I.

Layunin

Pagkatapos ng talakayan ang mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Naipapakila ng buong husay ang bawat tauhang nabanggit sa kabanata

b. Nakakabahagi ng karanasan na may kaugnayan sa kabanatang tinalakay

c. Naipapahayag ang mga kaisipang nakapaloob sa kabanata

II. Paksang Aralin: El Filibusterismo ni Dr. Jose P. Rizal

Kabanata IV: Kabesang Tales

Sanggunian: Merriam Webster Comics Series No. 2 El Filibusterismo /

El Filibusterismo Animation

Kagamitan: Baul, Printed Letters, Constructions Paper, larawan ng

pagbabayad ng buwis, larawan ng itak, larawan ng pagnanakaw,

larawan ng tulisan, Animasyon, kwento ng kabanata IV,

Simbolo ng kasipagan, kapangyarihan, pang-aabuso at pamilya,

Figure 1-4

III. Pamamaraan: Paglalahad

Gawaing Guro Gawaing Mag-aaral

A. Panimulang Gawain
 Panalangin
 Sa hapong ito ay nais ko na magsitayo tayong lahat  Magsisitayo ang lahat ng mga
para manalangin na pangungunahan ng inyong mag-aaral para sa isang panalangin.
kamag-aral.
 Pagbati
 Mapagpalang araw sa inyong lahat?
 Mayroon bang lumiban ngayong araw?
 Kung ganoon, maaari na kayong umupo.
1) Pagbabalik-aral
 Noong nakaraang pagkikita ay ating tinalakay ang
ikatlong kabanata sa El filibusterismo, Ano ulit ang
pamagat ng ikatlong kabanata?
 Mapagpalang araw din po Binibini.
 Wala pong lumiban Binibini.
 Salamat po. At uupo ang mga mag-aaral.
 Kabanata III : Ang mga Alamat patungkol
po ito sa pagtitipon ng mga tao sa kubyerta
at kanilang napag-usapan ang pagkamulat
ng mga Pilipino. Maging ang Alamat ng
Malapad-na-Bato, Alamat tungkol kay
Donya Geronima at maging ang Alamat ni
San Nicolas.

 Mahusay! Ngayon ay napatunayan niyo na kayo’y

nakinig ng lubos sa ating nakaraang talakayan.

2) Pagganyak
 Papangkatin ang klase sa apat na pangkat mula sa
unang hanay na tatawaging Pangkat FI, ikalawang
hanay na Pangkat LI, ikatlong hanay Pangkat PI at
para sa huling hanay na tatawaging Pangkat NO.

 Ngayon ay gusto ko na ang bawat grupo ay  Opo Binibini. At magtitipon ang bawat

magsitayo na at iayos ang inyong upuan ng pabilog. grupo ng pabilog.

 Ngayon bago tayo tumungo sa ating talakayin  Opo Binibini.

mayroon akong inihandang aktibidad. Ipapaikot ang

baul sa buong klase at ang bawat isa sa inyo ay
kinakailangang maglagay riyan ng isang pinaka
importanteng bagay sa inyong buhay na ayaw
ninyong makuha ng iba. Kasabay nito ay inyong
ipapaliwanag kung bakit ito mahalaga sa inyong
buhay?. Handa na ba ang lahat?
  Maglalagay na ang bawat isa ng mga
 Kung ganoon umpisahan mo ang paglalagay Cruz. bagay na mahalaga sa kanilang buhay na
ayaw nilang makuha ng iba. Kasabay nito
ay kanila itong ipapaliwanag

 Maari pong patungkol ito sa pagmamay-

 Ang ating ginawang aktibidad ay mayroong ari ng isang tao na kinuha o kinamkam ng
malaking kaugnayan sa ating talakayan. Batay sa ibang tao.
ginawang aktibidad, sa inyong palagay saan kaya
patungkol ang kabanatang tatalakayin natin
ngayong araw?

 Tumpak! Ang ating kabanatang tatalakayin ay

patungkol sa mga kayamanan ng isang ginoo na pilit
kinakamkam ng mga prayle.

