JAVNA USTANOVA GIMNAZIJA OBALA SARAJEVO

PUTEVI DROGE NA BALKANU

MATURSKI RAD

Sarajevo, april 2017.

 JAVNA USTANOVA GIMNAZIJA OBALA SARAJEVO

MATURSKI RAD SOCIOLOGIJE

TEMA: PUTEVI DROGE NA BALKANU

Mentor: Učenik

Prof. Adisa Velić Armin Terzimehić

Razred: IV1

Sarajevo, april 2017.

 Stranica 3

Datum predaje: ____________

Komisija:
Predsjednik: ________________
Ispitivač: ________________
Član: ________________

Komentar:___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Datum odbrane: ____________ Ocjena: ____________

Maturski rad
 Stranica 4

SADRŽAJ:

1. UVOD...................................................................................................................................5
1.1. Droga...............................................................................................................................5
1.2. Opijati..............................................................................................................................5
1.3. Vrste droge......................................................................................................................6
2. ILEGALNA TRGOVINA OPIJATIMA...............................................................................8
2.1. Ilegalna trgovina anhidridom sirćetne kiseline...............................................................9
2.2. Političke implikacije.....................................................................................................10
3. PUTEVI DROGE U SVIJETU I U EVROPI......................................................................12
3.1. Putevi droge na balkanu................................................................................................15
4. ZAKLJUČAK......................................................................................................................17
5. LITERATURA.....................................................................................................................18

Maturski rad
 Stranica 5

1. UVOD
1.1. Droga

Veliki broj različitih načina definisanja pojmova vezanih za problematiku zloupotrebe

psihoaktivnih supstanci, kao i mnogo različitih terminoloških određenja istih pojava nameće
obavezu da se navedu i objasne ključne riječi u ovom radu. Osnovni cilj je izbjegavanje
nesuglasica prilikom tumačenja, a posredni da se naglasi potreba usklađivanja svih termina i
klasifikacija vezanih za ovu tematiku u literaturi.

Droga - svaka supstanca koja unesena u organizam može da modifikuje jednu ili više
funkcija. Prirodno je ili sintetičko sredstvo koje djeluje na nervni sistem i dovodi do
psiholoških promjena. Dugotrajnim uzimanjem izazivaju bolesti zavisnosti. Neka sredstva su
u slobodnoj prodaji, poput alkohola , duvana i pojedinih lijekova.

Psihoaktivne supstance - Supstance koje mijenjaju raspoloženje, mišljenje ili

ponašanje. Supstance ili smješe supstanci koje djeluju na nervni sistem i izazivaju promjene u
ponašanju.

1.2. Opijati

Ovu grupu čine droge dobijene preradom opijuma. Opijum je sasušeni mliječni sok
koji luči zarezana kora čaure bijelog maka. Vijekovima je korišten kao sredstvo za
ublažavanje bolova i uzivanje (jos su ga Sumeri nazvali “biljka sreće”). U 19. vijeku iz
opijuma su izdvojeni alkaloidi morfin i kodein koji su u medicini korišteni kao analgetici i
sredstva protiv kašlja.

Morfin je glavni sastojak opijuma i predstavlja najefikasnije sredstvo za ublažavanje

bola. Na ilegalnom tržstu može se naći u obliku tableta, kristala, ili tečnosti za injekciono
ubrizgavanje. Zbog svojstva da lako stvara toleranciju i jaku adikciju medicinska upotreba je
pod strogom kontrolom.

Maturski rad
 Stranica 6

Heroin je preparat sintetizovan iz morfina (1883) da bi ga zamijenio kao bezopasna

varijanta analgetika i lijeka protiv kašlja. Međutim, ubrzo je ustanovljeno da stvara jaku
zavisnost i povučen je iz upotrebe. Zbog svojih svojstava, posljedica koje izaziva kao i
rasprostranjenosti, heroin spada u najteže droge i predstavlja veliku opasnost za društvo.

