სავალდებულო საფაკულტეტო კურსი

1.სასწავლო კურსის სილაბუსი

სასწავლო კურსის ენათმეცნიერების შესავალი
დასახელება Introductory Course in Linguistics
ავტორი (ავტორები) აკად. თ. გამყრელიძე, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა
ფაკულტეტი;
ტელ.: 2998891 (სამსახური), 2226492 (ბინა)
ლექტორი აკად. თ. გამყრელიძე, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა
(ლექტორები) ფაკულტეტი;
ტელ.: 2998891 (სამსახური), 2226492 (ბინა)

ასოც. პროფ. რუსუდან ასათიანი,

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
ტელ.: 2220744/ 598410424, rus_asatiani@hotmail.com

ასოც. პროფ. თინათინ ბოლქვაძე, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა

ფაკულტეტი;
ტელ.: 599 977936, tinatin5b@hotmail.com

ასოც. პროფ. მარინე ივანიშვილი, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა

ფაკულტეტი,
ტელ.: 2695984 (ბინა), 558546321 (მობ.), 2227409 (თსუ);
marine.ivanishvili@tsu.ge

ასოც. პროფ. ივანე ლეჟავა - ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა

ფაკულტეტი,
ტელ. 2227409 (სამსახური), 2220811 (სახლი). მობ. 599 26 43 98
ilejava@gmail.com; ivane.lezhava@tsu.ge

ასოც. პროფ. ეთერ სოსელია, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა

ფაკულტეტი;
ტელ.: 2 533 087 (ბინა); 577 458 587 (მობილ.); 2 233 073
(სამსახ.);
soset123@gmail.com

სასწავლო კურსის
(მოდულის) კოდი
სასწავლო კურსის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი, ბაკალავრიატი,
სტატუსი სავალდებულო საფაკულტეტო კურსი
სასწავლო კურსის ენათმეცნიერების შესავლის კურსის მიზანია საფუძველი
მიზნები ჩაუყაროს სტუდენტების ჰუმანიტარულ აზროვნებას და
მიაწოდოს მათ ენის შესახებ ყველა ჰუმანიტარისათვის საჭირო
ენათმეცნიერული საფუძვლების საბაზისო ცოდნა.
კრედიტების 5 კრედიტი,
რაოდენობა და 45 საათი საკონტაქტო (კვირაში 2 სთ. ლექცია, სულ 30 სთ და 1 სთ.
საათების მუშაობა ჯგუფთან, სულ 15 სთ. და, მათ შორის, შუალედური
გაანაწილება გამოცდის 1 სთ);
სტუდენტის 80 სთ. დამოუკიდებელი მუშაობა:
დატვირთვის შუალედური გამოცდებისთვის მომზადება - 4 სთ
შესაბამისად (ECTS) საბოლოო გამოცდისთვის მომზადება - 9 სთ
საბოლოო გამოცდის ჩაბარება - 3 სთ
ლექცის-სამუშაო ჯგუფში დასამუშავებელი თემების
დავალებების მომზადება - 64 სთ
დაშვების ერთიანი ეროვნული გამოცდები
წინაპირობები
სწავლის შედეგები ა) ცოდნა და გაცნობიერება
 სტუდენტები ეცნობიან ენათმეცნიერების ძირითად
კონცეფციებს, პრინციპებსა და თეორიებს;
 ითვისებენ ენათმეცნიერების ტერმინოლოგიასა და
მეტაენას;
 ეცნობიან ენათმეცნიერების მეთოდოლოგიას და
თანამედროვე მიმდინარეობებს.

ბ) ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარი

 მიღებული თეორიული ცოდნის პრაქტიკულ გამოყენება;
 ენობრივი სტრუქტურების ლინგვისტური ანალიზის
პრაქტიკულ უნარ-ჩვევების გამომუშავება;
 ლექტორის ხელმძღვანელობით არჩეული ლინგვისტური
თემის დამუშავება.

გ) დასკვნის უნარი
 მონაცემების თანამედროვე ენათმეცნიერული მეთოდების
გამოყენებით ანალიზი და ამ ანალიზზე დაყრდნობით
დასაბუთებული დასკვნების ჩამოყალიბება.

დ) კომუნიკაციის უნარი
 კვალიფიცირებული მსჯელობა ენათმეცნიერების
საკითხების შესახებ; წერითი კომუნიკაციისას აკადემიური
წერის პრინციპების დაცვა; ზეპირი კომუნიკაციისას
კომპიუტერული ტექნოლოგიების ეფექტური გამოყენება
აუდიტორიის დაინტერესებისა და საკითხის
დამაჯერებლად წარმოდგენის მიზნით.

