BATAYANG KAALAMAN SA WIKA  Istandard na Wika 

   
- “Ang ​wika​ ay ​masistemang  - Tunog, salita, at pangungusap ng 
balangkas ​ng sinasalitang tunog na  Ingles at iba pang malaganap o 
pinipili at isinasaayos sa paraang  pambansang wika 
arbitraryo​ ng mga taong nabibilang  - Bumubuo sa batayan ng nakalimbag 
sa isang kultura” - Henry Gleason  na Ingles sa mga pahayagan at aklat  
(1988)  - ‘Dalisay’ o ‘puro’ 
- “Ang salita ay isa lamang   
manipestasyon ng wika” - Dr. Jovy  Dayalek 
Peregrino   
  - Punto/Asksent: ​aspekto ng 
simbolo/salita → kaisipan →  pagbigkas na nagpapakilala sa 
materyal/pangangailangan  indibidwal na tagapagsalita kung 
  saang rehiyon o pangkat-panlipunan 
- “Ang wika ay lawas ng mga salita at  sya galing 
sistema ng paggamit sa mga ito na  - Dayalek: ​naglalarawan ng mga 
laganap sa isang sambayanan na  sangkat ng gramar/bokabularyo at 
may iisang tradisyong pangkultura at  aspekto ng pagbigkas 
pook na tinatahanan.” - UP Dict.   
  Bilingguwalismo 
Katangian ng Wika   
  - Dalawang magkaiba at 
1. Sistema  magkalayong wika 
○ May sinusundang  - Language 1 and language 2 
padron/balangkas  - May wika na mas ginagamit/mas 
○ Ponema, morpema, sintaks  dominant 
○ May palatunugan  - Pagkakaroon ng dalawang 
○ Mga tuntunin sa pagpapantig  magulang na magkaiba ang wika 
2. Arbitraryo ​(batay sa dayalekto)   
3. Dinamiko​ (patuloy na ginagamit)  Pagpaplanong Pangwika 
4. Kabuhol ng kultura   
5. Makapangyarihan​ (may  1. Pagpili​: ​pagtukoy ng opisyal na wika 
impluwensya sa pag-isip, pagkilos,  2. Kodipikasyon: ​ginagamit ang 
etc. ng isang tao)  batayang gramar, diksiyonaryo, etc. 
  para itanghal ang varayting 
MGA VARAYTI NG WIKA  Istandard (ortograpiya) 
3. Elaborasyon: ​nililinang para gamitin 
sa lahat ng aspekto ng buhay 
(ginagamit ang mga tuntunin) 
4. Implementasyon:​ ​katungkulan ng 
pamahalaan sa pagtutulak nito sa 
gamit ng Istandard (mga batas) 
5. Pagkatanggap: ​karamihan ng 
populasyon ay gumagamit na ng 
Istandard at iniisip ito bilang 
pambansang wika 
 
Dayalektong Panlipunan 
 
- Varayti ng wikang ginagamit ng mga 
pangkat ayon sa panlipunang 
sukatan 
 
 
 
 
  Nocos 11 - De Brito
Tres
Sosyolek  Etnisidad 
   
- Naimpluwensyahan ng kaligirang  - Varayti ng wika na dulot ng etnikong 
sosyal ng ispiker  kaligiran 
- Edukasyon, okupasyon, uring  - Ex. ​pananalita ng mga bagong 
panlipunan, edad, kasarian, etnisidad  migrante at ng kanilang mga anak 
- Importante dahil ang pananalita ay  “Black English”​ - buhat ng historikal 
isang uri ng panlipunang identidad   na diskriminasyon sa mga 
 
Amerikanong itim; mas nagiging 
Edukasyon 
  markado ang pagkakaiba ng 
- May pagkiling sa mas mataas na  panlipunang dayalek 
diskursong akademik ang mga  problema​: nagkakaroon ng istigma 
nagpatuloy sa kolehiyo kaysa sa  sa “masamang salita” 
pananalita ng di tumuloy sa kolehiyo  pagkawala ng copula ​- hal: “They 
- Ex.​ “parang librong magsalita” (talks  mine” o “You crazy”  
like a book) vs. “them boys thowed   
somethin'”  Register 
 
 
- Ayon sa gumagamit 
Okupasyon  - Nakadepende sa sitwasyong 
  kinapapalooban ng tagapagsalita 
- Jargon: ​espesyal na bokabularyong  - Estilo/stylistic variation ​(parehong 
ginagamit ng isang disiplina o  layunin pero ibang intensidad) 
propesyon   
- Ex. ​weyter: Bucket of mud, draw one,   
hold the cow (a chocolate ice cream   
and coffee without cream)   
   
Uring Panlipunan   
   
- Nakabatay sa lugar ng okupasyon at   
sosyo-ekonomikong istatus ang sa   
pagkakaiba ng bigkas    
- Ex. ​3 department store sa New York:   
Saks-mataas na istatus   
Macy's-panggitna   
Klein- mababa  Tatlong Dimensyon ng Rehistro 
   
  1. Tenor 
Edad  - Ayon sa mga relasyon ng mga 
  kalahok  
- Baryasyon ayon sa edad  - Nangangahulog ang “para kanino 
- Ex. ​Lolo: kodak, ugnayan, kumare,  ito” 
katoto, kaaway   
Apo: selfie, i-pm, mars, bes, bessss  2. Field 
  - Nauukol ito sa layunin at paksa ayon 
Kasarian  sa larangang sangkot ng 
  komunikasyon 
- Baryasyon ayon sa kasarian   
(lalaki/babae/beki)  3. Mode 
- Ex. ​gumagamit ang mga babaeng  - Paraan ng komunikasyon 
tagapagsalita ng mga mas  - Pasalita o pasulat 
prestihiyosong anyo kaysa sa mga   
lalaking tagapagsalita, mga salitang   
bekimon