6

LI
Filipino
n
alaa I
am
ah
BIB
P
ri
ng AG
g-
aa
P IN
Pa I
DI
HIKwarter 3-Linggo
5, Modyul 5:
N
Paggamit ng Wastong
Pang-angkop at Pangatnig

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Filipino - Grade 6
Alternative Delivery Mode
Kwarter 3 -Modyul 5: Paggamit ng Wastong Pang-angkop at Pangatnig

Unang Edisyon 2020

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang
akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng
pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon,
pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga
iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at ang
kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram
at ginamit dito. Hindi inaangkin ng kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga
may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon -Sangay ng Lanao del Norte

Tagapamanihala ng mga Paaralan: Edilberto L. Oplenaria, CESO-V

Mga Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul ng Mag-aaral sa Filipino 6

Manunulat : Nurshia A. Tacbas
Illustrator and Layout Artist:
Proofreader, In-House Content and Language Editors:
Management Team
Chairperson:
Edilberto L. Oplenaria, CESO V
Schools Division Superintendent
Rosemarie T. Macesar,PhD
Assistant Schools Division Superintendent
Members
Maria Eva S. Edon,Ph.D., CID Chief
Monisa P. Maba, Ph.D., EPS-Filipino
Connie A. Emborong, Ph.D., LRMS Manager
Joselito C. Epe, Ed.D.,PSDS
Editha M. Tawantawan, ESP-I
Jocelyn R. Camiguing, Librarian II
Myles M. Sayre, PDO II
Lawanun S. Mohamad, HT-III
Anisa A. Acampong, HT-III

Inilimbag sa Pilipinas ng ______________

Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Lanao del Norte
Office Address:Gov. A. Quibranza Prov’l. Gov’t. Comp, Pigcarangan, Tubod, Lanao del
Norte
Telephone Nos.: (063)227 – 6633, (063)341 – 5109
E-mail Address: lrmdsldn@gmail.com
 6
Filipino
Kwarter 3-Modyul 5 Linggo 5:
Paggamit ng Wastong
Pang-angkop at Pangatnig

Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga

piling guro, punong guro, tagamasid pampurok at tagamasid pansangay sa
Departamento ng Edukasyon - Dibisyon ng Lanao del Norte. Hinihikayat
ang lahat ng guro at mga stakeholders sa edukasyon sa pamamagitan ng
pag-email sa kanilang mga puna, komento o mungkahi sa Deped-Lanao del
Norte Division at lrmdsldn@gmail.com.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

TALAAN NG NILALAMAN
Pahin
 a

COVER PAGE
COPYRIGHT PAGE
PAMAGAT
TALAAN NG NILALAMAN

Aralin 1 – Paggamit ng Wastong Pang-angkop at Pangatnig

Alamin 1
Subukin 1
Balikan 2
Tuklasin 2
Suriin 3
Pagyamanin 4
Isaisip 5
Isagawa 6
Mensahi para sa Guro 7
Tayahin 7
Karagdagang Gawain 8
Susi sa Pagwawasto 9
Mga Sanggunian 9
 Aralin
5 Paggamit ng Wastong
Pang-angkop at Pangatnig

Alamin

Panimula:

Maligayang Pagbati! Ikaw ay nasa Baitang 6 ng pag-aaral sa Filipino!

Kawiwilihan mo ang nilalaman ng modyul sa Ikatlong Kwarter, Ikalimang Linggo . Ito
ay ginawa upang magbigay ng suplementaryong kagamitan sa iyo bilang gabay sa
pag-aaral sa mga paksa sa Filipino 6 na binubuo ng mga aralin na kinakailangang
matapos sa loob ng isang linggo.

Kasanayang Pampagkatuto:
Matapos mong mapag-aralan ang modyul na ito sa loob ng isang linggo,
inaasahang matutunan mo ang mga sumusunod na kasanayan.
1. Nagagamit nang wasto ang pang-angkop at pangatnig F6WG-IIIJ-12;
2. Nakabubuo ng mga bagong salita gamit ang panlapi at salitang-ugat F6PT-
IIIJ-15;
3. Nasusuri kung ang pahayag ay opinyon at katotohanan F6PB-IIIJ-19.

