केन्द्रीय विद्यालयः बागलकोटः

वितीय सत्रान्त परीक्षा २०२२

Term end examination March- 2022

कक्षा- ७ Class- 7

विषयः- संस्कृतम्। Subject – Sanskrit

पूर्ााङ्ाः-४० Maximum of Marks 40 समयः – ९० विमेषाः Time-90 minutes

िाम Name _______________________

अिुक्रम सङ्ख् या- ______________

विभागः Section __________

वतव ः Date __ __ /__ _ / 2022

• सामान्य विर्दे शाः

1. प्रश्नािाम् उत्तरावर् प्रश्नपुस्तके एि लेखिीयावि।

(प्रश्नों के उत्तर प्रश्नपुस्तक में ही वलखखए )

2 सिे प्रश्नाः अवििायााः।

(सभी प्रश्न अवििाया है)
क खण्डः

1 अपवित अिुच्छेर्दः-

अिुच्छेर्दं पवित्वा प्रश्नािाम् उत्तरावर् वलखत-

तरवः सवेष ां जीवनां सुखमयां कुवव न्ति। वृक् ः अस्मभ्यां प्र णव युां (आन्तिजन् ) यच्छन्ति। ते फलां, पुष्पां,
छ य ां, क ष्ठां च अनेक नन उपयोगवस्तूनन जने भ्यः प्रद य बहु उपक रां कुववन्ति। अतः वृक् ः अस्म कां
नमत्र नण सन्ति।सवेष ां जीवनां सुखमयां भनवतुां वृक् ः रक्णीय ः। वृक् ः सत्पुरुष ः इव सन्ति। ते शीतां , वृनटां,
आतपां च सनित्व सद परोपक रननरत ः भवन्ति।

I एकपर्दे ि उत्तरत- 2X1=2

i) के जीवनां सुखमयां कुववन्ति?

उत्तरम्- ______________
 ii) वृक् ः के इव सन्ति?

उत्तरम्-_______________

II पूर्ा िाक्येि उत्तरत-1

वृ क् ः जनेभ्यः नकां नकां यच्छन्ति?

उत्तरम्- ______________________।

III भावषकं कायाम्-2X1=2

i तरवः सवेष ां जीवनां सुखमयां कुवव न्ति अत्र निय पदम् अन्तस्त,
उत्तरम्- _____________
(अ) अननलः (आ) जीवनां (इ) कुववन्ति
(आ) (ई) तरवः
ii‘ दु ःखमयां’ पदस्य नवलोम पदां गद् ांशे, प्रयुक्तम्-
उत्तरम्- _____________
(अ) सांरक्ण य (आ) सुखमयम्
(आ) प्रयत्नां (ई) रनक्तुां

ख खण्डः (रचिात्मक काया म्)

2 वचत्रावर् दृष्ट्वा मञ्जूषायाः पर्दावि वचत्वा ररक्त स् ािेषु प्रयुज्य िाक्यावि रचयत- 5X1=5

मञ्जूषा-( भल्लूकौ, कृनषक यं, अजुवन य, भोजनां, अध्य नपक )

1) कृनषकः बलीवद व भ्य ां सि, िलेन - -2) नचत्रे म त नशशवे ---------- भोजयनत
------ करोनत।
 १)

2) एक ------------ प ठयनत। 4) नचत्रे द्वौ --------- थकथै थकथै नृत्यतः।

5) नचत्रे श्रीकृष्णः ------------गीतोपदे शां करोनत

3 अधो वलखखतावि कोष्ठकपर्दावि उपयुज्य चत्वारर सा ाक िाक्यावि रचयत- 4X1=4

प्रश्नः-

1आनदत्यः दे व लयां पश्य

2 अिम् व त वः पठनत
3 त्वां प ठां शृण्वन्ति
4 जन ः निकेट खेलां गच्छ नम

उत्तरम् –

1. ___________ ____________ ____________।

 2. ____________ ____________ ____________।
3. ____________ ____________ ____________।
4. _____________ ____________ ____________।

ग खण्डः (व्याकरर्म्)

4 कोष्ठकात् उवचतं पर्दं वचत्वा ररक्त स् ािेषु प्रयुज्य िाक्यावि पूरयत- 1X4=4

क) - ----------ब नलक मधु रां ग यनत। (एकः, एक , एकम् )

