Likenet

Likenet janë organizma bimore me një përhapje në të gjithë

rruzullin tokësor. Ato i përballojnë me sukses kushtet e
renda si temperaturat e larta dhe ato të ulëta, mungesën e
ujit, etj. Algat dhe kërpudhat bashkëjetojnë sepse kane dobi
reciproke, dhe janë në varshmëri me njëra tjetrën. Kjo
mënyre e jetesës e algës dhe e kërpudhës quhet simbiozë.
Qeliza e kërpudhës me hifet e saj merr nga trualli ujin
me kripëra minerale kurse alga posedon klorofil i cili me
ndihmën e dritës së diellit krijon ushqim për vete dhe për
kërpudhën.
Likenet njihen si lloje shume te ndreshem te ndotjes se ajrit
. Shpesh , ata konsiderohen si bioindikatore te ndotjes .
Likenet ose mungojne , ose gjenden pak ne zonat urbane dhe
ne zonat industriale me ajer te ndotur . Si për shembull
mund te sjellin qytetin e Londres , ku perpara vitit 1865 ,
ishin vezhguar rreth 120 tipe likenesh . Sot , aty takohen
vetem 28 lloje . Likenet "vuajne " pasi siperfaqja mbi te
cilen jetojne behet me acide nga ndotja e ajrit . Ne qytetet e
ndotura nga trafikku i renduar ose industria , shkarkimet e
dioksidit te squfurit ose oksidet e azotit ndikojne ne
formimin e shiut acid . Keshtu , ne siperfaqe te objekteve
(siperfaqe muresh , trungjesh etj ) pH mund te behet shume
acid dhe te zbrese deri ne vleren 4.7 .Ne keto kushte , shume
organizma nuk mund te jetojne ose mund te kene probleme
ne zhvillimin e tyre , si p.sh , gjethet e bimeve qe zverdhen
dhe bien . Likenet jane shume te ndjeshem ndaj kesaj
ndotjeje dhe sherbejne si treguese te nivelit te ndotjes . Ne
qendrat e qyteteve ose pergjate rrugeve kryesore ku ndotja
eshte me e madhe , likenet nuk ndeshen ne levorene e
drureve , siperfaqen e objekteve te ndryshme.
Shumimi i likeneve:
Likenet me se shpeshti shumohen nga pjeset e talit,te cilat
jane te ndertuara nga disa qeliza te alges,te mbeshtjellura
me hife te kerpudhes. Likenet shumohen edhe permes
sporeve. Sporet nuk mund te mbijne nese nuk shoqerohen me
llojin gjegjes te alges.
Rendesia e likeneve:
Likenet kane rendesi te veçante sepse jane banuesit e pare te
viseve te zhveshura shkembore. Likenet Jane shume te
ndjeshme ndaj lendeve helmuese qe jane te pranishme ne
atmosfere...