HOCHIMINH CITY OPEN UNIVERSITY

TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA

DOANH NGHIỆP (CSR)

VÂN THỊ HỒNG LOAN

M A , D r, U n i S A

Head
School of Advanced Study
HCMCOU
CHƯƠNG 3

CSR
TRÁCH NHIỆM CỦA
CÁC BÊN ?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
NỘI DUNG CHƯƠNG 3

•  CSR: Trách nhiệm của doanh nghiệp?

•  CSR: Trách nhiệm của công chúng?
•  Phân tích trường hợp của Walmart:
•  + Giá cả
•  + Nhà cung cấp
•  + Việc làm
•  + Đối thủ cạnh tranh
•  + Chất lượng và tính đa dạng

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
 CSR
TRÁCH NHIỆM CỦA DOANH
NGHIỆP?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CÁC TRANH LUẬN

•  Cộng đồng CSR mong đợi quá nhiều về

DN thực thi CSR?
•  DN phản ứng sự thay đổi hơn là chủ
động thay đổi?
•  Mong đợi của XH hay của nhóm công
chúng DN?
•  Nhóm công chúng của DN hỗ trợ DN
thực thi CSR?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CÁC TRANH LUẬN

•  Nếu DN cung cấp dịch vụ không dựa

vào mong muốn của khách hàngà thất
bại
•  Nếu DN thực hiện CSR, liệu khách hàng
có sẵn lòng trả thêm chi phí?
•  Nếu khách hàng không muốn trả thêm
phí (vì CSR), liệu XH muốn DN chịu chi
phí này?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR LÀ TấT YếU?

•  Trách nhiệm chính của DN là tìm kiếm lợi

nhuận càng nhiều càng tốt
•  Tuy nhiên cũng phải tuân theo luật pháp hiện
hành và đạo đức XH
•  Tuân thủ cạnh tranh công bằng
•  Không dối gạt
•  à là thành phần của CSR pyramid: kinh tế,
luật pháp & đạo đức

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
 CSR
TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC NHÓM
CÔNG CHÚNG?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CÁC TRANH LUậN

•  Liệu các nhóm công chúng của DN như nhà

đầu tư, nhóm ra chính sách, … có bắt buộc
phải giúp đỡ DN kinh doanh thực hiện CSR?
•  Liệu khách hàng có yêu cầu trả lương cao
cho nhân viên?
•  DN có muốn nhà cung cấp nước ngoài ký
cam kết thực hiện hành vi đạo đức để bảo
đảm tính trách nhiệm trong chuỗi cung ứng
của DN?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CÁC TRANH LUậN

•  Liệu các nhóm công chúng có phải có trách

nhiệm xây dựng XH mà họ đang sống hay
không?
•  Liệu các nhà ra chính sách phải quan tâm
mạnh mẽ hơn nữa vấn đề cho vay để kinh
doanh trong lĩnh vực tài chính (vd ngân
hàng)?
•  Liệu khách hàng mong muốn DN cần có trách
nhiệm trong việc quảng cáo các sản phẩm
cho trẻ em trên TV?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CÁC TRANH LUậN

•  Nếu khủng hoảng là điều nên tránh thì thực

hiện CSR là điều phải làmà Mọi người phải
thực hiện CSR?
•  Nếu XH quyết định rằng không muốn công
việc làm đem ra cho dân nước khác (chi phí
thấp hơn) thì DN có trả lương cao cho người
lao động?
•  CSR không chỉ đối với nhóm này hay nhóm
khác, cần biết rằng chúng ta là 1 nhà, sống
trong cái nhà mà chúng ta cần XD:
•  “We live in the house we all build”
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR: CÔNG CHÚNG GÂY ÁP LựC

•  Nếu khách hàng không mua sản phẩm/dịch

vụ của DN bởi vì DN vi phạm luật trong quá
trình sản xuất à DN chỉ có 2 cách: thích ứng/
phá sản.
•  àNhóm công chúng (khách hàng) ảnh hưởng
việc thực thi CSR của DN.
•  KN: Corporate Stakeholder Responsibility:
Trách nhiệm của các nhóm công chúng là
kiểm tra việc thực thi trách nhiệm của DN

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR: CÔNG CHÚNG GÂY ÁP LựC

•  DN kinh doanh thường làm rất tốt, đáp

ứng yêu cầu thị trường nhưng thường
không tiên đoán được khuynh hướng/
thay đổi của khách hàng.
•  Chính quyền ban luậtà nhà cung cấp
lựa chọn DN nào tuân theo luật; khách
hàng phân biệt DN vì lợi ích của XHà
DN phải thay đổi vì đòi hỏi của khách
hàngà Stakesholder àCSR

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR: PHỤC VỤ CÔNG CHÚNG

•  Lý tưởng: đạt được mục đích kinh tế &

lợi ích cho XH
•  DN theo đuổi giá trị kinh tế, cũng phải
cung cấp giá trị XHà công chúng bên
ngoài DN, vd cộng đồng địa phươngà
cung cấp công ăn việc làm/ sản xuất
sản phẩm an toàn.

