SEMI DETAILED LESSON PLAN

I. Layunin

Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag- aaral ay inaasahang:

a. nalalaman ang mga bahagi ng morpolohiya;

b. makakapag bahagi ng iba’t – ibang anyo ng mopolohoya;

c. naipapamalas ang iba’t- ibang anyo ng morpolohiya.

II. Paksang Aralin

a. Paksa: Morpolohiya

b. Reference: https://www.slideshare.net/ mobile/natalielovitos/morpolohiya

c. Kagamitan: Biswal, aklat

III. Pamamaraan

A. Panimulang Gawain

a1. Pagdarasal

a2. Pagbati

a3. Pagtatala ng liban

a4. Pag tsek ng Takdang Aralin

B. Pagbabalik Aral

Ang guro ay magtatanong sa mga estudyante kung ano ang kanilang

tinalakay kahapon.

C. Pagtatalakay
 Itatalalakay ng guro ang depenisyon ng morpolohiya. Itatalakay din ang
mga uri ng Morpema sa Wikang Filipino, kasama din dito ang limang proseso ng
paglalapi.

*Morpolohiya

*Uri ng Morpema sa Wikang Filipino

*Limang proseso ng Paglalapi

D. Gawain

Ang mga mag- aaral ay bubuo ng dalawang grupo. Ang dalawang grupo ay
magpapaunahan sa pagtukoy ng morpema at pagbigay ng mga halimbara nito.

E. Paglalahat
Morpolohiya -Ang morpolohiya ay pinaka maliit nay unit na salita.
-Ito ay ang pag-aaral ng pagsasama-sama ng mga salita upang makabuo ng
panibagong salita.

-Ito din ay pag-aaral ng mga pinagsama samang mga tunog para makabuo ng
panibagong salita.

-Ito ay pag-aaral kung paano nabubuo ang mga salita.

Morpema - Ang morpema ay ang pinakamaliit nay unit ng isang salita na mayroong
kahulugan.

-Ang morpema ay maaaring isang salitang – ugat o isang panlapi.

-May Tatlong Anyo ang Morpema ito ay,

( Morpemang Ponema, Morpemang Panlapi, at Morpemang Salitang – ugat.)

Anyo ng Morpema
*Morpemang Ponema - Ito ay ang morpemang maaaring baguhin ang isang salita sa
pamamagitan ng pagpapalit ng letra sa dulo ng isang salita.

-Sa salitang doktora, ginagamit ang ponemang /a/ sa pagtutukoy sa kasarian ng isang
babae.

-Halimbawa ay ang salitang Tito na pinalitan ang ponemang /o/ sa /a/ ay magiging Tita.

Ang mga sumusunod ay mga halimbawa ng ponema:

Antonio – Antonia

Paulo – Paula
 Angelito – Angelita

Tito – Tita

Lolo – Lola

Propesor – Propesora

Maestro – Maestra

- Ang Morpemang Ponema ay mayroong tiyak at di-tiyak.

Halimbawa ng Tiyak

Abogado- Abogada

Doktor – Doktora

Lino – Lina

-Ang di-tiyak ay ang mga salitang hindi maaaring palitan ng ponemang /a/ at /o/ upang
matukoy ang kasarian ng isang tao.

*Karpintero

*Bumbero

*Guwardya

Morpemang Panlapi -Ang bawat salita ay may angking kahulugan kaya ang bawat
salitang panlapi ay isang morpema. May mga panlaping nagpapahayag ng pagkilos ng
isang tao.

Halimbawa ay ang panlaping /um/ na nagpapakita ng pagkilos.

Limang Paraan ng Paglalapi

Pag-uunlapi
Ang pag-uunlapi ay makikita sa unahan ng salita.

Ang panlaping /um/, /ma/, /ipa/, /paki/ na panlapi ay idinadagdag sa unahan ng salita
upang makabuo ng panibagong salita na nagtataglay ng panibagong kahulugan.

Halimbawa ng panlaping /um/ ;

 Um + asa = Umasa

 Um + inom = Uminom
 Um + una = Umuna
 Um + abot = Umabot

Halimbawa ng panlaping /ma/;

 Ma + yaman = Mayaman
 Ma + rumi = Marumi
 Ma + bango = Mabango
 Ma + ayos = Maayos
 Ma + kalat = Makalat

Halimbawa ng panlaping /ipa/;

 Ipa + dala = Ipadala

 Ipa + urong = Ipaurong
 Ipa + kita = Ipakita
 Ipa + ayos = Ipaayos
 Ipa + kain = Ipakain

Halimbawa ng panlaping /paki/

 Paki + ayos = Pakiayos

 Paki + urong = Pakiurong
 Paki + sama = Pakisama
 Paki + dala = Pakidala
 Paki + bura = Pakibura
 - Sa Panlaping /paki/, makikita ang pakikisuyo ng isang tao.
- Nagkakaroon ito iba’t ibang kahulugan base sa pagkabit ng panlapi.

Pag-gigitlapi Sa pag-gigitlapi makikita ang panlapi sa gitna ng isang salita.

- /um/, /in/, ay mga halimbawa ng panlaping gitna.

Halimbawa ng pag-gigitlapi gamit ang /um/;

 Um + punta = Pumunta
 Um + baba = Bumaba
 Um + tama = Tumama
 Um + lipat = Lumipat
 Um + tawag = Tumawag

Halimbawa ng pag-gigitlapi gamit ang /in/;

 In + sabi = Sinabi
 In + sama = Sinama
 In + malas = Minalas
 In + bili = Binili

Kabilaang Pag-lalapi- Makikita ang paglalapi sa simula at hulihan ng salita.

Ang panlaping /in/ at /um/, /mag/, /pag/ ay mga halimbawa ng kabilaang pag-lalapi.

Halimbawa ng kabilaang pag-lalapi;

 Mag + an + sayaw = Magsayawan

 Mag + an + kanta = Magkantahan
 Pag + an + aral = Pag-aaralan

Paghuhulapi -Ang paglalapi ay idinudugtong sa dulo ng salita.

Ang /in/ at /an/ ay halimbawa ng panlapi.

Halimbawa ng panlaping /in/;

  In + lisan = Lisanin
 In + alis = Alisin

Halimbawa ng panlaping /an/

 An + punta = Puntahan
 An + kain = Kainan

Laguhan - Ang panlapi ay maaaring mayroon sa simula, gitna, hulihan ng isang salita.

Halimbawa ng laguhan na may lapi;

 Pag + salu + an = Pagsaluhan

 Pag + sikap + an = Pagsumikapan

Morpemang Salitang – Ugat

Ang morpemang salitang – ugat ay salitang hindi nilalapatan ng panlapi.

Ito ay kayang tumayo ng mag-isa at walang tulong ng panlapi.

Ito ay nagtataglay ng buong kahulugan.

Halimbawa ng salitang – ugat ang mga sumusunod;

o Sigaw
o Kain
o Bili
o Bukid
o Basahan
o Ulila
o Kawawa
o Lupa
o Bahay
o Lakad
o Takbo
o Larp
o Hingal
Pagpapaliwanag
Sisimulan ang pagtatalakay sa pinaka madaling pagtukoy sa kahulugan ng
morpolohiya at ng morpema at magbibigay ng mga halimbawang salita patungkol dito.
Ipapaliwanag din ang mga anyo ng morpema sa madaling paraan na mas mauunawaan
ng mga mag-aaral at magbibigay ng mga halimbawa sa bawat anyo hanggang sa mas
maunawaan ng mga mag-aaral ng lubos. Ang pagpapaliwang ng ganitong aralin sa
mga elementarya ay makakatulong sakanila sa pagbuo ng tamang pangungusap sa
pakikipag-usap at paggawa ng mga essay na makakatulong sa kanilang pag-aaral.

Analisis
Ang pag-aaral ng morpolohiya, morpema, at mga anyo ng morpema ay
mahalagang pag-aralan sa elementarya mas maunawaan ang mga bata ang
kahalagahan ng isang letra upang mabago ang kahulugan ng isang salita Nakatutulong
ito upang makalikha ang mga mag-aaral ng mga awtput sa eskuwelahan na konektado
sa morpolohiya. Mahalagang maunawaan at malaman ng mga mag-aaral kung paano
ang tamang pagdaragdag ng letra sa isang salita upang mas mdali ang pakikipag-usap.
Ang pagdadagdag ng letrang /a/, /o/, /um/, at /in/ ay maaaring makapagpabago ng
kahulugan ng isang salita.