Filipino 5

KONTEKSTUWALISADONG
BANGHAY-ARALIN
SA FILIPINO, BAITANG 5
(KWARTER 1)
LIST OF DEVELOPMENT TEAM
I- Writers:
Josan N, Zonsa Teacher II San Roque Elem. School
Jomar P. Magdaraog Teacher III Banquerohan Elem. School
Jeanet B. Pamplona Teacher III Taysan Elem. School
Janelyn R. Guipe Teacher III Rawis Elem. School
Janice P. Baldon Teacher III Taysan Elem. School
Emily B. Danao MT-I Cabagnan Elem. School
Jean R. Armero Teacher III Pawa Elem. School
Glenda A. Atos Teacher II Taysan Elem. School
Mary Grace A. Benicarlo Teacher II Taysan Elem. School
Adina L. Rellermo Teacher III Albay Central School
II- Editors:
Miguel B. Lovino EPS-Filipino SDO, Legazpi City

Roger D. Zamora ESHT-II Maslog Elementary School
Editha A. Almilla Teacher III Taysan Resettlement Intigrated School
Dina B. Relleta Teacher III Bagumbayan Central School
III- Lay-out Artist:
Jotham D. Balonzo Teacher II Jueves Talento ES
IV- Demo Teachers:

Marichu S. Lelis Teacher II Cabangan Elem School
Josan N, Zonsa Teacher II San Roque Elem. School
Jomar P. Magdaraog Teacher III Banquerohan Elem. School
Jeanet B. Pamplona Teacher III Taysan Elem. School
Janelyn R. Guipe Teacher III Rawis Elem. School
Janice P. Baldon Teacher III Taysan Elem. School
Jean R. Armero Teacher III Pawa Elem. School
Glenda A. Atos Teacher II Taysan Elem. School
Mary Grace A. Benicarlo Teacher II Taysan Elem. School
Adina L. Rellermo Teacher III Albay Central School
V- Evaluators:
Leo C. Brizuela , Jr. EPS 1 – Ligao City

Sharon A. Vito EPS 1 - Sorsogon Province
Marie Grace B. Manlapaz EPS 1 – Masbate City
NILALAMAN
KWARTER 1
Linggo/Araw Paksa Pahina
I. Linggo 1
Araw 1: Pag-uugnay ng Sariling Karanasan sa Napakinggang Teksto 1
Araw 2: Pagbibigay Kahulugan sa Salitang Pamilya at Di-Pamilyar
sa Pamamagitan ng Gamit sa Pangungusap 5
Araw 3: Paggamit ng Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay
Tungkol sa Sarili, sa mga Tao, Hayop,Lugar,Bagay at
Pangyayari sa Paligid 9
Araw 4: Pagbibigay Kahulugan sa Patalastas 14
Araw 5: Pagsulat ng Isang Maikling Balita
Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksiyon sa Isang
Napakinggan Balita. 17
II. Linggo 2
Araw 1: Pagbibigay Kahulugan sa Tulang Napakinggan sa
Pamamagitan ng mga Kilos 21
Araw 2: Pagtatala ng mga mahahalagang Impormasyon mula sa
Binasang Teksto 25
Araw 3: Paggamit nang Wasto ng mga Pangngalan at Panghalip
Sa Pagtalakay Tungkol sa sarili, sa mga tao, hayop,lugar,
Bagay, at Pangyayari sa Paligid. 29
Araw 4: Pagpapasunud-sunod ng mga Pangyayari 32
III. Linggo 3
Araw 1: Pagbibigay ng Paksa sa Napakinggang Kuwento o usapan. 36
Araw 2: Pagsasalaysay ng Napakinggang teksto sa Pamamagitan
ng Pagsasadula 41
Araw 3: Paggamit nang Wasto ng mga Pangngalan at Panghalip sa
Pagtatalakay tungkol sa sarili sa mga tao, hayop, lugar, bagay,
at Pangyayari sa Paligid. 46
Araw 4: Pagbibigay Kahulugan ng Salitang Pamilyar at Di- Pamilyar
Sa Pamamagitan ng tono p damdamin. 51
Araw 5: Pagsagot ng mga Tanong mula sa Binasang Tesktong
Pang-impormasyon. 56
IV.Linggo 4
Araw 1: Pagbabahagi ng Pangyayaring Nasaksihan o Naobserbahan. 62
Araw 2: Paggamit nang Wasto sa Pangngalan at Panghalip 65
Araw 3: Pagsagot sa mga Tanong mula sa Binasang Anekdota. 69
Araw 4: Paggamit ng Pangkalahatang Sanggunian sa Pagtatala ng
Mahahalagang Impormasyon tungkol sa isang paksa. 73
Araw 5: Paglalarawan ng Tagpuan at Tauhan sa Napanood na
Pelikula. 77
V. Linggo 5
Araw 1: Pagsagot sa mga Tanong Tungkol sa Nabasang Talaarawan
Pagsagot sa mga Tanong Tungkol sa Napakinggang
Sawikain. 82
Araw 2: Pagbibigay Kahulugan ng mga Salitang Pamilyar at
Di-Pamilyar Ayon sa Gamit nito sa iba’t ibang Sitwasyon. 89
Araw 3: Pagbigas nang May Wastong Tono, Diin, Antala at
Damdamin sa napakinggang Tula. 94
Araw 4: Pagsulat ng Maikling Tula 99
Araw 5: Paggamit ng Isinalarawang Balangkas Upang Maipakita
ang Nakalap na Impormasyon. 104
VI. Linggo 6
Araw 1: Pagbibigay ng Paksa ng Napaknggang Kuwento/Usapan. 111
Araw 2: Pagsasalaysay sa Napakinggang Teksto sa Pamamagitan
ng Pagsasadula. 118
Araw 3: Paggamit ng Iba’t ibang Uri ng Panghalip sa Usapan at
Paglalahad ng Sarili ng Karanasan. 123
Araw 4: Pagbibigay ng Mahahalagang Pangyayari sa Nabasang
Talaarawan/ Talambuhay. 127
Araw 5: Pagbibigay Kahulugan sa Bar Grap, Pie, Talahanayan
at iba pa. 131
VII.Linggo 7
Araw 1: Pagbibigay ng Paksa ng Napakinggang Kuwento/Usapan. 137
Araw 2: Panggamit ng Iba’t ibang Uri ng Panghalip sa Usapan at
Pagsasabi Tungkol sa Sariling Karanasan. 142
Araw 3: Pagbibigay ng Angkop na Pamagat sa Isang Talata. 146
Araw 4: Pagbibigay Kahulugan sa Mapa ng Pamayanan. 152
Araw 5: Paglalarawan ng Tagpuan at Tauhan ng Napanood na
Pelikula. 155
VIII.Linggo 8
Araw 1:Pagbibigay ng Angkopna Pamagat sa Tekstong Napakinggan. 158
Araw 2: Pagbibigay ng Panuto 163
Araw 3: Paggamit ng Iba’t ibang Uri ng Panghalip sa Usapan. 168
Araw 4: Pagbibigay Kahulugan ng Salitang Pamilya at Di-Pamilyar sa
Pamamagitan ng Kasalungat. 173
Araw 5: Pagbibigay ng Mahahalagang Pangyayari sa Nabasang
Talambuhay./ Nakasusulat ng Balangkas sa Anyong
Pangungusap O Paksa sa Binasang Teksto. 179
IX. Linggo 9
Araw 1: Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksiyon sa Isang
Napakinggang Balita, Isyu o Usapan. 188
Araw 2: Panggamit ng Iba’t ibang Panghalip Patanong sa Usapan
at Pagsasabi Tungkol sa Sariling Karanasan. 192
Araw 3: Pagbibigay sa Kahulugan ng Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar
na mga Salita sa pamamagitan ng Kasalungat. 196
Araw 4: Pagbibigay ng Bagong Natuklasang Kaalaman mula sa
Binasang Teksto. 200
Araw 5: Pagbibigay ng Datos na Hinihingi ng Isang Form. 204
X. Linggo 10
Araw 1: Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksiyon sa Isang
Napakinggang Balita, Isyu o Usapan. 208
Araw 2: Pagbibigay Paksa sa Isang Talata Pagbibigay Kahulugan
ng Salita sa Pamamagitan ng Paglalarawan. 212
Araw 3: Paggamit ng Iba’t ibang Uri ng Panghalip sa Pagsasabi
Tungkol sa Sariling Karanasan. 218
Araw 4: Pagsulat ng Liham Pangkaibigan 224
Araw 5: Pagsunod sa 2-3 Hakbang na Panuto. 229
Paaralan Baitang 5
Guro Asignatura Filipino
MASUSING Petsa at Markahan F5Q1W1D1
BANGHAY- Oras
ARALIN
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang iba’t ibang
A. Pamantayang Pangnilalaman kasanayan upang maunawaan ang
iba’t ibang teksto
Nakapagbibigay ng sariling pamagat
para sa napakinggang kuwento at
B. Pamantayan sa Pagganap pagsasagawa ng rountable na pag-
uusap tungkol sa isyu o paksang
napakinggan
Naiuugnay ang sariling karanasan
C. Mga Kasanayang
sa napakinggang teksto
Pampagkatuto/Layunin
(F5PN-1a-4)
II. PAKSA
Pag-uugnay ng Sariling Karanasan sa Napakinggang Teksto

III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: TG pahina 3-4; LM pahina 3-4, 7; TX_____; LR portal
______
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: larawan, mapa ng Pilipinas, tsart,
activity sheets
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral at/o Panimula
Sa linggong ito inaasahan na matututunan ninyo ang mga sumusunod:
 Naiuugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto, naibibigay
ang kahulugan ng salita, nasasagot ang mga katanungang mula sa
kuwento, nagagamit nang wasto ang mga pangngalan at
panghalip,nagagamit ang sariling wika, nabibigyang kahulugan ang
patalastas, nakasusulat ng balita, at nakapagpapahayag ng sariling
reaksyon sa napakinggang balita o usapan.
B. Pagganyak
1
Nakapunta na ba kayo sa lugar na ito?
Sa mga nakarating na, maaari bang ibahagi ninyo ang mga karanasan n’yo sa
lugar na ito?
C. Paglalahad ng Aralin
Sa araw na ito, matututunan ninyo ang pag-uugnay ng sariling karanasan
sa inyong mapapakinggang teksto. Subalit bago ito, tingnan muna natin
ang mapa ng lalawigan ng Laguna. Hanapin ang Luisiana.
Sino ang makakapagturo sa mapa sa bayan ng Luisiana.

Tungkol kaya saan ang ating pag-aaralan ngayon?
D. Pagtalakay sa Aralin
A. Pagbabasa ng Kuwento:
Bago ko basahin ang kuwento, ano- ano ba ang mga pamantayan
sa pakikinig habang may nagbabasa?
2
“Luisiana: Little Baguio ng Laguna
Miyerkules noon, malamig na simoy ng hangin ang bumati sa akin.

Nakasakay kami ng aking mga magulang sa pampasaherong dyip patungo
sa isang baryo na kung tawagin ay “Little Baguio”. Ito ang lugar kung saan
nakita ko ang simpleng pamumuhay ng mga taong may sipag at may
mumunting pangarap. Dito, sila ay nagtatanim ng mga halamang gulay at
nag-aalaga ng mga hayop gaya ng kalabaw at baka na malayang nakagagala
sa paligid. Sariwang isda naman ang nananahan sa malinis na ilog.
Dito ko nakilala si Carl, isang batang kasing edad ko rin. Magkaibigan ang
aming mga magulang. Pareho kaming nasa ikalimang baitang. Pangarap ni
Carl na makatapos ng elementarya at makapag-aral sa isang paaralang
pansekondarya sa bayan, bagama’t mayroon ding mataas na paaralan sa
Littl B i
Ito ang baryo na ang hanging umiihip sa bawat minuto ng bawat oras ay tila
ba hangin ng Pasko.
Naalala ko pa nang magkakilala kami ni Carl……
JJ: Kumusta ka? JJ ang pangalan ko. Ikaw?
Carl: Mabuti naman. Ako naman si Carl.
JJ: Ang sarap ng hangin dito sa lugar na ito, sariwa at malamig.
Carl: Little Baguio ang tawag namin sa lugar na ito.
JJ: Sabi ko nga sa Tatay at nanay ko, gusto kong manatili na lamang
kami rito.
Carl: Paano ang pag-aaral mo sa bayan?
JJ: Lilipat na lamang ako rito sa Paaralang Elementarya ng San
Buenaventura.
Carl: Aba, mabuti kung ganon. Sana maging kamag-aral kita.
Mayroon bang kaugnayan ang karanasan mo sa karanasan ng tauhan sa
kuwento?
Sino sa inyo ang may katulad na karanasan sa mga nabanggit sa kuwento?
Maari bang ibahagi ito sa buong klase ngayon?
Sa karanasang mo, ano ang karanasang inyong natutunan?
E. Paglalahat:
Paano ang tamang pag-uugnay ng sariling karanasan sa tekstong binasa?
F. Paglalapat:
Gamit ang tsart, ibahagi ang inyong sariling karanasan sa pagpunta sa ibang
lugar.
( Halimbawa: Lakbay-aral)
Nakakainis Malungkot Masaya
3
G. Pagtataya
Basahing muli ang kuwento at pag-ugnayin ang karanasan mo at ng tauhan.

Isulat ito sa tsart.
Tauhan Ikaw Tauhan Ikaw
H. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Magtala ng 3 salitang pamilyar at 2 salita na di-pamilyar. Ibigay ang

kahulugan ng mga ito.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng mga
gawaing pagpapahusay
(remedial)
C. Nakatulong ba ang
pagpapahusay (remedial)?
Bilang ng mag-aaral na
naunawaan ang aralin
D. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na nangangailangan
ng pagpapahusay
(remediation)
E. Alin sa aking pagtuturo ang
naging epektibo? Bakit?
F. Ano-ano ang aking naging
suliranin na maaaring
malutas sa tulong ng aking
punongguro Bat superbisor?
G. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang ginamit
/natuklasan ko na nais kong
ibahagi sa ibang guro?
4
MASUSING Paaralan Baitang 5
BANGHAY- Guro Asignatura Filipino
ARALIN
Petsa at Oras Markahan F5Q1W1D2
I. LAYUNIN
Naisasagawa ang mapanuring
A. Pamantayang Pangnilalaman pagbasa sa iba’t ibang uri ng teksto
at napalalawak ang talasalitaan
Nakapagsasagawa ng reader’s
B. Pamantayan sa Pagganap
theater
Naibibigay ang kahulugan ng
salitang pamilyar at di-pamilyar sa
pamamagitan ng gamit sa
C. Mga Kasanayang pangungusap
Pampagkatuto/Layunin (F5PT-Ia-b-1.14)
Nasasagot ang mga tanong sa
binasang kuwento.
(F5PB-la-3.1)
II. PAKSA
Pagbibigay-Kahulugan sa Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar sa Pamamagitan
ng Gamit sa Pangungusap
III. MGA KAGAMITAN
C. Sanggunian: TG pahina 3; LM pahina 3-4; TX Hiyas sa Pagbasa
5,p.12-16,66,79; LR portal ________
D. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, activity sheets,

IV. PAMAMARAAN
I. Balik-aral at/o Panimula
Balik-aralan natin ang ating aralin na natutuhan kahapon.

Tungkol saan ang kuwento ang ating binasa kahapon?
Bakit kaya ito tinawag na “Little Baguio” ang bayan ng Luisiana?
J. Pagganyak
5
Magbigay ng salita/ mga salita na may kaugnayan sa salitang botika.
botika
Ano ang kadalasang ginagawa nyo kung maysakit ang iyong kamag-anak?
K. Paglalahad ng Aralin
Ang kwentong babasahin natin ngayon ay pinamagatang Botika sa Bakuran,

aalamin natin kung bakit may botika sa bakuran nina Tiya Aida?
L. Pagtalakay sa Aralin
a) Paglinang sa Talasalitaan:
Pero bago natin basahin ang kwento. Alamin muna natin ang kahulugan
ng mga sumusunod na mga salita.
Piliin ang kahulugan ng salitang may salungguhit.

1.Naalimpungatang sumunod si Ruth sa paglabas ng kanyang ina.
a.inaantok b. naiinis c. nakapikit
2. Matigas ang tiyan ni Baby. Impatso ito.
a. hindi makadumi c. maraming hangin
b. hindi makaihi
3. Maganit ang ubo ni Miko.
a. malakas b. makapit c. maluwag
4. Katasin mo ang dahon ng oregano.
a. pigain b. dikdikin c. ilaga
5. Maaaring kapirasong tela ang ibigkis sa baywang ng sanggol.
a. ilagay b. ipunas c. itali
b) Pangganyak na Tanong:
Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng mga halamang gamut sa ating
bakuran?
c) Pagbabasa ng Kuwento:
Bago muna natin basahin ito, ano ang mga pamantayan sa pagbasa
nang tahimik?
Botika sa Bakuran
Hiyas sa Pagbasa 5,p.12-16,66,79;
6
Gabay sa Pag-unawa:
Sagutin natin ang mga sumusunod na tanong tungkol sa binasang
kwento.
1. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng halamang gamut sa ating
bakuran?
2. Bakit “Botika sa Bakuran” ang pamagat ng kwento?
3. Ano ang mga herbal na gamot na tanim nina Ruth?
4. Paano ginamot ni Nanay ang sakit ni Baby?
5. Anong pangunang-lunas ang ibinigay sa nilalagnat at inuubong si
Miko?
M. Paglalapat
Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Pansinin ang salitang

nakalimbag nang pahilig at piliin ang kahulugan nito ayon sa pagkakagamit sa
pangungusap.
1. Tiyak na may dinaramdam itong si Baby. Tingnan ko nga,” ani nanay

sabay salat sa noo at tiyan ni Baby.
a. Kulang b. Sapat c. hawak d. haplos
2. Ang dahon ng oregano at ampalaya kapag kinatas ay mahusay na
pampalabas ng plema.
a. dinikdik b. piniga at kinuha ang katas c. kinaltas d. pinatulo
ang katas
3. Ang dahon ng manga at alagaw ay mahusay sa sipon.
a. matimbang b. magaling c. maangas d. malugod
4. Kailangan nga palang may mga tanim tayong herbal sa bakuran.
a. halamang-ugat b. halamang namumunga c. halamang gamut
d. halamang ornamental
5. Aba’y matigas ang tiyan ni Baby. Impatso ito.
a. sakit ng sanggol b. sakit ng matanda c. kabag d. sakit sa ulo
N. Paglalapat
Paano mabibigyan ng kahulugan ang salita pamilyar o di-pamilyar sa iyo?

Ano ang mabisang gawin para masagutan ng tama ang mga tanong sa
binasang kwento?
O. Pagtataya
A) Basahin ang sumusunod na kwento. Unawain at sagutin ang mga

tanong sa ibaba sa pamamagitan ng pagpili ng titik ng tamang sagot.
Palabati si Lola Miling. Walang araw ang lumilipas na hindi ka niya

mabati ng “Good morning.” Mahal na mahal si Lola Miling ng
magkapatid na JM at Ira. Sa araw-araw, bago pumasok sa eskuwela at
pagdating ng bahay, nagmamano sila kay Lola Miling. Buong
pagmamahal na hinahagkan ni Lola Miling ang magkapatid na masaya
naming papasok ng kanilang bahay.
7
1. Ano ang karaniwang ginagawa ni Lola Miling tuwing umaga?
2. Paano ipinakikita ng magkapatid na Jm at Ira ang kanilang
pagmamahal sa matanda?
3. Paano nagtapos ang iyong binasa?
Basahin ang mga pangungusap sa bawat bilang sa Hanay A. Piliin ang kahulugan ng
salitang may salungguhit sa talaan ng mga pagpipiliang salita sa Hanay B.
Hanay A Hanay B
1. Pinakamatalino siya sa a. karera o propesyon
kanilang klase.
2. May mga pamantasan na b. pangkat ng mga
nagpapaaral ng libre sa mag-aaral na
mga matatalinong mag- tinuturuan
aaral
3. Ang panggagamot at c. walang bayad
batas ay dalawang
mahabang kurso. d. bayad sa pag-aaral
4.Ang kinuha niyang kurso
ay batas dahil mahusay e. abogasya
siyang magtalumpati.
P. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Gamitin sa sariling pangungusap ang mga sumusunod na mga pangngalan at

panghalip.
1.kami
2.sambayanan
3. doon
4.dinarayo
5.pangulo
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
H. Bilang ng mag-aaral
na nagtamo ng 80%
sa pagtataya
I. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
J. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
K. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
8
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
L. Alin sa aking
pagtuturo ang naging
epektibo? Bakit?
M. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
N. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
9
ARALIN Petsa at Oras Markahan F5Q1W1D3
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang kakayahan at tatas sa
A. Pamantayang Pangnilalaman pagsasalita at pagpapahayag ng sariling
ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Nakasasali sa isang usapan tungkol sa
isang paksa
Nagagamit nang wasto ang mga
pangngalan at panghalip sa pagtalakay
tungkol sa sarili, sa mga tao, hayop,
C. Mga Kasanayang lugar, bagay at pangyayari sa paligid
Pampagkatuto/Layunin (F5WG-Ia-e-2)
Naipagmamalaki ang sariling wika sa
pamamagitan ng paggamit nito.
F4PL-)a-j-1)
II. PAKSA
Paggamit nang wastong Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay Tungkol sa
Sarili, sa mga Tao, Hayop, Lugar, Bagay at Pangyayari sa Paligid
Pagmamalaki ng Sariling Wika sa Pamamagitan ng Paggamit Nito

III. MGA KAGAMITAN
E. Sanggunian: TG pahina 4-7; LM pahina 3-5; TX_______; LR portal

________
F. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, activity sheets
IV. PAMAMARAAN
Q. Balik-aral at/o Panimula
Narito ang ilang mga salita. Alin dito ang pamilyar at di-pamilyar na salita?
A B
mahalimuyak matimyas
huwad siksik-liglig
Kahapon, tinalakay natin ang pagbibigay kahulugan sa pamilyar at di-pamilyar

na mga salita. Paano ang tamang pagbibigay kahulugan sa mga salitang
pamilyar at di-pamilyar?
10
R. Pagganyak
“Parke”
Ni: Jomar P. Magdaraog
Tono: Biyahe, Meteor Garden
Kami ay pumunta sa parke.

Upang mamasyal doon.
Sa Luneta Park kami nakarating.
Rebolto ni Jose Rizal napansin.
Kami ay may dalang mga pagkain.

Gulay, prutas at kanin.
Nilatag ni tatay ang kumot, sapin.
Upang kami’y may maupuan na rin. (na rin)
Chorus
Sa parke marami kang makikita.
Mga mag-aaral at turista.
Ale, Manong pabili ng hopia.
Laruan, lobo para sa bata.
(Repeat Chorus)
Ano sa palagay ninyo ang tawag sa mga salitang initiman?
S. Paglalahad ng Aralin
Sa kanta na ating binigkas, ano-ano ang mga initimang mga salita?
Sino ang makakagamit ng mga salita sa pangungusap?
1. Namasyal kami kahapon sa Luneta Park kahapon.
2. Bumili ako ng laruan at ilang mga personal na bagay.
Sa araw na ito ay tatalakayin natin ang Paggamit nang wastong
Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay Tungkol sa Sarili, sa mga Tao,
Hayop, Lugar, Bagay at Pangyayari sa Paligid.
T. Pagtalakay sa Aralin
Bago ang mga gawain alamin muna natin ang kahulugan ng pangngalan at
panghalip.
Ang Pangngalan ay salitang tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop,

lugar, at pangyayari.
Mayroon dalawang uri ang pangngalan. Ito ang Pambalana at Pantangi.
• Ang Pantangi ay tumutukoy sa tiyak ng ngalan ng tao bagay, hayop,
lugar at pangyayari.
Halimbawa: Noel E. Rosal, Peñaranda Park, Browny, Monggol,
Undas
• Ang Pambalana ay tumutukoy sa pangkalahatang tawag sa ngalan
ng tao, hayop, bagay, lugar at pangyayari.
Halimbawa: mayor, parke, aso, lapis, selibrasyon
11
Panghalip- ang tawag sa mga salitang ginagamit na panghalili sa mga
pangngalan.
Halimbawa: siya, ako, nila, kami, mo, ito at iba pa.
Panghalip na Panao- ay bahagi ng salita na ginagamit bilang panghalili sa

ngalan ng tao lamang.
Halimbawa: ako, ikaw, mo, sila, tayo at iba pa.
Awitin nating muli ang awiting “Parke”

Sipiin natin ang mga salitang nakahaylayt. Isulat sa tamang pangkat.
Pangngalan Panghalip
1. 1.
2. 2.
Gamitin natin sa tamang pangungusap.
• Maliban sa mga nabanggit ng panghalip at pangngalan, ano-ano pa

ang
iba’t ibang halimbawa ng panghalip at pangngalan?
Pansinin ang mga salitang may salungguhit sa bawat pangungusap.
A. Si Carl ay isang mabuting kaibigan. Siya ay mabait.

B. Magandang pasyalan ang Baguio tuwing summer. Malamig ang
simoy ng hangin dito.
Ano ang pangngalan na ginamit sa pangungusap A?
Ano ang pangngalan na ginamit sa pangungusap B?
Ano-ano ang salitang ginamit na pamalit sa pangngalan?
Ano ang tawag sa mga salitang ito?
Halimbawa: ako, ko, akin, amin, kami, kayo, atin, iyo, inyo, kita, mo, siya, ito,
dito, diyan, doon, at marami pang iba.
Punan ng tig-iisang pangngalan sa bawat hanay ang talahanayan.

Gamitin ang bawat isa sa pangungusap. Pagkatapos, bumuo ulit ng
pangungusap kaugnay ng unang binuong pangungusap. Palitan ang
pangngalang ginamit sa bawat pangungusap ng angkop na panghalip.
Tao Bagay Lugar Hayop Pangyayari

tatay
Halimbawa:
Si Tatay ay nasa Maynila.
Siya ay nagtatrabaho para sa amin.
12
F) Paglalahat
1. Kailan ginagamit ang pangngalan?
2. Bakit mahalaga na may alam tayo sa gamit ng ating sariling wika?
G) Paglalapat
Gamitin ang sumusunod na mga pangngalan at panghalip sa sariling
pangungusap.
a) kuya, ama, mag-aaral,

b) sila, kami, tayo
F) Pagtataya
Suriin ang mga nakasalungguhit na mga salita sa bawat pangungusap.

Kung pangngalan palitan ng tamang panghalip at kung panghalip ay palitan
ng tamang
pangngalan.
1. Isang magandang pasyalan ang Lawa ng Sumlang.

2. Sina Ronnel, Rodel at Rowel ay sama-sama sa iisang kupunan.
3. Kami ay magkakasama sa iisang lugar kahapon.
4. Si itay ay masipag magtrabaho sa bukid para sa aming mga anak.
5. Ako ang maglalaro sa palarong Bicol sa isang taon.
G) Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Gamitin sa sariling pangungusap ang mga sumusunod na pangngalan at
panghalip.
1. paaralan 6. tayo
2. kaibiigan 7. ako
3. aso 8. kami
4. kaarawan 9. sila
5. cellphone 10. ito
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
O. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
P. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
Q. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
13
R. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
S. Alin sa aking pagtuturo
ang naging epektibo?
Bakit?
T. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
U. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
/natuklasan ko na nais
kong ibahagi sa ibang
guro?
14
I. LAYUNIN
kasanayan upang maunawaan ang
A. Pamantayang Pangnilalaman
Nakapagtatala ng mga kailangang

B. Pamantayan sa Pagganap impormasyon o datos
Nabibigyang-kahulugan ang
C. Mga Kasanayang patalastas
Pampagkatuto/Layunin (F5EP-Ia-15)
II. PAKSA
Pagbibigay Kahulugan sa Patalastas
III. MGA KAGAMITAN

G. Sanggunian: TG pahina 6; LM pahina 7; TX Landas sa Wika 6,pahina
59-61
https://youtu.be/GG_4qOfXW0M; LR portal ________
H. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, activity sheets, laptop,

TV/projector
IV. PAMAMARAAN
A.Balik-aral at/o Panimula
Balik-aralan natin ang ating aralin tungkol sa pangngalan at panghalip.
Ano ang pangngalan? Ano ang panghalip?

Ano ang gamit ng pangngalan at panghalip sa pangungusap?
Magbigay ng mga halimbawa nito.
U. Pagganyak
Mayroon akong mga babasahing mga linya o pahayag. Hulaan ninyo kung
anong komersyal ang tinutukoy.
15
1. It won’t let you down.
2. Isa pa, Isa pang chickenjoy!
3. Coffee na lang, dear.
4. Nagulat ka ano?
5. Bakit ganun? Sinabon ko naman, ayaw kuminis!
V. Paglalahad ng Aralin
Sa araw na ito ay tatalakayin natin ang tungkol sa Pagbibigay Kahulugan sa
Patalastas.
W. Pagtalakay sa Aralin
Panoorin natin ang patalastas na ito.
https://yuotube/GG_4qOfXW0M
1. Tungkol saan ang patalastas?

2. Sa iyong palagay epektibo kaya ang patalastas?
3. Paano inilahad ang kaisipang nais ipabatid ng patalastas?
4. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng patalastas?Ano ang naitutulong nito sa
atin?
Ang patalastas ay isang maikling mensahe na nagpapabatid ng
mahalagang impormasyon tungkol sa:
• Gaganaping palatuntunan/ aktibidad
• Panawagan sa madla
• Kautusan ng paaralan
• Produktong ibenebenta o serbisyo
Dalawang Anyo ng Patalastas o Anunsiyo

• Nakalimbag na patalastas
• Pasalita o napapanood
Sa pagbibigay ng patalastas, may mga tuntunin tayong dapat tandaan.

• Tiyakin ang paksang susulatin.
• Gawing maikli ang mensahe.
• Ilagay lamang ang mahahalagang impormasyong sumasagot sa
mga taong na Ano, Sino, Kailan at Saan.
Sa inyong palagay, mahalaga ba ang patalastas? Ipaliwanag

May mahalagang aral o mensahe itong inihahatid na idinaan lang sa
produkto.
X. Paglalahat
Bakit kailangang suriing mabuti ang mga patalastas na napapanood o

nababasa?
16
Y. Paglalapat
Bigyang interpretasyon ang patalastas:
“Sa mata ng bata, ang mali ay nagiging tama kapag ito’y ginagawa ng mas
matanda”.
• Kanino patungkol ang patalastas? ________________
• Ano ang mensahe nito? _________________________
Z. Pagtataya
Basahin ang patalastas at sagutin ang mga sumusunod na tanong.
Tinatawagan ang lahat ng batang may 8-12 taong gulang na lumahok sa

timpalak-bigkasang gaganapin sa silid bilang 28 ng paaralan sa darating na
Biyernes, Marso 12 sa ganap na ika-3:00 ng hapon. Hinihiling na magsuot ng
kasuotang Pilipino ang mga kalahok.
1. Tungkol saan? ___________________

2. Para kanino? ___________________
3. Ano ang kahalagahan ng patalastas? _________________
AA. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Manood ng balita sa TV. Humanda sa pagbabahagi tungkol sa balitang

napanood bukas.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
V. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
W. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
X. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
Y. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
Z. Alin sa aking pagtuturo
Bakit?
17
AA. Ano-ano ang
aking naging suliranin
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
BB. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
18
I. LAYUNIN
Napauunlad ang kasanayan upang
maunawaan ang iba’t ibang teksto
Nakasusulat ng isang talata tungkol
sa isang isyu o paksa
Nakasusulat ng isang maikling balita
(F5PU-Ia-2.8)
C. Mga Kasanayang Naipapahayag ang sariling opinyon

Pampagkatuto/Layunin o reaksyon sa isang napakinggang
balita, isyu o usapan
(F5PS-Ia-j-1)
II. PAKSA
Pagsulat ng Isang Maikling Balita
Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaskyon sa Isang Napakinggang Balita

III. MGA KAGAMITAN
I. Sanggunian: TG pahina 6; LM pahina 6-7; TX Pagdiriwang ng Wikang

Filpino 5, pahina 4-5; LR portal ________
J. Iba pang kagamitang pampagtuturo: larawan, activity sheets, tsart

IV. PAMAMARAAN
BB. Balik-aral at/o Panimula
• Tumawag ng mag-aaral na magbabahagi ng balitang napanood.
CC. Pagganyak
Tingnan ang mga larawan na napagkukunan ng impormasyon ng mga tao,
tulad ng telebisyon, radyo, pahayagan, internet, cellphone, at iba pa.
19
• Ano ang gamit ng mga nasa larawan?
• Paano ito nakatutulong sa mga tao?
• Sa ano-anong sitwasyon kailangan natin ang mga ito?
DD. Paglalahad ng Aralin
May mga babasahin tayong maiikling balita tungkol sa climate change.
Makinig nang mabuti sa aking babasahing balita kaugnay sa pagbabago
ng klima.
EE. Pagtalakay sa Aralin
Klima sa Bansa, Hindi na Tama?
Init-lamig, lamig-init, ulan sa tag-araw, at init sa tag-ulan. Lubhang

malaki na nga ang ipinagbago ng klima sa ating bansa simula nang
pumasok ang ika-20 siglo.
Ayon sa siyentipikong pananaliksik, ito ay sanhi ng tinatawag na
“climate change” at global warming” kung saan hindi lamang ang ating
bansa ang naapektuhan subalit maging ang iba pang bahagi ng mundo.
Malaking hamon ang hinaharap ngayon ng lahat ng ahensiya ng
pamahalaan upang makahanap ng solusyon para malabanan ang hindi
tama o pabago-bagong klima na nakaaapekto sa bansa.
Sagutin natin ang mga tanong tungkol sa balitang inyong napakinggan.
1. Tungkol saan ang balita?
2. Bakit malaki ang ipinagbago ng klima sa ating bansa?
3. Sa iyong palagay, ano ang maaring magawa ng pamahalaan o mamamayan
sa ating pabago-bagong klima na nakaaapekto sa ating bansa?
4. Ano ang iyong opinyon o reaskyon sa balitang iyong napakinggan?
Ang balita ay ulat o impormasyon hinggil sa mga pangyayari o
nagaganap sa paligid at sa ibang panig ng bansa at maging labas ng
bansa. Nakatutulong ang balita sa pagbibigay o paghahatid ng kaalaman at
impormasyon sa mga tao sa pamamagitan ng pahayagan o diyaryo, radyo,
telebisyon, at internet.
20
Sa pagsulat ng balita, isaalang-alang ang sumusunod na pananong:
1. Ano- tumutukoy sa pinakamahalagang pangyayari.
2. Sino- tumutukoy sa kilalang tao o mga tao o kaya’y tao o mga taong
sangkot sa pangyayari.
3. Saan- tumutukoy sa lugar na pinangyarihan
4. Kailan- tumutukoy sa panahon, petsa, o oras ng pagkakaganap ng
pangyayari.
5. Bakit- tinatalakay ang sanhi at bunga ng pangyayari.
6. Paano- inilalahad ang paraan ng pagkakaganap ng pangyayari.
Mga Katangian ng Balita

1.Ganap na Kawastuhan at Katotohanan
Ang inilalahad na balita ay batay sa tunay na pangyayari at hindi
likhang-isip lamang, may maayos na detalye, at buo ang diwa.
2.Timbang
Binigyang-diin ang bawat katotohanan ng pangyayar, walang
kinikilingan, walang pinapaigan.
3. Maikli
Hindi maligoy ang balita, direktang paglalahad lamang.
FF. Paglalahat
Ano ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng balita?
GG. Paglalapat
Isaayos ang mga pangungusap upang maging isang malinaw na balita.
Sisimulan iyon ng misa sa pangunguna ni Rev. Fr. Jose Ladra at pagkatapos
ay susundan ng pagbebendisyon ng nabanggit na kapilya.
Ang naturang kapilya ay naitayo at natapos sa sama-samang pagtutulungan

ng mga mamamayan ng Barangay Buenavista.
Pasisinayaan sa Linggo, ika-31 ng Enero, sa ganap na ika-8:00 ng umaga,

ang munting kapilya sa Barangay Buenavista sa Sta. Maria, Bulacan.
HH. Pagtataya
Sumulat ng isang maikling balita mula sa mga datos sa ibaba.

Ginawang datos:
Ano: ______________________
Sino: ______________________
Saan: _____________________
Kailan: _____________________
Bakit/Paano: ________________
Gamitin ang rubric sa pagmamarka ng balitang isinulat ng mga mag-aaral.
Ibigay ang mga tanong na gagabay sa mga mag-aaral sa pagsulat ng balita.
21
Rubrik sa Pagsulat ng Balita
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• sumasagot sa tanong na Ano,
Sino, Kailan, Bakit, at Paano
BALARILA
• wastong gamit ng wika
(balarila, baybay, bantas)
HIKAYAT
• pagtataglay ng katangiang
kawilihan, wasto, walang
pinapanigan
5- Pinakamahusay
4- Mahusay
3- Katanggap-tanggap
2- Mapaghuhusay pa
1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na pagsasanay
II. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Humanap ng maikling tula at maging handa sa pagsasakilos nito sa susunod
na linggo.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
CC. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
DD. Bilang ng mag-aaral na
(remedial)
EE. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
FF. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
GG. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
HH. Ano-ano ang aking naging
malutas sa tulong ng
aking punongguro Bat
superbisor?
II. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
22
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang kakayahan sa
mapanuring pakikinig at pag-unawa sa
napakinggan
Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa
A. Pamantayang iba’t ibang uri ng teksto at napapalawak ang
Pangnilalaman talasalitaan.
Naipamamalas ang pagpapahalaga at
kasanayan sa paggamit ng wika sa
komunikasyon at pagbasa ng iba’t ibang uri
ng panitikan.
Nakapagbibigay ng sariling pamagat para ssa
napakinggang kuwento at pagsasasgawa ng
round table na pag-uusap tungkol sa isyu o
paksang napakinggan.
B. Pamantayan sa Nakasasali sa isang usapan tungkol sa isang
Pagganap paksa
Napapahahalagahan ang wika at panitikan sa
pamamagitan ng pagsali sa mga usapan at
talakayan, pagkukuwento, pagsulat ng sariling
tula, talata o kuwento.
Nabibigyang kahulugan ang tulang
napakinggan sa pamamagitan ng mga
kilos.(F5PN-Ib-5)
C. Mga Kasanayang
Naibibigay ang kahulugan ng salitang
pamilyar at di-pamilyar sa pamamagitanng
gamit sa pangungusap.
(F5PT-Ia-b-1.14)
II. PAKSANG ARALIN

 Pagbibigay Kahulugan sa Tulang Napakingan sa Pamamagitan ng mga
Kilos
 Pagbibigay Kahulugan sa Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar
III. MGA KAGAMITAN

Sanggunian: K to 12 Curriculum Guide sa Filipino 5
F5PN – Ib-5, F5PT – Ia – b – 1.14, F4 Oa – j – 3
23
K to 12 Teacher at Learner’s Guide sa Filipino 5 p. 8
https://www.youtube.com/watch?=tNfzovsHjEU
Kagamitan:
Kartolina, pentel pen, tape,laptop
IV. PAMAMARAAN
JJ. Balik-aral
Balik- aral sa nakaraang aralin
Sa araw na ito layunin nating mabigyang-kahulugan ang tulang
napakinggan sa
pamamagitan ng kilos, naibibigay ang kahulugan ng mga salitang pamilyar at di-
pamilyar sa pamamagitan ng gamit sa pangungusap,Naitatala ang mga
mahahalagang impormasyon mula sa binasang teksto,naipapahayag ang
sariling opinyon o reaksyon sa isang napakinggang balita o usapan,nagagamit
ng wasto ang mga pangngalan at panghalip sa pagtalakay tungkol sa sarili, sa
mga tao, hayop, lugar, bagay, at pangyayari sa paligid at napagsusunod-sunod
ang mga pangyayari sa kuwento sa tulong ng nakalarawang balangkas.
KK. Pagganyak
Ipapanood sa mga mag-aaral at sabayan ang pag-awit
https://www.youtube.com/watch?v=tNfzOvSHjEU
Ano ang mensahe ng awit?
LL.Paglalahad
Sa araw na ito ang ating paksang pag-aaralan ay ang mabigyan ng
kahulugan ang tulang mapapakinggan sa pamamagitan ng mga kilos
gayundin ang maibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar
sa pamamagitan ng gamit sa pamgungusap.
MM. Pagtalakay sa Aralin
Paglinang ng talasalitaan
Tukuyin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit sa
pangungusap.
Pagkatapos ay gamitin ito sa sariling pangungusap.
1. Si Lando ang may sala kung kaya naaksidente ang kapatid nito.
2. Magbubuklod ang mga mamamayan ng barangay Taysan sa
pagpapanatili ng kalinisan ng kanilang kapaligiran.
3. Sumunod palagi sa magulang upang hindi mapahamak.
Habang Bumabasa
Paano ang tamang pagbigkas ng isang tula?
Ipabigkas ang tula at humanda sa maikling talakayan.
Kalikasan ating Pangalagaan
Noon kay gandang pagmasdan

Mapunong kagubatan at bughaw na karagatan.
24
Masarap na tubig mula sa batisan
Sariwang hangin ang dadampi sa katawan.
Noo’y malulusog ang mga pangangatawan

Dahil kalikasan ay tunay na napangalagaan.
Ngunit ngayo’y iba’t ibang karamdaman
Ang dumadapo kaninuman.
Sino ang dapat sisihin sa ganitong pangyayari?

Polusyon sa paligid ay dapat iwaksi.
Iba’t ibang paraan ay dapat magampanan
Upang mapaganda ang kinabukasan.
Pansinin ang mga bundok na nakakalbo.

