1

Tsapter 1

ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NG PAG-AARAL

Panimula
Ang wika ang isa sa pinakamahalagang biyaya ng Diyos sa atin, ito ang dahilan

kung bakit tayo ay malayang nakakapagpalitan ng ideya at nagkakaroon ng malayang

pakikipagtalastasan.

Ang wika ang siyang sumasalamin sa identidad ng bawat tao. Sa wikang kanyang

isinasalita naipapamalas niya kung saan siya nagmula, kung saang klasipikasyon pang

ekonomiko siya kabilang, kung anong edukasyon ang meron siya at kung anong kultura

ang mayroon siya. Hindi maitatangi sa mga tao dito sa mundo ang kahalagahan ng wika.

Ito ang nagiging daan upang maibahagi sa isa’t isa ang kani-kanilang mga ninanais at

saloobin.

Ang aklat ni Hill (2007) na “Ano ang Wika?” ay naglalaman ng, “Ang wika ay

pangunahin at pinakadetalyadong anyo ng simbolikong gawaing pantao. Ang mga

simbolong ito ay binubuo ng mga tunog na nalilikha ng aparato sa pagsasalita at

isinasaayos sa mga klase at gabay na lumikha sa isang komplikado at semistrikal na

istruktura. Ang mga simbolong ito ay mayroon ding kahulugang arbitraryo at kontrolado

ng lipunan. Samakatuwid, ang lipunan mismo ang nagpapasya kung ano ang kanilang

susundan sa gawaing pagsasalita o nagkakasundo sila sa paggamit nito at minsan ay hindi

namamalayan ang pagkakalikha ng mga bagong paraan ng paggamit ng wika dahilan sa

paghahanap ng paraan upang mas mapabilis ang komunikasyon at iba pang mga bagay”.
 2

Ayon kay Constantino (2006), “ Ang wika ay ang pangunahing instrumentong

komunikasyong panlipunan”. Bilang instrumento, maaaring matamo sa pamamagitan nito

ang mga instrumental at sentimental na pangangailangan ng tao. Isa rin itong behikulo

para makisangkot at makibahagi ang tao sa mga gawain ng lipunan upang matamo ang

mga pangangailangang ito.

Sakabuuan, ang wika ay nauuri sa dalawang antas. Ang pormal at di-

pormal na antas ng wika. Ang pormal na antas ng wika ito ang mga salitang istandard

dahil kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na ng mga nakapag-

aral ng wika, ang pormal ay nahahati sa dalawa; Ang pambansa ito ang mga salitang

karaniwang ginagamit sa mga aklat pangwika/pambalarila sa lahat ng mga paaralan at sa

pamahalaan, samantala ang pampanitikan ay mga salitang ginagamit sa mga akda tulad

ng maikling kuwento, tula at nobela na may masining at malalim na kahulugan. Ang di-

pormal na kaantasan ng wika ay mga salitang karaniwan,palasak, ginagamit sa pang-

araw-araw na pakikipag-usap na nahahati sa apat na uri; una ang lalawiganin, ito ay mga

salitang ginagamit sa isang partikular na pook, makikilala sa pagkakaroon ng kakaibang

tono o punto; ikalawa ay ang kolokyal, ito ay ang mga salitang pinaikli; ikatlo ay

balbal,ito’y salitang kanto na kadalasan ay nililikha ng kabataan, at ang huli ay ang

bulgar/bawal na itinuturing na pinakamababang antas ng wika sapagkat ang mga salita

rito ay malalaswa.

Sa paglipas ng panahon kaalinsabay rin nito ang pagbabago ng wika. Ang wika

ay patuloy na nagbabago, ang wika ay masistemang balangkas, ang wika ay sinasalitang

tunog, ang wika ay pinipili at isinasaayos, ang wika ay arbitraryo, ang wika ay ginagamit,
 3

ang wika ay nakabatay sa kultura, ang wika ay komunikasyon, ang wika ay

makapangyarihan at ang wika ay kagila-gilalas.

Sa kasalukuyan, umusbong ang mga makata na gumagamit ng di-pormal na antas

wika. Isa sa mga makabagong makata ngayon na gumagamit ng di-pormal na antas ng

wika ay si Raymond Abracosa o mas kilala sa tawag na “Abra”. Siya ay isang rapper,

musician, actor.

Ang mga mananaliksik ay gagamit ng teoryang Istrukturalismo upang lubos na

maunawaan at mapag-aralan ang gagawing pananaliksik, dahil ang teoryang ito ay

nakatuon sa istruktura at gramatika ng isang wikang kasangkot.

Ang mga mananaliksik ay nagkaroon ng interes na pag-aralan ang Fliptop, dahil

ang Fliptop ang sinasabing makabagong balagtasan ng ating henerasyon. Magagamit ang

pag-aaral na ito upang lalong mapaunlad ang kaalaman ng mga mananaliksik patungkol

sa kaantasan ng wika.Ang Fliptop o Fliptop Battle League ang kauna-unahan at pinaka

malaking rap battle conference sa Pilipinas. Itinatag ito ni Alaric Riam Yuson (kilala

bilang Anygma) at ni Romeo Borrondia (kilala bilang RYME B) noong taong 2010. Ang

liga ay may layuning itaguyod ang Pinoy hip hop. Ang Fliptop ay masasabing malakas na

na-impluwensyahan ng mga orihinal na rap battle leagues sa kanluran na naitatag naman

noong 2008 tulad ng – Grind Time Now, King of the Dot and Don’t Flop, na nagbigay

inspirasyon sa pagkakatatag ng Fliptop at ng iba pang liga sa iba’t ibang sulok ng mundo.

Ang pag-aaral na ito ay naglalayong ipakita ang mga salitang di-pormal na

ginamit sa mga piling Fliptop ni Raymond Abracosa at mabigyang linaw ang kanyang
 4

mga kadahilanan sa paggamit sa mga ito. Kasama pa rito ang pagbibigay ng halaga sa

antas ng wikang kanyang ginamit at kung papaano ito makatutulong sa pag-aaral ng

wika. Sa madaling sabi, naglalayon ito na bigyang pansin na pag-aralan din ng mga

mananaliksik ang mga di-pormal na antas ng wika upang sa ganoon ay malinang ang

kaalaman sa wika.

Paglalahad ng Suliranin

Ang layunin ng pag-aaral na ito ay para suriin ang mga piling fliptop iskrip ni

Raymond Abracosa. Ang mga mananaliksik ay sisikaping matugunan ang mga

sumusunod na tanong:

1. Paano mailalarawan ang mga di-pormalnaantasngwikaangginamitni Raymond

Abracosa sa limang Fliptop iskrip:

1.1. Lalawiganin;

1.2. Kolokyal;

1.3. Balbal;

1.4. Bawal/Bulgar?

2. Paano mailalarawan ang kayarian ng mga pahayag na may di-pormal na antas ng

wika batay sa teoryang istrukturalismo:

3.1 Tuntuning panggramatika;

3.2 Paghahalong koda?

3. Anong modelong balangkas ang makakatulong sa pagtuturo ng Istrukturang

Filipino?
 5

4. Ano-ano ang implikasyon ng ginawang pag-aaral sa pagkatuto ng istruktura ng

wikang Filipino?

Saklaw at Delimitasyon

Ang pag-aaral na ito ay sumasaklaw lamang sa pagsusuri sa limangFliptop iskrip

ni Raymond Abracosa na ang mga nakatunggali ay sina Zaito, Harlem, Nothing Else

Shehyee at Loonie. Ang tanging pag-aaralan lamang ay ang mga salitang di-pormal na

kung saan ito ay ang mga lalawiganin, kolokyal, balbal at bulgar na kaurian ng di-pormal

na antas ng wika. Masusing pinili ayon sa kaanyuan na nagtataglay ng di-pormal na antas

ng wika.

Mga Nakatunggali Taon

Abra vs. Zaito 2010
Abra vs. Nothing Else 2010
Abra vs. Harlem 2010
Abra vs. Shehyee 2011
Abra vs. Loonie 2012

Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay magbibigay daan upang mabuksan ang kaisipan ng bawat

indibidwal kung ano ang kahalagahan ng wika.

 6

Sa gobyerno Nabibigyan ng halaga ang pag-aaral na ito para sa mga pinuno,lider

at iba pang nanunungkulan sa ating pamahalaan sa kanilang talumpati upang mas

mapalawig at maging sensitibo sa paggamit ng wika, at gayundin sila ay magkakaroon ng

kamalayan sa pagwawasto ng mga salitang napapakinggan partikular na sa Fliptop.

Sa mga guro Ang pag-aaral na ito ay makakatulong sa mga guro upang

magkaroon ng masusing pag-unawa sa bawat Fliptop na napapanood. Magiging isang

karagdagang kagamitang panturo ito sa kanilang mga paksang-aralin upang maipamahagi

ang kaalaman sa antas ng wikang ginamit sa nasabing Fliptop.

Sa mga magulang Maaari itong maging gabay upang malaman ang mga

nangyayari sa ating lipunan. Makakatulong din ito upang magkaroon sila ng interes sa

Fliptop Iskrip sa ating lipunang ginagalawan. Sa pamamagitan nito maaari nilang bigyan

ng gabay ang kanilang mga anak patungkol sa usaping panggramatika at pagwawasto sa

di-pormal na antas ng wika.

Sa mga mag-aral Ang pag-aaral na ito ay magsisilbing gabay sa mga mag-aaral

upang maiwasto ang ibat-ibang di-pormal na antas ng wikang ginamit upang makatulong

sa kanilang pag-unlad ng kasanayan sa kanilang pag-aaral.

Sa iba pang mananaliksik Makatutulong ang pananaliksik na ito sa iba pang

nagsusuri ng Fliptop upang malaman nila kung ano ang mali at tamang gamit ng mga

salita, dahil ang kaalaman nila sa pag-unawa ang nagsisilbing paraan para lalong

mawatasan ng mga mag-aaral ang mga impormasyon na ibinigay ng Fliptop sa

pagpapaunlad ng kaalaman ng mga ito.

 7

Depinisyon ng mga Terminolohiyang Ginamit

Ang mga sumusunod na mga katawagang ginamit ay binigyang kahulugan ayon

sa gamit nitong kontekstwal at kung paano ito ginamit sa pag-aaral.

Balbal.Katumbas ng slang sa ingles, ito ay mga salitang kanto na kadalasan ay

nalilikha at ginagamit ng mga kabataan (Inalvez et al, 2009). Sa pag-aaral, ito ay ang mga

salitang nililikha at madalas gamitin ng mga kabataan sa lansangan.

Bulgar/Bawal.Ang mga salitang pagmumura, masasakit na salita at mga salitang

malalaswa ang itinuturing na pinakamababang antas ng wika (Inalvez et al, 2009).Sa pag-

aaral, ito ay gamitin ng mga matatanda o mga hindi edukadong tao.

Di-pormal.Ang mga salitang simple, palasak at ginagamit sa pang-araw-araw na

pakikipag-usap (Inalvez et al, 2009).Sa pag-aaral, ito ay mga salitang ginagamit natin sa

pakikipag-usap sa araw-araw lalo na sa bahay.

Fliptop.Ang Fliptop ay ang kauna-unahan at pinakamalaking rap battle

conference sa Pilipinas. Ang panunungayaw, malalang pamimintas at panunukso ay hindi

pinagbabawal sa laban, at nararapat na huwag itong tanggapin na seryoso, totoo at

personal.

Istrukturalismo.Binibigyang-pansin dito ang istruktura ng wikang ginamit, ang

denotasyon at konotasyon, antas ng mga salita at kaangkupan nito, istruktura ng

nilalaman at ugnayan ng mga bahagi ng isang akda. Sa pag-aaral, ito ang teoryang
 8

gagamitin upang masuri ang mga di-pormal na antas ng wika sa mga piling iskrip ni

Raymond Abracosa.

Kolokyal.Ang paggamit ng mga salitang karaniwan o madalas gamitin sa

impormal na pakikipag-usap. Kadalasan, ito ang paggamit ng mga salitang kinakaltasan

ng ilang bahagi (Inalvez et al, 2009).Sa pag-aaral, ito ay ang mga salitang pinaikli.

Lalawiganin.Ang mga salitang ginagamit sa isang partikular na pook o lugar,

nagkaroon ng kakaibang tono o punto (Inalvez et al, 2009).Sa pag-aaral, ito ang

dayalekto ng mga tao sa isang partikular na lugar.

Pambansa.Ang mga salitang ginagamit sa pamahalaan, mga opisyal na wika at

itinuturo sa paaralan (Inalvez et al, 2009).Ito ay ang mga salitang gamitin ng mga

propesyonal na tao.

Pampanitikan.Ang mga salitang ginagamit sa mga akdang pampanitikan tulad sa

mga maikling kuwento, tula, dula, nobela at iba pa ay may may masining at malalim na

kahulugan (Inalvez et al, 2009).Sa pag-aaral, ito ay mga salitang madalas gamitin ng mga

manunulat ng mga akdang pampanitikan.

Pormal.Angmgasalitangkinikilala at ginagamitnghigitnanakararamingtao

partikular naangmganakapag-aral, dalubhasa at nagtuturongwika (Inalvez et al, 2009).Sa

pag-aaral, ito ay mga salitang ginagamit ng mga dalubhasa sa wika.

 9

Tsapter 2

REBYU NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Ang kabanatang ito ay naglalaman ng mga datos, literatura at pag-aaral na may

kaugnayan sa kasalukuyang pag-aaral. Makikita rin ang mga banyagang pag-aaral na

lubos na magpapatibay sa ginawang pananaliksik. Ang mga mananaliksik ay nagtungo sa

 10

mga silid-aklatan upang hanapin ang mga datos na makakatulong at kailangan sa

kanilang pag-aaral.

Kaugnay na Literatura

May mga iba’t ibang aklat at manunulat ang nagbigay kahulugan at nag-uri sa

kaantasan ng wika. Sa aklat ni De Vera (2010), inilahad niya ang mga impormal na antas

ng wika sa apat. Ito ay ang dayalektal/rehiyunal, kolokyal, balbal/slang at bulgar. Ang

dayalektal/rehiyunal ay ginagamit sa iba’t ibang lalawigan sa bansa. Ang kolokyal ay ang

karaniwang gamit sa usapan. Ang balbal/slang ay mga wikang panlansangan at ang

bulgar ay mga mura at malalaswang salita.

Inilahad naman nina Bernales sa kanyang dalawang aklat (2002 at 2009), na ang

kaantasan ng wika ay nahahati rin sa dalawa, ang pormal at di-pormal. Ang pormal ay

nahahati sa dalawa, ang pambansa na karaniwang ginagamit sa mga aklat

pangwika/pambalarila sa lahat ng mga paaralan at ang pampanitikan na gamitin naman

ng mga manunulat sa kanilang mga akadang pampanitikan. Samantala, ang impormal ay

nahahati sa tatlo lamang. Ang lalawiganinna gamitin sa mga partikular na pook o

lalawigan lamang; kolokyal na ginagamit sa pang-araw-araw napakikipag-usap at

kadalasan ito ay ang mga salitang pinaikli; at ang balbal o slang sa ingles at ginagamit sa

mga pangkat-pangkat nagmumula ang mga ito upang ang mga pangkat ay magkaroon ng

sariling codes.
 11

Ang winika naman sa aklat ni Austero (2009), na ang balbal na wika ay isang

paglihis sa istandard na Filipino na popular sa mga kabataan na nagging malawak din ang

paggamit sa lipunan. Mayroon rin kahulugang bulgar din ang balbal na mas madalas

itanggi ng mga nagsasalita ng pormal na wika. Isa rin itong baryasyon ng wika na gamit

ang makabagong terminolohiya na binuo ng iilang grupo sa lipunan batay sa

nakapagsunduang konteksto sa paggamit nito. Kasama sa balbal ang “gay lingo” o

tinatawag na “swardspeak”. Karaniwan sa mga salitang ito ay grupo lamang nila ang

nagkakaintindihan dahil malayo ito sa dalisay na tagalog.

Kung ating bibigyang pansin ang winika ni Castillo (2008), ay binigyang tuon

ang mga kategoryang impormal. Nakapaloob dito ang mga salitang balbal o jargon,

lalawiganin, at kolokyal, binigyang kahulugan ang mga salitang ito, ang balbal o jargon

ay maituturing na anyo ng wika na ginagamit ng hindi nakapapasok sa paaralan at hindi

kontrolado bagamat likas na wika, may pagkamagaspang at walang kakinisan. Ang

lalawiganin ay tiyak at particular na pook at lalawiganin. Makikilala rin ito sa

pagkakaroon ng pagkakaibang punto. Ito’y isang dayalekto ng isang wika, may tanging

bigkas o pamamaraan kung paano binibigkas. At ang huli ay kolokyal, hindi pinapansin

ang wastong gamit ng gramatika at tinanggap sa kasalukuyang panahon bagamat hindi ito

tinatanggap sa masining na paraan ng pagpapahayag.

Sa aklat naman ni Dinglasan (2007), inilahad ang mga salitang pabalbal at

tinatawag sa Ingles na Slang. Ito ay ang mga salitang pana-panahon kung sumipot,

nagiging popular ngunit madali rin mawala. Ang kolokyal o lalawiganin ay mga salitang

ipinahahayag ng mga tao na nakatira sa lalawiganin o probinsya. Samantala ang salitang

 12

pangkaraniwan ay ang mga salitang nakapaloob sa tinatawag na ligua franca. Ibig

sabihin, ito ang mga salitang naiintindihan sa lahat ng lugar, rehiyon na palasak na

ginagamit ng mga ordinaryong tao sa mga susing lugar katulad ng Metro Manila. Ang

salitang pampanitikan ay kalimitang malalim at pormal, minsan at tinatawag rin itong

salitang pang-edukado at malimit na iba sa salitang ipinahahayag ng makaraming

populasyon

Ang sabi naman ni Rodrigo (2005), ay nakapaloob ang antas ng wika. Sa

pamamagitan ng wikang ginagamit nakikilala ang kultura, ugali at kilos ng isang tao,

mababakas sa lipunang ginagalawan, antas na kinabibilangan at pinag-aaralan. Ang antas

ng wika ay nauuri sa mga sumusunod na antas. Ang balbal ay ang pinakamababang antas

ng wika na ginagamit sa kalye o kanto nauuri ito sa iba’t ibang anyo. (a) mangmang – ito

ang mga salitang maaaring gamitin ng mga taong hindi nagkapag-aral at maaaring

naririnig lamang na tunog. (b) likas- isang katutubong salita sa wika. (c) likha- may iba’t

iabang anyo ang mga salita.

