Kronolohikal na Pinagmulan ng Pagsasaling Wika sa Iba’t Ibang Dako ng Mundo

 Nagsimula ito sa Europa na kung saan isang griyego na nagngangalang Livius Andronicus ay
nakilala nang isinaling-wika niya ang kilalang Odyssey ni Homer sa wikang Latin. Ito ay naisalin
niya sa anyong patula noong 240 B.C. Kinilala siyang “Ama ng Roman Drama”, at sa panahon
niya ay nakilala rin ang pangalang Naevius at Ennius gayundin sina Cicero at Catalus.
 Nakilala naman ang lungsod ng Baghdad bilang isang paaralan ng pagsasaling-wika. Sa
pamamagitan ng paaralang ito ang isang pangkat ng mga Arabiko na mga iskolar na nakaabot sa
lugar na ito ay nagsalin sa wikang Arabiko ang mga isinulat ng mga kilalang pantas na sina
Aristotle, Plato, Galea, Hippocrates at iba pa.
 Nang naisalin na sa iba’t-ibang wika ng mga nakasulat sa bibliya, natatanging ang pagsasaling
wika ni Martin Luther (1483-1646) ang kinilala bilang may pinakamainam na salin.
 Taong 1559 nakilala o ipinakilala ang prinsipe ng pagsasaling-wika mula sa Europa ng isinalin ni
Jacques Amyot ang “Lives of Famous Greeks and Romans” sa wikang Aleman na orihinal na
isinulat ni Plutarch.
 Taong 1792, nakilala sa aklat na “Essay on the Principles of Translation” ni Alexander Tyler.
Mayroon siyang binigay na mahahalagang puntos hinggil sa pagsasaling-wika.
1. Ang isang salin ay kailangang katulad na katulad ng orihinal na diwa.
2. Ang istilo at paraan ng pagsulat ay kailangang katulad ng orihinal.
3. Ang isang salin ay kailangang magtaglay ng dulas at luwag ng pananalitang katulad
ng sa orihinal upang hanggat maaari ay may paraang orihinal.

Kronolohikal na Kasaysayan ng Pagsasaling Wika sa Pilipinas

 Panahon ng Kastila
 Sa kagustuhang mapalaganap ng mga Kastila ang relihiyong Iglesia Catolica Romana,
kinakailangan ng pagsasalin sa Tagalog at sa iba pang katutubong wika ng mga dasal at
ng mga akdang panrelihyon. Hindi nagtagal ang pagtuturo ng kastila sa mga Pilipino,
dahil ayon sa pangyayari, mas higit na naging matagumpay sa pagpapalaganap ng
Kristiyanismo sa pamamagitan ng paggamit ng wika ng mga katutubo na siya namang
tinanggap ng mga katutubo nang marinig nila ang kanilang katutubong wika ang
ginagamit ng mga prayle sa mga dasal at pagtuturo sa mga salita ng Diyos.

 Panahon ng mga Amerikano

 Naging masigla ang pagsasalin sa wikang pambansa ng mga klasikong nasa wikang
Ingles. Dahil ang pagkatuto, ang edukasyon ang naging pangunahing patakaran ng mga
Amerikano, kaya naman bumaha sa atin ang iba’t-ibang anyo ng karunungan mula sa
Kanluran at lalo na sa larangan ng Panitikan. Ang pagsasalin sa panahong ito ay
isinasagawa ng di-tuwiran. Ibig sabihin ay isinasalin ang tekstong hindi orihinal. Kinilala
sa panahong ito si Rolando Tinio, isang mahusay na maraming naisalin sa paraang
klasiko. Karamihan sa mga naisalin niya ay ginamit at ipinalabas sa piling mga teatro sa
kamaynilaan.
 Patakarang Bilinggwal
 Ang pagpapatupad ng Patakarang Bilinggwal sa ating sistema ng edukasyon ayon sa
Dept. Order No. 25, Section 1974, higit na marami ang mga kursong ituturo sa Filipino
kaysa sa Ingles. Dapat lamang pasiglahin ang mga pagsasalin sa Filipino ng kagamitang
pampagtuturo sa Science, Home Economics. Good Manners and Right Conduct, Health
Education at Music. Isinalin din ang Tagalog Reference Grammar.

 Pagsasalin ng mga Katutubong Panitikang Di-Tagalog

 Ang tinatawag nating “Pambansang Panitikan” na panitikan lamang ng mga Tagalog
sapagkat bahagyang-bahagya na itong kakitaan ng panitikan ng ibang pangkat-etniko ng
bansa. Kinailangan ang pagsasalin na ito upang makabuo ng panitikang pambansa.
Inanyayahan sa isang kumperensiya ang kinilalang mga pangunahing wika sa bansa
(Cebuano, Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte, Pampango at Pangasinense).
Pinagdala sila ng piling materyales na maisusulat sa kani-kanilang bernacular na wika
upang magamit sa pagsasalin.

 Pagsasalin sa Panitikang Afro-Asian

 Kinailangan ang pagsasaling ito dahil kasama na sa kurikulum ng ikalawang taon sa
hayskul ang pagtuturo ng Afro-Asian. Ang pagsasama sa kurikulum ng panitikang Afro-
Asian ay masasabing pagwawasto sa pagkakamali sapagkat noong nakaraang panahon,
mas binigyang halaga ang pagsasalin ng panitikang Kanluranin at hindi ng panitikan ng
mga kalapit na bansa.