Kung magbubuklod, masosolusyunan ng mga tao.
Pagtatanim ang solusyon sa problemang ito.
Kaya halika ka na at simulant na ito.
Mga basura’y itapon sa tamang lalagyan
Huwag itambak kung saan – saan.
Ito’y magdudulot ng sakit at pagbaha
Kung ayaw mapahamak ay tumigil ka na.
Problema sa lasong kemikal at itim na usok ng

sasakyan
Ito’y nagdudulot ng sakit sa kalikasan at kalusugan.
Magbasa at mag-isip ng solusyon
Upang maiwasan ang anumang polusyon.
Ating kalikasan ay pangalagaan

Dito nakasalalay ang kabuhayan at kalusugan.
Pagtulungang maibalik ang kagandahan
Ng biyayang handog ng Diyos na makapangyarihan.
Gabay sa Pag-unawa:
Sa iyong palagay, ano kaya ang mararamdaman ng Diyos sa nagyaring
ito sa kapaligiran?
Anu-anong kalamidad ang nararanasan ngayon ng m,ga tao dahil sa
pagkasira ng kalikasan?
May magagawa k aba para masugpo ito? Anu-ano ang ito?
Balikan natin ang saknong 1 at 2 , anong mga salita ang maaaring
lapatan ng kilos habang binibigkas?
Paano ninyo ito isasakilos?
NN. PAGLALAHAT
Ano-anong solusyon ang iyong magagawa bilang isang mag-aaral? Paano
ka makakatulong upang maibalik ang kagandahan at kalinisan ng kalikasang
nilikha ng Diyos?
25
OO. PAGLALAPAT
Tumayo ang lahat at sabaysabay nating bigkasin ang saknong habang
nilalapatan ng kilos ang mga piling salita.
PP. PAGTATAYA
Pangkatang Gawain (maaaring gumamit ng ibang tula)
Lapatan ng kilos at bigkasin sa harap ang saknong ng tula
P1 - saknong 3
P2 - saknong 4
P3 - saknong 5
P4 - saknong 6
QQ. KARAGDAGANG GAWAIN

AAAno angAno ang opinyon?
Paano ka nagbibigay-opinyon tungkol sa iyong narinig?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
JJ. Bilang ng mag-aaral na nagtamo ng 80% sa pagtataya

KK. Bilang ng mag-aaral na
(remedial)
LL. Nakatulong ba ang
MM. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay (remediation)
NN. Alin sa aking pagtuturo ang
OO. Ano-ano ang aking
naging suliranin na maaaring
PP. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
QQ.
26
Paaralan Baitang 5
BANGHAY- Oras
ARALIN
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang iba’t ibang kasanayan upang
maunawaan ang iba’t ibang teksto.
A. Pamantayang
Pangnilalaman
pagsasalita at pagpapahayag ng sariling ideya,
kaisipan, karanasan at damdamin.
Nakapagtatala ng mga kailangang impormasyon
B. Pamantayan sa o datos.
Pagganap Nakasasali sa isang usapan tungkol sa isang
paksa.
Naitatala ang mga mahahalagang impormasyon
C. Mga Kasanayang mula sa binasang teksto. (F5EP-Ib-10)
Naipapahayag ang sariling opinyon o reaksyon sa
Pampagkatuto/Layunin isang napakinggang balita isyu o usapan.
(F5PS-Ia-j-1)
II. PAKSANG ARALIN
 Pagtatala ng mga mahahalagang Impormasyon mula sa Binasang
Teksto
 Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksyon sa isang
Napakinggang Balita o usapan.
III. MGA KAGAMITAN

F5PN – Ib-10, F5PS – Ia – j – 1
K to 12 Teacher at Learner’s Guide sa Filipino 5 p. 34-35
https://www.youtube.com/watch?=tNfzovsHjEU
Kagamitan
Kartolina, pentel pen, tape,tsart, larawan
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Ano ang ating ginawa kahapon?

Sa pagbibigay-kilos ba habang binibigkas ang tula ay gumanda ba ito?
Bakit?
Sino ang sumagot ng Oo?
Simulan sa - sa palagay ko ay _________________
27
B. Pagganyak
Ngayong araw suriin natin ang larawang ito.
Ano ang ipinapakita sa larawan? Ano kaya ang sanhi ng

pangyayari? Bakit kaya ito ang nangyari/nangyayari? Sino kaya ang dapat
sisihin sa pangyayaring ito? Ano ang salooobin mo tungkol sa ipinakita ng
larawan?
C. Paglalahad /Pagtalakay sa Aralin
Paglinang ng talasalitaan
(Sa pamamagitan ng cabbage ball)
Piliin sa loob ng bawat pangungusap ang kasingkahulugan ng salitang
may salungguhit.
1. Hinagupit nang malakas na bagyo ang Pilipinas.
Tinamaan ang ilang lugar sa Luzon.
2. Sinalanta ng kalamidad ang Gitnang Luzon.
Napinsala ang mga tanim dito.
3. Maituturing na isang trahedya ang madalas na pagkakaroon ng
bagyo sa ating bansa. Mababawasan din sana ang kapahamakang
dulot sa sakunang ito kung nagiging maingat din ang mga tao.
4. Ang pagkasawi ng ilang mamamayan ay nagdulot nang labis na
pagdadalamhati.
Ang pagkamatay ng mga alagang hayop at pananim ay hindi rin
naiwasan.
5. Ang daluyong ng bagyo ay mabilis nitong pagdating ay kumitil ng
maraming buhay.
a. Bago Bumasa
“Sa palagay mo, sino ang dapat sisihin sa sakunang dumating
sa Visayas at Mindanao?”
28
Basahin ang akdang “Makinig at Mag-ingat” pahina 34 ,
Alab Filipino (sanggunian)
Habang binabasa ninyo ang maikling akda, tandaan ang

mahahalagang
detalye para sa pagsagot sa kasunod na mga katanungan.
Sagutin ang paganyak na tanong sa ibinigay kanina.
Ipabasa at ipasagot.
1. Sino ang nagsasalita sa teksto?
2. Sino ang kaniyang kinakausap?
3. Tungkol saan ang binasang teksto?
4. Sino ang hindi nagging masunurin sa mga paalala?
5. Paano nagging ligtas ang bawat isa kung may
kalamidad?
a. Pagkatapos Bumasa
Pagtatalakay:
1. Sino ang dapat managot sa sakunang dumating sa
Visayas at Mindanao?
2. Sino ang nagsasalita sa teksto?
3. Sino ang kaniyang kinakausap?
5. Sino ang hindi nagging masunurin sa mga paalala?
6. Paano nagging ligtas ang bawat isa kung may
kalamidad?
Ang opinyon ay pagpapahayag ng hakahaka o imahinasyon; saloobin

at damdamin ng tao
Pariralang ginagamit sa pagbibigay ng opinyon
 Sa aking palagay, sa aking opinyon, sa palagay ko, lubos kong

pinaniniwalaan, kumbinsido akong . . ., kung ako ang tatanungin,
kung hindi ako ngakakamali, sa tingin ko, sa totoo lang, sa aking
pananaw
D. Paglalahat
Buuin ang pahayag:
Matapos ang talakayan, natutuhan kong ____________________
29
E. Paglalahat
Ano ang iyong gagawin para makapagtala ng mahahalagang
impormasyon mula sa binasang teksto? Makapagpahayag ng sariling
opinyon o reaksyon?
IV. PAGTATAYA
(Recitation o Pangkatan ang marka)
Bigyan ng opinyon o reaksyon ang maikling tula.
Marami sa atin ay nangangamba

Pagkat ilan sa mga lugar ay lubog sab baha.
Ito ay dulot ng illegal na pagtotroso
Ano ang solusyon sa kalagayang ito?
V. TAKDANG ARALIN
Maghanda ng isang balita sa pahayagan tungkol sa kalamidad na
nararanasan n gating bansa dulot ng pagkasira ng kalikasan. Idikit ito sa short
bond paper, sa ilalim nito, sumulat ng maikling opinyon o reaksyon kaugnay
dito.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
RR. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
SS. Bilang ng mag-aaral na
(remedial)
TT. Nakatulong ba ang
UU. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
VV. Alin sa aking pagtuturo ang
WW. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
XX. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
30
Paaralan Baitang 5
BANGHAY- Oras
ARALIN
I. LAYUNIN
A. Pamantayang pagsasalita at pagpapahayag ng sariling ideya,
Pangnilalaman kaisipan karanasan at damdamin
Nakasasali sa isang usapan tungkol sa isang

B. Pamantayan sa
paksa.
Pagganap
Nagagamit ng wasto ang mga pangngalan at
C. Mga Kasanayang panghalip sa pagtalakay tungkol sa sarili, sa mga
tao, hayop, lugar, bagay, at pangyayari sa paligid.
Pampagkatuto/Layunin (F5WG-Ia-e-2)
II. PAKSANG ARALIN

Paggamit ng wasto ang mga Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay
Tungkol sa Sarili, sa mga tao, hayop, lugar, bagay, at pangyayari sa
Paligid,
III. MGA KAGAMITAN

Sanggunian: K to 12 Curriculum Guide sa Filipino
K to 12 Teacher at Learner’s Guide sa Filipino 5 p. 3-5
Kagamitan
Kartolina, mga larawan, pentel pen,tape
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Paano ang wastong pagbibigay ng opinyon at reaksiyon sa isang
balitang napakinggan?
B. Pagganyak
Tumawag ng mga mag-aaral na magbabahagi ng isang detalye tungkol
sa sarili at pamilya.
Isulat sa pisara ang mga pangngalan ng tao, hayop, lugar, bagay at
pagyayaring mababangit at ang mga panghalip.
C. Paglalahad / Pagtatalakay
Sa araw na ito tatalakayin natin ang tungkol sa paggamit ng wasto
ang mga Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay Tungkol sa Sarili, sa
mga tao, hayop, lugar, bagay, at pangyayari sa paligid.
31
Takakayin ang pangngalan at panghalip
Magbigay ng maikling usapan o dayalogo na tatalakayin
Mga tanong tungkol sa pangngalan at panghalip
E. Paglalahat
Kailan ginagamit ang pangngalan?
Kailan ginagamit ang panghalip?
F. Paglalapat
Sumulat ng tatlong (3) pangungusap mula sa larawan gamit ang mga

pangngalan at panghalip.
IV. PAGTATAYA
Panuto: Suriin ang mga nakalinyang pangngalan sa bawat pangungusap.
Palitan ito ng tamang panghalip at isulat na muli ang pangungusap.
1. Si Arnold ay nagluto ng masarap na adobo kahapon.

2. Mabango ang bulaklak ng sampaguita lalo na tuwing umaga.
3. Si tatay, nanay at kuya ay maagang umalis patungo sa bukid.
4. Ang mga mag-aaral ay masisipag sa paglilinis ng silid-aralan.
5. Sa tabi ng bakod inilagay ni ate ang dala niyang panggatong.
V. TAKDANG ARALIN
1. Sumulat ng maikling talata na naglalarawan sa iyong hinahangaang tao
gamit ang pangngalan at panghalip. Bilugan ang mga ginamit na pangngalan
at salungguhitan ang panghalip.
2. Alamin kung ano ang tinatawag na balangkas?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
G. Bilang ng mag-aaral
na nagtamo ng 80%
sa pagtataya
32
H. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
I. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
J. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
K. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
L. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
M. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
33
Paaralan Baitang 5
BANGHAY- Oras
ARALIN
I. LAYUNIN
Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa iba’t
A. Pamantayang ibang uri ng teksto at napalalawak ang
Pangnilalaman talasalitaan
B. Pamantayan sa
Nakapagsasagawa ng readers’ theater
Pagganap
Napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa
C. Mga Kasanayang kuwento sa tulong ng nakalarawang balangkas.
(F5PB-Ib-5.4)
II. PAKSANG ARALIN

Pagpapasunod-sunod ng mga Pangyayari
III. MGA KAGAMITAN

K to 12 Teacher at Learner’s Guide sa Filipino 5 p. 8
Kagamitan:
Kartolina, mga larawan, pentel pen,tape
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng pangungusap tungkol sa
sariligamit ang pangngalan at panghalip.
Sa araw na ito pag-aaralan naman natin kung paano napagsusunod-

sunod ang mga pangyayari sa kuwento sa pamamagitan ng balangkas.
B. Pagganyak
Sa pagsisimula, pansinin ang mga ipapaskil kong larawan
Pagsunod-sunurin ang larawan ayon sa pagkasunod-sunod nito.
Lagyan ng bilang 1-5.
34
C. Paglalahad
Sa araw na ito pag-aaralan natin
Basahin ang kuwento.
ANG KALUSUGAN AY KAYAMANAN

Si Ramon ay nagpapahalaga sa kanyang kalusugan. Kumakain siya ng
masustansyang pagkain gaya ng prutas, gulay at umiinom ng gatas. Siya ay
nag-eehersisyo palagi. Walong oras na pagtulong ang ginagawa niya. Naliligo
rin siya araw-araw. Payong at kapote ang dala niya palagi sa pagpasok. Siya ay
aktibo sa paaralan dahil walang karamdaman.
Ano ang binibigyang halaga ni Ramon?

Paano niya ito pinapahalagahan?
Sa tulong ng Story Ladder , subuking pagsunud-sunurin ang mga

pangyayari.
Pangyayari
4
Pangyayari
3
Pangyayari
2
Pangyayari
1
Tama ba? (ippoproseso ng guro ang sagot/gawa)
35
Ang story ladder ay isang uri ng balangkas/outline.
Ang balangkas ay maayos na paghahanda ng ulat sa

pamamagitan ng pagsulat ng mga mahahalagang punto hingil sa
paksa.
D. Paglalahat
Makinig sa kuwento, ihanda ang mga larawan ng pangyayari mula rito.
Hayaan ang mga mag-aaral na pagsunod-sunurin ito ayon sa pagkakasunod-
sunod ng pangyayari sa kuwento.
ANG AKING LOLA
Tuwing umaga makikita ang isang matanda na nakaupo sa tumgga-

tungga. Hawak ang dyaryo habang umiinom ng kape. Siya ang aking Lola
Lorna.
Mahilig siyang magkuwento ng mga pangyayari noong kapanahunan
niya. Kasama ang mga pabula na tunay na kaiga-igaya.
Palagi rin kaming ipinagluluto ng spaghetti, pansit at puto. Ngunit
pinaka paborito ko ay ang kanyang adobo.
Pagkagaling ko sa paaralan, hanap-hanap ko siya. Dala-dala niya ang
paborito kong manga. Tuwang-tuwa sinasalubong niya ako ng mahigpit na
yakap at halik sa noo.
E. Paglalapat
Pangkatang Gawain: Gamit ang ibang uri ng kuwento , pagsunod-
sunurin ang mga pangyayari sa kuwento
Pamagat
P1
P2
P3
F. Pagtataya
Basahin ang kuwento. Pagsunod-sunurin ang pangyayari sa tulong
ng mga
larawang nakabalangkas. Gamit ang timeline.(iba pang uri ng
balangkas)
ANG PAGSUSULIT
Araw ng Sabado, niyaya si Ken ng kanyang mga kaibigan. Lalangoy

sila sa tabing ilog. Tumanggi si Ken sapagkat nais niyang makapasa sa
pagsusulit.
36
Nagsimba muna ang pamilya ni Ken. Humiling siya sa Diyos na siya ay
makapasa. Agad silang umuwi. Siya’y nag-aral ng kanyang aralin.
Araw ng Lunes, nagsimula na ang pagsusulit. Maingat na sinagutan
niya ang mga tanong. Kinaumagahan, nakuha na nila ang resulta . Isa si Ken
sa may pinakamataas na marka. Napasigaw at nagtatalon siya sa tuwa. Hindi
nasayang ang kanyang pagbabasa.
V. TAKDANG ARALIN
1. Maghanap ng maikling kuwento. Iguhit ang mahahalagang pangyayari
ayon sa
pagkakasunod-sunod nito.
2. Paano ang pagbibigay ng paksa?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
F. Bilang ng mag-aaral
na nagtamo ng 80%
sa pagtataya
G. Bilang ng mag-aaral na nangangailangan ng mga gawaing pagpapahusay
(remedial)
H. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
J. Alin sa aking
pagtuturo ang
naging epektibo?
Bakit?
K. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
L. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
M.
N.
37
I. LAYUNIN
Naipapamalas ang kakayahan sa
A. Pamantayang Pangnilalaman mapanuring pakikinig at pag-
unawa sa napakinggan
Nakapagbibigay ng sariling
pamagat para sa napakinggang
B. Pamantayan sa Pagganap kwento at pagsasagawa ng
roundtable na pag-uusap tungkol
sa isyu o paksang napakinggan
Naibibigay ang paksa ng
C. Mga Kasanayang
napakinggang kuwento o usapan
F5PN-Ic-g-7
II. PAKSA
Pagbibigay ng paksa ng napakinggang kuwento o usapan

III. MGA KAGAMITAN
K. Sanggunian: TG _p. 13-15 _;
LM _p. 12-16__;
TX
_https://www.slideshare.net/herculesvalenzuela1/filipino-
grade-5-k12-alab-filipino-1st-quarteer-week-3
L. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, graphic organizer, projector,
laptop,
activity cards
IV. PAMAMARAAN
RR. Balik-aral at/o Panimula
Sa papaanong paraan natin maipapakita ang paggalang sa ideya,

damdamin, at kultura ng may-akda ng tekstong napakinggan o nabasa?
Sa araw na ito, ang mga layunin ay ang mga sumusunod; naibibigay ang
paksa
ng napakinggang kuwento o usapan, naisasalaysay muli ang napakinggang
teksto sa pamamagitan ng pagsasadula,nagagamit nang wasto ang mga
pangngalan at panghalip, naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di
pamilyar,nasasagot ang mga tanong tungkol sa binasang teksto, nababaybay
nang wasto ang salitang natutuhan sa aralin at naipagmamalaki ang sariling
wika.
SS. Pagganyak
Ano-anong mga paksa ang nais ninyong pag-usapan o talakayin?
Bakit ito ang inyong gusto
38
TT.Paglalahad at Pagtatalakay
Nagyong araw ay mayroon tayong maikling kuwentong tatalakayain.
Ang
kuwentong “Ang Lion at ang Daga”, anong paksa ang nais ihatid sa
mambabasa
ng may akda?
Mahalaga na alam ninyo kung anong paksa ang tinatalakay sa isang
kuwento.
Ito ang ating tatalakayin ngayong araw.
Gawain A)
1. Paglinang ng Talasalitaan
Alamin ang salitang tinutukoy ng mga katuturan sa loob ng banner.
Isulat ang titik sa loob ng bituin.
a. umayon d. isangkutsa g. sangkap

b. katakam-takam e. labog
c. nalanghap f. malabnaw
payag napakasarap
hindi malapot halos durog sa sobrang lambot
sahog, rekado pag-amoy na hindi nilalapit sa ilong
Sagot: a, f, g, b, e, c
A. Bago bumasa
Ngayon, babasahin natin ang maikling kuwento na
pinamagatang “Si Annie , Ang Kusinera”..
B. Habang bumabasa
Ano-ano ang mga dapat tandaan sa tahimik na
pagbabasa?
Basahin at unawain dahil may mga katanungan kayong
dapat na
Sagutin pagkatapos.
“Si Annie, Ang Kusinera”
Si Annie ay isang kusinera. Kilalang-kilala siya sa bayan ng

Dansalan dahil napakasarap niyang magluto. Bihira ang handaanlalo na
kung pista na hindi siya ang nagluluto. Marami siyang alam na lutuin
tulad ng mga pagkaing Pilipino, Intsik, Espanyol, at Italyano.
39
Bukod sa mahusay mangusina si Annie, napakamalikhain pa niya
sa mga inihahandang pagkain. Masarap at kasiya-siya ang mga pagkaing
inihahanda niya. Napananatili niya ang likas na kulay at lutong ng gulay.
Iba-ibang hugis ang ginagawa niya sa mga sangkap na sili, luya, at
sibuyas. Napabubuka niya ang repolyo na akala mo ay isang malaking
rosas.
Katakam-takam! Masarap at maganda na ang mga ulam na luto ni
Annie, mabango pa ito. Nakalilikha siya ng amoy ng ulam na kapag
nalanghap mo ay gugutumin ka. Marami ang nagtatanong kung ano ang
kanyang sikreto kung bakit kahit kaunti lang ang sahog ay nakatatakam
ang luto niya,
Iisa lang ang sagot niya sa mga nagtatanong. Ang kanyang mga
iniluluto ay pawing sariwa, masustansiya, at mura. Ang lasa at sarap ng
pagkain ay umaayon sa tamang sangkap na ginagamit niya sa pagluluto.
Maayos niyang iniluluto ang mga sangkap. Pinalalambot muna ang karne
bago isama ang gulay Dapat hindi hilaw o hindi labog ang pagkakaluto
C.Pagkatapos bumasa
• Ano ang trabaho ng pangunahing tauhan sa kuwento?
• Saang bayan siya kilalang-kilala? Bakit?
• Ano ang mga alam niyang lutuin?
• Paano inilarawan ang ulam na luto ni Annie?
• Ano-ano ang sikreto sa pagluluto ni Annie?
• Ano kaya ang paksa o pangkalahatang kaisipan sa
kwentong inyong napakinggan?
Kilalanin natin kung ano ang paksa:

• Ang paksa ay ang iniikutang diwa sa isang talata. Ito ang isang
pangkalahatang kaisipan sa isang kwento.
• Ang paksa ay kung ano ang nilalaman ng kuwento. Ito ay
kabuuang diwa ng buong talata. Sa inmgles ito ay tinatawag na
“topic sentence”
• Mayroon itong tinatawag na mga pantulong na detalye para
matukoy ang paksa.
1. Supporting details/information o pansuportang detalye
2. Mga mahahalagang kaisipan o mga susing pangungusap na
may
kaugnayan sa paksang pangungusap.
40
UU. Paglalapat:
Basahin ang maikling talata at salungguhitan ang paksang
pangungusap.
Maaga pa ay gising na lahat ang mga tao sa bahay ni Mang Isidro. Ang
bawat isa ay abalang nagbibihis at naghahanda papunta sa simbahan.
Nakasuot ng magandang putting damit si Eloisa. Ito ang araw ng kanyang
kasal.
VV. Paglalahat:
Ano ang tinatawag na paksa ng isang kwento? (Ang paksa ay ang
iniikutang diwa sa isang talata. Ito ang isang pangkalahatang
kaisipan sa isang kwento.)
Paano mo maibibigay ang paksa ng isang kwentong iyong

napakinggan? (Sa pamamagitan ng matamang pakikinig at pag-
unawa sa bawat talatang sasabihin habang binabasa ito.)
WW. Pagtataya
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga talata. Sipiin ang paksang
pangungusap at isulat ito sa ibaba ng bawat bilang.
1. May iba’t ibang kahulugan ang bawat kulay. Ang asul ay kapayapaan
at ang pula ay katapangan. Pag-ibif naman ang kahulugan ng rosas at
panibugho naman ang dilaw. Kasaganaan naman ang berde at
kalungkutan ang itim. Marami pang kulay ang may kahulugan.
1. ________________________________________________________
________
2. Ang aklat ay nagbibigay ng iba’t ibang impormasyon. Ito rin ang

nagdadala sa atin sa iba’t ibang bansa sa pamamagitan ng pagbabasa.
Ang dating pagkatao ay nababago rin. Ang lahat ng bagay ay natutunan
natin sa aklat. Ito ang mga kahalagahan ng aklat.
2. ________________________________________________________
________
3. Malalaki at matataas na gusali ang matatagpuan sa Ayala, Makati.
KIlalang-kilala ang lungsod na ito dahil na rin sa mga subdibisyong
magagara at malapalasyong bahay ng mga milyonaryo. Narito rin ang iba’t
ibang mga hotel at restawran na tanyag. Ang Makati ay isa sa
pinakamayamang lungsod ng bansa.
3. ________________________________________________________
________
41
XX. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Ang bawat pangkat ay magsasadula ng ilang bahagi ng kuwentong
inyong napakinggan. Ito ang gagawin natin bukas.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
YY. Bilang ng mag-aaral

na nagtamo ng 80% sa
pagtataya
ZZ.Bilang ng mag-aaral na
(remedial)
AAA. Nakatulong ba ang
BBB. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
CCC. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
DDD. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
EEE. Anong mga
inobasyon o lokalisasyon
sa mga kagamitan ang
ginamit /natuklasan ko na
nais kong ibahagi sa ibang
guro?
42
I. LAYUNIN
Naipapamalas ang kakayahan at
tatas sa pagsasalita at
pagpapahayag ng sariling ideya,
kaisipan, karanasan at damdamin
Nakakasali sa isang usapan
tungkol sa isang paksa
Naisasalaysay muli ang
C. Mga Kasanayang napakinggang teksto sa
Pampagkatuto/Layunin pamamagitan ng pagsasadula
F5PS-Ic-f-6.1
II. PAKSA
Pagsasalaysay ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng
pagsasadula
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: TG _p. 13-15 _;
LM _p. 12-16__;
TX
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, projector, laptop, activity

cards
IV. PAMAMARAAN
Ano ang paksa ng mga napakinggang kuwento kahapon?

Ano ang tinatawag na paksa ng isang kuwento?
B. Pagganyak
Mahilig ka bang makinig ng kuwento? Tinutulungan mo bang magluto

si Nanay
ng inyong kakainin? Paano mo binibigyang halaga ang iyong
kalusugan?
C. Paglalahad at Pagtatalakay
43
Alamin ang salitang tinutukoy ng mga katuturan sa loob ng
palaisipan at bilugan ito.
P A M B I H I R A Y
A L R G H Y U I T B
N I S D K L W E R U
A R I S E S U I O L
Y G T I R E H K L A
A H D L I A S U O L
M K S I M B D Y P A
S L B D N K G H K S
1. Oras ng pagkain pagkatapos ng almusal at bago

mananghalian sa loob ng paaralan.
2. Biglaang sagot dahil sa pagkabigla.
3. Kahanga-hanga, katangi-tangi, kakaiba
4. Lugar kung saan pumapasok ang mga mag-aaral sa

paaralan/kwarto
Sagot: 1.) RESES 2.) BULALAS 3.) PAMBIHIRA 4.) SILID
Basahin ang kuwentong “Hindi Akin Iyan” at pagkatapos sagutin ang

kasunod na mga tanong.
“Hindi Akin Iyan”
https://www.slideshare.net/herculesvalenzuela1/filipino-
Sagutin ang mga tanong:
• Ano ang nangyari kay Elen?
• Paano siya tinulungan ni Rosa?
• Bakit isinauli ni Elen ang pera kay Nestor?
• Tama ba ang ginawa ni Elen? Bakit?
• Ano ang mabuting naidudulot ng pagsasauli ng
perang hindi saiyo?
• Tuwing kailan dapat nating isabuhay ang pag-uugaling
ito?
Pangkat 1: Pumili ng maikling bahagi sa kuwento at isadula ng mag-aaral.
Pangkat 2: Ipabuod ang kuwento at ipasadula sa pangkat 2.
44
C. Paglalahat
Sa papaanong paraan maaaring maisalaysay muli ang napakinggang

teksto?
(Sa pamamagitan ng pagsasadula nito.)
D. Paglalapat
Isalaysay muli ang napakinggang Kwentong “Si Annie,Ang Kusinera” sa

pamamagitan ng pagsasadula nito.
E. Pagtataya
Basahin ng malakas sa harap ng klase ang tekstong may pamagat na

“Heto Po, Lolo, Lola”. Ipasalaysay ulit ito sa bawat pangkat sa pamamagitan ng
pagsasadula
“Heto Po, Lolo, Lola”

Sanggunian: Edukasyon sa Pagpapakatao 6, pahina 57
F. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Balikan ang natutunan ninyo sa paggamit ng pangngalan at panghalip.

Sumulat ng 3 pangungusapa na ginamitan ng pangngalan at 3 na ginamitan ng
panghalip.
45
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
pagpapahusay
(remedial)?
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
E. Alin sa aking pagtuturo
Bakit?
F. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
G. Anong mga inobasyon
o lokalisasyon sa mga
guro?
46
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman pagbasa sa iba’t-ibang uri ng teksto
at napalalawak ang talasalitaan.
Nakapagsasagawa ng readers’
theater
Naibibigay ang kahulugan ng
C. Mga Kasanayang salitang pamilyar at di pamilyar sa
Pampagkatuto/Layunin pamamagitan ng tono o damdamin
F5PT-Ic-1.15
II. PAKSA
Pagbibigay kahulugan ng salitang pamilyar at di pamilyar sa
pamamagitan
ng tono o damdamin
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: TG __12___
LM___13__
TX
https://www.slideshare.net/herculesvalenzuela1/filipino-grade-
5-k12-alab-filipino-1st-quarteer-week-3
https://www.youtube.com/watch?v=dNP5BzrBiOg
https://www.youtube.com/watch?v=37w9JjUWN30
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: graphic organizer, projector,

laptop, tsart
larawan, activity cards, video clips
IV. PAMAMARAAN
Anu-ano ang kasarian ng pangngalan. Magbigay ng mga halimbawa.
B. Pagganyak
Ano ang masasabi ninyo sa batang nasa larawan?

47
Sa araw na ito ang tatalakayin natin ay tungkol sa tamang paggamit ng
pangngalan at panghalip sa pangungusap na may kaugnayan sa inyong sarili.
Maaring maibigay ang pagpapakahulugan sa isang salita o teksto

gamit ang tono at damdamin. Ang tono ay tumutukoy sa saloobin ng
may-akda ukol sa salita o paksang kanyang isinulat. Ang tono ay
maaaring Masaya, malungkot, mapagbiro, mapanudyo o seryoso.
Ang damdamin ay tumutukoy sa saloobing nalilikha ng mambabasa

sa salita o teksto. Ito ay maaaring tuwa, lungkot, galit, pagkainis, takot,
paghanga, pag-ibig, pagkagulat, pagtataka, pag-asa, kawalang pag-
asa.
Katapangan, pangamba, at iba pang emosyon o damdamin.
Bago tayo dumako sa ating paksa na paggamit ng pangngalan at

panghalip ay tatalakayin muna natin ang maikling kuwento na pinamagatang
“Ang Kuwento ni Felipe”.
“ Ang Kwento ni Felipe”
Ito ang kwento ng buhay ng isang batang nagngangalang Felipe. Bata pa

lamang si Felipe ng naulila sa magulang. Pangana Siya sa tatlong
magkakapatid, at sa pagkamatay ng magulang, sa kanya napataw ang
responsibilidad ng pagtataguyod as kanilang Pamilya. Labindalawang taong pa
lamang siya, tatlong trabaho na ang kanyang ginagampanan upang makaraos
sa buhay. Sa umaga ay naglalako siya ng pandesal sa kanilang lugar. Sa
tanghali naman ay naglilinis siya ng kotse sa parke sa likod ng simbahan at sa
gabi ay nagtitinda siya ng ballot at tsitsaron.
Mahirap ang kanyang trabaho dahil madaling araw pa lamang ay
kailangan niya ng gumising upang magtinda ng tinapay. Sa pagtitinda naman ng
ballot at tsisaron ay ginagabi na siya ng uwi ng bahay. Ang lahat ng ito ay
nakakaya niya dahil sa pagmamahal
Sa kapatid. Suki niyang nagpapalinis ng kotsa ang pari sa
parokya Nila. Madalas silang nag-uusap ng pari lalo na kapag nililinis ni Felipe
ang kotse. Sa pag-uusap nila ay napag-alaman ng pari na Siya lamang ang
bumubuhay sa pamilya at ulila na silang magka-Kapatid. Naawa ang pari at
48
inalok niya si Felipe na papag-aralin Niya ng libre. Hindi naman nagdalawang
isip si Felipe, pumayag Ito at nagpasalamat sa pari.
Nag-aral nga si Felipe habang nagtatrabaho na lamang sa

Umaga at gabi. Mas lalo siyang maagang gumigising at mas malayo
Ang nilalakad upang makapagtinda ng mas maraming pandesal.
Ganito rin ang ginagawa niya sa gabi. Pinag-igihan din niya ang
Pag-aaral. Hindi rin niya pinabayaan ang kaniyang dalawang naka-
Babatang kapatid. Ilang buwan pa ay nakahanap na siya ng mas
Magandang trabaho na hindi kakain ng mahabang oras. Napag-aral
Niya sa elementary ang dalawang kapatid habang nag-aaral siya.
Lumipas ang taon ay nakapagtapos ng pag-aaral si Felipe.
Nakahanap siya ng permanenteng trabaho at nakapagtabi ng nai-
Pong pera upang makapagpatayo ng maliit na negosyo. Napagta-
Pos niya ang dalawang kapatid. Bilang ganti sa kabaitan ng paring
Nagtiwala at nagbigay ng oportunidad sa kanya, siya rin ay kumuha
Ng papag-araling bata. Tumulong din siya sa simbahan at kapus-
Palad.
Lumago ang maliit na negosyo, nakapagpatayo siya ng maga-
Magarang bahay at ng iba pang kagamitan. Nagtagumpay si Felipe
Sa kanyang mga mithiin sa buhay at napagtagumpayan niya ito
Dahil siya ay masipag, masikap, mapagmahal at mabuting tao.
Gabay sa Pag-unawa:
1. Sino ang taong tumulong kay Felipe
2. Ano ang trabaho niya sa umaga, tanghali, at gabi?
3. Ilang taon siya unang naghanapbuhay?
4. Sino ang panganay sa magkakapatid?
5. Ano ang ginawa niya upang maibahagi ang kayamanan
sa iba?
6. Ano ang naging ispirasyon ni Felipe upang magsikap sa
buhay?
7. Ano ang itinulong ng pari na nagmagandang loob sa
bata?
8. Sa iyong palagay ano-anong mga damdamin ang
naramdaman ni Felipe? Ibigay kung saang talata
natagpuan ito
.
Pangkatang Gawain
49
1. Ibigay sa mga mag-aaral ang pamantayan bago
magsimula.
2. Sabihin na mayroon silang gagawin at kailangang pumili
ng isang tagasulat at tagaulat sa bawat pangkat.
Pangkat 1: Ibigay ang tono at damdamin ng bawat salita o

parirala
gamit ang graphic organizer.
Pamilyar: Pag-ibig ayon sa awit, pag-ibig hindi basta

basta-bastang napapalitan tunay walang
pagdududa habang-buhay.

parirala
Pamilyar: Tiwala ayon sa awit, mahirap ibalik kapag

Nawala na hindi madaling ayusin, hindi maaaring
palitan, nawawala ng di namamalayan.

parirala
Di Pamilyar: Mula sa awiting “Maskara” ng bandang

Eraserheads
Kung may problema ka, magsuot ng maskara

Takpan mo ang iyong mata, buong mundo’y mag-iiba.
50
Gawaing Paglinang sa Kabihasaan
Ibigay ang tono at damdamin ng bawat salita o parirala.
Di Pamilyar: Mula sa awiting “At Tayo’y Dahon” ng bandang Asin
Tayo’y mga dahon lamang ng isang matatag na puno.

Iisa ang ating pinanggalingan, hindi parehas sa pagtubo.
Maaaring ika’y isang dahong masigla, ako nama’y isang dahong
nalalanta na.
Pareho tayong mahuhulog sa lupa, kaibigan ‘wag ikabahala.
• Ang salitang dahon sa awit ay hindi isang literal na

dahon ng halaman o puno bagkus tumutukoy ito sa
tao na may pagkakaiba-iba
Tono: _______________________________
Damdamin: ________________________________________
E. Paglalahat
1. Sa papaanong paraan maaring maibigay ang

pagpapakahulugan sa isang salita p teksto.
2. Ano ang tono?
3. Ano ang damdamin?
F. Paglalapat
51
Mula sa awiting “” Kumapit ka”
Kung wala ka nang maintindihan, kung wala

ka nang
makapitan. Kumapit ka sa akin, kumapit ka sa akin.
Hindi kita
bibitawan.
.
Tono: __________________________
Damdamin: _______________________________
G. Pagtataya
A. Para sa “Average Class”
Mula sa awiting “” Magtanim ay di biro”
Magtanim ay di biro maghapong nakayuko di

man lang makatayo, di man lang makaupo. Sa umaga
pagka-gising lahat ay iisipin. Kung saan may patanim may
masarap na pagkain.
.
Tono: __________________________
Damdamin: _______________________________
B. Para sa “Advance Class”

Ipabasa sa mga bata ang kopya ng awiting “Hawak Kamay”
ni Yeng
Constantino. Hikayating ibigay ang kahulugan nito gamit
ang tono at
damdamin. Maaaring makapagbigay sila ng kahit ilang
sagot sa
gawaing ito.

Maghanap ng 5 salitang di pamilyar sa inyo at isulat ang tamang baybay
nito.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
na nagtamo ng 80%
sa pagtataya
J. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
52
ng mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
K. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
L. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
M. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
N. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
O. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
53
Paaralan Baitang 5
BANGHAY- Oras
ARALIN
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Napauunlad ang kasanayan
sa pagsulat ng ibat ibang uri
ng sulatin at naipamamalas
ang pagpapahalaga at
kasanayan sa paggamit ng
wika sa komunikasyon at
pagbasa ng iba’t ibang uri
ng panitikan
B. Pamantayan sa Pagganap Nakasusulat ng isang talata
tungkol sa isang isyu o
paksa at napahahalagahan
ang wika at panitikan sa
pamamagitan ng pagsali sa
mga usapan at talakayan,
pagkukwento, pagsulat ng
sariling tula, talata o kwento
C. Mga Kasanayang Nababaybay nang wasto
Pampagkatuto/Layunin ang salitang natutuhan sa
aralin/hiram na salita.
F5PU-Ic-1
Nasasagot ang mga tanong
sa binsasng tekstong pang-
impormasyon.
F5PB-Ic_3.2
II. PAKSA
Pagbabaybay ng wasto ng mga salitang natutunan sa aralin/hiram

Pagmamalaki ng sariling wika sa pamamagitan ng paggamit nito
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: TG _p. 13-15 _;
LM _p. 12-16__;
TX
https://www.slideshare.net/imchristenjoy/mga-tuntunin-sa-
pagbabaybay
https://www.youtube.com/watch?v=YA-ans78i8o
http://teksbok.blogspot.com/2012/06/paghihiram-ng-mga-
salita.html
54
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, larawan, graphic organizer,
projector, laptop, activity cards
IV. PAMAMARAAN
Paano nga po ulit ang tamang pagbibigay ng kahulugan sa mga salita?
B. Pagganyak
Ipapanood ang youtube video na ito. Ipaalala ang mga dapat at di-
dapat gawin sa panonood. Sabihin din sa mga bata na maari nilang
isulat sa kanilang kuwaderno ang mga importanteng salita na kanilang
makikita at maririnig.
https://www.youtube.com/watch?v=YA-ans78i8o
Ano-anong mga salitang-hiram ang iyong narinig at ang katumbas nito sa
ingles?
Mga sagot:
1. haynayan – biology 5. sulatroniko - e-mail
2. bilnuran – arithmetic 6. pook-sapot - website
3. miktiinig – microphone 7. pantablay - charger
4. pang-ulong hatinig – headset
Panuto: Punuan ang blangko sa palaisipan para mabuo ang
salitang
Tinutukoy ng katuturan sa ibaba.
U N R S S
1. Tawag sa dinaraanan ng mga sasakyan
F L O R
2. Karaniwang tawag o ibang katawagan ng
underpass
V P A S
3. Tawag sa dinaraanan ng mga tao
E A M X
4. Isa sa mga sikat na makabagong kasangkapan
na “video tapes” noong 1977
55
F K R D P L S
5. Maaari kang gumamit nito upang makatawag sa
telepono
Sagot:
1.) UNDERPASS 2.)FLYOVER 3.) OVERPASS
4.) BETAMAX 5.) FONKARD PLUS
2. Pagbabasa ng Teksto
a. Bago bumasa
Ngayon mayroon tayong babasahing maikling kuwento.
Ano-ano ang mga dapat tandaan kung may nagbabasa sa
unahan?
b. Habang bumabasa
Babasahin ng bata ang kuwentong “Pagbabago” sa
harapan at sasagutin ang mga katanungan pagkatapos.
Pagbabago
Malaon nang minimithi ng bawat Pilipino ang makitang maunlad at

maayos ang ating bansang Pilipinas. Kung kaya’t pinag-ibayo ng pamahalaan
ang pagpapaunlad ng iba’t- ibang aspekto ng pamumuhay. Matatagpuan na sa
Pilipinas ang mga teatro, museo, paaralang pangmusika at pansining, aaklatan
at mga tindahang namamahagi ng mga likhang sining ng mga Pilipino. Makikita
na rin sa ating bansa ang maunlad na sistema ng transportasyon at
komunikasyon. Matatagpuan dito ang mga makabagong sasakyan tulad ng LRT
at mga kalsadang nag-uugnay sa mga pamayanan tulad ng flyover, underpass
na dinaraanan ng mga sasakyan at overpass naman para sa mga tao. Ang
layunin nito ay upang mabigyan ng solusyon ang malubhang suliranin ng trapiko.
Halos lahat ng tahanan ay may serbisyo sa kuryente at tubig. Ang mga

kasangkapang kailangan sa araw-araw ay makabago na rin tulad ng computer,
floor polisher, betamax o VHS, washing machine, at ang teleponong
ginagamit ay mayroon nang caller I.D. Dito malalaman ang numero ng
56
tumatawag sa iyo. Kung ikaw ay nasa labas naman ng bahay o kaya’y nasa loob
ng sasakyan, maaari kang gumamit ng telepono sa pamamagitan ng Fonkard
plus. Tunay na malaganap na ang paggamit ng telepono sa bansa. Sa paaralan
ay marami na ring makikitang pagbabago na lalong makatutulong sa mga mag-
aaral tulad ng calculator na nagagamit sa Matematika, pag-aaral ng computer
na nagagamit sa paggawa ng mga proyekto at term paper, Xerox machine na
nagagamit sa pagkopya ng mga saliksik na aralin.
c. Pagkatapos bumasa
Itanong sa mga mag-aaral ang mga sumusunod:
• Bakit kinakailangang magkaroon ng pagbabago sa
bansa?
• Bakit natin masasabing matagumpay tayo sa mithiing
ito?
• Bilang isang makabagong Pilipino, ano pa ang iyong
maimumungkahi na maaaring makatulong sa
kaunlaran ng bansa?
• Ano-ano ang mga hiram na salita ang mga nabanggit
sa kwento? Maaari mo bang baybayin ito?
• Sa kabila ng paggamit ng mga hiram na salita? Dapat
pa rin bang tangkilikin at gamitin natin ang ating
sariling wika? Bakit?
Gawain 3:
Panuto: Alalahanin ang mga salitang hiram na ginamit sa kuwentong binasa.
Isulat ito nang tamang baybay.
D. Paglalahat:
Paano ang tamang pagbabaybay? (Kailangan na ang pagbigkas na

baybay ay dapat pa letra at hindi papantig, mananatili ang isa-sa-
isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga
salita sa Filipinon, pagtumbas sa mga hiram na salita)
Ano ang salitang hiram? ( Ang hiram na salita ay kinuha mula sa
katutubong salita ng ibang bansa. Karamihan ng hiram na salita ay
may katumbas na salita sa Ingles at kastila.)
Paano mo tatangkilikin ang wikang sariling atin? (Sa pamamagitan ng
paggamit nito sa araw-araw, pagsulat ng akda gamit ang sariling
wika at iba pa.)
E. Paglalapat
57
Sa mga salitang nasa loob ng kahon, bilugan mo ang sa
palagay mo ay tama ang baybay.
Kung mali ang baybay, ibigay ang tamang baybay nito
shoot goal
short ring
coach teem score
depending champion tea- shirt
Championsheep
F. Pagtataya
A) Lagyan ng kahon ang pinakawastong baybay sa alpabetong Filipino ng
mga hiram.
Miercoles Mierkoles Miyerkules Miyercules
Clase Klase Class Classe
Atencion Attensyon Atencion Atensyon
Silla Cilia Silya Silia
leccion Leksyon Leksion Lecsyon
B) Ibigay ang wastong baybay ng mga hiram na salita sa alpabetong