Sa aklat ni Tanawan (2004), inilahad na may dalawang antas ng wika ang

impormal/kolokyal at pormal. Ang impormal/kolokyal ay nahahati sa apat ito ay ang

panlalawiganin na ginagamit sa probinsiya; dayalek na ang pagkakaiba sa isang wika

ayon sa lokalidad at pamayanan; balbal/slang at ang bulgar/bastos.

Inilahad naman sa aklat ni Autor (2001), na may limang kaantasan ang wika o

mga salita. Ang una ay tinatawag na balbal na mga salita. Ang mga salitang ito ay

ginagamit sa kalye o lansangan. Ginagamit ng mga di-nakapag-aral. Malimit na ang mga

 13

balbal na salita ay mga imbentong salita lamang. Karaniwang maririnig ito sa palengke,

sa barkadahan, sa istambayan, sa bahay at sa kalsada. Ikalawa ay ang lalawiganin na

umiiral lamang sa iisang lugar o lalawigan. Ikatlo ay ang kolokyal na malimit gamitin

ngunit taliwas sa tuntuning pambalarila. Ang ika-apat na antas ay pambansa. Ito ang mga

salitang mababasa sa mga pahayagan at ginagamit ng mga tao sa pormal at pang-

akademikong talakayan. At ang ikalima at pinakamataas na antas ng wika ay tinatwag na

pampanitikan. Ang mga salitang ito ay gamit ng mga manunulat at mga dalubwika.

Ayon kay Jose Villa Panganiban (1994), naging direktor ng Surian ng Wikang

Pambansa, may apat na kaantasan ang wika. May kaantasang balbal o panlansangan,

kolokyal o lalawiganin, karaniwan o iyong tinatawag na ngayong lingua-franca at ang

pinakamataas na antas ay tinatawag na pampanitikan, pang-edukado o pangkulto

(Lorenzo et al, 1994).

May ilang dalubhasa rin sa pag-aaral ng wika ang nagsabing walang antas o grado

ang wika. Nagkakaiba-iba ang mga salitang ginagamit ng mga taong nagsasalita sapagkat

ang sinasalita nila ay ibinabagay sa sitwasyon ng pag-uusap, sa taong kausap, sa pook na

pinangyarihan ng pag-uusap, sa paksa o mensaheng ibig na maipahayag at sa panahon ng

paggamit ng salitang binigkas (Lorenzo et al, 1994).

Maging si Quijano de Manila (Nick Joaquin) ay may mga salitang inuri at

tinawag niyang “Language of The Street.” Ito ang mga salitang pana-panahon kung

sumulpot at nagiging popular, ngunit parang moda ng damit na madali ring lumipas

(Lorenzo et al, 1994).

 14

Ang mga salitang kolokyal ay gamitin ng mga taong nagsasalita niyon sa isang

partikular na pook. Maaari ring mamatay ang mga ito kung bihira o hindi na talagang

sinasalita. Tinatawag namang “lingua franca” ang mga salitang kilala at higit na

ginagamit sa pook na sentro ng sibilisasyon at kalakalan. Walang kadalisayan ang

ganitong uri ng wika. Ang wika sa silid-aralan ng mga paaralan, kolehiyo at unibersidad

ay tinatawag na pang-edukado. Madalas na naiiba ang mga ito sa wikang sinasalita ng

masa-ng populasyong higit na nakararami. Angkop din itong paliwanag sa mga salitang

pampanitikan. Ang ganitong mga salita ay malimit na bansagang “malalim na

Pamimilipino.” Ngunit “malalim” lamang ang nagsabing mga salita kung hindi pa

nalalaman ang sitwasyong pinaggagamitan. Lalong mahirap na unawain ang salitang

pangkulto sapagkat ginagamit lamang sa isang tiyak na organisasyon, grupo o samahan.

Nagkakaroon ng ibang kahulugan ang isang salitang karaniwan kung napagkasunduan ng

mga miyembro ng grupo ang sitwasyong paggagamitan ng isang karaniwang salita.

Halimbawa, ang salitang “alpha” ay itinatawag sa unang titik ng abakadang Latin. May

isa ring uri ng instrumento sa pagtugtog ng musika na “alpha” ang tawag. Ngunit, kapag

ang “alpha” ay pinagkasunduan ng mga miyembro ng isang pangkat na itawag sa

pinakamahusay na pinuno nila ay hindi iyon mauunawaan ng taong hindi kabilang sa

grupo sa ordinaryong diyalogo ng magkakapangkat (Lorenzo, et al, 1994).

Samakatuwid nagkaisa ang mga manunulat sa pagbibigay ng kahulugan sa

kaantasan ng wika at ito ang naging daan sa pagtulong sa mga mananaliksik upang higit

na maintidihan ang kahulugan sa kaantasan ng wika tungo sa pag-aaral sa di-pormal na

wika.
 15

Kaugnay na Pag-aaral

A. Banyaga

Ang pag-aaral naman ni Adams (2012) ay tumutukoy sa “Six Discourse Markers

in Tunisian Arabic: A Syntactic and Pragmatic Analysis. Sinubukang matukoy ang

syntactic and pragamatic role of markersna kung saan ipinapaliwanag nito ang tamang

gamit sa pagsulat at pagsasalita. Ang pinakahuling pagsusuri na ginawang basehan ay

ang Pragmatic Modelna mayroong kaugnayan sa teorya. Sa ginawang pag-aaral ginamit

nilang basehan ang tatlumpu’t tatlo (32) na teksto sa Tunisian Arabic sa

pamamagitanfrequently-occuring discourse markers sa mga tekstong kanilang ginamit at

pagsusuri base kanilang tungkuling pandikurso sa lokal na kohesyon at pragmatik

inferens.Ang pag-aaral ay nakatuon sa konseptwal at prosidyural na nilalaman ng bawat

panandang diskurso. Ang mga mananaliksik ay sinubukang kilalanin ang “syntactic and

pragmatic role of all six markers” sa paghahanap ngtungkulin sa argumentatib sa bawat

diskurso. Sa kinalabasan ng kanilang pag-aaral nagkaroon ng kaisahan ang tungkulin ng

pragmatik sa bawat diskursong marker.

Sa tesis naman ni Hanggoro (2011) na may pamagat na “Analysis of Slang Terms

in the American Gangster Movie” ay tinalakay ang kahulugan, uri at mga kadahilanan sa

paggamit ng slang sa pelikulang “American Gangster” na idinerehe ni Ridley Scott at

inilabas ng Universal Pictures 2007. Ang pangunahing layunin ng pananaliksik na ito ay

upang malaman ang mga uri ng mga salitang slang at mga kadahilanan kung bakit ginamit

ito sa pelikulang “American Gangster”. Ang pag-aaral na ito ay ginamitan ng

 16

metodolohiyang kwalitatib, ang manunulat na si Eric Partridge ay gumamit ng mga teorya

at mga kaugnay na sanggunian. Ginawa niyang basehan ang iskrip ng pelikula sa

pagsusuri at ginamit niya rin ang tagpuan o ang uri ng lugar kung saan ginawa ang

pelikula upang lubos na malaman kung bakit ginamit ng mga tauhan ang mga salitang

slang sa pelikula. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito, nalaman ng mananaliksik na

mayroong dalawang uri ng slang na ginamit sa pelikula. Ito ay ang society at soldier

slang. Sa kabilang banda, binigyan niya ng pansin ang society slang sapagkat ito ay

nangibabaw sa pelikula. Sa kabuuan, ang mananaliksik ay umaasa na ang pag-aaral na ito

ay magagamit sa pag-unlad ng kinabukasan lalo na sa mga nagpapakadalubhasa sa Ingles

na nais magkaroon ng mas malalim nakaalaman patungkol sa slang.

Ang pag-aaral ni Hanggoro patungkol sa mga ginamit na terminolohiya sa slang na

salita ay may pagkakapareho sa pag-aaral ng mga mananaliksik. Pinagkaiba lamang ang

kay Hanggoro ay nakatuon lamang sa mga slang terms sa mga pelikula samantala ang sa

mga mananaliksik ay nag-pokus sa apat na uri ng di-pormal na antas ng wika kasama rito

ang slang terms o balbal na salita.

Sa ginawang pag-aaral ni Abadi (2010) na may pamagat na “Analysis on the Use

of Slang on Eminem’s Lyrics”,ito ay pumapatungkol sa pagsusuri sa mga slang na salita

sa mga awit ng Eminem. Ang pag-aaral ay sinusubukang solusyunan o hanapan ng

kasagutan ang problemang inihain sa mga katangian ng slang na salita sa bandang

Eminem. Ang pagsusuri ay nakatuon sa pag-aaral sa slang na lenggwaheng ginamit sa

mga kanta. Ang slang at ang ibang impormal na anyo ng wika ay pinahihintulutan na

pag-usapan ang realidad sa isang espesyal na wika. Ang mga salitang slang ay partikular
 17

na gamitin sa sekswalidad, mga bayolente, krimen, at droga. Ang mga salitang slang ay

madalas marinig sa mga taong kriminal o magnanakaw, samakatuwid ang kanilang mga

sinasalita ay bulgar na konotasyon at ito ay istriktong ipinagbabawal ng mga

tagapagsalita ng pormal na wika. Ang mga slang na salita ay kadalasang mga pinaikli.

Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng Palarawang Paraan sapagkat inilalarawan nito ang

kahulugan ng wikang slang sa mga kanta ni Eminem. Ang mga datos ay kinuha ng

parandom na kung saan sampung kanta ang pinili.

Sa datos na nasuri ay nakita na ang mga katangian ng slang na wika sa mga kanta

ni Eminem ay nangangahulugang (a) sa pagkamalikhain nangangahulugang ang slang ay

sining, (b) ang pagiging mabilis sa pagsasalita ay konektado sa nilalaman ng mga salita,

(c) ang bagong salita ay nangangahulugang ang slang na salita ay mga pamilyar na salita,

magkakaiba at napapanahon, (d) Onomatopoeic nangangahulugang ang mga slang na

salita ay may pagkakapareho. Una sa lahat, iminumungkahi sa mga mananaliksik at mga

mag-aaral ng Departamento ng Ingles sa mga interesado sa kaparehong pag-aaral na

talakayin ng mas malalim ang slang na wika. Pangalawa, iminumungkahi rin sa mga

mananaliksik na talakayin ang mensahe ng mga salita sa awit na maaaring may malalim

na kahulugan o kaya ay tahasang inilahad sa kanta. At ang pinakahuli, ito ay maaaring

imungkahi na suriin ang slang na wika hindi lamang sa mga kanta kundi pati na rin sa

mga tula o ibang akda.

Sa ginawang pag-aaral naman ni Abadi, ay mayroong pagkakatulad sa pag-aaral

ni Hanggoro na pumapatungkol sa slang na mga salita. Pinagkaiba lamang ng dalawa,

ang pag-aaral ni Abadi patungkol sa slang, ay ang paghahanap ng kasagutan o solusyon

 18

kaugnay ng nasabing katangian ng mga salitang slang. Sa pagbibigay depinisyon sa

slang sa pag-aaral ni Abadi, binanggit doon na ang slang madalas gamitin sasekswalidad,

mga bayolente, krimen, at droga. Samantalang ang pag-aaral naman ni Hanggoro,

hinanapan nila ng kasagutan kung bakit ginamit ang mga salitang slang na ginamit sa

pelikula, sa kanyang pag-aaral nabanggit pa ang dalawang uri ng slang, na hindi naman

nabanggit sa pag-aaral ni Abadi bagkus sa kanyang pag-aaral nahanapan niya ng iba’t

ibang katangian ang gamit ng slang. Ang dalawang pag-aaral na ito ay may

pagkakapareho sa mga mananaliksik na pumapatungkol sa pag-aaral ng di-pormal na

antas ng wika na kung nakapaloob ang mga salitang slang o balbal sa wikang Filipino.

Samantala sa pag-aaral ni Sari (2010) mula sa bansang Jakarta na pamagat na “An

Analysis of Slang Language Types in Rush Hour 2 Movie” sinimulan niya ito sa

pagbibigay kahulugan sa wika, binanggit dito na ang wika ay mayroong importanteng

gamit sa lipunan. Ang slang na wika ang isa sa mga pinakakilala sa mababang uri ng antas

ng wika. Ang slang na wika ay mayroong mga napaka-impormal na salita kung ito ang

gagamitin na kalimitang pakikipag-usap. Sa pag-aaral na ito tinalakay ang pagsusuri sa

mga slang na salita sa pelikulang “Rush Hour Movie 2”. Ang layunin ng pag-aaral na ito

ay upang malaman ang mga uri at mga dahilan sa pag-gamit ng mga slang na salita ng

mga aktor sa pelikula. Ang mananaliksik ay gumamit ng palarawan na kwalitatib na kung

saan inilarawan niya isa-isa bawat salita ang mga ginamit na mga slang na salita sa

pelikula. Sa pagsusuri ng mananaliksik gumamit siya ng tatlong uri ng slang, ito ay ang

mga (1) Social slang (2) workmen’s slang (3) Public house slang. Upang masuportahan

ang pagsusuri, ang mananaliksik ay gumamit ng diksyunaryo sa slang na wika at mga iba
 19

pang sanggunian. Ang mananaliksik ay gumamit ng mga teorya na kaugnay sa slang na

wika. Ang mananaliksik ay pumili rin ng labing-limang slang na salita at talata mula sa

pelikula at sinuri ito isa-isa.

Ang pag-aaral naman na ito patungkol sa slang ay may pagkakapareho pa rin sa

pag-aaral ng mga mananaliksik, sa paghahanap ng dahilan sa pag-gamit ng mga slang sa

mga dayalogo. Ipinagkaiba lang sa pag-gamit ng pelikulang “Rush Hour” sa pananaliksik

bilang ginamit na kasangkapan sa paghahanap ng kasagutan sa pag-aaral ni Sari,

samantala sa pag-aaral ng mga mananaliksik ginamit nila ang limang libo ni Eros Atalia.

Sapananaliksik naman ni Pavey (2001) na may pamagat na “Information Structure

in Acadian French” na kung saan sinuri niya ang istruktura ng wika ng mga Acadian

French sa sinasalitang wika. Ang mga datos ay nagmula sa pagkikipanayam sa mga

tagapagsalita ng mga Acadian French at inalisa ang mga ito gamit ang “Role and

Reference Grammar” bilang balangkas teoretikal. Sinuri rin ang iba’t ibang barayti ng

French na wala namang kaugnayang sa ibang literatura ang impormasyon at istruktura

maging ang RRG model. Ang mga sugnay ay hinati sa dalawang magkaibang uri at

sariling gamit nito. Sa pamamagitan ng paghahati ng sugnay ay madaling matutukoy at

maipaliwanag ang gamit nito. Ang pananaliksik na ito ay hindi lamang nakakatulong sa

pag-unawa ng mga impormasyon ng istrukturang ginamit sa balarila nang tagapagsalita

ng mga Acadian French sa Canada. Nakakatulong rin ito upang maging batayan ng

pagkakatulad at nang historikal nap pag-unlad sa impormasyong ginamit sa istruktura.

Maaari rin maikumpara ng mga mananaliksik ang mga naging resulta sa ginawang
 20

pagsusuri na mayroong malaking kaugnayan sa pag-aaral at sa iba pang pag-aaral ng

barayti ng iba pang French na mananaliksik.

Sa pag-aaral na ito ni Pavey, patungkol sa pagsuri sa istruktura ng Acadian French

ay may pagkakapareho pa rin sa pag-aaral ng mga mananaliksik na pumapatungkol pa rin

sa istruktura ng wika na kung saan nakapaloob ito sa pag-gamit ng di-pormal na antas ng

wika, na sa pagkakataong ito naman nagkaroon ng pagkakaiba ang dalawang

mananaliksik.

Ang pag-aaral nina Hanggoro (2011), Abadi (2010) at Sari (2010) ay parehong

pumapatungkol sa paggamit ng mga slang na salita. Napatunayan ng tatlong pag-aaral na

ito na may mga kadahilanan kung bakit ito ginagamit ng mga tao at nagkakaroon din ng

epekto ang lugar na kinabibilangan. Sa pananaliksik naman ni Adams (2012) ay

ipinaliwanag niya ang tamang istruktura sa paggamit ng mga diskurso.Sa pag-aaral naman

ni Pavey (2001), sinuri niya ang barayti ng wika ng French at kung paano ito

nakakatulong sa mga tagapagsalita ng French gamit ang tamang istruktura ng wika.

B. Lokal

Sa pananaliksik nina Beltran (2013) na may pamagat na “Pagsusuri sa Di-Pormal na

Antas ng Wika sa mga Pelikula Gamit ang Teoryang Istrukturalismo” na kung saan sinuri

nila ang limang (5) pelikula na naging tampok sa taong 2011-2013 gamit ang Teoryang

Istrukturalismo. Ang mga sinuring pelikula ay kinapapalooban ng mga uri ng di-pormal

na antas ng wika batay sa apat na uri nito ang kolokyal, balbal, lalawiganin at bulgar.Ang

balbal na salita ang siyang pinakamaraming naitala kumpara sa iba pang di-pormal na
 21

antas ng wika. Karamihan sa mga salitang bulgar din ay paulit-ulit na ginagamit sa

pelikula. Ang pelikulang higit na kinakitaan ng di-pormal na antas ng ay ang “The

Unkabogable Praybeyt Benjamin” na karamihan ay gay lingo na nabibilang sa balbal na

salita.

Ang pag-aaral na nabanggit ay tungkol din sa pagsusuri sa mga di-pormal na antas

ng wikang ginamit sa mga pelikula. Ito ay katulad din ng pag-aaral ng mga mananaliksik

na kung saan sinuri nila ang mga di-pormal na antas ng wika sa limang (5) libro ni Eros

Atalia, kaibahan nga lang ay nagsuri sila sa pamamagitan ng panunuod.

