MİKROBİYOLOJİK ÖRNEK ALMA

YÖNTEMLERİ

ÖZEL ELAZIĞ HAYAT HASTANESĠ

2021
Hazırlayan: GÖKÇENUR ÇEKER
Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi
 Sunu Planı
• Mikrobiyolojik Örnek Alma Yöntemleri
• Kan Kültürü Alma
• İdrar Kültürü Alma
• Kültür Ucu Kültür Örneği Alma
• Yara Örneği Alma
• Solunum Yolu Kültürleri
• Solunum Sekresyonları Kantitatif Kültür Örneği
Alma
 Mikrobiyolojik Örnek Alma Yöntemleri
Mikrobiyolojik örnek alma talimatına uygun çalışmak;

• Laboratuvar hatalarının olasılığını azaltır.

• Sonuçların doğruluğunu destekler.

 Mahremiyet
GÜVENLİ UYGULAMA

Ben kimim?

Kimlik doğrula
Hastanın adını ve doğum tarihini (gün/ay/yıl) doğrulamasını isteyin.
Hasta konuşamıyorsa, kimliğini kol bandından doğrulayın.

İşlem hakkında bilgi ver

 Kan Kültürü Alma

Malzemeler hazırlanır :
• Kan kültür şişesi (hastaya uygun 1 set)
• Vacutainer iğne ve iğne tutucu veya 10 ml enjektör
• Steril eldiven
• Turnike
• Yara bandı
• %70 alkollü swab
• %10 povidon iyod / %2 klorheksidin
 Dikkat ! Değerli örnek.
Şişede çatlak ya da bulanıklık gibi kontaminasyon belirtisi olmamalıdır.

Son kullanım tarihi kontrol edilmelidir.

Kan örneği vacutainer ile alınacaksa şişeleri düz bir
zeminde, alınacak kan seviyesine göre işaretleyin.

Erişkin: 10-20 ml
Pediatrik: 1-3 ml
Yenidoğan: 1-2 ml

Kapakları açıp lastik kısımları alkollü swab ile silin.

Kuruması için 1 dakika bekleyin.

Turnikeyi bağlayın, veni palpe edin.

Ellerinizi yıkayın.

Steril eldiven giyin.

Bölgenin dikkatlice dezenfekte edilmesi kritik bir adımdır, çünkü
hayatta kalan tek bir mikroorganizma bile kan kültürünü
kontamine edebilir.

Dairesel hareketler

1- Alkol
2- Klorheksidin veya povidon iyod

Alanın tamamen kuruduğundan emin olun. Bu, cildin tamamen

dekontaminasyonu için gereklidir.
1 dakika

Bölgeye tekrar dokunulursa, ek palpasyon gerekliyse, bölgeyi yeniden dezenfekte edin.

 Vacutainer kullanılacaksa flakondaki vakum, optimal
doldurma hacmini aşmanıza neden olabilir. Alınan kan
miktarını izleyin.

Doğru değerlendirme için flakonu dik tutun.

Şişeyi kan toplama cihazından çıkarın ve içerikleri yavaşça karıştırın. Uygulamayı

anaerobik şişede de tekrarlayın.

Turnikeyi açmayı unutmayın.

İğneyi çıkarın, güvenliğini sağlayın.

Enjektör ile periferden kan kültürü alma:
Girişim noktasını alkolle silin ve steril
spanç ile basınç uygulayın.

Atıklarınızı ayrıştırın, delici aletleri s.box’a atın.

Şişelerin lastik kısımlarını alkollü swab ile silin.

Eldivenlerinizi çıkarın ve ellerinizi yıkayın.

Kateter kaynaklı sepsis düşünülürse kan kültürünün bir şişesi ilgili kateterden
alınır. Hangi lümenden alınacağı hekime sorulur.

Periferden kan alımının uygun olmadığı durumlarda hekim istemi ile kateterden
1 set kan kültürü alınabilir.

