TẠP CHÍ TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ NGÀNH XÂY DỰNG

EDITOR-IN-CHIEF
Tran Huu Ha, Ph.D

Nguyen Thi Thanh Huong, M.A

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP EDITORIAL COMMISSION

TS. Trần Hữu Hà - Chủ tịch Hội đồng
PGS. TS Vũ Ngọc Anh - Ủy viên
PGS. TS Phạm Minh Hà - Ủy viên
GS. TS Nguyễn Tố Lăng - Ủy viên
PGS. TS Vũ Thị Vinh - Ủy viên
PGS. TS Nguyễn Võ Thông - Ủy viên
PGS. TS Vũ Liêm Chính - Ủy viên
TS. Nguyễn Anh Dũng - Ủy viên
TS. Phạm Văn Bộ - Ủy viên
TS. Lưu Đức Minh - Ủy viên
PGS. TS Nguyễn Vũ Phương - Ủy viên
Ths. Dương Thành Phố - Ủy viên
Ths. Nguyễn Thị Thanh Hương - Ủy viên thư ký
Tran Huu Ha, Ph.D - Commission President
Vu Ngoc Anh, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Pham Minh Ha, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Nguyen To Lang, Prof. Ph.D - Commissioner
Vu Thi Vinh, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Nguyen Vo Thong, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Vu Liem Chinh, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Nguyen Anh Dung, Ph.D - Commissioner
Pham Van Bo, Ph.D - Commissioner
Luu Duc Minh, Ph.D - Commissioner
Nguyen Vu Phuong, Assoc. Prof. Ph.D - Commissioner
Duong Thanh Pho, M.A - Commissioner
Nguyen Thi Thanh Huong, M.A - Secretary

EDITORS AND ADMINISTRATORS

Nguyen Thi Dieu Linh
Le Thi Thanh Hao
Bui Thanh Dat
Nguyen Hoai Nam

HEAD OFFICE
Km 10, Nguyen Trai Road,
Thanh Xuan District, Ha Noi, Viet Nam
Tel: 024 33120207
Fax: 024 38546319 Fax: 024 38546319
Email: xddt@amc.edu.vn Email: xddt@amc.edu.vn

Giấy phép xuất bản Số: 143/GP-BTTTT, Ngày 25 tháng 4 năm 2015
 Quý Bạn đọc thân mến!
Một mùa xuân mới lại về với khí thế mới và khát vọng mới! Lòng người phấn khởi, hân hoan trước những thành tựu toàn diện
trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của nước ta. Đặc biệt, khi dịch Covid-19 chưa hoàn toàn kết thúc, những khó
khăn mà chúng ta vẫn phải đối mặt như lạm phát, suy thoái, khủng hoảng năng lượng,... thì những thành tựu đáng kể trên các
mặt trận đã phản ánh nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân ta trong sự nghiệp đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới, công nghiệp hóa
và hiện đại hóa.
Thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao
năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022, Bộ Xây dựng đã ban hành Chương trình hành động để triển khai với 15 nhóm nhiệm vụ,
giải pháp chủ yếu, 80 nhiệm vụ cụ thể và đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Đáng chú ý như tỷ lệ đô thị hóa cả nước tính theo khu
vực nội thành/nội thị ước đạt 41,7%; Tỷ lệ đô thị hóa cả nước tính theo khu vực toàn đô thị ước đạt 53,7%; Tỷ lệ người dân đô thị
được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung ước đạt 93%; Tỷ lệ nước thải được thu gom ước đạt 15%. Nhiều nhiệm
vụ khác như quản lý Quy hoạch - Kiến trúc; Quản lý phát triển đô thị; Quản lý, phát triển nhà ở; Đảm bảo thị trường bất động sản
phát triển ổn định, lành mạnh,... được triển khai quyết liệt, kịp thời.
Số Xuân Quý Mão của Tạp chí Xây dựng và Đô thị kỳ này đăng tải những nội dung tiêu biểu như: Các chính sách tiền tệ, tài
khoá hỗ trợ phục hồi kinh tế - Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam; Công tác đổi mới tư duy, tạo điều kiện chuyển nhanh
– bền vững từ chiến lược đến dự án đầu tư và quản lý thúc đẩy phát triển đô thị; Giải pháp phát triển thị trường bất động sản bền
vững tại Việt Nam; Tăng cường đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực quản lý xây dựng và đô thị; ... cùng nhiều bài báo khoa học
chất lượng khác.
Nhân dịp Xuân mới 2023, Ban Biên tập Tạp chí Xây dựng và Đô thị trân trọng cảm ơn các lãnh đạo, chuyên gia, nhà quản lý,
cộng tác viên và đặc biệt là quý độc giả đã tin cậy, đồng hành cùng Tạp chí trong suốt thời gian qua. Tạp chí mong tiếp tục nhận
được sự quan tâm, đóng góp nhiệt tình, trách nhiệm hơn nữa trong thời gian tới!
Xin kính chúc năm mới an lành, hạnh phúc và thành công!

Tổng Biên tập

TS. TRẦN HỮU HÀ
 MỤC LỤC
86 + 87
06 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ 63 KINH NGHIỆM QUẢN LÝ
06 Đẩy mạnh triển khai đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực 63 Bàn về giải pháp đổi mới quản trị quốc gia về lao động nhằm
quản lý xây dựng và đô thị thích ứng điều kiện bình thường mới sau đại dịch Covid-19
................................................................... Trần Hữu Hà và thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam
10 Phát triển đô thị xanh, thông minh tại Hà Nội – Định hướng .............................................................. Đoàn Ngọc Xuân
phát triển và một số giải pháp 68 Giải pháp huy động vốn phát triển nông thôn trước yêu cầu
............................................................. Trần Ngọc Chính của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
15 Phát triển đô thị - Vấn đề mang tính cấp thiết của thời đại ........................................................... Phạm Thị Thu Hiền
.......................................................... Nguyên Hương 72 Các mô hình tiếp cận quyền sử dụng đất trên thế giới và một
20 Quy hoạch và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột trong số khuyến nghị ở Việt Nam
quá trình xây dựng thương hiệu “Thành phố cà phê thế giới” .................................................................... Lưu Thị Thủy
.................................................................. Vũ Văn Hưng
24 Quy hoạch cho giai đoạn quá độ: Kinh nghiệm của vùng 77 NGHIÊN CỨU ĐÀO TẠO
ÎLE-DE-FRANCE và triển vọng áp dụng cho các đô thị Việt Nam 77 Công nghệ 4.0 – Phương tiện dạy học mới - Tiềm năng và
.......................................................... Emmanuel CERISE thách thức trong chuyển đổi số giáo dục
................................................................. Phạm Thị Thảo
29 VẤN ĐỀ HÔM NAY
29 Các chính sách tiền tệ, tài khoá hỗ trợ phục hồi kinh tế - 82 TIN ĐÀO TẠO
Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam 87 TIN XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
............................................................. Nguyễn Thị Hòa 91 TIN QUỐC TẾ
33 Địa kinh tế - Đô thị biển phát triển bền vững, động lực
cho nền kinh tế quốc gia 93 NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG
................................................ Đỗ Tú Lan/Đào Ngọc Như 93 Nghiên cứu ứng dụng giải pháp cọc bê tông cốt thép kết
41 Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị trong bối hợp vải địa kỹ thuật xử lý nền móng cho công trình kho chứa
cảnh biến đổi khí hậu tại Việt Nam hàng tại khu công nghiệp Đình Vũ – Hải Phòng
...................................................... Nguyễn Tuấn Quang ......................................................... Nguyễn Thanh Tùng
46 Giải pháp phát triển thị trường bất động sản bền vững tại 96 Nghiên cứu tính toán khoảng cách vết nứt dầm bê tông nhẹ
Việt Nam sử dụng hạt cốt liệu nhẹ tái chế chịu uốn ở trạng thái giới hạn II
............................................................. Nguyễn Văn Vẹn ..................................... Lê Ngọc Lan/ Nguyễn Hùng Phong
48 Giải pháp tăng cường đầu tư phát triển nhà ở xã hội hướng đến
mục tiêu hoàn thành một triệu căn hộ giai đoạn 2021-2030 100 XÂY DỰNG THẾ GIỚI
.......................................................... Phạm Thanh Bình 100 Resource Rows - dự án nhà ở được xây dựng bằng vật liệu tái
50 Chuyển đổi số trong bất đổng sản nhà ở hướng đến phát chế và tái sử dụng
triển minh bạch và bền vững .................................................................... Nguyễn Linh
................... Nguyễn Lưu Bảo Đoan/Nguyễn Thị Hồng Thu
55 Xây dựng, phát triển đô thị thông minh trong bối cảnh đô 103 TIẾNG ANH CN XÂY DỰNG
thị hóa và chuyển đổi số ở Việt Nam Nâng cao kỹ năng viết Tiếng Anh cho cán bộ công chức,
........................................................................... Lê Hảo viên chức
59 COP27 - Cùng cam kết hành động với những kết quả thiết thực ......................................................... Vũ Thị Thanh Hương
......................................................... Nguyễn Thị Tố Như
107 TRẢI NGHIỆM
Những câu chuyện ngắn càng biết sớm, càng dễ thành công
và được mọi người quý trọng

108 HỎI ĐÁP

06 CONSTRUCTION AND CITY FORUM 72 Models of access to land use rights in the world and some
06 Strengthening the training and fostering human resources for recommendations in Vietnam
construction and urban management ................................................................... Luu Thi Thuy
....................................................................... Tran Huu Ha
10 Green, smart urban development in Hanoi – Orientations to 77 RESEARCH AND TRAINING
develop and some solutions 77 Technology 4.0 - New means of teaching - Potentials and
................................................................. Tran Ngoc Chinh challenges in education digital transformation
15 Urban development - An urgent issue of the times ................................................................. Pham Thi Thao
................................................................... Nguyen Huong
20 Planning and development of Buon Ma Thuot city in the 82 TRAINING NEWS
process of building its brand "coffee city of the world" 87 CONSTRUCTION AND CITY NEWS
...................................................................... Vu Van Hung 91 INTERNATIONAL NEWS
24 Planning for transition period: the experience of ÎLE-DE-FRANCE
region and its prospects to apply it to Vietnamese cities 93 RESEARCHES AND APPLICATIONS
............................................................... Emmanuel CERISE 93 Research and application of reinforced concrete pile
solutions combined with geotextile foundation treatment for
29 TODAY’S ISSUES warehouse works in Dinh Vu industrial zone - Hai Phong
29 Monetary and fiscal policies to support economic recovery - .......................................................... Nguyen Thanh Tung
International experience and lessons for Vietnam 96 Study on calculating the crack distance of light concrete
.................................................................. Nguyen Thi Hoa beams using recycled lightweight aggregates subjected to
33 Geoeconomics - Sustainable development of the coastal city, a bending at limit state II
driving force for the national economy ...................................... Le Ngọc Lan/Nguyen Hung Phong
.................................................... Do Tu Lan/Dao Ngoc Nhu
41 Urban planning, construction, management and development 100 WORLD CONSTRUCTION
in the context of climate change in Vietnam 100 Resource Rows: Housing project built with recycled and
........................................................... Nguyen Tuan Quang reused materials
46 Solutions to sustainable real estate market development in .................................................................... Nguyen Linh
Vietnam
................................................................. Nguyen Van Ven 103 ENGLISH FOR CONSTRUCTION INDUSTRY
48 Solutions to enhance the investing and developing social Improving writing skills in English for construction staff under
housing towards the goal of completing one million apartments Project 1659
in the period of 2021 – 2030 .......................................................... Vu Thi Thanh Huong
............................................................... Pham Thanh Binh
50 Digital transformation in residential real estate towards 107 EXPERIENCING
transparent and sustainable development The sooner these short stories are known, the easier it is to be
......................... Nguyen Luu Bao Doan/Nguyẽn Thi Hong Thu successful and respected by everyone
55 Building and developing smart cities in the context of
urbanization and digital transformation in Vietnam 108 QUESTIONS & ANSWERS
............................................................................... Le Hao
59 COP27 – Joint commitment to action with practical outcomes
............................................................. Nguyen Thi To Nhu

63 MANAGEMENT EXPERIENCES
63 Discussing solutions to innovate national labor governance
to adapt to the new normal condition after the Covid-19
pandemic and fulfill Vietnam's international commitments
................................................................ Doan Ngoc Xuan
68 Solutions to mobilize capital for rural development before the
requirements of the industrial revolution 4.0
........................................................... Pham Thi Thu Hien

CONTENTS
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

ĐẨY MẠNH TRIỂN KHAI

ĐÀO TẠO BỒI DƯỠNG
NGUỒN NHÂN LỰC
QUẢN LÝ XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ
TS. Trần Hữu Hà*

Năm 2022 cùng với dự nỗ lực chung của toàn ngành Xây dựng, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị đã
quyết tâm từ những ngày đầu, tháng đầu của năm, sáng tạo, đặt ra nhiều giải pháp có tính khả thi cao để tập
trung thực hiện nhiệm vụ và đã hoàn thành vượt mức kế hoạch Bộ Xây dựng giao.

Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

đào tạo bồi dưỡng và tập huấn
Trong suốt hơn 45 năm xây dựng
và phát triển, Học viện Cán bộ quản
lý xây dựng và đô thị đã đào tạo bồi
dưỡng cho hàng trăm nghìn lượt cán
bộ, công chức, viên chức từ Trung
ương đến địa phương. Trung bình
mỗi năm trên 250 lớp với hơn 20.000
lượt học viên. Năm nay, với kinh
nghiệm vượt qua đại dịch Covid-19
từ năm 2021, Đảng ủy, lãnh đạo Học
viện cùng toàn thể các giảng viên,
viên chức đã đồng lòng nỗ lực ngay
từ đầu năm, triển khai các chương
trình đào tạo bồi dưỡng trong tình
hình mới. Kết quả năm 2022, Học học viên. Theo kế hoạch Bộ giao tại dung như: Nâng cao năng lực quản lý
viện đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng Quyết định số 130/QĐ-BXD ngày xây dựng và phát triển đô thị thông
265 lớp, hơn 19.500 lượt học viên. 23/3/2023, triển khai 16 lớp. Như vậy, minh cho cán bộ lãnh đạo, chuyên
So với kế hoạch đăng ký với Bộ về số lớp và số lượng học viên năm môn đô thị các cấp; Tập huấn Quy
năm 2022 vượt 41% (265/188 lớp) 2022, Học viện đã hoàn thành 100% chuẩn tiêu chuẩn; Tập huấn văn bản
về số lớp, vượt 102% về số học viên kế hoạch Bộ Xây dựng giao. quy phạm pháp luật về bảo vệ môi
(19.456/9.600). Tập huấn theo nguồn ngân sách trường có liên quan đến ngành Xây
Công tác Đào tạo, bồi dưỡng theo NN cấp cho các nhiệm vụ khoa học dựng và Tập huấn nâng cao năng lực
ngân sách Bộ Xây dựng: Học viện thực công nghệ: Học viện triển khai được cho cán bộ xây dựng và phát triển đô
hiện được 16 lớp, với số lượng 1.423 30 lớp với 3.768 học viên, về các nội thị trong cách mạng công nghệ 4.0.

*Giám đốc Học viện CBQL Xây dựng và đô thị

6 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

Công tác tập huấn: Triển khai 51

Ông Dương Đức Tuấn - Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội phát biểu
tại lớp BD Xây dựng tầm nhìn, tư duy chiến lược phát triển Thủ đô
cho Chủ tịch, Phó CT HĐND, UBND Hà Nội
Ngoài các lớp đào tạo, bồi dưỡng,
tập huấn bằng nguồn ngân sách Bộ
giao. Học viện tích cực tìm kiếm đối
tác để triển khai các lớp, kết quả
nổi bật như sau: Đào tạo, bồi dưỡng
cho viên chức các đơn vị sự nghiệp:
20 lớp, với 1.297 học viên. Đào tạo,
bồi dưỡng QLNN về xây dựng cho địa
phương: 54 lớp, với 3.666 học viên.
Trong đó phối hợp với Sở Nội vụ Hà
Nội chiếm tỷ lệ cao 31/54 lớp với
1.789 học viên. Điều đó cho thấy,
Học viện đã nắm bắt kịp thời nhu
cầu đào tạo, bồi dưỡng của đối tác
và chuyển đổi các chương trình mới
phù hợp, thiết thực theo đơn đặt
hàng. So với kết quả cùng kỳ năm
2021 thì năm 2022 Học viện tổ chức
số lớp nhiều hơn về các chương
trình mới này.
Đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng năng
lực hoạt động xây dựng và chuyên
môn nghiệp vụ khối doanh nghiệp:
85 lớp, với 3.671 học viên. Bồi
dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh
thẩm kế viên (hạng III) thực hiện
được 6 lớp với 593 học viên; (Hạng
II) triển khai 01 lớp với 80 học viên.
Đây là chương trình mới được Bộ
phê duyệt năm 2022.
lớp với 5.470 học viên, trong đó tập
huấn về Văn bản quy phạm pháp
luật 30 lớp, với 3.550 học viên. Tổ
chức ôn thi và thi sát hạch cấp chứng
chỉ hành nghề Kiến trúc: 12 đợt thi,
với số lượng 546 học viên tham gia.
Đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ tiếng
Anh chuyên ngành an toàn lao động;
chuyên ngành Luật; chuyên ngành
bất động sản; chuyên ngành điều
khiển tự động hóa và tiếng Anh giao
tiếp du học: 05 khóa, với 57 học viên.
So cùng kỳ năm 2021 số lớp triển
khai cao hơn gấp đôi.
Như vậy, năm 2022, công tác đào
tạo bồi dưỡng, bổ sung kiến thức,
kỹ năng cho cán bộ, công chức,
viên chức ngành Xây dựng đi vào
chú trọng các lớp đặc biệt như: Bồi
dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh
nghề nghiệp Thẩm kế viên; Bồi
dưỡng về đô thị thông minh cho
cán bộ ngành Xây dựng; Bồi dưỡng
kiến thức kỹ năng chuyển đổi số; Bồi
dưỡng kiến thức hội nhập quốc tế;...
Đối với công tác bồi dưỡng cho cán
bộ quản lý đô thị địa phương, Học
viện đã phối hợp chặt chẽ với Sở Nội
vụ Hà Nội để xây dựng các chương
trình mới theo yêu cầu phục vụ công
tác đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ

AMC phối hợp với Sở Nội Vụ Hà Nội tổ chức 04 khóa “Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng chuyên sâu quản trị
các dự án đầu tư xây dựng có yếu tố nước ngoài”

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 7

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Lễ triển khai Dự án “Thành lập Trung tâm hợp tác Việt Nam-Hàn Quốc về đô thị thông minh và công nghệ xây dựng”
cán bộ, công chức, viên chức của
thành phố Hà Nội. Đặc biệt, đã tổ
chức được 04 lớp cho cán bộ diện
Ban Thường vụ Thành uỷ quản lý và
được UBND thành phố Hà Nội đánh
giá cao. Đây là sự nỗ lực, quyết tâm
lớn của cả Đảng ủy, Lãnh đạo, giảng
viên và đội ngũ viên chức phục vụ
các hoạt động đào tạo của Học viện
đã không quản ngại làm việc cả vào
ngày nghỉ và thực hiện nhiệm vụ tổ
chức các lớp ngoài giờ hành chính
đến 9, 10 giờ đêm.
Tăng cường nghiên cứu khoa học
và xây dựng nhiều chương trình mới
đáp ứng yêu cầu thực tiễn
Năm 2022, Học viện đã xây dựng
nhiều chương trình mới đáp ứng yêu
cầu thực tiễn của địa phương, doanh
nghiệp. Tổ chức hoạt động đào tạo
bồi dưỡng (ĐTBD) theo hướng hiện
đại, chuyên nghiệp và hiệu quả. Gắn
kết các chương trình nâng cao năng
lực với công tác tư vấn đổi mới quản
lý Nhà nước, tư vấn xây dựng và phát
triển đô thị cho địa phương, doanh
nghiệp. Nâng cao chất lượng và
năng lực đội ngũ giảng viên cơ hữu,
tăng cường số lượng và chất lượng
8 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
giảng viên kiêm nhiệm và thỉnh
giảng. Tích cực mời các chuyên gia
giỏi, uy tín, giàu kinh nghiệm trong
nước và quốc tế tham gia công tác
ĐTBD đáp ứng yêu cầu phát triển và
hội nhập quốc tế.
Công tác nghiên cứu khoa học
được đẩy mạnh với việc ký mới 8
nhiệm vụ và thực hiện chuyển tiếp
10 nhiệm vụ từ năm 2021 sang năm
2022. Năm 2022, Học viện thực hiện
6 đề tài cơ sở, đặc biệt một số đề tài
có tính ứng dụng cao, mở được lớp
ngay sau khi hoàn thành. Công tác
biên soạn tài liệu được tăng cường.
Năm qua, Học viện tiến hành rà soát
các chương trình, nội dung giảng dạy
đáp ứng sát yêu cầu thực tế, phù hợp
với chính sách và tiêu chuẩn cán bộ,
phù hợp với từng đối tác, học viên.
Phương pháp đào tạo tích cực được
triển khai rộng rãi, đi sâu vận dụng kỹ
năng, xử lý tình huống, phát huy tính
sáng tạo, chủ động của học viên.
Công tác xây dựng thể chế được
kịp thời
Năm 2022, Học viện đã rà soát,
chỉnh sửa, bổ sung 02 Quy chế: Quy
chế giảng viên và quy chế quản lý tài
chính chi tiêu nội bộ để áp dụng vào
tình hình thực tế tại Học viện. Tiến
hành dự thảo chức năng, nhiệm vụ
của Học viện để thay thế Quyết định
số 89/QĐ-BXD ngày 25/01/2018 của
Bộ Xây dựng phù hợp với Nghị định
số 52/2022/NĐ-CP ngày 08/8/2022
của Chính phủ. Thực hiện công tác
quy hoạch cán bộ bổ sung giai đoạn
2021-2026, giai đoạn 2026-2030;
Công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại,
điều động và chấm dứt hợp đồng
lao động theo đúng quy trình và quy
định của Học viện.
Triển khai có hiệu quả các dự án
hợp tác quốc tế
Đối với công tác đào tạo hợp tác
quốc tế, năm 2022, Học viện được Bộ
Xây dựng giao làm chủ 02 dự án: Dự
án: “Tăng cường thể chế và nâng cao
năng lực phát triển đô thị ở Việt Nam”
phối hợp với UN-HABITAT do Cục
Kinh tế liên bang Thụy Sĩ tài trợ; Dự
án hỗ trợ kỹ thuật “Thành lập Trung
tâm hợp tác Việt Nam-Hàn Quốc về
đô thị thông minh và công nghệ xây
dựng” do Chính phủ Hàn Quốc tài
trợ. Hai dự án được Học viện phối
hợp chặt chẽ với các bên liên quan
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

triển khai và đã tổ chức thành công

02 Lễ triển khai Dự án, hiện Học viện
đang tích cực tiến hành các hợp
phần theo đúng mục tiêu Dự án đã
đặt ra.
Học viện hiện đang tiếp tục giữ
mối liên hệ với các đối tác quốc tế:
AFD (Pháp), PSU (Mỹ), TILIT (Hàn
Quốc). Từ đầu năm đến nay, Học viện
đã phối hợp với Expertise France
(Pháp) tổ chức 03 khóa đào tạo
giảng viên về trách nhiệm mở rộng
của nhà sản xuất đối với bao bì; Phối
hợp với FES (Đức) tổ chức Hội thảo
về “Kinh tế tuần hoàn - yếu tố chính
để phát triển đô thị bền vững” tại Đà
Nẵng; Phối hợp với UNIDO tổ chức
Hội thảo về “Kinh tế tuần hoàn trong
xây dựng“; Phối hợp với GIZ (Đức)
tham gia vào dự án MCRP “Hợp phần
nâng cao năng lực về hạ tầng ứng
phó BĐKH cho các đô thị thông qua
các hoạt động đào tạo giảng viên
trong khuôn khổ dự án”. Năm 2022,
Học viện tổ chức 02 Hội thảo về kinh
tế tuần hoàn -Yếu tố chính để phát
triển đô thị bền vững với nhà sản
xuất (ToT).
Một số định hướng trọng tâm
trong thời gian tới
Trước yêu cầu phát triển kinh
tế của đất nước và hội nhập quốc
tế, nhằm đáp ứng mục tiêu quản lý
Nhà nước theo chức năng, nhiệm
vụ của Chính phủ giao cho Bộ Xây
dựng; đòi hỏi phải xây dựng đội
ngũ cán bộ của Ngành mang tính
chuyên nghiệp, tinh thông nghiệp
vụ, nắm bắt luật pháp trong nước,
quốc tế có liên quan, có năng lực xử
lý các công việc trong lĩnh vực được
phân công. Để đáp ứng yêu cầu này,
công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ
cần tiếp tục được tăng cường cả về
số lượng và chất lượng nhằm giải
quyết một số tình trạng yếu kém về
kỹ năng, nghiệp vụ của đội ngũ cán
bộ, công chức ngành Xây dựng hiện
nay. Ngoài ra, công tác nghiên cứu
khoa học phải được đẩy mạnh theo
Hội thảo tham vấn về “Xây dựng chiến lược và lộ trình toàn diện
hướng tới môi trường xây dựng tuần hoàn và các bon thấp”
tổ chức tại Học viện AMC
hướng cung cấp được những luận
cứ khoa học, thực tiễn, tham mưu
cho Bộ trong việc xây dựng cơ chế,
chính sách phục vụ công tác quản lý
của Ngành. Bên cạnh đó, , hoạt động
hợp tác quốc tế trong đào tạo, bồi
dưỡng phải được chú trọng để tiếp
nhận kinh nghiệm tiên tiến, hiện đại
của thế giới trong lĩnh vực xây dựng
để vận dụng vào điều kiện của Việt
Nam trong thời kỳ mới. Thực hiện
hiệu quả Nghị định số 43/2004/
NĐ-CP về tự chủ tài chính và nhân
sự, Nghị định số 60/2021/ NĐ-CP về
tự chủ tài chính trong các đơn vị sự
nghiệp công lập, phấn đấu đến năm
2025 tự chủ tài chính 50% (hiện nay
mới hơn 20%).
Học viện cũng sẽ tiếp tục xây
dựng, hoàn thiện quy trình quản
lý chất lượng ĐTBD; Đổi mới các
chương trình, tài liệu ĐTBD: Điều tra,
khảo sát nhu cầu ĐTBD của cán bộ,
công chức ngành Xây dựng, cán bộ
lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp;
Rà soát các chương trình hiện hành,
loại bỏ những chương trình lạc hậu,
xác định những chương trình cần bổ
sung, chỉnh sửa, kiến nghị xây dựng
các chương trình mới đáp ứng yêu
cầu hội nhập; Cập nhật các văn bản
quy phạm mới để bổ sung, chỉnh sửa
tài liệu đáp ứng với hiện hành.
Đổi mới phương pháp giảng
dạy: Giảng dạy theo phương pháp
tích cực, trao đổi giữa học viên và
giảng viên cùng với sử dụng các
phương tiện hiện đại; Học trực
tuyến E- Learning: Ứng dụng công
nghệ thông tin trong hoạt động
ĐTBD; Hình thành diễn đàn, kết nối
học viên. Xây dựng và triển khai kế
hoạch mời các chuyên gia quốc tế
tham gia công tác ĐTBD, tư vấn đáp
ứng yêu cầu hội nhập. Nâng cao chất
lượng công tác nghiên cứu khoa học
công nghệ, Phát triển mở rộng quan
hệ hợp tác quốc tế,…
Học viện Cán bộ quản lý xây
dựng và đô thị đã và đang có những
bước phát triển vượt bậc, xứng đáng
là đơn vị hàng đầu về ĐTBD, nghiên
cứu khoa học, hợp tác quốc tế và tư
vấn về xây dựng - quản lý đô thị trên
phạm vi cả nước. Trong thời gian tới,
với những mục tiêu, giải pháp thiết
thực, chắc chắn Học viện sẽ ngày
càng phát triển hơn nữa, có những
đóng góp to lớn trong công tác ĐTBD
nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho đội
ngũ cán bộ, công chức ngành Xây
dựng Việt Nam, xứng đáng là 1 trong
những đơn vị SNCL phục vụ công
tác QLNN của BXD theo Nghị định
52/2022/NĐ-CP ngày 08/8/2022 của
Chính phủ.

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 9

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
NHẬN DIỆN CÁC VẤN ĐỀ THỰC TIỄN CỦA
THÀNH PHỐ HÀ NỘI VỀ PHÁT TRIỂN
ĐÔ THỊ XANH, THÔNG MINH
Địnhhướngpháttriểnvàmộtsốgiảipháp
4. NHẬN DIỆN CÁC VẤN ĐỀ THỰC
TIỄN CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI
TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ XANH,
THÔNG MINH
4.1. Những thuận lợi, khó khăn
và thách thức đặt ra trong quá trình
phát triển đô thị, bảo đảm tính bền
vững của Hà Nội
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế
ở Việt Nam nói chung và Thủ đô Hà
Nội nói riêng vừa là điều kiện thuận
lợi, vừa là thách thức lớn cho công tác
phát triển đô thị xanh- thông minh giai
đoạn hiện nay. Để hiểu rõ Điểm mạnh
(Strengths), Điểm yếu (Weaknesses),
Cơ hội (Opportunities) và Thách thức
(Threats) của hiệu quả phát triển đô
thị xanh- thông minh ở Hà Nội, việc
sử dụng mô hình phân tích SWOT là
một công cụ hữu dụng. Trong khuôn
khổ bài giảng này, nội dung phân tích
chỉ tập trung vào một số điểm nhấn
của thực trạng phát triển đô thị xanh-
thông minh, chỉ ra những mặt tồn tại,
điểm yếu, để đưa ra các giải pháp.
* Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng
Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị VN
10 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
KTS. Trần Ngọc Chính*
(Tiếp theo kỳ trước)
Điểm mạnh (Strengths )
S1. Hà Nội có vị trí địa lý thuận lợi, là trung tâm
chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa của cả
nước; giao thông huyết mạch, thuận lợi cho
phát triển kinh tế của Vùng Thủ đô nói riêng
và của cả nước nói chung, nguồn tài nguyên
rất phong phú, đặc biệt là tài nguyên đất, đây
là nguồn lực rất lớn đối với một đô thị có sức
phát triển mạnh, có mật độ dân số cao.
S3. Có lợi thế giá trị cảnh quan tự nhiên, nhiều
tiềm năng về cây xanh và mặt nước. Hành
lang xanh; Vành đai xanh; Nệm xanh?
S4. Là đô thị có nhiều giá trị nhân văn, giá trị di
sản đô thị- là cơ sở tạo nên sự khác biệt/ bản
sắc của HN.
S5. Tổng sản phẩm trên địa bàn thành phố
(GRDP) đứng thứ hai trong cả nước (sau thành
phố Hồ Chí Minh).
S6. Cơ cấu kinh tế đã và đang chuyển đổi
sang hướng công nghiệp - dịch vụ.
S7. Tốc độ đô thị hóa nhanh. Đặc biệt là đầu
tư đô thị sinh thái, đô thị thông minh, đô thị
xanh.
S8. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật: Giao thông xanh;
hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, môi trường đô thị
ngày càng tốt.
S9. Ứng dụng công nghệ thông tin phát triển
mạnh và đều. Tác động của cuộc cách mạng
công nghệ 4.0 vào phát triển đô thị xanh,
thông minh ngày càng cải thiện rõ rệt.
Điểm yếu (Weaknesses)
W1. Phát sinh các vấn đề đô thị: Phát triển các khu đô
thị sinh thái, đô thị xanh - thông minh tăng nhanh
nên cơ sở hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ và theo kịp
với sự phát triển đô thị.
W2. Hiện tượng phân hóa giầu nghèo nhanh, mất
cân bằng thu nhập giữa nông thôn và thành thị.
W3. Hạ tầng kỹ thuật, vừa thiếu vừa yếu, kết nối giao
thông giữa các khu vực đô thị còn yếu làm gia tăng
chi phí logictics.
W4. Ô nhiễm môi trường đô thị do thải nước từ các
sông, từ không khí, do ngập úng, chất thải rắn.
W4. Cơ cấu công nghiệp giá trị gia tăng thấp, chủ
yếu là các ngành công nghiệp cơ bản và các ngành
công nghiệp tập trung sức lao động.
W5. Thiếu cơ sở vui chơi, giải trí, các công viên, mặt
nước, cây xanh.
W6. Công tác quản lý đô thị xanh còn mới mẻ nên
chưa hiệu quả, chưa có công cụ hiện đại hóa. Thu
hút công nghệ cao không dễ, năng lực quản lý chưa
đáp ứng với yêu cầu đề ra.
W7. Mô hình tăng trưởng chưa đa dạng, có nguy cơ
rơi vào thiếu bền vững…
W8. Vấn đề quản lý nội đô, quản lý mở rộng tràn lan,
thiếu tính toán; thiếu kết nối vùng của các đô thị;
W9. Đô thị trung tâm có xu hướng phát triển gây
quá tải lên hệ thống kết cấu hạ tầng.
W10. Các đô thị vệ tinh, đô thị sinh thái chưa phát
triển, không thu hút được dân số để giảm áp lực cho
nội đô.
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

xanh, môi trường đô thị xanh, an

Cơ hội (Opportunities) Thách thức (Threats)
toàn, y tế xanh, giáo dục xanh cho
O1. Có nhiều tiềm năng để thu hút T1. Thủ đô Hà Nội cần trở thành một đô thị hoạt động có
cư dân sống tại các khu đô thị xanh,
đầu tư nước ngoài. hiệu quả, bền vững, có tính cạnh tranh cao trong Vùng Thủ
O2. Nhận thức về môi trường đô thị đô và Quốc gia. cung cấp thông tin có chiều sâu,
ngày càng cao tạo ra nhu cầu đảm bảo T2. Hà Nội cần phải giữ gìn hình ảnh của một đô thị lịch sử, chiều rộng cho lãnh đạo ra quyết
môi trường, đảm bảo phát triển đô thị giàu văn hóa truyền thống. định thông minh hơn… Có chiến
xanh, bền vững trở nên cấp thiết. T3. Phát triển công nghiệp nếu không cẩn thận sẽ trở thành
lược phát triển công nghiệp xanh
O3. Hà Nội đang phát triển đô thị xanh tiếp nhận rác thải công nghệ, công nghệ bẩn mà hậu quả
ngày càng tăng nên làm cho nhu cầu của nó sẽ là khôn lường. để giảm thiểu ô nhiễm môi trường
đầu tư phát triển đô thị xanh ngày T4. Nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn, Chính phủ phải nước, môi trường khí và chất thải
càng nhiều. giảm bội chi, ngân sách chi cho đầu tư phát triển đô thị rắn để xây dựng đô thị xanh - thông
O4. Xu thế hội nhập quốc tế ngày xanh- thông minh chưa được chú trọng.
càng lớn, chủ động hội nhập, liên kết T5. Biến đổi khí hậu tác động mạnh đến đầu tư phát triển
minh - hiện đại - bền vững. Xây dựng
quốc tế đa phương: APPF, RCEP, EVFTA, đô thị xanh, cũng như môi trường sống của cư dân đô thị. và quản lý đô thị xanh bằng công
CPTPP… sẽ tạo ra một cơ hội để đẩy T6. Hội nhập quốc tế kéo theo mức độ cạnh tranh trong đầu nghệ thông minh sẽ làm tăng hiệu
mạnh phát triển công nghiệp tham tư phát triển đô thị xanh- thông minh ngày càng cao.
quả, giảm chi phí trong công tác
gia chuỗi giá trị toàn cầu T7. Nguồn lực tự nhiên và xã hội khan hiếm cho nên việc thu
O5. Có cơ sở nền tảng công nghệ hút nguồn lực trong công tác quản lý đầu tư phát triển đô quản lý đô thị xanh. Để phát triển
thông tin, được kết nối với các nhà thị xanh là rất khó. đô thị xanh, đô thị thông minh, Hà
cung cấp có thể mạnh như VNPT, T8. Các vấn đề về xã hội, môi trường ngày gay gắt do sự Nội cần có sự lựa chọn mô hình và
FPT… phát triển đô thị tăng nhanh nên thiếu hệ thống phát triển
bước đi thích hợp và có một lộ trình
O6. Sự phát triển khoa học công nghệ đô thị xanh theo hướng bền vững.
tạo ra nhiều cơ hội để phát triển kinh T9. Mô hình tổ chức chính quyền đô thị phải chuyển đổi cụ thể để trở thành một thành phố
tế, thay đổi công tác quản lý đầu tư dịch vụ công và phân quyền cho các đô thị trực thuộc nhằm xanh, thành phố thông minh đạt
một cách nhanh chóng và hiệu quả thúc đẩy công tác quản lý đô thị và thu hút đầu tư. tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại và văn
hơn. T10. Khả năng gây sự bất bình đẳng trong việc thụ hưởng
O7. Chính sách quản lý đầu tư phát các dịch vụ công và các lợi ích mà phát triển đô thị thông
minh, có sức cạnh tranh cao.
triển đô thị xanh bình đẳng với mọi minh đem lại. 4.2. Nhận diện một số vấn đề
thành phần kinh tế đã khuyến khích T11. Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường bất động của Hà Nội trong quá trình phát
đầu tư phát triển đô thị xanh- thông sản, gây ra nhiều biến đổi về diện mạo và cảnh quan kiến
triển đô thị xanh, thông minh
minh. trúc và gây ra áp lực lên đất đai và hạ tầng.
Trong thời gian qua, Hà Nội nỗ
lực từng bước hiện thực hóa mục
Từ các phân tích đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và rủi ro ở trên, có tiêu trở thành thành phố thông
thể thấy thách thức đặt ra cho thành phố Hà Nội là rất lớn. Nhưng trong thời minh, hiện đại, xứng tầm là Thủ đô
gian tới, có thể đạt được mục tiêu phát triển đột phá và lộ trình cần được có vị trí trong khu vực và thế giới.
thực hiện từng bước một cách đúng đắn, phù hợp với tiềm năng và thực tế Theo đó, diện mạo Thủ đô đã có
của thành phố. Từ cơ hội và điểm mạnh, Hà Nội cần xây dựng các ứng dụng nhiều thay đổi, ngày càng khang
thông minh để phát triển đô thị xanh, cung cấp các dịch vụ thông minh trang, văn minh, hiện đại hơn, hạ
trong các lĩnh vực quản lý đô thị xanh như giao thông xanh, hạ tầng kỹ thuật tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật được
quan tâm đầu tư, công tác xây dựng
quy hoạch quản lý đất đai, quản lý
đô thị, trật tự an toàn giao thông,
giữ gìn kỷ cương xã hội được tăng
cường, nếp sống, văn minh đô thị
có chuyển biến tương đối tích cực.
Mục tiêu xây dựng thành phố xanh,
sạch, đẹp đang dần được cụ thể hóa
hơn. Tuy nhiên, bên cạnh đó Hà Nội
cũng đang đối mặt với một số hạn
chế sau:
- Xây dựng đô thị xanh mới dừng
lại ở mức độ ý tưởng, nhận thức, định
hướng chung mà chưa trở thành hệ
thống văn bản pháp luật quy định rõ
Phát triển nhanh và bền vững Thủ đô theo hướng ràng, đầy đủ, chặt chẽ và đồng bộ về
đô thị xanh, thông minh và hiện đại khái niệm, định nghĩa cũng như các

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 11

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

Phấn đấu đến năm 2030, Hà Nội trở thành thành phố “xanh – thông minh – hiện đại”

tiêu chí, nguyên tắc, chỉ tiêu và phương pháp cho việc lập quy hoạch xây chuyên gia, hiện nay hình hài các đô
dựng một đô thị xanh; thị vệ tinh vẫn không rõ ràng, không
- Nhận thức về đô thị xanh mới chủ yếu nhấn mạnh đến “phần cứng” (cây có sức hút đối với cư dân, khiến dân
xanh, mặt nước, xử lý chất thải, nước thải,…) mà còn ít chú ý đến một hệ thống số nội đô vẫn phát triển một cách
toàn diện (bao gồm cả sản xuất xanh, năng lượng xanh, lối sống xanh…). không kiểm soát được; (3) Ứng dụng
- Nguồn lực đầu tư phát triển theo quy hoạch, thực hiện quy hoạch công nghệ thông tin trên toàn bộ
không theo kịp nhu cầu thực tiễn, việc quản lý thực hiện theo quy hoạch không gian của khu đô thị còn hạn
chưa tốt đã gây ra một loạt các vấn đề ở đô thị như: Quá tải khu vực trung chế. Do vậy, vấn đề quy hoạch đô thị
tâm đô thị, tắc nghẽn giao thông, thiếu nước sạch, hạ tầng xã hội, tỉ lệ cần có tầm nhìn dài hạn, phù hợp
xử lý nước thải, rác thải thấp… tạo ra sức ép về suy giảm chất lượng môi với điều kiện, bối cảnh tình hình để
trường sống. từ đó có lộ trình cụ thể, đúng hướng,
- Mâu thuẫn giữa đô thị hóa, công nghiệp hóa và bảo vệ môi trường; Mâu nhằm tạo ra sự đồng bộ trong phát
thuẫn giữa bảo tồn và phát triển đô thị; Mâu thuẫn giữa chỉnh trang làng triển đô thị.
xóm, khu dân cư hiện hữu và khu vực phát triển đô thị mới. Một vấn đề khác là Luật Thủ đô
- Công tác quản lý chưa theo kịp nhu cầu phát triển dẫn đến tình trạng chỉ có phạm vi điều chỉnh trong
phát triển thiếu sự kiểm soát chặt chẽ, thiếu tập trung, mất cân đối giữa dân thẩm quyền riêng của thành phố,
cư và cơ sở hạ tầng, giữa các thành phần của cơ sở hạ tầng, giữa các khu vực nên chưa thực sự tạo ra sức mạnh
trong đô thị, khó khăn trong chuyển đổi ngành nghề, lối sống của dân cư chung của cả nước và những tác
khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang xây dựng đô thị, hiệu quả sử dụng đất động tích cực để phát triển Thủ đô.
đai và các nguồn lực xây dựng phát triển đô thị chưa cao… Bên cạnh đó, Luật Thủ đô còn thiếu
- Ý thức của người dân trong vấn đề bảo vệ môi trường chưa cao, nhận những quy định nhằm bảo đảm việc
thức về tầm quan trọng của môi trường, của phát triển bền vững chưa xây dựng chính quyền đô thị, quản
thống nhất ngay trong hệ thống quản lý, giữa hệ thống quản lý với các nhà lý các đô thị vệ tinh...
đầu tư, đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường còn hạn chế. Nhận diện được những vấn đề
Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đứng trước nhiều rào cản trong xây dựng đô trong quá trình phát triển Hà Nội
thị thông minh. Đó là: (1) Bài toán về phát triển bền vững. Diện tích sau khi theo hướng xanh - thông minh cũng
mở rộng địa giới hành chính lên tới hơn 3.300km2 và tốc độ đô thị hóa, gia là cơ sở để rà soát đánh giá cụ thể
tăng dân số cơ học nhanh chóng khiến Hà Nội đối mặt với nhiều vấn đề để nhận diện các vấn đề tồn tại thực
về quy hoạch, ùn tắc giao thông, an ninh, y tế, giáo dục, năng lượng, phát sự của bản Quy hoạch chung năm
triển nhà ở, xử lý ô nhiễm môi trường... Vì thế, vấn đề đặt ra đối với Hà Nội 2011, từ đó lựa chọn cách thức điều
hiện nay là làm sao bảo đảm sự phát triển bền vững, tạo ra một đô thị xanh chỉnh quy hoạch phù hợp với yêu
thích ứng với xu thế toàn cầu hóa và những biến đổi của môi trường, khí cầu thực tế. Cần giới hạn nội dung
hậu. Hệ thống giao thông Hà Nội giống như một mạng lưới dày ken đặc với quy hoạch chung ở các chiến lược
hệ thống các phương tiện giao thông, đang là “điểm nghẽn” khó tháo gỡ phát triển, không quá cụ thể, vì khi
đối với Hà Nội trước thách thức phát triển bền vững; (2) Theo đánh giá của đó sẽ gây khó khăn cho bước triển

12 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
khai quy hoạch phân khu, quy hoạch
chi tiết. Cần có những quy hoạch và
giải pháp thực hiện riêng như cho
quy hoạch phân khu đô thị sông
Hồng; cải thiện môi trường cảnh
quan các tuyến sông; cải tạo khu tập
thể cũ, di dời cơ sở gây ô nhiễm; bảo
tồn phố cổ, bảo tồn phố cũ, bảo tồn
làng nghề, xây dựng đô thị vệ tinh…
Khi điều chỉnh quy hoạch chung xây
dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030
và tầm nhìn đến năm 2050 cần gắn
với chương trình phát triển đô thị,
phù hợp với Luật Thủ đô (điều chỉnh)
và các cơ chế, chính sách để gắn quy
hoạch với thực hiện quy hoạch, bảo
đảm sự thống nhất, đồng bộ và mục
tiêu phát triển bền vững.
5. CƠ SỞ PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN
THỰC HIỆN PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
XANH, THÔNG MINH CỦA HÀ NỘI
Một số văn bản quy phạm pháp
luật liên quan đến phát triển đô thị
xanh, đô thị thông minh của Hà Nội
1. Luật Xây dựng số 50/2014/QH13
ngày 18/6/2014.
2. Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14
ngày 24/11/2017.
3. Luật Quy hoạch đô thị 2009.
4. Quyết định số 153/2004/QĐ/TTg
ngày 17/8/2004 của Thủ tướng Chính
phủ: “Về việc ban hành Định hướng
chiến lược phát triển bền vững ở
Việt Nam (Chương trình nghị sự 21
của Việt Nam).
5. Quyết định số 1393/QĐ-TTg
ngày 25/9/2012 của Thủ tướng Chính
phủ về Chiến lược quốc gia về tăng
trưởng xanh.
6. Quyết định số 432/QĐ-TTg
của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt
Chiến lược Phát triển bền vững Việt
Nam giai đoạn 2011 – 2020
7. Quyết định số 2623/QĐ-TTg
ngày 31/12/2013 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt danh mục
chương trình, dự án phát triển đô thị
Việt Nam ứng phó với biến đổi khí
hậu đến năm 2020.
8. Quyết định số 403/QĐ-CP ngày 20 tháng 3 năm 2014 về Phê duyệt Kế
hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 - 2020.
9. Quyết định 965/QĐ-BTNMT ngày 23/4/2015 Chương trình hành động
Chiến lược tăng trưởng xanh 2020 đến 2030.
10. Quyết định 419/QĐ-BXD ngày 11/5/2017 Ban hành Kế hoạch hành
động của ngành Xây dựng về tăng trưởng xanh đến năm 2020, định hướng
đến năm 2030.
11. Quyết định số 622/QĐ-TTg ngày 10/5/2017 của Thủ tướng Chính
phủ về Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì
sự phát triển bền vững.
12. Quyết định số 1670/QĐ-TTg ngày 31/10/2017 của Thủ tướng Chính
phủ về Kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam đến năm 2030.
13. Thông tư 01/2018/TT-BXD ngày 05/01/2018 của Bộ xây dựng về việc
quy định về chỉ tiêu xây dựng đô thị tăng trưởng xanh.
14. Quyết định số 84/QĐ-TTg ngày 19/01/2018 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt Kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam đến năm 2030.
15. Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày 26/10/2015 của Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT.
16. Thông tư số 01/2018/TT- BXD về việc Quy định các chỉ tiêu về xây
dựng đô thị tăng tưởng xanh.
17. Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 01/8/2018 Thủ tướng Chính phủ đã
phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn
2018 - 2025 tầm nhìn 2030.
18. Công văn số 3098/BTTTT-KHCN ngày 13/9/2019 của Bộ Thông tin và
Truyền thông công bố Bộ chỉ số đô thị thông minh Việt Nam giai đoạn đến
năm 2025.
19. Nghị quyết 06/NQ-TW ngày 24/01/2022 về quy hoạch, xây dựng,
quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
20. QCVN 01: 2019/BXD- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch
xây dựng.
21. QCVN 07:2010/BXD, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia các công trình hạ
tầng kỹ thuật đô thị.
Cùng nhiều văn bản khác của TP. Hà Nội.
Đô thị hoá là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển
kinh tế - xã hội nhanh và bền vững
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 13
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Trong các văn bản nêu trên,
Nghị quyết số 06-NQ/TW về quy
hoạch, xây dựng, quản lý và phát
triển bền vững đô thị Việt Nam
đến năm 2030, tầm nhìn 2045
vừa được Bộ Chính trị ban hành
vào tháng đầu năm 2022 là cơ sở
có tính pháp lý cao nhất để thống
nhất nhận thức và hành động trong
hoàn thiện thể chế, quy hoạch, xây
dựng, quản lý và phát triển đô thị
bền vững theo hướng đô thị xanh,
văn minh, giàu bản sắc, tháo gỡ
được nhiều điểm nghẽn trong quy
hoạch và quản lý, phát triển đô thị.
Nghị quyết cũng đã xác định
đô thị hoá là tất yếu khách quan,
là động lực quan trọng cho phát
triển kinh tế - xã hội nhanh và bền
vững. Dẫn dắt các hoạt động đổi
mới sáng tạo, là nhiệm vụ thường
xuyên, quan trọng của cả hệ thống
chính trị. Trong công tác quy hoạch
phải đổi mới tư duy, lý luận và
phương pháp quy hoạch đô thị;
bảo đảm quy hoạch đô thị phải có
tầm nhìn dài hạn, đồng bộ và hiện
đại, lấy con người và chất lượng
Hà Nội cần nắm bắt cơ hội để huy động mọi nguồn lực,
đưa thành phố phát triển theo hướng "xanh - thông minh - hiện đại"
14 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
cuộc sống làm trung tâm; cần kết hợp hài hoà giữa quá trình đô thị hoá,
phát triển đô thị với công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nông thôn
mới... Quy hoạch đô thị và phát triển kết cấu hạ tầng các đô thị phải đi
trước một bước và tạo ra nguồn lực chủ yếu cho phát triển đô thị.
Nghị quyết cũng chỉ rõ, cần tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật
và ban hành các cơ chế, chính sách có tính đột phá, vượt trội cho phát
triển đô thị bền vững, thúc đẩy kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng nhanh,
hiệu quả.
Trong quá trình phát triển đô thị, phải bảo đảm kết hợp đồng bộ và
hài hoà giữa cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị với phát triển các đô thị
mới, bảo đảm kiến trúc đô thị hiện đại, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa
đặc trưng.
Phát triển mạnh mẽ liên kết ngành, liên kết vùng và lợi thế kết nối đa
chiều của các đô thị; chú trọng tổ chức lại đời sống dân cư và phát triển
kinh tế trong quá trình tái thiết và phát triển đô thị; bảo đảm chất lượng
sống tại đô thị ở mức cao, đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và hạ tầng xã
hội cho dân cư đô thị.
Phát triển hệ thống đô thị bền vững theo mạng lưới, phân bổ hợp lý,
phù hợp với từng vùng, miền, bảo đảm đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa
các vùng, miền; phát triển các đô thị có chức năng tổng hợp với quy mô
và dân số ở mức hợp lý theo hướng đô thị xanh, thông minh, thích ứng
với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai và dịch bệnh.
Đây là lần đầu tiên Bộ Chính trị có một Nghị quyết riêng về công tác
quy hoạch và quản lý, phát triển đô thị. Hà Nội cần nắm bắt cơ hội để huy
động mọi nguồn lực đưa thành phố phát triển theo hướng "xanh, thông
minh, hiện đại", hướng đi tất yếu cho sự phát triển bền vững của Hà Nội.
Nguyễn Phúc (XDBT)
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ

VẤN ĐỀ MANG TÍNH
Nguyên Hương CẤP THIẾT CỦA THỜI ĐẠI
Năm 2022 được đánh dấu với nhiều sự kiện quan trọng liên quan đến công tác đô thị hóa và phát triển đô
thị ở Việt Nam. Ngày 24/1/2022, Bộ Chính trị lần đầu tiên đã ban hành Nghị quyết 06-NQ/TW về Quy hoạch,
xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngày
11/11/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 148/NQ-CP với các nhóm hành động thiết thực cụ thể hóa
Nghị quyết 06-NQ/TW... Do đó, phát triển đô thị được Đảng, Chính phủ xác định là vấn đề mang tính cấp thiết
của thời đại.

