I.

Pamagat
Anak ng Lupa
Ang nobelang Anak ng Lupa ni Domingo G. Landicho, ay isang
paglalarawan ng kinagisnang buhay at pananaw ng nayon at mga
naninirahan doon sa harap ng patuloy na pagbabagong nagaganap
sa ating bansa. Sinulat ang nobela bilang bahagi ng dalawang
bolyum na disertasyon na may pamagat na Anak ng Lupa:
Antropohikal na Pag-aaral sa Buhay at Pananaw Nayon sa Pilipinas.
Kakaiba ang nasabing disertasyon sapagkat ngayon lamang
nagkaroon ng tisis na nag-anyong nobela.
Nasasalamin sa akda ang pagbabanghay-buhay ng paglago ng
kaisipang-nayon na naglalagos patungo sa ideolohiya ng lungsod.
Binubuhay sa nobela ang mga karakter na sina Toryo, Oden, Oyo,
Bining at Ligaya, pawang mga kabataang namulat sa buhaymagsasaka, anak ng lupa ika nga. Kasabay ng mga pagbabagong
kinaharap ng bawat karakter, pinalitaw ng may-akda, bukod sa
kani-kanilang katatagan at pagpapanday-pananaw, ang mga
sinasaklaw na pagbabago ng kanayunang kanilang kinamulatan at
ng lungsod na di nila gaanong nakikilala.
Inihayag at ipinakita sa nobela kung gaano kasukat ang buhay ng
mga anak ng lupa, simula kapanganakan hanggang sa mamatay
ang mga ito. Ipinakitang lahat ng naninirahan sa Makulong ay
tumatalima sa batas ng nayon kahit na hindi ito nasusulat. Ipinakita
kung gaano kasagrado ang mga tradisyon at kaugaliang
kinamulatan. Higit na pinahahalagahan ng mga taganayon ang
paniniwalang ang bawat isa sa kanilay nag-aangkin ng iisang ugat
at pinagmulan kung kaya bawat isay namumuhay para sa kanyang
kapwa.
Sa napakahabang panahon, kinasanayan na ng bawat taganayon
ang mga kaugalian at ritwal. Kinapanganakan na nila ang mga ito,
kung kaya inaasahan na rin nilang kamamatayan na rin nila ang
mga kinamulatang gawain. Nakakatuwang isipin na napakasimple
lamang ng buhay ng bawat taganayon. Sukat na sukat at
nahuhulaan nila ang kahihinatnan ng bawat ginagawa. Ngunit, sabi
nga, walang permanenteng bagay sa daigdig. Lahat ay humaharap

sa pagbabago. Maaaring ang pagbabagoy maganap nang unti-unti

pero maaari rin namang mangyari sa isang iglap lamang. Dinanas
ito ng nayon ng Makulong at mga taong naninirahan doon. Naganap
rin ito sa mga pangunahing karakter na nagpadaloy ng nobela.
II.

Panahon
Hindi ko mahulaan at taon na ginanapan ng nobela, pero ang
palagay ko ito ay naka petsa sa dekada '60 o '70. Dekada '60 dahil
sa payak na pamumuhay sa isang maliit na bayan ng magsasaka,
at dekada '70 na ang ilang sakahan ng palay ay ginawang tubuhan
dahil magkakaroon ng reporma sa lupa.
Ang istorya ng nobela ay ang pagbabago ng isang payak na bayan,
ang pagdating nang tinatawag na pag-unlad, ang paggawa ng mga
kalsada, pagtayo ng mga pabrika at lago ng mga industriya sa lakas
paggawa. At ang mga pagbabago na may kabayaran at
pagsasalang-alang ng ibang bagay. Ang pag angkin o pagmamayari ng isang tao sa isang maliit na bayan, ang pagtalikod nila sa
kanilang kinagawiang pagsasaka dahil na rin sa nais ng panginoong
maylupa. Ang paglaban sa mga karapatan na pinagkakait sa kanila.
Kung ako ang tatanungin mo, nagandahan ako sa nobela, kasi dito
ko na nakita ang mga unang kaugalian sa payak na pamumuhay na
gusto ko, ang mga gawi sa panliligaw, at mga tradisyong hindi ko
na namulatan pa. ang nobelang ito ay nag papaalala sa akin nang
buhay na payak at wala gaanong kontradiksyon. pero gaya rin ng
nasa nobela, hindi ganoon ang buhay, ang buhay ay patuloy na
nagbabago kasama ang mga tao. Pagbabagong hinding-hindi mo
maikakaila, minsan para sa kabutihan, pero madalas para sa
ikakatuwa at sa interes lang ng iilan. Gayunpaman hindi dun
nagtatapos ang lahat, hindi natin kailangan laging magpatianod,
kailangan din nating lumaban at bumalikwas sa agos.