3) Pagpapalawak ng Talasalitaan
 Bago tayo dumako sa ating pormal na talakayan nais
ko munang hawiin ang mga sagabal na salita sa
ating tatalakayin.

 Ito’y isa paring pangkatang gawain kaya’t kayo’y

manatili parin sa inyong bawat pangkat.

 Ang bawat pangkat ay makakatanggap ng mga

jumbled letters na kinakailangan ninyong buuin ng
sagayon ay inyong mahanap ang larawang
tinutukoy ng salita.

 Pipili kayo ng isa sa inyong ka miyembro na siyang

maghahanap ng larawan na tinutukoy ng nabuong
salita at ipapaskil sa pisara. Kaalinsabay nito ay
 kanyang ipapaliwanag kung ano ang nasa larawan.
Ang unang makakagawa nito ay makakatanggap ng
10 puntos, sa ikalawa 7 puntos, sa ikatlo 5 puntos at
para sa ika-apat ay 3 puntos. Para sa mga
pagpapaliwanag ay may karagdagang 2 puntos
kapag tumpak at 1 puntos kapag hindi gaano.
 Maliwanag ba ang nabanggit na panuto?
 Handa na ba ang lahat?
 Para sa Pangkat FI kailangan ninyong buuin ang
salitang ito “wubis”. Pagkatapos mabuo ay hanapin
sa loob ng baul ang angkop na larawan na
tumutukoy sa naiatang na salita. Ipaskil ito sa pisara
at ipaliwanag.
 Para sa Pangkat LI kailangan ninyong buuin ang
salitang ito “uolgk”. Pagkatapos mabuo ay hanapin
sa loob ng baul ang angkop na larawan na
tumutukoy sa naiatang na salita. Ipaskil ito sa pisara
at ipaliwanag.
 Maliwanag po Binibini.
 Handang handa na po Binibini!
 Ang salitang aming nabuo ay “buwis”. Ang
larawang aming nahanap sa baul ay
naglalarawan sa pagbabayad ng buwis ng
mamamayan sa pamahalaan bilang
kontribusyon nito.
 Ang salitang aming nabuo ay “gulok”, Ang
larawang aming nahanap sa baul ay
naglalarawan sa kahalintulad ng itak,
tinatawag din bolo at balisong, Ito ay isang
malaking kagamitan para sa pagputol na
nagmula sa Pilipinas.
 Ang salitang aming nabuo ay “sinamsam”,
Ang larawang aming nahanap sa baul ay
naglalarawan ng sapilitang pagkuha ng
pagmamay-ari ng isang tao.
  Para sa Pangkat PI kailangan ninyong buuin ang
salitang ito “ssiaammn”. Pagkatapos mabuo ay  Ang salitang aming nabuo ay “tulisan”, Ang
hanapin sa loob ng baul ang angkop na larawan na larawang aming nahanap sa baul ay
tumutukoy sa naiatang na salita. Ipaskil ito sa pisara naglalarawan sa isang taong humaharang
at ipaliwanag. sa mga taong naglalakbay upang
magnakaw.

 Para sa Pangkat NO kailangan ninyong buuin ang

salitang ito “lstnuia”. Pagkatapos mabuo ay hanapin
sa loob ng baul ang angkop na larawan na
tumutukoy sa naiatang na salita. Ipaskil ito sa pisara
at ipaliwanag.

 Maliwanag po Binibini.

4) Paglalahad ng Bagong Aralin

 Ngayong araw na ito ay tatalakayin natin ang ika-
apat na kabanata ng El Filibusterismo. Ito’y
pinamagatang “Kabanata IV: Kabesang Tales”.  Handang handa na po Binibini!
 Makinig ang bawat pangkat ng mabuti at magtala
kayo ng mga mahahalagang impormasyon
patungkol dito. Maliwag ba?

