Pagsunod-sunod ng mga Pangyayari sa

Aralin
1 Tekstong Napakinggan/Nabasa sa
Pamamagitan ng Pangungusap

Pagkatapos ng modyul na ito inaasahang malilinang ang kakayahan sa:

Napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa tekstong napakinggan sa

pamamagitan ng pangungusap (F5PN-IIc-8.2)
Pagsasalaysay muli sa napakinggan/nabasang teksto sa tulong ng mga
pangungusap.
Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari

Balikan

Panuto: Pagsunod-sunurin ang mga pangyayari sa kuwentong “Si Amboy at Ang Saranggola
Na ‘Di Marunong Lumipad”. Punan ang bawat kahon ng bilang 1 hanggang 5.

1. Nakita ni Mang Pedro kung gaano kasaya si Amboy.

2. Kadalasan, nag-iisa si Amboy at naglalaro ng saranggola na ‘di maka

lipad-lipad.

3. Si Amboy, anak ng mag-asawang mangingisda na sina Mang

Pedro at Aling Susan.

4. Sa kabila ng mga kantyaw ng mga kalaro niya, patuloy pa ring

sinusubukan ni Amboy na paliparin ang saranggola niya.

5. Nadatnan siya ng ama niyang inaayos ang saranggola niya.

 Tuklasin

Punan ng tamang bilang ang patlang ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga

pangyayari.

_____Hugasan ang bigas ng dalawa hanggang tatlong beses.

_____Lagyan ng tubig.

_____Ilagay ang bigas sa kaldero.

_____Ilagay sa kalan ang kaldero at lagyan ng apoy.

Katulad ng mga bilang na nasa itaas, kinakailangan sunud-sunurin upang

maintindihan at malaman ang kasunod nito

Suriin

Ang pagsunod-sunod ay ang pag-aayos ng detalye o

pangyayari ayon sa pagkasunod-sunod nito sa una hanggang sa huli.
( simula, gitna at wakas)

Paano ba pagsunud-sunurin ang mga pangyayari sa teksto?

 Basahin at unawain nang mabuti ang tekso.

 Piliin ang pinakamahalagang pangayayari . Tulad ng simula,
kasukdulan, kakalasan at wakas.
 Maliban, sunud-sunurin ang mga pangyayari ayon sa tekstong
ibinigay.
 Basahing mabuti ang teksto sa ibaba

“Ang Mga Nawawalang Sapatos ni Kulas”

Nasa katamtamang estado ng pamumuhay ang pamilya ng batang si

Nicholas Cruz. Mas kilala siya sa Kalye Sampaguita bilang si Kulas, sampung
taong gulang na anak nina Julio at Vina Cruz. Nagtatrabaho sa isang pagawaan
ng mga kasangkapan sa bahay ang ama ni Kulas samantalang kahera naman
sa isang tindahan ang kanyang ina. Isang araw, habang tinatali ni Vina ang
sintas ng sapatos ng anak ay nagtaka ito.

“Nak, ba’t ang lumang rubber shoes mo ang suot mo? Di ba binilhan ka
namin ng papa mo ng bago?” tanong ng ina sa bata. Hindi sumagot si Kulas at
nagkataon naman na bumusina na ang sasakyan na maghahatid sa kanya sa
paaralan. Humalik ito sa mama niya at dali-daling tumakbo palabas ng bahay.

“Leon, bilisan mo nariyan na iyong school bus,” sabi ni Kulas sa

nakababatang kapatid habang tumatakbo siya palabas. Ngumiti ang ina at
sinabihan siyang sa kanya iyon. Bagong rubber shoes at mukhang mamahalin
yung binili ng mama niya para sa kanya. Kinabukasan, sinuot niya ito
papuntang paaralan dahil sakto naman na P.E. nila.
Pagkalipas ng isang linggo, nagulat si Vina noong sinumbatan sya ni
Julio habang nag-aayos siya sa harap ng salamin at ang asawa naman ay
nagbabasa ng dyaryo sa higaan nila.
“Akala ko ba binilhan mo ng bagong sapatos si Kulas kaya naubos ang
sweldo mo. Bakit mukhang luma yata yung nabili mo,” sabi ni Julio.
Nagulat si Vina sa sinabi ng asawa. Idiniin niya bumili talaga siya ng
 “Nak, binilhan kita ng bagong sapatos, e, bakit luma pa rin iyang
sinusuot mo?” tanong ni Vina sa anak.
Nagdahilan si Kulas na nakalimutan niya raw na may bago na pala
siyang sapatos. Inutusan siya ng ina na kunin iyon at dalhin ito sa kanya.
Ilang minuto na naghintay si Vina pero hindi bumalik si Kulas.
Pinuntahan niya ito sa kuwarto at nadatnan niya palakad-lakad si Kulas at
balisa. Tinanong ulit ni Vina ang anak tungkol sa sapatos niya. Pang-apat
na pares ng sapatos na iyon na binili para sa kanya ngayong taon.
“Mama, patawad po. Binigay ko po sa kaibigan ko sa labas ng
paaralan ang bagong sapatos na bili niyo para sa akin,” pagtatapat ng
bata.
“Ano? Binilhan ka ng bago tapos ipamimigay mo lang pala?
Walang mali sa pagbibigay anak pero sana, inisip mo rin na binili namin
ng papa mo iyon para sa iyo. Nagsinungaling ka pa,” sabi ni Vina sa
anak.
Pinuri ng ina ang bata sa pagiging mapagbigay nito pero
pinaalalahanan rin niya na mali ang magsinungaling kahit ano pa ang
dahilan. Inihayag niya rin kay Kulas na sana ay pahalagahan nito ang mga
binibigay nila ng ama niya dahil pinaghihirapan nila ito.
Humingi ng patawad si Kulas at nangako sa ina na pahahalagahan
na niya ang susunod na mga sapatos at mga gamit na ibibigay sa kanya ng
mama at papa niya. Nangako rin siyang hindi na siya magsisinungaling.
 A. Sagutin ang mga tanong tungkol sa kuwento:
1. Ano ang pamagat sa teksto?
2. Bakit nagsinungaling si Kulas?
3. Ano ang ipinangako ni Kulas?
4. Sino-sino ang mga tauhan sa teksto?
5. Bakit nawala ang bagong sapatos ni Kulas?