Umpisahan mo na at alamin ang napapalooba ng modyul na ito.

Subukin

Panimulang Pagtataya

Panuto: Basahin mong mabuti ang mga tanong at isulat sa iyong sagutang papel
ang titik ng tamang sagot.

1. Ano ang ipinagdiriwang sa bakuran ng Sultan?

1
 a. Piyesta sa nayon c. Araw ng mga Puso
b. Kaarawan ng kaniyang anak d. Araw ng Kalayaan

2. Saan nagmula ang sarimanok?

a. sa malawak na hardin c. sa Kalangitan
b. sa malayong lugar d. sa palasyo ng Sultan

3. Ano ang tawag sa mga salitang nag-uugnay sa panuring at sa salitang

tinuringan?
a. Pang-angkop c. Pang-uri
b. Pangatnig d. Pang-abay
4. Hinintay ng Sultan ang pagbabalik ng kaniyang anak. Ano ang salitang ugat
ng salitang “hinintay”?
a. intay c. Hinintay
b. Hintay d. Nintay
5. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang Katotohanan?
a. Ang sarimanok ay isang tandang na maaaring galing sa kalangitan.
b. Maaaring nakakapagsalita ang sarimanok.
c. Maaring naging anyong tao ang tandang.
d. Ang sarimanok ay mahalagang sagisag ng mga Muslim sa Mindanao.

Balikan
Maaaring isulat sa bahaging ito ang lathalaing pinamagatang
“Ang Relihiyong Islam” na babasahin ng mga mag-aaral upang mapadali para
sa mga mag-aaral at ito ang magsisilbing gabay sa pagsulat ng balangkas.
May mga guro kasing wala nang oras upang hanapin pa sa internet ang
lathalaing binanggit.

Panuto:
Basahin ang lathalaing pinamagatang “Ang Relihiyong Islam”. Gumawa ng
papaksang balangkas tungkol sa iyong binasa.
Ang Relihiyong Islam
I. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
II. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
III. _____________________
A. ______________________________________
B. ______________________________________
C. ______________________________________
IV. _____________________

2
 A. ______________________________________
B. ______________________________________

Tuklasin

Panuto:
Basahin at unawaing mabuti ang alamat. Alamin ang pinagmulan ng isang
mahalagang sagisag ng mga muslim. Pagtuunan din ng pansin ang wastong
paggamit ng pang-angkop at pangatnig.

Alamat ng Sari-manok
Kwentong Bayan

Ang sarimanok ay isang mahalagang sagisag ng mga kapatid nating Muslim

sa Mindanao. Simbolo ito ng dugong bughaw, katanyagan, kayamanan at
karangalan. Nagmula ang sarimanok sa isang Islamikong alamat. Ayon sa nasabing
alamat, natagpuan ni Muhammad ang isang tandang sa una sa pitong kalangitan.
Lubhang napakalaki ng manok na ang palong nito ay dumadaiti sa ikalawang
kalangitan.

Maraming kwentong bayan tungkol sa sarimanok. Narito ang isa sa mga ito:

May kaisa-isang anak na dalaga ang sultang Maranao sa Lanao. Maganda,

mabait, magalang, at matulungin si Sari. Hindi kataka-takang mapamahal sa Sultan
at sa mga tao si Sari.

Nang sumapit ang ikalabingwalong kaarawan ni Sari, isang malaking piging

ang iginayak ng Sultan para sa kanya. Ipinagdiwang ito sa malawak na bakuran nina
Sari. Nagagayakan ang buong paligid. Talagang marangya at masaganang salu-salo
ang inihanda ng Sultan sa pinakamamahal niyang anak.

Masayang-masaya ang lahat. Nang biglang may lumitaw na malaking-

malaking manok na tandang. Nagulat ang balana. Hangang-hanga sila sa magarang
tindig ng manok. Lalo pang nagulat sila nang sa isang iglap ay nagbago ng anyo ang
tandang na manok. Naging isang napakakisig na prinsipe ito. Magalang itong bumati
sa lahat at pagkatapos ay nagsalita nang malakas.

