UNIVERZITET U BIHAĆU

FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA

SANITARNO INŽENJERSTVO

SOLARNA ENERGIJA
SEMINARSKI RAD

MENTOR: STUDENTI:

Doc. dr. Vedran Stuhli Samardžić Delila i Adilagić Ziralda

Bihać, januar 2021. godine

 SADRŽAJ

1. UVOD..................................................................................................................................3

2. GLOBALNO ZAGRIJAVANJE I SOLARNA ENERGIJA...............................................5

2.1. Aktivni solarni sistemi.....................................................................................................7

2.2. Fotoelektrični efekat........................................................................................................7

2.3. Povećanje proizvodnje energije i smanjenje troškova.....................................................9

2.4. Brza paljba.....................................................................................................................10

2.5. Transformacija solarne energije u električnu.................................................................10

3. SOLARNA ĆELIJA..........................................................................................................12

3.1. Tipovi solarnih ćelija......................................................................................................13

4. PRIMJENA FOTONAPONSKIH PANELA....................................................................16

5. ZAKLJUČAK....................................................................................................................18

6. LITERATURA..................................................................................................................19

2
 1. UVOD

Solarna energija je energija sunčevog zračenja koju primećujemo u obliku svjetla i

toplote kojom Sunce svakodnevno emituje. Sunce je najveći izvor energije na Zemlji.
Osim neposrednog zračenja koje grije Zemljinu površinu i stvara klimatske uslove u
svim pojasevima, ovo zračenje je odgovorno i za stalno obnavljanje energije vjetra, morskih
struja, talasa, vodenih tokova i termalnog gradijenta u okeanima.
Postupkom fotosinteze se sunčeva energija pretvara u biljnu masu koja na taj način
postaje pretvorena energija u celulozu ili drugi oblik ugljenih hidrata. Energija koja potiče iz
posrednog i neposrednog sunčevog zračenja se smatra obnovljivim izvorom energije jer se
njenim korišćenjem ne remeti značajno ravnoteža toka materije i energije u prirodi. Sva
konvencionalna, fosilna, goriva su takođe jedan oblik energije sunčevog zračenja.
Međutim, ova energija je akumulirana i u dugim procesima geoloških i hemijskih
transformacija zarobljena pod površinom Zemlje u obliku nafte, gasa ili uglja. Ova energija se
može iskoristiti na razne načine i upotrebiti kao1:
1. toplotna,
2. električna,
3. hemijska,
4. mehanička energija.
Najjednostavniji način je sakupljanje toplotne energije, pomoću solarnih kolektora
koji griju vodu ili topao vazduh koji se mogu koristiti za grejanje tople vode za2:
1. domaćinstvo,
2. bazene,
3. radijatore,
4. podno grijanje.

Još u vrijeme antičkih Grka je pisac Ksenofont opisao kako se pametnim građenjem
može iskoristiti sunčeva energija za grijanje kuća zimi. Danas se u zgradama toplotna energija
Sunca koristi pasivnim i aktivnim zahvatom korišćenjem arhitektonskih i građevinskih
tehnika.
1
Pupčević, M., Petrović, P., Gvero, P., Kojić D, Obezbjeđenje energetskih potreba porodičnih kuća u ruralnoj
sredini solarnom energijom, Zbornik radova: Savremena teorija i praksa u graditelјstvu, Banja Luka (2014)
2
Ibidem

3
 Slika 1: Pisac Ksenofont
Solarna energija je u posljednje vrijeme stekla veliku popularnost kao obnovljivi izvor
energije koji sa sobom ne donosi zagađenje povezano s fosilnim gorivima3.

3
Solarna ćelija u kućnoj upotrebi,
http://www.elektronika.ba/640/solarna-celija-u-kucnoj-izradi/

4
 2. GLOBALNO ZAGRIJAVANJE I SOLARNA ENERGIJA

Usljed zabrinutosti za globalno zagrijavanje, klimatske promjene, kao i konstantan rast

cijena energenata, u posljednjih nekoliko godina pronalaze se novi načini i razvoj nove
tehnologije, kako bi se i solarna energija iskoristila na što više načina.
Građevinarstvo troši najveću količinu različitih prirodnih resursa, zbog toga je jedan
od glavnih ciljeva da se pronađe alternativno rješenje, koje koristi obnovljive energetske
resurse.
Solarna energija predstavlja najrasprostranjeniji oblik obnovljivih izvora energije i
može da se koristi na više načina.

