Professional Documents
Culture Documents
Noon At, Sky
Noon At, Sky
Ketabton.com
په دی کوچني کتاب کې مو درته د ms wordپه اړه لږ ډیر مؽلومات راټول کړي دي چی ستاسو مخې ته یی په دی کتاب کې ګدم .په دی
کتاب کې به دکمپیوټر له الندی فروګرام سره څه نا څه بلدتیا پیدا کړی او وبه کوالی شې چې په کمپیوټر باندې په کومه اداره او یا په کوم بل
ځای کی کار وکړئ .لومړی هم دکمپیوټر په اړه بؽضې معلومات.
.1دکمپیوتر تعریف او تاریخچه یی :کمپیوټر یو بریښناییز ماشین دی چې په واسطه یی دساتونو ساتونو کار یوازې په یو
څو دقیقو کي کوالی شو .یا په بل عبارت کمپیوټر دکمپیوټ له ویوکي کلمې څخه اخستل شوی دی چې معنې یی ګڼل
،شمیرل ،او مخاسبه کول دي .
دکمپیوټر تاریخچه :دلومړی ځل لپاره کمپیوټرپه ) 1942م (کال کې دیو امریکایي عالم االتاسوټ بري
لخواه د
امریکا په هاردوارډ پوهنتون کې احتراع اوجوړ شوو.
په ) 1960م(کال کې یو لوی کمپیوټر جوړ شو چې دیوې کوټې په اندازه وو او په یو وخت
کې ورته ډېر کار کوونکي ورته په کار وو.
اولین کوچنۍ کمپیوټر چې ( )PCیا ( ) Pesonel computerورته وایی په ۹۱۹۱م کال کې جوړ
شو اونوم ورته په چین هیواد کې ورکړل شو .
کمپیوټر په عمومي ډول له دوو ۲برخو څخه جوړ شوی دی
سافټویر:له هؽه برخې څخه عبارت ده چې په ستر ګو لیدل کیږي خو دلمس وړ نه وي په کمپیوټر کې ټول
کاریدونکي فروګرامونه دکمپیوټر دسافټویر برخې څخه دي لکه ms word, notpad, vlc, phtoshap :او
داسې نور.....
هارډویر دکمپیوټر له هؽې برخې څخه عبارت ده چې په سترګو لیدل کیږي او په اسانۍ سره دلمس وړ وي لکه:
کیبورډ ،ماوس ،مانیټور ،او داسې نور.......
درنو لوستونکو هیله ده چې دکمپیوټر په اړه مو څه ناڅه معلومات درکړي وي او ستاسو لپاره په زړه
پوري وي اوس درته د ms wordفروګرام په اړه څه ناڅه معلومات درکوو هیله ده کتاب به په تر
آخیره ولولۍ او ms wordچې یو دفتري فرګرام یاسفټویر دی ذده کړی .
د ام ایس ورډ فروګرام تعریؾ :دا یو داسی فروګرام دی چې په واسطه یی مونږ کوالی شو
چې هر ډول لیکنې وکړو ،په مجلو او ورځ پاڼو کې ترې ګټه واخلو او همدا راز په عریضو او
مکتوبونو لیکلو کې تری ګټه اخستل کیږي .
ورډ فروګرام د اوو ۹یا اتو ۸مینو ګانو درلودونکې دی چې هره مینو یی د ۷،۶،۹پوري ګروفونه لري
او هر ګروؾ یی بیا ،۹،۲،۲،۶او تر لسو پوري کمانډونه لري چې هر کمانډیی بیا بیال بیلې دندې تر سره
کوي د مینو ګانو،ګروپونو ،او کمانډونو ژوندۍ مثال په الندې تصویر کي لیدلۍ شې،
2:font grop
3:paragraph grop
clipboard grop
د cutپه مرسته کوالی شو چې یو لیکنه دیو ځای څخه بل ځای ته یوسو بؽیر له دې چې هؽه
لیکنه په خپل پخوني ځای پاتې شي.
د copyپه مرسته کوالی شو چې یو لیکنه دیو ځای څخه بل ځای ته کافي کړو سره ددې چې هؽه
لیکنه په لومړي ځای هم پاتي کیږي .