ე) სწავლის უნარი
 საკუთარი სასწავლო პროცესის შეფასება და ლიგვისტიკის
სფეროში ცოდნის გაღრმავებისათვის საჭირო სწავლის
შემდგომი საფეხურების დაგეგმვა.

ვ) ღირებულებები
 აკადემიური ეთიკის პრინციპების დაცვა და ძირითადი
ღირებულებების დამკვიდრება: მეცნიერთა აზრების
დამოწმებისა და პერიფრაზირებისას პლაგიატის დაგმობა;
სხვისი აზრის პატივისცემა; პროფესიონალად
ჩამოყალიბებისკენ სწრაფვა; კეთილსინდისიერი და
პასუხიმგებლობითი დამოკიდებულება შერჩეულ
საქმიანობასთან.
სასწავლო კურსის იხ. დანართი
შინაარსი
სწავლებისა და ფორმატი: კვირაში 2სთ ლექცია და 1სთ მუშაობა ჯგუფთან; ორი
სწავლის მეთოდები შუალედური გამოცდა და რეფერატი/პრეზენტაცია. გამოიყენება:
ზეპირსიტყვიერი და ახსნა-განმარტებითი მეთოდი, დისკუსია-
დებატები, ჯგუფური მუშაობა, ევრისტიკული მეთოდი,
ინდუქცია, დედუქცია, ანალიზი და სინთეზი.
შეფასების დასწრება -10 ქულა
კრიტერიუმები დასწრება შეფასდება აღრიცხვის მიხედვით

სამუშაო ჯგუფში აქტივობა - 20 ქულა

აქტივობა შეიძლება გამოხატულ იქნეს ზეპირი საშინაო
დავალებით ან ჯგუფური პრეზენტაციებით
ა) ზეპირი საშინაო დავალება - 10 ქულა:
9-10 ქულა: პასუხი სრულია და ამომწურავი;
ტერმინოლოგია ზუსტია.
7-8 ქულა: პასუხი სრულია, მაგრამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია.
5-6 ქულა: პასუხი არასრულია, თუმცა
დამაკმაყოფილებელი; ტერმინების გადმოცემისას პასუხი
არადამაჯერებელია.
3-4 ქულა: პასუხი არასრულია და ნაწილობრივი;
ტერმინოლოგია მცდარია.
1-2 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია; ტერმინოლოგია არ არის
შესაბამისი.
0 ქულა: პასუხი შესაბამისი არ არის ან საერთოდ ვერ
პასუხობს.
ბ) ჯგუფური პრეზენტაცია - 10 ქულა:
9-10 ქულა: პასუხი სრულია; თემა ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია.
7-8 ქულა: პასუხი სრულია, მაგრამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; თემა ამომწურავად არის
გადმოცემული.
5-6 ქულა: პასუხი არასრულია; თემა დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული, თუმცა ტერმინოლოგია ნაკლოვანია.
3-4 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია;
თემის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ.
1-2 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია; ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; თემა არსებითად
არასწორად არის გადმოცემული.
0 ქულა: პასუხი თემის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არაა მოცემული.

შუალედური გამოცდა - 20 ქულა

შუალედური წერითი სამუშაო შეიცავს 1 თემას (10
ქულიანი) და 5 შეკითხვას (თითოეული 2 ქულიანი, სულ 10
ქულიანი)
თემის შეფასების კრიტერიუმები:
9-10 ქულა: პასუხი სრულია; თემა ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია.
7-8 ქულა: პასუხი სრულია, მაგარამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; თემა ამომწურავად არის
გადმოცემული.
5-6 ქულა: პასუხი არასრულია; თემა დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული, თუმცა ტერმინოლოგია ნაკლოვანია.
3-4 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია;
თემის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ.
1-2 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია; ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; თემა არსებითად
არასწორად არის გადმოცემული.
0 ქულა: პასუხი თემის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არაა მოცემული.

შეკითხვების შეფასების კრიტერიუმები:

2 ქულა: პასუხი სწორია და სრული.
1 ქულა: პასუხი არსებითად სწორია, მაგრამ არასრული.
0 ქულა: პასუხი არასწორია ან საერთოდ არაა მოცემული.

