Toång bieân taäp Editor-in-Chief

KTS. TRAÀN NGOÏC CHÍNH

Phoù toång bieân taäp Deputy Editor - in-Chief

GS. TS. KTS. ĐỖ HẬU
TS. KTS. TRƯƠNG VĂN QUẢNG
Nhà báo - KTS. TRẦN PHƯƠNG THẢO
Hoäi ñoàng coá vaán Advisor Board
GS. TS. KTS. HOÀNG ĐẠO KÍNH
TS. KTS. ĐÀO NGỌC NGHIÊM
PGS. TS. KS. LƯU ĐỨC HẢI
GS. TS. KTS. NGUYỄN TỐ LĂNG
PGS. TS. KTS. LÊ QUÂN
PGS. TS. KTS. LÊ VĂN THƯƠNG
TS. KTS. NGÔ TRUNG HẢI
PGS. TS. KTS. NGUYỄN TRÚC ANH
TS. KTS. NGUYỄN QUANG
Ban bieân taäp Editorial Board
Ths. KTS. PHAN THANH MAI
Ths. KS. TRẦN THANH Ý
TS. KTS. NGUYỄN HOÀNG MINH
Ths. KTS. LÊ VIỆT SƠN
TS. KTS. NGUYỄN NGỌC HIẾU
TS. KTS. NGUYỄN ĐỖ DŨNG
Thieát keá design
HOÀNG NHÃ
Bạn đọc thân mến !
Tạp chí Quy hoạch Đô thị số 37 – 38 là số Đặc biệt chào Xuân Canh
Tý 2020 cùng các hoạt động nổi bật hướng tới Đại hội Đại biểu
toàn quốc lần thứ V, Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam
(VUPDA) với Slogan: “ĐOÀN KẾT – ĐỔI MỚI – KHÁT VỌNG –
SÁNG TẠO – HỘI NHẬP VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG”.
Trong số này, Tạp chí trân trọng giới thiệu với bạn đọc chủ đề
“Phát triển đô thị xanh, thông minh”, là một trong những xu
hướng phát triển đô thị tất yếu ở thời kỳ CMCN 4.0 mà cả thế
giới đang đặc biệt quan tâm, trong đó có Việt Nam; Quan hệ
hợp tác đối ngoại giữa các Hội Quy hoạch thành viên quốc tế
(Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan) với cuộc hội ngộ tại
Hàn Quốc trong tháng 8/2019; Tin trong nước và quốc tế về quy
hoạch phát triển đô thị; Các hoạt động của Trung ương hội, của
các chi hội thành viên hướng tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần
thứ V của Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam; Các đồ án
sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành tiêu biểu đạt giải xuất sắc năm
2019 do Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam xét chọn.
Trong không khí tưng bừng đón chào Xuân Canh Tý, Tạp chí
tiếp tục được đổi mới, nâng cao cả về chất lượng, cấu trúc, bố cục,
hình thức với cách tiếp cận mang tính khoa học, phản biện, sự
gần gũi, lan tỏa nhiều hơn trong giới chuyên môn và cộng đồng,
cả trong nước và quốc tế.

Trân trọng !
TỔNG BIÊN TẬP
Trò söï, Phaùt haønh, Quaûng caùo Contact KTS Trần Ngọc Chính
Taàng 6 - Cung Trí thöùc Thaønh phoá,
1 Toân Thaát Thuyeát, Quaän Caàu Giaáy, Haø Noäi
Tel: +84 24 37823910 - Fax +84 24 37624430
Email : tapchidothiqh@gmail.com
Website: http://vupda.com
Website: http://quyhoachdothi.vn

Giaáy pheùp hoaït ñoäng baùo chí in soá 216/GP-BTTTT ngaøy 28/4/2016
Maõ soá chuaån quoác teá: ISSN 1859-3658
In taïi Coâng ty CP In DVTM Bình Minh
Phaùt haønh thaùng 12/2019

Giaù 79.000 VND

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 1
 MỤC LỤC
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

SỰ KIỆN
6. ICAPPS 2019 – Hội thảo quốc tế cộng đồng quy hoạch khu vực Châu Á Thái Bình Dương
TS. KTS. Trần Mai Anh
9. Quy hoạch đô thị cho sự thịnh vượng lâu dài & toàn diện - Hướng tới tương lai thông minh
GS. Yen-Jong Chen
15. Tạo xu hướng mới cho quy hoạch đô thị ở các thành phố ASEAN
TS. Kuniome Hurano
19. Thiết kế đô thị - Từ lý thuyết đến thực tiễn
TS. KTS. Đỗ Trần Tín - ThS. KTS. Phạm Thị Ngọc Liên
31. Thư mời cho Hội thảo quốc tế năm 2020

CHUYÊN ĐỀ: Phát triển đô thị xanh, thông minh

34. Công nghệ 4.0 cho quản lý đô thị thông minh - Một số khuyến nghị cho quy hoạch đô thị
thông minh.
GS. TSKH. Đặng Hùng Võ
41. Phát triển đô thị Xanh - Thông minh và bền vững
PGS. TS. Đỗ Tú Lan
48. Thành phố bền vững thông minh – Lợi ích & thách thức
TS. KTS. Ngô Lê Minh
53. Hình thái định cư hướng tới mô hình làng đô thị xanh
TS. KTS. Trương Văn Quảng
58. Đô thị thông minh, cách tiếp cận từ góc độ quản lý đô thị
TS. Ngô Việt Hùng
64. Quản lý giao thông trên nền tảng công nghệ thông tin
PGS.TS. Lưu Đức Hải
68. Tiến tới thành phố xanh và thông minh
Nguyễn Đăng Sơn
71. Đà Nẵng với định hướng phát triển đô thị thông minh
KTS. Bùi Huy Trí

2 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
74. Nữ Chủ tịch tập đoàn BRG & Dự án Thành phố thông minh Bắc Hà Nội
Reported

QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ

78. Thực trạng xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin về phát triển đô thị ở Việt Nam
PGS.TS. Hoàng Vĩnh Hưng
83. Huy động, sử dụng nguồn lực và công tác đầu tư phát triển đô thị của Việt Nam
TS. KTS. Trần Quốc Thái
89. Xu hướng thiết kế quản lý không gian đô thị Việt Nam
TS. KTS. Ngô Minh Hùng
94. Tổng quan về quản lý nguồn nước cung cấp cho các đô thị và khu công nghiệp tỉnh
Phú Yên ứng phó với biến đổi khí hậu.
ThS. Vũ Bình Sơn

DIỄN ĐÀN
98. Tổ chức không gian đi bộ khu vực Hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận góp phần xây dựng
Thủ đô Hà Nội “Xanh – Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”
PGS. TS. Vũ Thị Vinh
104. Phải làm gì với những con sông trong lòng Hà Nội?
PGS. TS. Phạm Đức Nguyên
108. Tích hợp phát triển không gian xanh trong các không gian mở từ quá trình quy
hoạch đô thị ở Việt Nam.
PGS. TS. Chế Đình Lý
114. Hướng tới mô hình phát triển định cư bền vững về văn hóa và sinh thái trong nền
kinh tế thị trường
ThS. KTS. Lê Thị Kiều Thanh

TUỔI TRẺ SÁNG TẠO

119. Quy hoạch chung thành phố Pleiku đến 2035 tầm nhìn 2050
Nguyễn Thiên Uyên - Nguyễn Thị Hoàng Bình - Nguyễn Thị Tố Hải
122. Quy hoạch chung xây dựng xã Thủ Sỹ, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên
Phạm Thị Anh
125. Thiết kế kiến trúc cảnh quan công viên văn hóa sinh thái Đồng Diều, Phường 4,
Quận 8, TP. HCM
Hứa Huỳnh Hoàng Can
128. Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng tái chế rác thải Triều Khúc
Lê Thị Thảo Trang - Nguyễn Quỳnh Trang
131. Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan ngoài đê sông Hồng – Đoạn từ cầu Nhật
Tân đến cầu Chương Dương
Nguyễn Hà Thanh - Lê Tấn Sang

THÔNG TIN
134. Tin trong nước
138. Tin VUPDA
143 Tin thế giới

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 3

 CONTENTS
VIETNAMESE JOURNAL OF URBANISM - NO 37,38

EVENT
6. ICAPPS 2019 - International Conference on Asia-Pacific Planning Communities
Dr. Arch. Tran Mai Anh
9. Urban planning for lasting and inclusive prosperity and toward the smart future
Prof. Yen-Jong Chen
15. Making new trend of urban planning in ASEAN cities
Dr. Kuniome Hurano
19. Urban design - From theory to practice
Dr. Arch. Do Tran Tin
M.Arch. Pham Thi Ngoc Lien
31. Invitation for the International Conference 2020

SUBJECT: Green and smart cities development

34. Technology 4.0 for smart Urban management - Some recommendations for smart
urban planning.
Prof. Dr. Dang Hung Vo
41. Green - Smart and Sustainable Urban Development
Assoc. prof. Dr. Do Tu Lan
48. Smart sustainable cities - Benefits and challenges
Dr. Arch. Ngo Le Minh
53. The settlement pattern towards green urban village model
Dr. Arch. Truong Van Quang
58. Smart city, an approach from the view of smart urban governance.
Dr. Ngo Viet Hung
64. Traffic management on information technology platform
Assoc.prof. Dr. Luu Duc Hai
68. Towards a smart and green city
Nguyen Dang Son
71. Danang with the orientation of developing smart cities
Arch. Bui Huy Tri

AUTHOR - WORKS
74. Chairman of BRG Group and Northern Hanoi Smart Urban Project
Reporter

4 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

URBAN DEVELOPMENT & MANAGEMENT
78. Situation of building database and information system on urban development
in Vietnam
Assoc. prof. Dr. Hoang Vinh Hung
83. Mobilizing and using resources and development investment urban areas
of Vietnam
Dr. Arch. Tran Quoc Thai
89. Design trends of managing city space in Vietnam
Dr. Arch. Ngo Minh Hung
94. Overview of water supply management for urban and industrial zones in
Phu Yen province to cope with climate change.
Ma.Vu Binh Son

FORUM
98. Organization of walking space in Hoan Kiem Lake area and surrounding
areas contributing to the construction of Hanoi capital "Green - Cultural -
Civilized - Modern"
Assoc. prof. Dr. Vu Thi Vinh
104. What to do with the rivers in Hanoi?
Assoc. prof. Dr. Pham Duc Nguyen
108. Integrating green space development into open spaces from urban planning
process in Vietnam.
Assoc. prof. Dr. Che Dinh Ly
114. Towards a model of sustainable cultural and ecological settlement in a
market economy
M. Arch. Le Thi Kieu Thanh

CREATIVE YOUNG - First Prize, Graduation Project in 2019

119. Master plan of Pleiku city to 2035 with a vision to 2050
Nguyen Thien Uyen, Nguyen Thi Hoang Binh & Nguyen Thi To Hai
122. Master plan of Thu Sy commune, Tien Lu district, Hung Yen province
Pham Thi Anh
125. Landscape design of Dong Dieu cultural and ecological park, Ward 4,
District 8, TP. HCM
Hua Huynh Hoang Can
128. Organizing architectural landscape space to recycle Trieu Khuc waste
Le Thi Thao Trang & Nguyen Quynh Trang
131. Organizing landscape architecture space outside the Red River dike -
Section from Nhat Tan bridge to Chuong Duong bridge
Nguyen Ha Thanh & Lam Tan Sang

Information
134. In Country news
138. International news
143. VUPDA news

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 5

 ICAPPS 2019
Hội thảo quốc tế của cộng đồng quy hoạch
SỰ KIỆN khu vực Châu Á Thái Bình Dương
TS. TRẦN MAI ANH

Từ ngày 22, đến ngày 24/8/2019 tại thành phố Seoul, Hàn Quốc
hội thảo Quốc tế của cộng đồng quy hoạch khu vực Châu Á Thái
Bình Dương đã diễn ra với chủ đề: "Hoà bình, Thịnh vượng và Quy
hoạch"/ “Peace, Prosperity and Planning”.

I
nternational Conference of
Asian - Pacific Planning Society
(ICAPPS) là Hội thảo quốc tế của
Cộng đồng quy hoạch khu vực Châu
Á Thái Bình Dương, được tổ chức
thường niên. Bắt đầu hoạt động từ
năm 1994, ICAPPS là diễn đàn chính
cho các chuyên gia, nhà khoa học,
nhà quản lý, nhà đầu tư, tham gia
trình bày, thảo luận về các vấn đề đô
thị mà giới chuyên môn quan tâm.
Hiện nay, thành viên chính của cộng
đồng gồm bốn Hội Quy hoạch của
các nước: Nhật Bản (CPIJ), Hàn Quốc
(KPA), Đài Loan (TIUP) và Việt Nam
(VUPDA).

6 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Tối ngày 22/8/2019, ICAPPS 2019 đã

S Ự KI ỆN
chào đón hơn 100 đại biểu đến từ các
nước chính thức tham gia hội thảo.
Đoàn Việt Nam năm nay có 12 đại
biểu, là các nhà khoa học, các nhà quản
lý, giảng viên, nghiên cứu sinh của
hai trường Đại học Kiến trúc Hà Nội,
Đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh và
nhiều thành viên của Hội Quy hoạch
Phát triển đô thị Việt Nam.

Tại lễ khai mạc, Giáo sư Chang Mu

Jung – Chủ tịch Hội quy hoạch Hàn
Quốc đã có phát biểu chào mừng Hội
thảo. Đại diện các Hiệp hội Quy hoạch
đô thị các nước châu Á Thái Bình
Dương tham dự Hội thảo gồm có: giáo
sư Hisashi Kubota – Chủ tịch Hội Quy
hoạch Nhật Bản, giáo sư Yen Jong Chen
– Chủ tịch Hội Quy hoạch Đài Loan, Đoàn đại biểu Việt Nam do KTS. Trần Ngọc Chính – Chủ tịch VUPDA Dẫn đầu tham dự
ICAPPS 2019
Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ
tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị
Việt Nam cũng đã có phát biểu chia sẻ
những ý tưởng, quan điểm về chủ đề
“Hòa bình- Thịnh Vượng- Quy hoạch”.
Tiếp sau bài phát biểu chào mừng
của Giáo sư Sootak Suh, Hiệu trưởng
Trường Đại học Seoul, ông Hê Seon Jin,
phó thị trưởng phụ trách chương trình
tái thiết TP. Seoul đã có bài trình bày
quan trọng dẫn đề hội thảo.

Hơn 100 báo cáo được trình bày tại

15 tiểu ban chuyên môn, được tổ chức
thành 3 phiên và 2 hội đồng trình bày
poster giới thiệu các nghiên cứu đang
Phiên đặc biệt

GS. Hisashi Kubota – Chủ tịch Hội Quy hoạch Nhật Bản GS. Chang Mu Jung – Chủ tịch Hội Quy hoạch Hàn Quốc

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 7

triển khai. TS. Đỗ Trần Tín, đại diện Hội
quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đã
tham gia điều hành một tiểu ban.

Phiên đặc biệt với chủ đề “Planning and

inclusive prosperity”, được điều hành bời
GS. Jung Won Son, gồm có bốn báo cáo
của 4 hội thành viên, được trình bầy bởi:
GS. Myounggu Kang đại diện KPA; GS.
Yen Jong Chen đại diện TIUP, TS. Kuniomi
Hirano đại diện CPIJ và TS. Trần Mai Anh
đại diện VUPDA.

Trong hoạt động của ICAPPS 2019, dưới

sự chỉ đạo của 4 Hội thành viên, Ban
chấp hành Mạng lưới những nhà Quy
hoạch trẻ YUPN (Young Urban Planner
Network) đã tổ chức chấm và trao giải
thưởng cho báo cáo hay nhất và giải
thưởng cho Poster xuất sắc nhất. Đây là
giải thưởng dành cho những nhà quy
hoạch trẻ, có báo cáo xuất sắc trong hội
thảo. Nhóm giảng viên trẻ của Khoa Quy
hoạch, Trường đại học Kiến trúc Hà Nội:
TS Đỗ Trần Tín và ThS. Phạm Thị Ngọc
Liên đã vinh dự nhận được giải thưởng
YUPN 2019.

Năm nay có 20 Giải thưởng được trao cho

các báo cáo hay nhất và Poster xuất sắc
nhất Hội thảo ICAPPS 2019.

ICAPPS 2019 đã khép lại với nhiều báo

cáo chất lượng, đa dạng ở nhiều lĩnh vực.
Tại lễ bế mạc, GS.Yen Jong Chen, Chủ Các nhà quy hoạch trẻ Việt Nam nhận Giải thưởng báo cáo xuất sắc nhất trong hội thảo
tịch của Hội Quy hoạch Đài Loan đã công
bố chủ đề của Hội thảo ICAPPS 2020 là:
“Công nghệ, Cuộc sống thông minh và
Đô thị”. Hội thảo sẽ được tổ chức tại TP.
Tainan- Đài Loan từ ngày 20-22 tháng 8
năm 2020.

Sau khi kết thúc hội thảo, ngày 24/8, các

đại biểu đã tham gia Technical Tour đến
khu vực phi quân sự giữa hai miền (DMZ)
Nam Bắc Triều Tiên.

Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt

Nam hy vọng sẽ được chào đón các nhà
khoa học, các nhà quản lý, các học viên
cao học, nghiên cứu sinh và các đồng
nghiệp đến với ICAPPS 2020 tại thành
phố Tainan, Đài Loan./. TS. Đỗ Trần Tín (thứ 2 bên trái) và ThS. Phạm Thị Ngọc Liên nhận giải thưởng YUPN 2019

8 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


GS. YEN-JONG CHEN
Biên dịch: PGS. TS. ĐỖ TÚ LAN
S Ự KI ỆN
Quy hoạch đô thị
CHO SỰ THỊNH VƯỢNG
LÂU DÀI & TOÀN DIỆN
Hướng tới tương lai thông minh
Đô thị hoá, dân số đô thị trên toàn cầu ngày một gia tăng mạnh
mẽ, đồng thời với nhu cầu tiêu thụ năng lượng. Việc phát triển các
thành phố thông minh nhằm có các hệ thống quản trị năng lượng
hiệu quả là một xu hướng rất quan trọng, mô hình này đã và đang
được áp dụng rộng rãi ở Đài Loan như một bài học kinh nghiệm.
Để phát triển mô hình thành phố thông minh cần phải có hệ thống
cơ chế chính sách, pháp luật thích hợp nhằm khuyến khích sự phát
triển đồng bộ hiệu quả từ cơ sở hạ tầng đến cộng đồng dân cư, và
mối quan hệ đối tác hiệu quả.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 9
H
ướng tới đô thị phát triển bền vững, người ta cần
nghiên cứu đô thị một cách toàn diện, có một nền
kinh tế khoẻ mạnh thường xuyên và liên tục đảm
bảo sự thịnh vượng lâu dài, đồng thời với tính công bằng xã
hội. Vậy “Làm thế nào để có thể kéo dài sự thịnh vượng hơn
Sơ đồ: Khái niệm về mạch kinh tế
Mỹ
Nhật
Sơ đồ: Khái niệm về mạch kinh tế
Đài Loan
10 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
chỉ là một sự bùng nổ ngắn ngủi và làm thế nào để phần lớn
dân số có thể hưởng lợi từ sự thịnh vượng đó?”
Chúng ta cần bắt đầu nghiên cứu từ hệ thống kinh tế, xem
xét sơ đồ về mạch kinh tế của 5 quốc gia dưới đây, Mỹ, Hàn
Quốc, Nhật, Thượng Hải – TQ và Đài Loan. Mỗi Quốc gia
có sự tăng trưởng kinh tế khác nhau, cho thấy việc giữ cho
mạch tăng trưởng đảm bảo thịnh vượng cần sự gia tăng đều
đặn, tránh sự bùng nổ chốc lát, và đóng băng hay thụt giảm.
Đối với phát triển đô thị thịnh vượng
Vấn đề lớn nhất có tầm ảnh hưởng đến kinh tế đô thị là giá
nhà đất, tỷ lệ giá nhà và thu nhập trung bình của người dân.
Trong tất cả các đô thị trên Thế giới, nhà và đất đều trở thành
một thị trường Bất động sản chiếm một tỷ lệ đáng kể trong quá
trình phát triển của đô thị. Kinh tế đô thị là một vòng xoáy tác
động qua lại một cách rất trực tiếp, thu nhập của dân gia tăng,
việc đầu tư và đầu cơ vào bất động sản cũng gia tăng, lợi nhuận
trong đầu cơ bất động sản tạo động lực tăng thu nhập, tăng tích
luỹ. Giá nhà đất thay đổi theo chiều ngày một tăng do dân số
Hàn Quốc
Thượng Hải, Trung Quốc
phát triển và nguồn đất hạn chế cùng Tỷ lệ giá nhà ở và thu nhập ở thành là phải kiểm soát và có các giải pháp

với thị trường cung cấp nhà ở so với nhu
cầu thực tế có hạn. Do đó giá nhà, đất là
một yếu tố quan trọng và phụ thuộc vào
thị trường cũng như tình hình phát triển
kinh tế của quốc gia nói chung và của
đô thị nói riêng. Phân tích khả năng tích
cực của kinh tế đô thị, nhiều nhà khoa
học lấy các chỉ số về tỷ lệ giá nhà ở và
thu nhập của thành phố để đánh giá và
so sánh. Tuy nhiên cũng có nhiều trường
hợp khá đặc biệt, đối với những nước
đang phát triển, thu nhập đô thị còn ở
mức rất thấp nhưng giá nhà vẫn cao gần
như các nước có thu nhập cao.
phố của Taiwan PIR (2006 ‐ 2015).
Vấn đề thứ hai là dân số và sử dụng
năng lượng
Đến năm 2015 dân số đô thị toàn cầu
đã đạt tới trên 52%.
Tỷ lệ sử dụng năng lượng tăng đáng
kể. Có thể xem xét các sơ đồ thống kê
của Ngân hàng thế giới để thấy tương
quan của đô thị hoá và nhu cầu sử
dụng năng lượng trên Thế Giới quá
khứ hiện tại và tương lai?
Như vậy vấn đề đặt ra cho sự đảm
bảo phát triển thịnh vượng bền vững
S Ự KI ỆN
sử dụng năng lượng hiệu quả. Một số
phân tích khi tổng hợp đô thị của các
quốc gia cho thấy:
• Sử dụng năng lượng = α x1.14 DSĐT
cho 182 quốc gia((t=2.34))
• Sử dụng năng lượng = α x 1.13 DSĐT
cho 88 quốc gia (t=3.46) với các đô thị
có DS trên 10 triệu người.
Sử dụng năng lượng của các nước có
quy mô đô thị lớn không có sự khác
biệt đáng kể so với tất cả các nước
khác. Tuy nhiên vấn đề là sử dụng
năng lượng có hiệu quả so với kinh tế
đất nước và dân số đô thị.

Tỷ lệ Giá nhà ở và thu nhập ở thành phố của Taiwan PIR (2006 ‐ 2015 )

Đến năm 2015 dân số đô thị toàn cầu đã đạt tới trên 52%,

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 11

 Vấn đề Nhà ở và kinh tế đô thị: Tổng
hợp ở những nghiên cứu khác đề cập
cụ thể hơn đến các yếu tố có sự liên
quan đến một nền kinh tế bền vững
trong đô thị:
• Giá nhà đất
• Thu nhập hộ gia đình / GDP
• Đơn vị trống (Các khu vực còn trống
chưa xây dựng)
• Thị trường nhà đất
• Vay thế chấp
Hangzhou EAC (2011), China
• Tài chính / tái tài chính
• Kinh tế bất động sản
Tuy nhiên mỗi thành phố có quy mô
khác nhau sẽ có những vấn đề nỗi bật
khác nhau, liên quan đến quá trình sử
dụng nhà ở; Vấn đề năng lượng; Và
những tác động môi trường; Nền kinh
tế tuần hoàn;
Đô thị thủ đô kết hợp hệ thống
3 yếu tố (3E): Phát triển kinh tế
(Economy Development) - Môi trường
(Environment)– Sử dụng năng lượng
hiệu quả (Energy Effidency).
Môi trường tài nguyên bị khai thác cạn
kiệt, ô nhiễm, suy thoái môi trường
là yếu tố trực tiếp tác động đến kinh
tế yếu kém và ngược lại nền kinh tế
không phát triển sẽ thiếu đầu tư đến sự
an toàn về môi trường. Sử dụng năng
lượng thiếu hiệu quả tác động đến
môi trường và kinh tế, việc lãng phí tài
nguyên và năng lượng dẫn đến nghèo
đói. Nhiều quốc gia trên thế giới đặc
biệt ở châu Phi, và một số nước đang
phát triển ở châu Á, chưa có nhiều biện
pháp đảm bảo sử dụng năng lượng
hiệu quả, chưa khai thác tốt nguồn
năng lượng tái tạo, cũng như thiếu các
biện pháp kiểm soát quản lý thông
minh hiệu quả, do đó ảnh hưởng trực
tiếp đến giá thành sản phẩm của xã hội,
ảnh hưởng đến kinh tế.
Kinh tế bất động sản cũng ngày một
gia tăng, sự cạnh tranh lành mạnh trên
cơ sở các dự án BĐS có những giải
pháp tốt hơn về môi trường và sử dụng
năng lượng hiệu quả. Toà nhà Xanh,
đô thị thông minh đang là sự lựa chọn
(1) Sử dụng hỗn hợp, tiết kiệm năng lượng
cho sự phát triển của thị trường BĐS,
hơn 40%
2010, Kiến trúc sư: Brooks + Scarpa Architects, Địa điểm: Los Angeles giá thành đầu tư ban đầu có thể bằng
(2) Cổng vàng 525, Thêm 32% năng lượng có hiệu quả 2012, Kiến trúc sư: KMDArchitects. hoặc cao hơn, nhưng sự phát triển bền
Địa điểm: San Francisco vững của các không gian sống sẽ tạo

12 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

thêm năng lượng tích cực cho người

S Ự KI ỆN
dân, và qua đó thành phố sẽ được tích
hợp nhiều không gian sống Xanh và
thông minh, tạo nên một nền tảng cho
môi trường sống tốt và phát triển thịnh
vượng.
Từ đó ta có thể nghiên cứu để giảm
tiêu thụ điện dân dụng đô thị. Như vậy
chính sách quy hoạch nên:
• Tập trung vào đặc điểm xây dựng các
công trình nhằm giảm thiểu tiêu hao
năng lượng như một số công trình sau:
(1)sử dụng hỗn hợp, tiết kiệm năng
lượng hơn 40%.
2010, Kiến trúc sư: Brooks + Scarpa
Architects, Địa điểm: Los Angeles
(2) Cổng vàng 525, Thêm 32% năng
lượng có hiệu quả 2012, Kiến trúc sư:
KMDArchitects. Địa điểm: San Francisco. Hangzhou EAC (2011), China

Về Hình thái đô thị liên quan đến mật

độ đô thị trong đó liên quan đến mật
độ dân số, tỷ lệ tầng nhà và mật độ
xây dựng; Bố cục cộng đồng; Sử dụng
đất đai và hình thái xây dựng tạo nên
những khe hẻm đô thị (urban canyon)
chiều cao và khoảng cách nhà (H/W),
và định hướng các tuyến phố.
Khung hệ thống thông minh (năng
lượng)
Phân tích về một hệ thống quản trị
năng lượng thông minh sẽ là một hệ
thống đa chiều phức tạp, nó được tích
hợp bởi nhiều hệ điều khiển quản lý.
Thứ nhất là một hệ thống dữ liệu (data)
về các biểu hiện của thời tiết như gió,
mưa, theo thời gian thực và những dữ
liệu dự báo hàng giờ trong ngày. Các
dữ liệu được tích hợp (Dữ liệu dự báo
- Weather (thời gian thực): ánh sáng
ban ngày hàng giờ, gió, tốc độ, mưa
rơi) thông qua các thiết bị cảm biến,
đồng thời với các thiết bị đa nguồn
năng lượng như hệ thống pin mặt trời,
turbine gió, nhà máy phát điện siêu
nhỏ và truyền về hệ thống tích hợp đa
năng, truyền tải điện, siêu tụ điện để
đưa vào ngân hàng cơ sở dữ liệu đám
mây, tính toán và thuật toán.
Các hoạt động chuyên ngành sẽ khai
thác nguồn dữ liệu từ Ngân hàng dữ
liệu đám mây cho các hoạt động cụ thể:
- Cộng đồng thông minh & IoT : Cơ sở
công cộng / Nền tảng thông tin / Sử
dụng năng lượng (hệ thống động) (ví
dụ: đèn đường công cộng, thông tin,
Hệ thống y tế & an ninh)
- Giao thông thông minh: E ‐ xe buýt /
Xe xanh / Mạng. Hệ thống (ví dụ: sảnh,
đường ‐ đường Trạm sạc, Bãi đậu xe
mang.)
- Tòa nhà xanh :Văn phòng / Trung
tâm triển lãm / Khu dân cư
Kiểm soát thiết kế và Lanuse
Hoạch định chính sách năng lượng,
giao tiếp, quy định / luật

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 13

Để có thể vận hành được một khung
hệ thống thông minh năng lượng
như trên cần thiết phải xây dựng một
khung pháp lý bao gồm Luật, và các
quy định cụ thể hễ trợ cho các bên kết
nối hợp lý. Song song với các vấn đề
kỹ thuật, pháp lý là công tác truyền
thông cho công đồng từ những nhà
quản lý, nhà khoa học đến các tầng
lớp cộng đồng cùng hiểu và cùng
vận hành. Quy hoạch đô thị cũng cần
thiết khai thác cơ sở dữ liệu dùng
chung từ ngân hàng dữ liệu nhằm
đảm bảo tính đồng bộ từ quy hoạch
đến thực tiễn.
Các chính sách năng lượng được áp
dụng rộng rãi vào thực tiễn thông qua
hệ thống pháp lý, theo đó ở Đài Loan, có
thể thấy tại các bến xe buýt người dân
có thể tiếp cận với danh mục các cơ sở
dự liệu mở, đương nhiên là mọi nơi đều
có wifi, các thông tin công cộng thời sự
trong ngày, thông tin về cảnh báo thiên
tai theo thời gian thực, có thể sử dụng
USB để trao đổi thông tin (chaging), đặc
biệt là có rất nhiều ngôn ngữ khác nhau,
tạo điều kiện thuận lợi cho khách du
lịch từ nhiều nước trên TG. Ngoài ra dọc
các tuyến đường đi bộ có nhiều điểm
kios “google side- walk kios” là những
hộp dữ liệu, thông tin cho cộng đồng có
thể khai thác tương tự như các điểm chờ
xe buýt nói trên
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống quản trị thông minh có thể
phát triển từ hệ thống hạ tầng kỹ
thuật đô thị, đặc biệt là hệ thống giao
thông, theo đó các camera cảm biến có
thể được bố trí trên các tuyến đường,
thông tin được truyền về các trạm
kiểm soát, các hệ thống tự độngthu
tiền phí giao thông, phí cầu đường
vv.. kiểm soát lưu lượng xe qua lại, tải
trọng xe, kể cả chất lượng môi trường
của xe vv..
Cảm biến về môi trường: nhiệt độ
không khí, độ ẩm, áp suất khí quyển,
độ rung, cường độ âm thanh, nhiệt kế
Cảm biến về chất lượng không khí: nitơ
dioxide, ozone, Carbon, Monoxide,
Hydrogen, Sulfide, Dioxide
Cảm biến về độ sáng: cường độ ánh
sáng, hồng ngoại, (mây che; nhiệt độ bề
mặt), camera, xe và người đi bộ. hình
ảnh được xử lý tại chỗ và loại bỏ
Hệ điều hành mở, tuỳ biến: Xử lý
hình ảnh Máy tính quản lý và hệ thống
quản lý sức khỏe và máy tính điều
khiển / truyền thông
Quản lý mã nguồn mở: Chức năng
theo dõi sức khỏe và khả năng phục
hồi của mã nguồn mở.
Quan hệ đối tác
Quan hệ đối tác trong quá trình phát
triển thành phố thông minh là không
thể thiếu được. Nhiều cuộc họp, hội
nghị và các cuộc trao đổi thường xuyên
được tổ chức, với nhiều ý kiến xây
dựng cho các hoạt động tạo nên một
cộng đồng thông minh. Theo đó nhiều
ý kiến đã được tóm tắt vào các yếu
tố quan trọng thiết yếu để phát triển
một thành phố thông minh, tuy nhiên
các yếu tố này được coi như là những
thách thức rất cơ bản:
Những thách thức của thành phố thông
minh:
1. Chất lượng sống
2. Sức chứa của thành phố
3. Tạo việc làm.
Theo Mr. Gong‐Ping Yeh, những
thách thức quan trọng nhất trên thế
giới: Năng lượng; môi trường; Kinh tế;
nước; Thực phẩm; Sức khỏe; Hòa bình
và an ninh.
Tuy nhiên trao đổi về tương lai của nhân
loại Richard Errett Smalley (1943‐2005)-
(Nobel Prize in Chemistry (1996)) cho
rằng Mười vấn đề hàng đầu của Nhân
loại trong 50 năm tới đó là Năng lượng;
nước; thực phẩm, Môi trường; nghèo
đói; Khủng bố và chiến tranh; Dịch
bệnh; Giáo dục; Dân chủ; Dân số; Tất cả
đều có liên quan đến đô thị.
Thành phố thông minh Không chỉ là
công nghệ, mà còn là những gì bạn
hành động với công nghệ!, ứng dụng
như thế nào, phát minh sáng chế và
ứng dụng luôn phải cập nhật đổi mới
phù hợp với tiến trình phát triển của
xã hội.

Abstract: Urban Planning for Lasting and Inclusive Prosperity and toward the Smart Future

Urbanization, global urban population on a strong increase, simultaneously with demand for energy. The development
of Smart Cities for efficient energy management systems is a very important trend, this model has been widely applied
in Taiwan as a lesson learned. To develop a smart city model, it is necessary to have appropriate systems of policies and
laws to encourage effective synchronous development from infrastructure to community, and partnerships. effective.
Keywords: Urbanization, energy, intelligence, urban economy, smart transport, smart community, energy efficiency ...

14 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 S Ự KI ỆN
TẠO XU HƯỚNG MỚI
cho quy hoạch đô thị ở các thành phố ASEAN
Cơ sở thay đổi về Quy hoạch đô thị
TS. KUNIOMI HIRANO

Dân số đô thị toàn cầu đã vượt ngưỡng 50%, nhiều thành phố trên
thế giới đã trở thành các siêu đô thị, với dân số thậm chí lên tới trên
30 triệu người. Thực tế đó đòi hỏi chúng ta phải có những đổi mới
trong quy hoạch để đáp ứng nhu cầu phát triển của đô thị. Bài viết
này đề cập đến một số kinh nghiệm quy hoạch và phát triển đô thị
của Hàn Quốc và Nhật bản.

S
ự tập trung dân số ở các khu vực
đô thị
Dân số đã và đang gia tăng ở các
thành phố và khu vực đô thị. Vào năm
2008, lần đầu tiên trong lịch sử loài
người, một nửa dân số thế giới, tương
đương với 3,3 tỷ người sinh sống ở
khu vực thành thị. Đặc biệt, trong
những thập niên qua, sự tăng trưởng
dân số đô thị đã tăng nhanh chóng -
tốc độ tăng dân số đô thị hàng năm là
4,1% đối với Sub-Sahara và N. Châu
Phi, 3,6% đối với Đông Á và Thái Bình
Dương và 2,8% đối với Nam Á. Tất
cả các khu vực đô thị chỉ chiếm 2,8%
diện tích đất của Trái đất, do đó dẫn
đến mật độ dân số cao trong khu vực
đô thị.

Nguồn : Ngân hàng Thế Giới WB

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 15

 Các thành phố lớn trên thế giới
Quy mô của các thành phố trở nên lớn
trong 50 năm qua hoặc lâu hơn. Năm
1900, thành phố lớn nhất là London, chỉ
có 6,5 triệu dân. Năm 2000, lớn nhất là
Tokyo, có 34 triệu.

Gần đây, hầu hết các thành phố lớn trên

thế giới đều nằm ở các nước đang phát
triển.

Những kinh nghiệm về quy hoạch

đô thị
Quy hoạch tổng thể đô thị Yangon-
Khung quy hoạch -Mục tiêu, đề xuất
Tầm nhìn & Chiến lược
Mục tiêu: Đưa ra một tầm nhìn phát
triển và cấu trúc đô thị.
- Đưa ra chính sách phát triển và kế
hoạch hành động.
- Trình bày các dự án ưu tiên
Mục tiêu của khu vực bao gồm Vùng
Yangon diện tích 1,500km2
Mục tiêu năm: đại đô thị Yangon,
bao gồm toàn bộ vùng Yangon với
10,170km2

Dân số đô thị thế giới trong tương lai, năm 2015. Nguồn: UNICEF

16 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Tầm nhìn phát triển thành phố hấp

S Ự KI ỆN
dẫn cảng quốc tế, đầu mối giao thông,
thành phố Xanh (Blue and Green) và
vàng (Gold)

Thành phố có 4 trụ cột phát triển chính

Thành phố đầu mối Logistic quốc tế
Cảng quốc tế, (sông và biển)
Giao thông thuỷ nội địa
Hành lang kinh tế
Phát triển Khu kinh tế đặc biệt và công
nghiệp.

Thành phố tiện nghi và tri thức

Nghiên cứu và phát triển
Bảo tồn văn hoá lịch sử
Nhà ở và môi trường sống
Nhiều cây xanh và vườn hoa.

Quản lý tốt hệ thống hạ tầng đô thị

Kết nối giao thông công cộng
Phát triển hạ tầng đô thị.

Quản lý rủi ro và an toàn công cộng

Dịch vụ y tế và xã hội
Chính quyền đô thị tốt
Thể chế/ Luật pháp
Hưởng lợi xã hội
Thuế và tài chính
Hành động có định hướng
Tăng cường năng lực.

Cấu trúc đô thị

- Mở rộng đô thị về cơ bản được giới
hạn bên trong đường vành đai ngoài.
- Phân cấp, các chức năng trung tâm
đô thị sẽ được phân tán ra các khu vực
bên ngoài.
- Bốn trục tăng trưởng
- Bốn trục dọc theo đường trục và
đường sắt sẽ được tăng cường.
- Bốn thành phố mới
- Bốn thành phố mới của vùng ngoại ô
sẽ được phát triển với quy mô lớn.
- Liên kết giao thông
- Xe buýt, đường sắt, đường thủy và
đường công cộng khác sẽ được cải thiện.
- Đổi mới CBD, CBD hiện tại sẽ được cải
tạo thành nhiều người đi bộ, thân thiện
với môi trường văn hóa.
Hạ tầng đa lĩnh vực
Giao thông, đường sắt, cảng, cấp nước,
thoát nước, chất thải rắn, cấp điện,
truyền thông.
Những thách thức đối với Yangon
Một thành phố cảng được xây dựng dựa
trên quy hoạch được thông qua vào năm
1854.
Yangon trong chế độ thuộc địa
Cải tạo các khu trung tâm thương mại
Liên kết mới đến Sule Pago, Vương
quốc công cộng mới cho sử dụng đường
phố, kết hợp sử dụng với hoạt động ở
tầng trệt, Phố Kannar được tu sửa để dễ
dàng tiếp cận bờ sông.
Quảng trường Tòa thị chính mới, Giao
thông giảm ở phía đông chùa Sule, tạo
sự di chuyển dễ dàng cho người đi bộ,
cửa hàng được di dời.
Dự án thí điểm về Cải thiện cuộc sống
đường phố sống động phong phú thu
hút khách du lịch
Kinh nghiệm của một số đô thị ở
Nhật Bản- nâng cấp cảnh quan đô thị
Thành phố Ise- Nhật bản
Số lượng khách 0,35 triệu. (1992) đã
gia tăng lên 3.0 triệu. (2002). Ise là
ngôi nhà của đền thờ Grand, đền thờ
Thần đạo linh thiêng nhất ở Nhật Bản,
và do đó là một điểm đến rất phổ biến
đối với khách du lịch.
Các biện pháp cho cảnh quan đô thị:
• Hướng dẫn thiết kế cảnh quan và
loại bỏ các tiện ích không thích hợp
khỏi đường phố và cải thiện cảnh
quan cho các con đường, theo đó có
các bảng tư vấn cảnh quan.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 17

Nguồn ảnh từ nhóm Jica

Số lượng khách 0,90 triệu năm 1988)

tăng lên 1,6 triệu 2002 nhờ có các các
biện pháp tăng cường cho cảnh quan
đô thị:
• Bắt đầu từ hoạt động cộng đồng
• Định mức thiết kế cảnh quan
• Ban tư vấn cảnh quan
• Các nhóm được chỉ định của các tòa
nhà truyền thống.
• Cải thiện cảnh quan cho đường phố.

Kawagoe là một thành phố nằm ở

phía tây bắc Tokyo và khoảng 30 phút
đi tàu. Một số đường phố của nó được
bảo tồn thị trấn lâu đài cổ thời Edo
(Thế kỷ 17 đến 19).
Thành phố Kawagoe- Nhật bản

Abstract: Making new trend of urban planning in Asean cities

The global urban population has exceeded 50%, many of the world's cities have become megacities with a population
of event more than 30 millions of people, requiring us to make planning changes to meet the growing demand. In
the context of urban development, the paper addresses some of the planning and urban development experiences
of Korea and Japan.
Keywords: megacities, Yangon; Ise; Kawagoe

18 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 S Ự KI ỆN
Thiết kế đô thị
từ lý thuyết đến thực tiễn
TS. KTS. ĐỖ TRẦN TÍN
THS. KTS. PHẠM THỊ NGỌC LIÊN

Trong những năm gần đây, quá trình đô thị hóa tại Việt Nam diễn
ra nhanh chóng, đạt tỷ lệ 37%. Những biến đổi của đô thị trong quá
trình đô thị hóa đã có những tác động đa chiều đến lối sống và con
người trong đô thị hiện nay. Điều này đã tạo nên những không gian
đô thị phức tạp, đa chức năng, thiếu tiện ích đô thị, mất cân bằng
sinh thái, mâu thuẫn giữa giữ gìn bản sắc đặc trưng đô thị hay đồng
hóa… Chính về thế, thiết kế đô thị có vai trò rất quan trọng, được
nghiên cứu để tái thiết lại các không gian đô thị nhằm đáp ứng nhu
cầu xây dựng và quản lý trong thực tế, hướng tới sự phát triển bền
vững và thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

Không gian mở - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Hà Nội. Nguồn https://backstage.vn/venue/vuon-hoa-tuong-dai-ly-thai-to

1. Bối cảnh và quá trình hình thành mạnh mẽ tại các nước phương Tây
thiết kế đô thị từ những năm 60, ví dụ như các mô
Từ hàng ngàn năm trước, những nền hình của Daniel Burnham với “The
văn minh cổ đại đã biết thiết kế và City Beautiful Movement” năm 1893;
xây dựng những không gian đô thị Benezer Howard với “The Garden city
để phục vụ cho cuộc sống của con movement” năm 1898; Kevin Lynch với
người. Vì thế thiết kế đô thị đã được “The Image of City” năm 1961…
hình thành từ rất sớm và phát triển Nhận thấy thiết kế đô thị có vai trò

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 19

Quảng trường Ba Đình Hà Nội. Nguồn:https://www.linkedin.com/pulse/gioi-thieu-doi-net-ve-lich-su-quang-truong-ba-dinh-o-ha-nguyen-thien
quan trọng trong sự phát triển của
không gian đô thị, thúc đẩy đô thị
phát triển bền vững và toàn diện, điều
này cũng có những tác động không
nhỏ đến chất lượng cuộc sống của mọi
người dân trong thành phố hiện nay.
Vì thế thiết kế đô thị đã và đang được
Quy hoạch sử dụng đất KĐT Phan Đình Phùng Thành phố Hà Tĩnh. Nguồn: Thành phố Hà Tĩnh
20 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
quan tâm và giới thiệu cơ bản trong
Luật Quy hoạch đô thị (Số 30/2009/
QH12 ngày 17/6/2009 tại Điều 32 và
Điều 35); sau đó Thông tư số 06/2013/
TT-BXD ngày 13/5/2013 ra đời đã thực
sự mở ra một vận hội mới để đưa vấn
đề Thiết kế đô thị vào cuộc sống nhằm
cải thiện và nâng cao chất lượng môi
trường đô thị.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của Thiết kế
đô thị
Mục tiêu của Thiết kế đô thị
• Thiết kế đô thị là nơi gắn kết với
thiên nhiên, cây xanh và mặt nước
• Thiết kế đô thị là nơi an toàn
• Thiết kế đô thị là nơi có các hoạt
động đa dạng diễn ra
• Thiết kế đô thị là nơi có những thứ
để xem
• Thiết kế đô thị là nơi có không gian
để ngồi
• Thiết kế đô thị là nơi có nhiều bóng
mát
• Thiết kế đô thị là nơi có không gian
nghỉ ngơi và thư giãn
• Thiết kế đô thị là nơi có không gian
vui chơi
• Thiết kế đô thị là nơi hấp dẫn.
Nhiệm vụ của Thiết kế đô thị
• Tổ chức không gian kiến trúc cảnh
quan tạo vẻ đẹp cho đô thị.
• Tạo lập không gian có tính hiện đại,
sang trọng, tiện nghi, đa dạng, an toàn
và tiện lợi.
• Đề xuất các quy chế kiểm soát quá
trình phát triển, các hướng dẫn thiết kế
đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và thẩm mỹ.
3. Các nhân tố cơ bản của Thiết kế đô thị
Hình dáng và khối tích: Chiều cao,
khoảng lùi, độ che phủ, màu sắc, hệ số
sử dụng đất hay hệ số về diện tích sàn.

S Ự KI ỆN
Sử dụng đất: là một yếu tố góp phần
quan trọng vào việc hình thành TKĐT
vì yếu tố này quyết định tính chất chủ
yếu khi xây dựng không gian trên một
mảnh đất bất kì nào đó.
Không gian mở: thường đóng vai trò
là khu công viên, quảng trường, bãi
đậu xe, nút giao thông kết hợp quảng
trường và cảnh quan, sân thể thao, mặt
nước. Đây là nơi diễn ra nhiều hoạt
động công cộng của cư dân đô thị.

Hoạt động sử dụng: Không gian công

cộng luôn cần những hoạt động và
các tiện ích sử dụng để nâng cao hiệu Quảng trường Ba Đình Hà Nội. Nguồn: http://afamily.vn/chuyen-thu-vi-khong-phai-ai-cung-biet-
quả sử dụng không gian chung này. ve-quang-truong-ba-dinh-lich-su-2016090101527764.chn
Các cửa hàng, nơi ăn uống, điểm nghỉ,
tượng đài, điểm hẹn hò hay thậm chí
chỗ vệ sinh đều là những tiện ích cần
thiết cho người sử dụng không gian
công cộng. Việc bố trí sắp đặt các tiện
ích này cũng như kết hợp với tuyến
đi bộ là những công việc cần thiết đối
với TKĐT. Không gian trong và ngoài
nhà cần có những mối liên hệ với nhau
để nâng cao hiệu quả kết nối đối với
người sử dụng.

Giao thông và chỗ đỗ xe: Các công

trình khối tích lớn, điểm nhấn thường
được bố trí trên các trục chính của đô
thị. Trên các trục đường nhánh, đường
đi bộ, bố trí các công trình vừa và Giao lộ 4 tầng Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến (quận Thanh Xuân. Nguồn: http://ashui.com/mag/
tuongtac/goc-nhin/13748-dien-mao-moi-cua-ha-noi-nhin-tu-tren-cao.html
nhỏ với các chi tiết kỹ hơn. Cần quan
tâm đến việc tạo ra nhiều dạng tuyến
phố đi bộ cho người dân theo khuynh
hướng phát triển bền vững.

Bảo tồn và tôn tạo: Trong TKĐT việc

bảo tồn các di dích, quảng trường lịch
sử hay cửa hàng có dấu ấn lịch sử đều
đóng vai trò của một nơi chốn/ Places,
đô thị hay có thể đó là những điểm lịch
sử quang trọng ghi dấu ấn riêng cho
từng không gian, tạo ra cái hồn đô thị.
Những nơi này thường thu hút người
dân tới thăm quan, dạo chơi và là nơi
người ta tìm về cội nguồn, dĩ vãng.

Tiêu chí và ký hiệu: Một yếu tố đóng Bảo tồn nhà ở Phố cổ Hà Nội. Nguồn: https://www.tapchikientruc.com.vn/chuyen-muc/20-nam-
vai trò tuy nhỏ nhưng cũng không cong-tac-bao-ton-pho-co-ha-noi.html

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 21


Trung tâm thương mại Tràng Tiền Plaza. Nguồn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A0ng_
Ti%E1%BB%81n_Plaza
Minh họa tuyến đi bộ Đồng Khởi – Hồ Chí Minh. Nguồn: http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/
duong-dong-khoi-chung-nhan-vang-son-dat-sai-gon-233507.html
kém phần quan trọng trong TKĐT đó
là các kí hiệu trong không gian đường
phố thông qua các biển báo kí hiệu về
giao thông, các chỉ dẫn công cộng như
thông tin liên lạc, đồn cảnh sát, nhà
ga, biển chỉ đường. Hơn nữa các biển
quảng cáo của các hãng kinh doanh,
cửa hàng buôn bán đóng vai trò quan
trọng việc cung cấp thông tin kinh
doanh, nhưng đồng thời cung cấp các
điểm gây hiệu quả thị giác. Nếu không
biết sử dụng có hiệu quả những thông
tin kí hiệu này thì hiệu quả chỉ dẫn
thông tin kém đi, đồng thời làm bộ mặt
đô thị bị “nô lệ” bởi các biển quảng cáo
này. Vì vậy, nhiều nước đã có luật, quy
22 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
định chặt chẽ cho việc sử dụng các biển
quảng cáo, chỉ dẫn cho từng loại đô
thị khác nhau, làm tăng tính thẩm mỹ
trong không gian công cộng.
Tuyến đi bộ: Quy hoạch lối đi cho
người đi bộ thường bị quên lãng và
chưa đưa vào không gian quy hoạch.
Lối đi bộ là một bộ phận quan trọng
của TKĐT vì chính không gian dành
cho người đi bộ gắn liền với nhiều
dự án phát triển và cải tạo các Trung
tâm thương mại, không gian mở hay
có thể nói lối đi bộ tham gia vào công
cuộc phục hồi lại các khu trung tâm
thành phố. Việc giảm sự can thiệp của
các phương tiện có động cơ vào cuộc
sống đô thị sẽ làm tăng chất lượng môi
trường sống và trong đó vai trò của lối
đi bộ đóng vai trò đáng kể.
Tính toán cân bằng giữa lối đi bộ và các
phương tiện có động cơ sẽ là bài toán
quan trọng cho quy hoạch và TKĐT.
Vấn đề an toàn, tầm nhìn, khoảng cách
sử dụng, các tiện ích ven đường đi bộ,
các cửa hàng, chỗ dừng chân, cây xanh,
đèn chiếu sáng.
Vì vậy yếu tố đi bộ trong các đô thị bền
vững đóng vai trò quan trọng và TKĐT
rất quan tâm đến việc tạo ra nhiều
dạng phố đi bộ, tuyến đi bộ và không
gian đi bộ dành cho con người.
4. Tổng quan các bước lập Thiết kế
đô thị
Bước 1: Phân tích đánh giá hiện trạng
• Thu thập thông tin; Đánh giá hiện
trạng; Thông tin về cộng đồng
• Xác định các đặc điểm khu vực;
Đặc điểm sử dụng đất và các hoạt
động (phân bố và pha trộn các khu
vực chức năng); Hình thái khu vực và
môi trường không gian kiến trúc (lưới
đường, kiểu chia ô đất, chiều cao khối
tích công trình…)
• Các liên kết với các khu vực lân cận
(hệ thống dường và hạ tầng)
• Đánh giá tài nguyên thiên nhiên
môi trường; Đánh giá các liên kết
• Phân tích đánh giá tổng hợp
Cần đưa phương pháp phân tích
SWOT (Mạnh, Yếu, Cơ hội và Nguy
cơ). Nhưng việc xác định vấn đề gì là
cốt yếu cần giải quyết và những thông
tin gì cần phải tiếp tục lấy tiếp. Đây là
giai đoạn cần xác định đủ lượng thông
tin cho việc đưa ra mục đích lâu dài và
mục tiêu giải quyết, cũng như các bước
triển khai tiếp theo.
Bước 2: Viễn cảnh
Có hai giai đoạn nảy sinh việc phác họa
ý tưởng:
1. Xác định những nguyên tắc lớn về
tổ chức làm cơ sở phác họa cho mỗi đề
xuất.
2. Xác định kĩ các chi tiết cơ bản mang
tính nguyên tắc cho các dự kiến lựa
chọn. Đây là giai đoạn các nhà nghiên tuyến phố chính, các quảng trường, chức năng: Quy định hình thức kiến

S Ự KI ỆN
cứu đưa các kinh nghiệm, suy nghĩ và không gian xanh, mặt nước và các công trúc, tầng cao trung bình, vật liệu xây
kết hợp các mong muốn của cộng đồng trình điểm nhấn trong đô thị. dựng, mật độ xây dựng…
đã thu lượm trong bước một. Đưa ra • Những khuyến cáo trong khu vực
các phác họa sao cho thỏa mãn các mục Bước 5: Khung quy chế quản lý kiểm chức năng: Được phép; Không được
đích và mục tiêu đã đề xuất ở trên. soát phát triển phép hay được phép có điều kiện.
Quy định về đặc điểm không gian theo
Bước 3: Xác định khung thiết kế đô thị
tổng thể
Đề xuất và thể hiện các bản vẽ TKĐT
khung (tổ chức không gian) và phân
vùng kiến trúc cảnh quan với các nội
dung sau:
• Tạo cấu trúc đô thị
• Thiết lập các liên kết
• Xác định các khu vực cần can thiệp
• Bố trí tiện ích công cộng và thiết kế
các công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật
• Thiết kế khai thác các nguồn năng
lượng trong tự nhiên như gió, ánh
sáng, từ đất, hạn chế chất thải ra môi
trường, tái sử dụng chất thải
• Đề xuất bảo tồn các di sản tự nhiên và
các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể

Bước 4: Kế hoạch hành động - Thiết kế

minh họa các khu vực cần can thiệp
Đề xuất các thiết kế ý tưởng minh họa
cho các không gian kiến trúc cảnh quan
cụ thể như: khu trung tâm công cộng,
các khu vực bảo tồn, các khu cải tạo
xây mới, các khu ở, các cửa ngõ, các
Vị trí khu vực nghiên cứu với các khu vực xung quanh. Nguồn KTS Trần Huy Ánh

Hoàng Thành Thăng Long và Đường Phùng Hưng. Bản đồ vệ tinh năm 2017

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 23

Vị trí khu vực nghiên cứu với các khu vực xung quanh

5. Nội dung nghiên cứu lập thiết kế

đô thị tại Việt Nam

Thiết kế đô thị trong quy hoạch chung

đô thị
Những nội dung của Thiết kế đô thị
trong đồ án Quy hoạch chung theo
Thông tư 06/2013-TT-BXD ngày 13
tháng 05 năm 2013 như sau:
• Xác định vùng kiến trúc, cảnh quan
trong đô thị;
• Tổ chức không gian các khu trung
tâm, cửa ngõ đô thị, các trục không
gian chính, quảng trường lớn, điểm
nhấn đô thị;
• Tổ chức không gian cây xanh, mặt
Sơ lược lịch sử tuyến đường sắt Phùng Hưng. Biên soạn từ nguồn KTS Trần Huy Ánh
nước.

Thiết kế đô thị trong quy hoạch phân

khu
Những nội dung của Thiết kế đô thị
trong đồ án Quy hoạch phân khu theo
Thông tư 06/2013-TT-BXD ngày 13
tháng 05 năm 2013 như sau:
• Xác định các chỉ tiêu khống chế về
khoảng lùi;
• Cảnh quan đô thị khu vực trung tâm,
dọc các trục đường chính, các khu vực
không gian mở, các công trình điểm
nhấn.

Thiết kế đô thị trong quy hoạch chi tiết

Những nội dung của Thiết kế đô thị
trong đồ án Quy hoạch chi tiết theo
Thông tư 06/2013-TT-BXD ngày 13
tháng 05 năm 2013 như sau:
• Xác định các công trình điểm nhấn
trong khu vực quy hoạch theo các
Hiện trạng sử dụng vỉa hè và lòng đường. Nguồn: Đồ án tốt nghiệp – Trường ĐHKT HN - 2018 hướng tầm nhìn;

24 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

• Xác định chiều cao xây dựng công

S Ự KI ỆN
trình;
• Xác định khoảng lùi công trình trên
từng đường phố, nút giao thông;
• Xác định hình khối, màu sắc, hình
thức kiến trúc chủ đạo của các công
trình kiến trúc;
• Hệ thống cây xanh mặt nước và
quảng trường.

Thiết kế đô thị riêng biệt trong quy

hoạch đô thị
Những quy định về nhiệm vụ thiết kế
và nội dung nghiên cứu thiết kế đồ
án thiết kế đô thị riêng theo Thông tư
06/2013-TT-BXD như sau:
• Những quy định về nhiệm vụ thiết
kế;
• Nội dung nghiên cứu thiết kế đồ án
thiết kế đô thị riêng.

6. Ví dụ thực tiễn tại Việt Nam

- Thiết kế đô thị tuyến đường Phùng
Hưng – Quận Hoàn Kiến – Hà Nội –
Việt Nam.

Hiện trạng chiếu sáng và biển chỉ dẫn. Nguồn: Đồ án tốt nghiệp – Trường ĐHKT HN - 2018

Hiện trạng vị trí thu gom rác thải và khu vệ sinh công cộng. Nguồn: Trường ĐHKT HN – 2018

Hiện trạng chất lượng và tầng cao công trình

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 25

Vị trí và phạm vi nghiên cứu
• Tổng diện tích: 5.288km2. Tổng dân
số: 179.405 người. Mật độ: 33.62/1km2
• Phía Bắc giáp Quận Ba Đình. Phía
Nam giáp Quận Hai Bà Trưng
• Phía Tây giáp Quận Đống Đa; Phía
Đông Sông Hồng
• Tuyến phố Phùng Hưng có vị trí
thuận lợi, dễ dàng kết nối với các khu
vực xung quanh trong tổng thể Hà Nội.
Tuyến phố nằm trong dự án cải tạo các
tuyến phố của Hà Nội và nằm trong
Quy hoạch 2030-2050 có tuyến đường
sắt trên cao đi qua.
Hiện trạng đánh giá hoạt động sử dụng trên tuyến đường Phùng Hưng
Hiện trạng cây xanh trên trên tuyến đường Phùng Hưng
26 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
• Tuyến phố có vị trí địa lý và liên kết
thuận lợi với các tuyến phố đi bộ Hà
Nội và 36 phố cổ; có bề dày lịch sử và
đặc điểm nhận dạng kiến trúc rất đặc
trưng, một bên là các vòm cầu và một
bên là dãy nhà.
Phân tích hiện trạng
a. Lịch sử tuyến đường sắt Phùng Hưng
b. Nghiên cứu hiện trạng
* Hiện trạng giao thông
• Ngã ba Phùng Hưng giao với Lê Văn
Linh có cấu tạo phức tạp nên thường
xuyên xảy ra xung đột giao thông.
• Đoạn đường Phùng Hưng và Cửa
Đông cũng thường xuyên xảy ra xung
đột giao thông và đây là giao của
đường 2 chiều nên mật độ lưu thông
lớn.
• Trên đoạn đường Phùng Hưng có
nhà Tang lễ Thành phố nên hàng ngày
có nhiều xe đưa đón, dừng đỗ tập
trung gây khó khăn cho người đi bộ.
• Nút giao giữa đường Phùng Hưng
và đường Trần Phú không có đèn giao
thông nên không có sự kiểm soát giao
thông và giờ cao điểm, dẫn tới tình
trạng kẹt xe và lưu thông chậm.
* Hiện trạng hạ tầng kỹ thuật
• Hệ thống chiếu sáng chưa đáp ứng
được nhu cầu sử dụng, thiết kế còn
đơn giản. Đường dây điện còn lộn xộn
và rối.
• Hệ thống biển báo phân bố chưa đều
nên gây khó cho người tham gia giao
thông. Vị trí cắm biển còn chưa thống
nhất về khoảng cách, chiều cao, đường
kính và bán kính phục vụ.
Hệ thống thùng rác còn thiếu, chưa
thống nhất khoảng cách đặt giữa các
thùng rác. Ví trí tập trung, thu gom và
xử lý rác ngay trên đường giao thông,
gây cản trở hạn chế cho người tham gia
giao thông và người dân sống tại khu
vực xung quanh.
* Chất lượng và tầng cao công trình
• Các công trình nhà trên trục đường
Phùng Hưng có sự phân bố tầng cao rõ
rệt theo từng đoạn nhỏ. Nhà cao tầng tập
trung nhiều ở đầu và cuối đoạn đường.
 S Ự KI ỆN
Hiện trạng đánh giá và khảo sát hoạt động trên tuyến đường Phùng Hưng

• Chất lượng công trình nhà ở đây đã

xuống cấp, tập trung nhiều ở giữa. Một
vài công trình nhà cổ phong cách Việt
cổ hoặc Pháp cổ còn lại ít do người dân
tự cải tạo, cơi nới phục vụ nhu cầu sử
dụng hiện tại.

* Hoạt động sử dụng

• Đất ở có kinh doanh đa số và tập
Cây xanh trên Cây xanh trong Cây xanh trên
trung về phía dãy mặt tiền không có mặt đứng công trình vườn hoa hè phố
đường tàu đi.
• Đất cơ quan đa phần tập trung bên
phía có đường tàu đi qua.
• Đất cây xanh ít và thưa.
• Mỗi đoạn có một đặc trưng hoạt
động kinh doanh riêng biệt.

* Hiện trạng cây xanh

• Theo thống kê hiện trạng cây xanh
trên đường Phùng Hưng không có gì
đặc biệt, cây xanh đang ở độ tuổi còn An toàn giao thông An toàn trong sân chơi An toàn về buổi đêm
non nên đường kính tán nhỏ, độ che
phủ ít, thân cây mảnh không có khả Hình ảnh minh họa ý tưởng về giao thông và hoạt động sử dụng. Nguồn: Workshop Tái thiết
năng chống chịu mưa gió ở cường độ không gian bị chuyển đổi trong đô thị.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 27

 t động trình diễ
Hoạ n lớn để đổ vào đường dây điện bắc
ngang qua.
• Số lượng cây chưa đáp ứng được nhu
cầu của con người, khoảng cách giữa
ơi
vui ch Ho các cây theo tiêu chuẩn chưa đủ, hoặc
đ ộng ạt
ạt đ
o ộ xa quá hoặc gần quá, thậm chí có cây
H

ng
còn mọc trước lối ra vào của nhà dân

gặ
pg
gây bất tiện.

ỡ
* Hiện trạng hoạt động
• Sau khi điều tra khảo sát chúng tôi
thấy các hoạt động của người dân ở
tuyến phố Phùng Hưng được phân
định tương đối rõ ràng và khá đặc
trưng theo từng dãy nhà. Chia ra làm
một số nhóm chính như sau: dãy bán
r đồ điện, đồ da dụng, đồ phục vụ tang
a

n
diễ lễ, cầm đồ và ăn uống. Phía nhà bên
t động
Nhiều ho ạ
đường ray tàu không kinh doanh do bị
ngăn cách bởi các chuyến tàu.
• Môi trường ở các tuyến đường bị ô
Ho nhiễm bởi ác khu vực rác thải, nước
ạt
độn hóa
g tìm hiểu văn thải… do ý thức người dân và chưa có
H o ạt gơi
động nghỉ n

H o ạt đ ục
ộng thể d

Ngồi kết hợp với các bồn hoa

Ý tưởng tranh vẽ vòm cầu Ý tưởng lưu giữ ký ức HN Ý tưởng bảo tàng

Hình ảnh minh họa ý tưởng về cảnh quan trên bình diện đứng. Nguồn: Workshop Tái thiết không
gian bị chuyển đổi trong đô thị

Ngồi bên vòm cầu

Thưởng thức nghệ thuật trên Xem các tác phẩm nghệ thuật Ý tưởng tác phẩm nghệ thuật
bình diện đứng các công trình vào buổi tối trên bình diện nền Ngồi trên ghế

Minh họa ý tưởng về cảnh quan trên bình diện đứng. Hình ảnh minh họa ý tưởng không gian nghỉ ngơi

28 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 S Ự KI ỆN
Hệ thống cây xanh cho bóng mát Không gian vui chơi
Vật thể kiến trúc cho bóng mát Vòm cầu cho bóng mát
cho mọi người

Hình ảnh minh họa ý tưởng không gian có nhiều bóng mát

Không gian vui chơi

Không gian thư giãn Không gian thưởng thức Không gian nghỉ ngơi vào buổi tối
các tác phẩm nghệ thuật

Hình ảnh minh họa ý tưởng không gian có nhiều bóng mát

sự quy hoạch hợp lý.

• Về đối tượng sử dụng phần lớn là người dân sống tại khu vực, chưa có
các khu vực hấp dẫn để lôi cuốn khách du lịch hoặc tham quan tới đây.
Bên cạnh đó, vỉa hè bị lấn chiếm làm bãi đỗ xe, bán hàng rong hoặc dùng
cho mục đích riêng.
Không gian vui chơi
dưới vòm cầu
Ý tưởng và mục tiêu thiết kế
a. Là nơi gắn kết với thiên nhiên, cây xanh, mặt nước: Tổ chức hệ thống
cây xanh mặt nước trên mọi không gian có thể: đường phố, vườn hoa,
mặt đứng công trình. Hình ảnh minh họa ý tưởng không gian có
b. Là nơi an toàn nhiều bóng mát

Ý tưởng không gian quảng trường Ý tưởng không gian Không gian đi bộ
nút giao thông bên trên đường săt

Hình ảnh minh họa ý tưởng không gian hấp dẫn

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 29

Ý tưởng không gian triển lãm giữa các vòm cầu
• An toàn về giao thông: hướng đến
người đi bộ là chủ yếu; các phương
tiện tham gia giao thông tốc độ chậm,
không gây khói bụi, tiếng ồn và thân
thiện với môi trường.
• An toàn về hoạt động sử dụng: không
gian được thiết kế phù hợp với các đặc
tính của con người; vật liệu xây dựng
thân thiện; trang thiết bị và tiện ích đô
thị không có góc nhọn hay có nguy cơ
sát thương…
• Chiếu sáng rõ ràng không gian công
cộng để đảm bảo an toàn cho mọi đối
tượng vào mọi thời điểm.
• An toàn cho tất cả mọi người: Người già,
trẻ em, thanh niên, người khuyết tật…
c. Là nơi có các hoạt động đa dạng diễn
ra
• Đa dạng các loại hình hoạt động: đi
bộ, tương tác, ăn uống, gặp gỡ, trình
diễn, tìm hiểu về văn hóa và lịch sử, thể
dục thể thao…
• Cho nhiều đối tượng về: lứa tuổi, giới
tính, tình trạng sức khỏe…
• Trong nhiều thời điểm: ban ngày,
buổi tối và ban đêm; ngày bình thường,
ngày lễ, ngày hội tổ chức các sự kiện…
d. Là nơi có những thứ để xem
• Tổ chức nhiều loại hình để xem
trong nhiều không gian: triển lãm sự
kiện, trình diễn, không gian trên bình
diện nền, bình diện đứng và bình diện
trần…
• Tổ chức xem trong nhiều thời điểm
và nhiều đối tượng có thể xem (không
chỉ dành riêng cho người có thị giác
bình thường).
e. Là nơi có không gian để ngồi
• Là nơi được thiết kế kết hợp với
30 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
nhiều vật thể kiến trúc như: ghế, kệ…
để ngồi.
• Tổ chức ngồi tại các khu vực có nhiều
hoạt động đa dạng, nhiều người qua lại.
f. Là nơi có nhiều bóng mát
Tổ chức nhiều không gian cho bóng
mát để tránh nắng vào mùa hè và
những giờ oi bức như: trồng nhiều cây
bóng mát, tạo nhiều vật thể kiến trúc
cho bóng mát; tạo những mái che, vòm
cầu… cho bóng mát.
g. Là nơi có không gian nghỉ ngơi, thư
giãn
Đa dạng hóa nhiều không gian để nghỉ
ngơi, thư giãn sau những giờ, ngày
làm việc căng thẳng như: Vườn hoa,
hè phố, dưới bóng mát, không gian mở
v.v…
h. Là nơi có không gian vui chơi
• Thiết kế nhiều không gian vui chơi
như: Vườn hoa, gầm cầu, trên đường
phố…
• Tổ chức nhiều hoạt động vui chơi,
loại hình vui chơi như: Vui chơi văn
hóa, dân gian truyền thống, sân chơi
ánh sáng, sân chơi với nước, leo trèo,
khám phá…
i. Là nơi hấp dẫn
• Là nơi được tổ chức không gian tốt,
có nhiều sự kiện, hoạt động đa dạng…
thu hút, hấp dẫn với mọi người dân;
khách du lịch trong nước và quốc tế.
• Là nơi có hình ảnh thân thiện, có sức
thu hút lôi cuốn trong mắt mọi người.
Kết luận
Trong những năm vừa qua, quá trình
đô thị diễn ra nhanh chóng, đòi hỏi về
tổ chức không gian đô thị có bản sắc
là tất yếu, đô thị như một cơ thể sống,
không ngừng phát triển để thích nghi
với nhu cầu của xã hội trên nền tảng
của tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công
nghệ. Thiết kế đô thị biến đổi theo,
trong khi Thiết kế đô thị hiện đại vẫn
còn là lĩnh vực mới, đang được hoàn
thiện về cơ sở lý luận và thực tiễn, thì
quá trình triển khai Thiết kế Đô thị của
Việt Nam cũng đã được Nhà nước, các
ban ngành quan tâm, đầu tư nhưng
vẫn còn nhiều hạn chế. Tuy nhiên,
với tinh thần cầu thị, học hỏi các kinh
nghiệp trên thế giới, Thiết kế Đô thị tại
Việt Nam đã có những nhận thức toàn
diện và khách quan hơn về việc nghiên
cứu một định hướng phù hợp với hoàn
cảnh đặc thù của địa phương để bắt
đầu một chương trình hành động tối
ưu cụ thể.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Finding Lost Space, Roger Trancik, 1986.
- Hợp tuyển Thiết kế đô thị, Đặng Thái
Hoàng, 2008.
- Thiết kế đô thị có minh họa, Kim Quảng
Quân, 2010.
- The Image of the City, Kevin Lynch, 1960.
- Thiết kế đô thị trong Quy hoạch xây dựng
đô thị Việt Nam, Ths.KTS. Ngô Trung Hải –
Ths.KTS. Nguyễn Thị Hồng Diệp, 2013.
- Urban design compendium, Llewelyn
Davies
- The view from road, K.Lynch and all, 1964
- Urban Design – The American Experience,
Jon Lang, 1994
- Urban Design Streets and Square – Cliff
Moughtin
- Sustainable Urbanism – Urban Design with
Nature – Douglas Farr
 S Ự KI ỆN
MOSCOW STATE UNIVERSITY OF CIVIL ENGINEERING

UNIVERSITY OF ARCHITECTURE HOCHIMINH CITY NATIONAL UNIVERSITY OF CIVIL ENGINEERING

VIII International Scientific and Technical Conference

“URBAN PLANNING AND REAL ESTATE
DEVELOPMENT SMART CITY”
April, 2020, Ha Noi (Vietnam)
Dear colleagues!