د pasteمرسته کوالی شو چې هؽه لیکنې چې مو کټ کړي یا کافي کړي دي په بل ځای کې
واچوو .
د format painterمرسته کوالی شو چې دیوې لیکنې هؽه خصوصیات چې په هؽه باندي
aplayشوي دي په بله لیکنه aplayکړو.
Font grop
په دی ګروؾ کې ۹۲کمانډونه موجود دي چې هر یو یی ځانته کار لري لکه :دلیکنې سټایل بدلول،
دلیکنې سایز ؼټول یا کمول ،د لیکنې ته ؼټوالۍ یا پیړوالۍ ورکول،دلیکنې کږول،لیکنې ته انډرالین
ورکول ،دلیکنې ناڅپي ؼټول یا کوچنې کول ،رنګ ورکول ،دانګلیش الفابیټ سمول لکه :که چیرې یوه
لیکنه وکړو دهؽه لپاره ځانګړي الرښوونه کول چې ماته یی لومړي توري ؼټ کړه نور واړه
نور تشریخ یی داستاد خپله دنده
Paragraph grop
په دی ګروؾ کې هم ځیني ښایسته کمانډونه شته چې په هر ځای کی ډیر داستعمال وړ دي .په فراګراؾ
ګروؾ باندې مونږ کوالی شو چې یوې لیکنې ته عددونه مخکې کړو ،یوه لیکنه دصفحې یو بل سر ته
یوسو ،دیوې لیکنې لورۍ بدل کړو ،انټرنیټ څخه کافي شوي لیکنه د پرینټ لپاره سمه کړو ،په لیکنه
کې بعضې ضروري ځایونه په نښه کړو ،هؽه ځایونه چې په لیکنه کې دیادولو وړ وي درنګ په
واسطه یی په نښه کوالی شو
ژوندۍ مثال په الندې تصویر کې لیدلۍ شئ.
80
STYLES GROP
په دی ګروؾ کې مونږ لیکنې ته ځانګړۍ سټایل ورکولی شو.هؽه که دپښتو لیکنه وي او که دانګلیسي
ژوندۍ مثال یی په الندې تصویر کې لیدلۍ شئ
په( )change stylesکمانډ کې د لیکنې رنګ ،سټایل،دلیکنې فانټ یا نمونه او په لیکنه کې
چې هر څومره فاصلې راؼلي وي دهؽې ټوټل خساب درکوي .الندې تصویر وګورۍ.
find :۹
replace:۲
select:۳
په دې درو کمانډونو باندې کوالی شو چئ په یوه لیکنه کې یو لؽات یا نوم پیدا کړو دیوې
لیکنې څخه د یو شي چې بار بار په کې راؼلي وي نه ؼواړو چې وي دې لرې کوالی شواو
همدا رنګه کوالی شو چې یوه لیکنه یا یو شی اتنتخاب کړو
EDITING GROP
درنو لوستونکو دورډ فروګرام یوه مینو چې د home menuپه نوم وه درته خالصه کړه په دې هیله
چې په ښه توکه مو زده کړي وي .اوس درته دفروګرام اړوند بله مینو وړاندې کوو ددې مینو زده کړه
په دویم څپرکې کې ولولۍ.
دوین څپرکۍ
درنو لوستوکو په دې څپرکي به د ورډ فروګرام اړوند بله مینو زده کړئ چې عبارت ده له insert menu
څخه لومړۍ د دې مینو په اړه لنډ معلومات درکوو .
دؼه مینو اووه ۹ګروفونه لري همدا رنګه هر ګروؾ بیالبیل کمانډونه لري چې په دې څپرکي یی ستاسو
مخې ته ږدو.
د insert menuدالندې ګروفونو درلودونکي ده .
