Professional Documents
Culture Documents
FILIPINO 8
IKATLONG MARKAHAN – LINGGO 3
LEARNING ACTIVITY SHEETS
KASANAYANG PAMPAGKATUTO:
- Napag-iiba ang katotohanan (facts) sa hinuha (inferences), opinyon at personal na interpretasyon ng kausap
- Naiisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag
- Naiuugnay ang balitang napanood sa balitang napakinggan
LAYUNIN:
a. Natutukoy ang positibo at negatibong pahayag sa napakinggan
b. Napaghahambing ang katotohanan (facts) sa hinuha (inferences), opinyon at personal na interpretasyon ng kausap
c. Nabibigyang-halaga ang mga balitang napanood at napakinggan.
SANGGUNIAN:
Miranda, Lourdes L. Punla: Mga Panitikang Pambansa. Sampaloc, Manila. 2017. Ma. Risa R. Maguinsay.
Ikatlong Markahan – Modyul 1: Popular Na Babasahin. Department of Education – Division of Gapan City.
PANIMULA / INTRODUCTION
Panuto: Tukuyin kung katotohanan, hinuha, opinyon o personal na interpretasyon ang mga sumusunod na pahayag.
Piliin lamang ang letra ng tamang sagot at isulat ito sa hiwalay na papel.
1. Ayon sa sikat na manghuhulang si Rudy Baldwin, asahan na natin ang mga sunod-sunod na lindol sa mga susunod
na araw.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
2. Malabo nang maibalik ang face to face classes ngayong Taong Panuruang 2020-2021.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
3. Posibleng ibalik sa lockdown ang Pilipinas sa sandaling makapasok sa bansa ang bagong strain ng COVID-19.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
4. Para sa akin, marami pa ring dapat ipagpasalamat sa kabila ng mga suliraning naganap sa nagdaang taong 2020.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
5. Sa tingin ko, bumaba ang bilang ng krimen ngayong 2020 dahil sa matagal na namalagi ang mga tao sa kanilang
tahanan.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
6. Masuwerte raw ang mga ipinanganak ng Year of the Rooster ngayong taong 2021.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
7. Maagang nagbabala ang World Health Organization (WHO) na ang COVID-19 pandemic ay hindi magiging kahuli-
hulihan dahil sa inaasahang may mga susunod pang katulad nito sa hinaharap
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
8. Sinabi ni Pangulong Duterte na karamihan sa mga nabakunahan kontra COVID-19 ay halos lahat ng mga
miyembro ng militar at mula sa mga miyembro ng Philippine National Police (PNP).
1
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
9. Umasa ang may 50% ng mga Pilipino ng masayang Pasko kahit may COVID-19 pandemic, batay sa pinakahuling
survey ng Social Weather Stations noong nakaraang Kapaskuhan.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
10. Ayon kay DA Secretary William Dar, mahigit 213,500 baboy mula sa Visayas at Mindanao ang naipasok sa Metro
Manila at kalapit-lalawigan para punan ang malaking demand dito noong holiday season.
A. hinuha B. katotohanan C. opinyon D. personal na interpretasyon
PAGPAPAUNLAD / DEVELOPMENT
Sa kasalukuyang panahon, marami nang mga pagbabago sa teknolohiya gaya ng bagong gadgets,
automated machines, smart TVs at maging kakaibang applications sa gadgets, at marami pang iba. Gayon pa man,
hindi pa rin nawawala ang pakikinig sa radyo ng maraming Pilipino. Mayroon na ring iba’t ibang programang panradyo
ang mapakikinggan gaya ng dulang panradyo, mga serye ng kuwento, at maging pagtalakay sa mga napapanahong
isyu gaya ng komentaryong panradyo.
Nagugustuhan pa rin ng marami ang makinig sa radyo lalo na ang mga abala at walang oras upang
makapagbasa ng diyaryo, makapanood ng telebisyon, o makapag-surf sa internet. Isinasabay na lamang ng iba ang
pakikinig habang nakasakay sa dyip at trapik o kaya naman ay habang naglalaba o naglilinis ng bahay o habang
naghihintay sa pila at kung ano -ano pang pinagkakaabalahang gawain.
Nagbibigay pa rin ng kasiyahan, libangan at maging kaalaman ang radyo sa mga tagapakinig. Mahalagang
malaman lamang ng mga tagapakinig ang wastong pag-unawa sa napakinggan gaya ng pinagkaiba ng katotohanan,
hinuha, opinyon at personal na interpretasyon mula sa napakinggan.