III. Mga Tauhan

IV.
V.

Buod
Saglit na kasiglahan

VI.

Aral
Ang aral na napulot ko mula sa nobelang ito ang magpahalaga sa
kung anong meron tayo at matutuong magsumikap sa buhay upang
di nalipustahin ng ibang taong nakakaangat.

Maraming bahagi ng akda na nmagbibigay ng aral at ang ilan ditto

ay ang mga ito.
"Mabuti ang masaktan sa simula. Ako man ay isa lamang pantasya
sa buhay mo. Walang realidad ang ating pag-ibig pagkat na sa
kumunoy ang ating kastilyo."
"Iyong pag-ibig.. para iyong tanim.. dapat alagaan."
"Pagkinatakutan ang pagbabago mananatiling makipot ang ating
matatanaw
Ang maging anak ng lupa ay hindi isang sumpa o ano pa man ito ay
isang biyaya dahil mas higit na masaya ang mabuhay sa ayon o
probinsya kesa sa siyudad na nakasanayan ng marami sa atin.
VII. Mga Bisa
a.Isip
Matapos ko mabasa ang nobelang ito malaking ang nabago sa
aking isipan dahil ang nobelamg ito ay tumatalakay sa mga
batas ng tinuturing na mga Anak ng Lupa ay siyang kinagisnan
at sumisimbolo sa pagkakaisa, samahan na parang
magpapamilya ang turingan. Kasama pa dito ang mga Tradisyon/
Pamahiin ng mga taga-Nayon kumpara sa mga taga-Lungsod.
Gusto ko rin ang pagkakaiba ng landas ng mga karakter sa
bandang huli na hindi mo matatawaran sa kanilang naging
desisyon.
At ang sinasabing PAGBABAGO o PAG-UNLAD- ito ba ay salig sa
batas ng kalikasan?, kapitalismo?, pansariling interes?, o pangkabuuan.
Sa huli... gusto kong maging Anak ng Lupa dahil napakapayak,
simple, at may pagsasama o kaisahan noon subalit kung ang
Tadhana ay nakasalig sa Pagbabago o Modernismo, sinong
makapipigil nito? dapat tayong magpatianod at sumabay sa
batas ng buhay ngunit dapat din tayong lumaban para sa

Kabuuan ng batas ng buhay.

b.Damdamin
Pinagtagni-tagni at isinilarawan ng awtor ang kinagisnang
pamumuhay ng mga taga-nayon sa baryo ng Makulong at ang
pagkakaiba nito sa ideolohiya ng isang mulat na lungsod.
Malaki ang nabago sa aking pananaw matapos ko mabasa at
masuri itong nobelang anak sa lupa ni Landitcho at maraming
nabago sa aking pananaw bilang mambabasa matapos ko itong
mabasaa ang pagppahalaga sa kultura kataugalian at maging sa
aking damdamin nnag Makita ko sa tauhang si toryo ang
kanyang dedikasyon sa pag aaral ng mabuti upang maihangon
lang ang kanyang mga kanayon sa kahirapan.
Ang pag unlad pala ay hindi masama pero sa nobelang ito
naging sakim sa kapangyarihan ang pagbabago ng isang payak
na bayan, ang pagdating nang tinatawag na pag-unlad, ang
paggawa ng mga kalsada, pagtayo ng mga pabrika at lago ng
mga industriya sa lakas paggawa. At ang mga pagbabago na
may kabayaran at pagsasalang-alang ng ibang bagay. Ang pag
angkin o pagmamay-ari ng isang tao sa isang maliit na bayan,
ang pagtalikod nila sa kanilang kinagawiang pagsasaka dahil na
rin sa nais ng panginoong maylupa. Ang paglaban sa mga
karapatan na pinagkakait sa kanila.