Sa pag-aaral naman nina Bacnis (2013) na may pamagat na “Pagsusuri sa

Paggamit ng Idyomatikong Pagpapahayag Batay sa Teoryang Istrukturalismo”. Ang

pananaliksik na ito, sinuri at inalisa ang mga tulang isinulat ng mga mag-aaral na nasa

ikalawa at ikatlong antas na nagpapakadalubhasa sa asignaturang Filipino. Batay sa kung

ano ang idyomatikong pagpapahayag ang kanilang ginamit at karaniwan sa kanilang

pagsulat ng tula, ugnayan ng paksa at kaisipan gamit ang idyomatikong pagpapahayag

gamit ng teoryang istrukturalismo at pagbibigay sa kariktan sa mga nagtataglay ng

idyomatikong pagpapahayag batay sa teoryang istrukturalismo.Bilang kabuuan sa pag-

aaral na ito, nakita sa mga tula at sa pamamagitan ng Teoryang Istrukturalismo ay

natuklasan ng mga mananaliksik ang kakayahan ng mga mag-aaral na nasa Ikalawa at

Ikatlong antas sa paggawa ng tula na kinapapalooban ng mga matatalinhagang salita o

Idyomatikong Pagpapahayag.
 22

Sa pag-aaral na nabanggit ay nagsuri din sila ng mga tula gamit ang Teoryang

Istrukturalismo. Ito ay katulad din sa pag-aaral ng mga mananaliksik na nagsuri din gamit

ang Teoryang Istrukturalismo kaibahan nga lang ay sinuri nila ang mga idyomatikong

pahayag sa mga tula.

Sa isang pag-aaral na may pamagat na “Di-Pormal na Antas ng Wika sa mga

Aklat ni Bob Ong: Isang Pagsusuri” nina Gonzales (2012) ay sinuri nila ang mga di-

pormal na antas ng wika na ginamit ni Bob Ong sa kanyang siyam (9) na aklat. Inilahad

sa mga aklat na ito ang mga salitang ginamit ni Bob Ong tulad ng mga di-pormal na antas

ng wika na nahahati sa apat na uri at ito ay ang mga lalawiganin, kolokyal, balbal at

bulgar na salita na pawang umiikot sa mga aklat. Upang mabatid ang layunin ng may-

akda sa paggamit ng mga salita at makatulong sa mga susunod pang mananaliksik.

Sa pag-aaral na nabanggit ay sinuri din nila ang mga di-pormal na antas ng

wikang ginamit sa siyam (9) na libro ni Bob Ong, ito ay katulad din ng pag-aaral ng mga

mananaliksik na kung saan ay nagpokus sila sa istilo ng pagsulat ni Bob Ong.

Samantala sa pananaliksik naman ni Paet (2010) na pinamagatang “Ang Epekto

ng Kaantasan ng Wika sa Performans ng mga Mag-aaral sa Asignaturang Filipino sa

Unang Taon, Antas Tersyarya ng Lyceum Alabang Panuruang Taon 2009-2010”. Ang

layunin ng pananaliksik na ito ay alamin ang kaugnayan ng mga pampersonal na salik at

ang kaantasan ng wika sa Pamperpormans ng mag-aaral sa Asignaturang Filipino. Ang

mga kinapanayaman o ginamit na tagatugon sa pag-aaral na ito ay ang mga mag-aaral sa

Unang Taon Antas tersyarya sa Paaralang Lyceum of Alabang Panuruang Taon 2009-
 23

2010. Ang instrumentong ginamit sa pangangalap ng datos ay isang talatanungan na

nagbigay ng kasagutan sa epekto ng mga paraan sa paggamit ng wikang Filipino. Ang

kabuuang marka ng mag-aaral sa unang semester ang ginamit upang pagbatayan ng antas

ng marka ng mag-aaral sa naturang asignatura. Ang nakalap na datos ay ginamitan ng

kaukulang istatistika upang suriin ang mga ito at ang kinalabasan ay inilarawan sa

pamamagitan ng mga talahanayan upang ihanda sa pgtalakay ng kasagutan sa bawat

suliranin.

Sa pag-aaral na ito ay binigyan ng tuon ang epekto ng paggamit ng iba’t ibang

antas ng wika sa pagtuturo ng Asignaturang Filipino.

Sa tesis naman ni Dinlasan (2009) sa Marinduque State College na may pamagat

na “Implikasyon ng Salitang Balbal sa Antas ng Pagkatuto ng mga Mag-aaral sa

Asignaturang Filipino VI”. Sa pag-aaral na ito, ginamit ang 16 na mag-aaral sa Ikaanim

na Baitang ng Paaralang Elementarya ng Pawa at 26 na mag-aaral sa Ikaanim ng Baitang

ng Paaralang Elementarya ng Puyog sa Distrito ng Hilagang Boac na may kabuuang 42

na mag-aaral mula Una hanggang Ikatlong Panahunang Markahan ng Taon Panuruan

2008-2009. Walang makabuluhang implikasyon sa antas ng pagkatuto ng mga mag-aaral

sa elementarya kung gagamitin ang salitang balbal sa pagtuturo ng asignaturang Filipino.

Batay sa kinalabasan ng pag-aaral na ito, ang antas ng pagkatuto ng grupong

eksperimetal ay ‘Patungo sa Pagkatuto’ base sa kabuuang Mean Percentage Score na

78.88 sa unang markahan,83.62 sa ikalawa at 85.00 sa ikatlong marakahang pagsusulit.

Ang grupong kontrol naman ay may kabuuang antas ng pagkatuto na “Patungo sa

 24

Pagkatuto ang antas ng pagkatuto ng dalawang grupo ng mag-aaral na ginamitan ng

dalawang magkaibang uri ng wika. Nangangahulugan ito na ang salitang balbal ay

maaaring gamitin sa pagtuturo ng asignaturang Filipino.

Ang pag-aaral na nabanggit ay kahalintulad din ng pag-aaral ng mga

mananaliksik na kung saan ay sinuri nila ang implikasyon ng paggamit ng salitang balbal

katulad din sa pag-aaral ng mga mananaliksik ay binibigyan din nila ng halaga ang

paggamit ng mga di-pormal na antas ng wika, kaibahan nga lang ay nakapokus lamang

sila sa salitang balbal.

Sa pag-aaral ni Labendia (2007) sa Samar State University na may pamagat na

“Ang Paggamit ng mga Salitang Kolokyal at Balbal at ang Antas Akademiko sa Filipino

ng mga Estudyante sa Sekundarya”, na naglalayong suriin ang paggamit ng mga salitang

kolokyal at balbal at ang kaugnayan nito sa antas akademiko ng mga mag-aaral sa

sekundarya ng Samar College sa taong panuruan 2006-2007. Lumabas sa kanilang pag-

aaral na ang mga estudyanteng kalahok ay may mataas na pang-akademiko ngunit

napatunayan na nakapagpapababa sa kanilang antas pang-akademiko ang paggamit ng

mga salitang balbal at kolokyal sa Asignaturang Filipino at Araling Panlipunan.

Ang pag-aaral na nabanggit ay mahahalintulad din sa pag-aaral ng mga

mananaliksik na kung saan ay binibigyan din ng kahalagahan ang paggamit ng mga

salitang kolokyal at balbal at kung paano ito nakakaapekto sa mga estudyante.

Sa tesis na ginawa naman ni Arceo (1996) sa Pamantasan ng De La Salle na may

pamagat na “Ang Pakikipagtalastasan ng mga Lalaking Namamasukan sa Parlor” na

 25

pumapatungkol sa mga salitang balbal na madalas gamitin ng mga bakla, ang kahulugan

ng mga salita na ginagamit, ang pinagmulan ng mga salitang bakla at ang mga

sitwasyong pinaggagamitan nito. Ang pangkalahatang disenyo ng pag-aaral ay

deskriptibo na ginamitan ng metodong pagtatanong-tanong. Tatlumput-apat (34) na

baklang mula sa mga iba’t ibang beauty parlor ng Metro Manila ang nagging bahagi ng

pag-aaral na ito na pinili sa pamamagitan ng purposive sampling at chain referral

sampling. Mula sa kinasapitan ng pagtatanong-tanong, napag-alaman ang mga salitang

madalas gamitin ng mga bakla at ang kahulugan ng mga ito. Sa pamamagitan ng

pagsusuri ng nilalaman, ang mga salitang bakla ay ikinategorya sa labing-pitong

sitwayon. Napag-alaman na ang ilan sa mga salitang bakla ay hinago sa iba’t ibang

dayalekto habang ang iba ay mga salitang baligtad. May mga salitang dinagdagan ng mga

letrang “ch”, “j”, “sh”, “ing”, “er”, “tsina” at “is” at mayroon namang mga salitang

inimbenta at binigyang-kahulugan ng mga bakla. Ang mga salitang bakla, ano man ang

kahulugan at ano man ang kanilang pinanggalingan ay sumasalamin sa isip at damdamin

ng mga bakla.

Sa pag-aaral na nabanggit ay binigyang halaga ang paggamit ng mga salitang

bakla na mahahanay din sa mga salitang balbal na napatunayan na ang mga salitang bakla

ay sumasalamin sa kanilang isip at damdamin. Katulad din ng pag-aaral ng mga

mananaliksik na binigyan ng halaga ang paggamit ng mga di-pormal na antas ng wika.

Sa kabilang banda, ang pananaliksik naman ni Pacheco (1992) na pinamagatang

“A Dictionary of Tagalog Slang and Expressions. Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa

lawak at kapasidad ng Tagalog Slang at ekspresyon sa ating araw-araw na bokabularyo.

 26

Ginawa ito upang makuha ang atensyon ng bawat tao at upang maipamulat sa lahat na

ang wika ay mahalaga sa paglago nito.

Sa pag-aaral ipinakita ang kaalaman sa slang bilang isang wika na ginagamit

bilang pangkalahatan. Ang mga nakapaloob sa diksyunaryo ay makikita sa mga

magazines at dyaryo, mula sa radio at telebisyon, mula sa pakikipagtalastasan, panayam

at maging sa mga kilalang tao. Ang pangalawang bahagi ng pag-aaral ay ipinakita ang

1,112 terminolohiya ng Tagalog slang at ekspresyon na ginamit mula 1900s hanggang

80s.

Ang pag-aaral na nabanggit ay katulad din sa pag-aaral ng mga mananaliksik

patungkol sa mga di-pormal na antas ng wika, kaibahan nga lang ay mas nagpokus sila sa

mga salitang slang o balbal sa tagalog.

Samakatuwid, ang pag-aaral nila Bacnis (2013) at nila Beltran (2013) ay matibay

na magkaparehong gumagamit ng teoryang istrukturalismo sa kani-kanilang pag-aaral na

may kinalaman sa wika. Sapagkat sa istrukturalismo dito ay sinusuri kung tama, angkop

at tanggap ba sa lipunan ang ang mga salitang ginamit. Samantala kaiba naman ang kila

Gonzales (2012), sa kanilang pag-aaral na may kinalaman sa wika, gumamit sila ng

teoryang istaylistiko na kung saan ay tinitignan naman dito kung papaano ginamit ng may

akda ang mga salita sa kanyang mga akda.

Sa kabuuan parehong maaaring gamitin ang dalawang teoryang ginamit ng mga

nasabing mananaliksik sa itaas. Ngunit sa pag-aaral ng mga kasalukuyang mananaliksik

ay mas pinili ng mga ito na gamitin ang teoryang istrukturalismo sa kanilang pag-aaral sa
 27

di-pormal na antas ng wika sapagkat mas angkop itong gamitin sa pagsusuri ng mga di-

pormal na salita na ginamit sa kanyang limang akda. Dagdag pa rito, makatutulong ang

teoryang istrukturalismo sa pagkilala sa mga di-pormal na antas ng wika na ginamit sa

mga akda. Kasabay pa nito ginamit namin ang teoryang ito hindi upang ibaba at ipakita

ang mga kamalian ng may akda bagkus upang mabigyang halaga ang pag-aaral ng di-

pormal na wika.

Teoryang Ginamit sa Pag-aaral

Sa ginawang pag-aaral nina Sulit et. al. na may pamagat na “ Pagsusuri sa mga di

pormal na antas ng wikang ginamit sa nobela ni Eros Atalia” sila ay gumamit ng teoryang

istrukturalismo na kung saan sinuri ang kaantasan at gramatika ng isang wikang

kasangkot.

Ang teoryang ginamit ng mga mananaliksik sa mga Fliptop ni Raymond Abracosa

ay ang teoryang istrukturalismo. Ito ay lubos na makakatulong sa pag-aaral ng mga

mananaliksik dahil binibigyang-pansin dito ang istruktura ng wikang ginamit, ang

denotasyon at konotasyon, antas ng mga salita at kaangkupan nito, istruktura ng

nilalaman at ugnayan ng mga bahagi ng isang akda. Sa tulong ng teoryang ito ay

malalaman kung ano ang mga pormal at di-pormal na salitang ginamit ni Raymond

Abracosa sakanyangmga fliptop.

Ang istrukturalismo ay nakatuon sa sistema ng wika at hindi sa kahulugang

ibinibigay ng may-akda at mambabasa. Dahil nakatuon ang pagsusuri at paghahanap ng

 28

istruktura sa sistema ng wika, halimbawa ang sinasagisag (signified)at tagasagisag

(signifier) ng mga salita, hindi nito binibigyang-pansin ang mga aspektong pampanitikan

ng akda tulad ng pagbabago ng anyo ng mga genre o ang kakanyahan ng awtor.

Ito ay magagamit sa pag-aaral sapagkat ang mga mananaliksik ay natuon lamang

sa mga di-pormal na antas ng wikang ginamit ni Raymond Abracosta sa kanyang limang

fliptop.
 29

Balangkas Konseptwal

Batayan Proseso Kinalabasan

1. Ang mga Di-pormal 1. Paglalarawan ng 1.Pagsusuri sa

na antas ng wikang mga Di-pormal na mga Di-pormal
ginamit ni Abra sa mga antas ng wikang na antas ng wika
piling Fliptop Iskrip: ginamit ni Raymond sa mga piling
Abracosa sa limang Fliptop iskrip ni
1.1 Lalawiganin
Fliptop iskrip gamit Abra tungo sa
1.2 Kolokyal ang lalawiganin, pagbuo ng
kolokyal, balbal at mungkahing
1.3 Balbal bulgar/bawal. balangkas sa
pagtuturo gamit
1.4 Bulgar/ Bawal. 2. Paglalarawan ng teoryang
mga kayarian ng istrukturalismo.
2. Ang mga kayarian
mga pahayag na
ng mga pahayag na
may Di-pormal na 2. Implikasyon
may di-pormal na antas
antas ng wika batay ng mga
ng wika batay sa
sa teoryang ginawang pag-
teoryang
istrukturalismo. aaral sa
istrukturalismo:
pagkatuto ng
3. Paglalahad ng istruktura
2.1 Tuntuning
mga modelong wikang Filipino.
panggramatika;
balangkas na
2.2 Paghahalong makatutulong sa
koda. pagtuturo ng
Istrukturang
3. Ang mga modelong Filipino.
balangkas na
makatutulong sa
pagtuturo ng
Istrukturang Filipino.
 30

Figyur 1. Paradaym ng Pag-aaral

Makikita sa Figyur 1 ang hakbang na gagawin ng mga mananaliksik sa

pagsusuri sa limang fliptop ni Raymond Abracosa. Sa unang kahon makikita ang

teoryang gagamitin sa pagsusuri sa mga di-pormal na antas ng wikang ginamit sa mga

fliptop ni Raymond Abracosa . Kasunod ay itatala ang mga di-pormal na salitang nakita

mga libro. Kasunod ay ang mga kayarian ng mga pahayag na kinakitaan ng mga di-

pormal na salita. Ang pinakahuli ay ang implikasyon ng pag-aaral sa pagkatuto ng

istruktura ng wikang Filipino.

 31

Tsapter 3

PAMAMARAAN AT METODOLOHIYANG GINAMIT

Sa bahaging ito makikita kung ano ang disenyo at instrumentong ginamit sa

pananaliksik. Inilahad rin dito ang mga pamamaraan kung paano nakalap ang mga datos

na kinailangan.

Disenyo ng Pananaliksik

Sa isinagawang pag-aaral, ang mga piling Fliptop iskrip ni Raymond Abracosa

ay sinuri batay sa pagsusuring pangnilalaman o (content analysis). Ang pagsusuring

pangnilalaman ay isang sistematikong pag-aanalisa ng mga nilalaman ng isang akdang

isinulat, talumpati, pelikula, at pag-aaral ng mga tematiko at simbolikong element upang

mabatid ang layunin o kahulugan ng pakikipagtalastasan (Pickett, 2006). Ang

pagsusuring pangnilalaman ay ginamit sa pagsusuri ng mga di-pormal na antas ng wika

na ginamit ni Raymond Abracosa sa kanyang limang piling Fliptop iskrip. Gamit ang
 32

pagsusuring pangnilalaman , madaling matukoy ang mga salitang di-pormal na ginamit

tulad ng kolokyal, balbal, bulgar o bawal at lalawiganin. Sa pamamagitan nito ay

madaling matukoy at masuri ang bawat salita na kakailanganin sa pananaliksik.

Pinagmulan ng Datos

Ang mga mananaliksik ay sinuri ang mga di-pormal na antas ng wikang ginamit

niRaymond Abracosasa kanyang limang piling Fliptop iskrip.Sa pagsusuri ng limang

piling Fliptop iskrip ay kumunsulta sa dalawang (2) mga guro ng Kolehiyo ng

Edukasyon. Ang mga guro ay nagtataglay ng mga katangiang: (a) nagtuturo ng

asignaturang Filipino, (b) nakapagtapos ng MAED sa Filipino, (c) may sapat na kaalaman

sa istruktura ng wikang Filipino, (d) nagpakadalubhasa sa wikang Filipino.

Instrumentong Ginamit sa Pananaliksik

Ang instrumentong ginamit sa pag-aaral ng mga mananaliksik ay ang mga piling

Fliptop iskrip ni Raymond Abracosa na matiyagang sinuri ng mga mananaliksik.

Naghanda rin ang mga mananaliksik ng tseklist upang magamit ang kawastuhan sa

pagsusuri ng mga piling Fliptop iskrip. Ang mga piling guro ng Tarlac National High

School (Main) ang napili upang magbalido ng ginawang pagsusuri ng mga mananaliksik

at gumamit ng tseklist na naglalaman ng mga pamantayan upang matiyak kung gaano

kabisa ang isinagawang pagsusuri at naghanap ang mga mananaliksik ng isang

statistician na magwawasto sa mga nakuhang resulta ng pagsasalin ng mga mananaliksik.