Phát triển đô thị là quy luật

khách quan mang tính thời đại
và toàn cầu trong thế kỷ XXI. Đến
tháng 9/2022 cả nước đã có 888 đô
thị, chiếm khoảng 41,5% dân số cả
nước, đô thị đã và đang là những
động lực phát triển quan trọng của
các vùng miền và cả nước. Đặc biệt,
sau nhiều tác động mạnh của thiên
tai và dịch bệnh thời gian vừa qua,
các đô thị cũng là nền tảng trung
tâm, hình thành những cơ hội mới,
cung cấp giải pháp thúc đẩy nhiều Phát triển đô thị là quy luật khách quan mang tính thời đại và toàn cầu
hoạt động phục hồi nền kinh tế. Bên trong thế kỷ XXI
cạnh đó, sự phát triển của đô thị còn
một số yếu tố chưa bền vững. Hạ và chưa được xã hội hóa. Nguồn lực thảo chào mừng Hội nghị Đô thị toàn
tầng đô thị chưa theo kịp tốc độ đô tài chính chống chịu trước thiên tai, quốc 2022 với các nội dung: Nâng
thị hóa. Công tác cải tạo, chỉnh trang dịch bệnh và biến đổi khí hậu còn cao chất lượng quy hoạch đô thị; Phát
và tái thiết đô thị chưa được quan rất hạn chế. triển hệ thống hạ tầng, chỉnh trang,
tâm và chưa có kế hoạch tổng thể Vừa qua, Bộ Xây dựng phối hợp tái thiết đô thị; Cơ chế, chính sách
để thực hiện, nguồn lực còn thiếu với Ban Kinh tế TW tổ chức chuỗi hội quản lý phát triển đô thị.

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 15

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUY
HOẠCH ĐÔ THỊ HƯỚNG ĐẾN PHÁT
TRIỂN BỀN VỮNG
Hội thảo chuyên đề 1 tập trung đi
sâu phân tích, đánh giá và thảo luận
về các giải pháp chủ yếu cho công
tác lập quy hoạch, xây dựng, quản lý
và phát triển đô thị bền vững theo
quan điểm và tinh thần của Nghị
quyết số 06-NQ/TW; đổi mới tư duy,
lý luận và phương pháp quy hoạch
đô thị; các yêu cầu bảo đảm để quy
hoạch đô thị được phê duyệt có tầm
nhìn dài hạn, đồng bộ và hiện đại,
lấy con người và chất lượng cuộc
sống làm trung tâm; văn hóa và văn
minh đô thị làm nền tảng phát triển;
kết hợp hài hoà giữa quá trình đô
thị hoá, phát triển đô thị với công
nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng
nông thôn mới và cơ cấu lại nền kinh
tế đô thị, đồng thời với quản lý phát
triển xã hội, bảo đảm quốc phòng,
an ninh. Trong đó, quy hoạch đô thị
và phát triển kết cấu hạ tầng các
đô thị phải đi trước một bước, tạo
nguồn lực cho phát triển đô thị.
Phiên hội thảo đã có được 7 tham
luận tới từ các cơ quan, địa phương
trong nước như: Viện Quy hoạch đô
thị nông thôn - Bộ Xây dựng, Hội
Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt
Nam; Viện Quy hoạch Xây dựng Hà
Nội; Sở Quy hoạch Kiến trúc TP Hồ
Hội thảo chuyên đề về Nâng cao chất lượng quy hoạch đô thị hướng đến
phát triển bền vững
16 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Chí Minh; các tổ chức quốc tế như
Hội đồng Quy hoạch Châu Âu; Vùng
Ile de France tại Hà Nội; Chính quyền
Vùng Luân Đôn và nhiều ý kiến tham
gia tọa đàm với các đại biểu tham
gia khác tới từ Hiệp hội các đô thị
Việt Nam; Cục Phát triển đô thị; Văn
phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Quy
hoạch xây dựng vùng Thủ đô; Học
viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô
thị; Bộ Kế hoạch và Đầu tư...
Thông qua các tham luận và trao
đổi đã nổi lên một số gợi ý và định
hướng nhằm hoàn thiện cơ chế,
chính sách liên quan tới công tác
quản lý phát triển đô thị trong thời
gian tới như sau:
Trước tiên, một thông điệp
chung có thể nhận thấy thông
qua các bài trình bày, trao đổi là
việc hoàn thiện pháp luật về quy
hoạch đô thị gắn với những đổi
mới về hướng tiếp cận quy hoạch
và phương pháp thực thi, phù hợp
với nguồn lực thực hiện từ Hội Quy
hoạch và Phát triển đô thị, Hiệp hội
Đô thị Việt Nam. Có thể nói “Quy
hoạch đô thị không đơn giản là xây
dựng hình ảnh mà là tạo ra sự khác
biệt; quy hoạch là khung hướng dẫn
giúp các nhà lãnh đạo hiện thực tầm
nhìn bằng cách sử dụng không gian
như một nguồn lực chủ chốt cho sự
phát triển và gắn kết các bên tham
gia xuyên suốt lộ trình” (UN HabiTat
- Quy hoạch đô thị cho nhà lãnh đạo).
Thứ hai, chia sẻ kinh nghiệm từ
các tổ chức quốc tế cho thấy sự cần
thiết phải xây dựng hệ thống đô thị
với một cơ chế kết nối đô thị ở cấp
vùng để cùng nhau giải quyết các
vấn đề vượt ranh giới hành chính
của từng đô thị như biến đổi khí hậu,
quản lý nguồn nước và xây dựng hạ
tầng khung của vùng. Đồng thời tạo
động lực kết nối phát triển theo cụm,
phát huy được tiềm năng phát triển
của từng đô thị trong vùng, từ đó
góp phần phát triển kinh tế và phát
triển bền vững toàn vùng, toàn hệ
thống đô thị. Có thể thấy, trong phát
triển hệ thống/vùng đô thị cũng cần
lưu tâm hơn tới các đô thị vừa và nhỏ
như là các đô thị vệ tinh, đảm bảo
cân bằng vùng và tránh phụ thuộc
vào các đô thị lớn. Bên cạnh đó, hình
thành khung hệ thống đô thị quốc
gia có sự liên kết chặt chẽ với các
vùng động lực, trục, hành lang kinh
tế là một nhiệm vụ quan trọng khi
triển khai lập Quy hoạch tổng thể
hệ thống đô thị và nông thôn quốc
gia. Chia sẻ từ nước Pháp (Vùng Ile
Defrance tại Việt Nam), cần có cơ
chế thực hiện Quy hoạch “quá độ”
cho các trường hợp quy hoạch, dự
án chưa được thực hiện (như trường
hợp quy hoạch “treo”, dự án “treo”
của Việt Nam) cùng với sự đồng
thuận và tham gia của cộng đồng.
Với kinh nghiệm đến từ Hội đồng
Quy hoạch vùng Luân Đôn cũng chia
sẻ những nguyên tắc hỗ trợ cho việc
thực hiện quy hoạch đô thị.
Thứ ba, các bài trình bày từ TP.
Hồ Chí Minh: Hướng đi nào cho các
đô thị lớn hướng tới thành phố toàn
cầu; từ TP. Hà Nội: Quy hoạch Thủ đô
gắn với nguồn lực, chương trình, kế
hoạch triển khai phát triển đô thị,
những khuyến nghị từ các tham luận
của tổ chức quốc tế cho thấy cần lưu
tâm hơn tới các cơ chế, chính sách
hướng tới mức độ phân cấp, phân
quyền và trao quyền tự chủ cao hơn
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về quy hoạch và phát triển đô thị
gắn với dữ liệu tích hợp của Quốc gia
cho các địa phương, thúc đẩy việc
xây dựng mô hình chính quyền đô
thị, tăng tự chủ trong quản trị, khả
năng cạnh tranh của đô thị cũng
như năng lực huy động các nguồn
lực, nguồn tài chính khác nhau phục
vụ công tác đầu tư phát triển địa
phương tại các đô thị.
Thứ tư, trên cơ sở tham luận của
Học viện Cán bộ quản lý xây dựng
và đô thị cho thấy, xây dựng hệ
thống cơ sở dữ liệu về quy hoạch và
phát triển đô thị gắn với dữ liệu tích
hợp của quốc gia, dữ liệu đất đai là
nhiệm vụ rất quan trọng trong tiến
trình Chuyển đổi số của quốc gia và
từng địa phương.
PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG HẠ TẦNG
VÀ CHỈNH TRANG, TÁI THẾT ĐÔ THỊ -
YẾU TỐ QUAN TRỌNG QUYẾT ĐỊNH
CHẤT LƯỢNG SỐNG ĐÔ THỊ
Hội thảo chuyên đề 2 tập trung
phân tích, đánh giá, tổng kết kinh
nghiệm thực tiễn của địa phương
và giải pháp cải thiện chất lượng hạ
tầng đô thị; đầu tư và mở rộng, nâng
cấp cơ sở hạ tầng, dịch vụ cho các
khu vực nghèo, phi chính thức, khu
vực có điều kiện hạ tầng hạn chế để
góp phần giải quyết tình trạng đói
nghèo, bất bình đẳng, thúc đẩy hòa
nhập đô thị; các dự án, chương trình
giao thông công cộng, cây xanh, tái
thiết đô thị,... cải tạo môi trường, kiến
trúc cảnh quan đô thị cần được thúc
đẩy; việc triển khai hạ tầng số tại các
đô thị phù hợp để thúc đẩy xây dựng
nền tảng phát triển đô thị thông
minh, tạo nguồn lực tài chính bền
vững trong xây dựng mới, cải tạo hệ
thống hạ tầng đô thị hiện có.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập
trung thảo luận những vấn đề về
phát triển hệ thống hạ tầng đô thị
và chỉnh trang tái thiết đô thị, đây là
lĩnh vực mà bất cứ đô thị nào trong
hệ thống đô thị Việt Nam cũng còn
nhiều vấn đề tồn tại. Hệ thống hạ
tầng đô thị với nhiều lĩnh vực như
giao thông, cấp nước, thoát nước,
cây xanh, nghĩa trang là một trong
những yếu tố quan trọng để quyết
định chất lượng sống đô thị.
Trong bối cảnh Đô thị hóa càng
phát triển (mở rộng) và cưỡng bức
do biến đổi khí hậu toàn cầu, các
hiện tượng cực đoan trong đô thị
ngày càng gia tăng và mở rộng. Đặc
biệt là đô thị ven biển còn chịu tác
động do nhiều thiên tai khác (nước
biển dâng, gió mạnh, sóng lớn,…),
Mưa lớn, ngập lụt đô thị ngày càng
trở thành một thách thức rất lớn
đến các đô thị. Đặc biệt, các đô thị
ven biển còn chịu tác động của triều
cường. Nhiều giải pháp được đưa
Số 86+87.2023
ra để ứng phó, thích ứng với các rủi
ro do biến đổi khí hậu và một trong
những giải pháp quan trọng nhất là
phát triển hệ thống hạ tầng đô thị
đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng
với biến đổi khí hậu.
Hội thảo “Phát triển hệ thống hạ
tầng và chỉnh trang tái thiết đô thị”
đề cập đến vấn đề về chỉnh trang tái
thiết đô thị đối với thành phố Hồ Chí
Minh, vấn đề cốt lõi đó chính là hạ
tầng đô thị và đặc biệt là chỉnh trang
hạ tầng giao thông, thoát nước, cây
xanh. Đại biểu đã đề cập đến chỉ
số hiệu quả đầu tư, bài toán đầu tư
trong chỉnh trang tái thiết cho một
khu vực đô thị.
Chúng ta đang sống trong Kỷ
nguyên số với đặc điểm, tính chất và
sự tác động sâu rộng chưa từng có.
Các quốc gia trong quan hệ quốc tế
cũng đang điều chỉnh chính sách,
chiến lược cho phù hợp với những
chuyển động, tác động của kỷ nguyên
số, trong đó có những nội dung về hội
nhập quốc tế để phát triển hạ tầng
số cho đô thị trong tương lai cũng là
mục tiêu của các đô thị hướng đến.
Mặc dù vậy, nước ta cũng cần
phải kiện toàn cơ chế chính sách,
xây dựng quy định pháp luật đối với
công tác quản lý, phát triển hệ thống
hạ tầng đô thị. Bộ Xây dựng xác định
đây là một nhiệm vụ quan trọng,
then chốt trong công tác quản lý
nhà nước về hạ tầng đô thị. Hội thảo
đã nghe chia sẻ kinh nghiệm về xây
dựng chính sách thoát nước thải tại
Nhật Bản và những đề xuất mong
muốn ở Việt Nam như xây dựng phí
thu đối với nước thải, giải pháp quản
lý thoát nước và xử lý nước thải tại
các đô thị.
CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ
PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ - HƯỚNG TỚI MỤC
TIÊU PHÁT HUY TINH THẦN CHỦ ĐỘNG,
SÁNG TẠO CỦA ĐỊA PHƯƠNG
Hội thảo “Cơ chế, chính sách quản
lý phát triển đô thị” tập trung tọa
đàm về sự phối hợp vào cuộc của
các cơ quan chức năng để xây dựng,
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 17
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Hội thảo “Phát triển hệ thống hạ tầng và chỉnh trang tái thiết đô thị”
hoàn thiện chính sách liên quan đến
công tác quản lý phát triển đô thị; các
cơ chế chính sách mang tính đột phá
tạo đòn bẩy để phát triển đô thị bền
vững, Luật quản lý và phát triển đô
thị và phạm vi điều chỉnh của công
tác quản lý phát triển đô thị, các giải
pháp về cơ chế chính sách phát huy
vị thế, nguồn lực đổi mới, sáng tạo
của đô thị Việt Nam. Những yêu cầu
đổi mới tạo cơ chế chính sách phát
huy tinh thần chủ động sáng tạo của
địa phương.
Hội thảo có 08 tham luận và 06
ý kiến tham gia tọa đàm của các cơ
quan, địa phương trong nước như:
Cục Phát triển đô thị Bộ Xây dựng,
Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, các tổ
chức quốc tế như UN-Habitat, AFD,
ADB, WB, KICT và các ý kiến tham gia
tọa đàm của đại biểu đến từ Uỷ ban
Pháp luật Quốc hội, Hiệp hội khoa
học hành chính, UBND tỉnh Quảng
Nam, Bộ Ngoại giao và phát triển Anh
đã cho thấy cần có sự phối hợp của
nhiều bên khác nhau tham gia để xây
dựng, hoàn thiện chính sách, pháp
luật liên quan đến công tác quản lý
phát triển đô thị; cần xây dựng được
một số nội dung, cơ chế chính sách
mang tính đột phá tạo đòn bẩy để
thúc đẩy phát triển đô thị bền vững
trong thời gian tới. Một số thảo luận
cũng đã có những gợi ý rất phù hợp
18 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
cho các giải pháp về cơ chế, chính
sách phát huy vị thế, nguồn lực đổi
mới, sáng tạo của đô thị Việt Nam và
các yêu cầu đổi mới tạo cơ chế, chính
sách phát huy tinh thần chủ động
sáng tạo của địa phương.
Thứ nhất, các tham luận cho
thấy một thông điệp chung là việc
hoàn thiện cơ chế, chính sách quản
lý phát triển đô thị cần gắn với
những đổi mới về hướng tiếp cận
quy hoạch và phương pháp triển
khai quy hoạch trong thực tiễn phát
triển đô thị, đảm bảo tính khả thi
của các quy hoạch, chương trình, dự
án phát triển. Hệ thống đô thị Việt
Nam chỉ có thể phát triển bền vững
nếu có sự thống nhất giữa các cấp
quy hoạch, có được định hướng quy
hoạch tích hợp - chiến lược - thực
chứng và có sự tham gia xuyên suốt
của các bên trong việc nhận diện và
giải quyết vấn đề nổi cộm của từng
địa phương, từng khu vực và toàn
bộ hệ thống. Đây cũng sẽ là những
nguyên tắc nền tảng dẫn hướng cho
việc soạn thảo Luật Quản lý và phát
triển đô thị trong thời gian tới.
Thứ hai, chia sẻ kinh nghiệm từ
nước Pháp của AFD cũng như một
số thảo luận của UN-Habitat cho
thấy sự cần thiết phải xây dựng hệ
thống đô thị với một cơ chế kết nối
các đô thị ở cấp vùng để cùng nhau
giải quyết những vấn đề vượt ranh
giới hành chính của từng đô thị
như Biến đổi khí hậu và xây dựng
hạ tầng khung của vùng, đồng thời
tạo động lực kết nối phát triển theo
cụm, phát huy được tiềm năng phát
triển của từng đô thị trong vùng, từ
đó góp phần phát triển kinh tế và
phát triển bền vững toàn vùng, toàn
hệ thống đô thị. Bên cạnh đó, từ bài
trình bày của ADB, có thể thấy trong
phát triển hệ thống đô thị cũng cần
lưu tâm hơn tới các đô thị vừa và
nhỏ như đô thị vệ tinh, đảm bảo cân
bằng vùng và tránh phụ thuộc vào
những đô thị lớn.
Thứ ba, các bài trình bày và ý kiến
thảo luận từ địa phương (TP Hồ Chí
Minh, Quảng Nam), từ Hiệp hội khoa
học hành chính cũng như những
khuyến nghị từ tổ chức quốc tế cho
thấy cần lưu tâm hơn tới các cơ chế,
chính sách hướng tới phân cấp, phân
quyền và trao quyền tự chủ cao hơn
cho các địa phương, thúc đẩy việc xây
dựng mô hình chính quyền đô thị,
tăng tự chủ trong quản trị, khả năng
cạnh tranh của đô thị cũng như năng
lực huy động các nguồn lực, nguồn
tài chính khác nhau phục vụ công
tác đầu tư phát triển địa phương tại
các đô thị. Đặc biệt, cần có cơ chế,
chính sách tháo gỡ rào cản, thúc đẩy
công tác chỉnh trang, tái thiết đô thị
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Hội thảo “Cơ chế, chính sách quản lý phát triển đô thị”
tại địa phương (từ trường hợp của
TP Hồ Chí Minh) cũng như việc triển
khai các dự án khu đô thị mới hoặc
phương thức xây dựng và điều chỉnh
quy hoạch chung đô thị (từ đề xuất,
kiến nghị của Quảng Nam). Nhìn
chung, cơ chế chính sách trong thời
gian tới cần hướng tới mục tiêu phát
huy tinh thần chủ động sáng tạo của
địa phương.
Thứ tư, trên cơ sở của tham luận
rất chi tiết của GS. Đặng Hùng Võ
cũng như thảo luận từ UA-Habite
hay ADB hoặc từ địa phương như TP
Hồ Chí Minh, có thể thấy: Việc huy
động nguồn lực cho phát triển đô thị
tại địa phương cần xem xét tới khả
năng áp dụng các công cụ nắm bắt
giá trị tăng thêm của đất (Land Value
Capture), vừa tăng khả năng tự chủ
tài chính của các đô thị, vừa huy động
sự tham gia của các bên, vừa góp
phần xây dựng đồng thuận trong
việc hình thành các phương án quy
hoạch, phát triển đô thị, đặc biệt với
khả năng áp dụng công cụ thu gom
và điều chỉnh đất đai. Về dài hạn, cần
ghi nhận tới sự cần thiết phải cải cách
hệ thống thuế về BĐS, huy động vốn
qua trái phiếu địa phương, hoặc hoàn
thiện cơ chế chính sách liên quan tới
PPP (như thảo luận của ADB) để có
được thể chế nhằm vốn hoá nguồn
lực đất đai tốt hơn.
Thứ năm, bài chia sẻ của Viện Kỹ
thuật công trình và Công nghệ xây
dựng Hàn quốc (KITC) và Ngân hàng
Thế giới (World Bank) cho thấy sự cần
thiết phải có hướng tiếp cận phù hợp
nhằm xây dựng đô thị thông minh
và đô thị có khả năng chống chịu và
phục hồi, dựa trên nền tảng dữ liệu,
đánh giá thực chứng, có sự chủ động
xuyên suốt và sáng tạo của chính
quyền địa phương cùng sự tham gia
tích cực của lĩnh vực tư nhân.
Thứ sáu, các thảo luận từ các tổ
chức quốc tế cho thấy cơ chế, chính
sách được hoàn thiện cũng cần lưu
tâm tới yêu cầu liên quan tới các vấn
đề xuyên suốt như biến đổi khí hậu,
giảm nghèo, nhà ở phù hợp khả năng
chi trả, phát triển bao trùm và hoà
nhập không gian xã hội khi lập quy
hoạch cũng như triển khai các hoạt
động phát triển đô thị. Giải quyết
được những vấn đề xuyên suốt đặc
thù tại từng địa phương, từng khu
vực sẽ góp phần thúc đẩy phát triển
đô thị bền vững tại địa phương, từ
đó thực hiện mục tiêu “không ai và
không nơi nào bị bỏ lại phía sau”.
Thứ bảy, từ thảo luận của một số
đại biểu và đề xuất của địa phương,
có thể thấy rất cần thiết phải có
được các bộ tiêu chí khung nhằm
hỗ trợ triển khai xây dựng đô thị
xanh, thông minh, sinh thái, thích
Số 86+87.2023
ứng biến đổi khí hậu... cho các địa
phương khác nhau trong cả nước.
Đồng thời, cần cập nhật lại một số
quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức đã
lạc hậu hoặc chưa theo kịp xu hướng,
nhu cầu phát triển mới và xây dựng
mới các tiêu chuẩn, quy định cho các
xu hướng mới xuất hiện như đô thị
thông minh, đô thị sáng tạo.
Với tinh thần trách nhiệm và tâm
huyết, các ý kiến đóng góp của những
nhà quản lý, nhà khoa học và chuyên
gia tại hội thảo đã thu nhận được
những ý kiến thiết thực và hiệu quả,
gợi mở, tháo gỡ những bất cập, hạn
chế trong phát triển đô thị, tạo cơ sở,
căn cứ để nghiên cứu ban hành các cơ
chế, chính sách mới, tạo động lực để
phát triển đô thị góp phần quan trọng
thúc đẩy phát triển hệ thống đô thị
bền vững phù hợp với đặc điểm của
các vùng miền, đặc thù, đáp ứng yêu
cầu cuộc sống đô thị ngày càng cao
của người dân cả nước.
Những nội dung trao đổi, thảo
luận tại các hội thảo cũng sẽ thiết
thực hỗ trợ các địa phương định
hướng, đề xuất những chương trình
hành động để nắm bắt thời cơ, ocơ
hội và cụ thể hóa các nội dung,
nhiệm vụ trọng tâm được đề ra tại
Nghị quyết số 06-NQ/TW và Nghị
quyết số 148/NQ-CP.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 19
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

QUY HOẠCH & PHÁT TRIỂN

THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT
TRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU
“THÀNH PHỐ CÀ PHÊ THẾ GIỚI”
Ths. Vũ Văn Hưng*

Thương hiệu giúp cho đô thị từ

một nơi chốn trở thành một điểm
đến thân thiện và tin cậy. Để xây
dựng thương hiệu đô thị, ngoài việc
cần am hiểu thấu đáo mọi mặt của
đô thị, từ lịch sử, địa lý, văn hóa, xã
hội đến kinh tế, quy hoạch và chiến
lược phát triển của đô thị, quá trình
xây dựng thương hiệu còn phải nắm
vững kiến thức tiếp thị đô thị (urban
marketing), định vị được “3 cốt lõi”
về hệ thống giá trị, sức sáng tạo và
sức cạnh tranh của đô thị. Vừa qua,
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết
Ông Vũ Văn Hưng - Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột , tỉnh Đắk Lắk
về thí điểm một số cơ chế, chính
tại Hội thảo khoa học Phát triển thương hiệu thành phố
sách đặc thù phát triển TP. Buôn
Ma Thuột, tỉnh Đắl Lắk nhằm tạo “Quy hoạch và phát triển TP. Buôn XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU GẮN
khung chính sách ưu đãi tương đối Ma Thuột trong quá trình xây dựng VỚI THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN KINH TẾ
toàn diện để Buôn Ma Thuột phát thương hiệu “Thành phố cà phê thế ĐÔ THỊ
triển thành cực tăng trưởng, kích giới”" để cùng độc giả đồng hành Thành phố Buôn Ma Thuột có vị trí
hoạt cho cả vùng phát triển. Tạp chí trong tiến trình định vị thương hiệu trung tâm vùng Tây Nguyên, kết nối các
Xây dựng và Đô thị giới thiệu bài các thành phố Việt Nam. trung tâm phát triển vùng Nam Trung

*Chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

20 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Việt Nam có chủ trương khuyến khích các đô thị
xây dựng thương hiệu gắn với thúc đẩy phát triển kinh tế của đô thị
Bộ, Đông Nam Bộ và tam giác phát triển
Lào – Việt Nam - Căm-pu-chia. Thành
phố Buôn Ma Thuột là đô thị loại I mang
những đặc trưng cơ bản của một đô
thị trung tâm đa chức năng, có sức lan
tỏa về kinh tế, văn hóa và có vị trí chiến
lược quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc
phòng, an ninh của vùng Tây Nguyên và
cả nước. Đây là vùng cao nguyên quy
tụ 40 dân tộc với nền văn hóa đặc sắc
của những lễ hội truyền thống, những
bản trường ca hào hùng và không gian
văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được
UNESCO công nhận là kiệt tác di sản văn
hóa phi vật thể của nhân loại.
Thành phố Buôn Ma Thuột có hệ
thống giao thông đường bộ và đường
hàng không thuận lợi kết nối các đô thị
lớn của vùng Tây Nguyên (Pleiku, Kon
Tum, Gia Nghĩa, Đà Lạt) với các trung tâm
kinh tế, các cảng biển vùng Nam Trung
Bộ, Đông Nam Bộ và khu vực tam giác
Lào – Việt Nam – Căm-pu-chia.
Kết luận số 67-KL/TW ngày 16/12/2019
của Bộ Chính trị về xây dựng và phát
triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk
Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm
2045 đã xác định: Buôn Ma Thuột đang
từng bước giữ vai trò là đầu mối giao lưu
kinh tế - xã hội giữa Tây Nguyên với miền
Đông Nam Bộ, Duyên hải miền Trung và
trong quan hệ quốc tế…, và đề ra phương
hướng phát triển thành phố Buôn Ma
Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030, tầm
nhìn đến năm 2045 là: Xây dựng và phát
triển thành phố Buôn Ma Thuột trở thành
đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên trên cơ
sở khai thác và phát huy tối đa tiềm năng,
lợi thế của thành phố, nhất là tài nguyên
thiên nhiên, các giá trị văn hóa, lịch sử, vị
trí địa lý trung tâm vùng, tam giác Lào –
Việt Nam– Căm-pu-chia...
Trước sự cạnh tranh khốc liệt giữa
các đô thị trong quá trình toàn cầu hóa,
Việt Nam có chủ trương khuyến khích
các đô thị xây dựng thương hiệu gắn
với thúc đẩy phát triển kinh tế của đô
thị. Để xây dựng thương hiệu cho đô
thị, trước hết phải xác định đô thị đó
có gì khác biệt, có gì đặc trưng so với
các đô thị khác tại Việt Nam và trên
thế giới, để từ đó nâng tầm chúng
lên thành thương hiệu. Với Việt Nam,
việc lựa chọn các đô thị có lợi thế đặc
biệt để xây dựng thành các đô thị có
thương hiệu với vai trò là trung tâm
kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ,
du lịch... có khả năng cạnh tranh cao
trong khu vực, quốc tế là rất cần thiết
và cấp bách. Theo đó, ngày 09/7/2020
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết
số 103/NQ –CP về Chương trình hành
động thực hiện kết luận số 67-KLTW,
ngày 16/12/2019 của Bộ Chính trị về
xây dựng và phát triển TP. Buôn Ma
Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030,
tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó,
giao UBND tỉnh Đắk Lắk xây dựng Đề
án phát triển thương hiệu thành phố
Buôn Ma Thuột trở thành “Thành phố
Số 86+87.2023
cà phê của thế giới”; phát triển du lịch
theo hướng sinh thái, khai thác các
giá trị văn hóa địa phương gắn với các
di tích quốc gia, trình Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt.
QUY HOẠCH VÀ PHÁT TRIỂN
THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT TRONG
QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU
“THÀNH PHỐ CÀ PHÊ THẾ GIỚI”
Trong những năm qua, thành phố
Buôn Ma Thuột đã đẩy mạnh công tác
quản lý xây dựng đô thị, tiến hành cải
tạo chỉnh trang, nâng cấp cơ sở hạ
tầng. Đến nay, diện mạo kiến trúc cảnh
quan thành phố đã ngày càng khang
trang, sạch đẹp, đô thị đã có những
công trình điểm nhấn mặc dù còn
ít nhưng đã mang dấu ấn về “Thành
phố thủ phủ cà phê của Tây Nguyên”.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu
trở thành “Thành phố cà phê của thế
giới”, còn nhiều việc phải làm từ cải tạo
chỉnh trang đến xây dựng mới những
công trình phát triển các lĩnh vực dịch
vụ liên quan đến cà phê, du lịch, sự hấp
dẫn về kiến trúc, nghệ thuật, bản sắc và
môi trường cảnh quan đô thị...
Chính vì vậy, việc “Quy hoạch và
phát triển thành phố Buôn Ma Thuột
trong quá trình xây dựng thương hiệu
“thành phố cà phê thế giới” được xác
định là một trong những nhiệm vụ
trọng tâm và cấp bách để chính quyền
các cấp và nhân dân thành phố Buôn
Ma Thuột quan tâm triển khai thực hiện.
Công tác lập quy hoạch phân khu tỷ
lệ 1/2000, quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500
nhằm cụ thể hóa quy hoạch chung
năm 2014 để làm cơ sở quản lý đô thị,
được xác định là nhiệm vụ trọng tâm
trong quản lý và phát triển đô thị của
thành phố Buôn Ma Thuột. Tính đến
thời điểm hiện nay, tổng diện tích QHPK
(bao gồm cả diện tích QHCT chưa có
QHPK) khu vực nội thành được duyệt là
6.103,48ha; với tỷ lệ phủ kín quy hoạch
khu vực nội thành là 78,25%;
Với kết quả trên cho thấy, công tác
lập và điều chỉnh quy hoạch đô thị
được quan tâm triển khai thực hiện
kịp thời, phù hợp với yêu cầu thực tiễn,
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 21
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Phát triển thành phố Buôn Ma Thuột không chỉ là trung tâm kinh tế của vùng Tây Nguyên
đáp ứng yêu cầu phát triển của từng
ngành, lĩnh vực trên địa bàn thành phố
theo từng giai đoạn phát triển; làm cơ
sở cho việc phát triển và hoàn thiện
các trung tâm chuyên ngành như lĩnh
vực giáo dục, y tế, thể thao, thương mại
dịch vụ, du lịch…; xác định được các dự
án đầu tư trọng điểm để kêu gọi đầu tư
xã hội hóa và đầu tư theo hình thức đối
tác công tư (PPP) các lĩnh vực chuyên
ngành, có thế mạnh của thành phố.
Tuy nhiên thực trạng quản lý đô thị
vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, đó là:
Công tác quản lý đô thị đang triển
khai không theo kịp được với tốc độ
phát triển đô thị; chưa đáp ứng được
nhu cầu phát triển của thành phố, đặc
biệt là không gian dọc các con suối và
không gian văn hóa lễ hội vùng Tây
Nguyên là những yếu tố đặc trưng của
thành phố chưa được quan tâm đúng
mức; hình ảnh đô thị của các các tuyến
phố thiếu nét đặc trưng của đô thị cao
nguyên gắn liền với văn hóa Êđê. Các
khu phố cũ với hiện trạng chủ yếu là
dạng nhà phân lô, ô phố, hình thức
kiến trúc đa dạng, thiếu bản sắc.
Các buôn làng trong đô thị đang bị
lấn át bởi sự phát triển và mở rộng đô
thị, các công trình xây dựng mới đang
bủa vây các công trình kiến trúc có giá
trị văn hóa cần được bảo tồn.
Các dự án du lịch mang những nét
đặc trưng về địa hình, văn hóa buôn
làng và ẩm thực (cà phê) chưa được đầu
22 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
mà còn là “Thành phố cà phê của thế giới”
tư khai thác đúng tiềm năng; hiện nay
trên địa bàn thành phố mới chỉ đầu tư
một số khu du lịch liên quan đến những
nét đặc trưng vừa nêu, trong đó phải
kể đến một số dự án như: Khu du lịch
Suối Xanh, làng cà phê Trung Nguyên,
khu du lịch văn hoá cộng đồng buôn
KoTam tại phường Tân Hoà...
Bên cạnh đó, hiện trạng hệ thống hạ
tầng giao thông đối ngoại của thành
phố Buôn Ma Thuột hiện nay chỉ mới
đáp ứng được kết nối nội địa trong
nước; khách du lịch quốc tế đến với
Buôn Ma Thuột phải thông qua các sân
bay quốc tế tại Hà Nội, thành phố Hồ
Chí Minh và Đà Nẵng, sau đó di chuyển
bằng đường bộ đến Buôn Ma Thuột.
Mặt khác, các tuyến đường giao thông
nói chung và các tuyến phố trong đô
thị nói riêng chỉ mới dừng lại ở chức
năng giao thông, đối với chức năng
không gian dọc các tuyến đường chưa
được quan tâm khai thác đúng mức.
Để xây dựng và phát triển thành
phố Buôn Ma Thuột không chỉ là trung
tâm kinh tế của vùng Tây Nguyên mà
còn là “Thành phố cà phê của thế giới”,
một điểm đến du lịch hấp dẫn, thành
phố Buôn Ma Thuột sẽ chú trọng thực
hiện một số giải pháp sau đây:
Một là, tổ chức không gian mới
mẻ, đặc sắc cho đô thị
Ngoài gìn giữ bản sắc đô thị để tạo
được sự gắn bó cộng đồng và sự hấp
dẫn mạnh mẽ đối với du khách cần xây
dựng hình tượng đô thị, tạo hình ảnh
mới mẻ đặc sắc cho đô thị, biến tất cả
các khu vực chức năng đô thị, các công
trình kiến trúc trở thành các điểm đến
cho du khách; Xây dựng hình tượng đô
thị để hấp dẫn các nhà kinh doanh đến
đầu tư; một số thu hút nhân tài đến làm
việc và sinh sống, các tập đoàn kinh tế
lớn, đa quốc gia đến đặt văn phòng, hay
khách du lịch trong và ngoài nước đến
thăm quan… Cà phê cần được chuyển
tải vào kiến trúc, không gian cảnh quan,
từng đường phố, ngõ ngách của đô thị.
Quy hoạch sắp xếp, chỉnh trang đô
thị để nâng cao chất lượng dịch vụ hạ
tầng, tăng tính hấp dẫn cho du lịch,
là thành phố đáng sống, nơi quảng
bá - giao thương buôn bán cà phê, với
việc xem xét đề xuất vào quy hoạch
các khu vực: Quảng trường đô thị, sàn
giao dịch cà phê, bảo tàng, các tuyến
phố đi bộ với các cửa hàng cà phê, các
không gian dành cho tổ chức sự kiện,
Festival quốc tế Văn hoá Cà phê và Văn
hoá Tây Nguyên kết hợp với các cuộc
thi pha chế và thưởng thức; Xây dựng
nhà cộng đồng trong mỗi làng bản để
du khách có thể tham quan tìm hiểu
về truyền thống văn hóa địa phương,
tham gia hái, rang, xay thủ công và
thưởng thức cà phê tại chỗ; Xây dựng
chuỗi cửa hàng cà phê thương hiệu,
liên quan đến mỗi vùng cà phê thổ
nhưỡng để tạo con đường ngắn nhất
từ người trồng đến người tiêu dùng.
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Thành phố Buôn Ma Thuột cần tập trung tăng cường yếu tố xanh, sinh thái
Lập thiết kế đô thị và chỉnh trang lại
kiến trúc đô thị để kể Câu chuyện của
Tây Nguyên, đồng thời kiến tạo nên đặc
điểm nhận dạng bản sắc không gian
đô thị (Một là kiến tạo chất lượng hình
ảnh đô thị, bao gồm các kiến trúc điểm
nhấn, các tác phẩm nghệ thuật đô thị;
Hai là kiến tạo chất lượng không gian
đô thị dành cho trải nghiệm của người
dùng (cư dân đô thị và du khách); tăng
cường hơn nữa các trục cảnh quan,
không gian công cộng độc đáo, với đa
dạng hoạt động chú trọng toàn diện
đến cảm thụ của con người: Từ thị giác
đến thính giác, khứu giác, vị giác, xúc
giác trong không gian; Ba là nhấn mạnh
trải nghiệm tính thời gian trong hoạt
động đô thị, cụ thể là các sự kiện đặc
biệt, các lễ hội được sáng tác riêng cho
thành phố, cộng hưởng giữa thiết kế và
tổ chức hoạt động).
Đổi mới mô hình phát triển đô thị:
Thành phố Buôn Ma Thuột cần tập
trung tăng cường yếu tố xanh, sinh
thái; tạo thêm nhiều không gian cây
xanh mặt nước, đảm bảo các khu vực
chức năng phải đạt các tiêu chuẩn về
chất lượng môi trường; Đưa tiêu chí
xanh vào công tác thiết kế, xây dựng cơ
sở hạ tầng đô thị như: Cấp nước, thoát
nước, xử lý nước thải, cung cấp năng
lượng, viễn thông, phát triển mạng
lưới giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao và
không gian xanh đô thị. Ưu tiên phát
triển hệ thống giao thông xanh, tiết
kiệm năng lượng, giảm phát thải và sử
dụng năng lượng tái tạo, cải thiện đổi
mới và sử dụng đầy đủ công nghệ, kỹ
thuật, vật liệu sạch, bền vững; Đổi mới
phương pháp, cách thức lập quy hoạch.
Các giải pháp quy hoạch, xây dựng và
phát triển đô thị phải phù hợp với lợi
ích của người dân.
Quy hoạch các cung đường di sản cà
phê trong nội đô và ngoại ô (kết nối các
địa điểm sản xuất)… Các điểm thông
tin du lịch, hệ thống biển chỉ dẫn và
thông tin đồng bộ.
Hai là, phát triển hệ thống hạ tầng
kỹ thuật đồng bộ
Phát triển hệ thống hạ tầng giao
thông đa phương thức kết nối với các
vùng trong nước và quốc tế một cách
thuận tiện, an toàn, hiệu quả. Do đó,
kiến nghị đẩy nhanh tiến độ xây dựng
các tuyến: Cao tốc Buôn Ma Thuột (Đắk
Lắk) - Gia Nghĩa (Đăk Nông) thuộc tuyến
cao tốc Bắc Nam phía Tây (CT.02); Cao
tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (CT.24),
Cao tốc Liên Khương - Buôn Ma Thuột
(CT.26). Bên cạnh đó, tiếp tục có kiến
Hoàn thiện mạng lưới giao thông vùng kết nối TP. Buôn Ma Thuột
đến các vùng sản xuất cà phê, các điểm du lịch trên toàn vùng Tây Nguyên
Số 86+87.2023
nghị đối với việc nâng cấp Cảng Hàng
không Buôn Ma Thuột thành Cảng
hàng không quốc tế kết nối đến các tọa
độ lớn của thế giới về kinh doanh buôn
bán cà phê và thị trường khách du lịch
để họ đến làm ăn, thưởng thức cà phê,
mang văn hóa cà phê thế giới đến Buôn
Ma Thuột và ngược lại;
Phát triển tuyến đường sắt Tuy Hòa
- Buôn Ma Thuột, về lâu dài kết nối với
các tỉnh Tây Nguyên, dọc theo hướng
tuyến cao tốc Ngọc Hồi - Chơn Thành...
Hoàn thiện mạng lưới giao thông
vùng kết nối thành phố Buôn Ma
Thuột đến các vùng sản xuất cà phê,
các điểm du lịch trên địa bàn toàn
vùng Tây Nguyên. Hoàn thiện đường
đô thị theo quy hoạch được duyệt và
phải đảm bảo đáp ứng chức năng giao
thông và chức năng không gian.
Để triển khai thực hiện các giải pháp
nêu trên, ngoài việc tập trung triển khai
thực hiện tốt Nghị quyết thí điểm một
số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển
thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
đã được thông qua tại kỳ họp thứ tư,
Quốc hội khóa XV; thành phố Buôn Ma
Thuột xác định rất cần có sự quan tâm
lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối hợp, ủng hộ
mạnh mẽ của các Bộ, ngành, các tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương, nhất
là các tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên,
cùng với sự đồng hành của các Sở, ban,
ngành tỉnh Đắk Lắk và sự chung tay góp
sức của cán bộ và nhân dân thành phố
Buôn Ma Thuột.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 23
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

QUY HOẠCH CHO GIAI ĐOẠN QUÁ ĐỘ:

KINH NGHIỆM CỦA VÙNG LE-DE-FRANCE
& TRIỂN VỌNG ÁP DỤNG CHO CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM
TS.KTS. Emmanuel CERISE*

Hầu hết các đô thị Việt Nam hiện nay đều

đang phải đối mặt với một thực trạng lãng
phí nguồn lực đất đai khi nhiều quỹ đất đã
được giao cho các dự án đô thị lớn, nhưng
không được triển khai thực hiện đúng thời
hạn vì nhiều lý do khác nhau. Hiện tượng này
không chỉ ảnh hưởng đến các thành phố lớn
như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh hay Đà Nẵng mà
ngay cả ở các đô thị loại hai, loại ba và thấp
hơn, nơi cũng có tốc độ tăng trưởng đô thị
mạnh mẽ, các dự án mọc lên ngày càng nhiều
và hiện tượng đất đô thị nằm chờ dự án triển
khai vẫn còn khá phổ biến. Ngoài ra, một số
khu vực hoặc công trình nằm ngay bên trong Lễ ký Chương trình hành động chung
các khu đô thị đã được xây dựng, thậm chí là giai đoạn 2022-2025 giữa TP. Hà Nội và vùng Ile-de-France
các công trình lịch sử, cũng rơi vào tình trạng
bị lãng phí do các dự án có liên quan chậm ở Pháp trong hơn 10 năm qua, đặc biệt ở Vùng Île-de-France, đó là
triển khai thực hiện. phương pháp quy hoạch cho giai đoạn quá độ (QHGĐQĐ). Khái niệm
Trong bài báo này, tác giả không cố gắng QHGĐQĐ dường như chưa tồn tại ở Việt Nam và có thể trở thành một
giải thích hay bàn luận về nguyên nhân của giải pháp phù hợp để quản lý tạm thời một số khu đất lớn đang chờ
việc một số dự án bị thu hồi hoặc dừng thực triển khai các dự án đô thị hoá. Đây vừa là một vấn đề kinh tế và phát
hiện, mà muốn chia sẻ một kinh nghiệm thú triển đô thị, vừa là một vấn đề xã hội tùy thuộc vào các chương trình
vị đã trở thành một công cụ quản lý đô thị và loại hình phát triển được thực hiện trong các giai đoạn quá độ của

*Giám đốc Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam

24 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

một dự án đô thị. Trong đó, trình bày những lợi thế và thách thức
của loại hình QHGĐQĐ, một cách làm được duy trì từ nhiều năm qua
tại Vùng Île-de-France sau một thời gian thực hiện như các dự án thí
điểm đơn lẻ. Những kinh nghiệm này có thể trở thành một giải pháp
phù hợp cho các đô thị ở Việt Nam. Quả thực QHGĐQĐ hoàn toàn có
thể mang đến những tiện ích cho một công trình hoặc khu đất chưa
được đưa vào sử dụng.

