LAPU-LAPU CITY COLLEGE

COLLEGE OF EDUCATION
Don B. Benedicto Road,
Gun-ob, Lapu-Lapu City 6015

FM 101 Introduksiyon sa Pag-aaral

ng Wika
Modyul ng Mag-aaral

Inihanda ni:

Ma. Kristel J. Orboc, MAEd

Instruktor ng Kurso
 FM 101
Introduksiyon
sa
Pag-aaral ng
Wika
MODYUL NG MAG-AARAL

Inihanda ni:

Ma. Kristel J. Orboc, MAEd

Instruktor ng Kurso

2
 Pangkalahatang-ideya ng Modyul
Ang Introduksiyon sa Pag-aaral ng Wika ay tatalakay at magpapakita sa
kaalaman sa mga teorya (sikolohikal, sosyolohikal, antropolohikal, linggwistik, atbp) at
impluwensya nito sa loob at sa kabuuan ng kurikulum sa iba’t ibang disiplina ng
pagtuturo at pagkatuto.

Upang matulungan ang iyong pagkatuto sa mga aralin, ang modyul na ito ay
naglalaman ng mga aralin sa loob ng isang kabanata. Ang bawat aralin ay dapat
maisagawa sa loob ng dalawang linggo at ito ay nahahati sa mga bahagi, tulad ng
sumusunod:

1. Layunin sa Pagkatuto Ang bahaging ito ay gabay sa resulta ng pagkatuto

para sa yunit ng pag-aaral.

2. Alam mo ba? Naglalayon itong mapukaw ang isip sa ilang mga

kagiliw-giliw na katotohanan na may kaugnayan sa
aralin.

3. Magsimula na Tayo! Matapos ang pagkilala sa mga kinalabasan at

pangkalahatang-ideya para sa bawat aralin, bibigyan
ka ng isang gawain na hahantong sa iyo sa mga
pangunahing konsepto na tatalakayin sa yunit.

4. Tayo na at Tumungo! Ang aktibidad ay susundan ng mga gabay na tanong

na humahantong sa iyo sa mga konsepto na saklaw ng
aralin. Dito, susuriin mo ang iyong nagawa.

5. Siyasatin Natin! Ang mga pangunahing konsepto at isyu ng

pangunahing aralin ay tinalakay nang mabuti sa
seksyong ito na kailangan mong basahin at intindihing
mabuti. Bilang karagdagan, sa iyong pagbabasa ay
may mga Pagsasanay bilang mga kasanayan sa pag
aaral para sa iyo na sagutin nang ilang sandali bago
ganap na magpahinga.

6. Gaano Na Kalayo Ang Upang suriin kung natutugunan ang mga naibigay
Ating Narating? na resulta ng pagkatuto, bibigyan ka ng isa pang
gawain upang masuri ang lawak ng pag-unawa.

7. Pagyamanin Natin! Ang bawat yunit ay natapos sa mga iminungkahing

aktibidad para sa pagpapayaman ng pag-aaral at
karagdagang aplikasyon ng natutunan.

8. Mungkahing Pagbasa Ang bahaging ito ay nagbibigay sa iyo ng isang

listahan ng mga iminungkahing karagdagan na
pagbabasa (karamihan sa online) kung nais mong
mapalalim ang iyong kaalaman sa mga aralin.

Kasama rin sa modyul na ito ang isang Kabanata ng Pagninilay sa katapusan ng

bawat kabanata upang isulat ang iyong mga rubrik saloobin sa pamamagitan ng

3
pagsagot sa mga tanong na self-introspective. Ang mga rubrik ay matatagpuan din
Apendiks ng modyul para sa iyong sanggunian sa paggawa ng iyong mga awtput.
Sundin lamang ang mga tala sa ibaba ng bawat ehersisyo at aktibidad para sa paggabay.
Panghuli, ibinigay ang isang Puna sa Kurso sa pagtatapos ng modyul na ito upang
maibahagi mo ang iyong puna sa modyul na ito. Ang bahaging ito ang magiging batayan
namin para sa pagpapabuti at sa rebisyon sa hinaharap.

Paano matuto sa Modyul na ito?

Alam kong sabik ka nang magsimula. Gayunpaman, may ilang mga bagay na
kailangan mong tandaan upang malaman nang higit ang modyul na ito.

1. Subukan ang paunang pasulit bago magpatuloy sa mga aralin. Ang iyong iskor sa
pagsubok ay magbibigay sa iyo ng ideya kung gaano karaming oras ang kailangan
mong italaga sa bawat aralin.
2. Basahin ang mga tagubilin at alamin ang mahahalagang bagay na dapat gawin.
3. Bago gawin ang mga aktibidad siguraduhin na ang lahat ng mga bagay na
kailangan mo ay handa na.
4. Sagutin ang mga pagsasanay sa bawat aralin at huwag kalimutang sagutin ang
pagtatasa dahil sa gayon ay masusuri mo kung gaano karami ang natutunan mo
sa modyul.

Maligayang pagdating sa pakikipagsapalaran sa pag-aaral na ito!

4
KABANATA 1

Wika

5
 Aralin 1

Ang Wika: Katuturan, Katangian at

Kahalagahan

Alam mo ba? Layunin sa Pagkatuto

Ang wika at kultura ay magkabuhol at ✓ Naipapakita at nasusuri ang

hindi maaaring paghiwalayin. kaalaman sa nilalaman ng wika
batay sa kahulugan, kahalagahan at
katangian nito na sakop sa
kurikulum sa pagtuturo.
✓ Naipapakita ang kaalaman na
umuudyok sa pagpapahalaga ng
mga mag-aaral sa wastong paggamit
ng wikaat nagbubunga sa pagiging
responsible.

Magsimula na Tayo!

Panuto: Bumuo ng sariling pagpapakahulugan ng wika gamit ang “Akrostik”. (Makikita

sa Apendiks ang rubrik sa pagmarka)

6
 Tayo na at Tumungo!

Bago natin simulan ang ating talakayan, tanungin mo ang iyong sarili kung paano mo
ginagamit ang wika sa pang-araw-araw na pakikisalamuha sa mga tao.

Sa tingin ko ikaw ay handa na matapos mong masagot ang mga katanungan. Halina’t
ating buksan ang ating isipan sa panibagong kaalaman.

Tayo na at tumungo!

Siyasatin Natin!

Wika
Katuturan

Ang mga dalubhasa sa wika ay may iba’t ibang pakahulugan sa wika.

▪ Edward Sapir: Ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid

ng mga kaisipan, damdamin at mithiin.

▪ Caroll (1964): Ang wika ay isang Sistema ng mga sagisag na binubuo at

tinatanggap ng lipunan. Ito ay resulta ng unti-unting paglilinang sa loob ng
maraming dantaon at pagbabago sa bawat henerasyon, ngunit sa isang panahon
ng kasaysayan, ito ay tinutukoy na isang set ng mga hulwaran ng gawi na pinag-
aaralan o natututunan at ginagamit sa iba’t ibang antas ng bawat kasapi ng
pangkat o komunidad.

▪ Todd (1987): Ang wika ay isang set o kabuuan ng mga sagisag na ginagamit sa
komunikasyon. Ang wikang ginagamit ng tao ay hindi lamang binibigkas na
tunog kundi ito’y sinusulat din. Ang tunog at sagisag na ito ay arbitraryo at
sistematiko. Dahil dito, walang dalawang wikang magkapareho bagamat bawat
isa ay may sariling set ng mga tuntunin.

▪ Gleason: Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na

isinasaayos sa paraang arbitraryo. Ang wika ay masistemang balangkas na
ginagamit sa pagpapahayag ng kuro-kuro at damdamin sa pamamagitan ng
pasalita at pasulat na paraan upang magkaunawaan ang lahat.

▪ Ayon sa pagpapahayag ni Constantino, isang dalubwika, ang wika ay

maituturing na behikulo ng pagpapahayag ng damdamin, isang insrumento rin
sa pagtatago at pagsisiwalat ng katotohanan.

▪ Kaugnay nito, ayon sa depinisyon ni Gleason: Ang wika ay masistemang

balangkas. Lahat ng wika ay nakabatay sa tunog na kung tawagin ay ponema, na
ang maagham na pag-aaral nito ay tinatawag na ponolohiya. Kapag ang ponema

7
 ay pinagsama-sama maaaring makabuo ng maliliit na yunit ng salita na tinatawag
na morpema. Sintaksis ang tawag sa makaagham na pinagugnay-ugnay na mga
pangungusap. Diskors, kapag nagkaroon ng makahulugang palitan ng dalawa o
higit pang tao. Gleason: Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na isinasaayos sa paraang arbitraryo.

