiinnili. Ilncr < iiiii divissel. cxpml in I1.rr.1m el l.ril
    Dixit eis Je-sus. Aineii amen dieo vobis. anteqiiam. lutum cx spmo. super oculos caeci. ct Mipeiliu.vii
    Al.iiihiiin lieret. ego suni Tuleriiiit ergo lajiiiJes. ui cl divil ei. Vade
    nalaloria Siliinc. quod inier- lav.i in
    euin l.pidaiciit. Jesus aiitem abscondil se. et exi\it prelatur Missus Ahiil ergo ci lnvii cl vcnit vidcns.
    de icmpln iransiens per mediuin coruin. et ibat. Et Vicini crgo ejus et qui videranl ciun. prius. quia
    pni.iiri. y lioniiueiu cacciun a nativitale.
    iis (b) vidil mendicus crat. dicebanl. Nonne hic est. qui
    ct inlerrogaverunt
    euin discipuli ejns dicentes. scdcli.it ci mendicabat. Alii dicebani. Quia bic
    ltaliiii quis peccavii hic. aul parentes ejns. ut caecus esi. Alii aulcni quia similis est ei. III.' vcro diccbat
    nasceretur. Respondil Jesus. Neque hic peccavil. Ouia cgo sinn. Dicchanl ergo ei. Quoinodo aperli
    ncqnc parentcs ejus. sed ul manilestelur opera Dei siini lilii nculi. Respondil (f) ille ei dixii Homo
    | qui
    in iilo. Me oporlel operari opera ejus qui me misit. diciiur Jc?us. lulum fecit. ci superlinivil niihi octi-
    donec dies est. veniet autein nox. quando nemo
    CODEX CORBEIENSIS.
    58. ante Ahraham ego siini. 11. el Miperiinxit illnd super oculos cjus.
    Cap. IX. — \. qiiando 11011 potest opcrari. 8. Ahi dicebanl : Hic est.
    5. Cum in hoc uiiiudo suin , lux suui hujiis miiudi. 9. Alii auteni dicebanl : qiti.i similis esl ei.

    VAIilANTES LEGTIONES.
    1
    Jfm.nl Jaclarent. i"»/./. nl jacerenL
    Gat. et mendicabat? Alii dicebant :qula liic 01. Aln lulem n.
    1
    anie qula.... Nonne blcest?Alii aulem : Nequa-
    (.u(. quaquam.
    quam. Vuty. pnusquia... Nonne bic eat, qui sedebat, et

    BLANCHINI NOT.£.
    \ii) Ita ct cod. C.int. Lat. ct Gr. irph 'At5/jaafi, '/..'. tlpi. — [b) Ante vidit, dccst Jetut eliam in lez. (W .- -

    (c) ll 1 el lexl. Cr. su-mu. —


    (</) Ila cl COd. Cajll. «Ijrov. — (c) lia el i<'\. «ir. rjov. (/) Ita el lex. Gl
    Htriv ".\-/jf,wr.o;.
    iV.) EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARllS COD. COLLATUM. 120

    CODEX VKRCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.


    inilii oculos, inier illos el dis.it mibi erat inler eos.
    et dixil : Vade 17. Dicebantf ergo Vadc («) in Si- 17. (e) Dicebant f
    in Siloa . et a- caeeo (f) illi f : Tu loaiu f. ct ablne ergo caeco
    bluere. Et abi- quid dicis de te. Ei abii , et (f) illi f : Tu
    i, et lavi , et vi- illo quod ape- ,
    :ililui inc , et quid dicis de
    deo. ruil oculos videre coepi. eo, qui aperuit
    1-2.Dixerunl er- tiins? Ad ille di- 12. Dixeruul aulem oculos tuos?
    go ei Et ubi est : xit : Quod Pro- ei : Ubi est ille ? llli' auleill
    ille? Dicit : Nescio. leia est. Ail(fr) illisf: dixit : Quia
    15. Adducum aulem 18. Non (g) credide- Ncscio. Proplicia est.
    ad Pliarisaeos 1*11 ii L
    f Judaei, 15. Perduxcrunt 18. Nob (g) crcde-
    eum qui fue- ,
    quoniain cae- aulem eum ad banl t Judaei
    II. rat caecus. E- cus lnil et vi- Phaiisaeos qui ,
    de illo, qui
    ral auiem ' sab- det, donec vo- caecus luerat. fuerat caecus,
    batuin qua caverunt pa- 1 1. Eiat auiem sab- donec vocave-
    die lutiini fe- renies ejus*: li.ilmu qua die ruiil parentes
    cii Jesus , et ape- 19. et interro- luluin fecit 1C. cjus : el intei'-
    ruit oculos gaverunt il- Jcsus , et aperiil rogaverunt
    ejus. los: Hic est fili- oculos.
    illi eos Ilic est:

    15. Iterum inter- us vesler ,


    quem 15. Rursns igimr filius vesler,
    rogaver. . . ilicilis vos interrogabanl eum quem vos
    illuni Phari- quia caecus Pb.irisaei ,
    diciiis quia
    saei, qiloino- naius est ? qou- dicentes caecus natus
    do visum re- modo nii ... . Qiiomodo vides ? esl? Quoinodo
    cepil. videt? El ille dixil cis : ergo videt
    Ad ille dixit il- 20. Responderuni Luuim fccit modo?
    lis Luluni po-
    : parentes ejus el iiiiposuil 20. Responderuut
    suil in oculos el dixerunt super oculos illisparcnies
    nicos , et abi- Seiinus quod meos , et ablui ejus, el dixe-
    i , el lavi , el vi- bic est lilius mc iu Siloam ,
    runt Scimus :

    deo. noster, et et ecee video. quia bic est


    16. Dicebant ita- quoiiiam 16. Dicebant auiem Iilius nosier,
    que quidam caecus natus quidam ex Pba- et quia caecus
    ex Pliarisaeis : 21. esl. Quumo- risaeis : Homo 21. nalus esl. Quo-
    II. c boino noii do aiilcin IIUIIC non est
    liic inoilu anteiu
    est a Deo , quod videt, nesci- a Deo quod ,
    nunc videal,
    sic sabbatum iiiiis aui quis : sic salibaium nesciinus aut :

    non servat. aperuit ocu- nun obserbat. (juis ejus ape-


    los ejus, nos ruit oculos, nos
    (e) Alii v dicebaul (c) Alii f
    Quomoilo po- nescimus: diceb.inl : nescimus : aeta-
    lest bouii) pec- ro- Quomodo potest leiu babei,
    caior (d) lalia y gate :-aetatem lioino pec- ipse pro se
    signa face- babet ipse pro caior (ct) l dia f loquatur.
    re? Et disseu- se loqualiir. signa lacere? 22. Ilaec
    sioucs erant 22. llaecdixerunt Et disbensio dixeruut

    CODEX BRIXIANUS.
    los ct dixil mibi. Yade lava io ualatoria Siloam. Et quia aperuit Ille anlem dixil. Quia Pro-
    tibi ocnlos.
    abit. Cl lalii et vidco. Diserunt anlem el U i>i esl ille. leti est. N
    credideruni t Judaei de illo. quia
    in (;/)

    Qin dixii Nesi io. Adduciiui euin ad Pharisaeos. qui caecus er.it et vidit donec vocaverunl parenles ejus
    lueiat caecus Eral aiitiun sablialiim. qnando luluin qui vuler.it. ei interrogaveruni eos dicenies. ilie est
    lecii Jesus. ei aperuii oculos ejus. Ilerum ergo inier- liluis vesier. quein vos diciiis. quia eaecus nauis e^i.
    rog.iveiiiut euin 1'barisaei. Quoiuodo vidisset. Ille Qunmodu cigu nunc videt. uesponderuiii auiem par-
    auteiu Luluni iinpnsu t unlii ^liper oculos.
    ilixil eis reuie-i cju^ et dixerunl. S inuis quia bic esi lilius
    el lavi et ideo. Dicebanl ergo qiiidam e.x P larisaeis.
    i imsler. ei quia caecus natus esi. Qiiomodo auleui
    llic liomn non est a Dea. quia saubatum non ubser^ nii.ic videai uesciinus. aui quis ei a ei uii oculos. nos (

    vat. (r) ii
    t" A
    dicebant. Quonioda pplest bouiu |iec- iioscimns. ipsum inierrogate aetaiem liabci. i|ise de
    calor (d) lalia t signa lacei e. El dlssensio eral iuter se loqualur. Haec dixeiuni
    eus. Dicunl eigo ilcruin caeco. Tu quid dicis de eo.

    CODiiX CORBEIENSIS
    II. et abii , et lavi
    3
    et vidi. f 18. Non credeliant Judaei deillo, quoniam caecus
    15.
    4
    Luiuui posuit milii super oculos , et lavi et fuii et videt, doncc evocaiemur p.irentes ejus.
    ecce video. 19. et iiiierrogaverunl eos: llic est lilius etc.
    16. Qu iinudo potest peccator haec facere signa ? Quomodo ergo videl uiodo ?

    Et scliisnia erat in eis.

    VARIANTES LECTIONES.
    Mm. sabbatum iu illo diequando. F ulg._ sabbalum viderat.
    s Ita codices Gul. el Mm.
    quando.
    a Ual. qui viderant. Jfttl. qui vuleraut euni. Yulg. qui * Gul. Lutuiu posuit super oculos meos.

    BLANCHINI NOTA).
    (n) Itaelcod (^ant. u; tov Stiwifi. — \b) Addit i//is, eliam cod. cant. u\trol;. — (c) Post alii. deest autem
    in cod. quoque Cant. (d) Ila el text. Cr. rococSra. —
    (e) Ila ei cod. Canl. tXtyov. — — (/') Post illi decst
    ,
    ,
    iterum, etiam in cod. Cant. —
    (g) Post credebant, deest ergo, etiam in cod. Canl.
    121 EVANCLLILM S£i L.Nni.M JOIIANM.M. 122
    CODEX VERCLLLENSIS. CODEX VEftONENSIS
    parenles ejus inaledixe- parenles ejus, itcriiin vullis
    quoniam li- i iii) i illiiin, quia limebanl aiulirc? niiiu-
    mebanl Ju- et diserunt Judaeos : jam quid i-i vos
    daeos; jani enim Tu discipu- enini consiliali \ ultis iliscipuli
    conslilue- lns ejus eslo erant Judaei, ejus lien?
    rantJudaei uos auteni iil si quis 28. Maledixenuil
    ut si <jiiis illiim Moy.-.i discipu enin conOtere- ei. ei dixcrunt
    confiiereiur 20. li suniiis. Nos lur {a) Chri- Tu discipulus
    (a) Cbrisium f, de syna scimus quod stum j, exua illius sis nus :

    goga eicerc- Moysi locu- synagogam Moysi diseipuli


    25. lur. I.t ideo lus esl Deus : bunc 23. iierei. Pro- 29. sunius. Noi
    pareules ejns aulem nesci- plerea parenles scimus quia
    dixerum : AE- nius iinile sit. ejus dixe- Moysi Iimii-
    taieiu babei 50. Respoudil bo- iunl Quia : lus est Deus :

    ipsum inlerrogale. nio, eldixil aetaieui lia- Iiiiiic auieiu nesci-


    24. Vocaveruol illis : ln lioc bei, ipsum iiiiis iuiile sil.
    ila(|iie ' ilerum mirandom inlerrogale. 50. Respondil ille
    lioiiiinein, i|iu csl quod vos 21. Voiaveruut bonio. ei (c)
    fuerat caecus, ncscilis nn- ergo lioniiiicm dixii j : 1 1 1 boc
    ei dixerunt de apc-
    sil, el iterum, qni mirabiie csi
    illi : Da liono- rnil oculos fucrai caecps, quia vos ne-
    rein Deo, nos ineos : et dixerunt scili- uinle
    scinms quod 51. scimus quod ei hono-
    : D.i sil, ctaperutt
    hic hoino pec- Deus peccato- ieni Deo, nculos meos :

    caior est. res * non exau- nos sciraus 51 scio quia pec-
    25. Ait(fc)illet:Sipecca- dil : sed si quis quii lnc bo- catores Deus
    tor est, nescio : Deuin colal, et iiio peccaioresl. noii exaudit;
    iinuiii scio, voluntatem 25. Dixitergo sed -i i|uis
    -
    qiiiul caecus ejus laci.it, (b) ille
    f : Si Dei cultor est,
    erain, et uuiic exau-
    Iiuiic peccaior eat, ci volumatem
    viden. ditDeus. nescio ununi : ejus facil, bunc
    26. Dicunl illi : Qnid 52. A saeculo non scio, quia exaudil Deus.
    fecil libi? quo- esi aiiililuui caecns ciim 32. A saeculo nuin-
    modo aperu- quod aperuit esseni, niodo quani auditum est
    il* oculos m- aliquis ocu- video. (|in.i aperuit

    27. os? Kespon- los caeci na- 2G. Dixerunl quis oculos
    dit illis : 1>i \ 33. Msi. ti. . . . eigo ei : caeci nati.
    vobis,
    3
    el noii sel aDeo, . . n IJniil fecil 55. esset Nm
    audistis : quiil posset ficere lilii? quonio- bic a Deo, noil
    vultis ilerum quidquam. do aperuil poler.il facere
    audirc? nuni- 51. Kes runl ocnlos tuos? quicquani.
    qiiid et vos illi, et 27. Respundii eis 54. Responderunl
    vullis disii- . . xerunl, 5 in Dixi vobis et dixeruni
    puli ejus lie- pcccaiis na- jam, et audi- ei In pec-
    :

    28. ri? Ad illi tus cst lotus slis quid : ciilo naliis es liilus,

    CODEX BRIXIANUS.
    parcnics ejus. quia liniebant Judaeos.jam enini cou- ledixerunt enm ct dixerunl. Tu sis discipulns ejus.
    Bpiraveranl Jud lei. ut siquis e couGtereiur i«) nos autem Moysi discipuli sumus. Nos scimus. quia
    Cbrisium extra <ynagogam lieret. Propierea pa-
    •[- Moysi locu iis esl Deus. huuc aiiieui nescimus undo
    renies ejusdixeriuii. iju a aeiatem li bet. ipsuui inler- sii. Respoudil ille boino. ci dixii eis. In linc enim
    rogaie. Vocaveruntergo rur.iuiu boiniiiem qui lueral mirabilii esi. quia vos nesciiis unde sit. ei aperuit
    caecus. ei dixe uiu ei Da gloriani Deo. nos sciiuiis oculos iueos. '('iiiius aulein. quia pcccatnres. Deus
    quia liic lionio peccalor cm. Ille autem res|iondit. Si non exiudil. seil siquis Dei cullor esl. volunla- cl
    peci aior esi uescio. iiuum seio. quia caei us eram et lem ejus lacit. Iiiiiic exaudit. A saeculo. e*l au- i

    inoilo video. Dixeruui eigo ei iieiinu. Quid feci libi. diiiiiu. quia uperuit quis ocnlos caeci uati. N si erga
    quouiodo i lii aperuil oculos. liesp .u.iii eis.Pixi vo- hic e.->sel a D .1). n polerai facere quicquain. Itrs- ii

    bis jain. el ii"ii ;iu(lislis. qunl ileruin vulus audiie. eruul ei dixeruut ei. In peccalis natus e^ toius.
    iniiiiq uil el vus vullis discipuli eju.-> lien. Ad illi ina-

    CODLX CORBEIENSIS
    22. jam cniin dccreverunt cxtia syaagogam 25. quia caccus erani, el niodo video.
    csmI. 52. A sacculo nuiiquani audilum est.
    (ICi
    24. Da lionorcin Deo.
    ,

    VARIANTES LECTIOM S.

    Cal. ergohominem,qui caecus


    * quia h >, ilm. eral ... hunc exaudivil Jfm. D us non exaudlvll, scd qni ejns cul«
    qui eral caecus Vutg ergo rursum hoinlucm , qui faerat i 91 i ulq. Di-iis niin audil, se sl quis Dei cultor est..
    i

    •a eus... quia liic hnino. iuinr exau ui.


    1
    Gat. a Miu. tuos oculos? I "m/i/. nl ul"s V 8 Gai. ei "»' in peowM) patus es, Vut<j. lu pacctUi na>
    * Gai. et uon audistis. Vulg. etaudislis. tlises.
    k
    Gal. iioii cxnudivil Dcus sed qui cjus cullor ajt... :

    BL\NCII1NI NOT/E.
    (aj Anlc (,/nislMiii deesl ttUi paniiT in ie\i. Cr.
    ,
    — (b) ItHB iltc , decsl cit , iTi.nn in li \l. I.i.

    [C) 1'ostrfi.ii/, desidciaiur eit, iu cud. quoque Caui.


    4-23 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM V.UUIS COD. COLLATUM. !;4

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    cl lu doces Quia vidi- ct iudoccs sed dicilis :

    nos ? nius. Peccatum nos? Et eje- Quia videmus.


    Ei ejecerunt ergo vestrum cerunt eum Pcccalum ve-
    illum foris. inanel in vo- foras. struin maiiet iu voliis.
    55. Audivil Jesus bis. 33. Audiit autcm
    Jesus, quia
    CAPUT X.
    quia ejece- CAPUT
    . . un . . lum ejecerunt I. Amen,
    anien
    foris : (<i) et inve- 1. Amen, amen euiii foras : dico vobis qui :

    nil illinn, el dico vobis : (a) et inve- ikiii introit per

    qui non in- nii euin, et jannam in cohor-


    credis in Fili trat per ja- dixit j ei : tem ovium, sed
    uin Dei? iinani * in ovi- Tu credis in ascendit aliuu-
    5l>. Respondit Quis :
    le ovium, est Filiuin Dei? de, ille lur
    est, Doiuine, ut 2. latro. Qui au- 30. Respondit est, el latro.
    credam in il- tem iutrai per ille, et di- 2. Qui aiiteni introit
    1 . .? janiiam, pas- xil : Quis est, per jaiiuam, hic
    57. Ai . . . . iJesus:Et lor est oviuni. Domiue, paslor est ovium.
    3
    vidisti eum, 3. Huic osliari- ulcredam 5. Iluic ostiarius
    ct qui loqui- . . . apeiii, et in illum? aperit, et oves
    lur . . . . ni, . . . s audiunt 37. Dixit ei Je- vocem ejus
    ipsee .... - . . ocem ejus, sus Et vi- : audiiint, et
    38. xit : Credo, . uas oves
    . disti, et suas oviculas
    Doniine. Et ado- proprias vo- qui loqui- vocal nnmina-
    ravit emn. cat noniina- lur tecum, lim, ei produ-
    59. Ait Jesus : Ad Judi- lim, et ducit 59. ipse est In 4. cilillas. Cuin
    cium ego ve- 4. illas. Et cum judicium ego auieni oves
    ni in liunc suas (c) oni ues f veni in bunc suas (<•) omnes f
    iiiiiimIiiiii :
    ejecent, antc numdiini ul . emiserit, ante
    Ut ijlli IHill . Ilas vadit,ct
    . qui iion videnl ipsas vadit, et ovi-
    viden - . es euin se-
    . videanl, et culae illum secun-
    ant - .... ur, quia qui videul lur, quia sciunl
    dent caeci runt caeci liant. ejus vncem.
    lianl. . . ocem ejus. 40. Et audierunt 5. Alienum aulein
    40. Et audierunt
    ' 5. . . lteruin non (b) ex Pliari- non secuniur,
    igiiur haec . . . untiir, sed saeis J-,
    qui sed fugiunt
    (6) ex Pharisaeis y, fugiunl ab il- ciiinipso ab eo quia :

    qui cum illo lo quia nesci-


    : eraiu, et di- non noverunl
    erant, et dixe- unt illius vo- xeruiii ei : ejus vocem.
    runt illi Num- : cein. Niimqiiid el (>. Iloc piover-
    quid ei nos 6. Hoc proverbi- nos caeci binni dixit
    caeci sumus? iim dixit illis suinus? illis Jesus.

    41. Ait illis Jcsus : Si Jcsus. Illi auleii! 41. Dixit eis Illi aulem

    caeci essetis, 11011 cogno- Jesus Si caeci : non cognovc-


    non haberi- verunl quod essetis, non runt quod
    tis peccatum, locuius esl il- liaberetis loqiieliaiur eis.
    sed dicitis : 7. lis. Ail ergo ite- peccatum, 7, Dixit ersoeis

    CODEX BRIXIANUS.
    cl tu dnces uos. Eiejecerunteumforis.Audivii autem Peccalum vestrum manei. Amen amen dico vo-
    Jesus. quia ejeceruut eum foras. ct ciim invenissel bis. qui iinii inlrat per ostium in ovile oviuni.
    eiim dixit ei. I u eredis m Filium Dei. Respondil ille sed ascendil aliiimle. ille fur est et latro. Qlii auiem

    ct dixii Quis est Doinine. ui credain in euin. Et di\it intrat per ostiuin. hic paslor csi ovium. Iluic nstia-
    ei Jesus et vidisli eum ei qui loquiiur tecuni ipse est. rius aperil. et o\es vocem ejus audiuut. et proprias
    Hlc aiitem dixii. Credo Domine El procidens adora- oves vocal iiominalim. el educil eas. El cuin pro-
    viteum. Et dixil ei Je»us. In judicium cgo veui in piias oveseduxeril. anie eas vadit, el oves illum se-
    huuc inunduin. ul qui non videni vidcant. et <jui vi- quuntur. quia sciiint vocem cjus. Alienum auleni.
    denl caeci liant. El audierunt (b) ex Phaiisacis f. iion sequiiiilur. scd lugiuiU ali eo. quia non novei iinl
    qui cum ipso erant. et dixerunl ei. Numquid et nos vocem alienoriim. Ilnc proverbium dixit eis Jesus.
    caeci suinus. Dixiteis Jesus. Si caeci essetis non ha- Illi auiem non intellexerunt. quid loquerctur eis.
    beietis peccatum. nunc vero dicitis quia videnius Dixit ergo eis ite-

    CODEX CORBEIENSIS.
    39. ut qui non videl, videat. illas.

    Cap. X. 1. qui iion inlrat —


    pcr januani in -{ co- ' 4. Cum aulem oves suas omnes produxeril ct
    horiem ovium. oviculae euin sequuntur.
    3. elsuas " oves vocat iioniinaiiiii , ct producit 0. iion cognoverunt quod loquebatur illis.

    VARIANTES LECTIONES,
    Gat. Et audierunt ex Pharisaeis, qui. Mm. Et audientes cendit aliund ille.
    3
    ex Pharisaeis, qui. Vulg. Et audierunt quidam ex 1'hari- Gat. ostearis. Vttlg. ostiarius.
    saeis, qui. Ita Mm.
    '

    1
    Mm. sed ascendit iu aliam partem, ille. Yulg. sed as- Mm. oves educerit.
    BLANCIIINI NOT^:.
    (a) Iia cl c<»d. Cant. , y.m «Otov v.aX eT-sv.
    e-j/iev
    — (b) Ante e.r Pharisaeis, dccsli/wirfni», ciiam in lexl. Gr.—
    (c) Addil omnes , cliaiu cod. Caul. 7r«vT«.
    4-25 EVAlNGELIUM SECUNDUM JOIIANNEM.
    426
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    runi ;id illos 15. niercen . . - itertim Amen,
    :
    pargit oves :
    Jesus : rius auiein . . anicn dico 13. mercennarius
    Ainen, amen git, quoni . vobis, iiuia
    . .
    atitem fngit,
    dico vobis, ego mercena- cgo siim ja- quia mercen-
    suni janua rius cst, et non nii. oviiim
    i
    narius est,
    8. ovium. Omnes peninet ad c- (a). Quodquod f et non perli-
    quiciiinque ttiii de ovibu veneiiint, fures
    1
    . .
    nei ad eum
    veneiunt, 14. Ego siiin pastor sunt, et lairo- de ovilnis.
    fures siinl, et biintis el no- nes (b) sed
    : :
    f 14. EgO SUIII (.;.-
    lalrones ? (b) scd f vi nieas ov . . . noii audieruut stor bonus .
    ci
    non audie- et noveru . . eos oves. cognosco meas,
    . unl illos o-. nie nte - 9. Ego
    stim ja- el cognoscunt
    9 Ego suni 15. cul no ... . nua. Per nte nte meae.
    janua. Si quis ego
    1'aier, el si quis inlroierit, 15. Sieut
    per me inira- novi Patrem : salvabittir, et agnoscit
    veril , salvus ei animam introibii, et me Paier, et
    erit, et exiet, nieani pono exiel, et pascua ego agnosco
    et piscua in- pro ovibus. inveniel. Patrem :

    10. veniet. Fur 16. El alias quidem 10. Fur ntin venii et animam
    non venit oviculas ba- nisi ut fureiur, meani pono
    nisi ut fure- beo, qtiae non eloccidai, et pro ovibus
    tur, et perdat. simi de boc perdat. meis.
    Ego aulem ovili : et illas Ego veni nt 16. Et alias oves
    veni ut viiam oporiet me vitam babeanl, babeo, quae
    liabe:tnt, et perducere, et liabiindaiiiius non stuu ex
    abiimlantius ui vocem me- liabcant. hoc ovile : et
    habeant. ani audiant, 11. Ego stim pa- illas oportet
    11. Lgo stim paslor et tiet ima stor bonus. me adducere,
    bontis. P.isto grex, et unus Paslor enim
    . .
    et vocem meam
    auiem bonus 17. paslor. Prop- bonus animam audient, ct ficl
    animam su- terea me Pa- suam tradet unus grex, ct
    am * ponit pro ter diligil : quo- pro ovibus unus pasior.
    ovibus. Qui niam ego po- 12. suis. Merce- 17. Piopierea
    12.mercena- no animam narius autein, nie Paler di-
    rius est, et non meam pro ovi- et qui non est ligit quia ego
    :

    est pasior. . . . bus, ut iterum pastor, cujus pono aniniaiu


    3
    . jus no . sumam illam. non suni pro- ineam, ut itc-
    oves propri- Nemo tollit
    18. priae oves, rnni suinam
    ac, videl lupum eam a me sed : videt lupum 18. illam. Nemo
    venieniem, . go pono tllam
    . venieniem, et lollii eam a :

    et relinqtiii a memelipso, dimiliit oves, sed ego pono


    oves, et fugit; potestatem et fugit, quia eam a me ipso,
    et lupus rapii autem babeo mercennarius potestatem habeo
    illas. et dispar- ponendi eam : est : et lupus poncndi cani :

    git illas ove . . : et potestatem rapit, etdis- ei potestaiem


    CODEX BRIXIANUS.
    rum Jesus. Amen amen dico vobis. quia ego luptis rapit eas. et dispargit oves. mcrcennarius
    au-
    sum osiium oviuni. Otiines quolquol venerunt. fu- lem fugit. quii conductilius esi et nun esi illi
    cura
    res siml et latrones (b) scd f non audicrunt cns deovilms. Ego sum paslor bouus. et cognosco
    oves
    oves. Ego suin ostiuui. Per ine siquis iniroierit. meas. ctcognoscunt me. meae. Sicui novil me
    Paier.
    salvabitur. et ingrediciiir. et egredielur. et pas- ei ego novi Patrem. ci Snimam meam
    pono |>r<> ovi-
    cua inveniet. Fur non venit. iiisi ut furelur. el Ixi.s tucis.
    Etalias oves babeo. qnae non suni ex boc
    ,i
    occidat. elperdat. Egoveni utvitam habeaut. et abun- ovili. oportet me adtlucere. ct vocem meam
    ei illas
    daniius luibeant. Ego sumpaslorbonus.Paslor bnnus. audienl. el fient uiius gicx. et iiiuis pasior.
    Propier-
    aiiitnain suam ponit pio ovibus. Merceiinaiius auiein ea inc Pater diligil. quia ego pono aniream
    meam
    ctqui noii est pastor. cujusnon suntoves piopriae. ut iteriim suinaiu eam. Nemo lollii eara
    a me. sed
    videt ltiptim vcuicutem et dimitiii oves et fugit. et ego pono cam a me ipso. polestatem babeo poneiidi
    eani. cl poteslatem
    CODEX CORBEIENSIS
    7. Ego stim jamia ovium. 13. mercenarius autem fugit, quia conductus
    est
    8. non audiciunt eum fures oves meas. (viliose) 15. Sicutcognoscii iiio Palcr.ei 'aguoscoPairem!
    conexit, iiiin autlieriiiil cos oves. 16. Ei alias oviculas babeo... el fiet unus giei
    3
    ei '
    9. ' Ego siiin janiia f .... el iiitmibit, cl exiet. unus pastor.
    ut ftiictur, et occidat, el perdat. " omiiiit prior
    10. 18. poiestatem " habeo sumendi eam lloc prae- :

    monus, ct abiuidantius babeanl. ccptum acccpi a Palre.


    VAlUANTES LECTIONES
    ' fures siint... setl non exaudie-
    Gat. venerunl ante me, Min. voins ego -iiin j.niii.i.
    ranteos. Vulg. venerunt, fures sunt... et non audienint Gal. osteuni ovium. Per me m i|uis ulraverit.
    eos. Mm. et auiplius li.iticant.
    * Mm. tradat pro. Vulq. dat pro. tint. coenosco r.iinui Um noviPatrtm.
    i
    ' Gal. accipiam caiii. Vttly. suuiam eam. Mm habes u cipiendl eam.
    BLANCHIiNI NOT.E.
    .1 («) Ante (/huIi/wo(, decsl omnes, in cod. quoquc Canl. — (b) lla ct lux. C MMt.
    Pathol. XII. 14
    427 EUSEBII VEIICELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLMUM. i 8

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    liabro iterutn mine Patris habeo iterum haec tesiimo-
    sumendi eam. mei, ipsa tes- sumendi eam : ninm perhibcnt
    Hoc enim maii- timonium Iloc praece- 20. de me sed :

    h.ituin acccpi dicunt de ptum accepi a vos non cre-


    a (a) Paire f. 2G. me sed vos non: (o) Patre f diiis, quia
    19. Dissensio ite- creditis, non 19. Dissensio iieriini non estis ex
    ruin facta est eiiim estis facta est inter ovibus meis,
    inter Jmtaeos de ovibns me- Judneos propler sicut tlixi

    propter hos is, sicut dixi seroiones bos. 27. vobis. Qui
    seriiioncs. 27. vobis. Qui sun . 20. Ei dicebant sunt ex ovi-
    20. Et dicebant ex ovibus mc- iiinlli ex illis : bus meis vo-
    multi ex illis : is, vocem me- Daeinonium cem ineain
    Daemoni- am audiunt : habet, et audiuni : et
    um habet, et et cgo cognos- insanit : quid ego cognosco
    insanit quid : co illas, et se- eum audi- eas, et se-
    illiim amli- cunlur me : 21. lis? Alii di- cunliir me :

    21. tis? Alii 28. etegovitam cebant Huec : 28. et ego vitam
    dicebant llaec : aeternam veiba non aelernam do
    . . rlia non do illis : el n . . siint daeino- eis: el nnit
    sunt daeino- pereiiut in per- nium habentis : peribuut in
    niuir. baben- peimim, et ne- numi|iiid dae- aeiernum , et
    tes : numquid mo rapil illas moninin potest non qnisquam
    daemonium 1
    de nianu me- caecorum ocu- rapiet eas de
    potest caeco •
    29. a. Pater quod los aperire? manu rnea.
    rum oculos dedit mibi, 22. Facia sunt 29. Paier quod
    aperire? majus est om- Eucenia llie- dedil milii,
    22. Facia sunt En- nibns et ne- : 23. rosolyniis.. Et niajus omni-
    cenia in Hie- mo potest ra- ambulabat Je- bus est et :

    rosolymis et : pere illud de sus in lemplo, nemo poiest


    hieniis erat. iiiaiiu Pairis in pnrticu rapere de
    25. Et ambtilabat 50. mei. Ego, et Pa- Salomonis. manu Palris
    Jesus in lemplo, ter uiniin su- 24. Circiimdcde- 50. mei. Ego, et
    in porticu 31. iinis. Tuterunt rimt ergo eum Pater iinum sumus.
    Solomonis. ergo lapides Jtulaei, et 51. Su>iulerunt
    24. Circuierunt Judaei, ut illum dicuni ei : Us- ergo lapides
    ergo illnni Ju- lapidarent. quequn ani- Jndaei , ut
    daei, et dice- 52. Respondit eis mam noslram lapidarent eum.
    bani illi : Us- Jesus : Multa o- tollis? si lu 32. Et respondil
    qiiei|iu> ani- pera bona es Chrisius, dic cis Jesus Multa :

    mam nostram osiemli vo- nobis palam. opera ostendi


    lolles ? si iii es bis ex Patre 25. Respondit vohis cx Patre
    Chrislus, dic nob . . . . propter
    . eis Jesus Lo- : nieo , propter
    aperte. . . od eoru quor vobis, quotl eorum
    25. Respondit illis nie lapid ilis? et non credi- 0|ins me lapidatis ?

    Jesus Uixi vobis,


    : 55. Rcsponderunt ditis opera
    : 55. Responderunt
    ct noo credi- illi Judaei De : qnae ego facio ei Judaei De :

    lis opera quae e-


    : bouo opere in nomine bono opere
    go facio in no- non le lapida- Patris niei, nou lapidamus

    CODEX BRIXIANUS.
    liabeo iterum sumendi eam Hoc praeceptura a Patre me. sed vos non credilis. qnia non estis. ex ovibus
    meo accepi Dissensio iterum facla est inier Jtiilaeos. meis. sicui dixi volns. Oves meae vocem meam au-
    propter sermones lios. Et dicebant imilii e\ ip-is. dmnt e: ego cognosco eas. et seqiiiiniur ine. el
    Daeiiioiiiuin liiliel et insanil. qukl eum nuililis. Alii ego vilain aetcr .lam tlo cis. et non pejient. in
    dicebant. Slaec verba nou suni iheniooiiim habeniis. aeternum. nec quisquam rapiet cas de iuanii mea.
    iiuiiiqiiidibieiiioniuiii ooiest ocnios caecorum apcrire. Paler nieus quod dedit niibi majus oinnibiis est.
    Facta esl anteni D dicaiio in Ilierosolymis. ct biems el neino |,oie l rapere illml de manibus Patris
    eiai Et ambiiliibat Jesus in templo in porlicn Solo- mei. Ego ei Pner unum sumus. Susiulerunt ergo
    monis Circtinidederunt ergo enin Judaei. et dicebanl iieium Judaei lapides ut lapidarent eum. Respondit
    ci. Quousi|ue aniuiam nosiram suspendis. si lu es ei^ Jesus. Multa opera bona ostendi vobis a Patre
    Cliristus. dic nolns palatn. Kespondit eis Jesus Lo- nieo. propler quod eornm opus lapidatis nie. Iles-
    quor vobis et non credidJtis. opera quae ego facio in poinlcriint ei Judaei. Pro bono opere. non te lapi-
    nomine Patris inei. haec testimonium perbibeiil de

    CODEX CORBEIENSIS.
    22. * Facta est auteni Dcilicntio in Jerosolymis 51. Sustulerunt lapides Judaei.
    25. in porlicu Salainonis, in templo.

    VARIANTES LECTIONES.
    de manu Patris mei. Vuig. de manu niea.
    s
    1
    Jlfm. Gcu. Facta autem tunc sunl Enchenia.

    BLAJVCHINI NOT^:.

    (n) Post Patre, decsl meo, eliam iu cod. Cant.


    429 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 430
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    mus. sed prop- loeuin ubi fu- , te, sed de lilns- hannes bnpti-
    ter blaspeiniam : erat Johan- femia et quia : zans primum
    nt qnia cmn nes prius hap- lu homo cum 41. ei inanebat
    lu homo sis tizans et ma- : sN facis le iilic. Et mulli
    facis ic ipsum nebat ilii Deum. veniebani ad
    Deum. 41. Veneruni er- 5i. Kespondit Je- ciiin , et dice-
    34. Respondit il- go ad illuni sus : Nonne banl Quia :

    lisJesus : Niiii cst mnlti et ilice- , scriptum est in Joliannes qui-


    scriptum in banl Quia Jo- : (a) lege f : quia deni signum
    le hannes qui- Ego dixi , Dii fecit ii 11 ll 1111)

    quoninm dem niilluiii esiis? ti. Oiiinia auteiu


    Ego dixi, Dii Signum fe- 35. Si illos dixit qiiaecuuiqiie
    estis? 42. cit. Omnia au- Deos ad quos, Johaunes di-
    35. Si illos dixit tem quae dixit sermo liebat xit de hoc,
    Deos, ad quos Johannes de Dei, et non vera erant.
    serino fiebat hoc vera sun , . . potest solvi Et roulli
    Dei, et non po- El multi cre- scripiura credideruut.
    test solvi scnp- diderunt . . 5t>. qiieni Paler in eiim.
    36. tura quem : . . uin. sanctiflcavit
    Pater sanc- et misil in
    tiflcavit, et
    CAPUT XI. hunc inundiim ,
    CAPUT XI.
    misit hunc '
    in 1. Eral autem qui- vos dicilis
    mundum, vos dain infirinus Quia blasfemat 1. Erat auienl
    diciiis : Quoni- Lazarus no- qiinniam ilixi , quidam iulir-
    am blasplie- ni ine a Betha- Filius Dei nius nnmiiic
    mat quia dixi,
    : nia , de casiel- 57. sum. Si non Lazarus a Bc-
    Filius Dei sura. . . o Mariae et , fario opera thama , de
    8
    37. Si iioii fadio Marlhae so- Patris , nolite castello Ma-
    opera P.itris, 2. roris ejus. ( E credere mibi. riae, ct Mar-
    nolile inilii rat autem Ma- 58. Qiiod si facio, thae sororis
    38. credere. Si ria ,
    qu.ie un- el mibi uon 2. ejus. M.uia
    autem facio, xerat li.niiiniim vultis credere, autem erat,
    et iioii vul- unguenlo, et vel operibus quae unxit
    tis iuiln cre- cxterseral credite, et (6) Jesum nnguen-
    dere operibns pedes ejus ca- cognosceiis to et extiT-
    ,
    f ,

    crediie, et sci- pillis snis cu- : qma in me Sit pedes ejus


    toie quoniam jus frater La- est Paler, et capillis sllis :
    in mc est Paler. zaru^ infir- ego in eo. cujus frater
    et cgo in Pa- mabatur. 59. Quaerebant Lazarus in-
    tre. 5. Miseruni er- ergn eiim lirin ibalur.
    59. Quacrebant go bae soro- adpinchcnderc : 5. Miserunt er-
    ergo illum res ejus ad il- de
    et exiit go (c) ad Je-
    adprebeu- . .m, dicentes manibus en- suni f , diced-
    dere el evasit : 40. riini. Et abiit tcs Domine,
    :

    de inanibiis . . ilerum trans queiu amas


    40. eoruin. Et abi- 4. inalnr. Ciun Jordaneiu in eccc infirma-
    ii iterum trans audisset Jesus eiiiu Incum 4. lur. Aiidivit
    Jordanem in ait illis : lnlir- ubi erat Jo- Jcsus, ct dixil :

    CODEX BRIXIANUS.
    damus. sed propler blaspbemi.i. el quia tu ciiin hs trnns Jordanem. in euni locum. ubi erat Jobannes
    bomo. lacis le ipsuin Deuni. Respnndil ris Jesus. orius bapi et mansil ibi. I.i mulii venerun
    Non ne s rili mii est in lege veslra Ego dixi Dii ad ciini diee aul Quia Jnhannes quidem. signum
    1
    1

    eslis. Si ergo illos dixil I>>-i>s ad quos sermn Dei . fecil iniliiiiii Oinnia aiiiem quaecmique Johanues
    faclns esi. ei noii poiesi solvi scribiura. quem P.iier dixil de Imc. vera erant. El mnlii credideruni iu
    lanciiflcavit. et misii iu bniic 11111111111:'. vi s dii ilis, ciini. Erai autem quidam inflrinus n
    ic Laiai
    Quia bluspliemas. quia ilixi Filius Dei sum. Si non f.i- a Betl 1 de casiello Mariae. el Mnnhae sm
    eia npern Patris inei. noliie credere ini >i. Si auteui cjus. Maria aulem eraii qitae inivn-.ii Dominuiu 1111-
    facioct non vulti^ eredere mihi. »el operibus credite. giientn ei exiersii
    ejus capillis >ui,. cujus pedes
    ui cognoscatis el credatis. quia in ine e-i Paleretego 1'rater Lazarus infirinabatur. Miserunl ergn sorures
    in euni. Quaerebant autem euin ileruin adpreheu- leuind vc nes. I» ine ei cequem amasinfli m 1-
    dcre. ci exivit de inanibus eoiuin Lt abiit iieruin inr. Audiens aulemjesus. dixil. Ilaec intini itas non
    CODEX CORBBIENSIS.
    34. Nonne scriptum cst in l"ge : quia ego dixi. ler, ei ego in e eral Joannes |
    rius baptiz ins,
    "... 'ad quos sermo ficbat Dei. et manebat illic.
    58. Quod sifacio: k
    ei non vnliis milii credere, Cap. XI. — 3. Omiuus (tlut. Supptevil recent tm-
    -j- operibus credite, et cognosceiis quia iu me est Pi- ttus ad marqmem.

    VARIANTES LELTIONES.
    1
    .1/1». 111 iiniic innniiiim... Quia blasphemat. Fulg. in Ifm. apud quos sermo.
    muniiiiiii... i.inia iii.i^.ii.iniv •
    Qat. et aon vultis iuihi credere. tfm. ei mlhl non vul-
    * Gul. el Mm. soiorum cjus. Vulq. sororis cjus. tis ci

    BLANCIIINI NOI.E.
    Post U'qe, dec-t vetlra
    (n) , ctiam
    rod. Cant in — (b) l'ost cognottctit dcesl « credtiit eli.im iu cod
    — , ,

    Caut. (1) lla cl cod. Cant. Ttphc tov 'iwouv.


    451 EUSEBH YERCELL. EVANGELIUM CUM VAHIIS COD. COLLATUM. 432

    CODEX YERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    mitas liaec cus nosicr Haec infirmitas Lazarus ami-
    non est ad nior- obilormil : sed non est ad mor- cus noster
    lem sed pro glo-,
    vado nt sus- tem , sed pro dormit sed :

    ria Dei, ut niag- cito illini. claritate Dei vado ui su-


    nificetur Fi- 12. Dixerunt er- ut clarificetur scitem eum.
    lius Dei in illo. go ci discipu- Filius Dei 12. Dixerunl ei
    Amabat eniin
    5. li Doinine,
    ejus : per ipsmn. discipuli : Domi-
    Jesus Lazarum si dormit sal- , 5. Diligebat auleni ne, si dormit
    et sorores e- 13. vus erit. Dixe- Jesus Martham, et salvus erit.
    jus. rat autem sororem ejus 13. Dixerat aulem
    6. Cuni ergo au- Jesus de niortc Mariam, et Jesus de morle
    iliit ,
    ' quoniam ejus : ad ilii is . . Lazarum. ejus :

    («) infirniaturf timaverunt 6. Ut ergo audivit illi aulcm puta-

    tuuc mansit quud de dor- qnia (a) inlirma- verunt quod de


    in eodem lo- mitione S'im- lur f , liinc quidein dorniiiioiie so-
    7. co biduo. Dein- 14. nus dicit. Tunc niansii (b) Je- mnus diceret eis.
    de post baec nianifesle sus f in eodem 14. Ttinc ergo eis
    ail discipulis : ait : Lazai us loco duos (e) dies f. dixit Jesus ma-
    Eamus ilerum mortuus esl 7. Deiinle post nifeste : Lazar
    . . Judaeain. 15. et gaudeo . . s- baec dicit disci- innrtuus est :

    8. Dicunt iili dis- tri caus pulis suis : Eamus 15. set gaudeo pro
    cipuli ejus : Rbab- ibi non .... in Judaeam pier vos , ut
    J
    l>i, modo quae- ilerum. credalis, quo-
    rebanl te lapi- 8 Dicunt ei niam eram
    dare Judaei eram ibi . Sed e- discipuli : Rab- ibi. Sed ea-
    et iterum va- amus ad illuin. bi , iiiinc quae- mus ad eum.
    dis illic? 16. Aii Tbninas , qui rebant te la- 16. Dixit ergo
    9. Respondil illis dicilur Didy- pidarc Judaei, et Thomas , qui
    Jesus : Nonne nius, ad cnn- ilerum vadis illuc? dicilnr Didymus ,

    xn borae sunt discipulos : Ea- 9. Respundit ad condiscipu-


    diei? Si quis mus et nos , ul Jesus Nonne xn : los : Eamus et
    ambulave- moriamur horae sunt diei? nos , ut moria-
    ril interdie, cum illo. Si quis ambu- nuir cum illo.
    non offendet 17. Venit ergo Jesus : laverit in- 17. Venit ergo
    quia lumen el invenit il- terdius, non Jesus : et inve-
    bujus mun- lum jam qua- offendit ,
    quia nil eum quat-
    10. di videt : quod driduum ha- liicem mundi tuor dies jam
    si qnis ambu- bentem in bujus videt : in monumenlo
    laverit in noc- inonunien- 10. si quis ambu- habentem.
    tem offendei,
    , 18. lo. Erat autem lalicrit uocte 18. Erat autem
    quia lux non Relliania pro- offendel (|uia , Bethania jtixta
    esl in illn. pe Hierosoly- lnx noii est in eo. Hierosulynia
    11. Haecdixit, et po ina fere stadi- 11. Haec ait , et quasi a sta-
    baec (d) ail f . . . . is quindecim. post liaec diis xv.'
    Lazarus a - . . 19. Multi autem (d) dicitf eis 19. Mulii autem
    CODEX BRIXIANUS.
    est ad moilem.sedproptergloriam Dei. utglorificeiur amicus nosler dormii. sed vado. ut suscitem eum.
    FiliusDeiper eiim. Diligelialautein JeMis Martham. et Dixerunt ergc discipuli ejus. Domine. si dormit sal-
    sororemejus Mariam et Lazarum. Utcrgo ainiivit quia vus erit. Dixerat eiiim Jesus de morte ejus. illi au-
    (n) inlinnatur f luuc quidem
    . iuansit in eodem loco. tem piilaverunt. qnia de dormilione soinmi diceret.
    duobus diebus. Deinde post haec. dicit di^cipulis Tunc ergo dixit eis Jesus. manifeste Lazarus mor-
    suis. i
    .iiini-. in Judaeam iierum. Dicunt ei discipuli. tiius est. et g:mdeo propter vos. ut credatis quo-
    Rabbi nunc quaerebant te Judaei lapidare. el ite- niiin iion eram ibiSeJ eanins ad eum. Dixitautem
    runi vadis illuc. Respondit Jesus. Noune duodecim Thoinas. qui dicitur Didymus. condiscipulis suis.
    horae sunt diei. Siquis amlnilaverit in die. non of- Eaiiius et nos ui moriamur ciim eo. Veniens
    fendet. quia luceiu hiijus niiiiuii videt. siquis autem ergo Je^us. invenit eiim quaiuor dies jam habenieni
    ambnlaveril nocte. offendel quia lux non est in eo. in iiioniimenlo. Erat autein Betliania. juxta llieroso-
    Haec ait. el post hacc (d) dicit f eis. Lazarus lyiiiam. quasi abstadiis quindecim. Et multi ex Ju-

    CODEX CORBEIENSIS.
    3 v
    4. sed pro gloria Dei, ut clarificelur Filius Dei 6. in eodem loco biduo.
    in ipso. 11. ut a snmmo * suscitem cum.
    6
    5. Diligebat Jesus Lszarum, et Mariam, et soro- 17. quntriduo in monumenio habentem.
    rem ejus. 18. fere a stadiis quindecim.

    VARiANTES LECTIONES.
    Gat. quia Lalzarus iiifirniatur. Mm. quia infirmatur.
    1 * Gat. in eo loco biduum.
    Vulg. quia iiilirinabalur. " Gal. exsuseilem eum.
    a Gai. hunc. ViUg nune. 6
    Hm jam quartum diem.
    3 Gat. pro aloria i)ei. Mm. propter gloriam Dei.

    BLANCHINl NOIVE.
    («Htaet tex. Gr. aaSevei. — (b) Addit Jt'5«s, etiam cod. Cant. o \n<rov;. — (c) Ita el lex. Gr. jjfii/>«.-—
    (d) lta et tex. Gr. liyu.
    433 EVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNEM. 454
    CODEX. VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS
    ex Judaeis ve- quoil ln cs ChriStUS ex Judaeis ve- qnia lu es
    3
    . . erant ad Filius (n) Deif, qtii in nerant ad Mar- Chiisiu» Filius
    a . . . t huiic iii 1 1 1 ii 1 . . . lliam , ei Ma- (a) Dei -}•, qui
    Hariam , ul 28. ven. . . . Uaec riain, ulcmi- in liunc niun-
    eas consola- dicens, ahiit solarentur eas dum venisti.
    reniur de et voravit Ma- de fraire suo. 2s. Ei cuin haec
    fratre suo. riain sororem 20. Marlha ergo dixisset, abiit,
    20. Mariha ergo suatn silenlio , ut audivit etvoeavit
    ni audivii dicens : v Magis- quia Jusiis ve- Mariain soro-
    quia Jesus ve- ter veuil , ei nerai, occurril rem siiam
    nit , occu . rit . vocai te. illi Maria: sileniio, dieens:
    illi : Maria au- 29. Illa ut audivil aiiiem domi Magisier adesl,
    tem domi se- surrexit ci- sedebat. -j- etvucat te. -]-

    21. debat. Ait er- to, et venie- 21. Dixit ilaque 29. Et illa ut audi
    go Marllia Lal ad illum : Martlia ad Je- vit, surrexit
    ad Jesum : Domine, 30. iiondum e- siim Domine : ciio, ct venie-
    si liic luisses, iiim venerat si hic fuisses, bal ad cii iii :

    non esset mor- Jesus iu caslel- frater nieus 50. nonduin enim
    luus frater lum sed ad-: non essel mor- venerat Jesus
    22. meus : el nunc liuc erat in 22. luiis sed nuuc : in casiellum :

    scio quoniam loco illo , in scio quia quae- sed eral adhuc
    quaecum- quo (iccurre- cumque peiieris illo loco. ulii
    que petieris '
    rat illi Mar- a Deo , dabit occuneralei
    a Deo, dabit ti- Iha. libi Deus. Marlha.
    bi L)eus. 31. Judaei auiem, 25. Dicii ei Jesus : 51. Judaci autem
    25. . . . itilli Jesus:Re- qtii eranl cum Resurgel fraler luus. qui erant rum
    t . . a- il. . in dom. . 24. Dicit ei Mar- ea (b) in domo,
    ler iuiis. llia Scio qtiia
    : adloqneban-
    (|iii

    24. Ait Mariha : Sci- Iahanlur eain ,


    resurget in re- lur f ctinieam,
    o qnod restir- videnies Ma- surreclione in cum vidissent
    get in resur- riam quod ve- nobissimo die. Haria quia
    reclioneni lociter sur- 25. Dixil anlem ei ciiosurrexit,
    in novissi- rexit .
    " ei exiil, Jesus : Ego sum cl exivit, se-
    ma die. secuiisunt resurreciio , cuii sunt eam,
    25. Dixitilli Jesus: E- illam dicen- el vila , qui dicenies : Quia
    go sum resurrect . . ui tes : Qnia vadit credil in me , mo-
    vadit ad
    credit in me, et si ad moiiumen- etiam si mor- numentum, ui
    inorliius liie- tiim , ul ploret tuus fueril, llc.il ibi.
    2
    26. rit, vivel : et 52. ibi. Maria vivil : 52. Maria aulcin,
    oinnis qui vi- , ergo ul venit
    , 26. et omnis, qui vi- ut vcnil ubi
    del, ei credet ubi erai Jesus ,
    vil.el crcdit erai Jesus, et
    in nie, non et vidil illiun , in nic, non vidil eiiin, cc-
    morielur in cecidit ad pe- morietur in cidii ad pedcs
    aelernuni. des ejus, dicens : aeterniiiii. ejus, ei dixit
    Credis in hoc? Domine , si hic liiis- Credis hoe? ei : Domine,
    27. Ail ilii Marllia : ses non csset
    , 27. Aitei Marlha : sihic (nisses,
    Uiiqne Doniine, mortuus fra- Utique Doinine, non csset mor-
    ego credidi ter iueus. ego credidi luus fraier meus.

    CODEX RRIXIANUS.
    daeis ronvenerant ad Uartham, ei Maiiatn. ut con- quia ii esClnistiis Filius (n)Dei y. qui in himc intiii-
    I

    soiarentur eas de fratresuo. Martha ergo. ulaudivil iliiinvenisli.Elcuin bxc dixissct abiit. etvocavil Ha-
    i.iii.i Jesus venit. nccurrii illi. Maria aulem doini riain. sororem suamocculte dicens.Hagister adesi. et
    sedehat. Dixit ergo Martha ad Jesuni. Domine si hic vocai ic. Illa vcio utaiidivit. surrexii Ho. elvenit ad i

    fuisscs fialer nieus imii esscl innrtuiis scd el niinc ciiin. nondum enim venerat Jesus in castellum. sed
    siio. qiiiu quaeciimi|iie pnposcens a Den dabil tilii eral adhuc in illo loco. ul icurreral ei Marlha.
    Dcus. Dixii ei Jesus. Resurget fraier luus. Dicit ci Judaei aiitem. qui eranl ci ;a indomo. consolantes
    exiil.
    Mariha Scio qiiia resurgei. in resnrrectione. in no- eam. videntes Hariam. quia cilo stirrexit. el

    vissimo d.c. Divii ei Jesus. Ego sum resurrectio et secuti vadil ad


    sii..i umen-
    cam direnles. Quia
    vii qui credil in me. eisi moriuus fuerit vivet. et
    i
    iiun. in plorci ibi. Maria ergo cum venissei. ubi erat
    oinnis i|iii vivii elcredii in me. non morieturin aeter- Jcsus. videns eum. prucidii ei ad pedes. dicensei
    nuiii Credis hoc. Ait illi. Ulique Doinine. ego credidi. Doniinc si fuisses bic. uon essel mortuus frater meus.

    CODEX CORBEIENSIS
    32. venil ubi " erat Jesus el vidit ciiiii
    2.'». licel nioriaiui', vivit. iii

    29. et venielial ad euui. elc. si csscs hic, non essel.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. potieris a Dc". Vnlq. poposccris a Deo.
    1
    Magister ventt. et. Fulq. Magirter idest. et.
    C.at.
    ' Mm. et oiimis, qui credil in nie. 1'n/n. el omnis, qui Gui. et aimi... (.iui.i vadei ad. fulg ei exllt..
    » onu
    \ivii, et credil in iii. . vadil a.l.
    * eratJesus, cecldlt. Omiim el vldll (um.
    » Cat. Dei,(pii. VuU). Dei vivi, qtii. .Min.

    BLANCIIINI NOT.E.

    (n) Post />ri, decst tiilii, etiam in tex. Gr. — (/>) Juxla C.olli. h oly.ia, ir«/;«nu6ou^tvoi.
    435 EUSIBII VERCELL. LVANGELIUM CUM YARIIS COD. COLLATUM. 430
    CODEX VKRCKLLE.NSIS. CODEX VERONKNSIS.
    33. JeMis auiein, '
    ut vi- deris, vidcbis 53. Jesusergo, 41. Dei? Tulerunt
    dit illam flcn- niajc-lalem iil vidit cain ergo lapidem.
    tein, ei Judaeos 41. Dei ? el tuleriint fleiiteni, ei Jn- Jesus aiilem
    flenles, qui ve- Iapidem Jcsus : daens flenies, (6) levavil f ocu-
    ner.uii cuin auiein adlc- qui veneranl cum los (c) suos f ad
    illa, fremuil valis oculis ea, infremuit caelum, ei dixil
    in spirilu , et tur- ad cae.
    siisiiiii . . . spiritu, et lurba- Pater graiias
    se ipsum
    Iiavjt dixit: Paier vit semetipsum, agn tibi quia
    34 eldixil: ubi graiias ago 54. et dixil Ubi : audisti me.
    illuin posuis- tiln qilnd au- posuisiis CIIIII? ii. Et cgo sciebam
    tis? Dicunt 42. disti me. Et e- Dicunt ei quia scinper me
    illi Doinine, ve-
    : go sciebam Domine , veni audis sed n ,

    33. ni, et viJc.Et quod semper 35. el vide. El la- plcr luibain ,
    lacriinatus nie andii, sed criniatus eat quae circuiustiil ,
    3
    36. est Jesus. Eldixe- propter lur- Jesus. dixi : ul credant
    rnnl Jmlaci : bam circnin- 36. Dixerunt ergo quia lii me
    Ecce quomo- staulcin, di- Judaei Ecce : 45. misisii. Haec
    lo amaliai il- xi : m credant quoinodo amaliat euni. ciim dixissel ,

    b". luni. Qnidam qiiml iii me 57. Quidam autem voce niagna
    autem ilixe- 43. misisii. El liaec dixerunt ex clamavit diccns , :

    rtiiii ex illis : dicens, voce ipsis : Non po- Lazare prodi


    Nim poierat luagna excla- tuii bic , ifiii 44. foras. El (</)
    llic, quiaper- niavit : Lazare apciuit oculos exiit -j- ille ,

    uit oculos vcni foras. (a) caeci f fa- , qui luerat


    («) caeci f facere , 44. Ei (A) exiit f qui de- cere ne et bic mortuus, li-
    ul hic noi: funciiis-ei il, lnorereiur? gaius pe-
    niorereiur? : alligntus pc- 58. Jesus ergo des et nianus
    ,

    58. Jesus ergo freniens des, ct iiihius fiemuit inlra institis, et


    4
    intra se, ve- institis , et fa. semetipsiim facies pjus
    nil ad inonu- cics cjus su- et veinl ad sudario conli-
    mentum : c- dario erat niiiiiiiincntum : gaia cr.il.
    ral auteui spe- ligata. Dixit eral aiilcin I dixji ad
    i

    linica, el la- Jcmis : Snlvite spelunca ct lapis , eos Jrsus Sol- :

    pis superposi- illum , ct sine- superpnsilus ei. vite eum , et


    39. Ait Jesus
    iiis ei. : le ire. 59. Dicit Jesus: Tol- sinilf irc.
    Tiillite lapide . . 45. Multi iiaque litc lapidem. 45. Mnlli ergo
    Dicil Mar-
    ei ex Ju.lacis , qui Dicit ei Martlia : ex Judai'is
    tlia soror La- venerant Doinine jam ,
    qui veinrant
    2
    z ni : Domiiie, jam ad (e) Mariam f feiei, quadri- ad (<) Hariam f
    faetcl, qiia- videmes quae diiiiin cnim videntes quac
    di iduanus fccitJesus cre- , 40. balicl. Dicil (/') lecit
    f , cre-
    est ennn. dideruni in illi Jesus : Ntin diderunt iu
    40. Ait Jesus : Non li- 4ti. illuni. Quidam dixi tibi quii 46. ctini. Quidam
    bi ilixi qtliilli- autein ex il- si credidei is vero ex ipsis
    ani si credi- lis abierunt vidcbis gloriam abierunt ad
    CODEX BKLXIANUS.
    Jesus ergo ut vidit eani ploranlem. et Juaaensqui ve- Niin lilii dixi. quia si credideris. vidcbis gloriam
    nerantcume iflenles. iremuil spiriiu.etturbabii sc ip- Dei. Tulerunt ergo lapidem ubi fuerat. Jcsns aiiicin
    siun.ci ilixii I lii pOMiistis emn. Dicunt ci. Duiniucviiii elevavil oculos iu caelum ei dixil. Pater g:aiias ago
    ct vidc Kt lacrimatus esi Jesus. Dixcru.nl ergo Ju- iilii. quoniam exaudisli me. Ego vero sciebam. quia
    daei. Eccc quomodo aniabat einn. Quidain butem semper me exaiiili-. sed propler populum. circiini-
    dixciunt ex i|isis. Non poleral lnc. qui apernil ocu- slaulem dixi. ut credanl quia iu ine misisij. Kl riiui
    los («) caeci. f faeere ut hic iion inorerelur. Jesus haec dixissel. vocc magna clamavit. Lazare veni lo-
    -
    ergo iieiuin Iremens in semetipsum. veuit ad mo- ras. Et exii: staiim qni fueral inorluus . Iigiius pe-
    iiuiiiciiiuiii. erat aulem speliinca, el lapis super- dcs ei inaniis. insiiiis. cl facies cjus. orario con-
    posniis erat supra. Ait Jcsus Tolliic lapjdem. Dicil ligaia erat. Dicit ci Jesn-. Solviie ciun ci sinite abire.
    ei Martlia. soror ejus qui niortuus fuerat, Domine. Mulli eigo cx .Judacis. qni veneranl ad (e) M.niam
    jaro faetet. qnadriduaiius eiiim esl. Dixii ei Jesus. f. videntes. quae fecit Jcsus. rrediderunt in eiun.
    Qiiidam vcro ex ipsis. abierunt ad
    CODEX CORBLIKNslS.
    59. quairidiium eniin babet. 44. Et exiit ille inorluiis... facies cjus orario con-
    40. vidcbis clariiatem Dei. ligaia erat.
    6
    41. Jesus anicin levavit oculos suos sursuin, et 45. Qui venerant ad Mariain, et qui videranl.
    dixit.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. ut
    tam... fremuit. Gal. qui erant cum...
    aiiilivit abire. Mm. ligalis pedibus, el nianibus ejus inslilis. Vulij.
    Jremuil. Vttlg. ul vidit eam...qui veaeraut ciun... iufrcnmit. figatus pi des, manus insiiiis... el sinite abire.
    i
    i

    s JMiii. jaui
    puli l. Vuly. .jaiu lo-lct. Gal. el quae fecit, crediderunt. Vtttg. quae fecit
    Mm.
    8 Gnt. et Mm. Jrsus, credideruiq.
    preplgr tiub.uu, quae, Vulg. prop(er po-
    puluin, qui. Gat. :ul Mariaui,'ul vidcrunt.
    rt
    Mm. ad Mariam, videntes.
    * Gat. iigatis manibiis, et pedibus inslitis... et dimitiite

    BLANCHINI NOTyE.
    Post cneci , dccsl nati, etiain in lex. Cr.
    (n) (b) Ila et tcx. Gr. »fe. (c) Addit suos, cod. qiioque — —
    Canl. aOrou —
    (d) Aute exiil decst statim. eliam in tex. Gr. (e) Posi Mariam, deest el Murtliam, eiiam in
    ,

    tex Gr, —
    (/") V uigaia addii /e«H», Desideralur taiueu in Alcxaud. Goih. cl Copi.
    ,
    437 EVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNEM. 438
    CODEX VERCELLENSIS. CoDEX VERONENSIS.
    ad Pharisac- vit , quod Jesus Pharisaeos quia incipit
    os, et dixerunt nioriiurus etdixerunt Jcsiis niori
    illis i|ii:ie fe- erat pro gen- eis (n) id quod y pro genle
    cit Jesus. 52. te, ei non so- fecit Ji sus. 5-2. ei iion tantum
    47. Congregave- lum pro gen- 47. Collegerunl pro genieiii,
    runl ergu Sa- le, sed ut dis- crgn Principes sed ut Filios
    cerdntes et persiis quoque Sacerdolum Dei, i|ui
    Pliaris;iei con- Filius Dei in el IMiai i.-aei siini dispersi,
    cilium et di- ,
    uiiiini congre- concilinm et , colligat in
    xerunl Quid : garet. dicebant Quid : iiiiuiii.

    faciemns, quod 53. Ex illa iiaque taciemus, 55. Ab illo ergo


    liii honio inul- die consilium quia lnc liomo die cogitave-
    la signa facil? feceruni ul talia signa runl ul in-
    4S. Si dimiseri- illnm occide- 48. lacii » Si re- tei Ocerent
    mus illum sic, rent. linquamus eum ciim.
    omnes cre- 54. Jesus ergo jam sic, oiimes 54. Jesus ergo
    dent in eum ; palam non credent in euni jam non in
    et venieni anibiilabal et venient palam ambu-
    Romani, el inler Judae- Romaui, et labat a|nit
    tiillelll 110- os , scd abiii tollent noslrum Judaeus, sed
    bis locum nos- in regionem loeum el , almt in regio-
    trutn , et gen- prope deser- gentem. nem longinquam
    tem. tuui iu i ivi- 49. U»us auleni juxta desertum,
    49. Unus atttem tatem qnae ex ip>is no- lli civil.itcin,
    ex illis nomi- dicilur ' Eph- llliueCaifas, quae dicitur
    ne Caiplias raein civiias, ciiiu esset Efreiu , et ibi
    qui erat an- et ibi niora- Princeps murabatur
    no illo Prin- batur ciiiii Sacer- cuiii discipu-
    ceps Saeerdo- discipulis doliim aimi lis suis.
    tum, dixil il- suis. illius , dixit 55. Proximum
    lis Vos: 53. In illo tempo- eis os ne-
    : \ autein erat
    nescitis niliil , re futura e scili- quic- Pascha Ju-
    50. neque cogi- rat Pascha Ju- 50. quam, neque d. 'eoiiini.
    latis (|uod ex- daeoriiin : et cogitatis Ascenderunt
    pedil bubis ascenderunt quia expedil (b) ergu -;- mulli
    ut unus lio- imilii in llie- VobiS III IIIIUS llierosolyma
    mo niorialur rosolymis de homo moria- de rcgione
    pro plebem ill.i regione tur pro popu- ante Pascba
    ,

    et nmiiis
    ii 'ii anle Pasclia ,
    lo , et iiiiii lo- ut sanctiflcarent
    gens pereat, ut se purili- la geiis pereat. 56. >J< se ipsos. Quae-
    >f<
    51. Iloc auieni ab carenl. 51. iloc auuin a rebani ergo
    se non dixil: 56. Quaeiebant se ipso iion di- Jesum : et
    sed (|iiia Prin- ergo Jesum , et cebat sed eum ;
    coiiloqucbanlur
    ceps erat Sa- dicebanl in- essei 1'riuceps ad alisalium,
    ceidiitiim ter se, in lem- dolum in lemplo
    aimi illius, plo stantes , et aniii illius , stames, et
    a
    propliaeta- dicenles : Pu- proplietavit (
    dicenles : Pu-

    CODEX BRIXIA.M S.

    Pliarisaeos. el dixerunteis. quae fecil Jes,us. (>ullege- non suliim pro genle. scd ul Filios Dei. qui dispi
    riint et PriiicipesSacerdotiiin ei Pharisaei.concilium. eianl. cungregaret in iiniim. Ab illo ergo die cogila-
    dicebanl. Oui lacieimis. quia liic iiomo. mulla
    l
    veiiint Jiidaci iil iiiterlicercnt eiiiu. JeSUS autem jam
    signa iacit. si iliniiitiu.us eiim sic omnes credeni in iiiinaiiilui abat plam inler Judaeos. sed abiil inde
    ciiin. ct venicnt liiniiaiii. ct tollent locum nostrum in regione proxima. jnxia desertum in cWilalem
    et gentem. Unua auiem ex ipsis. nomine Caiplias. quae dicitur Efreiu. ei ibi inorabatnr cum discipulis
    Princeps sacerdotum anui illius. dixil eis. Vos nes- suis. Erai auiem in proxiino Pascba Judaeorum. et
    ciiis qnicqiiam. ncc cogilalis. qiiia expedit ii
    ascenderunl mulli in Hierosolyma de regione. anie
    ut unus liomo moriatur pro populo. et lion lota Pascha. ni purilicareni se ipsos. Quaerebahl ergo
    gens pereat. Hoc aulem a semeiipso nmi dis.it. Jesum. ei conloqiiebantur au invicem in leinplo
    scd quia erat Princeps Sacerdolum anni illius. slanle». Quid vobis videlur
    propheiavit quia Jcsus morlturus erat pro gente. et

    CODLX CORREIF.NSIS.
    47. Quod bic homo lalia signa facit? Si relimpu- 51. ipnul incipit Jcsus moriens prn gcnlc moii.
    miis ciiiii sic. 52. ipii >iini ilispersi, colliganl ni iinuni.
    19. Ciiiii esset Piinccps Sacerdoliiin aimi illius. 55. Proptcrea aulein erai Pascha-
    3
    50. Nequc cogitalis quia expedit \obis.

    VAIIIANTES LECTIONF.S.
    1
    Gal. ESreem, el illic niorabatur. Min. moratur. Vulg. * Gat. Qui puliUS. r»/<i. Quid put.itis.
    Epbrein, el murabalur. 3
    ibi Odi. expedil n"bis.

    BLANCIIINI NOT.E.
    (n) Ila cl lcx. Gr. o. — (b) Ita et cod. Cant. ovv.
    439 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. C OLLATUM. uo
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    tatis , quod non pulis ejns, (rf) Si- latis, quia unguenti.
    venit diem
    ail mon f Judas non venit 4. Et dicit unus
    solem- Scarioth, . . ui ad dicm fe- e\ discipnlis
    nem? e . . m . . . ditu- stum ? Dede- ejns, Judas (d) Si-
    Dederunt au- o. rus e . . . . Qua- rant autem iiniii
    f Scarioles,
    tem Principes re boc ungu- Piincipes i) incipiebal
    iii

    Sacerdolum, entiim a nou Saceidoiuni eiiin iradere :

    et Pnarisaei venit dena- et Pbarisaei 5. Quare hoc un-


    inandatuiii ,
    riis ccc. ei da- praeceptum giientum iioii

    lit si i|uis cog- tuui estpau- ul quis


    si veniil denariis
    no\issei ubi peribus? cognoverit ccc. ei dalum
    . et .indica-. , G. Hoc aulem dixil , ulii sit, ut cst pauperibus?
    ret , u i adpre- uon qund de indicct, et 0. Dixit aulem

    lieuderenl pauperibus adpreben- hoc, non quia


    illum. cura illi essel ,
    dant. de paiipcrihus
    sed quia fur perlinebal ad
    CAPUT XII.
    CAPUT XII.
    er . . et locu-
    . eum, sed quia
    1. Jesus autem an- los(e) 3 tf, 1. Jcsus ergo an- fur erat.et
    te sex dies Pas- et c , quac init-
    i te sex dies loculos (c) ha-
    cae venit in tebanlur, au- Paschae venil bebat f, et
    Beilianiam ,
    ferebat. Belhaniam, quae milleban-
    ubi (a) erat Laza- 7. Ail Jesus : Diin..(f)''.lilo ubi (a) erat tur, exporlabat.
    rus ,. . uem sus- illain ut in Lazarus, qui 7. Dixil ergo
    cita . . a mor . diem sepuliu- fuit mortuus f, ci Jcsus (/') Sine :

    2. mis ' . . . cerunt rae meae ser- qnem suscitavit. ilhilll iil in

    illi cenam : et 8. vel illut. Pau- 2. Fecerunt diem sepuliurae


    Martha minis- peres enim (b) ergo f ei meae servel
    trabal, Laza- semper " habe- cenam ibi 8. illut. Pauperes
    rus autem u- lis vobiscum : et Martlia enim semper
    nus erat de me autem niinislraliat, habebilis vo-
    discumben- n >n seinper et Lazarus biscum me :

    libus. babebilis. iinus erat ex aulem non


    5. Maria aulem 9. Turba aulem discumbeniibus semper.
    accepil librain multa cx Ju- 3. cum eo. Ma- 9. Et lurba mul-
    nardi ungu- daeis (g) audiit f ria itai|iie ac- la ex Judaeis
    enti, et unxit quia iln est cl : cepit librani (o) andivil f quia
    pedes Jesu et , venerunt unguenti (c) pi- illic est : et vene-
    ter . . t . . pillis non propier stici f, et unxit runt, non propler
    suis pedes ejus : Jesuni snliim, pedes Jesu ,
    (li) Jesum f, sed
    et domiis im- sed ul Lazar. . ct extersit ut Lazarnm
    pleia est odo- viderenl, q. . . capillis suis viderenl, quem
    re unguen- suscitav. . pedes ejus : suscitavit
    >i. ti. Dicit u- a mortuis. el domus implela a mortuis.
    nus ex disci- 10. Cogitaverunt est cx odore 10. Cogitaverunt

    CODEX BRIXIANUS.
    quia noii veniet ad diem festum. Dedcranl aiitem rioies tradiluius erat euni. Quare hoc ungnen-
    qui
    Principes Sacerdolum. et Pliarisaei mandalum. ut lum. non venumdatum
    esi in irecenlis denariis. et
    siquis sciiet ubi esset. demonsirarei. iii adprehende- daium esi pauperibus. Hoc aulemdixit. non quia de
    reut eiiin Jisus aulem anie sexlum diem Pascliae. ve- paiiperihns cnra ei erat. sed qnia fur eral. et locu-
    nilin Betlianiam ubi(a) eraiLazarusqui fuerat morluus Iiiiii (e) habebal f.etea quae initiebanliir porlahat.
    quem snscitavitJesusexmortuis.Feceriinl (t)ergofei Dixit er;;o Jcsus. (/) Sine illain in die sepulturae -\-

    cenam ibi.ei Martha miuislrabat. Lazarusauicm.uniis meae servavit illud. Pauperes enim semper
    habe-
    erat e\ discuinbeiiiibns. cum eo Maria itaque sumpsit tisvobiscum me autem noii semper habet s. Cognnvil
    libraiu unguenii nardi pistici pretiosi.et unxit pedes ergolurbaniultaexJudaeis.quiaJesusillicest.ei vene-
    Jesus. el exlersit capillis sius pedes ejus. doinus niiii noii tantum propierJesumsolum. sed etutLaza-
    aulein rcplela esl ex odnre unguenli. Dixil ergo rum viderent quem suscitavita mortuis. Cogitaverunt
    liiius ex discipulis ejus. Judas (d) Simonis f Scba-

    CODEX CORBEIENSIS.
    56. c
    Quia non veniet ad diem feslum? 6. non quod de pauperibus cura esset i li... ex-
    Cap. XII. —5. libram unguentipislici. portabat.
    8
    i. Judas Siinonis lscarintis, qui incipiebat eum 8. non semperbahcbilis f.
    tradere. 9. Et lurba niulla . . . audivit.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. fecerunt ei coenain et Martha Ibi minislrabat. .
    ' : Mm. Sine illani. Vulg. Sinile illam.
    1

    unus ex. Vulg. Fecerunt autem ei coenam ibi et Marlha : Gal. el Mm. habebiiis... semper liabebitis Vulg. ba-
    5

    ministrabat... uinis erat ex. betis .. seni|ier habelis.


    2
    Gal. non veuit. Mm. non vendidit. Vulg. nou vaeniil.
    6
    Min. Quia non veuiat. Gal. quia non veuil, ul Yulgatn
    J
    Mm. babebat, it quae mitlebantur, auferebal. Vidg. Mm. auferebat.
    8 El ila Gat. cl Mm.
    habens, ea, quae miltebanlur, poriabat.
    BLANCHINI NOT^;.
    («) Ila et lex. Gr. Au&po; o h ts6vwwj. — (b) Ita et olv. — (c) Ante pistici, deest «ardi, eliam in cod.

    Cant. —
    (d) Addit Simon, pariter lex. Gr. Siujbvo?. — (e) lta el lcx. Gr. ux=. —
    (/) Ila el tex. Gr. Zfts.
    — (g) Cod. Canl. «Wjo-kv. — ('i) Post Jesum, decst lantttm , etiani in cod. Cant.
    Ui EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 41-2

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    aiitera Prin- li suiit quod aulem Principes sunt quia
    cipes Sacerdo- haec erant Sacerdoiuin baec erant
    lum ut et Laza- f-cripia de il- ut et Lazarura scripla: et
    riim occide- lo : et liaecfe- inlcrlicerenl : liaec fecerunt ei.
    11. renl qttia niul- : cerunt illi. 11. qiiia inulti 17. Testimonium
    ti (n) Jud:ieoruin -\- 17. Testimonium propirr illum ergo perbibe-
    propter illum ilaque redde- abibant (a) Ju- bat lurba,
    iliant ei crede- bant a turbae, daeorum f, quae erat
    liant in Jesum. quae erant ct credebant iii ii eo quia
    i

    12. Altera die tur- cum illo qun- in Jesum. Lazarum vo-
    Lae muliae, niam Lazarum 12. In crasiinum cavit de mo-
    quae vene- evocavil de aulein lurba, iuimenlo, cl
    rant ad diem monuraen- qu:ie venil suscilavil . i.Mii

    feslum, audi- to, et suscita- ad diem a moriuis.


    les quod Jesus vit eum a inor- fesium, cum 18. Propterea ob-
    venil in Ilie- 18. luis. Ideo occur- audissent viim ci venit
    15. rosolyma, ac- ril illi itirba : quia venit liirba : quo-
    ceperunt flo- quoniam au- Jesus Hiero- niani audie-
    res palmarum, dieriuu quod 13. solyina, acce- ruiu quia
    ei exieruni boc fecit sig- penint llores boc fecit
    . . . li obviani, IIUIII. palmarum, signum.
    . . . lamabant, 19. Farisaei ergo et prucesserunt 19. Pharisaei cr-
    dicentes Os- : dixeriimad obviain ei, go dixerunt
    sanna lilms illos : Videlis ei clamabant ad semetipsos
    David, bene- qiiud niliil Ossanna, bc- \ idelis quia
    dicius, qui ve- (b) prolicitis ? y cc- iirdiclus, qui non (b) prode-
    nit in nomi- ce post illum venil in estisy quic-
    ise Doniini, Rex universus noinine Do- quam ? ecce
    Islrahel. mundus abiit. inini Hrx Is- oniiiis iiiundus
    14. Et invenit Jesus 20. Et erant qui- trabel. post cum
    asinum, el se- dam Graeci 14.Et invenit l
    .0.:ibiit- >J< ErantGraeci
    dit super illuni, ex eis, qui as- Jesus ascllum, qiiiilam ex >I< llis, qui
    sicul scrip- ceuderunt et sedit su- ascenderant
    15. Notum est : No- ut adorarent per eum, ul adorarent
    li limere in diem sol- sicut scriptum in die festo.
    lilia Sion : 21. lemnem. Hi ac- est 21. Hi ergoac-
    ecce Kex cessrrunt l.j. Noli limere cesserunl ad
    luus '
    venit ad Philippum, lilia Sion : Pbilippnm, qui
    inansue- erat a Bed-
    (]iii ccce Kex eiai a Beisai-
    tus sedens saida Galilcae luus venit da Calilacac,
    super pul- et rogabant sedens super et rogabant
    hiui asinae. illum, dicen- pullum asini. riim. dicentes
    10. Haec aiilcm non les Doinine, vo-
    : 10. Ilaec non Doroine, volumus
    Cognoverunt lumus Jcs. . cognoverunt Jesuni \ idere.
    prius disripu- 22. videre. Venit discipuli ejus 22. Venil Philippus,
    li ejus sed ciiin : Philippus, et di- pi i li 1 11 iii : M'd et dicit An-
    glorilicatus cilAndreae : quando clarifi- dreae Andreas
    :

    essctJesus, tunc Yenit Audre- catns est Je- autem, ei Pbi-


    remeinora- as, et Philippus, sus, recordaii lippus iierum

    CODEX BRIXIANUS.
    auiem principcs sacerdotum. utLazarum occiderenl. bacc erant scribia de eo. ei haec fecerunt ei.
    quia niiilti. propier eum conveniebani
    e\ Judaeis. ct Teslimonium ergo perhibebal luiba. quae erat
    crcdebanl in Jesum. Sequenti autem die lurba inulia. cuin eo, quando Lazar vocavil dc inonumento. el
    quae convenerai ad diem lesiutn. audientes quia yenit susciiavii emn a morluis. Propterea el nbviam vcnit
    lesus llicrosolyma. acceperunl ramos palmarum. ct ei turba qnia audicranl eum. fccisse lu>c signum.
    exicrunt obviam ei, et clamabant. Osanna. heiiediclus Pbarisaci aulem dixerunl ad invicem. Videiis quia
    qui vcnit in nomine Domini. Rex l-iabel. Invenieus proficimus ccce inundus loins posi e
    itiltil iliiit.

    auleni Jcsiis asrlluin. sc.lil suprr riini. sirnl SCI ililiiin Eranl ant Geniilcs quidam ex bis. qni ascendcranl. ui
    cst. Noli limerc lilia Sion. ecce Rnx luus venit. se- adorarentin dieiiifesiuni. iliergo accesserunladPhi-
    dens super pnlliim asuiae. Haec autein. non co- lippum. qui cral a BeibsaidaG lileae. el rogabanl eum
    gnoveruut discipuli ejus primum. scd postquam dicentes Dominc volumus Jesumvidere. VeuilPhilip-
    glorificatus cst Jesus. tunc recordati sunt. quia pus. et dicil Andreae. Andreas rursum el Philippus.

    CODEX CORBEIENSIS
    13. flores palmarum. pOSl illinn.
    17. quia La/.aruni voravil. 20. Lt erani Graeci quidain c\ bis , qui ascende-
    19. quia nibil profeciv? ecce iinus populus scquilur raui in dte fe^io ui adorarenl.

    VAIUANTES LECTIONI S
    1
    Mm. venil sedens. Vulg. tuus venil sedens.
    tiln
    ' Mni lurba de eo quainlo. Vulij turba, quar rrat cuin eoquandn.

    BLANCHINI NOT/E.
    (a) Ila et »ex. Gr. v~>* 'lovfaiuv, — (6) lia ct icx. Gr. itfikiin.
    443 EUSEMl VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 4H
    CODEX VERCKLLENSIS CODEX VERONENSIS.
    et dicunt ad fica nnilicil dicunt ad veni in horam
    Jcsum. tnimi. Venit] Jesnni. isiam.
    23. Ad ille respon- aulem vox 23. Jesns aulem 28. Pater, clarifica
    dil eis, diccns: de eaelis. di- respondit eis, liiiini noinen.
    Yenit hora, cens : Et liono- dicens : Venit Venit ergo
    ut limioiifi rificavi, et ile- liora, iii clari- vox de caelo
    celur Filius ruiii hniiorifi- ficelnr Filius Ei clarificabi,
    hominis. caho. hnminis. et ileruin cla-
    2i. Ainen, amen 29. Turba, quae 21. Ainen, amen rificabo.
    dico vohis, ni- slalial, ii. aiulie- dicn vuhis, 20. Tmba ergo,
    si granum bat, dicehat : To- nisi granum qnaesiabat,
    3
    iriiici cadens nitrua factal tritici cadens et audiebat,
    in terra, nm- suni. Alii ilice- in lerrain, nior- diveriinl(n) To- :

    23. rialur, ipsum banl : Angilus tiium fuerit, nilruum facnnn


    soluni niiiiie- est illi locutiiSi 23. ipsum solum est -J-.
    Alii di-
    liil si vero mo-
    ; 30. Respondit Jesus, manel si au- ; cehaul : Ange-
    riatur,mul- el dixil iilis : tem mnrtiiiiin lus ei locutus
    tmii liuctum Non propier fuerii, iniilium est.
    adferet. me vox iiaec fructum ailleret. 50. Respnndit Jesus,
    Qni amat ani- venit, sed prop- Qui amal ani- el dixit : Non
    mam suam, 31. ler vos. Nunc maiii snain io hoc propler ine
    perdet illam judicium mundo, perdel vox baec venit,
    1
    el <i ii i odit csi hiijus iii nn cam : ci qui odil sed propter vos.
    animam suam di : nuiic Prin- aniin uii suam 51. Niiiicjudilium
    in hoc miin- ceps hiijus mun- in Imc iiiuii- est mundi
    do, in vitam di millilur do, vilam
    in nunc Princeps
    aeteriiani 52. fmas. Ego cum aeiernam cu- II I II II I i 1 lllljUS
    ciisimliei il- exaliatus stoilil eam. iniiteiur deor-
    20. lam. Si ipiis fueio ile ler- 26. Si quis milii 52. siim. Et ego
    milii minis- ra, omuia tra- minislrat, se- Si exaltatus
    trat,sequalur ham ail me. quatur me ero a lerra,
    me el ulii ego
    : 33. (Hnc autem di- et ubi ego omnia trabani
    suin, ibi et mi- cebat, signi- sum, illic 53. ad ine. Hoc
    nisler meus ficans qua mor- et iniiiisler autein dicebat,
    erit. Si quis te erat mori- mens erit. significansqua
    milii miiiis- liirus.) Si quis aiitem morle essel
    trai, lionora- 51. Respondit il- niibi ministra- nioriinriis.
    vit illuui Pa- li turha Nos : berii, liouo- 54. R"S|iondit
    ter nieus. aiidiviniiis rificabil euni ei turba :

    27. Nunc anima scripiiim in Paier. Nos andivinius


    inea lurlia- lege, (b)quod jCluisius 27. Nmic anima ex lege, (6) quia -j-

    lur. tt qiiid manet in mea lurbaiur. Christus niaiiel


    dicam ? Pater, aeternum : Et quiil di- in aeternum :

    libera me ile ci qiiomodo caio ? I'ater, et qiiiuuoilo


    li.mc liora : lu dieis : Qnod salvilica ine lu dicis Qnia :

    sed iileo veni oportet exal- Paler ex liac oportel exal-


    in lianc horam. tari Filium liora : lari Filiuni ho-
    a
    28. Pater, lionori- hoininis? Qui sed proplerea miuis? Quis

    CODEX BRIXIANUS.
    dixerunt ad Jesum Jesus aiitem. respondit eis Pater clarifica nomen tniiiii Venit crgo vox decaelo.
    dieens. Vcnit Imra ut elarilicetur Filius liomi- Et rlanlieavi. et iieruin clarifmavo. Turln ergo quae
    nis. Ainen aineii dico vobis nisi granum tritici. stabai 'i audierat. dieebat Tonitruum fictuiii esse.
    cadens iu terram uiortuum fuerit. ipsuin soluin re- Alii dicebant. Augolus ci lncutus est. Respondit Je-
    nianet. si autem mortuuin fueril multum fructum su-. et dixit. Niin propler me vox haec facta est.
    alfeii. Qni ainal aniinam suain perdct eain. el qui odil sed propter vos Ntmc judicium est hnjiis imiiidi.
    aniuiam suam in lioc mundo in vitam aeternam cu- iiunc Princeps hujus niniidi eicietur foras. El e^o si
    sioilit e.uo. Siquis u.ihi niinisirai. me sequalur. et exaltaius fiien» a lerra. omnia trabain ail nic.
    iibi sum ego illlc et minUter meus est. Lt siquis ini- Iloc autem dicebat. significans. qua moite esset
    hi uiiiiistraveril. honorilicavit eiiin Paler. Niine ani- moriiunis. Respondil ei luiba. Nos aiidivimus ex le-
    ma mea. itirbaia est. Et quid ilieatn. Paler salva ilie ge. (b) qnia f Cbrisius inanet iu aeternum et quomodo
    ex hac hora. Sed propterea veni. iu honnn hanc. tu dicis. Quia oportet cxaliari Filium lioiniiiis. Quis

    CODEX CORBLIENSIS
    21. nisi granuni irilici, ele. 29. quae stabat, dicebat Tonitruum factum esl.
    :

    27. Painr, libera ine ex hac hora. 51. nunc Princeps niundi milletur deorsum.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. et qui perdidcrit animani. Vutg. et qui odit ani- 3
    Gnl. factum : Angelus enim ei. Yidg. factum. Alii di-
    roam cebant : Augelus ei.
    ' Mm. clariQca Filium tuuni. Vulg. clarilica nomen tiium.

    RLANCHINI NOT.E.

    § (o) Itaot cod. Cant.,'|3|5ovTii vevotev. FavelVeicellensis. — (b) Addit quia, eliaiu iex. Gr. ot«.
    415 EVANGELllM SLCINDUM JOHANNLM. UG
    CODEX VERCELLENSIS. CODLX VERONENSIS.
    est bic Filius illoriim, et esl Filius ho- 40. Eseias Excoe- :

    bominis? induravit ininis? i


    avil orulos
    35. Ait illi Jesus: Adluic cor eorum 55. Dicit ergo eorum, et
    modicum ut noii vi- eis Jisus Ad- : induravit cor
    (n) lempus f lux in deant ocu- liuc modicum eorum : ut non
    vobis est. Ain- lis, * et non (n) lempus f videanl ocu-
    bulaie duiii intellegant lux iu vobis lis, et (b) inlel-
    lucom habe- corde, ei con- csi. Amlmlate legantf corde,
    lis,ne vns te- vertantur, duni liicem et con-
    neline con- el saneui habeiis, ut vertanlur, et
    prehendant: illos. non lenebrac sanaho eos.
    si qnis aiiil.ni- 41. Ilaec dixit Eseias, vos coinpre- 41. llaec dixit
    lel Mi tene- quando vidit bcnd.inl et : Eseias, quan-
    lnis, ' neseil gloriam ejus, qui ambulat do vidit
    56. (|uo eat. Dum et locuius est iu tenebris, majestatem
    lucein lialie- 4-2. de illo. Verum- nescit quo ejus, cl locutus
    tis, credile in tamen el ex 3li. eai. Dum esl de eo.
    lucem, ii t iilii Principibus lucem babelis, 42. Interiin tamcn
    lucis siiis. raullicredide- credite in et ex Principi-
    Haec locutus runi in illum : lucein, ui bus miilli crc-
    csl Jesus : et abi- sed propler liln lucis duleiuni in
    it, el abscon- Pbarisaeos sitis. euin sed pio-
    :

    57. dit se. Cum tan- non conliie- llaec loeutus pler Pha-
    ta aiileni sig- baiuur, ne de est Jesus : et risaeos non
    na fecisset Synagoga ei- abiil, el ab- conOteban-
    eoram illis, 43. cerentur. A- scondit sc lur, ne de Sy-
    non credide- maverunt ah eis. nagoga eice-
    runi iu eiun : enim gloriaiq 57. Ciini aiilem 43. renlur. Di-
    58. ut verOuui boiiiiniini lauta signa lexerunt enim
    Esaeiae l'ro- magis, quam coram
    fecisset gloriam bomi-
    fetae iiuple- gloi lain Dei. eis,non cre- nuiu magis,
    reiur, quod 44. Jesus auiem (c) cla- debaut in ijiiam gluriam
    dixit mabat dicens , : 38 eum ut ser- : Dei.
    Domine, quis Qui credit iu nio Lseiae 4i Jesus autem
    credidit me, non cre- Propbetae (c) clamabat,
    auditui dit iu me, sed implealur, et dieebal f :

    nostro? et in enm. qui me queni dixit : Qui ciedu


    braccliiuin 45. inisil. Ll qui Domine, quis in nie. credit
    Doniini cui re- me videt, vi- credidii auditui et in eum, qui
    velaiuni del eum, 3 qtii nostro? et misil nie.
    esi I 4G. nie misit. Ego bracchium Do- 4 i: Ego lnx in
    39. Proptcrea non lumen iu huuc luiui eui buiic mundum
    polerani cre- inundiini ve- revelatum est? veni : oiiniis,
    dere, quia iie- ni ; ut omnis, 59. Proptcrea non qui credit
    iii ii j dixit E--e- qui credii in poterani ae- iu uie, iii

    40. (Jbceca-
    las : me, in tenebris dere, quia tenebris non
    vit oculos non maneai. iieiuiu djxit 47. manet. Et

    CODEX IIRIXIAMS.
    est iste Filius bominis.
    ergo eis Jesus. Dixit el induravii cor eorum. ul i videanl oculis. ct non
    Adliue modlcum (a) lemporls f . lux in vobis est. iniellegaui conle. etcoiiverlantur. el sanenieos. Haec
    Ambniate duni lucein babetis. ut tenebrae vos non dixitEsaias quaiidovi.iitgloriamejusei locutus est de
    conprebeildani. qui nmbulal in lenebris uescit quo co Verumiamen. cx Principibiis. mulli credidi
    vadat. Diiin lucera liabetis. crediie iu lucem lllii m in emn. scii propler Pbarisaeos. non conliieba itur.
    lucis sins. Il.iee locutusest Jesus. etabiit. etabtcon- ue deSynagoga elcBrcntur. Dilexcruni eiiim. gloriam
    dii se ab ci-. C.uiii aulein lania sigua fecissel in hoininuin niiigis quam gloriiiin Dei Jesus auicni cla-
    conspectu eorum. nou credideruul in eum. ui sermo mavii et dixil. Qui oredil in me. m n credh iu me.
    Esaiae Propbetae Iniptoretur. quem dixii. Doniine sed in euiii qui me mislt. Ei qul me videi videi e un
    quis credidit audilui nosiro. et braccbium Doiniui ii c inisii. Ego lux iu iiiiiiidiiin «eni.utom Is

    cui revelatum esl. Propterea non poterant credere. qui credil in uie in teuebris non piancal. Et
    quia ileruin dixit Lsaias. Excaccavil oculos eoiuiii.

