Cruz | 1

PANIMULA

Wika ang pinakapangunahing bihikulo sa komunikasyon. Ito ay nagsisilbing sandalan

upang

makapagpahatid, makatanggap at makapagpabalik ng mensahe. Ngunit paano ba dapat

gamitin nang wasto ang

wika? Sapat ba ang kaalamang mayroon tayo upang tawaging bihasa sa wikang Filipino?
Paano ba nag-umpisa

ang pagkakaroon ng wika? Ano-ano ang mga pag-aaral

hinggil dito?

Gawing kasangkapan ang materyal na ito upang mapalawak ang kaalaman at

mapahalagahan nang mas

malalim ang wikang Filipino sa pamamagitan ng pagbabasa, pagsasagot, pananaliksik at

pagsasagawa sa mga

paksa at gawaing nakapaloob dito. Ang matututuhan sa materyal na ito ay magamit nawa sa
pang-araw-araw na

komunikasyon at/o pakikipagtalastasan nang saganoon ay mahasa ang dila, kaisipan at

makaimpluwensiya sa iba

sa paggamit nang wasto ng wikang

Filipino.

Inaasahang pagkatapos masagutan at mapag-aralan ang mga paksang nakapaloob

dito, ang gagamit

nito ay natatalakay at nababakas ang batayang kaalaman, simulain ng pag-unlad at

pagpapalaganap ng wika sa

Pilipinas; natutukoy at nasusuri ang katangian ng wikang Filipino sa antas ng palatunugan

(ponolohiya), palabuuan

(morpolohiya), ortograpiya ng wikang Filipino; nagagamit ang kaalamang panlinggwistika sa

komunikatibong

paraan upang mapaunlad ang wikang Filipino; napatataas ang kamalayan sa linggwistika na
siyang daan sa

pagkilala at pagtamo ng kinagisnang wika; nagagamit nang wasto ang wikang Filipino sa
pasalita higit sa pasulat
na pamamaraan.

Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela

Cruz | 2
PASASALAMAT

PANDEMYA

P-anibagong hamon sa edukasyon na tila isang

daluyong

A-ngking takot pangamba sa pandemiyang

hamon

N-agsusumamo, nananangis,nagpapasalamat,
nagpupuri

D-alisay na pag-ibig dama sa pag-iingat

Mong lagi

E-hemplong guro’y di
susuko

M-ahirap man ngunit

dedikado

Y-amang aralin sa
pagkatuto

A-lay sa mag-aaral karunungang galing

sa Iyo.

Ginang Ada

Ginoong Alpas
 Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela
Cruz | 3
TALAAN NG
NILALAMAN

Panimula

Pasasalamat

Talaan ng
Nilalaman

Pabatid
 Panimulang Kaalaman sa
Linggwistika....................................................................... 6

I. Wika........................................................................................................ 9
a. Simu-simula............................................................................... 12 b. Prinsipal na Angkan
ng Wika......................................................... 13 c. Angkang
Malayo-Polinesyo........................................................... 16 d. Wika at
Dalubwika....................................................................... 17 e​ . ​Wika at
Kultura........................................................................... 17 ​II. Kasaysayan ng
Linggwistika......................................................................... 21 a. Kasaysayan ng
Linggwistika sa Daigdig.................................................... 21 b. Kasaysayan ng
Linggwistika sa Pilipinas................................................... 23 ​III.
PAGSASALITA............................................................................... 32 a. Pagbigkas ng mga
Tunog............................................................ 34 b. Pagkontrol sa Tono ng
​ . ​Ang
Tinig......................................................... 34 c
Palatunugan....................................................................... 34
A. Ponolohiya B. Ponolohiya ng Wikang Filipino IV.
PONEMIKA.................................................................................... 37 V. PAG-ALAM SA
MGA PONEMA AT MORPEMA..................................... 41 VI. PAGSUSURI NG
DALAWANG MODELONG
PANGGRAMATIKA NI CHOMSKY...................................................... 46

Apendiks

Sanggunian
 Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela
Cruz | 4

Balik-Eskwela 101: Bagong Pag-asa

Maligayang pagbabalik sa pamantasan! Bagong paksa, aralin,

kamag-aral karanasan, pagpapakadalubhasa, at pagpapalawak
ng kaisipan at damdamin ang inyong muling tatahakin.

Pakinggan ang inyong guro sa oryentasyon nang hindi

mag-apuhap sa mga darating na mga araw!
Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela
Cruz | 5
Sa paksang ito, ang mga mag-aaral ay
inaasahang:

1. natatalakay ang tungkol sa linggwistika; 2. nakikilala ang mga kahalagahan at gampanin

ng isang linggwista at linggwistika sa paglinang ng wikang
Pambansa.;

Panuto: Mula sa iyong kaalamang pang-wika, bigyang kahulugan

ang salitang ​linggwistika ​sa pamamagitan ng akrostik na patula.

Pamantayan sa Pagbibigay-Puntos ​Nilalaman 50% Sukat at Tugma 20%

Kasiningan 20% Oras ng Pagpasa 10%
Kabuoan 100%

L
___________________________________________________________
___

I
___________________________________________________________
___

N
___________________________________________________________
___

G
___________________________________________________________
___

G
___________________________________________________________
___

W
___________________________________________________________
___

I
___________________________________________________________
___

S
___________________________________________________________
___

T
___________________________________________________________
___
BALINTATAW
PANGHINAHARAP
“​Hindi sapat na dahilan ang pagiging burges o edukado para palagpasin ang nangyayaring
pagsalaula sa wikang pambansa. Kung tutuusin, umiiral pa rin dito ang sakit at
maliit na pagtingin ng mga edukado sa wikang katutubo. Ang katamarang
mag-aral sa Filipino ay sintomas lamang ng mababaw (o paimbabaw?) na
nasyonalismo sa wika. Dito lalong magkakatotoo ang kasabihanng “sa bibig
nahuhuli ang isda.” Maaaring nakikiuso, namumulitika, o may lihim na taktikang
pangnegosyo ang isang edukado kaya kunwa’y maka-Filipino.”

Bahagi ng ​Ang Krimen ng mga Edukado n ​ i ​Virgilio S. Almario

Sa ​Tulay sa Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
​ ina ​M. Morera at I. Sioson
Kulturang Pilipino n
 Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela
Cruz | 6
I ______________________________________________________________
K ______________________________________________________________
A ______________________________________________________________
Panuto: Magsagawa ng isang maikling bidyo-rekording sa normal na kilos at talastasan sa loob
 ng inyong tahan. Magmasid ​PÚNORUNGAN
kung paano nagagamit ang wika sa inyong kombersasyon at itala ang inyong mga
obserbasyon.
Pagkatapos magsagawa ng bidyo-rekording, magtala ng limang pangungusap sa unang kahon
batay sa mga nailahad sa inyong talastasang nairekord at subukang ayusin ang mga ito sa
gitnang kahon at sa panghuling kahon ay ang iyong batayan sa pagsasaayos ng pangungusap.
Pangungusap na Nairekord Pagsasaayos ng Pangungusap Batayan sa Pagsasaayos 1. ​2. 3. 4.

5.
HASA-ISIPAN
Ayon kay ​Ogden (2009)​, ang linggwistika ay ang pormal na pag-aaral sa wika. Ito ay binubuo
ng sintaks, ang pag-aaral sa estruktura ng pangungusap, semantika, ang pag-aaral ng mga
kahulugan, pragmatiks, ang pag-aaral sa kahulugan ayon sa konteksto, morpolohiya, ang
pag-aaral sa estruktura ng isang salita, at ponolohiya ang pag-aaral ng mga makabuluhang
tunog.
Minimum na Makaagham na Proseso na Pagdaraanan ng Pagsusuring Wika ​1. Proseso ng
Pagmamasid Paraan ng pagsasama-sama ng mga tunog sa pantig sa salita hanggang sa
makabuo ng pangungusap. Pagbabago-bago ng tunog o mga tunog dahil sa impluwensya ng
kaligiran at iba pa. 2. Proseso ng Pagtatanong Ang tinatangka lamang itanong ng isang
linggwista ay ang mga tanong na masasagot niya sapamamagitan ng maagham na paraan. 3.
Proseso ng Pagklasipika Maiayos ang bunga ng kanyang pananaliksik o
pagsusuri sa isang sistematikong paraan. 4. Proseso ng Paglalahat Ang proseso ng
pagklasipika ay dapat humantong sa pagbuo ng nasabing mga abstraksyon ayon sanaging
Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela Cruz | 7
resulta o kinalabasan ng obserbasyon at pagsusuring isinagawa sa mga datos 5. Proseso
ng Pagberipika at Pagrebisa Ang anumang paglalahat, hipotesis, teorya at prinsipyo ,
mga tuntunin o batas na nabuong isang linggwista ay kailangang patuloy na mapailalim
sa pagsubok upang ma modipika o marebisa kung kailangan.

Dagdag
Karunungan

Basahin ang aklat ni Alfonso O. Santiago hinggil sa Panimulang Lingwistika nang magkaraoon
ng sapat na kabatiran sa mga paksang nakapaloob sa kurso.

https://www.scribd.com/document/396768838/Ang-Linggwistika-at-Ang-G
uro-Ng-Wika

https://www.academia.edu/29186983/KABANATA
_1 final
 https://books.google.com.ph/books?id=vgvxrIu83IgC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=simu-
simula+ng+wika&source=bl&ots=T3ryxQQqty&sig=ACfU3U3HZN3vKKFOyQKSS2I_ufyLXkKNJ
A&hl=fil&sa=X&v
ed=2ahUKEwi_gMbupejqAhWixYsBHSuyBBEQ6AEwEXoECAoQAQ#v=onepage&q=simu-
simula%20ng%20wika&f=false

https://www.slideshare.net/CeciliaRepalda/wika-26
525414

METODOLOHIYA NG PAGTUTURO:
SINKRONIKO

Mula sa gawaing naiatas sa punorungan, talakayin at palalimin rito ang panunuring isinagawa
tulad ng sintaks, ponema at morpema
gayundin talakayin ang mga
sumusunod:

1. Paano nakatulong sa iyo ang

pag-aaral ng wika/balarila mula noong
elementarya hanggang sa kasalukuyan
sa pagwawasto ng pangungusap? 2.
Bakit mahalagang maging maalam ang
isang guro ng wika sa wika? 3. Ano ang mahalagang papel ng pag-aaral ng wika sa paglinang
ng wikang pambansa at ng mga
rehiyonal na dialekto?

Pamantayan sa Pagbibigay-Puntos Nilalaman 35%

Malinaw na Pagkakalahad 25% Kaayusan at Kaisahan
ng Punto 25% Sangkap Teknikal 15%
Kabuoan 100%

Daloy ng Wika ​| I. Aguinaldo • L. Dela

Cruz | 8