▪ Tumangan, Sr., et al. (1997): Ang wika ay isang kabuuan ng mga sagisag na
panandang binibigkas na sa pamamagitan nito ay nagkakaunawaan, nagkakaisa
at nagkakaugnay ang isang pulutong ng mga tao.

▪ Semorlan, et al. (1997): Ang wika ay isang larawang isinaletra’t isinasabokal, isang
ingat-yaman ng mga tradisyong nakalagak dito.

▪ Edgar Sturtevant: Ang wika ay isang Sistema ng mga arbitraryong simbolo ng

mga tunog para sa komunikasyon ng tao.

▪ Binanggit ni Austero et al. (1999) mula kay Gleason na “ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo. Ang mga
tunog ay hinugisan/binigyan ng mga makabuluhang simbolo (letra) na
pinagsama-sama upang makabuo ng mga salita na gamit sa pagpapahayag.”

▪ Pamela Constantino at Galileo Zafra: Ang wika ay isang kalipunan ng mga salita
at pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan o
magkomunikeyt ang isang grupo ng mga tao.

▪ Webster: Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon ng mga tao sa

pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbolo.

▪ Austero et al, 2009: Ang wika ay gamit sa komunikasyon na binubuo ng mga

simbolo o letra at mga panuntunan. Ang mga simbolong ito ay maaaring
pagsama-samahin upang makalikha ng mga salita na bumubuo ng isang wika.
Naipapahayag sa wika ang mga kaugalian, isip at damdamin ng bawat grupo ng
mga tao at maging sa larangan ng kaisipan. Ang wika pa rin ang impukan –
kuhaan ng isang kultura, - Zeus Salazar.

▪ Alfred Whitehead: Ang wika ang gamit ng tao upang magkaroon ng ugnayan sa
bawat isa at ipinapalagay na ang wika ay salamin ng lahi at ng kanyang kalagayan.

▪ Cindie B. Almeda: Ang wika ay halaw o bunga ng larawang pangkaisipan at

instrumento sa pagpapahayag n gating imahinasyon o nararamdaman. Ito rin ay
nagsisilbing repleksyon n gating pagkatao at kaluluwa ng ating bansa.

▪ Edgar Sturtevant: Isang kontemporaryong linggwistika , ang wika ay isang

sistema ng mga arbitraryong simbolo ng mga tunog para sa komunikasyon ng tao.

8
 ▪ Alcomister P. Tumangan, et al. (1986): Ang wika ay paraan ng pananagisag ng
mga tunog na ginagawa sa pamamagitan ng mga sangkap at ng katawan at sa
pagsasalita upang ang isang tao ay makauunawa at maunawaan ng iba.

▪ Reynaldo J. Cruz, et al. (1989): Ang wika ay mga simbolong salita na

kumakatawan sa mga bagay at pangyayaring nais ipahayag ng tao sa knayang
kapwa. Ang mga simbolong salitang ito ay maaaring simbolismo o katawagan sa
mga kaisipan at saloobin ng mga tao.

▪ Ligaya T. Rubin, et al (1989): Ang wika ay binubuo ng mga salita, kung paano
bigkasin ang mga ito. Ito ang pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga salita na
ginagamit at nauunawaan ng isang komunidad at nagiging matatag sa mahabang
panahon ng pagkakagamit. Ito ang saligan ng lipunan at nagiging kasangkapan
upang magka-isa nag mga tao.

Mahalaga ang wika dahil ito ang batay ng pakikipagugnayan at pakikipagtalastasan

tungo sa pagkakaunawaan at pagkakaintindihan sa sangkatauhan. Mawawalan ng
saysay ang gawain ng sangkatauhan kung wala ang wika. Dahil ang wika bilang
pakikipagugnayan ay ginagamit sa pakikipagkalakalan, diplomatikong pamamaraan ng
bawat pamahalaan at pakikipagpalitan ng kaalaman sa agham, industriya at teknolohiya.
Ang wika bilang pakikipagtalastasan ay ginagamit sa pagtungo, paghahanapbuhay at
paninirahan sa ibang bansa.

Ang wika ay isang pamamaraang ginagamit sa pagpapa-abot ng kaisipan at damdamin

sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsulat. Isang likas na makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mga hangarin sa pamamagitan ng isang
kaparaanang lumikha ng tunog. Isang kabuuan ng mga sagisag sa paraang binibigkas na
sa pamamagitan nito ay nagkakaugnay, nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga kaanib
ng isang pulutong ng mga tao.

Ang wika ay isang bahagi ng talastasan. Ito ay ang kalipunan ng mga simbolo, tunog, at
mga batas kaugnay nito upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan.

(Mula sa malayang ensiklopedya)

Instrumento ang wika sa pagpapahayag ng kanyang sarili para makamit ang mithiin at
adhikain niya sa buhay.

Kahalagahan ng Wika

Mahalaga ang wika sapagkat:

1. ito ang midyum sa pakikipagtalastasan o komunikasyon;
2. ginagamit ito upang malinaw at epektibong maipahayag ang damdamin at
kaisipan ng tao;
3. sumasalamin ito sa kultura at panahong kanyang kinabibilangan;
4. at isa itong mabuting kasangkapan sa pagpapalaganap ng kaalaman.

9
Katangian ng wika

1. Ang wika ay isang masistemang balangkas

- dahil ito ay binubuo ng mga makabuluhang tunog (fonema) na kapag
pinagsama-sama sa makabuluhang sikwens ay makalilikha ng mga
salita (morfema) na bumabagay sa iba pang mga salita (semantiks)
upang makabuo ng mga pangungusap. Ang pangungusap ay may
istraktyur (sintaks) na nagiging basehan sa pagpapakahulugan sa
paggamit ng wika.

a. Ponolohiya o fonoloji – pag-aaral ng fonema o ponema; ang fonema

ay tawag sa makabuluhang yunit ng binibigkas na tunog sa isang
wika.
Halimbawa:
Mga fonemang /l/, /u/, /m/, /i/, /p/, /a/ at /t/ na kung pagsama-
samahin sa makabuluhang ayos ay mabubuo ang salitang [lumipat].

b. Morpolohiya o morfoloji – pag-aaral ng morfema; ang morfema ay

tawag sa pinamakamaliit na makabuluhang yunit ng salita sa isang
wika. Sa Filipino ang tatlong uri ng morfema ay ang salitang-ugat,
panlapi at fonema.
Halimbawa:
Salitang-ugat = tao, laba, saya, bulaklak, singsing, doktor, dentista
Panlapi = mag-, -in-, -um-, -an/-han
Fonema = a
*tauhan, maglaba, doktora

c. Sintaksis – pag-aaral ng sintaks; sintaks ay ang tawag sa formasyon

ng mga pangungusap sa isang wika. Sa Filipino, maaaring mauna
ang paksa sa panaguri at posible namang pagbaligtaran ito.
Samantalang sa Ingles laging nauuna ang paksa.
Halimbawa:
Mataas ang puno.
Ang puno ay mataas.

d. Semantiks – pag-aaral ng relasyon ng salita sa bawat isa sa iisang

pangungusap; ang mga salita sa pagbuo ng pangungusap ay
bumabagay sa iba pang salita sa pangungusap upang maging
malinaw ang nais ipahayag.

Halimbawa:
Inakyat niya ang puno.
Umakyat siya sa puno.

Makikita na nang ginamit ang pandiwang [inakyat] ang panghalip

ng aktor sa pangungusap ay [niya] at ang pantukoy sa paksa ay
[ang]. Samantalang sa ikalawang pangungusap ang pandiwa ay

10
 napalitan ng [umakyat] kaya nakaapekto ito sa panghalip ng aktor
na dati’y [niya] ngayo’y [siya] na. Imbis na pantukoy na [ang] ay
napalitan na ng pang-ukol na [sa]. Nagkaiba na ang kahulugan ng
dalawang pangungusap.

2. Ang wika ay binubuo ng mga tunog.

- Upang magamit nang mabuti ang wika, kailangang maipagsama-sama
ang mga binibigkas na tunog upang makalikha ng mga salita. (Tingnan
ang ponolohiya).