    CODEX COHI3LILNSIS.

    35. Adbucmodicum lempus lux estin vobis. 42. Inieiiiu tanicii cx 1'rincipibus.

    37. iion credcbaiit ei. 46. in liiinc i) . ii 1


    1 ii iii vcni.
    41. quando vidil najeslalem cjus.
    ''

    VAKIANTES LECTlONi >


    1
    Gal. nescit (iuo vadit. Mm. nescilis quod vailal. I'h!i/. ^anl covde,
    ' Gal, qul misil me. Ego lux. i »';/• qui misil me.
    nes. ii quo vadat
    » ffof. tl Mm. atintelleganl corde. Yirfy. ei noa iutelli- ' '"'• gloriam D. i.

    lll.ANCHINT NOT.L.

    («) Additrempui, lez. quoque Cr. y/jAvov. Cd. Brix. babei, wm,wris. — (b) Anie inieliigant, dcesl

    no/i, cliaui iu lex. Gr. — (e) ltael cou. Caui. fxpmlfr xni ^eyiv.
    447 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM YARIIS COD. COLLATUM. «8
    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    47. Et si quis au- ut iranseai qui audieril ra u t trans-
    dierit verba de hoc mun- verba mea, iretex hoc
    mea, et (a) serva- do ad Palrem, et (a) cusio- nmnilo ad Pa-
    veril f, et ego il- diligens dis- dierit f, ego iiem, diligens
    luni non ju- cipulos suos, eiim noii judi- discipulos suos ,

    dico non enim


    : qui eraut in co non enim
    : qui eranl in
    veni judica- hoc mundo, veni ul ju- hoc mundo
    re lninc mnn- usque in fiucm diceni m (iii- usque in finem
    dum, sed ut dilexil illos. duin, sed ut dilexit eos.
    1
    salvum faci- 2. Et cena facta, salvificem 2. Et cena facta,
    am Imnc mun- - cum diabu- niiiiidum. cum diabulus
    48. dum. Qui me lus se inmise- 48. Qui spernit jam se inisis-
    spemit, et non rat in torde ine, ei non set in cor,
    accipit ver- Judae Simo- accipil verba ut traderet
    ba mea , babet nis Scario- mea , hibet eum Judas Si-
    qui eum judi- tli. ut eum tra- qui judicet monis Scariotes
    cet. 5. deret ; sciens euni. Sermo, 3. sciens autem
    Sermo, quem auod omnia quem ego (b) Jesus t quia
    ego locutus dedil illi Pa- l tii-. stim, omnia dedil
    . . m illis , ille ter in manus, ille judica- ei Pater in
    . dicabit de
    . et quod a Deo bit eum no- manus
    illo novissi- exiil, et ad Deum vissimo die. et qnia a Deo
    49. maQuia die. 4. vadit; surre- 49. Quia ego exivit, etad
    ego a nie non xit a cena , et ex nie ipso Deiim vadit;
    suin locuius, posuit vesti- 11011 Slllll 4. surgit a cena,
    sed qui me nienia sua : loeuius, et ponit ve-
    misii Pater. et sumpsit lin- sed qui misit stimenia : et
    Ipse milii man- leum, et cin- me Pater, ipse cum accepisset
    daium dedit 5. xit se. Deinde milii praeceptum linteum, praecin-
    quid dicam, misit aquam dedit qnid 5. xit se. Deinde
    et quid loquar. in pelvein, et dicam quid , et misit aquas
    50. Et scio quod coepii lava- 50. loquar. Et in pelvem, et
    mandaiiim re pedes disci- scio quia coepil lavare
    illius vita pulorum , el praeceplum pedes discipu-
    aeterna esl. tergere linteo, cjns vita lorum . et
    Quae ergo lo- quo erai prae- aeternajest. exiergere de
    quor, sicut (j. cincius. Ye- Quae ego Io- linteo, quo
    dixil niilii Pa- nit iguur quor, sicul erat praecinclus.
    ler, ita loquor. ad Petrum dixit mibi C. Venil ad Simo-
    Simonem. Et Pater, sic lo- nem. Et dixit
    CAPUT XIII.
    dicit Pelrus Domine,
    illl : quor. illi :

    \. Anie diem au- Domine, tu inihi CAPUT XIII. tu milii lavas


    tem solem- lavas pedes? 1. Ante diem pedes?
    ncm Pascbae, 7. Respondens auteni festum 7. Respondit
    sciens Jesus Jesus, dixitei : Paschae, sciens Jesus, et dixit
    quod venit Quid ego la- Jesus quia ei : Quod ego
    liora ejus cio, lu n venil ejus lio- facio, tu ne-

    CODEX BRIXIANUS.
    si quis audierit verba mea. et (a) credideritt- ego non in hoc mundo. usqiie in finem dilexil eos. El cena
    judico euui. non enim veni ut judicem mundum facla. cmn jam diabolus. mi-issel in corde Jtidae. Si-
    sed ut s.ilvem inuud U_ui spernit me. el nou nioni-. Seaiioiis. ut eiiin traderet. Scieus (b) Jesus t
    accipit verha mea. habet qui judicet eum. Ser- quia ei Paier in manus. et quia a Dco
    omuia dedit
    nio queni ego lociuus sum. ipse judicavil euin in no- exi\il. el ad Deuui vadit. surrexil de cena. el posuit
    vissimodie. Quia ego. ex ine ipso nnn sum locutus. vesiimeiila sua. et actipiens linteum praecinxit se.
    sed qui misit ine Pater. ip-e milii mandalum dedit Deimle fudit aquani in pelyem. et coepit tavare pe-
    quid dicam. et quid loi|iiar. Et scio quia mandaium de> discipulortnn suorum. el exlergere de eodeni lin-
    ejus. vila aeterna est. Quae enim ego loquor. sicut leo. quo erat praecinctus. Yenit ergo ad Siinonem
    dixit milii Patcr sic loquor.Aniediem autem festum Petrum. Et dicit ei Petrns. Domiue. lu milii lavas
    Pabdiae. sciens Jesus i|iiia venii liora cjus. ul lian- pedes. Respondit Jesus et dixit ei. Quod ego facio.
    scat cx hoc mundoad Pairem.diligeiissuos qui erant iu ignoras inudo.

    CODEX CORBEIENSIS.
    47. Omiait, sed ut salvificem mundiim. in hnem.
    •49. ipse milii prseceplum.dedit quid dicam. in cor Sinionis Scariothi [ut traderet
    2. eum Ju-
    50. Et scio quia praeceptiim ejus sic eloquor. das; sciens.
    Cap. XIII. —
    1. Qui eram in hoc mundo, usque

    VARIANTES LECTIONES.
    ' Gat. salvum faciam. Vulg. salviHcem. Scariolhis. Vulg. cum diabolus jam misisset in cor, ut..
    * Gat. cum discipulus jam inisisset in corde, ut... Simon Simonislscariotae.

    BLANCIIINI NOT.E.
    (a) Deest non. eliam in cod. Cani. — (b) Addii Jcsiis, etiam tex- Gr. o '\r,?v~j?.
    «9 EVANGELIUM SECUNDUM MATTIE-EUM. i50
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX iVERONEXSIS.
    8. Dicil Petrus
    sum enim.
    11. Si igiiur ego,
    scis, cngnosees U si er*o lavi
    : 8. pnstea. >£ Dicit vestros pedes
    Non lavavis qui Doniinus sum, el ei Petrus : Nou C "o Domiiius '
    pedes meos Magister, pe- lavas mihi et Magisier
    in aeieriium. des vestros in aeierimm.
    4
    etvosdebetis
    Respondit illi lavi, (iuanto (a) Kespondil f alteralieiius
    Jesus Nisi lave- : mag . . s 3 vobis Jesus : Si non lavare i.edes
    . o tibi pedes,
    . alterutro de- laliero le, 15. Exeinpliim
    uon (b) babes f par- be . s labare . non (b) liabes f eniin dedi
    lem mcciiin. 15. pedes. Exem- partem mecum. vobis ul iiiiem-
    9. Dicit illi Simon plum enim 9. Dicit ei Si- admndum ego
    D
    Pelrus : Doniine , d bis . mon Peirus : fnoio vo |,j s
    non lantum ut sicut igo Domine, non eliam et
    (<•) pedes f , sed et feci vobis, et tanium (c) pe- vos faciatis.
    nianus.elca- vos faci:itis. des f sed , 16. Amen amen
    put. et totum 16. Amen, amen di- eiiam manus, dico v<.l>isj
    corpus. co vobis, non etcaput. non est servus
    10. Ait Jesus
    illi : Qui est servus 10. Dicit ei Jesus :
    maior Domino
    labit, ' non ha- inajor Domino Qui iotus esl, suo neque
    bet neces-i- suo, neque non indigcl Apostolus
    latem lavan- Apostolus nisi ut pedes in majorfeum
    di nisi .... -
    (f) major f illo, labet, sed e-t qui ln i s it
    d ur a quo missus miiiidus lotus. 17. e um. Si hacc
    s 17. esl. Si baec sci- Et vos inundi scitis beali
    lis beati (g) estis f estis, sed non (g)estisfsi
    ;
    vos mundi si illa feceri- omnps. feceritis ea.
    cstis, sed non 18. lis. Non de om- 11. Sciebat enim 18. Non deomni-
    11. oinnes. Scie- nibus vobis qui traderet bus vobis
    bal enim dico ego scio : eum, quises- di co: e r»
    quis tr ditu- . . quod selege- set proplerea
    : scio quos
    msess . . . um : riin sed ul : dixit: Quia elegerim sed :

    ideo - dix . . . Qut- Scriptura non estis inun- u t impleatur


    a omnes non adimpleatur : di omnes. Scriptura :

    estis . . . ndi. Qui cdit me- 1"2. Et postquam Qui cdit me-
    12. Cum t cum panem, lavit pedes cum panem,
    ergo pedes il- levavit in eoriim, accepil levavit super
    loiuni, acce- me calca-' (d) vesiimenia f :
    me calcaneum
    pil vesiimen- neum suum. ct ctim ite- 19.suum. Amodo
    la sua : et recu- 19. Aniodo dico vn- runi recubiiis- dico vobis,
    buit iterum, bis, prius quain sct, dicit eis : prius quam flal*
    et dixit illis : fiat; ut cre- Scilis quid ut credaiis,
    Intellegiiis datis, cnm fac- fccerim vobis? cum faciuni
    quid feci vn- liim fueril, 15. Vos vocalis fuerit, quoniam
    15. bis? Vos dicitis quia ego sum. me Magister, ego sum.
    milii Migis- 20. Amen, ainen et (e) Dominus f : 20. Amen, amen
    ler, et Domine : et dico vobis, * qui et bcne diciiis : dico vobis. qui
    bene dicuis : a . . . ipiteum, sum enim. accipit eum,quem
    CODEX BRIXIANUS.
    scics aiiiem poslea. Dicit ei Petrus. Non lavabis Si crgo ego lavi vobis pedes. Dominus ct magister.
    milii aeternum. Respondii ei Je-u-. Si nun
    pedes in ei vos debetis altcr alierius pedes lavare. Exempluin
    lavero libi |iedcs. non li.ilielus pariem mecum. Uicit enim dedi vobis. ut quemadmodum ego feci vobis.
    ei Siinon Petrns. Domine non tautum pedes meos. iia ei vos faciaiis. Auien amen dico vobis. non esl
    sed ei inainis et caput. Dicit ei Jesus. Qui lntus cst servus major Doinino sun. neque Aposlolus
    (f) ma-
    iioii indiget. nisi pedes lavare. sed esi mundus lo- jorf illo qui inisil eum. Si baec sciiis. beati crilis.
    tus. Et vos miiudi e-.tis sed nun omnes. Sciebat si feceritis ea. Nonne omuibus robis dico. ego scio.
    einm qui iraditurus esset eiun. proptcrea dixit. Quia (|iihn elegerim. sed ut Scriblura implealur. Qui man-
    iii.n omnes inuudi estis. Cum ergo lavisset pedes eo« ducat mecum panem. levabit super me. calcanenm
    niin. accepil vestimenta sua. et recumbens. itcrum suum. Amudo dieovobis. antequam fiai. utcum f>c-
    dixit cis. Scitis quid feeerim vobis. Vos ine vocalis luin fuerii. credatis quia ego suin. Amen ainen dico
    magistrum ct Doiuiuum et bcue diciiis. sum enim. vobis qui accepit eum
    CODEX CORDEIENSIS.
    7. cognosces postea. 14.. quanlo magis ct vos.
    9. iKin tantum pedes, sed etiam manus, ct caput. 20. qui accipit eum, quem miscro.
    11. qui traditurus eral eum.
    VAIUANTES LECTIONES.
    1
    non indigetut lavet, sed est. Jlfm. qui S
    (Uit. el la- 3
    Mm. ctsum. Vulq. miiii eteoim.
    ratus est, non iudigel ut iterum lavet,sed est. Puty.qui CuZ. ergo lavl. Viilg. ergo ego lavi.
    3
    lotus isi, ikiii indiget uisi ul pedes lavct, sed csl. i/iii magis drbelis cl vos.
    ipijnto
    ' Gat. dixit El vns iniindi cslis, sed uun omiics. VuliJ.
    : Gul. dui accipil eiiin , Si quem. Mm. qui accipit ciim',
    '
    dixit : Non estis mundi oiuiies. quem. Ki(.'i/. quiaccipil, si quem.
    BLANCHINI NOT/E.
    Post respondit, deest ei, eiiam in rod. Cant.
    (n) (/.) Ita et lez. Cr. i'xu;. — — (c) Post pedet, deesl rwm, In
    cod. quoquc Canl. (rf) Posl rcstiiiieii/n, deesl sn« pariler m cod. Cant. — — (•) lla el tc\. (ir. tvptof.
    — {() Posl mujvr, decst esi, eiiam in tcx. Gr. (y) lla el lc\. Gr.
    —
    ,

    I
    151 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 452

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    <} . . m mi . . e- 27. ' Et, ui acce- misero, nie accepit panem,
    ro, me a ;
    pit panem, in- accipit :qui inlroivit in
    e iravit in eum aulem me ac- enm Silanas.
    accipit, acci- Satanas. cipii, accipit Dicii (a) ergo f
    pii eum qui Dicit illi Jesus : Quod ciiiii, qui me ei Jesus Qund
    :

    ine nii-it. facis, lac cele- misit. facis, fuc ce-


    21. Raec loctitus 28. rius. au- Nemo 21. Hnec cum di- 28. lerius. Hocau-
    esi JestH, et lur- lem ex qni liis, xissel Jestis, lcm nemo
    baius est in reciimbeliant, lurbatus est sciii discUm-
    spirilu : el tesiiQ- inlellexit, quid spiritu : et bentium, quid
    tus est, dicens : 29. illi dixeril. Plc- protestalus est, dixerit ei.
    Amen, ainen di- riqne enim cl dixit : 29. Quidam enim
    co vobis, quia existimaliant, Amen, anien puiabaiit,
    unus ex vo- quia lociilos dico vobis, quia quia loculns
    his tradet me. liabebat Juda, tinus ex vobis babebal Judas,
    22. Discipuli au- quea dixil illi iradet me. quoniam dii.il

    leni ejus res- Jesus Ut emeret,


    : 22. Aspiciebant ei Jesus : Eme
    piciebant ad quae necessa- eigo ad alis ca, qnae opus
    inviccm, slu- ria eranl ad aliuiu discipuli, siint in vobis
    pentesde <|uo diein sollem- esiiantes de quo ad diem fesium
    23. dicerel. Erat neni ; aul ul diceret. aut tit egenis
    autcm recum- paupenbus 25. Erat crgo re- aliquid daret.
    bens unus daret. cuinlieiis unus 50. Cuni ergo
    ex discipulis 50. Ul acccpit igilur cx discipulis accepissel pa-
    ejus in sinu ille panem, ejus in sinii ncm, exivit
    Jt-sii, eiiam coiifesiim Jesu. quem di- continuo. Erat
    quein dilige- exiit. Erat au- ligebal Jesus. auiem nox.
    24. bat Jesiis. Innu- 31. tem nox. Cum 24. lnutiit 51. Cum ergo
    it ergn liuic ergo exisset, ergo huic exisset, dicit
    Simon Petrus, dicii Jesus : Siinon Petrus, Jesus : >{< Nunc
    dicens Inler- : Nunc bunora- et dixii ei Dic : cbrilicaius est
    roga qui est, lus ^est Filius quis esl? Fdins liomiiiis
    de qun dicil? liiniiinis; el Deus 25. Ita.|iie, ctim et Deus cla-
    25. Recumbens llonorifli a- recubuisset ille rificatus est
    ergo ille su- lus est in illo. supra pectus 52. in eo. Et Deus
    pra pectus 52. Et Deus lionori- Jesu, dicit ei : clarilicavii
    Jesu, ait illi Domine, : ficavit etiin Doininc, quis euin in se-
    qui esi? in ipso, et con- 26. est ? Respondit meiipso, et
    26. Respondit er- festim hono- Jesiis : lile est, coniinuo cla-
    go Jesii : llle est, rilic.ilm cum. cui inlinctum rilicabit cum.
    cui ego inlinc- 55. Pilioli , adliuc pus- panem porre 55. Fdiidi.ad-
    t ii iii panem illuin vobis- xero. lmc modicum
    porrexero. ciiin sum. Qnac- El cuin iniin- vobiscum
    Intinxit er- riiis me; el quein- xissetpanem, siiin. Quae-
    go panem, et admodura dedit Judae rilisme; et
    tradidit J ii— dixi Judaeis : Simoni Sca- sicut dixi Ju-
    dae Scarioth. Quia tibi sum 27. riotae. Et ut daeis :Quo eo

    CODEX BRIXIANUS.
    qiicm ego miscro. me accipu. qui autein me ac- trabit in Satanas. Dicit ei Jcus. Quod facis fac
    eum
    cipit. acci|iit eiiin qui ine ini-.it. Haec cum dixis- celerius. Hoc aiitem. neino iniellexit. de disi uinbeii-
    set Jesus. liirbatus esl spirilu. el protestatas esl. libus. quare dixerit ci. Quidam eflim putabanl. quia
    et Ainen amen dico vobis , qma tiiius ex
    dixii. liiciilimi babebat Judas. quia dixissct ei Jesus Euie.
    vnbis iradet me. Aspiciebant ergo ad invicem dis- ea quae opiis suni nnbis ad diein lesliiin aut pau-
    cipuli. Iiesilantes. de quo diceref. Erai auiem pcriluis iii aliquid daret. Aceipiens ergo ille panem.
    recuiiilnMis iiiius ex discipulis cjus in sinu Jesu. continiio exivii. Erat anieiu nox. Cum ergo exisset,
    qiiem diligebat Jesus, Innuttergo nuicSimou Peirus. (iicit .lesns. Nnnc clarilicams est Filius horoinis. ct
    el dicil ei. Iuterroga quis esl de quo dieit Recum- Deus clarilicatus esl in eo. Si ergo Deus clarificitus
    bens ergo ille snpei pectus Jesu. aii illi Domme quis e-l io eo. ei Deus clarilicavil eiun in seineiip-0 et
    est. Respondit Jesus. llle esl cui ego intinctum |>a- cnniiniio claiilicavii euui. Filioli adiuic mudicum
    nem dedero. Et ctiui inlinxisset panem. dedil Judae leniporis vubiscum suro. Qttaerilis me. et sicut dixi
    Siinoni Scaiiulbe. Etposi panein accepltim. lunc in- Judaeis.Quia ubiegovado.

    CODEX CORBEIENSIS.
    21. turbalus est in spiritu. 28. Hoc autem nemo discumbentinm scivit, qnid
    25. quein diligebat valde. dixciit ei.
    24. Ininiii eigo ei Siuion Petrus, et dixit ei : In- 52. Et Deus clarificabit eum in jcmelipso et con-
    ttrroga quis est ? tinuo clarilicabit euin. omillii, Si Deus clarilicatus
    25. Recuinbeus auiem ille. cst in eo.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Et tttnc introivit. Mm. El post buccellani acceptam, imroivit. Yulij. Et post buccellain, ialroivit.

    BLANCIIINI NOT^.
    («) Ita et tex. Gr. ouv.
    EVANGELIUM SECUNDUM JOIIANNEMJ 151

    CODEX VERCELLENSK CODEX VERONeNSIS.


    4
    ego, vos non vestrum. Cre- cgo, vos non cor vestrum.
    poleslis ve.ni- dite in Deuni, el i
    venirc
    itestis Credite in Dcum,
    re : ei nunc vo- in me credi- et vobis dico et in iin' crc-
    liis di . . . 2. tis. In domo modo. 2. diie. In domo
    51 liim . . . . Pntris mei 54. Pneceptiim novum Palrismci
    vobis ilo, ut di- mansiones do vobis, 111 di- mansiones mul-
    Kgalis inviccin, multae sunt; ligatis inviccm, lac siinl ; si ipiot-
    1
    sicm («) ego f dile- ".alioquin di- sicut (a) cgo -j- niiniis dixissera

    xi vos; ita et vos xissein voliis, dilexi vos; ut ct vobis ipiia

    diligalis in- eo, ut praepa- vos diligatis in- vado parare


    35. vicem. In lioc rem vobis lo- 35. vicein. In hoc vobis bKiiiii.
    s
    scient omnes 3. ciiin. Si abie- cognosceni om- 3. Et si abii'1'o,
    6
    quia niei disci- ro, et praepa- nes, quia di- el praepara-

    puli esiis, si ve- ravero vo- scipuli mei vero vobls lo-
    ram dileclio- bis. rursum esiis, si dile- iiini, iterum

    nein habueri- veniam, et Ctionem ha- vcnio, ei acccrsio


    tis inler vos. adsiimam vos 1 ad lil.is vns :nl ine, Ilt
    36. Dicit illi Simon ad me, et eiro alis alium. ubi ego siini,
    Petrus : Doinine, ubi sum, et vos 3b'. Dixilei Si- el vos sitis.
    qno vadis? 4. sitis. El quo (d) va- nton Pelrus : i. i.t ipio (d) va-
    Hespondit Jesus : do f, nostis vi Domine, quo do fscitis, el
    Quo ego vado, 5. am. Dicil illi vadis? viamsciiis.
    3
    non potes minc Thoinas Doinine, : Respondil Jc- 5. Dicii ei Tho-
    me sequi : seque- nescimns sus Quo ego : mas : Dmiii-
    ris auicm pos- qno \aiis qun- : vado, nonpntes 111', nescimus
    37. lea. Dicil illi modo (e) novi- '
    me modo sequi quo Vadis: quo-
    Petrus (c) Doinine 7 : mus y viam? spquciis autein modo vi.Mii

    quare 11011 6. Ait illi Jesus : Ego sum (b) me 7 postea. (t) scimtia f ?

    possum te se- via, et veri- 57. Diciiei Petrus : 6. Dicil ei Jcsiis :

    qui lo? ani- tas, et viia. Ne- (c) Doinine f, Ego sum via,
    ni. m) 1111:1111 mo venit ad non
    qo.ire et veritas, el

    pro te ponam. Palrcm. nisi per possum le se- vila. Nciiki

    58. Respondit Jcsus : 7. me. Si nn! cog- (|iii inodo ? vcnii ad 1'airem,
    Animain 111- novistis, et l'a- animam meam nisi pcr me.
    ain pro me po- trem meuni poiiain |iro 7. Si cogoovistis
    nis? cognovistis : tc. >B Respondil me, el Patreifi
    Aincn, amen jam ex lioc ei Jcsus : Aui- nicimi cignovi-
    dico tibi, non nostis illum, 111:1111 111:1111 stis : et ainodo
    pritisjgallus et vidistis il- pro meponis? noslis cuni. ct
    caniabii, do- lum vidistis ciim.
    ncc lu mc ter 8. Dixit illi Philip- CAPUT XIV. 8. Dicil ei Pbilip-
    abneges. pus Domine, os-
    : I. Ainen, amcn pus: Dominc,
    Et ail disciptl- tende nobis dico lilii, 111111 oslende nobis.
    Pairem, el suf- cantavil gallus, Patrem, ctsul-
    [CAPUT XIV. licil nobis. donec tu me ficit nobis.
    1. lis suis : Ne con- 9. Respondit Jesus : tcr neges. 9. Dicitei Jc-
    liiibetur cor Tanto tempo- Non turbelur sus : Tanlo tem-
    codi:x BRIXIANUS.
    vos nnn polesiis venire ct vobis dieo modo. Patris mei. mansioncs nnliae sunt. alionquin. dixis-
    .Maudaiiim iiovuui do vobis. ul diligatis invicem. sem vobis. vado parare vobis locum, Ei si abiero.
    sicul (o) ei;o y dilexi vos. ut et vos invicem dili- praeparare vobis locuui iterum venio. ei accipiam
    gaiis. boc cognoscenl omnes. qitia inei disci-
    In vos a iii' ipsuin. ut uiii
    l ego siiin 61 vos sitis. Et
    puli estis. si diloctinnem liauueritii invicenl Di- ,|no ego vado oosti.. el viain scilis. Aii illi Thomas
    cit ci Simon Peirus. Doiniue quo vadis, Respon- Dmnine nesriinus quo vadts, el quomodo possumus
    dil Jesus Q110 ego vado. 11011 potCS me modo sc- vi:nn srirc. Dicit ei Jesus. Ego stmi viu el veritas. el
    qui. sequeris nutem pnstea. Dicii ei Petrus, (e) Do- vita. Nomo veuil ad Patrem. nisi per me Si eoguos-
    inine qnare non |inssum te se wi 1110
    |
    nn mam l ceretls inc nii ple e( Palrem meum coguosceretis el
    1111:1111 pro ie ponam. Rcspondit itli Jesus Animam amodo cognoseelis eum el videtis eum. A11 illi Pbi-
    luain pro inc pones. Aineu amen dico libi. non can- lipinis. Doniine. ostende imbis Patrem. cl snrilcit
    i.ivit gallus donec me ler neges. N011 lurbetur cor nobis. Dixil ei ,le>u>. Tanio lempoie vobiscuin suui.
    veslnim. Crediiis in Dcuin et in mc crcdilc. I11 illlll

    CODEX COIUll ll.Nsis


    "l Pracccptum novum. 7. Si cognovistis 8 me, el Pairem iiieuin eOgnovls-
    Cap. XIV. —
    5. et accersio vos ad meipsum. tis : ei tinodo nosiis cuin, ct vidistis cum.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. sicut et ego dilexi vos, iia et vos. Mm. sicutet Deum
    ego dilrxi vos , ul et VOS. K 11/17. sicut dilexi vos , ul Mni. alioquin dlxissem. t »/./. sl qui nus dixissem.
    ei mis. • Gal. paravero . ei ubisumego, el vos sitis, 1 »';/.
    * Mm, cognoscent homlnes. Vulg. cognosfienl onines. praparavcro.... ui ubi sum ego, el m>^ sms.
    • Cai. poles tusequi me. Vulg. non potesme mo-
    iiiiii ' i.ui. |>ossumus vii losse. Vtd-. viam scire.
    do seqiii. * Gnt. me, el Patrem meum cognovisselis. Ifin. m . .i

    Gut. et Mm. Crcdite in Denm. Yuiij. Credilifl in forsitan el Pairein maum uliquc coguoviiseiii

    HLANCIIIM NOTiB.
    Addit
    (n) i'iio, eiiam cod. Cani. fyi. —
    (b) nddft me, icx. quoque Cr. ^oi. le) Aibbi Domtne, — paiiicr
    lex. Gr. . n'i Ante \ado, dccsl ego, ciiam in cod. Cant. (e) lla et cod. Canl —
    455 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 4 50

    COPEX VERCELLENSIS. CODEX VLRONENSIS.


    re vobiscum ut honori- poris vobiscum nieo, ego
    sum, et ' non ficeiur Paier sum, et non faciani, ul ho-
    me cogno- 11. in Filio. Si quid cognovisiis nurificetur
    vistis? Philip- pelieriiis in me ? Pliilippe, Paler in Filio.

    pe, qni nie vi- nomiiie meo, qui vidit me, 15. Si diligitis me,
    dit, vidii et ego faciam. vidilel Palreni. pnecepia mea
    Patrein. Quo- 15. Si diligitis Qiioinmlo tu 16. servate. Et
    modo lu di- me, niandata dicis : Ostende cgo rugabo
    cis Ostende
    : mea serva- nobis Palrem ? Patrein, et
    nobis Patrem ? 16. Ltego roga-
    le. lO.Non («)., alium paracle-
    10. Non (a) eredis f bo Paliem, credis 7 lum dabit
    quia ego in Pa- et aliuin ad- quia ego in vobis, ulvo-
    tre, et Paler vocatum da- Palre, et Pa- biscuni iu
    in nie esi? Ver- vit vobis, ut ter in nie est? ;rh'l iilliii sit,

    ba, quae vobis- vobiscum sit Verva, qine 17. Spiritum veri-
    cum loquor, in aeternum, ego luquor tatis.queui
    non a nie lo- 17. Spiritum verita- vobis, a me hic mundus
    quor. Sed Pa- tis,
    3
    quem liic ipso non loquor. noii poiesl ac-
    ter, qtii in me niundus non Pater auiein cipere, quia
    manet, ipse potesl accipe- in me maneiis, non videl eum,
    loquitur, et re, quoniam ipse loquitur, neccognoscit
    opera, quae. iioii videt et opeia, qua; eum. Vos videtis
    ego facio, ip- illimi, nec ag- ego lacio, ipse eum, et cogno-
    14. se facil. (t)Credi- noscii. Vos li.facit (fc)Cre- quia
    scitis,

    te mihi -j- quia agnoscitis dile milii f aput vos (c) ma-
    ego in Patre, euin, quia vo- quia e^o in net 7, et vo-
    et Pater in biscum (c) ma- Palre, el Pa- biscum (d) estf.
    \-l. me : alioquin net t, et in vo- ler in me : 18. Non relinquam
    vel propter bis (d) est j. 12. alioquin pro- vos orfanos
    opera ipsa cre- 18. Non relmquam pter opera (c) venio 7 ad
    diie miln. vos orphauos : ipsa credite 19. vos. Adhuc
    Amen, amen veuiam ad nuhi. modicum, et
    dico vobis, 19. vos. Adbuc Amen, ameu hic mundus
    qui credit in pusillum, et dico vobis, quia, me non videt.
    nie, opera, quac hic inundus qui credit in Vos auiem
    ego facio, et ampliusme me, opera, qu;e videbitis me :

    ' non vide- ego facio, et quia ego vivo,


    ipse faciet, et
    majora lio- bit. Vos videbi- ipse faciet, et et vos vivetis.
    rum f.iciel : lis me : quia inajora borum 20.1nillodie
    et quia ego ego vivo, et faeiet : quia (Ocoguo-
    ad Patreni va- 2u. vos vivitis. Ula ego ad Patrem scetis f,
    13. do. Et quidquid diescietisvos vado. qui.i (g)ego 7
    5
    peiieriiis in quia (g) ego 7 in Pa- 13. Et quodcunique in Patre meo,
    nomiiie meo, Ire meo, et vos ab eopetieri- et vos in ui-j,
    hoc faciam, in me, et cgo tis in nominc et ego in vo-

    CODEX BRIXIANUS.
    et non cognovistis me. Philippe. qui ine vidit vidit Filio. Siquid petieritis me in nomine meo. egr fa-
    et Pairem. Et quomodo tu dicis Osiende nobis Pa- ciam. Si diliguis me mandata mea serv.ite. Et ego
    .

    trein. Non (a) ciedis 7. quia ego iu P.ilre. et Paler in rogabo Patiem. et alium paracletum. davit vnbis. ul
    nie est. Verba qu.ie ego loquor vobis. a ine ipso non vobiscum sit in aeieriunn. Spiritum veritalis. qiicin
    loquor. Sed Pater qui in me maiiel. ipse facil haec liic niundiis 11011 polest acuipere. i|uia non videt euin.
    opera. (b) Credite miiii 7. «1 nia ego in Patre. el Pa- nec novii euin Vos aulein cognoscitis eum quia aput
    ler iu me. aiioquin. vel propler opera ipsa credile. vos (c) inanet 7. et iu vobis (d) est 7. Non relinquam
    Amen ameu dico vobis. qui crcdit iu ine opera quae vos orfanos. veniuii ad vos. Aillinc modicuui. et hic
    ego facio. et ipse faciet. et inajora horuni faciet. muiidusnie. jam uon videbit.Vosautem videbilis ine.
    quia ego ad Patrem vado. Et quidquid pelierilis in quia ego vivo et vos vivetis. In illa die vos cognosce-
    nomiiie nieo. haec faciam. ut bonorilicetur Piter in lis. quia (g) ego| in Palre meo. et vos in nie etego

    CODEX CORBEIENSIS.
    9. Tantum temporis vobiscum sum. meo, ego faciam.
    10. Paler autem, qui in me nianet, ipse loquitur, 15. praecepla mea custodite.
    et opera, quae lacio, ipse facit. 16. ut vobiscum sit in aeternum.
    12. propter opera credite mihi. 17. Vos autein nostis eum, quia apud vos manel,
    13. ut clarilicetur Pater in Filio. el vobiscum est.
    5
    i. 14. Et si quid petieritis a Patre meo in nomine 18. veuio ad vos.
    YARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. non nostis ? Itdg. non cognovistis? non videt rum, nescit eum. Vulg. quem raundus.. quia
    * Gal. el ilm. petierilis in. Vulg. petierilis Pa- non viUi t eum, nec seit eum.
    1
    trem iu. Gut. non videbit. Vutg. uou videt.
    'Gul. quem hic muudus... uescit eum. Jfnt. quia qui
    BLANCHINi ISOT.£.
    (a) ltaet tex. Gr. mcTivu;. —
    (b) lla et tex. Gr. mim-Jzri [im. (c) Ita el lex. Gr. /xsvst. — — (d) Ita et
    cod. Cant. so-Ttv. —
    (e) Ita et tex. Gr. epxppeu. —
    (f) Post cognoscetis, deest vos, etiam in cod. Alex.
    — (g) Post
    cgo, deest s«m, in tex. quoque Gr.
    457 EVANC.LLIUM SECUNDUM JOHANNEM.
    158
    CODEX VEP.CELLENSIS." CODEX VERONENSIS.
    -I. in vobis. Qui surtis estPa- 21.bis. Quiaudit 2i. Haec locutus
    liabei prsecep- ter in nomi- prxcepta stim voliis
    la mea,
    el cus- ne meo, ille mea, et ser- aput vos ma-
    loditilla, ille vos uocebit, vat ea, ille 20. nens. Paracletus
    est, qui me di- ctcommemo- est, qui dili- autem Spiriius
    ligit. Qui aulem rabit vos om- git me. sanctus, quem
    me diligit, dili- nia, qu.ecum- Qui autem niitiet 1'ater
    gilur a Patre qure dixero. diligit me, in nominc
    meo : et ego di- 27. • Pacem meam diligetur meo, ille
    ligam illiiin. rclinquo vo- a Patre meo :
    vos ilocebii
    ct ostendam bis, pacem mc- et ego dili- omnia , quae-
    illi me ipsum. am do vobis : gam euin, ct dixero.
    ciiiiiiiue
    22. Ait Judas, non
    ilii non quomo- manifestabo 27. Pacera do
    ille Scarioth do hic mun- ei me ipsum.
    :
    vobis, pacem
    I>omine,quid fac- dus dat, ego 22. Dicil Judas, meam relinquo
    liim est, quod do vobis. Non non ille Sca- vobis : non
    nianifestas conturbeiur riotes , sed quomodo hic
    lc nobis, etnon cor vestrum, alius : Domine , inundus dat,
    buic mundo ? neque formi- quid faclum ego do vobis.
    23. Respondit Jesus. det. est, quia no- Non turbetur
    ct dixit illi :Si 28. Audislis quia bis incipis cor vestrum,
    quis me diligit, dixi vobis Eo, manifestare
    :
    neque formidet.
    sermonem me- cl venio ad te ipsum, et 28. Audisiis quia
    nm custodiat, el vos. Si me ama- non huic mundo? dixi vobis :

    Paier meus retis,gaudere- 25. Respondit Je- Vado, et venio


    diligit illum, tis, quia eo ad sus, et dixit ad vos. Si di-
    ctad illum ve- Pairem quia : ei : Si quis di- ligeretis me, gau-
    niemus, etaput Pater meus ligit me, ser- derelis, quia
    eum nianebi- niajor est me. monem meum vado ad Patrem :
    24. mus. Qui non 29. Et nunc dixi servavit , et quoniam Pater
    me diligit, ser- vobis ante- Pater meus major me est.
    mones meos quam fiat; ut diligit eum, 29. Nuncdixi
    non cuslo- cum factum et ad eum vobis priusquam
    dit. Et sermo fuerit ,
    * creda- veniemus, liii ut, cuni
    ;

    meus, non tis. ct mansionem factum fuerit,


    est meus ; sed 50. Jam non multa aput euin fa- 50. credatis. Jam
    ejus, qui me mi- loquor 3 vobis- 21. cicmus. Qui non niulia
    sit, Patris. cum. Venit e- non diligit loquor vobis.
    25. Haec locutus nim liujus iiiisennones
    1
    , Venit cnini
    sura vobis mundi prin- meos non hujus niundi
    aput vos ma- ceps, et in me servat. princeps, et in
    26. nens. Advo- niliil liabet in- Sermonem, me Don habet
    catus esl au- 31. venire. Sed, quem audistis, 51. quicquam. Setl,
    lcm Paracle- ut cognoscat meus non est ut cognoscat
    lus illeSpiritus sanc- hic mundus sed ejus, qui hic iniindus
    tus, quem mis- quia cgo dili- misit me, Patris. quia diligo

    CODEX BRIXIANUS.
    in vobis. mandata mea. et serval ea.
    Qui habet missurus est Pater. in nnmine meo. ille vos docebit
    ipse cst qui diligit me. Qui autem diligit nie. oninia. ct commonefaciet vos omnia quaecunqut
    diligitur a Paire meo. et ego tliligam eum. et dixi vobis. Pacetn relinquo voliis. pacei am do
    niaiiifestabo ei me ipsum. Dicit ei Jtnlas. non ille voliis. non qiiomoilo liic imiiiilus. tlal. ego do vnbis.
    Scariotlifs. Domine quid faciuin cs. qnia nobis ma- Non turbetur cor vestrum. neque formidet. Audistis
    nifestaturus cs le i|isum. et non liuic muudo. Res- t|tiia ego tlixi vobis. Vado ei venio ad vos. Si diligc-

    pontlit Jesus ei dixitei. Sii|tiis mediligit. serraonem retis nio. gauderetis utiquc. quia vado ad Patrem
    metin. servabit. et Pater meus tlili'n'it eum. et ad eum quouiam Paler meus. major ino osi. Et nunc di\i
    veuietnus. et mansionem aput eum faciemus. Qui au- vobis. anlequam liat. ul cum faclum fuerii credaiis.
    tem me non diligit. sermones nicos non servat. Et Jam nou mulia loquor vobis. Voniet enim hujus
    sermonem t|uein audistis. ntm est meus. scd ejus qui mundi princeps. ei in inc non inveniei quicquam.
    misit mc 1'atris. Ilaec locutus sum vobis aptitl vos Sed ut cognoscat liic mundiis quia ego diligo
    manens. Paracletus autem Spiritus sanctus. quem
    CODEX CORBEIENSIS.
    21. Qui habet praccepla mca. hic mundus dal.
    22. non ille Scariotlii, sctl alius... 'quia nobis in- 28. gautleieiis, quoniam vado, etc.
    cipis manifestare te ipsuni, etnon huic mundo? r,0. J.mi nnn vobis multa 'loquar.

    26. Paraclitus ille Spirilus Sanctus.... quaecura- 51. ui oognoscat hic mundus... sicui pracccptum
    quo dixero, omisso, vobis. doilit milii.
    27. •Pacem mcaiii relinqno vobis... non quomodo

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. Pacem meam rclinquo. Vulq. 1'acem rellntpio.
    1
    Rfm. qnod nobis manifeslas le, ct non huic muiulo?
    * Gal. credalis, qtiia ego sum. Jain. Yulq. credatis. 111,1111 Gat. habft , huic mundo
    .lam. » pace
    Gtii. leam relinquo vobis, non qut 1

    '
    tfm. Vobiscum. Quia venit enim. ^11/3. vobisenm. Vc- Mni. loquor. ,"

    Ull Ollllll

    Patkol. XII. IS
    ;vt EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CU.M VARIIS COD. COLLATUM. 460

    CODEX VEUCELLENSIS. CQDEX VERONENSIS.


    go Patrem, et luni copiosum : Patrem, sicul ctum multum
    sieui Pater quii sine nie praeceptum qma sine
    mandatum nihil faeere ihihi dedil me niliil

    dedil mihi , sic potcsti-, nisi Pater, sic facio. polesiis ficere.
    facin. Snrgi- in me quis nian- Surgile, eaniiis 6. Si quis autem
    le, eamus liine. serit. hinc. in nie non
    6. Si quis autem CAPUT XV. manserit, praeci-
    CAPUT XV. in ine non nian- 1. Egosum sus est, sicul
    1. Ego sum vitis serit, proici- vitis vera, et palmcs, et
    vera, et Pater tur foras sicut Pater meus (b) inissus esl
    meus agricul- sarmenta, et agricola est. foras, et aruit,

    2. lorest.Omne 1
    arescet, et con- 2. Oinnem palmi- el colligent .

    sarmenlum gregabunt il- tem in me eos, ei in ignem


    in me, quod ' ia, et in ignem non ferentem f , et
    niitiiint

    non adferet niitteni, et ar- fructum, (a) 7. ardent. Si


    frucuim, (a) lol- delmnt. tollit f eum manserilis in
    et om- 7. Si manseritis Paler : et me, et verba
    lii f illut :

    neni fructi- in me, et ver- oiniiem, i|ui mea in vobis

    ferum pnr- ba inea in vo- adferet frii- manserint,


    gat, ut fruc- bis manserint, ctuin, purgabit quodcumque
    tiiin amplio- quodcumque emn, ui fru- vohierilis, (c) pe-
    retn adferal. petere volue- «i 1
    1 iii plurimum tite f , et fiel vobis.

    3. J iiii vos niiin- riiis, liel vo- adferat. 8. ln hoc clarifi-

    di esiis prop- 8. bis. ln lioc ho- 5. Jani vos muiidi catus est Pater
    ter verbum, norilicabilur estis propter meus, ut fiu-
    qund loeulus Paier nieus, sernionein, cliim plurimu m
    i. -.11111 vobis. Mft- ui fruclum queni locutus adferalis, et

    nele in me, ct multinn fera- suiii vobis. efliciainiiii

    ego in voliis. tis, ct silis niei 4. M.mete in mei discipuli.


    9. dlbCipuli. Sicut ine, et ego in 9. Sicut dilexit
    Sicut sarmeu-
    tum vitis iion dilexit me P.i- vobis. Sicut me Pater, et
    potest fruc- ter, et ego vos palmes non po- ego vos dilexi.

    tum ferre a se, dilexi. Mane- test ferre fru- Mi le in

    nisi maneat te in caritate etiiin a se, nisi dileciione mea.


    in vine.ini;
    a
    sie 10. mea. El si prae- manserit in 10. Si oraecepta
    el vos, si in ino cepta inca CUS- vite ; sic, et qui mea serva-
    non manse- todieritis, ma- in me non bentis, mane-
    ritis. nebitis iu nica manserit. bilis in dile-

    5. Ego enini sum caiitaie, si- 5. Ego snm ctione mea,


    vitis,
    3
    vos estis cut et ego Patris vilis, vos pal- sicut et ego
    sarmenta . si mandata ser- mites estis . Patris praecepla
    quis manse- vavi et inaneo
    , qui manet servavi, et
    rit in me, el e- in lmjus cari- in me, et ego maneo in ejus

    go iu illo , liic late. in eo, hic dilectione.


    adferct fruc- 11. Haec loculus sum adferet fru- 11. Haec locutus
    CODEX BRIXIANUS.
    Palremmeum.cl sicul mandaliimileditmihi Pater sic manseiit in me piaecidetur sicui sarmenluni. et
    f.ieio.Surgiteeamus liinc. Egosumvitisyera.etPaier proicietur foras. et areliet, et colligent ea. et in
    meusa»ricola esi. e sannenium quod in me 111)11 !
    (gnem mitlunt f. et ardent. Si aiuem manseritis
    (b)
    ei omne quod affert verba mea in vobis manserint. quidquid
    afferi fructum (a) lollil icuin.
    f
    in ine. ct

    fruclum. purgat eum. ut fructuin plurimum aff rat. volueiiiis pelere fiei vobis. In hoe elarificaiiis e-t Pa-
    Jain vos mundi estis. propler sermonem. qneni lo- ler meus. ut-rructum plurimum afferatis. et |>ossitis
    cutns siun voliis. Manele in me. ei ego ie vohis. lieri mei discipuii. Sicul dilexit me Pater ita ego di-

    Sieut sarmentum. non polest fructum afferre a se- lexi vo-. Manete in dileclione mea. Si praecepia mea
    ineti|iso. nisi manserit in viic. iic nec \os nisi in servaveriiis. manebilis in dilectione mea. sicui et
    ine manserilis. Ego sum
    vitis, el vos sarmenia qui ego praecepia P.iiris inei cusiodivi. et nianeo in ejus
    manet in uie. etego in illo. hic affnt fructum mul- dileciione. llaec loculiis suui
    tum. quia sine iiic. nihil poteslis facere. Qui non
    CODLX CORBEIENSIS.;
    G
    Cap.XV. 2. "omnem, qui adferlf fructum... ut. S. hrc adfert \- friictum copinsum.

    frnctum plurimnm adferat. 6. non manserit, praecisus est sicut


    Si qnis in ine

    4.noii poiest ferre Iruclum a se, nisi manscril m palmes, missus est foras, et aruit.
    et

    vite': sic, el qui in


    nie Bon mauet. 7. quodeunique volueritis, peiite.
    VARIANTES LECTIONES.
    i
    Gul. el Mm. non facientem fructuni. Vuln. non feren- arescrut , el projeclus, et cblligent
    il/j>i. eum ... niittunt,
    et ardet. Vulg. arescet, et colligeut eum mittent, et
    tem fruclum.
    « Gui ei Mm. slc el vos. Vulg. sicnecvos. ardet,
    3 Mm. vosautem palmites esiis : qui. Vulg. vos palnu- 6 K/
    Ua Gat. el Mm.
    6
    Et ila Mm.
    * arual. et caUigeM eos... niilluiit^ et aident.
    fht .

    BLANCIIINI NOT.E.

    («) lia et tcx. Gr. atpst. — (b) Ila ct lex. Gr. eS/hiSq... ij^avO» c.yra... j3«»ou<rt. — (e)Ita et cod. Canl.
    50 1 EVANGELIMI SECUNDMI JOHANNEM. 163
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS
    voliis, ut gnu- odit, scitoie sinn vobis, u L'ins mviceni.
    dium ineiim quia me pn- gaudium meuni 18. Si immdiis
    in vobis sil, ct us (c) odiit. in vobis sit, vos odil, sci-
    gaudium ves- 19. Si de hoc mun- el gaudium oniam
    trum implea- do essciis, niun- veslrum implea- me ((•) prio-
    12. lur. Iloc est man- dus vos ulique 12. lur. Iloc est n iii
    f odio
    daium meiim, amaret quia : praeceptum babuit.
    ilt diligalis in- aulem de lioc nieuni, ut di- 19. Si de niniiilo
    vicem, sicnl niiindii non li^atis invicem, liii-sci s, iii mi
    et ego dilexi estis, scd ego sicyl dilexi (lus, quod
    13. vos. Majore elegi vos de ir>. viis. Majorem suum erat,
    hanc carita- lioc inundo, ide.i liac dileeiionem diligerel :

    lem nemo ha- vos odil mun- nemohahet, nim


    bet, nt animam ilns. ni aiiiniani quia de inun-
    stiam («) ponat t 20. Memores esto- suam («) ponat f do non estis,
    pro amicis su- le sermonis, pro amieis suis. sed ego elegi
    14. is. Vos amici quod ego dixi 1 i. Vos amici mei vos de mnnilo,
    mei estis, si re- vobis Non cst : eslis, si feceri- prnpterea
    cipcritis quod servus major tis quae oilit VOS
    praecipio vo- Domino suo, ncc praecipio voliis. mundus,
    bis. Apostolus ma- 15. Jam nnu (b) di- 20. Memenloie
    15. Jam non (b) ' dico f jor ejus, qui CO f vos servos, sei i em
    vos servos , sed misit eum Si qnia servus qiieiu ego dixi
    amicos. . . . baec nostis, fe- nescii quid vobis Non :

    nescit servus, lices eslis, si lacitDominus est seivus ina-


    quid faciat feceritis ea : ejus. Vos au- jor Domino
    Dominus ejus. Vos non de omni- tem dixi aini- suo.
    aulem dixi a- lius vobis ilico. cos, qtiia Si me pcr-
    micos, quia om- EgO -lio, qiiOS oninia, qu;ie- seculi sunt,
    nia, quae audi- i ini. cumque aii- el vos per-
    vi a Patre ineo Si m
    e perseculi divi a Palre sequentur :

    nota vobis fe- simi, et vos nii'o. nota si sermo-


    16. ci. Non p i se |uentur : feci vobis. ncm meum
    vos me elegis- si sermonein lti. Non vos ine sci vabei mii,
    tis sed ego vos
    ; nietiin serva- elegistis ; sed et vestrum
    elegi, ei posui veiuni, et ves- elegi 21. servaliunt.
    vos, ul eaiis, et tniiii serva- vos, el posui Sed haec
    fructifecitis 21. luini. Sed baec vos, ut ealis, I.in nninia
    ii i I

    ui frucius ves- omnia faciunt et fructuin (d) circa vos y


    ter ir.aneat , ui vobis propter adferatis, et propler nomen
    quodcumque nomeu me- fiuiius ve nieiim ;

    ' a Palre petie- iiiii : quia i|(- maneai quia uesciunt


    rilis in noini- noranl eum, ui quodcum- eum, ijiii nie
    ne meo, det vo- ipii me misit. que petieritis inisil.

    17. lus. Ilaec 22. Si iioii venis- a Palre in -2-2. Si uon ve-
    vnbis maiido, sem, et locu- nomine meo, nissem, el
    ui diligatis in- lus illis fuis- di t vobis. lOCUlUS Iiiism'iii

    ls. viceni. Si bic sem, pei catuin 17. Ilaec mando eis, peccatom
    inundus vos non babereni vobis, nt dili- iniii haberent :

    CODEX BRIXIANDS
    vnliis. gandiiim meimi in vobis maneal. ii gau-
    nt. ligatis ini i
    iii. 5i bic mundus
    vos odit. sciloic. quia
    ilniin vesirum
    impleatur. H"<: esl praeceplum ni. priorem vobis odio Si de lioc miiudo
    liabuit.
    ineiim. ut diligatis invicem. quemadi oduin tlil xi ns. mundus u:ique quod snnni esi diligeret.
    vos. Majore h c dilectione. ncuio habei. nl ani- quia vero de lioc mund
    non estis. n \os
    i . i

    niain suain quis pouat pro amicis de lioc mnn


    propterea odii \n> niundiis. Me nen-
    In.

    mci e-iis. si lcceritis qnae ego praecipio vo- Luie sermoiiis. quein ego >li\i vo >. No servus i i

    bi-. J.nii non (b> dicn vos servos. quia ser- ',

    major I' uniiio suo. Si me persecuti sunt. el vos per-


    mis ncscit quid faciat Uomiuus ejus. Vos aiileni dixi sequenlur. si sermoneiii meum servavi et \cs- i

    aniicns quia omni.i quaecunque audivi a Patro trum servakunl. sed baec omnia facieni vobis. pro-
    nota feci vnbis. Non vos ine elegistis s >l ego vos pler n n iinn
    i
    quia igiinranl eum
    ' i
    i| e
    cl pnsui vos. iit et vos frucluin affer lis. ct
    j i el niisit. Si noii venisse t locutus cis fuissem.
    frucius vesier maneat. ut quidquid petieritjs Patrem ii ni non liaberenl,
    in noininc ineo det vobis. Uaec mando vobis. ui di-

    CODEX CORBEIENSIS.
    12. nt diligitis invicem, qua dileclione dilexi vos. 9i. ^ed liaec omnia faciunl iica vos i

    18. qin.i priorem odm habuit. 22. excusalionem nonhabentdepcccalo, omitt isuo.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gui. dico vos. Jfw». dico \ ibis servos, sed
    1 iniicos, U, et Vin |
    i
    i iii. Vulg 1 1 ncri-
    qula.... quid faci t. rulg.dicam vos servos, qnia.... quld iw Patrem in.

    faciat.

    lil.AM.IIIM NO
    Post ponat, deest auit, cti.im in cod. Caut. 6r.
    («) ei Lai. — (6 Ila el lei Gr. ,
    i. — [e) Posl priortm
    deest «obis, ctiam iu coa. Cant. (,(') >»\- Cant. ci; — < •J;-'*»"-
    4G4
    463 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM.'
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    rit vos, aesii- niinc aulem aestimet se
    nunc vero ohseqiiiiim Deo
    mel se sacri- excusationem
    excusatio-
    ficium Deo iion babent 5. praestare : sed
    nem no» ha- liaec facient,
    3. offerre ct baec de peccato suo.
    beni cle pecca-
    :

    1
    facienl 25. Qui nieodit, quia imn no-
    lo suo.
    vobis, quia non et Patreni mcuin veruni Patrem,
    25. Qui me odit, et
    noveriint odit. neipie me.
    Palrem meum
    Patrem, ne- 24. Si opera non 4. Ilaec autem
    24. odit. Siopera
    que me. fecissem in locutus sum
    noii fecissem
    4. Maec locutus eos, quse nemo vobis tlt, cum
    ;
    in illis, quae
    sum vobis alius fecit, venerit bora
    nemo alius
    ut, cum ve- peccatum non eorum, remi-
    peccatmn
    fecit,
    nerit bora liaberent nunc : niscamini
    non haberent :

    memores si- aulem et vide- quia ego


    nunc autem
    tis, quia cgo runt , et odio dixi vobis.
    et viderunt,
    dixi vobis. babuerunt et 5. Ilaec autem
    et oderunt
    5. Haec autem me, et Palrem vobis ab inilio
    me, Patrem
    et
    vobis ab ini- 25. meum. Sed ut nou dixi,
    28. ineum. Sed ut
    tio non dixi, impleaiur sermo, quia vobiscum
    impleatur
    quia vobis- qui in lege eo- erani nunc :
    verbum, quod
    cum eiam l um scriptus est (a) autem ] vado
    in lege eorum :

    scribtum est nunc (a) vero-j Quia odio ad eum ,


    qui
    Quoniam eo ad eum, habuerunt mc niisit me ;

    oderunt qui nie misit' gratis. et nemo ex


    me gralis. el nemo ex 26. Cum ergo ve- vobis interro-
    vobis inter- neril Paracletus, gal me, Quo
    26. Cum ergo venc
    rit Paracletus rogat me, Quo quem ego 6. vadis?Sed,
    G. ? Sed quia niiiiam vobis quia haec locu-
    illc, quem ego . . .

    baec locuuis a Patre, spirilum lus sum vobis,


    iniilain vobis
    sum vobis, verilatis, qui tristilia implevit
    a Palre meo,
    tristitia cor a Paire nieo cor vestrum.
    spiriiuui verita-
    vesirum im- procedit, ille 7. Sed ego ve-
    qui de Palre
    tis,
    7. plevit. Sed cgo leslimonium ritatem riico
    meo procedit,
    veriiatem perliibebit de vobis expedit ;
    ipse testifica-
    vobis dico ex- : 27. me et vos (e-: vobis ut eam :
    bitur de ine :

    pedit vobis ul slimoniiim si non ba-


    27. et vos testimo
    nium perbi- ego eam nam, : perhibebitis, quia biero ego,

    betis, quia ab i-
    si non abiero ab iuilio mecum Paracleius
    mecum ego, Paracle- cslis. non veniet
    nitio
    tus nou veni- ad vos :

    estis.
    ct ad vos si au- :
    CAPUT XVI. si aulem ha-
    CAPUT XVI.
    lem ego abie- Haec locutus
    1. biero, mitiain

    I. Haec locutus sum ro, millain il- sum vobis, ut illum ad vos.
    vobis, ne scan- lum ad vos. non scandalize- 8. Et cum vc-
    8. Et cuni vene- 2. mini. Absque nerit ille, ar-
    dalizemini.
    2. Extra Synago- rit ipse, ar- Synagogis fa- guet mundiim ]

    gam vos faci- guet niundum cient vos de peccato,


    de peccaio, et sed venit hora, et de juslitia ,
    cnt ; sed venit
    de jusiitia, et iii omnis, qui et judiiio.
    bora, ut om-
    nis, qui occide-
    9. de judicio. De interfecerit vos, 9. De peccalo
    CODEX BRIXIANUS.
    lisse Deo. sed haec facient vobis. qim non cogno-
    nnncaulem. excnsalionem non babent de peccato
    sno. Qui ine odii et Piilrem meum
    odit. Si opera non verunt Patrem neque me. Haec auiem locutus sum
    fecissem in eis. quae nemo alius fecit. peccatum
    non vobis. ut cuni venerit hora illonini. reniiniscaniini
    haberent. nunc autem et videruni. etoderunt. ei me quia ego dixi vobis. Haec aulem vobis ab iiiilio non
    impleaiur sernio qui in dixi. quia vobiscum eram. nunc (n) auiein f vado
    el Palrem meuiii. Sed ut
    odio me babiierunt ad euin qui nie nnsit. et nemo ex vobis interrog.it
    le"e eorum scrilmis est. Qnia
    graiis. Cum auiem venerit
    Paracletus. queni cgo me Quo vadis. Sed quia baec loculus suin vobis.
    veriialis. qui a Patie trisiitii reiilevit cor vesirum.Sed ego veriialem dico
    rnillam vobis a Paire. spiriluni
    procedit. ille tesiimoii.um perhibebil de me. el
    vos vobis. quoiiiain expedit vobis ut ego vadam. nam si
    tcslimonium perhibetis. quia ab initio niecuin cstis. egononabiero Paracletusnon venietad vos. si autem
    H.iec locutus suin vobis. ut non scandalizemini.
    De abiero. mittain euni ad vos. Et veniens ille. arguet
    synagoga vos expellent. sed veniel bora. ul oninis mundum de peccato. et de justitia. et dejudicio. De
    obtu-
    qui mieifeceiii vos arbilretur se sacriGcium
    CODEX CORBEIENSIS.
    24. Si opera nou feci in illis. C,\r. XVI. —2 -.Extra Synagogas fecerunl vos.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gat. el Um. facient, quia. Vulg. facient vobis, quia.
    ^ Gat. Extra synagogam facient vos. ii/m. eis, qu* in synagogis venient'vObis.
    BLANCIIINT NOTJE.

    (a) lta et tex. Gr. Se.


    465 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 466
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    peccaloqiu- nuntiavit quidem, quia 16. Modicum, et jam
    dem, quia non 16. vobis. Pusillum, non («) credunly non videbitis
    crediderunt et non vide- 10. in mc de ju- : me : et iterum
    10. in me : de jus- bilis me : et ile- stitiavero, moiliciim , el
    titiaautem, rum pusillum, quia co ad videbitis me.
    qmid eo ad Pa- et videbitis nie. Patrem, et jam 17. Dizerunt ergo
    trem, et jam 17. Dixernnl ergo non videbilis discipuli ejus
    me non vide- 'diseipuli ejus 1 1. medejudicio : ad allcrulruui :

    11. .biiis de ju- : ad invicem : autem, quia Quid csl hoc


    dicio, quia Prin- Quid esi lioc, Princeps mundi quod dice( nobis :

    ceps liujus rauu- quod dixit no- liujiis jam Modicum, ct non
    di judicalus bis : Ecce pusil- judicatus est. videbilis me
    est. lum, et non 12. Adimc babeo ct iterum mo-
    12. Adlmc multa videbitis ine, inulta vobis dicum , et vidc-
    liabeo, quse el post pusillum, dicere sed : bilis mc : ct :

    dicam vobis : et videbitis non pntesiis Quia vado ad


    sed non potes- me : et quod di- (b) ea y porlare 18. Paircm. (il) Quid
    tis (b) illafmodo xit : Eoad Patrem, 15. moilo. Cum est hoc ir.odi-
    13. portarc. Sed 18. (d)Quid esi 3
    hoc enim venerit cum f ? nesci-
    cum vene- pusillumy: non ille Spirilus mus quid lo-
    rit Spiritus veri- intellcginiiis veritatis , (c) quiiur.
    tatis, ille vos quid dixit. deducet vos li). COgnovit (e) Je-
    dediicct in om- 19. Cognovit (e) Jesusy, in veritate sus y, quia vo-
    nem veriia- quia volebant omnif. Non lebanl eum iu-
    tem. Non enim eum inler- eniui loquitur terrogare , et
    v
    1
    loquiiur a se, rngare, et ait a semetipso, dixit eis : Dc
    sed quaecum- illis : De hoc quae- sed haec, quae hoc quaeritis
    que audierit, ritis ad invi- audit, loquetur, cum alis alio
    loquelur, ct cem, quia dixi : et quae venient quia ilixi : Mo-
    quae ventu- Pusillum , et adnunciabit dicum, ct non
    ra sunt, adnun- non videbi- 14. vobis. Ille videbilis me,
    liavii vobis. tis me , et ilerum mc clarificabit. et iierum
    11. Ille ineliono- pusillum, ct vi- quia de mco modicum , ct
    rilicavit, quia debitis me. accipiet , et videbitis me.
    de meo accipiet, 20. Amen, amen di- ailniinciaiiil Amen,
    2(1.

    et adnunlia- co vobis, quo- vobis. amen dico


    vit vobis. iiiam vos Oe- 15. Omnia quae- vobis, quia vos
    15. Omnia quaecum- bitis, et luge- cumque habet fleliilis, et lugc-
    que babet Pa- bitis, mundus Pater mea sunt.
    , bilis, mundus
    ler, mea sunt. autem gau- Propierea dixi : autem gau-
    Ideo dixi vo- debit vns y tris-
    :
    (f)
    Quia de meo debit : (/') vos f
    bis : Quia de meo tes eritis , sed accipiet , ct ad- tristes eritis
    accipit, et ad- tristitia ves- nuuliabit vobis. scd tristilia

    CODEX BRiXIAM S.

    peccato quidem quia non crediderunt n me , de me. et iternm modicura et videbiiis me quia vado ad
    justiliavero. quia vailo ad Palreni nieiini. et jam Patrem. Dixerunl ergo discipuli ejus ad alterutrum.
    non videbilis me. dc judicio auiein. quia Princeps Quid esi hoc quod dieit nobis. Hodicum. el non vi-
    liujiis n.iiiiili (lamnatiis est. Ailliuc inulla habeo debitis me. ct ilcrum raodicura. ei videbiiisme. et
    vobis dicere seil non potestis porlare modo. Cum aulem quia vailo eyo ad Patrem. Dicebant ergo Quid csi hoc
    venerit illeSpiiiuis veriiatisdirigel vos in omnem ve- quod dii ii modicum nescimus quid Loquitur. Cogno-
    riiatem. Non enim loquctur a semetipso. sed quae- vit aiiii'iii Jrsiis ijiiia volebanl eum inlerrogare. et
    cunque audicrilloquelur. etquaevcnlurasunladnun- dixit eis. De hoe quaeritis inter vns. qui:i ilixi Mo-
    ciavii vobis. Illi' me rlarificai. quia de meo accipiet, ei dicum ci non videbilis me. ei iterum modicum et
    adnunciavit vobis. Omnia quaecurique habel Pater videbitis rae. Vmen amen dico vobis quia vos plora-
    mcasunt. Propterea dixivobis.Quiade meoaccipiet.et bitis et Debitis mundus autem gaudebit. (f) vos y
    adiitiuciavii vobis. Modicum adhuc. et non videbitis nistes critis. scd irislitia vestra

    CODEX CORBEIENSIS.
    9. quia nnn creilunt in me. 18. Quid csi hoc modicum?
    11. Qnia princeps hnjiis niundi judicatus csl. 19. quia incipiebant eum inlcrrogare. . quaert-
    1.". ille Spiriius vei italis deducet vos in oinnein ritis ;id invicem.

    veritatem. quaecumque audierit, loquitur •]•.


    . . .
    2ii. Quoniam " vos Debilis, ct lugebitis. . Irisli-

    16. quia co ad Palreui iii vestra in gaudium veniet.

    \ MllANTES LECTIONES.
    • loquitur... haec loquelur, ct quac advenlura
    Gdi. (;</(. dixll :
    De hoc. firfj. 'Iimi eis Dehoc.
    snnt. i'»/i/. loquetur... loquelur, el quae venlura sunt. i.iii docebil onuiem.
    J
    Mm. iiisri|iiiii ejus... hoc, quid. VuUj. ex dlscipulis 1:1 Hti i.m.
    ejus... Iioc, quod. i.Ht. conquerltis Inter vos,
    • Mtn. hoc?quiddicil. Vuig. hoc, quod dlcit. Mm. plorabiiis vos,

    BLANCIIINI NOT.l..
    Gr. rerTE-Wtv.
    (a) Iia et lex. —
    (*) Addiira. etiam cod. Canl. aOrci.— (c) Iiaetcod.
    Cai
    dicebanl vtgo,— («)Anle Jemtt
    h khfltia -i>>:r,.—((t) Ha el cod. tant.. t< lowToutoTOfJw/ji», omissis verbis
    -»,

    deest iittifm in cod. qnoqne Cant. {fl Posl ro»,


    —
    deesi autern, eliam in cod. Cant.
    Ml EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CIM VAIUIS COD. COLLATIM. II S

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    gau-
    tra in in sunilitu- vestra ni gau- Veniet hora
    dium conver- ' dinibus. Ve- ounver-
    diiiiu cnm jam non
    21. teiur. Mnli- niet liora ut 21. teiur. Mulier in proverbiis
    i"
    er ciini partu- jam "ini in cum paril, tri- loquar vobis
    ril , trisliliam similitudini- siiiiain habet, seil palam de
    lialiet, quia bus vobis lo- venit
    (liiuiiiani Palre ni.uiife-
    venit (a) tlies -j- e- quar, sed pilam («) dies f ejus : stabu vobis.
    jus : cum auiein de Patre nuu- ciiin autem 26. lilu ilie in
    genuerit pue- li.ivn voliis. pepei it pncrura nomine inco
    ruin amplius , 26. I ii illa die in no- jam non rae- pelitis, et non
    iiiniest inemor mine meo pe- iniuitpressurae dico vuliis, quia
    irihulaii n s tite , et ego rogalio prop- propter gaudium ego rogabo
    propier gau,- 27. ter vos. lpse e- quia nalus esl 27. Patrem ipse ;

    diiiin , quia Pater a-


    iiiih bumo in hunc euiin Palcr di-
    natus esi lio- mat vns me a- : 22. niiindiun. Et ligit vos, quia
    nii inhunc masiis , et cre- vtis niinc qui- vus me diligilis,
    raundum. didi*lis, quo- deni tristitiani 28. ct creditis,
    2-2. Et vos igitur niam ego a Deo habebitis, quia a Deo
    niotlo Iristi- 28. exivi, et a Pa- ilerum autein (c) exivi f , et
    ti.iinbabebi- tre veni in videbo vos , veni in lninc
    lis, iierum au- hunc II n— i et gaiulebii munduni ite- :

    iciu videbo dum : iteruni cor veslrum rum relinquo


    vos, et gatide- relinquo bunc et gaudium ii 1 1 1 1
    ii 1 ii iii . et
    bil cor \is- inuiuliiin, et vestrnm nemo vado ad Patrem.
    iruin, et gau- vado ad Patrem. (b) lollii
    f a 29. Dictinl ei
    dinni ve-triun 29. Dicnnt illi dis- 25. vobis. Et in discipuli ejns :

    nemo aufe- cipuli Ecce tiunc : illo die nihil Ecce nunc
    25. ret a vobis. Sed palam loque- ine interro- palani loqueris,
    in illa dic ni- ris, et simili- galis. el proverbiuin
    hil iii e inter- tudineiu nul- Ainen, amen nullura ilicis.
    rogabitis. 50. lam dicis. Nunc dico vohis, 50. Nune scimus
    Aiiien, ainen di- scimus te om- si quid petie- quoniam scis
    CO v.iliis , qno- nia nosse riiis a Paire orania , et non
    iii.im si qnid nec indigeri in nomine opus est libi
    2
    petieritis Pa- ul lu quisquam raeo, dahil nt quis le
    trcni in no- interroget : in 2-i. vohis. Usque interroget in :

    iniiie inco, da- hoc credimus inodu non boc crediinus


    2l. vit vohis. Us- quia a Deo ve- petiistis nibil quoniain a l>eo
    que ailiiuc iion i
    isli. in noinine existi.
    peiisiis qu c- ;
    51. Respondit illis meo : petite, 51. Kespnnditeis
    quam no- in Jesus : Amodo cre- et accipietis, Jesus : Modo
    inine meo pe- : %-l. diiis ? Ecce veni- ii t gaudiiiui 32. reditis? Ecce t

    lile, el accipie- ei hora, et jaui vestrum sit venit hora , et


    lis, ut gaudium venit, ut dis- impletum. jam venit ut ,

    vesiruin sit pargainini n- 2S. Haec in pro- dispargamini


    plenum. nusquisque verbiis locutus unusquisque
    25. naec tlixi voliis in siia regio- Siiin vobis. in sua regione,

    CODEX BRIXIANUS.
    ingaudinmerit. Miiliercmnparillrislitiamliahel. quia quar vohis. sed palam de Patre adnnnciabo voliis. In
    venit bura ejns. cuni autem natus luerit infans. ultra illa tlie. in nomine meo pnstutabilis. el non tlico vo-

    nonmeininitlribulationis. prae gaudio. quia nalus est bis. quia egu rogabo Patrem de vobis. Ipse enim
    liuiiiu in niuiiilo. Et vus igimr. nuiic quideni trisliti.im Pater diligit vos i|uia vos me diligilis. et credidislis
    habetis. iteruin atuem videbo vos.ei gaudehii cor ves- quia egoDeo cxd. Exivi a Patie. et veni in liunc
    a
    truni. ei gaudium vesirura. nemo (b) a ifert-j-a vobis. iiiiinil iin. iterum relinquo hunc raunduin. et vado al

    Et in illuilie. nie nonrugaliitis quic piam. Araen amen Patrem. Dicunt ei discipuli ejus. Ecce nunc palani
    dicu vobis siquid pelieritis Palrem in noinine meo loqueris. ei proverbium nulluin cis. Nunc ergo co- tl

    thilnl vnbis Ij que raodo. iioii petislis quicquain. iu gnn-ciinus quia -cis oninia et non npus e-t ul tpiis
    ,

    nomiue raeo Peiite et accipietis ut gaudiuin vestrum le interrogel. in hoc credimus quia lu a Deo veni-ti.
    sit adiupletiim. Haec in proverbiis locutus sum vo- Respoudit eis Jesus. Modo creditis. Ecce veniel hora.
    lus. Sud vcniet hora cuin jaui non in proverbiis lo- el nuiiu venit. ul dispergaiuini unusquisquc iu pro-

    CODEX C.ORBEIENSIS.
    21. quia veniet dies ejus. tre exivi.
    22. neino auferel a vohis. 28. elveni in liiinc mundum.
    25. me imn interrogabitis quidquam. 50. In hoe dixi vohis. quia a Dco exivi.
    24. utgaiidium vestrum sil impletiim. o±. iiiiusqui-qne sua. m
    3
    27. quia vos rae anialis , et creditis . . a Deo Pa-
    VARIANTES LECTIO.NES
    ;
    Mm. cnnvertelnr. Vulq. vertetur. • Gat. cgo a Deo, exivi a Patre. jfm. ego a Patre meo a
    " Gat. aPalre nieo in. il/m.Pali'iineoiii.Fi(/(ji.Patremin. Deoexivi.

    BLANCIIINI NOT.-E.
    cod. Cant. iuipa.
    (a) Ita et (b) Ila et lex. Gr. eupei. — (e)Posl exivi, deest iterum, E.riri a Patre, eliam
    h\ cod. Cant.
    4G9 EYANGELIUM SECUNDUM JOHAN.NEM. *70

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YEKONENSIS.


    ne, et me solum facerem ,
    per- et me solum malo, quod
    1
    relinqualis : 5. feci illud : el relinquaiis : el dedisti mihi
    sed non ero nunc hono- iii iii siim solus, ut facerem :

    solus, quia Pa- rifica ine tu quoniam Pater 5. et nunc cla-


    ter mecum Paier , aput te mecura est. rifica me lu
    esi. ipsum, gloria, 53. ll.iec loculus Paier, aput
    53. Haec locutus sum quam habebam suin vobis, ut ii-iiifiip-iini , cla-
    vobis , ut in apul le anlc , in iue pacem ritatem , quam
    me pacem ha- quani miMi- habealis. In ii.iliui , priusquam
    beatis. Iu liunc G. dus esset. Ma- hoc auiem iiiiiinliis esset,
    niundum vc- nifcstavi no- niundo praessu- 6. apui te. Ma-
    xationem -'

    lia- men tiiiiui rara habebiiis : nifestavi nomen


    bebilis sed gau- : hominihus, sed bono aiurao tuuin bomini-
    dele, quia ego quos niibi dc- estoie , ego bus, quos de-
    vici munduiii. disli dc hoc vici inundum. disli mihi de
    iiiiiihIo. Tni hoc inundo. Tui
    CAPLT XVII. eianl, et niilii
    CAITT XVII. eraut, et niihi
    1. Haec locntiis illos dedisli 1. Ilaec loculus illos dedisii
    3
    cst Jesus : et adle- ei verbum esi Jesiis : et et sermonem
    valis oculis IIIUIII cusio- allevatis oculis iuuin servalie-
    suis in caelum , dicnint. in caelum, 7. runl. Et nunc
    dixil 7. Nunc («) cogno- dixit Paier (a) cngnovi
    : :
    f
    Paler venit ho- vi f quoiii.ini venil hora quia oiunia ,

    ra, bonorifi- (iiiiiu i


    , quae clarifica Filium quaecumque
    ca Filiiim luiim , niihi dedisti, tiiiini , ul Filius dedisti mihj,
    ut Filius tuus 8. a te sunti qu . . : luus clarificet abs le siinl :

    le lionorilicet verba ,
    quae 2. te sicul de- : 8. quia verba,
    2. sicm dedisti milii dedis- disli ei pote- quae dedisti,
    illipolesiatem li , dedi illis ; et siaicm oniuis dedi eis et ;

    univeisae •
    acceperunl
    ipsi carnis, iii oniiie, ipsi acceperunl
    carnis ui om- , illa vere quia ,
    qund dedisti ea, ei cngno-
    ne, quod de- a le (b) exierunt : } ei del eis
    , verunt quia ,

    disli ei, dei il- . t credide-


    . vitam aeter- vere a ic
    lis viiaiu ae- riinl, qnia lu me nam. (b) cxierunt -j- j

    ternam. 9. misisli. Ego 5. Haec est auicin et credirieruiu ,

    3. Ilaec est aulem pro illis ro- viia aeierna, quia tu nif nii-
    vila aelerna go non pro : ut cognoscant 9. sisti.Ego pro
    ul sciant le mundo hoc le solum et eis rogo Non :

    iiiiiiiii vcruin rogo sed pro , veniin Dcuin pro mundo rogo,
    Deiim , et quem illis, quos mi- el quem nii- scd pro eis
    misisii Jesum lli (Ifrilsli . ||lii- sisti Jesum quos dedisii
    4. Chrislum. Ego le lio- 1U. a l iii sunt : et Christum. milii , ijuia
    norilicavi mea omnia 4. Ego le clarifi- 10. lui siint : et
    super lerrain : lua sunl, et cavi super mea omnia,
    opus, quod de- quae tua sunl, teiiaiu, uno lua sum, et
    disti nnlii ut mea siini opere consum- lua, (c) mea
    : cl f :

    CODEX BKIXlANUS.
    pria , ct me solura
    non sum solus. relinquatis. et facerera. ct niinc glorilica me tn Pater. gloriam quain
    qiiia Paier mecum
    Haec loculus sum vobis. ui est. habui :i|iut te ipsum. priusquam mundus esset. Ma-
    in me pacem habeatis. Iu hoc autem mundo. tribu- nifestavi nomen tuum
    liominibus. qii"s dedisti milii
    lalioncm habebitis. sed consiantes estote. quia ego de boc inundo. Tui crant. el mihi eps dedisti. et ser-
    vici mundum. Haec locutus est Jesus. et elevavil monera iiiiun ctistodieruni. Nunc (a cognovi f quia
    ociilns suos in caelum ei dixii. Pater. venit liora. onniia quae dedisii mihi abs tesuut, quia verba quae
    clarilica Filiuni luum. ul Filius luus clarificel te. si- ricdisii nnlii dedi eis. el i]>-i aci e| cruni et cognove-
    cui ddiisii ci potestate innls cai nis, ui om e quod riinl. quia vere a sivi, et crediderunt quia lu ine
    i

    iifih-ii ei. dei ei viiam aelernam. H.iec esi auteni mlsisti. Ego |ini eis rogo. Nnn pro mundo rogo. sed
    vita aelcrna. ut cognoscant le solura verum Deuni. et pro hi> qiins dedisti milil. qnia lui sunt. et mea iun-
    qiicin m sisti Jesum Cbristum. Ego le clarificavi su- ina tiia siini. ei toa (c) mea f.
    per lerram opus consummavi quod dedisii mihi ut

    COIJEX COKBEIE.NSIS.
    53. In hoc auiem mundo pressuram habebilis Cw. \Yll. — 5. iiiiiin, el quem mNisii, elc.
    sctl gaudcte, " iioi ii.iiii ego ^iii mundum. «
    j 4. opi re consummalo, quod dedisti.

    VAKIANTES LECTIOM S.

    ' ,i/i». iii rellnquatis : et aon sum solus. Vulg- et... rc- tiiiiin

    ifm. ipsa acceperunt... credlderunt vere, qula Vulij.


    linqtiaiis : et non sum solus. •

    i \im hab ii-. Yulij. babebilis.l Ipsi acceperunt... crediderunt, qula


    s Gal- ei Mm. sermouem meum, Vulg. sermonem " Gui. et .Viii. quia ego vii I, elc.

    BLANCIIINl NOT/E.
    elGoth. fyvuna.
    (a) lla (t)Tex.Gr. — liahet ii(,'/Oov, quod el eacitn' . el txierunt, Bignificat. — («) Poil m»,
    deesi Mini ciiam in lex. Gr. ,
    171 EUSEBll VERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. /»72

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    honorifica- 15.
    3
    Non rogo, ut et clarificalus noll Sllllt

    lus suni in il- 16. lollas illos de 11. sum in eis. Et sicut («) cgo f
    11. lis. Et hi in hoc mundo : non jam non sum non sum de
    mundo sunt, sunt, s. .c. . t (n) ego in boc mundo hoc mundo.
    ei ego ad te ve- non sum de et lmc
    lii in 17. Sinetifica eos
    nio , ei jam non Iioc mundo. iimndo sunt, in veriiale.

    sum in hoc 17. Sanclifica il- et ego ad le Serino luus


    mundo, et '
    in los in verila- venio. veritns est.
    J
    hoc mundo tem. Verbum Pater sancte 18. Sicut (6)me ,-

    Sllllt. lunm vernm scrva eos misisli in


    Pater s.incte, 18. esl. Sicut (1>) me in nomine (c) lumc -|- mun-
    serva eos in misisti in (<) luinc f 12. luo. C.um dum, et ego
    noinine luo :
    iihiihIuiii . et essem cuin niisi eos
    et, in hoc mun- egn misi illos eis, ego serva- in bunc niiin-
    12. do cuni essem in liuiic mun- bam eos in 19. diim : et pro
    cum illis, ego 19. duni : ct pro il- nomitie luo. eis sanctilico
    servabam lis ego me s;inc- Qims dedisti nie ipsum
    eos in nomi- lifico ; ut sint mibi, custodivi iii sint ipsi
    ne iuo. Quos ipsi sanctili- et nemo ex sanctificali
    dedisti inilii , caii in veri- eis perit, nisi in vcritate.
    custndivi ; et 20. tatem. Non filius perditionis, 20. Nou pro his ro-
    neimo s perit pro his tantum ut Scriptura go laiitum, sed
    dc illis, nisi li- rogo , sed pro impleatur. pro bis, (d) qui
    lius pcrdilio- illis,q credi-. . i 15. Nunc autem crcdunt -j- per
    nis ut Scriptu-
    , turi sunt per ad te venio, sernionein eo-
    ra impjere- verbum illo- el baec loiiuor rum in me ;

    15. lur. Nunc au- 21. rum in me ;


    ''
    ut in lioc miindo, 21. ut omnes
    lein ai le venio, nmncs unuiii 11 1 habeant ii n ii m
    et haec loquor sint, sicut tu gaudiuui nieum sinl, sicut
    in lioc inun- Pater in me, inpletum in tu Pater in
    do ut liabeant
    , el ego in le, ut semetipsis. me, et cgo in
    gaudium nie- et illi quoque 14. Ego dedi te, ut et ipsi
    iini cxpletum in nobis (e) sint f : eis sermonem in nobis (e) sint -|- :

    in senietipsis. ii! mundiis tuum, ct iilmiindus


    1 i.Ego dedi illis sic credat, qnia imindus odio credat, quia
    vcrbum tu- lu me misisii. liabuit eos lu me misisli.
    um et liic mun-
    , 22. Et ego gloriam, quia non sunt 22. Et egocla-
    dus odit illos, quam dedisti de mundo. ritalcm, quam
    3
    quia non sunt niibi, dedi illis ; 15. Non rogo dcdisti niibi, dedi
    (le boc mun- iii sint iinum, ul lollas eos de iiiundo eis; ul sint unuiii,
    do, sicul ego sicul et nos sed ut sorves sicut et nos
    non siini de unuiii suinus. eos a malo. unum sumus.
    hoc niundo. 25. Et ego in illis, 1G. Dc hoc mundo 25. Ego in eis,

    CODEX BRIXIANUS.
    etglorificatus sumineis. Etjamnonsiiniinliocmiiiido. conserves eos a maligno. De lioc mundo non stinl.
    et ipsi in liocmundo sunt. et ego ad te venio. Pater sicut et ego non suni de hoc mundo. Sanctifica ens in
    sancte conserva eos in noinine tuo quos dedisli niihi. veritate. Sermo luus veritas esi. sicut tu me misisli
    iitsint uiuim sicut et nos. Cum essem cum cis iu lioc in (c) liunc mundum. ego
    -J-
    misi eos in luinc mun-
    mundo. ego servabam eos in iiomine tuo. Quos dedisli (Itim. et pro eis ego me ipsiim sanctifico. ut sint et
    inilii.custodivi. et ncmo ex liis periit. nisi lilius ;ier- ipsi sanctilicali Non pro bis auiem rogo
    in veritate
    diiiouis. ut Scribtura inipleatur. Nunc auieiii ad le tanlum. sed et pio illis qui credituri sunt in me per
    venio et baec loquor in hoc mundo. ut habeant gau- vcibuin illorum. ut oiunes 11111111: siril. Sicui tu Pa-
    diiim meuin impletum in semetipsis. Ego dedi eis ler in me. el ego in te. ul et ipsi in nobis unum
    sermnnem luum. et mundus odio liabuii eos. quia sint. nt liic iniiiulus credat. quia lu me misisti. Et
    iion suni de boc mundo. sicut et ego non sum de lioc ego gloriim quam dedisti mibi dedi eis. 111 sint
    iiuindo. Non rogo ut lollas eos de niundo. scd ut uiiinn sicut el nos iinuiii sumus. Ego in eis.

    CODEX CORBEIENSIS.
    II. in hoc miindo. . . . recent. manu. quos dedisti 16. Ab lioc versiculo usque ad nonum capitis XVIII,
    iniln, ut sinl unuin, sictil ct nos. Lodex »15. Iruncatus esl.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. et nos unum sumus. Pater, o.uni. Vtttg. et nos. '
    Mm. ut omnesunum sint, sicut et nos unum sumus,
    Cuni. sicut tu Pater in ine, et ego in te, ut ipsi in nobis in unum
    2 Mm. peribit, nisi. Vulij. periit, nisi. sint. Vulg. ut omnes uiuim sint, sicut lu Paier in me, el
    3 Gul. ex malo. Min. quia non rogo... ex malo. Vutii. ego in te, ut et ipsi in nobis unum sint.
    non rogo... amalo. 8 Mm. do illis. Vulg. dedi eis.

    RLANCI1INI NOT/E.

    (n) Ante ego, deesl et, etinni in tex. Gr. — (b) Ante me, deest /11, ileni in lex. Gr. — (c) Addit liunc, cod.
    quoqtic Cant. toutov. — (d) Ita et cod. Cant. tuv jnoreuovTtov. — (c) Ante sin(,deesl iimtm. eiiam in cod.Cant.
    473 EVANGF.LIUM SECUNDUM JOHANNbM. 474

    CODEX VERCELLENSIS. GODEX VERONENSIS.


    ei tu m me; ut quenter con- et tu m mc; locum quia :

    sint perfecii venerat ibi ut sint cousum- frequenter


    in unum ; ut Jesus cum dis- inati in unum ;
    Jesus convene-
    sciat hic niun- cipulis suis. et cognoscat rat illuc cum
    dus. q . . . a tn ine 3. IgilurJudas, ac- iiiiiiiiIiis, quia discipulis suis.
    emisisti, et («) ' di- cepia cohorie a lu me misisti 3. Judas ergo,
    lexi -|- . . os, sicut i .
    3
    Principibus et (a) dilexi y cum accepisset
    ei ui me dile- Sacerdotum, eos, sicut et a cohorie
    xisti. et de Pharisaeis lu me dilexisli. et a Principi-
    24. Pater, <|uos dedis- ministins, 24. Paler, quos de bus Sacerdoliuii,
    ti mihi, volo venil ibi cum disti niihi , volo et Farisaeis
    ut ubi ego sum. lancternis, et ul ubi ego sum, ministros, venit
    cl illi sinl nie- lampadibus, et cl illi sim tii.-- illuc cum lan-
    cuni; ut vide- armis. cuin ; ul videant lernis, el facibus,
    anl gloriam 4. Jesus (c)auicm f sci- claritatem meam ct arinis.
    nieam, quam ens omnia, quani detlisli i. Jestis (r) autem v
    dedisli milii quae erant imlii : quuniam sciens omiiia,
    qnoniani di- sibi venlnra, dilexisii me quae ventura
    lexi-li an- me exiil, et aii il- ante conslilutio- cranl super
    le constitut . . . lis :
    3
    Quem quae- nem niiindi. cum, processit.
    nem mundi. ritis ? 25. Paier juste, et dixit eis :

    25. Paier jusle, et hic 5. Respondemnl niundiis (e uon Quem quaeriiis?


    liiri inliis te illi Jesum Na-
    : cognovit : cgo 5. Responilernnt
    non cogno- zaraenum. auiem le cogno- ei : Jesum Nazorciim.
    vit ego aulem
    : Dixil illis : Ego vi, et hi cogno- Dicii cis : Ego
    le adgnovi, et sum. Jesiis amem veruul, quia lu suin. Slabat
    hi cognove- stabat, ct Judas, me inisisli. aiitem et Ju-
    runt, quia iu qui euni tra- -2ii Et nottim feci das, qui trade-
    2G. me misisti. El diiurus erat, cis nomen bat cum ciim
    noiiim ad illis cum illis. luiiiii, et n«tuin (i. ipsis. Ul crgo
    fcci nomen (j. Ut ergo dixit il- faciani ; ul dile- dixil eis: Ego
    iuum, ei cogni- lis : Egosum : abie- ctio, qua dile- suni abierunt
    :

    lum . . . ciam ; runt relro, xisti me, in ipsis reirorsum, et


    ut caritas, qua et ceciderunt sii, et ego in ipsis. cecideruiii iu
    me dilezisli, sit iu lerram. lcrrain.
    in eis, et ego in 7. Iteruin illos in-
    CAPUT XYIH 7. Iicrum ergo
    illis. lerrogavit : 1. Haec cum di- eos inierrogavil
    CAPUT XVIII. Quem quaeri- xisset Jesus, exivit Jesus Quem :

    His dictis, Jesusexi


    I. tis?Ad iili dixe- cum discipulis quaerilis? llli
    it, et discipu- runt Jesuni Na-: suis trans tor- aiilcm dixciuul :

    li ejus trans 8. zaraenuin. Di- ' rentein fluminis Jesum Nazoreum.


    lorreniem xi vobis, ego (b) Ccdri f, ubi 8. Respondii Jesus
    (b) Cedri sum ergo erai horius, in Dixi vobis, quia
    f, ubi erat : si
    horius, iu quem ine quaeritis, quem inlroivii ego suni si cigo .

    iniroiit siimil siniie hos ire ipse, et discipuli quaeritis mc,


    cuiu discipulis 9. ut ' implcatur 2. ejus. Sciebal sinile hos abire :

    2. suis. Sciebat verbum, qnod aulera et Ju- 9. ui iuiplercliir

    aiitem et locuni dixit Quoniam, : das , qui irade- sermo, quem


    illimi quia fre- : qtios dedisti bat cum, ipsum dixil Quia :
    ,
    qtlOS

    CODEX BRIXIANUS.
    ct lu iu me ut sinl perfecii in unum. et ut rognoscat niiliat illttc cum disciptilis suis. Judas ergo accepla
    bicmundusquia lu me misisii.eldilexisiieos. sicntme cobortem mililum. ct quibusdam. ex Principibus
    dilexisti. Paler (|tios detlisli iiulii volo ut ubi ego Sacerdotum ei Pharisaeoruin minislris. venil illuc
    suni. ft mecum ui videanl gloriain ineain,
    illi siut : cmii laiernis. et facibus. ct armis. Jesus (<) aulem
    qiiam dedisti mibi, quia dilexisli me. ante conslilu- Y sciens omnia quae ventura erani super eum. pro-
    lionem mundi. Pater juste. bic mundus tc non co- cedens foras divii eis. Qucm quacrilis. Responden-
    gnovit. ego auteni te non cogno\i el hi cognoverunl ics ci (lixerunt Jesum Nazoreum. Dicil cis Jesus
    quia tu nie misisti. Ei. notura feci eis noinen luuin. Ego stiiu. Stabat autem et Judas. qui iradebal eum.
    et iioiuin laciam ul dilectio, qnia dilexisti me. in ip- cuni ipsis. Poslipiain crgO ilivil eis. EgO sinn. abie-
    sis sit ct ego. in ipsis. Ilaec cum dixisset Jesus riini retrosum. el cecideruni in terram. Itcrumergo
    egressus est cum discipulis suis. trans torrentem interrogavii eos. Quem quaerilis. llli autem dixe-
    Cedron. uln cr.it horlus. in qiicui inlroibil ipsc. el nint Jfsuni Nazoreum. Kespondii eis Jesus. Dixi
    discipuli cjtis. Sciebat autem etJudasqui Irauiiurus vobis. qnia ego siiui si ergo ni«' quaeritis. sinite hos
    crat euni ipsum loctiin. quia Irequenter Jesus conve- abire. ut impleretur sermo quem dixit. Quia quos

    CODEX CORBEIENSIS.
    Codexms.Corbeiensis «saue acl versumnonum liujus capitii x\i:i iruncatut ett.