 Maliwanag po Binibini
B. Pagtatalakay
 Ating aalamin ang mga kaganapan sa ika-apat na
kabanata sa pamamagitan ng inihandang animasyon
gayundin ang pagbibigay ng papel na naglalaman
ng buong kaganapan ng sagayon ay makasabay sa
panonood.
 Marapat lamang na ibuhos ang buong atensyon sa
panonod ng sagayon ay maunawaan ninyo ng
mahusay ang ating talakayan ngayong araw. Handa
na ba sa pakikinig?
 Karagdagan, marapat na makinig ang bawat
pangkat ng mabuti at magtala kayo ng mga
mahahalagang impormasyon patungkol dito.
Maliwag ba?
 Matapos nating malaman ang mga kaganapan sa
ika-apat na kabanata. Ang bawat pangkat ay
magkakaroon ng isang gawain. Makakatanggap ang
bawat pangkat ng simbolo na matatagpuan sa loob
ng baul. Ang simbolong ito ay naglalaman ng mga
aktibidad na gagawin ng bawat pangkat.

 Opo binibini naiintindihan po namin.

 Kukuhanin ng Pangkat FI ang “simbolo ng

kasipagan” sa loob ng baul. Kung saan
makikita ang kanilang gagawin at
magpupulong sila sa pagsagot ng aktibidad
naiatang sakanila at pipili ng dalawang
representante upang magpaliwang sa klase
 Pag ito’y tapos ng gawin pumili ng dalawang
representante
na

magpapaliwanag nito sa harap ng klase.

Naiintindihan ba?

 Para sa Pangkat FI, ay ang simbolo ng “kasipagan”.

 Kukuhanin ng Pangkat LI ang “simbolo ng

kapangyarihan” sa loob ng baul. Kung saan
makikita ang kanilang gagawin at
magpupulong sila sa pagsagot ng aktibidad
naiatang sakanila at pipili ng dalawang
representante upang magpaliwang sa klase

 Ilalarawan ninyo ang mga nabanggit na tauhan

batay sa kabanatang ating tinalakay. Gamitin ang
kasunod na figure 1 para sa pagsagot.
 Para sa Pangkat LI, ay ang simbolo ng
“kapangyarihan”.Figure 1
 Batay sa kabanatang tinalakay, magbigay ng mga
kilala ninyong tao o propesyon na maihahalintulad
sa mga prayle bilang kinikilalang makapangyarihan
sa lipunan. Gamitin ang kasunod na figure 2 para sa
pagsagot.

Figure 2
 Para sa Pangkat PI, ay ang simbolo ng “pang-  Kukuhanin ng Pangkat PI ang “simbolo ng
aabuso”. pang-aabuso” sa loob ng baul. Kung saan
makikita ang kanilang gagawin at
magpupulong sila sa pagsagot ng aktibidad
naiatang sakanila at pipili ng dalawang
representante upang magpaliwang sa klase

 Magbigay ng
mga sariling karanasan o maaaring karanasan ng
iba na sa tingin ninyo ay may naganap na pang-
aabuso sa buhay. Kahalintulad ng karanasan ni
Kabesang Tales na naganap sa tinalakay na
kabanata. Gamitin ang kasunod na figure 3 para sa

Figure 3
 Para sa Pangkat NO, ay ang “simbolo ng pamilya”.

 Kukuhanin ng Pangkat NO ang “simbolo

ng pamilya” sa loob ng baul. Kung saan
makikita ang kanilang gagawin at
magpupulong sila sa pagsagot ng aktibidad
 Batay sa tinalakay na kabanata, ibigay ang mga naiatang sakanila at pipili ng dalawang
pangyayaring nagpapakita ng kahalagahan ng representante upang magpaliwang sa klase

pamilya. Gamitin ang kasunod na figure 4 para sa

pagsagot.
 Figure 4
 Kung tapos na magsiayos na sa bawat upuan at
uumpisahan na ang presentasyon ng bawat pangkat.

 Unang magtatanghal ay ang Pangkat FI.

 Opo! at sisimulan na agad sa

pagpapaliwanag ng bawat pangkat batay
sa aktibidad naiatang sakanila.

