GIỚI THIỆU PHẦN MỀM CHÉP NHẠC FINALE 2014

Finale 2014 – phần mềm soạn nhạc hay nhất trên thế giới – sẽ giúp bạn thể hiện
sức sáng tạo và tình yêu âm nhạc của mình. Bạn có thể soạn nhạc, sắp xếp, ký
âm hay in ra bản nhạc có chất lượng. Bạn có thể nhập các nốt nhạc từ thiết bị
MIDI hay sử dụng chuột hoặc quét các nốt nhạc hay sử dụng tính năng
MicNotator độc đáo của Finale vì thể không phần mềm nào có nhiều lựa chọn
nốt nhạc như Finale. Phần mềm này còn hỗ trợ tính năng SmartMusic (âm nhạc
thông minh) độc đáo, hơn 300 bản nhạc được sử dụng cho việc giảng dạy có thể
tùy biến, và tính năng Exercise Wizard của Finale chỉ là một trong số nhiều lý
do các giáo viên giảng dạy âm nhạc trên khắp thế giới chọn lựa phần mềm này.
Bản Finale 2010 gồm có hơn 350 âm thanh của các loại nhạc cụ do Dàn nhạc
giao hưởng riêng Garritan tạo nên, hơn 100 đoạn âm thanh từ Tapspace Virtual
Drumline, AND và có khả năng thêm vào bất cứ Plug-in hiệu ứng hay âm thanh
nhạc cụ VST/AU nào, điều này cho thấy Finale cũng khả năng chơi nhạc rất tốt.

Đặc điểm:
- Thêm nốt nhạc theo ý bạn – từ sử dụng thiết bị MIDI cho đến sử dụng chuột,
từ việc quét bản nhạc cho đến sử dụng tính năng độc đáo MicNotator của Finale.
- Thêm phần đánh dấu, lời bài hát và nhiều thành phần khác.
- Có thư viện nhạc cụ và một số công cụ mới giúp bản nhạc của bạn nghe hay
như vốn có.
- Xuất bản nhạc bạn sáng tác ra định dạng file MP3, WAV và AIFF.

1
- Nhập và xuất các file nhạc định dạng MusicXML 2.0
- Xuất bản nhạc của bạn dưới dạng file ảnh (JPEG, TIFF, PNG, EPS hay PICT)
- Hỗ trợ tính năng SmartMusic
- Có các công cụ hỗ trợ soạn nhạc và sắp xếp
- Có các công cụ để sản xuất và phối nhạc
- Ghi âm và thêm âm thanh.
- Hỗ trợ video tích hợp
- Nhập và xuất các file định dạng MIDI
- Và nhiều tính năng khác….
I. Mở chương trình soạn nhac theo nội dung cần biên soạn:
Như bất cứ chương trình nào của Windows, Menu File của Finale chứa các lệnh
về mở hồ sơ mới, mở hồ sơ mới từ những mẫu có sẵn, đóng hồ sơ, lưu trữ, in bản
nhạc....
1. Viết tác phẩm theo piano hoặc giao hưởng:

Giao diện của finale 2014 được mở lên

2
Chọn SETUP WIZARD
Giao diện sau khi chọn SETUP WIZARD

Tại đây ta chọn các thông số cho khổ giấy ở Page Size xong bấm next, sẽ hiện
bảng và chọn như hình dưới.

3
 Tại bảng này ta chọn loại nhạc cụ để ghi (VD: chọn Keyboards thì lập tức ở
khung bên phải sẽ hiện ra các loại tiếng nhạc cụ, ta chọn loại tiếng cần sử dụng
rồi bấm Add.(VD: chọn piano chẳng hạn xong bấm Add). Nếu chọn tới đây thì
chỉ hiện trang bài chỉ có 2 dòng nhạc khóa son và khóa pha thôi. Còn nếu muốn
thêm dòng nhạc khóa son nữa để viết nhạc như giao hưởng thì quay lại khung
đầu chọn loại nhạc cụ tiếp theo ( VD: Chọn Strings hiện bảng bên phải chọn
viola) bấm Add. Cứ thế mà thêm vào theo ý mình.

Xong bấm next sẽ hiện bảng như sau:

4
 Ở bảng này dùng để ghi tên tác phẩm, tác giả, tác quyền ....

- Title: Tên tiêu đề (tựa bài)

- Composer: Tên tác giả.
- Copy right: Tác quyền.
....
(Ở phần này viết sau cũng được).
Sau khi điền các nội dung vào xong bấm next tiếp sẽ hiện bảng như dưới.
Tại đây ta chọn nhịp cần sử dụng, chọn giọng bằng cách nhấn vào mũi tên lên xuống,
chi nội dung tính chất vào khung text, điều chỉnh tempo, xong xuống phần Pickup
Measure để chọn nhịp lấy đà (ở đây ta chọn số nốt trong nhịp lấy đà cần dùng rồi kích
chọn dấu kiểm vào ô vuông nhỏ, nếu không có nhịp lấy đà thì không chọn gì hết cứ để
nguyên như vậy), rồi chọn số ô nhịp cần sử dụng ở khung Number.... xong bấm FINISH

5
Giao diện sau khi chọn xong và bắt đầu viết nhạc

2. Default Document hiển thị trang tài liệu với khuông nhạc khóa Sol
dòng hai dùng để viết dạng ca khúc:

Khởi động chương trình finale 2014 lên, hiện giao diện như hình dưới

6
Chọn Default Document hiện trang tài liệu viết nhạc theo dạng ca khúc như dưới

3. Document From Template lệnh này dùng để mở một hồ sơ mới có sẵn một số
hồ sơ mẫu về các loại tổng phổ.
4. Document withou libraries lệnh này chỉ hiển thị 1 khuông nhạc.

II.Một số hướng dẫn cách viết 1 bài nhạc:

Trước tiên vào cửa sổ Window mở các thanh công cụ ra rồi sắp xếp
cho hợp lí trên giao diện làm việc.

1. Chọn giọng(hóa biểu): Key Signature dùng để ghi dấu hóa

theo khóa. Nhấp vào biểu tượng rồi nhấp vào ô nhịp đầu tiên để hiển thị hộp
thoại Key Signature. Chọn dấu hóa trong khung có khóa Sol như sau: mũi tên đi
lên là dấu thăng, mũi tên đi xuống là dấu giáng. Họn xong nhấn OK.(Muốn đặt
vị trí nào thì kích vào ô nhịp đó)

7
 Một số thông số khác:
- Measure - Through: Từ nhịp - đến nhịp -
- Measure --Through End of Piece: Từ nhịp - đến hết bài.
- Measure -To next Key Change: Từ nhịp - đến đổi dấu hóa
- Transpose Note : Di chuyển nốt lên hay xuống.
- Hold Note to Original Pitches: Giữ nốt ở cao độ (giọng) đầu tiên.
- Hold Note to Same staff Line(Modally): Giữ vị trí nốt trên khuông nhạc không
đổi chỉ thay đổi cao độ nốt nhạc bị hóa.

* Muốn chuyển giọng bài nhạc làm như sau:

Chọn bài nhạc đã làm muốn chuyển giọng lên xuống cho bài nhạc để in ra văn

bản -> vào biểu tượng hóa biểu có 2 dấu giáng -> xuống kích đôi vào
nhịp đầu tiên -> hiện bảng key Signature tại đây chọn dấu mũi tên lên xuống
sau hóa biểu để chọn giọng, kích chọn dấu kiểm ở khung Transpose notes sau
đó chọn Up để chuyển nốt nhạc lên, chọn Down để chuyển nốt nhạc xuống.