Lümen girişi kateter giriş yerinden başlanarak dışa doğru dairesel

hareketlerle silinir;

1- Alkol
2- Klorheksidin veya povidon iyod 30 saniye

Yeterli miktarda kan enjektör ile alınarak prosedüre uygun şekilde

kültür şişesine aktarılır.
 Eşzamanlı periferik kan ve kateter içi kan kültürleri antibiyotik başlanmadan önce
alınmalı, her şişeye aynı miktarda kan konulmalı ve kan kültür şişeleri kanın nereden
alındığına dair dikkatle belirtilmeli. (IDSA 2009)

Kateterden alınan kan kültürlerinde periferik kan kültürlerine göre yanlış

pozitiflik oranı daha yüksek. (Everts RJ et al. J Clin Microbiol 2001)
Etiketler şişe barkodu üzerine yapıştırılmamalıdır.

Kan alımının tarihi - saati, vücut sıcaklığı ve alınan

yer her zaman etikette belirtilmelidir.

Kan kültür şişeleri güvenli şekilde poşetlenmelidir.

Düşme veya devrilmelerini önleyecek, hasar

riskini en aza indirgeyecek uygun taşıma çantası
ile transferi sağlanmalıdır.

İŞLEMİ KAYDEDİN.
İdrar Kültürü Alma
 Orta Akım İdrar Örneği

Malzemeler :

Hijyenik ıslak mendil

Steril idrar kabı
Steril spanç
Eldiven
Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,
* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.

Erkeklerde üretra ağzı, kadınlarda genital bölge önden arkaya doğru tek hareketle
hijyenik mendil ile silinerek temizlenir.

Steril spanç ile kurulanır.

İdrar başlangıç kısmı tuvalete yapıldıktan sonra devamı orta akım idrarı örnek kabına
alınır.

Örnek kabı kapağının iç kısmına dokunulmadan

kapak kapatılır.
 Tüpün üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren etiket yapıştırılır.

Hemşire parafı atılır / hemşire kodu etiketi yapıştırılır.

Alınan örnek laboratuvara kontamine olmadan gönderilir.

İŞLEMİ KAYDEDİN.
 Sürekli Kateter Takılı Hastadan İdrar Kültürü Alma
Sürekli kateter takılı hastalarda torbada biriken idrar ve kateterin idrar torbasına
bağlandığı yerden alınan idrar kültür için uygun değildir.

Malzemeler :
Steril %70 alkollü mendil
Enjektör
Steril örnek kabı
Steril eldiven
Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,
* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.

Ellerinizi yıkayın.

Steril eldiven giyin.

Kateter bağlantı yerinin yanında
bulunan plastik kısım %70 alkollü
mendil ile silinir.

Enjektör ile lastik kısma girilir. Piston

yavaşça çekilerek idrar aspire edilir.

Alınan idrar örneği steril örnek

kabına aktarılır. Örnek kabı kapağının
iç kısmına dokunulmadan kapak
kapatılır.
 Tüpün üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren etiket yapıştırılır.

Hemşire parafı atılır / hemşire kodu etiketi yapıştırılır.

Alınan örnek laboratuvara kontamine olmadan gönderilir.

İŞLEMİ KAYDEDİN.
 Geçici Mesane Kateteri İle İdrar Kültürü Alma
Malzemeler :

Steril eldiven
Uygun numarada nelaton sonda
Steril kayganlaştırıcı jel
%10 Povidon iyot
Yatak koruyucu örtü
Çöp torbası
Steril spanç
Steril örnek kabı
Delikli steril örtü
Işık kaynağı
Böbrek küvet
Klemp (gerekirse)
Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,
* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.

Ellerinizi yıkayın.

Steril eldiven giyin.

Steril şartlarda ‘Üriner Kateterizasyon Talimatı’na uygun olarak hastaya kateter takılır.
İlk 15-30 ml’lik idrar kateterden dışarı, böbrek küvete atılır

Orta idrar kabın ağzı ve kapağı kontamine edilmeden örnek kabına alınır, kapağı kapatılır.