Panuto: Ayusin sa wastong pagkakasunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwento sa pamamagitan ng

paglagay ng bilang 1-10.

_____Nangako si Kulas na hindi na magsinungaling.

_____Humingi ng patawad si Kulas.

_____Ngumiti ang ina at sinabihan siyang sa kanya iyon.

_____Nagulat ang ina at tinanong ang anak.

_____ Tinanong ulit ni Vina ang anak tungkol sa sapatos niya.

_____Binilhan ka ng bago tapos ipamimigay mo lang pala?

_____ Isang araw, habang tinatali ni Vina ang sintas ng sapatos ng anak ay nagtaka ito.

_____Inihayag niya rin kay Kulas na sana ay pahalagahan nito ang mga binibigay nila ng ama niya dahil
pinaghihirapan nila ito.
_____Hindi sumagot si Kulas at nagkataon naman na bumusina na ang sasakyan na maghahatid sa kanya sa
paaralan.
_____ Humalik ito sa mama niya at dali-daling tumakbo palabas ng bahay
 Pagyamanin

Basahing mabuti ang kuwento sa ibaba. ayusin sa wastong pagkakasunod-sunod ang mga
pangyayari. Lagyan ng bilang 1-10.

“Si Maymay at ang Kanyang Aso at Pusa”

Nag-iisang anak ni Mang Tibo at Aling Iña si Maymay kung kaya’t parang kapatid na ang turing niya sa
kanyang mga alaga. May aso siyang si Bruno at pusa na ipinangalanan niyang si Kiting.

Araw-araw, naglalaro sina Maymay, Bruno, at Kiting. Kahit ang mag-asawa ay nagagalak sa saya sa
mukha ng kanilang nag-iisang anak tuwing nakikipaglaro ito sa mga alaga niya.

Subalit, hindi alam ni Maymay na may inggitan na nangyayari sa pagitan nina Bruno at Kiting. Isang
araw, habang nasa talyer si Mang Tibo nagtratrabaho at si Maymay naman ay sumama kay Aling Iña sa
tindahan, nag-away ang dalawa.

Hindi sinasadyang nalaglag si Kiting kay Bruno na siya namang natutulog sa sala ng munting bahay ng
pamilya Santos. Nagising ang aso at nagalit dahil mahimbing na sana ang tulog niya.

Hinabol ni Bruno si Kiting at nang madatnan niya ito ay pinagkakagat niya. Hindi naman nilakasan ng
aso ang pagkakagat sa pusa pero may nagdulot ito ng mga maliliit na pasa.

Pag-uwi ni Maymay, nagalit siya kay Bruno. Hindi niya ito pinakain habang awang-awa siya kay Kiting.
Nais ng bata na matuto raw ang aso kaya ginawa niya ito kahit masakit rin sa kanya.

Nanghina si Bruno at masakit ang loob niya sa parusa ni Maymay. Umalis ulit si Aling Iña at ang anak
niya. Saktong pag-sarado ng pintuan, itinulak ni Kiting ang kanyang kainan patungo kay Bruno.

Hinang-hina, bumangon ang aso at kinain ang natitirang pagkain sa kainan ng pusa. Si Kiting naman,
umupo lang sa gilid at pinanood lang ang aso na kumain. Nasiyahan si Bruno sa ginawa ng pusa at
nagkabati rin sila. Subalit, masama pa rin ang loob ng aso kay Maymay. Noong dumating sila ng nanay niya
ay hindi ito lumapit, tanging si Kiting lang. Nilapitan ng bata ang alagang aso at hinimas-himas ang ulo
nito.“Bruno. Galit ka pa rin ba sa akin? Laro na tayo ni Kiting. Ikaw kasi, huwag mo na ulit kakagatin si
Kiting, e, ang liit-liit pa naman niya,” sabi ni Maymay sa aso. Ipinangako ni Maymay na hinding-hindi na
niya papagutoman muli si Bruno. Nagsisi rin siya sa ginawa niya sa aso at ipinangako niya sa sarili na
hinding-hindi na niya paparusahan ang mga alaga kahit ano pa man ang mangyari.

Parang naintindihan naman ni Bruno ang sinabi ni Maymay at agad-agad itong tumayo at lumapit sa
pintuan – hudyat na gusto na niyang makipaglaro.

Simula noon ay hindi na nag-aaway sina Bruno at Kiting. Hindi na rin nagagalit ang aso sa tuwing hindi
sinasadyang malaglag sa kanya ang pusa at magigising siya mula sa mahimbing niyang tulog.
 Araw-araw, dinadalhan ni Maymay ng espesyal na pagkain sina Bruno at Kiting. Nawala na ang takot
ng pusa sa malaking aso.