Pages grop .1
Tables grop .2
Illstrations grop .3
Links grop .4
Header & footer grop .5
Text grop .6
Symbols grop .7
Pags grop
دؼه ګروؾ درې کمانډونه لري
: Cover page دؼه ګروؾ ستاسو دکتاب لپاره کاور یا پوخ جوړوي
: Blank page دؼه کمانډ ستاسو لپاره نوي خالي صفخه خالصوي .البته تاسو کولی شی چې
دشارټ کټ له الرې هم نوي خالي صفخه واحلې شارټکټ یی دی:
:Page break ددي کمانډ په مرسته کوالي شی چې له یو فیج څخه بل ته واوړئ.
Tables grop
دا یو اسان او مهم کمانډ دی ددې په مرسته تاسو کوالی شې چی مهم او ښکلي جدولونه جوړ کړئ او
تاسو یو ډیټا یا مهم معلومات پکې ځای پر ځای کړۍ تاسو ددې کماند په مر سته په ادارو او دفترونو
کې ګټه اخیستلي شئ .اوس مهال په هر ځای کی په هره اداره کې دؼه کمانډ په زیاته کچه استعمالیږي
یوه یادونه باید وکړم چې د جدولونو لپاره تاسو د مایکروسافټ ایسکسیل فروګرام څخه ګټه اخیستلي شي
اوس راځم د ددی کمانډ بعضې درس درته تشرخوم .الندې تصویرونه په ځیر سره وګورۍ نور
معلومات باید استاد ورکړي.
Illustrations grop
Links grop
درنو شاګردانو داچې تاسو په مخکې درسونو کې د insert menاړوند درې ګروفونه زده کړل اوس
درته دهمدې مینو یو بل مهم ګروؾ وایو هیله ده چې تاسو به یی په سمه توګه زده کړئ .
په links gropکې درې کمانډونه موجود دي .
:Hyperlinks ددې په مرسته کوالی شو دیو فایل یا ډکومینټ سره نیػ په نیؽه اړیکه ولرو .او
یو کلیک سره هؽه دکمپیوټر څخه راخالص کړو.
:Bookmarks ددې په مرسته کوالی شو چې په خپله لیکنه کې بعضې موقیعتونه پیداکړو.مثال:
که چېرې مونږ یوه اوږ ده لیکنه کوو په هؽه ځای کې چی ستاسو ورته باربار ضرورت
پیښیږي په نښه کړو په یو کلیک کولو سره به تاسو هؽه ځای ته بیایی.
:Cross reference ددې کمانډ په مرسته کوالی شو چې مخ یا پاڼه پیدا کړو مثال :که چیرې
مونږ وؼواړو چې دکتاب یا په یوه اوږده لیکنه کې له یو مخ څخه بل مخ ته واوړو تاته یو لینک
جوړوي چې تاسو کوالی شي دهؽه لینک په واسطه په یو کلیک باندې هؽه ځای چې تاسو ورته
نور معلومات باید استاد ورکړي انتخاب دی الړشۍ.
:Haeder ددې په مرسته کوالی شو چې دپاڼې په پورتنۍ برخه دکتاب نوم یا یو بل څه ولیکو
البته دا هر څه به دکتاب په هره پاڼه راځي
:Footer ددې په مرسته کوالی شو چې دپاڼې په ښکتنۍ برخه دکتاب نوم یا یو بل څه ولیکو
البته دا هر څه به دکتاب په هره پاڼه راځي
:Page number ددي په واسطه کوالي شو چې دپانې په بیخ کې دهمؽه پاڼې نمبرولیکو.
نور تشریحات باید استاد ورکړي
text grop
په دې ګروؾ کې هم ځیني ښکلي کمانډونه دي چې په هر ځای کې دکارونې وړ دي .دؼه ګروؾ اوو ۹کمانډونه
لري .
: Text boxددې په مرسته کوالشو چې په پاڼه باندې یو ټیکس بوکس راولو او په هؽه کې په ازادانه توګه
لیکل وکړو
: Quick parstپه دې کمانډ کې خبرې زیاتې دي او نه شو کولی چې په دې کتاب کی یی درته وښایو.
:Word artددې په مرسته کوالی شو چې لیکنې ته ځانګړي ښکال ورکړو ۹.شکل
:Drop capددې په مرسته کوالی شو چې دیو لیکلي فراګراؾ لپاره دلمړیو خروفونو سټایل بربر کړو۲.