Filipino. Isulat ang sagot sa loob ng lobo.
Sacrificio Central
Viernes
Merienda Product
58
G. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Isulat sa patlang ang wastong baybay ng hiram na salita

gamit ang
alpabetong Filipino.
1. index
2. campus
3. magazine
4. guapo
5. cuatro
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
ng pagpapahusay
(remediation)
suliranin na maaaring malutas
sa tulong ng aking
lokalisasyon sa mga
59
4MASUSING Paaralan Baitang 5
I. LAYUNIN
Nakasasali sa isang usapan tungkol
sa isang paksa
Naibabahagi ang isang
C. Mga Kasanayang pangyayaring nasaksihan o
Pampagkatuto/Layunin naobserbahan
F5PS – 1d – 3.1
II. PAKSA
Pagbabahagi ng Pangyayaring Nasaksihan o Naobserbahan
III. MGA KAGAMITAN
M. Sanggunian: K-12 sa Filipino Gabay Pangkurikulum
N. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Plaskard, Rubrik, Tsart
IV. PAMAMARAAN
YY. Balik-aral
Balik-aralan ang nakaraang aralin
ZZ.Pagganyak
Sino sa inyo ang mahilig manood ng TV Patrol Bicol o di kaya
magbasa ng
balita?
Ano-anong pangyayari sa araw-araw ang iyong nasasaksihan na
kagaya ng napanood ninyo sa TV o nabasa sa pahayagan?
Maaari mo ba itong ibahagi sa klase?
AAA. Paglalahad ng Aralin

Paano ang tamang paraan ng pagbabahagi ng impormasyon sa
mga
pangyayaring nasaksihan o naobserbahan.
( Ilahad ang awtput ng mga bata)
60
BBB. Pagtalakay sa Aralin
A) Sa labas ng inyong silid-aralan, ano- anong mga pangyayari ang

inyong
nasasaksihan o naobserbahan? Talakayin ang awtput ng mga
bata
(gagabayan ng guro)
B) Sa inyong pamilya, ano-ano ba ang pang-araw-araw na inyong

nakikita sa
sa loob ng tahanan? Ikaw ano ang iyong gampanin sa gawaing
bahay?
C) Sa inyong komunidad, kung mayroon kayong Nakita o

nasaksihang pang-
yayari tulad ng bangayan o awayan. Ibabahagi mo pa ba ito? Kung
Oo,
paano? At kung hindi Bakit?
CCC. Paglalahat
Paano ang wastong pagbabahagi ng isang nasaksihan o

naobserbahang mga
pangyayari?
DDD. Paglalapat
Mula sa mga nasaksihan sa pangkatang gawain ibahagi ang pansariling
obserbasyon sa mga ginawa ng bawat pangkat.
EEE. Pagtataya
Gawing Pangkatan:
Hatiin ang klase sa 3 pangkat. Lumabas ng silid-aralan at mag-
obserba
sa kapaligiran at kaganapan lalo na sa paaralan. Maging handa sa
pag-
uulat sa harapan ng buong klase.
(Gumamit ng Rubrics sa pagmamarka.)
FFF. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Ibabahagi sa klase bukas ang pangyayaring masasaksihan mo

habang ikaw ay pauwi ng bahay mamaya. Magkaroon ng pag-uulat sa
susunod na araw.
61
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
FFF. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
GGG. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
HHH. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
III. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
JJJ. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
KKK. Ano-ano ang
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
LLL. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
62
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang kakayahan at
sa isang paksa
pangngalan at panghalip sa
C. Mga Kasanayang pagtalakay tungkol sa sarili, sa mga
Pampagkatuto/Layunin tao, hayop, lugar, bagay at
pangyayari sa paligid.
F5W6-1a-4-2 ph.
II. PAKSA
Paggamit nang wasto sa Pangngalan at Panghalip.
III. MGA KAGAMITAN

O. Sanggunian: K-12 sa Filipino Gabay Pangkurikulum ph. 93 ng 190
P. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Larawan, Tsart, Plaskard, Rubrik

Hiyas sa Wika 5 ph. 63, 69, 73,
112
IV. PAMAMARAAN
GGG. Balik-aral
Sino ang makapagbabahagi ng mga nasaksihan habang pauwi
kahapon?
HHH. Pagganyak
Naranasan na ba ninyong mamalengke?
Ano ang kalimitan pinamimili ninyo?
III. Paglalahad ng Aralin
Ngayon, mayroon akong mailking akda na babasahin pagkatapos
tandaan ninyo ang mga pangngalan at panghalip.
Subalit bago ko basahin alamin muna natin ang kahulugan ng mga salita sa
ibaba.
A). Paglinang ng Talasalitaan
1. Marami na ang suki ng nanay sa palengke kaya madalas ubos
anganiyang panindang gulay.
2. Naibebenta niya ng sampung piso ang bawat tangkas na talbos
ng kamote at kangkong.
63
JJJ. Pagtalakay sa Aralin
Basahin ang isang maikling akda. Hanapin ang pangngalan

at
panghalip na ginamit dito.
Tuwing sabado, maagang gumising si Jem. Siya ang nakatakdang mamili ng pagkain
nila sa buong lingo. May suki na siyang pupuntahan sa palengke. Bumili siya ng tatlong
piling na saging, limang tangkas ng kangkong at dalawang tumpok ng kamatis. Dumaan
din siya sa suki niya sa isda at manok. Huli niyang dinaanan ang Weng’s Minimart kung
saan bumili siya ng mantika, itlog, keso at gatas at kape.
Ano ano ang mga pangngalan? Ano ano ang mga panghalip?
Gamitin sa sariling pangungusap ang mga natukoy na pangngalan at
panghalip sa
akda.
GAWAIN A.
Punan ang patlang ng angkop na pangngalan. Piliin ang sagot sa kahon.
Magulang puno anak gulay paaralan bulaklak

petsay kalinisan kalusugan kaayusan
1. Maraming _____ang makikita sa bakuran ng ating

______.
2. Ang hardin ay natataniman din ng _______ at mga
_______.
3. Mahalaga ang ______ sa _____ ng mga mag-aaral.
4. Pinapanatili ng punongguro ang _____ at mga ______ ng
kapaligiran.
5. Natutuwa ang mga _____ para sa kanilang mga ______.
GAWAIN B
Piliin at gamitin ang angkop na panghalip upang mabuo ang panguungusap.
1. (Ikaw, Siya) na muna ang tumulong sa kaniya.
2. Magtulungan (Kami, tayo) sa lahat ng pagkakataon.
3. (Doon, Hayun) niya nakita ang nawawala niyang tuta.
4. Pumalakpak ang (sinuman, lahat) pagkatapos ng kaniyang talumpati.
5. (Saanman, Kailanman) ay hindi ako sasama sa masamang Gawain.
KKK. Paglalapat
64
PANUTO: Sumulat ng maikling talata gamit ang pangngalan at panghalip.
RUBRIKSA PAGSULAT NG TALATA

5 4 3 2 1
NILALAMAN
Nagamit ng wasto ang pangngalan at
panghalip sa pagtalakay sa sarili, tao, bagay,
hayop, lugar at pangyayari
BALARILA
Wastong gamit ng bantas at malaking titik.
PAG-UULAT
Gumamit ng magalang na pananalita
Maayos na tindig sa harap nang klase
Sapat na lakas at linaw ng boses
5- pinakamasuhay 2- Mapaghuhusay pa
4- mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga
pantulong
3-katanggap-tanggap na pagsasanay
LLL. Paglalahat
Paano ang tamang paggamit ng Pangngalan at Panghalip sa
pangungusap.?
MMM. Pagtataya
Palitan:
NNN. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

TAKDA:
Sumulat ng maikling talata na binubuo ng 5 pangungusap. Gumamit
ng pangngalan at panghalip sa inyoong pagtatalakay.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
MMM. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
NNN. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
65
OOO. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
PPP. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
QQQ. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
RRR. Ano-ano ang
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
SSS. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
66
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman pagbasa sa iab’t ibang uri ng teksto
at napapalawak ang talasalitaan.
Nakapagsasagawa ng Reader’s
Theater
Nasasagot ang mga tanong sa
C. Mga Kasanayang
binasang anekdota.
F5PB – 1d – 3.4
II. PAKSA
Pagsagot sa mga Tanong mula sa Binasang Anekdota

III. MGA KAGAMITAN
Q. Sanggunian: K-12 sa Filipino Gabay Pangkurikulum pp. 93 ng 190
R. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Plaskard, Anekdota, Tsart,
Graphic Organizer
S. ILagay ang sanggunian ng Teksto:……….
IV. PAMAMARAAN
OOO. Panimula
Magbalik-aral tungkol sa nakalipas na aralin.
PPP. Pagganyak
Magpakita ng larawan ng isang parke.
**** Larawan na mismo ng tao sa anekdota/sikat ,kilala at
tanyag
QQQ. Paglalahad ng Aralin
Sa ngayon, mayroon tayong babasahing isang anekdota.
Tandaan ninyo ang mga mahahalagang impormasyon sa anekdota.
RRR. Pagtalakay sa Aralin
Anekdota -isang uri ng akdang tuluyan na tumatalakay sa

kakaiba o kakatwang pangyayaring naganap sa buhay ng isang
kilala, sikat o tanyag na tao.
Basahin ang isang anekdota
A) Pagbabasa ng Aralin:
Si Pedro ay namamasyal sa parke habang nakalagay sa kanyang
bulsa ang mga kamay. Siya ay nagpasyang umupoat mag-unat. Pagkatapos ng
ilang minutong pagpapahinga, siya ay nagpasyang bumalik na sa kanyang
pinanggalingan. Nang sya’y lalakad na,nakita niyang may isang libong papel na
67
pera sa daanan. Dinampot niya iyon ngunit sya’y nagdalawang isip kunin ang
pera kaya naman ito’y binalik nya sa daanan at inisip na ito’y maaaring hanapin
pa ng tunay na may-ari. Nang dumating sya sa kanilang bahay, nahalata niyang
kulang na ang kanyang dalang pera sa bulsa. Doon nya lamang napagtanto na
ang perang nahulog sa kalsada ay walang ibang may nagmamay-ari kundi siya.
B) Pagtatalakay sa binasang Anekdota
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1. Anong ginagawa ni Pedro sa parke?
2. Ano ang kanyang nakita sa daanan?
3. Bakit nagdalawang isip si Pedro na damputin ang isang libong piso?
4. Ano kaya ang naramdaman ni Pedro pagkatapos ng malaman niyang ang
perang nawala ay kanya?
5. Kung ikaw si Pedro, ganon din ba ang iyong gagawin?
SSS. Paglalapat
**** anekdota gamitin
Anong mensahe ang inyong nakuha/napulot sa akdang ating pinag-
aalan?
Mahalaga ba ito? Bakit?
TTT. Paglalahat
Ano ano ang mahahalang *****
UUU. Pagtataya
Basahin ang anekdota at sagutin ang kasunod na mga katanungan.
Isang makulimlim na hapon, kaming mag-anak ay nag-uusap sa

balkonahe. Bata pa ako noon at may gulang na 4 na taon. Sinabi ko sa aking
ina na nais kong matutong bumasa ng abakada. Subalit, sabi ni ni Inay hindi
pa sapat ang aking gulang para ako’y matuto. Ako’y nagpumilit at sandaling
ipinakilala ang bawat titik. Hindi ako tumigil sa pagkilala hanggang ako’y
matuto. Sa loob ng isang taong pagpuppumilit tuluyan na akong natutong
bumasa. Namangha ang aking mga magulang pati ang aking mahal na lola sa
galing na aking ipinakita.
1. Saan nag-uusap ang mag-anak?

2. Ilang taong gulang ang bata sa kuwento?
3. Dahil hindi pa sapat ang kaaniyang gulang para matutong ,agbasa, ano ang
ginawa ng kaniyang ina?
4. Anong pagpapahalaga ang ipinakita ng bata sa kuwento?
5. Kung bibigyan ka ng pagkakataon ng iyong ina para matuto, gagawin mo
ba? Bakit?
VVV. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
68
TAKDA:
Magtanong sa inyong mga magulang ng kani-kanilang kuwento.
Gawan ito ng anekdota.
Magsaliksik ng ilan pang anekdota sa inyong lugar.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
TTT. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
UUU. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
VVV. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
WWW. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
XXX. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
YYY. Ano-ano ang
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
ZZZ. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
69
Naipamamalas ang ibat-ibang

iba’t-ibang teksto.
impormasyon o datos.
Nagagamit ang pangkalahatang
C. Mga Kasanayang sanggunian sa pagtatala ng
Pampagkatuto/Layunin mahahalagang impormasyon tungkol
sa isang paksa. (F5EP I-d-6)
II. PAKSA
Paggamit ng pangkalahatang sanggunian sa pagtatala ng
mahahalagang
Impormasyon tungkol sa isang paksa.
III. MGA KAGAMITAN
T. Sanggunian: K-12 sa Filipino Gabay Pangkurikulum pp. 93

U. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Plaskard
V. Alab Filipino pp. 86-87
IV. PAMAMARAAN
WWW. Balik-aral at/o Panimula
Ano-anong mga sanggunian ang inyong ginagamit kapag kayo’y
naghahanap ng mga kasagutan ng inyong takdang aralin at paano kayo
magtala ng mahahalagang impormasyon?
XXX. Pagganyak
Sa panahon ngayon, saan kadalasan tayo sumasangguni kung nais

natin makakuha ng bago at napapanahong impormasyon?
YYY. Paglalahad ng Aralin
1. Magpakita ng awtentikong sanggunian tulad ng

diyaryo/diksyunaryo.
Alin sa dalawa ang inyong ginagamit bilang sanggunian?
A. Bago Bumasa.
70
Maaaring magpakita ng mga larawan tulad ng kompyuter,
diksyunaryo, tesawro, atlas, almanac, at peryodiko.
Itanong:
Ano ang kahalagahan ng mga bagay na aking ipinakita sa inyo?
B. Habang Bumabasa
Pag-aralan at suriin ang nilalaman ng aklat sa pahina 86-87.
ZZZ. Pagtalakay sa Aralin
. Pagkatapos Bumasa
Magkaroon ng malayang taklakayan
Ang bawat sanggunian ay may iba’t ibang gamit. Pag-aralan natin ang
ilan sa mga sangguniang nakatala sa ibaba.
Sanggunian Impormasyong Makukuha

Kahulugan, baybay, pagpapantig, at pinagmulan ng
Diksyonaryo mga salita. Malalaman din kung sa aling bahagi ng
pananalita kabilang ang salita.
Tesawro Kasingkahulugan at kasalungat ng mga salita.
Mga mapa at impormasyon tungkol sa isang lugar,
Atlas gaya ng lawak, layo, populasyon, anyong-lupa, at
anyong-tubig.
Pinakabagong impormasyon tungkol sa politika,
Alamanac kawilihan, isports, relihiyon, at iba pang nangyari sa
loob ng isang taon.
Balita, impormasyon, o patalastas tungkol sa isang
Peryodiko lugar o espesyal na paksa. Maaaring maglabas ng
bagong isyu sa bawat araw, lingo, buwan o taon.
AAAA. Paglalahat
Mahalaga ba ang mga sangguniang ito sa mga mag-aaral?Bakit?
BBBB. Paglalapat
Pangkatang Gawain:
Hatiin ang klase sa limang pangkat. Bawat pangkat ay bibigyan ng
sangkapat na manila paper. Magkaroon ng palabunutan tungkol sa iba’t ibang
sanggunian. Ipasulat ang mga mahahalagang impormasyon na maaaring
71
makalap dito.
A) Diksyunaryo D) Peryodiko
B) Atlas E) Aklat
C) Almanac
Ipaulat sa bawat pangkat ang kanilang nakalap na impormasyon.

Gamitin ang rubrics sa ibaba sa pagmamarka sa pag-uulat.
RUBRICS SA ISINAGAWANG PAG-UULAT
PANGANGATWIRAN 5 4 3 2 1
Nagamit ng pangkat ang iba’t ibang sanggunian
sa pagkalap ng impormasyon
PAG- UULAT
Gumamit ng magagalng na pananalita
Sapat na lakas at linaw ng boses
Maayos na tindig at kilos sa harap ng klase
5- pinakamasuhay 2- Mapaghuhusay pa
4- mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga
pantulong
3-katanggap-tanggap na pagsasanay
CCCC. Pagtataya
Tukuyin ang sangguniang dapat gamitin upang matugunan ang hinihingi sa

bawat bilang. Piliin ang sagot sa kahon.
Almanac diksyonaryo atlas
Tesawro peryodiko ensiklopedya
1. Ang pinakamalaking bansa sa Asya
2. Ang kasingkahulugan ng salitang mabibi
3. Ang pinakasikat na pelikula noong taon 2014
4. Ang tamang bigkas ng salitang palatuntunan
5. Ang pinakamalaki at pinakamahabang ilog sa mundo.
DDDD. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

TAKDA:
Magsaliksik tungkol sa paglalarawan ng tagpuan at tauhan.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
72
AAAA. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
BBBB. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
CCCC. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
DDDD. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
EEEE. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
FFFF. Ano-ano ang
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
GGGG. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
73
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman mapanuring panonood ng iba’t ibang
uri ng media.
Nakagagawa ng movie trailer para
sa maikling pelikullang napanood.
Nailalarawan ang tagpuan at tauhan
C. Mga Kasanayang
ng napanood na pelikula.
(F5PP-1d-9)
II. PAKSA
Paglalarawan ng Tagpuan at Tauhan ng Naapanood na Pelikula
III. MGA KAGAMITAN

W. Sanggunian: K-12 sa Filipino Gabay Pangkurikulum ph. 93 ng 190
X. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Plaskard, Larawan, Google (Mga

Kwentong Pambata – Ang Mapagbigay na Puno), Video Clip (Piso “Ang
Kuwento ng Bawat Buhay ng Pilipino)
https://www.youtube.com/watch?v=jTkpPS_FOGI
IV. PAMAMARAAN
EEEE. Balik-aral
Alam niyo ba ang tinatawag na talaarawan?

Ano-ano ang nilalaman ng isang talaarawan?
Maari rin bang gawan ng talaarawan si Coco Martin? Bakit?
FFFF. Pagganyak
Sino ang palaging nanonood ng Ang Probinsyano? Bakit ninyo ito

nagustuhan?
GGGG. Paglalahad ng Aralin
Ang Probinsiyano ay may kaugnayan sa ating paksa ngayong araw.

Dahil ang paksa natin ay tungkol sa pelikula.
HHHH. Pagtalakay sa Aralin
1. Paglinang ng Taalasalitaan
74
a) Masama sa kalusugan ang yosi dahil sinusunog nito ang ating
baga.
b) Lalong nagpapahirap sa bayan ang mga kurakot sa pamahalaan.
c) Ang Tong-its ay isang sugal na hindi dapat pinag-aaralan.
2. Panonood
a) Bago Manood
Maaaring magpakita ng larawan.
Larawan ng isang Babaeng Lalaking
nanay na Naagyoyosi Nagnanakaw
nagsusugal.
Ano kaya ang maaaring mangyari kung ganito ang buhay

na ating pinangarap?
b) Habang Nanunood:
Isa-isahin ang mga pamantayan habang nanonood.
Hayaang panoorin ng mga bata ang pelikula.
Piso “Ang Kuwento ng Bawat Buhay ng Pilipino”
C. Pagkatapos Manood
Gawain A)
Ipasagot ang sumusunod na mga tanong:
1. Sino-sino ang mga tauhan?
2. Paano mo ilalarawan ang tauhan at tagpuan?
3. Kung ikaw ang nasa ganoong itwasyon, may
magagawa ka
ba para baguhin ang inyong buhay?Paano?
5. Ano anong magandang aral ang napulot mo sa
peikulang
inyong napanood?
Gawain B)
1.Punan ang story Map sa ibaba. Isulat ang mga
katangian ng
bawat tauhan na nakatala sa kanang kahon.
2.Sa bandang ibaba naman ng tauhan isulat ang mga
naging
lugar ng ilang pangyayari sa napanood.
75
Piso “Ang Kuwento
ng Bawat Buhay ng
Pilipino.”
TAUHAN TAGPUAN
TISAY
FELY
BEBANG
TATA
NIDA
SHIELA
FLOR
ELMER
ALBIE
IIII. Paglalapat
Ipapanood ang maikling Video tungkol sa Ang Mapagbigay na Puno.

Punan
ang Story Map
ANG MAPAGBIGAY
NA PUNO
Tauhan Tagpuan
1. Bata 1.
2. Puno 2.
3.
76
JJJJ. Paglalahat
Mahalaga ba na tama ang paglalarawan sa tauhan ng
napanood?Bakit?
KKKK. Pagtataya
Magpanood ng iba pang video clips at sagutin ang mga tanong sa ibaba.
A) Pumili ng 5 tauhan at ilarawan ang tauhang kanilang ginampanan sa
kuwento.
1.
2.
3.
4.
5.
B) Ilarawan ang tagpuan kung saan naganap ang kasukdulan ng
napanood na video clip.
LLLL. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

TAKDA:
Sumulat ng 3 pangungusap na naglalarawan ng inyong pamilya.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
HHHH. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
IIII. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
JJJJ. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
Bilang ng mag-aaral
na naunawaan ang
aralin
KKKK. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
LLLL. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
77
MMMM. Ano-ano ang
na maaaring malutas
sa tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
NNNN. Anong mga
inobasyon o
lokalisasyon sa mga
kagamitan ang
ginamit /natuklasan
ko na nais kong
ibahagi sa ibang
guro?
78
Masusing Paaralan Baitang 5
Banghay Guro Asignatura FILIPINO
– Petsa at Markahan F5Q1W5D1
Aralin Oras
I.LAYUNIN
A. Pamantayang Naisasagawa ang mapanuring pagbasa
Pangnilalaman sa iba’t ibang uri ng teksto at
napalalawak ang talasalitaan
Naipamamalas ang pagpapahalaga at

kasanayan sa paggamit ng wika sa
komunikasyon at pagbasa ng iba’t ibang
uri ng panitikan
B. Pamantayan sa Nakapagsasagawa ng Reader’s Theatre
Pagganap
Napahahalagahan ang Wika sa
Pamamagitan ng pagsali sa mga usapan
at talakayan, pagkukwento, pagsulat ng
sariling tula, talata o kuwento.
C. Mga Kasanayang Naibibigay ang kahulugan ng mga
Pampagkatuto salitang pamilyar at di-pamilyar ayon sa
gamit nito sa iba’t ibang sitwasyon
(F5PT-Ie-3.3)
Naibabahagi ang karanasan sa

pagbabasa upang mahikayat ang iba na
magbasa ng iba’t ibang akda (F4PL-0a-j-
5)
II.PAKSA
Pagbibigay Kahulugan ng mga Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar Ayon sa
Gamit nito sa Iba’t Ibang Sitwasyon
Pagbabahagi ng Karanasan sa Pagbasa Upang Mahikayat ang Iba na

Magbasa ng Iba’t Ibang Akda
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian:
Pinagyamang Pluma, pp. 32-35
F5PT-Ih-i-1.5
B. Iba Pang Kagamitan
sipi ng Kuwento (Tarpapel)
metacards
tsart
IV. PAMAMARAAN:
A. Balik-Aral
Magbigay halimbawa ng mga sawikaing nakalap at basahin ang ibang
ginawang talaarawan kahapon
B. Pangganyak
79
Sino-sino sa inyo ang gustong maging
chef?doktor?guro?inhinyero?seaman?
Bakit iyon ang nagging pangarap ninyo sa inyong paglaki?
Ngayon ay mayroon kayong babasahing kuwento tungkol sa

magkakapatid na may iba’t ibang pangarap sa buhay. Alamin natin kung
natupad nga ang kanilang mga pangarap.Pero bago natin basahin ang
kuwento ay pansinin muna natin ang mga salita sa loob ng itlog.Hanapin
ang tinutukoy nito sa mga kahon sa ibaba
Hilig ko Gusto kong

Noon pa
talaga ang magturo sa
man ay nais
magluto. mga bata.
kong
manggamot.
Laging
Pangarap ni
sumasakit
ate maging
ang ngipin
katulong ng
ko kaya
doktor
gusto kong
magbunot
ng ngipin
guro
doktor
chef
dentista
inhinyero
80
a. Bago Bumasa:
Ipabigay sa mga bata ang pamantayan sa wastong pagbasa
nang tahimik.
b. Habang Bumabasa:
ANG LIMANG PERLAS
Bata pa lamang sina Aileen, Luz, Donna, Ruby at Edson ay may kanya-
kanya na silang pangarap sa buhay.
Si Aileen na mahilig magkuwento at magpasaya ng mga bata ay gustong

maging guro. Pangarap naman ni Luz na maging doktor,lahat na dahon na makita
niya ay ginagawa niyang gamot.Si Donna na mahilig mag-alalay sa kanyang ate ay
nais maging nars. Bunso sa babae si Ruby kaya gusto niya magkaroon ng
magandang bahay kaya’t pangarap niyang maging inhinyero samantalang ang
nag-iisang lalaki ay si Edson,hilig niya maglaro ng lutu-lutuan kaya gusto niyang
maging chef.
Isang factory worker lamang si Mang Naldo samantalang nagrarasyon

namin ng pagkain sa mga manggagawa si Aling Salve na mga magulang ng limang
magkakapatid.
Sa kabila ng kahirapan ay pilit na itinataguyod ng mag-asawang Lando at

Salve ang kanilang mga anak. Hindi nila alintana ang init na kanilang sinusuong
araw-araw habang naglalakad sila papunta sa factory na kanilang pinapasukan.
Tuwing umaga ay iniiwanan na nila ng makakain ang limang anak na nag-

aaral. Habang ang mga bata naman ay kanya-kanyang nag-aasikaso ng kanilang
sarili sa pagpasok sa paaralan.
“Kawawa man sina Inay at Itay.Naghihirap sila para sa atin.”Wika ni

Edson na nasa Ikatlong Baitang pa lang noon.
“Oo nga kaya dapat tayong magpursige na makatapos upang matulungan

din natin sila.”Sagot naman ni Donna na nasa Unang Taon sa Junior High School.
“Hayaan ninyo, kapag nakapagtapos ako ng aking kurso ay ako naman

ang magpapa-aral sa inyo upang tumigil na sila sa kanilang trabaho.”Wika naman
ni Aileen na panganay sa lahat na noon ay nasa Ikalabindalawang Taon sa Senior
High School.
“Hindi ba’t tumutulong ka naman po ate sa kanila. Pag umaga ay

namamasukan ka sa isang food chain.” Paliwanag ni Ruby na bunso sa apat na
magkakapatid na babae.
“Ako rin po ate gusto ko rin pong makatulong kina Itay at Inay kaya
ngayong summer gusto kong magsummer job kahit saan pong may bakante.Hindi
po ako pipili basta po may pambili na ako ng mga pangangailangan po natin sa
pasukan.
81
“Mag-uusap-usap na lang ba tayo o papasok na tayo.?”Usisa ni Edson
na noon ay handa ng pumasok sa paaralan.
“Hahahahahahahahahahah”.Tawanan ang lahat.”Tara na!”Yaya ni

Ruby.
Araw-araw ay ganun sila kasaya habang naglalakad papunta sa

kanilang Oriented School ng Lungsod Legazpi.
Lagi silang tulong-tulong sa lahat ng Gawain sa bahay o kahit sa mga

projects ng bawat isa. Hindi sila nagging pabigat sa kanilang mga magulang.Si
Aileen ang naglilinis ng bahay.Nagwawalis naman at nagtatapon ng basura si
Edson.Si Luz , dahil mataba ay siyang nagluluto at si Ruby ang siyang nagliligpit
ng mga kinainan at naghuhugas ng pinggan. Naglalaba naman ng mga damit si
Donna. Dahil sa mabuting pagpapalaki at matapat na pagsasama-sama ay
umayon ang kanilang kapalaran. Lahat sila ay nakapagtapos ng pag-aaral at
nakuha ang kurso na kanilang gusto.
“O Itay! Yan po ang sahod naming magkakapatid.Sainyo nap o iyan ni

Inay. Maaari ninyo na pong bilhin ang mga bagay na gusto ninyo.”Wika ni
Aileen habang iniaabot ang pera sa ama.
“Salamat sa Dios, Anak!Kay bait niya sa atin.Sapat na sa amin ng iyong

ina na makita kayong matagumpay sa inyong mga trabaho. Panahon na para
sarili naman ninyo ang inyong regaluhan.”Usal ng ama.
“Naku, Itay hindi!Pinag-ipunan po talaga naming iyan para po sa

inyong dalawa.”Paliwanag ni Luz.”Buksan ninyo po ang laman
niyan.Siguradong matutuwa kayo.”Masayang wika pa niya.
Dahan-dahang tinignan ng ama ang pera na hawak niya.
“Naku! Mga anak, sobra-sobra na ito. Anong gagawin naming ng iyong

ina sa tatlong milyon.Isang Libo nga lang eh masaya na kami.”sabay pahid ng
ama sa kanyang mata.
Niyakap ng magkakapatid ang kanilang ama at sinabi.
“Higit pa po diyan ang paghihirap na inyong ginawa upang maibigay

din po naming ang nararapat para sa inyo. Pwewde nap o kayong bumuli ng
bagong bahay sa subdivision o kaya ay isang farm para doon po kayo
magliwaliw.Karapatan din po ninyong lumigaya at mamuhay na masaya at
Malaya.”paliwanag ni Edson.
“Salamat sa Dios mga anak! Tunay nga kayong mga perlas namin ng
inyong ina. Pagpalain nawa kayo ng Dios sa inyong mga gintong puso.” Wika
ng ama.Sabay yakap sa mga anak.
82
c. Pagkatapos Bumasa:
1.Nagustuhan ninyo ba ang kuwento?
2.Bakit kaya Ang Limang Perlas ang naging pamagat ng kuwento?
3.Kayo ba ay kagaya ng limang magkakapatid?
4.Alin sa mga tauhan sa kuwento ang pinakagusto ninyo at bakit?
5.Ano ang natutunan ninyo sa mag-asawang Naldo at Salve? Paano
ba nila pinalaki ang kanilang mga anak?
6. Batay sa nabasa ninyong kuwento ano ang maiuugnay ninyo sa
inyong naging sariling karanasan habang kayo ay nag-aaral?
- Pagbabahagi ng kuwento ayon sa sarili nilang karanasan batay sa
akdang nabasa.
D. Paglalagom
Ano-ano ang mga natutunan ninyong mga pamilyarat di-pamilyar na
salita mula sa kuwentong nabasa?
Sa paanong paraan ninyo mahihikayat ang iba na maibahagi ang
karanasan na magbasa ng iba’t ibang akda?
E. Paglalapat
A.Ibigay ang kahulugan ng mga salitang nasa ibaba. Piliin ang tamang
sagot sa loob ng bilog.Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
Junior High School Senior High School

Summer Job Food Chain
Factory Worker
Dalawang
taon bago
magkolehiyo
83
F. Pagtataya
A.Ikabit sa Hanay B ang mga angkop na salita ayon sa gamit nito na nasa
loob ng kahon.
Hanay A Hanay B
Pang-araw-araw na A.sandok
pakikipagtalastasan
pagtatanim
B.metro
pagnenegosyo
C.nagbebenta sa mga suki
pagsusukat D.baon sa paaralan
pagluluto
E.mga binhi at pamatay
peste
B. Punan ng bituin ang puwang sa ibaba kung ito ay nagbabahagi ng

karanasan sa pagbasa upang mahikayat ang iba na magbasa ng iba’t
ibang akda.
__________________1. Pagbigkas ng tula sa mga kalaro at pag-anyaya
na gawin din nila ito.
__________________2. Pagpaparinig ng kuwentong-bayan sa mga
batang katulad mo at pagbabahagi din nila sa mga kaanak nila.
__________________3. Hindi tinatapos ang pagbabasa ng kuwento.
__________________4. Pagrerekord ng mga alamat at pagshare nito sa
facebook.
__________________5. Pagwawalang-bahala sa mga kuwentong –
bayan na nabasa.
84
G. Karagdagang –Gawain at/o Pagpapahusay
Magpakuwento kayo sa inyong mga kasama sa bahay na matatanda na o

magtanong-tanong kayo sa inyong mga nakatatandang kapit-bahay ng mga
kuwentong hindi pa nailalathala at ito ay inyong isulat upang maibahagi bukas
sa inyong mga kaklase.Gamitin ang mga salitang ginagamit nila noong
panahon.Saka ito basahin bukas sa klase.
V. MGA TALA:
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa pagtataya.
B. Bilang ng mga mag-aaral na
(Remediation).
pagpapahusay (Remediation)?
nauunawaan ang aralin.
D. Bilang ng mga mag-aaral na
patuloy na nangangailangan ng
pagpapahusay (Remediation)
nagging epektibo?Bakit?
85
Banghay – Guro Asignatura FILIPINO
Aralin Petsa at Oras Markahan F5Q1W5D2
I.LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ang kakayahan at
tatas sa pagsasalita at pagpapahayag
ng sariling ideya, kaisipan, karanasan
at damdamin
B. Pamantayan sa Pagganap Nakasasali sa isang usapan tungkol
sa isang paksa
C. Mga Kasanayang Nabibigkas nang may wastong tono,
Pampagkatuto diin antala at damdamin ang
napakinggang tula
F5PS-Ie-3.1

pangngalan at panghalip sa
pagtalakay tungkol sa sarili, sa tao,
hayop,lugar, bagay at pangyayari sa
paligid F5WG-Ia-e-2
II.PAKSA
Pagbigkas nang may Wastong Tono, Diin, Antala at Damdamin ang
napakinggang Tula
Paggamit nang Wasto sa mga Pangngalan at Panghalip sa Pagtalakay

Tungkol sa Sarili, sa Tao, Hayop, Lugar, Bagay at Pangyayari sa Paligid
III. MGA KAGAMITAN
A.Sanggunian:Pinagyamang Pluma, pp. 155-156
Tula: Sino ang Nakahihigit
CG, F5PS-Ie-3.1 at F5WG-Ia-e-2
B. Iba Pang Kagamitan: Sipi ng Tula (Tarpapel)
metacards sa aktibiti
sobre at kahon
IV. PAMAMARAAN:
A. Balik-Aral
Sino ang unang makakapagkuwento ng mga nalikom na kuwento mula
sa matatanda na hindi pa nailalathala?
B. Pangganyak
Bumuo ng salita mula sa mga titik na nasa pisara.
A
N A A K
L K I S
86
Anong salita ang inyong nabuo? (Tama! Kalikasan)
Tungkol sa kalikasan ang babasahin ninyong tula sa araw
na ito. Ating alamin kung paano nila inaalagaan ang
kalikasan..
A. Bago Bumasa:
Habang binabasa ito ay inyong bigkasin nang wasto ang
mga salita, diin, tono, antala at damdamin.,
Ipabigay sa mga bata ang pamantayan sa wastong
pagbasa nang malakas ng isang tula.
B. Habang Bumabasa:
KALIKASAN, MAIBABALIK PA BA?

I
Tunay nga na kayganda ng ating kalikasan

Malinaw na ilog at bughaw na karagatan
Malamig na tubig, maiinom sa batisan
Sariwang hangin, mula sa bundok na luntian
II
Habang dumarami ang mga tao sa mundo

Nawawala ang ganda at pakinabang nito
Unti-unting nababawasan ang mga puno
Mga nanganganib na hayop ay naglalaho
III
Naalala ko pa kuwento ng aking Lolo
Naakyat daw nila ay malalaking puno
Nagsasawa sila sa prutas na malalago
Iba’t ibang hayop makikitang naglalaro
IV
Ngunit ngayon ay tila napapabayaan na
Ga bundok na basura ay siyang makikita
Marumi’t mabahong tubig ay naaamoy na
Usok ng pabrika ang siyang hangin na nila
V
Paano pa maibabalik ang dating sigla ?
Balanseng kalikasaan maitatawid pa ba?
Kinabukasan ay masisilayan pa kaya?
Kung hindi tayo kikilos ngayon, kailan pa?
87
C. Pagkatapos Bumasa:
Pagsagot sa mga tanong:
1.Nagustuhan ninyo ba ang binasa ninyong tula?
2.Bakit nasabing maganda ang kalikasan?
3.Alin-alin ang mga nasira sa kalikasan?
4.Paano kaya nasira ang kalikasan?
5.Sino-sino ang sumisira nito?
6.Gaa-gaano kaya kalalaki sa tingin ninyo ang nasirang puno
at kabundukan?
7.May pag-asa pa kayang maibalik ito?
8..Bilang mag-aaral paano kayo makakatulong upang
maibalik ang sigla ng kalikasan?
9. Pansinin natin ang inyong mga sagot. Ilagay ninyo sa sobre
ang mga pangngalan at ang mga panghalip ay ilagay naman
sa kahon.
PANGNGALAN
PANG-
HALIP
BUNDOK DAGAT ILOG
HAYOP IBON PUNO
ALIN-ALIN SINO-SINO PAANO
GAA-GAANO SAAN-SAAN
10.Sino ang makakagamit ng mga salitang naipasok sa sobre

at sa kahon upang talakayin ang sumusunod tungkol sa:
sarili hayop pangyayari

bagay
sa paligid
D. Paglalagom
88
Paano ninyo nabigkas ang tula ? Ano-ano ang mga dapat isasaalang-
alang kapag bumibigkas ng tula?
Kapag bumibigkas ng tula kailangang wasto ang bigkas,tono, diin,

antala at damdamin .
Saan maaaring gamitin ang mga pangngalan at panghalip?

Nagagamit nang wasto ang pangngalan at panghalip sa pagtatalakay
tungkol sa sarili,sa hayop, sa bagay,sa pangyayari sa paligid
E. Paglalapat
Pangkatang Gawain:
Basahin uli ang tula ng pangkatan. Hatiin ang klase sa limang
pangkat saka ito bigkasin ng pangkat ayon sa tamang pagkasunod-
sunod.
Basahin naman ito ngayon ng tatlong pangkat lamang.Sunod
ay isahan.
F. Pagtataya
A.Gamit ang tula na nasa ibaba: Bigkasin ito nang wasto ang tono, diin,
antala, at damdamin gamit ang rubriks sa pagmamarka.
SINO ANG NAKAHIHIGIT
INang malungkot si Bathala,tao’y nilikha niya.

Isang lalaki at babae sa wangis niya ginaya
Sa kanyang paghinga nabuhay nga sila
At dito sa mundo ay naatasang mamahala
II
Higit ang karunungan sa alinmang likha
May damdamin at pusong nakauunawa
Ngunit sino nga ba ang nakahihigit sa dalawa?
Si lalaki o si babae? Sino nga? Sino nga?
III
Si lalaki ay malaks , matikas ang katawan
Tagapagbungkal ng lupa nang may masaka
Sa kanyang mga kamay kaharia’y magagawa
Pinuno ng lahat, lalo na sa pamilya
IV
Itong si babae sadyang may kahinhinan
Sa ganda’t kalambingan walang kapantay
Mangangalaga sa tahanan, tungkuling gampanan
Yamang mga buhay siya ring pinagmulan.
V
Mga pagkakaiba nitong mga taong likha
Sinadya ng Dios nang may adhika
Upang pagkaisahin ang dalawang nilikha
At sa isa’t isa’y umasa nga sila
VI
Kaya’t kung may pagkakataong di magkasundo
Dahil sa kaibahan huwag sanang maglayo
Pagtanggap at paggalang ito ang ipinapayo
Dahil lahat ng katangian Dios ang may kaloob.
89
RUBRIK SA PAGBIGKAS NG TULA
BALARILA 5 4 3 2 1
• Wastong pagbigkas, tono, diin, antala at
damdamin
HIKAYAT
• Paraan ng pagbigkas
• Pagsunod sa tiyak na panuto na ibinigay ng
guro kaugnay sa gawain
ORIHINALIDAD
• Wastong ekspresyon ng mukha
B.Gamitin ang mga pangngalan at panghalip na nasa tula upang matalakay
ito sa klase matapos ang pagbigkas ng tula ng bawat pangkat.
Pumili ng tula na gusto ninyo saka ito bigkasin bukas nang

isahan.
V. MGA TALA:
VI. PAGNINILAY
A. .Bilang ng mga mag-aaral na
nangangailangan ng mga gawaing
pagpapahusay (Remediation).
C. Nakatulong ba ang pagpapahusay
(Remediation)?
E. Alin sa aking pagtuturo ang naging
epektibo?Bakit?
90
Banghay – Guro Asignatura FILIPINO
Aralin Petsa at Oras Markahan F5Q1W5D3
I.LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Napauunlad ang kasaysayan sa
pagsulat ng iba’t ibang sulatin
B. Pamantayan sa Pagganap Nakasusulat ng iba’t ibang uri ng
isang talata tungkol sa isang isyu o
paksa
C. Mga Kasanayang Nakasusulat ng maikling tula
Pampagkatuto F5PU-Ie-2.22
II.PAKSA
Pagsulat ng Maikling Tula
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: Alab Filipino, P33
CG,F5PU-Ie-2.22
B. Iba Pang Kagamitan: Sipi ng mga Tula na Di-Buo (Tarpapel)

metacards
projector at laptop
IV. PAMAMARAAN:
A. Balik-Aral
Ano-ano ang mga dapat tandaan kapag bumibigkas ng tula?
Pumunta sa unahan ang gustong magbigkas ng napiling tula na
may wastong pagbiskas, tono, diin, antala at damdamin
B. Pangganyak
Tignan ang larawan na ito? Kilala niyo ba kung sino ito?