8
Bây giờ ta chọn chuyển từ giọng Rê trưởng qua giọng Pha trưởng chẳng hạn,
xem hình dưới

9
Chuyển thành công rồi đó, xem hình dưới

2. Chọn loại nhịp: Time Signature công cụ dùng để thay đổi số chỉ
nhịp. Bấm vào biểu tượng, kích đôi chuột trái vào ô nhịp đầu khuông nhạc để
hiển thị hộp thoại Time Signature.(Muốn đặt vị trí nào thì kích vào ô nhịp đó)

- Number of Beats: Bấm vào dấu mũi tên qua lại trong vòng tròn đỏ để chọn số
lượng phách cho một ô nhịp (chọn tử số).
- Beats Duration: Bấm vào dấu mũi tên qua lại trong vòng tròn đỏ để chọn đơn
vị phách cho một ô nhịp (chọn mẫu số).

Hoặc chọn Composite… hiện bảng Composite Time Signature rồi ghi nhịp vào
khung trên và dưới như trong vòng tròn đỏ rồi nhấn OK bảng này -> nhấn tiếp
OK ở bảng Time Signature

10
Muốn thay đổi nhịp ở vị trí nào thì kích chuột bôi đen ô nhịp đó rồi làm như trên
để thay đổi.
3. Chọn nhịp lấy đà:
Vào menu Document chọn Pickup Measure -> hiện bảng như dưới, cộng số
nốt có trong nhịp lấy đà bằng bao nhiêu, chọn nốt trong bảng có độ dài bằng số
nốt đó rồi nhấn OK.( VD: ở nhịp 4/4 ô nhịp đầu có 3 nốt đen thì nhấn vào nốt
trắng có chấm dôi). Nhập xong nốt nhạc ô nhịp đầu rồi mới chọn.

4. Chọn số ô nhịp trên 1 khuông nhạc:

Vào menu Utiles -> chọn Fit Measures -> hiện bảng -> điền số ô nhịp cho 1
khuông nhạc vào khung Lock layout with -> OK
5. Cleft Tool dùng để thay đổi khóa nhạc:
Nhấp vào biểu tượng rồi nhấp vào khuông nhạc hộp thoại Change Clef sẽ hiện
lên. Ta chọn khóa cần đổi và nhấp OK.

11
 - Create a Clef Change at Beginning of Measure: Khóa nhạc xuất hiện ở
ô nhịp trước.
- Place Clef After Barline: Khóa nhạc xuất hiện sau vạch nhịp.
- Creat a Movable Mid-measure Clef: Khóa nhạc có thể di chuyển trong
ô nhịp.
- When Needed: Khi cần. hiển thị
- Never: Không hiển thị
- Always: Luôn hiển thị khóa nhạc.
- Clef Size: tỷ lệ % của khóa nhạc.
- Maeasure --- Through ---: Từ nhịp -- đến nhịp --.
- Maeasure --- Through End of Piece: Từ nhịp -- đến hết khuông nhạc

6. Page Layout Tool công cụ dùng để điều chỉnh các khuông

nhạc, trang nhạc:
Kích vào biểu tượng này trên thanh công cụ, xong xuống kích vào trang
bài nhạc sẽ hiện các khung, kéo chọn khuông nhạc cho phù hợp theo ý. Chọn
trước khi nhập nốt nhạc

7. Resize Tool công cụ dùng để thay đổi %:

Chọn công cụ này xuống kích vào bài nhạc hiện bảng đánh số tỉ lệ cần
thay đổi kích cỡ khuông nhạc vào ô Resize Staff To -> OK. Chọn trước khi nhập
nốt nhạc

12
 8. Measure Tool công cụ này dùng để thêm nhịp, xóa nhịp, chèn
nhịp, thay đổi vạch nhịp...
Bấm vào biểu tượng trên dãy công cụ, kích đôi vào ô nhịp cần đặt loại dấu đó
hiện bảng, chọn loại dấu cần dùng nhấn OK

9. Chọn dấu lặp lại, dấu coda, khung thay đổi...

Vào biểu tượng có lặp lại Repeat Tool} xuống kích đôi vào vị trí cần đặt dấu
lặp lại... trên khuông nhạc, hiện bảng chọn loại dấu cần đặt nhấn OK.

13
Muốn đặt khung thay đổi thì chon Engding sau đó hiện bảng Engding ta chọn
khung Engding Number(s) ghi số 1, 2... tùy ý cần rồi nhấn OK

10. Thêm ô nhịp:

Kích bôi đen ô nhịp kề bên ô nhịp cần thêm, kích chuột phải chọn Inert
Measures Stack hiện bảng Inert Measures, nhập số nhịp cần thêm vào ô How
many measures, nhấp OK.

14
 11. Xóa ô nhịp:
Như thêm ô nhịp, nhưng sau khi bôi đen ô nhịp cần xóa nhấn phím DELETE.
Nếu viết ở nhiều dòng nhạc cho nhiều giọng thì phải bôi đen hết ô nhịp trên và
dưới cùng vị trí ở các khuông nhạc rồi bấm DELETE mới được.
12.Ghi nốt nhạc:
Simple Entry công cụ dùng để nhập nốt từ chuột:
Bấm vào biểu tượng, chọn hình nốt, dấu lặng, dấu nối... để nhập vào
khuông nhạc.
Muốn ghi nốt nào thì kích vào nốt đó trên thanh công cụ rồi xuống ghi
vào khuông nhạc.
Ghi có dấu chấm dôi thì kích vào nốt nhac cần ghi rồi kích thêm vào dấu
chấm rồi ghi (dấu thăng, giáng,bình, tô điểm, liên 3... cũng vậy). Muốn ghi lại
bình thường thì kích đôi vào nốt cần ghi lại rồi ghi ( kích sao cho chỉ hiện 1 biểu
tượng, chọn biểu tượng nào thì biểu tượng đó sẽ nổi màu xanh lên)
13.Xóa: Xóa nốt nhạc, dấu lặng... thì kích vào cục tẩy Eraser trên thanh
công cụ rồi xuống kích vào nốt hay dấu lặng để xóa.
Muốn xóa 1 số kí hiệu trong bản nhạc thì kích phải vào hí hiệu đó hiện khung
viền màu hồng, chọn delete để xóa.
14.Tách nốt nhạc ra khỏi chùm: Chọn nốt nhạc cùng loại trên thanh công
cụ xuống kích vào nốt sau của chùm muốn tách rồi bấm dấu hỏi. Hoặc sau khi
viết xong nốt thứ 2 trong chùm bấm dấu hỏi tách liền.
15.Quay đuôi nốt nhạc lên xuống: Chọn nốt nhạc cùng loại trên thanh
công cụ xuống kích vào nốt nhạc cần quay bấm phím L. Muốn quay đuôi các
nốt nhạc cùng loại trong cùng 1 chùm (VD 4 nốt móc đơn), ta kích vào nốt cùng
loại trên thanh công cụ (nốt móc đơn) rồi xuống kích vào nốt sau cùng của chùm
nốt móc đơn đó và nhấn phin L.
16.Chỉnh sữa vạch nhịp, nốt nhạc: Kích vào biểu tượng dấu lặng tròn trên
thanh công cụ (Measure Tool ), sẽ hiện ô vuông nhỏ ở ngay trên vạch nhịp,
kích vào ô vuông trên để chỉnh vạch nhịp, kích vào ô vuông dưới sẽ hiện tiếp
các ô vuông nhỏ trên từng nốt nhạc và kích vào đó để kéo chỉnh sữa từng nốt

nhạc. Nếu không thấy hiện thì kích vào biểu tượng cái khóa Special Tool

sẽ hiện ra dãy thanh công cụ tiếp, tại đây ta chọn hình nốt đen có dấu mũi
tên qua lại giữa nốt nhạc rồi xuống kích vào nốt nhạc bất kỳ ở dưới khuông nhạc
sẽ hiên ra những ô vuông nhỏ rồi kéo qua lại chỉnh sữa.
17.Ghi lời bài hát: Tex công cụ dùng để nhập chữ theo yêu cầu của
người sử dụng. Bấm vào biểu tượng , nhấp chuột trái ta sẽ thấy ô vuông nhỏ
trên mỗi dòng chữ. Vào thanh trình đơn Text, chọn Font hiện bảng như ở dưới

15
 Chọn lệnh sử dụng ( sử dụng tiếng Việt chọn Font VNI (nên chọn font
aptima) chọn xong các thông số cần dùng bấm OK. Lúc bây giờ ở gần mỗi ô chữ
tiêu đề, tên tác giả, tính chất…của bài hát có một ô vuông nhỏ, bấm chuột phải
chọn Delete xóa dòng chữ có sẵn đi rồi kích đôi chuột trái vào sẽ hiện khung
Text mới để viết nội dung của mình vào.

16
 Muốn ghi lời bài hát thì xuống dưới khuông nhạc kích đôi chuột trái dưới
nốt nhạc đầu của từng khuông nhạc sẽ hiện khung Text thế là ghi thôi, nhớ là nếu
bài nhạc có 2 lời hoặc 3... thì ghi luôn 1 lần rồi xuống khuông nhạc khác. Chú ý
là trước khi ghi lời bài hát, ở bảng Unikey phải chọn mã VNI windows, kiểu gõ
Telet

*Lưu ý: Nếu chọn Font nó chưa chịu thì tắt bảng Uniley đi rồi mở lại
bảng này và chọn Font lại sẽ được.

17
 18. Lyrics Tool (bình mực) là công cụ dùng để nhập lời. Muốn nhập
lời cho bài hát ta thực hiện như sau: Chọn Lyrics Tool (hình bình mực -
cọ) -> hiện bảng Lyrics

Vào thanh trình đơn, nhấp Lyric chọn trong bảng Lyrics , rồi bấm vào
nốt nhạc đầu tiên trên khuông nhạc thứ 1 sẽ xuất hiện con trỏ nhấp nháy và đánh
từ vào.
Trong hộp thoại Lyrics -> ta bấm Text -> chọn Font để có hộp thoại cùng
tên:

18
 Tại bảng Font chọn:
- Font: chọn VNI......
- Typeface: chọn dạng chữ.
- Size: chọn cỡ chữ.
Xong nhấn OK rồi ghi liền chữ bất kì vào bảng Lyrics (Font khó nặc
định nên phải thực hiện nhiều lần mới được). Sau khi đã chọn được Font thì qua
trang nhạc kích vào nốt nhạc đầu để viết.
Khi viết hết lời của khuông nhạc 1 thì khi nhấn phím cách nó sẽ tự động
nhảy sang khuông nhạc 2, tương tự cho khuông nhạc 3,4,5.. để viết tiếp. Nhập
lời trên bản nhạc tới đâu thì trong bảng Lyrics sẽ hiện chữ tới đó.
Muốn di chuyển chữ nào thì kích chọn biểu tượng dấu mũi tên rồi
xuống kích vào chữ đó kéo đi.
Muốn sửa chữ nào thì rê chuột vào nốt có chữ đó sao cho hiện dấu mũi
tên chỉ lên và có dấu gạch ngang ở giữa , kích vào nốt đó cho con trỏ nhấp
nháy ở chữ rồi xóa để ghi lại. Nhớ là chọn ở chế độ trong bảng Lyrics mới
sửa.

- Lời ca là tiếng Anh thì ta không cần phải đổi phong chữ ( mặc định là
Times New Roman phong Unicode). Lời ca là tiếng Việt thì sau khi nhập được
một từ, ta vào thanh trình đơn, nhấp Lyric chọn Edit Lyric để có hộp thoại cùng
tên để thay đổi phong chữ (Phong VNI).
Khi chọn xong ta bấm Ok để trở về hộp thoại Edit Lyric. Ở hộp thoại Edit Lyric,
ta bấm OK để hoàn tất việc thay đổi phông chữ.
Nếu bài nhạc có nhiều lời, sau khi nhập lời một ta vào khung chứa số ghi
cho từng lời kích chọn mũi tên lên để chọn (xem ở vòng tròn đỏ hình phía dưới)
Ô Number ta nhập số 2 (lời 2), số 3 (lời 3)...

19
 Fianle cho phép ta nhập 4095 lời. Nhập lời tiếng Anh thì không đổi phông chữ,
nhập lời tiếng Việt thì đổi phông chữ giống như nhập lời một.

19. Đặt hợp âm: Ghi xong bài nhạc mới đặt hợp âm, vào công cụ Chord
Tool xong xuống kích vào vị trí nốt cần đặt hợp âm sẽ hiên dẫy mũi tên và
chuột sẽ nhấp nháy trên nốt nhạc cần ghi và ghi, đánh chữ bình thường như đánh
word thôi sao cho đúng kí hiệu: A, Am, A7…

20. Tạo dấu nối:

Sau khi nhập xong nốt thứ 2 nhấn SHIFT+T, tạo nốt thứ 3 cũng nhấn như
vậy để nối tiếp. Hoăc chọn kí hiệu 2 nốt có dấu nối rồi chọn tiếp nốt cần nhập có
dấu nối trên thanh công cụ Simple Entry Palette xong qua ô nhịp cần nhập để
nhập. Kí hiệu này dùng để nối hoặc luyến cho 2 nốt liên tiếp thôi.
21. Tạo dấu luyến:

Smart Shape Tool công cụ dùng để sử dụng các ký hiệu như dấu
nối và dấu luyến cho 2 hay nhiều nốt, sắc thái lớn nhỏ, tremolo...

20
Chọn công cụ Smart Shape Tool hiện bảng chọn công cụ Slur Tool
xuống kích đôi vào giữa 2 nốt cần tạo dấu luyến sẽ xuất hiện dấu luyến, sau đó
kéo chỉnh sửa. Muốn quay đầu dấu luyến bấm CTRL + F.
22. Tạo nốt hoa mĩ ( nốt láy, nốt tô điểm):
*Cách 1:Chọn loại hình nốt cần làm nốt tô điểm -> rồi chọn hình nốt đó trên
thanh công cụ Simple Entry Palette và nhập nốt bình thường như nhập bài
nhạc, sau khi nhập xong nốt đó nhấn Alt + G sẽ thành nốt tô điểm.
*Cách 2: Chọn nốt hoa mĩ trên thanh công cụ Simple Entry Palette rồi chọn
tiếp loại hình nốt cần tạo nốt hoa mĩ rồi nhập vào vị trí cần trên khuông nhạc,
nếu 2 nốt hoa mĩ liên tiếp thì kích chuột 2 lần…
23. Tạo chùm ba:
Chọn loại nốt cần viết chùm 3, rồi chọn tiếp kí hiệu chùm 3 trên thanh công cụ
Simple Entry Palette xong qua nhập vào ô nhịp cần dùng.
24. Bỏ số nhịp trên đầu khuông nhạc:
Vào menu Document -> Edit Measures Number Regions... -> hiện bảng
Measures Number -> chọn Delete -> OK

25. Bỏ ổ khóa trên cuối khuông nhạc:

21
 Vào menu View -> Show -> Page Layout Icons ( tại đây chọn dấu kiểm thì
hiện ,bỏ dấu kiểm thì mất)
26. Expression Tool dùng để ghi các ký hiệu diễn tả sắc thái.

Nhấp vào biểu tượng và nhấp kép chuột trái vào ô nhịp cần ghi sắc thái để có hộp
thoại Expression Selection. Chọn ký hiệu cần ghi và nhấp Select (hay nhấp kép chuột
trái).
- Edit: Sửa ký hiệu đã mặc định.
- Create: Tạo ký hiệu mới.
- Duplicate: Copy ký hiệu đã chọn.
- Move Up: Di chuyển ký hiệu lên.
- Move Down: Di chuyển ký hiệu xuống.
- Text: Ký hiệu dạng chữ.
- Shape: Ký hiệu dạng hình.
- Measure Expression: Gắn ký hiệu vào ô nhịp.
- Note Expression: Gắn ký hiệu vào nốt.

Hộp thoại Measure Expression

Assignment xuất hiện để ta chọn chế độ
hiển thị của ký hiệu.
- All Staves: Hiển thị tất cả các khuông nhạc.
- This Staff Only: Chỉ hiển thị ở một
khuông nhạc.
- Staff List: Hiển thị ở khuông nhạc được
chọn trong danh mục khuông nhạc.
- Beginning of Measure: Bắt đầu của nhịp.
- Position in Measure: Bắt đầu từ một
chỗ nào đó của nhịp.
- Allow Individual Positioning: Cho phép chọn một phần riêng biệt.

22
 27. Articulation Tool dùng để ghi các ký hiệu liên quan đến kỹ thuật diễn
tấu. Để có được hộp thoại này, ta nhấp vào biểu tượng sau đó chọn nốt nhạc cần ghi ký
hiệu và nhấp trái chuột. Hộp thoại Artculation Selection xuất hiện, ta chọn ký hiệu muốn
ghi vào bài nhạc và nhấp Select (hoặc nhấp đúp chuột trái).

28. Select Display Colors: Lệnh này dùng để chọn màu hiển thị các ứng dụng
của Finale trên màn hình. Với một bản hợp xướng hay tổng phổ có rất nhiều ký hiệu
nhạc, nếu tất cả đều màu đen thì việc quan sát sẽ rất khó khăn. Chọn lệnh này để chúng
ta lựa chọn màu sắc cho các ký hiệu nhạc phù hợp với ý thích. Muốn thay đổi màu của
mục nào, chúng ta nhấp chuột vào mục đó để có bảng màu, chọn màu thích hợp.

23
 29. Lưu thành ảnh:

Graphic Tool , dùng để lưu tập tin đồ họa thành dạng trang (trọn bài gồm
một hay nhiều trang) hoặc một phần của của bài nhạc.

- Lưu dạng trang: ta nhấp vào biểu tượng, vào thanh trình đơn nhấp Graphic , chọn
Export Page để có hộp thoại cùng tên. Trong hộp thoại này, ô Type ta chọn TIFF để lưu
tập tin đồ họa. Ô Page, ta chọn tất cả các trang (All) hay từ trang -- đến trang --(From --
Through --). Ô TIFF Resolution ta chọn độ phân giải (thông thường ta nên chọn độ phân
giải là 300, nếu nhỏ hơn khi in ra sẽ mờ còn lớn hơn khi in ra sẽ bị nhòe).
- Chọn cắt lưu một phần bài nhac: Ta nhấp vào biểu tượng rồi nhấp kép chuột
trái giữ và kéo thành một khung chữ nhật vào nơi đã chọn, vào thanh trình đơn
nhấp Graphic, chọn Export Selection để có hộp thoại cùng tên. Chọn Type -
TIFF, TIFF Resolution (các thông số như lưu trang).

30. Staff Tool công cụ dùng để thêm khuông nhạc, thay đổi thành
phần trong khuông nhạc bằng cách.: Kích vào biểu tượng công cụ này thì trên
trang bài nhạc sẽ hiện lên ô vuông nhỏ ở đầu khuông nhạc, kích phải vào ô vuông
này chọn Edit Staff Attributes... sẽ hiện bảng Staff Attributes.

24
 Tại bảng này ta kích chọn hoặc bỏ dấu kiểm trong các mục sẽ làm thay đổi
các thành phần trên khuông nhạc chẳng hạn như mất số chỉ nhịp, mất khuông
nhạc, mất khóa son, mất đuôi nốt nhac..., rất thuận tiện cho việc làm gam, chùm
tiết tấu...

31. Xuất bản nhạc ra dạng Wav, mp3, Midi.

Vào menu File -> chọn Export -> chọn Audio file để xuất nhạc wav hoặc
mp3: muốn xuất loại nhạc nào thì ở khung File name sau khi ghi tên cần lưu
xong, đánh dấu chấm và kèm theo đuôi. (VD: Cò lả.mp3, hoặc cò lả.wav)Lệnh
này dùng để lưu những tập tin có đuôi Wav, MP3...Nếu chọn Midi File thì xuất
ra nhạc Midi.

******************************************************

25
 *Trên đây là một số hướng dẫn mà mình biết qua tìm hiểu các tài liệu
hướng dẫn, chắc là còn nhiều cách làm nữa mà mình chưa biết hết các bạn có
thể trao đổi để chúng ta cùng học hỏi. Phần dưới mình sẽ hướng dẫn các bạn làm
gam, tiết tấu, ghi nốt nhạc chỉ có hình oval trắng đen để phục vụ giảng dạy. Địa
chỉ của mình là: Nguyễn Văn Minh. Trường THCS Quế Xuân, Quế Sơn, Quảng
Nam. Số ĐT:0989246379. Mail: minhquexuan@gmail.com .Địa chỉ trang
website: http://violet.vn/minhre64/. Rất mong được sự góp ý của các bạn. Chúc
các bạn thành công. Link tải phần mềm Finale 2014:
http://diendan.4share.vn/index.php?threads/makemusic-finale-2014-full-key-
crack-ph%E1%BA%A7n-m%E1%BB%81m-so%E1%BA%A1n-bi%C3%AAn-
t%E1%BA%ADp-nh%E1%BA%A1c.120400/

http://www.cd4pro.info/2014/05/makemusic-finale-2014-full-
keycrackphan.html

http://4share.vn/
http://4share.vn/f/390a0d0b0f010c0a/MakeMusic%20Finale%202014.rar

***************************************************************

Phần dưới đây là tư liệu đã có các bạn tìm hiểu thêm nhé!
32. Speedy Entry công cụ dùng để nhập nốt từ bàn phím hay từ nhạc
cụ Keyboard.
+ Preserve Original Note: Giữ lại quãng cũ, tăng thêm
quãng mới.

- vị trí nốt nhạc từ bàn phím máy tính (phải kích hoạt phím Caps Lock)
như sau:

- vị trí hình nốt nhạc từ bàn phím máy tính như sau:

- Hạ thấp một quãng tám bằng phím I, nâng cao một quãng tám bằng
phím < , trở lại như mặc định bằng phím K.
26
 - Chọn trường độ ước lệ bằng cách bấm phím Ctrl và số trường độ ước lệ
(thí dụ chùm ba thì ta bấm Ctrl + 3).
- Bấm phím Enter để thêm nốt vào hình nốt đã có (viết hợp âm).
- Bấm phím ‘ để thay đổi bè (Voice) 1(V1) sang bè 2 (V2) hoặc ngược lại.
- Xóa hẳn nốt, các nốt ở phía sau sẽ dồn lại, bấm phím Delete.
- Xóa nốt để nốt đó trở thành dấu lặng, bấm phím Back Space
- Hiện hay ẩn nốt, bấm phím chữ O
- Nâng cao nữa cung, bấm phím +. Nâng cao một cung, bấm phím + +
- Hạ thấp nữa cung, bấm phím -. Hạ thấp nữa cung, bấm phím - -.
- Đổi chiều đuôi nốt, bấm phím L
- Bấm CTRL + F: Quay đầu dấu nối
- Nối hay không nối nốt móc, bấm phím /
- Nối hay không nối sang nốt sau, bấm phím =
- Thêm dấu chấm để tăng trường độ, bấm phím . (dấu chấm).
- Biến nốt thường thành nốt hoa mỹ, bấm phím ; (dấu chấm phẩy).
- Chuyển thành nốt đồng âm, bấm phím số 9.

33. công cụ dùng để ghi trường độ ước lệ (dùng khi nhập nốt bằng
chuột). Bấm vào biểu tượng rồi bấm vào nốt nhạc cần ghi trường độ ước lệ để có
hộp thoại

Ở thanh trình đơn, menu Window dùng để chọn các lệnh chứa thanh công
cụ hiện hay không hiện trên màn hình trong quá trình làm việc. Menu Help, chứa
các lệnh trợ giúp.

A.TÌM HIỂU CÁC LỆNH CĂN BẢN THƯỜNG DÙNG Ở CÁC TRÌNH
ĐƠN

1. NEW: Sau khi khởi động chương trình finale xong ta làm như hướng dẫn trên
hoặc vào file -> new rồi chọn cũng được.
2. Open (Ctrl + O):Lệnh này dùng để mở một hồ sơ đã lưu từ trước tại ổ
đĩa hay thư mục.
3. Close (Ctrl + W) : Lệnh này dùng
để đóng hồ sơ hiện hành. Nếu trước khi đóng
hồ sơ, chúng ta có sửa đổi mà chưa lưu lại,
chương trình sẽ hỏi qua hộp thoại: “ Có lưu
việc thay đổi (tên hồ sơ) không?”. Nhấn Yes
để lưu trữ, No để không lưu trữ, Cancel hủy
27
lệnh Close để làm việc tiếp.
4. Close All: Lệnh này dùng để đóng tất cả các hồ sơ đang mở. Nếu trước
khi đóng hồ sơ nào đó, chúng ta có sửa đổi mà chưa lưu lại, chương trình sẽ hỏi
qua hộp thoại: “ Có lưu việc thay đổi (tên hồ sơ) không?”. Nhấn Yes để lưu trữ,
No để không lưu trữ, Cancel hủy lệnh Close để làm việc tiếp.
5. Save (Ctrl + S): Lệnh này dùng để lưu trữ hồ sơ hiện hành. Với lần lưu
trữ đầu tiên, chương trinh sẽ đưa ra hộp thoại Save As. Chương trình mặc định
sẽ lưu ở tập tin có đuôi là MUS. Nếu chúng ta muốn lưu ở dạng tập tin có đuôi
khác, vào mục Save as type để chọn lại.
6. Save As: Lệnh này dùng để lưu hồ sơ đã lưu trước đó với một tên khác
hoặc một đường dẫn khác. Chương trình mặc định sẽ lưu ở tập tin có đuôi là
MUS. Nếu chúng ta muốn lưu ở dạng tập tin có đuôi khác, vào mục Save as type
để chọn lại.
8. Revert: Lệnh này để hoàn trả lại
tình trạng ở lần lưu cuối cùng. Khi đã lưu bằng
lệnh Save, đang soạn nhạc tiếp nhưng đổi ý không
muốn lưu phần mới soạn, chúng ta chọn lệnh
Revert. Khi dùng lệnh này, chương trình sẽ đưa ra
hộp thoại với câu hỏi: “Có hoàn lại lần lưu trước
đó của hồ sơ không?”. Nhấn Yes để trả lại, No để bỏ qua.
9. Import (Ctrl + I): Lệnh này dùng để nhập tập tin của chương trình
khác.
10. Load Library: Lệnh này dùng để tạo ra sự phong phú khi chọn nhạc
cụ cho phần Playback. Chương trình có lưu sẵn một số tập tin nhạc cụ dạng
*.LIB. Chúng ta cũng có thể chọn nhạc cụ thể hiện bài nhạc qua một tập tin
*.LIB trong thư mục Libraries hoặc các tập tin trong thư mục Instrument
Libraries. Ngoài ra, Finale còn cho phép chúng ta tự tạo và lưu các tập tin *.LIB
11. Save Library: Lệnh này dùng để lưu những âm thanh của nhạc cụ mà
ta đã tạo ra trong quá trình sử dụng Finale.
12. Extract Parts: Lệnh này là một lệnh rất đặc trưng của Finale. Lệnh này dùng
để tách bè cho những bài nhạc hợp xướng hoặc phân phổ cho những bài tổng phổ.
13. Print (Ctrl + P): Lệnh in ấn. Nên lưu ý một điều là khi in nếu ta dùng
máy in kim thì bài nhạc sẽ bị răng cưa. Cho nên tốt nhất là in bằng máy in Laser.

II. EDIT

Menu Edit của Finale chứa các lệnh về phục hồi, sao chép, cắt, dán, đánh khối
toàn hồ sơ, ...
1. Undo (Ctrl + Z): Lệnh này dùng để phục hồi để lấy lại lệnh trước đó.
2. Redo (Ctrl + Y): Lệnh này dùng để trở lại tình trạng sau khi thực hiện
lệnh.
3. Undo/Redo List (Shift + Ctrl + Z): Lệnh này dùng để đưa ra một
danh sách các bước đã phục hồi bằng lệnh
Undo/Redo.
4. Cut (Ctrl + X): Lệnh này dùng để cắt
đưa ra một dữ liệu đã đánh khối (dùng cộng cụ
Mass Mover để đánh khối) vào bộ nhớ

28
Clipboard. Khi thực hiện lệnh này, chương trình Finale sẽ hỏi:
- Xóa những ô nhịp đã chọn, thay thế nội dung bên trong bằng những dấu lặng?
- Xóa những ô nhịp đã chọn và nội dung bên trong cho cả những khuông nhạc
trong bản nhạc.
5. Copy (Ctrl + C): Lệnh này dùng để đưa ra một dữ liệu đã đánh khối (dùng
cộng cụ Mass Mover để đánh khối) vào bộ nhớ Clipboard. Khi dùng lệnh này, phần dữ
liệu đánh khối sẽ không bị xóa khỏi bản nhạc.
6. Paste (Ctrl + V): Lệnh này dùng để dán tất cả những dữ liệu mà chúng ta vừa
Cut hay Copy vào trong Clipboard đến nơi muốn dán vào. Khi thực hiện lệnh này, ta
phải đánh khối phần muốn dán bằng cộng cụ Mass Mover.
7. Select All (Ctrl + A): Lệnh này dùng để chọn khối toàn bộ tác phẩm ( chọn
cộng cụ Mass Mover để kích hoạt lệnh này).
8. Select Partial Measures: Lệnh này dùng để chọn khối một phần của ô nhịp (
chọn cộng cụ Mass Mover kích hoạt lệnh này).
9. Select Region: Lệnh này dùng để chọn khối một phần của khuông nhạc (
chọn cộng cụ Mass Mover để kích hoạt lệnh này). Khi chọn, lệnh này sẽ hiển thị hộp
thoại. Sau đó chúng ta sẽ chọn khuông nhạc nào để đánh khối.

III. VIEW

Menu View chứa những lệnh liên quan đến việc nhìn bao quát bản nhạc. Các
lệnh trong menu này không làm thay đổi kích thước bản nhạc mà chỉ tạo một cách nhìn
bản nhạc trên màn hình, chọn chế độ hiển thị......
1. Scroll View (Ctrl + E): Lệnh này dùng để xem dòng nhạc liên tiếp trải dài
theo hàng ngang. Khi viết những bài hợp xướng hay tổng phổ thì dùng dạng này tiện lợi
hơn.
2. Page View (Ctrl + E): Lệnh này dùng để xem dạng bài nhạc. Khi viết những
ca khúc hay song tấu thì dùng dạng này tiện lợi hơn.
Hầu hết các công cụ của Finale đều hoạt đông tốt như nhau trong cả hai chế độ
Scroll View và Page View.
3. Home Position: Dùng lệnh này để trở lại ô
nhịp đầu tiên của bản nhạc (dạng Scroll View) hay trở về
đầu trang hiện hành (dạng Page View).
4. Redraw Screen (Ctrl + D): Lệnh này dùng để
kéo lại màn hình khi bị những mảng như bóng ma làm
cho chúng ta khó nhìn vào màn hình khi làm việc.
5. Redraw Opitions: Chọn lệnh này sẽ giúp
chúng ta tìm ra thông số cài đặt để hạn chế việc bị kéo trên màn hình.
7. Scale View to: Lệnh này cho phép chúng ta chọn tỷ lệ % phóng to hoặc thu
nhỏ bản nhạc hiển thị trên màn hình. Việc phóng to, thu nhỏ này không thay đổi kích
thước thực khi in .

29
 - Ctrl + 4: phóng to 400%

- Ctrl + 2: phóng to 200%

- Ctrl + 1: phóng to 100%

- Ctrl + 7: phóng to 75%

- Ctrl + 5: phóng to 50%

- Ctrl + 0: Other (Cho phép ta chọn một tỷ lệ % theo ý muốn)

- Last Size: trở về tỷ lệ trước đó
- Fit in Window: xem toàn bộ trang nhạc trên màn hình.

8. Bookmarks: Lệnh này dùng để ghi chú những chỗ mà ta cần ghi nhớ trong
quá trình viết nhạc. Lệnh Bookmarks này có 2 phần: Add Bookmarts và Edit
Bookmarts
- Add Bookmarks (Ctrl + B) dùng để đặt tên cho nội dung muốn ghi chú.
+ Name: Đặt tên cho ghi chú.
+ Assign to: Chọn chế độ ấn định là Scroll View hay Page View.
+ Page: Trang ghi chú.
+ Scale View to: tỷ lệ % phóng to, thu nhỏ ở phần ghi chú.
- Edit Bookmarks dùng để sửa chữa lại nội dung của Bookmarks. Trong hộp
thoại Bookmarks, chúng ta chọn nội dung cần sửa trong ô Bookmarks, sửa chữa ở dòng
name và các mục Assign to, Settings for Page view.
Sau khi đã tạo xong Bookmark, khi cần sử dụng, chúng ta vào Bookmarks (View)
chuyển đến Bookmark cần tìm và nhấp chuột, Finale sẽ tự chuyển tới Bookmark cần tìm.
9. Customize Palettes: Lệnh này dùng để sắp xếp lại các thanh công cụ trong
Palette, chúng ta có thể hoán đổi vị trí các biểu tượng trên Palette.
10. Show Ruler: Lệnh này dùng để hiển thị thanh thước dọc và ngang giúp chúng
ta dễ định vị một cách chính xác trên màn hình.
11. Show Margins: Lệnh này dùng để hiển thị lề trang và đường canh giữa khi
chúng ta đang ở chế độ Page View.
12. Show Page Layout Icons: Lệnh này dùng để hiển thị các ổ khóa ở cuối dòng
nhạc. Các ổ khóa là biểu tượng thay cho điểm neo, cố định dòng nhạc.
13. Select Layer: Trong quá trình viết một tác phẩm có nhiều bè, dùng lệnh này rất
tiện lợi. Mỗi Layer là một lớp (bè) độc lập. Mỗi Layer sẽ cho ra các ký hiệu nhạc khác
màu nhau để người viết nhạc dễ phân biệt. Mỗi Layer có thể thay đổi theo một tỷ lệ tùy
thích của người viết nhạc.
14. Show Multiple Page: Lệnh này dùng để sắp xếp những trang trong bản nhạc
cùng hiển thị trên màn hình. Lệnh này chỉ thực hiện được ở chế độ Page View và tỷ lệ thu
nhỏ phù hợp (tốt nhất nên chọn Fit in Window từ Scale View to trong menu View). Với
lệnh này, chúng ta sẽ có một cái nhìn bao quát về bản nhạc.
15. Show PostScript Preview: Lệnh này dùng để xem trước bản nhạc hiện hành
trước khi in (chỉ ở chế độ Page View). Nhấp trên trang để làm màn hình trở lại bình
thường. Sự hiển thị trong chế độ PostScript với sự chính xác nhất có thể thấy trước được
những gì sẽ được in ra.

30
IV. OPITIONS

Menu này bao gồm những lệnh liên quan đến việc định dạng các ký hiệu nhạc theo
ý muốn.
1. Measurement Units: Lệnh này cho phép người sử dụng tự chọn lấy đơn vị đo
lường của thước dọc và ngang cho thích hợp. Thông thường, chúng ta nên chọn đơn vị
đo theo Centimetrs.
2. Program Opitions: Lệnh này dùng để sắp xếp các thư mục chứa các
ứng dụng trong hộp thoại.
3. Click and Countoff: Lệnh này cho phép chọn chế độ đánh phách theo
qui định.
4. Document Options (Ctrl + Alt + A): Lệnh này cho phép nguời sử
dụng tự hiệu chỉnh thông số (chứa trong hộp thoại ở các thư mục) các nốt nhạc,
các vạch nhịp, khóa nhạc, số chỉ nhịp...
5 . Set default Music Font:Lệnh này dùng để đổi kiểu ký hiệu (Font) âm
nhạc như Khóa, dấu hóa, dấu lặng...
6. Show Active Layer Only (Alt + Shift + S): Lệnh này dùng để mở duy
nhất một Layer trong số nhiều Layer hiện có trên bản nhạc. Khi chúng ta chọn
Layer nào thì Layer đó sẽ hiện ra trên màn hình, các Layer khác sẽ ẩn đi.

V. MIDI
MIDI (Musical Instrument Digital Inrerface) ra đời vào những năm 1980 có
nghĩa là giao diện số với các nhạc cụ. MIDI trong chương trình Finale là những
lệnh để người sử dụng nghe được âm thanh của các nốt hay bản nhạc.
Midi Setup: Lệnh này dùng để chọn các cổng vào và phát ra của âm
thanh.

- MIDI In: Cổng vào

của âm thanh.
- MIDI Out: Cổng ra
của âm thanh. Ta nên
chọn Microsoft GS
Wavetable SW Synth.

VI. PLUG - INS: Các lệnh ở menu này rất ít khi sử dụng vì chương trình đã
mặc định rất chi tiết.
VII. TOOLS
Menu Tools chứa các thanh công cụ làm việc mà người viết nhạc thường
dùng .

8. Mass Edit Tool là công cụ dùng để dịch nốt, thay đổi nốt, Copy
nốt,...Muốn sử dụng thanh công cụ này, ta phải bấm biểu tượng và đánh khối
phần nhạc cần thay đổi trên khuông nhạc. Vào thanh trình đơn, bấm Mass Edit,
chọn lệnh cần thay đổi.
Lưu ý: Nếu đánh khối cả bài thì dùng Select All (Ctrl + A), nếu đánh khối
một phần thì dùng chuột kết hợp với phím Shift trên bàn phím máy tính.
31
 - Copy and Replace: Chép và thay thế. Khi
chọn lệnh này, ta bấm chuột trái, giữ và kéo phần
đánh khối đến chỗ cần copy để thực hiện chép dữ
liệu. Chương trình sẽ đưa ra hộp thoại Copy
Measure để hỏi ta copy bao nhiêu nhịp. Nhập số
nhịp cần copy vào ô How many time và OK.
- Copy and Insert: Chép và đẩy dữ liệu tại chỗ ra sau. Khi chọn lệnh này,
ta bấm chuột trái, giữ và kéo phần đánh khối đến chỗ cần
copy để thực hiện chép dữ liệu
- Transpose: Dịch giọng. Khi chọn lệnh này, hộp thoại
Transposition xuất hiện.
+ Up: Dịch lên.
+ Down: dịch xuống.
+ Diatonically: Quãng Đi - a - tô - níc.
+ Chromatically: Quãng Crô - ma - tíc.
+ Interval: Quãng nhạc.
+ Plus -- Octaves: Cộng thêm -- quãng tám.
***************************************************************

B. VIẾT NHẠC VỚI FINALE

I. VIẾT CA KHÚC

1. Viết ca khúc

2. Hướng dẫn các bước thực hành

- Khởi động chương trình Finale, vào thanh trình đơn , chọn File - New -
Default Document để hiển thị trang nhạc viết ca khúc.
- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
- Bấm Time Signature để đổi sang nhịp 2/4.
- Chọn công cụ nhập nốt từ bàn phím hay chuột để nhập nốt.
32
 - Chọn công cụ Lyric để chép lời.
- Chọn công cụ Text để nhập tựa bài và tên tác giả.
- Chọn công cụ Measure để xóa những ô nhịp còn thừa.
- Chọn công cụ Page Layout để điều chỉnh trang nhạc.
- Chọn công cụ Staff để điều chỉnh khuông nhạc.
II. VIẾT TÁC PHẨM PIANO

1. Viết tác phẩm ROMANCE của KOZELUCH (trích)

2. Hướng dẫn các bước thực hành

- Khởi động chương trình Finale, màn hình hiển thị hộp thoại Document
setup Wizard. Bấm Next, chọn Keyboard, chọn Piano, chọn Add.
- Bấm Next, chọn nhịp 6/8, chọn dấu hóa.
- Bấm Next, bấm Finish. Màn hình hiển thị trang nhạc viết tác phẩm Piano.
- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
- Chọn công cụ nhập nốt từ bàn phím hay chuột để nhập nốt.
- Chọn công cụ Smart Shape để ghi sắc thái.
- Chọn công cụ Text để nhập tựa bài và tên tác giả.
- Chọn công cụ Measure để xóa những ô nhịp còn thừa.
- Chọn công cụ Page Layout để điều chỉnh trang nhạc.
- Chọn công cụ Staff để điều chỉnh khuông nhạc.
*CHÚ Ý: Staff Tool công cụ dùng để thêm khuông nhạc, thay đổi
thành phần trong khuông nhạc bằng cách.: Kích vào biểu tượng công cụ này thì
trên trang bài nhạc sẽ hiện lên ô vuông nhỏ ở đầu khuông nhạc, kích phải vào ô
vuông này chọn Edit Staff Attributes... sẽ hiện bảng Staff Attributes.

33
 Tại bảng này ta kích chọn hoặc bỏ dấu kiểm trong các mục sẽ làm thay đổi
các thành phần trên khuông nhạc chẳng hạn như mất số chỉ nhịp, mất khuông
nhạc, mất khóa son, mất đuôi nốt nhac..., rất thuận tiện cho việc làm gam, chùm
tiết tấu...

I. VIẾT TIẾT TẤU

1. Viết các tiết tấu

2. Hướng dẫn các bước thực hành

2.1- Khởi động chương trình Finale, vào thanh trình đơn , chọn File ->
New -> Default Document để hiển thị trang nhạc viết ca khúc.
2.1- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
2.3- Bấm Time Signature để đổi nhịp: Lưu ý là tại đây các bạn tính nhập

34
bao nhiêu nốt, tổng cộng có bao nhiêu phách, loại nốt nào làm đơn vị phách để
chọn cho đúng rồi ghi các nốt nhạc cần nhập để làm tiết tấu vào 1.
2.4- Chọn công cụ nhập nốt từ bàn phím hay chuột để nhập nốt.

2.5- Chọn công cụ Special Tool ,hiện thanh các công cụ chỉnh sửa:
- Chỉnh sữa vạch nhịp, nốt nhạc: Kích vào biểu tượng dấu lặng tròn trên
thanh công cụ (Measure Tool ), sẽ hiện ô vuông nhỏ ở ngay trên vạch nhịp,
kích vào ô vuông trên để chỉnh vạch nhịp, kích vào ô vuông dưới sé hiện tiếp
các ô vuông nhỏ trên từng nốt nhạc và kích vào đó để kéo qua lại chỉnh sữa từng

nốt nhạc. Nếu không thấy hiện thì kích vào biểu tượng cái khóa Special

Tool sẽ hiện ra dãy thanh công cụ tiếp, tại đây ta chọn hình nốt đen có dấu
mũi tên qua lại giữa nốt nhạc rồi xuống kích vào nốt nhạc bất kỳ ở dưới khuông
nhạc sẽ hiên ra những ô vuông đó rồi chỉnh sữa.

- Chọn công cụ Note Shape Tool để thay đổi đầu nốt. Sau khi chọn công cụ
này dưới khuông nhạc sẽ hiên các ô vuông nhỏ tại các hình oval nốt nhạc ( nếu
không hiện đưa chuột xuống kích đôi vào nốt nhạc bất kì sẽ xuất hiện), kích đôi
vào ô vuông này sẽ hiện bảng Symboy Selection như sau:

Tại bảng này kích chọn ô 192 có kí hiệu dấu chéo của tiết tấu rồi bấm Selet hoặc
kích đôi vào ô này sẽ hiện luôn dưới nốt nhạc, lúc bây giờ tại nốt nhạc sẽ hiện
dấu đó thế hình oval. Cứ như thế làm cho các nốt còn lại. Làm xong lên kích vào

công cụ mũi tên sẽ thấy rõ .