3. Ang wika ay arbitraryo.

- Lahat ng wika ay napagkakasunduan ng mga gumagamit nito. Alam ng
mga Ilokano na kapag sinabing [balay], bahay ang tinutukoy nito. Sa
Chavacano naman ay [casa] kapag nais tukuyin ang bahay at [bay]
naman sa Tausug samantalang [house] sa Ingles. Kung sakaling hindi
naintindihan ng isang tao ang isang salita o pangungusap ng isang
wika, nangangahulugan na hindi siya bahagi ng kasunduang
pangkaunawaan. Ngunit kung pag-aaralan at matututunan niya ang
wika, nangangahulugang sumasang-ayon siya sa kasunduan ukol sa
naturang wika.

4. Ang wika ay may kakanyahan.

- Lahat ng wika ay may sariling set ng palatunugan, leksikon at
istrukturang panggramatika. May katangian ang isang wika na komon
sa ibang wika samantalang may katangian namang natatangi sa bawat
wika.
Halimbawa:
Wikang Swahili – atanipena (magugustuhan niya ako)
Wikang Filipino – Opo, po
Wikang Subanon – gmangga (mangga)
Wikang Ingles – girl/girls (batang babae/mga batang babae)
Wikang Tausug – tibua (hampasin mo), pugaa (pigain mo)
Wikang French – Francois (pangngalan /fransh-wa/)

Mapapansin sa wikang Swahili (isang wika sa Kanlurang Afrika) isang

salita lamang ngunit katumbas na ng isang buong pangungusap na yunik
sa wikang ito. Sa Filipino lamang matatagpuan ang mga salitang opo at po
bilang paggalang. Sa Subanon naman, mayroong di pangkaraniwang ayos
ng mga fonema gaya ng di-kompatibol na dalawang magkasunod na
katinig sa iisang pantig na wala sa karamihang wika. Sa Ingles naman, isang
fonema lamang ang idinagdag ngunit nagdudulot ng makabuluhang
pagbabago. Sa Tausug naman ang pagkabit ng fonemang /a/ ay nagdudulot
na ng paggawa sa kilos na saad ng salitang-ugat. Sa French naman,
mayroon silang natatanging sistema sa pagbigkas ng mga tunog pangwika.

11
5. Ang wika ay buhay o dinamiko.
- Patuloy na nagbabago at yumayaman ang wika. Nagbabagu-bago ang
kahulugan ng isang salita na dumaragdag naman sa leksikon ng wika.
Halimbawa:
BOMBA
Kahulugan
a. Pampasabog
b. Igipan ng tubig mula sa lupa
c. Kagamitan sa palalagay ng hangin
d. Bansag sa malalaswa at mapanghalay na larawan at pelikula
e. Sikreto o baho ng mga kilalang tao

6. Lahat ng wika ay nanghihiram.

- Humihiram ang wika ng fonema at morfema mula sa ibang wika kaya’t
ito’y patuloy na umuunlad. Gaya sa Chavacano, binibigkas na ang ‘ka’
na hiniram sa Visaya bilang kapalit ng ‘tu’ at ‘bo’. Ang Filipino ay
madalas manghiram gaya ng paghiram sa mga salitang [jip, jus at
edukasyon] na mula sa Ingles na [juice], [jip] at Kastilang [educaćion].

7. Ang wika at kultura ay magkabuhol at hindi maaaring paghiwalayin.

- Maraming salita na hindi maisalin sapagkat wala silang katumbas sa
ibang wika. Dahil sa ganitong pagkakataon, napipilitang humiram ng
salita mula sa isang wika sapagkat hindi komon ang salita sa kultura ng
wikang patutunguhan. Halimbawa, walang katumbas ang /malong/ sa
Tagalog sapagkat hindi bahagi ng kultura ng mga Tagalog ang salitang
ito. Ang /lamaw/ naman ng Cebuano ay hindi rin matutumbasan
sapagkat iba ang paraan ng paghahanda ng buko ng mga Cebuano sa
iba pang komunidad sa bansa.

8. Ang wika ay bahagi ng karamihang anyo/uri ng komunikasyon.

- Sa komunikasyon ng mga pipi, hindi wika ang kanilang ginagamit
kundi mga kilos. Hindi wika ang kanilang midyum sapagkat hindi nito
taglay ang katangian ng isang ganap na wika.

9. Nasusulat ang wika.

- Bawat tunog ay sinasagisag ng mga titik o letra ng alfabeto. Ang tunog
na “bi” ay sinasagisag ng titik na ‘b’. Ang simbolong ‘m’ ay sumasagisag
sa tunog na “em”.

12
 Pagsasanay

I. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na mga pahayag.

1. Ito ay ang kalipunan ng mga salita na ginagamit ng isang lipunan.

2. Itinuturing itong pinakamababang antas ng wika.
3. Karaniwang ang antas na ito ang ginagamit ng mga manunulat, dalubhasa
at mananaliksik.
4. Nagagawa nitong makahikayat ng tao tungo sa isang paniniwala.
5. Hayagan o di hayagan nitong napakikilos ang isang tao upang isagawa ang
isang bagay.

II. Panuto: Isulat ang T kung tama ang isinasaad ng pahayag at M naman kung
mali ang isinasaad ng pahayag. Isulat sa patlang ang tamang sagot.

1. Impormatib ang gamit ng wika kung nagagawa nitong makapagpahayag ng

saloobin.
2. Persweysib ang wika kapag nagagawa nitong makahikayat ng tao tungo sa
isang paniniwala.
3. Bawat isa sa atin ay di kailangang makipagkomyunikeyt upang maptatag
ang relasyong sosyal.
4. Gamit ang wika nagagawa ng tao na mapaunladang kanyang sarili.
5. Bawat tao sa daigdig ay may wikang ginagamit.

Maligayang pagbati! Natapos mo na ang nilalaman sa

unang Aralin, ngayon sigurado akong handa ka na sa
pagsagot sa mga katanungan.

Gaano na Kalayo ang Ating Narating?

Tama o Mali

Panuto: Basahin at unawain ang bawat pahayag. Isulat sa patlang ang sagot kung ito ay
TAMA at kung ito ay MALI isulat ang tamang kasagutan. (Walang Pagbubura)

1. Ayon kay Webster ang wika ay isang kalipunan ng mga salita at pamamaraan ng
pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan ang isang grupo ng tao.
2. Ang isang linggwista ay hindi nangangahulugang maraming alam na wika ang
mahalaga ay kaya niyang sumuri kahit iisang wika lamang.
3. Nagsimula ang pagbuo ng isang salita sa pagbuo ng mga tunog.
4. Sa bawat tradisyon, paniniwala, kaugalian, pananampalataya ay wika ang kaakibat
upang isalaysay at isaling bibig ang lahat ng nangyari sa iba’t ibang henerasyon ng lahi.
5. Ang mga salitang hindi na ginagamit dahil itinuturing na luma at hindi naaayon sa
modernong panahon ay nawawala at namamatay.
6. Ayon sa kasabihan ang tao ay nabubuhay kahit ito ay mag-isa.

13
7. Ayon kay Chomsky likas na may kakayahan ang bawat isa sa atin na matuto ng wika
mula ng tayo ay isinilang.
8. Lahat ng wika ay napagkakasunduan ng mga gumagamit nito.
9. Ayon kay Caroll ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng
mga kaisipan, damdamin at mithiin.
10. Ang wika ay sumisimbolo ng tao o bansa.

Pagyamanin Natin

Pagsulat ng Sanaysay

Panuto: Pagsulat ng isang sanaysay na may pamagat na“Pananaw sa Katuturan at

Katangian ng Wika sa Ika 21 na Siglo”. (Makikita sa Apendiks ang rubrik sa
pagmarka)

Pananaw sa Katuturan at Katangian ng Wika sa Ika 21 na Siglo

___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

14
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

MUNGKAHING BASAHIN:

Basahin at panoorin ang mga sumusunod na artikulo at bidyu sa tinukoy na website.

✓ https://philnews.ph/2019/07/23/kahulugan-ng-wika-buod-katangian-uri-teorya/
✓ http://kadipanvalsci.blogspot.com/2010/08/wika-katuturan-kahalagahan-katangian-
at.html
✓ https://www.slideshare.net/thaddeussoria/kahulugan-at-kahalagahan-ng-wika

SANGGUNIAN

Austero,Cecilia S., et al. (2014).Komunikasyon sa Filipino. Sta. Mesa Manila: Rajah

Publishing House

Badayos,Paquito B. (2008) Metodolohiya sa Pagtuturo at Pagkatuto ng/sa Filipino Mga

Teorya,Simulain,at Istratehiya Ikalawang Edisyon Potrero Malabon City:
Mutya Publishing House, Inc.,

Belvez, Paz M., et al. (2004).Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t ibang (Disiplina Filipino2).
Quezon City: Rex Bookstore Printing Company, Inc.