شکل
: Signature lineددې په مرسته کوالی شو چې دیو شخص په اړه په لیکل شوي معلوماتو باندې دهماؼه
شخص امضاء راولو .نور معلومات داستاد دنده ده.
:Date and timeددې په مرسته کوالی شو چې په یوه لیکنه پسې دکمپیوټر نه د نن ورځې تاریځ راولو۳.
شکل
: Objectددې په مرسته کوالی شو چې دکمپیوټر له یوه فایل سره اړیکه پیدا کړو هؽه که کوم فروګرام وي یا
عکس یا ویډیو وي په یو کلیک سره هؽه خالصولې شو.
Symbol grop
دؼه ګروؾ هم ډیر استعمالونکي لري لکه څرنګه چې نن سبا ریاضیکې فرمولونه ډیر کاریږي او په
ډیرو کتابونه کې شته نو په همدې اساس په ورډ فروګرام کې د فرمولونو او سمبولو دلیکلو لپاره همدا
کمانډ زیات استعمالیږي .دؼه ګروؾ دوه اساس کمانډونه لري
:Equation ددؼه کمانډ په مرسته کوالی شو چې په صفحه باندې ریاضیکي فرمولونه ولیکو.
(۹شکل)
:Symbol ددې کمانډ په مرسته کوالی شو چې دصفحې پر مخ ریاضیکي سمبولونه راولو
(۲شکل)
۹شکل
۲شکل
درین څپرکۍ
Themes
Page setup
Page background
Paragraph
Arrange
Themes grop
په دې ګروؾ کې مونږ څلور کمانډونه لرو چې عبارت دي له :
Page setup
دؼه ګروؾ هم په نوموړي فروګرام کې په زیات ډول داستعمال وړ دی ،په دې ګروؾ کې مونږ
کوالی شو چې دپاڼې لپاره ځانګړۍ سیټینګ برابرکړو .دؼه ګروؾ الندې اووه ۹کمانډونه لري.
:Marginsددي په مرسته کوالی شو چې دپاڼې سایز دپاڼې دیوې او بلې څنډې او ښکته پورته
طرؾ نه دلیکلو لپاره سم کړو.
:Orientationددي کمانډ په مرسته کوالي شو چې پاڼه په والړې او الماستې ډول سمه کړو
یعنې )portrait) ( landscapa
:Sizeددې په مرسته کوالی شو چې دپاڼې سایز په خپله خوښه خوښ کړو او دچاپ لپاره یی
تیار کړو.
:Columnsددې په مرسته کوالی شو چې یو لیکنه په دوو یا درو او یا هم ددې نه زیاتو
کلمونو کې ترتیب کړو لکه په ورځ پاڼو کې چې کومې لیکنې کیږې .
:Breaksددې په مرسته کوالی شو چې دیو مخ نه بل مخ ته دیو کالم نه بل کالم ته ،او همدا
رنګه نور زیات کمانډونه لري چې تاسو به یی استاد په عملي ډول تشریح کړي
:Line numbersددې کمانډ په مرسته کوالی په یو لیکنه پسې په پرالپسي ډول په هره لیکه
پسې نمبر راشي ،دهرې لیکي نه دی نمبر لرې شي ،او همدارنګه نور خوصوصیات هم لري
چې مونږ یی په دې کتاب کې مسلسل نه شو ویلې .
:Hyphenationددې کمانډ په مرسته کوالی شو چې د یو نوم یا یو لؽات چې دلیکي په
اخیرکې راځي او هؽه په هؽه ځای کی نه ځایږي نو ټول نوم یا لؽات ورسره النینۍ لیکي ته
راکوزیږي ددی لپاره چې لوستونکي ته پته وي چې دؼه یو لؽات دی چې نیم په پاسینې لیکه کې
پاتې دی او نیم کوز شوی دی دؼه ( )-عالمه دلیکي په اخیرکې راولي.
یادونه :استاد باید پورتني کمانډونه ښه په ځیر سره په شاګردانو زده کړي
دؼه ګروؾ هم درې آهم کماندونه لري چي په الندې ډول یی درته تشریخوو.