QUY HOẠCH GIAI ĐOẠN QUÁ ĐỘ TẠI VÙNG ÎLE-DE-FRANCE

Trong hơn 10 năm qua, QHGĐQĐ tại Vùng Île-de-France đã quy tụ

được nhiều ý tưởng và sáng kiến nhằm tạo nên sức sống tạm thời cho
nhiều địa điểm là những khu đất hoặc công trình chưa được đưa vào Các yếu tố then chốt trong một dự án quy hoạch
khai thác. Tuy cách làm này chưa thực sự phổ biến đối với tất cả các cho giai đoạn quá độ
trường hợp dự án bị bỏ hoang, song vẫn cho thấy đây là một công cụ Bản chất của một dự án QHGĐQĐ thường
quan trọng để phát huy giá trị tại nhiều khu vực và là đòn bẩy cho các bao gồm các yếu tố sau:
dự án đô thị sáng tạo hơn. Phù hợp với bối cảnh có sẵn và phản ánh
Những khu đất bị bỏ hoang trước đây tại Vùng Île-de-France nhu cầu của địa phương, của cộng đồng và
thường bị đánh giá một cách tiêu cực, nhất là trong bối cảnh Thủ đô người dân thuộc mọi đối tượng;
nước Pháp luôn phải chịu nhiều áp lực lớn về quỹ đất cho phát triển. Là một phần của chiến lược phát triển và
Vì vậy, việc áp dụng QHGĐQĐ không chỉ tạo nên sự thay đổi về hình cho phép các chủ thể phối hợp tốt với nhau;
ảnh và các giá trị cho các dự án mà còn tạo ra sự thay đổi trong các Định hình trước cho các dự án đô thị chính
cách thức phát triển đô thị (ngày càng có nhiều chủ thể tham gia thức trong tương lai về mục đích sử dụng và xác
và các dự án cũng được chuyển từ nhà đầu tư này sang nhà đầu tư định nhu cầu;
khác). Bên cạnh đó, do các dự án đô thị thường phải triển khai thực Thể hiện tính liên ngành khi thể hiện được
hiện trong thời gian dài nên QHGĐQĐ đã góp phần khai thác được tối các công năng thường mang tính hỗn hợp;
ưu quỹ đất trong các giai đoạn chờ triển khai dự án chính thức. Cuối Không có tính chất của một dự án cố định
cùng, việc thiếu các không gian kinh doanh hoặc nhà ở giá cả phải và cũng không được xác định; mục tiêu từ trước
chăng tại Vùng Île-de-France cũng đặt ra vấn đề về thẩm quyền can nên luôn có sự đa dạng trong cách tiếp cận
thiệp của chính quyền địa phương nhằm đáp ứng nhu cầu của những cũng như đối tượng tham gia;
đối tượng có nhiều khó khăn trong bối cảnh thị trường bất động sản Có thể phát huy trong những giai đoạn “ngủ
căng thẳng. đông” của dự án chính thức.
QHGĐQĐ có thể đạt được nhiều mục đích khác nhau: (1) Cung cấp
những không gian hợp lý cho các nhu cầu xã hội chưa được đáp ứng
trong một thời gian nhất định; (2) Tạo ra “những địa điểm liên tiếp” hỗ
trợ xây dựng các mối quan hệ xã hội và phát triển địa phương theo
như định nghĩa của Văn phòng tư vấn kiến trúc Encore Joyeux (http://
encoreheureux.org ); (3) Thử nghiệm và định hình trước các mục đích
sử dụng có thể hướng tới của dự án bất động sản hoặc đô thị được
quy hoạch. Nếu hai mục tiêu đầu tiên dường như đạt được thường
xuyên, mục tiêu thứ ba gặp nhiều trở ngại hơn trong quá trình thực
hiện: Ngoài việc một số nhà đầu tư không sẵn sàng tính đến các yếu
tố phát sinh từ công năng và không gian thì bản thân các chủ đầu tư
dự án hoặc nhà quản lý đôi khi cũng thể hiện sự hoài nghi về hiệu quả
của cách tiếp cận này.
Trên thực tế, QHGĐQĐ cũng chỉ là một khái niệm mang tính tương
đối trong vô số các thuật ngữ và định nghĩa được sử dụng để nói về
loại hình này. Việc sử dụng khái niệm “quá độ” hay “tạm thời” đều chỉ
nhằm thể hiện điều kiện cho các dự án này được phép thực hiện hoặc
tồn tại một cách tạm thời trong một thời gian nhất định. Và không
nhất thiết phải được xác định trước, nhưng không nhằm mục đích
ảnh hưởng đến một dự án đô thị trong tương lai. Nói cách khác, thuật
ngữ “tạm thời” cũng nhấn mạnh đến khái niệm “quá độ”.

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 25

 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
MỘT MÔ HÌNH NHANH CHÓNG ĐƯỢC ÁP DỤNG RỘNG RÃI
QHGĐQĐ bắt đầu được áp dụng rộng rãi tại Pháp kể từ năm 2016 nhờ
tạo ra nhiều dự án điển hình, nhiều ấn phẩm chuyên môn cũng như các sự
kiện và hoạt động đào tạo. Ngay khi chính quyền Vùng Ile-de-France bắt đầu
kêu gọi sự đóng góp ý tưởng của cộng đồng vào năm 2016, rất nhiều chủ
thể trong xã hội đã tích cực tham gia và tạo thành một phong trào sôi động.
Theo nghiên cứu của cơ quan hợp tác cộng đồng Le Sens de la Ville (https://
lesensdelaville.com), QHGĐQĐ góp phần tạo nên nhiều giải pháp cho các
dự án phát triển đô thị, trong đó có sự tham gia của rất nhiều nhà quy hoạch
trẻ. Tuy nhiên, cần thận trọng trong việc chuẩn hóa một cách làm tốt vốn chỉ
nhằm mục đích khai thác các địa điểm trong một giai đoạn quá độ.
Tính từ năm 2012 đến nay, đã có 227 dự án QHGĐQĐ đã được thực hiện
tại Vùng Île-de-France. Sau một thời kỳ khởi đầu chậm chạp trong những
năm 2000, xu hướng này đã thực sự nổi lên từ năm 2012 với mật độ triển
khai từ 5 đến 10 dự án mỗi năm trong suốt giai đoạn 2012 - 2016. Tiếp đến
giai đoạn 2016 - 2019, mỗi năm có tới 30 đến 40 dự án xuất hiện trước khi
dịch Covid-19 bùng nổ. Nhưng ngay cả trong thời kỳ đại dịch, năm 2020 vẫn
ghi nhận có tới 20 dự án được thực hiện thành công tại Vùng Île-de-France.
Có sự chênh lệch khá lớn về sự phân bố các dự án QHGĐQĐ giữa các khu
vực nội đô và ngoại ô hoặc thậm chí ở khu vực nông thôn. Sự phân bố của
227 dự án tại Vùng Île-de-France kể từ năm 2012 cho thấy rõ ưu thế của Paris
(thu hút 30% số dự án) vốn là khu nội đô lịch sử. Một trong những lý do khiến
khu vực ngoại ô cũng hấp dẫn các dự án này là do tình trạng khan hiếm quỹ
đất trong nội thành Paris. Kể từ năm 2019 đến nay, các vùng ngoại ô còn thu
hút nhiều dự án QHGĐQĐ hơn (22%) so với giai đoạn 2012 – 2016 (11%).
Có một thực tế khá thú vị là cách làm này đã được rất nhiều thành phố lớn
khác của Pháp học theo Vùng Île-de-France để áp dụng như Grenoble, Lyon,
Marseille, Bordeaux, Strasbourg, Amiens…
ƯU THẾ VƯỢT TRỘI CỦA CÁC DỰ ÁN VĂN HÓA VÀ PHÁT TRIỂN
ĐỊA PHƯƠNG
Bảo tàng Sauvage (https://museesauvage.com) là một dự án thuộc loại
QHGĐQĐ bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2019 tại một toà nhà bảo tàng
cũ ở thành phố Argenteuil, cách trung tâm Paris 18 km. Đây là một tổ hợp
cung cấp các xưởng sáng tác nghệ thuật, văn phòng, quán cà phê kết hợp
và các xưởng thủ công, thậm chí có cả tiệm sửa xe đạp. Các hoạt động văn
hoá được lên kế hoạch theo hình thức xen kẽ giữa các sự kiện, buổi hòa
nhạc, hội thảo, chiếu phim và lễ hội.
26 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Hiệp hội CO42 (https://www.co-42.org) đã
đầu tư vào một gara và nhà xưởng cũ trên Đại lộ
Victor-Hugo ở Clichy, cách trung tâm Paris chưa
đầy 10km. Mục tiêu của dự án là tạo dựng, sau
đó phân phối và quảng bá các dự án văn hóa và
nghệ thuật đa ngành và liên ngành ở Pháp cũng
như ở nước ngoài. Hiệp hội cũng tổ chức một
lễ hội nghệ thuật, các xưởng sáng tạo cho các
trường học, doanh nghiệp và bố trí khu lưu trú
cho các nghệ sĩ.
Igor là một dự án do tổ chức Plateau Urbain
(https://www.plateau-urbain.com/igor) đứng ra
thực hiện tại một toà nhà văn phòng của ngân
hàng BNP liền kề với khu Chapelle Charbon
thuộc quận 18 của Paris. Toà nhà này hiện tiếp
nhận hơn 60 đơn vị thuê mặt bằng hoạt động
trong nhiều lĩnh vực khác nhau (dịch vụ, nghề
thủ công, văn hóa, tương trợ xã hội…) với giá
thuê rất hợp lý.
Có một điều thú vị là việc sử dụng ở các địa
điểm nằm ở vùng ngoại ô có những đặc điểm
khác với trung tâm của đô thị. Trong khi các dự
án ở trung tâm Paris mang tính văn hóa hơn
hoặc thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn ở vùng
ngoại ô lại có nhiều dự án về nông nghiệp, đa
dạng sinh học và trồng vườn theo quy mô gia
đình. Bên cạnh đó, cũng có một số dự án liên
quan nhiều hơn đến nông nghiệp nội đô, phát
huy tính cộng đồng cho các không gian công
cộng hoặc tăng cường đa dạng sinh học.
Nhiều dự án QHGĐQĐ có sự kết hợp giữa
nhiều chức năng khác nhau và chuyển đổi dần
theo thời gian cũng như theo bản chất của
chúng (các hoạt động kinh tế và văn hóa, cho
thuê văn phòng, không gian gặp gỡ, quán cà
phê, v.v…). Điều này được đúc kết qua nhận định
của bà Charlotte Girerd, Giám đốc Sáng tạo của
SNCF Immo : “Các địa điểm mang tính đơn chức
năng không phù hợp với tính đa dạng về nhu
cầu của con người”. Sự kết hợp nhiều công năng
có thể gợi mở những ý tưởng về cách thức khai
thác hiệu quả các công trình nhà văn hóa hay các
địa điểm cho thuê văn phòng.
Sự kết hợp nhiều công năng là kết quả của
những nỗ lực về tổ chức, lên chương trình và
duy trì hoạt động một cách liên tục chứ không
chỉ đơn giản là sự sắp xếp các không gian được
dự kiến cho mục đích này hay mục đích khác.
Thành công của các tổ hợp không gian Yes We
Camp dựa trên sự đa dạng về mục đích sử dụng
và hoạt động, thiết kế không gian và mô hình
kinh tế nhất quán, nhưng cũng dựa trên khả
năng liên tục thu hút được đông người.
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Vùng Île-de-France khánh thành trụ sở mới
PHẦN LỚN LÀ CÁC DỰ ÁN PHI LỢI NHUẬN
Phần lớn các dự án được triển khai thực hiện nhờ những đơn vị là các
hiệp hội phi lợi nhuận. Họ đầu tư khoảng một nửa số dự án trong giai đoạn
2012 - 2022. Kể từ năm 2017, các nhà phát triển Bất động sản bắt đầu tham
gia nhiều hơn vào loại hình này, nhưng cũng chỉ tăng từ mức 2% (giai đoạn
2012 - 2017) lên 7% (giai đoạn 2017 - 2022). Tỷ lệ tham gia của chính quyền
địa phương cũng tăng từ 8,6% (năm 2012) lên 13,8% (giai đoạn 2017 - 2022).
Các đơn vị phát triển dự án QHGĐQĐ ngày càng tham gia nhiều hơn
vào khâu quản lý và cả đào tạo, từ đó có xu hướng chuyên nghiệp hóa hơn
hoặc giúp cho các cán bộ thuộc cơ quan công quyền làm tốt hơn vai trò
phụ trách loại dự án này thông qua đào tạo. Ngoài ra, còn có các trung tâm
đào tạo nguồn nhân lực, chẳng hạn như trường hợp của La Preuve par 7
(https://lapreuvepar7.fr) sẵn sàng hỗ trợ cho những người muốn thiết lập
một dự án QHGĐQĐ.
Việc đầu tư vào các dự án QHGĐQĐ cũng đòi hỏi phải chấp nhận rủi
ro tài chính khá lớn bởi nhiều yếu tố không chắc chắn về tình trạng kỹ
thuật của địa điểm đầu tư, thời hạn và khả năng thành công của quá
trình khai thác. Bên cạnh đó, còn phải cân nhắc về các khoản đầu tư
thường cũng khá nhiều để đảm bảo các tiêu chí an toàn khai thác và tiếp
cận thuận lợi về mặt giao thông.
QHGĐQĐ mang lại nhiều giải pháp về cách làm quy hoạch đô thị vốn
đang mất dần lối tư duy năng động. Mô hình này có triển vọng tạo nên
“một luồng gió mới thực sự giúp cho các nhà quy hoạch có được sự kết nối
tốt hơn với địa điểm quy hoạch”. Ngay cả trong trường hợp dự án QHGĐQĐ
không phải lúc nào cũng có liên quan đến dự án đô thị lâu dài, ít nhất các
nhà quy hoạch cũng đã có điều kiện để nghiên cứu các giá trị tích cực của
địa điểm, tạo được sức sống nhất định và khai thác được các tiềm năng
thông thường sẽ bị “đóng băng” trong thời gian chờ thực hiện các nghiên
cứu quy hoạch đối với dự án trong tương lai.
Mô hình QHGĐQĐ đặt ra một câu hỏi thú vị: Ai là người tạo dựng nên
đô thị? Chuyên gia người Pháp Charlotte Girerd đã chia sẻ: “Có thể câu
trả lời không chỉ đến từ các chuyên gia. Cuối cùng, những người đã tìm
lại được sinh khí cho một số địa điểm của chúng tôi lại là những người
chẳng liên quan gì đến lĩnh vực Bất động sản. Nếu ai đó nói rằng Bất
động sản là lĩnh vực tạo nên những nơi chốn trong đô thị, vậy thì ai là
người nhận diện được những nơi chốn đó? Đương nhiên không chỉ là các
kiến trúc sư hay nhà đầu tư mà còn là những người sẽ gắn bó với những
địa điểm đó.”
Xét về mặt loại hình không gian đô thị nơi
triển khai thực hiện các dự án QHGĐQĐ, có một
thực tế thú vị là gần một nửa số dự án này được
hình thành tại những khu vực ban đầu chỉ là các
phân khu chức năng (30% số dự án nằm trong
các khu dân cư và 19% trong các khu thương mại
– dịch vụ hoạt động, từ đó giúp cho các phân
khu này trở nên sôi động hơn và bước đầu hình
thành các không gian đô thị hỗn hợp. Tuy nhiên,
bên cạnh đó cũng vẫn có hơn 22% số dự án được
triển khai trong các không gian hỗn hợp (khu
dân cư kết hợp thương mại - dịch vụ) và 21%
ngay trong trung tâm đô thị (có cấu trúc không
gian hỗn hợp).
Không có gì đáng ngạc nhiên khi gần 62%
trong số 227 dự án tại Vùng Île-de-France được
triển khai trong các khu vực dự án đô thị, đặc biệt
là các dự án cải tạo đô thị cũ, hoặc trong các khu
vực có cấu trúc đô thị phân tán đang có nhiều
thay đổi. Tuy nhiên, vẫn có 32% số dự án nằm
ngoài các khu vực phát triển đô thị. Điều đó cho
thấy các dự án QHGĐQĐ cũng đáp ứng được
các nhu cầu xã hội còn thiếu hụt và giúp cho đời
sống địa phương trở nên sôi động hơn, bất kể đó
là khu vực nào.
CÁC MÔ HÌNH KINH TẾ CẦN ĐƯỢC
TĂNG CƯỜNG
Hơn một nửa số dự án QHGĐQĐ (51,1%) tại
Vùng Île-de-France được tài trợ bởi các nguồn
quỹ hỗn hợp, 26,7% chỉ sử dụng ngân sách của
chính quyền và 21,7% là các nguồn quỹ tư nhân.
Yes We Camp (https://yeswecamp.org) nhấn
mạnh tầm quan trọng của sự đa dạng về nguồn
lực để duy trì sự độc lập cũng như nhu cầu hỗ trợ
của chính quyền. Tổ chức này thường đầu tư vào
những địa điểm được phát triển theo mô hình
vườn ươm khởi nghiệp mà “trong một thời gian
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 27
 DIỄN ĐÀN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
nhất định sẽ vận hành theo chế độ bắt buộc để có được các nguồn hỗ trợ,
sau đó tạo nên một dự án lâu dài hơn, có thể thông qua hình thức mua lại
toàn bộ khu đất đang thực hiện dự án”.
Đối với một địa điểm trong tình trạng tốt sẽ cho phép nhà đầu tư có thể
khấu hao được mọi chi phí chỉ trong khoảng thời gian từ hai đến ba năm,
nhưng với một địa điểm trong tình trạng xuống cấp nhiều, cần đầu tư cải
tạo thì trong một thời gian ngắn sẽ chỉ có thể cung cấp các hoạt động theo
kiểu quán bar hay nhà hàng. Đến nay, QHGĐQĐ cần sự linh hoạt hơn về
quy định pháp lý để tiếp tục thu hút được nhiều chủ thể khác nhau cùng
tham gia, kể cả những nhà đầu tư quy mô nhỏ nhưng đã kiểm chứng được
hiệu quả của mô hình này. Một trong những yếu tố quan trọng là kiểm soát
tốt thời hạn cấp phép khai thác tạm thời để đảm bảo phù hợp với thời gian
của các dự án lâu dài về sau. QHGĐQĐ thực sự đòi hỏi sự sáng tạo và tính
linh hoạt trong việc áp dụng các quy định hiện hành.
Trên thực tế, QHGĐQĐ tại Pháp là một cách làm thực tiễn vẫn đang tiếp
tục được đổi mới. Nhiều chủ đề mới đang xuất hiện trong các dự án này
liên quan đến lĩnh vực bảo tồn di sản và khôi phục lại sức sống cho những
công trình lịch sử. Trong suốt 10 năm qua, cách tiếp cận này đã mang đến
những giá trị gia tăng trong lĩnh vực quy hoạch theo hướng sáng tạo và
chống lãng phí tài nguyên: Tái sử dụng, an toàn, cải tạo chỉnh trang những
gì hiện có (cả về mặt kiến trúc và xã hội), thử nghiệm những giới hạn quy
hoạch để tránh sai lầm về sau… Nói một cách ngắn gọn, đây là một hình
thức quy hoạch đô thị song hành với quá trình chuyển đổi, một dạng R&D
(nghiên cứu và phát triển) ở quy mô nhỏ, một thử nghiệm nguyên mẫu
cho phát triển đô thị.
TRIỂN VỌNG ÁP DỤNG CHO CÁC ĐÔ THỊ TẠI VIỆT NAM
Tuy khái niệm QHGĐQĐ chưa phổ biến ở Việt Nam, song một số thử
nghiệm về chuyển đổi công năng đã từng được thực hiện, đặc biệt là với
trường hợp khu Zone 9 ở Hà Nội – địa điểm quy tụ các hoạt động văn hóa
tại một khu đất công nghiệp bị bỏ hoang tạm thời sau khi thỏa thuận được
với chủ sở hữu của địa điểm này. Nhờ có các thủ tục dễ dàng thành lập
doanh nghiệp hoặc hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cũng có những
cơ sở kinh doanh nhà hàng hoặc quán cà phê được bố trí với các kết cấu
mang tính tạm thời tại những địa điểm hoặc thậm chí là những công trình
chưa được khai thác theo công năng chính thức (như trường hợp quán bar
Café Thủ Đô ở Hà Nội).
Việc UNESCO công nhận Hà Nội thuộc Mạng lưới các thành phố sáng
tạo và sự quan tâm của chính quyền thành phố đối với chủ đề này và ngành
công nghiệp văn hóa có thể là một phương tiện để phát triển “những thể
nghiệm mới” và mô hình QHGĐQĐ. Còn tại thành phố Hồ Chí Minh, chủ
trương phát triển thành phố thông minh Thủ Đức với các quy định cụ thể
cũng có thể là cơ hội cho loại hình QHGĐQĐ này.
Xét trên bình diện rộng hơn, những nỗ lực đổi mới đô thị tại các khu
trung tâm hiện có của các đô thị khác như Hải Phòng, Quy Nhơn, Huế,
v.v… cũng sẽ tạo ra khung thời gian dài để thực hiện các dự án phức tạp.
Vì vậy, QHGĐQĐ có thể là một giải pháp tạm thời để khai thác những địa
điểm cần “tái tạo không gian đô thị” đòi hỏi ít vốn đầu tư và đáp ứng nhu
cầu của người dân.
Các ví dụ tại Vùng Île-de-France cũng cho thấy những địa điểm nằm
trong nội đô khi trở thành những không gian tự do, được kiểm soát và
phân luồng, đều được người dân địa phương đánh giá cao. Trong khi đó,
28 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
các đô thị Việt Nam nói chung, các đô thị lớn nói
riêng hiện nay thiếu không gian công cộng, văn
hóa, sân chơi thể thao. Việc sử dụng đất chờ dự
án, trong một thời gian dài hoặc thậm chí trong
một thời gian tương đối ngắn vài tháng, có thể
được khai thác để bù đắp khoảng trống này.
Các mô hình khai thác sân bóng mini hiện nay
thường đòi hỏi rất ít kinh phí đầu tư và trang
thiết bị. Với những địa điểm dành cho sáng tạo
nghệ thuật đôi khi cũng không cần đầu tư quá
nhiều về cơ sở hạ tầng.
Nói tóm lại, QHGĐQĐ không chỉ là một công
cụ giúp truyền đạt các giá trị do dự án mang lại
mà còn tạo ra sự giao lưu với cộng đồng cư dân
trong tương lai. Thật vậy, việc xây dựng “nền văn
hóa chung” tiến bộ, có tính đặc thù của từng địa
điểm có thể được thực hiện nhanh chóng hơn, từ
đó tạo được sự hòa nhập của dự án mới vào môi
trường xung quanh và củng cố sự gắn kết giữa các
cư dân tương lai. QHGĐQĐ rất cần được sự quan
tâm của cả các chuyên gia Việt Nam và các cấp
chính quyền địa phương cũng như các cơ quan,
ban ngành có liên quan. Khái niệm này cũng sẽ là
một phương tiện đối thoại xã hội và văn hóa hiệu
quả với dân cư thuộc mọi thế hệ.
(Thanh Thủy – BD)
Tài liệu tham khảo:
Dựa trên tài liệu tham khảo Viện quy hoạch
phát triển đô thị Vùng Paris (IPR)
Bản tin số 952 (Cécile Diguet)
- https://www.institutparisregion.fr/nos-travaux/
publications/lurbanisme-transitoire-une-pratique-
qui-se-perennise/
Sổ tay thực hành số 9, “Quy hoạch cho giai đoạn
quá độ” (Cécile Diguet và Alexandra Cocquière)
- https://www.institutparisregion.fr/nos-travaux/
publications/lurbanisme-transitoire-1/
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

CÁC CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ,

TÀI KHÓA HỖ TRỢ PHỤC HỒI KINH TẾ
KINH NGHIỆM QUỐC TẾ
TS. Nguyễn Thị Hòa*

& BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

Tóm tắt: Đại dịch Covid 19 đã gây ra một cuộc khủng hoảng kinh tế 1. Bối cảnh và tác động của đại dịch
trầm trọng đối với hầu hết các quốc gia trên thế giới, đặt ra những thách Covid
thức chưa từng có tiền lệ và những khó khăn vô cùng to lớn, buộc các quốc Kể từ khi xuất hiện vào cuối năm 2019
gia phải nhanh chóng đưa ra những giải pháp cấp bách. Ở Việt Nam, Chính đến nay, đại dịch Covid-19 đã khiến hơn
phủ đã có những bước đi kiên quyết và đúng đắn, kiềm chế sự lây lan bùng 262 triệu người trên thế giới mắc bệnh,
phát của đại dịch, đó là thành quả rất đáng tự hào. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn cướp đi sinh mạng của hơn 5,2 triệu người,
cần tiếp tục chủ động quan sát, học hỏi, áp dụng các chính sách phục hồi gây ra một cuộc khủng hoảng y tế nghiêm
kinh tế của các nước trong cùng khu vực cũng như các quốc gia phát triển trọng trên toàn cầu. Các biện pháp phong
khác trên thế giới. Bài viết phân tích hành động chính sách của một số quốc tỏa nhằm kiềm chế dịch bệnh đã tàn phá
gia, tập trung vào chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, từ đó rút ra các nền kinh tế thế giới, việc làm và những
bài học kinh nghiệm làm cơ sở cho việc đề xuất, xây dựng các chính sách mối quan hệ xã hội gắn kết con người với
ứng phó phù hợp, hiệu quả cho Việt Nam. nhau. Tuy vậy, nhờ nỗ lực đẩy mạnh chiến
Từ khóa: Chính sách kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa, chính sách tiền dịch tiêm chủng và áp dụng các chính
tệ, Covid 19. sách hỗ trợ phục hồi kinh tế, các nền kinh
Abstract: The Covid 19 pandemic has caused a severe economic crisis for tế đã có những khởi sắc nhất định, trong
almost all of the countries in the world, posing unprecedented challenges đó phải kể đến Mỹ và các nền kinh tế
and immense difficulties, forcing countries to quickly come up with urgent Đông Á.
solutions. In Vietnam, the Government has taken resolute and right steps to Theo dự báo của các tổ chức quốc tế
slow down the spread of the pandemic, which is a very proud achievement. (Ngân hàng Phát triển Châu Á-ADB, Tổ
However, Vietnam still needs to actively observe, learn and apply economic chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế-OECD
recovery policies of countries in the same region as well as other developed và Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương
countries in the world. The article analyzes policy actions of a number mại và Phát triển-UNCTAD), tăng trưởng
of countries, focusing on fiscal and monetary policies, thereby drawing tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2021
experience lessons as a basis for proposing and developing suitable and của Mỹ khoảng 6%, các quốc gia Đông Á
effective response policies for Vietnam. khoảng 6,7%. Trong đó, nền kinh tế Trung
Key words: Macro-economic policy, fiscal policy, monetary policy, Covid 19. Quốc phục hồi với tốc độ tăng trưởng
Nhận bài ngày 18/9/2022, chỉnh sửa ngày 29/9/2022, chấp nhận đăng ngày khoảng 8,2% dựa vào đầu tư của doanh
12/10/2022 nghiệp, chi tiêu của Chính phủ cho phát

*Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 29

 VẤN ĐỀ HÔM NAY

triển kết cấu hạ tầng và xuất khẩu ròng. Kinh tế Nhật Bản cũng hồi phục với tăng Các yêu cầu pháp lý tạm thời đã
trưởng dự kiến khoảng 3,3% nhưng tốc độ tăng trưởng sẽ diễn ra chậm và phụ được nới lỏng. Theo đó, Fed khuyến
thuộc chủ yếu vào xuất khẩu ròng. khích các ngân hàng, cả ngân hàng
Đại dịch Covid-19 và hành động của các quốc gia đã vẽ lên một bức tranh tăng lớn nhất và ngân hàng cộng đồng rút
trưởng mới của thế giới. bớt vốn điều lệ và vốn đệm để có thể
tăng cho vay trong thời kỳ suy thoái.
Bảng 1. Tăng trưởng, 2019-2022 Fed cũng dỡ bỏ yêu cầu dự trữ của các
ngân hàng - tỷ lệ tiền gửi mà các ngân
hàng phải dự trữ để đáp ứng nhu cầu
tiền mặt - mặc dù điều này hầu như
không liên quan vì các ngân hàng hiện
đang giữ nhiều hơn mức dự trữ bắt
buộc. Fed đã hạn chế việc chia cổ tức
và mua lại cổ phần của các công ty nắm
giữ ngân hàng trong suốt cuộc khủng
hoảng đại dịch, nhưng những hạn chế
Nguồn: Báo cáo Thương mại và Phát triển năm 2021 của UNCTAD (Ngày 15/9/2021) được dỡ bỏ vào ngày tháng 7/2021 đối
với hầu hết các công ty trên cơ sở kết
2. Hành động chính sách của một số quốc gia quả kiểm tra khả năng chịu đựng.
2.1. Mỹ Điểm đặc biệt ở Mỹ mà không quốc
gia nào có được, đó là việc cho vay trực
tiếp đối với các chủ doanh nghiệp lớn.
Theo đó, 02 chương trình mới đã được
Fed thành lập vào ngày 23/3/2020 để
hỗ trợ các tập đoàn được đánh giá cao
của nước này: (i) Quỹ Tín dụng Doanh
nghiệp Thị trường Sơ cấp (Primary
market corporate credit facility - PMCCF)
cho phép Fed cho vay trực tiếp các công
ty bằng cách mua các đợt phát hành
trái phiếu mới và cung cấp các khoản
vay. Người vay có thể hoãn trả lãi và gốc
ít nhất trong sáu tháng đầu tiên để họ
có tiền mặt trả cho nhân viên và nhà
cung cấp. Nhưng trong khoảng thời
Điểm đặc biệt ở Mỹ mà không quốc gia nào có được, đó là việc cho vay trực tiếp
gian này, những người đi vay không thể
đối với các chủ doanh nghiệp lớn
trả cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu; (ii) Quỹ
Nối tiếp một loạt các gói hỗ trợ tài khóa đã được tung ra trong năm 2020 để Tín dụng Doanh nghiệp Thị trường Thứ
ứng phó với đại dịch Covid-19, tháng 03/2021, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, đã ký cấp (Secondary market corporate credit
thông qua gói hỗ trợ mới trị giá 1,9 nghìn tỷ USD nhằm chi trả hỗ trợ tiền mặt lên facility - SMCCF) cho phép Fed mua trái
tới 1,400 USD, gia hạn mức bảo hiểm thất nghiệp 300 USD tới tháng 9/2021, tăng phiếu doanh nghiệp hiện có và mua các
mức tín dụng thuế cho trẻ em và hỗ trợ đẩy mạnh tiêm chủng vaccine. Tổng giá trị quỹ giao dịch hoán đổi đầu tư vào trái
các gói cứu trợ này lên tới 27,9% GDP. phiếu có rủi ro thấp (trái phiếu doanh
Cục Dự trữ Liên bang Fed đã vào cuộc với một loạt các động thái nhằm hạn chế nghiệp cấp đầu tư – Investment grade
thiệt hại kinh tế do đại dịch, như đưa ra khoản cho vay lên tới 2,3 nghìn tỷ USD để hỗ corporate bonds). Các chương trình
trợ các hộ gia đình, người sử dụng lao động, thị trường tài chính, chính quyền tiểu này sẽ cho phép các công ty tiếp cận
bang và địa phương; hạ lãi suất xuống mức 0-0,25% vào tháng 3/2020 và dự định tín dụng để họ có thể duy trì hoạt động
giữ mức lãi suất này cho tới năm 2023; tiếp tục mua trái phiếu kho bạc và chứng kinh doanh và năng lực tốt hơn trong
khoán có đảm bảo bằng tài sản thế chấp nhằm mục đích điều tiết thị trường… thời kỳ suy thoái liên quan đến đại dịch.
Fed đã mở rộng đáng kể phạm vi hoạt động của thỏa thuận mua lại (repo) để Đối với các doanh nghiệp vừa và
chuyển tiền mặt vào thị trường tiền tệ và về cơ bản hiện đang cung cấp một lượng nhỏ: Fed thiết lập Chương trình cho
tiền không giới hạn: Đưa ra 100 tỷ USD repo qua đêm, 20 tỷ USD repo 2 tuần, 1 vay các doanh nghiệp nhỏ (Mainstreet
nghìn tỷ USD repo qua đêm hàng ngày, 500 tỷ đô la repo một tháng và 500 tỷ USD lending program) vào ngày 9/4/2020
repo ba tháng, tăng giới hạn repo qua đêm cho mỗi người vay từ 30 tỷ USD lên 80 và sau đó được mở rộng để bao phủ
tỷ USD mỗi ngày cho mỗi người đi vay. nhiều người vay tiềm năng hơn, nhằm

30 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 VẤN ĐỀ HÔM NAY

hỗ trợ các doanh nghiệp quá lớn đối với Chương trình bảo vệ tiền lương (Pay check vực bị ảnh hưởng bởi đại dịch và gặp
protection Program - PPP) của Cục Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ và quá nhỏ đối với khó khăn trong việc trả nợ; các điều kiện
hai chương trình tín dụng doanh nghiệp của Fed. Thông qua ba chương trình. cho vay ràng buộc với hình thức vay
Chương trình cho vay mới, Chương trình cho vay mở rộng và Chương trình cho vay trực tuyến và mở rộng hỗ trợ tín dụng
ưu tiên, Fed sẽ tài trợ lên tới 600 tỷ USD cho các khoản vay 5 năm. Các doanh nghiệp cho nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa
có tới 15.000 nhân viên hoặc doanh thu hàng năm lên đến 5 tỷ USD đều có thể tham và hộ gia đình đủ điều kiện; tạm hoãn
gia. Fed cũng có Chương trình cấp thanh khoản cho các ngân hàng tham gia Chương các khoản nợ xấu và cắt giảm các điều
trình Bảo vệ Tiền lương, tạo điều kiện cho các khoản vay được thực hiện theo PPP. kiện quy định nợ xấu; hỗ trợ các tổ chức
Ngân hàng cho vay các doanh nghiệp nhỏ có thể vay từ cơ sở sử dụng các khoản vay tài chính phát hành trái phiếu doanh
PPP làm tài sản thế chấp. nghiệp để doanh nghiệp nhỏ và vừa có
Như vậy có thể thấy, Chính phủ Mỹ đã triển khai các giải pháp tiền tệ và tài khóa thể tiếp cận nguồn vốn trong dân thông
với quy mô rất lớn để bảo đảm đời sống cho người dân, giúp doanh nghiệp tránh phá qua việc nới lỏng các điều kiện bảo đảm
sản, duy trì hệ thống y tế, giáo dục phù hợp với tình hình dịch. Trong đó, ngoài các giải đầu tư của bên phát hành, “bơm” thêm
pháp chính sách tiền tệ truyền thống như hạ lãi suất, bơm thanh khoản, Mỹ còn sử tiền vào các chương trình bảo lãnh tín
dụng các biện pháp phi truyền thống, chủ yếu là các chương trình cho vay trực tiếp dụng, cải cách quy định về quản lý tài
doanh nghiệp thông qua hình thức mua trái phiếu từ các Quỹ Tín dụng Doanh nghiệp. sản theo hướng linh hoạt hơn, nới lỏng
Các chính sách tiền tệ và tài khóa hỗ trợ nền kinh tế đã đóng góp một phần các chính sách về nhà ở ở địa phương…
không nhỏ đến sự phục hồi kinh tế Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, để kiềm chế đà tăng
2.2. Trung Quốc giá của đồng CNY kéo theo nguy cơ lạm
Đối với chính sách tài khoá, ngay từ đầu năm 2020, Chính phủ Trung Quốc đã triển phát, PBOC đã nâng tỷ lệ dự trữ ngoại
khai gói cứu trợ 4,9 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 4,7% GDP) với các biện pháp hối bắt buộc của các ngân hàng từ 5%
tài khóa cụ thể tập trung vào các mục tiêu: (i) tăng chi tiêu cho phòng chống dịch; (ii) lên 7% bắt đầu từ ngày 15/7/2021. Trong
sản xuất thiết bị y tế; (iii) bảo hiểm thất nghiệp; (iv) giảm thuế và các khoản đóng góp năm 2020, PBOC cũng đã ba lần cắt
an sinh xã hội; và (v) tăng cường đầu tư công. Trung Quốc cũng thực hiện thêm các giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tại các ngân
gói hỗ trợ ngoài ngân sách như bảo lãnh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (quy mô 400 hàng thương mại, đồng thời cung cấp
tỷ NDT, tương đương 0,4% GDP), cắt giảm phí, lệ phí liên quan đến cầu cảng, đường khoảng 1,8 nghìn tỷ CNY cho các ngân
và giảm giá điện (quy mô khoảng 900 tỷ NDT, tương đương 0,9% GDP). Tổng các gói hàng thương mại để đảm bảo khả năng
cứu trợ vào khoảng 6,1% GDP. cung cấp vốn cho nền kinh tế. Cùng với
đó, PBOC tiếp tục thực hiện chương trình
tái vay trị giá 500 tỷ CNY và tái vay đặc
biệt trị giá 300 tỷ CNY, đồng thời chi một
nghìn tỷ CNY cho các chính sách tái vay
và tái chiết khấu tiếp theo.
Như vậy có thể thấy, phản ứng chính
sách tiền tệ của Trung Quốc không phải
là phản ứng một lần, mà là một loạt các
hành động nới lỏng liên tiếp, chủ yếu
tập trung vào các giải pháp bơm thanh
khoản và giảm lãi suất để tăng cường
tiếp cận tín dụng hỗ trợ nền kinh tế.
2.3. Nhật Bản
Chính phủ Nhật Bản đã thông qua
Trung Quốc chủ yếu tập trung vào các giải pháp bơm thanh khoản và giảm lãi suất
các gói kích thích và phục hồi kinh tế để
để tăng cường tiếp cận tín dụng hỗ trợ nền kinh tế
đối phó với các tác động về kinh tế và
Đối với chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã thực hiện xã hội của đại dịch. Cụ thể: Nhật Bản đã
các biện pháp chính bao gồm: (i) Tăng cường thanh khoản vào hệ thống ngân hàng phê duyệt 02 gói giải cứu kinh tế (lần 1
thông qua hoạt động thị trường mở (repos ngược, cho vay trung hạn), (ii) Tăng cường trị giá 117,1 nghìn tỷ yên (tương đương
biện pháp cho vay lại và tái chiết khấu trị giá 1,8 nghìn tỷ NDT để hỗ trợ ngành sản 20,9% GDP năm 2019) vào tháng 4/2020;
xuất vật tư y tế và nhu yếu phẩm, các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa và ngành lần 2 trị giá 73,6 nghìn tỷ yên (tương
nông nghiệp; (iii) Cắt giảm đồng loạt nhiều loại lãi (như lãi suất cho vay lại, lãi suất tái đương 13,1% GDP năm 2019) vào tháng
chiết khấu, lãi suất repo 7 ngày và 14 ngày, lãi suất cho vay trung hạn…); (iv) Ban hành 12/2020); 01 gói kích cầu kinh tế hiệu
các công cụ mới để hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn, bao gồm cả chương trình lãi suất 0 lực từ tháng 1/2020; 02 gói dịch bệnh
đồng (Chính phủ cấp tiền cho ngân hàng để ngân hàng cho doanh nghiệp vay lại)… vào tháng 2 và tháng 3/2020. Trong năm
Để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất, PBOC đã nới lỏng những 2021, Nhật Bản đã tiếp tục triển khai gói
quy định về điều kiện tài chính cho vay đối với các doanh nghiệp, hộ gia đình và khu giải cứu kinh tế lần 2 kéo dài đến tháng

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 31

 VẤN ĐỀ HÔM NAY

là 55.700 yen (490 tỷ USD) trích từ chi tiêu

tài khóa để đối phó với những tác động
kinh tế kéo dài do đại dịch COVID-19.
(còn tiếp kỳ sau)

Tài liệu tham khảo:

1. Mezzadri A., Ruqanpura
K: How Asia's clothing factories
switched to making P P E -
but sweatshop problems live
on, https://theconversation.com/how-
asias-clothing-factories-switched-to-
Chính phủ Nhật Bản đã thông qua các gói kích thích và phục hồi kinh tế making-ppe-but-sweatshop-problems-
live-on-141396.
3/2022, trị giá 73,6 nghìn tỷ JPY nói trên, hướng tới những thay đổi trong cơ cấu nhằm 2. PWC: Striking back against the
thúc đẩy phát triển kinh tế hậu đại dịch. outbreak of Covid-19: a series of fiscal
Các gói này được xây dựng dựa trên 5 mục tiêu, gồm: Xây dựng các phương án phòng, and taxation policies to preven and
chống và kiềm chế sự lây lan của dịch bệnh, nâng cao khả năng chữa trị bệnh cho hệ thống control the epidemic were released,
y tế; bảo đảm việc làm cho người dân và ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh https://www.pwccn.com/en/china-tax-
nghiệp; khởi động lại các hoạt động kinh tế sau phong tỏa, giãn cách; xây dựng lại một cấu news/2020q1/chinatax-news- feb2020-
trúc kinh tế có khả năng chống chịu tốt trước thảm họa; tăng cường khả năng đối phó với 6.pdf.
các thảm họa trong tương lai. 3. What the FED doing in response to
Các giải pháp chủ yếu là trợ cấp tiền mặt cho người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng, COVID 19, https: //www.brookings.edu/
miễn, giảm thuế và nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, mở rộng các cơ chế vay vốn ưu đãi từ các research/fed-response-to-covid19
tổ chức tài chính công và tư nhân. Sau đó, Chính phủ tiếp tục mở rộng các khoản trợ cấp thất 4. The People’s Bank of China
nghiệp, hỗ trợ cho vay thông qua các tổ chức tài chính công, trợ cấp các khoản chi phí thuê response to the coronavirus pandemic: a
cơ sở vật chất của doanh nghiệp. quantitative assessment, https://
Chính phủ Nhật Bản cũng áp dụng các giải pháp nhằm bảo đảm sự vận hành thông www.sciencedirect.com/science/article/
suốt của thị trường tài chính và tạo thêm cơ chế khuyến khích để các tổ chức tài chính mở pii/S0264999320311792
rộng hoạt động cung ứng tín dụng cho những đối tượng có nhu cầu. Các giải pháp chính 5. Website worldometers.info
bao gồm bơm tiền vào hệ thống tài chính thông qua việc mở rộng quy mô và thời hạn trái 6. Website của Tổ chức y tế thế giới
phiếu Chính phủ; hỗ trợ tài chính cho các tổ chức tín dụng để tăng cường khả năng cho vay (WHO)
của các tổ chức này; tạm thời tăng việc mua lại các hợp đồng thương mại và trái phiếu doanh 7. Phục hồi kinh tế sau tác động của
nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa được hỗ trợ đại dịch COVID-19: Kinh nghiệm quốc
các khoản vay không lãi suất và không cần tài sản bảo đảm, giảm bớt các điều kiện ràng buộc tế và bài học cho Việt Nam, PGS, TS. Bùi
và yêu cầu ngân hàng cho phép doanh nghiệp giãn nợ trong một số trường hợp. Chính phủ Quang Tuấn, TS. Hà Huy Ngọc, Viện Kinh
Nhật Bản cũng đưa ra các cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các hoạt động số tế Việt Nam.
hóa, hướng tới các hoạt động xanh, bền vững để thích ứng với dịch bệnh. Sau khi Thủ tướng 8. Báo cáo Kết quả tiếp tục rà soát,
Nhật Bản Yoshihide Suga đưa ra cam kết trung hoà carbon, Bộ Thương mại và Công nghiệp nhận diện đầy đủ các tồn tại, hạn chế của
nước này đã công bố một lộ trình chuyển đổi năng lượng vào tháng 12/2020, tập trung vào quy định pháp luật trước các tác động
năng lượng tái tạo và sử dụng hydro làm chất thay thế cho nhiên liệu hóa thạch. Theo đó, mạnh mẽ, dài hạn của đại dịch COVID-19,
một số công ty phát hành của nước này đã chuyển hướng sang tính bền vững nhằm giải Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ
quyết các ảnh hưởng dài hạn do cuộc khủng hoảng Covid-19. về rà soát văn bản quy phạm pháp luật,
Về chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vẫn giữ chính sách nới lỏng Tháng 10/2021.
tiền tệ thông qua việc đặt lãi suất ngắn hạn ở mức (-0,1)% và lãi suất dài hạn (năm) ở mức 9. Các nước dùng ngân sách được
khoảng 0% với mục đích đạt mục tiêu lạm phát 2%. Để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn tăng cường bởi nợ công để ứng phó với
trước mắt, BOJ tiếp tục thực hiện mua thêm tài sản bao gồm trái phiếu chính phủ (ETF và Covid-19 như thế nào? GS,TS Nguyễn
JREIT trị giá 12 nghìn tỷ JPY và 180 tỷ JPY), đồng thời mua thêm thương phiếu và trái phiếu Thiện Nhân, tháng 10/2021.
doanh nghiệp với định mức 7,5 nghìn tỷ JPY mỗi loại cho tới hết tháng 3/2022. 10. https://tapchitaichinh.vn/
Như vậy, phản ứng chính sách tiền tệ của BOJ chủ yếu nhằm hướng tới mục tiêu lạm phát tai-chinh-quoc-te/chinh-sach-tai-
2% thông qua việc duy trì lãi suất ngắn hạn ở mức âm. Các giải pháp khác như bơm tiền, hỗ khoa-ung-pho-voi-dai-dich-covid19-
trợ tài chính cho TCTD để tăng cường khả năng cho vay… do Chính phủ chủ trì, điều phối o-cac-nuoc-va-nhung-tac-dong-den-no-
thực hiện. cong- 340167.html
Kết quả, kinh tế Nhật Bản đã có sự phục hồi nhưng mức tăng trưởng còn khá khiêm 11. https://special.nhandan.vn/
tốn. Ngày 19/11, Chính phủ Nhật Bản đã thông qua gói kích thích kinh tế có giá trị kỷ lục singapore_recovery/index.html

32 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 VẤN ĐỀ HÔM NAY

PGS.TS.KTS Đỗ Tú Lan *

ĐỊA KINH TẾ - ĐÔ THỊ BIỂN

TS.KTS Đào Ngọc Như **

PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG, ĐỘNG LỰC

CHO NỀN KINH TẾ QUỐC GIA
Tóm tắt: Sự hình thành và phát triển đô thị là một bước
tiến hoá của loài người, đô thị phát triển đồng nghĩa với kinh
tế tăng trưởng, các quốc gia có nền kinh tế phát triển đều có
tỷ lệ đô thị hoá rất cao. Hầu hết các đô thị lớn trên thế giới
đều được phát triển ở vị trí đắc địa. Các nghiên cứu cho thấy
ĐỊA KINH TẾ vô cùng quan trọng cho phát triển đô thị, đặc
biệt là ĐÔ THỊ BIỂN. Việt Nam cũng là một quốc gia có biển,
cần thiết phải phát huy tiềm năng để phát triển đô thị biển
bền vững, trụ cột động lực cho nền kinh tế.
Từ khoá: Đô thị biển, tăng trưởng kinh tế, địa kinh tế.
Abstract: The formation and development of cities is a step in
human evolution, urban development means economic growth, Đô thị là nơi cung cấp những cơ hội
countries with developed economies have very high urbanization để phát triển toàn diện con người cũng như động lực
rates. Most of the world's major cities are developed in prime để phát triển kinh tế của quốc gia
locations Studies show that GEOECONOMICS is extremely
important for urban development, especially COASTAL CITIES. xã hội. Đô thị hoá được xem xét ở hai khía cạnh: Đô thị hoá
Vietnam is also a country with sea, so it is necessary to promote theo chiều rộng và đô thị hoá theo chiều sâu. Đô hị hoá theo
its potential to develop a sustainable coastal city, being the main chiều rộng gắn với vấn đề mở rộng không gian đô thị và
driving force for the economy. hình thành lên hệ thống đô thị theo vùng của quốc gia. Đô
Key words: Coastal city, economic growth, geoeconomics thị hoá theo chiều sâu gắn với quy hoạch không gian đô thị
Nhận ngày 6/11/2022, chỉnh sửa ngày 14/11/2022, chấp nhằm nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, trình độ và hiệu
nhận đăng ngày 2/12/2022. quả kinh tế, chất lượng môi trường sống của cư dân trong
từng đô thị. Có nhiều lý thuyết về đô thị hoá, tuy nhiên, lý
ĐÔ THỊ HOÁ VÀ TĂNG TRƯỞNG thuyết đô thị hoá gắn liền với lý thuyết về hiện đại hoá đã
Quá trình phát triển của mỗi quốc gia, đô thị luôn là chiếm ưu thế.
động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và Thế giới đã có một thời kỳ chuyển hoá từ thế kỷ 19 đến
nâng cao trình độ nhận thức của mỗi cá nhân trong từng nay, công nghiệp phát triển ngày càng hiện đại, đồng thời