Rubin,Ligaya T. (2006). Retorika,Wikang Filipino sa Sulating Pananaliksik. Quezon City:

Rex Bookstore Printing Company, Inc.,

Paz, Consuelo J. et al. (2003). Ang pag-aaral ng wika. University of the Philippine
Press. Lunsod ng Quezon

Santiago, Alfonso O. (1979). Panimulang linggwistika sa Pilipino. REX Book Store.

Maynila

Santiago, Alfonso O. at Tiangco, Norma G. (2003). Makabagong balarilang Filipino.

REX

Book Store. Maynila

15
 Aralin 2
Mga Teorya sa Pinagmulan ng Wika at
Impluwensiya Nito

Alam mo ba? Layunin sa Pagkatuto

Ang wika ay masistemang balangkas ng ✓ Naipamamalas ang pag-unawa sa

mga binibigkas na tunog na pinili at kaalamang pampananaliksik batay
isinaayos sa paraang arbitraryo na sa mga prinsipyo ng pagtuturo at
ginagamit sa komunikasyon ng mga tao pagkatuto.
sa isang tiyak na kultura. ✓ Nakagagamit ng estratehiyang
pampagtuturo na makatutulong sa
pagpapaunlad ng mapanuri at
malikhaing pag-iisip, at iba pang
mataas na antas ng kasanayang
pagiisip.
✓ Naipamamalas ang kaalaman sa
napapanahon, wasto at
nakatutulong na feedback upang
mapabuti ang pag-aaral.
✓ Naipamamalas ang pag-unawa
kung paano magagamit ang
propesyonal na paglilinang upang
mapabuti ang kasanayan.

Magsimula na Tayo!

Panuto: Bumuo ng isang teorya sa piangmulan ng wika at bigyan ng paliwanag ang

teoryang nabuo. (Gamitin ang espasyo para sa kasagutan)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

16
 Tayo na at Tumungo!

Bago natin simulan ang ating talakayan, bigyang pansin ang mga taong iyong
nakasalamuha, paano ka naiimpluwensiyahan ng mga ito sa paggamit mo ng wika?

Sa tingin ko ikaw ay handa na matapos mong masuri ang mga nakatala sa itaas. Halina’t
ating alamin kung tama ba ang iyong obserbasyon tungkols awikang Filipino.

Tayo na at tumungo!

Siyasatin Natin!

Mga Teorya sa Pinagmulan ng Wika at Impluwensiya Nito

INTRODUKSYON

Sa kabanatang ito, malalaman natin kung anu-ano ang iyong mga

pananalig at paniniwala sa mabisang pagtuturo ng wika. Nariyan ang
sosyolohikal, motibasyon, pokus sa mag-aaral, mga batayang teorya at simulain
kung saan mas mapag-aaralan at maiintidihan kung anu nga ba ito. Narito rin ang
pag-aaral ukol sa istruktural na pagtuturo, komunikatibong pagtuturo, whole
language approach, at ang content-based instruction. Halina’t tuklasin ang mga ito.

MGA DULOG TEORETIKAL SA PAGTATAMO AT PAGKATUTO WIKA

Mahaba-habang panahon na ang inilaan ng maraming pantas sa larangan

ng pag-aaral ng wika upang maipaliwanag kung paano natutuhan ang wika.
Ngunit totoong mailap ang ang mga kasagutan ditto. Upang maliwanagan tayo
kahit kaunti, marapat sigurong alamin natin kung anu-ano na ang pinaniniwalaan
ng marami mula noon hanggang ngayon… ang pagtatamo at pagkatuto ng wika,
misteryosoat may mahika ng aba?

Sa katunayan, may dalawang klasipikasyon ang mga salita ayon sa mga

sinaunang pilosopong Griyego: Una- iyong tumitiyak sa kilos na isinasagawa sa
isang pangungusap; at ang Ikalawa- ang tao o bagay na nagsasagawa ng kilos. Si
Dionysius Thrax, isang Griyego, ay tumutukoy ng walong iba’t ibang
klasipikasyon ng mga salita. Dahil dito, ang kanyang aklat na The Art of Grammar
ay sumikat at ginawang modelo sa pag-aaral ng mga balarilang Latin at Griyego.

ANG PRESCRIPTIVE GRAMMAR

Bukambibig ng marami noong panahong iyon ang balarilang Latin sa mga

pag-aaral ng Wika. Noong unang ituro ang Filipino sa ating mga paaralang bayan,
nakaangkla ito sa balarila ng wikang Ingles. Sa kayarian at istruktura ng Ingles
ibinatay ang anumang pagpapaliwanag hinggil sa wikang Filipino. Kaya ang
paniniwala noong una, kung ano ang ayos ng pangungusap sa Ingles ay ganoon
din sa Filipino.

17
 Ang mga pananalig at mga paniniwalang binanggit hinggil sa pagkatuto
ng wika ay naglundo sa metodong grammar-translation sa pagtuturo ng wika. Sa
metodong ito, ang mga mag-aaral ay nagmememorya ng mahabang talaan ng mga
talasalitaan, mga anyo ng pandiwa at mga pangngalan.

ANG DESCRIPTIVE LINGUISTIC

Sinuri ng mga naunang Linggwist ang mga yunit ng tunog ng wika, kung
paano nabuo ang mga ito, at nailarawan din nila ang istruktura ng mga
pangungusap. Nakabuo sila ng isang metodo sa pagtukoy ng mga tunog ng wika,
ng pagsusuri at pagtukoy ng mga morpemang bumubuo ng isang salita, at ng
pagsusuri ng mg anyo ng pangungusap.

Sumibol nang panahong ito ang pagbabalangkas o dayagramming bilang

gamiting paraang pedagohikal sa paglalarawan ng wika. Isang mahalagang
tungkulin ng guro ng wika noon ang kaalaman sa istruktura ng una at ikalawang
wika upang maipalaiwanag ang target na (W2) sa tulong ng kaalaman sa kayarian
ng unang wika.

ANG TEORYANG BEHAVIORISM: PAKINGGAN AT ULITIN

Bagama’t hindi tuwirang teoryang linggwistik ang behaviorism, malaki ang

nagging impluwensya nito bilang teorya sa pagkatuto ng una at pangalawang
wika.

Ipinahahayag ng teoryang behaviorism na ang mga bata ay ipinanganak na may

kakayahan sa pagkatuto at ang kanilang kilos at gawi ay maaaring hubugin sa
pamamagitan ng pagkokontrol ng kanilang kapaligiran. Ang kakayahang
intelektwal ng mga bata ay mapapayaman at mapapaunlad sa tulong ng mga
angkop na pagpapatibay rito. Binigyang-diin ni Skinner (1968), isang
pangunahing behaviorist, na kailangang “alagaan” ang pag-unlad na intelektwal
sa pamamagitan ng pagganyak at pagbibigay-sigla at pagpapatibay sa anumang
mabuting kilos o gawi. Ayon sa mga behaviorist, ang pagkatuto ng wika ay bunga
ng panggagaya, paulit-ulit na pagsasanay hanggang sa mamaster ang tamang
anyo nito, at positibong pidbak.

May paniniwala rin si Skinner na maaaring maisagawa ng bata ang anumang

Gawain kung tuturuan at bibigyan siya ng tamang direksyon. Halimbawa,
posibleng pagkaanak pa lamang ay maaaring hubugin na ng mga magulang ang
kanilang anak para maging isang doctor o isang abugado. Ang mga gurong
umaayon sa paniniwalang ito ni Skinner ay palaging kariringgan ng mga
papuring “Magaling.” “Tama ang sagot mo.” Kahanga-hanga ka.” “Sige,
ipagpatuloy mo.”

Ang teoryang behaviorism sa pagkatuto ay nagbibigay sa mga guro ng set ng mga

simulain at mga pamaraang madaling isagawa sa pagtuturo. Ang Audio-Lingual
Method (ALM) na nagging popular noong mga taong 1950 at 1960 ay ibinatay sa
teoryang behaviorism. Ang mga pangunahing katangian ng ALM ay inilahad sa
ibaba.