We invite you to participate in The VIII International Scientific and Technical Conference " URBAN PLANNING AND
REAL ESTATE DEVELOPMENT SMART CITY " will be held on April, 2020 in Ha Noi (Vietnam). The conference
is co-organized by the Moscow State University of Civil Engineering (MGSU - Russia), the University of Architecture Ho
Chi Minh City (UAH - Vietnam), and the National University of Civil Engineering (NUCE – Vietnam).

Within the framework of the conference, the following sections will be organized:
Session 1: Architecture and urban planning;
Session 2: Management in construction and real estate;
Session 3: Transport and engineering infrastructure;
Session 4: Smart city technologies.

Leading scientists and practitioners from more than 25 countries are invited to participate in the conference. If you have
attention to any of these above topics, we would like to invite you to participate in our conference.

Papers are accepted in English language and design, appropriate to the traditions of English-language scientific publications.

Every submitted paper will be carefully reviewed by members of the International Scientific Committee. All accepted
papers will be included in the conference proceedings and published with ISBN number.
Some selected papers will be recommended to peer-reviewed and published in international journals indexed in SCOPUS.

Deadline for Full paper submission is on 1st November 2019

Notification of acceptance will be announced on 1st January 2020

Best regards,

Le Van Thuong, Dr. Arch

President - University of Architecture Ho Chi Minh City
196 Pasteur Str., District 3, Ho Chi Minh City, Vietnam
For further information: repvssin.uah@uah.edu.vn

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 31

 FORMAT OF ARTICLE
First name Last name1 , First name Last name 2,*, First name Last name 3 and First name Last name 4 (Times
New
Roman, 11)
1 Tyumen Industrial University, Volodarskogo str., 38, Tyumen, 625000, Russia (Times New Roman,шрифт 9)
2 Moscow State University of Civil Engineering , Yaroslavskoe shosse, 26, Moscow, 129337, Russia
3 Don State Technical University, pl. Gagarina, 1, Rostov-on-Don, 344010, Russia
4 Vyatka State University, Moskovskaya str., 36, Kirov, 610000, Russia
*E-Mail: email@mail.ru

ABSTRACT 2 LITERATURE REVIEW

Times New Roman, 10, The Abstract is a short version of the
full paper. 150–250 words,
The Abstract starts with a statement of rationale and objectives
and reports the methods used, the main results including any
newly observed facts, and the principal conclusions and their
significance. The Abstract should not contain:
• Abbreviations or acronyms
• References to tables or figures in the paper, Literature
citations
• General statements
Key words: Times New Roman, 9. Not more than 10
significant key words should follow the abstract to aid
indexing
1 INTRODUCTION
Paper size A4. Margins: top, bottom, left and right – 1.8 cm,
footer - 1 cm article Title - font Bukman Old Style, 14. All text
is Times New Roman, font size 10, single spacing, First line
of all paragraphs indented.
Introduction defines the nature and extent of the problems
studied, relates the research to previous work (usually
by a brief review of the literature clearly relevant to the
problem), (‘‘Studies showed that …’’), or (‘‘Studies have
shown that …’’).
Introduction explains the objectives of investigation (‘‘The
objective of the current study was…’’) and defines any
specialized terms or abbreviations to be used in what follows.
Introduction leads logically to the hypothesis or principal
theme of the paper.
Do not repeat well-known facts nor state the obvious.
In the literature review you should show the competence
in your area and its main authors and works. The
recommended quantity of references is 15-25. The cited
papers should be relatively recent (not older than 15 years!)
3 MATERIALS AND METHODS
The purpose of this section is to present what has been
done, how, and when, and how the data were analyzed and
presented. This section should provide all the information
needed to allow another researcher to judge the study or
actually repeat the experiment.
The section should include the following:
• Description of the study location (climate, soil, etc., to the
extent such information is relevant to the study)
• Materials used, with exact technical specifications.
• Assumptions made and their rationale
• Statistical and mathematical procedures used to analyze
and summarize the data.
Methods followed should be described, usually in
chronological order, with as much precision and detail as
necessary. Standard methods need only be mentioned, or
may be described by reference to the literature.
If the method is new it should be described in detail.
4 RESULTS
This section presents the new knowledge; therefore, it is the
core of the paper.
The value of the paper depends on what is contained in this
(Results) section, and it must be presented in an absolutely

32 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


clear manner.
It is usually easiest to follow the results if they are presented
in the same order as the objectives are presented in the
Introduction.
Some guidelines on presenting the results :
• Present the results simply and clearly
• Report only representative data rather than (endlessly)
repetitive data
• Do not report large masses of data; reduce them to
statistically analyzed summary forms and present in tables
or figures along with essential statistical information to
facilitate understanding and comparing them
• Repeat in the text only the most important findings shown
in tables and graphs; in other words, do not repeat in the
text all or many of the data presented in tables and figures
• Include negative data —what was not found—only if
useful for interpreting the results
• Include only tables and figures that are necessary, clear,
and worth reproducing
• Avoid verbose expressions: e.g., instead of saying ‘‘It is
clearly shown in
Tables and figures are an integral part of a well-written
scientific paper, and they appear in the Results section
(but there are exceptions). While tables present accurate
numbers, figures show trends and features.
Do not present the same data in tables and graphs.
5 DISCUSSION
This is the section where the authors explain meanings and
implications of the results. The section pulls everything
together and shows the importance and value of the work
and is therefore the most innovative and difficult part of the
paper to write.
The authors’ skill in interpreting the results in the light of
known facts and using the results as evidence for innovative
explanations of the observed behavior should push the
frontiers of knowledge and arouse the readers’ enthusiasm.
Without such an engaging discussion, the reader may leave
saying ‘‘So what?’’ and move on to other, more interesting
papers.
A good discussion should:
• Not repeat what has already been said in the review of
literature
• Relate the results to the questions that were set out in the
Introduction
• Show how the results and interpretations agree, or do not
agree, with current knowledge on the subject, i.e., previously
published work
• Explain the theoretical background of the observed results
S Ự KI ỆN
• Indicate the significance of the results
• Suggest future research that is planned or needed to
follow up
• Deal with only the results reported in the study
• Stay away from generalizations and conjectures that are
not substantiated by the results presented
Mismatch between stated objectives and discussion/
conclusion is a very common problem in many manuscripts.
Often, authors make superficial statements such as ‘‘this
work agrees with the work of author X (some unknown
author’s work)’’ as though the objective of research was
to see if the results agreed with some other author’s work
published 20 or more years earlier.
Another common problem in Discussion sections is the
tendency to move away from the stated objectives and try
to ‘‘solve all problems.’’
6 CONCLUSIONS
Conclusions that have been drawn from the results and
subsequent discussion.
Conclusions should, rather than just repeating results, state
well-articulated outcomes of the study and briefly suggest
future lines of research in the area based on findings
reported in the paper.
In poor writing, it is not uncommon to find conclusions
such as ‘‘more research is needed before conclusions can
be drawn.’’ In that case, why publish a paper from which
conclusions cannot be drawn?
REFERENCES
References are cited in the text by square brackets [1]. Two
or more references at a time may be put in one set of brackets
[3, 4]. The references are to be numbered in the order in
which they are cited in the text (e.g., "as discussed by Smith
[9]"; "as discussed elsewhere [9, 10]"). All references should
be cited within the text; otherwise, these references will
be automatically removed. The recommended quantity of
references is 1
Pictures: JPG and GIF Format, inserted immediately after
citation in text
Tables: Times New Roman, font size 10, inserted immediately
after citation in text
Preferred file format: MS Word (.DOC)
Name Your file as follows: author's last name and the first 3
words of the article title.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 33
 CHUYÊN ĐỀ

Phát triển đô thị xanh, thông minh

CÔNG NGHỆ 4.0

CHO QUẢN LÝ ĐÔ THỊ THÔNG MINH
Một số khuyến nghị cho quy hoạch đô thị thông minh
GS. TSKH. ĐẶNG HÙNG VÕ

Phát triển đô thị thông minh được coi như một quy luật tất yếu trên
thế giới. Ở Việt Nam, các thành phố cũng đã bắt nhịp được xu hướng
xây dựng thành phố thông minh. Hiện nay có trên 20 thành phố có
kế hoạch xây dựng thành phố thông minh, trong đó, 10 thành phố
đã ký kết hợp tác với các công ty tin học lớn trong nước và ngoài
nước về lộ trình xây dựng thành phố thông minh. Trong bài viết
này, tác giả đi sâu trình bày cách thức tổ chức đô thị thông minh và
phương thức quản lý phát triển đô thị thông minh thông qua quy
hoạch tích hợp.

34 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

C
I. Đô thị thông minh là gì?
ho đến nay, chưa hề có một
định nghĩa nào về đô thị thông
minh được thừa nhận mang
tính phổ quát. Mỗi nhóm người trên chỗ
đứng của mình có một góc nhìn riêng
về đô thị thông minh và hiểu, đưa ra
định nghĩa theo góc nhìn đó. Thậm chí,
nhiều nhà phát triển công nghệ đã đồng
nhất khái niệm đô thị thông minh với
khái niệm công nghệ thông tin truyền
thông (Information and Communication
Technology – ICT).
Năm 2017, cộng đồng quốc tế đã tổ
chức hội nghị và hội chợ “Smart Cities
Connect” ở Austin, bang Texas, Hoa Kỳ
để bàn về đô thị thông minh. Tại đây,
nhiều nhà quản lý, doanh nhân, nhà
nghiên cứu, nhà hoạt động phát triển từ
các thành phố trên toàn cầu đã tham gia
thảo luận về khái niệm thành phố thông
minh. Nhiều định nghĩa đã được đưa
ra dưới các góc nhìn khác nhau. Dưới
góc nhìn của một người phụ trách về
phát triển đô thị bền vững thì cho rằng
“Thành phố thông minh là một thành phố
dự đoán nhu cầu tương lai theo cách tao
nhã và thanh lịch tập trung vào sự hợp lưu
của chức năng, khả năng phục hồi, tính bền
vững và chăm sóc sức khoẻ, mục tiêu là làm
thế nào để cải thiện cuộc sống của công dân?
Nó chỉ dường như đồng nghĩa với công
nghệ nhưng nó là mục tiêu vượt xa công
nghệ”. Dưới góc nhìn của nhà quản lý
thì “Một thành phố thông minh là một
thành phố có thể nhìn vào bên trong nó
để xác định những thách thức là gì để
người dân cần phải có chất lượng cuộc
sống mà họ mong muốn và các giải
pháp nào để giúp thành phố có thể đối
phó với những thách thức này”. Dưới
góc nhìn của một người cung cấp dịch
vụ đô thị thì “Thành phố thông minh
là một thành phố mà các dịch vụ của
thành phố được cung cấp một cách dễ
dàng, giá cả phải chăng, công dân có thể
kết nối với chính quyền và chính quyền
cần tìm mọi cách để cung cấp các dịch
vụ ngày càng được cải thiện nhằm tạo
ra một thành phố dễ sống, bảo đảm về
trường và có trách nhiệm xã hội”. Ý kiến
của một nhà cung cấp công nghệ cho đô
thị là “Thành phố thông minh tập trung vào
công nghệ, nhưng phải tham gia vào toàn bộ
cộng đồng thì mới có thể thành công trong
việc tạo ra một thành phố thông minh”.
Những ý kiến như trên chỉ để cho thấy
khái niệm thành phố hay đô thị thông
minh vẫn chưa có một định nghĩa được
thừa nhận mang tính phổ quát.
Trên thực tế, đô thị thông minh được
nói tới như một hệ quả của ý tưởng ngôi
nhà thông minh do Bill Gate thực hiện
nhằm tạo ra sự tiện lợi cho nơi ở của
mình nhờ vào công nghệ ICT. Mở rộng
hơn khái niệm ngôi nhà thông minh,
người ta hình thành ý tưởng tạo nên
một đô thị thông minh sao cho tiện lợi
nhất cho mọi cư dân sinh sống tại đô
thị đó. Cũng từ ý tưởng của Bill Gate,
người ta khái quát thành khái niệm
Internet kết nối vạn vật (Internet of
Things - IoT) và coi nó như là năng lực
của thế hệ công nghệ 4.0. Như vậy, vấn
đề chính ở đây vẫn là nhu cầu của con
người cần hướng tới mà công nghệ mới
có thể giúp ta đạt được.
Gần đây, người ta nhấn mạnh tới 4 thế
hệ của quá trình phát triển công nghệ
trên thế giới: thế hệ 1.0 gắn với máy hơi
nước; thế hệ 2.0 gắn với điện; thế hệ 3.0
gắn với công nghệ thông tin và thế hệ
4.0 gắn với trí tuệ nhân tạo. Sự phân
loại như vậy chỉ có ý nghĩa về mặt công
nghệ, không có ý nghĩa quyết định đối
với quá trình phát triển của nhân loại.
Tương tự như vậy, khi công nghệ chưa
phát triển mạnh, các triết gia trên thế
giới lại chỉ nhìn quá trình phát triển của
nhân loại dựa trên các hình thái kinh tế
- xã hội. Từ cả hai góc nhìn đều dẫn đến
những khiếm khuyết nhất định.
Trên thực tế, các nước đều đưa ra chủ
trương tạo ra sự thay đổi về quản lý
xã hội nhờ công nghệ ICT, được gọi là
xu hướng xây dựng chính quyền điện
tử, công dân điện tử và xã hội điện tử.
Đây là giai đoạn đầu của nền văn minh
thông tin, và giai đoạn tiếp theo là trí
tuệ nhân tạo sẽ tạo nên tự động hóa
trong nhiều khâu quản lý. Từ đó, nhiều
tổ chức xã hội loài người sẽ được tự
động hóa quản lý dưới tên gọi “thông
CHU Y ÊN Đ Ề
minh” như ngôi nhà thông minh, đô
thị thông minh, khu dân cư nông thôn
thông minh, xã hội thông minh. Như
vậy, từ giai đoạn xã hội điện tử sang xã
hội thông minh có bản chất là sự thay
đổi chuyển từ công nghệ là động lực
sang thông tin là động lực.
Hàng năm, Liên Hiệp Quốc thực hiện
khảo sát đánh giá về mức độ đạt được
của các quốc gia về xây dựng và vận
hành chính phủ điện tử để xếp hạng
trên thế giới. Việc khảo sát đánh giá
được thực hiện dựa trên 3 nhóm chỉ số
bao gồm: “Dịch vụ trực tuyến”, “Hạ
tầng viễn thông” và “Nguồn nhân lực”.
Theo kết quả khảo sát đánh giá 2016,
mười quốc gia đứng đầu bao gồm
Anh, Australia, Hàn Quốc, Singapore,
Phần Lan, Thụy Điển, Hà Lan, New
Zealand, Đan Mạch, Pháp [3] (trong số
các nước này có 7 nước gồm Australia,
Singapore, Phần Lan, Thụy Điển, Hà
Lan, New Zealand, Đan Mạch thuộc
nhóm 10 nước sạch tham nhũng). Trong
khảo sát đánh giá nói trên, Việt Nam
được xếp hạng thứ 89 trên 193 quốc
gia, đạt mức trung bình trên thế giới.
Trong số các nước thuộc cộng đồng
ASEAN, Việt Nam đứng sau Singapore
(thứ 4), Malaysia (thứ 60), Phillipin
(thứ 71), Thái Lan (thứ 77), Bruney (thứ
83) và đứng trước Indonesia (thứ 116),
Lào (thứ 148), Campuchia (thứ 158),
Myanmar (thứ 169) [3].
Kinh nghiệm thế giới cho thấy lộ trình
tin học hóa trong quản lý hành chính ở
rất nhiều lĩnh vực, nhất là trong lĩnh vực
quản lý đất đai đã trải qua các giai đoạn
như trên Hình 1 dưới đây [2].
Quá trình tin học hóa hệ thống thủ tục
hành chính và thực hiện trực tuyến trên
mạng Internet đã được hoàn thành tại
các nước công nghiệp phát triển (hậu
công nghiệp) đồng thời với quá trình
xây dựng và vận hành chính quyền
điện tử - xã hội điện tử với đầy đủ dữ
liệu tới từng cá nhân gắn với hệ thống
thông tin địa lý đầy đủ thông tin. Để đạt
được cấp độ cao nhất của giai đoạn kết
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 35
nối trực tuyến, tức là cấp độ mà bên có
nhu cầu làm thủ tục và bên giải quyết
thủ tục không cần gặp nhau, khi đó mọi
đối tượng có liên quan tới thủ tục hành
chính đều phải được đăng ký điện tử và
quản lý trong hệ thống dữ liệu quốc gia
(hiện nay vẫn gọi là cấp độ bốn). Việc
đạt được cấp độ bốn đối với tất cả các
thủ tục hành chính là đủ điều kiện để
vận hành hệ thống hành chính kết nối
vạn vật hay hệ thống hành chính thông
minh (IOT-Administration). Lúc này,
hệ thống thủ tục hành chính công hay
dịch vụ công đều không còn khái niệm
nhiều cửa hay một cửa nữa mà người
ta cho rằng đó là hệ thống “không cửa”.
Tự hệ thống sẽ giải quyết các thủ tục
cần thiết mà không cần thể hiện bất cứ
thủ tục nào. Người có nhu cầu chỉ cần
có tín hiệu mình muốn gì trên điện thoại
di động là tự hệ thống sẽ kết nối các
dữ liệu để giải quyết thành hoặc trả lời
không đủ điều kiện.
Tóm lại từ toàn bộ những thông tin ở
trên, có thể thấy thành phố thông minh
cần tới sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo
để giúp cho quy hoạch phát triển, quản
lý phát triển hướng chính xác tới mục
tiêu đã định mà mọi quyết định đều đưa
ra nhanh chóng, tự động và chi phí thấp
dựa trên một cơ sở dữ liệu mô tả chân
thực mọi hoạt động của thành phố đó.
Công nghệ trí tuệ nhân tạo không phải
là mục tiêu mà là phương tiện. Mục
tiêu của thành phố vẫn là phát triển bền
vững, tạo ra được mật độ kinh tế cao
hơn, vấn đề xã hội và môi trường bảo
đảm bền vững hơn và con người được
tận hưởng hệ thống hạ tầng và dịch vụ
công công tiện lợi hơn. Chính quyền kết
nối được với từng cư dân của thành phố
và mỗi cư dân của thành phố đều biết
rất rõ mọi thứ đang diễn ra ở đây và có
thể lựa chọn làm gì có lợi nhất, hài lòng
nhất với nơi cư trú của mình.
II. Tổ chức đô thị thông minh
Đô thị thông minh được tổ chức giống
như cơ chể con người, trong đó công
nghệ trí tuệ nhân tạo được coi như bộ
não, cơ sở dữ liệu về hiện trạng dựa trên
36 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
hệ thống thông tin địa lý tích hợp với
các dữ liệu khác được coi như thông tin
được lưu giữ trong não, thông tin về
mọi hoạt động đang diễn ra trên thực
tế được thu nhận qua các bộ cảm biến
tự động (sensor) đặt ở những nơi cần
thiết được coi như các giác quan của con
người và mạng viễn thông được coi như
hệ thống dây thần kinh truyền dữ liệu
giữa bộ não và các bộ phận khác của cơ
thể. Trên thực tế, trí tuệ nhân tạo mang
lại hiệu quả tư duy tốt hơn bộ não nhiều
lần do khả năng định lượng tốt hơn.
Từ cách mô tả ở trên, có thể thấy để xây
dựng một thành phố thông minh cần
tiến hành theo các bước cụ thể như sau:
1. Xây dựng hệ thống mạng viễn thông
kết nối nhanh trên phạm vi toàn đô thị,
đây chính là hệ thống hạ tầng chuyển
tải thông tin, dữ liệu từ mỗi cư dân, từ
mỗi tổ chức trong đô thị.
2. Lắp đặt hệ thống máy tính chuyên
dụng với chức năng trí tuệ nhân tạo phù
hợp với hoạt động quản lý phát triển
của một đô thị. Đây chính là bộ não
Hình 1: Quá trình tin học hóa hệ thống quản lý
hành chính đã diễn ra trên thế giới
của đô thị, tự động đưa ra những quyết
định trong vận hành.
3. Xây dựng hệ thống thông tin địa
lý mô tả chính xác, đầy đủ hiện trạng
không gian đô thị, tích hợp với các dữ
liệu về kinh tế, xã hội, môi trường, văn
hóa, với các dữ liệu của từng cư dân,
từng tổ chức, từng hoạt động.
4. Lắp đặt hệ thống các bộ cảm biến để
ghi nhận mọi hoạt động của đô thị như
một hệ thống cập nhật dữ liệu về mọi
hoạt động của đô thị.
Một ý tưởng từ xưa, con người rất muốn
nhận thức thật rõ ràng về nơi mình
đang sinh sống. Trên một phạm vi lớn,
người ta phải tìm cách xây dựng mô
hình mặt đất thực. Khi mô hình này đầy
đủ thông tin thì người ta có thể nhận
thức rõ ràng về toàn bộ nơi mình đang
sống và tìm cách tác động để phát triển
(ta vẫn gọi là quy hoạch) có lợi hơn.
Một loại mô hình thường thấy là người
ta lập bản đồ khi công nghệ đang ở các
thế hệ 1.0 và 2.0. Do tính chất nghèo nàn
về thông tin, thiếu chính xác, chậm cập
nhật nên mô hình dạng bản đồ không
đáp ứng được yêu cầu về thông tin.
Kể từ khi công nghệ thông tin bắt đầu
phát triển, dạng mô hình mặt đất thực
mang tên “hệ thống thông tin địa lý”
(Geographic Information System - GIS)
đã thay thế bản đồ. GIS có khả năng lưu
trữ thông tin khá lớn, có thể tích hợp tất
cả mọi thông tin đang xảy ra trên từng vị
trí địa lý gắn với mọi hoạt động của con
người. GIS không chỉ là thông tin không
gian mà còn là thông tin thời gian, hơn
nữa còn là thời gian thực (real time). Với
trình độ công nghệ hiện nay (ví dụ như
công nghệ điện toán đám mây - cloud
computing), máy tính có thể giúp cho tìm
thông tin và xử lý thông tin rất nhanh,
đưa ra quyết định theo kiểu tự động hóa
thay thế lao động quản lý bằng trí óc.
Như vậy, sự trợ giúp của hệ thống thông
tin địa lý tích hợp một mặt cho lãnh đạo
thành phố nhận thức rất rõ về thành phố
của mình, từ đó có thể đưa ra chiến lược
phát triển đúng đắn.
Điều quan trọng hơn là mọi hoạt động

CHU Y ÊN Đ Ề
của thành phố đều được cập nhật theo
thời gian thực vào mô hình để đưa ra
những quyết định quản lý phù hợp,
nhất là những điều chỉnh cần thiết. Khi
trí tuệ nhân tạo thay thế lao động trí óc
của con người thì một ưu điểm quan
trọng nhất cần nhấn mạnh là máy móc
luôn khách quan, không vì lợi ích cục
bộ của người nào, cơ quan nào hay
địa phương nào. Từ nhận thức về hiện
trạng, về tiềm năng, lãnh đạo thành
phố có thể đưa ra quy hoạch phát triển
(kịch bản phát triển) hợp lý nhờ hệ
thống phân tích thông tin theo quy tắc
bảo đảm lợi ích trừ chi phí lớn nhất đối
với cả kinh tế, xã hội, văn hóa và môi
Hình 2: Sơ đồ kết nối thông tin phục vụ vận hành thành phố thông minh
trường. Tiếp theo, việc triển khai quy
hoạch cũng được theo dõi và đánh giá
kịp thời để điều chỉnh sao cho phù hợp.

Như vậy, muốn có một thành phố thông

minh thì việc đầu tiên phải làm là chuẩn
bị đầy đủ một hạ tầng công nghệ thông
tin viễn thông (ICT) và hạ tầng thông tin
địa lý tích hợp. Hạ tầng ICT gồm phần
cứng là hệ thống máy tính kết nối thông
qua mạng viễn thông như cáp quang,
GPRS, Wifi,... và phần mềm trí tuệ nhân
tạo để phân tích thông tin, đưa ra quyết
định hoặc khuyến nghị quyết định. Hạ
tầng thông tin địa lý tích hợp bao gồm
thông tin địa lý tích hợp với mọi thông
tin mô tả các hoạt động kinh tế, xã hội,
văn hóa, môi trường của mọi cư dân,
mọi tổ chức và được cập nhật theo thời
gian thực thông qua các bộ cảm biến, cơ
chế ghi nhận thông tin hoạt động. Trong
số rất nhiều thông tin phải ghi nhận,
cần ưu tiên các thông tin liên quan tới
nhu cầu phát triển chung của thành phố
và các thông tin về tiện ích công cộng
đáp ứng nhu cầu của con người. Có thể
kể đến ở đây các thông tin cần ưu tiên
như thủ tục hành chính công, các dịch
vụ công như giao thông, cấp điện, cấp
nước, thoát nước, chiếu sáng, giáo dục,
y tế, văn hóa, thể thao, thu gom rác thải,
mức độ ô nhiễm môi trường.

Để xây dựng một thành phố thông

minh, người ta thường đưa ra lộ trình
kết nối với các hoạt động theo mức quan Hình 3: Sơ đồ quản lý phát triển

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 37

trọng của từng hoạt động đối với thành
phố đó. Ví dụ như cho Hà Nội, người ta
phải kết nối trước hết với hệ thống giao
thông để thiết lập hệ thống giao thông
thông minh. Đối với Hội An, kết nối ưu
tiên phải là hệ thống hạ tầng du lịch và
dịch vụ du lịch.
III. Quy hoạch và quản lý phát triển
đô thị thông minh
Sự phát triển thông thường bao giờ
cũng gồm có các bước: thứ nhất là xác
định chiến lược phát triển bền vững, có
người gọi bước này là quy hoạch chiến
lược; thứ hai là xây dựng quy hoạch
như một kịch bản phát triển bền vững
với yêu cầu tích hợp kịch bản của tất cả
các lĩnh vực, các địa bàn trên cơ sở phân
tích chi phí - lợi ích chung của toàn
thành phố; thứ ba là xây dựng và vận
hành hệ thống giám sát và đánh giá cho
quá trình thực hiện quy hoạch để điều
chỉnh quy hoạch.
Để khắc phục tính chia cắt của quy
hoạch theo lĩnh vực, theo khu vực, giải
pháp duy nhất là sử dụng phương thức
quản lý tích hợp trên toàn thành phố.
Để xây dựng quy hoạch tích hợp, có
thể đưa ra 2 giải pháp: (1) giải pháp thứ
nhất phục vụ cho giai đoạn ban đầu
khi công cụ trí tuệ nhân tạo chưa đủ
mạnh, khi đó hệ thống tiếp nhận mọi
quy hoạch theo từng lĩnh vực, từng khu
vực để tính toán điều chỉnh lại thành
một quy hoạch tích hợp cho toàn thành
phố; (2) giải pháp thứ hai cho tương lai
xa hơn khi công cụ trí tuệ nhân tạo đủ
mạnh, khi đó hệ thống sẽ tự đưa ra quy
hoạch tích hợp phát triển bền vững cho
toàn thành phố để từ đó tách thành các
quy hoạch theo từng lĩnh vực, từng khu
vực.
Tiếp theo là việc tổ chức triển khai
quy hoạch vả quản lý phát triển dựa
vào quy hoạch tích hợp đã được phê
duyệt. Công đoạn đầu tiên là đưa ra
các chương trình, dự án cụ thể gắn với
việc điều phối và phân bổ nguồn lực
để thực hiện. Trong quản lý thực hiện
quy hoạch, cần xây dựng và vận hành
38 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
hệ thống giám sát và đánh giá để đánh
giá việc thực hiện quy hoạch thông qua
các chương trình, dự án và đánh giá kết
quả của phát triển bền vững. Các kết
luận đánh giá là cơ sở để quyết định
điều chỉnh quy hoạch hoặc điều chỉnh
quá trình triển khai quy hoạch tùy theo
nguyên nhân nào gây ra chậm tiến độ
triển khai. Quá trình nêu trên có thể lập
sơ đồ mô tả như Hình 3 dưới đây.
Một phương án quy hoạch vốn được
hiểu là một kịch bản phát triển mà con
người dự tính cho tương lai. Hiện tại,
không gian mặt đất được sử dụng theo
một kịch bản nhất định, ví dụ như vùng
này được sử dụng cho mục đích môi
trường, vùng kia được sử dụng để phát
triển khu dân cư và vùng khác nữa để
bảo tồn văn hóa truyền thống,... Quy
hoạch là việc xem xét hiện trạng so
với một kịch bản mới, trong đó lợi thế
không gian được tận dụng tối đa; tức
là tiềm năng của từng vùng được sử
dụng đúng, sử dụng có hiệu quả nhất.
Nói cách khác, kịch bản sử dụng không
gian đúng với tiềm năng là kịch bản
phát triển tối ưu. Tất nhiên, thay đổi từ
kịch bản hiện trạng sang kịch bản tối
ưu có thể dẫn tới chi phí nhiều hơn lợi
ích mang lại. Điều này có nghĩa là kịch
bản là tốt nhất nhưng thực thi kịch bản
đó lại không mang lại lợi ích trừ chi phí
chấp nhận được.
Chính vì vậy, tiêu chí lựa chọn kịch bản
phát triển là đưa ra một kịch bản mới
với những thay đổi nhất định so với
hiện trạng sao cho lợi ích trừ chi phí là
lớn nhất. Để xem xét lợi ích cuối cùng
dưới cả 4 góc độ kinh tế, xã hội, văn hóa
và môi trường, người ta thường đưa ra
một hệ thống chỉ số định lượng để tính
tổng lợi ích trừ đi tổng chi phí dưới từng
góc độ. Tùy theo từng vùng, từng mục
tiêu quy hoạch mà có thể xác định trọng
số cho từng góc độ để tính lợi ích trừ chi
phí tổng hợp cuối cùng.
Tất nhiên, bình thường người ta chỉ
căn cứ vào hiện trạng và tiền năng,
kết hợp với phân tích chi phí - lợi ích
để tìm ra các kịch bản phát triển hợp
lý và khả thi. Bên cạnh hiện trạng và
tiềm năng, người ta còn lưu ý tới các
tác nhân kìm hãm phát triển như đặc
tính dân tộc, mâu thuẫn dân tộc, mâu
thuẫn tôn giáo, thiên tai,.. để tính toán
như các yếu tố “phản tiềm năng”.
Ngày nay, một yếu tố “phản tiềm
năng” hiện hữu, tác động khá mạnh
là biến đổi khí hậu. Hiện trạng ở một
nơi nào đó đang có tiềm năng du lịch
rất lớn, nhưng 50 năm sau lại là một
vùng ngập nước biển. Tiềm năng hiện
tại là du lịch, đã khai thác đúng nhưng
trong tương lai có thể không còn là
vùng du lịch nữa lúa nữa khi bị ngập
nước biển. Lúc đó, để tiếp tục giữ tiềm
năng du lịch thì phải làm đê ngăn
nước biển, không đầu tư đê ngăn nước
biển thì có thể tính đến tiềm năng mới
chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu
là vùng du lịch biển chẳng hạn. Lúc
này, bài toán phân tích chi phí - lợi ích
lại được đặt ra để có quyết định đầu
tư đê ngăn nước biển hay không. Như
vậy, bài toán quy hoạch lúc này không
chỉ còn là phân tích hiện trạng, tiềm
năng mà phải phân tích kịch bản biến
đổi khí hậu làm thay đổi tiềm năng và
hiện trạng trong một khoảng thời gian
nhất định.
Một phương án quy hoạch cần được
tiếp cận theo hướng khá giản dị. Chúng
ta cần ghi nhận hiện trạng như một
dữ liệu đầu vào. Bên cạnh đó, chúng
ta cần một dữ liệu đầu vào thứ hai là
tiềm năng phát triển của khu vực theo
nghĩa địa kinh tế bao gồm mật độ kinh
tế cao nhất có thể, kết nối và chia cắt
với các trung tâm kinh tế khác. Một loại
dữ liệu đầu vào thứ ba là các tác động
hạn chế trong tương lai làm giảm tiềm
năng phát triển và làm thay đổi hiện
trạng, đó có thể là thiên tai, biến đổi
khí hậu, ô nhiễm môi trường,... Căn cứ
vào 3 dữ liệu đầu vào này có thể đưa
ra các phương án thay đổi so với hiện
trạng và quyết định phương án phát
triển dựa trên phân tích chi phí - lợi ích
có số dương lớn nhất cả về hiệu quả
kinh tế, công bằng xã hội, bền vững môi
trường và bảo tồn văn hóa. Trong quá
trình phân tích chi phí - lợi ích, cần chỉ
ra các nhóm được lợi và các nhóm chịu
thiệt nhằm đưa ra các giải pháp phù
hợp về chia sẻ lợi ích. Tất nhiên, các dữ
liệu nói trên được tổ chức thành cơ sở
dữ liệu theo chuẩn thống nhất trong hệ
thống thông tin địa lý. Yêu cầu của dữ
liệu là phải bảo đảm tính chính xác, đầy
đủ và được cập nhật thường xuyên. Trí
tuệ nhân tạo là một công cụ trợ giúp
con người phân tích thông tin đầy đủ
và đưa ra các phương án quy hoạch và
khuyến nghị lựa chọn phương án hợp
lý nhất.
Thông thường, theo cách giải quyết
bài toán quy hoạch hiện đại (Việt Nam
chưa áp dụng), người ta cần đưa ra một
hệ thống các chỉ số để đánh giá về phát
triển kinh tế, công bằng xã hội, bền
vững môi trường, bảo tồn văn hóa, chất
lượng hạ tầng đô thị, sự hợp lý của kết
nối hạ tầng, chất lượng dịch vụ công
cộng. Ví dụ, về phát triển kinh tế, một
số chỉ số thường sử dụng như: (1) mức
độ đóng góp làm tăng GDP; (2) mức độ
đóng góp nguồn thu cho ngân sách nhà
nước; (3) hiệu quả kinh tế mang lại trên
1 đơn vị diện tích đất; Về công bằng xã
hội, các chỉ số đánh giá thường dùng
bao gồm: (1) đóng góp làm giảm tỷ lệ
đói nghèo; (2) số lượng việc làm tăng
thêm; (3) đóng góp làm tăng thu nhập,
sinh kế của dân;... Về bền vững môi
trường, các chỉ số cụ thể hay sử dụng
bao gồm: (1) chất lượng môi trường
nước mặt so với tiêu chuẩn quốc gia;
(2) chất lượng môi trường nước ngầm
so với tiêu chuẩn quốc gia; (3) chất
lượng môi trường đất so với tiêu chuẩn
quốc gia; (4) chất lượng môi trường
không khí so với tiêu chuẩn quốc gia;
(5) độ phủ rừng so với một thời điểm
được lựa chọn (ví dụ như năm 2000);...
Về bảo tồn văn hóa, người ta thường
lựa chọn các chỉ số bao gồm: (1) mức
độ bảo vệ các di tích lịch sử; (2) mức
độ bảo vệ các di sản văn hóa; (3) mức
độ bảo vệ các tập quán văn hóa truyền
thống;... Các chỉ số đánh giá về chất
lượng hạ tầng và chất lượng dịch vụ
công cộng cũng được đưa ra tương tự.
Hệ thống các chỉ số nói trên được tính
cho các vùng theo hiện trạng, theo tiềm
năng và theo hiện trạng, tiềm năng
dưới tác động của biến đổi khí hậu.
Tất nhiên, mọi tính toán phân tích được
dựa trên việc chia không gian mặt đất
của thành phố thành các khu vực, tính
toán hệ thống các chỉ số đối với các khu
vực theo hiện trạng, theo tiềm năng, theo
hiện trạng và tiềm năng dưới tác động
của biến đổi khí hậu, theo quyết định thay
đổi so với hiện trạng. Các tính toán này
đều được thực hiện bằng phân tích không
gian trong hệ thống thông tin địa lý.
Trên thế giới, kỹ thuật “Giám sát và
Đánh giá” (Monitoring and Evaluation
– M&E) đã được tiêu chuẩn hóa và áp
dụng bắt buộc đối với mọi quá trình
quản lý, triển khai thực hiện. Sách
hướng dẫn về kỹ thuật này đã được phổ
biến khá rộng rãi. Các văn bản luật của
Việt Nam trong thời gian gần đây luôn
có một chương về nội dung giám sát
và đánh giá. Tác dụng của giám sát và
đánh giá nhằm mục đích chính là đánh
giá xem quá trình triển khai đã đạt được
mục tiêu đặt ra chưa và nếu chưa đạt
được thì lý do là gì? triển khai chưa tốt
hay mục tiêu đặt ra chưa phù hợp, từ đó
đưa ra các quyết định điều chỉnh.
Nguyên tắc xây dựng hệ thống giám
sát và đánh giá dựa trên cách tiếp cận
như sau:
1. Trước hết, cần xác định rõ mục tiêu
đánh giá;
2. Tiếp theo, xác định cụ thể cần đánh
giá các yếu tố nào;
3. Từ đó, xem cần sử dụng tiêu chí nào
để đánh giá và lượng hóa việc đo tiêu
chí đó bằng các chỉ số cụ thể;
4. Để tính các chỉ số cụ thể nói trên, cần
thu nhận thông tin gì (người ta gọi là các
thông tin giám sát);
5. Xác định bằng cách thức nào để thu
nhận các thông tin giám sát.
Cách tiếp cận đi từ mục tiêu, nhu cầu
đánh giá tới thông tin giám sát, nhưng
xây dựng hệ thống lại phải đi từ thu
nhận thông tin giám sát tới đánh giá
và kết quả đánh giá. Toàn bộ quá trình
giám sát và đánh giá tạo nên một hệ
thống thông tin giám sát - đánh giá,
CHU Y ÊN Đ Ề
được coi như một bộ phận của hệ thống
thông tin quản lý thành phố.
Thông thường, mục tiêu của đánh giá
là nhận thức đúng được hiệu suất, hiệu
quả, tác động của quá trình đang vận
hành để đưa ra các quyết định điều
chỉnh cần thiết. Trong từng trường hợp
cụ thể, có thể việc đánh giá chỉ tập trung
vào một số tiêu chí nhất định. Trong
trường hợp đánh giá việc thực hiện
phương án quy hoạch trên thực tế, hệ
thống chỉ số cần được xây dựng sao cho
phản ảnh được phương án quy hoạch
được phê duyệt đã được thực hiện đến
đâu, tình trạng biến đổi khí hậu diễn
ra sai lệch bao nhiêu so với kịch bản,...
Các ý kiến giám sát và đánh giá được
tiếp thu từ nhiều nguồn khác nhau như
từ hiện trạng sử dụng đất, từ hệ thống
giám sát của các tổ chức, công dân.
IV. Tình hình phát triển đô thị thông
minh trên thế giới và ở Việt Nam
Phát triển đô thị theo hướng xây dựng
đô thị thông minh được coi như một
quy luật tất yếu trên thế giới. Các thành
phố trên thế giới đã đề cập hoặc bắt tay
vào xây dựng thành phố thông minh ở
nhiều mức độ khác nhau. Tất nhiên, thế
hệ công nghệ hiện nay vẫn đang chuyển
từ 3.0 sang 4.0 nên cũng chưa có các tiêu
chuẩn kỹ thuật cụ thể của một đô thị
thông minh. Mỗi đô thị lớn trên thế giới
được đánh giá là thành công trong một
mặt nào đó. Năm 2017, nhiều tổ chức
đã có xếp hạng một số thành phố tiên
phong trong xây dựng thành phố thông
minh như New York, San Francisco,
Boston, Chicago của Hoa Kỳ; London,
Paris, Amsterdam, Geneva của Châu
Âu; Seoul và Singapore của Châu Á;
Sydney của Châu Úc.
Trong các thành phố nói trên, London
được coi là thành phố có hệ thống giao
thông thông minh, giám sát ô nhiễm
môi trường tốt, hệ thống chăm sóc sức
khỏe cư dân tiên tiến dựa trên liên kết
với con người thông qua điện thoại
thông minh. Ở Châu Á, Singapore vừa
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 39
xây dựng và đưa vào khai thác sân bay
mới được coi là sân bay thông minh.
Thành phố Seoul của Hàn Quốc cũng
đang đi tiên phong trong kết nối mạng
GPRS di động 5G, thực hiện chiến dịch
“Seoul thông minh”, cung cấp thiết bị
di động cho người già và người tàn
tật phục vụ chăm sóc sức khỏe. Một
số nước lớn ở Châu Á như Ấn Độ và
Trung Quốc cũng bắt đầu lộ trình xây
dựng các thành phố thông minh với
danh sách các thành phố cần ưu tiên
phát triển. Ngoài những siêu đô thị, một
số thành phố nhỏ có đặc thù riêng cũng
được lựa chọn ở mức độ ưu tiên cao.
Ở Việt Nam, các thành phố cũng đã
bắt nhịp được xu hướng xây dựng
thành phố thông minh. Hiện nay có
trên 20 thành phố có dự kiến triển khai
kế hoạch xây dựng thành phố thông
minh, trong đó có 10 thành phố đã ký
kết hợp tác với các công ty tin học lớn
trong nước và ngoài nước về lộ trình
xây dựng thành phố thông minh. Các
lĩnh vực ưu tiên do các thành phố Việt
Nam lựa chọn là giao thông đô thị, môi
trường, nhà ở, giáo dục, y tế, an toàn
thực phẩm, năng lượng.
Dẫn dầu xu hướng này là Đà Nẵng. Từ
năm 2012, Đà Nẵng là thành phố đầu
tiên định hướng xây dựng thành phố
thông minh với sự hợp tác của tập đoàn
IBM và tập đoàn Viettel. Nội dung trọng
tâm của Đà Nẵng là y tế và giáo dục.
Tiếp theo, năm 2015 Bình Dương đã lựa
chọn hợp tác với tập đoàn Brainport của
Hà Lan với trọng tâm là nguồn nhân lực,
công nghệ, cộng đồng doanh nghiệp và
hạ tầng đô thị. Năm 2016 và 2017, TP. Hồ
Chí Minh, Đà Lạt, Phú Quốc, Mỹ Tho đã
kí kết hợp tác với VNPT trong việc phát
triển đô thị thông minh.
V. Kết luận
Nói chung, phát triển đô thị thông minh
mới đang được hình thành như một xu
hướng cả trên thế giới và ở Việt Nam,
chưa có những tiêu chuẩn kỹ thuật cụ
thể để đánh giá. Mỗi đô thị đang lựa
chọn một nội dung cụ thể để triển khai
đặc trưng thông minh, và từ đó tiếp tục
phát triển sang các nội dung khác.
Việc lựa chọn ưu tiên nào là điều dễ
nhận ra, nhưng phía sau cần nói tới là
công việc đồ sộ trong xây dựng hạ tầng
công nghệ ICT và hạ tầng thông tin
địa lý tích hợp. Không thể có bất kỳ hệ
thống thông minh nào mà không được
vận hành dựa trên một cơ sở dữ liệu địa
lý tích hợp đầy đủ, chính xác và được
cập nhật theo thời gian thực. Như vậy,
thách thức thực sự ở đây là đầu tư xây
dựng hạ tầng công nghệ và hạ tầng
thông tin. Dữ liệu quá lớn cũng là một
thách thức đáng kể. Cơ sở dữ liệu này
không chỉ sử dụng cho điều hành đô thị
thông minh mà còn sử dụng cho định
hướng chiến lược và quy hoạch phát
triển đô thị.
Những rủi ro có thể xẩy ra bao gồm:
(1) sự công khai kết nối dữ liệu sẽ làm
ảnh hưởng tới quyền riêng tư của cá
nhân; (2) dữ liệu quá lớn và đa dạng
bắt buộc phải lựa chọn giải pháp phần
mềm phù hợp mới đủ năng lực thực
hiện; (3) việc chuẩn hóa dữ liệu không
được dự tính sớm có thể dẫn đến thất
bại trong triển khai.
Điều quan trọng là cần có những bước
đi chuẩn xác để tránh những rủi ro đã
đề cập ở trên.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
[1]. Alvin Toffler, 1980, The Third Wave, Bantam
Books of US.
[2]. Ian Williamson, 2008, Global Challenges
for Land Administration and Sustainable
Development, Proceedings of Conference
“Toward a 2015 Vision of Land”, held October
24-25, 2007, at the International Center for
Land Policy Studies and Training in Taiwan.
[3]. United Nations, 2016, E-Government Survey
2016, New York, UN Public Administration.

Abstract: Technology 4.0 for smart city urban management

Some recommendations for smart urban planning

Smart city development is considered an indispensable rule in the world. In Vietnam, cities have also caught the trend
of building smart cities. Currently, there are over 20 cities planning to build smart cities, of which, 10 cities have signed
cooperation agreements with major domestic and foreign IT companies on the roadmap for building smart cities.
The priority areas selected by Vietnamese cities are urban transport, environment, housing, education, health, food
safety and energy. In this article, the author delves into how to organize smart cities and how to manage smart city
development through integrated planning.
In order to have a smart city, the first thing to do is to prepare a complete information technology (ICT) and
geographic information infrastructure. ICT infrastructure is composed of hardware, computer systems that connect
via telecommunications networks and artificial intelligence software to analyze information, make decisions or
recommend decisions. Integrated geographic information infrastructure includes integrated geographic information
with all information describing economic, social, cultural and environmental activities of all residents, organizations
and is updated from time to time. real time via sensors, activity information recording mechanism. Among the many
information to be noted, priority should be given to information related to the general development needs of the city
and information on public utilities that meet human needs.
Keywords: Technology 4.0; infrastructure; geographic information; building smart cities.

40 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 CHU Y ÊN Đ Ề
Phát triển đô thị XANH

& THÔNG MINH

BỀN VỮNG
PGS.TS. ĐỖ TÚ LAN ¹

Hướng tới phát triển đô thị bền vững, đòi hỏi phải có sự phát triển
tích hợp đa mục tiêu về phát triển đô thị xanh, không cabon, đô thị
sinh thái, đô thị thông minh, nhằm cải thiện môi trường, hạn chế tác
động của biến đổi khí hậu và có nhiều lợi ích kép khi sử dụng khoa
học công nghệ cao trong quản trị đô thị. Mỗi mục tiêu phát triển
đều có những lợi ích tốt, tuy nhiên hành động cho các mục tiêu cần
có sự tích hợp với nhau để đảm bảo tính hiệu quả cao hơn. Các đô
thị VN hiện đang cùng lúc tiếp cận nhiều mô hình phát triển khác
nhau, với sự trợ giúp từ nhiều tổ chức quốc tế và các bộ ngành, do
đó có nhiều hoạt động nhỏ lẻ, không hiệu quả. Bài viết sẽ nêu rõ
những bất cập và định hướng cho một khung tích hợp phát triển đô
thị xanh- thông minh và bền vững.

Giới thiệu chung về xu hướng phát thị cao hơn, làm gia tăng những tác đổi tích cực cho cả môi trường và xã hội

T
triển đô thị
rong bối cảnh đô thị hoá, hiện
đại hoá, công nghiệp hóa, và xu
hướng toàn cầu hoá, Việt Nam
đã có nhiều nỗ lực hòa hợp nhanh
chóng để tiếp cận các mô hình phát
triển đô thị cũng như các tiêu chuẩn
xây dựng quốc tế. Những nỗ lực này
đã được hướng dẫn bởi các chương
trình nghị sự phát triển toàn cầu do UN,
OECD và các tổ chức quốc tế khác đặt ra
và phối hợp thực hiện.
Khi đô thị hóa phát triển sẽ dẫn đến
số lượng dân số sống ở khu vực thành
động lên môi trường và mở rộng 'dấu
chân sinh thái'. Các thành phố đang có
những vấn đề về môi trường toàn cầu
và khủng hoảng phát triển2 . Nhằm hạn
chế tác động tiêu cực về kinh tế và môi
trường, các nhà khoa học đã cho ra đời
ý tưởng phát triển bền vững. “Phát triển
bền vững đã được định nghĩa là phát
triển đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà
không ảnh hưởng đến khả năng của các
thế hệ tương lai để đáp ứng nhu cầu
riêng của họ”. Tuy nhiên, phát triển đô
thị bền vững bao hàm một quá trình chú
trọng đến sự cải thiện, tiến bộ và thay
trong khu vực đô thị để đạt được tính
bền vững,.
Phát triển đô thị bền vững cần thiết phải
cải cách cơ chế thị trường để đạt được
mục tiêu cân bằng cả về môi trường,
kinh tế và xã hội. Một số chủ đề phổ
biến cho tất cả các định nghĩa về phát
triển đô thị bền vững là:
• Tập trung vào chất lượng cuộc sống
• Bảo tồn và giảm thiểu sử dụng các
nguồn tài nguyên không tái tạo.
• Kết hợp các quyết định kinh tế với các
quyết định về môi trường.
• Xem xét nhu cầu của các thế hệ tương lai.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 41


Phát triển đô thị bền vững cam kết
đảm bảo sức khỏe cộng đồng, cung cấp
cơ hội nhà ở và việc làm, đáp ứng các
tiêu chuẩn môi trường và sử dụng tài
nguyên bền vững.
Đồng thời, thông qua việc sử dụng công
nghệ hiện đại và xây dựng năng lực
con người để đạt được mục tiêu mong
muốn bằng việc quy hoạch, đầu tư cho
tăng trưởng kinh tế và bảo đảm môi
trường.
Việt Nam đã xây dựng Chiến lược
phát triển bền vững Việt Nam (VSDS)
2011-2020 , phù hợp với mục tiêu phát
triển bền vững do Liên hiệp quốc đặt
ra. VSDS tập trung vào con người, tăng
trưởng kinh tế, phát triển xã hội và bảo
vệ môi trường. Trong thập kỷ qua, đã có
hàng loạt sáng kiến trong lĩnh vực phát
triển đô thị theo hướng lồng ghép chống
chịu với biến đổi khí hậu vào quy hoạch
và phát triển đô thị. Hiện tại đã có nhiều
tổ chức quan tâm và xác định các hành
động chống chịu biến đổi khí hậu đô thị
ở Việt Nam.
42 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
Thành phố Xanh (Green City)
Thành phố xanh được định nghĩa là
thành phố cố gắng giảm thiểu tác động
môi trường bằng cách giảm chất thải,
mở rộng tái chế, giảm phát thải, tăng
mật độ nhà ở đồng thời tăng cường
không gian mở và khuyến khích phát
triển doanh nghiệp địa phương bền
vững. Thành phố xanh đòi hỏi sự tích
hợp hành động trong các lĩnh vực chính
sau:
- Tạo phân bổ sử dụng đất bền vững và
phù hợp: đảm bảo quy hoạch sử dụng
đất được phân bổ dựa trên giá trị của
chúng. Ví dụ, khu vực ven biển có giá
trị bất động sản cao nhưng chúng là khu
vực có hệ sinh thái nhạy cảm, cần được
cân nhắc trước khi chuyển đổi đất dọc
bờ biển thành khu du lịch.
- Sử dụng hệ thống giao thông và năng
lượng hiệu quả: lập kế hoạch cho hệ
thống giao thông dài hạn, ít phụ thuộc
vào năng lượng không tái tạo mà nhiều
hơn vào năng lượng tái tạo và kết nối
giao thông tốt giữa đường bộ, đường sắt
và sân bay. Trong một thành phố cần có
Thành phố Thông minh
Nguồn: internet
hệ thống giao thông công cộng rộng rãi,
làn đường dành cho xe đạp và cơ sở hạ
tầng khác hỗ trợ di chuyển không cần
xe hơi.
- Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên: có một
nguyên tắc gọi là “Thiết kế với thiên
nhiên”. Khi lập quy hoạch cần chú trọng
hài hòa với thiên nhiên để thành phố
có thể sống tốt hơn và phát triển mạnh.
Thành phố cần được bảo vệ khỏi lũ lụt,
hạn hán, hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, cần
được cung cấp các giá trị thẩm mỹ và
giải trí.
- Đô thị hoá và mật độ sử dụng: Trong
một quy hoạch đô thị được hoạch định
cẩn thận, những nơi mọi người sống,
làm việc, vui chơi, mua sắm và học hỏi
đều nằm trong khoảng cách thuận tiện
với nhau. Khuyến khích các phương
tiện xe đạp và phương tiện công cộng.
Thành phố Thông minh (Smart City
Planning)
Khái niệm "thành phố thông minh" đã
được một số công ty công nghệ sử dụng
trong nhiều năm và đóng vai trò mô tả
cho việc áp dụng các hệ thống ghép để
tích hợp hoạt động của cơ sở hạ tầng đô
thị và dịch vụ như tòa nhà, giao thông,
phân phối điện, nước, và an toàn công
cộng. Một thành phố thông minh có thể
được mô tả như một thành phố có các
tiện ích như sau:
- Cho phép thu thập và phân tích dữ
liệu đô thị trong thế giới thực bằng việc
sử dụng các hệ thống phần mềm, cấu
trúc từ máy chủ, hạ tầng mạng và thiết
bị khách.
- Thực hiện các giải pháp với sự hỗ trợ
của thiết bị đo đạc và kết nối với các
cảm biến, thiết bị truyền động và các
thiết bị di động.
- Có thể kết hợp dịch vụ sản xuất và môi
trường thông minh, khai thác thông tin
có thể truy cập trong các hoạt động và
ra quyết định, thông qua luồng thông
tin giữa đô thị và cộng đồng đô thị hoặc
doanh nghiệp.
Thành phố có thể được coi là một tổ
chức dịch vụ với công dân là khách
hàng - nó cung cấp dịch vụ cho công
dân của mình. Các thành phố cần được
cải tạo và phát triển thông minh hơn,
hiệu quả và bền vững hơn, để có thể cải
thiện khả năng dự báo và quản lý các
luồng phát triển đô thị và tích hợp các
không gian vật lý, kỹ thuật số vào một
khu vực. Phát triển thành phố hướng
tới công nghệ cao. Các thành phố thông
minh sử dụng công nghệ thông tin và
truyền thông khác nhau (ICT). Các giải
pháp đặc trưng bao gồm cơ sở hạ tầng
thông minh, hoạt động thông minh,
dịch vụ thông minh, công nghiệp thông
minh và hệ thống giáo dục thông minh
hoặc hệ thống bảo mật thông minh.
Thành phố Sinh thái (ECO City) và
thành phố Sinh thái – Kinh tế (ECO2
city)
Thành phố sinh thái được định nghĩa là
bao gồm một loạt các đề xuất sinh thái
đô thị nhằm đạt được tính bền vững.
Những đề xuất này là các chính sách về
môi trường, xã hội và thể chế cho việc
quản lý không gian đô thị, nhằm đạt
được tính bền vững.
Ngoài ra, Eco-city còn được mô tả là
"một thành phố cung cấp một tiêu
chuẩn sống được chấp nhận cho con
người cư ngụ mà không làm cạn kiệt các
hệ sinh thái và các chu kỳ sinh hóa mà
nó phụ thuộc". Ý tưởng về thành phố
sinh thái và thành phố có thể sống tốt
được thúc đẩy bởi sự bền vững đô thị.
Nó được mô tả như một hệ thống đô thị
góp phần phát triển thể chất, tinh thần
của cá nhân và xã hội cho tất cả cư dân
của thành phố. Eco-city còn là không
gian đô thị thú vị, hấp dẫn, cung cấp và
phản ánh sự phong phú về văn hóa và
tinh thần. Các nguyên tắc chính cung
cấp cho chủ đề này là sự công bằng,
nhân phẩm, khả năng tiếp cận, sự vui
vẻ, sự tham gia và trao quyền.
Khái niệm về thành phố Sinh thái- Kinh
tế (ECO2) được phát triển bởi Ngân
hàng Thế giới, nó có điểm giống với
Eco-city, nhưng ECO2 là một nền tảng
rộng được phát triển với mục đích cung
cấp hỗ trợ thực tế, có khả năng mở rộng,
phân tích và hoạt động cho các thành
phố ở các nước đang phát triển, để họ có
thể khai thác lợi ích của tính bền vững
về sinh thái và kinh tế.
Như tên gọi của nó, một thành phố
ECO2 xây dựng trên sức mạnh tổng hợp
và sự phụ thuộc lẫn nhau của tính bền
vững sinh thái và tính bền vững kinh
tế để củng cố lẫn nhau trong bối cảnh
đô thị. Một số thành phố sáng tạo đã có
CHU Y ÊN Đ Ề
cách tiếp cận chiến lược phù hợp, họ có
thể nâng cao hiệu quả tài nguyên của
mình bằng cách thực hiện cùng một giá
trị từ cơ sở tài nguyên nhỏ hơn và tái
tạo, đồng thời giảm ô nhiễm độc hại và
chất thải không cần thiết. Bằng cách này,
họ cải thiện chất lượng cuộc sống của
công dân, tăng cường khả năng cạnh
tranh kinh tế và khả năng chống chịu,
tăng cường năng lực tài chính, mang lại
lợi ích đáng kể cho người nghèo và tạo
ra một nền văn hóa bền vững.
Theo sáng kiến ECO2, tính bền vững
đô thị là một khoản đầu tư mạnh mẽ và
bền vững sẽ có hiệu quả kép. Trong một
nền kinh tế toàn cầu có nhịp độ nhanh
và không chắc chắn, các thành phố như
vậy có nhiều khả năng tồn tại được khi
có những cú sốc, thu hút các doanh
nghiệp, quản lý chi phí và phát triển
thịnh vượng. Hiện nay một số đô thị ở
Việt Nam cũng đang tiếp cận mô hình
phát triển thành phố ECO2 nhằm hài
hoà giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ
môi trường sinh thái.
Ngoài ra còn một số mô hình khác như
mô hình Phát triển đô thị 3Es (Kinh tế
Economy- Môi trường Environment-
Công bằng Equity) do Ngân hàng châu
Á phát động đã và đang ứng dụng ở
một số đô thị tại VN. Đài Loan cũng
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 43
có bài học về mô hình 3E (Kinh tế
Economy- Môi trường Environment-
Sử dụng năng lượng hiệu quả Energy
Effidency).
Những nỗ lực trong chỉ đạo và quản lý
phát triển đô thị ở Việt Nam hướng tới
mô hình phát triển bền vững.
Mô hình phát triển đô thị theo mục tiêu
và các chỉ tiêu phát triển
Để có định hướng tống thể cho đô thị
Việt Nam phát triển, năm 2012 Thủ
tướng Chính phủ đã có quyết định số
1659/ TTg về Chương trình Phát triển đô
thị VN đến năm 2030; đồng thời Bộ Xây
dựng cũng ban hành Thông tư Hướng
dẫn lập, thẩm định, phê duyệt, đề án
PTĐT (TT12/2014/BXD). Quốc Hội cũng
ban hành các Nghị quyết số 1210/ 2012/
QH về đánh giá phân loại đô thị, tạo
nền tảng cho sự cạnh tranh tích cực của
các đô thị theo các cấp loại đô thị. Các
cấp chính quyền đô thị đã dựa trên cơ
sở bộ chỉ số đánh giá phân loại đô thị để
xác định những chỉ số yếu kém của đô
thị cần được bổ sung hoàn thiện hơn,
đáp ứng nâng cao chất lượng sống của
đô thị.
Hướng tới mục tiêu tổng thể là chiến
lược phát triển bền vững quốc gia, do
đó đối với phát triển đô thị, nhiều mục
tiêu được đặt ra và Chính phủ và các Bộ
ngành cũng đã có những quyết sách cụ
thể:
Đô thị Việt Nam ứng phó - chống chịu
với biến đổi khí hậu
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề
án "Phát triển các đô thị Việt Nam ứng
phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2013
- 2020"(QĐ 2623/2013/TTg), Đề án được
thực hiện trong giai đoạn đến 2020, tầm
nhìn sau năm 2020. Cụ thể, giai đoạn
I (từ 2013 - 2015) tại 6 đô thị gồm TP
HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Hải Phòng, Đà
Nẵng và Cà Mau. Giai đoạn II (từ 2016
- 2020) thực hiện cho 35 đô thị, trong đó
gồm 24 đô thị thuộc 15 tỉnh vùng duyên
hải Bắc bộ, duyên hải miền Trung và
đồng bằng sông Cửu Long; 11 đô thị
thuộc 10 tỉnh vùng miền núi phía Bắc và
Tây Nguyên.
Bộ chỉ tiêu đô thị có khả năng chống
44 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
chịu với BĐKH (đã có đề xuất, hiện
chưa ban hành)
Đô thị Việt Nam thông minh bền vững
Chính phủ đã Phê duyệt Đề án Phát
triển đô thị thông minh bền vững Việt
Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định
hướng đến năm 2030 (QĐ 950/ 2018/
TTg);
Mục tiêu tổng quát của đề án phát triển
đô thị thông minh bền vững là:
Phát triển đô thị thông minh bền vững ở
Việt Nam hướng tới tăng trưởng xanh,
phát triển bền vững, khai thác, phát huy
các lợi thế, tiềm năng, nâng cao hiệu
quả sử dụng nguồn lực; khai thác tối ưu
hiệu quả tải nguyên, con người, nâng
cao chất lượng cuộc sống, đồng thời
đảm bảo tạo điều kiện đối với tổ chức,
cá nhân, người dân tham gia hiệu quả
nghiên cứu, đầu tư xây dựng phát triển
đô thị thông minh; hạn chế các rủi ro và
nguy cơ tiềm năng; nâng cao hiệu quả
quản lý nhà nước và các dịch vụ đô thị;
nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế,
hôi nhập quốc tế.
Một số mục tiêu cụ thể của Đề án phát triển
đô thị thông minh bền vững
– Giai đoạn đến năm 2020: Xây dựng
nền tảng cơ sở pháp lý phát triển đô thị
thông minh, tiến hành công tác chuẩn bị
đầu tư triển khai thí điểm ở cấp khu đô
thị và đô thị.
+ Hỗ trợ tối thiểu 3 đô thị phê duyệt Đề
án tổng thể về phát triển đô thị thông
minh và tổ chức thực hiện đầu tư hạ
tầng và phát triển ứng dụng các tiện ích
đô thị thông minh;
+ Hỗ trợ tối thiểu 3 khu đô thị mới được
đầu tư xây dựng áp dụng thí điểm các
giải pháp đô thị thông minh;
+ Xây dựng phê duyệt chương trình,
dự án ưu tiên thí điểm phát triển đô
thị thông minh đồng bằng Sông Cửu
Long…
– Giai đoạn đến năm 2025: Thực hiện
giai đoạn 1 thí điểm phát triển đô thị
thông minh.
+ Hỗ trợ ít nhất 6 đô thị/ 6 vùng kinh tế
phê duyệt đề án tổng thể về phát triển
đô thị thông minh và tổ chức triển khai
thực hiện các tiện ích đô thị thông minh
phục vụ cư dân đô thị; hình thành thí
điểm Trung tâm kết nối công dân kết
hợp bộ phận 1 cửa;
+ Thí điểm cơ chế áp dụng cấp chứng
nhận khu đô thị mới thông minh…
– Định hướng đến năm 2030: Hoàn
thành thí điểm giai đoạn 1, từng bước
triển khai, nhân rộng theo lĩnh vực,
khu vực, hình thành mạng lưới liên kết
các đô thị thông minh, có khả năng lan
tỏa; Hình thành các chuỗi đô thị thông
minh khu vực phía Bắc, miền Trung,
khu vực phía Nam và Đồng bằng Sông
Cửu Long, lấy Thành phố Hà Nội,
Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà
Nẵng, thành phố Cần Thơ là hạt nhân,
hình thành mạng lưới liên kết các đô thị
thông minh.
Bộ Thông tin Truyền thông đã ban hành
Bộ chỉ tiêu phát triển đô thị thông minh
(TT số 3098/2019/BTTTT)
Đô thị Việt Nam tăng trưởng Xanh
Cơ sở dữ liệu
nền tảng đô thị
Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch phát
triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam
đến năm 2030. (QĐ 84/2018/TTg);
Mục tiêu tổng quát
Tạo lập và phát triển đô thị tăng trưởng
xanh ở Việt Nam nhằm thúc đẩy chuyển
dịch mô hình tăng trưởng kinh tế đô
thị theo hướng tăng trưởng xanh, nâng
cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo phát
triển kinh tế khu vực đô thị nhanh, hiệu
quả, bền vững, góp phần tạo việc làm,
xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần của người dân,
nâng cao năng lực chống chịu ứng phó
biến đổi khí hậu của hệ thống các đô thị,
đóng góp cho cam kết quốc gia về giảm
phát thải khí nhà kính.
Bộ Xây dựng đã ban hành Bộ chỉ số đô thị
tăng trưởng Xanh (TT 01/2018/BXD)
Bộ Xây dựng đã có một dự án nghiên
cứu về quy hoạch thành phố xanh trên
cơ sở hợp tác và hỗ trợ của KOIKA- Hàn
Quốc (2017)4. Dự án đã có đề xuất một
bộ chỉ tiêu cho quy hoạch thành phố
xanh tại Việt Nam, đồng thời áp dụng
phần mềm chuyên dụng về quy hoạch
thành phố xanh cho việc lập và thẩm
định đồ án quy hoạch đô thị xanh. Tuy
nhiên đây mới chỉ là những tiếp cận ban
đầu, thử nghiệm cho một số thành phố
của Việt Nam.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, các
Bộ ngành từ các Chương trình như trên,
các Dự án, đề án, các hành động có thể
được đầu tư từ ngân sách hoặc hỗ trợ từ
các nguồn như ODA và từ các khối tư
nhân... Hiện một số thành phố đã công
bố thực hiện phát triển thành phố thông
minh như thành phố Hà Nội, TP Hồ Chí
Minh, TP Đà Nẵng, TP Cần Thơ...; một
số thành phố đang hướng theo mô hình
thành phố xanh như TP. Huế, TP. Vũng
Tàu, TP. Cần Thơ…
Những thách thức và bất cập
Thiều nền tẳng cơ sở dữ liệu
Để thực hiện các chương trình, đề án
nêu trên, đặc biệt là phát triển đô thị
thông minh đòi hỏi một nền tảng cơ sở
dữ liệu đồng bộ thống nhất và được
hệ thống hoá theo hướng mở để dùng
chung và có giao diện đa chiều. Tuy
nhiên hiện nay hầu hết các đô thị chưa
thiết lập được một hệ thống dữ liệu cơ
sở đô thị theo hướng thông minh. Hầu
hết các dữ liệu được hệ thống theo từng
ngành, hoặc theo từng mục tiêu sử dụng
như Y tế, giao thông, Ngân hàng…
nhưng không có sự thống nhất từ hệ
thống phần mềm, cách quản trị dữ liệu.
Đặc biệt là quản trị đô thị, các dữ liệu
thực tế của đô thị thiếu và phân tán theo
cấp và theo ngành. Để thiết lập được
một hệ thống cơ sở dữ liệu đảm bảo cho
quá trình kiểm soát đánh giá đô thị là
một quá trình rất khó khăn đòi hỏi phải
có thời gian và nguồn đầu tư đáng kể.
Đối với mỗi đề án, mỗi mục tiêu phát
triển đô thị lại có một Bộ chỉ số đánh
giá, ví dụ Bộ chỉ số phân loại đô thị, bộ
chỉ số đô thị tăng trưởng xanh, bộ chỉ
số phát triển bền vững, bộ chỉ số đô thị
phát triển thông minh, bộ chỉ số đô thị
có khả năng chống chịu BĐKH… Nếu
các đô thị không có một hệ thống dữ
liệu cơ sở dùng chung để có thể áp dụng
các bộ chỉ số đánh giá trên nền tẳng dữ
liệu chung thì sẽ là một thách thức đáng
kể. Đây là việc cần làm ngay, có liên
quan đến nhiều ngành nhiều cấp, cần có
biện pháp và cơ chế ưu tiên thực hiện.
Nguồn lực hạn chế, đầu tư phân tán và
manh mún
Mặc dù các Chương trình đề án đưa ra
rất nhiều mục tiêu và chỉ số yêu cầu đạt
được, nhưng hầu như về nguồn lực đầu
tư thì không cụ thể, chỉ là những định
hướng chung chung như sử dụng Ngân
sách TW và địa phương, các nguồn
ODA và các nguồn khác, tuỳ theo điều
kiện của mỗi địa phương có khả năng
huy động. Vốn ngân sách vẫn theo Luật
Ngân sách theo kế hoạch hàng năm cho
rất nhiều lĩnh vực ưu tiên, các nguồn
khác chưa xác định, do đó từ nguồn
ngân sách hạn chế phân bổ theo địa
phương và theo lĩnh vực sẽ bị phân tán
nhỏ lẻ, khó có thể đầu tư đồng bộ như
mục tiêu mong muốn.
Ví dụ đối với mục tiêu thoát nước chống
ngập cho một số thành phố, ngoài
nguồn ngân sách hàng năm, việc huy
động vốn ODA từ nhiều tổ chức quốc
tế khác nhau, mỗi nguồn đầu tư được
CHU Y ÊN Đ Ề
một phần của hệ thống, thiếu sự đấu nối
đồng bộ, kém hiệu quả. Một số đô thị
huy động được nguồn ODA đầu tư nhà
máy xử lý nước thải, nhưng lại thiếu
nguồn đầu tư hệ thống thu gom, do
đó nhà máy xử lý nằm chờ không hoạt
động được. Sự đầu tư manh mún dẫn
đến tình trạng lãng phí, kém hiệu quả.
Đối với cùng một đô thị, việc cùng
lúc đưa ra nhiều mục tiêu phát triển,
như phát triển đô thị xanh, đô thị tăng
trưởng xanh, đô thị thông minh..., theo
đó là các chương trình, dự án riêng rẽ,
lần lượt được đổ vào sẽ dễ bị chồng
chéo hoặc khập khễnh, nếu không có sự
chỉ đạo điều phối và tích hợp tốt.
Hầu như các đô thị không thể chủ động
về nguồn lực thực hiện một cách toàn
diện, đặc biệt là mục tiêu phát triển đô
thị thông minh rất phụ thuộc vào khoa
học tiên tiến và công nghệ tin học. Việc
đầu tư không toàn diện kịp thời, có thể
dẫn đến tình trạng chưa đầu tư xong hệ
thống đã lạc hậu nhanh chóng.
Năng lực thực hiện
Chính quyền đô thị và cộng đồng đô
thị là những người trực tiếp thực hiện,
triển khai các mô hình phát triển đô thị.
Phát triển đô thị tăng trưởng xanh, đô
thị xanh, đô thị thông minh vẫn đang là
những khái niệm còn khá mơ hồ. Hầu
hết các khái niệm này mới phổ cập ở các
hội thảo, tài liệu... chưa phải đã thực sự
đi vào cuộc sống. Cán bộ, ngành, các
địa phương và cộng đồng chưa thật sự
được tiếp cận và hiểu rõ các mô hình
phát triển nêu trên, do đó từ chưa hiểu
đến hiểu và thực hiện sẽ là một khoảng
cách đáng kể.
Việc tăng cường năng lực thực hiện các
chương trình, đề án tại các cấp ở địa
phương là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên
hiện đang tồn tại những thực tế đáng
lo ngại: Cán bộ được đào tạo để thực
hiện đúng chuyên môn yêu cầu lại bị
luân chuyển đi làm việc khác, người cần
đào tạo thì quá bận, người được đào tạo
nhiều lại không được thực hiện nhiệm
vụ hoặc không thực hiện được.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 45
Sự cần thiết phát triển đô thị tích hợp
đa mục tiêu ĐTX-TM hướng tới Bền
vững
Chiến lược tích hợp các chương trình
mục tiêu
Theo xu hướng tăng cường phân
cấp phân quyền cho chính quyền địa
phương các cấp, đòi hỏi sự chỉ đạo
thống nhất tại mỗi địa phương. Các đô
thị không thể triển khai các hoạt động
riêng rẽ của từng đề án theo các mục
tiêu riêng lẻ như đô thị tăng trưởng
xanh, hay đô thị ứng phó biến đổi khí
hậu, đô thị thông minh, bởi các mục
tiêu này đều có những hiệu ứng tương
tác hỗ trợ qua lại tích cực, tạo hiệu quả
cao cho đô thị. Do đó, các đô thị cần
có một chiến lược tích hợp các chương
trình đề án, lồng ghép các mục tiêu, để
có cấu trúc phân bổ nguồn lực hợp lý
và hiệu quả.
Các giải pháp kỹ thuật thích hợp
Công nghệ thông tin và các giải pháp
phần mềm thông minh là công cụ hữu
hiệu hỗ trợ cho việc thực hiện các dự
46 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
án kỹ thuật cũng như kiểm soát các chỉ
số đô thị nhanh, đồng bộ và chính xác.
Tuy nhiên mỗi mục tiêu phát triển đô
thị đang được triển khai theo các lĩnh
vực ngành, mỗi ngành có điều kiện
tiếp cận với khoa học công nghệ thông
tin ở mức độ khác nhau, do đó cần có
trung tâm tích hợp thông tin và hỗ trợ
kết nối kỹ thuật đồng bộ liên ngành liên
cấp. Các chương trình dự án có các lực
lượng tư vấn trong và ngoài nước, cũng
có trình độ và phương pháp tiếp cận
khác nhau, do đó việc chỉ đạo của chính
quyền đô thị vô cùng quan trọng nhằm
tạo sự thống nhất kết nối các thiết kế
kỹ thuật đồng bộ, dữ liệu đô thị khi dự
án hoàn công và vận hành bảo dưỡng.
Song song với việc chỉ đạo khớp nối
giải pháp kỹ thuật của các chương trình,
dự án đầu tư phát triển đô thị, Thành
phố cần có các công cụ quản lý như ban
hành các quy định, quy chế phối hợp.
Cơ chế quản lý phối hợp
Sự kết nối, tích hợp các chương trình
dự án với các mục tiêu khác nhau có
sự tương tác phát triển, tạo lợi ích, hiệu
quả cho đô thị là cần thiết, tuy nhiên,
từ cấp lãnh đạo cho đến các đơn vị
thực hiện thường theo lĩnh vực có thể
không có những tương tác hỗ trợ nếu
không có những quy định cụ thể, do
đó “ Cơ chế quản lý phối hợp” là công
cụ không thể thiếu khi thực hiện mô
hình phát triển đô thị tích hợp đa mục
tiêu. Theo đó cần có những quy định
về phối hợp kiểm soát không gian, đất
đai, hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị, môi
trường đô thị, kết nối kỹ thuật, cơ sở
dữ liệu dùng chung, giao diện đối thoại
công đồng, thu thập thông tin về thời
tiết, thiên tai vv… Tích hợp đa ngành
là công việc khó khăn đối với cách làm
truyền thống của Việt Nam, đặc biệt là
khả năng chia sẻ thông tin.
Phát triển thành phố thông minh đòi
hỏi phải phát triển hệ thống mạng lưới
thông tin công khai minh bạch, thống
nhất, chính xác, do đó các ngành, các
cấp đều phải phối hợp thực hiện. Sự hỗ
trợ của khoa học tiên tiến 4.0 sẽ là nền
tảng quan trọng cho sự phát triển thành thông minh còn rất mới mẻ với cộng đô thị phát triển bền vững, tiết kiệm tài