* Nguyên Phó Cục trưởng Cục Phát triển đô thị - Bộ Xây dựng
** Cục Phát triển đô thị - Bộ Xây dựng

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 33

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
với các hoạt động dịch vụ, thúc đẩy đô thị hoá gia tăng
nhanh chóng, nhiều quốc gia ở Châu Âu chỉ trong mấy thập
kỷ đã có số dân sống trong đô thị tăng gấp nhiều lần. Lý
thuyết về toàn cầu hoá đô thị cũng chỉ ra sự phát triển đô
thị đồng thời với tăng trưởng kinh tế ở các siêu đô thị là các
cực tăng trưởng, sự tác động của các quốc gia có nền kinh
tế lớn trên toàn cầu cũng thể hiện sự chi phối đến đô thị hoá
toàn cầu.
VAI TRÒ ĐÔ THỊ TRONG NỀN KINH TẾ QUỐC GIA
Đô thị không chỉ còn là nơi cung cấp không gian sống có
chất lượng tốt cho người dân mà còn là nơi cung cấp những
cơ hội để phát triển toàn diện con người cũng như là động
lực để phát triển kinh tế của quốc gia. Trên thực tế, không
có quốc gia nào đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững mà
không có sự phát triển và đóng góp của các thành phố hay
đô thị. Với lợi thế về nhiều mặt như cơ sở vật chất hạ tầng
kỹ thuật và xã hội vượt trội, nguồn nhân lực dồi dào và chất
lượng cao, sự tập trung các trung tâm chức năng và tổ chức
không gian chức năng hiệu quả, các thành phố/ đô thị đang
tạo ra tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn rất nhiều so với
khu vực nông thôn. Hiện nay, các đô thị đang tạo ra đến 80%
GDP toàn cầu, trong đó 100 thành phố lớn nhất hàng đầu có
thể chiếm 35% GDP toàn cầu; 1.000 thành phố hàng đầu có
thể chiếm 68% GDP toàn cầu và 2.000 thành phố hàng đầu
có thể chiếm 75 % GDP toàn cầu [5].
Lợi thế của nền kinh tế đô thị được thể hiện rõ nhất ở
các vùng đô thị lớn nơi tập trung cao độ những trung tâm
kinh tế, chính trị, tài chính, đối mới sáng tạo, văn hóa, giáo
dục, đào tạo, giải trí - nơi thu hút một lượng lớn các doanh
nghiệp với các chuỗi giá trị có thể lên đến quy mô liên vùng,
liên quốc gia, nơi tạo ra cũng như cung cấp mối quan hệ
thường xuyên và nhu cầu liên tục đối với hàng hóa, tiêu
dùng. Các quốc gia có mức độ đô thị hóa cao thường có xu
hướng đóng góp vào tăng trưởng GDP đô thị mạnh nhất.
Hình dưới đây mô tả một dự báo mức tăng trưởng GDP
đô thị vào năm 2025, cho thấy các quốc gia có tốc độ tăng
trưởng GDP thành thị mạnh nhất có xu hướng là quốc gia có
dân số và mức độ đô thị hóa cao. Theo đó, các quốc gia như
Trung Quốc, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Brazil và Mexico với lợi thế về đô
thị hóa sẽ có mức tăng trưởng GDP đô thị cao nhất vào năm
2025. Có thể nói, đô thị hóa và tăng trưởng kinh tế có mối
liên hệ khăng khít, hệ quả và các đô thị đang là động lực để
phát triển kinh tế. [4].
Năng suất lao động Xu hướng đóng góp GDP
và tỉ lệ đô thị hóa giai đoạn của đô thị trên thế giới
2010-2020. nguồn: [4] đến 2025. Nguồn: [5]
34 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Tại Việt Nam, đô thị cũng đang tích cực đóng góp khoảng
70% vào tăng trưởng GDP quốc gia và ngày càng thể hiện
tầm quan trọng của nó trong phát triển kinh tế xã hội đất
nước. Tăng trưởng kinh tế bình quân ở khu vực đô thị từ
12% đến 15% trung bình năm, cao gấp 1,2 đến 1,5 lần so với
tăng trưởng bình quân chung cả nước. Các đô thị là thành
phố trực thuộc Trung ương đang đóng vai trò dẫn dắt tăng
trưởng kinh tế cả nước. Giai đoạn 2016-2020, hai đô thị loại
đặc biệt là thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh và 3 đô thị trực
thuộc Trung ương là Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ đã có
mức đóng góp gần 50% GDP cả nước.
Đánh giá mối quan hệ phát triển đô thị và phát triển kinh
tế, Ngân hàng thế giới đã có nghiên cứu trên bản đồ ghi
nhận ánh sáng của hệ thống đô thị Việt Nam vào ban đêm.
Với góc nhìn kinh tế, mật độ ánh sáng ban đêm tại các đô
thị có thể cho biết thực trạng các hoạt động kinh tế đang
diễn ra. Theo nghiên cứu này, dữ liệu ánh sáng ban đêm của
các khu vực đô thị của Việt Nam đã mở rộng nhiều hơn bốn
lần trong bảy năm từ 2010 đến 2017 so với mức mở rộng
trong 14 năm trước, từ 1996-2010. Đồng thời, nghiên cứu
cũng cho thấy ưu thế vượt trội của Thủ đô Hà Nội, thành phố
Hồ Chí Minh trong phát triển kinh tế thể hiện qua mật độ và
phạm vi lan rộng của sáng ban đêm. Tuy nhiên, nghiên cứu
này cũng chỉ ra rằng, mặc dù có sự mở rộng phát triển về đô
thị, nhưng mật độ dân số đô thị Việt Nam vẫn ở mức thấp
do vậy các hoạt động kinh tế cũng chưa thực sự tối ưu, chưa
phát huy được lợi thế từ quá trình đô thị hóa.
Không có quốc gia nào đạt được tăng trưởng kinh tế
bền vững mà không có sự phát triển và đóng góp
của các thành phố hay đô thị
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

Ưu thế vượt trội của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh trong phát
triển kinh tế đô thị thể hiện qua bản đồ ánh sáng đêm. [4]
Phát triển đô thị trong bối cảnh chung thế giới
Có thể nói, đô thị ngày càng khẳng định vai trò, vị thế
trong phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, để phát triển đô
thị hiệu quả, cần phải đánh giá toàn diện bối cảnh quốc tế
và trong nước để có những định hướng chiến lược phù hợp
và mang tính hội nhập cao.
Về bối cảnh quốc tế, đô thị vẫn là xu thế tất yếu và quá
trình đô thị hóa có vai trò lớn trong việc định hình thế giới
cũng như giải quyết các vấn đề có tác động liên quốc gia,
liên lục địa và toàn cầu. Biến đổi khí hậu và nước biển dâng Rotterdam - thành phố cảng gần sông Maas,
vẫn là một vấn đề nóng áp lực trực tiếp tác động lên hệ là thành phố lớn nhất thuộc tỉnh Nam Hà Lan (Zuid-Holland).
thống đô thị, đòi hỏi đô thị cần đổi mới mô hình tăng trưởng Được tuyên bố thành lập năm 1328, Rotterdam ngày nay
hướng đến cân bằng trong phát triển và bảo vệ môi trường là một trong những hải cảng lớn của thế giới. Cảng Rotterdam
cũng như hệ sinh thái tự nhiên. Những vấn đề khác như dịch lớn nhất Châu Âu và lớn nhất thế giới từ năm 1962
bệnh, chiến tranh cũng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đang làm nhưng năm 2004 đã bị cảng Thượng Hải đoạt lấy danh hiệu này
thay đổi tư duy về vai trò, chức năng, cách vận hành của đô
thị khi có cú sốc xảy ra. Đặc biệt, cuộc cách mạng khoa học
4.0 đang tạo ra những thay đổi rất lớn trong đời sống kinh
tế xã hội, làm thay đổi cách con người nhìn nhận, thấu hiểu,
phân tích, khám phá về thế giới và hiện thực xung quanh
cũng đang tác động lớn đến cách vận hành, quản lý và tổ
chức chức năng, cũng như cung cấp các dịch vụ trong đô
thị và phát triển lấy con người làm trọng tâm. Trong xu thế
này, đô thị thông minh là một giải pháp cần được chú trọng
để có thể đưa ra những quyết định khoa học, kịp thời nhanh
chóng, phù hợp với năng lực và tiềm lực của đô thị.
Đô thị biển- Địa kinh tế - động lực quốc gia Yokohama của Nhật Bản cũng là một đô thị cảng. Nơi đây
Nói về Địa lợi người ta có nói đến Địa Kinh tế, Địa Chính là cảng biển quy mô nhất Nhật Bản, vận hành trung tâm
trị, Địa Quốc phòng vv... Tuy nhiên, trong phần phân tích này thương mại tầm vóc trong Vùng thủ đô Tokyo. Thành phố
tập trung về Địa Kinh tế. Nói đến Biển, trước tiên phải nói đến nằm bên Vịnh Tokyo, phía Nam Tokyo, trong khu vực
cảng biển, bởi từ xa xưa con người đã trinh phục được đại Kanto của đảo chính Honshu. Ảnh: Reuters. [8]
dương và khai phá các vùng đất mới bằng các chiến thuyền,
cảng biển là các vị trí địa kinh tế quan trọng nhất mà các quốc biển, ví dụ như một số cho rằng đô thị biển là đô thị phải có
gia có biển đã không ngừng khai thác phát triển. Điểm qua tiếp giáp với biển, cũng có người cho rằng nói về đô thị biển
một số quốc gia có nền kinh tế tiến tiến nhất trên thế giới như cần có một không gian đủ lớn có tính chất vùng ven biển, có
Hoa Kỳ, CHLB Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Thuỵ Điển, Đan ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp với biển, cũng có sự phân
Mạch, Phần Lan, Hà Lan, Trung Quốc, Singapore, Hongkong, theo cách đô thị biển bao gồm đô thị ven biển và đảo vv...
Nhật, Hàn Quốc...vv đều là những quốc gia có biển và các Như đã nói ở trên, các đô thị được hình thành và phát triển
đô thị biển lớn và siêu lớn. Nhiều đô thị đã trở thành những vùng ven biển và hải đảo, nhờ vị trí địa lợi, có thể hoạt động
thành phố toàn cầu, có sức chi phối đến kinh tế toàn cầu. Có một cách có hiệu quả và hiệu suất cao các chức năng kinh tế
thể cơ sở hình thành từ cảng biển, qua quá trình lịch sử tích đô thị biển nêu trên là thuộc nhóm Đô thị biển, là các điểm
tụ các hoạt động dịch vụ cảng, thương mại, tài chính, du lịch động lực trong vùng và quốc gia. Một số thành phố biển nổi
cũng đồng thời phát triển, tạo thành một hệ sinh thái kinh tiếng trên thế giới ở các quốc gia như Italy, Hà Lan, Trung
tế mạnh mẽ. Nhiều thành phố cảng biển nổi tiếng đã thành Quốc đã phát triển thành công những mô hình đô thị biển.
thương hiệu với những công trình kiến trúc không gian cảng Các thành phố đóng góp đáng kể vào nền kinh tế nhờ hoạt
có quy mô to lớn và có những đặc trưng riêng, tuỳ thuộc vào động du lịch và cảng biển.
điều kiện địa hình ở mỗi khu vực đó. Địa kinh tế là khoa học nghiên cứu các đặc điểm địa lý
Đô thị biển có thể có một hoặc nhiều chức năng kinh ảnh hưởng đến tiến trình phát triển kinh tế của một vùng,
tế tổng hợp như cảng biển, công nghiệp, dịch vụ, tài chính một quốc gia, thậm chí một khu vực, đây là khái niệm rất cơ
thương mại và du lịch, tuy theo vị trí và quy mô để phát triển. bản trong nền kinh tế thị trường. Trong quy hoạch đô thị,
Mặc dù hiện nay có nhiều khái niệm khác nhau về đô thị có những khu vực chưa thật sự áp dụng, hoặc chưa hiểu

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 35

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
hết ý nghĩa của nó, chỉ quan tâm đến lý thuyết hình thái đô
thị, hay cách lựa chọn đất xây dựng đô thị, chỉ quan tâm lựa
chọn khu vực có cao độ hợp lý, hạn chế đào đắp để suất đầu
tư thấp. Tuy nhiên, các nhà đầu tư rất thực tế, họ áp dụng
triệt để lý thuyết về địa kinh tế, nếu vị trí địa lý đó có thể địa
hình trũng ngập, phải đào đắp nhiều, suất đầu tư cao, nhưng
là vị trí sau khi đầu tư sẽ có lợi nhuận cao hơn rất nhiều bởi
vị trí địa kinh tế của nó.
Thành phố Rio de Janeiro của Brazil nằm dọc theo bờ biển
Đại Tây Dương, được xây dựng trên một eo biển thuộc vịnh
Guanabara. Thành phố từng là Thủ đô của Brazil
cho đến năm 1960. Phong cảnh tự nhiên và các bãi biển
giúp Rio de Janeiro trở thành một trong những điểm đến
thu hút khách du lịch của đất nước.
Barcelona là thành phố lớn thứ hai Tây Ban Nha,
tọa lạc tại Cormaca của Barcelonès, dọc theo bờ Địa
Trung Hải. Thành phố là một trung tâm vận tải với cảng
Barcelona là một trong những cảng biển chính của Châu
Âu và cảng hành khách nhộn nhịp nhất Châu Âu
Ảnh: Getty Images. [8]
Đất ven biển ở những vị trí địa kinh tế có giá trị rất cao,
diện tích lại rất hạn chế, trong khi nhu cầu phát triển càng
ngày càng cao, các hoạt động kinh tế tập trung mật độ lớn,
do đó nhiều đô thị trên thế giới có những biện pháp gia
tăng quy mô đô thị bằng cách lấn biển, tạo thêm nền tảng
đất đai đô thị biển ở những vị trí địa lợi. Ví dụ như ở Trung
Quốc.
“Tình trạng lấn biển từ lâu đã thành thông lệ ở Trung
Quốc. Trong nửa cuối thế kỷ 20, Trung Quốc không ngừng
khai hoang, lấn biển thêm hơn 12.000km2, trung bình
khoảng 240km2 một năm. Kể từ thập niên 90, khi ngành
công nghiệp BĐS cất cánh, đất khai hoang được dùng để
phát triển công nghiệp và đô thị… Lấn biển là một lợi thế để
36 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
phát triển kinh tế mà không một thành phố ven biển nào có
thể bỏ qua, bởi vì xét từ mọi khía cạnh, đây là giải pháp tiện
lợi và kinh tế nhất sau hàng thập kỷ phát triển công nghiệp
và mở mang đô thị nhanh chóng. Bởi vì, cách này không
vấp phải rắc rối về công tác tái định cư, không phải ép buộc
thu hồi đất, không phải bồi thường cho người dân sở tại và
không phải trả một số tiền lớn phí chuyển đổi mục đích sử
dụng đất… Trong đó, thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng
Đông là một minh chứng. Nhiều vùng đất ven biển do con
người khai hoang ở thành phố này đã phát triển thành đô
thị lớn”. [3]
Thâm Quyến là thành phố nằm bên bờ đông cửa sông
Châu Giang tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Trước khi trở
thành đặc khu kinh tế, Thâm Quyến còn là một làng chài.
Thâm Quyến là một trong những thành phố có tốc độ phát
triển nhanh nhất thế giới vào thập niên 1990, 2000. Thành
phố có hệ thống cảng lớn thứ 3 toàn cầu, là trung tâm tài
chính thứ 9 thế giới và trung tâm công nghệ hàng đầu. [8]
Thành phố Thâm Quyến- Trung Quốc
TÌNH HÌNH VÀ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
VIỆT NAM
Tình hình phát triển đô thị Việt Nam
Bối cảnh trong nước, mặc dù quá trình đô thị hóa, phát
triển đô thị của Việt Nam không có được nền tảng và lịch
sử lâu dài như các đô thị tại Châu Âu. Lịch sử khách quan
trải qua các cuộc chiến tranh làm phát triển đô thị Việt Nam
bị chậm lại và chỉ thực sự phát huy mạnh mẽ trong vòng
35 năm gần đây từ sau khi có những chính sách Đổi mới
(1986). Tuy nhiên, đô thị Việt Nam cũng đang có những lợi
thế phát triển nhất định. Lợi thế đi sau giúp đô thị Việt Nam
có thể học hỏi những bài học kinh nghiệm của các quốc
gia đã phát triển, hạn chế những sai lầm. Những thành tựu
đạt được trong thời gian qua đang giúp cho Việt Nam củng
cố vị thế về đô thị cũng như là những khích lệ và động lực
cho giai đoạn phát triển sắp tới. Cụ thể như: Diện mạo đô
thị thay đổi theo hướng xanh, sạch, đẹp, văn minh, văn hóa
hơn; chất lượng sống tại các khu vực đô thị được cải thiện
đáng kể; phúc lợi xã hội, đời sống kinh tế thu nhập của
người dân đô thị được nâng cao; nền kinh tế đô thị được
cải thiện cả về quy mô và chất lượng; đô thị có sự đóng
góp lớn cho nền kinh tế của quốc gia; không gian đô thị
mở rộng, hệ thống đô thị có sự phát triển toàn diện hơn và
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Những khó khăn mà đô thị Việt Nam cần phải đối mặt
và giải quyết trong thời gian tới là không nhỏ
đồng bộ hơn, khoảng cách giữa các đô thị và giữa đô thị
với nông thôn ngày càng thu hẹp. Đặc biệt cuộc sống ở đô
thị ngày càng trở thành giấc mơ của nhiều người dân.
Tuy nhiên, những khó khăn mà đô thị Việt Nam cần phải
đối mặt và giải quyết trong thời gian tới là không nhỏ. Thời
gian qua, mặc dù đô thị hóa nhanh chóng nhưng vẫn chưa
đạt được tỷ lệ đô thị hóa cao. Tỷ lệ đô thị hóa trung bình
của Việt Nam đến đầu năm 2022 mới chỉ khoảng 40,5% còn
thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực (Đến tháng
6 năm 2021, hệ thống đô thị đã có 870 đô thị, gồm: 02 loại
đặc biệt; 22 loại I; 32 loại II; 48 loại III; 90 loại IV; và 676 đô
thị loại V, tỷ lệ đô thị hóa (tính theo phường và thị trấn) của
cả nước đạt khoảng 40,5%) [1]. Chất lượng đô thị hóa còn
hạn chế, nhiều đô thị chưa đảm bảo điều kiện cơ sở hạ tầng
kỹ thuật và xã hội phục vụ cho đời sống cộng đồng; Mô
hình tăng trưởng đô thị còn phụ thuộc vào nguồn lực đất
đai; Quá trình đô thị hóa theo chiều rộng vẫn chiếm ưu thế,
diện tích đất đô thị tăng nhanh hơn tốc độ dân số dẫn đến
mật độ thấp, làm giảm hiệu quả của đầu tư đô thị; năng
suất và độ tự chủ của nền kinh tế của đô thị còn chưa cao;
ngoài ra, vấn đề ô nhiễm môi trường, rác thải, ách tắc giao
thông, quá tải hạ tầng, thiếu hạ tầng xã hội;… còn khá phổ
biến ở nhiều đô thị. Đặc biệt đợt đại dịch Covid vừa qua đã
ảnh hưởng không nhỏ đến đô thị Việt Nam, đặt ra nhiều
vấn đề về quy mô dân số hợp lý, mật độ dân cư trong khu
đô thị, tổ chức không gian chức năng, hạ tầng và dịch vụ
đô thị, môi trường đô thị để nâng cao khả năng thích ứng
trước rủi ro liên quan đến dịch bệnh.
Tiềm năng phát triển của đô thị Việt Nam
Bên cạnh những điểm tích cực và hạn chế trên, tiềm
năng phát triển của đô thị Việt Nam cũng được khẳng định.
Hệ thống đô thị của Việt Nam phát triển tương đối hợp lý
trên 6 vùng kinh tế xã hội, đã định hình 2 vùng đô thị lớn là
Vùng thủ đô Hà Nội và Vùng thành phố Hồ Chí Minh; hình
thành rõ nét các mối liên kết hợp lý trong mỗi vùng, xác định
đô thị hạt nhân, đô thị động lực thúc đẩy tăng trưởng và
phát triển kinh tế xã hội của từng vùng trên cả nước.
Trong đại dịch Covid vừa qua, Việt Nam vẫn duy trì tăng
trưởng và có tốc độ phục hồi sau đại dịch tốt, tiếp tục nằm
trong nhóm có tăng trưởng kinh tế cao nhất Đông Nam Á.
Việt Nam được đánh giá đang là điểm đến hấp dẫn đang thu
hút sự đầu tư của nước ngoài.
Hệ thống đô thị của Việt Nam phát triển tương đối
hợp lý trên 6 vùng kinh tế xã hội
Ngày 24/01/2022 Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số
06-NQ/TW về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển
đô thị bền vững Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm
2045. Đây không chỉ là Nghị quyết đánh dấu lần đầu tiên
vấn đề phát triển đô thị được sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc
của Bộ Chính trị bằng một Nghị quyết chuyên đề với sự
chỉ đạo toàn diện về phát triển đô thị, mà còn là sự kiện
quan trọng khẳng định vai trò, vị thế của đô thị Việt Nam
trong bối cảnh mới, tạo cơ hội pháp lý để thúc đẩy quá
trình đô thị hóa Việt nam trong thời gian tới. Nghị quyết đã
quan tâm chỉ đạo đến các vấn đề trọng tâm như: Nâng cao
nhận thức toàn xã hội về vai trò của đô thị, đổi mới công
tác quy hoạch; phát triển đô thị theo mô hình tăng trưởng
xanh, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu, thiên tai dịch
bệnh; phát triển hạ tầng đô thị đi trước một bước; nâng
cao chất lượng đô thị, tập trung vào cải tạo tái thiết đô thị
trong thời gian tới; chú trọng công tác quản lý phát triển
đô thị và chuyên môn hóa trong quản lý phát triển đô thị;
đổi mới mô hình chính quyền đô thị tại địa phương, chú
trọng phát huy nguồn lực phát triển đô thị…
Đỗ Quân (XDBT)
(Còn tiếp kỳ sau)
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Xây dựng “Báo cáo đánh giá quá trình đô thị hóa
ở Việt Nam giai đoạn 2011-2022 và định hướng mục tiêu,
nhiệm vụ phát triển đô thị giai đoạn 2021-2030, kế hoạch 5
năm 2021-2025”,
2. Bộ Chính trị “Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022
của về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền
vững Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045”.
3. Cafeland (ANTG, Mạng Internet) “Trung Quốc tham
vọng lấn biển”, 2022 Ngân hàng thế giới: “Báo cáo Việt Nam
2035: Hướng tới thịnh vượng, sáng tạo, bình đẳng và dân
chủ” 2016.
4. McKinsey Global Institute, Big data: “The next frontier
for innovation, competition, and productivity”, 2011.
5. Michael Spence, Patriccia Clarke Annez, Robert M.
Buckley, “Đô thị hoá và Tăng trưởng”, NXB Dân Trí” 2010
6. Đỗ Tú lan “ Đô thị Biển- Không gian Kiến trúc và con
người”
7. Thảo Phương/Zing.vn “Những đô thị biển nổi tiếng
trên Thế giới” 22021
8. Reatime.vn “Phát triển đô thị Biển Việt Nam thời kỳ
mới”, Hội Thảo 2022
9. Nguyễn Hữu Thái, “Xu hướng mới Kiến Trúc - Đô thị Thế
giới và Việt Nam thời Hội nhập” 2003. XBXD
10. UBND tỉnh Khánh Hòa “Diễn đàn Thương hiệu biển
Việt Nam lần thứ III” 2011, Kỷ yếu hội thảo
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 37
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
TS. Nguyễn Tuấn Quang*
Biến đổi khí hậu đã trở thành xu
thế không thể đảo ngược, thách thức
lớn nhất đối với nhân loại. Theo Báo
cáo Khí hậu toàn cầu năm 2021 công
bố ngày 18/5/2022, bốn chỉ số cơ bản
của biến đổi khí hậu toàn cầu gồm mật
độ khí nhà kính trong bầu khí quyển,
nhiệt độ bình quân toàn cầu, mực nước
biển dâng, nhiệt độ nước biển và a-xít
hóa đại dương đã thiết lập mức cao kỷ
lục mới trong năm 2021. Ban liên lạc
Chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC)
trong Báo cáo đánh giá khí hậu lần thứ
6 (AR6) đã chỉ ra những vấn đề đáng
lo ngại về tình trạng biến đổi khí hậu:
Thời tiết cực đoan đang diễn ra ở mọi
nơi trên trái đất, bầu khí quyển và biển
đang nóng lên với tốc độ chưa từng
thấy trong lịch sử và có những hậu quả
không thể đảo ngược. Trong những
năm gần đây, biến đổi khí hậu tại Việt
Nam được ghi nhận với diễn biến theo
xu thế bất lợi, các hiện tượng khí hậu
cực đoan tiếp tục xảy ra với cường độ
*Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường
38 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
QUY HOẠCH, XÂY DỰNG, QUẢN LÝ
& PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
TẠI VIỆT NAM
mạnh hơn và tần suất cao hơn. Trong
khoảng 50 năm qua, nhiệt độ trung
bình năm tại Việt Nam đã liên tục tăng,
các hiện tượng bất thường của khí hậu
xảy ra ở nhiều vùng. Biến đổi khí hậu
làm gia tăng các tác động, rủi ro đối với
các vùng châu thổ và đô thị lớn, đặc
biệt là các đô thị ven biển của nước ta.
Ngày 24/01/2022, Bộ Chính trị đã
ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW về
quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát
triển bền vững đô thị Việt Nam đến
năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Một trong những quan điểm chỉ đạo
xuyên suốt đối với công tác quy hoạch,
xây dựng, quản lý và phát triển đô thị
là “Phát triển hệ thống đô thị bền vững
theo mạng lưới, phân bổ hợp lý, phù
hợp với từng vùng, miền, bảo đảm
đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa các
vùng, miền; phát triển các đô thị có
chức năng tổng hợp với quy mô và
dân số ở mức hợp lý theo hướng đô thị
xanh, thông minh, thích ứng với biến
đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai
và dịch bệnh”. Nội dung này thể hiện
quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong
việc phát triển bền vững đô thị ứng
phó với biến đổi khí hậu. Chuyển đổi
mô hình phát triển đô thị theo hướng
bền vững, tiết kiệm năng lượng, giảm
phát thải, nâng cao năng lực thích ứng
với biến đổi khí hậu nhằm thực hiện
các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị
Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia
Công ước khung của Liên Hợp Quốc về
biến đổi khí hậu (COP26).
Bài viết tập trung phân tích, đánh
giá diễn biến, xu thế và tác động của
biến đổi khí hậu đối với đô thị, từ đó
đề xuất một số giải pháp ứng phó với
biến đổi khí hậu trong quy hoạch, xây
dựng, quản lý và phát triển đô thị tại
Việt Nam.
1. Diễn biến và xu thế của biến
đổi khí hậu
Việt Nam nằm ở khu vực Đông Nam
Á, có bờ biển dài khoảng 3.260 km và
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Biến đổi khí hậu làm gia tăng các tác động, rủi ro đối với các vùng châu thổ
và đô thị lớn, đặc biệt là các đô thị ven biển
vùng biển rộng khoảng 01 triệu km2.
Do có lãnh thổ trải dài theo nhiều vĩ
tuyến và địa hình đa dạng nên sự khác
nhau về khí hậu giữa các vùng của
nước ta là khá lớn và rõ nét. Trong thời
kỳ 1958-2018, nhiệt độ trung bình năm
có xu thế tăng trên phạm vi cả nước,
với mức tăng trung bình là 0,89 độ C,
riêng giai đoạn 1986-2018 tăng 0,74
độ C. Lượng mưa năm, tính trung bình
trên phạm vi cả nước có xu thế tăng
nhẹ 2,1%, nhưng có xu thế giảm ở các
vùng khí hậu phía Bắc và tăng ở các
vùng khí hậu phía Nam. Số ngày nắng
nóng có xu thế tăng trên phạm vi cả
nước, số tháng hạn có xu thế tăng ở
khu vực phía Bắc, giảm ở Trung Bộ và
phía Nam lãnh thổ. Số cơn bão mạnh
có xu thế tăng. Mực nước trung bình
ven biển Việt Nam có xu thế tăng trong
giai đoạn 1993-20184.
Theo Kịch bản biến đổi khí hậu năm
2020, so thời kỳ cơ sở (1986-2005), với
kịch bản nồng độ khí nhà kính cao
(RCP8.5) dự kiến nhiệt độ trung bình
năm trên toàn quốc vào giữa thế kỷ có
mức tăng 1,7÷2,3 độ C; đến cuối thế kỷ,
có mức tăng 3,2÷4,2 độ C; lượng mưa
năm dự kiến có mức tăng nhiều nhất
có thể trên 40% ở một phần diện tích
Bắc Bộ. Số lượng bão mạnh đến rất
mạnh có xu thế tăng, số ngày nắng và
nắng nóng gay gắt có xu thế tăng trên
hầu hết cả nước, lớn nhất là ở Bắc Trung
Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Số tháng
hạn trong mùa khô có xu thế tăng trên
đa phần diện tích cả nước. Mực nước
biển dâng trung bình khu vực ven biển
các tỉnh phía Nam có xu thế cao hơn so
với khu vực phía Bắc.
Với xu thế của biến đổi khí hậu nêu
trên, Việt Nam đã và đang phải đối mặt
với việc gia tăng các cơn bão mạnh ở
khu vực Biển Đông; gia tăng lượng mưa
ở hầu hết các tháng trong năm; nguy
cơ gia tăng về khô hạn, hoang mạc
hóa, xâm nhập mặn, ngập lụt, xói mòn,
rửa trôi, sạt lở; làm thay đổi chế độ thủy
văn, hải văn, sóng biển và tăng nguy
cơ nước biển dâng. Việc thay đổi nhiệt
độ, lượng mưa, nước biển dâng và các
hiện tượng khí hậu cực đoan đã gây ra
những tác động bất lợi đến phát triển
bền vững đô thị ở Việt Nam.
2. Tác động của biến đổi khí hậu
đến phát triển bền vững đô thị
Với diễn biến phức tạp của biến đổi
khí hậu, tuy theo vị trí địa lý, các đô thị
ở Việt Nam chịu những tác động khác
nhau của biến đổi khí hậu. Các đô thị
ven biển thường chịu tác động do bão,
triều cường, mưa lớn cực đoan, lụt và
nước biển dâng. Theo dự báo, nếu mực
nước biển dâng 100cm, đồng bằng
sông Cửu Long có nguy cơ ngập cao,
trên 47,3% diện tích; đồng bằng sông
Hồng có nguy cơ ngập khoảng 13,2%
diện tích. Các đô thị tại khu vực núi cao
thường chịu tác động của mưa lớn sau
bão gây sạt lở đất, lũ ống, lũ quét. Đối
với các đô thị kết hợp khu công nghiệp,
khu kinh tế, các tác động của biến đổi
Số 86+87.2023
khí hậu và thiên tai sẽ làm gián đoạn
việc lưu thông hàng hoá, vận chuyển
nguyên vật liệu gây ảnh hưởng chung
đến nền kinh tế của cả nước. Trong các
đô thị, hệ thống hạ tầng kỹ thuật về
đường giao thông, truyền tải điện, sử
dụng năng lượng, hệ thống cấp, thoát
nước, xử lý chất thải là những lĩnh vực
dễ bị tác động bởi biến đổi khí hậu.
Lượng mưa gia tăng sẽ gây nguy cơ
ngập lụt các điểm lưu giữ, các tuyến
thu gom, trung chuyển, làm gián đoạn
quá trình xử lý chất thải rắn tại một
số khu vực. Biến đổi khí hậu tác động
tới nguồn cấp nước (nước mặt, nước
ngầm) và hệ thống cấp nước bao gồm
các công trình đấu mối và mạng lưới
cấp nước. Những tác động này gây ảnh
hưởng đến chất lượng sống của người
dân tại đô thị.
Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh
chóng của các đô thị dẫn đến tập trung
đông dân cư, gia tăng các hoạt động
phát triển kinh tế, mật độ giao thông
cao, tiêu thụ nhiều năng lượng… Do
đó, các đô thị là nguồn phát thải khí
nhà kính rất lớn - nguyên nhân gây ra
biến đổi khí hậu. Phát thải khí nhà kính
khu vực đô thị chủ yếu từ lĩnh vực năng
lượng, xử lý chất thải và các quá trình
công nghiệp. Trong bối cảnh nền kinh
tế nước ta đang phục hồi mạnh mẽ sau
đại dịch COVID-19, lượng phát thải khí
nhà kính từ các hoạt động trong khu
vực đô thị dự báo sẽ tiếp tục gia tăng
trong thời gian tới.
Trước các tác động ngày càng gia
tăng của biến đổi khí hậu, việc quy
hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển
đô thị theo hướng bền vững tại Việt
Nam cần có sự thay đổi căn bản để vừa
đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế -
xã hội, vừa thích ứng với các tác động
bất lợi của biến đổi khí hậu, thực hiện
mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính
của nước ta về “0” vào năm 2050.
3. Giải pháp ứng phó với biến đổi
khí hậu trong quy hoạch, xây dựng,
quản lý và phát triển đô thị
Để Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày
24/01/2022 của Bộ Chính trị được triển
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 39
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
khai hiệu quả vào thực tiễn, việc quy
hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển
bền vững đô thị ứng phó với biến đổi
khí hậu cần triển khai một số nhóm giải
pháp trọng tâm như sau:
Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các văn
bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn,
quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến
xây dựng, quản lý và phát triển đô thị
nhằm ứng phó có hiệu quả với biến
đổi khí hậu. Triển khai thực hiện quy
hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển
đô thị phù hợp với quan điểm, mục
tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp được
nêu tại Chiến lược quốc gia về biến đổi
khí hậu giai đoạn đến năm 2050; Kế
hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi
khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn
đến năm 2050.
Thực hiện tốt công tác quy hoạch,
xây dựng và phát triển đô thị có tính
đến tác động tiềm tàng của biến đổi
khí hậu trên cơ sở Kịch bản biến đổi khí
hậu do Bộ Tài nguyên và Môi trường
công bố. Xây dựng, phát triển đô thị
theo đúng định hướng đã nêu trong
quy hoạch.
Hình thành hệ thống giám sát, cảnh
báo và kiểm soát rủi ro khí hậu, hạn chế
lũ, lụt, ngập úng và giảm thiểu tác động
của sóng nhiệt tại các đô thị. Quy hoạch
và xây dựng hệ thống hồ chứa nhằm
điều tiết ngập lụt và cung cấp nước đô
thị; hạn chế khai thác nước ngầm gây
sụt lún khu vực đô thị. Xác định các
không gian mở, không gian công cộng
nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng đa mục
tiêu khi xảy ra tình trạng nắng nóng tại
các đô thị.
Nâng cao năng lực cán bộ lãnh đạo,
cán bộ chuyên môn các cấp về quản lý,
phát triển đô thị ứng phó với biến đổi
khí hậu; tuyên truyền, phổ biến thông
tin về tác động và các biện pháp giảm
thiểu tác động của biến đổi khí hậu
đến người dân, cộng đồng và các bên
liên quan. Thúc đẩy hợp tác quốc tế,
huy động hiệu quả các nguồn lực đầu
tư, công nghệ và tri thức của các đối tác
phát triển trong quy hoạch, xây dựng,
quản lý và phát triển bền vững đô thị.
40 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Chuyển đổi mô hình phát triển đô thị theo hướng bền vững, tiết kiệm
năng lượng, giảm phát thải, nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu
Tăng diện tích trồng cây xanh đô thị
nhằm hạn chế hiện tượng đảo nhiệt đô
thị và tăng hấp thụ khí nhà kính. Thực
hiện giảm phát thải khí nhà kính khu
vực đô thị, góp phần thực hiện mục
tiêu đưa mức phát thải ròng của quốc
gia về “0” vào năm 2050. Đẩy mạnh
các giải pháp sử dụng hiệu quả năng
lượng, nghiên cứu và áp dụng các giải
pháp năng lượng tái tạo trong sản
xuất, giao thông, chiếu sáng đô thị; xử
lý tái chế chất thải, nước thải theo mô
hình tuần hoàn, tái sử dụng và sản xuất
năng lượng từ rác thải. Nghiên cứu,
phát triển vật liệu xây dựng thân thiện
với môi trường, thay thế cát, sỏi lòng
sông giảm nguy cơ sạt lở, sụt lún.
Nâng cấp, cải tạo các công trình giao
thông tại các khu vực dễ bị tổn thương
do biến đổi khí hậu; phát triển, hoàn
thiện mạng lưới đường bộ cao tốc, hệ
thống giao thông kết nối liên vùng,
liên đô thị. Xây dựng, nâng cấp, cải
tạo cơ sở hạ tầng đô thị, phát triển các
khu đô thị, đô thị ven biển theo hướng
thích ứng với biến đổi khí hậu, phù hợp
với các tiêu chuẩn an toàn trước thiên
tai và kịch bản nước biển dâng. Xây
dựng các toà nhà, khu đô thị theo tiêu
chuẩn xanh, gần gũi với thiên nhiên;
áp dụng các quy chuẩn, tiêu chuẩn sử
dụng hiệu quả năng lượng tòa nhà.
Tiến Đạt (XDBT)
Tài liệu tham khảo:
1. https://public.wmo.int/en/media/
press-release/four-key-climate-change-
indicators-break-records-2021
2. IPCC (2021). Climate Change
2021: The Physical Science Basis.
Contribution of Working Group I to
the Sixth Assessment Report of the
Intergovernmental Panel on Climate
Change. Cambridge University Press;
IPCC (2022). Climate Change 2022:
Impacts, Adaptation, and Vulnerability.
Contribution of Working Group II to
the Sixth Assessment Report of the
Intergovernmental Panel on Climate
Change. Cambridge University Press.
3. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2021).
Báo cáo đánh giá khí hậu quốc gia.
4. Bộ Tài nguyên và Môi trường
(2021). Kịch bản biến đổi khí hậu.
5. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2021).
Báo cáo đánh giá khí hậu quốc gia.
6. Bộ Tài nguyên và Môi trường
(2022). Báo cáo kỹ thuật phục vụ xây
dựng Chiến lược quốc gia về biến đổi
khí hậu giai đoạn đến năm 2050.
7. Quyết định số 896/QĐ-TTg ngày
26/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
8. Quyết định số 1055/QĐ-TTg ngày
20/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
9. Thực hiện đánh giá tính dễ bị
tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt
hại do biến đổi khí hậu theo quy định
tại Thông tư số 01/2022/TT-BTNMT
ngày 07/01/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài
nguyên và Môi trường về quy định chi
tiết thi hành Luật Bảo vệ môi trường về
ứng phó với biến đổi khí hậu.
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

GIẢI PHÁP
PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG
BẤT ĐỘNG SẢN BỀN VỮNG
TS. Nguyễn Văn Vẹn* TẠI VIỆT NAM
(Tiếp theo kỳ TC 85)

3. Mô hình đánh giá và thực trạng
phát triển thị trường bất động sản
bền vững ở Việt Nam
3.1 Lựa chọn mô hình đánh giá
phát triển bền vững
Việc đánh giá sự phát triển bền
vững của thị trường BĐS theo cách
tiếp cận đa cấp không quá phức
tạp. Trong bối cảnh môi trường kinh
doanh luôn thay đổi, các quyết định
được đưa ra cần được phân tích
không chỉ về chu kỳ kinh doanh và
chu kỳ BĐS, mà còn xem xét toàn diện
tìm ra các yếu tố ảnh hưởng. Các kích
thước và tiêu chí ảnh hưởng đến sự
phát triển thị trường BĐS bền vững
Việt Nam cần được xây dựng, mô tả
và phân tích cụ thể, có thể tham khảo,
vận dụng từ nhiều mô hình khác nhau
vào bối cảnh cụ thể của Việt Nam. Một
mô hình đánh giá PESTEL (1. Political-
Chính trị, 2. Economic - Kinh tế, 3.
Social - Xã hội, 4. Technology - Công
nghệ, 5. Enviromental - Môi trường,
6. Legal – Pháp luật) các yếu tố phát
triển bền vững thị trường BĐS được
trình bày trong (Hình 1) (Kauškale và
cộng sự, 2017) được ứng dụng khá
nhiều nơi trên thế giới, có thể là một
lựa chọn, vận dụng cho phù hợp bối
cảnh Việt Nam.
Hình 1. Mô hình giản đồ đánh
giá các yếu tố phát triển bền vững
thị trường BĐS (Nguồn: Kauškale và
cộng sự, 2017).
3.2 Thực trạng phát triển thị
trường Bất động sản bền vững ở
Việt Nam
Trong hơn 10 năm qua thị trường
BĐS Việt Nam trải qua 4 lần thay đổi:
(1) Giai đoạn 2009-2010 - phát
triển nóng do nới lỏng tín dụng; (2)
Giai đoạn 2011-2013 - trầm lắng,
đóng băng; (3) Giai đoạn 2014-2019 -
thị trường phục hồi và phát triển trở
lại và giai đoạn từ đầu năm 2020 đến
nay thị trường bị ảnh hưởng bởi dịch
COVID-19; (4) Hiện nay - cả nước ước
tính đã và đang thực hiện trên 5.000
dự án với tổng vốn đầu tư hơn 4,5
triệu tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với
năm 2009. Trong 5 năm trở lại đây, vốn
FDI đổ vào BĐS chiếm khoảng 17,63
tỷ USD, luôn đứng thứ 2 trong tổng
nguồn vốn FDI đăng ký đầu tư vào Việt
Nam. Tính từ đầu năm 2020 cả nước
có khoảng 100.000 doanh nghiệp xây
dựng và 15.000 doanh nghiệp kinh