“Naparito ako upang kunin ang dalagang minamahal ko. Siya ay matagal ko
nang inalagaan, binantayan, at minahal,” ang sabi ng mahiwagang prinsipe. Lalong
nagulat ang lahat at halos walang nakakilos o nakapagsalita man lamang.

Muling nag-anyong tandang ito at kinuha ang dalagang binanggit niya na

walang iba kundi si Sari. Lumipad itong paitaas. Mula noon ay hindi na nakita pa si
Sari at ang manok.

3
 Lungkot na lungkot ang Sultan. Hinintay ang pagbabalik ni Sari at ng manok.
Ngunit hindi na sila nagbalik. Iniutos ng sultan sa pinakamagaling na manlililok ng
tribu na lumilok sa kahoy ng magilas na tandang na iyon na tumangay sa kanyang
anak.
Nayari ang isang napakagandang lilok sa kahoy. Ito ay mahal na mahal ng
Sultan. Tinawag niya itong sari-manok. Naging simbolo ito ng tribu.
Maraming palagay at haka-haka tungkol sa sari-manok. Ito raw ay gintong
ibon na ayon sa iba ay siyang nagdala sa mga tao sa pulo ng Mindanao ng
maraming biyaya.
Anuman ang hiwagang nakabalot hinggil sa sari-manok, ito ay mananatiling
sagisag ng mga kapatid na Muslim sa Mindanao at maging sa ating bansa. Dapat
nating ipagmalaki ang sagisag na ito. Isang likhang sining at pamana ng ating mga
ninuno.

Suriin

Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa nabasa/napakinggang alamat.

1. Sino si Sari?
2. Ano ang pakay ng mahiwagang tandang?
3. Bakit napamahal sa lahat si Sari?
4. Paano mo ilalarawan si Sari?
5. Tama ba ang ginawa ng mahiwagang tandang kay Sari?Bakit?

Pagyamanin

Gawain I
Panuto: Isulat sa inyong sagutang papel ang tsek (/) kung tama ang ginamit na
pang-angkop o pangatnig sa mga sumusunod na mga pangungusap, ekis (X) naman
kung mali ang paggamit.

_______1. May kaisa-isang anak na dalaga ang sultan ng Maranao sa Lanao.

_______2. Isang malaking piging sa kanilang malawak na bakuran ang inihandog ng sultan
sa kaniyang anak.
_______3. Kinuha ng prinsepe ang dalagang kaniyang minamahal.
_______4. Ang sarimanok raw ay gintong ibon na ayon sa iba ay siyang nagdala sa mga
tao sa pulo ng Mindanao ng maraming biyaya.
_______5. Lumipad ang mahiwagang tandang at kinuha ang dalagang si Sari.

Gawain II

4
Panuto: Punan ng wastong salita ang bawat patlang upang mabuo ang mga
pangungusap. (Magbigay ng mga salitang-ugat na mapagpipilian ang mga bata.)
Isulat sa sagutang papel ang uri ng panlaping ginagamit sa bawat pangungusap.

sikap malaki

1. Nang biglang lumitaw 2. ________ ng mahiwagang

ang mahiwagang prinsepe si Sari.
tandang, ________ ang
lahat.

4. Lungkot na lungkot ang

3. ___________ ang
Sultan kaya _________
nadama ng sultan nang
niyang makahanap ng
nawala ang kaniyang anak.
manlililok.

5. Dapat nating _________ ang

sariling atin.

Gawain III
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang K kung ang pahayag ay katotohanan at O
naman kung ito ay opinyon lamang.

______1. Ang Sarimanok ay simbolo ng dugong bughaw, katanyagan, kayamanan

at karangalan sa mga Muslim sa Mindanao.
______2. Maaaring ang tandang ay mahiwaga at nagbibigay ng biyaya.
______3. Tinawag na Sarimanok ang tandang sapagkat maaaring ipinangalan ito
kay Sari.
______4. Isang Likhang Sining ang paglililok ng sarimanook sa ating bansa kaya
naman ito ay dapat nating ipagmalaki.
______5. Maraming haka haka at palagay tungkol sa pinagmulan ng sarimanok.

