Professional Documents
Culture Documents
มะพร้าวน้ำหอมผลดก
มะพร้าวน้ำหอมผลดก
มะพร้าวน้ำหอมผลดกทั้งปี
ก่อน (Before)
หลัง (After)
ดอกตัวเมียที่พร้อม
วรภัทร ลัคนทินวงศ์
ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร
คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ได้รับทุนอุดหนุนการทำกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย
โครงการจัดการความรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีจากผลงานวิจัยและนวัตกรรม
จาก สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ประจำปีงบประมาณ 2558
กิตติกรรมประกาศ
โครงการจัด การความรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีจากผลงานวิจัยและ
นวัตกรรม ประเภททุนกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย (เชิงชุมชน/
สังคม) ของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ได้สนับสนุนงบ
ประมาณประจำปี พ.ศ. 2558 ให้ดำเนินโครงการ “อบรมการถ่ายทอด
เทคโนโลยีการผลิตมะพร้าวน้ำหอมติดผลดกทั้งปี เพื่อให้ดำเนินกิจกรรมนำ
ความรู้วิชาการ และผลงานวิจัยไปขยายผล เผยแพร่ ถ่ายทอดเทคโนโลยี ให้
เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาชุมชน ในมิติทางด้าน เศรษฐกิจ ชุมชน สังคม ให้
มีความรู้เพิ่มมากขึ้น เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตมะพร้าวน้ำหอม พืชเศรษฐกิจ
น้องใหม่ที่เป็นที่ต้องการของตลาดโลก อาทิ อเมริกาเหนือ ยุโรป จีน ให้
ผลผลิตมีออกสู่ตลาดทั้งปี การนี้ขอขอบพระคุณ สำนักงานคณะกรรมการวิจัย
แห่งชาติ (วช.) ที่สนับสนุนทุนส่งเสริมกิจกรรมฯ และสภาเกษตรกรจังหวัด
ราชบุรี เกษตรจังหวัดราชบุรี และผู้ประกอบการส่งออกมะพร้าวน้ำหอม บริษัท
เอ็น ซี โคโคนัท จำกัด นักศึกษาและเจ้าหน้าที่ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร
คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และผู้ที่มีส่วน
ร่วมทุกท่าน เพื่อให้โครงการนี้ประสบความสำเร็จ i
เรื่อง หน้า
คำนำ i
กิตกรรมประกาศ ii
สารบัญ iii
สารบัญภาพ iv
สารบัญตาราง v
บทที่ 1 มะพร้าวน้ำหอม 1
ความสำคัญ 1
พื้นที่เพาะปลูก 2
ความต้องการน้ำ 3
การเตรียมพื้นที่ปลูก 3
การเลือกพันธุ์มะพร้าว 4
การเตรียมต้นมะพร้าวก่อนปลูก 5
การปลูกและการดูแล 5
iii
บทที่ 2 สรีรวิทยามะพร้าวน้ำหอม 8
ทำไมถึงหอม 8