*Viện Trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế ứng dụng

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 41

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Việc chuyển đổi, chuyển nhượng đất, cho thuê đất diễn ra phổ biến
và thuận lợi hơn
doanh BĐS cùng với hơn 1.000 sàn
giao dịch BĐS đã được thành lập. Tính
riêng 9 tháng năm 2020, trên phạm vi
cả nước có 79.600 giao dịch BĐS thành
công, 242 dự án với gần 57.800 căn hộ
được thông báo đủ điều kiện bán nhà
ở hình thành trong tương lai…
Các chính sách tài chính đất đai
phù hợp với cơ chế thị trường, tạo
nguồn lực tài chính quan trọng phục
vụ phát triển kinh tế xã hội, đã thống
nhất chính sách tài chính đất đai với
chính sách đầu tư trong và ngoài nước;
giải quyết hài hòa lợi ích giữa Nhà
nước với đối tượng sử dụng đất, ổn
định chi phí về đất đối với các doanh
nghiệp. Cơ chế đấu giá quyền sử dụng
đất được ban hành đã hạn chế tình
trạng tiêu cực trong giao đất, đảm bảo
công khai, minh bạch. Các chính sách
miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê
đất đã thể hiện được chủ trương ưu
đãi, khuyến khích của Nhà nước đối
với đối tượng sử dụng đất cần ưu đãi
hoặc khuyến khích đầu tư.
Việc chuyển đổi, chuyển nhượng
đất, cho thuê đất diễn ra phổ biến
và thuận lợi hơn. Chính sách thuế đã
góp phần khắc phục bước đầu tình
trạng sử dụng đất manh mún, tạo tiền
đề cho việc sử dụng đất có hiệu quả,
đóng góp rất lớn vào nguồn thu ngân
sách và đáp ứng ngày càng tốt hơn
nhu cầu nhà ở của người dân. Nhà
nước đã thực hiện nhiều biện pháp để
42 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
công tác định giá đất, giá thuê, tiền sử
dụng đất, thu các loại phí, lệ hợp lý,
sát với thực tế…
Bên cạnh mặt tích cực, còn tồn
tại những hạn chế, yếu kém kéo dài
lâu nay, đặc biệt là những hạn chế,
yếu kém liên quan đến công tác quy
hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao
đất, cho thuê đất; hỗ trợ, bồi thường,
tái định cư, thu hồi đất; chính sách
tài chính đất đai và xác định giá đất;
chế độ quản lý và sử dụng đất nông
nghiệp; đất có nguồn gốc từ nông,
lâm trường quốc doanh, đất dành
cho việc thờ tự, tôn giáo, nghĩa trang,
nghĩa địa; quản lý Nhà nước về đất
đai...
Thị trường BĐS vẫn tiềm ẩn những
rủi ro, hệ thống pháp luật liên quan
còn chồng chéo, chưa đồng bộ, cơ cấu
sản phẩm chưa phù hợp tại một số
địa phương, khu vực, dư thừa nguồn
cung nhà ở trung, cao cấp nhưng lại
thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở
thương mại giá thấp; tình trạng thiếu
minh bạch nhà ở xã hội còn tồn tại có
nơi không đúng đối tượng; nhiều dự
án nhà ở chưa đủ cơ sở pháp lý, điều
kiện huy động vốn hoặc dự án không
có thật để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản;
tính minh bạch của thị trường từ đầu
tư, tạo lập sản phẩm đến giao dịch
mua bán, chuyển nhượng, cho thuê
vẫn còn rất nhiều hạn chế; tình trạng
đầu cơ còn diễn ra phổ biến gây ra
nhiều rủi ro cho khách hàng do không
bắt buộc thực hiện qua sàn giao dịch.
Nguồn lực tài chính cho đầu tư các
dự án BĐS chưa đa dạng, bền vững,
vẫn chủ yếu phụ thuộc vào nguồn vốn
tín dụng ngân hàng và tiền ứng trước
của khách hàng; giá cả thị trường đất
đai, BĐS bất hợp lý so với thu nhập
bình quân người dân trong khu vực;
Số lượng nhà môi giới BĐS lớn
nhưng số lượng nhà môi giới có chứng
chỉ hành nghề chỉ chiếm số lượng
khiêm tốn, trong khi các chứng chỉ
hành nghề được cấp theo quy định cũ
đã hết hiệu lực. Điều này tiềm ẩn nguy
cơ thiếu tuân thủ pháp luật, gây ảnh
hưởng đến thị trường BĐS và thiệt hại
cho khách hàng, nhà đầu tư…
Ứng dụng công nghệ thông tin
chưa theo kịp với sự phát triển thị
trường BĐS; cơ chế thẩm định giá
đất đai, BĐS trực tuyến còn chậm so
với nhu cầu; hoạt động tài chính và
bảo hiểm trong lĩnh vực đất đai, BĐS
thiếu minh bạch, phát hành trái phiếu
BĐS, cầm cố tiềm ẩn nguy cơ rủi ro thị
trường vốn, thị trường tiền tệ, tạo kẽ
hở, miếng mồi ngon cho tham nhũng
chính sách… Tất cả những hoạt động
thực trạng trên đây ảnh hưởng rất lớn
đối với sự phát triển thị trường BĐS
bền vững ở Việt Nam. Một khi dòng
tiền chảy thị trường BĐS quá lớn thiếu
hợp lý, mất cân đối, thiếu cân bằng tạo
ra tăng trưởng tổng thể, thiếu kiểm
soát hiệu quả thu hồi dòng tiền,… sẽ
ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh
tài chính quốc gia, dẫn đến phát triển
kinh tế nói riêng và phát triển thị
trường BĐS Việt Nam nói riêng thiếu
tính bền vững.
4. Nguyên nhân hạn chế phát triển
thị trường Bất động sản bền vững tại
Việt Nam
Những hạn chế phát triển thị
trường BĐS bền vững tại Việt Nam bắt
nguồn từ những nguyên nhân chủ
yếu sau:
Thứ nhất, khung chính sách đất
đai, hành lang pháp lý phát triển thị
trường BĐS bền vững chưa hoàn
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
thiện, còn chồng chéo, mặc dù đã có
sự thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức,
chính sách được cập nhật mới qua
nhiều thời kỳ. Nghị định số 02/2022/
NĐ-CP của Chính phủ mới ban hành
có nhiều điểm mới ràng buộc “tổ
chức, cá nhân kinh doanh BĐS phải
có trách nhiệm công khai sản phẩm
đưa vào kinh doanh và chỉ được bán
khi đảm bảo các quy định của pháp
luật”; quản lý đất đai còn nặng cơ chế
xin - cho, quá trình chuyển đổi từ cơ
chế tập trung, bao cấp sang cơ chế thị
trường, làm cho đất đai từ là hiện vật
trở thành nguồn lực quan trọng cho
phát triển kinh tế, từ đó đặt ra nhiều
vấn đề mới nhưng thiếu kiến thức và
kinh nghiệm để xử lý.
Thứ hai, quan niệm chung đất
đai là nguồn tài nguyên thiên nhiên,
một loại tài sản - hàng hóa đặc biệt
không do con người tạo ra, là tư liệu
sản xuất, nguồn vốn quý giá của quốc
gia và của người sử dụng đất. Vì là
hàng hóa đặc biệt hoạt động quản lý
từ khâu quy hoạch, kế hoạch sử dụng
đất, tổ chức thực hiện hiệu quả, điều
hành hoạt động sử dụng đất tối ưu,
kiểm tra quá trình sử dụng đất chặt
chẽ… nhằm tạo ra và thúc đẩy phát
triển thị trường BĐS bền vững. Trên
thực tế hiện nay chưa xác định được
khung cơ chế, chính sách “đặc biệt”
đối với “hàng hóa đặc biệt” trong bối
cảnh phát triển BĐS bền vững sao cho
nguồn tài nguyên đất, sản phẩm BĐS
được tạo ra đảm bảo mang lại những
lợi ích hài hòa, to lớn cho nhà nước,
người sử dụng, doanh nghiệp và cho
toàn xã hội, giảm tối thiểu các rủi ro
trong quá trình phát triển.
Thứ ba, hạn chế trong việc kiểm
soát các yếu tố thúc đẩy phát triển thị
trường BĐS bền vững như thúc đẩy
“gia tăng hoạt động kinh tế” kém hiệu
quả; thiếu cập nhật, vận dụng “những
thay đổi trong quá trình phát triển
pháp luật”; hạn chế nguồn lực, năng
lực gia nhập thị trường quốc tế do
“toàn cầu hóa”; quản trị “Thay đổi về
nhân khẩu học” - tăng trưởng nhanh
chóng của những người sống ở khu
vực thành thị; Chưa hoàn thiện “Hỗ
trợ chính sách” - tầm quan trọng của
tài trợ và hỗ trợ của Chính phủ đối với
phát triển thị trường BĐS bền vững;
“Áp lực đổi mới” - mở rộng đổi mới,
tăng cạnh tranh, vòng xoáy đổi mới
và vấn đề khác có thể gây ra hiệu ứng
tác dụng ngược trong quá trình thúc
đẩy phát triển bền vững; “Chính sách
thuế” chưa hoàn thiện, chưa kích thích
thúc đẩy phát triển thị trường BĐS
bền vững; chính sách hỗ trợ thúc đẩy
mở rộng quy mô thị trường khi “Cơ hội
quốc tế” mở ra còn hạn chế, chưa sẵn
sàng. Những vấn đề liên quan đến yếu
tố thúc đẩy ngành và doanh nghiệp
cũng là nguyên nhân hạn chế (Xem
bảng 2).
Thứ tư, những yếu tố tác động
đến phát triển thị trường BĐS bền
vững cấp độ quốc gia như Rủi ro lạm
phát; Rủi ro lãi suất; Rủi ro pháp luật;
Rủi ro môi trường; Thiếu chính sách
nhất quán và dài hạn (quốc gia và
địa phương); Hệ thống thuế quốc gia
không hiệu quả; Chính sách tiền tệ;
Các chu kỳ kinh tế (suy thoái, khủng
hoảng); Gánh nặng thuế cao, thuế
suất, chính sách không ổn định; Nguy
cơ mất thị trường nước ngoài và biến
động tiền tệ. Những vấn đề liên quan
đến yếu tố tác động của ngành và
Ứng dụng công nghệ thông tin chưa theo kịp với sự phát triển
của thị trường BĐS
Số 86+87.2023
doanh nghiệp cũng là nguyên nhân
hạn chế phát triển thị trường BĐS bền
vững (Xem bảng 2).
Thứ năm, tình trạng quan liêu,
thiếu trách nhiệm, hạn chế sự quản
lý xây dựng và phát triển thị trường
BĐS bền vững ở một số bộ phận cán
bộ quản lý Nhà nước; thiếu năng lực
hoặc thiếu khả năng quản lý các vấn
đề cụ thể; sự thiếu minh bạch của thị
trường nhà ở, BĐS; những vấn đề xã
hội như dân trí, các yếu tố khác phụ
thuộc vào chất lượng và điều kiện của
trình độ phát triển xã hội, tài trợ và hỗ
trợ phát triển bền vững còn hạn chế;
tình hình phân bố nhân khẩu học khu
vực nông thôn và thành thị thiếu hợp
lý, di dân đô thị thiếu kiểm soát gây ra
tình trạng thiếu nhà ở; các quyết định
chính trị, tương tác giữa doanh nghiệp
đối với các nhà xây dựng luật không
trong sáng dẫn đến dễ tham những
chính sách; pháp luật về đất đai chưa
hoàn thiện; sự bất ổn và mất cân đối
về tài chính đối với thị trường BĐS bền
vững; quan hệ quốc tế, sự ổn định của
luật pháp, nâng cao nhận thức của
cộng đồng, yếu tố công nghệ. Tất cả
những yếu tố này đều quan trọng và
có mối quan hệ với nhau chúng không
thể tách rời riêng lẻ. Là cơ sở để đánh
giá những hạn chế thúc đẩy phát triển
thị trường BĐS bền vững ở Việt Nam.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 43
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
“Chính sách thuế” chưa hoàn thiện, chưa kích thích thị trường BĐS phát triển bền vững
3. Khuyến nghị tập trung triển
khai hoàn thiện những nội dung
trọng tâm thúc đẩy phát triển thị
trường Bất động sản bền vững
Việt Nam
Thứ nhất, đất đai, BĐS xem như
hàng hóa “đặt biệt”, vì vậy cấp độ quốc
gia nên thiết lập một cơ chế, chính
sách “đặt biệt” đủ mạnh cho phát
triển bền vững hàng hóa này. Trước
nhất, hoàn thiện quy hoạch tổng thể
sử dụng đất, quy hoạch phát triển thị
trường BĐS bền vững mang tính dài
hạn, đảm bảo mỗi định danh đất đai,
BĐS thực hiện giao dịch, mua bán và
sử dụng đúng mục đích sử dụng, được
kiểm soát ở một trong hai thị trường:
(1) Thị trường hàng hóa và dịch vụ -
công năng đất đai, BĐS ở thị trường
này chỉ phục vụ mục đích nhà ở; (2)
Thị trường các yếu tố sản xuất – công
năng đất đai, BĐS ở thị trường này trở
thành đầu vào quá trình sản xuất hoặc
được chuyển đổi mục đích sử dụng từ
thị trường hàng hóa dịch vụ sang thị
trường các yếu tố sản xuất thực hiện
mục đích sử dụng cho sản xuất kinh
doanh. Một trật tự giao dịch mua bán,
chuyển đổi công năng đất đai và tài
sản khác gắn với đất đai, BĐS đảm bảo
tuân thủ nguyên tắc thị trường và các
quy định của pháp luật, quá trình này
được kiểm soát thông qua hệ thống
ứng dụng công nghệ thông tin xử lý
44 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
dữ liệu lớn khuyến nghị do nhà nước
thiết kế, quản trị và vận hành đảm bảo
thông tin công khai, minh bạch, ổn
định, bền vững.
Thứ hai, hoàn thiện khung pháp
lý liên quan đến đất đai và quản lý, sử
dụng đất đai. Minh bạch các thông tin
về đất đai, các khoản phí, thông tin
thu phí, thẩm định giá…
Thiết lập hệ thống nhận diện tích
hợp thúc đẩy phát triển thị trường BĐS
bền vững cấp độ quốc gia nhằm phát
hiện những vấn đề chính ảnh hưởng
đến phát triển thị trường BĐS bền
vững, hình thành những giải pháp căn
cơ cho vấn đề này. Hệ thống nhận diện
tích hợp linh hoạt bao gồm cả những
yếu tố tác động và thúc đẩy phát triển
thị trường BĐS trong bối cảnh cụ thể,
từ đây, giải pháp phát triển BĐS bền
vững được tiến hành. Khuyến nghị
Nhà nước xây dựng, hình thành hệ
thống tích hợp và cơ sở dữ liệu quốc
gia về thị trường BĐS bền vững nhằm
cung cấp thông tin cho nhà quản trị
ra quyết định thúc đẩy phát triển BĐS
bền vững. Nội dung những giải pháp
cụ thể được triển khai gắn với từng
yếu tố tác động và thúc đẩy phát triển
có thể được lựa chọn đề xuất, khuyến
nghị, ví dụ giải pháp khắc phục rủi ro
trong thị trường BĐS (bảng 1, 2).
Thứ ba, lựa chọn vận dụng mô
hình đánh giá phát triển thị trường
BĐS bền vững là giải pháp cần thiết
góp phần xác định và kiểm soát mức
độ bền vững của thị trường, đánh
giá tổng thể và toàn diện phát triển
thị trường BĐS bền vững Việt Nam là
công việc phức tạp, đòi hỏi tiến hành
thường xuyên. Khuyến nghị sử dụng
mô hình đánh giá PESTEL vào việc
thiết kế hệ thống đánh giá bền vững
theo các tiêu chí (1) Political-Chính
trị, (2) Economic- Kinh tế, (3) Social-
Xã hội, (4)Technology-Công nghệ, (5)
Enviromental-Môi trường, (6) Legal-
Pháp luật, từ đây những giải pháp
hoàn thiện được đề xuất góp phần
vào phát triển thị trường BĐS bền
vững Việt Nam (xem Mục 3.1).
Thứ tư, rà soát, sắp xếp thứ tự ưu
tiên những hạn chế, tập trung khắc
phục triệt để những hạn chế có tính
cấp thiết, từng bước tìm kiếm những
giải pháp căn cơ khắc phục toàn
diện những hạn chế. Chẳng hạn
tình trạng môi giới, cò đất tự phát,
thổi giá, làm giá,... khuyến nghị giải
pháp khắc phục dứt điểm bằng cách
thông qua các biện pháp chế tài,
điều chỉnh giá đất theo thu nhập
bình quân khu vực, gia tăng nguồn
cung đất đai, BĐS, triệt để sử dụng
công cụ pháp luật chế tài làm giá,
rửa tiền… Các địa phương cần tăng
cường kỷ cương, tuyên truyền giáo
dục nhằm hạn chế tình trạng thông
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Giải quyết hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất
và nhà đầu tư trong công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
tin bất cân xứng, quảng cáo trên
mạng, nơi công cộng tràn lan làm
mất mỹ quan, rối loạn thị trường…
Thứ năm, đối với đất nông nghiệp
nông thôn đảm bảo kiểm soát chặt
chẽ tuyệt đối sử dụng đúng mục
đích, đảm bảo an ninh lương thực…
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế tích tụ, tập
trung ruộng đất để phát triển nông
nghiệp hàng hoá quy mô lớn, công
nghệ cao, gắn với bảo đảm việc làm
và thu nhập bền vững của nông dân,
giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở
nông thôn. Giải quyết hài hòa lợi ích
giữa Nhà nước, người sử dụng đất và
nhà đầu tư trong công tác thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; tính
toán một cách căn cơ, giải quyết từ
gốc là trả đủ thu nhập, đảm bảo an
sinh người có đất bị thu hồi cũng như
cơ chế giải quyết chấm dứt tình trạng
khiếu kiện kéo dài; tiếp tục thể chế rõ
hơn vai trò giám sát của nhân dân và
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Thứ sáu, thay đổi cơ chế giao đất,
cho thuê đất; thu hẹp các đối tượng
được giao đất và mở rộng đối tượng
được thuê đất. Cần xác định hợp lý,
rõ ràng quyền và nghĩa vụ của chủ
thể sử dụng đất. Thực hiện đấu giá
quyền sử dụng đất khi sắp xếp lại trụ
sở, cơ sở làm việc thuộc sở hữu Nhà
nước để chuyển sang mục đích phát
triển kinh tế. Tăng cường quản lý đối
với đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm
trường quốc doanh do các công ty
nông nghiệp, lâm nghiệp, Ban quản
lý rừng và các tổ chức, hộ gia đình, cá
nhân khai thác sử dụng, đảm bảo hiệu
quả kinh tế khai thác từ tài nguyên đất
nông, lâm trường được giao, vừa đảm
bảo an ninh quốc phòng, đặc biệt các
nông, lâm trường ở các tỉnh biên giới.
Chú trọng tăng nguồn thu cho NSNN
từ thuế đất góp phần khắc phục bước
đầu tình trạng sử dụng đất manh
mún, tạo tiền đề cho việc sử dụng đất
có hiệu quả. Kiến nghị xem xét, điều
hành giá đất theo quy định của Nhà
nước đảm bảo điều hành giá tiệm cận
giá thị trường, tránh thất thu ngân
sách Nhà nước qua hoạt động thẩm
định, bán đấu giá tài sản công.
Thứ bảy, cân đối thị trường tài
chính quốc gia đảm bảo dòng tiền
dịch chuyển vào khu vực có nhu cầu
phát triển phù hợp với mục tiêu phát
triển kinh tế, xã hội quốc gia theo
từng giai đoạn. Khuyến nghị ưu tiên
đầu tư, thu hút đầu tư vào những khu
vực, lĩnh vực đổi mới sáng tạo quốc
gia hoặc khu vực sản xuất kinh doanh
tạo ra hàng hóa và dịch vụ. Sắp xếp
hoàn thiện cơ chế chính sách thúc
đẩy phát triển minh bạch thị trường
vốn, thị trường tiền tệ; hoàn thiện cơ
chế chính sách kiểm soát hoạt động
tạo nguồn thu tài chính từ BĐS, chấn
chỉnh hoạt động cầm cố trái phiếu
BĐS nhằm giảm thiểu rủi ro.
Số 86+87.2023
5. Kết luận
Khu vực công được thể hiện qua
vai trò kiến tạo và quản lý, điều tiết
các hoạt động, là trung tâm kết nối
các Hiệp hội, Doanh nghiệp cùng
ngành, Viện – Trường Đại học, Tài
chính thúc đẩy quá trình phát triển
các lĩnh vực, ngành trong hệ sinh
thái tổng thể kinh tế - xã hội. Nghiên
cứu về thúc đẩy phát triển bền vững
trong bài viết này được xem xét ở
tất cả các cấp độ quốc gia, ngành
công nghiệp và doanh nghiệp. Phát
triển thị trường BĐS bền vững ở Việt
Nam thời gian qua đã đạt nhiều kết
quả tích cực, song vẫn tồn tại những
vấn đề hạn chế, đa chiều cần tiếp tục
hoàn thiện, điều chỉnh để làm sáng
tỏ, hiệu quả và bền vững hơn. Những
khuyến nghị phát triển thị trường
BĐS bền vững là cơ sở nền tảng góp
phần quan trọng vào định hướng
chính sách Chiến lược phát triển bền
vững của Việt Nam.
Nguyễn Định (XDBT)
Tài liệu tham khảo:
1. Kuznets, S. (1955). Economic
Growth and Income Inequality
[online]. The American Economic
Review, Vol. 45 Iss. 1. American
Economic Association [accessed on 14
November 2015]. Available at: https://
www.aeaweb.org/aer/top20/45.1.1-
28.pdf.
2. Guo, L., Ma, H. (2008). Conflict
between Developing Economic and
Protecting Environment. Journal of
Sustainable Development, Vol. 1. Iss.
3. European Journal of Sustainable
Development (2019), 8, 1, 375-400
ISSN: 2239-5938 Doi: 10.14207/
ejsd.2019.v8n1p375.
4. Linda Kauškale1, Ineta Geipele
(2018). Sustainable Development of
Real Estate Market and its Assessment
Opportunities: Case Study of Latvia.
5. Bộ Luật dân sự số: 91/2015/QH13
năm 2015.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 45
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN

NHÀ Ở XÃ HỘI
HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU HOÀN THÀNH
MỘT TRIỆU CĂN HỘ GIAI ĐOẠN 2021-2030
Phạm Thanh Bình*

Tại Hội nghị trực tuyến thúc đẩy phát

triển nhà ở xã hội cho công nhân, người
thu nhập thấp vào tháng 08/2022, Thủ
tướng Chính phủ đã phát biểu: “Phát
triển nhà ở xã hội cho người thu nhập
thấp, công nhân là trách nhiệm, nghĩa
vụ, đạo đức của cả hệ thống chính trị, của
những người làm nhiệm vụ quản lý Nhà
nước, của doanh nghiệp và của người
dân” và giao Bộ Xây dựng chủ trì thực
hiện Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 01
triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng
thu nhập thấp, công nhân khu công
Hoạt động đầu tư phát triển nhà ở xã hội vẫn còn nhiều tồn tại hạn chế
nghiệp giai đoạn 2021-2030.
Để thực hiện mục tiêu nêu trên của tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây nhiều tồn tại hạn chế cụ thể như: Một số
Đề án, vai trò của các doanh nghiệp có dựng khoảng 454.360 căn, tổng diện cơ chế chính sách được ban hành triển
ý nghĩa rất quan trọng. Trong những tích khoảng 22.718.000m2; trong đó có khai chưa phù hợp với thực tiễn, thủ tục
năm qua, với trách nhiệm, nghĩa vụ của 245 dự án với quy mô 300.000 căn hộ hành chính cho dự án đầu tư nhà ở xã
mình, các doanh nghiệp trong cả nước đang thực hiện thủ tục đầu tư và có 156 hội còn rườm rà, phức tạp. Chính sách
đã tham gia đầu tư xây dựng 301 dự dự án với quy mô 156.700 căn hộ đang hỗ trợ chưa tạo được động lực để thu
án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà đầu tư xây dựng [1]. hút các doanh nghiệp tham gia trong
ở công nhân khu công nghiệp, quy mô Bên cạnh những thành tựu đạt đầu tư phát triển nhà ở xã hội. Nhiều
xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng được, cũng có thể nhận thấy hoạt động địa phương chính quyền chưa thực sự
diện tích hơn 7.790.000m2. Đang tiếp đầu tư phát triển nhà ở xã hội vẫn còn quan tâm vấn đề phát triển nhà ở xã

* Tập đoàn địa ốc Phú Thái

46 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Còn một số bất cập khi áp dụng quy định dành quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội
hội. Do vậy, để hoàn thành mục tiêu
một triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn
2021-2030 cần có các giải pháp đột phá
về cải cách hành chính và các cơ chế,
chính sách thu hút đầu tư nhằm phát
huy hơn nữa tính chủ động, tiên phong
của các doanh nghiệp trong thực hiện
mục tiêu này.
1. Một số vướng mắc trong thực
hiện đầu tư phát triển nhà ở xã hội
dưới góc nhìn của doanh nghiệp
* Một là, bất cập khi áp dụng quy
định dành quỹ đất xây dựng nhà ở
xã hội
Thực tế áp dụng quy định dành quỹ
đất 20% ở các dự án đầu tư xây dựng
nhà ở thương mại, khu đô thị theo
Nghị định số 100/2015/NĐ-CP để xây
dựng nhà ở xã hội gặp nhiều vướng
mắc. Có địa phương theo quy hoạch
chung đô thị thì khu vực dự án được
xác định là khu biệt thự nghỉ dưỡng cao
cấp, việc dành 20% quỹ đất làm nhà ở
xã hội không phù hợp với quy hoạch
được duyệt. Có địa phương quỹ đất
còn nhiều, dân cư còn thưa thớt, giá
đất thấp nên nhu cầu thực tế về nhà
ở xã hội là chưa cần thiết... Những bất
cập đó khiến nhiều doanh nghiệp xin
được nộp tiền cho quỹ đất 20% để địa
phương tìm địa điểm khác phù hợp hơn
để xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên,
theo các quy định trong văn bản pháp
luật hiện hành không có tiêu chí nào để
đánh giá sự phù hợp của các dự án nhà
ở xã hội với thực tiễn quy hoạch và phát
triển đô thị và để được điều chỉnh địa
phương phải báo cáo Thủ tướng Chính
phủ xem xét chấp thuận. Điều đó dẫn
đến kéo dài thời gian thực hiện các thủ
tục đầu tư xây dựng, gia tăng chi phí,
gây bức xúc cho các doanh nghiệp.
* Hai là, trình tự thủ tục đầu tư xây
dựng nhà ở xã hội còn phức tạp và
kéo dài
Quy trình thực hiện một dự án nhà
ở xã hội hiện nay không khác các dự án
nhà ở thương mại, trong khi đó doanh
nghiệp phải thực hiện thêm nhiều thủ
tục khác làm kéo dài thời gian thực hiện
dự án như:
- Dự án nhà ở xã hội được miễn tiền
sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện
thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn.
- Thủ tục thẩm định đối tượng mua
nhà ở xã hội rườm rà, phức tạp.
- Thủ tục xác định giá trước khi bán,
cho thuê, cho thuê mua đối với nhà ở xã
hội cũng gây kéo dài thời gian, tốn kém
cho doanh nghiệp.
Điều đó dẫn đến thời gian hoàn
thành dự án kéo dài (có thể mất 3-5
năm). Với đặc điểm lợi nhuận thấp
theo quy định không vượt quá 10%
giá bán trong khi thời gian đầu tư kéo
dài là nguyên nhân khiến nhiều doanh
nghiệp không mặn mà với dự án nhà ở
xã hội.
* Ba là, chính sách ưu đãi cho
doanh nghiệp tham gia dự án nhà xã
hội chưa đủ hấp dẫn
Lợi nhuận định mức theo quy định
đối với dự án nhà ở xã hội không được
vượt quá 10% tổng chi phí đầu tư; đối
Số 86+87.2023
với nhà ở xã hội để cho thuê, cho thuê
mua thì lợi nhuận không được quá 15%
tổng chi phí đầu tư là không đủ hấp
dẫn nhà đầu tư.
Các ưu đãi như: Miễn tiền sử dụng
đất, giảm thuế... thực chất là người dân
được hưởng chứ không phải doanh
nghiệp vì quy định không giá bán, giá
cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã
hội phải trừ đi các khoản ưu đãi này. Ưu
đãi thuế đối với chủ đầu tư không thực
hiện được do pháp luật thuế không có
quy định.
* Bốn là, quy định về nhà ở xã hội
cho thuê, cho thuê mua còn nhiều
bất cập
Theo quy định các dự án nhà ở xã
hội phải dành tối thiểu 20% diện tích
nhà ở xã hội trong dự án để cho thuê và
chủ đầu tư chỉ được bán sau 5 năm đưa
vào sử dụng. Tuy nhiên, nhiều dự án rất
khó cho thuê số căn hộ này trong khi
chủ đầu tư không được bán dẫn đến
lãng phí đầu tư.
Mặt khác, chưa có quy định cho
phép tổ chức doanh nghiệp, hợp tác xã
thuộc đối tượng được mua, thuê, thuê
mua nhà ở xã hội trong khi trên thực tế
nhu cầu của các tổ chức doanh nghiệp,
hợp tác xã muốn mua, thuê nhà ở xã
hội để cho người lao động của họ thuê
lại để ở là rất lớn.
* Năm là, nhiều địa phương chưa
thực sự quan tâm đến phát triển nhà
ở xã hội cho công nhân và người thu
nhập thấp ở địa phương mình
Để đạt được mục tiêu hoàn thành
một triệu căn hộ nhà ở xã hội vào năm
2030 đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của
chính quyền các địa phương. Tuy nhiên,
nhiều doanh nghiệp đánh giá một số
địa phương chưa thực sự quan tâm đến
chủ trương này, cụ thể như chưa xây
dựng kế hoạch phát triển nhà xã hội,
chưa thực hiện nghiêm quy định dành
20% quỹ đất trong các dự án nhà ở
thương mại để phát triển nhà ở xã hội.
Nhiều địa phương thiếu sự quan tâm
hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác
chuẩn bị đầu tư, bồi thường giải phóng
mặt bằng, giao đất...
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 47
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Quy định về nhà ở xã hội cho thuê, cho thuê mua còn nhiều bất cập
2. Cơ sở nghiên cứu giải pháp
tăng cường đầu tư phát triển nhà ở
xã hội giai đoạn 2021-2030
2.1. Cơ sở pháp luật
- Luật Nhà ở 2014;
- Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày
11/01/2022 của Quốc hội về chính sách
tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình
phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội;
- Nghị định số 100/2015/NĐ-CP
ngày 20/10/2015 của Chính phủ về
phát triển và quản lý nhà ở xã hội;
- Nghị định số 49/2021/NĐ-CP
ngày 01/4/2021 của Chính phủ về phát
triển và quản lý nhà ở xã hội (sửa đổi,
bổ sung một số điều của Nghị định số
100/2015/NĐ-CP);
- Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày
20/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi
suất từ ngân sách nhà nước đối với
khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác
xã, hộ kinh doanh.
- Nghị định số 35/2022/NĐ-CP ngày
28/5/2022 của Chính phủ về quản lý
khu công nghiệp, khu kinh tế
- Quyết định số 655/QĐ-TTg ngày
12/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về
việc phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng
các thiết chế của công đoàn tại các khu
công nghiệp, khu chế xuất”;
- Quyết định số 1729/QĐ-TTg ngày
04/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ
về việc sửa đổi bổ sung Quyết định số
655/QĐ-TTg
- Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày
30/01/2022, Chính phủ đã ban hành
về Chương trình phục hồi và phát triển
48 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
kinh tế - xã hội. Trong đó, hỗ trợ doanh
nghiệp vay lãi suất 2%/năm trong 02
năm 2022-2023 thông qua hệ thống
ngân hàng thương mại để xây dựng
nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua,
thuê và thuê mua, cải tạo chung cư cũ.
- Thông tư số 09/2021/TT-BXD
hướng dẫn thực hiện một số nội dung
của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và
Nghị định số 49/2021/NĐ-CP.
2.2. Dự báo nhu cầu phát triển nhà
ở xã hội và giao chỉ tiêu nhà ở xã hội
theo từng địa phương
Nguồn: Bộ Xây dựng
3. Đề xuất một số giải pháp tăng
cường đầu tư phát triển nhà ở xã hội
hướng đến mục tiêu hoàn thành một
triệu căn hộ giai đoạn 2021-2030
Để hoàn thành các mục tiêu của Đề
án phát triển nhà ở xã hội, tác giả đề
xuất một số nhóm giải pháp như sau:
*Giải pháp 1: Cần có chính sách
cho phép hình thành quỹ nhà ở xã hội
trong cả nước và thực hiện quản lý vận
hành theo đúng quy luật cung cầu
Như đã phân tích ở trên, chính sách
dành 20% quỹ đất để phát triển nhà
ở xã hội khi triển khai các dự án nhà ở
thương mại, khu đô thị là đúng đắn. Tuy
nhiên một số trường hợp, vị trí khu đất
để triển khai dự án chưa phù hợp với
nhu cầu thực tế của địa phương khiến
dự án khi triển khai không có người
mua gây lãng phí nguồn lực của Nhà
nước và doanh nghiệp. Trong khi đó,
có những địa phương thực sự có nhu
cầu xây dựng nhà ở xã hội lại không
bố trí được quỹ đất. Ngoài ra, người có
thu nhập thấp và công nhân không có
nhiều lựa chọn về vị trí, hình thức, công
năng sử dụng của căn hộ nhà ở xã hội
mà mình mong muốn.
Do vậy, việc hình thành quỹ nhà ở
xã hội và quản lý vận hành thông qua
quy luật cung cầu là nhằm tạo sự linh
hoạt, chủ động cho các địa phương bố
trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội. Các
doanh nghiệp chủ động xây dựng căn
hộ theo nhu cầu của người mua. Người
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Người có thu nhập thấp, công nhân sau khi được công nhận đúng đối tượng,
sẽ có quyền lựa chọn mua, thuê, thuê mua căn hộ phù hợp
có thu nhập thấp, công nhân sau khi
được công nhận đúng đối tượng, sẽ có
quyền lựa chọn mua, thuê, thuê mua
căn hộ phù hợp với nhu cầu của mình
từ quỹ nhà ở xã hội nêu trên.
Cách thức xây dựng và quản lý vận
hành quỹ nhà ở xã hội theo quy luật
cung cầu như sau:
- Các địa phương tổ chức cho người
dân đăng ký đối tượng thu nhập thấp,
công nhân có nhu cầu mua nhà ở xã hội.
Sau khi thẩm định, phê duyệt, các địa
phương tổng hợp danh sách chuyển về
kho dữ liệu Quốc gia về nhu cầu nhà ở
xã hội (Chính phủ giao Bộ Xây dựng lập
và quản lý vận hành kho dữ liệu này)
- Căn cứ danh sách đăng ký, các địa
phương lựa chọn bố trí các quỹ đất
phù hợp và lập kế hoạch chi tiết xây
dựng quỹ nhà ở xã hội ở địa phương.
Chính phủ cho phép các chủ đầu tư
nhà ở thương mại, khu đô thị được
Cho phép doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội được phép giao sản phẩm
nhà ở xã hội cho các sàn bất động sản bán như nhà ở
nộp tiền thay cho quỹ đất 20% nếu
địa phương đánh giá vị trí xây dựng
nhà ở xã hội không phù hợp với nhu
cầu của người dân. Địa phương dùng
số tiền đó để lập dự án và giải phóng
mặt bằng tại nơi được lựa chọn triển
khai dự án nhà ở xã hội sau đó giao
đất sạch cho doanh nghiệp sớm triển
khai xây dựng đóng góp vào quỹ nhà
ở xã hội của địa phương.
- Các doanh nghiệp căn cứ nhu cầu
của người dân ở từng địa phương để
xây dựng các căn hộ nhà ở xã hội chất
lượng và phù hợp với nguyện vọng của
người mua.
- Người dân đủ điều kiện mua nhà
ở xã hội có thể mua nhà trong các tỉnh
thành không phân biệt nơi cư trú của họ.
Giải pháp 2: Cải cách thủ tục hành
chính trong lập, thẩm định, phê duyệt,
cấp phép xây dựng cho các dự án nhà
ở xã hội
Số 86+87.2023
- Rà soát các thủ tục hành chính
theo hướng cắt giảm tối đa các thủ tục
hành chính không cần thiết.
- Rút gọn quy trình tổng hợp đăng
ký, thẩm định đối tượng mua, thuê, thuê
mua nhà ở xã hội thông qua kho dữ liệu
quốc gia về đối tượng được duyệt.
- Rút gọn quy trình thẩm định giá
bán thông qua xây dựng quỹ nhà ở xã
hội ở từng địa phương, thẩm định giá
bán một lần dùng chung cho toàn bộ
quỹ nhà của địa phương mình. Kết hợp
quy trình thẩm định giá bán với thẩm
định tổng mức đầu tư xây dựng công
trình điểm hình.
- Bổ sung quy định: Trường hợp vì
lý do khách quan, giá vật liệu xây dựng,
nhân công… vượt quá dự phòng thì
được điều chỉnh tổng mức đầu tư, điều
chỉnh giá bán.
Giải pháp 3: Một số chính sách ưu
đãi khuyến khích các doanh nghiệp
tích cực tham gia Đề án phát triển nhà
ở xã hội của Chính phủ
- Bổ sung các quy định về ưu đãi cho
nhà đầu tư theo hướng thực chất, hiệu
quả hơn.
- Cho phép doanh nghiệp đầu tư
xây dựng nhà ở xã hội được phép huy
động vốn khi đủ điều kiện như các dự
án thương mại.
- Cho phép doanh nghiệp đầu tư
nhà ở xã hội được phép giao sản phẩm
nhà ở xã hội cho các sàn bất động sản
bán như nhà ở.
- Cho phép doanh nghiệp đầu tư nhà
ở xã hội được phép hợp tác quỹ nước
ngoài - ngân hàng nước ngoài để cho
người mua nhà ở xã hội được vay ưu đãi
vời lãi suất theo quy định của Chính phủ.
Thùy Linh (XDBT)
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Xây dựng - Dự thảo Đề án:
“Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn
hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập
thấp, công nhân khu công nghiệp giai
đoạn 2021-2030”, tháng 08/2022.
2. Thủ tướng Chính phủ - Chỉ thị số
03/CT-TT ngày 25/01/2017 về việc đẩy
mạnh phát triển nhà ở xã hội.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 49
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

CHUYỂN ĐỔI SỐ
TRONG BẤT ĐỘNG SẢN NHÀ Ở
HƯỚNG ĐẾN PHÁT TRIỂN MINH
BẠCH VÀ BỀN VỮNG
TS. Nguyễn Lưu Bảo Đoan
TS. Nguyễn Thị Hồng Thu

Hiện nay, trong khi các công nghệ ứng dụng trong lĩnh vực bất động sản (PropTech) bắt đầu trở nên phổ biến ở nhiều
quốc gia trên thế giới, khái niệm này vẫn còn xa lạ tại Việt Nam và vẫn chưa có những hành lang pháp lý cần thiết để hỗ
trợ. Với những thách thức liên quan đến giao dịch bất động sản (BĐS), quản lý thông tin địa chính và đất đai trong bối
cảnh hiện nay, PropTech hứa hẹn cung cấp những giải pháp và tiện ích quan trọng. Việt Nam có dân số ở độ tuổi vàng, có
sự am hiểu nhất định về công nghệ và có khả năng tiếp nhận tốt với công nghệ mới. Do đó, với nhu cầu cao về mua bán
và đầu tư vào nhà và đất như hiện nay, triển khai ứng dụng công nghệ PropTech vào lĩnh vực BĐS sẽ kích thích phát triển,
tạo ra việc làm và thúc đẩy thêm sáng tạo trong khu vực dịch vụ và công nghệ. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng giải
quyết được một số vấn đề quan trọng trong quản lý giao dịch BĐS và thông tin địa chính. Để đóng vai trò bà đỡ công
nghệ, các cấp quản lý cần chủ động điều chỉnh khung pháp lý hiện nay, xây dựng các tiêu chuẩn và chủ động áp dụng
tiêu chuẩn công nghệ trên cơ sở khoa học và tương đồng với thế giới, giúp hạn chế lãng phí và đấu nối những hệ thống
và hạ tầng thông tin của tư nhân vào hệ thống của Chính phủ và thế giới.

I. GIỚI THIỆU PROPTECH

1.1 Định nghĩa
Cũng giống như cụm từ công nghiệp 4.0, thuật ngữ
PropTech mang màu sắc của một ngành công nghiệp thời
thượng và tiên phong trong lĩnh vực BĐS từ năm 2010. Cụm
từ này kết hợp giữa property để chỉ BĐS và technology để
chỉ công nghệ nhằm mô tả sự chuyển đổi số đang diễn
ra trong ngành BĐS. Tuy nhiên, có một số cách hiểu hoặc
diễn giải khác nhau về PropTech. Theo Baum và công sự
(2020) và Baum (2017), PropTech là một phần nhỏ của toàn
bộ chuyển đổi số trong ngành BĐS và thể hiện một xu
hướng đang dẫn dắt thay đổi trong tư duy của ngành công
nghiệp này. Đồng thời, nó cũng thể hiện xu hướng dẫn dắt
thay đổi của tư duy người tiêu dùng khi bàn đến đổi mới
sáng tạo trong việc thu thập dữ liệu, giao dịch và thiết kế thể được hiểu là công ty tài chính hoạt động bên ngoài
đô thị và cao ốc (Baum, 2017; Baum và cộng sự, 2020). Theo lĩnh vực BĐS (Tagliago và cộng sự, 2021). Trên thực tế, các
một số học giả khác, PropTech hay protech bao gồm tất cả công ty được xếp vào PropTech trên thế giới bao gồm các
những sản phẩm, những quá trình hay ý tưởng kinh doanh công ty trong các lĩnh vực từ quản lý BĐS, dịch vụ tài chính,
có áp dụng thành tựu mới nhất của ngành công nghệ viễn giao dịch, xây dựng, trao đổi thông tin, quản lý và vận hành
thông và thông tin (ICT), tức là cụm từ proptech sẽ có thể tòa nhà. Chúng có điểm chung là sử dụng thành tựu công
hiểu là bao gồm CREtech, Real EsTech, công ty Real Estate nghệ mới nhất để tối ưu hóa hoạt động nhằm đạt hiệu quả
Tech, hay RealTech, FinTech và ConTech mặc dù FinTech có tài chính và kinh tế cao nhất.

50 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
PropTech hứa hẹn cung cấp những giải pháp
và tiện ích quan trọng
CoStar sở hữu nguồn dữ liệu đáng tin cậy
với hơn 5.9 triệu BĐS thương mại và sự hiểu biết sâu sắc
về thị trường
1.2. Tình hình PropTech trên thế giới
Có nhiều cách nhìn nhận về tiến trình đổi mới sáng
tạo hay cách mạng công nghệ trong lĩnh vực BĐS. Điểm
chung giữa các cách đánh giá này là khoảng cách giữa 2
đợt cách mạng công nghệ ngày càng rút ngắn lại. KPMG
đưa ra mô tả tiến trình trong đó đợt 1 kéo dài 20 năm, đợt 2
kéo dài 15 năm, đợt 3 kéo dài 5 năm đến năm 2020 (KPMG
Real Estate Advisory, 2020). Baum và cộng sự (2020) đề
xuất một tiến trình với đợt 1 kéo dài từ giữa những năm
1960 đến 2000 với khoảng 40 năm, đợt 2 kéo dài từ 2000
đến khoảng 2015, và đợt 3 bắt đầu từ 2015 đến nay. Nhìn
chung, có thể sử dụng cột mốc công nghệ áp dụng trong
lĩnh vực BĐS đánh dấu thời điểm bắt đầu của một làn sóng
hoặc cũng có thể sử dụng biến động trong sự ra đời và lụi
tàn của các công ty áp dụng công nghệ trong lĩnh vực này
để làm cột mốc thời gian. Do đó, chúng ta có thể tạm chia
các mốc như sau:
Proptech 1.0
Giai đoạn này bắt đầu từ những năm 1960, khi hệ
thống IBM Drafting System ra đời cho phép thực hiện tính
toán và thiết kế bằng cách sử dụng CAD (Computer Aided
Drafting) và kéo dài đến năm 2000 khi các công ty thiết
kế và cung cấp thông tin ra đời. Việc ứng dụng công nghệ
trong ngành BĐS trên thế giới gặp hạn chế về công nghệ
máy tính trong thời gian đầu của giai đoạn này, tuy nhiên
so với việc thiết kế hoàn toàn bằng tay diễn ra trước đó thì
CAD xứng đáng là cột mốc công nghệ đầu tiên. Phần mềm
CAD đã hỗ trợ việc tạo, sửa đổi, phân tích hoặc tối ưu hóa
thiết kế.
Phần mềm CAD được sử dụng để tăng năng suất của
nhà thiết kế, cải thiện chất lượng thiết kế, cải thiện thông
tin liên lạc thông qua tài liệu và để tạo cơ sở dữ liệu cho sản
xuất. Các thiết kế được thực hiện thông qua phần mềm CAD
rất hữu ích trong việc bảo vệ các sản phẩm và phát minh
khi được sử dụng trong các ứng dụng bằng sáng chế. Sản
phẩm đầu ra của CAD thường ở dạng tệp điện tử để in, gia
công hoặc các hoạt động sản xuất khác. Giống như trong
việc soạn thảo thủ công các bản vẽ kỹ thuật, đầu ra của CAD
phải truyền tải thông tin, chẳng hạn như vật liệu, quy trình,
kích thước và dung sai, theo các quy ước dành riêng cho
ứng dụng. CAD có thể được sử dụng để thiết kế các đường
cong và hình trong không gian hai chiều (2D); hoặc đường
cong, bề mặt và chất rắn trong không gian ba chiều (3D).
Trong giai đoạn này, một số công ty PropTech đã ra đời
và tiếp tục dẫn dắt thị trường và ngành công nghiệp BĐS
cho đến hiện nay. Tiêu biểu là CoStar, công ty chuyên cung
cấp thông tin và phân tích thị trường cho BĐS thương mại
tại Hoa Kỳ. CoStar cung cấp công cụ phân tích BĐS thương
mại với các chuyên gia có kinh nghiệm trong ngành BĐS
giúp khách hàng đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp.
CoStar sở hữu nguồn dữ liệu đáng tin cậy với hơn 5.9 triệu
BĐS thương mại và sự hiểu biết sâu sắc về thị trường. Với
lợi thế của người đi trước, CoStar nghiên cứu thị trường
dựa trên nền tảng dữ liệu khá đầy đủ toàn diện của BĐS
thương mại, từ đó cung cấp thông tin chính xác và đáng
tin cậy cho khách hàng tại Hoa Kỳ và Châu Âu.
Proptech 2.0
Giai đoạn này được đánh dấu bằng sự ra đời và tăng
trưởng của các công ty PropTech như một làn sóng trong
ngành BĐS từ những năm 2000 đến 2015. Giai đoạn này
chứng kiến sự ra đời của hàng loạt công nghệ quan trọng
ảnh hưởng đến sản xuất trên toàn thế giới: Điện toán đám
mây; Ứng dụng web và thiết bị di động; IoT: Internet vạn
vật; Thiết bị cảm biến; Thực tế ảo và thực tế tăng cường.
Đây là những công nghệ góp phần hỗ trợ cho sự ra
đời của nhiều công ty PropTech như WeWork và Airbnb,
mở rộng định nghĩa của PropTech và đưa ra các mô hình
kinh doanh mới. WeWork được thành lập vào năm 2010
tại thành phố New York, Hoa Kỳ. WeWork tạo ra và hỗ trợ
môi trường hay không gian làm việc chung trong tương
lai, nơi đó mọi người và các công ty có thể cùng đến để
làm việc tốt nhất. Hiện nay, WeWork đã phát triển thành
công ty cung cấp nơi làm việc toàn cầu. Điểm nổi bật của
WeWork bên cạnh chú trọng môi trường làm việc an toàn
còn mang đến những giải pháp linh hoạt, những không
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 51
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
gian truyền cảm hứng, những trải nghiệm cộng đồng đặc
sắc. Đối tượng khách hàng của WeWork rất đa dạng từ
những người hành nghề tự do cho đến các công ty thuộc
Fortune 500.
Vào cuối giai đoạn này, thế giới chứng kiến hàng loạt
vụ M&A của các công ty PropTech từ 2015, đồng thời số
lượng các công ty khởi nghiệp (start-up) mới đăng ký sút
giảm. Tuy nhiên, nguồn tài chính đầu tư vào các công ty
PropTech vẫn tiếp tục tăng (Hình 1).
Hình 1. Biến động của doanh nghiệp mới thành lập
trong tài chính, bất động sản và PropTech
PropTech 3.0
Sự sụt giảm của số lượng doanh nghiệp PropTech mới
đăng ký có thể đánh dấu cho giai đoạn tiếp theo của chu
kỳ kinh doanh (business cycle) trong lĩnh vực này. Sự sụp
đổ, hoạt động sáp nhập M&A diễn ra khá tương đồng với
hình ảnh mà nhà kinh tế học người Áo Joseph Schumpeter
gọi tên creative destruction (schöpferische Zerstörung)
vào năm 1942 trong tác phẩm Capitalism, Socialism and
Democracy (Schumpeter, 1942). Đó là sự thay đổi về mặt
chất tạo ra những doanh nghiệp mới với sức sống sáng tạo
mới và mô hình kinh doanh mới. Giai đoạn này đánh dấu
các khó khăn trong hướng phát triển của các gã khổng lồ
như WeWork và Airbnb với sự ra đời của các đối thủ cạnh
tranh trong cùng lĩnh vực. Các công nghệ nổi bật trong giai
đoạn này như: Công nghệ dữ liệu lớn; Trí tuệ nhân tạo và
học máy; Blockchain và công nghệ sổ cái phân tán.
Hình 2. Sự thay đổi công nghệ ứng dụng qua 3 làn
sóng PropTech
Nguồn: Tác giả, 2021
52 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
II. PROPTECH TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ
CHO THUÊ NHÀ Ở
Các công nghệ hỗ trợ PropTech trong hoạt động kinh
doanh và cho thuê nhà ở được thể hiện bằng đồ họa ở
Hình 3. Hệ thống lưu trữ và xử lý chính sẽ dùng công nghệ
điện toán đám mây, giúp tăng khả năng đáp ứng về mặt
thời gian, đồng thời giảm thiểu những hạn chế và rủi ro
về hạ tầng của công nghệ cũ. Điểm chính của hệ thống
là bộ dữ liệu BĐS đã được số hoá và mô hình định giá tự
động. Công nghệ dữ liệu lớn (Big data) và học máy là cơ sở
để xây dựng các mô hình định giá tự động hiệu quả, đồng
thời cũng giúp khai thác dữ liệu BĐS để đem đến những
thông tin có giá trị hơn, chẳng hạn như sử dụng để phân
loại người dùng, tìm kiếm tự động khách hàng tiềm năng.
Cuối cùng, API chính là phương thức trung gian để chia
sẻ dữ liệu và công cụ này đến những nhà phát triển ứng
dụng mua bán, cho thuê, niêm yết và tìm kiếm BĐS. Đây là
phương thức giao tiếp đơn giản và phổ biến nhất hiện nay
giữa các hệ thống công nghệ thông tin.
Hình 3. PropTech trong kinh doanh và cho thuê nhà ở
Khách hàng mua hoặc thuê BĐS tiếp cận thông tin về
sản phẩm hoàn toàn trong không gian internet, vượt qua
các rào cản vật lý tồn tại trong phương thức tiếp cận khách
hàng truyền thống. Các nhà phát triển BĐS có thể sử dụng
công nghệ thực tế ảo (VR) hoặc thực tế tăng cường (AR) và
IoT hỗ trợ khách hàng tiếp nhận thông tin. Công nghệ này
cũng giúp thu thập dữ liệu liên quan đến giao dịch BĐS.
PropTech và các công nghệ cũng cải thiện và tự động hoá
việc cung cấp và sử dụng dịch vụ tài chính FinTech ở bước
cuối cùng của giao dịch. Như vậy, trong toàn bộ quá trình
giao dịch từ cung cấp và tiếp nhận thông tin, hỗ trợ thủ
tục giao dịch, đến hoàn tất giao dịch và thanh toán, khách
hàng có thể dùng công nghệ PropTech.
Trong quá trình chuyển dịch toàn cầu hiện nay theo
hướng phụ thuộc vào công nghệ kỹ thuật số, nhiều phát
minh sáng chế ra đời làm tăng tính minh bạch của thị
trường BĐS và khắc phục những vấn đề về thông tin bất
cân xứng và thiếu thanh khoản. Tính thanh khoản của BĐS
không chỉ bao gồm thời gian cần thiết để bán một tài sản,
mà còn là xác suất bán được và chi phí liên quan đến giao
dịch (Investment Property Forum, 2004). Các giao dịch
BĐS diễn ra trong các hệ thống thông tin không rõ ràng,
thường không có thông tin liên quan công khai thông qua
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
các nguồn chính thức (Juneja, 2019). Theo đó, không chỉ
các giao dịch hiện tại không hiệu quả mà sự bất cân xứng
thông tin này còn cho phép các tác nhân thị trường tham
gia vào giao dịch nội gián, dẫn đến sai lệch trạng thái cân
bằng thị trường (Kurlat và Stroebel, 2015). Việc chuyển giao
quyền sở hữu hiệu quả đòi hỏi sự minh bạch để những
người tham gia thị trường có thể tiếp cận thông tin cần
thiết nhằm đưa ra quyết định hợp lý, do đó giảm thiểu các
yếu tố bất lợi của tính kém thanh khoản và đẩy nhanh tốc
độ giao dịch. Một số công nghệ PropTech và FinTech đang
được triển khai trong hoạt động kinh doanh và cho thuê
nhà gồm:
2.1 Môi giới nhà ở trực tuyến (Online residential
brokers)
Sự xuất hiện của các công ty môi giới BĐS trực tuyến đã
làm giảm số lượng các công ty hay văn phòng môi giới BĐS
truyền thống. Các công ty môi giới trực tuyến cung cấp
cổng thông tin hỗ trợ công nghệ cho người mua và người
bán tham gia vào quá trình giao dịch BĐS và cắt giảm nhiều
chi phí giao dịch. Để làm được điều này, công ty môi giới
trực tuyến tạo ra một cổng thông tin hay website niêm yết
thông tin của tất cả các BĐS được rao bán, cho thuê với
mức giá độc lập và công khai cho người bán, người mua và
người cho vay. Thông qua đó, quá trình giao dịch sẽ nhanh
hơn và tính thanh khoản của BĐS cao hơn. Ước tính cho
thấy 90% doanh số bán nhà ở được tạo ra từ cổng thông
tin trực tuyến và chỉ 5% từ các công ty BĐS truyền thống
(Zillow, 2019).
2.2 Mô hình định giá tự động (Automated Valuation
Models - AVMs)
Mô hình định giá tự động (AVMs) sử dụng công nghệ
máy học (machine learning) để đưa ra dự đoán về giá của
bất kỳ nhà ở riêng lẻ nào dựa trên dữ liệu BĐS, kinh tế và
không gian được công bố rộng rãi. Thông qua việc cung
cấp dữ liệu lớn và dữ liệu thay thế (alternative data) có liên
quan vào thuật toán học máy, mô hình định giá tự động
cho phép dự đoán giá cho bất kỳ nhà ở riêng lẻ nào trong
khu vực có đầy đủ dữ liệu mẫu. Mô hình này hỗ trợ trong
giao dịch, đầu tư BĐS và cho vay thế chấp, giảm thời gian
cần thiết để bán và mua một BĐS.
Cách thức vận hành của mô hình định giá tự động là
dựa vào dữ liệu thay thế (alternative data) làm dữ liệu đầu
vào, dữ liệu này có thể được truy cập qua các trang web
tìm kiếm hay các cổng thông tin môi giới trực tuyến. Thông
qua scraping là một thuật ngữ được sử dụng trong khoa
học dữ liệu mô tả hành động sử dụng mã máy tính, để trích
xuất một cách có hệ thống thông tin có liên quan từ trang
web của bên thứ ba, nhằm sử dụng trong một mô hình
hoặc cơ sở dữ liệu khác. Các thông tin từ những trang web
tìm kiếm liên quan đến từng ngôi nhà riêng lẻ đã được liệt
kê như giá cả, diện tích, vị trí, yếu tố môi trường được sử
dụng để cung cấp mô hình ước tính giá hợp lý của bất kỳ
nhà ở riêng lẻ nào. Thông tin có thể được thu thập và cập
Ước tính cho thấy 90% doanh số bán nhà ở được tạo ra từ
cổng thông tin trực tuyến và chỉ 5% từ các công ty bất động
sản truyền thống
nhật trong khoảng thời gian định giá, cho phép mô hình
định giá tự động dựa trên máy học để tính chỉnh độ chính
xác của các dự đoán trong tương lai.
Mô hình định giá tự động phụ thuộc rất lớn vào mức độ
chính xác của cơ sở dữ liệu, thông tin minh bạch của BĐS
trên thị trường từ các cổng thông tin trực tuyến. Ưu điểm
của mô hình này so với cách định giá truyền thống sẽ giảm
chi phí và rút ngắn thời gian định giá, do đó mô hình AVM
sẽ cho ra kết quả nhanh hơn và hỗ trợ người bán hay người
mua nhà tra cứu giá trị thị trường của bất kỳ ngôi nhà nào.
Thêm nữa, mô hình AVM giảm nguy cơ gian lận tiềm ẩn liên
quan đến khả năng thẩm định viên hay chuyên viên thẩm
định giá trục lợi.
2.3 Hộ chiếu bất động sản dùng blockchain
(Property passports)
Blockchain có khả năng tăng tính minh bạch, thanh
khoản cho thị trường và mang lại chi phí giao dịch thấp
hơn. Việc số hóa dữ liệu trong các công nghệ mới gần đây
đang cố gắng tự tích hợp vào quy trình giao dịch BĐS,
đảm bảo các hệ thống mà BĐS được đăng ký là minh
bạch, an toàn và nhanh chóng. Các công nghệ này hỗ trợ
cho thủ tục đơn giản, nhanh chóng, thuế chuyển nhượng
thấp, lệ phí đăng ký cố định, giảm thời hạn cho các thủ
tục hành chính.
Trong thị trường BĐS hiện tại, người mua tại Việt Nam
chưa được bảo vệ khi đa số sản phẩm được giao dịch
không thông qua sàn giao dịch BĐS và chỉ có người bán có
thông tin đầy đủ về sản phẩm. Ở nước ngoài, người mua
thông qua luật sư thực hiện thẩm định để đảm bảo thông
tin đáng tin cậy trước hoàn thành giao dịch để tránh tốn
kém tiền bạc và phát sinh nghĩa vụ pháp lý không mong
muốn trong tương lai. Trong cả hai trường hợp, quá trình
thẩm định thông tin tốn kém và mất nhiều thời gian. Công
nghệ blockchain trong hộ chiếu BĐS (property passports)
giúp khắc phục vấn đề này.
Công nghệ blockchain là công nghệ lưu trữ và phân phối
dữ liệu phân cấp phi tập trung trong đó dữ liệu được lưu
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 53
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Công nghệ blockchain là công nghệ lưu trữ và phân phối dữ liệu phân cấp phi tập trung
thành các khối được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở
rộng theo thời gian. Mỗi khối đều chứa thông tin về thời
gian khởi tạo và được liên kết tới khối trước đó và trạng thái
của các khối được đồng bộ dựa trên sự đồng thuận của các
thành viên tham gia. Chính vì việc lưu trữ dựa vào sổ cái phân
tán và phải có sự đồng thuận của tất cả các thành viên tham
gia khi có sự thay đổi dữ liệu nên công nghệ blockchain có
tính ưu việc trong việc bảo toàn dữ liệu và ngăn chặn việc
sửa đổi dữ liệu. Đặc điểm này của công nghệ blockchain sẽ
hỗ trợ thông tin chính xác và minh bạch trong quá trình giao
dịch BĐS giữa người mua và người bán.
Hộ chiếu BĐS dùng công nghệ blockchain là nơi lưu
trữ thông tin liên quan đến một nhà ở riêng lẻ trong tệp
dữ liệu kỹ thuật số riêng, được chủ sở hữu chuyển giao dữ
liệu này cùng với quyền sở hữu cho người mua. Thiết lập
hộ chiếu BĐS là một trong những động lực chính thúc đẩy
đổi mới trong giao dịch BĐS vì nó cung cấp thông tin BĐS
được chuẩn hóa, có thể truy cập công khai và cập nhật
(Saull và Baum, 2019). Hộ chiếu BĐS sẽ là tiêu chuẩn dữ
liệu cho thông tin cốt lõi được tạo ra và duy trì trong suốt
vòng đời BĐS và cho những người sở hữu khác nhau, bao
gồm các thông tin chính về BĐS, lịch sử giao dịch, tài chính
trong giao dịch và công năng sử dụng của BĐS. Blockchain
cung cấp tính minh bạch và kiểm tra thông tin có trong hộ
chiếu BĐS.
(Còn tiếp kỳ sau)
Tài liệu tham khảo:
1. Amazon (2021).
2. Baum, A. (2017): PropTech 3.0: The future of Real
Estate, Said Business School, University of Oxford Research.
Baum, A., Saull, A., & Braesemann, F. (2020).
54 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
3. Dredge and Gyimóthy (2015). The sharing economy.
PwC.
4. Đặng Phong. (2009). Tư duy kinh tế Việt Nam 1975-
1989. Nhà xuất bản Tri thức, Hà Nội.
5. El-Bawab, N., 2019, Marriott plans to launch home-
rental market platform that would compete with Airbnb,
report says.
6. Ericsson (2017). Internet of Things forecast.
7. Gartner (2019). The reality of blockchain.
8. Grady McGregor (2020). China’s e-commerce giant
Alibaba is expanding its brick-and- mortar empire.
9. Investment Property Forum (2004): Liquidity in
Commercial Property Markets, Working Paper Five:
Liquidity - Findings and Recommendations, April.
10. JLL, (2019). JLL: Proptech Việt Nam, Hiện tại và
Tương lai.
11. Juneja, P. (2019). Information Asymmetry in Real
Estate Markets, Management Study Guide Online, ISO
2001:2015.
12. KPMG (2020). Is your digital future in the right
hands?
13. KPMG Real Estate Advisory (2020). Real Estate
Innovations Overview.
14. Kurlat, P. and Stroebel, J. (2015): Testing for
Information Asymmetries in Real Estate Markets, The
Review of Financial Studies, v28 n8. Oxford University
Press.
15. Market Research Engine (2018): IoTSensor Market
By Product Type, By Application Type and by Regional
Analysis - Global Forecast 2016 - 2022.
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THÔNG MINH