Slika 2: Solarna energija, šematski prikaz

Na slici broj 2 prikazan je šematski izgled puta energije od sunca preko solarnih
kolektora koji su montirani na krov kuće, putem adekvatnih instalacija i transformatora
prelazi u električnu energiju koja se koristi za napajanje uređaja u kući.

5
 Prema načinu na koji se solarna energija sakuplja i distribuiše u domaćinstvima, pravi
se glavna podjela na pasivnu i na aktivnu primjenu solarne energije, ali i na kombinaciju ova
2 sistema.
Pasivno solarno grijanje koristi sisteme koji apsorbuju toplotnu energiju Sunca, vrši se
akumulacija, pa zatim, kada temperatura opadne, data energija se oslobađa iz akumulatora,
zagrijavajući tako okolni prostor. Nedostatak ovog sistema jeste taj što dolazi do toplotnih
gubitaka onda kada budu neočekivano niske temperature ili veći broj oblačnih dana u jednom
kontinuitetu, tada dolazi do nemogućnosti zagrijavanja datih prostorija. Zbog toga je potrebno
imati i rezervne, odnosno dopunske sisteme grijanja.
Za prijem, akumulaciju, kao i distribuciju toplotne energije vrlo često se koriste sami
prozori, zatim krovovi, zidovi ili podovi od zgrade, tako da ugradnja ovakvih sistema u suštini
ne predstvalja velike dodatne troškove, ako se to ugrađuje u nove objekte.
Kod objekata kojima se kasnije naknadno ugrađuju ovakvi sistemi, troškovi mogu da
budu veći, ali uglavnom je to period povratka datih investicija koji je relativno kratak.
Aktivni solarni sistemi koriste se da bi se zagrijavale prostorije, ali i za zagrijavanje
vode ili električne energije koja služi za osvjetljenje prostorija ili za napajanje elektro-
tehničkih elemenata unutar objekta sa strujom.
Neki manji solarni sistemi mogu da snadbijevaju domaćinstva strujom i sa toplotom,
dok se veći solarni sistemi mogu da koristiti za snadbijevanje toplotom cijelih naselja i
električnom energijom cijelih gradova. Aktivni sistemi su dosta kompleksniji od onih
pasivnih kada je način funkcionisanja u pitanju, ali zato je njihova instalacija i primjena
jednostavna i vrlo pouzdana.
Kombinovani sitemi koriste dizajn pasivnog sistema, s nekom od vrsta pasivne solarne
fasade kao i postavljanjem solarnih kolektora i panela u sklopu samog objekta, kako bi se
solarna energija maksimalno iskoristila.
Oni naime, takođe, predstavljaju i kombinaciju aktivnih solarnih sistema za grijanje sa
nekim drugim konvencionalnim načinima zagrijavanja, da bi se upotpunila kompletna potreba
jednog cijelog domaćinstva za grijanjem4.

4
P. Gevorkian, “Alternativ Energy Systems in Building Design”, 2008.

6
 2.1. Aktivni solarni sistemi

Aktivni sistemi koji koriste solarnu energiju moraju da imaju dodatne uređaje i izvore
energije za pokretanje svojih ventilatora, pumpi i ostale opreme neophodne kako bi se solarna
energija sakupila, sačuvala ili konvertovala u toplotnu ili električnu energiju, za razliku od
nekih pasivnih sistema.
Aktivni solarni sistemi dijele se po osnovnoj funkciji, a to su: solarni sistemi za
provođenje toplote (za zagrijavanje vode i prostorija) i solarni sistemi namjenjeni za
proizvodnju elektične energije koja se primjenjuje u objektima sa različitim funkcijama.
Solarni sistemi za električna napajanja takođe mogu služiti za zagrijavanje prostorije,
zahvaljujući dodatnim instalacijama, pomoću kojih se električna energija transformiše u
toplotnu energiju.
Sistemi koji se koriste za proizvodnju električne energije funkcionišu zahvaljujući
takozvanim fotonaponskim ćelijama od kojih su izgrađeni i solarni paneli, dok se za direktnu
akumulaciju toplote koriste zapravo solarni kolektori.