c. Kaasalan
Matapos kong mabasa ang nobelang ito at suriin naging
malaking impluwensya siya sa akin lalo na sa aking pag aasal na
maging kontento sa ung ano an gating tinatamasa at ating
nararamdaman dahil tulad ng mga karakter ako ay talagang
nahumaling sa kanilang mga ginagawang desisiyon sa buhay at
pangangalaga sa kanilang tradisyon at paniniwla upang di ito
mawala t manatiling buhay sa bawat isa sa nayon.

Isinabuhay ng mga iba't ibang karakter ng aklat na sina Si

Toryo, Oden, Oyo at Ligaya ang makahulugang mensahe sa likod
ng mga mapapait na karanasan ng mga Anak ng Lupa. Ang
malaking pagkakaiba ng payak sa maunlad.
VIII. Pagsusuri (Teoryang Pampanitikan)
Teoryang Realismo
Katotohanan kaysa kagandahan ang mababakas sa teoryang ito. Kahit
sino, ano mang bagay at lipunan ay dapat makatotohanan ang
paglalarawan o paglalahad. Nagpapahayag din ito ng pagtanggap sa
katotohanan o realidad. Tulad sa akda, totoong ang tao ay nasisilaw sa
ginhawang maibibigayng kayamanan. Natanggap ng isang tauhan ang
nangyari subalit tinakasan ng isang tauhan ang katotohanan at siya ay
nawala sa sarili. Ang sobrang paghahangad ng materyal na bagay ay
totoong makasisira rin sa tao.
Kalimitang paksain ang nauukol sa kahirapan, kamangmangan,
karahasan, krimen, bisyo, katiwalian, prostitusyon at kawalan ng
katarungan.
Ang nobelang anak sa lupa ay kakikitaan ng toeryang realism sapgkat
pinapaksa nito ang kaugalian ng mga taga nayon.
Kung papaano sila nabubuhay at kung anong kaugalian ang kanilang
kinalakihan .Ang pangunahing tauhan ay nagsikap upang makapag
tapos ng pag aaral at maihangon sa kahirapan ang buong nayon. Ang
akdang ito ay tumatalakay sa katotohanan sa lipunan. Karaniwan
nitong pinapaksa ang kalagayan na nangyayari sa lipunan tulad ng
kurapsyon, katiwalian, kahirapan at diskriminasyon. Madalas din itong
naka pokus sa lipunan at gobyerno. Mahalaga din sa nagsusuri ng mga
akda na sinusuri sa teoriyang ito na maiugnay ang mga pangyayari sa
akda o teksto sa lipunan.

Layunin ng nobelang ito na ipabatid sa mambabasa ang kaugalian at

pamumuhay ng mga taga nayon sa kung papano nila
pinagangalaagaan ang lupain kanilang sinasaka nito na ipakita ang
mga karanasan at masaksihan ng may-akda sa kanyang lipunan. Higit

na pinahahalagahan ang paraan ng pagsasalaysay kaysa sa

paksa.Samakatwid ang panitikan ay hango sa totoong buhay ngunit
hindi tuwirang totoo sapagkat isinaalang-alang ng may-akda ang
kasiningan at pagkaepektibo ng kanyang isinulat. Nagpapahayag ito ng
pagtanggap sa katotohanan o realidad ng buhay.

Ipinaglalaban ng teoryang realismo ang katotohanan kaysa

kagandahan. Sinumang tao, anumang bagay at lipunan ayon sa mga
realista, ay dapat maging makatotohanan ang paglalarawan o
paglalahad. Karaniwang nakapokus ito sa pakgsang sosyo-pulitikal
kalayaan, at katarungan para sa mga naapi. Kalimitang paksain ang
nauukol sa kahirapan, kamangmangan, karahasan, krimen, bisyo,
katiwalian, prostitusyon at kawalan ng katarungan.