TRONG BỐI CẢNH
ĐÔ THỊ HÓA & CHUYỂN ĐỔI SỐ Ở VIỆT NAM
Lê Hảo

Phát triển đô thị thông minh là một trong những động lực quan trọng để thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam
trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập cao vào năm 2045. Đồng thời, xây dựng phát
triển đô thị thông minh cũng nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa
học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Hiện nay, các địa phương đang chuyển đổi số trên nhiều lĩnh vực nhằm góp
phần nâng cao cuộc sống của người dân, cải thiện chất lượng phục vụ của chính quyền địa phương nơi đó... Có
thể nói, xây dựng đô thị thông minh trong bối cảnh đô thị hóa và chuyển đổi số một cách mạnh mẽ như hiện nay
là một trong những giải pháp giúp sớm đưa đất nước trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Xây dựng đô thị thông minh trong

bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ là tất yếu
Trong những năm qua, quá trình đô
thị hóa, phát triển đô thị Việt Nam đã và
đang đạt được nhiều thành quả tích cực.
Hệ thống đô thị quốc gia đã phát triển
mạnh và được phân bổ tương đối hợp
lý, diện mạo đô thị ngày một thay đổi
hiện đại hơn, chất lượng hơn, đời sống
của cộng đồng dân cư đô thị cũng ngày
một nâng cấp. Hầu hết các đô thị trên
Hầu hết các đô thị trên cả nước đã thể hiện được vai trò, động lực then chốt
cả nước đã thể hiện được vai trò, động
trong tăng trưởng và phát triển kinh tế
lực then chốt trong tăng trưởng và phát
triển kinh tế. về diện tích và khoảng 22% về dân số vững; công tác quy hoạch đô thị còn
Đô thị hóa và phát triển đô thị là nhưng năm 2020 đã đóng góp tới 46,8% thiếu đồng bộ, thiếu tích hợp; công tác
cơ hội cho mỗi quốc gia, khu vực, địa GDP cả nước.(1) Tính đến tháng 9-2022, dự báo quy hoạch thiếu tính chính xác,
phương để có thể phát triển và tăng cả nước có 888 đô thị, tỉ lệ đô thị hóa là chưa có tầm nhìn dài hạn, chưa gắn quy
trưởng đột phá về mọi mặt. Tại Việt 41,5%. Tuy nhiên, trong quá trình phát hoạch với nguồn lực thực hiện, phải
Nam, các đô thị đang đóng góp 70% triển, tại các đô thị cũng dần xuất hiện điều chỉnh thường xuyên; thiếu vắng sự
GDP cả nước, 5 thành phố trực thuộc những hạn chế, những bất cập, đặc tham gia của doanh nghiệp, cộng đồng
Trung ương mặc dù chỉ chiếm 2,9% biệt là sự phát triển còn thiếu tính bền dân cư và người dân nên chưa đáp ứng

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 55

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
được yêu cầu phát triển đô thị trong giai
đoạn mới. Để giải quyết những vấn đề
này, các đô thị cần có những nghiên
cứu, lựa chọn và chuyển hướng phát
triển nhằm đảm bảo đô thị có tính kết
nối, bản sắc; giải quyết các vấn nạn
đô thị như ô nhiễm môi trường, ngập
úng, tắc nghẽn giao thông... Xây dựng,
phát triển đô thị thông minh là phương
thức quan trọng để tận dụng hiệu quả
những cơ hội, thành quả của Cuộc cách
mạng Công nghiệp lần thứ tư (CMCN
4.0), phù hợp với xu hướng quốc tế và
hướng tới phát triển bền vững - là sự lựa
chọn chính xác nhất với các đô thị trong
bối cảnh hiện nay.
Các địa phương tích cực xây dựng
đề án phát triển đô thị thông minh
Báo cáo tình hình triển khai đô thị
thông minh (ĐTTM) bền vững của Bộ
Xây dựng gửi Thủ tướng Chính phủ cho
biết, đến thời điểm hiện nay, cả nước có
48/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương đã hoặc đang triển khai xây dựng
đề án phát triển ĐTTM, gồm đề án, kế
hoạch được ban hành cho toàn tỉnh
hoặc đề án, kế hoạch ban hành cho một
đô thị thuộc tỉnh.
Đây là nội dung thực hiện nhiệm vụ
được Thủ tướng Chính phủ giao, trên
cơ sở tổng hợp báo cáo về tình hình
triển khai đô thị thông minh của các Bộ,
ngành, các tỉnh/thành phố trực thuộc
Trung ương; tổng hợp, rà soát tình hình
thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề
án phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam
giai đoạn 2018 - 2025 định hướng đến
năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt tại Quyết định số 950/QĐ-
TTg ngày 01/8/2018 (sau đây gọi tắt là
Đề án 950).
Cụ thể, có 14/48 tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương đã phê duyệt đề án
phát triển ĐTTM trước thời điểm ban
hành Đề án 950. Trong đó, đề án quy mô
toàn tỉnh (10 địa phương): Lào Cai, Bắc
Ninh, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Quảng
Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình
Dương, Hồ Chí Minh, Long An. Quy mô
đô thị (04 đô thị): Phú Thọ, Lâm Đồng,
Tiền Giang, Kiên Giang.
56 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
20/48 tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương phê duyệt đề án sau thời
điểm ban hành Đề án 950. Đề án quy
mô toàn tỉnh (15 địa phương): Bắc
Giang, Yên Bái, Sơn La, Hải Dương, Hải
Phòng, Thái Bình, Ninh Bình, Nghệ An,
Bình Thuận, Bình Phước, Cần Thơ, Bà
Rịa - Vũng Tàu, An Giang, Hậu Giang, Bạc
Liêu; quy mô đô thị (5 địa phương): Hà
Giang, Hòa Bình, Quảng Bình, Gia Lai,
Đắk Lắk.
16/48 tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương đang triển khai lập đề án.
Đang triển khai quy mô toàn tỉnh (09
địa phương): Lạng Sơn, Thái Nguyên,
Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Bình Định,
Ninh Thuận, Đồng Nai, Cà Mau. Quy mô
đô thị (05 đô thị): Hà Tĩnh, Quảng Nam,
Khánh Hòa, Đồng Tháp. Cả 02 quy mô
đô thị và toàn tỉnh (01 đô thị): Cao Bằng.
Về triển khai phát triển tiện ích
ĐTTM, dịch vụ thông minh, có khoảng
57 địa phương (tăng 17 địa phương so
với năm 2020) và tập trung chủ yếu vào
lĩnh vực giao thông (giám sát trật tự,
an toàn giao thông), y tế thông minh,
giáo dục thông minh, phát triển các
ứng dụng cảnh báo. 19 tỉnh triển khai
thí điểm dịch vụ ĐTTM gồm: Cao Bằng,
Hà Giang, Nam Định, Thái Nguyên, Thái
Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Sóc
Trăng, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk
Nông, Bình Định, Vĩnh Long, Đồng Nai,
Bình Phước, Bến Tre.
Trong xu thế đô thị hóa ngày càng
gia tăng, việc phát triển đô thị thông
Xây dựng đô thị thông minh trong bối cảnh đô thị hóa và chuyển đổi số
là một trong những giải pháp giúp sớm đưa đất nước trở thành
nước công nghiệp theo hướng hiện đại
minh tại Việt Nam được xác định là một
hướng đi đúng đắn cho các đô thị. Tuy
nhiên, phát triển thành phố thông minh
tại Việt Nam vẫn còn gặp khó khăn do
nhận thức về đô thị thông minh từ góc
độ nhà quản lý ở cấp độ địa phương,
nhu cầu cung cấp sản phẩm của doanh
nghiệp và cả nhu cầu thụ hưởng của
người dân. Bên cạnh đó, một trong
những vấn đề của Việt Nam là tiêu
chuẩn, quy chuẩn quy hoạch đô thị
thông minh và hạ tầng kỹ thuật, công
trình kiến trúc thông minh chưa được
ban hành đầy đủ và đồng bộ. Việc tham
gia của các thành phần kinh tế trong
quá trình này cũng còn hạn chế. Hầu
hết các địa phương khi triển khai đề án
về đô thị thông minh vẫn còn thiếu tính
đặc thù của từng địa phương, và việc
giữ gìn, phát huy bản sắc của từng địa
phương cũng là câu hỏi đặt ra cho các
cấp chính quyền. Phát triển đô thị thông
minh phải bảo đảm nguyên tắc phù hợp
với chủ trương chính sách pháp luật của
Nhà nước, với các định hướng, chiến
lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình
phát triển kinh tế- xã hội, phát triển đô
thị của quốc gia và địa phương.
Đô thị thông minh – từ chính sách
đến thực tiễn
Hiện nay, có rất nhiều văn bản của
TW về Đô thị thông minh, có thể kể một
số văn bản như: Công văn số 10384/
VPCP-KGVX ngày 01/12/2016 của Văn
phòng Chính phủ về xây dựng đô thị
thông minh bền vững trên thế giới
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Đô thị hóa và phát triển đô thị là cơ hội cho mỗi quốc gia, khu vực, địa phương để có thể phát triển
và Việt Nam; Văn bản số: 58/BTTTT-
KHCN ngày 11/01/2018 của Bộ thông
tin và Truyền thông về việc hướng dẫn
các nguyên tắc định hướng về công
nghệ thông tin và truyền thông trong
xây dựng đô thị thông minh ở Việt
Nam; Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày
01/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông
minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018
-2025; Quyết định 829/QĐ-BTTTT ngày
31/5/2019 của Bộ thông tin và Truyền
thông ban hành khung tham chiếu ICT
phát triển đô thị thông minh (phiên bản
1.0); Văn bản số 3098/BTTTT-KHCN ngày
13/9/2019 của Bộ thông tin và Truyền
thông Công bố bộ chỉ số đô thị thông
minh Việt Nam giai đoạn đến năm 2025
(Phiên bản 1.0); Văn bản 693/BXD-PTĐT
ngày 21/2/2020 của Bộ Xây dựng về việc
triển khai thực hiện phát triển đô thị
thông minh bền vững Việt Nam.
Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày
27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số
chủ trương, chính sách chủ động tham
gia cuộc cách mạng công nghiệp lần
thứ tư, đã đề ra mục tiêu hình thành một
số chuỗi đô thị thông minh tại các khu
vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía
Nam và miền Trung; từng bước kết nối
với mạng lưới đô thị thông minh trong
khu vực và thế giới.
Ngày 24/01/2022 Bộ Chính trị đã
ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW về
quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát
và tăng trưởng đột phá về mọi mặt
triển bền vững đô thị Việt Nam đến
năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây
là nghị quyết chuyên đề đầu tiên của
Đảng về đô thị hóa và phát triển đô thị,
có ý nghĩa và vai trò quan trọng đối với
phát triển kinh tế-xã hội của đất nước
trong thời gian tới.
Và gần đây nhất, ngày 11/11/2022,
Chính phủ ban hành Nghị quyết số 148/
NQ-CP - Chương trình hành động thực
hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24
tháng 01 năm 2022 của Bộ Chính trị về
Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát
triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm
2030, tầm nhìn đến năm 2045. Chương
trình hành động của Chính phủ đã đề
ra 33 nhiệm vụ tập trung vào 5 nhóm
nhiệm vụ giải pháp, mà trước hết là
nhóm nhiệm vụ nâng cao, thống nhất
nhận thức về đặc thù của đô thị, vai
trò, vị thế của đô thị trong sự phát triển
chung, xác định phát triển đô thị gồm 3
trụ cột chính là quy hoạch, xây dựng và
quản lý đô thị.
Nhằm cụ thể hóa các mục tiêu,
nhiệm vụ và giải pháp đã nêu ở Nghị
quyết 06-NQ/TW của Bộ Chính trị
bằng những nhiệm vụ, giải pháp thiết
thực của Chính phủ gắn với kế hoạch
tổ chức thực hiện theo lộ trình cụ thể
nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra
của Nghị quyết. Theo đó, tỉ lệ đô thị hóa
toàn quốc đến năm 2025 đạt tối thiểu
45%, đến năm 2030 đạt trên 50%. Số
lượng đô thị toàn quốc đến năm 2025
Số 86+87.2023
khoảng 950-1.000 đô thị, đến năm
2030 khoảng 1.000-1.200 đô thị. Đến
năm 2025, bảo đảm tối thiểu 100% đô
thị loại III trở lên hoàn thiện tiêu chí
phân loại đô thị về cơ sở hạ tầng đô thị,
nhất là hạ tầng về y tế, giáo dục, đào
tạo và công trình văn hóa cấp đô thị.
Tỉ lệ đất giao thông trên đất xây dựng
đô thị đạt khoảng 11%-16% vào năm
2025, 16%-26% vào năm 2030. Đến
năm 2030 hình thành một số trung
tâm đô thị cấp quốc gia, cấp vùng đạt
các tiêu chí về y tế, giáo dục và đào tạo,
văn hóa cấp đô thị tương đương mức
bình quân của các đô thị thuộc nhóm 4
nước dẫn đầu Asean.
Ngoài những văn bản do Trung
ương ban hành, mỗi địa phương khi áp
dụng các đề án về đô thị thông minh
đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn
nhằm phù hợp với từng địa phương.
Tuy nhiên, xây dựng đô thị thông minh
phải có sự phối hợp đồng bộ của nhiều
ngành, nhiều lĩnh vực, sự tham gia của
cả công nghệ và con người. Mặc dù
không có một mô hình nào chuẩn về đô
thị thông minh, xong xây dựng đô thị
thông minh, phải có bộ tiêu chí tối thiểu
đáp ứng được một phần nào đó, phải
xây dựng mang tính định hướng để mỗi
đơn vị, Bộ, ngành, địa phương nhìn vào
đó thực hiện. Đặc biệt trong bối cảnh đô
thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ như hiện
nay thì việc xây dựng đô thị thông minh
là rất cần thiết.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 57
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Để đô thị thông minh có thể đi từ
chính sách đến thực tiễn, ngoài việc
xây dựng nền tảng về thể chế, chuẩn bị
nguồn lực tài chính, con người, hạ tầng
thì quan trọng nhất phải thay đổi tư duy
từ người quản lý cho đến cư dân thì các
thành phố mới có được bước đi đột phá,
thúc đẩy nhanh quá trình xây dựng đô
thị thông minh.
Thúc đẩy chuyển đổi số và phát
triển đô thị thông minh
Ngày 22/4/2022, Thủ tướng Chính
phủ đã ban hành Quyết định số 505/
QĐ-TTg về Ngày Chuyển đổi số quốc
gia, lấy ngày 10 tháng 10 hằng năm là
Ngày Chuyển đổi số quốc gia. Năm 2022
là năm đầu tiên Ngày Chuyển đổi số
quốc gia được tổ chức. Có thể nói, đây
là sự kiện quan trọng, được tổ chức lần
đầu tiên, thể hiện quyết tâm của Đảng,
Nhà nước, của cả hệ thống chính trị,
cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân
cả nước tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi
số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, xã
hội số và công dân số.
Cùng với xu thế chuyển đổi xanh,
chuyển đổi số là xu thế tất yếu, khách
quan đang diễn ra rất mạnh mẽ, sâu
rộng và hằng ngày. Chuyển đổi số góp
phần phát huy sức mạnh dân tộc và
sức mạnh của thời đại, nguồn lực bên
trong và bên ngoài, giúp giải quyết hiệu
quả các mối quan hệ giữa Nhà nước, thị
trường và xã hội; thực hiện 3 đột phá
chiến lược về thể chế, hạ tầng và nguồn
nhân lực; thúc đẩy tăng trưởng kinh
Phát triển đô thị thông minh gắn với chuyển đổi số quốc gia là một trong những
nhiệm vụ trọng tâm
58 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
tế; nâng cao năng suất lao động, năng
lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất kinh
doanh; hạ giá thành sản phẩm; giảm thủ
tục hành chính, phiền hà, thời gian, chi
phí cho người dân, doanh nghiệp; giúp
chính quyền các cấp nâng cao năng lực
quản lý, điều hành hiệu quả.
Phát triển đô thị thông minh gắn với
chuyển đổi số quốc gia được xem là một
trong những nhiệm vụ trọng tâm trong
quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng
đề cập tới việc chuyển đổi số, kinh tế số,
xã hội số trong các mục tiêu, quan điểm
phát triển và đột phá chiến lược. Nghị
quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị đã
nhấn mạnh yêu cầu cấp bách đẩy nhanh
quá trình chuyển đổi số. Chương trình
chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025,
định hướng đến năm 2030 của Chính
phủ triển khai theo hướng chuyển đổi số
một cách toàn diện với sự tham gia của
người dân, cộng đồng doanh nghiệp và
cơ quan hành chính nhà nước.
Đô thị hóa và phát triển đô thị là
cơ hội cho mỗi quốc gia, khu vực, địa
phương để có thể phát triển và tăng
trưởng đột phá về mọi mặt. Việc áp
dụng đô thị thông minh là một bài toán
giúp đẩy nhanh quá trình đô thị hóa
bằng cách áp dụng yếu tố công nghệ.
Tại Nghị quyết Nghị quyết số 06-NQ/
TW và Chương trình hành động thực
hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24
tháng 01 năm 2022 của Bộ Chính trị về
Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát
triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm
2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Chính
trị một lần nữa khẳng định quyết tâm
phát triển đô thị thông minh bền vững
Việt Nam, trong đó nhấn mạnh đến việc
tái cấu trúc hạ tầng CNTT, hình thành
một số nền tảng số dùng chung cho các
đô thị, vùng đô thị; đẩy nhanh chuyển
đổi số trong hoạt động quản lý đô thị,
xây dựng chính quyền điện tử hướng tới
chính quyền số ở đô thị gắn kết chặt chẽ
với phát triển đô thị thông minh.
Hiện nay, ở hầu hết các địa phương
khi triển khai đô thị thông minh mới
chỉ tập yếu tập trung vào việc phát
triển và cung cấp các dịch vụ, tiện ích
đô thị thông minh, chủ yếu gắn với các
dịch vụ của chính quyền điện tử, chính
quyền số, chưa chú trọng đến công
tác quy hoạch và quản lý đô thị thông
minh để giải quyết các vấn đề căn cơ
các bài toán của đô thị như: Giao thông,
năng lượng, môi trường… Về bản chất,
phát triển đô thị thông minh chính là
thực hiện chuyển đổi số trong phạm vi,
quy mô đô thị và hướng tới người dân
làm trung tâm. Đây là một quá trình
liên tục, lâu dài, là vấn đề lớn cần tổ
chức nguồn lực để triển khai. Cần có tư
duy phát triển đô thị thông minh ngay
từ khi lập quy hoạch phát triển đô thị.
Các cơ quan Trung ương tập trung ban
hành chính sách, tiêu chuẩn kết nối,
tiêu chuẩn dữ liệu, việc tổ chức triển
khai hiệu quả là trách nhiệm của các
địa phương. Để có thể thúc đẩy chuyển
đổi số và phát triển đô thị thông minh
trong mỗi đô thị cần phát huy tối đa
tiềm lực của chính đô thị đó, gắn kết
tinh thần trách nhiệm của bốn nhà:
nhà hoạch định chính sách, nhà khoa
học, doanh nghiệp và người dân.
Tài liệu tham khảo:
1.https://nld.com.vn/thoi-su/
cac-do-thi-dong-gop-70-gdp-ca-
nuoc-20221130210204807.htm
2.https://tapchixaydung.vn/48-
tinh-thanh-pho-trien-khai-xay-dung-
de -an-phat-trien-do-thi-thong-
minh-20201224000012024.html
 VẤN ĐỀ HÔM NAY

COP27
CÙNG CAM KẾT
HÀNH ĐỘNG VỚI
NHỮNG KẾT QUẢ
THIẾT THỰC
Ths. Nguyễn Thị Tố Như

Hội nghị lần thứ 27 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP27)
tại Sharm el-Sheikh (Ai Cập) đã ghi nhận các sáng kiến, cam kết trong cuộc chiến khí hậu toàn cầu. Với
thông điệp xuyên suốt: “Cùng nhau hành động” - nhấn mạnh các ưu tiên của năm 2022 là cần hành
động, chuyển đổi các cam kết, tuyên bố thành những kết quả và hành động cụ thể.

Hội nghị thu hút sự tham gia của

khoảng 40.000 quan khách quốc
tế, trong đó có gần 100 nguyên thủ
quốc gia và người đứng đầu Chính
phủ. Các chủ đề này phản ánh một
số ưu tiên của nước chủ nhà Ai Cập
trong nỗ lực thúc đẩy lợi ích của các
quốc gia đang phát triển cũng như
đáp ứng nhu cầu tài chính của họ
để thích ứng với tác động của biến
đổi khí hậu. Hội nghị Liên Hợp Quốc
về biến đổi khí hậu năm nay diễn ra
trong bối cảnh tình trạng Trái Đất ấm
lên đã gây ra nhiều hình thái thời tiết
cực đoan. Các hiện tượng thời tiết Tại COP27, các chủ đề được thảo luận trong Hội nghị thượng đỉnh bao gồm
như nắng nóng gay gắt và mưa lớn phát triển hydro xanh, vấn đề nước và an ninh lương thực,
bất thường đã xảy ra khắp nơi trên chuyển đổi năng lượng và các cộng đồng dễ bị tổn thương
thế giới, khiến hàng nghìn người
thiệt mạng và hàng triệu người bị Tại COP27, các chủ đề được thảo nhân 3” về lương thực, năng lượng và
mất nhà cửa do thiên tai từ đầu năm luận tại hội nghị thượng đỉnh bao tài chính, trong bài phát biểu trước
tới nay. Với tư cách là nước chủ nhà gồm phát triển hydro xanh, vấn đề thềm Hội nghị, Tổng Thư ký LHQ
và là nước Chủ tịch COP27, Ai Cập nước và an ninh lương thực, chuyển Antonio Guterres kêu gọi một cách
đưa ra chương trình nghị sự với 4 vấn đổi năng lượng và các cộng đồng dễ tiếp cận toàn cầu trong vấn đề biến
đề trọng tâm, bao gồm tài chính khí bị tổn thương. Nhấn mạnh tới tình đổi khí hậu, trong đó các cuộc thảo
hậu, thích ứng với biến đổi khí hậu, trạng khẩn cấp về khí hậu trong bối luận tại COP27 phải dựa trên tinh
tổn thất, thiệt hại và nâng mục tiêu cảnh thế giới đồng thời phải đương thần công bằng khí hậu, đoàn kết
trong hành động khí hậu. đầu với “cuộc khủng hoảng toàn cầu và tin cậy quốc tế. Trong khi đó, ông

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 59

 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Mahmoud Mohieldin - nhà vận động
chống biến đổi khí hậu của LHQ tại
COP27 khẳng định COP27 vẫn là cơ
hội tuyệt vời để thúc đẩy hành động
vì khí hậu, bất chấp cuộc khủng
hoảng Ukraine. COP27 đã cam kết
nhiều nội dung lớn với những hành
động cụ thể và thiết thực.
Lập quỹ bồi thường tổn thất và
thiệt hại do biến đổi khí hậu cho
các nước nghèo
Tại COP27, hơn 190 nước đã
đồng ý một thỏa thuận lịch sử sẽ
lập quỹ bồi thường “tổn thất và thiệt
hại” do biến đổi khí hậu cho các
nước nghèo.
Kết quả cho thấy nỗ lực to lớn
của các nước tham gia trong việc giải
quyết vấn đề bồi thường. Tuy nhiên,
quỹ vẫn còn nhiều chi tiết chưa rõ
ràng như cơ chế hoạt động, quốc gia
nào sẽ đóng góp vào quỹ, quốc gia
nào được nhận,... Dự kiến những vấn
đề này sẽ được bàn thảo tại hội nghị
năm sau ở Dubai (UAE).
Theo đuổi mục tiêu giữ mức
tăng nhiệt toàn cầu 1,5oC
Thỏa thuận Paris về biến đổi khí
hậu có mục tiêu là giữ mức tăng
nhiệt toàn cầu không quá 2oC và
Hội nghị COP27 với thông điệp xuyên suốt: “Cùng nhau hành động” - nhấn mạnh có thể làm tốt hơn việc huy động
các ưu tiên của năm 2022 là cần hành động, chuyển đổi các cam kết,
tuyên bố thành những kết quả và hành động cụ thể.
60 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
lý tưởng là 1,5oC so với thời kỳ tiềnkhông có gì thay đổi so với hội nghị
công nghiệp đến cuối thế kỷ này. trước đó.
Các khoa học chỉ ra rằng mức Tuy nhiên nhóm các quốc gia
2 oC không an toàn, vì vậy tại COP26 giàu bao gồm Mỹ, Nhật, Canada, Anh
tổ chức ở thành phố Glasgow và Đức đã cam kết sẽ gây quỹ ít nhất
(Scotland) năm 2021, các quốc gia 20 tỉ USD để hỗ trợ Indonesia dần từ
đã đồng ý tập trung vào mức tăng bỏ than đá và đạt mục tiêu trung hòa
1,5 oC. Tại COP27, các nước tham gia khí carbon vào năm 2050. Đây là nỗ
tiếp tục duy trì cam kết này. lực lớn nhất cho đến nay trong việc
95% các nước cam kết cắt giảm thuyết phục một quốc gia đang phát
khí metan triển từ bỏ than đá.
Sau COP27, có thêm khoảng COP27 cũng đề cập giao dịch tín
50 quốc gia tham gia vào cam kết chỉ carbon quốc tế, nhưng không đạt
cắt giảm khí thải metan đã đề ra ở được thỏa thuận đầy đủ về các quy
COP26. Hiện 95% các nước đã đưa tắc. Việc thiết lập các quy tắc xung
khí metan vào kế hoạch cắt giảm quanh thị trường tín chỉ carbon rất
lượng khí thải. phức tạp nên cuộc đàm phán về vấn
Nỗ lực giảm nhiên liệu hóa thạch đề này sẽ tiếp tục tại COP28.
Năm ngoái tại Glasgow một cam Cam kết đi đôi với hành động
kết giảm dần việc sử dụng than đã COP27 là động lực mạnh mẽ và
được thống nhất, đánh dấu lần đầu cơ hội hứa hẹn để đầu tư vào các
tiên một nghị quyết về nhiên liệu nguồn năng lượng tái tạo và phi
hóa thạch được đưa vào văn bản carbon, đồng thời nêu bật sự cần
cuối cùng. Tại COP27, một số quốc thiết phải duy trì động lực trong các
gia - dẫn đầu là Ấn Độ - muốn tiến lĩnh vực đang chứng kiến sự tiến bộ,
xa hơn và đưa việc giảm dần tất cả bên cạnh việc hỗ trợ các lĩnh vực
nhiên liệu hóa thạch vào cam kết. khác chưa được chú ý đến nhiều.
Tuy nhiên, đề xuất này trở thành chủ Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio
đề gây tranh cãi dữ dội, cuối cùng Guterres nói việc lập quỹ là một
nó thất bại và giải pháp được đưa ra bước quan trọng hướng tới công lý
cho các nước nghèo chịu ảnh hưởng
của biến đổi khí hậu. Chủ tịch Ủy ban
Châu Âu - bà Ursula von der Leyen
mô tả thỏa thuận COP27 là “một
bước nhỏ hướng tới công bằng khí
hậu” và cho biết cần cố gắng nhiều
hơn để đạt các mục tiêu đã đề ra.
Ông Mahmoud Mohieldin - Đặc
phái viên của LHQ về tài chính cho
chương trình nghị sự phát triển bền
vững 2030 kêu gọi sự cần thiết phải
thúc đẩy hành động về khí hậu dựa
trên Thỏa thuận Paris với cách tiếp
cận tổng thể giải quyết bốn khía
cạnh bao gồm giảm thiểu, thích ứng,
tổn thất thiệt hại và tài chính khí hậu.
Về vấn đề thích ứng, ông lưu ý rằng
tài trợ khí hậu từ các khu vực công
và tư nhân cũng như các nguồn lực
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Các đại biểu ký biên bản ghi nhớ nhằm thiết lập quan hệ chiến lược trong lĩnh vực hydro xanh
trong và ngoài nước. Theo ông, điều
này chỉ có thể đạt được nếu thế giới
nhận ra rằng phương pháp tiếp cận
giảm thiểu được áp dụng trong quá
khứ đã không còn phù hợp nữa.
Thế giới cần tham gia hành
động vì khí hậu gắn với phát triển
bền vững, có tính đến các cuộc
khủng hoảng đang diễn ra như
cuộc xung đột tại tại Ukraine và
đại dịch COVID-19. Về vấn đề tài trợ
khí hậu, quan chức Liên hợp quốc
đề cập đến thành công của COP26
diễn ra năm ngoái ở Glasgow là dự
án tài trợ 8,5 tỷ USD cho Nam Phi,
giúp quốc gia này loại bỏ dần than
đá bằng năng lượng tái tạo. Ông nói
thêm rằng một số tiến bộ có thể đạt
được nếu các dự án như trên được
nhân lên với nhiều cam kết hơn.
Thành công của Hội nghị COP27 sẽ
được thể hiện ở cách biến các cam
kết thành hành động.
Tuy vậy, Tiến sĩ Sven Teske của ĐH
Công nghệ Sydney (Úc) cho biết: “Với
việc đồng ý lập quỹ “tổn thất và thiệt
hại” mà không có thông tin chi tiết
cũng như đặt ra mục tiêu 1,5 oC mà
không có cam kết loại nhiên liệu hóa
thạch, có vẻ như chúng ta đang chấp
nhận chi trả cho những hậu quả
giữa EU và Ai Cập
tương lai của biến đổi khí hậu thay vì
tìm cách ứng phó nó”.
Giáo sư David King, cựu cố vấn
khoa học của chính phủ Anh và là
chủ tịch của Nhóm Tư vấn Khủng
hoảng Khí hậu (CCAG) nói: “Ngay cả
khi các cam kết được đưa ra và tái
khẳng định tại COP27, thế giới vẫn
đang trên đà tăng 2,7oC. Các thỏa
thuận về tổn thất và thiệt hại chỉ phù
hợp nếu chúng được kết hợp với các
cam kết giữa mức tăng nhiệt 1,5oC”.
Việt Nam cam kết mạnh mẽ ứng
phó biến đổi khí hậu tại COP27
Tại Hội nghị COP 26 tại Glasgow,
Vương quốc Anh, năm 2021, Việt
Nam trở thành điểm sáng với tuyên
bố mục tiêu đưa phát thải ròng về
"0” vào năm 2050. Cam kết này đã
góp phần định hình các chiến lược
bảo vệ khí hậu của Việt Nam ngay
sau COP26, với việc ban hành những
chính sách, hành động để tạo cơ sở
cụ thể hóa cam kết.
Đến với COP27, Việt Nam tái
khẳng định cam kết mạnh mẽ trong
cuộc chiến chống biến đổi khí hậu,
đồng thời phát đi thông điệp "cam
kết đi đôi với hành động" trong thực
hiện các mục tiêu khí hậu. Nhiều đối
tác quốc tế, đặc biệt là Anh, Mỹ và
Số 86+87.2023
Liên minh Châu Âu nói riêng cũng
như Nhóm các nước công nghiệp
phát triển hàng đầu thế giới (G7)
nói chung, đều đánh giá Việt Nam
đã nhanh chóng triển khai các biện
pháp và kế hoạch để biến cam kết
thành hành động.
Việt Nam đã triển khai các biện
pháp tổng thể, toàn diện trong lĩnh
vực chuyển đổi năng lượng nhằm
hướng tới mục tiêu nói trên. Đến với
COP27, Đoàn Việt Nam có 3 nhiệm vụ
như sau:
Thứ nhất, Việt Nam cùng với các
bên tham gia công ước khung của
Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu bàn
thảo để đưa các cam kết và cơ chế
đã được thỏa thuận đi vào thực hiện
trên thực tế. Đặc biệt, các nước cũng
nhấn mạnh việc sử dụng nguồn lực
đóng góp theo cam kết của các nước
phát triển nhằm thực hiện các nhiệm
vụ ưu tiên cho thích ứng và đảm bảo
thực hiện cơ chế liên quan “tổn thất
và thiệt hại”, vấn đề phát triển rừng,
vấn đề liên quan hệ thống cảnh báo
sớm. Các quốc gia cũng tiếp tục thảo
luận để đưa ra sáng kiến, cơ chế,
chính sách mới giữa khối Chính phủ,
khối các thể chế tài chính công và tư,
khối doanh nghiệp và các nhà khoa
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 61
 VẤN ĐỀ HÔM NAY
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà chia sẻ giải pháp và lộ trình của Việt Nam
trong thực hiện các cam kết với WB về chống biến đổi khí hậu
học, nhằm thực hiện lộ trình chuyển
đổi năng lượng một cách chắc chắn.
Trên cơ sở đó, Việt Nam có thể tiếp
nhận chuyển giao công nghệ một
cách công bằng, công lý nhằm đảm
bảo an ninh năng lượng bền vững,
giải quyết các vấn đề xã hội do tác
động của quá trình chuyển đổi năng
lượng gây ra. Như vậy, Việt Nam sẽ
tiếp tục thúc đẩy quá trình đàm phán
để đảm bảo chuyển đổi năng lượng
trên cơ sở công bằng, công lý. Thỏa
thuận Paris xác định trách nhiệm
chung nhưng có phân biệt giữa các
nước phát triển và các quốc gia đang
phát triển.
Nhiệm vụ thứ hai, tiếp nối thành
công của COP26, Việt Nam tiên
phong đi đầu trong chuyển đổi năng
lượng, cùng với chuyển đổi xanh và
chuyển đổi số. Đây là nhiệm vụ vừa
mang tính xu thế của thời đại, vừa
hết sức cần thiết đối với Việt Nam
trong chuyển đổi số và chuyển đổi
xanh. Việt Nam sẽ thực hiện chủ
trương này, đồng thời tiếp tục thể
hiện vai trò, trách nhiệm, vị thế và uy
tín của đất nước chúng ta.
Nhiệm vụ thứ ba, Việt Nam sẽ huy
động các nguồn lực và học hỏi kinh
62 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
nghiệm của các đối tác phát triển,
đồng thời tham gia vào nhiều sáng
kiến, đặc biệt là các sáng kiến huy
động nguồn lực tài chính, các sáng
kiến liên quan quá trình chuyển đổi
năng lượng. Việt Nam sẽ triển khai
nhiều hoạt động song phương với
các tổ chức quốc tế đa phương, các
doanh nghiệp liên quan chuyển đổi
năng lượng, tiếp xúc các thể chế tài
chính lớn như Ngân hàng Thế giới và
các tổ chức khác.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi
trường Trần Hồng Hà vừa qua đã có
nhiều buổi làm việc với các tổ chức
quốc tế và định chế tài chính quốc
tế để trao đổi về nỗ lực của Việt Nam
và cơ hội hợp tác tại Việt Nam. Tuy
nhiên, việc vừa bảo đảm an ninh
năng lượng để phục vụ phát triển
kinh tế vừa giảm phát thải khí nhà
kính là một bài toán khó khăn và
phức tạp, đòi hỏi sự hỗ trợ của cộng
đồng quốc tế về cả nguồn lực và
công nghệ.
Trong khuôn khổ COP27, Việt
Nam tiếp tục trao đổi với các đối
tác từ các nước G7 và G7 mở rộng
để bàn về vấn đề chuyển đổi năng
lượng công bằng, công lý cho Việt
Nam, giúp Việt Nam tận dụng các
cơ hội đặc biệt về tài chính ưu đãi,
chuyển giao công nghệ, huy động
các nhà đầu tư có năng lực trong lĩnh
vực này để thực hiện cam kết “Net
Zero”. Đây cũng là nhiệm vụ mà Thủ
tướng Chính phủ đã giao nhằm sớm
tận dụng cơ hội tiếp nhận chuyển
giao công nghệ để xây dựng các
trung tâm công nghiệp, năng lượng
tái tạo lớn. Việt Nam có cơ hội huy
động nguồn lực cho một mô hình
phát triển mới sắp tới.
COP27 đang trở thành niềm hy
vọng lớn trong bối cảnh mức độ
khẩn cấp của cuộc khủng hoảng khí
hậu hiện nay, đặt ra yêu cầu các nước
cần sẵn sàng hợp tác ứng phó. Cam
kết đi đôi với hành động thiết thực là
tất cả những gì cả thế giới cùng phải
bắt tay thực hiện trong thời gian tới.
Tài liệu tham khảo:
ht t p s : / / w w w. re u te r s. co m /
business/cop/countries-agree-loss-
d a m a g e - f u n d - f i n a l - co p 2 7 - d e a l -
elusive-2022-11-20/
https://plo.vn/chuyen-thuc-hien-
cam-ket-cop27-lieu-co-kha-quan-
hon-so-voi-cop26-post708613.html
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ

BÀN VỀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI

QUẢN TRỊ QUỐC GIA VỀ LAO ĐỘNG
NHẰM THÍCH ỨNG ĐIỀU KIỆN BÌNH THƯỜNG MỚI
SAU ĐẠI DỊCH COVID-19 & THỰC HIỆN
CAM KẾT QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM
TS. Đoàn Ngọc Xuân*

Bất kỳ mô hình kinh tế kế hoạch tập trung hoặc kinh tế thị trường, lao động là một trong các yếu tố đầu vào quan trọng nhất
quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Mỗi mô hình phát triển kinh tế quyết định đến mô hình và cách thức quản trị quốc gia,
trong đó yếu tố lao động được coi là nguồn lực cho phát triển cần phải có phương thức quản trị phù hợp. Qua đại dịch Covid-19 cho
thấy bức tranh tổng thể về năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản trị lao động, việc làm. Mặc dù chính sách của Đảng và Nhà nước đã
ban hành rất kịp thời, linh hoạt và phù hợp với điều kiện đại dịch, song việc tiếp cận các chính sách của người lao động còn bất cập,
thiếu đầy đủ và kịp thời đến các đối tượng thụ hưởng. Điều đó đã tác động đến đời sống, sự ổn định của lực lượng lao động trong quá
trình phát triển kinh tế- xã hội.