რეფერატი - 10 ქულა
9-10 ქულა: პასუხი სრულია; თემა ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია.
7-8 ქულა: პასუხი სრულია, მაგარამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; თემა ამომწურავად არის
გადმოცემული.
5-6 ქულა: პასუხი არასრულია; თემა დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული, თუმცა ტერმინოლოგია ნაკლოვანია.
3-4 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია;
თემის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ.
1-2 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია; ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; თემა არსებითად
არასწორად არის გადმოცემული.
0 ქულა: პასუხი თემის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არაა მოცემული.

საბოლოო გამოცდა - 40 ქულა

საბოლოო წერითი გამოცდა მოიცავს 2 თემას (თითოეული
10 ქულიანი, სულ - 20 ქულა) და 5 შეკითხვას (თითოეული 4
ქულიანი, სულ - 20 ქულა), მთლიანად - 40 ქულა.

თემის შეფასების კრიტერიუმები:

9-10 ქულა: პასუხი სრულია; თემა ზუსტად და
ამომწურავად არის გადმოცემული; ტერმინოლოგია დაცულია.
7-8 ქულა: პასუხი სრულია, მაგრამ შეკვეცილი;
ტერმინოლოგიურად გამართულია; თემა ამომწურავად არის
გადმოცემული.
5-6 ქულა: პასუხი არასრულია; თემა დამაკმაყოფილებლად
არის გადმოცემული, თუმცა ტერმინოლოგია ნაკლოვანია.
3-4 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია;
თემის შესაბამისი მასალა გადმოცემულია ნაწილობრივ.
1-2 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია; ტერმინოლოგია არ არის
გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი; თემა არსებითად
არასწორად არის გადმოცემული.
 0 ქულა: პასუხი თემის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არაა მოცემული.

შეკითხვების შეფასების კრიტერიუმები:

4 ქულა: პასუხი სწორია და სრული, ენობრივი მასალა
სათანადოდაა მოხმობილი.
3 ქულა: პასუხი არსებითად სწორია და შედარებით
სრული, თუმცა შეინიშნება ენობრივი მასალის სიმწირე.
2 ქულა: პასუხი არსებითად სწორია, მაგრამ შეკვეცილი;
ენობრივი მასალა არაა მოხმობილი.
1 ქულა: პასუხი ნაწილობრივ სწორია და არასრული.
0 ქულა: პასუხი არასწორია ან საერთოდ არაა მოცემული.

საბოლოო გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა: 11 ქულა.

საბოლოო შეფასება: 100 ქულა
ძირითადი 1. გ. ნებიერიძე, ენათმეცნიერების შესავალი, თბილისი, 1991, 1999,
ლიტერატურა 2003;
2. ენათმეცნიერების შესავლის საკითხები, გ. ახვლედიანის
რედაქციით, თბ., 1972.
3. თ. გამყრელიძე, ზ. კიკნაძე, ი. შადური, ნ. შენგელაია,
თეორიული ენათმეცნიერების კურსი, თბილისი, 2003 ან 2008.

დამატებითი 4. გ. ახვლედიანი, ზოგადი ფონეტიკის საფუვლები, თბილისი,

ლიტერატურა და 1999.
სხვა სასწავლო 5. თ. გამყრელიძე, წერის ანბანური სისტემა და ძველი ქართული
მასალა დამწერლობა, თბილისი, 1989.
6. ი. მელიქიშვილი, მარკირების მიმართება ფონოლოგიაში,
თბილისი, 1976.
7. ფ. დე სოსიური, ზოგადი ენათმეცნიერების კურსი, თბილისი,
2002.
8. არნ. ჩიქობავა, ენათმეცნიერების შესავალი, თბ., 1952
9. Т. В. Гамкрелидзе, В. В. Иванов, Индоевропейский язык и
индоевропейцы, I-II, თბილისი, 1984.
10. Г. А. Климов. Типология языков активного строя, M., 1983.
Семиотика, Сборник переводов, М., 1983.
11. Н. С. Трубецкой, Основы фонологии, М., 1960.
12. Н. Хомский, Аспекты теории синтаксиса, М., 1972.
სასწავლო კურსის -----------
გავლასთან
დაკავშირებული
დამატებითი
პირობები

