กฎของชาร์ล

(Charlie's Law)
 จุดประสงค์ในการเรียน

1. อธิบายกฎของชาร์ลได้

2. แสดงผลการคานวณหาปริมาตร หรืออุณหภูมิ โดยใช้กฎของชาร์ลได้

จาค อเล็กซองดร์ เซซา ชาร์ล ( Jacques Alexandre César Charles)

ได้ทําการศึกษาเรื่องความสัมพันธ์ของปริมาตรของแก๊ส เมื่ออุณหภูมิ
เปลี่ยนแปลงไป พบว่าถ้าอุณหภูมิของแก๊สเพิ่มขึ้น ปริมาตรของแก๊สจะเพิ่มขึ้น
และถ้าอุณหภูมิของแก๊สลดลง ปริมาตรของแก๊สจะลดลงด้วย
 กฎของชาร์ล (Charlie's Law)

“เมื่อความดันและมวลคงที่ ปริมาตรของแก๊สจะแปรผันตรงกับอุณหภูมิเคลวิน”

สามารถเขียนแสดงความสัมพันธ์ได้ ดังนี้
 จากสมการ เมื่อความดันและมวลของแก๊สคงที่ อัตราส่วนระหว่างปริมาตรกับ
อุณหภูมิของแก๊สจะมีค่าคงที่เสมอ ดังนั้น จะได้ว่า

หมายเหตุ : การใช้สูตรนี้ V1 และ V2 ควรใช้หน่วยปริมาตรที่เหมือนกัน และอุณหภูมิ

T1 และ T2 อุณหภูมิ ต้องเป็นเคลวิน (อุณหภูมิเคลวิน = อุณหภูมิเซลเซียส + 273)
ภาพที่ 1 แสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรกับอุณหภูมิของแก๊ส เมื่อมวลของแก๊สและความดันคงที่
ที่มา : คลังภาพ อจท.
 ภาพที่ 2 กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง V กับ T (℃) (ซ้าย) และ V กับ T (K) (ขวา)
ที่มา : คลังภาพ อจท.

เมื่อต่อปลายกราฟออกไปกราฟ
จะตัดแกน Y ที่ปริมาณ – 273 นักวิทยาศาสตร์จึงกาหนดให้อุณหภูมิ -273 องศาเซลเซียส
องศาเซลเซียส หมายความว่า
มีค่าเท่ากับ 0 เคลวิน และเรียกอุณหภูมิ 0 เคลวิน นี้ว่า
เมื่ออุณหภูมิลดลงถึง – 273
องศาเซลเซียส แก๊สจะมี อุณหภูมิศูนย์สมบูรณ์
ปริมาตรเป็น 0
 ภาพที่ 3 กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง V กับ T (℃) ณ ความดันต่าง ๆ
ที่มา : คลังภาพ อจท.

กราฟที่อยู่บนเส้นเดียวกัน จะเป็นการทาการทดลองที่ความดันเดียวกัน แต่เมื่อมีการ

ทาการทดลองที่ต่างความดันออกไป จะพบว่าได้ผลหารของปริมาตรและอุณหภูมิใหม่ โดย
เมื่อความดันเพิ่มขึ้น ความชันของกราฟจะลดลง ซึ่งจะได้เส้นกราฟเส้นใหม่
ตัวอย่างที่1 แก๊สไนโตรเจน 3.5 ลิตร มีอุณหภูมิ -63 องศาเซลเซียส ทาให้ร้อนขึ้นจนมีอุณหภูมิ 225 องศาเซลเซียส
ปริมาตรจะขยายออกไปเป็นเท่าใด เมื่อความดันคงที่ที่ 700 มิลลิเมตรปรอท
ตัวอย่างที่2 แก๊สไนโตรเจนที่อุณหภูมิ 273 เคลวิน มีปริมาตร 450 ลูกบาศก์เซนติเมตร จะต้องมีอุณหภูมิ
เพิ่มขึ้นจากเดิมเท่าใด จึงจะมีปริมาตรเพิ่มขึ้นเป็น 467 ลูกบาศก์เซนติเมตร โดยความดันไม่เปลี่ยนแปลง
 01

01 02

จบแล้ว
03

04

05

06