Professional Documents
Culture Documents
a1
a
Cho ma trận thực A aij là ma trận đối xứng khác không, cột a 2 và số thực a .
nn 0
an
x1
x
Tập hợp các bộ x thỏa mãn xT Ax aT x a0 0 được gọi là một siêu mặt trong
2
xn
không gian n . Dạng tường minh của phương trình là :
n n
aij xi x j ai xi a0 0(*) .
i , j 1 i 1
Khi n 2 , ta gọi siêu mặt bậc hai là một đường bậc hai. Khi n 3 , ta gọi siêu mặt bậc hai là
một mặt bậc hai.
Dùng phương pháp chéo hóa trực giao ta có ma trận trực giao C để D C T AC chéo. Ta dùng
phép biến đổi trực giao x Cy y CT x . Ta có phương trình (*) về dạng
n n
i xi 2 bi xi b0 0(*)
i 1 i 1
b 2 b 2 ac
Với việc sử dụng ax bx c a ( x )
2
kết hợp với phép tịnh tiến
2a 4a
x1 1 y1
x y
2 2 2
ta sẽ đưa phương trình về dạng chính tắc và nhận dạng các đường mặt bậc hai.
xn n yn
Ví dụ: Nhận diện đường bậc hai (C) sau 5 x12 8 x2 2 4 x1 x2 36(*)
Lời giải
5 2
Ta có dạng toàn phương h 5 x12 8 x2 2 4 x1 x2 có ma trận A
2 8
5 2 4
Phương trình đặc trưng 0 1
2 8 2 9
2 1
+) Với 1 4 cơ sở trực chuẩn của không gian riêng là u1 ( ; ).
5 5
1 2
+) Với 1 9 cơ sở trực chuẩn của không gian riêng là u2 ( ; ).
5 5
2 1 2 1
5 5 x 5 5 y1
Chọn ma trận trực giao C và đặt 1
2 y2
.
1 2 x2 1
5
5 5 5
y12 y2 2
Ta có phương trình của đường (C) 4 y 9 y2 36
1
2 2
1.
9 4
Do đó (C) là elip với 2 bán trục là 3 và 2.
12 x2 y2 Trụ eliptic ảo
1
a 2 b2
13 x2 y 2 Hai mặt phẳng ảo cắt nhau
0
a 2 b2
14 x2 y 2 Hai mặt phẳng cắt nhau
0
a 2 b2
15 x2 a2 Hai mặt phẳng song song
16 x 2 a 2 Hai mặt phẳng ảo song song
17 x2 0 Hai mặt phẳng trùng nhau
Ví dụ: Nhận diện mặt bậc hai (S) sau 2 x12 2 x2 2 3x32 2 x1 x3 2 x2 x3 10(*)
Lời giải
2 0 1
2 2 2
Ta có dạng toàn phương h 2 x 2 x2 3x3 2 x1 x3 2 x2 x3 có ma trận A 0 2 1
1
1 1 3
2 0 1 1
1
Phương trình đặc trưng 0 2 1 0 2 2
1 1 3 3 4
1 1 1
+) Với 1 1 cơ sở trực chuẩn của không gian riêng là u1 ( ; ; ).
3 3 3
1 1
+) Với 1 2 cơ sở trực chuẩn của không gian riêng là u2 ( ; ;0) .
2 2
1 1 2
+) Với 1 4 cơ sở trực chuẩn của không gian riêng là u3 ( ; ; ).
6 6 6
1 1 1 1 1 1
3 2 6 3 2 6 y
1
x 1
1 1 1 x 1 1 1
Chọn ma trận trực giao C và đặt y2 .
3 2 6 2 3 2 6
x3 y
1 2 1 2 3
0 0
3 6
3 6
y12 y2 2 y32
Ta có phương trình của đường (C) y 2 y2 4 y3 10
1
2 2
2
1.
10 5 5/ 2
5
Do đó (C) là elipsoid với 3 bán trục là 10; 5 và .
2