BÁO CÁO NHÓM 5A - NHIỄM ĐỘC DUNG MÔI TRONG CÔNG NGHIỆP

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC
BÁO CÁO THUYẾT TRÌNH
NHIỄM ĐỘC DUNG MÔI TRONG CÔNG NGHIỆP

GVHD: TS Hà Cẩm Anh
Nhóm 5A
Phan Nhật Hùng 1711613
Nguyễn Duy Hải Đăng 1711007
Lê Hửu Đức 1711065
Nguyễn Viết Hiếu 1711301
Nguyễn Chí Hướng 1711660
Nguyễn Lan Nhi 1712494
Diệp Quốc Minh 1712146
Trịnh Thị Như Quỳnh 1712920
Nguyễn Ngọc Tường Vy 1710396
Năm học 2019 - 2020

Báo cáo thuyết trình đề tài: Nhiễm độc dung môi trong công nghiệp
MỤC LỤC
1) Giới thiệu chung về dung môi: ................................................................................................... 1
1.1) Tính chất vật lý: ................................................................................................................... 5
1.2) Phân loại: ............................................................................................................................. 5
1.3) Ứng dụng của dung môi:...................................................................................................... 6
2) 1,1,2,2 – Tetrachletane: .............................................................................................................. 7
2.1) Tính chất: ............................................................................................................................. 7
2.2) Sử dụng: ............................................................................................................................... 7
2.3) Tiếp xúc: .............................................................................................................................. 7
2.4) Triệu chứng: ......................................................................................................................... 8
2.5) Điều trị: ................................................................................................................................ 8
2.6) Dự phòng: ............................................................................................................................ 8
2.7) Nồng độ cho phép: ............................................................................................................... 9
3) Toluene: ...................................................................................................................................... 9
3.1) Tính chất: ............................................................................................................................. 9
3.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 10
3.3) Đường xâm nhập vào cơ thể: ............................................................................................. 10
3.4) Chuyển hóa: ....................................................................................................................... 11
3.5) Triệu chứng nhiễm độc: ..................................................................................................... 12
3.6) Chuẩn đoán: ....................................................................................................................... 13
3.7) Cấp cứu và điều trị: ............................................................................................................ 14
3.8) Dự phòng: .......................................................................................................................... 14
4) Chloroform: .............................................................................................................................. 15
4.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 15
2
4.3) Độc tính:............................................................................................................................. 16
4.4) Triệu chứng: ....................................................................................................................... 16
4.5) Điều trị: .............................................................................................................................. 17
4.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 17
5) Methylene Chlorua: .................................................................................................................. 18
5.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 18
5.3) Độc tính:............................................................................................................................. 19
5.4) Triệu chứng: ....................................................................................................................... 20
5.5) Cấp cứu và điều trị: ............................................................................................................ 20
5.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 21
6) Trichloethylene: ........................................................................................................................ 21
6.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 21
6.3) Độc tính:............................................................................................................................. 22
6.4) Chuyển hóa và đánh giá sinh học: ..................................................................................... 23
6.5) Nồng độ cho phép: ............................................................................................................. 23
7) Methanol: .................................................................................................................................. 23
7.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 23
7.3) Độc tính:............................................................................................................................. 24
7.4) Tích lũy và đào thải: .......................................................................................................... 24
7.5) Triệu chứng và điều trị:...................................................................................................... 24
7.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 25
8) Carbon Disulfide (CS2):............................................................................................................ 26
3
8.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 26
8.3) Độc tính:............................................................................................................................. 26
8.4) Sự chuyển hóa: ................................................................................................................... 27
8.5) Triệu chứng nhiễm độc: ..................................................................................................... 27
8.6) Điều trị: .............................................................................................................................. 28
8.7) Dự phòng: .......................................................................................................................... 28
9) Cyclohexane: ............................................................................................................................ 29
9.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 29
9.2) Nhiễm độc: ......................................................................................................................... 30
9.3) An toàn và dự phòng: ......................................................................................................... 31
10) Trả lời câu hỏi:........................................................................................................................ 32
10.1) Câu hỏi của cô:................................................................................................................. 32
10.2) Câu hỏi các bạn trong lớp: ............................................................................................... 34
4
1) Giới thiệu chung về dung môi:

- Dung môi là một chất lỏng, rắn, hoặc khí dùng để hòa tan một chất tan rắn, lỏng, hoặc khí khác,
tạo thành một dung dịch có thể hòa tan trong một thể tích dung môi nhất định ở một nhiệt độ quy
định.
1.1) Tính chất vật lý:

+ Dung môi có thể tồn tại dưới các dạng rắn, lỏng, khí.
+ Tỉ trọng: Hầu hết các dung môi hữu cơ đều có tỷ trọng thấp hơn nước, có nghĩa là chúng nhẹ
hơn và sẽ hình thành một lớp riêng biệt trên bề mặt của nước. Tuy nhiên có một ngoại lệ là: hầu
hết các dung môi halogen như dichloromethane hoặc chloroform sẽ chìm xuống đáy của bình chứa,
và nước sẽ nổi lên trên. Điều này là rất quan trọng và cần ghi nhớ khi phân tách các hợp chất giữa
dung môi và nước trong một phễu chiết tách trong quá trình tổng hợp hóa học.
+ Điểm sôi: Một trong những tính chất quan trọng của dung môi là điểm sôi. Tính chất này cũng
xác định tốc độ bay hơi. Một lượng nhỏ dung môi có điểm sôi thấp sẽ bay hơi trong vài giây ở
nhiệt độ phòng, trong khi đối với các dung môi có điểm sôi cao muốn bốc hơi nhanh cần có nhiệt
độ cao hơn, sự lưu thông không khí, hoặc sử dụng môi trường chân không.
• Điểm sôi thấp: nhiệt độ sôi dưới 100°C (điểm sôi của nước).
• Điểm sôi trung bình: 100°C - 150°C.
• Điểm sôi cao: trên 150°C.
1.2) Phân loại:

Phân loại dung môi: Có rất nhiều cách để phân loại, tiêu biểu, ta thường chia thành các loại dung
môi chính sau đây:
+ Dung môi công nghiệp có 2 dạng:
• Dung môi hữu cơ có nghĩa là dung môi chứa carbon như là một phần cấu tạo của nó. Các dung
môi hydrocarbon và oxy hóa là các ví dụ về các loại dung môi hữu cơ có thể hòa tan hiệu quả
nhiều vật liệu.
• Dung môi vô cơ nghĩa là dung môi không chứa cacbon. Nước là một trong những dung môi
vô cơ.
5
+ Dựa vào các hằng số điện môi của dung môi, tính phân cực mạnh của nước được lấy làm chuẩn,
ở 20°C, hằng số điện môi là 80,1 ta chia thành:
• Dung môi phân cực các dung môi có hằng số điện môi lớn hơn 15.
• Dung môi không phân cực là các dung môi có hằng số điện môi nhỏ hơn 15.
Tính chất hóa lý:
+ Tính dễ cháy: Hầu hết các dung môi hữu cơ đều dễ cháy hoặc rất dễ cháy, tùy thuộc vào tính dễ
bay hơi của chúng. Hỗn hợp của hơi dung môi và không khí có thể phát nổ. Hơi dung môi nặng
hơn không khí, chúng sẽ chìm xuống đáy và có thể di chuyển trong một khoảng cách lớn mà gần
như không bị pha loãng.
+ Sự hình thành peroxide (ôxi già) dễ nổ: Các Ête như ête diethyl và tetrahudrofuran (THF) đều
có khả năng tạo ra các peroxide hữu cơ rất dễ nổ khi tiếp xúc với ôxy và ánh sáng, thông thường
THF có khả năng tạo ra peroxide cao hơn ête diethyl. Diisopropyl ether là một trong số các dung
môi dễ bắt nổ nhất.
1.3) Ứng dụng của dung môi:

+ Dung môi hữu cơ và dung môi vô cơ có tính ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp chế
biến cũng như công nghiệp sản xuất như: chất tẩy sơn đánh móng tay (ethyl acetate), chất pha
loãng sơn (nhựa thông), chất sử dụng trong nước hoa (ethanol), chất dùng trong chiết xuất dược
phẩm và tổng hợp hóa học khác.
+ Dung môi công nghiệp còn được ứng dụng trong khoa học nghiên cứu và trong một số quy trình
công nghệ nhất định.
+ Thêm vào đó, trong đời sống của chúng ta luôn tiếp xúc và sử dụng những dụng cụ có chất liệu
được làm từ nhựa, sơn, cao su, keo dán, mực in… Để có được tất cả những thứ đó, một trong
những dung môi không thể thiếu chính là dung môi công nghiệp Methanol.
+ Dung môi công nghiệp Isophorone còn là dung môi thông dụng trong các ngành sản xuất thuốc
trừ sâu và thuốc diệt cỏ. Các ngành sản xuất polyme tự nhiên và sợi tổng hợp cũng thường sử dụng
loại dung môi này. + Với khả năng hòa tan tốt các chất béo và các loại dầu nên dung môi này cũng
thường được sử dụng với mục đích này trong các ngành công nghiệp hóa dầu
6
+ Có vai trò rất quan trọng trong ngành công nghiệp in ấn, sản xuất sơn dầu, mực in, cao su và da
thuộc, làm thành phần trong vecni … Tham gia vào sản xuất các loại chất tẩy rửa, hóa chất tẩy rửa
đặc dụng cho kim loại, vật liệu bán dẫn.
+ Ngoài ra, một số dung môi thích hợp đựơc đưa vào đường truyền khí và xăng để ngăn chặn đông
đá vào mùa đông ( ở những xứ lạnh), IPA cũng là chất làm lạnh có ích trong hệ thống điều hoà khí
và đông lạnh.
2) 1,1,2,2 – Tetrachletane:
2.1) Tính chất:
- Công thức: C2H2Cl4
- Khối lượng phân tử: 167,848 g/mol
- Nhiệt độ sôi: 146,7 °C
- Khối lượng riêng: 1,59 g/cm³
- 1,1,2,2 – Tetrecloetan là chất lỏng màu vàng nhạt có mùi hăng tương tự như long não hoặc
iodoform. Nó là một dẫn xuất clo của ethane. Nó có công suất dung môi cao nhất của bất kỳ
hydrocarbon clo hóa nào.
2.2) Sử dụng:
Ứng dụng của dung môi:
+ Là một chất làm lạnh, nó được sử dụng dưới cái tên R-130.
+ Nó đã từng được sử dụng rộng rãi như một dung môi và là một trung gian trong sản xuất công
nghiệp của trichloroethylene, tetrachloroethylene và 1,2 – dichloroethylene
Tuy nhiên, 1,1,2,2-tetrachloroethane không còn được sử dụng nhiều ở Hoa Kỳ do lo ngại về độc
tính của nó.
2.3) Tiếp xúc:

- Dung môi đi vào trong cơ thể theo 2 con đường chính là đường hô hấp và đường da.
- Với da thì sẽ gây ra kích ứng mạnh khi tiếp xúc trực tiếp với dung môi. Theo con đường hô hấp
thì có thể gây ra triệu chứng nhiễm độc cấp tính và mãn tính.
7
2.4) Triệu chứng:

• Nhiễm độc cấp tính:
+ Tác động lên hẹ thần kinh trung ướng gây ra buồn nôn, nôn, chán ăn, nhức đầu, dễ cáu gắt, khó
ngủ, tiếp theo là hôn mê và tùy tình huống có thể tử vong.
+ Tổn thương gan với các dấu hiệu cổ điển về viêm da hoại tử, thường xảy ra một cách nhanh
chóng và tùy tình huống có thể dẫn tới hôn mê hoặc tử vong.
• Nhiễm độc mãn tính:
+ Rối loạn dạ dày – ruột: buồn nôn, chán ăn.
+ Rối loạn thần kinh: viêm nhiều dây thần kinh.
+ Rối loạn máu: tăng bạch cầu đơn thân, tăng limpho bào và thiếu máu nhẹ.
2.5) Điều trị:

Khi bị nhiễm độc dung môi chúng ta nên:
+ Cách ly ngay người lao động ra khỏi môi trường lao động có dung môi.
+ Rửa sạch da bằng nước sạch có thể loại bỏ rất nhiều các chất gây kích ứng hoặc chất gây dị ứng
từ làn da.
2.6) Dự phòng:
- Lắp đặt hệ thống thông gió, hút bụi, hơi khi độc nơi sản xuất;
- Thông tin tuyên truyền cho người lao động và chủ sử dụng lao động tác hại của dung môi đối với
sức khỏe và biện pháp dự phòng;
- Trang bị đầy đủ và sử dụng hiệu quả phương tiện bảo vệ cá nhân;
- Tắm rửa, thay quần áo sau ca làm việc;
- Định kỳ đo nồng độ dung môi và đánh giá điều kiện làm việc ở người lao động;
- Khám tuyển: khám toàn thân chú ý đến các tổn thương viêm da và làm xét nghiệm với dung với
những công nhân sẽ phải làm việc tiếp xúc với dung môi và không tuyển những công nhân bị nhạy
cảm với dung môi vào nhưng vị trí này;
8
- Khám sức khỏe định kỳ: khám toàn diện; chú ý đến bệnh viêm da tiếp xúc và bệnh dị ứng toàn
thân;
- Khám bệnh nghề nghiệp: thực hiện khám bệnh nghề nghiệp cho nhưng người lao động làm việc
trong môi trường có dung môi theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế, chú ý các xét nghiệm cận lâm
sàng để phát hiện sớm bệnh viêm da tiếp xúc.
2.7) Nồng độ cho phép:

+ Ở VN chưa có thông tin cụ thể về việc quy định NĐTĐCP của tetracloetan.
+ Ở Hoa Kỳ, trong giai đoạn năm 1969-1990 là 5ppm/8h, tuy nhiên đến năm 1998 là 1pmm/8h.
3) Toluene:
3.1) Tính chất:
- Tên gọi khác: Metylbenzen, Phenylmetan.
Hình . Công thức cấu tạo của Toluene.

- Toluene được dùng thay thế cho benzene, nhưng cần lưu ý trong toluene có thể chứa tới 15%
benzene.
- Toluene kỹ thuật có thể chứa từ 90-100% toluene, tức là có thể có chứa 10% tạp chất (cần biết
những tạp chất này là gì để dự phòng).
- Toluene là chất rất dễ cháy và độc hại.
❖ Các tính chất cần chú ý của toluene:

− Toluene là một chất lỏng trong suốt, không màu, mùi giống benzene. Điểm sôi: 111oC,
điểm cháy: -95oC, tỉ trọng: 0,9 ; độ tan trong nước ở 25oC: 0,05g /100ml; tỉ trọng hơi: 3,2;
tỉ lệ bốc hơi: 2,24.
9
− Toluene dễ cháy nổ. Điểm cháy: 4oC. Tự bốc cháy ở 536oC, khi cháy tạo ra các sản phẩm
CO, CO2, …. Giới hạn nổ: 1,3 -7,1%. Lưu ý: Dòng hơi toluene có thể tạo thành cầu lửa
nếu gặp tia lửa hoặc ở nhiệt độ cao.
− Toluene có khả năng tích tĩnh điện khi khuấy xoáy, chuyên chở bằng xe bánh hơi, rót, đổ,
….
Hình . Dung dịch toluene.

3.2) Sử dụng và tiếp xúc:
- Toluene được dùng làm dung môi cho các chất béo như cao su, vecsni, sơn, lắc, trong kỹ nghệ
cao su, ….
- Chế tạo các đồ dùng không thấm nước (áo mưa,…), giày vải,…
- Trong kỹ nghệ tráng gương theo Truhaut, toluene không thể thay thế cho benzene được vì không
đảm bảo chất lượng sản phẩm.
- Toluene được dùng làm nguyên liệu chế tạo benzoyl clorua, saccarin, trinitrotoluen (TNT),
cloramin T, toluene diisoxyanat, thuốc nhuộm, ….
- Theo WHO, toluene được sản xuất từ dầu thô nên công nhân ngành hóa dầu có thể tiếp xúc với
nó.
3.3) Đường xâm nhập vào cơ thể:

- Toluene có thể vào cơ thể bằng nhiều đường:
+ Đường hô hấp: Nếu nhiệt độ không khí càng cao, toluene càng dễ bốc hơi, khả năng cơ thể hấp
thụ toluene càng nhiều, nên càng dễ bị nhiễm độc.
10
+ Nếu nuốt phải toluene có thể gây ra viêm phổi hóa học do chất độc bị hít vào phổi do nó bốc hơi
hoặc bị tống ra.
+ Đường da: Toluene có thể hòa tan lớp mỡ bảo vệ da gây tác động cục bộ.
+ Đường mắt: Gây tổn thương mắt do tiếp xúc.
+ Đường miệng: Đau đầu, buồn nôn, nôn, viêm dạ dày, hôn mê, … tùy theo lượng toluene nuốt
vào. Cơ quan bị toluene tác động mạnh nhất là hệ thống thần kinh trung ương, gan, thận, da, …
3.4) Chuyển hóa:

- Theo WHO, toluene vào cơ thể, một phần được đào thải qua hơi thở, phần còn lại (60-80%) được
oxi hóa thành acid benzoic. Acid này kết hợp với glyxin để tạo thành acid hipuric rồi được thải
loại qua nước tiểu theo sơ đồ phản ứng sao đây:
- Theo Truhaut, trái với benzene, toluene không chuyển hóa thành dẫn xuất phenol.
- Nhiều tác giả nghiên cứu sự chuyển hóa của toluene và cho thấy acid benzoic không gây tác hại
với cơ thể người.
- Hàm lượng acid hipuric trong nước tiểu thay đổi theo chế độ ăn uống nhưng đạt khoảng 0,7
g/ngày.
- Theo Ogata, ở nhũng người tiếp xúc với toluene, hàm lượng acid hipuric tỷ lệ thuận với nồng độ
tolueen trong không khí.
- Công nhân tiếp xúc với nồng độ toluene 200 ppm, thải loại acid hipuric 7 g/l hay 5 g/g creatinin
trong các mẫu lấy cuối buổi làm việc.
- Ikeda và Ohtsui cũng thấy tương quan chặt chẽ giữa nồng độ toluene trong không khí và hàm
lượng acid hipuric trong nước tiểu.
11
- Theo WHO, mối tương quan giữa toluene trong môi trường không khí và toluene thải loại trong
môi trường sinh học (acid hipuric/ niệu) như sau:
+ Ở người không tiếp xúc: Nồng độ acid hipuric( chủ yếu từ các thành phần chứa acid benzoic và
các benzoat) hiếm khi nào vượt quá 0,947 mol/mol creatinin (1,5 g/g).
+ Ở công nhân tiếp xúc: Nồng độ acid hipuric trung bình là 1,58 mol/mol creatinin (2,5 g/g), tương
đương mức tiếp xúc với toluene là 375 mg/m3 trong 8 giờ và 0,947 mol acid hipuric/ mol
creatinin(1,5 g/g) tương đương với khoảng 200 mg/m3 toluene.
3.5) Triệu chứng nhiễm độc:

Các tính chất gây mê và độc thần kinh là nguy cơ chính của toluene, không có chứng cớ thuyết
phục về tổn thương của các cơ quan khác. Toluene không phải là chất độc đối với máu.
- Tiếp xúc ngắn hạn với những nồng độ cao quá đáng của toluene có thể bị nhức đầu, buồn nôn,
nôn, chóng mặt, hôn mê, khó thở, mạch yếu, suy thoái hệ thần kinh như mệt mỏi và nhầm lẫn,
….Tiếp xúc với toluene còn có thể gây kích ứng mắt và đường hô hấp gây ho, đau ngực, khó thở
hoặc hôn mê. Có thể bị tổn thương giác mạc.
- Tiếp xúc cũng có thể gây ra giảm trí nhớ, loạn nhịp tim, có thể từ vong do ngừng hô hấp.
- Nuốt phải toluene có thể gây đau đầu, buồn nôn, nôn, viêm dạ dày, hôn mê. Đặc biệt khi nuốt
phải toluene thì phổi cũng có thể hít phải hơi toluene gây viêm phổi hóa học.
- Tiếp xúc dài hạn hoặc tiếp xúc liên tiếp với toluene có thể gây ra các hậu quả sau đây:
+ Trước hết: tạp chất benzene trong toluene có thể gây ra các rối loạn huyết học do benzene làm
cho vấn đề thêm phức tạp.
+ Có thể gây ra các bệnh về gan và thận.
+ Có thể gây tác dụng lên hệ thần kinh trung ương và tim, làm loạn nhịp tim, nhức đầu, mệt mỏi,
suy nhược, … (với nồng độ ở mức 200 ppm theo Parmeggiani và Sassi).
12
+ Theo Knox và Nelson, quan sát một người đàn ông tự nguyện hít hơi toluene trong 10 năm, thấy
bệnh não thường xuyên với đặc điểm lâm sàng như mất điều hòa, run nhanh, rối loạn hành vi, ….
- Tiếp xúc thường xuyên gây viêm da.
3.6) Chuẩn đoán:

Nhiễm độc xảy ra ở các điều kiện sau:
- Đối tượng có tiếp xúc với Toluen
- Loại bỏ các nguyên nhân gây nhầm lẫn (các bệnh về chuyển hóa và hệ thần kinh trung ương). Có
thể hiện các triệu chứng nhiễm độc cấp tính của Toluen
- Khẳng định là có tiếp xúc với Toluen ở mức cao, bằng các xét nghiệm sau:
+ Nồng độ Toluen trong không khí nơi làm việc
+ Nồng độ Toluen trong không khí hơi thở ra
+ Nồng độ Axit Hipuric niệu
- Đối tượng có tiếp xúc thường xuyên với Toluen
- Loại bỏ các bệnh về thần kinh - tinh thần, đối tượng có thể hiện các triệu chứng như đã nêu trên
- Phải có chứng cứ tiếp xúc với Toluen ở trên nồng độ cho phép như:
+ Về môi trường phải biết cụ thể nồng độ Toluen trong không khí nơi làm việc
+ Về sinh hóa cần biết nồng độ Axit Hipuric trong nước tiểu của đối tượng
- Khám các chuyên khoa cần thiết khác như thần kinh, tinh thần, tâm lý
➢ Mối quan hệ tiếp xúc – tác dụng đối với Toluen như sau (theo WHO):
- Cấp tính: Những triệu chứng đầu tiên của nhiễm độc cấp tính được quan sát ở những người tình
nguyện khi tiếp xúc với Toluen khoảng 750 mg/m3 trong 8 giờ hoặc 1.125 mg/m3 trong 20 phút
13
- Mãn tính: Nhiễm độc mãn tính xảy ra khi tiếp xúc với Toluen khoảng 200 đến 400 mg/m3
Chú ý: Uống rượu và các thức uống có cồn làm tăng tác hại của Toluen. Các bệnh về thần kinh
trung ương và gan hoặc hư hại chức năng thận ở người tiếp xúc làm tăng tính mẫn cảm của họ với
Toluen.
3.7) Cấp cứu và điều trị:

- Nếu nuốt phải Toluen không được cho nạn nhân nôn
- Nếu nuốt phải Toluen gây hậu quả cấp tính cần đưa nạn nhân ra nơi có không khí sạch. Nếu
ngừng thở phải làm hô hấp nhân tạo, nếu khó thở phải cho thở oxi.
- Trường hợp Toluen tiếp xúc trực tiếp với mắt hoặc da phải rửa ngay bằng nhiều nước, ít nhất
trong 15 phút, đông thời nhanh chóng cởi bỏ các đồ bị ô nhiễm (quần áo, giầy dép,…) và giặt sạch
chúng trước khi dùng lại.
- Nói chung việc điều trị Toluen chủ yếu là điều trị triệu chứng. Cần lưu ý là tác dụng cấp tính của
Toluen độc hại hơn Benzen.
3.8) Dự phòng:
• Nồng độ cho phép:
Việt Nam quy định NĐTĐCP của Toluen (2002):
- Trung bình 8 giờ: 100 mg/m3, từng lần tối đa: 300 mg/m3.
Theo Mỹ:
- TLV (ACGIH 1957, 1969) đối với Toluen: 200 ppm (750 mg/m3).
- TLV (ACGIH 1957, 1969): 100 ppm (375 mg/m3).
- TLV (ACGIH 1998): 50 ppm.
• Biện pháp kỹ thuật và phòng hộ cá nhân:
- Thay thế Toluen bằng hóa chất ít độc hơn. Nếu bắt buộc phải sử dụng Toluen thì cần làm kín quy
trình sản xuất, có hệ thống hút Toluen thật sự hiệu quả …
- Thông gió hợp lý môi trường lao động.
14
- Bảo vệ đường hô hấp và da bằng những phương tiện thích hợp ngoài các trang bị bảo hộ lao động
thông thường.
• Biện pháp y học:
- Khám tuyển cần chú ý tới tiền sử bệnh và kiểm tra thể lực công nhân một cách toàn diện và làm
xét nghiệm huyết học trước khi tiếp xúc với Toluen.
- Khám định kỳ hằng năm, trường hợp cần thiết có thể 6 tháng/ lần. Cho làm xét nghiệm huyết học
để theo dõi sự ảnh hưởng của Benzene trong Toluen đang dung
- Cần đánh giá môi trường và sinh học những trường hợp tiếp xúc thường xuyên và quá mức với
Toluen, đồng thời quản lý trường hợp nhiễm độc và cần cách ly đối tượng khỏi môi trường độc
hại đến khi bình phục hoàn toàn.
4) Chloroform:
4.1) Tính chất:
-Clorofom, hay còn gọi là triclomêtan và mêtyl triclorua, và một hợp chất hoá học thuộc nhóm
trihalomêtan có công thức CHCl₃. Nó không cháy trong không khí, trừ khi tạo thành hỗn hợp với
các chất dễ bắt cháy hơn. Người ta sử dụng clorofom làm chất phản ứng và dung môi. Clorofom
còn là một chất độc với môi trường.
-Công thức: CHCl3.
-Công thức phân tử: CHCl3.
-Khối lượng mol: 119,38 g/mol.
-Hình dạng phân tử: Tứ diện.
-Độ hòa tan trong nước: 0,8 g/100 ml at 20 °C
-Khối lượng riêng: 1,48 g/cm³, chất lỏng.

• Sử dụng:
- Năm 1847, lần đầu được sử dụng làm chất gây mê ở Scotland. Được dùng trong quá trình đỡ đẻ.
15
- Sau đó người ta sử dụng làm chất gây mê cho toàn châu Âu.
- Đầu thế kỷ 20, Hoa Kỳ cũng dùng làm chất gây mê thay cho ete.
- Tuy nhiên người ta nhanh chóng cấm sử dụng vì tính độc của nó. Đặc biệt là gây chứng loạn nhịp
tim chết người
- CHCl3 dùng làm dung môi vì nó có tính trơ, trộn hợp hầu hết với các chất hữu cơ và dễ bay hơi.
- Trong công nghiệp dược phẩm, người ta sử dụng clorofom làm dung môi để sản xuất thuốc
nhuộm và thuốc trừ sâu. Clorofom chứa dơtơri (hydro nặng), CDCl3, là dung môi phổ biến
cho phương pháp đo phổ cộng hưởng từ hạt nhân.
• Tiếp xúc:
Chloroform tiếp xúc với cơ thể người thông qua 3 con đường chính đó là:
+ Hô hấp.
+ Da.
+ Tiêu hóa.
4.3) Độc tính:

- Hô hấp: Tiếp xúc cấp tính với CHCl3 có nồng độ cao gây ra suy sụp hệ thần kinh trung ương,
trước đó đôi khi có giai đoạn choáng váng, hưng phấn.
- Tiếp xúc da: làm mất lớp mỡ bảo vệ gây kích ứng da.
- Đến nay Chloroform được cho là nguyên nhân gây ung thư.
- Gây hại cho thai nhi.
- Gây tổn thương các cơ quan khác: gan, thận , khi phơi nhiễm kéo dài hoặc lặp đi lặp lại.

- Gây kích ứng
- Ho
- Đau đầu
16
- Buồn nôn, nôn mửa
- Rồi loạn tim mạch
- Mê man
- Khó thở
- Ngưng thở
Ngoài ra còn có rối loạn dạ dày/ruột, lo âu, co thắt, chóng mặt, say rượu, mất điều hòa (phối hợp
vận động kém), hiệu ứng mất nước khiến da bị thô và nứt nẻ.
4.5) Điều trị:

• Cấp tính:
- Sau khi hít phải: đưa ra nơi không khí trong lành. Ngay lập tức gọi bác sĩ. Nếu ngừng thở: ngay
lập tức áp dụng hô hấp nhân tạo, ngoài ra, nếu cần thiết áp dụng phương pháp thở ô xy.
- Trong trường hợp tiếp xúc với da: Cởi bỏ tất cả các quần áo bị nhiễm độc ngay lập tức. Rửa sạch
da bằng nước/ tắm. Tham vấn bác sĩ.
- Sau khi tiếp xúc với mắt: rửa sạch bằng nhiều nước. Gọi bác sĩ nhãn khoa. Gỡ bỏ kính áp tròng.
- Sau khi nuốt vào: cẩn thận nếu nạn nhân nôn ra. Rủi ro hít vào! Giữ lỗ thông gió thông thoáng.
Có thể bị suy hô hấp sau khi hít phải chất nôn mửa. Gọi bác sĩ ngay lập tức. Sau đó, quản lý: than
hoạt tính (20 - 40 g trong 10% bùn than).
• Mãn tính:
- Nghỉ việc
- Đảm bảo thông hơi đầy đủ
- Nếu có xuất hiện thương tổn hệ thần kinh cần theo dõi điều trị
4.6) Dự phòng:
- Việt Nam quy định về NĐTĐCP của cloroform ( 2002):
+Trung bình 8 giờ: 10mg/m3.
17
+Từng lần tối đa 20mg/cm3.
- Ở Mỹ quy định đối với CHCl3 là 10ppm.
5) Methylene Chlorua:
5.1) Tính chất:
- Tên gọi: Diclometan. Các tên gọi khác: metylen clorua, metylen diclorua,
metylen biclorua.
- Công thức phân tử: CH2Cl2
- Khối lượng phân tử: M = 84,93 đvC.
- Nhiệt độ sôi ở 760 mmHg: 400C.
- Nhiệt độ nóng chảy: -96.70C
- Tỷ trọng ở 200C: d = 1,33 g/cm3.
- Độ tan : 13g/l ở 200C
- Dạng dung dịch: dung môi diclometan là một chất lỏng không màu, dễ bay hơi, có vị ngọt. Khi
tiếp xúc với nhiệt (> 4000C) nó bị phân hủy thành photgen, HCl …

• Sử dụng:
Methylene Chlorua được ứng dụng làm dung môi trong công nghiệp.
+ Methylene chloride là một thành phần của hệ dung môi trong nhiều loại sơn và nhiều loại
polymers và nhựa có trong keo dán.
+ Methylene chloride là một trong những thành phần tham gia vào quá trình sản xuất nhựa xốp.
+ Methylene chloride, còn làm môi trường phản ứng hóa học và dung môi trích ly hiệu quả.
Methylene Chlorua được ứng dụng làm chất kết tinh.
Methylene Chlorua được xem như là một thành phần chính của chất kết dính hàn nhựa.
Methylene Chlorua được ứng dụng trong tẩy rửa và làm sạch.
18
+ Methylene chloride được được dùng trong việc tẩy rửa kim loại
+ Methylene chloride được có khả năng loại bỏ tạp chất trong các sản phẩm thô.
+ Methylene chloride được sử dụng rộng rãi như một chất tẩy sơn và tẩy nhờn.
Methylene Chlorua được ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm.
+ Methylene chloride đối với công nghiệp thực phẩm thì nó đã được sử dụng để khử caffein cà
phê và trà cũng như để chuẩn bị chiết xuất hoa bia và các hương liệu khác.
+ Tính dễ bay hơi của nó đã dẫn đến việc sử dụng làm chất đẩy khí dung và làm chất thổi cho bọt
polyurethane .
Methylene Chlorua được ứng dụng trong nông nghiệp.
+ Chúng được sử dụng làm dung môi của loại thuốc phun bảo quản quả dâu tây và quả xương cá
Lượng methylene cholrua được sản xuất trung bình hàng năm trên Thế Giới là 570.000 tấn.
• Tiếp xúc:
Methylene Chlorua tiếp xúc qua cả 4 con đường đó là:
+ Hô hấp.
+ Tiêu hóa.
+ Mắt.
+ Da.
5.3) Độc tính:

- Methylene clorua là chất độc cấp thấp , là chất ít độc nhất trong các dẫn xuất clo của methan.
Methylene clorua được chuyển hóa bởi oxi nguyển tử như sau
19
Methylen clorua gây mê ở hàm lượng cao, có nghi ngờ gây ung thư là tác nhân làm suy yếu hệ
thần kinh trung ương, kích thích da và niêm mạc, đặc biệt khi sự bay hơi bị cản trở. Khi đó, sự tiếp
xúc kéo dài có thể gây ra những vết bỏng hóa chất.
Tiếp xúc với Methylen clorua qua đường hô hấp và qua dẫn tới mức CO.Hb (cacboxy
hemoglobin) lớn, thời gian bán hủy sinh học dài hơn so với mức tiếp xúc trực tiếp với cacbon
monoxit (CO) . Ngoài ra, Methylen clorua còn có thể làm suy giảm chức năng của gan và thận.
Ngắn hạn : Kích ứng da mắt , viêm phổi , giảm ý thức, nồng độ cao có thể gây chết người
Dài hạn : Viêm da , tác động hệ thần kinh trung ương và gan , có thể gây ung thư

- Hít phải : Chóng mặt , nhức đầu , buồn nôn , uể oải , suy nhược, mất ý thức ..
- Tiếp xúc da : Đỏ da , khô da , cảm giác bỏng , kích ứng ..
- Tiếp xúc mắt : Đỏ mắt , đau , cảm giác bỏng thoáng qua
- Nuốt phải : Đau vùng bụng , chóng mặt , nhức đầu , buồn nôn , suy nhược , mất ý thức
5.5) Cấp cứu và điều trị:

- Sau khi hít phải di chuyển ra khỏi khu vực có hóa chất và đến chỗ có không khí sạch. Gọi
bác sĩ.
- Trong trường hợp tiếp xúc với da: Cởi bỏ tất cả các quần áo bị nhiễm độc ngay lập tức. Rửa
sạch da bằng nước/ tắm. Tham vấn bác sĩ.
20
- Sau khi tiếp xúc với mắt: rửa sạch bằng nhiều nước. Gọi bác sĩ nhãn khoa. Gỡ bỏ kính áp
tròng.
- Sau khi nuốt vào: cẩn thận nếu nạn nhân nôn ra. Rủi ro hít vào, giữ lỗ thông gió thông
thoáng. Có thể bị suy hô hấp sau khi hít phải chất nôn mửa. Gọi bác sĩ ngay lập tức.
- Ngừng tiếp xúc
- Nghỉ việc
- Đảm bảo thông hơi đầy đủ
- Nếu ảnh hưởng nghiêm trọng ( VD : Hệ thần kinh trung ương hay ung thư ) cần được theo dõi
và điều trị dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ
5.6) Dự phòng:
-Các phương pháp kỹ thuật và thao tác làm việc phù hợp phải được ưu tiên đối với việc sử dụng
thiết bị bảo hộ cá nhân
-Kiểm soát phơi nhiễm môi trường :Không để sản phẩm đi vào hệ thống cống rãnh.
6) Trichloethylene:
6.1) Tính chất:
-Là chất lỏng không màu , bay hơi , sôi ở 87oC, nặng hơn không khí , d= 4,5 , nhiệt tự bốc cháy là
410oC , giới hạn nổ với không khí từ 8-10%. Tricloetylen tiếp xúc với bề mặt nóng hoặc với lửa
nó bị phân hủy và tạo nhiều khí độc như photgen , HCl,..
-Tricloetylen cũng bị phân hủy bởi ánh sáng và khi tiếp xúc với kiềm mạnh tạo ra cloaxetylen ,
chất này làm tăng nguy cơ cháy.