 33

Pamamaraan sa Pangangalap ng Datos

Upang maisakatuparan ang pag-aaral na ito, ang mga mananaliksik ay nagsimula

sa pangangalap ng datos sa pamamagitan ng pagpapasya ng susuriing fliptop iskrip sa

gagawing pag-aaral. Ang napagpasyahan ay si Raymond Abracosaat ang kanyang limang

piling fliptop iskrip gagamitin sa gagawing pag-aaral. Ang kanyang limang fliptop iskrip

ay ang Abra vs. Loonie, Abra vs. Shehyee,Abra vs. Zaito,Abra vs. Harlem, Abra vs.

Nothing Else. Nalaman ng mga mananaliksik ang limang fliptop iskrip na ito sa

pamamagitan ng pagriserts sa Internet. Nakalap ang mga fliptop iskrip na ito sa internet

kung saan pahirapan pa sa paghahanap ng mga fliptop iskrp na mga ito. Upang

maunawaan at maging madali ang pag-aaral ay binasa ng mga mananaliksik ang limang

fliptop iskrip habang sinasalungguhitan ang mga di-pormal na antas ng wika sa bawat

pahina.

Ang mga mananaliksik ay nagsimula rin maghanap ng mga sanggunian sa TSU

Main Library upang magkaroon ng iba’t ibang depenisyon ang antas ng wika at maaaring

pagkuhanan ng mga kakailanganin sa gagawing pag-aaral. Nagpunta rin ang mga

mananaliksik sa Romulo Library upang makahanap ng maaaring pagbatayan. Maging sa

Lucinda Library ay hinanap rin ang mga nakaraang tesis na maaaring pagkuhanan ng

impormasyon. Bilang karagdagan sa mga nalikom na sanggunian ay nag-riserts rin sa

Internet ang mga mananaliksik ng iba’t ibang impormasyon at mga kakailanganin sa

gagawing pag-aaral.
 34

Ang mga mananaliksik ay pumunta rin sa mga gurong tagataya upang malaman

kung wasto at maging balido ang ginawang pagsusuri.

Pagsusuring Pang-istatistika

Ang mga sumusunod na istatistika ang ginamit sa pagsusuri at paglalarawan sa

mga datos nanatipon sa pag-aaral.

Sa pagtataya ng mga gurong eksperto, weighted mean ang ginamit na bantayan.

Ang formula ng weighted mean ay:

X=Ʃx

Na ang ibig sabihin ay:

X=para sa weighted mean

Ʃx=para sa iskor

N=para sa kabuuang bilang ng mga gurong tagataya

Iskor Pamantayan Interpretasyong Literal

5 4.50-5.00
4 3.50-4.49
3 2.50-3.49
2 1.50-2.49
1 1.00-1.49
Napakahusay / Napakaangkop
Mas mahusay / Mas angkop
Mahusay / Angkop
Mahusay-husay / Bahagyang-Angkop
Mahina / Hindi Angkop
 35

Ang pinakamataas na iskor ay nangangahulugang Napakahusay/napakaangkop.

Ang pangalawang pinakamataas na iskor ay nangangahulugang Mas mahusay/ Mas

angkop. Ang pangatlo naman pinakamataas na iskor ay Mahusay/ Angkop. Kasunod ay

ang pangalawang pinakamababang iskor ay nangangahulugang Mahusay-

husay/Bahagyang Angkop.Ang huli at pinakamababang iskor ay nangangahulugang

Mahina /Hindi Angkop.

Tsapter 4

PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS

Inilahad sa kabanatang ito ang resulta ng pagsusuri sa mga di-pormal na antas ng

wika ng mga mananaliksik na mula sa mga piling Fliptop Iskrip ni Abra. Nakapaloob din

dito ang mga pagpapaliwanag ng mga datos batay sa nakalahad na suliranin ng pag-aaral.

Samakatuwid, ipinapakita sa kabanatang ito ang mga kasagutan sa mga suliranin ng

ginawang pag-aaral.

1. Paglalarawan ng mga di-pormal na antas ng wikang ginamit ni Raymond

Abracosa sa limang Fliptop iskrip.

Ang antas ng wika ay nahahati sa dalawa, ang Pormal at Di-Pormal. Ang Pormal

ay ginagamit sa mga pribadong usapan, okasyon at maging sa mga particular na

sitwasyon. Ito ay kinapapalooban ng pampanitikan at pambansa na karaniwang ginagamit

ng mga particular na tao, maging sa pang-akademiko. Samantala ang mga Di-pormal na

 36

antas ng wika ay nahahati sa apat, ito ay ang lalawiganin, kolokyal, balbal/slang at

bulgar/bawal. Ang mga ito ay karaniwang ginamit ng mga kabataan sa pang-araw-araw

na pamumuhay, taong mababa ang pinag-aralan. Bagaman ito ay hindi gaano kagannda

ang mga salitang ginagamit ngunit ito ay itinuturing na sining bilang istilo sa pagsulat.

Ang mga mananaliksik ay masusing sinuri ang mga di-pormal na antas ng wikang nakita

sa limang (5) Fliptop iskrip ni Raymond Abracosa. Makikita sa ibaba ang mga

talahanayan na kung saan nakalista ang mga di-pormal na salitang nakita sa limang

Fliptop iskrip ni Raymond Abracosa. Inisa-isa ang mga libro upang maipakita ang mga

di-pormal na salitang nakapaloob sa limang (5) Fliptop iskrip ni Raymond Abracosa.

1.1 Lalawiganin

Ang lalawiganin ay ang ginagamit na wika sa mga tiyak at particular na pook at

lalawiganin. Makikilala rin ito sa pagkakaroon ng pagkakaibang punto. Ito ay dayalekto

ng isang wika, may tanging bigkas o pamamaraan kung paano binibigkas ang mga salita

ngunit ito ay nauunawaan ng mga nag-uusap (Castillo, 2008). Kadalasang ginagamit ng

mga particular na tao sa isang particular na pook. Hindi maiiwasan na ang mga taong ito

ay mahihirapan baguhin o pilit ibahin ang kanilang wika kung kaya’t ang iilang pilit

binabago ang kanilang pananalita ay mababakas pa rin sap unto ang lugar na kung saan

sila nagmula. Makikita sa baba ang mga talahanayan ng mga lalawiganin na nakita sa

mga fliptop iskriup ni Abra at masusing hinanap ng mga mananaliksik ang kahulugan ng

mga ito.

Talahanayan Blg. 1
Mga Salitang Lalawiganin
 37

Zaito vs. Abra

Aburido
Puruntong
Tsong
Alyas

Sa Talahanayan Blg. 1, makikita ang apat (4) na salitang lalawiganin sa fliptop

iskrip Abra at ang kanyang nakatunggalina si Zaito. Isa sa mga ito ay ang aburido ng

mga katagalugan na madalas nilang ginagamit sa pang-araw-araw na pamumuhay na ang

katumbas sa Filipino ay problemado. Ang salitang puruntong ng mga taga-Bulakan

naangkatumbas naman nito sa wikang Filipino ay salawal o damit na pang-ibaba. Ang

tsong ng mga taga-Ilocos na ang katumbas sa wikang Filipino ay tiyuhin o tiyo. Ang

salitang alyas sa mga Taga-Maynila na ang katumbas sa wikang Filipino ay kilala sa

tawag na. Ang mga salitang binanggit ay masusing hinanap sa Diksyunaryong Filipino

upang malaman kung anong dayalekto ito nabibilang at kung saang lugar ito madalas

sinasalita.

Talahanayan Blg. 2

Mga Salitang Lalawiganin

Abra vs. Nothing Else

Tsong

Sa Talahanayan Blg. 2 makikita naman ang isang (1) salitang lalawiganin sa

fliptop iskrip ni Abra at ng kanyang nakatunggaling si Nothing Else. Ang pagtawag ng

tsongna dapat ay tito.

 38

Talahanayan Blg. 3
Mga Salitang Lalawiganin

Abra vs. Harlem

eh
totoy

Sa Talahanayan Blg. 3 makikita ang dalawang (2) salitang lalawiganin sa fliptop

iskrip ni Abra sa kanyang nakatunggali na si Harlem.Ang salitang eh ay punto ng mga

taga-Caviteno na madalas nilang ikinakabit sa bawat dulo ng kanilang pangungusap. Ang

totoy naman na ang katumbas sa wikang Filipino ay paslit.

Talahanayan Blg. 4
Mga Salitang Lalawiganin

Abra vs. Shehyee

Naluha
Tsong

Sa Talahanayan Blg. 4 makikita ang dalawang (2) salitang lalawiganin sa fliptop

iskrip ni Abra at ng kanyang nakatunggali na si Shehyee. Ang mga salitang lalawiganin

ay naluha at tsongna isa sa mga lalawiganing makikita sa fliptop iskrip ni Abra na

ginagamit na dayalekto ng mga taga-Batangas.

1.2 Kolokyal

Ang kolokyal na salita ay ang mga pang-araw-araw na salita na ginagamit sa mga

pagkakataong impormal. Maaaring may kagaspangan nang kaunti ang mga salitang ito

ngunit maaari din itong maging repinado ayon sa kung sino ang nagsasalita nito
 39

(Tumangan, 2002). Makikita sa baba ang talahanayan ng mga sallitang kolokyal na nakita

sa mga fliptop iskrip ni Raymond Abracosa.

Talahanayan Blg. 5
Mga Salitang Kolokyal

Abra vs. Zaito

Gino’ng
P’re
‘yang
Kun’di
Konti
‘pag
Nung
S’ya
N’yo
Sa’kin
Syempre
Dun
N’ya
Pa’no
Tignan
Nakakdiri
P’wede

Sa Talahanayan Blg. 5 makikita ang labing pito (17) na salitang kolokyal na

ginamit sa Fliptop iskrip ni Abra at ng kanyangnakatunggali na si Zaito. Ilan samga ito ay

ang yan na dapat sana ay iyan, ang nya na dapat sana ay niya, ang sya na dapat sana ay

siya, ang nyo na dapat sana ay ninyo, ang ginong na dapat sana ay ginoong, ang wag na

dapat sana ay huwag, ang pre na dapat sana ay pare, ang kundi na dapat sana ay kung

hindi, ang konting na dapat sana ay kaunting, ang pag na dapat sana ay kapag , ang

salitang nung na dapat sana ay noong , ang sakinna dapat sana ay sa akin, ang dun na
 40

dapat sana ay doon, ang pwede na dapat sana ay puwede, ang pano na dapat sana ay

paano, at ang salitang nakakdiri na dapat sana ay nakakadiri.

Talahanayan Blg. 6
Mga Salitang Kolokyal

Abra vs. Nothing Else

‘tas
‘ata
‘wag
sa’kin
sa’min
‘yun

Sa Talahanayan Blg. 6 makikita ang anim (6) na salitang kolokyal na ginamit sa

fliptop iskrip ni Abra at ang kanyang nakatunggali na si Nothing Else. Ang mga salitang

‘tas na dapat ay tapos, ang ‘ata na dapat ay yata, ang ‘wag na dapat ay huwag, ang

salitang sa’kin na dapat sana ay sa akin , ang sa’min na dapat ay sa amin at ang salitang

‘yun na dapat ay iyon.

Talahanayan Blg. 7
Mga Salitang Kolokyal

Abra vs. Harlem

‘to
‘di
ba’t
ako’y
‘wag

Sa Talahanayan Blg. 7 makikita ang limang (5) salitang kolokyal na ginamit sa

fliptop iskrip ni Abra at ng kanyang nakatunggali na si Harlem. Ang pinakagamiting

 41

kolokyal na salita ay ang sya na ang dapat na gamitin ay siya, ang salitang sakin na ang

dapat ay sa akin, tamo na pinaikling salitana dapat ay nakita mo. Ang salitang tas na ang

dapat ay tapos, ay maihahanay rin sa mga kolokyal na salita.

Talahanayan Blg. 8
Mga Salitang Kolokyal

Abra vs. Shehyee

‘tas
sa’kin
s’ya
tamo

Sa Talahanayan Blg. 8 makikita ang apat na (4) salitang kolokyal na ginamit sa

fliptop iskrip ni Abra at ng kanyang nakatunggali na si Sheyhee. Ang kolokyal na mga

salitang karaniwan o madalas gamitin sa impormal na pakikipag-usap na kadalasan ay

mga pinaikling salita ay ginamit rin sa fliptop iskrip. Ang pinakagamiting kolokyal na

salita ay ang "sya" na ang dapat na gamitin ay "siya", " sakin" na ang dapat ay "sa

akin","tamo" na pinaikli ng salitang "kita mo". Ang salitang "tas" na ginamit ni Abra

na ang dapat ay " tapos", ay maihahanay rin sa kolokyal na salita.

Talahanayan Blg. 9
Mga Salitang Kolokyal

Abra vs. Loonie

‘yung
sa’yo
‘tong
di
sa’kin
‘pag
‘ko
 42

‘yung
mo’y
‘di

Sa Talahanayan Blg. 9 makikita ang mga salitang kolokyal na ginamit ni Abra sa

pakikipagtunggali kay Loonie. Ang salitang yung na maaaring tumbasan ng iyon ang na

nangangahulugang pagtuturo ng isang bagay sa malayo. Madalas na binabawasan natin

ang mga letra upang mas mapabilis at mapadali ito sa pag bigkas lalong lalo na sa pag

sulat. Ang salitang sayo na maaaring sa iyo mapapansing binawasan ito ng letrang I at

tinanggalan ng espasyo upang mas maikli ito kumpara sa pormal na pagbigkas nito, gaya

rin ito ng tong sa halip na itong, sakin na dapat ay sa akin. Ang salitang pag na

maaaring tumbasan ng kapagmakikita rito na ang salitang kapag ay binawasan ng letrang

ka dahil tuloy tuloy ito sa pagbigkas ng ating dila, iisa lamang ang daan ng ating dila sa

pag labas ng hangin na nagbibigay ng tunog, kaya mas napapadali itong bigkasin.

Gayun din ang salitang mo’y na maaaring gamitin bilang mo ay at ang di na pinaikli ng

hindi. Maganda ang tulong ng kolokyal na salita sa atin dahil napapadali nito ang ating

paraan sa pakikipag-usap o pakikipag talastasan sa ibang tao, dahil pinapaikli nito ang

mga salitang kalimitan nating ginagamit sa pang araw-araw ngunit hindi natin napapansin

na mali na pala ang mga salitang ginagamit natin o ang pagbuo ng mga pangungusap.

Hindi na nasusunod ang pormal na pagsasalita dahil natatakpan na ito ng mga makabago

at usong pananalita, ito na rin ang mga nakakagisnang gamitin nating mga tao.

1.3 Balbal
 43

Ang mga salitang balbal o slang ay tinatawag ding salitang kalye o salitang kanto.

Ang balbal ay nangangahulugang isang salita o pariralana hiniram sa mga banyagang

salita na kadalasang ginagamit ng mga taong hindi nakapag-aral. Ito ang mga salitang

kadalasang naririnig sa mga kabataan sa kanto o kalye. Ang mga salitang nakalap ay

napatunayang balbal/slang sa Diksyunaryong Filipino. Kapansin-pansin din ang mga

salitang balbal o slang ang mas madalas gamitin ng mga tao salipunan at karaniwang

gamitin ng mga kabataan sapagkat ito ang mga salitang sinasabing uso sapagkat sila ang

mga salitang masasabing bagong salta lalo pa’t ang mga salitang ito ay kadalasang

pinagsamang ingles at tagalog. Marami sa mga salita ay nagkaroon ng iba pang

kahulugan. Sa maraming pag-uusap ng kabataan ngayon,sila ay nag-uusap gamit ang

magkakahalong pormal at di-pormal na wika. Nagpapatunay lamang ito na ang wika ay

buhay sapagkat sa araw-araw na nakikipag-usap ay may mga umuusbong na bagong

salita at ang ibang salita ay nagkakaroon ng iba’t ibang kahulugan.

Talahanayan Blg. 10
Mga Salitang Balbal

Abra vs. Zaito

Swangit
Pre
Hoy
Sirit
Swabe
eh

Sa Talahanayan Blg.10 , makikita ang anim na (6) salitang Balbal na ginamit sa

fliptop iskrip ni Abra na nakatunggali kay Zaito. Ang salitang eh na kadalasang punto ng

mga Caviteno. Ang salitang swangit na dapat ay pangit , ang salitang pre na kadalasang
 44

ginagamit ng mga kabataan na gamit bilang pamukaw ng pansin , maging ang Hoy ay

ginagamit din bilang pantawag sa mga kausap. Ang salitang Sirit na nanggaling sa

salitang Ingles na Share it. Ang salitang swabe na dapat sana ay banayad.

Talahanayan Blg. 11
Mga Salitang Balbal

Abra vs. Nothing Else

Yeoh!
Olats

Sa Talahanayan Blg. 11, makikita ang dalawang (2) salitang kolokyal na ginamit

ni Abra sa pakikipagtunggali kay Nothing Else. Ang balbal ay ang mga salitang kalye.

Ang salitang yeoh! Ay ibig sabihin ay pagtawag sa kasama imbes na halika!. Ang

salitang olats ay isang nagpapatunay na talo.

Talahanayan Blg. 12
Mga Salitang Balbal

Abra vs. Harlem

Kanto
Abracadabra
Syokoy
Tsong
Pre

Sa Talahanayan Blg. 12 , makikita ang limang (5) salita na ginamit ni Abra sa

pakikipagtunggali kay Harlem. Ang salitang “kanto” na dapat ay kalye. Ang

“abracadabra” naman na dapat ay lumabas ka na kadalasang ginagamit ng mga

salamangkero. Ang “syokoy” naman na inihambing sa paglalarawan sa tao na dapat ay

 45

pangit. Ang “pre” naman ay ginagamit ng ilang kabatain upang pukawin ang atensyon

ng kausap na dapat sana ay kumpadre.

Talahanayan Blg. 13
Mga Salitang Balbal

Abra vs. Shehyee

Mangating
Alyas
Maangas
Teh
Pogi
Yeoh
Konyo porma
Pinatameme

Sa Talahanayan Blg.13, makikita ang walong (8) salitang kolokyal na ginamit ni

Abra sa pakikipagtunggali kay Shehyee, Sa balbal naman na mga salitang pangkanto ay

nakahanay ang mga salitang "maangas, pogi, konyo at pinakapeke” .