Hasta izolasyonda değilse atıklar evsel atığa, sonda ve eldivenler tıbbi atığa atılır.

Eller yıkanır.

İŞLEMİ KAYDEDİN.
 Bebeklerden İdrar Kültürü Alma
Malzemeler :

Steril plastik idrar torbası (kız ve erkek çocuk için farklı, deriye yapışan)
Steril spanç
Steril örnek kabı
Eldiven
Hijyenik ıslak mendil
 Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,
* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.

Erkek çocukta penis, kız çocukta vulva çevresi önden arkaya doğru hijyenik ıslak mendil
ile silinerek temizlenir.

Steril spanç ile kurulanır.

Bebeğin cinsiyetine uygun idrar torbası yapıştırılır.

Alınan idrar örneği torbası ile birlikte steril örnek kabına konur.
 Tüpün üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren etiket yapıştırılır.

Hemşire parafı atılır / hemşire kodu etiketi yapıştırılır.

Alınan örnek laboratuvara kontamine olmadan gönderilir.

Eller yıkanır.

İŞLEMİ KAYDEDİN.
 Kateter Ucu Kültür Örneği Alma

Malzemeler :

Eldiven
%70 alkol içeren steril mendil
Steril penset
Steril makas
Steril örnek kabı
 Dikkat ! Değerli örnek.

Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,

* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.
Kateter çevresindeki cilt %70 alkol içeren steril mendil ile temizlenir.

Kateter aseptik olarak penset yardımıyla uzaklaştırılır ve 3-4 cm’lik distal ucu steril bir
makasla kesilerek, steril örnek kabı içine alınır.
 UNUTMAYIN!

O Tüp üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren

etiket yapıştırın.

O Alınan örneği taşıma çantası ile laboratuvara

gönderin, kontamine olmamasına dikkat
edin.

O Ġşlem sonunda atıkları «Atıkların Yönetimi

Talimatı»na uygun olarak atın.

O Eldivenlerinizi çıkardıktan sonra ellerinizi «El

Yıkama Talimatı»na uygun olarak yıkayın.

 Yara Örneği Alma

Malzemeler hazırlanır :
Eküvyon çubuğu
Transport besi yeri
Serum fizyolojik
%70 alkol
Eldiven
Maske

Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,

* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.
Açık yara 

Yara alanı steril serum fizyolojik ile yıkanır.

Yara çevresi %70 alkol ile silinir. Kuruması sağlanır.
Uygunsa önce debridman yapılır, sonra örnek alınır.
Direk yaranın ortasına, kenarlara değmeyecek şekilde eküvyon çubuğu iyice temas
ettirilerek sürüntü örneği alınır.
Transport besiyeri içeren tüpün içine konur, kapağı sıkıca kapatılır.
 Kapalı yara 

Kapalı yaralar ve aspirasyonlar öncesinde cilt antisepsisi sağlanır.

1- %70 alkol
2- povidon iyod
3- %70 alkol

Örnek alma işlemine geçilir. Cerrahi olarak veya enjektör ile örnek alınır.
 UNUTMAYIN!

O Tüp üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren

etiket yapıştırın.

O Alınan örneği taşıma çantası ile laboratuvara

gönderin, kontamine olmamasına dikkat
edin.

O Ġşlem sonunda atıkları «Atıkların Yönetimi

Talimatı»na uygun olarak atın.

O Eldivenlerinizi çıkardıktan sonra ellerinizi «El

Yıkama Talimatı»na uygun olarak yıkayın.

 Solunum Yolu Kültürleri

Güvenli uygulama adımlarını tamamla  * Mahremiyet,

* Ben kimim,
* Kimlik doğrulama,
* İşlem hakkında bilgi ver.
 Balgam Kültürü Örneği Alma

Malzemeler hazırlanır :
Steril örnek kabı
Eldiven

İşlem öncesi oral florayı uzaklaştırmak için ağız su ile çalkalanır.