Isaisip

Ang Pang-angkop ay tawag sa mga salitang nag-uugnay sa panuring at sa

salitang tinuringan. Ito ay ang mga katagang; na at ng.

5
 (sa makabagong balarila, dalawa na lamang ang uri ng pang-angkop, ang na
at ng.
Mga halimbawa: anak na dalaga, dalagang anak, bayang magiliw.

Ang mga Pangatnig ay ginagamit sa pag-uugnay-ugnay ng mga

pangungusap at sugnay. Sa pamamagitan nito, napagsusunod-sunod natin nang
tama ang mga pangyayari sa isang lathalain ayon sa tamang gamit nito. Pangatnig
ang tawag sa mga salitang nag-uugnay sa dalawang salita, parirala o sugnay na ginagamit sa
pangungusap.

Uri ng Pangatnig
(Magbigay ng halimbawa sa bawat uri ng pangatnig upang magabayan ang
mga mag-aaral.)

1. Pamukod- ginagamit sa pagbukod o pantangi gaya ng: o, ni, maging, at

man.
2. Panubali-nagsasabi ito ng pag-aalinlangan, gaya ng, kung, kapag, pag,
sakali, sana.
3. Paninsay-kapag sinalungat ng unang bahagi ng pangungusap ang
ikalawang bahagi nito. Gaya ng: ngunit, datapwat, subalit, bagaman,
samantala, kahit
4. Pananhi-nagbibigay ito ng dahilan o katuwiran para sa pagkaganap ng
kilos. ANg mga ito ay: dahil sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari.
5. Panapos-nagsasabi ito ng nalalapit na katapusan ng pananalita, gaya ng:
upang, sa lahat ng ito, sa wakas, at sa bagay na ito.
6. Panlinaw-ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o kabuuan ng isang
banggit : kung gayon
7. Panimbang-ginagamit sa paghahayag ng karagdaganng impormasyon at
kaisipan, gaya ng at, saka, pati, kaya, anupa’t
8. Pamanggit-gumagaya o nagsasabi lamang ng iba tulad ng: daw/raw, sa
ganang akin/iyo, di umano.
9. Panulad-tumutulad ng mga pangyayari o gawa tulad ng: kung sino, siyang,
kung ano, siya rin, kung gaano, siya rin.

Ang Panlapi ay mga katagang ikinakabit sa salitang- ugat upang makabuo ng

bagong salita.

Mga Uri ng Panlapi

1. Unlapi ang tawag sa panlaping nilalagay sa unahan ng salita.
halimbawa: pag-asa, malaki at nanliit.
2. Gitlapi naman ang tawag sa panlaping ikinakabit sa gitna ng salitang ugat
halimbawa: gumuhit at kinain.
3. Hulapi naman ang tawag sa panlaping ikinakabit sa hulihan ng salitang
ugat halimbawa: mahalin at patawan.
4. Kabilaan naman kapag ang panlapi ay ikinabit sa unahan at hulihan ng
salita
halimbawa: nag-awitan at nalabanan.
5. Laguhan kapag ito ay ikinabit sa unahan, gitna at hulihan ng salitang ugat

6
 halimbawa: pagsumikapan.

Ang isang pahayag ay matatawag na Katotohanan kung ito ay

mapapatunayang totoo at may ebidensiyang tumutugon dito. Opinyon namang
maituturing kung pinaniniwalaan o iniisip lamang na totoo o ayon sa sariling
paniniwala, pananaw o saloobin ng may-akda.

