No1

სტუდენტი:ნიკოლოზ ონეზაშვილი

დიპლომატიური იმუნიტეტი არის სამართლებირივი იმუნიტეტის ერთერთი ფორმა

რომელიც იცავს დიპლომატებს ადგილსამყოფელი სახელმწიფოს იურიდიქციისგან
მას უდიდესი ისტორია აქვს და დიპლომატიური სამართლის ცენტრალურ ელემენტს
წარმოედგენს და ძირითადად ჩვეულებითი სამართლის ნორმებით წესრიგდებოდა.
ძველ დროში ჯერ კიდევ არ არსებობდა მუდმივი დიპლომატიური
წარმომადგენლები არამედ დროებით მიავლენდნენ დესპანებს.შეგვიძლია ვიპოვით
ანტიკური ხანის ინდურ დოკუმენტი „მანუს კანონები“ რომლის თანახმადაც
დიპლომატი ხელშეუხებელი იყო ასევე დიპლომატების ხელშეუხებლობის
კონცეპცია. ასევე ძველ საბერძნეთში პროქსენები წარმოადგენდნენ ქალაქ
სახელმწიფოებს შორის ერთგვარ დიპლომატიური წარმომადგენლებს და
სარგებლობდნენ ხელშეუხებლობით და საგადასახადო იმუნიტეტებით. ძველ რომში
ლეგატების მოკვლა ითველბოდა ომის დაწყების საბაბად. რენესანსსის პერიოდში
იტალიაში უკვე იწყება თანამედროვე დიპ წარმომადგენლობების მსგავსი
ორგანიზებული დიპლომატიური დაწესებულებების შექმნა. უდიდესი ეტაპი იყო
ვენის კონგრესი 1815 წელს სადაც მოხდა დიპლომატიურ იმუნიტეტებთან
დაკავშირებით ნორმების კოდიფიკაცია რაც მეტწილად გადმოიტანეს ვენის
კონვენციაში ასევე მნიშვნელოვანია ჰავანის 1928 წლის კონვენცია. პრივილეგიებს 3
თეორია ასაბუთებს ფუნქციური აუცილებლობის,წარმომადგენლობის და
ექსტერიტორიულობის დღეს აღიარებულია ფუქნციური აუცილებლობის რომლის
თანახმად დიპლომატიურ აგენტებს პრივილეგიები და იმუნიტეტები ენიჭებად მათი
ფუნქიციების ეფექტური შესრულებისთვის. დიპლომეტიური იმუნიტეტები და
პრივილებიები იყოფა ორ ნაწილად 1) წარმომადგენლობის როგოეც სახელმწიფო
ორგანოს იმუნიტეტები 2) დიპლომატიური აგენტის პირადი იმუნიტეტები.
კონვენციის 22 მუხლის თანამხად წარმომადგენლობის შენობა ხელშეუხებელია
აკრძალული აქვთ მასში შესვლა ადგილსამყოფელი სახელწმიფოს
წარმომადგენელებს თუ არა წარმომადგენლობის ხელმძღვანელის თანხმობით. ასევე
ხელშეუხებელია წარმოამდგენლობის ავეჯი მანქანები და ა.შ ასევე კონვენციაში
დაფიქსირებულია ფისკალური იმუნიტეტი რომელის თანახმად მააკრედიტებელი
სახელმწიფო და მისი მეთაური თავისუფლდებიან ყოველგვარი ადგილობრივი
სახელმწიფოს გადასახადებისგან ასევე ბაჟისგან თავისუფლდება
წარმომადგენლობისთვის საჭირო ნივთების შემოტანა დაკანონებულია არქივების
დიპლომატიური კურიერების ხელშეუხებლობა,კომუნიკაციების თავაიფულება იმ
გამონაკილისთ რომ რადიო მიმთღების დასამონტაჟებლად საჭიროა ადგილობრივი
სახელმწიფოს თანხმობა ასევე დიპ წარმომადგენლობას და ოფიციალურ მანქანებს
უფლება აქვთ ისარგებლონ თავისი სახელმწიფოს დროშით. რაც შეეხება
დიპლომატიური აგენტის პირად ხელშეუხებლობას ისინი არ შიეძლება
დაექვემდებარონ რაიმე სახის თავისუფლების შეზღუდვას ადგილობრივი
სახელმწიფო კი მოვალეა აქტიურად იმოქმედოს მისი პირადი ხელშეუხებლობის
დაცვისთვის. თუმცა გამოთქმულია მოსაზრება რომ თუკი არსებობს ადგილობრივი
სახელმწიფოს წესების უმძიმესი დარღვევა მისი დროებითი დაკავება დაპატიმრების
გარეშე შეიძლება. დიპლომატიური აგენტი სარგებლობს თავისუფლებით
ადგილობრივი სახელმწიფოს იურისდიქციისგან სიხლის,სამოქალაქო და
ადმინისტრაციული იურისდიქციისგან. გარდა სარჩელებისა ადგილობრივ
სახელმწიფოში არსებულ კერძო ქონებაზე,სამემკვიდრეო ქონებაზე და კომერციულ
საქმიანობაზე რომელსაც ეწევა ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში მისი ფუნქციების
გარეთ. გათავისუფლებულია ჩვენების მიცემის ვალდებულებისგან ის
გათავისულფებულია ყველანაირი ცენტარური რეგიონალური თუ ადგილობრივი
გადასახადებისგან გარდა სამემკვიდრეო საიპოთეკო ბაჟებისგან და უძრავ ქონებაზე
გადასახადებისგან რომელსაც ფლობს წარმომადგელობის ფუნქციების გარეთ მას
თავისუფლეად ბაჟის გარეშე შეუძლია შემოიტანოს პირადი სარგებლობისთვის
ნივთები. არ ეკისრება სოციალური დაცვის სისტემაში სავალდებულო მონაწილეობა.
მისი ბარგი ხელშეუვალია გარდა იმ შემთვევისა თუ ვარაუდობენ რომ შიგნით არის
აკრძალული ნივთი ამ შემთვევაში მისის გახსნა უნდა მოხდეს მისი ან მისი
წარმომადგენლის თანდასწრებით. იმუნიტეტებზე შესაძლებელია უარი თქვას მისმა
სახელმწიომ და არა თავად დიპლომატმა გადაწყვეტილების აღსულების
იმუნიტეტზე საჭიროა ცალკე უარის თქმა. პრივილეგიები და იმუნიტეტები ასევე
ვრცელედება დიპ აგენტის ოჯახის წევრებზე.

No2

დიპლომატიური პრივილეგიები და იმუნიტეტები იმ მომენტიდან იწყება როცა მისის

მფლობელი პირი ჩავა ადგილსამყოფელი ქვეყნის ტერიტორიაზე თუ იგი უკვე
იმყოფება იმ მომენტიდან როცა მის დანიშვნაზე ეცნობება ადგილსამწყოფლეი
სახელმწიფოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს დიპლომატიური პრივილეგიები და
იმუნიტეტები სრულდება იმ მომენტიდან როცა მისის მფლობელი პირი ტოვებს
ადგილობრივ სახელმწიფოს. ან თუ გავიდა გონივრული ვადა რაც მისი
დატოვებისთვის მიეცა შეიარაღებული კონფლიქტის შემთვევაში ეძლევა ასევე
გონივრული ვადა ქვეყნის დასატოვებლად. მისი გარდაცვალების შემთვავაში ოჯახის
წევრებს ეძლევად გონივურილი ვადა ადგილობრივი ქვეყნის დასატოვებლად. ანუ
ამშევთავავბში არ წყდება მაშინვე იმუნიტეტები და პრივილეგიები.