Panuto: Ayusin sa wastong pagkakasunod-sunod ang mga pangyayari. Lagyan ng bilang 1-10.

______ Hinang-hina, bumangon ang aso at kinain ang natitirang pagkain sa kainan ng pusa.

______ Parang naintindihan naman ni Bruno ang sinabi ni Maymay at agad-agad itong tumayo at lumapit
sa pintuan – hudyat na gusto na niyang makipaglaro.

______ Nag-iisang anak ni Mang Tibo at Aling Iña si Maymay kung kaya’t parang kapatid na ang turing na
sa kanyang mga alaga.

______ Araw-araw, naglalaro sina Maymay, Bruno, at Kiting. Kahit ang mag-asawa ay nagagalak sa saya sa
mukha ng kanilang nag-iisang anak tuwing nakikipaglaro ito sa mga alaga niya.

______ Nawala na ang takot ng pusa sa malaking aso.

______ Araw-araw, naglalaro sina Maymay, Bruno, at Kiting.

______ Simula noon ay hindi na nag-aaway sina Bruno at Kiting.

______ Nais ng bata na matuto raw ang aso kaya ginawa niya ito kahit masakit rin sa kanya.

______Araw-araw, dinadalhan ni Maymay ng espesyal na pagkain sina Bruno at Kiting.

______ Hindi niya ito pinakain habang awang-awa siya kay Kiting.

Isaisip

Basahin ang talata at pagsunod-sunurin ang mga pangyayari. Lagyan ng bilang 1-5

Ang Elepante at ang mga Bulag

ni Pablo Cuasay

Minsan isang hapong mainit ang araw,

May anim na bulag, sa zoo namasyal,

Nagkasundo silang doon ay dumalaw

Upang elepante ay makapanayam.

 Iyang unang bulag, siyang nagpasiya;

"Diyos po, hintay! Hindi ko madipa,

Palagay ko parang dingding siya,"

Kagyat na sinabing kasabay ay tawa.

Ikalawang bulag ay siyang lumapit,

Hindi sinasadya sa pangil kumapit:

"Bilog at makinis, totoong matulis,

Pihong sibat ito!" ang pagmamatuwid,

Panuto: Lagyan ng bilang 1-5

_____Lumapit ang ikalawang bulag.

_____May anim na bulag ang namasyal sa Zoo.

_____Nagpasiya ang unang bulag.

_____Upang elepante ay makapanayam.

_____Nagkasundo silang doon ay dumalaw.

Isagawa

Panuto: Ipagpatuloy ang pagbabasa sa kuwento at isasaayos ang mga

pangyayari ayon sa kuwento. Lagyan ng bilang 1-10.

Ang ikatlong bulag, sumunod, humipo;

Ang nahipo'y tuhod, tulad daw ng puno:
"Puno ng kahoy, tunay, hindi biro!
Magpustahan tayo upang magkasundo."

Ikaapat na bulag, kaipala'y lumapit,

Ang nahipo'y nguso, madulas, pilipit:
 "Alam ko na, ahas!" ang siyang sinambit,
Ang pagkakasabi ay dalawang ulit.

Ang sumunod nama'y ikalimang bulag,

Ang nahipo'y taynga, sinabi kaagad:
"Ito ay pamaypay, aking tinitiyak,"
Kasabay ang ngiting sa labi bumukad.

Katapusang bulag, sa huli napabanda,

Kaya itong buntot ang nahipo niya:
"Lubid! Walang sala!" pagkaraka'y badya,
Walang alinlanga't tila nagyabang pa.

Ang anim na bulag ay nangagsiuwi,

Tuloy ang taltalan at di mapagwari
Kung sino ang tama, kung sino ang mali,
Pagpalain ng D'yos ang anim na sawi!

Panuto: Ayusin sa wastong pagkakasunod-sunod ang mga pangyayari ayon sa binasa.

Lagyan ng bilang 1-10.

_____Ang anim na bulag ay nagsiuwi na.

_____Katapusang bulag, sa huli napabanda.

_____Tuloy ang taltalan at di mapagwari.

_____ Ang ikatlong bulag, sumunod, humipo.

_____ Ang nahipo'y taynga, sinabi kaagad

_____ Ang nahipo'y tuhod, tulad daw ng puno

_____ Magpustahan tayo upang magkasundo.

_____ Magpustahan tayo upang magkasundo.

_____ Ang pagkakasabi ay dalawang ulit.

_____Ito ay pamaypay, aking tinitiyak.

 Pagsasalaysay Muli sa Napakinggang
Aralin
2 Teksto sa Tulong ng mga Pangungusap

Pagkatapos pag-aralan ang aralin na ito, kayo ay inaasahang:

Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa tulong ng mga
pangungusap.

Balikan
Panuto: Isaayos ang mga pangungusap ayon sa maaaring pagkakasunod-sunod ng pangyayari.
Lagyan ng bilang 1-5.

A. _____ Napakaraming bulaklak at halamang malalago.

_____ Nang magsimulang dumami ang mga sasakyang nagbubuga
ng mga usok, unti-unting namayat ang mga halaman.
_____ Hindi na maganda ang hardin ni Mang Henry.
_____ Noong araw ay napakaganda ng hardin ni Mang Henry.
_____ Ngayon ay wala nang bulaklak ang mga halaman.