Tüberküloz kültürü için örnek alınacaksa ağız su ile çalkalanmaz.

Mümkünse sabah ilk balgam tercih edilir.

Balgam örneği öksürtülerek steril kaba alınır.

 Burun Kültürü Örneği Alma

Malzemeler hazırlanır :
Eküvyon çubuğu
Transport besi yeri
Eldiven
Maske
Eller yıkanıp,eldivenler giyilir.
Maske giyilir. Hasta yüzü ışığa dönük olacak şekilde oturtulur.

Jele batırılan veya SF ile nemlendirilen eküvyon çubuğu burun deliğinden içeri sokularak
burun kanadına temas etmesi sağlanır. Aynı eküvyon çubuğu ile diğer burun deliğinde de
işlem tekrarlanır.

Ekivyon transport besiyeri içeren tüpün içine konulur, kapağı sıkıca kapatılır.
 Nazofarinks Sürüntü Örneği Alma

Malzemeler hazırlanır :
Jelsiz swap
Eldiven
Maske
Eller yıkanıp,eldivenler giyilir.
Maske giyilir. Hasta yüzü ışığa dönük olacak şekilde oturtulur.

Jelsiz swap kullanılarak her iki burun ve nazofarenks mukoza

yüzeyine sürülerek alınır.

Pasterior nazofarenks yüzeyine ulaşana kadar swabı hastanın

burun deliklerinden birine sokun.

Pasterior nazofarenks yüzeyinde swabı döndürün.

Swabı nazal boşluktan geri çekin.

 Kültür çubuğunun uç kısmının nazofarinkse ulaşması için buruna yerleştirilen
kısmın uzunluğu burun deliklerinden kulak deliğine kadar olan mesafe ile aynı
olmalıdır.

Swap kuru tüpün içine konulur, kapağı sıkıca kapatılır.

 Boğaz Sürüntü Örneği Alma

Malzemeler hazırlanır :
Eküvyon çubuğu
Transport besi yeri
Eldiven
Abeslang
Maske
Eller yıkanıp,eldivenler giyilir.
Maske giyilir. Hasta yüzü ışığa dönük olacak şekilde oturtulur.

Hastadan ağzını iyice açması istenir.

Ağızdan derin nefes alması söylenerek dil basacağı ile dile

bastırılır.
tonsil ve farinks
mukozasına iyice
sürülerek ve varsa
kript, püy, plak gibi
lezyonlardan örnek
Eküvyon çubuğu dile ve ağız mukozasına değdirmeden
alınır.
çıkarılır.

Eküvyon çubuğu transport besiyeri içeren tüpün içine

konur, kapağı sıkıca kapatılır.
 Solunum Sekresyonları Kantitatif Kültür Örneği Alma
Trakeal aspirat, BAL(bronkoalveolar lavaj), fırça örnekleri

Malzemeler hazırlanır :
Trakea kültür tüpü
Eldiven
Maske

BAL(bronkoalveolar lavaj) hekim tarafından

alınır.
 Dikkat ! Değerli örnek.

Maske giyilir.

Steril şartlar altında kanül veya endotrakeal tüpün değiştirilmesi ya da aspirasyon

işlemi esnasında alınabilir.
 UNUTMAYIN!
Tüp üzerine hasta kimlik bilgilerini içeren etiket yapıştırın.

Alınan örneği taşıma çantası ile laboratuvara gönderin, kontamine olmamasına dikkat
edin.

İşlem sonunda atıkları «Atıkların Yönetimi Talimatı»na uygun olarak atın.

Eldivenlerinizi çıkardıktan sonra ellerinizi «El Yıkama Talimatı»na uygun olarak yıkayın.

KAYIT ALIN.
TEŞEKKÜR EDERİM.