Metadon je sintetički opijat koji se koristi u terapiji opijatskih zavisnika da bi spriječio

pojavu drasticčnih apstinencijalnih sindroma. Opijati su svrstani u grupu najopasnijih
psihoaktivnih supstanci i daju jaku zavisnost.

1.3. Vrste droge

Slijedi podjela prema težini zavisnosti od droge i posljedicama do kojih usljed

zloupotrebe može doći, podjela je prikazana u tabeli broj 1.

1. LAKE DROGE 2. TESKE DROGE

- tein - opijati

- kofein - kanaboidi

- nikotin - kokain

- etri - alkohol

- medikamenti

Droga se može podijeliti na:

1. PSIHODELIKE (izazivaju povišenu svjesnost):

 Droge indol sastava (LSD,DMT…);

 Droge andrenalinskog sastava (pejotl, khat, amfetamini);
 Tetrahidrokanabioli (THC).
2. DELIRIJANTE:

Maturski rad
 Stranica 7

Novije podjele nedozvoljenih droga:

 OPIJATI (heroin, morfin, metadon);

 DEPRESORI (barbiturati);
 STIMULANSI (amfetamini, kokain);
 HALUCINOGENI (LSD, PCP, MDMA);
 KANABOIDI (marihuana, hašiš);
 INHALANTI (aceton, lepkovi, benzin…)

Ova podjela je najpodesnija za praktičnu upotrebu jer se posljednjih godina najčešće

koristi u stručnoj literaturi.

2. ILEGALNA TRGOVINA OPIJATIMA

Maturski rad
 Stranica 8

Tokom prošle decenije, globalna trgovina ilegalnim avganistanskim opijatima

predstavljala je jednu od najvećih svjetskih transnacionalnih pretnji u oblasti narkotika i
kriminala – sa ozbiljnim posljedicama po zdravlje, upravljanje i bezbjednost na nacionalnom,
regionalnom i međunarodnom nivou. UNODC je preduzeo brojna istraživanja i studije o
aspektima te trgovine sa ciljem podržavanja protivmjera i inicijativa na nacionalnom i
međunarodnom nivou. One uključuju inicijativu „Pariski pakt“ i njenu strategiju „Duga“.

Slika 1: Razni oblici opijata

Radi upotpunjavanja tih akcija i pomaganja praćenja i boljeg razumijevanja globalnog

uticaja avganistanskih opijata, UNODC je u septembru 2008. godine pokrenuo istraživački
projekat posvećen pretnji od avganistanskih opijata. Projekat je u novembru 2009. godine
objavio svoj prvi izvještaj „Zavisnost, kriminal i pobuna: transnacionalna pretnja od
avganistanskog opijuma“.

U izvještaju su mapirani i izmjereni globalni tokovi heroina i opijuma ka glavnim

tržištima opijata, uz analizu tržišnih vrijednosti i onih koji izvlače korist od toga. U izvještaju
se razmatraju i veze između bezbjednosti i opijumske privrede u Avganistanu i nekim od
susjednih oblasti.

Maturski rad
 Stranica 9

U 2009. godini, organi reda su nastavili da sprečavaju protok heroina, zaplenivši

gotovo 76 tona heroina širom svijeta. Zavisno od čistoće zaplijenjenog heroina, stopa
zaplijene je iznosila između 2 i 16 procenata. Ukidanje trgovinskih barijera u mnogim
dijelovima planete ne samo da je olakšalo kretanje ilegalne robe, već i bližu interakciju
između organizovanih kriminalnih grupa iz različitih mjesta i kultura. Ilegalni trgovci
narkoticima će gotovo sigurno koristiti ovu situaciju i uspostavljati veze sa drugim
kriminalnim mrežama radi olakšavanja nesmetanog kretanja heroina.

Ilegalni trgovci su skloni tome da mijenjaju puteve i svoj modus operandi kada se
poveća pritisak organa reda. Tradicionalni metodi kontrole kopnene granice možda nisu
dovoljni da se spriječi tok opijata na odredišna tržišta. S obzirom na tradicionalni naglasak na
kontroli kopnene granice i aerodroma, izgleda da ilegalni trgovaci opijatima posvećuju
premalo pažnje korišćenju pomorskog transporta i morskih luka.