phố thông minh, có thể linh hoạt kiểm
soát các chỉ số tăng trưởng xanh, môi
trường đô thị cũng như hỗ trợ phát triển
cấu trúc thành phố xan h,hỗ trợ kiểm
soát các khu vực nhậy cảm với thiên tai.
Đặc biệt là sự tham gia của cộng đồng
trong quá trình tích hợp dữ liệu và đối
thoại trong quản lý đô thị.
Sự tham gia của cộng đồng
Phát triển đô thị thông minh, đô thị xanh
hay đô thị tăng trưởng xanh, không thể
tách biệt sự tham gia của cộng đồng. Với
sự hỗ trợ của mạng internet ngày nay,
hầu hết dân cư, lao động các lứa tuổi
đều có thể dễ dàng tiếp cận internet, các
thông tin mạng chính thống và không
chính thống có tác động rất trực tiếp tới
cộng đồng. Người dân đô thị là chủ thể
của đô thị, vừa là người sở hữu các thành
quả phát triển của đô thị nhưng cũng
đồng thời là đối tượng chịu đựng những
rủi ro hoặc sự ô nhiễm, bất cập của đô
thị. Mô hình phát triển thành phố thông
minh cũng sẽ tạo môi trường cho cộng
đồng thông minh hơn, họ có quyền tiếp
cận và đối thoại trực tiếp với chính quyền
đô thị cho các chương trình, dự án, hoặc
những hành động thiếu ý thức xây dựng.
Người dân được tiếp cận các thông tin
về các bộ chỉ số phát triển đô thị theo các
mục tiêu, và tham gia đóng góp để nâng
cao chất lượng đô thị, thúc đẩy các yêu
cầu về tăng trưởng Xanh đô thị.
Tuy nhiên, những khái niệm về các mô
hình phát triển đô thị xanh hay đô thị
đồng. Do đó việc truyền thông, nâng
cao nhận thức của cộng đồng và tạo
cơ chế để cộng đồng tham gia vào các
hoạt động theo mục tiêu phát triển cụ
thể là rất cât thiết. Đặc biệt đối với chủ
đầu tư phát triển đô thị, cần có cơ chế
khuyến khích dầu tư theo hướng công
trình xanh và thông minh đạt yêu cầu
của bộ chỉ số tích hợp các mục tiêu. Việc
liên kết nhiều không gian đô thị xanh và
thông minh sẽ hỗ trợ tổng thể thành phố
phát triển toàn diện.
Lời kết:
Đô thị là một hệ sinh thái, luôn luôn vận
động và phát triển, cũng có thể bị suy
thoái bởi sự tác động của con người.
Với sự gia tăng dân số đô thị nhanh
chóng, khai thác tài nguyên cạn kiệt, môi
trường bị ô nhiễm, hạ tầng đô thị quá
tải … cùng nguy cơ tác động của biến
đổi khí hậu, mỗi đô thị Việt Nam cần
có định hướng mô hình phát triển thích
hợp nhất. Phát triển triển đô thị xanh
và thông minh là xu hướng hoàn toàn
phù hợp với những mục tiêu hướng tới
bền vững và thịnh vượng. Tuy nhiên các
đô thị cần có sự lựa chọn các giải pháp
thích hợp và cách tiếp cận hợp lý, phù
hợp với điều kiện trình độ và nguồn lực
của đô thị mình. Đồng thời các thành
phố cũng cần có chiến lược tích hợp các
chương trình, dự án theo hướng đa mục
tiêu tạo hiệu ứng kép, hiệu quả cao cho
đô thị.
Từ khoá: Đô thị Xanh, đô thị thông minh,
CHU Y ÊN Đ Ề
nguyên, tiết kiệm năng lượng, đô thị sinh
thái, khung tích hợp phát triển đô thị Xanh-
thông minh, bảo vệ nguồn nước.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- BXD; Báo cáo về Tình hình phát triển đô thị
VN 2018
2- Đề án Phát triến đô thị VN ứng phó với
BĐKH (QĐ 2326/2013/TTg)
3- Đề án Chương trình phát triển đô thị thông
minh đến năm 2015 (QĐ 950/2018/TTg)
4- Bộ chỉ tiêu ĐT thông minh (ban hành lần 1)
( TT số 3098/2019/BTTTT
5- Đề án Phát triển ĐTVN đến năm 2030 ( QĐ
1659/2012/TTg)
6- Phân loại phân cấp đô thị VN ( NQ
1210/2012)
7- Chương trình phát triển đô thị Tăng trưởng
Xanh (QĐ 84/2018/TTg)
8- Bộ chỉ tiêu Đô thị Tăng trưởng Xanh ( TT
01/2018/BXD)
9- Bộ chỉ tiêu thống kê PT bền vững
(TT03/2019/BKHĐT).
10- Đỗ Tú Lan và Kapil; Quy hoạch đô thị có khả
năng chống chịu với BĐKH trên cơ sở quản lý
tổng hợp nguồn nước ( Dự án hỗ trợ của CP Bỉ)
11- ADB; Green Solutions- Livable – Cities ( Phát
triển đô thị
GrEEEn/ 03Es) –
12- Trương Tiến Hải; Triết lý về Phát triển đô thị
13- Quy hoạch và phát triển đô thị Xanh (
Koika- Hàn Quốc)
14- WB- Ngân hàng Thế giới Phát triển đô thị
theo hướng ECO2 ( Kinh tế- Sinh thái).
15- WB- Ngân hàng Thế giới; Báo cáo đánh giá
Đô thị hoá VN

Green - Smart and Sustainable Urban Development

Towards the goal of sustainable urban development, requiring integrated multi-objective development, green cities,
non-Cabon cities and eco-cities, which are goals towards environmental improvement and drought manufacturing
effects of climate change. Smart city development has many benefits of knowing how to use high-tech science in
urban governance, creating dynamic and oriented development with high utility for society. Each development goal
has good benefits for urban development, but the actions for the goals need to be integrated with each other to
ensure greater efficiency. Vietnamese cities are currently approaching different development models at the same
time, with the assistance of many international organizations, and different ministries and branches, thus having many
small and ineffective activities. The paper will highlight the inadequacies and orientations for an integrated framework
of green-smart and sustainable urban development.
Keywords: Green urban, smart city, sustainable development city, resource saving, energy saving, eco-urban,
integrated framework of green-smart city development, water protection.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 47

 Thành phố bền vững thông minh
LỢI ÍCH
và THÁCH THỨC
TS.KTS. NGÔ LÊ MINH

Thành phố thông minh bền vững là một thành phố sáng tạo, có sử
dụng công nghệ thông tin, truyền thông (ICT) và các phương tiện
khác để nâng cao chất lượng cuộc sống, hiệu quả hoạt động và dịch
vụ đô thị. Đô thị thông minh cũng đáp ứng được nhu cầu của hiện
tại cũng như tương lai về các mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Sự
phát triển các thành phố bền vững thông minh sẽ góp phần phát
triển kinh tế cho các quốc gia, vùng miền và cả khu vực. Việt Nam là
một quốc gia có tốc độ đô thị hóa nhanh, dân cư đang dịch chuyển
về các thành phố lớn, có khả năng ứng dụng công nghệ vào phát
triển kinh tế và nâng cao chất lượng môi trường sống. Việc tìm hiểu
tổng quan và các yếu tố cơ bản của thành phố bền vững thông minh
sẽ giúp đưa ra định hướng phát triển cho các đô thị lớn tại Việt Nam,
cũng như các tỉnh thành đang mong muốn sự bứt phá để phát triển
trong kỷ nguyên kỹ thuật số.

K
inh tế, quản trị, môi trường
và xã hội là bốn yếu tố chính
hình thành nên cấu trúc một
thành phố. Các yếu tố này được phản
ánh thông qua ba khía cạnh của thành
phố: (1) Tính bền vững và môi trường,
(2) Các dịch vụ đô thị và (3) chất lượng
cuộc sống của người dân. Mỗi khía cạnh
này có những thuộc tính, đặc trưng
riêng của chúng. Tính bền vững và môi
trường là rất quan trọng đối với cảnh
quan đô thị kể từ khi các thành phố đại
diện cho 75% tiêu thụ năng lượng và
80% phát thải CO2 trên cơ sở toàn cầu.
Các thuộc tính cơ bản trong lĩnh vực này
bao gồm cơ sở hạ tầng và quản trị, năng
lượng và biến đổi khí hậu, ô nhiễm, lãng
phí, xã hội, kinh tế và sức khoẻ. Đối với
các dịch vụ đô thị, các thuộc tính chủ
yếu bao gồm công nghệ và cơ sở hạ tầng
(như giao thông, nhà cửa, chăm sóc sức
khoẻ), tính bền vững (như nước, không
khí, chất thải), quản trị (ví dụ như tổ
chức, hành chính và lãnh đạo). Khía
cạnh cuối cùng là chất lượng cuộc sống
của người dân, phản ánh sự tiện nghi
và thoải mái của cư dân thành phố thể
hiện ở các mặt thịnh vượng, giàu có,
sức khoẻ và giáo dục. Tất cả những khía
cạnh trên của thành phố cần phải được
cân bằng và hài hòa mới đảm bảo cho
sự hình thành một thành phố bền vững
thông minh.
Cơ sở hạ tầng là một khía cạnh quan
trọng của một thành phố thông minh.

48 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Theo truyền thống, có hai loại cơ sở hạ
tầng: thể chất (ví dụ: tòa nhà, đường xá,
phương tiện giao thông, và nhà máy
điện) và kỹ thuật số (công nghệ thông
tin (CNTT) và cơ sở hạ tầng truyền
thông). Ngoài ra còn có khái niệm cơ
sở hạ tầng dịch vụ cung cấp các dịch
vụ chạy trên cơ sở hạ tầng vật chất (ví
dụ như giáo dục, y tế, chính phủ điện
tử và vận tải công cộng). Cơ sở hạ tầng
kỹ thuật số cung cấp keo để giúp thành
phố thông minh hoạt động hiệu quả và
theo cách tối ưu.
Các cơ sở vật chất và dịch vụ đô thị bao
gồm: (1) năng lượng thông minh, (2) tòa
nhà thông minh, (3) vận chuyển thông
minh (4) nước thông minh, (5) chất thải
thông minh, (6) an toàn và an toàn vật lý
thông minh, và (8) giáo dục thông minh.
Công nghệ thông tin và truyền thông
(information and communication
technology –ICT) đóng một vai trò quan
trọng trong thành phố thông minh vì
nó hoạt động như một nền tảng để tổng
hợp thông tin và dữ liệu để giúp hiểu rõ
hơn về thành phố đang hoạt động như
thế nào về tiêu thụ tài nguyên, dịch vụ
và lối sống.
Như vậy, một thành phố bền vững
thông minh có mục tiêu cuối cùng là
đạt được môi trường đô thị bền vững
về mặt kinh tế mà không phải đánh đổi
sự tiện nghi thoải mái và chất lượng
cuộc sống của người dân. Thành phố
bền vững thông minh cần đảm bảo môi
trường sống bền vững cho tất cả mọi
người thông qua việc sử dụng các công
nghệ thông tin và truyền thông.
CHU Y ÊN Đ Ề
Khái niệm thành phố bền vững thông
minh
Năm 2014, Tập đoàn Focus về các
thành phố bền vững thông minh (FG-
SSC) của Tổ chức Viễn thông Quốc
tế (International Telecommunication
Union's - ITU) - cơ quan chuyên môn
của Liên Hợp Quốc đã đưa ra định
nghĩa về thành phố bền vững thông
minh như sau [3]: “A Smart Sustainable
City (SSC) is an innovative city that
uses information and communication
technologies (ICTs) and other means to
improve quality of life, efficiency of urban
operation and services, and competitiveness,
while ensuring that it meets the needs of
present and future generations with respect
to economic, social and environmental
aspects”.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 49
Theo định nghĩa này, thành phố thông
minh bền vững là một thành phố sáng
tạo, có sử dụng công nghệ thông tin,
truyền thông (ICT) và các phương tiện
khác để nâng cao chất lượng cuộc sống,
hiệu quả hoạt động và dịch vụ đô thị,
đồng thời đáp ứng được nhu cầu của
hiện tại cũng như tương lai về các mặt
kinh tế, xã hội và môi trường.
Mục tiêu chính của thành phố bền vững
thông minh là nâng cao chất lượng cuộc
sống của người dân trên nhiều khía
cạnh và quy mô khác nhau, thông qua
việc cung cấp và tiếp cận với các nguồn
tài nguyên nước, năng lượng, giao thông
và di động, giáo dục, y tế, môi trường,
quản lý chất thải, nhà ở, công ăn việc
làm, và sử dụng công nghệ thông tin.
Với hệ thống đô thị ngày càng phức tạp
và quy mô gia tăng liên tục, công nghệ
thông tin có thể coi như một nền tảng
quan trọng để vượt qua những thách
thức và tận dụng các cơ hội mới, hướng
tới sự phát triển thông minh và bền
vững.
Thực tế, các thành phố thông minh đã
được xây dựng từ nhiều năm trước,
năm 2003 thành phố New Songdo
City của Hàn Quốc được đặt viên
gạch đầu tiên, và đến nay đã có hơn
20.000 cư dân. Hay thành phố Fujisawa
Sustainable Smart Town của Nhật Bản,
nơi sinh sống của khoảng 1.000 hộ gia
đình tính đến nay. Ở châu Âu, cho đến
nay chỉ tập trung tích hợp các yếu tố của
thành phố thông minh vào đô thị có sẵn
như Amsterdam Smart City hay Smart
City Vienna. Ở Đức, thành phố thông
minh quy mô nhất là Telekom-City,
thuộc tiểu bang Baden-Württemberg.
Trong giai đoạn đầu 5 năm, người ta
thử nghiệm các ứng dụng của như
E-Government (Chính phủ hành chính
điện tử), E-Ticketing (vé điện tử trong
giao thông) và không gian sống kết
mạng lưới.
Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Liên bang
Đức cho rằng Thành phố thông minh
là “thành phố trung tính về CO2, sử
dụng năng lượng và tài nguyên có
hiệu quả, thích ứng với khí hậu trong
tương lai”. Thành phố thông minh có
50 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
khả năng đem lại nhiều lợi thế như hệ
thống điều phối giao thông, vận chuyển
năng lượng, giảm thiểu mức tiêu thụ
năng lượng,… Các công nghệ thông
tin và truyền thông thông minh giúp ta
kết nối mạng lưới và kiểm tra mọi lĩnh
vực quan trọng như giao thông, quản lý
hành chính, y tế, nhà ở, giáo dục và văn
hoá.
Phát triển thành phố thông minh: Lợi
ích & Thách thức
Liên Hiệp Quốc ước tính vào năm 2050,
tối thiểu 70% dân số của trái đất sẽ sinh
sống tại các thành phố, đó cũng là nơi
nơi tiêu thụ phần lớn năng lượng toàn
cầu và thải ra nhiều khí nhà kính nhất.
Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng sẽ khiến
môi trường sống bị thay đổi, và tương
lai trái đất sẽ phụ thuộc vào tài xoay xở
của các nhà quản lý và quy hoạch đô
thị. Đồng thời, quá trình đô thị hóa tất
yếu như thế sẽ làm xuất hiện nhiều hơn
các thành phố quy mô trên 1 triệu dân
và các "siêu thành phố" quy mô trên 10
triệu dân. Do vây, việc phát triển thành
phố thông minh là phù hợp với xu thế
chung của thế giới và có ảnh hưởng lớn
tới tương lai bền vững của nhân loại
trong tương lai. Các thành phố này chỉ
chiếm 2% diện tích thế giới nhưng tiêu
thụ tới 75% nguồn tài nguyên tự nhiên.
Hình 2. Sao lại phải Thông minh? - Thách thức từ quá trình đô thị hóa
(Nguồn: tác giả, 2017)
Áp lực về biến đổi khí hậu thì không
bao giờ lắng xuống. Vì thế, các nhà quản
lý bị thúc đẩy phải xây dựng các thành
phố “bền vững và thông minh” hơn
trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả
nguồn tài nguyên để phục vụ cho cuộc
sống con người.
Trên thế giới hiện nay có khoảng hơn
100 thành phố đã triển khai các cấp độ
khác nhau của thành phố thông minh.
Một số hình mẫu thành phố thông minh
có thể kể đến như Amsterdam (Hà Lan),
Lyon (Pháp), Edinburgh (Scotland), Thị
trấn thông minh Fujisawa của Nhật Bản
… cùng hàng loạt doanh nghiệp viễn
thông tiếng tăm đi tiên phong trong việc
phát triển thành phố thông minh như
Schneider Electric, Thales Group, IBM,
Telefonica hay Telecom Italia… Lợi ích
của thành phố thông minh đã chứng
minh quá nhiều số liệu. Theo tính toán
của Telefonica, một thành phố thông
minh sẽ tiết kiệm được 15% lượng nước
tiêu thụ, giảm được 10% lượng điện tiêu
thụ, giảm 17% lượng khí thải CO2 và
giảm gần 25% về nhu cầu giao thông
vận tải. Ngay cả nếu đặt ra bài toán về
kinh tế, nguồn thu từ thành phố thông
minh cũng đầy hứa hẹn dù chi phí đầu
tư cho thành phố thông minh trên toàn
thế giới năm 2010 lên đến 8 tỷ USD và
đến năm 2020, tổng nguồn đầu tư lũy
kế sẽ là 108 tỷ USD. Nguyên nhân vì
thành phố thông minh sẽ đem lại doanh
thu khổng lồ từ dịch vụ đầu cuối. Dự
báo từ năm 2012 đến 2020, tổng doanh
thu lũy kế mà thành phố thông minh
mang lại lên đến 115 tỷ USD [3]. Dân
số thế giới đang tăng nhanh kéo theo
nhu cầu càng lớn đối với cơ sở hạ tầng,
đặc biệt là cơ sở hạ tầng đô thị. Tỉ lệ con
người sinh sống tại các thành phố cũng
đang tăng dần cũng đang đòi hỏi cơ sở
hạ tầng phải cung cấp các dịch vụ thiết
yếu như giao thông, y tế, giáo dục và
an ninh công cộng ngày càng cao. Bên
cạnh đó, con người luôn hướng tới một
xã hội văn minh, một môi trường sống
hiện đại, bền vững cũng đặt ra nhiều
thách thức cho những cơ sở hạ tầng đô
thị hiện có. Để thay thế những cơ sở hạ
tầng đô thị như hiện nay là không hề
đơn giản và dễ dàng vì thời gian và chi
phí. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của khoa
học kỹ thuật, của công nghệ, chúng ta có
thể thúc đẩy sự phát triển các yếu tố cơ
sở hạ tầng dịch vụ và vật chất. Các yếu
tố cơ sở hạ tầng quan trọng đối với một
thành phố bền vững thông minh bao
gồm: Năng lượng thông minh, Công
trình thông minh, Giao thông thông
minh, Nước thông minh, Chất thải
thông minh, An ninh và an toàn thông
minh, Y tế thông minh, và Giáo dục
thông minh.
Trong bối cảnh phát triển đó, những
thành phố thông minh sẽ dần được
khám phá và góp phần phát triển kinh
tế cho các quốc gia, vùng miền và cả
khu vực. Hiện nay, Việt Nam là một
quốc gia đang trên đà phát triển, có tốc
độ đô thị hóa nhanh, dân cư đang dịch
chuyển về các thành phố lớn, có khả
năng ứng dụng công nghệ vào phát
triển kinh tế cũng như môi trường sống.
Việc tìm hiểu và phân tích ưu nhược
điểm của thành phố bền vững thông
minh sẽ giúp đưa ra định hướng phát
triển cho các đô thị lớn tại Việt Nam
cũng như các tỉnh thành đang mong
muốn sự bứt phá để phát triển trong kỷ
nguyên kỹ thuật số. Tuy nhiên, Thành
phố thông minh không phải chỉ toàn có
ưu điểm, mà thực tế mô hình này tiềm
ẩn nhiều nhược điểm và hạn chế cần
phải thận trọng khi xem xét áp dụng.
Những hạn chế đó là:
Thứ 1, mô hình phát triển thành phố
thông minh không phải lúc nào cũng
đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu.
Chính người châu Âu đã nhìn nhận ra
vấn đề này, Christoph Laimer -chủ tịch
Hội nghiên cứu đô thị Derive của Vi-
enna đã phê phán kiểu đô thị được áp
đặt từ trên xuống (Top-Down), mang
nặng tính quản trị tập trung và thường
do các tập đoàn kinh tế, viễn thông
hậu thuẫn phía sau. Mô hình này mang
tính áp đặt đối với địa phương mà ở
đó người dân thường đóng vai trò chỉ
là người tiêu dùng, bị khai thác ở mọi
mặt của đời sống. Chưa kể tính cô lập
và tách rời trong đời sống xã hội con
người sẽ ngày càng gia tăng khi chúng
ta ngày càng lệ thuộc vào các thiết bị và
công nghệ hiện đại.
Thứ 2, tham vọng xây dựng các đô thị
mới, hiện đại, tích hợp công nghệ sẽ
khiến chính quyền thành phố dễ dàng
xem nhẹ, thậm chí bỏ rơi các khu đô thị
hiện hữu. Trong khi các khu đô thị hiện
hữu là nơi chứa đựng những giá trị văn
hóa, nhân văn và các tiềm lực kinh tế
đa dạng của đô thị. Việc cải tạo nâng
cấp các khu đô thị hiện hữu thường
mang lại lợi ích và cơ hội cho nhiều
thành phần dân cư, trong khi các khu
đô thị mới thường chỉ có thể phục vụ
cho một số ít các nhóm đối tượng nào
đó trong xã hội.
Thứ 3, an ninh và các nguy cơ tiềm ẩn.
Thành phố thông minh hoạt động hiệu
quả nhờ việc tích lũy và quản lý lượng
dữ liệu khổng lồ, và đây chính là nguồn
lợi béo bở cho các công ty lớn mua lại
khai thác. Người dân sử dụng các dịch
vụ công ích công nghệ cao và tạo ra dữ
liệu để thành phố sử dụng cho nhiều
mục đích khác nhau. Tuy nhiên, khi
dữ liệu này được các doanh nghiệp sử
dụng vì mục đích kinh doanh của họ
thì người dân sẽ trở thành đối tượng bị
khai thác và lợi dụng. Bất kể khi nào,
ở đâu, làm việc gì chúng ta cũng sẽ vô
CHU Y ÊN Đ Ề
tình tạo ra dữ liệu, và các doanh nghiệp
có thể đưa ra những quảng cáo có chủ
định cho từng thời điểm. Các nhà tiếp
thị sẽ biết được thời điểm nào huyết áp
hay nhịp tim của bạn tăng lên, và họ
có thể đề nghị các thiết bị hỗ trợ cũng
như một số loại thực phẩm khiến người
dùng thấy thoải mái hơn. Thông tin
như người dùng đến của cửa hàng nào,
trong bao lâu đều được bán cho các nhà
tiếp thị. Ngay lập tức, những quảng cáo
liên tiếp xuất hiện ngay trước mắt chúng
ta, trong thiết bị thông tin cá nhân của
chúng ta.
Vậy, làm gì để phát triển tốt thành phố
bền vững và thông minh? Và làm gì để
bảo vệ và đảm bảo tính riêng tư cũng
như chất lượng cuộc sống của người dân
trong các thành phố thông minh đó?
Câu trả lời vẫn đang dành cho chúng ta
ở phía trước.
Chất lượng cuộc sống của thành phố
bền vững thông minh
Để phát triển Thành phố thông minh
và bền vững, ngoài việc đầu tư nhiều
về nguồn vốn, nguồn lực con người, và
công nghệ thì việc xác định chiến lược
lâu dài, bền vững đóng vai trò rất quan
trọng, nhằm đáp ứng các nhu cầu phát
triển hiện tại, đồng thời không ảnh
hưởng đến các thế hệ tương lai. Những
định hướng phát triển đó cần đảm bảo
mục đích ban đầu dúng đắn, đề cao
và phát huy được bản sắc của từng địa
phương, qua đó khẳng định đặc trưng
tiêu biểu, thậm chí là tính duy nhất của
thành phố mình, và cuối cùng là góp
phần nâng cao chất lượng sống của
người dân đô thị.
Chất lượng cuộc sống (QoL) của người
dân tại những thành phố thông minh là
một vấn đề quan trọng thu hút sự quan
tâm của cả chính quyền các địa phương
và người dân của thành phố, được phản
ánh qua những suy nghĩ, đánh giá và
cảm nhận về tiện nghi, thoải mái và
hạnh phúc của chính người dân. Mọi
người luôn phấn đấu để vượt qua nhiều
thử thách của cuộc sống và hướng đến
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 51
Bảng 1- Tiêu chí đánh giá chất lượng cuộc sống
(Nguồn: tổng hợp từ International Telecommunication Union, 2014).

TT Yếu tố đánh giá Tiêu chí Mô tả nội dung đánh giá

Tỷ lệ phần trăm dân cư có điều kiện sống thiếu thốn về các vấn
Văn hóa & Điều kiện sống
đề: thực phẩm, nước sạch, điện, vệ sinh môi trường, dịch vụ y tế
1.
môi trường sống
Đầu tư cho văn hóa Tỷ lệ phần trăm ngân sách thành phố dành cho văn hoá

2. An toàn và an ninh Tình trạng tội phạm Số vụ phạm tội trên 100.000 dân
3. Sức khoẻ Tuổi thọ Tuổi thọ bình quân của người dân

sự thịnh vượng hơn, điều này thể hiện
qua xu hướng đô thị hóa nhanh chóng
thu hút ngày càng nhiều người dân di
cư từ các nơi khác đổ về, hòng tìm kiếm
và cải thiện điều kiện sống tốt hơn.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng
chất lượng cuộc sống là đánh giá của cá
nhân về vị trí của người dân trong cuộc
sống về những khía cạnh mục tiêu sống,
sự kỳ vọng, tiêu chuẩn sống và khả
năng đáp ứng nhu cầu của họ. hay nói
một cách cụ thể hơn, chất lượng cuộc
sống thể hiện qua những mặt sức khoẻ,
thể trạng, trạng thái tâm lý, niềm tin cá
nhân, mối quan hệ xã hội và môi trường
sống. Bản chất cơ bản của chất lượng
cuộc sống thể hiện ở: nguồn nước sạch,
thức ăn, chỗ ở, sức khoẻ, công ăn việc
làm (kinh tế), an toàn và an ninh, giáo
dục, văn hoá, môi trường, công bằng xã
hội, công nghệ và sự đổi mới.
Như vậy, xét về tổng thể, chất lượng
cuộc sống của người dân đô thị phải
liên tục được cải thiện và nâng cao vì
đây là cơ sở cho một thành phố phát
triển & thịnh vượng.
Tóm lại, chất lượng cuộc sống của cư dân
thành phố phải có sự cải thiện theo hướng
tốt hơn, tiện nghi thoải mái hơn, an toàn
hơn thì mới đạt yêu cầu của một thành
phố bền vững thông minh trong tương lai.
Kết luận
Mục tiêu cuối cùng của một thành phố
bền vững thông minh là để tạo ra những
thành phố bền vững về kinh tế mà
không mất đi sự tiện nghi thoải mái của
và chất lượng cuộc sống của người dân.
Một thành phố bền vững thông minh
phấn đấu để tạo ra một môi trường sống
bền vững cho tất cả các người dân của
mình thông qua việc sử dụng công nghệ
thông tin và truyền thông. Các đặc điểm,
cả ưu điểm và các mặt hạn chế, của thành
phố bền vững thông minh cần phải được
xác định khách quan, công bằng và coi
trọng chất lượng cuộc sống của cư dân
thành phố để đảm bảo phát triển một cách
thông minh và bền vững lâu dài../.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Cristina Bueti, (2015). An overview of smart
sustainable cities and the role of information
andcommunication technologies- Focus
Group Technical Report. United Nations,
Telecommunication Standardization Sector
[2] Giffinger R.et al. (2007). Smart cities,
ranking of European medium-sized cities,
Final report from Centre of Regional Science,
Vienna UT, October 2007.
[3] International Telecommunication Union
(2014). An overview of smart sustainable
cities and the role of information and
communication technologies. Focus Group
Technical Report on Smart Sustainable Cities
[4] Pan J.-G., Lin Y.-F., Chuang S.-Y., Kao Y.-C.
(2011). From governance to service-smart
city evaluations in Taiwan, Proceedings from
the 2011 International Joint Conference on
Service Sciences, pp. 334-337.
[5] Smart Cities Study: International study
on the situation of ICT, innovation and
knowledge in cities. IñakiAzkuna,Mayor
of the City of Bilbao http://www.cities-
localgovernments.org/committees/cdc/
Upload/formations/smartcitiesstudy_en.pdf
[6] Scientific American (2014), Designing the
urban future: Smart Cities
[7] SISP- Viện Quy hoạch Xây dựng miền Nam
(2014). Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung
thành phố Tam Kỳ đến năm 2030, tầm nhìn
đến năm 2050
[8] http://www.boydcohen.com/smartcities.html

Abstract: Smart sustainable cities - Benefits and challenges

Sustainable smart city is an innovative city that uses information technology, communication (ICT) and other means
to improve the quality of life, operational efficiency and urban and copper services. while meeting the needs of the
present as well as the future in terms of economy, society and environment. The development of smart sustainable
cities will contribute to economic development for countries, regions and the whole region. Vietnam is a developing
country with rapid urbanization, people moving to big cities, capable of applying technology to economic development
and environmental quality. living. Understanding the overview and the basic elements of a smart sustainable city will
help give development orientation for major cities in Vietnam, as well as provinces and cities that are looking for a
breakthrough to develop in the city digital era.
Keywords: Smart sustainable city, information technology and communications, Quang Nam province

52 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 CHU Y ÊN Đ Ề
Hình thái định cư hướng tới mô hình
LÀNG ĐÔ THỊ XANH
TS. KTS TRƯƠNG VĂN QUẢNG

Tại QĐ số 1528/ QĐ-TTg ngày 03/9/2015 về một số cơ chế, chính

sách đặc thù phát triển thành phố Đà Lạt có một nội dung quan
trọng có tính đột phá và mới là tỉnh Lâm Đồng được thí điểm xây
dựng mô hình “Làng đô thị xanh” (green village) tại thành phố Đà
Lạt. Mô hình “Làng đô thị xanh” hoàn toàn mới ở Việt Nam, hiện
chưa có khái niệm hay tiêu chí cụ thể, rõ ràng… Tuy nhiên, về bản
chất đây là mô hình định cư có chất lượng với cấu trúc không gian
làng, nhưng tiện nghi, chất lượng sống không thua kém, thậm chí có
tiêu chí còn hơn hẳn chất lượng sống khu vực đô thị mà thế giới đã
tiếp cận từ cuối thế kỉ XIX và nở rộ vào những năm 80, thế kỉ XX…
Và thực chất đây là một loại mô hình làng với cấu trúc và lối sống
đô thị xanh.

C
ùng với QĐ số 704/QĐ-TTg
ngày 12/5/2014 về việc phê
duyệt điều chỉnh Quy hoạch
chung thành phố Đà Lạt và vùng phụ
cận đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm
2050, Thủ tướng còn ban hành QĐ số
1528/ QĐ-TTg ngày 03/9/2015 về một
số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển
thành phố Đà Lạt. Đó là, UBND tỉnh
Lâm Đồng được thuê tư vấn, chuyên
gia có năng lực trong và ngoài nước
lập một số quy hoạch phân khu chức
năng đặc thù và kêu gọi đầu tư vào các
đô thị vệ tinh, đô thị đối trọng cùng
với kết nối giao thông công cộng của
thành phố Đà Lạt...; được trực tiếp kêu
gọi đầu tư đối với các công trình, dự án
quan trọng thuộc lĩnh vực môi trường,
các công trình kết cấu hạ tầng quan
trọng, khu du lịch quốc gia và khu du
lịch trọng điểm trên địa bàn tỉnh, Khu
Công nghệ sinh học và Nông nghiệp
công nghệ cao Đà Lạt, Khu Công nghệ
thông tin tập trung Đà Lạt... Trong đó
có một nội dung quan trọng có tính đột
phá và mới là tỉnh Lâm Đồng được thí
điểm xây dựng mô hình “Làng đô thị
xanh” (green village) tại thành phố Đà
Lạt. Mô hình “Làng đô thị xanh” hoàn
toàn mới ở Việt Nam, hiện chưa có khái
niệm hay tiêu chí cụ thể, rõ ràng…Tuy
nhiên, về bản chất đây là mô hình định
cư có chất lượng với cấu trúc không
gian làng, nhưng tiện nghi, chất lượng
sống không thua kém, thậm chí có tiêu
chí còn hơn hẳn chất lượng sống khu
vực đô thị mà thế giới đã tiếp cận từ
cuối thế kỉ XIX và nở rộ vào những
năm 80, thế kỉ XX.
1. Một số dạng mô hình định cư.
Mô hình về một Phố làng đã xuất hiện
tự lâu trên thế giới. Theo từng giai đoạn
phát triển nó đã chứng minh được tính
tất yếu và sự ưu việt của mình với một

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 53

 nếp sống đô thị văn minh và cấu trúc
định cư kiểu làng quê thân thiện. Cuối
thế kỉ XIX, Enbezer Howard (1850 –
1928) đã đưa ra mô hình “Thành phố
vườn”/Gardencity trên cơ sơ thiết lập
các thành phố nhỏ trong khu vực nông
thôn và các vùng lân cận của đô thị.
“Thành phố vườn” là sự kết hợp ưu
điểm của thành phố và ưu điểm của
nông thôn để tạo ra một môi trường
sống và lao động trong lành, chất
lượng cao. “Thành phố vườn” có quy
mô nhỏ, chỉ đủ để đáp ứng đầy đủ các
nhu cầu xã hội của cư dân sống trong
đó. “Thành phố vườn” có khu vực
trung tâm, nơi diễn ra các hoạt đông
văn hóa, thương mại, giao lưu của cư
Khu đô thị vườn Chemin (Ảnh : Ashui.com)

Hình ảnh Đô thị làng quê ở châu Âu

54 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

dân. Áp dụng mô hình “Thành phố
vườn”, ở CHLB Đức đã xây dựng các
dự án “Thành phố vườn”/Gardencity
Hellerau – Dresden (năm 1909),
“Thành phố vườn”/Gardencity Marga
– Brandenburg (Năm 1907)…Vương
quốc Hà Lan với Làng đô thị Apel…
Làng đô thị - Một đơn vị/hình thái định
cư theo khái niệm mới chính thức ra
đời ở Anh những năm 80 của thế kỷ
XXI với sự thành lập Nhóm các làng
đô thị (Urban Village Group, viết tắt
là UVG). Làng đô thị được xem là một
sự lựa chọn cho các mô hình phát triển
đô thị/lưỡng tính hiện nay tại nhiều
thành phố, đặc biệt trong bối cảnh hiện
đại hoá và sự bùng phát đô thị đang
diễn ra mạnh mẽ. Mục đích chính của
Làng đô thị là nhằm kiểm soát sự phát
triển có hiệu quả hơn. Với nguyên tắc
tìm cách kết hợp tất cả các hoạt động
và làm cho chúng có thể tiếp cận được
trong một trung tâm hỗn hợp có dịch
vụ giao thông công cộng phục vụ tốt,
thân thiện với môi trường. Theo người
Anh, một Làng đô thị là một phân khu
đô thị được đóng xung quanh một nút
giao thông có mật độ cao hoặc quanh
một điểm có sự trao đổi buôn bán tấp
nập; một sự trộn lẫn các mục đích sử
dụng đất, bao gồm bán lẻ, thương
mại, làm việc, sinh sống và giải trí; các
không gian công cộng hấp dẫn và được
sử dụng tốt; một môi trường đô thị
dành cho người đi bộ an toàn và thuận
tiện có các nhân tố nâng cao niềm tự
hào, tính địa phương và bản sắc cộng
đồng. Điều đó dẫn đến sự đồng thuận:
Làng đô thị (hay Đô thị làng quê cũng
là một cách gọi) – Một khái niệm cho
việc tạo ra đô thị/đơn vị định cư phát
triển bền vững trên các tỉ lệ không gian
hợp lí.
Làng đô thị cũng là cách hiểu cho việc
quy hoạch và thiết kế đô thị/thiết kế
đơn vị định cư. Nó được đề cập đến
với những nét đặc thù: (1) Mật độ phát
triển ở mức độ trung bình; (2) Phát
triển hài hòa giữa các vùng chức năng;
(3) Hình thành một không gian sống
có tính bền vững; (4) Một môi trường
Cấu trúc TP. Đà Lạt năm 1923
thân thiện; (5) Phát triển kinh tế chung
của khu vực. Theo KTS Nguyễn Đình
Toàn, Thứ trưởng BXD, chủ biên cuốn
Mô hình đô thị làng quê Quảng Nam
(Quảng Nam, 2011), việc N/C Mô hình
đô thị làng quê chủ yếu nhằm xây
dựng một mô hình cư trú cho các điểm
dân cư nông thôn đảm bảo yêu cầu
phát triển kinh tế - xã hội của xã hội
hiện đại nhưng vẫn kế thừa được các
yếu tố truyền thống tốt đẹp của làng
quê Việt. Cũng theo cuốn sách này thì
“Đô thị làng quê là mô hình một điểm
dân cư trung gian chuyển tiếp giữa
điểm dân cư đô thị và làng xã nông
thôn, có mầm mống đô thị hóa, thể
hiện sự chuyển đổi kinh tế chủ yếu từ
nông nghiệp sang phi nông nghiệp,
nhưng vẫn lưu giữ các bản sắc văn hóa
truyền thống thông qua nếp sinh hoạt,
cảnh quan và công trình kiến trúc, thân
thiện và hài hòa với môi trường thiên
nhiên, môi trường văn hóa bản địa lâu
đời” (Mô hình đô thị làng quê Quảng
Nam/Trang 10).
Theo TS Phạm S, Phó Chủ tịch UBND
tỉnh Lâm Đồng, Mô hình “Làng đô thị
xanh” là hoàn toàn mới trong điều kiện
ở Việt Nam cả về cơ sở pháp lý và thực
tiễn. Trên cơ sở nghiên cứu các “Làng
đô thị xanh” của những quốc gia như
Anh, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc và
Indonesia và điều kiện thực tế ở Việt
CHU Y ÊN Đ Ề
Nam, cho rằng “Làng đô thị xanh” là
một phân khu đô thị có quy mô hợp
lý, có kết cấu phức hợp của một đô thị
đồng thời có tất cả các đặc điểm của
làng; không gian quy hoạch kiến trúc
công trình hạ tầng đô thị hài hòa đáp
ứng nhu cầu phục vụ đời sống xã hội
của người dân theo xu hướng xanh,
thân thiện với môi trường; thích ứng
với biến đổi khí hậu”.
Như vậy có thể hiểu rằng, “Làng đô
thị”, “Đô thị làng quê”, “Làng đô thị
xanh”…tuy đang là một khái niệm
mới ở Việt Nam với quan niệm là việc
tổ chức một không gian định cư có
chất lượng với cấu trúc không gian
làng, nhưng tiện nghi, chất lượng sống
không thua kém, thậm chí có tiêu chí
còn hơn hẳn chất lượng sống khu vực
đô thị như đã trao đổi ở trên.
2. Làng đô thị/Làng đô thị xanh - Mô
hình định cư bền vững.
Ở Việt Nam, có thể nói cuối thế kỉ XIX,
đầu thế kỉ XX cũng đã xuất hiện mô
hình “Thành phố vườn”, “Thành phố
trong rừng” do người Pháp thiết lập
mà tiền thân của nó là mô hình các
khu du lịch nghỉ dưỡng như SaPa (Lào
Cai), Tam Đảo (Vình Phúc), Đồ Sơn
(Hải Phòng), TP. Huế, Bạch Mã (Thừa
Thiên Huế), TP. Buôn Ma Thuột (Đắc
lắc) và đặc biệt là TP. Đà Lạt (Lâm
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 55
Đồng)… TP. Đà Lạt với cấu trúc đô
thị “Thành phố trong rừng” được xây
dựng theo đồ án quy hoạch của KTS
Ernest Hébrard (Người Pháp) vào năm
1923 với quy mô 1.500 dân là một mẫu
mực đỉnh cao về quy hoạch không gian
cư trú thân thiện, hòa quện với thiên
nhiên, có giá trị nghệ thuật tổ chức
không gian với kĩ năng thiết kế cảnh
quan, đô thị hoàn hảo hiếm có.
Với cấu trúc của một “Thành phố trong
rừng”, dường như chất lượng không
gian cư trú mà Hébrard thiết lập đã có
sự hòa quện triết lí quy hoạch phương
Đông và phương Tây. Ở đó có hình
ảnh không gian cư trú “Làng đô thị”
phương Tây, nhưng cũng không thiếu
các hình ảnh không gian cư trú truyền
thống Việt…Ở khía cạnh nào đó, cấu
trúc đô thị Đà Lạt cũng có thể được coi
là “Làng đô thị” đầu tiên ở Việt Nam
và xứ Đông dương lúc bấy giờ.
Bên cạnh đó, nhiều N/C trước đây đã
chỉ ra rằng, dựa trên vị trí đại lí, nguồn
tài nguyên (Đất đai, nguồn nước, khí
hậu…) và phương thức khai thác tài
nguyên, các mô hình định cư nông thôn
Việt truyền thống có thể phân thành
một số loại chủ yếu: (1) Làng thuần
nông (chủ yếu dựa vào việc khai thác
nguồn tài nguyên đất và nước để canh
tác lúa nước và hoa màu, nuôi trồng
thủy sản, chăn nuôi gia súc gia cầm);
(2) Làng nghề truyền thống (dựa trên
nguồn “tài nguyên nhân văn” là các
kỹ năng và kinh nghiệm nghề nghiệp
để sản xuất một số sản phẩm thủ công
nhất định); (3) Làng nghề kết hợp làm
nông nghiệp (dựa trên việc khai thác cả
nguồn tài nguyên đất và nước lẫn “tài
nguyên nhân văn”).
Trong quá trình tồn tại và phát triển,
các mô hình định cư bảo lưu, lược bỏ/
giá trị lạc hậu, dần tích tụ và bổ sung
những giá trị mới. Về mặt vật thể,
những giá trị mới có thể là di sản kiến
trúc và quần thể kiến trúc đã khẳng
định được chỗ đứng trong đơn vị định
cư, ví dụ như cấu trúc làng xóm, các
công trình tôn giáo tín ngưỡng như
56 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
đình, đền, chùa, quán… nhà ở dân
gian… hay cảnh quan tự nhiên và
nhân tạo trong mối quan hệ chặt chẽ
với nhau. Đó cũng có thể là những
sản phẩm đặc trưng có giá trị của làng
nghề truyền thống cũng như những
công cụ tạo ra chúng…
Cùng với quá trình Đổi mới, hội nhập
và bùng phát đô thị hóa, nông thôn
Việt Nam nói chung đang chịu nhiều
tác động mạnh cả tích cực và tiêu cực
trên mọi bình diện về phương thức
canh tác, phong tục, lối sống…dẫn đến
những biến đổi mạnh về mô hình định
cư so với truyền thống. Theo nhiều
N/C cho rằng đô thị hóa đã tác động
lên mô hình định cư truyền thống theo
hai hướng: (1) Đô thị hóa nội sinh và
(2) Đô thị hóa ngoại sinh. Đô thị hóa
nội sinh là quá trình diễn ra bên trong
đơn vị định cư, chủ yếu do sự gia tăng
dân số/tự nhiên và cơ học. Hậu quả của
nó là sự thay đổi đặc điểm cấu trúc,
hình thái của các không gian cư trú…
Đô thị hóa ngoại sinh là quá trình một
đơn vị định cư bị chèn ép và lấn át,
thôn tính bởi đơn vị định cư lớn hơn.
Quá trình này có thể dẫn đến việc đơn
vị định cư bị mất một phần hoặc hoàn
toàn đất canh tác của mình, và làm thay
đổi một phần hay hoàn toàn cơ cấu
ngành nghề/phương thức mưu sinh
của nó. (Báo Xây dựng điện tử)
Việc Thủ tướng cho phép tỉnh Lâm
Đồng (QĐ số 1528/ QĐ-TTg) N/C xây
dựng thí điểm mô hình “Làng đô thị
xanh” (green village) tại thành phố Đà
Lạt có tính đột phá trong công tác quy
hoạch phát triển đô thị đặc thù, giải
quyết những bất lợi trong quá trình đô
thị hóa tại Lâm Đồng nói chung, khu
vực TP. Đà Lạt và vùng phụ cận nói
riêng. Đây cũng là dịp để Lâm Đồng có
cơ hội tái hiện lại giá trị gốc của Đà Lạt
xưa – một mô hình định cư đầy triết
lí sống và tính nhân văn cho mọi thời
đại…thông qua mô hình định cư mới -
“Làng đô thị xanh”.
Để mô hình “Làng đô thị xanh”/mô
hình định cư mới ở Đà Lạt có thể triển
khai và phát triển bền vững, trong N/C
mô hình cần phải đạt được sự cân bằng
của cả 4 yếu tố: (1) bền vững về xã hội;
(2) bền vững về kinh tế; (3) bền vững
về môi trường và (4) bền vững về tài
nguyên nhân văn…Tất nhiên các tiêu chí
cơ bản để quy hoạch phát triển “Làng
đô thị xanh” phải hội tụ đủ các yếu tố
đảm bảo cấu trúc mô hình định cư theo
mục tiều đề ra. Cụ thể: (1) Địa điểm quy
hoạch, xây dựng đảm bảo bền vững
(Vùng ven đô thị/Địa điểm mới hoặc
nâng cấp phát triển một địa điểm đã có
sẵn); (2) Sử dụng tài nguyên, năng lượng
và công nghệ xanh; (3) Chất lượng môi
trường kiến trúc, môi trương sống (với
cấu trúc không gian làng, nhưng tiện
nghi, chất lượng sống không thua kém,
thậm chí có tiêu chí còn hơn hẳn chất
lượng sống khu vực đô thị. Độ che phủ
cây xanh đạt 70% trở lên); (4) Hạ tầng
đồng bộ, thân thiện với môi trường và
kết nối thuận tiện với khu vực nội đô và
phụ cận; (5) Ít tác động vào môi trường
tự nhiên và môi trường nhân văn; (6)
Gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn
hóa bản địa gắn với phát triển dịch vụ
du lịch…
Đối với mô hình định cự “Làng đô thị
xanh” quy hoạch phát triển dựa trên cơ
sở tôn tạo, chỉnh trang thị tứ, thị trấn,
buôn/làng xóm (có cơ sở vật chất tương
đối phát triển/gần với đô thị)…cần giữ
nguyên cấu trúc không gian định cư cũ,
bảo lưu những giá trị vật thể, phi vật
thể truyền thống…Tùy theo tính chất,
hình thái không gian định cư cũ để
chỉnh trang (điều chỉnh hoặc bổ sung)
các khu chức năng, hệ thống giao thông
cho phù hợp… Ví dụ như quy hoạch
cải tạo nâng cấp đô thị tại làng Thái
Phiên, phường 12, Đà Lạt và đô thị
Finôm tại huyện Đức Trọng…
Đối với mô hình định cự “Làng đô
thị xanh” quy hoạch phát triển mới
thì trước hết cần thiết phải chọn địa
điểm cho phù hợp với yêu cầu phát
triển mới, bền vững. (Cân phải áp
dụng khoa học Phong thủy ở công
việc này). Địa điểm này có thể xem xét
lựa chọn tại vùng ven các đô thị thuộc
Quy hoạch thành phố Đà Lạt và vùng
phụ cận (Theo QĐ số 704/QĐ-TTg của
Chính phủ). Trong giai đoạn thí điểm
chọn vùng ven TP. Đà Lạt hiện hữu có
kết nối đường vành đai ngoài thành
phố Đà Lạt. Ưu tiên các khu vực đất
trống, giải tỏa, tái định cư ít, có quỹ
đất để sản xuất nông nghiệp chuyên
canh theo hướng sản xuất hàng hóa
công nghệ cao. (Diện tích khoảng 150
– 200 ha). Hướng phát triển “Làng đô
thị xanh” phù hợp với địa hình, cảnh
quan, các khu vực tập trung công trình
cư trú, công cộng, dịch vụ được bố cục
một cách khoa học hợp lý thể hiện đầy
đủ tính kinh tế của đất đai, cảnh quan.
Ví dụ như có thể chọn địa điểm để
quy hoạch xây dựng mới “Làng đô thị
xanh” tại thị trấn Nam Ban, huyện Lâm
Hà (Lâm Đồng)
Mô hình định cự “Làng đô thị xanh”
cần phải sử dụng đất hỗn hợp có hiệu
quả. Khu vực trung tâm xây dựng mật
độ cao, các nhóm nhà ở xây dựng mật
độ thấp, tỉ lệ cây xanh cây xanh đảm bảo
tối thiểu 50%. Có sự đồng đều về kiến
trúc trên 70%, mật độ xây dựng công
trình mái dốc và không mái dốc không
quá 30%; hệ thống hạ tầng đồng bộ, an
toàn, ưu tiên giao thông xanh, đi bộ; các
hoạt động kinh tế, dịch vụ và giải trí của
người dân theo xu hướng xanh, thân
thiện với môi trường; an sinh xã hội tiến
bộ, nếp sống văn minh đô thị, luôn giữ
bản sắc văn hóa con người Việt Nam nói
chung, Đà Lạt nói riêng.
Tùy thuộc vào đặc điểm điều kiện tự
nhiên, vị trí, vai trò, tính chất chức
năng của từng địa điểm lựa chọn mà
N/C cấu trúc tổ chức không gian, phân
khu chức năng, tổ chức mạng lưới hạ
tầng…tạo ra sự khác biệt, độc đáo cho
riêng từng “Làng đô thị xanh”. Nhất
thiết cần phải tránh sự sao chép, nhân
bản…làm giảm đi chuỗi giá trị cốt lõi
của sự khác biệt.
4. Thay cho lời kết.
Mô hình định cư làng đô thị/Làng đô
thị xanh được xem là một sự lựa chọn
cho các mô hình phát triển đô thị hiện
nay tại nhiều thành phố, đặc biệt trong
Sơ đồ vị trí “Làng đô thị xanh” trong cấu trúc đô thị/TP
Sơ đồ cấu trúc “Làng đô thị xanh”
bối cảnh nền kinh tế thị trường và sự
bùng phát đô thị đang diễn ra mạnh
mẽ tại Việt Nam. Việc quy hoạch phát
triển loại hình này tại TP. Đà Lạt và
vùng phụ cận một mặt nhằm kiểm
soát sự phát triển quá mạnh khu vực
nội đô, mặt khác cũng nhằm để tạo ra
những khu vực định cư phát triển mới
có cấu trúc không gian làng quê, chất
lượng sống đô thị... Giảm áp lực vào
khu vực Trung tâm TP, tăng thêm các
loại hình sản phẩm du lịch mới, hấp
dẫn khi mỗi “Làng đô thị xanh” có cấu
trúc, cảnh quan, kiến trúc, sản phẩm
nông nghiệp đặc trưng, độc đáo của
riêng mình…
Đà Lạt sẽ phát triển bền vững và hấp
dẫn hơn nhiều khi quy hoạch có một
tầm nhìn tốt, công tác quản lí thực hiện
quy hoạch có hiệu quả… Một vấn đề
sống còn của Đà Lạt và vùng phụ cận
là phải duy trì tuyệt đối các giá trị về
môi trường, cảnh quan thiên nhiên,
kiểm soát được sự gia tăng nhiệt độ…
Trong mọi trường hợp không nên nóng
vội theo tư duy nhiệm kì để “phát
triển” bằng mọi giá một cách chủ quan,
duy ý chí.
CHU Y ÊN Đ Ề
Và để rồi, mãi mãi trong tâm thức mọi
người, khi nói về Đà Lạt, người ta nghĩ
ngay đến một TP du lịch nổi tiếng, nghĩ
đến một vùng di sản kiến trúc, cảnh
quan thiên nhiên tuyệt đẹp, hấp dẫn.
Với khí hậu á nhiệt đới quanh năm
mát mẻ, những dòng suối, thác nước,
mặt hồ, những rừng thông thơ mộng,
những công trình kiến trúc độc đáo…
Và những điểm định cư mới theo cấu
trúc làng đô thị/Làng đô thị xanh được
triển khai xây dựng… sẽ góp phần tăng
thêm vẻ đẹp cũng như sản phẩm du
lịch độc đáo có giá trị cho Đà Lạt và
vùng phụ cận…
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- QĐ số 704/QĐ-TTg ngày 12/5/2014 của
TTCP về việc phê duyệt điều chỉnh Quy
hoạch chung thành phố Đà Lạt và vùng
phụ cận đến năm 2030 và tầm nhìn đến
năm 2050
- QĐ số 1528/ QĐ-TTg ngày 03/9/2015 của
TTCP về một số cơ chế, chính sách đặc thù
phát triển thành phố Đà Lạt
- Mô hình Đô thị làng quê Quảng Nam (TS.
KTS. Nguyễn Đình Toàn/Chủ biên)
- Báo Xây dựng điện tử
- Ashuy.com
- sxd.lamdong.gov.vn
(*) Bài tham gia Hội thảo: “Mô hình làng đô
thị xanh thành phố Đà Lạt”
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 57
 Bản chất của thế giới thông minh mà đô thị thông minh là một trong
các đối tượng đang được phát triển nhanh chóng là việc chia sẻ dữ
liệu dựa trên một nền tảng là Internet kết nối vạn vật (IoT), kết hợp
với các công nghệ của điện toán di động, mạng cảm biến không dây
và các hệ thống kết nối. Tuy nhiên liệu rằng khái niệm đô thị thông
minh hay hình mẫu đô thị thông minh nào là lý tưởng và là hình mẫu
mà các đô thị khác cần noi theo? Bài viết này nhìn nhận đô thị thông
minh với một cách tiếp cận từ góc độ quản lý đô thị, bên cạnh việc
ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) như là một nền tảng công
nghệ để kết nối.