ลักษณะของต้นมะพร้าวน้ำหอม 8
ต้นมะพร้าว 8
ดอกมะพร้าว 9
ผลมะพร้าว 11
บทที่ 3 เทคโนโลยีการผลิตมะพร้าน้ำหอมผลดกทั้งปี 14
สาเหตุที่ทำให้มะพร้าวไม่ติดผล 14
เทคนิคการทำให้มะพร้าวติดผลดกทั้งปี 14
ดอกที่พร้อมผสม 14
เทคนิคการล้างช่อดอก 14
เกสรตัวผู้ 15
สารละลายเกสร 15
การฉีดพ่น 16
ผลจากการใช้เทคโนโลยี 17
เอกสารอ้างอิง 18
สารบัญภาพ
เรื่อง หน้า
ภาพที่ 1 การยกร่องสวนเพื่อปลูกมะพร้าวน้ำหอม 3
ให้ต้นแข็งแรงก่อนปลูก
ภาพที่ 4 การปลูกมะพร้าวกลางร่องสวน 6
โดยเว้นระยะปลูกห่างจากขอบร่อง 1 เมตร
ภาพที่ 6 ลักษณะมะพร้าวน้ำหอมแท้และไม่แท้ 8
ภาพที่ 7 ลักษณะดอกของมะพร้าว 9
ภาพที่ 13 ผลมะพร้าวที่เกิดจากมะพร้าวน้ำหอ 12
ภาพที่ 15 ล้างช่อดอกด้วยสารละลายไอโซโทนิก 15
ภาพที่ 16 การเตรียมสารละลายเกสร 16
เรื่อง หน้า
v
บทที่ 1
มะพร้าวน้ำหอม
ความสำคัญ
มะพร้าวน้ำหอม (Cocos nucifera L.) เป็นสายพันธุ์ต้นเตี้ย (Dwarf type)
ในอดีตที่ผ่านมา มะพร้าวน้ำหอม (aromatic coconut) ของไทย น้ำมะพร้าวมีกลิ่น
หอมและรสหวาน ไม่มีมะพร้าวของประเทศใดๆ เสมอเหมือน อีกทั้งคุณค่าทาง
โภชนาการมีเกลือแร่ และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายสูง จึงได้นำน้ำมะพร้าวมาดื่มแทน
เกลือแร่ (Refreshes drinking ) และใช้ทดแทนนน้ำเกลือให้กับทหารในสงครามโลก
ครั้งที่สอง ด้วยความเป็นเอกลักษณ์ของมะพร้าวที่มีน้ำหอมเป็นสินค้าที่นิยมอย่างมาก
ในต่างประเทศส่งออกปีละประมาณกว่า 1,800 ล้านบาท ประเทศที่นำเข้ามากที่สุด
ได้แก่ สหรัฐอเมริกา แคนนาดา จีน ออสเตรเลีย ญี่ปุ่น ไต้หวัน เป็นต้น มะพร้าวน้ำหอม
มีพื้นที่ปลูกกระจายในจังหวัดที่สำคัญๆได้แก่ เขตอำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม
อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร และกระจาย
พื้นที่ปลูกไปจังหวัดใกล้เคียงได้แก่ ปทุมธานี สุพรรณบุรี อ่างทอง และฉะเชิงเทรา
เป็นต้น ปกติมะพร้าวน้ำหอมที่ปลูกเป็นการค้า เกษตรกรมักตัดจั่นผลผลิตมาจำหน่าย
มีอายุนับตั้งแต่ติดผลแล้วโดยเฉลี่ยประมาณ 6 ถึง 7 เดือน แต่มะพร้าวที่ส่งออกมักตัด
จั่นที่มีอายุประมาณ 6 ถึง 7 เดือนหลังผสมติดเพื่อคุณภาพการบริโภคและการเก็บ
รักษา มะพร้าวน้ำหอมเพื่อการบริโภคในประเทศ และการส่งออก มักขาดแคลนในฤดู 1
ช่วงดังกล่าวเป็นช่วงที่มะพร้าวที่ปลูกแบบร่องสวนในพื้นที่ภาคกลางจะมี