:Watermark ددې په مرسته کوالی شو چې په خپله صفحه باندې دصفحې الندی په تت ډول
یو نوم یا یوبل شی ولیکو (۹ .شکل)
:Page color ددې په مرسته کوالی شو چې دصفحې رنګ بدل کړو (۲شکل)
:Page borders ددې په مرسته کوالی شو چې د صفحې چارچاپیره یو باډر یا دیوال
روالو(۳.شکل)
۹شکل
۳شکل
۲شکل
Paragraph grop
دؼه ګروؾ هم ځیني کمانډونه لري چې تاسو یی په خپل دیکومینټ کې استعمالوالی شئ
په دؼه ګروؾ کې څلور کمانډونه شته چې په مرسته یی مونږ کوالي شو چې خپل لیکل شوي ډیکومینټ ته دفاصلو
زیاتوالۍ ورکړو ،دیوې لیکي او بلي لیکې ترمنځ فاصله زیاته او کمه کړو ،لیکل مخکې او وروسته یوسو او داسې
نور...
دؼه کمانډونه زیات مشکل نه دي نو ددې په اساس نه ؼواړو چې نوره یادونه یی په دې کتاب کې درته وکړو ددې
کتاب داستاد محترم نه هیله ده چې کوم معلومات چې زمونږ نه پاتې وي دی یی په خپله ورته تشریخ کړي.
Arrange grop
درنو شاګردانو ددې لپاره چې تاسو ددې کتاب څخه پوره پوره معلومات تر السه کړئ نو مونږ هم هڅه کړیده چې
ورډ فروګرام درته مینو په مینو تشریخ کړو خو بعضې ګروفونه یا کمانډونه زیاتو معلوماتو ته اړتیا لري چې دکتاب
دخجم په مناسبت مونږ نشو کوالي چې هؽه معلومات په پوره ډول په دې کتاب کې درته وړاندې کړو .ددې سره
سره مونږ درته دآهمو مینو ګانو اوکوم کمانډونه چې په زیاته کچه استعمالیږي معلومات درکوو .که کوم ګروفونه په
پوره ډول درته تشریخ نه شول نو هیله کوو چې مونږ ته بخښنه وکړې دپاتې مینوګانو څخه درته مهم او
استعمالوونکي کمانډونه تشریخ کوو .
درنو زده کوونکو په دؼه ګروؾ کې هم ځینې مهم کمانډونه شته چې په الندې دول یی درته تشریخوو.
څلورم څپرکې
Reperences manu
ګرانو لوستونکو او درنو شاګردانو لکه مخکې چې مونږ یادونه وکړه چې مونږ بعضې کمانډونه په دې
کوچنې کتاب کې نشو درته بیانولې نو په دې اساس موږ ؼواړو چې نور کمانډونه او ګروفونه په لنډ او
سرسري ډول درته وړاندې کړو .
یوه یادونه الزمه بولم چې ددې کتاب ویونکې یا استاد په دې مکلؾ دی چې زده کوونکو ته هؽه
معلومات چې مونږ یی په دې کتاب کې یادونه نده کړي په پوره ډاد او اطمانان سره ورکړي .
Pootnote grop
:Insert pootnote ددي مرسته کوالي شو دهریو خرؾ چې ؼواړو معلومات یی ولیکو دپاڼې په بیخ کې
یی لیکلی شو.
: Insert endnote ددی په مرسته کوالی شو چې دیو خرؾ ټول معلومات دکتاب په اخیر کې راولو.
:Next pootnote په مرسته کوالی شوچې راتونکۍ یا هؽه ځای ته کوم چې مونږ فوټ نوټ لکولي وي په
اسانۍ سره الړ شو.
Inbox geop
دؼه ګروؾ هم دکتاب لپاره مهمې دندې تر سره کوي .ددې ګروؾ په مرسته کوالی شو چې دکتاب
څخه مهم لؽاتونه راټول کړو او دکتاب په اخیر کی یی دمعنا سره راولو .کمانډونه یی الندې دندې لري.
:Mark entry ددې په مرسته کوالئ شو چې هؽه لؽتونه انتخاب کړو کوم چې ؼواړو دکتاب په
اخیره کي یی معنی ولیکو.