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR: CÔNG CHÚNG CHỦ ĐỘNG THÚC ĐẨY

•  Bên ngoài: Khách hàng, nhà đầu tư, nhà

đấu tranh vì môi trường
•  Bên trong: nhà sáng lập, lãnh đạo, nhân
viên
•  Thông điệp: phương tiện hữu hiệu nhất
đạt được lợi nhuận cao là thoả mãn
mong đợi của các nhóm công chúng
•  Truyền thông (internet, MXH): công
chúng có cơ hội giám sát DN hơn
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR: CÔNG CHÚNG CHÂN THẬT

•  Công chúng không thích các hành vi vô đạo

đức
•  Nhưng chưa phân định rõ các hành vi này
trong thực tế
•  Nghiên cứu ở Mỹ đăng ở Journal of Industrial
Ecology, chỉ có 10-12% khách hàng thực sự
mua các sp lq môi trường
•  Nghiên cứu Brandweek: trong số những
khách hàng nói là quan tâm môi trường, hơn
½ là không đưa ra nổi 1 cái tên sp/thương
hiệu ‘green’
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR: CÔNG CHÚNG CHÂN THẬT

•  Cần giáo dục công chúng?

•  Đưa môn CSR vào trường học?
•  6 nguyên tắc về Giáo dục quản trị tính trách
nhiệm/ Liên hiệp quốc
•  The United Nation six Principles of
Responsible Management Education
•  Được chấp nhận bởi 500 business schools
trên TG

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
6 NGUYÊN TẮC CỦA LIÊN HIỆP QUỐC

•  NT1: Mục đích: Chúng ta sẽ phát triển năng lực

người học để họ trở thành các thế hệ tương lai
vì các giá trị bền vững cho kinh doanh và xã
hội, và làm việc cho một nền kinh tế toàn cầu
lâu dài và rộng mở.
•  NT2. Giá trị: Chúng ta sẽ đưa vào giảng dạy &
CTDT các giá trị về tính trách nhiệm toàn cầu
như 1 minh họa trong các sáng kiến quốc tế
thuộc Hiệp ước về toàn cầu của liên hiệp quốc.
•  NT3. Phương pháp: Chúng ta sẽ tạo ra CTDT
(bộ khung giáo dục), tài liệu, quy trình và môi
trường giáo dục mà các lãnh đạo về trách
nhiệm có thể trải nghiệm học hiệu quả.
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
6 NGUYÊN TẮC CỦA LIÊN HIỆP QUỐC

•  NT4: Nghiên cứu: Chúng ta sẽ cam kết nghiên cứu

thực nghiệm và lý thuyết để giúp hiểu về vai trò, sự
năng động và tác động của doanh nghiệp trong việc
tạo ra các giá trị kinh tế, môi trường, xã hội bền vững.
•  NT5: Cộng tác: Chúng ta sẽ tương tác với quản lý của
doanh nghiệp để mở rộng kiến thức về các thách thức
trong việc đáp ứng trách nhiệm môi trường và xã hội,
và tìm hiểu phương pháp tiếp cận hiệu quả (cùng
nhau) để đáp ứng các thách thức này.
•  NT6: Đối thoại: Chúng ta sẽ đẩy mạnh & hỗ trợ trao đổi
& thảo luận giữa các nhà giáo dục, sinh viên, doanh
nghiệp, chính quyền, người tiêu dùng, truyền thông, tổ
chức dân sự & XH & nhóm quan tâm khác & công
chúng khác trên các vấn đề chỉ trích liên quan trách
nhiệm XH & tính bền vững.
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
 COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
HỒ SƠ WALMART

•  Thành lập 1962

•  Phục vụ >200 triệu lượt khách/tuần
•  90% dân Mỹ sống cách Walmart 15 dặm
•  Doanh thu 419 tỷ đô năm 2011.
•  Nếu là quốc gia, đứng thứ 25 thế giới
•  Diện tích: 900 triệu feet vuông

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
HỒ SƠ WALMART

•  Hàng hóa của Trung Quốc nhập vào

Walmart chiếm 11% tổng nhập siêu
thương mại Mỹ với TQ gd 2001-2006
•  Năm 2010, lương năm của CEO
Michael Duke là 35 triệu $
•  Năm 2000, Walmart bị kiện 4851
lầnà2 lần/giờ

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART

àCông ty rất thành công và có ảnh

hưởng.
•  Tuy nhiên, khảo sát: Một số nhóm công
chúng không thích vì điều này:
•  + Quá quyền lực
•  + Ảnh hưởng Mỹ
•  + Chỉ tốt cho nước Mỹ?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART: CÁC PHÀN NÀN