ĐÔ THỊ THÔNG MINH

Cách tiếp cận từ góc độ quản lý đô thị
TS. NGÔ VIỆT HÙNG

T
rong khi quá trình đô thị hóa trên
thế giới tiếp tục phát triển với dự
báo khoảng 66% dân số thế giới
sẽ trở thành cư dân đô thị vào năm 2050
(theo dự báo của Liên hợp quốc trong
Hội nghị quốc tế về dân số và phát triển
2019) thì có một xu hướng toàn cầu
hướng tới việc hình thành các thành
phố thông minh hay đô thị thông minh.
Đô thị thông minh đầu tiên trên thế
giới (Songdo) được thành lập từ năm
2002 là một hình ảnh trực quan về đô
thị với tất cả các lợi ích của công nghệ,
chẳng hạn như căn hộ thân thiện với
môi trường, tùy chọn giao thông hiệu
quả. Thành phố không cần xe ô tô với
hệ thống bến xe buýt và tàu điện ngầm
cung cấp bán kính phục vụ là 12 phút
đi bộ và hệ thống máy tính thân thiện
với người dùng. Ngoài ra, chính quyền
của thành phố khuyến khích người dân
đóng góp cho nền kinh tế của thành phố
bằng cách tận dụng tất cả các dịch vụ
mà thành phố đã cung cấp.
Tuy nhiên liệu rằng khái niệm đô thị
thông minh hay hình mẫu đô thị thông
minh của Songdo có phải là lý tưởng
và là hình mẫu mà các đô thị khác cần

58 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Hình 1. Các nội dung của khái niệm đô thị thông minh do các nhà khoa học đưa ra (nguồn: internet)
noi theo? Bài viết này nhìn nhận đô thị
thông minh với một cách tiếp cận từ góc
độ quản lý đô thị, bên cạnh việc ứng
dụng công nghệ thông tin (CNTT) như
là một nền tảng công nghệ để kết nối.
Đô thị thông minh và xu hướng phát
triển đô thị thông minh
Khái niệm đô thị thông mình được
nghiên cứu trong thời gian gần đây
cùng với các đối tượng khác trong một
thế giới thông mình như ngôi nhà thông
mình, điện thoại thông minh. Cho dù
là đối tượng nào trong thế giới thông
minh ấy thì sự tiến bộ trong công nghệ
cũng như cách thức quản lý đã mang
đến sự mới mẻ và nâng cao hơn tính
“thông minh” của các đối tượng này.
Bản chất của thế giới thông minh mà
đô thị thông minh là một trong các đối
tượng đang được phát triển một cách
rất nhanh chóng là việc chia sẻ dữ liệu
dựa trên một nền tảng là Internet kết
nối vạn vật (IoT), kết hợp với các công
nghệ của điện toán di động, mạng cảm
biến không dây, các hệ thống kết nối.
Ở một số quốc gia trên thế giới, khái
niệm đô thị thông minh được dùng cho
một khu vực đô thị mà sử dụng các
cảm biến có kết nối Internet kết nối vạn
vật để thu thập dự liệu và sau đó xử lý
khối dữ liệu đó nhằm quản lý các đối
tượng, cũng như cung cấp các dịch vụ
đô thị một cách có hiệu quả. Hệ thống
dữ liệu được thu thập và xử lý từ các
nguồn là cư dân sinh sống và hoạt động
trong khu vực, các thiết bị có kết nối
với hệ thống nhằm kiểm soát và quản
lý hệ thống giao thông, điện, nước, xử
lý rác, an ninh cũng như phát hiện tội
phạm, quản lý trường học, bệnh viện
và các dịch vụ phục vụ cộng đồng khác.
Hệ thống này thu thập và xử lý các
dữ liệu để tối ưu hóa hiệu quả của các
hoạt động và dịch vụ của đô thị cũng
như để kết nối với người dân. Nền tảng
công nghệ của đô thị thông minh cho
phép các cán bộ thực thi nhiệm vụ vận
hành và quản lý đô thị tương tác trực
tiếp với người dân, trực tiếp giám sát
những gì đang xảy ra trong hệ thống
cơ sở hạ tầng của đô thị và kiểm soát
CHU Y ÊN Đ Ề
sự vận hành của cá đô thị. Công nghệ
thông tin là nền tảng để tăng cường chất
lượng, tăng hiệu suất và cải thiện tính
tương tác của các dịch vụ đô thị đồng
thời giảm chi phí và mức tiêu thụ tài
nguyên, tăng mối liên hệ giữa người dân
và chính quyền.
Các nhà khoa học đã đưa ra các khái
niệm khác nhau về đô thị thông minh
(thành phố thông minh). Gonzalez và
cộng sự (2011) định nghĩa thành phố
thông minh có đặc điểm là có một hệ
thống dịch vụ hành chính công hoặc
có các cơ quan cung cấp một tập hợp
các dịch vụ công và hạ tầng thế hệ mới,
dựa trên CNTT và truyền thông. Các
dịch vụ được cung cấp bởi các thành
phố thông minh phải dễ sử dụng, hiệu
quả và có khả năng đáp ứng, mở và bền
vững cho môi trường. Caragiiu và cộng
sự lại đưa ra lập luận rằng một thành
phố thông minh khi thành phố đó đầu
tư và nguồn lực con người và xã hội; hạ
tầng kỹ thuật đô thị truyền thống (chủ
yếu là giao thông) và hạ tầng truyền
thông hiện đại (công nghệ thông tin và
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 59
truyền thông) sẽ cung cấp năng lượng
cho phát triển kinh tế bền vững, đảm
bảo chất lượng cuộc sống cao, cùng với
sự quản lý tài nguyên một cách khôn
ngoan, thông qua quản trị đô thị có sự
tham gia của các bên. Bên cạnh đó, Batty
(2012) và cộng sự đưa ra quan điểm là
trong thành phố thông minh thì CNTT
được sáp nhập với các hạ tầng kỹ thuật
truyền thống, được phối hợp và tích
hợp bằng các công nghệ kỹ thuật số
mới. Những công nghệ này thiết lập các
chức năng của thành phố và cung cấp
một hệ thống hoạt động hiệu quả và
công bằng, có thể tương tác trong việc
nâng cao hiểu biết về thành phố cũng
như trong việc hỗ trợ sự tham gia của
các bên trong quá trình thiết kế, hoạch
định và điều hành đô thị.
Xem xét tổng quan các nghiên cứu, báo
cáo về đô thị thông minh, có thể thấy
rằng khái niệm “đô thị thông minh”
hay “thành phố thông minh” vẫn còn
là một khái niệm chưa rõ ràng, chưa
có định nghĩa thống nhất. Đa số các cơ
quan, chính quyền và người dân nhìn
nhận trọng tâm của đô thị thông minh
là nằm ở công nghệ thông tin (ICT) và
tầm quan trọng của nó trong việc kết
Hình 2. Các thành phần điển hình của đô thị thông minh (nguồn: Komeily và Srinivasan, 2017)
60 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
nối các kết cấu hạ tầng hiện đại của đô
thị. Có thể thấy như cách nhìn nhận của
công ty công nghệ Alcatel-Lucent (2011)
về khái niệm thành phố thông minh.
Công ty này đưa ra khái niệm thành
phố thông minh là một khuôn khổ cho
một tầm nhìn cụ thể phát triển đô thị
hiện đại. Trong đó, công ty Alcatel-
Lucent nhấn mạnh tầm quan trọng ngày
càng tăng của CNTT như là động lực
thúc đẩy cạnh tranh kinh tế, bền vững
về môi trường và khả năng sinh sống.
Bằng cách tận dụng CNTT như là một
yếu tố cốt lõi cho sự phát triển đô thị,
các thành phố thông minh trong tương
lai sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải
thiện đời sống của người dân, tạo cơ
hội phát triển và đổi mới đô thị; hỗ trợ
các sáng kiến bền vững về sinh thái, cải
thiện quy trình hành chính và mang lại
quyền tiếp cận cách dịch vụ nâng cao.
Tuy nhiên, cách nhìn nhận như vậy
nhận được các phản biện và góp ý, thậm
chí chỉ trích rằng cách hiểu khái niệm
đô thị thông minh như trên quá thiên
về định hướng kỹ thuật. Các dự án xây
dựng đô thị thông minh, các sáng kiến
phát triển thành phố thông minh hiện
tại thường tham chiếu theo hướng công
nghệ thông tin là cốt lõi bao trùm các
khía cạnh của đời sống đô thị. Các góp
ý và chỉ trích tập trung vào việc cần
phải xác định bản chất của khái niệm
‘đô thị thông minh’ là bao gồm những
gì? Rất nhiều nhà chuyên gia đã đóng
góp để làm rõ hơn khái niệm đô thị
thông minh với việc nhấn mạnh vai trò
của nguồn lực xã hội và quản trị đô thị
trong khuôn khổ khái niệm này.Thất
bại của các mô hình tập trung vào công
nghệ như Thành phố Songdo ở Incheon
hay thậm chí Masdar ở Abu Dhabi đã
chứng minh rằng sử dụng mô hình đô
thị mở rộng mà không có các nguồn lực
cũng như quản trị tương ứng sẽ không
thể tạo ra cả một thành phố thông minh
và phát triển lâu dài cho cộng đồng. Ví
dụ ở Singapore lại cho thấy rằng cùng
với việc minh bạch thông tin, kết hợp sử
dụng nền tảng CNTT trong quản lý đô
thị thì tăng cường thể chế và các chính
sách đô thị dựa trên việc loại bỏ tham
nhũng đã khiến quốc đảo này trở thành
thành phố thông minh.
Đó không chỉ bởi vì chính quyền thành
phố thể hiện tài năng quản trị và tài
năng công nghệ của mình mà bởi vì sự
phát triển đô thị từ khi thành lập đến
nay luôn thực hiện việc liên tục thích

CHU Y ÊN Đ Ề
ứng, cạnh tranh và tạo công bằng xã hội.
Quản lý đô thị trong đô thị thông minh
Trong thực tế hiện nay, có thể thấy đề
xuất các thành phần điển hình của đô
thị thông minh như trong Hình 2 đã đưa
yếu tố quản trị thông minh trở thành
một trong những thành phần quyết
định của đô thị thông minh. Có thể thấy
rõ ràng một xu hướng đang thay đổi
là giới khoa học nhìn nhận các đô thị
thông minh cần phải bắt nguồn từ khía
cạnh nguồn nhân lực hơn là cách nhìn
phiến diện tin rằng sử dụng nền tảng
công nghệ thông tin có thể tự động tạo
ra thành phố thông minh. Do đó nhãn
“thành phố thông minh” nên đề cập đến
năng lực của những người dân thông Hình 2. Thành phố Songdo (Hàn Quốc), đô thị thông minh đầu tiên trên thế giới
minh, cán bộ thông minh tạo ra các giải (nguồn: mmaron, 2019)
pháp quản trị - quản lý thông minh cho
các vấn đề đô thị. Quyền chủ động ở các
đô thị thông minh cho phép các thành của chính quyền và tang cường quản trị thảo luận và cộng tác trong quá trình
viên (cho dù là các nhân hoặc cộng đồng hiệu quả bằng cách sử dụng nền tảng chính trị. Ủy ban châu Âu năm 2014
nói chung) của thành phố tham gia quản CNTT của thành phố thông minh. đã cho rằng các thành phố thông minh
trị và quản lý thành phố và trở thành Bằng việc tận dụng khả năng của các kết hợp các công nghệ đa dạng để
người dùng tích cực. Đó chính là hình thành phố thông minh (dùng nền tảng giảm tác động môi trường của chúng
ảnh của dân chủ điện tử. Dân chủ điện Internet và công nghệ di động kết nối), và mang lại cho người dân cuộc sống
tử tạo điều kiện cho việc các bên liên dân chủ điện tử có tiềm năng tạo ra tốt hơn.
quan tham gia nhiều hơn vào công việc các hình thức mới của sự tham gia, Tuy nhiên, đô thị thông minh không

Hình 3. Singapore, một trong những thành phố dẫn đầu toàn cầu về sự sẵn sàng cho trí tuệ nhân tạo và nỗ lực xây dựng đô thị thông minh của thế
giới (nguồn: Fintechnews, 2019)

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 61

Mô hình quản lý dân số bằng công cụ GIS thành phố Chicago, Hoa Kỳ
đơn giản là thay đổi về mặt kỹ thuật.
Sự thay đổi về tổ chức chính quyền - và
thực sự là về xã hội nói chung – cũng là
thiết yếu. Do đó, việc tạo ra một thành
phố thông minh là một thách thức đa
ngành, cần có sự tham gia của các nhà
quản lý đô thị, nhà cung cấp sáng tạo,
các nhà hoạch định chính sách quốc
gia, các viện nghiên cứu và các tổ chức
xã hội. Một đặc điểm cơ bản của một
thành phố thông minh là sự tích hợp
và và liên kết chéo của cá lĩnh vực năng
lượng, giao thông, quy hoạch đô thị và
quản trị đô thị để thực hiện các mục tiêu
sinh thái – xã hội của xã hội đô thị và
phương pháp tiếp cận có sự tham gia.
Quản trị đô thị dựa trên nền tảng CNTT
được gọi là quản trị thông minh và nó là
một tập hợp gồm công nghệ, con người,
chính sách, tài nguyên, nguồn lực, tài
chính, các tiêu chuẩn xã hội và thông tin
tương tác giữa các đối tượng để hỗ trợ
các hoạt động quản trị thành phố. Trong
các yếu tố này không thể đánh giá thấp
tầm quan trọng của chính sách và thể
chế vì nó là một trong những cốt lõi của
thành phố thông minh. Một số yếu tố
khác liên quan đến quản trị thành phố
thông minh có thể được xem xét như
62 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
sau (Chourabi, 2012):
- Hợp tác
- Lãnh đạo
- Tham gia
- Truyền thông
- Trao đổi dữ liệu và nền tảng dữ liệu mở
- Tích hợp dịch vụ và ứng dụng
- Trách nhiệm giải trình
- Tính minh bạch
Quản trị đô thị thông qua CNTT có thể
giúp mang lại sự minh bạch trong cơ
quan quản lý đô thị, giảm thiểu tham
nhũng, cải thiện sự tham gia của người
dân và chuyên gia, giảm các quy trình
quan liêu, đẩy nhanh thời gian phản
hồi và tăng sự hài lòng của người dân.
Ngoài ra với số lượng lớn các dịch vụ
được cung cấp trong nền tảng dựa trên
CNTT, việc theo dõi và đánh giá các
cơ quan quản lý có thể được cải thiện
đáng kể.
Sự tham gia tích cực của người dân
cùng với hệ thống CNTT làm nền tảng
đảm bảo cho các thông tin được truyền
tải đến các chuyên gia với điều kiện là
các đóng góp của người dân phải được
cân nhắc, xem xét và có phản hồi lại
một cách minh bạch. Người dân, cộng
đồng địa phương và những chuyên gia
có thể cung cấp những hiểu biết sâu
sắc về địa phương và bản thân đô thị
được quản lý và người quản trị có thể
tận dụng các thông tin này như là đầu
vào cho hệ thống quản lý và xác định
được các điểm đòn bẩy nhằm cải thiện
các điều kiện môi trường cũng như xã
hội và phát triển cộng đồng. Quản trị
thông minh chính là một trong những
điều kiện cần thiết tạo thuận lợi cho sự
tham gia này của cộng đồng cũng như
tối đa hóa các lợi ích từ các nguồn thông
tin khi sử dụng CNTT ở các đô thị thông
minh. Có thể thấy rằng, đây là mối quan
hệ cộng tác, hỗ trợ giữa quản trị thông
minh và sự tham gia của cộng đồng.
Tại Việt Nam, một trong những mục
tiêu gần đây do chính phủ đề ra là xây
dựng “Chính phủ kiến tạo” trong đó
tập trung xây dựng “Chính phủ điện
tử” như là một trong những nhiệm vụ
của Cải cách hành chính. Có thể thấy, kỳ
vọng của Đảng và Nhà nước trong việc
xây dựng “Chính phủ điện tử” là nằm ở
việc xây dựng một hệ thống hiệu quả và
minh bạch nhằm phục vụ người dân với
việc kích hoạt công công nghệ thông tin
trong mọi mặt của đời sống. Điều này
cần sự chia sẻ về dữ liệu, thông tin của an ninh thông minh, cấp nước và thoát minh, giao thông thông minh, người

người dùng và phần nào đó làm ảnh
hưởng đến tính riêng tư, bảo mật thông
tin cũng như ảnh hưởng đến quyền của
các cơ quan quản lý khác nhau. Tuy
nhiên, không thể phủ nhận được những
lợi ích của “Chính phủ điện tử” trong
quá trình xây dựng một đô thị thông
minh khi các dịch vụ truyền thống của
cơ quan quản lý nhà nước dựa trên sự
tương tác mặt-đối-mặt với người dân
cũng như các con đường công văn, giấy
tờ của một bộ máy quan liên ngày càng
bộc lộ những bất cập vì kém hiệu quả.
Quản lý đô thị đối với đô thị thông
minh cần phải bắt đầu từ việc chia sẻ
dữ liệu và khớp nối từng phần thông
minh của một đô thị dựa trên nền tảng
CNTT. Nhiều nhà quản lý yêu cầu phải
có một chuẩn thống nhất trước khi chia
sẻ dữ liệu, nhưng nhiều cơ quan thì lại
yêu cầu phải chia sẻ dữ liệu trước khi
thống nhất được chuẩn thông tin. Câu
chuyện này giống như câu chuyện “con
gà và quả trứng, cái nào có trước”. Có
thể nhận thấy rằng nếu vẫn tiếp tục chờ
đợi để có thể xây dựng một hệ thống
đồng bộ thì sẽ mất rất nhiều thời gian.
Do vậy hai công việc này phải tiến hành
song song, vừa xây dựng chuẩn thông
tin, vừa phải chia sẻ dữ liệu để từng
bước quản lý một cách thông minh. Việc
quản lý đô thị đối với đô thị thông minh
có thể bắt nguồn từ việc xây dựng các
khối nhà thông mình, các khu ở thông
minh, hệ thống giao thông thông minh,
chiếu sáng và năng lượng thông minh,
nước thông minh… rồi sau đó mới có
các hệ thống quản trị thông minh, kinh
tế thông minh, cuộc sống thông minh,
người dân thông minh. Mục tiêu của
thành phố thông minh chính là việc tạo
ra một thành phố vói các dịch vụ đô thị
tốt, được quản lý một cách hiệu quả,
thỏa mãn yêu cầu của người dân dựa
trên nền tảng CNTT.
Kết luận
Đô thị thông minh là một trong những
xu hướng phát triển của đô thị giai đoạn
đầu thế kỷ 21. Thế giới đang chứng kiến
quá trinh đô thị hóa nhanh chóng chưa
từng thấy và theo báo cáo của Liên hợp
quốc năm 2014 (World Urbanization
Prospects), hơn 50% dân số thế giới
sống ở các thành phố và con số này sẽ
tăng lên đến 70%, đồng thời các thành
phố đã và đang sử dụng các giải pháp
công nghệ thông tin và truyền thông
tiên tiến để cung cấp các dịch vụ cho
công dân của mình. Ngày nay , một số
quốc gia đang hướng tới sự phát triển
các thành phố thông minh, cung cấp
các dịch vụ thông minh cho người dân
một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Tuy nhiên, thế nào là đô thị thông minh
hay khái niệm thành phố thông minh
vẫn còn đang chưa rõ ràng về mặt định
nghĩa. Đô thị thông minh không chỉ đơn
thuần một đô thị phát triển dựa trên nền
tảng CNTT phát triển mà hơn thế, nó
cần phải có sự phối hợp của các yếu tố
quản trị thông minh, môi trường thông
CHU Y ÊN Đ Ề
dân thông minh, kinh tế thông minh
dựa trên nền tảng chia sẻ dữ liệu, chia
sẻ thông tin bằng hệ thống CNTT và
truyền thông tiên tiến. Trong các yếu tố
này, quản trị thông minh sẽ góp phần
tạo điều kiện thuận lợi cho người dân
tham gia cùng quản lý đô thị.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Komeily, A & Srinivasan, R (2017).
Sustainability in Smart Cities: Balancing
Social, Economic, Environmental, and
Institutional Aspects of Urban Life. Smart
Cities: Foundations, Principles, and
Applications. Wiley. ISBN: 978-1-119-
22639-0 (pp. 503 – 540)
- Chourabi, H., và cộng sự (2012)
Understanding Smart Cities: An Integrative
Framework. System Science (HICSS), 2012
45th Hawaii International Conference (pp.
2289 – 2297). IEEE.
- González, J. A., & Rossi, A. (2011). New
trends for smart cities, open innovation
Mechanism in Smart Cities. European
commission within the ICT policy support
- Homeier (2013) Fresh View on Smart Cities,
An Initiative of the Federal Ministry for
Austria
- World Urbanization Prospects (2014) The
2014 Revision, Highlights https://population.
un.org/wup/Publications/Files/WUP2014-
Highlights.pdf

Abstract: Smart city, an approach from the view of smart urban governance

While urbanization in the world continues to grow, it is forecasted that about 66% of the world's population will become
urban residents by 2050 and there is a global trend towards the creation of smart cities. Looking at the overview of
studies and reports on smart cities, it can be seen that the concept of "smart city" is not clearly defined. The majority
of agencies, authorities and people recognize that the focus of smart cities is on information and communication
technology but the meaning of smart city goes beyond that. Smart city concept comes with the emphasizing on the
role of social resources and smart urban governance in the management of urban issues. This article will discus more
about this approach.
Keywords: smart city, smart urban governance, urban management, information technology and communication.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 63

 QUẢN LÝ GIAO THÔNG
TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
PGS.TS. LƯU ĐỨC HẢI

Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 việc hình thành, xây dựng
và quản lý đô thị thông minh càng được tiến hành nhanh chóng, tuy
còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Một trong những tiêu điểm chính
trong quản lý đô thị được ứng dụng và mong chờ nhất phải kể đến
vấn đề nhức nhối của đô thị là quản lý giao thông thông minh. Ở
Việt Nam hầu hết các thành phố tiếp cận đô thị thông minh như TP
HCM, Hà Nội, Đà Nẵng… đều hướng tới vấn đề này.

Hình 1: Thành phố thông minh (nguồn http://www.pcworld.com.vn/articles

64 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

T
hế nào là một thành phố thông
minh? Câu trả lời chuẩn xác,
dù thuật ngữ “thành phố thông
minh” đã trở nên phổ biến khi nhiều
thành phố lớn trên thế giới tìm cách áp
dụng công nghệ để nâng cao chất lượng
sống của cư dân, trước áp lực đô thị
phát triển quá nhanh trong những năm
gần đây. Thành phố thông minh dường
như là một khái niệm rộng lớn theo cách
hiểu của nhiều người, nhưng về cơ bản
đều đề cập tới việc ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông kết nối các
cảm biến, mạng không dây tốc độ cao,
mạng cơ sở hạ tầng vật lý thông minh -
IoT (Internet of Things) xử lý dữ liệu lớn
để nâng cao chất lượng cuộc sống nơi
đô thị, cải thiện chất lượng phục vụ của
chính quyền thành phố, giảm tiêu thụ
năng lượng, quản lý hiệu quả các nguồn
tài nguyên thiên nhiên.
Trong thời đại cách mạng công nghiệp
4.0 việc hình thành, xây dựng và quản lý
đô thị thông minh càng được tiến hành
nhanh chóng tuy còn nhiều vấn đề cần
giải quyết. Một trong những tiêu điểm
chính trong quản lý đô thị được ứng
dụng và mong chờ nhất phải kể đến
vấn đề nhức nhối của đô thị là quản lý
giao thông thông minh. Ở Việt Nam hầu
hết các thành phố tiếp cận đô thị thông
minh như TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng
v.v đều hướng tới vấn đề này.
Quản lý giao thông trên nền tảng công
nghệ thông tin thông qua việc sử dụng
hiệu quả hệ thống giao thông thông
minh – ITS (intellegent transportation
system) trong quản lý đô thị.
2. Thực trạng và hướng ứng dụng ITS
tại Việt Nam.
Hiện tại các thành phố lớn như Hà Nội,
TP Hồ Chí Minh đang sử dụng kênh
VOV Giao thông phục vụ giao thông đô
thị. Đây là kênh phát thanh giao thông
nhằm giảm ùn tắc giao thông trên địa
bàn đô thị, hướng dẫn người dân về
các thông tin giao thông diễn ra hàng
ngày. Với các chương trình được phát,
thông qua sự trợ giúp của công nghệ
hiện đại, kênh VOV Giao thông có thể
hỗ trợ ngay lập tức và liên tục cho các
phương tiện đang lưu thông trên các
tuyến đường. Tuy nhiên đây mới chỉ
là một phần rất nhỏ trong ứng dụng
quản lý giao thông đô thị. Khi điều kiện
thực tế có những thay đổi phù hợp hơn:
Công nghệ nghe nhìn không dây phát
triển, việc sở hữu ô tô cá nhân tại các đô
thị bùng nổ, thói quen di chuyển bằng
phương tiện công cộng như taxi, xe buýt
đã trở nên quen thuộc, khả năng tương
tác của radio đã được chứng minh. Bên
cạnh đó, một ứng dụng khác của ITS
cũng được áp dụng tại Việt Nam hiện
nay là bãi đậu xe nổi nhiều tầng kiểu
khung lắp ghép có sử dụng công nghệ
xếp xe tự động ngay tại trung tâm.
Trong tương lai ITS ở Việt Nam áp dụng
với hệ thống điều khiển giao thông
thành phố thông minh. Sản phẩm gồm
các hệ thống:
- Thiết bị đo, đếm xe trên đường xử
dụng công nghệ xử lý ảnh: Khi các
số liệu về dòng xe được tự động thu
nhập thì một loạt bài toán giao thông
sẽ được giải như: điều chỉnh chu kì đèn
tín hiệu, phân làn, phân tuyến kịp thời
tránh ách tắc…
- Thiết bị kiểm soát hành trình off-line
dựa trên công nghệ định vị toàn cầu GPS,
có chức năng như một hộp đen, tự động
thu nhập các thông ti về vị trí, tốc độ xe
trong suốt hành trình. Sau khi kết thúc
hành trình có thể lấy số liệu ra để quản
lý và kiểm tra xe có chạy, đỗ đúng hành
trình với tốc độ quy định hay không.
- Thiết bị thu và truyền dữ liệu on-line
kết hợp GPS và GSM. Thiết bị gồm 2
môđun, 1 đặt trên xe và 1 đặt tại trung
tâm điều hành. Việc truyền dữ liệu qua
lại được thực hiện thông qua hệ thống
thông tin di động GMS. Giá thành sản
phẩm thấp hơn so với các sản phẩm
nước ngoài tương đương.
- Phần mềm quản lý các phương tiện
vận tải công cộng (như xe buýt).
- Phần mềm mô phỏng hệ thống giao
thông VTSIM cho phép mô phỏng hành
vi các phương tiện giao thông trong
thành phố. Với phần mềm này có thể
giải quyết bài toán phân làn, phân luồng
giao thông một cách khoa học trước khi
đưa ra hiện trường.
- Hệ thống tự động báo kẹt xe: “Hệ
CHU Y ÊN Đ Ề
thống cảnh báo và điều khiển giao
thông” gồm một chương trình mô
phỏng, một hế thộng thiết bị cảm biến
đo lường, các bảng thông báo bằng đèn
LED về tình trạng kẹt xe, một hệ thống
nhận tin nhắn, cuộc gọi và trả lời các
tin nhắn, cuộc gọi này. Khi nhìn vào
bảng thông báo đặt trên đường, người
tham gia giao thông cũng được tư vấn
đi hướng nào để tránh kẹt xe. Nhận
biết kẹt xe bằng cảm ứng. Thiết bị cảm
ứng được thiết kế đặc biệt tại các điểm
nóng hay xảy ra tình trạng kẹt xe để
theo dõi. Khi xe cộ đi ngang qua những
vị trí này, sức nặng và từ tính phát ra
từ các phương tiện giao thông này sẽ
được nhận biết và báo hệ thống xử lý
trung tâm qua một hệ thống thông tin
liên lạc. Sau đó các thông tin này sẽ
được xử lý và hiển thị ở các “thiết bị
đầu ra” như màn hình, tin nhắn, điện
thoại... để thông báo đến người tham
gia giao thông.
Tiến xa hơn nữa, khi các đô thị Việt
Nam đáp ứng được yêu cầu cần thiết về
kỹ thuật thông tin truyền thông nhằm
tối ưu hóa quản lý, điều hành giảm ùn
tắc, tai nạn giao thông, tăng cường năng
lực vận tải hành khách thông qua một
số hệ thống:
+ Hệ thống quản lý giao thông: Phần
mềm trung tâm của Hệ thống quản lý
giao thông (Traffic Management Sys-
tem-TMS) là phần mềm của SIemns SI –
Trafic Concert. Hệ thống được vận hành
từ hai trung tâm (đề phòng một trong
hai trung tâm bị lỗi) lấy dữ liệu từ nhiều
nguồn khác nhau từ các camera giám
sát, tín hiệu giao thông, các camera phát
hiện, thiết bị phát hiện nhiễu xạ, thiệt bị
kiểm soát tốc độ, nhân viên an ninh và
cảnh sát giao thông trên mặt đất.
Hệ thống có thể tự hoạt động thông
qua bảng hiệu thông báo ở bên đường,
bằng cách điều chỉnh pha và tính liên
tục của các tín hiệu giao thông và cảnh
báo cho cảnh sát giao thông trong bối
cảnh đó. Bằng cách này, hệ thống lưới
chống tắc nổi tiếng của Athens đã tránh
được ùn tắc giao thông.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 65

Hình 2: Trung tâm quản lý (nguồn: Road Traffic Technology - the Hampton Roads, VA Traffic
Management Center)
Hình 3: Kiểm soát và giám sát giao thông (nguồn: Road Traffic Technology.com - Hong Kong
Intelligent Transport System (ITS), China)
Hình 4: Camera AIS (nguồn: Road Traffic
Technology.com - Athens Traffic Management
System, Greece)
66 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
+ Hệ thống giao thông thông minh:
Một hệ thống giao thông thông minh
(ITS) trị giá 423 triệu USD đang được
phát triển để cải thiện việc quản lý
giao thông và hệ thống điều khiển trên
mạng lưới đường bộ toàn Hồng Kông.
Dự án ITS Hồng Kông có bốn yếu tố
chính để giải quyết vấn đề ùn tắc giao
thông. Các chức năng của dự án ITS
bao gồm quản lý, giám sát, phân tích
dữ liệu và kiểm soát các hoạt động giao
thông. Dự án sẽ mang lại một hiệu quả
quản lý giao thông thông qua kiểm soát
giao thông và giám sát hệ thống (TCSS)
theo dõi tát cả các xa lộ chính, đường
hầm và các đường nối được lựa chọn.
+ Hệ thống video phát hiện phương
tiện: Hệ thống video phát hiện phương
tiện (vision processors for video vehicle
detections systems) được tích hợp vào
hệ thống quản lý giao thông Athens.
Các hệ thống được trang bị với độ giải
phân giải cao, camera AIS tầm gần, có
thể phát hiện tốc độ, mật độ xe, các
loại xe, xe dừng, tai nạn giao thông và
phương tiện đi sai đường.
+ Đèn giao thông thông minh: Trước
sự phát triển không ngừng của mật
độ các phương tiện giao thông và
đặc biệt là ô tô ngày càng tăng hiện
nay thì việc xây dựng các luồng giao
thông đảm bảo an toàn, hiệu quả
và thân thiện với môi trường đã trở
thành nhiệm vụ từng ngày. Các nhà
phát triển hệ thống, tích hợp hệ thống
và cung cấp dịch vụ luôn nỗ lực đưa
ra những giải pháp di động sáng tạo
và thiết thực góp phần cải tiến hệ
thống điều khiển phương tiện giao
thông. Dưới đây là giải pháp kiểm
soát đèn giao thông thông minh dựa
trên nền tảng các thiết bị tiên tiến của
Advantech.Sơ đồ hệ thống gồm: Một
bộ xử lý trung tâm kết nối trực tiếp
với bộ xử lý điều khiển để phát hiện
các xung đột và kiểm tra toàn bộ các
chỉ dẫn. Các yếu tố thời gian di tản,
xung đột đèn, chuỗi bảo mật của mỗi
nhóm tín hiệu và các đèn LED bị lỗi
đều có thể giám sát được. Với thiết bị
điều khiển thông minh chương trình
sẽ tự kiểm tra các thiết lập và người
dùng sẽ có một tầm nhìn tổng thể,
rõ ràng về mạng lưới giao thông trên
màn hiển thị hình ảnh.
+ Hệ thống bãi giữ xe thông minh: Tự
động đọc biển số khi xe vào cổng; tự
động in biển số trên vé xe, kèm theo
các thông tin khác theo yêu cầu quản
lý; camera có đèn soi biển số ban
đêm; cho phép nhập biển số bằng bàn
phím… Tất cả công việc ấy chỉ tốn từ
1-3 giây.
+ Thiết bị “lái xe” thông minh: Là một

CHU Y ÊN Đ Ề
hệ thống công nghệ gồm một camera
lắp đặt ở gần gương chiếu hậu của ô
tô, có khả năng nhận biết, phân loại
các biển báo và tín hiệu giao thông trên
đường. Khi xe ô tô tham gia giao thông,
camera sẽ tự động quan sát, ghi nhận
và xử lý những biển báo, tín hiệu chỉ
dẫn giao thông trên đường và chuyển
lên một màn hình phía trước tay lái.
Những lệnh này sẽ giúp cho người lái
xe xử lý chính xác các tình huống cụ
thể trên đường. Nếu ô tô chạy quá tốc Hình 5: Đèn giao thông thông minh
độ quy định, hệ thống này lập tức cảnh (nguồn http://www.axxonsoft.com - Smart traffic control)
báo người lái xe phải giảm ngay tốc độ
cho phù hợp. Bên cạnh đó, thiết bị dẫn
đường cũng sẽ cho biết ô tô đang chạy
trên loại đường nào.

3. Thay cho lời kết.

Giao thông là một trong các các loại
hình kỹ thuật quan trong công tác quy
hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển
đô thị. Việc đưa hệ thống quản lý giao
thông thông minh ứng dụng trong
quản lý đô thị là một bước tiến tất yếu
và quan trọng trong công tác quản lý
đô thị cũng như trong việc lập quy
hoạch đô thị cần sớm được áp dụng
trong hệ thống đô thị của Việt Nam.

Hình 6: Hệ thống giữ xe thông minh

(nguồn: www.efxkits.com automatic car parking system)

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

- Đồ án Hệ thống giao thông thông minh

(ITS) và khả năng ứng dụng ở Việt Nam/
TS. Nguyễn Tuấn Anh.
- Thành phố thông minh, ngày 11/05/2017 -
http://www.pcworld.com.vn/articles.
- Road Traffic Technology.com: Athens
Traffic Management System, Greece; Hong
Kong Intelligent Transport System (ITS),
China; The Hampton Roads, VA Traffic
Management Center
- Smart Traffic Control - http://www.
axxonsoft. com
- Traffic Signs Recognition - http://www.
cartrade.com

(*) Bài tham gia Hội thảo: “Phát triển nền

tảng phần mềm đô thị thông minh và định
hướng lập quy hoạch khu đô thị phức hợp Hình 7: Thiết bị lái xe thông minh
trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” (nguồn: www.cartrade.com Traffic Signs Recognition)

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 67

 Đô thị thông minh kết hợp với đô thị xanh là mô hình TP.HCM
hướng đến trong tương lai Anh: Một góc TP.HCM hiện đại

xanh
thông minh
TIẾN TỚI THÀNH PHỐ

NGUYỄN ĐĂNG SƠN

Một thành phố thông minh bền vững cần ứng dụng công nghệ
thông tin và viễn thông (Information and Communication Tech-
nology- ICT) để mang lại chất lượng cuộc sống cao hơn cho công
đồng của thành phố, tăng cường hiệu xuất dịch vụ và phát triển
bền vững. Một thành phố như vậy cần đáp ứng những nhu cầu
hiện nay mà không phải từ bỏ yêu cầu của thế hệ tương lai liên
quan đến kinh tế, xã hội và môi trường. Phát triển thành phố
xanh là một cách để tăng tính bền vững của các khu vực đô thị
hóa. Đó là một khái niệm về quy hoạch đô thị dựa trên các dịch
vụ hệ sinh thái mà cơ sở hạ tầng xanh có thể cung cấp.

Phát triển theo xu hướng xanh để không ít tổ chức, chuyên gia trên thế

H
thích ứng với BĐKH
iện trên thế giới, khu vực đô
thị chiếm khoảng 2/3 lượng
tiêu thụ năng lượng và 70%
lượng khí thải làm trái đất nóng lên,
gây biến đổi khí hậu (BĐKH).
Nhằm chữa trị “căn bệnh” này,
giới đã và đang nghiên cứu nhiều giải
pháp. Trong đó, xây dựng đô thị xanh
là nguyên tắc căn bản và cần thiết.
Kể từ Hội nghị khí hậu Rio+20 tháng
6-12, ngày càng có nhiều quốc gia bắt
tay vào con đường hướng tới các nền
kinh tế xanh. Một nền kinh tế xanh

68 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

được chương trình môi trường LHQ
(UNEP) định nghĩa là nột một nền
kinh tế có hàm lượng carbon thấp,
hiệu quả và sạch sẽ, còn có thể bao
gồm cả sự chia sẻ, hợp tác, đoàn kết
và phụ thuộc lẫn nhau.
Từ lâu, thế giới đề cập đến khái niệm
“đô thị xanh” như một xu hướng đô
thị thích ứng và giảm thiểu biến đổi
khí hậu. Tại châu Âu, đô thị xanh đảm
bảo những yếu tố như: Không gian
xanh - đô thị có mật độ cây xanh cao,
tỷ lệ cây xanh/đầu người cao; không
gian công cộng, công viên, mặt nước
được quan tâm, chăm sóc. Công trình
xanh - sử dụng vật liệu thân thiện với
môi trường, tiết kiệm năng lượng.
Giao thông xanh - ưu tiên giao thông
công cộng sử dụng khí tái chế. Công
nghệ xanh - ứng dụng giải pháp
công nghệ hạn chế ô nhiễm. Bảo tồn
cảnh quan văn hóa lịch sử, danh lam
thắng cảnh, cảnh quan thân thiện;
cộng đồng dân cư thân thiện với môi
trường.
Tương tự, hội nghị thượng định của
Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu
(UNFCC) sử dụng 2 thuật ngữ quan
trọng khi nói về giải pháp ứng phó
với biến đổi khí hậu, gồm giảm thiểu
lượng phát thải, nhiệt độ ấm lên toàn
cầu và thích ứng với nhiệt độ tăng,
nước biển dâng và khí hậu cực đoan.
Hai biện pháp trên (giảm thiểu và
thích ứng) hỗ trợ lẫn nhau ngăn chặn
tác động tiêu cực đối với môi trường.
Trong Công ước khung của UNFCC,
các thành viên cam kết mức tăng nhiệt
độ trên Trái đất ở mức dưới 2°C và
cố gắng giới hạn ở mức 1,5°C. Đó là
những tiêu chí, đặc điểm kiến tạo nên
mô hình đô thị xanh.
Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia chịu
tác động nghiêm trọng bởi biến đổi
khí hậu. Quan ngại hơn, TPHCM là
một trong 5 đô thị gánh hậu quả nặng
nề do biến đổi khí hậu. Do vậy, đô thị
xanh là một trong những giải pháp
quan trọng trong quá trình phát triển
bền vững ở nước ta.
Theo Bộ Xây dựng, phát triển đô thị
sinh thái, đô thị xanh là lựa chọn mang
tính chiến lược để ứng phó với biến
đổi khí hậu và phục vụ phát triển bền
vững. Đây là xu thế toàn cầu. Tuy
nhiên, dựa vào đặc tính riêng, mỗi
quốc gia lựa chọn chiến lược và cách
thức riêng trong việc phát triển loại
hình đô thị này.
Trước đặc thù tự nhiên, xã hội ở
nước ta, Bộ Xây dựng quy định tiêu
chí cho đô thị sinh thái, đô thị xanh,
gồm: giữ gìn, phát huy yếu tố thiên
nhiên; tính đa dạng, tính cộng đồng
cao; xây dựng ít, chiếm đất ít nhất;
khoảng cách di chuyển ngắn; không
gian kiến trúc có tính đặc trưng; mức
độ phát thải tiến tới bằng không; giữ
gìn tài nguyên nước; công trình “khỏe
mạnh”; lợi ích kinh tế cao.
Đô thị xanh phải đảm bảo sự hài hòa
giữa kinh tế, xã hội và môi trường để
người dân sống tốt và xã hội phát triển
bền vững. Do vậy, tùy vào đặc thù, các
địa phương cần đưa tiêu chí xanh vào
quy hoạch, xây dựng hạ tầng đô thị
sao cho đảm bảo những nguyên tắc căn
bản thế giới đã công nhận. Ngoài ra,
như nhiều quốc gia, nước ta cần nâng
cao khả năng dự trữ nước và công suất
của hệ thống thoát nước nhằm ứng
phó với lượng nước mưa ngày một gia
tăng và mực nước biển dâng cao; đồng
thời, đảm bảo kết cấu đô thị mang lại
không khí trong lành.
TP.HCM sẽ tập trung phát triển thành
phố xanh dựa trên một số khu đặc
thù gắn liền với không gian tự nhiên
đặc trưng của thành phố là thành phố
sông - nước hiến hòa, nếu kết hợp với
dải công viên cây xanh thì sẽ trở thành
Thành phố sông nước – xanh, cùng với
giao thông đường phố và nhà phố ven
sông sẽ tạo nên cảnh quan cây xanh
kết hợp với mặt nước càng đẹp và
lãng mạn hơn.
Tại quyết định số 24/TTg ngày
06/10/2010 phê duyệt điều chỉnh quy
hoặch xây dựng TP. HCM đến năm
2025, có quy định: “Bố trí trục cây xanh
cảnh quan, mặt nước kết hợp du lịch giải
CHU Y ÊN Đ Ề
trí dọc hai bên bờ sông Sài gòn, Đồng Nai,
Nhà Bè, có diện tích khoảng 7000ha”.
Trên thế giới, đô thị cổ Amsterdam
(Hà Lan), cây xanh và mặt nước được
gắn với hệ thống giao thông đường
phố đã tạo nên cảnh quan đặc biệt.
Ngoài ra còn phải kể đến các dải cây
xanh công viên dọc theo các sông
Seine của Paris (Pháp), sông Neva
của Praha (Tiệp Khắc), sông Hàn của
Seoul Hàn quốc) và sông Neva của St
Peterbourg (Nga)...
Để giải quyết những mâu thuẫn trong
việc phát triển kinh tế và môi trường
sinh thái, chính phủ các nước trên
thế giới đã thống nhất chọn việc tiêu
thụ năng lượng thấp, ô nhiễm thấp
và lượng khí thải thấp, làm tham số
cơ sở của quá trình phát triển nền
kinh tế carbon thấp. Hiện nay, phạm vi
thực hiện việc phát triển carbon thấp
ngày càng mở rộng, bao gồm các lĩnh
vực như kinh tế carbon thấp, giao
thông carbon thấp, đời sống carbon
thấp, xanh hóa đô thị carbon thấp,
công nghiệp carbon thấp, công nghệ
carbon thấp, kiến trúc carbon thấp,..,
tất cả đều chú trọng vào việc sử dụng
tài nguyên, năng lượng và khí thải
carbon, mà chiến lược phát triển thành
phố carbon thấp quan tâm. Đó cũng là
xu hướng xanh như chú trọng giàm
khí phát thải nhà kinh. Hiện thành
phố Osaka (Nhật Bản) đang hỗ trợ
TP.HCM (giai đoạn 2016-2020) thực
hiện chiến lược thích ứng với biến đổi
khí hậu, hướng tới quản lý, sử dụng
tốt nguồn nước; ứng dụng công nghệ
thông tin vào quản lý chất thải nguy
hại, thu hồi năng lượng từ rác; phát
triển giao thông công cộng, sử dụng
nguyên liệu sạch; hạn chế tối đa chất
thải và khí thải gây ô nhiễm.
Thành phố thông minh là xu hướng
tất yếu của cuộc cách mạng 4.0
Trong cuộc cách mạng công nghiệp
4.0, tiến bộ công nghệ sẽ tạo ra sự
kết nối giữa thế giới thực, thế giới
số và thế giới sinh vật hữu cơ,... tạo
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 69
ra những công cụ sản xuất hội tụ
giữa thực và ảo. Những thành phần
điển hình của nền công nghiệp 4.0
(Industry 4.0) bao gồm sự xuất hiện
của công nghệ Internet Vạn vật (IoT),
thành phố thông minh, trí tuệ nhân tạo
(AI), xe tự lái, robot, máy in 3D, vật
liệu mới, công nghệ nano cùng đột
phá về nhận thức trong những quy
trình sinh học.
Có thể nói, nếu xây dựng đô thị thông
minh là xu thế tất yếu của cuộc cách
mạng công nghiệp 4.0, thì đô thị sáng tạo
là hạt nhân của đô thị thông minh, còn đô
thị thông minh lại là hạt nhân của “đô thị
4.0”.
Có rất nhiều định nghĩa và cách hiểu
“thành phố thông minh” dưới dạng biểu
hiện của “thành phố tri thức”, “thành
phố kỹ thuật số”, “thành phố tự động”
hoặc “thành phố sinh thái”.
Theo Liên minh Viễn thông Quốc
tế (ITU): ”Một thành phố thông minh
bền vững ứng dụng công nghệ thông
tin và viễn thông (Information and
Communication Technology- ICT) để
mang lại chất lượng cuộc sống cao hơn
cho công đồng của thành phố, tăng cường
hiệu xuất dịch vụ và phát triển bền vững.
Một thành phố như vậy cần đáp ứng
những nhu cầu hiện nay mà không phải
từ bỏ yêu cầu của thế hệ tương lai liên
quan đến kinh tế, xã hội và môi trường”.
Sau thời gian dài chuẩn bị kỹ lưỡng
và công bố đề án Xây dựng TP.HCM
trở thành đô thị thông minh giai đoạn
2017 - 2020, tầm nhìn đến năm 2025;
năm nay, TP.HCM bắt tay xây dựng
mô hình, kiến trúc tổng thể một trung
tâm điều hành đô thị thông minh.
Hiện tại, các cơ quan chức năng liên
quan đang rà soát, đề xuất địa điểm
để đặt trung tâm này. Đồng thời,
chính quyền TP.HCM cũng từng bước
hoàn thiện các trung tâm quản lý
chuyên ngành trong từng lĩnh vực.
Theo đề án đã công bố, Trung tâm
Điều hành đô thị thông minh là nơi
tổng hợp thông tin, số liệu kết nối đến
tất cả cơ sở dữ liệu của sở ngành, quận
huyện trực thuộc TP.HCM. Qua trung
tâm, lãnh đạo chính quyền TP.HCM
có đầy đủ thông tin, dữ liệu trong
điều hành, quy hoạch, định hướng
phát triển.
Hướng tới đô thị sinh thái xanh
thông minh bền vững
Có thể nói từ chiến lược phát triển
toàn cầu của Rio+20 năm 2012 là
PTBV, gần đây để thích ứng với
BĐKH, thế giới đã chuyển sang phát
triển đô thị các bon thấp, đô thị sinh
thái - nhân văn, đô thị xanh, đô thị bền
vững, thành phố sống tốt, thành phố
thân thiện con người. Quy hoạch đô
thị xanh thực hiện phân vùng dựa
trên đặc tính sinh thái, tiềm năng tài
nguyên (con người, văn hóa, lịch sử)
và thích ứng với BĐKH làm căn cứ
để lập quy hoạch không gian và sử
dụng đất. Tại diễn đàn kinh tế thế
giới (WEF) Davos năm 2016, người
ta nói đến làn sóng cách mạng công
nghiệp lần thứ 4 và đang chuyển sang
phát triển đô thị thông minh (sự kết
hợp giữa không gian đô thị và công
nghệ thông tin) được hiện thực hóa
bằng các công nghệ như dữ liệu lớn
(big data) và Internet kết nối vạn vật
(Internet of Things - IoT). Tuy nhiên
tất cả các loại hình đô thị đều cần bảo
tồn các di sản văn hóa truyền thống
đô thị. “Thành phố thông minh là thành
phố trung tính về CO2, là sử dụng năng
lượng và tài nguyên có hiệu quả phù hợp
với khí hậu trong tương lai” nhất là với
BĐKH. Thành phố thông minh cũng
gọi là thành phố ngày mai hay là thành
phố sinh thái. Trong tương lai đô thị
hiện đại sẽ quy hoặch và phát triển
theo xu hướng “đô thị sinh thái thông
minh bền vững” (Sastainable Smart Eco
City). Đây là sự kết hợp giữa thành phố
sinh thái và thành phố thông minh.
Hai đô thị lớn nhất nước ta là Hà Nội
và TP.HCM vừa chính thức tham gia
mạng lưới “Các thành phố thế giới”. Đây
là sáng kiến do Liên minh châu Âu
(EU) khởi xướng với mục đích trao đổi
kinh nghiệm và thực tiễn tối ưu giữa
các đô thị thuộc EU và những quốc
gia ngoài khối EU về chính sách phát
triển đô thị, với trọng tâm là phát triển
bền vững, hướng tới sự sáng tạo dành
cho “thành phố thông minh và thành
phố xanh”. Có thể dự đoán, thành phố
tương lai trong bối cảnh phát triển của
nước ta là sự kết hợp giữa thành phố
thông minh và thành phố xanh. Mô
hình quy hoạch đô thị thông minh và
xanh góp phần xử lý các căn bệnh đô
thị một cách thông minh, từ đó phục
vụ dân sinh, cân bằng sinh thái, giảm ô
nhiễm môi trường.

Abstract: Towards a smart and green city

A green and sustainable city is a community of residents, neighbours, workers, and visitors who strive together to balance
ecological, economic, and social needs to ensure a clean, healthy and safe environment for all members of society and
for generations to come. The green city means a way to increase the sustainability of urbanized areas. It is a concept of
urban planning relying on the ecosystem services that green infrastructure can supply. In essence, this concept includes
the characteristics of all the urban concepts described previously (city meeting with nature, restoring the values of urban
ecosystem, minimizing resource and energy consumption, and taking advantage of the ecosystem services ofthe blue-
green natural components). A smart city is a designation given to a city that incorporates information and communication
technologies (ICT) to enhance the quality and performance of urban services such as energy, transportation and utilities
in order to reduce resource consumption, wastage and overall costs.
Keyword: Green city; sustainable city; ecosystem services; healthy and safe environment

70 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 CHU Y ÊN Đ Ề
ĐÀ NẴNG VỚI ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
ĐÔ THỊ THÔNG MINH
KTS. BÙI HUY TRÍ

Là thành phố trẻ, có tốc độ đô thị hóa cao với các lợi thế nổi bật về
không gian, hạ tầng, nhân lực và cơ chế chính sách, Đà Nẵng sớm
tiếp cận và theo đuổi định hướng xây dựng thành phố thông minh.
Qua nhiều nỗ lực, đến nay Đà Nẵng là một trong 26 thành phố trực
thuộc mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN.

Đà Nẵng nhìn từ trên cao - Nguồn: Internet

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 71

N
ền tảng xây dựng thành phố
thông minh tại Đà Nẵng được
đề cập từ năm 2012 khi chính
quyền thành phố phối hợp với Tập
đoàn IBM khảo sát, xây dựng đề án
“Xây dựng thành phố thông minh hơn”
tại Đà Nẵng. Với quyết tâm thực hiện
một bước nhảy vọt về tư duy phát triển
đô thị, chính quyền thành phố rất tích
cực tiếp cận với nhiều mô hình phát
triển đô thị như thành phố thông minh
(Smart City), thành phố xanh (Green
City), thành phố đáng sống (Livable
City), thành phố sinh thái (ECO City),
thành phố các-bon thấp (Low Carbon
City)…
Tiếp nối là hàng loạt các chương trình
hợp tác với các tổ chức nước ngoài,
điển hình như Cơ quan Hợp tác quốc
tế Hàn Quốc (Koica), các đơn vị trong
nước như Tập đoàn Bưu chính Viễn
thông Việt Nam (VNPT), Công ty Cổ
phần FPT. Từ đó, thành phố đã triển
Khu đô thị công nghệ cao FPT tại Đà Nẵng
72 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
khai thành công nhiều ứng dụng thông
minh như hệ thống quản lý xe buýt;
hệ thống điều khiển đèn tín hiệu giao
thông; hệ thống giám sát và cảnh báo
sớm môi trường nước; cơ sở dữ liệu
dùng chung và cổng giao tiếp dữ liệu
ngành giáo dục; 3 phần mềm phục vụ y
tế; cơ sở dữ liệu và hỗ trợ người dân tra
cứu các đơn vị đạt chuẩn an toàn thực
phẩm qua tin nhắn, điện thoại…
Năm 2017, UBND thành phố Đà Nẵng
đã ký kết Biên bản ghi nhớ về xây dựng
thành phố thông minh tại Đà Nẵng
đến năm 2020 với Tập đoàn Viễn thông
Quân đội (Viettel). Từ đó đến nay, Tập
đoàn Viettel đã phối hợp với các sở:
Thông tin và Truyền thông, Y tế, Giáo
dục và Đào tạo để triển khai giai đoạn
1 với kết quả tích cực như xây dựng
các khung kiến trúc “thành phố thông
minh; xây dựng phần mềm ứng dụng
đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo;
xây dựng hoàn thiện và đưa vào sử
dụng 03 phần mềm về quản lý y tế xã,
phường; quản lý bệnh viện tại trung
tâm y tế cấp quận; quản lý hồ sơ y tế
điện tử và quản lý bệnh nhân theo mã
ID cá nhân.
Trong giai đoạn 2018 - 2020, Tập đoàn
VNPT và UBND Tp Đà Nẵng sẽ tiếp
tục đẩy mạnh hợp tác trong việc xây
dựng đô thị thông minh, đưa các công
nghệ tiên tiến nhất như IoT, AI, Big
Data… vào ứng dụng trong lĩnh vực
giao thông, aninh trật tự, du lịch, tài
nguyên môi trường, nông lâm ngư
nghiệp...Cụ thể, trong lĩnh vực giao
thông, VNPT sẽ cùng Đà Nẵng triển
khai hệ thống thu thập, phân tích thông
tin từ camera giao thông, phục vụ công
tác phân tích, theo dõi, giám sát giao
thông; góp phần xây dựng hệ thống
giao thông thông minh (ITS) của thành
phố. Trong lĩnh vực an ninh công cộng,
VNPT sẽ xây dựng giải pháp và triển
khai ứng dụng CNTT tích hợp các hệ

thống camera, hệ thống cảm biến, báo
cháy…phân tích, cảnh báo thông minh
phục vụ trung tâm thông tin chỉ huy
giám sát, tiếp nhận các thông tin khẩn
cấp về an ninh trật tự cứu nạn cứu hộ
và chữa cháy. Trong lĩnh vực du lịch,
VNPT sẽ triển khai hệ thống thẻ du
lịch thông minh, xây dựng phần mềm
quản lý báo cáo và thu thập số liệu cho
ngành du lịch…
Trong lĩnh vực phát triển đô thị,
Công ty Cổ phần FPT là đơn vị tiên
phong triển khai mô hình đô thị
thông minh. Dự án Khu đô thị FPT
có quy mô hơn 181 ha, tổng vốn đầu
tư 1 tỷ USD, là khu đô thị xanh thông
minh kiểu mẫu đầu tiên tại Đà Nẵng
và miền Trung với các khu dân cư cao
cấp, trung tâm thương mại, tài chính,
văn phòng, khách sạn, khu mua sắm,
vui chơi, giải trí, trường học từ bậc
mẫu giáo đến đại học, bệnh viện
quốc tế. Theo lộ trình, tới năm 2023,
số lượng kỹ sư phần mềm của FPT
tại Đà Nẵng sẽ đạt 10.000 người. Bên
cạnh đó, tập đoàn cũng tăng cường
đẩy mạnh giáo dục đào tạo và đặt
mục tiêu đạt 10.000 học sinh, sinh
viên vào năm 2021. Đến nay, FPT đã
thu hút khá đông dân cư đến sinh
sống và làm việc tại căn hộ thông
minh Smart Nano Flat, FPT Complex,
Smart Town House, Smart Villa.
Việc thực hiện thí điểm mô hình đô
thị thông minh cũng được triển tại
các quận, huyện. Điển hình tích cực là
UBND quận Hải Châu đã triển khai
ứng dụng quản lý trật tự đô thị trên
điện thoại thông minh mang tên "Đô
thị thông minh Hải Châu”. Để sử dụng
ứng dụng này, người dân có thể tải
miễn phí trên App Store (dành cho hệ
điều hành iOS) và CH Play (hệ điều
hành Android). Sau khi cài đặt thành
công, người dân có thể tương tác trực
tuyến với cơ quan quản lý địa phương
về các vấn đề trật tự xây dựng, trật tự
vỉa hè, vệ sinh môi trường, hạ tầng kỹ
thuật điện, nước, cây xanh, an ninh trật
tự, an toàn giao thông...
Những dự án hay công cụ quản lý
nói trên có thể coi là những bước thử
nghiệm đầu tiên đầy hứa hẹn để tạo
nên những tiền đề tích cực cho việc xác
định một chiến lược lâu dài.
Qua một thời gian thực hiện mang tính
thử nghiệm, Đề án xây dựng thành phố
thông minh của Thành phố Đà Nẵng
đã được hoàn thiện và công bố ngày
10/4/2019. Theo đó, mục tiêu đề ra là
đến năm 2030 Đà Nẵng hoàn thành
CHU Y ÊN Đ Ề
xây dựng đô thị thông minh kết nối
đồng bộ với các mạng lưới đô thị thông
minh trong nước và khu vực ASEAN.
Khung kiến trúc tổng thể thành phố
thông minh xác định 6 trụ cột trên cơ
sở mô hình khung kiến trúc ứng dụng
CNTT&TT bao gồm: quản trị thông
minh; kinh tế thông minh, giao thông
thông minh; môi trường thông minh;
đời sống thông minh và công dân
thông minh.
Có thể coi Đà Nẵng đang khởi đầu
quá trình xây dựng mô hình đô thị
thông minh với cách tiếp cận hai
chiều. Nghĩa là vừa tiếp cận từ trên
xuống dưới với việc thực hiện bài bản
trong bước tư vấn, hình thành kiến
trúc tổng thể vừa tiếp cận từ dưới lên
với việc triển khai các dự án thí điểm.
Đây có thể là cách tiếp cận phù hợp
nhất trong bối cảnh chưa thể khẳng
định đâu là mô hình đô thị thông
minh tương thích nhất với đặc điểm
kinh tế xã hội và những giá trị truyền
thống của Đà Nẵng. Các tiếp cận này
cho phép Đà Nẵng vừa làm vừa chiêm
nghiệm, đúc rút và tự điều chỉnh trên
quan điểm xác định xây dựng đô thị
thông minh là một quá trình lâu dài
cần có sự kiên định với mục tiêu và
sẵn sàng đổi mới cách thức.

Abstract

As a young city with high speed of urbanization with outstanding advantages in space, infrastructure, human resources
and policy mechanisms, Da Nang soon approaches and pursues the orientation of building a smart city. Through many
efforts, Da Nang is now one of 26 cities under the ASEAN Smart Cities Network.
The project to build a smart city of Danang City has been completed and announced on April 10, 2019. Accordingly,
the goal is to complete the construction of smart cities by 2030 with synchronous connectivity with intelligent urban
networks in the country and the ASEAN region.
It can be considered that Da Nang is beginning the process of building a smart urban model with a two-way approach.
That is, from the top to the bottom, with the methodical implementation in the consulting step, forming the overall
architecture, and from the bottom up approach with the implementation of pilot projects. This may be the most
appropriate approach in the context of not being able to confirm which is the smart urban model that is most compatible
with the socio-economic characteristics and traditional values of Danang. These approaches allow Da Nang to work,
contemplate, draw and adjust from the perspective that building a smart city is a long-term process that requires
consistency with goals and a willingness to innovate. method.
Keyword: The project to build a smart city of Danang City

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 73


Chủ tịch tập đoàn BRG và dự án đô thị thông minh Bắc Hà Nội
“Tôi muốn Hà Nội là nơi đáng sống
của thế hệ người Việt trẻ”
REPORTED
74 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
TÁC PHẨM
TÁC GIẢ
Khi 18 dòng ánh sáng rực rỡ vụt bay, đánh
dấu mốc đầu tiên của Dự án Thành phố
Thông minh Bắc Hà Nội ngay trước thềm
kỷ niệm 65 năm ngày giải phóng Thủ đô
10/10, bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch Tập
đoàn BRG đã khóc. Tình yêu cháy bỏng
của một người con Hà Nội, mong ước về
một Hà Nội sánh vai với thế giới hơn 10
năm trước, đã bắt đầu thành hình.
Bà Nguyễn Thị Nga (Áo
hoa đỏ) cùng đối tác
Nhật Bản vinh dự đón
tiếp Thủ tướng chính Phủ
Nguyễn Xuân Phúc và
Bộ trưởng Bộ Xây dựng
Phạm Hồng Hà (bìa trái)
tại lễ động thổ xây dựng
Thành phố thông minh
Bắc Hà Nội
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 35-36 74
 TÁ C GI Ả - TÁ C P HẨ M
Thành phố thông minh Bắc Hà Nội

N
Hiện thực một tầm nhìn dài hạn cơ quan cấp trên, bày tỏ mong muốn thế hệ tương lai với vô vàn thách thức.

“ gày hôm nay, chúng ta

cùng xây dựng thành phố
tự bỏ kinh phí làm chủ đầu tư lập quy
hoạch dự án 2 bên tuyến đường Nhật
Bà cũng không quên con số 25 cuộc
họp với các sở ban ngành của Hà Nội,
thông minh không phải Tân - Nội Bài. Tháng 5/2009, BRG của Chính phủ. Có những cuộc trao
là dành cho thế hệ chúng ta, mà là xây được nhận nhiệm vụ. Kể từ đó, bà Nga đổi, thảo luận thâu đêm với các nhà tư
dựng một nền tảng vững chắc cho sự và cộng sự đã bước vào hành trình vấn quốc tế. “Nhiều khi ý tưởng của
phát triển của nhiều thế hệ người Việt thực hiện giấc mơ về một Hà Nội cho nhà quy hoạch kiến trúc nước ngoài
sau này. Tại đây, năng lực của người
Việt sẽ thực sự được kích hoạt và phát
huy một cách tối đa; từ đó tạo đà thúc
đẩy phát triển kinh tế - xã hội một
cách nhanh chóng. Ước mơ và tâm
huyết của tôi luôn muốn dành những
gì tốt đẹp nhất cho Hà Nội, để Thủ
đô của chúng ta không bị phá nát bởi
những dự án nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch
mà phảitrở thành một thành phố hiện
đại, sánh ngang thậm chí là vượt các
thành phố phát triển khác”.

Bà Nguyễn Thị Nga đã nói những lời

tâm huyết ngay sau khi bấm nút động
thổ Dự án Thành phố Thông minh Bắc
Hà Nội. Hơn 10 năm qua, bà đã không
ngừng mơ đến ngày này.
“Tôi còn nhớ khi nhà thầu quy hoạch quốc tế yêu cầu phải có khảo sát bình độ 50cm cho toàn
bộ 2080 ha, để biết chỗ nào là nhà, chùa, đường, trường học… Là “dân” tài chính, tôi thấy rõ
Năm 2009, Hà Nội đang làm phân đây là một thách thức to lớn không chỉ về kinh phí mà còn về thời gian, về tính khả thi… Song
khu 1/2.000, bà Nga báo cáo với các không thể không làm”, bà kể.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 75

 và cơ quan quản lý không thống nhất,
có những công trình phải nâng lên đặt
xuống nhiều lần. Lắm lúc mệt, cảm
thấy rất cô đơn, tưởng chừng không có
ai hiểu và đồng hành với mình, trong
khi còn bộn bề bao công việc khác của
Tập đoàn”, bà Nga chia sẻ.

Nhưng với tình yêu Hà Nội, để người

dân có môi trường sống mới chất
lượng, bà Nga và BRG đã đi đến chặng
đường cuối cùng. Tháng 12/2015, thừa
ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ,
Quy hoạch chi tiết thành phố thông minh Bắc Hà Nội
Bản đồ án quy hoạch đã được TP. Hà
Nội chính thức thông qua.

Sau khi hoàn tất quy hoạch chi tiết,

Tập đoàn BRG đã không ngừng tìm
kiếm đối tác. Còn nhớ, khi chia sẻ về
kế hoạch này, nhiều lần bà Nga nhắc
tới yêu cầu về những đối tác đủ tâm,
đủ tầm và cùng chung tầm nhìn phát
triển bền vững. Chỉ có đối tác như
vậy mới tạo nên một thành phố mang
tính biểu tượng cho sức sống mới,
mang đến các tiêu chuẩn sống hiện
đại và đẳng cấp, tạo động lực phát
triển kinh tế - xã hội cho Việt Nam
trong tương lai.

Và Tập đoàn Sumitomo, một trong

những tập đoàn hàng đầu của Nhật
Bản, đã chính thức đồng hành cùng
Tập đoàn BRG phát triển Dự án Thành
phố Thông minh.

Trái tim và khối óc của những người

con Hà Nội
Ông Masayuki Hyodo - Chủ tịch kiêm
Tổng Giám Đốc, Tập đoàn Sumitomo
Corporation khi trao đổi với báo giới
Việt Nam và Nhật Bản, bên lề Lễ động
thổ Dự án đã dành những lời tốt đẹp
nhất, bày tỏ sự cảm phục về tầm nhìn
và sự đam mê đối với người chèo lái
con tàu BRG: “Tình yêu đất nước và
Hà Nội của bà có thể truyền lửa và
truyền cảm hứng cho những người đối
thoại khi bắt tay vào triển khai Dự
án”. Và ông nhấn mạnh: “Dự án này
sẽ không sao chép hình mẫu của bất
Một phần Quy hoạch phân khu 1/2.000 do BRG tự bỏ kinh phí làm chủ đầu tư lập quy hoạch cứ thành phố nào, mà sẽ là một dự án
dự án 2 bên tuyến đường Nhật Tân - Nội Bài. thật đẹp, áp dụng những công nghệ 4.0

76 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

mới nhất, cùng đem đến chất lượng

TÁ C GI Ả - TÁ C P HẨ M
sống mới cho người dân”.

Về phần mình, bà Nga chỉ nói đơn

giản: “Tôi luôn muốn cống hiến những
điều tốt đẹp nhất cho quê hương. Trong
các chuyến công tác nhiều nước hiện đại
trên thế giới, tôi thường trăn trở làm thế
nào để Hà Nội cũng có những công trình
đẹp và hiện đại như vậy”.
Nói về Dự án này, bà Nga nhận định:
Nơi đây là cửa ngõ của Việt Nam với
thế giới, dự án sẽ là hình ảnh ấn tượng
đầu tiên về đất nước, con người Việt
Nam hiện đại, văn minh và đậm đà
bản sắc dân tộc. Đây cũng sẽ là nơi kết
nối giao thương giữa Việt Nam và các
nước trên thế giới.
Tại thành phố này, thiên nhiên, văn
hóa truyền thống của vùng đất Đông
Anh, như Thành Cổ Loa hay nghệ
thuật múa rối nước,… sẽ được hài hòa
cùng các tính năng hiện đại và các sản
phẩm, ứng dụng công nghệ cao.

Nữ chủ tịch của BRG chia sẻ: Một trong

những điểm mà tôi đặc biệt yêu thích là
sự xuất hiện của Hồ Ngọc trai tại trung
tâm Thành phố Thông minh, đây như là
một phiên bản của Hồ Hoàn Kiếm bất
diệt. Tháp tài chính cao 108 tầng, được
lấy cảm hứng thiết kế từ đóa hoa Sen, có
vai trò là trung tâm tài chính hiện đại của
Hà Nội và cả khu vực Đông Nam Á. Nơi
đây còn có một công viên hội tụ những
đặc trưng văn hóa nổi bật nhất của các
nước ASEAN và một quảng trường lớn,
vừa là điểm nhấn kiến trúc, vừa là không
gian mở, nơi giao lưu của cộng đồng… Có
lẽ đây là lý do vì sao nhiều người khi nói
chuyện với tôi đã gọi Thành phố này là Hà
Nội mới.
Có thể thấy, phát triển Thành phố
Thông minh sẽ hỗ trợ Hà Nội giải
quyết những vấn đề đang tồn tại hiện
nay như hạ tầng giao thông, y tế,
giáo dục, năng lượng và những bất
cập trong quản lý và quy hoạch đô
thị. Hơn thế nữa, Dự án này còn kích
hoạt những động lực tăng trưởng mới
cho đất nước, sớm hiện thực hóa nghị
quyết về cách mạng công nghiệp 4.0
Giai đoạn 1 dự kiến sẽ hoàn thành sau 24 tháng kể từ ngày Công ty cổ phần Đầu tư phát
triển Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội, liên doanh của BRG và Sumitomo được bàn giao
mặt bằng sạch.
mà Bộ Chính trị vừa ban hành, trong
đó định hướng đến năm 2025 có ít
nhất 3 đô thị thông minh tại 3 vùng
kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam
và miền Trung.
Dự án Thành phố thông minh
Tọa lạc ở vị trí vô cùng đắc địa, kết nối
trực tiếp trung tâm TP.Hà Nội và Sân
bay quốc tế Nội Bài, Dự án Thành phố
Thông minh được đánh giá là một bệ
phóng cho phát triển kinh tế - xã hội,
kết nối giao thương giữa Việt Nam
với các nước trong khu vực và trên
thế giới. Với tổng mức đầu tư dự kiến
gần 4,2 tỷ USD, Dự án có quy mô gần
272 ha, được chia làm 5 giai đoạn thực
hiện, kết nối chặt chẽ và đồng bộ.
Dự án sẽ áp dụng nhiều công nghệ
thông minh như năng lượng thông
minh, giao thông thông minh, cộng
đồng thông minh, học tập thông minh,
đời sống thông minh, y tế thông minh
và kinh tế thông minh. Hệ thống quản
lý tòa nhà thông minh và công nghệ
năng lượng tái tạo cũng sẽ được ưu
tiên áp dụng nhằm tối ưu hóa nguồn
cung và lưu trữ năng lượng.
Theo kế hoạch của liên doanh BRG -
Sumitomo, người dân sẽ được hưởng
tối đa lợi ích lan tỏa từ việc phát triển
đồng bộ cơ sở hạ tầng hiện đại, bền
vững của Dự án, từ đó thúc đẩy nhanh
quá trình phát triển kinh tế - xã hội
của Thủ đô. Dự án được hoàn thành
theo đúng kế hoạch vào năm 2028.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 77

 QUẢN LÝ &

ĐÔ THỊ
PHÁT TRIỂN

Thực trạng xây dựng cơ sở dữ liệu

và hệ thống thông tin về
phát triển đô thị
ở Việt Nam
PGS.TS. HOÀNG VĨNH HƯNG

Việt Nam khát vọng đến năm 2035 sẽ trở

thành một nước công nghiệp hiện đại,
mức tăng trưởng tối thiểu đạt 7% mỗi
năm và nâng mức thu nhập trung bình lên
trên 7.000 USD/người. Muốn vậy, công tác
quản lý nhà nước về phát triển đô thị cần
được làm tốt, kiểm soát quá trình đô thị
hóa hiệu quả thông qua cơ sở dữ liệu là
các chỉ tiêu, chỉ số đánh giá đô thị. Nhưng
hiện nay, Việt Nam vẫn chưa có hệ thống
cơ sở dữ liệu đô thị khoa học để đáp ứng
yêu cầu quản lý, hoạch định chính sách
phát triển đô thị bền vững. Do đó, việc
xây dựng bộ chỉ số đô thị Việt Nam là rất
cần thiết. Đó là nội dung mà tác giả đề cập
trong bài viết này.