Ang komentaryong panradyo ayon kay Elena Botkin-Levy, Koordineytor ng ZUMIX Radio, ay ang
pagbibigay ng oportunidad sa kabataan na maipahayag ang kanilang mga opinyon at saloobin kaugnay sa isang
napapanahong isyu, o sa isang isyung kanilang napiling talakayin at pagtuunan ng pansin. Ang pagbibigay-opinyon
ayon kay Levy ay makatutulong nang malaki upang ang kabataan ay higit na maging epektibong tagapagsalita. Ayon
pa rin sa kaniya, ang unang hakbang upang makagawa ng isang mahusay at epektibong komentaryong panradyo ay
ang pagkakaroon ng malawak na kaalaman sa pagsulat ng isang sanaysay na naglalahad ng opinyon o pananaw.
2
Katotohanan, Hinuha, Opinyon at Personal na Interpretasyon
Ngayon ay iyong basahin at unawain ang halimbawa ng komentaryong panradyo. Ito ay tungkol sa bakuna
kontra COVID-19. Narito ang isang bahagi ng nasabing talakayan sa radyo.
Announcer: Mula sa Bulwagang Pambalitaan ng DZGP, narito ang inyong pinagkakatiwalaang mamamahayag na
sina Anna Domingo at Erick Bidanez at ito ang Radyo Ekspres.
Erick: Partner, talaga namang mainit na usapin ngayon ang pagbabakuna kontra COVID-19 sa mga sundalo at
kapulisan.
Anna: Oo nga, partner. Umaalma ang marami. Sabi nga ng iba, hindi lang naman mga sundalo at kapulisan ang
frontliners. Nariyan din ang mga guro at iba pang empleyado ng gobyerno.
Erick: Totoo ‘yan, partner! May punto rin naman nga sila.
Anna: Pero bakit nga ba uunahin ang mga sundalo at kapulisan na mabakunahan kontra COVID-19?
Erick: Giit ni Pangulong Duterte, nais niyang unang mabakunahan ang mga sundalo at kapulisan kontra COVID-19
para mapanatili ang kanilang kalusugan habang nangangalaga sa peace and order sa bansa.
Anna: Naku! Hindi ba lagi na lang pinapaboran ni Pangulong Duterte ang mga sundalo at kapulisan?
Erick: Sa isang banda partner, mainam din ngang unang mabakunahan ang mga sundalo at kapulisan dahil sila
talaga ang laging nakasuong sa laban kontra COVID-19. Sila ang tagaprotekta ng bawat lugar upang maging ligtas sa
COVID-19.
Anna:Pero ang alam ko, partner, ang vaccine na mula sa Chinese pharmaceutical company na Sinopharm ang
gagamitin na may efficacy rate na 79.34% lamang. At hindi pa ito aprubado ng Food and Drug Administration (FDA)
ha.
3
Erick:Partner, ayon sa World Health Organization (WHO), wala talagang vaccine ang magkakaroon ng 100% efficacy
rate. Maging ang gawa ng U.S. drugmakers na Pfizer-BioNtech at Moderna ay may efficacy rate na 95%. Ang
mahalaga raw ay umabot ito ng 50% at ito ay magiging safe na para gamitin.
Anna: Naku, ‘di ba delikado pa rin ‘yong ganoon, partner? Pero, sige na nga, sila na mauna.
Ganoon na nga, partner. Kaya hayaan na natin ang desisyon ng mga eksperto sa mga ganiyang bagay dahil sila ang
higit na nakaaalam kung ano ang makabubuti para sa lahat.
Erick: Ganoon na nga, partner. Kaya hayaan na natin ang desisyon ng mga eksperto sa mga ganiyang bagay dahil
sila ang higit na nakaaalam kung ano ang makabubuti para sa lahat.