- Điều chỉnh khuộng, nốt nhạc theo ý muốn: Chọn công cụ Staff Tool
công cụ dùng để thêm khuông nhạc, thay đổi thành phần trong khuông nhạc bằng

35
cách.: Kích vào biểu tượng công cụ này thì trên trang bài nhạc sẽ hiện lên ô
vuông nhỏ ở đầu khuông nhạc, kích phải vào ô vuông này chọn Edit Staff
Attributes... sẽ hiện bảng Staff Attributes.

Tại bảng này ta kích chọn hoặc bỏ dấu kiểm trong các mục sẽ làm thay đổi
các thành phần trên khuông nhạc chẳng hạn như mất số chỉ nhịp, mất khuông
nhạc, mất khóa son, mất đuôi nốt nhac, mất vạch nhịp..., rất thuận tiện cho việc
làm gam, chùm tiết tấu...
Time signatures: số chỉ nhịp
Clefs: khóa
Staff Lines: khuông nhạc
Stems: Đuôi nhạc
... các bạn thử các mục còn lại sẽ biết thêm.

2.6- Chọn công cụ Graphic để chuyển sang tập tin đồ họa(ảnh...):

Chọn Graphic Tool , dùng để lưu tập tin đồ họa thành dạng trang (trọn
bài gồm một hay nhiều trang) hoặc một phần của của bài nhạc.

- Lưu dạng trang: ta nhấp vào biểu tượng , vào thanh trình đơn nhấp Graphic ,
chọn Export Page để có hộp thoại cùng tên. Trong hộp thoại này, ô Type ta chọn TIFF
để lưu tập tin đồ họa. Ô Page, ta chọn tất cả các trang (All) hay từ trang -- đến trang --
(From -- Through --). Ô TIFF Resolution ta chọn độ phân giải (thông thường ta nên
chọn độ phân giải là 300, nếu nhỏ hơn khi in ra sẽ mờ còn lớn hơn khi in ra sẽ bị nhòe).

36
- Lưu một phần: Ta nhấp vào biểu tượng như trên rồi nhấp kép chuột trái giữ
và kéo thành một khung chữ nhật vào nơi chọn để lưu, vào thanh trình đơn nhấp
Graphic, chọn Export Selection để có hộp thoại cùng tên. Chọn Type - TIFF,
TIFF Resolution (các thông số như lưu trang).

II. Viết nốt nhạc không đuôi.

- Khởi động chương trình Finale, vào thanh trình đơn , chọn File -> New -
> Default Document để hiển thị trang nhạc viết ca khúc.
- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
- Bấm Time Signature để đổi chọn loại nhịp thích hợp (tại đây các bạn
tính nhập bao nhiêu nốt, tổng cộng có bao nhiêu phách, loại
nốt nào làm đơn vị phách để chọn cho đúng rồi ghi nốt nhạc
vào 1 ô nhịp)
- Chọn công cụ để nhập nốt.
37
- Sau khi ghi nốt xong chon để chỉnh sửa nốt nhạc cho cân đối.

- Chọn công cụ có khóa son , lúc bây giờ trên đầu khuông nhạc sẽ hiện ô
vuông nhỏ, kích phải vào ô vuông kích phải chọn Edit Staff Attributes... hiện
bảng Staff Attributes kích bỏ dấu kiểm ở ô Stems và ô Time signatures để bỏ
đuôi nhạc và số chỉ nhịp -> OK là xong.

Xong chuyển thành ảnh như trên.

III. Làm gam (giọng):

Phần đầu cũng giông như trên, sau khi ghi các nốt cho gam cần làm xong, chon

công cụ Smart Shape Tool hiện bảng chọn công cụ Slur Tool
xuống kích đôi vào giữa 2 nốt cần tạo dấu luyến sẽ xuất hiện dấu luyến, sau đó
kéo chỉnh sửa thành dấu cung và nửa cung. Muốn quay đầu dấu luyến bấm
CTRL + F.

38
IV. Làm gam (giọng), tiết tấu không có khuông nhac:
Chọn làm như các phần làm gam…, sau khi làm xong và mở bảng Staff
Attributes -> kích bỏ dấu kiểm ở mục Staff Lines -> OK

********************************************************

Phần dưới các bạn tham khảo thêm:

IV. VIẾT HỢP XƯỚNG

1. Viết tác phẩm TIẾNG HÁT GIỮA RỪNG PÁC BÓ (Trích)

Nhạc và lời: NGUYỄN TÀI TUỆ
Phối âm: ĐỖ DŨNG

39
 2. Hướng dẫn các bước thực hành
- Khởi động chương trình Finale, màn hình hiển thị hộp thoại Document
setup Wizard. Bấm Next, chọn Chorus, chọn Soprano, Alto, Tenor, Basse (chọn
giọng nào thì bấm Add để xác nhận việc chọn giọng).
- Bấm Next, chọn nhịp 2/4, chọn dấu hóa.
- Bấm Next, bấm Finish. Màn hình hiển thị trang nhạc viết tác phẩm hợp
xướng.
- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
- Chọn công cụ nhập nốt từ bàn phím hay chuột để nhập nốt.
- Chọn công cụ Smart Shape để ghi sắc thái.
- Chọn công cụ Lyric để chép lời. Nhập lời 1 cho Soprano, lời 2 cho Alto,
lời 3 cho Tenor, lời 4 cho Basse.
- Chọn công cụ Text để nhập tựa bài và tên tác giả.
- Chọn công cụ Measure để xóa những ô nhịp còn thừa.
- Chọn công cụ Page Layout để điều chỉnh trang nhạc.
- Chọn công cụ Resize để thay đổi % khuông nhạc.
- Chọn công cụ Staff để điều chỉnh khuông nhạc.

V. VIẾT TÁC PHẨM CÓ BỘ GÕ

40
 1. Viết tác phẩm TWINKLE, TWINKLE LITTE STAR (Trích)
Sáng tác:
MOZART

2. Hướng dẫn các bước thực hành

- Khởi động chương trình Finale, màn hình hiển thị hộp thoại Document
setup Wizard. Bấm Next, chọn Keyboard (chọn Piano), chọn Percussion (chọn
Drum Set). Bấm Next, chọn nhịp 3/4, chọn dấu hóa. Bấm Next, bấm Finish. Màn
hình hiển thị trang nhạc viết tác phẩm.
- Vào thanh trình đơn , chọn File - Save để lưu lại tác phẩm.
- Chọn công cụ nhập nốt từ bàn phím hay chuột để nhập nốt.
- Chọn công cụ Text để nhập tựa bài và tên tác giả.
- Chọn công cụ Measure để xóa những ô nhịp còn thừa.
- Chọn công cụ Page Layout để điều chỉnh trang nhạc.
- Chọn công cụ Resize để thay đổi % khuông nhạc, công cụ Staff để điều
chỉnh khuông nhạc.
- Chọn công cụ Chord để ghị hợp âm, công cụ Articulation để ghi kỹ thuật
diễn tấu, công cụ Mass Mover để thay đổi đầu nốt ở khuông nhạc viết cho trống.

***************************************************************
Trong bài có sử dụng 1 số tư liệu của bậc đàn anh. Xin cảm ơn.
Mình chủ yếu dùng để phục vụ dạy môn âm nhạc thôi, có gì cùng tham khảo và
trao đổi. Chúc mọi người thành công.

Nguyễn Văn Minh

Trường THCS Quế Xuân – Quế Sơn – Quảng Nam
ĐT: 0989246379
Mail: minhquexuan@gmail.com

41
 Website: http://violet.vn/minhre64/

Tháng 12 – 2014 Có chỉnh sửa phần trước

42