PANITIKAN SA GITNANG LUZON

Ano ang tula?

Ang tula ay anyo ng panitikan at ito ay binubuo ng taludtod.Ang tula ay isang anyo ng panitikan
na nagpapahayag ng damdamin ng isang tao. Ito ay binubuong mga saknong at ang mga
saknong ay binubuo ng mga taludtud.Ang tula ay pagpapahayag ng magagandang kaisipan at
pananalita sa pamamagitan ng mgataludtod. Ang kalipunan ng mga taludtod ay tinatawag na
taludturan o saknong.Ang tula ay nagpapahayag ng damdamin, kaisipan, gamit ng marikit na
salita.ISANG PAMPANITIKANG NAG BIBIGAY DIIN SA RITMO , NAG PAPAHAYAG NGDAMDAMIN
AT NAG BIBIGAY KAHULUGAN SA MGA SALITA
Panulaan
Ang Panulaan O tula ay isang uri ng sining at panitikan na kilala sa malayang paggamit ng wika
sa iba't ibang anyo at estilo. Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng paggamit ng tayutay.
Angmga likhang panulaan ay tinatawag na tula
.Binubuo ang tula ng saknong at taludtod. Karaniwan itong wawaluhin,
lalabindalawahin,lalabing-animin, at lalabing-waluhing pantig. Matalinghaga at ginagamitan din
ng tayutay. Maytugma at sukat. Kung minsan ay maiksi o kaya naman ay mahaba.
Tula sa Kamusmusan (Jesus Manuel Santiago)
Musmos tayo noon na naghahagaran
Sa mga pilapil at payapang ilog.
Mga bulsa natin ay puno ng batong
Ipinambabala sa ating tirador,
Tinutugis natin ang tarat at pipit,
Maya’t kasaykasay, batobato’t bakaw,
Pain ay bulate’t mga lawilawi,
Namimingwit tayo ng mga tilapyang
Agad iniihaw sa ginawang siga,
Hubo’t hubad tayo kung magsipaligo
Merong umaakyat sa punong bungalon
At mula sa tuktok ay una ang ulo
O pang lulundag sa luntiang tubig
Ang hindi marunong lumangoy ay ating
Pinaghihilahan sa tapat ng prinsa,
Buong katuwaan nating bubuhatin
Tsaka ihahagis sa dakong malalim.
Sisinghap-singhap siyang hihingi ng tulong
At ang ating tugon sa kanyang pag-iyak
Ay pawang tawanan pagkat alam nating
Tayo ma’y sa gayong paraan natuto.

e’ku pu cayabe, amung

— jose m. gallardo

Ing bale nang Donya Takya malapit ya king pisamban

Inia balang ating misa, pilming e’na sasalanan;
Anti mong metung a donya, ‘tin yang sariling siklawran
King peka-mumunang diling makalapit keng altar.

Misan a aldo Dominggu, salukuyan na ning misa

Dimdam nang tutung masasal ing bisa yang “magdiskarga”
Mengurus ne at tinikdo … mirarapal minuli ya
Alakwan ne itang payung king sariling siklawran na.

Pangaras na keta bale kanita ne aganaka,

Inaus ne ing ipus na ban kaniti ne ipakwa;
“Sabas,” nga na, “ing payung ku , king pisamban kunan me pa
At e’ka sana maglambat … e’na ka mula-mulala.
Memintu ya itang Sabas. Pangaras na king pisamban,
Itang pari king pulpitu salukuyan yang manaral;
Ngana: “Tao, king uli mu tinanggap yang kaparusan
Ing banal a Nazarenong menatbus king kasalanan.”

Saka ne tiru kanita ‘tang larawan nang Jesus,

A sugatan at daraya king pangapaku na king Krus;
Kabud panakit nang Sabas king aske nang makalunus
Anti reng digdug a salu, layun minukyat ya dungus.

“Ikayu ing pepasari,” nga na ning paring tinuglung,

“king dusa at kamatayan a inamyam ning Miniaklung,”
Ginulisak ya i Sabas: “E ku pu kayabe, Amung …
Daratang ku pamu rugu, pepakwa ria ining payung.