· Binibigyang-diin ang mga kasanayang pakikinig at pagsasalita;

18
· Binibigyang-diin ang pag-uulit at mga dril;

· Paggamit lamang ng target na wika;

· Kagyat na gantimpala/pagpapatibay sa bawat tamang sagot;

· Kagyat na pagwawasto ng kamalian; at

· Ang pagtuturo at pagkatuto ay nakatuon sa guro

TEORYANG INNATISM: NASA ISIPAN LAHAT IYAN

Ang teoryang innatism sa pagkatuto ay nakabatay sa paniniwalang ng bata

ay ipinanganak na may “likas na talino” sa pagkatuto ng wika. Ipinaliwanag ni
Chomsky (1975,1965) na ang kakayahan sa wika ay kasama na pagkaanak at likas
itong nalilinang habang ang mga bata ay nakikipag-interaksyon sa kanyang
kapaligiran.

Ayon pa rin kay Chomsky, ang mga bata ay biologically programmed para sa
pagkatuto ng wika at ang wikang ito ay nalilinang katulad nang kung paano
nalilinang ang iba pang tungkuling biyolohikal ng tao. Halimbawa, pagdating ng
bata sa takdang gulang, nagagawa niya ang paglalakad lalo na kung nabibigyan
ng tamang nutrisyon bukod pa sa Malaya siyang nakakakilos at nakakagalaw.

Tinukoy ni Chomsky ang espesyal na abilidad na ito na Language

Acquisition Device (LAD). Ang aparatong ito ay karaniwang inilalarawan bilang
isang likhang isip na ‘black box’ na matatagpuan sa isang sulok ng ating utak. Sa
kasalukuyan, inilaglag na ni Chomsky at ng kanyang mga kapanalig ang
terminong LAD; sa halip, Universal Grammar (UG) na ang tawag nila sa
aparatong pang-isipan na taglay ng lahat ng mga bata pagsilang (Chomsky, 1981;
Cook, 1988; White, 1989).

TEORYANG COGNITIVE

Ayon sa pananaw ng teoryang cognitive, ang pagkatuto ng wika ay isang

prosesong dinamiko kung saan ang nag-aaral ng wika ay palaging
nangangailangang mag-isip at gawing may saysay o makabuluhan ang bagong
tanggap na impormayon, alamin ang pumapailalim sa tuntunin, at mailapat ang
mga ito upang makabuo ng orihinal na pangungusap. Ayon sa mga cognitivist,
ang pagkakamali ay isang palatandaan ng pagkatuto at eksperimentasyon at hindi
ito kagyat at tuwirang iwinawasto.

Nakapokus ito sa pagtuklas na pagkatuto sa pamamagitan ng mga dulog

na pasaklaw at pabuod. Sa dulog na pabuod, ginagabayan ng guro ang pagkatuto
sa pamamagitan ng ilang tiyak na halimbawa at ipasusuri niya ang mga ito upang
makatukalas sila ng isang paglalahat. Ang dulog na pasaklaw na kabaligtaran ng
dulog na pabuod. Kung ang dulog na pabuod ay nagsisimula sa mga halimbawa
patungo sa paglalahat o pagbubuo ng tuntunin; ang dulog na pasaklaw naman ay
nagsisismula sa paglalahad ng tuntunin patungo sa pagbibigay ng mga
halimbawa. Ang teoryang cognitiveay palaging nakapokus sa kaisipang ang mga
impormasyong ito’y maiuugnay ng mga mag-aaral sa kanilang umiiral na
istrukturang pangkaisipan at sa kanilang dating kaalaman.

19
 Ang teoryang cognitive at teoryang innatism ay magkatulad sa maraming
aspekto. Parehong pinanghahawakan ng mga teoryang ito na ang mga tao ay
ipinanganak na may likas na kakayahan upang matutuhan ang isang wika (page
at pinnel, 1979). Pinaniniwalaan ng mga innativist na hindi kailangang suportahan
ang bata sa pagtatamo ng wika dahil likas niya itong matututuhan. Samantalang
sa kampo ng mga cognitivist, kailangan ang pagtuturo at mga kaligiran sa
pagkatuto na magpapabilis sa pagkatuto ng wika.

TEORYANG MAKATAO

Ang teoryang makatao sa pagkatuto ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng

mga salik na pandamdamin at emosyunal. Tungkulin ng guro na maglaan at
lumikha ng isang kaaya-ayang kaligiran sa klasrum at isang pagkaklaseng walang
pananakot kung saan maginhawa ang pakiramdam ng bawat mag-aaral at malaya
nilang nagagamit at nasusuri ang bagong wikang natutuhan.

Ilan sa mga metodo sa pagtuturo ng wika na may kaugnayan sa makataong

tradisyon ay ang sumusunod: Community Language Learning ni Curran; ang Silent
Way ni Gattegno at ang Suggestopedia ni Lazonov.

MGA NAPAPANAHONG TEORYA SA PAGTATAMO AT PAGKATUTO NG

WIKA

Ang umiiral na pananalig na natutuhan ang wika sa pamamagitan ng

palagiang paglalaan ng mga input na berbal at may katugong pagpapatibay
(reinforcement) ay malinaw na ipinahayag sa aklat ni B.F Skinner
na VerbalBehavior (1957). Samantala, noong 1959, sa isang matinding rebyuna
isinagawa ni Chomsky sa aklat ni Skinner, pinanindigan niya na kung ang wika
ay matututuhan lamang sa pamamagitan ng pagpaptibay, magiging mahirap para
sa isang taal na tagapagsalita ng wika (W1) ang pag-unawa sa mga pangungusap
na hindi pa niya naririnig. Idinagdag pa rin ni Chomsky na hindi lamang sa mga
proseso ng pagmememorya at pag-uulit natutuhan ang wika.

Ang ating isipan ay may taglay na isang aktibong prosesor ng wika,

ang Language Acquisition Device (LAD), na nakalilikha ng mga tuntunin sa
pamamagitan ng walang-kamalayang pagtatamo ng pansariling pagbabalarila.
May tatlong pangunahing ideya ang nakaimpluwensya sa pagtuturo at pagkatuto
ng wika sa kasalukuyan.

· Una, ang paglipat sa isang paradigmang kognitib na nagsasabi ng

pangunguna ng pagkatuto bago pa man ang pagtuturo nito.

· Ikalawa, naisasaalang-alang nang lubos ang proseso ng

pagtuturo/pagkatuto kung ito ay katugma (compatible) ng mga prosesong likas na
nagaganap sa ating utak.

· Ikatlo, ang integrasyon ng mga kaalaman ay isang mahalagang kaisipang

kontemporaryo na may kaisahan sa mga layunin ng lahat ng mga lawak
pangnilalaman at pagsanib ng pagtuturo ng pagsulat, pagsasalita, pakikinig, pag-
iisip, at ang pagkilos ay isang nangungunang simulain sa kasalukuyang kaisipan
tungkol sa pagkatuto ng wika.

20
ANG BALARILANG TRANSPORMASYONAL (TRANSFORMATIONAL
GRAMMAR)

Anng mga mambabalarilang transpormasyonal gaya ni Chomsky ay

nananalig na ang isang wika ay may taglay na set ng mga tuntunin na walang
malay na nalalamman at nagagamit ng isang tao sa kanyang pang-araw araw na
pakikipagtalastasan. Tunguhin ng balarilang transpormasyonal na maipaliwanag
at mailarawan ang likas na mga tuntuning ito ng wika.

Bagama’t hindi nagging modelo ang paradigmang ito sa pagtuturo ng

wika perse, malaki ang naiambag nito sa monitormodel ni Krashen.

MONITOR MODEL NI KRASHEN

May iminungkahing teorya bsi Krashen (1981b, 1982) hinggil sa pagtatamo

ng pangalawang wika (W2) na nagging batayan ng isang balangkas para sa pag-
unawa ng mga proseso kung paano natutuhan ang pangalawang wika. May
limang haypoteses na nakapaloob sa teoryang ito ni Krashen: ang acquisition
learning hypothesis, na nagpapakita ng kaibahan ng pagtatamo (na patungo sa
katatasan) sa pagkatuto (na sangkot ang kaalaman sa mga tuntuning pangwika);
ang natural order hypothesis, nagpapahayag na ang mga tuntuning pangwika ay
natatamo sa isang mahuhulaang pagkakasunod-sunod; ang monitor hypothesis, na
nagpapalagay na may isang paraan ng pag-iisip para sa pagtatamo ng katatasan;
ang input hypothesis, nagpapahayag din na ang unawa sa mga mensahe; at
ang affective filter hypothesis, na nagpapaliwanag hinggil sa mga sagabal na pang-
isipan at pandamdamin para sa ganap na pagtatamo ng wika.