จำนวนดอกน้อย เนื่องจากปริมาณไนโตรเจนที่มาจากน้ำฝนส่งผลให้เจริญทางลำต้น
มากกว่าและน้ำฝนชะล้างช่อดอก ทำให้เกสรขาดสารอาหารในการงอกเพื่อผสมกับ
ดอกตัวเมียบนจั่นมะพร้าว ปัญหาดังกล่าวในอดีตที่ผ่านเป็นปัญหาเพียงเล็กน้อย
เนื่องจากปริมาณ ความต้องการมีไม่มากเหมือนปัจจุบัน ที่ตลาดมีความต้องการ
มะพร้าวน้ำหอมเพื่อการบริโภคทั้งภายและในประเทศ และการส่งออก ส่งผลให้
มะพร้าวขาดแคลนอย่างยิ่ง ส่งผลให้ราคามะพร้าวจากผลละ 5 บาทต่อผลจากสวนเมื่อ
ปี 2553 เป็นราคา 15-30 บาทต่อผลในปัจจุบัน และราคาขายปลีกที่ตลาดไทยผลละ
25-35 บาทต่อผล และราคาในห้างสรรพสินค้าราคาผลละ 40-45 บาทต่อผล ราคาส่ง
ออก FOB 30-35 บาทต่อผล หากเกษตรกรมีผลผลิตจำหน่ายในช่วงเวลาดังกล่าวจะ
ส่งผลดีต่อภาคการผลิตและการส่งออก เนื่องจากประเทศผู้นำเข้ามีความต้องการสูง
ตลอดปี แต่ปริมาณผลผลิตไม่เพียงพอ หน่วยวิจัยเทคโนโลยีการเกษตรเชิงพาณิชย์
และการส่งออก ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้รับโจทย์ปัญหาดังกล่าวจากเกษตรกร และผู้ประกอบการ
ส่งออกมะพร้าวน้ำหอม ได้ทำการวิจัยตั้งแต่ปี 2552-2557 เพื่อหาสาเหตุแนวทางการ
แก้ไขจนประสบความสำเร็จ สามารถทำให้ผลมะพร้าวน้ำหอมติดผลดีขึ้นร้อยละ
70-80 ได้รับรางวัลระดับนานาชาติ จากงาน Seoul International Invention Fair
2015 โดยได้รับรางวัลเหรียญทอง และรางวัล special prize on state และพร้อม
ถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ภาคเกษตรกร และได้นำเสนอในหนังสือพิมพ์ไทยรัฐฉบับวันที่ 2
มิถุนายน 2558 เกษตรกรในหลายพื้นที่ที่ปลูกมะพร้าวมีความสนใจเป็นอย่างมาก
ต้องการรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนำสารละลายผสมเกสรไปทดลองใช้
พื้นที่เพาะปลูก
มะพร้าวน้ำหอม เป็นไม้ผลเขตร้อน สามารถปลูกได้ทุกภูมิภาคของไทย แต่
ในความเป็นจริง พื้นที่ปลูกแล้วมะพร้าวน้ำหอม ที่เหมาะสมน้ันในปัจจุบันมีเพียงพื้นที่
เท่าน้ัน ได้แก่ อ.สามพราน จ.นครปฐม อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร อ.บางคนที
อ.อัมพวา และบางส่วนของ อ.เมือง จ.สมุทร สงคราม และ อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี
ที่มีการปลูกมะพร้าวเป็นการค้า แต่จริงแล้วในสภาพภูมิอากาศ และดินตะกอนปาก
แม่น้ำ บางพื้นที่ของจังหวัดกรุงเทพมหานคร และจังหวัดเพชรบุรี หรือบางส่วนของ 2