:Insert inbox ددې مرسته کوالی شو چی انتخاب شوي لؽاتونه دکتاب پای ته راولو.
:Update inbox ددې مرسته کوالی شو چې دلؽاتونو په ډیکشنرۍ کی تؽیرات راولو .
پنځم څپرکۍ
چټک معلومات
ددې لپاره چې کتاب مو ډیر اوږد شوی نه وي په پاتې ګروفونو کې درته مهم کمانډونه تشریخوو
هیله ده چې په سمه توکه یی زده کړی .
Mailings manu
په دؼه مینوکې خوارا ډیر کمانډونه شته خو هؽه کمانډ چې نن سبا په دؼه مینو کې تر ټول په زیاته کچه استعمالیږي
د labelsکما نډ دی .ددې په مرسته کوالی شو چې .دکاروبار لپاره واړه کارتونه ،دجامو په جیبونو باندې چې کوم
نشانونه ښخ وي هؽه پري جوړولې شو او همدا رنګه کوالی شو چې دخط یا چیتۍ لپاره پرې خلطه یا لیپاپه ډیزاین
کړو .طریقه یی په الندې ډول ده.
لومړۍ راځو د یو دوه خنینز جدول جوړوو ،دهؽې نه وروسته بیا دجدول په یوه خانه کې دکاروبار یا دښوونځي دزده
باندې کلیک کوو . کوونکو لپاره اجازت کارت جوړوو ،بیا راځو په په strat mail merge
په دؼه افشن کې بیا په labelsباندې کلیک کوو بیا مونږ ته یو صفحه خالصیږي دهؽې نه تیریږو په cancel
کلیک کوو دلته مونږ ته یو کمانډ د update labelsپه آن کیږي یا خلصیږي کله چې په هؽه باندې کلیک وکړو نو
هؽه لیکل چې مونږ په یو جدول کې کړي دي ټولو ته چینج شي .خو دلته یو مثله راځي چې دلومړي کارت نه بؽیر
نو په ټولو کې د next recordپه نوم لیکل راځي دهؽې دختمولو لپاره په یو کارت کې دؼه لیکل انتخابوو او د
Ctrl+cپه واسطه یی کافي کوو بیا راځو په findباندې کلیک کوو او هؽه لیکل چې مونږ کافي کړي دي د ctrl+v
په مرسته راولو وروسته بیا په replaiceبندې کلیک کوو او په main decomintباندې کلیک کوو او وروسته
یی okکوو نو هؽه ټول لیکل به د کارتونو نه لرې شي ژوندۍ مثال یی په بل کې لیدالی شی.
ددې کمانډ په کارولو سره په لیکنه کي ګرامري او دسفیل ؼلطي اصالح کوالی :Spelling gramer
شو.
:New comment ددې په مرسته کوالی شو چې په یوه لیکنه یانوم پسې زیات تشریخات
ولیکو،
:Delet comment ددې په مرسته کوالی شو چې خپل جوړشوی کمینټ له منځه یوسو.
:Tark changes ددې په مرسته کوالی شو چې په خپله لیکنه برالسي واوسو بیا به څوک نشي
کوالی چې زمونږ په لیکنه کې تؽیرات راولي او که راولي یی هم بیا به مونږ ته راپور راکوي
چې په دې ځای کې تؽیر راؼلۍ دی .
:Accept ددي په مرسته کوالی شو چې کوم تؽیرات زمونږ په لیکنه کې راؼلي وي هؽه قبول
کړو .
: :Rejict ددي په مرسته کوالی شو چې کوم تؽیرات زمونږ په لیکنه کې راؼلي وي هؽه لؽوه
کړو .
:Compare ددې په مرسته کوالی شو چې ددوو بیال بیلو دوسیو لیکنې سره مقایسه کړو.
:Combine ددې په مرسته کوالی شو چې ددوو بیال بیلو دوسیو لیکنې سره یوځای کړو.
ګرانو زده کوونکو په دې هیله چې کتاب به مو تر پایه لوستلۍ وي او ښه زده کړه به مو ترې کړي وي
دکتاب پای