 Magandang Araw, kami po ang Pangkat

FI!. Uumpisahan po namin ang aming
paglalarawan kay Ginoong Kabesang Tales
siya ay anak ni Tandang Selo, Ama nina
Juli at Carolino. Siya ay ang kabesa de
barangay na magsasakang yumaman dahil
sa tiyaga ng kalaunan ay naging tulisan.
Siya ay ginipit ng mga pari sa
pamamagitan ng pagbabayad ng malaking
buwis. Kasunod po ay si Tandang Selo na
ama ni Kabesang Tales at lolo nina Juli at
Carolino. Basilio siya ang anak ni Sisa na
isa nang mag-aaral ng medisina at
kasintahan ni Juli.. Mga Prayle sila ang
umaangkin ng bukid ni Kabesang Tales.

 Maraming salamat Pangkat FI. Ang susunod na
magtatanghal ay ang Pangkat LI.
 Magandang Araw, kami po ang Pangkat
Sila ang gumigipit kay Kabesang Tales sa
pamamagitan ng pagtataas ng buwis
sakanya. Malaki ang mga impluwensiya ng
mga ito sa gobyerno. Mauutak at
makapangyarihan sapagkat kahit anong
gawin ni Kabesang Tales ay wala itong
panama sa mga Prayle. Hermana Penchang
ang mayaman at madasaling babae na
pinaglilingkuran ni Juli. Carolino siya ang
anak na lalaki ni Kabesang Tales at kapatid
ni Juli. Na naging isang gwardiya sibil. Juli
ay isa sa mga anak ni Kabesang Tales at
katipan ni Basilio. Siya ay isa sa mga apo ni
Tandang Selo. Si Juli ay namasukang
katulong kay Hermana Penchang upang
madagdagan ang kanyang perang
pantubos sa Ama.
LI!. Batay po sa mga nabuo naming mga
kasagutan ang mga kinikilalang
makapang-yarihan sa ating lipunan ay
ang mga may posisyon sa pulitika katulad
ng presidente  dahil siya ang commander-
in-chief ng Sandatang Lakas ng Pilipinas ,
pangalawang presidente sapagkat siya ang
ikalawang pinakamataas na punong
ehekutibo ng Pamahalaan ng Pilipinas,
mga senador may kapangyarihan silang
magpanukala, gumawa at magbago ng
batas , mga kapulisan sapagkat ang isang
puwersa ng pulisya  ay isang katawan ng
mga taong may kapangyarihan sa isang

 Maraming salamat Pangkat LI. Ang susunod na
magtatanghal ay ang Pangkat PI.
 Magandang Araw, kami po ang Pangkat
estado upang ipatupad ang batas, upang
protektahan ang mga tao at ari-arian, at
upang maiwasan ang krimen at disorder sa
sibil, mga sundalo sapagkat kinikilala natin
sila bilang matataas na mamayan sa ating
lipunan dahil na rin sa tungkulin nila sa
pagtatanggol sa ating bansa laban sa mga
dayuhang mananakop , mga negosyante
sapagkat nagkakaroon sila ng iba’t ibang
impluwensiya mula sakanilang mga
tagapamili, kasosyo sa negosyo maging sa
kanilang kapwa negosyante. mga artista
sila’y ating tinitingala, iniidolo dahil narin
duon espesyal ang pagturing sakanila ng
ating bayan, doktor dahil hindi basta basta
ang kanilang propesyon malaki ang ating
respeto at pagtingin sakanila dahil roon
naglilikha rin ito ng iba’t ibang
impluwensya mula sakanilang kapwa
doktor, maging sa iba’t iba nilang pasyente
. Ilan lang ‘yan sa mga kinikilalang
makapangyarihan sa ating lipunan na
paghahalintulad sa mga prayle.
PI!. Sa aming pagpupulong pulong at
naganap na pagbabahagi ang isa sa aming
kamiyembro ay nakaranas ng pang-
aabusong pinansyal na kung saan ito’y
nakaranas ng pagnanakaw ng kaniyang
telepono habang naglalakad sa kalsada. Isa
pa ay pang-aabusong pisikal na kung saan
ay magmula sakanilang murang edad ay