- Tricloetylene chủ yếu được dùng làm dung môi công nghiệp.
- Tricloetylene có thể được hấp thụ qua các đường hô hấp, tiêu hóa, da.
- Ngay cả ở nhiệt độ thường (20oC) hơi của tricloetylen cũng có thể được hấp thụ nhanh chóng
qua phổi .
21
6.3) Độc tính:

- Nói chung trichloroetylene ít độc hơn so với CCl4, nó là chất độc chủ yếu đối với hệ thần kinh
trung ương và ít độc với gan.
Xảy ra khi tricloetylen tiếp xúc với cơ thể trong các trường hợp sau :
- Qua đường tiêu hóa gây mệt mỏi, nhầm lẫn, rối loạn thị giác, buồn ngủ, có thể bị hôn mê . Đôi
khi có trường hợp phù phổi có thể dẫn đến tử vong .
- Va chạm với da và mắt gây kích ứng , đặc biệt với mắt .
- Nuốt phải có thể làm cho phổi hít phải hơi tricloetylen tạo ra nguy cơ viêm phổi hóa học
-Tác động của trichloetylene trên dây thần kinh sọ có thể quan sát được và xem như di chứng của
nhiễm độc cấp tính. Người nghiện rượu có thể làm nặng thêm các rối loạn thần kinh .
- Có thể gây ra các tác dụng cục bộ khi da tiếp xúc với tricloetylen và nếu tiếp xúc lâu dài có thể
bị viêm da.
- Tác dụng toàn thân khi tiếp xúc lâu dài với tricloetylen có thể gây ra sự thoái hóa thần kinh từ từ
, với các đặc điểm :
+ Tác động đến các dây thần kinh sọ làm mất cảm giác đau ở vùng dây thần kinh sinh ba , mất các
cảm giác vị giác, tác động trên thần kinh thị giác với sự xuất hiện âm điểm trung tâm.
+ Mệt mỏi , nhức đầu.
+ Chóng mặt buồn nôn, chán ăn, tiết mồ hôi quá đáng, không dung nạp được rượu.
+ Suy bại cơ thể.
+ Rối loạn giấc ngủ mất trí nhớ.
+ Suy nhược thần kinh, sa sút trí tuệ.
+ Các rối loạn điện tim đôi khi đã thấy ở người bị nhiễm độc và có thể dẫn tới tử vong bất ngờ do
rung tâm thất.
22
6.4) Chuyển hóa và đánh giá sinh học:

• Chuyển hóa:
- Khoảng 70 - 90% số lượng trichloetylene đã hấp thụ được chuyển thành tricloethanol và acid
tricloacetic, còn khoảng 10 - 20% trichloroetylene được thải qua phổi theo không khí thở ra.
- Các chất chuyển hóa được thải qua nước tiểu theo thời gian khác nhau. Phần lớn tricloethanol
được thải trong 24h đầu sau tiếp xúc. Còn sự thải loại acid trichloroacetic xảy ra chậm hơn từ 2-3
ngày sau khi tiếp xúc.
• Đánh giá sinh học:
- Định lượng các chất chuyển hóa của trichloetylene trong nước tiểu là một chỉ số tiếp xúc với
tricloetylen .
- Xác định nồng độ trichloetylene trong không khí thở ra ở từng giai đoạn tiếp xúc cho phép xây
dựng đường cong thanh lọc phổi . Nhờ đó có thể đánh giá được mức độ tiếp xúc trichloetylene .
6.5) Nồng độ cho phép:

- VN quy định nồng độ tối đa cho phép của tricloetylen (2002)
+ Trung bình 8h : 20mg/m3 , từng lần tối đa 40mg/m3
- Theo Mỹ:
+ TLV ( ACGIH 1969 ) đối với tricloetylen là 100ppm
+ TLV ( ACGIH 1998 ) là 50ppm (269mg/m3)
7) Methanol:
7.1) Tính chất:
- Trạng thái: lỏng không màu, dễ bay hơi.
- Khối lượng riêng: 0.8 g cm-1.
- Nhiệt độ sôi: 65 độ C.

• Sử dụng:
23
* có vai trò quan trọng trong ngành sơn, in ấn,
* cung cấp nhiên liệu đông cơ đốt.
* Nguyên liệu để chế tạo các chất dẻo, phim ảnh, trong tổng hợp hữu cơ.
* Methanol là loại dung môi phổ biến sử dụng trong phòng thí nghiệm, đặc biệt dùng để chạy sắc
ký lỏng, nâng cấp HPLC, chạy phổ UV-VIS.
• Tiếp xúc:
* Tiếp xúc với hơi methanol qua đường hô hấp trong sản xuất là chính.
* Có thể hấp thụ qua da nhưng khó xảy ra nếu da được bảo vệ tốt.
* Tiếp xúc qua đường tiêu hóa là nguy cơ lớn nhất trong thực tế ngoài sản xuất do hàng giả, hàng
kém chất lượng (rượu pha cồn).
7.3) Độc tính:

Đối với người khi uống phải methanol thì khoảng:
- 10mL trộn vào đồ uống là đủ để gây ra mù vĩnh viễn
- 30mL (1 ngụm) có thể gây chết người.
7.4) Tích lũy và đào thải:

Sau khi vào cơ thể, methanol phân bố như sau:
- 1 phần nhỏ được thải lại nguyên vẹn theo không khí thở ra và qua nước tiểu.
- Phần lớn còn lại được chuyển hóa bằng cách oxi hóa thành formandehit và axit formic. Chính 2
chất này tạo nên độc tính của methanol.
Ngoài ra sự oxh của methanol chậm hơn sự oxh của etanol nên dùng etanol như bác sĩ người Quảng
Trị có thể làm giảm độc tính methanol.
7.5) Triệu chứng và điều trị:

• Triệu chứng:
a) Nhiễm độc cấp tính:
24
* Hít phải hơi methanol có thể dẫn đến hậu quả:
- Kích ứng niêm mạc đường hô hấp, mắt.
- Nhức đầu, chóng mặt, mất ngủ.
* Qua đường tiêu hóa:
- Buồn nôn, đau thượng vị
- Nhức đầu, chóng mặt, choáng váng, suy nhược…
- Gây giãn đồng tử, mất phản xạ tới ánh sang, giảm thị lực dẫn tới mù mắt.
b) Nhiễm độc mãn tính:
Khi tiếp xúc lâu dài dẫn đến các triệu chứng như:
- Mệt mỏi, nhức đầu dai dẳng.
- Kích ứng đường hô hấp và mắt, gây tổn thương thị giác.
- Viêm da.
• Điều trị nhiễm độc cấp tính:
- Nếu nuốt phải methanol cho rửa dạ dày bằng dung dịch với than hoạt tính (40-60g/l).
- Chống nhiễm axit bằng cách tiêm truyền và cho uống natri cacbonat, đồng thời giám sát dự trữ
kiềm.
- Cho etanol để ức chế sự oxh của methanol.
- Thẩm tách màng ruột và thận nhân tạo trong trường hợp nhiễm độc nặng.
- Duy trì các chức năng sinh tồn của cơ thể bằng 2 cách:
+ Chống giảm huyết áp.

+ Thông khí phụ trợ.
7.6) Dự phòng:
- Tránh trực tiếp tiếp xúc cồn công nghiệp với các bộ phận trên cơ thể.
25
- Khi tiếp xúc với hơi cồn công nghiệp phải đeo khẩu trang phù hợp.
- Không được pha loãng với nước dùng làm rượu để uống.
- Khi dính cồn công nghiệp vào mắt phải rửa ngay bằng nước sạch. Khi nuốt phải loại hóa chất
này không cố gây nôn, uống ngay nước lọc và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
8) Carbon Disulfide (CS2):

8.1) Tính chất:
- Trạng thái: Chất lỏng không màu có mùi ether dịu khi nguyên chất và mùi khó chịu trong các sản
phẩm kỹ thuật.
- Nhiệt độ sôi: 46.5oC
- Nhiệt độ nóng chảy: -110.8oC.
- Tỷ trọng hơi là 2.67.
- Khả năng bốc cháy cao, dung môi có thể tự cháy ở 100oC, giới hạn chảy nổ từ 1.3 – 50%.

- Đây là dung môi được nhiều người đánh giá tuyệt vời, có vai trò quan trọng trong các ngành cao
su, dầu mỡ, nhựa matit,… Ngoài ra, dung môi còn được dùng để sản xuất kính quang học, chiết
xuất dầu, lưu hóa cao su.
- Đặc biệt, dung môi còn được sử dụng trong kỹ nghệ sản xuất tơ nhân tạo visco. Một kg tơ visco
được sản xuất ra sẽ làm thất thoát 20 – 30g CS2.
- Trong công nghiệp sản xuất, dung môi CS2 xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp là chủ yếu,
nó cũng có khả năng thấm qua da nguyên vẹn. Hiếm gặp tai nạn dung môi qua đường tiêu hóa.
8.3) Độc tính:

- CS2 là một chất độc thần kinh và có những triệu chứng và tổn thương hệ thần kinh trung ương
và ngoại biên là quan trọng nhất. Nồng độ có thể gây nhiễm độc cấp tính của dung môi như sau:
+ Từ 0.5 – 0.7 mg/l (160 – 230 ppm): Chưa thấy triệu chứng cấp tính ở người tiếp xúc.
26
+ Từ 1.0 – 1.2 mg/l (320 – 390 ppm): Gây càm giác khó chịu, nhức đầu sau 8 giờ tiếp xúc, nhưng
còn chịu được.
+ Nồng độ 3.6 mg/l (1150 ppm): Gây choáng váng.
+ Nồng độ từ 6.2 – 10 mg/l (2000 – 3200 ppm): Gây nhiễm độc nhẹ, dị cảm, thở không đều trong
khoảng 30 phút đến 1 giờ.
+ Nồng độ 15 mg/l (4800 ppm): Gây chết người sau 30 phút.
- Với những nồng độ cao hơn, nạn nhân chỉ hít một vài lần là bị ngất ngay. Các biểu hiện nhiễm
độc CS2 khi tiếp xúc ngắn hạn là kích ứng da và mắt. Hơi CS2 cũng gây kích ứng da, mắt, đường
hô hấp rồi tiếp theo là gây khó thở, phù phổi.
- Nuốt phải CS2 có thể làm cho phổi hít phải hơi của dung môi gây bệnh viêm phổi hóa học và các
triệu chứng về thần kinh trung ương.
8.4) Sự chuyển hóa:

- Dung môi khi vào cơ thể chỉ có 30% được giữ lại, một phần được thải qua đường hô hấp, một
phần thải qua da.
- Carbon Disulfide trong cơ thể được chuyển hóa thành dithiocarbamate và thiazolidane vì CS2 có
phản ứng đặc biệt với các nhóm -SH, -CH và -NH2. Dithiocarbamate cùng với một số chất chuyển
hóa khác có khả năng tạo phức với các kim loại trong cơ thể rồi bị thải ra ngoài theo nước tiểu.
- Ngoài ra, còn tác dụng với một số enzyme can thiệp vào một số quá trình của cơ thể như chuyển
hóa serotonin, sự thải loại mỡ ở huyết tương liên quan đến xơ vữa động mạch,.. nó cũng gây ra
biến đổi ở thần kinh trung ương và ngoại vi.
8.5) Triệu chứng nhiễm độc:

- Nhiễm độc cấp tính: Tai nạn lao động cảy ra khí hít thở không khí có CS2 ở nồng độ cao. Nạn
nhân có thể gục ngay tại chỗ, mất tri giác, hôn mê, mất phản xạ đồng tử. Trung tâm hô hấp bị
phong bế và có thể dẫn đến tử vong.
- Nhiễm độc bán cấp tính: Tiếp xúc với nồng độ của dung môi trên 2 mg/l với các biểu hiện chính
là rối loạn tâm thần, thể trầm uất – thao cuồng.
27
- Nhiễm độc mãn tính: Bệnh khởi phát với các triệu chứng yếu mệt, đau đầu, ngủ kém và hay có
cơn ác mộng, đau dạ đày. Nếu tiếp xúc trong lao động lâu ngày với nồng độ từ 0.3 – 0.5 mg/l có
thể bị viêm nhiều dây thần kinh. Triệu chứng xuất hiện sớm là giảm phản xạ gân chi dưới.
8.6) Điều trị:

- Nhiệm độc cấp tính: Trước hết phải cho ngừng tiếp xúc, giữ ấm cho cơ thể nạn nhân và cho thực
hiện hồi sức nếu cần. Đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ điều trị.
- Nhiễm độc mãn tính: Nếu bệnh nhân ngừng tiếp xúc kịp thời thì tiên lượng thuận lợi. Nếu hệ
thần kinh trung ương hoặc ngoại biên tổn thương thì khả năng khỏi hoàn toàn là khó khăn, cần
phải theo dõi điều trị nhiều năm.
8.7) Dự phòng:
• Nồng độ cho phép:
- Việt Nam quy định NĐTĐCP của dung môi CS2 (2002):
+ Trung bình 8 giờ: 15 mg/m3.
+ Từng lần tối đa: 25 mg/m3.
- Mỹ quy định TLV (1998) là 10 ppm.
• Biện pháp kỹ thuật:
- Quy trình sản xuất kín, có hệ thống hút hơi tại chỗ, thực hiện thông gió toàn bộ.
- Khi có thể có thể thay dung môi bằng các dung môi khác ít độc hại hơn.
- Kiểm tra nồng độ của CS2 trong không khí nơi làm việc.
• Biện pháp bảo vệ - y học:
- Trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ có hiệu quả.
- Quan trọng nhất là giám sát môi trường và giám sát sinh học.
- Không bố trí công việc tiếp xúc với dung môi cho những người có các bệnh nền về tâm thần,
phổi, gan, dạ dày,…
28
- Khám định kỳ phụ thuộc vào điều kiện tiếp xúc và nồng độ chất độc, nếu tiếp xúc nhiều thì số
lần khám trong năm phải tăng lên,…
9) Cyclohexane:
9.1) Tính chất:
- Dạng tòn tại: Chất lỏng
- Mùi: mùi giống chloroform, mùi hơi ngọt
- KLPT: 84.16 g/mol
- Màu: Trong suốt, không màu
- Nhiệt độ sôi: 80.7 độ C
- Nhiệt độ nóng chảy: 6.74 độ C
- Nhiệt độ tới hạn: 280,4 độ C
- Khối lượng riêng: 0.7781 g/mol
- Áp suất hơi: 12.9 kPa (20 độ C)
- Tỉ trọng hơi: 2.98
- Ngưỡng phát hiện mùi 25ppm
- Tan trong methanol lạnh, khong tan trong nước lạnh
- Tan trong dầu tốt hơn
- Tính bền: SP có tính bền- ĐK k bền: nhiệt, lửa và các chất xung khắc. Chất xung khắc: chất
oxh. Ăn mòn: KL và thủy tinh
- Cyclohexane là hợp chất dễ bắt lửa, dễ cháy nên không để sản phẩm ở nhiệt độ cao, gần ngọn
lửa, các chất nóng, tia lửa, không hút thuốc trong quá trình vận chuyển, lưu trữ, sử dụng. Bảo quản
sản phẩm ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, tránh nước, nơi có độ ẩm cao. Đóng
chặt nắp khi không sử dụng. Ngoài ra Cyclohexanol khá độc với sức khoẻ con người tránh tiếp
xúc trực tiếp, hít phải, nuốt phải sản phẩm. Cần có thiết bị bảo hộ an toàn như khẩu trang, mặt nạ
phòng hơi độc, mắt kính, ủng, bao tay khi sử dụng và lưu trữ. Trường hợp bị sản phẩm bắn vào
mắt, tay, chân, miệng nên xả nên rửa nhiều lần bằng nước và sau đó chuyển đến những cơ sở y tế
gần nhất để bảo đảm an toàn.
- Cyclohexane dạng chất lỏng, trong suốt, không màu, có mùi đặc trưng dùng như một
loại dung môi công nghiệp trong sản xuất mực in, sản xuất keo dán PVC, chất nhũ hóa và các chất
29
xúc tác trong tổng hợp nhựa polyester, dung môi cho thuốc trừ sâu và diệt nấm, là nguyên liệu để
sản xuất thuốc diệt cỏ
- Cyclohexane là một trong những dung môi công nghiệp được ứng dụng rộng rãi trong nhiều
ngành công nghiệp. Dùng để sản xuất mực in, sản xuất keo dán PVC, chất nhũ hóa và các chất xúc
tác trong tổng hợp nhựa polyester, dung môi cho thuốc trừ sâu và diệt nấm, là nguyên liệu để sản
xuất thuốc diệt cỏ. Trong hoá học dùng để tổng hợp chất hữu cơ đặc biệt trong sản xuất acid adipic,
acprolactam và nylon. Ngoài ra, dùng làm chất tẩy trắng và là phụ gia làm tăng độ bám dính của
lớp sơn màu trong công nghiệp thuộc da. Trong công nghiệp dệt may dùng làm phụ gia trong dung
dịch ngâm kiềm và aluminium soap để ngâm sợi. Trong sản xuất sơn dùng để làm dung môi của
sơn phủ bề mặt, giúp sơn bám tốt hơn và mau khô hơn, chống ẩm thấp cho sơn và nhiều ngành
khác.
9.2) Nhiễm độc:

- Hấp thụ qua da, tiếp xúc với mắt, hít hay nuốt phải
- Do ít độc hơn nên được dung làm dung môi thay thế cho benzene
- Tuy nhiên tiếp xúc lâu dài với nồng độ cao thì vẫn gây ra các tác động lớn với cơ thể
- Tổn hại gan mật hệ tk trung ương
- Kích ứng da, kích ứng mắt
- Hít phải: gây rối loạn hô hấp. Tiếp xúc ở nồng đô cao sẽ gây đau đầu, thở gấp. Gây tổn hại hệ
tk trung ương hoa mắt hôn mê đau đầu lên cơn, lả người, mơ màng, mấy ý thức, thậm chí tử
vong
+ Trên những động vật thí nghiệm dường như không có ranh giới giữa gây mê và mất phản xạ hay
là đã chết
+ Bằng pp giải phaair đã cho thấy sự tổn hại lớn đến tim gan thận não khi tiếp xúc với nồng độ
cao.
+Trường hợp nuốt phải: rối loạn dạ dày, tiêu hóa, tiêu chảy, rối loạn hệ tl trung ướng như khi hít
phải
+ Ảnh hưởng lâu dài gây khô da, nứt nẻ da, tổn hại hệ tl
+ Đặc biệt có thể đi qua nhau thai, nằm trong sữa mẹ, gây đột biến gen
30
Cách đi vào cơ thể: hấp thụ qua da, tiếp xúc với mắt, hít hay nuốt phải
• Đối với ĐV: LD 50 là 831mg/kg

• Đối với người: gây tổn hại gan thận hệ tim mạch và hệ tk trung ương
+ Đặc biệt độc có thể đi qua lớp nhau thai và đã được tìm thấy trong sữa mẹ, có thể gây đột biến
gen
+ Trường hợp tiếp xúc với mắt: kiểm tra và rửa sạch thủy tinh thể, rữa ngay lập tức thật nhiều bằng
nước sạch trong ít nhất là 15 phút rồi đưa đến bệnh viện. Trường hợp tiếp xúc với da : rữa ngay
vùng tiếp xúc bằng thật nhiều nước, thoa lên vùng da chất làm mát, rồi đưa đến bệnh viện. Lưu ý
là quần áo bần phải được làm sạch trước khi mặc lại để tránh tiếp xúc với da. Trường hợp nghiêm
trọng phải rửa thật sạch vùng da bằng xà phòng it nhất 15 phút, bôi lên vùng da thuốc chống khuân
rồi đưa đến bệnh viện.
- TH hít phải: di chuyển ngay đến vùng thoáng khí, nếu nạn nhân khó thở thì tiến hành cho nạn
nhân thở bằng bình oxi. Thấy nạn nhân ngừng thở phải tiến hành hô hấp nhân tạo, nhaanh
chóng đưa nạn nhân đến BV.
- TH nghiêm trọng: di chuyển nạn nhân đến nơi an toàn. Nới lỏng quần áo: cổ áo, cravat, thắt
lưng.. Nếu nạn nhân khó thở thì tiến hành cho thở oxi, TH ngưng thở thì tiến hành hô hấp nhân
tạo, nhanh chóng đưa đến BV.
9.3) An toàn và dự phòng:

- Xử lý sự cố:
+ Rò rỉ nhỏ: cho hấp thụ vào vật liệu khô và cho vào thùng rác phù hợp.
+ Rò rỉ lớn: chất lỏng dễ cháy, k tan trong nước. Tránh xa nhiệt độ, tia lửa, dừng ngay khi có rò rỉ.
Cho hấp phụ lên đất, cát khô hay các vật liệu không cháy. Không cho vào nước , vào thùng chứa.
Không chạm vào nguyên liệu rò rỉ. Ngăn k cho chảy ra song ngòi cống rãnh. Thông qua cơ sở có
thẩm quyền khi muốn vứt bỏ.
- Thủ thuật: Tạo sự thông gió hay bất kì biện pháp nào để tạo sự thoáng khí, đảm bảo nồng độ hơi
trong không khí luôn thấp hơn ngưỡng TLV, đảm bảo bồn rửa mắt và nhà tắm luôn hiện có.
- Bảo hộ găng tay, khẩu trang, mắt kính, áo thí nghiệm.
31
10) Trả lời câu hỏi:

10.1) Câu hỏi của cô:
Câu 1: Tiêu chuẩn chọn dung môi?
Trả lời:
- Hòa tan các chất cần thiết tạo thành dung dịch thỏa mãn các yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ.
- Hạn chế gây ô nhiễm môi trường, nhiễm độc cho công nhân.
- Giá thành hợp lí.
Câu 2: Vì sao Toluene được sử dụng để thay thế benzene?
Trả lời:
- Mặc dù, benzene có rất nhiều ứng dụng trong thực tế, nó là một hóa chất hóa học quan trọng
nhưng benzene cũng là một chất khí rất độc. Khí benzene khi đi vào trong cơ thể, do có nhân thơm
có thể bị oxi hóa theo những cơ chế phức tạp và có thể gây ung thư. Hiên nay, để hạn chế những
ảnh hưởng do dung môi, người ta đã sử dụng toluene thay vì dùng benzen bởi vì toluene khi vào
cơ thể thường sẽ chuyển hóa thành acid benzoic và điều này trái với benzene khi đi vào cơ thể thì
chuyển hóa thành các dẫn xuất của phenol cực độc. Theo nghiên cứu, sự chuyển hóa của toluene
cho thấy acid benzoic không gây tác hại đối với cơ thể người. Tuy vậy, chúng ta vẫn nên thật cẩn
thận khi tiếp xúc với các dung môi này. Bản chất của chúng đều rất là độc nếu ở nồng độ cao.
Câu 3: Khi bị nhiễm độc chất gây tổn thương gan cần làm gì?
Trả lời:
- Khi gan bị nhiễm độc, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như: Vàng da, vàng mắt, mệt mỏi;
chán ăn; buồn nôn và ói mửa; nhức đầu, đau bụng; nước tiểu sậm màu; tiêu chảy; phân màu trắng..
- Khi bị nhiễm độc thì bệnh nhân cần đến ngay bệnh viện hay trạm y tế gần nhất để được hướng
dẫn điều trị bởi bác sĩ .Nên bổ sung các chất chống oxy hóa như vitamin B, C, E, các khoáng chất
kẽm, selen... nhằm hỗ trợ gan chuyển hóa độc chất tốt hơn. Đặc biệt, bệnh nhân không nên tự ý
dùng thuốc khi chưa được bác sĩ thăm khám hoặc hướng dẫn.
32
- Bảo vệ gan trước nguy cơ nhiễm độc : Thói quen sinh hoạt sẽ quyết định đến sức khỏe cơ thể .
Một thói quen sống lành mạnh, tập thể dục, ăn các loại thực phẩm tốt cho cơ thể, uống nhiều nước,
bổ sung vitamin và các chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như vitamin A,E, K, C... sẽ giúp có một
lá gan khỏe mạnh. Hạn chế tối đa sử dụng rượu, bia, ăn các món ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh,
tiếp xúc với các chất độc trong không khí như khói bụi, thuốc trừ sâu, phân bón...
Câu 4: Đánh giá môi trường sinh học: có chứa Toluene được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
- Việc đánh giá sinh học nồng độ của Toluene trong môi trường không khí nơi làm việc được phân
tích theo phương pháp 1501 của NIOSH bằng cách sử dụng máy GC/MS.
- Phương pháp của NIOSH có thể cho chúng ta xác định được Ceiling hoặc TWA của các hợp chất
hydro carbon thơm.
- Quy trình thực hiện và các tiêu chuẩn đánh giá phương pháp này, nhóm chúng em có tìm hiểu
được tại trang web này: https://www.cdc.gov/niosh/docs/2003-154/pdfs/1501.pdf
Câu 5: Vì sao dung môi hữu cơ gây choáng váng, buồn nôn, và khi xâm nhập vào cơ thể theo
con đường nào sẽ gây triệu chứng trên?
Trả lời:
- Đặc trưng chung của dung môi hữu cơ là tính dễ bay hơi, nên có nhiều khả năng gây tác động có
hại đến con người qua đường hô hấp. Một số chất dung môi hữu cơ phổ biến có tác động ảnh
hưởng xấu đến sức khoẻ con người gồm các chất VOCs, Benzen, Toluen…
- Chúng ít gây độc mãn tính mà chủ yếu gây độc cấp tính như chóng mặt, say nôn, sưng mắt, co
giật, ngạt viêm phổi.
- Các dung môi tác động trực tiếp lên não bộ nên gây ra hiện tượng choáng váng, buồn nôn
- Do đặc tính dễ bay hơi, khi đi qua đường hô hấp sẽ gây ra các hiện tượng trên, ngoài ra còn có
nguy cơ uống phải và đi qua đường tiêu hoá.
Câu 6: Vì sao methanol gây mù và gây mù khi xâm nhập qua con đường nào?
Trả lời:
33
- Methanol gây mù mắt do khi vào trong cơ thể methanol sẽ chuyển hóa thành formaldehyde sau
đó chuyển hóa tiếp thành acid formic.
- Chính sự tích tụ của acid này trong võng mạc của mắt có thể dẫn đến tổn thương võng mạc và
tổn thương dây thần kinh thị giác và dẫn đến mù.
- Methanol xâm nhập qua cả 3 con đường hô hấp, tiêu hóa và mắt đều có thể ảnh hưởng làm cho
mắt bị mù do methanol khi vào cơ thể bằng 3 con đường đó đều có thể chuyển hóa thành acid
formic. Trong đó chú ý nhất vẫn là con đường tiêu hóa.
Câu 7: Vì sao quy định pha methanol có màu xanh?
Trả lời:
- Bộ Y tế đề nghị Bộ Công Thương cần có quy định về việc cho chất chỉ thị màu vào dung
dịch cồn methanol, để người dân dễ phát hiện, hạn chế tình trạng pha cồn methanol vào rượu, đề
phòng ngộ độc rượu, hay thậm chí là tử vong.
- Theo Bộ Y tế, cần quy định cồn công nghiệp - methanol phải có màu xanh, khi nhìn vào là phát
hiện được ngay và không uống.
Câu 8: Chuyển hóa và đào thải của cyclohexane?
Trả lời:
- Cyclohexane vào cơ thể con người chúng ta thì khả năng chuyển hóa nó rất thấp và thường nó sẽ
được tích lũy trong các cơ quan và nếu tiếp xúc lâu dài sẽ gây độc đối với gan, thận, hệ tim mạch
và cả hệ thần kinh trung ương.
- Cũng như hầu hết các loại dung môi khác thì cyclohexane chủ yếu đào thải qua 2 con đường
chính đó là hô hấp và da.
10.2) Câu hỏi các bạn trong lớp:

Câu 1: Việc thay đổi số lượng chlorua ảnh hưởng như thế nào đến đặc thù dung môi?
Trả lời:
34
Việc thay đổi số lượng nhóm dẫn xuất clo của metan dẫn đến thay đổi tính chất ( nhiệt độ sôi, độ
hòa tan , phân cực ) cũng như độc tính và ứng dụng khác nhau
- CH3Cl : ứng dụng trong chất làm lạnh trong máy lạnh , dung môi trong kỹ nghệ cao su tổng
hợp , tác nhân tạo bọt trong các chất dẻo..
- CH2Cl2: làm dung môi trong công nghiệp , tẩy rửa kim loại, hàn đúc , chất dẻo , chiết cafein
từ hạt cà phê , làm dung môi trong chất phun bảo quản quả dâu tây
- CHCl3: làm chất gây mê , dung môi để sản xuất chất nhuộm , thuốc trừ sâu
- CCl4: dung môi để lau rửa khô ,làm sạch mỡ bề mặt chi tiết kim loại …
Câu 2: Methylene Chlorua phân hủy ra phosgen và HCl thì gây triệu chứng nhiễm độc gì? Độc
như thế nào?
Trả lời:
CH2Cl2 ở nhiệt độ cao ( trên 400 0C ) phân hủy thành COCl2 và khí HCl
- COCl2 : gây ngạt thở