U 2009. godini se samo 6 posto zapljenjenog heroina na svijetu koje su izvršile

carinske službe dogodilo u morskim lukama, mada postoje indicije da ilegalni trgovci
heroinom koriste pomorski transport mnogo više nego što se trenutno procjenjuje.

2.1. Ilegalna trgovina anhidridom sirćetne kiseline

Anhidrid sirćetne kiseline je hemikalija koja je ključni prekursor za proizvodnju

heroina. Globalna proizvodnja anhidrida sirćetne kiseline dostiže 2 miliona tona godišnje, ali
je samo mali dio – oko 475 tona (odnosno 0,02 posto) – potreban da se zadovolji tražnja
avganistanskih proizvođača heroina.

Evropsko tržište je u 2008-2009. godini bilo velika meta ilegalnih trgovaca, a i dalje je
područje podložno preusmjeravanju trgovine u ilegalne tokove. Avganistanske organizovane
kriminalne grupe su prodrle i u nekoliko regiona u Aziji i sarađuju sa lokalnim grupama na
ilegalnom uvozu hemikalija za proizvodnju heroina u Avganistan. U samom Avganistanu,
ilegalni trgovci su upravljali domaćim tržištem anhidrida sirćetne kiseline procjenjenim na
130 - 200 miliona USD u 2009. godini. U istoj godini, u Avganistanu je zapljenjeno oko 38

Maturski rad
 Stranica 10

tona anhidrida sirćetne kiseline, od čega je najveći dio zapljenjen na lokacijama za

proizvodnju heroina na jugu, uz pomoć koalicionih snaga.

Ilegalna trgovina anhidridom sirćetne kiseline za proizvodnju avganistanskog heroina

je višesmjerna, ali izgleda da se centralna i jugoistočna Evropa nalaze na glavnoj arteriji
kojom se uglavnom preusmjereni anhidrid sirćetne kiseline odvodi iz trgovinskih tokova
unutar Evropske unije. U 2008. godini su samo Slovenija i Mađarska zapljenile 156 tona, što
čini gotovo dvije trećine zapljena na svijetu i više od trećine ilegalnih potreba Avganistana te
godine.

Pošto se Pakistan i Islamska Republika Iran nalaze između regiona koji proizvode
anhidrid sirćetne kiseline i zemlje koja ga troši (Avganistan), tranzit anhidrida sirćetne
kiseline preko njihovih granica je neizbježan. U Islamsku Republiku Iran hemikalije za
proizvodnju heroina ulaze preko granice sa Turskom, ali i iz sjevernog Iraka i preko njenih
južnih luka.

Krijumčareni anhidrid sirćetne kiseline ulazi u Pakistan iz više smjerova i on čini 70

posto zapljena anhidrida sirćetne kiseline u zemljama koje se graniče sa Avganistanom (osim
Kine). Izgleda da ogroman dio anhidrida sirćetne kiseline ulazi preko južne granice
Avganistana sa Pakistanom zbog poroznih granica i ograničenih kapaciteta za otkrivanje i
sprovođenje zakona.

2.2. Političke implikacije

Zaustavljanje funkcionisanja smrtonosnog tržišta avganistanskih opijata koje postaje

globalno i koje je u brzoj ekspanziji tokom posljednjih 20 godina zahtjevaće dodatne napore
na postepenoj eliminaciji proizvodnje, tražnje i ilegalne trgovine avganistanskim opijumom i
heroinom. Povećanje delotvornosti intervencija u ove tri međusobno povezane oblasti iziskuje
smjernice proistekle iz preciznih informacija i ocjena problema i načina na koji može da se
poveća učinak protivmjera.