B. _____ Nagkaroon ng proyekto tungkol sa palinisan ng kalye.

_____ Dati-rati’y maruming-marumi ang aming barangay.
_____ Ang aming barangay ngayon ay isa sa pinakamalinis na
barangay sa aming bayan.
_____ Ang mga tao’y tamad at hindi nagtutulungan.
_____ Nang mahalal ang bagong Barangay Captain ay muling
sumigla ang mga tao.
 Tuklasin

Nakakain ka na ba ng duhat at kalabasa?

Paano kaya nakakatulong ang pagkain ng mga ito?

Ilarawan ang duhat at ang kalabasa.

Sagutin ang mga tanong:

1. Saan tumutubo ang kalabasa? Ang Duhat?

2. Ano-ano ang katangian ng kalabasa? Duhat?
3. Paano natin mapangalagaan ang kalabasa at duhat?
4. Nakakatulong ba ang mga ito sa buhay ng tao?
5. Ano-ano ang naitulong ng mga ito sa tao?

Gawain

Pakinggan ang kuwento tungkol sa duhat at kalabasa na babasahin ng kasambahay na marunong

bumasa. Habang nakikinig ay itala ang mga mahalagang detalye.

Ang Kalabasa at ang Duhat

(Kuwentong-bayan / Folktale)
 Noong unang panahon nagtanim si Bathala ng kalabasa at duhat.  Gusto niyang makita kung
papaano magsilaki ang mga ito. Dahil si Bathala ang nagtanim, kaydali nilang lumaki.  Si Duhat ay lumaki
pataas na ang itinuturo’y kalangitan, at ilang araw pa ay nakahanda na itong mamunga. Sabik na sabik na
akong mamunga, wika ni Duhat. Si Kalabasa naman ay humaba, ngunit hindi tumaas.  Gumapang lang ito
nang gumapang, hanggang sa ito’y nakatakda nang mamunga. Ngunit hindi malaman ni Bathala kung anong
uri ng bunga ang ipagkakaloob niya sa dalawang ito. Matamang nag-isip si Bathala. Ang duhat na nilikha
ko’y malaki, nararapat lamang na malaki rin ang kanyang bunga.  At si Kalabasa naman ay gumagapang
lamang, at walang kakayahang tumayo, nararapat lamang na ang mga bunga nito’y maliliit lamang.  Wika
ni Bathala. Ganyan nga ang nangyari.  Si Duhat ay namunga ng sinlaki ng banga.  Agad niyang nakita
na hindi tama ito, sapagkat nababali ang mga sanga nito dahil sa bigat  ng bunga.  Si Kalabasa
nama’y hindi bagay dahil maliit ang bunga.  Di pansinin ang mga bunga nito lalo’t natatakpan sa malalapad
na dahon. Muling nag-isip ng malalim si Bathala.  Tunay na hindi siya nasiyahan. Napagpasiyahan niyang
ipagpalit ang mga bunga ng mga ito.  At napatunayan niyang tama ang kanyang ginawa, sapagkat ang
kalabasa, mahinog man ito’y hindi malalaglag dahil ang puno ay gumagapang lamang.  Samantalang ang
duhat, malaglag man ay magaan, hindi masisira at ginawa naman niyang kulay berde ang kalabasa sa
dahilang ito’y malayo sa araw.  At kulay itim naman ang duhat.  Pagkat ito’y malapit sa araw. At sa
kanyang ginawa’y nalubos ang kasiyahan ni Bathala.

Panuto: Isalaysay muli ang napakinggang kwento sa pamamagitan ng pagsagot sa sumusunod na

katanungan:

1. Ano-ano ang itinanim ni Bathala noong unang panahon?

2. Paano tumutubo ang duhat? Ang Kalabasa?
3. Ano-ano ang napapansin ni Bathala sa bunga ng duhat at bunga ng kalabasa?
4. Bakit ipinagpalit ni Bathala ang bunga ng duhat sa kalabasa at bunga ng kalabasa sa duhat?
5. Nasisiyahan ba si Bathala sa kanyang ginawa?

Kung iyong nasagot ang bawat katanungan, ibig sabihin iyong naisalaysay muli ang kwentong napakinggan.

Suriin

Pansinin ang pagkasunod-sunod sa mga pangyayari batay sa sagot sa mga katanungan sa

itaas. Isang pamamaraang ginagamit sa pagsasalaysay muli ng napakinggan o nabasang kuwento ay sa
pamamagitan ng pagsasabi ng mga pangyayari nito nang may tamang pagkakasunod-sunod.

Hal.

1. Noong unang panahon nagtanim si Bathala ng kalabasa at duhat.  

 2. Si Duhat ay lumaki pataas na ang itinuturo’y kalangitan . Si Kalabasa naman ay humaba,
ngunit hindi tumaas.  Gumapang lang ito nang gumapang.
3. Napansin ni Bathala na si Duhat ay namunga ng sinlaki ng banga.  Agad niyang nakita na hindi tama
ito, sapagkat nababali ang mga sanga nito dahil sa bigat ng bunga.  Si Kalabasa nama’y hindi bagay
dahil maliit ang bunga.  Di pansinin ang mga bunga nito lalo’t natatakpan sa malalapad na dahon.
4. Napatunayan ni Bathala tama ang kanyang ginawa, sapagkat ang kalabasa, mahinog man
ito’y hindi malalaglag dahil ang puno ay gumagapang lamang.  Samantalang ang duhat, malaglag
man ay magaan, hindi masisira at ginawa naman niyang kulay berde ang kalabasa sa dahilang
ito’y malayo sa araw.  
5. Nasisiyahan si Bathala sa kanyang ginawa.