- Khí HCl: hít thở phải hơi khói gây ra ho, nghẹt thở, viêm mũi, họng và phần phía trên của hệ
hô hấp .Trong những trường hợp nghiêm trọng là phù phổi, tê liệt hệ tuần hoàn và tử vong
.Tiếp xúc với da có thể gây mẩn đỏ, các thương tổn hay bỏng nghiêm trọng.
Câu 3: Tại sao khi dính methylene cholrua vào mắt thì rửa bằng nước?
Trả lời:
Vì methylen clorua tan ít trong nước ( độ tan trong nước là 13g/l ở 200C) , khi bị dính hóa chất
vào mắt phải nhanh chóng rửa với nước để rửa trôi cũng như giảm nồng độ làm giảm tác hại của
nó.
Câu 4: Tại sao dính chloroform lên da lại rửa bằng nước mà không phải ở dung môi khác?
Trả lời:
- Độ tan của clorofom trong nước là 8 g/l ở 200C, rửa bằng nước sẽ làm rửa trôi cũng như loãng
đi nồng độ ít gây hại cho da.
35
- Lưu ý các chất háo nước hoặc có phản ứng với nước thì không nên rửa bằng nước . Nước là dung
môi xanh nhất và ít độc hại nếu chất độc rơi vào da (không nằm trong lưu ý trên ) thì nên rửa
bằng nước thay vì các dung môi khác.
Câu 5: Khi methylene Chlorua đi vào cơ thể sau quá trình chuyển hóa thì độc tính tăng và
thay đổi như thế nào so với tiếp xúc trực tiếp?
Trả lời:
+ Methylen clorua sẽ được chuyển hóa bởi oxi nguyên tử tạo thành CO và HCl. CO sẽ tạo liên kết
với hemoglobin trong máu ngăn cản quá trình vận chuyển oxi gây ngạt thở.
+ Tiếp xúc với Methylen clorua qua đường hô hấp dẫn tới mức CO.Hb (cacboxy hemoglobin)
lớn, thời gian bán hủy sinh học dài hơn so với mức tiếp xúc trực tiếp với cacbon monoxit (CO).
Câu 6: Chloroform bị nhiễm vào con đường nào là chủ yếu? Biểu hiện như thế nào?
Trả lời:
- Cloroform do tính dễ bay hơi của nó, cơ thể người dễ bị nhiễm bị động qua đường hô hấp là chủ
yếu, ngoài ra còn có tiếp xúc da và qua đường tiêu hoá
- Biểu hiện:
+ Nếu hít phải, gây choáng váng và hưng phấn, suy sụp hệ thần kinh
+ Tiếp xúc da: gây kích ứng da, gây kích ứng mắt đặc biệt nghiêm trọng, vì làm mất lớp mỡ trên
da
+ Nếu nuốt phải : gây hại cho các cơ quan nội tạng như : dạ dày, phổi, gan…
Câu 7: Khi bị phỏng chloroform ngoài việc rửa bằng nước có thể rửa bằng nước muối sinh lý?
Tại sao? Có thể thoa Vaseline để tránh phòng rộp hay không?
Trả lời:
- Chỉ nên rửa bằng nước, tuỳ vào mức độ của vết thương mà có những cách xử lý khác nhau. Cách
tốt nhất là phải rửa/tắm thật sạch với nước sạch, sau đó theo đưa ngay tới bệnh viện để tham khảo
ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về da liễu.
36
Câu 8: Trong phòng ngừa chloroform không được hít hơi aerosol. Vậy aerosol là gì? Phải xử
lý chloroform như thế nào khi thải ra môi trường?
Trả lời:
- Sol khí hay son khí, sôn khí, aerosol - là hệ keo của các hạt chất rắn hoặc các giọt chất lỏng, trong
không khí hoặc chất khí khác.
- Aerosol có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc từ con người. Ví dụ cho sol khí tự nhiên là sương mù,
dịch tiết của rừng và mạch nước phun.
- Không thải cloroform xuống cống rãnh, đậy nắp cống thật cẩn thận, vứt bỏ đúng cách, vệ sinh
khu vực bị ảnh hưởng.
Câu 9: Tại sao hít thở khí chloroform có thể gây choáng váng và hưng phấn, có phải phụ thuộc
vào nồng độ hít hay không?
Trả lời:
- Hô hấp: Tiếp xúc cấp tính với CHCl3 có nồng độ cao gây ra suy sụp hệ thần kinh trung ương,
trước đó đôi khi có giai đoạn choáng váng, hưng phấn.
Câu 10: Methanol khi đi vào cơ thể chuyển hóa thành gì? Ảnh hưởng như thế nào?
Trả lời:
- Khi đi vào cơ thể thì methanol sẽ bị oxy hóa và chuyển hóa thành 2 chất độc đó là aldehyde
formic và acid formic.
- Ảnh hưởng đến cơ thể:
+ Sự tích tụ acid formic trong huyết thanh gây nên tình trạng toan chuyển hóa.
+ Sự tích tụ của acid formic trong võng mạc gây tổn thương võng mạc, tổn thương thần kinh thị
giác dẫn đến mù lòa. Acid formic cũng có thể gây tổn thương não bộ có thể dẫn đến tử vong.
Câu 11: Có cách nào làm giảm độc tính của methanol qua đường tiêu hóa không?
Trả lời:
37
- Cần phát hiện sớm các triệu chứng như viêm dạ dày xuất huyết, viêm tuỵ cấp biểu hiện đau
thượng vị, nôn, ỉa chảy. Ngộ độc trung bình hoặc nặng có thể thay đổi chức năng gan.
- Tiêm thuốc chống nôn, uống thuốc bọc niêm mạc dạ dày, tiêm thuốc giảm tiết dịch vị, bù nước
điện giải bằng truyền tĩnh mạch.
Câu 12: Dùng methanol để giải độc methanol có thêm chất độc hay không?
Trả lời:
- Nếu dùng lượng ethanol phù hợp sẽ không gây độc vì ethanol khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa trước
methanol dưới sự hỗ trợ của một enzyme trong cơ thể và ethanol không chuyển hóa gây độc.
Câu 13: Có chất nào khác thay thế ethanol giải độc hay không?
Trả lời:
- Omepizole (4-methylpyrazole): ngăn cản việc methanol chuyển hóa thành các chất độc (axit
formic và format), methanol tự do sẽ được đào thải khỏi cơ thể qua thận hoặc lọc máu. Khi ngừng
các thuốc này hoặc dùng không đủ và bệnh nhân không được lọc máu, methanol tiếp tục được
chuyển hóa và gây độ
- Axit folic hoặc leucovorin, thúc đẩy quá trình giải độc của cơ thể (chuyển hóa acid formic và
format), 1-2mg/kg/lần, dùng 4-6 giờ/lần, ở bệnh nhân lọc máu dùng thêm 1 liều trước và 1 liều khi
kết thúc lọc máu.
- Natribicarbonate: cho khi nhiễm toan chuyển hóa, liều 1-2mEq/kg cho cả trẻ em và người lớn,
điều chỉnh để pH >7,25.
Câu 14: Methanol là chất độc, khi sử dụng trong sơn người ta làm gì để giảm độc tính hoặc
loại độc tính của nó?
Trả lời:
- Người ta sẽ không dùng các biện pháp nào để giảm độc tính hay loại bỏ methanol trong sơn vì
nó được sử dụng với nồng độ cho phép nhất định. Thay vào đó chúng ta cần nên trang bị bảo hộ
hiệu quả tránh tiếp xúc với nó.
Câu 15: Trichloroethylene bị nhiễm vào con đường nào là chính?
38
Trả lời:
- Trichloethylene nhiễm độc qua con đường hô hấp là chính.
Câu 16: Dung môi như thế nào là độc?
Trả lời:
- Đặc tính chung của dung môi là tính dễ bay hơi ,nếu dung môi có thành phần là những chất gây
hại cho sức khỏe càng dễ bay hơi thì càng nguy hiểm cho người sử dụng qua đường hô hấp . Ngoài
ra còn có thể nhiễm độc thông qua đường tiêu hóa như vô tình nuốt phải dung môi ,.. hoặc có thể
do tiếp xúc trực tiếp qua da.
- Dung môi độc là dung môi gây nhiễm độc cho người sử dụng thông qua các quá trình bay hơi ,
tiếp xúc trực tiếp hoặc cũng có thể là chất độc với môi trường khi được thải trực tiếp chưa qua xử
lý.
Câu 17: Sử dụng gì trước khi uống rượu hạn chế say?
Trả lời:
- Sử dụng sữa , thực phẩm giàu chất béo , vitamin và chất chống oxy hóa , men khô có thể hạn chế
say
+ Sữa : Uống một ly sữa nóng trước khi bắt đầu tiêu thụ những loại đồ uống khác sẽ làm chậm quá
trình hấp thu chất cồn của cơ thể. Điều này giúp cho hệ tiêu hóa "đối phó" với chất cồn hiệu quả
hơn. Acetaldehyde là một chất độc có trong thành phần của cồn khi vào cơ thể sẽ được chuyển
hóa. Đây chính là một trong những nguyên nhân gây ra các cơn say.
+ Thực phẩm giàu chất béo : Việc tiêu thụ những thực phẩm chứa nhiều chất béo như phô mai hay
bơ được đánh giá là cách an toàn. Vì chúng có thể hoạt động như một lớp bông thấm bên trong
bao tử giúp hút hết chất cồn mà sẽ nạp vào cơ thể khi dự tiệc. Lượng chất béo từ những thực phẩm
này sẽ bao bọc xung quanh thành bao tử, giúp cơ quan tiêu hóa hấp thu chất cồn chậm lại.
+ Vitamin : Bổ sung các viên vitamin tổng hợp có chứa các chất chống ôxy hóa trước khi uống
rượu, bia cũng là một trong những biện pháp chống say hiệu quả.
+ Men khô : Men khô chứa một loại enzyme có tên là ADH có thể chuyển hóa rượu giống như
cách gan của chúng ta chuyển hóa. Nếu có sẵn enzyme này trong dạ dày, rượu vào dạ dày đầu tiên
39
sẽ phải tiếp xúc với nó và phân tử rượu sẽ bị phá vỡ thành các carbon, hydro và oxy trước khi đi
vào máu và tác động đến não. Do đó sẽ không có cảm giác say rượu.
Câu 18: Hiện nay, không sử dụng chloroform làm chất gây mê vậy người ta có sử dụng
trichloethylene làm chất gây mê không? (Ứng dụng của nó là gây mê)
Trả lời:
- Hiện nay không dùng Tricloetylen để làm thuốc gây mê vì Chúng bao gồm thúc đẩy rối loạn nhịp
tim, độ bay hơi thấp và độ hòa tan cao ngăn ngừa cảm ứng gây mê nhanh, phản ứng với vôi
soda được sử dụng trong các hệ thống hấp thụ carbon dioxide, rối loạn chức năng thần kinh kéo
dài khi sử dụng vôi soda và bằng chứng về độc tính gan đã được tìm thấy với chloroform. Độc tính
của thai nhi và mối lo ngại về khả năng gây ung thư của TCE đã dẫn đến việc từ bỏ nó ở các nước
phát triển vào những năm 1980 .
- Đánh giá Sức khỏe cuối cùng đối với Tricloetylene và công bố danh sách các giá trị độc tính
TCE . Kết quả nghiên cứu đã chính thức mô tả hóa chất này là chất gây ung thư ở người và là mối
nguy hại cho sức khỏe không gây ung thư. Một đánh giá độc tính năm 2011 được thực hiện bởi
EPA tiếp tục liệt kê tricloetylen là chất gây ung thư được biết đến.
Câu 19: 1,1,2,2 – Tetrachloetane tiếp xúc trên da là tác động cục bộ hay toàn thân? Ảnh hưởng
như thế nào?
Trả lời:
- Đây là tác động cục bộ và gây kích ứng mạnh khi da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, có thể gây
mẫn ngứa, viêm đỏ và dị ứng.
Câu 20: Đặc tính làm cho chloroform có tác dụng gây mê?
Trả lời:
- Chloroform dạng hơi đi qua đường hô hấp, từ mũi qua tới phổi, khuếch tán vào máu rồi đến thần
kinh trung ương và gây tác dụng ức chế.
- Bệnh nhân sẽ có các dấu hiệu: an thần, giãn cơ, giảm ý thức, mất phản xạ, vô cảm và trạng thái
mê xuất hiện.
Câu 21: Tại sao bảng số liệu sử dụng dung môi trong công nghiệp không đề cập đến nước?
40
Trả lời:
- Nước là chất lỏng thiếu yếu, được sử dụng với nhiều vai trò nên không thống kê cụ thể số liệu sử
dụng với vai trò dung môi.
Câu 22: Dùng than hoạt tính để dự phòng nhiễm độc methylene chlorua được không?
Trả lời:
- Không, vì than hoạt chỉ dùng trong dự phòng nhiễm độc khi hít phải khí gây độc còn metylene
clorua là chất lỏng.
Câu 23: Uống rượu bia cùng lúc thì có dễ say hơn uống từng loại một hay không? Vì sao?
Trả lời:
- Uống rượu bia cùng lúc có thể dễ say hơn uống từng loại một, đặc biệt dễ gây ngộ độc hơn vì
mỗi loại rượu có thành phần và liều lượng khác nhau, có thể xảy ra đối kháng khi uống cùng nhau
hoặc đồng vận gây ra tác dụng mạnh hơn.
Câu 24: Tại sao phải thêm ethanol vào trong lọ chloroform?
Trả lời:
- Bản chất chloroform là một chất oxy hóa và dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí khi có ánh
sáng và tạo thành một chất là phosgene rất độc (COCl2).
- Vì vậy, người ta thường thêm ethanol vào lọ đựng chloroform một phần sẽ hạn chế quá trình oxy
hóa này, ngoài ra trong ethanol cũng chứa nước nên nó có thể thủy phân phosgene thành các sản
phẩm không độc hại. Bên cạnh đó, phosgene sinh ra cũng có thể tác dụng với ethanol.
Câu 25: Phương pháp thẩm tách thực hiện như thế nào?
Trả lời:
- Thẩm tách máu là một trong những phương pháp phổ biến ở Việt Nam được dùng để loại bỏ chất
thải hoặc chất độc trong máu, sử dụng các nguyên lý thẩm tách và thường sử dụng bằng thận nhân
tạo hoặc máy thẩm tách.
- Các bước thực hiện thẩm tách máu:
41
Trong quá trình này, hai kim được chèn vào cánh tay thông qua các tĩnh mạch và dán tại chỗ để
giữ an toàn. Mỗi kim sẽ dược gắn vào một ống nhựa dẻo kết nối với màng thẩm tách. Thông qua
ống thứ nhất, máy lọc máu cho phép chất thải và chất lỏng được loại bỏ khỏi máu vào một chất
tẩy rửa được gọi là dialysate. Máu được lọc sẽ trở lại cơ thể ta qua ống thứ hai.
Nếu chúng ta cảm thấy thoải mái trong khi lọc máu, chúng ta nên hỏi bác sĩ về việc giảm thiểu các
phản ứng phụ bằng các biện pháp như điều chỉnh tốc độ thẩm tách máu, điều chỉnh thuốc hoặc
chất lỏng thẩm tách máu.
+ Giai đoạn chuẩn bị: Vì huyết áp và nhịp tim có thể dao động khi chất lỏng dư thừa được lấy ra
khỏi cơ thể, nên bạn cần được kiểm tra nhiều lần trong suốt quá trình điều trị.
+ Giai đoạn hoàn thiện: Khi thẩm tách máu hoàn thành, kim sẽ được lấy ra hỏi tĩnh mạch và bác
sĩ sẽ dùng phương pháp chuyên môn để ngăn ngừa chảy máu. Sau đó, ta có thể về nhà và sinh hoạt
bình thường.
Câu 26: Carbon disulfide gây độc đối với ngưới chưa đến 30% như bạn thuyết trình vậy nó có
thể xem là ít nguy hiểm hơn so với các chất còn lại trong bài thuyết trình của nhóm hay không?
Trả lời:
- Carbon disulfide khi xâm nhập vào cơ thể người sau một thời gian thì 70% chất độc được đào
thải ra trước khi chuyển hóa. Tuy nhiên, 30% lượng chất độc còn lại vẫn có một phần chuyển hóa
tham gia kết hợp các enzyme trong cơ thể để can thiệp vào các quá trình trong cơ thể gây tổn
thương cơ thể. Đặc biệt can thiệp chuyển hóa serotonin gây sơ vữa động mạch. Đây là một căn
bệnh cực kỳ nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nếu động mạch sơ vữa bị vỡ bất ngờ. Bên cạnh
đó, đây là một dung môi có tác động đến hệ thần kinh khá mạnh và gây ra nhiều triệu chứng nguy
hiểm chỉ cần tiếp xúc một lượng tương đối thấp nên không thể xem là ít nguy hiểm so với chất còn
lại.
Câu 27: Carbon Disulfide là chất rất dễ cháy và nhiệt độ tự kích ứng cháy thấp và không vận
chuyển bằng thông thường. Vậy xử lý như thế nào trước khi vận chuyển?
Trả lời:
- Tuy dung môi carbon disulfide là một chất có khả năng bốc cháy cao nhưng ngưỡng để đạt nhiệt
độ bốc cháy nó khoảng 100oC nên dung môi trong công nghiệp vẫn được chuyên chở bình thường
42
ở trạng thái lỏng và độ tinh khiết khoảng 95 – 99% trong các xe tải trong môi trường nhiệt độ
phòng khoảng 30 – 40 oC.
- Nhiệt độ trong thùng xe chuyên chở nếu có gia tăng do tích nhiệt cục bộ hay ma sát giữa các
thùng cũng không thể đạt được ngưỡng cháy của dung môi nên vẫn an toàn mà không cần phải
tiền xử lý.
Câu 28: Trong các chất bạn trình bày thì chất nào là độc nhất? Khó xử lý nhất?
Trả lời:
- Qua các chất mà nhóm mình đã trình bày thì không thể khẳng định rằng có một chất sẽ là độc
nhất vì điều đó còn phụ thuộc vào rất nhiều tố mà đặc biệt đó chính là nồng độ của nó trong môi
trường tiếp xúc. Vì nếu ở nổng độ cao, thì hầu như các dung môi này đều là các chất rất độc và có
thể dẫn đến tử vong.
- Còn về phương pháp xử lý, mỗi chất độc có thể có rất nhiều phương pháp xử lý khác nhau và các
phương pháp mà nhóm mình đưa ra chỉ là một trong phương pháp người ta thường sử dụng nên
nhóm mình không khẳng định là chất nào sẽ là khó xử lý nhất.
Câu 29: Tại sao dính methanol vào mắt có thể gây mù lòa?
Trả lời:
- Do methanol chuyển hóa thành acid formic khi đi vào cơ thể và acid này sẽ tích tụ ở võng mạc
và gây tổn thương dẫn đến mù lòa (Nội dung đáp án xem kỹ hơn ở câu 10).
Câu 30: Chloroform gây ung thư qua con đường nào? Cách khắc phục?
Trả lời:
- Chloroform gây ung thư chủ yếu qua con đường hô hấp.
- Cách khắc phục:
+ Trang bị các thiết bị bảo hộ chuyên dụng khi làm việc như: khẩu trang, mặt nạ phòng độc,…
+ Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của công ty hay nơi làm việc để đảm bảo an toàn cho bản
thân.
43
+ Về phía nơi làm việc, công ty nên giám sát môi trường làm việc bằng cách kiểm tra nồng độ khí
chloroform trong môi trường làm việc,…
Câu 31: Nguồn sinh ra methylene chlorua là ở đâu?
Trả lời:
- Nguồn sinh ra methylene chlorua chủ yếu nằm trong các sản phẩm mà nó được ứng dụng để sản
xuất như:
+ Trong các dung môi công nghiệp.
+ Trong các chất kết dính.
+ Trong tẩy rửa và làm sạch.
+ Trong công nghiệp thực phẩm (VD: chiết xuất hoa bia và các hương liệu khác,…).
Câu 32: Các triệu chứng cấp tính và mãn tính của toluene gây ra do chất chuyển hóa toluene
hay do benzene tạp chất?
Trả lời:
- Dung môi toluene trong công nghiệp thực tế sẽ có lẫn một lượng nhỏ tạp chất benzene vì vậy các
triệu chứng cấp tính và mãn tính biểu hiện là do cả chất chuyển hóa của toluene và một phần
benzene tạp chất bị chuyển hóa trong cơ thể.
+ Benzene là một dung môi rất độc và độc hơn so với toluene nên chỉ cần một lượng nhỏ mà tiếp
xúc lâu dài cũng ảnh hường đến sức khỏe chúng ta.
Câu 33: Toluene chuyển hóa như thế nào khi vào cơ thể?
Trả lời:
- Toluen nhiễm vào cơ thể, có khoảng 40-80% liều toluen hít vào được hấp thu. Sử dụng rượu bia
trong quá trình tiếp xúc toluen làm lượng toluen hấp thu giảm khoảng 10%. Khi tập thể dục, lượng
hấp thu toluen qua phổi được tăng lên nhiều.
- Như vậy, sự tương quan giữa mức toluen trong máu và trong không khí xung quanh sẽ thay đổi
tùy theo mức độ gắng sức của người lao động cũng như sự tiếp xúc với da.Toluen khi được hấp
44
thu vào cơ thể, khoảng 20% được bài tiết qua phổi, phần còn lại được chuyển hóa chủ yếu là acid
hippuric (HA), một phần nhỏ của toluen được chuyển hóa thành o-cresol.
- Như vậy, sự hiện diện của o-cresol trong nước tiểu, một thành phần không thường được tìm thấy
trong nước tiểu của con người, có thể được sử dụng như là một xét nghiệm khẳng định tiếp xúc
với toluene.
Câu 34: Tại sao sử dụng rượu bia lại nhiễm độc Toluene?
Trả lời:
- Vấn đề trên thì chưa phát hiện thống kê nào cho thấy rằng khi sử dụng rượu bia sẽ nhiễm độc
toluene. Tuy nhiên, nếu uống nhiều rượu bia thì sẽ có khả năng làm tăng độc tính của toluene khi
bị nhiễm.
Câu 35: Toluene dính vào quần áo thì xử lý như thế nào?
Trả lời:
- Khi bị dính Toluene vào quần áo thì chúng ta nên cởi quần áo ra rồi đem đi giặt trước khi sử dụng
lại.
Câu 36: Toluene là một chất độc hại khi sử dụng nó trong sản xuất sản phẩm có độc hai hay
không? Tại sao?
Trả lời:
- Toluen được dùng chủ yếu trong làm dung môi như dung môi pha sơn, chất pha loãng.
- Toluen được dùng để sản xuất nhựa tổng hợp, sản xuất keo dán và các sản phẩm cùng loại, dùng
trong keo dán cao su, xi măng cao su, …
- Toluen được dùng làm chất cải thiện một vài chỉ số của xăng dầu, và làm chất mang phụ gia cho
nhiên liệu.
- Toluen cũng được ứng dụng vào sản xuất mỹ phẩm đặc biệt là nước hoa.
- Ngoài ra, Toluen còn được ứng dụng như chất tẩy rửa, dùng để sản xuất thuốc nhuộm và điều
chế thuốc nổ TNT cũng như sản xuất mực in.
45
- Và hầu hết những chất này đều độc hại đối với sức khỏe con người.
Câu 37: Chuẩn đoán Toluene bằng acid hipuric như thế nào?
Trả lời:
- Axit Hippuric là chất chuyển hóa chính của toluen và có thể được tìm thấy trong nước tiểu. Tuy
nhiên, phải lưu ý rằng HA là một thành phần có sẵn trong nước tiểu của con người, người chưa
nhiễm toluen thường tiết ra khoảng 1 gam HA trên mỗi gam của creatinine.
- Trong thời gian tiếp xúc với toluen, nồng độ HA niệu sẽ tăng lên. Nhiều nghiên cứu cho thấy ở
cuối của một ca làm việc nếu tiếp xúc với toluen ở nồng độ100 ppm, nồng độ HA niệu sẽ có
khoảng 2,0-2,5 gam trên mỗi gam của creatinin.
- Ngoài ra HA ảnh hưởng của chế độ ăn uống và chỉ có mối tương quan với toluen ở nồng độ cao
trên 40ppm, nếu ở nồng độ thấp như giới hạn cho phép 20ppm hiện nay
Câu 38: Tại sao khi cấp cứu nhiễm độc Toluene không được nôn?
Trả lời:
- Khi cấp cứu nhiễm độc toluene không được nôn vì: khi nôn thì hơi toluene sẽ bốc lên, đi vào
đường hô hấp và gây viêm phổi hóa học.
Câu 39: Tại sao các quốc gia khác nhau thì NĐCP của Toluene khác nhau?
Trả lời:
- Vì việc ứng dụng nồng độ tối đa cho phép là tùy thuộc mỗi quốc gia, trước hết theo khái niệm
sức khỏe của mỗi nước. Các điều kiện kỹ thuật để thực hiện nồng độ tối đa cho phép và các yếu tố
kinh tế nhằm tuân thủ nồng độ tối đa cho phép thường đòi hỏi nhiều chi phí tốn kém.
Câu 40: Khi sử dụng rượu bia, rượu bia có thể tác dụng với chất chuyển hóa của toluene làm
giảm độc tính của nó không? (Tạo Ester)
Trả lời:
- Uống rượu, bia sẽ càng làm tăng độc tính của toluene. Mặt khác, acid hipuric là sản phẩm của
quá trình chuyển hóa và được loại thải ra ngoài qua nước tiểu nên không cần thiết để phải tạo ester
với nó.
46
Câu 41: Khi bị nhiễm Toluene có nên dùng sữa để giải độc hay không?
Trả lời:
- Toluene chủ yếu được đào thải qua hơi thở vào nước tiểu nên việc dùng sữa để giải độc là không
cần thiết.
Câu 42: Khi nuốt phải Toluene thì cơ thể sẽ đào thải như thế nào? Toluene có được đào thải
không?
Trả lời:
- Theo WHO, toluene vào cơ thể, một phần được đào thải qua hơi thở, phần còn lại (60-80%) được
oxi hóa thành acid benzoic. Acid này kết hợp với glyxin để tạo thành acid hipuric rồi được thải
loại qua nước tiểu theo sơ đồ phản ứng sao đây:
Câu 43: Khi tiếp xúc với Toluene qua đường mắt nên rửa bằng nước ấm hay nước lạnh?
Trả lời:
- Khi toluene tiếp xúc với mắt thì cần rửa mắt ngay với nhiều nước, nên chỉ cần quan tâm đến việc
đưa nạn nhân đến vòi nước gần nhất để rửa.
47