2.2. Fotoelektrični efekat

Fotoelektrični efekat je bio zagonetka u fizici do početka 20. vijeka, a njegovo otkriće
je odigralo ključnu ulogu u razvoju moderne fizike jer je nedvosmisleno pokazao kvantnu
prirodu procesa u mikrosvijetu.
Heinrich Rudolf Hertz je 1807. godine otkrio, ali ne i objasnio fotoelektrični efekat.
Fotoelektrični efekat je otkrio francuski fizičar Alexandre-Edmond Becquerel (1820-1891)
1839. godine. Imenom fotoelektrični efekat je nazvana pojava kada svjetlost određene talasne
dužine padne na površinu metala (npr. cinka, natrijuma ili bakra) i iz njega izbija elektrone5.
Najvažnija osobina fotoelektričnog efekta je povezana sa zavisnošću fotoelektričnog
efekta od talasnih dužina i intenziteta svjetlosti kojom se osvjetljava metalna ploča. Ukoliko

5
Golob R., Gubina A., Podesser E., Halilčević S., Balkan Power Center Report: Guidelines for Renewable
Energy Sources Technologies (2005)

7
je talasna dužina manja od neke granice (koja zavisi od vrste supstance), intenzitet efekta
(količina električnog naboja koji se pojavljuje na ploči) raste s povećanjem intenziteta.
Međutim, ako talasna dužina svjetlosti prelazi tu granicu, fotoelektrični efekat nestaje,
bez obzira koliko intenzivna bila svijetlost.
Druga zapažena osobina efekta je vezana za kretanje električnih naboja koji napuštaju
metalnu ploču. To gibanje se može zaustaviti ako se električni naboji koče vanjskim
električnim poljem. Eksperimenti su pokazivali da veličina napona kočenja uopštee ne zavisi
od intenziteta svjetlosti, već samo od njene talasne dužine. To se nije moglo objasniti teorijom
o svjetlosti kao talasu. Ona je predviđala da će s povećanjem intenziteta rasti napon kočenja
koji neće zavisiti od talasne dužine.

Slika 3: Prikaz fotoelektričnog efekta

Solarne ćelije su zasnovane na fotoelektričnom efektu. Solarne ćelije su izgrađene od

dva sloja: pozitivnog i negativnog, a razlika potencijala između ta 2 sloja zavisi od intenziteta
solarnog zračenja.

Solarna energija stiže na Zemlju u obliku fotona. Prilikom pada na površinu solarne
ćelije ti fotoni predaju svoju energiju panelu i na taj način izbijaju negativno nabijene
elektrone iz atoma. Izbijeni elektroni kreću se prema drugoj (negativnoj) strani panela i na taj

8
način dolazi do razlike potencijala, tj. generiše se električna energija. Fotonaponske ćelije
grade se od silicijuma, a silicijum je jedan od najzastupljenijih elemenata na Zemlji.

2.3. Povećanje proizvodnje energije i smanjenje troškova

Primjera radi, iznad drvoreda ulica u Pasadeni, Kalifornia, u dotjeranim kancelarijama

pod vedrim nebom firme Idealab, inkubatora novih ideja na polju vrhunskih tehnologija,
grupa istraživača se gura oko uređaja čudnog izgleda koji koncentriše sunčeve zrake i
generiše električnu energiju.
Bil Gros, osnivač Idealaba i izvršni direktor firme Energy Innovations koja proizvodi
solarne panele sa koncentracijom energije, zadovoljno se osmjehuje i pokazuje uzbuđenje
programera koji je upravo napisao izvanredan program ili genetičara koji je otkrio svoj
genom. „Ekonomski potencijal solarne energije je ogroman“, rekao je Gros. „U narednoj
deceniji cijena solarne energije će pasti i dostići cijenu ostalih energetskih izvora“6.
Njegova namjera je da na krov Idealaba postavi solarne panele sa koncentratorima koji
prate Sunce od zore do sumraka. Nada da će se uređaji Energy Innovation-sa pojaviti na
krovovima komercijalnih i industrijskih firmi širom svijeta, gdje će proizvoditi jeftinu i
efikasnu distribuisanu električnu energiju na osnovu sunčeve energije.
Energy Innovation je samo jedna od mnogih firmi koje se bave tehnoliškim u izuzetno
dramatičnom sektoru solarne industrije. Razvoj obuhvata široku oblast, od postepenog
poboljšanja najrasprostranjenijih izvora solarne energije-silicijumskih panela - do novih
generatora koji nisu zasnovani na silicijumu, uključujući i inovacije zasnovane na
nanotehnologiji i CIGS izvore:
a) copper,
b) indijum,
c) galijum,
d) selenijum-bakar,
e) indijum, galijum,
f) selen.