Ano ang pagkakakilala ninyo sa kanya? Isa siyang ano?
91
Tama, si Dr. Jose Rizal nga siya. Isa siyang bayani at hindi
lang basta bayani kundi isa siyang dakilang bayani. Tinaguriang
pambansang bayani siya ng bansa. Ang ginamit niya bilang sandata
ay ang kaniyang panulat. Kinilala siyang isang napakagaling na
manunulat ng nobela, tula at marami pang iba kahit na isa siyang
manggagamot.
A. Bago Gumawa ng Tula:

Punan ng angkop na salita ang bahagi ng tula ni Dr. Jose
Rizal at piliin sa ibaba ang angkop na salita sa bawat
puwang at taludtod.
B. Habang Gumagawa ng Tula:
Ang hindi magmahal sa kanyang __________

Mahigit sa hayop at malansang __________
Kaya ang marapat pagyamanin kusa
Na tulad sa ________ tunay na nagpala
Ang wikang _________ tulad din sa Latin

Sa Ingles sa Kastila, at salitang anghel,
Sapagkat ang _________ maalam tumingin
Ang siyang naggagawad , nagbibigay sa atin
Poong Tagalog salita inang isda
C. Pagkatapos Gumawa ng Tula:

1. Maganda ba ang ginawang tula ni Dr. Jose Rizal?
2. Bakit kaya niya ginawa ang tulang ito?
3. Para kanino niya pinatutungkol ang tula?
4. Sino ang makakapagpaliwanag ng unang
saknong?Ikalawa?
5. Ilang taludtod mayroon ang bawat saknong?
6. Ilang saknong ang nasa pisara?
D. Paglalagom
Paano ninyo nabuo ang tula?
Madali lang ba ang pag-uugnay ng mga salita?
92
Ano ang dapat tandaan sa paggawa ng tula?
Ang tula ay may magkakatugmang salita sa hulihan o dulo ng bawat

taludtod ng linya sa bawat saknong kaya madali maiugnay ang mga
salita. Dapat tandaan na ang paggawa ng tula ay may sukat o bilang ng
pagpapantig at sesura o bahagyang pagtigil sa ikaanim na pantig.
E. Paglalapat
Pangkatang Gawain:
Ang klase ay hahatiin sa limang pangkat. Ang bawat
pangkat ay bibigyan ng coupon bond na may nakasulat na
unang linya ng taludtod na dudugtungan naman ng bawat
miiyembro ng pangkat hanggang sa maubos ang pitong miyembro
at makabuo ng dalawang saknong ang bawat pangkat.
Pagkatapos ay babasahin ang tula mula sa unang pangkat
hanggang sa ikalimang pangkat.
Mahinhing babae ay aking nakita
_____________________________________________
Matitipunong lalaki ay masisigla
_____________________________________________
Lahat sila ay tunay ngang nilika
_____________________________________________
93
Mayayaman man sila o mahihirap
_____________________________________________
Sa mata ng Dios lahat ay pantay-pantay
_____________________________________________
F. Pagtataya
Pangkatang Gawain: Hahatiin sa apat na pangkat ang
klase. Ang bawat pangkat ay binubuo ng sampung miyembro.
Ang bawat pangkat ay gagawa ng tula mula sa pamagat na
mabubunot ng lider . Ang bawat lider ay bubunot ng pamagat na
siyang gagawan ng tula. Maaaring gumawa ng dalawa lamang na
saknong na may 12 pantig ang bawat pangkat. Magiging gabay
sa pagmamarka ang inihandang rubric sa ibaba.
ILAW BULAK-
KAIBI-
DIOS AY NG LAK SA
GANG
DAKILA TAHA-
TAPAT HARDIN
NAN
RUBRIK SA PAGSULAT NG TULA

5 4 3 2 1
ANYO
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi o
ipinapasulat
BALARILA
• Wastong gamit ng wika, bantas, baybay
PAGKAMALIKHAIN
• Katangi-tanging estilo sa pagsulat
NILALAMAN
• Lawak at lalim ng pagtalakay sa paksa
Sumulat ng isang maikling tula na may apat na taludtod at apat

na saknong. Ito ay may sukat at tugma na naglalarawan ng pagiging isang
94
mabuting huwarang mag-aaral. Gawin ito sa inyong kuwaderno.Gamiting
gabay ang rubric sa itaas.
V. MGA TALA:
VI. PAGNINILAY
nangangailangan ng mga gawaing
pagpapahusay (Remediation).
C. Nakatulong ba ang pagpapahusay
(Remediation)?
D. Bilang ng mga mag-aaral na patuloy
na nangangailangan ng
E. Alin sa aking pagtuturo ang naging
epektibo?Bakit?
95
Paaralan Baitang 5
Masusing Guro Asignatura FILIPINO
Banghay – Petsa at Oras Markahan F5Q1W5D4
Aralin
I.LAYUNIN
A. Pamantayang NaNaipamamalas ang iba’t ibang
Pangnilalaman kasanayan upang maunawaan ang
B. Pamantayan sa Pagganap Nakapagtatala ng mga kailangang
impormasyon o datos
C. Mga Kasanayang Nagagamit ang isinalarawang
Pampagkatuto balangkas upang maipakita ang
nakalap na impormasyon
F5EP-Ie-8
II.PAKSA
Paggamit ng Isinalarawang Balangkas upang maipakita ang nakalap na
impormasyon
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian:
ALAB Filipino, p.33
CG
LC-F5EP-Ie-8
B. Iba Pang Kagamitan:

Sipi ng mga Balangkas (Tarpapel)
Sipi ng Balita (Tarpapel)
Metacardsoupon Bond
IV. PAMAMARAAN:
A. Balik-Aral
Basahin sa klase ang tula na inyong sinulat kagabi .
B. Pangganyak
Pagmasdan ninyo a ng nakadikit na tarpapel sa pisara. Alam

niyo kung ano ang tawag diyan?Gamit ang mga titik na nasa pisara bumuo ng
salita upang malaman ninyo kung ano ang nasa tarpel.
96
Tama, iyan nga po ay Balangkas.
I.________________________
A.____________________
1._____________________
a. ______________________
Pansinin natin ang halimbawa ng balangkas.

Ano-ano ang inyong nakita?
Ilan ang nakasulat na nasa anyong Romano?
Ikailang antas ng paksa ang nakasulat sa may malaking titik?
Ano ang maaaring nakasulat sa malaking titik?
Ikailang anta sang ginagamitan naman ng bilang?
Ano ang maaaring isulat ditto?
Ang ikaapat ay ang maliit ng titik? Bakit?
Ano naman ang maaaring isulat dito?
Isulat natin sa Unang Romano ang Paksa muna hanggang

mapunan natin lahat ng bahagi ng isasalarawang balangkas.
I.Mga Pangyayari
A. Suliranin
1. Pagdami ng basura
a. mga dumi ng hayop
D. Paglalagom
Gamit ang isinalarawang balangkas, ano ang maitutulong nito upang
makabuo ng teksto?
Maipapakita ang mga nakakalap na impormasyon kailangangang
gamitin ang isinalarawang balangkas.
E. Paglalapat
Pangkatang Gawain:
Ang bawat pangkat ay bibigyan ng kanya-kanyang
isinalarawang balangkas. Ang gagawin ninyo ay piliin kung saang
balangkas nararapat ang mga impormasyon na nasa pisara.
97
Pangkat I.
I.Pamagat
II.Mga Tauhan:
a.___________________
b. __________________
c. ___________________
Pangkat II
III. Tagpuan: __________________
IV. Mga Pangyayari:
Suliranin
A. ________________ Pangkat III

1._________________
2.----------------------------_____ Solusyon:
A.________________
1._____________
2.______________
V. Aral: ____________________________
Mga pagpipiliang sagot na nakadikit sa pisara:

Sa isang maingay na lungsod
ANG PAMILYANG INGGITERA
Walang naibubunga Con

nang mabuti ang Cora
inggit
Tin
Lahat ng meron ang Kapit-
bahay gusto meron din siya
1. Bili nang bili kaya

nalubog sa utang
Makuntento sa kinikita 2. Ipapallalo sa mga
1.Mag-ipon ng pera kaibigan
2. Magtipid
98
F. Pagtataya
Gabay ng mga impormasyong nakalap, punan ng wastong impormasyon
ang hinihingi sa isinalarang balangkas.
I.Pamagat ng Balita:
Pampanga Tinamaan ng Malakas na LIndol
II. Lugar ng Pinangyarihan:__________________
III. Petsa ng Pangyayari:______________________
IV.Mga Biktima:
A Bilang ng mga naging Biktima:____________

B.Mga Pangalan:
1.___________________
a. Gulang:________________
b. Kasarian:--------------------------
C. Tirahan:________________
2. ________________________
a. Gulang:________________
b. Kasarian:--------------------------
C. Tirahan:________________
V.Mga Pangyayari:
1._______________________________
2._______________________________
3.______________________________
V. Kinalabasan ng Balita: Dinala sa ospital ang mga

nakaligtas sa trahedya na ngayon ay tuluyang
nagpapagaling.
99
Sa pamamagitan ng balangkas na nasa itaas, gumawa ng balita tungkol dito.
V. MGA TALA:
VI. PAGNINILAY
(Remediation).
pagpapahusay (Remediation)?
naging epektibo?Bakit?
100
I. LAYUNIN
mapanuring pakikinig at pag-unawa
sa napakinggan.
pagbasa sa iba’t-ibang uri ng teksto
Nakapagbibigay ng sariling pamagat
para sa napakinggang kuwento at
pagsasagawa ng round table na
B. Pamantayan sa Pagganap pag-uusap tungkol sa isyu o
paksang napakinggan.
theatre.
napakinggang kuwento/usapan.
(F5PN-Ih-7)
C. Mga Kasanayang Naibibigay ang kahulugan ng salita
Pampagkatuto/Layunin pamilyar at di pamilyar na mga salita
sa pamamagitan ng
kasingkahulugan. (F5PT-If-h-11)
II. PAKSA
A. Pagbigay ng paksa ng napakinggang kuwento/usapan

B. Pagbigay ng kahulugan ng salitang pamilyar at di pamilyar sa
pamamagitan ng kasingkahulugan.
III. MGA KAGAMITAN
Y. Sanggunian: K to 12 Filipino Gabay Pangkurikulum pahina 94
Z. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, strips, kuwento, activity kard.
IV. PAMAMARAAN
MMMM. Balik-aral
Sa linggong ito inaasahan na matutunan ang tungkol sa agbibigay ng
paksa ng napakinggang kuwento /usapan ,naibibigay ang kahulugan
ng salita pam ilyar at di-pamilyarna mga salita sa pamamagitan ng
kasingkahulugan,naisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa
pamamagitan ng pagsasadula,nagagamit ang Iba’t-ibang uri ng
panghalip sa usapan at paglalahad ng sariling karanasan,nNaibibigay
101
ang mahahalagang pangyayari sa nabasang talaarawan/talambuhay,
nabibigyang-kahulugan ang bar graph, pie, talahanayan at iba pa at
Makapagbigay ng isang salawikain at hayaang ipaliwanag ng mga
bata ang ibig sabihin nito.
NNNN. Pagganyak
(Message Relay)
Panuto:
Bumuo ng apat na pangkat at ipasa ang mensaheng ibibigay ng
guro. Kung anong pangkat ang makakapagbigay ng tamang
mensahe ang siyang mananalo.
“ Malinis at malinaw ang tubig sa balon, batis at lalo na sa bukal.”
(Iproseso ang gawain upang maiugnay sa susunod na gawain.
Maaring magbigay ng katanungan)
OOOO. Paglalahad ng Aralin
Mayroon akong isasalaysay sainyong maikling kuwento na aking
napakinggan.
Ang tatalakayin natin sa araw na ito ay ang pagbibigay ng paksa sa
napakinggang usapan o kuwento at ang tungkol sa mga pamilyar at di-
pamilyar na salita sa pamamagitan ng kasingkahulugan.
PPPP. Pagtalakay sa Aralin
a. Paglinang ng Talasalitaan:
Tukuyin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit ayon sa
pagkakagamit nito sa pangungusap.
1. Madaling araw pa lamang ay gising na si Mang Andoy dahil
siya ay maglalako ng taho.
2. Ibibigay niya ang kanyang mga lumang gamit sa mga batang
kapusplad.
3. Pinagkakasya ni Nanay Vilma ang kakarampot niyang kita.
4. Hindi na nakakatulong sa gawaing bahay si Elma dahil siya ay
baldado.
5. Humagulgol sa Fe ng nakita niyang patay na ang kanyang
alagang aso..
b. Pangganyak na tanong:
Paano si Lorna nakakatulong sa kanyang pamilya?
c. Pagbabasa ng Kuwento:
a. Ibigay ang pamantayan sa pagbasa.
Ulirang Kapatid
(Janice P. Baldon)
Araw ng biyernes nagmamadaling umuwi si Lorna dahil maglalako pa
siya ng kandila sa simbahan ng Sto. Kristo. Ito ang araw na kanyang
pinakahihintay dahil maraming deboto ang dumarayo rito. Sasamantalahin
102
niya ang pagkakataong makabenta ng marami para makatulong sa kanyang
pamilya. Sila ay kapus palad at umaasa na lamang sa kakarampot na kita ng
nanay niya sa paglalabada at sa kikitain sa pagtitinda tuwing biyernes.
Baldado na kasi ang tatay niya. Simula ng makuryente ito siya na ang
katuwang nang nanay niya sa paghahanapbuhay.
Habang siya ay nagtitinda ay bumuhos ang malakas na ulan, nabasa
siya at ang kanyang mga paninda. Mangiyak ngiyak siya dahil alam niyang
wala ng bibili ng kandila sapagkat ito’y hindi na masisindihan pa. “Ale kandila
po bili na kayo.” Naku ineng! Pasensya ka na, ang gusto ay iyong tuyong
kandila” wika ng ale. “Magliliyab din naman po ito,” patuloy na wika ni Lorna
subalit hindi na siya pinansin ng ale. “Ginoo bili na po kayo ng kandila, Ito
po’y basa na subalit magsisindi pa rin naman po ito kapag nagtagal sa apoy”
patuloy na paliwanag ni Ana. “Naku! basang – basa ka na iha, baka
magkasakit ka niyan. Ilan pa ba iyang kandila mo at uubusin ko na?” “Talaga
po!”bulalas ni Ana. “Oo bilangin mo na at nang makauwi ka na” ang wika ng
ginoo. “Maraming salamat po ginoo! Nawa’y matupad niyo ang kahilingan
niyo sa poon” Nagpaalam na ang ginoo at masaya na ring umuwi si Ana sa
kanilang bahay.
“Nay, tay, Liza, Lando, Luz, Nandito na ako!.” Sinalubong siya ng
kanyang mga kapatid. Napansin niyang madudungis pa ang mga ito.”Hindi
pa kayo naghihilamos?” “Wala pa kasi ang nanay ate” ang sagot ni Liza
“Ha!Ano?” Gulat na tanong ni Liza. “ Hindi naman si nanay nagagabihan ng
ganito. Ang tatay nasaan?“ “Nasa silid ate hindi naman namin siya
maintindihan” parang may gustong sabihin” ang sagot ni Lando” Kinabahan
si Lorna subalit hindi siya nagpakita ng takot sa kanyang mga kapatid.
“Pumasok kayo sa loob at titingnan ko lang si Nanay sa amo niya.
Mabilis ang tibok ng puso ni Lorna at lakas loob na tumawag. “Tao po!
Tao po!” “Magandang gabi po Ginang Meldred!’ “Magandang gabi din Lorna
bakit parang kabado ka ano ba ang nangyari?” “Itatanong ko lang po kung
nandito pa si nanay” “Naku Lorna! Kanina pa nakauwi. Wala pa ba sa bahay
niyo?” nag aalalang tanong ng Gng. Hindi napigilan ni Lorna ang pagdaloy
ng kanyang mga luha “Hindi maaaring may mangyari kay nanay!
Napahagulgol na siya at kung hindi siya napigilan ni Gng. Mildred ay
nagtatakbo na siya kung saan saan. “Huminahon ka Lorna! Uuwi din ang
nanay mo.” pag alo ng Gng. Kay Lorna. Subalit hindi mapigilan ang kanyang
emosyon. Hindi niya na alintana ang kanyang basang damit. Nanginginig na
siya hindi sa lamig kundi sa takot na baka ano na ang nangyari sa kanyang
ina. Pinauwi siya ni Gng Mildred at nangakong siya na lang ang
maghahanap sa kanyang ina.”
Linakasan niya ang kanyang loob dahil ayaw niyang mag-alala ang mga
kapatid niya. “Laking gulat niya ng pagdating niya sa bahay ay may nakita
siyang bulto na parang sa nanay niya. Binilisan niya ang paglakad at hindi
siya nagkamali ang nanay niya nga ang nasa pintuan at hinihintay siya.
Humagulgol siya at mahigpit na niyakap ang kanyang ina. “Pasensya ka
na anak kung nag-alala ka. Dumaan lang ako sa tiya Bebeng mo para
kunin ang mga gamit at pagkain na ibinigay niya” nakuha niya na kasi ang
103
padala ng tiyo Boy mo kaya binigyan din tayo para daw siya ay
makatulong” ang paliwanag nang nanay niya.
d. Pagtatalakay sa Kuwentong Binasa:

• Pagsagot sa pagganyak na tanong.
• Ano ang nangyari sa tatay ni Ana?
• Ano ang ginagawa ni Ana para makatulong sa
pamilya?
• Ano ang mga dahilan ng paghagulgol ni Ana?
• Sa mga taong nakasalamuha ni Ana, sino
sino ang may mga mabuting kalooban?
• Paano sila nakatulong kay Ana?
• Ilarawan si Ana.
• Kung kayo si Ana, gagawin niyo ba ang
kanyang mga ginawa? Bakit?
• Basahin muli nang sabay-sabay ang unang
talata. Kung kayo ang tatanungin ano ang
paksa ng unang talata?
• Palawakin ang pagpapaliwanag tungkol sa
paksa.
e. Pangkatang Gawain:
Gawain A:
Pangkat 1: Pumili ng isa sa mga talata at ibigay ang paksa ng napiling
talata.
Pangkat 2: Gumawa ng talata na may 2-3 pangungusap at ibigay ang
paksa nito.
Gawain B:
Pangkat 3:Ibigay ang kahulugan ng salitang may salungguhit.
Mabuti na lamang at si Ana at ang kanyang ina ay
hindi alipugha dahil pag nagkataon magugutom ang
kanilang pamilya. Ang mga taong alipugha ay
pinapabayaan ang kanilang pamilya o maging mga
gawaing nakaatang sa kanila.
Pangkat 4: Gamitin sa pangungusap ang mga sumusunod na di
pamilyar na
Salita.
QQQQ. Paglalahat
Paano matutukoy ang paksa ng isang talata?
104
Paano mabibigyan ng kahulugan ang mga salitang pamilyar at di
pamilyar?
RRRR. Paglalapat
A)Basahin ang talata at ibigay ang paksa nito.
Bata pa lamang si Jean at Jane ay palagi na silang magkasama.

Sila ay matalik na magkaibigan. Magkatulong sila sa lahat ng gawaing
nakaatang sa kanila. Palagi silang nagdadamayan maging sa
kalungkutan at kasiyahan. Hindi sila nag-aaway, kapag nagagalit ang
isa ay agad naming susuyuin at babatiin ng isa kaya maganda ang
kanilang pagsasama.
B) Ibigay ang kahulugan ng di-pamilyar na salita at gamitin sa pangungusap.

1. irog
2.Nilikha
1. pluma
2. aparador
3. koran
SSSS. Pagtataya
A. Ibigay ang paksa ng mga sumusunod:

1. Isang gabi nagising ako na nagtayuan ang aking balahibo, sa sobrang lamig,
hinablot ko ang kumot at ipinulupot ko ito sa aking katawan. Maya maya ay
narinig ko ang aking kapatid na sumisigaw nang “Ang lamig!”. Kinabukasan
habang kami ay nag-aalmusal ay nagtanong si nanay kung nilamig din ba
kami kagabi. Isa isa kaming nagkwento kung paano namin linabanan ang
lamig.
2. Saan man pumunta si Alexa ay siguradong susunod ang apat niya pang
kaibigan. kahit pa ito ay malayo o malapit lang hindi pumapayag ang bawat
isa na magkahiwa -hiwalay. Kahit sa pagpasok sa paaralan ay magkasama
pa rin sila. Nang sila ay binigyan ng proyekto tulong tulong sila sa paggawa
nito. Parang hindi buo ang araw nila kapag wala ang isa. Kung kayat
sinisiguro nila na sa lahat ng lakad nila sila ay magkakasama.
3. Isang araw habang naglalakad sina Chona at Chrissy ay nakita nila si
Jericho. Nagkatinginan sila at parehong napatili. Nang pumasok naman si
Jericho sa kantina, nagtinginan sa kanyan ang mga babaeng naroon. Kahit
saan siya pumunta ay pansin siya nang mga tao lalo na ng mga babae. Siya
ang lakan sa loob ng klase. Kinikilig ang mga kaklase niyang babae tuwing
siya ay pumapasok at hinahanap naman kapag siya ay liban. Talagang likas
ang kagwapuhan ng batang si Jericho.
105
B.Ibigay ang kahulugan ng salitang di-pamilyar na ginamit sa pangungusap sa
bawat bilang. Hanapin sa loob ng kahon.
Kaibigan bulsa ng damit mikropono

Upuan karpintero
1. Gumamit ako ng miktinig para marinig ng lahat.

2. Kapag nasisira ang bubong ng bahay naming kumukuha ako ng
anluwage para ayusin ito.
3. Paborito kong isuot ang damit kong may butsaka dahil doon ko nilalagay
ang pera ko.
4. Simula pagkabata si Dino na ang aking katoto.
5. Kapag marami ang tao sa simbahan ay nagdadala ako ng salumpuwet
para hindi ako mapagod sa kakatayo.
TTTT. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Gumawa ng talata na may tatlo o apat na pangungusap at ibigay ang

paksa nito.
Magtala ng 2 pamilyar na salita at Ibigay ang kasingkahulugan nito.
VI. PAGNINILAY
OOOO. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng 80%
sa pagtataya
PPPP. Bilang ng mag-
aaral na nangangailangan
ng mga gawaing
pagpapahusay (remedial)
QQQQ. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
RRRR. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
SSSS. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
TTTT. Ano-ano ang
aking naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
106
UUUU. Anong mga
guro?
107
I. LAYUNIN
tatas sapagsasalita at
Napapaunlad ang kasanayan sa
pagsulat ng iba’t-ibang uri ng media.
Nakakasali sa isang usapan tungkol
sa isang paksa.
Nakakasulat ng isang talata tungkol
sa isang isyu o paksa.
Naisasalaysay muli ang
C. Mga Kasanayang napakinggang teksto sa
Pampagkatuto/Layunin pamamagitan ng pagsasadula.
(F5PS-Ic-f-6.1)
II. PAKSA
A. Pagsalaysay sa napakinggang teksto sa pamamagitan ng pagsadula.
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: K to 12 Filipino Gabay Pangkurikulum pahina 94.
B. Kagamitan: metakard, tsart, kuwento, activity kard
IV. PAMAMARAAN
UUUU. Balik-aral
Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod na di pamilyar na salita at
gamitin sa pangungusap.
1. Salumpuwet
2. Anluwage
3. Katoto
4. Tipanan
5. Alipugha
VVVV. Pangganyak
Nanonood ba kayo ng Probinsyano?
Naranasan ninyo bang magsadula ng ilang bahagi ng napanood
ninyong pelikula sa telebisyon?
WWWW. Paglalahad ng Aralin
Ngayon tayo ay magsasadula ng piling bahagi mula sa kuwentong ating pag-
aaralan.
108
XXXX. Pagtalakay sa Aralin
Tukuyin ang kahulugan ng mga salitang nakahaylayt sa bawat
bawat pangngusap.
1. Pinatay ng trahedya ang mga pangarap ni Zander para sa

kanyang ina.
2. Nagdulot ng matinding paghinagpis sa pamilya niya ang
trahedya.
3. Mga Pilipinong sudnalo ang lumupig sa mga bandidong Abusayaf
b. Pagganyak na tanong:
Paano nalampasan ng mga tauhan sa kuwento ang mga
trahedyang kanilang pinagdaanan?
c. Pagbabasa ng aralin:
a. Ibigay ang pamantayan sa pagbasa.
Mag-Ingat at Maging Handa

Kamakailan lamang ay nagdanas ng matinding trahedya ang
bayan ng Tiwi, Albay. Ito ay dulot ng bagyong si Usman na nagdala ng
malakas na ulan sa buong lalawigan, dahilan para gumuho ang lupa sa
mataas na bahagi nang nasabing bayan. Labis na paghihinagpis at
pagdurusa ang kanilang naranasan. Bukod sa nawalan sila ng tirahan.
Nalagas din ang kanilang mga mahal sa buhay. Hindi magkandatuto ang
mga mamamayan sa kanilang mga gagawin sapagkat sa panahong iyon
kasabay sa pagguho nang lupa ay gumuho rin ang kanilang mga
mumunting pangarap. Hindi nila alam kun saan sila magsisimula at kung
kaya pa nilang bumangon sa kanilang kinalulugmukan.
Subalit ang karanasang iyon ay nagbigay sa kanila nang aral na
kailangang maging alisto, mapamaraan, maging handa sa anumang
sakunang mapaminsala at magbigay nang kasawian sa bawat isa.
d. Pagtatalakay:
• Saang lugar naganap ang pagguho ng lupa?
• Ano ang dahilan ng kanilang pagdurusa?
• Bakit kaya gumuho ang lupa?
• Paano maiiwasan ang ganitong mga sakuna?
• Kung kayo ang isa sa mga biktima ng
pagguho ng lupa, ano ang mararamdaman
niyo? Bakit?
109
• Ano kaya ang nais ipabatid sa atin ng
ganitong mga pangyayari?
• Bilang isang mag-aaral, Paano ka
makakatulong sa mga biktima? Ipaliwanag.
Pangkatang Gawain:
Pangkat A. Isalaysay ng muli ang kuwento ayon sa inyong pagkakaunawa.
RUBRIK SA PAGSALAYSAY NG KWENTO

5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Lawak at lalim ng pagtalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika/salita
• Baybay, bantas, istruktura ng
pangungusap
ORGANISASYON
• Pagkakaugnay ng mga ideya
• Lohikal na daloy ng mga
pangyayari
PAGKAMALIKHAIN
• Katangi-tanging istilo ng
pagsasalaysay.
5-pinakamahusay 2-mapaghuhusay pa
4-mahusay 1-nagangailangan pa ng
3-katanggap-tanggap pagsasanay
Pangkat B. Pumili ng isang tagpo sa kuwento at isadula ito sa harapan

ng klase.
RUBRIK PARA SA PAGSASADULA
5 4 3 2 1
KAHANDAAN
• Maayos at malikhaing pagtatanghal
INTERES
• May kasiglahan at interes na
nakikita sa galaw at ekspresyon ng
mukha
PAG-ARTE AT DIYALOGO
• Angkop ang tono ng boses at
ekspresyon ng mukha sa
damdamin; gayundin ang galaw ng
katawan
110
YYYY. Paglalahat
Paano ang tamang pagsasalaysay/pagsasdaula ng isang pangyayaring
nasaksihan o napakinggan?
ZZZZ. Paglalapat
Humanap ng kapareha. Alalahanin ang inyong sariling karanasang may
kaugnayan sa kuwento. Isalaysay ito sa buong klase.
AAAAA. Pagtataya
Makinig nang Mabuti sa babasahin kung teksto at pagkatapos pipili kayo
ng tagpo at inyo itong isasadula.
RUBRIK PARA SA PAGSASADULA
5 4 3 2 1
KAHANDAAN
• Maayos at malikhaing pagtatanghal
INTERES
• May kasiglahan at interes na
nakikita sa galaw at mukha
PAG-ARTE AT DIYALOGO
• Angkop ang tono ng boses at
ekspreson ng mukha sa damdamin;
gayundin ang galaw ng katawan
e. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Manood ng isa sa paborito niyong teleserye at isalaysay/isadula ang

paborito mong bahagi nito.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VVVV. Bilang ng mag-
sa pagtataya
WWWW. Bilang ng mag-
ng mga gawaing
XXXX. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
111
YYYY. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
ZZZZ. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
AAAAA. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
BBBBB. Anong mga
guro?
112
ARALIN Petsa at Oras Markahan F5W6D3
I. LAYUNIN
sa isang paksa.
Nagagamit ang Iba’t-ibang uri ng
C. Mga Kasanayang panghalip sa usapan at paglalahad
Pampagkatuto/Layunin ng sariling karanasan. (F5WG-If-j-3)
II. PAKSA
Paggamit ng iba’t-ibang uri ng panghalip sa usapan at paglalahad ng sariling

karanasan
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: K to 12 Filipino Gabay Pangkurikulum pahina 94
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: meta kard, tsart, activity kard, kwento
IV. PAMAMARAAN
BBBBB. Balik-aral at/o Panimula
Isalaysay muli ang kuwentong tinalakay kahapon.
CCCCC. Pagganyak
Magturuan tayo.
Tingnan ang aking daliri kung sino ang ituturo ko sabihin lang ang mga
salitang, ako, ikaw, siya, at tayo.
DDDDD. Paglalahad ng Aralin

Bsahin natin ang mga sumusunod na mga pangungusap.
1. Ako, ikaw at siya ang magsasama-sama sa pangkat para sa unang
gawain.
2. Sila, kami at tayo ay mga Pilipino na nakatira sa Pilipinas.
Ano ang napapansin ninyo sa pangungusap?

Ano kaya sa palagay ninyo ang ating pag-aaralan sa ngayon?
113
EEEEE. Pagtalakay sa Aralin
Tukuyin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit sa bawat
pangunngusap ayon sa pagkakagamit nito.
1. Ang mga mag-aaral ng Taysan ay nagsusunog ng kilay gabi-
gabi kaya matataas ang nakukuhang marka.
2. Ang kanyang ama ay nakatalaga sa malayong lugar kaya
lingguhan lamang kung umuwi.
3. Ngiting abot tenga ang isinalubong ng mga anak sa dumating na
ama.
a. Pangganyak na tanong:
Paano nagkakaiba-iba ang mga ugali ng magkakaibigan?
b. Habang Bumabasa:
a. Ibigay ang pamantayan sa pabasa.
b. Basahin ang kuwento.
Tungkulin Ko Ginawa Mo
(Janice P. Baldon)
Tahimik lang sa pagwawalis si Annie habang napapakinggan ang
pagtatalo ng magkakaibigang sina Julie, Rene at Edna.
Edna: Hoy Rene! Di ba tayo ang nakatalaga sa paglilinis ng bakuran?
Rene: Oo tayo nga. Pero kayo na muna ang tumulong dahil nagsunog ako
ng kilay kagabi. Kaya inaantok ako at gusto ko munang makaidlip.
Julie: Ako nga rin pagod dahil sa pagbitbit ko ng mga pananim na pinapadala
ni Gng. Moral.
Edna: Kahit na ano pang dahilan ninyo, wala kayong magagawa kundi
tumulong. Gusto niyo bang maabutan ni Gng. Moral na marumi ang bakuran at
pinagtatalakan tayo?
Rene: Ano ka ba Edna? Siyempre ayaw kaya nga nakikiusap ako na kayo
na muna ang magwalis kahit ngayon lang.
Julie: Hindi ko nga kaya at pagod na pagod ako. Masakit ang balikat ko
kakabitbit nang mga pananim.
Edna: Tigilan niyo nga ako sa mga baluktot niyong katwiran. Hindi oobra sa
akin iyan. Kumuha na tayo ng walis.
Subalit bago pa sila makakuha ng walis ay natigilan sila dahil natapos na
itong walisin ni Annie. Abot tenga ang ngiti nina Julie at Rene dahil hindi na sila
114
makakapagwalis samantalang inis naman ang naramdaman ni Edna dahil hindi
nila nagampanan ang kanilang tungkulin. Nasayang ang oras nila sa pagtatalo..
d.Pagtatalakay:
• Ano ang pinagtatalunan ng magkakaibigan?
• Bakit sila nagtatalo?
• Tama ba na hindi gampanan ang tungkulin?
• Ginagawa niyo rin ba ang inyong tungkulin?
Bakit?
• Paano mo ginagawa ang mga tungkuling
iniatang sayo?
• Mahalaga bang magampanan mo ito? Bakit?
• Ano ano ang mga salitang may salungguhit?
• Ano ang tawag natin ditto?
• Ipaliwanag ang panghalip panao ang
panauhan nito at kailanan.
2.Pangkatang Gawain:
Pangkat 1:Gumawa ng 5 pangungusap gamit ang panghalip panao na
nasa ikalawang kailanan.
Pangkat 2: Gumawa ng usapan gamit ang panghalip panao na may
kailanang isahan.
Pangkat 3: Salungguhitan ang panghalip panao.
i. Ako ang may hawak ng susi.
ii. Magkita kita tayo sa simbahan sa lingo.
iii. Huwag mong pakialaman ang gamit ko. Akin lang ito.
iv. Kami na lang ang sasama dahil mananaliksik din kami.
v. Sipain kaya kita! Nang matuto ka sa katamaran mo.
Pangkat 4: Magtala ng limang pangungusap na may panghalip galing sa

binasang usapan na “ Tungkulin ko Ginawa Mo”
Panghalip - salitang humahalili o pamalit sa pangngalan
na nagamit na sa parehong pangungusap o kasunod na
pangungusap
FFFFF. Paglalahat
Paano ginagamit ang mga panghalip sa pangungusap at
pagsasalaysay?
GGGGG. Paglalahat:
Bumuo ng maikling usapan o dayalogo na ginagamitan ng mga

panghalip.
HHHHH. Pagtataya
115
Punan ng angkop na panghalip panao ang patlang.
Palagi _____kasama ang aking matalik na kaibigan._____ay
laging namamasyal sa Museo para malaman ang mga antigong gamit
na naroon. Pagdating namin doon nakita rin ____ang magkakaibigang
____Roy, Diego at Dora. Pinapanood _____ ang mga eksibit na naroon.
Lumapit ____ sa ____. “Oh kumusta ___? Dito lang pala ____ magkikita
kita.” wika ni Roy. “Maayos naman ___” ang sagot ni Brendz
IIIII. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

Gumawa ng talata gamit ang panghalip panao.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
CCCCC. Bilang ng mag-
sa pagtataya
DDDDD. Bilang ng mag-
ng mga gawaing
EEEEE. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
FFFFF. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
GGGGG. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
HHHHH. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
IIIII. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
116
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman pagbasa sa iba’t-ibang uri ng teksto
theatre.
Naibibigay ang mahahalagang
C. Mga Kasanayang pangyayari sa nabasang
Pampagkatuto/Layunin talaarawan/talambuhay. (F5PB-If-h-
11)
II. PAKSA
Pagbibigay ng mahahalagang pangyayari sa nabasang

talaarawan/talambuhay.
III. MGA KAGAMITAN
C. Sanggunian: K to 12 Filipino Gabay Pangkurikulum pahina 94.
D. kuwento,activity kard, larawan, tsart
IV. PAMAMARAAN
JJJJJ. Balik-aral at/o Panimula
Salungguhitan ang panghalip na ginamit sa bawat pangungusap.
1. Mamamasyal kami sa Korea.
2. Masaya nilang sinalubong ang kanilang panauhin.
3. Nagkukwento ako nang biglang bumuhos ang malakas na ulan.
4. Ikaw ba ang may-ari ng malaking bahay na ito?
5. Sabay sabay tayong manalangin para sa maunlad na
pagdiriwang ng Buwan ng Nutrisyon
KKKKK. Pagganyak
Humiling sa mga bata na magkwento ng pangyayaring hindi nila
malilimutan kasama ang araw, buwan at taon kung kailan ito nangyari.
LLLLL. Paglalahad ng Aralin
Ngayon naman ay babasahin natin ang isang kuwento ng buhay ng isang
tao. Ano nga ang tawag natin sa ganitong akda?
Sa inyong palagay, ano kaya ang ating pag-aaralan sa araw na ito?
MMMMM. Pagtalakay sa Aralin
117
Hanapin sa pagungusap ang salitang may salungguhit.
1. Pakatapos kong maisalansan ang aking mga gamit sa bag.

Inilagay ko rin sa aking pitaka ang mga barya.
2. Lakad takbo ang aking ginawa para makarating agad sa
simbahan. Nagmadali rin akong sumakay sa sasakyan.
3. Napuno ng kagalakan ang aking puso nang ako’y
makatanggap ng regalo. Natuwa rin ang aking kapatid sa
regalo.
4. Marami ang nagsidalo sapiging. Masarap ang mga pagkain sa
handaan.
5. Nasiyahan kami sa handog sa amin ng mga panauhin. Kaya
binigyan din naming sila ng minatamis na pili.
Ano ang mahalagang okasyon sa araw na iyon na
naging dahilan nang paggising ng maaga ni Maria Agnes?
Talambuhay ni Maria Agnes J. Añonuevo

Febrero 14, 2019
a. Pagtatalakay:
• Tungkol saan ang iyong binasa?
• Bakit maagang gumising si Maria Agnes?
• Paano niya kaya nagagawa ang
napakaraming gawain?
• Bakit kahit pagod na siya ay lumabas pa rin
sila ng kanyang mga anak?
• Bakit niya ginagawa ang lahat ng ito?
• Gusto niyo rin bang maging guro? Bakit?
• Katulad niya rin ba ang nanay niyo?
• Kung bibigyan kayo ng pagkakataong
makapamili ng nanay. Gusto niyo pa rin ba
ang nanay niyo o mas gusto niyo ng ibang
nanay? Sino at Bakit?
• Ano ano ang mga nabanggit sa talaarawan?
NNNNN. Paglalahat
Bakit mahalaga ang isang talambuhay ng isang tao?
118
OOOOO. Paglalapat
Panuto: Punuan ang patlang ng mahalagang pangyayari mula sa
nabasang talaarawan.
1. _________pa lang nang madaling araw ay abala na ako sa kusina. Ito
kasi ang isa sa mga na kailangang paghandaan.
2. Pagkatapos maisalansan ang mga nakabalot na pagkain ay sinimulan ko
ang ________ at ________ng mga kasangkapang ginamit sa pagluluto.
3. _________na rin ako ng bahay at pagkatapos ay _______.
4. Pinauwi ko na ang mga bata at dumalo ako sa opisina ng tagamasid
pampurok para ________at ___________kasama ang mga kapwa ko
guro. Ito ay handog sa amin ng aming punong guro.
5. Kami ay tumuloy sa isang _______para kami namang pamilya ang
magdiwang nang araw ng mga puso. ____ na nang makauwi kami sa
bahay.
PPPPP. Pagtataya
Isulat ang OO kung ang pangungusap ay isa sa mahahalagang pangyayari ng

talaarawan ni Maria Agnes at HINDI kung walang kaugnayan. (Gumamit ng
ibang talambuhay)
______1. Nagising ng alas dos para maghanda ng sorpresa sa kanyang anak.
______2. Nakikipagkwentuhan sa kapwa niya guro.
______3.Nagligpit ng mga kagamitan at naglinis ng bahay matapos maihanda
ang mga dadalhin.
_____4. Pumasok sa paaralan kasama ang kanyang mga anak na papasok din
sa eskwela.
_____5.Naglinis ng silid-aralan pagdating.
_____6. Nagturo sa mga bata.
_____7. Sinorpresa ang anak sa silid nito.
_____8. Dumalo sapagdiriwang na handog ng kanilang punong guro.
_____9. Inubos ang oras sa pakikipagkwentuhan sa mga kaibigan.
_____10. Inilabas ang mga anak at kumain sa isang restawrant
QQQQQ. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Sipiin ang talaarawan ng inyong pinakapaboritong bayani at itala sa

ibaba nito ang mahahalagang pangyayari. Gawin ito sa inyong kuwarderno.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
JJJJJ. Bilang ng mag-
sa pagtataya
119
KKKKK. Bilang ng mag-
ng mga gawaing
LLLLL. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
MMMMM. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
NNNNN. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
OOOOO. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
PPPPP. Anong mga
guro?
120
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang iba’t-ibang
iba’t-ibang teksto.
impormasyon o datos.
Nabibigyang-kahulugan ang bar
C. Mga Kasanayang graph, pie, talahanayan at iba pa.
(F5EP-If-g-2)
II. PAKSA
Pagbibigay- kahulugan sa bar graph, pie, talahanayan at iba pa.
III. MGA KAGAMITAN
AA. Sanggunian: K to 12 Filipino Gabay Pangkurikulum pahina 94.
BB. Iba pang kagamitang pampagtuturo: kuwento, bar graph, pie, graph, bill ng
kuryente
IV. PAMAMARAAN
RRRRR. Balik-aral at/o Panimula
Ano-ano ang nilalaman ng isang talambuhay?

SSSSS. Pagganyak
Magpakita ng isang bill sa koryente. Bigyang pansin ang bahaging
may bar grap na kung saan makikita ang halaga ng bayarin sa bawat buwan.
Ano ang napapansin ninyo?
TTTTT. Paglalahad ng Aralin
Maglahad ng isang larawan ng isang uri ng Graph.
Ano ang tawag natin dito? Sa palagay ninyo, ano kaya ang tatalakayin
natin
ngayon? Tungkol saan?
UUUUU. Pagtalakay sa Aralin
Ibigay ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit.
1. Maraming bata ang tumutulong sa kanilang magulang kahit na sila’y
musmos pa.
121
2. Hindi nasayang ang ginugol kong panahon sa pag aasikaso ng aking
munting gulayan. Dito ko inuubos ang aking oras.
3. Hinabol siya ng malaking aso kaya kumaripas siya ng takbo.
4. Hitik sa bunga ang punong mangga ni Mang Andoy kaya’t
ipinapamigay niya ito.
5. Itutuloy pa rin ni Ana ang kanyang plano kahit maraming balakid na
pilit na pumipigil sa kanya.
Mahalaga ba ang pagkakaroon ng isang gulayan? Bakit?
Ang Gulayan ni Bimbo ni Janice P. Baldon
CC. Pagtatalakay:
• Saan pumupunta si Bimbo pagkagaling niya
sa Paaralan?
• Bakit siya pumupunta doon?
• Ano ang nagbigay kagalakan kay Bimbo?
• Ano ang payo sa kanya ng kanyang tatay?
• Bakit kaya siya pinayuhan ng tatay niya?
• Sino sa inyo ang may pangarap na katulad
kay Bimbo?
• May mga naitanim na rin ba kayo? Ano ano
ang mga ito?
• Ano ano ang mga gulay na inani ni Bimbo?
Bilang ng Gulay na Inani sa Gulayan ni Bimbo
40
30
20
Bilang ng Gulay na Inani sa
10 Gulayan ni Bimbo
0
upo kalabasa patola ampalaya
• Ano ang may pinakamadaming gulay na naani?

• Ano ang may pinakakaunti na naaning gulay?
• Ilang patola ang inani?
• Anong gulay ang may parehong bilang na naani?
122
Ang mapa, tsart, grap at talahanayan ay mga grapikong pantulong upang
madaling maunawaan at nagagawang payak ang mga datos na inilalahad sa isang
teksto. Kapaki-pakinabang ang mga ito para sa isang mananaliksik sapagkat
malinaw at siyentipiko niyang natatalakay ang kanyang paksa.
Mga Paraan ng Pagbibigay-Interpretasyon
Basahin at unawain ang pamagat at sab-seksyon ng teksto upang

matukoy ang layunin nito.
Pansinin at unawain ang legend at scales na ginamit.
Tingnan kung ang grap ay mayroong nakasaad na mga tala sa paligid,
itaas o ibabang bahagi.
Tuklasin ang mga kahulugan nito batay sa legend.
Suriing mabuti ang bawat bahagi.
d. Pangkatang Gawain:
1. Pagbibigay ng pamantayan sa paggawa.
2. Pagbibigay ng rubriks bago ang pangkatang gawain.
Pangkat 1: Bigyan ng titulo ang pie graph na ito. Ipakita ang wastong
pagkakahati ng bawat bahagdan.
Column1
ilaw
tubig
damit
baon
pagkain
gamot
Pangkat 2: Gamit ang datos ng Gulayan ni Bimbo gumawa

ng talahanayan na nagpapakita ng inani at bilang nito.
Pangkat 3: Gumawa ng line graph na may titulong “Bilang
ng mga Punong Itinanin ng mga Batang nasa Ikalimang
Baitang”. Gamitin ang mga sumusunod na datos.
Acacia-100, Agoho-75, Narra – 50, Mahogany-30, Pili- 80
123
Pangkat 4: Gumawa ng pie graph na nagpapakita ng
gastusin ng inyong pamilya sa loob ng isang buwan.
Ipaliwanag ito.
3. Presentasyon ng Gawain
Rubrik sa Graph
May titulo, kumpleto ang datos, malinis ang pagkagawa at wasto ang
pagkakahati nang bawat bahagdan. – 5
May titulo, kumpleto ang datos, wasto ang pagkakahati nang bawat
bahagdan. – 4
May titulo, kumpleto ang datos at pagkakahati nito. – 3
Kumpleto ang datos at pagkakahati nito. – 2
May kumpletong datos – 1
VVVVV. Paglalahat
Paano nabibigyang kahulugan ang iba’t-ibang uri ng graph?
e. Paglalapat
Pag-aralan ang graph at sagutin ang mga sumusunod na tanong:
Bilang ng mga Upuan ng Ikalimang Baitang sa

Bawat Seksyon
60
50
40
30
50 48
45 45
20 40
10
0
Jade Emerald Ruby Diamond Topaz
1. Anong seksyon ang may pinakamaraming upuan?
124
2. Ilan ang upuan ng seksyon Emerld?
3. Anong seksyon ang may pinakakaunting upuan? Ilan ang
upuan nang nasabing seksyon?
4. Anong Seksyon ang may parehong bilang ng upuan?
5. Sa tingin niyo ba ang mga upuan ay may kinalaman sa
bilang ng mga mga-aaral? Ipaliwanag ang sagot.
G.Pagtataya
Punan ng tamang sagot ang patlang para mabigyang kahulugan ang graph.
Bilang ng Aklat sa Filipino sa Bawat Seksyon

80
60
40 Bilang ng Aklat sa Filipino sa
Bawat Seksyon
20
0
Jade Diamond Emerald Ruby Pearl
1. Ayon sa graph ______ang may pinakamaraming aklat sa Filipino.

