Sa ilalim ng hindi mabilang na consolidated bills sa Kamara, tinutukoy ang absolute divorce bilang pinal

na paghihiwalay sa pagitan ng mag-asawa kung saan sila ay magiging single muli at maaaring
magpakasal kung ilang beses nilang gustuhin.

Noong unang linggo ng Marso ay inaprubahan na ng House Committee on Population and Family
Relations ang panukalang absolute divorce at dissolution of marriage sa Pilipinas at inaasahang ipapasa
na ito bago mag-session break sa Marso 21.

Para kay Lagman, ang nasabing panukala ay magbibigay ng “mercy at liberation” sa mga problemadong
buhay mag-asawa kung saan ang physical violence ay ikinokonsidera na isa sa ground para sa divorce.

Advertising
Scroll to continue
Bukod dito, para mapadali ang proseso ng paghihiwalay ay isinusulong nila ang hindi magastos na
diborsiyo kung saan ang petitioners o litigants ay bibigyan ng oportunidad para maghain nito kahit hindi
nagbabayad ng litigation fee.

Sa ilalim din ng panukala magtatalaga ang korte ng abogado, social workers, psychologists at
psychiatrists para umasiste sa mga petitioners na walang pinansiyal na kakayahan.

Isang karima-rimarim na bagay ang diborsyo sa kulturang Islam, ngunit hindi rin maiiwasan ang diborsyo
dahil may mga tao talagang hindi para sa isa’t isa. Sa kanilang kultura, wala namang masama sa
pagdidiborsyo kung hindi talaga nagkakasundo ang mag-asawa, subalit mahalagang alamin kung ano ang
sinabi ni Allah tungkol sa diborsyo (Islamweb, 2012), kung ano ang mga karapatan ng mga lalaki at babae
sa diborsyo, at ano ang mga kinakailangan sa diborsyo.

Uri ng diborsyo sa Islam

May apat uri ng diborsyo sa kulturang Islam at ang bawat isa ay may panuntunan (Raza, 1998). Una, ang
Talaq, isang arabong salita na nangangahulugang “upang pakawalan.” May dalawang uri ito, ang Talaq
ar-Raji at ang Talaq al-Ba’in. Ang Talaq ar-Raji ay isang proseso na kung saan ang isang lalaki ay ang
gustong makipagdiborsyo ngunit ito ay pwedeng bawiin ng lalaki bago matapos ang Iddah (panahon ng
paghihintay). Kung hindi nagtalik ang mag-asawa, hindi ito maaaring bawiin kailanman. Ang Talaq al-
Ba’in naman ay diborsyo na hindi na maaaring bawiin, ito’y rin ay tinatawag na “triple-Talaq.” Ito’y
nangyayari kung diniborsyo ng lalaki ang babae ng tatlong beses na sunod-sunod bago sila mag-talik.
Kung mangyari ito, bawal niyang pakasalan muli ang kaniyang asawa hangga’t ikasal at magdiborsyo
muli ang babae, ito’y tinatawag na Halalah. Kung ang halalah ay pinagplanuhan o sinadya, ito ay isang
malalang sala sa Islam. Pangalawa, ang Khula, diborsyo dahil sa kagustuhan ng babae ngunit kung hingiin
ng kaniyang asawa ang dowry na ibinigay sa kaniya, dapat niya itong ibalik. Pangatlo, ang Lian, ito’y
nangyayari kapag ang lalaki ay inakusahan ng kanyang asawa na siya’y nakikiapid nang walang testigo at
ang asawa ay tumanggi ukol doon. Ang pang-apat at pang huling uri ng diborsyo naman ay ang Faskh, o
tinatawag ring “annulment.” Ang babae ring ang may gusto nito at kailangan niya itong hilingin sa
Muslim na korte. Kailangan niya ring mapakita na ang asawa niya’y hindi na nagagapampanan ang
kaniyang mga tungkulin at may nagawang masama. Kapag ang Qadhi o ang hukom ay pumayag,
mapapawalang-bisa ang kanilang kasal. Kung gusto naman nila mag-sama muli, kailangang pareho nilang
gusto at dapat nasa panahon ng Iddah. Kung tapos na ang Iddah, kailangang gumawa ng bagong Nikah
(kasal) (Raza, 1998).