დანართი
სასწავლო კურსის შინაარსი
N ლექციის/სემინარის/პრაქტიკუმის/ ლიტერატურა
ლაბორატორიული სამუშაოს და ა. შ. თემა (შესაბამისი გვერდების
მითითებით)
1 ენის რაობა და ფუნქციები; ენის საზოგადოებრივი 1. გ.ნებიერიძე,
ხასიათი; ენის წარმოშობა; ცხოველის „ენა“. ენათმეცნიერების შესავალი,
თბილისი, 1991, 1999,2003;
$1,2,3.
1.
2 ენა, როგორც პირობით ბგერით ნიშანთა სისტემა; 1. გ.ნებიერიძე,
ნიშნის სახეობები და მიმართებები სხვა ნიშნებთან; ენათმეცნიერების შესავალი,
სინქრონია და დიაქრონია; ენა და მეტყველება. თბილისი, 1991, 1999,2003;
$5,6,7.
2. ფ. დე სოსიური, ზოგადი
ენათმეცნიერების კურსი,
თბილისი, 2002, გვ. 20-33.
3 ფონეტიკის შესწავლის საგანი და ობიექტი; 1. გ. ახვლედიანი, ზოგადი
ფონემათა კლასიფიკაცია: ხმოვანთა და ფონეტიკის საფუძვლები;
თანხმოვანთა ცალეულთა, წყვილეულთა და თბილისი, 1999, გვ. 12-39.
სამეულთა სისტემები. 1. გ.ნებიერიძე,
ენათმეცნიერების შესავალი,
თბილისი, 1991, 1999,2003;
მესამე თავი.

4 ფონეტიკა და ფონოლოგია. ენათმეცნიერების შესავლის

საკითხები, გ. ახვლედიანის
რედაქციით, თბ., 1972. გვ. 67-
80.

5 ფონი, ფონემა და ალოფონი; ფონოლოგიური თ. გამყრელიძე და სხვ.

ანალიზის პრინციპები. თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ.121-124, 133-141.

6 დამწერლობის ტიპები და ანბანური დამწერლობა; 1. თ. გამყრელიძე და სხვ. თეო-

ქართული დამწერლობის წარმოშობის თეორიები.
7 მორფოლოგიური ანალიზის პრინციპები: მორფი,
მორფემა და ალომორფი; ფლექსია-დერივაცია;
აფიქსთა სახეობები.
რიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ.515-522.
2. თ. გამყრელიძე, წერის ანბა-
ნური სისტემა და ძველი ქარ-
თული დამწერლობა. გვ. 20-32.
3. გ. ნებიერიძე,
ენათმეცნიერების შესავალი,
თბილისი, 1991, 1999, 2003;
გვ. 117–132.
1. გ. ნებიერიძე,
ენათმეცნიერების შესავალი,
თბილისი, 1991, 1999, 2003;
გვ. 132–149.
2. ენათმეცნიერების შესავლის
საკითხები, გ. ახვლედიანის
 რედაქციით, თბ., 1972. გვ. 176-
216.
8 სტრუქტურალიზმი სინტაქსში: ზმნის ვალენტობა 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.
და აქტანტები. თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 253-257, 394-398.
9 ანალიზი უშუალო შემადგენლების მიხედვით და 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.
ენის ტრანსფორმაციულ-წარმომშობი გრამატიკის თეორიული ენათმეცნიერების
მოდელი. კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 237-246.
2. Н. Хомский, Аспекты теории
синтаксиса (თავები შერჩევით)
10 სემანტიკის თეორიები და მეთოდები; სემანტიკური 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.
უნივერსალიები. თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი, თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 335-347.
11 ტექსტის ლინგვისტიკა და წინადადების 1.თ. გამყრელიძე და სხვ.
საინფორმაციო სტრუქტურა. თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 399-420.
12 ენათა ანალიზის შედარებითი მეთოდი; ენათა 1.თ. გამყრელიძე და სხვ.
კონტაქტები და არეალური ლინგვისტიკა. თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 399-420.

13 ენათა ტიპოლოგია და ენათა მორფოლოგიური და 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.

სინტაქსური კლასიფიკაციები; ენობრივი თეორიული ენათმეცნიერების
უნივერსალიები. კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 424-432.

14 ისტორიულ-შედარებითი ენათმეცნიერება; 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.

მონათესავე ენები და „ფუძე-ენის“ რეკონსტრუქცია; თეორიული ენათმეცნიერების
ენათა გენეალოგიური კლასიფიკაცია. კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 522-602.

15 ენათმეცნიერების გამოყენებითი ასპექტები. 1. თ. გამყრელიძე და სხვ.

თეორიული ენათმეცნიერების
კურსი; თბილისი, 2003 ან 2008.
გვ. 449-492.