BÁO CÁO NHÓM 5A - NHIỄM ĐỘC DUNG MÔI TRONG CÔNG NGHIỆP

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BÁO CÁO NHÓM 5A - NHIỄM ĐỘC DUNG MÔI TRONG CÔNG NGHIỆP

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

BÁO CÁO THUYẾT TRÌNH

NHIỄM ĐỘC DUNG MÔI TRONG CÔNG NGHIỆP

Năm học 2019 - 2020

1.1) Tính chất vật lý: ................................................................................................................... 5

1.2) Phân loại: ............................................................................................................................. 5

1.3) Ứng dụng của dung môi:...................................................................................................... 6

2) 1,1,2,2 – Tetrachletane: .............................................................................................................. 7

2.1) Tính chất: ............................................................................................................................. 7

2.2) Sử dụng: ............................................................................................................................... 7

2.3) Tiếp xúc: .............................................................................................................................. 7

2.4) Triệu chứng: ......................................................................................................................... 8

2.5) Điều trị: ................................................................................................................................ 8

2.6) Dự phòng: ............................................................................................................................ 8

2.7) Nồng độ cho phép: ............................................................................................................... 9

3.1) Tính chất: ............................................................................................................................. 9

3.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 10

3.3) Đường xâm nhập vào cơ thể: ............................................................................................. 10

3.4) Chuyển hóa: ....................................................................................................................... 11

3.5) Triệu chứng nhiễm độc: ..................................................................................................... 12

3.6) Chuẩn đoán: ....................................................................................................................... 13

3.7) Cấp cứu và điều trị: ............................................................................................................ 14

3.8) Dự phòng: .......................................................................................................................... 14

4.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 15

4.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 15

4.3) Độc tính:............................................................................................................................. 16

4.4) Triệu chứng: ....................................................................................................................... 16

4.5) Điều trị: .............................................................................................................................. 17

4.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 17

5) Methylene Chlorua: .................................................................................................................. 18

5.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 18

5.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 18

5.3) Độc tính:............................................................................................................................. 19

5.4) Triệu chứng: ....................................................................................................................... 20

5.5) Cấp cứu và điều trị: ............................................................................................................ 20

5.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 21

6.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 21

6.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 21

6.3) Độc tính:............................................................................................................................. 22

6.4) Chuyển hóa và đánh giá sinh học: ..................................................................................... 23

6.5) Nồng độ cho phép: ............................................................................................................. 23

7.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 23

7.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 23

7.3) Độc tính:............................................................................................................................. 24

7.4) Tích lũy và đào thải: .......................................................................................................... 24

7.5) Triệu chứng và điều trị:...................................................................................................... 24

7.6) Dự phòng: .......................................................................................................................... 25

8) Carbon Disulfide (CS2):............................................................................................................ 26

8.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 26

8.2) Sử dụng và tiếp xúc: .......................................................................................................... 26

8.3) Độc tính:............................................................................................................................. 26

8.4) Sự chuyển hóa: ................................................................................................................... 27

8.5) Triệu chứng nhiễm độc: ..................................................................................................... 27

8.6) Điều trị: .............................................................................................................................. 28

8.7) Dự phòng: .......................................................................................................................... 28

9.1) Tính chất: ........................................................................................................................... 29

9.2) Nhiễm độc: ......................................................................................................................... 30

9.3) An toàn và dự phòng: ......................................................................................................... 31

10) Trả lời câu hỏi:........................................................................................................................ 32

10.1) Câu hỏi của cô:................................................................................................................. 32

10.2) Câu hỏi các bạn trong lớp: ............................................................................................... 34

1) Giới thiệu chung về dung môi:

1.1) Tính chất vật lý: