Group 5-Module-1

TECHNOLOGICAL UNIVERSITY OF THE PHILIPPINES – MANILA
Department of Languages
College of Liberal Arts
TSAPTER KOMUNIKASYON PARA SA TRABAHO

(COMMUNICATION FOR WORK PURPOSES)
7
Pangkalahatang ideya ng Tsapter (Chapter overview)

Ang tsapter na ito ay umiikot sa mga konsepto ng komunikasyon sa lugar ng
trabaho. Ang mga importanteng aspeto na matatalakay ay ang mga araling
sumusunod: epektibong komunikasyon sa lugar ng trabaho, daloy ng komunikasyon
sa lugar ng trabaho, mga stratehiya upang malagpasan ang mga hadlang sa
komunikasyon sa lugar ng trabaho, daloy ng intraorganisasyonal na komunikasyon,
parinig na komunikasyon, kahalagahan ng pagtugon sa lugar ng trabaho at mga
nakasulat na materyales para sa trabaho.
Layunin:
Sa pagtatapos ng tsapter na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Maipaliwanag ag mga konsepto ng komunikasyon sa lugar ng trabaho;

2. Malaman ang kahalagahan ng epektibong komunikasyon sa lugar ng trabaho;
3. Kilalanin ang kasanayan na kailangan sa pagiging matagumpay ng trabaho; at
4. Makagawa ng naaangkop na mga materyales para sa trabaho.
“Huwag kang gumamit ng mga salitang masyadong mabigat para

sa paksa. Huwag kang magsalita ng sukdulan; kung hindi ay
mauubusan ka na ng salita kung gusto mo na magsalita ng matindi
tungkol sa isang bagay.”
“Don’t use words too big for the subject. Don’t say infinitely when you mean very; otherwise you’ll have no word left when you
want to talk about something really infinite.”
C.S. Lewis
1
ARALIN1: Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho

(Communication in the Workplace)
Ang komunikasyon ay isang paraan upang maipahayag o maibahagi ang

impormasyon upang maintindihan. Ayon kay Gou at Sanchez, ang komunikasyon ay
ang paglikha o pagpapalitan ng kaisipan, ideya, damdamin, sa pagitan ng
nagpapadala (sender) at tumatanggap (receiver). Ito ay mahalaga sa pagbuo at
pagpapanatili ng mga relasyon sa trabaho.
Ang komunikasyon sa lugar ng trabaho ay karaniwang nagaganap kung

mayroong paghahatid ng impormasyon sa pagitan ng isang tao at mga grupo ng tao
sa isang oraganisasyon. Ang halimbawa nito ay ang mga minuto, memo, request,
business/technical/incident reports, mga liham, e-mails, mensahe sa text, voicemails,
mga tala, at iba pa.
Ayon kay Duun (2000), bagamat nakikipagkomunika ang mga namamahala ay

hindi ibig sabihin nito na laging nagkakaroon ng pagkakaintindihan sa pagpapalitan
ng mensahe. Marami ang naniniwala na nagkaroon na ng komunikasyon kung ang
isang memorandum, liham, fax, o e-mail, ay naipadala na. Ngunit, ang komunikasyon
ay nagaganap lamang kung ang impormasyon at pagkakaintindihan ay naganap sa
pagitan ng nag-uusap.
Proseso ng Komunikasyon
Ang proseso ng komunikasyon ay nagaganap sa iba't ibang mga sitwasyon

para sa iba't ibang mga kadahilanan at may potensyal para sa maraming iba't ibang
mga interpretasyon. Mayroon itong mga bahagi:
2
The Communication Process. (n.d.). expert program management.com.

Retrieved on ( 30 May 2021)
fromhttps://expertprogrammanagement.com/2019/04/the-communication-
process/
1. Nagpadala o tagapagbalita (Sender) - ang taong nagbibigay ng

mensahe
2. Tagatanggap o madla (Receiver) - ang tao na tumatanggap ng
mensahe
3. Mensahe (Message) - ang impormasyong ipinapadala, nilalaman.
Maaari itong pasulat o pasalita
4. Channel/Medium - ang paraan ng pagpapadala ng mensahe.
Halimbawa: fax, telepono, o mga pag-uusap, e-mail, sulat, atbp.
5. Tugon - nagsasabi kung gaano kahusay natanggap ang mensahe at
binubuo ng pandiwa at di-berbal na mga pahiwatig mula sa tatanggap
upang ipakita na naintindihan niya ang mensahe
6. Ingay /panghihimasok - ang mga hadlang o bagay na maaaring tumigil
sa pagkaunawa ng mensahe.
3
Ano ang Epektibong Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho?3
Ang komunikasyon ay mahalaga sa paggiging matagumpay ng mga

organisasyon. Ito ay magiging epektibo kung ang mensahe na ipinadala ay ang
mensahe ring natanggap.
Ang mga nagtatrabaho ay magkakasundo kung ang bawat isa ay nabibigyan ng

pagkakataon upang makipag-usap sa iba ng propesyonal. Maraming pagkakataon na
nagkakaroon ng hindi pagkakasundo sa trabaho dahil sa maling pagkilos o pag-uugali
tulad ng pagkawala ng respeto at kawalan ng kabutihang loob sa katrabaho.
Limang importanteng kasanayan bilang empleyado:
1. Kakayahan sa pakikipag-usap
2. Kasipagan at may dedikasyon sa trabaho
3. Kakayahang makipagtulungan sa mga kasama
4. Kakayahang magsuri ng mga bagay
5. Pagkukusa
Sampung importanteng kakayahan sa pakikipag-usap upang maging

matagumpay ang trabaho sa isang lugar:
1. Kakayahang makipagkomunika ng di-verbal

2. Direkta at malinaw sa mga pahayag
3. Pagiging palakaibigan
4. Pagpili ng tamang midyum
5. Mga pagpuna at komento
6. Pagkakaroon ng kumpiyansa
7. Pagkakaroon ng respeto
4
8. Pagiging bukas ng kaisipan

9. Pagiging maunawain sa damdamin ng iba
10. Pakikinig
Mga Sangkap ng Mabisang Mga kasanayan sa Komunikasyon:

 Alamin makinig: Panatilihin ang pakikipag-ugnay sa mata, Ituon ang
tagapagsalita.
 Mag-isip ng Positive: Panatilihin ang isang positibong pag-uugali, Tingnan
ang mga problema bilang hamon.
 Katumpakan: Gumawa ng isang tala ng kung ano ang iyong sinasalita,
Tumutulong na manatiling nakatuon.
 Pag-unlad sa Sarili: Ang kumpiyansa ay ang pangunahing punto, Huwag
sumuko.
Alam, Z., n.d. Workplace Communication. Academia.edu. Retrieved (10 May 2021) from:
https://www.academia.edu/27686070/Workplace_Communication_pptx
Limang importanteng rason:
1. Inobasyon (Innovation) - kung saan ang mga empleyado ay may karapatang

mailabas ang kanilang ideya ukol sa pagbabago o inobasyon. Nakadepende sa
empleyado ang inobasyong magaganap sa isang organisasyon.
2. Pagsulong (Growth) – Ang komunikasyon ay makikita sa panloob at panlabas.

Ang bawat paglaki ng proyekto ay nakabase sa isang matibay na komunikasyon.
5
3. Epektibong komunikasyon (Effective Communication) – Ang pagiging

epektibong tagapagsalita ay madaling nahahawakan ang kanyang grupo.
Napapangasiwaan ang problema at marunong bumuo ng relasyon sa bawat isa.
Hindi lamang ito sa pakikipagusap, subalit ito ay ang pagbibigay oportunidad na
makapagusap-usap ang bawat isa. Mahalaga ang may matibay na daluyan ng
komunikasyon.
4. Pagbuo ng koponan (Team Building) – Ang pag-buo ng isang koponan ay
nangangailangan ng komunikasyon at kooperasyon. Ito ay isang epektibong
paraan upang mapataas ang moral ng bawat empleyado.
5. Pagbibigay ng boses sa bawat isa (Giving a voice to all) - Ang pag-buo ng

isang matibay na komunikasyon ay dapat para sa lahat ng miyembro ng isang
organisasyon. Makabubuti sa empleyado na mayroong isang matibay na
komunikasyon ang bawat isa, sapagkat ito ay oportunidad upang makapagsalita
at pakinggan ng bawat isa.
Incorp.asia. Importance of Good Communication at the Work Place. Retrieved
on May 27, 2021 from https://www.incorp.asia/blog/hr/importance-of-good-

communication-at-workplace/
6
ARALIN2: Mga Hadlang sa Komunikasyon sa Lugar ng

Trabaho
(Barriers to Communication in the Workplace)
"Ang lahat ay nasabi na dati, ngunit dahil walang nakikinig kailangan

nating panatilihing bumalik at magsisimulang muli."
“Everything has been said before, but since nobody listens we have to keep going back and beginning all over again.”
André Gide
(Pranses na may-akda at nagwagi ng nobel na premyo sa panitikan noong 1947 )
Ano ang mga Hadlang sa Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho:
Role
Noise Culture
Bias Misinterpretation
7
1. Ingay (Noise)
Ang ingay ay maaaring panloob o panlabas. Ang panloob na ingay ay

kumakatawan sa panloob na sariling pakikipag-usap na ginagawa nating lahat.
Maaaring kabilang sa panlabas na ingay ang iba pang mga pag-uusap, ingay sa
trapiko o anumang makagambala sa aming kakayahang mapanatili ang pokus.
Halimbawa: Ang malakas na pakikipag-usap at mga noise sa pag-unlad ay
nakakaapekto sa pandinig.
Careerie Internet Magazine. Mga hadlang sa Communication ng Lugar ng Trabaho-Career-Path. (2021). Retrieved (10 May 2021) from: https://tl.careerie.com/20896-
barriers-to-workplace-communication
2. Kultura (Culture)
Ang kultura ay maaaring kumatawan sa isang hadlang sa komunikasyon

kapag pinipigilan nito ang komunikasyon na mangyari o kapag ipinahayag ng
mga empleyado ang impormasyon at input na sa palagay nila inaasahan nilang
makipag-usap, at hindi kung ano talaga ang paniniwala nila.
Halimbawa: Ang isang tao mula sa Timog Amerika ay maaaring maging

komportable sa pakikipag-usap ng malapit ang distansya sa kausap. Habang
ang isang taong mula sa Hilaga ng Amerika ay maaaring maging hindi
komportable. Ang pag-aaral na panatilihing komportable ang mga distansya sa
pag-uusap at obserbahan ang iba pang kultura ay makakatulong na
mapagtagumpayan ang mga hadlang sa kultura.
Lumenwaymaker. Typical Communication Flows. Retrieved (10 May 2021) from:
https://courses.lumenlearning.com/wm-principlesofmanagement/chapter/reading-barriers-to-effective-communication/
8
3. Tungkulin (Role)
Ang tungkulin ng tungkulin ay maaaring lumikha ng mga hadlang sa

komunikasyon sa mga organisasyon, lalo na kapag ang mga kasangkot na
pakikipag-ugnayan sa pagitan ng mga nasasakupan at nakatataas
4. Bias
Ang mga bias ay maaaring batay sa aming mga napauna na paniniwala