ख) - ------- --- कृनषक ः कृनषक य वनण कुवव न्ति । ( चत्व रर, द्वौ, चत्व रः)
ग) - ---------पत्र नण सुन्दर नण सन्ति। (त नन, ते, त ः)
घ) धेनवः दु ग्धां - ---------। (दद नत, ददनत, ददन्ति)

5 विलोम पर्दावि वचत्वा वलखत – 3X1=3

मञ्जूष - (उच्ैः, नगरम्, नविेतुम्)

क) िेतुम् X - --------
ख) ग्र मम्X - --------
ग) नीचै ः X - --------

घ खण्डः

6 अधो वलखखतं िाटकांशं पवित्वा प्रश्नािाम् उत्तरावर् वलखत-

िाटकस्य अंशः

गृिां आगत्य स अन ररक नपतरां अपृच्छत्-अिाररका- ‘नपतः! मन्त्री नकमथवम् आगच्छनत?’ वपता -
' पुनत्र! नद् ः उपरर सेतुः नननमवतः। तस्य उद् घ टन थं मन्त्री आगच्छनत’।

अिाररका - ‘नपतः! नकां मन्त्री सेतोः ननम वणां अकरोत्?’

वपता - ‘न नि पुनत्र! सेतोः ननम वणां कमव कर ः अकुवव न्’।

अिाररका- ' यनद कमव कर ः सेतोः ननम वणां अकुववन्, तनिव मन्त्री नकमथवम् आगच्छनत? ‘

वपता – यतो नि सः अस्म कां दे शस्य मन्त्री।

अिाररका – नपतः! सेतोः ननम वण य प्रस्तर नण कुतः आय न्ति?

वपता- सुते! सेतोः ननम वण य प्रस्तर नण पववतेभ्यः आनयन्ति।

I एक पर्दे ि उत्तरत- 2X1=2

i) कस्य ः मिती नजज्ञ स वतव ते?

उत्तरम्- -----------

ii) सेतोः ननम वणां के अकुववन्?

 उत्तरम्- -----------

II पूर्ा िाक्येि उत्तरत- 2

कमवकर ः सेतोः ननम वण य प्रस्तर नण केभ्यः आनयन्ति?

उत्तरम्- -------------------------।

7 अधो वलखखतं पद्यांशं पवित्वा प्रश्नािाम् उत्तरावर् वलखत-

गिने नवनपने व्य घ्रो गजव नत

उच्ैस्तत्र च नसांिः नदव नत।

िररणोऽयां ख दनत नवघ सां

सववत्र च पश्यनत सनवल सम्।

I एक पर्दे ि उत्तरत- 2X1=2

(i) गिने नवनपने कः गजवनत?

उत्तरम् - --------
(ii) िररणोऽयां नकां ख दनत?
उत्तरम् - ---------

II पूर्ा िाक्येि उत्तरत 2

िररणः सववत्र कथां पश्यनत?

उत्तरम्- --------------।

8 रे खावङ्तावि पर्दावि आधृत्य प्रश विमाार्ं कुरुत- 4X 1=4

मञ्जूष - (के, क , केषु , कः)

क) सनलले िौका सेलनत।

ख) पुष्पेषु नचत्रपतङ् ः डयिे।
ग) उष्ट्रः पृ ष्ठे भ रां विनत।
घ) कमाकराः सेतोः ननम वणां कुववन्ति।

9 पयााय िाचक पर्दावि योजयत- 3X1=3

प्रश्नाः-

1 कर लम् नवस्मयेन
2आश्चयेण कुटु म्बस्य
3 पररव रस्य भयङ्करम्
उत्तरम्-

1 ------------ = -----------
2 ------------- = ----------

3 --------------=------------

10 श्लोकांशािां मेलिं कृत्वा पुिः वलखत-1X4=4

प्रश्नाः -

अ आ
1 नवद् र जसु िर न
पूज्यते न नि चन्द्रोज्ज्वल ः
धनां
2 केयूर ः न न भ्र तृभ ज्यां
नवभूषयन्ति न च भ रक रर
पुरुषां
3 न चोरि यं य सांस्कृत
न च र जि यं ध यवते
4 व ण्येक
समलङ्करोनत नवद् नविीनः
पुरुषां पशुः

उत्तरम्-

1 ___________________________________________

____________________________________________।

2__________________________________________

___________________________________________। 3 ________________________________________

___________________________________________।

4 _________________________________________
_________________________________________।