Bagama’t marami ring pagtuligsa ang ibinato sa monitor model, nakapaglaan

naman ito ng isang matibay na kaisipang teoretikal para sa natural approach, na
malaki ang impluwensya sa pagtuturo at pagkatuto ng pangalawang wika.

Ang acquisition learning hypothesis(pagtatamo-pagkatuto). Isinasaad ng

haypotesis na ito na ang pagtatamo at pagkatuto ay dalawang magkahiwalay na
proseso sa pagiging dalubhasa sa wika. Ang pagkatuto ay “kaalaman tungkol” sa
wika.

Ang natural order hypothesis. Ayon sa haypotesis na ito, may mga tuntuning
pangwika na mas naunang natamo kaysa sa iba. Nananalig din ito sa
paniniwalang may likas na sinusunod sa natural na order ang bata sa pagtatamo
ng wika.

Ang monitor hypothesis. Malinaw na isinasaad ng haypotesis na ito ang

ugnayan ng pagtatamo at pagkatuto ng wika. Sa tulong ng kaisipang Monitor ni
Krashen, napag-ibayo ang kalakaran sa pagtuturo ng wika sa pamamagitan ng
paglalaan ng isang language-rich environment na makapagpapadali sa natural o
likas na pagkatuto nito.

Ang input hypothesis. Naninindigan ang haypotesis na ito na ang wika ay

natatamo sa isang prosesong payak at totoong kamangha-mangha-kapag
naunawaan natin ang mga mensahe. Ang kahusayan ay mapauunlad kung
patuloy na tatangkilikin ang mga sinasabi ni Krashen na comprehensible input.

21
Ipinagpapalagay ni Krashen na ito ay input na maaaring ihalintulad sa “caretaker
speech,” anyo ng pagsasalita para sa mga batang bago pa lamang nagsasalita na
maririnig sa mga yaya o caregiver. Ang caretaker speech (maikling pangungusap,
madaling maintindihan, kontrolado ang bokabularyo, iba’t-ibang paksa) ay
nakapokus sa komunikasyon.

Ang affective filter hypothesis. Ang hypothesis na ito ay may kaugnayan sa

mga baryabol na pandamdamin gaya ng pagkabahala, motibasyon, at pagtitiwala
sa sarili. Mahalaga ang kabatiran ukol dito dahil nagagawa ng mga ito na
mahadlangan ang mga input para gisingin ang Language Acquisition Device (LAD).
Kung mahahadlangan ng affective filter ang ilan sa mga comprehensible input,
maaaring kaunting input lamang ang makapapasok sa LAD ng mag-aaral. Ang
isang kontekstong affective at positibo ay nakapagpapataas ng input.

MGA GAWAING PAMPAGTUTURO NA UMAALINSUNOD SA MONITOR

MODEL

Isang maikling buod ni Krashen ay ang pananalig na matatamo ang mga

istrukturang pangwika (W1 o W2) sa isang mahuhulaang pagsusunod-sunod
kung may natatamong comprehensible input at kung mababa ang affective filters at
maluwag na makakapasok ang input.

Pagtatamo vs. Pagkatuto. Ang bahagyang komprehensyon at di-

kumpletong pagsasalita ay tinatanggap.

Natural Order. Inaasahang tatanggapin ng mga guro na ang pagbubuo sa

isipan ng mga pangungusap ay hindi nagsisimula sa payak patungo sa mas
kompleks na mga pangungusap.

Monitor.Maaaring maglaan ng mga karagdagang pantulong sa

pamamagitan ng mga mungkahi o tuwirang tuntuning gramatikal.

Comprehensible Input. Ang pinagaang wika gaya ng caretaker speech ay

maaaring epektibo sa ibang mag-aaral.

Ang Affective Filter. Mapabababa ng mga guro ang affective filter sa

pamamagitan ng isang pagkaklase na relaks ang lahat ng bata, may paggalang ang
bawat bata.

ANG PAGTUTURONG NAKAPOKUS SA MAG-AARAL (LEARNER-

CENTERED TEACHING)

Ang pagtuturong nakapokus sa mag-aaral ay gumagamit ng mga teknik

na:

• Nakapokus sa mga pangangailangan, tunguhin, at istilo sap ag-aaral;

• Nagbibigay ng ilang pagkontrol sa mga mag-aaral (halimbawa:
pangkatang gawain o pagsasanay)
• Nakadaragdag ng pagtitiwala sa sariling kakayahan at kagalingang
pansarili;
• At kurikulum na may konsultasyon at isanasaalang-alang ang input ng
mag-aaral at hindi itinatakda kaagad-agad ang mga layunin.

22
Ang ganitong kalagayan sa loob ng klasrum ay nagbibigay ng kamalayan na
“maangkin” ng mga mag-aaral ang kanilang pagkatuto at nakadaragdag sa
kanilang intrinsic na motibasyon.

ANG PAGKATUTO NA TULONG-TULONG (COOPERATIVE LEARNING)

Ang isang klasrum na kooperatib-samakatuwid ay hindi pagalingan o

paligsahan kaugnay ng mga katangian ng pagkatutong nakapokus sa mag-aaral.
Ang mga mag-aaral ay isang “koponan” na ang layunin ng bawat manlalaro ay
mapagtagumpayan ang anumang itinakdang gawain.

Dagdag na konotasyon ng “kooperatib” ay ang pagbibigay diin nito sa

sama-samang (collaborative) pagsisikap ng guro at mag-aaral upang matamo ang
mga itinakdang layunin.

ANG PAGKATUTONG INTERAKTIB (INTERACTIVE LEARNING)

Mapadadali ang paggamit ng wika kung ang pansin ay nakapokus sa

pagbibigay at pagtanggap awtentikong mensahe (mensaheng taglay ang
impormasyong kawili-wili sa nagsasalita at tagapakinig). Ayon kay Wells, ang
palitang-salita ang siyang pangunahing yunit ng dikors. Ang interaksyong
panlinggwistika ay isang sama-samang gawain na nangangailangan ng
triyadikong pag-uugnayan ng nagpapadala (sender), tagatanggap (receiver), at ng
konteksto ng sitwasyon sa isang komunikasyong pasalita o pasulat man.

Karaniwang makikita sa isang klaseng interaktib ang mga sumusunod:

• Madalas ang mga gawaing dalawahan o pangkatan

• Paggamit ng mga awentikong wika bilang input sa konteksto ng tunay na
paggamit nito.
• Paglikha ng mga tunay na wika para sa makabuluhang komunikasyon
• Pagsasagawa ng mga gawaing pangklasrum bilang paghahanda para sa
aktwal na paggamit ng wika sa “labas”
• Pagpapasulat na totoo ang target na awdyens

ANG WHOLE LANGUAGE EDUCATION

Ang katawagang ito ay bunga ng mga pananaliksik sa pagbasa at ginagamit

upang bigyang-diin a) ang “kabuuan” ng wika laban sa pananaw na pagbabahagi
ng wika sa mga maliliit nitong element gaya ng ponema, morpema, at sintaks; b)
ang interaksyon at pag-uugnayin sa pagitan ng pasalitang wika (pakikinig at
pagsasalita) at wikang pasulat (pagbasa at pasulat); at c) ang kahalagahan ng
alituntunin sa pagsulat na ito’y likas at umuunlad, na katulad din ng alituntuning
pasalita.

Ang whole language ay isang leybel na ginagamit upang mailarawan ang:

• Tulong-tulong na pagkatuto
• Pagkatutong partisipatori
• Pagkatutong nakapokus sa mag-aaral

23
 • Integrasyon ng “apat na kasanayan”
• Paggamit ng mga awtentiko at natural na wika

CONTENT-CENTERED EDUCATION

Ayon kina Brinton, Snow, at Weshe (1989), ang content-centered education ay

ang integrasyon ng mga pagkatuto ng mga nilalaman sa mga layunin ng
pagtuturo ng wika.