(hal. Ang mga “millennial” ay hindi tumutugon nang maayos sa pagpuna) o
batay sa mga impression na nabubuo ng tao habang nakikipag-ugnay tayo sa
kanila.
5. Maling pagpapakahulugan (Misinterpretation)
Mahalagang siguraduhin na ang kahulugan sa likod ng iyong

komunikasyon ay malinaw at tumpak na nauunawaan. Kapag may pag-
aalinlangan, humingi ng paglilinaw.
Paano mapagtagumpayan ang mga hadlang sa komunikasyon sa

lugar ng trabaho?
Ang mga hadlang ay hindi maiiwasan; kaya upang makapagtrabaho nang maayos sa
isang koponan at sa isang kumpanya, kailangan mong makinig nang maayos,
maiwasan ang mga jargon, panatilihing bukas ang isip at magkaroon ng kamalayan sa
mga pagkakaiba-iba sa kultura.
9
Mga Paraan Upang Madaig ang mga Hadlang sa Komunikasyon:
1. Naaangkop na pag-aayos ng pag-upo

2. Siguraduhing nakakakita at nakakarinig ng malinaw
3. Komportableng paligid
4. Bawasan ang mga biswal at pasalitang mga abala
5. Paggamit ng simpleng mga salita
6. Mga simbolo at tsart
7. Aktibong pakikinig / konstruktibong pagtugon
8. Pagtawag ng atensyon at motibasyon
9. Pagtulong at pagbibigay simpatya sa mga hadlang na pangkultura
10. Pag-unawa sa mga tradisyon at impormasyon ng isang kultura
11. Iwasan ang labis-labis na impormasyon
12. Kakayahang umangkop sa mga nakatakdang pagpupulong
Jadhav, N., (2014). Barriers to communication. Slideshare.net. Retrieved (10 May 2021) from: https://www.slideshare.net/namuj/barriers-to-communication-
34297156?from_action=save
Limang paraan upang maalis ang mga hadlang sa komunikasyon sa lugar ng

trabaho
1. Pag-intindi sa iba’t ibang henerasyon na ka-trabaho – Ang bawat henerasyon

ay may magkakaibang kagustuhan ng komunikasyon. Kailangang intindihin ang
pagkakaiba-iba at makisama sa kanila upang maging maayos ang komunikasyon.
2. Gawing mabilis ang komuniksyon – Sa pagbabago ng mundo, dapat ay

ipinapatupad ang mas agarang paraan ng komunikasyon.
10
3. Pag-gawa at pamamahagi ng nakakaengganyo at sariling nilalaman. – Ang

mga tao ay gustong tumupok ng tunay, nakakaengganyo, at masayang nilalaman.
Dahil sa social media, ang mga organisasyon ay dapat may sarili at bagong paraan
kung papaano nila ipapamahagi ang mensahe sa bawat tao. Mas gusto ng mga tao ang
bago at nakakaengganyong nilalaman. Halimbawa, pagbibidyo, infographics, webinars,
podcasts, at memes.
4. Paglipat sa mobile-first communication – Dahil ang komunikasyon ay

ginagamitan na ng mataas na teknolohiya, maaring intindihin ang kagutuhan ng mga
tao na gumamit ng ibang anyo ng komunikasyon sa personal o pang propesyonal na
buhay.
5. Paggamit ng kapangyarihan ng data at teknolohiya – Kailangang intindihin

kung paano gamitin ang makabagong paraan o anyo ng komunikasyon. Subalit,
maraming organisasayon ay wala pang- access sa bago at modernisadong teknolohiya
sa komunikasyon na maari nilang magamit.
Martic K.(October 13, 2020). Top 13 Communication Barriers and How to
Tackle them. Retrieved on May 29, 2021 from

https://blog.smarp.com/communication-barriers
11
GAWAIN/AKTIBIDAD
Gawain #1
Scor
Name Date
e
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng hadlang sa komunikasyon ang mga

sumusunod.
1. Ito ay anumang maaaring makagambala sa kakayahang mapanatili ang

konsentrasyon.
2. Ito ay hadlang na kapag pinipigilan nito ang komunikasyon na mangyari,

inaasahang makipag-usap, at hindi kung ano talaga ang paniniwala.
3. Maaaring lumikha ng mga hadlang sa komunikasyon kapag ang mga

kasangkt na pakikipag-ugnayan sa pagitan ng mga nasasakupan at nakatataas.
4. Maaaring batay sa mga napauna na paniniwala o batay sa mga

impression na nabubuo ng tao habang nakikipag-ugnay.
5. Ang kahulugan sa likod ng komunikasyon ay hindi malinaw at hindi

tumpak na nauunawaan.
12
Gawain #2
Scor
Name Date
e
Panuto: Basahin ang bawat kaso sa ibaba at pag-aralan ang mga hadlang na
ipinakita. Ipaliwanag ang bawat hadlang na naroroon sa sitwasyon.
Sitwasyon 1
Si Mark ay isang social worker, at mayroon siyang kliyente na may banayad na
kapansanan sa intelektwal. Sa panahon ng kanilang sesyon, mabilis na tumalon si
Mark mula sa paksa hanggang sa paksa, gamit ang mga ekspresyong pang-
akademiko at jargon sa serbisyo. Si Jay, ang kanyang kliyente, ay nababagabag at
nagkakaproblema sa pagpapahayag ng mga saloobin. Sinabi ni Mark kay Jay na
maglaan ng oras; nandito siya para tumulong. Ngunit si Mark ay patuloy na nakatingin
sa orasan at suriin ang kanyang talaarawan. Nararamdaman ni Jay na dapat siya ay
bobo at mabagal; at bumulusok ang kanyang kumpiyansa sa sarili.
Ipaliwanag ang bawat hadlang na naroroon sa sitwasyon.
1. Walang interes -
2. Hindi magandang kasanayan sa pakikinig -
3. Kakulangan ng empathy -
13
4. Iba pa -
Sitwasyon 2
Ngayon ay hindi ka lang interesado sa sasabihin ng iyong kaibigan. Karaniwan kang
nakikinig sa kanyang mga problema at ginagawa ang magagawa mo para tulungan
siya, ngunit mas nag-aalala ka sa sakit ng iyong ina. Kapag hiniling mo sa kanya na
ulitin ang isang bagay, inaakusahan ka niya na hindi mo siya pinapansin. Gusto mong
ituro na hindi niya kailanman tinatagal ang iyong payo.
Ipaliwanag ang bawat hadlang na naroroon sa sitwasyon.
1. Walang interes -
2. nakaraang karanasan -
3. Mga problema sa bahay o trabaho -
4. Iba pa -
14
ARALIN3: Daloy ng Intraorganisasyonal na Komunikasyon sa

Lugar ng Trabaho
(Flow of Intraorganizational Communication in
the Workplace)
”Maaari kang magtaglay ng magandang ideya, subalit kung hindi

mo ito maipahayag, hindi ka maidadala ng ideya mo kahit saan”
“You can have brilliant ideas, but if you can’t get them across, your ideas won’t get you anywhere.”
Lee Lacocca
Ayon kay Longest (2000), ang komunikasyon sa lugar ng pinagtatrabahuan ay

maaaring daloy pataas, pababa, pahalang at pahilis.
15
1. Komunikasyong Pataas (Upward Communication) – Nagbibigay ito ng puna

kung gaano kahusay ang organisasyon sa kanilang mga ginagagawa. Maaaring
gamitin ng mga nasasakupan ang komunikasyong pataas upang maipabatid
ang kanilang mga ginawa at problema sa nakatataas na posisyon. Maaari rin
itong gamitin ng mga empleyado para mailahad ang kanilang opinion at ideya
at makisali sa proseso ng pagdedesisyon.
Komunikasyong pataas ay maaaring magresulta ng isang mangagawang

tapat at nakatuon lamang sa kanyang trabaho dahil ang manggagawa ay may
kakayahang magsalita at ipahayag ang mga hindi kanais-nais na problema sa
mga nakatataas na posisyon sa kanila. Ang tagapamahala ay maaaring
malaman ang saloobin ng manggawa patungkol sa kanilang trabaho,
katrabaho, tagapangasiwa at ang samahan sa pangkalahatan.
Halimbawa:
Mga Mag-aaral --- Faculty ---- HOD --- Dean - Director --- Chairperson
Gill, A., n.d. Flow of communication. Academia.edu. Retrieved (10 May 2021) from: https://www.academia.edu/35796180/Flow_of_communication_Anuvesh_Gill_ppt
Ang bisa ng komunikasyong pataas ayon kay Luthans (1984) ay

maaaring madagdagan sa pamamagitan ng paraang grievance grocedure, open
door policy, pagpapayo, mga talatanungan, at panayam, pakikisali sa
pagdedesisyon at tanod-bayan(ombudsperson).
a. Grievance Procedure
- Ang empleyado ay maaaring mag-apila ng mas mataas ng agaran sa
kanilang tagapangasiwa.
- Pinoprotektahan nito ang indibidwal mula sa di-makatwirang
ginagawa ng kanilang tagapangasiwa.
16
- Hinihikayat nito na magkaroon ng talakayan tungkol sa mga reklamo.
Mga Halimbawa ng gribans sa lugar ng pinagtatrabahuan:
 Diskriminasyon
 Kalusugan at kaligtasan sa lugar ng pinagtatrabahuan.
 Sahod at mga benepisyo.
 Pananakit o pang-aaway.
Employsure. ( July 11, 2019). Are You Grieving Over Workplace Grievances?
Emplosure.com. Retrieved on (May 10, 2021) from
https://employsure.com.au/blog/are-you-grieving-over-workplace-
grievances/
b. Open Door Policy

- Isa itong paanyaya para sa mga empleyadong sakop na pumasok at
kausapin ang nakatataas patungkol sa mga bagay gumugulo sa
kanila.
Mga Halimbawa:
 Pagmumungkahi
 Pagbibigay ng puna
 Pagtalakay ng anumang alalahanin ng empleyado.
Heathfield, S. (01 August 2019). Open Door Policy Sample for the
Workplace. The balance careers. Com. Retrieved on (10 May 2021) from
https://www.thebalancecareers.com/open-door-policy-sample-
1918913#:~:text=The%20purpose%20of%20our%20open,any%20time
%20about%20any%20topic.
c. Pagpapayo, mga talatanungan at pakikipanayam (Counselling,