6
Maurer C., Cappel C.h, Tilmann Kuhn E., Progress in buildingintegrated solar thermal systems, Solar Energy
(2017)

9
 Širok spektar novih tehnologija i aplikacija u oblasti solarne energije jasno ukazuje na
veliki broj novih prilika u industriji koja bilježi godisnji rast od 30% od sredine devedesetih
godina dvadesetog vijeka7.

2.4. Brza paljba

Povećan interes za solarnu energiju je djelimično i posljedica izuzetno brzog razvoja

ovog sektora. Ukupna proizvodnja svih kompanija koje su se bavile solarnom energijon u
2000. godini iznosila je oko 300MW. Naime, 2005-e godine proizvodnja u solarnoj industriji
je povećana skoro 5 puta, tako da su proizvođači na tržiste izbacili solarne panele čija je
ukupna snaga prelazila 1.500 MW, da bi u 2006. godini ta cifra prevazišla 2.00 MW. Ta
energija je dovoljna za godišnje napajanje 2 grada velike Atlante8.
Trenutna cijena solarne energije u pojedinim regionima može djelovati
destimulativno, ali solarni sistemi mogu opravdati svoje svoje postojanje u regionima sa
visokim troškovima komunalnih usluga, u oblastima koje daju subvencije za korištenje
sunčeve energije, kao i u regionima koji imaju veliki broj sunčanih dana-nova klasa
sistemskih integratora i finansijera nalazi sveze poslovne prilike u takvim oblastima.
Pred solarnom energijom, međutim, stoje i brojni izazovi. Tu su, između ostalog:
a) jaki tradicionalni interesi koji i dalje daju prednost fosilnim gorivima u odnosu
na čistu energiju,
b) kratkotrajna podsticajna politika koja spriječava dalji razvoj,
c) visoka cijena koja spriječava uspostavljanje pariteta cijene solarne energije,
d) maloprodajne cijene klasične električne enetgije.
Poput ostalih tehnoloških inovacija sa brzim stepenom razvoja, međutim, solarna
energija ima takvu poziciju da može prevazići većinu ovih problema, što će svakako izazvati
nezamislive promjene u svijetu.

2.5. Transformacija solarne energije u električnu

7
P. Gevorkian, Alternative Energy Systems in Building Design (2008)
8
Golob R., Gubina A., Podesser E., Halilčević S., Balkan Power Center Report: Guidelines for Renewable
Energy Sources Technologies (2005)

10
 Fotonaponske ćelije služe za direktno pretvaranje solarne energije u električnu sa
veoma malim stepenom korisnog dejstva. One rade na pricipu fotoelektričnog efekta. Vrlo
tanke pločice kristala silicijuma sa primjesom arsena izloženi zračenju Sunca ponašaju se kao
puluprovodnički spoj.
Čestice svjetlosti, fotoni, atomima silicijuma izbijaju elektrone i rezultat je da se na
jednoj strani poluprovodničkog spoja stvara višak negativnog, a na drugoj višak pozitivnog
naelektrisanja usljed čega imamo protok struje. Velika mana je nizak stepen iskorišćenja (oko
15%). Druga mana je tzv. niska energetska isplativost.
Naime, izrada ovih ćelija zahtjeva specifično veliki utrošak energetski najskupljih
materijala (Al, Si, Cu) tako da je vrijeme vraćanja uložene energije oko 20 godina. Ako je
vijek ovakvih uređaja manji od 20 godina ne možemo tvrditi da je ovo obnovljivi izvor
energije. Njih ima smisla koristiti samo tamo gdje je to jedini način za snabdijevanje
električnom energijom nekih izolovanih, važnih i skupih uređaja, kao što su kosmički
brodovi, geostacionarni sateliti ili udaljene metorološke stanice, što se i upravo čini.
Fotonaponske ćelije proizvode se tokom posljednjih decenija, zbog rješavanja
energetskih problemakosmičkih programa, te se njihova cijena smanjivala i sada iznosi oko
10 USD/W. Na ovaj način je moguće obezbediti struju u objektima ili uređajima gde nije
dostupna električna energija iz električne mreže.
To su najčešće vikendice ili kuće u nepristupačnim mjestima, plovni objekti, karavan
kućice kao i razni telekomunikacioni ili uređaji na planinskim vrhovima ili signalni uređaji
duž puteva.