Suriin ang sumusunod na mga teksto. Kung ito ay iyong pinapabasa at pinapakinggan,
maisusulat mo ba muli kung tungkol saan ang mga ito?

Sumulat ng pangungusap sa ibaba ng teksto kung ano ang iyong naiintindihan sa bawat talata.

1. Si Marcelo H. del Pilar ay tinaguriang Dakilang Propagandista. Isa siyang abogado na kilala sa
pagsulat ng mga artikulo laban sa pang-aabuso ng mga paring Espanyol. Ipinagpatuloy niya ang
gawaing ito sa Espanya kung saan naging patnugot at tagapaglathala siya ng La Solidaridad. Sa
kakulangan ng pera at pangungulila sa pamilya, nagkasakit siya at namatay sa Espanya.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2. Si Rizal ang pambansang bayani ng Pilipinas. Dalawang kilalang nobela ang sinulat niya - ang Noli
Me Tangere at El Filibusterismo. Inilarawan niya sa dalawang nobelang ito ang kawalang-
katarungan at pagmamalupit ng mga Kastila sa mga Pilipino. Binigyang-diin din niya ang pag-ibig sa
bayan at ang kinakailangang kalayaan ng ating bansa. Hindi naibigan ng mga Kastila ang isinulat
niya kaya't ikinulong siya at binaril sa Bagumbayan. Rizal Park o Luneta na ang tawag ngayon sa
Bagumbayan.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

3. Si Lapu-lapu ang kauna-unahang pinunong Pilipinong lumaban sa mga mananakop na Kastila.

Pinamumunuan ni Magallanes ang unang pangkat ng mga Kastilang nagtangkang sumakop sa
kapuluan. Nang dumating siya kasama ng kanyang mga sundalo sa pulo ng Mactan, magiting na
ipinagtanggol ni Lapulapu at ng kanyang mga tauhan ang kalayaan nila. Napatay si  Magallanes sa
labanang iyon kaya't itinanghal na unang bayaning Pilipino si Lapu-lapu ng bansa.
_____________________________________________________________________
 _____________________________________________________________________

4. Isang napakatalinong tao at may napakatibay na paninidigan si Apolinario Mabini. Kahit paralitiko
siya, sumulat siya ng isang sanaysay hinggil sa mga tungkulin ng mga mamamayan sa Diyos, sa
bayan, at sa kanyang kapwa-tao. Naging tagapayo siya ni Heneral Emilio Aguinaldo noong panahon
ng Digmaang Pilipino-Amerikano. Tinawag siyang Utak ng Himagsikan.

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

5. Si Heneral Emilio Aguinaldo ang unang pangulo ng Unang Rebolusyonaryong Republika ng Pilipinas.
Sa kanyang tahanan unang itinaas ang bandila ng Pilipinas noong Hunyo 12, 1898. Ito ang araw
nang ipinahayag niya ang kalayaan ng Pilipinas mula sa España.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________
 Pagyamanin

Sa tulong ng iyong magulang o kahit sino sa pamilya, pakinggan ang kuwento.

“Si Juan Na Laging Wala Sa Klase”

Si Juan Franciso ay anak ng mayamang mag-asawa. Pagmamay-ari ng ama niya

ang pinaka-malaking hacienda sa baryo nila. Isa namang simpleng maybahay ang ina
niya, hindi na nito kailangang magtrabaho sa dami ng pera nila. Dahil nag-iisa siyang
anak ng mayamang mag-asawa, kampante si Juan na hinding-hindi na siya
mamumulubi hanggang sa pagtanda niya. Ito ang dahilan kung bakit tamad siya mag-
aral.
“Hindi ko naman kailangan gumradweyt, e, hindi ko na nga kailangan mag-aral
sa dami ng pera niyo ni daddy,” palaging katwiran ni Juan tuwing pinapagalitan ng
ina dahil sa hindi pagpasok sa klase niya. Nagpatuloy ang hindi kaaya-ayang gawain
ni Juan. Kahit guro niya ay pinupuntahan na siya sa bahay nila upang kamustahin
kung bakit wala siya sa klase.
“Anak, kailangan mong mag-aral. Ang pinag-aralan ang tanging bagay na
hinding-hindi makukuha sa iyo nino man,” sabi ng ina ni Juan pagka-alis ng guro
niya. Hindi na mabilang-bilang ang mga pagkakataong pinuntahan siya ng guro niya
sa bahay nila. Ngunit, talagang tamad si Juan. Mas gugustuhin pa niyang lumiban sa
klase at maglaro sa kompyuter or mamasyal kasama ang barkada.
Isang araw, habang naglalaro ng kompyuter si Juan at kaibigan niyang si Pedro sa
kwarto niya, may narinig siyang isang malakas na sigaw ng ina niya.
“Juan! Juan! Ang daddy mo,” sabi ng ina ng batang tamad mag-aral.
Inatake sa puso ang ama ni Juan. Sinundan ito ng iba’t ibang komplikasyon.
Halos dalawang buwan na nakaratay ang daddy niya sa ospital bago ito pumanaw.
Pati yung hacienda na pagmamay-ari nila ay naibenta pambayad sa gastusin sa
ospital.
“Anak, sa darating na pasukan, kailangan mong lumipat ng eskwelahan. Hindi na
natin kakayanin yung bayarin sa pribadong paaralan diyan sa baryo,” malungkot ng
sabi ng ina ni Juan sa kanya.
Naghirap silang mag-ina. Maraming pagkakataon na kinailangan ni Juan na
pumunta sa paaralan na walang laman ang tiyan o ang bulsa niya. Doon niya
napagtanto na kung sana e nag-aral siya ng mabuti eh gradweyt na siya sa kolehiyo at
makakatulong na sa ina niya.
Mas bata sa kanya ang mga kaklase niya at ang mga kasing-edad niya naman ay
nagtatrabaho na. Labis ang panghihinayang ni Juan sa mga nasayang na panahon
ngunit wala na siyang magagawa.
“Kung sana pinahalagahan ko na noon pa ang pag-aaral ko, ‘di sana hindi na
nahihirapan si Mama maglabada,” ang pagsisisi na laging bumubungad sa kanya sa
tuwing makikita ang ina na hirap na hirap makakain lang sila.
 Panuto: Ipakita ang tamang pagsasalaysay muli sa seleksiyong napakinggan sa pamamagitan
ng mga pagsulat ng mga pangungusap sa mga baitang ng hagdan.