Postoji jaka veza između nepostojanja bezbjednosti i uzgajanja opijumskog maka i

ilegalne trgovine njime u Avganistanu. Antidržavni elementi djelimično finansiraju svoje

Maturski rad
 Stranica 11

operacije iz trgovine opijatima. U većini avganistanskih provincija gde je bezbjednost veća,

uzgajanja opijumskog pamuka nema ili je ono veoma ograničeno. Nasuprot tome, glavna
područja zemlje gdje se uzgaja mak nalaze se u južnim provincijama u kojima je bezbjednost
na niskom nivou. Stoga se dalje poboljšanje bezbjednosti u Avganistanu javlja kao presudan
preduslov za suzbijanje uzgajanja opijumskog maka u toj zemlji.

Maturski rad
 Stranica 12

3. PUTEVI DROGE U SVIJETU I U EVROPI

Najveća uzgajališta maka od kog se dobija heroin nalaze se u Avganistanu i

dijelovima Indije i Pakistana – koji čine „Zlatni polumjesec“, i u „Zlatnom trouglu“ – na
tromeđi Burme, Laosa i Tajlanda. Koka se gaji u Kolumbiji i dijelovima Venecuele. Porijeklo
dvije najopasnije droge koje se dobijaju od prirodnih sirovina ostalo je, u geografskom smislu,
u velikoj mjeri nepromjenjeno. Putevi kojima ovi otrovi stižu do Evrope i SAD prolaze pak
kroz svojevrsnu topografsku tranziciju jer je karakteristika svakog oblika šverca da se ponaša
slično struji – traži put na kome je otpor najmanji.

Starim putem opijumske pogače i heroin prenose se iz „Zlatnog trougla“ preko Indije i
Hongkonga na istok – u Japan i SAD, na jug – u Australiju, a na zapad – preko Pakistana,
Avganistana, Irana, Turske, Bugarske, kroz zemlje bivše SFRJ, do krajnjih destinacija u
Zapadnoj Evropi. Heroin porijeklom iz „Zlatnog polumeseca“ putuje do Evrope i Sjeverne
Amerike na dva načina: kopnenim putem preko Irana, Turske i Balkanskog poluostrva na
zapad, ili morem preko luka u Pakistanu (najviše Karačija) do Roterdama ili Hamburga,
odakle ga uglavnom distribuira kineska mafija (trijade).

U SAD herion stiže pretežno brodovima preko Tihog okeana, ali se dešava i da putuje
„dužim putem“, preko velikih evropskih luka; širenje avionskog saobraćaja ima za posljedicu
rast broja takozvanih mazgi – ljudi koji drogu prenose u prtljagu, ili je zapakovanu u
kondome gutaju. Ovaj način šverca je veoma opasan, jer se događa da želudačna kiselina
„progrize pakovanje“, pa nastupa akutno trovanje drogom, koje može imati smrtni ishod.
Mnogo sigurniji metod je slanje droge u raznim pošiljkama, mada su carinske službe širom
svijeta razvile brojne tehnike za njihovo otkrivanje.

RAT I DROGA: Do kraja Vijetnamskog rata heroin je mahom stizao iz „Zlatnog

trougla“ uz pomoć kriminalnih struktura nastalih kao posljedica turbulentnih zbivanja i ratova
na prostoru francuske Indokine. Neki stručnjaci čak tvrde da su i francuska obavještajna
služba, a kasnije i CIA aktivno učestvovale u trgovini heroinom u tom dijelu Azije. Pad
Sajgona 1975. godine označava početak nove ere u svjetskoj trgovini heroinom. Proizvodnja i
distribucija heroina iz „Zlatnog trougla“ opadaju, a kao novo-staro izvorište pojavljuje se
„Zlatni polumjesec“. Uzgajanje maka, od koga se dobijaju opijum i heroin, davno je bilo

Maturski rad
 Stranica 13

prisutno na prostorima sjeverne Indije, sjevernog i zapadnog Pakistana i, u manjoj mjeri,

Avganistana. Odmah nakon ulaska sovjetskih trupa 1980. godine u Avganistanu je rod
iznosio oko 200 tona sirovog opijuma, dok su u vrijeme povlačenja 40. armije, 1989. godine,
prinosi skočili na 1000 do 1200 tona sirovog opijuma. Sovjete je zamijenio građanski rat
među zavađenim mudžahedinskim frakcijama. Kao pobjednici iz ovog rata izlaze talibani koji
zavode religiozno-fundamentalističku strahovladu i uspješno suzbijaju uzgajanje maka.