Mga patakaran sa pagdidiborsyo

May kailangang sundin ang mga Muslim sa pagdidiborsyo (Jaafar-Mohammad, Lehmann, 2011). Una,
dapat ang didiborsyuhin nila ay binata o dalaga at kaya nang magdesisyon para sa sarili. Hindi pwedeng
ang magulang ang magdesisyon para sa kanila kung bata pa sila, kailangan nilang mag-antay na nasa
edad na sila mag-isip para sa kanilang katiwasayan. Pangalawa, kapag magdidiborsiyo, dapat alerto,
maayos ang pag-iisip at hindi lasing ang didiborsyuhin. Hindi rin pwedeng gumagamit ng droga ang
sinoman. Pangatlo, dapat hindi sila pinilit o naudyukan ng ibang tao. Pang-apat, dapat klaro ang
intensyon ng taong gusto magdiborsyo. Hindi pwedeng walang rason ang pagdidiborsyo dahil ito’y dapat
ginagawa lang kung hindi na talaga kaya ayusin ng mag-asawa ang kanilang relasyon. At huli, mangyayari
lamang ang diborsyo pagkatapos magkaroon ng regla ng asawa at dapat hindi siya makipagtalik
pagkatapos ng kanyang regla.

Mga rason kung bakit pinapayagan ang pagdidiborsyo at mga patakaran na sinusunod para protektahan
ang lalaki at babae
Sa pagdidiborsyo, parehong may karapatan ang babae at lalaki. Nakasalalay ang mga karapatan ng
pagdiborsyo kay Allah. Ang Shariah (batas) ay hindi ideyalistiko kaya alam naiintindihan nito na may mga
mag-asawa na hindi masaya sa relasyon nila. Kaya dapat bigyang-daan ang kahinaan ng mga tao at
hayaang magsapalaran ang mga tao para sa kanilang ibubuti (Raza, 1998). Kung hindi na maligaya ang
lalaki at nawalan na ito ng pag-asa sa kanilang kasal, siya ay mayroong karapatang makipagdiborsyo. Sa
babae naman, may karapatan silang makipagdiborsyo kapag masama na ang kanyang asawa at
nararamdaman niyang mahirap ng ituloy ang kanilang buhay bilang mag-asawa dahil hindi sila
magkasundo o dahil sa pampinansyal na rason. Sa kanilang kultura, anumang kita o ipon ng isang babae
sa panahon ng pag-asawa ay maaaring mananatili sa kanya kahit na nagdiborsyo na, para hindi
masamantala ng lalaki ang babae (Jaafar-Mohammad, Lehmann, 2011). Ayon kay Jaafar-Mohammad, at
Lehmann (2011) sa panahon ng tatlong buwan o Iddah, ang mga kababaihan ay hindi pinapayagang
magpakasal muli hanggang matapos ito. Dahil sa panahong Iddah nalalaman ang tunay na ama ng
kanilang pinagbubuntis kung ang babae ay buntis.

Binibigyan ng mga Muslim ng malaking pagpapahalaga ang kasal at hanggang maari ay hindi nila ito
pinahihintulutan na mauwi sa diborsyo ang kasalan. Subalit, naiintidihan rin nila na minsan mas mabuti
na lang magdiborsyo kaysa sa manatili sa isang relasyon na walang patutunguhan kaya kung sakaling
kinakailangan talaga ng diborsyo, parehong may mga karapatan ang mga lalaki at babae sa mangyayari,
dapat nila isaalang-alang ang mga batas o ang mga sinabi ni Allah sa pagdidiborsyo. Dapat tandaan na
kahit ito'y pinapayagan sa Muslim ito'y hindi hinihikayat. Sabi sa isang artikulo, "Of all things permitted
in Law, divorce is the most hateful thing in the Sight of Allah (Abu Daud) (Raza, 1998)."