จังหวัดอ่างทอง สุพรรณบุรี และอยุธยา ก็สามารถปลูกมะพร้าวน้ำหอมให้มีกลิ่นหอม
ได้ พื้นที่อื่นๆ ในภาคอีสานเช่นกัน ถ้ามีสภาพดินตะกอนปากแม่น้ำ และอากาศคล้าย
กับสี่จังหวัดข้างต้น ก็สามารถปลูกให้มีน้ำหอมได้ พื่นที่ในเขตภาคใต้ตอนบน และ
ภาคใต้ตอนล่าง อาจจะประสบปัญหาการติดผลเนื่องจากปริมาณน้ำฝนมากเกินไป
ส่วนกลางตอนบนและภาคเหนือ อาจประสบปัญหากะลาแตกในฤดูหนาวได้ เนื่องจาก
มะพร้าวจะหยุดการพัฒนากะลาในช่วงที่ฤดูหนาวเย็น และขาดน้ำ หรือได้รับน้ำไม่
สม่ำเสมอ เมื่อมีการให้น้ำจะเกิดแรงดันไปดันให้กะลาของผลมะพร้าวที่กำลังพัฒนาใน
เดือนที่ 4-6 แตกได้ขณะที่อยู่บนต้น
ความต้องการน้ำ
ประมาณความต้องการน้ำของมะพร้าวมีความต้องการสูงมาก หากขาดน้ำจะ
ไม่พัฒนาต้นไปให้สมบูรณ์ได้ การสร้างตาดอก การติดผลลดลงหรืออาจไม่มีผลผลิต
เลยก็เป็นได้ ดังนั้นเกษตรกรก่อนปลูกต้องสำรวจสภาพพื้นที่ปลูกและแหล่งน้ำ รวมถึง
แหล่งน้ำใต้ดิน ต้องเพียงพอต่อการเจริญเติบโต มะพร้าวมีความต้องการน้ำในการ
เจริญเติบโตประมาณ 14 ลิตรต่อต้นต่อวัน การรขาดน้ำยังส่งผลต่อการแตกของกะลา
ในฤดูหนาวอีกด้วย
การเตรียมพื้นที่ปลูก
การปลูกมะพร้าวสามารถปลูกได้ท้ังแบบยกร่องเป็นร่องส่วน หรือไม่ยกร่อง
ก็ได้ แต่เกษตรกรต้องจัดหาน้ำให้เพียงพอกับความต้องการของมะพร้าว ระยะปลูก
สามารถปลูกได้ต้ังแต่ 6x6 เมตร ถึง 6x8 เมตร ที่สำคัญในการวางระยะปลูก ทางใบ
ของมะพร้าวเมื่อโตเต็มที่จะแผ่ออกด้านข้าง ทางใบจะต้องไม่ชนหรือประสานกันเกิน
ครึ่งทางใบ หากเกินครึงทางใบ ประสิทธิภาพของการสังเคราะห์แสงจะลดลง ส่งผลต่อ
การสร้างตาดอก ของมะพร้าวน้ำหอมในอนาคต
2m 4m
สันร่อง
คูน้ำ
ภาพที่ 1 การยกร่องสวนเพื่อปลูกมะพร้าวน้ำหอม
การเลือกพันธุ์มะพร้าวปลูก
การเลือกพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม เพื่อปลูกน้ันเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากหากได้ต้น
พันธุ์ที่ไม่แท้จะส่งผลให้เกิดการกลายพันธุ์เกิดขึ้นในแปลง จากการวิจัย (วรภัทร ลัคน
ทินวงศ์ 2558) ศึกษากลิ่นของมะพร้าวน้ำหอม พบว่าคู่ผสมของมะพร้าวน้ำหอมต้นแม่
กับมะพร้าวน้ำหอมเท่าน้ันที่ผลผลิตได้น้ำมีกลิ่นหอม นอกน้ันไม่หอม และหากผสมกับ
มะพร้าวน้ำหวานก้นกลม ผลมะพร้าว น้ำท่ีเกิดจากต้นแม่พันธุ์น้ำหอมจะกลายเป็น
มะพร้าวน้ำหวาน และหากมะพร้าวน้ำหอมต้นแม่ผสมกับมะพร้าวแกงผลสีเขียว หรือ
มะพร้าวใหญ่ ผลมะพร้าวที่ได้จะเป็นผลทุย หรือไม่พัฒนาต่อไป ดังนั้นเกษตรกรต้อง
ระวังเรื่องเหล่านี้ให้มาก หากมีการผสมข้ามพันธุ์มากๆ จะส่งผลถึงคุณภาพของ
มะพร้าวน้ำหอม ที่ตกต่ำลงไป ผลมะพร้าวที่เกิดจากคู่ผสมมะพร้าวน้ำหอม กับมะพร้าว
น้ำหอม เมื่อนำมาทำพันธุ์ ต้นพันธุ์เมื่อออกแตกหน่ออ่อนและมีรากงอกแล้ว ปลายราก
ที่งอกจะมีกลิ่นหอม
ภาพที่ 2 มะพร้าวผลทุยที่เกิดจาการผสมข้าม ระหว่าง มะพร้าวน้ำหอม (แม่)
กับมะพร้าวแกงผลสีเขียว หรือมะพร้าวใหญ่ (พ่อ)
คู่ผสม ผลผลิต
การเตรียมต้นมะพร้าวก่อนปลูก
การปลูกและการดูแล
การปลูกเกษตรกรสามารถเตรียมแปลงปลูกได้สองลักษณะคือ ปลูกแบบไม่
ยกร่องสวน และแบบยกร่องสวน ภาพที่ 4 และ 5 ระยะปลูกทั้งสองแบบ ประมาณ 6x6
และไม่เกิน 6x8 เมตร เนื่องจากใบจะซ้อน ทับกัน และการระบายอากาศไม่ดี
ทำให้เกิดโรคได้ง่าย
ภาพที่ 4 การปลูกมะพร้าวกลางร่องสวน
2m 8m
ทำไมถึงหอม
มะพร้าวน้ำหอม (Cocos nucifera L.) เป็นมะพร้าวต้นเตี้ย (Dwarf type) สี
เขียว ปกติเป็นมะพร้าวไม่หอม น้ำหวาน หรือที่เรียกว่ามะพร้าวน้ำหวาน จากประวัติที่
สืบทอดกันมา มะพร้าวน้ำหอม พบคร้ังแรกที่ อ.สามพราน จ.นครปฐม เดิมทีเรียก
มะพร้าวหมูสี การเกิดการกลายพันธุ์นี้อาจเนื่องมาจาก สภาพดินฟ้าอากาศที่เหมาะสม
หรืออาจเกิดจากการผสมข้ามเกสรจากมะพร้าว
ลักษณะของต้นมะพร้าวน้ำหอม
ต้นมะพร้าว
มะพร้าวน้ำหอม ในพื้นที่มีสองลักษณะที่เกษตรกรมักเรียกว่ามะพร้าวน้ำหอม คือ
มะพร้าวต้นเตี้ยผลสีเขียว ผลกลม และผลรีก้นจีบ ซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันมาหลายสิบปี แต่
7
จากการศึกษาศึกษาของ วรภัทร ลัคนทินวงศ์ (2555) พบว่า มะพร้าวน้ำหอมพันธุ์แท้
จะมีลักษณะลำต้นต้ังตรงไม่มีสะโพก
มีสะโพก ไม่มีสะโพก
ภาพที่ 6 ลักษณะต้นมะพร้าวน้ำหอมที่แตกต่างกัน
ดอกมะพร้าว
ดอกของมะพร้าว มีลักษณะเป็นทรงป้านกลมรี อยู่บนก้านชูดอกบริเวณโคน
ก้าน ก้านชูดอก หรือที่เรียกกันว่า หางหนู ถัดจากดอกตัวเมีย จะเป็นดอกตัวผู้ซึ่งมี
มากกว่า 150-200 ดอกต่อหางหนู ขึ้นกับความสมบูรณ์ของต้นมะพร้าวน้ำหอม ตาด
อกมะพร้าวจะสร้างบนทางใบทุกทางใบ ใช้เวลาในการพัฒนาประมาณ 2 ปีจน
สามารถแทงช่อออกมา ดังนั้นการที่จะมีตาดอกที่สามารถพัฒนาไปจนเป็นช่อดอกได้
น้ันต้องการการสะสมอาหารที่พอเพียง การที่เกษตรกรตัดใบของมะพร้าวก่อนเวลาอัน
ควรจะส่งผลกระทบต่อการสร้างอาหารและการเกิดตาดอก ในอีกสองปีถัดไป
ภาพที่ 7 ลักษณะดอกของมะพร้าว
(ค) (ง)
ผลมะพร้าว 10
ดอกมะพร้าวเมื่อได้รับการผสมเกสรแล้ว ดอกจะมีการพัฒนาขยายขนาด
เป็นผลมะพร้าว ระหว่าง 1-2 เดือนหลังดอกบาน แม้ดอกจะได้รับการผสมแล้วก็ยัง
สามารถร่วงได้ เมื่อเข้าเดือนที่สามเป็นต้นไป ผลที่ติดอยู่บนต้นจะติดถาวรไม่หลุดล่วง
หรือหลุดล่วงน้อยมาก ผลมะพร้าวจะเริ่มพัฒนาเริ่มมีน้ำในผลต้ังแต่อายุ 1 เดือน
เป็นต้นไป แต่ปริมาณน้ำน้อยมาก และจะเพิ่มขี้นเรื่อยๆ จนเริ่มคงที่ในเดือนที่ 8 เป็นต้น
ไป หลังดอกบาน เนื้อในกะลาจะเริ่มเห็นในเดือนที่ 4 เป็นต้นไป
11
ภาพที่ 13 ผลมะพร้าวที่เกิดจากผลมะพร้าวน้ำหอมผสม
กับมะพร้าวน้ำหวาน (ผลกลาง)
เมื่อพิจารณาจำนวนผล และดอกในรอบปีจะพบว่า เดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน บน
ต้นมะพร้าวจะมีจำนวนดอกตัวเมียเป็นจำนวนมาก ที่ทะยอยแตกออกมา ทุกๆ 20 วัน
โดยประมาณ และจะลดจำนวนดอกตัวเมียลงไปเรื่อยๆ ขณะที่จำนวนผลที่อยู่บนต้นมี
จำนวนน้อยลงเรื่อยๆ และน้อยที่สุดในเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน จากน้ันจะเพิ่ม
ขึ้นเรื่อยๆในเดือนสิงหาคมถึงเดือนพฤศจิกายนและเริ่มลดลงในเดือนธันวาคม
0 0
ม.ค. มี.ค . พ.ค. ก.ค. ก.ย. พ.ย.
ครั้นเมื่อฝนตกมาต้นมะพร้าวจะได้รับปริมาณธาตุไนโตรเจนที่มากับปริมาณ
น้ำฝน เมื่อปริมาณไนโตรเจนที่สูง ส่งผลให้เจริญทางด้านลำต้นและใบ การสร้างตา
ตอกจะลดลง หรืออีกทฤษฏีหนึ่งคืออาหารที่สะสมมาลดลงในปลายปีทำให้มีการสร้าง
ตาดอกน้อยลง ซึ่งเป็นวัฎจักรแบบนี้ทุกปี ดังนั้นสามารถปรับให้เกิดความสมดุลทำให้
มีการสร้างดอกตัวเมียให้สม่ำเสมอแล้ว จักเป็นหนทางทำให้มีมะพร้าวผลดกได้ทั้งปี
เทคนิคการทำให้มะพร้าวติดผลดกทั้งปี
1. ดอกที่พร้อมผสม
ระยะดอกที่พร้อมผสม เป็นระยะที่สำคัญมาก หากดูระยะที่ผิดการช่วยผสม
เกสรจะไม่ประสบความสำเร็จ เกษตรกต้องหมั่นตรวจแปลงและระยะที่เหมาะสมเสมอๆ
2. เทคนิคการล้างช่อดอก (สะอาด)
ดอกมะพร้าวที่บานพร้อมผสม เมื่อโดนน้ำฝนตกลงใส่ในช่วงเช้า หรือสภาพ
อากาศปิด น้ำฝนทำให้ปลายดอกตัวเมียมีสภาพไม่พร้อมผสมเกสร น้ำหวานโดนฝน
ชะล้าง น้ำฝนมีธาตุ N สูง และอาจมีราน้ำค้างเข้าทำลาย (เนื่องจากเป็นช่องเปิดทาง
ธรรมชาติ) ดังน้ันต้องปรับสภาพดอกตัวเมียให้กลับมา ด้วยการล้างดอกปรับสภาพ
ปลายดอกให้กลับมาพร้อมผสม การล้างดอกต้องล้างด้วยสารละลายที่สามารถปรับ
สภาพให้ปลายดอกตัวเมียมาพร้อมผสมได้ใหม่ สารละลายที่เหมาะสมในการล้างคือ
สารละลายเกลือไอโซไทนิคความเข้มข้นร้อยละ 0.9 ซึ่งความเข้มข้นนี้จะไม่ทำลาย
เซลล์คล้ายน้ำยาล้างแผล
3. เกสรตัวผู้
ในการทำให้มะพร้าวติดผลดก ต้องใช้เทคนิคการผสมเกสรแทนน้ัน การ
เลือกเกสรตัวผู้ที่นำมาผสมน้ันให้เลือกจากดอกหางหนูที่ดอกตัวผู้เริ่มบานมาแล้ว เก็บ
ดอกตัวผู้ที่ยังไม่บาน นำมาใส่ถุงทับให้แตกออก ก่อนนำไปผสมกับสาระลายเกสร
(ก) (ข)
4. สารละลายเกสร (เรณู)
หยดน้ำหวานปลายดอกตัวเมีย ถูกน้ำฝนชะล้าง และช่องทางเปิดมีสภาพไม่
14
เหมาะสมต่อการผสมเกสร เมื่อผ่านการล้างด้วยสารละลายไอโซโทนิค (isotonic)
คล้ายกับน้ำยาล้างแผล ปลายดอกตัวเมียจะกลับมาพร้อมผสมเกสรได้อีกคร้ัง นำดอก
ตัวผู้ประมาณ 200-300 กรัม หรือประมาณ 1 กำมือที่นำมาทุบให้แตกในถุงพลาสติก
จากน้ันนำสารละลายเกสร (เรณู) มาเติมในถุง แล้วกรองผ่านผ้าขาวบางใส่ลงในถัง
พ่นสารละลาย แล้วทิ้งไว้ก่อน 30 นาทีเพื่อให้เกสรตัวผู้เริ่มงอก หลังจากน้ันนำไปฉีด
พ่นจั่นที่มีดอกพร้อมผสมต่อไป
(ก) (ข)
15
ภาพที่ 17 การพ่นสารละลายเกสรนาน 2-3 วินาที
ผลจากการใช้เทคโนโลยี
เมื่อทำการฉีดพ่นสารดังกล่าวในช่วงเดือนกันยายน ถึงเดือนตุลาคม 2558
เป็นช่วงที่ฝนตกชุกที่สุดของปี พื้นที่ทดสอบแปลงปลูกมะพร้าว จำนวน 7 ไร่ ปลูกระยะ
6x6 เมตร แบ่งออกเป็น 2 ส่วนๆ ละ 3.5 ไร ที่ใช้เทคโนโลยี และอีก 3.5 ไร่ที่ไม่ใช้
เทคโนโลยี พบว่า มะพร้าวที่ใช้เทคโนโลยีการผลิตมะพร้าวลูกดก มีผลผลิตติดใน
เดือนที่สามร้อยละ 95 ขณะที่แปลงที่ไม่ได้ใช้เทคโนโลยีนี้ มีมะพร้าวติดผลเพียงร้อยละ
3 เท่าน้ัน มีจำนวนต้นทั้งหมดที่ใช้เทคโนโลยีฯ 60 ต้น และไม่ใช้เทคโนโลยีฯ 60 ต้น
พบว่า มีจำนวนผลที่ติด ผลผลิตคิดรวมสองเดือนที่ทดลองใช้เทคโนโลยีการผลิต
มะพร้าวลูกดก เก็บผลเดือน มีนาคม และเมษายน 2559
จากการทดลองพบว่า มีส่วนต่างอยู่มากอย่างเห็นได้ชัดประมาณ 7-8 เท่าตัว
ดังน้ันการใช้เทคโนโลยีการผลิตมะพร้าวลูกดก สามารถเพิ่มผลผลิตมะพร้าวน้ำหอม
และได้รับมูลค่าในช่วงที่มะพร้าวขาดแคลนได้เป็นอย่างดี
เอกสารอ้างอิง
แม้น อมรสิทธิ์, อมร เพชรสม, พลกฤษณ์ แสงวนิช, ภควดี สุทธิ์ไวยกิจ, มาณพ สิทธิ
เดช, สายสุนีย์ เหลี่ยวเรืองรัตน์, อุมาพร สุขม่วง และ วันเพ็ญ ช้อนแก้ว.
2555. หลักการและเทคนิควิเคราะห์เชิงเครื่องมือ. พิมพ์ครั้งที่ 2. บริษัท ชวน
พิมพ์ 50 จำกัด, กรุงเทพฯ.