Questionnaires, and Exit Interview)
- Ang Human Resources Department ay maaaring magsagawa ng
pribadong pagpapayo, mangasiwa ng mga talatanun tungkol sa
kanilang saloobin, at pakikipanayam.
17
- Ang mga impormasyong nakuha sa mga anyo ng komunikasyon ay

pwedeng gamitin para magsagawa ng pagpapabuti.
d. Pakikilahok sa pagdedesisyon (Participative decision-making

technique)
- Ang paraang ito ay gumagamit ng impormal na paglahok ng mga
nasasakupan, koponan ng pagpapabuti ng kalidad, at mga komite sa
pamamahala ng unyon.
- Ang mga empleyado ay maaaring makapagbigay ng kontribusyon sa
organisasyon kapag nakilahok sila sa pagdedesisyon.
e. Tanod-bayan (Ombudsperson)
- Ang tanod bayan ay nagbibigay ng rekomenda para sa mga taong
palagay nila ay hindi tama ang ang pagtrato sa kanila.
2. Komunikasyong pababa (Downward Communication) - nagmumula sa

pinakmataas na posisyon ng isang organisasyon hanggang sa pinakamababang
posisyon. Ang daloy ng komunikasyon ay ginagamit ng tagapamahala para
maipabahagi ang impormasyon na nauugnay sa trabaho ng mga empleyado at
mga nasa mababang posisyon. Kailangan ng mga empleyado ang impormasyon
na ito para sa pagsasagawa ng kanilang trabaho at para makamit ang inaasahan
nila sa kanilang tagamapahala.
Halimbawa:
Tagapangulo --- Direktor --- Dean --- HOD --- guro --- Mga Mag-aaral
18
Komunikasyong pababa ay ginagamit ng mga tagamapahala para sa mga

sumusunod na layunin:
a. Nagbibigay ng puna sa mga ginawa ng mga empleyado.
b. Nagbibigay ng panuto tungkol sa trabaho.
c. Inuunawa ang trabaho ng kanilang empleyado pati na rin para
makausap sila; gaano kaugnay ang trabaho nila sa iba pang trabaho sa
organisasyon.
d. Inaalam nila ang misyon at pananaw ng organisasyon sa mg empleyado
at;
e. Nakatuon sa mga bagay na dapat bigyang pansin
3. Komunikasyong pahalang (Horizontal Communication) – nangyayari ito sa

mga empleyadong pantay ang posisyon tulad ng tagapamahala, komite,
naatasan, at crosses-functional project team. Ito rin ay tinatawag na lateral na
komunikasyon dahil nagaganap ito sa parehong antas ng posisyon sa isang
organisasyon.
Halimbawa:
Dean ng B.Tech --- Dean ng MBA
Ang mga kapakinabangan ng komunikasyong pahalang ay ang mga

sumusunod:
a. Nakatitipid ng oras;
b. Maisagawa ang koordinasyon ng mga gawain;
c. Maisagawa ang pagtutulungan ng mga kasapi sa isang koponan;
19
d. Nagbibigay ng pangdamdamin at panglipunang tulong sa mga kasapi

ng organisasyon;
e. Tumutulong sa pagreresolba ng mga problema ng organisasyon;
f. Isang paraan ng pagba bahagi ng impomasyon; at
g. Maaari ring gamitin sa paglutas ng mga problema sa kagawaran kasama
ang iba pang kagawaran o mga problema sa loob ng isang kagawaran.
4. Komunikasyong Pahilis (Diagonal Communication) – maaaring sa lugar ng

trabaho at antas ng organisasyon. Sa ilalim ng komunikasyong ito, ang
sinumang empleyado ay maaaring makipag-usap sa ibang empleyado nang
hindi nakabatay sa posisyon o antas ng empleyado. Ang komunikasyong ito ay
maaari sa pormal na network ng komunikasyon at chain of command.
Halimbawa:
Empleyado---Tagapamahala
20
Info corner
Problema sa kapaligran ng trabaho (Conflict in the work
Environment)
Ang salitang “problema” ay nagdudulot ng pakiramdam ng anxiety sa maraming

mga tao, ngunit ito ay bahagi ng karasan ng tao. Dahil lamang ang problema ay
unibersal, hindi ibig sabihin nito na hindi na natin kayang mapabuti kung paano
natin panghawakan ang hindi pagkakasundo, hindi pagkakaintindihan at nahirapan
intindihin o intindihin na lang ating sarili. Sina Joyce Hocker at William Wilmot ay
nagbigay ng maraming mga prinsipyo tungkol sa problema na pinagtitibay dito sa
talakayan:
 Ang problema ay unibersal

 Ang problema ay nauugnay sa hindi tugmang layunin.
 Ang problema ay nauugnay sa kakaunting magpakukunan.
 Ang problema ay nauugnay sa paghadlang.
 Ang problema ay hindi simbolo ng hindi magandang relasyon.
 Ang problema ay di maiiwasan.
 Ang problema ay hindi laging nasosolusyunan.
 Ang problema ay hindi laging masama.
Ang problema ay ang pisikil at sikolohikal na paghihirap na nauugnay sa

pang-unawa ng salungat o hindi tugma na mga layunin, hangarin, demand, hiling,
kagustuhan o pangangailangan. (McLean, S., 2005) McLean, S. (2005). The basics of
interpersonal communication. Boston, MA: Allyn & Bacon.
21
Sa bawat araw nangangailangan ng kamalayan sa maraming kadahilanan na

maaaring makahadlang sa motibasyon ng isang tao na ituloy ang gawain o
mapahusay ang mga kakayahan ng isa na maging mas produktibo. Kung ganun, ang
mga pangyayari ay hindi maiiwasan, mas maganda na maghanap ng paraan upang
makayanan ang mga ito. Ang lugar ng pinagtatrabahuan ay ang pinakamagandang
lugar kung saan ang mga indibidwal ay nasusukat dahil ang bawat pagkatao ay iba
iba. Gayunpaman, kahit na magkakaiba, sinusubukan ng mga kumpanyan na
pagugnayin ang mga empleyado sa pamamagitan ng kanilang bisyon. Ang mga
magandang serbisyo ay nagmula sa mga taong mahusay, kaya mahalaga ang
pagtatrabaho na may magandang pakikitungo sa mga kasamahan.
Mga Stratehiya sa Pangangasiwa ng Problema

(Conflict Management Strategies)
Bilang tagapagbalita, hindi maiiwasan na magkaroon ng problema sa isang

lugar o aspeto kung saan nagkakaroon ng komunikasyon. Joseph De Vito (2003)
nagbigay ng iba’t ibang klase ng stratehiya upang mapangasiwaan ang problema sa
komunikasyon na maaring gamitin sa pang araw-araw.
1.Pag-iwas (Avoidance). Maari mong ibahin ang usapin ng pinag-uusapan,

umalis na lamang, o huwag nang magtangkang makisali sa usapan ngunit
mananatili ang problema sa komunikasyon.
2.Pagdepensa vs Pagsuporta (Defensiveness vs. Supportiveness).

Pagdedepensa sa komunikasyon ay nailalarawan sa pag-kontrol, ebalwasyon, at
paghatol, habang ang pagsuporta sa komunikasyon ay nakapokus sa punto at
hindi sa personalidad.
22
3.Face-detracting and Face-detracting-Face-saving strategies.

Pagdadagdag ng mensahe na nakakasira sa respeto, kaanyuan, kredibilidad ng
isang tao. Ang Face-saving strategies ay nagpoprotekta sa kredibilidad at
paghihiwalay ng mensahe sa mensahero.
4.Malasakit (Empathy.) May malasakit na pakikinig. Pakikinig sa literal at

ibang
kahulugan ng mensahe.
5.Gunnysacking. Ipinaliwanag nina George Bach at Peter Wyden ang

gunnysack (backpacking) na kung saan ito ang pinagtataguan ng problema na
hindi maresolba sa tagal ng panahon. Sa komunikasyon, ito ang pagpipigil na
makapagsalita ng hindi kaaya-aya sa konteksto na ibabato mo pagdating sa
isang komunikasyon at kung papaano mo ito ipapaliwanag ng walang
matatapakan o maiipit.
6.Pamamahala sa Emosyon (Managing your Emotions). Ang pag-batid sa

iyong emosyon ang makakatulong sa iyo upang mabura ang lahat ng iyong
iniisip at piliing manahimik muna hanggang dumating ang punto hand aka
nang makapagsalita.
23
Parinig na Komunikasyon (Grapevine Communication)
Parinig ay isang impormal na daluyan sa isang komunikasyon pagdating sa

negosyo. Kaya ito tinawag na parinig dahil sa mga chismis na kumakalat sa iba’t ibang
direksyon na hindi karespe-respeto sa matataas na lebel sa isang organisasyon.
Bagama’t may pormal na daluyan, ang impormal na daluyan ay umiiral kapag ang isa
ay nakikipagusap sa ibang organisasyon. Ito ay umiiral sa mas mababang
organisasyon.
Mga Mabuting Dulot ng Parinig na Komunikasyon (Grapevine

Communication):
1. Mas mabilis napangangawakan ang mga impormasyon. Kapag ang

empleyado ay nakaalam ng isang konpidensyal na inpormasyon, agad-agad
nitong ipapasa sa kapwa empleyado hanggang kumalat ito.
2. Malalaman ng managers ang reaksyon ng bawat katrabaho sa kanilang

polisiya. Sumakatuwid, ang puna o tugon ay mas mabilis kaysa sa pormal na
komunikasyon.
3. Ang parinig ay bumubuo ng pagkakaisa ng bawat empleyado dahil ito ay

ang pagbibigayan ng kanilang saloobin sa bawat isa. Sumakatuwid, ang parinig
ay nakakatulong sa pagdebelop ng kanilang ugnayan.
4. Ang parinig ay nagsisilbing Suporta sa kanilang kahalagahan pagdating sa

emosyon.
24
5. Ang parining ang kumukompleto sa mga kasong hindi nagagawa ng pormal

na komunikasyon.
Mga Di-Mabuting Dulot ng Parinig na Komunikasyon (Grapevine

Communication):
1. Ang parinig ay nagdadala ng hindi buo na impormasyon na minsan ay ito ay

binabase sa chismis. Samakatuwid, Hindi kumpleto ang impormasyong nakalap.
2. Ang parinig ay hindi mapagkakatiwalaan palagi dahil hindi ito sumusunod sa

daluyan ng komunikasyon at ito ay nagkakalat ng chismis at hindi
kumpirmadong report.
3. Ang pagiging produktibo ng mga empleyado ay nababawasan dahil mas

nagbibigay sila ng oras sa pakikipag kwentuahn kaysa pagtatrabaho.
4. Ang parinig ay napupunta sa pagkakaroon ng poot o galit sa mga

nakakataas.
5. Ang parinig ay maaring makabawas sa reputasyon ng isang organisasyon

kung ito ay nagdadala ng maling impormasyon tungkol sa mga nakakataas.
Ano ang pinapakita ng pananaliksik tungkol sa Parinig na
Komunikasyon (Grapevine Communication)?
“Makukumbinsi mo ba ang iyong sarili na maniwala sa mensahe ng isang

lider ng kumpanya o mensahe na narinig mula sa parinig?”
 47% ang nagsabing makukumbinsi nila ang kanilang sarili sa parinig