Pag-unawa sa Binasa
1. Tungkol saan ang binasang komentaryong panradyo?
2. Sino-sino ang mga mamamahayag sa nasabing programa?
3. Ano ang iyong masasabi tungkol sa usaping kanilang tinalakay?
4. Sang-ayon ka ba na mga sundalo at kapulisan ang unang mabakunahan kontra COVID-19? Bakit?
5. Bilang mag-aaral, paano nakatulong sa iyo ang nabasang komentaryo?
PAKIKIPAGPALIHAN/ENGAGEMENT
Gawain sa Pagkatuto Bilang 3:
Panuto: Isa-isahin ang mga positibo at negatibong pahayag mula sa binasang komentaryong panradyo kaugnay ng
bakuna kontra COVID-19 sa mga sundalo at kapulisan. Ilagay sa loob ng kahon ang tamang sagot.
Panuto: Batay sa binasang komentaryong panradyo, napag-iiba-iba ang Katotohanan, Hinuha, Opinyon, o Personal
na Interpretasyon. Isulat ang K kung katotohanan, H kung hinuha, O kung opinyon at P kung personal na
interpretasyon ang mga sumusunod na pahayag. Isulat sa hiwalay na papel ang tamang sagot.
1. Naku, ‘di ba delikado pa rin ‘yong ganoon, partner.
2. Hindi ba lagi na lang pinapaboran ni Pangulong Duterte ang mga sundalo at kapulisan.
3. Sa isang banda partner, mainam din ngang unang mabakunahan ang mga sundalo at kapulisan dahil sila talaga
ang laging nakasuong sa laban kontra COVID-19.
4. Partner, ayon sa World Health Organization (WHO), wala talagang vaccine ang magkakaroon ng 100% efficacy
rate. Maging ang gawa ng U.S. drugmakers na Pfizer-BioNtech at Moderna ay may efficacy rate na 95%. Ang
mahalaga raw ay umabot ito ng 50% at ito ay magiging safe na para gamitin.
5. Sabi nga ng iba, hindi lang naman mga sundalo at kapulisan ang frontliners. Nariyan din ang mga guro at iba pang
empleyado ng gobyerno.
PAGLALAPAT / ASSIMILATION
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5
Panuto: Dugtungan ng 2-3 pangungusap ang mga pahayag upang makabuo ng isang makabuluhang talata. Isulat sa
hiwalay na papel ang sagot.
Sa pakikinig sa radyo, maging sa panonood ng telebisyon, mahalagang malaman at matukoy ang pinagkaiba ng mga
pahayag na nagsasaad ng katotohanan, hinuha, opinyon at personal na interpretasyon dahil
_____________________________________________________________________________________________.
Gayon din, mainam na maisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag sa napakinggan o napanood man upang
_____________________________________________________________________________________________.
4
FILIPINO 8
IKATLONG MARKAHAN – LINGGO 4
LEARNING ACTIVITY SHEETS
KASANAYANG PAMPAGKATUTO:
- Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang ginamit sa radio broadcasting.
- Naisusulat nang wasto ang isang dokumentaryong panradyo.
- Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa paghahayag ng konsepto ng pananaw (ayon, batay, sang-
ayon sa, sa akala, iba pa)
LAYUNIN:
1. Nalalaman ang konsepto ng pananaw sa programang panradyo.
2. Nakasusulat ng komentaryong panradyo gamit ang natutuhang ekspresyon na nagpapahayag ng konsepto ng
pananaw.
3. Nabibigyang-halaga ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin.
SANGGUNIAN:
Miranda, Lourdes L. Punla: Mga Panitikang Pambansa. Sampaloc, Manila. 2017. Ma. Risa R. Maguinsay.
Ikatlong Markahan – Modyul 3: Konsepto ng Pananaw sa Programang Panradyo. Department of Education – Division
of Gapan City.
PANIMULA / INTRODUCTION
1. Alin sa mga anyong multimedia ang sa palagay mo’y naghahatid ng matalas na komentaryo sa mga Pilipino?
Bakit?
_______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________.
PAGPAPAUNLAD / DEVELOPMENT
Radio Broadcasting - ay isang uri ng pagsasahimpapawid ng impormasyon o balita, lokal man o internasyonal sa
pamamagitan ng radio waves.
Dulaang panradyo - isang klase ng pagtatanghal na ginagamit lamang ang boses at iba’t ibang tunog katulad ng
yabag ng mga tauhan, kalansing o tunog ng mga kagamitang kanilang hinahawakan, at iba pa. Ginigising nito ang
ating panlasa, pang-amoy at pandama sapagkat nahuhubog nito ang malikhaing kamalayan sa ating naririnig.