11
 3. SOLARNA ĆELIJA

Solarna ćelija (fotonaponska ćelija) transformiše svjetlosnu energiju Sunca u

električnu energiju. Na svjetskom tržištu dominira silicijeva solarna ćelija. Silicijska
fotonaponska ćelija je sastavljena od dva tipa silicija. Između njih se djelovanjem svjetlosnih
fotona stvara razlika napona i time tok struje kroz priključeni potrošač. U praksi se koriste
solarni paneli, koji se sastoje od više solarnih ćelija spojenih serijski da se dobije veći napon i
paralelno da se dobije veća struja.
Prednosti korištenja fotoćelije u pametnoj kući su višestruke. Osim što se može
koristiti kao napajanje i akumulator, ona može poslužiti i kao senzor svijetlosti u kući te kao
sigurnosno napajanje pametne kuće.
Nažalost, rezultati eksperimenta su polovični. Naime, zaključeno je da ćelija može
poslužiti kao senzor svijetlosti i mali izvor napajanja u pametnoj kući, ali je preslaba da se
koristi kao napajanje, pa čak i ono sigurnosno. Takođe, zaključak rada daje osvrt na moguća
poboljšanja ćelije, kojima bi se mogle ukloniti postojeće mane.
Sunce je daleko najveći izvor energije u solarnom sustavu. Količina solarne energije
koja svake minute stiže na Zemlju dovoljna je da zadovolji godišnje energetske potrebe
čovječanstva u trenutnoj fazi razvoja.
Usprkos ogromnom potencijalu, iskorištavanjem solarne energije trenutno se pokriva
vrlo mali postotak energetskih potreba čovječanstva. Jednim dijelom to je zbog slabe
razvijenosti trenutnih tehnologija za iskorištavanje energije Sunca, ali ipak je najveći problem
trenutna cijena sistema za iskorištavanje solarne energije. Postoji nekoliko načina
iskorištavanja energije Sunca.
Najjednostavniji i najjeftiniji način iskorištavanja solarne energije svakako je grijanje
vode ili neke druge tečnosti za upotrebu u domaćinstvima. Elementi koji iskorištavaju
energiju Sunca za grijanje vode nazivaju se solarni kolektori i uobičajeno se postavljaju na
krovove kuća i zgrada.
Drugi način iskorištavanja energije Sunca je koncentrisanje solarne energije pomoću
sistema ogledala i stvaranje velike količine toplotne energije koja se kasnije u standardnim
generatorima pretvara u električnu energiju. Ovakva postrojenja mogu biti vrlo velika i
uobičajeno se grade u pustinjama, a služe za komercijalnu proizvodnju električne energije.

12
 Slika 4: Komercijalna solarna ćelija

Solarne (fotonaponske) ćelije su treći i najpoželjniji način iskorištavanja energije

Sunca, ali zbog slabe efikasnosti i visoke cijene trenutno se ne koriste u velikoj mjeri. Solarne
ćelije direktno pretvaraju solarnu energiju u električnu energiju. Solarne ćelije uobičajeno se
koriste tamo gdje nije moguće dovesti neki drugi izvor energije, recimo na satelitima, na
znakovima uz puteve i slično. Dodatno se koriste za napajanje energijom malih potrošača kao
što su džepni računari.