 Maraming salamat Pangkat PI. Ang panghuling
magtatanghal ay ang Pangkat NO.
 Magandang Araw, kami po ang Pangkat
 Napakahusay ng bawat pangkat! Dahil dyan bigyan
ninyo ng limang bagsak ang bawat isa!
nakakaranas na sila ng pagmamaltrato
mula sa kanilang ina na humahantong sa
pagpalo, pagkakapasa, at pambubogbog.
Pang-aabusong sekswal na kung saan
madalas mangyari sa mga kababaihan.
Ang masakit pa naganap ang ganitong
pang-aabuso sakanilang sariling tahanan
at ang gumawa ay sarili pa nitong tiyuhin.
Pang-aabusong emosyonal at berbal na
kung saan ay palagi siyang hinahanapan
ng mali, laging iniinsulto, hindi
pagtanggap, at pagkakait ng pagmamahal,
suporta, o gabay. Karagdagan ay ang
madalas maranasan ng mga mag-aaaral sa
kanilang paaralan ay ang makaranas ng
pang-aabusong pambubulas (bullying).
Laganap ito sa bawat paaralan,
nagpapakita ito ng mapangahas na pag-
uugali na kung saan sinasadya o paulit-
ulit na ginagawa ng isang tao ang
nakapipinsala o nakaliligalig na kilos sa
ibang tao.
NO!. Ang mga pangyayaring nagpakita ng
kahalagahan ng pamilya sa tinalakay na
kabanata ay noong nagkaroon ng
problema si Kabesang Tales sa kanyang
bukid. Nagpapakita ito ng kahalagahan sa
pamilya sapagkat masasalamin rito na
kayo at kayo ring magkakapamilya ang
magsasandalan pagdating ng mga
suliranin sa buhay. Maging noong siya ay
 dinakip ng mga tulisan at ipinapatubos
 Maraming salamat napakahusay ninyo! siya ng mga ito. Matatandaan na halos
Napatunayan ninyo na kayo’y nakinig ng mabuti sa ibinenta ni Juli ang kaniyang mga alahas at
ating talakayan. namasukan pang katulong kay Hermana
Penchang ng sagayon ay matubos ang
 Pagpapahalaga kaniyang ama. Matutunghayan rin sa
Batay sa mga simbolong ginamit sa mga aktibidad, kabanta IV ang pangarap ni Kabesang
sa iyong palagay anong simbolo ang makabuluhan Tales kay Juli na mapag-aral sa kolehiyo.
sa buhay ng isang tao? Nagpakita ito ng kahalagahan ng pamilya
na kung saan lahat gagawin ng ating mga
 Sige ikaw Bb. Santiago. magulang para sa kanilang anak upang
mabigyan ng magandang kinabukasan.

 Papalakpakan ang mga sarilli sa

pamamagitan ng limang bagsak.

 Mahusay Bb.! Maraming salamat sa pagbabahagi

mo sa aming lahat.

C. Paglalapat

 Manatili sa bawat pangkat at magpulong sa

pagsasagawa ng susunod na gawain.  Para po sa akin, ang simbolong

makabuluhan sa buhay ng isang tao ay ang
 Mula sa mga bagay na inilagay ng bawat isa sa inyo
simbolo ng pamilya. Sa pamilya
sa baul. Kukuhanin ng bawat pangkat ang kani nagmumula ang pakiramdam na pagiging
ligtas, pagkakaroon ng mga taong
kanilang inilagay at pipili ng isa sa mga ito bilang
maaasahan at maaari mong ibahagi ang
representasyon kay Kabesang Tales at ipaliwanag. iyong mga problema. Ang pamilya ay ang
unang maghahandog sa atin ng pag-ibig,
 Gaya ng nakaraang pagtatanghal pumili ulit kayo
suporta at patnubay.
ng ibang dalawang representante. Bibigyan ko kayo
 ng tig limang minuto sa paggawa ng inyong gawain

at 2 minuto naman para sa gagawing pagtatanghal.

Kaugnayan sa kahingian 5 puntos

Nilalaman 10 puntos
Malikhain 5 puntos
Presentasyon 5 puntos
Kabuuan: 25 puntos

 Alam niyo ba ang gagawin?

 Kung gayon maaari nakayong mag-umpisa.

 Tapos na ang oras na ibinigay ko sa inyo, maaari ng

magsiayos ang lahat. Ang pagtatanghal ay
uumpisahan ng Pangkat FI.

 Opo Binibini nakuha na po namen.

 (magtitipon-tipon at mag-uumpisa na sa
paggawa)
 Napagdesisyunan ng aming pangkat na
 Mahusay Pangkat FI! Susunod ay ang Pangkat LI. piliin ang “cellphone” bilang
representasyon kay Kabesang Tales.
Cellphone bilang gamit natin sa
komunikasyon sa ibang tao.
Maihahalintulad ito kay Kabesang Tales
na tila siya ang naging daan ng
komunikasyon ng mga magsasaka sa

 Mahusay Pangkat LI! Susunod ay ang Pangkat PI.
 Mahusay Pangkat PI! Susunod ay ang Pangkat NO.
 Magaling! Ako’y nagagalak dahil nagawa ng bawat
gobyerno. Tumatawag at nagpaparamdam
sakanila na sanay pakinggan ang kanilang
boses at mga hinaing. Isipin ang kanilang
kapakanan at nawa’y sanay wala ng isa
pang Kabesang Tales na biktima ng pang-
aabuso.
 Napagdesisyunan ng aming pangkat na
piliin ang “alahas na kulay ginto”. Alahas
na kulay ginto na nakakasilaw sa labis na
pagkinang at itinuturing na may katumbas
na malaking halaga. Maihahalintulad ito
kay Kabesang Tales na dahil sa yumaman
na siya sa tiyaga at nakapagpundar na siya
ng bukid ay tila siya'y nangningning at
kumislap sakanilang lugar. Dahil sa
pagkislap na iyon ay nagdulot ito ng
pagkainteresado ng marami lalo na ang
mga prayle at tulisan.
 Napagdesisyunan ng aming pangkat na
piliin ang “pera”. Pera na pangunahing
pambayad ng mga tao para sa serbisyo o
produkto. Maihahalintulad ito kay
Kabesang Tales na dahil sa pagod at
kasipagang binubuhos niya sa kaniyang
pambubukid ay nagkakaroon ng
kabayaran ang kanyang pawis na ginugol
sa pamamagitan ng pagyabaong ng
kaniyang kabukiran at dahil duon unti
unti siyang yumaman.
 Napagdesisyunan ng aming pangkat na
 pangkat ng mahusay ang ating gawain. Bigyan niyo piliin ang “liptint”. Liptint na siyang gamit
ng limang bagsak ang bawat isa. ng mga kababaihan na pangkulay o
pangmarka sakanilang labi.
D. Takdang Aralin Maihahalintulad ito kay Kabesang Tales na
 Maghandog ng isang mensahe sa mga magsasakang siyang nagsisilbing marka ng mga
katulad ni Kabesang Tales na maaring nakaranas rin mahihirap na tao na pilit lumalaban para
ng kanyang karanasan na pang-aabuso. sakanilang karapatan at pagmamay-ari na
 Gawin ito sa pamamagitan ng pagpost sa kanya inaabuso ng mga mayayaman at may
kanyang Facebook Account at gamitin ang mga kapangyarihan. Siya ang marka ng mga
hashtag na #LabanKabesangTales simpleng mamayan na pilit na
#TakdangAralin101. bumabangga sa mga maimpluwensiyang
tao kahit na sila’y titirisin lamang.

 (Papalakpakan ang mga sarilli sa

pamamagitan ng limang bagsak.)