    VARIANTES ECTIONES
    '
    C.at. Vulq. dilexisti eos.
    dilexi eos.
    J
    Gat. et tfm.Quid quaerilis? fulg. Que lacrllls?

    tfm. a PootiOclbus, Pbarisaeis mlnistros missos, vene-


    -
    UJamdixl Vutg. Dlxl
    I

    runt iliin ruto. etaPonUflcibua, eiPharisaelsniiiiistros,


    .
    " Gui. implealur. tfm. Implealur sc i.quem dbti.

    venil illuc. Vulg. implerelur senuo, quem dlxil.


    BLANCHINl Nin l

    (a) Ila et cod. Canl. tyietmm. — (*) Iia elcod. Cant. lai. et Gr ,—(e)Il» etcod. ( inl
    *75 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. VG
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    mihi neminern , aulein Jesiun Si- dedisii mihi , non pulus. Disci-
    ex his perdi- nion Pctrns, et perdidi ex eis pulus autem
    10. di. Simon alius discipu- qiiemquam. ille crat
    igiuir Pelrus lus. 10. Sinion nolus Principi
    liabens gladi- Discipnlus auiem ergo Pelrus Sacerdotum
    urn, eduxil il- illenoiiis erat habens gladium, ct (b) siiiiul in-
    luin, et percus- Principi S;icer- eduxit cum, et truivil f i iini

    silservuin dolum, et (b) si- percussit servum Jesu atrium


    iii

    Principis Sa- inulf iulravit Principis Saccrdo- Principis Sa-


    cerduiiiii), et cum Jesu in tmn, ct abscidit cerdluin.
    aui|iulavit alriuiu Priu- auriculam ejus ,
    16. Pcirus autem
    illiauriculam cipis Sacerdo- dextiam. E- siabal ad os-
    dextram. E- 16. luin. Pctrus rat aiiteui no- leiun foris.
    rat auieni no- vero slabat nien servo Exivit ergo
    nien srrvi foris ad janu- Malchus. discipulus ille
    illius Mala- am. Egres- 11. Dixit ergo alius, qui erat
    clius. sus ergo dis- Jesus Petro : notus Principi
    11. Ait ergo Jesus Pe- cipulus ille a> Mitte («) gla- Sacerdotum,
    tro : Remiile lius, qui erat diiim f in va- et dixii oslia-
    (a) glailium f in noius Prin- gina sua. riae : et intro-
    teca sua. Cali- cipi Sacerdo- Calieem, quein duxit Pelrum.
    cem, qnem mi- tuin, dixit os- dedil inihi 17. Dixitergo
    lii dcdit Pa- tiariae : ct in- Patcr, non vis Petro illa

    ler,non vis duxil Peirum. bibain ilhiin '


    aucilla os-
    bibam illum? 17. Dicit ergo an- 12. Cohors crgo, liaria :

    12. Cohors igitur, cilla osiiaria ei Iribuuus, Numquid et


    ei tribunus, Pelro Niiiii- : et minislri ui ex discipulis
    ct ministri quid et tu de Judaeorum es hoiuinis
    Judaeorum discipulis es comprehenderunl hujiis?
    adprelieiule- hominis illi- Jesum, et liga- Dicit ille :

    runi Jesum, et us ? Et ait ille : verunt Non sum.


    adligaverunl Non sum. 15. et adduxerunl 18. Slabant
    15. euin, et duxe- 18. Stabant autem cuin ad Aunam aulem
    riint ad An- servi , el nii- primiuu ; erat servi et mini-
    nam primum; nisui ad car- cniin socer stri ad carbo-
    erat eniin so- hones, quia Caiphae, qui nes, quia frigus
    cer Caiphae, frigus erat : erat Princeps erat :erat
    qui fuil Piin- slahal aulem Sacerdotum aulem cnm eis
    ceps Sacerdo- ct Pctrus cuin aimi illius. el PetriiS slans,
    liiiu auno il- illis callici- 14. Erat autcm et calefnciens se.
    14. lo. Ilic est ens se. Caifas, qui 19. Princeps
    aiitem Cai- 19. Piinceps igi- consilium de- ergo
    phas, qui con- t iii- Sacerdo- dit Judaeis : Sacerdotum '

    siliuni Judae- linn inter- Quia expedil interrogavil


    is dederat
    '
    : rogavii Jesum iiiiiiiii homincm Jesum dc di-
    Quia expedit de discipulis inori pro po- scipulis ejus,
    unuiii liomi- ejus, ct de doc- pulo. et de doctrina
    ncin iiiuri Irina. 15. Sequebalur ejus.
    pro plclie, el non 20. Respondit Jcsus amein Jesum 20. Respondit Jcsus :

    lota gens pcre- Ego palam lo- Siinoii Pclrus , Ego palam lo-
    15. at. Sequebalur culus sum et alius disci- ciilus sinn

    CODEX BRIXIANUS.
    dedisti niilii niillum perdidi ex ipsis Simon*ergo cipulus. Discipulus auleni ille noius cral Principi Sa-
    Pclrus habens gladium. eduxileum. percussit ser-
    ei cerdntuin. ci (b) siiiiul introibitf ciini Jesu. in airio
    vuin Principis Sacerdotum. et abscidit auriculam Principis Sacerdotnm. Petrus aulem stabal ad osiinin
    ejus dexiram. Erat auiein nonien servo illi. Malchus. foris. Exivil ergo discipulus ille alius qui eral nntus
    Dixil ergo Jesus Pelro. Remitie («) gladium f in Principi Sacenlotmn. et dixit ostinriae. cl inlrniluxil
    vagina sua.Calicemqueiii dedit mihi Pater. nonbibam Petrum. Dicit ergo Pelro illa ancilli nstiaria.
    illuin. Cohors igitur et tribunus. el rninistri Jildaeo- Numquid et tu ex discipulis es linminis liiijus. \d ille
    rum comprebeiiderunt Jcsuui. etligaverunt euin. et aii. Non sum. Stabant ainem srrvi el ininistri ad
    adiluxeruni eum. \d Aunam primuin. erat enim so- prunas. i|iiia ct calefaciebanl se. erat
    iVigus erat.
    cer Caiphae qui erai Princeps Sacerdolum ahni il- auicm Poirus. stans el calefaciens se. Prin-
    cuiii >ds
    lius. Erat aiitein Caiphas. qui consilium dedil Ju- ceps aiilem Sacerdoiuin Interrogavil Jesuni de dis-
    daeis. Quia expedil iinuui Iiomiuem mnri hro populo. cipulis cjus. ct de docirina ejus. Respondil ei Jesus.
    Sequcbatur autem Jcsiim Simon Petrus, el alius dis- Ego palam locutus sum
    CODEX CORBEIENSIS.
    C\p. XVIII.— 11. in vagmam suani . . .
    " nonne 18. ad carbones. . . receniiori manu, ct calcfacic-
    hili.im illlllll ? bant se. |

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. dedit. Vulg. dederat. s
    Gat. cl Mm. non visbibamr
    BLANCIHNI NOT^E.
    (d) Post aladium, dg§st tuum, cliam in cod. Cant._ et ,Golh. — (b) Ita et tex. [Gr. a-jinivnlQs
    177 EVANr.EUIM SECUNDUM JOIIANNEM. 47S

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    Iuiic niuitdo : Non snm. miindo ego : Slllll.

    el egn semper 26. Dicit tinus ex semper docui 26. Dicil unus
    dociii in Syna- servis Prin- in Synagnga, ex servis
    goga, ct in lem- cipis Sacerdo- et iu lemplo, PonliOcis,
    plo, no omnes1 1 tiini,qui cog- qiin tmines cognalus |

    Jtidaei conve- nalus erat il- Judaei ronve- ejus, cujus


    niiini , ei in occulto lius, cujns abs- niunt, et in ili-i idil Pe-
    nihil lociiius cideril Pelrus occulio lociiius Irus auricu-
    21. siim. Quid ine auriculam : Slllll llillil. lam : Non ego
    inlerrngns;? Nonne ego 21.Quid me ln- le vidi in
    [nterroga, le vidi in hor- terr igas .'
    Inter- liorlo cum
    qui audlerunt 27. lo ciim eo?Ite- 1 1 ga eos, qiii 27. ilMIternm
    i|lliil illis locu- rum ergo ne- audieruni quid ergn nega\ t,

    ins sum : et ecce lii gavit, et stalim loculus sum elsiatim


    sciunl, quae gallus canta- ipsis : ecce gallus canlavit.
    dizi ego. vit. lii sciiini, quae 28. Adducunt Jesuni
    22. Cnin haec ille "28. Addueimt er- dixerim ego. a Caipliau
    dixisset,unus go Jesum mis- 22. Haec autem iu praelo-
    adstans ex sum ad Caipham cuin dixisset, riiim. I i

    ministris de- Principcm iiinis de ad- auiein inanc,


    dit palmam Sacerdotuiu slantibus iui- et ipsi
    in faciem Jesu. in praetori- nislris dedit iiiniintro-
    dicens. Si. . res uni. Erat au- palmam Jesu, ierimi in
    pondis !'rin- lcin niaue, el dicens Sic : praeloriuni,
    cipiSacerdo- ipsi iinii in- respondes ut non con-
    lum ? Iroierunt in Principi Sa- lamiiiareniur,
    25. Respondit illi praelorium, cerdotum ? (a) sed y
    Jesus Si male : polluerenlur, 23. Respondil ei manducarenl
    loculus Slllll, sed ut man- Jesus Si male : Pascha.
    lestimonium ducarenl Pas- lociitus Slllll, 29. Exivit ergo
    1
    die de malo ;
    clia. leslimonium Pilatus ad
    si autem he- 29. Exiit autem perhibe de ma- eos foras,
    ne, quid me Pilalus ad il- lo ; si aulein et dixit :

    caedis? los foris, et di- bene. quid Quam accu-


    24. Misit crgo il- xit Quam ac-
    : me caedis? saiionem ad-
    luin Anna ciisalioneni 24. Misit ergo ferlis adversus
    vinctum ad adlei de tis euni Annas homiuem
    Caiphan Prin- lioc homine? viin liiin ad lunic ?
    cipem Sacer- 30. Responde- Caiphan pon- 50. Responderunt,
    dotum. runt Jndaei, lificem. el dixerunt
    25. Erat autem ei dixerunt 25. Eral aulem ei : Si non
    Simon Pelrus illi Si nnii es-
    : Siinon Petrus esset hic
    stans, et cal- set malefaci- sians, et cah> malefaclor,
    liciens se ad ens liic, nuin- faciens se. nim libi
    igncm. ipiam illiilil Dixerunt traderemus
    Dixerunt ergo iradidisse- ergo ei Num- : euin.
    illi : Numquid mus. quid et tu 51. Diciteia
    el tn iinus es 51. Ait illis Pilatus cx discipulis Pilatus : Ac-
    de discipulis Accipiie illuni cius es) i ipiie eum
    ejus? Ad ille ne- ergo vns, ct Negavii ille, mis, el se-
    gavit, ctdixil : secuiidiiin ct dixil: Noii ciiniluiii lo-

    CODEX RIUMAM S.

    huicmundo.egosemperdocui inSynagoga.elintemi lo Dicit ex servis Principis Sacerdotum. cognaius


    iiiiiis

    uliiomnesJudaeiconveiiiiinl.etiiiocculionoii suin In- ejiis. (•njnsabscidii Peirus anriciilam. Nnnne ego le


    ciiiiis quidqiiam. Qnid ine inlerrogas. Inlei rogneosqtii vidi in lnni iiini illo. Iinrmn ergu egavil c uis.
    - i I

    mi' aiiilieiiinl. qiinl illis Btllll loctllUB. eOCe ln sciuiit et i.in -


    gallusenmavit. Illi atiiem ndducuni Jesiuii
    i

    quae dixerim ego. Haec autem cum dixissei. uiius ad Caiph.i. iupianorio. Erat nutem mane. Bl ipsi
    ili' ndslaniibiis minisiris. alapam peroussil Jesnm non iniinici nnt in pneioriiim. nt imn coiiianiinarciir
    dicei s s r res o idis Principi Sacerdotum Re pi n- sed iil
    iiir. nndui nrenl Pasi ha Exivii i

    dii ci J sus. si niale Incutiis sum testimonium per- a,l eos iras. oi dix Quaiu ai cusa
    l ni ra adferlis. i i

    hibe di' malo. si aulem bene qnid me caedis. Misit advcrsus lio nineni liuiu:. Respnnderunl el ilixei I

    ergo )! \nnas vinctum adCaiphan Principem Sa-


    '
    -
    ri. Si essel liic malefacior. non iiiii liadidis^c-
    i

    cerdoiiim. Erai autem Simon Petrus stans et cale- mus eum. Dixit ergo eis Pilatus. &ccipitecum\ s.
    faciens se. Dixeruni ergo ei. Numquid ei lu cx dis el secundum
    eipulis cjus es. Ille auteni nega\ it, el dixil. Npn »um.

    CODEX C0RBEIENSI8
    22. iiiiiis ex mlnistrls dedit palmam Jesu,
    adsians 28. * ad Caipiiam in
    f praelorium, lie pollue-
    diccns : Sic respondes Principi Sacerdotum? rentur.
    VARIANTES LECTIONI S
    1
    Ifm. perhibeo de. Vulg. perblbe do. * Etiiacotl. i.n/.c/ .u»i.

    RLANCIIINI MM I

    («) Post ted, decst ul, eliam in Cod. Cani. ct Goth.


    179 EUSEBII YERCELL. EVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 4S0

    CODEX YERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    legem vestram nunc autem gem vestram meiim non
    judicaie de regnum me- judicatedc est hinc.
    illo. um non est eo. 57. Dixit iiaque
    Dixerunt l er- hinc. Dixerunt ergo ei Pilalus :
    go illi Judaei • 57. Ait Pilatus : Tu ci Judaei Nobis : Ergo Rex
    Nobis uon ergo Rcx es non licet in- es tn ?
    lieet quein- Judaeorum ? quem-
    terficere Respondil Jesus :

    quani oecide- Respomlet Jesus 52. quam ut ser- ; Tu dicis, quia


    52. re ; ut verbum Tu dicis, quia nio Jesu ini- Rex sum
    Jesu implere- Rex suin ego. ple.uur ,
    quem ego.
    lur, quod di- Ad boe natus dixit , Signifi- Ego ad hoc
    xil, signili- sum, et ad hoc cans qua morte iiains sum,
    cans qua mor-
    * veni in hunc moreretur. et ad hoc
    le esset mori- inundum, 55. Imroivit veni in hiinc
    turus. ul lestimo- ergo iteium niiindiim, ut
    53. Intravit ergo nium perhi- in praelorium tesiimonium
    iterum in pra> beam veri- Pilatus, et perhibeam veri-
    torium Pila- laii : omnis ,
    vocavit Jcsum ,
    taii omnis
    :

    lus et voea- qui de veri- et dixit illi : qui est cx


    vit ad se Jesum, lateest, au- Tu es Rex veritaie, audit
    et dixit ad eum : ditvocem Judaeonini ? meam vocem.
    Tu es Rex Ju- meam. 51. Respondit Jcsus 38. Dicilei Pi-
    3i. daeorum ? Et 58. AitilliPilatus: A te meiipso lalus Quid:

    respondit Quid est ve- (a) tu f boc est verilas ?


    Jesus A le haee dicis an
    : ,
    ritas ? Et, cum dieis, an alii Et, cum boc
    alii libi dixe- hoc dixisset , tibi dixeiunl dixisset, iterum
    runt? iterum foris de. me ? exivit ad
    4 Respondit Pila-
    55. Respondit Pila- egressus est 35. Judaeos, et
    lus : Numquid ad Judueos tus Nuniquid
    : dicit eis : Ego
    et ego Judae- et ait illis : Ego^ ego Judaeus nullam inve-
    ussnm? Gens nullam in sum ? Gens lua, nioin eo
    tua, et Princi- illo invenio et Princeps causam.
    pes Sacerdo- 39. causam. Est Sacerdotum 59. Estautem con-
    tum tradide- aulem vobis tradiderunt sueludo vobis ,
    5
    runt temi- consuetu- lemihi quid : ut ununi di-
    hi : qnid fecis-"' do. ut uiniiii fecisti ? mittam in Pa-
    36. li? Respon- diraittam 56. Respondil Jesus scba vobis :

    dit Jesus : Regnnm vobis vullis


    : Regniun nieum ergo dimit-
    iiieuin iii. n ergo Regem non estde tam vobis Regem
    est de
    nuin- lioc Judaeorum i niundo hoc Judaeorum ?
    3
    do si ex lioc
    : 40. Clamaverunl si de hoc 40. Clamaverunt
    niundo esset antein omnes, nnindo essct ergo omnes :

    regnum me- dicentes Non : regnum meum Non hunc, sed


    um, minis- hunc, sed Ba- ministii mei Barabban.
    tri tnei con- rabban. Erai decerlarent, Erat auiem
    ceriirent. auiem Barab- ut non traderer Barabbas
    ne ego trade- bas lalro. JuJaeis nunc : latro.
    ter Judaeis : autein regnum

    CODEX BRIXIANUS
    legem vesiram Dixerunt ergo ei jiidieate eum. lem. regnuni nieiim non est liinc. Dixil ilaque ei Pi-
    Judaei. Nobis non licet oceidere qnemquam. nt latus. Ergo Bex es Respondil Jesus Tu dicis. lu.

    sermo Jesu implerelur queni dixit. signilicans qua quia Rex siim cgo. Ego in hoc nalus sum. et ideo
    mortc esset moritums. Inlroibil ergo iteruni in pi;c- veni in nnindo. ut leslimonium perhibeam veritati.
    loriuii) vocavit Jesuni et dixit ei. Tu es
    Pilaius. ei onin is qui esl ex veritate. audit vocem meam. Dicit
    Rex Judaennun. Respondit Jesus. A le metipso hoc ei Pilatus. Quid est verilas. Et cum hoc dixisset. iie-
    dicis an alii tibi dixerunl de me. Respondit Pilalus. rum exivit ad Judaeos. et aii illis. Ego nullam inve-
    Nnmqnid ego Judaeus suin. Gens tua. et Principes nio causani in eo. Est auteni consueiudo vobis. ut
    Saeeidouim. iradiderunt le mihi. quid fecisti. Res- iiiinin dimitiaui vobis in Pasclia. vultis ergo. dimit-
    pondit Jesus. Reununi nieuni non est de hoe mundo. lani vobis Regem Judaeorum. Exclaniaverunl iteruni
    si ex hoc mundo esset regnuni meuni. ministri niei omnes dicentes. Non bunc, sed Barabban. Erat au-
    uiique concerlarent. ne iraderer Judaeis. nunc au- lem Barabbas latro.

    CODEX CORBEIENSIS.
    40. Rabbi Barabam.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. ergoJudaei Nobis. Yulg.
    : Nobis. Ifm. ergo ei : sam mortis invenio in eo. Mm. ad Judaeos foras, et dicit
    erj;o ei Judaei Nobis. : ad eos Ego. Yulg. e.xivit ad Judaeos, et dixil eis. Ego
    :

    * iUm. quia esset morte morilurus. Yulg. qua morte es- nullam invenio in eo causam.
    set nioriluriis. 5 Mm. consuetudo vobiscum, ut unum dimittani vobis
    s
    cat. de mundo... ne traderer. Yulg. de hoc muudo... vinctum in Pasclia. Yulg. consueludo vobis, ut unum di-
    ut nou traderer. niiuaiu vobis in Pasclia.
    4 Ego nullam
    Cat. exivit ad Judaeos, etdicit eis... cau-
    BLANCHIM NOTiE.
    '

    (a) Addit tu, etiam lex. Gr. a$,


    481 EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNEM. 182
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    in eo culpam
    CAPUT xix. CAPLT XIX.
    8
    latus Accipitc :

    non invenio. eum vos, et


    1. Tunc ergo Pila- 7. Responderunt I. Tunc ergo crucifigiie :
    tus acceptum Judiiei Nos le- : adprebendil ego eniui non
    Jesuni, ilagella- gem habemus, Pilaius Jcsum, invenio causam in eo.
    2. vit eum ; et mi- et secundum ct flagellis ". Responderunl
    lites nccten- legcm debet 2. cecidit ; et Judaei : Nos
    les coronam mori, quia Fili- milites ornalam legem hahcmus,
    de spinis, im- um se Dei fecil. coronam de et secundum
    posueriint 8. Cum
    audisset spinis imposue- legem dehet
    capili ejus, et aulem Pilatus runt capiti mori, qui Filium
    vcsiimenlum hunc verbnm, cjus, et (a) ve- se Dei fecit.
    purpureum magis limuit, siem purpu- 8. Ciini ergo au-
    induerunt 9. et intravit ream f cir- dissctPilatus
    5. eum, et veni- rursus in cumdederunt bunc sermonem
    cbant ad illum , praetorio, et 5. eum, et ve- magis liniuit,
    diccntes : Ha- aitad Jesum Un- : niebant ad 0. et iniroivil
    Le Rex Judaeo- de es tu ? Jesus au- cum, et dice- (d) in f praetorium
    rum et dabant
    : lem respon- banl : lhibe iterum, et di-
    illi palmas in sum non de- Rex Judaeorum : xit ad Jesum :

    faciem. dit. et dabanl ei Unde es tu ?


    4. ' Egressus cst 10. Aitergo illi Pila- palmas. Jesus vero
    rursum Pila- tus Mihi non: A. Exivit iiaque responsum non
    ttis foris, et loqueris ? nes- (b) Pilatus-;- dedit ei.
    Ecce
    ait illis: cis quia poles- foris, et dicit 10. Dicit trgo ci
    ego adduco tatem babeo eis : Ecce Pilatus Mihi :

    illmn vobis cruciligendi addtico eum non Inqueris ?


    foris, ut scia- te, et potcsta- vobis foras, nescis quoniam
    lis quia non lem habeo di- iu cognoscalis potestatem
    invenio in miliendi te ? quia non in- habeo crucifigere]
    co causam. 1 1 Respondit ei venio causam le, et pote-
    5. Exiit ergo Jesus (c) Jesus, et dixit : in eo. staiem habeo
    foi is y habens Non haberes 5. Exivit ergo diiniitere le ?
    spincam co- polestaiem . . Jesus (c) foras f H. Respondit Jesus :

    ronam, el pur- me uullam ,


    babens spineam Non haberes
    puream tu- nisi data libi coronam, et polestatem ad-
    6. nicam. Quem fuisset de su- purpureum ve- versns me ullaru,
    cum vidis- s . . . Propter hoc, stimentum, nisi esset lihi
    sent Sacer- qni nie tibi tra- ct dixit eis : data desuper.
    dotcs, et mi- didit, magnum Ecce homo. Proplerea qui
    nisiri, excla- peccaium - . . C. Cum ergo vi- tradiditme ,

    maverunt ,
    12. bct. Et ex lioc Pi- dissent eum tibi, majus
    cruci eum fi- latus quaere- Princeps Sacer- peccatum ha-
    gcrent. bat illum di- doium, et mi- 12. bct. (a)Exin-
    Aii illis Pilatus : miticre. clama-
    nistri, de v quaerebat
    Sumile eum Judaei autem hant : Crucilige, dimiltere euni.
    vos, et cruci- exclamave- crucifige euin. Judaeiaulem
    figile : ego enim runt, dicen- Dicit eis Pi- clamabanl, di-

    CODEX BRIXIANUS
    Tunc ergo accepit Pilalus Jesum. et fi.igclla- derunt Judaei. Nos legem habenius. ct secundurn
    vit. et texuerunt. coronam de spinis. et
    mililes legem. debet mori. quia Filinm Dei se fecil. Cmn
    inposnerunt capiti ejus. ct ve^le purpurea. in- ergo amlisset Piiatus boc verbnm. magis timnit. el
    ducrunl eum. et dicebant. Habe Rex Jiidaeorum. iniroivii iterum in practorio. ct aii ad Jesum. Umle

    ct dabant ei alapas. Exivit iternm Pilatus foras. et cs lu. Jesus aulem responsuin non dedit ei. Dicit
    dixit eis. Ecne adduco vobis eum foras. ut scialis ergo ei Pilalus. Mihi non loqueiis. Nescis quli po-
    quia non invenio ullaoi causam in eo. Lxiit ergo Je- leslilem haheo crucifigere le. et potesiatem haheo
    sus (c) loras f. hahens spineam coronam et luni- dimiiieie le. Respondit Jesus. Non baberes in me
    cam purpuream. et dixit cis. Ecce homo. Cum ergo ullam poteslatem. nisi tihi daia fuisset desuper.
    vidissent eiun Prinripes Sacerdotum ct minisiri eo- Propterea. qui me tihi tradidil. majus pecc.uum ha-
    ruin. exclainaverum dicentes. Crucifige crucifige liei.El exinde quaerebai Pilatus dimiltere eum. Ju-
    cum. Dicit cis Pilatus Accipiie eiim vos. ei crucili- daci autem clamabant dicemes
    gilc ego cnim. non invenio in eo causam. Respon-
    CODEX CORBEIENSIS
    Cap. XIX. 2. ct mililes — omatam coronam dc 5. dabant ei palmas y.
    spinis imposucrunt. Reeenl maiin, Et dicit eis : Eccc homo.
    YARIANTES LECTIONES.;
    Gal. Exiit iterum. (Deestliiciwsiculus in Mm.) Vulg. cansam.
    Lvivii crgo iteruin.
    J
    /1 Ua Mm.
    1 tlm. non invenio caus3m \'iil<j non invenio in eo
    RLANCIIINI NOT^:.
    (n) Gr. tjuerm ropsupouv.
    Ila ct lcx. —
    (b) Anle Ptlatus, decst iterum, ciiam in vcrs. G ilh. — (e)Addii
    foras, parilcr tex. Gr. i\:>,— (d) Addit in, eiiam lex. Gr. u,-. (e) Anle exindt, dewl <(, pariler — in lex. Cr.
    483 VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM.
    ETJSEBII 484

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    les si : hunc di- qui appellaiur centes Si hunc exiii in eum

    niiseris, noii Calhanae lo- dimittes, non ldcnni, qui


    es aniicns Cae- cus, qnod di- cs aniieus Cae- dicitur Cal-
    saris. 1 1 1 1 1 i citur II iebrai- saris. Onines, variae lucus,
    enini, qui Re- ce 3
    Golgotba, qui Regem Habraeice
    gem se facit, 18. nbi illum cru- facit se, con- 18. Golgoiba, ubi
    contradicit cifixerunl tradicil Cae- eum crucifi-
    Caesari. et cum eo ali- sari. xernnt,
    13. Cmn audisset os duos lalro- 13. Pilatusergo, et cum eo
    ergo Piluus nes, hinc, ad- cum amlisset alios duos,
    haec verba, que illinc, me- lios sermones, hinc. et hinc,
    produxit fo . . . diinnaulem adiluxit foras medium auiem
    jesiim. et sedit Jesum. Jesum, et sedit Jesum.
    pro iribunali 19. Seripsil aulem pro tnbunali 19. Scripsit
    (n) in locnni f, qui et tiiuluin Pi- (n) in locum f, autem
    nppellalur lalus, et posu- qui dicitur et fitulum
    1
    Lilhostrotus, it supra cru- Litliosiniliis , Pilatus , et
    Hebreice au- cem. Erat au- Hebraeice posuit super
    teni Gennae- toiii scriptum : auiem Genne- criioem. Erat
    14. sa. Erat Jesus Nazarae- tha. anteni scriptum :

    autera prae- wis Ri-x Ju- 14. Erat autern Jesus Naza-
    piralio Plias- daeoriim. parasceve renns Rex
    cbae, liora e- 20. Uuncergo Paschae, hora Jinlaeorum.
    rat circiter tilulum iiuil- qnasi sexla, 20. Hunc ergo
    sexta et
    J
    ait ,
    ti legernnt et dicit Jn- tituluni nmlti
    Judaeis Ecce : Judaeorum, daeis Ecce : legerunt Ju-
    Rex vester. quia in pro- Rex vester. daeorum
    13. Ad illi (b) excla ximo erat ci- 15. (6) Clamaverunt quia prope
    iiiaverunt : -j- vitati locus, ergo Tulle,
    illi : civiiaiem
    Tolie, tnlie, cru- ubi cruciQ- lolle, crucilige erat locus,
    ci euni fi- xus eral Jesus : cuin. ubi crucilixus
    ge. Ait illis et erat scrip- Dicit eis Pi- est Jesus et :

    Pilatus Regem :
    tuni llebraei- latus Regem
    : erat scriptum
    vesirum cru- ce, Graece, et veslrum cruci- Ilebraeice
    cifigam ? Latine. ligam ? Graece , et
    . esponderunt
    .
    21. Dicebant er- Responderunt Laiine.
    Sicerdoies :
    go Pilato Prin- Ponlilic.es : 21. Dicebant
    Nos non ba- cipes Sacer- Non liabemus ergo Pilaio
    benius Regein, diiiiiiii, et Prin- Regom, nisi Principes
    nisi Caesarem. ci|ies Jmlaeo- Caesarem. Judaeoriim :

    1(i. Tunc Iradi- rum Noli scri-


    : 10. Tunc ergo Noli scribere
    dit euin illis ,
    bere Rex Ju- Iradidit eis Rex Judaeo-
    ut crucifige- daeoruni ; sed, illuin, ut rum sed quia
    ; ,

    relur. quia ipse di- cruci eum dixit : Rex


    Adsumpserunt xit : Rex sum Ggerent. sum Judaeo-
    (c) igitur f Jesum ;
    Jndaeorum. Susceperiinl rum.
    17. et geslans si- 22. Respondtt il- 22. Respondit
    bi crucein, per- lis Pilatus : Quod 17. et bajulans Pilalus Quod :

    venit in locum, scribsi, scrib- sibi crucem, scripsi scripsi.

    CODEX BRIXIANUS.
    Sihunc diiniseris.nonesainiiusCaesaiis.Oninis enim qiii dicilur Calvariae ocus. qmid dicilur Hehreice.
    qui seRegemlacit.contradicii Caesari. Piiaius autem Giilgniha. uhi f imi crucilixerunt. ei cuin eo alios
    liisverhisaudilis.adduxilforasJesutn. etsedii pio iri- (Iims. hinc el liinc. nicdiuin aincni Jesum. Sciibsit
    buiiali(a)inlocunifqui dicilur Lilhosirsiiis.llebraice autem et tilulum Pilalus. ei posuit super cruccm.
    aulem Gennesar. Erat auiem paiasceve Pascliae. Erat aiiiein scriblum. Jesus Nazoreus. lirx Judaeo-
    bora quasi sexta. et dixit Judaeis. Eccc Rex vesier. lliinc ergo liiuluin iniilii legerunt Judaeorum!
    riiiii.

    Illi iiiiieni (6) exclaniaverunl. f Tolle. toile. cruci- quia prope civitaiein erat locus ubi crucifixus est
    li-e euin. Dixil cis 1'ilalns. Rigent veslnim ciucili- Jesus, el erat scrib um llcbraeice Graece et Laiiue.
    gaui. Responderuut Principe- Saceidoium. Non ha- Dicebam eigo Pilaio Priucipes Judaeorum. Noli scri-
    bemus Regem nisi C:ies;:rem. Tunc eigo. tiadidii eis here Rex Judaeorum. sedquia ipse dix.it. Rexsum Ju-
    illiiin. ii t crucifigeretur. llli vero suscepcrunt Jc.suin. daeorum. Respondit eis Pilatus Quod scribsi scribsi.
    el duxerunt. et porlans sibi crucem. exivit in locuin

    CODEX CORBEIENSIS.
    14. Erat autem praeparatio Paschae ; hora au- 15. At illi clamaverunt... Principes Sacerdotum.
    teni, hora quasi sexta.

    VARIANTES LECTIONES.
    Vulg. Lilhostro- cit Judaeis: Ecce.
    1
    Gal. Litliostratus. il/m. Lilliosslrotus. 3
    Gal. Golgota, et cum eo. Tnlg. Golgotha, ubi cruci-
    tos.
    * Gal. dicit eis : Ecce. Mm. dicil eis Judaeis. Vulg. di- fixerunt eum, et cum eo.
    BLANCHIM NOT^E.
    (a) Ua et tex. Gr. ife toitov. — (t> Ua el lex. Gr. ixpauyaaov. — (c) Ita et cod. Cant. o rJv.
    m EVAXGELIUM SECUXDUM JOIIAXXEM. «6
    CODEX VERCELLENsis. CODEX YERONENSIS
    25. si. Mili- MiiMit , ecce 25. Milites ergo , malri Mulier
    :

    les ergo, eiiiu Filius tiius. cum crucifl- ccce Filins


    crucilixis- 27. Deinde dicit xisseiu Jesum 27. iinis. Deinde
    2
    sent Jesiim, ac- discipulo: Ec- accepenint dicil discipulo :

    ccperunl ves- ce maler tua. vestimenta Ecce iiiairr tua.


    limenia ejus Ex illa hoia ejus , et fe- El ix illa hora
    et feceninl accepit illam ClTllllt <| ll.1t- accepil illam
    quatlunr par- discipulus iuor par- discipuliis in sua.
    tes, unicui- ille in sua. les , iinicui- 28. Postea Jesus
    quc nnlili 28. Post hoc, videns que iniliii sciens quia
    p.irlem. Eral Jesus 3 quod per- partem. Erat oinnia con-
    autem Iiiiii- fecia sunt om- auiem tunica siimniala siinl ,
    ca de siinimo ,
    nia, et consu- rndis, desuper ut compleatur
    sed texta in mantiir Scrip- contexta per Scriptnra, dixil :

    . . tiiin. turae , ail Si- : lotum, 29. Sitio. Vas


    24. Dixerunt er- 29. lio. Pelvis po- 24. Dixerunt ergo posilum erat
    go ad invicem : sita erat ace- ad invicem : aceiu plenum.
    Non scinda- to plena hyso- : Non scinilanius Spongiam ergo
    iiiiis illam, po circumdan- eam , sed sor- plenam aceto
    set snriiaiiiiir les , optulerunt liamiir de perlicae cir-
    CUJUS sit ut : 5U. ori ejus. Cuur ea ciijus sit ; ciimpiiiienles ,

    Scriptura accepisset a- iii Scriptura


    obtulerunt ori ejus.
    adimplere- cetiim, dixit : impleatur : 50. Cum ergo
    lur : Consumaliun Diviseruut accepisset Jesus
    Diviserunt est. El inclinaus veslimenla acetum , dixit :

    vestiitien- caput, tradi- niea et in Consumaium est.


    ta mea sibi, dit spiritum, vestem meam Et inclinalo
    '
    supra
    et 51. Judaei ergo, quo- miserunt capiie, tradidit
    vestimen- iiiam ceua sorlem. S|UI lllllll.
    t iiiii meum pura erat, ne Et iuiliies 51. Judaei ergo,
    lllisiTlllll sabliato ma- quidem haec quia cena ptira
    sorlem. nerent cor- fecerunt. erat, ul non
    25. Stabant autem pora in cru- 25. Stabant au- remanereiit in
    secus crucem ce , (erat aul . . lem juxta crucem corpora
    Jesu niater raagnus d . . . crucera sabbato , (erat
    ejus Maria illius sabba- Jesu maier cniiu magnus
    et soror ma- ti) rogaver . . ejus, etsoror dies illius sab-
    Iris ejus ma- 1'ilaluin , ut Maria
    inalris ejns bali)rogaverunl
    riaCleophacs. crura illis Cleope et Maria Pilalum , ul
    26. Jesus antcm iil frangere . . Magdalene. frangerentur
    vidit matrem tur, * el lolle- 2(i. Cnin vidisset crura eorum
    suam , et dis- renlur de cru- auiem Jesus et lollerenlur.
    cipulum (a) ad- 52. ce. Venerunt matrem , et ?>>. Yenerimt crgo
    stantem y i|iiem , ergo mililcs ; discipulum (a) ad- mililes ;ei (b) il-
    diligcbal, di- etprimi qni- slanlein -J- ,
    qnein lius quidem
    cit mairi suae dem , crura diligebai , dicit primi , fregerunt
    CODEX BlllXIAXUS.
    Milites ergo. poslquam cruciflxcruiil Jesutn. sustule- Deinde dicit discipulo illi. Ecce mater tua. Et ex
    runi vesiimenia ejus. el fecerunl quattiior partes. illa hora accepii eam discipulus in sua. Posi liaec
    unicuique iniliti. partcni el lunicam. Erat autera lu- Jesus. sciens oninia. jain consummata esse ul im-
    nica incossuiilis. desuper contexta per lotura. Dixe- plerelur Scriblura. dixil Siiio. Vas ergo posilura
    riint ergo ad invicem. Non scindamus tunicam istam. eral aceio plenum. Illi aiilem. inplenles spongiam
    seil sorti ur <le illa cujus sil. iu impleretur Scri- aceto. ys^i|ni circumponentes. obtulernnl ori ejus.
    blura iheii. Diviserunt veslimeina mea sibi.
    <
    j 1 1 .
    Cum ergn aceepissei Jesus acetuoi dixit, Consuin-
    et snper veslem meain miseruut sortem. Ei matiim est. Ei inclinaio ca| tradidil spinlum.
    quidera miliies lecerunl. Siabant autem juxta cru- Judaei ergo. quoiiiain Parasceve erai ui non rcma-
    cem Jesu. mater ejus. el snror matris eju>. Mini nerenl corpora. incruce sabbalo. eraleni agnus.
    Cleopae. et Maria M igdalenae. Cnni vidi ssel aulem dies ill subbali. rogaverunt Pilatuin ut frangereo-
    Jesus in.iirem it discipulum (a) adsiautem fquein tur. crura eor et tollerentur. Veneruni erg i-
    diligcbat. ait malri suae. Mulier ccce Filius tuus. liles. et (b) illius qiiiilem primi. fregerunl iiiua.
    f
    CODEX CORBEIENSIS
    25. unicuique miliii pariem. Tnnica autem, qu.e 26. ei discipulum adstantem, quem diligebat,
    erai contexta de superiori per loiura, non eral con- — '* perticae circumponenles.
    Sllllli-.. 51. quoniam parasceve coenam paraverunt. ne
    24. Dixcriinl ergO ad illeium.. ul Siriptura * ini- remanerent, etc. crat enlm magnus dies illius saf>-
    plealur f 1'artili suui, etc.
    : lialln.

    VARIAXTES LECTIONES.
    1
    Mni. el Buper vesteni- Vulg. el Iq vestem. dixit.
    * Cnl. Ecce M.iur iiio.i. Il.i.iil. ititmu, lua. Vuly. Eeoe Gal. el iiiiirroiit. vuttj. et tolferenlui
    Maler liia. /.'i iin Gat. a Mtn.
    3
    Unu quia jam omnia dicit. Vuln. quia orunia
    DLAXCIIIXI NOT.i:.
    (n) lla et lex. Gr. Tra.ota-TwTa. — (b) lla hic antiqiius inlei|iros icdilil ailiculiun |u.eposiliviiin GnCCOmin
    487 EUSEBI! VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 488

    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    frcerunt , Arimathia, crura.et Joseph ab
    qui erat dis- alterius', Arimatia, qui
    et alterius si-
    cipulus Jesu (a) qui simul cru- et ipse disci-
    militer, (a) qui ,

    simul crtici- absconditus cifixus erat f pulus erat


    fixus erat f . autera prop- cum eo. Jesu, occulte
    53. Ad Jesura autem terlimorem 53. Ad Jesura auiem propter
    cum venis- Judaeorum, autem nietum Judaeo-
    sent et vide- ' ut tolleret cum venissent, rum, ut tol-

    runteum corpus Jesu . . . ut viderunt leretcorpus


    jam mortuum , et permisit eum jara raor- Jesu et permi-
    ;

    non fraege- Pilatus. Vene- luum, non sit Pilalus.

    runt crura runt ergo fregeruntcrura 39. Venerunt


    54. eius.sedu- et luleriint ejus, etlulerunt
    nus ex mili- illum. 54. sed unus nii- cum. Venit
    tibus lanci- 39. Venil ergo Ni- litum lancea autem et Ni-
    a latus ejus codemus.is lalus ejus codemus, qui
    percussit.et qui pridem (6) pupugit f , venerat ad
    exiit confes- venerat ad et exivit con- Jesum noctc
    timsanguis, Jesumnocte, linuo sanguis, primum,fe-
    55. et aqua. Et qui feren . . mix- 55. et aqua. Et rens mixluram
    vidit , lestifi- turam mur- qui vidit, te- murrae, et

    catur, et tes- rae.etalo . . .


    ,
    siimonium aloes, quasi
    timonium fere libras perhibuit, et libras cen-

    ejus veruni 40. cemum. Et ac- verum est tum.


    est. Et ipse scit , ceperunt cor- lestimoniuni 40. Acceperunt
    *
    quod vera pus Jesum, et ad- cjus. El ille ergocor-
    dicit, ut etvos ligaverunt scit, quia pusJesu, et
    credalis. Mllum linte- vera dicit, ligaverunt eum
    36. Haec enim fac- aminibus cum ut et vos cre- linleis cum
    lasunlilli, . . . S- aromatibus, 56. datis. Facla aromatibus,
    criptura ad- sicut est con- sunt enim sicut mos cst

    impleretur : suetudo Ju- baec, ut Scri- Judaeis


    Ossum ejus daeis sepeli- ptura itnplea- sepelire.
    non confrin- 41. re. Erat tur : 41. Erat autem
    gitis ab eo. autem in lo- Ossum non in loco, ubi

    57. Et iterum al- cum, ubicru- confringetis crucifixus est,


    tera Scrip- cifixus erat, ex eo. liorlus : et in

    Uira : hortus : et in 57. Etilerum liorto nionu-


    Viderunt lio . . . monu- alia Scriptura mentum novum,
    in quem m . . • in nc- dicit : Videbunt in quo nondum

    compunxe- i" quem com- quisquam po-


    run t, punxerunt. situs erat.

    58. Post liaec aulcm 38. Post haec 42. Ibi ergo, pro-
    rcavit Phila- autem roga- pter parasceven,
    tuiii Joseph ab vit Pilalum quia juxla

    CODEX BRIXIANUS.
    et alterius similiter. simul crucilixus erat f (u) qui Arimaibia. quia el ipse discipulus eral Jesu. occulte
    cum eo. Postquam autcm vcnerunt ad Jesum. inve- autem propter meiiiin Judaeorura. ut lolleret cor-
    neruni euin jam morluum. et non fregerunt crura pus Jesu. et permisil Pilatns. Ad ille venit. et uilit
    ejus. sed unus ex miliiibus. lancea sua latus ejus corpus Jesu. Venit auiem et Nicndemus. qui prius
    aperuit. et conlinuo exiil sanguis et aqua. El qui venerat ad Jesum nocte. ferens niixturam inurrae et
    vidit teslimonium perhibuil. et verum e^t tesiirao- aloes. quasi libras cenmm. Acceperunt ergo corpus
    nium Et ejus. ille quia verum dicii. ut el vos
    scil Jesu. et ligaverunt eum. linlearaiuibus cuin aroma-
    credaiis. Facta suiit enim haec. ut Scriblura imple- tibus. sicul consueiudo esl Judaeis sepelire. Erat
    retur. Ossuum ejus non confringetis ex eo. et ite- autem in loco. ubi crucilixus est. hortus. et in horto

    runi alia Scrilitura dicii. Videbuni in quem iransfixe- moiiumeiiliim novuin. in quonondum quisqnam po-i-
    runt. Post haec autem rogavit Pilatum Joseph ab lus erat. Ibi ergo. propter parasceven Judaeorum.

    CODEX CORBEIENSIS.
    32. et illius quidem primi, fregerunl crura, et al- quiaerat discipulus, etc. ''occulteaulem f
    58.
    4
    terius simul, qui crucifuus eral, etc. Venerunt ergo, el tulerunt euin.
    6
    54. latus ejus percussit. 59. Venit ergo Nicodemus.
    56. Ossum non confringetis ab eo. 40. adligaverunl cum aromatibus... ' sicut con-
    57. in quem compunxerunt. sueludo. f

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. elviderunt... etnon fregerunt. Yulg. ut vide- linteis... sicut mosest.

    runt non fregerunt.


    .
    * Mm.qui siraul crucifixus est.
    Vulg. quia vera 5 El ila Gat.
    » Gat. cl ilm. quia vere dicit.
    6
    Gal. Nicodimus.
    ,jj c j t
    7
    » linteis... sicut consuetudo est. Vulg. illud Et ita Gal.
    Gat eura
    BLANCIIINI NOTiE.

    (o) Juxta tex. Gr. awtwpMvxos. — (/>) Ila et tex. Gr. evu$s.
    48!) EVANGELIUM SECUNDUM JOHANNIi.M. 490
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YEUONENSIS.
    5. tum. Et pros- ciatmonunien- et prospexissei,
    42. erat moiiu-
    ta cult.uis, videt lum, posuerunt vidilposila
    iiientum, po- ' posita lintea- Jcsiim. liniheamina, non la-
    suerunt Jesuiu. mina, nou ta- „.. men introivit.
    men intravit. tAFUlAX.
    ]T
    6. Venit ergo «mon
    r\Pi!T\\
    wrul "' 6. Secuius e»t il- 1. Una autem Petrus sequens,
    1. Una aulem sab- lum. t 1'eirus,
    . . sabbaii venit et inlravil in
    bati venit et iniravit iu Maria Magda- monumentum,
    Haria Mag- momimen- lcne, cinn ad- ei vidit Ijnthea-
    dalene , cum tum, et vidit buc tenebrae 7. mina posita, ct
    adliuc tene- linteamina essent, ad monu- sudarium, quod
    brae J essenl, 7. posita, et su- mentum ; el eral super ca-
    ad monumeu- darium, <|tiod viditlapidem pul ejus, non
    luin ;
    rt vulct erat positum sublatum a cum iiuiearai-
    lapidem sub- seorsum, in- monumentum. nibus positnu,
    laiuni de mo- voluium in 2. Cucurritergo, sed srp.iraiim
    nuiiieiilum, uno loco. et venil ad Si- involiiiinn in uno loco.
    2. et cucurril, et 8. Tunc crgointro- monem Pelruin, 8. Tunc ergo intro-
    venii ad Simo- ivit '. etdiscipu- etadalium ivitcl ille di-
    nem....um, lus, qui prior discipulum, quem scipulus, qui
    ct dis- venerat ad amabat Jesus, venerat primus
    cipu mouumen- et dicil cis : ad monnmen-
    tum, el vidit, Tulerunt Domi- luni, et vidit,
    nl 9. et credidit : non- nuni dc monu- et credidit
    dum enim mento, etnc- 9. nondum enim
    sciebanl Scrip- sciuius ubi sciebat Scriptu-
    turain, quud posucrunl illuni. ram, quia opor-
    ubi illuin po- oportet illuni 5. Exivit ergo tel eum a mor-
    sucrunt. a mortuis re Petrus, et ille luis resurgere.
    5. Exiit ergo Pe- surgcre. alius discipulus, 10. Abierunt ergo
    trus, et altcr 10. Abierunt ergo et veuiebaut ilerum ad sc-
    discipulus, et discipuli ad se. ad monumen- metipsos discipuli.
    ibant ad monu- 11. Maria autem 4. lura. Currebant 11. Maria autem
    4. mcntum. Cur- flens stabat aulem ipsi sedebat ad mo-
    rebaiil aulem ad mouumen- duo simul, mimentum plo-
    ipsi duo siinul, tuni; et ctim ille alius disei- rans, etctim
    illeautein dis- flerct, .dspe-
    . . pulus praecucur- fleret, inclinavit
    cipulus prac- xit in nionu- ritcitiusPe- se, et prospexil
    ctirril vclo- meniuiu ct
    1-2. ; tro, et venit in lnonuiiicnlum;
    cius Petro, et vidil duns An- prior ad nionumcntuni. 12. et videl duos
    venit priorad gelos. albis . . 5. Et cum se Angelos in albis
    inontinien- sedentes, ununi inclinasset, sedenles, ununi

    CODEX BRIXIANUS.
    qtiia juxla erat monumenlum. posuerunt Jestun. mina. ndi ujnen iulrnivii. Yenii crgu SifiMG Pclrus.
    1

    Die autem prima sabbati. venit Maria Magdalcne scqucns eiiin. cl inlroibit in munumcinum. et vidit
    niane. cum adhuc lencbrae esscnt. ad monumenium. linleamiua posita. a sudariurn. quod lucrat Btiper
    et vidci lapiilcm revnlulum. ab ostio monumenti. caput ejus. oon cuni liuicaminibus. piisitmn. sed
    Cucurrii ergo. ct venit ad Simonem Peirum. et atl separauw insoiutum. in imnru l.>cum. Tunc erga
    alium discipulum. quem amabat Jesus. el ait illis. iutroibil. et iUe alius discipulus. qoi veaerat priiiMS
    Tulcruiii Dominnm de monumenlo. >t nesciraus nbi ad momimenluin. et vidil et credidil. uondum emra
    posncrinit cuni. Exiil ergo Pelrus» ct ille ahus ilis- sciebaiiiScribturas. quia oporierei Jesura. a mortuia
    cipulus, et venerunt ad monuinenluin. Currebanl resurgere. Abier.unt «rgo iteruui ad seinetipsos disci
    antera ambn pariter. iHe auieni aliiis discipulus. piib.Mariaautemsiabaia^moiiiimoiiumfaiiisplorMis.
    ptacciicurril ciiius Petro. et venii prior ad monu- et dum Beret inclinavil sc. el proapexil in mouo-
    incntum. etcum so inulinasset. yjdil posita tintea- inciiiuui.cividii duosAugclosiii albissedentcs. unuui

    CODEX CORBEIENSIS.

    42. '
    propter Parasccven, quia. ctc. surgcrc a niorluis.

    Cap. XX. — 2. quem diligebat f Jcsus. 10. Aiiici uni ergo apnd se discipuli.
    3. et veniebant. II. Omitiit, (oris.
    B. cuin ge inclinasset, et prospexissci . vidit. Ibht. plorans : tit ergo ploi.ivit.

    1). non eniiu scicbal... quia oportel f ctim rc-

    VARIANTES LECTIONES.
    rum. Um ul ' <•<" * "»' Bt lJJe «Uawil9ei|Mmi» r ,</</. ct iiie;,ii<n-
    •
    Cot. propter cena pura Jndi
    runi. Vula propter Parasceven ludaeorum.., posue- pulus.
    nnil Gat propt, , ceoa ura,

    m hl M
    i

    i i.ii/ ci vi, l,i. i n/i/. , m) iiiiiiiiiiiiciiiiiin, '


    GtUaGal
    u <'" sciebal .,.1,111,. |«to
    ,., u i„ ih„i,:„. ... i.,,.i,|.m,i uibi ,.i. ,is ru '

    i.
    Hirllll I „// l.l, i,l"lll Mll.l. -.111111 .. II OmCUlU '|Ul.l .>/,.,, i,

    1'athol. XII. 16
    491 EUSEBII VER.CELL. EVANGELIUM CUM VAHUS COD. COLLATUM. 492
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEKONENSIS.
    ad c.iput, unum meum, et ad ad capnt, et unum et Pairem ve-
    ad pedes, ul>i 1'atrein ves- ad pedes, ubi slrnni, (d) el f
    posiius eral Jesus. Deum
    iriun, posiium lnit Deuin uieum, et
    13. Dicunt ill . mu . meum, et De- corpus Jesu. Deuin vesirnm.
    lieri. quid fles ? um vestruin. 13. Dicnnl ei illi, mu- 18. Venit Maria
    Ait ill . . s : Quo- 18. Venit Maria lier quid ploras? Magdalene ad-
    iiiiii) mleriinl Magdalene Dicil eis Quia : nuiiliaus disripu-
    1
    Doininum ine- nunlians dis- luleruiit Dominum lis,quia vidil
    uni, et n . . . . o cipulis quo- : meuin, et nesiio Jesuui, et baec
    ubi eum posu. .- . niain vidi Do- ubi euin posuerunt. dixit.
    runi. minuui : el baec 14. Haec cuni 19. Cum essel er^o
    14. His diciis, con- dis.it illi. dixissel, sero die illa, una
    versa est reiro, el videt 19. Sel, cuni sero fac- conversa est re- sabb.ilorum, et
    scie- lum essel die il- irorsiim, et videt osleis clusis,
    bat, quod Jesus la, una sabba- Jesuiiistanlem, ulii erant disci-
    15. est. Dicil illi li, et ostiis clu- et non sciebat quia puli inclusi pro-
    Jesus : Mulier, sis, uln era. . Dominusest. pter metum Ju-
    1 15. Dicit ei Jesus daenruui, veuit
    quid ploras ? ' discipuli prop- :

    quem q . ercs ? . ler timorem mulier, quid plnras? Jesus, et sletit in


    . . . la exisliiiian . . . Jndaeorum, qiiem quaeris ? iila medio, et (e) di-
    euni bortu- venii Jesus, et existiiuans quia cit : Pax vo-
    eis
    f
    lanuin esse, ;
    stetil in inedio, boriulauiis (a) est f, 20. bis. Et bttc cum
    ait illi : Domine, et (<?) ait
    f illis Pax dicit ei : Doinine, dixivsel, oslendit
    si tu portas- vobis. si lu sustulisii eis nianus, et
    tiilliuu, dic nii- 20. Ei his diclis, os eum, dicito mi- latus (() suum f :

    bi, ubi pusuis- lendit illis ma- hi, ubi posuisti ct gavisi sunt
    li eum, et ego nus * et latus et : eum, et ego discipuli viso
    illuin lollam. gavisi sunl euiii tnllam. Jesu.
    16. » Dicit . . iJesus: 21. discipuli. Dicit 10. Dicit ei Jesus : 21. Dicit ergo eis
    Maria. llla ste- illis eign ilerum : Maria.(i) Elf (g) Jesus f iterum :

    tit, et ail illi : Pax vobiscum. conversa illa, Pax vobis. Sicut
    Rli (quod Sicut misil me dicit ei Haebrei- me niisii Paier,
    dicitur, Domi- Pater, et cgo mii- ce Rabboni.
    : et ego milto vos.
    17. ne.)Dicit llli 22. lo vos. Insuffla- (quod inierprae- 22. (h) Hnc f cum
    Jesus : Noli mc vit, et ait illis : tatnr, Magister.) dixissel, insnfflavit,
    tangere, non- Accipite Spiri- 17. Dicit ei Jesus : Noli et dicit eis Accipite
    :

    diiui enim as- lum Sancium : me langere, non- Spiritum Sanctum :


    cendi ad Patrem 23. si cujus remi- diiinenim ascendi 23. quurum remise-
    meum : vade seritis pecca- ad Patrem f
    (c) : ritis peccaia, re-
    autem ad fra- ta,
    '"
    remissa, vade autein ad liiiiiiiiiini cis :

    tres meos, et erunl illi si : fralres nieos, et et quorum de-


    dic illis Ascen- : cujus lenue- dic eis : Ascendo tinueritis, detenta
    do ad Palrem rilis, tenebun- ad Pairem meum erunt.
    CODEX BRIXIANUS.
    ad capul. et allerum ad pedes nbi pnsiium fuerat Patrein nieum. el Patrem vestrum. Deuni meum et
    corpus Jesu. Dicunt ei illi. mulier quid ploras. Deum veslrum. Ei venit Maria Magdaiene annuniiins
    Diiil eis quia tulerunl Doininum ineuin. el nescio discipulis qimd vidisset Dominuin. et omnia quac
    ubi posuerunt eiiin llaec cnm dixissel. conversa est dixii ei.Cuin e-setergo sero die i)la. quaeest prima
    retror-uni. et videlJesum stanlem.etnonsciebal quia sabbati. ei januae cssent clausae ubi eranl discipuli
    Jesusest. Dixii anteni ei Jesus. mulier qnid plorasaut ejus cougregati propiernietninJiid.ieoriim.veiiitJesus.
    quem quaeris. ad illa putans quia borlulaniis essel. et sletit in inedio. et ilixit eis.Pax vobis. El cuin boc
    dicilei. Dnmine. si ln sustulisli eum. dic niibi. ulii dixissel osleudii eis manus et latus. ei gavisi sunt
    posuisti (iini. et cg» eum lollani. Dicit ei Jesus. di^ci|iuli.cuin vidissent Dotniniim. Dixil ergoeis (g)
    Maria. (b; Et fconversa illa. dicit ei. Rabboui quod Jesns f ileriini.P.ix vobis. Siciu misil me Pater. cl ego
    dicitur Magisler. Dicit ei Jesus. Noli mc tangere. niiuo vos. Et haec cum dixisset. iusuflani. el dixit
    iiondiim enuii ascendi ad Pairem iueuin. vailc auiem eis Accipiie Spiriiuni Saiiciuin. si cui remiseritis pec-
    ad fraires meos et dic eis. Quia ego ascendo ad caia. reinitiunlur ei. si cujus detiuueriiis. detinebun-
    CODKX CORBLIENSIS.
    16 Et conversa illa dicit 7 Hebraicc Rabboni : collecti.
    (quod interpreiatiir Magister, Domine). 20. et gavisi sunt discipuli
    19. el januae essent clausae, ubi erant discipuli
    VARIXNTESLECTIONES.
    1
    Gat. Dominum meum,
    nescimus. Mm. Domimiiii et et dixil eis Pax vobis. :

    5
    iiipimi de mouuiiiento, et nescio. Vulg. Dominuin meum, Gul. et lalus suiiin. vulg. et latus.
    6
    elnoscio. Gal. remiiientur eis el quorum detenueriiis, detenta
    :

    * (iat. qoid?qjiem. Vukj. quid ploras? quem. stinl. Vnlg. reiniilunlur eis : el quorum reliuuerilis, re-
    3 Gul. el Mm.V.i occiirnl,(et cucurril) ul t.mgeret eum. lenla suiii.
    Dicil eiJesus. Vulg Dicil ei Jesus. ' Gal. el Slm. ei Hebreice Rabboui,
    quod dicitur, Ma-
    1 Discipiili propler... in medio rorum, et dixit eis Pax : gisler.
    \obiscum. Vulg. disripuli congregali propler... in medio,
    DLANCHINI NOT^:.
    (a) Ita et lex. Gr. sortv. (b) Addit e/,cod. quoque Cant. 5s. (c) Post Pnlretn, deest meum, etiam in cod. —
    Cant. — (d) Addit ei, pariier lex. Gr. z«i. (e) lia ex lex. Gr. >iyci. (() Addit tuum, etiam lex. Gr. av- — —
    tev. — (y) Addit Jesut, item et lex. Gr. 6 WoOf. (h) Ua ct tex. Gr. toOto. —
    193 EVANGELIUM SECUNDLM JOHANNEM. 49i
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    lur. 2i). Deu> ineus. Ait 24. Tliomas aulem 29. Dici! ei Jesus :

    24. Thnmas unus illi Jrsus : ijiiuiii- unus rx XII. Quia vidisti me
    tle xii. qui «lici- am 3
    vidisti. cre- qui dici- credidisli beati :

    lur Dyilymus, didisii : beati tur Didymus , qui non vide-


    iioii linl cnm (jiii non vide- non erai cum runi , et cre-
    illis, ijiiaiido runi, et credi- eis , (|uando didernnl.
    25. venil Jesus. Di- deiuut. venil Jesus. 50. Mnlt:i quidem
    celiani ergo SO. Mulia (|iiidem, 25. Dixerunt ergo el alia signa
    illi el alii ilis- et alia signa ei ceteri disri- fecil Jesus iu
    cipuli : Vidimus fecit Jcsus coram puli : Vidiinus conspectu disci-
    Doiniiiuiii. discipnlis su- Doiiiiniini. Ille pulllllllll SIIOIIIUI ,

    Ad ille dixil a- is, <


    1 1 1 .
    i
    iidii atilem dixil eis : quae nnn sunt
    d eos : Nisi vi- sciipia suni Nisi videio in scripia in libro
    dero in mani- in boc libro. manibus ejus 51. Iinc. Ilaeo au-
    bus ejus ves- 31. Haec autem figuram clavo- lem scripia
    tigiiiin clavo- scripia sunt, rtim , el niiilam snni , ut cre-
    ruin, ei mise- ut credalis, digiliim (i ii' in ii dalis , quia
    rn digitum '
    qiioniam in lociim cla- (a) Jesus Cbristus
    ineiim in locuui cst Clirisius Filius voruni el uiit- esi Filius Dei
    ,
    j;
    clavoruin, et Dei ; et ul creden- tam iiiaiiuin et iit crcden-
    mi.-ero ma- tes viiam ba-
    , meam in latus les, viiam (b) aeler-
    nus iu laius bcatis in no- ejus , non nam -;-
    linbeaiis
    ejus, ikhi sum niine ejus. credain. in iioniine rjns.
    credilurus. 20. Po-t dies octo
    26. Post diesoctoile- iiernni erant CAPUT XXI.
    CAPLT XXI.
    ruin venit si- : disripuli inlus. I. Posu-a mani-
    iniil iiitus erant ei Tliuiiias ciim festavii se iie-
    discipuli, et 1. Post baec osten- eis. Venii Jesus i Jesu.s di-
    Tliiinias eum dit se ileruui januis clusis scipulis (c) siiis
    -J-

    illis. Venit Jesus Jesus disci|iulis et sleiii in nie- (rf) super inare j
    osteis clusis, (c) snis f ad mare dio, et dixit : Tibeiiadis.
    et steiit in ine- 2. Tibenadis : et Pax vnbis. Uanifestavit
    dio, et dixil :
    '
    Pax siiniil erant 27. Di-inde dicit autem sic :

    vobisciiin. Siniiin Pelrus, Tbiimae : infer 2. Erant siniul


    27. • Deinde ait ad et Tboinas , qui digiium ii)n in Simnn Peirus,
    Tlioman Osien- : dicilur Didy- buc , et vide et Tbonias , qui
    de boc digitum mus , el Nata- niaiius nieas , diritur Didymus,
    iiiiiin, el vide nael a Cana "
    et niilie iiianum ei Naianael, qui
    manus meas, Galileae et fi- . iu lalus meum : eral a Cana
    ri iniitr manos li Zaebaedaei et iinli esse Galilrae ei , fili

    tuas in latus et alii c\ disci- iiicieduliis , sed Zebedari , cl alii


    meum : el noli pulis ejus iluii. fidelis. discipnli ejus duo.
    esse incredu- 3. Dicil illos Si- 28. Kespnndit Tbo- 5. Dicil ei- Sinion
    lus, sed lidelis. inon Pelrus : mas . 1 1 dicit Pelrus : Vado
    28. Hes|ioudit Tbomas, Vadn piscari. ei : Doininiis pisrari.
    et dixit illi Tu es : Diciinl illi : Vc- meus , et Deus Dicuni ei Ve-
    :

    Doiniuus meus, et iiimus simul mcus. niiiuis et nos

    CODEX BKIXIANUS.
    lur. Thomas auiem iinus ex duodecim. qui dici- meiis el Deus meus. Dicit ei Jesus. Quia vidisli mc
    lur Didyiuus , iimi erat ciim eis. quando venit crcdnlisii. beati qui nnn viderunt et crediderunl.
    Jesus. Dixerunl ergo ei alii discipnli. Vidinms Mnlia quidem. it alia signa fecil Je-u^. iu cniispeciu
    Dnmiuiini. Ille auiem dixit cis. Ni~i videro. in discipiiloruni. quae non snnt scribia in lioc bro. I

    lnaiiibus ejus Incum. clavorum et millam digitmn 1 1


    •- antiin scnbia snnt. ut credalis. quia (n) Jcsus
    liiiiiin iu fiirainina clavnruiii. cl iniiiain inaiium Clirisuis csi. Filius Dei f ei m credenl s. vitmi (b)
    nieuii in laius cjns. non credam. 1 1 posi dies oclo. aeieruani liabraii-. iu noiuine cjns. Posi baec
    -|-

    eranl discipuli cjus inius, el Tlmmas cuin eis.


    iiiiiiin manifesiavil se ilcriim Je-us. iliscipulis (r) nis |

    Veini ilaque Jc-ii-. januis liausis. et sietii in iuedio. ad inare iberiadis. M mifesiavit aiileiu sr. sir. Eranl
    I

    et diiit Pax vobis. Deinde dicil Tliomae. Infer digi- s il. Simon Peirns. ei Tbnnias. (iuidicilur Didynins.

    lii. ii tuuiii liuc. cl vide m ;


    s mcas. et allii iiihi m el Nalbanael. qili oral. a Cannn Galilcae. ei lilu
    luniii. ci miiii' in l.iius n linn. ci noli e>se incredulus Zrbedei. ct alii duo cx disripulis ejus. Dicil eis
    sed lidelis. Kespundit Tbouias et dicit ci. Dominus Siiuon Peluis. Vado piscari. Dicuut ei. Vcninius et

    CODEX COKKEILNSIS.
    Deetl (otiuin u vers. 23 exctttlO Capilis xx usquc ad vers. 8 Capiiis x\i

    VAIUANTES LECTIONES.
    1
    tfltl. Pax vobisetini. Vutg.Pn vnhis. \ Idi iniit.
    • Gnt. deiode Thomae porrige digitum. Vutg. deinde:
    4
    Gui. quoniam Jesus... ul credentes, vilam Blernani
    dii ii Tlioiuae, infer digilQm. hebeaiis in. vulg. qulaJesus... ut credentes, vium ha-
    Gut. \idisii ine, ei credidl8ll
    1

    beati qui vide^ :


    i bealisin.
    8
    runl. Vulg. vidisli me Tlioiua, credidisli bcati «|tii uon : Gat. a Cbannan. Vulg al an«

    BLANCIIINI NOii€.

    (a)et cnd. Cant. iuTou,- Xptaxot uioj iexei roO etou.


    la — (i) Addii neiernam etiaiil oodi Canl. aiMviov. —
    (c) Addit siiis,cod. quoquc Caiil. ocOrou. (d) Tex. Gr. — «pi rn,- Ok'a«t<j>,,.
    m EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CIM VARIIS COD. COLLATUM. i9G

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    et nos tecum. 8. Aiii disciptili in tecum. misit se in mare.
    Exieruut et , navicula ve- Et exierunt, 8. Ceteri vero di-
    ascenderunt nerunt l ( non : et ascendeiunt scipuli navigio
    in naviculam : enini longe in navem : ct illa venerunt :
    illanocte ni- eral lerra, fe- nocte prendide- (nou enim longe
    hil ceperunr. re cubitis vi- iuiil nihil. erant a lerrain,
    i. Sed, cum
    s
    ma- . nti ) trahe-
    . 4. Mane autem sed qnasi (U) a f gu-
    ne factuni bant reliam (o) jam f facto bitis cc.)

    esset , Jesus sletil piscium. stetit Jesus in traiieiites retiam


    in litiore ; non 'J. Ut ergo desceu- litore nou la- ; piscium.
    enim sciebanl derunt in ler- meii cognoverunt 9. Ut ergo discen-
    discipuli, quod ram , videnl discipuli ,
    quia derunt in (erram,
    5. Jesus esset. Ail il- carbones in- Jesus est. viderunt carbo-
    lis : ilubelis ali- censos, et pis- 5. Dicit ergo eis nes incensos, et
    quid * pulraen- cem superpo- Jcsns Pueri : piscem impositum,
    ium vos ? siliini et pa-
    ,
    numquid pulmen- et panem.
    Responderunl illi : nem. tarium habelis ? 10. Dicit eis
    6. Non. Ad il- 10. Dicit illis Jesus : Ad- Responderunt Jesus :

    le dixii illis : Mil- feiiiisde pis- ei : Non. Adferle ex


    tile in dextram cibus, qnos ce- 6. Dicit eis : piscibus,
    (b) pariem f navi- * H. pistis. Ascen- Mitiile quos prendidistis.
    gii , et invenie- dit Siiuon Pe- indextram (b) par- 11. Ascendit
    tis. Miseiunt trus , et Iraxit lem navis re--j- Simon
    illi , et trali. .- retiam ad ter- tein , et in- Petrus, et trahil
    re non pote- ram plenarh venietis. retem plenum ad
    rant retiam magnis pisci- Miserunt ergo et , lerram maguis pi-
    prae mulli- bus cliii. Et prae muliittidine scibus cliii. Et
    ludinem pis- cum lanti es- piscium etiam cum tanii essent,
    7. cium. Dicit er- seni , non cst non poierant re- non esl ruptum
    go discipulus scissa retia, tiam trahere. rete.
    ille, quem dili- 12. Ait illis Jesus : ve- 7. Dicit ergo disci- 12. Dicit
    gebai Jesus, Pe- nite ,
    prande- pulus illc, quem eis Jesus :

    iro Dominus : cst. te.Et nenio diligebat Jesus : Venile, prandele.


    Et Simon Pe- audebat ex Dominus est. Nemo (e) lamen j
    trus , audilo discipulis e- Simon (c) itaque f disceniium aude-
    quia Dominus est jns intcrro- Petrus bat inlerrogare
    tunicam se gare illum : cum audis- eum lu quis es?
    :

    praecinxit
    6
    Tu qui es? scien- set, quia Doininus scienies, quia
    ( erat enim nu- les, quod Dominus est , lunica suc- Dominus est.
    dus ) et misit 13. est. (|) VenilyJesus, cinxit se , ( erat 13. (f) Venii-j- Jesus,
    se iu mare. et 7 sumpsit pa- enim nndus ) et et accepit pa-

    CODEX RRIXIANUS.
    nns tecum. Etexierunt. et ascenderunl in navem. et navigio veneiunt. non enim longe erant a lerra. sed
    in illa nocte nihil ceperuni. Mane aulem (a) juin f quasi (rf) a f cubilis ducentis. trahenies rcle piscium.
    facto. stelil Jesin in litnre. non tanien cognoverunt Ut ergo descenderunt in terram vidertint prunas
    discipuli ejus. quia Jesus esl. Dieit ergo eis Jesus. posilas. ct pisceui superposilum. et panein. Dicit eis
    Pueri numquid pulmentirium habetis. Responderunt Jesns. Afferie de piscibus quos inodo cepistis. As-
    ei. Non. Ad ille dixil eis. Mitlite in di-xier.im (6) ccndit Siniun Petrus ei iraxit reiiam in termm. ple-
    pariem + navis retiain et invenietis. Miseriint ergo. ii;iiii magnis pisciluis. ceiuum i|uinqiiaginla liiliiis.
    et nnn poierant trahere eain. prae mulliludine pis
    -
    El ciim tanli essent. nou esl scissum rele. Dicit eis
    citim. DiCit ergo disci|iultis ille. queni diligebat Jesus Jestis. Yenite. prandete. Nemu le) lauien f audeb.it
    Peiro Dominiis e>t. Simon vero Pelrus, cuui audissel ex discipulis interrogare eiun. Tu quis es. scientes
    (juia Doiniiiiis csl. ttinicam se succinx.it. erat enim quia Domiiius est. Vouit ergo Jesus. el accepit pa-
    nudus. et niisit se in maie. Alii autein discipuli

    CODEX. CORBEIENSIS.

    9. vident carboncs incensos, el piscem, et panem 12. Nemo lam andebat.


    superpositum. 13. quia ipse est Dominus.
    10. quos iiunc " cepistis.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gai Mane aulem jam facto, stetit in. Vulg. Mane au- * Mm. in mare : non enim. Vulg. nou enim.
    8 essenl. Vulg. tanli essent.
    teni facto, stelit Jesus in. GiK. toli
    2
    Gal. Piilmeiilai-iiim non habelis? Vulg. Numquid pul- 6
    Mm. ei, lu... Domiuus esset. Vulg. eum, lu... Dowi-
    menlarium liabetis? nus est.
    3
    Gal navis rele, et invenietis. Miserunt ergo, etjam... ' Gul. acce|iil panem, et dedit eis. Um. accepit panem,
    a mulliuidiii \ .l/»i. invenielis. Dixerunt ergo : Prseceptor, et benedixit, et dcdit eis. Vulg. accipit panem, et d(t
    per totamnoctem laboranles, niliil corpinius, in vevtio au- eis.
    8 Gnl.
    tein inilLeiuus rele. MisiMimt e»gp nefia, eljam. Vulij. na- | i-aelicndistis.
    vigii rete, et inveiiielis. Miserunt ergo, et jam... prae Gat. ausus est.
    iniilliUiiliiie.

    BLANCHLNI NOT^.
    (a) Addit jam, et tex. Gr. «Sn. — (b) Addit parlem, etiam lex. Gr. uip». (c) Addit itaque, paritet' lex. —
    Gr. 7
    o jv. — (d) lla et tex. Gr. «tco.— (e) Cod. Cant. Si. —
    (f) Ante vemt, deest
    et, elianl in lex. Gr.
    497 EYANGELIUM SECTttDtJffl JOIIANNT.M. 498
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    nem , ei dedil bulas quo vi. .- nem.eldabat esses junior,
    illis, et piscis cum aute. . eis , et piscem praeeingebas
    similiier. senueris. . - similiier. te, el anibu-
    14. Hocjamtertio tendes. . - 14. Hocjamtertio labas cum au-
    :

    1
    oslendit se nus luas. - manifesiavit se
    . lem senueris,
    Jesus discipulis ter le. - Jesus discipulis
    , . . extendes manus
    postqtiam a git snis, poslquanj tuas, el alius le
    niormis re- te qnn surrcssit a mortuis. praecingel, et du-
    15. surrexit. Cum 19. vis. IIoc auteni 15. Cum ergo pran- cil quo lu non
    ergo prandi- dixit, signifi- didissent, dicil 19. vis. Hoc autcm
    deruni , J ait Jesus cans quani Simoni Petro dixii siguificsus
    Peiro : mortem bo- Jesus : Siinon Jo- qna niorte cla-
    Simon Johan- norilicaiu- hannis diliges me ? rifieatnrus esset Dcum.
    nis amas me f rns v esset Deuni. Dieil ei Uliqne, : El, cnm lioc di-
    Aii illi : Uiique Ait illi Seqnere : Domine, lu scis xissei, dicit ei
    Doinine. Ait illi : 20. me. El conver- quiaamoie. -20. Sequcre me. Con-
    Pasce (n) oves f me- sus Petrus vi- Dicit ei : Pasce versiis Peirus
    16. as. Dicit illi ite- dit disripuliim, q... dili- (n) nves f meas. vidil illum di-
    rinn Simon : Jesus, sequen- fgebat 16. Iteruin dicit ei : scipiiluin, quem
    Johannes, amas me? Di- tem, qui et re- Sinion JohannrS, diligehut Jesus,
    cil illi Ulique, Domine.
    : cubuerat in diliges me? Dicii sequenlem, qui
    17. Ait illi Pasce oves : cena supra ei Eli.im Do-
    : el recubuil ad
    meas. Dicit illi tertio Si- : pectus Jcsu, et niine, lu scis cenam super pe-
    mon Johannes, amas d. . crai : Domine, qnia amo te. ctus ejus, ct di-
    me ? Coniris- . . . is est, qui Dicil ci Pasce : xit : Donnne,
    tatus est Pe- 21. . . . del te? Hunc 17. oviculas meas. quis esi , qm
    trus, qiiod di- vidcns Dicit ei lertio : Si- 21. tradel te? Hunc
    xit illi lerlio : us, ait ad nion Jobannis, ergo cum vi-
    Amasme?Ait Domine, hic amas me? Con- disset Peirus,
    illi : Oninia tu qtiid? trisialus est Pc- ad Jcsum
    dicit :

    nosii Domine ; lu Irus, quia dixit Domine, liic


    scis qnod amo 22 vo- ei lertio, Amasme'' aolem c|iiid?
    3
    le. Dixit illi : Pas- lo manere, D!< fl ei : Etiam 22. Dieit ci Jesus :

    ce oves me- dum vcnio, DoKirne, lu scis Sic volo cum


    18. as. Amen, quid ail le ? in- onmia, lu nosii remanere, donce
    amen dico li- terdiini lu qnia amo te. venio. quul ad
    bi. cum es. . . do- me sequere. Dicil ei: Pasce le ? tu ine sequere.
    lescentior, 25. Et " exiil hic oves meas. 25. Exivit eigo hic
    praecinges sermo in IVa- 18. Amen, amen sermo apnd fra-
    te ipsum, e. .
    - lies, quod ille dico libi, cum tres, quia disci-

    CODEX BRIXIANUS.
    nem et benedicens dedit eis. et pisccm similitcr. IIoc tibi. cum
    esscs jubenis. cingebas tc ipsum. ct ambu-
    jam lerlio. manifestalus eslJesusdiscipulissuis. post- labas ubi volebas. ctnn auiem senneris. exiendes
    qu.ini resurrexii a mortuis. Ctim cri'o manducasscui. mairas iuas. ct alius le cinget. ct ducel quo lu non
    dicitSimoni Petro Jesus. Sifflon .loliannis dilijii^ me qua morte cli ifii a-
    vis. Iloc aiiiein dixii. signilicans, i

    plus his. Dicit ei. Eiiam Domine. lu scis quia auio le. tniiis essethoc ciiin dixisset. ail illi.
    Deuin. Ei
    Dicit ei Pasce agnos ineos. Iieium dicit ci Jesus. Seqnere nie. Conversus auiem Peirns \idil illuni
    Siuion Johannis. diligis me. Ait illi. Eiiam Doiniiie. discipulrim rfuerfi diMgebiit Jesus, sequenlem. qui et
    lu scis ipiia anio tc.Dieit ei Pa-ce oves meas. Dicil recubuii in cena. Supcr pectus Jesu. ei imi Dom ne «I

    ci Jesus terlio. Simon Johannis. amas me. Conlris- qms esi qui tr.ididil le. Ilunc ergo ni vidil Pelrus
    lains esl Petrus quia dixii ei lertio Amas mc. Et dicit dixit ad Jesum Dnmine hic autem qnul. Dicil ei Jesus.
    ci. Dmnine. lu omnia nosii. lu seis quia amo le. Si eum volo inanere donec veniam quid ad te. iu se-
    Dicit ei Jestis. Pasce oves meas. Aincn amcn dico quere me. Etexivil liic sermo adfratres. quia disci-

    CODEX CORUEIENSIS.
    '

    Omiliil, plus his?


    15. diveral ei Domine, qui est, qui tradel le
    :

    K
    ' oves mcas. + 22. Si sic volo euin inancre, tlonec venio, qnid
    quia diligo te. .
    111. .

    7
    17. Doinine, omiiia lu scis, lu no-li qnia anio le. ad le?
    18. cum csses jnvenior, praeclngebas te... te 25. ' Sic sermo apud fratres... sed volo manere
    ctiin, '" doncc veniain, quid ad le
    '

    praeclnget.
    20. quem diligebal Jesus, et qui recubiiit.... ct

    YAIIIANTES LECTIONES.
    Gat. manifeslavit se .lesuscum discipulis. Ifm.mani-
    ' ' i.ut. Exivil i rtretor... qntd ad I

    festaius est cum discipulis, Vulg. manifestalus esj Jesus me sequere, Vttlg. Baiil Wjjo... , non nssrHw... uukt
    tjlsclpulis. ail le?
    > r.nl clMtn. \i Ifle all : EtHYm... Dlcil ci Jesus, Vutq. " r.i ilu Gal. < l l/m.
    Dicitel Eiiam... Dixit fli
    ' i.ni.riMm. mnia SCls quia ann
    i.ui et Mm. Dicil ei : Pasce agnosmeos. Vulg< Dixit olo.
    oi : Pascc oves meas '
    ^ 1 " sermo.
    ,0
    i.(i/. esset Doiiiiiiiiiii. Vutg. cssct Deum. tiut. donec veotoi

    III.ANCIIIM NOT/E.

    (o) Ita et cod. Cant. r.f.Mcnv..


    •iW KUSEBll YERCELL. EtANGELIUM CUM VARIIS COLLATUM.
    COI). soo
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS
    discipulus nou qnnd vernm pnlus ille nnn veruin est testi-
    miirereiiir. e>t leslimo- mnrereiur. Et nioninm ejus.
    Ei iioii ili\il nium ejus. iion dixii ei 23. El alia qui-
    Je-u^ N'in niori-
    : 25 ' Ei alia ninlta J \siis : Nun mo- dein inulla fe-
    tur sed
    : Sic iilum
    : fecii .1 siis, ijuae, rieiur sed : Sic eum : cil Jesns, quae
    vi>ln inanere, si sCribereii- volo mauere, donec non siinl scripia
    diiin («) venio f lur per singu- (a) venio
    f qniil ad te?
    . in hoc libro; quae,
    2i. Ilic e-l discipu- la, uec ipsum 24. Hic esi disci- si scribebanlur per
    Itis, i|iii tesii- existimo inun- pnlus, qui lesli- singnla. nec
    licnur de Jesn, iluiii capere moiiiuih i>i-i lnliri ipsum arliitror
    (b) elquissciip- posse, et libros de liis, (A)ei qui miiiidnm capere
    sii f liaec, scimus; qui scriban- scripsii liaec eos librns, qui
    f :

    et scimus, lur. el sciiuus, quia scriberenlur.


    explicit(c)evangeliumsecundum johannem. EVANGELIUM JOHAN. EXPLICIT IX DEO.
    SF.C.
    incipit secundum lucanum. f INCIPIT SEC LCCAN. f
    CODEX BRIXIANUS.
    ptilus ille. non morilur. El n<>n dixit ei Jesus. Qnia nium cjus Simt aniem et alia miilta. quae fecit
    rilnr f
    iion iiniriliir f. sedS: euinvnlo
    eunivnlo
    . nierei
    aueredoiiPc(n) m
    venio Jesns. i|Uae si scribanlur singula. nec ipsuni aibi-
    llicesi discipnlus qui leslinioniiim periiibiiil de liis. Iror. mundum capere. eos qui scribendi suut libros.
    et sci ih>it haec. et scinms iiui.i veriun est Leslimo- Amen.
    EVANGELIUM. SECUNDUM. JOHANNEM. EXPLICIT. % 1NCIP1T EVANG. SECUNDUM LUCAN. >£<

    CODEX CORBEIENSIS.
    25. Et alia antem mulia fecit Jesus, quae, si scriberenlur, nec ipsum arbitror mundum capere eos
    lihros, qui scriberenlur.

    Evangelium secundum Jnannem explicit. Capilula EvangeUi Lucani snnl lxxviii.


    Incipil Evanrjetium secundum Lucanum. Amen. Capitula Evangelii Lucani explicit.

    VARIANTES LECTIONES.
    •Gal. Et alia multa, quae non sunt scripta.qune.siseri- fecit Jrsus, quae, si scribantur.... capere posse eos, qui
    berenlur capere eus. qni scribendi sunt. libins. Expli- scribendi suut, libros.
    cit evangelicm cata Joannem. Fulg. El :ili;i mulla, quae

    BLANCHINI mTJE.
    (a) I(a el lex. G. i'pyiu.ai. — (b) Il.i et cnd. Canl. y.ul o yputyu;. (c) Juxta ordinem cod. Cnnt. ztiuyyihiv
    y.ara. Iwivvrjv iTzki?f)vi, apyjrai EvuyyO.iov y.uru Aouzav.

    EUSEBII VERCELLENSIS
    EVANGELIUM
    CUM VARIiS CODICIBUS VERSIONIS ITALICjE COLLATUM.

    par* $etmxba

    INCIPIT ARGUMENTUM.
    Est quidem Lncas Antiocliensis Syrtts.arte medicus, Prnpteren neJudaicis fabulisdesiderio lenerelur, neve
    discipnlus apostolorum postea vero Piinlnm seculus
    , hmrelicis fabulis, et stuliis sollicitalionibus s.ducti
    est usque ad confessionem ejus, serviens Dominn sinc excedereut a veritate. " pcrqnam necetsariam stnlim in
    crimine. Uxorem numqnam liabuit, fHios numqunm vrincipio snmpsit a Jonnnis nalivilate. qna? est initium
    procreavil ; lvxiv anno obiit plenus simclo Spiritu. Evnngelii prxmissus Doniini noslri Jesu Cliristi, et (uit
    Igiiur, cum jum descripta esseni Evangelia, per Mat- socius ad perfectionem pnpuli, itcm induclionem bap-
    quidem inJudwa, per ttarcum in Italia, sanclo
    tliceum tismi algue pnssionis. Scd ejus profeclo dispvsilionis
    insiigaius Spirilu inAchaiw parlibus, lioc descrivsit exemplum meminit Maluchiel b Propheta uliimus de
    Evangelium, siguifuans per principium, ante snnm alin duoilecim.
    esse descripla : sed el sibi maximam necessitntem in Postmodnm Jnannes annstolus scripsit Apncalypsim
    cuinbere, Crwcis fidelibus cum summa diligentiu om- in insula Pathmo, dcnde Evangelium in Asia. llem
    uem disposilionem narrationesua exponere. Lucas scripsil Actus Apostolorum.
    BLANCIIINI !SOT,E.
    " Legendum esset Itaqne perqnam necessnrium AHudere videinr ad
    : >>
    illnd Malacliiae, m, vers. I :

    sumpsit priuci ium Evangelii a nalivitate Joannis, qui Ecce ego mitto Angelum meum, el prwparubit viam
    est prwmissus (*cu pra'cnrsor) Domini noslri Jesu ante facicm meam.
    Clnisti, et qui fuil socius, etc.
    50J EVANGELIUM SKCUNDIJM LUCAM. 50i

    INCIPIT EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM.


    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    CAPUT PRIMUM. .... CAPUT PRIMUM. jusii ambo
    ante Dominum,
    {.Quniiiam qiii- 1. Qunniam qui- incedentes in
    ileill IUUlti dem iii 11 1 1
    omnibus man-
    (n) lem. . . . 6'. daiis, et justi- conati sunt dalis, el ju-
    ficalionibus ordinare nar- stifle itiouibus
    Dumini. rationcm rerum Dei sine quae-
    quae in nobis rella, et non
    ciuiipleiae eral illis
    sunt, sicut 7. fllius, eo
    2. Iraiiiderunt quod esset
    nobis, <|ui ab Elisabel ste-
    iniijo ipsi rilis, et ambo
    viderunt , et * prncessi erant
    ininisiri lue- in diebus
    rnnt sermo- suis.
    iiis 8. Factiim est
    5. pl.icuit et mi- autem, cum
    lii, (6) et Spirituo S:icerdotio
    Sancto ad- fungeretur
    secuto a pnn- 7. iccharias
    cipio (c) oinni- in nrdinem
    biis f diligen- vicis suae
    ter, ex ordine anieDeum,
    tibi scribere, secundum
    optime Tlieo- consiieludi-
    4. noscas eorum i. pliile, ut co- nem Sacer-
    sermouum gnoscas eorum dotii, sorte
    ibus 9. censnm po- verborum exiit, ut in-
    lu. . neret ingres- de qnibus 9. censum ' po-
    tem- eruilitus es ncret, ingressus
    veritatem. in templun.
    5. Fuil in die- 10. Domini, et
    Jnis Herodis omnis mul-
    Regis Judeae litudo ora-
    Sacerdos bat ora in-
    qiiidnm no- censi.
    niine Zaccba- 11. Apparuit au-
    rias de vice lcm illi An-
    Avia, et gelus, staus
    k
    u.xor illius a dextris al-
    de filiabus tarii incensi
    Aaron, et 12. et viilens Za-
    nomen ejus charias, tur-
    Elisabel. balus csi,
    (i. Erant autcm et timor ce-

    CODEX BRIXIANUS.
    Quoniam quidem mulii conali sum ordinare nar- ceptis. et juslificalionibus Dnniini. sine quaerella. el
    raiionem rerum quae in nobis coinpleiae siint. sicut non eral en quod e^sel Elisabelh slerilis.
    illis lilius.

    iiadidei iint imbis, qui ab iniiio ipsi viderunl. el et anilm prngressi essent in diebus sms. Facium
    ininislri ruerunl verbi placuil et mihi adseculoa esl auiem. ciim Sacerdotio fungeretur. Zaccha-
    principio. (c) omnilnis { diligenter.ex ordiue tibi rias. in online vicis suae aute Deuui. secun-
    sen' ere. opiime Theofiie ul cnguoscas. enruin ver- (liim consuetudinem Saeerdoiii. snrs exivit. ul in-
    burum. de ijnihns erudiius es veriiatein Fuit in die- ceiisiiiu ponerct. rngressus in lemplum Domini el
    )ms Herndis Regis Judae. Swerdos quidai imine omnis muliiludo populi. erai nraus uiris. bora im en-
    Zaccbarias de vice Abia. ei uxor illius. ex flliabus si. Apparuii auiem illi Angelus Domini. st.iiis a
    Aarmi. el nomeu ejus. Elisabeili. Erant autcm j»sti dextris aliaris iucensi. Elvidens Zaccharias, lurba-
    ambo. iu conspeciu Dei. incedentes inominlius pr.ie- u ^ esi. ei n
    t r !' i

    CODKX CORBEIENSIS.
    Caf. I. —
    l.Quoniam quidem mnlti conaii sunt or- 5. El uxorilli de (Iliabus.
    dinare reruni iiariationein, qu;r in nobis complelx 10. Populi orabal f«n is.
    sunt.

    VARIANTES LECTIONES.
    i,ui. adsequulo a. Vulq assecnto omnia a. gressus in IrnipUim.
    Gut. piocesscruiit ;n-l;,lf in. Vulq. < s-isscnl in.
    |
    v
    Gat. allaris suppllcatlonls. Vulg altarlsioceual.
    Oal. ponercl, in teni|ilo ingressus. Vuln. oneret, in \

    BLANCIIINI NOT/E.
    (o) Lege tcmptaverttnt. — (*) Addil et Spiritui tancto , etiam Goih. x«l *& nvrfyMtw '«;<- » Sl ' M ,x >-
    vcrs. 28. — (c) Juxia Greecam synlaxim, «tutiv
    503 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 5tfl

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    piilum per- cidit snper • feclam.
    fectnm. illum. 18. Et dixit Zac-
    -. 18. EtaitZacha. .- 15. (a) Etfaitad cliariasad
    as ad Ange- illum Aiigelus, Augclum :

    lum : Unde hoc dicens Ne : Unde hoc


    sciain? ego limeas ' Za- sciani? ego
    15. niam ecce enim senex cliaria,quo- enini senex
    exaudiia est sum, el uxor niam obse- sum,eluxor
    oratio tua : mea proces- • cratio tua mea processior
    et uxor tua sit in diebus suis. exaudilaest : et in diebus suis.
    Elisabet pa- 19. Et respondens uxor tua 19. Et respnndens
    riet tibi lili- Angelus di- Elisabel pa- Angclus dixit
    um, et voca- xit ei : Ego sum riet tibi li- ei Ego sum
    :

    vis nomen Gabriel, qui lium, et vo- Gabriel, qui


    ejus Joban- adsisto in ,
    cabis nomen adsisto ante
    \A. nem : erilque cnnspectu ejus Johan- Doininum : el
    gaudium ti- Dei et missus
    : 14. nen et eril : missum loqui
    bi, et exulla- sum loqui gaudium libi, alle, elbaec
    tio, ct multi ad le, et veni n- et exultatio, tibi evan-
    in nativita- untiare libi et multi in 20. gelizare. El
    le ejus gaude- 20. baec. Etecce nativitate ejus ecce eris
    a
    15. bunl eril : eris lacens, gaudebunt :. lacens, et non
    enim mag- et non pote- 15. erit enim poteris loqui
    nus in cons- ris loqui us- magnus coram usque in diem,
    peclu Domini : . . ue in diem, Domino; quo baec
    et viiuim, el • • . o liantbacc, et vinum, et liant, propter
    sicera non quoniam non siceram non hoc, quia
    bibet;elSp crcdidisli bibel;et non ciedidisti
    Sancto in- verbis me- Spiritu San- verbis meis,
    plebiturad- is, qua. . . mple- cto rcplebi- quae imple-
    liuc ex uiero moiris bumur lem- tur ex ulero biinlur in
    16. suae;elmul- pore suo. matris suae; lempore suo.
    tosuiiorum 21. Et erat popu- 16. et inultos 21. Eteraiplebs
    Istrakel con- lus expeetans filios Istrahel conver- expecians
    vertet ad Zachariam leladDo- Zacchariam
    Domiiium Dcum ip- et niiiaban- mimim Deum elmirabantur,
    17. sorum;et lur, quod inn- 17. ipsorum; et eo quod lar-
    ipse praeibit ram lacerel ipse praecedet darei. . .

    in conspec- in templo. anleillum lemplo.


    iu ejus inspiiitu, 22. Egressus au- in spirilu, et 22. Egressus auicm
    et virtuie leni non po- virtute He- non poteral
    Heliae ad con- : leral lo<ini liae : ut con- loqui ad illns,
    verleuda ad eos, et cog- vertat corda el cognove-
    corda Pairiim noverunt P.itrumin runlquod
    ad ulios, ek in- <]"ia visionem filios, et in- visionem vi-
    credibiles vidit in tem- credibiles ad derit in tem-
    ad pi uden- plo. Et ipse erat prudentiam plo. Et ipse
    3
    tiaui jasto-j ..nuens il- juslorum, pa- eral adnuens
    runi, ' para- lis, ei perm.m- rare Domino illis, et per-
    re Doinino po- sit muius. plebem per- mansit mulus.
    CODEX BRIXIANUS.
    cidit anlem ad illum Angelus.
    super eum. Dixit Unde hoc cognoseam. cgo enim sum senes. el uxor
    Ne time.is Zacchaiia. quoniam exaiuiita est de- mca. processit in diebus suis. Ei respondens Ange-
    precaiio tua. et uxor lua Elisabelh. pariet. tibi lusdixitei. Ego sumGabrihel. qui ailsisto in con-
    iiliiim. et Joannes.
    vocahis nonven ejus
    el eiit spectu Dei. el missus sum loqui ad te. haec libi
    eaudium tibi. multi nalivi-
    et ejultatio.
    i'i ei evangelizare. El ecce eris tacens. el nnn poieiis
    lale ejus gaiidebunl eiii aulem niagnus corain Oo- loijiii. usijiie in dieni i|iio haee liant pro eo i]iioil nim

    mino et vniiim et sicera. non biliei. et Spiniu San- credidisti verbis nieis, quae implebunlur iu tempore
    cti replebilur. adhue ex ulero maiiis suae. et ninl- suo. Et eral pleli-. expectans Zicchariam. el uiira-
    tos liliorum Sdraliel. couvertet ad Doiniiium Deum bantur. qund lardarel ipse iu leinplo. Egressus au-
    ipsoruin. et ipsc praeiedet anle illum. in spiriui et lem. non poterai loipii ad illos. et cognoverunt.
    viriule lleliae. ui convertai corda Pairum in lilios, quod visionem vidisset in templo Et ipse eral iu-
    etinerudilos ad prudeuiiaui jnsioiuni. parare Dninino nuens illis. et peiniansil mulus.
    plebem perfeclam. Et dixit Zaecharias ad Augelimi.
    CODEX CORBEIENSIS.
    15. Et ait illi Angelus Domini, dicens : Ne li- 19. et dixit ei Ego enim sum Angelus Gabriel,
    :

    meas quoniam ecce obsecralio tua audila esl. qui adslo.


    17. et incredibilcsad prudentiam jusioniiu. ^O. propter hoc, quod non credis verbis meis.
    VARIANTES LECTIONES.
    l
    1
    Gal. parare Doniino. Vulg. parare Domino. Gal. Zacharias, quia eoce exaudila est. Vtttg. Zacba-
    ' Gut. lacens. rerenli maiut, mulus. VuUj. tacens. ria, quoniam exaudiiaest.
    s
    Gat. annuens eis. Vulg. iuuuens illis.
    BLANCHINI NOT/E.
    (a) Ita etcod. Canl. x«i.
    505 EYANGELIUM SECUNDUM LIT.AM. 50(3

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONi:\-H


    23. Et factumesl, tacstin. . . 25. Ei faclum cst, tans, quod
    ut inpletisunl iluejus, ct erat ul impleti sunt sic benedixissel
    dies Sacerdo- ..... ns, quod dies olficii 50. eam. El ail
    lii ejns, abiit . bene- ejus. abiit ei Angelus
    in donmin 50 ' El in domum suani. Doniini : Ne
    24. suain. Post is- Ange- 24. i'ost hos autcm limeas Maria,
    los aulem di- lime- dics concepit invenisti enim
    es concepit Elisnbcl uxor gratiam aput
    Elisaliet uxor ejus, et occul- 31. Deiim («) : cl f
    cjus, et occul- labat se men- ccce coneipies
    tabat senien- . . . ce quinque,
    silnis in utero , et
    sibus quin- 31 .... cip- 25. dicens Qoid : paries Fdiuni ,

    quc, diccns : Cro, milii sic fecil et vocabis


    25. Qnid ita niilii esFil- Dominus in nomcii cjus
    fecit Dominus in ca- diebiis qui- 52. Jcsuin. Ilic
    diebus, quihus cn bus respexiC erit magnus,
    respexit au- 52 Jesiini Hic auferre obpro- el Filius Al-
    . erre obpro-
    . . . . . magnus brium meiim lissimi vo-
    . . rium iiirinii . . . . us Allis- inter horhines. cabitur, et
    inter boini- . . . i voca- 26. Eodem aiilcin dabit illi Do-
    26. nes. Eodem . . lur , el. . . . tempore niis- iiiiiuis Deus

    . . . lem tem. .
    - . . . ei Dominus sus ct Ange- sedem David
    re mi . . dem Da- lus Gabricl a Domino Palris ejiis,

    Angelus . . . Palris in civiiaiem et regnabit


    Gabriel a Deo . . . s, et reg- Galileae, cui in doiiio Jacob in
    in ci navit in do- noiiicn Naza- 35. aeternum , et
    Galile inum Jacob 27. reih ad Yirgiue , regni cjus
    nom. ...- iu saecula Haria despon- iioii erit linis.
    zare 55. et regni ejus s.ilam viro, 34. Dixil aulcm
    27. gine non erit li- cui nomcn Maria : Ecce
    54. nis. Et ail erat Joseph Ancilla Do-
    illi Maria : de domo Da- mini, conlin-
    Quoinodo vid, et noinen gai mihi se-
    de d - cril boc , quo- Virguus Maria. cuudum ver-
    vi , niam non 2S. Elingressus lnum.
    Iiiiiii

    Vir novi virum ? Angclus, evan- 35. Et rcspon-


    28. ria. E. . . 35. Et respon- gelizavit eam, dcns ange-
    sus dens Ange- et dixil ilii . lus, dixii
    ben lus, dixit ei : Dominus le- illi : Spiri-
    eani, d Spirilus Sanclus ciiin : bcnedi- tus sancius
    Ilabeg superveni- cta tu inter supervenil in te,

    plena ei in te , cl vir- niulicres. ct virius


    tecum. ...- tus Aliissi- 29. I|isa auiem Allissimi
    dicta tu '
    in- mi iniimb . .
    - u vidii euni
    t obumbravit
    tcr iuii vit libi.
    3
    Ide. . niola cst in te. Ideoque

    29. . . sa auie. qne quod. . introitu ejus, quod (/>) na-


    ut vidii. .
    - cetur ex ei erat cogi- scetur t San-

    CODEX BRIXIANUS.
    Ei factiini est. ut impleii sunt dies officii cjus. aliiit cogilabat qualis esscl b:rc salulatio quoil
    cjiis. ct i

    in iloinum siiain. D.>si hos Miilein dies. COncepit boncdixis-el cani. Et :iil ei Angelus. Nc lioiiou.
    Elisabelb. uxor ejus. cl occuliabal sc. incnsiliiis Maiia invenisti enim gratiam apud Delim (a) el ,

    quiuque diceus. Quia sic niibi fccit Homimis.iii die- eece conripics in uiero ei paries Filium et vocayis
    luis i|iiibus respexit. auferre obprobrium meuni in- nomen ejws Jesum. hc cril magnus ei il us \ lis- I
    I

    ler lioinines. ln niense ainem seito missus esi An- simi vocabilui ct dabii illi Dominos Dous. sedom
    1

    gclus Gabriel Deoin civilatem Galileae. cui nomen :> David 1'airis cjus. ei regnabil super doinum Jacoh
    m acternura. el rcgni ejus. non iii linis. Diaii au-
    Nazareib. ad Virginem desponsalam viro. cui no- i

    incii erat Jusepb. dc domo David. ct nonien Virginis icni Maria ad Angelnm. Quomodo eril Uoc. quoniani
    \l:ui:i. fj ingressus ad eam Augelns. >ii\ii Habe viruni non cognosco El respondens Angclu9 drxit ei.
    gratia plena. Dominus tecum bencdicla tuin nmlie- Spiriui- sanctus ropi rvoniol in le. cl virlus Vliwsiraii
    ribus. lpsa aulcm ul vidileum. lurbala csl in veiliu olimiiliraloi ulu. Iilciiquc. ci quod(»)nascetur i s»an-

    godex comii:n.Nsis.
    28. ingrcssus aiLcam Angelus, bencdixil c:un, et set eam.
    dixit illi. . . . intcr rmilicres. 5i. Ego eniih nescio virum.
    29. •
    Ipsa aulem, ul vidit eum, mota cst in in- 55. Spiritus Sanctus superveniel te... ODiimbrauii
    me, Quod nascelur SanCtitm, voraDHor.
    troiiu ejus, ei eral cogitans, quod sic benedixis- (lege) le.

    VABIANTES LECTIONES.
    ic qiw BaaMtui"
    Gnt. in mulieribus, el
    '
    benOdtetM nwcw «entfls tal. dat ei U, ' qnall wacitur ta I ulg al '

    Vulg. iii mulieribus, ex lo,


    ;
    i.nt. Etdixitei Angelus Doinini : Nc. rn/rt.Et ait An- Gdt. ipsa aulem cuni sidlsset, lurbau esu
    gelus ei : Ne.
    l:l \M IIINI NOTjE.

    («) Addit ei, cliam lex. Gr. *«;. — (/>) Post natcetur, dcesl tx tt, eliam in lex. Gr.
    «07 EUSbBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. :,08

    C.ODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lum, voca- clus voca- Benedicia
    viuir Filius bilur Filius tu /nicr mu-
    36. Dei. Et ecce 42. et exclama- Dei. lieres, et be-
    Elisabel Cng- vit voce niag- 56. Ei ecce Eli- nedictus fru-
    naia lua, et na, el ait : sabel cognata cius venlris
    ipsa concepit; Benedicia tu tua, et ipsa 43. tui. Et
    Filiuni in se-] inter muli- eoncepit Filium unde
    necia sua : ercs, et be- iu senecia hoc mihi, ut
    et hic men- . . . ictus sua fii bic : veniat Mater
    sis scxtus est . . . . tus ven- mensis est Doininl mei
    ei, qnae voca- sexlus illi, 44. ad me?
    tur sierilis, quae voca- Ecce
    37. quia non est baiur sicrilis, enim, nt fa-
    inpossibile 37. quia non cta esi vox
    apuiDeum esl impossibile saliitaliouis
    omne v. - . Dco omne tuae in au-
    38. Imm. Et dixit 58. verbum Et ribus ineis,
    Maria Ecce : discessit ab ' exuliavii in
    AncillaD illa Ange- gaudio infans
    lial m lus. in uiero meo :

    59. Exnrgens 45. et beaia,


    auiem Maria quae credidisti,
    in dicbus quoniam per-
    illis, abiit ficieniur ea,
    in monlana quaedicia
    cum fesii- sunt libi
    39. Maria in 45. la es quae cre-
    , naiione in a Doniino.
    diebus il- didisti quod civilaie 46. Ei ait (a Eli-
    lis, et abiit erit consum- Judeae : sabel f :

    in monta- inatio eorum, 40. Et inlravit Magnilicat


    nam cum quae libi dic- in ilniiiiiiii anima mca
    festina. . .
    - la sunt a Domino. Zachariae, et Dominum :

    ne, in ci . . . 4(i. Et ait(<i) Llisabelf: salulavit Eli- 47. et exiiltavil


    lem Ju . . .
    1
    Magniflcat 41. sabel. Et spiriius meus
    anima mea facium est, in Dto sa-
    47. Dominum : et exul- ut audivit lulari meo.
    lavit spiritus. . .
    - saluiationem 48. Quia
    us in D. . . .
    - Mariae Eli- respexit
    luiare meo. sabel, exul- biimiliiatem
    48. ... a respe- tavit iufans aucillae suae :

    humi. . -
    xit . in uiero ecce enim
    lalem ancil- ejus : et re- ex hoc bea-
    . . e suae : pleia est tam me di-
    Spiritu San- cent omnes
    42. cio Elisahel, generatio-
    et exclamavit 49. nes. Quia
    voce magna, fecil nnlii
    ditens magna qui
    CODEX BRIXIANUS.
    ctum vocabiiur Filius Dei.Et ecce Elisabelh co- ei Benedicla tu in mulieribus et henedicius
    dixit.
    gnata lua. et ipsa concepit Filinm in seneclnle fiuetus venlris tui. Et unde hoc mihi. ut veniret
    sna. et hic mensis sexlus est ei. quae vocaiur Maier Domini mei ad me. Eoce enim. ul facia cst
    sterilis. quia non est inipossibile apud Deum. omne vox salutationis luae iu aurihns nnis. cxnltavil in
    verbiim. Dixil auleiii Maria. Ecce Ancilla D imini. gaudio inlans in ulero meo. el beal.i es quae credi-
    lial inihi secuniliim verbum tnuiii. El discessii ab disli. qtioniam perlicieinur ea quae d'Cia sunt libi a
    illa Angelus. Exurgens auiein Maria in diebus illis. Doinino. Et dixii Maria. Magn lical aniina inea Donii-
    aliiit in monlana ciiui feslinaiione. in civiiaieni Jndae. nuin. ei exullavil spiritus nieus. in Deo salutari mco.
    Ei intravit in doiiiiim Zacchariae. ei salutavii Eiisa- Quia respcxil hiiiin lilaiem aneillae suae.eececnim.ex
    beib. Eifaciuinesi.utaudiviisalulaiionemMariae.Eli- boc beaiilicanimeomnesgenerationes.Qiiialecii milii
    sabeih. exullavil infans in uiero ejus et repleia est magna. qui
    Spiritu Sancio Elisabeih. elexclamavit voce inagna.

    CODEX CORBEIENSIS.
    oO.Quse vocabaiur sterilis. 59. In civitalem Judaeae.
    57. Quia non est impossibile Deoomne verbum. 45. Quoniam perficienlur omnia, quce dicta * sunt
    58. conlingal iinhi secundiun verbiim luuin. Dis- tibi a Domino.
    cessit ab illa Angelus.
    VARIANTES LECTIONES,
    • Gal. Magnilicavit. Yulq. Magnificat. fans.
    3
    Gat. exullavit in gaiidio infans. VuUj. exultavit in-
    3
    Gal. sunl a, omhso tibi

    BLANCHINI NOTjE.
    (a)Notat Ori^enes (modo is aucior sit liomil. iu Liicam ) in exemplaribus quibusdam omissum Maria;
    r
    noinen ac proinde a nonnullis credilum hoc earinen esse Elisabethae
    ;
    sed perperam. Pbrro Elisabelh ,

    dahdi, non noroinandi casus esli


    500 EVANGELIIM SECUNDUM LIC.AM. 510
    CODEX VF.RCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    •49. poiensest:cl 57. perit Filium. potens est, genuit Filium.
    saiiciiiin est 58. Et andierunt etsanclum 58. Et audie-
    nnmen ejus. vicini, et noiiien ejus. runt viciui,
    50 Ei misericor- cognali ejus 50. Et miscricordia ei cngnaii
    dia ejns in sae- qu niag-
    . . ejns iu sae- ejus quia
    cnla saeculo- vit cula saeeulo- magniliravit
    riini saecu- .... mise- rnm liinen- I' ii-

    la tinien- . . cordiam tibus eum. niisrricnrdiam


    tibns eiim. suam cum 51. Fecit polen- suain cnm
    51. Fecit potes- e . . . . congra- liam in llla, cl con-
    laiem in bri- lnl.ili.inlnr braccliio suo :
    gratulabanlur
    chinsno : dis- 59. ei . Et fac- disparsit su- ei.
    sipavii snper- luin est . . . perbns iuente 59. Et facium
    bns inenie, octavo . . . cnrde ipso- est in die
    et cnrda va- vcneriiut 52. ruin. Depo- oclaba, ut
    52. riim. Deposu- cirrumci- suit potentes venirent,
    it poieutes dere de sede, et et circumci-
    de sede, . . rum * exaliavii bu- derent pue-
    . . xalta 55. miles. Esu- voca-
    riiiu, et
    riemes im- vernni eum
    plevil bonis : in noinine
    ei diviies Pairis ejus Za-
    55. divitesdimi- dimisil ina- chariam.
    sit in.ines. 54. nes. Suscepil 00. Et respoiidcns]
    54. Suscepitls- 60. dens Maler Istrabel pue- M.iter ejns,
    trabel pue- ipsius, dtxit : runi siiuui, dixit : Non,
    rum snuin. Non, sed vo- (a) nienio- sed vncabitur
    re cabiiur Jo- rari f mise- Jnliannes.
    misericor- 61. hannes. Et ricordiae. iii. Et dixerunl
    55. diae 0- dixerunt 55. Sicut loculiis ad illam Ne- :

    cutns e ad cam : Ne- est ad l'a- nio est in co-


    Palres nos- mo est in cog- tres nostros gnaiinne lua,
    Iros Ab . . bam, nalione tua, Abraliae, qni vncelnr
    et sem . . . qui vocetur et semiui hoc nomine.
    ejus in . . - nnniine is- ejus in saecula. 62. Aduuebant
    lernii . . . to. 56. Mansit autem auiein Palri
    r
    • )(i. M:nisit aulem 02. Admiebant Maria cum ejns, (|neni
    M.irii ' cum eiiam Palri ill.i (/)) inen-j vellei vocari
    ea (/>) mensib . . ejus, qnem sibus -f
    nibus : eiun.
    tribus et re- : vellet vo- et reversa 63. Et accepil
    • .. . rsa est . . 63. cari eum Et, est doiui pugillarem, •.

    acceplo pu- suae. el scripsil, di-


    57. Elisabel auieni cens Jolian-
    :

    impletuin est nes e>t nomen


    men ejus. tempus gi- 64. ejus. (c) Et
    64. Et (e) confestim gnendi, et conliniio reso-

    CODEX BRIXIANUS.
    polens est. et sanetum nomen ejns.5 Et iniseri- reret et pepcrii Filiun Et audierunt vicini. et co-
    cordia ejus. in progeuiem et progeniem timen- gnati ejus. quia magnilicavit Dominus. misericor-
    tibus eum. Fecit potenliam in bracliio suo. dis- diam suam cum illa. et congratulabaniur ei. Et fac-
    persit superbns inenie cnrdis ipsoruiu. Deposiiit pn- tiun esi in die octavo. veneruut circumciderc pue-
    lentes de sedibus. ei cxaliavit bumiles. Esurienies rum et vocaverunl euin. nomiue Pairis ejus. Zac-
    saturavit boms. et diviies dimisil inanes. Protexil chariam. Et rospondens Malcr ejus dixil. Non sed
    Sdrahel puerum siiuin («) meniorari -J-
    misericordiae vncabitur Joliannes Et dixerunt ad illam. Quia ne-
    suae. Sieui lorutus est ad Patres nnsiros Abraham. ino csl iii cognalione lua. qui voealur hoc iioinine.
    et semini ejns iu saecula. Mansil autem Maria cum Inniiebantanleni et Patri ejus. quomodovellet vo-
    illa. quasi meiisibus tribus. ei reversa esi in domum carieum. Et poslulans pugillarem sciibsii dicens.
    suam El Elisabetb. impleium e*t lcmpus. pa- m Johaunes est nonien ejus.

    CODEX CORBEIENSIS.
    50. Miscricordia ejus * in progeniem et proge- voeaverunl euin in nnmine Palris ejtis Zachariam.
    niem. iil. dixernnl ad illam Nemo esi, qtn vocetur Ime
    :

    Menie conlis ipsnrum.


    51. nom Addii recent munus, ni cognaliune tua.
    54.
    pueruin buuiii, memorati •
    misericordix. 85. * Et accepil pugillarum, ci scripsil... Ei mi-
    | Addit, suac, recens mumts. rali sunl oiniics.
    69. In die ociava, ut vcnirent circuincidere et

    VARIANTES LLCTIONI.S.
    1
    Gat. apuil illani quasi. I'h/(/. cum illa iiuasi.
    '•
    El itu i.nt.
    ' i.m el Mn.ni Vutg. ct vocabanl.
    riuil. '
    i.nt. el poslulaiis, (recenti mami) accepil, etc.
    * Hiit. in progeuie et progenies.

    BLANCHINI NOTiE.
    (a) Juxia lex. Gr. pvrtatqHu. — (b) Ante nieiiji/iiis.dcest qunsi. ctiam ineod.
    ., Caul. (c) lla el rod. Canl. —
    ••r.rcits, k«1 nmyjif.nK i'i/i,, ,',
    t
    ;~,in,, ftvT«C Canli vwo Lailnui eonoordal cum Vercellensi
    M! EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COI). COLLATUM. 512

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    soluta esl lin- luia est lingua 70. sui : sicut
    gua ejus, f et ejus f, et om- lociilus est
    mirali sunt 70. tus est per nes mirati per os San-
    oinnes. os Sanctorum sunt. Apertuin ctorum suo-
    Aperium est P . . . h . . . rum est auiem os rum Pro-
    auteni os ejus, su . . . m, ijiii ejus, et lo- phetarum ,
    et lnqueba- . . saeculo sunt quebatur, qui ab aevo
    tur, benedi- benedicens 71. suiit. Et
    65. cens l>eum. Et 65. Deum. Et liberavit
    . . . ctus est su- 71 nncis nos- factus est ti- nos ab ini-
    . . r omnes . . ris, et de ma- nior («) ma- micis nnstris,
    . . mor, qui cir- . . . omnium, gnus f super et de nianu
    . . um illos lia- . . . nos ode- omiies vicinos omnium .

    . . itabant, 72. runt. Facere eoruin, et qui ikis ode-


    . (b) . n onini misericor- (6) in universa 72. runt. Ad fa-
    nionlana Ju- -J-
    diam cum montana f Ju- ciendain mise-
    doae divnlga- Patribus n . .
    - deae, el di- rieordiam cum
    bantur om- tris ; et . . . .
    - vulgabaulur Pairibus nostris;
    . a baec ver-
    . . ra baec ( ia et ineinorari
    06 posue- 66. verba et : lestamenti
    .... omnes, posiierunt sancti sui.
    .... audie- omnes, qui 73. Jusjurandum,
    . . nt in co. . - aiidierant, io quod juravil
    de suo, dicen- corde suo, ad Abraham
    tes Quid nam : dicentes : Patrem no-
    puer iste erit ? Quid uiique struin, da-
    73. trum pare erit puer isle? lurum se
    nus cum 74. nobis ut si- : ma-
    Eleniiii 74. nobis : iil

    67. illo. EtZa- ne limore nus Domini sine tiinore


    c a
    de manu ini- cum illo de niaims
    ler ejus '
    inple- micorum 67. est. Et Za- inimicorum
    tns est Spirilu noslrorum cbarias im- nostrorum libe-
    Sancto, et p . . liberatos plelus est rati serviamus
    pbelavit, . . - servire ipsi. Spirilu 75. illi. ln san-
    ccns : 75. In castitate, Sancto, ct pro- ctitaie, et
    68. Benediclns ci jusli . . . phetabal, dicens jiistitia co-
    Deus Istrabel, in consp . . 68. Beuedictus ram ipso
    . . . a visila- tu ejus om- Deus lslra- omnihus
    '.'
    . . t, et fecit nes dies. . .- hel, quia diebus no-
    redemptio- iros. visilavil, 76. slris. Et tu
    ne . popu- . 76. Et lu puer, . ,
    et 1'ecii re- puer, Pro-
    69. lo cor- plieta Alt . . . demptionem phela Allis-
    n . simi voca- plcbis suae. simi voca-
    .... nobis, ii beris prae- : 69. Ei ercxil veris prae-
    :

    . . . o Da . . . ibis enim . .
    - cornum sa- ibis eiiim
    le faci . . . lulis nobis, ante faciem
    Domini p . . . . in doino Domini para-
    vias cjus . . . David pueri re vias ejus.

    CODEX BRIXIANUS.
    Et niirati sunt omnes. Aperium est auiem illico. os est. per os Sanctorum Propboiarum suoriini. quac a
    cjus. et lingua ejus. etloquebatur. benedicens Dcum. saeculo Siint. Dare saluiem ex inimicis uoslris. el de
    Et facius est limnr.snper onincs yicirios eoruni.et (/>) iiianii omniiini. qni nos oclerunt. Ad faciendain mi-
    universa montana -j- Judae. divulgabantur oninia
    iu sericordiam. cum Patribits noslris el memorari te-
    verba liaec.el posueruni onines qui audierunt. in conle Stamenti sui sancli. Jus jiisjnraiiduiii qnod jinavit
    suo. diccnies. Quid puias erit puer iste.Eienim inanus Abrahae Patri nostro. daiuruui se nohis. ut sinc li-
    Doniini erat ciini illo. El Z.iccharias pater cjus. re- more. ife manu ihiinicoram noslrnrtiffl liberati. ser-
    pletus est S|>iriiu Sancto. et prnpheiavit dicens. viamiis illi. 1 ii sanciilate el jusliiia. corain ipso.
    Benedictus Dominus Deus Sdraliel. quia visiiavit. et omnibus dielms nostris. Et lu puer. Propboia Aliis-
    fecit redemlionem plebis suae. Et erexit cornum sa- simi vocaboris. praeibis cnim anie faciem Domini.
    lulis nobis. in doiuo David pueri sui. sicut locutus parare vias cjus.

    CODEX CORBEIENSIS.
    64. Et continuo resoluta esl lingua ejus, el aper- ,
    on
    tum est os ejus. 71. Et liberavii nns ab inimicis noslris.
    66. * Quid utique erit puer isle? 72. Et reineinorari lestamenti sancti sui.
    70. Sicut locutus est per os Sanclorum Propbela-

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gul. implelus est... prophetabai. Yulg. repletusest... lutem ex inimicis.
    prophetavit. 3 Gal. de maniDus. Vtttg. demauu.
    J 4
    Gat. Salutem : et liberavit nos ex inimicis. Vutg. Sa- Gal. quid putas?

    BLANCIIINI NOTiE.
    (a) Addit magmts, eiiam cod. Cant. peyar. — (*) Ha et lex. Gr. b o>>? xf ipetvri-
    515 EVANGELIUM SECUNDUM LUCA.M. 51*
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VER.ONENSIS.
    77. lidam . . .
    - 3 no : el ibant 77. Ad dniilam de Siriae Cy-
    cntiam sa- omnes pro- sciemiam sa- rino : et ibant
    luiis populo '
    D . . . ri unus-J lulis plebi ejus : 5. omncs, ut
    ejus : in re- .... que ''
    in] inremissio- profiterentui'
    missionem . . . m civi- nem pecca- singuli in suam
    peccalornm m. 78. lorum eorum. civilatem.
    78. ipsoram. Per i. Ascendit autem Per viscera •i. Ascendit au-
    viscera mi- et Josepb a Ga- misericordiae lem el Jo-
    sericordi- lilaea de ci- Dei nostri, seph a Ga-
    ae Dei nos- vitale Nazar- in quibus lilaea de
    iri, in quibus et in terram visiiavit civitate Na-
    visitavit nos, Judeam in nos, oriens zarelh in
    oriens ex »1- civitatem 79. ex alio in- : Judaeam in
    79. lo inlumina- : David, quae luminare iis, civiiatem
    re i in lene- vocatur Be- qui in lene- David quae ,

    bris, et tim- tblem eo (|iiod : bris , et in vocalur Be-


    bra morlis esset de do- umlira morlis tlilem eo :

    sedentes ad : mo, et palria sedent ad : quod esset


    dirigendos 5. David, proli- dirigendos de domo, et
    pedes nos- ter . . um Ma- pedes nosiros patria David
    Iros in viani ri re in viaui 5. ut pro-
    80. pacis. Puer s . . . . reg- pacis. filerelur
    aulem cres- nan . . 80. Puer aulem cum Maria
    cebat, et con- 6. Facium est au- crescebat et , uxore sua preg-
    firmabatur tem, . . m ibi conlortabalur nante.
    1
    in spiritu : et eral essent, in- in spirito : 6. Factum est
    in desertis pleii sunt et erat in autem, cum
    usque in di- dies ut dcserlo us- esset ibi,
    em ostensio- 7. ret. Et pe . . . quc in dieiii impleti sunt
    nis suae ad rit Fili . . . siium ad Is- dies ut
    Istrahel. suum pri- trabel. 7. pareret. Et
    mogenitum, peperil Filiuni
    CAPUT II.
    et pannis CAPUT II. primogeni-
    1. Pactum est au- eum involu- lum , el pan-
    tem in illis vit, et conlo- i. Faclum est nis eum in-
    diebus, exiit cavit eum aiitem iu volvit, et
    edictum in praesepio; diebus illis, posuit in
    a Caesare A . .
    - quoniam exiil edic- praesepio
    gusto, ut pro- non erat lo- lum a Cae- quia locus
    fiterelur cus in diver- sare Augu- non erat in
    per univer- sorin. sto, ut profite- diversorio.
    sum o . bem. . 8. Pastores (o) au- reinr universus 8. Pasiores («) au-
    2. Haec . . . ma lem -j- erant orbis ter- lem f erant
    lac pro- in illa regio- ii niii pro- in illa re-
    fes aeside ne, vigilan- 2. fessio pri- gione, vigi-
    3
    Syria . . Cyr . .
    - les et cusio- ma a Praesi- lantcs, et

    COPEX BRIXIANUS.
    Ad dandam scientiam saluiis plebi cjus. in re- berentur singuli. in suam civiiatem. Aseendil autein.
    niissionem peceatniuni eorum. Per visceM inise- et Josejdi a Galilea. de civitate Nazareiii, iu Ju-
    ricordiae l)ei noslri. in quibus visitavit nos o- daeam. civilatem David. quac vocaiur Belbleem. eo
    riens ex alio. inluminaie liis qni iu leuebris el fki qrtod essei de domo et palria David ul profiterelur
    uinlira murlis Bcdent. ad dirigemlos pedes iiollros ciiin Maria despnnsata silii. quae ri.,i pregnans.
    in viiim paris. Puer amem crcscebat. et confnriabn- Facluni esl auiein euni essenl ilii. impleti siml ilics
    tur spiiilu.et erat in desertis. usque in iliem nston- ni parerct. Et pcperit liliuni smim piiiiiiigeiiitiiui.
    sinnis suae ail Siliabel. F.iclum csl auteni in diebus ci pannis eum involvii. et posuit eum in praescpio.
    illis. exiit edicium » Caesare Augnsio. ut dcsci ibe- quia iion erat eis locus in diveisoiio. Paslores(n)
    rciur universiis nrbis. Ilace describiio prima facta aiilein f eranl in eadem regione vigilanles et custo-
    csi. Praeside Syiiao Cyrino. et ibanl onines ut srri-

    CODEX CORBEIENSIS.
    77. Ad danilam scientiam plebis ejus. 5. c:um Maria desponsata sibi uxore, '
    cuin essel
    Cap. II. — 1.° Ut profiterclur universiis orbis leriie n iiicru lial>ens.
    2. " llaec "•
    professio f prima facta esta Praeside 7. t,inia iioii crat locus in divcrsorio.
    \. De, doino, et patria David. y

    VAIUANTES LECTIONES
    1
    Gat. plebis ejns, Vulg. plebi ejus. reiilur.
    • Out. iii spirilo
    f graiia Dci eral cum illo, ct eral :
    m '
    Gfll nrimis curis. Iiaco desrripti».
    "
    Vulg. ronfortabatur splrilu, el etM iu. / / iiut.ut. lecundu curis.
    • Gal. C.ynno notuine. Vulq. Cyrino. * i:t Ua Gat.
    4
    Gal. iu suani regioneni. Vidg. in suam civitatem. t.ut. 1 1 icgnauledo Spirilu sauclo.
    • Gat. ut censum describerelur, recenli ntam, protite-

    HL\N(".IIINI NOT.at.
    (n) llaclcod. Canl. &i.
    515 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CIJM VARIIS COD. COLLATUM. 516

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    dienies vigi- nae volunta- custndientes bonae VO-
    lias nociis 15. lis. Et fac- vigilias uociis luniaiis.
    super gre- tiiin est, ul supra graegem 15. Et lacium est
    9. ge:n snum. Et abierunt suiim. ut discessit ab
    ecce Ange- . .
    . . n cae- 9. Et ecce An- illis A"gelus
    Ius Domini ste- liini Angeli, gelus Domiui in caeluin
    tit
    l
    snper eos, paslorcs lo- sletit juxta pastores lo-
    et majestas quebanlur illos , et (a) cla- quebantur
    Doinini circuia- ad itivicem, rilas f cir- ad inviceni,
    luxii eos, el ti- el dixerunt cumfiilsit el dixerunl :

    niueriint Pertrausea- illos, et (imueruul Transeaiuus


    timore niag- inns usque timore nia- usque Beihleem
    10. no. Dixil- Bellilem, et 10. guo. El di- et videamus
    que eis An- videamus xit illis : No- hoc verbuni
    gelus: Nolite hoc verbnm litetimere; quod faclura
    timere; ecce quod factum ecce euini est , quod
    enim Q
    ev:m- est, sicul Dominus evangelizo sic Doininus
    gelizo vobis ostendit no- vubis gau- ostemiit uobis.
    gaiidiiim 16. bis. Etvene- dium magnum ,
    16. Et veneruiil
    niagnum, runt ' fesli- quod erit fesiiu.inles;
    qnod erit om- nanles; e. . . n- onini plebi et invene-
    11. ni populo : quia venerunl 11. quia nalus runt Mariara
    nalus esi vo- Mariam, et est vcibis et Josepli
    bis liodie Sal- Josef, et infan - hodie Sal- etinfaniem
    valor, qui est lem posilum vaior, qui positum iu
    Chrisius Dominus, in in praesepio. est Clinsius praesepio.
    civitate Da- 17.Videnies au- Dominus, 17. Et cogno
    12. vid. Et liujiis tem el * cog-
    , in civitate veiunl de
    hoc vobis no David. verbo quod ,

    siguuin is- de ver. . . 12. Et hujus diclum est


    tut : inve- quod eis dic- hoc vnbis illis de pue-

    nielis infau- tum erat de signum : 18. ro hoc. Et


    tein pannis 18. puero; et om- invenieiis onines, qui
    involuiuin nes , qui audie- infaniein audieruni,
    posiiinn iu runi, niira- in panuis miraii sunt
    praesepio. lisunt (b) de iis f , involiiliim , (b) de his f
    13. Et subito fac- quae ad eos et positiim quae dicta
    3
    ta esl rum loculi suut in praesepio. erant a pa-
    illis Angelo- pastores. 13. Et subito fa- sloribus ad ipsos.
    rnin inulti- 19. Maria vero cta esl niulti- 19. Maria autem
    tudo exer- conservabat tndo exer- ccinseibabal
    citus caeles- omnia ver- ciius caele- oiiinia verba
    tislaudan- ba isia com- , stiuni laudan- haec, confe-
    tium Deum , et millens in tium Deum ,
    rens in corde
    dicenliiim : corde suo. et dicenlium : 20. suo. Et rc-
    11. Gloria * in ex- 20. Et reversi siinl 14. Gloria in versi sunl
    c. . sis Deo, 7
    pasiores mag- altissimis pasiores ma-
    et super ler- nificantes , Deo , et in gnificanles
    ram pax ho- et Isiudanles terra pax et laudanles
    minibus bo- Deum in oniui- honiiiiibus . ... in oiiinibus ,

    CODEX BRIXIANUS.
    dienies vigilias noctis supra gressum siium. Ei ecce cis Angelicaelum. pastores loqiiebantur ad invi-
    in
    Angelus Dniniiii. adsiilit illis ei claritas Doniini cir- cem. Bethleem et vidennus
    Transeamus usque
    CUiululsit illos. el iimiii'1 uni limore magno. El dixit boc verbuin. qiind facluin e»l. quod DominiiS osien-
    illis Angelus. Nolile limere. ecce eiiim adnuucio dit nobis. El veneruni fesliiianles. et iuvenerunt
    vobis gacidiiun inagnuin. quod erit Oiilni pnpnln. M iriam et Jo-epli. el infanleni posilum in praescpio.
    quia ualus esi vobi> hoiiie Salvalur qui esl Cliri tus Yiclciiles aiiiem cognoveriiiil de verho quod dicilim
    Dnmiiius iu civiiaie David. El boc vobis signum in- erat illis de pueio. Ei nnines qui audierunl mira-
    veuietis infantem pannis iiivolutum. et po-itum in banlur (b) de his f quae dicebanlur a past.nibus ad
    praesepio. Et siibilo facta est cum Angelo iiiullitudo i|SO*. M.cria auleui coiiservahat oninia verba haec
    ntilitiae caelestis. laud miiuni Deum et dicentium. conferens in corde suo. Et reversi sunl pastores
    Glnria in excelsis Deo. el in lerra pax. boiniiiibiis luajMiiticaiiles et laudanles Deum. in omuibus
    bonae voluuiatis. El factum esi. ut discesserunt ab
    CODEX CORBEIENSIS.
    9. Majestas circumfulsit illos. 12. Et hnjus hoc signum vobis.
    VARIANTES LECTIONES.
    1 s Gat. festinanter. Vulg. feslinantes.
    Gat. circa eos. Vulg. juxta illos.
    4
    Gal. nunlio vobis. Vulg. evangelizo vobis.
    6
    Gat. cognoverunt eum de verbo. Vulg. cognoveruut
    3 Gat. ciiiu Angelb mullitudo exercilus. Vulg. cum Au de verbo.
    7 Gal.
    gelo uiuUitudo m.Iiliae. pastores laudaotes, et benedicentes Domimiiii.
    1 i.ck iu exceisis. Vulg. in allissimis. Vuhj. paslore^ Klorificantes el laudautes Deum.
    BLANCHINI NOT.€.
    («) Posl claritas, dcest Dei, etiam iu cod. Cant.— (b) Anle dc his, deeslc/, eliani in lex. Gr
    517 EVANCELIUM SECUNDUM LUCAM. 518
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    bus, quae au- ciii nouien quae audieranl, ralus , erat
    dienint, et Symeon , ct et videranl expecl ms con-
    viderunt si- lioin i
    isie jus- sicut dicla sunt solaiionem
    cut diela sunl tus , et liiiiora- ad illos. l-ll :ill , et I

    ad eos. tus, expectans 21. Ei. postquam Spiritus San-


    21. Et, riim inpleli exortatio- consiinimali cius erat in
    snnt dies oc- neni Islrabel , sunldies ipso.
    to , ut enm cir- et Spiritus San- octo , ut cir- 26. Responsum
    cumciderent tus erat super cumcidereiur, («) auteni f
    vocatum est 26. eum. Et eral vocatum est accepit ab
    uonien ejus ei lesponsuni iioincu ejus Spintu San-
    .Jesuiu ,
    quod vo- a Spiritu Sinclo , Jestim ,
    quod cio , noii vi-
    calum erat non visiirum vocatum esl suruni inor-
    ab Angelo pri- euin iiiorlem, ab Angelo tem , nisi prius
    usquam con- priusquam priusqiiam in videret Cbri-
    ciperetur videret Chrislum utcro cmici- sium Duminum.
    22. in uiero. Et Domini. 22. perelur. . . 27. Ei venii in spirilu
    cum expleti 27. El venil in spiritu postquam iitt- in (einplo.
    essenl dies in teinpliiui. pleti suul Et, cuni in-
    purgalio- El cuui indu-
    , dies purifica- ducercnt pue-
    uis ejus se- « cerent pa- tiones ejus riiin Jesuin
    cundum Ie- rentes pue- secundum le- p.irentes ejus,
    geni Moysi rum Jesum , gem Moysi ul facerent
    diixeriint ut facerent luleruul illuni secuniliini c.Dii

    cura in Hie- de illo secun- in Hierusalem suetudinein


    rusalem ,
    dum consuc- uti sisterent I. .pro eo,
    . .

    ii 1 olTerrent tudinem le- eum Douiino 28. et ipse acce-


    c ii n i Domino, 28. gis; elipseac- 25. sicnl scriptum pit eiiiu in
    25. sicut scrip- cepit eum est in lege inanibiis ,

    luui est iu iiiauiplexum, Domini Quia : et benedi-


    lege Domini : et beuedixit omiie inasculum xil Deum , et
    Quia ' oiiine Deuui , ei ait : adaperiens dixit :

    3
    inasciiliuum 29. Nuuc dimit- vulvam , san- 29. Nunc dimitte
    quod aperit tisservum ctiim Doniino servum luum
    vulvam, sanc- luum l> ii'
    , vocabitur. Domine,
    tuin Dnniino secunduni 24. Et, ut darent secundum
    vocabilur. verbum lu- ostiain secun- verbuin iiuiin
    24. Ei , ut darent nm inpace : duni quod di- in pace :
    hosiias se- ."(.'. quia videriint ctuui est in 50. quia vide-
    cuudum oculi mei sa- lege Domini riini oculi
    qiind dictum lutarc tuum, par turiures niei saluiarem
    est in lege 51. quod prae- et duos pullos 51. tuiiin , quod
    Domini , par lur- parasii se- coliiinbarum. parasti anle
    turiiin , vel cuiidum om- 25. Et ecce bo- faciein nm-
    duos pullos niuin faci- nio erai in niiiin popu-
    columba- em jiopulo- Hierusalem 52. Ioiuiii. l.n
    ruoi. 52. ruui. Lumcn cui nooieii nien ad re-
    25. Et ecce eral revelaiio- er.it Sy iii aeon , velationem
    lioiuo in Hie- ne geiiiiuiii ,
    el honio isie oculoruni ,

    rusaiem et eloriam justus , et liiuo- el gloriam

    CODEX BRIXIANUS.
    qnae audierantet viderant. sicnt dictum e-t ad iilos. niiue Symeon. cl honK. isle jiistus. el linioraius.
    Ei iinstquam cuiisumiuaii sunt dies octo. ut circuinci- expeclans coiisnlationem [sdrabel. ei Spiriius Sancius
    dereiur. VOCalUlll est nniuen ejus JeMis '|iiod ilictuin cral in eo. Et responsuin acceperal ab Spiritn Sancio
    est ali Angelo. priusquam in uiero conciperetur. Et non visurum se morteni nisi prius videret Cbrisium
    postquain iuipteti sunl dies piirgatiouis ejus secun- Doiniui. l.t venii in spirilu in terapluin. Et cuiii in-
    dum legem Moysi. adduxerunt euni iu Hierosolyina. ducerem puerum Jesura. parentes cjus. utfacerent
    ui sisteretit euin coram Duniino. sicut scriblum est seeundum cnn^uetudinein legis pro eo. ct ipse ac-
    iu lege Doin ni. Quia ouine masculiuum ad.iperiens cepil eiun iu iii.iniis suas. el benedixit Deum el ilixil.
    vulvam sancium Domiuo vocabitur. I.i ut olierieiii Muiic diuiiliis seivum luuiii Domiiie. secundum ver-
    prn eo sairliciuiu Douiiuo. seeun liim quod ilntiiin biiui liium in pace. quia viderunt oculi niei saluiarc
    est in lcge Douiiui par lniliu iim aut duOS pullosco- iuiiiii. quod praeparasti u roiispecm omniuin popu-
    liiiiili.iiiiin. El ecce liomo crat in Hierusalem, no- loriiin. Lumen ad reM-laii .. aciii gcnlium et gloiiam

    CODEX CORBEIENSIS.
    22. Ut siatuerenl Doiuino. 28. Umittit, •
    in ulnas suas.
    21. l'ar lurturum, et duos pullos, ctc.

    VAIUANTES LECIIONES.
    1
    i.iif. omne masculura. \'nlq. omne mascaltiium.
    s
    Gai. Nuncdimltte. Vutg. Nunc dimitlis.
    Gnf.iiomine Seiueon. Vulg. cui DOtneuSimeon. ' Oat. iu uluis.

    BLANCIHNI NOT^.
    (a) lla elcod. Cant. 6«.
    519 EUSEBII YERCELL. EVANGELIUM CLM VAUUS COD. COLLATUM. HO
    CODEX VERCEI.LENSIS. CODEX YERONENSIS.
    tionibus ser- plebis luae et observa-
    populi lui Is-
    virns noc- Istraliel. lionibus
    rahel.
    58. le, acdie. El haec, 53. Et erat (a) Jo- serviens nocte
    53. Et eral (a) Joseph
    et Mater ejus t stans ipsa bo- sepb , el Ma- ac die.
    ra c. nfiie- ler ejus t 58. Et baec, ipsa
    mirantes , .

    quae balur Deum. . . . niirantes su- hora stans,


    in liis,
    dicebantur et lo. . eba- |ier bis, quae confiiebalur

    54. de eo. Et bene- lur om- dicebantur Domino, et


    bus expec- 54. de illo. Et loqu.baliir
    dixit (/>) illos t Sy- n . .

    de illo om-
    rueon , et ait lantibus re- benedixil
    demplionem (b) illos f Sy- nibus qui
    ad Mariam
    Matrem cjus : Istrahel. maeon , et di- expectabanl
    Ecce hic posi- 53. Et, ii t perfece- xit ad Mariam redemptionem
    tus esi in rui- rimlomn . . Matrem ejus : Hierusalem.
    quem - Ecce bic po- 59. Et ut pei fe-
    nam , et resur- ,

    reclionem ilum legem silus est in cerunl omnia


    rnultorum Domini , regres- casum , et secundum Ic-

    in Israbcl , et si sunt in Ga- resiirectionein gem Doinini


    insignum , lileam in ci- mullorum reversi sunt
    quod contra- vitatem su- in Istrabcl in Galilaeam
    55. dicitur. Et am Nazarel el in signum, in civitatem,
    tuani vero ip- sicut dictuni qnod con- siiam Naza-
    sius animarn est per Pro- tradicetur. Et relb.
    pertransi- pbelam qu : . . . . 55. lnain ipsius ani- 40. Ptier aulem
    it gladius , uti Nazoreus mnm perlransiel confonabatur,
    revelenlur vocabilur. gladius, ut re- et crescebal,
    (c)mullorum 40. Puer aiitem velentur (c) nttil- et iinpleba-

    cordium f co- crescebat torum cordium t lur sapientia :

    gitaiiones. el conforta- cogitaiiones. (d) et gratia

    56. Et erat Anna batur reple- 56. Et t Anna Pro- Dei eral
    Prop... issa tus in sapien- phelissa, cum illo.

    filia P. . . nu- lia : el gratia iilia Fauu- 41. Et ibanl


    2
    el de trib. . A- Dei eral siiper clde liibu Josepli , et
    seri : baec pro- 41. euni. Et ibant Aser haec : Maria per
    cesserat in Josepb , et Ma- processerat omnes annos
    diebus mul- ri.i per om- in diebus in Hierusa-
    lis quae vi- nes annos iu mullis , et lem , in diem
    ,

    xerat cum Hierusalem vixerat (e) an- sollemni Pa-


    viro annis die sollem- nos cum -|" schae.
    vn. a virgi- ni Pascbae. viro suo vti. 42. Et cum fa-
    nitate sua. 42. Et cum esseut a virginitate cti essent

    57. ' Et haec vidua (/)


    illi (g) anni duo-] 57. sua. Et haec illi (g) anni t

    annornm-j- decim et as- , vidua ([) an- xii. et asccn-

    quae
    lxxxiiii. cenderunt norum t dissenl in
    non descen- in llieroso- Lxxxim. quae Hierusolima
    deba! de tem- lyma secun- non discede- secundum
    plo , in jejti- diiniconsue- bai de tein- consuetudi-
    niis , et ora- tudinem di- plo, jejuniis nem di-

    CODEX BRIXIANUS.
    populi tui Ldrahel. Et erai («) Josepb. et Mater viens nocte ac die. Et h.iec ipsa ora. stans confile-
    ejus f mirantes de bis quaedicebantur de illo. Ei be- balur Domino. et loquebaliir illo. nmuibus qui

    nedixit (b) illos j Symeon. et dixit ad Mafiam Ma- expectabanl redemptionein Ilierusalem. Et cum per-
    Ireni ejns. Ecce bic positus est iu ruiiiam. et resur- fecissent omnia. secundiim legem Doiiiini. reversi
    reciionem. multorum in Isdraliel. et in signum quird j.ii L
    1
    in Galileam in civitalem suam Nazareth. Puer
    1

    contradiceinr. Et iiiam ipsius aniiiiaiii. perlransiet autem crescebat. et coufortabatur spiritn. et inple-
    gladius. ut reveleiiliir exmultiscordibusccgiuiiiones. balursapieiilia. el gratia Dei eiatin illo Et ibaut pa-
    El eial Anna Profclissa. lilia Faniiel de Inliu Aser. rentes ejos per omnes annos iu Hierusalein. in die
    haec proi esserat in diebus multis. quae vixerat cum solemni Pascae. Etcum facius esset annorum duode-
    viro suoannis seplem avirginitate sua. Et baec vi- cim. ascendenlibus illis in Ilierosolynia secundum
    dua. usque ad annos octoginla quatliior. quae non consuetudinem di-
    discedebatde templo. jejuniis.etobsecralionibusser-
    CODEX CORBEIENSIS.
    33. Et erat Joseph, et Mater ejus. nes. f
    54. Signuin, quod contradicetur. 58. Et haec, ipsa hora * stans, confitebatur Do-
    3
    55. Ll revelentur inultorum cordium cogitalio- mino... redemplionem Jerusalem.
    .VAHIANTES LECriONES.
    Gal. Et baec erat vidua... serviens Deo die, ac nocte.
    ?
    1 El ila Oal.

    Vvig. Elbaec vidua... seniens nocte, acdie. ' Gal. adsistens, confitebalur.... redemptionem in Hie-
    3
    Gat. eral cum illo. Yulg. erat iu illo. rusalcm.
    BLANCHINI NOTifi.
    (a) Ua el tex. Gr. 'Iwtniyxain pim/> a-JToO- (b) Ita et — tex. Gr. «Jroj;. — (c) Ita et cod. Cant. iroXXuv
    KapStSv. (d) Post el , deest erai , etiam in cod. Cant. — (?) lta et tex. Gr. tn. — (/) Ila et Cod. Cant.

    irwv. (u) — Ila et cod.Cant. b>(iyivtxo aOrw eth-


    52 1 EVANGELIUM SECUNDfJM LUCAM. 52-2

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERUNENSIS.


    ci soleninis] trisles quae- 43. ei fcsli, con- nobis sic ?
    azymnrum. rebamus te. summaiisque dolentes qnae-
    45. Et eum con- 4«J. Et ail ad illos : diebus, riini rebanms le. Et
    Eiimmassent Qnid e . . qnod redirent, re- ail a<l illos :

    dics rever- , ine qu . . ere- mansil Jesus Qnid esl qund


    tcntibus il- batis? (c) ' nesci- puer in Hie- nie qnaeritis?
    lis, remansit tisfqu . . in . . . rusalem, et 49. (c) nescilis
    Jesus in llieru- f
    Palris mei non cognovit quia in pro-
    s:i lem ei nes- oportet inc
    ,
    (u) Joscpli, et pria Patris
    cienuit pa- 50. esse? El. . . Maier ejus f mei oportet
    renies ejus. lion 44. Existimanles nie essc ?
    44. Arliitrati eiiim lexeru . . illum csse 50. Et ipsi non in-
    csse eum in verbum, in coinilatu, lellexerunt ver-
    coinitatu ve- , quod locu- veneriint buiii, quod iocu-
    neriuu iter tus esl illis. iler diei, tus est ad
    diei, ct quae- 51. Et descen- et require- 51. illos. Et
    relianteum dit ciim iliis, b.ini enm venit Naza-
    inter cng- et venit Na- inter cogna- reib, el erat
    naios, et no- zaret, et eral tos, et notos. siihditus illis.
    43. tos. Et non in- subjecius 45. Ei non ii— i Et Mater
    venientes illis. Et Ma- venientes ejus conser-
    eum , rever- ter ejus con- eum, regressi vabat omnia
    si sunt Hie- servabat ver- sunt in llie- verba liacc
    rusalem , (6) q . . e ba ejus nin- rusalem, (6) quae- in corde
    rentcsf eiun. nia in cor- rentes f eiim. SIIO.
    46. Et l.iriiiiu est de suo. 46. Et facttiin est 52. Et Jesus
    post dies tres 52. Et Jesus profi- post triduo profieiebat
    inveneriint ciebat aeta- invenerunt aeiate, et
    ciim cl in te, et sapien- ilium in tem- sapientia, el
    templ seden- . . tia, et gratia plo seden- gralia aput
    tem in me- apui Deum , et tem in ine- Deiim, et
    dio docenti- boinines. dio dorto- bomines.
    uin . dien-
    . rimi , audien-
    lem illos, ed CAPUT III.
    tem illiiin, CAPUT III.
    inlerrogan- 1.In anno au - et interrogan-
    47. leni. Siupe- tem quinto- tem eos. I. Anno au-
    ulem decimo im- 47. Stupebant tem quinto-
    omnes ,
    qui perii Tiberi autem om- decimo iin-
    aiidicliant Caesaris, pro- nes, qui eum pctii Tiberi
    cum super , ciiranle audiebant, Caesaris,
    sapienlia Pnniio Pila- super pru- procuranlc
    ct respnn- to Judaeae, Te- dentiam , Pnolio Pilalo
    48. sis ejus. El vi- trarclia au- et respnnsis Judaeae, Te-
    dentcs eum, lein (ialilae- 48. ejus. Et tracha autem
    cxpaverunt. ae Herode, viso illo, ex- Galilaeae lle-
    Et ait ad illum Pbilippo au- paverunt. rode, Piiilippo
    Maler ejus : tem fratre Et dixit Ma- autem fralre
    Fili , quiil ita ejus Tetrar- ter ejus ad il- ejus Tetracha
    fecislinohis? cba Iiure, el lum : Fili, Itureae, ct
    dulentes, ct Drachoni- quid fecisli Tracomdis
    CODEX BRIXIANUS.
    eifesti.elconsummalis diebus cumjam redirent, re- ecce Patertuusel egodolentesquaerebaniuste.El
    ait
    mansit pui-r Jesusin llierusalem. et uescieruni (a) Jo- Quid csi quod me quaerebatis <<). nescitis
    ail illos.
    f.
    quiain hisquuePairismeisunmporiet mecsse.Ei
    - ipsi.
    'i
    1
    '

    laiuci veneruni iterdiei.elrequirebanleiiin.intercng- noiiiulellexerutitverbumquodloruiusesl ad iilos El


    naiosei inter notos. Et non invenientes eum. reversi descendilcuin eis. El venil N izareih. El erai subdiius
    siini iuHierusalem req lirenlcseum. Eiraciumest iiost illis. El Maier ejus. conservabat mnia verba liaec in i

    Iridiiuminveiierunt illumin templo.seileniein iiiineilio cordesuo. ElJesus. proliciebat sapientia. ei aetate.el


    dncinrum. aiidientemeliiiierrogantem illos. Slupebant grali lapin Deumei boniines. Aniin aiiiemquiuiodcci-
    autemomuesqiiieum audiebam. super pnideniiaiii et mo impeiii Tiberii Caesaris. rocurante PnniinPilaio i

    responsis ejns. Ei videntes euin. admirali suut. Judaeam. Telrarcha Galileae Herode. Philippo au-
    ei
    LldixiladeumMater ejus Fili. quid fecistiimbissic. tcin fratre ejus Teirarcha Itureae. ct Traconiiidls

    CODEX CORBEIENSIS.
    J
    43. Et non cognoverunt Jesus (lege Josepli), ct sic ? ilolentes. et tristcs quaereba
    s te. ,

    Uaierejus. 49. Et aitad illos quia iii 1'anis mci oportel


    44 Existimanics aiitcm Jesuiu secum comitari. nie esse ?
    48. Ll viso ill i, cxpaveriint... quid fecisti nobis
    . VAHI ANTES LECTIONES.
    1
    Gat. nescitis quia. Vulg. nesciebalis quia. ' Kt itu Gut.

    BLANCIIINI NOT^E.
    (a) lia el lcx. Gr. 'laxr/if x«l rj (irir/)/i kvtqu, — (l>) Ita cl tox. Gr {rjTouyriff. — (e) lia etcod. Cant. o 0n
    i/'ciy.T..

    Patrol. XII. 17
    5*3 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CIM VARIIS COD. COLLATIM. m
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    lidis icgio- rarum, qms regioms, et Generalio
    nibns, ei Ly-_ osiendil vo- Lysaniae viperarum,
    saniae (a) Abi- bis fugere (n) Abilianae I
    quis ostendit
    lianae Trtrar- ab iri veniu- tetrarchae, vobis liigere
    2. clia, s»b Prin- 8.ra? Facite ila- 2. subSacer- ab ira ven-
    cipibus Sacer- que fructus dotum (6) Prin- 8. lura 1 Facite
    doium t An- dignos pae- cipe f Anna, ergo frucios
    na, et Caipha, nileniiae : el Caipha, dignos paeni-
    factum est ne vellilis facium est lentiae ; et
    vcrbum (c) Dei v dicere : Patrem verbiim (c) Dei f ne co-perilis
    super Johan- babemus supcr Jnhan- dicere : l'a-

    nem rilium Abialiam. nen Zacha- trem habemus


    Zachariae Dico enira riae lilium in Abraham.
    in deserio. vobis, quia deserto. Dico autem
    5. Et venit in potens esl 5. Et venit voliis. quia

    lotam regio- Detis de lapidi- in i' in potesl Deus


    nem Jorda- bus isiis sus- regionem de lapidibus
    nis, praedi- citare tilios Jordanes islis suscilare

    cans baptis- Abraha. . praedicans filios Abrahae.


    niuni paeni- 9. Jam quid enim bapiismnm 9. Jam
    (e) autein f
    4. teniiae, si- securis ad paeniientiae securis ad
    cut sciiptum radicem ar- 4. sicut scriplum radicem ar-
    el iu libro boruin pnsi- est in libro borum posita
    sermonum la est. Oinnis sermonum est. Omiiis
    Esaeiae Pro- itaipie arbor . . . . ae Pro- arbor non
    phaetae Vox : iion faeiens phetae : Vox faciens fructum
    clamaniis fruclum, ex- clainaniis boiiuni, exci-
    in deserto : cidetur, et in deserto : detur, et
    P.irale viam in ignem mit- Parate viam igue mitte-
    Domiuo, rectas tetur. Domiiii, lur.
    facite seini- 10. Et inlerro- recias 10. F.t
    (f) interro-
    5. tas ejus : om- gabant eum faciie semitas gaverunl f
    nis vallis in- lurbae, dicen- ejus : onines illum turbae,
    plebitur, et tes : Qnid ergo 5. vallis imple- et dixernnt
    omnis mons, 1
    faciemiis? bitur, et ei : (</) Quid v
    ct collis hu- H. Respondens oiniiis collis faeiemus, ut
    rjiilUbilur : auiem. dixit Iiumiliabilur : vivamus?
    et erunt pra- illis Qui habet
    : et erunt prava 11. Respondens au-
    va in direc- duas tunicas, in directa, et tem, dixit illis :

    ta, et aspera det non lia- aspera in Qui habet duas


    in vias pla- benli et qui:
    vias planas : tunicas, det non
    (>. nas : el vide- Iiabent es- 6. et videbil Iiabenti : et
    bil omnis cas, similiter omnis caro qui habet escas,
    caro saluta- faciant. salutarem simililer
    rcm Dei. 12. Venerunt att- Dei. faciat.
    7. Dicebat ergo lem et publi- 7. Diccbatergo 12. Venerunt
    procedenii- cani simili- ad iuibas, quae auiem et
    bus turbis, ul ter ut bapti- exiebant, publicaui ut
    ab eo baptiza- zarentur, ul bapiiza- baplizarenlur,
    renlur Pro- : et dixerunt reniur (d) co- et dixerunt
    gcnies vipe- ad eum : Ma- ram ipso f : ad il.um :

    CODEX BRIXIANUS.
    rcgionis. et Lisaniae (a) Abiliane Tetrarcha sub ,
    perarum. quis oslendit vobis fugere ab ira ven-
    PrinripilmsSaceidotum.innaeiCaipliafaciunxestver- lura. Facite ergo
    frucius dignos paeniientiae et
    bum(c)Deif adjuliftimen lacchariaefibiiiinindeserio. ne incipiaiis dicere intra vos Patrem habemus Abra-
    Et veniliu iinineni regionem Jardanis. piacdicnisbap- baam. Dicoenim vobis. quia poiensesl Deusdelapidi-
    lisiiiuinpacnileniiaein reniissioneni peccalorum. sicut bus isl;s suscilare (ilius Abr.ihae Jaui enim secnris. ad
    scribtmn est in libni sei inoiiuni Esaiae Prophetae di- radices arburuin posita est Oinnis ergo arbor non
    cemis. iox clanvautis in deserlo, Parate viara Doinini. faciens fructnni bonum excidetur et iu igiiem mille-
    rectas far.Ue semiias ejus. omnis vallis iiuplebilur. et t iii'. Et inteiTOgab.ini cuni tuibaedicenles Quid ergo
    Quiuisiuonsel collis huiiiihabitur. el erunt prava in faciemus. Respondens autem dicebat illis. Qui habet
    direclnm el aspera in vias pl.in.is. et vulebil omnis dnas luiii.as. det non babemi. el qui liabet escas,
    caro salutare Dei. Dicebal autem ad turbas quae simililer f.iciat. Venernnl autem et publicani. ut
    vcniebani ul baplizarentur ab eo. Progenies vi- baplizaieiilur. et dixerunl ad illum Ma-
    CODEX CORBEIENSIS.
    Cap. III. —
    Generatio viperarum.
    7. 11. qui habet bonas escas, faciat siuiiliter.
    9. Omnis aibor non facieus fructum, excidelur.
    YARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. faciemus, ul vivaraus? Respondens.
    Tulg. faciemus? Respondens.
    BLVNCIIINI NOT.4i.
    Cod. Cant., 'fSaWvfc; Cant. Lat., Abillianetis. — (b) Ita et cod. Cant., apvtepiae. —
    (c) Iia et lex.
    (a)
    Gr., 6sou. — ((') lla et c.id. Cant., hi>xio-j au-roO. — (e) lia el lex. Gr., $i. —
    [() lta et cod. Canl., ejropw-

    fntrm. (g) — Vosiqmd, decst ergo in cod. Canl.


    EVANOELIUM SECUNDUM LUCAM. 826
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    gister, quid in nianu sua, Magister. labrura in
    13. facicmus? Qui- ad purgan- et nos quid maiiu ejus,
    bu> ipse ait : Ni- dam arcam fneienius? el purgavit
    )iil phis cxe- suam ; el con- 15. Ille dixit arcaiu suani,
    gerilis, '
    quam gregat tri- Nilnl amplius et congre-
    quod consti- licum iu hor- exigatis, quam gavit triticum
    iiiiuin est vo- reum siiiiiu ,
    quod consiiiu- in borrcum
    1 i. bis. Inler- paleas vero lum est vobis. suiiiii, pa-
    rogabani au- comburet 14. (a) Imerrogave- leas autein
    tem eum et igni inextin- runt v autein COmburet
    miliies, dicen- guibili. illnm et igm iuextin-
    tes Et nos quid
    : 18. Multa qui- miliies, di- guibili.
    facienius? El dem, et alia centes : Quid 18. Multa quidem ,

    ail illis : Neroi- horlatus, (<) po- faciemus et et aliaex-


    nem concus- puluni -|- cvan- nos? hortans, evan-
    serilis, neque gelizab. . . Ait illis : Ne- gelizabat (c) po-
    calumiiiani 19. Erodesautem minem con- piilum }-.
    fecei itis : et Telrarclias cutiaiis, neque 19. Herodes au-
    suflicientes argue-
    ciiiii i aliiinniam tem Teirarcha,
    esiote stipen- retur ab eo facialis : et cum corri-
    diis veslris. de Herodia- conlenti estole pereiur ab
    15. Arbitranle de uxore fra- slipcndiis illo de He-
    autem popu- tris sui, et de vestiis. rodiade uxore
    lo, et cogitan- omnibiis 15. Exisiimanie fratris sui
    tibus omni- malis, quae autem populo, et de om-
    bus iu cordi- * fecit llerodes, et cogitantibus nibus nialis,
    bus suis dc 20. adjecil boc ihiiiiiIiiis in quae fecit
    Juliaiineii, super omiiia, cordibus suis Herodes,
    ne forte ip- et inclusit de Johannen, adjccit hoc
    se esset Christus, Johannen ne forie ipse super omnia
    16. rcspondii in carcerem. esset Christus, inclu>it Johan-
    oninibus, di- 21. Faitiini est 16. respondens nen in car-
    cens: auiciu , ciiui ail iimnibiis : cere.
    Ego quidem baptizatus Ego quidem 21. Facium esl aulem ,
    vos aqna bap- esset omnis vos aqua cum baptizatus
    lizabo (b) - in pae- populus, et baptizo (b) rn esscl omnis po-
    nileulinm y : Jesu baptiza- paeniieuiiam -j-
    pulus, et Jesu
    vciiit auiem lo, el oranle, veniet aulem baptizato, et
    foriior me. aperlum foriior me, oranie, apertum
    . . . us noii est caeluni CtljllS IIOII 22. est caelum,
    siim dignus 2-2. et descendii siim dignus et disceudit
    calciamen- Spiritus Sanctus calciainenta Spiritus san-
    ta porlarc ; c. rporali spe-
    . portare; ctus corporali
    ipse vos bap- cie, sicut co- ipse vos ba- specie, sicut
    lizabit in Spirita liimbaiu, in •
    piizavit in columba, in
    Sancio, ct ig- cuui, et vox Spiritu Sancto, ipsuin, et vox
    17. iM habens : de caelo fac- et igni : dc caelo facta
    ventilabrum la est Fdius
    : 17. babens venti- est : Filius

    CODEX BRIXIANUS.
    gister. quid faeienius. Ad ille dixit cis. Nibil amplius. liabensveiUilabriimin manu sua. el purgavit aream
    quam qundcnnsiiluluni eslvobis exigaiis. Interroga- suam. et congregavil triticum in borreum suiim pa-
    baut aulcin ciim. cl inililcsdiccntcs. Quid facicmus Ct leas iiutcm comburel igni inextinguibili Multa qui-
    no-. Ei ait illis Nemineui conctiliatis neque calu n- dem exhonans evapgefizabat populo.
    etalia
    iiiam f.iciaiis. sed contentl estotc stipenuiis vestris. Ilcmdcs aulem Tetrarcha. cuitl arguereiarab co
    Spcianic aulcm populo. ctiogit uitilius "ininbiis in de Herodiade usnre fraii i~ sui. ei de omnibas malis.
    cordibussiiisdc Johanne.neforieipse essct Christus. (|uibiis fecii Rerodes adjecit. ci hoc supra omnia.et
    rcspondil Johamies dicens nmnibus Egn quidem incbisil Jolianiicn in caiccrc. Facium csl aiilcui cum
    baptizo vos aqua. venil aiiicm fmlinr inc. cujus iion baplizaius essei omnis populus. cl Jesu bnpiiza o el
    siiiii iligmis solvere corrigiam calciamentorum cju<. nrnre apciiu ^i caelum. cl descendit Spirilus
    ipse vos baplizavit iu Spinti Sam to cl igni. Sanctuscorp specis sUui culumba super ipsum.
    rali
    el vo.x de caclu lacia esl diceus Tu cs Filius mciis

    COfiEX COIUIEIENSIS.
    16. forlior me, ctijus non sum dignus calceamenla 21. cum baptizalus essct omnis populus, el Jesu
    portare. bapli/.ato.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Giit. ipiam ciiiisiiiiiiiiin csl voliis, cM^alis. l*n((/. quam faciebal Herodls. i ttlg. i.-cit fierodes.
    i| I constiiutani esl vobis, bciatis. • (.'n/. eum el rox
    super ciim
    Gnt. »o* racta
    fecta esl dicens To cs..
    , . .

    ' (.ii( mis in paenitenlla : venit aulem. YuUj. v»s-: w- complacuit mibi, rida. iaipsum, etvox decaelofacla est:
    nict auicin. Tu cs... complacui mibi.
    BLANCIIINI NOT/E.
    («) lla ct cuil. t.aiil., ;-, •iT.,7-/.v. {b) Addit iu pacmtoitium cliam cod. Cant., ii» f*iT«vot«v.— (c) lla c
    lex. Gr. rov Xaov.
    5-27 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM 528

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    meus es tn, qni Eliacim, nieus lu es, («) ego qui fuil Eliachim,
    (a) egn Imdie ge- 51. qui Enain hodie genui te f. qui luit IJnan ,
    nni le f '
    . . . , (e) Mattha- 23. El ip-c Jesus Mattalba f,
    qiii liiil (c)

    23. Et ipse Jesus erat tba qni N >than, erat incipiens qui fuit Nalan. qui fuit
    f ,

    fere anno- 52. qni Daviil, qui fere aiuioruin .... 52. David.qui fuit Jessae,
    rum xxx. in- Jessae, qui 0- quml videbatur, qui liiit Oheib, qui fuit
    cipiens, Fili- bi-lh, qui Boos, et dicebatur (b) essc f Bnos, qui fuil Salinon ,
    us. ui exisli- qui Salniou, 24. Fillus Josepb, <(ui fuit Naasson,
    mabatur, Jo- qui Na . son . . , qui inii F.li 55. qui fuit Aminadab,
    septi, 55. qni Ainina- qui liiil Matlhei qm fuil Aiam, qui
    qni fnit Heli dah, qui Aram qui fuit Levi, fuii Joarnm, qui Esron,
    qui luit ' Mat- qni E'1'Oin, qni fuit Melclii, 54. qui fuil Fares ,
    24. tlicae, qui Le- qui Fares, qui 25. qui luit Jannac, qui lini Jinlae, uui
    vi , iiinlnis 54. Judae, qni Ja- qui liiil Joseph, fnil Jarol), qui liiit Isac ,

    M li lii. qiii cob, qui l~ac, qni fuil N iiini, qui fuit Abrabam,
    Amie, qui Jo- qin Aliraham, qni fuil Sedi, qui luit
    25. seph. i|iii Na- qni Thaia. qui qui liiit Maggae 35. qui liiit N
    uni, q»i Sed- 55. Nachor. qui 26. qui luit Maitathiae qui fuit (rf) Seruc f,
    ili, qui Nan- (rf)
    8
    Seruchf qui ,
    qui fuil Semein, qui lilil l;,u:iil.
    26. ee, qui 9 Matta- Ragau, qui qui fuii Josech , qui fuit (e) Phalec f ,
    lliiae, qui Se- Fabg. qui Eher, qui fnil Judae, qui fuil Eber,
    nieja, qni Jo- qui Sale, qui qin liiit J<mae, 56. qui fuit Salec,
    sepli, q»i Ju- 36. Cainan, qui Arfa- qui fuil Resae, qui fuit Cainan,
    3
    27. ila, qni Johamia, xad, qui Sem, qui fuil Zorohabel, qui liiit Arfaxat,
    qui Re^ae . . . qui Noe, qni qui fu't Silatiel, qui fuit Sein,
    . , . . a . babel, qui
    . . 57. Lnmeci, qui qui fuil Neri, qui fuit Noe,
    6
    S. . . . aiiel qui Ne- ,
    Mallnis . . . qui fuit Melchi 57. qui fuit Lamecli,
    28. ri, qui Melchi , qui Enoc, qui 28. qui fuil Addi, qui fuit M itnsale ,

    qui Ad . ., qui Jarel, i|ui Ma- qui fuit Cosae, qui liiit Enoc,
    Cosan, qui leel, qui C . . n- . qui fuii Hermadam ,
    qui fuit Jar,'l h,
    Elinailau, qui 38. an, qui Enos, 29. qui fuit Fr, 58. qui fuit Malaleel,
    29. Er, qui Jesu ,
    qm Set, qni A- qui fuit Jisii ,
    qui fuil Aenau,
    qui Eliezer, dain, Dei.<
    1 1
    1
    1
    qui liiilEliezer, qui fuit Enos,
    qul Jorim , qui qui linl Joriin, qui fuil Selb,
    Mnihatae,
    CAPUT IV. qui fuil Malllia, qui fuit Adam,
    30. qui Levi, qui \. Jesus autem ple- 50. qui luil Syinac, qui fuit lilius Dei.
    Simeon, qui nus Spiriiu Sanc- qui fuit Jiulae, CAPUT IV.
    Juila, qui Josepb ,
    lo reversus qui fuit Joseph, 1. Jesus autein plenus

    qui Joua, est ab Jorda- 51. qui fuit Jonac, Spiritu Sanclo reversus

    CODEX BRIXIANUS.
    dilectus in quo bene complacui.
    Et ipse Jesus erat fere annorum Iriginta. sicut exlimabatur Filius Joseph
    2 o 4 a
    fllii Heli iilii Semei filii Jesu filii Naihan lilii Isaac lilii Lamech
    filii Milhi filii Josepb filii lleliezer filii fiavid filii Ahrahae lilii Malusale
    fllii Lfvi filii Jndae fllii Joram filii Jesse lilii Thare lilii Enoc
    filii Melchi lilii Jnlianna filii Mntbat fihi Ohed filii Nacor lilii Jared
    filii Jaime filii Ri'sa filii Levvi filii Booz filii (rf) Serucb
    f lilii Maleleel
    lilii Jnse lilii Zorobabel filii Symeon fllii Salmoii liln Rngau fllii Cainan
    filii Malthatiae filii Salaliel fihi Jnd ie fllii Naasson lilii (t>) Falecb f fliii l-.iui-

    lilii Amos filii Neriin filii Josef iiln Aminadab lihi Eher fllii Setb
    filii Naum filii Melchi filii Jon.ie filii Aram filiiSale lilii Adam
    lilii Eslim filii Addi filii Eliachim filii Esrom filii Cainan lilii Dei
    lili Nagges lilii Cosam lilii Mele lil i Fares filii Arfaxad
    filii Mahat filii Elmodam filii Mainan (ilii Judac filii Sem
    lili Matlhatiu lilii Iler filii(c)Matthataf liln Jacob filii Noe

    Jesus autem plenus Spirilu Sancto regressus est ab Jor-

    CODEX CORBEIENSIS.
    22. Filius es lu, ego hodiegenui te. recenli
    meus 25. Anum, Sedi , Naggae.
    mami, Filius meiis dilectus, in le ' complacuit mibi. f 26. Oscbe, Judae.
    -23. quod putahalur Filius Joseph... Ileliae, Mat- 28. Addii Jozes, inier Her, el Jesu.
    thiae.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gnt. Serng. Vulg. Sarug.
    tiat. Melcbi. Fu/g.Mathat.
    Gal. Matbusalem. Vulg. Mahath.
    Giit. Malhusalein. Vulg. Mathusale.
    Gal. M niailiae.
    Joanna. Vulcj. Ei ila Gat.

    Gal. Mecha.... Malhalhia. Valg. Melea. Mathatha.

    BLANCHIM N0T.E.
    Addil ego hodie iiemii eliam c»d. Cant.,
    te, Jjiw a^atpo-j cte.yeyiwma —
    (/') Aildit esse,
    csi etiam cod. Canl.
    jvati
    («)
    (C )
    ,

    T:x. Gr. MkttkOk. —


    (rf) Ita et cod. Cam. s- Vile ejus.lein cod. Cant jbrig. geneakigiaui
    ooJz
    154, col. 1, in notis ; apud Millium bic. — (e)
    (

    Itaetcod. Cant. Qalir..


    529 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. .S30

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    nen, el fere- adoraveris 2. estab Jordanen, Doininum Deum
    batur a spiritu ante me, erunt et asebalurfo luuin.
    (n) in deserln f tua iin.ni.i. in deserio f iliebus xl, 5. Et duxit
    2. diebus xxxx. 8. Et respondens lempiabaiur a illnin
    cum tempta- ' dixit illi Jesus : dialmlo. et nihil diabolus, et
    retur a Dia- (c) Scriplum est f : manducabil dicbus oslendii illi
    bulo, et non Diliges Doniiiium illis, et constim- omnia regna
    ed . . quicqnam Deuiu iiiiiui, raatis illis die- orbis lerrae
    in diebus illis, ei ipsi soli busesuriil. in niouiento
    ct consum- servies. 3. Dixit auieni 6. lemporis, et
    matis eis, esu- 9. Etadduxil il- diabolus
    illi : aitad illnm :

    riit. lura in Hie- Si Filius Dei Tibi dabo po-


    3. Dixit autera il- .... alera, et es, dic lapidi teslatem bauc
    lidiaholus : statuit illuin buic, iil fiat universam,
    Si Filius Dei super pinnam i. panis. Et re- et gloriam
    es, dic lapidi- teinpli, et di- spondii ad illorum : quia
    bus fiant xi illi : Si Fili- i iii Jesus,
    1 1 1 niihi tradita
    pan .... us Dei es, initte (b) et dixit «j- : sunt, et, cui
    4. Et respondit 10. le hmc. Scrip- Scripium est : voluero, do eam.
    ad illum Jcsus ,
    tum est enim Qui non in 7. Tu ergo,
    (b) ct dixit f Scrip : quoniain An- pane solo sipro-
    lum est Quia
    : gelissuis man- vivet homo, cidens adora-
    non in pane davit de le, sed in omni veris anle
    solo vivet lin- ut cuslodi- verbo Dei. me, erunt
    nio, sed in om- 11. ant le : super 9. Elduxit illum omnia lua
    ni vorbo Dei. mauus tol- in Hierusalem, haec.
    5. Adduxii cuni lent le, ne for- et siatuit illum 8. Et respon-
    llierusalem, le ofiendas super pinnam dens, dixit
    et statuit eum ad lapidem templi, el illi Jesus :

    supia pinuam pedem lunm , dixii illi : Si (d) Vade post


    lempli, et os- 12. Et respon- Filius Dei es, nie Satanas f
    temlit illi om- dens, dixit mitle te hinc Scripiiun est
    nia regna or- illi Jesus Quia : 40. deorsum. Scri- (e) enim f Domi-
    bis terrarura scriptum piuin esl enim num Deum
    in momen- cst Non temp-
    : quod Angelis tiium adora-
    to lemporis labis Dominum suis mandabit bis , el illi

    G. et dixii ad il- Deuin tuum. de le, ui con- soli servies.


    lum dialiolus : 13. Elconsum- servenl te, 15. Ei consum-
    Tibi dibo po- mala oinni ct in manibus mala oiuni
    tesiatem banc teni|>tatio- tollant le, tempaiione,
    oinnem, et ne, diabolus H. ne for- diabolus recessit
    gloriam ip- discessit ab eo, le ollendas ab illo, usque
    sorum quo- : usque in lcm- ad lapidem ad lempiis.
    niam mi . . i poie. pedem luum. 14. Ei egressus
    tradita cst, II. Et reversus 12. Et respondens, est Jrsus in
    3
    et cuicum-
    , cst Je.-us iu vir- dixit illi Je- virtuti' Spiritus
    que volo, do i- tute Spiritus in sus : (r) Scri- in Galilaeam,
    7. Ilan. Tu ergo ,
    Galilaeam, ptiim est f : el f.una ejus
    si piocidens el lama exi- Non lemabis exiit per uni-

    CODEX BRIXIANUS
    dane elagebatiirin spiiim in dcscrlum dii-busquadra- dens Jesus Scriblum cst f. Non tempia-
    ait illi. (c)
    ginla. ci lemabaiur a diabolo. et nibil manducavii in bis Doiiiioum Deuin iuum. Et duxil illum diabolus
    diclius illis.cl consiiiiniialis illis dicbus posliaesiniil. iieiiiin in uionieiii ecclsiiin. etostendit illi oimiia
    Dixil anieni diabolus. Si Filius Dei es dic lapidi
    illi regna mundi. in monifino lempnris. el ail ei. Tibi
    Iiiiic. Et rcspondit ad illum Jesus (b)
    iii panis liat. d.>bo potestaiein hanc uiiiver-am. ei glonaiu illo-
    diccns. y Scriblum e»l. Quia non in pane solo vivet iinii. quia milii tradita siiiii cl cui volu do illa Tu
    hoino. sed in omiii verbo Dei. Deinde duxii illum in ergo si procidcns adoraveris me. eiuni lua omnia.
    Hierusalem. el siatuii eum super piiinam lempli. el Lt respondens Jesus dixii illi. Sciiluuni e>l Domi-
    dixii iih Si Filiu- Dei es uiilte te biuc deorsum iiiini Diiiiu iiiiiio adoravis cl illi s<di ser\iis. El
    Sciibtum csi enim. quod Angelis suis uiandavii de coiisiuiiiiiat.i iiinni temptione.diabolusrecessii ab illo
    le iii conserveni te. ei quia in manibus lolleni tc ne usque ad tempus. Et regre>sus esl Jesus in viriule
    fortc offcndas ad iapidem pedem tuum. Ei respon- S|iniuib in Galileam. ct laina exiil

    CODKX CORBEIENSIS
    CAP. IV. —
    agebaiur in spiritu in deserlum.
    1. II. ne forte perdas ad lapidem.
    i. iiiin in solo pane vivel homo. 13. Omittit, sanarc eonlriios corde.
    S. in montem altum.

    YAKIANTES LECTIONES.
    s
    1
    Gut. lemptaliir. Vuta. tenlaliatiir. Gat. ad illum... cui voluero. Vutq. illl...cui volo.
    ' Gul. diabolus, et. Vulg. diabolus.
    BLANCIIINI NOTiE.
    cod. Cant. h
    (o) Ita el tf.r.y^- n —
    (b) Addil c/ dixit, eliain Cod. Cant. /A ilntv. Cod. I!i ixianns, dicent.
    - (r) lia el i"il. Canl. yfyjocnrrai ((/) Addit —
    vade potl me, Satanas, ctiain tex. Gr. -u.-/i oiri(T'.>

    Uou , Ii(T«va. ex M.illba-o. —


    (e) Aildil ciiii», pftriler lcx. ••!
    T
    B31 EISEBII YERCELL. EVANGELH M CUM VARII9 COD. COLLATUM. r, >2

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONEN8IS.


    it per omneni 20. Et revolvens versam rcginnem 20. Ei, cum pli-
    finiliinam iibrum, et de illo. cuissel librum ,

    regioiiem reddens ini- 15. Ei ipse do- reddidit mi-


    15. de illo. Et ipse nisiro, sedet. cebai in (a) Sy- uistros , et
    doccliat in Et omuiiim nagogis f, scdit. Et
    (a) Synngogis f in Synagoga et mignilica- oinnium in
    nonorem oculi erant balur ab Syuagoga
    accipiens inlnentes omnibus. eraui oculi
    abomnibus. 21. in enm. Coe- 16. Ei venit inteiidentes
    16. Et venil(6) inf pit aulem (b) in f Na- in euni.
    Naznret, u- dicere ad zai elh ubi , 21. Cnepit autem
    bi erat nu- illos : Quoni- erat nntritus, dicere ad
    tritus, am hodie in- et iniravit illos Quia
    :

    et iniravit plela esi Scrip- seciindum bodie impleta


    secundiim tura liaec cousueiudinem est baec Scrip-
    consuetu- in aiinbus suam die plura in au-
    dinem die vestiis. sabbali in ribus vesiiis.
    sabbalo in Sy- 22. Et omnes les- Synagogam, 22. Ei omnes le-
    nagoga, et sur- limonium etsui rexit stimoniiim
    rexit legere. dabani illi, 17. legere, Et illi roddebant
    17. Ei pnrreclus et miraban- tradilus est et miraban-
    liber lur in ver- ilii liber Pro- tur in verbis
    est illi

    Prophaeiae bis gratiae phetae Eseiae, graiiae , quae


    Eseiae, et rc- quae prodi- el, ut revol- procedehaiit
    volvens li- bant de ore vit librum , de ore ip-
    brum, inve- illius , et dice- invenit locum , sius , et di-
    nil lncum, u- bani : Nonne ubi scriplum cebant : Non-
    bi erat scrip- Filius Joseph erat : ne liic est
    tum : 25. hic? Etdi- 18. Spiriius Do- Filius Joseph?
    18. Spiritus Homiiii snpi'r xitad illos :
    mini super 23. Et aii illis :

    me propter: Forsitam ili- me : propler- Utique dice-


    1
    ipiml unxit ceiis miiii ea u. . . . tis iinlii
    me, evange- parabolani nie evan-
    , hanc simi-
    lizare hu- hane Medi- : gelizare pau- litndinem :

    milibus mi- ce cura te peribus misit Medicecura


    19. sit nie, (c) prae- ip-ooi : quae- 19. me, (c) prae- le ipsum :
    dicare f cap- ciuiiqiie au- dicare f quania audi-
    livis remis- divinins fac- capiivis vimus faeta
    sionem, et ta in Capliar- reniissionem Cafarnaum
    caecis visuin, nanm , i'.ic et ct caecis vi- fac el hic
    dimiileie bic in palria siini , reniiitere iu palrialua.
    confraelos lu,i. confracios 24. Divit aiilem
    in requiem 2i. Dixitaulem : in reinissio- Jesus Amen :

    praedicare Amen dieo vo- nem ,


    praedi- dico vobis
    annum Domini his ,
    quia nul- care aiinum quod nemo
    acceptmn ,
    lus Prophe- Domini acce- Propheta ac-
    et diem re- la accepius piuni, et diem ceptus est
    demplionis. est in pairia rcddiiionis. in pairia sua.

    CODEX BRIXIANUS.
    per universam regione de illo. El ipse docebai in diem retribulionis. Et cuin plicassei librum reddi-
    Synagogis eomm. ct magnificabalur ab omuibus. ditminisiro ei sedit. Et omnium in Synagnga ocnli.
    Ei vemt Nazareih ubi eral nutritus. el inlravii se- erant iiitcndeiues in euiu. Cocpii autem direre ad
    cundiim consueiudinem suam die sabbalho in Syna- illos. Quia liodie iinpleta est haec Scribtura. in ami-
    gogam. et sunevit b-gere. F.t tradilus esi illi liber bns vestris Ei omnes teslimoniuni perhibebaut il- et ;
    .

    lle-aiae Prophelae. el nt revolvit lilirum invenit iiiiialiantur in verbis graliae quae proccdebanl ile
    lociim. ubi scriblum erat. Spiriins Domini super ore ipsius. el dicebanl. Nonnc hic csi Filios Joseph.
    me propter quod unxii ine evangelizare pauperibus Et aii illis. Uiique dicetis niibi lianc siinililudincin
    misit mc sanare contritos corde praedicare captivis Medice cura le ipsuni. <|uanta audivimus facla in
    remissiooem. ei caecis visum. dimiifere confractos Capharnaum, fac et llic in pairia lua. Ail anicin
    in requiem. praedicare auuum Doinini acceptum et dico vobis quia ncinoProphcta acceptus esl in
    iSineii
    patria sua.

    CODEX CORBEIENSIS.
    19. dimittere conquassalos in requiem, praedicare 22. Filius Joseph fabri.
    annum Domini acceptum.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. eo quod. Vulg. propter quod.

    BLANCHINI NOT^:.
    (a) Post Synaqogh, decst eorum, etiam
    cod Cant. (b) Addit inin —
    eiiam tex. Gr. eiV- (c) Anle pr<r- ,
    —
    dicare deesl sanare contritos corde, in cod. quoqueCanl. iuc non in versionibus Copt., /Elhiop. ei Saxon.
    .

    ac in Patribus Orig., Ambros. el August. Probabilius, inquii Grotius, addiluin ex Esaia ab Inierpretibus
    LXX, quam ab aliis exscriptoribus oinissum.
    533 EVANGELRM SECUNDIJM Ll'C\M.
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    sua In veri-
    2.'i. tertens per- 25. In veritate illorum , et
    taledico vo- medio illo- dico vobis abiit.
    bis : Mnli.i' ruin , ibat. Multae viiluae 31. Etdiscendit
    viduaeerant 31. Etdevenitin fuertint in in Cafar-
    in diebus He- Capbarna- diebus Eliae in naum civi-
    liae, quando um civiia- Istrahel , quando taiem Gali-
    clausiiin est tem Galilae- cliisuin est cae- leae, ibique
    caelum per ae , el erat do- luin annis iri- dncebat illos
    triennium ccns illos sab- bus , et mensibus sabbalis.
    et tneuses 52. baiis. Et slu- sex : cum 52. Et sttipebani
    sex : quomo- peb.ini in facia est f. . . in doclrina
    do facia est doclriua magua in ejus quia
    ,

    famis mag- ejus , quoni- oiuni icrra ;


    in polestate
    na stiper om- am in pntesta- 26. et ad nullam erat sermo
    nem lerrain te eial ver- illarum missus ejus.
    26. et ad nullam Iiiiiii illius. estElias, 35. Et erat iit

    earnin mis- 33. Ei erat in Sy- nisi Sarapla Syuagoga


    sus est Heli- nagtiga ho- Sidoniae ad biimo babens
    as, nisi in Sa- mo hnbens inulierem vi- daemonium
    repta Sidnnia, daemoni- 27. duam. Et immundum
    ad mulierem 11111 iniiiiin- intilli leprosi el exclama-
    viduam. dum , et ex- erani in Is- vit voce
    27. Et multi le- clamavii vo- trahel sub magna , di-
    prosi erant ce niagna Elisaeo Pro- 34. cens : Quid
    1
    in Israhel 3i. dicens Quid : phela et : nobis, et tibi
    sub Heliseo nnbiscst , et nemo eorum Jesu Nazarene ?

    Prophela : set tibi Jesu Na- raundatus quid ante


    nullus eorum zarene ? ve- est , nisi Naa- leinpns vcnisli
    purgatus est nisli perde- nian Syrus. perderc nos?
    nisi lncinan re ntis ? scio 28. Etrepleti. . . scio le qui
    Surus. te qui sis Sanc- , omnes in sis, lu es
    28. Ei repleli sunt tus Dei. Synagogn ira Sancius Dei.
    omiics ira 35. Ei objurga- baec audienles. 55. Ei increpavil
    in Synago- vii illtim 29. Et surrexeruni, Jesus
    illtini

    ga audien- Jesus , dicens : et ejecei mit dicens Om-:

    29. les h. . c. Et Oiniiiiiies- extra


    illiiin muiesce, et
    surgentes, ce, et cxi ab il- civiiaiem et ; cxi ;ib illo.
    eiciebanl lo. Et pro-
    , cum dediixerunt Et cum pro-
    illnni cxtra jecis-et illum illiiin usqiic jccisset ....
    civiiaiein ;
    daemoni- ad superci- daeinonium,
    a
    et adduxe- uin , cxiit ab liiun niouiis, exiit ab illo,
    ruut eum illo , nihil 110- super quein nibibpie illum
    usque ad su- cens illum. civitas enrum nocens.
    percilium 56. Et laclus est eiat aedili- 36. Et factns est
    J
    inomis , su- p.ivur super cat;i , 111 pavor («) tna-
    per qtiem ci- oinnes , et praecipitarent gnus f in
    vitas aedifi- conlnqtie- 30. illiini. >k Ipse omnibus, et
    cata erat ip- bantur ad aiileni liansiit conbiqucban-
    30. sorum. Et prae- alterutruni pcr mcdium lur ad iuvi-

    CODEX BRIXIANUS.
    Veriiaiem" auteni ilico vobis. Quia ntuliac vi- Ipse auiem transiens per medium illnrum bat. Et
    duae fueriiiu in diebus llcliac in israhel quniida descendit iu Capharnaum in civitaiem Galileae ct
    cluusum est caclum annis iribus ct racnsibus sex. crat dticcns ens snbhalis. l-.i niiiahainur 111 docliiua
    ciini faeta esset 1'amis magna in nun lerra el ad < ejus qtiia in ptilestate erai aeruio ipsius, Et eial in
    carum misstis est llelias nisi
    iitill.nii in Sarepl.i Si- Synagoga humo habeus daemoiiiuiii inmunduro, ct
    doniae ad mulierem viduam. I.t multi leprosi cr.mt exdamavit voce magna dicens. Quitl uobis ei tihi Je-
    in [srabel suh Elisseo Prophela. ci nemo enr stis Nazarene venisti pcrdefe ims scio te qui sis San-
    miindaius est nisi Neaeman Syrus. f.i repleti sunt tliis Det. El coiiiniiiiauis csl ei Jesus. ihccn-. On:-
    (iinncs liinire in Synagoga audientes liaec. Elexsur- niiilesce ei c\i ah illo. I'.t jacians illuui (laeiiioiiitiin
    geiiics ejei eiuni illiiin cxira civiiatein et tliixerunl in mciliiiiii cxiit ah illo. uihil illiiin nueeilS, I I

    1II11111 iisque ad supen 1'iuin monlis. supra queni ci- factus est pavor in (uiiinbiis el coiihiqiicbanliir :ul
    vii.is illoruin eral acdtGcata praecipiiarent euin. m invicem
    CODEX CORBEIENSIS.
    27. v
    Nemnnf Syrus "i. scio qui cs, tu Sanctus Dei.
    30. Ille auieni per medium illoruin, et ihal.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. iu llierusalein snb Ncman. Vulg. in Israel suh... ' Gal. pavor raagnus in omnihos, el conloquelMtur, Yulg.
    Nsaman. pavbr in nmnibiis, el olloquebaniur. 1

    1
    Gal. cxiit ah liiuiiine. recenli mmiii.ah illo. Yulq. exiil '
    ll Utl l.ul.
    ah ilhi. ° i.al. qiii sls.

    BLANCHIN' NOT/E.
    («) Aihlit maqnut, eliaro cod Cant. (Wyof.
    g 5 fi EU5EBII VERCELL. EVANGEUUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. C3G

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    «licentes moma a cem, dicentes : tia , et dicen-

    Quod est hoc nniltisex- Quod est hnc tia : Tu es


    verbiim clamantia, verbiim quod , Filitis Dei :
    quia in po- et dicenlia : in poieslate, et increpans,

    lestaie , et vir- Tu es Filins et virtute iioii sinebat


    tuie im- Dei et objur-
    : imperat im- ea loqui;
    perai immun- gans, non si- iniiiidis spi- qma sciebant
    dis spiriti- nebat ea loqui rilibus, et ipsum esse
    bus exe- , et quoiiiain exeuni? Cliiisium.
    57. nni? Ei exibat sciebani Cliristuni 57. Ei divulga- 42. Facla aulem
    fama ile eo illiiui esse. batur fama die, cgressus

    in nmnem 42. Orta aulem dc illn in ibai in de-

    iinilimam die, cgressus oiiinein lo- seriuni lo-


    Regionem. abiit in de- cum Regionis cum, et

    58. Surgens (n) au- serlum lo- illius. luibae requi-


    tem f de Syna- cuiii, et tur- 58. Surgens (a) au- rebaut eum.
    goga inira- ,
    bae require- tem f de Sy- ct ven
    doiniim
    vil in bant illutn .
    nagoga, in- usque ad
    Simonis. et veneruiu travit in do- ipsum, et
    Socrus auiem usque ad eum. miini Simonis , retinebant
    Simonis de- et tletine- Andreae f
    (b) et illum, ut
    tinehalur banl illnm, Socius auiem ab ipsis non
    iebre mag- ne discede- Simonis le- discederet.
    na et roga- : ret ab ipsis. nebatur ma- 45. Quibus ille

    verunt il- 45. Qui dixit ad gnis febribus : ait : Quia


    lum pro ea. illos : Quoni- et rogave- ei aliis ci-
    59. Et adstans am et aliis riini illiim vilatibus
    stiper eam civitatibus 59. pro ea. Et oportet me
    ,

    impcravit oportet me slans super evangelizare


    febri : et re- evaogeli- illam, impe- regnum Dei
    h [iii. 1 eam. zare regnum rabit febri : quia ideo
    Confeslim Dei quia ob
    : et remisit missus sum.
    aulcin sur- hoc missus illani. Et conti- 44. Et erat prae-
    gens , minis- 44. sum. Et erat nuo surgens, dicaus in
    irabat his. praedicans minisirabat illis. Synagogis
    40. Occidente in Synagogis 40. Cuni sol autem G;ililacae.
    auiem sole Galilaeae. occidissei , om-
    omnes , qitod- nes, qui habe- CAPUT V.
    quod babe-
    CAPUT V.
    banl infirmos
    bant aegros 1. Facltim esl au- mngnis lan- \. Faclum est
    languori- tem, dum tur- guoribus, auiem cum ,

    bus variis, ba incum- ducebant illos liirbae in-


    adducebant bil ei ad au- aii Pllin. ruerent in
    illos ad ettiii. diendum Ad ille sin- eum nt au-
    Qui uniciii- verbum Dei, gulis maiium dirent verbum
    que eortiin et ipse erat impoiiens cu- Dei, ei ipse
    nianibus in- sians juxla rabat eos. slabat secus
    posiiis cura- stagnum 41 Exiebant au- siagnum (d) Gen-
    3
    bat illos. (d) Gennesarct f tem daeino- nesaret f
    41. Exibant au- 2. Vidii navi- nia (c) mul- 2. Vidil duas
    tem el
    l
    dae- culas duas la f claman- naves slare

    CODEX BRIXIANUS.
    dicenles. Quod est boc verbum. quia in poiestate et (laiiianiia et dicentia Qnia tu es Cbrisliis Filius
    viriule iinperat inmundis spirilibus ei exeunt. Ei di- Dei. increpans eos. non sinelial ea lnqni quia
    ct
    vulgabatur fama de illo in omnem liicuin Regionis. sciebnnt eiim Cbristum es-e. Facta auiem die.
    Surgens (a) autem j de Synagoga inlroivil in doniiiui cgressus ib.it in desertum locum et luibae re- ,

    Siinotiis. quirebant eum el venerunl usquead ipsumetdeti-


    Socrus auiem Simonis leneb itur niagnis febribus. nelianl euin, ne discederet ab eis. Ille aulein dixit
    et og iveruiil illuni |iro ca. Et stans suiier illain in-
    i eis.«Quia et aliis civiiatibus oportet me evangelizarc
    cn-pavil f-bri. et dnnisit illain. Etconfestim surgens reguuiii Dei. qnia ad boc missiis sum. Ei erai praedi-
    minisirabat illis. Cum auteni sol occidis-et. omncs cansin Syinigojis Galileac Faclumestaulein cumliir-
    qui habebant infirmos. variis languoribus ducebant bae inruerent iiicmii. utaudirenl verbnmDei. ei ipse
    illos ad eiiin llle aitlcm singulis maiius imponens cu- stabat secusstagnuinGeiinesar. Et\idii duas naviculas
    rabat eos. Exieuant auiem et daemonia a miiltis

    CODEX CORBEIENSIS.
    58. in domum Simonis, et Andreae. 59. febri : et remisit eain.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    G(U. daemonia eliam a mullis. Vulg. daemonia a mul- • Gtit. Genesar. Yulg. Genesaretli.
    tis.

    BLANCHINI NOT^.
    Post autem, deest Jesus, pariter in tex. Gr.
    (n) — (6) Addit et. Andreae, cod. quoque Canl, xm 'AvSpiou,
    e Marco. —
    (f) Addit niutta, eiiam rod. Cant. ntXli. — [d) Ita et te.xi. Gr. reivuo-ajist.
    EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 55«
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    sl.inles ad lur aulem seeus sta- erant in
    litus ; de qui- rcliae eornm. gniim; pi- alia navi,
    3
    bus piscato- 7. Et adnuebant scatores au- tii venirent,
    res egres- sociis in alia lcm descen- et adjuvarenl
    si, lababant navic t debanl, el eos. >i< Et im-
    1
    reti;is suas. ve . nt,
    . . lavabant pleveruni am-
    5.Ascendens et adjuvarent retia. bas navieu-
    auiem in u- eos. Et vene- 5. Ascendens las, ita ut (a)
    nain navi- runt, et reple- autem in unam mergeren-
    culam, <|uae vcrunl ani- navem, quae lur •;-.

    erat Siino- bas naves, ita crat Simonis, 8. Quod eum


    nis, rogavit ul (a) mergeren- rogavit eum, videret (b) Si-
    eum, ut pro- 8. tur f. Iloc ut inducerent mon f, pro-
    ducerent viso, [b) Simonf ad terram cidit ad ge-
    terra quan- procidil ge- aliquantulum. nua Jesu,
    lulumcuui- nibiis Jesu , Et sedens, dicens Exi :

    que. dicens Exi a : doeebai de a me Do-


    Sedens au- me, quia vir navicula mine, quia
    tem, docebal peccator suin lurbas. bomo pec-
    de navicu- Douiine. 4. Ut cessavit catnr siim.
    4. la turbas. Cum- 9. Pavor euim aiitein loriui, n. Miralio enim
    qiie desiit lo- adprehen- dixit ad Si- habebat. .

    qui, dixit ad derat eum, monen : Duc et omnes


    Simnnem : et omncs in allum, qui cum illo
    Leva in alio, qui eiim il- et la\ate erant, in eaplu-
    el * expandi- lo erani, in reiiam vestram ra piseinin,
    le retias ves- captura pis- in capiuram. qiiam coe-
    tras ad capi- cium, quae El respondens
    ,'i. perant :

    enduii). 10. ceperanl : si- Simon, dixit 10. similiier aulem


    5. Et respondens iniliier Ja- illi Praeceplor,
    : Jacnbus, et Jo-
    Sinion, di- cobus, et Joan- per toiam harines lilii

    xii illi : Ma- nes filii Ze- noctem labo- Zebedaei,


    gister , per bedei, qui e- rantes, uihil qui eranl soeii
    totani noc- rant sncii coepimus : Simonis.
    lem laboran- Siniouis. sed in ver- Et ail ad
    les, ce-
    niliil Et dixit ad Si- bo tuo la- Simonem
    pimus sed : moneni Jesus : xabo retiam. Jesus Noli :

    in verbo tuo ' Noli lime- 6. Et, cum boc limere ex :

    expandain re jam amo-


    : fecissenl, boc jam
    retiam. do eris vivi- concluserunt eris liomi-
    6. Et, ctim hoc ficans homi- pisciuin inul- nes vivificans.
    fecissent, 11. nes. Et, dcduc- titndinem 11. Et, subductis
    coiicluse- lis navicu- copiosam : ad terrani
    runt pisci- lis ;nl lerram, rumpebatur naviculis,
    iimi inulli- reliciis om- autem retia relietis om-
    tiulinem nilius secu- 7. eoruni. Et nibus secuii
    magnam :
    li sunt eum. adnuerunt sunt euni.
    rtinipcban- 12. Et lacliim esl, sociis, qui \i. Et faclum
    CODEX BRIXIANUS.
    stanies secus stagnum. piscatores auiem descen- pleveruiit ambas navirulis. ila ut (a) mergerenlur •{.
    dentes de eis lababani retia. Aseendens autem in Quod ciim Sioiou Petrus procidit ad genua
    viderei
    tinam naviciilam. qui erat Simonis jussit eum a terra Jesu dicens. Rogo leexia me. qnia linmo peccator
    reducere pusillum. Et sedens docebat de navicula siim Doinine Pavor eniin detinehal eum el omnes
    lurbas. qui cum illn eranl in caplnra pisciuin quam cepe-
    Ui aulem cessavit loqui dixit ad Simnnem. Duc in ranl. simililcr autem Jacobum el Joliannein lilins
    altum. et laxate retia veslra in capturain. El respon- Zebcdei. qui eranl so. ii Simonis.
    ilrns Siiniin ilixu illi. Praeceptor per totam noclcm El ail ad Sim. iii Jesus. N.di limere. cx boc jam
    labiiranles. niliil cepimus. sed in verbo tuo laxabo liiiniiniim eritis captnrcs.
    rete. Et cum boc fecisseni concluserunl piscium co- Et subductis ad turram navibus reliclis omnilius
    piosam muliiludinem , ita m rumperenlur retiae s cuti siint cuiu.
    eoium. El aniiii''i iini sociis qui eranl in alia nave. Et facluni est
    ut vcnircnt ct adjuvarent eos. e( veneruui. ei im-

    CODEX CORBEIENSIS.
    g^p, v, —
    2. naves slare sccus siagnum. 10. homines viviftcans. reeenli manu, capiens.
    5. rogavil eiim ut durerel a lcrra aliquantuliiin. II. ad lerram naviculis.
    7. ila ' ul mcrgercniur f.

    VARIANTES LECTIONES.
    i
    Gat retia it. niarr. Vuiq. retia
    • Gat. Nolile tiniere. Vulg. Noli liniere
    « Gat relaxate. vuhi. laxate. ° Cal. docere pusillum.
    ]
    r.ni. aiiiiii.i.ant .. iit mergerentur. Vtitg. annuerunt... 'i iinom.
    ui pene rgerentur.
    BLANCHINI NOT.F..
    (..I \nte mergnmur, deesi ptne', Ctiam in lext. Gr. — (b) Posl Stmon, «lcesl Pelrui, in cod. qnoqno Caht.
    K59 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 540
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX \ERONENSIS.
    dum esset rum, et ipse est, cum docons. Et
    ipse in una (b)erat f docens. esset in una erant Phari-
    civilalium, Et er a- civiiaiium, saei sedenles,
    et ecce vir risae en- ecce vir et legisdo-
    plenus le- !e plenus le- clores, qui
    pra, el ipse dnctores, qui pra,etipse venerant ex
    proslratus convenerat procidens omni csiello
    in faciem, ora- ex omni mu- in faciem, Galilaeae,
    b;it illum, di- nicipio Gali- rngahat cum, et Judeae,
    cens : Quoni- leae, ei de Ju- dicens : Do- et Hieiu*alem :

    am, si vi% po- daea, et llieru- mine, si vis, et viiius erat


    tesmemun- salem : et vir- pntes nie Domini ad
    dare. tus erat Domini mundare. sanandum eos.
    15. El extendens ad sanan- 15. Et exlendcns 18. Ei ecce viri
    maniim, le- dum eos. niaiiiim, te- portanles in
    tigit illum, 18. Et ecce viri iigit illum, lecio homi-
    dicens : Volo adferenles dicons : Volo nem, qui
    iimiikI.u (• super lecium mundare. erai paralyli-
    Et prolinus hominem, Et confeslim cus et quae-
    :

    lepra disces- qui erat para- lepra ejus disces- rebani emn
    14. sit ab illo ; et ip- lyiicus : et quae- 1-i. sit ab illo ; et inferre, et
    se praece- rebam in- ipse praecepit ponere anle
    pit ei nemi- ferre illum, illi nemini eum.
    ni diceret: et pouere an- diceret : sed : 19. Et, non inve-
    sed Vade, et
    : le eum. Y.ide, osiende nienles qua
    osiende te 19. Et, cum non te Sacerdoti- parle illum
    Sacerdoti, issent bus, et offers inferrenl prae
    et offers pro er- mnnus pro tiirba,ascen-
    purgaiioue re eniundaiione derunl supra
    tua, sieut prae- propier tur- tna, sicut prae- ici lum, (c) et

    cepit Moyses, bam, ascen- cepit Moyses .... discoperuerunt


    (a) ui sit in tes- dernnt super («) ut sit in le- teciiim f , et
    limonium tecium, el per slinioniuni ... vo- summiserunt
    boc vobis. f legulas dimt- bis f illum cum
    15. Divulgabalur serunt eum 15. Perambulabal lecto iu me-
    autein ma- cum lectu- auiem ma- dio anle
    gis fama de lo in conspec- gis sermo de 20. Jesiim. Quo-
    eo el conve-
    ; tu Jesu. illo, etcon- rum ul vi-
    niebant tur- 20. Et, visa fide il- veniebant dit lidem,
    bae multae lorum, dixit turbae muliae, di\it liomini
    audire, et cu- liomini : Rc- ut audirent, Reniissa sunt
    rari a lan- missa sunt ct cnrareniur libi peccata
    guoiilius tibi peccaia ali infirmita- 21. lua. Ei coepe-
    16. suis. Ipse au- 21. lua. Etcoepe- lilms suis. runi eogitare
    lem ' erat se- runl cogiia- 10. Ipse auiem secede- Scribae, et
    cedens in re Scribae, bat in deserto, Pharisaei (</) in
    deserlis, et ei Pharisaei, ei orabat. corilibus suis f
    orans. dicentes Quis : 17. Et faclum dicenles : Quis
    17. Et faelum est est, qui loqui- una dieium, et est luc, qui loqui-
    in una die- tur blasphe- ipse (b) cral tur blasphe-
    f
    [CODEX BIUXIANUS. ,

    cum e<set in una civilalum. et eccevirplenus lepra, eteranl Pharisaei sedenles. ct legisdoctores qni ve-
    cnm Jesum procidens infaciem. rogavit eum
    vidf-si-t neiani e\ omni castello Galileac et Judeae el Hieru-
    dicens. Domiiui si vis potes me mundare. Elexien- salem et virtus erai i)i mini. ad sanandum eos. El
    dons maniim letigit illiim dioens. Volo mundare. ecce viri portantes in lecto bominem oui erat pu.i-
    Et conlesimi lopra disce^sil ab eo. ei ipse praecepil lyticus. ei quaerebanl qiioinoilo eum iufcrrc el po-
    illi.ui nemini dicerel. sed Vale osleude le Sacer- nore ame enm. Et nou invoniemes qua parie illum
    doti, ot oiTer illi pro muudatione tua sictit praecepit inferrent prae tmba. ascenderunt supra leciiim et
    Moyse- in testimonium iilis. per legnlas subniiseriiiii eum cum leeta in meilio
    Et divulgabalur magis sermo de illo. el convenie- ante Je.-uin. El videns lidrm eoruui dixit par dylico.
    bant lurbae muliae ut audirent elcurarentur ab inlii- lloino diuiissa sunt libi peccala tua. Lt cuepcrunl co-
    iniiaiibiis suis. gitare Scribae et Pharisaei dicentes. Quis esi hic qui
    Ipse auteui secedebat in deserlo. et orabat. Et loquitur blasphe-
    faclum est in una dierum. ei ipse (b) erat f docens
    CODEX CORBEIENSIS.
    12. vir plenus lepra, et ipse procidens in faciem, | 17. erant Pharisaei docentes.
    rogabat.... 20. Remissa sunt tibi peccala tua.
    11. ul sit in lestimonia hoc vobis.
    VARIANTES LECIIONES.
    1
    Gal. secedebal in deserlo. Vulg. secedebat in deSertum,
    BLANCIIINI NOT^:.
    (n) Iia et cod Cant. hu 6is'fta/iTup«™ vj ip& toSto. —
    (/») Iia et lex. Gr. h. — (c) Ila et cod. Cant. [z«{
    «7To<rT£y«o-«vTEj Toi? wfR/xouf. — (d) Addil m cordtbus .st(is,eiiam cod. Cant. i»™i; y.apoiat; «urwy.
    Ml EVANGELIUM SECUNDUM I.UCAM. 12

    CODEX VERCELLENSI.S. CODEX VERONENSIS.


    mias? Qnis po- riQ mias ? Quis bllia hodie.
    terit dimit- 27. Et potest diiiiil- 27. Et post haec
    tere pecca- exiit, et intu- tcre peccaia, exiil Jcsus,
    ta, nisi unus iius est publi- nisi solus et viilit pu-
    22. Deus ? Cogni- canum . . . i- Deus? blicanmn no-
    J
    tis Jusus ne Levi seden- 22. Utcognovit mine Levi
    cogitaiioni- lem ad ibelo- antem Jesus sedentem ad
    bus eiinini, neum, et di- cogitaiiones teloneum, et
    (u) dixil y ad illos : xit Seque-
    illi : enruni, (n) di- ait illi: Se-
    Quid cogila- 28. re me. Et, re- xil v ad illos : quere me.
    tis in cordibus liclis oinni- Quid cogilajJs 28. El reliciis om-
    25. vesti is ? Quid bus, surgens in contibiis nibus, surgens
    est facilins sequebatur 25. vestris ? Quid sccutus est eum.
    diccre : Remit- illimi. est facilius 29. Et fecit
    tiintnr libi 29. Et fecit illi ce- dicere : Di- illi con-

    peccaia lua : nam niagnam mis-a sunt viviuni ma-


    aut dicere : Levi in do- libi peccaia gnnm in do-
    Surge, el ani- mo sua et e- : tua : aul di- iiium suani ;

    bula ? rat iurba in- cere : Surge, et erat tiirba


    2i. Ul sciaiis au- gens publi- el auiliiila ? multa publi-
    1i.mii quia po- canoruin, 24. Ui sciatis canorum, et
    leslatem ha- et aliorum, aiiiem quia alinrum, qui
    bet Filius ho- qui. . rant cum Filius 1'oniinis cuiii illis
    niinis in ler- illis d. . cum polesialem erant discum-
    ra ' remitten- 50. b. . . . Et habel super 50. benles. Et
    di peccata, ait m. ura-
    . . terrain dimii- miiniiiiiaveriint
    paralyiico Ti- : verunt Pha- tere peceaia, Pharisai, el
    bi dico, surge, risaei, et Scri- ait paralylico, Scribae eoruni,
    et tolle lcclii- bae eorum, Tibi ilico surge, dicemes ad
    . . . tuiim, et dii enles ad et lolle letiuni discipulos ejus :

    vade in domum discipulos luuni, et vade Qnare cum


    tllam. illius : Quare in donium iuam. publicanis,
    El confeslini
    2*i. cum publica- 25. Et confestim et peecatori-
    smgens co- nis, et peccato- snrjjciis corain bus (b) man-1
    rain omni- rilms (b) man- illis, lulit ducai, elbibilf.
    bus, sustnlit ducat, et bibil f. ltciuiu, in quo 51. Et respondens
    grabatiiim 51. Et res|i(inden jacebat: et Jcmis, dixit ad
    siiiiin, in quo Jesus, dixit ad abiit in iloiniiin illos Non egenl,
    :

    jacebat abiit . . illos N(in e-: Miam mngnili- qni sani snnl,
    in doniiim gent sani me- cans Deuiil. nicdiciim scd ,

    siiam bono- dicos, sed qui se 26. Ei stupor ad- qui inale ba-
    riflcans Deum. male habent. praebendil 52. bent. Non
    2ti. Et pavor ad- 52. Non vcni omnes, et ma- vcni vocare
    prehenilit vocare jus- giiilicabanl justos, sed
    oiimes. Et i ii— los, sed pecca- Deuni. Et re- peccntores
    pleii -ni. i
    li- lores in p:ie- pleli siinl in paenilen-
    inore, dicen- nileiiliam. liniore, dicen- liam.
    tes : Qiiuniam 55. Qui dixerunt tes : Quia vi- 55. Ad illi dixe-
    vid ad lliiini Qiia- : diuius mira- riini ad eum :

    CODEX BRIXIANUS.
    mias. Qnis potest dimiilere peccala nisi solus Deus. pnst h:rc cxiilet vidii publicamini nomine Levi. se-
    I eognovit aulcm Jesus cogitaiiones eorum respon-
    i denlein ad llicloneuin. et ail illi Scqueie nic 1.1 rc-
    dens dixitad illos. Qiinl cogiiaiis in (Oidilius vesliis. iictis omnibos surgens seeulus est cum. El fecil ci
    Qnid esi facilius ducrc diuiilllinlur liln pcccala. an convivium magniim Levi |n dnmo sua. ei eraitiirba
    diccie Snrgc el amliula. Ul auiein sci.ilis quia Filuis nuilta publicaiiornni. ei nlioniiu qui simul eranl dis-
    hoiniiiis poiesiatein habet snpcr lerram diniiilendi cumbenies. Kl niurniurabanl Pliarisaei cl Scribae
    pei cata. ail |iar.ilyiico Tilii ilico BOrge lolle lci liini dicenles, ad discipulos ejus. Quare cum publiranis
    (iiiiui el vade in domum luam. Et coudistiin surgens et peccatoribus (b) niauducal el bibil [. V.i re-pmi-
    coram qun jacebal. et abiil in di muin
    illis iulii iu dens .1 (• ii - dixit eis. Non pgeni aaiti mediciim scd
    snain. magnificans Deum. Ei stupor adpraeheudit qui inalc habenl. Non enim veni vocare justos. sed
    magi ... alianl Deuin. 1.1 rcpleli SUIlt li-
    oinnes. cl magnilii pecraiores in paenitenliam. Illi auiem dixerunt ad
    moie dicentes. Quia vidimus mirabilia hodie. Et einn. Qua-
    CODEX CORBEIENSIS.
    21. Quis polest diiniilcre peccatum. 50. El inurmuravcriinl... el pcccaloribus manilii-
    25. Remissa sunt libi ' pcccata lua aut dicerc. : cal, et bibil.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. dimiltcre peccala. Vultj. dimittoidi peccata. • Gal. peccala lua : an
    * Gal. Lewin...ad thilooeum. Vulg. Levi... ad teloniam.

    BLANCIIINI NOT.E.l
    Anle t) dixii, deest respoudem, cliam iu cod, Canl, — (b) Iia cl versio yEihiop. ia'nu /w iriyii, cx
    Mallhaco
    543 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. •jU

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    re discipuli rumpet vi- Quare discipuli ulres, et ip-
    Joliannisje- num n . . vum jobannes je- sum effunde-
    juiianl fre- ulres, et ipse junant fre- lur , el utres
    quentcr, effundilur, quenter, Pha- 38. peribunl. Sed
    et Pliarisaeo- et iures peri- risaeorum viniim noviim
    rum (et) ora- 58. bunt. Sed vi- ubsecrationes in utres novos
    tiones faci- num iu utres faciunt (c) iiiitluut, et

    unt aulem
    : tui novos (c) mil- lui aiilein iitrique f con-
    manducant, lunt f , et am- («) iliscipuli f servanlur. (d)
    et bibent? bo servan- cdiint, et
    54. Qui dixit ad il- bibunt CAPUT VI.

    los: Numquid
    CAPUT VI. 34. Quibus ipse i. Factum est
    (b) ' possunt fili i. tur. (d) Etfac- ait : Numquid auiem iu sab-
    sponsi, quan- lum est in (b) possunt lilii bato , cum
    diu sponsus sabbato se- sponsi jeju- iransirel per
    cmn illis cundo pri- narc, quandiii f segetes, (e) et
    est, jeju- mo , ciiiii iran- cum illis est coepissent
    35. nare ? f Veni- siret per sa- 55. sponsus ? Ve- discipuli. . . .

    ent dies ; et la et velle- nient auiein vellere f spi-


    cuiu abla- rent di . . ci- dies, cum cas , et man-
    tns fuerit puli illius auferetur ab ducarent, con-
    ab illis spon- spicas, mani- illis sponsus, fricantcs ea
    sus, tiinc je- bus conteren- el tunc jeju- manibus suis :
    junabunt tes, et edebant. nabunl iu illis 2. aliqui autem
    iu illis die- *2. Qnidam au- diebus. exPharisaeo-
    56. bus. Dixit lem Pliari- 36. Dixit autein rum dicebant
    auiein et pa- . . . orum et simililudi- ad eos : Quid
    rabolam ad ant: nem ad illos facitis sabba-
    eos Quia ne- :
    Quid talem : Quia lis, quod non
    mo insumen- sabbatis, quod nemo commissu- licet ?
    lum tuni- non licet ? raui a vesli- 3. El respondens
    cae rudis 5. Et rcspondens, mento novo dixit illis

    ailsuil pan- dixil illis in vestimento Jesus : Nec


    no veteri Jesus Nec hoc : veleri : alio- hoc legistis
    alinquin et legisiis, quod quin et no- quid fecerii
    novum sciu- fecil David vum rumpit, David , cum
    det, et vete- cum csuriit el veieri esuriret ipse
    ri nmi con- ipse, et qui cum non convenit et qui cum
    veniet in- 4. eo crant? Quo- commissura eo eranl?
    siimcnlum niodo iutra- 37. a novo. Et 4. Quomodo in-
    a novo. vit in domum nemo mitlit travit in
    57. Et nemo mit- Dei , el panes vinuni novum donium Dei
    tit vinum proposiiio- in ulres ve- et panes pro-
    nnvuni in nis accepit, tercs : alio- positiones sum-
    uircs vete- et mandu- quiii ruinpit psit , el mandu-
    res : alioquin cavit, et de- vinum novum cavit, et dedit eis

    CODEX BRIXI.VNUS.
    re discipuli Johannis jojunant frequenter. et obse- detur. et nlres peribunl. Sed vinum novum. in
    crationes faciunl simililer et Phaiisaeorum lui au- ulres novos (c) mitttiul. et utraque f conser-
    lein (a) discipuli f nianducant ct bibunt. Jesus au- vaniur. Et nemo bibens velus. siaiiin vult novuni.
    tem dixil eis. Non potesiis lilios sponsi. quamdiu dicit cnini Vetus melius esi.
    sponsus cuni illis est facere jejunare. Venienl au- Facium est autein in a sabbato secundo a primo
    lem dies. cum aufereiur ab eis sponsus. et nmc cuin liansuet per segetein. vellehant discipull ejus
    jejunabunt in illis diebus. Dixil aiiieni et parabolam spicas ei conlricantes manibus m.inducabaiil. Quidam
    ad illos. Quia iicino commissuram veslimeiili novi auiein pliarisaeorum. dicebanl illis. Ouid faciti- s.ili-
    iinmitlit in veslimentum vetus. alioquin ei noviun halis quoil noii licet. Ei respmidens Jesus dixit iilis.
    iiimpii. et veteri non convenii conunissura a nnvo. Nfc hoc legistis quid lecii David cum esuiisselipseet
    Et nemo miitii vinuiii novum in ulres veleres. alio- qui ciim coernm Quomodo intravit in domum Uei. et
    quin iiimpii vinum iiovinn ulres. et vinuiii effun- panes proposiiionis b suinps,ii et mauducavit et de-
    CODEX CORBEIENSIS.
    39. Omiltitur, scd supplevit recemior mamis. 2. Quid facitis ? sabbalis non licet.
    Cap. VI. —
    1. per seinina sata.

    VAIUANTES LECTIONES.
    1
    Gat. possuni. reeenti manu, poteslis jejunare. lulg. poteslis.... facere jejunare.

    BLANCHINI NOT^E.
    a Verba isia in sabbato secundo a primo rasa sunl ' Vocula ista, sumpsit sic se habet in margine co-
    in codice , adhuc tamen appareulibus lilleris. dicis, uli hic descnbitur.

    («) Addit discipuli, eliam cod. Cant. p.cSr,-:ai. —


    (b) Ila et cod. Cant. Suvavrai oi -jtoi toO vvuywvof vns—
    teueiv r;nm. — (c) lbidem, uirique. Nescio an lnteri reiis vitio, vel Scrilia- :
    lla etcod. Canl. (3aW.ovo-tv.
    e<f

    Grsecus enim lexlns habet, Kftyorepoi, nempr o oimg, o uma? anibo masculini gencris. (d)Tolus versus 59 —
    UccBI cliam in cod. Cant. —
    (<) Juxln cod. Canl.j ot « ^•./Qrxcri «Otov a^mrb ti).»fi».
    5*5 EVANGELIUM SEGUNDUM LUCAM. 5*6
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    dit eis, qui sabbaiis be- (|iii secum erant; an niale ani- :

    secum erant ; . .acere,


    . quos non (a) li- mam salvam
    (|Uos non li- ' .... ale ccb.it f 111:111- lacere, an
    cet ede . ... - ducare, ni- perdere
    si (b) so. .
    f . . . acer- si (b) solis f 10. Et circumspe-
    5. dolibus ? Et Sacerdotibus ? ctis (g) illis -j

    diceb. . illis : 5. El dicebat omnibus (/1) in


    Ouoniam 10. Circumspi- illis : Quia ira f dixit
    ,

    Dominus est Fili- ciens omnes Dominus bomini Ex- :

    us boiniiiis (3) illos f essc (/1) in est Filius lende inanum


    eiiam sab- ira,f dixil ho- hominis eliam tuam. Et
    bati. mini Exien- : sabbati. exieudit : et
    (i. Factum est de manum 6. Factum est resiiiuia est
    anteni in ali- luam. Et ex- autem alio manns ejus,
    sabhato in- tendit : ei res- sabbato ut («') sicut
    iiare illum liiuia cst ma- iniraret in alia f.
    inSynago- nus illius. Synagogani , 11. Ipsraulem
    ga, etdocc- II. Ipsi auteni et doeerel. li

    re. Eterat inpleli sunt El erat bo- sunt


    ibi bonio, el stupore,et mo manum iiate, et
    inanus illi conloque- habeus aridam coiiloquebanlur
    us dexlra baiiiur ad dexteram. ad invicem
    erat arida. inviceni 7. Observabanl qiiidnam fa-
    7. Observabant quidnam aiiteui Scri- cerent de
    auieui Siri- facerent bae, et Pha- Jesuin.
    bae, et Pbari- J. . u. risaei, si 12. Faclum cst
    sa. (c) sab-
    . . . 12. Faclum (c) sabbatof aulein in illis
    li.ilo
    f . . ur. . curaret ut , diebus cxiit
    ret invenirent in monte ora-
    nir. . . . t et quemadmo- re, et eral
    * ac. arent . . dum accusa- pernoctans
    8. illum. Ipse rat pernoc- rent illum. in orationc
    aiiiein scie- lans in ora- 8. Ipse auiem Dei.
    bat cogita- 13. tione Dei. El (d) sciens
    f 13. Et cum dies
    limies illo- cum dies lior» cogitationes facius esset
    riini. taest,voca- eoruin (c) ait f vocavit ad
    Dixitautem vitdiscipu- honiini illi, se discipulos
    homini, qui lossims, et eli- qui babebat suos, ei ele-
    habebat ma- gens ex eis manum aridam. git xn. ex
    11 [ii aridam
    11 : duodecim , Surge , et sla fpsis, quos

    Suige, et sta quos et Apos- (/) in mediojf . elApostolos


    3
    (() in medio f . El lolos nomi- Etsiirgens, nominavit.
    surjjens, ste- navit. stetil. il. Simnnem
    !). lit. Dixil 14. Simonem ,
    quem 9. Ait auleni quem cngno-
    aiilcin Jesus et cognomi- ad illos Jesus : niinavit Pe-
    ad illos In- : navit Petrum ,
    lnierroga. . . trum.elAn-
    lerrogabo et Andream licet sa dream fra-
    vos.silicel fratrem ejus, benelacerc, trem ejus
    CODEX BRIXIANUS.
    dii bis qni cum ipso erant. quos non (a) licebat f cct sabbaiis benefacere. an niale. animam salvam
    manducarc. nisi (0) solis f Sacerdotibus. Et dice- facere an perdere. Et circumspiciens eos omnes di-
    bat illis Quia Dominus cst Filius hominis etiani xit bomini. Extende manum luam Et extendit. et
    sabbali. Facmm est autem in alio sabbato ut inira- reslilula est nianus ejus (i) sicut altera f I|isi au- .

    rct Synagogam et doccrei. Et er.it illic bnnio


    in lem repleti suiu iniquitatem el conloquebanlur ad
    habens dexieram manum aridam Observabanlauiem invicem quid nam facerent Jesu. Factum cst aulem
    Scribae ct Pharisaei. si in sabbato curaret. ni inve- in illis diebus. exiit Jesiis in montem orare. el erat
    niient occasionem accusandi 1II11111 Ips*evere(d)sciens pernoctans in oratione Dei. Et cum dies faclus cs-
    1 ogiialiones eorum (c) ait + boinini qui babebat ma- set convocavit discipulos suos. cl elegit cx eis duo-
    1111111 aridam. Surge et sti (/) in medio decim quos et Aposiolos nominavit. Siinoncm. queiii
    f Et surgens
    stclit. Ait auicm ad illos Jesus. Interrogo vos. si li- cognoniinavit Petrum ct Andreain fralrem ejus

    CODEX CORBEIE.NSIS.
    '
    9. Inlerrogabo vos. II. repleti sunl iniquitale quid laccrcnl de
    I
    10. Et circumspcciis illis omnibus in ira. Jesu.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    non<iiU. liceb.it eis Sacerdoti- manducare , nisi solis non licclmandiicare, nisi t.inliimsaccrdotibiis? Etdiccbat,
    a
    bus? Ant non lcge, quia Sacerdotes iu templo
    le^isiis in Gai. accusare illum. Yulg. accusarenl eum.
    silii iiiiin violanl, et sine criniine sunl? El dicebat. Vulg. * Gal. slclit, et surgcns. Vulg. et surgens, stelil.

    BLANGHINI NOT/E.
    (<i) cod. Cant. l\m h.
    lla ct (b) ll.i el tcx. Gr. fiivouf. —
    (c) Ante sabbato, dcest 111, etiam — in cod.
    — — —
    ——
    Cant ((/) lia cl Cod. Canl. yivixnoyj. (e) Iia ct Cod. Canl. Xiyii. (/") lla et cod. Canl. h uiay Ad-
    (g)
    dil i//is, cliain lexl. Gr. aOrovf. Favcnt cliain Vcrcell. cl Hiixian. \h) Iddil in ira cliain cod.Caul. h i,c,ri

    cs Marco. —
    (i) Addil sicni* alia (Brix., sicut allcra), lcx. quoqilC Cr., Af />>„. i,
    £17 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM 548

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    nabat om- (a) ct •;•Johan- 20. elevaiis ocu-
    («) el f Jacobum nem Jaco- lis in disci-
    cl Johannen ,
    20. nes. Et ipse , et
    adlevans buni , et Phi- pulis snis,
    cl Philippum ,
    oculos in lippuni, et dieelial :
    . . Ba
    el disceutes 15. Bariholomeum Beaii pau-
    15
    Ma. . heiini suos, dicebat et Matthaeum, peres; quia
    Thoman Beaii ' paupe- et Tlioinam, veslruin est
    et ,

    etJacobum res spiritu ; quo- et Jacobum regnum Dei.


    Si- niam ves- Alphei f , et 21. Beaii, qui
    Alpbei f, ct
    monem qui triim esl reg- Simouera iiunc esu-

    appellaiur num Dei. qui vocaba- riunt, et


    21. Beati qui esu- lur Zelotes, sitiuut quia
    16. Zeloies , el , ;

    Judan Jaco- rilis nunc, 10. et Judam ipsi salura-

    et sitiiis quo- Jacobi , et bunliir.


    bi , ei Juilan ,
    ;

    qui erai pro- niam salu- Judam qui Beaii, qui

    diior. ri eritis. fuil prodilor nnnc llelis;


    17. Et descendens Beati , qui plora- ejus. quoniam lidc-
    eiim illis ste- tis iiuiic ;
    17. Et discendit biiis.
    ,

    tit in loco qunniam ri- cuin illis, et 22. Beali eritis,


    campense, ct debilis. stetit in lo- cnin vos ode-
    lurha disci- 22. Beali eslis, cuin co campeslri, riiu liiimines,

    pulorum ejus, odierinl vos *^t turlia di- et cum se-


    el muliitu- homines, scipulorum parabunt
    ilo ingens et cum segre- ejns, et mul- vos, el cum
    populi ab om- gaverint titudo copiosa eicienl, et

    ni Judea et ,
    vos, et cum plebis ab omni expiobrabunl
    Hierusalem ejecerint Judaea , et nonien ve-
    et trans fre- vos, et cum llierusalem slrum, lam-
    tum, el ma- exprobravc- et trans rre- quam maluui,
    rilima Ty- rinl iionieii luiii , et ma- propler Filium
    vestrum, Tyrii liominis.
    ri , et Sidonis

    18. qui venc- tamquam ne- 1S. etSidonis, qui 25. Gaudetc in
    rant andi- quara, cau- venerant ut illa die, et

    re illuni sam Fili ho- aiidircnl eum, exultate


    et curari 23. miuis. Gaudc- et sanarentur ecce enim
    a languori- tc in illa ho- a languori- merces ve-
    bus suis. Et ra, et exulla- bus suis. Et stra eopiosa
    qui vexa- niini; ecce e- qui vexa- est in cae-

    bantur ab nim inerces baniurab Io secun-


    :

    2 spiritibus diun haec


    spiriiibus vestra copio-
    iniiiiuudis sa est in rae- iminundis, enim fa-

    cura- lo : similiier curalianlur. ciebant et


    baniur. faciehant 19. Etomnes Prophetis
    19. Et omnis lur- Profeiis Pa- lurba qu;e- Palres eo-
    ba quaere- tres illorum. rcbant eum riim.
    bat langerc 24. Yerumlamcu tangere; quia 24. Verumtamen
    enm quo- vae vobis di- virtus de va? vobis
    ;
    3
    ni.im vir- vitibus quo- illo exiebai, divilibus;
    lus ab illo niam liabe- et sanabat quia habe-
    exibal, et sa- tis consola- omnes lis consola-

    CODEX BRIXIANUS.
    Jacobum et Johannem Philippum et Bartholomeuin. elevatis oculis in discipnlos suos dieeli.it. Beali
    Mallheum. et Thomam. Jacobum Alpliei et Simo- pauperes spiritu. quia vesinnn est regnum cae-
    nem qni vocatur Zelotes. Judani Jaeobi. el Ju- Beali qui esuritis nnne ipiia saini .ilnni; i.
    liiriini.

    dam Scariiilh. qui fuit traditor ejus. Ei descendeiis Beaii qui nune flciis quia riilehiiis Beali eriiis
    cum illissletit m
    lncn plano el turba di-cipnluiuin ciim vus ndio haljiierini hiiinines. et cum sepa-
    ejus el multitudo ingens pepnli e\ omni Judaea. raverint vos. e! exprobraverini. el ejeeennl no-
    ei llieriisaleni ei inanliiiia Tyri el Sidonis qui vene- men ve^irum tamquam malum. |ir"|iter Filium
    riint audire eum et sanari a langiionbiis suis. lit hiiiiinis. G.iu.leie el exullate in illa die. eece enim
    (|iii spinlibus inniundis cuialianliir.
    ve\aliaiilur a niiiees vestra mulla in caelis. secundiiin baee
    Et oninis turba quaereliant eum tangere. ipiia \ir- enim faciebani el Propbelis Paires eorum. Vermnia-
    sauabat omues.
    tus de illo exiebat. et sanabal Et ipse
    omiies. fci iiieu. vae vobis diviiibus quia jam babeiis consola-

    CODEX CORBEIENSIS.
    16. qui faetus est proditor. 21. Beati qui nunc esuiiunt, et sitiunt; quia satu
    17. et Jerusalem, et trans frelum, etmaritima rabuniur.
    Tyri, el Sidonis, 22. et cum separabunl vos, ctejicient, et cxpro
    20. qiioniam ipsorumest, etc. braliunt nomen vestrum,
    VARIANTES LtCTIONES.
    Gat. pauperes spiritu cpiia. Yulg. pauperes quia
    1 ; : ciebant.
    3
    s
    Gut. inulla, copiosa est in caelo : secundiim Uaec faeie Gal. qui Uabelis. Yutg. quia liabetis.
    bant. Yulg uiulta esl io caelo secundum hacc eniin fa- :

    BLANCIIINI NOT^:.
    (u) Ubicuniquc codd. Veron., Vercell. el Brix. addunt ci, addit etiam cod. Can. x«t.
    519 EVANGELIUM SECU.NDLM LUCA.M. f.O
    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VER.ONENSIS.
    tionem ves- sic facite eis. tioneiu vc- faciie illis
    25. iram. Vae vo- 52. Et, si diligi- sirani. et voi snni-
    liis saluris tes eos, qui 25. Vae vobis, liier.
    quia esurie- vos dilittunt, qui saturali 52. Et si diligitis
    lis. Vae vobis, qtise voliis estis; quia eos, nui vos
    qui ridetis gratia est ? esurietis. diligunt; qua3
    iiuiic quia ; nam et pec- Vae vobis, (c)vnbis y gra-
    lugebitis, et
    !

    catores, eos, (|ui deride- lia ?iiam el


    2u. flebitis. Vae, qui se ilili- tis; quia peccatores di-
    ciim bene gent, diligunt. lugebilis, et linentes se,
    vobis dixe- 35. Et, si benefe- llebilis : 55. diliguni. El, si
    rinl omnes cerilis, qui 26. Vae vobis, bencfeceriiis
    homines : si- bene faci- ciini beue- vobis
    liis, qtii

    mibler («) faci- unt vobis, dixerint benelaciunt,


    ebani Pseu- qnae gralia omn qu:ie vobis
    doprophelis est vobis? et- nes : secun- erit gralia?
    Paires eorum. enim pec- dum liaec (a) nam et pec-
    27. Sed vobis dico caiores hoc faciebuii et catores baec
    audienlibus : 51. fuciunt. Lt, Pseudoprophelis ."4. faciunt. Et
    Diligite ini- si fenere- Palres eoniin. si iiiiitiiu ni
    micos ves- tis eis, a quibus 27. Sed vobis dederiiis liis ,

    tros, benefa- speraiis re- dico. qui a quibusspe-


    ciie eis, qui cipere, quae audiiis : Dili- raiis vos re-
    oderunt vos. gratia esi gite inimicos cipere, quae
    28. Benediciie vobis? elenim vestros, bene gralia est vo-
    (b) nialedicen- peccaiores facite bis, bis ? nonne
    tes y vos, (c) ora- pcccatoribus qui oiliuut et peccato-
    le y pro lns, qui fenerant, ut 28. vos. Benedi- res peccalo-
    caiumnian- (j)recipianl f cile (b) niale- ribus faene-
    29. lur vos Per- 35. Verumlamen dicentes f vos, rani , ui (/) re-
    cuiienii te diligite ini- (c) orate
    y pro cipiant -j-.
    in maxilla, micos vcs- calumnian- 5 j. Verunlamen
    preve ((/) ei y al- tros, et bene- libus vos. amaie ini-
    teram. Et facite, et fe- 29. Et qui te per- micos vestros
    ab eo, qni au- nerale, nihil cusseiil in ma- ct benefacite
    feret vesti- (g) desperan- xillani, praebe et muiuuni
    nienium lesf : et eiit mer ((/) ei y el alte- dale, nibil
    tuum, et pal- ces veslra r.uii. I.i eum, ((/) di-sperau-
    leiun vela- multa in cae- qui auferet tes y: et erit
    50. re noli. Oni- lo, ct erilis tibi tunicam, merces vesira
    ni auiem liliExcelsi; ei palleum noli mulla, et eri-
    poscenti te, quoniain 30. prohibere. Omni lis lili ahissi-
    da : et ab eo i|ise suavis peienti te, iri- mi ; quia
    qui lollit tua, esl super iu- bue et qui au-
    : ipse benignus
    repeiere gralos, cl ne- ferel a te, guae est super gra-
    31. mdi.Et, quem- quas. tua suni, noli tos ,malos.
    ei
    admodum 36. (/i) Estoie |- inisc- probibere. 56. Esioie
    (It)
    y
    vuliis ut fa- ricordes, si- 51. Et, prout vul- misericordes,
    ciant vobis cut elPaier lis ut laciant sicut et Pater
    bouiiucs, vesier mise- vobis bomines, vesler mise-
    CODEX BRIXIANUS.
    lionem vestram. Vae vobis qui salur:iti estis nunc eos qui vos diligunt. quae vobis relributio est. ete-
    quia esurietis. Vae vobis qui ridelis nnnc quia luge- niui peccatores diligentes se diligunt. Et si beuefece-
    biiis el Qebitis. Vae cnm bene \nliis dixeriut oinnes rnisliis ipii vobis uenefaciunl. quaevobis retribulio
    homincs secundum baec («) faciebant et Proplielis e>i. naui et peccatores haec faciunl. Ei si inutuuin
    Palres eoriiin. Sed vobis dico ipu audilis Diiigite iui- dedeiitis his. a quibus speralis recipere quae vobis
    micos vesirns benefacite liis qui vos oderunl. Benc- rclribuiio est nam ei peccatores. peccatoribus fene-
    dici e ni ilediccniibns vobi (r) nrate
    f pro caluin- ranltir ut recipianl aequalia. Venimiauien , diligiie
    uiaiilibus vobis et qui le percusseru maxill;un, m iiiiiiucus vcslrus. elbenefacite et mutuura date. ni-
    praebe (d) illi y ei aheram. Ei eum qui auferet libi bil (;/! despi-rantes. -j- et eril iuerces \eslia iniilia.
    veslimentiim eliani lunicam noli probiberc. Oinnia el cniis lilii Allissiiiu. qui:i i|is' binignus esl supei'
    aiitem peicuii ie iribue, el ab eo qui auferet quae lua ingraloscl malos Eslote crgo iniscricoides. sicul et
    siinl ne repeias. Et sicul vullis ul facinil vobis ho- Pater vester mise-
    mines. et vos facite illis similiter. Si eniir. diligitis
    CODEX COUBEIENSIS.
    55. inuluiini datc, nibil desperantes. 56. Eslote uiisericordes, omis&o ergo.

    VAIUAMI.S LECTIONES.
    1
    Gat. pei\iissit. reccitii manu, percusseril. Vulg. percutit.

    BLANCHINI NOT.E.
    Deest cnini, cliam in cod. Cant.
    («) —
    (b) Ila ct tex. Gr. /«Taf.^svouf. (c) Anie oiate deesl 1, ciiaiu — , 1

    in cod. Canl. —
    ((/) Addilur ei, iu Cod. quuque Cant. cl Golb. «Ory (•') Posl vobis, deesl i»l, cl ain in ic\.—
    GrxCO. —
    (/') 1'cst recipianl, deesl aequatm, cliaiii in cod. Canl. —
    (y) DcspcrailtCS. TcXlllS Gr. R^i).7;iJovTi k-.
    -*- (h) Post estoic, dcc-t ergo, etiam in cod. Citnt. ctGoih.
    551 EUSEBIl VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 552

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    Io fratris 37. retur. Nolite tem quae
    37. retur. Noli-
    lui,trabem judicare, et in Cicnlo
    le judicare,
    aiiiem , quae de vobis non tuo est, non
    ne judicemi-
    nolile con- in oculn luo judicabitur consideras ?
    ni :

    non con- nolile con- 42. Aut quomo-


    demnaie, est,
    nt con-
    11011 42. sider.is ? Aul demnare et , do potes
    deinnemi- qnoinodo po- non condem- dicere fralri
    tes dicere namini. Di- luo (c) sine f
    ni. Dimilti-
    etdimiite- frairi luo (c) si- millite et eiciam festu-
    te, :

    38. mini. Dale, cl ne eiciam dimiltemini. cam de oculo


    f tuo; (d) el ecce
    dabilur vo- festiicam de 38. Date, et da-
    bilur voliis in oculo luo
    bis ; mensu- oculo tun : (d) et ec- :

    ram bonam, ce in oculo luo tra- mensuram trabis subja-

    (a) agitatam, bes subiacet -|-? bonam. (a) con cet f ? Ilypo-
    1
    Hypocriia , fersam, con- crita , eice
    ciumilatam,
    superfluen- eice piiinum motam su- , primnni Ira-
    tem f dnbunl trabeui de perefflitcntem f beni de ocu-
    oculo tuo ; et daliunl in lo ii" et
    sinu ves-
    i
    ;
    in
    tro. Eadem lunc 3 perspi- sinnm veslrum. lunc respicies,
    mensuram, cies eicere Eadem men- ut edticas leslu-
    <]ua mctitis, festucam suram, qua cani de ocu-
    remelietur de oculo lra- metitis ,
    (b) me- lo frairis tui.

    vobis. 43. tris tui. Non tietur vobis.


    •{ 43. Non est . . •

    39. Dicebat au- cst arlior 3i). Diceliat autcm arbor bona,
    tem et para- bona, laciens et simi-
    illis quae lecit

    liiil.iiu illis : fructus ma- litudinem liuiius malos


    Numipiid los: nec ar-
    islam Nuni- : ne/jue iierum
    potest cae- bor mala, fa- quid potesi cae- arbor umla,
    cus caerum ciens fruc- cus caeco faciens fruclos
    ducere ? non- 44. tus bonos. U- ducaium prae- 44. bonos. Uikv
    ne uirique naquaeque bere ? nnnne quaeqne ar-
    in foveam arbor ex fruc- ambo in fo- bor ex fruclu
    40. incidenl? Non tu suo dinos- veam cadent ? suo cognoscetur.
    est discens citur. Neque 49. Non est di- Neque (e) le-

    super ma- (e) legunt de scipulus snper gunt de spi-


    gistrum : spims f ficus ;
    magislratum : nis-j- uvas

    consuina- sed nec de perfectus au- neqne de


    tus aulcm rubo vinde- tem etit, ut rubo vinde-
    omnis erit, miant uvam. sit sicut ma- miant uvam.
    si sit sicut 45. Bonus eniin gister cjus. 45. Bonus enim
    magister bomo, de bo- 41. Qmd autem homo, de bono
    illius. no 3 tbensau- vides festu- thensauro
    41. Quid autem ro cordis suij cam in oculo cordis sui
    vides festu- profert bo- fraiirs lui, proferl bonum ;

    cam in ocu- num et (0 ne-


    ; trabem au- et ([) malus f.

    CODEX BRIXIANUS.
    ricors est. Nolite judicare. nejudicemini. nnlitecon- aulem in tuo oculo non consideras. Aut quomodo

    demnareetnoncondemnabimini. Dimititteet dimiiti- potes dicere fratri tuo. Fraier sine eiciain feslucaiu
    temini. Date et davitqr vobis mensuram bonam cnmu- quae (^sl in onilo tuo. i|ise iu oculo luo lialiem non
    latani el cnagilalam. et super eflundeniem dabnnl in videns Ypocrila. eice primum trabem de nculo luo,
    sinum vestrum Eadem enim meusura qu.i mensi et ttinc |ierspieies eicere festucam de oculo IVatris

    fuernis reinetietur vobis. ini. Non est enim arbor bona quae facii fuictus nia-

    Dicebal aulem illis el similitndinein. Nunqniil po- los neque arbor mala facieus fructus bonos. Una-
    lest caecns caecum ducere. nonne ambo in roveam quaeqne enim arbor ex fnictu suo cognoscMur. .Non
    cadent. Non est discipulus super magistrum perfec- cniin de spinis colliguiit Qcus neqtie de rubo vindc-
    lus aiiiem omnis erit. si sit sicut magister ejus. Qnnl niiant uvani. Bonus eoiin homo de bono llieiisoio
    autem vides lesuicam in oculo fratris tui. trabem cordis sui profert bonum et nni-

    CODEX COIIBEIENSIS
    ejiciam festticam de oculo luo et ccce in
    37. Nolite judicare, et de vobis non judicabiiur
    :

    nolite condemnare, ut non condemnemini. oculo tuo tralies subjacet.


    38. mensuram bonam, commodatam, confestam 'i. Neque legunt de spinis (icusjrieque de rub)

    supeiflueniemdabuiii in sinum vestruin. vindemiaut uvam.


    40. ut sit sicut magister.
    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. coufestam, et supereffluenlem. Vulq. coufertatn,
    > educas festucam.
    ' Gal. tliesauro cordis sui profert mala. Vulg. thesauro
    et coagitatam, el superetlluentem.
    » Gal. perspicies ejecere tistucam. Vulg. perspicies, ut proferl malum.

    BLANCIHNI NOT.E.
    (a) Deest triplex conjnnctio ei, etiam in cod. Cant. — (b) Ita versio Gothica, et S. Clemens (Epist. ad

    Cloiiiubios) u£Tf.»9>)<T£Tat —
    (c) Ante sine, deest [raier, etiani in cod. Cant. — (d) ha et cod. Cant., z«i ioo-j >i

    o-/.6f iv t5 aw o<pfl«).(*M uiroWcrai.


    —
    (e) lta et cod. Cant. )iyovT«i i\ «xavSwv. , — ({) Post matus ,
    deesl homo,
    vcl nequa cliam in cod. Cant
    553 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. S54
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSIS.
    qua f, de malo na dointis il- de malo then- dil, ei facia
    profert raa- lius magna. sauro profcrct ma- cst ruina dnmus
    lnm. Ex abun- la. Ex abiin- niagna.
    daniia cor- CAPUT VII.
    dantia cnim
    disns (n) illius f 4. (c) Factum est cordis os CAPUT VII.
    loquiiur. aulcm cum , (n) ejus
    f lo-
    46. Quid autcm me inplessct f qmlur. 1. (c) Et factuni est,
    vocatis , Domine omnia ver- 46. Quid auleni ciiin implesset -j
    Dnmine non ; et ba in auribus vocalis me, omnia verba
    facilis ' quae populi, intra- Diiminc, in aures plebis,
    47. dico? Omnis, vit in Caphar- Doinine et ; intravil Calar-
    qui venit ad 2. naum. Cen- non f.icilis naum.
    me et, audit turionis au- quae dico ? 2. Centurionis
    verba mea tem cujus- 47. Omnis, qui autein cujus-
    ct facit illa , dam seivus venit ad me, dam servus
    demonslra- male habens, et audit ser- ni ile hahens,
    bo vobis cui incipicbat mones meos erat nioritn-
    sil similis : mori , (|iii c- lios, et fa- rus, qui illi
    48. similis cst ho- vat ci rarus. cit eos,osten- erat piaeliosus.
    mini aedifi- 3. Audiens auleni dam vobis 3. El, ciini au-
    s
    canli liniiiiiiii, de Jcsu , misit cui simile dissel de Je-
    qui fodii in seniorcs Ju- 48. esl similis esl
    : su. niisit
    alliim , et po- daeormn boinini aedifi- se. .
    . Jndaeo-
    .

    suit funda- rogans illum, Cinli domuui, rum, rogans


    menta super ut veniret, qui fodil in eum, ut ve-
    pelram ; lem- et sanaret alluui, et posuil niens salvaret
    peslaie hor- servum il- fuiidamcnla servuni ejus.
    ta, (6) impulit
    f flu- lius. snpra petram 4. Ad illi, ve-
    meu doniui 4. Qui, cum venis- innundaiitia nienies ad
    illi, ncc valu- sent, roga- auteiu i.ici.i,
    Jesum, roga-
    it movere bant Jesum (b) allisii flu- bant euin
    f
    illam : funda- solliciie, di- mcn domiii illi, solicite, di-
    la enim erat centes : Quo- el iinii poluit cenies Quia :

    supra pi'tram. niain dig- eam niovere : dignus est,


    49. Qui aulem inis esl, ut il- fundata cuiin iu Imc illi
    andit , et nou li praestes erai super pe- 5. praestes : di-
    facil , similis 5. hoc ; diligit 40. irain. Nam qui ligit eiiim
    cst linmiiii enim gentem audit, et non gentem no-
    aediflcanti nostram, et facit, similis strani, et
    domuni ' su- Synagogam est liiuiiiiii aedi- Synagogam
    pra lerram ipse doiiium
    ficauti ipse aedifi-
    sine funda- aedifieavit suani supra cabit nobis.
    mento inpu- : 6. uobis- Ibat aienam sine 6. Jesus autem
    lii flumen autem cum fuiidamenlo : abiit ciini
    doinui illi, et illis Jesus. Cum- allisit flumen eis. Ei, cuin
    cecidii, et quc jam nou doniui illi, ct jam iiiui
    facla cst rui- longe abes- coniiiiuo conci- longe esset

    CODEX BIUXIANUS.
    Ins homo de malothensaiiro cordis sni profert ma- in quam inlisns cst fluvius. et conlinuo
    cecidit et
    Iiim. Ex aliundanlia
    eniin cnrdis. os (a) cjus f loqui- facta cst ruina (loniiis tllius magna. Cinii
    autem im-
    tur. Quid auicui vocatis mc Doinine Doiiiinc.et uon plc-sct nmiiia yerba sua iu auribus plebis.
    imravit
    racitis. quae dico. Capharnaum. Centuriunis autem cujusdam seivus
    Omnis qni venit ad mc.ct audit verba mca ct facit inaie baheus. crat morilurus. qui erai illi
    praetiosus.
    ea. ostenilaoi vobis cui similis est. similis est ho- Qui iim audisset de Jesu misil ad eum seniores
    (

    iiiini aediflcanti domum qui fodiit in alttiin. etpnsuit Jii laeornm rogans einn m
    venirel ei salvarel Bervuin
    supra pcliam. inundaiione autCDl
    fiiiiilaiiiciiliiin ejus At illi veuienles a>l Jesum rogabant euui snlli-
    facta inlisiim esi flomen domui illi. ei non poiuit cile dicenles ei Quia dignusesl m linc illi
    praesles
    cam movere fundata euim erat supra petram. Qui diligil cniin genten stram. et Synagngam ipse
    aiiicin audivil cl iiiin fecit, siinilis esi hoiiuni aedi- aediflcavil nobis. Jcsus autem cum
    ibat iilis. Et cum
    Ocanti donuiin siiam supra tcrram siuc fundauiento jam nun longe cssct

    CODEX CORBEIENSIS.
    45, (i-. cjus loquitur. Cap. VII. — 1.
    4
    Et facium cst , cum implessat
    48. iulisil flumen domui illi. omnia vcrba in aures plehis.
    40. allibil 11 ii ii o doinui i i illi. 3. ut veniret, • et liberaret.

    VAIUANTES LECTIONES.
    Gut. quao dico vnliis? Vulg. quac dico? super lerram sine.... domus iliius m.igna.
    Giit. uomum suain, qul. domum, qui. ; Gat.. Cum
    Firfj implesset omnia verba haec.
    Gat. supra sreaam sioe... ejus domus magna, Vulg. Gal. et sanaret. ,

    BLANCIIINI NOT^E.
    (a) Addit c;hs , ciiam tcx. Cr. ccjtov. — (A)Juxtalcx. C.r. rr^oa-sppij^v (c) li.i el cod. Cant. , x*i
    tyiviTO OTS ETeXiTEV.
    rATROL. XII. 18
    555 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATI M. 5SG

    CODEX VERCEIXENSIS. CODEX VERONENSIS.


    4
    set a doroo, servum sa«- a domo, invenerunt
    misit ;ul illiun IIUII). misit ad servura sa-
    1
    Ceniurio ii. E( factum esl, illum Centu- nnm.
    araicos, di- deinceps rio amicos 11. Et factum est,
    cens ei ibat Jesus in suos, dicens : deinceps iba.t
    Domine, noli ve- eivitalem, Domine in civitatem,
    xare te non : quae appel- noli te ve- quae vocatur
    sum enim lalur Nain ; xare : non Naim ; et
    dignus, ut etcomila- enim dignus ibant cum
    sub tectiira bantur cum sum, ut sub illo discipuli
    nieum 2
    intres illo discipu- tecto meo ejus (c) mulli f
    (a) sed dic f ver- li sui, et tur- 7. intres ; (a) sed et turba co-
    bo, et sanabi- ba mngna. dic f verbo 12. piosa. (d) Et
    tnr pner me- 12. Factum est et sanabitur factum. . . . m
    8. us. Nara et auiem cum puer meus. adpropinqua-
    ego honio suin adpropin- 8. Nam et ego ret f ponae
    potestali quaret f por- homo sum civitatis
    subjectus lae civilatis ;
    sub pnteslate (e) et f ecce
    babeo sub me (e) et f ecce effe- constitutiis, efferebatur
    railites dico : rebatur mor- habens sub me defunctiis tilius
    huic vade, et tuus filius milites : et unicus matris
    vadit : et alio unicus ma- dico huic suae ; et haec
    veni, et veuit : et tris suae et haec ; vade, et vidua erat,
    3
    servo meo erat vidua, vadit : et et turba (() mul-
    fac hoc, ei fa- et lurba civi- alio veni, ta f cum illa.
    9. cit. His au- lalis magna et venit : et 13. Quera cum
    ditis, Jesus ini- 13. cum illa. Et servo meo fac videret Do-
    5
    ratus est : et visam eam hoc, et facil. minus, niiserlus
    conversus Doininns, miser- 9. Audiens autein est super eam,
    sequenti se tusest ei, etdixit ei :No- haec Jesus, et dixit illi

    turb;ie, dixit li flere. miratus est : Noli flere.


    Anien dico 11. Etaccedens, et conversus 11. Ei accessit,
    vobis, in nul- letigit
    o locu- sequentibus et teligit locu-
    lo tantam lum,
    n, (el qui
    |
    se, dixit :
    (6) luni, (Hiau-
    fidem inve- rtabant,
    port; Dico vobis, tem, qui pnr-
    ni in Istra- steteruut) et ait in nulln tan- . tabant, stete-
    6
    10. hel. Et re- Adulescens, tam fideni. . . . runl) et ait :

    versi sunt adulesccns, in Istrahel. Adulescens, libi

    doniura, qui tibi dico, sur- 10. Et reversi dico, surge.


    missi er.mt, 15. ge. Et conse- doinuni, qui 15. Et resedit,
    et inveuerunt dil mortu- inissi fuerant, qui erat mor-

    CODEX BRIXIANUS.
    a domo. misit ad eum Centurio amicos dicens ei. runt servum qui languebat sanum. Et faclum esl
    Domine noli te vexare. quia non sum dignus lit in sequenti die ibat in civitatem quae vocatur Naim,
    sub tectum inenm iutres. propier quod nec me ip- et iliant cura illo discipuli ejus et lurba copioSa. Ui
    suni diguus arbitraius sum ad te venire. sed dic autem ailpropinijuavit porlae civitatis (c) et f ecce
    verbo et sanabitur puer meus Nam et ego homo defunctus efferrebatur lilius unicus niatri suae. et
    suni sub poleslale constilutus liabens sub me niililes. haec erat vidua. et turba civitalis niulta cura illa.
    et dico liuic vade. el vadit. et alio veni. et ve- Qnani cuni viiiis^et Jesus misericordia inolus super
    nit et servo meo fae boc et facit. His audilis Jesus ea. dixil illi. Noli flere Etaccessitet letigit loeulum
    miseralus est. et conversus sequenlibus se turbis Hi aiiiem qui porlabant. sieterunt. et ait Jesus. Adu-
    diN.it. Araen dico vobis nec in Isdrahel tantam (idem lescens libi dico surge. Et resedit protinus qui erat
    inveni. Et reversi qui missi luerant domuin invenc- mor-
    CODEX CORBEIENSIS.
    7. ' Omitiil ,
    propler quod et meipsum non sum 9. in nullo laulam fldem inveni in Israet.
    dignum arbitralus, ut venirem ad te :
    f quod sup- 10. invenerunt servum sanum.
    plevit recens manus.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Ceuturio a (rogans) amicos, dicens Domine, noli :
    3 Gat. servo nieo dico, fae. Vulg. servo meo, fac.
    I
    vexari (Uagisler.) rn/(/. Cenlurio aniicos, diceus Domine, : Gai. qui languebat. T"«/g. qui languerat.
    noli vexari.
    II
    Gat. vidissi Jesus. Ynig. vidisset Dominus.
    i

    s Gal. inlres; sed die verbo. Vulij. intres. Propter quod '•
    Gnt. Adolescenti Tibi dico. Vulg. Adolescens",
    : libi

    et me ipsum uon sum di^nuui arbitratus, ut venirem ad te: dico.


    sed dic verbo. ' El ita Gat.

    BLANCHLM NOT^;.
    Aut rogans aut iliccns; iiera vel Magisler vel
    8 , gine in texlum illatft,

    Dcminein cod. Gat sunl variantes lectiones e mar-

    (n) Aule sed dic.doesl propter qnod el me ipsum non snm digmun arbitratus, ul renircm ad le, eliam in
    cod.Cani. (b) Deest Amen, item in tes.Gr. Ibidera in nullo. El iia nonnulli Latini codices olim, icsteS.Ain-
    Ijros,,,. — (,) Aildit mii/(i. etiam lex. (ir. htavoi. — (d) Ita ex cod. Cant., SyevCTO os i>; »yyi§ev, — (e) Addit e.'.

    tex. quoque Gr. z«i. — (|


    ) Anie mitlta, dee.-t civitatis, etiam in cod. Cant.
    557 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 558
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEHONENSIS.
    us, el coepil a languori- tuus, et coe- guoribus,
    loqui. El dedit bus, et ver- pit loqui. Et et plagis,
    eiim matri beribus, et dedii illum ct spiritibus
    suae. spirilihiis malri ejus. immiuidis;
    10. Adprehendit malignis; 10. Accepit aulem ct caecis mul-
    autem liinor et caeeis mnl- timor niagnus tis donavil
    onines, et ho- lis donavit oinnes, et visum.
    norifica- 22. vismn. Et res- magnificabant 22. Et respondens
    banl Denm, di- pondens, di- Deuni dicentes : dixil illis :

    centes Quo- : xit illis : Eun- Quod Propheta Ite, nunliatc


    niam Prophe- tes rennn- niagniis sur- Johanni,
    la inagnus tiaie Johan- rexit in no- quae vidistis,
    surrexit in ni, quac vidis- bis; et quia ct audistis :

    nobis; et quia lis, et audis- visilavit Caeci vident,


    visiia\it Dens lis : Caeci vi- Deus plebem clodi ambu-
    populum su- deut, clodi suain in bnno. lanl, leprosi
    um in bono. ambtilaiil, 17. Et exiit hic muiidantur,
    17. Etexibit ver- leprosi pur- sermo (a) in mortui re-
    bum hoc in ganiur, sur- universa surgunt, pau-
    tota Judaea, di audiunt, Judaea, peres evan-
    de illo, el iri mortui re- Et omni con- gelizanlur :

    omni liniii- surgent, pau- finio regionis 23. et, beatus


    ma rcgionc. peres evan- v de eo.
    illius est, qui in
    18. Et renuntla- gelizanlur : 18. Et nuntia- me non fue-
    verunt Jo- 23. et, bealus verunl Johanni rit scanda-
    hanni disei- eril,quicum- discipuli ejus 24. lizaius. El,
    19. puli sui. Et, cou- qne non scan- de omnibus his. cum disces-
    vocaiis duo- dalizabitur 19. Et couvocavit sissent nun-
    bus quibus- in me. duos Johan- lii illi Jo-

    dani ex disci- 24. Ctimque dis- nes de disci- hannis,


    pulis suis, Jo- cessissenl pulis suis. ad . . . coepit di-
    liannes mi- nuntii Johan- Jesum. . . . cere ad
    sit ad Dominum, nis, oepit < Tu es, qui tnrbas de
    dicens : dicerc de venturus es , Johanne :

    Tu ven-
    cs, qui Jobannen an alimn ex- Quid existis
    turus es, an a- ad lurbas : peelamtis? in deserlum
    liuni expec- Quid existis 20. Advenienles. videre? arun-
    20. tamus ? Et ve- in deserlo aulem ad dinem a
    nerunt vi- videre ? ua- eum viri, vento mo-
    ri nd eum, et rundineni dixerunt Jo- : 23. veri ? Sed
    dixerunt :ivenlo mo- hannes misit quid existis
    Jnh.innes 25. veri ? Sed quid ' nos Baplista videre ? ho-
    Baptista mi- cxislis vide- ad le, dicens ininem mol-
    sit ikis, dicens : rc ? hoininein Tu es, qui libus vesti-
    Tu es, qui ven- niollibus ves- veniurus es. meiiiis indu-
    lurus cs, an limcntis in- an alium ex- luin? Ecce ,
    alium expec- dutum ? Ec- peciamus ? quiin veste
    21. lantus? Eadem ce, qui in vcs- 21. In ipsa hora praeiiosa
    hora (6) cura- lc piaeiiosa (b) curabat f sunl, ct in
    b.it ;• inultos et in delici- mullos a lan- dcliiiis, in

    CODEX BKIXIANLS.
    luiis et ca^pit loqni. Et reddidit illiim mnti i suae. Eadem aulem liora curavit mulios a languoribus et
    Adprehendii autem oriines timor. ci magnilicabant plagis. et spiritibus nialis. el caecis mullls donavit
    Deum dicentcs. Quia Propheia nfagmis surrexii in \isiun. El respondens Jesus dixil iilis. Etiutes nun-
    nobis. et quia visiiavit Dcus plebefn suara. El cxiii linlc Johanni quae vidislis. el audisiis. quia c.leci
    hic si'rmo in (inivorsam Judaeatn de eo. et in omnem videnl. clodi ambul uil. leprosi mundantut surdi au- -
    .

    regionem. iliiint. mortiii resurguhl. paupcres evangelizantur ct


    Et nunliaverunl Jobaiini discipuli ejtis do his om- bcalus est qiiicunqiie scandalizntUS in ine.
    iioii liieiii

    nilnis et convocavit duos de discipulis suis Jo iannea. Cniii auiem discessi essenl nuucii Johannis coepit
    etmisit ad Jesum dicens. Tu es qui veuturus es, an dicerc Jesus i\i'. Johanne ad lurbas. Quid exisiis in
    aliiim expectamus. Cum autem vcnissenl ad eitm deseriura videre harundiuem a vento raoveri. s,-,i
    viii dixciiinl. Johanncs Bapti6ta uiisil uos ad le di •
    i|iinl existis videre liominem mollibus veslimcnlis
    ccns. Tu es qui vcntiirus cs. an aliiim cxpectamus. induinni Eice qui in vcsie pretiosa sunt ct deliciis

    CODEX COKDEII 5NSIS.


    10. visiiavil plcbem suaiii in bono. 25. in veslc preliosa siinl, ct in dcliciis supcia-
    17. in iiniui conlini rcgioue. biuidani, in domibus Hcgiim suut.
    5
    24. arundincra a venlo moveri.
    VAIWANTES LECTIOM S.

    Gnt. scd existis, Vitl(j. Scd ipiitl exislis » Et ila Gal. ci Hm.
    BLANCIIINI NOT l.

    («) lla cl tex. Gr. h ol-n rn 'louSaia r.irX ctuTOu, x«i £v 7r«3->j tf itlpixfapy. Favel VerceH,- (b) lia el cod.
    Canl , sStpenriur
    559 EUSEBII VERCELLEVANGELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. 360

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lium. ei spre- domibus Dei sprae-
    is superabun- .

    verunt a
    in regum snnt. verunl in
    dani, in do-
    se, cum nori 26. Sed quid seineiipsos
    mibiis regnm
    . nt bap- exisiis vide- nnn baptizati.
    snnl. . . .

    ati. re Proplie- 51. (c) Cui f siini-


    26. Sed qnid exis- . . . ;

    31. (c) Cu. .f crgo adsi- lam? Ulique lcsdiram


    lis videre ?
    milaboho- dico vobis, ergo homines
    Prophi-iam?
    mines gen- etplusquam hiijus gene-
    Eii.nn dico
    tis bujns? et Prophetam. rationes ?
    vobis : Nemo
    eui sunt si- 27. Hicesl 52. Similes sunt
    major in na-
    32. miles? Simi- (a) enim f pueris se-
    lis mulierum,
    ,

    les sunl in- de quo scri- dcniilius in


    amplior est
    Joliannen fantibus in pium est : foro, et lo-
    foro seden- Ecce. . . . quenies ad
    Baplista, ' et
    tibus, qni cla- Ange. invicem,
    ampliusquam . . .

    mani ad al- anie faciem (rf) dicentes f :

    Propheta.
    dequo terulrum, luam, qui Cantavimus
    27. llicest,
    dicentes praeparavil vobis, et non
    scriptum (rf) f :

    cst : Ecce mit- Canlavimus viam luam saltaslis : la-

    vobis, et non anie te. mentavimus


    to Angelum
    sallaslis la- 28. Dico vobis, et non
    meiim ante :

    mentavinuis auiem 55. plorastis. Ve-


    faciem tu-
    vobis, et non vobis : Major nit enim Jo-
    am, qui prae-
    planxistis. inter natos liannes Bap-
    paravit vi-
    35. Venit niulierum neque
    tisla,
    am iiiam.
    Jobannis ap- Johanne (e)manducans,
    28. Dico aulem vo-
    tista ne. Bapiisla nenuebibens f,
    bis : Major in
    nalis mulie- cans, nc. . . . nemo est. et diciiis :

    biliens Nam, qui Daemoniuin


    ruin Johan- f e. , .

    citis Daem. .- minor est babet.


    nen Baptis- :

    nium liabet. in regno 54. Venit Filius


    ta nemo est.
    34. Venit Filiu Dei, major bomiuis man-
    Et qui mini-
    liominis man- est illo. ducans, et
    inus e>i ih
    ducans, et bi- 29. El omnis bibens, et
    regno Dei,
    major illo bens, et dici- populus au- dicilis : Ecce
    "
    omnis tis Ecce ho- diens, et liomo dc-
    29. est- Et :

    populus cum mo ' devora- ptiblicaui. . . vorator, et

    audissent, tor, et bibens averunt bibens vinum,


    ct publicani vinum, ami- Deum ba- publicanorum,
    cns publica- ptizali (b) ba- et peccalo-
    justilicaverunt Deuni,
    55. noium. Et ptisinuin rnni amicus.
    baptizati (b) b;ip- f
    jusiilicaia Joliannis. 35. Et justificata
    tismum f Jo-
    est sapientia 50. Pbarisaei est sapieniia
    30. hannis. Plia-
    autcm
    3
    ab omnibus autem, et ab omnibus
    risaei
    filiis suis. Li'gi>j»ei iti filiis suis.
    et legis doc-
    56 (/') Rogavit \- au- consiliuin 56. (() Rogavit f
    tores consi-
    CODEX BRIXIANUS.
    quid existis videre Pro- rationis biijus et cui similes sunt. Similes sunt. pue-
    in domibns regum simt. Sed
    phetam. Ita dico vobis etiam plusquam Propheia ris. sedentib. in foro. et clamaniib. ad invicem et
    Hicestdequoscribtumest.Ecce mittoAngelummeum dicenlib. Canlavimus vobis et non sallasiis. lanieu-
    anle raciem lunn qui praeparavit
    viam tuam anie le. lavimus vobis et non ploraslis. Venit euim Joban-
    Dicoenim vobis.MajorinlernaiosmuIierumProphela nes Baptista non manducans panem neque biliens vi-
    Joliannes Baplista.nemo est.Quiaulem minorest. in num ei diciiis Daemonium habet. Venit lilius bo-
    iniins manducans et bibens et dicilis Ecce lionio de-
    re"no Dei major esi illo. Et ouinis p6pulus amliens et
    publicani justilii averuiu Deum baplizati baplismo voraior et bibens vinum. amicus pulilicanonim et
    ,lo-

    hannis. Pharisaei autem el Legisperiti.consdiumDei peccatorum Et justilicaia est sapientia ab omnibus


    spreverunlinsemelipsosnon baptizatiab eo. tuncergo Lliis suis. Rogabit

    Jesusdixit. (c) Cuif ergo adsimilabo homines gene-


    i

    CODEX CORBEIENSIS.
    23 Namqui minor esl
    6
    in regno Dei. 51. (c) ' Cui ego f simiies dicam.
    30'. non bapiizati. 35. neque manducans, neque bibens, et dicitis,

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. et utique... el amplius quain Propheta. 1'irfiy.
    1
    Gat. voratur. Mm. vorator. Yulq. devorator.

    Utique.-,. et plusquam Propbetam.


    6 Mm. ab omnibus a filiis suis. Vulg. ab omnibus filib

    Gnl. omnis populus, et Mm. omnes popub audiens,


    a et. suis.

    Yula. oinnis populus audiens, et.


    G
    Mm. in regno caelorum.
    a GfK. el Mm.in semelipsis. Vula. in semetipsos.
    7
    F.t ila Gat.ct Mm.
    BLANCIIINI NOT.E.

    Veron. addil enim, cum quamplurimis eod. Latinis et Grascis. E Matihaeo, inquit Lueas Brugensis, de-
    ifl)

    sumnium est. ((') Ita ei


    —
    tex. Gr., to Bonrrts-jxa, Graica syntaxis. (c) Ante cui , deest ait auiem Dominus ,
    (e) Deest panem vinum, etiam in —
    cod. Cant.
    — —
    Ita et cod. CaiU. Xeyovrsf.
    etiun in cod. Cant. (rf)

    (/") Ita et cod.


    Cant. lipw-nio-tv.
    5B1 EVANGELIUM SECUNDIJM LLCAM. fi62

    CODEX YEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    loiii eum qui aliquid dice- aulem illum ad illum :
    dain Phari- re. Qui ait : Dic, quidani Plia- Simon, ba-
    saeus.ut cibum Magisler. risaeus, ut beo libi ali-
    raperet secum. 41. Duo debiiores maniJucarel qnid dicere.
    Et ingressus erant cui- cuin Ad ille ait :

    in domum dam fenera- Et ingre Magisier,


    Pliarisaei, dis- luri niiiis de-
    : domum Pha- dic. (c) Uixit
    rubuit bebai dena- risaei dicu- ergo Jesus f :

    57. t eccc niuli-


    . . rios quiiigen- 37. buit. El ec- 41. Erant duo
    er (a) in civila- los, et alius ce niulier (a) in debiiores
    le, quae eral f denarios civitate, quae cuidam fae-
    peccalrix, qiiinquagin- erat f pcc- neratori :

    cogniio eo 42. ta. Non haben- caliix, ut nnus debe-


    1
    accumbere libus illis ii ii- cognovit, bat tlenarios
    in domo i'b,i de redderent, quod recubuit [}. alius l.
    risaei, atlfe- ulrisque do- in domo Pba- 42. Non haben-
    rebat ampul- navit. Quis risaei, atiulit libus ((/) auiemf
    lam iingu- ergo 3 illnm alabastrum un- illis uiiile
    58. enti et stans. : ampliiis di- 58. guenli et slans : redderent,
    a retro pc- liget? retro secus donavit
    des illius, flens 42. Respondens pedcs ejus, utiisque. Quis
    lacrimis in- nutcm Simon, lacrymis eigo eum
    (b) rigabal, dixit Aesii- (b) rigabat plus dilexil?
    :
    f
    |- et capillis ca- mo, quod is, pedes et 45. Respondens
    piiis suiexlcr- cui amplius capillis capitis Siinon dixit :

    gebat, et oscu- redonavit. sui tergebal, Aestimo, quia


    labaiur pe- Qui dixit ei : et osculaba- is, cui plus
    des illius, ct Recie judi- tur pedes donavii. Ad
    ungebat un- casti. ejus, et un- ille dixit ei :

    guenio. 41, Et conver- guebat un- Recte judicasti.


    59. Videns autcrn sus ad m 1 1 1 guenlo. 44. Et conversus
    Pbarisaeus, erem, dixit 59. Videns autein ad mnlierem,
    qui invita- Sinioni : Vi- Pharisaeus, dixil Siinoni :

    verateum, des banc niu- qui voca- Yides banc


    dixit intra liereiu ? In- veral eiim, inulierem? ln-
    se dicens Hic, : travi in do- nil inlra travi in do-
    si erat Pro- mum liiain , se, dicens : muin liiam,
    pheia, a
    sciret aqiiam in pe- Hic, si esset aqiiam .... -

    utique quse, dibus mibi Propheta, dibus meis


    et qualis cst non dedis- sciret uti- lion dedisti
    nuilicr, quac ti : liaec auleni que quae, liaec aulem
    laiigil illuni ;
    lacriniis in- el qualis lacrymis suis
    quoniam pec- rigavil mi- muiier est, rigavit pedes
    calrix est. bi pedcs , et quae tangit meos, et
    •40. Et respondens capillis suis euui ; quia capillis suis
    Jesus, dixit exlersil. peccatrix esl. 45. tersit. Oscu-
    ad illum Simon, : 45. Osculum nii- 40. Et respondens 1 ii iti uiilii

    babeo tibi bi non dedis- Jesus, dixit non dedjsti :

    CODEX BRIXIANUS.
    aiilein i um qnidam
    ex Pharisaeis "t mauducaret aliquid dicere. At ille ait. Magisler die. (c) Dixit au-
    (Illll illl Et ingressus in doniuni Pharisaei discu- l
    '
    -
    y hiin debiloics erml riiidam feneratori
    1 1 1 .lcsiis.

    liuil. Ei ecce mulier quae ernt in civitatc ftec- unus debebal denarios quingentos ei alius quinqua-
    rairix. ul cognovit. quia discuhuil in domum 1'ba- ginta. Non b ibiMilibus (rf) aillein f illis unde icililc-
    risaei. aiiiilu nlabastrum iinguenti. et simis relro rent oinne «lebiluni ulrisque donavit. Qnis er?n eo
    :i Ipedes (jii- llens lacrimis coepit rigare pedes iiim plus illuui diligit.Respondens nutem Simon dixit
    rjus. ci capiliis capilis sui detergebat. etoscnlaba- Aestimo quia is. cni plus donnvil. Ai illedixii ii-
    iii: pedes ejus el imguento unguebat. Vidcns auiem Re< te judicasti. El nouvcrsiis ad malicrem dixii Si-
    PliarUaeus qui vocaverat eum. ait intra se diccns. nioni Vides lianc inulicrem. Iniroivi in domum tuam
    Ilic si essei propbcia scirel nlique quae ei qualis pcdibus nieis non ilinlisii. haec antem lacri-
    :i]ii;iiu

    mulier esl quae langil eum quia peccatrix est. El inis snis rigavitpedes meos et capillis suis deiersit.
    rcspondens Jesus dixit ad n Pelrum Simon liabeolibi Osciduin iinlii non dedjSti,

    CODEX COUDEIENSIS.
    41. aqunm pedibus inilii non dedisti.

    VAUIANTES LECTIONES.'
    1
    Gni. quod accubait. Um. Jesus accubuit. Vutg. qood qutlis est inulier.
    accubuisset. a
    Um. eumampllus. vulq. eum plus.
    1
    Gai. ei Mm. scisset.. i|ualis malier. Vulg. sciret...

    BLANCHINl NOTjE.
    Derasx sunt in codice liiter.e p...<r. a correctore

    (a) lia ct texi. C,y. n tV5 t:Cui wti; ^v. — (b) God Canl. iSpt^tv. ((.•) Coil. Cant. aiblit i H ilirw. -

    :/i Addii aulem, etiam lext. Cr. Ji.


    563 EUSEBIl VERCELL. EYANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. IQ-l

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS


    ti:liaecauiem, tians ree- liaec autem, zans regtuim
    ex quo ' inlra- num Dei : et ex quo in- Dei cl xn.
    :

    vil, non desi- duodecim travi, non discipuli


    it osculaudo discipuli cum cessavit oscu- ciim illo,
    pedes nieos. illo, laripedes 2. Et mulieres,
    46. Oleo non un- 2. El mnlieres 46. meos. Oleo quae crant
    xisii pedes quaedam, non uncxisli curatae ab
    meos : haec qnae erant caput meum : spirilibus
    autem un- euratae ab liaecaulem iiiiimindis,
    guento (a) im- " spirilibus in- unguenio el inlirmi-
    47. xit f Qua ex cau- .
    mundis Ma- : (a) uncxil '{. latibus : Maria,
    sa libi dico :
    ria, quaecog- 47. Propler quod quae voca-
    Remiitun- nominatur dico libi Re- : balur Magda-
    tur ei pecca- Magdalene, missa sunt (b) libi lene, a qua
    ta multa quo- , ex qua dae- peccala multa, daemonia
    niam dile- monia sep- quia dilexit vii. cxierani,
    xit ii ni I iii iii
    tein exie- miillnm. Cui 3. elJohanna
    Cui auleni rant, et Joban- autem minus uxor Chusae
    ininiis di- na nxor 6
    dimiltitur procuratoris
    Cliu-
    mitiilur, za pmcura- minus diligit. Ilerodis, et
    minus dili- toris Ero- 4S. Dixitautem Susannae,
    s
    48. git. Et ail ad dis, et Susan- Jesus ad eam : et aliae
    illam Jesus : na, et aliae Mulier, re- muliae, quae
    Remiltun- conplures, missa suut minisirabint
    tur libi pec- quae et mi- tibi peccata. ei de facul-
    cala. nislrabant 49. Elcoepit, laiibus suis.
    49. Et coeperunl, de lacul-
    jlli qui simul 4. Cum ergo
    i|in discuin- latibus suis. recumbebaut, lurbacon-
    bebant, pari- 4. Convenien- dicere iuira venisset, et
    ter dicere le autem tur- se : Quis est, de civiiatihus
    intra se Quis :
    ba niagna, et qui eliam (c) adveni-
    cst bic qui pec- eorum, qui peccata remiltit? renl v, disit
    cata remit- ex civitati- 60. DixilJesus (d) siuiililu-
    50. tit? Dixil au- bus adveni- ad mulierem : dinem ad
    tem ad mu- ebant, dixit Fides ma te illos lalem f
    lierem : Fi- parabolam : salvam le- 5. Ecce exiit,
    des tua te sal- 5. ' Eccc exiil, cil : vade in qui seminat,
    vam fecit ; va- qui seminat, pace. seininare
    de in pace. seminare CAPUT VIII. seinen suum :

    CAPUT VIII. semen suuin : 4. Et facium et duin se-


    i. Et factum est dnm scminat, est deinceps, minat, aliut
    deinceps, et quoddam cecidii ct ipse ilcr cecidit secus
    ipse circui- juxla viam, faciebat per viani, et
    k
    bal per civi- et conculca- civilates, et conculcaliiui
    l.ites et vicos, lum est, et (e) vo- castella, prae- esi, et (e) vo-
    praedicans, Iucres 8
    come- dicans, el Iucres f il-
    f
    et adiiun- dcruul il- evangeli- lud comede-

    CODEX BIUXIANUS.
    haec auteni ex quo intravi non cessavii osculari gnum Dei. et duodecim discipiili cum illo.
    pedes meos. Oleo capul meum non unxisii. haec Et mulieres quaedaoi quae fuerant curatae ab spi-
    auiem unguenio unxii pedes meos. Propter quml ritibus inmnndiset ab inlirmitatibus. Maria quae vo-
    dico libi lliiiiilliiniiii' i'i peccala mulla quia dilexit catur Magdalene ex qua daemonia septem exieraul.
    muliiim. Cui aiiiem minus dimiuiiur. miniis diligit et Jolianna uxor Cuzae procuratoris Herodis. ei Su-
    Dixit aulem ad illam Jesus Diiniisa sunl tilii pcc- sanna et aliae miiltae. quae mihislrabaut eis. de fa-
    caia iua Et eoeperilnt qui siinul discuinbebani di- Ctillalilius siii-.
    cere intra semeiipsos Quis esi hie qui etiam peccaia Cum aulem tuiha pliirima convenissel. et dc ci-
    diniiitii Ipse autera dixit ad mulieiem. Fides lua le vitalibus (c) advenirent f multi. dixit per simil.m-
    salvam fecii v.ule iu pace. diuem Exiit qui seminat seminare semen suum.
    Et factum esi deineeps. et ipse iier facicbat per el diinl seminat alitid cecidit secus vi.im el COllCUlca-
    civiiates et castella piaedicans et evangelizans re- luui est. et volucies coeli contederu.it illud

    CODEX CORBEIENSIS.
    46. oleo non unxisti pedes meos : Inec auicm unguento unxit.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. Intravit, non cessit. Vulg. intravit, non cessavit. et caslella.
    J
    Gal. ad illaiu Jesus... peccata tua. Vulg. ad illam... tilji 5
    Mm. spiritibus iinmundis. Vidg, spiritibns malignis.
    pcccata. 6 (.'«(.
    Clnisziac... eisde. Mm. Cnusiae. I'k/i/. Chusac
    3
    Gal. recumbebanl. Mm. decumbebant. Vultt. aeeum- ei ile.
    beliaut. } Gat. et Miii. Bece esiit. Vulg. Exiit.
    1
    Mm. per civit.uem, et castellum. Vidg. per piyitaLes. 8
    Gui. comedunt. Vutg. comederuat.
    BLANCHINI NOT.E.
    {ii)Post unxii desunt verba, pedcs meos, etiam in cod. Canl. el aliis apml Millium.
    . (b) Lege el cum Am-
    brusio. (c) Texl. Gr. habel, E7rnrop£jouivoj. (d) Iiaet cod.Cant. r:«6«So>r,v -ov«jt>iv jrflBj «Jto-j;- — (e) Post
    volucres, Ueesi caeli, etiam iu cod. Cant.
    565 EVANGELIUM SECUNDLM LUAM. 56«
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YERONENSiS.
    6. lud. Et aliud qui audiunt; 6. runt. Et scminati sunt,
    cecidil ' su- venil aulem aliud ccci- hi sunt, qui
    per petram, diabolus, et dit supra ler- audiunt verbuiu
    et enatum tollet de cor- rani, elna- Dei venit;

    exaruit, prop- de eorum t iii aruit, autcm diabolus,


    ter quod non verbum, ne quia iion et tollit
    haberet umo- credentes babebat bu- de illorum
    rcni salvi liant. 7. morem. Et vcrbum,
    7. Etaliutceci- 15. Qui autem aliul cecidit ne credentes
    dit inter spi- super petram, intir spinas, salvi liant.
    nas, et creve- bi sunt, qui, et simul cx- 15. Nam qui supra
    runt spinae, cum audie- horlae spinae petram , lii

    et suflocave- rint, cum gau- suflocavciunt sunt, qui, cum


    runt illud. I t dio recipiunt 8. illut. Et audierinl ver-
    aliud cecidit verbum : et aliud cecidit. lniiii cum
    4
    super (erram ipsi radices in terrani gaudio reci-
    optiinam, ct iii 'ii babenl bouani, et pitint illud :

    bonam, et or- qui ad tem- natum fecil ct ln radices:


    1 u iii fucit fruc- puscredunt, fructum cen- non babent
    lum centies ct inlempo- tiipliim. quia ad lem-
    lantum. re tenipta- Haec dicens, pus crcdunt,
    El baec dicens, tionis disce- clamabat Qui : ct in lempore
    clamabat Qui : 14. diint. Quod habet aures tcmpiationis
    babet aures autem in spi- audiendi, audiat. recedunt.
    audiendi, au- nas cecidit, 9. lnlerrogaverunt 14. Quod autem in
    9. diat. Inierro- bi sunt, qui autein eum spinis cecidit,
    gabant au- audiunt ver- discipuli, quae bi sunt , qui
    i.ni illum bum, cta sollici- csset haec audiunl, et
    discipuli, quid- ludinibus, el parabola. a solicitudinibus,
    nnm esset baec divitiis.ei lu- 10. Quibus ipse et divitiis
    10. parabola. Qui xuriis saecu- dixil : Vobis et voluptatibus
    dixit : Vobis li ingredien- daluni est vitae eunles,
    traditum est tes, suffocan- nosse myste- simtil suffocatB-
    mysterium tur, et » non rium regni lur, ct non
    regni Dei : ce- dant fruc- Dei : referunt fru-
    teris aulem lum. ceteris auiem 15. clum. Qtiod an-
    in parabolis, 15. Quod aulem in parabolis lem in bonam
    ui viilentes in lerram loqunr, ut lerram hi :

    non videant, bonam : bi sunt, videntes non sunl , qui in


    3
    et audien- qui in corde («) bo- videani, et corde («) bo-
    les non intel- no f audientes audienies non no v audientes
    legant. verbuni, re- intellegant. verbum reli-
    11. Est autem bacc tincnt, et fruc- 11. Est autem haec nent , el fru-
    parabola : Se- Iiiiii dant in parabola talis ; cluii) adlerenl
    men, est ver- paticnlia. Seiiien, est per paiienliam,
    \i. hum Dei. Qui 1(i.Nenio aulcm verbum Dei 16. Nemo auteiu
    3 6
    aulem secus lucernam \1. Qui antem accendii lu-
    viam, bi Miut, accensam SCCUS viain ccrnam , cl

    CODEX BMXIANUS.
    Etaliud cecidit supra petram ct naiumaruil. quia non diuni dcinde venit diabolus el tnllit de corde illo-
    babebatnmorem. Et aliud ceciditinlerspinas. etsimul iiiin verbum. ne credcnles salvi linni. Nam tjui sn-
    exorlae sunt spinae el suffocaverunt illud. Ei aliud pra pelram hi sunl qui cum audierint. ctnn gaudio
    cecidit in terram bonam et germinavii. et fecil fru- suscipiunt verbum. et bi radices non habent, quio
    ctiini ccnluplum Haec cuni loqueretur diccbai. Qni ad lempus credunt, el in lempore lemptationis rece*
    babet aures autliendi audiat. Interrogaverunt autem dunt Quod auiem in spinis cecidii hi sunl. qui oum
    einn discipuli ejus dicentes, quae esi haec parabola. audierintverbum a solliciludine diviiiarum el yolup-
    Qiiilnis ilie dixu Yobis datuni est. nosse mysterium laiibus vitae euntes suffocanlur cl non dani fcuc-
    regni Dei. iiim Quod auiriii in lerram bonam cecidil lii sunt
    ceterisautem iu parabolis ut videntcs non vi- (|ni in corde bono ei benfgno audienies verbum rc-
    deant audientes non intelligant.
    ct tinent. el fructum adferuul per patientiam. Ncino
    Ilaec est aulem parabola Semen e-i verbum autem lucernam accendens
    Dei. Quod autem m^cus viamcecidit. hi siini qui au-

    CODEX CORBEIENSIS.
    Cap. VIII. 10. — Vobis datuin est scire mysicriuin 14. cuniis, siiniil suffocantur.
    Dei. 15. ct fiuciuin alferniit pcr paiicnliam.

    VARUNTES LECTIONES.
    1
    Cnl. supcr polrosa. Vvlg. snpra pi-lram. Gai, et Um. radicem. Vulg. radices.
    • i:ui. audientes, non audiant, el non intelliifanl. r»/;/. ' Mm. non fpcerunt. Vulg. non referunt.
    audientes, noo inteillgant. " Gut. acccndens lui en
    0| eam vasso. ut. Ifm. I
    .

    sunt. Mm. e luceroamic-


    1
    i.ni. sccos viam suui seuunati, i 1 lucernam «ccen perii eamvaso.
    i "';/ i

    \ ..in miiii, iii miiii Vulij. secus viam, bi sunl


    .
    cendens, operil eam \;iv, aut.

    BLANCHINI NOTJE.
    Post bono, dccsl el optimo, etiain in cud. Cant.
    567 EUSEBll VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS C.OD. COLLATUM. m
    CODEX VEKCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    operiet illaio ter mea, et ponit sub Maler, et
    vase, ani sup- fratres mei moilio , sed fratres mei
    tus lectum qui
    illi siiiii, supra cande- hisunt, qui
    ponii, sed su- * verbum Dei liilu iini ponit, verbnm Dei
    pra candela- audiunt, et ut intrantes audiunt et ,

    bruin ponit faciunt. videant lu- faciuut.


    ut omnes in- 22. Faclum est nien. 22. Factum csl
    tranles, vi- auiem iu nna 17. Non enim aiitem in una
    deant liinicii. dicrum et : est occultuin, dierum : et
    17. Nihil cnim ipse asccn- qund non ma- ipse asccndit
    est occiilium, dii in navi- nifcsletur : in naviculam,
    quod non pa- culani , cl dis- et nec ab- et discipuli
    lain liat scd : cipnli ejus, sconsum , nisi ejus , et ait
    nec abscon- et dixit ad cogniiscauir, ad illos Trans- :

    sum. uisi ul illos : 'I rans- et in palam freienms trans


    eognoscaiur, freicmus vcnial. slagnum. Et
    et in palam siagnum. 1S. Videle, quo- (b) levaberunt f.
    veni.it. Et (b) sustule- niodo au- 25. Navigantibus
    1S. Videte, quomo- ru . . . -;- diatis? autem illis,
    do audiatis? 25. * Naviganti- Qui enim obdormiit,
    Quisqne enim bns auiem b.ilici, dabilur et discendit
    habuerit, da- eis, condnr- illi : et qui- procella venli
    bilur illi et : iniil, et des- cuuiijue et (e) imple-
    qui non lia- cendii lur- non liabet, haliir a flu-
    buerit, et quod bo iu siag- eiiam quod clilnis navicu-
    puiat se li.i- num ven- piii.ii se ba- la v , etpe-
    bere, anfe- ti et conple-
    , bere, auleretur ricliiabaniur.
    retur ab eo. bantur et , ab illo. 21. Accedentes
    19. Vonerunt pericula- 19. Venerunt auiem susci-
    aulcm ad illum 24. bantur. Ac- autem taveruul euni ,
    niaicr, el fia- cidenles au- ad illiiin ma- dicentes : Prae-
    tres illius, teni discipu- ter, et fraires cepior,
    set non jiote- li susciiave-
    , cjus , et non perimus.
    rant conlo- ruiit iIIiiiii
    ,
    pulerant adire Ad ille sur-
    qui ei propter dicenles : Ma- ad eum prae gens impe- ,

    20. luibam. Nun- gister, peri- Nnn- ravit venio


    tiatum cst au- nius. Tunc (ialiini . . . el tempestali
    tein '
    illi: («) Quo- surgens, im- autem illi : aquae, et
    niain niaier f pcravit ven- 20. («) Quia •;- ma- (d) cessave-
    lua, et fraires lo, et lempes- ler tua . et runi } : el
    tui si.ini fo- tati aquae fraties lui facia est
    ris, volentes et (d) desiiterunt stiint foris, Iranquillilas
    :
    f
    te videre. et lact.i est volenies te (e) magna f.
    21. Qui respon- 1
    tranquiili- videre. 25. Dixit
    dens, dixit 25. las. Dixit au- 21. Qui respondcns aulein
    :•'! iilos: Ma- tem illis : Ubi dixil ad eos : illis : Ubi est

    CODEX BRIXIANUS.
    operit eam vaso. aut subtus leclum ponit. sed supra eos Maier niea ei fraires mei bi sunl qui verbum
    candelahriiui. ul inlranles videant lunien. Dci audiunt ei faciunt. Faclum esi auiein in una die-
    Non rniiii est occiilinin quod non revelelur , ncc rum et ipse ascendil in naviculam et discipnli ejus.
    nbscondilum quod ognoscaiur. ct iu palnin ve- ct ailad illos. Transfretemus Irans slagnum Et as-
    niat. Videie eigo qnoinodu auditis. Qui enim liabel cenderunt. Naviganlibus auiem illis obdormiit. ei
    davitur illi. ei qni non habel. et id quod pulit sc descendil procella venii iu siagnnin ei (c) navicula
    babere anleretur ab illo. complebatur lluciihusf et periclitabantur. Acceden-
    Venerum autem ad illiim maicr et fratrcs ejus. el ics iuueiii suscitaverunl eum diccnies 1'iMeceptor
    non poicrani adire ad cum piae imba. Ei nunlia- perinius. Ad ille surgcns increpavit veniuin et teni-
    lumest ei. (a) Quia f mater lua et fratres lni st.uu pesiaie maris, et cessavit et facia est lranquilliias B ...
    foris. volentes te videre. Ad ille respondens ilixit ad Dixii auiem illis Ubi
    CODEX CORBEIENSIS.
    17. nec absconsum, nisi cognoscatur. 5
    25. et complebatur fluctibus navicula , et peri-
    18. Viileie quoinodo audilis? clilahanlur. I
    22. irans siagnum. Et levaverunt.

    VARIANTES LECTIONES.
    ' Gnl. illi :Ecce mater. Vulg. Matcr.
    illi : obdormivit. Yulg. Et naviirnutibus illis, obdormivil.
    * Mm. vprluim audiunt , el laciunt. Yulg. verbum Dci * Mm. iranquillilas magna. Dixil. Yulg. Iranquillilas.
    aiidiiini, el faciunt. Dixil.
    ' Gat. el Mm.
    Navigantibus aulem illis, dormivit. Mm. » Et ila Gut. el Mm.
    BLANCHINI NOTiE.
    B In cndice cst hiaius, derasis ad fineni li- vesiigiuin supersit. Videtur lamen scriplum fuisse,
    neae quinque liueris , quae sequebamur , ila ul vix magna, ul in Veron.
    («) Addit quia etiam cod. Cani., Su. —(6) Juxla tex. Gr. mnybnam. (<) Juxta Colb. 2, apud Millium —
    bic, vwrtlopovTO... to 7r)ofov.
    ,

    —
    (d) Ita et lex. Gr. B7r«ii<7£vT<i. \c) Addit magna, ex Matih:eo, aul Maico. —
    ju«( EYANGEL1UM SF.Ct.MM \l I.UCWI. '.:,!

    CODEX VERCELLENSIS. COKEX VERONENSIS.


    est fldes ves- ribus arripu- fides veslra ? iiiiiimndo ,

    ira ? . . men- erat illuui al- ; El limeiiics , iitexiret ab


    les auiem ligabatur mirali sunt boniine. Mul-
    iniraii sunt (c) enim -j- calenis ad invicem tis enim tcm-
    ad alis aliuin , ctconpedi- dicentes : quis poribus rupe-
    dicentes : quis- hns, ut custo- est bic , quod rat illum; (c) nam f
    II.. iii , ut hic, direiiir; et, niari , et ven- vinctus catenis,
    est qui et vcn-
    ,
    crumpeus tis imperat , ct cnmpedibus
    tis imperat vincula , fu- et obediunt cuslodicbaiur,
    cl aquae ct ob- . gabatur a dae- imperio ejus ? ct, rnptis vincu-
    aiidiunt iili .'
    mone in de- 20. El naviga- lis, agebatur
    26. Enavigave- serlis. verunt ad .1 daenionio iu

    rnnt aiilcni 30. Inlerrogavit regionem Ge- loca deserta.


    in regionem aulem illum rasenonim 50. Inierrogavit]
    Geraseno- (d) Jesus v Quod : li- quae est auleiii illum
    rum, quae bi nomen e>t? contra Galilaeam. (d) Jesns f : Quod
    et trans fre- Qui dixit : Le- 27. Et, tiiin lilii nomen est?
    a
    tiim Galilae- gio quoniam
    : egressus esset Ad illc dixit :

    27. ae. Gresso au- daemonia ad lerram , Legio : (e) quia


    tem illo, oc- miilii erant occurrit illi sumus f.
    niuili
    currit il- 51. in co. Et roga- vir quidam 31. El rogabanl
    li vir, qui dae- baul i . . iiin ,
    (a) dc civita- illuin, ue im-
    monem lia- ne impera-' te-j .... ba- peraret illis,
    bebai ex tem- ret cis in abys- bcbat daemo- ut in abissum irent.
    poribns niiil- suin ire. liilllll lcllipo- 32. Erat aulcm
    lis , et vesti- 32. Erat auiem ribus niultis , ibi grex por-
    inentiim ibi grex por- ct vesli- coruin inultorum pa-
    non indue- (0111111 lllag- inentnm non scenlium, ct
    batur, nec in na quae pas-
    , iiiLliifb.u ur rogaverunt
    ilnino mane- cebatur; et neque in illum, ([) ut
    bat, scd in ino- rogaverunt domo inanc- in illos irenl
    y
    lllllllrntiS. illnin , (/') iil in bat, sed in Ei permisii illis.
    28. Videns autem eis inirarent. -j-
    iiiiinuiiicntis. 35. Exierunt
    Jesuni , proslra- Et permisit 28. I,, nl vidit ergo daemonia
    vit sc, el, cx- illis. Jesum, proci- ab lioininc.
    clnmans vo- 55. Et , cum exis- dil antc il- el intravciunl
    ce magna , di- sent dae- ex-
    liim, et in porcos;
    xit : ounl milii monia ab bomi- clamans voce ct iinpelu
    est tecam '
    Jesu ne, intrave- magna, dixit : abiitgrcx
    Piii Dei Sum- iiiiit inpor- Quid milii, per praeceps
    in i?oro le, lie cos; et inpc- et libi (b) Je- in stagnum,
    inc torqucas. tiiin fecil giex su f Fili Dei et sullucati sunt.
    29. Praecepiebat jier praeceps. Allissimi ? 54. (g) Vidcnlcs
    enim spiritui '
    in mare, ct suf- obsecro te, auteni qui
    inmundo cxi- 5i. focata est. Vi- ne me lorqueas. pasccbanl,
    rc dc boinine. dent. s autem . 29. Praecipiebat quod factum
    Mullis cnini lcinpo pastores, fu- ciiiiu spirilui esl ti fugc-

    CODEX DRIXIANUS.
    cst fides vcstra. Timentes auiem mirati sunt di- irel abliomine.Muliisenimtemporibusarripiebaleum.
    centes ad invicem. Quis putas hic esl qui ct \cn- et ligabaiur conpedibus et catenis. ei disrumpens
    tis imperal ct inari. ei nbaudiuni ei. Euavigaverunt vincula agebatur a daumonio in deserlo. Interroga-
    nulein :id ngiiiiieiii Gerasenniuin quae esl con- vil autein illuin Jesus dicens. Quid tilii nomen c>t.
    ira Galileam. El cum engiessus cs ct ad tcrram Al illc dixit Legio. quia inulta daemonia erant in illo.
    occurrii illi vir quidain («) dc civiiate 7 qui ba- Etrngalv.ini eiimne jiibcrct cis iu abyssnin ire. Erai
    bebai daenioiiiuiu jam lemporibiis multis ci vesli- autem ibi, grex porcorum inulioruni pasccntium in
    menlis 11011 induebaiur. neque in doinoinanebai scd iiinii (•. el rogaveruni ei permiiierci co? in illus i

    in monuincntis. Qui cum vidisset Jesuni procidit ingredi Et permisitillos. Exicrunt ergu daemunia ab
    aute iiluni el exclamans voce magna dixii Quid mibi homiiie ei inlroierunl in porcos. >'i impetu abiil
    ct iil>i cst Jcsu I'ili Dei Altissimi obsecro le neme ,nirx pei prseceps in staguuni ct suflbcalus esi. (g)
    lorqueas. Praecipiebai enim spiritui inmundo ui ex- Videntes aulem qui pascebanl quod lacluni esi •;- lu-
    CODEX C0RBED2NSIS.
    Ena\igavcruiii autcm ad.
    2C. 52. rogavcrunl cum , 01 in illis irent. El permisit
    29. nain vinctus calenis, et coinpcdibus cusiodie- illis.

    batur, ct ruptis vinculis agcbatur


    '•
    iu loco deserto.

    VARIANTES LECTIONES.
    3
    1
    Mn(. Jesu Cliristc Pili. Vulg. Jesu Fili. Gai. in mare. ('«'f;. in stagnum
    1
    Mm. quia multi intraverunt. Vulg. quia intraverant k
    Gat. in deserla loca.
    (laemoiiia iiuilla.
    BLANCIIINI NOT.E.
    (a de c'wiiati\ ciiam te\. Gr. ez rne vokiut
    \ildit (b) Anie Jeiu, deest est, ciiani in icx. Gr.— (e) lia ei —
    —
    i
    .

    cod. Cant. •ji/.f. (d) 1'osi /«sus.decsi dicent, in versione qunqiic Gotb (e) Cod. Caul oti rtaXkt ^aav,
    — (f) Juvia cod. Cani. iv« it; tovt ^otpous iitr&6Wiv. (ij) Juxta tcx. Gr. (Wvrif ti oi Potrxomc to ye/i- — ,
    571 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. .72
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONLNSIS.
    gerunt, et re- Dimisil au- runt, et nun- domum ,

    nuniiave- tem Jesus iU tiaverunt in et narra


    runt quod lum, dicens : civitalem, et quanta tibi
    faciumest 59. Revertere in villas. Dominus fe-
    in civitatem, domi aput 35. Exierunt au- cerit.
    etinagros. le, et enarra lem videre Et abiit
    35. Exierunt au- quanta libi quod factum per univer-
    tem videre ' feceritDeus. est, etvene- sam civi-
    quod factum El abiit per runl ad Jesum, talem praedi-
    est, et vene- toiam civi- et invenerunt cans quanta
    runt ad Jesum , talem prae- bominem se- Jesus fecit
    et invene- dicans quan- deulem, s illi.

    runt seden- la Jesus fecis- quo daemo- 40. Faclum est


    tem ' hominein, set illi. niaexierant, aulem, cum
    aquodaemo- 40. Factum est au- vesliluni, ac redissct
    nia exierant, tem, dum re- sanae inentis, Jesus,
    vestitum, ct verlereiur ad pedes ejus, excepil
    constantem Jesus, et exce- et timuerunt illum
    mente anle pit . . . um valde. turba erant
    :

    pedes Jesu, lur . . . . erant 36. Nuniiaverunt enim omnes


    et limuerunt. eni s aiitem illi, expeclanies
    56. Adnunlia- expectantes (a) qui f vide- 41. illum. Et
    verunt au- eum. ranl, quomodo eece venit
    s
    lein illis, (a) qui f 41. Et ecce venit salvus facius vir, cui
    viderant, virnomine est, qui (b) adae- nomen
    quomodo Jairus, et liic inoniis f vexa- Jairus, et
    sanatus esl is, erat Princeps batur. ipse Princeps
    qui (b) a daemo- Synagogae 37. Et rogaverunt Sinagogae
    niis f erat ve- el, prostra- illum omnis eral, et ceci-
    xatus. lusadpedes multiiudo dit ad pedes
    57. Rogavit autem Jesu, roga- regionisGe- Jesu.rogans
    illum oninis bat illum, ul in- rasenoruni, eum, utin-
    mullitudo traret in ut discederet traret in do-
    regionis Ge- domiun suam ab ipsis ; nmm ejus,
    rasenorum, 42. Quia lilia tini- quia limore 42. qu . . . .

    ut discede- ca erat illi fe- magno tene- unica erat


    ret ab eis; quo- re annorum baniiir. . . li fere

    niam timo- duodeciin, lpseautem annoruni xn.


    re magno et baec mori- ascendens et baec mo-
    detineban- ebatur. navem, riebatur.
    lur. Ipse au- Et f.ictuin est, reversus est. Et contigit,
    tem ascen- dum iret ((/) tur-] 58. Elrogabat iluin iret
    dens in ni- ba al et ilium vir, Jesus, (d) prae-
    ve, reversus con me- a quo daemo- mebal eum
    38. est. 3 Rogabat ila nia exierant, populus. f
    auiem eiim ut suffocarent ut cum ipso 45. Et niulier
    ille vir, a quo 45. eum. Et muli- esset. Dimisit quaedam
    exierant dae- er,quaeerat autem illum, erat ni
    monia, ul es- in profluvio (c) dicens f : lluxn san-
    sel secum. sanguinis ab 59. Redi guinis ab

    CODEX BRIXIANUS.
    gerunl. ei niinliavenint iu civiiateni el in villas. Ex- miini iuam. et narra quanla libi Deus fecil. Et abiit
    ieruiii auieni videre quod factum fueiat et venerunt per universam civiiatem praedicans quanta fccjsset
    ad Jesumetinveneriinl hominem sedehlem aquo dae- ei Jesus. Factum est autem cuui redissel Jesus. ex-
    inonia exierunt. veslitum ac sana menle ad pedes cepii illum uirba. erant enim onn>es expecUutes
    Jesu ct limuerunt. Narraveruul autem illis («) qui f euni El ecce veuil vir cui nomen Jabiru^. et hic rat
    videranlqiiomodosanus ficmsesset a legione. lii roga- Princeps Synagugac. el cecidit ad pedes lesu rogans
    veruiileum omnis iiiiiltiiiidoregionisGeiaseiioriiiii ul eiim ul iniraret in domum ejus i|uia lilia uuica erat
    discederet ab ipsis <|uia liinore iuaguo lenebantiir. illi fere annorum diiodecim eibaec moriebatur. Cum-

    Ipse auteni ascendens uavein reversus est. Et que iieragerei a tnrbis comprimebalur. Et mulier
    rogabat illuin vira quo daemonia exierant ut cum quaedam erat iu fluxu sanguinis ab
    eo esset. Dimisit autenieiimJesus dicens. Rediindo-

    CODEX CORBEIENSIS.
    42. compriniebatur, ut suflocarent eum. 43. inulier " in profluvio sanguinis.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. hominem a quo daenionia oxierunt, veslilum,
    ,
    quomodo.
    sanamente. Gnt. sanae mcnlis. Ynlg. hominem sedehlem,
    3
    Mm Rogavit. Vulg. Rogabat.
    v Ueus. Vulg. tecit Deus.
    a quo daemonia exierant, veslilum, ac san;i menle Mm. fecerit
    Gal. quae videraut, et quoiuodo. Vulg. qui viderant,
    - " Gat. in fluvio.

    BLANCHINI NOT^:.
    (a) Ante qui deest et, eliam in cod. Canl. — (fc) Juxia lex. Gr. o faiuowAsis ,
    — (c) Anle diccns, deest

    hsui, ctiani in
    ,

    cod. Canl. —
    (d) Juxia te.x. Gr., oi SjfitMWt&fkSm bwtov.
    ry.o EVANGELI 574

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    annis duo- lo ; et quomo- annis XII. illiini, indicabit
    decim, '
    (|uae do sauala est quae iu coram omnibus
    in medicis confestim. medicos ero- ct quemadmo-
    consumpse- 48. Qui dicit ei : gaverat om- diiin confestim
    mt omnem Filia, fides tua ncin subslanliam sanaiu est.
    subslamiam le salvam le- suam, nec 48. Ad ipse
    snam, nec po- cii vadein
    : ab ullo po- dixil illi :

    iuit ali aliquo pace. luit curari : Filia, lides


    4 4. curari, accc- 49. Adbuc lo(|iicn- 44. accessit re- lua tc salvam
    dcus de re- le co, venil («) Iro, et fecit : vade
    lio, leligit a Principe teiigitve- in pace.
    vcsiimeuium Synagogae f, slimenti cjus 49. Adhuc illo
    cjus , ct pro- dicens ei. . . or- liinbi iain, loquenie, venit
    linus stetit lua est filia et confcstim (n) a Principe
    Ouxus san- tua, noli 3 ve- sietittluxus Synagogae y,
    guinis ejus. xare illuni. sanguinis dicens ci :

    45. Jesus autem, sci 50. Jcsus autcm, ejus. Quia iiiorlna
    ens (|uod exi- cuin audis- 45. Et ail Jcsus : est iilia
    erit al» eo vir- Quis est noli vexarc.
    tus, dixil Qui : dixit. . . al. . . i qui me le- 50. Jesus auiein.
    tcligit me? Ne- puellae : No- tjgii?Negan- audiio boc
    ganlibus ii limere : libus autem verbo, ait
    autem om- tantum cre- omnibus, patri puellae :

    nibus, ail Pe- de, ei vivet. dixit Pe- Koli timere,


    trus, et (|ui cum 51. Cumque ve- trus, et qui crede lanluin,
    illo erant ila- : nisset domi, ciim illo el salva erit.
    gisier, turbae non est pas- erani Prae-: 51. Ft cuiu vcnis-
    lam magnae sus iniiare ccpior, lurbac set demum.
    ceiipiiinuni secum quem- te conpi iment non pennisit
    le, el dicis : Quis quain, nisi Pe- tam magnae, intrare sccum
    leiigit me? Irum, et Jo- et dicis : Quis queraquam,
    46. Qui dixil : bannen, et nie leiigil? nisi Peirum,
    Tctigit me Jacobum, et 40. Ad Jesus di- et Joliaunen,
    aliipiis; ego palrem, et xit Teligit
    : et Jacobum,
    cniin cogno- matrein pu- me aliquis el.palrem, et
    vi viriuiem ellae. nain et ego maiiem puellae.
    exisse a me. 5-2. Pl. . rabant au- cognovi vir- 52. Fleliant aulem
    47. Ui vidil autem tem omncs lulem de me omnes, etplan-
    mulier, se non etplangebant exisse. gebant illain.
    latuisse, ve- eam Qui di- . 47. Vidcnsaulcm Ad illedi-
    nii iremcns xh Nolile fle-
    : inulicr, quia xil : Nolile
    2
    procidens
    et re.
    v
    no. nim . . ikiii laluil flere, non esi
    ante pedes il- (/>) mo. . . a est f, vcuil
    illiini. (b) morlua f,
    lius ci ob (jiiam
    ; s. . . d dormit. limens, et scd dorinit.
    causam teti- 53. Et. ridebanl . . pn cidii autc 55. Ei deridebant
    gil cinn, in- enni, SCien- pedes illms : emii, scienles
    dicavii coram tes eam mor- et ob qnam quod moriua
    oinni popu- tuam essc. causam iciigerit cssel.

    'CODEX BRIXIANTS.
    annisdiiodccimquaein medicis crogaviraloinnemsiib- quemadmodum confestim sanaiaest. Adilledixitti.
    siantiaro suam. ct non potuit ab ulin curari. accedens Filia lides tua salvam fccit vade in pace. Adhuc
    te
    retro. teiigit Gmbriaiti vestimenli ejus. ei confestim illo loqiieule vcnit quidam ad 1'iiiicipem Synagogac
    steiit Ouxus sanguinis ejus. ei ailJesus Quis cst qui dicens ei Quia mortua est lilia tuanoli vexarc euin.
    nie letigil. Neganiibus autein omnibus ail lvttus et Jesus aulem audiiohoc verbo. ait palri puellae Noli
    qin u ii illu ciinii. Pracceptor. tnrbae le circumdani
    < i timere tantum crede ei salva erii. Ei cum venisset
    el ciimpriniiiul. it dici^ Quis me l • t i i; i l . ElJesus ail in domum iion permisii inlrare secum quemqunm.
    Teiigu mc aliquis. egoenim cognovi virlulcm de ine nisiPetrum el Johannem et'Jacobum et pa)rein et
    exisse. Vidcns aiitcin mulier quia non laiuil cinn mairem puellae. Flebant autem omnesei |ilangebani
    Irc n s. \cuil et pinriilil anle cuin. ei ob quaui c;iu- illam Ail ille dixii. Nolitc Derc nun esl eniln (/') m<>r-
    sam tetigeiit ciiui indiiavil coram omni populo Ct lua v sed dormii. Et deridebant cuin scienles quod

    CODEX COKUEIENSIS.
    45. turbae le coinprinienl lam magnae , et di- 47. quia non latuil illum, venil treinens.
    cis, elc. 53. scienlcs cam niorluain csse. '

    46. nam cl ego cognovi viriulem cxisse de mc.

    VAUIANTES LECTIONES.
    1
    Gui. quae In medicis. Ifm. quae medicis. Vulij. quae vexarfi iflum.
    in medicos. ' Cui. fi Mm
    non estlamen morlua, sed. VkIq. i
    "'
    * Gul. et proccdens ad pedes... Indicavit. ilm. iuirravll. morlua puella, sed.
    i 'i//i/. et procldil ante pedes ejus :... indicavit. G M quis rtua esset.ifiii. quia mor tt

    • Gat. vcxaai lllum. Mm. vexare maglsirum. r ukj.


    BLANCHINI NOTjE.
    («) lia ei icx. Cr. , nupi tov ^xynnv^i^wi, — (b) Post inortna , dcesl puellit ,
    eiiam in lex. Gr.
    S7
    S EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 576
    C.ODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    54. Ipse antem, ad- habeatis. 54. Ipse autem, cumque domum
    praeliensa 4. quanicum-
    In tenens manum intraveritis
    inanu ejus quedomiiin ejus, clamavit, ibi maneie,
    cxclamavit,' intraveri- dicens Puella, : ctiinle(c)
    dicens Puel-: lis , ibi innne- 55. stirge. Et proGcisci-
    55. la, surge. Etre- te, et inde (c) exi- («) couverlit mini f.
    versus est 5. te. Et quicum- spirilum ejus f, 5. El quicum-
    spiritus ejus, et que non rc- et surrexit que uon
    sunevit sia- ceperint vos , coniiniio. Et receperint
    liin. Et jussil exeunles jussit illi dari vns, exeunles
    dari ei nian- de civitate manducare. decivitate
    ducnre. illa, pulve- 5(i. Et slupuerunt illa, eliam
    56. Obstupuerunl rein veslrum parentes ejus: pulverem ve-
    auiem paren- de pedibus qtiibus praece- slrum de pe-
    tes ejus, prae- excutite . . n pil, ue alicui dibus excutite
    cepitque il- lestinioni- dicerenl, quod in testiiiinnium
    lis,ut nenii- n ni illis. facium est. supra illos.
    2
    ni dicerent 6. Exeuntes au- ® ..au-
    tapiit
    ^ Al lJ * iv
    '*••
    quod factum tem, circui- tem ". . .

    b . . . r mu- 1.Convocatis percastella,


    rvPiiT
    UAfui IV
    J.\.
    ni. . . . evan- autem xu. etcivilates
    \. esl.'Con- geli . . ntes, (b) discipulis evangelizantes,
    vocatis au- elcurantes suis f dedit , el curantes.
    lem dtiode- ubique. illisvirtutem, 7. Atidivit auteui
    cim Aposlo- 7. Audiit autem cl poteslatem Ilerodes Te-
    lis,dedit illis Herodes Te- superomnia irarcha omnia,
    virtutem, trarcba om- daemonia, quaecnmque
    et potesla- nia, quae lie- et ui languo- erant facia,
    tem super banl, et stu- res curarent. et consiernebalur,
    omnia dae- pebat, eo quod 2. Et niisit illos eo quod
    monia, et lan- dicereiur praedicare diceretur
    guores curan- 8. a quibusdam : regnuin Dei, 8. a qtiibusdam :

    2. di. El misit illos Quia Johannes etsanarein- Quod Johannes


    (
    praedicare surrexita 5. lirmos. Etait surrexita
    regnum Dei, mortuis a qui- : ad illos : mortuis: a qui
    et sanare busdam au- Nihil tuleri- busdam au-
    5. aegrotos. Et di-. tem Quia Ile- : lis in via, lem :Quoil Ile-
    xit aii illos : liasapparu- neque vir- lias apparuit :

    Niliil lollalis . . ab aliis au-. gam, neque ab aliis autem :

    invia,neque lem Quia Pro- : perain Quod Pro-


    virgam.ne- plieia ile an- neque calcia- pheta unus
    que pera. . . tiquis stirre- nienta, ne- de anliquis
    nequecalci- 9. xit. Dixit que panem, surrexii.
    amenia, ne- (rf) au. . .
    f. . . neque pe- 9. Ait (d) auleni f
    que panem ctiniam, ne- Heroiles : Jo-
    ncque pecn- Jolia . . nem qtieduaslu- hunnen ego
    niam, neque colla- nieus is. decollavi.
    duas tunicas vi. Quis autem 4. Et in quam- Hic, quis

    CODEX BRIXIANUS.
    niorlua esset. Ipse atitcm eieiens onines foras. et le- lis.Etinqiiamcumquedomuminlroieritis.ibi manetc
    nens maiiiiin ejus clamavit diccns. Puella snrge Et donecexcaiis.Eiquiciiroquenonreceperinivosexeun-
    reversus estspiritus ejus et stirrexit continuo Et jus- tesMecivittieilla.exculitepulveremdepedibusvesiris
    sit illi dare manducire. Et stupuerunt parentes cjus in teslimonium illis. Egrcssi autem circumibanl per
    quibus praecepit ne alicui dicerenl quod factum esl. castella. evangelizantes ct curaoles uhiqtie. Audivit
    Convocalis autem duodecim Apostolis. dedit iliis autein Uerodes Thetrarca omnia quae iiebnut ab eo
    virluiem ct potestatem super omnia daemonia el ut et besitabal. en quod diceretur a qtiibusdam Qnia
    languores sanarent Et misii illos praedicare reguum Johanues surrexit a moriuis. a quibusdam vero Quia
    Dei. ct sanare omnes inlirinitates. Et ait :id illos. Helias apparuit ab ahis aulem Quia Prophetn unus
    Nihil tuleriiisiii via neque virgain. nei|iie peram ne- de anii jiiis surrexil. Ait (rf) aulem f Hcrodes Jolian-
    quepanemnequepecuniam.nequeduastunicashabea- nem ego decoilavi Qtiis autem
    CODEX CORBlrtENSIS.
    55. Et cnnvertit spiriium ejus. 8 mauete,
    i, ibi et inde proGciscimini.
    Cap. IX. 5. —
    neque peram, neque calceamcntum, 5. pulverem de pedibus vestris excuiite.
    neque panem. 7. consiernabalur, eo quod dicerelur.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. Convocavit autem XII Apnstolos, et dedit. Vitlg. tem, circuibant.
    O.onvocalis autem duodecim Aposlolis, dedit. ' Mm. munete donec exeatis.
    9
    Gat. exeuntes autem, circumibant. Vuly. Egressi au-

    BLANCHINI NOT;£.
    (a) Itaet lex. Gr., exicTp^e to psOft* ctHnvs . — (b) Ita et lex. Gr., fi«9r)T«c twroO. — (c) Deest nc, eiiam
    in tex; Grteco.— (il) Ita. et cud. Canl. Se.
    577 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 578

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    cst liic, de quo eismandu- est,de quo illismandu-
    audio cgo care. Qui di- ego audio care vos.
    lalia? Ei quae- xerunt Non : lalia 1 Ei Ad illi di-
    reliat vide- sunt nobis quaerebat illtim xerunt : Non
    re illuin. plusquam videre. sunt noliis
    10. Etreversi quinque pa- 10. Etreversi plusquam
    Apostoli, nar- nes, et pisces Aposioli, nar- qninquc panes,
    raverunt duo : nisi raveruni illi et duo pisces :

    illi i|uae- nos, eunies, quaecumquc nisi nos ea-


    cumque fe- emamus in fecerant nius, et ema-
    cenint : et ad- oinneni po- el, adsumpiis mus omneni
    in
    sumens eos, pulum liunc illis , secessit lianc inrbam
    secessit se- \i. escas. Erant seorsmn in 14 escas. Eranl
    orsum iu lo- auiem viri locum deser- (d) enim f fere
    cum deser- fere quin- lum, qnod viri quinque
    ttim, quivo- que mllia. est Bdsaida. milia. Ait
    cibatur '
    Re- Dixit auiem II. Quod, cum autcm ad di-
    11. t. . da. . . Turbae addiscipu- cognovissent scipulos : Fa-
    autem , cum los suos Faci- : lurbie, (a) secuti f ciie illos
    cognovissent, te illos * recum- sunt illum: discumbere
    scculae sunt bere per con- ct excepit per convivia
    cum : et, exci- illos, et quinquagenos.
    piens illos, '
    quin loquebatur 15. Et ita fece-
    loquebalur no - de
    illis runt. Etdis-
    illisdereg- 15. runt regno Dei, cubuerunt
    no Dei, cos. . . . recu nt et eos, qui omnes.
    -
    necesse ba- omnes. cura indi .... 16. Acceplis auteni
    bebantcu- 16. Acceplis autcni 12. sanabal Jesus quinque
    rari, sana- quinque pa- auicm coe- panibus,et
    \i. bat. Dies au- nibus, et duo- perat decli- duobus pi-
    tem coepe- bns piscibus, narc. scibus , respexit
    ral declinare. respiciens Et accesserunt incaelum,
    Accedentes in caelum, (b) ad cum f ct benedixit
    auiem duo- benedixit xn. discipuli, («) super illos f
    decim, dixe- (e) snper illos f ;
    et dixernnt et fregit, et
    runi illi : Di- et cnnfregit, illi Dimitte
    : distribuit
    miile (c) liirbani f, et dabat(/') dis- (c) turbam f, (f) discipulis f,
    ttt, eunlesadja- cipulisf, ulad- ut eant circa ut ponerent
    centes vicos, ponerent tur- castella,[et anteturbas.
    et agros, re- 17. bU. Etmandu- villas.et' 17. Et mandu-
    liciant se, et in- caverunt, reficiant se, caverunt, et
    venianl es- ct saiiati sunt. ct inveniant saturati sunt.
    cas quoniam: Et sublatum cscas : quia Et sublatum
    liie in deser- est, quod su- bic in loco esl , qnod
    to loco suniiis. perfuit illis, descrto sumus superfuit illis,
    13. I >ivit antem fragmentn- 13 aulein Iragmeiilorum
    ad illos : Datc ruin coplii- ad . . . . Dale cophinos

    CODEX BRIXIANUS.
    csl islede quo audio talia.Et quaerebat videre eum. dixexunt Non sunt nobis plusquam quinque panes
    Et reversi Aposloli ad Jcmiiii narraverunt illi omnia ei duos pisces nisi forle nos eamus et emamus in
    quac fecerunt. et adsumens illos secessit seorsum in omncm banc lurbam escas. Erant (d) enira f viri
    loruiii deserlum. qui dicilur Beibsaida Quud cum fere quinque millia. Ait autem ad uiscipulos suos
    cogiiovissent tuiba: (a) seculi f sunt illum et cxce- Pacite illos discumbere per convivia quinquagenos.
    pit eos. ei loquebatur illis de regno Dei. et eos qui Et ita fccerbnt Et discumberc fccerunl oinnes. Ac-
    curam indigebant. sanabat. Dies autem jam coeperat ceptis auiem quinque panibus. et duobus piscibus
    d< •< linare.Kt acccssei iini (luiderim discipuli ejus (6) respexit in caelum et benedixit eos. et fregit ct
    ad cum f et dixerunt illi. Dimilte (c) lurbam f ut dedit (/') discipulis f ut poncrent ante tinb.is. Et
    cant in castella et villas. quae in circuitu sunt et manducaverunt omnes et saiurali suut El tulerunl
    einant silii escas quia bic in locodesertosiimus. Ait quod superavit illis fragmentorum cophinos duode-
    aiilein ad illos Jesus Dale illis vos manducare. Al illi

    CODEX CORIJEIENSIS.
    9. Ilic, qui cU, de quo audio lalia '.'
    13. nisi eamus, et cmamus.]
    \i. ut eant circa caslella, el villas, et reficiant se, 16. benedixit super illos.
    el inveniant escas.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. Betbsaida. Mm.
    Retzaida. Vulg. Bethsaidae. ei quinquageoos. Vulg. discumbere per convivia quiaqua-
    i.ri. qul curari Uidigebaul. Vulg. <|iiinira indigebant. genos.
    n
    iii». iliseuiiibere supor terrain per convivia centenos,

    BLANCIIINI NOT/I^.
    (u) Ycron. el Brix. secuii, forie, quia*masculini generis suni ol o/'/o(? — (b) Addit ad eum, ciiam Vers.
    ^

    Goib. auTM. (c) lia ct tex. Gr., tov i'/_Aov. -ld) Ita eliex. Gr., ,-- — (e) Iia ei cod Gant. , «V «vrouf
    — (0 l'osi dudpulii, dcest suis, ctiam in icx. Gr.
    579 EUSEBII VERCELL. EVANf.ELIUM CUM VARHS COD. COLLATUM. £80
    CODEX VEUCELLENSIS. CODEX VEHONENSIS.
    n deciiri. re,abneget xn. se ipsum, et,
    18. E um est , seipsum.et 18. Et facium est, sublala cruce
    esset in sequatur me. cum solus sua , sequatur
    .... reio, ade- 24.Qnisque enim esset orans, 24. mc. Qui
    rant illi dis- voluerit ani- erant aulem enim voluerit
    cipuli sui, cl inam suani cl ciim illo aniinam suam
    inlerroga- salvam face- discipuli, et salvain facere
    vit eos, dicens re, perdetil- interrogavit perdct illam :
    Quem me di- lam et, qui per-
    : i Quem nani, qui per-
    cunt turbae diderit ani- .... dicunt diderit ani-
    19. esse? Qui res- mam suam essc lurbae? nam suam
    pondentes, causa raei, 19. Ad illi re- propter me,
    dixerunt Jo- : salvabil il- sponderunt (a) ille f salvam
    hanneni Bap- 25. lam. Qu . . . ei.cldixe- faciet illam.
    lisiam alii au- ; enim pro .... runt : Jobannen 25. f£f Qoid enim
    tenilleliam; bomini Iu- Baplistam; alii prodeest ho-
    aliqui vero, mun-
    crari aulem Helian ; mini, si lu-
    quia Profe- dumlotum, alii ,
    qnia cretur univer-
    ta unus ' dt; se auieni ip- Propheta uuus sum mundum ,

    prioribus sum perde- dc prioribus se auiein


    20. snrrexit. Di- re, aut (b) jac- ressurexit. perdat, et
    xit autem turam fa- 20. Dixit autem (b) detrimcntum
    illis Vos au-
    : 2G. ciat. f Quisqu . . illis : Vos faciat? f
    lem queni enim con- auiem nie 26. Nam qui
    me dicitis fusus fuer . . quem dicitis nie erubueril,
    esse? Bespon- me, et m . . . csse? Bespon- et ineos
    dens autem hunc Fil . . . dens. . . . sermones,
    Petrus, dixit bomin Pelrus hunc Filius
    21. Christum. Qui , cum fnndet .... . . Dei
    . . hominis eru-
    nbiurgasset cum ven . .- 21. llle , incrcpans bescet, cum
    illns, praece- rit in gl . .- illos, praece- venerit in
    pit ne cui di- riasua, ut . .
    - pit ne cui majestate sua,
    cereni boc, San
    tris, et . .- haec dicerent el Pa
    22. dicens Quo- : torum Ange- 22. dicens Quod : Sanctorum
    niain oportel lorum. opportetFi- Angelorum.
    Filium lionii- 27.. . . co autcm vo- liinn hominis 27. Dico autem
    3
    nis nuilia pa- . . vere sunt : miilta pati, vobisvere;
    ti, et reproba- . . .hic dam et reprobari aliqui sunt
    2
    ri aSeniori- . ..ntes, qui a Principibus hic stantes,
    bus, et Ponli- non gusta- Sacerdotum, qui non gu-
    /icibus, et Scri- hunt morlem, elScriliis, stabunt mor-
    bis,etinler- '
    . onec vide- etoccidi.ct lem, donec
    fici, et post ter- . . nt regnuiu post dies videant regnum Dei.
    liuin diem rc- . . ei. Fac- lies resurgere. 28. Faclum cst
    23. surgere. Di- 28. . um cst autcm
    . 25. Dicebat au- aulem post
    cebat auteni . . oslhaecver- tem ad oinncs : haec verba,
    4
    ad omnes : . . a, circitcr Si quis vult fere post
    Si quis vult . . ost dies oc- ad me ve- dies oclo
    post nie veni- . . o adsumptis nire, abneget adsumpsit
    CODEX BRIXIANUS.
    cim. Et faclum est cum solus essel orans. occurre- me. Qni enim volueril animam
    c illidie et seqnatur
    ruiu ei discipuli ejus et interrogavit illos dicens suam salvam facere perdet eam nam qui perdiderit
    Quem me dicunt esse turbae. At illi respondentes animam suain prnpter me. salvam faciet eam. Quid
    dixerunt. Johannem Baptistam. alii autem lleliam euim prodest liomini. si lucretnr uitiversum raun-
    alii quia Propbeta unus de prioribus surrexit. Dixit dum.se autem ipsum perdat. et deiriincniiim sui
    auiein illis Vos autem quem me dicitis esse. Respon- f.iciat. Qui enim me eanfusus fuerit. aut meos ser-
    dens autem Simon Petrus dixit. Tu es Gliristus Fi- mones. hunc Filius hontinis confundet eum cum
    lius Dei. At ille increpans ciis praecepit ne cui dice- venerit in majestate sua. et Patris et Sanctoruni
    rcnt boc dicens. Quia nporlet Filium bominis mult.i Angelortinl. Dico autein vobis. verc sunt quidam de
    pati et reprobari a Senioribus et Principibus Sacer- liic stanlibus qni non gustabunt inortem donec vi-
    diituni et Sciiliis. et occidi. et terlia die resiirgere. deant regnum Dei. Factuni esl autem post haec
    Dicebat autein ad omnes. Si quis vull post me ve- verba. fere dies octo. et adsunipsit
    nire. abneget semetipsuni. el lollat orucem suam

    CODEX COUBEIENSIS.
    24. salvabit illam. 25. se autem perdat, aut detrimentum faciai.

    [VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm. de senioribus. Vulg. de prioribus. aliqui hicstantcs. Vulg. vere sunt aliqui hic stantes, qui.
    :

    s
    Mm. pali a Seuioribus, el reprobari a
    Principibus. 4
    Gal. et Mm.
    fere post dies octo... Johanncm, el Jaco-
    Vulg. pati, et reprobari a Senioribus, el Principibus. bum. Vulg. fere dies octo et Jacobuin et Joannem.
    3 G U. vere sunt aliqui, qui bicslantes. Min. quia sunt
    :

    BLANCIIINI NOT^E.
    (n) Addil ille, etiam lex. Gr. oytof.— (b) Veron. et Verceli.oniiltiint stii ; juxta tex. Gr.,to 5»fu»>9«ij.
    58! EVANGELIUM SECUNRUM LUCAM. 5S2
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    . . . m rciro, Heliae nesci-| : Peiium (a), ct et ununi Movsi,
    (o) . . . obanne, et ens quid di- Johannen, el unum Heiiae :

    . . . . bo, f ascen- 54. ceret. Haec et Jacohum f, nesciens quid


    . . . in mon- autem eo di- et ascendit diceret.
    . . . m , ut ora- cente, facla in nionte, "». Haec auicm illo
    29. . . . t. Et faclum est nubs, et ob- ut oraret. loquente, facla
    . . st, dum o- nmbrabat il- 29. Eldum orat, est nubs, et
    . . at ipse, el fac-', los timuerunt
    : facta est spe- inumbrabavii eos :

    ta est efigies autem, dum cies adspectus et limiieriint.


    vulius ejus intrarent
    illi ejus albus, Ei, inlrantibus
    alia , et ves- 55. in nubem. Et refulgens. illisin nube,
    lis ejus can- vox facta est 50. Et ecce duo v est
    dida, praeful- de nub. . . i- viri loque- 35. de Hic
    50. gens. Ei ecce cens t baiilnr cum est Filius meus
    vii cluo con-
    i Filius. . . s illo. Erant dilecius, ipsiiin;
    loquebantur electus; ipsum autem Moy- 56. audile. Et,
    ei.Eratautem audiie. ses, ei He- dum fit vox,
    Moyses, et He- 56. Et, cum facta 31. lias, visi in inventiis esl
    31. apparcn-
    lias, est vox, in- majestate Jesus solus. ;

    les in gloriam : ventus est ct dicebant Et ipsi lacue-


    dicebant con- Jesus solus. Et excessiun riiui, ct iiemini
    summatio- ipsi lacuerunt, ejus, quem (c) niliil
    f di-
    nem illius ,
    et nemini complettirus xerunt in
    quam inple- indicaverunt er;it in illis diebns
    turus crat in in illis diebus Hierusalem. ex his, quae
    Hierusalem. qiiidquam 52. Pcirus vero, viderant.
    52. Petrus aulem, ex iis, * quae vi- ct qui cuin 57. Factum est
    el qui cum derant. illo (6), erant autem (rf) per
    eo eranl, gra- 57. Factum cst au- grabati f diem f, desccn-
    vati sunt som- . (d) per diem f
    . . a smuno. Et] dentibusillis
    no. Evigilan- descenden- evigilanles, de nronie,
    tes autem, vi- libus eis de viderunt occnriil illi
    derunt gto- monte, oc- majestatem turba multa,
    riam ejus, et currii illis ejus, et duos 58. Et ecce vir
    diios viros ad- lurba mag- viros, qui de turba
    sistentes ei. 58. na. Etecce vir stabant cum exelamavii
    53. Et faclum est de. . . rbaex- illo. dicens Ma-:

    1
    duin discerent c. . . avit, di- 33. Et factum est gister, obse-
    ab illo, dixii cens :Magis- cum discede- cro te, re-
    Pelrus : Magis- ter, oro le, res- rent ab illo, spice in fi-
    ler, bonum picias in lili- aitPelrus: liuin mcum,
    est nos liic es- um meum , Magister, quia unicus
    se; el faciamus qnia uuicus boniim est 59. est milii : ct
    labernacu- 59. mihi esl el : nos bic esse eece spirilus
    la iria, unuin ecce spiritus ar- et faciamus adprehendit
    Tibi, et unum ripil illum tabernacula tria, illum, et su-j
    Moysi, ct unum subito, ct con- unum libi, bito clamat

    CODEX BRIXIANUS.
    Peiriim («) ci Joliannemet Jacobum f etascendit in quid diceret ILec autem illo loqucnte facla cst
    nioiiteiu ut orarel. Et facluoi est dum oratret visa cst nuocs ct obumbravit eos et tiiiiiicnini Et intranii-
    speeies vullus ejus. altera. ct vestiius ejns albus. re- bns illis io nubem. vo\ facia est de nube dicens.
    lulgens. Et ecce duo viri loquebantur cum eo. Erant Hic est Filius meus dilectus. ipsurfl audite El dum
    autem Moyses. et Helias.qui visi sunt in gloria et di- fierel vox invenlus cst Jesus solus. Et ipsi lacuc-
    Cebanl exiium cjus qiicm impleiurus cral in Hierusa- runi. el nemiiii dixerunt in illis dicbus quicquam.
    lc/n. Pcirus vero. et qui cum illo erant gravati erant ex liis quae viderant. Faetum est antem in illa die
    soiono. Evigilantes autem videruni gloriam ejus et desccndcniibiis illis de nionie. occurrit illi turba
    duos viros qui stabant cum illo. Elfaetum esl cum innlia. El ecce vir dc turba. cxclaniavil dicens.
    disccrenl ab illo dixit Petrus ad Jesum Praeeeptor Uagisler obsecro te. respice in Dlium mcum quia
    bomnn esl nos bic esse. ct facianms iii.i tabernacula iinicus eu milii. et ecce spiritus ininundiis adpre-
    iiniiiii tibi. cl uniiiii Movsi el uniiin llaliae. nesi iens bcndil cum. el SUbitO clainat

    CODEX CORBEIENSIS.
    29. » Et dum
    species aspectus
    orat, facia est 36. et dum vox fit.
    cjns altera, el veslilus ejus albus, refulgens. 37. Factum est auicm per diem , desccndcntibus.
    35. Ilic cst Filius * mcus eleclus. f
    VARIANTES LECTIONES.
    • Gal. ut discederunt. Vulg. cum discederent, Mm. F.t lactuni cst, dum orarct, facta cst spccics... idul-
    9 gcns.
    ,um. qiiac audierant. Vwg- quae viderant.
    * Gal. Et firiniii cst duni oraret spccies... rcfulgens. * Ila d Gat.

    BLANCHINl NOTjE.
    (n) Juxla oiiliiicm tex. Gr.,/'/i l'.>'/vv/,v z'/i'lizr.iCov. — (b) Veron. omillit cranl, post cum illo juxl.i Grxcam ,

    svnlaxin xai v. aOv u.<j-y, wkv


    : (3tC«(i/j(isvo(. — (r) Juxla Gr;ecam syntaxin oOSiv. , —
    (d) lla clinil. Gftnli
    Lal. et Gr. Sm vo; >iutf«,-.
    583 EUSEBU VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 584

    CODEX VERCIXLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    cidil, el dis- pulos Ponite : et elidit, et scipulos suos :

    carpil illum vos in auri- dissipal eum Ponite sermo-


    cum spuma, bus vestris cum spuma et nes hos in
    et ' vix rece- verba haec: vix discedit auribus vestris :

    di. . ab illo, con- Filius enini dilanians eum : nam Filius


    iribulans hoiniiiis in- 40. et rogavi hominis ira-
    40. eum et p. : . .
    - cipii iradi in discipulos tuos delur in ma-
    catus sum manibus lio- ul eicerent nibus hominum.
    discipulos 45. minum. Ad illuni , el non 45. Ad illi igno-
    luos, ut eice- illi ignora- poiuerunt. rabani veibum
    rent illum, et bant verbum 41. Hespondens isiut ; et eiat
    non poiue- hoc; et erat autein Jesus , anle m
    runl. occulium dixit : gene- eos ut non sen-
    ,

    41. Respoudens ab eis, ne in- ralio infidelis, tireiit, et time-

    aulem Jesus, tellegerent et perversa bant ioierro-


    dixii :
    s
    gene- et timebant usquequo . . ero gare illum de
    ratio incre- interroga- aput vos ? (a) [ns- boc vcrbo.
    quo-
    dibilis; re eum de ver- quequo . . ero] 46. Intravit aulem
    usque ero 46. bo hoc. I . . tra- vobiscum ,
    cogitatio (d) in
    aput vos, vit autem et paliar vos ? eis f quis
    ,
    3
    et sufferam cogitatio ((/) in Adduc buc eorum major esset.
    vos? Adduc eis f , quis nam liliiun luum. 47. Ad Jesus, vi-
    hoc filium esset major 42. (b) Adliuc. au- dens cogita-
    42. tuum. (6) Adhuc illorum. tem f venienle tiones cordis
    autem -j- acce- 47. Jesus autem, vi- ipso, elisit illorum, ad-
    denle illo, sa cogitatio- illum daemo- preliendens pue-
    adlisit illum ne cordis nium , et dis- rum , staluit
    ille spiritus ma- illorum , ad- cipavit. secus se , et

    lus, et concarp- prebensum 43. Et increpavit 48. (e) ait f Quicuui- :

    43. sit. Imperavil iiifamem Jesus (() spiii- que acceperil


    autcm Jesus statuil apud tui f immundo, puerum i*tum
    in nomine
    (c) spirilui f inmun- 48. se, et (e)dixitf: qui- el sanavit
    d(i, et sanavit cunique me pueruni, et meo, me re-
    puerum, et recipit , non reddidit illum cipit : el qui-
    reddidit il- me recipit, patri suo. cumque me
    lum pairi suo. sed eum ,
    qui 44. Siupebant receperit , non
    44. Smpebant au- me misit. Qui aulem omnes me recipit,
    tem omnes enim mini- in magnitu- sed eum , i|ui

    in magnalia mus in omni- dine me misii. Nam,


    Dei omnibus
    : bus vobis est omnibus . . .- qui iiiinoi' esl
    auiem miran- hic est mag- rantibus super inier onines
    tibus, de om- nus. omnibus, quae vos, hic major esl.
    nibus, quae 49. Resp . . ndens f.iciebat. 49. Respondens
    faeiebat, di- autem Johan- Dixit auiem autem Johan-
    xit ad disci- nes dixit Ma-
    , : Jesus ad di- nes , dixit

    CODEX BRIXIANUS.
    el eliditetdissipatenm cum spumn.et vix diseedilab Dixit autem ad discipulos suos. Ponile vos in
    eodilanians eum. et rogavi discipulos tuos ut ciceient nuribus vestiis sermones istos Filius enim lioininis
    illum etnonpolueriinl. Respondens auiem Jesus dixit. fuiurum est nt tradatur in maiius hominum. lli au- I

    generatio incredula el perversa usqueqiio eio apud tem ignorabaut boc verbum et erat occulium eis.
    vos ct paiiar vos. Adiluc iiuc filiuin luuni. ((') Adhuc ut non iniellegerent illud. et tiniebant inlerrogare
    aulem f venieme illo elisit illum dnemonium et eum de boc verbo. [uti-avii autem coguatio. (d) in
    dissipavii eum. El iocrepavit Jesum spiritum innnin- eis f quis eoium mnjor essel. Ei .lesus videns cogi-
    duin. ei sana\il puerum. et reddidit einn palri ejus. taiiooes cordis illorum adpreliendens puerino staiuit
    Stupehaui autein oinnes et mirabantur iu niagnitu- eiini juxla se. et dixit eis. Quicumquc susceperit
    dine Dri. puerum isiuin in nomine meo ine recipit. et quicun-
    Omnibusque niiran'.ibus in omnibus quae faciebat que me recipu, recipit eum qui me nnsit. Qui enim
    Jesus. dixit Petnis. Domine quarenos non potuimus ininor est imer onines vos bic major est. Rcapondens
    eicereenm. Ad ille dixit Ilocgenus non exiet nisi in autem Johannes dixit. Praiceplor vidinius quemdam
    orationibus etjejuniis.
    CODEX CORBEIENSIS.
    44. omnibusque miranlibus super omnia , quae 45. et erat occultum inler psos, ut non sentirent,
    faciebat , dixit ei Peirus Domine quare nos non : , et timebant, etc.
    potuimus ejicere illum? Quibus dixit Quouiain ejus- : 4S. Quicumqiie me receperit, non me recipii, sed
    modi, oratione ejiciiur., et jejuuio. Dixit auiem ad euni, qui me niisit. Deest (olium in ms. a vers. 40
    discipulos suos Ponite vos in auribus vestris.
    : hujus capitis, usque ad vers. 21 capilis decimi.
    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. el ilm. vix discendit. Vulg.,\ix discedit.
    1 3
    Gal. et Mm. cogitaiio inter eos Mm. erat. T'n/g. cogi-
    3
    Mm. Generalio prava, et inlidelis. Ibid. Grtt. vobis- talio in eos... esset.
    cum. Vulg. geueralio inlidelis, et perversa... apud vos.
    BLANCHINI NOT^E.
    (a) Varians lectio iu textum illata. — (b) Ita el tex. Gr. fjrr oe. — (c) Ha et lex Gr. f.. irvsuuan.
    ((/) lta et tex. Gr. ni aurofj. — (e) Post aii, deesl Hlis, eiiam in cod. Cant.
    585 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 586

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    gister , vidi- tendens in Praeceptor, autem discipuli
    mus quendam Hiernsalem. vidinius quen- ejus Jacobus,
    in nomine 54. Videniesautem dam in nonii- et Joliannes,
    tuo eicien- discipuli ejus ne tuo eicien- dixeninl :

    tein daemo- Jacobus , et Jo- tem il.iriiiiuiia , Doniine, vis


    nia , et |>rohi- hannes , dixe- ei prohibe- diciinus, ut
    bebamus il- runl Domine,: bainus eum ;
    ignis discendat
    lum quoni- ; vis, dicimus quia non se- de caelo super
    am non sequi- ut ignis de qnitur te illos, et consu-
    tur nobiscum. caelo descen- nobiscum. niai illos, sicut
    50. Dixil aulem dat super il- 50. Et ait ad Helias fecit?
    ad illum Jesus : los, et consu- illosJesus 55. Et conversus,
    1
    Sinite illum , mat eos.sicut Nolite probi- increpavit
    et nolite pro- Helias fecit? bere qui :
    illos, la) et

    hibere ; qui 55. Et conversus, enim nnn est dixit f : Ne-


    J
    eiiim non objurgavit il- adversus vos, scitis cujus
    est adversus los, dicens : pro vobis esl spiritus estis :

    vos , pro vobis Nescitis cu- nemo esl enim 56. quia Filiu*
    cst:nemoest jus spirilus estis. qui al hominis non
    cnim qui non , 56. Filius liomi- vir in venk animas
    3
    faciat virtu- nis non ve- nomine meo , i (b) liominum f
    tem in nomi- nit animas et poteritmale perdere , sed
    ne meo et po- , (b) liomimim f loqui de me. salvare. Et
    lerii male perdere, sed 51. Facium est au habierunt in
    loqui de me. salvare. tem ,duni com- aliam
    51. Factum est Et ahierunt plerentur dies civitatem,
    autem, dum in aliut cas- adsuinptionis 57. Factum est
    conpleren- • 57. lellum. Et ejus, et ipse autein
    lur dies recep- factum est, faciem suam euntibus
    1 in vin,
    tiouis ejus , euntibus il- firmavit ut iret illis

    et ipse dire- lis in vii , di- Hierusalem. dixit quidam


    xit faciem xit quidam 52. Ei misit nun- ad illum (c) Do- :

    suam ire in ad eum Sequar : tios ante con- mine, f sequar


    Hierusalein. te quocum- specium suum ; te quocumque
    52. Et misit nuii- 58. que ieris. (d) Et f j
    . euntes
    . ieris.
    tios ante cons- dixit ei Jesus intraverunt 58. (rf)Et f ait
    pectum su- Vulpes cubi- in civilale illiJesus Vol- :

    um , et cun- lia habent Samarilanorini), pes, foveas ha-


    les, intrave- et volucres quasi para- beant, etvo-
    ruut iu civi- caeli nidos ,u- 53. turi illi. Et lucres caeli
    tateSamari- bi requics- non recepe- nidos, ubi
    tanorum , tan- cant ; Filius runt illiim, requiescant :

    quain para- auleni hoini- quia facies nam Filius


    55. liiri illi. Et nis non lia- ejns erat honiinis non
    non recepe- bet, ubi capud eiiniis llieru- habet, iibi

    runt eum 59. reclinet. Di- salem. capul suum


    quoniam fa- xilaiitem 54. Cimi 59. reclinet. Et
    cies illius erat ad illum Se- : vidissent ail ad allerum :

    CODEX BRLXIANUS.
    in nominc tuo eicienten) daemonia et prnhibuimus ul ignis descendatde caelo. et consumat illos sicut
    enni. quia non sequitur nnbiscum. Et ait ad illuin et llebas fecit. Et cmiversus Jesus increpavit illos (u)
    Jesus. Sinile euin. Et nolile probibere. qui enim ctdixit f ad eos Nescitis cnjus spiritus estis. Filius
    iioii est adversum vos pro vobis est. Facuiiu est enim hominis non venit animas (b) liominum f per-
    autem diim conplereniiir dies adsumptionis ejus et dere. sed salvare. Et abierunt in aliud castellum.
    ipse laciem suam Brmavit ut iret in llierusalcm. Factum est autcm ambulantibus illis in via dixit
    I i niisit niinlins anle cunspcctuin suum ct euntes. quidam ail illum. Sequar te quocunque ieris (c)
    i.itiavi-riiul in civilalem Saniaritanoruin ut pararent Dnminef (d) El f ail Jcsus. Vulpes fnveas ha-
    illi

    illi. Kt non recepernnt eum. quia facies ejus eral beni. el volucrcs caeli nidos ubi requicscant. Filius
    euntis in Hierusalem. Videntes autem discipuli ejus. autem hominis non habct ubi caput reclinet. Ait
    Jacobus ct Joliannes dixcrunl. Doniinc vis dicimus. aiitem ad alterum.

    CODEX CORBEIENSIS.
    Mutilua esl cod. usqne ad vers. 21 cap.'\.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Sinite eiim, et nolite prohibere. i ulg. Nolite dere, sedsaWare. Et (bierant.
    probibere. 3
    Mm. venit ad animas perdere. Fulg. veoitanimasper*
    *
    Gal. illos. Etabiecunt. Vulg. illos, dicens Ncscitis , : dere.
    cujus spiritus eslis. Filius hominis non venit anunas per- ' tfm. euntibus illis. Vuig. ambuiantibus illis.

    BLANCBINI NOT.E.
    (o) ita et cnd. Canl., xcei «Ijr«v.— (b) Addil homtnum, ctiam tex. i'-r. . &v9puir<uv.— (c) Atlilil Domln'. pa-
    riter tex. Cr., KJfii;. — (d) Addit et , etiam tex. Gr., /m.
    Patbol. XII. 19
    6S7 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. .'»»«

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    qnere me. messis, ut niit- Sequere me. Dominuni
    Quidixit : Doniine, lat operari- II le autem messis , ii

    permille os in messem dixit : Domine, mitlal opera-


    milii prius suam. permiiiemilii rios in messeni
    ire, et sepeli- 3. Eeee mitto primiim ire, suam.
    rep:itrcm vos tamquam et sepelire pa- 3. Et ecceego
    60. lueiiin. Dixil agnos (i) in me- trem nieum. mitlo vos,
    (a)auieinf illi : (b) \ Si- dio luporum f 60. Dixit (a) autem f sicut agnos
    nc moriuos 4. Nolite por- eiJesus (b) Sine : (i) medio
    in
    sepelire f mor- tare saccu- inortuos sepe- lupoium f
    tnos suos : lu lum non pe-
    ; lire f mortuos 4. Nolile poriare
    aulem vade; ram, nec cal- suos : tu au- saeculum, neque
    adnuntia ciamentum : tem vade, nun- perain, neque
    regnum Dei. et neminem tia regnum Dei. calcianienta ;
    01. Dixit aiilein circa viam 01. Et aitalter : et iieininem
    et alins Sequar le
    : salulave- Seq .Do- . . . per viam sa-
    Dne; piiiisauieiii pennilte 5. riiis. In quam- mine .... pri- lulaverilis.
    iuilii ire. ct nun- cumque pri- nium nermitle 5. In qiiaiTiciini-
    tiaie eis, qui niuni doinum inilii (c) iiiin - que doinum pri-
    in domo sunt. intraveri- liare his, qui niiini intraberi-
    62. Dixit aulem lis, dicite : Pax donii sunl-J-. tis , dicite :

    ad illtitn Jcsus : liuic doniui. 62. Ait ad illnm Pax liuic


    (d) Nemo relro 6. Si ibi fuerit Jesus : (d) Nemo domui el : si

    respiciens, tilius pacis, respiciens retro, ibi fuerit

    et exiendens requie . . , cet (e) mitlii manum lilius pacis,


    3
    mannin • su- super pax vea-
    illiiui in aratrum f reqniescet
    per aralrum, f tr.i ; sin autem, aptus est regno super
    aptus est reg- (j) super vos re- -j-
    Dei. i veslra;
    verlelur. sin aiitem,
    CAPUT X. eadem do- CAPUT X. super vos
    7. In (j) f
    i. no Dei. (f)Ele- mo mane- 1. Dessignavit f
    ({) reverleiur.
    git f auleni et te, edentes, autem Jesus 7. Ineadem
    alios lxxii. et bibentes et alios lxx. autem domo
    et misit illos quae ab illis et misit illos inaneie, eden-
    binos ante apponun- binos anle tes, et biben-
    faciem suani, tur vobis ;
    facieni suam tes quae aput
    (g) in onineui dignus est (g) in omnem illos suiH;
    locum, et ci- enim opera- locum, et ci- dignus est
    viiatem ubi -J
    , rius merce- vitalem f quo ,
    enim operarius
    (h) intraturus dem suam. erat (li) venui- mercede sua.
    2. erat. f Dice- Nolite migra- rus f Nolite transire
    bat anlem il- re de domo 2. Et dicebat de domo in
    lis Messis co-
    : in domum. illisMessis : domum.
    piosa; opera- 8. Et in quacum- quidem copiosa 8. Et in quacuni-
    rii autem p:ui- qu . . . vita- est, operarii que civiiale
    ci. Praecaiui- le intrave- auleni piuei. intraveritis,
    ni ergo Douiinum ritis, et rece- Rogate ergo et acceperint
    CODEX BRIXIANUS.
    Sequere me Ille aulein dixit. Domine pennilte pauci. Rogale ergo Dominum messis ut miltat ope-
    milii prinium ire el sepelire patrem meum Dixit ei rarios in niesseni suam. Ite ecre ego mitto vos sicut
    Jesus. Sine, niortuos sepelliant inorliios sims lu au- oves (i) in medio luporum f
    letn vade aununtia rcgnum Dei. Dixilauicni el alius. Nolite porlare saceuluin iieque peram. neipie cal-
    Sequar te Doniine. Sed prinmiii poriniite niibi. re cianicnia. et neminein per viani salutaverilis. El
    nuntiare liisuuiin dotuo mea suni Dixit auiem il :
    in qiiacuinque doniu introieritis primuiii dicite. I'ax
    illiiui Jesus. Neino iniuens mainim suaiu super ,ir:i- btiic domiii. et si ibi fuerit lilius pacis. requiescel
    truin. et respicieus felro aptus est regno Dei. I'ost siqier illumpax vestra. sin aulem ad vos revenetur.
    liaec aiiietn designavit Jesus et alios septuaginia. et In eailemauiem domo nianele. edenles et bibentes
    niisit iUos binos anle faciem suain (//) in onincin ci- quaeapul illos sunl. dignus est enini opcrarius mer-
    vilalem el lociini f quo eial ipse (h) venluriis f . Et ceile sua. Nolite rnigrare de domo iu doniuin. Ei in
    diceli.it illis. Messis qiiidem umlia. operarii autem quamcumque civitatem introierilis el susceperint
    CODEX CORBEIENSIS.
    Mutilus est cod. usque ud vers 21 liujus capitis.

    VARIANTES LECTIONES
    1
    Mm. Sinite moiluos sepelire. Vulg. Sinile, ut iuorlui truin. et respiciens.
    3
    sepeliaul. Gat. super illara. Mm. eain. Vulg. super illum.
    ' G.a. cl ilm. in aralrura , et aspiciens. Vulcj. ad ara-

    blancjhni no™.
    (a) Gr., Ss.
    Ila et tex. —
    ((») Ila et lcx. Gr., £f's? -o-j; wkobOs 0«i£«i. c) Tex. Gr., «7roT«5«o-G«t Tor,- ti; —
    tot otzov <j.o\>. To, roisY quod maseitlino ac neuiro generi inservit, locum dedit lmic varianli leclioni. —
    (d) Juxla cod. Canl., oOSsis d; ?«. oizio-u pkiizwv, z«i i7rt6«X'/.wv (ct initlens) Tiiv -
    x",° a «"tou i-' «ooTfov.
    (e) Lege et miliens. (f)
    —
    Anie designavit, deest posl /iaec, eiiam in cod. Cant. (g)lta et cod. Cant., eis —
    7t«vT« !(Okov xai 7ro/\tv. (/i) Aiitc —
    rcnliiius, dcesl ipse, iii C©d. QUAque Gairt. (ii Ua et lex. Gr., iv .«io-u —
    >jz'..v. —
    0) Tcx - Gr '> ef 0[/«j. liuerpres vertil coliaereiiler prtecedenti 'superillum, iw' «vrov.
    fiBU KVANGELIUM SECUMjLM LUl.AM. m
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSiS.
    perint vos, tutes, quae vos, mandu- faclae fuis-
    mamlncale factae sunt cate ea, quae seni, quae
    qnae adpo- ' in vobis, olim apui vos po- iu vnbis
    l
    nunlnr \o- fors in cine- 9. nuntur. et faciae sunt
    9. bis, ei cur.i- re, et cilicio curale inlir- olim in cili-
    te, qui in ea sedenles, pae- nios , fpiae cio, et cinere
    sunt, inlir- nitentiam in illa sunt, sedentes pac-
    inos, el dici- li. egissent. Ve- et dicite nilentiam
    te illis : Adpro- rumtamen illis : Adpro- egissent.
    pinqnavit Tyro, et Sido- piavit in vos U. Vcrumlameu
    in vos reg- ni in judici- regnum Tyro, et
    inim Dei. remissi- Dei. Sidoni in
    10. In quaeumque us erit, quam 10. In quacuni- jndilio tole-
    auteni civU vobis. que autem rabilius eril,
    tate iuha- 15. Et lu Capliar- civitate in- quam vobis.
    veritis, et naum, (d) nuin- trabrritis, et 15. Et lu Cafarna .

    iioiirecepe- quit usque non receperint (d) quid us . . . .

    rint vos, ex- ad caelura vos, exeunies in caelum


    euntes in exaltaveris? in plaleis exaliaberis,
    platea ejus, . usque
    . ejus, dicite: aut usque
    11. dic . e . : Etiaiu ad inleros 11. Etiani pnlve- in infernum
    pulv .... demerge- rem, qui demergeris f.
    5
    qui ad 16. ris. -j- Qui au- adbaesit nobis 16. Qui vos audit
    nobis de ci- dit vos, me de civilate rae audit
    vitate veslra audit; et qtii vestra (a) iu qui vos
    (a) in pedes f , cx- spernit vos, pedibus, + ex- spemit,
    cuiiinus su- me spernit, tergimus in me spernit,
    per vos : et (e) eum +, 'I"i vos : et (e) eum, f
    adtaraen sci- me misii. (/') Qui lamen hoc qui me misit.
    tnle adpmpiu- autem me scitote, quia (/") Qui autera
    quasse reg- audit , audil adpropiavil me audit,
    12. num Dei. Di- i-ii iM ,
    qui regnnm Dei. audit eum,
    co aulem vo- me inisii f, 12. Dico vobis, qui me mi-
    bis; Sodomis 17. Reversi suni Sndomis sit
    f.
    (b)
    3
    in regno f re- autem Sepiiiaginli (b) in regno + 17. Reversi sunt
    inissius erit, et duo cii tolerabilius autein lxx.
    quain civita- gaudio , dicen- eril, quam cura gaudio,
    ti ilii. tes : Domine, eli- illi ci- dicentes
    15. Vae libi Coro- aiu daemo- viiati. Domine,
    zain , (c) el Bed . . . nes subia- 13. Vae tilii Co- eliam dae-
    d:i + ; quia, si in cent nobis rozain, (c) et niouia in
    Tyrn, et Sido- in 110111111'- Betsaida -j ; nomine tuo
    ne factae 18. tuo. Dixil au- quia , si Tyro, nos audiunt.
    iuisseni vir- lem illis : Vi- ei Sidone 18. El ait illis :

    CODEX BRIXIANUS.
    vos maiiducaie uuae adponuntur vpbis et curale in- rjone. laetaeessent viiiutes quaeifaclae suni in vobis.
    linuiis in illa suntet diiiie illjs Adpro, inquavii
    1
    1 1 1 i nliiii in cilicin el ciiicic sedentes paenileniiam egis*
    in yns reguum Dei. In qiiaeiiinqiie auicui civitatt in- sent. Verumiainep. Tyrn ej Sidojni remissius erii in
    tfaverjtis ei non receperinl ixiuut^ni plaleis m .
    die judicij qnain Caplianiaum quae
    vobis. El Hi
    ejus dicile Eii.nn pulverem qui adbcsit nobis (o) iu USquu iu caelum exaltaia es usque ad inlei iiuiu de-
    pedibus iiusiris -, de civitaie yestra excutiemus iu Uiergeris. *jui vos audii me ainiu. ri qui vos spernit
    vos. taiin'n boc scitole. Quia adpj qpinquayii in vps ine spernil. et qui ine spernii. speinil eiiin qni
    regiium Dei. Djti p auiem vpbis. guia Souomis in die ine misii. lieversi siiut aiiiein Septuaginta cuni
    iil.i remissius eiii quam illi civitali. Vae tibi Co- gaudio magno dicenles Domine etiam daemonia
    rozain. vae libi lielhsaida. quia si in Tyro et Si- Miinliia siinl nubis in nomine luo. El ait illis

    CODEX CORBEIENSIS.
    Mulitus est cod. usr\ue ad vers. 21 ntijtM eapUis.
    VAlil.VNTES LECTIONES.
    3
    1
    Gm. adponunt. Fulg. apnonuntur. c.ni. indie jndicii. Vulg. indie llla.

    » 6at. adli.-iesiiileenn.iii-. .Wi». in|ieilii.iisi;xleri:iiiius... '


    "i». i» eineie |ineiiilerenl. Vulfi. ciiiero sedeules
    adpropinquavit in vos cegnum. Yutij. mlliaesii nobisdeci- poemterent.
    vilaie.. extergimus... appropiuqnavit regnum liei.
    .

    i.i.i i iiim.s i.iiniias \ imii uonensis aui i xti.s vii i ni i iiint \ i i.g.vt.v.

    CiP. X.—
    receperint. 1. Vestra io pedibus.
    10. ei 1
    1. .ii 1 usque in caelum exallata rvs . aut. Itf. spernil : qui nie
    //»d. i|ina nppropiavit. 18. Hie illa lolerabiliu 13. et auilit.audit eum, qul m« misil. 17. aulemHX..,daeuipnia
    Betsald». Itit q ni vobis factae sunt. IWd. paeni- suujecta sunt. 18. Ait uilem illis : Yidebafn Salapan.
    iiiisseui. 1 1. Sidoni tolerabilius. I". Capharoanm qui ,
    i

    IJLANCIIINl Ndl 1 .

    Vddil i» fedibtts, etiani cod. C.inl., u; z'/j; -'>)«,-.


    (o) (b) li — i
    el COd. ('anl., t'v vn flaa&tuf (toO Qmv)^
    —
    (c) llaeleinl. t.ni. / ((/; ll.l el eod. Canl., ;., .m, .
    — (iiiliii.piid Hs.|iie) Jn.zr,, i iw;
    wta&Arri (i/.'.m iik/i .s); lex. (ii. «otaStfioarfliiTO, demtrgeti*. - (<) Anie .«»/, dee-i. n;, .7.11111,

    pernil, eliaui in cod. Caul. — (/') fcii.un eod. Canl. addil, i oi i.aoO «xovwv, ii;/.um rov anooTU/.a-Arof (u.
    591 EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CUM VAFUIS COD. COLLATUM. 592

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    . . bam Sata- 22. Oinnia mibi Videbam sic liona voluntas
    nam, lan- tradita sunt Satauam, fuitante te 7.
    quam ' fulgur a Paire. Et ne- sicut fulgur 22. Omnia mibi
    de caelo ca- ino nobit quis de caelo ca- tradila sunt a Pa-
    19. . ntem. Ec-
    . est Paier, ni- denlein. tre meo. El ne-
    ce si Filius ; et 19. Et ecce mo novit Pa-
    sta- cuicumque dedi vobis treni, nisi Kilius :

    tem calcan- voluerit Fi- poiestalem et que bit


    di super vi- lius, revela- calcandi Fili nisi
    peras, et scor- vit. supra ser- Pater
    piones, et su- 23. Et conversus pentes, et voluerit Filius
    pcr oinnem ad (e) discipu- scurpiones, revelare.
    viam inimi- los f , dixit : Be- et supra 25. Et conversus ad
    ci : nihil (a) vos ati oculi ,
    qni oninem vir- (e) discipulos f
    nocebit. f videlis, quae tiitem inimi- dixit
    20. Verum in lioc vos videtis. ci : et niliil Beaii itaqne oculi
    noliie gau- 24. Dico enim (o) vos nocebil. f qui videni, quae
    dere, quod vobis, quia 20. Verunitamen 24. (f) videtis f Dico .

    spirilus vobis ob- mnlti Prophe- in boc nolite eniui vobis, quod
    audiunt gau- : lae voluerunt gaudere, quia inulii Prnphetae,
    delc autem, videre , quae spirilus maliLjiii et jusii voliie-
    quia nomi- vos videtis, vobis subjecli runt videre, quae
    3
    na vestra el non vidc- sunt gaudete
    : vos videiis, et
    scripla sunt runt. autem, qtiod non viderunt
    (b) in caelo -j-. 25. Et ecce quidam nomina vestra et audire, quae
    21. In illa bora Legis doclor scripta sunt (g) vos audislis,
    f
    exultavit suirexit, temp- (b) in caelo f el non audierunl.
    (c) in f Spiiitu Sanc- tans illiim , . . 21. In ipsa bora 25. Haec eo dicente,
    to, et dix . Con- . . dicens : Ma- exullavil (c) in f ecce quidam Le-
    lileo gisler, quid Spiriiu Saneto, gis perilus sur-
    Doiniue .... faciens vi- et dixit : Con- rexit, temptans
    et lerrae, lam aeter- fiieor libi illum, et dicens
    qiioniam abs- nam posside- Paler, Domine Magister, quid
    condisti baec 26. bo? El dixil catli, et lerrae, faciendo vitam
    a sapieniibus, ad illiini : quod abscondisli aetei nam possidebo ?

    et sensalis, In lege , quid a sapienlibus 26. Ad ille dixit ad


    et revelas- scriptum baec, et pru- eum : ln Iege quid
    ti ea parvo- est? quomo- denliltus, et scriptum est ?

    lis. Iia Pater; 27. do Iegis ? Qui revelasti ea quomodo legis?


    quia sic pla- respondens, parvolis. Ita 27. llle respondens,
    cuit ante le. dixil: Diliges Pater : (d) quia dixit :

    CODEX BRIXIANUS.
    Videbam Satanan. caelo caden-
    sicut fulgur de Ei nemo scit qui sit Filius. nisi Paler. et qui sit

    tem. Ecce dedi vobis potestatem calcandi snper ser- Pater nisi Filius et cui voluerit Filins revelare. Et
    penles et scorpiones. et supra omnem virtiitem ini- conversus ad discipulos suos seorsuin dixit. Beati
    mici. et nihil vobis nocebit. Verumtamen in boc 110- ocnli qui vident quae (f) videlis ct itiires quae au- -j-

    liie gaudere. quod daemonia vnbis subdiia sunt. gau- diunt. Dico autem vobis.quia mulii Propbelae et l>e-
    dete atileui quod nomiiia veslrn scnbia sunt (b) in ges voluerunt viderequae vos vitleiis et non viderunt.
    ei audire quae (g) vos
    caelof. ln ipsa anttMii boia exuliavit S|iiriiu Jesus f audilis. el 11011 audierunl. Et
    ct dixii Conliteor tibi Domine Pater cacli et tcnae. haec eo diceoie ecce qiiitlam Legis pcritus sunexit,
    quoniam abscondisti haec a sa|iientilius et pruden- lempians illum et dicens M:tgi ? ter quid faciam ut vi-
    lilins. et revelasli ea parvulis. Ita Pater. quia sic lain :ieiernain possideain Ad ille dixil ad euin In lege
    placuit ante te. Omnia mihi tradita sunt a Patie meo. quidscriptuiuest.quomodolegis.lllerespondensdiiit.

    CODEX CORBEIE.NSIS.

    Cap. X. — 2I.exultavit Jesus in Spiritu Sancto,


    '
    22. nemo scit quis est Filius... et quis Pater, nisi
    Confuebor libi Domine, Pater coeli... quia Filius, etc.
    etdixit :

    sic bona voluntas fuit anle le.

    VARIANTES LECTIONES.
    quis sit... et quis sit... revelare.
    '
    Mm. fulgur descendentem de caelo. Vulg. fulgur de 3 Gat. capierunl. Vulg. audierunt.
    caclo cadenlcm. . . ,. , k
    ' Gul. el ttm. qui sit... et qui sit... revelare se. 1 ulg. Gal. sic fuit | lacilum.

    LECTIO.NES CODICIS V1NDEB0NENSIS ABELNTES AB EDITIONE VCLGATA.

    et supra omnem.... fuitbona voluntas ante te. 22. quis est Filius.... et quis
    19 calcanrii super serpentes. K>id.
    niliil'vos 20 vobis snbjecti sunl. Ibtd. scripla simt m est Paier. 25. vidctis. 23. et haec eo dicenle, ecce qui
    dam temptans. Ad
    21 exultavitinSpiritu.... libi Dounnc,Palercaeli,
    26. illi.
    caelo
    parvolis tuis.Ila Pater.quiasic
    ac terrae,... elrevelasti ea
    BLANCIUNI NOT^l.
    Gr., u^a; aStxricr-t.
    (a) Ita et tex.
    (b) Iia et cod. Cant., h —
    oOjoavu. (c) Addit in etiam cod. Cant., ™ — .

    —-(d) Ila el tex. Gr., ort outm? iyhzto


    suSo/.ia einzpotrBh o-ou. (e) Posl disciputos. deesl snos. in lex. quo- —
    ;.

    mie Gr (() Anle —


    videtis, deest vos, pariter in lex. Gr. (g) Addit vo$, etiam cod. Cani. ipsts. —
    595 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 594
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    Dominutn Deuni lu- tes, cum
    tran- Diliges Domi- esset secus
    um (a) in f toto siret per eo- num Deuin locnm, et
    corde luo, dem loco, et tuum (a) in f videret eum ,
    et in tota ani- vidisset illum toto corde perlransiil.
    ma tua, et ex perlransiit. tuo, et in 55. Samaritanus
    tolis virihus 55. Saniaritanus tota anima aulem quidam l

    (b) luis f : et dili- auiem qui- tua, et in om- iler faciens,


    ges proximum dam iter fa- nibus viribus venii '

    tuiim, lan- ciens, venit (6) tuisf : et euin, el vi-


    (inam le ip- per eiitn, et vi- proximum dens, mise-
    28. suni. f)i\it (c) au- deos eum, tuiim, sicut ricordia
    tem f illi : Rec- misertus est. tc ipsum. moius e>t.
    te respondis- 34. Et conliga- 28. Dixii (c) au- 54. Et alligavi
    li : lioc fac, et vil vulnera tem f illi : vuluera
    vibes. ejns, inlun- Recte respondisli : ejus, et in-
    2tt. Qui, cum se vel- dens oleum, hoc lac, et fundens oleum,
    lei josiifi- adqtie viiium ;
    vives. et viaiim, et
    care, dixit et inposiium 29. Ille auiem imponeos itlum
    ad Jesiiui El : eutn in suo volens justificare injumento
    quis est mi- jiimemo, se ipsum , dixit SIIO, llllMt
    lii proxiinus? duxit in sta- ad Jesum Et : ad stabulum,
    50 ' Su^tipiens bnlo, et curam quisest meus et curain ejus
    aiiletn Jesus, liabuit ejus. proximus? egit.
    dixii: Iloino 35. Et in crasti- 50. Suspiciens aulem 55. Et altera die
    quidaoi des- nuiii diem Jesus, dixit : proiulit duos
    cendebat ab prolulil duos IIoino descen- denanos, et
    Hierusalem denarius, et debatab dedit sialm-
    in Hierico, dedil siabula- llierusalem lario, et ait :

    et hic iucidit rio, et dixil il- in lliericbo , Ciiram ejus


    in latrones li : Diligenter et incidii in babe; et quod-
    qui, expolian- curam iilius latrones, qui su-
    cuiii(|iie
    tes euin, et pla- babe et quodcum-
    ; cliam despolia- pererogaveris,
    !
    gis impositis, que anipliuserogaveris, verunt illuin, ego rever-
    abierunt, se- revertens, [ego et plagis iin- tens, reddam
    mivivo eo reddam libi. posilis,. . . .- tilii.

    31. relicto. For- 56. Qnis borutii vi- vivo. . . . 36. Quis lioruiii
    tuito Sacer- detur pioxi- abierunt. triiim videlur
    dos qoidatn musfuisse 51. Sacerdosqui- tibi proxiutus
    dcsceode- ejus, qui inci- dam discen- fuisse ei,
    bat per viam derat in la- debat per qui ineidit
    illain, et vi- 57. trones? Ad il- eadem via, in latrones?
    so illb, prae- le dixit : Qui el viso illo, 57. Ail ille di-
    teriit. fecil niiseri- praeteriit. xil : Qui lecit
    52. Siiuiliter au- cordiam in il- 32. Similiter et misericordiani
    tetn et Lcvi- to. Dixit Levila, cum in eum.
    CODEX BRIXIANUS.
    Diliges Doniinnni Denm luum cx tolo corde tno. et et Levita. cum vcnisset ad eundem locuni. et vidis-
    e\ tota aniina tua. et ex oinni virluie tua. et ex omni set eum pertransiii. Samaritanus aulem quidam iier
    nicnte lua. et proxi in liium sicnt le ipstnu. El di- faciens. venii sccus eum. ot videns euin misericor-
    xit illi Jesus. Recle respondisti. Iioc fac et vives. dia iiiotusest. Ei accedens. aliigavil vulnera ejus. et
    Ille auiem volens jusiilicare se ipsuiii dixii ad Jesum superfuudens oteum el viuum. et inponeus illnni in
    Et quis esi meus proximus. Respondens auiem Jesns juinentura sumn duxit ad stabuliim. et curam illi ad-
    dixit. iioino descendebat ab Hierusalem in
    i|iiid.iin liiliuii. Ei aliera die. proiulildiios denarins. eldedit

    Hiericbo. et incidii in latrones. qui ciiam despolia- siabulariocldixitilliCurauiilli adliibe.eiquodcum ,ue


    vernnl eum ei plagis iupositis abierunt semivivo re- superercgaveris. ego reverlens reddaiu libi. Qui- iio-
    licio Accidit aiiiem ui Sacerdos quidam desccnderet rum irium videtur tibi proxiinus fuisse. illiquiincidiiin
    eadem via. ci cum vidisset ciuu praeteriit. Simililer latrones. Ad illedixit.Quifeciimisericordiam inilluni.

    CODEX CORBEIENSIS.
    Diliges Dominum tuum in tolo corde luo, etc.
    •27. 51. Saccrdos autcm loriuitodesccndebat.
    Omittil, ex oiuni iiicnte lua.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Suseipieus... soraivivo corelicto. JMm. Suspiciens.
    * *m. ego revertens, reddam. Yuly. ego, cum redicro,
    l ula. Suspiciens... semivivo relicio. reddam.

    LECTIONES CODICIS VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VULGATA.


    27. Ad illr....iii lolocordo tim, l
    i io lota ainoi i lua . ot et videns. 54. Et alligavit. lbiil. illuni in jumeiilo suo,

    in tota virtule tua : et proximum. 39. dlxtt. SO.dispolia- duxitad. 55. ego revertens, reddam Uni, 56. videtur
    vonnit illuin.... Bemivivo eo relicto. 51. Sacerdos autem qui ineidet.
    descendebat eadem.... praeteriit. 32. locum ipsum. 53.

    BLANCHINl NOTiE.
    (a) ita et cod. Cant. iv, bio, otferc ubicunqne Vulg. lo^ii , c, — (4) Posl Ium . deosl fi <x emni mtntetua,
    oii.iin in od C.anl. (c) lla el lov
    i — Cr. 'it.
    '193 EUSEBIl VERCELL. EVANGF.LIUM CIJM VARIIS COD. COLLATUM.
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    3
    aiitem Jesus illi : 42. tlia, Maria Et ait illi 42. Mai ia op-
    Recle respon- oplimam par- •lesus : Vade, limani parlem
    disli vade, et : tem sibi ele- et tu fac similiter. elegit sibi,
    ui fac similiter. git, quae non 58. Facluin est quae non
    58. Faclmn est an- auferetur autem, cum auferetur
    tem, ' diim irent, irent, et illi.

    ipse inlravit
    CAPUT XI.
    ipse intravit
    in viciim ei. Et fac- in quoddam CAPUT XI.
    quendam; mulier 1. tuni est cum castello; et 1. Et factum
    antem quae- esset (c) ipse fin mulier qnae- est cuin esset
    dam nomi- quodam lo- dam Marlha (c) ipse f in
    ne Martha co orans ; (rf) el f, nomine ex- quodam loco
    excepit illum ut quievil, cepit illum orans; (d) cl y,
    in domo sua :
    dixil quidam in domum iil cessavit,
    59. et liuic erat exdiscenti- 59. suam et huic : dixitunus
    soror, quae, bus ejus Doniinc, : erat soror ex discipulis
    vocabatur doce nos ora- nomine Ma- ejus ad eum :

    Haria; quae, re, sicut .lolian- ria quae


    ;
    Doinine,doce
    cum conse- nes docuit etiam sedens nos orare,
    dissel ad pe- discipulos sfcus pedes Joliannes
    siciit
    des Doinini, au- suos. (a) Jrsu f, au- docuil discipulos
    diebat ver- 2. Dixit autem diebat verbum 2. suos. Et ait
    40. bum ejus. Mar- illis : Cum ora- illius. illis : Cmn
    tha.au teoa bilis, dicite : 40. Martha autem oratis, dicite :

    turbabatur Pater Sancte


    (e) , saiagehat circa Pater noster,
    (e)
    circa pluri- qui es in cae- miiiisterium : qui es in cae-
    ininn minis- hs -|-, sanctifi- quae stetil, lis f, sancti-

    teriiim. cetur nomen et ait : licetur nomen


    Adstans autem tuum. Adve- Non est libi tuum. Veniat
    dixit : Domine, * non ad- niat regnuni cura, eo quod regnum tuum.
    tiuet at te, quod tuuin. (/) Fiat vo- soror mea ({) Fiat voluntas
    soror mea 5. luntas lua f. Pa- reliquid ine tua in caelo,
    reliquid nie nem nosirnm solam mini- et in terra
    f.
    solam niinistra- 4 cotidianum 5. Paneni nosirum
    strare? dic
    re ? dic ergo da nobis lio- ergo illi, ut cottidianum
    ei, ut adjuvet 4. die. Et diuiii- me adjuvei. da mibis liodie.
    41. me. Respon- te nobis pec- 41. Et respon- 4. Et dimitte
    dens aulem, cata noslra, dens, dixit nobis (g) debita
    dixit ei Dominus sicut et ipsi illi (b) Jesus -[- : nostra, sicut
    Marlha, Mar- dimillimiis Marlha, Martlia, et nosdimil-

    CODEX BRIXIANUS.
    Et ait illiJesus Vade et tu fac similiter. Faclnm est multis. Umim estautein opns. Maria autem optimam
    aulein dum iter faeerent. et ipsc iulravil in qumtdam pariem elegii <]uae non auferetur ab ea.
    caslellum. niulier aiiiem quaedam noniine Mariba. Et faiuim est cum esset in quodani loco orans nt
    excepit eum iu domum suam. et buie erat soror uo- cessavit.dixilnniis ex discipulis ejusad eum Domine
    mine Maria quae eiiam sedens secus pedes Domini doce nosorare. sicui Johannes docuil discipulos suos.
    aodiebat verhum ejus. Marllia aiilein saiagebal de Kl ail illis Ciim orilis dieiie. Patei (e) nosler qui cs
    niulto miiiisluriu quae steiit et ait. Domine non est in caelis f. sanctificetur nomen luum Adveniai re-
    libi curuqiindsorormea reliquitniesolain ministrare. gnuin tunm.(f) Fiat voluntas lua. sicut in caeio el in
    dic ergo illiut iueadjovel. Kc-q>i>ndeusaiiiein(2>lJcsus terra. f Paneni nostrum cottidianum da nobis bodie.
    -j- dixit illi. Martha. Martlia sollieila es. el lurharis in Etdimineiiobispeccalanostra.siculet nosdiniittiinus

    CODEX CORBEIENSIS.
    40. sitagebat circa ministerium. sanctificetur nomen tuum. Veniat regnum tuuni. 4.
    41. Oiniiiil : sollicita es, et turbaris erga phirima. Dimille nobis debita nostra, sicul c et nos dimiltimus
    42. quae non auleretur illi. f debituribus nostris. Et ne nos inducas in lentaiiu-
    Cap. XI. —2 3
    Pater Sancte , qui in caelis es ,
    uem : sed libera nos a inalo.
    VARIANTES LECTIONES.
    ' Gnt. el iim. dnm iret. Vulg. duni irent. Gal. quotidie. Vulq quotidiaDum.
    * Gul. el Mm. non est cura ,
    quod. Vulg. non est tibi t.at. Paler noster. ifm. Pater sancte, sanctificeiur.
    curae, quod. Ita cl Mm.
    3
    Mm. Maiia autem bonam. Vulg. Maria optiniam.
    LECTKI^ES CODICIS VINDEBONF-NSIS ABEUNTES AB EDITIONE VILCATA.
    58 ut irent... nomine Marlha.
    ... 40. circa frequens discipulos suos. 2. diiitc : Pater Sancte, qui in caelis es,
    ministerium tibicura, eo quod... reliquid ut ad- sanctiQcetur. Ibirf. Veniat regnum inuni. Fial volumpUs
    juvet uie. 45. Doininns Martha, Martha, Mana optiinam
    : lua, sicut in caelo, et iu ten-a. 5. Panem aostrum col idia-
    parleiu elegit sibi quae uon auferelur illi. niim. 4. nostra, qua nnxln et ipsi diniillimus.... in tenla-
    Cap. XI. 1 — ,

    Orans; el ut... sicul et Johannes docuit tionem sed efipe nos a malo.
    :

    BLANCHINI NOTiE.
    (a) Ita et tex. Gr. toO 'tuaoO. (b) lia et lex. Gr. 6"ljj(ToOf.— (c) Addit ipse, etiam tex. Gr. ocuroy. —
    — (il) cod. quoque Cant. xat.
    Addit, el (e) Addit noster —
    7111 esincaelis, etiam lex. Gr. ljpSv 6 h ™i;
    oOoavoif. —
    (() Addil fmt voluntas tua in ctielo et in terra etiam lcx. Gr. ysvr.SjJTw to bilripu o-o-j, «1; ev
    ,

    o0p«vr7) x«i in).rf,t yn;. (g) lta el cod. Canl. — ™


    ofzd.riu.aza r,u.uiv, u; y.0.1 r,f*Ei; xoUptvxoi; ifitjhat; r,ui)v.
    897 EVANGFI.IUM SECUNDUM I.UCAM. rm
    CODEX VERCF.LLENSIS. CODEX VERONENSIS
    onuii debi- timns debito- et dabit
    torinoslro. ribus nostris f illi quantos
    Ei ne ind. . Et ne nos indu- de-iilerai.
    cas 8. gens, dabit il- cas in iempt;i— 9. I.t egn vobis
    . . . quantos de- lionem : (u) sed diro : Petite,
    .... rat. libera nos et dabitor
    9. * vobis a nialo f. vobis : qnae-
    5. Et di.xit ad eos : riie, et inve-
    Quis vestrum nietis : pulsate,
    5
    babet amicum, et aperietur
    et abiil ad 10. vobis. Om-
    illum media nis enim
    nocle, el dicet qui peiit,
    illi : Amice, accipit; et
    commoda mihi qui quaerit,
    6. tres panes, quo- invenit;
    niam amicus ei pulsanti.
    meus aperietur.
    de via, et 11. A quo aulem
    non habeo ex vobis pelet
    quod ponam fitius ejus
    7. anle illum, ei panem, num-
    6. adponam il- illede intus quid lapidem
    li, et ille de . .
    respondens, porriget ei ?
    tro resp . . - (b) dicet f : Aui, (d) sif pi-
    dens, di . . . Noli niilii seem («) petit f
    molestus esse; numquid pro
    II. (rf)sif pelierii pis- jam osteum pisce ser-
    cem, num- clausum esi, penlem por-
    quid pro pis- et pueri 12. rigitei? Aut
    ce serpen- in cubictilo si pelierit
    . m illi por-
    . . inecum sunt ovttin, iium-
    12 si po- noii possum quid scorpio-
    surgere, et dare nem porrigit
    tibi. 13. illi?Si er-
    8. (c) Dico f vobis go vos, cum
    quo sur- siiismali,
    gens .... illi, nostis bonos
    eo quod ami- datos dare
    cus ejus est, vestris liliis :

    propter im- quanto magis


    probiiatem Pater vesler
    ejus surget, de caelo da-
    CODEX BRIXIANUS.
    omnibiis debiiorihus nostris Et ne nos inducas in daliii qiianios desiderat. Etegodieo vobis. Pe-
    illi.

    tenilationem (n) sed rrue nos a malo. f tite ei davilur vobis. quaeriie el iiivenietis. putsate
    Et aii illis. Quis veslruiii habet ainiciim. et ibit ad ei aperietur vobis. Omnia entm qui petit aecipit. sl
    illinii media nncte. et diiit illi. Ainiee. commoda qui quaerit invenit. et pulsanti aperietur. Qnem au-
    inilii ires panes. de via
    quoniam amieus meus venil loiti c.\ vobis pairero. si peiierii ti eju-. panem. 1 1 1
    -~

    ail non habeo i|innl ponain ante illuin cl ille


    nie. et nimiqiiid lapidem dabitei. Anl (d) si f piscem petfe-
    de inius respondens dicat. Noli mihi molestns i rit. numquid piro pisce. serpentem dabit illi. Aui si

    jam osiium clausum est. et pueri mei mecum siint in peiierit ovuiii. iiiiii<| niil daliit illiMOrpionem. si

    culiicnlo. nnii possum surgere et ihre tibi (i l>i<>>


    \ ) vos mali nostis bona d.ita dare liliis ves-
    eiiin silis
    vnbis. et si non surrexerit dare illi eo quod amicus tris. quanto magis Pater de iaelo
    ejus sit tamen propler inprobiialein ejus surgci el

    COOEX CORBEIENSIS.
    C. quia amicus venit meus de via ad ine, et imn II. A quo autem palre * ex vobis pelcl lilius ejus
    babeo. 8. propter auletu iiupoi tuiiiialeiu ... dabit illi piscein.
    quanlos desideral.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Amendicovobis. Vulq. Dieo vobis. plscem «m. ex vobis Dlius Palri petlt panem» nmtqutd
    i
    Gat. habet. Ifm. babens. nto. habebit. I
    lapidem porrigel ei' iutpis
    Gat. i-v vobis Patreni |ietlii fliius ejus panem... Lul si

    \i I...M \.
    i n .iimm ES CODICIS VI.MH i;"M.\MS AlH.t NTBS Ali I
    DITIQW

    B. Et ait illis 6 amieua uieos... de ?i», el uon. 7. 9. El ego vobisdjco. 11. A quo «utem paire e* vobis
    puerfi iini ii, :i s El ille si.... et jam si petel Blius piseeiu, nuraquid etc. i porrl ei el -™
    non dabil eo quod anjicus ejus est, propter improbiu-
    illi, pionem. I". Pater vester ilabll bonum uaium peteu-
    i.iii autem ejua aurgens, dabit illi quautos desiaerat. libusge.

    BLANCHINI NOT/E.
    (a) Addil Sed libera »ns u malo, etiam irx. Gr. ctXW pvoui h;jv:
    '«-.',
    (b) ha el cod. Canl
    — (c) \nie dieo, deesl e( «t u7e perieveravertl i>i</s<nis , eii:'iu ui i.v. Gr. etLalinis aliquot codd. el Urae-
    tis ominbus. — (d) Ailiin «i , eiia \ Gr. '! (Vdjtlil ptfil, Bri*. yer», peiierii. Cpd. quoque
    Cant. cirriii).
    509 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CDM VARIIS COD. COLLATUM. 600

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    bit bonum
    (<i) quia dicitis,
    datum f pe- quoniam ego
    tentibus se. ' in Belzebul
    14. El erat eiciens Principem dae-
    daemonium, moniorum ei-
    et illud erat cio daemonia.
    jniiiuni. Et, 19. Si ego iu Bel-
    cum eiceret zelnil eicio
    a muio (b) dae- daetnonia, filii

    moniumf, vestri in quo


    omnes turbae eiciunl? Ideo
    obsiupebant. ipsi judices
    15. Quidam au- erunt vestri.
    tem ex Pha- 20. Sed, si in di-
    risaeis, dixe- giio Dei ei-
    runt In Bel-
    : cio daemonia,
    zebul Principem, praevenit in
    daemonioruin vos regnuni
    eicit daemonia. Dei.
    . . . . ; 16. Et alii tem- 21. Cum Ibriis
    ptanies, signum armalus custo-
    abeoquae- ditatiium
    rebant de suum, in pace
    caelo. sunt ea, quae
    17. Ipse autem ,
    possidet.
    ui vidit co- 22. Si autem for-
    gitationes tior illo super-
    eorum, dixit : veniens, vicerit
    Oiiine regnuin euin, universa
    in se divisum, anna ejus
    a
    (c) desolalur f ; auferet, in
    et dnmns su- quibus confi-
    pra domuni debat.elspo-
    posita, (d) ca- lia distribuet.
    18. dit f. Sicet 23. Qui nnn est
    Saianas, si mecmn, ad-
    in se ipsum
    di- versum me
    visus est, quo- esi; el qui non
    modo stabit colligit mecum,
    regnum ejus? dispargit.

    CODEX BRIXIANUS.
    dabit Spiritum Sanctum petentibus se. tannn eicit in se ipsum divisus est quomodo stabit
    Cum auieiii haer. dixisset adduxcrunt ad eum. regnuin ejus. quia diciiis in Ucelzebul eicere me
    unnm daemoniactim. et ejecit daemouium el illud daemoniai Qimd si ego. in Beelzebul eicio daemo-
    erat mutum. Faclum est auiem cutn cjecisset (b) nia. filii vestri in quo eiciunt. Meo ipsi judices eiunt
    daemonium f locutusest mntus. et admiratae sunt ve-lri Si auieni digitn Dei eicio daemnnia. profecto
    turbae. Quidam autem ex eis dixeruut In Beelzebul praevenil in vos regnnm Dei. Cum fortis armatus
    Principe daemoniorum eicit daernonia. Alii autem eustodit domum suam in pace sunt omnia quae pos-
    tempiantes signuin de caelo quaerebanl ab eo. Ipse sidet.Si auicm fortior illo superveniens vicerit
    aulem ut vitlil cogitaliones eorum dixit eis. Omne eum. universa arma ejus auferet in quibus coulide-
    regnum in semeiipsiim divisum (c) desulatur f et . bat et spolia ejus dividet. Qui non est inecuin ad-
    domus supru donium cadel. Si autem etSatanas Sa- versus nie esl. et qui tion colligil mecuni spargil.

    CODEX CORBEIENSIS.
    15. dabit 3 bonum datum pelenlibus se. 15. in l Belsebnl.
    14. Eteratdumejicitdaemonium, et illud fuit mu- 20. Sed si iu digito Dei.
    tum. Et, cum ejecisset mutuni daemonium, locutns 25. Qui non est niecum, 8
    adversum me est : et
    estmuius 6
    ; ei omnes turbae stupucrunt. qui non colligit mecuni , spargit.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. in Belzebul ejicere me. Mm. ejecisse me. Vulij. '
    liul. Belzebul. Beelzebud.Mm.
    in Beelzebud me ejicere. 5 Giil.
    el Mtn. ndveisus ine.
    3
    Gal. et Mm. auferl. Vulg. auferet. * Gat. dispergit a me.
    * Mm. spinluin boiuim daium petenlibus.

    LECTIONES C0DIC1S VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VULGATA.


    14. El. erat, dum
    daemonium, illudfuit.... ejecisset
    eicil zenul Priucipem dapinoniorum eicio daemonia. 19. Quoil
    mutum daemonium, loculus est mutus; et omnes lurbae si ego Beelzebul eicio.... lilii vestri in quo eiciuol?
    in
    stupebaul. 15. px Pbariseis, dixeruut In Bpelzebul. : Idpo et judicps erunl veslri. 20. S.il -i. 21. pace sunt
    16. et alii lemptanips. 17. ut vidit... dixit. 18. Et si omnia, quae. 21 fortior illo. 25. et qui.... adversum
    Satanas Satanan eicit, in se ipsum divisus esl, quomodo me est....mecum, sparget.
    stabit regnum ejus? Ibiit. quia dicitis, quoniam in Beel-

    BLANCMNI NOT;£.
    (n) cod. Caut. a"/«6ov Soj/a.
    lla et (b) Post daemonium, deesl locuiiis csi muius, eliam in cod. Cant. Ib. om-
    nes... obslupebant. Cod. Cant., 7r<we?... £0Kuua?ov, (c) lla el lex. Gr. sc^uovrai, (d) Ila el tex. Gr. mimt.
    601 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 602

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    ter, (|iii te por- 24. (a) Cum au- qui te
    tavit.etube- tem f immuii- portavit,
    ra, quae su- dus spiritus et ubera,
    28. xisli Qui : ail exierit ab ' quae
    illi : Beaii, liomine, am- suxisti.
    qui aiidiunt bulat per 28. Atl ille dixit
    veibumDei, loca, quae ad eos Beati, :

    (c) et custodi- non babent qui audiunt


    unt f aquam, quae- verbum Dei,
    29. Turba auiem rensrequiem; (c) et custo-
    convenien- et non m- diunif.
    te, coepit di- veniens, lunc 29. Turbis autem
    cere Gens : dicel Revenar
    : concurrentibus,
    baec, gens indoinum, coepit dicere :

    ne.|ua est : sig- tinde exivi. Generatio liaec,


    num quae- 25. Et ctim ve- generatio pes-
    rit ; et non nerit, inve- sima :

    dabitur ei, niet eam signum


    nisi signum scopis mun- quaerit ; et
    Jonae. datam, et signum non
    30. Sicut enim 2o. ornatam. Et dabitur illi,

    fuitJonas tunc v.ulit, nisi signum


    signum Ni- et (6) udsumit -J-
    50. Jonae. Nam
    26. et (b) adsumit f nevitis ; sic septem alios sicut fuit
    adhuc alios erit et Fili- spiritus ne- Jonas
    septem spiri- us bominis quinres se, signum
    tus nequior- huic gene- et ingressus, Ninevitis ;

    es se, et inlran- rationi : et inhabilat. ita erit et

    tes, inbabiiant. sicut Jonas Et fit ejus- Filius bo-


    Et (iunt nobis- in ventre modi liominis minis ge-
    sima homi- coeli fuit; sic vila niulto neralioni
    nis illius pe- erit et Filius ho- pejor prioris. huic.
    jora priorum. niinis in ter- 27. Factuin est 51. Regina ab
    27. Facium est au- 51. ram. Regina autem, cum Austro sur-
    tem, cum di- Austri sur- haec diceret, <
    get in ju-
    ceret haec get in judici- extollens dicio cum
    ipse, levata ocuinviiis vocem viris ge-
    voce quae- generatio- quaedam mu- nerationis
    dam mnli- nis hujus, et lier, dixit illi : lmjus, et
    er dixit illi : condeinna- Beaius condenma-
    Beatus ven vitcos; quo- venler, biiillos;

    CODEX BRTXIANUS.
    Cum inmundus spirilus exieril de lioniiue. ambulat vit et ubera quae suxisti. Ad ille dixit. Beati qui au-
    pcr loca arida quaerens requiem et non inveniens. di- diuni verbura Dei. (c) et cuslodiunt '{. Turbis autem
    cii. Revertar in domum meam. uiule exivi Et veniens concurrentibus. coepit dicere Generatio haec gene-
    invenerit vacanlem scopis mundaiam et nrnalam. ratio pcssima esl signum quaerit. el signum non da-
    Tuiic vadit et (b) assutuit f scptem alins spiritus ne- biiur ei. nisi signnm Jonae Prophetae. Sicut enim
    quilinres se et ingressi habitant ibi Ki erunt novis- fuit Jouas signnni Ninevitis. ita ri t FiliuBhominjs in <:

    sinia hnminis illius pejora prioribus. Factum est au- generatione hac. Regina Ausiri surget in judicio.
    tem cuin baec diceret. extollens vocem. quaedam cum viris generalionis bujus et condemnavit eos.
    mulier de turba dixit illi Beaius venter qui le pnrla-

    CODEX CORBEIENSIS.
    24. * peranibulat loca quae non habent aquain.
    ,
    bum Dei , etc.
    26. et regressi , inhabilant, Li iu bujusmodi homi- 30. Filius bominis in generatione hac
    iia erit et :

    nis vita mulio pejor priore. et sicut Jonas in ulero coeii fuil sic ct I ilius bonu- ;

    28. At iile 3 dixit ad eos : Bcati qui audiunl ver- nis in corde terrae.

    VARIANTES lectionks.
    1
    Gal. ab 'liomine el quaerens requiein. Min per loca inatpiosa.
    qnae uon habet requicm, et uon. Vukj. tie lioniine ' Gat. dixil Ouippe lu beali...
    : t iislotlmut. Mm. dixit ad

    quaerens requiem, et non. cos : Beati.... custoalunt.


    • 6'n/. [leniuiliulal per loca inaquosa. ifm. perambulabat

    LECTIONES CODICIS VIMU U NF.NSIS ABIX.N TF.S All F.lllTIOXE VDLGATA.

    24. ElcumimmDndasspirUusezieritdebomine, peram- Iteaii... custodiuiii. 2'). nniua <-si «ignum qnatTit dc
    bulal pet loca, ubi noa babel aquam, quaerens requiem; i telo, el signui dabitur iiii, nisi signum Jouae.
    i 30.
    et cmn nou iuveoerit, dicit. 25. £t cum venerit, inveuiet. Sicut enim Ibll Jonas signum Niuevilis; ilaeril el Filius
    2ii. Kt tunc vadil, eladsumil seplem alios spiritus ne- bominis in corde terrae. 51. surgit in judlcio.... condera-
    quioi-. s se. lagressi inhabiiant. Et lit hujusmodi homi- navit.... plus Salamone bic.
    ius Mla iiiiilln |iqor prloriS. 28. Ad illi' dixit ad eos

    BLANCIIINl NOT.i;.
    (n) Addit auttm, etiam cod. Cant. U. — (b) Post adsumit. decst j.'Cit»i ,
    pariter in lexlu Gr. —
    (f) Post ruitmliunt . dceSl iflud , < liain lli < ml C:illl.
    cm EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM HJM VARHS COD. COLLATUM. fi04

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VEP.ONENSIS.


    niam venil cidum est :
    " si quia venit corpns tuuin
    de finibus vero oculus a linibus luciiluin eril :

    lerrae audi- tuus nequa terrae audire cum aulem


    re sapieniiam fuerit, et eor- sapientiam nequi luerit
    Solomonis : pus 3 luum te- Solomonis etiam corpus
    et ecce liic nebro- et ecce plus hic, tuum obscu-
    plus Solomo- 55. sum erit. (c) Si er- quam Solomon. rum erit.
    52. ne. (n) Viri go lumen, quod 5"2. Viri («) Ni- 55. (c) Si ergo lu-
    Ninevitae f est in te, tene- nevitae t men quod ,

    surgent in brae sunt, le- surgent in in te est , lenebrae


    judicio cum nebrae rese- judicio ciim sunt, ipse
    gent. . hac, .... ntae sunt -j- ? generaiione tenebrae quan-
    etcondem- 57. Loquente hac et con-
    , tae suni -|?
    nabunt eam aulem eo, ro- demnabiint 57. (d) In eo aulem
    quia paeni- gavit eum illam, quia cum loqnereiur
    tentiam ege- quidam Pha- paenilentiam ipse [ , Pharisaeus
    runt in prae- risaeus, ut egerunt in quidain rogavit
    dicalione pranderet praedicalione illuni, ut (t) cum
    Jonae : '
    et ec- secum. In- Jonae : et eo f pranderet.
    ce hic plus gressus au- ecce plus Ei ingressus,
    quam Jona. tem. cu- . bic, qiiam 28. recubuit. Pha-
    55. Nemo lucer- 58. buit. Pharisae- Jonas. risaeus aiitem
    nam accen- usauiem coe- 55. Nemo (/>) au- coepil intra
    sam in occul- pit, recogitans tem lucer-
    -j- se repiitans,
    to ponii, ne- inlra se, di- nam accendit, dicere : Quare
    que sub ino- cere quod
    ;
    et in ab- non priinum ba-
    dium.sedsu- non prius sconso ponit, plizatus est
    per candela- bapiizatus neque sub prius quam
    briim, ni ii— i esset. niodio, sed su- manducaret?
    trantes, lu- 59. Dixit antem pra candela- 59. Et ait Domi-
    men vide- Dominus ad illum : brum , ut niis ad illum :

    54. ant. Lucer- Nuncvos qui ingrediun- Nunc vos


    na corporia Pharisaei, tur , lumen Pliarisaei ([) hy-
    tui est oc . . - utrum ne videant. pocriiae f,
    . . . tuus. Si exieriorem 54. Lucerna cor- prius , quod
    octilu partem cali- poris lui est oculus de loris est
    simplex fue- cis, et calini, tuus. Cum fue- calicis , aut
    rit, lotiim cor- mundatis rit oculus tuus calini, mun-
    pus tuum lu- quod autem simplex , totum datis; quod

    CODEX BRIXIANUS
    quia venil a (inibus terraeaudire sapientiam Saloino- toiiiinlticidum fuerit. non habens partem aliquam te-
    nis.etecce plus quamSalomone bic. Y'in(a)Ninevitae nebiaruni erit lucidum lotum. et sicut lucerna fulgo-
    -J-
    surgentin judicio.cum generatione hac. eicon- ris inluminabit te. Si enim coipnsquodin le esllincr-
    demn ibunteain. qiii.i.paeiiiieiiiiainegerunt.inpiaedi- nam iioii habuerit luceiilemlibi lenebrosa est. quanto
    caiione Jnnae. eiecce plus quam Jona hiz. Nemo (/>) magis auteiu luceina lua fulgens lucebil libi. Elcum
    autem f lncernam accendit. et in abscondito ponit. baec lni|iierctui'. rogavit eum quidain Pliarisaeus. ut
    neque sub niodii) sed supra candelabiiini. ul qui in- pranderet npul euin. Et ingressns discubuii. Pliari-
    grediuntur lumen videant. Lucerna corporis' tui est saeus auleni videns adiniralus est, eo quod noil
    oculus tiiu^. Si ocnlus nnis fiurilsiniplex. loluil) cor- prius baptiz iius cst. piiusquam inanducaret. Et ait
    pus tiiumlucidumerit. siautera nequam fuerit toiuni Dominus ad illuin Nunc vos Pbaiisaei. quod de
    corpus luiini lenebrosum erit. Vide ergo ne himon loiis est calicis, et catini. mundatis. quod aulem
    quod in te est lenebrae sinl. Si ergo corpus tiiuin
    CODEX CORBEIENSIS.
    31. et ecce 4 Salomone plus hicf. 50. Tolus versns omitlitur.
    52. ct ecce plus Jnna liic. 57. Et cum Jesus loqueretur lurbae, rogavit illnm
    54. Cum fueiit oculiis tuus simplex. quidaui Pharisaeus utciim illo pranderei. ,

    55. Si eryo lumen quod in te est, lenebrae sunt


    ,
    58- quare non prius baptizatus cst, prius qiiain
    tenebrae tuae quautae sunt? mamlucaret?
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. plus est Jona bic. Mm. Jona hic. Vulg. plus quam quam.
    Jonas liic
    3
    Gat. ei Mm. luum lucidum. Vutg tuumtotuni lucidniii.
    8
    Mm. si autem oculus luus nequam. Vulg. si autem ne- * Gal. plus Sakunone bic.

    LECTIOXES CODICIS VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VDLGATA.


    52. Viri Ninevitae surgent in judicio cum viris gene- lenebrae in te quantae sunt ? o7. Et ctim loqueretur
    ralionis hujus.... in praetlicationein.... plus Jona liic. 53. haec. .. ut cum illo pranderet. 58. pntans. dicere quare ;

    in absconso. 54. Lucerna corporis lui est oculus tuus... non priniuni baptizatus est, ante quam manducaret? 39.
    simplex, totum corpus tuuin luciduni est cum autenj ne- : Nune vos Pharisaei, prius quod.
    qua. 33. Si ergo luuien, quod iu te est, teuebrae sunt,
    RLANCHINI NOTyE.
    (a) Juxta tex. Gr. Ntvsui. —
    Addit autem, eliam lex. Gr. Si.
    [b) (c) Ita et cod. Cant. ti olv to <s&; —
    to ev o-oi o-xoTo?, to ffzoToj jroaov, e Matthaco. Ibid. versiis 56 dcest; nt eiiam in Cant. (d) Ita et tcx. —
    Gr. Iv Ss tw ^aiwai («Otov legilur in Alexandr.). (e) lla el cod. Cant. u-t' »0tou. —
    (/) Addil kypo- —
    ciilae, etiam cod. Cant. viroxpaai, e MalthsRO.
    fiO.'! EVANGELIUM SECUNDIIM LUCAM. f.06

    CODEX VERCELLENSIS. CODE\ VERONENSIS.


    inlus cst ves- ta f ignobi- autem inius (d) Scribae, ct
    l iii 111 , plenum lia, etbomi- est vestrum Pbarisaei bypo-
    est rapina, nes ambulan- plemimest crilae f, quia
    et nequitia ? les supra , ig- rapina, et (c) nioiiiinienta f
    40. Stulti, norant imquitate. estis, quae non
    nonne qui 45. Respondeus autem 40. Siulii , nonne
    nne parent , et ho-
    fecit quidam ex qui fecit, ininesamhulan-
    interiora, Legis docto- quod deforis les supra illa,
    et exterio- ribus , dixit est eliam id
    , nesciunt.
    II. ra fecit ? Ve ei : Magister, quod deintiis est 45. Respondens au-
    niin, quod su- haec dicens, 41. fecit? Taman tem quidam ex
    percst, daie et nobis con- (o) qiiae sunt f, Legisperitis, ait
    elemosynam : tuineliam date eleinosynam : illi Magisler,
    :

    et ecce om- 1(1 facis. Qui di- et ecce om- haec dicens
    n ia munda' xit Et voliis
    : nia nimida etiam nobis
    vobis erunt. Legis docto- sunt vnbis : contumeliam
    42. Sed vae
    '
    vo- ribus vae, qui- haec enim faeis.
    iiis Pharisae- a honeratis oportebat 40. Ad ipse ait :

    is, qiioniam homines sar- facere , et II. i i Et vobis Legis-


    3
    decimatis cinas inpor- non omiitere. perilis vae, quki
    mentam, et tabiles , et ip- 42. Sed vae vo- oneraiis hoinines
    rutam , et om- si uno digito- bis Sciibae, onerilms, quae
    nein olus rum vesiro- el Pharisaei', non possunt por-
    et praeler- rum non ai- qni decimatis tare, et ipsi
    istis judici- tingilis ea. nientam, el iino digito
    iiin , el cari- 47. Vae vobis, quo- rulam, et vestro iiuii tan-
    tatem Dei. niaiu aedi- onine liuliis, gilis.
    llaec <ipor- ficatis mo- et praeteritis 47. Vae vobis , quia
    tet fien, et il- iiuiiienta judiiium, el aedificatis inn-
    la non relin- Propheta- caritatern Dei. nnmenla Pro-
    quere. rum : iiam Pa- 45. Vae vubis phetaruni : Patres
    43. Vae vobis (6)
    1

    Pha- lies vestri (b) Pbarisaei f aiitem veslri


    risaei f , quo- occideruiit quia diligitis occiderunt
    niani diligi- 48. illos. Ergo primas cate- 48. illos. Ergo
    v
    tisprimos lesiiinonium dras in Syna- tesiiinoniiiin
    conscssns pei hilietis, gogis, et sa- perhibetis,
    in Synagogis ,
    (/') non consen- lutationes in (/') non con-
    et salutaiio- lienles [- ope- foro, (c) et sentientes f
    nes in foro. ribus Patrum pnnios discu- operibus Pa-
    44. Vae vobis quo- veslrorum ;
    bitos in con- trum vestro-
    niam estis quoniain il- viviis
    f. rum qnoniam;

    (e) iiioimmen- li quidcm oc- 44. Vae vobis illi quidem

    CODEX BRIXIANUS
    intus vestrum. plenum est rapina et iniquitate
    est li-. in mpnumenta quae non parriit et bomines am-
    Stnhi. nonne qui fecit quoddeforis est. etiani id quod bulanies supra nesciunl. Respondens autem quidam
    iii-nniis est fecii. Verumtamenei his(a)quae habeiisf e« Legisperilis. ait ilii. Magister haec dicens. etiam
    ilair elemosynam. t rree iiiiinia niunda suiil vobis.
    i
    nobis contumeliam facis. Ad ille ail Bl vobis LegU-
    SimI vae voins Pharisaeis quia decimalis mentam ct periiis. vae. qnia oneralis homines onerihus qnae
    rutara et omne holns et praeteriiis judiciuin et cari- portari nou possuul et ipsi uuo digilo vestro nou
    latem l)ei. Iliec cniin oportuil facere. et illa non langilis garcinas ipsas. Vae vobis quia aedificatis
    oraillere. Vae vobjs Pharisaeis. quia diligiiis primas iiioniimeina Propbelarum. Palresaulem vesiri occi-
    caihedras in Synagngis. et saliitaiiones in foro. Yae denint illos. Krgo teslinioniuui perliibeUsconsenlien-
    vobis (d) Scribae et Pharisaci bypocriiae f quia es- lesoperibus 1'alium vcstroi iuii. quoiiiam illi quidem

    CODEX CORBEIENSIS.
    11. Tamen quod
    superest, date eleemosynam. 45. Ab hoc versu deesi fuliuni Utqm "<* versutn
    41. quia eslis raonuineiila quac non paient. ,
    seplimum capitis duodecimi.

    VARIANTES LECTIONES.
    i.iii. robis Scribae
    Pbarisaei. Mtn. vobis l'bari-
    , et Qal, ei Mm. porlari. Vulg portnru.
    saeis... oportuerat. Vulg. vobis Pbarisaeis,.... o|iontiit. i.ui. Mni. testiucamini
    ei consenlltis I ulg ;

    ' i.ul. Pharisaj») ,


    qui.i. Mm. 1'li.n isaio, i|in. Vutti. Pha- iinin . quod consBWilis.
    risaeis, quia.

    II i I IOM s ( ilhins \ IMlF.IlONENSIS ABKUNTES AB EDITIONi: VI l.i.VM.

    iii. i-iiam quod iiitus. 11. omnta mondala sunt. 12. ipse aii.. . qoae porlari.... sarclnas Ipsas. 18 Ergo tes-
    Pharisaei qui ... baec ojioriuil. 13. Pharisaei, qui dlligl- tiOcaminl coiiscuUfe.... ipsl occiderunl eos , \os aulem
    ii>. 1. \ ae vobis Scribae, el Phai isa
    1 i. quia monumeuia aediQcalis.
    estis.... super illa. 45. oobis contumellam facis. 46, Vd

    BLANCIIINI NOT.l
    Tcx. Gr. babel, t« eiivztt.
    (n) (/') lia el eod —
    Ranl. *apioaiot.-—(c) Addil cl pritnot diicubitui hmiinii,
    etiam end. Cant. •/.«< irpuTodialw iv t«i« Siuswti CMHi nliis Gratois cndd. apud Millium. (d) Ailiin Srri- —
    bae el pharitati hypocrilal riiam ii\. (,i. rpvpiuiuit «ti «poio-mot itrnpaai
    , (t) Anlc mnU9ia»l<>, —
    deestwi, parilcr in cpd Cani - (f) codi Cant. fuj twivSomiv non comeniire, .
    607 EUSEBII VERCELL. EV.VNGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 0)8

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    ciderunt ram omni po- occiderunt diceret corara
    eos, vos auiem pulo, coepe- eos, vos atilem (() nmni ple-
    (a) aediOcatis f. nmt lain Scri- (a) aediGcalis f be, f coepe-
    49. Ideo f et sapien- bae, quam et 49. (b) Ideo f ruiu Pliarisaei,
    tia Dei dicit : Legis docto- initio in illos et Legispe-
    Mittam in res male se Propheias, riti (g) male
    illis Prophe- habere, ct com- et Apostolos; habere, et
    tas, et Aposto- ininareilli eiexillis commiiiere
    los de pluribus, occident, et 54. cimi illo, quae-
    et ex occi-illis 54. (|naerentes persequentur : rentes de ninl-
    dent, et per- occansonem 50. ut inquira- lis occansionem
    sequentur : aliquam in- tur sanguis aliquam inve-
    50. ut exquira- venire'abil- omniuiii Pro- nire de il-
    lur sanguis lo, utaccusa- pheiarum, lo f , ut eum
    omnium rent eum. qui effusus accusarent.
    Propheiarum, est a consti-
    papiit
    tArl1 yii
    Al1 TiPITT \II
    L.arui aii.
    qui effusus -
    tulione mun-
    est ab origi- 1. Multa aulcm di, (<) usque 1. Multis au-
    nemundi, turba ad
    f gene- tein tnrhis
    usque in gen- linen um raiionem circuinslan-
    te hac, in t 51. istain f, a tibus ita

    51. a sanguine, A- ita, ut ali- sanguine ut se inviceiu


    bel,usque ad um - Ahel, usque conculcarent,
    sanguinem culcarent, ad sanguinem ita coepit
    Zachariae, coepit dice- Zacchariae, dicere ad
    quem occi- re ad discen- qui periit discipulns
    derunt in- tes : Primum inter aliare, suos Aiten- :

    ter aliarium, cavete a fer- et aedem. dite (//) vobis f


    et aedem. Ii- mento Phari- Ita dico a fermenio
    a dico vobis : saeorum, * quod vobis requi-
    : Pharisaeorum,
    exqiiiretur est adfecia- retur ab hac quaeesthy-
    a gente hac. 2. tio. Nihil enim generatione. pocrisis.
    52. Vae vohis Le- operlum est, 5*2. Vae vobis 2. Nihil aulem
    gis doclori- quod non re- Legisperitis, operium est,
    bus, quoniam velahitur, et quia (rf) ab- qnod non re-
    (d) ahscondistis f occultum, scondhisf veletur, neque
    clavem sci- quodnon clavem scien- occultnm, quod
    eniiae, (e) et f ip- co. . . .cal. . . tiae, (e) et f non sciatur.
    si non imra- 5. Qua. . . . n lene- ipsi non in- 5. Qunniam quae
    tis, et inlro- bris. . . . ritis, troitis, et in tenebris
    eunles.pro- inlu. . . . rae- eos, qui dixistis, in
    hihuistis. t. bimiur;et
    . iniroibant, lumine dicen-
    53. Dicenle aulem quod ad aurem prohibuislis. tur; etquod
    illobaecco- locu. . fueri- 55. Cura ad illos in aure loculi

    CODEX BRLXIANUS.
    occiderunt j
    eos. vos f eorum autem aedificatis ruiu Pharisaei et Legisperiti conlristari et altercari
    monumenta. Propterea et sapientia Dei ilixit. Mit- cumillode eum quaerentes ca-
    inultis inlerroganles
    tam ad illos Prophetas. et Aposttdos. et ex illis oc- pere aliquid ex ore ejus. ut occasionem invenirent
    cident et persequeurur. ut inquiraiur sanguis om- accusare eum. Slnliis autem turbis congregatis. iia ut
    niuin Prophetarum qui effnsus esi a constilutione se iuvicem conculcareut. coepil dicere ad discipulos
    mundi a generatione isia. a sanguine Ahel. usque ad suns. primo Adlendite ,/i) voliis f a fermento Iiiari-
    sanguinem Zicehariae qui peiiii inter altare ei ae- saeorum. quod esi hypocrisis. iNihil auiem oper-
    dein. Ita dico vohis requiretur ab Ii:ic generatinne. tuin est. quod non reveleiur. iieitne occuliuin
    Vae vobis Legisperilis. quia tulisiis clavem scienliae quod non sciatur. Ideoque quae in lenehris
    ipsi non inlroistis. et eos qui introibani prohibuistis. dixistis in liiniine audienlur. cl quod in aurem locuii
    Cum haec ad illos dicerel coram onini populo coepe- ,•

    CODEX CORBEIENSIS.
    Mutilus est cod. usquc ad versum 8 capitis XII.

    VARIANTES LECTIONES.
    '-
    Gat. eltlm. ex ore ejus. Vulg. de ore ejus. * Gat. et Mm. qnae est. Tulg. quod est.

    LECTIO.NES CODICIS VINDEBOXENSIS ABEINTES AB EDITIONE VLLGATA.

    49. in illos. 80. usque ad generationem istam. Bl. tes occasionem aliquam invenire in illo, ut eum accusa-
    Abel quia absmlistis.... el ipsi... et introeuntes
    jtisli. .';2. rent.
    (sic) pcrlnbuibtis. S5. Ciim haec ad illos dicerel, el coram Cap. XII. —
    1. ad disripulos Prinuun attendile. 3. In
    :

    oiuni |ilebe , coejierunt Legisperill , el Pharisaei graviter luce... in aure... in cellariis, praedicabilur super tecla,
    habere, et coiuniiuere cuiu iilo de multis. iii. quaeren- etin plaleis.

    BLANCHINI NOT^E.
    («) Post deesl sepulcra eorum, eiiam in cod. Cani.
    aedificatis, (b) Post ideo, deest, et sapientia Dei dixit, —
    pariter in cod. Cani. —
    (c) lia etcod. Canl. Hag t-H; yEvjao tccjtv;. (d) Iti et cod. Cant. sx&OyKTE. — —
    (e) Addit el, cod. quon;ue Cani. zai. (() lia et cod. Cant. Ivamiov -ra-JTo,- toO ).«oO.
    —
    (g) Ita el cod. Cant. —
    y.«y,'7>; ?%zi)>, zat !7Uf«§eWetf «vtw, -JiToOvTS,- «sootviw Ttv« ")vf,'.Xv «vrov. (b) Addit vobis. eliam tex. Cr. E«cui
    609 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 610

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    lis. . culiicu- que confes- estis, prae- confessus fuerit
    ]is, praedica- sus 4
    fueiil me dicabitur super coram liomi-
    bitur snpra coram liomi- tecta, nec non nibus, et Fi-
    4. t. a. Dico vo- . . nibus, et Fili- el in plaleis. lius bominis
    bis, qnasi amicis : us hominis I. Dicoauiem confitebiiur
    nolite terre- confitebilur vobis amicis illum coram
    ri ah bis, qui eum coram meis videte: Angelis Dei
    occidunt, Angelis Dei : ne terreamini 9. qui autem nega-
    et posl baec 9. qui autem ab his, qui verit me
    non babent negaverit occidunt eor- coram
    amplius, quod me coram ho- pus, et post hominibus,
    faciai.t. minibus, ab- baec non negabo et
    5. Demonstra- negabilur babenl amplius, ego eum
    lio autem vo- coram Ange- qnnd faciant. coram Patre
    bis, qnem li- 10. Dei. Et
    lis om- 5. Ostendaiu autem meo, qui est
    meatis eum, : nis, qui dixe- vobis, quem in eaelis.
    qui, posiquam rit verbum limeatis : timcte 10. Et omnes, qui
    1
    occiderit, ha- Fiiium ho-
    in euni, qui post- dicil verbuin
    bet potesta- minis, reuiit- quam occidit, in Filiuni bn-
    i mitten- letur illi qui : habet pote- minis, remiilc-
    di in gehen- aulem blas- slatem mit- tur ei :
    nain. Dico vo- phemaveiit tere in gehen- qui autem
    bis, bunc ti- Spiritum Sanctum, nam. Etiam in SpirilU
    meie. non remit- dico vobis, Sanclo
    6. Nonne quin- tetur illi. biinc limete. 11. non rcmittetur
    que passeres 11. Cum autem 6. Nonne duo ei. Cumau-
    !
    depondio ve- adducent passeres asse tem ducent f
    (6)
    liuut? et u- vos ad Syna- veniunl? et vos in Syna-
    nus eornm gngas, et Prin- unum ex illis gogis, et ad
    non est in obli- cipes, et Po- non cadit Magislralus,
    vione in cons- lestaies, no- sine voluntate et Poleslates,
    7. pectu Dei. Sed lite solliciti 7. Dei.Sedet noliie solliciti
    el capilli ca- esse, quomo- capilli ca- esse (c), qua-
    pilis veslri do rationem pitis vestri liter respon-
    -j-

    onmes nume- reddatis, aut omnes nume- deatis, aut


    iati sunt. No- quid dicatis : rati simt. 1-2. dicatis : Spi-
    lite tiinere; 12. Sanctus enim Nolite timere : riiusenim
    3
    multo vos pas- Spiritus docebit niultis passeiibus Sanctus doce-
    seribus dif- vos eadem plures (n) eslis f. bit vos in
    fertis. hora, (rf) quae i 8. Dico vobis : ipsa hora ,

    8. Dico vobis : Oni- oporteal di- omnes, qui- (rf) quae -j- opor-
    nis, quicum- cere. cumque me teai dicere.

    CODEX BRIXIANUS.
    eslis in super tecta. Dico
    cubiculis. praedicabilur fessus fuerit corani hominibus. et Filius hominis
    uutem vobis aiuicis mcis. Ne terreamini ab his qui oc- conlilebitur illum coram Angclis Dei. qui autem ne-
    cidunt corpus. et pnst haec. non liabent amplius gaverit me coram hominibus. denegavitur coram
    qimd faciant. Ostendam aulem vobis quem tnuea- Angelis Dei. Et omnis qui dicit verbum in Filium
    tis. limete cum. qui postqtiam occideiit. habet hominis reiuiiletur illi ei auiem qui iu Spiiitiiin San-
    potestatem mitlere in gehennam lla dico vobis hunc ctum blaspbemaveritnoii remitielur. Cum auteni in-
    timete. Nnnne quinque passeres veneunt dipundio. ducent vos in Syuagogis et ad Magistratus. et ad Po-
    et unus ex illis non e?t iu obliviune coram Deo. leslates. nolite solbciti esse. qualiler aut quid res-
    Sed et capilli capilis vestri omncs numerati sunt. pondealis. aut quid dicalis. Spirilus enim Sancius
    Nolile ergo timere muliis passciibus excellentiorcs ducebil vos in ipsa hora (rf) quae f oporteat dicere.
    («) eslis f. Dico autem vobis. omnis qui me con-

    CODEX CORBEIENMS.
    Cap. XII. — 8. ct Filius hoiuinis conlitebilur '
    in mitletur ei.
    illo -f cum Angelis. 11. nolite solliciti essc qualiler respondeatis, aut
    9. denegabitur et ipsecoram Angelis Dei. dicatis.
    10. in Spiritu autem Sanclo qui dixcrit, non re- 12. Spiritus cniui... * quid oporteat dicere. -j-

    VARIANTES LECTIONES.
    Mm. Vvlg. occiderit... ila dico.
    occidit... oti.im dlCO. ' '«/ fecerit in me coram. Mm. fcccrit coram. Yutg.
    i.ut. depondio. Mm. passercs asse vcniunt depondio. confessus Rieril mecoram.
    Vutg. passeres veneunt dipondio. BtitaMm.
    Gat. el Mm. plures estis m>s Vulg. pluris estis vos.
    1 " Mm. ipiae oporteat vos dicere.

    LECTIONES CODICIS Vl.NDEBONENSlS ABELNTES AB EDITIONE VI LGATA.


    :
    abeis amplios non habent, quod faciant. 5. occi- 9. negabitur ipse, 10, remittetur lllls lo Splriiura .intem :

    ilii. dipundio... coram Domino.


    6. 7. capilli veslri om- Sanclom, qui dixerlt, non ttetur ei. ll.inducentvos
    ni Nolite limere.. .pluris stis Dico.
    . 8.Dicovobis: i ad Magislralus, el P itatea... qualltei respoDdeatis,
    .

    Quicumque confessus iuerit in me... confltebitur In illo. autdlcalis, U. quac oporteat dicere.

    BLANCUINI NOTjE.
    (n) IN.st utit deest vos, ctiam in tcx. Gr.
    ,
    (b) — lu el cod. Cant. yipwinv.— (c) Post qualiier, deest ant
    (/tiirf, eliam iu cod. Cant. —
    (d) lta cl tex. C.r. «.
    (31i EUSEBH VERCELL. EVANGELIUM CU.U VARUS COD. COLLATUM l.li

    CODEX VERCKLLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    45. Dixit auteni bo; et ibi con- 15. El ail quidain gr.iegabo om-
    quidam
    illi gerain om- de lurba Ma- : nia, quae
    de lurba Ma- : nes Iruclus gister, dic nala sunt
    gisler, dic 19. meos, et dic . . . fratri meo, 19. (o) mihif ; et
    fratri meo, animae meae ut dividat me- dicain aiiimae
    ut parliatur Habes multa ctiin lieredilalem. nieae Habes :

    mecum lie- (b) bona f aepula- ; 14. Ad ille di- inuit.i i(>) bonaf
    redit iieni. 20. re. Dixit autera xit ei : ho- aepulare.
    14. Qui dixit ei : illi Deus Stulte, : nio, quis me 20. Dixit autem illi
    1
    Hoiiio, quis bac noele ani- constituit ju- Deus Stulle, :

    mam tiiani dicem, aut hac nocte ani-


    a
    reposcunt dispensatoreu mani tuam re-
    m? a le quae er-: super vos? petunl a te.
    go parasti, cu- 15. Dixit autem atitem
    jus eruut? (c) ad eos Vide- : . . . . ti, cujus
    22. Dixit autera le, et cavcie erunt ? (c)
    te ab onini ad discipulos ab omni ava- 22. Dixit autem
    avaritia ; quia suos Propte- : ritia quia
    ;
    ad discipulos
    non in supe- rea vobis di- iiiin iu abun- suos : Propterea
    rando alicui co : nolite sol- dantia cujus- vobis dico,
    vila ipsius liciii esse de quam, vita uolite solliciti
    est, de facul- anima veslrn, ejus est ex liis, esse (d) animaef
    16. tate sua. Di- quid edatis; quae possidet. quid inanduce-
    xit autera neque de cor- 16. Dixit autem tis neque cor-
    ;

    parabulain pore vestro, similitudinem pori, quid in-


    3
    ad illos, dicens : quid induarai- ad illos, dicens 25. duamini. Ani-
    Hominis cu- 25. ni. Aniraa, plu- Hominis cu- ma (e) enim f
    jusdam divi- ris est, quam es- jusdam divitis plus est, quam
    tis uberes ca et corpus,
    ; uberes fructus esca; et corpus
    fruetus attu- plus quam ves- aiiulit posses- plus quam ve-
    17. lit ager et re- : titus. 17. sio : et cogi- stimenium.
    cogitabat in- 24. Considerate tavit inira 24. Considerate cor-
    tra se, dicens : corvos, quia se, dicens : vos, quia non
    Quid faciam , Quid faciara seminant, ne-
    quoil non lia- quod non que metunt
    beo ubi con- qui . . . . n est babeo, quo quilius nou est
    gerani fruc- cel m, n .
    - congregem cellarium,
    tus ineos? Et fructus meos? neque borreum,
    cogitans, ili- 18. El dixit et Deus pascit
    18. xit Hoc faci-
    : Destruam bor- illos quanto :

    ani : deponam rea niea et , magis vos


    liorrea ; et iua- , inajora faciam ;
    plures estis
    jora aedilica- et illuc con- (/')avibusf?
    iRlXIANUS.
    Dicit eiquidam de lurlia. Jlaglster dic fratri ineo ut Anima babes Riiilta bona posila in annos plurimos.
    pividal mecuin lieredilatem Ad ille dixit ei. llomo requiesce comede, bibe et aepulare. Dicit auiem
    quis me conslituil judicem aut divisoieiq supra vos. illi Deus. Stulle. b.ic nocle aniniani tuam repetunl
    Dixil autein ad illos. Vidcte et civele vos ali oinni a (e. quae autem parasli cujus erunt. Sic esl qui
    avariiia. quia non ex abundantia cuiusquam vita silii non est in Deo dives. Dixit au-
    tliei)saurizat. et
    ejus est ex liis quae possidet. Dixit auiein siiniliiu- lem ad discipulos suos. Ideo dico vobis. nolite solli-
    dliieulad illos diceiis. Iloniinis cqjusdau) divilis ulie- cili esse (d) auiniae
    f quid inaniliicelis. neque cor-
    res Iructus ager adtulit. el cogitab.it intra se dicens. pori (|iud induaiiiini. Aninia plus est i|uain esca ei
    Quid laciaui quia uon babeo ubi congregeni frueius corpus quam vestiiiientuin. Considerate volatilia.
    ineos. Et dixil. hoc faciam Deslruani horrea iuea et quia non seminaiu nci|ue meiuni. quihtis non est
    niajoia aedilicabo. et ibi congregabo Oiiinia quae cellariuin. neque liorrenm. et Dcuspascit illa quanto
    nata stint inibi etbona mea. et dicam animae meae. magis vos meliores estis ([) avibus f
    CODEX CORBEIENSIS.
    10'. uberes fruclus attulit possessio. 20. Dixit auteiu.
    18. bona mea.
    Omitlit el 21. et non esl in Deo dives.
    19. Habes iiiulla bona ; epulare in annos mullos. 2i. 4 pluris estis avibus.
    VARIANTES LECTIONES.
    Gat. et Mm. ei
    1
    homo. Vuly. illi Homo. Gat. inter : :
    * Gul. ct Um. vestiamini. Vulg. induamini.
    vos .Vulg. su|iervos. * Gul. inagis vos plures. Mm. uiagis pluiis.
    2
    Gai. et Mm. repetent. Vulg- repetunt.

    CECTI0XES CODICIS VINOEBONENSlS ABEUNTES AB EDITIONE VULGATA.


    15. Etait quidain. 14. Ad ille dixit ei... supra vos. 20. repelunl a te aniniam luani quae ergo para-
    Dixit. 20. :

    16. fnietus possessio altulit. 17. 1 cogiuvil... quod nou 1 sti, cui erunl? 21. in Dco dives.
    .
    22. suos Nolile... :

    lKibeain, ubi congregem. 18 destnmiii horrea, et ma- animae, qttid... induatis. 25. corpus , quaiu. 24. Nonne
    jora.... et ibi cougregabo omnia , quae nata sunl niilii. vos plures estis istis avibus ?
    Et dicam animae iueae. 19. iu aunos multos; epulare.
    DL VNCHINI N0T.«.
    (a)Posl mihi, deest el bona tnea, eliam in eed. Cint. (b) Post bona, deest posita in annos plurimos : —
    tvf/ii, ,,v, comede, bibe, pariter in Cod. Cant. (c) Vcrs. 21 deesl etiam in cod. Cant. (d) Posl animae — — ,

    dee&t vcttrae, in cod. quoque Catit. (e) Addit emw,etiam cod. Caui. yup. (/') lu el tex. —
    Cr. T<iv r.i-.iwin. —
    <Ji; MANGEUUM SECLNDUM LUCAM. ou
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ter vesler 25. Quis auiem quoniam horuiu
    25. .... - quia * baec om- veslrum cogi- (i/i omnium
    . . . tesi f
    ccre sia nia opus suni tamlo, potesl indigclis.
    siiae cubituip (a) 51. vobis.
    3
    Quae- adicere ad 51. Verumlamen
    26. unum? f Et dc rite auiem staium suum quacriie (e) re-
    ceieris, quid (e) regnum f ejus; cubiliim («) iinum? f gnum Dei f
    snlliciti esiis? et haec adici- 26. El «le ceteris, et baec omnia
    27. Considera- entur vo- iiiquid solliciti esiis? adiciemur vobis.
    te tilia agri, 52. bis. Noli- 27. Considcrate 52. Nolite limere
    qnomodo te limeremi- liliaagri, quo- pusillus grex;
    (b)non texunt, f nima grex; nnulii crescunt quia conplacuit
    nequc iieiint : 'quouiam pla- iKin laborant, Pairi vesirq
    dico vohis, nec cnit Palri ves- neque ncunt, dare vobis reguuin.
    Solomon in tro dare vo- (b) neque lexunl f : 55. Vcndile, quae
    omni gloria bis regnuin. dico aulem vo- possideiis; et
    tns er . . . 55. Vendile bo- bis, (c) quonianif date eleinnsynam :
    lanquani u- na vestra ; et nec Solomon et faciie vobis sacu-
    iiinii e\ isiis. dale elemo- in omni illa los, qui nnn
    28. Quod si 1'ae- synain. Faci- gloria sua ve- velerescanl,
    iiuin le vobis sac- stiehalnr, sicul ihensaurum
    bodie culos, qui non uniis ex isiis. indelicientem
    vetereseuni, 28. Aut videle in caelis,quo
    um thensauruiu facllllin. . d . fur non adpio-
    ur . . non deGci- ho agro esl. pial, neque
    . . vesiit; entem in- cras in clibanum linea corruni-
    quanlo nia- caelis, ubi fur iniuitur, Deus pit, ei u bi
    gis vos parvac aon accedit, sir vesiil; qu.into fures non ef-
    29. lidei? F.l uis nec linca con- magis vos mo- fodiunt, et
    nulite quae- 54. sumii. Ubi eniin dicae fidei ? 5i. furanlur. Nani,
    rere quiil e- fuerit then- 29. Et vos noliie uhi thensaurus
    dalis, aul quid saurusves- quaerere quid vester est,
    bibalis : noli- ler, ihi erit mandiicetis, aui ibi erit et cor
    te '
    solliciii cs- et cor vestrum. quid hibalis; et veslrum.
    50. se baec : enim 55. Etsintlumhi nolile solicili 55. Sint autem
    oninia gen- vestri suc- 50. esse : haec enim lumhi vestri
    tes saeculi cinii, et lu- gentes lnijiis inundi praecincli, et
    quaerunt. cernae " ar- quaerunt. Scit lucernae ar-
    Scit enim 1' i- 50. dentes; et vos Pater vesler, 50. denies; et

    CODEX BRIXiANUS.
    Quis autem vesirum cogitando poiest adicere ad sla- genles hujus mundi requirunt Scit autem Patcr ves-
    lnraiii soain cubitum ooiini. Si ergo neque quod inini- ti-r i|!ioi)iaiu onmibus liis indigetis. Verumlamen.
    iiiiiiii est polesiis quid de celeris sollicili eslis. Con- quaeriie rcgnuin Dei et haec oninia adicionlur
    (e) f .

    siderate lilia quomodo crescunt. non laborant. neqiic viiln-. No|j U re pusilliis grcx. qiiia conplacnii l'a-
    neiioi dico iiiiein voliis. (c)quiaf necSalomonin onmi trivesiro darc vobjs regnum. Ycmliie quac posside-
    glona sua vestiebatur siciu unum ex isiis. Si autem tis.etdaic elemosynam. Facite vobis saci ulos qiii non
    faenuin quod hodie in agro est. et cras in clibanum veierescunt. llcnsaurum non dclicicnlcin iu caclis.
    iniiiiiur. Deus sic vestit. quanlo niagis vos ntodicae quo fur oiin adpropial. neque Imca c.nTiiinpil. Lhi
    lidei. Et vos nolite quacrere qnid inandiiceiis. aut enimesi lliensaurus vesier. ihi erileicorvesirum.Siul
    quid bihatis ncque sollicili esse. haec cniin oninia niiicni lunil.i \cMri praccineti ct luceinae ardenle-. ct

    CODEX CORBE1EN8IS.
    20. Omittil, Si crgo neque quod inininiuni est po- 29. aut quid hihatis : nolite solliciii csse.
    testis. 50. hacc cuiin gentes bujus mundi inquirunt.
    27. nou lahoranl, non neunt, neqiie lcxunl : 51. quaerite regnum lici, oim.sso " prnuuin. f
    ideo dico vobis, Salomon. 35. Sinl aiilcni luinbi vesiri adcincli.
    28. vos minimae (idci.
    VAKIANTCS LIXTIO.NFS.
    1
    Mm. extolli. VuUj. tolli. * Gal et Mm. cui complacuit Patri meo. Vulrj. quia com-
    Vm. bis omuibus indigetis. Vulg. his indlgetls.
    -
    l
    lacull Patrj veslro.
    Um. yuacrilc regouro Dci. Gtit
    1
    Lici ci baec. :
    • Gal. aniiMiics, et vos. Vulg. ardentes Ib inainhus ve-
    fulg. Quaerite primum regnum Dei, et justiiiam ejus. Et slris.
    6 Deest ilm.
    baeo. ( priiniiiii iu el Gat.)

    I I (.IIONES COIIICIS VINIIEBONKNSIS Allll NTES, All I DITlOtM llll.lll


    28, decaeteris, quid solliciti estis? 97. li-
    i iiluiiinr' El eDlmgeotes bujus mundi quaerunt. 3dt anteta Pater vi

    lia doo crescunt... neqne neuot, neflue lexuql :diqo


    agri :
    tcr. 51. regmuu Qei : et baec omoia adiciuniur vobis.
    vobis, quoniaui ncc Salomon... sic ve u batur 88. In Nolite llmere ,
    pusillum gregem. ajdate... veterasceut.
    agro cst... iuuiiiiae ii ici ? 89. nohte Millicin ene. Baec 58 itot aiiicin luiiiiii ardeBtes.

    i;L\NCHINI mtM.
    (n) P.i-t iiHiim ergo neque qttod mimtnum ttt, potettit, ctiain in cod. C.ant. Ibld, cmn ccd.ui.
    , ilci st
    jvlomwv rt. —
    (6) Aihlii neque lexunt, ciiani cod. Canl. outi u^cttv». (cj Addii quomam, cliam -

    cod. C nii ot(. (</) Adiln omnitim —


    eiiam ¥&%• Fihiop. muJiique alii cod. Grxci apud Millium, conloi -
    .

    niiier Vercell. ct Rnx. cx Maiih ro Vpic tegnum dcflsi primuiu, panici ju ic\. Gr. UliU- ili codcin, i

    post Dei, dcesl tl iuttilium oitu, iu Vciccll. Veron., et Unximo. m


    615 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 616

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    similes liomi- "
    • vos similes parati : qua
    nibus expec- horninibus ex- hora non
    lantibus Domimim peclaniibus Do- putaiis, Filius
    suiim, quan- niinum suum, hominis ven-
    do reveria- quando rever- turus est.
    turanupti- latur a nupiiis; 41. Dixit autem
    is : et cum ve- ut, cum vene- Petrus Domine, :

    nerii, '
    et pul- rit, el pulsa- ad nos dicens
    saverit, con- verii, confestim hanc simili-
    festim ape- aperiant ei. tudinem, an
    rianl illi. 57. Beati servi illi, et ad om-
    37. Beati servi il- quns, cum be- nes?
    li,quns, cum neril Doininus , 42. Dixit autem
    venerit Dominus, invenerit vi- Jesus Quis est
    :

    invenerit gilantes. fidelis dispen-


    vigilames. Amen dico vo- salor, etpru-
    Amen dico bis, quod prae- dens, quem
    vobis, quoni- • cingetse, et consiituit Do-
    am su. . . .- jubet illos dis- minus super
    gel se, et. . .- cumbere ; et familiam
    cumbere transiet, et mi- suam, ut det
    facietillos; nislravit illis. illis in lem-

    ct transiens, 58. * Et si venerit poie irilici

    (a) vespertina f mensuram?


    vigilia, el ita 43. Beatus
    invenerit; servus
    beati sunt : quo- ille, quem, cum
    niam jubebit venerit Do-
    illos discumbere, minus (b) ejus,
    et ministrabit invenietf
    illis. ita facien-
    59. Hoc autem sci- tem.
    tole, quia.sisci- 44. Vere dico vo-
    ret Paierfami- bis, (c) supra f
    lias, qua hora oninia, quae
    fur venit, vigi- possidei, con-
    laret, et non stituet illum.
    3
    sineret perfodiri 43. Quod si di-
    doiiuim suam. xerit servus
    40. Et vos estole ille in corde

    CODEX BRIXIANUS.
    vos similes hominibus expectanlibus Dominum suum muin suam. Et vos eslole parati. quia qua liora non
    quando reveriaiur a nubliis. ui cnni veneril. et pul- puiatis Filius hominis venuirus est. Ait autem ei
    saverit confesliin aperiant ei. Beati servi illi quos Pelrus. Domine ad nns dicis banc parabolam. an ad
    cum veneril Dominus invenerii vigilanles. Amen omnes. Dixit autem Dominus Quis enim est lidelis

    dico vobis quod praecingel se. et jubtl eos dis- dispensaior et prudens. quem constiluel Dominus
    cumbere. et transiens rainistrabit eis. Et si venerit snper familiam suani. ut det illis in lempore tiitici
    in secunda vigilia. et si in tertia vigilia venerit et inensurani. Beaius ille servus. quem cuni venerit
    ila invenerit beati sunt servi illi. Hoc auient sci- Dominus (b) inveuiei f ita facieniem Yere dico vo-
    tote. quia si sciret Palerfamilias qua bora fur ve- bis quia super omnia quae possidel conslituet illum.
    nit. vigilaret ulique et non siniret perfodiri do-

    CODEX CORBEIENSIS.
    36. confestim aperiatis ei. et ministrabit eis si secunda, et: si tertia, beati
    37. jubebit illos discumbere. sunt.
    38. sivenerit vespertina vigilia, et ita invenerit, 41. hanc similitudinem. f
    ''

    beaii sunt; quia jubebilillos discumbere, et transiet, 4-2. Quis est Udelis dispensator.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Mm.
    et pulsaverit ostiuni , confestiai. Vulg. et pulsa- uerit, beali. Tulg. et si venerit in secunda vigilia, et si in
    veril, confeslim. tertia vigilia venerit, et ita invenerit, beati sunl seni illi.
    1
    Et si venerit vesperlina vigilia, et ila invenerit, beati
    3
    Gat. sineret perfodiri. Mm. sinet perfodiri. Vulg. sine-
    sunl servi illi qui jubebit illos discumbere et transiens
    : , ret perfodi.
    minislrabil illis. Et si veneril in secunda vigilia, et si in
    4
    El ila Mm. et Gat. qui tamen sccundis curis liabet ut
    tertia, et ita iuvenuril, beati. Gut. et si in terlia vigilia ve- Vulgata.

    LECTIONES CODICIS VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VDLGATA.


    revertilur.
    36. 37. praecinget vos, et juvet illos di- lud aulem scilole, quia.... venil, non sineretperfodiri do-
    scumbere, et transiet, et ministrabit illis. 58. Et si iniim suam. 40. quoniain.... veulurus esl. 41. aulera
    veneril vespertina liora vigilia, el ila invenerit beati Petrus.... hane siniilitudinera, an ad. 43. Dicit illi : Quis
    sunt... quia juveuit illos discurabere, et transiet, et rai- estfidelis... queiu consliiuet. 43. Dominus ejus, inveniet
    nislrabil illis, et si secuuda, el si terlia, beali suut. 39. II- euin ita. 44. vobis supra. :

    BLANCHINI NOT^E.
    (n) Ita et cod. Cant. rn liritirjon. — (b) Addit ejus, eiiam lex. Gr. avroO. Ibid. cum eodem, inveniet,

    fjp-niu. — (c) Ante supra , deesl quoniam , eliani in vers. Syr., Pers. et ^Elh.
    617 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 618

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    suo, dicens; 49. Ne^citis, quo-
    Morain Licit niam ignem
    Doniinus ineus vcni millere
    venire: et in lerram:
    coeperit per- ct quid volo,
    s
    cutere pueros, si accenda-
    et ancillas, tur?
    4
    et edeie, et 50. (b) Baptisma f
    • . . bibere, el auiem habeo
    inebri.iri; baplizari;
    46. veniet et i|iioniodo
    servi illius turbor,
    in die, qua uso,ue
    non sperat, duin perlicia-
    et liora, qua ' tnr?
    nescil ; et 51. Puialis, quo-
    divideteuin, niam pncrm
    partemque veni • mittere
    ejus cum in terram?
    inlidelibus Non, dico
    ponet. vohis sed sc- ;

    47. lllcservus, paraiionem.


    qui cognovil 52. Erunt enim
    Dmuiiii sui qiiinque in
    voluntatem, domo una
    . . . el non (a) pa- divisi ; tres
    raveritf in duo, et
    ad voliuiiatem duo in tres
    ejus - dividentur;
    vit
    s
    mul. . . - !
    mater in
    .'
    , ; 48. Qui autem filia, el filia

    non sciens, fe- in matrem :

    cerit, vapulavit 53. paier iu fi-

    paucas. lium, et li-


    Omni autem, lius in
    cui mulium palrem
    daliiin fuerit, suum divi-
    mulium quac- detur: socrus
    relur ab eo : insponsam
    et rui com- suam, et
    mendiiverit sponsa in
    multuiu, plus socnim suam.
    petet ab eo. 54. Dicebat au-

    CODEX BRIXIANUS.
    Quod sidixerit servtis ille in corde suo Moram fncit Ignem veni mittere in lerrnm. et qnid vnlo ul ac-
    Dominns meus venire. et incipiat percuiere seivos cendatur. (b) Bapiisma f nutem haben bapiizari. et
    et ancillas. el coiiiedcre et bibere et inebriari. veniet quomodo coh.irlor donec perficiaiur. Putatis. quia
    Dominus servi illius in die qua non speral. el liora pacem veni in lerrain dare Non dico vobis. sed se-
    qua nescit. ct dividut eum. partemque ejus cum in- paratinuem. Eruut enim ex lioc. quinque in domo
    fidelibus pnnit. Ille nuiem seivus qui coguovit vo- una divisi ires. adversum duos. et duo adver-um
    luntatem Do uiui sui ei non praeparavit nec fecilse- tres dividentur. paier adverstis filium. ei liliu-- ndver-
    cunduin voluiitnleui ejus. vapulavit mullis. Qui au- sus pairem siimn. maler ndversus liliam. el (ilia ad-
    tem non cognovit et fecit. digna plagis vapulavit versus malrem snam. socrus adversus nurum suam.
    paucis Omni autcm. cui mullum dalum est. multam c; nurus adverstis socruin siiom. Dicebaiau-
    inquiretur ab eo. et cui cummendavcruiit multuin
    amplius petcnl ab eo.
    CODEX CORBEIENSIS.
    45. pcrculcre' pueros, et ancillas. f
    ;
    volo, si acccndntui?
    47. et ' iioii praeparnvil secundiim volunlatcin 50. Baplisma liabeo baptizan ;
    ct quomodo lur-
    cjiis. Omittt utquead, vapnlabii pancis. bor, usquedum perliciatur.
    49. Nescitis, quia ignem veni mitterc, ctc. quid 52. in una domo, ct duo in trcs dividentur.

    VARIANTES LECTIUNES.
    Gat. el Mm. nun ignorat... cum bypocriUs. Vulg.
    1
    qua " Gai. Baptisma aotem. ruto.Bapiismo Butem.
    nesch... cuin intUelibus * G " J " llUl ri '" lerrami Vutg. dare lo lerram?
    -
    ' '

    • Mm. el Gut. mullum. Vulq. muliis. " "" Gat.elMm.


    '•'

    1
    Gat. nisiaccendatur? rulg nisi ut accendatnr?
    7
    ««• I|IIU L "'' secundum. {

    LECTIONES COUICIS VINDEBOMENSIS iBEUNTES Ali RDITIONE VULGVTA.

    4ti dicens: Uoram lacit Dominus venire... pueros, et 80. Bapllsma babep baptlzarl..... turbor, usqnedum. 81.
    an.-illjs, et eilere , ei l re. iti nonii. 17. imn prae- Pulalia, qood. 8J. tres in duo. 83. pater m fiiius.. in

    paravit aecundum... vapnlavtt multls. 18. vapnlavll pan- patremsuumdh iur.„socruslns|ionsamsuam,eis| sa

    cis... rcpeicni ab illo. 49. quid volo , al accendaiur? m socrum suam.


    I.I.A.NCIIIM NOI^.
    («) Post fuiraverit, dcest tiequc fecit , cum Syr. — (b) Ita el tex. 6r. tiarti9(m>

    Pateol. XII. M
    61J EUSEBIl VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 020
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    teni ei ad 59. rem. Dico
    lurbas: Cuni tibi,non exies
    inde, donec
    tis nn. .... eliam reddas
    oriente. . . . * novissimuni

    occasum, sta- . quadrantem.


    CAPUT XIII.
    lim dieiiis,
    i. Venerunt au- nimljus venit, CAPUT XIII.
    tem quiilam et ita liet. 1. Venerunt
    eoJeni lem- 55. Et cum vi- autem i|uidam
    pore, nunti- deriiis au- ipso in tem-
    antes ei de strum flantem, pore, nuniian-
    Galilaeis, quo- dicilis, quod tes illi de
    rnm sangui- 1
    aestus erit, Galilaeis, quo-
    nem Pilatus ei ita rum sangui-
    miscuit ciim liet. nem Pilatus
    victimis 56. Hypocritae, miscnil cum
    2. suis. Et res- faciem («) qui- sacriliciis eorum.
    pondens, demfcaeli, 2. Et respondens,
    dixit illis : el lerrae no- dixit illis :

    Putatis, quo- stis probare; Putatis


    iiiam isti Ga- hoc autem Galilaei prae
    lilaei prae tempus omnibus
    omnibus 57. proba. . . Galilaeis
    Galilaeis fue- vobis ipsis fuerunt pec-
    runt pecca- non judicatis, catores, qui
    to. quoni-
    . . .
    quod jiislum talia passi
    am peipessi est? sutil?
    sunttalia? 58. Dum enim 3. Non, dico
    5. Non, dico vo- vadis cum vobis nisi :

    bis nisi pae-


    : adveisuio paenilenliam
    nitemiam luo (b) ad Ma- habeaiis, siroi-
    egeritis, oin- gistraiiim f, liter omnes
    nes simili- in via da peribitis.
    ter perietis. operam libe- 4. Sicut illi

    4. Sicut et illi ilecein rari ab il- xviii. super


    et octo,super lo, ne forie quos cecidit
    3
    quos cecidil (c) condemnet f turris in Si-
    lurris in Si- te apud jjidir loae, et occi-
    loa, et occi- cem, et judex . . . . s puta-
    dit eos; puta- tradai te ex^
    tis,quia ipsi actori, et ex- niam ipsi
    debitores actor niitlat debitnres
    fuerunt le in carce- fuerunt prae-

    CODEX BRIXIANUS.
    tem et ad turbas Cum videritis iuibem orientcm ab oe- nec novissimiim quadrantem reddas. Venerunt antem
    casu. slaiim dicitis. pluvia venit et ila fit. Et cum vi- qnidain in ipso lempore. nuntianles illi de Galliaois.
    deriiisuiisiriimflantein.dirilisqiiia aesluserit. et ilalit qiinriiiii sanguinem Pilatus niiscuit ciim sacrificiis
    Hypocrjtae. facicm c;ieli et lerrae nostis probare. Iion ilbiiimi. Et respondens Je-us ilixit illis. Putaiis qnod
    aulem tempus qpomodo non prohatis. Quare autem lii Galilaei prae nmnibus Galilaeis pecc.itores lue-
    ci vobis ipsis non judicatis. quod just im est. Cmn riinl. i|iii:i talia passi snnt Non dico vobis. sed nisi
    auiem vadis ciim adversarjo luo (b) ad judicem f in paenitepiiam egeritis omnes siinibier peribitis Aut
    via, da opera liherari ab illo. ne fone tradai ie ad illi decein et octo.supra quos cecidil turrisin Siloain

    judicem. el judex tradat te exaeinri. el exaclnr niil- el occidit eus puiatis. quia et ipsi debitores fuerunl
    tat le in carcerem. Dico tibi. quia non exies inde. do-

    CODEX CORBEIENSIS.
    58. cum
    adversario tuo ad Magistiatum. .. ue foite Cap. XIII. — 1. Venerunt aulem in ipso tempore
    * condemnet le apud judicem , et judex. quidajm.
    59. novissiinum quadrantem. 4. putatis, quod soli ipsidebitores fuerunt.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. a:stus erit, et ila fit. Mm. calor erit , el ita fil. bus liabitanlibus in. Mm. in Syloam... ipsi debitores fuerant
    Vitlg. aeslus erit, et lit. per omnes inliabilautes in. Vutg. in Siloe... ipsi debilorrs
    3 Gal. el M/». nmissimum quadranlem reddas.
    Hfi fuerinl praotcr omnos liomines habitaules in.
    tnanu, uiinutum. VuUj. h.ivissimuui minulum rrdj.is. '*
    Gm. el Mm. Iradat te ad judicem.
    ' Gal. in Syloam... ipsi omnes deliitores eraut (iro orani-

    LECTIONES CODICIS VINDEBONENSIS ABEDNTES AB EDITIONE VLLGATA.


    54. aulem ad.... cuni nubem ab oriente, ad
    videbitis simnni qasdranlem reddas.
    occasum. 35. Ciun videritisausirum fiantem, qupd cl iu Cap. XIII. —
    1. Yeuerant autem... nuntiante in eodein
    fit. 3fi.
    "in, us iiimi |H'iili:il.is.
    l 38. Duni n.im yadis... ad tempore... miseim Pilalus. 2. Galilaei prae omnibus Ga-
    Magistvatuni in via, da opcra... ne forlo condemnet te lilaeis fuerunt peccaiores, quia. 5. omues peribilis. 4.
    apud judicem, el judex exaclor mittet te. 59. novis- in Siioaui... debitores fuerunt propter.

    BLANCHINI NO^iE.
    («) Addit quidem ,
    etiam cod. Cant. F sv. — (b) lex. Gr. zk «>x<-vt«. — (c) lia et cnd. Cant. xetToxpiv?.
    li-1 EVANGELIUM SECUNUl.U LUCA.M. «•;>

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    prae omni- circn illam, tcr omnes et mitiam
    bus homi- et mitiam homiues, qui («) copliinum
    nibusinUar («) copliimim sedebant in stercorisf:
    bitantibus stcrcoris f :
    Hierusalem ? 9. et, si quiilem
    in Hicrusa- 9. el, si quidem 5. Non, dico fccerit frHctum •

    lein? fecerit fruc- vobis, sed, sin autem in


    5. Non, dicovo- lum ce. . .
    .- si non cre- futuiuni suc-
    bis : sed, nisi oquin in fu- dideritis, cides illam
    paeniten- lurumex- omnesbo- 10. Eratnutem
    tiam cgeri- cides . . . inines pe- docens (b) in
    lis onines, 10. Erai au. . m ribitis. nna Synago-
    simililer pe- docens ' in S. .- 6. Hicebat au- garum f sab-
    0. Dice-
    rietis. nagog lem hanc siroi- 11. batis. Et
    batautcm para- H, batis. El ec- litudinem : ecce mulier ,
    bolain illis : ce mulier, Arborem licus qu:e balie-
    Arborem (i- quae spiritum ba- ... quidam bat spiritnm
    cus habebat buit languo- plantatam infirmitaiis
    quidam ris invineam; annis xviii.
    plantalam et venit,quae- et erat in-
    s
    invineasua; rens fruclum clinata.nec
    et venit, quae- in illa, et omnino po-
    rens fruc- nein. non invenit. terat susum
    tum 12. Qnam,
    3
    in ea, et cum 7. Dixitaotem respicere.
    non inve- vidisset Jesus, ad culiorem 12. Quam cuin
    7. nit. Dixit vocavit eam, vineae Ecce : videret vo-
    auteni ad cul- et dixit ei : Mu- anni tres cavit eam
    torem vi- lier, absolu- sunt, ex quo ad se, et ait
    nc.ne ecce : la es ab infir- venio, (|iiaerens illi Mulier, :

    triennium mitate lua. fructum in dimissa es a'b


    est, ex i|uo v. - 13. Et inposuit ficulnea bac, infirmiiale tua.
    nio, quae- . . . nns ; et et non inve- 15. Et imposuit
    rens fructuni snbiio ercc- nio succide: illi et coa-
    in ficu b:ic, . . . est, et bono- eigo illam : fesiim erecia
    et non inve- . . bat Uemi). utquidetiam est , et inagni-
    nio : excide 14 en. . . terram cva- U. (icaliat Deum
    ergo illam autem Archi- cuat? Respondens au>
    ut quod et ter- synagogus, 8. Ad ille re- lem Aicisyna-
    ramoccupet? indignans spondens, gogus, indi-
    8. Qui dicebat tur- aii illi : Do- gnans quod
    di- bae, quod sab- mine, remitte sabbato cura-
    . Dominc,
    . . si. . bato*cura- illam et boc ret Jesus, di-
    eam et Imnc ret. Sex . . anno, usque cebat turbae :

    anniiin, do- die. . . nt, in ilinn fodiam Sex dies sunt,


    ;iec fodiam quibus opor- circa illam, in quibus opor-

    CODEX BRIXIANUS.
    piae omnibus boniinibns baljiiantibns ir. Ilicru.-alcm dem fecerit fructum sin auleni in Rlturum succides
    Non dico vobis. sed nisi paen.itenliam egeritis omnes eam- Erat n teni docens (b) iu quadam Synagnga
    :i
    +
    similitei' pei ilniis. Diccliataiitcm hanc siiuiliiudiuem. s Ijbalis. Et ecce mutierqjiae habebal spiritum itifir-
    AiiiMicin litus lialiuii quidam plauciaiam in vinea miiati decem el octo el erat incurvaia
    • aimi.s
    ec i

    vcnit quacrcns fructum in ea. el non hiveuii.


    su.i. et nmniho poieral se erigcre. Quara oum \ idissel
    Jesus
    Ait autein ad cnltorem vincac. E.cce ann.i ires sunt vocavii ad se el aii iili Mnlier. liherala es ab infirmi-
    cx i|iiilnis vcnio qnaerens frucium
    iii lienbien hacel i.iic tua. Kl imposuil illi mauus. et
    confestini erecta
    noii invcuio. siiicidc
    ergo ill.un. ui quid etiain ter- esi ei gloriftcabat Deura. Resnondens
    autera Archi-
    raiii iiciii|iat. Ai ijle ic^pondcns di.xii illi, Domine synagogus. indignatus cst quod sabliato curarei Je-
    dimilte iltam el hoc ahno doncc fodiain circa eani ct siis. dicebat lurbae Sex dies sunl in
    quibus opoitet
    iniitam («) cofinuni slercoris f in cii. uilu. ci-iqui-

    CODEX CORBBIENSIS.
    5. Non, dico vobis : si non pocnitueritis, siiuiii- 8. Domine, reraille illam . . . ct mitlam copbi-
    ter pcribilis. nuin Stecoris.
    7. lerrara evacuat ? I". magnilicabai Dcum.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. in Synagogis eoriim, dorens in salilialhis. Mm. in Vm.
    CUDl vidissel JeSOS, vocavit t& sc. Pfcto,
    Gat. el
    Synagogis,
    "
    Vutg. doi ens in Synagoga eortim sabbntis oum Jesusj woawi i
    oidi roi id se. m
    s
    Utn. iiiiii omnino poi rai .»1 sursum aspicere.
    i i Cfll
    • curarel Jesus , turbae : Quia s x. Jfm. tuitag -

    Cnl aspicere. Vutg. uec oniiiino potcrat sursum respicere. Quia sex...nondie sabbali. Vulg. curassei Jesus, tl
    LECTIONES CODICIS VIMll laiM \SIS AIll I M I s Ul EDITIONK VI LGATA.

    ... si iioii |.ooiiitiiciilis, siiihl.lci pcnclis. 6. autom illaai ... uiill iii cophiojim sloi.ons. 10. salili.ilo. )|.
    ,i ii; .. aiiioroiu licus i.ainiii... in vinoain siiani. ei lirat... susum rcspiceoe. 12, vocavii aii se, ci. i".. et
    teolt, fructum quaerens in illam, ei i 7. in Oculnea uugniucabal Deum. li quod sauhato ouraret Jeaus, et
    li.ic..' (Iciiin t lerram. 8. A.l UJe... dixil illi... permilie dicebat.

    BLANCIIINI NOT^.
    (n) Et ila S. Auibros. juxla coil. Cani xoftvov xon^tetv — ('') llH 81 ux. 6r. ivf»(« vfrt a\i-,uy ^yui.
    623 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CLM VARIIS COD. COLLATUM. 624

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    tet operan :
    Cui simi- tet operan : Dei? et cui
    in his ergo, le esi regnum in his ergo siinile illud
    venienies Dei? ei cui ad- veniie , et esse existimabo.'
    curamini, similabo il- . . lnini 19. Simile est
    el non die 19. lud?
    !
    Simile est et. . . . in die grano sinapis
    sabbali. grano sina- sabbaii. quod acceptum
    15. Respondens pis ; quo accep- 15. (a) Respondit f homo misil
    aiitem ad il- to, homo niisit auiem ad illtim in ortum
    lum Dominus, in orto suo; Dominus, et suum ; et
    dixit Hypo- :
    et crevit, et dixit Hypo-: crevit , et (c) fa-
    critae,unus- (c) Facia est ar-
    crite,unus- cta est arbor f
    quisque ves- bor f et volu-
    ,
    quisque vestrum ilta , ut
    irum sabba- cres caeli re- sabbato non volucres
    to '
    non sol- quieverunt solvit bovem caeli requie-
    vet bnvem in raniis ejus. miiiiiiaul asi-
    ,
    scerent in
    suum, aut 20. Et iierum
    num praese-
    a ramis ejus.
    asinuni a prae- pio, et ducit 20. Et iterum
    dixit :

    sepio, et du- Cui est simile


    adaquare? dixit Cui simi-
    :

    cit, eladaquat? 16. Hanc autem le aestimabo


    regnum Dei?
    16. Hancautem, et cui adsi-
    filiam Abra- regnnm. . .?
    cum sil Qlia
    mila . .?
    hae, quam alli- 21. Simileest
    Abraliae, quam gavit Satanas fermento,
    21. Simile est
    alligavii Sa- ecce x. et quod acce-
    ferinento
    lanas, ecce viii. annis, ptum mulier
    quod accep-
    xvm. anni, iiini oporluit abscondit
    lum
    non opnrie- solvi a vincu- (d) in farina f
    mulier abscon- lo die sab- donec fer-
    bal solvi a vin-
    dk in (d) firina
    f, baii? mentatum est
    ciiln boc die 3
    donec fermen- 17. Et, cura haec toium.
    sabbali ?
    taretur.
    17. Haec dicente diceret, eru- 22. Et ibat per
    22. Ei cuircuibal bescebant Civitales, et
    eo, confun-
    debantur per Civita- adversarii Castella , do-
    omnes, qui tes, el Vicos, ejus; et om- cens, et iter
    adversaban- docens Hic- nes populus faciens in Hie-
    tur ei; et om- rosolymis. gaudebat (b) in rusalem.
    nis populus 25. Dixit autein praeclariis, 23. Et ait illi

    gaudebat (b) in quidam illi :


    quaevide- quidam : Do-
    omuibiis Doinine, si pau- rant fieri ab roine, si
    mirilicis, ci sunt,qui ipso f. pauci sunt
    quae fiebant salvi futu- 18. Dicebatergo : qui salvi
    ab illo. risunl? Cui simile lpse autem
    18. Dicebat ergo :
    Qui dixiladil- est regnum dixit ad illos :

    CODEX BRIXIANUS.
    operari. in his ergo venite et curamini et non in die Dicebat ergo. Cursimile est regnum Dei. et cui si-
    sabbati. Respondens auiem Dominus ad eum dixit. mile esse exislimabo illud. Simile est grano senapis.
    Hypncrila. unusquisque vcslriini sabbaio non solvel qund acceptum homo inisit in hortum suum etcrevit
    bnvem suiiin aul asiniim a praesepio. et ducii ada- et(c) f.icla est arbor y magna. et volucres caeli re-
    quare Hancautem filiam Abrabae quam alligavitSa- quieverunt in ramis ejus. Et iterum dixit Cui simile
    tanas. annis decein et ocio non oportuit solvi a vin- aestimabo regnmn Dei Siinile est. fermenio. quod
    culis istis die sabbati. acceplo miilier. abscondit in farinae mensuris tribus.
    Esl diceret erubescebant omnes qui re-
    cum haec donec fermeiiiatum est toium.
    omnis populus gaudebat (a) in uni-
    siste.banl ei. et Et ibat Jesus per Civitaies el Castella. docens et
    versis praeclaris virtulibus quae videbantur lieri ilerfaciens in Hierusalem. Et ait illi quidam. Domi-
    ab eo. ne si pauci sunt qui salvi fiunt lpse autem dixit ad

    ^CODEX CORBEIENSIS.
    17. gaudebat iu praeclaris, quae videbat fieri ab 21. quod acceptum mulier abscondit* in fariuam,
    ipso. donec etc.

    VARIANTES LECTIONES
    3 Mm. donec fermentatum do-
    turbae : Sex non in die sabbali. est totum. Vulg. et Gat.
    « Gal. el Mm. uon solvet. Vuly. non solvit. nec fermentaretur tolum.
    a Gal. Simile est regnum 1
    Dei grano. Vulg. Siiuile est Gal. in fariua (satis tribus). ,j
    grano.

    LECTIONESCODICISVINDEBONENSIS ABECNTES AB EDITIONE VDLGATA.

    15. solvet vobem suum... a praesepe. 16. quam ligavit. . quieverunt subtus ramis. 20. simile aestimabo. 21. in
    xvui annos. 17. erubi-scehant adversarii... in praeclanis, Brinain... fermentalum est totnm. 22. iter faciens Je-
    quae videbant Geri ab ipso. 18. Ergo... Cui siuiile illud rusalem. 25. El ait... qui salvi fianl... dixit ad eos.
    exislimabo? 19. Simile ast... et facta esl arbor.... re-
    BLANCHINI NOTjE.

    (a) Ita et tex. Gr. uTzr/.ptfn. — (b) Ita et cod. Cant. e^i 7r«o-(v (in omnibus, deest in Veron. ) ol; i9s£)f>'rjv

    ywojMvoK W «Otou. — (c) Ila elcod. Canl. E^evtxo SivSfov. —


    (d) Ita etiam S. Anibrosius.
    623 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. 626
    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.
    24. los Intrale : vos autem 24. Contendiie in- euntes in re
    per angus- proici fnris. trare per an- gno Dei vos ,

    limi 1 1
    - L n 1 1 n ;
    29. Et venient gnslam porlam ; aulem expelli
    quoniam miil- ab Orienle, quia dico vobis,
    , 29. foras. Et ve-
    ti, dico vobis, el Occiden- multi quaerent, nient abOrien-
    quaerent, te, et ab Aqui- et non po- te , et Occi-
    nec poterunt lone, et Aus- terunt. dente, et
    introire. tro; et discum- 25. («) Ex quo sur- Ai|iulonc, et
    25. Cum auiem bent in reg- rexerit f Pa- Austro ; et
    inlraverit 30. no Dei. Et ec- terfamilias, recumhent in
    Paterfami- ce sunt no- et cluserit regno Dei.
    lias, et adclu- vissimi, qui ostiuni, et 30. Et ecce sunt
    seril nslium ,
    erunt primi; incipietis foris novissimi , qui
    et incipietis et sunt primi, stare, (6) et pul- erunl primi
    foris siare, qui fuerunt sare j , dicen- et sunl primi
    dicentes : Domine, novissimi. tes (c) Do-
    : qui eriint no-
    aperi nobis :J 51. Eadem die ac- mine, Domi- vissimi,
    et respon- cesserunt ne y, aperi 51. In ipsa au-
    dcns, dicet quidam Pba- nobis : et re- lem die ac-
    Nescio vos risaeorum, spondens, cesserunl qui-
    uude silis : dicenies illi : dicet dam Phari-
    26. iniic incipie- Discede, et va- Nescio vos saeorum, di-
    tis dicere : de hinc ; quo- unde silis : centes illi :

    Manduca- niam Hero- 26. tunc inci- Exi , et vade


    vimus coram des vult te pietis dicere : Iiinc; quia
    le, et hibimus; 52. occidere. Ip- Manducavi- Herodes
    et in plaiaeis se auiem di- mus coram vult tc
    nostris do- xit eis : Eun- le, et bibimus; occidere.
    27. cuisli. Et di- tes, indicate et, in pl.iteis no- 52. El ait illis
    cet vobis Nes- : vulpi huic: stris docuisti. Jesus Iie,:

    cio vos unde Ecce eicio dae- 27. El dicet vo- dicite vulpi
    silis : discedi- monia et sa- , bis : Nescio un- illi : Ecce
    te a me '
    omnes nitates per- de esiis : disce- eicio daemo-
    operarii ini- ficio hodie dite a me om- nia , et sani-
    9
    28. quitaiis. lllic et cras, et die nes opeiarii tates perfi-
    erii fletus terlia consum- 28. iuiquilatis Ibi cio bodie,
    et siridor den- 53. mor. Sed opor -
    erit fleius, et el cras , et
    tium : tet me hodie, stridor lertia die
    cum videriiis et cras, ei in futu- deniium : consummor.
    Abraliam , et rum ;
    quoniam non cum viderilis 53. Abiie; quia
    lsac, ei Jacob, oporiet Pro- Abraham non oporiet
    et omnes Pro- pheiam peri- et Isac, el Prophetam
    pheias Dei in- re exira llie- Jacoh, et perire exira
    troeuntes rusalem. omnes Pro- Hierusalem.
    in regno Dei 34. Hierusalem, pheias inlro- 54. Hierusalem

    CODEX BRIXIANUS.
    illos.Coniendite. intrare per angusiam porlam dico expelli foras. Et venient ah Oriente el Occidente. et
    vobis. (tnia multi (|iiaerunt inlrare el non potc- ab Aquilnne ct Ausiro. ct discumbent in regno Dei.
    runl. Clim auicm inlraverit Paterfainilias. et clau- Et ccce siint in novissimis qui erunl primL ei qui
    serit ostium. incipieiis loris pulsare os- stare. et suot primi erunt novissinii. In ipsa autem die. arces-
    tiiiin. dicenies. (<•) Domiue Dominc y aperi no- seriuit ail eniii quidam ex Pharisaeis dicenies illi.
    bis. ei respondeus dic.et vobis. Nescio vos unde Exi ei vado hinc. quia Herndes vult le occidere Et
    siiis. iunc incipietis dicere Manducavimus coram ait illis Jesus. Iie et dicite vulpi illi. Ecce eicio dae-
    te et bihimus. et in plaleis noslris docuisli. Et nioiiia. el sanilales perlicio. hodie el cras. el lerlia
    dicel voliis. Nescio vos unde silis. disccdite a me die oportei me. hodie
    consummahor Verumiamen
    oiiines qui operamini iniquilatem. > cril llcius. et 1 1
    ci cras. ci sequenti ambulare. qnia non estpossihile
    stridor dcnliuin. cuin viderilis Abrahain et lsaac. el Propheiam perire exlra Hierusalem. Hieriisalem.
    Jacob. et omnes Prophelas in regno Dei. vos aulem
    CODEX CORBEIENSIS.
    24. inlrare per angiislum ostium. 55. Ile ;
    quia non capit Prophelam, elc.
    52. ct sequenli consummabor.
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. omnos operamini iniipiilatcs. Mm oiiuies , qui * Gat. et Mm. Ubi erit. recentl mmiu, lllic. Vutg. Ibi erit.

    operamini iniquilales. Vutg. oimies opcrarii iniquiialis

    LECTIONES CODICIS VINDKDONENSIS ABEUNTES AB EDITIONF. VliLCATA.


    2t. por anguslum ostiuin ; qiliadiCO VOblS niiilli qoae- : lalem. 28 Propbetas introeuntes ln regno 29. et re-
    lici HlCS. .".". cl SCMIICtlll nlisiilll
    runt inirarc. !'.'>
    cl cluscril <>>tiiui. cl incipiclis.. Do- ,
    1UH liclll. 51. qilidl i

    iiiiin- , liniiiinp... dicet Nescio \os. ~i(\. Manducahimus: nior. 35, Deetl, verumumen oportet ine hodie, et cnts, el
    coram te... Nesclo, umlo sitis. -21. qul operamioi iniqui- si 'iiuciiti die ambulare.

    BLANCHINl NOT.K.
    (n) lia et tcx. Gr. Uyr/j u.-t iyepO-n. — (6) Post pulsare, deest dsIiiiw, eliam in cod, Canti — (e) Texlus qno
    que Gr. gcminal KOpit.
    627 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM Cl M VARIIS COD. COLLATUM. <&
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    Hierusalem, ante illum. Hierusalem ino f hyuro-
    quae occidis 5. Et respondens, quae occidis picus erat
    Prophetas, dixit Jesus Prophetas, anle illuin.
    et lapidas eos ad Legis et lapidas 5. Et respon-
    qui missi sunt doclores, et eos qui ad, dens Jesus.
    at te; saepius Pharisaeos : te millunlur; ad Legis pe-
    volui con- si licet sab- quoiiens vo- ritos, el
    gregare fili- baiis * cura- lui congre- Pbarisaeos
    os tuos quem- , i. re? Ad illi ta- gate fllios Si licel
    admodum cuerunt. Ip- tuos, quem- sabbalo cu-
    gallina ni- se iiaque
    3
    ad- admodum rare, (c) an
    duni siium prebendeiis gallina nidum 4 iioii -j- ? Ad
    suli alas suas, manum il- suiim sttb illilacue-
    el noluistis lius , curatum piimis, et runi. Ipse
    55. Ecce relin- eum dimisil. noluisii vero adpre-
    quilur vo- 5. Et (d) dixit
    f ad 55. Ecce relin- hensum eum
    bis domus
    ves- illos Cujus : quetur vobis sanavit, ac
    tra deserta. veslrum asi- ,
    domus veslra dimisit
    Dico enim vo- '
    nus, aut bos deserta. Dico euni.
    bis quia non si ceciderit (a) vobis 5. Et (d) dixit
    , f , f
    videbitis me, in puieum iion tne vi- ad Cu-
    illos :

    donec veni- sabbato, non debiiis, do- jus vesirum


    at dies, qnan- continuo nec veniat asinus, aut
    do dicatis Be- : extrahet il- dies , cum bos in pu-
    nedictus, qui lum in die diceiis : Be- teuitt cadens
    venit iu no- 6. sabbaii? Et non nedictus , qui et nou con-
    mine Domini. poierant ei venit in no- linuo exirahit
    respondere niine Do- illum die sabbati?
    CAPUT XIV. ad hoei mini. 6. Et non po-
    1. Et faclum esl, 7. Dicebat autem lerant ad haec
    cum intras- et ad invita- CAPUT XIV. respondere
    set in domum tos parabo- i. Et facium 7. illi. Dicebat
    cujusdam lani, deno- est , ut inira- aulem ad
    Principis Pha- lans eos quo- ret in domum invilalos, in-
    risaeorum modo pri- cujusdam lendens quo-
    sabbato man- mos discu- Principis tnodo primos
    ducare pa- bitos elige- 1'barisaeorum acubiios eli-
    nem, et ibi rent dicens
    , sabbaio man- gebant, di-
    erant obser- ad eos : ducare pa- cens ad il-
    vantes illuiu. 8. Cum inviia- nein , el ipsi 8. los : Cum
    2. Et ecce liomo tus fuerir. observabant inviiaius fue-
    qniilam liy- aliquis ad 2. eum. Et ris (e) ab ali-
    dropicus eral uupiias , non ecce (b) ho- quo f , noli

    CODEX BRIXIANUS.
    Uierusalem. quae occidis Prophetas. el lapidas eos illum. Ei respondens Jesus dixii ad Legis peritos et
    qui miltuntur ad le. quotiens volui congregare lilios Pliarisaeos Licet sabbato curare (c) aul non f. Ad
    lOS. queniadiiiodiim gallina pullos suos sub pinnis iili t iciitTunl. Ipse vero adprehetisuin hominem sa-
    suis ei iioluisii. Ecce relinquetur vobis domoa vesira navit eum. et dimisit. Ei respondens dixit ad illos.
    deserta Dico auiem vobis. quia non videbitis me. Gujus vestrum lilius. aut lnis cadii in puteum. ei w u
    donec yeniai dies cmn diceiis. Venedictus qui venil conlinuo levavit illum in die sabbato. I.i iiou poieiaut
    in noiiiiiie Doiuini. Ei
    factum est duin intrnisset Je- ei tespondere ad hnec. Dicebal aiilem nd invilatos
    sih in dumum ciijusilam Principis Pharisaeorum. parabolam. inieiulens quemadinoduhi primos ili-ctt-
    sabbato manducare panem. et ipsi erant observan- biios eligeb&nl. ilicens ad eos. Cuni inviiaius fueris
    tes eum. Et ecce homo quidam bydropicus erai ante (e) ab aliquo f ad nuptias. noli

    CODEX CORBEIENSIS.
    U. saepe volui consregare filios. lias, non discumbat primo
    Cap. XIV. — 8. Cum invitatus fuerit quisad nup-
    in loco.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. vobis non videbilis me. Mm. vobis non me vi-
    ' : :
    °
    Mm. curare, aul non ? Vulg. curare ?
    debitis amodo, donec dicalis Benediclus. Gat. cuin dica-
    : * Gat. adprebensum hominem, sanavil. Mm. ailprehen-
    tis. Vulg. vobis, quia non videbilis me, donec veuial cuin , sum Johannem, sauavil eum. Vulg. apprehensum, sanavit
    dicetis. eum.
    LECTIONES CODICIS VI.NDEBOSENSIS ABEU.NTES AD EDITIONE VCLGATA.
    34. miltuiHur ad le saepe volui galliua ullus snli
    ; | dixit ad illos... iu puteum cadit, exlrahet ilitim, omisso die
    alas suas, et. 35. vestra. Dico vobis, non...donec dicatis salihali. 7. Dicebat aiilpnt ad iovitatos.... el dic. bal ad
    Bcnediilus. illos. 8. Cuin iuviiatusfueritad... nou discunibat iu... nc.
    Cap. XIV. —
    1 Et faclum est, ut. 2. homo bydropicus. sit vocatus, omisso ab illo.
    3. dixit Jesus. 4. eum sanavit, ac dimisit tllum. 5. Et

    BLANCHINI NOT.^.
    (a) Post t'o6is deest quia , etiam in cod. Caut.
    , (b) Post Iwmo —
    deest quidam, paritcr in cod. Cant. ,

    — (c) Addil au non, eiiam cod. Cani. ri o\>. —


    (rf) Ar.te dixil , deest respondens, pariier in cod. Caul. —
    (e) Additur ab aliquo, in lext. quoque Gr. -j7ro tivo,-.
    629 EVANGEI.IUM SECUNDUM LUCAM. -ii

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    discumhai vitare aini- discumbere amicos tuos,
    in primo lo- cos, neque in primo neque fratres,
    co ne forte
    , fratres lu loco ; ne neque cognatos
    honoratior os, sed nec vi- forle hono- neque vicinos,
    te aliquis sit in- cinos, (n) nec f di- raiior le sit (a) neque f di-
    9. vitatus, et vites ; ne for- 9. vocatus, et viles ; ne
    veniens, qui te et ipsi te veniat, qui forte et ipsi
    te, ' et illum invitent, te, et illuin te reinvitent,
    invitavit, et lial red- vocavit, et et eril tihi
    dicat tibi : Da ditio '.ihi : dical tihi relribulio
    huic Incum ; 13. sed, cuin faci- Da liuic lo- 15. sed, cum
    et tunc inci- es prandium, in- cuin; ei in- facis ciinvi-
    pies cmn con- vita paupe- cipies cum viuiii, vnca
    iusione no- res, dehi- ruhore no- paupercs, de-
    bissimum les, . . odos vissiinum clodos,
    liiles,
    locum deti- 14. et caecos : et bea locum te- 14. caecos et :

    nere. tus eris, quia 10. nere. Sed heatus eril,


    10. Sed cum invi- non hahent ciiin voca- quod non
    talus fueris ,
    unde redde- lus fueris hahenl rctri-
    vade, et dis- re tihi ; red- vade, re- buere tibi ;

    cuinbe in detur enim cumhe in retrihuetur


    novissimo tibi inresur- nohissimo enim tibi
    loco ; ut , cuni rectione loco; ii t in resurre-
    venerit, qui jusiorum. cnm ve- ciinne justorum
    te invi- 15. Audiens au- nerit, qui 15. Haec cum
    tavit, dicat lem quidam te invilavil, audissent qui-
    Ainice, acce- ex discum- dic.it tihi : d.un de simul
    de superius. benlibus Amice, ascen- disciimhenti-
    Tunc erit haec, dixit il- de supei ius. bus, dixerunt
    gloria lihi li Beatus,
    : <iui Tunc erit illi 6e:itus
    :

    coram dis- manducave- tihi gloria qui nianduca-


    cnmhenli- rit panem ciim siinul hit panem
    11. hus quoni- ;
    in resno Dei. recumhentibus in regno Dei.
    am oiniiis, 16. Qui (b) dixit f : 1 1.quia oiiiuis, 16. Ad ipse
    qni exaltat Hoino quidam quia se exal- (6) dixit f : Ho-
    se, hunii- cenam
    fecit lai, humi- ino quidam
    liahimr, el magnam, et liabitur, et cenam ma-
    fecii
    i|iii se humi- inviiavit mul- qui se liuini- gnam, et vocavit
    liaherit, exal- 17. tos ; el misil liat, exalia- 17. iiuiltos; et misit
    t:i hitur. servum su- hitur. servum suuin
    12. Dicebal au- iim bora ce- 12. Dicebat au- hora cen:ie ,

    tem et invi- nae, dicere lein ct invi- iit diceret


    tatori : Cum invilatis : (c) ve- tatori Ciim
    : invilatis :

    facies pran- nite f ,


    quoni- facis prandium (c) venite f,
    dium, ei ce- am omnia aul cenam jam paratum
    nam, noli in- praepara- nuli invitare esi.

    CODEX BRIXIANUS.
    discumberein primoloco.neforle honoratior te sii ifi- que vicihos nc forte et ipsi reinvitcnt le. et
    iliviics.
    vitatus ab eo. et veniens is. qni le et illuni invitaVit. di- erii lilu reiribuiio. sed cum feceris convivium. Voca
    cai nlii D:i huir locum.ei iiinc ineipies eum verecuudia paupcres. deviles. clodos; caecos. ei beatus ciis t|tiia
    novisshnum locum ttuiere. Bedcum vocuios luei isvade iioii habeni nnde retribuere i;Im. retribuetur auicm
    ci discumbe in novissimo loco. ut cum veneril qui 1 1 iii resurrectibne justdrum.
    1
    . i Audiens auiem qui-
    le invitavii dieal libi. Amice accede superius. Tunc (l:\in de Blmul disc bentilms. dixit illi. Beatusqiii
    erit tihi gluria coram simul discumbeniibus. quia iiiMiiilin avciii |ianem in regnn Dei. Ad ipsedlxit ei.
    omniSqui se eialtat humiliabilur. et qui se humiliat llomo quidam fecii cflnam magiiam el vocavji mul-
    ei ilinliiiiir. Dicebal autem et ei qui inviiaverai eum. tos. ci tnisil servum siium hora eenae dicere invita-
    QniM facis praiidium uut cenairi. noli voeare amici s lis. (i ) veriite |
    qdia jarti parala
    tuos. ncque fraires iuos. neque osgnatos luos. ne-

    coni.x G0RBEIBNBI9.
    12. Dicehat autem ct invilalori neqne Vicirios, 17. diccrc invltatis : venite, jarii paratum est.

    ne<|iie divitcs.
    V.\lti\Mi:s I.KCTIONES.
    1
    Gnt. ad coenarn vocavit. reeenli munu, adcocnam
    lovltavit. .Uiu.vadc in. . vocavit. Vultj. vwlr, recnmbe in

    invltavit.

    LECTIONES CODICIb VINDI BO I <ITES AB 1 DitiONl VOLCA I v.

    0. elveniat, qui te vocavlt, el tlical.. >< \a\ pl lo . iS. debiles' , caecOs, et clodoS. \l. quonlam uon babent...
    dicat : Amiee, accbde superias... erii Libi glaria ei U relribuetur autem libt... IS. mauducavil 17. nora cee-
    iuviutorl... cogoatos tuos neque licinoa, n q (
    Ilviti nae , ut diceret invitatls venite, qula paraiaBi e*. :

    iii' forl te el ipsi te reinvitent, et erit tibi retribulio.

    BLANCHINI M)T.i:.
    (a) Addit neqne, eliam rod. Canl. frtiJi. — (b) 1'oSl tliril , deesl (i, Itl cod. quoqiic Canl. — (r)lla cl lcx.
    Gr. if>/_etsOt.
    631 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARUS COD. COLLATUM. 632

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    18. (a sunt. Et coe- ne, factum 18. Et coepe- est Domi-
    perunt om- est, sieut prae- runt simul ne, sicut
    nes si . . . cepisti, onines ex- imperasli;
    excusare et adliuc lo- cusare se. ei adhuc
    se. Prior 23. cutus est. Et Priinus locus est.
    (a) ailf Villam : dixit Dominus (0) dixil f 23. Et ait Do-
    emi, et neces- (t) servo suo y : Villani emi, miiuis (c) ser-
    se habeo exi- Exi circa vias, ei necesse vo suo } :
    re, ct videre et saepes ; el habeo ex- Exi in via, ct
    s
    illam rogo : coge inlra- ire, et vi- circa sepes
    le,habe me re quoscinn- dere illarn : ei compel-
    excusatum. que invene- rogo te, le intrent,
    19. El alius dixit : ris, ut implea- habe me ui implea-
    Juga biium tur dornus excusatum. tur domus
    conparavi 24. mea . . . co 19. Et alter mea.
    paria quin- enim obis,
    . . dixit Juga: 24. Dico autem
    que, et vado quoniam boiim emi vobis, quod
    experimen- nu us viro-
    . . quiuque, nemo vi-
    tum accipe- rum illorum, et eo pro- rorum illo-
    ie illorum qui . . ocati bare illa; rum. qui
    (b) et propter sunt, et non (b) el devenire vocati sunt,
    hoc venire veneiunt, non possum f. gustabunt
    11011 possum -}. gusiabunt 20. Et alius cenam uieam.
    20. Et alius dixit de cena mea. dixit Uxo- : 25. lbant autem
    Uxorem du- 25. Comilabatur rem duxi cum illo
    xi ; et non pos- autem cum et iion pos- (rf) lurbae 7;
    sum veni- eo lurha; et sum venire. el conversiis
    21. re. Et rever- conversus 21 Et reversus dixit ad illos
    sus servus, dixit ad illos : servus, nun- 26. Si quis venit
    renuntla- 26. Si quis venit tiavii Do- ad me, et
    vit Domino suo ad nie, et non llllnl) suo. non odit
    liaec. Tunc odit patrem Tunc ira- palrem suum,
    iratus Pater- suum, aut tus Pater- el niatrem,
    familias di- matrem, aut familias et nxorem,
    xit servo uxorem, aut dixit servo et filios,
    suo : Exi cele- filios, aul fra- suo Exi cilo
    : et fraires,
    rius in . . .
    - tres, et soro- in plateis, et et sorores,
    toa cos res, insuper vicis civi- etiam et
    , tis ; et et animam taiis; et animam
    pauperes, suam, non pauperes, suaiu, non
    et deb . . es, et poiest meus ac debiles, poiesl meus
    caeco l clo- . . . discipulus et caecos, discipulus esse.
    dos in - . . . 27. esse. Et qui cl clodos 27. Et qui non
    22. duc hoc. non pnriat inlroduc bajulat crucem
    ser . . 11 s crucem su- huc. suam, el ve-
    D . . . . os . . : am, et venit 22. Etait
    2-2. ut ait ser- nit post nie,
    1
    Domi- posl ine, non vus Factum
    : non potest
    CODEX BRIXIANUS.
    siintomnia. Et coeperunt simul omnes excusare. Pri- hiic locus est. Et dixit Dominns servo. Exi ad vias.
    nius dixitilli. Villam emi el neccsse habeo exire et vi- el circa saepes et compelle iniroire 111 impleatur (lo-
    dereillam. rogoie habe me excusatum. Etaliusdixit. inus mea. Dico enim vobis. quia nemo virorum illo-
    Juga boum cini quinque. et eo probare illa. rogo le runi qui vocati sunt gustabunt cenaiu ineam. lbant
    hubemeexcusatum.EialiiisdmlUxoremduxi eiideo aulem lurbae muliae cum eo et couversus dixit ad
    non possum venire. Et reversus servus. nuntiavil haec illos. Si quis venit ad me. el non odil palrem suuin
    D01111110 suo. Tunc iratns Paterfamilias dixit servo et inatrem el uxorem. et QHos. et fraircs. ci sorores.
    suo. Exi ciio in plateas et vicos civitatis. et pauperes adhucauteio et animam suam 11011 pnlest meus di-
    ac deviles. et caecos ei clodos introduc liuc Et ait scipulus esse. Et qui non bajulat crucem suam ei
    servus. Dornine factum est sicut praecepisti. et ad- venit post me. non

    CODEX CORBEIENSIS.
    18. Et coeperunt omnes excusare se. 23. Exi in vias, et circa saepes.
    19. eo probare illa ; et ideo venire 11011 possum.

    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. el Mm. Domine... ul locutus es. Vulg. Doinine...
    1
    convoca intrare quoscunque inveneris, ut. Vnlg. compelle
    ut imperasti. inlrare, ut.
    8 Gal. compelle
    intrare quoscumque inveneris, ul. Jfm.

    LECTIONES CODICIS VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VULGATA.


    18. Dixit: Villam... babeo ire. 19. et iileo venire non et clodos. 22. caret. 29. posuerit fundamentum... etnon
    possuin. 20. et nou possum veuire... 21. et debiles... potuerit ex|ilicare,omnes,qui videbuut, ilicent: Hir homo.
    BLANCHIM NOT^E.
    (a) Post dixit, deest ei , etiam in cod. Caut. ei Goth. — (b) lla et cod. Cont. 816 (ideo) o0 Suveuwu ea-
    Oeiv. — (c) Pusi servo, addit suo, eliam cod. Cant. auTou. — (d) Post turbae, deest multae , etiam in cod.
    Cani. et Vefcellensi.
    G"5 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. fi3i

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    potesl disci-j est ad illinn
    '
    esse meus quin, adhuc
    puitis meus 52, Alioquin, dum discipulus. illo longe

    esse. adliuc cum 28. Quis ex vobis agenie, le-


    28. Qtiis ex ves- longe est, le- volens lurrem gatiouem
    triiuivolens gationem aedificare, non miitet, rogans
    turren) ae- mittens, ro- prius sedens pacem.
    dificarc, non- gat pacem. compulavit 55. Sic ergo
    3
    ne prius se- 55. Sic ergo om- sumpius, qui ex vobis, qui
    dens compu- nis ex vobis, necessarii non reuuntiat
    tavit inpen- qui iion re- simt, si lia- oninibus,
    dia, si iiabe- nuniiat om- bet ad con- quae possi-
    at quae opus nibus facul- siimmnndum? det, non
    sunt ad con- talibus su- 29. ne poslea- polest meiis
    siiiiiinan- is, non potest quani po- discipulus csse.
    duin eam ? esse meus suerit fun- 5i. Bonum est
    29. ne, si posito discipulus. damenlum, sal : scd si

    fuiidanien- 54. Bonuin est sal: et non po- sal (b) quo-
    lo non valu- quod si et sal tuerit con- que f eva-
    erit coiisum- infaluatiim summare, inieiit, in
    mare, om- fuerit, in quo omnes, qui quo con-
    nes, qui vi- 55. condietur? Neque in videbunt, 55. dietur? Ne-
    50. dent, («j dicent neque in ster- [ lerra, 50. (a) dicentf que in ter-
    llic 1)01110 core utile Hic lionio ram', neque
    coepil uedi- est, nisi ut fo- coepit aedi- in sterciilinio
    licare, nec ris proicia- ficare, et mile est ; sed
    valnit ' con- tur. non potuit foris (f) miitent
    summare. Qui habet au- consummare. euiii
    f. Qui
    51. AutquisRcx rcs audien- 51. Aut quis liabent aures
    iturus com- Rex iturus audiendi,
    miitere
    CAPUT XV. coniiiiittere audiat.
    cuni alio Re- i. di, audiat. E- bellum ad-
    ge bellum, rant aulem versus alium CAPUT XV.
    5
    * nonne se- accedentes Regem , non 1. Erant autein
    dens prius ad eum om- prius sedens adpleciti illi

    cogitavit, nes publica- cogilabil, piiblicani, et


    si potens est ni, et pecca- si potuerit peccaiorcs,
    ciim decem tores, audi- cum x. mi- ui audirent
    niilibus oli- 2. re euin. El mur- libus obviare 2. illum. Et
    viare ei, qui nniraii siint ci, qui cum niuiinurabant
    cum vi-jin- Pliarisaei, xx. milibus Pharisaei
    ii inilibus et Scribae, venit adver- et Scriba:
    venturus dicentes Qua- : 52. sus se? Alio- quod hic
    CODEX BRIXIANUS.
    pote>t esse meus discipulus.Quisenimexvobisvolens adhuc illo longe agenie legalionem mittens rogat ea
    liirrem acdilicareiionne prius sedens compulat inpen- quae pacis sunt. Si ergo oninis ex vobis qui non re-
    dia.si habetqnaeopustuntad peilicienduin ne postea- niuitiai omnibiis quae possidet non poiest inetis esse
    qiiani posuerilfiindaiuenium. elnon potlieril perfii-ere discipulus. Bonuni cst sal. quod si sal eyanueril in
    mneos qui viderini incipiant inridere illiim dicenti s. <|iio condielur. neqne in terram. iipi|tie in slercuh-

    Quia hic homn coepil acdilicare ei non poiuii perli- niim utileesi. sud loras miltetur. qui habet auresau-
    cere.Aot quisRex itiirnscommitlere beliuni adversus diendi aiidiat. Eranl aulem adpropinquantes ei.
    alium Regem. nonne prius sedens cogitavii si poiest oinnes publicani et peceatores. ut audirenl illiun
    ciim decein inilibus occurrere ei. (|in cuin viginli mi- Ei innrmurabant Pharisaei ei Scribae dicentes. Quia
    libus venit adversus cuni. Si autem impossibilis est.
    CODEX CORBEIENSIS
    28. nonne piius sedens compulavil , elc. si habet 52. rogaus paccm.
    ad cnnsummandum. 55. Neque in lcrra , neqnc in sterquilinio uti-

    89. et iion pntuerit explieare , omnes , qui vide- le cst.


    buiit, dicent: Ilic homo coepii aedilicare, ctc. Cai>. XV. — 1. Erant autcin applicili illi oinnes
    nonne sedens prius cogitat
    51. , si potucrit . . . publicani.
    obviare ei venit adversum se?
    . . .

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. perficere. Vtdg. consummare. rii. Vulq. sic ergoomnis renuntiat.
    • Gal. el nonvadeDsprius... Regi,qui. Ifm.non vadens. 1 GnC. s;ii quoque evanuerit. Vvig. autem sal evanuerii.
    Yulii u"ii sedens prius... qui. » Gat. adpropinqnantes publicani. V/». appliciti el pu-
    3 Gat. Sii- erit omnis... rentinciaverit. Mm. renunciave- Llicani. Vulij. appropinquantes ei publicani.

    LECT10NES COIUi l> VIMH BONBHSIS ABEUNTES AB EDITIONE VlLf.ATA


    51. nonne sedcns prius cogitnt, si polueril cuin... ob in sterqiiilinio.

    vian: ci.... vcnii adversum sc ? 3-2. le jationem imiiii. Cap. XV.— 1. appliciii illi omnes publicani. - Scribae,
    rogans pacem. 35. SiC cr^o ex vobis... qui non renuntia- quod iin reciperei peccatores, et manducarel cum Illis.

    vent diM'ipuhis essc. oi. (Juod si sal cvainnrit. 35.

    BLANCHINI NOTiE.
    fa) Cod. Cant. fMXXoun X^ynv. Ibid. ineodam, anle Mc Aomo , deest quia. — (b) Addii quoqui , eliim
    cod. Cant. t.vX w «Xy : conformiter Vercellensi, (<) Tex. Gr< poXXoucw «wro.
    653 EUSEBII YERCELL. EVANGELIUM r.UM YARIIS COD. COLLATUM. 6*0

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    re liic pecca- unum pec- peccatores paeni-
    lores reci- catorem pae- reciperet, et lentiam ha-
    pit, et vesci- nitentiam inandiicaret benti, quam
    tur cum eis? agentem cuiii illis. in xcvim.
    3. Dixit autem quam super 5. Et ait ad jusiis ,qui
    ad eos para- xr.xmi. jus- illos siniili- non indigent
    bolam liauc, los, quibus tudinein hanc : paeniien-
    diceus : non esl ne- 4. Quis ex vo- tiam.
    i. Quis es vestris cessaria pae- bis hoiuo, qui 8. Aut quae
    horoo, qui ha- nitentia. li:ibel cenliim mulier,
    bel oves cen- 8. Aut quae mu- oves, et si er- hahens
    tum, et si pe- lier, habens raverit una dracmas de-
    rierit una draclmias ex eis, non cem, si
    ex eis, non- x. etsi perdi- dininiitteiet peididerit
    ne relinquit diderit (u) unam f xcvnu. iu (a) unam f ,
    xcvnn. in de- ex illis, iinii- deserto, et nonne ae-
    serio, et va- ne accendit abit ad il- cendit lucer-
    dit adillam, lucernam, lam, quae nam, et
    quae perit, et scopis com- erravit, do- scopis mun- .

    quaerens, inuudat do- nec invenial davit


    douec inve- mum , a el quae- 5. eam ? Et domum,
    niat illam? ril diligen- cum inve- et quaerit
    5. Elcum
    inve- ler, quoadus- neiii eam, diligenter,
    neril, inpo- que inveni- eam donec in-
    nit iliain super 9. al ? El, cum in- in humcros 9. veniat? Et,
    umeros su- venerit eam, 6. suos, et ve- cuin inve-
    os, gaudens : vocat aini- niens domum, nerit, con-
    6. et cum vene- cas suas, et vi- convocat vocal aiiii-

    rit dniiiiiui, cinas, dicens amiciis, et cas, ei vi-


    convocat Congramla- vicino-, di- cinas, di-
    amicos, et vi- mini milii; cens illis cens Con- :

    cinos, dicens quoniam in- Congraiulaminl gralulamini


    illis : Congra- veni drac- meciim, quia niihi ;
    quod
    lulaiiiini iui- mam, 3 quam iuvenla esl inveni drac-
    hi ,
    quoniam perdiderani. ovis mea, mam.
    inveni ovem 10. Sic dico vo- quae peiie- 10. Ita dico vo-
    ineim, quae bis, gaudium rat. bis, sic gau-
    perierat. erit corain 7. Dico vobis, diuin eril
    7. Dico vobis, ' quo- Angelos Dei quod iia gau- coram Ange-
    niain sic gau- super unum dium eril in lisDei in
    diuiu erii in peccalorem caelo peccatore
    caelo super paenileuli- peccatore paenitenliam

    CODEX BRIXIANUS
    hic peccatores recipit. et manducat cum
    Etait illis. liam agcntem. qiiam super nonaginta et novem ju-
    ad parabolam istain dicens. Quis ex vobis lio-
    illos slos. i|iii non indigent paenilenliani. Aul quae inu-
    nio. qui hahet cenium oves. et si erraverit unam ex lier liabens diagmas decem. si perdideril diagniain
    illis. nonne diniiuit noriaginla et novem in deserlo. unam. nOune accendit lucernam. et scdpis mundavit
    et vadil quaerere eam qnae erravit. donec inveuial doiiiiini el quaerit diligenter. donec inveoiat. Et cum
    eam. El ciiiii iuvenerii eani inponet iu umeros suos invenerit convocat amicas et viciuas diocns Gongra-
    gaudens. et veuietis in doiiiuui convocat ainicos et lulamini niilii. quia iriveiti draginain ineam quairi
    vicinos dicens illis. Congralulamini inilii: quia iuveni perdideram. Iia dico vobis. sic gaiulium erit coram
    ovein nieam quae perierat. Dico vobis quod iu gau- Angelis Dei super uiiuiu peccatorem paenitenliarii
    dium erit in caelo super unuin peccatorum paeniien-
    CODEX COUREIENSIS.
    2. Quod hic peccatores reciperet , et manducaret 7. in uno peccatore quam in nonaginia no-
    cum illis. vem justis.
    4. nonaginta et novem in nionlibus in deserto el ,
    nonne accendel lucernam,
    8. si perdiderit iinain ,

    ibit ad illam, quae erravit, donec iuveniat ? ' et scopa mundabii domiim suam, etc.
    8. Congralulamini inecum , quia inventa est ovis 10. gaudium ' erit corani Angelis in uno pecca-
    mea. tore.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. quod plus gaudium. Vidg. quod ita gauvlium. quam.
    a
    Gal. et qnaeret. Vulq. et quaerit. 4 Gal. et verret domum. il/m. et scopis mundabit doninm.
    3
    Gal. el Mm. draguiam meam, quam. Vutg. draginam, 5 Mm. erit Angelis.

    LECTIONES CODICIS VINDEBONENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VLLGATA.

    r>. simililudiuem hanc,dicens. i. oves, nonne.... el ibit in nonaginla novem juslis, qui non iiidigent paenitentinm.
    ad illain, qnae efravil. 'I. inv.-ni I eam, iui|iOnit in linine- 8. unaiu.... SCOpis uiundaliit doiiiiiin. 9. quod inveni
    ros suos : et veniens. 6\ CoDgratulamini mecum; inventa diacuiaiu lia. II). dieo vobis ril coram.... in peccalore
    i

    esl ovis mea, quae. 7. iu uno... paenitentiam liabuuti... paeuiteutiaiii habeule.

    BLANCHINI NOT;E
    (a) Ante unam , deest drachmam , etiam in cod. Cant.
    657 EVANGELIIM SEClhNDUM LUCVM. 038

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONliNSIS.


    am ngenlein. venirem agenli. trem suum
    11. Dixit ergo : siiuin desili- 11. Ei ait: Hii- de siliquis,
    Homo quidam quis, quas por- ino quidam (|u .!• porci
    ' habebat du- ciedebanl Ir.ihuit duos nianducahant
    12. os filios, et nec quisquam 12. lilios, el di- et neiuo illi

    dixit illi adu- 17. dabalilli. lfl xit illi adu- dabat.
    lescentior : se autem con- lesceniior : 17. In se autem
    Pater, da mi- versus, dixit : Paier, da mi- conversus,
    bi porlionem (Juaiui tuer- hi portionem dixii Qtianti nier-
    :

    snbslantue, cenarii substanliae, cenarii patris


    quae me con- palris mei quae me con- mei abundant
    lingit. Et di- abundant tingil. Et di- panibus ; ego
    visit illis sub- pane; ego au- visit illius sub- aiiietn bic
    st:i!iti:im. lem liic faine staiitiati). latue pereo.
    15. Et non post 18. pcreo. Sur- 15. Et non posl 1S. Surgani , el
    mtiltos dies, gens, ibo ad mullos dies, ibo ad patrcm
    collectis om- patrem me- congraegatis meiini, et
    nibus, adu- et dicam
    ii iii , omnibus, dicam illi :

    lescentior illi : Pater, pec- adulesceuiior Paier, peccavi


    lilins pere- cavi in cae- Olius pe- in caeltim,
    gre profec- luni, et coram regre profe- et coram te;
    tus est in re- 19. te; jam notl cttis est in re- 19. jam non sum
    gionem lon- sum dignus gionem lon- dignus vocari
    ginquam vocari iili- ginquatn ; el filius luus :

    et ibi dissipa- us luus : fac ibi dissipavit sed fac me,


    vit substan- me, sicut u- substanlian) sicut unun>
    liani suam, niim ex nier- suam, viveu- (a) nierccnna-
    vivens luxu- cennariis do luxuriose. rioriiin luo-
    riose. 20. tuis. Et stir- 14. Et postquam 20. rum f. El
    li. Cumque con- gens, venil omniacon- surgens, venit
    sumpsisset usque ad pa- suiupsit, lacia ad p.itrem
    oninia, facta irem suttm. est faines siiiiiii.

    est famis va- Cumtpie ad- per regio- Cuni aulem


    lida per re- liuc longe iiein illam ; adlmc longe
    giotiem illam ; esset, vidit et coepil (b) abesset f,
    el ipse coepit illiiiu et ipseegere vidit illum
    15. egeri. Et abiit, paier ipsius; 15. victum. Et paier ipsitts;
    ei conjun- et niisericor' abiil, etad- et misericor-
    xit se tinide dia moius plicuit se cui- dia inoltis
    iiitinicipibiis est, * et procur- dam civiiiiu est, et adcur-
    regionis il- rens, incu- regionis illius. rens, cecidil
    lius qui misit
    : buit super Ei is misil supra collum
    illum in agro colhiin ipsi- illum in villa ejus , el os-
    suo, iit pasce- us, et oscula- sua, ut pasce- ciilatus est
    ret porcos. tns est emti. ret porcos. illiiiu.
    lij. Et cttpiebat 21. Dixit aiilem lli. Et cupiebat 21. Dixit aulem
    satur.ire ilii lilius : Pa- iniplere ven- ei lilius t-jus :

    CODEX BRIXIANUS.
    agenlem. Ait aiilem. Homoquldem
    habuit duos lilios cl iiiainliicahanl cl nciuo illi dabat. In se aiilctn rfl"
    et dixil ailulescentior ex illis patri. Pater da mihi versus dixit. Qiianti mercennaril pairi- mei sbnndani
    portioneiii subsiantiae qo.ie ine comingii l.t divisit paniiuis. ego atiiem liic fame pareol 8urgeus, ibn nd
    lllis substantiam Et noo postmuilnsdiescongregaiit paireui iiieuiu ci dicaiu illi Pater. peccavi in caeluhl
    iniiiiihiis aduiescientior lihus pereg*rd profecius est el orain le. jam
    ( .-11111 dignus vocari iilm> luus
    in regionem longinquam. et ibi dissipavii substan>- lac uie sictit 11111:111 ex inercenariis tuis. El surgens
    liam suain vivendo luxurinsc. Ei pustquaiii omnia ahnt .ni patrettl buuiii. Cum adhuc aiiieni longe esseti
    ((iiisiiiiisil. facta esl fanics valida in ngione illa et vidit illiiui pafrci' ip-iiis. et iuisericnrdia inolus esti
    ipse coepil egere. El abiil. et ailhcsil uni civiinu te- et ailcnnens ceoidii snpra collura ejus ei osculatus
    gionis illius. l.i misit illnm in villam suara al pasce- cst ilhiin Dixil atiteui ei Dlius.
    rct parcos. Et ciipicb.ii saturari de siliipiis quas por-

    CODEX CORBEIENSIS.
    3
    12. adolescentior
    et dixit Pater. : 17. Quaiui incrcenarii palris mei f.
    li. facla cst laincs per regioneiu illain

    VARIAMES LECTIONES.
    1
    Gnl.ctSlm. liabvbat. Vulg. hahuit. supra. Vitltl amirreiis, cecidit super.
    1
    t.tit. el Slm. occurrens, cecidit supra, Vulg. ai cui 1 1 os, • Etila i.ttl. et Slm.

    II' rinM S COIilCIS MMil TlllM Vsls ABHHNTIiS Ml ITil IIIIM VIT.CATA.

    12, ailolescciitior pali i... siibsianiiae inenc. qute, IS. riM. l.i iih- inisii iiiiiin invlUasoii it reverBos, alt...

    adulescenlior... i» regionem [onginqatnl. II. oonsuhip^ iiicn niaiii palris, 18. dicsrn IIU. isi.uiiiiiieiccii.nioiiiiii.
    sit... facla esl fanics in regiune illa. \'6. cx civium regic- 2(1. Diiiii iiiIIiiic... palrr ilhus.

    lll.SNUHNI NOTyE.
    («) Ita el lex. Gr. twv^uOiwv «>o0.— (b) lu et lex. Gr. «7rc/ovro,.
    659 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM YARIIS COD. COLLATUM. i «40
    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    ter, peccavi interroga- Paler , peccavi servis, et in-
    in caelnm, vit, quidnam in caelum , terrogavit
    et coram te essent h:ec? et in le jam ; quaenam
    jam non sum 27. Qui ail illi : (a) quo- non sum di- liaec essent.
    dignus vo- niam f frater gmis vocari 27. Isque dixit
    cari (ilius tu- luus venit filius tuus. (a) Quia
    ei :
    f
    22. us. 'Dixit et occidit pa- 22. Dixit autem frater lutis
    autem pater ler liius vi- pater ejus venit, et oc-
    ad pneros su- tulum illum ad servos suos : cidit pater
    os : Celerius saginatum <"iio proferle tuus vitiilum
    proferte quoniam in- niihi stolam illniii saginatum
    slolam prio- colume 11 iim i illam primam, quia salvum
    rem , et indu- 28. recepit. Ira- et induiie illuni recepit.
    ite illuin , et lus est autem, illum, et date 2S. Indignatus
    date anulum et * noluit in- aniilum in est autem , et
    in manu illi- trare. inaiiu ejus, nolebat in-
    us, el calcia- Egressus (b) au- et calciamen- trare. Pater
    menla in pe- tem f pater il- ta in pedi- (b) vero f il-
    23. dibus ejus, et lius, coepit 25. bus ejus, et lius egressus
    adducite vi- rogare eum. adducite vi- coepit rogare
    tulum illuin 29. Ipse autem tulnm illum 29. illum. Ad
    saginatitm, respondens, saginatum, ille respondens ,

    et occidite, ail patri suo : et occidite dixit p.itri


    3
    et manduce- Ecce tot an- eum, et man- suo Ecce tot
    :

    mus, ei aepu- nis servio duceinus , et aepu- annis servio


    24. leniur; quo- tibi, et mim- 24. leniur, quia tibi el num-
    ,

    niam liic lili- quain inan- liic lilius quam mauda-


    us meus mor- datiim tu- nieus morluus tum tuum
    tuus fuerat um praeier- fuerat, et praeteribi: et
    et revixit pe- ;
    ibi, et iiurn- revixil ; pe- ntimquam
    rierat, et in- qiiain dedis- rierat, et dedisti mi-
    venlus est. ti milii liae- inventus est. hi
    Et coeperunt duin iil cum
    , Et coeperunt ut cum amicis meis
    aepulare. amicis me- aepulari. aepularer.
    25. Eral aulem is aeoularer. 25. Erat autem 30. Sed post-
    filius illius 30. Cum autem liliusejus quam Qlius
    senior in a- filius tuus senior in tuus hic
    gro : et cum liic ,
    qui come- agro : et factum qui devo-
    veniret, ad- dit (inuiem est , cum ve- ravit subslan-
    propinqua- facultaiem niret , et ad- tiam cum me-
    vit domui et , suam vivens propiaret retricibus
    audiit sym- ciini forni- domui, audiit venit, et
    plionias , et cariis, venit, symplioniam, occidisii
    26. ehonim et ; et occidisii el choros; illi vilulum
    vocavit iinum vitnlum illum 26. ei vocavit illum sagi-
    de pueris et , saginalum. uiiuni de natum.

    CODEX BRIXIANUS.
    Pater peccavi in caeluin. et coram te.jnm non sum nam lioc esset. Ad ille dixit illi. Frater luus venit
    dignus vocuri filius tuus. Dixit aiilein paterad servos et occidit paler tnus vituluin saginaluni quia salvinn
    suos. Ciln proferte slolam primam. etinduiie illuin.et 1 u it rece|iit. Indigiiatus est autem et nolebat iniroi-
    1 i

    daie aniuilum iniiianu ejus. etcalciamenta in pedibus re. (b) vero f illius egressusloris. coepii illiim
    Paler
    ejus et adducite vitiilinu saginalum et occidte. et nian- rogare. Ad ille respondens dixil palri suo. Ecce quod
    ducanlesaepulemur. quia hic lilitismeus. mortuus erat annis serviotibi. el numquam mandaluni luiim prea-
    et revixit. perierat et inventusest. Elcoeperuntaepu- lerii, el mihi iiuiiii|uain dedisli hedum ul cum ami-
    lari. ejusseniorin agro etcum veni-
    Erataulam lilius cis meis aepularer. Posiquaui autem fllms tuus hic
    ret. et adpropinquaret doroui audivit symfoniam. et venit. qui devoravit substaniiani siiam cuin meretri-
    chorumet vocavitunumdeservis,eiinlerrogavit.qiiid- cibus occidisti illi viluliim saginatum.

    CODEX CORBEIENSIS.
    22. stolam illam primain. 27. occidit vitulum illum saginatum.
    23. adducite vitulum illum saginatum. 50. devoravit ' substaiiliam tuam f
    26. inierrogavit, quae essenl?
    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. Inus, fac me unum di mercenariis tuis. Dixit.
    3
    Gat. Ecce quot anni Jl/tn. Ecce quol anni. Vitlg. Ecce
    Mm. fac me sicut unum. Vulg. luus. Dixit. tot annis.
    • Gat.noluitvenire....Egressus est,... coepii Jfm.Egres- 4 El Ua Mm.
    susest,.. coepil. Vttlg. nolebat iuiroire...Egressus,coi'pit.

    LECTIONES tODICIS VINDEBONENSIS ABEINTES AD EDIT10NE VULGATA.

    21. et in te :non sum. 22. stolam illam primam. 23. 28. et noluit. 29. quod aunis., . praeterii , et non de-
    vitulum illum. 25. appropiurel domui. 26. qnae baec disti. 50. occidisti.
    esseut? 27. Ad ille dixit ei Frater... quoniain salvum. :

    BLANCIIINI NOT^:.
    (a) Addit qttia , eliam text. Gt\ — (b) Uh et cod. Cant-. Si.
    6il EVANGELHJM SECl NDLM LUCAM. 642

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX YEKONENSIS.


    51. Ipse auiein vilicus in- 51. Et ipse di- ciam ,
    qiiia

    dixil illi : lu tra se : Quid fa- xil illi : Fili. domimis


    mecum fu- ciam ,
    quoni- lu mecum meus auferel
    isti semper, am dominus semper fui- a me vili-

    ct es et om-
    ;
    meus aufe- sii , et es; et calionem.
    nia mea, tua ret vilicaiio- omnia mea fodere non
    32. sunt : aepula- nem nieam tua sunt : valeo mem- ;

    ri autem a me? foderc 52. acpulari au- dicare eru


    nos oporte- non valeo lem nos, et 4. besco. (a ) Co-
    bat , et gaude- mendicare gaudere opor- gnovi f quid
    re, ' quoniam confundor. let ,
    quod faciam ut ;

    hic frater 4. (a)Cognovi f quid fraler luus cum amotus


    luus morlu- l.i. iain ; ut, cum hic inortuiis fuero a vili-

    us fuerat, et amotus fue- fueral , et catione , re-


    revixit , pe- ro de vilica- revixit ,
    pe- cipiant me
    rierat, et iu- lione , reci- rierat , et in domos
    venius est. piant nie » in invcutus est. snas.
    domussuas. 5. Convocatis
    CAPUT XVI. 5. Et, convocalo
    CAPUT XVI. itaque sin-
    1. Dicebatau- unoquoque 1. Dicebat au- gulis debito-
    lem el ad dis- ex debitori- tem ad di- rihus doniini
    cipulos suos : bus dnmini sui scipulos sui, dicebat
    Hnmo quidam dicehat pri- suos Ho-
    : primo Quan- :

    eral dives, ori Quantuni


    : mo quidam lum debes
    qni hahehai debes domi- erat dives domino
    vilicum ; et 6. no meo? Qui qui habebat C. meo? Ad
    hic dilfama- dixit : Cenlum vilicum et ; ille dixil :

    tus fuerat vaios ol. . i. . Di- hic diffamatus Ceiitum


    aput illum , xit autem erat aput vathos
    tanquam dis- illiAccipe cau-
    :
    illiim quasi . olei.
    siparet bo- tionem tu- dissipasset Dixit autem
    na ipsius. am et sedens ,
    ;
    bona ejus. illi : Accipe
    2. El voeabit eum celerius scri- 2. Et vocavit (b) lilleras
    ilominus su- be quinqua- illum ad se luas f , et
    us, et ait illi : ginta. et ait illi : sede ; cito
    Quid hoc au- 7. Deindealii Quiilhoc scribe quin-
    dio de te? red- dixit : Tu au- ainliode te? quaginta.
    de ralionem leni qnan- redde raiionem 7. Deinde a"to
    vilicationis lum debes vilicationis dixil : Tu
    tuae : jam enim domino meo? luae : jam qiiaiitum de-
    non poteris Qui dixit Cen- : enim non bes ? Ait
    amphus ac- tum cnros poteris vili- Centum eho
    tum meiim tritici. Dixit care. ros tritici.
    adminislra- auiem (c) el 5. Ait autem Ait (e) et f
    f
    5. rc. Dixit huic Accipe : vilicus intra illi : Accipe
    autem illc cautionem se ; Quid fa- liileras luas

    CODEX BRIXI.VNUS.
    Adilledixitilli.Fili.tusempermecunies. etomniamea quia dominus meus. auferta me villcationem fodere
    lua sunt. epulari aulem nos oportet cl gaudere. quia fra- iniii v.ilco. mendicare erubesco. Cogitai <|ui<l faciam. i

    tertuushicmoriuuserai et revixit perierai ct inventus utcumamotusfucroavilieatione.recipiani moi idomos


    est. Dieebat autem ad discipulos suos. Homoquidam suas.Et convocatis singulis debiloribus domin sui <li- i

    erat dives valdequi hahehat vilicum. et hic diffama- cebai primo. quanium ilehes domino meo. A( illedi-
    lus est aput illuin (|iiod dissipasset boua ipsius. xit. Ceiiliiin cados olei. Dixit aulein illi. Ace ipe < iii-

    Quem cuiii vocasset dixii illi. Quid hoe audio de le. tioncm tuam. et sede ciio et scribe quinq uaginta.
    redde raiionem vilicationis tuae. jam cnim non po- Deindc alio dixit. Tu auleni quanlum dehes Ad ille
    lcris vilicarc. Ait aulcni vilicus inlra se.Quid laciam dixit.Centum corostrilici.Aitilli Accipelillerras tuas.

    CODEX COBBEIENSIS.
    32.
    3
    aepulari autem nos, etgaudere oportet. 4. Cognovi quid faciain.
    CAP. XVI. — 5.quiadominus meus aulerei, a me? (>. Cciituni ''
    batos olci ... Accipe lilleras luas. y
    VAUIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. quod fraier tuns morluus, revixit. quod lr.<- Mm " Gal. el Mm. in domus. Vvlg. in domos.
    •r iims mortuiis erat, et revixit.
    ler Vulg. quia frater luus
    ,
    •
    Gal. gaiidcre lc oportebal. Mm. gaudere oportel.
    k
    ic inorluus erat, et revixit.
    hic '•' Ua Gat.

    I.ECTI0NES C0D1CIS VINDED0NENS1S ADEDNTES AB EDITI0NE VULGATA.

    T,2.nportot nos, quia Imis fraler mortiius crai. omisso et. 4. Cogilavi quid faeiain. Vcstmt scqiwmiti.
    Cap. XVI. —
    I. Hic delatus eral apul illum. 2. vocavlt,

    BLANCIIINI NOT.<E.

    (a) Juxta text. Gr. J/nu».— (b) Ita ct cod. Cant. Lai. cl Gr. <roO raypauimza. — (r) Addit. et, cliam lexl.
    Gr. x«(.
    Cio EUSEBH YERCELL. EVANGELIUU Cl.U VARllSCOD. COLLATUM.
    CODEX VERCFLLENSIS. CODEX VERONENSIS.
    inam , et ' scri- istis ,
    quod et scribe 15. bis?Nemo
    l>e octogin- vestrum est 8. lxxx. Et lau- servus po-
    8. ta. Etlaudavit quis credet davit domi- test duobus
    riominus vilicum vobis ? nus vilicum dominis
    iniquitalis 15. Nemo potest iniquitatis servjre. Aut
    qu. . . . pruden- servus duo- co quod pru- unum odiet
    s
    tcr fecerit, bus dominis denier fecerit. etalterum
    Dixit aulem servire. Aul Dixii autera amavit ; aut
    ad. . . . pu. . enim unum ad discipulos unnm pa-
    odiel, et ali- suos : (a) Fili j tieiur , et
    bis. . . . li hu- nra diliget; liiijus saeculi alterum
    jus saeculi aut uniim prudenlipres coniemnel.
    pru. enlio- . patielur, et siinl quam Non pote-
    res sunt su- alium con- fili lucis stis Deo
    per filios lu- temnet. Non in hac gene- servire , et
    cis in genie potestis Deo raiione. mamonae.
    liac. servire , el 9. Et ego vo- 1 i. Audiebant
    9. Et ego dico vo- mamouae. bis dico : Fa- autem haec
    bis Facite vo- : 14. Haec omnia cite vobis omnia Plia-
    bis amicos cum audis- amicos de risaei qui ,

    de iniquo sent Pliari- (b) mamona -j-


    erant ava-
    (6) mamona 7; saei , qui e- iniquitatis ri , et deri-
    ut, cum defe- rant ama- ut, c ii m defe- debant il-

    cerit voliis, tores pecu- ceritis, reci- 15. Iuiii .


    Et
    recipiant niae inride-
    , piant vos in ait illis
    vos in aeler- bant eum. aeterna labei- Vos esiis
    na taberna- 15. Et dixit eis : nacula sua. qui jusiifi-
    cula. Vos estis 10. Qui lidelis catis vos
    10. Qui Odelis qui justili- est in mi- coram bo-
    est 3
    in mini- catis vos CO- nimo , et minibus :
    iuo , et iu niul- ram homi- in majus fi- Deus autem
    ii) lidelis est : nibus Deus au-
    : delis est novit corda
    et qui in mini- tem cor-
    seit el qui in vestra; quia,
    iii- >
    iniquus da vesira modico ini- quod (c) in -J-

    est , et in mag- quoniam ,


    cus est, et in homiiiibus
    no iniquus quod aput niajus snblime
    est. homines sub- inicus est, abo-

    11. Si ergoin ini- lime est , abo- est. rainatio


    quo mamo- ininalio est 11. Si ergo in ejus ante
    na lideles ante cons-
    '*
    iniquo ma- Denm.
    non fuistis, pectum Dei. niona 16. Lex, et
    quod vobiscum 16. Lex, et Propliac fnleles Prophetae
    est, quis daliit tae usque non fuistis usque ad
    12 vobis? Et, si in ad " Johannen; quod verum Johannen
    alieno fule- ex quo reg- est, quis ex quo re-
    les non fu- num Dei evan- dabit vo- gnum Dei

    CODEX BRIXIANUS.
    et scribe octoginta Et laudavit dnminus vilicurn vestrum est quis dabit vobis. Nemo servus potest
    ininuilalis qiiod priulenter fec<>i'it. i|iii:i lilii liu- duobiis doniinis servire Aut enim imum odiet. et
    jns saeculi prudcntiores sunt liliis lucis in gehera- allerum diligit. aui uni adherebil. ei .ilienim con-
    lione sua. El ego vobis dico Facite yobis ainicos de muiiiet. Non potestis Deo servire et mamoiiae. Au-
    (b) inainpnaf iniquilalis. utcum defeceritjs rccipiani (licliant aiitem liaee omnia Pliari-aei. qui erant ava-

    vos in aelerna tabernacula. Qui fulelis est in ino- ri. et deridebani eum Et ait illis. Vos estis qui
    dic<>. et in inulto fidelis est. ei qui in modico mfide- jiisiiinaiis vosmelipsos. eoram hominibus. Ueu-- autem

    lis est. et in iniiltn inliilelis esi. Si ergo in iniquo novit cnrda vestra. quia qimd hpmintbus alium est
    niainona fideles non fuistis quod veruiii est quis \o- abomiualio est ante Deum- Lex et Prophetae usque
    bis credet. Et si iu alio fideles non fuistis. quod ad Johannen. deinde regnum Dei evan-

    CODEX CORBEIENSIS.
    8. 6
    prudentiores sunt quam lilii lucis in bac generatione.

    VARIANTES LECTIONES.
    scribe cito lxxx. Vulg. scribe ocloginta. ' Gut. Jobannem; ex quo regnum Dei evangelizantur,
    1
    Um.
    1 Gul. Dixit autem ad disci|mlos suos
    el .1/m. fecisset. : Jfm. Jobanneni prophetaverunt; ex quo regnuiii Dei evan-
    Filii. Vulq. fecisset quia filii. :
    gelizautur. Yidg. Joannem ex eo reguum Dei evMgeli-
    ;

    3 Gul. el Jl/ni. in modico , et in majus... el in majus. zatur.


    Vulg. iu uiinimo, et in majori... et in majori.
    6
    Gul. el Mm. prudcntiores suut filiis lueis iu vila sua.
    1
    Gut. el Mm. apud Deuiu. Vulg. aute Deum.

    LECTIONES C0DIC1S VINDEB0NENS1S ABECNTES AB ED1TI0NE VCLGATA.


    12. quis credet. Deesl vobis. 14. Audiebant autem liaec 1'harisaei. 16. exquo regnuui... unjnes in lllum vim
    faciunt.
    BL\NCHINI NOT/E.
    (u) Ante fili (lege filii) deest quia y \i\ cod. quoque Cant. — (b) Ita et lext. Gr. Maf*wv«. — (c) Addit in,
    eiiam tex. Gr. iv.
    U'6 EYANiiELHJM SECLNDUM LLC\M. II,
    0'

    CODEX VERCELLENSIS CODEX VERONENSIS.


    gelizantur, nera ejus. cvangelizalur, 22. Factum est
    et omnes iii 22. Factuin est au et iiiiinis auiein ut
    illiim festi- tem tit ino- in illnt vim mnreretnr
    17. nant. Faciliqs reretur pau- facit. Lazarus men-
    est autem per, et porla- 17. Facilius dicus, et
    caelum et , relur ab An- estautem porlaretnr
    lerram tran- gelis iu sinu caelum , ab Angelis
    sire ,
    quain Abrahae. et lerram insinnm
    de lege uiiiim Mortuns est praeterire Hortuus esi
    apicem ex- auteiri et di- quam antem dives,
    cedere. ves , et sepul- de lege unum (c) etsepullus
    18. Omnis, qui di- tus est aput apicem ca- est. Et in
    iniiiii iixo- inferos. dere. 2"). inferno ele-

    rem suam 23. Et de inferno 18. Onmis, qui vans f ocu-


    et nubit ali- elevans ocu- diinillit iixo- los suos, cum
    am , ailnltc- los suos, cum rem suain , essei in tor-
    rium facit : esset in tor- et ducit al- memis, vi-
    et quit di- mentis, videt terain , moe- dit Abra-
    missain a ma- Aln .iliain chalur et : ham a lon-
    rito ducit, a longe, et La- qui dimissam ge, et Laza-
    moecaiur. zarum in a viro ilu- rum in sinu
    19. Hoiuo quidam sinn ejus; Cil, III Iialili .
    ejus (rf) re-
    erat dives, 24. et ipse excla- 19. aulein II qiiiescenlem -j-
    qui vestieba- mans, dixit quidam erat 24. et ipse excla-
    lur purpu- Pater Abra- dives, qui mans, dixit
    rain , et bys- ham, mise- iiuluebatur Pater Abra-
    sum ; et ae- rere niibi, piirpuram bam, mise-
    pulabantur et niitle La- el aepulaba- rere tuei,
    cotidie splen- zarnm, ul lur cottidie et mitte La-
    dide. inlingat ex- splendide. zariun , ut
    '20. Pauper (a) auleiu tremum 20. Erat (a) autem intingat ex-
    quidam no- , digiti sui in quidam meii- tremuin
    inine Laza- aquam , (e) et f dicus, nomine digiti sui
    rus jacebal
    ,
    refrigeret Lazarus, qui in aquam,
    ail jaiuiam linguam jacebal ad (e) et re-
    f
    divitis illi- meani; quo- janiiam ejus frigeret lin-
    us , ulceri- niam cru- ulceribus ple- guam ineam
    bus plenus cior in hac 21. nus, cupiens quia crucior
    21. et cupiebat 25. flamiiia. Di- saturari ex in hac flainma.
    satiari de xit autem bis , quae ca- 25. Et dixit illi
    micis, quae illi Abraham : debanl de Abraham :

    cadebant Fili, inemor mensa (b) di- Fili recorda-


    ,

    de mensa esto vilisv sed : re quia re-


    (b) '
    divitis •{• : sed el quoniara rece- ct canes ve- cepisli (f) tu -J-

    canes veni- pisti bona niebant ct , bona in vi-


    entes, laiia- in vita tua lingebant ul- tu tua, et
    bebant vul- el Lazarus cera ejus. Lazarus si-

    CODEX BRIXIANUS.
    gclizatur. ei faeii omnis
    Facilins in illud vim et lingeliaut ulcera ejns. Factuin csl aiileni iilniore-
    est aulem eacluni
    praeierirc qunii ct lerram rctur iiicinlicii-. et porlarclur ab Angelis in siiiiiiu
    de lege tiniiin a icem cadere, Oinnis qui ilimiitit Abtaliae. Moiluiis cst anlein et dives (f) el i-cpiilliis
    lixorem siiam. et aliam ducit inoecatiir. ei qui di- csl. lil iiilciiio elcvan- f oculos suos ciim csst:i in
    inis-ain a \irn ilucil inoecalur. Iloino eral « | I , I , 1 1 1 loniienlis viilil Aliialiain a Inngc cl Lazarqip in -i-
    dives. ei induebalur piirpiirani. el b\s>n. cl acpnla- num ejus et ipse cxclamans dixit Paler Abraliain
    balur cotlidii! splendidc. Mentliciis (a) aulciii ]• qui- ini-iTcrc inci. el milie Lazarum itl inlingii.il siiniiiiiiin
    ilaio nomine Lazarn-. qui jaccbal atl jaiiuain cjus ul- digili mii iit aqna. (q) et -|- refrigeret linguaiu nicam
    cei ilms plenus. cupiens saturari de micis quae cade- quia crucior in liacflamma.Etdixit illlAbraliani Fili
    bant de mensa (6) divilis f. scd et canes vehlebant. recordare. quia recepisli bona in vita lua ct Lazartis

    CODEX COHBEIENSIS.
    10. omncs in illutl vim faciunt. 22. ut inorcrctur Lazarus mcndicus.

    WUIVNTES LECTIONES.
    Gnl. el Um. dlvitis : sed et. YuU\. divitis, el ncmo illi dabai : sctl at.

    I I i HONES CODICIS VIMH BONESSI8 \1U I Ml S AB EDITIONE VULGATA.

    18. dimisorit nxorcm snani, el ,lti\ ril aliam. 19. Homo i .


    1'i'hii- 1 a/arus |,aii]icr, et portarcltir niorlmis esl au-
    aUteil).,, qtll inlilcl ilur iiriui.cn , et bVSSUBI , Bl .icpn- icin ci ,li\< s, ci M|,iiiiiis ,si a|,in iiir,'ios. 23, I Iwans
    lebatut ciiiiic. in. Pauper autem quidem enat, -I- o, u I, > vidil Aliraliam lOQge, ,i a/.ti inn iii miiiiiii ejqt.
    I

    Ex ins, quae. loUkm deett, et uemo llli dtbat, -'- uiibo- 21. miscrcr,' nniii. K, quQniun caeepisii.

    BLANCHINJ KOIM.
    (n) Ailtlit. iiiilciH, etiam tcx. C.r. 3s. — (M Posl divilit, dcest et nemo illi dabal, parilcr in tcx. Gr. —
    (c) Ila cl icx. (,t. koJ itom bd v T., j.n,, \--j.(,j.;. — |d) Aiblil \ei\u\eue\\lem, etiain cotl Caul. «vaTrauofwvov.
    — (c) lta ct tcx. Gr. x<u, — (J) Addii iii. eiiam tcx. Cr. ri.
    017 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. fii8

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    similiter tenliam a- militer ma- suadebit illis.
    mala : gent. la nunc
    ; 31. Ait aulem
    nunc autem 31. Dixit lauiem autem hic illi : Si Moy-
    hic conso- illi Si Mnysen,
    : consolatur, sen, et Pro-
    laiur, tu au- et Prophetus tu vero cru- plietas non
    lem crucia- non audiunl 26. ciaris. Et audiunt
    26. ris. Et supcr nec si quis in liis omni- neqne si quis
    omnibus is- ex moriuis bus inter ex niorluis
    lis inter nos ad illos ierit, vos, el nos ad illos abie-
    et vos hiaius credent. Chaos magnus rint, credent.
    terrae mag- stabiliius est;
    nus confir-
    CAPUT XVII.
    ut hi, qui CAPUT XVII.
    matus esl ; ut 1. Dixii (a) autem y venient lioc, 1. Dixit (a) au-
    hi , qui veni- ad discipulos transire non lem f ad di-
    unt hoc, tran- suos Diflici-: possint ad scipulos suos :

    sire non pos- le est, ut non vos, neque Impossibile


    sint ad vos, veniant scan- inde huc est, ul non
    neque inde dala verum- : transineare. veniant scan-
    hoc trans- tamen - vae
    27. Dixit autem dala verum-
    :

    meare. illi per quem


    , Rogo ergo tamen vae illi,
    27. Dixit autem 2. veniunt. (b) Uti- te Pater, ut per quem ve-
    illi : Rogo er- lius est aiiiem millas in nient.
    go te Paier, illi ne nasce- domum Pa- i. (b) Utilius autem
    ut niittas in reiur j, aut trismei. fuerat ne illi

    domum Pa- lapis molaris 28. Ilabeo enim nascerelur f


    28. iris mei. Ha- inposilus quinque fra- aut lanis mo-
    beo enim fuisset collo tres, ut laris imponatur
    quinque fra- illius, et pro- lesictnr illis, circa collum
    tres, ut ' lesli- jectus esset ne et ipsi illius, et proi-
    ficeiur illis, in in ii'l'mi ; veniant in ciaiur in ma-
    ne et ipsi ve- quam ul scan- locum hunc re; quam
    ni tni in hunc dalizet unum tormento- ut scandalizet
    locum cru- de pusillis rum. unum de pu-
    ciatus. isiis. 29. Et ait il- sillis istis.

    29. Dixit antem il- 3. Attendite vo- liAbrabam : 3. Attendite vobis :

    liHabraham : bis : si peccave- Habent Moy- si peccaverit


    Habent Moy- rit (c) fraler -j- tu- sen , et Pro- (c) frater j-

    sen, ei Prophe- us, corripe il- plielas : au- luus increpa


    tas : audiant lum et si pae-
    : diant illos. illiiin :

    50. illos. Qui dixit niienliam 30. Ad ille dixit et si paenitentiam


    Non, Paler egerit, remit- Non , Pater habueril, dimit-
    • Abraham sed ; ,
    4. te illi. Et si sep- Abraliam : sed 4. te illi. Et si
    si quis ex mor- tiens pecca- si quis ex mor- septies in die
    tuis surre- verit in die tuis resurre- peccaverii in
    xerit, paeni- in te, et septi- xerit, per- te, et si septies

    CODEX BRIXIANUS.
    similiter mala nunc aulem. bic consolatur tu vero liam agent. Dixit autem illi. Si Moysen. et Propbeias
    crur.iaris. Et in bis omnibus inter nos et vos non aiidiunl neque si quis ex mnrluis surrexeiit cre-
    Cbaos magnum lirmatum esi. ut hi qui volunt hinc duni. Dixit (a) anteiu f etad discipulos suos. Inpos-
    transire ad vos. non possint neque inde buc atl nos sibile est. ut non veniant scandala. vae autem hn-
    transmeare. Dixit autern rogo te Pater ut nnttas eiim mini illi. per queni veniunt. Utilius esl illi. si lapis
    in domum Patris inei. Quia habeo quinque fratres ut mnlaris inponatur ciica collum ejus. et proiciatur in
    lesielur illis.ne ct ipsi veniant in locum hunc lorinen- mare. quam ut scandalizet unuiii de pusillis islis.
    torum. Et ail illi Abraliam. Ilabent Mnysen et Pro- Adleudiii: vobis. si peccaverit (c) Frater f luiis in-
    phelas audiant illos. Ai ille dixit. Nnn Pater Abra- crepa illum. et si paenitenliam egerii dimitte illi. Et
    ham. sed si quis ex morluis ierit ad illos. paenilen- si sepiies in die peccaverit in le et septies

    CODEX CORBEIENSIS.
    Cap. XVII. 2. Utilius est autem illi, ne nasce- 5. 3
    si peccaverit frater f tuus increpa illuni — ct
    retur, aut lapis molae , elc. si poenitentiam habuerit, '
    dimitie illi.

    VARIANTES LECTIONES.
    3
    1
    Gal. et Mm.
    tesliOcetur. Yidg. testetur. Et ita Gat.
    1 Mm. vaehomini i!li, per queni veniuut scandala. YuUj. '•
    Mm. diuiiltetur illi.

    vae aulem illi, per quem veniunt.

    LECTIONES CODICIS VIXDEBOM.NSIS ABEUXTES AB EDITIONE VILGATA.

    26. qui veniunt hoc, transire non possinl ad vos , ne- Cap. XVII. —
    1. Impossibile est non... verumlamen vae
    que inde hoc transmeare. 27. Pater, omisbO le. 28. ne ...venienl. 2. ulilius est auleui illi ne U3scerelur, aut si
    ipsi veniant in locuni liunc. 50. surrexeiit,suadebit eis. supercollum. 3. sipeecaverit fraler... ei si paeni-
    lapis...
    31. ex mortuis ad illos ierint, credent ei. tentiam habuerit. 4. et septies conversus fueril, dicens.

    BLANCHINI KOT^.
    (a) lta et tex. Gr. Si. —
    (6) Sic - legit et S. Clemens : -/axiv nvaOrw u oOx fysw«S0>j. — (c) Anle fratcr,
    deest in te, etiam in Vers. Goth.
    619 EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. i&n

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX. VERONENSIS.


    «s conver- 9. bibes? Nuni- conversus fue- 9. bibes. Nnm-
    sus fuerit at quid agel gra- rit ad le, di- quid graiinm
    le, dicens Ago : lias (f) servo f; cens Paeniteor : : habet (f) ser-
    paenitcntinin : quoniaiu fe- dimitie illi. vo f, i|iiod
    remilte illi. cit, (g) quae prae- 5. Etdixerunt fecii, (g) quae
    5. Etdixerunt cepta sunt ilii Aposloli : sibi iinpe-
    Apostoli Dnniino : 10. ei 1 f Sic et Domine, ad- rata suut -J-?
    Auge nnbis vos, cuni (/i) fece- auge nobis 10. Nmi pulo.
    6. fidein. Quibus ritis f,
    s
    quae 6. lidem. (a) El Et vos, cum
    ille dixit : Si ba- praecepia dixit illis
    f (/n fcceriiis t
    biieiiiis ti- suut, (i) dicilis 7 : Si babueritis quae prae-
    deni, lanquam Servi inuti- lidem, sicut «•,1.1 Sllllt,
    granum si- lessuinus:quoddebuiinus granum sinapis, (i) dicilis t :

    napis, dicetis laeere , feci- dicerelis buic Servi inniiles


    inuro huic : mus. arliori moro : suuiiis : quod
    Eradicare, 11. Et factum est Eradicare, et dcbuiimis face-
    et plantare duni iret in transplantare in re, feciinus.
    in inare : (b) et Hierusalem, mare (b) utique : 11. Et facinm
    obaudisset et ipse tran- obaudisset t esi, dum llie-
    vobis. siebai per vobis, ru^alein iret,
    7. Quis autem ves- mediam Sa- 7. Quis aulem transibai per
    truni,babens mariani, el Ga- baliens servum mediam Sa-
    servuin aran- lileam et Je- , araniem, aut mnriam, et
    tem, aut pas- 12. vicho. Ingre- (c) 0. . .
    f Galilenm,
    ceniem (c) oves t» diens autem . . . ceutem et llieiicho.
    1
    qui, regres- inqueiidam 12. Ei ingredienli
    so eo de agro, vicum, et ec- regredienii ei iu quodain
    statim (d) dicet ce decem vi- de agro, (d) di- casiello, et
    illi Transi, et
    : ri leprosi cet t iHi : Transi, ecce decem
    8. reciiiube : (e) sed sieterunt recinnbe : (e) sed viri leprosi
    dicet f illi : Piae- 13. a longe; et le- dicei t iHi : steteriint
    para uiilii, vaverunt Para iinbi, 13. a longe; ei
    quod (enem, vocem suam, quod cenem; levaverunt
    et succiuc- dicentes Jesu : et praecinge vocem, dicen-
    tus iiiinisira Magister, te, et ministra tes Jesu
    :

    inilii, donec miserere no- mibi, donec Praeceplor,


    manilucein, U. bis. Et, cum manducem, miserere no-
    ct bibam, et audis^et il- el lnli nii : et 14. bis. Quos ut
    postea tu man- los, dixit illis : sic iii man- vidit, dixii
    ducabis, et Euntes, oslen- ducabis et Iie, ostendiie
    CODEX BRIXIANUS.
    conversus fuerit dicens. Paenitet me dimitte illi. Et quid gratiam habet servo illi. quia fecit (g) quae
    dixeruni Apostoli Domino Admige nnbis lidem. Dixit praecepta snnt ei t- Non P" 1 "- Sic et \os. ciiin fece-
    aulcin Doiuiiiiis Si haberclis lidem. sicut granum si- ritis oinnia quae praecepia suiit vobis. dicite l.luia
    napis. diceretis buic arbori moro. Eradicare. et irans- servi iuntile> sumiis. quod debuimus lacere fecimus.
    plantare in niare. et nboediret vobis. Qms auiem Ei faciuni esi cuin iret in Hierusalem trausihat per
    vcstrum babel servum ar.niteui aiu (c) oves f pa- mediam Samariani ct (jilileam Et cum ingrederetur.
    scentem qui regresso d agro dicai illi siaiiin Transi qiioddain castellum. occurrerunl ei. decem viri le-
    recumbe. sed dicit ei Para inihi quod cenem. et prosi. qui steteruul a hmge. et elevaverunt vocem
    praeringe te et ministra iinbi. donec uiauducem et dicciiies. Jesu Praeceplor miserere nosiri. Quos ut
    bibam. et posl baec lu manducabis et bibes. Nun- vidit. dixit illis. Euntes ostcn-

    CODEX CORBEIENSIS.
    6. * diceretis
    buic arbori Kradicare, et transfre- quaesbi imperaveratt?
    larein inare, et ulique obaudisset. vobis. 11. dum vadit.... per mediam Saniariam, et Gah-
    7. aut oves pasceulein t-
    '
    laeam, el Jericho.
    9. NuiiKjuid gratias babct servo; quod ° fecit

    VARIANTES LECTIONES.
    Gal. el Mm. cui... dicit illi. Vulq. qui... dicat illi.
    1
    plantare in mare. Rccenti maiiM, transporure. Ifm. Horire,
    ' Gut. universa... qula servi. Mm. oniversa... servi... eradicure.... el obedire vobis.
    lacerc nnn (acimus. Vulg. omnia. . servi... facere, feeimus. * El ila Gat.
    ' Gal. dicetis huic artiori :Morire, et eradicare, et trans- 5
    El ila cal.

    LECTIOXES CODICIS VIXDI IlONlXslS ABEUXTES AB EDITIOXi: VULGATA.


    5. Auge nnbis. G. Eldixil illis : Si h;ibuprilis lidem, ut fecerilis praecepta vobis. quae debuiintis. 11. dmu vadit .

    granum... ct transporlare in mare; et ulique <.l». liet vos. I


    rusalem... per inediam Galilaeam, el Jerico. I± li In-
    7. oves pascentem, qui regresso de agro, sUtim dicet. 9. gressusest Inquodam Caslello... et ecce decem viri le-
    illi, quod fecit, quae siln iliijm r.it.i suul. 10. Lt vos ciiin prosi stelerunt. 13. miserere nobis.

    BLANCHINl NOT;E.
    cod. Cant. i nk u--:-j (WTOi?.— (6) Tex. Gr. xai uirrixovtriv ocv. Quia tCX. 6r. pnieri
    (a) lla el tempns
    designat, idcirco videtur luierpres vertisse obauditiet. (<) Etiam Vercell. videtur lei/isse ovet, — ciiiu Syr.
    Ven>., Pers., Arab., et August. (d) Itn el lex. Gr. ioit. —
    (e) lla et c<>d. Cant. ipii — &X — (/ Posl
    leroo, deest i/(i, eliain in cod. Cant. (g) Ita et tex. Gr. t« 8t«T«x^*"T« a-JTw. — (h) Posi deest
    omnia, eiiam in cod. Cam. —
    (i) Tex". Gr. habetXtym, quod citaiii praeseuli lempuri iuservit.

    P*trol. XII. 21
    651 EUSEBII VERCELL. EVANGELIUM CUM VARIIS COD. COLLATUM. 652

    CODEX VERCELLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    diie vos Sacer- Dei, Dixiteis : vos Saeerdolibus. 21. vatione neque :

    dotibus. Non venit Et facmm esl, dicent Ecce :

    Et factum est, regnum cum iiiim vadunt liic, aul ec-

    dum irent observatio- lllllllll ili sunt. ce illic. Ec-


    emuudati 21. ne sed nec : 15. Uuus autem ce enim regnum Dei
    15. sunt. Unus diceni Ecce : ex illis, ui intra vos est.
    autem ex e-
    1
    liic, aut ecce vidit qnia 22. El aitad di-
    is, cum vidis- illic. Ecce enirn mundatus esl, scipulos suos :
    set quia sanus regnum Dei regressus est, Venient dies,
    csi, rever- inlra vos est. cum inagna ul desidereiis
    sus est, eiini 22. Dixit autem voce iuagnifi- videre unum
    voce mag- ad discipulos cans Deum diem Filii
    na honorifi- suos Venient : 16. Elcecidil bominis, et
    c;his Deum ; dies, ut concn- in faciem non videbilis.
    1C. et proeidil piscaiis viile- anie pedes 23. El dicenl vo-
    in faciem re unum di- cjus, gratias bis Ecce hic
    :
    ,

    ad pedes illi- em homi-


    Filii agens (a) ei f : et ecce illic.
    us, grati . . nis, et nnn vide- et hic eial Noliie ire, ne-
    agens; et ip- 23. bitis. Et dicent Samarilaiius. que seclemini.
    se erat Sania- vobis Ecce : 17. Respondens 24. Nam , sicut
    riles. hic, aut ecce autem fulgur lulgu-
    s
    17. Respondens illic. Nolite dixit : (b) lli
    f rans de cae-
    autem Jesus, ire, nec sequi. x. niundali lo lueet in
    dixit : (b) 111 f dc- 24. Sicut enim ful- suut novem
    : his i|n '

    cem iminda- gul corus- ubi sunl? sub caelo sunt


    ti sunt : no- cans, sic erit 18. Ex illis non esi ita eril (c) et f
    vem ulii sunt ? Filius (d) homi- qui redirel Filius (</) hominisf.
    18. Ex his non 25. nis f. Priu.i au- et giaiias ag8 J 25. Primum autem
    est invcn- lem oportet ret Deo , nisi oporict illum
    tus, >|ui rever- illu iiilia hic alienigena. liiulla pati, et
    sus lionorem paii , el repro- 19. Et ait illi : reprobari a ge-
    darel Deo, ni- bari a geuc- Surge, vade: neratione bae.
    si hic alieni- ratioue hac. quia lides 26. Et sicul fa- ,

    19. gena. Et dixil il- 26. Hl sieut faclum tua le salviim fecit. clum est in
    li : Surge, et est in diebus 20. Inierrogalus diebus Noe
    vade ; quoniam Noe, sie crit aulem a Plia- ila erit indie-
    lides tna le sal- 3 et in diebus risaeis : Quando venit bus Filii ho-
    vum lecit. Filii lioniinis. regiuim Dei ? 27 niinis. Ede-
    20. lnteirogalus 27. Edebant, bi- bant, et bibe-
    antem a Plia- bebaut, nube- ille dixit eis : bant, uxores
    risaeis, quau- bant, nubeban- Non venil ducebant, nu-
    do venturum tur,usque in regmim Dei bebanl usque
    . . . t regnum diem quo in- cum obser- in ilieni qua ,

    COHEX BRIXIANUS.
    dite vosS:icerdotiluis Etfaciumestdum irent muiidati cent Ecce bic. aul ecce ic. Eece enim regmmi Dei

    suni. Unusautemexillis.iitviditquiaiiniiidatusest. re- inlra vos e>l. Et ait ad discipulos. Venieiit dies
    veisu-es; eiun voce magua magiiificans puuin.d cci- quando desiderelis viileie unum iliem Filii houiinis
    dit in faciem suamanlenedesejus.gialiasngcns.elhic ei El diient vofiis. Ecce liic el ctce
    noii viilelntis.
    erai Samaritauus. RespondensquiemJfisusdixii. Non- illic. Noliie ire ueque secleniini. Sicut enim fnlgur

    nedecem mundalisunt. etnovemnliisuut. Non esl in- coruscans in bis quae sub caelo snnt fulgel. ila erit
    venus qui reverteretur et darei glonaui Deo nisi hic advenlus Filii lioininis iu die sua. Primura aiiiem
    alienigeua. Et ait ille. Surge et vade quia lifies lua le oporiel illiiin multa pati. ct reprnbari a generatione
    salvum fecit. [nterrogatiis auletn a Pliarisaeis, liar. Ei sieut laeiiiin esi in diebiis Noe iia ent et iu
    Quando venit regnuin Dei. Rsspondet eis. et ilixit. (lirlms Filii Itoiiiiuis. F.deliant ei bibebant. uxores
    Non venil regniini Dei cum ob»ei vatione. ncque di- ducebant el nublmn dabanl usque in diem qua intra-

    CODEX CORBEIENSIS.
    14. qiiod ut vidii.... dum vadunt, mundali sunt. 18. Ex illis non cral qui rediiet, et gralias ageret
    17. dixit Hi decem niundaii sunt : novem ubi
    : Deo, nisi..

    Slliu? 24. Nam, sictit fulgur coruscans de coelo, ita ciil.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gal. iiic Christus, aut... iatra vos. Um. inter vos. Vulg.
    3
    Gal. el Mm. et afivenlus Filii bominis. Vutg. et in die-
    liic, aul... mlra vcs. btts Filii homiuis.
    2
    Gat. el Mm. Nolite cxire. Vultj. Nolite ire.

    LECTIONES CODICIS VINDEBOXENSIS ABEUNTES AB EDITIONE VDLGATA.

    11. dum vaduilt. 1,'i. quia snnaliis est... inagiiificavil. uiiiiin diem videre. U. lueet liis, i|uae sub Caelo sunt...
    17. dixit Hi decem inu;i lali suni
    : novem ubi suni? is. : erit el Filius lioiuinis. 23. Primum auieui. 27. E le-
    Non estin illis qui rediret, el gratias agerel IK-o. 19, Et liaut,... ii nubebant , uxores ducebaot, usque.
    ;nt illi... vadejfides. 21. aul illttc. 22. ut desiderelis

    BLANCHINI NOT.E.
    («) Addil «i, eliam tex. Cr. xvr&. — (b) Ita et cod. Canl. outoi— (c) Addit et, etiani tex. Gr. x«i.— (d) Post
    hommis, deesl in die tua, iu cod. quoque Canl.
    EVANGELIUM SECUNDUM LUCAM. fi&J

    CODEX VKRCLLLENSIS. CODEX VERONENSIS.


    Iroiret Noe salvam eain intravil Noe 34. Dico vobis,
    in arcam , et 34. faciet. Dico in arcam , el illa nocie
    venit dilu- enim vobis, venil cliln- eriuii duo in
    8
    bium, et per- liac nocte vium, et per- lecto uno;
    didit nmnes. ermil duo didit omnes. uniis adsu-
    28. Similiter et in lecto uno ; 28. SimilHer fa- metur, et
    factum est unus adsu- ctum est in aller relin-
    et in diebtis ineliir, et ali- diebus Lolli. quelnr :

    Lnl : Edebant, us relinque- Edebant , et duae


    ".'>.

    bibebant, eme- 55. tur erunt : bibebant molentes


    banl, vende- duai mo- emebant, ct in unum ; una
    bani, planta- lenles in u- vendebant, adsumetur, el
    baut, aedili- iiinii ; una plant iliant, una relinque-
    29. cabant qua : relinque- et acdificabant : lur :

    die exiit Lot tur , et alia 29. qua die :iu- doo in agro;
    a Sodomis, adsumelur : tem exiil Loth unus adsuinetur,
    pluit ignem duo in agro; a Sodomis el uniis relin-
    de caelo , et per- unus adsu- pluit ignem quetur.
    didit omnes : nielur , et de eaelo et . 56. Respondentes
    30. Similiter e- alius relin- omnes perdi- auiem dixerunt ,

    ril in die, qua qiietur. 50. dit : secunduui illi : Ubi Do-
    Filius liomi- 36. Et responden- liacc erit dies 37. mine?
    nis revela- les, dixerunt Filii hominis, Quibus
    bilur. illi: Ubi Domine? qua revelabitur. ipse dixit Ubi- :

    31. In ill.i hora, 57. Qui dixit illis : 51. In illa hora, einnqiie fue-
    su-
    (|ui erit Ubicumque qui fuerit in ritcorpus ,

    per tectum, fueritcor- teclo a con-


    illic
    et vasa illius pus, illuc con- ejns in domo, graegabuntur
    in dnmo, non veniunt ne descendat et aquilae.
    descendat aquilae. lollere illa;
    lollere ea : et qui in agro, CAPUT XYUI.
    el qni in agro, CAPUTXMIl. non redeat
    similiter I. Dicebat autem similiier retro. 1. Dicebat au-
    iioii rever- parabolam 52. Memores estote tein para-
    talur retro. illis, ob hoc nxoris Loth. liolam ad
    52. Memores quod debe- 33. Quicumque illos, quo-
    estote uxo- rent semper autem niam oporiet
    ris Lnt. orare, et nmi quaesierit ani- semper ora-
    55. Quieiimque 2. deficere , di- mam suam lilie- re, el non
    ergo (|uae- cens : rare, perdet il- 2. defieere, di-
    sient ani- Judrx qnidani lam, et qui- cens Ju- :

    iuam siiam eial io qua- coniqiie per- dex quidam


    '
    salvam facc- dam civita- dideril iliam crat in qua-
    re,perdet il- te, qui Demn («) propler dam civilate,
    lam ei qui ; non limc- me j, salvain qui
    peididerit bat, sed nec faciet illam. noii timebat, nec

    CODEX BRIXIA.M S.

    vil Noe in arcani. el venit dillimiini ei peididil om- ileril proplOT nic ' salvam faciet eani.
    illam (o)
    nc-. Siiuiliter sieul facliini est in diebus Lot. E<le- Aincii ilicu lo illa uocle eiuiit duo in leclo
    vollis.
    bani et bibebaut. eniebant. ei venilebant. planiu- nno. iiiiiis adsuinclun. cl niler rnlinqueturt duw
    li;n,t. qua die aute n exiii Lol a So-
    et aedificiibant. ertml iiiiilcnics in ii ii iii uici adsiimeiur. el alia 1 .

    doinis pluii ignein ei sulpur de"y:iielo el n es per- relinqueiur. duo in agro. nnus adsumeliir. et altar
    d.dil. seciiinlii, li c cin.il. qu.iln: F.iius ll lllinis
    , i icliiii|iciiir. El ics iondeiiies dixerunl illi. Ubi
    rcvelabitur. Li tlla die qiii fucril in leclo. el lieni haec Domiiie. Quibus ipse dixit 1'i.ici pie
    cjn- iu (lonm non descendal lullerc flla. ei qni in fuerit corpus. illuc congreyabuntur aquilae. Di-
    agro. similiter non redeai relro. Mcmores estotc i.-li.i: inic ci parabolam ad illos. qu
    ;i am opor-
    uxuiis Lot. Quieiinique quaesifirit aiiiinaiii siiam lei seinper owire et non deficere dicens. Judex qui-

    salvain facere pcidet illam. ct quicuiuquc perjli- il im ciai iii .inailaini ivilaie. i|iii Deiini non limebat. et

    CODEX CORBEIENSIS.
    21 Similiter faclum cst in diebus Lol. Cac. XVIII 4. Si Deiim non timeo.
    2'J. Un.illil el sulpliur.

    VARIANTES LECTIONES.
    1
    Gat. salvare. Um. viviOcavit. Vulij.

    You might also like