3.1. Tipovi solarnih ćelija

Monokristalne Si ćelije: ovaj tip ćelije može pretvoriti 1000 W/m2 sunčevog zračenja u
140 W električne energije s površinom ćelija od 1 m 2. Za proizvodnju monokristalnih Si ćelija
potreban je apsolutno čisti poluprovodnički materijal. Monokristalni štapići se izvade iz
rastaljenog silicijuma i režu na tanke pločice. Takav način izrade omogućava relativno visoki
stepen iskoristivosti.

13
 Polikristalne Si ćelije: ovaj tip ćelije može pretvoriti 1000 W/m2 sunčevog zračenja u
130 W električne energije s površinom ćelija od 1 m2. Proizvodnja ovih ćelija je ekonomski
efikasnija u odnosu na monokristalne. Tekući silicijum se ulijeva u blokove koji se zatim režu
u ploče. Tokom skrućivanja materijala stvaraju se kristalne strukture različitih veličina na
čijim granicama se pojavljuju greške, zbog čega solarna ćelija ima manju iskoristivost.
Amorfne Si ćelije: ovaj tip ćelije može pretvoriti 1000 W/m2 sunčevog zračenja u 50
W električne energije s površinom ćelija od 1 m2.
Ukoliko se tanki film silicija stavi na staklo ili neku drugu podlogu to se naziva
amorfna ili tankoslojna ćelija. Debljina sloja iznosi manje od 1 µm, samim tim su troškovi
proizvodnje manji u skladu sa niskom cijenom materijala. Međutim iskoristivost amorfnih
ćelija je puno niža u poređenju s drugim tipovima ćelija. Prvenstveno se koristi u opremi gdje
je potrebna mala snaga (satovi, džepni računari) ili kao element fasade.
Galijum arsenidne (GaAs) ćelije: galijum arsenid je poluprovodnik napravljen od
mješavine galijuma i arsena. Pogodan je za upotrebu u višeslojnim i visoko efikasnim
ćelijama. Širina zabranjene trake (engl. band gap) je pogodna za jednoslojne solarne ćelije.
Ima visoku apsorpciju pa je potrebna debljina od samo nekoliko mikrona da bi apsorbovao
sunčeve zrake. Relativno je neosjetljiv na toplotu u poređenju sa Si ćelijama te na zračenja.
Zbog visoke cijene koristi se u svemirskim programima i u sistemima s
koncentrisanim zračenjem gdje se štedi na ćelijama. Projekti koncentrisanog zračenja su još u
fazi istraživanja.
Galijum indijum fosfidna/galijum arsenid (GaInP)/GaAs dvoslojna ćelija ima
iskoristivost od 30% i koristi se u komercijalne svrhe za svemirske aplikacije. Ovaj tip ćelije
može pretvoriti 1000 W/m2 sunčevog zračenja u 300 W električne energije sa površinom
ćelija od 1 m2.
Kadmijum telurijeve (CdTe) ćelije: ovaj tip ćelije može pretvoriti 1000 W/m2
sunčevog zračenja u 160 W električne energije sa površinom ćelija od 1 m2 u laboratorijskim
uslovima. Pogodno za upotrebu u tankim PV modulima zbog fizikalnih svojstava i jeftinih
tehnologija izrade. Usprkos navedenim prednostima zbog kadmijumove otrovnosti i sumnje
na kancerogenost nije u širokoj upotrebi.

14
Slika 5: Različiti tipovi solarnih ćelija

15
 4. PRIMJENA FOTONAPONSKIH PANELA

Fotonaponski paneli za proizvodnju električne i toplotne energije mogu da funkcionišu

kao samostalni fotonaponski paneli i mrežno povezani fotonaponski paneli.

Ukoliko su mrežno povezani, to zapravo znači da ne moraju biti nezavisni samostalni

objekti, već da nedostatke energije (ako ih uopšte ima), mogu nadoknaditi iz mrežnoga
sistema ili da vrate energiju u sistem ukoliko proizvedu više nego što je zapravo potrebno.

