Professional Documents
Culture Documents
Професор: Изработил:
Д-р Мирјана Ристовска Хулја Бешир 218/С
Содржина
Вовед...................................................................................................................................
Доброволно извршување на арбитражните одлуки.......................................................
Форми на притисок за доброволно извршување на арбитражната одлука............
Присилно извршување на арбитражните одлуки...........................................................
Странска Арбитражна Одлука – Поим.............................................................................
Одредување на припадноста на арбитражните одлуки – квалификување на
арбитражната одлука како „странска“........................................................................
Персонален критериум................................................................................................
Територијален критериум............................................................................................
Критериумот на автономија на волјата на странките (процесен критериум).........
Постапка за признавање на странски арбитражни(и судски) одлуки...........................
Видови постапки за признавање на странските (судски и) арбитражни одлуки....
Постапка на проста егзекватура.................................................................................
Делибациона постапка.................................................................................................
Постапка prima facie evidence......................................................................................
Постапка за признавање на странските судски (и арбитражни) одлуки во
Република Македонија......................................................................................................
Користена Литература.......................................................................................................
Вовед
Персонален критериум
Според застапниците на персоналниот критериум припадноста на една
арбитражна одлука се одредува преку поврзаноста помеѓу учесниците во
арбитражниот процес и одредена држава. Овој критериум, сосема разбирливо,
има малку приврзаници во правната теорија, а речиси е игнориран од
националните законодавства. Половина на ХIX-от век, пресудно за одредувањето
на статусот на арбитражната одлука како странска, би било државјанството и
домицилот на арбитрите, односно на претседателот на арбитражниот совет, ако
арбитрите би биле со различна националност. Ваквото стојалиште било
прифатено и во делови од француската судска практика од почетокот на ХХ-от
век. Според едно друго, исто така персоналистичко сфаќање, клучната врска,
односно клучниот критериум за одредувањето на потеклото на арбитражната
одлука е државјанството, или пак домицилот на странките. За слабостите на
персоналниот критериум, не е потребно премногу да се елаборира. Доволно е да
се истакне дека според овој критериум, една арбитражна одлука донесена во
постапка која во целост се одвивала на теритеријата на домашна држава, би се
сметала за странска само поради тоа што некој од арбитрите е со странско
државјансто, односно е домицилиран во странство. Практично, една сосема
случајна врска, која нема ништо заедничко со самата арбитража би била пресудна
за одредувањето на статусот на одлуката на таа арбитража. Токму поради овие
причини, застапниците на персоналниот критериум денес немаат никаква
поддршка и имаат единствено теоретско значење.
Територијален критериум
Доминантен во правната теорија и во законодавствата на одделните држави е т.н.
територијален критериум. Неговата суштина е во тоа што се инсистира на
територијалната врска помеѓу арбитражата и одредена држава, како пресуден
фактор во определувањето на припадноста на арбитражната одлука. Обидите за
локализација на арбитражата во помош на елементите на територијалната
поврзаност отсекогаш имале најмногу приврзаници во теоријата и се од големо
влијание во практиката. Уште многу рано е формиран еден од најзначајните
критериуми за врзувањето на арбитражата за седиштето на арбитражата, и тоа од
автори кои денес можат да се сметаат за класични. Овој критериум е поддржан и
од бројни други автори, но бројни се и критиките упатени до него. Основните
аргументи за таквата критика се: тешкотиите околу утврдувањето на седиштето на
арбитражата, можноста арбитражата да заседава во повеќе места и сл. И покрај
наведените недостатоци, територијалниот критериум е сепак најпогоден, и како
таков е широко прифатен во практиката. Најголемиот број национални
законодавства го прифаќаат местото на донесувањето на арбитражната одлука,
како критериум за одредени национални законодавства, го прифаќаат
територијалнио критериум како единствен критериум.
И ЗМТАРМ од 2006 година го усвојува територијалниот критериум како
единствен,при што е предвидено дека како странска арбитражна одлука се смета
единствено арбитражната одлука што не е донесена во Република Македонија.
Понатаму, предвидено е дека странската арбитражна одлука има припадност на
државата во која е донесена.
Делибациона постапка
Основно за неа е што се бара учество и на странката против која се бара
признавањето на одлуката, а вклучува и водење на контрадикторна постапка, за
која најчесто е надлежен виш или врховен суд.
https://www.pravdiko.mk/postapka-za-priznavan-e-na-stranska-sudska-odluka/