Wakas

Ikaapat na Pangyayari

Ikatlong Pangyayari

Ikalawang Pangyayari

Unang Nangyari

Isaisip
 Maisalaysay mo muli ang napakinggang teksto sa tulong ng mga pangungusap.
Talasan ang pandinig at ituon ang buong atensiyon sa nagsasalita.
Kung maaari sikaping maibalangkas o maibuod ang napakinggang teksto.

Isagawa

Panuto: Makinig sa babasahing kwento ng iyong magulang tungkol sa unggoy at buwaya. Sa

tulong ng mga pangungusap sa ibaba ng kwento, ayusin ang mga pangyayari upang maipakita ang
tamang pagsasalaysay muli sa mga pangyayari. Isulat ang bilang 1-5.

Ang Unggoy at ang Buwaya

Isang araw, habang naghahanap ng pagkain ang matalinong unggoy sa tabi ng ilog, nakita niya ang
puno ng makopa na hitik na hitik sa hinog na bunga. Ang puno ay nasa kabilang pampang lang ng ilog
kung saan nakatira ang batang buwaya. Matapos niyang makain ang lahat ng prutas na gusto niya, bumaba
na sa puno ang unggoy at napagpasiyahang pumunta sa kabila ng malawak na ilog, ngunit hindi niya alam
kung paano. Sa wakas, nakita niya ang buwaya na kagigising lamang mula sa kaniyang siyesta. 
Magiliw na nagwika ang unggoy, “Mahal kong buwaya, puwede bang humingi ng pabor?” 
Nabigla ang buwaya sa ganitong kabait na pagbati ng unggoy. 
Pero mapagkumababa itong sumagot, “Oo ba! Kung anuman ang maaaring maitulong ko sa iyo, malugod
ko itong gagawin.” 
Sinabi ng unggoy sa buwaya na gusto niyang pumunta sa kabilang dako ng ilog. 
Sabi ng buwaya, “Buong puso kitang ihahatid doon. Umupo ka lang sa likod ko at aalis tayo kaagad.” 
Nang nakapirme na sa pagkakaupo ang unggoy sa likod ng buwaya, nagsimula na silang maglakbay. Hindi
nagtagal, narating nila ang kalagitnaan ng ilog, at nagsimulang humalakhak ang buwaya. 
“Ngayon, unggoy na uto-uto,” sabi niya, “kakainin ko ang iyong atay at mga bato dahil gutom na gutom na
ako.” 
Kinabahan ang unggoy pero hindi niya ipinahalata. Sa halip, sinabi niya, “Pinaghandaan ko na yan! Naisip
ko nang baka nagugutom ka kaya inihanda ko na ang aking atay at mga bato para sa hapunan mo. Sa
kasamaang-palad, naiwan kong nakasabit ang mga ito sa puno ng makopa dahil sa pagmamadali natin.
Masaya ako na nabanggit mo iyan. Bumalik tayo at kukunin ko ang pagkain para sa iyo.” 
Sa pag-aakala ng uto-utong buwaya na nagsasabi ng totoo ang unggoy, bumalik ito sa tabing-ilog na
pinanggalingan nila. Nang malapit na sila, mabilis na lumundag ang unggoy sa tuyong lupa at kumaripas
ng takbo paakyat sa puno. 
Nang makita ng buwaya kung paano siya nalinlang, sabi niya, “Isa akong uto-uto”. 

A. Isalaysay muli ang kuwento sa pamamagitan ng pagsasaayos ng mga pangyayari. Lagyan ng bilang 1-5.

Pumunta ang tusong unggoy sa tabing ilog at tinawag ang pinuno ng mga buwaya.
_____

Isang araw, habang masayang naglalambitin sa mga sanga ang mga unggoy, napansin
ng isa na maraming bungang-kahoy sa kabilang pulo.

_____

Sa isang pulo ay may nakatirang mag-aamang lahi ng mga unggoy.

_____

Nakatawid ang Unggoy sa kabilang pulo ng walang kapagod-pagod.

_____

Sinabihan ng pinunong buwaya ang kanyang mga tauhan na pumila.

_____

B. Isasalaysay muli ang kuwento sa pamamagitan ng mga pangungusap.

1. ____________________________________________________
2. ____________________________________________________
3. ____________________________________________________
4. ____________________________________________________
5. ____________________________________________________

Aralin Pagsabi ng Sanhi at Bunga ng mga

3 Pangyayari

Pagkatapos pag-aralan ang aralin na ito, kayo ay inaasahang:

Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari. (F5PB-IIC-6.1)

Balikan
Isang mahalagang kasanayan ang pagbibigay hinuha sa maaring mangyari sa kwento sapagkat
nakatutulong ito sa mga mambabasa na maging mabilis ang pang-unawa sa binasa.