ANG PAGKATUTONG TASK-BASED

Ayon kay Micheal Breen (1987), ang task ay alinmang binalangkas na

pagkatutong pangwika na may tiyak na layunin, nilalaman, paraan, at mga
inaasahang matatamo ng mga magsasagawa ng task.

ANG BRAIN-BASED LEARNING

Sa ganitong kalagayan, marapat sigurong alamin natin ang mga

teoryang neurofunctional at ang pagtatangka nitong ipaliwanag ang koneksyon sa
pagitan ng tungkulin ng wika at neuroanatomy-para matukoy hangga’t maaari
kung aling mga bahagi ng utak ang may tungkulin para gumana ang wika sa
pakikipagtalastasan.

Inilahad sa talahanayan sa ibaba ang mga simulain hinggil sa brain-based

learning (Caine at Caine, 1991) at naglaan ito ng paraan kung paano ilalapat ang
ilang kaalaman sa utak sa pagtuturo ng wika.

MGA SIMULAIN AT IMPLIKASYON SA PAGTUTURONG BRAIN-BASED

Simulain Mga Implikasyong Pampagtuturo

1.Nagagawa ng utak na Ang mga karanasan sa pagkatuto ay

makapagproseso nang kailangang maiplano nang mabuti
maramihan at sabay- (orchestrated) upang mapakilos at
sabay. maisangkot ang maraming bahagi ng
utak.

2.Kasangkot sa Dapat isaalang-alang ang nutrisyon,

anumang pagkatuto ehersisyo, labis na pagkabahala, at
ang kabuuan ng ating kahandaan ng mag-aaral sa anumang
physiology (katawan at okasyon ng pagtuturo at pagkatuto.
mga bahagi nito).

3.Ang paghahanap at Ang anumang pagkatuto sa wika ay

pagbuo ng kahulugan kailangang maglaan ng kapanatagan
ay likas sa tao. at pagpapalayag-loob bukod pa na
tumutugon ito sa kawilihan at
pagkamausisa ng mga mag-aaral.

24
4.Ang utak ay Ang ideyal at mabisang proseso ng
nakadisenyo upang pagtuturo ay naglalahad ng mga
makapaghulo at impormasyon sa paraang magagawa
makalikha ng mga ng utak na makahugot ng mga
larawan. hulwaran at aktibong makalikha ng
pagpapakahulugan.

5.Ang mga emosyon ay Kinakailangang suportahan ng

mahalaga sa memorya. anumang pagtuturo ang kaligirang
kabatiran ng mag-aaral at ang kanyang
taglay na wika.

6.Sabay-sabay na Ang mga kasanayang pangwika gaya

pinoproseso ng utak ng balarila at talasalitaan ay lubusang
ang mga bahagi at natutuhan sa isang awtentikong
kabuuan ng isang kaligirang pangwika (paglutas ng
kaisipan. suliranin, pagtatalo sa isang isyu,
pagtuklas).

7.Kasangkot sa Ang musika, sining, at iba pang mga

pagkatuto ang katulad na pampasigla sa ating
atensyong may tiyak na kaligiran ay maaaring makaragdagat
pokus at mga pang- makaimpluwensya sa likas na
unawa sa kapaligiran pagtatamo ng wika.
kaugnay nito.

8.Ang di-malay at may Kailangang bigyan ng pagkakataon

malay na pagpoproseso ang mga mag-aaral na balik-aralan ang
ng isip ay lagging anumang pagkatuto upang mapag-
kasangkot sa anumang isipan itong mabuti, at mapamahalaan
pagkatuto. nang maayos ang paglinang ng
sariling pagkatuto.

9.Tinatayang may Gamitin ang rote learning system sa

dalawang uri ng mga teknik sa pagtuturo na nakapokus
memorya: ang sa pagsasaulo ng mga salita at mga
memoryang spatial at tuntuning panggramatika samantalang
ang memoryang rote. sa mga pagtuturong kailangang
isangkot ang mag-aaral sa
pagbabahagi ng naiibang karanasan.

10.Nagiging mabisa ang Ang isa-sa-isang paglinang ng mga

pagkatuto kung ang kasanayang pangwika ay lubos na
mga kaalaman at matututuhan kung nakatutok sa mga
kasanayan ay gawain at karanasang awtentiko
nakapaloob sa likas na (lakbay-aral, pagtatanghal, dula,
memoryang spatial. kwento, at iba pa).

11.Ang pagkatuto ay Dapat sikapin ng guro na ang kanyang

napasisigla ng mga klasrum ay kaaya-aya at walang

25
 hamon at anumang palatandaan ng panankot a
nahahadlangan ng mayaman sa mga hamong pang-
pagbabanta at isipan.
pananakot.

12.Bukod-tangi ang Ang mga teknik sa pagtuturo ay

bawat utak. kailangang marami at magkakaiba.

Pagsasanay

Pagpipilian
Panuto: Bilugan ang tamang sagot.

1. Sino ang pilosopo na nakatukoy ng walong klasipikasyon ng maga salita?

a. Dionysius Thrax
b. Skinner
c. Chomsky
d. Plato
2. Anong aklat ang sumikat at ginawang modelo sa pag-aaral ng mga balarilag Latin at
Griyego?
a. The art of language
b. The art of Africans
c. The art of grammar
d. The art of Noah
3. Ito ay pangongopya mula sa salitang Latin, nalimitahan paano dapat gingamit ang
wika?
a. Descriptive linguistic
b. Prescriptive grammar
c. Descriptive language
d. Prescriptive linguistic
4. Ano any ibig sabihin ng ALM?
a. Audio-language method
b. Audio-lingual method
c. Audio-linguistic method
d. Audio-logical method
5. Ano ang kahulugan ng acronym na Ito LAD?
a. Language Acquisition Device
b. Linguistic Acquisition device
c. Language of association device
d. Linguistic of association device
6. Sino ang nagbigay diin at nagpatibay sa nilalaman ng teoryang behaviorism?
a. Skinner
d. Plato
c. Chomsky
d. Watson

26
7. Isa sa mga teorya na ngabibigay diin sa kahalagahan ng mga salik na pandamdamin
at emosyunal?
a. Teoryang makatao
b. Teoryang behaviorism
c. Teoryang cognitive
d. Teoyang innatism
8. Ito ay teoryang na ang pagkatuto at batay sa paniniwalang lahat ng bata at
ipinanganakna may likas na talino sa pagkatuto ng wika?
a. Teoryang makatao
b. Teoryang behaviorism
c. Teoryang cognitive
d. Teoyang innatism
9. Ito at teryang na nagbibigay diin na ang bata at ipinanganak na may kakayahan sa
pagkatuto at ang kanilang gawi?
a. Teoryang makatao
b. Teoryang behaviorism
c. Teoryang cognitive
d. Teoyang innatism
10. Ito at teoryang na ang pagkatuto ng wika ay isang processing dinamiko kung saan
ang pag-aaral ng wika ay palaging nangangailangan mag-isip at gawaing may saysay o
kabuluhan?
a. Teoryang makatao
b. Teoryang behaviorism
c. Teoryang cognitive
d. Teoyang innatism
11. Teorya ni Krashen, nagpapahayag na ang tuntuning pangwika at natatamo sa isang
mahuhulaang pagkakasunod-sunod?
a. Natural order hypothesis
b. Monitor hypothesis
c. Affective filter hypothesis
d. Input hypothesis
12. Ito at nagpapaliwanag hinggil sa mga sagabal na pag-isipan at pandamdamin para
sa ganap na pagtatamo ng wika?
a. Natural order hypothesis
b. Monitor hypothesis
c. Affective filter hypothesis
d. Input hypothesis
13. Ito ay nagpapahayag din na ang mga wika at natatamo sa isang paraan lamang- sa
pag-unawa ng mensahe?
a. Acquisition learning hypothesis
b. Monitor hypothesis
c. Affective filter hypothesis
d. Input hypothesis
14. Ito aynagpapakita ng kaibahan sa pagtatamo at sa pagkatuto?
a. Acquisition learning hypothesis
b. Monitor hypothesis
c. Affective filter hypothesis
d. Input hypothesis