Talahanayan Blg. 14
Mga Salitang Balbal

Abra vs. Loonie

Peklas
Mewang
Partida
Bumabelantong
Tol
Sumesemplang
Gwapo
Yow
 46

Sa Talahanayan Blg. 14, makikita ang walong (8) mga salitang kolokyal

na ginamit ni Abra sa pakikipagtunggali kay Loonie.Ang balbal o slang ay ang mga di-

pamantayang paggamit ng mga salita sa isang wika ng isang partikular na grupo ng

lipunan. Tinatawag din itong salitang kanto o salitang kalye. Ito ang mga salitang

nabubuo o nalikha sa impormal na pamamaraan. Ito rin ang mga salitang nabuo sa mga

pinagsamasama o pinag dugtongdugtong na salita. Maari itong mahaba o maikli lamang.

Makikita sa talahanayan ang mga balbal na salitang ginamit ni Raymond Abracosa sa

kanyang fliptop na nakalaban si loonie. Isa sa mga halimbawa nito ay ang salitang partida

na galing sa Portugal na nangangahulugan sa tagalog bilang “pag alis” sa ingles naman

ay “bonus, free o allowance”. Ang salitang bumabalentong. Subukan man itong hanapin

sa kahit na anong libro, ang salitang bumabalentong ay walang kahulugan, ang ibig

sabihin ng salitang ito na ay natutumba o nalalaglag, gaya rin ito ng salitang “tol” na

ginamit ni Abra upang pantawag kay Loonie. Ang salitang “tol” ay nangangahulugang

kaibigan. Sa panahon ngayon, ginagamit ang salitang “tol” bilang pantawag sa mga taong

hindi kilala gaya rin ito ng salitang “yow” bilang pantawag. Ang salitang

“sumesemplang” na ginamit ni abra sa kanyang fliptop ay nangangahulugan sa tagalog

na tumataob okaya naman ay nadadapa. Ang salitang sumesempalng ay nabuo sa

pamamagitan ng mga libro at telebesyong pang komedya ginagamit bilang katatawan.

Ang salitang “gwapo” (guapos) ay galing sa mga espanyol na nangangahulugan na pogi

o lalaking may magandang itsura. Karamihan ngayon hindi na nasusunod ang mga

salitang tagalog. Hiram na salita na lamang ang mga tinatangkilik ng mga tao lalong lalo

na ang mga mag-aaral at ang salitang “binalabag” na nangangahulugang binagsak. Kung

ating titignan, maganda ang kinalalabasan ng mga salitang ito dahil nakakakita tayo ng
 47

marami pang makabagong salita, Ang mga salitang ito ay likha ng mga masining

nakaalaman ng mga tao, ngunit kung ang mga salitang kinagisnan patuloy ng naglalaho.

1.4 Bulgar/ Bawal

Ang bulgar/bawal ang itinuturing na pinakamahabang antas ng wika sapagkat dito

nabibilang ang mga pagmumura, masakit na salita at mga salita at mga salitang

malalaswa. Ang mga salitang bulgar/bawal ay kalimitang ginagamit ng mga taong hindi

nakapag-aral o minsan nasasabi dahil sa matinding emosyon gaya ng mga pagmumura at

masasakit na salita. Ang iba naman ay ginagamit sa biro ngunit minsan ay hindi kaaya-

ayang pakinggan.

Talahanayan Blg. 15
Mga Salitang Bulgar/Bawal

Abra vs. Zaito

Tanga
Gunggong
Tae
Tang ina
singit

Sa Talahanayan Blg. 15, makikita ang limang (5) mga Bulgar/ Bawal na salita na

ginamit ni Abra sa pakikipagtunggali kay Zaito. Ang mga salitang tanga, gunggong,

tang ina ay mga salitang masasakit. Samantalang ang tae at singit ay mga salitang

malalaswa.

Talahanayan Blg. 16
Mga Salitang Bulgar/ Bawal

Abra vs. Nothing Else

 48

Bobo
Tanga
Gago
Putang ina
Natatae

Sa Talahanayan Blg. 16makikita ang limang (5) mga salitang kolokyal na ginamit

ni Abra sa pakikipagtunggali kay Nothing Else. Ang bulgar / balabal ay ang mga salitang

maseselan o nakakasakit. Ang salitang bobo ay nagpapatunay na walang alam. Kasunod

ang salitang tanga imbes na ang salitang walang alam.Ang kasunod na salita ay ang

natatae, na kung iwawasto ay napapadumi.

Talahanayan Blg. 17
Mga Salitang Bulgar/ Bawal

Abra vs. Harlem

Bading
Nakakagago
Titi
Tumae

Sa Talahanayan Blg. 17 , makikita ang mga Bulgar/ Bawal na mga salita na

ginamit sa fliptop iskrip ni Abra sa pakikipagtunggali kay Harlem. Ang salitang

Nakakagago ay kabilang sa masasakit na pananalita, ang mga salitang titi at tumae ay

kabilang sa mga salitang malalaswa. Samantalang ang salitang Bading ay salitang

mapang-uyam.

Talahanayan Blg. 18
Mga Salitang Bulgar/ Bawal
 49

Abra vs. Shehyee

Tae
Tangina
Panet
Tanga
Bitch
Shit

Sa Talahanayan Blg.18makikita ang anim (6) na mga salitang kolokyal na ginamit

ni Abra sa pakikipagtunggali kay Shehyee. Kinakitaan din ng bulgar na mga salita ang

mga fliptop iskrip ni Abra na mga salitang bawal sapagkat ang mga salita ay

kinapapalooban ng mga masasakit na kahulugan. Ang mga salitang ito ay " tang ina,

panget, tanga, bitch at shit".

Talahanayan Blg. 19
Mga Salitang Bulgar/ Bawal

Abra vs. Loonie

Burat
Chinupa
Supot
Bulok
Impakto
Gago
Maligno
Tsonggo
Empakto
Engkanto

Sa Talahanayan Blg. 19makikita ang sampung (10) mga salitang kolokyal na

ginamit ni Abra sa pakikipagtunggali kay Loonie. Ang bulgar ay ang salitang lantad na

kung saan diretso ang pananalita gaya ng mga masasamang salita na ibinubunga sa
 50

kaaway. Ito ang mga salitang mapanakit sa damdamin ng mga nakakarinig nito. Ang

bawal o bulgar ay ang pinakamaselang halimbawa ng mga salita dahil dito ipinapakita

ang direktang pag sambit ng mga salita. Makikita sa talahanayan ang mga salitang

ginamit ni Abra sa kanyang fliptop script na ang nakatunggali ay si Loonie. Halimbawa

ay ang salitang “burat” na direktang binanggit ni Abra kay Loonie na maaari naming

bigkasin ng “ari”. Ang salitang chinupa na galing sa salitag espanyol na”suck it

up”nangangahulugan ngayon sa tagalog na “pag subo sa ari ng lalaki”. Ang salitang

supot na maaaring tumbasan ng baog okaya naman ay taong hindi kayang magkaroon ng

anak. Ang salitang “sira” imbles na salitang bulok. Ang salitang”impakto, maligno,

empakto at engkanto” na misteryoso ang ibig sabihin dahil ito ay galing sa kasabihan ng

mga matatanda bilang mga nilalang sa ibaba ng lupa, ngunit walang makapagsasabi kung

ito ba ay totoo. Ang salitang “gago” na isang uri ng pagmumura at mapanakit na salita na

talagang masakit sa tenga kung ito ay pakikinggan at ang salitang “tsonggo” na isang uri

ng hayop na unggoy.

2. Paglalarawan ng kayarian ng mga pahayag na may di-pormal na antas ng wika

batay sa teoryang istrukturalismo.

Makikita sa baba ang talahanayan ng mga pahayag na kinakitaan ng mga maling

paggamit ng mga tuntuning panggramatikang pahayag na kinakitaan ng paghahalong

koda. Ipinakita lamang dito na pagsulat ng mga akda ay kailangan din pagtuonan din ng

pansin ang tamang istrukura ng mga pangungusap at dapat maging konsistent ang

manunulat sa paggamit ng wika sapagkat ito ay babasahin ng nakararami at upang

malaman nila ang tamang istruktura ng wika.

 51

2.1 Tuntuning Panggramatika

Ang tuntuning panggramatika ay kaalaman sa wastong gamit ng mga salita gaya

ng mga katha, pasulat man o pasalita. Upang maging malinaw at tama ang isang

pagpapahayag. Ito ay ginagamitan ng wastong gamit ng mga salita at kataga (Mercado

2010). Makikita sa baba ang mga talahanayan na naglalaman ng mga pahayag na

ginamitan ng mga di pormal na antas ng wika at kinakitaan ng mga maling paggamit ng

mga salita. Nais lamang ipahatid na ang mga pahayag na ginamitan ng mga di pormal na

antas ng wika ay marapat lamang na magkaroon ng mga tuntuning panggramatika

sapagkat ang mga pahayag ay hindi kanais-nais basahin at upang maging maayos at

malinaw ang mga pangungusap.

Ang mga aklat na pinagbatayan ay ang Retorika at Gramatikang Filipino 2010 at

Ortograpiya Pambansa 2013

.Talahanayan Blg. 20
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Maling Gamit ng Tuntuning Panggramatika

Abra vs. Zaito

1. Kaya nung nakita ko sya kanina sabi ko pare paakbay
2.May naramdamang parang swabeng kamay
. 3. Zaito may sementeryo dito
4. Tinatanong ko lang sana

Sa Talahanayan Blg. 20 makikita na ang unang pahayag na “Kaya nung nakita

ko sya kanina sabi ko pare paakbay” na kung saan mali ang gamit ng pahayag na dapat

sana ay “ Kaya noong nakita ko siya kanina, ang sabi ko pare paakbay”.Sa pahayag
 52

bilang dalawa at tatlo makikita ang malinggamit ng mga salitang “swabe” na dapat sana

ay “banayad”,at ang paggamit ng “dito” na dapat sana ay “rito”. At ang paggamit ng

salitang ng salitang “tinatanong” na dapat sana ay “itatanong”.

Talahanayan Blg. 21
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Maling Gamit ng Tuntuning Panggramatika

Abra vs. Nothing Else

1. Ang taba taba taba mo
2. Kahit magensayo ka ng sampung tao
3. kulang ka sa utak magaral ka ng gramatika at matematika
4. Kapag may bumoto pang judge
Sa

Talahanayan Blg. 21 makikita na ang tuntuning panggramatika ay binibigyang pansin ang

mga salitang napapabilang sa isang pangungusap. Ang mga kailangang gamitin o kaya

ang mga kailangang iwasan sa pagbuo ng pangungusap. Unang pangungusap, kung

magtago ka baka makatarungan pa ata kasi dito sa fliptop. Sa pangungusap na ito ay

ginamitan ng salitang pinaikli, na kung iwawasto ay kung magtago ka baka

makatarungan pa yata kasi dito sa fliptop. Sa pangalawang pangungusap ay Matanda

kana nga pero para sakin ikaw ang beteranong olats, sa pangungusap na ito ay

gumamit ng salitang sakin na kung iwawasto ay Matanda kana nga pero para sa akin

ikaw ang beteranong olats. Sa pangatlong pangungusap ay wala samin ang

nagkakaintindi ng mga pinagsasabi mo, ginamitan ng salitang samin na kung saan

pinaikling salita. Kung iwawasto ang pangungusap ay Wala sa amin ang nagkakaintindi
 53

ng mga pinagsasabi mo. Ang ika-apat na pangungusap ay ang Putang ina battle na to

sigurado ako sa tropa mo yun. Sa pangungusap na ito ay ginamit ang salitang to at yun

na kung iwawasto ang pangungusap ay Putang ina battle na ito sigurado ako sa tropa

mo iyun.

.Talahanayan Blg. 22
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Maling Gamit ng Tuntuning Panggramatika

Abra vs. Harlem

1. Ba’t ba ganyan ang sarap mong asarin

2. Ako’y nasugatan at nabaliaan ng buto.
3. Pero wag mong subukang umasta.
Sa

Talahanayan Blg. 22Sa tuntuning panggramatika kinakitaan din ng kamalian ang fliptop

iskrip ni Abra tulad ng pangungusap na ito “Ba’t ba ganyan ang sarap mong asarin” na

dapat sana ay Bakit ang saya mong asarin.Gayundin ang pangunguspa na “Ako’y

nasugatan at nabaliaan ng buto” na dapat sana ay Ako ay nasugatan at nabalian ng

buto. Ang huling pangungusap ay ang “Pero wag mong subukang umasta.” Na dapat sana

ay Pero huwag mong subukang magalit.

.Talahanayan Blg. 23
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Maling Gamit ng Tuntuning Panggramatika

Abra vs. Shehyee

1. Wag ka masyadong maangas sabi mo mahaba ang baba mo
pero hindi yan ganun katalas
2. Bat ba parati nagmamagaling
 54

Sa Talahanayan Blg. 23makikita ang mga tuntuning panggramatika kinakitaan din

ng kamalian ang fliptop iskrip ni Abra tulad ng pangungusap na ito "wag ka masyadong

maangas sabi mo mahaba ang baba mo pero hindi yan ganun katalas" na ang

nararapat ay "huwag kang masyadong maangas. Ang sabi mo mahaba ang baba mo

pero hindi yan ganoon katalas". Gayun din, ang pangungusap na " bat ba parati

nagmamagaling? " na ang dapat ay "bakit ba parating nagmamagaling?". Isa pa na

kinakitaan sa pagwawasto ng tuntuning pangramatika ay ang pangungusap na "ngayun

tuturuan kita kung panu magrap" na ang dapat ay "ngayon tuturuan kita kung paano

magrap".

Talahanayan Blg. 24
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Maling Gamit ng Tuntuning Panggramatika

Abra vs. Loonie

1. Si Loonie natutuwa ako napunta ako rito.
2. Si Loonie kamukha nito yung ginulpi ni pacquiao.
3. Wala kang dating Loonie para saakin mukha kang tubig galing
Ilocos kailan lang
4. Nakasalamin ka lang kamukha mo yung aking binalabag Sa

Talahanayan Blg. 24, kung mapapansin, marami sa script ni Abra ang mga maling gamit

ng gramatika. Tulad na lamang ng binanggit niya kay Loonie na “Si Loonie natutuwa

ako napunta ako rito” pangit na pakinggan ang mga maling gramatika, maaari natin

itong buuin ng”natutuwa ako at napunta ako dito loonie” kung pag mamasdan ay mas

maganda sa ang pahayag ng ikalawa kaysa sa nauna. Sinabi rin ni Abra kay Loonie na

“Si Loonie kamukha nito yung ginulpi ni paquiao” imbles na “kamukha ni Loonie

ang ginulpi ni Pacquiao” nasabi rin niya na “Wala kang dating Loonie para saakin
 55

mukha kang tubig galing Ilocos kailan lang” maaari iyong palitan ng “para sa akin,

wala kang dating Loonie, kamukha mo iyung tubig sa ilocos” mas magandang

pakinggan ang ikalawang pahayag. Isa rin sa maling ginamit na pahayag ni Loonie ay ng

sinabi niya kay loonie na “nakasalamin ka lang kamukha mo yung aking

binalabag”maaari itong itama sa pamamagitan ng pahayag na ito “noong nakasaalamin

ka, kamukha mo iyung aking binugbog” at Nabanggit din niya kay Loonie na “Loonie

ang mga letra mo napapanood mo lang sa youtube” na dapat ay “Loonie ang mga script

mo ay sa youtube mo lamang napapanood”. Mas magandang pakinggan ang mga

pahayag kung tama ang mga gramatikang ginagamit natin.

2.2 Paghahalong koda

Ang paghahalong koda o code switching sa ingles ay ang paggamit ng isang

banyagang wika sa kontekstong kinapapalooban o dinodomina ng inang wika o ang

kabalintunaan (knestrict Schoensteadt).

Ayon kay Virgilio Almario (2013) “May nagsabi saakin na si Tony Velasquez ng

Kenkoy ang umimbento ng “Taglish” at “Engalog”. Taglish daw kapag nananig ang

Tagalog at Engalog kapag higit na pinaiiral ang Ingles”.

Talahanayan Blg. 25
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Paghahalong Koda

Abra vs. Zaito

1. Sa sobrang init ng venue natin pre
2. Sabay kapkap ko sa bulsa at ang aking wallet natangay
3. Kaya anak use your coconut ring
 56

Sa Talahanayan Blg. 25 , makikita ang mga pahayag na kinakitaan ng Pghahalong

Koda. Sa pahayag na sa Sobrang init ng venue natin pre na dapat sana ay sa sobrang

init ng pinagdausan natin pre, ang sabay kapkap ko sa bulsa at ang aking wallet

natangay na dapat sana ay sabay hagilap ko sa bulsa at ang aking kalupi ay nakuha,

ang pahayag na Kaya anak use your coconut ring na dapat sana ay Kaya anak pairalin

mo ang iyong utak.

Talahanayan Blg. 26
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Paghahalong Koda

Abra vs.Nothing Else

1. Triple nga yang bigat mo

2. ang makalimot sa first day battle.
3. ang sagwa ng flow mo.
Sa

Talahanayan Blg. 26 makikita ang mga pahayag na kinakitaan ng paghahalong koda ay

ang mga lenggwahe na pinagsama sa isang pangungusap. May tinatawag tayong

Enggalog at Taglish, kapag ang enggalog ay humigit ang lenggwaheng Ingles ay

masasabi mong enggalog. Ang taglish naman ay humigit ang lenggwaheng tagalog sa

tiyak na pangungusap. Ang mga naisuri sa isang piling Fliptop ni Abra vs. nothing else

ay gumamit ng paghahalong koda. Unang pangungusap ay ang Triple nga yang bigat

mo, na kung iwawasto ang pangungusap ay tatluhin nga yang bigat mo. Pangalawang

pangungusap ay Ang makalimot sa first day battle. Ang pangungusap na ito ay mas

ginamit ang taglish kaysa enggalog. Kung iwawasto ito ay Ang makalimot sa unang

araw ng labanan. Ang ikatlong pangungusap ay Ang sagwa ng flow mo. Ang
 57

pangungusap na ito ay nangingibabaw ang taglish kaysa sa enggalog, kung iwawasto ito

ay Ang sagwa ng daloy ng pagfliptop mo.

Talahanayan Blg. 27
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Paghahalong Koda

Abra vs.Harlem

1. Bakit ganyan ang get-up mo

2. Hindi ka puwedeng maging dream guy
3. nakakalaughtrip
4. nakakabad-trip kang tignan Sa
5.nakakasira na parang picture
6. Mukha kang creature of the deep
7. Paaano pumatay ng MC
8. Pagdating sa babae wag mong idedeny
9. Sapagkat noong akoy tumae lyrics mo ang lumabas
.

Talahanayan Blg. 27 kinakitaan ang mga pahayag ng paghahalong koda. Ang

pangungusap na“Bakit ganyan ang get-up mo” maaring gamitin ang salitang bihis mo

kapalit ng “ get-up”. Sa pangungusap na mang ito “Hindi ka puwedeng maging dream

guy” maaring gamitin ang salitang pinapangarap na lalake kapalit ng “dream guy”.

Ang pangungusap na “nakakalaughtrip” maaring gamitin ang salitang nakakatawa.

Nakakitaan din ng maling gamit ng salita ang pangungusap na “nakakabad-trip kang

tignan” maaring gamitin ang salitang nakakainis kang tignankapalit ng

salitang“nakakabad-trip”. Sa pangungusap na “nakakasira na parang picture” maaring

gamitin ang salitang larawan kapalit ng “picture”. Ang susunod naman ay ang

pangugusap na “Mukha kang creature of the deep” maaring gamitin ang salitang

nilalang sa ilalim ng lupa kapalit ng salitang “creature of the deep”. Sa pangungusap

na “Paaano pumatay ng MC” maaring gamitin ang salitang tagapagdaloy kapalit ng

 58

“MC”. Ang kasunod na pangusap “Pagdating sa babae wag mong idedeny” maaring

gamitin ang salitang ipagkakaila kapalit ng salitang “idedeny”. Sa pangungusap na

“Sapagkat noong akoy tumae lyrics mo ang lumabas”maaring gamitin ang salitang

liriko kapalit ng salitang “lyric”.

Talahanayan Blg. 28
Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Paghahalong Koda

Abra vs.Shehyee
1. kung face value ang usapan wala ako kahit konting kaba
2. and just to rub it in yung tuition nyo baon lang naming
3. amoy baby na limang araw ng patay
Sa

Talahanayan Blg. 28, ang paghahalong koda naman makikitang may mga ilang

pangungusap na kakikitaan nito. Ang pangungusap na "kung face value ang usapan

wala ako kahit konting kaba" maaaring gamit ang salitang "mukha" kapalit ng "face

value". Sa pangungusap naman na " and just to rub it in yung tuition nyo baon lang

namin" ay maaaring gamitin ang " at sa kabuuan" para sa " and just to rub it in" at ang

"matrikula" para sa salitang "tuition". Sa pangungusap naman na " amoy baby na

limang araw ng patay" maaring gamitin ang salitang "sanggol" kapalit ng salitang "

baby".
 59

Talahanayan Blg. 29

Ang Mga Pahayag na Kinakitaan ng Paghahalong Koda

Abra vs.Loonie
1. Ito free style ko hindi ko sinulat
2. Ito ay malayang istilo ko hindi ko sinulat
3. Bata ka palang no match kana sa akin
4. Parang Efren bata kung tawagin ay mahikero
5. Kasama lolo kong snatcher Sa

Talahanayan Blg. 29, Ang paghahalong koda ay ang mga pahayag na ginamitan ng mga

tag-lish sa salita. Makikita rin sa script ni Loonie na marami itong ginamit ng halimbawa

ng paghahalong koda. Nabanggit ni Loonie sa kanyang pahayag na “Ito free style ko

hindi ko sinulat” ginamitan niya ito ng salitang “free style” na nangangahulugan sarili

niyang “malayang istilo”, kung bubuuin ito at aayusin sa pormal na salita ito ang

kalalabasan “Ito ay malayang istilo ko hindi ko sinulat” binanngit din niya sa kanyang

script na “Bata ka palang no match kana saakin” makikita sa pahayag na yan na

ginamit ni abra ang salitang “no match” na nangangahulugan sa tagalog na hindi parehas

okaya naman ay wala kang talo saakin, kaya kung bubuuin ito sa pahayag dapat ito ang

kalalabasan “Bata ka palang wala ka ng laban saakin” isa rin sa ginamit ni Abra sa

kanyan pahayag na “Parang Efren bata kung tawagin ay magician”. Ang salitang

ginamit niya sa ingles ay magician na ang tumbas sa Filipino ay mahikero, kaya kung

bubuuin natin ito gamit ang pormal na pahayag ito ang kalalabasan “Parang Efren bata

kung tawagin ay mahikero”. Sinabi rin ni Abra kay Loonie ang pahayag na “Kasama

lolo kong snatcher” ginamit niya ang salitang snatcher upang ipaalam sa kanyang

kalaban na ang snatcher ay magnanakaw, kaya kung gagamitin natin ito sa pormal na
 60

pahayag mabubuo ito bilang “Kasama lolo kong magnanakaw”. Kadalasan sa atin

pagpapahayag ng salita ay hindi natin naiiwasang maghalo ang ingles at tagalog na

tinatawag nating paghahalong koda okaya naman ay mas kilala bilang tag-lish, dahil ito

sa mga salitang hindi natin mabigkas okaya naman ay naghahalo ang alam natin sa

Filipino at sa English kaya nabubuo ang paghahalong koda.

3. Modelong balangkas na makakatulong sa pagtuturo ng Istrukturang Filipino.

Ang Venn diagram ay isang uri ng grapik ornagaser nakung saan pinapakita ang

pagkakaiba at pagkakatulad ng isang akda sa paraang paghahambing. Ang mga

mananliksik ay ginamit ang nasabing grapiko upang maging mungkahing balangkas ng

saganoon ay madaling Makita at maipagkumpara ang mga fliptop skrip ni Abra.

 61

Tsapter 5
 62

LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Ang kabanatang ito ay naglalahad ng lagom, konklusyon at rekomendasyon ng ginawang

pag-aaral. Inilahad ang kabuuan ng pag-aaral na ginawa.

Lagom
Ang pag-aaral na ito ay pumapatungkol sa pagsusuri sa mga di-pormal na antas

ng wikang ginamit sa limang fliptop Iskrip ni Abra. Masusing itinala ng mga

mananaliksik ang mga di-pormal na antas ng wika at ang teoryang ginamit ay lubos na

nakatulong upang lubos na mailahad ang pagsusuring ginawa. Napatunayan na may iba’t

ibang dahilan kung bakit ginamit ang mga di-pormal na antas ng wika.

1. Ang mga di-pormal na antas ng wikang ginamit ni Abra sa kanyang limang (5)

flilptop Iskrip ay ang lalawiganin, kolokyal, balbal/slang, bulgar/bawal. Sa

lalawiganin napatunayan na ang “Eh” ay punto ng mga Cavitenño na kanilang

ikinakabit sa dulo ng kanilang pangungusap. Sa kolokyol na salita ay “teka” na

dapat “sandali lang”. Sa pamamagitan ng pinaikling anyo na salita ay mas

napapadali ang pagsagot sa pagtatanong ng isang kausap. Sa Balbal/Slang ay

ginagamit bilang salitang kanto o nilikhang salita na ginagamit ngayon ng

nakararami. Halimbawa nito ang “ pogi ” ay ginagamit bilang pamalit tawag sa

“gwapo”. At ang huli ay Bawal/Bulgar na kalimitang ginagamit ng mga wala ng

pinag-aralan, halimbawa nito ay ang mga salitang “tanga”, “putang ina”, “pekpek”
 63

ay mauuri ito sa bawal na salita na kung saan hindi maiiwasan itong bigkasin ng

mga hindi pinag-aralan.

2. Ang di-pormal na antas ng wikang nangibabaw sa limang fliptop Iskrip ay ang

kolokyal na nagtala ng 49 na bilang. Kasunod ay ang balbal/slang na salita na may

bilang na 28. Pangatlo ay ang bulgar/bawal na may bilang na 33 at ang pinakahuli

ay ang lalawignin na may bilang na 9.

3. Ang mga kayarian ng mga pahayag na may di-pormal na antas ng wika na sinuri

gamit ang teoryang istrukturalismo. Sinuri ng mga mananaliksik ang mga pahayag

na kinapalooban ng di-pormal na antas ng wika na may maling gamit ng balarila at

may paghahalong-koda. Halimbawa sa kawastuhang pambalarila

" wag ka masyadong maangas sabi mo mahaba ang baba mo pero hindi yan ganun

katalas". Ang wastong pangungusap ay " huwag kang masyadong maangas. Ang

sabi mo mahaba ang baba mo pero hindi yan ganoon katalas". At ang huli ay

Paghahalong-Koda. Halimbawa nito ay “kasama ang lolo kong snatcher” na ang

nararapat ay“kasama lolo kong magnanakaw”. Ang implikasyon ng ginawang pag-

aaral sa pagkatuto ng wikang Filipino. Sa pagkatuto ng mga mag-aaral sa istruktura

sa wikang Filipino malaki ang maitutulong nito sa mga asignaturang Filipino. Una

sa pasulat, sa pagkakaroon ng kaalaman sa istruktura kasama pa ang mga tamang

paggamit ng mga di-pormal na antas ng wika, ang mga mag-aaral ay mayroong

benepisyo na magamit ang wikang Filipino sa tamang istruktura sa pagsulat.

Ikalawa ang pasalita, ang pagkakaroon ng kaalaman sa istruktura ng wika at sa mga

di-pormal na antas ng wika ay nakatutulong sa mga mag-aaral na mahasa ang

kanilang pagsasalita. Sa pagtuturo ng wika, nakakatulong din ang pag-aaral na ito

 64

sa pagtuturo ng wika gamit ang mga karagdagang kaalaman sa istruktura ng wika

sa di-pormal na antas ng wika. Sa mga tagapagturo ng wika, ay maaaring

makakuha ng ilang mga karagdagang kaalaman na kanilang makatutulong at

magagamit sa kanilang pagtuturo.

Sa kabuuan ang pag-aaral na ito ay makatutulong sa pagpapalawak ng

kaalaman na maaaring gamitin sa pakikipagtalastasan. Sa pamamagitan nito ay

mauuri ng mga tao ang mga salitang dapat gamitin sa pakikipag-usap, interaksyon

at pakikipagtalastasan.

Konklusyon
Ang pag-aaral na ito ay nakatutulong na makapagbigay ng dagdag na kaalaman sa

mga mag-aaral upang lalong mapalawig ang kaalaman nila patungkol sa istruktura ng

wika at upang maging maayos ang kanilang kasanayan sa pasulat at sa pasalitang paraan

kaugnay sa tamang gamit ng istruktura ng wika sa wikang Filipino sa pangungusap.

1. Nabibigyang halaga ang pag-gamit ng mga di-pormal na antas ng wika kaugnay sa

paggamit ng tamang istruktura ng wika sa wikang Filipino. Sa ganitong paraan

nagkakaroon ng dagdag na kaalaman sa bokabularyo ang mga mag-aaral na nagagamit

nila sa pagbuo ng tamang istruktura sa pangungusap. Isa pa, sa pagbibigay ng halaga sa

mga di-pormal na antas ng wika, nadadagdagan ang mga salita na maaaring magamit sa

pangungusap maliban pa roon, ang mga salitang ito ay nabibigyang buhay sa pag-aaral na

ito.
 65

2. Nabibigyang pansin at nagagamit na ang mga salitang di-pormal na akala ng

karamihan ay hindi dapat gamitin sa pagbuo ng pangungusap. Naitatama ang tingin ng

karamihan patungkol sa di-pormal na antas ng wika na hindi ito karapat-dapat gamitin sa

pagsasalita. Naituturo ng pag-aaral na ito sa mga mag-aaral na ang mga salitang di-

pormal ay maaaring gamitin sa pagsusulat at pagsasalita ngunit kinakailangan lamang ng

tamang pag-gamit, iangkop sa lugar at piliin ang mga salitang gagamitin.

3. Napatunayan sa pag-aaral na ito na sa paggamit ng mga di-pormal na salita ay marapat

lamang na maging maayos at organisado ang pangungusap at dapat na sundin ang mga

tuntuning panggramatika. Ang paggamit din ng paghahalong-koda ay lubos na

nakakaapekto sa kabisaan at istruktura ng pangungusap. Kinakailangan na maging

konsistent sa paggamit ng mga salita.

4. Sa pag-aaral na ito, nagiging mas makabuluhan ang paggamit ng tamang istruktura sa

wikang Filipino, sapagkat ang mga mag-aaral na makakabasa ng pag-aaral na ito ay

magkakaroon ng kaalaman sa tamang istruktura ng wika. Maaari nilang magamit ang

kanilang mga natutunan sa pag-aaral na ito sa kanilang pagsusulat ng mga akda at

pagsasalita sa maraming tao o kahit sa araw-araw na pakikipag-usap.

5. Napag-alaman na ang Venn Diagram ay lubos na nakatulong sa mga mananaliksik

upang ihambing ang mga sinuring iskrip. Napadali ang ginawang pagsusuri dahil ginamit

ang Venn Diagram bilang mungkahing balangkas sa pagtuturo ng wikang Filipino.

Rekomendasyon
 66

Ang pag-aaral na ito ay lubos na makakatulong sa mga mag-aaral at mambabasa

upang lubos nilang maunawaan ang tunay na halaga ng paggamit ng di-pormal na antas

ng wika sa pakikipagtalastasan at sa pagsulat.

1. Nabibigyang halaga ang paggamit ng di-pormal na antas ng wika sa pagsulat ng mga

akdang pampanitikan. Dapat ay bigyang pansin ang mga di-pormal na antas ng wika

upang mas lalong maintindihan ang akda at mas marami ang mawiwiling magbabasa

nito.

2. Nabibigyang diin ang tamang istruktura ng pangungusap sa paggamit ng mg di-pormal

na antas ng wika. Dapat na tama pa rin ang balangkas ng pangungusap kung ito man ay

gagamitan ng di-pormal na antas ng wika.

 67

Mga Aklat

Atanacio, H. (2009).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Grandbook Publishing,

Inc. Pateros Metro Manila

Austero C.S., et al. (2009) Komunikasyon sa Akademikong Filipino (Binagong

Edisyon). UNLAD Publishing House, Pasay City

Autor, E.B. at Cantre, M.C (2001).Sining ng Komunikasyon para sa Tersyarya.

Philippines

Bernales, R. A et al (2002).Komunikasyon sa Makabagong Panahon, Batayan at

Sanaysayng-Aklat sa Filipino 1, Antas Tersaryo. Mega-Jesta Prints, Inc.
Valenzuela City

Bernales, R.A et al,(2009).Mabisang Komunikasyon sa Wikang Pang-akademiko. Mutya

Publising House, Inc. Malabon City

Castillo, M.A., et al. (2008). Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Sta. Cruz, Manila

De Vera , M.B; et al ,(2010).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Book Atbp.

Publishing Corp. Mandaluyong City

Dinglasan, RD, (2008).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Rex Book Store, Recto

Avenue. Manila Phililippines

Inalvez, D. T. (2009). Filipino 1, Sining ng Komunikasyon sa Pang-akademiko. TCS

Publishing House. Plaridel, Bulacan

Inalvez, D.T. et al. (2007). Pagbasa at Pagsulat tungo sa Pananaliksik. TCS

Publishing House. Plaridel Bulacan

Mag-atas, R.U. et al (2011). Komunikasyon sa Akademikong Filipino (Filipino 1).

Booklore Publishing Corporation. Sta. Cruz, Manila

Mendoza, Z.M. at Romero, M.L. (2007).Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t ibang

Disiplina sa Antas Tersariya. Rev. Book Store, Inc. Sampaloc, Manila
 68

Mercado, R. M. et al. (2010). Retorika sa Gramatikang Filipino. St. Andrew

Publishing House. Plaridel, Bulacan

Rodrigo, M.C. (2005).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Books Atbp.

Publishing Corp. Mandaluyong City

Rubin, L.T. et al (2006).Retorika, Wikang Filipinas at Sulating Pananaliksik. Rex

Book Store, Inc. Sampaloc, Manila

Santiago, A.O (1979). Panimulang Linggwistika sa Pilipino. Rex Bookstore, Inc.

Manila, Philippines

Tanawan, D.S, et al (2004).Sining ng Mabisang Komunikasyon. Trinitas Publishing

Inc. Meycauayan, Bulacan

Tumangan, A.P et al. (2000), Sining ng Pakikipagtalastasan, Mutya Publishing House.

Valenzuela City

Villafuerte, P.V. et al (2000).Panitikang Panrehiyon sa Pilipinas. Mutya Publishing

House. Valenzuela City

Mga Tesis

Banyaga

Abadi, M. (2010).Analysis on the Use of Slang on Emimem’s Lyrics. State Islamic

University of Maylana Malik Ibrahim Malang.

Hanggoro, A. (2011). An Analysis of Slang Terms in the “American Gangster” Movie.

State Islamic University Syarif Hidayatullah, Jakarta.

Pavey, E. (2001). Information Structure in Acadian French.

Sari, R.P. (2010).An Analysis of Slang Language Types in Rush Hour 2 Movie, State
Islamic University.

Lokal

Arceo, A. E. et.al. (1996). Ang Pakikipagtalastasan ng mga Lalaking Namamasukan

sa Parlor. Kolehiyo ng Malalayang Sining, Pamantasan ng De La Salle
 69

Bacnis, A. C. et al. (2013). Pagsusuri sa Paggamit ng Idyomatikong Pagpapahayag

Batay sa Teoryang Istrukturalismo. Tarlac State University

Beltran, R. G. et al. (2013). Pagsusuri sa Di-pormal na Antas ng Wika sa mga

Pelikula Gamit ang Teoryang Istrukturalismo. Tarlac State University

Dinlasan, E.N. (2009). Implikasyon ng Salitang Balbal sa Antas ng Pagkatuto ng mga

Mag-aaral sa Asignaturang Filipino VI. Paaralang Gradwado ng Marinduque
State College Boac Marinduque

Gannaban, M. E. (2007). Pagsusuri ng mga Piling Linggwistikong Aytem sa

Pasalitang Diskurso: Isang Paglalarawan ng Tagalog Varayti sa Taguig.
Kolehiyo ng mga Wika, Linggwistika at Literatura Pamantasang Normal ng
Pilipinas

Gonzales, et.al. (2012). Di-Pormal na Antas ng Wika sa mga Aklat ni Bob Ong: Isang
Pagsusuri. Tarlac State University

Pacheco, R.P. (1992). A Dictionary of Tagalog Slang and Expressions. University of

the Philippines Diliman

Paet, L. B. (2010). Ang Epekto ng Kaantasan ng Wika sa Performans ng mga Mag-

aaral sa Asignaturang Filipino sa Unang Taon, Antas Tersyarya ng Lyceum
Alabang Panuruang Taon 2009-2010. Paaralang Panggradwado at Aplayd
Riserts sa Laguna State Polytechnic University

Labendia, A. J. (2007). Ang Paggamit ng mga Salitang Kolokyal at Balbal at Ang

Antas Akademiko sa Filipino ng mga Estudyante sa Sekundarya. Paaralang
Gradwado Samar State University Catbalogan Samar
 70

Mga Karagdagang Dahon

71
 72

Abra FlipTop Lines vs zaito

Kagalang-galang na ginong Zaito, taos puso kong ikinagagalak ang iyong pagdalo rito.
Wag ka sana aburido kasi panlalait ng mga swangit ay aking paborito.