A. Isulat sa puwang ang sa palagay mo’y maaring kalalabasan ng mga pangyayari sa ibaba.
Ibigay ang maaaring dahilan sa kinalalabasan.

1. May natagpuang bangkay. Siya’y may tali sa mga kamay. Maagap naman ang mga pulisya sa
pagtugis sa gumawa ng krimen. Agad na nakilala ang bangkay at ang nakasaksi. Saan sa palagay
mo dadalhin ng pulisya ang mga gumawa ng krimen? Bakit?
________________________________________________________________

________________________________________________________________

2. Padami nang padami ang mga batang nagtitinda sa kalsada. Sari-sari ang kanilang inilalako-
sampaguita, diyaryo at pagkain. Karamihan sa kanila’y payat at maputla. Ano sa palagay mo ang
nangyayari sa mga bata? Bakit?
 ________________________________________________________________

________________________________________________________________

3. Maraming magsasaka ang nagtitipun-tipon at nag-usap-usap tungkol sa kanilang kalagayan.

Nakatingin sila sa kanilang bukid na tuyung-tuyo at halos patay na ang tanim. May pumalakpak.
Sabi niya. “Kilos na tayo”…! Walang mangyayari kung tayo’y maghihintay na lang ng awa!
Nagpalakpakan ang lahat. Ano kaya ang sumunod na pangyayari? Bakit?
________________________________________________________________

________________________________________________________________

4. Ang mga mag-aaral ay nasa labas ng kanilang paaralan. Hindi sila pinapapasok. Ang mga guro ay
nasa loob at may dalang plakard. May isang Linggo na silang walang pasok. Ano sa palagay mo
ang ginagawa ng mga guro? Bakit?
________________________________________________________________

________________________________________________________________

5. Malungkot na nakatingin ang mag-anak sa amang nakahiga sa kama sa isang ospital. Wala itong
kakilos-kilos at nakapikit ang mga mata. Malalim ang paghinga nito. Hawak ng doktor ang pulso
nito. Ano sa palagay mo ang mangyayari sa kanilang ama? Bakit
_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Tuklasin

Ang bawat pangungusap ay mga pangyayaring may ugnayang sanhi at bunga.

Ang sanhi ay isang dahilan at ang bunga ay kinalalabasan/ resulta ng kilos.

Panuto: Basahin ang mga pangungusap na hango sa sagot ninyo sa itaas.

Salungguhitan ang bahaging nagsasaad ng dahilan at bilugan nag bahaging nagsasaad

ng resulta.

1. Dadalhin ng pulis ang mga gumagawa sa krimen sa presento dahil sila ay nakapatay.
2. Kulang sa pagkain ang mga bata kaya sila ay payat at maputla.
3. Magsimula sa pagtatanim ang mga magsasaka para sisigla ang sakahan
4. Nagwewelga ang mga guro dahil gusto nila taasan ang kanilang sahod.
5. Mamamatay ang ama dahil nahihirapan siya sa paghinga.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang talata.

Nagulat si Valerie paglabas niya ng paaralan dahil nakita niyang nag-aabang

ang kanyang ina. Gusto niyang malaman ang dahilan kung bakit kaya nagmadali
siyang tumawid. “Inay, bakit po kayo nandito?” ang nag-aalalang tanong ng bata
sa kanyang ina. “Gusto ko kasing makita ang iyong reaksiyon kaya nagpasiya
akong magpunta na sa iyong paaralan,” ang sagot naman ng kanyang ina. May
lalaking lumapit sa mag-ina. Biglang napatalon si Valerie sapagkat naroon pala ang
kanyang tatay. Napaiyak ito sa tuwa dahil halos isang taon din niyang hindi nakita
ang kanyang tatay. Nagtatrabaho kasi ito sa Dubai kaya minsan lang ito makauwi
sa bansa. Tuwang-tuwang umuwi ang mag-anak.

teacherabiworksheets.blogspot.com

Isulat sa loob ng kahon ang dahilan ng mga pangyayari.

Nagulat si Valerie
________________________________

Nagmadali siyang tumawid ________________________________

Nagpunta ang kanyang ina sa

paaralan ________________________________

Biglang nagtatalon si Valerie

________________________________
 Minsan lang makauwi ang tatay
niya ________________________________

Kilalanin ang bawat pahayag. Isulat sa patlang ang S kung ito ay nagsasaad ng sanhi at B kung bunga.

1. _________ Masama ang kanyang pakiramdam

_________ Umuwi siya nang maaga
2. _________ Pumasok siya nang maaga.
_________ Ayaw niyang mahuli sa klase.
3. _________ Lumalakad lang si Alex sa pagpasok sa paaralan.
_________ Malapit ang bahay nina Alex sa kanilang paaralan.

4. _________ Nasarapan si Chesca sa pagkain

_________ Maraming nakain si Chesca
5. _________ Mabait sa kanyang kapwa si Angie.

_________ Iginagalang si Angie ng marami.

Suriin

Pag-aralan mo ang dayagram ng ugnayang sanhi at bunga.

Sanhi Bunga

Nagtulungan ang kasapi sa pamilya Nakaraos sila.

ni Mang Ador.