2. _______naman ang may pinakakaunting bilang ng aklat.
3. 45 ang aklat ng seksyon ______.
4. Ang pearl ay may _____ na bilang ng aklat.
5. Ang seksyon na may parehong bilang ng aklat ay _____ at _____.
H.Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

Gumawa ng bar graph na may titulong “Bilang ng Mag-aaral sa Ikalimang
Baitang sa Bawat Seksyon.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
QQQQQ. Bilang ng mag-
sa pagtataya
RRRRR. Bilang ng mag-
ng mga gawaing
SSSSS. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
TTTTT. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
125
pagpapahusay
(remediation)
UUUUU. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
VVVVV. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
WWWWW. Anong mga
guro?
126
BANGHAY-
ARALIN
Petsa at Oras Markahan F5Q1W7D1
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang kakayahan
A. Pamantayang Pangnilalaman sa mapanuring pakikinig at pag-
B. Pamantayan sa Pagganap kuwento at pagsasagawa ng
sa isyu o paksang napakinggan
C. Mga Kasanayang napakinggang kuwento/usapan
F5PN-Ic-g-7
II. PAKSA:
Pagbibigay ng Paksa ng Napakinggang Kuwento/o Usapan
Pamagat ng teksto Ang Kabayanihan ni Enteng
III. MGA KAGAMITAN

DD. Sanggunian: TG ; Alab Filipino 5 p.215-218 LM; Alab Filipino 5
p. 228-231; LR portal ________
EE. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Hiyas sa Pagbasa 5 p. 43-
44,80-83,Lesson Plan in Filipino-5, SEMP/TEEP Edition p.68-72,
Diwang Makabansa 5 p.68,55
IV. PAMAMARAAN
WWWWW. Balik-aral at/o Panimula
Sa linggong ito ang mga layunin na sa ating talakayan ay ang mga
sumusunod; naibibigay ang paksa ng napakinggang kuwento;nagagamit ang
mga uri ng pangngalan at panghalip, nagagamit ang mga magagalang na salita,
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa talata, naipakikita ang tamang
pagtanggap ng ideya,nabibigyang kahulugan ang mapa at nailalarawan ang
tagpuan at tauhan ng isang pelikula.
127
XXXXX. Pagganyak
Ano-ano ang maiinit na isyu o usap-usapan ngayon sa ating lipunan?
Mayroon ako ditong mga larawan, kilalanin ninyo kung sino at ano ang
kanilang nagawa sa ating bansa?
1. Ano ang nagawa ni Jose Rizal sa ating bansa?
2. Ano naman ang nagawa ni Manuel L. Quezon para sa ating bansa?
Siya ang tinaguriang ” Ama ng Wikang Pambansa”.
3. Ano naman ang ginawa ni Gregorio Del Pilar para sa ating bansa?
Ano ang tawag natin sa kanila?
Paano mo maipakikita ang pagiging bayani sa iyong kapwa?
YYYYY. Paglalahad ng Aralin

Sa inyong palagay, ano kaya ang ating pag-aaralan ngayon?
Ang pag-aaralan natin ay tungkol sa ‘Pagbibigay paksa sa napakinggan
kuwento”
Subalit bago natin ito talakayin, babasahin muna natin ang maikling
kuwento.
ZZZZZ. Pagtalakay sa Aralin
A) Paghawan ng sagabal
Panuto: Alamin ang kahulugan ng mga salitang may salugguhit sa
bawat
Pangungusap.
1. Hindi ko maatim ang kagimbal-gimbal sa pangyayari sa pamilyang

Cruz.
2. Maraming Pilipino ang naghihikahos sa kanilang buhay mula noon.
3. Kahit salat sa buhay ay pilit na itinataguyod ni Mang Kanor ang anak
sa
pag-aaral.
B. Pangganyak na atanong:
Paano ipinakita ni Enteng ang kanyang kabayanihan?
128
FF.Pagbabasa ng Kuwento:
• Ano-ano ang mga pamantayan sa matamang na pakikinig?

• Pagbasa ng kwento ng guro.
“ Ang Kabayanihan ni Enteng”
D) Gabay sap ag-unawa:
1. Paano ipinakita ni Enteng ang kanyang kabayanihan?

2. Sino ang bata sa kwentong narinig na kinilala sa kaniyang
kabayanihan?
3.Ano ang ang kagimbal- gimbal na nangyari sa Payatas sa Lungsod
ng Quezon noong Hulyo 12, 2000?
4. Ibigay ang mga pinsalang dulot ng trahedya?
5. Para sa iyo, anong magandang katangian ang ipinakita ni Enteng?
6. Anong katapangan ang ipinapakita nito?
7. Sa kwentong inyong napakinggan tungkol saan ang pinag-uusapan?
Gawain A)
Pakinggan ang babasahin kung talata. Habang binabasa ko ito

bigyang
pansin ang ibig sabihin nito.
1NoongHulyo 12, 2000, isang kagimbal- gimbal na trahedya ang

nangyari sa Payatas na kilala sa tawag na Lupang Pangako sa Lungsod ng
Quezon. 2Umabot sa halos 12,000 naghihikahos na pamilya ang napinsala
nang gumuho ang dambuhalang bundok ng basura. 3Ang kanilang mahirap na
pamumuhay ay dinagdagan pa ng isang kalunos-lunos na sakuna. 4Tinatayang
umabot sa 217 tao ang namatay sa pangyayaring ito at maraming pamilya ang
nawalan ng buhay.
Ano ang napansin ninyo sa bawat pangungusap?

Ano ang pinag-uusapan o tinatalakay ng bawat pangungusap?
Ang binasang talata ay may apat na pangungusap. Ang mga

pangungusap na ito ay mag-kakaugnay at tumatalakay sa iisang paksa. Ang
unang pangungusap sa talata ay nagsisilbing paksa ng pangungusap.
129
Upang malaman ang pinaka mabisang paksa ng isang kuwen to ay…
a. Dapat making nang mabuti.
b. Isaisip ang mahahalagang bahagi ng kuwento.
c. Isipin ang wastong pagkaka sunod-sunod ng mga pangyayari.
d. Making nang mabuti upang matukoy ang paksa nito.
A) Paglalahat:
Mahalaga ba ang paksa sa kuwento/usapan? Bakit?
B) Paglalapat:
Panuto: Pakinggan ang maikling kwento. Isulat ang paksang
pangungusap.
1. Isa sa pinakamahusay na mananalumpati at manunulat na bayani
si Graciano Lopez Jaena. Kilala siya bilang nagtatag ng La Solidaridad,
ang pahayagang propagandista ng mga Pilipinong nasa Espaṅa. ditto nila
isinulat ang nagaganap na pang-aapi sa Pilipinas ng mga namumunong
Espaṅol. Dahil ditto, hindi na nakabalik sa Pilipinas si Graciano Lopez
Jaena.
2. Ipinaglaban ni Padre Jose Burgos ang karapatan ng mg Paring
Pilipino na mabigyan ng sariling parokya. Sumulat siya sa matataas na
pinuno ng pamahalaan sa Espaṅa upang mabigyan ng katarungan ang
maling pamamalakad ng mga namumunong Espaṅol sa Pilipinas. Ngunit
hindi pinakinggan ng pamahalaan ang kaniyang mga isinulat na liham at
artikulo sa mga pahayagan. Pinagbintangan siyang kasali sa Cavite
Mutiny kasama ni Padre Gomez at Padre Zamora. Nahatulan silang
bitayin sa kasalanang hindi nila kailanman ginawa.
3. Si Marcelo H. del Pilar ay tinaguriang Dakilang Propagandista. Isa
siyang abogado na kilala sa pagsulat ng mga artikulo laban sa pang-
aabuso ng mga paring Espaṅol. Ipinagpatuloy niya ang gawaing ito sa
Espaṅa kung saan nagging patnugot at tagapaglathala siya ng La
Solidaridad. Sa kakulangan ng pera at pangungulila sa pamilya,
nagkasakit siya at namatay sa Espaṅa
C) Pagtataya
Panuto: Pakinggan ang babasahin kong maikling kuwento. Ibigay ang
paksang pangungusap ng bawat isa. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Ang paruparo ay maraming pinagdaanang yugto sa buhay.
Nagsisimula ito sa itlog na kapag napisa ay nagiging uod. Matagal
itong natutulog at nagpapatubo ng pakpak. Paglabas ng uod ay isa
nang paruparo.
(Sagot: Ang paruparo ay maraming pinagdaang yugto sa buhay.
130
2. Mahalaga ang halaman. Ito ang nagbibigay ng oxygen na kailangan
ng tao sa paghinga. Sa halaman din kumukuha ng pagkain ang mga
tao at hayop. Ang mga punongkahoy tulad ng manga, lansones, tsiko
at abokado ang nagbibigay sa atin ng prutas. Ang gulay, mais, kamote
at palay ay galing din sa halaman.
(Sagot: Mahalaga ang halaman.)
3. May mga halaman kami sa likod-bahay. Maraming bunga ang tanim
naming upo roon. May kamatis, kalabasa, sitaw at patani rin kaming
tanim.
(Sagot: May mga halaman kami sa likod bahay.)
4. Nagpatawag ng pulong ang samahan ng mga mag-aaral sa ikalawang
baiting. Sa pulong ay nagmungkahi sila sa dapat magkaroon ng
karagdagang kita upang matustusan ang mga proyekto ng samahan.
Sinang-ayunan ng mga mag-aaral ang naturang mungkahi.
Napagkaisahan nilang mag-alaga ng manok sa bakuran ng paaralan.
Sila ring mga kasapi ng samahan ang mag-aalaga sa mga manok.
(Sagot: Nagpatawag ng pulong ang samahan ng mga mag-aaral
sa ikalawang baiting.)
5. Si Rina ay matulunging bata. Si Rina ay nagluluto ng pagkain kaya’t
natutuwa ang mga magulang niya. Habang nagluluto ng pagkain, si
Rina ay kumakanta.
Isang araw, pinansin siya ng mga magulang niya dahil sa
ginagawang pagkanta habang nagluluto. Sinabi ng mga magulang ni
Rina na iyon ay pamahiin lamang. Sinabi rin ng mga ito na ang
pamahiing iyon ay minana natin sa mga taga-India.
(Sagot: Si Rina ay matulunging bata.)
D) Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Lumikha ng maikling kuwento tungkol sa iyong sariling karanasan na

may paksa tungkol sa kabayanihang nagawa mo sa iyong kapwa. Isulat
ito sa iyong kuwaderno.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
XXXXX. Bilang ng mag-aaral
pagtataya
YYYYY. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan ng mga
(remedial)
131
ZZZZZ. Nakatulong ba ang
AAAAAA. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
BBBBBB. Alin sa aking pagtuturo
ang naging epektibo? Bakit?
CCCCCC. Ano-ano ang
maaaring malutas sa tulong
ng aking punongguro Bat
superbisor?
DDDDDD. Anong mga
inobasyon o lokalisasyon sa
mga kagamitan ang ginamit
132
I. LAYUNIN
at tatas sa pagsasalita at
A. Pamantayang Pangnilalaman pagpapahayag ng sariling ideya,
kaisipan, karanasan at
damdamin
Nakasasali sa isang usapan
tungkol sa isang paksa
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
panghalip sa usapan at
pagsasabi tungkol sa sariling
karanasan.
C. Mga Kasanayang
F5WG-If-j-3
Nagagamit ang magagalang na
pananalita sa pagsasabi ng
hinaing o reklamo. F5PS-Ig-
12.18
II. PAKSA: Pagamit ng iab’t ibang uri ng panghalp sa usapan at
pagsasabi tung-
kol sa sariling karanasan.
Paggamit ng magagalang na pananalita sa pagsasabi ng
hinaing o
Reklamo.
III. MGA KAGAMITAN

GG. Sanggunian: TG: Alab Filipino 5 p. 27-31 LM; Alab Filipino 5 p.
32,34-39, 42-43, 48, Hiyas sa Wika 5 p. 61-73 TX_______; LR portal
________
HH. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Filipino sa makabagong
Panahon (Wika Ngayon 4) p.78-99, 95-96, Hiyas sa Pagbasa 5 p.29,
Lesson Plan in Filipino 5 2012 Edition p.158-162, diyaryo
II. Pamagat ng teksto: Makinig at Mag-ingat
IV. PAMAMARAAN
AAAAAA. Balik-aral at/o Panimula
Balikan muna natin ang ating aralin kahapon. Ano ang aitng tinalakay
kahapon.
BBBBBB. Pagganyak
Basahin ang mga sumusunod na pangungusap.
133
1. Naranasan na namin ang magtinda ng mga gulay para may
pambaon.
2. Sila ay naging magalang sa pakikipag-usap sa matatanda.
3. Kami ay sumama na magbakasyon sa Bulacan noong isang buwan.
4. Ang kanilang aso ay nakita ko kahapon sa kalsada bago mawala.
Anong salita sa bawat pangungusap ang humahalili sa ngalan ng tao, bagay

at iba pa.
Salungguhitan ang mga ito.
CCCCCC. Paglalahad ng Aralin
Maliban sa mga sinalungguhitan ninyo kanina, magbigay pa ng iba pang

mga panghaliling salita. Sa araw na ito ang pag-aaralan natin ay tungkol sa
mga panghalip.
DDDDDD. Pagtalakay sa Aralin
Pagbabasa ng Maikling kuwento:

Ano-ano ang mga dapat tandaan sa pagbasa nang tahimik?
Basahin natin ang artikulong “ Makinig at Mag-ingat”.
Pag-unawa sa Binasa.
2. Paano naging ligtas ang bawat isa kung may kalamidad?
3. Ano ang layunin ng tekstong binasa?
4. Balikan muli ang talata bigyang pansin ang mga may salungguhit
na salita. Ano ang tawag natin dito?
134
Panuto: Lagyan ng tamang panghalip ang bawat pangungusap. Isulat ang
tamang sagot sa iyong kuwaderno.
1. _____ ay may karapa tang mangarap.
2. _____ ang pagsubok na dumarating ay makakayanang
lampasan.
3. _____ ang nagsipagtaas ang kilay nang magwagi siya sa
kaniyang laban.
4. _____ ako sa naniniwalang pantay-pantay ang tao.
5. _____ na ngayon ang nagnanais na sumunod sa kaniyang
yapak.
EEEEEE. Paglalapat/Paglalahat
Bakit mahalaga ang paggamit ng mga magagalang na salita sa pagsasabi ng
hinaing o reklamo?
FFFFFF. Paglalapat
Panuto: Punan ang patlang ng tamang panghalip upang mabuo ang usapan.
MAG-AARAL A: (1)_____ nang umuwi.

MAG-AARAL B: Sandali lamang. Tingnan (2)_____ ang mga bayani
sa bulletin board. Kilala (3)_____ ba (4)_____?
MAG-AARAL A: Oo, sina Jose Palma at Julian Felipe ang nasa
larawan. Sa (5) _____ utang ang Pambansang Awit.
MAG-AARAL B: Papaano nagging utang sa (6)_____ ang (7)_____
Pambansang Awit?
MAG-AARAL A: Inatasan ni Heneral Aguinaldo si Julian Felipe na
bumuo ng Himno Nacional Filipino. Si Julian Felipe ang lumikha ng
musika at si Jose Palma ang sumulat ng liriko o salita sa musika.
MAG-AARAL B: Papaano naman nakasulat ng liriko si Jose Palma?
MAG-AARAL A: Nang magsimula ang Himagsikang Pilipino laban sa
mga Amerikano, nais ng awitin ng mga kawal ang Himno Nacional
Filipino, ngunit wala itong liriko. Binanggit (8)_____ sa Pambansang
Awit ang kariktan ng Pilipinas.
GGGGGG. Pagtataya
Panuto:Sumulat ng sampung pangungusap ayon sa sariling karanasan gamit
ang mga sumusunod na mga Panghalip.
1. Ako
2. kanya
3. diyan
4. lahat
5. ganito
6. ito
7. bawat isa
8. sinuman
9. ano
10. ano-ano
135
HHHHHH. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Manaliksik tungkol sa pagbibigay ng angkop na pamagat sa isang talata.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
EEEEEE. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
FFFFFF. Bilang ng mag-aaral na
(remedial)
GGGGGG. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
HHHHHH. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
IIIIII. Alin sa aking pagtuturo
ang naging epektibo? Bakit?
JJJJJJ. Ano-ano ang aking
KKKKKK. Anong mga inobasyon
136
I. LAYUNIN
pagbasa sa iba’t ibang uri ng teksto
at napalalawak ang talasalitaan
A. Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ang pagpapahalaga
at kasanayan sa paggamit ng wika
sa komunikasyon at pagbasa ng
iba’t ibang uri ng panitikan.
theatre
Napahahalagahan ang wika at
B. Pamantayan sa Pagganap panitikan sa pamamagitan ng
pagsali sa mga usapan at
talakayan, pagkukuwento, pagsulat
ng sariling tula, talata o kuwento.
Nakapagbibigay ng angkop na
pamagat sa isang talata.
C. Mga Kasanayang F5PB-Ig-8
Pampagkatuto/Layunin Naipakikita ang pagtanggap sa mga
ideya ng nabasang akda/teksto.
F4PL-Oa-j-6
II. PAKSA: Pagbibigay ng angkop na Pamagat sa isang Talata
III. MGA KAGAMITAN

JJ. Sanggunian: TG: Alab Filipino 5 p.40-45, LM: Alab Filipino 5 p.32-36
TX_______; LR portal ________
B. Pamagat ng teksto: Kahit Ako’y Bata
C. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Hiyas sa Wika at Pagbasa 5 p. 50-
53 (TG), Hiyas sa Pagbasa 5 p. 96-101, Diwang Makabansa 5 p.55,
Pagbasa Gintong Pamana 5 p. 16-17
D. Internet: http://teacherabiworksheets.blogspot.com/2016/02/filipino-
pagbibigay-ng-pamagat.html
IV. PAMAMARAAN
IIIIII. Balik-aral at/o Panimula
Sino ang makakapagbigay ng pangungusap tungkol sa sariling karanasan

gamit ang panghalip.
JJJJJJ. Pagganyak
Mahalaga ba ang pamagat ng isang kuwento, tula o di kaya ay talata?
Bakit kaya?
Ano ang kahalagahan nito?
137
KKKKKK. Paglalahad ng Aralin
Basahin natin ang mga sumusunod.
1. Bahay Kubo 4. Buwan
2. Leron Leron Sinta 5. Kahit Ayaw Mo Na
3. Ang Probinsyano 6. Its Showtime
Ano ang mga nakatala sa itaas?

Pamagat ng kanta at palabas. Ngayong araw ang pag-aaralan natin
ang pagbibigay ng tamang pamagat sa talata.
LLLLLL. Pagtalakay sa Aralin
Bago natin talakayin ang ating aralan, mayroon muna tayong babasahing
maikling
Kuwento at bibigyang natin ng tamang pamagat.
Isang karaniwang araw lamang sa buhay ni Isko ang umagang iyon,
Hindi niya alintana ang kapahamakang naghihintay sa kaniya nang
maganap ang sunog sa kanilang barangay.
Maagang umalis ng bahay ang ina ni Isko ng umagang iyon patungo
sa trabaho. Ang kaniyang ama naman ay hindi pa nakakauwi galing sa
trabaho bilang isang guwardiya. Naghahanda naman siya sa pagpasok sa
paaralan. Bilin ng ina ni Isko na hintayin nito ang tiyahin na darating upang
alagaan ang kaniyang nakababatang kapatid.
ALING AYET: Isko, Anak, hintayin mo ang Tiya Oreng mo bago ka
umalis ng bahay ha.
ISKO: Opo, ihahanda ko lang po ang aking gamit.
ALING AYET: Tumawag na ang Tiya mo, malapit na raw siya. Mauuna
na ako at baka mahuli ako sa aking trabaho.
ISKO: Opo, Inay, ingat po kayo.
Maya-maya pa’y dumating na ang Tiya Oreng ni Isko. Nagpaalam na
si Isko sa kaniya na siya’y papasok na sa paaralan.
ISKO: Mano po, Tiya, aalis nap o ako. Kailangan ko na pong
magmadali. Baka po mahulu na ako sa pagpasok sa paaralan.
TIYA ORENG: Sige, Isko, mag-iingat ka.
Hindi pa nakalalayo si Isko nang may marinig itong isang malakas na
pagsabog. Napatigil ang lahat, biglang may malakas na sigaw. “Sunog!
Sunog!” At kasunod ang mabilis na pagkalat ng apoy malapit sa lugar ng
bahay nina isko.
Agad na tumakbo si Isko patungo sa kanilang tahanan, baon ang
tapang at tibay ng loob. At pagnanais na mailigtas ang nakababatang kapatid
ang kaniyang Tiya. Sumugod at pumasok si Isko sa kanilang tahanang noon
ay unti-unti nang nilalamon ng apoy at maitim na usok.
Sa awa at gabay ng mahabaging Panginoon, nailigtas ni Isko ang Tiya
at kapatid. Nagtamo lamang sila ng maliliit na paso sa kanilang katawan.
138
nang nilalamon ng apoy at maitim na usok.
Sa awa at gabay ng mahabaging Panginoon, nailigtas ni Isko ang Tiya
at kapatid. Nagtamo lamang sila ng maliliit na paso sa kanilang katawan.
Sapagkat si Isko, sa murang edad ay isang batang matatag ang loob.
Hindi siya kinakitaan ng pagkalungkot at panghihina sa kabila ng trahedyang
naganap. Sa abot ng kaniyang makakaya, tumulong siya upang
makabangon mula sa trahedya ang kaniyang pamilya.
Pagtatalakay sa detalye ng kuwento:
1. Sino ang bida sa iyong binasang teksto?

2. Ano ang ugali ni Isko?
3. Ano ang nangyari ng umagang iyon?
4. Sino-sino ang iniligtas ni Isko?
5. Paano nakaahon sina Isko at kaniyang pamilya sa naturang
trahedya?
6. Ano ang angkop na pamagat ng kuwentong ito?
Panuto: Pag-aralan ang mga pangungusap sa ibaba. Nauukol ang mga ito sa
ilang mabubuting pagpapahalagang Pilipino. Hanapin sa hanay B ang pamagat
na angkop sa mga pangungusap na nasa hanay A. Pagtambalin ang Hanay A
at B..
A B
1. Umaawit habang nagtatanim, a. Matibay at Mahigpit
na
namamangka o nagpapatulog Bigkis ng Pamilyang
ng sanggol ang mga unang Pilipino.
Pilipino. Maraming awiting
bayan sa bawat uri ng pagdiri-
wang ang mga ninuno natin.
2. Hindi na mabilang ang mga b. Pagkamasayahin
ng
kababayan nating naguna mga Pilipino
sa larangan ng pag-awit,
pagpipinta at pag-ukit. Hina-
hangaan ng mga dayuhan
ang mga produkto nating
gawaing-kamay, binurdahan
at nililok.
3. Kapag ang isang pamilya c. Ang Pilipino: Likas
na
ay may inaasahang bisita, Malikhain
bawat isa sa kanila ay abala
sa paghahanda para sa darating
na panauhin. Sila’y naglilinis
at nag-aayos ng kabahayan.
Pinagkakaabalahan din nila
ang pagsundo at paghahatid
sa panauhin.
139
4. Hindi mahirap humingi ng d. Pagiging Maasikaso
sa
sa isang Pilipino. Kapag may mga Panauhin
namatayan, may magpapa-
binyag, magpapakasal o mag-
lilipat ng bahay, kusang-loob
na tumutulong ang mga kaanak,
kaibigan at kapitbahay upang
mapadali ang anumang
gawain.
5. Malapit ang pag-uugnayan e. Ang Pilipino: Likas
na
at mataos ang pagmamahalan Matulungin
ng bawat kasapi ng isang
pamilya. Namamayani sa
kanila ang pagkakauna-
waan at pagbibigayan.
Matatag at matibay ang
bigkis ng pamilyang
Pilipino.
(Sagot: 1. B 2. C 3. D 4. E 5. A)
MMMMMM. Paglalahat
Bakita kailangan ang pamagat sa isang talata?
Paano kayo magbibigay ng pamagat?
NNNNNN. Paglalapat
Panuto: Buuin ang mga pangungusap sa isang talata at bigyan ito ng
sariling pamagat.
Buong tatag niyang hinarap ang kanyang kamatayan.

Ayon sa kanya, ang pagkakataong mamatay para sa bayan ay
bihirang dumating kaninuman.
Pinagbilinan ni Jose ang anak na huwag lumuha bagkus ay magalak.
Umiiyak na niyakap siya ng kanyang anak.
Dumating ang mga kawal Hapones sa tahanan ni Hukom Jose Abad
Santos.
OOOOOO. Pagtataya
Panuto: Basahin at unawain ang talata sa bawat bilang. Pagkatapos, bigyan ito
ng magandang pamagat na aangkop sa paksa ng talata. Gawin ito sa kalahating
papel.
1. _____________________
Isang bakasyon, sa likuran ng hardin sa lumang bahay nina tatay
sa Lungsod ng Vigan, isang lumang barya ang aking nakita. Agad koi
tong pinulot at pagkatapos ay tumakbo ako kay Lola. Tinanong ko siya
kung tama nga ang aking hinagap, kung ito nga ay piso noong
140
kanilang panahon. May kalakihan at may kabigatan, hindi gaya ng
hitsura ng piso ngayon.
(Sagot: Lumang Barya, maaari pang tanggapin ang malapit na sagot)
2. ____________________
Kung pupunta ka ng Sagada, ihanda ang iyong sarili para sa mga
pambihirang karanasan. Maliit na bayan ang Sagada ng Lalawigan
ng Mountain Province sa Cordillera Administrative region (CAR)
Malayo sa urban na pamumuhay ang Sagada. Malayo sa
industriyalisasyon. Kaya kung nagnanais ka ng payapa, maaliwalas,
liblib na lugar, may sariwang ihip ng hangin, sariwang mga gulay at
prutas, sa Sagada ka pumunta. Sa mga tanawin naman, nariyan ang
Kiltepan View, na sa madaling-araw pinupuntahan ng mga turista
sapagkat inaabangan ditto ang pagsikat ng araw, Hanging Coffins,
mga kabaong ito na patong-patong na nakasabit sa limestone karst
cliffs, ang Talon ng bomod-ok, at marami pang iba.
(Sagot: Sagada, maaari pang tanggapin ang malapit na sagot)
3. ____________________
Mahalaga ang mga trekking shoes sa gagawing pamamasyal sa
Sagada. Sa gagawin mong pagtaas at pagbaba sa mga lalakarin,
masusubok ang iyong lakas at tibay lalo na’t kung sanay ka sa lungsod
na kahit malapit lang ang destinasyon ay sasakay ka pa. Sa Sagada,
mahaharap ka sa paglalakad. Kapag bibili ka sa tindahan, lalakarin
mo ito pababa, kung maghahanap ka ng makakainan, pupuntahan mo
ito, pababa sa pamamagitan pa rin ng paglalakad. Upang masulit mo
ang malinis at sariwang hangin lalakarin mo ang pataas-pababang
mga kalsada. Kung nais mo ring pumitas ng sariwang mga dalandan,
sa bukana lamang ang iyong sasakyan at maglalakad ka ulit. Sa mga
pakikipagsapalaran sa mga kuweba gaya ng Lumiang Cave, ibayong
tibay at lakas ng mga binti at paa ang kailangan mo sa paglalakad.
Napakaesensiyal ng paglalakad sa buhay ng tao. Nagpapalusog ito
ng pangangatawan.
( Ang Paglalakad, maaari pang tanggapin ang malapit na sagot)
4. ____________________
Maraming tao sa mga pasyalan gaya ng Children’s Park at Rizal
Park sa Maynila, EcoPark, UP Sunken Garden, Quezon Circle sa
Lungsod Quezon, at sa iba pang pasyalan. Makikita rito ang ama’t ina
na masayang sinusubaybayan ng mga tingin ang mga naglalarong
mga anak; ang magkakaibigan na masasayang nagkukuwentuhan
habang kumakain ng popcorn, mais at anumang kutkutin; ang mga
mag-aaral na nag-eensayo ng sayaw. Iba-ibang tao na may iba’t ibang
dahilan ng pagtungo sa park o mga pasyalan lalo na sa araw ng
Linggo.
(Sagot: Pasyalan/Parke, maaari pang tanggapin ang malapit na
sagot)
5. ____________________
Nang ipatapon si Jose Rizal ng mga Español sa Dapitan,
ipinangako niya sa gobernador-heneral na hindi siya tatakas. Isang,
araw, hinikayat siya ni Pio Valenzuela na tumakas ngunit tumanggi si
Rizal at sinabing nakapagbitiw na siya ng pangako sa isang pinunong
Español na kailanma’y hindi siya tatakas.
141
(Sagot: Si Jose Rizal sa Dapitan, maaari pang tanggapin ang malapit
na sagot)
PPPPPP. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

Paano mo magagamit ang iyong sariling katangian upang makatulong sa
iyong kapwa. Iugnay sa kwento ni Isko ang sariling karanasan. Isulat ito
sa anyong talata at bigyan ng sariling pamagat.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
LLLLLL. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
MMMMMM. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
NNNNNN. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
OOOOOO. Bilang ng
mag-aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
PPPPPP. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
QQQQQQ. Ano-ano
ang aking naging
superbisor?
RRRRRR. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
142
I. LAYUNIN
impormasyon o datos
Nabibigyang-kahulugan ang mapa
C. Mga Kasanayang
ng pamayanan
F5EP-If-g-3
II. PAKSA: Pagbibigay Kahulugan sa Mapa ng Pamayanan
Pamagat ng teksto: Natuto sa Panaginip (Tula)
III. MGA KAGAMITAN

KK. Sanggunian: TG: Hiyas sa Wika at Pagbasa 5 p.65-67, Alab
Filipino 5 p.32-36; LM; Hiyas sa Pagbasa 5 p.128-133, Alab Filipino 5
p.45, Pagbasa Gintong Pamana 5 p. 206TX_______; LR portal
________
LL. Iba pang kagamitang pampagtuturo: laptop, projector, larawan ng
pamayanan, coupon bond, manila paper
MM. Internet:
https://ph.images.search.yahoo.com/yhs/search;_ylt=AwrwBpV.jnNchLwA3QDfSQx.;_ylu=X3oDMTByYmJwODBkBGNvbG8Dc2czBHBvcwMxBHZ0aWQDBHNlYwNzYw--
?p=Halimbawang+mapa+ng+isang+pamayanan+sa+albay&fr=yhs-iry-fullyhosted_003&hspart=iry&hsimp=yhs-
fullyhosted_003#id=6&iurl=https%3A%2F%2Forig00.deviantart.net%2F46a3%2Ff%2F2010%2F056%2F0%2Ff%2Fthesis_2_by_xergille.jpg&action=click
IV. PAMAMARAAN
QQQQQQ. Balik-aral at/o Panimula
Kahapon pinag-aralan natin ang tamang pagbibigay ng pamagat sa
talata.
RRRRRR. Pagganyak
Ano-anong mga pook pasyalan/parke ang inyong napuntahan na?
Ano ano ang inyong mga nakita rito?
SSSSSS. Paglalahad ng Aralin
Magpakita ng larawan ng isang pook pasyalan.
Ano ang inyong nakikita?

Ito ay isang mapa. Mapa ng isang palaruan.
Palagay ninyo, tungkol saan ang ating tatalakayin ngayon?
Tungkol sa pagbibigay kahulugan sa isang mapa.
143
TTTTTT. Pagtalakay sa Aralin
Gawain A.
Magbigay ng babasahin na nagsasabi ng direksyon/mapa.
Pag-aralan ang mapa ng isang pamayanan. Ano-ano ang

makikita natin dito? Isulat sa malinis na papel.
Gawain B)
Gawin sa manila paper ang mga sumusunod.
Unang Pangkat: Iguhit ang mapa ng inyong paaralan.
Ikalawang Pangkat: Iguhit ang mapa ng inyong pamayanan kung saan naroon
ang inyong bahay
Ikatlong Pangkat: Iguhit ang pinaka sentro ng inyong pamayanan.
UUUUUU. Paglalahat
Mahalaga ba ang mapa sa isang lugar? Bakit?
144
VVVVVV. Paglalapat
Panuto: Iguhit ang mapa ng inyong pamayanan kung saan
matatagpuan ang ilog sa inyong pamayanan. Iguhit din ang mga gusali o
bahay na matatagpuan dito. Gawin ito sa isang coupon bond.
WWWWWW. Pagtataya
Panuto: Gumawa ng isang mapa na nagpapakita ng isang malinis at

ligtas na pamayanan. Gawin ito sa isang coupon bond.
XXXXXX. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Gumawa ng mapa ng inyong pamayanan. Iguhit ito sa notebook.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
SSSSSS. Bilang ng mag-aaral
pagtataya
TTTTTT. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan ng mga
(remedial)
UUUUUU. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
VVVVVV. Bilang ng mag-aaral
na patuloy na
nangangailangan ng
WWWWWW. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
XXXXXX. Ano-ano ang aking
YYYYYY. Anong mga inobasyon
145
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman sa mapanuring panood ng iba’t
ibang uri ng media
Nakagagawa ng movie trailer
B. Pamantayan sa Pagganap para sa maikling pelikulang
napanood
Nailalarawan ang tagpuan at
C. Mga Kasanayang
tauhan ng napanood na
pelikula F5PD-Ig-11
II. PAKSA: Paglalarawan ng Tagpuan at Tauhan ng Napanood na Pelikula
Pamagat ng teksto: Sa Mata ng isang Bayani ni Renato S. Vasquez
III. MGA KAGAMITAN

NN. Sanggunian: TG: Alab Filipino 5 p.32-36; LM; Alab Filipino 5
p.40-45TX_______; LR portal ________
OO. Iba pang kagamitang pampagtuturo: projector, laptop, maikling
pelikula
PP. Internet:Sa Mata ng isang Bayani
(be#action=view&id=6&vid=0a2879e64bdc22993d68ca21336b50ef)
Buhay-Estudyante (https://www.youtube.com/watch?v=5e54ahGoiHQ)
Yapak (https://www.youtube.com/watch?v=zXOH1TL-Qhs)
Hiram (https://ph.video.search.yahoo.com/yhs/search?fr=yhs-iry-
fullyhosted_003&hsimp=yhs-
fullyhosted_003&hspart=iry&p=maikling+pelikula-
youtube#id=2&vid=0e0d320cf32782ddb7ef4dec74c7245f&action=view)
IV. PAMAMARAAN
YYYYYY. Balik-aral at/o Panimula
Kahapon pinag-aaralan natin ang tungkol sa pagbibigay kahulugan sa
mapa.
Bakit dapat na malaman natin ang mapa ng ating pamayanan?
ZZZZZZ. Pagganyak
Sino sa mga artista ang paborito ninyo?

Bakit siya ang paborito mo?
Anong pelikula ang gusto mong pinagbidahan ni Coco Martin? Bakit?
AAAAAAA. Paglalahad ng Aralin
146
Alalahanin natin ang pelikula ni Coco Martin at alamin natin ang
tagpuan at tauhan sa nasabing pelikula. Dahil sa araw na ito tatalakayin natin
ang tagpuan at tauhan ng napanood na pelikula.
BBBBBBB. Pagtalakay sa Aralin
Gawain A.
1. Panuto: Panoorin ang maikling pelikulang “Buhay-Estudyante”

ipapakita sa inyo pagkatapos
Ilarawan ang sumusunod sa maikling talata o sa
pangungusap.
a. Mga tauhan
Guro
Mary Joy
Mga kamag-aral ni Mary Joy
b. Tagpuan
2. Panuto: Sagutin ang sumusunod na katanungan.
• Anong katangian ng mag-aaral ang ipinakita ni Mary Joy
sa umpisa ng pelikula?
• Anong katangian naman ang ipinakita ng isang kamag-
aaral niya ng tulungan si Mary Joy sa kanyang pag-aaral?
• Saan ang tagpuan ng pelikula?
• Akma ba ito sa pelikula?
• Makatotohanan ba ang kuwento?
CCCCCCC. Paglalapat
Panuto: Panoorin ang maikling pelikulang “Yapak” pagkatapos, ilarawan ang
a. Mga tauhan
b.Tagpuan
DDDDDDD. Paglalahat
Paano nailalarawan ang katangian ng mga tauhan sa kuwento?
EEEEEEE. Pagtataya
A. Panuto: Sagutin ang sumusunod na katanungan ayon sa

napanood na pelikulang “Hiram.”
1. Anong katangian ni Sir Leo sa pagsasabi niya ng “Kumusta na
ang pinakamamahal kong asawa”?
2. Anong katangian ng mag-asawang Leo at Katrina ang
hinahangaan sa kuwento?
3. Saan ang tagpuan ng pelikula habang pinag-uusapan ang mag-
asawang Leo at Katrina?
4. Ilarawan si Jeya bilang isang anak.
147
5. Anong mahalagang papel sa pelikula ang ginampanan ni Abby
bilang pangalawang anak ng mag-asawa?
FFFFFFF. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Manood ng pelikulang Pilipino. Ilarawan ang mga tauhan at ang

tagpuan nito. isulat sa iyong kwaderno ang sagot.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
ZZZZZZ. Bilang ng mag-aaral
pagtataya
AAAAAAA. Bilang ng
mag-aaral na
(remedial)
BBBBBBB. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
CCCCCCC. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
DDDDDDD. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
EEEEEEE. Ano-ano ang
maaaring malutas sa tulong
ng aking punongguro Bat
superbisor?
FFFFFFF. Anong mga
148
ARALIN Petsa at Markahan F5Q1W8D1
Oras
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang kakayahan sa mapanuring
Pangnilalaman pakikinig at pagunawa sa napakinggan
Nakapagbibigay ng sariling pamagat para sa
B. Pamantayan sa napakinggang kuwento at pagsasagawa ng
Pagganap roundtable na pag-uusap tungkol sa isyu o
paksang napakinggan
C. Mga Kasanayang
Nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa
tekstong napakinggan. F5PN-Ih-17
II. PAKSANG ARALIN

Pagbibigay ng Angkop na Pamagat sa Tekstong Napakinggan
III. MGA KAGAMITAN
Sanggunian:
TG:
LM: Alab Filipino 5 pp.46-47, Alab Filipino 4 p. 115
TX: Landas sa Wika 6 p. 80, Hiyas sa Pagbasa 5 pp. 34-35,44,101,
Hiyas sa Wika 5 p. 24, 80
LR Portal: Misosa Fil.4, Modyul 10 pp. 1-6
Kagamitan:
Kopya ng teksto, larawan ng Bulkang Mayon (picture puzzle), iba’t-ibang
larawan ng tanawin
IV. PAMAMARAAN
GGGGGGG. Balik-aral
Sa nakaaraang aralin natalakay natin ang tungkol sa paglalarawan ng
tagpuan at tauhan . Maaari bang banggitin natin ang mga paraan sa
paglalarawan nito?
HHHHHHH. Pagganyak
Magpakita ng mga magagandang tanawin na makikita dito sa ating
lugar?
Alin sa mga tanawin ang dinarayo ng mga turista?
IIIIIII. Paglalahad
Buhat sa mga tanawing binanggit ninyo alin sa mga ito ang nais ninyong
balikan
149
at bakit? (Sabihin sa 3 o higit pang pangungusap)
Kung lilikha ka ng pamagat ng mga sinabi mo , ano kaya It
JJJJJJJ. Pagtalakay ng Aralin
Maghanda ng tatlong picture puzzle ng Bulkang Mayon. Tumawag

ng tatlong bata na bubuo sa larawan. Ang unang makabuo ay siyang
panalo.
Makinig sa babasahing talata ng guro./Maaaring tumawag ang guro

ng bata na magbabasa sa talata.
Isa sa pinakamagandang tanawin sa Pilipinas ang Bulkang

Mayon. Matatagpuan ito sa Legazpi, Albay. Dinarayo ito ng mga
turistang galling sa iba’t-ibang bansa.
Sinasabing isang kababalaghan ang hugis ng balinsusong
nitong walang pingas. Kahit saan mang panig tingnan, hindi nagbabago
ang hugis nito.
Dating isang bulkang natutulog ngunit nang minsang sumabog
ito, daan-daang tao ang nasawi at nalibing nang buhay sa kumukulong
putik nito. Sa di kalayuan sa bilkan, naroon ang simbahan ng Cagsawa.
Natabunan ang simbahang ito at ang pinakamataas na bahagi lamang
ng tore nito ang naiwang saksi sa malagim na pangyayari.
Sa kasalukuyan, nagiging aktibo na naman ang Bulkang Mayon.
1. Saan matatagpuan ang Bulkang Mayon?