Sve opcije su moguće ali i dozvoljene, ali zavise od potrebe investitora i njegovih
mogućnosti za instalaciju ovakve vrste sistema. Za zagrijavanje prostorija putem solarnog
fotonaponskog panela koristi se sistem sa:

a) razvodnim ormarom,

b) izmjenjivačem toplote,

c) grijačem vode koji zagrijava vodu pomoću električne energije.

Sistem funkcioniše bez nekih gubitaka, jer sva energija koju proizvede fotonaponski
panel završi upravo u spoju grijajuće spirale, koja se nalazi u samom akumulatoru
(rezervoaru) vode.

Tabela 1: Odnos kapaciteta rezervoara, broja članova domaćinstva kao i broja

potrebnih panela

Kapacitet rezervoara tople

Broj osoba domaćinstva Snaga i spoj panela
vode (l)
100 3 1 kW, 4 kom
125 4 1,5 kW, 6 kom
160 5 do 6 2 kW, 8 kom
200 6 i više 2 kW, 8 kom

Za zagrijavanje vode u jednom bojleru od 200 l potrebno je 8 fotonaponskih panela ili

2 kW energije. Isti broj kolektora potreban nam je za zagrijavanje vode u bojleru (rezervoaru)
od 300 l za kuću od 100 m2.

16
17
 5. ZAKLJUČAK

U posljednje vrijeme solarna energija je stekla veliku popularnost kao obnovljivi izvor
energije koji sa sobom ne donosi zagađenje povezano s fosilnim gorivima.
To je zapravo najrasprostranjeniji oblik obnovljivih energetskih izvora i može da se
koristi na nekoliko načina. Prema načinu na koji se solarna energija sakuplja i distribuiše u
domaćinstvima, pravi se glavna podjela na pasivnu i na aktivnu primjenu, ali i kombinaciju
oba načina.
U praksi se najčešće koriste solarni paneli, koji se sastoje od više solarnih ćelija
spojenih serijski da bi se dobio veći napon i paralelno da se dobije veća struja. Prednosti
korištenja fotoćelija su višestruke. Osim što se može koristiti kao napajanje i akumulator, ona
može poslužiti i kao senzor svijetlosti u kući te kao sigurnosno napajanje pametne kuće.
Sve u svemu, najjednostavniji i najjeftiniji način za iskorištavanje solarne energije
svakako je grijanje vode ili neke druge tečnosti za upotrebu u domaćinstvima preko
pomenutih solarnih kolektora na krovovima kuća ili zgrada. Ovaj način je ujedno i
najrasprostranjeniji vid korištenja solarne energije.

18
 6. LITERATURA

1. Centar za ekologiju i energiju Tuzla, Uradi sam solarni kolektor, Tuzla (2006)
2. Gevorkian P.: Alternative Energy Systems in Building Design (2008)
3. Golob R., Gubina A., Podesser E., Halilčević S., Balkan Power Center Report:
Guidelines for Renewable Energy Sources Technologies (2005)
4. Pupčević, M., Petrović, P., Gvero, P., Kojić D, Obezbjeđenje energetskih potreba
porodičnih kuća u ruralnoj sredini solarnom energijom, Zbornik radova: Savremena
teorija i praksa u graditelјstvu, Banja Luka (2014)
5. Dürschner C., Das Missverständnis von den Mindererträgen von PVAnlagen im
Sommer (2006)
6. Maurer C., Cappel C.h, Tilmann Kuhn E., Progress in buildingintegrated solar thermal
systems, Solar Energy (2017)
7. Tian Y., Zhao Z.Y., A review of solar collectors and thermal energy storage in solar
thermal applications, Applied Energy (2013)
8. Solarna ćelija u kućnoj uporabi, dostupno na:
http://www.elektronika.ba/640/solarna-celija-u-kucnoj-izradi/
9. Solarna fotonaponska energija, dostupno na:
http://hr.wikipedia.org/wiki/Solarna_fotonaponska_energija
10. Fotoelektrični efekat, dostupno na:
http://phy.grf.unizg.hr/media/download_gallery/4_Fotoelektri%C4%8Dni
%20efekt.pdf
11. Solarni fotonaponski sistemi, dostupno na:
http://www.gradimo.hr/Solarni-fotonaponski-sustavi/hr-HR/720.aspx

19