Sino lalampaso ng negrito? Ako mismo. Batang pinasugod ng simbahan para puksain ang
mga laman lupa at mga tulad mong tikbalang.

Kaya tanong ko lang, handa ka na ba talagang makipagtagisan? Sa sobrang init ng venue

natin pre nagmukha kang singit na pinagpawisan.

Isa kang tambay sa labas ng bahay para kang betlog na nakabantay tapos yung hugis ng
ulo mo parang betlog na nakalaylay.

Ako ay edukadong makata na nakikipag-alitan sa iskwater na ubod ng tanga. Ikaw ay

kapuna puna mulo ulo hanggang paa pero si Zaito mas malala kasi mula ulo mukhang
paa.
 73

Tapos nagagawa mo pang magpasemi-kal, magjersey-jersey at magparap-rap kahit wala

namang naaabot. Tsong,iba ang kalbo ng pagkabinata sa kalbo dahil napapanot.

Nalalagas na yang buhok mo at yang balat mo parang laging pinapatulan ng araw. Hindi
ka man fresh pero you're so fly kasi lagi kang dinadapuan ng langaw.

Agaw pansin, agaw eksena, tignan nyo may bling-bling pa sya rito. Pinagkabit-kabit na
kadena ng aso tsaka mumurahin na platito.

Hoy! gunggong meron akong bugtong. Ano ang kulay bagoong  na nakasuot ng
purontong at sa sobrang hirap walang ibang makain kundi konting galunggong? Sirit ka
na ba tsong? Opps! meron pa palang kadugtong alyas taong tutong na na nggugulpi ng
kalabaw kapag tinatamaan ng sumpong.

Alam mo na ba ang sagot? Bibigyan kita ng clue kahit na kakaunti. Kailangan nyan ng
palamuti . At kamukhang kamukha nyan si kokey na may ngiping nakausli.

Nakapagtataka lang kasi kung ikaw ba ay tagaplanetang malayo kasi posible ring taga
rito ka lang sa Earth at nanggaling ka lang sa pwet ng kabayo

Pero si Zaito pag sa freestyle parang wala ring kapantay. Kaya nung nakita ko sya kanina
sabi ko pare paakbay. Habang ako'y nangangamusta may naramdamang na parang
swabeng galamay. Sabay kapkap ko sa bulsa at ang aking wallet natangay.
 74

Sikat na sikat ka daw pero sa aking palagay, sikat ka lang kasi wanted ka sa maraming
baranggay.

Sa sobrang baho mo ngayon para akong kumapit sa bangkay at dahil hawak kita para na
rin akong may tae sa kamay.

Tignan nyo si Zaito hayup na isnatser kung humataw may dala agad na bra at napkin tang
ina 6 battle pa lang ang dami mo nang nanakaw.

Wala kang kwentang kalaban ang kada punchline ko katumbas ng yong sampung
pambara. At para lang mawala yang anghit mo kailangan mo pang maligo sa sabong
panlaba.

Mas magaling talaga ako sayo. Kahit babuyin ko, pumiyok man bagalan kasi tulad ng
nakaraan mananalo ka lang naman sakin pag nagchoke ako sa laban.

"Your style is weak as fuck and I don't even have to speak in Tagalog to render you
speechless, I'm prepared to unleash this, metaphysical monster in me to rip you apart and
tear you to pieces. And I don't even have to get physical like I'm dismantling you with
telekenesis, I'm an arrogant beast and this faggot is weak..., so logically it equates to me
saying I'm the veterance here bitch!"
Pero syempre wala ka naman naintindihan dun kaya anak use your coconut ring. Ganito
ang itsura pag nabugbog, nasunog, at nauntog si Coco Martin.
 75

Pero cute ka rin naman para kang manikang binuo at kayang kaya mong lutuin yung
laban kasi marami ka namang mantika sa noo.

Zaito may sementeryo dito sa Las Pinas. Ituro mo sakin ang napili mong puntod at ako na
mismo ang maglilibing sayo sa sarili mong lungsod.

OT.. ayan oh OT - autistic parang gagong natinik. Ngayon lang ako nakakita ng taong
nahihirapang magsarado ng bibig. Ang laki kasi ng ngipin mo nagmukha tuloy padding
sa bunganga kaya kahit di mo sinasadya para ka lang tanga na laging nakatunganga.

Tinatanong ko lang sana naghihilamos ka pa ba ng ulo mo pare? kasi pag malayo mukha
kang tae at pag malapit puro bulate.

Grabe, grabe wala kang sariling tahanan at wala ring pamana mula sa magulang kay
nagmamadali kang kumalkal ng basura kasi baka ka maubusan ng ulam. Wala ka ni isang
piso at wala ka ring pambayad ng renta bigyan nyo nga yan ng pera para di na nya
gawing tambayan ang edsa.

Sabi ni aling dionesia, ampon ka lang daw nila at anak ka lang ng negra sa hayup. Pero
umamin din naman si Apl de ap na anak ka daw nya talaga nya kay petrang kabayo.

Salot sa lipunan, nakikipag sex kaagad kapag may kabayong natipuhan. Wag nyo
dadalhin sa Sta Ana yan baka lalong malibugan.

Hindi ka pwede maging makabayan, pano magiging makabayan itong nakakdiri na dukha
eh nahihirapan ka ngang itangkilik ang sarili mong mukha.
 76

Abra Fliptop Lines vs. harlem

“Makinig lang kayo, para maranasan ang abrakadbra gamit ang aking nakatagong panyo.
Isda to kanina, ginawa ko nang tao pero di yata natapos ang pagbabagong anyo. Kaya
mukha ka pa ring isda na napadpad sa lupa. Nakatayo, matipuno pero kasintangkad ng
kuba.” 

“Sino ba ako para manglait, eh! mukha naman akong totoy, malapilipinong binata. Eh!
Ikaw maliit ka na nga mukha ka pang syokoy at piniritong tilapia.” 

“Ba’t ba ganyan ang get up mo, sang magasin mo ba yan napulot? Tsong, hindi ka
pwedeng maging dream guy kung ngayun pa lang mukha ka ng bangungot.” 

“Ang sarap mo asarin at napakalaugh trip pagtripan, pero sa sobrang pangit mo nakaka
badtrip ka tignan. Nakakasira ng araw na parang picture ng bading, wag kang gagala sa
lupa pre mukha kang creature of the deep.” 

“Panu ba pumatay ng emcee? Dapat munang umaray. Pipintasin na para bang pipilipitin
ang leeg. Matapos ay sisindakin at pipiliting making sa mg banat na tila nasasaniban n
multo. Na kakapitan ka na parang nabahiran ng dugo. Ako’y nasusugatan at mababalian
ng buto, pero wag mo subukang umasta nagkamali ka ng gulo.” 

“Ako ang hari ng sablay sige hindi na ako dapat pang umangal, pero sa sobrang talino ko
pinagsasabay ko ang rap at pag aaral. At sa sobrang pangit mo naman kasi pinag sasabay
mo yang mukha mo sa mukha ng iba. Kaya panu mo sasabihin na mukha kang artista
kung mukha ka lang naman talagang isda.” 

“Dudumugin ko itong bubwit na kulang sa bitamina. Ay! Nakatayo ka naba? Akala ko

kasi nakaupo ka lang kanina.” 
 77

“Kaya pagdating sa babae wag mo ide-deny na hindi ka pa sabik. Hindi ka lang

makadiskarte kasi maliit ka na nga tapos yung mukha mo parang hinila pabalik.” 

“Wag mong sabihin na wala kang depekto, tsaka lang ako naniniwala na walang taong
perpekto.Kasi kanina nung tinitignan kita hindi ko alam kung may nakakagagong epekto
kasi akala ko rapper ka pero kanina hinablot mo yung wallet ko, yun pala isa kang
isnatser sa recto.” 

“Hihiga yan sa kabaong matapos kong lamunin, gagamitan pa ng kame hame wave at
haduken” 

“Alam mo ba bat ang titi mo umatras? Sapagkat noong akoy tumae lyrics mo ang
lumabas”

Abra fliptop lines vs shehyee

Hindi ko akalain na makikipaglaban ako sa isang mangyan ng iba pang lungga, na

mababa ang tingin kay bathala kaya, ayan, ganyan ang ginawang sumpa. Yung baba nya
sandata at yan ang pinapang-tuka. Sa sobrang haba nyan pwede nang lagyan ng isa pang
mukha.

Kung face value ang usapan wala ako kahit konting kaba. Kasi ang asim na nga ng
mukha mo, tapos, korteng mangga. Mangga-ling ka man sa Mangga-luyong isa ka pa ring
mangga-gaya. Pag lumaking duktor - manggagamot, pagtrabahador - manggagawa.

Sa ganyang baba, siguro pag humihindi ka pwede ka ng makasuntok ng tao. Pag umu-oo
ka naman pwedeng pwede ka ng pampukpok ng pako. 

At kung magrereband ka lang nang… baba ka ng baba eh height mo nga mababa. Tsong
 78

ba iba na, kasi ang baba ng kaligayahan mo tapos yung mukha mo may takong sa ibaba. 

Isa lang naman ang tanong ko jan sa alaga mong parihaba… baba, baba pano ka ginawa? 

Napakatulis na parang espada ng samurai na sa mukha nakalagay. Yumuko ka lang ng

konti, hara kiri pwede ka ng magpakamatay. 

Gwapo daw sya, alyas baba-baero. At marahil man kung tama, hinirang na looks can kill
pag nasagi ka ng baba.

Sabi nya papatayin daw nya ako gamit yung baba nya. Tol, wag ka masyadong maangas
sabi mo mahaba ang baba mo pero hindi yan ganun katalas. 

Tapos, sabi nya unano daw ako.. puro height jokes na naman. Hindi ka pa ba nagsasawa?
Kasi kapag ikinumpara yang mukha mo sa mukha ko, mukha mo yung mas nakakaawa. 

Tapos, sabi nya para daw akong baby. Ikaw, para kang nilalangaw na bangkay. Pero, para
ka rin namang baby, amoy baby na limang araw ng patay. 

Eto, eto, true story.. Tinext nya ko dati sabi: Abra pag may 2 on 2 please kampi tayo
dapat. Tas, natanggap nya yung text ko na: buti naman may katag team na kong
nahanap. At pag reply nya sakin na: Yes, gagalingan ko talaga. Salamat. Kasabay ng
pahabol kong text na: Ay! Wrong send, kay Apekz pala dapat. 

Kala mo kung sino makaasta, istilong puro pasigaw, pwersa, porma, panay pekeng
kumpyansa. Pero kahit na busugin mo kami sa mga munting syllabic rhymes eh balewala
kung walang sustansya. 

Pagdating sa aspetong lyrical puro angas ka lang, habang, kusang magiginto mga lyrics
ko. Kaya sana tanggapin, mo na lang din, na hindi ka kasinggaling, ng tingin mo sa sarili
 79

mo. 

Teh! Teh! Teh! Trying hard mag English. Yeah, you’re the shit. Oo, tae ka lang at kung
wala ka talagang pakialam sa win-loss record mo ba’t ka nag text sakin dati na sana
promo battle na lang. 

Feeling pogi, feeling mahusay, feeling sikat, feeling matalino, ang hilig pang magyabang.
Kasi kung feeling mo tama ka jan sa lahat.. in short, feeling Abra ka lang. 

Yeoh! Alak daw. Kanina andun ako sa VIP room umiinom ng colt, nakita ko sya
umiinom, alam nyo iniinom nya? Yakult. 

Tapos sabi nya konyo daw ako. Eh yung porma mo mas nakakadiri pa sa uod. Nakita ko
sya dati sa Rockwell naglalakad nakasuot ng V-neck hanggang pusod. 

Tapos, anu ba yun? Sabi mo nagaral ako sa pinakamahal na university. Medyo, pero wag
mo ko lalaitin, kasi sa kahit anung aspeto talo ka samin. And just to rub it in, yung tuition
nyo baon lang namin. 

Hindi ka mestizo albanio na naita ka lang na para bang tinaga. Ganyan itsura ni Alfred
Newman pag nagbinata. Mukha kang cross breed ng tipaklong, tutubi, talakitok, tuko,
tarsier at iba pa. Ngayun tuturuan kita kung panu talaga mag rap tang ina ka. 
Listen 
Hindi mo naman kayang bumanat ng mga katagang matalinghaga, yung talas ng utak ko
at talas ng baba mo talagang magkasing haba. At para sakin wala kang dating, bat ba
parati nagmamagaling, kung alam mo talaga na magaling ka na, bakit wala ka parin
narating? 

Pinatameme ng di namalayan. Ang pinakapeke sa liga ng High. Parang kuneho laban sa

pagong di ka pwede makipagsabayan. 
 80

Naku namutla, tamo naluha, panalo sa laban na to ako na. At di ka makakalabas ng

Dutdutan ng di ka nagpapatattoo sa mukha. 

Bawat kataga ko tumatatak, para bang may nakakapit na benteng linta. Ngayun baon mo
na ang bago mong titulo bilang bitch ni Abra permanenteng tinta. 

Yang mga mata mo, dilat na dilat na parang kada oras ka nagkakape. Kung ayaw mo
matawag kang panget, tanga at mahinang klase, sakin wag kang tatabi. Balewala ang
lakas ng loob kapag nakikipaglaban ka sa tangke dahil ang paglaban mo sakin parang
mukha mo isang malaking pagkakamali. 

Yeoh! At tapos pati pag graduate ko kinontra mo pagkatapos ng laban na to isasampal ko

sa mukha mo yang diploma ko.

Abra vs loonie

Alam mo Loonie magaling ka, wala kang katapat. Tingnan mo yung itsura mo, mukha
kang hulmahan ng burat.

Si Loonie natutuwa ako nagpunta ako rito. Kamukha nito yung binaril ko sa Cotabato.

Alam mo Loonie natutuwa ako sa'yo, kasi kinain mo yung tira-tira ko sa kanto.

Si Loonie kamukha nito yung ginulpi ni Pacquiao, tingnan mo mukha nito puro singaw.

Alam mo Loonie masyado kang mababaw, kasi kamukha mo yung ginulpi kong kalabaw.

Si Loonie tingnan mo, tingnan mo mukha 'tong supot, ang kinakain nito almusal ay aking
kulangot.

Kala mo si Loonie, masyado kang magaling, kasi chinuchupa mo sampung mga bading!
 81

Alam mo Loonie masyado kang mapagmataas, kasi kinakain mo yung mga butas na
peklas.

Sa salitang tagalog Loonie masyado kang mababaw, sipsipin mo na lang ang aking tinga
at aking singaw.

Loonie kainin mo ang tae mong supot, kasi kay Abra di ka uubra, bulok!

Sa istilo mo Loonie di ka uubra sa'kin, kahit wala akong praktis no match ka sa akin.

Pangarap mong si Abra iyong itumba, nagkakamali ka ngayon pa lang laglag ka na.

Alam mo Loonie natutuwa ako mukha kang kriminal, kasi mukha kang impakto sa kanal.

Tingnan mo naman mukha mo masyado kang magaling, mga binibitawan mo imbento

ang dating.

Alam mo mewang pa lang sumulat ka na, ako dumating dito walang ensayo, partida!

Lumalabas sa isip ko kusang lumalabas, sariling buka ng aking bibig na mas matalas.

Ito freestlye ko hindi ko sinulat, kumpara sayo bitbit mo sarili mong watawat.

Wala kang dating Loonie para sa akin, bata ka pa lang no match ka na sa akin.

Kaya almusal mo sa umaga kaning tutong, kumpara sa akin tol bumabalentong.

Mga salita ko tol medyo sumesemplang, kasi wala akong praktis

Tol, Wala talaga akong praktis.

Parang si Efren Bata kung tawagin ay magician, ganyan bumira ang mga rapper na
technician.

Kumpara kay Loonie, nagbihis ka lang akala mo gwapo ka na nagdamit ka lang mukha
ka pa ring talaba.

Lamang ka lang sa kin ng konting paligo, tingnan mo mukha mo parang nabunggo.

 82

Alam mo Loonie di pa nagtatapos, kasi tingnan mo tenga mo puno ng pulbos!

Yow! ramdam ko na ngayon, sablay ang aking pagkapanalo, pero hintayin mo ang
pagbabalik ni Abra.

Pag ako ang nag-ensayo, laglag ang mukha mo.

Tingnan mo mukha mo, mukha kang inidoro.

Pag ako ang nagbalik sumulat ng awitin, itataob kita parang kaning tinapon

Tingnan mo itsura mo, mukha kang suman, mukha kang tubig galing Ilocos kailan lang.

Tingnan mo mukha mo, mukha kang kulubot. Tae mo sa balot, pinaplastik mo't binalot.

Pasalubong mo sa nanay mo kaning panis, kinakain ng tatay mo tinggil ng nanay mong

may patis

Alam mo Loonie, nakita ko nanay mo nagfifinger, kasama pa ng lolo kong snatcher.

Alam mo Loonie, nakita ko lolo mo namamalimos, ang tatay mo tinitira ang rugby at
upos!

May kamag-anak ka pa duwende sa tabi, ang kampon niyo anak ka ng kapre.

Alam mo Loonie tignan mo tenga mo, may nakita akong gumagalaw uod papunta rito!