 11% ang nagsabing maniniwala sa parehas
(sumakatuwid, 42% ang naniniwala sa mga namumuno) 25
“Ano ang iyong paniniwalaan kung mayroong malaking pagkakaiba sa

mensaheng inihatid sa isang opisyal na newsletter (online or print) o ang
parinig?
“Ano ang iyong paniniwalaan: Ang chismis o ang direktang mensahe mula sa
iyong supervisor?”
 74% ang pumanig sa kanilang supervisor. Ngunit, nakadepende pa rin

sa relasyon ng empelayado at supervisor. “maniniwala ako sa aking
bisor,” ayon sa isang indibidwal. “Sabi ng dating ko bisor? Hindi.”
“Maniniwala ka ba sa parinig o sa pinaka pinagkakatiwalaan mong ka-trabaho

kung mayroon man na malaking pagkakaiba sa kanilang mensahe?”
 89% Ang nagsabing paniniwalaan nila ang kanyang pinaka-

pinagkakatiwalaang ka-trabaho. Muli, tiwala ang susi, isang indibidwal
ang nagsabing “Hindi ko nakikichismis sa ka-trabaho kong hindi ko
pinagkakatiwalaan.”
Habang nakapagsaliksik na, malalaman naman natin ang kawastuhan, kaya

GAWAIN/AKTIBIDAD
nagtanong ako sa iilan, “gaano kawasto ang parinig o chismis”?
Gawain #1
 57% ang pumapabor na wasto ito, sinuportahan nila ang kanilang sagot
Scor
Name na “Ang pamamahala sa komunikasyon ang kumumpirma kung ano ang
Date
e
nalalaman sa parinig,” at “ang parinig ay hindi lahat totoo, ngunit
mapagkakatiwalaan na posibleng may nangyayari nga sa isang bagay” at
“Naniniwala ako sa parinig, pero kinukumpirma ko muna ito sa iba’t ibang
26
pinagmulan.”
Panuto: Ang aktibidad na ito ay hango sa “FOUR PICS ONE WORD”. Pagmasdan
ang apat na larawan at sagutin kung anong uri ng komunikasyon sa lugar ng
trabaho ito at ibigay ang kahulugan nito.
1. Uri: ______________
Kahulugan: _________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. ______________
27
_________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
3._______________
28
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. __________________
29
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
5. _______________
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain #2
30
Name Date Score
Panuto: Sagutan ng tamang sagot.
__________1 Isa itong paanyaya para sa mga empleyadong sakop na pumasok at

kausapin ang nakatataas patungkol sa mga bagay gumugulo sa kanila.
__________2. Nagdudulot ng pakiramdam ng anxiety sa maraming mga tao, ngunit ito

ay bahagi ng karasan ng tao.
__________3. Nangyayari ito sa mga empleyadong pantay ang posisyon tulad ng

komite, naatasan, at crosses-functional project team.
__________4. Maari mong ibahin ang usapin ng pinag-uusapan, umalis na lamang, o

huwag nang magtangkang makisali sa usapan ngunit mananatili ang problema sa
komunikasyon
__________5. Ang pag-batid sa iyong emosyon ang makakatulong sa iyo upang mabura
ang lahat ng iyong iniisip at piliing manahimik muna hanggang dumating ang punto
handa ka nang makapagsalita.
__________6. Nagpoprotekta sa kredibilidad at paghihiwalay ng mensahe sa mensahero.
__________7. Ayon sa kanya “Maaari kang magtaglay ng magandang ideya, subalit kung
hindi mo ito maipahayag, hindi ka maidadala ng ideya mo kahit saan”
__________8. Ang paraang ito ay gumagamit ng impormal na paglahok ng mga
nasasakupan, koponan ng pagpapabuti ng kalidad, at mga komite sa pamamahala ng
union.
31
__________9. Ayon sa kanya maaaring madagdagan sa pamamagitan ng paraan gribans

prosidyur, polisiyang bukas ang pinto, pagpapayo, mga talatanungan, at panayam,
pakikisali sa pagdedesisyon at tanod bayan.
_________10. Nagmumula sa pinakmataas na posisyon ng isang organisasyon hanggang
sa pinakamababang posisyon
32
Gawain #3
Name Date Score
Grapevine Survey
Panuto: Sagutan sa inyong sariling pananaw ang mga katanungan sa ibaba.
“Makukumbinsi mo ba ang iyong sarili na maniwala sa mensahe

ng isang lider ng kumpanya o mensahe na narinig mula sa
parinig?”
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
“Ano ang iyong paniniwalaan kung mayroong malaking

pagkakaiba sa mensaheng inihatid sa isang opisyal na
newsletter (online or print) o ang parinig?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
“Ano ang iyong paniniwalaan: Ang chismis o ang direktang

mensahe mula sa iyong supervisor?”
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
33
“Maniniwala ka ba sa parinig o sa pinaka

pinagkakatiwalaan mong ka-trabaho kung mayroon man
na malaking pagkakaiba sa kanilang mensahe?”
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Habang nakapagsaliksik na, malalaman naman natin ang

kawastuhan, kaya nagtanong ako sa iilan, “gaano kawasto ang
parinig o chismis”?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
__________________________________________________________
34
ARALIN4: Gamit sa Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho

(A Communication Tool in the Workplace)
“Kailangan natin ng mga taong marunong magbigay ng mga puna.

Diyan tayo matututo.”
“We all need people who will give us feedback. That’s how we improve”.
- Bill Gates
Pagtugon, Ayon kay Keyton (2000), ay kahit anong inpormasyon na

matatanggap nila batay sa kanilang asal. Pinaliwanag naman nina Lieber at McConnel
(2004), maari rin itong makita sa mga aktibidad sa pananaliksik sa merkado, Pagsusuri
ng kliyente, akreditasyon, at ebalwasyon ng mga empleyado. Ang katugunan ay hindi
35
dapat tignan na negatibong proseso, subalit dapat ito ay gamiting estratehiya para
mapalawaw ang layunin, kamalayan, at pagkatuto (Lieber at McConnel, 2004).
Uri ng mga Pagtugon na may Iba’t Ibang Hangarin:
1. Deskriptibong Tugon (Descriptive Feedback) - Pagtugon na kilalanin o

ilarawan kung paano makipagtalastasan ang isang tao.
Halimbawa: Sasabihin mo kay Amber pagkatapos ng isang pagpupulong,
“Tinanong mo akong magbigay ng tugon sa kung paano ka nakikipag-
usap sa iba pa sa pangkat. Mula sa aking pananaw, ikaw ay
nangingibabaw; marami kang napag-usapan at tila napaka-aktibo sa
pangkat.”
Keyton, J., (2005). Communicating in Groups. Retrieved (10 May 2021) from:
https://global.oup.com/us/companion.website/9780195183436/about/samplechapters/CHAP12.pdf
2. Ebalwatibong Tugon (Evaluative Feedback) - Pagtugon na nagbibigay ng

pagtatasa sa taong nakikipagtalastasan.
Halimbawa: Pagkatapos na ilarawan ang istilo ng tagapagbalita ni Amber
bilang nangingibabaw, sinusundan mo ang pagsasabi na ang istilong ito
ay nagsasanhi ng ibang mga kasapi ng pangkat na iwasang makipag-
usap sa kanya. Tinanong ni Amber kung ano ang ibig mong sabihin doon.
Ipinaalam mo sa kanya na ang mga miyembro na may isang mas sunud-
sunod na estilo ay nahanap ang istilo ni Amber na napakalaki, na
ginagawang mahirap para sa kanila na makaramdam na kapantay siya
sa pangkat.
36
https://global.oup.com/us/companion.website/9780195183436/about/samplechapters/CHAP12.pdf
3. Iminungkahing Tugon (Prescriptive Feedback) - Pagtugon na nagbibigay ng

pangaral tungkol sa paano aasal o makipagtalastasan.
Halimbawa: Sa halip na sabihin sa isang mag-aaral na siya ay "talagang
matalino," maaaring sabihin ng isang guro na, "Nagsusumikap ka talaga
mabuti." Inilalarawan nito ang tagumpay ng mag-aaral sa isang tukoy na
pag-uugali kaysa sa kanyang nakapirming kakayahan.
Apat na Lebel ng Pagtugon
Ayon kay Keyton (2000), mayroong apat na lebel ang pagtugon: Tungkulin o
pamamaraang pagtugon, Pang-uugnay na pagtugon, Indibidwal na pagtugon, at
Grupong pagtugon.
1. Tungkulin o Pamamaraang pagtugon (Task or Procedural Feedback)
Itong lebel na ito ay nagdadawit ng isyu ng pagiging epektibo at

pagkakaakma, partikular na isyu na nagsasama ng dami at kalidad ng gawa ng
grupo. (hal. Ang pamamaraan ba ng brainstorming ay epektibo para sa
pangkat?)
2. Pang-uugnay na pagtugon (Relational Feedback)
Itong lebel na ito ay nagbibigay ng inpormasyon tungkol sa dinamikang

interpersonal sa loob ng isang grupo. . (hal. Ang mga pangangailangan ba sa
pamumuno ng pangkat ay sapat na natupad?)
37
3. Indibidwal na pagtugon (Individual Feedback)

Itong lebel na ito ay nagbibigay ng pagpuna na nakapokus sa partikular
na indibidwal sa isang grupo. (hal. May kakayahan ka bang makipagtulungan
nang epektibo sa iba pang mga miyembro ng grupo?)
4. Grupong pagtugon (Group Feedback)
Itong lebel na ito ay nagbibigay ng pagpuna na nakapokus kung gaano

kaayos ang isang grupo. . (hal. Ang mga miyembro ba ng grupo ay nakabuo ng
sapat na mga kasanayan para sa pagtutulungan?)
Global.oup.com. 2005. Making Observations and Giving Feedback. Retrieved (24 May 2021) from:
https://global.oup.com/us/companion.websites/9780195183436/about/samplechapters/CHAP12.pdf
38
GAWAIN/AKTIBIDAD
Gawain #1
Name Date Score
Panuto: Basahin ang artikulo sa ibaba at bigyan ito ng reaksyon.
ANG TSISMIS AY BUHAY AT MAAYOS
Ang mga empleyado ay, marahil, sila ay naniniwala sa tsismis- ang hindi
maiiwasang parte sa buhay ng isang organisasyon. Ito ay isang uri ng komunikasyon
na kadalasang matatagpuan sa loob ng isang organisasyon, ngunit hindi ito illegal sa
kanila, ito ay natural lamang sa mga taong palaging nagkakasama. Ayon sa
pananaliksik, umaabot hanggang 70 porsyento sa karamihan ng organisasyon ay
dumadaan o mayroong tsismisan, at maraming mga nakatataas ang hindi alam na ito
pala ay nagaganap sa mga mababang posisyon. Sa isang pag-aaral, 92 porsyento
naman na mababang lebel ng tagapangasiwa ay alam na ang tsismis ay atktibo, 70
porsyento naman sa mga matataas na lebel ng tagapangasiwa ang nakakaalam dito.
Sa kaparehong pag-aaral, 88 porsyento ng mga supervisors ang nagsabing
naiintindihan nila ang pagkawala ng pormal na komunikasyon dahil sa pagtaas ng di-
pormal na komunikasyon- ngunit 54 porsyento naman ng mga nakatataas ang
nakakaintindi sa nasabing problema. Natagpuan din sa pananaliksik na 80 porsyento
ng mga tsismis sa loob ng organisasyon ay may katotohanan. Kinakailangan ang
karagdagang pananaliksik, dahil ito ay lumalaganap, tumataas, habang alam na natin
ang pagbibigay ng inpormasyon ay nabago. Natatadaan mo ba ang larong
“telephone”, halimbawa, kung saan ang nabulong na mensahe ay ibinulong at ito ay
39
nababago hanggang sa mga susunod na papasahan nito. Subalit, kung iyon ay may
katotohanan—sa maliit na porsyento ng pagbabago o pagkakaiba ng inpormasyon ay
magiging magulo. At, tandaan, ang tsismis ay hindi responsable sa mga maling
inpormasyon.
Aking reaksyon:
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
40
Gawain #2
Name Date Score
Panuto: Basahin ang bawat sitwasyon at palawakin sa pamamagitan ng

katugunan na nasa bawat sitwasyon.
Sitwasyon A
Isang Tagapangasiwa ang nagtanong sa isang empleyado na magbigay ng

komento ayon sa kaniyang kilos habang may pagpupulong ang mga kawani sa
kanilang kompanya. Ayon sa empleyado, ang kaniyang tagapangasiwa ay tiyak,
maayos, ay magaling magpaliwanag ng instruksyon ng kaniyang mga kawani tungkol
sa polisiya ng kanilang departamento.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Sitwasyon B
Isang tagapangasiwa ang nag-suri sa performance ng kapwa niya

tagapangasiwa ng kaniyang trabaho gamit ang balwasyon. Ayon sa tagapangasiwa,
napagtanto niya na ang kapwa niya tagapangasiwa ay matulungin at hinahayaan niya
ang kanyang kawani na maramdamang komportable sila sa kanilang
pinagtatrabahuhan.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
41
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Sitwasyon C
Nagtanong ang isang tagapangasiwa sa isa niyang kliyente kung papaano niya
mapapahusay ang kanyang pakikipagtalastasan sa kanyang mga kawani. Ayon sa
kliyente, na ang tagapangsiwa ay dapat madaling lapitan at palakaibigan habang
nakikipag-interaksyon sa kaniyang kawani.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
42
Gawain #3
Name Date Score
I. Pumili ng nasulat o article na matatagpuan sa mga websites, dyaryo, at

magazine. Magsulat ng hindi bababa sa isang pangungusap ng katugunan sa
nasabi o napiling article. Suriin kung may uri ng katugunan ang mas madali
kaysa sa iba. Kung ikaw ang maygawa, ano ang iyong mararamdaman mo sa
tugon na iyong matatanggap?
II. Magsiyasat sa website, article, o kaparehong presentasyon ng inpormasyon.

Mag-pokus sa bisa at kahinaan ng iyong pananaw, magsulat ng maikling
analisis at pagsisiyasat. Maaaring ilahad ang resulta at ikumpara ito sa gawa ng
inyong kamag-aral
III. Maghanap ng blog o online article na may komento sa katapusan ng

dokumento. Mamili ng isang halimbawa ng tugon mula sa komento at
ipamahagi ito sa iyong kamag-aral. Isulat ang mga takbo at tema habang
nagtutuklas ng mga komento.
IV. Gumawa ng blog at i-post ito sa editorial article. Anong uri ng tugon ang iyong
natanggap sa mga mambabasa? Ikumpara at ihalintulad ang iyong karanasan
sa harap ng iyong kamag-aral
43
ARALIN5: Nakasulat na mga Materyal sa Komunikasyon para

sa Lugar ng Trabaho
(Written Communication Materials for the
Workplace)
“Lagi kong ipinapaalala sa sarili ko tuwing umaga;

Wala sa kahit anong sasabihin ko ngayong araw ang makapagtuturo sa
akin; Kaya kung gusto ko matuto, dapat akong making.”
“I remind myself every morning: Nothing I say this day will teach me anything.
So, if I’m doing to learn, I must do it by listening”
- Larry King
Katitikan ng Pulong (Minutes of the Meeting)
Mahalagang dokumento sa pag pupulong. Nakalahad dito ang itinalakay sa

pagpupulong na bahagi ng adyenda. Nakasulat din kung sinu-sino ang dumalo, ang
oras kung kailan nag-umpisa at nagwakas ang pagpupulong at ang lugar kung saan
ito ginanap.
Sino ang Nagsusulat ng Katitikan ng Pulong (Minutes of the
Meeting)?
Kalihim ng pulong ang taong naka-toka sa pagsusulat ng katitikan ng pulong.

Ang kalihim ng pulong ay parte ng organisasyon o grupo na nagsagawa ng pulong.
Kailangan niyang makinig ng mabuti sa pagpupulong upang wala siyang
makaligtaang impormasyon na nabanggit sa pulong.
44
Mga kailangan ng kalihim ng pulong:

1. maikli ngunit madaling maintindihan na tala tungkol sa pagpupulong
2. impormatibong tala
Elemento ng katitikan ng pulong:

1. Paksa
2. Mga taong dumalo
3. Pag apruba ng nakaraang katitikan
4. Usaping napagkasunduan
5. Anunsyo
6. Detalye sa susunod na pulong
7. Pag pirma ng katitikan
Info corner
45
Meeting o Pagpupulong ay isang paraan upang magkaroon ng diskusyon ang

isang grupo tungkol sa isang adyenda. Ang pagpupulong ay maaaring gawin sa
harapang paraan o online sa paggamit ng teknolohiya.
Ang mga miyembro ng pagpupulong ay ginagawa ang lahat ng makakaya para

sa ikauunlad ng kanilang grupo lalo na pag dating sa mga negosyo. Ang lahat ng mga
isyu ay sinosolusyonan para maituloy ang plano. Ito naman ay nagiging matagumpay
kung lahat ay determinado.
Ang isang pagpupulong ay aksaya lamang kung dumalo dito ay hindi nakikinig.
Mga stratehiya upang magkaroon ng maayos at epektibong pagpupulong:
⁃ Ipadala ang katitikan ng pulong mula sa nakaraang pag titipon isang linggo
bago ang susunod na pag pupulong.
⁃ Ipadala ang adyenda ng isang linggo bago ang na sabing pagpupulong.

⁃ Ipaalala ang na sabing pagpupulong isang araw bago ang naka takdang petsa
ng pagpupulong at sa mismong oras na ito.
⁃ Magtakda ng iskedyul ng pagpupulong sa outlook o kaparehas na application
upang mapadalhan ng paalala ang lahat ng kasapi sa pagpupulong.
⁃ Umpisahan at tapusin ang pagpupulong sa takdang oras.
⁃ Siguraduhing alam ng mga kasapi ang kanilang gagawin at kanilang mga

kailangan bago ang nasabing pagpupulong.
⁃ Siguraduhing magkakakilala ang mga kasapi sa pagpupulong bago ito

umpisahan.
⁃ Makakatulong ang pagkakaroon ng pormal na komunikasyon at ang pag
sunod sa adyenda upang mapalawig ang oras na naka takda sa pagpupulong.
⁃ Sundin ang “Robert’s rule of order” kung kinakailangan o maging pamilyar

lamang dito.
⁃ Siguraduhin na ang mga tala na galing sa pag pupulong ay nababasa ng

maayos at maaring maging katitikan ng pulong.
⁃ Panatilihing nakapokus at naka subaybay lamang sa talakayan. Kung ikaw

naman ang lider ng pagpupulong, huwag mag dalawang isip na ilahad ulit ang
mahahalagang puntos sa talakayan.
⁃ Bilang lider, ipaliwanag mabuti ang pagkakaiba ng paksa ng diskusyon sa
46
mga personal na bagay.
⁃ Ipakita ang iyong pag papahalaga at respeto sa oras at pagsisikap ng mga

dumalo.
⁃ Ilathala ng maayos ang petsa, lugar at oras ng susunod na pagpupulong .
GAWAIN/AKTIBIDAD
Gawain #1
47
Name Date Score
Panuto: Alamin ang mga tinutukoy sa mga katanungan.
1. Ano ang katitikan ng pulong?
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
2. Sino ang nagsusulat ng katitikan ng pulong?
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
3. Ano ang kailangan ng kalihim ng pulong
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
4. Ano-ano ang mga elemento ng katitikan ng pulong? (pitong kasagutan)
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Gawain #2
Name Date Score
48
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na salita. Ilagay sa patlang ang

paliwanag.
1. Sekretarya-_____________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
2. Pagpupulong-__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
3. Adyenda-_______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
4. Tala-____________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
5. Robert's Rule of Order-________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Gawain #3
Name Date Score
49
Panuto: Hanapin ang mga salita na nabanggit sa Aralin 5 at isulat sa ibaba.
A N I C K A S A P I I G S D B
H D S L A B T I D E S B H O E
L F Y C N P A K S A K A T K O
A C J E U V J U R B E M C U Q
R A Q G N C J L A O D W T M V
A E I M S D E T K P Y A A E F
G D O Y Y K A F C U U H Y N G
R L I A O A U F L D L U Z T N
U K A S A T I A K V G P G O Y
P G Z H F I P U L O N G S V A
O M I R K T S X H M D I O A O
P I Q Q S I D N S N B S L B A
G F C E T K R S O G A O J D M
P J T O A A H A U E H W H K O
D A K I T N U K A L I H I M F
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
KOMUNIKASYON SA PAMAMAGITAN NG KOMPYUTER
(ELECTRONIC CORRESPONDENCE)
50
Isang katotohanan na karamihan sa atin ay mas gustong gamitin ang

kompyuter para makipagkomunikasyon kaysa sa tradisyunal na paraan ng
pagpapadala ng impormasyon. Ang pinakamalawak na ginagamit na daluyan ay
electronic mail o e-mail.
Mga Suliranin sa Paggamit ng E-mail:
1. Hindi naipapakita ang damdamin

Nakasalalay ito lalo na sa mga ekspresyon ng mukha, damdamin at iba
pang mga non-verbal na salita.
2. Binabawasan nito ang kagandahang-loob at paggalang
Ang mensahe ay hindi gaanong diplomatikong; ito ay may mababang
pagkakaroon ng lipunan (walang kinikilingan), kahit na ang mensahe ay
nakasulat ngunit malamang na hindi ito kailanman sasabihin nang harapan.
3. Ito ay isang hindi magandang daluyan para sa hindi maliwanag,
kumplikado, at mga sitwasyon sa nobela
Nililimitahan nito ang mga channel ng komunikasyon na nagpapadala
ng mas malaking dami ng impormasyon; may mas kaunting puna.
4. Nag-aambag ito sa labis na impormasyon
Ang mga mensahe ay nilikha at kinopya sa maraming tao nang walang
labis na pagsisikap.
Mga Nararapat na Nakasulat at Pag-uugali sa Pagsulat ng E-mail:
Ayon kay Hasset (2003) ay nagsasaad na ang e-mail ay angkop para sa

maikli, mabilis na komunikasyon; samakatuwid hindi ito epektibo para sa
51
paghahatid ng malaking halaga / kumplikadong impormasyon. Gayunpaman,

may mga pagkakataon na ang mga e-mail ay naging pormal at propesyonal, sa
ibaba ay ilang mga puntos na dapat isaalang-alang kapag nagsusulat ng
pormal at propesyonal na mga e-mail:
1. Isaalang-alang ang tatanggap at okasyon

2. Gumamit ng isang magalang na tono sa iyong mensahe
3. Ipahiwatig ang paksa ng mensahe
4. Batiin ang tatanggapng mensahe nang naaangkop
5. Inayos ang iyong mga saloobin at iparating ang mga ito nang malinaw
at diretso
6. Panatilihing maikli ang mga mensahe ng e-mail
7. Gumamit ng wastong grammar at pagbabaybay ng Ingles; basahin muli
bago ipadala
8. Ilagay ang iyong pangalan at pirma sa mensahe
9. Basahing mabuti ang mensaheng iyong natanggap bago tumugon.
10. Ilagay ang iyong pangalan at pirma sa mensahe
11. Kung kailangan mo ng oras upang makabuo ng sagot sa mensahe,
magpadala ng isang maikling mensahe na kinikilala ang pagtanggap at
pagsabi kung kailan mo ito masasagot ng buo
Ayon kay Guffey (2008) maraming mga negosyo ang gumagamit ng

awtomatikong e-mail upang kilalanin ang mga komunikasyon mula sa publiko, o
upang paalalahanan ang mga kasama na ang mga pana-panahong ulat o pagbabayad
ay dapat bayaran. Maaari ka ring italaga upang pangasiwaan ang isang form e-mail
52
kung saan ginagamit ang mga karaniwang talata, ngunit maaari ka ring pumili mula sa
menu ng mga pangungusap upang gawing angkop ang mga salita para sa isang
partikular na transaksyon
Mga Tip para sa Epektibong E-mail sa Negosyo:
1. Ang wastong pagbati ay dapat magpakita ng paggalang at maiwasan ang mga

mix-up kung sakaling ang isang mensahe ay hindi sinasadyang ipinadala sa
maling tatanggap. Halimbawa, gumamit ng isang pagbati tulad ng "Mahal na
Bb. X" (panlabas) o "Kumusta Barry" (panloob).
2. 2Ang mga linya ng paksa ay dapat na malinaw, maikli, at tiyak. Makakatulong
ito sa tatanggap na maunawaan ang kakanyahan ng mensahe. Halimbawa,
"Panukala na nakalakip" o "Ang iyong katanungan ng 10/25."
3. Tapusin ang mensahe ng lagda. Kilalanin ang iyong sarili sa pamamagitan ng
paglikha ng isang bloke ng lagda na awtomatikong naglalaman ng iyong
pangalan at impormasyon sa pakikipag-ugnay sa negosyo.
4. Iwasan ang mga pagdadaglat. Ang isang e-mail ay hindi isang text message, at
maaaring hindi mahanap ng madla ang iyong dahilan sa LOL (laughing out
loud).
5. Maging maikli. Iwasan ang mga hindi kinakailangang mga salita.
6. Gumamit ng isang mahusay na pormat. Isama ang mga hati sa linya sa pagitan
ng mga pangungusap o hatiin ang iyong mensahe sa mga maikling talata para
sa kadalian ng pagbabasa. Ang isang mahusay na e-mail ay dapat makarating
sa punto at magtapos sa tatlong maliit na talata o mas kaunti.
7. Basahin muli, baguhin, at suriin. Makibalita at tama ang mga pagkakamali sa
pagbaybay at grammar bago mo pindutin ang "ipadala". Ito ay kukuha ng mas
maraming oras at pagsisikap upang alisin ang mga problema na dulot ng isang
53
Info corner
madali, hindi maganda nakasulat na e-mail kaysa makuha ito nang tama sa
unang pagkakataon.
Netiquette
8. Sumagot kaagad. Maging handa sa isang emosyonal na tugon – huwag
Mga 15 tumugon
kailanman taon na ang nakararaan,
sa galit nang ang
- ngunit gumawa ng internet ay ng
isang ugali isang bagongsa
pagtugon
misteryo,
lahatgumawa
ng mga siemail
Virginia Sheangng24isang
sa loob serye
na oras, ng mga
kahit pangunahing
na sabihin lamang alituntunin
na bibigyan
para sa
mokomunikasyon saimpormasyon
ang hiniling na online na patuloy
sa 48nao ginagamit
72 na oras.hanggang ngayon.
9. Gumamit ng "Reply All" nang buong tapang. Huwag ipadala ang iyong tugon sa
lahat na nakatanggap ng paunang e-mail maliban kung ang iyong mensahe ay
Panuntunan ng Netiquette ni Virginia Shea:
talagang kailangang basahin ng buong pangkat.
 Iwasan
10. Alalahanin ang tao sang
ang paggamit kabilang panig
lahat ay ng elektronikong
malalaking letra. Ang komunikasyon.
mga titik ng kapital ay
 ginagamit
Sumunodsasainternet
parehong pamantayan
upang ng pag-uugali
makipag-usap sa online
ng matibay na sinusunod
na damdamin o yelling
atmo sa totoong
itinuturing buhay.
na bastos.
 Subukan
11. Alamin kung nasaan
ang mga link.kaKung
sa cyberspace.
may kasamang link, subukan ito upang matiyak na
 kumpleto
Igalang ang
ito. oras at bandwidth ng ibang tao.
 Ianunsyo
12. Gawing maganda ang iyong hitsura
ang mga attachment sa online.
ng e-mail sa iyong mensahe.
 Bigyan
13. Ibahagi
ngang kaalaman
puna o followng
up.dalubhasa.
Kung hindi ka nakakakuha ng tugon sa loob ng 24
 naPanatilihing kontrolado
oras, mage-mail o ang mga giyera
tumawag. Ang samga
apoy.filter ng spam ay maaaring
 nakagambala
Igalang ang privacy
sa iyongng ibang tao.
mensahe, kaya hindi ito natanggap ng iyong tatanggap.
 Huwag abusuhin ang iyong kapangyarihan.
 Pagpatawad sa mga pagkakamali ng ibang tao (Shea, 1994).
Shea, V. (1994), Netiquette, San Francisco, CA: Albion Books.
54
Info corner
Mga tip para sa mabisang pagtext sa negosyo:
 Kilalanin ang tatanggap; "%? dsct" marahil isang naiintindihan na paraan

upang tanungin ang isang malapit na naiugnay kung ano ang tamang
diskwento upang mag-alok ng isang tiyak na customer, ngunit kung
nagsusulat ka ng isang teksto sa iyong boss, maaaring mas angkop na isulat,
"Anong% diskwento ang nakuha ni Murray sa $1K order?"
 Maging handa sa hindi sinasadyang maling interpretasyon. Ang pagtext ay
gumagamit ng mga simbolo at codes upang kumatawan sa mga saloobin,
ideya, at emosyon. Dahil sa pagiging kumplikado ng komunikasyon at
kapaki-pakinabang ngunit limitadong gamit ng pagte-text, gumawa ng
limitasyon at maiwasan ang maling interpretasyon sa mga maiikling
mensahe.
 Ang pakikipag-ugnay sa sinumn ng masyadong madalas ay maaaring
humantong sa harrassment. Ang pagtext ay kapaki-pakinabang na gamit.
Gamitin ito kapag naaangkop ngunit huwag itong abusuhin.
 Ipahinga ang iyong sarili ng sandali. Sa palagay mo ba na ikaw ay patuloy na
konektado? Nakaramdam ka ba ng parang ikaw ay nawawala kung wala ang
iyong cellphone at hindi makakonekta sa mga tao, kahit na sa loob ng 15
minuto? Minsan ang hindi paggamit sa isang oras ay maaaring magdulot ng
mabuti - lahat ng bagay ay dapat nasa katamtaman lamang kabilang ang na
rito ang pagtext
55
 Huwag magtext habang nagmamaneho. Ipinapakita ng pananaliksik na ang

posibilidad ng isang aksidente ay tumaas nang malaki kung ang drayber ay
nagtetext habang nagmamaneho (Houstoun Chronicle, 2009). Ang
pagkakasangkot sa aksidente habang nagsasagawa ng gawain sa negosyo ay
magpapakita ng masamang imahe sa iyong sarili at sa iyong amo.
Shea, V. (1994). Netiquette. San Francisco, CA: Mga Libro ng Albion.
56
Epektibong Laganap na Mensahe (Viral Message)

Ito ay salita, tunog, o imahe nahihikayat na ipasa ng madla o
tao sa iba. Ang tao na gumawa nito ay naglalayon na pakilusin ang
Kaya't kahit sa palitan ng mga pag-uusap sa online, kailangang sundin ang
komunidad. Ang pagpapakilos sa komunidad ay pinag-aralan sa ibat
mabuting pag-uugali. Hindi nito hinahadlangan ang kalayaan ng impormalidad;
ibang paraan.
simpleng nagtataguyod lamang ito ng mga de-kalidad na kaisipan at ideya na likas sa
maingat na pagpapahayag
Kung gustong
moisang sarili.
magpalaganap ng isang mensahe, kailangan
isaalang-alang ang sumusunod:
Tulad ng para sa mga propesyonal, marami ang kinakailangan sa mga tuntunin
ng pag-post ng1.mga anunsyo
Katukin na nauugnay
ang emosyon sa trabaho o kahit na pagpost ng mga
ng madla
personal na alalahanin Ang
o hilig.
apila sa emosyon ay salita, tunog o imahe na
bumubuhay sa emosyonal na pagtugon ng madla. Ang mga
Bottom line: Kahit sino ka man, sa sandaling ikaw ay maging isang netizen, ang
tugtog ng 80's ay mabibigyan ng tugon ng damdamin para sa
pagiging wasto ay dapat mong gawin lalo na kung makikipag-usap ka upang hindi ka
mga tiga-pakinig na nakakaalam nito.
mahusgahan bagkus maunawaan.
2. Mapapagalaw ba nito ang isang tao? (pagpukaw ng

interes)
Salita, tunog, o imahe na nagsasanhi ng pagkilos,
pagbuo ng interaksyon, o pagpukaw ng reaksyon na
namamagitan sa dalawa o higit na tao.
57
MEMORANDUM
Ang memorandum ay isinusulat upang mahatid ng mensahe tulad ng mga

polisiya, pamamaraan, at iba pang tungkol sa negosyo sa isang organisasyon. Ito ay
karaniwang mula sa iisang tao at para naman sa karamihan. Ang layunin ng
58
memorandum ay ipaalam ang mensahe, ngunit minsan ito ay nanghihikayat o

tumatawag ng aksyon. Lahat ng mga organisasyon ay mayroong impormal at pormal
na network ng komunikasyon. Info Corner
Apat na Tip sa Pagbuo ng Epektibong Memorandum sa Negosyo:
Pormat ng memorandum
1. Oryentasyon ng Tatanggap
Ang memorandum ay karaniwang may header na naglalaman ng mga
- Isaalang-alang ang kailangan ng tatanggap ng memorandum
sumusunod:
2. Propesyonal at Pormal na Tono
- 1.Mahalaga
Nagpadala
na (sender)
propesyonal at pormal na tono ang ginagamit sa paggawa
2.ngTatanggap (receiver)
memorandum dahil ito ay karaniwang mga anunsyo at ito ay
3.kumakatawan
Titulo ng mga
sa indibidwal
parte o sa buong organisasyon.
4. sa
3. Diin Petsa
Paksa
- 5.Ang
Linya ng paksa
paksa ay dapat na malinaw at direkta. Kung ang memorandum ay
6.mag-aanunsyo
Mensahe na naglalaman ngsa
ng pagtalima deklarasyon, diskusyon,
holiday, dapat ay ilagayatkung
buod.anong tiyak
na holiday ito sa Linya ng Paksa. Halimbawa, “Araw ng Kalayaan” ang

ilagay na paksa sa halip na “Opisyal na Holiday”
4. Direktang Pormat
- Ang memorandum ay laging nasa direktang pormat at ang layunin ay
malinaw na naipahahayag.
59
LIHAM PANGNEGOSYO
Ang mga liham ay mga maikling mensahe na ipinadala sa mga tatanggap na

madalas sa labas ng samahan, madalas silang nakalimbag sa letterhead, at
60
kumakatawan sa negosyo o samahan sa isa o higit pang mga pahina, Ang mga mas
maiikling mensahe ay maaaring magsama ng mga e-mail o memo, alinman sa
nakasulat o electronic, habang ang mga ulat ay may posibilidad na tatlo o higit pang
mga pahina.
Mga bahagi ng liham pangnegosyo:
1. Pamuhatan
- Ito ang iyong address kung saan maaaring magpadala ng tugon ang
isang tao.
2. Petsa
- Ito ay dapat nakalagay sa itaas ng bahagi ng papel maaaring ilagay
sa kanan or kaliwa, na may limang linya na nagsisimula sa taas ng
pahinga o letterhead logo.
3. Sanggunian or Reference
- Dito mo ipinahiwatig kung ano ang tinukoy ng liham, ang paksa o
layunin ng dokumento
4. Salutasyon
- Ang isang karaniwang pagbati ay maaaring Mahal na G. (buong
pangalan). Ngunit kung hindi ka sigurado tungkol sa mga pamagat
(i.e., Bb., G., Gng.), maaari mo lamang isulat ang mga tatanggap na
sinusundan ng isang kolon. Ang isang kuwit pagkatapos ng pagbati
ay tama para sa personal na liham, ngunit ang isang kolon ay dapat
gamitin sa negosyo.
5. Katawan ng Liham
61
- Kung mayroon kang isang listahan ng mga puntos, isang serye ng

mga katotohanan, o isang bilang ng mga katanungan, kabilang sila
sa katawan ng iyong liham.
6. Pagsasarang PahayagInfo Corner
- Ang pagsasara ng pahayag ay karaniwang inilalagay o dalawang linya
sa ilalimpara
Ang mga Stratehiya ng konklusyon at kasama
sa Epektibong ang ay
Pagsulat isang
maynakabitin
Limangna kuwit, tulad
Pangunahingng ‘lubos na gumagalang’.
Bahagi:
7. Pirma
1. Pamuhatan
- Limang linya pagkatapos ng pahayag, dapat mong ilagay ang iyong
Nagpapakilala sa nagpadala, madalas na kasama nito ang address
pangalan (kinakailangan) at, sa linya sa ibaba nito, ang iyong
at petsa.
pamagat (opsyonal).
2. Bating Panimula
Nagpapahayag ng layunin ng mensahe.
3. Katawan ng Liham
Nagsasaad ng mensahe.
4. Konklusyon
Naglalahad ng muling pagpahayag ng pangunahing punto ng
liham.
5. Linya ng Pirma
Minsa’y kasama ang iyong personal na impormasyon.
62
MGA SAGOT SA BAWAT AKTIBIDAD
Mga Sanggunian:
63
Careerie Internet Magazine. Mga hadlang sa Communication ng Lugar ng Trabaho-

Career-Path. (2021). Retrieved (10 May 2021) from: https://tl.careerie.com/20896-
Caroline Duncan (December 2020) .21 Best Internal Communication Tools In The
Workplace for 2021 from: https://www.alert-software.com/blog/internal-
communication-tools
Gill, A., n.d. Flow of communication. Academia.edu. Retrieved (10 May 2021) from:
https://www.academia.edu/35796180/Flow_of_communication_Anuvesh_Gill_ppt
https://employsure.com.au/blog/are-you-grieving-over-workplace-grievances /
Heathfield, S. (01 August 2019). Open Door Policy Sample for the Workplace. The
balance careers. Com. Retrieved on (10 May 2021) from
https://www.thebalancecareers.com/open-door-policy-sample-1918913#:~:text=The
%20purpose%20of%20our%20open,any%20time%20about%20any%20topic.
Jadhav, N., (2014). Barriers to communication. Slideshare.net. Retrieved (10 May 2021)
from: https://www.slideshare.net/namuj/barriers-to-communication-34297156?
from_action=save
https://global.oup.com/us/companion.website/9780195183436/about/samplechapters
/CHAP12.pdf

https://courses.lumenlearning.com/wm-principlesofmanagement/chapter/reading-
barriers-to-effective-communication/
64
PowerShow. n.d. Communicating in the workplace. Retrieved (10 May 2021) from:
https://www.powershow.com/view4/5dbbf7NmEyY/COMMUNICATING_IN_THE_WORK
PLACE_powerpoint_ppt_presentation
Wisdomjobs.com (2020). Flow of Intraorganizational Communication in the

workplace https://www.wisdomjobs.com/e-university/principles-of-management-and-
organisational-behaviour-tutorial-366/directions-of-communication-in-the-
organization-12760.html
Susi ng mga Kasagutan
65
ARALIN 2
Gawain 1
1. Ingay
2. Kultura
3. Tungkulin
4. Bias
5. Maling pagpapakahulugan
Gawain 2
1. Hindi interesado
Ipinahayag ni Mark ang kawalan ng konsentrasyon sa mga pangangailangan ni Jay
habang patuloy siyang tumingin sa orasan at sinusuri ang kanyang talaarawan.
Ipinapakita nito na inaasahan ang pagtatapos ng kanilang pag-uusap at mayroon
siyang mas mahalagang gawain na dapat gawin kaysa maunawaan ang tulong na
kailangan ni Jay.
Paliwanag: Ang mga epekto ng hindi interes sa isang pag-uusap ay pinanghihinaan ng
loob ang mga kasangkot sa isang pag-uusap upang humingi ng paglilinaw o humiling
ng bagong impormasyon sa gayon pagkuha ng kasiyahan. Ito ay malinaw na ipinakita
sa pakiramdam ni Jay na siya ay bobo at mabagal.
2. Hindi magagandang kasanayan sa pakikinig

Mabilis na tumalon si Mark mula sa paksa hanggang sa paksa at samakatuwid ay hindi
nagsasanay ng mabisang pagliko sa komunikasyon upang makinig kay Jay. Ipinapakita
66
nito na si Mark ay isang mahinang tagapakinig at pinipigilan siya mula sa masigasig na

pag-unawa sa sinasabi ni Jay at inaasahan siya ni Jay. Kaya, isang mahirap na ugnayan
ang nilikha sa pagitan nina Mark at Jay. Naguluhan si Jay.
Paliwanag: Ang aktibong pakikinig sa isang pag-uusap ay nagpapabuti ng mabisang
komunikasyon habang ang nakikinig ay nakapagbigay ng makatuwirang mga tugon.
3. Kakulangan ng pakikiramay
Hindi kinilala ni Mark ang mga pagkabigo na nararamdaman ni Jays at sa kabila ng
katotohanang nag-aalok siya ng tulong, hindi niya aktibong tinulungan si Jay sa
kanyang kasiyahan. Lumilikha ito ng isang hadlang sa paghahanap ng kahulugan sa
ekspresyon ni Jays at hindi ganap na matulungan siya.
Paliwanag: Ang empatiya sa isang pag-uusap ay ang susi sa pag-unawa sa mga
customer at nakakatulong ito upang makabuo ng isang seguridad at mas malakas na
ugnayan sa isang pag-uusap.
4. Ang iba pa
Paggamit ng jargon. Sa kabila ng pagkakaroon ng banayad na kapansanan sa
intelektuwal na si Jay, patuloy na nakikipag-usap si Mark sa mga teknikal na termino
na mahirap maintindihan. Nag-aambag ito sa mga pagkabigo ni Jay dahil hindi niya
maipahayag ang kanyang sarili nang malaya at nagtapos sa pakiramdam na tanga.
Paliwanag: Mahalaga ang Jargon sa komunikasyon sa mga propesyonal, subalit, dapat
gumamit ang mga manggagawa ng simpleng wika sa kanilang mga kliyente upang
mas maintindihan ang bawat isa.
Gawain 3
Hindi interesado- Ang isa pang sitwasyon ay mayroon nang interes sa akin at sa
gayon hindi ako magkaroon ng buong interes sa talakayan kasama ang aking
67
kaibigan. Lumilikha ito ng isang malaking hadlang sa daloy ng komunikasyon sa

pagitan natin. Ang aking ina ay may sakit at patuloy na iniisip ang tungkol sa kanyang
sitwasyon, kaya't hindi ko lubos na nakuha ang sinasabi ng aking kaibigan sa salita.
Nakalipas na karanasan- Kailanman ibabahagi sa akin ng aking kaibigan ang

kanyang mga problema, normal na nakikinig ako at pagkatapos ay ibigay ang aking
mga saloobin kung paano niya malalampasan ang kanyang problema. Gayunpaman,
karaniwang hindi niya pinapakinggan ang aking mga payo at nawalan ako ng
pasensya upang patuloy na makinig sa kanyang mga kwento na alam na alam na hindi
pa rin niya kukunin ang aking mga payo. Ang nakaraan kong karanasan sa kanyang
mga kwento ay nawawalan ng kahulugan ang buong bagay.
Mga problema sa bahay o trabaho- Ang aking ina ay may sakit, na isang problema
sa bahay. Ito ay isang sitwasyon na ganap na nakakuha ng aking pansin at
samakatuwid ay hindi ako makikinig sa sinasabi ng aking kaibigan nang may buong
pagkaunawa. Lumilikha ito ng isang hadlang sa aming komunikasyon dahil
pinahihirapan nito ang komunikasyon na makamit ang inilaan nitong hangarin.
Hindi mabisang channel ng komunikasyon- Mayroong iba't ibang mga channel ng

komunikasyon na angkop para sa iba't ibang mga sitwasyon. Sa aming sitwasyon, ang
channel ng pakikipag-usap nang pasalita ay hindi masyadong mabunga dahil hindi ko
malinaw na nakakakuha ng mga salita, mabilis ang mga salita at ang aking pansin ay
hindi ganap na magagamit. Kung ang komunikasyon ay inilagay sa sulat nais kong
ganap na magtuon dahil mahirap mag-isip ng iba pa sa pagbabasa ng isang salitang
dokumento
68
Mga hadlang sa emosyonal- Ang aking sitwasyon ay nagdulot ng emosyonal na

pagpapahirap sa akin, hindi ako makapag-isip ng maayos, ang aking mga emosyon ay
hindi tama, wala ako sa aking tamang pandama. Wala ako sa tamang pag-iisip upang
makinig ng mabuti sa pinagdadaanan ng aking kaibigan; Hindi ko maintindihan ang
kanyang emosyon habang ang aking damdamin ay ulap at ito ay lumilikha ng isang
malaking hadlang sa aming sitwasyon.
Mga hadlang sa pananaw- Ang aking pang-unawa tungkol sa aking kaibigan ay

naiiba sa kung paano niya namamalayan ang sarili. Nais niyang ibahagi ang kanyang
mga problema habang nakikita niya ako bilang isang nagbibigay ng solusyon. Iba ang
nakikita ko sa kanya; Pakinggan ko siya ngunit hindi niya ako pakikinggan. Ang aming
pang-unawa sa aming channel ng komunikasyon ay magkakaiba, wala itong mga
layunin ayon sa akin
ARALIN 3
Gawain 1
1. Komunikasyong pataas
2. Open door policy
3. Komunikasyong pahilis
4. Grievance procedure
5. Pagdepensa vs pagsuporta
Gawain 2
69
1. Pag-iwas
2. Komunikasyong Pataas
3. Problema
4. Pahilis
5. Gunnypacking
6. Malasakit
7. Grievance Procedure
8. Komunikasyong Pahalang
9. Tanod bayan
10. Intraorganisasyonal
Gawain 3
1. Polisiyang bukas ang pinto
2. Problema
3. Komunikasyong pahalang
4. Pagiwas
5. Pamamahala sa emosyon
6. Face-saving
7. Lee Lacocca
8. Pakikilahok sa paraan ng padedesisyon
9. Luthans
10. Komunikasyong pababa
ARALIN 5
70
Gawain 1
1. Mahalagang dokumento sa pagpupulong at dito nakalahad ang mga tinalakay sa

pagpupulong.
2. Ang kalihim o ang sekretarya ang nagsusulat ng katitikan ng pulong.
3. Madali ngunit madaling maintindihan na tala, impormatibing tala
4. Paksa, mga taong dumalo, pag-apruba ng nakaraang katitikan, usaping

napagkasunduan, anunsyo, detalye sa susunod na pulong, at pagpirma ng katitikan
Gawain 2
1. Taong nakatoka sa pagsulat ng katitikan ng pulong. Siya ay kailangan making ng

Mabuti upang maisulat ang lahat ng mahahalagang impormasyong napagusapan sa
pulong
2. Paraan upang magkaroon ng diskusyon ukol sa isang adyenda. Maaring gawin sa

harapang paraan o online
3. listahan ng mga paksa na tatalakayin sa pulong
4. mga mahahalagang impormasyong inilista ng kalihim
5. libro patungkol sa mga dapat gawin sa pagsasagawa ng pulong
Gawain 3
71
1. Paksa
2. Dokumento
3. Pulong
4. Anunsyo
5. Katitikan
6. Kalihim
7. Iskedyul
8. Grupo
9. Adyenda
10. Kasapi
References:
72

https://courses.lumenlearning.com/wm-principlesofmanagement/chapter/reading-
barriers-to-effective-communication/
Careerie Internet Magazine. Mga hadlang sa Communication ng Lugar ng Trabaho-

Career-Path. (2021). Retrieved (10 May 2021) from: https://tl.careerie.com/20896-
https://global.oup.com/us/companion.website/9780195183436/about/samplechapters
/CHAP12.pdf
Gill, A., n.d. Flow of communication. Academia.edu. Retrieved (10 May 2021) from:
https://www.academia.edu/35796180/Flow_of_communication_Anuvesh_Gill_ppt
https://employsure.com.au/blog/are-you-grieving-over-workplace-grievances /
Heathfield, S. (01 August 2019). Open Door Policy Sample for the Workplace. The
balance careers. Com. Retrieved on (10 May 2021) from
https://www.thebalancecareers.com/open-door-policy-sample-1918913#:~:text=The
%20purpose%20of%20our%20open,any%20time%20about%20any%20topic.
Jadhav, N., (2014). Barriers to communication. Slideshare.net. Retrieved (10 May 2021)
from: https://www.slideshare.net/namuj/barriers-to-communication-34297156?
from_action=save
73
PowerShow. n.d. Communicating in the workplace. Retrieved (10 May 2021) from:
https://www.powershow.com/view4/5dbbf7NmEyY/COMMUNICATING_IN_THE_WORK
PLACE_powerpoint_ppt_presentation
74

Group 5-Module-1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Group 5-Module-1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TECHNOLOGICAL UNIVERSITY OF THE PHILIPPINES – MANILA

TSAPTER KOMUNIKASYON PARA SA TRABAHO

Pangkalahatang ideya ng Tsapter (Chapter overview)

1. Maipaliwanag ag mga konsepto ng komunikasyon sa lugar ng trabaho;

“Huwag kang gumamit ng mga salitang masyadong mabigat para

ARALIN1: Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho

Ang komunikasyon ay isang paraan upang maipahayag o maibahagi ang

Ang komunikasyon sa lugar ng trabaho ay karaniwang nagaganap kung

Ayon kay Duun (2000), bagamat nakikipagkomunika ang mga namamahala ay

Ang proseso ng komunikasyon ay nagaganap sa iba't ibang mga sitwasyon

The Communication Process. (n.d.). expert program management.com.

1. Nagpadala o tagapagbalita (Sender) - ang taong nagbibigay ng

Ano ang Epektibong Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho?3

Ang komunikasyon ay mahalaga sa paggiging matagumpay ng mga

Ang mga nagtatrabaho ay magkakasundo kung ang bawat isa ay nabibigyan ng

Limang importanteng kasanayan bilang empleyado:

Sampung importanteng kakayahan sa pakikipag-usap upang maging

1. Kakayahang makipagkomunika ng di-verbal

8. Pagiging bukas ng kaisipan

Mga Sangkap ng Mabisang Mga kasanayan sa Komunikasyon:

Limang importanteng rason:

1. Inobasyon (Innovation) - kung saan ang mga empleyado ay may karapatang

2. Pagsulong (Growth) – Ang komunikasyon ay makikita sa panloob at panlabas.

3. Epektibong komunikasyon (Effective Communication) – Ang pagiging

5. Pagbibigay ng boses sa bawat isa (Giving a voice to all) - Ang pag-buo ng

Incorp.asia. Importance of Good Communication at the Work Place. Retrieved

on May 27, 2021 from https://www.incorp.asia/blog/hr/importance-of-good-

ARALIN2: Mga Hadlang sa Komunikasyon sa Lugar ng

"Ang lahat ay nasabi na dati, ngunit dahil walang nakikinig kailangan

Ano ang mga Hadlang sa Komunikasyon sa Lugar ng Trabaho:

Ang ingay ay maaaring panloob o panlabas. Ang panloob na ingay ay

Ang kultura ay maaaring kumatawan sa isang hadlang sa komunikasyon

Halimbawa: Ang isang tao mula sa Timog Amerika ay maaaring maging

Lumenwaymaker. Typical Communication Flows. Retrieved (10 May 2021) from:

Ang tungkulin ng tungkulin ay maaaring lumikha ng mga hadlang sa

Ang mga bias ay maaaring batay sa aming mga napauna na paniniwala

5. Maling pagpapakahulugan (Misinterpretation)

Mahalagang siguraduhin na ang kahulugan sa likod ng iyong

Paano mapagtagumpayan ang mga hadlang sa komunikasyon sa

Mga Paraan Upang Madaig ang mga Hadlang sa Komunikasyon:

1. Naaangkop na pag-aayos ng pag-upo

Limang paraan upang maalis ang mga hadlang sa komunikasyon sa lugar ng

1. Pag-intindi sa iba’t ibang henerasyon na ka-trabaho – Ang bawat henerasyon

2. Gawing mabilis ang komuniksyon – Sa pagbabago ng mundo, dapat ay

3. Pag-gawa at pamamahagi ng nakakaengganyo at sariling nilalaman. – Ang

4. Paglipat sa mobile-first communication – Dahil ang komunikasyon ay

5. Paggamit ng kapangyarihan ng data at teknolohiya – Kailangang intindihin

Martic K.(October 13, 2020). Top 13 Communication Barriers and How to

Tackle them. Retrieved on May 29, 2021 from

Panuto: Tukuyin kung anong uri ng hadlang sa komunikasyon ang mga

1. Ito ay anumang maaaring makagambala sa kakayahang mapanatili ang

2. Ito ay hadlang na kapag pinipigilan nito ang komunikasyon na mangyari,

3. Maaaring lumikha ng mga hadlang sa komunikasyon kapag ang mga

4. Maaaring batay sa mga napauna na paniniwala o batay sa mga

5. Ang kahulugan sa likod ng komunikasyon ay hindi malinaw at hindi

Ipaliwanag ang bawat hadlang na naroroon sa sitwasyon.

2. Hindi magandang kasanayan sa pakikinig -

Ipaliwanag ang bawat hadlang na naroroon sa sitwasyon.

3. Mga problema sa bahay o trabaho -

ARALIN3: Daloy ng Intraorganisasyonal na Komunikasyon sa

”Maaari kang magtaglay ng magandang ideya, subalit kung hindi

Ayon kay Longest (2000), ang komunikasyon sa lugar ng pinagtatrabahuan ay

1. Komunikasyong Pataas (Upward Communication) – Nagbibigay ito ng puna