1. Sự cần thiết phải đổi mới quản trị

quốc gia về lao động
Đổi mới quản trị quốc gia và lao động
theo hướng hiện đại, hiệu quả, thích ứng
với nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa là chủ trương lớn của Đảng
và Nhà nước. Định hướng xây dựng Nhà
nước pháp quyền gắn với đổi mới quản trị
quốc gia theo hướng hiện đại, cạnh tranh
hiệu quả là điểm mới, một nội dung trong
đột phá chiến lược Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ XIII đã đề ra. Chiến lược phát
triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030
cũng xác định đổi mới quản trị quốc gia
Lao động là một trong các yếu tố đầu vào quan trọng nhất
theo hướng hiện đại, nhất là quản lý phát
quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế
triển và quản lý xã hội (1).
Đổi mới quản trị quốc gia về lao động một trong những nội dung quan trọng Việc nghiên cứu, kiến nghị hoàn thiện toàn
thúc đẩy hoàn thiện đồng bộ các loại thị nhằm hoàn thiện thể chể được nêu trong diện, có tính hệ thống khung khổ pháp
trường, trong đó thị trường lao động là các Nghị quyết, Kết luận, Chỉ thị của Đảng. luật đối với thị trường lao động cần đặt

* Ban Kinh tế Trung ương (1) Văn kiện Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 63

 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
trong mối quan hệ cung - cầu lao động
có sự quản lý của Nhà nước. Đào tạo, hội
nhập quốc tế thị trường lao động cần thực
hiện cam kết về lao động, tiêu chuẩn lao
động; gắn lao động với di cư; coi lao động
là nguồn lực phát triển kinh tế; du lịch, đầu
tư… Phát triển thị trường lao động đồng
bộ với các thị trường khác trở thành nhiệm
vụ quan trọng, cấp bách trong hoàn thiện
thể chế kinh tế của Việt Nam.
2. Vai trò quản trị quốc gia đối với
thị trường lao động
Thị trường lao động khi được quản trị,
tổ chức và vận hành tốt đồng nghĩa với
việc huy động và sử dụng hiệu quả nguồn
nhân lực, phân chia và điều tiết hài hoà thu
nhập, phân tán và giảm thiểu rủi ro, góp
phần vào tăng trưởng, nâng cao sức cạnh
tranh của nền kinh tế và phân phối công
bằng hơn những thành quả đạt được của
phát triển.
Để quản trị, tổ chức và vận hành có
hiệu quả thị trường lao động cần quy
hoạch phát triển nhân lực dựa trên nhu cầu
nhân lực của các ngành, các địa phương.
Đào tạo nhân lực gắn với nhu cầu xã hội,
nhu cầu của thị trường lao động; cần có
sự đầu tư và chính sách khuyến khích của
Nhà nước, sử dụng rộng rãi, hiệu quả các
cơ chế và công cụ của kinh tế thị trường
để mở rộng quy mô, điều chỉnh cơ cấu
ngành nghề đào tạo, nâng cao chất lượng
nhân lực và huy động các nguồn vốn cho
phát triển đào tạo nhân lực. Tuy nhiên
trên thực tế, việc quản trị, tổ chức và vận
hành thị trường lao động vẫn còn nhiều
bất cập: Đào tạo chưa gắn với nhu cầu
của thị trường dẫn đến mất cân đối giữa
đào tạo và nhu cầu sử dụng lao động; hệ
thống thông tin thị trường lao động, cơ sở
hạ tầng của thị trường lao động chưa phát
triển đồng bộ; hệ thống giáo dục, hướng
nghiệp và đào tạo chưa đáp ứng được nhu
cầu của thị trường lao động...
3. Tác động các chính sách hỗ trợ
của nhà nước đối với người lao động
trong điều kiện phòng chống đại dịch
Covid-19
Từ năm 2020 đến nay, Việt Nam đã trải
qua các đợt bùng phát của bệnh dịch khác
nhau, và ở mỗi đợt bùng phát, Việt Nam lại
có các ứng phó về mặt y tế rất kịp thời. Về
mặt Lao động, việc sản xuất kinh doanh ở
64 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Thị trường lao động khi được tổ chức, quản trị và vận hành tốt có tác dụng to lớn
trong việc nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế
các lần giãn cách có lúc đã ngừng hẳn hoặc
giảm khiến cho giờ làm việc của người lao
động bị ảnh hưởng, thậm chí có những đơn
vị sản xuất kinh doanh phải đóng cửa thì
người lao động cũng bị mất việc làm. Đảng
và Chính phủ của Việt Nam đã có các gói
hỗ trợ cho năm 2020 và năm 2021 cho các
đối tượng lao động bị ảnh hưởng bởi đại
dịch. Đây là một nỗ lực lớn, kịp thời: Gói hỗ
trợ cho lao động phi chính thức và gói hỗ
trợ cho lao động trong các nhà máy. Ngoài
ra, Chính phủ còn nỗ lực trong rất nhiều
chính sách khác để hỗ trợ doanh nghiệp
ảnh hưởng do Covid. Những nỗ lực này cho
thấy Việt Nam bắt kịp với các nước về các
biện pháp ứng phó với đại dịch đối với lao
động và việc làm. Cụ thể, ngay từ khi xuất
hiện đại dịch COVID-19, Đảng, Quốc hội,
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các
cấp, các ngành đã ngay lập tức vào cuộc,
triển khai nhiều biện pháp mạnh mẽ, quyết
liệt với phương châm chỉ đạo "chống dịch
như chống giặc" nhằm kịp thời kiểm soát,
khống chế đại dịch. Với 7 nhóm nhiệm vụ,
giải pháp cụ thể, hướng tới các đối tượng là
các doanh nghiệp, người lao động bị mất
việc làm có hoàn cảnh khó khăn, góp phần
tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất
kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội.
Mặc dù các chính sách thì rất kịp thời
nhưng các thực thi biện pháp quản trị nói
chung và cho thị trường lao động nói riêng
còn có một số tồn tại, hạn chế:
- Việc thực hiện các gói hỗ trợ còn khá
lúng túng, mặc dù quy trình thủ tục hành
chính theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và
Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg đã được
rút ngắn tuy nhiên vẫn còn những rào cản
tiếp cận chính sách. Các địa phương còn
chưa chủ động trong kinh phí hỗ trợ; cơ
chế phân bổ ngân sách giữa Trung ương và
địa phương đã cải thiện nhưng vẫn sẽ tạo
gánh nặng cho địa phương trong quá trình
thực hiện, đặc biệt đối với các tỉnh nghèo.
- Hỗ trợ lao động phi chính thức, là
đối tượng tổn thương nhất trong đại dịch,
song các địa phương gặp khó khăn trong
xác định đối tượng và thực hiện chi trả...
đặc biệt là đối tượng lao động tự do. Chính
vấn đề này đã làm nổi rõ một bất cập trong
quản lý lao động gắn với an sinh xã hội, đó
là quản lý phân tán, thiếu dữ liệu và rất bị
động, nên khi chính sách được ban hành,
các đơn vị phía dưới thực thi rất lúng túng.
- Tác động lao động đến chuỗi cung
ứng sản xuất: Đối tượng hỗ trợ rộng, thuộc
đủ mọi thành phần kinh tế nhưng lại chưa
tính toán đến sự đứt gãy của các chuỗi
cung ứng sản xuất và sự tham gia của lao
động trong các khâu của chuỗi, đặc biệt là
các chuỗi xuất khẩu. Trong một thời gian
ngắn cần phải ban hành chính sách, nên
quá trình đánh giá tác động và lấy ý kiến
góp ý chưa đầy đủ, chưa sát với thực tiễn
dẫn đến dự báo chưa chính xác phạm vi
và mức độ tác động; nhiều doanh nghiệp
và người lao động tham gia vào các chuỗi
cung ứng hàng hóa xuất khẩu bị ảnh
hưởng tiến độ và đơn hàng, tạo nên tác
động domino ảnh hưởng đến toàn chuỗi.
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
Những tác động này gây khó khăn cho sự
phục hồi của các chuỗi cung ứng hàng hóa
và dịch vụ và đòi hỏi sự phục hồi chậm và
lâu dài hơn.
4. Một số giải pháp đổi mới quản trị
quốc gia về lao động nhằm thích ứng
điều kiện bình thường mới sau đại dịch
Covid-19 và thực hiện các cam kết quốc
tế của Việt Nam
Một là, cần đổi mới tư duy, nhận thức
về lao động trong nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa
Tuyên truyền sâu rộng, nâng cao
nhận thức, thực hiện tốt chủ trương coi
phát triển thị trường lao động là nền tảng
trụ cột của nền kinh tế. Nền kinh tế càng
minh bạch thì càng mang lại nhiều lợi ích
xã hội và có thể đạt được điều này bằng
cách loại bỏ những gánh nặng quy định
pháp luật chồng chéo, làm cho luật pháp
trở nên hợp lý hơn, có tính thực thi cao
hơn và tạo sân chơi bình đẳng. Nếu môi
trường kinh doanh tăng trưởng tốt, sẽ
khuyến khích người dân khởi sự doanh
nghiệp, hoạt động mạnh mẽ trong kinh
tế chính thức, từ đó thị trường lao động,
việc làm phát triển. Coi nguồn nhân lực
là cốt lõi trong giá trị gia tăng của hàng
hóa, dịch vụ. Vì vậy, cần phải chú trọng cả
nguồn cung – cầu, chất lượng nhân lực
và vai trò của Nhà nước trong việc đảm
bảo quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ và
ổn định. Để phục hồi lao động, phải có
các biện pháp toàn diện cho thị trường
lao động; tư duy quản trị lao động phải
bao trùm (gồm cả đối tượng chính thức
và lao động phi chính thức); hệ thống,
phân công, phân cấp rõ ràng với vai trò
Tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật cho thị trường lao động phát triển
trách nhiệm của các bên liên quan; bản
thân người lao động cũng phải có trách
nhiệm tự tuân thủ; Nhà nước chỉ thực
hiện quyền giám sát, kiểm tra, hỗ trợ, xử
lý vi phạm (nếu có).
Hai là, hoàn thiện thể chế phát triển
thị trường lao động đảm bảo đồng bộ với
hệ thống thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa
Tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp
luật cho thị trường lao động phát triển.
Xây dựng và hoàn thiện thể chế về quan
hệ cung cầu thị trường lao động, việc
làm; hoàn thiện theo hưởng đảm bảo
thống nhất hệ thống pháp luật có liên
quan trong quản lý lao động, việc làm
nhằm phát triển, quản lý, khai thác, sử
dụng có hiệu quả nguồn nhân lực. Cần
xây dựng, sửa đổi, bổ sung hoặc ban
hành mới các luật, như: Bộ Luật lao động,
Luật Việc làm, Luật Tiền lương tối thiểu,
Luật Quan hệ lao động, Luật An toàn, vệ
sinh lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật
Thất nghiệp, Luật Dạy nghề... theo hướng
phù hợp với quy luật của thị trường, bảo
vệ lợi ích hợp pháp của người lao động
và người sử dụng lao động, đồng thời
tạo điều kiện thuận lợi cho người lao
động tham gia vào thị trường lao động,
nâng cao trình độ, đáp ứng nhu cầu của
thị trường. Bên cạnh đó, Nhà nước cần
xem xét và phê chuẩn các công ước của
Tổ chức Lao động quốc tế liên quan đến
thị trường lao động. Trong kết nối với thị
trường lao động quốc tế, trước mắt cần
quan tâm:
- Thiết lập hệ thống thúc đẩy sự
chuyển dịch của lao động có kỹ năng,
Số 86+87.2023
trước hết là trong ASEAN và các cam kết
tại hiệp định thương mại thế hệ mới.
- Tính toán, phân tích, giám sát và
tuyên truyền hiệu quả về tuyển dụng,
tiền lương, điều kiện lao động, kỹ năng,
đòi hỏi và các tác động khác của tự do
hóa thương mại và thách thức kinh tế
toàn cầu.
- Thúc đẩy thực tiễn lao động tiến bộ
liên quan đến việc phát triển lực lượng
lao động, đào tạo kỹ năng, tiêu chuẩn,
hiệu quả lao động và luật lao động nhằm
bảo đảm tính cạnh tranh của các doanh
nghiệp và lực lượng lao động của các
nước ASEAN và khu vực nói chung.
- Tạo lập thông tin về thị trường lao
động, thường xuyên cập nhật và phổ
biến hiệu quả. Đồng thời, rà soát, hoàn
thiện các văn bản quy phạm pháp luật
khác có liên quan đến lao động, việc
làm đảm bảo chặt chẽ, thống nhất tạo
điều kiện cho thị trường phát triển và
phát huy vai trò của Nhà nước đối với thị
trường lao động, việc làm.
Ba là, đảm bảo sự tập trung, thống
nhất, có sự phân công, phân cấp trong
quản lý Nhà nước về lao động
- Các biện pháp quản trị đảm bảo
và bảo vệ quyền lợi cho người lao động
cũng như phát triển đầu vào cho người
lao động. Vấn đề an sinh, vấn đề điều kiện
làm việc, vấn đề phát triển năng lực,…
cần được nhìn nhận đồng bộ, và có các
biện pháp đồng bộ. Khi mà bất kỳ người
lao động nào ở trong thị trường lao động
cũng được đảm bảo an sinh, điều kiện
làm việc thì sự yên tâm lao động của họ
sẽ phản ánh bằng chính trình độ chuyên
môn, độ chuyên nghiệp và năng suất lao
động của họ. Để “không bỏ ai lại phía
sau” thì các biện pháp phải toàn diện và
đối tượng cũng phải toàn diện. Chúng
ta phải gọi tên được tất cả các nhóm lao
động trên thị trường lao động. Chắc chắn
mỗi nhóm lao động sẽ có các đặc thù, do
vậy, cần có các giải pháp chính sách, hành
chính khác nhau.
- Trên cơ ở chức năng, nhiệm vụ của
mỗi cơ quan trong hệ thống các cơ quan
quản lý Nhà nước về lao động, với vai trò
cơ quan chủ trì là Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội cần rà soát, đánh giá và
hoàn thiện các quy định pháp luật về quản
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 65
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
lý lao động, các quy định khác cũng như
hệ thống các chỉ tiêu báo cáo và chế độ
báo cáo liên quan đến quản lý lao động,
việc làm nhằm phát huy vai trò chủ trì và
sự phối hợp của các cơ quan Bộ, Ngành,
địa phương, doanh nghiệp trong việc
cung cấp, trao đổi, chia sẻ thông tin, hỗ
trợ người sử dụng lao động, cấp giấy phép
lao động, quản lý lao động, phát hiện và
xử lý kịp thời những vi phạm. Trong đó,
tập trung tăng cường sự phối hợp giữa
các ngành Lao động- Thương binh và Xã
hội, Tư pháp, Công an, Kế hoạch và Đầu
tư, Ngoại giao, Văn hóa, thể thao và du
lịch trong việc quản lý người nước ngoài
làm việc tại Việt Nam, lao động Việt Nam
làm việc tại nước ngoài, quản lý lao động
bất hợp pháp…
Bốn là, đổi mới công tác quản lý,
sử dụng, đánh giá và đào tạo nguồn
nhân lực
- Đổi mới công tác đào tạo, sử dụng
cán bộ, công chức, viên chức và chế độ tiền
lương đối với các đơn vị hành chính công
dựa trên nguyên tắc thị trường, bảo đảm
cán bộ, công chức đủ sống bằng lương và
từng bước có tích lũy. Đẩy mạnh quá trình
trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho
các đơn vị, tổ chức sự nghiệp công lập
trong quản lý, sử dụng nhân lực.
- Đổi mới căn bản và toàn diện chính
sách về đánh giá, sử dụng nhân lực trong
khu vực Nhà nước. Cải thiện điều kiện,
môi trường lao động để tạo động lực,
khuyến khích lao động hiệu quả, sáng
tạo. Khẩn trương xây dựng hệ thống chỉ
tiêu đánh giá cán bộ, công chức, viên
chức, thực hiện trả lương theo vị trí việc
làm, gắn với kết quả hoạt động công vụ
và hiệu suất làm việc.
- Xây dựng tiêu chuẩn, quy trình đánh
giá nhân lực dựa trên năng lực đóng góp,
kết quả, năng suất lao động thực tế, thực
hiện chế độ đãi ngộ tương xứng với trình
độ, năng lực và kết quả công việc. Thực
hiện giám sát xã hội, bảo đảm vai trò
giám sát của cộng đồng, phát huy vai trò
của các đoàn thể, tổ chức xã hội trong
việc giám sát chất lượng đào tạo nhân
lực. Tổ chức lại hệ thống cấp bậc đào tạo
theo chuẩn mực quốc tế.
- Quy hoạch lại mạng lưới các trường
Đại học, Cao đẳng, trường, cơ sở dạy nghề
66 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Chú trọng đổi mới công tác quản lý, sử dụng, đánh giá và đào tạo nguồn nhân lực
bảo đảm phù hợp yêu cầu phát triển và
điều kiện từng vùng, miền trên cả nước.
Hình thành các trường dạy nghề chất
lượng cao đạt đẳng cấp quốc tế và khu
vực. Phát triển mạng lưới cơ sở dạy nghề
theo hướng xã hội hoá. Gắn đào tạo nghề
với phát triển các ngành, lĩnh vực, đẩy
mạnh đào tạo theo nhu cầu, mục tiêu của
doanh nghiệp.
- Phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng và
sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực. Nhà
nước tiếp tục đầu tư, hiện đại hoá, nâng
cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của
các cơ sở giáo dục năng khiếu trong giáo
dục phổ thông. Khuyến khích các tổ chức,
cá nhân trong nước và nước ngoài đầu tư,
đóng góp về tài chính, nhân lực, vật lực
xây dựng và phát triển hệ thống giáo dục
năng khiếu.
Năm là, hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu
thông tin báo cáo hệ thống cơ sở dữ liệu
quốc gia về lao động
- Nhà nước đóng vai trò quan trọng
trong việc xây dựng thông tin và dữ liệu
về thị trường lao động. Sự linh hoạt, năng
động và hiệu quả của thị trường lao động
sẽ được cải thiện đáng kể khi có một hệ
thống thông tin và cơ sở dữ liệu bao quát,
tin cậy và cập nhật về lao động, việc làm.
Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu này
đặc biệt có ý nghĩa cho các chính sách về
lao động, việc làm, đào tạo kỹ năng nghề,
dự báo và xây dựng các kịch bản ứng phó
trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn cho
thị trường lao động.
- Chỉ tiêu về lao động, việc làm là chỉ
tiêu rất quan trọng đối với các quốc gia,
thể hiện thành tựu của các chính sách
kinh tế - xã hội đối với tạo công ăn việc
làm cho người dân. Vấn đề quan trọng
là khái niệm phải chuẩn xác, đo đếm và
kiểm chứng được. Chỉ tiêu báo cáo cốt lõi
gồm số lượng việc làm mới được tạo ra,
việc làm bị mất đi, sự chuyển dịch khu vực
lao động, việc làm phi chính thức và chính
thức… Đây chính là thước đo thành tựu
tạo việc làm của nền kinh tế. Vì vậy, cần
hoàn thiện khái niệm, định nghĩa rõ ràng,
thống nhất tiêu chí, chỉ tiêu, cách tính và
thu thập thông tin nhằm đảm bảo bao
quát đầy đủ, toàn diện, chính xác để đo
lường thành tựu việc làm trong quá trình
phát triển kinh tế - xã hội. Hoàn thiện và
hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường
lao động, việc làm đảm bảo tính cập nhật
dựa trên nền tảng công nghệ số gắn với
cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, an sinh xã
hội và các dữ liệu khác gắn với từng người
dân. Ngoài ra, để quản trị quốc gia về lao
động thì việc thống kê lao động cần thực
hiện đồng thời gắn với trách nhiệm cơ
quan quản lý lao động và cơ quan thống
kê nhà nước.
Sáu là, nâng cao năng lực dự báo,
thông tin thị trường lao động
- Cần làm tốt công tác dự báo cung
- cầu lao động trong khối giáo dục nghề
nghiệp, thực hiện đồng bộ các giải pháp
nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp;
xây dựng các chính sách hỗ trợ thanh niên,
sinh viên khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh;
thúc đẩy, khuyến khích sự sáng tạo ngày
càng được đẩy mạnh, gắn với đó là việc
tạo ra nghề mới, việc làm mới và cách
thức hỗ trợ doanh nghiệp làm sao để chi
phí chuyển đổi là nhỏ nhất. Nhà nước cần
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
Đổi mới công tác quản trị quốc gia để phát triển thị trường lao động một cách chủ động,
hài hòa và bền vững
thành lập, tổ chức lại hệ thống các cơ sở dự
báo nhu cầu đào tạo và tổ chức kiểm định
chất lượng đào tạo nghề, các tổ chức này
cần phải đảm bảo độc lập, có đủ năng lực
để dự báo, đánh giá năng lực và sản phẩm
đào tạo của các trường Đại học và các cơ
sở đào tạo nghề đảm bảo đạt chuẩn đầu ra
về chất lượng gắn với thị trường lao động,
thích ứng với nhu cầu phát triển thị trường
lao động làm cơ sở cung cấp thông tin cần
thiết, tin cậy cho các cơ sở đào tạo xác định
chỉ tiêu tuyển sinh đầu vào theo tín hiệu
của thị trường lao động; chú trọng đầu tư
cho công tác dự báo thị trường lao động
trong ngắn, trung và dài hạn.
Bảy là, đổi mới cơ bản đào tạo, phát
triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu
phát triển thị trường lao động
- Về giáo dục: Xây dựng nền giáo dục
theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã
hội hóa”. Thực hiện kiểm định chất lượng
giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc học. Cải
cách mục tiêu, nội dung, hình thức kiểm
tra, thi và đánh giá kết quả giáo dục và đào
tạo. Đổi mới các chương trình đào tạo từ
bậc phổ thông cho đến dạy nghề và đào
tạo trong các trường Đại học trên tinh thần
tương thích với một khung trình độ, trước
hết là của ASEAN, sau đó là khung trình độ
quốc tế. Trong đó cần quan tâm xây dựng
môi trường số hóa, thu thập, tổng hợp các
kiến thức của Việt Nam và của các nước để
biên tập lại dưới dạng hỏi đáp đơn giản cho
mọi ngành nghề, lứa tuổi; cố gắng tạo kho
dữ liệu và khuyến khích các startup trẻ tận
dụng kho dữ liệu để tạo ra nhiều ứng dụng
thông minh cho mọi người, vừa để phát
triển việc khởi nghiệp vừa tạo ra ứng dụng
hỗ trợ thuận lợi hơn cho người dân trong
việc học tập và cuộc sống nói chung.
- Về đào tạo nghề: Đào tạo, chuyển
hướng cho một bộ phận bị mất việc do áp
dụng công nghệ mới; phát triển mạnh và
nâng cao chất lượng các trường dạy nghề
và đào tạo chuyên nghiệp. Quy hoạch và
thực hiện quy hoạch mạng lưới trường Đại
học, Cao đẳng và dạy nghề trong cả nước.
Ngoài kỹ năng nghề nghiệp cần được
trang bị nhiều hơn những kỹ năng và trình
độ như ứng dụng công nghệ thông tin,
giao tiếp hiệu quả, lắng nghe tích cực và tư
duy phê phán, khả năng nhận thức có tính
sáng tạo và lập luận toán, giải quyết vấn đề.
Tám là, nhằm thích ứng điều kiện bình
thường mới sau đại dịch COVID-19, coi an
toàn vệ sinh lao động là phòng, chống dịch
bệnh COVID-19 tại nơi làm việc, cơ sở sản
xuất kinh doanh, doanh nghiệp, khu công
nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế và nơi tập
trung đông công nhân lao động. Đây cũng
là dịp để nâng cao ý thức trách nhiệm trong
việc đảm bảo vệ sinh lao động trong mọi
hoạt động KT- XH (môi trường lao động
có kiểm soát). Theo đó, cần quy định trách
nhiệm đối với tổ chức, cơ quan, doanh
nghiệp, chính quyền địa phương, người sử
dụng lao động tăng cường công tác kiểm
tra, giám sát việc thực hiện các biện pháp
phòng chống dịch bệnh tại nơi làm việc;
thường xuyên tự đánh giá việc thực hiện
yêu cầu, biện pháp phòng, chống dịch.
Chín là, chủ động, thực hiện có trách
nhiệm các cam kết quốc tế có liên quan
đến lao động
Số 86+87.2023
Theo quy định của các hiệp định
thương mại tự do thế hệ mới, các nước
không được tạo ra lợi thế cạnh tranh
thương mại bằng việc hạ thấp các tiêu
chuẩn lao động. Hội nhập quốc tế, Việt
Nam là một phần trong chuỗi cung ứng
dịch vụ và hàng hóa toàn cầu, nên chịu
tác động trực tiếp trong quan hệ kinh tế
với các đối tác thành viên cũng như các
tiêu chuẩn lao động của Tổ chức Lao động
quốc tế. Vì vậy, người sử dụng lao động
cũng như người lao động phải chủ động
tham gia, đảm bảo các tiêu chuẩn về lao
động trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Mười là, nâng cao ý thức tự tuân thủ
pháp luật của người lao động, người sử
dụng lao động và năng lực kiểm tra, thanh
tra, kiểm toán của cơ quan Nhà nước
- Quyền và nghĩa vụ của người lao động
và người sử dụng lao động cần được thực
hiện theo nguyên tắc tự tuân thủ, tự đánh
giá theo các tiêu chí, tiêu chuẩn, quy chuẩn.
- Cơ quan Nhà nước thực hiện quản lý
rủi ro kết hợp công tác thanh tra, kiểm tra
và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi
phạm pháp luật Việt Nam liên quan đến
tuân thủ pháp luật về lao động. Trong đó,
chú trọng thanh tra, kiểm tra đối với việc
thực hiện chức năng quản lý Nhà nước của
các Bộ, ngành, địa phương trong quản lý
lao động, việc làm theo phạm vi được phân
công, trong đó chú trọng công tác kiểm tra,
thanh tra thực hiện các quy định của pháp
luật nhất là các đối tượng được xã hội quan
tâm như lao động nước ngoài vào Việt Nam
để hành nghề y, dược tư nhân; trực tiếp
khám, chữa bệnh tại Việt Nam; làm việc
trong lĩnh vực giáo dục, du lịch, văn hóa…
Tóm lại, trong bối cảnh hội nhập
quốc tế và thích ứng với điều kiện bình
thường mới hậu Covid-19, việc đổi mới
quản trị quốc gia về lao động là hết sức
cần thiết, đặc biệt là nhằm phát triển thị
trường lao động để cơ cấu lại nền kinh
tế. Việt Nam cần sớm hoàn thiện khuôn
khổ pháp luật, thể chế và chính sách thị
trường lao động dựa trên các nguyên tắc
công bằng, bình đẳng, minh bạch, đồng
thời đổi mới vai trò của Nhà nước, đổi
mới công tác quản trị quốc gia để phát
triển thị trường lao động một cách chủ
động, hài hòa và bền vững.
Kim Liên (XDBT)
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 67
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ

GIẢI PHÁP
HUY ĐỘNG VỐN
PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỚC YÊU CẦU
CỦA CUỘC CÁCH MẠNG
Ths. Phạm Thị Thu Hiền* CÔNG NGHIỆP 4.0
Với sự phát triển nhanh chóng của quá trình đầu tư phát triển khu vực sống, môi trường sinh thái trên địa bàn
khoa học và công nghệ, đặc biệt là nông thôn. Huy động vốn phát triển mình sống, lao động và sản xuất; (2)
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nông thôn đáp ứng yêu cầu của cuộc Đầu tư vốn cho phát triển kết cấu hạ
tư (CMCN 4.0) đang diễn ra mạnh mẽ, CMCN 4.0 không chỉ là huy động vốn tầng nông thôn, đặc biệt là đầu tư hệ
có nhiều tác động và ảnh hưởng lớn để thực hiện các chương trình, dự án thống tiêu thoát nước, xử lý nước thải
đối với khu vực nông thôn Việt Nam xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh các điểm thu gom, xử lý chất thải rắn;
thì một trong những nhiệm vụ trọng tế hộ gia đình, mà còn phải: (1) Đầu cải tạo, xây dựng các ao, hồ sinh thái
tâm là phải thực hiện thành công công tư vào kiến thức nâng cao trình độ tay trong khu dân cư, phát triển cây xanh ở
nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) nghề, trình độ nhận thức của người các công trình công cộng góp phần cải
nông thôn. Nhiệm vụ này không chỉ dân nông thôn, đặc biệt là nhận thức thiện môi trường sống khu vực nông
tạo sự chuyển biến về chất các mặt của được trách nhiệm bảo vệ môi trường thôn, nâng cao chất lượng sức khỏe
đời sống kinh tế - xã hội ở nông thôn,
mà còn có tác động rất lớn đối với toàn
bộ sự phát triển của đất nước. Trong
phạm vi bài viết, tác giả đề cập đến
một số giải pháp huy động vốn (vốn
trong nước) cho phát triển khu vực
nông thôn Việt Nam đáp ứng yêu cầu
của cuộc CMCN 4.0.
Vốn đầu tư phát triển nông thôn
được hiểu là tất cả các nguồn lực (của
cải vật chất, sức lao động, tài nguyên
thiên nhiên, khoa học công nghệ,...)
biểu hiện bằng tiền, được sử dụng để
đầu tư phát triển nông thôn đáp ứng Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang diễn ra mạnh mẽ,
các mục tiêu, yêu cầu đặt ra trong có nhiều tác động và ảnh hưởng lớn đối với khu vực nông thôn Việt Nam

*Phó Viện trưởng Viện Kinh tế xây dựng và đô thị - Học viện AMC

68 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
người dân, giảm thiểu các chi phi về y
tế cho người dân nông thôn; (3) Đầu
tư nâng cao chất lượng cung cấp các
dịch vụ xã hội cơ bản như: Giáo dục
phổ thông, chăm sóc sức khỏe ban đầu
(chương trình sức khỏe cộng đồng,
dịch vụ y tế cơ sở từ tuyến huyện trở
xuống, chương trình quốc gia về dinh
dưỡng...), dân số và kế hoạch hóa gia
đình (sức khỏe sinh sản, sức khỏe vị
thành niên, kế hoạch hóa gia đình...),
cung cấp nước sạch sinh hoạt,... từ đó
nâng cao trình độ sức lao động cả về
trí lực và thể lực của cư dân ở các vùng
nông thôn; (4) đầu tư phát triển các sản
phẩm nông nghiệp công nghệ cao.
1. Thực trạng huy động vốn phát
triển nông thôn thời gian qua
Nhận thức tầm quan trọng của
vốn đầu tư phát triển nông thôn, đặc
biệt trước yêu cầu phát triển của cuộc
CMCN 4.0, trong những năm qua, mọi
nguồn vốn cả trong và ngoài NSNN đều
đã được huy động tích cực nhưng vẫn
chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển.
Cụ thể: (1) Đối với vốn NSNN, theo Đề
án tổng thể tái cơ cấu kinh tế, vốn
đầu tư ngân sách nhà nước cho nông
nghiệp, nông thôn được Chính phủ phê
duyệt giai đoạn 2016 – 2020 là 480.000
tỷ đồng, gấp đôi so với giai đoạn 5
năm trước, đáp ứng được khoảng 66%
so với nhu cầu đầu tư; (2) Đối với vốn
tín dụng ngân hàng, theo Ngân hàng
Nhà nước, vốn tín dụng ngân hàng cho
phát triển nông nghiệp, nông thôn
tăng đều qua các năm (từ 5 năm trở lại
đây), chiếm tỷ trọng khoảng 25% tổng
dư nợ tín dụng của cả nền kinh tế. Đến
cuối tháng 11/2021, dư nợ cho vay lĩnh
vực nông nghiệp, nông thôn chiếm
trên 25,11% tổng dư nợ tín dụng nền
kinh tế, tăng 10,21% so với cuối năm
2020. Tuy nhiên hiện nay, phần lớn dân
số khu vực nông thôn chưa tiếp cận
vốn tín dụng ngân hàng, trong đó số
hộ sản xuất, kinh doanh có khả năng
tiếp cận nguồn vốn này chưa nhiều; (3)
Đối với vốn từ doanh nghiệp, theo Bộ
Kế hoạch và Đầu tư, cả nước hiện chỉ có
gần 50.000 doanh nghiệp đầu tư vào
nông nghiệp, chiếm 8% tổng số doanh
nghiệp đang hoạt động, chủ yếu là vừa
Huy động vốn phát triển nông thôn trước yêu cầu của
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là cần thiết
và nhỏ, thậm chí rất nhỏ, với mức vốn
đầu tư thấp; (4) Đối với vốn từ các tổ
chức tài chính vi mô, đây là nguồn vốn
được khách hàng sử dụng đánh giá
rất tích cực, ngoài ý nghĩa kinh tế thì
dịch vụ tài chính vi mô có ý nghĩa xã
hội hết sức quan trọng, là công cụ xóa
đói giảm nghèo phát huy được nhiều
tác dụng đối với người dân sinh sống
trên địa bàn nông thôn. Tuy nhiên, cho
đến nay, hoạt động tài chính vi mô ở
Việt Nam còn phát triển rất chậm, các
tổ chức tài chính vi mô còn nhỏ cả về
quy mô và phạm vi hoạt động.
Ngoài những nguồn vốn đầu tư đã
nêu trên, một nguồn cũng vô cùng
quan trọng đó là vốn đầu tư của bản
thân những người nông dân (từ các
hộ gia đình). Những người nông dân
(hộ gia đình) họ tự bỏ vốn để tiến
hành các hoạt động sản xuất kinh
doanh tạo ra của cải phục vụ cho đời
sống sinh hoạt hàng ngày. Tuy khó có
thể thống kê một con số chính xác,
nhưng đây cũng là nguồn vốn đóng
góp trực tiếp vào quá trình phát triển
nông nghiệp, nông thôn.
2. Giải pháp huy động vốn đầu tư
phát triển nông thôn
Để phát huy vai trò quan trọng của
vốn đầu tư cho quá trình phát triển
khu vực nông thôn, đáp ứng yêu cầu
của cuộc CMCN 4.0 diễn ra nhanh
chóng, cũng như phát triển nông
nghiệp, nông thôn hiệu quả, bền vững
theo định hướng đã được đưa ra trong
Chiến lược phát triển nông nghiệp,
Số 86+87.2023
nông thôn bền vững giai đoạn 2021 –
2030, tầm nhìn đến năm 2050, hơn bao
giờ hết phải có giải pháp thực sự hiệu
quả trong quá trình huy động vốn đầu
tư vào khu vực này. Một số giải pháp cơ
bản được đề cập như sau:
2.1. Nâng cao chất lượng xây dựng
kế hoạch huy động vốn
Các địa phương cần phải có kế
hoạch huy động vốn đầu tư theo
từng năm và theo giai đoạn, xác định
phương thức huy động từng nguồn
vốn phù hợp với điều kiện của mỗi địa
phương. Do vậy, cần tập trung vào một
số nội dung cụ thể sau:
Một là, sớm triển khai thực hiện Quy
hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, các
quy hoạch vùng và phát triển đô thị và
khu vực nông thôn đến năm 2030, tầm
nhìn 2050; hoàn chỉnh bộ khung về
quy hoạch từ quy hoạch vùng đến quy
hoạch chi tiết. Xây dựng quy hoạch, kế
hoạch phát triển nông nghiệp, nông
thôn theo hướng đồng bộ, hiện đại,
gắn kết chặt chẽ với các khu vực trong
tỉnh, liên kết mạng lưới phát triển nông
nghiệp, nông thôn trong vùng, miền
và cả nước. Từ đó, mới xác định chính
xác nguồn lực vốn được huy động, bố
tri nguồn lực hợp lý để đầu tư có trọng
tâm, trọng điểm.
Hai là, nâng cao chất lượng công
tác lập quy hoạch, kế hoạch huy động
vốn, trong đó, công tác quy hoạch phải
đi trước một bước để định hướng và
bảo đảm tính khả thi, đồng bộ trong
quá trình xây dựng phát triển nông
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 69
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
Để thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững cần phải huy động tổng lực
nghiệp, nông thôn. Đồng thời, rà soát
các quy hoạch, kế hoạch phát triển
nông nghiệp, nông thôn đã được phê
duyệt, đánh giá kết quả huy động vốn
đã thực hiện để kịp thời điều chỉnh, bổ
sung phù hợp với nhiệm vụ phát triển
trong từng giai đoạn.
Ba là, tăng cường công tác quản lý
nhà nước về quy hoạch, kế hoạch huy
động vốn để phát triển kết cấu hạ tầng
nông thôn. Thực hiện phân cấp quản lý
nhà nước đối với công tác lập kế hoạch
huy động vốn, phân bổ các nhiệm vụ
cho UBND các huyện, thị, thành phố,
theo đó, nhiệm vụ của UBND cấp
huyện được phân cấp chính là một
phần quan trọng trong nội dung của
kế hoạch cấp đó. Cần xây dựng cơ chế
phối hợp chặt chẽ trong quá trình xây
dựng kế hoạch huy động vốn để tạo sự
thống nhất, tránh chồng chéo, phân
tán, lãng phí nguồn lực vốn đầu tư.
Đặc biệt, đề cao trách nhiệm của người
đứng đầu trong xây dựng và tổ chức
thực hiện kế hoạch huy động vốn, bảo
đảm hiệu quả và tính khả thi.
2.2. Nâng cao hiệu quả quản lý
ngân sách Nhà nước đảm bảo ổn định
và tăng chi cho các mục tiêu phát triển
nông thôn
Nguồn vốn NSNN còn hạn hẹp nên
để thực hiện mục tiêu phát triển nông
nghiệp, nông thôn bền vững cần phải
70 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
các nguồn thu vào ngân sách Nhà nước
huy động tổng lực các nguồn thu vào
NSNN. Chính quyền địa phương cần chỉ
đạo các cơ quan liên quan cải tiến hình
thức và biện pháp tổ chức thu ngân
sách, thực hiện tốt phương châm thu
đúng, thu đủ, thu kịp thời vào NSNN;
thực hiện các biện pháp, bồi dưỡng
các nguồn thu, tăng cường kiểm tra,
giám sát việc khai thuế của người nộp
thuế, phát hiện và xử lý kịp thời những
sai phạm trong kê khai, tính thuế, nộp
thuế; làm rõ trách nhiệm của từng tổ
chức cá nhân và thực hiện chế độ trách
nhiệm đối với thủ trưởng đơn vị sử
dụng NSNN trong xây dựng, bảo trì các
công trình kết cấu hạ tầng nông thôn
khi để xảy ra thất thoát, lãng phí, sử
dụng ngân sách sai chế độ, chính sách.
Xây dựng quy định về phân cấp
quản lý thu, chi ngân sách phù hợp
với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội,
theo quy mô nguồn thu, đảm bảo
nguyên tắc cân đối ngân sách. Xây
dựng kế hoạch tài chính trung hạn
5 năm, kế hoạch tài chính 3 năm, xây
dựng và thực hiện kế hoạch đầu tư
công trung hạn 2021-2025, đảm bảo
phân bổ ngân sách có trọng tâm,
trọng điểm, minh bạch, khách quan,
đúng quy định; quản lý chi ngân sách
chặt chẽ, thiết thực, hiệu quả. Mở rộng
quyền tự chủ cho chính quyền cấp xã
trong khai thác các nguồn thu của địa
phương theo hướng: Phát triển các
nguồn thu để lại 100% cho ngân sách
cấp xã; hướng dẫn các khoản huy động
nhân dân đóng góp; phối hợp chỉ đạo
quản lý các nguồn thu phân chia theo
tỷ lệ phần trăm (%); giải quyết kịp thời
nguồn thu bổ sung từ ngân sách cấp
trên cho ngân sách cấp xã; có cơ chế
tạo nguồn thu và cơ chế quản lý nguồn
thu ngân sách xã đảm bảo nhu cầu chi
tiêu của xã.
2.3. Hình thành và phát triển thị
trường tài chính nông thôn kết hợp
kiểm soát hoạt động huy động vốn tại
khu vực nông thôn
Thị trường tài chính nông thôn là
nơi diễn ra các hoạt động trao đổi, mua
bán quyền sử dụng các nguồn vốn,
đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư phát triển
kinh tế - xã hội của khu vực nông thôn.
Thông qua thị trường tài chính nông
thôn, mọi khoản tiết kiệm từ các thành
phần kinh tế được tập trung và chuyển
đến các nhà đầu tư nhằm phát triển
kinh tế nông thôn. Vì vậy, cần thiết
phải xây dựng cơ chế và hình thành,
phát triển thị trường tài chính nông
thôn; kiểm soát chặt chẽ hoạt động
huy động vốn tại khu vực nông thôn.
Cụ thể:
Một là, củng cố, phát triển hệ thống
ngân hàng thương mại và các tổ chức
tín dụng tại địa phương. Khuyến khích
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
các tổ chức tín dụng mở rộng mạng
lưới hoạt động (thành lập các Quỹ tín
dụng nhân dân; các ngân hàng thương
mại mở thêm chi nhánh, phòng giao
dịch) trên địa bàn các xã, thị trấn, khu
vực đông dân cư có nhu cầu cao về vốn
tín dụng ngân hàng của người dân;
tăng cường quản lý Nhà nước về hoạt
động của các công ty tài chính trên địa
bàn tỉnh thông qua quản lý về quy mô,
điều kiện kinh doanh, phạm vi địa bàn
hoạt động, khuôn khổ lãi suất,….
Hai là, các ngân hàng cần cung
cấp đa dạng các loại hình sản phẩm,
dịch vụ tài chính nông thôn tới các đối
tượng có nhu cầu với chi phí, phương
tiện, thủ tục hợp lý nhất, đặc biệt là với
những đối tượng có thu nhập thấp,
bấp bênh. Kết hợp nhiều phương thức
cho vay linh hoạt như phương thức cho
vay dự án đầu tư, cho vay hạn mức tín
dụng, cho vay hợp vốn… nhằm giúp
cho người vay chủ động hơn trong sử
dụng vốn phù hợp với chu kỳ sản xuất
nông nghiệp, giảm thủ tục vay, tiết
kiệm được các chi phí gián tiếp khi tiếp
cận nguồn vốn của ngân hàng.
2.4. Huy động nguồn lực trong
dân để đẩy mạnh đầu tư phát triển
nông thôn
Đầu tư phát triển nông thôn không
chỉ trông chờ từ nguồn vốn ngân sách
hay các doanh nghiệp mà cần có sự
tham gia đóng góp tích cực từ phía
người dân. Huy động vốn từ người
dân cần dựa trên việc xem xét và đánh
Đầu tư phát triển nông thôn không chỉ trông chờ từ nguồn vốn
ngân sách hay các doanh nghiệp mà cần có sự tham gia đóng góp tích cực
từ phía người dân
giá khả năng đóng góp của người dân,
tránh huy động quá sức dân; áp dụng
linh hoạt các hình thức huy động như:
Huy động bằng tiền, ngày công hoặc
tài sản. Thực hiện tốt công tác tuyên
truyền, phổ biến, công khai, minh bạch
về quy hoạch phát triển nông thôn và
kế hoạch huy động vốn đối với các
chương trình phát triển nông nghiệp,
nông thôn có sức ảnh hưởng mạnh
mẽ đến quyết định tham gia đóng
góp của người dân các địa phương.
Các cấp ủy đảng, chính quyền cấp cơ
sở cần phối hợp, chỉ đạo các tổ chức
chính trị - xã hội trên địa bàn tổ chức
các hoạt động tuyên truyền sâu rộng
về chủ trương, chính sách của Đảng
và Nhà nước, các quy hoạch, kế hoạch
phát triển nông nghiệp, nông thôn để
vận động người dân tham gia vào các
chương trình, dự án.
Đối với việc phát triển công trình
kết cấu hạ tầng (KCHT) nông thôn, cần
xây dựng cơ chế lấy ý kiến đánh giá của
người dân đối với các công trình hạ
tầng ở mỗi địa phương trên tinh thần
“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm
tra và dân hưởng lợi”, từ đó có những
điều chỉnh thích hợp trong quá trình
xây dựng và nhu cầu sử dụng người
dân. Thực hiện tốt việc công khai, minh
bạch trong các dự án đầu tư phát triển
KCHT nông thôn, đặc biệt là nội dung
về huy động và sử dụng nguồn lực
thực hiện dự án: Công bố công khai
chủ trương và kế hoạch về phát triển
Số 86+87.2023
hạ tầng nông thôn trên địa bàn cho
toàn thể nhân dân các thôn trong xã;
niêm yết công khai phương án quy
hoạch KCHT nông thôn cho toàn thế
nhân dân; công bố công khai nội dung
kế hoạch huy động vốn, kết quả triển
khai huy động các nguồn vốn và cơ
cấu vốn huy động được cho các công
trình hạ tầng nông thôn, tiến độ thực
hiện các hạng mục công trình... để
nhân dân tìm hiểu, góp ý và tham gia
giám sát. Nâng cao hiệu quả hoạt động
của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám
sát của cộng đồng trong việc kiểm tra,
thanh tra, giám sát công tác đầu tư xây
dựng các công trình.
Có thể khẳng định rằng, việc huy
động và tập trung vốn đầu tư phát
triển nông thôn là nhiệm vụ cấp bách
để hiện thực hóa các mục tiêu, quan
điểm của Đảng và Nhà nước đã được
ghi rõ trong Chiến lược phát triển nông
nghiệp, nông thôn bền vững giai đoạn
2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Trên cơ sở triển khai hiệu quả các giải
pháp đưa ra sẽ mang lại thành quả vô
cùng to lớn trong công cuộc CNH –
HĐH nông nghiệp, nông thôn, cũng
như phát triển nông thôn bền vững
đáp ứng yêu cầu của cuộc CMCN 4.0
đang diễn ra mạnh mẽ.
Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định số 150/QĐ – TTg của
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến
lược phát triển nông nghiệp và nông
thôn bền vững giai đoạn 2021 – 2030,
tầm nhìn đến năm 2050.
2. Nghị định 55/2015/NĐ – CP ngày
09/6/2015 về chính sách tín dụng phục
vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.
3. Bài viết “Chính sách huy động
và quản ý các nguồn lực tài chính xây
dựng nông thôn mới” – trang https//
mof.gov.vn.
4. Bài viết “Vốn cho nông nghiệp
công nghệ cao thời kỳ cách mạng công
nghiệp lần thứ tư” - trang https//mof.
gov.vn.
5. Luận án tiến sỹ “Huy động vốn để
phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn
tỉnh Bắc Ninh” – Tác giả Lương Đức
Tuấn, 2020.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 71
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ

CÁC MÔ HÌNH TIẾP CẬN

QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
TRÊN THẾ GIỚI VÀ MỘT SỐ
KHUYẾN NGHỊ Ở VIỆT NAM Ths. Lưu Thị Thủy

Những năm gần đây, lĩnh vực kinh doanh BĐS (BĐS) ở nước ta nói riêng và trên thế giới nói chung có những bước
phát triển đáng kể, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy nền kinh tế từng quốc gia. Mỗi quốc gia lại có một hệ thống
pháp luật đất đai và BĐS riêng. Trong việc tìm hiểu các mô hình tiếp cận quyền sử dụng đất của nhà đầu tư BĐS có lẽ nên
bắt đầu với sự phân chia nhóm, nhóm các quốc gia công nhận quyền sở hữu tư nhân về đất đai và nhóm các quốc gia
không công nhận sở hữu tư nhân về đất đai, mà Việt Nam là quốc gia điển hình. Việc xem xét ở góc độ tổng thể mô hình
các quốc gia này để từ đó có cái nhìn so sánh giúp phân tích tốt hơn bối cảnh pháp lý của Việt Nam hiện nay về quyền
tiếp cận quyền sử dụng đất của nhà đầu tư BĐS từ đó có các đề xuất nhằm cải thiện hơn nữa việc thực thi các quyền này
trên cơ sở đảm bảo lợi ích của các bên có liên quan.