2. Bakit sinasabing kakaiba ang bulkan na ito?
3. Ano ang paksang diwa ng talata?
4. Ano ang maaari mong ibigay na pamagat sa talata?
5. Nakatulong ba sa iyo ang paksang diwa ng talata sa pagbibigay
ng angkop na pamagat?
Sabihin: Sa pagbibigay ng pamagat ng isang talata, alamin mo muna
ang paksang diwa o paksang pangungusap. Ang
mga ito ay nagbibigay ng ideya sa pagpili ng pamagat. Ang pamagat ng
teksto ay iniaangkop sa kung ano ang paksa, tema o pinakanilalaman nito.
Ang pangunahing diwa ang pinakabuod ng mga pangyayari sa talata o
kuwento. Ang paksang pangungusap ang pinagtutuunan ng mga detalye
upang mabuo ang pangunahing diwa ng talata o kuwento.
Narito ang isa pang talata. Basahin at ibigay ang angkop na pamagat na
angko sa talata.
Isa sa mga tradisyon nating mga Pilipino ay ang kapistahan. Ang

bawat lugar sa ating bansa ay may kapistahang ipinagdiriwang bilang
pasasalamat sa kanilang patron. Isa pang kilalang tradisyon natin ay ang
bayanihan. Ang bayanihan ay ang pagtutulungan ng mga tao para sa isang
gawain. May mga kababayan pa rin tayong sumusunod sa ganitong tradisyon
lalo na sa mga lalawigan.
150
KKKKKKK. Paglalahat
Ano ang dapat tandaan sa pagbibigay ng pamagat sa napakinggang
teksto?
LLLLLLL. Paglalapat
Hatiin ang klase sa limang pangkat. Magbabasa ng maiikling
teskto/talata ang guro, paunahan ang bawat grupo na makapagbigay ng
pamagat sa napakinggang teksto. Ang unang grupo na makakuha ng
tatlong puntos ay ang panalo.
Talata I – Ang paruparo ay maraming pinagdadaanang yugto sa
buhay.Nagsisismula ito sa itlog na kapag napisa ay nagiging uod. Matagal itong
natutulig at nagpapatubo ng pakpak. Paglabas ng uod ay isa nang paruparo.
Talata II – Mahalaga ang halaman. Ito ang nagbibigay ng oxygen na kailangan
ng tao sa paghinga. Sa halaman din kumukuha ng pagkain ang mga tao at
hayop. Ang mga punongkahoy tulad ng manga, lansones, tsiko, at abokado
ang nagbibigay sa atin ng prutas. ANg gulay mais, kamote, at palay ay galling
din sa halaman.
Talata III – Nang sumiklab ang himagsikan noong 1896, inialok ni Teresa
Magbanua ang kaniyang paglilingkod kay Heneral Perfecto Poblador.
Tinanggihan siya ng Heneral noong una pagkat ayon sa kaniya, ang
pakikihamok sa digmaan ay para sa mga lalaki lamang. “Ang babae man ay
maaaring maging tagapagtanggol ng bayan,” metatag na wika ni Teresa.
Napahinuhod ang heneral na bilang siya sa hukbong lumaban sa himagsikan.
Napahinuhod ang heneral na bilang siya sa hukbong lumaban sa himagsikan.
Talata IV – Ang protina ay isang uri ng sustansiyang kailangang-kailangan ng
ating katawan. Ang nawawalang selula sa ating katawan ay pinapalitan nito. Ito
rin ang nagkokompone sa mga bahagi ng ating kalamnan. Ang mga
gulay at karne ay siyang pinagkukunan natin ng protina.
Talata V – Tinawag na “Dakilang Lumpo” si Apolinario Mabini. Kahit siya may
kapansanan, marami siyang nagawa sa bayan. Nagsilbing utak siya ng
himagsikan. Iginalang siya ng mga Amerikano dahil sa angking talino.
Nanungkulan siya bilang tagapayo ni Pangulong Aguinaldo. Dinakip ng mga
kawal Amerikano at ipinatapon sa Guam. Noong 1903, namatay siya sa sakit
na kolera sa kaniyang bahay sa Nagtahan, Maynila.
MMMMMMM. Pagtataya
Pakinggan ang babasahing talata. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Isa sa mga naging mahalagang personalidad sa People Power ay si Hilario

G. Davide Jr. Siya ang punung-hukom ng Kataas-taasang Hukuman ng
Pilipinas. Siya rin ang nagtalaga kay dating Pangalawang Pangulo Gloria
Macapagal-Arroyo bilang bagong Pangulo ng bansa. Nakamit rin niya ang
Ramon Magsaysay Award para sa paglilingkod sa pamahalaan noong 2002,
dahil sa kanyang mahusay na serbisyo.
151
Ang angkop na pamagat ng talata ay ______________________
2. Napakahalaga ng bitamina A sa ating katawan. Ito ang tumutulong upang

lalong luminaw ang ating mata. Ang kakulangan sa bitaminang ito ay
maaaring magdulot ng paglabo ng paningin. Ang mga pagkain na mayaman
sa bitamina A ay atay (manok o baka) itlog, gatas, keso, mga luntian at dilaw
na gulay at prutas.
Ang angkop na pamagat ng talata ay ___________________
3. Ang kapistahan ng Our Lady of Peñafrancia ay ginaganap sa Naga City sa

Bicol tuwing ikatlong Sabado ng buwan ng Setyembre. Pero ngayon ay
ginaganap na rin ito sa buwan ng Mayo para sa mga hindi nakakadalo sa
Setyembre. Bago ang mismong araw ng kapistahan, may siyam na araw
na novena sa Birhen. Sa ikasiyam na araw, ibinabalik sa dambana ang
imahen at idinadaan ito sa Ilog Naga sa paraang prusisyon ng mga bangka.
Ang angkop na pamagat ng talata ay _______________________
4. Ipinagmamalaki naman sa bahagi ng Rehiyon IV ang Puerto Galera na

matatagpuan sa Oriental Mindoro. May 130 kilometro ang layo nito mula sa
bahaging Timog ng Maynila. Dinarayo ng mga turista ang mapuputing
buhangin sa mga beaches nito. Gayundin, napakaganda ng mga corals at
iba pang laman-dagat na makikita sa kailaliman ng mga katubigan.
Ang angkop na pamagat ng talata ay ____________________
5. Si Pablo Planas ay isang dating tsuper at mekaniko. Siya ang

nakaimbento ng Khaos Super Turbo Charger (KSTC) na isang tipid-gas na
gamit para sa mga de-gasolinang sasakyan. Hindi siya nasilaw sa multi-
milyong pisong alok ng bansang Amerika para lamang ibenta ang kanyang
imbensyon. Ito ang nagpapatunay ng kanyang hangaring makatulong sa
ating bayan.
Ang angkop na pamagat ng talata ay ___________________
NNNNNNN. Karagdagang Gawain

Lopyahin ang talata at lagyan ng angkop na pamagat.
Isa sa mga tradisyon nating mga Pilipino ay ang kapistahan. Ang bawat lugar
sa ating bansa ay may kapistahang ipinagdiriwang bilang pasasalamat sa
kanilang patron. Isa pang kilalang tradisyon natin ay ang bayanihan. Ang
bayanihan ay ang pagtutulungan ng mga tao para sa isang gawain. May mga
kababayan pa rin tayong sumusunod sa ganitong tradisyon lalo na sa mga
lalawigan.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
GGGGGGG. Bilang ng
mag-aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
HHHHHHH. Bilang ng mag-
152
ng mga gawaing
IIIIIII. Nakatulong ba
ang pagpapahusay
(remedial)?
JJJJJJJ. Bilang ng mag-
aaral na patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
KKKKKKK. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
LLLLLLL. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
MMMMMMM. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
153
I. LAYUNIN
A. Pamantayang
Pangnilalaman
B. Pamantayan sa
paksa
Pagganap
Nakapagsasagawa
C. Mga Kasanayang
Nakapagbibigay ng panuto. F5PS-Ih-8
II. PAKSA
Pagbibigay ng Panuto
III. MGA KAGAMITAN
Sanggunian:
TG:
LM: Alab Filipino p. 50
TX: Landas sa Wika 6 pp. 125-130, 178
LR Portal:
Kagamitan:tsart, larawan
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Kahapon ay tinalakay natin ang pagbibigay ng angkop na
pamagat. Tingnan nga natin kung talagang may natutuhan kayo.
Pakinggan ang maikling talata. Ibigay ang angkop na pamagat.
Ang paghahahalaman ay isang magandang libangan
sapagkat bukod sa nakaaaliw nay a mapagkakakitaan pa. Ang
tanging puhunan lamang ditto ay sipag at tiyaga. Maiiwasan pa
ang pagsama sa maling mga barkada. Sa halip, kikita pa kasi
maipagbibili ang mga bunga at bulaklak ng mga itinanim na
halaman.
B. Pagganyak
Basahin, unawain, at sundin ang panuto upang mabuo ang isang larawan.
1. Sa loob ng kahon ay gumuhit ng isang bilog
154
2. Sa loob ng bilog ay isulat ang iyong buong pangalan.
3. Sa labas ng bilog ay isulat ang mga mahal mo sa buhay. Maging ito
man ay kamag-anak, pamilya, at mga kasambahay.
4. Sa labas ng kahon, bandang gitna, iguhit ang inyong tahanan.
5. Pagkatapos mong magawa ang lahat, isulatang inyong pangarap sa
buhay at ilagay ito sa gawing baba ng kahon.
6. Anong imahen ang inyong nabuo?
C. Paglalahad
Hilingin sa mag-aaral na ipakita sa klase ang nabuong imahe buhat sa

panutong ibinigay ng guro.
Itanong: Magkapareho ba ang inahe na inyong nabuo mula sa panutong aking
ibnigay?
D. Pagtalakay ng Aralin
Alam niyo ba ang paggawa ng pataba o abono sa halaman?

Ilahad ang mga paraan o hakbang sa paggawa ng pataba o
abono sa halaman.
Ipabasa sa mga mag-aaral.
Paggawa ng Pataba o Abono sa Halaman

1. Gumawa ng hukay sa liko-bahay. Itabi ang luoang hinukay.
2. Ilagay sa hukay ang mga basurang nabubulok tulad ng mga
dahong tuyo, pinalinisan ng isad, karne, balat ng anumang
gulay at iba pa.
3. Takpan ang mga basura.
4. Diligan ng tubig paminsan-minsan.
5. Kung nabubulok na ang mga basura, ihalo ito sa lupang
kinalalagyan.
6. Ibilad sa arwa upang mamatay ang mga mikrobyong kumapit
ditto.
7. Maaari naitong gawing abono. Ihalong mabuti sa lupang
pagtatamnan.
Itanong:
Tungkol saan ang panutong nasa pisara?
Malinaw ba ang panuto?
Ano ang napansin ninyo sa mga salitang ginamit?
Sabihin: Sa pagbibigay panuto, gumamit ng mga salitang tiyak at hindi

paligoy-ligoy. Sapagkat ito ay nagdudulot ng pagkalito. Hangga’t maaari ay
gawing maikli lamang ang hakbang sa paggawa ng panuto. Pagsunod-sunurin
ito ayon sa sistematikong paraan ang mga hakbang na isasagawa. Kung ang
gagawing pagbibigay ng panuto ay pasalita, sikaping bigkasin ito ng wasto at
may tamang lakas maging malinaw sa mga hakbang.
155
Narito ang mga dapat tandaan:
a. Gawing malinaw at maikli ang bawat panuto.
b. Gumamit ng mga salitang tiyak at tuwiran. Walang paligoy-ligoy.
c. Pagsunud-sunurin ang mga hakbang na gagawin.
E. Paglalahat
Ano ang mga dapat tandaan sa pagbibigay ng panuto?
F. Paglalapat
Gawin ng magkapareha.
May isang taong nagtanong sayo ng direksyon sa kanyang pupuntahan.
Ipinakita sa iyo ang maliit na mapa kung saan pupuntahan niya ang kaibigang
mamamahayag sa inyong lugar. Ngayon ay ipaliwanag mo sa kanya kung paano
pumunta sa kanyang kaibigan. Ipaliwanag ang iyong sagot sa ibaba.
G. Pagtataya
Magbigay ng maikling panuto tungkol sa gawain. (5 puntos)
1. Gagawa kayo ng plot na pagtatamnan ng mga punla ng mustasa at
petsay. Handa na rin ang mga asarol, abono, at springkler na gagamitin
sa pagtatanim. Bilang lider ng inyong kaklase, paano mo bibigyan ng
direksiyon o panuto ang inyong mga kamg-aral na hindi gaanong alam
ang inyong gagawin.
Rubriks sa Pagwawasto:
Mga Krayterya 1 2 3 4 5
Organisasyon
• Lohikal na
pagkakaayos
• Pagkakaugnay ng mga
ideya
156
5 – Pinakamahusay
4 – Mahusay
3 – Katangap-tanggap
2 – Mapaghuhusay pa
1 – Nangangailangan pa ng mga pantulong na pagsasanay
V. TAKDANG ARALIN
Gumawa ng maikling panuto tungkol sa “May Malakas na
Bagyong Parating”. (10 puntos)
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
Bakit?
punongguro Bat
superbisor?
lokalisasyon sa mga
guro?
157
I. LAYUNIN
A. Pamantayang
Pangnilalaman
B. Pamantayan sa
paksa
Pagganap
Nakapagsasagawa
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip sa
C. Mga Kasanayang usapan at pagsasabi tungkol sa sariling
karanasan.
Pampagkatuto/Layunin (F5WG-If-j-3)
II. PAKSANG ARALIN

Paggamit ng iba’t-ibang Uri ng Panghalip sa Usapan
III. MGA KAGAMITAN

Sanggunian:
TG: Alab Filipino pp. 47-48
LM: Alab Filipino pp. 48-49
TX: Landas sa Wika 6 pp. 87-92
LR Portal:
Kagamitan: tsart, plaskard ng mga titik, larawan ng silid aklatan
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Recess, ang mga bata ay unahan sa pagtakbo papunta sa kantina. Pagdating
dito nagtutulakan sila sa pagbili, kung ikaw ang canteen manager anong
panuto ang ipatutupad mo sa mga bata?
B. Pagganyak
Pahulaan sa mga mag-aaral ang salitang mabubuo gamit ang mga sumusunod
na titik.
Itanong: Anong salita ang inyong nabuo?

C. Paglalahad
158
Itanong: may alam ba kayo tungkol sa panghalip?
Ngayong araw bibigyan natin ng tuon ang tungkol sa iba’t ibang uri ng
panghalip.
Pagbasa sa isang teksto.
Sina Jorey at Goya ay nagtungo sa silid-aklatan upang mga-aral,

gaya rin ng iba pang mag-aaral na nagsasaliksik doon. Inanyayahan naman ni
Mawi sina Jorey at Goya na magtungo sa kanilang bahay, aniya naroon ang
kaniyang kuya upang turuan sila,sapagkat magkatulad din halos ang kanilang
gagawing pananaliksik. Pagkatapos ng klase ang kanilang napagkasunduang
oras ng pag-alis ganoon din naman ang mga oras na pinagkasunduan nila dati.
Itanong:
Sino-sino ang nagtungo sa silid-aklatan?
Ano ang ginawa nila sa silid aklatan?
Kung kayo’y pumunta ng silid aklatan ano ang dapat gawin sa mga
aklat pagkatapos gamitin?
a. Pagkatapos Bumasa
Suriin ang mga salitang may salitang salungguhit.
Anong pangngalan ang pinalitan ng gaya? doon? naroon?
magkatulad? ganoon? sima? kanila? sila?
Ano ang tawag sa mga salitang ito?
Pagtalakay tungkol sa mga uri ng panghalip.
159
Tukuyin ang mga ginamit na panghalip.
1. Lahat po yata ay nagawa ko na.
2. Sinuman ay maiinis sa iyo.
3. Ikaw nga ang isa sa mga napiling mga
manlalaro.
4. Kaniya nag aklat na binasa ko.
5. Nabahala ang nanay ko para sa akin
E.Paglalahat
Ano ang panghalip?
Ano-ano ang mga uri ng panghalip?
F. Paglalapat
A.Basahin ang maikling tula. Tukuyin ang mga panghalip.
I
Ganoon ang nakita ko sa karagatan
Ganitong mga isda ang aking natunghayan
Kasama’y mga sirena yari’y ang kagandahan
Ganyan ang mga kulay na nagkikislapan
Gaano ba kaganda ang karagatan?

Ano-ano ang ginagawang kapinsalaan?
At sino-sino ang pinagbibintangan?
G. PAGTATAYA
A) Buuin ang talata. Lagyan ng angkop na panghalip ang mga

pangungusap ayon sa hinihinging uri nito sa loob ng panaklong.
Si Mara at Lara ay magkapatid. Ang 1.______ (panaklaw) ay
natutuwa kay Mara ngunit kay Lara ay marami ang naiinis. Isang araw, may
dumating na matandang babae sa 2._______(panao) bahay upang humingi ng
kanin. Itinulak 3________ (panao) ni Lara sa may hagdanan. Awang-awang
tinulungan ni Mara ang matanda. 4._________ (panaklaw) kabutihan ang
ipinakita ni Mara sa matanda kaya naman, bumalik ang matanda upang
tulungan 5.___________ (panao)
B) Salungguhitan ang panghalip sa bawat pangungusap. Isulat sa puwang

kung anong uri ng panghalip ito.
1. Nangako siyang daraan muna bago umuwi. ___________
1. Hayun pala ang tuta ko sa ilalim ng puno.__________
2. Heto na po ang inyong gatas._________
3. Natuwa ang lahat sa kanilang ginawang proyekto._________
4. Sino-sino ang mga panauhin?___________
5. Panay maayos ang kwaderno ni Rhea. __________
6. Kanino ang mga bulaklak sa plorera? ___________
7. Kukuha nito ang mga bata bago kumain. ___________
8. Hayun ang punong itinanim ni Mang Karyo. _______________
9. Ganyan ang magalang na bata. _________________
160
H. Karagdagang Gawain
Lumikha ng isang talata na gumagamit ng iba’t ibang uri ng panghalip
pamatlig. Pumili lamang ng paksa sa ibaba.
A. Masayang Pagdiriwang sa Paaralan
B. Pagdating ng Isang Malakas na Ulan
C. Magagandang Pangyayari sa Bakasyon
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
pagpapahusay
(remedial)?
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
Bakit?
superbisor?
lokalisasyon sa mga
guro?
161
ARALIN Petsa at Markahan F5Q1W8D4
Oras
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa iba’t
Pangnilalaman ibang uri ng teksto at napalalawak ang talasalitaan
B. Pamantayan sa
Nakapagsasagawa ng readers’ theater
Pagganap
C. Mga Kasanayang 1.Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at
di-pamilyar sa pamamagitan ng kasalungat.
Pampagkatuto/Layunin (F5PT-Ih-i-1.5)
II. PAKSANG ARALIN

Pagbibigay Kahulugan ng Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar sa Pamamagitan
ng Kasalungat
III. MGA KAGAMITAN

Sanggunian:
TG:
LM: Alab Filipino pp. 46-50
TX: Bituin 6 pp. 21-24

LR Portal: Misosa Fil.4, Modyul 9 pp.46
Kagamitan: tsart, picture puzzle ng mga larawan ng nukleyar at pinalawak na
pamilya, flashcard
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Ano ang panghalip?
Ano-ano ang mga uri nito?
B. Pangganyak
Laro: Magpapatugtog ang guro at may bolang ipapaikot sa mga bata.
Pag huminto ang bola kung sino ang may hawak ng bola ay magbibigay
ng mga pares ng salita na magkasalungat.
C. Paglalahad
Talakayin natin ngayon ang mga salitang pamilyar at di-pamilyar sa
pamamagitan ng mga kasalungat na salita
Paglinang ng Talasalitaan
162
May ipapakita/ipaflash ako na mga salita na maaaring pamilyar o di-pamilyar
sa inyo. Itataas ninyo ang kanang kamay kapag ito ay pamilyar at
nakababa naman ang kamay kapag di-pamilyar sa inyo ang salita.
nukleyar na pamilya poligamo monogamo
humuhubog pagbubuklod matugunan
pakikisalamuha kagipitan nakaagapay
1. Pagsasanay
a. Bago Bumasa
Pumili ng 5 lalaki at 5 babae. Ang bawat grupo ay bubuo ng larawan Ang grupo
na unang makabuo ng tamang larawan ang magiging panalo.
Larawan A Larawan B
Tingnan ang dalawang larawang nabuo. Alin sa larawan ang uri

ng pamilya ninyo? Kasama ba ng pamilya ninyo ang iba pang kamag-
anak sa bahay ninyo? Kung ikaw papipiliin anong uri ng mag-anak ang
gusto mo?
b. Habang Bumabasa
Pagbasa ng ulat na napapaloob ang mga salitang pamilyar at di-
pamilyar sa kanila sa Bituin, pahina 22-24.
Mag-anak na Pilipino
Bawat araw ng iyong buhay ay nagiging makulay dahil nariyan sina
Nanay at Tatay na laging nakaagapay. Sila ang bumubuo ng iyong mag-anak.
Bahagi ka ng mag-anak na bumubuo sa lipunan. Ang pagpapahalaga sa kapwa
ay un among natutuhan sa iyong mga magulang. Ang mag-anak na Pilipino ay
hinahangaan dahil sa taglay na katangian tulad ng pagbubuklod ng mag-anak
sa oras ng kagipitan. Mahalaga ang mga mag-anak sa bansa dahil ang mga ito
ang humuhubog ng pag-uugali at tamang gawi ng mga bata. Ang mag-anak,
bilang pinakamaliit na yunit ng lipunan, ang hubugan ng mabuting pag-uugali at
asal. Dito unang natututuhan ng mga kabataan ang pakikisalamuha sa iba at sa
163
bawat kasapi ng pamilya. Sa tahanan nila natututuhan kung paano matutugunan
ang kanilang mga pangangailangan na may pagtutulungan at pagmamahalan.
Ang bawat mag-anak na bumubuo sa lipunan ay sinasabing malakas
kapag ang lahat ay nagmula sa isang lahi. Tinatawag itong “puro”. Ang mga
bansang Hapon at Korea ay mga halimbawa nito. Tinatawag naman itong “hindi
puro “ kung ang lipunan ay nagmula sa iba’t ibang lahi. Halimbawa nito ang mga
bansang Hong Kong at Pilipinas. Iba’t iba ang katangiang taglay ng mag-anak
dahil sa tradisyon at pagbabagong dulot ng panahon. Ang pagkakaroon ng ina
o ng ama ng isang asawa ay tinatawag na monogamo. Ang pag-aasawa naman
ng higit sa isa ay tinatawag na poligamo.
Ang pagkakabuo ng mag-anak ay maaaring nukleyar o pinalawak. Ang
nukleyar ay isang uri ng pamilya na binubuo ng ama, ina at mga anak. Isa itong
uri ng mag-anak na umiiwas sa pagsasama-sama ng magkakamag-anak sa
iisang bagay. Karaniwang maunlad ang mga bansang sumusunod sa nukleyar
na uri ng pamilya. Ang pinalawak naman ay isang uri ng mag-anak na may
kasamang lolo at lola. Kung minsan, kasama pa ang mga tiyo, tiya at mga
pinsan.
Ang mag-anak na Pilipino ay may mataas na pagpapahalaga sa isa’t isa.
Mahalaga ang pagkilala sa Diyos upang magsilbing gabay sa kanilang
pamumuhay. Ang ina ay maaayos na nangangalagang tahanan, mapagmahal
at maunawain. Ang mga anak naman ay masunurin at matulungin sa mga
magulang. Hindi rin nalilimutanan ang pagtutulungan ng mga kamag-anak. Ang
pagmamahalan at pagtutulungan ng mga mag-anak ay daan sa pag-unald ng
pamayanan at ng bansa.
Kung ikaw ay papipiliin, anong uri ng mag-anak ang nais mo?
c. Pagkatapos Bumasa
Itanong:
Kung ikaw ay papipiliin, anong uri ng mag-anak ang nais mo?
Bakit?
Pagtatalakay tungkol sa ulat. Naunawaan niyo ba ang ulat? Ano-

ano ang mga impormasyong nalaman o natutunan niyo mula sa
ulat?
Pagbibigay ng input ng guro tungkol sa paksa.
pakikisalamuha kagipitan nakaagapay
Sabihin: Ang pamilyar na salita ay mga salitang madaling

maunawaan samantalang ang di-kilalang salita ay matalinghaga
o mahirap maunawaan. Kailangang pag-isipan ito at palawakin
upang maging maayos ang pakikipagtalastasan. Ang kasalungat
na salita ay nangangahulugang naiiba o kabaligtaran ang
kahulugan ng salita. Ito ay isang paraan ng pagpapaunlad ng
talasalitaan.
164
Pangkatang Gawain. Hatiin ang klase sa 4 pangkat. Bibigyan ng pagsasanay
ang bawat pangkat at kanilang sasagutan.
Pangkat I - Ibigay ang kahulugan ng may salungguhit na parirala sa

pamamagitan ng kasalungat nito sa loob ng din ng pangungusap.
1.Sa murang edad ni Ella, namulat na siya sa kahalagahan ng
pangarap at nadala niya ito hanggang sa pagtanda.
2.Inilaan niya ang kaniyang oras sa pag-aaral nang mabuti kaysa pag-
aaksaya nito sa mga gawaing walang kabuluhan.
3.Lalo siyang nagsusumikap upang maging maginhawa ang kanilang
buhay mula sa hirap na dinaranas.
4.Nagkamalay at lumaki rin siya sa mga pagsisikap ng kaniyang
magulang mula noong siya ay maliit pa.
5.Laging sambit ni Ella ang pangarap niya sa pamilya habang walang
imik na nakikinig lamang sa kaniyang ina.
Pangkat II - Ibigay ang kasalungat ng mga salita at tukuyin kung

pamilyar o di pamilyar ang sumusunod na mga salita.
Salita Kasalungat Pamilyar o Di

pamilyar
sibad ________________ __________________

kisapmata ________________ __________________
luntian ________________ __________________
Pinag-ukulan ng tingin ________________ __________________
pulutong ________________ __________________
Pangkat III – Ibigay ang kasalungat ng mga salita at gamitin sa pangungusap

ang pares ng mga salita.
bakas
kaluluwa
balisa
Lampang-lampa
luklukan
Pangkat IV - Isipin mong mabuti ang kasalungat ng salita na may kahon. Piliin
ang titik ng tamang sagot.
1. Pambihira ang kagandahan ni Prinsesa Perlita.
a. Natatangi c. Karaniwan b. Naiiba d. Payak
2. Pakakasalan ng Prinsesa ang sinumang magwawagi sa torneo.
a. mananalo c. magtatagumpay b. matatalo d. mananaig
3. Tumatawag ang prinsipe sa kanyang mga kapanalig
a. kalaban c. kasapi b. kasama d. kaaway
4. Bunga ng pagkakatalo sa labanan taglay ng Prinsipe ang paghihiganti
a. pag-aaway c. pagpapaumanhin b. paglalaban d.
pakikipagkasundo
5. Sumulpot sa karagatan ang isang malaking krus.
a. Lumitaw c. Lumubog b. Paglalaban d. Sumilang
165
Pagpresent ng awtput
E. Paglalahat
Paano natin maibibigay ang kahulugan ng mga salita, pamilyar man o
di-kilala ang mga ito? Ano ang mainam natin gawin upang magkaroon
tayo ng malawak na talasalitaan?
Laro: Magpapatugtog ang guro at may bolang ipapaikot sa mga bata.

Pag huminto ang bola kung sino ang may hawak ng bola ay magbibigay
ng mga pares ng salita na magkasalungat.
F. Paglalapat
Laro: Magpapatugtog ang guro at may bolang ipapaikot sa mga bata. Pag
huminto ang bola kung sino ang may hawak ng bola ay magbibigay ng mga
pares ng salita na magkasalungat.
G. Pagtataya
Tukuyin ang kahulugan ng mga pamilyar o di-pamilyar na salita
1. Itinapon niya ang salumpuwit kung kaya’t wala na siyang
mapagpahingahan.
a. upuan b. higaan c. tuntungan
2. Nalaman niya ang tama at mali sa pagtahak niya ng landas.
a. pagbangon b. paglakad c, pagbisita
3. Puno ng tubig ang lalagyan .
a. bote b. lata c. tapayan
4. Huwag mong paglaruan ang kampit dahil baka masugatan ka..
a. pisi b. lapis c. kutsilyo
5.Huwag kang matakot guniguni mo lang yan.
a. balintataw b. panaginip c. nakaraan
Magbasa ng kahit anong kwento. Itala ninyo ang mga pamilyar at di-pamilyar
na mga salita at ibigay ang kasalungat ngmga ito.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
pagpapahusay
(remedial)?
166
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
Bakit?
F. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
lokalisasyon sa mga
guro?
167
I. LAYUNIN
Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa iba’t-
A. Pamantayang ibang uri ng teksto at napalalawak ang
Pangnilalaman talasalitaan.
Nakapagsasagawa ng readers’ theater.
Naipamamalas ang iba’t-ibang kasanayan
B. Pamantayan sa upang maunawaan ang iba’t-ibang teksto.
Pagganap Nakapagtatala ng mga kailangang impormasyon
o datos.
1.Naibibigay ang mahahalagang pangyayari sa
nabasang talambuhay. (F5PB-If-h-11)
C. Mga Kasanayang
2.Nakasusulat ng balangkas sa anyong
Pampagkatuto/Layunin pangungusap o paksa sa binasang teksto. (F5EP-Ih-
II)
II. PAKSANG ARALIN

Pagbibigay ng Mahahalagang Pangyayari sa Nabasang Talambuhay
Nakasusulat ng Balangkas sa Anyong Pangungusap o Paksa sa Binasang
Teksto
III. MGA KAGAMITAN

Sanggunian:
TG:
LM:
TX: Hiyas sa Pagbasa 6 pp. 76-78
LR Portal: Misosa Filipino 5. Pagsulat ng Balangkas
Kagamitan:
larawan ni Diosdado Macapagal, tsart
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral
Ibigay ang kahulugan ng salita na may salungguhit. Piliin ang sagot sa loob ng
kahon.
1.Ang mga talipandas ay pumupunta sa handaan kahit hindi iniimbita.

2.Ang mga may kapansanan ay may kakayahang maghanapbuhay.
3.Dapat mabuhay ng may dignidad ang mga tao.
4.Ang kahirapan ay hindi sagwil sa edukasyon..a
5.Ang buhay ng taong dakila ay magniningning sa lipunan.
168
B. Pagganyak
Laro: Text Twist
Buuin ang mga halu-halong mga letra. Isulat sa pisara ang nabuong salita.
S B L G A A K N A
Tanong: Ano ang nabuo ninyong salita?

Ito ang ating aralin sa araw na ito.
C. Paglalahad
Laro: Text Twist
Buuin ang mga halu-halong mga letra. Isulat sa pisara ang nabuong salita.
S B L G A A K N A
Tanong: Ano ang nabuo ninyong salita?

Ito ang ating aralin sa araw na ito.
D. Pagtalakay ng Aralin
Paglinang ng Talasalitaan
Gamitin sa pangungusap ang mga sumusunod na salita.
talambuhay maralita
tagumpay angkan
1. Pagsasanay
a. Bago Bumasa
Magpakita ng larawan ni Diosdado P. Macapagal.
Tanungin ang mga bata kung kilala nila ang nasa larawan.
Magbigay ng ilang detalye tungkol sa kanya.
b. Habang Bumabasa
Basahin ang talambuhay.
Diosdado P. Macapagal: Ang Dakilang Ama ng Bayan
Narinig na ba ninyo ang pangalan ko? Marahil nais ninyong

malaman ang aking makulay na talambuhay. Maging inspirasyon
sana sa mga kabataan ang aking karanasan.
Diosdado Pangan Macapagal ang tunay kong pangalan.
Isinilang ako noong ika-28 ng Setyembre 1910 sa nayon ng San
Nicolas, Lubao, Pampanga. Galing ako sa maralitang angkan.
Sina Urbano Macapagal at Romana Pangan ang aking mga
magulang. Ang aking ama ay isang manunulat ng mga dulang
pantanghalan sa wikang Kapampangan na walang palagiang
kita. Ang aking ina ay galing din sa mahirap na pamilya. Hindi
siya marunong bumasa’t sumulat. Kumikita siya paminsan-
minsan sa paglalabada.
169
Nagtaguyod ako ng mga proyekto tulad ng North
Diversion Road at South Expressway, pabahay para sa mga
sundalo at kawani ng pamahalaan at ang pagtatatag ng
Philippine Veterans Bank.
Sumulat din ako ng mga aklat. Ilan sa mga ito ang:
Democracy in the Philippines noong 1976; Memoirs of a
President, A New Constitution for the Philippines at Land Reform
in the Philippines.
Sa aking ginawang mga batas at proyekto, binigyang
pansin ko ang kapakanan ng karaniwang tao, kaya’t binansagan
akong “Kampeon ng Masa.” Nahirang din akong isa sa
“Sampung Natatanging Mambabatas” mula 19491957.
Tinagurian akong “The Best Lawmaker” mula 1954-1957.
Napatunayan ko sa aking buhay, na hindi hadlang ang
kahirapan sa pagkakamit ng tagumpay. Kailangan natin ang
maalab na hangaring umunlad. Ang naranasan kong pagsala sa
pagkain, pangingisda sa gabi at araw na walang pasok at iba
pang kahirapan ang nagtulak sa akin upang marating ang
tagumpay. Hindi ko akalain na ang isang mahirap na batang
tulad ko ay maging Pangulo ng Bansang Pilipinas.
c. Pagkatapos Bumasa
1. Sino ang ama at ina ni Diosdado P. Macapagal?
2. Anu-anong hirap ang pinagdaanan ng dating pangulo? 3. Bakit
dapat pag-aralan ang talambuhay ni Pangulong Macapagal?
4. Ano ang kailangan upang umunlad ang iyong buhay? 5. Bakit
hindi hadlang ang kahirapan sa pagkakamit ng tagumpay?
6. Anong magandang aral sa buhay ang matututuhan mo sa
talambuhay ng Pangulong Macapagal?
7. Paano mo isasabuhay ang aral ng buhay ng Pangulong
Macapagal?
Gawain A)
Paghahanda sa Pagsulat ng Balangkas

1. Ano ang pamagat ng akda?
2. Ilang pangunahing paksa mayroon ang seleksiyong iyong binasa?
3. Ano ang:
Unang pangunahing paksa?
____________________________
Ikalawang pangunahing paksa?
_________________________
Ikatlong pangunahing paksa?
___________________________
Ikaapat na pangunahing paksa?
_________________________
4. Anu-ano ang mga detalyeng sumusuporta sa:
Unang pangunahing paksa?
____________________________
170
Ikalawang pangunahing paksa?
_________________________
Ikatlong pangunahing paksa?
___________________________
Ikaapat na pangunahing paksa?
_________________________
Ngayon gamitin mo ang mga kasagutan upang makabuo ng

balangkas.
I. Ang Kapanganakan at Magulang ni Macapagal
A. petsa at lugar: ____________________
B. tungkol sa ama:___________________
C. tungkol sa ina: ____________________
II. Ang Kaniyang Nagawa Bilang Kawani ng Pamahalaan
A. __________________________________
B. __________________________________
C. __________________________________
III. Isinulat na aklat
A. __________________________________
B. __________________________________
C. __________________________________
IV. Mga Karangalang Natamo
A. __________________________________
B. __________________________________
C. __________________________________
Sabihin: Ang balangkas ay binubuo ng mga pangunahing
diwa ng talata, kwento o anumang seleksiyong binasa at
ang mahahalagang detalyeng sumusuporta o lumilinang
dito.
Ang balangkas ay maaaring isulat sa buong
pangungusap na balangkas (sentence outline).
Maaari ring isulat ang balangkas sa anyong pa-paksa sa
halip na mga pangungusap ang gamitin. Ito ay tinatawag
ng papaksang balangkas (topic outline
Ano-ano ang mga mahahalagang pangyayari sa buhay ni

Diosdado Macapagal? Ilagay sa graphic organizer.
171
Gawain B.
Hatiin ang klase sa 5 pangkat. Bawat pangkat ay gagawa
ng balangkas tungkol sa iyong gawain sa bahay at paaralan.
Hatiin ang iyong gawain sa tatlong pangunahing paksa. Itala ang
mga detalye ng mga pangunahing gawain. Gumamit ng mga titik
sa mga ito ayon sa pagkakasunud-sunod. Maging maingat sa
paggamit ng maliit at malaking titik sa paggawa ng balangkas.
Isulat nang maayos ang iyong balangkas sa manila paper.
I.Mga Gawain Bago Pumasok sa Paaralan
A._____________________________
B._____________________________
C._____________________________
D. ____________________________
II. Mga Gawain sa Paaralan
A.______________________________
B.______________________________
C._______________________________
D._______________________________
III. Mga Gawain Pagkagaling sa Paaralan
A._______________________________
B.________________________________
C.________________________________
D._________________________________
-Pag-uulat ng bawat pangkat.
172
E. Paglalahat
Ano ang balangkas?
Ano ang mga dapat tandaan sa paggawa ng balangkas?
F. Paglalapat
Humanap ng kapareha. Basahing mabuti ang sanaysay at gumawa ka ng
papaksang balangkas o balangkas sa anyong pangungusap.
Tinig ng Kabataang Pilipino
Ang mga kabataan ay may pangarap sa buhay. Nais nilang ipakita ang
tapat na pagmamahal sa bayan. Nais ng mga kabataan na ang nagpapatupad
ng mga batas ng bansa ay mamamayang nagpapanatili ng katahimikan.
Laging sinisiguro ang kapayapaan. Nais nila ang mga tapat na pinuno at
mamamayang nagmamahal sa Diyos.
Pangarap ng mga kabataan ang pagkakaroon ng ligtas na kapaligiran.
Kapaligirang may sariwang hangin, malinis na tubigan at matabang lupa.
Isang magandang kapaligirang walang polusyon. Idagdag pa rito ang isang
tahimik at maunlad na pamayanan.
Hangad rin ng mga kabataan na magkaroon ng tunay na edukasyon.
Gabay nila ang edukasyon para sa kinabukasan. Ang kaalamang natamo sa
mga kursong kanilang pinili ay tulong sa kanila na makakuha ng trabaho na
angkop sa tinapos na kurso. Karamihan sa kanila ngayon ay nasa kursong
panteknolohiya.
- Pagwawasto ng sagot.
G. Pagtataya
Basahin ang lathalain. Gumawa ng pa-paksang balangkas tungkol sa
iyong binasa.
Ang Relihiyong Islam

Kakaiba ang relihiyon ng mga Muslim. Ito ang
pananampalatayang Islam. Ang Islam ay salitang Arabe na ang
kahulugan ay kapayapaan. Sa nasabing pananampalataya, si Allah ang
kinikilala nilang panginoon at si Muhammad ang kanilang propeta – ang
sugo ni Allah.
Katulad ng mga Kristiyano, ang mga Muslim ay may tungkuling
pangrelihiyon din. Ilan sa kanilang tungkulin ay ang pagdarasal ng
limang beses maghapon nang nakaharap sa Mecca. Kung buwan
naman ng Ramadan, nag-aayuno sila. Minsan sa maghapon lang sila
kumain. Umiiwas din sila sa pag-inom at pagsasalita ng masama.
Idagdag pa rito ang pagbibigay ng sakat. Ang sakat ay ikasampung
173
bahagi ng kanilang kita na inilalaan o iniaambag para sa
nangangailangan.
Ayon sa mga pantas, naging matibay raw ang pundasyon ng
relihiyong Islam dahil sa kanilang paniniwala. Naniniwala sila sa
pagdating ng araw ng paghuhukom. Higit sa lahat, naniniwala sila na
ang kakayahang gumawa ng mabuti o masama ay nagmumula sa
kapangyarihan, kagustuhan , o kautusan ni Allah.
Maraming mga palagay sa pagdating at paglaganap ng relihiyong
Islam sa ating bansa. Ayon sa mga iskolar, mga dayuhang
mangangalakal na Arabe at Muslim ang naging dahilan ng paglaganap
nito. Sinasabi namang ang mga dayuhang guro at tagapangaral ang
nagpapalaganap ng pananampalatayang Islam. Ipinapalagay ring may
kinalaman ang mga pinuno ng ating mga ninuno noon. Naniniwala kasi
sila na ang pagsunod sa relihiyong Islam ay makapagpapanatili sa
kanilag kapangyarihang pulitikal.
Magsulputan man ang iba’t ibang sekta ng paniniwala sa bansa,
hindi raw mabubuwag pa ang pananalig ng mga Muslim sa kinagisnang
pananampalataya. Ayon nga sa magagaling na mananalaysay, hindi
nasakop ng mga Espanyol ang mga Muslim dahil sa tatag ng kanilang
pananampalataya.
Ang Relihiyong Islam
I. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
II. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
III. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
C. ______________________________________
Basahin ang talambuhay ni Manuel Luis Quezon sa inyong aklat (Hiyas
sa Pagbasa pp.76-78). Gumawa ng balangkas ni Manuel L. Quezon
V. MGA TALA
174
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
ng pagpapahusay
(remediation)
lokalisasyon sa mga
175
I. LAYUNIN
Naipamalas ang kakayahan at tatas sa
pagsasalita at pagpapahayag ng
sariling ideya,kaisipan,karanasan at
damdamin
sa isang paksa.
Naipapahayag ang sariling opinyon o
C. Mga Kasanayang reaksyon sa isang napakinggang
Pampagkatuto/Layunin balita,isyu o usapan .
( F5PS-Ia-j.1)
II. PAKSA
Pagpapahayag ng sariling opinion o reaksyon sa isang napakinggang
balita,isyu o usapan.
“ Kawalang Pagpapahalaga”
III. MGA KAGAMITAN
A.Sanggunian: TG Alab Filipino pahina 212-213(Patricia Jo C.Agarrado et.al )
Landas sa Wika,Binagong Edisyon 6 pahina 39-45 (Lydia
B.Liwanag ,Ph.D)
B.Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart
IV. PAMAMARAAN
OOOOOOO. Balik-aral at/o Panimula
Sa linggong ito ang pag-aaralan natin ay ang mga sumusunod na paksa;
pagpapaliwanag ng sariling opinyon,nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip
patanong,pagbibigay ng kahulugan sa mga pamilyar at di pamilyar na mga
salita,naibibigay ang mga bagong natuklasang kaalaman, at naibibigay ang
datos na hinihingi ng isang form.
PPPPPPP. Pagganyak
Ano ang balitang inyong narinig sa radyo o napanood sa telebisyon?
Sa mga nanalong kandidato sa inyong lugar, ano-ano ang inyong
narinig
na pangako? Tama ba na mangako ang isang kandidato? Bakit?
QQQQQQQ. Paglalahad ng Aralin
“ AKB Party List ang iboto, sigurado ang edukasyon ng anak mo,”
iyan ang isang linyang binitawan ng AKB Party List noong nangangampanya.
• Ano ang masasabi mo sa pahayag na iyan ng AKB?
• Naniniwala ka ba o hindi? Ibigay ang inyong sariling opinion.
Sa ngayon pag-aaralan natin ang tungkol sa pagbibigay ng sariling opinion o

reaksiyon tungkol sa isang napakinggang isyu o usapan.
176
Gawain A)
Panuto : Pakinggan ang babasahin na usapan/balita ng guro.Sagutin ang
mga katanungan pagkatapos pakinggan.
KAWALANG PAGPAPAHALAGA
Bawat nilalang ng ating Panginoon ay may iba’t ibang tungkulin na

ginagampanan sa ating kapaligiran upang maging maayos ang takbo nito. Ang
mga likas na yaman tulad ng tao, halaman at hayop sila ang elemento na ibinigay
sa atin ng ating panginoon upang ang bawat suliranin na ating kinahaharap ay
maging matagumpay. Sila ang nagbibigay kulay at ganda sa ating kapaligiran.
Ang mga halaman ang nagsisilbing tagagawa ng pagkain at tagalinis ng hangin
na ating nalalanghap.Ang iba’t ibang uri ng hayop ay tumutulong sa pagbalanse
ng ating populasyon.Sila ang nagsisilbing tulay upang hindi maubos ang ating
pinagkukunan ng ating mga pangangailangan. Dahil sa patuloy na pang-aabuso
ng mga tao sa ating kalikasan na walang habas na pinapabayaan ito at ito ang
nagging dahilan kung bakit tayo ay nakakaranas ng iba’t ibang kalamidad.Subalit
sa pagdaan ng panahon,napagtanto ng mga tao na unti-unti ng nauubos ang
mga hayop at halaman na nagbibigay buhay at sigla sa tao. Kaya maraming
pag-aaral ang ginagawa upang ang kakulangan ng pangangailangan ng tao ay
malutas.Dahil sa maling sistema na ginagawa ng mga tao unti-unting nauubos
at napapabayaan ang ating kapaligiran at ito ang dahilan kung bakit maraming
problema ang ating kinahaharap.
Sagutin ang mga katanungan base sa usapan/balita napakinggan
1.Ilarawan ang kapaligiran na mayroon tayo?
2.Bakit mahalaga ang mga halaman at mga hayop sa atin?
3.Ano ang nangyayari kung ating pababayaan ang ating kapaligiran?
4. Paano ka makakatulong sa pangangalaga ng ating kapaligiran?
5. Batay sa binasa mong akda? Sang-ayon ka ba/o hindi ka ba sang-ayon

ditto?
Ang opinyon ay isang personal na hakahaka tungkol sa isang bagay,

narinig, nakita o nabasa. Ito ay maari ring ituring na reaksyon ng isang tao
tungkol sa isang particular na pangyayari sa sarili o sa kanyang kapaligiran.
RRRRRRR. Paglalahat
177
Ano ang mga dapat tandaan sa pagbibigay reaksyon sa ating
napakinggan.
Tandaan: Iba-iba ang ating paraan ng pagbibigay reaksyon sa ating
napakinggan.Maaaring gawin natin ang ilan sa sumusunod:
1. Ipahayag ang pagsang-ayon o pagsalungat.
2. Magbigay ng puna o mungkahi.
3. Ibigay ang kahalagahan ng narinig.
SSSSSSS. Paglalapat
Panuto: Basahin ang sumusunod na mga lathalain.Ipahayag ang sariling

reaksyon sa bawat isa.
1.Noong unang panahon,ang ating mga ninuno ay nakararating sa
malalayong lugar sa pamamagitan ng paglalakad.Ngunit nang dumating sa
kanilang buhay ang iba’t ibang sasakyang de-gulong tulad ng
karwahe,kotse,trak,dyip at kalesa,nabawasan o nahinto ang paglalakad. Ibalik
sana ang gawaing paglalakad upang hindi tayo matrapik sa daan. Wala pang
polusyong dala ng umuusok na mga sasakyan.Ligtas din tayo sa nakabibinging
ingay at busina ng mga sasakyan at sa kaskaserong mga tsuper ng dyip at
bus.Kung magbabalik tayo sa paglalakad,makapag-eehersisyo tayo at
makatipid pa sa pamasahe.
2.Makisakay o magpasakay ,iyan ang payo ng Metro Manila
Development Authority(MMDA) para sa ating lahat.Ito ay pinagmumulan ng
mabuting pagsasamahan at pagkakaibigan.Ito’y nakapagtitipid pa sa gasolinang
ngayon ay tumataas na ang halaga.Mahigpit sa kalahati ng 250,000 sasakyan
sa Maynila ay nagbibiyahe araw-araw;kung minsan ang sakay lamang ay isa o
dalawa.Ang ganitong gawain ay aksaya sa gasoline at nagdudulot pa ng trapik
sa daan.Kung maraming tao ang sasakay sa iilang sasakyan,ang konsumong
gasoline ay kakaunti.Magiging maayos din ang trapiko at mababawasan ang
polusyon at sakuna sa daan.Kaya magpasakay tayo at makisakay.
2. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Makinig sa balita sa radio tungkol sa isang isyu na tinatalakay. Bigyan ito
ng reaksyon .
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
NNNNNNN. Bilang ng mag-aaral
pagtataya
OOOOOOO. Bilang ng
mag-aaral na
(remedial)
178
PPPPPPP. Nakatulong ba ang
QQQQQQQ. Bilang ng
nangangailangan ng
RRRRRRR. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
SSSSSSS. Ano-ano ang aking
TTTTTTT. Anong mga
179
I. LAYUNIN
ideya,kaisipan,karanasan at damdamin
isang paksa.
Nagagamit ang ibat’ibang uri ng panghalip
C. Mga Kasanayang patanong sa usapan at pagsasabi tungkol
Pampagkatuto/Layunin sa sariling karanasan. ( F5WG-If-j-3)
II. PAKSA
Paggamit ng ibat ibang panghalip patanong sa usapan at pagsasabi

tungkol sa sariling karanasan.
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: Alab Filipino pahina 40-43 (Patricia Jo C.Agarrado et.al)

B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart
IV. PAMAMARAAN
Ano ang mga dapat tandaan sa pagbibigay reaksyon na ating

napakinggan.
B. Pagganyak
Sino ang pumunta sa Lungsod ng Naga noong Peñafrancia Festival?