Pinabayaan ni Maya na pinaglaruan Napunit ito.

ng aso ang kanyang aklat.
- Ano ang epekto ng pagtutulungan ng mga kasapi sa pamilya ni Mang ador? Nakaraos sila.
- Ano ang dahilan ng pagkapunit sa aklat ni Maya? Pinabayaan niyang paglaruan ito ng aso.
Ang sanhi ay isang dahilan at ang bunga ay kinalalabasan/ resulta ng kilos.

A. Salungguhitan ang sanhi sa bawat pangungusap.

1. Nakamit ni C.J. ang unang gantimpala sa paligsahan dahil napakahusay at taos puso ang kanyang
pag-awit.
2. Unti-unting nawawalan ng matitirhan ang mga hayop sa gubat kaya nasa panganib ang buhay nila.
3. Tumaas hanggang tuhod ang tubig baha kung kaya't lumikas na ang mga tao mula sa
kanilang mga bahay.
4. Nagluto ng espesyal na almusal ang magkakapatid pagka't nais nilang masorpresa si
Nanay sa kanyang kaarawan.
5. Dahil paulit-ulit na sinabi ni Anita ang numero ng cellphone ng kanyang kaibigan,
nasaulo niya ito.

B. Salungguhitan ang bunga sa bawat pangungusap.

1. Parating na ang trak ng mga basurero kung kaya't inilabas na ni Noel ang mga bag ng
basura.
2. Tiniis niya ang kahirapan ng trabaho dahil nais niyang bigyan ng magandang kinabukasan ang
kanyang mga anak.
3. Malaki ang nabago sa hitsura at laki ng kanyang katawan kaya hindi ko siya agad
namukhaan.
4. Lumubog ang malaking barko sapagka't ang bilang ng mga pasahero roon ay labis sa
kapasidad nito.
5. Bumili ng mga bagong kagamitan para sa eskuwela sina Jun at Erica kasi malapit na ang pasukan.

Pagyamanin

Panuto: Tingnang mabuti ang larawan at bumuo ng pangungusap na nagsasaad ng sanhi at

bunga.

1.
Sanhi ______________________________________

Bunga______________________________________
 Sanhi _____________________________________
2.
Bunga_____________________________________

Sanhi_______________________________________

Bunga______________________________________

3.

4.
Sanhi_______________________________________

Bunga______________________________________

5.
Sanhi_______________________________________

Bunga______________________________________

B. Punan ang tsart. Bumuo ng sanhi o bunga ng sumusunod na kaisipan.

Sanhi Bunga
 1. _______________________________ Hindi nakatapos ng pag-aaral.
2. Tumulong sa gawaing-bahay kung walang ___________________________
pasok.
3. Tinuturuan ang nakababatang kapatid sa ___________________________
kanilang aralin
4. _______________________________
Naging kilala sa kanilang lugar.
5. _______________________________
Lumusog ang katawan.

Isaisip

Ang mga pangyayari ay may ugnayang sanhi at bunga. Ang sanhi ay ang

pangyayaring nagsasaad ng dahilan at ang bunga ay ang kinalabasan o resulta.

Isagawa

A. Pagtambalin ang sanhi sa kaliwa sa angkop na bunga sa kanan. Isulat ang titik ng
tamang bunga sa patlang ng sanhi.

____ 1. Napakainit ng panahon. a. Kinansela ng DepEd ang mga klase.

____ 2. May sirang ngipin si Tomas. b. Nakatawid ako nang maayos.

____ 3. Hindi kumain ng tanghalian si c. Gutom na gutom siya.

Michael.
d. Naaksidente siya sa daan.
____ 4. Hindi nag-aral si Danny.
 ____ 5. Napakalakas ng bagyo. e. Mababa ang nakuha niyang marka sa
pagsusulit.
____ 6. Puno ng mga pasahero ang mga
dyip. f. Pinayagan siyang maglaro sa labas ng

____ 7. Nagtulungan kami. bahay.

____ 8. Hindi maingat magmaneho ang g. Sumakay na lang kami sa traysikel pauwi.
lalaki.
h. Pumunta siya sa dentista.
____ 9. Tumingin ako sa kanan at kaliwa ng
daan. i. Binuksan namin ang aircon.

____ 10. Tinapos ni Ramon ang kanyang j. Madali naming natapos ang gawain.
mga takdang-aralin.

B. Panuto: Basahin ang bawat pangungusap. Salungguhitan ng isang beses ang sanhi at dalawang beses
ang bunga. Tingnan ang halimbawa.

Hal: Hindi nakaligo si Daryl dahil nawalan ng tubig sa kanilang bahay.

----------------------------

1. Ininom ni Dominic ang kalahating pitsel ng tubig sapagkat siya ay uhaw na uhaw.
2. Iniipon ni Harry ang kanyang baong pera kasi gusto niyang bumili ng laruang robot.
3. Tumapon ang tubig sa baunan ni Erica dahil hindi niya ito isinara ng maayos.

4. Nakalabas ng tarangkahan ang mga alagang aso ni Eunice dahil hindi nila naisara ang pinto.

5. Dahil palagi siyang kumakain ng labis-labis, tumaas ang timbang ni Jerome.

6. Si Samson ay natanggal sa kanyang trabaho sapagkat palagi siyang lumiliban sa pagpasok.

7. Maraming natutuwa kay Michael dahil siya ay mabait at palakaibigan.

8. Sobrang dami na ng sasakyan sa Metro Manila kaya malala na ang trapik sa malalaking
kalsada.

9. Binigyan ng nanay ng bote ng gatas ang kanyang anak dahil ito ay umiiyak na sa gutom.
10.Masakit na masakit ang paa ni Carol dahil sinuot niya ang masikip na sapatos