27
15. Ito ay mapadadali ang paggamit ng wika kung ang pansin at nakapokus sa
pagbibigay at pagtangap ng awtentikong mensahe?
a. Pagkatutong interaktib
b. Whole language education
c. Pagkatutong task-based
d. Brain-based learning
16. Ito ay binabalangkas na pagkatutong pangwika na may tiyak na layunin, nilalaman,
paraan at mga inaasahang matatamo?
a. Pagkatutong interaktib
b. Whole language education
c. Pagkatutong task-based
d. Brain-based learning
17. Ito ay ang integrasyon ng mga pagkatuto ng mga nilalaman sa mga layunin ng
pagkatuturo ng wika?
a. Content-centered education
b. Whole language education
c. Pagkatutong task-based
d. Whole language education
18. Ito ay ginagabayan ng guro sa pagkatuto sa pamamagitan ng ilang tiyak na
halimbawa?
a. Dulog na pasaklaw
b. Dulog na pabuod
c. wala sa nabanggit
d. A at B
19. Ito ay kabaliktaran, kung saan na di ginagabayan ng guro sa pagkatuto?
a. Dulog na pasaklaw
b. Dulog na pabuod
c. wala sa nabanggit
d. A at B
20. Ito ang panahon kung saan nagsimula ang ang pagtatalo ng mga pilosopong
Griyego hinggil sa kalikasan ng wika na sinasalita ng mga tao?
a. Ikaapat na siglo
b. Ikalimang siglo
c. Ikaanim na siglo
d. Ikapitong siglo

Maligayang pagbati! Natapos mo na ang nilalaman sa

unang Aralin, ngayon sigurado akong handa ka na sa
pagsagot sa mga katanungan.

28
 Gaano na Kalayo ang Ating Narating?

Pagpapamalas ng mg larawan

Panuto: Pagpapamalas ng mga larawan ng mga Tagapagtaguyod ng Teorya at mga

pangyayari na may kinalaman sa paksa. Pagtukoy sa pagkakatulad at
nagsasalungat na ideya ng mga teorya tungkol sa pinagmulan ng wika. (Gamitin
ang espasyo sa ibaba para sa kasagutan)

29
 Pagyamanin Natin

Malikhaing Paglalahad

Panuto: Ipakita kung paano naintindihan ang teorya sa pinagmulan ng wika at kung
paano ka naimpluwensiyahan nito sa pamamagitan ng maaaring pagkanta,
pagsasadula, pagtula at pagguhit ng mga larawan. (Gamitin ang espasyo para sa
kasagutan. Makikita sa Apendiks ang paraan ng pagmarka)

30
 MUNGKAHING BASAHIN:

Basahin at panoorin ang mga sumusunod na artikulo at bidyu sa tinukoy na website.

✓ https://www.slideshare.net/myrepearl/sikolohiya-hinggil-sa-pagkatuto-ng-wika-mga-teorya-
109835528

SANGGUNIAN

Badayos,Paquito B. (2008) Metodolohiya sa Pagtuturo at Pagkatuto ng/sa Filipino Mga

Teorya,Simulain,at Istratehiya Ikalawang Edisyon Potrero Malabon City:
Mutya Publishing House, Inc.,

REPLEKSIYON NG KABANATA

Sagutin ang mga sumusunod na katanungan dito bilang iyong dyornal at ibahagi ang
iyong mga sagot sa loob ng chat sa pangkat ng Facebook Messenger bilang bahagi ng
aming pagsubaybay.

1. Ano ang iyong alam tungkol sa paksa bago ito tinalakay? Ano ang natutuhan mo
pagkatapos ng araling ito?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_______________________________________________________________

2. Paano mo mailalapat ang iyong natutunan sa iyong kasalukuyang buhay bilang

isang mag-aaral at sa iyong pangarap na pangarap?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_______________________________________________________________

3. Ano ang iba pang mga bagay na may kaugnayan sa aralin na gusto mong
matutunan? Bakit?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

31
 APENDIKS

RUBRIKS SA KABANATA 1, Aralin 1

Magsimula na Tayo: Rubrik sa Akrostik

Pamantayan 6 8 10 Puntos

Salitang ginamit Di-angkop ang mga Angkop ang mga Angkop na angkop ang
salitang ginamit. salitang ginamit. mga salitang ginamit.

Kaugnayan ng Di-kaugnay ang Magkaugnay ang Magkaugnay na

pahayag sa paksa mga pahayag na mga pahayag na magkaugnay ang mga
ginamit sa paksa. ginamit sa paksa. pahayg na ginamit sa
paksa.

Pagsunod sa panuto Di nakasunod sa Nakasunod sa ilang Nakasunod sa lahat ng

panutong ibinigay. panutong ibinigay. panutong ibinigay.

Kawastuhan ng mga Di wasto ang Wasto ang ilang Wastong-wasto ang lahat
salitang ginamit salitang ginamit mga salitang ng ginamit na salita.
ginamit.

Kalinisan at Di gaanong malinis Malinis at maayos Napakalinis at

kaayusan ng at maayos ang ang pagkakagawa napakaayos ng
pagkakagawa o pagkakagawa at at pagkakasulat. pagkakagawa at
pagkakasulat pagkakasulat. pagkakasulat.

Kabuuang Puntos

Pagyamanin Natin: Rubrik sa Pagsulat ng Sanaysay

Kategorya Higit na Inaasahan Nakamit ang Bahagyang Hindi Nakamit Walang

(5) Inaasahan Nakamit ang ang Inaasahan Napatunayan
(4) Inaasahan (2) (1)
(3)
Introduksyon Nakapanghihikayat Nakalahad sa Nakalahad sa Hindi malinaw *Hindi nakita
ang introduksyon. introduksyon introduksyon ang sa ginawang
Malinaw na ang ang introduksyon at sanaysay.
nakalahad ang pangunahing pangunahing ang
pangunahing paksa paksa paksa subalit pangunahing
gayundin ang gayundin ang hindi sapat ang paksa. Hindi rin
panlahat na panlahat na pagpapaliwanag nakalahad ang
pagtanaw ukol pagtanaw ukol dito. panlahat na
dito. ukol dito. pagpapaliwanag
ukol dito.
Diskusyon Makabuluhan ang Bawat talata May Hindi *Hindi angkop
bawat talata dahil ay may sapat kakulangan sa nadebelop ang ang inilagay sa
sa husay na na detalye detalye mga paksa.
pagpapaliwanag at pangunahing
pagtalakay tungkol ideya
sa paksa.
Organisasyon Lohikal at mahusay Naipakita ang Lohikal ang Walang patunay *
ng mga Ideya ang pagkakasunud- debelopment pagkakaayos ng na organisado
sunod ng mga ng mga talata mga talata ang
ideya; gumamit din subalit hindi subalit ang mga

32
 ng mga makinis ang ideya ay hindi pagkakalahad
transisyunal na pagkakalahad ganap na ng sanaysay.
pantulong tungo sa nadebelop.
kalinawan ng mga
ideya.
Mekaniks Walang Halos walang Maraming Napakarami at
pagkakamali sa pagkakamali pagkakamali sa nakagugulo ang
mga bantas, sa mga bantas, mga bantas, mga
kapitalisasyon at kapitalisasyon kapitalisasyon pagkakamali sa
pagbabaybay. at at pagbabaybay. mga bantas,
pagbabaybay. kapitalisasyon
at pagbabaybay.
Gamit Walang Halos walang Maraming Napakarami at *
pagkakamali sa pagkakamali pagkakamali sa nakagugulo ang
estruktura ng mga sa estruktura estruktura ng pagkakamali sa
pangungusap at ng mga mga estruktura ng
gamit ng mga pangungusap pangungusap at mga
salita. at gamit ng gamit ng mga pangungusap at
mga salita. salita. gamit ng mga
salita.

RUBRIKS SA KABANATA 1, Aralin 2

Pagyamanin Natin: Rubrik sa Malikhaing Paglalahad

Pamantaya Napakahusay Mahusay Kailangan pang Magsanay

n (10) (7) (4)

Nilalaman Napakalawak Malawak Hindi tiyak

ngimpormasyongibiniga angimpormasyonibiniga angmgaimpormasyongibiniga
y y y
Paglalahad Napakalinaw Malinaw at maayosng Hindi gaanongmalinaw
atnapakaayos paglalahad atmaayos
ngpaglalahad angpaglalahadKaayusan
Kaayusan Napakaayos Maayos Hindi gaanongmaayos
angpagkakasunod- angpagkakasunod- angpagkasunod-sunodng
sunodng sunodng mgaimpormasyon
mgaimpormasyon mgaimpormasyon

PUNA SA KURSO

Sa bahaging ito maaring magtala ng mga puna sa kurso.

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

33