Kailan ang tayo magkakaroon ng lakbay-aral?
• Ano ang tawag natin sa nakalinyang mga salita?

Balikan natin ang dalawang naunang mga tanong.
Anong bahagi ng pananalita ang “sino at kailan”?
Ngayon ang pag-aaralan natin ay tungkol sa tamang paggamit ng
panghalip na patanong.
TTTTTTT. D. Pagtalakay sa Aralin
180
Paghawan ng Balakid
Pag-aralan ang mga salita na may salungguhit sa bawat
pangungsap. Ibigay ang kahulugan nito ayon sa pagkakagamit
1. Sumugod ang mga sundalo sa nagaganap na sagupaan sa Basilan.
2. Nilalamon na ng apoy ang kanilang bahay bago paman dumating ang
bombero.
3. Ang mga kaganapan sa panahon ngayon ay masasabing di-inaasahang
trahedya sa buhay.
Pagbabasa ng Aralin.
Kilala mo ba si Vicente “Enteng Tagle? Isa siya sa itinampok sa Reader’s

Digest Everyday Heroes. Kinilala siya bilang “The Littele Rescuer”.Siya ang
unang Pilipinong napabilang sa pagkilala ng babasahing Reader’s Digest.
Isang karaniwang araw lamang sa buhay ni Isko ang umagang

iyon.Hindi niya alintana ang kapahamakang naghihintay sa kaniya nang
maganap ang sunog sa kanilang barangay.
Maagang umalis ng bahay ang in ani Isko ng umagang iyon patungo

sa trabaho.Ang kaniyang ama naman ay hindi pa nakakauwi galing sa trabaho
bilang isang guwardiya.Naghahanda naman siya sa pagpasok sa
paaralan.Bilin ng ina ni Isko na hintayin nito ang tiyahin na darating upang
alagaan ang kaniyang nakababatang kapatid.
Aling Ayet : Isko,anak,hintayin mo ang tiya Oreng mo bago ka umalis ng bahay

ha.
Isko: Opo,ihahanda ko lang po ang aking gamit.
Aling Ayet : Tumawag na ang Tiya mo,malapit na raw siya.Mauuna na ako at

baka mahuli ako sa aking trabaho.
Isko: Opo,Inay,ingat po kayo.
Maya-maya pa’y dumating na ang Tiya Oreng ni Isko.Nagpaalam na si

Isko sa kaniya na siya’y papasok na sa paaralan.
Isko: Mano po, Tiya, aalis na po ako. Kailangan ko na pong magmadali. Baka
po mahuli na ako sa pagpasok k sa paaralan.
Tiya Oreng: Sige, Isko, mag-iingat ka.
Hindi pa nakalalayo si Isko nang may marinig itong isang malakas na

pagsabog. Napatigil ang lahat, biglang may malakas na sigaw.” Sunog! Sunog!
At kasunod nito ang mabilis na pagkalat ng apoy malapit sa lugar ng bahay
nina Isko.
Agad na tumakbo si Isko patungo sa kanilang tahanan, baon ang

tapang at tibay ng loob, at pagnanais na mailigtas ang nakababatang kapatid
at ang kaniyang Tiya.Sumugod at pumasok si Isko sa kanilang tahanang noon
ay unti-unti nang nilalamon ng apoy at maitim na usok.
181
Narito ang ilang mga halimbawa ng panghalip pananong.
Mga panghalip pananong Sumasagot sa tanong tungkol sa :
1.sino Tao
2.kanino Tao
3.ano hayop,bagay,katangian,pangyayari
4.kailan Panahon
5.saan lugar o pook
6.bakit dahilan ng pangyayari
7.paano paraan ng paggawa
8.ilan bilang o dami ng nais malaman
9.alin Pagpipilian
10.gaano sukat o bigat
11.magkano Halaga
D. Paglalapat.
A. Sumulat ng tigtatlong (2) pangungusap gamit ang mga sumusunod
na panghalip pananong.
1.Kanino
2.Magkano
3. Paano
E. Paglalahat
Ano ang kahalagahan ng mga panghalip na pananong?
Paano ito ginagamit sa pangungusap?
F. Pagtataya
Hanapin sa loob ng kahon ang mga panghalip pananong na angkop

gamitin sa bawat pangungusap upang makabuo ng talata.
sino Bakit saan ano Kailan ilan
Si Flora ay isang batang masipag. Siya ay palging tumutulong sa

kanilang bahay at naglilinis sa kanilang bakuran. Tinawag si Flor ng kanyang
ina ____ ang kasama mo sa itaas para maglinis ng bahay. Si Lisa po nanay?
______ang gagawin mo Flor sa mga dala mong halaman. Itatanim po naming
nanay sa bakuran upang mas lalong gumanda ang ating paligid. Bilang
sumugaw si Ana, Flor! Flor! at nagulat ito,______ano ang nangyari usisa ng
nanay.Ipinakita ni Ana ang bagong usbong na bulaklak. ______ ba ang
bagong usbong na bulaklak Ana,wika ni Flor. _______kaya natin tuluyang
mapipitas ang limang bulaklak para maibigay natin sa ating
patron._________tayo pupunta ngayong Linggo nanay, ang wika ni Flor.Sa
ating patron na Sto.Niňo.
Sagot : Sino, Ano, Bakit,Ilan, kalian
G. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
182
Sumulat ng talatang nagsasalaysay ng isang karanasang di-malilimutan
noong ikaw ay pumasok sa paaralan . Gamitin ang mga panghalip
pananong.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
C. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
E. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
F. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
G. Alin sa aking pagtuturo
Bakit?
H. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
I. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
183
I. LAYUNIN
Naipamalas ang kakayahan at tatas
sa pagsasalita at pagpapahayag ng
sariling ideya,kaisipan,karanasan at
damdamin
sa isang paksa.
Naibibigay ang kahulugan ng salitang
C. Mga Kasanayang pamilyar at di-pamilyar na mga salita
Pampagkatuto/Layunin sa paggamit ng kasalungat .
(F5PT-Ih-1.5)
II. PAKSA
Pagbibigay sa kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar na mga salita
sa paggamit ng kasalungat.
III. MGA KAGAMITAN
Sanggunian: Alab Filipino pahina 46-50 ( Patricia Jo C.Arragado)

Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart
https://int.search.myway.com/search/AJimage.jhtml?&n=78486f55&p2&pg=
IV. PAMAMARAAN
Balik-aral at/o Panimula
Magbigay ng halimbawa ng panghalip pananong.Gamitin ito sa

pangungusap batay sa iyong sariling karanasan.
Pagganyak
Maalab- Masidhi Salat - Sapat Nahalina-Natukso
• Sa mga salitang nasa kahon, alin ang magkasingkahulugan at alin ang

magkasalungat?
• Sino ang magkapagbibigay ng pares na salitang magkasingkahulugan
at magkasalungat?
Paglalahad ng Aralin
Pamilyar ba sa inyo ang mga salitang (maalab-masidha,salat-

sapat,nahalina-natukso)
Ngayon pag-aaralan natin pagbibigay kahulugan sa pamilyar at di-pamilyar
na mga
salita.
184
Subalit bago ito, basahin muna natin ang maikling kuwento tungkol sa
Diwata.
Pagtalakay sa Aralin
Panuto : Pakinggan ang babasahin na kwento ng guro.

Pagkatapos ay sagutin ang mga katanungan tungkol dito.
Diwata
Noong unang panahon,ayon sa ating mga ninunong Pilipino,ang mga
diwata ay nakikipamuhay sa gitna ng mga tao.Isang patunay nito ang mga
kuwento tungkol kay Maria Makiling na nakipagkaibigan sa mga tao.
Sa murang edad ,pinangarap kong makapag-aral sa siyudad gaya ng
ibang mga bata na aking kalaro noon sa aming nayon.Lagi kong sambit
noon na makatapos lamang ako,patuloy kong paglilingkuran ang mga
nangangailangan sa akin.
Mula ako sa isang mahirap na pamilya sa malayong nayon ng
Labuiin.Dito ako nagkamalay at lumaki sa,lugar na ito nabuo ang aking mga
pangarap.Nagbubukid si Nanay at nagmamaneho naman si Tatay sa
Maynila. Lingguhan kung kami ay kanilang dalawin.Kahit anuman ang hirap
na dinaranas namin,lahat para sa akin ay pawing paraan upang ako ay
maging matatag na tao.Lahat ng aking dinanas ay itinuring kong
inspirasyon upang magsikap akong makatapos sa aking pag-aaral.
Ngayon,ang kababaang-loob o pagiging mapagkumbaba ang aking
naging gabay.Sa kabila ng aking mga narating sa buhay,hindi ko pa rin
tinatalikdan okinakalimutan ang aking mahal na baryo upang paglingkuran.
Isa na akong guro ngayon.Sa bawat araw,naglalaan ako ng isang oras
upang turuan ang kabataan sa aming munting baryo.Nais kong maibahagi
sa kanila ang aking mga natutuhan nang walang anumang kapalit.Nais
kong maging diwata na mag-iilaw sa kanilang mga landas.
Itanong ang mga sumusunod:
1.Sino ang diwata sa kuwento? Mag-aaral : Ang guro
2.Ano ang kuwento sa likod ng pagiging guro? Mag-aaral :Ang kababaang-loob

o pagiging mapagkumbaba ang aking naging gabay.Sa kabila ng aking mga
narating sa buhay,hindi ko pa rin tinatalikdan o kinakalimutan ang aking mahal
na baryo upang paglingkuran.
3.Ano ang mahalagang idea mula sa binasang teksto? Mag-aaral :Kahit

anuman ang hirap na dinaranas namin,lahat para sa akin ay pawing paraan
upang ako ay maging matatag na tao.Lahat ng aking dinanas ay itinuring kong
inspirasyon upang magsikap akong makatapos sa aking pag-aaral.
185
4.Bakit itinulad ng nagsasalita ang kaniyang sarili sa diwata? Mag-aaral :
Sapagkat ang guro ang nagbibigay liwanag sa landas ng mga mag-aaral.
Paglalahat
Paano ang tamang pagbibigay kahulugan sa pamilyar at di-pamilyar na

mga salita?
Paglalapat
Ibigay ang kahulugan ng salitang may salungguhit.Bilugan ang tamang
sagot.
Mga hurawang kawani ang aking mga magulang.
a.manggagawa b.empleyado
c. diyanitor d.mensahero
2. Kay gandang pagmasdan ang pagmartsa ng mga kadete
a. pagkandirit b.pagtataas ng mga watawat
c. paghawak ng mga sable d.sabay-sabay na paglakad
3.Ang aming mayor ay magaling na diplomatiko.
a. mahusay magsalita
b.politiko
c. taong matalino,matalas at mahusay sa pakikipag-unawaan
d. kasanayan sa personal na ugnayan
4. Nakahanda na ang telon para sa ipapakabas na pelikula sa plasa.
a.malaking screen b.puting tela
c. malaking telibisyon d. kurtina
5. Panandalian lamang ang pagbakasyon sa Pilipinas nina Rose at ng
asawa
niya.
a.matagal-tagal b.maikling panahon lamang
c. saglit lamang d. matagal
Sagot : a,d,c,a,c
Pagtataya
Ibigay ang kasalungat ng mga salitang may salungguhit.Ayusin ang

mga letrang nasa kahon upang mabuo ang sagot. Isulat ang nabuong salita
sa inyong kuwaderno.
1.Huwag na nating dagdagan pa ang sakit na nararamdaman ng ibang tao.
bwsaaan
2.Laging mahinahon si Tanya kaya naaayos niya ang mga problema.
gltai
3.Makinis at hindi pa nasusugatan ang mga kamay ng bata.
gnapmgasa
4.Ipinagmamalaki ko ang aking mga magulang dahil sila ay masisipag

at mabubuting tao. hihikiniaya
186
5.Noon,nagagalit siya kapag may maliliit na kasalanan ang kaniyang mga
kaibigan.
uttunawa
Sagot : nabawasan , galit ,magaspang ,nakakahiya, natutuwa

Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Ibigay ang kahulugan ng bawat salita at gamitin ito sa pangungusap.
1.lutasin
2.tugma
3.kapiling
4.tumibay
5.pangarap
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
Nakatulong ba ang
ng pagpapahusay
(remediation)
Alin sa aking pagtuturo ang
Ano-ano ang aking naging
Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
187
I. LAYUNIN
isang paksa.
Naibibigay ang bagong natuklasang
C. Mga Kasanayang kaalaman mula sa binasang teksto. ( F5PB-
Pampagkatuto/Layunin Ii-15)
II. PAKSA
Pagbibigay ng Bagong Natuklasang Kaalaman mula sa binasang teksto.

“ Anong Mayroon?”
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: Alab Filipino pahina 52-53 ( Patricia Jo C.Arragado)

B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart
https://int.search.myway.com/search/AJimage.jhtml?&n
IV. PAMAMARAAN
Magbigay ng halimbawa ng pamilyar at di pamilyar na salita.
B. Pagganyak
• Paano mo ilalarawan ang nakikita mo sa larawan?

• Mahalaga bang pagtutulungan?
188
Sa araw na ito ay tatalakayin natin ang pagbibigay ng bagong natuklasang
kaalaman tungkol sa binasang teksto.
Paghawan ng Balakid
makalat -marumi
magligpit - maglinis
aanurin-dadalhin ng tubig
nadiskubre – nalaman
Panuto : Pakinggan ang babasahing kwento ng guro.Sagutin ang mga

katanungan.
Ano’ng Mayroon?
Ang Brigada Eskwela o Bayanihan para sa paaralan ay isang taunang

programa ng kagawaran ng Edukasyon. Ito ay ang boluntaryong pagtutulungan
ng mga mag-aaral ,mga magulang,pamayanan,lokal na pamahalaan,at maging
ng non goevernmental organizations (NGO’s) para ayusin ang mga sirang
kagamitan,pagandahin at linisin ang mga silid-aralan para sa paghahanda sa
pagsisimula ng pasukan.
Abala ang lahay ng mga mag-aaral sa lahat ng antas sa Paaralang
Elementarya ng Maunlad.Ito ay paaralang pinapasukan ni Jose at ang kaniyang
mga kaibigan.Sila at ang mga guro ay tulong-tulong sa pagsasaayos at paglilinis
nito.May darating daw kasing mga tagapangasiwa ng rehiyon.Dito sila unang
magsasagawa ng mga pagsusuri at survey kaugnay ng pagtuturo alinsunod sa
Kto12 .Bukod dito,titingnan din nila ang buong kapaligiran ng paaralan kung ito
ba ay maayos at malinis.Kung ito ay may kaaya-ayang paligid at mga silid-aralan
na makadaragdag ng motibasyon sa mga bata upang mag-aral ng mabuti.Kaya
maging ang mga namumuno sa Samahan ng mga Magulang ay maagang
nagkaroon ng Brigada Eskwela.
Brigada Eskwela ang tawag sa taunang ginagawang paglilinis at
paghahanda ng mga guro,magulang at iba pang kasapi ng pamayanan upang
ihanda ang paaralan sa darating na pasukan.Naglilinis ng paligid ang lahat at
isinasaayos ang mga sira at lumang upuan,nagpipintura ng mga silid-
aralan,nag-aayos ng silid-aklatan,at iba pa.Tinitiyak na magiging ligtas ang
buong paaralan sa anumang banta ng pagkakasakit ng mga mag-aaral dahil sa
maruming paligid.
Sadyang mapagtimpi at matiisin sa lahat ng bagay ang mga
Pilipino.Kaya nga di alintana ng mga mag-aaral,magulang at mga guro ang
hirap at pagod sa kanilang pagbibrigada.Lahat ng pagod at hirap na kanilang
dinanas ay tinatanggap nila bilang kaligayahang hatid ng kanilang pagtulong at
pagkakaisa.
Sagutin ang sumusunod na tanong base sa kwentong pinakinggan.
1.Sino ang abala?
2.Bakit abala ang lahat?
189
3.Sino ang darating?
4.Ano ang ginagawang paghahanda ng paaralan?
Ibigay ang kasalungat ng mga salita sa bawat bilang upang higit na
maunawaan ang kahulugan ng teksto.
1. pagsasaayos 4.banta
2. Paglilinis 5.alintana
3. alinsunod
3. Sagutin ang hinihingi ng sitwasyon.

1.Ang nagawa kong kabutihan sa kapwa,ano ang epekto nito sa
akin.
2.Mahalaga ba ang wikang Filipino kaya pinaghuhusayan mo
ang paggamit nito.
3.Hindi ka nahihiyang magsalita ng Filipino sa kapwa mo Pilipino
kahit nasa ibang bansa ka.
E. Paglalahat
Bilang isang bata ,paano mo magagamit ang bagong natuklasang
kaalaman mula sa binasang teksto.
F. Paglalapat
Panuto : Kumuha ng kapareha.Gumawa ng diyalogo tungkol sa

sitwasyong ilalahad. Kung ikaw ay isang guidance counselor,paano mo
bibigyan ng payo o kaalaman ang isang batang sobrang hilig manood ng
telebisyon,paglalaro ng computer games at pagkain ng junkfood.
G. Pagtataya
Magbigay kaalaman tungkol sa ibinigay na sitwasyon.

1.Paano natin mapapalaganap ang kapayapaan o katahimikan sa ating bansa?
2. Naniniwala ka ba sa sinabi ni Dr.Jose Rizal “ Ang Kabataan ang pag-asa ng
bayan”?
3. Bakit sinasabing mayaman ang ating bansa?
190
Sa buong papel isulat ang natuklasang kaalaman tungkol dito,” Bakit
kinakailangan sa tahanan magsimula ang kabutihang asal ng mga anak?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
J. Bilang ng mag-aaral na
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
K. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
L. Nakatulong ba ang
pagpapahusay
(remedial)?
M. Bilang ng mag-aaral na
patuloy na
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
N. Alin sa aking pagtuturo
Bakit?
O. Ano-ano ang aking
naging suliranin na
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
P. Anong mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
191
ARALIN Petsa at Oras Ikasiyam na Markahan Week
Linggo 9-5
Ikalimang Araw
I. LAYUNIN
isang paksa.
Naibibigay ang datos na hinihingi ng isang
C. Mga Kasanayang
form
( F5PU-Ii-16)
II. PAKSA
Pagbibigay ng datos na hinihingi ng isang form.
III. MGA KAGAMITAN
A.Sanggunian:
B.Iba pang kagamitang pampagtuturo:
https://images.search.yahoo.com/search/images;_ylt=Awr9Imy_xb1c8BUAC3ZXNyoA
IV. PAMAMARAAN
Mula sa gtinalakay kahapo;
Ano ang dapat mong gawin sa mga natuklasan mong kaalaman?
B. Pagganyak
May mga porma( forms) na ba kayong pinunuan ng kasagutan?
Ano ano ang mga ito?
Sa form na ipinakita sa unang bahagi ng ating aralin, anong form ang tawag dito?
Alam na ba ninyo kung ano-ano ang mga datos na inilalagay sa Bio Data?
Iyan ang ating tatalakayin sa ngayon.
Mula sa mga binanggit ninyong porma na inyo ng napunan ng kasagutan alin sa mga ito
ang nahirapan kayo? Bakit?
Ngayon tatalakayain natin ang pagbibigay ng datos na hinihingi ng isang porma(forms).
Gawain A)
Panuto: Punan ang patlang porma ayon sa hinihingi nito.
192
Pangalan______________________Edad_______
Kasarian______
Tirahan
_____________________________________________
Istatus _________________________Relihiyon
____________
Kapanganakan :
Lugar _____________________Petsa
____________
Magulang:
Ama
_____________________________Hanapbuhay__________
Ina _____________________________Hanapbuhay
__________
Ilan taon nang naninirahan sa barangay:

____________________
Gawain B)
Panuto: Punan ang Bio Data sa ibaba.
193
1. Paglalahat
Bakit mahalaga na maging tapat sa paglalagay ng impormasyon sa mga forms?

Paano ang tamang pagpupuno ng datos sa isang form?
2. Paglalapat
Punan ng tamang datus

ang order form sa
kanan.
Kumuha ng kapareha at pag-usapan ang mga datus na ilalagay sa order form sa itaas.
3. Pagtataya
Panuto: Ibigay ang datus na hinihingi sa forms sa ibaba.
194
4. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Maghanap ng iba pang halimbawa ng mga forms.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nagtamo ng 80% sa
pagtataya
(remedial)
ng pagpapahusay
(remediation)
lokalisasyon sa mga
195
I. LAYUNIN
sa isang paksa.
Naipahahayag ang sariling opinyon
C. Mga Kasanayang o reaksyon sa isang napakinggang
balita, isyu o usapan.( F5PS-Ia-j-1)
II. PAKSA:
Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksyon sa isang napakinggang

balita, Isyu
o Usapan.
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: K to 12 Basic Education Curriculum Guide, Week 10, p.95

B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Projector, activity sheet
IV. PAMAMARAAN
UUUUUUU. Balik-aral at/o Panimula
Itanong:
Sino na sa inyo ang malayang naipapahayag kung ano ang inyong
nararamdaman at nais sabihin?
VVVVVVV. Pagganyak
Itanong: Gamit ang mga emoticons, ipabatid ang dahilan ng malaya o
hindi malaya ninyong pagpahayag ng inyong saloobin.
Ano ang nakikita ninyo sa larawan?
196
WWWWWWW. Paglalahad ng Aralin
Batay sa inyong sinagot sa emoticon, sabihin ngayon ang dahilan kung
bakit ganuon ang inyong reaksyon?
Ang aralin natin sa araw na ito ay tungkol sa inyong reaksyon o
opinyon sa
isang usaping inyong narinig.
XXXXXXX. Pagtalakay sa Aralin

Pangkatang Gawain
Ano ang pamantayan natin sa pagsasagawa ng pangkatang
gawain
Panuto: Pag-usapan ang inilahad na isyu. Bawat pangkat ay bibigyan 5

minuto
para pag-usapan ang isyu. Pagkatapos kanilang iuulat sa
harap ng klase. Bawat pangkat ay bibigyan ng 3 minuto upang
ipaliwanag ang kanilang opinyon
Isyu:
Nais ng mangagawa na itaas ang sahod dahil sa patuloy na
pagtaas ng pangunahing bilihin at iba pang pangangailangan.
Ngunit may ilang mamumuhunan na hindi sumasang-ayon dito
dahil marami ang mawawalan ng trabaho kapag nagtaas sila ng
sahod. Kapalit ng pagdagdag ng sahod ay ang pagbawas ng mga
manggagawa upang hindi rin sila malugi at tuluyang magsara. Ano
ang iyong opinyon sa isyung ito. Dapat ba o hindi itaas ang sahod
ng manggagawa. Ipaliwanag ang inyong sagot.
YYYYYYY. Paglalahat
Sa anumang usapin na ating naririnig o nababasa, ano ang dapat nating
gawin
kapag ang opinyon o reaksyon ng iba ay hindi pareho sa atin lalo na
kung hindi
talaga tayo sumasang-ayon dito?
ZZZZZZZ. Paglalapat
1. Bakit mahalaga na maipahayag natin ang ating opinyon o reaksyon?

2. Ano ang dapat nating maramdaman kung magkaiba ang opinyon mo
sa iba?
AAAAAAAA. Pagtataya
197
Panuto: Pakinggan ang babasahin kong isyu at isulat ang inyong
opinyon
tungkol dito.
Isyu:
Sa kasalukuyan, isa sa kinakaharap ng pamahalaan ay ang
pagtaas
ng bilang kabataan na napapasama sa maling gawain, tulad ng
bullying
atbp. Tama ba na maisabatas na ibaba sa 9 na taong gulang na
bata ay
panagutin na kapag lumabag sila sa batas. Oo o hindi? At bakit?
Ipaliwanag
ang inyong sagot.
(Rubrics sa pagbibigay iskor)

5 – Buo, malinaw at may kaugnayan sa paksa na naipahayag ang
kanyang
opinyon
4 – Hindi gaanong buo pero may kaugnayan sa paksa ang
pagkakapahayag
ng opinyon
3 – Hindi lahat ng opinyon na kanyang ipinahayag ay may kaugnayan
sa
paksa
2 – Hindi malinaw ang opinyon na kanyang ipinapahayag
1 – May sinulat ngunit walang opinyong ipinahahayag sa paksa
BBBBBBBB. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Makinig o magbasa ng balita. Isulat ang paksa na narinig. Ibigay ang

inyong
opinyon sa nabasa o narinig na isyu.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
UUUUUUU. Bilang ng
mag-aaral na nagtamo
ng 80% sa pagtataya
VVVVVVV. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan ng
198
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
WWWWWWW. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
XXXXXXX. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
YYYYYYY. Alin sa
aking pagtuturo ang
ZZZZZZZ. Ano-ano
ang aking naging
superbisor?
AAAAAAAA. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
199
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman pagbasa sa iba’t ibang uri ng teksto
at napapalawak ang talasalitaan
theater
1. Naibibigay ang paksa ng isang
talata,
F5PB-lj-10
C. Mga Kasanayang 2. Naibibigay ang kahulugan ng
Pampagkatuto/Layunin salita pamilyar at di-pamilyar na
mga salita sa pamamagitan ng
paglalarawan.
F5PT-lj-1.14
II. PAKSA
1. Pagbibigay Paksa ng Isang Talata

2. Pagbibigay Kahulugan ng Salita sa Pamamagitan ng Paglalarawan
“Pananaliksik”
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: K to 12 Basic Education Curriculum Guide, Week 10, p.95

TX: Alab Filipino 5, p. 56
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Larawan, Metacard
IV. PAMAMARAAN
CCCCCCCC. Balik-aral at/o Panimula
Magkakaroon ng isang laro ang mag-aaral.

Magbibigay ang guro sa ilang mag-aaral ng larawan ng lugar at
metacard ng
isang gawain.
Panuto: Ang mag-aaral na may hawak ng larawan ay hahanapin ang

gawain na
angkop dito. Ang una at tama ang pagkakatambal ang siyang
panalo.
200
Ipapaliwanag ng mag-aaral ang kanilang napagtambal na
larawan at
gawain.
Halimbawa: palengke (larawan) – namimili (metacard)
DDDDDDDD. Pagganyak
Itanong:
1. Bilang mag-aaral, ano ang mga gawain natin dito sa paaralan?
2. Saan lugar ng paaralan natin ito ginagawa?
EEEEEEEE. Paglalahad ng Aralin
Ang pag-aaralan natin ngayon ay tungkol sa kung paano natin

maibibigay ang
angkop na paksa ng isang talata at kung paano natin maibibigay ang
kahulugan
ng isang salita batay sa paglalarawan.
FFFFFFFF. Pagtalakay sa Aralin
1. Basahin ang talata
Ang pag-aaral ay bahagi na ating buhay. Ito ay nagaganap

hindi
lang sa loob kundi maging sa labas ng paaralan. Malaki ang
naitutulong
nito sa mga pagbabagong nagaganap sa ating buhay. Pisikal,
emosyonal
at intelektwal. Ito ay malaking ambag din sa kung ano ang ating
magiging
kinabukasan lalong-lao na ating ikatatagumpay sa buhay. Kaya
bilang
isang mag-aaral. Dapat nating isapuso at at seryosohin ang pag-
aaral
dahil dito nakasalalay ang ating buhay at ng ating mga mahal sa
buhay.
201
Itanong:
1. Ano ang paksa ng talata?
2. Bakit mahalaga ang pag-aaral sa ating buhay?
3. Ano ang kahulugan ng sumusunod na salitang may salungguhit
batay sa ating binasa?
Mataas ang nakukuha ng marka ni Mar sa lahat ng asignatura.

Mataas ang kanyang intelektwal na lebel. (intelektwal –
maalam, matalino)
Mataas ang binigay na pagkilala sa kanya bilang mananayaw.

Siya ay
matagumpay sa larangang ito.
(matagumpay- maswerte, mapalad, maunlad)
2. Pangkatang Gawain:
Ano ang pamantayan sa pagsasagawa ng pangkatang gawain?
Panuto: Bawat pangkat ay bibigyan ng talata at sasagutin ang

kasunod na
tanong tungkol sa talata
Unang Pangkat:
Talata:
Maraming hayop na matatagpuan sa Pilipinas ang
sinasabing
endangered species. Isa na rito ang pawikan na papaunti na
lang ang
bilang na kung hindi pagbabawalan ang pagkuha ay siguradong
wala
ng pawikan na makikita ang mga bagong kabataan. Mahalaga
na ating
pangalagaan ang mga hayop sa ating kapaligiran dahil lahat ito
ay
mahalaga sa ating buhay.
Tanong:
2. Bakit kailangan nating pangalagaan ang ating mga hayop sa
kapaligiran?
202
Ang pawikan ay isa sa sinasabing endangered species. Ano
ang
kahulugan ng salitang endangered species?
Ikalawang Pangkat:
Talata:
Sa tahanan nagsisimula ang paghubog sa kabataan. Dito
nila
natututunan ang mga magagandang ugali na tinataglay ng mga
kabataang Pilipino. Dito rin sila unang natutong magsalita,
magsulat at
magbasa. Mga simpleng bagay na napakahalaga sa sa
pagpapalaki ng
mabuting bata. Ang pag-aaral sa labas ng bahay at ang mga
guro ay
nakatutulong upang lalong mapaunlad ang kanilang mga
mabuting
natutunan at gabayan sila upang itama ang sa tingin nila ay hindi
tama o
dapat ayusin na maaring makasama sa iba.
Tanong:
2. Gaano kahalaga ang tahanan sa isang komunidad?
Sa tahanan makikita ang isang masayang pamilya. Ano ang

kahulugan ng
Salitang tahanan?
Hinubog siya ng kanyang magulang na may paggalang sa

sinuman o
anuman ang antas sa buhay. Ano ang ibig sabihin ng salitang
hinubog?
Ikatlong Pangkat:
Talata:
Maraming paraan upang ipahayag ng tao ang kanyang
damdamin.
Isa sa pinakamagandang paraan upang ipahayag ang isang
emosyon ay sa pamamagitan ng musika. Sa musika, maaari
nating
203
maipakita at maiparamdaman ang ating saloobin, tulad ng galit,
saya,
lungkot at iba pa. Sa tulong din ng musika naiibsan natin ang
mga
damdamin na nagpapabigat sa ating buhay. Malaking tulong sa
atin ang
musika. Ito ay bahagi na ng ating buhay at hindi basta
mawawala.
Tanong:
1. Ano ang paksa ng talata.
2. Paano nakakatulong sa atin ang musika?
Hindi lahat ng tao ay biniyayaan na talento sa musika. Ano ang ibig

sabihin
ng salitang musika?
GGGGGGGG. Paglalahat
1. Paano natin malalaman ang paksa ng isang usapin?
2. Bakit mahalaga na alam natin ang kahulugan ng isang salita?
HHHHHHHH. Paglalapat
Itanong
1. Bakit mahalaga ang paksa ng isang usapan?
2. Ano ang inyong maaaring gabay upang maibigay ang kahulugan ng
isang di-pamilyar na salita sa inyo?
IIIIIIII. Pagtataya
Panuto: Basahin ang talata at sagutin ang kasunod na tanong nito.
Talata 1:
Ang mga magsasaka ay nabibilad sa init ng araw sa
panahon
ng tag- init at basang-basa naman sa panahon ng tag-ulan. Ang
salakot
ang isa sa kanilang palagiang ginagamit upang gamiting
pananggalang
sa init at ulan. Ito ay yari sa abaka. Ito ay ginagamit ng iba pang
tao hindi
mga magsasaka lang.
204
a. Magsasaka b. Panahon c. Salakot d.
Abaka
2. Ano ang ibig sabihin ng pananggalang?
a. Proteksyon b. Damit c. Palanggana d.
Kapote
3. Ano ang ibig sabihin ng salakot?
a. Basket na yari sa abaka c. Sumbrero na yari sa
abaka
b. Kapote na yari sa abaka d. Payong na yari sa
abaka
Talata 2:
Sa bukid masarap manirahan. Sariwa ang simoy ng
hangin dito.
Maraming sariwang gulay ang naani dito dahil sa matabang lupa.
Ang
mga tao ay naglalakad sa makitid na pilapil ng kanilang
sinasakahan na
lugar. Ibang-iba ang pamumuhay ng mga tao dito kaysa sa
syudad.

a. Ang bukid b. Ang gulay c. Ang pilapil d. Ang
syudad
5. Ano ang ibig sabihin ng pilapil sa pangungusap?
a. butil ng palay c. daanan ng tao
b. uri ng pagkain d. pamumuhay
JJJJJJJJ. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Mga gawaing batay sa pagtatayang pormatibo na magsisilbing

pagpapahusay sa mga mag-aaral na kailangan pang tulungang
mapaunlad
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
BBBBBBBB. Bilang ng
ng 80% sa pagtataya
CCCCCCCC. Bilang ng
mag-aaral na
205
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
DDDDDDDD. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
EEEEEEEE. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
FFFFFFFF. Alin sa
aking pagtuturo ang
GGGGGGGG. Ano-ano
ang aking naging
superbisor?
HHHHHHHH. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
206
I. LAYUNIN
sa isang paksa
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
C. Mga Kasanayang panghalip sa usapan at pagsasabi
Pampagkatuto/Layunin tungkol sa sariling karanasan.
(F5WG-lf-j-3)
II. PAKSA
Paggamit ng Iba’t Ibang Uri ng Panghalip sa Pagsasabi Tungkol sa Sariling
Karanasan.
“Ang Guro”
III. MGA KAGAMITAN
QQ. Sanggunian: TX: Alab Filipino 5, p. 58
K to 12 Basic Education Curriculum Guide, Week 10, p.
RR. Iba pang kagamitang pampagtuturo: Projector, activity Sheet

IV. PAMAMARAAN
KKKKKKKK. Balik-aral at/o Panimula
Sino na sainyo ang nakapaglakbay na sa ibang lugar o malalayong

lugar?
Ano ang naramdaman ninyo ng makapunta kayo sa lugar na inyong
binanggit?
LLLLLLLL. Pagganyak
Basahin ang sumusunod na pangungusap.
1. Masarap magtampisaw sa dagat. Dito madalas makita ang mga

tao tuwing summer o tag-init.
2. Mabangis at makamandag ang ahas. Ito ang kinatatakutan ng
mga tao sa masusukal na kabundukan.
3. Matapang na Pilipino si Andres Bonifacio. Siya ay bayani sa ating
bayan.
207
Tanong:
Ano o sino ang pinag-uusapan sa pangungusap 1?

Ano ang tinutukoy ng salitang dito sa pangungusap 1? (parehong
tanong sa bilang 2 at 3).
Ano ang tawag natin sa mga salitang dito, ito at siya?

Ano ang panghalip?
MMMMMMMM. Paglalahad ng Aralin
Ano kaya sa palagay ninyo ang ating tatalakayin?
Ito ay ang Panghalip. Bago ito babasahin muna natin ang maikling
kuwento.
Sabihin:
Ang babasahin natin ngayon ay may kaugnayan sa naging
karanasan ng isang guro ng mapunta siya sa ibang luagr bilang unang
destino.
Matututunan rin natin dito ang paggamit ng iba’t ibang panghalip
sa pagsasalaysay ng sariling karanasan.
NNNNNNNN. Pagtalakay sa Aralin
Gawain A) Ipabasa ang maikling kwento, “Ang Guro”
Ang Guro
Ni: Adina L. Rellermo
Si Diana ay katatapos lamang sa kanyang pag-aaral sa kursong

Education. Na kung saan ang kanyang tuturuan ay mga bata sa elementarya.
Galing siya sa isang mahirap na pamilya. Ang kakapusan ng kanilang pamilya
ang nagturo sa kanya upang magtiis at mangarap ng mataas sa buhay. Marami
siyang pangarap na gustong matupad para sa sarili niya at sa kanyang pamilya.
Kumuha agad siya ng pagsusulit para mabigyan ng lisensya sa pagtuturo.

