ravივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის

III კურსის სტუდენტის ლექსო ლობჟანიძის

რეფერატი

ასომთავრული

ლექციის ხელმძღვანელი: პროფ. დარეჯან თვალთვაძე

სემინარის ხელმძღვანელი: ეკა კვირკველია
2018
მას შინა ამათ ა(რამედ) დედათაცა

დღეთა და მან ვიეთამე ჩ(უე)ნგან

ჰ(რ)ქ(უ)ა მათ რომელი: და დამაკჳრვეს

ხ(ოლო) მათ თქ(უ)ეს (ესო)ჳჲს ჩ(უე)ნ ვ(ითა)რ მოვიდეს

თჳს ნაზარევლი იგინი ცისკარს

სა: რ(ომე)ლი იყო კაცი საფლავსა მას

წ(ინას)წ(არმეტ)ყ(უ)ელ ძლიერ სა და არა პოვეს

ქმითა მისითა წ(ინაშ)ე ღ(მრთ)ი გუჳამი იგი მისი

სა და ყოვლისა ერისა: მოვიდეს და თქ(უ)ეს

რ(ომელი) იგი მისცეს მღ ვ(ითარმე)დ ხილვაჲცა

დელთმთავართა ანგელოზთაჲ

და მთავარ იხილეს რ(ომე)ლთა ჰ(რ)ქ(უ)ა

თა ჩ(უე)ნთა სასჯელ მათ ვ(ითარმე)დ ცხოვ

სა სიკუჳდილის(ა)სა ელ არს იგი:

და ჯ(უარ)ს აცუეს იგი. და მი ვინმე ვიდეს

ხ(ოლო) ჩ(უენ) ვესავთ ვ(ითარმე)დ ჩ(უენ)ნგანიცა

იგი არს რ(ომე)ლმან საფლავად და

იჴსნეს ის(რაი)ლი პოვეს ეგრე ვ(ითარმე)დ

და ამას ყ(ოვე)ლსა თა დედათა მათ თქუეს. ხ(ოლო) იგი თავა

ნა მესამესა დღესა დი ვერ იხილეს

მოვალს ვინაჲთ ხ(ოლო) მან ჰ(რ)ქ(უ)ა მათ :ჵ

ვინ ესე იქმნა უჳცნობელნო

და მძიმენო გუჳ და ეტყოდეს დაად

ლითა სარწმუჳ გეთ ჩ(უე)ნ თანა რ(ამეთუ) მწ

ნოებისათვის ყ(ოვე)ლ უჳხრ არს და მიდ

სა ზ(ედ)ა რ(ომე)ლსა იტყო რეკილ არს დღეჲ

დეს წ(ინას)წ(არმეტ)ყ(უე)ლნი და შევიდა დადგ

ანუჳ არა ესრეთ რომად მათ თანა:

ჯერ იყო ვნებად და იყო ინაჴით

ქ(რისტ)ესა და შესვლად ჯდომასა მას

დიდებასა თჳსსა მისსა მათთანა

და იწყო მოსესით მოიღო პური აკ

გან და წ(ინას)წ(არმეტ)ყ(უე)ლთა ურთხა და გან

და გამოუჳთარ ტეხა და მისცემ

გმანებდა მათ და მათ.

ყ(ოვე)ლთაგან წიგნ ხ(ოლო) მათ თუჳალნი

თა ამისთჳს მათნი განიხილუჳ

და მიეახლნეს და ნეს და იცნეს იგი

ბასა მას ვ(იდრ)ეცა და თავადი მი

მოვიდოდეს. ეფარა მათგან:

ხ(ოლო) თავიდან მი და იგინი იტყ(ო)დეს

ზეზყო უჳშორე უჳრთიერთას

სადრე წარსლ ანუ არა გუჳ

ვაჲ იგინი აი ლნი ჩ(უენ)ნი განჴუჳრ

დძულებდეს მას ვ(ე)ბ(უ)ლ იყო ჩ(უე)ნ შ(ორი)ს

მას შინა ამათ დღეთა და მან ჰრქუა მათ რომელი, ხოლო მათ თქუეს იესუჲსთჳს
ნაზარევლისა: რომელი იყო კაცი წინასწარმეტყუელ ძლიერ საქმითა მისითა წინაშე ღმრთისა
და ყოვლისა ერისა, რომელი იგი მისცეს მღდელთმთავართა და მთავართა ჩუენთა სასჯელსა
სიკუჳდილისასა და ჯუარს აცუეს იგი. ხოლო ჩუენ ვესავთ, ვითარმედ იგი არს რომელმან
იჴსნეს ისრაილი და ამას ყოველსა თანა მესამესა დღესა მოვალს, ვინაჲთ ვინ ესე იქმნა,
არამედ დედათაცა ვიეთამე ჩუენგან და დამაკჳრვეს ჩუენ ვითარ მოვიდეს იგინი ცისკარს
საფლავსა მას და არა პოვეს გუჳამი იგი მისი, მოვიდეს და თქუეს: ვითარმედ ხილვაჲცა
ანგელოზთაჲ იხილეს, რ(ომე)ლთა ჰრქუა მათ: ვითარმედ ცხოველ არს იგი: და მი ვინმე
ვიდეს ჩუენნგანიცა საფლავად და პოვეს ეგრე ვითარმედ დედათა მათ თქუეს, ხოლო იგი
თავადი ვერ იხილეს, ხოლო მან ჰრქუა მათ : ჵუჳცნობელნო და მძიმენო გუჳლითა
სარწმუჳნოებისათვის ყოველსა ზედა რომელსა იტყოდეს წინასწარმეყუელნი ანუჳ არა ესრეთ
ჯერ იყო ვნებად ქრისტესა და შესვლად დიდებასა თჳსსა და იწყო მოსესით გან და
წინასწარმეტყუელთა და გამოუჳთარ გმანებდა მათ ყოველთაგან წიგნთა ამისთჳს და
მიეახლნეს დაბასა მას ვიდრეცა მოვიდოდეს. ხოლო თავიდან მიზეზყო უჳშორე სადრე
წარსლვაჲ იგინი აიდძულებდეს მას. და ეტყოდეს დაადგეთ ჩუენ თანა, რამეთუ მწუჳხრ არს
და მიდრეკილ არს დღეჲ და შევიდა დადგრომად მათ თანა და იყო ინაჴით ჯდომასა მას
მისსა მათთანა მოიღო პური აკურთხა და განტეხა და მისცემდა მათ, ხოლო მათ თუჳალნი
მათნი განიხილუჳნეს და იცნეს იგი და თავადი მიეფარა მათგან: და იგინი იტყოდეს
უჳრთიერთას ანუ არა გუჳლნი ჩუენნი განჴუჳრვებულ იყო ჩუენ შორის
განმარტებითი ლექსიკონი
პალეოგრაფიული აღწერილობა

ანდერძ-მინაწერიდან ვიგებთ, რომ ეს წიგნი დაიწერა, შეიმოსა და განსრულდა ხელითა იოანე

ფრიად ცოდვილისა ზოსიმესითა სინას მთაზე დასაბამითგან 6583წელს (6583-5604=979წელი),
ქორონიკონსა 199-სა (780+199=979წელი).

Sin-38 შესრულებულია ეტრატზე. ფურცელთა რაოდენობა 144-ია. თითოეული ფურცლის

ზომა 25,5სმ X 20,7სმ-ია. ხელნაწერი შესრულებულია 2სვეტად. თითო სვეტი
23სტრიქონისაგან შედგება. მხოლოდ შავი მელანია გამოყენებული. დაწერილია მსხვილი
ასომთავრული ასოებით. საზედაო ასოები დიდი ზომით გამოირჩევა. გადამწერის
ინდივიდუალობა არ იკვეთება,ეს ზოგადად ასომთავრული დამწერლობისთვისაა
დამახასიათებელი (განსხვავებით ნუსხურისაგან).

მე მოცემული მქონდა ნაწყვეტი ლუკას სახარების მე–18 თავიდან. მე–18 თავი შეეხება
უსინთლო მოწყალების მთხოვნელის განკურნებას. ამ აქტით ქრისტე და სახარება გვეუბნება,
რომ ჩვენი რწმენა გადაგვარჩენს ყოველგვარი სნეულებათაგან.

ბ, შ, ჳ გრაფემები თავგახსნილია, წ-ს კი მუცელი აქვს გახსნილი, რაც მიუთითებს იმაზე,რომ

ხელნაწერი ასომთავრული დამწერლობის პირველი პერიოდისთვის არ უნდა იყოს
შექმნილი. სასვენი ნიშნებიდან გამოყენებულია მხოლოდ წერტილი და ორწერტილი. ტექსტი
გამართულია ძველი ქართული ენისთვის დამახასიათებელი გრამატიკული ნორმებით.
საინტერესოა, რომ ზოგან გვხვდება „ჰრქუა“ ფორმა, ზოგან კი „თქუა“, რაც მიუთითებს იმაზე,
რომ ეს ხელნაწერი იმ პერიოდისთვისაა შექმნილი, როცა ნელ-ნელა მარტივდება ქართული
ენის გრამატიკა. შემოდის ახალი გრამატიკული ფორმები, თუმცა ძველს ჯერ კიდევ იყენებენ.
სწორედ ამიტომ ხელნაწერში პარალელურად ხმარებულ ფორმებს ვაწყდებით.