Khu ở hiện đại Vinhomes Centre Park. TP.HCM - Ảnh Cao Anh

78 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Tổng quan về đô thị hóa và chỉ số đô thị
a) Đô thị hóa
Đô thị hoá đang và sẽ diễn ra nhanh
nhất ở các nước đang phát triển. Tốc độ
tăng dân số đô thị trung bình là 2,3%
mỗi năm trong giai đoạn 2000-2030, đưa
tỷ lệ dân số đô thị của các nước đang
phát triển từ 42% năm 2003 tăng lên
57% năm 2030. Tại các nước đang phát
triển ở khu vực Châu Á – Thái Bình
Dương, tốc độ đô thị hóa cũng diễn ra
đặc biệt nhanh.
Ở Việt Nam, quá trình đô thị hóa cũng
đã thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh
tế. Từ một trong những nước nghèo nhất
trên thế giới trong những năm 1980, Việt
Nam đã thành một quốc gia có thu nhập
trung bình với các chỉ số xã hội quan
trọng tương đương với các nước có thu
nhập cao hơn. Tổng sản phẩm quốc nội
(GDP) bình quân đầu người đã tăng từ
khoảng 100 USD theo giá hiện hành (970
USD tính theo sức mua tương đương -
PPP) vào năm 1990, lên đến khoảng 2.540
USD (tương đương 7.640 USD tính theo
PPP) vào năm 2018.
Một không gian cảnh quan và đi bộ tại Kulalumper- Malaysia - Ảnh: Mộc Cỏ
Nhờ tác động của tăng trưởng kinh tế,
trong gần 20 năm qua, hệ thống đô thị
đã có nhiều chuyển biến rất tích cực. Tỷ
lệ đô thị hóa tăng từ 23,7% năm 1999 lên
37,5% năm 2018. Đô thị hóa tăng nhanh
ở khu vực các đô thị lớn, lan tỏa và phân
bố đồng đều hơn trên phạm vi cả nước.
Với dân số đô thị hơn 33 triệu người,
khu vực đô thị đóng góp trên một nửa
GDP của cả nước. Tuy nhiên, đô thị hóa
nhanh đã dẫn đến một số bất cập, gây
ra tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc
sống của người dân và sản lượng kinh
tế của khu vực đô thị nói riêng và cả
nước nói chung.
Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt
về cải cách và phát triển. Thời cơ và
thuận lợi rất lớn, nhưng thách thức và
khó khăn cũng không nhỏ. Để thực hiện
khát vọng mạnh mẽ là đến năm 2035 sẽ
trở thành một nước công nghiệp hiện
đại, có thu nhập trung bình cao, với mức
tăng trưởng tối thiểu 7% mỗi năm, nâng
mức thu nhập trung bình lên trên 7.000
USD vào năm 2035, Việt Nam cần quản
lý tốt quá trình đô thị hóa để đẩy mạnh
hiện đại hóa và công nghiệp hóa. Với
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
hiệu ứng kinh tế tích cực do tập trung
dân cư, các đô thị sẽ làm tăng năng suất,
đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và đa dạng
hóa các hoạt động kinh tế.
b) Một số bộ chỉ số đô thị quốc tế
Hiệu quả quá trình đô thị hóa phụ thuộc
vào công tác quản lý nhà nước về phát
triển đô thị mà cơ sở là các chỉ tiêu, chỉ
số đánh giá đô thị. Thông thường, các
chỉ số đo lường về đô thị phản ánh hiện
trạng không gian vật thể của khu vực đô
thị như diện tích đất đai và công trình,
chiều dài các tuyến đường, hệ thống
hạ tầng, và độ phủ của một số tiện ích
như chiếu sáng, cấp thoát nước, công
trình và hệ thống thu gom quản lý chất
thải rắn. Khi tiếp cận các vấn đề đô thị,
các bộ chỉ số đều theo cách tiếp cận mở
rộng bao gồm cả điều kiện sống gắn với
các yếu tố vật thể, chất lượng nơi chốn
và kết quả thực thi của đô thị do chính
quyền làm đại diện.
Các vấn đề của riêng ngành xây dựng
cũng thường được đề cập rộng hơn tiếp
cận không gian vật thể thuần túy, ví dụ
nói về chất lượng của nơi chốn (quality
of place) thay vì các điều kiện về vật
thể. Ngoài ra, do sự quan tâm đến vấn
đề quản trị, việc đánh giá hiệu quả vận
hành của chính quyền đô thị cũng có
thể được đưa làm một phần riêng gọi là
quản trị (governance performance) .
Trên thế giới có nhiều bộ chỉ số đô thị
được sử dụng. Với mục tiêu nghiên cứu,
kế thừa và xây dựng bộ chỉ số đánh giá
sự phát triển toàn diện của đô thị cho
Việt Nam, chúng ta có thể tham khảo
vào các bộ chỉ số đô thị của Malaysia;
Chương trình Định cư Con người của
Liên hợp quốc (UN HABITAT); Ngân
hàng phát triển châu Á (ADB); Ngân
hàng Thế giới (World Bank- WB).
(1). Bộ chỉ số đô thị (Malaysia)
Bộ chỉ số đô thị của Malaysia bao gồm
các nhóm chỉ số gọi là các Mô đun cơ
bản, bao gồm: Sử dụng đất, Dân số, Số
hộ gia đình, Kinh tế, Phát triển kinh tế-
Xã hội, Cơ sở hạ tầng. Trong nhóm các
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 79
chỉ số cơ bản có đề cập đến các vấn đề
chính quyền địa phương, dân số, chỗ ở,
xóa bỏ nghèo nàn; sức khỏe con người;
giao thông, quản lý môi trường; quản lý
chất thải rắn; các dịch vụ đô thị…
(2). Bộ chỉ số tối thiểu để quản lý đô thị
(UNHABITAT)
Căn cứ vào Chương trình nghị sự
Habitat và Nghị quyết 15/6 và 17/1 của
Ủy ban Liên hợp quốc về Định cư con
người, UNCHS (Habitat) đã phát triển
một hệ thống chỉ tiêu tập hợp của 23
chỉ số quan trọng và 9 danh sách dữ
liệu định tính. Đây là những dữ liệu tối
thiểu cần thiết về chỗ ở và phát triển đô
thị, phù hợp với hai mươi lĩnh vực quan
trọng của sự cam kết trong các báo cáo
tổng quát.
Các chỉ số cung cấp một bức tranh toàn
diện của thành phố. Danh sách các chỉ
số tương ứng với 20 lĩnh vực then chốt
của sự cam kết theo chương trình nghị
sự Habitat bao gồm 6 chương: Chương
1: Chỗ ở; Chương II: Phát triển xã hội và
xóa đói giảm nghèo; Chương 3: Quản lý
môi trường; Chương 4: Phát triển kinh
tế; Chương 5: Quản trị và Chương 6:
Hợp tác quốc tế.
Ngoài ra Chương trình Định cư Con
người của Liên hợp quốc còn đưa ra bộ
chỉ số thành phố thịnh vượng, bao gồm
05 nhóm chỉ tiêu với 20 chỉ số chính;
09 chỉ số rà soát và 13 chỉ số mở rộng.
Nhóm 1: Chỗ ở; Nhóm 2: Phát triển xã
hội và giảm nghèo; Nhóm 3: Quản lý
môi trường; Nhóm 4: Phát triển kinh tế
và Nhóm 5: Quản trị.
Đối với Bộ chỉ số thành phố toàn cầu
của UNHABITAT lại có thêm 2 nhóm
chỉ số chính với trên 100 chỉ số, trong đó:
Nhóm 1- Dịch vụ thành phố và Nhóm 2
-Chất lượng cuộc sống trong đó
Bộ chỉ số của UN- HABITAT đã đề cập
khá toàn diện các lĩnh vực của đô thị.
Trong đó có một số lĩnh vực Việt Nam
có thể tham khảo vì nó mang tính chất
cốt yếu của đô thị và cũng là những vấn
đề mới như các nhóm chỉ số về tăng
cường sự tham gia của người dân và
quản trị đô thị.
80 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
(3). Bộ Chỉ số cho các cho thành phố châu Á
(ADB)
Bộ chỉ số đô thị của ADB nhằm hướng
dẫn cho các thành phố châu Á và khu
vực Thái Bình Dương. Bộ chỉ số có 140
chỉ số được tập hợp trong 13 nhóm chỉ
số và mỗi nhóm lại có nhiều chỉ số. Cụ
thể: Nhóm 1- Dân số, nhập cư và đô thị
hóa; Nhóm 2- Chênh lệch thu nhập, thất
nghiệp, và nghèo; Nhóm 3- Sức khỏe
và đào tạo; Nhóm 4- Sản xuất và tính
cạnh tranh đô thị; Nhóm 5- Công nghệ
và sự kết nối; Nhóm 6- Nhà ở; Nhóm
7- Đất đô thị; Nhóm 8- Các dịch vụ của
thành phố; Nhóm 9- Môi trường đô thị;
Nhóm 10- Giao thông đô thị; Nhóm
11- Văn hóa; Nhóm 12- Tài chính của
chính quyền đô thị, Nhóm 13- Quản lý
và Quản trị đô thị. Đây là bộ chỉ số về
đô thị khá toàn diện, được phân nhóm
khá rõ ràng.
(4). Bộ chỉ số đô thị cho các thành phố lớn
(World Bank)
Ngân hàng thế giới đã đưa ra bộ chỉ số
cho các thành phố lớn. Bộ chỉ số được
phân làm 3 nhóm chính với 26 chỉ số:
Nhóm 1- Các chỉ số xã hội; Nhóm 2- Các
chỉ số Kinh tế; Nhóm 3- Các chỉ số sinh
thái. Bộ chỉ số mang tính khái lược dựa
trên 3 trụ cột của thành phố phát triển
bền vững.
2. Hiện trạng công tác xây dựng và
quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu và
thông tin về phát triển đô thị ở Việt
Nam
a) Cơ quan xây dựng, quản lý cơ sở dữ
liệu về phát triển đô thị
Theo Nghị định số 81/2017/NĐ-CP
ngày 17/7/2017 của Chính phủ, Bộ Xây
dựng là cơ quan được Chính phủ giao
nhiệm vụ quản lý nhà nước về phát
triển đô thị. Cục Phát triển đô thị là cơ
quan tham mưu giúp Bộ trưởng quản
lý nhà nước và thực thi pháp luật về
phát triển đô thị trong đó có nhiệm vụ
xây dựng và quản lý hệ thống cơ sở dữ
liệu, cung cấp thông tin về phát triển
đô thị. Theo đó ngành xây dựng chủ trì
và chủ lực thu thập và công bố các chỉ
số ngành về đô thị. Một số ngành khác
cũng tham gia thu thập số liệu thống kê
liên quan như Tài nguyên- Môi trường,
Giao thông, Giáo dục – Đào tạo, Y tế,
Lao động.
b) Các văn bản pháp luật có liên quan
Công tác xây dựng và quản lý hệ thống
cơ sở dữ liệu và thông tin về phát triển
đô thị ở Việt Nam được thực hiện dựa
trên một số quy định tại Luật quy hoạch
đô thị (2009); Luật Thống kê (2015); Nghị
quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày
25/6/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc
hội về phân loại đô thị ; Chương trình
Phát triển đô thị Quốc gia năm 2012 đến
năm 2020; Chiến lược phát triển nhà ở
đến năm 2020 ; Chiến lược quốc gia về
Tăng trưởng xanh giai đoạn 2020 và một
số các văn bản có liên quan khác.
Trong đó Chương trình phát triển đô
thị Quốc gia năm 2012 đến 2020 (Quyết
định số 1659/QĐ-TTg) cũng đã đưa ra
một số chỉ tiêu quan trọng như: Tỷ lệ
đô thị hóa toàn quốc, diện tích sàn nhà
ở bình quân đầu người, tỷ lệ đất giao
thông đô thị và tỷ lệ vận tải hành khách
công cộng đối với từng loại đô thị, tỷ
lệ dân cư được cấp nước sạch, tiêu
chuẩn cấp nước, tỷ lệ thất thoát thất thu
nước, tỷ lệ bao phủ của hệ thống thoát
nước, tỷ lệ nước thải được thu gom
và xử lý, tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt
được thu gom và xử lý, tỷ lệ các đường
phố và ngõ xóm được chiếu sáng, tỷ
lệ đất cây xanh đô thị tính theo loại đô
thị. Đặc biệt, Nghị quyết số 1210/2016/
UBTVQH13 ngày 25/6/2016 của Ủy ban
thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị
đã đưa ra 5 tiêu chí và 59 tiêu chuẩn.
Hệ thống các tiêu chí, tiêu chuẩn này đã
giúp cho các đô thị có các định hướng
để phấn đấu nâng cao chất lượng phát
triển đô thị trong quá trình nâng loại đô
thị. Cho đến thời điểm hiện nay đây là
bộ chỉ số đô thị cơ bản mang tính pháp
lý được thực hiện từ năm 2009 (NĐ
42/2009/NĐ-CP) cho đến nay (Nghị
quyết số 1210/2016/UBTVQH13).
c) Các bộ chỉ số đô thị đang sử dụng tại
Việt Nam
(1). Các chỉ tiêu thống kê của Bộ Xây dựng
và các bộ ngành khác.
Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành xây
dựng và các bộ ngành khác có liên
quan tới lĩnh vực đô thị là những chỉ
số mang tính toàn ngành, có thể tham
khảo như sau:
- Bộ Xây dựng: có 11 chỉ số liên quan tới
phát triển đô thị và nông thôn trong đó
có 6 chỉ số gắn với các đô thị: (1) Diện
tích đất đô thị;(2) Chỉ tiêu cấp nước; (3)
Tỷ lệ dân số được cấp nước; (4) Tỷ lệ
nước thất thoát thất thu; (5)Tỷ lệ dân số
có hệ thống thoát nước; (6) Tỷ lệ dân số
được thu gom rác thải.
- Bộ Giao thông Vận tải: có 4 chỉ số,
trong đó có 2 chỉ số có thể vận dụng:
Sản lượng vận tải hành khách công
cộng; Số vụ tai nạn giao thông.
- Bộ Tài nguyên và Môi trường: có 8 chỉ
số liên quan: (1) Diện tích và cơ cấu đất;
(2) Kết quả thực hiện quy hoạch; (3)
Kế hoạch sử dụng đất; (4) Nồng độ các
chất trong môi trường không khí; (5) Tỷ
lệ ngày trong năm có nồng độ các chất
trong môi trường không khí vượt quá
quy chuẩn kỹ thuật cho phép; (6) Tỷ lệ
chất thải nguy hại được thu gom, xử lý;
(7) Tỷ lệ bãi chôn lấp chất thải rắn hợp
vệ sinh; (8) Tỷ lệ nước thải sinh hoạt đô
thị từ loại IV trở lên được thu gom, xử lý
đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
- Bộ Y tế: có 3 chỉ số liên quan: (1) Số bác
sĩ bình quân/10.000 dân; (2) Số giường
bệnh bình quân/10.000 dân; (3) Tỷ lệ
trạm y tế xã /phường/ thị trấn có bác sĩ.
- Bộ Lao động Thương binh và Xã hội:
có 7 nhóm chỉ số liên quan: (1) Tỷ lệ hộ
nghèo; (2) Nhà ở (diện tích bình quân/
đầu người, số phòng); (3) Tỷ lệ số dân
dùng điện sinh hoạt; (4) Tỷ lệ số dân
dùng hố xí hợp vệ sinh; (5) Cấp nước;
(6) Thu nhập; (7) Việc làm.
- Bộ Giáo dục và Đào tạo: có 5 nhóm chỉ
số liên quan: (1) Giáo dục mầm non;
(2) Giáo dục phổ thông; (3) Giáo dục
thường xuyên; (4) Giáo dục đại học; (5)
Giáo dục khác.
(2). Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13
của Ủy ban thường vụ Quốc hội về phân
loại đô thị
Nghị quyết có 5 tiêu chí về phát triển đô
thị: (1) Vị trí, chức năng, vai trò, cơ cấu
và trình độ phát triển kinh tế - xã hội; (2)
Quy mô dân số; (3) Mật độ dân số; (4) Tỷ
lệ lao động phi nông nghiệp; (5) Trình độ
phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc cảnh
quan đô thị. 5 tiêu chí này được cụ thể
bằng 59 tiêu chuẩn chi tiết. Đây là bộ chỉ
số đô thị có tính pháp lý và chứa đựng
đầy đủ nhất các khía cạnh để đánh giá
phát triển đô thị hiện đang được được
sử dụng. Tuy nhiên, các tiêu chuẩn này
chưa phản ánh đủ các mặt cần đo lường,
đánh giá một cách toàn diện của đô thị
như: Xã hội học đô thị (nhập cư, khả
năng tiếp cận dịch vụ, sự công bằng giữa
các nhóm dân); Quản trị đô thị (phương
pháp quản lý, sự tham gia của người
dân); Môi trường (chất lượng không
khí, nước, đa dạng sinh học); Đất đô thị
(phân loại, quản lý, sử dụng)...
Hiện nay Cục Phát triển đô thị cũng đã
triển khai xây dựng Bộ chỉ số đô thị Việt
Nam trong khuôn khổ dự án “Hỗ trợ
thực hiện Chiến lược phát triển thống
kê Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 và sử
dụng thông tin thống kê dân số trong
xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát
triển” (VNM8P01), do Chương trình
định cư con người Liên Hợp Quốc (UN-
Habitat) tài trợ. Bộ chỉ số được xây dựng
với mong muốn có thể phản ánh được
nhiều góc độ, đo đếm, đánh giá mức độ,
trình độ phát triển của một đô thị. Bộ
chỉ số đề xuất 75 chỉ số, được phân theo
9 nhóm gồm: (1) Thông tin chung về
đô thị; (2) Dân số đô thị; (3) Lao động,
việc làm và đói nghèo; (4) Kinh tế đô
thị; (5) Đất đai và đói nghèo; (6) Dịch
vụ hạ tầng xã hội; (7) Dịch vụ hạ tầng
kỹ thuật; (8) Quản lý Môi trường đô thị
và ứng phó với BĐKH; (9) Quản trị đô
thị. Ngoài ra Cục Phát triển đô thị cũng
đang thực hiện Dự án “Xây dựng thử
nghiệm bộ chỉ số đô thị chống chịu với
biến đổi khí hậu tại Việt Nam- VN-CRI”
với mong muốn lồng ghép bộ chỉ số
VN-CRI vào hệ thống chỉ tiêu về quản
lý phát triển đô thị.
Bộ chỉ số VN-CRI được đề xuất gồm 49
chỉ số định tính và 111 chỉ số định lượng
với các chỉ số chính sau: Diện tích sàn
nhà ở trung bình/người ở khu vực nội
thị; Tỷ lệ hộ ở trong nhà kiên cố và bán
kiên cố trên tổng số hộ toàn TP/đô thị;
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
Số lần cắt điện trung bình trong 1 năm
trên một khách hàng sử dụng điện; Tỷ lệ
dân số nội thị được sử dụng nước máy
hợp vệ sinh thường xuyên; Tỷ lệ hộ gia
đình dùng nhà vệ sinh tự hoại trong
khu vực nội thị; Số lượng giường bệnh
trên 10.000 người dân toàn TP/đô thị; Tỷ
lệ trẻ em dưới 1 tuổi trong thành phố/đô
thị được tiêm đủ các loại vắc xin (theo
chương trình tiêm chủng mở rộng quốc
gia) trong thực tế trong năm gần nhất.
d) Đánh giá chung về những hạn chế,
bất cập
- Về cơ bản, các chỉ tiêu thống kê về đô
thị chưa thành hệ thống. Việc thu thập,
quản lý và khai thác các chỉ tiêu chính
thức của cơ quan quản lý nhà nước,
chưa thực sự hiệu quả cho công tác
quản lý, lập chính sách, chưa giúp cho
việc khai thác từ cả các cơ quan quản lý
và xã hội, chưa đáp ứng yêu cầu của nền
kinh tế thị trường. Thông tin đánh giá
chủ yếu từ bên trong và tiếp cận theo
phạm vi tác động của ngành/cấp quản
lý chứ chưa phản ánh mối quan tâm của
xã hội.
- Các chỉ tiêu trong bộ chỉ tiêu quốc gia
thiết kế cho hai cấp Trung ương và tỉnh
nên khó khai thác và sử dụng ở cấp độ
đô thị, nhất là đô thị trực thuộc tỉnh.
- Các chỉ tiêu ngành xây dựng cũng mới
đại diện cho một số vấn đề chính trong
lĩnh vực quản lý đô thị và chưa cập nhật
các nội dung chính sách đã và đang
triển khai. Các chỉ số về đô thị chưa đưa
vào thống kê chính thức sẽ khó khăn khi
thu thập và theo dõi.
- Ranh giới đô thị định nghĩa theo ranh
giới hành chính lạc hậu với thực tiễn
ở mức độ lớn sẽ dẫn đến sai lầm trong
phân bổ nguồn lực. Thống kê sai về khu
vực đã đô thị hóa nhưng chưa được công
nhận sẽ làm méo mó bản chất số liệu.
Việc các địa phương xây dựng hệ thống
tiêu chí riêng nhưng thiếu cơ sở pháp
lý vì vậy Trung ương cần tiếp tục hỗ
trợ qua việc chuẩn hóa các chỉ số và xây
dựng cơ chế, đồng thời tham khảo các
chỉ số thống kê về đô thị được nghiên
cứu từ các dự án tác quốc tế để cho việc
đánh giá khách quan và toàn diện hơn.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 81
e) Một số nguyên nhân
Năng lực và vấn đề phối hợp giữa các Bộ
ngành khác
Địa phương và Bộ- ngành vẫn chưa có
đủ nguồn nhân lực chất lượng tốt; Còn
gặp khó khăn khi thu thập thông tin;
Việc phối hợp với các đơn vị chức năng
trong từng Bộ cũng như cơ chế phối hợp
giữa các Bộ và ngành còn có khó khăn.
Quản lý thông tin thống kê về đô thị ở
ngành Xây dựng
Ngành xây dựng có ba đầu mối lớn là
Cục phát triển đô thị, Cục Hạ tầng kỹ
thuật và Cục Nhà ở và thị trường bất
động sản với ba cơ sở dữ liệu chuyên
ngành và một bộ chỉ tiêu thống kê
ngành. Hiện còn thiếu cơ chế để kết nối
tốt hơn cũng như giúp kiểm tra xác thực
số liệu khi cần thiết với Tổng cục thống
kê cũng như với các Bộ ngành liên quan.
Cấp địa phương
Các chỉ số về đô thị chưa có đầu mối
thu thập và quản lý theo đô thị. Tổ chức
thống kê ngành dọc và thống kê ngành
xây dựng chưa được thiết kế phục vụ
quá trình ra quyết định ở cấp độ đô thị.
Ngành xây dựng không có ngành dọc
đến cấp huyện. Đơn vị thống kê cấp
huyện ít có trách nhiệm thu thập các chỉ
số về đô thị.
5. Kết luận
Quá trình đô thị hóa nhanh chóng là
một điểm nhấn quan trọng trong quá
trình phát triển của Việt Nam ở những
thập kỷ qua. Vai trò trong quản lý đô thị
là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát
triển và cần có những công cụ hữu hiệu
để công tác quản lý hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa có hệ
thống cơ sở dữ liệu đô thị khoa học để
đáp ứng yêu cầu quản lý, hoạch định
chính sách phát triển đô thị bền vững.
Do đó, việc xây dựng bộ chỉ số đô thị
Việt Nam là rất cần thiết. Bộ chỉ số đô
thị Việt Nam cần đạt được các yêu cầu
sau:
- Phù hợp với điều kiện quản lý, phát
triển đô thị tại Việt Nam;
- Phản ánh được tình hình thực tế phát
triển tại các đô thị của Việt Nam về các
lĩnh vực bao gồm nhưng không giới
hạn các nội dung (Dân số và lao động;
Phát triển kinh tế-xã hội; Phát triển cơ sở
hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị;
Tình hình sử dụng đất đai, tài nguyên
và quản lý môi trường đô thị);
- Phương pháp thu thập dữ liệu, tính
toán các chỉ số thống kê có thể tiến hành
chủ động dễ dàng;
- Mô hình quản lý dữ liệu, tổ chức
thực hiện từ cấp Trung ương đến cấp
cơ sở được lưu trữ ổn định mang tính
bền vững;
- Có kế hoạch triển khai đề án xây dựng
bộ chỉ số, định hướng lộ trình phát triển
bộ chỉ số và đề xuất cơ chế tài chính để
việc thực hiện bộ chỉ số có tính thực tiễn
mang tính khả thi cao.
Để xây dựng, quản lý hệ thống cơ sở dữ
liệu và chia xẻ thông tin về phát triển đô
thị ở Việt Nam, Cục Phát triển đô thị với
tư cách là cơ quan đầu mối của Bộ Xây
dựng cần được điều chỉnh một số nội
dung sau :
- Bổ sung quy định về chức năng, nhiệm
vụ về quy chế phối hợp và chia sẻ thông
tin với các bên liên quan trong và ngoài
Bộ Xây dựng cũng như với địa phương;
- Cập nhật những yêu cầu quản lý hệ
thống chỉ số đô thị trong đề án xây dựng
hệ thống phần mềm cập nhập thông tin
sử dụng GIS do Bộ Xây dựng đặt hàng;
- Có cơ chế tài chính trong việc xây
dựng và khai thác bộ chỉ số đô thị
- Nâng cao năng lực thống kê;
- Mở rộng quan hệ hợp tác trong và
ngoài nước.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Tiêu chí thành phố sống tốt – “Hướng tới
một Thành phố Hồ Chí Minh văn minh hiện
đại”.
2. Bộ tiêu chí “thành phố đáng sống” của
thành phố Đà Nẵng đến năm 2020
3. Cục PTĐT, Viện tăng trưởng xanh toàn cầu,
2015. Bộ chỉ số xây dựng đô thị tăng trưởng
xanh (dự thảo)
4. Cục PTĐT, Quỹ Châu Á, 2015. Bộ Chỉ số đô
thị thích ứng với biên đổi khí hậu (dự thảo).
5. Chỉ tiêu thống kê về đô thị của Bộ GTVT, Bộ
TN& MT, Bộ Y Tế, Bộ Lao động Thương binh
và xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo
6. Tổng cục thống kê, Chương trình phát triển
Liên hợp Quốc, 2017. Hệ thống chỉ tiêu
thống kê Quốc gia
7. Ngô Thắng Lợi, Vũ Cương. 2012. Một số
khái niệm trong thống kế, Tạp chí kinh tế và
dự báo
8. Ngô Thị Thuận, 2017. Một số quan niệm
trong biên tập và hệ thống hóa.
9. Tăng Văn Khiên, 2015. Kết quả thực hiện
các hiện tượng kinh tế - xã hội
10. UNHABITAT, 2013. Các chỉ số thành phố
Thịnh Vượng.
11. Vũ Thị Vinh, Hồ Thanh, Nguyễn Thị Ngọc
Dung, 2016. Dự thảo Báo cáo Dự án MOC0

Abstract: Situation of building database and information system on urban development in Vietnam

Rapid urbanization process has been an important highlight of Vietnam's development process over the past decades.
This urbanization process contributes to speeding up the restructuring of economic structure, creating more driving
force for economic growth. However, rapid urbanization also leads to a number of inadequacies, causing negative
impacts on the quality of life of people and the economic output of urban areas and the surrounding regions.
Vietnam is at the turning point of reform and development. Opportunities and advantages are great, but challenges
and difficulties are not small. To realize a strong aspiration of being a modern industrialized country by 2035, Vietnam
needs to well manage the urbanization process in order to promote modernization and industrialization. The efficiency
of urbanization depends on the state management of urban development, which is based on urban database and
information system with suitable indicators and indexes. For these reasons, the development and improvement of urban
database and information system are necessary and urgent.
Keywords: Urbanization, Urban Database and Information System, Urban Indicators and Indexes.

82 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
Cầu Sài Gòn, TP, HCM - Ảnh: Cao Anh

&
Huy động, sử dụng nguồn lực
CÔNG TÁC ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
ĐÔ THỊ CỦA VIỆT NAM
TS. KTS TRẦN QUỐC THÁI

Hệ thống đô thị Việt Nam phát triển nhanh và rất đa dạng về quy mô, nhưng
chất lượng dịch vụ và hạ tầng đô thị còn thấp kém chưa theo kịp sự phát triển.
Nhu cầu về vốn đầu tư phát triển đang là vấn đề bức xúc của hầu hết các đô
thị trong cả nước. Việc huy động đa dạng hóa nguồn vốn và sử dụng hiệu
quả nguồn lực phát triển đang được chính quyền các đô thị nỗ lực thực hiện,
nhưng còn nhiều bất cập tồn tại. Do đó việc phân tích chỉ ra được những điểm
nghẽn trong công tác đầu tư phát triển đô thị thời gian vừa qua, để làm cơ sở
đề xuất giải pháp cho giai đoạn tới là nội dung chính bài viết đề cập sau đây.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 83

T ổng quan về công tác đầu tư phát
triển đô thị tại Việt Nam
Nhìn nhận lại quá trình phát triển của
đất nước ta giai đoạn vừa qua cho thấy,
bên cạnh những thời cơ, thuận lợi cũng
tồn tại nhiều khó khăn, thách thức
khách quan và chủ quan đã tác động bất
lợi đến quá trình phát triển, ví dụ như
những ảnh hưởng của khủng hoảng
tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu,
những hạn chế, khiếm khuyết vốn có
của nền kinh tế, những hạn chế, yếu
kém trong quản lý cũng như hậu quả
do thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu
gây thiệt hại nặng nề. Mặc dù vậy, công
cuộc đổi mới, phát triển đất nước đã đạt
được những thành tựu rất quan trọng.
Đất nước ta đã thành công vượt qua ảnh
hưởng xấu của khủng hoảng kinh tế
khu vực (1997 – 2000) và khủng hoảng
kinh tế toàn cầu từ năm 2008. Việt Nam
đã ra khỏi tình trạnh một nước nghèo
và kém phát triển và đứng vào hàng các
nước có thu nhập trung bình vào năm
2008, thực hiện thành công 8 mục tiêu
thiên niên kỷ do Liên Hợp quốc đề ra.
Công tác phát triển đô thị đã đóng góp
một vai trò quan trọng góp phần cùng
cả nước đạt được những thành công đó,
ổn định và cải thiện rõ rệt đời sống các
tầng lớp nhân dân, thực hiện đồng bộ,
có hiệu quả các chính sách xã hội, tạo
công ăn việc làm, phát triển y tế, giáo
dục và các chính sách phúc lợi xã hội
khác. Về cơ bản, khu vực đô thị đã đóng
góp về nhiều mặt cho mục tiêu phát
triển nhanh và bền vững đất nước.
Tính đến cuối năm 2018, tỷ lệ đô thị hóa
toàn quốc đạt trên 38%, tương ứng với
828 đô thị. Đô thị hóa và công nghiệp
hóa luôn có mối quan hệ phụ thuộc, bổ
sung hỗ trợ lẫn nhau. Theo hệ thống
phân loại đô thị, cả nước hiện có 2 đô thị
đặc biệt, 19 đô thi loại I, 24 đô thị loại II,
đô thị loại II và IV đạt 131 đô thị và hơn
650 đô thị loại V.
Bên cạnh đó, vẫn còn những vấn đề tồn
tại, bất cập trong quá trình huy động
và sử dụng các nguồn lực để phát triển
đô thị Việt Nam giai đoạn hiện nay với
những nhóm vấn đề chính như sau:
84 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
- Hệ thống đô thị Việt Nam đang phát
triển nhanh về số lượng nhưng chất
lượng đô thị còn đạt thấp. Tốc độ đô thị
hóa toàn quốc tuy nhanh nhưng mức độ
còn nhỏ và phạm vi phân tán. Khoảng
trên 85% là các đô thị loại nhỏ (loại IV
và V) phân bố trên cả 6 vùng kinh tế - xã
hội của cả nước. Tăng trưởng kinh tế và
đô thị hóa diễn ra chủ yếu tại ở đô thị
lớn (loại đặc biệt và loại I).
- Đối với công tác quy hoạch đô thị, bất
cập hiện nay là chưa xác định rõ mối
quan hệ giữa quy hoạch sử dụng đất với
quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị,
quy hoạch các ngành. Chưa có nhiều
đồ án, dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị
được thực hiện do loại hình dự án này
khá phức tạp thiếu quy định luật pháp,
các nhà đầu tư chưa thực sự quan tâm.
- Về quản lý phát triển đô thị chưa kiên
trì theo định hướng quy hoạch được
duyệt, hiệu quả sử dụng đất đô thị còn
thấp, tỷ lệ khoảng 2.273 người/km2 - rất
thấp so với các nước trong khu vực châu
Á, bình quân khoảng 10.000 người/km2.
Các đô thị vẫn thường xuyên xảy ra
thực trạng diện tích lớn mặt nước, cây
xanh bị san lấp, chuyển đổi mục đích.
Việc tập trung quá lớn vốn đầu tư, sử
dụng đất đô thị xây dựng nhà ở, trong
khi việc dành quỹ đất và kinh phí cho
hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật còn
hạn chế dẫn đến ùn tắc giao thông, úng
ngập. Mặc dù quy hoạch đô thị đều tính
toán, đề xuất nhưng không đi kèm với
phương án đầu tư và quản lý thực hiện
dự án đầu tư tốt nên không bổ sung kịp
thời các hạng mục hạ tầng kỹ thuật cho
các khu vực đô thị tăng trưởng nóng.
Công tác quản lí sử dụng đất xây dựng
đô thị trong bối cảnh nền kinh tế thị
trường còn thiếu kinh nghiệm, làm cho
việc sử dụng đất đai kém hiệu quả. Việc
đầu cơ làm giá đất tăng cao, ảnh hưởng
không nhỏ tới phát triển đô thị.
- Về kinh tế, tài chính đô thị còn hoạt
động kém hiệu quả, công tác điều phối
vốn đầu tư xây dựng còn bị dàn trải,
việc huy động vốn từ các nguồn vốn
vay, khối kinh tế tư nhân và từ cộng
đồng chưa tạo động lực kích hoạt quá
trình phát triển. Phát triển các khu kinh
tế, đặc khu kinh tế, các khu công nghiệp
tập trung cấp quốc gia, cấp tỉnh còn dàn
trải chưa có sự lựa chọn thích hợp.
- Đi đôi với tăng trưởng và phát triển
là những thách thức của sự phát triển
nóng, thiếu ổn định, bền vững của
các đô thị và nông thôn, quá trình đô
thị hóa nông thôn thì người nông dân
cần được đào tạo để chuyển đổi nghề.
Chính quyền nhiều nơi còn lúng túng
chưa có giải pháp điều hòa các lợi ích
nhà nước - chủ đầu tư và người dân,
công tác khớp nối hạ tầng kỹ thuật,
không gian, kiến trúc đô thị chưa được
thực hiện do thiếu quy chế quản lý kiến
trúc cảnh quan hoặc có quy chế nhưng
triển khai áp dụng còn hạn chế.
- Hiện nay đô thị Việt Nam còn đang
phải đối mặt với các vấn đề biến đổi khí
hậu, bão, lũ lụt, nước biển dâng, xâm
nhập mặn tác động đến tốc độ phát
triển hệ thống đô thị ven biển và các
trung tâm đô thị lớn, trên 40 tỉnh với
khoảng 128 đô thị có nguy cơ ngập cao,
20 đô thị có nguy cơ ngập nặng.
Từ tổng quan tình hình nêu trên, để
phát triển kinh tế xã hội đất nước một
cách bền vững và hiệu quả nhất cần
phải phát huy đầy đủ vai trò động lực
của hệ thống đô thị. Tuy nhiên, tập
trung đầu tư vào hai thành phố Hà Nội
và thành phố Hồ Chí Minh là các đô
thị động lực phát triển cấp quốc gia sẽ
cũng có những hạn chế. Để đạt được sự
phát triển cân bằng và toàn diện hơn,
Chính phủ đang định hướng thúc đẩy
các thành phố khác phát triển, ví dụ Đà
Nẵng ở miền Trung, Hải Phòng ở miền
Bắc, Cần Thơ ở khu vực Tây Nam Bộ
và phát triển các đô thị thứ cấp là trung
tâm các tỉnh lỵ có lợi thế phát triển,
hình thành các vùng đô thị hóa, tiến tới
hình thành mạng lưới đô thị trên toàn
quốc, liên kết khu vực nông thôn với các
thành phố lân cận để đảm bảo lợi ích
của tăng trưởng kinh tế cho người dân
nông thôn.
2. Đánh giá tình hình đầu tư cho phát
triển đô thị
Việc xây dựng một bức tranh chung về
tình hình đầu tư cho phát triển đô thị
trong giai đoạn vừa qua là nhiệm vụ
rất khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh
chúng ta có một hệ thống đô thị rất đa
dạng về quy mô, loại đô thị. Việc đưa
ra các số liệu có tính chất định lượng
hay những nhận xét định tính cũng
rất khác biệt giữa các đô thị. Hơn nữa
quy định của Luật ngân sách và cách
tiếp cận quy định nhiệm vụ thu và
nhiệm vụ chi ngân sách đối với chính
quyền ở đô thị các cấp và sự điều tiết
ngân sách thu chi giữa các đơn vị hành
chính không cho phép có được bức
tranh tổng hợp thực sự về nguồn lực
tài chính ở mỗi đô thị cũng như so sánh
nguồn lực đầu tư giữa các nguồn vốn
khác nhau.
Đánh giá tình hình đầu tư cho phát triển
đô thị có thể tiếp cận từ nhiều góc độ
khác nhau, bao gồm:
- Theo khu vực của đô thị: đầu tư cho
khu vực nội đô đô thị hiện hữu và đầu
tư cho khu vực đô thị hóa ven đô;
- Theo nguồn vốn và quy mô đầu tư:
đầu tư công (từ nguồn vốn nhà nước,
vốn ngân sách, vốn nhà nước ngoài
ngân sách…) vốn đầu tư của doanh
nghiệp, cộng đồng; đầu tư trực tiếp
nước ngoài, đầu tư trong nước; quy mô
lớn và quy mô vừa và nhỏ;
- Theo lĩnh vực đầu tư: có nhiều lĩnh
vực khác nhau có liên quan đến mục
tiêu chung phát triển đô thị, thông
thường được phân chia theo các nhóm
đầu tư hạ tầng kỹ thuật, đầu tư hạ tầng
xã hội, đâu tư phát triển nhà ở và các
đầu tư các loại hình cơ sở vật chất khác,
đầu tư cải tạo chỉnh trang đô thị, đầu tư
phát triển mới v.v. Ngoài ra, đầu tư để
cung cấp các dịch vụ công, dịch vụ tiện
ích cho người dân đô thị cũng chiếm
một tỷ trọng lớn trong các khoản chi của
chính quyền đô thị theo phân cấp chi.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia,
tăng trưởng kinh tế của nước ta trong
suốt giai đoạn vừa qua gắn liền với tăng
mạnh vốn đầu tư, thể hiện qua tỷ lệ đầu
tư so với GDP tăng liên tục từ 18,1%
năm 1990 lên 42,4% so với GDP vào
năm 2010. Tỷ trọng đầu tư công đã giảm
Ngành
GTVT
Cấp nước
Môi trường
Công cộng
Quy hoạch và chuẩn bị đầu tư
Kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng 2011 - 2020
khá nhanh từ khoảng 59% năm 2000
xuống còn gần 38,2% năm 2008, nhưng
lại tăng lên 44,1% vào năm 2010. Trong
thời kỳ 2001-2010, đầu tư từ nguồn ngân
sách nhà nước tăng bình quân 10,5%/
năm (theo giá 1994), chiếm khoảng
51,7% tổng vốn đầu tư công. Nguồn
vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước trong
giai đoạn 2011 - 2013 giảm do chính
sách thắt chặt chi tiêu của Chính phủ,
đặc biệt là năm 2011 khi chi đầu tư từ
nguồn ngân sách giảm tới 17% so với
năm 2010. Cơ cấu đầu tư từ nguồn vốn
NSNN cho giao thông vận tải (GTVT),
giáo dục, nông nghiệp giảm.vực kinh
tế tư nhân trong tổng vốn đầu tư toàn
xã hội tăng nhanh và đã vượt mức 40%
(năm 2017: 40,6% và năm 2018: 43,27%).
Nhìn nhận lại quá trình phát triển trong
thời gian vừa qua cho thấy, trong mỗi
góc độ đánh giá công tác đầu tư, phát
triển đô thị vừa tồn tại cả những thành
tựu tích cực và cả những bất cập, tồn
tại. Vấn đề quan trọng là chúng ta đang
trong quá trình đô thị hóa để chuyển đổi
sang nhóm các nước có thu nhập trung
bình cao với nền kinh tế thị trường, định
hướng xã hội chủ nghĩa, cần phân tích
chỉ ra được những điểm nghẽn trong
công tác đầu tư phát triển đô thị thời
gian vừa qua để làm cơ sở đề xuất kiến
nghị cho giai đoạn tới.
3. Đánh giá thực trạng phân bổ nguồn
lực và huy động nguồn lực trong phát
triển đô thị
Vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng
đô thị, và việc thiếu vốn phát triển
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
2010 2012 2013
24,1 25 22,9
0,9 0,8 0,5
1,7 1,7 2,0
0,3 - -
0,1 - -
hạ tầng là một thực tế tại Việt Nam.
Chính phủ đã có các định hướng chính
sách lớn trong huy động vốn xây dựng
hạ tầng đô thị bao gồm: Đa dạng hóa
các nguồn vốn đầu tư vào hạ tầng;
Tạo điều kiện khuyến khích khu vực
tư nhân đầu tư hạ tầng cơ sở; Tăng
cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài;
Phân bố nguồn lực phát triển hạ tầng
cho các địa phương từ ngân sách một
cách công bằng, công khai, và hiệu
quả v.v. Bên cạnh đó việc phân cấp
trách nhiệm phát triển hạ tầng cũng
đã được xác định. Tới đây, vai trò của
Trung ương trong đầu tư để phát triển
hạ tầng địa phương sẽ tập trung cho
hỗ trợ cho các địa bàn khó khăn và bảo
lãnh cho các dự án hạ tầng liên vùng
lớn. Các tỉnh và đô thị sẽ có trách
nhiệm lớn hơn trong huy động vốn
xây dựng hạ tầng đô thị như đường
đô thị, cấp thoát nước, xử lý rác chất
thải rắn, chiếu sáng đô thị…
Trong bối cảnh đó, để đa dạng hóa
nguồn vốn, chính quyền đô thị có thể
huy động từ ngân sách địa phương và
ngân sách Trung ương; từ các công ty
phát triển và khai thác hạ tầng đô thị
phát hành cổ phiếu qua đó huy động
vốn trên thị trường vốn; bản thân chính
quyền đô thị phát hành trái phiếu đô
thị nhằm tạo vốn phát triển các dạng
hạ tầng mà các doanh nghiệp chưa sẵn
sàng đầu tư; Các nguồn tín dụng ngân
hàng; ODA, FDI; Các nguồn vốn nhàn
rỗi trong xã hội.
Nguồn vốn địa phương có thể huy động
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 85
cho phát triển hạ tầng gồm: Bán đấu giá
quyền sử dụng đất, đề ra các loại thuế
mới có tính lũy tiến đặc biệt thuế bất
động sản, phát hành trái phiếu đô thị,
huy động đóng góp của cộng đồng... Các
nguồn thu được qua bán đấu giá quyền
sử dụng đất (đổi đất lấy hạ tầng…) đã và
đang là nguồn vốn chính phát triển hạ
tầng, ví dụ đường xá ở các địa phương
trong các năm gần đây. Tuy nhiên do
quỹ đất đô thị có hạn nên nguồn vốn
này không thực sự bền vững; ngoài ra,
việc giao đất cho các chủ dự án, việc đổi
đất lấy hạ tầng có khả năng làm nảy sinh
các vấn đề liên quan đến quy hoạch sử
dụng đất đai. Nguồn vốn ODA trong các
năm tới có xu hướng đi vào các dự án hạ
tầng ở các đô thị nhỏ vùng núi, vùng sâu
vùng xa, nơi có tỷ lệ nghèo cao và thực
sự có khó khăn trong phát triển kinh tế -
xã hội, nguồn vốn vay khác thường đòi
hỏi lãi suất cao. Do đó nguồn vốn huy
động từ thị trường vốn, phát hành trái
phiếu, tín dụng ngân hàng và FDI sẽ là
các nguồn vốn chủ yếu phát triển hạ tầng
đô thị trong các năm tới, đặc biệt đối với
các đô thị lớn.
Hiện nay, thu ngân sách của các đô thị
rất hạn hẹp. Phần lớn các đô thị chưa
đáp ứng về đầu tư phát triển cơ sở hạ
tầng phù hợp với nhu cầu phát triển mà
thực tế đặt ra. Sự bị động về nguồn lực
phát triển đóng góp một phần làm gia
tăng việc đầu tư manh mún, thiếu kiểm
soát, đồng bộ. Nguồn thu từ đất là một
trong những giải pháp quan trọng huy
động nguồn tài chính cho phát triển đô
thị. Trong những năm qua, do có nhiều
thay đổi về chính sách đối với đất, nhất
là giá đất đô thị tăng nhanh nên số thu về
nhà, đất cũng tăng nhanh. Nguồn thu từ
đất của cả nước hiện trên 20.000 tỷ đồng/
năm. Nhiều nơi, các khoản thu về đất
đai đã chiếm tỉ trọng lớn nhất trong tổng

Bảng tổng hợp đánh giá công tác đầu tư phát triển đô thị

Đánh giá theo

TT Các kết quả tích cực Các tồn tại, bất cập
các góc độ
- Các đô thị lớn đã được đầu tư
khung hạ tầng chính, đặc biệt
- Đầu tư cho khu vực nội đô và cải tạo chỉnh trang, nâng cấp đô
các đô thị tỉnh lỵ.
thị còn ít dự án và triển khai chậm, chủ yếu bằng nguồn vốn vay
- Đầu tư từ các nguồn vốn cho
ODA. Các mô hình tốt như góp đất, quỹ đầu tư cộng đồng chưa
khu vực ĐB BB và Đông Nam
Theo địa điểm, nhân rộng.
Bộ cao, khu vực duyên hải miền
1 khu vực của - Đầu tư chủ yếu lựa chọn phát triển ở ngoại ô, trên đất nông
Trung cũng tiến bộ trong những
đô thị nghiệp làm gia tăng khoảng cách phục vụ hạ tầng, mật độ dân cư
năm gần đây, thể hiện quả tỷ lệ
thấp.
các đô thị nâng loại tăng nhanh.
- Đầu tư còn dàn trải giữa các đô thị trong tỉnh nên nguồn vốn
- Hỗ trợ từ ngân sách cho đầu
thấp, bố trí bị kéo dài, phân loại đô thị còn rất lệch.
tư khu vực ĐB SCL và MNPB
rất lớn.

Nguồn vốn thiếu nhiều so với nhu cầu. Hiệu qủa đầu tư công ở
Đầu tư công đã góp phần hình
nhiều nơi còn thấp (kéo dài, chậm, thay đổi điều chỉnh nhiều);
thành khung hạ tầng kỹ thuật
Chưa có tính liên thông giữa các chương trình mục tiêu khác
đô thị ở cả các đô thị lớn và các
Theo nguồn nhau trên cùng địa bàn; Cơ chế xin – cho.
đô thị nhỏ.
2 vốn và quy mô Đầu tư của doanh nghiệp còn theo phong trào, dàn trải; chưa đa
Đầu tư tư nhân các khu đô thị
đầu tư dạng hóa trong đầu tư; nhiều dự án đầu tư có quy mô rất lớn
đã góp phần đáng kể cải thiện
nhưng kiểm soát còn rất hạn chế.
bộ mặt đô thị, cung cấp quỹ
Hầu hết các đô thị vừa và nhỏ còn phụ thuộc vào đầu tư công.
nhà ở.
Các dự án đầu tư của tư nhân rất ít.

Đầu tư cho hạ tầng xã hội chưa được chú trọng.

Chưa thu hút mạnh đầu tư nhà ở xã hội. Cải tạo nhà ở chung cư
Đầu tư HTKT được chú trọng, cũ còn rất chậm.
thực hiện khá tốt ở các loại đô Khó khăn trong triển khai các dự án có tính liên ngành hoặc chưa
Theo lĩnh vực thị khác nhau. có tiền lệ (vd: đốt rác thành điện)
3
đầu tư Đã và đang chú trọng đầu tư Đầu tư cho các dịch vụ đô thị thiết yếu (giao thông công cộng,
nâng cao năng lực ứng phó cấp điện, cấp nước) chậm được đổi mới, ứng dụng KHCN còn
BĐKH chậm
Đầu tư chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đầu tư cho phát triển
thông minh chưa được thực hiện có hệ thống.

86 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Thành phố Cần Thơ - Ảnh: nguồn Internet
thu ngân sách đô thị, trong đó thu tiền sử
dụng đất chiếm khoảng 80% về tổng thu
nhà đất. Tuy nhiên, để tiếp cận và khai
thác tốt nguồn thu tiền sử dụng đất này,
chính quyền đô thị cũng cần phải làm
tốt công tác quy hoạch, quản lý chặt chẽ
về đất, giá đất và các quy trình, thủ tục
chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Để đáp ứng các mục tiêu mà Việt Nam
đã đặt ra đối với phát triển hạ tầng đô
thị từ các năm 2006-2020, ước tính chưa
đầy đủ của Ngân hàng Thế giới WB cho
thấy vốn đầu tư vào hạ tầng cơ sở đô
thị chiếm khoảng 15-20% tổng GDP của
Việt Nam, chưa kể các hạ tầng liên tỉnh
lớn của quốc gia. Đây là những khoản
đầu tư rất lớn, đòi hỏi phải huy động
từ nhiều nguồn ngoài ngân sách Nhà
nước và cần có những chính sách, cơ chế
riêng tạo nguồn tài chính cho xây dựng,
phát triển đô thị.
Theo đó, cần nghiên cứu cho phép đô
thị được xây dựng quỹ đầu tư phát triển
đô thị, bao gồm các nguồn thu từ đô thị
như: tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền
thu từ các dịch vụ phục vụ cho tái đầu
tư hạ tầng, đóng góp của nhân dân...
để tích lũy nguồn lực hỗ trợ cho việc
đầu tư hạ tầng kỹ thuật đô thị; tạo môi
trường khuyến khích phù hợp để thu
hút tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng;
đấu giá quỹ đất hai bên đường để đầu
tư xây dựng đường, hạ tầng kỹ thuật
đi kèm và trong nhiều trường hợp có
thể dùng kinh phí dôi ra để đầu tư xây
dựng hệ thống các công trình phúc lợi
công cộng; tạo nguồn vốn đầu tư thông
qua phát hành trái phiếu phát triển đô
thị... Ngân sách đô thị cần động viên cao
độ các nguồn lực tài chính trong nước
và ngoài nước để phục vụ cho các mục
tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã
hội của đô thị – giải quyết tốt mối quan
hệ giữa động viên, tạo ra nguồn lực tài
chính đủ mạnh để chính quyền đô thị có
điều kiện thực hiện các nhiệm vụ chiến
lược, với bảo đảm tích tụ vốn trong
doanh nghiệp, dân cư để họ có thể mở
rộng sản xuất, kinh doanh tạo ra tích luỹ
ngày càng nhiều cho công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước.
Trong những năm trước mắt, chi ngân
sách đô thị cần bố trí theo nguyên tẩc
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
thắt chặt chi thường xuyên; thu trong
đô thị không nhứng phải bảo đảm chi
thường xuyên và trả nợ mà còn dành
một phần cho chi đâu tư phát triển. Chi
của ngân sách đô thị cơ bản dành cho
xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật về
năng lượng, giao thông, cấp thoát nước,
dành một phần đầu tư cho một số công
trình phục vụ sản xuất, kinh doanh và
một phần dành cho các lĩnh vực y tế,
giáo dục. văn hoá, khoa học công nghệ,
bảo vệ môi trường.
4. Đề xuất các cơ chế chính sách huy
động nguồn lực trong đầu tư phát triển
đô thị tại Việt Nam
Để nâng cao khả năng huy động, thu
hút nguồn lực cũng như nâng cao hiệu
quả phân bổ nguồn lực dành cho phát
triển đô thị trong thời gian tới, cần
nghiên cứu ban hành một số các cơ chế
chính sách quản lý mô hình phát triển
đô thị cũng như phương thức đầu tư
phát triển đô thị, trong đó bao gồm một
số chính sách sau:
- Tăng mật độ xây dựng các khu vực
ngoại thành đã phát triển đô thị. Qua
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 87
đó nâng cao hiệu quả sử dụng đất, hạn
chế nhu cầu đầu tư hạ tầng khung mới,
đồng thời tăng thu từ thuế và các hoạt
động khi người dân đến ở và sử dụng.
Đồng thời, nghiên cứu để gia tăng mật
độ các khu vực đô thị hiện hữu một
cách có chiến lược và quy hoạch.
- Tìm cách giảm chi phí công suất nhàn
rỗi. Cơ sở hạ tầng không được sử dụng
hết công suất là lãng phí. Khuyến khích
việc quy hoạch thiết kế đồng bộ nhưng
đầu tư xây dựng theo từng khu vực
của dự án, đảm bảo sự vận hành độc
lập mỗi phân kỳ nhưng đồng thời khai
thác sử dụng tối đa hạ tầng đã được
đầu tư.
- Kiểm soát chặt chẽ thu ngân sách địa
phương từ việc bán đất để giải quyết
tình trạng nhiều địa phương quá phụ
thuộc vào đất dẫn đến đất đai được
bán nhiều vượt quá nhu cầu trong khi
không cân nhắc đầy đủ về những chi
phí cho hạ tầng trong tương lai. Địa
phương thiếu tính chủ động sáng tạo
phát triển các nguồn thu khác, thậm chí
bán đất dưới mức giá nên đạt được.
- Về dài hạn, nâng cao hiệu quả thu hút
và tạo nguồn thu cho ngân sách từ mô
hình quy hoạch đô thị và hoạch định
hình thái phát triển đô thị; lựa chọn
công nghệ và tiêu chuẩn phát triển phù
hợp với thực tiễn của địa phương.
- Cân nhắc và xây dựng các chương trình
phát triển đô thị của tỉnh một cách khoa
học, hạn chế việc hình thành phát triển
tràn lan các điểm đô thị quy mô nhỏ làm
gia tăng đáng kể nhu cầu đầu tư hạ tầng
thiết yếu về cấp thoát nước và môi trường.
- Nghiên cứu áp dụng các đổi mới trong
việc cung cấp có điều kiện ngân sách
cho các cấp chính quyền địa phương, đi
kèm theo các yêu cầu về đổi mới nâng
cao năng lực quản trị, quản lý ngân
sách; nghiên cứu áp dụng mô hình giải
ngân dựa trên kết quả để khuyến khích
sự chủ động và trách nhiệm của địa
phương, thưởng phạt phân minh. Thực
tiễn đã chứng minh ngay cả các đô thị
khó khăn ở khu vực miền núi phía Bắc
đã thực hiện thành công chính sách này.
Kết luận
Trong bối cảnh nguồn lực dành cho
phát triển đô thị còn rất hạn chế cả từ
cấp trung ương tới địa phương, các quy
định ngày càng thắt chặt đối với vốn
vay ODA thì sự tham gia của khu vực
tư nhân trong đầu tư cung cấp hạ tầng
và dịch vụ đô thị là cực kỳ cần thiết,
cùng với những ưu tiên về hiệu quả
đầu tư. Công tác quy hoạch và lập kế
hoạch phát triển đô thị cần có những
điều chỉnh cho phù hợp với nền kinh tế
thị trường, đảm bảo mục tiêu phát triển
bền vững đô thị. Công tác quản lý Nhà
nước cần tiếp tục đẩy mạnh chính sách
phân cấp, phân quyền đến chính quyền
địa phương đối với các đô thị có đủ tiềm
năng và năng lực, tăng cường cải thiện
môi trường pháp lý, tạo cơ chế ưu đãi
và kiểm soát thị trường hoạt động đúng
hướng. Trong thời gian tới, bối cảnh
mới đòi hỏi Việt Nam cần sớm điều
chỉnh công tác dự báo nhu cầu và xác
định định hướng lập kế hoạch và quy
hoạch đô thị, làm cơ sở để đổi mới hiệu
quả đầu tư phát triển đô thị theo cách
tiếp cận mới gắn liền với hiệu quả sử
dụng, nhu cầu và nguồn lực khả thi./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Xây dựng, Báo cáo chính sách về nhu cầu
đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị giai đoạn 2016-
2035, Burkhard Von Rabenau, Nguyễn Thị
Thanh Mai, Hà Nội, tháng 12/2015
2. Chính phủ, Nghị định số 11/2013/NĐ-CP
ngày 14/01/2013 về quản lý đầu tư phát
triển đô thị.
3. Chính phủ, Nghị định số 15/2015/NĐ-CP
ngày 14/ 02/ 2015 về Đầu tư theo hình thức
đối tác công tư.
4. Coulhart, A, N. Quang và H. Sharpe, Chiến
lược phát triển đô thị: Đáp ứng những thách
thức về đô thị hóa nhanh chóng và chuyển
đổi sang nền kinh tế thị trường Việt Nam,
Ngân hàng Thế giới, 2006.
5. Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Việt
Nam, Việt Nam 2035: Hướng tới sự thịnh
vượng, sáng tạo, công bằng, và dân chủ,
Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Việt
Nam, Hà Nội, tháng 01/ 2016.
6. Ngân hàng Thế giới, Đánh giá Đô thị hóa
Việt Nam, Báo cáo Hỗ trợ Kỹ thuật, Hà Nội,
tháng 11/2011.
7. Nguyễn Ngọc Hiếu, Trao đổi: Đô thị Việt
Nam – Thách thức và cơ hội phát triển?, Tạp
chí Kiến trúc 06/01/2018.
8. Thủ tướng Chính phủ, Điều chỉnh định
hướng quy hoạch tổng thể phát triển hệ
thống đô thị Việt Nam đến năm 2025, tầm
nhìn đến năm 2050, Quyết định số 445/QĐ-
TTg ngày 07/4/2009.

Abstract: Situation of building database and information system on urban development in Vietnam

Vietnam's urban system is developing rapidly and is very diverse in scale, but the quality of services and urban
infrastructure is still poor and cannot keep up with development.
In the context that resources for urban development are still limited from central to local levels, and increasingly tight
regulations on ODA loans, private sector participation in investment provides. Infrastructure and urban services are
essential, along with investment efficiency priorities. Urban development planning and planning needs to be adjusted
to suit the market economy and ensure the goal of sustainable urban development. State management should continue
to promote the policy of decentralization and decentralization to local governments towards urban areas with sufficient
potential and capacity, strengthening the improvement of the legal environment and creating incentive mechanisms.
and control the market in the right direction. In the coming time, the new context requires Vietnam to soon adjust
demand forecasting and determine urban planning and planning orientations as a basis for renewing urban development
investment efficiency according to the new approach associated with efficient use, demand and feasible resources./.
Keywords: Mobilizing resources; Private sector participation in investment; promote the policy; creating incentive
mechanisms

88 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
XU HƯỚNG THIẾT KẾ
QUẢN LÝ KHÔNG GIAN ĐÔ THỊ TẠI VIỆT NAM
TS. KTS. NGÔ MINH HÙNG

Những đô thị mới trên thế giới dần hướng tới sự phát triển ngày
càng hoàn chỉnh và bền vững hơn qua các mô hình và giải pháp
phục vụ cộng đồng và xã hội. Các xu thế đô thị thế giới lan tỏa và
ảnh hưởng đến quá trình đô thị hóa ở Việt Nam thời gian qua và cho
thấy một số vấn đề đô thị và những ‘khoảng chênh/vênh’ nhất định.
Với xu hướng quản lý không gian đô thị hiện đại hơn, một số dự án
thiết kế mới ở Hà Nội, TP. HCM và tỉnh Đồng Nai được xem xét và
chia sẻ trong bài viết lần này. Với hướng tư duy tiếp cận trong thiết
kế quản lý không gian đô thị gần đây, những giải pháp quy hoạch
và thiết kế đô thị này sẽ phần nào giúp ích cho quá trình phát triển
đô thị tại các thành phố lớn ngày càng tốt hơn trong thời gian tới.

TP.HCM hướng tới phát triển bền vững về môi trường - Ảnh: Cao Anh

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 89

P
Phát triển đô thị thế giới
hát triển đô thị hiện đại nhiều
năm qua hướng tới và hoàn thiện
nhiều khía cạnh phát triển ngày
càng bền vững hơn. Tại một số quốc
gia phát triển (khối Bắc Âu) đã đúc rút
bốn lĩnh vực trọng tâm về (1) xã hội bền
vững, (2) sinh thái bền vững, (3) kinh
tế bền vững và (4) tổ chức đô thị bền
vững. Về xã hội, các dự án đô thị luôn
tìm kiếm giải pháp cung cấp cho người
dân được cảm thấy mình thuộc về nơi
chốn ấy, luôn an toàn, gắn kết hòa hợp
với môi trường thiên nhiên xung quanh,
hướng tới sức khỏe con người. Về sinh
thái, phát triển bền vững quan tâm bảo
đảm nguồn tài nguyên được sử dụng
hiệu quả, tiết kiệm, bảo tồn; đồng thời,
hạn chế yếu tố ngoại lai gây ảnh hưởng
tiêu cực. Kinh tế bền vững đặt mục tiêu
phát triển kinh tế nội địa phân tách
nhằm phát huy nội lực để làm cơ sở mở
rộng kết nối giao thương quốc tế thu
hút ngoại lực. Tổ chức đô thị bền vững
đưa ra các chính sách khuyến khích mọi
thành phần xã hội tham gia vào quá
trình xây dựng thành phố, qua đó người
dân có thêm cơ hội chia sẻ những trải
nghiệm phong phú để từ đó kiến tạo
lối tư duy mới, cộng đồng dễ dàng tiếp
cận chính quyền nhằm đáp ứng nhu cầu
ngày càng cao của xã hội hiện đại.
2. Một số vấn đề phát triển đô thị Việt
Nam gần đây
Trong một thập kỷ gần đây, đô thị đã
chuyển từ hình thức chức năng sang
sinh thái kinh tế, rồi đến thích ứng với
biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu
tăng trưởng xanh. Kế đến, đô thị xanh
được đưa ra nhằm phát huy đặc điểm
môi trường, giảm thiểu phát thải Cac-
bon và sử dụng năng lượng tái tạo, tăng
trưởng kinh tế và giảm nghèo đói. Gần
đây nhất (11/2016), Việt nam đang phát
động mô hình đô thị thông minh (Sin-
gapore triển khai từ năm 2014), trong đó
có TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ,
Hải Phòng và các thành phố khác, cho
hướng phát triển 10-20 năm tới.
Sự đa dạng các mô hình đô thị trên ở
các quốc gia phát triễn tựu chung đều
90 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
hướng tới phát triển bền vững về môi
trường, văn hóa và xã hội với đặc trưng
khu vực. Ngược lại, tại quốc gia đang
phát triển, trào lưu du nhập các mô hình
đô thị hiện đại và mới so với chúng ta,
đang diễn ra nhiều nơi dưới sự quan
tâm của các nhà lãnh đạo, tổ chức và
quy hoạch gia tham gia thực hiện dự án
quy hoạch đô thị.
Trước đòi hỏi yếu tố mới cho đô thị và
tư duy nhiệm kỳ, các nhà quản lý đô
thị dường như dễ tính hơn cho việc tiếp
nhận đưa các mô hình đô thị phương
tây theo lối ‘đi tắt- đón đầu’ vào các dự
án quy hoạch đô thị với hy vọng sớm
đạt được những hình ảnh đô thị văn
minh- hiện đại- bền vững (Trung Quốc,
Singapore đã từng là ví dụ điển hình).
Về mặt chủ trương không sai, song áp
dụng ‘khái niệm đô thị và mô hình đô
thị mới một cách hoàn chỉnh’ trong
nước còn hạn chế nhiều mặt. Do đó,
việc ‘gắng gò’ các hình thức đô thị trên
sao cho vừa với khuôn khổ đô thị trong
nước (chật hẹp về không gian, hạn chế
về năng lực) không thể tránh khỏi. Vì
thế, hiện tượng ‘áp dụng thử’ (thực chất
mới về tên gọi cho các nội dung cũ) diễn
ra ồ ạt mà thiếu đánh giá hệ lụy ‘thất
bại’ (try-fault, try- error) dẫn đến lãng
phí nguồn lực.
Từ đó cho thấy khoảng chênh giữa việc
‘bản địa hóa’ hình thái đô thị vào từng
địa phương là khá lớn. Vì thế, sinh ra
việc áp đặt các khuôn mẫu phát triển
thông qua các dự án quy hoạch đô thị -
sẽ chỉ tạo nên đô thị không hoàn chỉnh
và thiếu bền vững. Không ngạc nhiên,
khi nhiều thành phần dự án quy hoạch
đô thị không thiết thực, lệch so với nhu
cầu thực tế và đã tạo nên kẽ hở pháp lý
trong quản lý xây dựng làm bộ mặt đô
thị thêm biến dạng.
Mặt khác, nhu cầu xây dựng công trình
hàng năm tại các đô thị là rất lớn, phát
xuất từ nhu cầu thiết yếu của các chủ
đầu tư nhằm phục vụ mục đích sử dụng
khác nhau. Trong đô thị, việc thưc hiện
các dự án, xây dựng công trình đều
phải xin phép theo luật định. Tuy nhiên,
mong muốn và mục tiêu của chủ đầu tư
thường vô hạn và khó chiều trong khi
khung pháp định (mật độ xây dựng,
chiều cao, tầng cao, chức năng, hình
thức kiến trúc quy định theo đồ án quy
hoạch đô thị - quy chế xây dựng được
duyệt v.v..) là hữu hạn. Hiểu cách khác,
khung quy định cứng là ‘barrier’- hàng
rào kiểm soát hoạt động xây dựng và
phát triển đô thị của các nhà quản lý đô
thị (theo hướng ‘top- down’).
Trước những hàng rào kiểm soát cứng,
các chủ đầu tư (với lối tư duy doanh
nghiệp nhanh- nhạy và kinh nghiệm)
nhận ra cách thức ‘xé rào’ trong xây
dựng cơ bản không còn phù hợp bởi sự
kiểm soát chặt trẽ của nhà nước. Ví dụ,
công trình 8B Lê Trực (quận Ba Đình),
số 53- 55 phố Nhân Hòa (quận Thanh
Xuân), Hà nội đã bị phạt và phải tiến
hành cắt ngọn thời gian qua. Những lỗi
vi phạm cho thấy mong muốn của chủ
đầu tư vượt xa với tính toán của các nhà
quy hoạch. Tuy nhiên, để giải quyết bài
toán đầu tư, CĐT đã ứng xử theo chiều
sâu nhằm mở ‘barrier’ cứng một cách
khéo léo (khi cần) cho quyết tâm thực
hiện dự án. Điều này được ngầm hiểu
khả năng mở rào cho một số rất ít và
đóng kín với đa số trong lĩnh vực xây
dựng. Với hiện tượng ‘đóng-mở’ hàng
rào, các sản phẩm quy hoạch đô thị trở
nên lạc hậu, khó theo kịp với yêu cầu
thực tế khiến các nhà quản lý đô thị
chạy theo các chủ đầu tư (hoặc) ngược
lại dẫn đến quy hoạch treo.
3. Xu hướng thiết kế quản lý không
gian qua dự án cụ thể
3.1. Đô thị sáng tạo TP. Hồ Chí Minh
Gần đây nhất, khu đô thị sáng tạo (gồm
Quận 2, 9 và Thủ đức) được cơ các cơ
quan chức năng mời các đơn vị quốc tế
lớn trên thế giới tham gia cuộc thi. Một
số đơn vị tư vấn nổi tiếng trên thế giới
được Ban tổ chức cuộc thi mời trình bày
phương án trong tháng 10/2019 vừa
qua. Phương án của liên danh tư vấn
Phần Lan tham gia xác định 2 yếu tố
thay đổi cho khu vực đô thị này. Thứ
nhất, quá trình phát triển sử dụng đất
 QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
Xu hướng thiết kế không gian mới cho KĐT sáng tạo TP. HCM
(Nguồn: tham khảo báo cáo của liên danh tư vấn Phần Lan, 10/2019)

đòi hỏi tính sáng tạo. Thứ hai, quá trình

phát triển năng động mới yêu cầu tính
tương tác. Kế đến, tầm nhìn của phát
triển đô thị được xem xét trên cơ sở “sự
sáng tạo” cạnh tranh quốc tế trong bối
cảnh toàn cầu hóa.