Dokumentaryong panradyo - isang programang naglalahad ng katotohanan at impormasyon, maaaring isyu tungkol
sa lipunan, politikal o historikal. Maaaring gawin din ang paglalahad sa pamamagitan ng dulaang panradyo.
5
Iskrip - mahalaga ang iskrip sa pagsasahimpapawid ng mga naririnig natin sa radyo. Ito ang dahilan kung bakit
organisado ang pagpapahayag ng balita.
Ang SFX, BIZ, SOM, CHORD at Standard Chord ay mga salitang ginagamit sa pagbuo ng isang iskrip para sa
pagsasahimpapawid sa radyo (radio broadcasting)
Ang SFX ay tumutukoy sa sound effects na inilalapat sa radyo.
Ang BIZ ay ang pambungad na tunog sa pagkakakilanlan ng programa.
Ang SOM ay ang maikling musika na nag-uugnay sa putol-putol na bahagi ng iskrip sa radyo.
Ang Chord ay nangangahulugang musika na maririnig mula sa malayo o background.
Ang mga salitang nasa loob ng kahon ay karaniwang ginagamit sa pagsusulat ng iskrip para sa
pagsasahimpapawid sa radyo (dokumentaryo at programang panradyo), subalit hindi ito sapat upang magpatunay
na wasto ang mga bibigkasin natin habang tayo ay nag-aanunsyo sa radyo.
Narito ang mga salitang ginagamit para sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw ng isang tagapagbalita.
Ang mga wikang ito ay idinaragdag sa midyum ng komunikasyon ng mga tagapamahayag (announcer) o
komentarista (commentator) sa pagsasahimpapawid ng mga balita, ulat, at mga puna tungkol sa mga naganap,
nagaganap at magaganap pa sa ating bansa.
Konsepto ng Pananaw
1. May mga ekspresyong nagpapahayag ng konsepto ng pananaw tulad ng mga salitang ayon/batay/para/sang-
ayon sa/kay, ganoon din sa paniniwala/pananaw/akala ko/ni/ng at iba pa. Sa pamamagitan ng mga
ekspresyong ito naipahihiwatig ang iniisip, natutukoy ang sinasabi o pinaniniwalaan ng isang tao.
Halimbawa:
Batay sa Responsible Parenthood Act 2012, may garantiya ang mga Pilipino sa mga benepisyong kaugnay
ng pagpaplanong pampamilya at kalusugan ng ina.
Sa paningin/paniniwala/pananaw ni Loren, magiging pagkakataon pa sa katiwalaan ang batas RH kapag ito’y
isinakatuparan na.
2. May mga ekspresyong nagpapahiwatig naman ng pagbabago o pag-iiba ng paksa at/o pananaw tulad ng
gayon man/di tulad nag/sa isang banda/sa kabilang dako.
Halimbawa:
Gayon man, hindi laging dapat asahan ang ganap na tagumpay ng isang batas. Mangyayari at mangyayari
ang mga suliraning dapat ay pinaghandaan kaagad ng pamahalaan.
Sa isang banda, kailangan ng isang pangulo ang dalawang termino upang matiyak ang pagpapatuloy ng
kanyang mga nasimulang proyekto at landas ng pagbabago para sa bansa.
PAKIKIPAGPALIHAN / ENGAGEMENT
6
Komentaryong Panradyo Kaugnay ng Reproducive Health Bill (RH Bill)
Corazon L. Santos
7
6. Paano nagiging behikulo ang aliw o entertainment ang radio sa panahong ito? Magbigay ng mga patunay
o halimbawa.
B. Hanapin at bigyang-kahulugan ang mga salitang ginamit sa pagsasahimpapawid sa radyo (Radio
Broadcasting) sa nabasa mong iskrip ng programang panradyo. Gawin ito sa hiwalay na papel.
Pamantayan:
1. Nilalaman - 5 puntos
2. Wastong paggamit ng ekspresyon sa konsepto ng pananaw - 5 puntos
3. Malinis/maayos na pagkakagawa - 5 puntos
Kabuuan 15 puntos
PAGLALAPAT / ASSIMILATION
Pamantayan:
1. Nilalaman - 5 puntos
2. Wastong paggamit ng ekspresyon sa konsepto ng pananaw - 5 puntos
3. Malinis/maayos na pagkakagawa - 5 puntos
Kabuuan 15 puntos
SUSI SA PAGWAWASTO
8
Aralin 3 ARALIN 2