Aysa Celestial

Filipino sa Piling Larang Akademik

Takdang Aralin: Pagbubuod

The Atom Araullo Specials: COVID-19: Nang Tumigil Ang Mundo | Full Episode

Ang kauna-unahang mga klinikal na kaso ng COVID-19, isang sakit na nailalarawan sa

nobelang coronavirus na sanhi ng COVID-19, na sinundan ng The SARS-CoV-2 ay unang nakilala
ng mga opisyal sa Wuhan City, China, Disyembre taong 2019. At sa simula ng taong 2019 ng
Disyembre, ang mga pagsisiyasat sa ulat ng pagmamasid sa pamamagitan ng mga awtoridad ng
Chinese ay iniulat ang mga kaso ng tao na may mga palatandaan. Bagaman ang ilan sa mga
naunang kilalang kaso ay konektado sa pakyawan na pamilihan ng merkado sa Wuhan, ang ilan
ay hindi. Ang ilan sa mga unang pasyente ay alinman sa mga operator ng tindahan, manggagawa
sa palengke o madalas na turista rito. Higit pa, ang mga ispesimen sa kapaligiran na isang
positibong pagsubok ng SARS-CoV-2 ay kinuha mula sa sektor na ito ng Disyembre taong 2019,
na karagdagang nagpapahiwatig na ang palengke ay nasa Lungsod ng Wuhan ang sentro ng
pagputok o naging bahagi sa buong paunang paglala ng epidemya.

Ang kalibantunaan sa idineklarang community quarantine ay napilitan ang mga tao na magdagsaan
sa matataong lugar tulad ng mga sakayan o terminal. Sapagkat nagpatupad ang pangulo ng
lockdown sa Metro Manila, ang mga mamamayan doon ay nagpasyang umuwi sa kanila-kanilang
probinsya upang makaiwas sa sakit. Ngunit nagkaroon ng pagkaubusan ng ticket sa mga istasyon
ng tren mula sa malaking bilang ng mga pasahero sa sandaling iyon. Dahil sa sobrang dami at haba
ng mga pila, tiyak na mabilis magkakaubos ang ticket ng walang alinlangan at bilang resulta,
marami ang nagalit, nabigo, at nawalan ng pag-asa. Habang sa NAIA naman, maraming hinintong
mga papasok at paalis na flights sa Metro Manila bagama’y lubhang napakarami nga ang mga
nagnanais na makauwi. Hindi mabilang ang mga taong pumunta roon upang makaalis para lamang
malaman nilang maaga na kinansel ang mga flights nang hindi inaakala.

Sa pagsapit ng taong 2020 ng Enero, nagpatupad ang World Health Organization (WHO) ang
pang-emergency na kalusugan sa publiko na may alalahanin sa internasyonal. At sa parehong araw,
naiulat ang pinakaunang kaso ng COVID-19 sa Pilipinas na tinutukoy bilang “PH 1”. Isa pang
Chinese national na nasa Pilipinas ang natuklasang positibo sa COVID-19 subalit sa hindi hihigit
sa isang buwan, walang mga bagong kaso ng COVID-19 ang naitala sa Pilipinas. Ngunit sa unang
linggo ng Marso taong 2020, inihayag ng Department of Health (DOH) ang ika-apat na kaso ng
COVID-19 sa bansa. Nagsimula ang paghigpit ng mga kondisyon at pagpapatupad at sa bilis ng
mga pangyayari napunta sa gitna ng enhanced community quarantine ang buong Luzon. Sa
highway, makikita mo ang libu-libong nakatigil na mga sasakyan para sa checkpoint. Mayroong
mahabang linya ng mga tao sa gilid na halos pinupuno ang itim na kalsada, maririnig mo ang lakas
ng tunog na hawak ng mga pulis at sundalo, mga ingay ng makina, reklamo ng mga tao, at ang
pagbusina ng mga motor at kotse.

Subalit nagbago ang lahat nang tumigil ang mundo. Ang mga kilalang lugar na kadalasan puno ng
mga tao ay halos naging desyerto at ang mga kalsada ay biglang tumahimik. Ito ang pinakamagaan
na trapikong nangyari sa Pilipinas. Napakaraming nagtrabaho mula sa bahay sa mga panahong ito
na simula ng edad o panahon ng telecommute. Ang hangin ay hindi kailanman naging mas sariwa,
ang mga kalsada ay hindi kailanman naging mas nakakaginhawa. Ito ang bagong simula.

Gayunpaman, sa gitna ng pandemya sa buong mundo, walang tigil pa din sa pakikipaglaban ang
mga frontliners sa mga hamong dulot nito. Patuloy nilang hinaharap ang mga mabibigat na
problema para lamang mapaglingkuran ang mga mamamayan sa bansa at hindi alintana ang
anumang pagod o peligro, walang patid ang pagganap ng mga kinikilala bilang baong bayani sa
kanilang sinumpaang tungkulin. Kahit na may pangamba hindi sila nagsasawang sumagip, mag-
aruga, at magpagaling sa mga kababayang may karamdaman, labis na ang mga pasyenteng positibo
sa COVID-19 na ganap ang pangangailangan ng tulong at pagkalinga.

Ang emosyonal na pagkaya sa pandemya ay isang hamon para sa lahat, lalo na sa mga kabataan,
para sa kanilang talino ay hindi pa nakakakuha ng kakayahang pakalmahin ang mga nag-aalalang
pagiisip. At sa gayon ang pinakamahusay na payo na maibibigay ay isipin ang isang linya sa lupa,
tulad ng isang gitnang linya sa isang mahabang kalsada na umaabot hanggang sa abot-tanaw at
higit pa, at isipin ang isang paa sa bawat panig ng linyang iyon. Ang isang panig ay empatiya, ang
pagmamahal na mayroon tayo para sa lahat anuman ang edad, ang kabilang panig ay lohika, agham
at pragmatismo. Pagkatapos ay nilalakad ang kalsadang iyon palaging may isang paa sa bawat
panig ng linya, palaging naka-ugat sa parehong pakikiramay at lohika. Ang empatiya na panig ay
nagtuturo na gawin ang makakaya para sa lahat, at upang matiyak na nararamdaman ng lahat ang
pagmamahal. Habang sa lohikal na panig ay nagpapaalala na ang bawat isa ay nangangailangan
ng pagkain, bahay, init at pakiramdam na magpapatuloy ang buhay at kakailanganin natin ang
isang nagkakaisa at malakas na lipunan na pasulong - isang patas at nagpapasalamat sa lahat.