Loonie tingnan mo mukha mo, kumpara kay Abra mas gwapo pa ko sayo

Nakasalamin ka lang kamukha mo yung aking binalagbag.

Tingnan mo mukha mo Loonie kumpara kay Abra, taob ka sa akin, magpakailanman

hanggang sa dulo.

Ang lumalabas na salita sa isip kusang lumalabas hindi ka nananaginip

Alam mo Loonie wag kang magugulat, itong lumalabas sakin di ko sinulat.

Walang ensayo, wala tong praktis, pero si Abra nanatiling mabangis.

 83

Sa labang ito di ako magpapatalo, kasi kamukha mo yung ginulpi ko na tsonggo.

Yung tatay mo may lahing impakto, engkanto, maligno, lumabas ang galing ko sa
entablado.

Ngayon Loonie makinig ka sakin, itataob kita parang kaning tinapon sa amin.

Alam mo Loonie ang pagkain mo kanin-baboy, kinakain mo almusal mo'y iniinom ka ng

apoy.

Nagulat ako kasi sunog baga kayo, Ah nakita ko tatay mo namamalimos sa kanto.

Di na ako mauubusan eto na ang huli, itataob kita mukha kang bibe.qa0]

Mukha kang itik na naputulan ng tuka, hindi na ako mauubusan ng kataga.

Ngayon si Abra magpapakita isa akong tunay na makata.

Sa entablado ikaw mukha kang kawawa.

Loonie alam mo si Abra isa lang akong mabangis, kasi ikaw kumakain ka ng mga tira-tira
kong panis.

Loonie ang mga letra ko napanood mo sa YouTube, ginaya mo lang para ako'y mapataob.

Nag-aral ka lang isang taon para ako'y matalo, pero ngayon Loonie mukha kang gago.

Alam mo kung sino sa atin ang magaling, sino sa atin ang tumba, kasi si Loonie sa akin
mukha siyang tanga.

Loonie and Abra

Okey mga put@ng ina to

Una ang lahat nananawagan muna ako sa lahat ng tropa kong holdaper dyan

Tandaan nyo tong mukhang to

 84

Mayaman to holdapin nyo

Walang palag yan

Gwapo lang yan, walang bayag yan

Anung akala mo?

Pag nagsuot ng ganyan ang rapper nakakamangha?

G@go mukha kang bossing sa call center na bakla

Anung akala mo? yung ganyang suot bagay sa mukha mo?

Nagsuot ka lang naman ng ganyan para magmukha kang mayamanh

para dumami ang matsupa mo

Bago ang lahat lilinawin lang namin,

baka 6 minutes yung round nyo ha!

O! gyera na, gyera na..

Okey! put@ng ina mo Abra sumuko ka na

napapaligiran ka na ng mga titi.

Okey! Team LA, ang self proclaimed na hari ng tugma

 85

at isang nagmu-multi na bakla.

Bb. gandang hari ng tugma.

Naks! Oh! lupit naman ng katandem mo

magkano na lang pera mo

Isang mayaman na gustong sumikat

Isang sikat na gustong yumaman

give and take

Abra fliptop lines vs NothingElse

Bakit mo ko hinamon? Akala mo ba uubra ka? Triple nga yang bigat mo sakin pero
kalahati lang ang utak kung ikukumpara. Pero hindi ka pwedeng tawaging kalahating
bobo dahil ikaw ay purong tanga.

Para kang nakikipaglaban sa agila habang itlog ng pugo ka pa. Sinusumbong ka na ba?
Nararamdaman mo na ba ang kilabot? Nanunuod kasi ako ng porky pig kaya hindi ako
sanay sa baboy na nakasimangot.

Napakalusog mo ikaw yung tipong baboy na hindi pwedeng hindi kainin. Laking
pigrolac premium hog feeds kaya laging malaman, mabigat at di sakitin.

Okay gumawa na lang tayo ng senaryo na ang cast ay tayo din. Disney Channel Special,
Hip-hop version ng Lion King. Si Anygma yung Lion King tas si Pikoy naman si Simba.
Tapos dito sa gitna nag ra-rap battle si SiTimon at Pumba. Pero para sayo tsong wala ng
 86

hakuna matata pagkat para kitang ginagamitan ng kinatatakutang sandata. Kung magtago
ka baka makatarungan pa ata kasi dito sa fliptop ikaw ang unang makata na natabunan ng
bata.

Matanda ka na nga pero para sakin ikaw ang beteranong olats kasi nung nagsimula
akong mag rap nalampasan kita ng wala pang bente kwatro oras.

Yan na? yan na ba ang rap na pinagmamalaki mo? Medyo pwede na sana kaso lang wala
samin ang nakakaintindi ng mga pinagsasabi mo. Ewan ko ba kung natatae ka,
nagbebenta ng DVD basta napakawalang kwenta at malabo. Hindi ka rapper mas bagay
kang announcer sa karera ng kabayo.

Ang sagwa kasi ng flow mo at ang taba taba taba mo bakit di ka pa magbago mukha ka
ng gago.

“nagchoke si Abra dito at the last second of the second round”

Yeoh! Nagchoke ako pero di mo ko mananalo kahit magensayo ka ng sampung taon.

Putang na lang kung manalo ka pa pagkatapos ng ginawa ko sayo ngayon. Ang
makalimot sa first day ng battle oo trauma ko yun. Pero kapag mya bumoto pang judge sa
put@ng inang battle na to sigurado ako tropa mo yun.

“Another choke at the beginning of the 3rd round”

Hanggang lokal ka lang international ang aking rap tsong,kungbaga sa videogame para
lang itong captain barbel vs capcom. Magfarmville ka na lang hindi ka pwedeng pang
battle realms. Ang ibig sabihin ng pangalan mo matabang rapper, nothing else, alam mo
kung bakit? Wag mo na alamin kasi bobo ka. Hinihila mo lang pababa ang ambon kaya
mas mabuti pa na magsolo ka.

Kulang ka sa utak magaral ka ng gramatika at matematika. Wag kang antipatika

nakikipagdebate ka sa makina putakte ka wala ka man lang taktika.
 87

Mga Tala Tungkol sa Mga Mananaliksik

 88

ANNALYN S. BUMANLAG
a21bumanlag@yahoo.com

PERSONAL NA IMPORMASYON

Petsa ng Kapanganakan: Mayo 21, 1997

Tirahan: Brgy. Dolores Tarlac City
Estado ng Sibil: Walang Asawa
Edad: 20
Mga Magulang: G. Noel T. Bumalag
Gng. Annabel S. Bumanlag

KAKAYAHANG PANG-EDUKASYON

Kolehiyo: Bachelor of Secondary Education

Specialization: Filipino
Tarlac State University
2013- kasalukuyan

Sekondarya: Tarlac National High School

San Roque Tarlac City
2009-2013

Elementerya: Dolores Elementary School

Brgy. Dolores Tarlac City
2003-2008

MGA SEMINAR/ TRAINING NA DINALUHAN

 89

 Seminar on Personality Development

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
February 2, 2013

 Sulong: Dangal ng Filipino 2013 Sining ng Tugma at Sukat

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 27, 2013
 LITERARIA, the educators Gazette Creative Writing Seminar
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 10, 2013

 GENDER-FAIR EDUCATION
Tarlac State University, AVR,Lucinda CampusTarlac City
September 2, 2013
 Sulong: Dangal ng Filipino 2014
Tarlac State University, Alumni Center, Lucinda Campus, Tarlac City
February 5-7, 2014
 “Magkakaibang Nagkakaisa: Sama-sama sa Iisang Adhika” Buklod-
Diwa Teambuilding
Tarlac State University, Lucinda Campus, Tarlac City
July 21, 2014
 Malikhainng Pagbasa ng tula
Tarlac State University, RICE building,Lucinda CampusTarlac City
August 29, 2014
 Palihan 2014: Pagtuklas sa Makabagong Mundo ng Wika at
Panitikan Bilang Pagtugon sa Makabagong Pamamaraan ng
Pagtuturo at Pagkatuto
Tarlac State University, RICE Bldg., Lucinda CampusTarlac City
October 21, 2014
 BIYAHENG PANULAT SA TSU
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
December 04, 2014
 Creative Writing Seminar and Workshop.
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
December 12, 2014
 College Retention Examination
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
June 05, 2015
 Thesis Writing Seminar
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
April 02, 2016
 90

 Pagsusuri sa mga Piling Tula at Maikling Kwento

Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
April 18, 2016
 TRIPAD: PLAN, ASSESS, DIRECT
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
August 24-26, 2016
 Pagtuturo ng Panitikan: Tula at Kuwento
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
February 20, 2017

MARY KRIS M. PASCUAL

marykrispascual@yahoo.com

PERSONAL NA IMPORMASYON

Petsa ng Kapanganakan: Nobyembre 23, 1996

Tirahan: Brgy.Sta. Lucia, Capas Tarlac City
Estado ng Sibil: Walang Asawa
Edad: 20
Mga Magulang: G. Roberto B. Pascual
Gng. Rosario M. Pascual

KAKAYAHANG PANG-EDUKASYON

Kolehiyo: Bachelor of Secondary Education

Specialization: Filipino
Tarlac State University
2013- kasalukuyan

Sekondarya: Sta. Lucia National High School

Sta. LuciaTarlac City
2009-2013

Elementerya: Sta. Lucia Elementary School

Brgy. Sta. LuciaTarlac City
2003-2008
 91

MGA SEMINAR/ TRAINING NA DINALUHAN

 Seminar on Personality Development

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
February 2, 2013

 Sulong: Dangal ng Filipino 2013 Sining ng Tugma at Sukat

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 27, 2013
 LITERARIA, the educators Gazette Creative Writing Seminar
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 10, 2013

 GENDER-FAIR EDUCATION
Tarlac State University, AVR,Lucinda CampusTarlac City
September 2, 2013
 Sulong: Dangal ng Filipino 2014
Tarlac State University, Alumni Center, Lucinda Campus, Tarlac City

August 29, 2014

 Palihan 2014: Pagtuklas sa Makabagong Mundo ng Wika at
Panitikan Bilang Pagtugon sa Makabagong Pamamaraan ng
Pagtuturo at Pagkatuto
Tarlac State University, RICE Bldg., Lucinda CampusTarlac City
October 21, 2014
 BIYAHENG PANULAT SA TSU
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
December 04, 2014
 Creative Writing Seminar and Workshop.
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
December 12, 2014
 College Retention Examination
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
June 05, 2015
 Thesis Writing Seminar
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
April 02, 2016
 Pagsusuri sa mga Piling Tula at Maikling Kwento
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
April 18, 2016
 92

 TRIPAD: PLAN, ASSESS, DIRECT

Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
August 24-26, 2016
 Pagtuturo ng Panitikan: Tula at Kuwento
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
February 20, 2017

PATRICIA MAE D. SAPAD

patriciamae sapad@yahoo.com

PERSONAL NA IMPORMASYON

Petsa ng Kapanganakan: Disyembre 29, 1997

Tirahan: Brgy. Sta. Ines East, Sta. Ignacia Tarlac City
Estado ng Sibil: Walang Asawa
Edad: 19
Mga Magulang: G. Jonathan G. Sapad
Gng. Myrna D. Sapad

KAKAYAHANG PANG-EDUKASYON

Kolehiyo: Bachelor of Secondary Education

Specialization: Filipino
Tarlac State University
2013- kasalukuyan

Sekondarya: Sta. Ines East high School

Sta. Ignacia
2009-2013

Elementerya: Sta. Ines East Elementary school

Sta. Ignacia
2003-2008
 93

MGA SEMINAR/ TRAINING NA DINALUHAN

 Seminar on Personality Development

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
February 2, 2013

 Sulong: Dangal ng Filipino 2013 Sining ng Tugma at Sukat

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 27, 2013
 LITERARIA, the educators Gazette Creative Writing Seminar
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 10, 2013

 GENDER-FAIR EDUCATION
Tarlac State University, AVR,Lucinda CampusTarlac City
September 2, 2013
 Sulong: Dangal ng Filipino 2014
Tarlac State University, Alumni Center, Lucinda Campus, Tarlac City
February 5-7, 2014
 “Magkakaibang Nagkakaisa: Sama-sama sa Iisang Adhika” Buklod-
Diwa Teambuilding
Tarlac State University, Lucinda Campus, Tarlac City
July 21, 2014
 Malikhainng Pagbasa ng tula
Tarlac State University, RICE building,Lucinda CampusTarlac City
August 29, 2014
 Palihan 2014: Pagtuklas sa Makabagong Mundo ng Wika at
Panitikan Bilang Pagtugon sa Makabagong Pamamaraan ng
Pagtuturo at Pagkatuto
Tarlac State University, RICE Bldg., Lucinda CampusTarlac City
October 21, 2014
 BIYAHENG PANULAT SA TSU
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
December 04, 2014
 Creative Writing Seminar and Workshop.
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
December 12, 2014
 College Retention Examination
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
June 05, 2015
 Thesis Writing Seminar
 94

Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City

April 02, 2016
 Pagsusuri sa mga Piling Tula at Maikling Kwento
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
April 18, 2016
 TRIPAD: PLAN, ASSESS, DIRECT
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
August 24-26, 2016
 Pagtuturo ng Panitikan: Tula at Kuwento
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
February 20, 2017
 95

JHOLENE G. VILLALUNA
jholenevillaluna@yahoo.com

PERSONAL NA IMPORMASYON

Petsa ng Kapanganakan: Hulyo 28, 1997

Tirahan: Fiesta Communities Matatalaib Tarlac City
Estado ng Sibil: Walang Asawa
Edad: 19
Mga Magulang: Gng. Mylene Villaluna
G. Jomar Villaluna

KAKAYAHANG PANG-EDUKASYON

Kolehiyo: Bachelor of Secondary Education

Specialization: Filipino
Tarlac State University
2013- kasalukuyan

Sekondarya: Maliwalo National High School

Maliwalo Tarlac City
2009-2013

Elementerya: Maliwalo Central Elementary School

Maliwalo Tarlac City
2003-2008
 96

MGA SEMINAR/ TRAINING NA DINALUHAN

 Seminar on Personality Development

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
February 2, 2013

 Sulong: Dangal ng Filipino 2013 Sining ng Tugma at Sukat

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 27, 2013
 LITERARIA, the educators Gazette Creative Writing Seminar
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 10, 2013

 GENDER-FAIR EDUCATION
Tarlac State University, AVR,Lucinda CampusTarlac City
September 2, 2013
 Sulong: Dangal ng Filipino 2014
Tarlac State University, Alumni Center, Lucinda Campus, Tarlac City
February 5-7, 2014
 “Magkakaibang Nagkakaisa: Sama-sama sa Iisang Adhika” Buklod-
Diwa Teambuilding
Tarlac State University, Lucinda Campus, Tarlac City
July 21, 2014
 Malikhainng Pagbasa ng tula
Tarlac State University, RICE building,Lucinda CampusTarlac City
August 29, 2014
 Palihan 2014: Pagtuklas sa Makabagong Mundo ng Wika at
Panitikan Bilang Pagtugon sa Makabagong Pamamaraan ng
Pagtuturo at Pagkatuto
Tarlac State University, RICE Bldg., Lucinda CampusTarlac City
October 21, 2014
 BIYAHENG PANULAT SA TSU
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
December 04, 2014
 Creative Writing Seminar and Workshop.
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
December 12, 2014
 College Retention Examination
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
June 05, 2015
 Thesis Writing Seminar
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
 97

April 02, 2016

 Pagsusuri sa mga Piling Tula at Maikling Kwento
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
April 18, 2016
 TRIPAD: PLAN, ASSESS, DIRECT
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
August 24-26, 2016
 Pagtuturo ng Panitikan: Tula at Kuwento
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda
CampusTarlac City

ALVIN KENETH G. YCO

alvinkenethyco@yahoo.com

PERSONAL NA IMPORMASYON

Petsa ng Kapanganakan: Mayo 30, 1996

Tirahan: Brgy. Ungot Tarlac City
Estado ng Sibil: Walang Asawa
Edad: 20
Mga Magulang: G. Alexander M. Yco
Gng. Arlene G. Yco

KAKAYAHANG PANG-EDUKASYON

Kolehiyo: Bachelor of Secondary Education

Specialization: Filipino
Tarlac State University
2013- kasalukuyan

Sekondarya: Tarlac National High School

San Roque Tarlac City
2009-2013

Elementerya: Ungot Elementary School

Brgy. Dolores Tarlac City
2003-2008
 98

MGA SEMINAR/ TRAINING NA DINALUHAN

 Seminar on Personality Development

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
February 2, 2013

 Sulong: Dangal ng Filipino 2013 Sining ng Tugma at Sukat

Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 27, 2013
 LITERARIA, the educators Gazette Creative Writing Seminar
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
August 10, 2013

 GENDER-FAIR EDUCATION
Tarlac State University, AVR,Lucinda CampusTarlac City
September 2, 2013
 Sulong: Dangal ng Filipino 2014
Tarlac State University, Alumni Center, Lucinda Campus, Tarlac City
February 5-7, 2014
 “Magkakaibang Nagkakaisa: Sama-sama sa Iisang Adhika” Buklod-
Diwa Teambuilding
Tarlac State University, Lucinda Campus, Tarlac City
July 21, 2014
 Malikhainng Pagbasa ng tula
Tarlac State University, RICE building,Lucinda CampusTarlac City
August 29, 2014
 Palihan 2014: Pagtuklas sa Makabagong Mundo ng Wika at
Panitikan Bilang Pagtugon sa Makabagong Pamamaraan ng
Pagtuturo at Pagkatuto
Tarlac State University, RICE Bldg., Lucinda CampusTarlac City
October 21, 2014
 BIYAHENG PANULAT SA TSU
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
December 04, 2014
 Creative Writing Seminar and Workshop.
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
December 12, 2014
 College Retention Examination
Tarlac State University, Amphitheater,Lucinda CampusTarlac City
June 05, 2015
 99

 Thesis Writing Seminar

Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
April 02, 2016
 Pagsusuri sa mga Piling Tula at Maikling Kwento
Tarlac State University, Hostel,Lucinda CampusTarlac City
April 18, 2016
 TRIPAD: PLAN, ASSESS, DIRECT
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
August 24-26, 2016
 Pagtuturo ng Panitikan: Tula at Kuwento
Tarlac State University, Alumni Center,Lucinda CampusTarlac City
February 20, 2017