ARGUMENT 1: HB No. 6993's specific objective is to "allow spouses in an irretrievably broken

marriage to remarry (a legal remedy to extricate themselves from the ordeals of a broken marriage) and

possibly succeed in attaining a stable and fulfilling family life. " (Rep. Ortega in HB 6993's Explanatory

Note)

The fact is, there already is a way by which spouses can extricate themselves from the ordeals of a

broken marriage and that is Legal Separation As it is, Legal Separation is already superior to Divorce,

and it will prove to be optimal if further improved and implemented properly

* Ahrons (1994) found out that only 12% of divorcees are able to create friendly, low-conflict

relationships after divorce; 50% of middle-class divorcees engage in open conflict even after 5 years and;

almost 1/3 of initially friendly divorcees degenerate into open, angry conflicts, often triggered by
remarriage of one or both partners; only roughly ½ of divorced families are able to establish

relationships that are considered civil or friendly among divorced parents and their children. Statistics

by Wallerstein also found out that after 10 years of divorce, almost 1/2 of middle class divorced women

still have angst against their ex-spouses.

These figures show that divorce does not put a total stop nor a final end to the ordeals of a broken

marriage experienced by the spouses as most people simplistically think, and that to expect it to do so is

a "magical assumption" (Maggie Gallagher, Abolition of Marriage, p. 102). But more important, these

figures reveal the overwhelming lack of the necessary requirement (adaptation to previous changes and

resolution of former issues and developmental tasks) for remarriages to succeed, such that in great

probability, remarriages of divorced individuals will end up as un-"fulfilling" and un-"stable" emotionally

and psychologically.

* CHILDREN SUFFER MORE DURING AND AFTER DIVORCE. "Divorce increases 2 or 3 times the

incidence of all kinds of bad effects on children of divorce, including psychological problems, juvenile

delinquency, suicide, undereducation, teen motherhood. Problems arise during and after the divorce

more than from conflict during marriage, and there is an increased incidence of detriment even if the

divorce is low conflict." Wallerstein and Blakeslee found out that divorce often causes a bitter dispute

between the parents, even worse than before the divorce was decided upon.Ahrons (1994) suggested

that children's problems may be directly related to the parental conflict during the divorce process…the

escalating conflicts with lawyers, judges and negative feelings associated with the divorce process can
often cause inner turmoil in the child. Chelrin (1991) suggested that economic hardships may explain

why relationships between mother and child suffer after divorce. What is more alarming is the

increasing rate of children under 18 years old being involved in divorce cases, implying that children are

increasingly seen as secondary to the perceived personal needs of the spouses. The number of children

under 18 involved in divorces and annulments has increased from 6.3 per 1000 in 1950 to 17.3 per

1000, a whopping 175% increase. Haskey (1989) showed the proportion of all independent children

who live in 1-parent families increased by 50% since the 70's while those living with lone-mothers has

trebled in number. Such disregard for the children (worse, if they are also used as pawns in the legal

battles of the parents) are very damaging to them.

• BIOLOGICAL. Dawson (1988) found children of divorces to have 20% to 35%

higher health vulnerability scores than their counterparts who live with their biological parents;

predicted risk of injury for the former group was also 20%-30 higher. National Center for Health

Statistics in US (1997) revealed that children with single parents are prone to activity limitation and

higher rates of disability and are more likely to be in fair or poor health or hospitalized . A Univ. of

California (Riverside) study found out that men and women from divorced families had reduced life

averages as compared to normal averages (80 years to 76 years for men and 86 to 82 years for women).

Friedman of UC Riverside thinks that people of divorced families tend to die earlier because these

people participate in smoking and drinking in much higher proportions than do children from non-

divorced families.

• PSYCHOLOGICAL. In a study by Dawson (1991): children living with formerly

married mothers run a greater risk of receiving psychological help (8.8% vs. 2.7% for those living with
both biological parents) DeBord, in a Human Environmental Publication in 1997 gave the following

stressors that affect children: change, loss of attachment, fear of abandonment and hostility between

parents. A survey by Emery (1988) concludes that compared to children from homes disrupted by death,

children with divorced homes have more psychological problems. To Hughes, Jr. and Amato (1993), their

evidence even indicates that children whose parents divorced once are better off than those whose

parents divorced more than once.