PROJEKT

MAMOGRAFIA
 PUNOI:ARDI NOVA
Mamografia është një rreze X e gjirit. Shtë një mjet depistimi që përdoret
për të zbuluar dhe diagnostikuar kancerin e gjirit. Së bashku me provimet e
rregullta klinike dhe vetë-ekzaminimet mujore të gjirit, mamografitë janë një
element kryesor në diagnostikimin e hershëm të kancerit të gjirit.
Sipas Burimit të Institutit Kombëtar të Kancerit, kanceri i gjirit është kanceri
i dytë më i zakonshëm për gratë në Shtetet e Bashkuara, pas kancerit të
lëkurës. Ka rreth 2,300 raste të reja të kancerit të gjirit tek burrat çdo vit,
dhe rreth 230,000 raste të reja tek gratë çdo vit.
Disa ekspertë rekomandojnë që gratë 40 vjeç e lart duhet të bëjnë
mamografinë çdo një deri në dy vjet. Shoqata Amerikane e Kancerit
rekomandon shqyrtimin e rregullt që fillon në moshën 45 vjeç. Nëse keni
një histori personale ose familjare të kancerit të gjirit, mjeku juaj mund t'ju
rekomandojë që të filloni shqyrtimet më herët, t'i bëni ato më shpesh ose të
përdorni mjete shtesë diagnostikuese.
Nëse mjeku juaj urdhëron një mamografi si një test rutinë për të kontrolluar
ndonjë kancer ose ndryshim, ajo njihet si mamografia e depistimit. Në këtë
lloj testi, mjeku juaj do të bëjë disa rrezet X nga secili gji.
Nëse keni një gungë ose ndonjë simptomë tjetër të kancerit të gjirit, mjeku
juaj do të urdhërojë një mamografi diagnostike. Nëse keni implantuar gji me
siguri do të keni nevojë për një mamografi diagnostike. Mamografitë
diagnostike janë më të gjera se mamografitë e depistimit. Ata zakonisht
kërkojnë më shumë rrezet X për të marrë pamje të gjirit nga pozicione të
shumëfishta. Radiologu juaj gjithashtu mund të zmadhojë disa zona
shqetësuese.
Do të duhet të ndiqni udhëzime të caktuara ditën e takimit tuaj për
mamografinë. Ju nuk mund të vishni deodorante, pluhura trupi ose
parfume. Gjithashtu, nuk duhet të aplikoni asnjë vaj ose krem në gjinjtë ose
nën sqetull. Këto substanca mund të shtrembërojnë imazhet ose të duken
si kalcifikime, ose depozita të kalciumit, prandaj është e rëndësishme t'i
shmangni ato.
Sigurohuni t'i tregoni radiologut tuaj para provimit nëse jeni shtatzënë ose
jeni duke ushqyer me gji. Në përgjithësi, nuk do të jeni në gjendje të merrni
një mamografi të depistimit në këtë kohë, por nëse është e nevojshme,
mjeku juaj mund të urdhërojë metoda të tjera të shqyrtimit, të tilla si
ultrazëri.
Pasi të zhvisheni nga beli lart dhe të hiqni çdo gjerdan, një teknik do t'ju
japë një tym ose fustan që lidhet përpara. Në varësi të objektit të testimit, ju
mund të qëndroni ose të uleni gjatë mamografisë.
Secili gji përshtatet në një pllakë të sheshtë me rreze X. Një kompresor do
të shtyjë gjoksin poshtë për të rrafshuar indin. Kjo siguron një pamje më të
qartë të gjirit. Ju mund të duhet të mbani frymën tuaj për çdo foto. Ju mund
të ndjeni një sasi të vogël presioni ose shqetësimi, por zakonisht është e
shkurtër.
Gjatë procesit, mjeku juaj do të rishikojë imazhet ashtu siç janë bërë. Ata
mund të porosisin imazhe shtesë që tregojnë pamje të ndryshme nëse
diçka është e paqartë ose kërkon vëmendje të mëtejshme. Kjo ndodh mjaft
shpesh dhe nuk duhet të jetë shkak për shqetësim ose panik.
Mamografitë dixhitale përdoren ndonjëherë nëse janë të disponueshme.
Këto janë veçanërisht të dobishme për gratë më të reja se 50 vjeç, të cilat
zakonisht kanë gjinj më të dendur se gratë e moshuara.
Një mamografi dixhitale shndërron rrezet X në një foto elektronike të gjirit
që kursen në një kompjuter. Imazhet janë menjëherë të dukshme, kështu
që radiologu juaj nuk duhet të presë imazhet. Kompjuteri gjithashtu mund
të ndihmojë mjekun tuaj të shohë imazhe që mund të mos kenë qenë
shumë të dukshme në një mamografi të rregullt.
Si me çdo lloj rrezesh X, ju jeni duke marrë ekspozim ndaj një sasie shumë
të vogël rrezatimi gjatë mamografisë. Sidoqoftë, rreziku nga kjo ekspozim
është jashtëzakonisht i ulët. Nëse një grua është shtatzënë dhe absolutisht
ka nevojë për një mamografi para datës së saj të lindjes, ajo zakonisht do
të veshë një përparëse plumbi gjatë procedurës.
Imazhet nga mamografia mund të ndihmojnë në gjetjen e kalcifikimeve ose
depozitave të kalciumit në gjinjtë tuaj. Shumica e kalcifikimeve nuk janë një
shenjë e kancerit. Testi mund të gjejë edhe ciste - qeska të mbushura me
lëng që mund të vijnë e të shkojnë normalisht gjatë cikleve menstruale të
disa grave - dhe çdo gunga kanceroze ose jokanceroze.
Ekziston një sistem kombëtar diagnostikues për leximin e mamografive të
quajtur BI-RADS, ose Sistemi i Raportimit dhe Databazës së Imazheve të
Gjirit. Në këtë sistem, ka shtatë kategori, duke filluar nga zero në gjashtë.
Çdo kategori përshkruan nëse imazhet shtesë janë të nevojshme, dhe
nëse një zonë ka më shumë të ngjarë të ketë një gungë beninje (jo
kanceroze) ose kanceroze.
Secila kategori ka planin e vet përcjellës. Veprimet në planin e ndjekjes
mund të përfshijnë mbledhjen e imazheve shtesë, vazhdimin e shqyrtimeve
të rregullta, caktimin e një takimi për ndjekjen në gjashtë muaj ose kryerjen
e një biopsie.