Đối với phương án quy hoạch, chiến

lược mạng lưới kết nối mở được áp
dụng thông qua mô hình dự án về (1)
phát triển cụm và khu TDTT (nhằm
phát triển kinh tế); (2) đơn vị trải
nghiệm cuộc sống đô thị (urban living
lab) (nhằm tăng cường đổi mới); (3)
liên tục cải thiện điều kiện, chất lượng Mô hình đô thị sinh thái Hòa Lạc
cuộc sống tại các khu dân cư hiện hữu,
khu ven sông Quận 9 (tăng cường tính Nội và khu Công nghệ cao Hòa Lạc thời gian qua và nghiên cứu quy hoạch
khả thi). phía Bắc; đô thị sinh thái và cụm công bởi tư vấn AECOM (Mỹ) hứa hẹn đem
nghiệp địa phương phía Nam đại lộ lại nhiều cơ hội phát triển về thương
3.2. Đô thị sinh thái (Eco-city) Hòa Lạc Thăng Long. Cụ thể hơn, phía Tây Nam mại, công nghệ mới, công nghiệp công
Cấu trúc đô thị Hòa Lạc phân định khá địa phận Hòa Lạc, một khu đô thị sinh nghệ cao và các loại hình nghệ thuật. Ý
rõ bốn chức năng: Đại học quốc gia Hà thái (khoảng 2000ha) được xác định tưởng xuyên suốt ở đây xây dựng một

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 91

Phối cảnh đô thị công nghiệp Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai
(Nguồn: tác giả sưu tầm, 2017)
Hình 3: Thiết kế đô thị cho Lõi trung tâm đô thị vệ tinh phía Đông Tp. HCM
tại Nhơn Trạch, Đồng Nai ; (Nguồn: tác giả sưu tầm, 2017)
“Eco-city” nhằm đánh thức tiềm năng
một thành phố tương lai. Quy hoạch
tổng thể, do các chuyên gia quốc tế,
đưa ra khung phát triển sinh thái nhằm
hướng tới một đô thị mới hấp dẫn đặc
trưng cùng trung tâm sáng tạo phục
92 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
vụ cuộc sống, đáp ứng nhu cầu công
việc và nghỉ ngơi. Hòa Lạc Eco-City sẽ
trở thành nơi chốn mà ở đó các thế hệ,
doanh nghiệp sẽ luôn hướng về như
ngôi nhà của chính mình. Ở đây, công
cụ thiết kế đô thị (TKĐT) vận dụng tối
đa linh hoạt, sáng tạo nhằm phát huy
giá trị, tôn trọng và bảo vệ cảnh quan
thiên nhiên và môi trường sinh thái
hiếm có khu vực này. Bên cạnh đó, cấu
trức Phường hội kết hợp với các cụm
giáo dục để hình thành một trung tâm
sáng tạo và công nghệ mới thêm hoàn
chỉnh cho Thủ đô.
Từng không gian thành phần lõi trung
tâm đô thị được chăm chút thiết kế đến
từng chi tiết nhằm bảo đảm “hồn cốt”
đô thị sinh thái phản ánh tư duy tiến
bộ, đồng thời có thể cân bằng các chức
năng trong cuộc sống (giữa công việc,
hoạt động văn hóa với nghỉ dưỡng).
Ngoài ra, các khu chức năng chính được
tổ chức theo mô hình đô thị nén gắn với
không gian mở- chuyển tiếp và trục đi
bộ xuyên suốt. Kế đến, các chức năng
khác (sinh hoạt, làm việc, học tập, vui
chơi- giải trí) được bố trí phù hợp với
đặc điểm địa hình, những tính toán cho
các phân đợt xây dựng và được định
hướng bởi hệ công viên, hình thái ô đất
phong phú cùng kiến trúc công trình
đặc trưng.
Khác biệt hơn cả, một Hà Nội thu nhỏ
toát lên các đặc điểm văn hóa, phong
tục tập quán của người Hà thành Gần đây, khu đất tương đối bằng phẳng vào ba không gian chính: Lõi trung

QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ

nhằm duy trì, bảo tồn nét độc đáo, thu
hút du lịch với các không gian nghệ
thuật. Cấu trúc làng xóm, đô thị cổ
được khéo léo nhắc lại để tạo nên hình
ảnh với lối sống buôn bán, kinh doanh
thương mại truyền thống khuyến
khích người đi bộ. Các khách sạn chủ
đề và khu chung cư cao cấp sẽ được tổ
hợp liền kề không gian cây xanh mặt
nước nơi đây đã tạo nên một tổng thể
hài hòa tự nhiên.
Đô thị công nghiệp Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai
Tại Nhơn Trạch, khu đô thị mới phía
Đông Thành phố, quy mô gần 1000ha
và có vị trí trung điểm bán kính 25km
đến trung tâm Tp. HCM và sân bay
quốc tế Long Thành. Về mặt không
gian, đây cũng là vị trí thuận lợi để
hình thành và phát triển đô thị với
nhiều lợi thế. Tuy nhiên, kết nối giao
thông Nhơn Trạch với Tp. HCM chưa
hoàn chỉnh đã vô hình chung trở thành
rào cản phát triển của vùng đất này
những năm qua. Do tình hình phát
triển phân tán (ô 1A, 1B, 1D, 1F), quy
mô nhỏ (dự án Lilama) dọc theo tuyến
giao thông tiểu khu đơn lẻ trong phạm
vi khu vực đô thị đã vô tình làm chậm
quá trình hình thành đô thị có quy
mô lớn này. Những vị trí, quỹ đất tốt
dọc tuyến giao thông huyết mạch (QL
25B) đi sân bay quốc tế Long Thành
được dành cho các khu vực văn phòng,
thương mại khá lớn so với nhu cầu
thực tế chưa thu hút đủ nguồn vốn để
phát triển.
này đã chuyển mình sau khi bén duyên
với nhà đầu tư nước ngoài tiêm năng.
Những đặc điểm mới trong đô thị vệ
tinh này được chủ đầu tư rất quan tâm
ngay từ giai đoạn điều chỉnh quy hoạch,
đó là: thứ nhất, định vị lại vai trò và vị
trí đô thị vệ tinh trong vùng- gắn với
vùng công nghiệp sản xuất để hình
thành đô thị công nghiệp của vùng,
Tỉnh và hỗ trợ phát triển Tp. HCM ở
khu vực phía Đông; thứ nhì, chủ trương
mạnh mẽ với thông điệp về sự kết nối
và tạo nét đặc trưng riêng.
Kế đến, gia tăng giá trị đất đai, xây
dựng hệ sinh thái bản địa và hành lang
xanh khép kín tạo nên không gian chức
năng phong phú đem đến cho cư dân
những trải nghiệm và môi trường đáng
sống. Quy hoạch xây dựng mới làm rõ
cấu trúc và lớp không gian chức năng
(văn phòng thương mại, tài chính, dịch
vụ, văn hóa, hệ thống dịch vụ công
cộng) để phục vụ các hoạt động vui chơi
giải trí, nghỉ ngơi trong và ngoài trời của
cộng đồng. Và các nhóm ở tiêu chuẩn
được bố trí đầy đủ tiện ích, dịch vụ đô
thị công cộng (trường học, công viên, y
tế…) phù hợp với quỹ đất và đáp ứng
các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước.
Với ý tưởng xuyên suốt, tầm nhìn, mục
tiêu và quyết tâm và cam kết của phát
triển đô thị, đô thị vệ tinh phía Đông TP.
HCM sẽ sớm hiện diện thúc đẩy kinh tế
toàn vùng Nam Bộ trong thời gian tới.
Trên cơ sở cấu trúc đô thị được quy
hoạch, công cụ TKĐT xem xét các yếu tố
Edge, Node, Landmark, District, Path,
Open space và Corridor và chú trọng
tâm đô thị (CBD, trung tâm thương
mại); Vành đai xanh sinh thái và trục
chức năng (phát triển thương mại, nghỉ
dưỡng hấp dẫn) kết nối các khu đô thị.
4. Thay cho lời kết
Một phần các vấn đề đô thị là hệ quả
từ những ‘khoảng vênh’ giữa mô hình
ngoại nhập và năng lực nội tại trong
hoạt động đô thị hiện nay. Những
khoảng cách này đang thách thức các
nhà quy hoạch và quản lý đô thị cần
đổi mới mạnh mẽ hơn nhằm thu hẹp
độ lệch về: nhận thức mô hình đô thị
tối ưu và ứng dụng tích hợp, lựa chọn
thông minh và kiên định xây dựng đô
thị hoàn chỉnh, định hướng quy hoạch
sát với yêu cầu thực tế. Thông qua
các dự án đô thị sinh thái (Eco-city)
Hòa lạc tại Tp. Hà Nội, đô thị sáng tạo
Tp. HCM, khu đô thị công nghiệp tại
Nhơn Trạch, Đồng Nai đã chỉ ra đặc
điểm chung của nhà phát triển dự án
về việc tôn trọng, tuân thủ ý tưởng
quy hoạch đô thị, dành nhiều quan
tâm từ không gian tổng thể đến từng
khu chức năng cụ. Từ đó đưa ra giải
pháp quản lý dự án, phương án thiết
kế đô thị chuẩn mực quốc tế nhằm
đảm bảo hình ảnh đô thị và hiệu quả
đầu tư trong môi trường luật định địa
phương. Hơn hết, nội dung quy hoạch
đô thị cần đưa ra nhiều giải pháp đa
ngành đáp ứng công tác quản lý đô thị
sẽ đảm bảo quá trình phát triển môi
trường, văn hóa, xã hội một cách bền
vững hơn đối với hệ thống đô thị Việt
Nam trong tương lai./.

Abstract: Design trends of managing city space in Vietnam

New cities in the world are developing more completely and sustainably through such models and solutions serving
its community and society. These urban trends influence Vietnam’s urbanization recently to raise several urban issues
and cause certain ‘different levels’. With more modern management of city space, three city development projects in
Hanoi, Ho Chi Minh City and Dong Nai province have been examined and shared in this paper. Regarding the updated
approach in desiging management of city space, those solutions (urban planning and design) will probably assist city
growth better and better in the future
Key words: different levels, innovative city, urban design

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 93

 Mội góc thành phố Tuy Hòa, Phú Yên - Ảnh nguồn Internet

Tổng quan về quản lý nguồn nước

cung cấp cho các đô thị và khu công nghiệp tỉnh Phú Yên
ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

THS. VŨ BÌNH SƠN

Phú Yên là tỉnh ven biển thuộc vùng Duyên hải Nam Trung bộ, là
một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí
hậu, đang gây ra nhiều mối đe dọa đến nguồn nước cung cấp cho
các đô thị và khu công nghiệp tỉnh Phú Yên. Thực trạng công tác
quản lý nguồn nước còn nhiều hạn bất cập như: Nguồn nước đa
chức năng và do đa ngành quản lý; Phân công, phân cấp còn chồng
chéo; Chưa xây dựng được cơ chế phối hợp hiệu quả trong công
tác quản lý nguồn nước giữa các bộ, ngành và cơ quan quản lý nhà
nước ở địa phương. Chính vì vậy, việc đánh giá đúng hiện trạng để
đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả nguồn nước cung cấp cho
các đô thị và khu công nghiệp tỉnh Phú Yên là rất cần thiết và có
tính thực tiễn cao.

94 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

1. Đặt vấn đề
Phú Yên là tỉnh ven biển thuộc vùng
duyên hải Nam Trung bộ, diện tích tự
nhiên 506.057ha, chiếm 1,53% diện tích
cả nước, với 9 đơn vị hành chính gồm
thành phố Tuy Hòa, thị xã Sông Cầu và
7 huyện: Đồng Xuân, Tuy An, Sơn Hòa,
Phú Hòa, Sông Hinh, Tây Hòa, Đông
Hòa. [5]
Đến nay, tỉnh Phú Yên có tổng số 10 đô
thị. Theo phân loại đô thị có 1 đô thị loại
II là thành phố Tuy Hòa, 1 đô thị loại IV
là thị xã Sông Cầu, và 8 đô thị loại V là
các thị trấn: Hòa Vinh, La Hai, Phú Hòa,
Củng Sơn, Hai Riêng, Chí Thạnh, Phú
Thứ, Hòa Hiệp Trung.[5]
Tỉnh Phú Yên có các khu công nghiệp:
Khu kinh tế Nam Phú Yên, khu công
nghiệp Hòa Hiệp 1, 2, khu công nghệ
cao, tổ hợp công nghiệp Hòa Tâm, Nhà
máy lọc dầu Vũng Rô, Khu công nghiệp
đa ngành 1,2, khu công nghiệp An Phú,
khu công nghiệp Đông Bắc Sông Cầu I
Xuân Hòa Xuân Hải, Khu công nghiệp
Đông Bắc Sông Cầu mở rộng, Xuân
Bình, Xuân Lộc.[5]
Dưới tác động của biến đổi khí hậu
(BĐKH) đang gây ra nhiều mối đe dọa
đến nguồn nước ở Phú Yên. Vấn đề hạn
hán do nắng nóng, ngập úng do mưa
lũ, tình trạng giảm thiểu và thiếu nguồn
nước sạch do ô nhiễm từ nguồn nước
thải và nhiễm mặn bởi nước biển xâm
thực do ảnh hưởng của nước biển dâng
đã và đang trở thành phổ biến ở nhiều
khu vực dân cư của tỉnh Phú Yên.[4]
Nguồn cung cấp nước cho các đô thị và
các khu công nghiệp tỉnh Phú Yên đang
tồn tại nhiều vấn đề như: chất lượng
nguồn nước đang xấu dần đi dù vẫn
nằm trong ngưỡng cho phép, biên độ
nhiễm phèn nhiễm mặn ở khu vực ven
biển tăng cao, ảnh hưởng đến việc sử
dụng nguồn nước để phục vụ cho sinh
hoạt. Bên cạnh đó, khu dân cư nằm rải
rác, phân tán nên việc đầu tư mạng lưới
cấp nước không hiệu quả.[3]
Công tác quản lý nguồn nước cung cấp
cho các đô thị và khu công nghiệp tỉnh
Phú Yên còn hạn chế, bất cập, cụ thể:
Biên chế hiện nay thiếu và yếu, do vậy
khó khăn trong việc thực hiện tốt toàn
bộ các nhiệm vụ quản lý tại địa phương;
Chưa có chương trình đào tạo quản lý
chuyên ngành phù hợp; Một số chức
năng, nhiệm vụ còn chồng chéo trong
quản lý, đặc biệt là quản lý nguồn nước
còn nhiều bất cập, lúng túng…
Hiện nay với sự phát triển kinh tế cùng
quá trình đô thị hóa tại các khu vực
nghiên cứu đã và đang diễn ra mạnh
mẽ, gây áp lực lớn tới nguồn nước cung
cấp cho các đô thị hiện tại, làm nảy sinh
các xung đột, chồng chéo và gây trở
ngại cho công tác quản lý.
2. Tổng quan về nguồn nước mặt cung
cấp cho các đô thị và khu công nghiệp
tỉnh Phú Yên ứng phó với biến đổi khí
hậu.
Tài nguyên nước mặt trên địa bàn Phú
Yên là hệ thống sông, hồ có khả năng
khai thác phục vụ cung cấp nước cho
sinh hoạt và sản xuất. Hệ thống sông
ngòi phân bố tương đối đều trên toàn
tỉnh. Đặc điểm chung là các sông đều
bắt nguồn ở phía Đông dãy Trường Sơn
chảy qua miền núi - trung du - đồng
bằng và đổ ra biển. Ngoại trừ sông Ba,
sông Kỳ Lộ các sông còn lại đều có lưu
vực chủ yếu trong địa bàn tỉnh; có đặc
điểm ngắn và dốc, cửa sông đều có xu
hướng lệch ra hướng Bắc thường bị bồi
lấp và ảnh hưởng của chế độ triều mặn.
Lòng sông không ổn định, hai bên bờ có
nhiều đoạn sông thường xảy ra xói lở.
Phú Yên có khoảng 50 con sông lớn nhỏ,
có chiều dài lớn hơn 10 km. Đáng chú
ý là 3 con sông chính: Sông Ba, sông Kỳ
Lộ, sông Bàn Thạch, Sông Tam Giang.
[5] Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có
khoảng 43 hồ chứa và hơn 100 đập đang
được vận hành cho việc tưới tiêu nông
nghiệp.
Nguồn nước khu vực tỉnh Phú Yên phân
bố không đều theo thời gian, bốn tháng
mùa mưa dòng chảy chiếm tới 70-75%
lượng dòng chảy năm; tám tháng mùa
cạn lượng nước sông ngòi giảm thấp,
chỉ chiếm 25-30%, trong khi đó lượng
nước cần sử dụng chiếm phần lớn cho
các ngành lại thuộc về mùa cạn.
Dòng chảy năm biến đổi khá lớn giữa
năm này qua năm khác, năm nhiều
nước và năm ít nước chênh lệch nhau
từ 2-4 lần, hệ số phân tán Cv từ 0,51-0,9;
sông Kỳ Lộ tại Hà Bằng 0,9; sông Ba tại
QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
Củng Sơn 0,63; sông Bàn Thạch tại cầu
Bàn Thạch là 0,51.[5]
Hiện nay, biến đổi khí hậu là một trong
những thách thức lớn nhất mà nhân
loại phải đối mặt trong thế kỷ 21. Biến
đổi khí hậu (BĐKH) sẽ ảnh hưởng đến
đời sống, sản xuất và môi trường ở quy
mô toàn cầu. Nó cũng dẫn đến sự tăng
nhiệt độ và một trong những hậu quả
là làm nước biển dâng cao. Theo đánh
giá của nhiều tổ chức quốc tế, Việt Nam
là một trong những quốc gia bị ảnh
hưởng nặng nề nhất của BĐKH, trong
đó khu vực ven biển là nơi dễ bị tổn
thương nhất bởi tác động của BĐKH
như nước biển dâng, cường độ các loại
thiên tai ngày càng mạnh. Với 189 km
bờ biển, Phú Yên nằm trong vùng ven
biển Duyên Hải Nam Trung Bộ chịu ảnh
hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu.
Khí hậu khô hạn xảy ra khiến nguồn
nước mặt trở nên khan hiếm và sự suy
giảm nước ngầm gây thiệt hại lớn cho
công, nông, lâm nghiệp… cũng như nhu
cầu sử dụng nước sạch của người dân.
[2]
BĐKH tác động đến tài nguyên nước
mặt trước hết là làm thay đổi lượng
mưa, phân bố mùa mưa và việc tăng
nhiệt độ làm bốc hơi nhiều hơn sẽ thay
đổi cân bằng nước của vùng. Mùa
mưa cũng sẽ bị chuyển dịch, mở rộng,
thu hẹp và thay đổi về mưa sẽ dẫn tới
thay đổi của dòng chảy. Theo dự báo
của Viện Khí tượng thuỷ văn và môi
trường, mùa mưa lũ, lượng dòng chảy
mang tính cực đoan hơn, lượng nước
dư thừa nhiều, gây lũ lụt, ngập úng
nghiêm trọng. Mùa nắng, dòng chảy ở
các lưu vực sông giảm mạnh, nước bốc
hơi nhanh do nhiệt độ tăng và nhu cầu
tăng khiến cho nguồn nước mặt cung
cấp càng thiếu trầm trọng. Đặc biệt
trong những năm tới mực nước biển sẽ
ngày một dâng cao, khả năng xâm nhập
mặn sẽ rất lớn. Lưu lượng nước thượng
nguồn về bị giảm sút sẽ không đủ lưu
lượng đẩy mặn, nước mặn sẽ xâm nhập
sâu vào nội địa tác động tới môi trường
và làm ngập úng các hệ thống cơ sở
hạ tầng giao thông, năng lượng, công
nghiệp, công trình nhà ở dưới hạ lưu
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 95
và các dải ven biển…Điều đó, sẽ có tác
động tiêu cực nhiều chiều đến đảm bảo
các dịch vụ xã hội.[2]
3.Tổng quan về công tác quản lý nguồn
nước cung cấp cho các đô thị và khu
công nghiệp của tỉnh Phú Yên
Công ty CP Cấp thoát nước Phú Yên
là đơn vị hoạt động theo luật Doanh
nghiệp dưới sự quản lý Nhà nước các cơ
quan trong tỉnh. Công ty CP Cấp thoát
nước Phú Yên triển khai thực hiện căn
cứ theo quy hoạch cấp nước đã được
phê duyệt và các quy định hiện hành.
Có báo cáo định kỳ cho các sở ban
ngành liên quan theo đúng quy định.[3]
Mặc dù đồ án Quy hoạch tổng thể
cấp nước đô thị tỉnh Phú Yên đã được
UBND tỉnh phê duyệ tnăm 2017. Việc
triển khai thực hiện các dự án cải tạo,
mở rộng nguồn nước cung cấp cho các
đô thị và khu công nghiệp trên địa bàn
còn gặp nhiều khó khăn. Một trong
những thách thức lớn nhất hiện nay
là thiếu vốn đầu tư. Trong khi đó tỉnh
chưa tạo ra một cơ chế chính sách thông
thoáng để khuyến khích, thu hút vốn
đầu tư từ các thành phần kinh tế, đặc
biệt là khu vực tư nhân trong lĩnh quản
lý và mở rộng nguồn nước. Tuy nhiên,
quá trình triển khai các quy định về sự
tham gia của khu vực tư nhân trong lĩnh
vực cấp nước đô thị nói chung và quản
Hình 1.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý nguồn nước cung cấp cho các đô thị và khu công
nghiệp của tỉnh Phú Yên
Ban chỉđạo
CNAT
CácSở, ban SởTN SởNN
ngànhđơnvịl &MT &PT
iênquan NT
UBND ThànhPhố
-Phòng QLĐT
-Các Ban QLDA
-CánbộĐịachính-xâydựng
96 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
lý nguồn nước nói riêng còn gặp một số
khó khăn.
Do vậy, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả
trong lĩnh vực quản lý cấp nước đô thị
nói chung và quản lý nguồn nước nói
riêng, trên cơ sở các quy định của Trun
gương, tỉnh Phú Yên cần xây dựng một
cơ chế riêng, phù hợp với tình hình thực
tế của địa phương nhằm thu hút các
thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực
tư nhân tham gia lĩnh vực đầu tư hệ
thống cấp nước tại các đô thị tỉnh Bình
Thuận theo hướng hiện đại trong thời
gian sắp tới.
Thực trạng cơ cấu tổ chức và năng lực
công tác quản lý nguồn nước cung cấp
cho các đô thị và khu công nghiệp của
tỉnh Phú Yên theo sơ đồ hình 1.1.
Theo sơ đồ trên, chức năng nhiệm vụ
trong quản lý nguồn nước cung cấp cho
các đô thị và khu công nghiệp của tỉnh
Phú Yên cụ thể như sau:
- Ban chỉ đạo CNAT: Ban Chỉ đạo có chức
năng giúp Ủy ban nhân dân tỉnh Phú
Yên trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, giám
sát, kiểm tra, đôn đốc các hoạt động
liên quan đến việc đảm bảo cấp nước
an toàn, chống thất thoát, thất thu nước
sạch của các hệ thống nước tập trung
hoàn chỉnh tại khu vực đô thị, nông
thôn và khu công nghiệp trên địa bàn
tỉnh Phú Yên.[1]
- Công ty CP Cấp thoát nước Phú Yên, và
UBND
tỉnhPhúYên
SởXâ
yDựn
g
Công ty CP cấp thoát
nước Phú Yên
Ban CNAT
-PhòngTN&MT
UBND Thịxã -PhòngKinhTế
UBND Huyện - Phòng TC-KH
- Cácphòng, ban
UBND Thịtrấn
UBND Phường
UBND Xã
các đơn vị cấp nước:[3]
+ Các đơn vị cấp nước trên địa bàn và
Công ty CP Cấp thoát nước Phú Yên,
trong quá trình triển khai thực hiện căn
cứ theo quy hoạch cấp nước được phê
duyệt để chủ động triển khai thực hiện
các dự án theo khả năng huy động vốn,
tránh sự trùng lắp, chồng chéo, gây lãng
phí đem lại hiệu quả cao nhất cho Công
ty.
+ Nghiên cứu, duy trì và nâng cao chất
lượng dịch vụ cấp nước, đảm bảo mỗi
người dân đô thị có điều kiện tiếp cận
và sử dụng nước sạch liên tục và ổn
định.
+ Phối hợp với các cấp chính quyền,
các tổ chức xã hội triển khai định kỳ và
thường xuyên các chương trình khuyến
khích người dân sử dụng và sử dụng
tiết kiệm nước sạch.
+ Đề xuất và phối hợp với các cơ quan,
tổ chức liên quan đến việc bảo vệ và
duy trì nguồn nước thô cung cấp cho
các nhà máy nước, trạm cấp nước đô thị.
+ Nghiên cứu, kiến nghị các cơ quan
quản lý nhà nước về phương án tài
chính và chính sách ngành nước, để
tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh
nghiệp cấp nước phát triển, cải thiện
dịch vụ cấp nước cho khách hàng.
+ Nâng cao năng lực quản trị doanh
nghiệp, phát triển nguồn nhân lực cho
công tác đầu tư, và quản lý hệ thống cấp
nước.
+ Tuân thủ các nguồn vốn của các tổ
chức tài chính thế giới, đặc biệt là vốn
vay trung và dài hạn có lã isuất thấp
hoặc vốn tài trợ không hoàn lại (gồm:
nguồn ODA; WB, ADB; cơ quan hợp tác
quốc tế Nhật Bản JICA, cơ quan phát
triển cộng Pháp AFD và ngân hàng tái
thiết Đức KWF); đa dạng hóa các hình
thức hợp tác, liên kết với các nhà đầu
tư tài chính tiềm năng trong và ngoài
tỉnh; Báo cáo chủ sở hữu có ý kiến, kêu
gọi tạo nguồn tài chính cho đầu tư và hệ
thống cấp nước.
- Sở Xây dựng
+ Sở Xây dựng là cơ quan đầu mối giúp
UBND tỉnh thực hiện chức năng quản
lý Nhà nước về hoạt động cấp nước đô
thị và khu công nghiệp về quản lý quy
hoạch sau khi được phê duyệt.
+ Sở Xây dựng có trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch góp phần thúc đẩy mưa lũ, tình trạng giảm thiểu và thiếu

QUẢN LÝ & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ

công bố công khai Quy hoạch trên các
phương tiện thông tin đại chúng để các
ngành, các cấp, nhân dân, doanh nghiệp
cùng phối hợp thực hiện. Phối hợp với
UBND các huyện, thành phố căn cứ
theo quy hoạch được duyệt, theo thứ tự
ưu tiên và khả năng nguồn vốn, hành
năm tiến hành rà soát, lập kế hoạch đầu
tư các công trình cấp nước trình cơ quan
chức năng để tổ chức thực hiện theo quy
định.
+ Tham mưu đề xuất cụ thể hóa các cơ
chế, chính sách và huy động các nguồn
để thực hiện quy hoạch. Phối hợp với Sở
Tài Chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư xúc
tiến đầu tư.
- Sở Tài nguyên và môi trường
+ Theo dõi, kiểm soát chặt chẽ tình hình
xả thả igây ô nhiễm từ các hoạt động
dân sinh và sản xuấ ttrong phạm vi
hành chính Tỉnh. Kiến nghị, phối hợp
với các tỉnh lân cận trong trường hợp
nguồn xả thải từ các địa phương lân
cận.
+ Quản lý bảo vệ nguồn nước, kiểm tra
giám sát việc thu hồi đất, giải phóng
mặt bằng, cấp giấy phép khai thác
nguồn nước, giấy phép sử dụng đất để
xây dựng các công trình cấp nước.
+ Đưa ra các quy định, các chế tài xử
phạt về việc khai thác nước ngầm không
đúng quy định.
+ Có chức năng tham mưu UBND cấp
giấy phép khai thác nước dưới đất và
nước mặt.
- Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn
+ Điều tiết hệ thống thủy lợi.
- Các sở, ban ngành đơn vị liên quan.
+ Theo chức năng nhiệm vụ của mình
có trách nhiệm tham gia, tạo điều kiện
phát triển cấp nước đô thị và khu công
nghiệp của Tỉnh.
- Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố
+ Tăng cường, vận động, tuyên truyền
và khuyến khích các hộ gia đìn htrong
khu vực đô th ịvà công nghiệp sử dụng
nước sạch
+ Triển khai đồng bộ các dự án chương
trình liên quan đến cấp nước đô thị.
Có thể thấy rằng, bộ máy tổ chức quản
lý của tỉnh Phú Yên có sự phân cấp khá
rõ ràng và cụ thể, từ cấp thành phố cho
đến cấp huyện. Vai trò và trách nhiệm
của các cấp quản lý được phân cấp phù
họp với phân cấp công trình cấp nước.
Tuy nhiên, sơ đồ phân cấp quản lý hiện
có chưa thể hiện bao quát công tác quản
lý cho các trường họp đầu tư cho công
trình cấp nước từ nguồn vốn đầutư từ
tư nhân hay từ các nguồn vốn tài trợ của
các tổ chức phi chính phủ... Vấn đề này
rất quan trọng hiện nay, hầu như các
công trình cấp nước hiện nay đều được
đầu tư bằng nguồn vốn từ ngân sách
nhà nước. Chính vì vậy, bộ máy tổ chức
quản lý cần có những điều chỉnh bổ
sung vai trò của các thành phần ngoài
Nhà nước để có thể bao quát được hết
tất cả các trường họp đầu tư xây dựng
công trình cấp nước cũng như tạo điều
kiện thu hút tốt hơn các nguồn lực đầu
tư vào lĩnh vực này.
4. Kết luận
1. Trên cơ sở hiện trạng nguồn nước
cung cấp cho các đô thị và khu công
nghiệp tỉnh Phú Yên ứng phó với biến
đổi khí hậu cho thấy còn rất nhiều vấn
đề tồn tại cần phải nghiên cứu như: Vấn
đề hạn hán do nắng nóng, ngập úng do
nguồn nước sạch do ô nhiễm từ nguồn
nước thải và nhiễm mặn bởi nước biển
xâm thực do ảnh hưởng của nước biển
dâng đã và đang trở thành phổ biến ở
nhiều khu vực dân cư của tỉnh Phú Yên.
2. Chất lượng nguồn nước đang xấu dần
đi dù vẫn nằm trong ngưỡng cho phép,
biên độ nhiễm phèn nhiễm mặn ở khu
vực ven biển tăng cao, ảnh hưởng đến
việc sử dụng nguồn nước để phục vụ
cho sinh hoạt. Bên cạnh đó, khu dân cư
nằm rải rác, phân tán nên việc đầu tư
mạng lưới cấp nước không hiệu quả...
3. Thực trạng công tác quản lý nguồn
nước cung cấp cho các đô thị và khu
công nghiệp tỉnh Phú Yên còn hạn chế,
bất cập. Nguồn nước đa chức năng và
do đa ngành quản lý. Phân công, phân
cấp còn chồng chéo. Chưa xây dựng
được cơ chế phối hợp hiệu quả trong
công tác quản lý nguồn nước giữa các
bộ, ngành và cơ quan quản lý nhà nước
ở địa phương.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ Xây dựng (2012), Thông tư số 08/2012/
TT-BXD ngày 21 tháng 11 năm 2012Hướng
dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn.
[2]. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2008),
Chương trình Mục tiêu ứng phó với biến đổi
khi hậu.
[3]. Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Phú Yên
(2017).
[4]. Sở Khoa học và Công nghệ Phú Yên
(2015),Báo cáo Đặc điểm khí hậu - thủy văn
Phú yên.
[5]. UBND tỉnh Phú Yên (2011), Quyết định
số 251/QĐ-UBND ngày 17/02/2011 của
UBND tỉnh Phú Yên về việc phê duyệt Quy
hoạch tổng thể sử dụng tài nguyên nước
tỉnh Phú Yên đến năm 2015 và dự báo đến
năm 2020.

Abstract: Overview of water supply management for urban and industrial zones in Phu Yen province
to cope with climate change
Phu Yen is a coastal province in the South Central Coast of Vietnam heavily affected by climate change, causing many
severe threats to the water supply for urban areas and industrial parks of Phu Yen province. Current situation of water
resource management has many short comings such as: Multi-functional water resources and multi-sector management;
Assignment and decentralization are overlapping; An effective coordination mechanism for water resources management
has not yet been established among ministries, sectors and local state management agencies. Therefore, the exact and
adequate assessment of the current situation to propose solutions toward effective management the water supply for
urban areas and industrial parks in Phu Yen is very necessary and highly practical.
Key words: Multi-functional water resources; Multi-sector management;

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 97

 DIỄN ĐÀN

Không gian công cộng (KGCC) đóng vai trò rất quan trọng đối với
chất lượng cuộc sống của người dân và sự phát triển của đô thị. Các
KGCC tạo ra địa điểm cho người dân hoạt động thể chất, gặp gỡ,
giao lưu xã hội và giao thương buôn bán. KGCC thu hút khách du
lịch và tạo ra những hoạt động kinh tế quan trọng, nâng cao hình
ảnh của thành phố.

TỔ CHỨC KHÔNG GIAN ĐI BỘ KHU VỰC HỒ HOÀN KIẾM VÀ PHỤ CẬN

GÓP PHẦN XÂY DỰNG THỦ ĐÔ HÀ NỘI
“XANH - VĂN HIẾN - VĂN MINH - HIỆN ĐẠI”
PGS. TS. VŨ THỊ VINH

Q
uận Hoàn Kiếm là quận trung
tâm của Thủ đô Hà Nội. Quận
có diện tích: 5,29 km², dân số:
178.073 người, bao gồm 18 phường.
Quận Hoàn kiếm có 3 khu vực đặc thù
đó là: Khu Phố cổ (phía Bắc) là di tích
cấp quốc gia, Khu vực hồ Hoàn Kiếm
nằm ở giữa (Khu di tích cấp quốc gia
đặc biệt) và Khu Phố cũ (phía Nam).
Không gian đi bộ nằm trong khu phố
cổ. Hồ Hoàn Kiếm và phụ cận vốn là
không gian văn hóa tâm linh, lịch sử với
truyền thuyết Hồ Gươm.
Năm 2004, UBND Quận Hoàn kiếm
tổ chức triển khai tuyến phố đi bộ
Hàng Đào - Hàng Ngang - Hàng
Đường - Đồng Xuân kết hợp với
phát triển dịch vụ, thương mại, du
lịch trong khu phố cổ.
Năm 2014, quận Hoàn Kiếm tiếp tục
triển khai 6 tuyến phố đi bộ mở
rộng trong khu vực bảo tồn cấp I
– khu phố cổ Hà Nội gồm: Hàng
Buồm, Mã Mây, Đào Duy Từ, Hàng
Giầy, Lương Ngọc Quyến, Tạ Hiện.

98 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Không gian ven Hồ Gươm - ảnh Cao Anh
Hình Khu vực đi bộ quanh Hồ hoàn Kiếm và vùng phụ cận
Tháng 9/2016, UBND Thành phố Hà
Nội đã cho tiến hành thí điểm việc tổ
chức đi bộ xung quanh khu vực hồ
Hoàn Kiếm và phụ cận.
Sau 3 năm thực hiện Đề án tổ chức đi
bộ quanh hồ Hoàn Kiếm và phụ cận
đã đạt được các kết quả quan trọng,
được người dân trong nước và quốc tế
đánh giá cao. Vì vậy năm 2017 Đề án
đã nhận được giải thưởng “Bùi Xuân
Phái – Vì Tình yêu Hà Nội”. Năm
2019, qua nhiều vòng tuyển chọn, Hội
đồng giám khảo đã lựa chọn đồ án
Tổ chức không gian đi bộ khu vực hồ
Hoàn Kiếm và phụ cận, là một trong
ba đồ án đạt thứ hạng cao nhất của
giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc
gia (VUPA) do Hội Quy hoạch Phát
triển đô thị Việt Nam tổ chức với sự
bảo trợ của Bộ Xây dựng, Bộ TN&MT,
Phòng Thương mại và Công nghiệp
Việt Nam.
Năm 2004, UBND Quận Hoàn kiếm
tổ chức triển khai tuyến phố đi bộ
Hàng Đào - Hàng Ngang - Hàng
Đường - Đồng Xuân kết hợp với
DI ỄN Đ À N
phát triển dịch vụ, thương mại, du
lịch trong khu phố cổ.
Giải pháp và các yếu tố tạo nên thành
công.
Cơ sở thực hiện
Việc tổ chức không gian đi bộ khu vực
hồ Hoàn Kiếm và phụ cận là chủ trương
lớn của Thành phố Hà Nội, là nhiệm
vụ trọng tâm, thiết thực triển khai Nghị
quyết số 06-NQ/TU ngày 26/6/2016 của
Thành ủy về phát triển du lịch Hà Nội
năm 2016 đến năm 2020. Được sự quan
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 99
tâm chỉ đạo của Thường trực Thành ủy,
ngày 24/8/2016, UBND Thành phố đã
ban hành Kế hoạch số 159/KH-UBND
về triển khai thí điểm tổ chức không
gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và
phụ cận.
Để triển khai Đề án, UBND Thành phố
đã ban hành 12 văn bản (gồm các Quyết
định, Công văn, Thông báo); các Sở
ngành Thành phố đã ban hành 8 văn
bản. UBND quận Hoàn Kiếm đã ban
hành 22 văn bản để chỉ đạo và tổ chức
triển khai đồng bộ các phương án trong
kế hoạch. Nhận thức được tầm quan
trọng của việc tổ chức thí điểm không
gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và
phụ cận, UBND Thành phố đã thành
lập Ban chỉ đạo và cử đồng chí Phó chủ
tịch UBND Thành phố làm Trưởng ban,
đồng chí Chủ tịch UBND quận Hoàn
Kiếm là Phó ban Thường trực và thành
viên là các đồng chí lãnh đạo các Sở,
Ban, Ngành thành phố. Quận Hoàn
Kiếm là đơn vị trực tiếp thực hiện dự án
thí điểm này nên UBND Quận đã thành
lập 03 Tổ công tác và giao cho 3 đồng
chí Phó Chủ tịch quận làm Tổ trưởng
và thành viên là các phòng ban chuyên
môn thuộc quận, Ban quản lý khu vực
hồ Hoàn Kiếm, lãnh đạo UBND các
phường khu vực xung quanh hồ Hoàn
Kiếm, Công an quận, Đội thanh tra giao
thông vận tải Hoàn Kiếm, URENCO
Hoàn Kiếm.
Các bước tiến hành
Được sự chỉ đạo của UBND thành phố
Hà Nội, ngay từ 2004, UBND Quận
Hoàn Kiếm đã bắt tay triển khai 2 tuyến
phố đi bộ từ 2004 rồi mở rộng ra 6 tuyến
phố trong năm 2010 và quyết định tạo
lập tuyến đi bộ xung quanh Hồ Gươm
vào các ngày cuối tuần từ năm 2016.
a. Bàn bạc kỹ lưỡng mọi vấn đề để đưa ra kế
hoạch và giải pháp
Là một đề án khó nên quận phải thận
trọng trong các giải pháp trả lời cho các
câu hỏi như sau:
- Tổ chức đi lại cho người dân trong khu
vực, người dân bên ngoài đến khu phố
đi bộ thế nào cần phải cần có phương án
tổ chức giao thông hợp lý?
100 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
- Là khu vực có cả cơ quan, nhà hàng
kinh doanh, người dân buôn bán, vậy
làm thế nào để không ảnh hưởng tới đời
sống, công việc của mọi người dân?
- Làm thế nào để có nhiều hoạt động thu
hút và duy trì được các hoạt động?
- Giờ giấc tổ chức các tuyến phố đi bộ
như thế nào là phù hợp?
- Lượng người đến khu phố đi bộ ngày
càng đông, đặc biệt các ngày lễ, ngày
hội lượng du khách tăng đột biến, làm
thế nào để giữ gìn trật tự an toàn, an
ninh và vệ sinh môi trường?
b.Triển khai từng bước tiến hành từ việc
nhỏ rút kinh nghiệm và mở rộng dần
Ban chỉ đạo cho rằng làm đâu được đấy
và mở rộng dần với kết quả rõ rệt sẽ tạo
được lòng tin trong nhân dân và cán bộ
viên chức. Ví dụ từ 2 tuyến, rồi mở ra 6
tuyến và bây giờ là một khu vực đi bộ.
Thời gian trong ngày, trong tuần cũng
được nghiên cứu kĩ lưỡng đảm bảo phù
hợp với nhu cầu mà vẫn không làm xáo
trộn đời sống của người dân phố cổ.
Trên cơ sở vừa làm vừa điều chỉnh, hiện
nay khu phố đi bộ chính thức được triển
khai trong 3 tối cuối tuần, từ 19.h Thứ
Sáu đến 24.h Chủ Nhật hàng tuần.
c. Phân công trách nhiệm cụ thể và phối hợp
chặt chẽ giữa các đơn vị và phường có liên
quan tới khu phố đi bộ
Phân công trách nhiệm đi kèm với kiểm
tra, đôn đốc, nhắc nhở từng đơn vị, cá
nhân là một yếu tố quan trọng trong
quy trình thực hiện để đảm bảo đề án
thành công.
Quận có 3 tổ công tác, mỗi tổ được chia
làm nhiều nhóm thực hiện kiểm tra trên
các mảng hoạt động (văn hóa, an ninh
trật tự, vệ sinh môi trường, an toàn giao
thông, giao thông tĩnh…) thực hiện chế
độ họp giao ban vào 20h30’ những ngày
triển khai tuyến đi bộ để các nhóm báo
cáo chi tiết về tình hình hoạt động trong
không gian đi bộ, kịp thời giải quyết các
sự cố và rút kinh nghiệm giao nhiệm vụ
cho các đơn vị chấn chỉnh ngay những
tồn tại, nâng cao hiệu quả hoạt động
của không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn
Kiếm và phụ cận.
d. Tiến hành kiểm tra đánh giá và đúc kết
rút kinh nghiệm
Từ tháng 9 – 12/2016 là giai đoạn thí
điểm ban đầu, sau đó UBND Quận đã
tổ chức đánh giá những ưu nhược điểm
và tiếp tục cho kéo dài thời gian thí
điểm đến 01/2017.
- Tháng 9/2018 sau 2 năm thực hiện thí
điểm, tại hội nghị sơ kết 2 năm, UBND
thành phố đã lấy ý kiến đóng góp
của các sở, ban, ngành liên quan về
việc đưa không gian đi bộ khu vực hồ
Hoàn Kiếm và phụ cận vào hoạt động
chính thức.
Trong quá trình triển khai Ban chỉ đạo
luôn lắng nghe và tiếp nhận phản ánh
những kết quả đạt được, những tồn tại
hạn chế, những ý kiến đóng góp, phản
ánh của người dân và du khách trong
và ngoài nước, kịp thời giải đáp và khắc
phục các tồn tại. Từ 01/9/2016 đến ngày
01/9/2018 có khoảng 875 bài viết trên
báo chí chính thống và truyền hình từ
Trung ương đến địa phương (trong đó
có 659 bài đánh giá tốt hiệu quả của
không gian đi bộ mang lại cho người
dân nói riêng cũng như cho Thủ đô nói
chung, 216 bài góp ý những tồn tại, hạn
chế và phản ánh của người dân và du
khách trong thời gian tổ chức đi bộ).
- Tháng 9/2019, tức là sau 3 năm triển
khai khu phố đi bộ, thành phố và quận
tiếp tục đánh giá để có những bước cải
tiến hơn.
Kết quả
Sau 3 năm triển khai khu phố đi bộ
quanh hồ Hoàn Kiếm và phụ cận đã đạt
được các kết quả quan trọng mang tính
bền vững đó là:
Về xã hội
Tạo thêm không gian văn hóa và vui
chơi công cộng trong khu phố cổ
vào những tối cuối tuần, ước tính có
khoảng 15.000 – 20.000 du khách đến
phố đi bộ mỗi tối cuối tuần.Tuyến phố
đi bộ sầm uất mang lại sự sống động
trong hoạt động đô thị tạo sức hút đối
với du khách trong và ngoài nước; góp
phần thúc đẩy phát triển thương mại,
dịch vụ, du lịch và tăng thu ngân sách
nhà nước trên địa bàn quận;
Công tác tu bổ, tôn tạo và phát

DI ỄN Đ À N
huy giá trị di tích trong khu phố cổ
được quan tâm. Các hoạt động văn
hóa, nghệ thuật lành mạnh, phong
phú, hấp dẫn mang lại nếp sống văn
minh thanh lịch, tôn vinh giá trị văn
hóa của quận Hoàn Kiếm và Thủ đô
Hà Nội góp phần tích cực trong quảng
bá, giới thiệu khu phố cổ đến du khách
trong nước và quốc tế. Tăng thêm tính
thân thiện cởi mở của những người sinh
hoạt trong khu vực đi bộ.
Tình hình ANTT đã được đảm bảo,
không xẩy ra các hoạt động khủng bố,
phá hoại, biểu tình. trật tự an toàn xã
hội, an toàn giao thông, vệ sinh môi
trường trên địa bàn quận đã đảm bảo,
duy trì tốt.

Về kinh tế.
Hoạt động của tuyến phố đã góp
phần tích cực tạo công ăn việc làm
địa phương, cải thiện điều kiện kinh
doanh, buôn bán cho các hộ, góp phần
tích cực vào công tác thu ngân sách
trên địa bàn phường nói riêng, quận
Hoàn Kiếm nói chung. Các hộ gia
đình tham gia vào hoạt động kinh
doanh dịch vụ tăng từ 90 hộ kinh
doanh trong giai đoạn thử nghiệm năm
Đường Đinh Tiên Hoàng những ngày cuối tuần - Ảnh Cao Anh
2014 đến nay là 489 hộ.

Lượng khách du lịch quốc tế lưu trú đến

quận Hoàn Kiếm tăng nhanh (năm 2016
đạt 1.361.000 lượt người, tăng 22,8%
so với cùng kỳ năm 2015; năm 2017 là
1.950.000 lượt người, tăng 30,2% so với
cùng kỳ; năm 2018 là 2.185.170 lượt
người, tăng 12% so với cùng kỳ; 6 tháng
đầu năm 2019 đạt 1.239.800 lượt người
tăng 13% so với cùng kỳ); số lượng cửa
hàng kinh doanh chuyển sang phục vụ
cho dịch vụ du lịch tăng 594 cơ sở kinh
doanh (khu phố cổ, phố cũ: 568 cơ sở;
khu vực ngoài đê: 26 cơ sở). Tính đến
nay, trên địa bàn quận có 176 công ty lữ
hành, 585 khách sạn và cơ sở lưu trú với
12.404 phòng (trong đó có 225 khách sạn
được xếp hạng, gắn sao, tiêu biểu như:
khách sạn Hilton Opera, Movenpik,
Metropole, Silk park,...).
Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn
quận Hoàn Kiếm năm sau cao hơn năm Các hoạt động kinh doanh vỉa hè nhìn ra Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 101

 trước (năm 2016 đạt 5.215 tỷ đồng; năm
2017 đạt 6.018 tỷ đồng; năm 2018 đạt
7.771 tỷ đồng; ước năm 2019 đạt 9.749 tỷ
đồng). Đây là những kết quả quan trọng
đóng góp vào sự phát triển của thủ đô
Hà Nội.

Về môi trường
Nhận thức được đây là một công tác
quan trọng, ảnh hưởng đến bộ mặt của
không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, UBND
quận đã phối hợp với URENCO Hoàn
Kiếm nghiên cứu lập phương án tăng
cường công tác đảm bảo VSMT trong
không gian đi bộ. Tăng cường công tác
vớt rác Hồ Hoàn Kiếm; bố trí xe nước
rửa đường xung quanh hồ Hoàn Kiếm;
Biểu đồ : Tỷ trọng ngành dịch vụ, thương mại, du lịch trong cơ cấu kinh tế quận và số lượng thí điểm phương án lắp đặt camera
khách lưu trú (% tăng so với năm trước)
quan sát để ghi hình thực hiện xử phạt
các hành vi vứt rác không đúng nơi quy
định. Tất cả các biện pháp đó đã tạo cho
khu vực đi bộ ngày càng khang trang
sạch sẽ.

Điểm mới của mô hình

a. Tạo không gian văn hóa mới cho Thành
phố, điểm đến hấp dẫn cho người dân và du
khách
Không gian đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm
là không gian công cộng đúng nghĩa
vì không có nhiều hàng quán như khu
vực đi bộ trong phố cổ, đồng thời, lại
có nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật
hấp dẫn, những trò chơi mang đậm nét
đẹp truyền thống và tinh thần văn hoá
Việt Nam, thu hút được sự quan tâm và
tham gia của nhiều khách du lịch quốc
tế khi đến đây.

b. Tách được giao thông cơ giới ra khỏi khu

vực đi bộ trong những ngày quy định
Đây là vấn đề rất khó mà nhiều lần
thành phố và quận đã bàn để triển
khai nhưng chưa có một giải pháp tối
ưu về tổ chức giao thông. Việc hạn chế
phương tiện giao thông cá nhân khu
vực trung tâm góp phần tăng cường
hoạt động của các tuyến xe công cộng.
Để giúp du khách có thể vào khu vực
đi bộ, thành phố và quận Hoàn Kiếm
đã bố trí 78 điểm đỗ trông giữ xe ôtô, xe
đạp, xe máy với diện tích trên 17.000 m2
Những hình ảnh ở phố đi bộ để phục vụ người dân quanh khu vực

102 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

phố đi bộ. Trong đó có 19 bãi đỗ xe lớn “Để có được thành công hôm nay việc

và bãi đỗ xe thông minh.
Việc tổ chức giao thông trong khu phố
đi bộ cũng trở thành môt yếu tố buộc
các chủ đầu tư phải xem xét, cân nhắc
từ đó giảm tải đầu tư các công trình xây
dựng trong khu vực trung tâm, từng
bước góp phần giảm tải giao thông vào
nội đô, giảm ùn tắc vào giờ cao điểm.
DI ỄN Đ À N
huy động cao nhất sự tham gia của
cộng đồng là yếu tố rất quan trọng. Đối
với phố đi bộ, cộng đồng, người dân
vừa là đối tượng phục vụ, vừa là chủ thể
thực hiện và cũng chính là người thụ
hưởng” Ý kiến của Phó Chủ tịch UBND
quận Hoàn Kiếm – Phạm Tuấn Long –
tại buổi họp 21/8/2019

c. Huy động tối đa sự tham gia của cộng

đồng
Sự tham gia của cộng đồng trong
những hoạt động sáng tạo ở không
gian phố đi bộ đóng một vai trò đặc
biệt quan trọng và cần nhiều giải pháp
đồng bộ để huy động tối đa sự tham
gia của cộng đồng, gồm: người dân
sống trong khu vực đi bộ, các doanh
nghiệp trên địa bàn, khách du lịch
trong nước và quốc tế. Nhiều chương
trình giao lưu văn hóa vùng miền, các
quốc gia, khu vực đã được tổ chức
trong khuôn viên không gian của phố
đi bộ thu hút sự tham gia đông đảo của
cả người dân và du khách.
Yếu tố tạo nên sự thành công
Việc tổ chức khu vực đi bộ quanh Hồ
Hoàn Kiếm có được thành công như
hôm nay là nhờ các yếu tố sau:
- Đây là chủ trương đúng của Thành ủy
và UBND thành phố Hà Nội trong việc
tổ chức các tuyến phố đi bộ nhằm tạo
không gian công cộng thu hút người dân
thành phố và khách du lịch hướng tới
việc xây dựng nên thương hiệu đô thị.
- Có sự chỉ đạo quyết liệt, sự quyết tâm
cao và sự sáng tạo từ lãnh đạo thành
phố Hà Nội đến lãnh đạo Quận Hoàn
Kiếm thể hiện trên các văn bản chỉ đạo
và kế hoạch của thành phố và của Quận.
- Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan
chức năng của thành phố và của Quận.
- Sự đồng thuận cao của người dân và
doanh nghiệp đối với việc tổ chức các
tuyến phố đi bộ
- Làm tốt công tác thông tin truyền
thông ngay từ bước ban đầu.
- Đa dạng hóa các loại hình hoạt động vì
vậy mới thu hút du khách và cũng là 1
trong những yếu tố tạo nên sự bền vững
của mô hình.
Một số điều rút ra từ thực tế
Dự án thí điểm khu phố đi bộ quanh hồ
Hoàn Kiếm vùng phụ cận cho đến nay
đã có những kết quả rất đáng trân trọng
có thể rút ra một số bài học sau:
- Việc lựa chọn khu vực để tổ chức
phố đi bô và thời điểm triển khai, công
tác chuẩn bịkỹ lưỡng là quyết định sự
thành công từ bước khởi đầu.
- Phải có sự chỉ đạo quyết liệt của
UBND thành phố và UBND quận Hoàn
Kiếm trong đó từ người đứng đầu
thành phố là chủ tịch UBND thành phố
đến Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm.
Chính quyết tâm từ những người đứng
đầu đã truyền cảm hứng và tinh thần
trách nhiệm tới đội ngũ cán bộ, viên
chức của quận và các phòng, ban liên
quan.
- Đã làm tốt công tác thông tin tuyên
truyền để người dân trong khu vực
hiểu và đồng thuận với chủ trương của
thành phố và quận. Thành công của dự
án cũng đã mang đến niềm tự hào cho
người dân khu vực thực hiện đề án nói
riêng và quận Hoàn Kiếm nói chung.
Đồng thời đã huy động sự tham gia của
người dân tại chỗ vào chỉnh trang tôn
tạo các công trình kiến trúc làm cho bộ
mặt đường phố khang trang hơn, quận
Hoàn Kiếm đẹp hơn và thủ đô Hà Nội
đẹp hơn.
- Thành phố và quận Hoàn Kiếm đã xây
dựng kế hoạch và giải pháp cụ thể cho
từng giai đoạn.
- Đã huy động sự đóng góp trí tuệ của
cộng đồng, các chuyên gia, các nhà khoa
học, các nghệ nhân của các địa phương
bạn và kinh nghiệm quốc tế.
Hiện nay nhiều đô thị trong cả nước
đang tiến hành tổ chức khu vực phố đi
bộ để tạo thêm không gian công cộng
cho người dân thành phố. Bài học thực
tế của quận Hoàn Kiếm sẽ là các kinh
nghiệm hay để các đô thị tham khảo áp
dụng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cuộc sống người dân trong khu phố đi bộ
quanh hộ Gươm sẽ thay đổi thế nào ? –Mai
Lân- theo Trí thức trẻ 9/2016
2. Khóa luận “Bảo tồn di sản đô thị và phát
triển bền vững gắn với phát triển kinh tế
xã hội tại địa phương” – Phạm Tuấn Long ,
tháng 7/2019.
3. Lãnh đạo quận Hoàn Kiếm nói về cách tổ
chức phố đi bộ - VOV 2016
4. Phố đi bộ quanh Hồ Gươm: Trăn trở sau
thời gian thí điểm – Khánh Linh – Báo Kinh
tế Đô thị 5/2018
5. Từ phố đi bộ đến những không gian văn
hóa sáng tạo – Giang Nam 2017
6. Vai trò của cộng đồng trong việc bảo tồn,
phát huy các giá trị cốt lõi của khu vực Hồ
Gươm - Tạ Quỳnh Hoa – Hội thảo “ Bảo
tồn và phát huy không gian Danh thắng
Hồ Gươm 2018.
7. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội - Kế
hoạch 159/KH-UBND tổ chức thí điểm
không gian đi bộ khu vực Hồ Hoàn Kiếm
phụ cận Hà Nội 2016.
8. Một số báo cáo và trao đổi tọa đàm với
quận Hoàn Kiếm tháng 8/2019

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 103

 Giá trị cảnh quan của các con sông đô thị là vô cùng
to lớn. Những dòng sông chảy qua thành phố thường
được sử dụng như những tuyến tham quan ngắm
cảnh đô thị rất tuyệt vời. Những thành phố gắn với
các con sông này được coi là những thành phố “lãng
mạn” bậc nhất thế giới.
Ở Việt Nam, sông Hàn (Đà Nẵng), sông Hương (Huế),
sông Sài Gòn (TP. HCM)… đã và đang được khai thác,
nhưng có lẽ còn chưa tương xứng. Hà Nội có sông Tô
lịch, đang bị ô nhiễm nặng, được ví như dòng sông
chết. Vậy, có thể cải tạo sông Tô Lịch để có được dòng
sông trong xanh như ngày xưa không? Tác giả bài viết
đã đưa ra các giải pháp căn bản, có tính khoa học để
giải cứu các con sông của Hà Nội, với mong muốn trả
lại các giá trị đích thực vốn có của chúng trong cấu
trúc tổng thể đô thị Thủ đô Hà Nội.

Phải làm gì
với những con sông trong lòng Hà Nội?
PGS. TS. Phạm Đức Nguyên

G
iá trị cảnh quan của các con sông
đô thị nói chung vô cùng to lớn.
Những sông lớn như Seine
(Paris), Duna (Budapest), sông Moskva,…
được sử dụng như những tuyến tham
quan tuyệt vời ngắm nhìn đô thị. Đường
ven sông Duna ở thủ đô Budapest được
công nhận là di sản văn hóa vật thể thế
giới. Những con sông nhỏ hơn, nhưng gắn
liền với tên thành phố như Brugge (Bỉ),
Venice (Ý)… được coi là những thành phố
“lãng mạn” bậc nhất thế giới.
Ở Việt Nam, sông Hàn (Đà Nẵng), sông
Hương (Huế), sông Sài Gòn (TP. HCM)…
đã và đang được khai thác, nhưng có lẽ
còn chưa tương xứng. Tiếc rằng sông
Hồng (Hà Nội) với dòng chảy dữ dội, thất
thường nên còn chưa có phương án nào
chế ngự để biến thành một cảnh quan độc
đáo. Vậy, có thể cải tạo sông Tô Lịch để có
được như ngày xưa không?
Nước sông Tô vừa trong vừa mát
Em ghé thuyền đến sát thuyền anh
Dừng chèo muốn ngỏ tâm tình
Sông bao nhiêu nước thương mình bấy nhiêu.
Hoặc:
Sông Tô nước chảy trong ngần
Con thuyền buồm trắng lướt gần lướt xa
Thon thon hai mái chèo hoa
Lướt đi, lướt lại như là bướm bay[1]

104 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 DI ỄN Đ À N

Hình 1. Hình trái: Bản đồ Hà Nội cuối thế kỷ 19 (Đồng Khánh Địa Dư Chí) thể hiện sông Tô Lịch còn vẹn nguyên và ôm trọn, cùng với sông Cái
(sông Hồng) tạo thành 3 mặt bảo vệ thành Thăng Long [1]. Hình phải: Hà Nội hôm nay [2]

Đây chính là “ước mơ” của người Hà Nội.
Về môi trường khí hậu: sông, hồ cùng
cây xanh góp phần quan trọng làm
giảm nhiệt độ đô thị, giảm hiệu ứng
“Đảo nhiệt đô thị / Urban heat – Island
Effect”. Đây là điều rất đáng quan tâm
đối với khí hậu vùng nhiệt đới như Việt
Nam. Các con sông còn là những “kênh
dẫn gió”, đưa gió mát, gió biển (tuy
Hà Nội cách biển khoảng 100 km) vào
các khu nhà ở dày đặc trong các đô thị,
mang không khí trong lành, mát mẻ cho
người dân. Xin nhớ rằng các thành phố
Việt Nam có tỷ lệ “không gian xanh /
Green Space” rất thấp (Hà Nội là 0,9m2/
người – số liệu năm 2000) trong khi Tổ
chức y tế thế giới (WHO) khuyến nghị
10 – 15 m2/ người.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 105

2. Vì sao sông Tô Lịch (và những sông
khác) trở thành “sông chết” và ô nhiễm
Mặt nước được gọi là sông khi có dòng
chảy. Sông là để thu và thoát nước
mưa, thoát nước từ nguồn đến nơi thấp
hơn, như biển, như hồ. Khi sông không
còn dòng chảy là “sông chết”. Sông Tô
Lịch chết vì các cổng thông với sông
Hồng và hồ Tây đã bị bịt kín như đã
nói ở trên. Tuy vậy, việc nối thông trở
lại với sông Hồng rất khó thành hiện
thực, vì đến mùa nước sông Hồng trở
nên rất “hung dữ”. Theo số liệu công
bố trước đây, ở mức báo động cao nhất,
mực nước sông Hồng cao hơn mặt đất
Hình 2. Đường đi dạo sát sông Tô Lịch cạnh đường Láng
106 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
ga Hàng Cỏ tới 10 – 12m. Vì vậy hàng
trăm năm qua, nhân dân ta đã bỏ nhiều
công sức đắp đê cao dần để chế ngự
sông Hồng và sống bình an như ngày
nay. Các sông nội thành khác cũng
tương tự, đều có dòng chảy rất yếu,
trừ khi có những trận mưa lớn, hoặc
khi xả lượng lớn nước hồ Tây như thời
gian qua.
Nguyên nhân vì sao nước sông Tô
không còn “vừa trong vừa mát ….”(?).
Tất cả chúng ta đều biết: Toàn tuyến
sông có hơn 280 cửa cống, xả khoảng
150.000 m3 nước thải ngày đêm. (theo
bài báo của tác giả Bá Đô, Tất Định).
Còn theo GS. Lê Văn Lan [1], hiện nay
trên toàn tuyến sông Tô Lịch có đến 13
điểm xả thải chính xuống lòng sông.
Đấy là chưa kể có khoảng 200 cống
thoát nước sinh hoạt lớn nhỏ dân sinh
và khoảng 100 cơ sở tiểu thụ công
nghiệp ở các làng nghề ven sông…Ví
dụ thứ hai: Sông Kim Ngưu có chiều
dài hơn 3 km cũng thu nhận nước thải
(gồm cả nước mưa) của lưu vực cống
Lò Đúc (diện tích 351,84 ha), Trần Khát
Chân với ước tính 100.000 m3/ ngày (khi
không mưa), cộng thêm nước thải của
các khu dân cư hai bên sông Kim Ngưu,
trong đó có khu đô thị Time City (có
trạm xử lý nước thải 3500 m3/ngày) [3].
Một con sông đã gần như không có
dòng chảy, hàng ngày lại được đổ thêm
hàng trăm ngàn mét khối nước thải
sinh hoạt thì làm sao không hôi thối, ô
nhiễm ???
Phải khẳng định: Sông không phải là
nơi nhận nước thải sinh hoạt, mà chỉ
để thoát nước mưa. Nếu sông nhận
nước thải sinh hoạt từ các khu nhà, dù
có dòng chảy lớn, nước sông chắc chắn
vẫn bị ô nhiễm. Hôm nay chúng ta
không bàn việc quy lỗi cho ai trong việc
này, mà bàn việc làm sao cho Tô Lịch
và những con sông khác trở nên trong,
mát, để Hà Nội lại duyên dáng, thơ
mộng như xưa…
3. Hãy cứu sông Tô Lịch và các sông
nội đô khác
Những năm qua Hà Nội đã làm nhiều
việc để cứu những con sông này. Một
công việc thiết thực rất đáng trân trọng
là đã kè bờ các con sông. Gần đây việc
mở rộng đường Láng, tạo vườn hoa và
đường đi bộ kề sát sông Tô Lịch đã tạo
nên cảnh quan vvào loại đẹp nhất Hà
Nội (Hình 2). Tuy nhiên, người đi dạo
vẫn không thể tránh được mùi hôi thối
của nước sông!
Mấy tháng gần đây, Hà Nội đã áp dụng
công nghệ xử lý nước thải Nano-Biore-
actor Nhật Bản và Redoxy3C của Đức
cho sông Tô Lịch. Chỉ trong vài tuần,
nước trong đoạn xử lý đã trở nên trong,
có thể thấy được đáy sông và gần hết
mùi hôi thối, nhưng “Làm sao có thể xử
lý được, khi nước thải của hàng trăm nghìn
hộ dân, quán ăn, nhà hàng đổ vào sông Tô
Lịch?” (Ý kiến rất đúng của Tác giả bài
báo Bùi Xuân Ruyên). Tôi nghĩ rằng,
công nghệ xử lý của các chuyên gia Nhật
Bản rất có hiệu quả, nhưng thực hiện
chưa đúng lúc: vừa xử lý, vừa tiếp tục
xả thải ô nhiễm vào sông. Vì vậy không
bao giờ có thể kết thúc công việc xử lý
này được. Nhiều ý kiến cho rằng “làm
sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ Nhật mới
chỉ là phần ngọn” (Báo Vietnam. Net) là
hoàn toàn có lý. Nói đúng hơn chọn thời
điểm xử lý “chưa đúng lúc”.
Đầu tháng 7/2019, Công ty Thoát nước
Hà Nội đã xả thải hơn một triệu m3
nước từ Hồ Tây vào sông Tô Lịch. Đây
là việc làm không những cần thiết,
mà tôi còn mong trở thành công việc
thường xuyên để tạo dòng chảy cho các
sông, đặc biệt trong mùa mưa. Phải làm
sao tất cả các dòng sông nội thành phải
có dòng chảy từ 1,0 – 1,5 m/s.
4. Giải pháp kiến nghị
Việc “giải cứu các con sông nội đô” phải
được nâng tầm thành một dự án nghiên
cứu lớn, nghiêm túc, kinh phí có thể tốn
kém và gặp nhiều khó khăn trở ngại, để
đạt được hai nội dung cơ bản sau đây:
(1) Tạo được dòng chảy cho các con
sông;
(2) Xử lý hết ô nhiễm, nước sông trong
xanh trở lại.
Từ những phân tích nói trên, chúng tôi
đề xuất kiến nghị ba bước thực hiện
sau đây:
Bước một – việc làm đầu tiên, quan
trọng nhất - là đóng tất cả các cống xả
nước thải sinh hoạt vào tất cả các con
sông. Nhắc lại: sông không phải để
thoát nước thải sinh hoạt. Nước thải
sinh hoạt tất cả các khu nhà ở phải được
đưa vào một hệ thống thoát nước riêng
(không có nước mưa) và dẫn đến các
nhà máy xử lý nước thải đã có. Ví dụ
nhà máy xử lý nước Gamuda gần Yên
Sở, có công suất hiện nay 125.000 m3/
ngày (công suất thiết kế 195.000 m3/
ngày). Nước mưa không cần đưa vào
các nhà máy này, vì sẽ làm tăng khối
lượng, gây quá tải, trong khi nước thải
sinh hoạt cho toàn thành phố có thể còn
cần thêm nhà máy xử lý. Việc này cần
tính toán, thiết kế công phu, hợp lý cho
toàn thành phố và có kiểm tra nghiêm
ngặt không để bất cứ tái phạm nào
trong tương lai.
Như vậy cần có hai (02) hệ thống thoát
nước riêng cho Thủ đô: hệ thống cống
thoát nước thải sinh hoạt tập trung đưa
vào các nhà máy xử lý nước và hệ thống
cống thu nước mưa, đưa trực tiếp xuống
các dòng sông. Khi đó nước sông sẽ
trong xanh trở lại.
Bước hai - sau khi đã “cắt hết nguồn ô
nhiễm” thải vào các con sông, sẽ tiến
hành ứng dụng các công nghệ hiện đại
và hiệu quả nhất để xử lý ô nhiễm đã
tích lũy. Chúng tôi gọi việc áp dụng
công nghệ xử lý Nano-Bioreactor Nhật
bản hiện nay chưa đúng lúc là vì vậy.
Bước ba - tạo dòng chảy cho các con
sông. Nên chăng các sông nội đô được
nối với nhau và với các hồ lớn, có điều
tiết chủ động theo mùa khô và mùa
mưa (?) Còn việc đưa nước các sông nội
đô vào sông Nhuệ hay ra sông Hồng,
dù có khó khăn do chênh lệch độ cao,
nhưng với công nghệ hiện đại đều có
thể giải quyết được.
Nhưng việc này cũng không dễ dàng...
Những ý kiến này, chúng tôi (có tham
vấn GS. TS. Trần Hiếu Nhuệ- chuyên gia
ngành thoát nước) đã đề xuất trong Hội
thảo “Chỉnh trang đô thị và cải tạo môi
trường đoạn sông Kim Ngưu” do Hội
Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam tổ
chức tháng 9- 2018 [3], cụ thể như sau:
Giai đoạn 1: Thoát nước thải sinh hoạt
cho các công trình dân sinh hai bên sông
trên suốt chiều dài 3 km: tách riêng nước
mưa đưa vào sông Kim Ngưu, còn nước
thải (tiếp nhận khu vực Lò Đúc, Trần
Khát Chân và các công trình hai bên
sông) sẽ dẫn thẳng đến nhà máy xử lý
nước thải nhằm tránh gây quá tải cho
nhà máy xử lý nước thải.
Đề nghị nghiên cứu đặt hai (02) hệ
thống cống ngầm thoát nước thải riêng
biệt (không có nước mưa), bố trí dưới
đường đi bộ hai bên ven sông tới thẳng
DI ỄN Đ À N
nhà máy xử lý nước thải Gamuda. Nước
mưa từ khu dân cư hai bên sông Kim
Ngưu trên suốt chiều dài hơn 3 km đổ
thẳng vào sông theo mương hở/nửa hở,
có hệ thống ngăn rác. Như vậy nước
sông Kim Ngưu chỉ còn là nước mưa
hoặc nước cấp tạo dòng chảy từ 1,0 – 1,5
m/s.
Giai đoạn 2: Xử lý dòng chảy (nước
mưa hoặc nước cấp) của sông, cả mùa
mưa và mùa khô, xét đến những trận
mưa lớn trong phạm vi tù 50 đến 100
năm, thậm chí 200 năm (có xét đến ảnh
hưởng của biến đổi khí hậu).
Giai đoạn 3: Đầu tư xây dựng các công
trình văn hóa, dịch vụ kinh doanh ven
sông.
5. Vĩ thanh
Chúng ta hãy tưởng tượng sau khi hoàn
thành dự án, nước các sông Hà Nội trở
nên trong xanh, vào những đêm trăng,
các nam thanh, nữ tú Hà thành có thể
bơi thuyền dọc theo các dòng sông -
hình ảnh thật lãng mạn và duyên dáng
biết bao! Không chỉ có vậy, khách quốc
tế đến tư nhiều quốc gia khác nhau
cũng ngồi thuyền đi dọc các sông, được
ngắm nhìn không chỉ các phố Hà Nội
hiện đại, mà còn có các làng ven sông.
Hà Nội khi đó sẽ trở nên hấp dẫn, thơ
mộng và đáng yêu đến dường nào?
Từ khóa: Giá trị cảnh quan của các con
sông đô thị; Sự ô nhiễm các dòng sông
nội đô Hà Nội – Dòng sông chết và giải
pháp giải cứu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. GS. Lê Văn Lan. “Cống hóa” sông Tô Lịch?
Và câu chuyện một dòng sông
2. R & D Planners. Dự án chỉnh trang đô thị và
cải tạo môi trường đoạn sông Kim Ngưu.
3. Phạm Đức Nguyên. Báo cáo góp ý kiến Dự
án chỉnh trang đô thị & cải tạo đoạn sông
Kim Ngưu. Hội Quy hoạch Phát triển đô thị
Việt Nam tổ chức tháng 9- 2018.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 107
 Tích hợp phát triển
không gian xanh
trong các không gian mở
từ quá trình quy hoạch đô thị ở Việt Nam
PGS. TS. CHẾ ĐÌNH LÝ

Các đô thị Việt Nam, đặt biệt là tại các đô thị lớn, ít bị bão lũ, vốn là
miền đất hứa cho cư dân khắp mọi miền đổ về định cư. Việc dân số
tăng cơ học vượt quá sức tải đô thị, khiến cho tấc đất thành tấc vàng.
Do vậy, khi quy hoạch các đô thị mới, các nhà quy hoạch chưa hoặc
không chú ý đến việc phát triển các không gian mở (open spaces),
cũng như không gian dành cho cây xanh đô thị. Việc tích hợp phát
triển các không gian xanh (green spaces) trong các không gian mở là
con đường ngắn, rất thực tế và hiệu quả để nâng cao chỉ số diện tích
xanh trên đầu người cho các đại đô thị như Hà Nội, Huế, TP. HCM…

Khái niệm về không gian mở và không các nguồn khoáng; Khu danh lam thắng

K
gian xanh đô thị
hông gian mở đô thị là các
khoảnh đất không có xây dựng
(nhà hay bê tông hóa) và có thể
cho người dân tiếp cận tự do. Không
gian mở bao gồm: Không gian xanh (đất
phủ xanh một phần hay hoàn toàn bởi
cỏ, cây gỗ, cây bụi và các thực vật khác).
Khu vực ngồi công cộng; quản trường
công cộng; Các lô đất trống; Các khu
vui chơi, giải trí, thể thao ngoài trời; Hệ
thống đường; (9) Đường thuỷ (đưòng
sông, kênh rạch, ao hồ); Hệ thống không
gian công cộng (lối đi dành cho người đi
bộ, xe lăn, xe đạp, xe ngựa); Khu vực có
cảnh (bờ biển, núi, hồ), khu đất chưa
sử dụng. Không gian xanh bao gồm các
công viên, vườn cộng đồng, nghĩa trang.
sân trường; sân chơi…
Không gian mở cung cấp các khu vực
nghĩ ngơi cho cư dân đô thị và giúp
cải thiện chất lượng thẩm mỹ và môi
trường cho các khu vực lân cận.
Có thể nói, không gian mở là khoảng
trống không sử dụng vào mục đích xây
dựng các công trình bất động sản, liền
kề với không gian ở, nó kết hợp với một
hệ thống đường nội bộ có thiết kế hợp
lý tạo ra được một khu vực có tính công
cộng ở mọi cấp độ đô thị. Không gian

108 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

mở đô thị được tạo nên bởi cách tổ chức

DI ỄN Đ À N
cảnh quan quy hoạch đô thị. Không
gian mở đồng thời cũng thể hiện các
yếu tố như: con người, các mối quan hệ
xã hội, trình độ văn hóa, điều kiện kinh
tế, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật,
thể chế chính trị của xã hội. (Bách khoa
toàn thư mở Wikipedia)

Giá trị chức năng không gian mở trong

đô thị
Không gian mở cung cấp hàng loạt các
giá trị lợi ích cả về thể chất và tinh thần
cho người dân đô thị. Công viên, rừng
và các khu vực tự nhiên có thể sử dụng
vào mục đích giải trí, nghỉ ngơi mang
lại các giá trị thẩm mỹ xung quanh khu
dân cư.[4]
Không gian mở (vòng xoay) có tác dụng điều Không gian mở cung cấp nơi tập thể dục,
- Lợi ích về xã hội: Mang lại không gian
tiết dòng xe cộ, giúp giao thông thuận lợi tiết rèn luyện sức khỏe , giảm chi phí y tế
ngoài trời an toàn, thoải mái cho mọi lứa kệm cho xã hội.
tuổi, tạo lập lối sống cộng đồng trong xã
hội, tạo mối quan hệ gắn kết xã hội.
- Tạo không gian cho việc tổ chức các
hoạt động xã hội, các chương trình tình Dịch vụ Ảnh hưởng/ Tác động
nguyện, từ thiện…..
- Tạo môi trường tốt để cải thiện sức
Điều chỉnh vi khí hậu, chất lượng nước, chất lượng không khí, dự
khỏe, hình thành 1 hệ thống các hoạt Môi trường/ Sinh
trữ và cung cấp nước, tránh xói mòn đất, tuần hoàn dinh dưỡng
động thể thao giải trí ngoài trời trong thái
cho đất, bảo vệ môi trường sống tự nhiên, tránh gió và tiếng ồn.
toàn thể cộng đồng.
- Lợi ích về giải trí: Tạo điều kiện tiếp
Giảm giá thành ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm, gia tăng sự thu
cận tốt nhất với các khu vực giải trí, thư Kinh tế hút của khách thăm quan, du lịch, tăng nguồn nhân lực và các giá
giãn. trị sở hữu thật.
- Không gian mở, đặc biệt là công viên,
là nơi đầu tiên trẻ em có thể tiếp cận gần Thúc đẩy phát triển xã hội,
nhất với thế giới tự nhiên.Là môi trường Thiết lập các trung tâm thể dục thể thao tại từng khu dân cư.
vui chơi tốt nhất cho mọi lứa tuổi. Văn hóa Xã hội Tổ chức các sự kiện văn hóa – thể thao
- Lợi ích về môi trường: Bảo vệ đa dạng Cung cấp môi trường kết hợp giữa không gian xanh và không gian
sinh học cho khu vực từ việc tạo ra các đô thị.
khu vực có môi trường tự nhiên.
- Làm ổn định khí hậu cho các khu đô Đáp ứng việc học tập và khám phá thế giới tự nhiên của học sinh,
thị.Tạo vòng tuần hoàn cho các vật chất sinh viên, các nhà nghiên cứu….
Giáo dục
hữu cơ trong tự nhiên. Mang lại cái nhìn thẩm mỹ về các cảnh quan tự nhiên cho người
dân tại các đô thị phát triển.
- Lợi ích về giáo dục: Đóng vai trò giáo
dục quan trọng trong việc nâng cao
nhận thức, hiểu biết về tự nhiên. Cung cấp không gian cho việc thư giãn, giải trí nhằm giải tỏa căng
Tâm lý/ Tinh thần
thẳng và mang lại tinh thần sảng khoái, nâng cao chất lượng sống.
- Tạo điều kiện cho sinh hoạt ngoại khóa
về môi trường tự nhiên.
- Mang đến nhận thức về mối quan hệ Sức khỏe Tạo môi trường thể dục thể thao, tăng cường sức khỏe

giữa phát triển bền vững và xã hội, giữa

môi trường và sức khỏe
- Lợi ích về kinh tế: mang lại nhiều giá
trị kinh tế, tăng thu nhập từ hoạt động
của các không gian mở.Đóng góp vào
Cung cấp không gian, cảnh quan cho các hoạt động ngoài trời như
Cảnh quan
câu cá, cắm trại, ngắm cảnh, chụp hình….
Là nơi nghiên cứu các loại hình sinh thái, môi trường, các loại
Khoa học
cây…..