Početkom devedesetih u Čečeniji je bjesnio građanski rat sa jakim elementima

terorizma, pa je trebalo para za vođenje rata. „Čečensko krilo Al kaide“ na čelu sa Šamilom
Basajevim, ali i mnoge druge grupe, svoj rat su finansirale i preprodajom droge. Pobjedom
Moskve nad čečenskim teroristima i uvođenjem kakvog-takvog reda u Čečeniji, ali i
američkim naporima za uspostavljanje saradnje sa zemljama bivšeg SSSR, radi pomoći u ratu
protiv terorizma, ovaj pravac postaje sve teži za švercere.

I takozvanu pica vezu, kojom su sicilijanski i američki mafijaši, preko Turske i

morskim putevima, opijum dovozili na Siciliju, prerađivali ga u heroin i u kanisterima za
paradajz sos uvozili u SAD, FBI je uspio da razbije tokom osamdesetih, zadavši jedan od
najvećih udaraca Koza nostri.

PUTEVI KOKAINA: Od kraja sedamdesetih u Kolumbiji je carovao Pablo Eskobar,

najveći diler droge svih vremena. Siromaštvo i raširenost korupcije pomogli su mu da stvori
pravu kokainsku imperiju – zloglasni „Medejinski kartel“. Eskobar je doslovno
industrijalizovao proizvodnju, šverc i distribuciju kokaina, a količine su se mjerile desetinama
i stotinama tona. Kokain je prebacivan kopnenim putevima, preko Centralne Amerike i
Meksika u SAD, ali i brodićima i brodovima preko Meksičkog zaliva, i avionima (Eskobar je
imao flotu koja je isključivo prenosila drogu).

Od kolumbijskih narko-kartela, uz „Medejinski“, u proizvodnji i distribuciji kokaina

značajnu ulogu igrali su i „Kali“ i „Norte del Vale“ kartel. Zajednička borba SAD, Kolumbije
i Meksika protiv narko-kartela trajala je gotovo dvije decenije i dovela do pada Eskobara i
njegove organizacije, a ni ostali karteli nisu prošli mnogo bolje. Pošto su se za prenošenje i
distribuciju kokaina sve više oslanjali na rastuću snagu meksičkih kartela („Huarez“,
„Tihuana“, „Zalivski“ i „Gvadalahara“) moć Kolumbijaca dalje opada. Jedna epizoda dovela
je do loma tržišta na štetu Kolumbijaca, a u korist Meksikanaca. Želeći da dalje uvećaju svoj
profit Kolumbijci su se početkom devedesetih sa vođom „Huarez kartela“ Amadom Kariljom

Maturski rad
 Stranica 14

Fuentesom dogovorili da mu usluge transporta plaćaju kokainom. Tako su uspjeli da od

kooperanta naprave konkurenta koji se sa njima borio za isto, američko, tržište. Pošto je
Fuentes imao znatno bolju distributivnu mrežu u SAD, jasno je kako je iz sukoba interesa
izašao kao pobjednik. Ova loša procjena je jedan od najjačih udaraca koji su Kolumbijci ikada
pretrpjeli.

NIGERIJSKO-AFRIČKA VEZA: Početkom osamdesetih kriminalne grupe iz Nigerije

polako su počele da se etabliraju na svjetskoj sceni. Počinjali su od manjih pljački i prevara, a
zatim prešli na međunarodne prevare u velikom stilu, od lažnih trgovačkih firmi do krađe i
kupovine automobila na lizing bez pokrića. Novac su ulagali u trgovinu drogom. Pojava
globalizacije, ali i činjenica da je Nigerija članica Komonvelta, pomogla im je da se rašire u
više od 80 zemalja. Ovaj fenomen poznat je kao „nigerijska veza“.

Od kraja osamdesetih do danas oni su nezaobilazan faktor u trgovini heroinom i

kokainom. Snabdijevaju gotovo sva tržišta, od Afrike do Evrope i Severne Amerike. Pojačana
kontrola granica i imigracije u EU-u i SAD, posebno posle 11. septembra 2001. godine, i
napori američkih i meksičkih bezbjednosnih službi u suzbijanju meksičkih kartela ozbiljno su
zaprijetili starim putevima kokaina, a uspjesi turskih i ujedinjenih evropskih bezbjednosnih
službi značajno su smanjili protok heroina iz Azije u Evropu. Šverceri su zato počeli da traže
nove i sigurnije puteve za transport. Kao logičan izbor nametnula se Afrika, pošto leži kraj
puteva iz Azije i Južne Amerike u Evropu.

Krajem devedesetih godina zapljene heroina i kokaina u supsaharskim zemljama

kretale su se u desetinama kilograma, ali je već tada Kancelarija UN-a za drogu i kriminal
upozoravala da je na vidiku opasan trend rasta šverca droge preko Afrike.

Osim geografskih pogodnosti, Afrika je omiljena tranzitna ruta i zbog veoma

rasprostranjene korupcije, nedostatka državne infrastrukture, političke nestabilnosti i lokalnih
sukoba – dakle, svega što pogoduje organizovanom kriminalu. Istočna Afrika je tako postala
raskršće u tranzitu heroina, Zapadna Afrika prednjači kada je riječ o kokainu, dok su
nigerijske kriminalne grupe u Južnoafričkoj Republici uspostavile operativne baze iz kojih
švercuju drogu direktno u SAD.

Maturski rad
 Stranica 15

3.1. Putevi droge na balkanu

SSSR i Varšavski pakt su, kako zbog totalitarnog sistema vlasti tako i zbog stava da je
droga stvar dekadentnog Zapada, bili veoma dobra brana švercerima narkotika. Jedini
izuzetak bila je Bugarska koja se nalazila na „balkanskoj ruti“, ali je imala i izvjesnih interesa
u trgovini heroinom.

Slika 2: Droga na Balkanu

Tako izvori bliski zapadnim obaveštajnim službama navode da je tokom osamdesetih

stvorena takozvana „bugarska veza“ i da je poludržavna organizacija ’Kinteks’ dio
zapljenjenog heriona mijenjala za oružje kojim je snabdijevala palestinske gerilce i teroriste.
To, kažu upućeni, predstavlja trenutak rađanja međunarodnog narko-terorizma. Uvođenjem
perestrojke u SSSR, ova zemlja se lagano otvara prema Zapadu. Ovo za posljedicu ima
otvaranje novog puta heriona, koji postaje naročito prohodan posle raspada Sovjetskog
Saveza. Ovaj alternativni pravac šverca heroina ima više smjerova.

Maturski rad
 Stranica 16

Jedan vodi preko Tadžikistana i Uzbekistana u Kazahstan, odatle u Rusku Federaciju,

a zatim preko Ukrajine direktno na Zapad, ili pak preko Moldavije i Rumunije u istom pravcu.
Drugi ide preko Turkmenistana i Kaspijskog jezera, do Azerbejdžana, pa ulazi u Rusiju kroz
Čečeniju.

Kokain koji je tokom 2008. godine stizao u Evropu iz Latinske Amerike, krijumčaren
je brodovima preko Hrvatske, Holandije i Crne Gore, navodi se u izvještaju Međunarodnog
odbora za kontrolu narkotika. U izvještaju se pohvaljuju napori Srbije.

U najnovijem izveštaju Međunarodnog odbora za kontrolu narkotika navodi se da je u

Evropu tokom 2008. godine veći dio kokaina iz Kolumbije i Ekvadora stizao brodovima
preko Hrvatske, Holandije i Crne Gore.

U izvještaju tog tijela UN za 2009. godinu, koji je objavljen na sajtu i obuhvata i 2008.
godinu, navodi se da povećan broj pošiljki kokaina iz Južne Amerike prema zemljama u
istočnoj Evropi pokazuje da je došlo do novog razvoja u trgovini drogom.