•  Nhà cung cấp: về giảm thiểu chi phí

•  Nhà làm chính sách: trả lương thấp cho
nhân viên
•  Dân chúng: toàn thuê mướn người Ấn,
Mexico
•  -> quan điểm của Walmart khác với
quan điểm của các nhóm công chúngà
tranh cãi về thành công của Walmart

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART: LÝ DO THÀNH CÔNG

•  Hiện nay: Walmart có mặt ở 27 nước, hơn

10300 siêu thị.
•  Q. Tại sao có nhiều chỉ trích mà sales vẫn
tăng?
•  Ưu điểm: thỏa mãn khách hàng: hàng hóa
chất lượng mà giá cả mềm
•  Thành tựu: Hạn chế chi phíà giá mềm
•  Tuy nhiênà ảnh hưởng nhóm công chúng
khác
•  Chi phí thấp: thuê nhân công rẻ/nước
ngoàià ảnh hưởng thu nhập
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
NGUY CƠ CHO WALMART

•  Khách hàng lo lắng về tác động mà cty mang

lại cho nền kinh tế & XH hơn là giá mềm?
•  Cộng đồng dân cư lo lắng về siêu thị quá lớn
tác động đến kinh tế địa phương?
•  Người lao động có muốn xin việc không khi
biết lương không cao?
•  Nếu công ty tiếp tục mở rộng, chính phủ có lo
ngại mô hình tư bản độc quyền ảnh hưởng?
•  Nhà cung cấp lo ngại về áp lực giá?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
 Walmart: tốt hay xấu cho XH?

§ Tốt § Không tốt

§ Chất lượng hàng § Mất việc cho
hóa tốt nhưng giá nước ngoài
rẻ § Đối lập với công
§ Giải quyết công đoàn
ăn việc làm (vùng § Lương & phúc
quê) lợi thấp
§  Sản phẩm đa
dạng
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
 Walmart: tốt hay xấu cho XH?

§ Tốt § Không tốt

§ Thay đổi quản trị § Phá sản công ty
chuỗi phân phối khác
(use KHKT: Su- § Nhiều nhóm công
Firm-Cust->Fast) chúng khác kiện
§ Gia tăng sản
lượng (do tiêu thụ
nhiều)

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
THỰC TẾ

•  Slogan: “Save money. Live better”

•  Giá mềmà cắt giảm chi phíà
•  Công nhân làm việc cho Walmart, nhà
cung cấp, đối thủ cạnh tranhà bị ảnh
hưởng lương thấp
•  Lương & phúc lợi thấpßchỉ trích, đòi
hỏi thay đổi (công đoàn, nhà môi
trường, cộng đồng, nhà làm luật, nhà
giáo dục)
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR

•  CSR nên được ứng dụng vào hoạt

động kinh doanh (chiến lược & hàng
ngày)
•  Walmart từ chối CSR?
•  2005: đưa ‘phát triển bền vững’ vào
chiến lược DN
•  Now: “bảo vệ môi trường” & “phát triển
bền vững”

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR

•  Chiến dịch vì môi trường

•  Chiến dịch $35 triệu; cộng tác với The
National Fish & Wildlife Foundation, 10
năm, đất đai, bảo vệ các loài có nguy cơ
tiệt chủng
•  Hurricane Katrina ở New Orleans,
8/2005: cty đầu tiên, giúp đỡ nạn nhân

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR

•  Thay đổi trong chiến lược DN

•  (1) Nhận diện các thiếu hụt trong chuỗi
các giá trị/ thiếu sót mà DN đã dùng để
giảm chi phíà để phát triển bền vững
•  (2) Phân tích các chỉ trích của các nhóm
công chúng về Walmart đã ảnh hưởng
không tốt cho thế giới & XH
•  + DN đã tổ chức hội nghị để lắng nghe
các bên (khách hàng, hiệp hội, chính
phủ, tổ chức phi lợi nhuận,…),ßPR
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR

•  Chiến dịch vì môi trường

•  Đưa ra 3 Mục tiêu chiến lược vì môi
trường:
•  + Sử dụng năng lượng tái chế
•  + Không tạo ra chất thải
•  + Bán sản phẩm để duy trì nguồn lực &
môi trường

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
CSR

•  Bước đi đầu tiên:

•  Giảm thiểu khí thải tại các siêu thị, còn
20% trong 7 năm
•  Giảm chất thải rắn còn 25% trong 3
năm
•  Làm việc với nhà cung cấp để bớt sử
dụng việc đóng gói, gia tăng việc sử
dụng lại bao bì đóng gói, gia tăng việc
sử dụng vật liệu mà có thể sử dụng lại
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
CSR