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 109

sự đổi mới hạ tầng đô thị.
- Gia tăng lượng khách thăm quan,
khách du lịch cũng như lợi nhuận thu
được từ các hoạt động tổ chức sự kiện
tại các công viên.
- Tạo công việc làm cho người dân và
gia tăng đầu tư vào không gian mở.
- Tăng giá trị của không gian mở từ việc
tạo ra các cảnh quan thiên nhiên đẹp thu
hút khách thăm quan.
Các dịch vụ cung cấp bởi không gian
mở trong đô thị
Không gian mở cung cấp rất nhiều các
loại hình dịch vụ phục vụ cho cuộc
sống người dân tại các khu đô thị như:
môi trường, kinh tế, xã hội, giáo dục,
sức khỏe, tinh thần,.. Các loại hình dịch
vụ được mô tả cụ thể như sau:[5]
Chi phí - lợi ích của việc tạo lập không
gian mở trong đô thị
Không gian mở cung cấp các nhu cầu lợi ích
cá nhân và cộng đồng.
Một số dịch vụ cung cấp không gian
mở có thể dễ dàng nhìn thấy các giá trị
mang tính thị trường như: việc cung cấp
đất sử dụng cho sản xuất nông nghiệp,
việc khai thác gỗ từ các khu rừng, việc
kiểm soát lũ từ việc bảo tồn đất ngập
nước. Ngoài các giá trị mang tính thị
trường, không gian mở còn mang các
giá trị phi thị trường khác như: Bảo vệ
môi trường sống, cải thiện chất lượng
Các kênh rạch cũng là không gan mở giúp cải thiện vi khí hậu đô thị
110 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
nước, không gian công cộng như công
viên, cây xanh đường phố….
Hệ thống không gian mở mang đến
các lợi ích rõ ràng cho nền kinh tế địa
phương. Các giá trị kinh tế được nhìn
nhận ở các góc độ như: ước lượng giá trị
của không gian mở, những tác động về
kinh tế, những tác động về môi trường
và xã hội.
Những lợi ích kinh tế từ việc tạo lập không
gian mở trong đô thị:
- Giá trị sở hữu thực: chất lượng không
gian mở trong đô thị làm ảnh hưởng
đến giá trị mua bán và sở hữu bất động
sản trong đô thị đó.
- Lợi ích về thuế: Tăng giá trị sở hữu
tài sản sẽ làm tăng giá trị mua bán tài
sản, tăng giá định mức thuế từ đó làm
cho tổng thuế thu nhập địa phương
tăng lên.
- Các ảnh hưởng cấp số nhân của không
gian mở: Nhiều mô hình kinh tế cho
thấy người dân thường trả từ 1,5 đến 3
lần cho việc thư giãn, giải trí, nhiều hơn
so với việc chi trả cho các chi phí khác.
Những lợi ích trực tiếp hoặc gián tiếp từ
việc sử dụng các loại hình thể thao, giải
trí góp phần vào chuỗi lợi ích kinh tế
của địa phương.
- Các khoản thu này đóng góp vào chi
phí quản lý, bảo dưỡng, lương nhân
viên, chi phí thiết bị và các phí tổn vật
chất khác.
Các Hồ nước là nơi trữ nước mưa, giảm ngập lụt cho đô thị
- Thu nhập từ du lịch: Công viên và các
khu giải trí thu hút khách du lịch, lợi
nhuận thu được từ dịch vụ ăn uống,
nghĩ ngơi, phí dịch vụ và từ việc kinh
doanh các hàng hóa.
- Sự kiện thể thao – văn hóa: Những sự
kiện thể thao – văn hóa tổ chức tại các
khu vực không gian mở có thể thu được
hàng trăm ngàn, hàng triệu đô la cho
nền kinh tế địa phương.
- Các lợi ích khác: Phát triển các loại
hình không gian mở tạo môi trường
xanh sạch, các lợi ích về sức khỏe cộng
đồng, giảm chi phí y tế, bên cạnh đó
lại tăng cơ hội cho nguồn nhân lực địa
phương.
Đề xuất tích hợp giải pháp phát triển
không gian xanh trong các không gian
mở trong quá trình quy hoạch đô thị ở
Việt Nam
Các đô thị quy hoạch mới hoàn toàn
Như trong phần khái niệm đã phân tích,
trừ những trường hợp đặc biệt, có thể nói
không gian xanh là thành phần chính và
cũng là yếu tố tạo nên thẩm mỹ và môi
trường cho các không gian mở.
Tuy nhiên, không gian xanh không thể
đứng độc lập và không trông chờ vào
những khoảng đất không sử dụng mà có
thể phát triển được,cũng như đáp ứng
được chức năm thẩm mỹ và cải thiện
môi trường. Vì vậy, trong quá trình quy
hoạch đô thị; các nhà quy hoạch phải
Tiêu chí đề nghị chung và cho cho từng lọai hình không gian mở

DI ỄN Đ À N
Tiêu chuẩn KGM (ha) Tiêu chuẩn DT tối Tiêu chí cự ly tối đa Ghi
TT Loại hình
/1000 dân thiểu m2/người (m) chú

1 Tiêu chí chung 1,6 16

2 Công Viên 0,4 4

3 Bãi đậu xe 0,1 1

4 Thể thao 0,3 3 600 (15 phút đi bộ)

5 Sân chơi trẻ em 0,3 3 250

6 Diện tích xanh tự nhiên và nhân tạo 0,4 4

Tiêu chí tổng hợp cho từng lọai hình khu dân cư

Lọai sử dụng đất Quy mô sử dụng Định mức

Khu dân cư thương mại CV hay khu thương mại nhỏ >= 5 ha hay 12 -18 m2 KGM /100 m2 sàn XD, gồm Công viên, sân chơi, thể
nhỏ lẻ, Công viên nhỏ >10.000 m2 sàn xây dựng thao, hành lang xanh và khóm rừng

Khu dân cư kinh doanh CV hay khu thương mại >= 5 ha hay 9 -15 m2 KGM /100 m2 sàn XD, gồm Công viên, sân chơi, thể
buôn bán Công viên lớn >10.000 m2 sàn xây dựng thao, hành lang xanh và khóm rừng

Khu công nghiệp >= 5 ha hay >10.000 m2 6-12 m2 KGM /100 m2 sàn XD, gồm Công viên, sân chơi, thể
Khu công nghiệp
sàn xây dựng thao, hành lang xanh và khóm rừng

Khu dân cư thương mại CV hay khu thương mại lớn >= 5 ha hay 6-12 m2 KGM /100 m2 sàn XD, gồm Công viên, sân chơi, thể
lớn >10.000 m2 sàn xây dựng thao, hành lang xanh và khóm rừng

60 m2 KGMcho mỗi hộ dân gồm

Khu dân cư Nhà trên 10 block hay DT >0,5 ha 40m2 KGM cho mỗi hộ, chia ra công viên , khu thể thao, hành
lang xanh và khóm rừng và không gian riêng

20m2 KGM cho mỗi hộ để nghĩ ngơi và các khu vực riêng tư

CV văn hóa nghĩ ngơi >= 5 ha cho 10000 12 -18 m2 KGM /100 m2 sàn XD, gồm Công viên, sân chơi,
Khu nghĩ dưỡng
m2 sàn xây dựng thể thao, hành lang xanh và khóm rừng và khu vui chơi

tính toán ngay từ đầu số dân của đô thị
và xác định chỉ tiêu diện tích xanh trên
đấu người (m2/người) để quy hoạch các
thành phần công viên, vườn công cộng.
Có như vậy không gian xanh đô thị mới
bảo đảm được chức năng của nó.
Để có thể phát triển không gian xanh
đô thị, trong quá trình xây dựng các đô
thị mới (trong trường hợp mở rộng của
thành phố Huế), việc quy hoạch đô thị
phải tiến hành theo trình tự 4 bươc, tóm
tắt như sau:
Các thông số sáng tạo trong không gian
đô thị có thể nhận thức trong 4 nhóm
hành động
- Quan điểm về đô thị và diễn đạt ý
tưởng qua kiến trúc sau cùng;
- Nhận thức về chất lượng sống và sự
sáng tạo ra không gian công cộng phù
hợp;
- Sử dụng công nghệ mới nhất và
chuyển đổi dữ liệu các ngành;
- Đối thoại và lấy ý kiến nhân dân .
Khi quy hoạch mới các đô thị, các nhà
kiến trúc, xây dựng cần quán triệt các
nguyên lý sau đây:
1. Chất lượng cuộc sống đô thị chỉ có thể
thực hiện thông qua không gian công
cộng. Không thể sống chỉ trong bốn bức
tường nhà.
2: Phải sử dụng quy hoạch và thết kế đô Bốn bước chính cần phải thực hiện khi quy
thị để phân bố không gian công cộng. hoạch một đô thị mới với mục tiêu bào đảm
Sự thiếu quan tâm ngay từ đầu sẽ trả giá phát triển bền vững không gan xanh đô thị

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 111

đắt v2 không còn đất đô thị dành cho
cây xanh, mặt nước.
3: Không gian công cộng là nguồn sinh
ra thu nhập, đầu tư và tạo ra sự gìau
có . Chính không gian công cộng sẽ là
nguồn dự trữ cho các đầu tư mới trong
tương lai.
4: Không gian công cộng là thương hiệu
cho đô thị. Chính không gian xanh , với
tác dụng thẩm mỹ và môi trường mới
níu chân du khách và thu hút cư dân.
5: Không gian công cộng là tài sản
chung của đô thị, làm cho cư dân gắn bó
với nơi ở.
6: Không gian công cộngtạu ra sự bền
vững của mô trường sống. Không gian
xanh sẽ giúp cải thện ô nhiễm, giảm
nhệt độ đô thị.
7: Không gian công cộng sẽ làm gia tăng
hiệu quả giao thông: các vòng xoay, tiểu
đảo, quảng trường có tác dụng đều tiết
giao thông .
Nguyên lý 8: Không gian công cộngcải
thiện điều kiện sức khỏe, giảm chi phí
y tế. Tạo đều kiện cho cư dân rèn luyện
sức khỏe sẽ góp phần giảm chi phí y tế
cho xã hội .
Nguyên lý 9: Không gian công cộng cải
thiện sự an toàn vì ở đó có nhiều người.
Nguyên lý 10: Không gian công cộng tạo
ra sự bình đẳng và kết nối mọi người,
làm cho cuộc sống thú vị và nhiều niềm
vui.
Nguyên lý 11: Không gian công cộng tạo
đều kiện cho phụ nữ nuôi dạy con dã
ngoại và làm cho đô thị thân thện với
người cao tuổi
Nguyên lý 12: Không gian công cộngtạo
ra cơ hội cho sự đầu tư của cư dân.
Các đô thị hiện hữu
Qua trên là các giải pháp và các nguyên
lý đề xuất cho các đô thị phát triển mới
ngay từ đầu. Đối với các đô thị hện
hữu, phát triển khho6ng gan xanh đô
thị sẽ có nhiều thách thức và cần các
giải pháp tình thế và cần quyết tâm
chính trị để khắc phục các rào cản vì đã
không có sẵn đất đai.
Các giải pháp phát triển mảng xanh
sau đây, nhằm tăng thêm khả năng
thích nghi và ứng phó với biến đổi khí
hậu cho khu vực đô thị hện hữu như
sau:
Giải pháp tăng mật độ che phủ xanh:
Do đất dành trồng cây không còn trong
khu vực nội thành trung tâm, vì vậy
giải pháp gia tang mật độ che phủ xanh
có hạn chế nhưng phải tận dụng từng
không gian đô thị. Các đối tượng trồng
cây tóm tắt trong bảng ????.
- Đối với quần thể cây hiện có, tăng
diện tích đất để trồng cây trong khu
vực nội thành là không thể thực hiện
được. Vì vậy, để tăng diện tích che phủ
xanh cần thực hiện:
+ Thay thế dần các loài ít có tán che
như: Cọ dừa, Móng bò (những cây chất
lượng thấp), bạch đàn, keo là tram,

Bảng 2: Các thành phần phát triển cây xanh nhằm gia tăng mật độ che phủ xanh khu vực nội thành

Đối tượng Nguồn lực

Các loài khuyến khích Giải pháp tóm tắt
trồng cây trồng cây

Trồng cây ươm có rễ cọc, không trồng cây Giữ lại hoặc tái trồng lại cây hia
Đường phố đô thị Ngân sách
bứng, trừ trường hợp đặc biệt bên đường chỉnh trang

Cải tạo chỉnh lý cấu trúc tầng

Các công viên nằm Trồng cây nhiều tầng theo thiết kế cảnh quan,
Đơn vị quản lý CV tán, tăng khả năng chịu đựng
trong nội thành cây có hoa, có hương
gió lớn.

Cải tạo loài cây, tăng khả năng

Đình chùa, nhà thờ Vận động dân trồng Trồng cây lâu năm, Kiểng cổ
chịu đựng gió lớn.

Khu dân cư thương Tăng cường trồng cây trong

Cơ quan Trồng cây nhiều tầng, cây có hoa, có hương
mại lớn chậu

Trường học (cơ sở, Tăng cường trồng cây trong

Vận động phụ huynh Trồng cây nhiều tầng, cây có hoa, có hương
phổ thông, Đại học) chậu

Thay thế các cây có khả năng dễ

Các bệnh viện Vận động tài trợ Trồng cây nhiều tầng, cây có hoa, có hương
gảy đổ

Thay thế các cây có khả năng dễ

Nhà dân có sân vườn Người dân Trồng cây nhiều tầng, trồng dược liệu dưới tán
gảy đổ

Nhà phố liên kế, có Cây trồng trong chậu: ngâu, kiểng trung, Kiểng Tăng cường trồng cây trong
Người dân
ban công, sân thường cổ, các loài cây có hoa, hương thơm chậu, trồng cây nội thất.

112 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Bề mặt xốp – loang lỗ và mái nhà xanh
Hoàng Nam, Dừa (nếu có)… bằng các
loài có tán cây đậm, nhưng có rễ cọc, an
toàn trước gió báo như Sao đen, Dầu,
Lim Xẹt, Me chua…
Giải pháp trồng cây trong chậu
Trồng cây trong chậu là giải pháp khả
thi để phát triển mảng xanh trong khu
vực đô thị hiện hữu.
Nơi đặt chậu là sân nhà bề mặt cứng,
ban công, sân thượng…
Cần phải tiếp tục và liên tục tuyên
truyền trên các phương tiện thông tin
đại chúng. Khi nhận thúc đúng vai trò
của cây xanh trong việc giảm nhiệt độ,
cải thiện khí hậu, thanh lọc không khí ô
nhiễm… người dân sẽ tự giác trồng.
Bên cạnh đó, cần khuyến khích việc
mua bán cây con hoa kiểng, khuyến
khích các cuộc hội thi cây cảnh , hội
hoa xuân, để vừa tạo thú chơi tao nhã
và tang diện tích mảng xanh trong nội
thành.
Khuyến khích các công trình xây dựng
mới thực hiện kiến trúc xanh với “Mái
nhà xanh” “Tường xanh”
Để thích ứng với giảm thiểu biến đổi
khí hậu, có thể áp dụng hai kỹ thuật
thiết kế khi xây dựng:
Bề mặt “tổ ong” Porous Surfacing
Bề mặt “loang lỗ” hay các bề mặt xốp -
thấm nước được nên bổ cập được nước
ngầm, giảm nước chảy tràn nên giảm
tình trạng ngập lụt đường phố.
Nền đất, sân nhà không bê tông hóa
100%, dưới dạng xốp hay loang lỗ có
thể làm giảm các tác động của đảo
nhiệt đô thị nhờ hấp thu và làm giảm
nhiệt độ khí quyển.
Các mái nhà xanh, đặc biệt là các hệ
thống mái nhân tạo, có cây cối, thực
vật mọc trên bề mặt của nó. Chúng có
thể dùng cho nhiều loại công trình,
như nhà ở, công trình thương mại hay
công nghiệp.
Các vật liệu truyền thống để lợp mái
như: ngói, tôn hay bê tông, dẫn tới
nước chảy từ trên mái vào hệ thống
cống. Điều này làm áp lực lên hệ thống
thoát nước, đặc biệt là khi mưa to hay
gió bão.
Với mái nhà xanh, dòng nước mưa bị
làm chậm lại và hấp thu một phần. Từ
đó, giảm nước chảy tràn và ô nhiễm,
đi vào hệ thống thoát nước khi các bề
mặt thực vật cung cấp khả năng xử lý ô
nhiễm của nước mưa.
Không chỉ cải thiện quản lý nước, mái
nhà xanh còn có nhiều lợi ích khác:
Làm mát đô thị, giảm tác động của đảo
nhiệt đô thị.
Kết luận
Phát triển không gian xanh đô thị phải
cần đến đất đai. Vì vậy, để tránh các
thách thức như các đô thị hiện hữu;
việc tích hợp các không gian xanh và
không gian mở ngay từ khi bắt đầu
DI ỄN Đ À N
quy hoạch đô thị là hết sức cần thết.
Phải tính toán chỉ tiêu quy hoạch diện
tích xanh trên đầu người để có đủ diện
tích công viên xây xanh, mặt nước ngay
từ đầu. Phải có triết lý và quan điểm
về đô thị và diễn đạt ý tưởng qua kiến
trúc sau cùng. Cần nhận thức về chất
lượng sống và sự sáng tạo ra không
gian công cộng phù hợp; sử dụng công
nghệ mới nhất và chuyển đổi dữ liệu
các ngành; Cần đối thoại và lấy ý kiến
nhân dân .Một số chỉ tiêu quy hoạch,
nguyên lý áp dụng cho các đô thị mới
và giải pháp cho các đô thị hiện hữu đã
được đề nghị./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Christophe Ives et al (2014) Planning for
green open space in urbanising landscapes
Australian Government Department of
Environment
2. Ministry for the Environment Manatü
Mö Te Taiao (2009) Urban Design Toolkit
Ministry for the Environment Manatü Mö
Te Taiao PO
3. Nayoka Martinez-Bäckström et al (2016)
Global Public Space Toolkit From Global
Principles to Local Policies and Practice.
UN- Habitat.
4. Silvia Bašová and Lucia Štefancová (2012)
Creative Parameters of Urban Spaces
International Journal of Arts and Commerce
ISSN 1929-7106 www.ijac.org.uk
5. Per Bolund and Sven Hunhammar (1999)
Analysis Ecosystem services in urban areas.
Ecological Economics 29 (1999) 293–301.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 113
HƯỚNG TỚI MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN ĐỊNH CƯ BỀN VỮNG
VỀ VĂN HÓA & SINH THÁI TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
THS. KTS. LÊ KIỀU THANH

Hướng tới mô hình phát triển định cư bền vững về văn hóa và sinh
thái trong nền kinh tế thị trường là xu thế phát triển tất yếu, phù
hợp thời đại về phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay. Tác giả
sẽ trao đổi một số nhận định và quan điểm quy hoạch dựa trên xu
thế chung và bối cảnh riêng của tỉnh Quảng Nam.

H
Xu thế phát triển đô thị tăng trưởng xanh
iện nay, xu thế phát triển đô
thị trên thế giới đang chuyển
dần từ đô thị chức năng
(Functions) sang đô thị sinh thái (Eco
city/low carbon city) và đô thị thích ứng
(Compatitible-Adaptation). Sự chuyển
đổi này để giải quyết các thách thức
trong quá trình phát triển như vấn đề
năng lượng, năng lượng tái tạo, biến đổi
khí hậu, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên
và thiên tai. Khái niệm đô thị xanh/sinh
thái được xây dựng trên nguyên tắc lấy
môi trường làm nền tảng phát triển,
giảm thiểu phát thải Cacbon, tiết kiệm
năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo
và lồng ghép, tích hợp với các yếu tố
môi trường tự nhiên. Hướng phát triển
này nhằm nâng cao tính thích ứng của
đô thị với hệ thống sinh thái tự nhiên và
chất lượng môi trường sống.
Theo đánh giá của Liên hiệp quốc, các
đô thị chiếm 2/3 tổng nhu cầu sử dụng
năng lượng và 76% lượng khí thải
Cacbon có nguồn gốc từ giao thông,
công nghiệp, các hoạt động xây dựng
và công trình. Nhận thức được tầm
quan trọng của phát triển đô thị tăng
trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về
tăng trưởng xanh tại Quyết định số
1393/QĐ-TTg ngày 25 tháng 9 năm 2012,
đã xác định mục tiêu tăng trưởng xanh
là một nội dung quan trọng của phát
triển bền vững. Tăng trưởng xanh đảm
bảo phát triển kinh tế nhanh, hiệu quả,
bền vững và góp phần quan trọng thực
hiện Chiến lược quốc gia về biến đổi
khí hậu. Tăng trưởng xanh cũng được
dựa trên việc tăng cường đầu tư vào bảo
tồn, phát triển và sử dụng hiệu quả các
nguồn tài nguyên thiên nhiên, giảm phát
thải khí nhà kính, cải thiện nâng cao
chất lượng môi trường, nhằm kích thích
tăng trưởng kinh tế.
Do đó, việc quy hoạch đô thị hướng tới
mô hình đô thị xanh/sinh thái đặc biệt
quan trọng, để góp phần đạt được các
mục tiêu về tăng trưởng xanh có quy mô
quốc gia.
Vai trò của phát triển định cư bền vững
về văn hóa và sinh thái
Đề tài Hướng tới mô hình phát triển
định cư bền vững về văn hóa và sinh

114 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38


Hình 2: Thác Grang - Huyện Tây Nam - Quảng Nam
thái trong nền kinh tế thị trường là một
chủ đề rất hấp dẫn và phù hợp xu thế
thời đại về phát triển bền vững trong
bối cảnh hiện nay. Tác giả sẽ trao đổi
một số nhận định và quan điểm quy
hoạch dựa trên xu thế chung và bối cảnh
riêng của tỉnh Quảng Nam.
Trong lịch sử hình thành và phát triển
hệ thống định cư, không gian định cư
gắn với nước, nhất là tại không gian
ven sông, đã tồn tại trong suốt quá trình
lịch sử. Không gian cảnh quan văn hóa
trong các điểm định cư là nơi phản
ánh rõ nét nhất quá trình phát triển và
những giá trị giao thoa trong sinh hoạt
văn hóa, sản xuất, giao thương và định
cư giữa đô thị với vùng xung quanh. Nó
DI ỄN Đ À N
được phản ánh đầy đủ trong những đặc
trưng về cảnh quan văn hóa, kiến trúc
và quần cư tại nơi đây.
Thành phố Hội An là một ví dụ minh
chứng cho điều đó, là tổng hòa của các
yếu tố cảnh quan, kinh tế và văn hóa-xã
hội. Những giá trị cảnh quan tự nhiên,
cảnh quan kiến trúc đô thị của Hội an
đã góp phần tạo dựng hình ảnh thương
Hình 1 Mối tương quan giữa chi phí và
hiệu của thành phố để phát triển du lịch
hiệu quả
trong suốt thời gian qua. Mong muốn
của tác giả là làm sao để Quảng Nam có
nhiều sản phẩm đô thị du lịch và điểm triển đô thị hiện đại, với hệ thống hạ
định cư như vậy, dựa trên lợi thế riêng tầng kỹ thuật, đường cao tốc, trung
của sông núi, con người Quảng Nam. tâm thương mại, khu nghỉ mát cao cấp
cùng những điểm vui chơi giải trí quốc
Mặc dù cũng nằm trong xu thế phát tế, nhưng dường như Quảng Nam
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 115
 vẫn đang thiếu một định hướng về
phát triển văn hóa và sinh thái trong
phát triển đô thị và định cư nói riêng.
Song đây cũng chính là điểm mạnh và
tiềm năng còn chưa được khai thác của
Quảng Nam. Những định hướng đúng
đắn và chiến lược đột phá trong phát
triển đô thị dựa trên yếu tố văn hóa và
sinh thái sẽ tạo ra những động lực phát
triển mới mẻ và mạnh mẽ cho Quảng
Nam trong một vài thập niên tới.

Tài nguyên thiên nhiên, văn hóa:

Việc xác định đối tượng tài nguyên là rất
quan trọng trong công tác hoạch định
chính sách nói chung và quy hoach nói
riêng. Tài nguyên thiên nhiên như các
bãi tắm, cửa sông, rừng ngập mặn, vùng
sinh thái ngập nước, vùng ven sông, cù
lao... là những đối tượng thường thấy
trong hệ thống tài nguyên tự nhiên.
Trong khi đó, các tài nguyên văn hóa lại
chính là sự đa dạng văn hóa của các dân
tộc tại Quảng Nam (với 6 huyện miền
núi có tỷ lệ dân tộc thiểu số chiếm từ
65-95% dân số). Mỗi tài nguyên là một
tiểu hệ thống gồm nhiều yếu tố có quan
Hình 3: Hệ thống thủy văn sông Vu Gia và sông Thu Bồn tạo cảnh quan sinh thái và văn hóa
hệ chặt chẽ với nhau. Nhưng đánh giá
đặc trưng cho Quảng Nam
và tích hợp các giá trị trên trong đồ án
quy hoạch còn chưa được triển khai. Do
đó, khi có sự tác động tới chúng, những
không gian xây dựng sẽ làm thay đổi
và tạo ra sự mất cân bằng và chức năng
sinh thái của chúng. Điều này, một phần
sẽ làm giảm giá trị tài nguyên, mặt khác
sẽ làm mất cân bằng sinh thái và đó
chính là nguyên nhân tạo ra nhiều thay
đổi về khí hậu, thời tiết và thiên tai, mất
bản sắc văn hóa vùng miền.

Trong xu thế phát triển đa dạng sản

phẩm du lịch, thì du lịch sinh thái dựa
vào cảnh quan đặc sắc, văn hóa khác
biệt được đánh giá là có tiềm năng vô
vùng to lớn và phù hợp với điều kiện
bối cảnh văn hóa đa dạng của Việt Nam.

Hướng tiếp cận sinh thái và văn hóa

trong quy hoạch và quản lý phát triển
đô thị PTĐT
Quảng Nam là một trong những địa
phương có khối lượng di sản văn hóa
phong phú, đa dạng và tiêu biểu nhất.

116 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Bởi có 4 di tích quốc gia, 2 di sản văn
hóa thế giới, 62 di tích quốc gia và 340
di tích cấp tỉnh (GS.TS Trương quốc
bình). Quảng Nam nói riêng và Vùng
trung trung bộ nói chung, có hệ thống
tài nguyên thiên nhiên rất phong phú
và đa dạng, bao gồm hệ sinh thái cao
nguyên, trung du, đồng bằng châu thổ
và đồng bằng ven biển. Gắn với nó là hệ
thống định cư của các dân tộc thiểu số
và dân tộc kinh. Quảng Nam có 6 huyện
miền núi có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu
số từ 60-95% cơ cấu dân số. Hệ thống
định cư bao gồm rất nhiều giá trị về văn
hóa, lịch sử và kiến trúc. Nhưng hiện
nay mô hình phát triển đô thị chưa phát
huy và đang có tác động tiêu cực tới hệ
thống sinh thái tự nhiên và tài nguyên
thiên nhiên tại đây. Những hình thái
không gian cho phát triển đô thị, dự án
phát triển kinh tế chưa khai thác và phát
huy giá trị tài nguyên sinh thái và văn
hóa nói trên. Những đặc điểm địa hình,
cảnh quan, mối quan hệ sản xuất, khai
thác tài nguyên đặc biệt là nước ngọt, tài
nguyên rừng và thổ nhưỡng cũng chưa
được xem xét thấu đáo.
Phương pháp sử dụng phân tích điều
kiện tự nhiên đặc biệt là cấu tạo địa
hình, hệ thống thủy văn, thủy lợi và mối
quan hệ khai thác tài nguyên và hoạt
động sản xuất và sinh hoạt sẽ nhận diện
được những đặc điểm riêng và tiềm
năng phát triển của khu vực.
Hướng tiếp cận sinh thái và văn hóa
trong quy hoạch và quản lý phát triển
đô thị PTĐT
Nghiên cứu dưới đây chỉ ra một số
nguyên lý cơ bản nhằm khai thác yếu
tài nguyên thiên nhiên và văn hóa nhằm
tích hợp giải pháp định hướng phù hợp
cho hình thái phát triển không gian xây
dựng.Ví dụ thứ 1: Khu vực huyện Đại
Lộc tỉnh Quang Nam (Hình 3) là một
huyện có điều kiện tự nhiên vùng trung
du và đồng bằng châu thổ sông Vu Gia.
Nghiên cứu đã tìm tòi những mối quan
hệ giữa hệ thống thủy văn của sông Vu
Gia với cấu trúc liên kết giao thông của
khu vực. Hình thái định cư có đặc điểm
đặc trưng phù hợp điều kiện của khu
vực là một bên là sườn núi dốc và một
bên là hệ thống châu thổ của sông Vu
Gia. Khoảng không ở giữa là không gian
sản xuất nông nghiệp, trồng lúa và cây
lâu năm.
Ví dụ thứ 2: Khu vực Gò Nổi huyện
Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Khu vực có
điều kiện đất đai rất phì nhiêu do phù
sa bồi đắp hằng năm từ hệ thống sông
Thu Bồn. Nhưng khu vực này cũng bị
ảnh hưởng nặng nề do lũ lụt hàng năm.
Hệ thống định cư được cấu trúc rất rõ
ràng, được bố trí trên dọc sống địa hình
cao nhất của Gò Nổi, 2 bên là hệ thống
không gian sản xuất nông nghiệp. Hệ
thống thủy văn vẫn được bố trí xen cài
với cấu trúc giao thông dân sinh, đảm
bảo khả năng thoát nước nhanh cho
khu vực.
Kết luận
Quảng Nam là 1 trong những địa
phương có khối lượng di sản văn hóa
phong phú và đa dạng và tiêu biểu nhất.
Nhưng dường như Quảng Nam vẫn
thiếu một định hướng về phát triển văn
hóa và sinh thái trong phát triển đô thị
và định cư nói riêng. Và đây cũng chính
là điểm mạnh và tiềm năng còn chưa
được khai thác của Quảng Nam.
Việc xác định đối tượng tài nguyên là
rất quan trọng trong công tác hoạch
định chính sách nói chung, quy hoach
nói riêng. Phương pháp sử dụng phân
tích điều kiện tự nhiên đặc biệt là
cấu tạo địa hình, hệ thống thủy văn,
DI ỄN Đ À N
thủy lợi và mối quan hệ khai thác tài
nguyên và hoạt động sản xuất và sinh
hoạt sẽ nhận diện được những đặc
điểm riêng và tiềm năng phát triển của
khu vực. Đây là 1 mảng nghiên cứu rất
cần thiết trong thời gian tới, trong bối
cảnh tốc độ tăng trưởng đô thị ngày
càng nhanh chóng, nhưng cũng đứng
trước nguy cơ ảnh hưởng của biến
đổi khí hậu, thiên tai, đô thị phát triển
thiếu bản sắc. Điều đó sẽ ảnh hưởng tới
mục tiêu phát triển bền vững, nên cần
được Nhà nước, Hội chuyên môn như
Hội Quy hoạch, Hội KTS, chính quyền
địa phương quan tâm thích đáng./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- GS-TS Mai Trọng Nhuận, Nghiên cứu và
xây dựng mô hình đô thị ven biển có khả
năng thích ứng với biến đổi khí hậu của
(Trung tâm Nghiên cứu đô thị, ĐHQG Hà
Nội).
- TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn, Chủ tịch
Công ty Tư vấn Thiết kế Ngô Viết, chiến
lược phát triển đô thị Đà Nẵng.
- NCS Lê Kiều Thanh, Mô hình phát triển đô
thị nén bền vững tại Việt Nam 2018-Phòng
Quản lý khoa học kỹ thuật, VIUP.
- Chiến lược quốc gia vê hành động tăng
trưởng xanh, phê duyệt tại quyết định số
1393/QĐ-TTg ngày 25 tháng 9 năm 2012.
- Chiến lược phát triển thành phố dựa vào
cộng đồng cho Tam Kỳ và Quy Nhơn 2016
- Planning sustainable cities – UN Habitat,
Global report on Human Settlements 2011,
Cities and climate change.
- Urban pattern for Green Economy, Working
with nature-UN Habitat for a better urban
future
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 117
 TUỔI TRẺ

SÁNG TẠO

GIẢI THƯỞNG ĐỒ ÁN SINH VIÊN

TỐT NGHIỆP XUẤT SẮC NĂM 2019
GIẢI NHẤT CHO CÁC ĐỒ ÁN QUY HOẠCH ĐÔ THỊ
Giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc được
Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam tổ chức hàng
năm, luôn thu hút sự tham gia của các trường đại học
có đào tạo chuyên ngành Quy hoạch, Hạ tầng kỹ thuật
và Quản lý đô thị. Giải thưởng này mang ý nghĩa to lớn,
nhằm khuyến khích sức sáng tạo tuổi trẻ của các sinh
viên sắp vào đời khởi nghiệp, đồng thời cũng tôn vinh
những người thầy đã dày công “vun đắp”, chắp cánh cho
tài năng trẻ tự tin vươn cao.

Tạp chí Quy hoạch Đô thị trân trọng giới thiệu 5 đồ án đạt
Giải Nhất Giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc
năm 2019 chuyên ngành Quy hoạch đô thị.

118 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
QUY HOẠCH CHUNG ĐÔ THỊ PLEIKU
ĐẾN NĂM 2030 TẦM NHÌN 2050
ĐỒ ÁN GIẢI NHẤT

SINH VIÊN THỰC HIỆN ĐỒ ÁN: GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN:

- NGUYỄN THỊ HOÀNG BÌNH TS. KTS. MÃ VĂN PHÚC
- NGUYỄN THỊ TỐ HẢI THS. KTS. NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT
- NGUYỄN THIÊN UYÊN

CƠ SỞ ĐẠO TẠO: TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 119

Ý tưởng:
Pleiku là thành phố có nhiều ưu đãi từ
thiên nhiên và thế mạnh để phát triển
một “cao nguyên xanh vì sức khỏe”.
Bên cạnh việc phát triển các ngành kinh
tế Công nghiệp, Nông nghiệp - Chăn
nuôi và Dịch vụ - Thương mại sẵn có, ý
tưởng phát triển Pleiku theo mô hình du
lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh và chăm sóc
sức khỏe là một ý tưởng đột phá, nhằm
mang lại hình ảnh hấp dẫn và hoàn toàn
mới mẻ cho đô thị Pleiku.

Mục tiêu phát triển:

1. Thành phố sinh thái có chất lượng
sống tốt, hướng tới phát triển bền vững.
2. Thành phố vì sức khỏe, là trung tâm
du lịch nghỉ dưỡng nổi tiếng của Việt
Nam và quốc tế.
3. Pleiku thành phố giàu bản sắc văn
hóa dân tộc.

ý tưởng về cảnh quan:

dựa vào đặc điểm tự nhiên của thành
phố Pleiku để định hình cấu trúc của
thành phố. Những mảng xanh là nguồn
tài nguyên của thành phố, được thiết
kế liên kết với mạng lưới mặt nước của
thành phố. Thiết kế cảnh quan để tạo
lập một hình ảnh đô thị sống động và
giàu bản sắc, dựa trên nguyên tắc mối
liên hệ của con người đối với không
gian sống thông qua 5 yếu tố tuyến;
biên; giao điểm; điểm nhấn và khu vực.

Ý tưởng giao thông: Đề xuất mô hình

giao thông công cộng: TRAM
Với khả năng leo dốc tốt và đặc điểm
cấu tạo nhẹ và ngắn hơn so với tàu sắt
và tàu cao tốc, TRAM hoàn toàn là mô
hình thích hợp để áp dụng ở Pleiku. Với
nhiên liệu sử dụng là điện, TRAM có
thể đảm bảo mục tiêu sinh thái của đô
thị Pleiku, không gây ra những tác động
tiêu cực lên môi trường tự nhiên. Bản đồ định hướng phát triển không gian

Ý tưởng phân khu chức năng và quản lý
đô thị : gồm 5 khu vực:
• Khu phát triển nội thị
• Khu phát triển du lịch sinh thái biển
hồ
• Khu vực nông nghiệp
• Khu vực công nghiệp
• Khu vực rừng sinh thái phía tây-nam
kết hợp trồng dược liệu
Phương án quy hoạch:
• Các chức năng trung tâm công cộng
của Tỉnh tập trung ở vị trí sân bay được
di dời đi, vì đây là nơi có địa hình bằng
phẳng dễ dàng tiếp cận với các tuyến
quốc lộ 14 và tuyến đường chính của
đô thị kết nối đi về phía Đông và phía
Tây. Tăng cường đẩy mạnh phát triển

120 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

hai đầu cực đô thị để tăng tính hấp dẫn cho đô thị.

TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
• Mạng lưới giao thông dựa theo điều kiện hiện trạng
địa hình.kết hợp với đường vành đai làm tăng hiệu
quả kết nối đến các khu trung tâm và các khu vực chức
năng khác trong đô thị, góp phần hỗ trợ phát triển kinh
tế khu vực.
• Phát triển hệ thống hạ tầng xanh bằng các hành lang
cây xanh – mặt nước, nhằm khai thác giá trị cảnh quan
và khả năng thoát nước tự nhiên của nhánh sông chảy
qua đô thị.

Tổ chức không gian cảnh quan trung tâm nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 121

QUY HOẠCH CHUNG XÂY DỰNG XÃ THỦ SỸ,
HUYỆN TIÊN LỮ, TỈNH HƯNG YÊN
(theo định hướng phát triển làng nghề mây tre đan và du lịch)
ĐỒ ÁN GIẢI NHẤT
Sinh viên thực hiện đồ án: PHẠM THỊ ANH
Giáo viên hướng dẫn : PGS.TS. PHẠM HÙNG CƯỜNG
Cơ sở đạo tạo: Trường Đại học Xây dựng

Phối cảnh tổng thể

122 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Bốn giải pháp chính:
Sơ đồ cấu trúc
Tổng mặt bằng kiến trúc cảnh quan
TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
Ý tưởng:
Đồ án thể hiện những ý tưởng về xây
dựng, phục hồi, bảo tồn và phát triển
những giá trị truyền thống về văn hóa
và không gian làng nghề đan rọ, đó, ở
xã Thủ Sỹ. Qua quy hoạch chung này,
đồ án cũng thể hiện bức tranh phát triển
nông thôn mới với những giá trị bản sắc
cần được phát huy, lưu truyền và nhân
rộng trong tương lai.
Xã Thủ Sỹ được Quy hoạch với 3 mục
tiêu chính là: Cứu nghề; Bảo vệ môi
trường và Phát triển kinh tế.
Ý tưởng quy hoạch không gian khu
trung tâm du lịch làng nghề đan đó:
Tạo dựng những hình ảnh đặc sắc của
làng quê Bắc bộ kết hợp với nét đặc
trưng của không gian làng nghề đan rọ,
đó truyền thống để tái hiện lại không
gian trung tâm du lịch làng nghề, được
dẫn dắt qua các câu chuyện: sân đình;
làng xóm; chuyện nghề đan truyền
thống; chuyện cánh đồng; chuyện tôm
cá; chuyện cây và nước; chuyện tuổi thơ;
và hoài niệm.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 123
Đánh giá của Hội đồng chấm giải:
- Đồ án có tính sáng tạo, ý tưởng mới, có tính đến việc kết thừa, bảo tồn giá trị văn
hóa làng nghề truyền thống; Các mục tiêu và giải pháp rõ ràng có tính khả thi cao;
Định hướng được sự phát triển nông thôn mới có bản sắc và phát triển bền vững.

Minh họa không gian khu lưu trú làng quê

Minh họa tổ hợp không gian cây đa- bến nước – sân đình

124 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
THIẾT KẾ KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
CÔNG VIÊN VĂN HÓA SINH THÁI ĐỒNG DIỀU,
PHƯỜNG 4, QUẬN 8, TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỒ ÁN GIẢI NHẤT
Sinh viên thực hiện đồ án: HỨA HUỲNH HOÀNG CAN
Giáo viên hướng dẫn : TS.KTS. ĐỖ THÙY LINH
Cơ sở đạo tạo: Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh

Định hướng phát triển không gian

125 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 35-36

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 125
Ý tưởng:
Công viên văn hóa sinh thái Đồng Diều
được thiết kế dựa trên việc tái tạo một
vùng cảnh quan gắn với hệ sinh thái đặc
trưng của vùng ven kênh rạch Quận 8 và
hồi sinh các hoạt động văn hóa từng hiện
hữu ở nơi đây. Biến hệ sinh thái nơi này
Giải pháp kiến trúc cảnh quan công viên văn hóa sinh thái Đồng Diều
126 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
thành một hạ tầng xanh để hạn chế các
tác động của con người lên môi trư ờng
tự nhiên, đồng thời hạn chế ảnh hưởng
của biến đổi khí hậu lên đô thị. Bên cạnh
đó, đồ án còn khai thác, tái tạo ký ức con
người gắn liền với nơi chốn mang tên
Đồng Diều, để kết nối cộng đồng dân cư
Mặt bằng tổng thể
đương đại với dòng chảy thời gian.
Tương ứng với các mục tiêu đề ra, đồ án
nghiên cứu dựa trên hai yếu tố chính là
hệ sinh thái bản địa với thảm thực vật
nguyên thủy của khu vực và nền tảng
văn hóa xã hội bản địa, nhằm đưa ra các
giải pháp phù hợp và khả thi nhất.
 TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
Đánh giá của Hội đồng chấm giải:
- Đồ án có tính sáng tạo, kế thừa và phát
huy nét văn hóa địa phương, đồng thời
có tính đến các giải pháp khả thi về môi
trường xanh và phát triển bền vững.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 127

TỔ CHỨC KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
LÀNG TÁI CHẾ RÁC THẢI TRIỀU KHÚC

ĐỒ ÁN GIẢI NHẤT
Sinh viên thực hiện đồ án:
1- LÊ THỊ THẢO TRANG
2- NGUYỄN QUỲNH TRANG
Giáo viên hướng dẫn : TS.KTS. TRẦN NHẬT KIÊN
Cơ sở đạo tạo: Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội

Phối cảnh vườn tái chế

Định hướng phát triển không gian

128 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Ý tưởng:

TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
Đồ án thể hiện khát vọng biến làng nghề
Triều Khúc, nơi đang đối mặt với ô
nhiễm môi trường nặng nề bởi nghề thu
gom và tái chế rác thải, trở thành một
không gian sống tốt, một điểm đến du
lịch hấp dẫn chính nhờ việc cải tạo, phát
huy giá trị cảnh quan và làm nghề truyền
thống của làng.
Triều Khúc là một làng của xã Tân Triều,
nằm ở phía Tây huyện Thanh Trì, Hà
Nội. Trước kia làng thuộc vùng “Đất trăm
nghề” tổng Thanh Oai. Cũng như bao
ngôi làng cổ của vùng đồng bằng Bắc bộ
xưa kia, Triều Khúc ôm trong mình nhiều
nét văn hóa truyền thống, vẻ đẹp cổ kính
đặc trưng với cây đa, giếng nước, sân
đình, cùng đồng ruộng trù phú với cây
xanh, mặt nước bao quanh.
Tuy nhiên, hiện nay khi nhắc đến cái làng
vốn nổi tiếng với nghề thu gom những
thứ vứt đi để làm thành những thứ có
giá trị kinh tế và nghệ thuật này, người ta
lại nghĩ ngay đến hình ảnh làng rác thải
ngập trong ô nhiễm. Những mặt nước
đen tù đọng, không khí nặng mùi hôi
thối… và ô nhiễm chủ yếu diễn ra tại khu
Bản đồ tổng hợp chiến lược
sản xuất tập trung và khu vực phơi lông
gà lông vịt.

Triều Khúc cần được chuyển đổi cơ cấu
nghề để phát huy giá trị truyền thống và
hướng tới sự phát triển bền vững.
Nhóm giải pháp chính: Giải quyết các vấn
đề về giao thông và xử lý ô nhiễm môi
trường bằng các giải pháp cảnh quan.
Về giao thông: các loại phương tiện vận
chuyển phế thải và hàng hóa sẽ được quy
định đi theo đường vòng ngoài làng để
vào các cơ sở sản xuất, chứ không đi vào
đường chính của làng. Trục đường chính
của làng được chuyển đổi thành trục cảnh
quan đi bộ, kết nối từ khu vực trung tâm
làng ra khu vực ngoài làng.
Về liên kết các mặt nước, các mặt nước bên
ngoài khu vực đồng ruộng được mở rộng
và liên kết với nhau bởi các dòng kênh.
Chiến lược cụ thể, được chia thành hai phần:
- Phần trong làng, phát triển tuyến du lịch
cảnh quan làng nghề;
- Phần ngoài làng, phát triển công viên
nghệ thuật tái chế .
Mặt bằng chi tiết con đường bách nghệ
Phần trong làng Triều Khúc:
Đề xuất tạo ra tuyến du lịch kết nối
theo chủ đề thời gian xuyên suốt từ
Quá khứ - Hiện tai – đến Tương lai,
nhằm tôn vinh nét đẹp di sản nghề
truyền thống của làng.
Tuyến này liên kết các cụm hộ nghề
với nhau bằng con đường Bách
nghệ, được lát gạch dẫn dắt khách
thăm quan đến các hộ nghề. Tại
đây, khách được tham quan, trải
nghiệm cách làm các sản phẩm của
làng.
Kết thúc toàn bộ tuyến đường
trong làng là cầu vượt đi bộ nối tiếp
sang khu vực công viên nghệ thuật
tái chế.
Với viêc phát triển tuyến du lịch
cảnh quan làng nghề này, các hộ
gia đình sẽ dần chuyển đổi sang
phục vụ du lịch là chủ yếu, như
vậy sẽ giảm bớt được tác động xấu
đến môi trường.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 129

Phần ngoài làng - Công viên nghệ
thuật tái chế
Đây là khu vực nói lên tương lai của
nghề tái chế giúp cho làng nghề Triều
Khúc được phát triển mà không gặp vấn
đề về ô nhiễm môi trường, đồng thời
nâng cao nhận thức của người dân toàn
đô thị đối với nghề tái chế.
Công viên nghệ thuật tái chế được hình
thành bởi hai trục cảnh quan chính:

+ Trục cảnh quan thứ nhất chạy dọc công

viên kết hợp với tuyến du lịch làng. Trục
này chủ yếu bố trí các không gian nổi bật
của công viên. Mở đầu trục là một khu
vườn tái chế, tiếp nối là không gian chơi
với rác. Giao với hai trục đó là không
gian “Hiểu về rác”, được học tập tìm
hiểu về rác tái chế, tiếp đến là một không
gian về thưởng ngoạn với các chức năng
thưởng thức nghệ thuật và hòa mình
cùng sáng tạo với các nghệ nhân – không
gian “Phiêu cùng rác”.

+ Trục cảnh quan thứ hai là trục ngang

công viên. Trục này gồm có hồ nước
thủy sinh phong phú; Trung tâm thực
nghiệm với các không gian thực nghiêm
tái chế ngoài trời và trong nhà theo
chủ đề: tìm vàng trong rác, đổi rác lấy
vàng... và vườn cây ăn quả cùng các Mặt bằng công viên tái chế
thảm thực vật nông nghiệp.
Phối cảnh không gian nghệ thuật tái chế

130 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

 TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O
TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN NGOÀI ĐÊ SÔNG HỒNG
ĐOẠN TỪ CẦU NHẬT TÂN ĐẾN CẦU CHƯƠNG DƯƠNG

ĐỒ ÁN GIẢI NHẤT
Sinh viên thực hiện đồ án:
- NGUYỄN HÀ THANH
- LÂM TẤN SANG
Giáo viên hướng dẫn: PGS. TS. KTS. Nguyễn Anh Tuấn
Cơ sở đạo tạo: Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 131

Ý tưởng :
Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà
Nội đã được phê duyệt, khu vực hai bên bờ Sông
Hồng sẽ là trục cảnh quan xanh, nơi bố trí các
công viên, công trình văn hóa, giải trí lớn... Xuất
phát từ định hướng đó, đồ án Tổ chức kiến trúc
cảnh quan ngoài đê sông Hồng được thiết kế dựa
trên việc khai thác các yếu tố văn hóa, lịch sử và
cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của con sông, để
tạo nên một chuỗi các không gian công cộng tái
hiện lịch sử, gắn kết quá khứ với hiện tại trên dải
đất bãi, đoạn từ cầu Nhật Tân đến cầu Chương
Dương.
132 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
Với việc khôi phục và làm đa dạng thêm hệ sinh
thái ven sông, đồ án không chỉ mang đến một
diện mạo mới, tươi đẹp cho khu vực ngoài đê
sông Hồng, mà còn cho cộng đồng dân cư nơi
đây một cuộc sống thuận hòa với chế độ thủy văn
phức tạp của dòng sông.
Việc tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan cho
vùng đất bãi ngoài đê sông Hồng chính là nhằm
gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, lịch
sử vốn có của khu vực - nơi xưa kia dòng sông và
kinh đô luôn quấn quýt giao hòa, phố thị nhìn ra
sông. Khắp nơi tấp nập trên bến dưới thuyền giao
thương sầm uất.
 TU ỔI TRẺ - S Á N G T Ạ O

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 133


TIN TRONG NƯỚC
Hà Nội: Nghiên cứu phát triển đô thị toàn thành phố
C hủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn
Đức Chung vừa ký Quyết định số
6170/QĐ phê duyệt đề cương Chương
trình phát triển đô thị toàn TP Hà Nội đến
năm 2030 và định hướng đến năm 2050.
Đề cương này giao cho Viện Quy
hoạch xây dựng Hà Nội làm chủ đầu
tư, nghiên cứu trên phạm vi toàn bộ
địa giới hành chính TP Hà Nội, với
tổng diện tích 3.344,6km2. Bao gồm: 1
đô thị trung tâm TP Hà Nội và 5 đô thị
vệ tinh: Sơn Tây, Sóc Sơn, Phú Xuyên,
Hà Nội đảm bảo phát triển hài hòa giữa bảo tồn, cải tạo và xây dựng mới
Quy hoạch phân khu nội đô TP. Hà Nội
T heo báo cáo của UBND thành phố
Hà Nội, đến nay thành phố đã phê
duyệt 57/68 đồ án (gồm 26/35 quy hoạch
phân khu và 31/33 quy hoạch chung).
Tỷ lệ phủ kín quy hoạch được duyệt
theo số lượng đồ án là 83%, theo diện
tích là 86%.
Theo báo cáo, các đồ án quy hoạch
phân khu nội đô đang được hoàn thiện
134 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
THÔNG TIN
Xuân Mai, Hòa Lạc; 3 đô thị sinh thái:
Thị trấn Quốc Oai, thị trấn Phúc Thọ, thị
trấn Chúc Sơn; 11 thị trấn huyện lỵ của
các huyện.
Mục tiêu của đề cương nhằm cụ thể hóa
các chỉ tiêu phát triển đô thị và lộ trình
triển khai thực hiện Quy hoạch xây
dựng vùng Thủ đô, Quy hoạch chung
xây dựng Thủ đô đã được Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt; các nghị quyết
của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ;
các chương trình, kế hoạch của Thành
để lấy ý kiến Bộ Xây dựng; Quy hoạch
chung đô thị vệ tinh Hòa Lạc đã gửi Bộ
Xây dựng thẩm định trình Thủ tướng
Chính phủ. Đối với quy hoạch 5 khu
nhà ở xã hội tập trung, Hà Nội hiện
cũng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết 2
khu thuộc xã Tiên Dương, huyện Đông
Anh, 01 nhiệm vụ quy hoạch nhà ở xã
hội tại xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì,
ủy và UBND TP Hà Nội về phát triển
Thủ đô (đến năm 2020, tầm nhìn đến
năm 2030 và định hướng đến năm 2050).
Đề cương sẽ là công cụ quản lý và phát
triển hệ thống đô thị trên địa bàn Hà
Nội, nhằm phát huy tối đa tiềm năng,
thế mạnh tại mỗi vùng lãnh thổ, gắn với
các quy hoạch ngành và phù hợp với
Chương trình phát triển đô thị quốc gia.
Các chương trình, kế hoạch cụ thể được
đề xuất bảo đảm đồng bộ về hạ tầng đô
thị, hài hòa giữa bảo tồn, cải tạo và xây
dựng mới, đồng thời xác định lộ trình
xây dựng đô thị bảo đảm tính khả thi
và phát triển bền vững; Xác định lộ
trình thực hiện một số đề án đầu tư, đề
án xây dựng huyện lên quận của 5 địa
phương: Gia Lâm, Thanh Trì, Đông
Anh, Hoài Đức, Đan Phượng.
Qua đó, giúp nâng cao quản lý nhà nước
và năng lực đội ngũ cán bộ quản lý; đề
xuất các giải pháp đồng bộ, linh hoạt
nhằm huy động các nguồn lực đầu tư xây
dựng phát triển đô thị, thu hút và sử dụng
có hiệu quả nguồn vốn hợp pháp để phát
triển hạ tầng đô thị theo quy hoạch.
(Nguồn: kinhtedothi.vn)
xem xét điều chỉnh nhiệm vụ quy hoạch
khu nhà ở xã hội tại xã Cổ Bi, huyện
Gia Lâm và đang xây dựng nhiệm vụ
quy hoạch khu nhà ở xã hội tại xã Đại
Mạch, huyện Đông Anh. UBND các
quận cũng đang triển khai thực hiện 12
Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc
làm cơ sở để quản lý trật tự xây dựng
trên địa bàn.
Dự kiến 2021, TP.HCM triển khai Khu đô thị sáng tạo phía Đông

THÔN G TI N
S áng 23-11, UBND TP. HCM đã tổ
chức hội thảo định hướng quy hoạch
Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía
Đông thành phố và trao giải cho các đội
thi "Ý tưởng quy hoạch phát triển Khu
đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông
TP.HCM (Q.2, 9, Thủ Đức)".
Theo đó có 6 đội thi được trao giải, trong
đó đội SASAKI-enCity được trao giải
nhất, đội thi C8A-KCAP, ARUP - RAM-
BOLL đạt giải nhì và 4 đội khác đạt giải
khuyến khích.
Phát biểu về quyết tâm thực hiện Khu
đô thị sáng tạo của TP, Bí thư Thành
ủy TP. HCM Nguyễn Thiện Nhân cho
hay: "Năm 2020, TP sẽ cố gắng trình ra
Quốc hội về đề án Chính quyền đô thị
TP HCM, trong đó có đề án Khu đô thị
Quy hoạch khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông của đội đạt giải nhất Sasaki-enCity -
sáng tạo phía Đông này. Từ năm 2021 Ảnh: CT encity
trở đi có thể bắt tay triển khai...".
Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Thành và quy hoạch đô thị. Trong đó có thể kể và quốc tế như Đại học Quốc gia, Đại
Phong cũng cho biết trong thời gian tới, đến các nhóm công việc cụ thể như sau: học Fullbright, Đại học Việt Đức…
TP sẽ xúc tiến ký hợp đồng với đơn vị tư Về quản lý: Thành lập một bộ phận chuyên Về xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp: TP
vấn để cụ thể hóa các ý tưởng thành bộ trách tạo ra các quy định nhằm nâng cao sẽ tập trung vào công nghệ cao, tiếp tục
khung pháp lý về quy hoạch. Đồng thời sự linh hoạt khi ra quyết định để hỗ trợ xây dựng các chính sách cụ thể để phát
rà soát các cơ sở pháp lý hiện nay, xây phát triển công nghệ cao và kinh tế tri triển R&D (nghiên cứu và phát triển
dựng các quy định mới nhằm tạo điều thức. Xây dựng các công cụ để thu hút sản phẩm).
kiện thuận lợi nhất để hình thành Khu sự hưởng ứng của cộng đồng dân cư và Đồng thời, tiếp tục xây dựng các chính
đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông. doanh nghiệp tham gia xây dựng cơ sở sách để thu hút mạnh mẽ hơn nữa các
Để hiện thực hóa điều này, TP sẽ tập dữ liệu và tạo cơ hội kinh doanh. nguồn lực xã hội trong việc tham gia giải
trung thực hiện một chương trình toàn Về nghiên cứu giáo dục: TP đang đẩy quyết các vấn đề lớn của TP.
diện trên nhiều nhóm vấn đề, để bảo mạnh thực hiện các dự án hợp tác với Nguồn: Tuổi trẻ Online
đảm thành công về phát triển kinh tế các trường đại học hàng đầu trong nước

TP. HCM: Mở cổng tiếp nhận ý kiến người dân qua mạng xã hội
T P. HCM vừa mở fanpage Cổng tiếp
nhận ý kiến nhân dân trên mạng xã
hội Facebook, và tài khoản Cổng tiếp
nhận ý kiến nhân dân trên mạng xã hội
VCNET. Người dân có thể gửi ý kiến
của mình bằng cách gửi tin nhắn về Fan-
page Cổng tiếp nhận ý kiến nhân dân
hoặc góp ý qua phần bình luận trong
các bài viết.
Các ý kiến đóng góp mang tính giải pháp,
những sáng kiến thiết thực và khả thi
xoay quanh các nhóm chuyên đề sau:
*Nhóm chuyên đề về bảo vệ môi trường, ứng
phó biến đổi khí hậu, chống ngập nước
* Nhóm chuyên đề ý kiến về giáo dục, đào tạo,
phát triển nguồn nhân lực.
*Nhóm chuyên đề ý kiến về xây dựng, giao
thông, quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị.
*Nhóm chuyên đề ý kiến về phát triển khoa
học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Trên cơ sở nội dung ý kiến gửi về, lãnh
đạo TP cùng các cơ quan ban ngành sẽ
tiếp xúc trực tiếp để lắng nghe các ý kiến
xác đáng mang tính giải pháp thiết thực,
hiến kế có giá trị cao, giải quyết các vấn
đề phức tạp, điểm nghẽn của TP hiện nay.
Sau khi gửi các ý kiến đóng góp, người
góp ý có thể để lại thông tin cá nhân để
giúp ban quản trị trang thuận lợi trong
việc tổng hợp các ý kiến, và liên hệ khi có
những nội dung cần phản hồi, trao đổi.
Theo lãnh đạo Ban Tuyên giáo Thành ủy
TP.HCM, việc ứng dụng công nghệ và
thu thập ý kiến của các tầng lớp nhân dân
qua mạng xã hội vừa thể hiện tính cởi mở,
tinh thần cầu thị của lãnh đạo TP; đồng
thời tạo điều kiện thuận tiện cho tất cả
mọi người có thể tham gia.
Nguồn: Tuổi trẻ Online

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 135

Sắp ra mắt quần thể biệt thự nghỉ dưỡng sân golf đẳng cấp duy nhất tại Tây Sài Gòn
V ới hàng loạt ưu thế về vị trí, quy
hoạch và thiết kế, quần thể biệt
thự sân golf West Lakes Golf & Villas
của Trần Anh Group như một ốc đảo
xanh hút hồn bởi vẻ đẹp sang trọng,
đẳng cấp.
Cách trung tâm Sài Gòn chỉ 60 phút lái
xe, quần thể sân golf và biệt thự nghỉ
dưỡng West Lakes Golf & Villas tọa lạc
tại huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Dự
án nằm ngay mặt tiền Tỉnh lộ 822, được
cho là chiếm trọn địa thế “vàng” khi
nằm ngay nút giao thông liên kết nhiều
tuyến đường huyết mạch: Quốc lộ 1A
– Cao tốc TP.HCM – Trung Lương –
Đảo cát lớn nổi giữa biển Hội An và một đảo cát nhỏ nằm
gần bờ, bên trái cửa biển.
(Ảnh: Tổng cục Phòng, chống thiên tai)
UNESCO yêu cầu Tràng An tuân thủ các cam kết đã kí
T heo kế hoạch, các chuyên gia UN-
ESCO sẽ tới Việt Nam trong quý IV
năm 2019 để rà soát việc Chính phủ và
các địa phương có tuân thủ các cam kết
đã đưa ra khi đệ trình Hồ sơ di sản hay
không. Trong số các di sản đã được UNE-
SCO công nhận, Tràng An đang là "điểm"
cần xem xét sự tuân thủ này.
UNESCO cũng yêu cầu Việt Nam cần
nghiên cứu, thiết lập và áp dụng quy định
hạn chế nghiêm ngặt để lượng khách
tham quan không vượt quá khả năng đón
tiếp của di sản văn hóa - thiên nhiên thế
136 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
Đường Vành Đai 4 – Tỉnh lộ 833B – Quốc
lộ 62 – tỉnh lộ 824… Đặc biệt, chính tại
giao điểm này, cao tốc Bến Lức – Long
Thành – Dầu Giây sẽ nối trực tiếp Long
An với sân bay quốc tế Long Thành –
cảng hàng không lớn nhất trong khu
vực Đông Nam Á.
Trong bối cảnh nhu cầu về nghỉ dưỡng
ven đô và không gian sống sinh thái
ngày càng gia tăng, West Lakes Golf & Theo thông tin ban đầu, mức giá bán
Villas do Trần Anh Group phát triển biệt thự và biệt thự mini tại đây rất hợp
không chỉ đáp ứng cho khách du lịch lý, cùng với chính sách hoàn tiền đáng
nghỉ dưỡng và chơi golf, mà còn hứa kể khi thanh toán sớm. Mỗi căn nhà thô
hẹn trở thành nơi ở của cộng đồng dân có giá mở bán chỉ từ 3,5 tỷ và nhà hoàn
cư giàu có ở phía tây Sài Gòn. thiện 100% có giá từ 4,5 tỷ.
Đảo nổi giữa biển Hội An
T heo Tổng cục Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn), sau đợt triển khai khảo sát vào cuối
tháng 9 vừa qua cho thấy, từ tháng 5 đến nay, đảo cát khổng
lồ dài hơn 3km nổi lên giữa biển Cửa Đại - Hội An đã được bồi
thêm 50m về phía Bắc, chiều cao bồi khoảng 1m. Phía Đông
diễn biến bồi, xói rất nhanh (hình thành các doi cát di chuyển
về phía Bắc rồi xói mất). Phía Tây hầu như ít biến đổi. Trong
khi phía Nam diễn biến rất phức tạp, từ đầu tháng 7 bắt đầu
có xu hướng xói ở mũi phía Nam.
Đảo cát nổi giữa biển Hội An được dư luận chú ý từ sau Tết
Nguyên đán 2019. Đảo cát này nằm trên tuyến đường thủy nội
địa từ cảng Cửa Đại ra Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, Hội An).
giới Tràng An.
Việc đảm bảo số lượng khách tham
quan không vượt quá khả năng đón
tiếp của di sản nhằm bảo vệ giá trị nổi
bật toàn cầu của di sản, cũng như sự đa
dạng sinh học - yếu tố thẩm mỹ quan
trọng của di sản, tránh những bài học đã
xảy ra ở Hội An, Phong Nha - Kẻ Bàng
(Quảng Bình) một số hang động ở Hạ
Long ở Quảng Ninh…Cùng với yêu cầu
này, phim trường Kong: Skull Island Du khách tới Tràng An quá đông có thể
ảnh hưởng đến di sản
cũng đã được tháo dỡ nhằm để giữ di
(Nguồn Báo Thanh niên)
sản Tràng An được bền vững.
Quan điểm về phương án thiết kế, thi công nhà ga C9

THÔN G TI N
N gày 04/10/2019, Bộ Văn hóa, Thể
thao và Du lịch đã có Công văn
số 3984/BVHTTDL-DSVH gửi UBND
cứu điều chỉnh hướng tuyến vị trí các nhà
ga và các công trình phụ trợ để đảm bảo
không gây ảnh hưởng tới các di tích trong
tịnh tiến thân ga về phía Đông đường
Đinh Tiên Hoàng, cách xa bờ phía Đông
của Hồ Hoàn Kiếm và nằm ngoài khu vực
thành phố Hà Nội nêu ý kiến về phương khu vực, tuân thủ pháp luật về di sản văn khoanh vùng bảo vệ II của Di tích lịch sử
án thiết kế, thi công nhà ga C9 thuộc Dự hóa, xử lý hài hòa mối quan hệ giữa bảo và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt
án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số tồn và phát triển, đảm bảo sự đồng thuận Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn đã được
2, thành phố Hà Nội. Theo Bộ Văn hóa, cao của cộng đồng. UBND thành phố Hà Thủ tướng Chính phủ xếp hạng tại Quyết
Thể thao và Du lịch cho rằng, phương Nội cần chỉ đạo các cơ quan liên quan định số 2383/QĐ-TTg ngày 9/12/2013.
án thiết kế nhà ga C9 (được lựa chọn) nghiên cứu các phương án bố trí nhà ga, để giữ di sản Tràng An được bền vững.
có thân ga cách Tháp Bút 36m, đường
hầm chạy dưới lòng đất cách chân Tháp
Bút 1m; việc thi công ga phải di dời
toàn bộ cây xanh ở ven hồ, đào đất theo
biện pháp “đào hở” sâu khoảng 20m…
Phương án này có thể tạo ra những rung
chấn ảnh hưởng tới Nghi môn, Tháp Bút
của đền Ngọc Sơn và đền Bà Kiệu ở phía
đối diện, gây ảnh hưởng tới cảnh quan
khu vực, với những không gian mặt
nước và cây xanh lâu năm đã đi vào tiềm
thức của người dân Hà Nội và du khách.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị Phối cảnh cửa số 4 thuộc nhà ga C9
UBND thành phố Hà Nội tiếp tục nghiên cạnh Hồ Gươm; Nguồn: tintucvietnam

Kết quả 10 năm (2010-2020) thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới
T heo Báo cáo của Bộ Xây dựng, sau 10 năm thực hiện
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn
mới giai đoạn 2010-2020, nông nghiệp đang chuyển mạnh
sang sản xuất hàng hóa cạnh tranh quốc tế. Năng suất và
chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao, kinh tế và
đời sống người dân nông thôn không ngừng được cải thiện,
tăng 3,5 lần trong 10 năm 2008-2017. Cơ sở hạ tầng trên địa
bàn xã và điểm dân cư nông thôn được cải tạo, nâng cấp và
xây dựng mới, đặc biệt là giao thông nông thôn. Điều đó đã
tạo nên sự thay đổi đáng kể cho diện mạo nông thôn mới.
Tính đến tháng 9/2019, cả nước đã có 4.554 xã (chiếm
51,16% số xã) đạt chuẩn nông thôn mới; có 93 đơn vị cấp
huyện thuộc 37 tỉnh, tỉnh trực thuộc Trung ương (chiếm
14% tổng số huyện, thị xã, tỉnh của cả nước) đã được Thủ quy hoạch lại không gian khu vực nông thôn phù hợp với tính
tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn hoặc hoàn thành đặc thù của vùng miền và đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững
nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, cả nước đã Kết quả trên được đánh giá trên cơ sở bộ tiêu chí xây dựng xã
có 3 tỉnh (Đồng Nai, Nam Định, Bình Dương) và Tp. Đà nông thôn mới ban hành tại Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày
Nẵng là những địa phương có 100% số xã đạt chuẩn nông 16/4/2009 và được bổ sung, điều chỉnh cho giai đoạn 2016-2020 tại
thôn mới. Giai đoạn sau năm 2020, địa bàn nông thôn cần Quyết định số 1980/QĐ-TTg ngày 17/10/2016, trong đó Tiêu chí
tiếp tục có các văn bản quy định, hướng dẫn về quy hoạch, quy hoạch là Tiêu chí số 1 trong các giai đoạn triển khai Chương
xây dựng, quản lý cảnh quan nông thôn mới, để điều chỉnh trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 137

TIN THẾ GIỚI

“Nhà ở cộng đồng” - Mô hình mới dành cho giới trẻ có tới 6 phòng ngủ, được tọa lạc ở trung
tâm khu dân cư và văn hóa của Singa-
Đông Nam Á  pore, có thể dễ dàng đến các quán ăn, các
cửa hàng bán lẻ, phòng tập thể dục và

T hay vì sống trong các căn hộ độc lập

khép kín, nhiều người trẻ tại châu Á
đang có xu hướng lựa chọn sống trong
trong một không gian đầy màu sắc, thân
thiện và tiện nghi, đáp ứng mọi nhu cầu
của những người trẻ trên thế giới.
nhà hát…
Sự xuất hiện của co-living mang đến một
giải pháp hữu hiệu: một phương án thay
một mô hình mới "co-living," nơi họ có Khu nhà ở Funan Singapore tại Singa- thế để mọi người có thể sống cùng nhau
thể gặp gỡ những người cùng lối sống và pore – là mô hình co-living lớn nhất như gia đình, giảm bớt tiền thuê, hoặc
sở thích. Theo đó, họ sẽ cũng nhau chia Đông Nam Á hiện nay. Khu nhà ở Fu- sống cùng nhau trong những căn phòng
sẻ một số không gian chung như bếp nan Singapore có có 5 loại căn hộ, với các chia nhỏ.
hay phòng sinh hoạt, nhưng nhất định diện tích từ 18m2 đến 105m2, có căn hộ Nguồn Theo TTXVN
không gian nghỉ ngơi của mỗi người là
hoàn toàn riêng biệt.
Một không gian “chung “trong mô hình
“co- living”.
Ngày nay người trẻ thường dành nhiều
thời gian hơn cho việc kết nối với thế
giới, trải nghiệm đa dạng các nhóm văn
hóa và tìm kiếm những gì họ yêu thích
trước khi về với cuộc sống ổn định. Đó
là lí do vì sao ngày càng có nhiều người
trẻ tìm đến Co-living. Co-living không
đơn thuần là một giải pháp về nơi ở, mà
nó còn là một trải nghiệm hướng tới việc
kết nối và chia sẻ với thế giới xung quanh

Một chỉ số mới của Singapore về thành phố thông minh

S ắp tới, Singapore sẽ đưa ra chỉ số
thành phố thông minh riêng, nhằm
đánh giá mức độ hài lòng của người dân
nước này trong việc sử dụng công nghệ.
Nằm trong tốp 10 nước đứng đầu bảng
xếp hạng các thành phố thông minh quốc
tế, giờ đây Singapore muốn đưa ra một
chỉ số toàn diện của riêng mình về thành
phố thông minh. Theo nghiên cứu của
Viện phát triển nghiên cứu quốc tế (IMD)
phối hợp với Trường Đại học Công nghệ
và Thiết kế Singapore (SUTD) chỉ số thành
phố thông minh của Singapore khác với
các quốc gia khác ở chỗ, chỉ số này đánh
giá toàn diện, không chỉ về công nghệ mà
còn về mức độ hài lòng của người dân
đối với việc sử dụng công nghệ trong việc
giải quyết các vấn đề xã hội như tắc nghẽn
giao thông, ô nhiễm, nhà ở và mức độ an
toàn nơi công cộng….

Chỉ số này sẽ cung cấp cái nhìn đa chiều

cho giải pháp xây dựng thành phố thông
minh thông, đồng thời tiếp nhận phản
hồi của người dân để định hình việc
hoạch định chính sách cấp thành phố.
Nguồn Theo Chinhphu.vn

138 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Vì sao một số quốc gia quyết định dời thủ đô?

THÔN G TI N
C ác thành phố lớn ở Đông Nam Á
đang đối mặt với nhiều vấn đề ngày
càng nghiêm trọng, như tăng dân số cơ
lụt ngày càng tăng và thành phố đang
chìm dần do biến đổi khí hậu… Để giải
quyết vấn đề này không đơn giản. Gần
đây, Thái Lan và Indonesia đang cân
nhắc giải pháp: di dời thủ đô. Đâu là bài
học cho Việt Nam?
học quá mức, kẹt xe thường xuyên, ngập

Từ Jakarta đến Bangkok

N gày 26-8, Tổng thống Indonesia
Joko Widodo chính thức thông
báo sẽ dời thủ đô của đất nước vạn đảo
từ Jakarta đến tỉnh Đông Kalimantan
trên đảo Borneo. “Chúng tôi đã kết luận
rằng địa điểm lý tưởng nhất để đặt thủ
đô mới là một phần ở quận Penajam
Paser Utara và một phần ở quận Kutai
Kertanegara”- ông Widodo phát biểu
trên sóng truyền hình.
Theo kế hoạch di dời, Jakarta sẽ là thủ
đô thương mại, trong khi thành phố
mới sẽ trở thành thủ đô hành chính của
Indonesia - giống như vai trò tương ứng
của Kuala Lumpur và Putrajaya của
Malaysia.
Chính phủ cho biết tình trạng kẹt xe kinh
niên tại Jakarta khiến thiệt hại kinh tế
hàng năm lên đến 7,04 tỷ USD. Đó là hệ
quả của việc địa hình thấp và khai thác
nước ngầm quá mức, khiến Jakarta với
hơn 10 triệu dân thường xuyên hứng
chịu lũ lụt và sụt lún. 40% thành phố
nằm dưới mực nước biển, là thành phố
có tốc độ "chìm" nhanh nhất thế giới,
trung bình 10 inch (25,4cm) mỗi năm.
Ước tính vào năm 2050, 95% Bắc Jakarta
có thể bị nhấn chìm hoàn toàn.
Thành phố được coi là ứng cử viên thủ
đô mới sáng giá nhất là Palangkaraya,
ở trung Kalimantan. Về địa lý, thành
phố này gần trung tâm của quần đảo
Indonesia, và từng được Sukarno,
người sáng lập ra Indonesia, đề xuất
làm thủ đô.
Theo tờ The Guardian ngày 30.9 đưa tin
Thủ đô Bangkok của Thái Lan chìm trong khói
Thái Lan có thể là quốc gia Đông Nam
bụi ô nhiễm
Á tiếp theo sau Indonesia quyết định dời
thủ đô, khi Thủ tướng Prayuth Chan-o-
cha đề cập đến khả năng này vì Bangkok
đang quá tải.
Tương tự Jakarta, Bangkok đối mặt với
hàng loạt thách thức như dân số bùng
nổ (trên 10 triệu người), ô nhiễm nghiêm
trọng, nền đất sụt lún và nước biển dâng
nhanh đe dọa nhấn chìm thành phố.
Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính gần
Thành phố đang chìm dần khiến Thái Lan cân
40% diện tích Bangkok sẽ ngập trong
nhắc chuyện dời đô khỏi Bangkok
nước vào năm 2030, do lượng mưa cực
lớn và các thay đổi trong chu kỳ mùa phố khác không xa và ít tốn kém chi phí
màng. Do được xây trên một vùng đất di dời, hoặc di chuyển đến khu vực phụ
trước kia là đầm lầy, Bangkok nằm trong cận Bangkok để giảm tải.
nhóm các đô thị sụt lún nhanh và chịu Tại Philipin, chính phủ Duterte cũng
tác động lớn từ biến đổi khí hậu, bên đang xem xét việc di dời toàn bộ hoặc
cạnh Jakarta, Manila (Philippines), TP. một phần bộ máy hành chính trung ương
Hồ Chí Minh (Việt Nam)... từ Manila sang New Clark City để tránh
Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha tình trạng quá tải của thủ đô Philippines
đưa ra khả năng dời thủ đô về một thành hiện nay.

Bài toán cần có lời giải

T uy nhiên, di chuyển các cơ quan chính
phủ của một quốc gia không bao giờ là
nhiệm vụ đơn giản. Thông thường thủ đô
hiện hữu của quốc gia sẽ có sự tập trung
sức mạnh kinh tế, chính trị và xã hội, cũng
như các tổ chức phục vụ lợi ích của giới
thượng lưu, dân cư, như câu lạc bộ, tổ chức
văn hóa hoặc trường học. Các cơ sở hạ tầng
ưu tú của thủ đô cũ được xây dựng trong
nhiều năm và khó có thể sao chép nhanh
chóng. Với trường hợp Jakarta, cho dù
không còn các khu hành chính, người dân
vẫn có nhu cầu di chuyển đến đó vì đây
vẫn là trung tâm kinh tế tốt nhất đất nước,
cung cấp cho mọi người cơ hội kiếm sống
tốt hơn. Tại Thái Lan cũng có ý kiến cho
rằng, thay vì tính chuyện dời đô, nên tìm
cách cải thiện kinh đô cũ. Năm 2017, Thái
lan đã có nghiên cứu khả năng chuyển
các văn phòng chính phủ từ Bangkok đến
Chachoengsao ở phía Đông. Tuy nhiên,
cho đến nay việc di dời thủ đô vẫn chưa
được thực hiện.
Vì vậy, việc di dời thủ đô khó hay dễ còn
cần có sự nghiên cứu chuyên sâu về các
tác động kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia./.
Nguồn Tổng hợp tin trên Internet

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 139

Kinh nghiệm quốc tế để các thành phố có thể trở nên thông minh và bền vững hơn
N ăm 2016, Ủy ban Kinh tế Liên hợp
quốc về Châu Âu (UNECE) đã
khởi xướng sáng kiến phát triển nền
tảng toàn cầu United Smart City (USC)
cho các thành phố trở nên thông minh
và phát triển bền vững hơn. Mục tiêu
của sáng kiến này là xây dựng chính
sách công và khuyến khích sử dụng
công nghệ thông tin, truyền thông và
các phương tiện khác để cải thiện chất
lượng cuộc sống, hiệu quả của hoạt
động và dịch vụ đô thị và khả năng
cạnh tranh, đáp ứng các nhu cầu phát
triển hiện tại và tương lai liên quan đến
các khía cạnh kinh tế, xã hội, môi trường
cũng như văn hóa.
Căn cứ vào các chỉ số đánh giá hiệu quả
hoạt động cho các thành phố bền vững
thông minh (Key Performance Indicator-
Đô thị thông minh tại Nhật Bản
T ại Nhật Bản, Bộ Kinh tế công nghiệp
đã lựa chọn 4 khu vực gồm TP.
Yokohama, Kita-Kyushu, TP. Toyoda,
đô thị đại học khu vực Kyoto – Osaka
vào năm 2010 để triển khai thí điểm
xây dựng đô thị thông minh đến năm
2015. Ví dụ: Trong dự án đô thị thông
minh Yokohama (Yokohama Smart City
Project: YSCP), người ta hướng tới xây
dựng đô thị tuần hoàn năng lượng theo
kế hoạch 5 năm với sự hợp tác đồng
thực hiện giữa TP. Yokohama với 34
doanh nghiệp. Đồng thời, 4,200 hộ gia
đình trong thành phố cũng sử dụng
hệ thống quản lý năng lượng gia đình
(Home Energy Management System:
HEMS) và đưa 2,300 xe ô tô điện (EV)
140 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
KPI), Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc về
Châu Âu (UNECE) đã đưa ra đánh giá
về 5 thành phố từ các nước đang phát
triển, các thị trường mới nổi và các quốc
gia chuyển đổi.
Voznesensk (Ukraine)
Thành phố Voznesensk được xây dựng
theo yêu cầu của chính phủ Ukraine. Các
khuyến nghị đặc biệt tập trung vào phát
triển cơ sở hạ tầng, tạo việc làm, sự hấp
dẫn của đầu tư và xây dựng năng lực cho
người dân địa phương. Nội dung cụ thể
là tập trung vào việc phát triển du lịch,
cải thiện hệ thống năng lượng (tăng tỷ lệ
sử dụng năng lượng tái tạo), quản lý chất
thải và hoạt động thu, và tạo ra hành
lang pháp lý cho phép tiếp cận bền vững
hơn vào thị trường bất động sản.
Bursa (Thổ Nhĩ Kỳ)
Thành phố quốc tế Bursa lại tập trung
nâng cấp toàn bộ mạng lưới giao thông
vào năm 2030. Kế hoạch bao gồm phục
hồi đường sắt và xây dựng hệ thống giao
thông mới kết nối với hệ thống giao
thông hiện hữu như hệ thống cáp treo
kết nối trực tiếp từ thị trấn đến các khu
vực giải trí xung quanh.
vào hoạt động.
Hơn nữa, vào năm 2011, Hội liên hiệp
đoàn thể kinh tế Nhật Bản đã lựa chọn 11
khu vực cho Dự án mô hình đô thị tương
lai. Người ta đã triển khai dự án với chủ
thể là khu vực tư nhân tại Hinoemata-
mura tỉnh Fukushima, TP. Hitachi tỉnh
Ibaraki, TP. Kashiwa tỉnh Chiba, TP.
Fujisawa tỉnh Kanagawa, TP. Toyoda
tỉnh Aichi.
Người viết xin được giới thiệu chi tiết về
đô thị thông minh Kashiwanoha tại TP.
Kashiwa, tỉnh Chiba. Đô thị thông minh
Kashiwanoha được xây dựng với quy
mô khoảng 300ha, dân số quy hoạch là
26,000 người, phấn đấu trở thành đô thị
nghiên cứu học thuật quốc tế, đô thị môi
Astana (Kazakhstan)
Theo yêu cầu của thủ đô Kazakhstan,
tổ chức thành phố thông minh toàn cầu
đang nỗ lực phát triển thành phố thông
minh có tên là Zholgas. Chương trình sẽ
thực hiện một số dự án bao gồm giảm tác
động môi trường, tạo cơ sở vui chơi giải trí
cho người dân (bao gồm các nhóm dễ bị
tổn thương) và xây dựng bãi để xe thông
minh, lắp đặt các cảm biến giao thông.
Accra (Ghana)
Chính quyền thành phố triển khai dự án
thành phố thông minh để cải thiện và
quản lý rủi ro thiên tai và hiện đại hóa
cơ sở hạ tầng để làm cho nó trở nên thích
ứng trước các thảm họa môi trường.
Goris (Armenia)
Tại Armenia, Ủy ban Kinh tế Liên hợp
quốc về Châu Âu đã lập dự án thành
phố thông minh cho thành phố Goris.
Nội dung chính bao gồm các chính sách
và đề xuất cho các dự án đầu tư cơ sở hạ
tầng, xây dựng năng lực để hỗ trợ phát
triển nhà ở, nhà ở xã hội phục hồi và bảo
tồn di sản văn hóa, công nghệ thông tin
và truyền thông, cải thiện thu gom và xử
lý chất thải
trường tương lai trên cơ sở Ý tưởng đô
thị đại học quốc tế Kashiwanoha do tỉnh
Chiba, TP. Kashiwa, đại học Chiba, đại
học Tokyo, Sở Chấn hưng đô thị (Urban
Renaissance Agency), Mitsui Fudousan
hợp tác xây dựng.
Vùng trung tâm của đô thị này do
Mitsui Fudousan đầu tư khoảng 100 tỷ
yên để phát triển khu vực xung quanh
ga Tsukuba Express (Kashiwanoha
Campus) với quy mô 12.7ha. Xây dựng
công trình thương mại, văn phòng,
chung cư cao cấp, khách sạn…, dân số
cư trú khoảng 5,000 người. Người ta còn
trang bị pin dự phòng cỡ lớn bên cạnh
năng lượng mặt trời, năng lượng gió. Khi
có dư thừa, điện năng sẽ được tích trữ và
cung cấp điện năng hiệu quả cho những công trình

THÔN G TI N
cần thiết như các văn phòng vào ngày thường, công
trình thương mại vào ngày nghỉ,… Ở mỗi đoạn phố
cũng có sự linh hoạt. Điều khiển tự động tại phòng
kiểm soát trung tâm, góp phần ngăn ngừa bị mất
điện khi có thiên tai. Phấn đấu cắt giảm 60% lượng
phát thải CO2 so với trường hợp xây dựng đô thị
theo hình thức như trước đây.
Ba từ khóa xuyên suốt, trở thành trục chính trong
Ý tưởng xây dựng đô thị thông minh Kashiwanoha
gồm “đô thị cộng sinh với môi trường”, “đô thị sáng
tạo ngành công nghiệp mới”, “đô thị nơi người dân
khỏe mạnh, sống thọ”.
Từ khóa thứ nhất là “đô thị cộng sinh với môi trường”
có nghĩa là phấn đấu xây dựng hệ thống “tiết kiệm
năng lượng, sáng tạo năng lượng, tích trữ năng lượng”
thông qua việc xây dựng lưới điện thông minh, linh
hoạt cấp điện trong khu vực dựa vào nguồn điện phân
tán, sử dụng năng lượng tái sinh như năng lượng mặt
trời, năng lượng gió,., phổ biến việc chia sẻ xe đạp,
chia sẻ xe ô tô chạy bằng điện.
Từ khóa thứ hai là “đô thị sáng tạo ngành công
nghiệp mới” có nghĩa là phấn đấu tạo ngành công
nghiệp mới trên cơ sở phát huy các cơ quan học thuật
& nghiên cứu, công trình nghiên cứu kỹ thuật do chủ
thể là TX Entrepreneur Partners – tổ chức hỗ trợ đầu
tư, trường đại học Tokyo.
Từ khóa thứ ba là “đô thị nơi người dân khỏe mạnh,
sống thọ” hướng tới xây dựng đô thị đáp ứng xã hội TP. Kita Kyushu

dân số quá già thông qua thiết lập trạm y tế với nền
tảng là y tế dự phòng, thúc đẩy quản lý sức khỏe dựa
vào thiết bị đeo tay tự động ghi lại các thông số về
hoạt động trong ngày, phổ biến chương trình tăng
cường sức khỏe, v.v…
Như vậy, tại đô thị thông minh Kashiwanoha, người
ta đã vượt qua khái niệm về đô thị thông minh vốn
được nghiên cứu tại Nhật Bản trước đây là kiểm soát
cung – cầu năng lượng trong nội vùng để thực hiện
tạo dựng ngành công nghiệp mới dựa vào liên kết
giữa nhà nước – nhân dân – cơ quan nghiên cứu, đáp
ứng xã hội già hóa; đồng thời thực hiện xây dựng đô thị tương lai theo
đúng nghĩa là dễ dàng sinh sống.
Đô thị thông minh Kashiwanoha được đánh giá là “xây dựng đô thị tiên
tiến dựa vào liên kết giữa nhà nước – nhân dân – cơ quan nghiên cứu”,
“thiết lập tiêu chuẩn về tính năng môi trường ở một mức độ nhất định
liên quan tới công trình xây mới”, là đô thị đầu tiên của Nhật Bản đạt
được chuẩn cao nhất “chứng chỉ Platinium” của Hệ thống tiêu chuẩn
quốc tế về kiến trúc xanh đối với phát triển lân cận (LEED-ND).
Tanaka Masafumi – Công ty Nikken Sekkei Civil Engineering

Những thành phố thông minh

M ột mạng lưới thông tin và những
nút thắt đang tạo ra kiểu địa lý
mới, địa lý ảo này được kết nối bởi những
chiếc máy tính và các phần mềm đặc biệt
sẽ có thể đáp ứng được những thách
thức lớn như các vấn đề môi trường và
nhu cầu mới của các thế hệ mới.
Nhà triết học Paul Virilio đã nói về "sự
xóa mờ" các khoảng cách, hãy nhìn nhận
lại cách thức mà mạng lưới giao tiếp và
hệ thống giao thông ngày nay đã đang
thay đổi những quan niệm về địa lý tự
nhiên, thay đổi nhận thức của chúng ta
về khoảng cách, kinh tế và các mối quan
hệ của con người như thế nào.
Khi chúng ta nói về các thành phố thông
minh, chúng ta cần hiểu một khái niệm
mới: “công nghệ sinh thái”. Chỉ những
công nghệ mới mới có thể đưa ra câu trả
lời cho những vấn đề lớn sinh ra bởi quá
trình công nghiệp hoá và bởi hiệu ứng
nhà kính trong thời đại chúng ta, những
điều này làm trái đất nóng lên và tạo ra
một tình trạng mất cân bằng không thể
đảo ngược.
Những thành phố thông minh rất phụ
thuộc vào thiết kế thông minh và phải

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 141

 Smart city
được thiết kế từ đầu đến cuối để tạo ra
một Quy hoạch đô thị hoàn chỉnh và sử
dụng các công nghệ hiện đại.
Các thành phố truyền thống được hình
thành trong lịch sử dựa trên các yếu tố
như địa lý, nguồn tài nguyên thiên nhiên,
mật độ dân cư, các trận đánh, bản sắc văn
hoá hay lãnh thổ dân tộc... Nhưng ngày
nay các thành phố mới - những thành
phố thông minh được thiết kế với mục
tiêu rõ ràng về kiểm soát năng lượng,
về hệ thống giao thông, và yêu cầu của
mạng lưới kết nối.
Các thành phố hiện trạng có thể được
chuyển đổi thành các thành phố thông
minh và chia sẻ các mục tiêu tương tự
nhưng cần được hỗ trợ để thích ứng với
các hệ thống chức năng của mạng lưới
và kết nối.
Một thành phố thông minh có thể được
định nghĩa bởi những điều gì? Nếu
Hongkong-Network
142 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
chúng ta xem xét các thành phố như một
thực thể, và chúng ta tập trung vào sự
cân bằng năng lượng và nội hàm cuộc
sống của thực thể đó, chúng ta có thể
hiểu một thành phố thông minh là một
cấu trúc hữu cơ có thể kiểm soát một
cách hợp lý sự cân bằng nguồn năng
lượng đầu vào và đầu ra để đảm bảo mối
quan hệ của con người bên trong và bên
ngoài một cách hoàn hảo và lành mạnh.
Một thành phố thông minh phải kiểm
soát và có thể tái chế càng nhiều càng
tốt, đặc biệt là nước và tất cả các loại chất
thải. Việc kiểm soát năng lượng và mối
quan hệ thân thiện với môi trường cũng
như việc kiểm soát vật liệu xây dựng
chính là chìa khóa của một thành phố
thông minh.
Vai trò của các nhà thiết kế trong quá
trình xây dựng một thành phố thông
minh là gì? Câu trả lời rất rõ ràng, thiết
kế của thành phố thông minh phải có sự
kết hợp giữa những yêu cầu kỹ thuật và
sự phù hợp với con người. Kiến trúc sư
và Nhà thiết kế đô thị cũng phải tích hợp
các yêu cầu về văn hoá và công nghệ.
Bản thiết kế hoàn thiện cuối cùng nhìn
bề ngoài tưởng chừng như là một thành
phố truyền thống nhưng ẩn trong cấu
trúc bên trong nó là những yếu tố hiện
đại nhất.
Trong một thành phố thông minh, có
những mạng lưới khác nhau và kết nối
một cách vô hình để kiểm soát cuộc sống
của thành phố. Chúng ta không nhìn
thấy nhưng chúng vẫn tồn tại, mặt bằng
tự nhiên của thành phố thậm chí có thể
trông rất hỗn độn và rối loạn nhưng tính
logic của máy tính và mạng lưới vô hình
đã bảo vệ và đảm bảo duy trì chức năng
hoàn hảo của nó.
Các công nghệ hiện đại của chúng ta đang
kiểm soát tính phức tạp và làm cho việc
tìm hiểu về thiên nhiên dễ dàng hơn, tìm
kiếm những ý nghĩa mới ẩn trong sự sống
tự nhiên để tạo ra những thiết kế mới
phong phú và các thành phố thông minh.
Khi chúng ta nói về các thành phố thông
minh, chúng ta quên đề cập đến quy mô.
Khi chúng ta kết nối bằng các công nghệ
mới ở vị trí khác nhau, chúng ta hoàn
toàn có thể xây dựng một mạng lưới với
quy mô lớn và tỷ lệ tự nhiên lớn.
Giáo sư. Salvador Pérez Arroyo-
Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần tư vấn
thiết kế Sdesign, Tây Ban Nha
 TIN VUPDA

THÔN G TI N
Hợp tác “Thúc đẩy các hoạt động giao lưu, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học
và đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực quy hoạch, phát triển đô thị”

H ợp tác “Thúc đẩy các hoạt động giao lưu, hợp tác
quốc tế, nghiên cứu khoa học và đào tạo chuyên sâu
trong lĩnh vực quy hoạch, phát triển đô thị”
Ngày 28/11 vừa qua, lễ ký kết bản ghi nhớ hợp tác giữa
Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam; Ban Xúc tiến
và Hỗ trợ đầu tư tỉnh Quảng Ninh cùng Công ty Cổ phần
Tổ chức sự kiện Việt Sing với trường Đại học Kiến trúc Hà
Nội và trường Đại học Xây dựng đã diễn ra tại Cung Quy
hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh. Đây là sự
kiện được VUPDA chủ trì thực hiện nhằm thúc đẩy các
hoạt động giao lưu, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học
và đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực quy hoạch và phát
Tham gia ký bản ghi nhớ là các ông Trương Mạnh Hùng, Phó Trưởng ban
triển đô thị của Hội.
thường trực Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư tỉnh Quảng Ninh; Ông Nguyễn
Buổi lễ diễn ra dưới sự chứng kiến của đại diện lãnh đạo Thành Chung- Giám đốc Công ty Cổ phần tổ chức sự kiện Việt Sing, KTS. Trần
các cơ quan: UBND tỉnh Quảng Ninh, Sở Xây dựng Quảng Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam; PGS.TS. Lê
Quân- Hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc Hà Nội; PGS.TS.NGUT Phạm Duy
Ninh; Cục Phát triển đô thị Bộ Xây dựng và đông đảo cán Hòa- Hiệu trưởng trường Đại học Xây dựng.
bộ, giảng viên của các trường đại học Xây dựng, Kiến trúc
Hà Nội, Kiến trúc TP. HCM.
Lế ký kết được tổ chức tại nơi đây còn nhằm tăng cường sự Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh – Một điểm
quảng bá về những tiện ích và giá trị công năng của Cung đến ấn tượng và hấp dẫn của Tỉnh Quảng Ninh./.

Lễ trao giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc năm 2019

N gày 28/11 vừa qua, Lễ trao giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp
xuất sắc năm 2019 đã long trọng diễn ra tại Cung quy hoạch –
Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh. Buổi lễ được Hội Quy hoạch
Phát triển đô thị Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ninh, TP
Hạ Long, Ban quản lý Cung quy hoạch – Hội chợ và Triển lãm Quảng
Ninh và Trung tâm giao lưu hợp tác quốc tế về quy hoạch (thuộc
VUPDA) tổ chức.
Giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc tổ chức hàng
năm, được coi như “Giải Oscar” đối với các sinh viên theo
học ngành quy hoạch, quản lý đô thị và hạ tầng kỹ thuật đô

Giải Nhì được trao cho 6 đồ án Quy hoạch; 02 đồ án Hạ tầng kỹ

Giải nhất được trao cho 5 đồ án xuất sắc chuyên ngành Quy hoạch thuật đô thị và 01 đồ án Quản lý đô thị

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 143

thị. Năm nay, giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc
được trao cho 34/56 đồ án tốt nghiệp đến từ các trường đại
học: Kiến trúc Hà Nội, Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh, Kiến trúc
Đà Nẵng, Đại học Xây dựng, Đại học Phương Đông, Đại học
Duy Tân, Đại học Tôn Đức Thắng và Đại học Thủ Dầu Một.
Giải Khuyến khích được trao cho 11 đồ án của chuyên ngành Quy
hoạch, Hạ tầng kỹ thuật đô thị và Quản lý đô thị
Các giáo viên hướng dẫn đạt Giải Nhì
144 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
Lễ trao năm 2019 lại một lần nữa là dịp để các bạn sinh viên xuất
sắc cùng các thầy, cô hướng dẫn họ tỏa sáng. Thông qua lễ trao
giải thưởng này, các địa phương, các doanh nghiệp và các nhà
tài trợ có thêm cơ sở vững tin vào thế hệ tương lai và cơ hội để
lựa chọn những tài năng trẻ phù hợp cho doanh nghiệp mình.
Giải Ba được trao cho 7 đồ án Quy hoạch; 01 đồ án hạ tầng kỹ thuật
đô thị và 01 đồ án Quản lý đô thị
Các giáo viên hướng dẫn
đạt Giải Nhất
Các giáo viên hướng dẫn đạt Giải Ba
Kết quả Giải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc năm 2019

G iải thưởng đồ án sinh viên tốt nghiệp xuất sắc là hoạt
động thường niên do Hội Quy hoạch Phát triển đô thị
Việt Nam tổ chức, nhằm tôn vinh tinh thần lao động sáng tạo
của sinh viên và giảng viên trong các trường đại học đào tạo
chuyên ngành Quy hoạch, Hạ tầng kỹ thuật đô thị và Quản
THÔN G TI N
lý đô thị. Năm nay, Ban tổ chức giải đã nhận được 56 đồ
án tham gia và ngày 26 tháng 10 năm 2019, Hội đồng giải
thưởng đã tiến hành chấm và xếp giải. Theo đánh giá, đồ án
năm nay có chất lượng tốt nhất, Hội đồng đã thống nhất lựa
chọn và trao giải cho các đồ án có tên sau đây:

I/ Chuyên ngành Quy hoạch: có 26 đồ án đạt giải

GIẢI NHẤT: 05 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Thiết kế kiến trúc cảnh quan công viên văn hóa sinh thái Đồng Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
1
Diều, Phường 4, Quận 8, TP. Hồ Chí Minh

2 Quy hoạch chung thành phố Pleiku Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh

Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan ngoài đê sông Hồng Trường Đại học kiến trúc Hà Nội
3
đoạn từ cầu Chương Dương đến cầu Nhật Tân
Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng tái chế rác thải Trường Đại học kiến trúc Hà Nội
4
Triều Khúc

Quy hoạch chung xây dựng xã Thủ Sỹ, huyện Tiên Lữ, tỉnh
Trường Đại học Xây dựng
5 Hưng Yên (theo định hướng phát triển làng nghề mây tre đan
và du lịch)

GIẢI NHÌ: 06 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Chiến lược phát triển không gian công cộng ven biển Vịnh
1 Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
Quy Nhơn

Quy hoạch chi tiết làng- đô thị nông nghiệp khu vực hồ Mê
2 Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
Linh, phường 9, thành phố Đà lạt, tỉnh Lâm Đồng

3 Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan Thành nhà Hồ Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội

Quy hoạch xây dựng xã Lao Chải, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai
4 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
đến năm 2035

Quy hoạch chung thị trấn Đồng Văn, huyện Đồng Văn, tỉnh
5 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Hà Giang

Quy hoạch phân khu khu đô thị Hà An, xã Quảng Yên, tỉnh
6 Trường Đại học Xây dựng
Quảng Ninh

GIẢI BA: 07 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Thiết kế kiến trúc cảnh quan không gian thoát lũ tả ngạn sông
1 Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
Hồng, cạnh cầu Vĩnh Tuy, Quận Long Biên, Hà Nội

Thiết kế kiến trúc cảnh quan công viên giải trí chủ đề: Vũ trụ
2 siêu anh hùng, thuộc phân khu 10, dự án QHĐT Nam Sài Gòn, Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh,TP. Hồ Chí Minh

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 145

 TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Diện mạo mới của làng cổ Thổ Hà- Bảo tồn và phát huy những
3 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
giá trị di sản văn hóa của làng cổ Thổ Hà theo hướng du lịch

Quy hoạch vùng huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai đến năm
4 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
2030, tầm nhìn 2050

Quy hoạch chi tiết khu du lịch huyền thoại Vua Gà, Pạc Sủi-
5 Trường Đại học Xây dựng
Tiên Yên- Quảng Ninh

Quy hoạch chung xây dựng xã Hải Thanh, huyện Tĩnh Gia, tỉnh
6 Trường Đại học Xây dựng
Thanh Hóa

Quy hoạch khu du lịch cộng đồng thôn Đồng Nà- Trà Quế,
7 Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng
thành phố Hội An

GIẢI KHUYẾN KHÍCH: 08 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

1 Thiết kế đô thị tuyến phố chùa Bộc Trường Đại học Xây dựng

2 Thiết kế đô thị khu vực chợ nổi Cái Răng Trường Đại học Tôn Đức Thắng

Thiết kế kiến trúc cảnh quan: Công viên chuyên đề môi trường
3 Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
Đa Phước, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh
Quy hoạch chi tiết 1/500 Khu du lịch sinh thái cù lao Ba Xê,
4 Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
phường Long Bình Tân, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai

Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan vùng chiến sự Can Lộc,
5 Trường Đại học Duy Tân
tỉnh Hà Tĩnh

Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan làng Thổ Hà, xã Vân
6 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang

Quy hoạch khu du lịch sinh thái Đảo Quan Lạn- Vân Đồn,
7 Trường Đại học Phương Đông
Quảng Ninh
Thiết kế đô thị khu vực chợ Thủ Dầu Một, phường Phú Cường,
8 Trường Đại học Thủ Dầu Một
thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

II. Chuyên ngành Hạ tầng kỹ thuật đô thị: có 05 đồ án đạt giải

GIẢI NHẤT: Không

GIẢI NHÌ: 02 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật 1/2000 khu đô thị Suối

1 Son, xã Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai: Giải Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh
pháp nguồn năng lượng mới cấp điện cho công trình công cộng

Thiết kế cải tạo và mở rộng hệ thống cấp nước cho thành phố
2 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Hội An, tỉnh Quảng Nam đến năm 2030

146 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

GIẢI BA: 01 đồ án

THÔN G TI N
TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Quy hoạch và thiết kế hệ thống cấp nước thành phố Uông Bí,
1 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030

GIẢI KHUYẾN KHÍCH: 02 đồ án

TT Tên đồ án tốt nghiệp Cơ sở đào tạo

Thiết kế hệ thống thoát nước thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An đến năm
1 Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
2035

Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500: Hệ thống hạ tầng kỹ thuật khu tái định
cư xã Long Tân, Huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí
2
Chuyên đề: Ứng dụng Geographic Information System (GIS) quản lý Minh
thông tin hạ tầng kỹ thuật

III. Chuyên ngành quản lý đô thị : có 03 đồ án đạt giải

GIẢI NHẤT: Không
GIẢI NHÌ: 01 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Quy chế quản lý Quy hoạch, Kiến trúc khu 7, phân khu H2-2, thành
Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
phố Hà Nội

GIẢI BA: 01 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Quy chế quản lý Quy hoạch, Kiến trúc phường Quang Trung, Thị xã
Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Sơn Tây, Hà Nội

GIẢI KHUYẾN KHÍCH: 01 đồ án

TT TÊN ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP CƠ SỞ ĐÀO TẠO

Vai trò của chính quyền địa phương trong quy hoạch xây dựng (nghiên
1 cứu cụ thể vai trò của UBND phường Phú Hòa, thành phố Thủ Dầu Trường Đại học Thủ Dầu Một
Một, tỉnh Bình Dương)

Tổng hợp kết quả các đồ án được trao giải thưởng cho các
trường, cụ thể như sau:
1/ Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội có 13 giải, trong đó:
+ 02 giải nhất, 05 giải nhì, 04 giải ba, 02 giải khuyến khích.
2/ Trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh có 10
giải, trong đó:
+ 02 giải nhất, 03 giải nhì, 02 giải ba, 03 giải khuyến khích
3/ Trường Đại học Xây dựng có 05 giải, trong đó:
+ 01giải nhất, 01 giải nhì, 02 giải ba, 01 giải khuyến khích
4/ Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng có 01 giải ba
5/ Trường Đại học Phương Đông có 01 giải khuyến khích
6/ Trường Đại học Tôn Đức Thắng có 01 giải khuyến khích.
7/ Trường Đại học Thủ Dầu Một có 02 giải khuyến khích.
8/ Trường Đại học Duy Tân có 01 giải khuyến khích
Căn cứ kết quả các đồ án được trao giải, Hội đồng chấm giải
thưởng năm 2019 đã thống nhất Trường Đại học Kiến trúc
Hà Nội là đơn vị đạt giải tập thể trong số các trường tham
gia. Kết quả giải thưởng được trao cho các em sinh viên sẽ là
hành trang giúp các em tự tin, vững bước, làm chủ công viêc
trong tương lại./.

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 147

Giải Nhất cuộc thi quốc tế
“Ý tưởng quy hoạch Khu đô thị sáng tạo phía Đông TP. HCM”
G iải Nhất cuộc thi quốc tế về ý tưởng
quy hoạch Khu đô thị sáng tạo
phía Đông đã được trao cho liên danh
tư vấn Sakaki – EnCity. Công ty tư vấn
các giải pháp đô thị enCity là Hội viên
tập thể trực thuộc Hội Quy hoạch Phát
triển đô thị Việt Nam.
Đồ án Khu đô thị sáng tạo phía Đông
TP. Hồ Chí Minh bao gồm Quận 2,
Hội nghị khoa học sinh viên trường Đại học Kiến trúc Hà Nội năm 2019
S áng 14/11/2019, tại Trường Đại học
Kiến trúc Hà Nội đã diễn ra Hội nghị
khoa học sinh viên năm 2019, đây là một
hoạt động thường niên có ý nghĩa, luôn
nhận được sự quan tâm chỉ đạo của nhà
trường và sự tham gia của đông đảo
sinh viên.
Theo Báo cáo tổng kết, công tác nghiên
cứu khoa học sinh viên trong năm học
2018 – 2019 đã có 351 sinh viên tham
Khen thưởng các nhóm sinh viên có đề tài đạt
giải Nhất giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa
học cấp trường năm học 2018-2019
Sách mới: “Nhà khoa học - Tầm nhìn thế giới”
T rong quí 3 năm 2019, Nhà xuất
bản Dân trí đã cho ra mắt bạn đọc
ấn phẩm “Nhà khoa học – Tầm nhìn
thế giới” của Viện Khoa học phát triển
Nhân tài và Trí tuệ Việt và Viện Khoa
học Công nghệ Sáng tạo Việt Nam.
“Nhà khoa học – Tầm nhìn thế giới” là
cuốn sách giới thiệu những đóng góp
148 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
Quận 9 và Thủ Đức, được định hướng
xây dựng, phát triển các trung tâm gồm
khu đa chức năng, khu công nghệ - khoa
học, dịch vụ cảng, các khu đô thị, khu
du lịch sinh thái, khu công viên chuyên
đề - thể dục thể thao và khu giáo dục
đại học. Khu đô thị sáng tạo phía Đông
có 3 điểm nhấn là Đại học Quốc gia TP.
Hồ Chí Minh (quận Thủ Đức), Khu đô
Vinh danh các nhóm sinh viên có đề tài dự thi
Giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học”
năm 2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo
gia, thực hiện 98 đề tài nghiên cứu dưới
sự hướng dẫn của hơn 100 thầy cô giáo.
Nhà trường đã chọn 07 đề tài được hội
đồng đánh giá xếp loại xuất sắc để dự
thi Giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu
khoa học” năm 2019 do Bộ Giáo dục và
Đào tạọ tổ chức. Kết quả có 02 đề tài lọt
vào vòng chung khảo, dự kiến sẽ được
tổ chức, xếp loại vào cuối tháng 11/2019.
Tại hội nghị, đại diện nhà trường đã
có giá trị trong quá trình phát triển đất
nước thời kì đổi mới của các anh hùng
lao động, các nhà khoa học, doanh nhân
và trí thức tiêu biểu. Mỗi nhân vật được
tôn vinh trong sách đều mang đến một
câu chuyện riêng, với những đóng góp
không nhỏ của họ cho sự nghiệp phát
triển đất nước.
thị mới Thủ Thiêm (Quận 2) và Khu
Công nghệ cao (Quận 9). Ý tưởng quy
hoạch được dựa trên cơ sở khai thác các
thế mạnh và tiềm năng vốn có để biến
thành phố Hồ Chí Minh trở thành một
trung tâm đổi mới sáng tạo đồng thời
đảm bảo các mục tiêu phát triển bền
vững về kinh tế và môi trường với kết
cấu đô thị thích hợp cho sự phát triển./.
công bố Quyết định cấp giấy chứng
nhận cho sinh viên, giảng viên hướng
dẫn sinh viên thực hiện đề tài đạt giải
thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa
học” năm 2018 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo và Quyết định khen thưởng
sinh viên đạt giải “Sinh viên nghiên
cứu khoa học” năm học 2018-2019 của
Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
Biểu dương các giảng viên có thành tích hướng
dẫn sinh viên thực hiện đề tài nghiên cứu khoa
học đạt giải năm học 2018 - 2019
Cuốn sách gồm ba phần: Phần 1: Anh
hùng lao động thời kì đổi mới; Phần 2:
Dấu ấn Nhà khoa học trên trường quốc
tế; Phần 3: Tấm gương Khoa học Sáng
tạo Kỷ nguyên 4.0.
Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ
tịch Hội Quy hoạch phát triển Đô thị
Việt Nam vinh dự được giới thiệu trong
phần 3 của ấn phẩm này: “Thời gian
có thể lấy đi tuổi tác, sức khỏe của con
người, nhưng ở một khía cạnh nào đó
có những nhân vật thời gian không thể
bào mòn sự nhiệt huyết, niềm say mê
khoa học, lĩnh vực mà bản thân họ đã
lựa chọn và theo đuổi. Với KTS. Trần
Ngọc Chính – nguyên Thứ trưởng Bộ
Xây dựng là một con người như thế.
Trên gương mặt hiền hậu đã in hằn bao
dấu vết thời gian, trong ánh mắt đã dạn
dày sương gió, nhưng ở ông vẫn hiện
rõ một tình yêu vào cuộc sống và khát
Hội thảo “Giải pháp xây dựng mô hình quản lý phát triển đô thị
phù hợp với điều kiện Việt Nam” tại TP. HCM
S áng ngày 02/10/2019, Hội Quy hoạch
Phát triển đô thị Việt Nam (VUPDA)
phối hợp với Sở Quy hoạch kiến trúc TP.
HCM tổ chức Hội thảo “Giải pháp xây dựng
mô hình quản lý phát triển đô thị phù hợp với
điều kiện Việt Nam”. Hội thảo này nằm trong
khuôn khổ thực hiện đề tài “Nghiên cứu,
đánh giá, đề xuất mô hình quản lý phát triển đô
thị phù hợp với điều kiện Việt Nam” do Bộ Xây
dựng giao cho Hội Quy hoạch Phát triển đô
thị Việt Nam chủ trì thực hiện.
Tại hội thảo, đã có nhiều ý kiến đóng góp
cho tiêu chí và mô hình quản lý phát triển
đô thị phù hợp với điều kiện Việt Nam
Hội thảo “Quy hoạch phát triển đô thị ven sông, biển và quản lý môi trường
các đô thị - khu công nghiệp tỉnh Quảng Nam”
S áng 26.11.2019, Hội thảo khoa học
với chủ đề “Quy hoạch phát triển đô
thị ven sông, ven biển và quản lý môi
trường các đô thị, khu công nghiệp tỉnh
Quảng Nam” do VUPDA và UBND tỉnh
Quảng Nam phối hợp tổ chức tại Thành
phố Tam Kỳ. Tới tham dự và điều hành
hội thảo có Phó Chủ tịch Thường trực
tỉnh Quảng Nam Huỳnh Khánh Toàn;
Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị
Việt Nam KTS. Trần Ngọc Chính và Ông
Nguyễn Phú, Giám đốc Sở Xây dựng
Quảng Nam.
Hội thảo nhằm nhìn nhận lại những hạn
do nhóm nghiên cứu đề xuất. Theo đó,
khung mô hình quản lý phát triển đô thị
phù hợp với điều kiện của Việt Nam sẽ
được dựa trên các nền tảng chính là:
- Bộ máy chính quyền đô thị với 2 cơ quan
là HĐND và UBND;
- Con người: bao gồm lãnh đạo và cán
bộ liên quan đến hoạt động quản lý phát
triển đô thị các cấp;
- Công cụ quản lý: văn bản QPPL, chương
trình, kế hoạch phát triển đô thị đã được
duyệt, các loại quy hoạch đô thị; quy
chuẩn, tiêu chuẩn... liên quan đến quy
hoạch và QLPTĐT;
chế và thách thức mà Quảng Nam đang
phải đối mặt cùng những lợi thế của tỉnh
trong phát triển đô thị. Mục tiêu của tỉnh
là đến năm 2020 – kết thúc nhiệm kỳ
2015 - 2020, tỷ lệ đô thị hóa sẽ đạt 35%,
định hướng phát triển đô thị bền vững
gắn với điều kiện tự nhiên vùng ven
sông, ven biển, gắn với việc quản lý và
bảo vệ môi trường. Thành phố Tam Kỳ
được phát triển hướng đến đô thị loại I
vào năm 2023, gắn kết với các vùng kinh
tế động lực của tỉnh như Khu kinh tế mở
Chu Lai, khu vực Điện Bàn - Hội An,...
Hội thảo tập trung vào các vấn đề liên
khao được cống hiến nhiều hơn cho
THÔN G TI N
cuộc đời”…
Trong giới kiến trúc sư quy hoạch, ông
là một trong những điển hình tiêu biểu
có nhiều đóng góp cho ngành Xây dựng
và sự nghiệp phát triển đô thị nước nhà.
Năm 2011 ông vinh dự được nhận Giải
thưởng Nhà nước Về Văn học Nghệ
thuật với nhóm công trình: (1) Qui
hoạch chung xây dựng TP. Đà Nẵng; (2)
Qui hoạch chung xây dựng TP. Vũng
Tàu và (3) Qui hoạch chung xây dựng
khu công nghiệp Dung Quất.
- Quy trình quản lý: từ khâu lập quy
hoạch đến tổ chức thực hiện và quản lý
phát triển đô thị theo quy hoạch. Đối với
các đô thị: từ bước hình thành, phát triển
đô thị đến tái phát triển đô thị;
- Sự tham gia của cộng đồng trong công
tác quản lý phát triển đô thị.
Các đề xuất này sẽ được Hội Quy hoạch
phát triển đô thị Việt Nam tiếp tục tổ
chức lấy ý kiến của các cơ quan, các Viện
nghiên cứu, trường đại học và các nhà
khoa học… Các ý kiến đóng góp sẽ được
nhóm nghiên cứu bổ sung và hoàn thiện
báo cáo trong thời gian tới./.
kết vùng theo hướng xây dựng các giải
pháp có tác động tích cực tới đô thị hóa,
các hành lang tăng trưởng kinh tế và tăng
cường kết nối Đông - Tây. Việc nâng cao
chất lượng đô thị, tăng cường sức hấp
dẫn, cạnh tranh, để đưa Quảng Nam trở
thành điểm đến của các nhà đầu tư trong
và ngoài nước cũng được hội thảo đề cập.
Hội thảo này là một trong sáu hội thảo
khoa học quan trọng nằm trong chuỗi
sự kiện được tỉnh chọn để bổ sung trong
xây dựng văn kiện của Đại hội Đại biểu
Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, dự kiến tổ chức
vào tháng 10.2020./.
QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 149
Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
nhiệm kỳ 2019 - 2024.
N gày 11/10/2019, Chi hội Quy hoạch
phát triển đô thị trường Đại học Xây
dựng đã tổ chức Đại hội chi hội nhiệm kỳ
2019-2024. Về dự đại hội có Ông Trần
Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch
phát triển đô thị VN và GS. TS. Đỗ Hậu –
Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội; Phía
nhà trương có các lãnh đạo khoa Kiến trúc
Quy hoạch trường Đại học Xây dựng và
toàn thể các hội viên của Chi hội.
Trong nhiệm kỳ qua, Chi hội đã có nhiều
thành tích trong công tác nghiên cứu khoa
học, hoạt động đối ngoại trong nước và
quốc tế, phát triển hoạt động khoa học
của sinh viên và đổi mới trong đào tạo.
Phát biểu tại đại hội, Chủ tịch Trần Ngọc
Chính đánh giá cao kết quả hoạt động
của Chi hội, đồng thời nhấn mạnh trong
nhiệm kỳ mới Chi hội cần kết nối chặt chẽ
với hoạt động của trung ương Hội, tham
gia các cuộc thi của Hội, đặc biệt là kết nối
với mạng lưới CLB nhà Quy hoạch trẻ
toàn quốc, để sinh viên của trường có cơ
hội tiếp cận thực tiễn tốt hơn.
Đại hội đã bầu BCH Chi hội nhiệm kỳ
2019-2024 gồm 5 đồng chí, trong đó Chủ
tịch là TS. Lê Quỳnh Chi – Phó trưởng bộ
môn Quy hoạch; PGS. Phó Chủ tịch -TS.
Nguyễn Thị Thanh Mai – trưởng bộ môn
Quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị; TS.
Phạm Anh Tuấn – bộ môn Kiến trúc cảnh
quan là thư ký Hội.

Đại hội Chi hội Quy hoạch Phát triển đô thị trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
nhiệm kỳ 2019- 2024

N gày 17/10/2019, Chi hội Quy hoạch Phát triển đô thị

Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội đã tiến hành tổ chức Đại
hội nhiệm kỳ 2019- 2024. Về dự đại hội có GS.TS.KTS. Đỗ Hậu
- Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Quy hoạch Phát triển đô
thị Việt Nam; ts. Trương Văn Quảng- Phó tổng thư ký Hội Quy
hoạch Phát triển đô thị Việt Nam; GS.TS.KTS. Nguyễn Tố Lăng
- Nguyên Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
Về phía lãnh đạo nhà trường có PGS.TS.KTS. Lê Quân - Hiệu
trưởng; PGS.TS.KTS. Nguyễn Tuấn Anh - Phó Hiệu trưởng;
TS.KTS. Ngô Thị Kim Dung - Phó Hiệu trưởng cùng đại diện một
số ban, ngành chức năng và toàn thể hội viên trực thuộc.
Đại hội đã nghe báo cáo tổng kết hoạt động của Chi hội trong
nhiệm kỳ 2014 – 2019, phương hướng hoạt động nhiệm kỳ 2019-
2024 và phát biểu chỉ đạo của PGS.TS. KTS. Lê Quân - Hiệu
trưởng nhà trường.
Đại hội đã bầu Ban chấp hành (nhiệm kỳ 2019 - 2024) gồm
11 thành viên do PGS.TS.KTS. Nguyễn Tuấn Anh - Phó Hiệu
trưởng làm Chủ tịch Chi hội.

Quang cảnh Đại hội Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Trường Đại học Ban Chấp hành Chi hội Quy hoạch Phát triển đô thị Trường Đại học Kiến
Kiến trúc Hà Nội (nhiệm kỳ 2019 - 2024). trúc Hà Nội (nhiệm kỳ 2019 - 2024) ra mắt Đại hội

150 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38

Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển đô thị tỉnh Lâm Đồng
N gày 30/11/2019, Đại hội thành lập
Hội Quy hoạch phát triển đô thị
tỉnh Lâm Đồng đã được tổ chức tại thành
phố Đà Lạt. Đây cũng là Đại hội lần thứ
1, nhiệm kỳ 2019-2024 của Hội. Hội Quy
hoạch Phát triển đô thị tỉnh Lâm Đồng là
thành viên đầu tiên của Hội Quy hoạch
Phát triển đô thị Việt Nam tại khu vực
Tây Nguyên, được VUPĐA kết nạp
trong dịp này. Tính đến thời điểm Đại GS.TS. Đỗ Hậu- Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư Trao thẻ và huy hiệu cho các hội viên mới
ký Hội QHPTĐTVN trao Quyết định kết nạp
hội, Hội Quy hoạch phát triển đô thị tỉnh
Hội QHPTĐT tỉnh Lâm Đồng cho Ông Trần
Lâm Đồng đã có 50 hội viên sáng lập, Văn Việt- Trưởng ban Vận động thành lập Hội
ngay trong dịp này, có 42 hội viên mới
được kết nạp và trao thẻ hội viên.
Hội Quy hoạch Phát triển đô thị
(QHPTĐT) tỉnh Lâm Đồng được thành
lập theo Quyết định số 2355/QĐ-UBND
ngày 04/11/2019 của UBND tỉnh Lâm
Đồng và Quyết định số 17/2019/QĐ-
VUPDA ngày 10/10/2019 về việc kết nạp
Hội QHPTĐT tỉnh Lâm Đồng trực thuộc
Hội QHPTĐT Việt Nam.
Đến tham dự đại hội có Ông Phạm S, Phó
Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, Ông Võ
Ngọc Trình, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà
Lạt, Ông Lê Quang Trung- Giám đốc Sở
Xây dựng tỉnh Lâm Đồng. Về phía Hội Chủ tịch VUPDA (thứ 3 từ trái sang) cùng Ban chấp hành Hội QHPTĐT tỉnh Lâm Đồng nhiệm kỳ 2019- 2024
QHPTĐT Việt Nam có các lãnh đạo cao
nhất của Trung ương Hội; Ông Nguyễn Đại hội tiến hành thông qua Điều lệ hoạt chức và phát triển hội viên; tham gia các
Hồng Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Xây động và tiến hành bầu Ban Chấp hành hoạt động chuyên môn về quy hoạch và
dựng- Cố vấn BCH TW Hội; Bà Phan nhiệm kỳ 2019- 2024 gồm 07 thành viên. phát triển đô thị trong lĩnh vực tư vấn
Thị Mỹ Linh- nguyên Thứ trưởng Bộ Xây Ông Trần Văn Việt- Nguyên Phó Chủ và phản biện xã hội. Hội cũng sẽ phát
dựng, Phó Chủ tịch Hội cùng các ông Tô tịch UBND TP. Đà Lạt được bầu làm huy vai trò của mình trong việc góp ý,
Anh Tuấn- Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát Chủ tịch Hội QHPTĐT tỉnh Lâm Đồng. xây dựng văn bản pháp luật, đào tạo và
triển đô thị Hà Nội và ông Phan Đức Trong phương hướng hoạt động nhiệm tổ chức các hội nghị, hội thảo khoa học,
Hải- Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển kỳ 2019- 2024, Hội QHPTĐT tỉnh Lâm đồng thời tham gia các hoạt động của
đô thị TP. Đà Nẵng. Đồng sẽ tiếp tục hoàn thiện công tác tổ Trung ương Hội ./.

Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển đô thị

Nghệ An nhiệm kỳ II (2019 - 2024).

S áng 28/9, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Nghệ An đã

tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm thành lập và tiến hành Đại
hội nhiệm kỳ II (2019- 2024).
Tới dự có ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch
phát triển đô thị Việt Nam, đại diện UBND tỉnh Nghệ An
và lãnh đạo các cấp, ngành liên quan, đại diện lãnh đạo
Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Hà Nội, Thanh Hóa, Thừa
Thiên - Huế, Đà Nẵng... Ban Chấp hành Hội Quy hoạch Ban Chấp hành Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Nghệ An nhiệm kỳ II (2019 - 2024)

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38 151

Phát triển đô thị Nghệ An nhiệm kỳ II
(2019 - 2024)
Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Nghệ An
được thành lập ngày 31/10/2009. Trong
quá trình hình thành và phát triển, Hội
đã góp phần tích cực trong hoạt động
quy hoạch và phát triển đô thị của tỉnh,
đặc biệt là công tác tư vấn, phản biện và
Quy định về bài báo khoa học đăng trên Tạp chí Quy hoạch Đô thị
Đ ể tiếp tục đổi mới, nâng cao chất
lượng và hình thức với cách tiếp cận
mang tính khoa học, phản biện, nâng cao
vị thế của Tạp chí theo hướng tiệm cận với
tiêu chuẩn của các tạp chí khoa học quốc
tế, Tòa soạn Tạp chí Quy hoạch Đô thị xin
gửi tới nhà khoa học, các chuyên gia và
độc giả một số quy định về nội dung và
hình thức trình bày của một bài báo khoa
học khi được gửi đăng trên Tạp chí Quy
hoạch đô thị.
1. Yêu cầu chung
(1) Bài viết gửi đăng trên Tạp chí
QHĐTphải là bài viết chưa từng đăng
trên bất cứ báo hoặc tạp chí nào trước đó.
Đồng thời, tác giả cũng không được gửi
đăng bài viết trên các tạp chí khác, cho
đến khi Ban biên tập trả lời không đăng
bài trên tạp chí QHĐT.
(2) Bài báo gửi đăng trên tạp chí QHĐT
dài tối đa 6.000 từ, cỡ chữ 13 với font chữ
Times New Roman; khổ giấy A4. Phần
hình ảnh cho bài viết (nên có): tác giả cần
gửi file gốc (JPEG); Dung lượng ảnh tối
thiểu là 1MB.
(3) Bài viết gửi về Toà soạn qua hòm thư
điện tử/ email: tapchidothiqh@gmail.com
Hoặc gửi trực tiếp đến Tòa soạn Tạp chí
Quy hoạch Đô thị dưới dạng file mềm và
bản in; Địa chỉ: Hội Quy hoạch Phát triển
Đô thị Việt Nam, Tầng 6, Cung trí thức
Thành phố, số 01, Tôn Thất Thuyết, Cầu
Giấy, Hà Nội.
2. Yêu cầu về bài viết
Tên bài báo
(1) Tên bài báo được viết bằng tiếng Việt
và tiếng Anh,
(2) Tên bài báo phải ngắn gọn, rõ ràng và
nêu bật chủ đề bài báo (tên bài tối đa 20 từ)
152 QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 37-38
giám định xã hội cũng như việc bảo vệ
quyền lợi hợp pháp của hội viên. Trong
nhiệm kỳ 2019- 2024, Hội sẽ tiếp tục các
hoạt động đáp ứng yêu cầu về phát triển
đô thị của tỉnh trong bối cảnh mới.
Với những kết quả đạt được, Hội Quy
hoạch Phát triển đô thị Nghệ An đã nhận
được nhiều danh hiệu thi đua do Liên
Tên tác giả: có kèm theo chức danh và học
vị. Nếu có trên 2 tác giả làm việc ở cơ quan
khác nhau thì tên tác giả được đánh dấu
hoa thị (*) ở phía trên. Dấu hoa thị chỉ nơi
làm việc của tác giả được viết ở cuối trang
đầu tiên của bài báo.
Chapeau/mũ bài: là những thông điệp cốt
lõi nhất của bài viết mà tác giả muốn gửi
đến độc giả (được nhấn mạnh bằng phần
chữ in đậm)
Tóm tắt bằng tiếng Anh: Bài gửi đăng cần
có phần tóm tắt nội dung bằng tiếng
Anh. Nêu được mục đích, phương pháp
nghiên cứu chính, kết quả nghiên cứu và
kết luận chủ yếu. Có từ khoá bằng tiếng
Việt và tiếng Anh theo thứ tự alphabet.
Cấu trúc bài viết (gợi ý- chủ yếu áp dụng cho các
bài báo khoa học, được tính điểm)
Đặt vấn đề: Tóm lược vấn đề nghiên cứu
đã được công bố trong và ngoài nước; nêu
mục tiêu nghiên cứu, giải thích làm rõ sự
lựa chọn đề tài và mục tiêu nghiên cứu để
thấy được tính thời sự, tính mới, tính khoa
học và sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu.
Đối tượng, mục đích và phương pháp
Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: phải làm
rõ được đề tài nghiên cứu về cái gì? trong
phạm vi nào?
Mục đích nghiên cứu: phải làm rõ đề tài
mong muốn sẽ đạt được điều gì hoặc giải
quyết những vấn đề gì?
Phương pháp nghiên cứu: nêu rõ cách
tiếp cận nghiên cứu, các phương pháp
nghiên cứu phù hợp đối tượng, mục đích,
yêu cầu nội dung nghiên cứu đề tài. Giải
thích rõ cách thức tiến hành sử dụng
chúng.
Kết quả: Trình bày đầy đủ, khách quan các
kết quả thu được sau nghiên cứu, các kết
quả này phải phục vụ, đáp ứng được mục
đích (mục tiêu) nghiên cứu. Các số liệu
hiệp các Hội KHKT Việt Nam, Hội Quy
hoạch Phát triển đô thị Việt Nam khen
thưởng cho các tập thể và cá nhân đạt
thành tích xuất sắc.
Đại hội đã bầu ra Ban chấp hành nhiệm
kỳ II gồm 26 người. TS. Hà Văn Lê tiếp tục
được Đại hội tín nhiệm bầu làm Chủ tịch
Hội Quy hoạch phát triển đô thị Nghệ An.
phải chính xác và khớp với nhau.
Phần kết quả nghiên cứu chỉ trình bày các
kết quả nghiên cứu của đề tài, không giải
thích, so sánh và bàn luận.
Bàn luận
Chủ yếu bàn luận các vấn đề liên quan đến
mục đích (mục tiêu) nghiên cứu.
Nhận xét, đánh giá một cách khách quan
các kết quả nghiên cứu, nêu được những
điểm mới và đóng góp của kết quả nghiên
cứu đề tài.
Dự báo hướng nghiên cứu tiếp và khả
năng ứng dụng các kết quả nghiên cứu
vào thực tiễn. Một số kiến nghị (nếu có).
Kết luận
Nêu kết quả nghiên cứu chủ yếu có tính
khái quát liên quan đến mục đích (mục
tiêu) nghiên cứu của đề tài.
Chú thích và tài liệu tham khảo
(1) Chú thích được trình bày ngay ở cuối
trang viết.
(2) Tài liệu tham khảo:
- Các tài liệu tham khảo (tiếng Việt và
tiếng nước ngoài theo alphabetic) được
đánh số để chỉ dẫn chúng được trích dẫn
ở đâu trong tài liệu tham khảo. Số thứ tự
được đánh trong ngoặc vuông, ví dụ: [3]
với 1 hoặc [2,5, 7-9] với nhiều số chỉ dẫn.
- Thứ tự trích dẫn:<Tác giả>, (< Năm xuất
bản>), “<Tên tài liệu được trích dẫn>”,
<Tên nguồn><Số/Vol>, pp<trang đầu-
trang cuối>.
3. Các yêu cầu khác
(1) Bài viết không đạt yêu cầu, Toà soạn
không trả lại bản thảo.
(2) Bài viết chỉ được đăng khi phản biện nhận
xét về chất lượng bài báo đồng ý cho đăng.
(3) Tác giả đồng ý trao bản quyền bài viết
(bao gồm cả phần tóm tắt) cho Ban Biên
tập Tạp chí Quy hoạch Đô thị.