Pinalad naman siya na maipasa ito. Agad siyang dumulog sa pamunuan ng
pampublikong ahensya na maswerteng natanggap naman siya upang
makapagturo.
Sa malayong isla ang kanyang unang destino. Malayo sa magulang at

mga kapatid. Walang kakilala. Sari-saring emosyon ang kanyang
nararamdaman…. Takot, pangamba, pag-aalala. Ngunit lahat ito ay natakpan
ng kanyang nararamdamang sigla sa unti-unti niyang pag-abot sa kanyang mga
pangarap.
Ang Isla Matiwasay ay malayong-malayo sa lugar na kanyang

kinalakhan. Tahimik, sariwa ang hangin, sagana sa sariwang gulay at iba pang
208
pagkain. Kahit ang paraan ng pamumuhay ng mga tao ay ibang-ibang sa lugar
kung saan siya lumaki. Ito ay isang lugar na napapalibutan ng dagat. Dito,
pangunahing hanapbuhay ng mga tao ay pangingisda dahil na rin sa sagana sa
lamang-dagat ang lugar na ito. Mababait at magagalang ang mga tao dito, bata
man o matanda. Sila ay madaling pakibagayan. Madali namang nakasanayan ni
Diana ang pamumuhay sa Isla Matiwasay.Lahat ng napunta at umalis sa lugar
na ito ay pulos magagandang katangian nila ang maririnig kapag pinag-uusapan
ang kanilang lugar.
Tumagal siya ng limang taon sa pagtuturo sa lugar na iyon bago siya
ibinalik sa lugar kung saan siya lumaki bilang bago niyang destino. Ang lugar na
ito, na kahit dito siya lumaki, parang nararamdaman niya uli ang sari-saring
emosyon na naramdaman niya noon. Panibagong pakikipagsapalaran uli ng
kanyang buhay bilang isang guro. Lahat ng kanyang natutunan sa kanyang mga
naging karanasan sa isla ay ginamit niya sa positibong pamamaraan upang
maging isang mabuting guro. Dito mabilis na naabot niya ang kanyang mga
pangarap para sa kanya at sa kanyang pamilya.
Sagutan ang sumusunod na tanong batay sa kwentong narinig o binasa.
 Sino si Diana?
 Anong katangian mayroon siya?
 Ano kaya ang naging inspirasyon ni Diana para tuparin ang
kanyang mga pangarap?
 Bakit siya nakaramdam ng sari-saring emosyon sa kanyang
unang destino?
 Bakit naging madali para kay Diana na makasanayan ang
lugar na iyon?
 Paano nakatulong kay Diana ang kanyang mga naging
karanasan bilang isang baguhang guro sa isla?
 Ikaw, paano mo tutuparin ang iyong mga pangarap?
 Gaano kahalaga ang ating mga pangarap sa ating buhay?
Gawain B) Sagutan ang sumusunod:

 Ano-ano ang panghalip na ginamit sa kwento?
 Ano ang pangngalan na pinapalitan ng sumusunod na
panghalip na ginamit sa kwento – kanya, siya, niya, ito, dito,
nila, iyon?
Gawain C) Pangkatang Gawain:

Ano ang pamantayan natin sa pagsasagawa ng pangkatang
gawain
Pangkatang gawain:
209
Unang pangkat:
Panuto: Salungguhitan ang panghalip na ginamit sa talata.
Talata:
Sa itaas ng malalago at malalaking punongkahoy makikita
ang
mga unggoy. Doon sila madalas maglaro at maglambitin. Wala
silang
ibang ginagawa kundi kumain at magpalipat lipat ng puno.
Malalakas at
maliliksi sila. Nakakatakot ang kanilang ingay na ginagawa.
Mayroon din
silang pinuno na kanilang sinusunod. Mapanganib din sila lalo na
kung
sila ay nasasaktan.
Ikalawang Pangkat:
Panuto: Lagyan ng angkop na panghalip ang mga pangungusap
sa
talata.
Talata:
Ang mga mag-aaral ay binigyan ng takdang gawain ng
kanilang
guro. (Mga mag-aaral)___ ay binuo sa apat na pangkat. Si Alexa
ay
kasama sa unang pangkat. (Si Alexa)___ ay napiling maging
pinuno ng
kanilang pangkat. Pinulong (Si Alexa)___ ang kanyang mga
miyembro
kung ano ang gagawin (unang pangkat)__. Pagkatapos ng
(unang
pangkat)____ pagpupulong, inatasan (Si Alexa) ___ang isang
kasama na
iulat ang (unang pangkat)____ ginawa.
Ikatlong Pangkat:
Panuto: Sumulat ng isang talata ng inyong naging karanasan.
Gumamit
ng panghalip sa pagsasalaysay. Ang inyong isusulat ay
tungkol
sa naging karanasan ninyo noon Christmas Party
(Maaring pumili ang guro o mag-aaral ng paksa na
gusto nilang
isulat)
210
Ikaapat na Pangkat: Dula-dulaan
Panuto: Gumawa ng isang maikling dula-dulaan. Gumamit ng iba’t
ibang
panghalip sa pagsasagawa ng dula-dulaan
OOOOOOOO. Paglalahat
Paano gagamitin ang iba’t ibang uri ng panghalip sa usapan at pagsasabi
tungkol sa sariling karanasan.
Sa ating buhay ay maraming pagsubok. Dapat ba tayong sumuko?

Ano ang dapat nating gawin upang malagpasan natin ito?
Ano ang dapat nating laging isaisip?
“Ang pagsubok ay bahagi na ng ating buhay, ang positibong
pagtanggap sa mga ito ay daan tungo sa ating tagumpay”
PPPPPPPP. Paglalapat
Sa ating buhay ay maraming pagsubok. Dapat ba tayong sumuko?
Ano ang dapat nating gawin upang malagpasan natin ito?
Ano ang dapat nating laging isaisip?
“Ang pagsubok ay bahagi na ng ating buhay, ang positibong
pagtanggap sa mga ito ay daan tungo sa ating tagumpay”
QQQQQQQQ. Pagtataya
Isulat ang angkop na panghalip sa sumusunod na pangungusap na

nagsasalaysay:
1. (Ang Pangulo) ____ ay masayang nagtalumpati sa harap ng
maraming tao.
a. Kanya b. Siya c. Niya d. Ikaw
2. Si Lina at Amy ang pinakamagaling sa kanilang klase. ___ ang
inatasang magsaliksik tungkol sa climate change.
a. Kanila b. Kami c. Sila d. Amin
3. Papuntang Maynila ang magkapatid. (Maynila) ___ nila planong
magtrabaho.
a. Dito b. Ito c. Doon d. Heto
4. Maraming tao ang pumunta sa programa. (Bata, matanda, lalaki,
babae) ay nabigyan ng regalo.
a. Lahat b. Ilan c. Siya d. Kanila
5. May ibinigay na gawain ang aming guro. (Ako at kaklase) ____ ay
mag-iinterbyu sa ilang guro ayon sa panuto ng aming gawain.
211
a. Kami b. Amin c. Sila d. Siya
RRRRRRRR. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Sumulat ng isang talata batay sa iyong hindi malilimutang naging

karanasan. Gumamit ng panghalip sa pagsasalaysay.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
IIIIIIII. Bilang ng mag-
aaral na nagtamo ng
80% sa pagtataya
JJJJJJJJ. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
KKKKKKKK. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
LLLLLLLL. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
MMMMMMMM. Alin sa
aking pagtuturo ang
NNNNNNNN. Ano-ano
ang aking naging
superbisor?
OOOOOOOO. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
212
I. LAYUNIN
Napapaunlad ang kasanayan sa
A. Pamantayang Pangnilalaman pagsulat ng iba’t ibang uri ng
sulatin
Nakasusulat ng isang talata
tungkol sa isang isyu o paksa
Nakasusulat ng liham
C. Mga Kasanayang
pangkaibigan
F5PU-lj-2.3
II. PAKSA
Pagsulat ng Liham Pangkaibigan
III. MGA KAGAMITAN
A. Sanggunian: TX: Alab Filipino 5 p.59

K to 12 Basic Education Curriculum Guide, Week 10, p.95
B. Iba pang kagamitang pampagtuturo:
Liham at sobre na may stamp
IV. PAMAMARAAN
SSSSSSSS. Balik-aral at/o Panimula
Ano ang tinalakay natin kahapon?

Paano ginagamit ang mga uri ng panghalip?
TTTTTTTT. Pagganyak
Ano ang inyong nakikita?

Saan ito karaniwang ginagamit?
213
UUUUUUUU. Paglalahad ng Aralin
Ang ating paksa sa araw na ito ay ang tungkol sa pagsulat ng isang

liham
pangkaibigan.
VVVVVVVV. Pagtalakay sa Aralin
A. Basahin ang liham sa aklat ng Alab Filipino pahina 60

Disyembre 8, 2015
Blk. 8 Lot 2 Brgy.
Zone 6
Novaliches, Quezon
City
Mahal kong Helbert,
Kumusta ka na? Matagal na rin tayong hindi nagkikita mula nang makatapos
tayo sa elementarya. Marami nang naganap sa aking buhay ang hindi ko na
naibabahagi pa sa iyo. Nariyan ang nadapa ako sa pakikipaglaban sa baseball at
nasugatan sa basketball.
Nasasabik na akong muling makabalik diyan sa ating bayan. Nais ko nang
muling matikman ang kalamay ni Lelang na tinda roon sa may kanto sa talipapa.
Sa susunod ay marami pa akong ikukuwento sa iyo. Mag-ingat ka palagi,
Pinsan.
Nagmamahal,
Armi
Sagutin ang sumusunod na tanong:

Kailan isinulat ang liham?
Saan galing ang liham?
Sino ang sinusulatan?
Sino ang sumulat ng liham?
Ano ang mensahe ng liham?
B. Talakayin ang liham sa gabay ng sumusunod na tanong:

Ilan ang bahagi ng liham pangkaibigan?
Ano ang tawag sa bahagi nito na kung saan nakasulat ang petsa
ng
pagkakasulat?
Ano ang tawag sa bahagi ng liham kung saan nakasulat ang
pinanggalingan na liham?
Ano ang tawag sa bahagi kung saan nakasulat ang pangalan ng
214
sinusulatan?
Ano ang tawag sa bahagi na kung saan nakasulat ang salita ng
pagpapaalam ng sumulat?
Ano ang tawag sa bahagi na kung saan nakasulat ang pangalan
ng
sumulat.
Ano ang sa bahagi na kung saan mababasa ang mensahe ng
sumulat sa
sinusulatan?
Ano ang dapat isaalang-alang natin kapag sumusulat tayo ng
liham?
C. Pangkatang Gawain
Ano ang dapat isaalang-alang natin sa pagsasagawa ng
pangkatang gawain
Unang Pangkat:
Panuto: Isulat kung ano ang tawag sa bahaging ito ayon sa
nakasulat na
impormasyon
1. Ito ang bahagi kung saan nakasulat ang mensahe ng
sumulat.
2. Dito nakasulat ang petsa kung kailan sinulat at ang lugar
na pinanggalingang nito.
3. Dito ipinapahayag ang magalang na pamamaalam.
4. Dito mababasa ang pangalan ng sumulat.
5. Sa bahaging ito ang mababasa ang pangalan o alyas ng
sumulat.
Ikalawang Pangkat:
Panuto: Isulat muli ang sumusunod na impormasyon ayon sa
wastong
kinalalagyan nitong bahagi:
1. Ang iyong kaibigan,
2. Pebrero 11, 2019
Kalye Tahimik, Brgy. 16
Lungsod ng Legazpi
3. Mahal kong Claire,
4. Marie
5. Sa darating na Araw ng mga Puso, magkakaroon ng
programa sa aming paaralan. Nais ko sanang imbitahan ka
na manood sa aming gagawing pagtatanghal. Inaasahan
ko na sana ay makadalo ka sa araw na ito.
Ikatlong Pangkat:
215
Panuto: Sumulat kayo ng isang liham pangkaibigan. Isulat ito
sa manila
paper. Humanda sa inyong pag-uulat
WWWWWWWW. Paglalahat
Paano ang tamang pagsulat ng isang liham pangkaibigan?
Bakit mahalaga na patuloy tayong nakikipag-ugnayan sa kanila?

Kayo, ano ang pipiliin ninyo, ng pagsulat ng liham o paggamit ng gadget
o makabagong kagamitan sa pakikipag-ugnayan? Bakit?
XXXXXXXX. Paglalapat
Bakit mahalaga na patuloy tayong nakikipag-ugnayan sa kanila?
Kayo, ano ang pipiliin ninyo, ng pagsulat ng liham o paggamit ng gadget
o makabagong kagamitan sa pakikipag-ugnayan? Bakit?
YYYYYYYY. Pagtataya
Panuto: Isulat muli ang mga impormasyon na nakasaad sa ibaba.

Ayusin ayon
sa wastong pagsulat ng liham pangkaibigan
1. Melba
2. Mahal kong Thelma
3. Pebrero 20, 2019
Sitio Magalang, Brgy 86
Lungsod ng Legazpi
4. Ang iyong pinsan,
5. Sa darating Linggo ay kaarawan na ng aking ama. May
inihahanda kaming munting salu-salo para sa kanya. Nais ko
sanang imbitahan ka upang lubos na masiyahan ang aking
ama. Ang iyong pagdalo ay lubos kong ikasisiya at ng aking
pamilya.
ZZZZZZZZ. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Sumulat ng isang liham pangkaibigan. Isulat ito sa isang malinis na

papel. Ipakita sa guro. Ipasok sa isang malinis na sobre. Isulat sa labas
ng sobre ang pangalan ng padadalhan. Ihulog sa koreo. Ipakita ang
katibayan ng paghulog nindo sa koreo. Maaring kunan ng larawan ang
sobre na may stamp at ang pahulog nindo.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
216
PPPPPPPP. Bilang ng
ng 80% sa pagtataya
QQQQQQQQ. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan ng
mga gawaing
pagpapahusay
(remedial)
RRRRRRRR. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
SSSSSSSS. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
TTTTTTTT. Alin sa
aking pagtuturo ang
UUUUUUUU. Ano-ano
ang aking naging
superbisor?
VVVVVVVV. Anong
mga inobasyon o
lokalisasyon sa mga
guro?
217
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang kakayahan sa

A. Pamantayang Pangnilalaman mapanuring pakikinig at pag-
B. Pamantayan sa Pagganap kwento at pagsasagawa ng
sa isyu o paksang napakinggan.
Nakasusunod sa 2-3 hakbang na

C. Mga Kasanayang
panuto
F5PN-lj-1.1
II. PAKSA
Pagsunod sa 2-3 Hakbang na Panuto

“Ang Batang Masunurin na Hindi Marunong Sumunod”
III. MGA KAGAMITAN

SS. Sanggunian: K to 12 Basic Education Curriculum Guide, Week
10, p.95
TT.Iba pang kagamitang pampagtuturo: Activity sheet

IV. PAMAMARAAN
AAAAAAAAA. Balik-aral at/o Panimula
Paano ang pagsulat ng liham pangkaibigan?
BBBBBBBBB. Pagganyak
Paano kaya natin magagawa ng tama ang anumang tagubilin o gawain
na ibinigay sa atin.
Ngayon ay may pakikinggan kayong maikling kwento. Ito ay tungkol sa
isang batang masunurin ngunit hindi marunong sumusunod.
CCCCCCCCC. Paglalahad ng Aralin
218
Ngayon ay may pakikinggan kayong maikling kwento. Ito ay tungkol sa
isang batang masunurin ngunit hindi marunong sumusunod.
Ang ating paksa ngayon ay tungkol sa pagsunod sa panuto.
DDDDDDDDD. Pagtalakay sa Aralin

(Maaaring punan lahat ng nasa ibaba, maaari ding hindi, magpasya
kung ano ang kailangan at angkop sa mabisa at epektibo sa pagkatuto
ng mga mag-aaral)
A. Iparinig ang maikling kwento

Sagutan ang sumusunod na tanong:
Ano ang paksa ng ating binasa?
Sino ang pangunahing tauhan sa kwento?
Anong katangian mayroon si Biboy?
Bakit sa kabila ng pagiging masunurin ni Biboy, nagagalit pa rin ang
kanyang ina?
Anong karanasan ni Biboy ang naging dahilan upang matutunan niya
kung ano ang kanyang naging pagkakamali?
Ano kaya sa palagay ninyo ang mga susunod na gagawin ni Biboy
kapag inuutusan? Bakit?
B. Sa narinig ninyo kwento,

1. Gaano kahalaga ang panuto?
2. bakit makailangan nating sundin ang panuto ng anumang
gawain?
3. Ano ang epekto ng hindi pagsunod sa panuto?
Pangkatang gawain:
Unang Pangkat:
Basahin ang panuto at gawin sa manila paper. Humanda sa pag-
uulat
Gawain:
Gumawa ng isang malaking bilog. Sa loob ng malaking bilog,
gumuhit ng tatlong maliliit at magkakadikit na bilog. Kulayan ng
pula ang isang bilog, berde naman sa isa pang bilog at dilaw
naman sa isa pa.
219
Ikalawang Pangkat:
Sumulat ng 3 panuto tungkol sa wastong pagluluto ng bigas. Isulat
sa
manila paper.
Ikatlong Pangkat: Dula-dulaan

Gumawa ng isang dula-dulaan na kung saan may 2-3 panuto na
susundin
ang kanilang miyembro
Ikaapat na Pangkat:
Magpakita ng isang laro na may sayaw. Turuan ang mga kamag-
aral.
Gumamit ng 2-3 panuto
EEEEEEEEE. Paglalahat
Ano ang natutunan natin sa aralin ngayon?
Ano ang panuto?
Bakit mahalaga na masunod natin nang wasto ang panuto?
FFFFFFFFF. Paglalapat
Batay sa inyong karanasan…
May pangyayari ba na nasunod o hindi ninyo sinunod o ang panuto?
Ipaliwanag?
Bakit mahalaga sa ating buhay ang pagsunod sa panuto?
Sa paaralan, anong gawain madalas na may panuto na kapag hindi
ninyo nasunood ay magiging dahilan upang maapektuhan ang inyong
marka?
GGGGGGGGG. Pagtataya
Basahin ang panuto. Gawin kung ano ang isinasaad dito

1. Gumuhit ng isang parehaba
2. Isulat ang inyong buong pangalan sa loob nito
3. Bilangin ang patinig at isulat sa labas ng kaliwang bahagi ng
parehaba.
4. Bilang ng katinig naman sa labas ng kanang bahagi ng parehaba
HHHHHHHHH. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay
Sumulat ng 3 panuto sa pagsagot sa pagsusulit. Isulat ito sa inyong

notebook
220
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
WWWWWWWW. Bilang
ng mag-aaral na nagtamo
ng 80% sa pagtataya
XXXXXXXX. Bilang ng
mag-aaral na
(remedial)
YYYYYYYY. Nakatulong
ba ang pagpapahusay
(remedial)?
ZZZZZZZZ. Bilang ng
nangangailangan ng
pagpapahusay
(remediation)
AAAAAAAAA. Alin sa aking
epektibo? Bakit?
BBBBBBBBB. Ano-ano ang
maaaring malutas sa
tulong ng aking
punongguro Bat
superbisor?
CCCCCCCCC. Anong mga
nais kong ibahagi sa
ibang guro?
221
F5Q1W1d2
Botika sa Bakuran
Hiyas sa Pagbasa 5,p.12-16,66,79;
Isang gabi, nagising kaming lahat sa pag-iyak ng sanggol ni Tiya Gloria.

Sinabayan pa ito ng pag-ubo ng panganay ni Tiya Aida.
Sabay na lumabas ang nanay at tatay. Naaalimpungatang lumabas din kami
ni Totoy.
“Bakit umiiyak si Baby, Gloria?May sakit ba?” sunod-sunod na tanong ni nanay.
“Naku, Ate Loida, nakakahiya sa inyo at napukaw kayo sa pagtulog,”
nanghihinayang sabi ni Tiya Gloria.
“Wala iyon, pare-pareho tayong ina. Tiyak na may dinaramdam itong si Baby.
Tingnan ko nga,”ani nanay sabay salat sa noo at tiyan ni Baby.
“Aba’y matigas ang tiyan ni Baby. Impatso ito. May kabag siya. Hindi mo yata
pinadidighay pagkatapos dumede. Ruth, magdikdik ka ng bawang at dalhan mo
ako ng mainit na tubig sa tasa. Huwag mong kalilimutan ang kutsarita.
“Opo,nanay,” sagot ni Ruth na agad nagtungo sa kusina. “O, ito namang anak
mo, Aida, maganit yata ang ubo,” baling ni Nanay sa anak ni Tiya Aida.
“Epekto na iyon ng abong galing sa Bundok Pinatubo. Masama raw iyon sa
baga,” sabi ni Tatay habang kinukuha si Miko kay Tiya Aida.
“Loida, tila may lagnat itong bata. Mainit pero ayaw pawisan,” ani Tatay. “Oo
nga, Aida. Saka, bakit balot na balot ito? Hindi makasisingaw ang init. Baka tumirik
ang mata. Kumuha ka ng mainit na tubig at dalawang tuwalya. Lagyan mo ng suka
at pupunasan ko si Miko,” sabi ng Nanay.
Pinunasan ni Nanay nang mainit-init na tubig na may suka si Miko. Ang isang
tuwalya ay binasa niya ng suka. Inilagay niya ito sa noo ni Miko. Kamiseta ang
ibinihis niya sa bata bago sinuutan ng padyama. Pinainom din niya si Miko ng
mainit na tsaa na may kalamansi.
Si Tatay ay nanggagaling sa likod-bahay. May inabot siyang mga dahon kay
Nanay. Hinugasan ito ng Nanay.
“Nay, nasa platito po ang dinikdik na bawang. Nasa tasa po ang kutsarita at
mainit na tubig. Iinitin ko na po itong dahon,” sabi ko.
“Oo, dalian mo lang. Totoy, tulungan mo ang ate mo, sabi ni Nanay kay Totoy.
“Opo,” sagot ni Totoy.
Kinatas ni Nanay ang dinikdik na bawang at nilagyan ng kaunting tubig.
Ipinainom nila ito kay Baby. Ang ibang dinikdik na bawang ay inihaplos sa tiyan ng
sanggol.
“Ruth, mainit na ba iyong malapad na dahon?”
“Andyan na ho kay Totoy,”sagot ko mula sa kusina.
“Ano pong dahon iyan at napakalapad?” tanong ni Tiya Gloria habang
tinitingnan ang paghahati ni Nanay sa malapad na dahon.
“Payang-payang. Mahusay itong magbigay-init. Sinisipsip nito ang lamig at
hangin ng katawan. Pakiabot mo nga iyang langis ng niyog at isang bigkis ng
sanggol,” sagot ni Nanay habang itinatapal ang mainit-init na dahong may langis
sa tiyan ng sanggol. Binigkisan niya ang sanggol upang huwag malaglag ang
dahon.
“O, isayaw-sayaw mo si Baby, Gloria, nang makatulog na iyan. Una’y dahil sa
Panginoong Diyos at ikalawa’y sa ibinigay natin, gagaling na iyan,” ani Nanay.
“Ruth, tapos na ba nag ipinainit mo?’ tanong ni Nanay.
“Ito na po at nalagyan ko na ng langis ng niyog,” sagot ko naman.
222
“Alam na alaman na ni Ruth ang gagawin niya,Manang” nakatawang sabi ni
Tiya Aida.
“Gamot nila iyan pag may sipon at ubo. O, Aida pakitaas mo ang kamiseta ni
Miko at ilalagay ko ito sa likod niya.
“Manang, medyo nagpapawis na si Miko,”puna ni Tiya Aida.
“Mabisa iyang suka. Kapag mataas na mataas ang lagnat ang kapirasong tela
na may suka ay mabuting ilagay sa noo. Sa pagpupunas maaaring alcohol ang
ilagay sa tubig para di maamoy. Naubusan tayo ng alcohol kaya suka ang ginamit
natin,” paliwanag ni Nanay habang inaayos ang malapad na dahon sa likod ni
Miko.
“Kapit na kapit, manang.”
“Oo, kapag natanggal na iyan, wala nang lamig. May nakuha ka bang dahon
ng oregano?” tanong kay Tatay na umiinom noon ng tsaa.
“Napiga ko na po, Inay. Pinalagyan po ni Totoy nang kaunting asukal dahil baka
hindi raw magustuhan ni Miko,” sabi ko naman.
“Di ba pwede rin iyon, Nanay?” Kapag umiinom ako ng katas ng oregano,
nilalagyan ko po ng asukal,” pangatwiran ni Totoy.
Napangiti na lamang ang tumatangong si Nanay. Alam niyang masama ang
lasa ng oregano kaya’t pinalalagyan niya ng kaunting asukal.
Nang mapainom ng oregano si Miko ay nakatulog na ito.
“Ihiwalay mo muna si Mila kay Miko at bka mahawa,” payo ni Nanay kay Tiya
Aida.
“May banana cake pa rito, Nanay. Bineyk po ito ni Tiya Gloria kahapon. Bukas
sana natin ito aalmusalin,” paalala ko.
”Aba’y umaga na ngayon. Di almusal na rin,”nagtatawang biro ni Tatay.
“Manong, mahusay palang manggagamot si Ate Loida,” ani Tiya Gloria.
“Pangunang –lunas lamang iyan. Kung hindi makuha ng dahon-dahon, bukas
ay dadalhin natin sa doctor,” sagot ni Tatay.
“At may botika pa pala kayo sa bakuran, Manong,” sabi ni Tiya Aida.
“Kailangan iyang herbal na gamot. Wala nang halo ay libre pa. Kaya matuto rin
kayong magtanim-tanim,” payo ni Tatay.
“Ano-ano po ba ang dahong pwedeng ipanggamot?” tanong ni Tiya Aida.
“Ang dahon ng oregano at amplaya kapag kinatas ay mahusay na pampalabas
ng plema. Mahusay sa sipon at ubo iyan. Ang dahon ng manga at alagaw ay
mahusay rin sa sipon. Kung sa pagtatae naman, ang dahon ng kaimito at bayabas
ay napakahusay. Sa masakit na lalamunan dahil sa sipon, mahusay na
pangmumog ang nilagang dahon ng bayabas na may asin. Panlinis din iyan sa
sugat. Kung hindi ka naman mapaihi, maglaga ka ng dahon ng banaba, at epektibo
talaga iyan. Sa masakit na ulo, itapal mo ang niligis na dahon ng oregano.”
“Lahat po ba ng iyan ay nasa bakuran ninyo, Manong?”
“Oo, kaya kapag biglaang-sakit may makukuha kaagad. May aklat ang Manang
Loida ninyo tungkol sa mga dahong-gamot.”
“Kailangan nga palang may mga tanim tayong herbal. Napakamahal ngayon
ng mga gamot,” sabi ni Tiya Aida.
“ Di magbobotika ka na rin sa bakuran, Tiya Aida?” biro ko.
“ Oo, kaya bibigyan mo ako ng oregano at iba pang herbal.”
“ Areglado po,” natutuwang sabi ko.
223
F5Q1W3D2
“Hindi Akin Iyan”
Reses na, nagmamadaling lumabas ng silid ang mga bata sa ikaapat na

baiting. Naiwan si Elen sa kanyang upuan. Hindi kasi niya makita ang kanyang
baong pera. Wala iyon sa kanyang bag. Wala rin iyon sa bulsa ng damit niya.
Tiningnan na rin niya ang kanyang pencil case. Wala roon ang kanyang limang
piso. Maya-maya, bumalik si Rosa sa silid. Kaibigan siya ni Elen. “Elen nariyan ka
pa pala?” sabi ni Rosa. “Halika na magrises na tayo.” “Sandali muna,” sagot ni
Elen. “Bakit” lumapit si Rosa sa kaibigan. “Nawawala kasi ang limang piso kong
baon.” Naku! Bulalas ni Rosa. Hanapin natin.
Nagtulong sa paghahanap ng pera ang magkaibigan. Ngunit talagang

nawawala ang pera.Lumabas sila sa silid. Nagtanong sila sa naroong mga kamag-
aral. Baka may nakapulot sap era. Tumulong ang mga bata sa paghahanap ng
nawawalang pera. Hinanap nila iyon sa lahat ng lugar. Hinanap nila iyon sa
damuhan, sa palaruan, sa garden at sa buong paligid.
Elen! Rosa! Heto, nakita ang pera mo!” sigaw ni Nestor. Tumakbong
palapit si Nestor kina Elen. Hawak-hawak niya ang isang limang pisong papel.
Bagung-bago ang pera. “Teka muna,” sabi ni Elen. “Bakit?” “Kasi hindi ito ang pera
ko!” sabi ni Elen. “Hindi ba’t nawawalan ka ng limang piso?” nagtatakang tanong
ni Nestor. “Oo nga, pero hindi ito ang aking pera. Bago ito, iyong nawawala kong
pera ay luma, sabi ni Elen. Ibinalik ni Elen kay Nestor ang pera. Eh, kaninong pera
kaya ito?” tanong ni Nestor. Baka may ibang bata na nawawalan din ng pera,”
sagot ni Elen. Nang tumalikod na sina Elen at Rosa nagkatinginan ang mga batang
naiwan. “Pambihira si Elen,” sabi ng isang bata. “Hindi naman natin alam na hindi
iyan ang pera niya, hindi pa inangkin.
F5Q1W7D1
Internet:
https://ph.images.search.yahoo.com/yhs/search;_ylt=Awrxgqp2C2lcYn0A
473fSQx.;_ylu=X3oDMTByYmJwODBkBGNvbG8Dc2czBHBvcwMxBHZ0
aWQDBHNlYwNzYw--?p=jose+rizal-picture&fr=yhs-iry-
fullyhosted_003&hspart=iry&hsimp=yhs-fullyhosted_003
https://ph.images.search.yahoo.com/yhs/search;_ylt=AwrwBpWDDGlcCW
wAWzPfSQx.;_ylu=X3oDMTByYmJwODBkBGNvbG8Dc2czBHBvcwMxB
HZ0aWQDBHNlYwNzYw--?p=manuel+l.+quezon-larawan&fr=yhs-iry-
fullyhosted_003&hspart=iry&hsimp=yhs-
fullyhosted_003#id=5&iurl=http%3A%2F%2F1.bp.blogspot.com%2F-
224
z921QZPbK4A%2FTaznV9ucohI%2FAAAAAAAAAMI%2FBaEU2m3Ox3k
%2Fs1600%2Fmanuel%2Bquezon.jpg&action=click
https://ph.images.search.yahoo.com/yhs/search;_ylt=AwrxhWj7DGlcVxwAdPrfS
Qx.;_ylu=X3oDMTByYmJwODBkBGNvbG8Dc2czBHBvcwMxBHZ0aWQDBHNlY
wNzYw--?p=gregorio+del+pilar-larawan&fr=yhs-iry-
fullyhosted_003&hspart=iry&hsimp=yhs-fullyhosted_003
225
F5Q1W3D2
“Heto Po, Lolo, Lola”
Sanggunian: Edukasyon sa Pagpapakatao 6, pahina 5
Araw ng Sabado, maagang nagising si Tinay kahit walang pasok

sa paaralan. Nakaugalian na niya ito. Sinisimulan na niya ang paglilinis sa
bahay at bakuran upang makatulong sa mga magulang. Habang naglilinis
si Tinay ng kusina, maaga ring nagising ang kanyang Lolo Amboy. “Lolo,
gusto ninyo po ban g mainit na kape?” tanong ni Tinay. “Aba, Oo naman
apo, kung hindi nakakaabala saiyo.” sagot ni Lolo Amboy. “Naku, Hindi po
Lolo.”
Matapos ang ilang minutong pagtitimpla ng kape, dinala ito ni

Tinay kay Lolo Amboy. Dinalhan niya rin ito ng tinapay at dyaryo. “Apo,
salamat dito. Alam na alam mo talaga ang aking gusto,” wika ni Lolo Amboy.
“Walang anuman po Lolo, saad ni Tinay.
Biglang dumating ang Lola ni Tinay na maaga rin palang nagising

at nakapamili na para sa kanilang tanghalian. Agad niya itong inabutan ng
malamig na inumin at tsinelas. “Salamat apo, asikasong-asikaso mo ako,”
wika ni Lola Tuding. “Walang anuman po Lola, kasiyahan ko pong
pagsilbihan kayo ni Lolo,” pahayag ni Tinay.
Ang Kabayanihan ni Enteng
Noong Hulyo 12, 2000, isang kagimbal-gimbal na trahedya ang nangyari sa

Payatas sa Lungsod ng Quezon. Umabot sa halos 12,000 naghihikahos na pamilya
ang napinsala nang gumuho ang dambuhalang bundok ng basura. Tinatayang
umabot sa 217 tao ang namatay sa pangyayaring ito at maraming pamilya ang
nawalan ng bahay.
Ang pangyayaring ito sa Payatas ay nagpakilala sa kabayanihan ng isang batang
bayani na si Vicente “Enteng” Tagle.
Nang mangyari ang trahedya, si Enteng ay sampung taong gulang pa lamang.
Si Enteng at ang kanyang pamilya ay nakatira sa tambakan ng basura. Dahil sa
kahirapan ng buhay, namulat siya sa maagang pagtatrabaho. Ngunit kahit salat sa
maraming bagay ang bata, mulat si Enteng sa kahalagahan ng pagmamahal at
pagmamalasakit sa kaniyang pamilya at kapuwa. Panganay siya sa anim na
magkakapatid. Ang kaniyang mga magulang ay sina Rosalinda na dating
tumutulong sa isang day care center at Stimson na isang construction worker. Nang
mangyari ang pagguho ng bundok ng basura, agad na inisip ni Enteng na
kailangang maging ligtas ang kaniyang isang taong gulang na kapatid.
Kaya sa gitna ng pagkakagulo ng mga tao, mabilis niyang pinuntahan sa
kuwarto ang kapatid. Niyakap niya nang mahigpit ang kapatid habang narinig nila
ang nakabibinging pagguho ng bundok ng mga basura.
226
Pagkaahon nila ay tuluyan nang gumuho ang kanilang bahay. Pagkatapos ay
narinig naman ni Enteng ang pag-iyak ng isang walong taong gulang na bata na si
Kikay, ang kaniyang kalaro na natabunan nan g mga guho.
Noong Setyembre 2002, isa si Enteng sa itinampok sa Reader’s Digest Everyday
Makinig at Mag-ingat
Kamakailan lamang ay hinagupit ng kalamidad ang ilang lugar sa Visayas at

Mindanao. May mga sinalanta ng bagyo, malalakas na ulan, lindol at mga pagguho
ng lupa. Maraming nagbuwis ng buhay sa mga nasabing kalamidad. Ikinalungkot ng
buong bayan ang pagkasawi ng maraming buhay. Kung sila sana ay naging
masunurin at nakinig sa mga paalala ng pamahalaan kaugnay ng paparating na
daluyong ng tubig, marahil sila at ang iba pa ay nakaligtas.
Kaya nga sadyang mahalaga ang maging handa at making sa mga paalala upang
tayo ay makaiwas sa anumang sakuna. Lagi nating tatandaan na ako, ikaw, tayo,
ang buhay natin ay mahalaga. Ang pakikiisa sa kaligtasan at kabutihan ng lahat ay
makakamit kung tayo ay laging handa.
F5Q1W7D4
227
Kalikasan ating Pangalagaan
Noon kay gandang pagmasdan

Mapunong kagubatan at bughaw na karagatan.
Masarap na tubig mula sa batisan
Sariwang hangin ang dadampi sa katawan.
Noo’y malulusog ang mga pangangatawan

Dahil kalikasan ay tunay na napangalagaan.
Ngunit ngayo’y iba’t ibang karamdaman
Ang dumadapo kaninuman.
Sino ang dapat sisihin sa ganitong pangyayari?

Polusyon sa paligid ay dapat iwaksi.
Iba’t ibang paraan ay dapat magampanan
Upang mapaganda ang kinabukasan.
Pansinin ang mga bundok na nakakalbo.

Kung magbubuklod, masosolusyunan ng mga tao.
Pagtatanim ang solusyon sa problemang ito.
Kaya halika ka na at simulant na ito.
Mga basura’y itapon sa tamang lalagyan

Huwag itambak kung saan – saan.
Ito’y magdudulot ng sakit at pagbaha
Kung ayaw mapahamak ay tumigil ka na.
Problema sa lasong kemikal at itim na usok ng sasakyan

Ito’y nagdudulot ng sakit sa kalikasan at kalusugan.
Magbasa at mag-isip ng solusyon
Upang maiwasan ang anumang polusyon.
Ating kalikasan ay pangalagaan

Dito nakasalalay ang kabuhayan at kalusugan.
Pagtulungang maibalik ang kagandahan
Ng biyayang handog ng Diyos na makapangyarihan.
228
Talambuhay ni Maria Agnes J. Añonuevo
Febrero 14, 2019
Alas - dos pa lang nang madaling araw ay abala na ako sa kusina. Ito kasi ang isa sa mga
mahalagang okasyon na kailangang paghandaan. Bukod sa araw ng mga puso, kaarawan din ng
aking panganay na si Ashley. Katuwang ko ang aking tiyahin na Tiya Bebe at aking kapatid na si
Kuya Benj. Tulong tulong kami sa pagluluto ng spaghetti, pritong manok at maja blanca. Bago
sumapit ang alas - kwatro ay naihanda na namin ang sorpresa para sa anak ko.
Pagkatapos maisalansan ang mga nakabalot na pagkain ay sinimulan ko ang pagliligpit at

paghuhugas ng mga kasangkapang ginamit sa pagluluto. Nagawa ko ito sa loob ng tatlumpong
minuto. Naglinis na rin ako ng bahay at pagkatapos ay nagwalis. Hanggang sa napagdesisyonan
kong maligo, matapos maligo ay ginising ko na rin ang dalawang bata para makapag handa na sa
pagpasok sa paaralan. Nabigla ang aking anak nang makita ang mga nakabalot na pagkain.
Tinanong niya ako kung para saan yun datapwat ngiti lamang ang aking iginanti. Sabay sabay
kaming nag-almusal at pagkatapos ay nagkanya-kanya na sila sa paghahanda ng sarili.
Samantalang ako ay nagpatuloy lamang sa pag- aasikaso ng kanilang mga gamit na dadalhin sa
pagpasok sa paaralan.
Nang sumapit ang alas – siyete ng umaga. Nagpahatid na kami sa paaralan. Pagdating ko
sa silid - aralan ay naabutan ko ang mga bata na naglilinis na ng paligid subalit nang makita nila
ako ay lakad-takbo silang lumapit para ako’y bigyan ng bulaklak at kard sabay bating “Happy
Valentine’s Day madam” Napuno ng kagalakan ang aking puso at binati ko rin sila.
Tumunog na ang batingaw hudyat na para sa “Flag Ceremony” Ang lahat ay nagmadaling
pumila. Sumunod din ako sa mga bata. Pagkatapos ng “Flag Ceremony” ay nag “groufie” muna
ang mga kapwa ko guro at siyempre nakisabay din ako. Bumalik na kami sa silid aralan. Pagkatapos
nang simpleng batian at pagtala ng mga liban sa klase ay nagpatuloy na ako sa pagtuturo.
Pagkatapos ng limampung minuto ay lumipat ako sa kabilang silid para doon naman magturo.
Maya’t-maya ay tumunog ang batingaw dahilan para kumaripas ako papunta sa silid-aralan ni
Ashley bitbit ang mga inihandang pagkain. Pagpasok ko pa lang ay sabay sabay nang nag-awitan
ang mga kamag-aral ng anak ko. Kitang kita ko ang kislap sa kanyang mga mata hindi niya sukat
akalain na ang mga pagkaing nakita niya ay para sa kanyang kaarawan. Dumalo rin ang ilan sa mga
kapwa ko guro para makisalo sa simpleng piging na ginanap sa silid-aralan ng aking anak.
Tumunog ulit ang batingaw. Ako ay nagpatuloy sa pagtuturo sa mga bata. sadyang kay
bilis tumakbo ng oras, hindi ko namalayan na uwian na pala. Pinauwi ko na ang mga bata at
dumalo ako sa opisina ng tagamasid pampurok para makisalo at ipagdiwang ang araw ng mga
puso kasama ang mga kapwa ko guro. Ito ay handog sa amin ng aming punong guro.
Ramdam ko ang pagod buong maghapon subalit hindi maaring hindi ko ilabas ang mga
anak ko. Kung kaya’t kami ay tumuloy sa isang restawrant para kami namang pamilya ang
magdiwang nang araw ng mga puso. Gabi na nang makauwi kami sa bahay. Pagod at puyat ang
aking naramdaman subalit ang lahat nang ito ay ginagawa ko para sa aking pamilya at mga mag-
aaral. Balewala ito sa akin kung ang kapalit nito ay ligayang hatid sa mga nakapalibot sa akin.
Ngayong gabi ay magpapahinga ako at bukas ay panibagong hamon ang aking haharapin.
229

Filipino 5

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Filipino 5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KONTEKSTUWALISADONG

Miguel B. Lovino EPS-Filipino SDO, Legazpi City

III- Lay-out Artist:

Jotham D. Balonzo Teacher II Jueves Talento ES

IV- Demo Teachers:

Leo C. Brizuela , Jr. EPS 1 – Ligao City

Pag-uugnay ng Sariling Karanasan sa Napakinggang Teksto

Sino ang makakapagturo sa mapa sa bayan ng Luisiana.

Miyerkules noon, malamig na simoy ng hangin ang bumati sa akin.

Nakakainis Malungkot Masaya

Basahing muli ang kuwento at pag-ugnayin ang karanasan mo at ng tauhan.

Tauhan Ikaw Tauhan Ikaw

H. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

Magtala ng 3 salitang pamilyar at 2 salita na di-pamilyar. Ibigay ang

D. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, activity sheets,

Balik-aralan natin ang ating aralin na natutuhan kahapon.

Ang kwentong babasahin natin ngayon ay pinamagatang Botika sa Bakuran,

Piliin ang kahulugan ng salitang may salungguhit.

Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Pansinin ang salitang

1. Tiyak na may dinaramdam itong si Baby. Tingnan ko nga,” ani nanay

Paano mabibigyan ng kahulugan ang salita pamilyar o di-pamilyar sa iyo?

A) Basahin ang sumusunod na kwento. Unawain at sagutin ang mga

Palabati si Lola Miling. Walang araw ang lumilipas na hindi ka niya

Gamitin sa sariling pangungusap ang mga sumusunod na mga pangngalan at

Pagmamalaki ng Sariling Wika sa Pamamagitan ng Paggamit Nito

E. Sanggunian: TG pahina 4-7; LM pahina 3-5; TX_______; LR portal

Kahapon, tinalakay natin ang pagbibigay kahulugan sa pamilyar at di-pamilyar

Kami ay pumunta sa parke.

Kami ay may dalang mga pagkain.

Ang Pangngalan ay salitang tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop,

Panghalip na Panao- ay bahagi ng salita na ginagamit bilang panghalili sa

Awitin nating muli ang awiting “Parke”

• Maliban sa mga nabanggit ng panghalip at pangngalan, ano-ano pa

Pansinin ang mga salitang may salungguhit sa bawat pangungusap.

A. Si Carl ay isang mabuting kaibigan. Siya ay mabait.

Punan ng tig-iisang pangngalan sa bawat hanay ang talahanayan.

Tao Bagay Lugar Hayop Pangyayari

a) kuya, ama, mag-aaral,

Suriin ang mga nakasalungguhit na mga salita sa bawat pangungusap.

1. Isang magandang pasyalan ang Lawa ng Sumlang.

Nakapagtatala ng mga kailangang

III. MGA KAGAMITAN

H. Iba pang kagamitang pampagtuturo: tsart, activity sheets, laptop,

A.Balik-aral at/o Panimula

Balik-aralan natin ang ating aralin tungkol sa pangngalan at panghalip.

Ano ang pangngalan? Ano ang panghalip?

Panoorin natin ang patalastas na ito.

1. Tungkol saan ang patalastas?

Dalawang Anyo ng Patalastas o Anunsiyo

Sa pagbibigay ng patalastas, may mga tuntunin tayong dapat tandaan.

Sa inyong palagay, mahalaga ba ang patalastas? Ipaliwanag

Bakit kailangang suriing mabuti ang mga patalastas na napapanood o

Tinatawagan ang lahat ng batang may 8-12 taong gulang na lumahok sa

1. Tungkol saan? ___________________

AA. Karagdagang Gawain at/o Pagpapahusay

Manood ng balita sa TV. Humanda sa pagbabahagi tungkol sa balitang

C. Mga Kasanayang Naipapahayag ang sariling opinyon

Pagsulat ng Isang Maikling Balita

Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaskyon sa Isang Napakinggang Balita

I. Sanggunian: TG pahina 6; LM pahina 6-7; TX Pagdiriwang ng Wikang

J. Iba pang kagamitang pampagtuturo: larawan, activity sheets, tsart

• Tumawag ng mag-aaral na magbabahagi ng balitang napanood.

EE. Pagtalakay sa Aralin

Klima sa Bansa, Hindi na Tama?