Panuto: Punan ng tamang sagot/salita ang bawat patlang para mabuo ang
talata. Piliin sa loob ng tatsulok at isulat sa sagutang papel ang tamang sagot.
(Pakilagay ang tatsulok na kinasusulatan ng pagpipiliang sagot)

Ang___________ ay mga katagang ikinakabit sa salitang ugat upang

makabuo ng bagong salita.
Ang___________ang tawag sa mga salitang nag-uugnay sa panuring at sa
saliting tinuringan. Ito ay ang mga katagang; na, at ng.
Ang_________naman ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay ng
dalawang salita, parirala, o sugnay na pinagsusunod-sunod sa pangungusap. Tulad
nang mga katagang; at, pati, saka, ni, datapuwa, maging, ngunit subalit, kung,
nang, kapag, upang, dahil sa, sa pagkat, kaya at para.
Ang isang pahayag ay matatawag na___________kung ito ay
mapapatunayang totoo at may ebidensiyang tumutugon dito. ________namang
maituturing kung pinaniniwalaan o iniisip lamang na totoo o ayon sa sariling
paniniwala, pananaw o saloobin ng may-akda.

Isagawa

Panuto: Pahabain ang pangungusap sa pamamagitan ng paggamit ng wastong

pang-angkop at pangatnig. (Mas maigi kung may mapagpipiliang sagot ang
mga mag-aaral na nakasulat sa kahon upang magkaroon sila ng “uniform”
na sagot at mapadali ang pagwawasto sa mga sagutang papel.)
1.Basag ang salamin ________________________________________________.
2. Ang Tagalog ang basehan __________________________________________.
3. Nag-aaral _______________________________________________________.
4. Mag-ehersisyo ka _________________________________________________.
5. Si Ate April ay nagluto _____________________________________________.

7
 Mensahe para sa Guro
Sa bahaging Balikan, Ang lathalaing “Ang Relihiyong Islam” ay maaaring makita sa
internet gamit ang link na https://lrmds.deped.gov.ph/pdf-view/6795.

Tayahin

1. Hinanap nila si Juan. Anong uri ng panlapi ang ginamit sa salitang “hina
a. unlaping in- c. hulaping -in
b. gitlaping –in- d. kabilaang in-/-in
2. Umuwi ng bahay si Juan. Ano ang salitang ugat ng salitang umuwi?
a. umu b. muwi
c. uwi d. umuwi
3. Si Juan ay isang _________. Anong parirala ang dapat isulat sa patlang?
a. masunuring bata c. masunuring na bata
b. masunurin na bata d. masunurin bata

4. Laking pagsisi nang kanyang mga pinsan kaya bilang patawad ay inaalagaan nila
ang halaman. Ilan ang pangatnig na nasa loob ng pangungusap?
a. wala c. dalawa
b. isa d. tatlo
5. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang nagsasaad ng katotohanan?
a. Maganda sa katawan ang pagkain ng pakwan.
b. Mas mapula ang laman ng mga malalaking pakwan .
c. Maraming nabebentang pakwang tuwing Ramadhan ng mga Muslim.
d. Ayon sa pag-aaral ng mga dalubhasa, 75% ng pakwan ay tubig.

Karagdagang Gawain

Panuto: Sumulat ng talata ukol sa larawan gamit ang pang-angkop at

pangatnig.

8
Para sa mga guro:

Mga Pamantayan Laang Aking

puntos puntos
NILALAMAN
 Lawak at lalim ng pagtalakay 5
BALARILA 5
 Wastong paggamit ng pang-angkop at pangatnig
Kabuuang puntos 10
5- napakahusay 2- di gaanong mahusay
4-mahusay 1- sadyang di mahusay
3-katamtaman

Binabati kita at maayos mong natapos ang modyul na ito. Maaari mo nang tuklasin at
simulan ang nasa Modyul 6. Maligayang Pagtuklas !

Susi sa Pagwawasto

9
Mga Sanggunian
Belvez, Paz M. Landas sa Pagbasa. Batayan Aklat sa Filipino 6, pahina 51-52.
EduResources Publishing Inc.

Agarrado, Patricia Jo C., Maricar L. Francia, Perfecto R. Guerrero III et. Al. Alab Filipino.
Batayang Aklat, pahina 150-155.Vibal Group, Inc.

10
Para sa mga katanungan, maaaring sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Division of Lanao del Norte

Office Address: Gov. A. Quibranza Prov’l. Gov’t. Compound,
Pigcarangan, Tubod, Lanao del Norte
Telephone Nos.: (063)227 – 6633, (063)341 – 5109
E-mail Address : lrmdsldn@gmail.com

11