•  Khách hàng: quyết định mua hàng dựa

vào giá cả; thường không để ý dài hạn/
hậu quả cho tương lai.
•  Làm cho các nhóm công chúng biết đến
điều nàyßPR
•  Hài hoà giữa mong muốn của công
chúng & mục tiêu DN
•  Walmart đổi logo

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
LOGO

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
LOGO

•  Báo chí:
•  DN cố gắngàhành động vì môi
trường bền vững
•  DN thân thiện với môi trường
•  àgia tăng danh tiếng DN

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
GIÁO DỤC CÔNG CHÚNG

•  Công chúng quan trọng: khách hàng & nhà

cung cấp
•  1st : nhận thức về vấn đề
•  2nd: tham gia hành động cùng DN
•  Nhà cung cấp: đóng gói: thay vì đóng nhiều
gói nhỏà đóng gói lớn (nhiều món)à tiết
kiệm
•  Vd, cty Kid Connection (đồ chơi trẻ em):
tiết kiệm 2,4 triệu $/năm; 3800 cây xanh;
1000 thùng dầu hoả
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
GIÁO DỤC CÔNG CHÚNG

•  Khách hàng:
•  Vd, 2007, DN kêu gọi mua bóng đèn tiết
kiệm điện
•  2007: bán 137 triệu bóng đèn
•  6/2009: 260 triệu bóng đèn
•  Khách hàng tiết kiệm: $7 triệu tiền điện
•  à được xem DN chủ trương vì môi
trường à Danh tiếng

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART

•  2010: cam kết:

•  Sẽ cắt giảm 20 triệu tấn khí thải
vào cuối năm 2015 # khí thải của
3,8 triệu xe hơi/năm

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART: CHỈ TRÍCH

•  DN: chính sách CSR chú trọng phát triển

bền vững & trách nhiệm toàn cầu.
•  Tuy nhiên, vẫn bị chỉ trích:
•  (1) kiện cáo về phân biệt người lao
động nam/nữ từ năm 2011à DN
thắng kiệnà DN trình bày kế hoạch
“women-friendly plan”à hình ảnh xấu
về môi trường lao động không chào đón
tất cả mọi người
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
WALMART: CHỈ TRÍCH

•  (2) Scandal ‘tham nhũng tại Mexico’

2012, trả tiền để mở cửa hàng, New
York Times, chính phủ liên bang Mỹ đề
nghị giải trình
•  à ảnh hưởng xấu đến việc mở cửa
siêu thị trên toàn cầuà tổn hại Danh
tiếng

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
WALMART: CHỈ TRÍCH

•  (3) Chỉ trích liên quan đến mở rộng quá

nhiều siêu thị & kích cỡ to lớn của mỗi
siêu thị
•  à tiêu thụ quá nhiều điện
•  à chiếm nhiều đất đai
•  à sử dụng quá nhiều nguồn lực của
XHà gây bất ổn cho XH

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
AI CHỊU TRÁCH NHIỆM VỀ CSR?

•  Ban quản trị? Nhân viên?

•  Khách hàng?
•  Nhà cung cấp?
•  Cộng đồng xung quanh siêu thị
•  Chính quyền địa phương
•  Chính phủ?
•  Các nhà đấu tranh vì môi trường?

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
VẤN ĐỀ CHÍNH

•  Thái độ của các nhóm công chúng đối

với CSR?
•  à tác động đến hành động của DN
•  DN có giáo dục công chúng về CSR?
•  CSR: DN tạo điểm khác biệt để cạnh
tranh?
•  Công chúng: tự giáo dục về CSR?
•  à đòi hỏi DN thay đổi theo yêu cầu XH
mà họ đang sống?
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
VẤN ĐỀ CHÍNH

•  Công chúng khác nhauà đòi hỏi khác

nhauà thoả mãn tất cả?
•  Các đòi hỏià ảnh hưởng tầm nhìn
chiến lược DN?
•  Vấn đề luật pháp & quy luật của thị
trường
•  Văn hoá, môi trường (nước ngoài)

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
KẾT

•  Thực thi theo quan điểm của một nhóm

công chúng quan trọng nhất (vd khách
hàng) & tìm cách đáp ứng mong đợi các
nhóm còn lại
•  Làm cho công chúng hiểu về chiến lược
DN vì phát triển bền vững, tranh thủ sự
ủng hộ của họ (public relations)à gia
tăng danh tiếng
•  Khảo sát: mức độ không thiện cảm
giảm từ 38% (2005) còn 20% (2010)
COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n 
KẾT

•  CSR không chỉ là a Corporate

Responsibility
•  Mà còn a stakeholder
responsibility
•  XD & duy trì Mối quan hệ tốt
giữa DN & công chúng (PR)

COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018

n 
 COPYRIGHT BY DR VÂN THỊ HỒNG LOAN 2018
n