Kokain se često krijumčario u zapadnu Evropu preko balkanske rute, koja se inače
tradicionalno koristila za trgovinu opijatima, navodi se u izvještaju Međunarodnog odbora za
kontrolu narkotika. Tržište opijata u istočnoj Evropi nastavilo je da se širi 2008. godine,
posebno u Albaniji, Belorusiji, Hrvatskoj, Moldaviji i Rusiji, kao i u zemljama koje pripadaju
takozvanoj balkanskoj ruti.

U izvještaju se, pored ostalog, pohvaljuju napori Srbije, Kolumbije, Paname i

Rumunije koji su za posljednjih pet godina preduzele vlasti tih država u cilju kontrole
korištenja opijata u medicinske svrhe. Ističe se, međutim, da se kanabis sve više uzgaja u
evropskim državama, kao i da su Albanija, Srbija i Bugarska glavne države u istočnoj Evropi
gde se uzgaja taj opijat.

Kanabis iz Albanije se krijumčari preko zemalja bivše Jugoslavije.

Jedna ruta tog lanca trgovine, kako se navodi, ide od Makedonije preko Bugarske
prema Turskoj, dok drugi put vodi preko Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Srbije, Hrvatske i
Slovenije dalje prema zapadnoj Evropi.

Srbija takođe, zajedno sa Crnom Gorom, BiH i Bugarskom, postaje država u kojoj se
sve više proizvodi amfetamin, ističe se u izvještaju Odbora.

Maturski rad
 Stranica 17

4. ZAKLJUČAK

Dakle, veći dio avganistanskog heroina koji se krijumčari u zapadnu i centralnu

Evropu dolazi preko balkanske rute. Kada pređe preko balkanskih zemalja, heroin se doprema
u zapadnu i centralnu Evropu preko zemalja koje se sa njima graniče kao što su Italija,
Mađarska, Slovačka i Austrija i transportuje se kroz Njemačku, Holandiju i Francusku,
završavajući putovanje u Velikoj Britaniji.

U 2009. godini, heroin je krijumčaren u Italiju iz Albanije i Grčke pomorskim

putevima, a u manjoj mjeri preko kopnene granice sa Slovenijom. Sa samo 10 posto zapljena
izvršenih na aerodromima (na letovima koji su polazili iz Turske, Pakistana i afričkih
zemalja), gotovo 90 posto heroina koji se koristi u Italiji ušlo je u tu zemlju putem iz pravca:

 Bugarske, Bivše Jugoslovenske Republike Makedonije, Kosova ili Albanije;

 Grčke;
 Grčka-Albanija i
 Bugarska-Srbija-Bosna-Hrvatska-Slovenija (manje korišten).

Prema procjeni, u 2009. godini u zapadnu i centralnu Evropu je prokrijumčareno

morem 4 tone heroina , pri čemu su ključne polazne lokacije bile balkanske zemlje. Izuzetak
je bila Velika Britanija, gdje je najveći dio narkotika zaplenjenih u lukama u 2009. godini bio
otpremljen iz Holandije. Nije prijavljena nijedna zaplena u lukama u zapadnoj i centralnoj
Evropi iz bilo kog drugog regiona. Pored toga, nisu nađeni podaci o daljem transportu heroina
morem iz zapadne i centralne Evrope.

Maturski rad
 Stranica 18

5. LITERATURA

1. KANCELARIJA UJEDINJENIH NACIJA ZA BORBU PROTIV DROGE I

KRIMINALA: Svetska trgovina avganistanskim opijumom (2011)
2. Putevi droge, dostupno na: www.vreme.com/cms/view.php?id=508290
3. Novi putevi kokaina u Evropu, dostupno na: www.vice.com/rs/article/novi-
kokainski-putevi-u-evropu
4. Godišnja zarada od prometa droge u evropi, dostupno na:
www.balkans.aljazeera.net/vijesti/u-evropi-godišnja-zarada-od-prometa-droge

Maturski rad