đoạt đất đai được thực hiện tự do bởi

I. Quyền của nhà đầu tư BĐS theo
pháp luật Russia
Theo quy định tại Điều 1.1.2, Bộ
luật Đất đai Liên Bang Nga (Land Code
of the Russian Federation), một trong
những nguyên tắc quan trọng nhất là
“ưu tiên cho việc bảo tồn đất đai như là
thành phần quan trọng nhất của môi
trường và tư liệu sản xuất trong nông
nghiệp, lâm nghiệp trong khuôn khổ
sử dụng đất với tư cách là một BĐS,
nghĩa là việc sở hữu, sử dụng và định
các chủ sở hữu của các mảnh đất, trừ
khi nó có hại cho môi trường”.
Tại Điều 15 Bộ Luật này quy định
khá rõ về quyền sở hữu đất đai, cụ thể
như sau:
“Điều 15. Quyền sở hữu đất đai của
công dân và pháp nhân
- Tài sản của công dân và pháp
nhân (tài sản tư nhân) là những mảnh
đất do công dân và pháp nhân mua lại
trên cơ sở quy định của pháp luật Liên
Bang Nga.
- Công dân và pháp nhân có quyền
bình đẳng trong việc nhận quyền sở
hữu các thửa đất. Các mảnh đất thuộc
sở hữu nhà nước Liên bang hoặc sở
hữu địa phương có thể được chuyển

72 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
Căn cứ vào Bộ luật Đất đai của Nga, các cơ quan công quyền
có thể cho thuê đất xây dựng với thời hạn từ 3 đến 10 năm
nhượng cho công dân và pháp nhân và
trở thành tài sản thuộc sở hữu tư nhân
của họ, ngoại trừ những mảnh đất
không thể là tài sản tư nhân theo Bộ
luật hiện hành và Luật Liên Bang.
- Công dân nước ngoài, người
không có quốc tịch, pháp nhân nước
ngoài không có quyền sở hữu đối với
thửa đất nằm trong lãnh thổ biên giới
theo quy định của Bộ luật này và pháp
luật Liên Bang”.
Từ các quy định này có thể khẳng
định được hai vấn đề về sự khác biệt
giữa pháp luật Việt Nam và pháp luật
Liên Bang Nga, (1) là sự cho phép sở
hữu tư nhân về đất đai tồn tại song
song bên cạnh sở hữu công của Nhà
nước, điều này gián tiếp cho thấy sự
bình đẳng giữa các loại hình chủ thể
trong quan hệ pháp luật về sở hữu. (2)
là không có nhiều sự khác biệt giữa
người nước ngoài và pháp nhân nước
ngoài so với công dân Nga về quyền sở
hữu đối với đất đai, về nguyên tắc người
nước ngoài và công dân Nga có quyền
sở hữu ngang nhau đối với đất đai, tuy
nhiên ở những khu vực ven biên giới,
vì lí do quốc phòng, an ninh công dân,
pháp nhân nước ngoài không được sở
hữu đối với đất đai. Đây được xem là
một ngoại lệ về sở hữu đất đai.
Trên cơ sở nền tảng pháp lý về sở
hữu đất đai này, quyền đầu tư kinh
doanh BĐS của các chủ đầu tư được
thực hiện khá đơn giản.
Quyền tiếp cận đất công của
nhà đầu tư (tiếp cận sơ cấp)
Trong hầu hết các trường hợp, nhà
đầu tư BĐS chỉ có thể mua đất thuộc
sở hữu công cho mục đích đầu tư kinh
doanh của mình thông qua đấu giá.
Trong một số trường hợp ngoại lệ, việc
mua lại các khu đất công mà không
thông qua đấu giá vẫn có thể xảy ra. Ví
dụ, nếu các khu đất là một phần nhỏ từ
một khu đất cho thuê để phát triển khu
phức hợp hoặc nếu các khu đất làm
nền cho các tòa nhà và công trình kiến
trúc, thì chủ sở hữu của các tòa nhà và
công trình đó sẽ có độc quyền mua
đối với các khu đất này. Các thửa đất
cũng có thể được chuyển nhượng cho
các pháp nhân theo các quy định của
pháp luật hoặc lệnh của Tổng thống
Liên Bang Nga, Chính phủ Liên Bang
Nga hoặc Chính quyền địa phương, là
thành viên của Liên Bang Nga, với điều
kiện đất phải được sử dụng cho các cơ
sở xã hội, văn hóa và tiện ích hoặc để
thực hiện các dự án đầu tư quy mô lớn,
ví dụ để thực hiện các nghĩa vụ quốc tế
của Liên Bang Nga.
Căn cứ vào Bộ luật Đất đai của Nga,
các cơ quan công quyền có thể cho
thuê đất xây dựng với thời hạn từ 3 đến
10 năm. Thời hạn thuê phụ thuộc vào
mức độ phức tạp của công trình được
xây dựng trên thửa đất thuê. Nếu người
thuê không hoàn thành công trình xây
dựng trong thời hạn hợp đồng thuê
Số 86+87.2023
quy định thì chủ đất (Nhà nước) có
quyền chấm dứt hợp đồng thuê, với
điều kiện việc không hoàn thành công
trình xây dựng kịp thời là hành vi vi
phạm nghiêm trọng hợp đồng thuê.
Chủ đất có trách nhiệm chứng minh
cho việc vi phạm hợp đồng nghiêm
trọng. Trong trường hợp việc xây dựng
được tiến hành đúng thời hạn, sau
khi xây dựng xong tòa nhà và đăng
ký quyền sở hữu đối với tòa nhà mới,
người thuê có quyền mua lại lô đất bên
dưới tòa nhà hoặc thuê dài hạn trong
49 năm. Giá mua hoặc số tiền thuê (nếu
thích hợp) được pháp luật quy định và
không thể thương lượng.
Quyền tiếp cận đất tư của nhà đầu
tư (tiếp cận thứ cấp)
Liên quan đến việc mua BĐS (bao
gồm cả đất) trên thị trường thứ cấp, các
nhà đầu tư Nga và nước ngoài có thể
mua BĐS trực tiếp thông qua hợp đồng
mua bán BĐS (mua tài sản- asset deal)
hoặc thông qua việc mua lại công ty sở
hữu BĐS đó (mua cổ phần- share deal).
Trong cả hai trường hợp, việc mua có
thể được thực hiện từ nước ngoài bởi
chính pháp nhân nước ngoài, hoặc tiến
hành bởi cơ sở thường trú tại Nga của
pháp nhân nước ngoài (văn phòng đại
diện hoặc chi nhánh) hoặc thông qua
một pháp nhân Nga đã đăng ký.
Trong trường hợp giao dịch tài sản,
người mua chỉ có quyền sở hữu BĐS
sau khi đã đăng ký BĐS đó trong Sổ
đăng ký tài sản. Theo Luật Đăng ký Nhà
nước, việc đăng ký quyền sở hữu trong
Sổ đăng ký tài sản mất 7 ngày làm việc.
II. Pháp luật đất đai và BĐS Pháp
Các hình thức sở hữu đất đai
chủ yếu:
Sở hữu tư nhân: Phần lớn đất đai ở
Pháp thuộc sở hữu tư nhân. Người dân
có quyền sở hữu đối với đất đai. Hiến
pháp quy định quyền sở hữu tài sản
(trong đó có đất đai) là thiêng liêng và
bất khả xâm phạm; không ai có quyền
buộc người khác phải nhường quyền
sở hữu cho mình trừ trường hợp vì mục
đích công cộng. Điều này có nghĩa là,
chủ sở hữu tư nhân về đất đai phải
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 73
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
nhường quyền sở hữu của mình đối với
đất đại cho Nhà nước để sử dụng vào
mục đích công cộng.
Sở hữu Nhà nước: Bên cạnh hình
thức sở hữu tư nhân về đất đai, còn
có hình thức sở hữu nhà nước về đất
đai. Theo đó, Nhà nước sở hữu những
vùng đất nhất định vì mục đích quốc
gia hoặc công cộng. Sở hữu đất đai
của Nhà nước được hình thành thông
qua những hình thức chủ yếu như:
Quyền ưu tiên mua đất; cụ thể mua
dần những thửa đất ở một vùng sẽ
quy hoạch, mua dần tùy theo ý muốn
của chủ đất; ngăn chặn sự tăng giá
BĐS; trưng dụng đất: Đây là một hình
thức chuyển nhượng quyền sở hữu
dựa trên quyền lực công để chiếm
đoạt đất đai sau khi đã bồi thường cho
chủ sở hữu, vì lợi ích công cộng.
III. Quyền của nhà đầu tư BĐS
theo pháp luật Trung Quốc
Có cùng hệ thống chính trị xã hội
chủ nghĩa nên quy định về sở hữu đất
đai của Trung Quốc có nhiều tương
đồng với Việt Nam. Theo quy định tại
Điều 10 Hiến pháp 2019 “Đất đai ở các
thành phố thuộc sở hữu của nhà nước.
Đất ở nông thôn, ngoại thành thuộc
sở hữu của tập thể, trừ nhà nước theo
quy định của pháp luật; các khu nhà ở
và đất canh tác và sườn đồi được giao
cho mục đích tư nhân cũng thuộc sở
hữu của tập thể. Để đáp ứng nhu cầu
của lợi ích công cộng, theo quy định
của pháp luật, Nhà nước có quyền
trưng dụng, trưng dụng đất và bồi
thường. Không tổ chức, cá nhân nào
được chuyển nhượng đất trái pháp luật
thông qua hình thức thu giữ, mua bán
hoặc dưới bất kỳ hình thức nào khác.
Được chuyển nhượng quyền sử dụng
đất theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, Trung Quốc thực hiện chế
độ sở hữu công cộng xã hội chủ nghĩa
đối với đất đai, cụ thể là sở hữu toàn
dân và sở hữu tập thể của nhân dân
lao động. Điều này có nghĩa là cá nhân,
pháp nhân không có quyền sở hữu đất
đai mà chỉ có quyền sử dụng đất. Với sự
phát triển nhanh của nền kinh tế Trung
74 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Quốc và cải cách kinh tế ngày càng
mạnh mẽ, nhu cầu về cả không gian
ở và thương mại đã tăng lên nhanh
chóng. Nhu cầu BĐS đang nổi lên này
đã dẫn đến việc sửa đổi Hiến pháp của
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào
năm 1988 và sau đó là vào năm 2019.
Theo sửa đổi này, các nhà đầu tư tư
nhân có thể nhận quyền sử dụng đất
từ Chính phủ và chủ sở hữu quyền sử
dụng đất có thể chuyển nhượng lại các
quyền sử dụng đất này cho bên thứ
ba các điều kiện nhất định. Cũng xuất
phát từ sự tách bạch giữa quyền sở
hữu đất và quyền sử dụng đất, chuyển
nhượng quyền sử dụng đất đã chiếm
phần lớn hoạt động kinh doanh trong
lĩnh vực BĐS trên thị trường BĐS sơ cấp
kể từ năm 1998.
Theo quy định tại Điều 58 Luật
quản lý đất đai Trung Quốc, Nhà nước
được quyền thu hồi đất trong những
trường hợp sau:
1. Đất cần thiết cho các lợi ích của
công cộng;
2. Đất cần thiết cho việc điều chỉnh
việc sử dụng đất để cải tạo khu đô thị
cũ theo quy hoạch của thành phố;
3. Hết thời hạn quy định trong hợp
đồng sử dụng đất có được từ việc nhận
chuyển nhượng có trả tiền mà người sử
dụng đất không xin gia hạn hoặc nếu
gia hạn mà không được chấp thuận;
4. Việc sử dụng đất thuộc sở hữu
Nhà nước được giao ban đầu bị chấm
Trung Quốc thực hiện chế độ sở hữu công cộng xã hội chủ nghĩa đối với đất đai,
cụ thể là sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể của nhân dân lao động
dứt do đơn vị sử dụng đất bị giải thể,
chuyển đi nơi khác; hoặc
5. Đường cao tốc, đường sắt, sân
bay hoặc các mỏ quặng bị bỏ hoang
khi được phê duyệt.
Như vậy, quy định này cho thấy
việc thu hồi đất của Nhà nước không
xuất phát từ mục đích cho đầu tư hay
phát triển kinh tế xã hội. Đây là điểm
khác biệt giữa pháp luật Việt Nam và
Trung Quốc. Bên cạnh đó, quy định
tại các Điều 59, 60 Luật Quản lý đất
đai cũng yêu cầu khá rõ ràng rằng
các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế
muốn thực hiện các hoạt động đầu tư
hay kinh doanh có sử dụng quyền sử
dụng đất phải phù hợp với quy hoạch
tổng thể của Nhà nước và quy hoạch
của địa phương, đặc biệt là phải được
phê duyệt theo quy định của Điều
44 của Luật này. Mà theo quy định
của Điều 44 thì “Trong trường hợp sử
dụng đất nông nghiệp vào mục đích
xây dựng thì phải thực hiện thủ tục
thẩm tra và chấp thuận chuyển mục
đích sử dụng. Trường hợp chuyển đất
nông nghiệp sang đất xây dựng công
trình không thuộc quy định tại Khoản
2 và Khoản 3 Điều này thì việc chuyển
đổi phải được chính quyền nhân
dân tỉnh, khu tự trị, thành phố trực
thuộc Trung ương phê duyệt”. Như
vậy, thẩm quyền phê duyệt chuyển
nhượng quyền sử dụng đất trao cho
một số cơ quan Chính phủ quyền lực
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
rất lớn. Trên thực tế, các cơ quan địa
phương ở cấp hạt (county) thực hiện
hầu hết các phê duyệt, mặc dù họ chỉ
có thể cấp phê duyệt cho đất ở một
diện tích nhất định. Để khắc phục
hạn chế này, những người nộp đơn
bắt đầu chia nhỏ các quy hoạch sử
dụng đất lớn thành một số quy hoạch
phụ. Họ coi mỗi tiểu quy hoạch như
một kế hoạch riêng để phê duyệt,
để chính quyền địa phương có thẩm
quyền phê duyệt.
Tại Trung Quốc, doanh nghiệp kinh
doanh BĐS có thể tiếp cận quyền sử
dụng đất để thực hiện dự án đầu tư
bằng một trong hai cách, (1) là nhận
chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ
chủ thể khác, (2) là được Nhà nước cấp
quyền sử dụng đất theo quy hoạch, kế
hoạch đã được phê duyệt.
Cấp quyền sử dụng đất
Các nhà đầu tư nước ngoài có thể
tiếp cận quyền sử dụng đất do Chính
phủ cấp thông qua các thỏa thuận với
Chính phủ hoặc thông qua quá trình
đấu thầu và đấu giá. Bằng cách ký hợp
đồng với Chính phủ (thường là với LRB
ở cấp thành phố), các nhà đầu tư nước
ngoài sẽ được cấp quyền sử dụng đất
đối với một lô đất thuộc sở hữu Nhà
nước trong một thời hạn nhất định.
Thời hạn sử dụng đất tối đa được xác
định đối với quyền sử dụng đất được
cấp dựa trên đề xuất. Đối với đất ở, thời
hạn tối đa là 70 năm. Đối với đất công
nghiệp, giáo dục, khoa học và công
nghệ, văn hóa, y tế, thể thao, tổng hợp
hoặc mục đích sử dụng khác, thời hạn
cấp tối đa không quá 50 năm. Đối với
đất sử dụng vào mục đích thương mại,
du lịch, giải trí thì thời hạn sử dụng tối
đa là 40 năm.
Doanh nghiệp được Nhà nước
giao quyền sử dụng đất không có thu
phí, nhưng nhược điểm của phương
thức này là chính phủ có thể thu hồi
quyền sử dụng đất bất cứ lúc nào mà
không phải bồi thường. Nhược điểm
khác là các quyền sử dụng đất do
Chính phủ giao thường không được
phép chuyển nhượng, cho thuê hoặc
Việc tiếp cận đất của nhà đầu tư BĐS ở Trung Quốc trước năm 2004
gần như rất giống bối cảnh pháp lý ở Việt Nam hiện nay
cầm cố trừ khi được sự cho phép của
Sở Tài nguyên đất đai địa phương và
cơ quan quản lý tài sản với các điều
kiện sau được đáp ứng:
Người sử dụng đất là công ty, doanh
nghiệp, tổ chức kinh tế khác, cá nhân;
Người sử dụng đất đã được cấp
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
Người sử dụng đất sở hữu giấy
chứng nhận quyền sở hữu tài sản đối
với các tòa nhà và công trình khác;
những gắn bó được thiết lập trên
mảnh đất;
Hợp đồng chuyển nhượng quyền
sử dụng đất đã được ký kết giữa người
sử dụng đất; Chính phủ và tiền sử dụng
đất đã được thanh toán đầy đủ.
Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng
đất để đầu tư
Nhà đầu tư trong nước và nước
ngoài có thể mua quyền sử dụng đất
từ những người sử dụng đất khác
trên thị trường. Luật Quản lý BĐS Đô
thị của Trung Quốc quy định rằng các
quyền sử dụng đất có được thông qua
việc được Nhà nước cấp có thể được
chuyển nhượng nếu các điều kiện sau
được đáp ứng:
Đã nộp đủ tiền cấp quyền sử dụng
đất và được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất;
Đất phải được sử dụng đúng mục
đích đã thỏa thuận trong hợp đồng, và
nếu đất được đồng ý sử dụng để xây
Số 86+87.2023
dựng nhà ở thì 25% dự án phải được
hoàn thành trước khi chuyển nhượng.
Quyền sở hữu công trình và các
công trình gắn liền khác được xây dựng
trên đất phải được chuyển nhượng
cùng với quyền sử dụng đất và ngược
lại. Do đó, nếu công trình xây dựng nhà
ở đã hoàn thành khi chuyển quyền sử
dụng đất thì phải có Giấy chứng nhận
quyền sở hữu tài sản. Việc đăng ký
chuyển nhượng nên được hoàn tất tại
cơ quan quản lý nhà đất và địa chính.
Tóm lại, việc tiếp cận đất của nhà
đầu tư BĐS ở Trung Quốc gần như rất
giống bối cảnh pháp lý ở Việt Nam hiện
nay. Tuy nhiên, sự khác biệt có lẽ bắt
đầu từ tháng 3 năm 2004, cơ quan lập
pháp hàng đầu của Trung Quốc, Đại hội
đại biểu nhân dân toàn quốc, đã thông
qua bản sửa đổi Hiến pháp nhấn mạnh
rằng Trung Quốc tôn trọng và bảo vệ
tài sản tư nhân. Bản sửa đổi Hiến pháp
bổ sung ghi nhận rằng "Nhà nước nên
bồi thường" thay cho cho quy định ban
đầu rằng "Nhà nước có quyền thu hồi
đất ở đô thị và nông thôn". Theo sửa
đổi, nhà ở của cư dân trên đất thuộc sở
hữu Nhà nước phải được bồi thường
như tài sản tư nhân theo giá thị trường.
Đây là một sự thay đổi nhanh chóng
trong luật BĐS của Trung Quốc theo
hướng mở ra một định hướng sở hữu
tư nhân lớn hơn cũng như nghiêng về
các cải cách thị trường lớn hơn.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 75
 KINH NGHIỆM
VẤN ĐỀ HÔM QUẢN
NAY LÝ
Cải tiến thủ tục đấu giá để thủ tục này trở nên minh bạch, rõ ràng và khách quan nhất có thể
IV. Một số kiến nghị cho bối cảnh
pháp lý ở Việt Nam hiện nay
Có thể thấy điểm chung của các mô
hình tiếp cận quyền sử dụng đất của
nhà đầu tư BĐS trong Luật của cả Việt
Nam, Nga và Trung Quốc là chủ đầu tư
đều có thể tiếp cận với đất/ quyền sử
dụng đất công (hay đất “sạch” ở Việt
Nam) và đất/quyền sử dụng đất tư. Và
với đất công, việc tiếp cận ở các quốc
gia này đều thông qua hình thức đấu
giá đất/quyền sử dụng đất. Như vậy, có
thể thấy đấu giá quyền sử dụng đất là
con đường gần như có thể nói là duy
nhất để chủ đầu tư có thể tiếp cận đất
công. Theo đó, vấn đề còn lại để có
thể thực thi một cách tốt nhất quyền
này trên cơ sở đảm bảo lợi ích công và
lợi ích người dân nói chung là việc cải
tiến thủ tục đấu giá để thủ tục này trở
nên minh bạch, rõ ràng và khách quan
nhất có thể. Để làm được điều này cần
có sự nhất quán từ Trung ương đến địa
phương về:
Công bố quy hoạch sử dụng đất
quốc gia và quy hoạch tổng thể của
tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.
Cũng cần đảm bảo sự nhất quán các
quy hoạch này liên quan đến đất đai
để nhà đầu tư có thể tiếp cận và thấy
rõ, từ đó xác định rõ mục tiêu đầu tư
của mình.
76 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Cần có thời hạn cụ thể và tuân thủ
chặt chẽ thời hạn công bố các thông
tin về quy hoạch, thông tin về đấu giá,
đấu thầu.
Cần cụ thể hoá hơn nữa các điều
kiện để sàng lọc đầu vào đối với nhà
đầu tư tham gia đấu giá. Hiện nay, tại
Điều 58 Luật đất đai chỉ yêu cầu, để có
thể tham gia đấu giá quyền sử dụng
đất phải “Có năng lực tài chính để bảo
đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của
dự án đầu tư”. Tuy nhiên, năng lực tài
chính “để đảm bảo” là như thế nào thì
chưa được xác định rõ. Điều này có thể
dẫn đến kết quả chủ đầu tư tham gia
đấu giá đã trúng đấu gia nhưng không
có năng lực tài chính để có thể xác lập
giao dịch như đã xảy ra trong thời gian
qua. Nhóm tác giả cho rằng khó có thể
yêu cầu nhà đầu tư phải đủ năng lực
tài chính tự thân để có thể thực hiện
toàn bộ dự án, nhưng ít nhất chủ đầu
tư phải chứng minh một cách thuyết
phục việc sử dụng nguồn vốn từ đâu
và như thế nào để cơ quan Nhà nước
có thể thẩm định trước khi quyết định
cho tham gia đấu giá. Liên quan đến
chứng minh năng lực tài chính quy
định của Luật Đầu tư về việc kiểm tra
để chấp thuận chủ trương đầu tư yêu
cầu “Tài liệu chứng minh năng lực tài
chính của nhà đầu tư gồm ít nhất một
trong các tài liệu sau: Báo cáo tài chính
02 năm gần nhất của nhà đầu tư; cam
kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ;
cam kết hỗ trợ tài chính của tổ chức tài
chính; bảo lãnh về năng lực tài chính
của nhà đầu tư; tài liệu khác chứng
minh năng lực tài chính của nhà đầu
tư” (Khoản 1 điểm c Điều 33 Luật Đầu
tư). Việc cụ thể hoá hơn nữa điều kiện
này giúp kiểm soát chặt nhà đầu tư đủ
năng lực tài chính để tham gia đấu giá
và ký kết, thực hiện hợp đồng sau khi
trúng đấu giá.
Tóm lại, việc đấu giá quyền sử dụng
đất có thể nói là phương thức tối ưu để
nhà đầu tư có thể tiếp cận với quyền sử
dụng đất để thực hiện các dự án kinh
doanh BĐS, do đó việc hoàn thiện quy
chế pháp lý liên quan đến vấn đề này
vẫn sẽ luôn là một thách thức mà thực
tiễn đặt ra đối với Nhà nước trong bối
cảnh hiện nay.
Tài liệu tham khảo:
1.Yuan, Z. (2004). Land use rights
in China. Cornell Real Estate Review, 3,
73-78.
2. Yuan, Z. (2004), tlđd, tr 77
 NGHIÊN CỨU ĐÀO
VẤN ĐỀ HÔM NAYTẠO

CÔNG NGHỆ 4.0

PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC MỚI
TIỀM NĂNG & THÁCH THỨC
TRONG CHUYỂN ĐỔI SỐ GIÁO DỤC
TS. Phạm Thị Thảo*

Có thể hiểu, Chuyển đổi số là

tổng thể công nghệ số hóa dữ liệu
và ứng dụng dữ liệu dựa trên nền
tảng kỹ thuật số. Công nghệ ở đây
được hiểu là một hệ thống, trong
đó có trang thiết bị kỹ thuật số, các
chương trình kỹ thuật số, có dữ liệu
đầu vào ở dạng số, có con người,
phương thức tổ chức hoạt động…
liên kết, tác động qua lại lẫn nhau và
cho kết quả đầu ra những sản phẩm
có hiệu suất lớn về giá trị sản xuất.
Tại Việt Nam, Chương trình Chuyển
đổi số Quốc gia đã được phê duyệt
với mục tiêu chính là phát triển
Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. một thế hệ phương tiện dạy học mới, CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG GIÁO DỤC
Giáo dục, cùng với Y tế là hai lĩnh vực đồng thời bổ trợ cho các phương Chuyển đổi số (CĐS) là một chủ
ưu tiên hàng đầu cho Chuyển đổi số. tiện dạy học truyền thống, giúp tăng đề toàn cầu thu hút được nhiều sự
Các công nghệ được phát triển trong tính tương tác và trải nghiệm thực quan tâm trong thời gian gần đây.
cuộc cách mạng Công nghiệp này có tế, nâng cao chất lượng dạy và học Trong suốt thời gian phát triển, CĐS
rất nhiều tiềm năng để sử dụng như trong giáo dục. luôn gắn liền với sự ra đời liên tục

*Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị Sơn La

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 77

 NGHIÊN CỨU ĐÀO
VẤN ĐỀ HÔM NAYTẠO
của những công nghệ kỹ thuật mới ở
từng giai đoạn. Năm 1970 và 1980 là
hai cột mốc quan trọng với sự ra đời
của máy tính gia đình và World Wide
Web xuất hiện. Các doanh nghiệp đã
nhanh chóng nhận ra lợi ích vô cùng
to lớn của việc ứng dụng các công
nghệ mới vào mô hình kinh doanh và
quản lý. Từ dó, việc đầu tư vào CDS
luôn là một trong những trọng điểm
được chú ý nhất của các công ty.
Có nhiều khái niệm về CĐS, nhưng
khái niệm gắn liền với doanh nghiệp
có lẽ được xác nhận nhiều nhất,
vốn dĩ CĐS xuất phát từ nhu cầu cải
tiến và nâng cao chất lượng của các
doanh nghiệp. Một cách tổng quát,
CĐS là việc “sử dụng các công nghệ
để cải thiện triệt để hiệu suất hoặc
phạm vi tiếp cập của doanh nghiệp”.
Chi tiết hơn, là đổi mới mô hình vận
hành, tối ưu các quy trình có ảnh
hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của
khách hàng và xây dựng năng lực cơ
bản để hỗ trợ trọn vẹn các sáng kiến
kinh doanh tổng thể.
Chúng ta không thể đồng nhất
chuyển đổi số và số hóa. Trên thực
tế, cả hai đều có vai trò khác nhau.
Số hoá là “việc chuyển đổi văn bản
hình ảnh hay âm thanh thành dạng
kỹ thuật số mà máy tính có thể xử lý
Y tế và Giáo dục là hai lĩnh vực cần được ưu tiên
thực hiện chuyển đổi số trước tiên
78 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
được”. Ví dụ như việc scan một giáo
án giấy in thành một giáo án điện tử
dạng pdf. Số hoá quy trình là khái
niệm áp dụng số hoá vào trong các
quy trình vận hành, giúp cho quá
trình xử lý thông tin trở nên đơn
giản và hiệu quả hơn. Chữ ký điện
tử là một ví dụ điển hình. CĐS lại là
một quá trình ứng dụng số hoá quy
trình vào trong toàn bộ vận hành
của doanh nghiệp.
Ở nước ta, chương trình Chuyển
đổi số quốc gia được phê duyệt bởi
Thủ tướng Chính phủ vào năm 2020,
trong đó Y tế và Giáo dục là hai
lĩnh vực cần được ưu tiên thực hiện
chuyển đổi số trước tiên. Hàng loạt
các chính sách đã được ban hành
nhằm hoàn thiện hành lang pháp
lý, tạo điều kiện thuận lợi cho quá
trình CĐS được thực hiện tốt nhất.
Về tổng quát, CĐS trong giáo dục sẽ
tập trung ở ba mảng chính: Công tác
giảng dạy, quản lý giáo dục và vận
hành và quản lý doanh nghiệp giáo
dục. Như vậy, tương đương với CĐS
trong một doanh nghiệp, các đối
tượng chính của CĐS trong giáo dục
sẽ là các cơ sở doanh nghiệp giáo
dục, các mô hình vận hành quản lý
cũng như bao gồm các giảng viên/
giáo viên và học sinh/sinh viên.
Đã có nhiều kết quả đáng khích
lệ trong giai đoạn gần đây, như việc
số hoá và gắn mã định danh cho hơn
53000 cơ sở giáo dục, 1,4 triệu giáo
viên và 24 triệu học sinh, sinh viên,
phát triển cơ sở học liệu chung với
khoảng 5000 bài giảng online, 2000
video bài giảng trên truyền hình,
200 thí nghiệm ảo hay 35000 câu hỏi
trắc nghiệm. Tuy nhiên, trên thực tế
còn khá nhiều cơ sở giáo dục và đào
tạo chưa hoặc chỉ mới triển khai rời
rạc một số ứng dụng vì những lý do
khách quan và chủ quan. Song song
đó, đại dịch Covid còn làm bộc lộ rõ
nhiều hạn chế trong công tác đào
tạo và quản lý.
Bài viết này tập trung bàn luận
về những hạn chế cụ thể và đề xuất
việc ứng dụng các công nghệ 4.0 để
tạo ra các giải pháp ứng phó. IoT,
Serious Game, AR/VR là các công
nghệ được đề xuất để tạo ra một thế
hệ mới của các phương tiện giảng
dạy. Những kết quả khả thi tác động
đến chất lượng giảng dạy cũng như
những thách thức về vấn đề phổ
biến sử dụng đến các đối tượng
chính (giảng viên và sinh viên) cũng
sẽ được bàn luận.
CÔNG NGHỆ 4.0 VÀ ỨNG DỤNG
TRONG GIẢNG DẠY
Đại dịch Covid vừa qua đã làm
bộc lộ nhiều hạn chế trong công tác
quản lý và vận hành ở hầu hết các
cơ sở và doanh nghiệp giáo dục đào
tạo. Việc số hoá các tài liệu giảng
dạy để người học có thể truy cập
từ xa, cũng như các nền tảng dạy
trực tuyến, đã phần nào ứng phó
với tình huống khẩn cấp, nhưng vẫn
chưa phải là một giải pháp toàn diện
và hiệu quả. Trường hợp điển hình
là các môn học có phần thực hành
trong phòng thí nghiệm hay cần
phải thực nghiệm trong môi trường
bên ngoài. Các lớp học trực tuyến
chưa thể hỗ trợ những trường hợp
này. Công nghệ Sinh học, Xây dựng,
 NGHIÊN CỨU ĐÀO
VẤN ĐỀ HÔM NAYTẠO
Các phương tiện giảng dạy truyền thống đã không còn thoả mãn nhu cầu một cách trọn vẹn
hay Kiến trúc là những ví dụ cụ thể.
Nội dung của các ngành học này cần
có một khối lượng tương tác lớn với
các thiết bị trong phòng thực hành
hay ở môi trường bên ngoài.
Với sự phát triển ào ạt của các
công nghệ mới hiện nay, thế hệ học
sinh/ sinh viên ngày nay tiếp cận và
sử dụng thành thạo các công nghệ từ
rất sớm so với các thế hệ trước. Máy
tính để bàn, máy tính bảng hay xách
tay, điện thoại thông minh, tai nghe
không dây, đồng hồ thông minh là
các phụ kiện số hay thường thấy sử
dụng ở thế hệ trẻ hiện nay. Trao đổi
trên các mạng xã hội ảo, sử dụng các
ứng dụng có tích hợp công nghệ AI,
lưu trữ dữ liệu trên Cloud, tham gia
các nền tảng giáo dục trực tuyến,
chơi game trực tuyến, sử dụng các
công cụ số như đồ họa, thiết kế hay
media có thể là những công việc khá
phức tạp với các thế hệ trước nhưng
lại thường trực và quen thuộc với
thế hệ hiện nay. Chính vì thế, yêu
cầu về tính tương tác cũng như khả
năng trực quan hơn khi sử dụng
một đồ vật/thiết bị/công cụ cũng
được đòi hỏi khắt khe hơn. Có thể
dễ dàng nhận thấy các phương tiện
giảng dạy truyền thống đã không
còn thoả mãn các nhu cầu trên một
cách trọn vẹn. Các dạng tài liệu như
sách, tranh, video hay các mô hình
thô trong phòng thí nghiệm không
có tính tương tác qua lại cao, cũng
như không thể hoàn toàn thoả mãn
tính tò mò của người học. Ngay cả
các video mô phỏng cũng chỉ mang
tính tạm thời và hoàn toàn không
cho phép người học tương tác trực
tiếp với nội dung. Như vậy, để có
một kết quả CĐS thành công trong
giáo dục, bên cạnh những chiến
lược lâu dài, còn rất cần quan tâm
đến những hạn chế cụ thể như trên.
Do đó, nhu cầu về các giải pháp bổ
trợ cụ thể là rất thiết yếu.
Ứng dụng IoT: Hay còn được
gọi dưới nhiều cái tên như Internet
vạn vật hay Mạng lưới thiết bị kết nối
Internet. IoT có thể hiểu tổng quát
là một mạng lưới trong đó “things"
là các thiết bị/phương tiện/cơ sở hạ
tầng được tăng cường thêm các bộ
phận điện tử, phần mềm hay cảm
biến có khả năng kết nối vào mạng
máy tính để tự động liên kết, truyền
Số 86+87.2023
tải, trao đổi thông tin lẫn nhau mà
không cần sự can thiệp của con
người. Theo tổ chức Global Standards
Initiative on Internet of Things (IoT-
GSI), IoT là “cơ sở hạ tầng toàn cầu
cho xã hội thông tin, mở ra các dịch
vụ nâng cao bằng cách kết nối liên
thông mọi thứ (vật lý và ảo) dựa trên
các công nghệ thông tin hiện có và
đang phát triển". Ứng dụng các thiết
bị hay hệ thống IoT trong môi trường
giáo dục có thể nâng cao chất lượng
quản lý trường học, thu thập dữ liệu,
hỗ trợ quá trình học tập cá nhân, giải
quyết mối lo ngại về an toàn trong
trường học. Một vài ứng dụng tiêu
biểu như:
+ Hệ thống camera giám sát và
các cảm biến IoT có thể giảm thiểu
các mối lo ngại về nạn trộm cắp,
chống báo cháy nổ.
+ Các thiết bị IoT được kết hợp
với Big Data và các công cụ phân
tích để thu thập thông tin và phân
tích dự báo về tình hình hiện tại
của sinh viên nhằm tránh xảy ra ba
trường hợp: Vắng mặt, lưu ban và
nghỉ học. Ví dụ, sự vắng mặt của sinh
viên có thể đo lường và dự đoán dựa
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 79
 NGHIÊN CỨU ĐÀO
VẤN ĐỀ HÔM NAYTẠO
trên các yếu tố như: Thái độ học tập,
động lực, tâm lý và tài chính.
+ Các hệ thống IoT có thể được
sử dụng trong lĩnh vực Khoa học
Máy tính để mô phỏng diễn giải các
khái niệm căn bản như mạng lưới,
giao thức kết nối, server/client…
+ Các ứng dụng IoT là một phần
quan trọng trong mô hình về ‘smart
campus", “smart university".
Ứng dụng AR/VR: Hay còn được
gọi là Thực tế tăng cường và Thực
tế ảo. Thực tế ảo là công nghệ cho
phép người dùng có thể đắm chìm
vào một thế giới số ảo nhân tạo.
Thực tế tăng cường là kỹ thuật
chồng hình ảnh số lên tầm nhìn của
người sử dụng thông qua một thiết
bị số như điện thoại thông minh,
máy tính bảng hay mắt kính ảo. Điều
đó sẽ tạo nên cảm giác một đồ vật
ảo đang tồn tại bên ngoài thế giới
thật. Điểm mạnh của hai công nghệ
này là khả năng mô phỏng lại sự vật,
sự kiện ở thế giới bên ngoài và cho
phép người dùng tương tác đa dạng
qua lại giữa thế giới ảo và thế giới
thật. Lợi ích mang lại của hai công
nghệ này rất đáng kể. Đầu tiên phải
kể đến là tiết kiệm chi phí. Thật vậy,
mô phỏng lại một hệ thống dây
chuyền sản xuất sẽ rẻ hơn rất nhiều
so với chi phí mua hay sản xuất ra.
Kế tiếp là tính sáng tạo không giới
hạn. Người dùng có thể dễ dàng tạo
ra các tác phẩm nghệ thuật, các mô
hình kiến trúc trong VR mà không
phải mất quá nhiều thời gian chuẩn
bị. Tiếp đến là tính tiện lợi trong
sử dụng. Người dùng AR/VR có thể
không bị giới hạn về không gian và
thời gian, đồng thời có thể sử dụng
theo nhóm để tăng tính tương tác
tập thể. Cuối cùng là tính an toàn
trong tương tác. Người dùng tiến
hành một thí nghiệm ảo sẽ an toàn
hơn khi thao tác trong phòng thí
nghiệm thật. Trong mảng giáo dục,
AR/VR hoàn toàn có thể trở thành
một phương tiện giảng dạy mới.
80 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Với điểm mạnh về khả năng mô
phỏng, AR/VR có thể sử dụng như
một phương tiện minh họa trực
quan cho người học. Ví dụ, với các
sinh viên ngành Xây dựng, AR kết
hợp với các sản phẩm từ BIM sẽ rất
có ích cho việc ra công trường giám
sát thi công hay nghiệm thu công
trình. Với các môn học cần khối
lượng lớn thực hành trong phòng thí
nghiệm, AR/VR có thể sử dụng như
một phòng thí nghiệm ảo. Người
học có thể tự thực hành thêm ngoài
giờ lên lớp. Điều đó sẽ giúp tăng
tính hiệu quả hơn khi thực hành với
phòng thí nghiệm thật. Hơn nữa,
trong giai đoạn mà người học không
thể đến cơ sở đào tạo vì dịch bệnh,
những ứng dụng dùng AR/VR sẽ cho
phép người học tiếp tục thực hành
mà không bị gián đoạn.
Ứng dụng Serious Game:
Serious Game là một khái niệm thiết
kế những trò chơi có mục tiêu chính
không phải là tính giải trí. Tính từ
“Serious" chỉ đến những trò chơi
được sử dụng bởi các ngành công
nghiệp như quốc phòng, giáo dục,
chăm sóc sức khỏe, marketing, quản
trị, kỹ thuật và chính trị. Điểm mạnh
của khái niệm này là khả năng thiết
kế kịch bản tương tác linh hoạt cho
Với điểm mạnh về khả năng mô phỏng, AR/VR có thể sử dụng như một phương
tiện minh họa trực quan cho người học
phù hợp với mục tiêu chính. Bên
cạnh đó, Serious Game vẫn là một
trò chơi nên yếu tố giải trí vẫn còn
đó và sẽ luôn làm người chơi cảm
thấy thoải mái vuvẻ khi sử dụng.
Trong giáo dục, Serious Game có thể
sử dụng như một phương tiện mô
phỏng tình huống/sự kiện, thông
qua việc tương tác với trò chơi,
người dùng có thể hiểu được những
thông điệp truyền tải, những kiến
thức và kỹ năng cần nắm bắt. Ví dụ,
một Serious Game về kinh tế được
thiết kế để giúp người chơi hiểu rõ
hơn về các khái niệm kinh tế vi mô
và vĩ mô trong xã hội. Một Serious
Game về sức khoẻ được thiết kế để
người chơi hiểu được nguồn gốc của
một số căn bệnh và cách thức phòng
ngừa hữu ích. Một Serious Games về
xã hội được thiết kế giúp người chơi
hiểu rõ hơn về bình đẳng giới tính.
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ 4.0
TRONG GIÁO DỤC – LỢI ÍCH VÀ
THÁCH THỨC
Các công nghệ mới yêu cầu
người quản lý và sử dụng trực tiếp
phải có những kỹ năng sử dụng
công nghệ phù hợp. Hiện nay, việc
áp dụng công nghệ 4.0 nhận được
rất nhiều điều kiện thuận lợi từ các
 NGHIÊN CỨU ĐÀO TẠO
Việc nâng cấp các hạ tầng công nghệ trong các đơn vị giáo dục là vô cùng cấp thiết
chính sách ưu tiên của Chính phủ,
cũng như sự sẵn có của các công
nghệ hiện nay, thế nhưng việc sử
dụng các công nghệ mới như những
phương tiện giảng dạy trong giáo
dục còn rất nhiều khó khăn và thách
thức xoanh quanh hai yếu tố cơ bản:
Con người và máy móc. Do đó cần
phải gấp rút thực hiện các lớp nâng
cao trình độ kỹ thuật của các giáo
viên. Bên cạnh đó, việc nâng cấp các
hạ tầng công nghệ trong các đơn
vị giáo dục là vô cùng cấp thiết. Để
toàn bộ hoạt động giáo dục và quản
lý có thể tích hợp các công nghệ mới
cần phải có các thiết bị phần cứng
hiện đại, các ứng dụng quản lý, các
phần mềm giáo dục hay các nền
tảng số… Ngoài ra, cũng cần quan
tâm đến tính hiệu quả thiết thực của
việc ứng dụng các công nghệ mới.
Sử dụng các thiết bị hay nền tảng
IoT, các ứng dụng AR/VR hay các trò
chơi Serious Game như các phương
tiện giảng dạy mới cần phải được
thông qua một mô hình chuẩn để
đảm bảo rằng những phương tiện
kia sẽ luôn đạt được mục tiêu chính
mong muốn. Bởi lẽ, người học là đối
tượng được hưởng lợi nhiều nhất từ
những phương tiện mới.
Lợi ích mang lại từ việc áp dụng
những công nghệ mới vào trong giáo
dục là rất tiềm năng. Các phương
tiện giảng dạy mới này hoàn toàn
có thể mang lại những trải nghiệm
mới về dạy và học cho các đối tượng
chính có liên quan, đồng thời trực
tiếp góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục và sẵn sàng hỗ trợ các đơn
vị giáo dục đối phó với những tình
huống đặt biệt, giúp cho quá trình
giảng dạy và đào tạo không bị gián
đoạn. Bên cạnh đó, cũng còn những
hạn chế và thách thức không nhỏ.
Tuy nhiên, tin rằng trong thời gian
tới sẽ có những chuyển biến tích cực
từ các bộ phận có liên quan nhằm
giảm thiểu các hạn chế này.
Tài liệu tham khảo:
[1] AL-EMRAN, Mostafa; MALIK,
Sohail Iqbal; AL-KABI, Mohammed N.
A survey of Internet of Things (IoT)
in education: Opportunities and
challenges. Toward s o c i a l
internet of things ( S I o T ) :
enabling technologies, architectures
Số 86+87.2023
and applications, 2020, 197-209.
[2] RAMLOWAT, Dosheela
Devi; PATTANAYAK, B i n o d
Kumar. Exploring the internet of
things (IoT) in education: a review.
Information systems design and
intelligent applications, 2019, 245-
255.
[3] SCHALLMO, Daniel RA;
WILLIAMS, Christopher A. History
of digital transformation. In: Digital
Transformation Now!. Springer,
Cham, 2018. p. 3-8.
[4] “Internet of Things Global
Standards Initiative”. ITU. Bản gốc
lưu trữ ngày 13 tháng 7 năm 2017.
[5] Moreira, F., Ferreira, M.J.,
Cardoso, A.: Higher Education
Disruption Through IoT and Big Data:
A Conceptual Approach, pp. 389–
405. https://doi.org/10.1007/978-3-
319-58509-3_31
[6] RADIANTI, Jaziar, et al. A
systematic review of immersive
virtual reality applications for higher
education: Design elements, lessons
learned, and research agenda.
Computers & Education, 2020, 147:
103778.
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 81
 TIN ĐÀO TẠO

SỞ NỘI VỤ HÀ NỘI PHỐI HỢP VỚI AMC

TỔ CHỨC CÁC LỚP BỒI DƯỠNG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
Thành ủy Hà Nội đã xây dựng 10 chương trình hành động
quan trọng, Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng
bộ thành phố Hà Nội đã chỉ ra mục tiêu phát triển Thủ đô
đến năm 2025 cụ thể như sau “phát triển nhanh và bền vững
Thủ đô theo hướng đô thị xanh, thành phố thông minh, hiện
đại, có sức cạnh tranh cao”. Chính vì vậy, việc tăng cường bồi
dưỡng về kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ cho
công chức, viên chức lĩnh vực quản lý đô thị các cấp, các
ngành là vô cùng cần thiết để hiện thực hóa mục tiêu phát
triển Thủ đô.
Vừa qua, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị đã
phối hợp với Sở Nội Vụ Hà Nội tổ chức khai giảng khóa học
“Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng triển khai các chương trình,
đề án về tăng trưởng xanh, thông minh, phát triển bền
vững” và khóa học “Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng phát triển
đô thị thông minh ứng phó với biến đổi khí hậu” cho gần
350 học viên là cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước; cán bộ
công chức cấp xã và nhiều đối tượng khác tại Học viện.
Tham dự khai giảng về phía Sở Nội vụ Hà Nội có ông Đinh
Mạnh Hùng – Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội; về phía Học
viện có TS. Trần Hữu Hà - Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện
cùng đông đủ các học viên của khóa học.
Phát biểu tại Lễ khai giảng, TS. Trần Hữu Hà - Giám đốc Học
viện nhấn mạnh tầm quan trọng của khóa học và việc thực
hiện các nội dung học tập một cách đầy đủ, nghiêm túc. Bên
cạnh đó, ông cũng yêu cầu các học viên chủ động trao đổi,
thảo luận với giảng viên để dễ dàng hiểu rõ sâu rộng bài học
và vận dụng vào trong công việc tại đơn vị đạt hiệu quả cao.
Cũng thực hiện Kế hoạch đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công
chức viên chức năm 2022 tại Quyết định số 5461/QĐ-UBND
ngày 30/12/2021 của UBND Thành phố Hà Nội, được sự ủy
quyền của UBND Thành phố, Sở Nội vụ Hà Nội phối hợp với
Toàn cảnh khóa học
Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị tổ chức khai giảng
các lớp bồi dưỡng phát triển đô thị năm 2022 cụ thể:
Chương trình Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng triển khai các
chương trình, đề án về tăng trưởng xanh, thông minh, phát
triển bền vững được tổ chức 05 khóa học, với thời lượng mỗi
khóa trong 05 ngày. Trong đó có 02 khóa học đầu tiên được
tổ chức bắt đầu từ ngày 06/12/2022 với số lượng khoảng
100 học viên. Các khóa học tiếp theo được tổ chức từ ngày
08/12/2022 với số lượng khoảng 150 học viên.
Chương trình Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng phát triển đô
thị thông minh ứng phó với biến đổi khí hậu được tổ chức 02
khóa học, với thời lượng mỗi khóa học trong 02 ngày bắt đầu
từ ngày 06/12/2022 với số lượng khoảng 100 học viên.
Học viên tham dự các khóa học được trang bị những kiến
thức chuyên môn, kỹ năng quản lý Nhà nước cần thiết nhằm
áp dụng vào công việc hàng ngày theo 02 nhóm nội dung:
Phát triển đô thị thông minh ứng phó biến đổi khí hậu và triển
khai các chương trình, đề án về tăng trưởng xanh, thông minh
phát triển bền vững theo quy định, để được nhận chứng chỉ
hoàn thành khóa học, học viên phải tham gia đủ thời gian quy
định và hoàn thành bài kiểm tra cuối khóa.

TẬP HUẤN VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ XÂY DỰNG
CHO GẦN 400 HỌC VIÊN TẠI HẢI PHÒNG, HƯNG YÊN, PHÚ THỌ
Để giúp các cơ quan quản lý, các đơn vị, tổ chức, cá
nhân thực hiện tốt trong việc quản lý, triển khai thực
hiện về xây dựng và áp dụng văn bản quy phạm pháp
luật về xây dựng, vừa qua, Học viện Cán bộ quản lý xây
dựng và đô thị – Bộ Xây dựng phối hợp với Sở Xây dựng
Hải Phòng,Sở Xây dựng Hưng Yên, Sở Xây Phú Thọ, tổ
chức các khóa “Tập huấn văn bản quy phạm Pháp luật
về xây dựng” cho gần 400 học viên làm công tác chuyên
môn về xây dựng thuộc Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và
phát triển nông thôn, Sở Giao thông vận tải; Sở Du lịch, Toàn cảnh khai giảng khóa học tại Hải Phòng

82 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 TIN ĐÀO TẠO
Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Công thương, UBND
Thành phố, các phòng ban chuyên môn quận, huyện, xã,
phường và một số doanh nghiệp trên địa bàn các tỉnh.
Tham gia khóa tập huấn, học viên tại các địa phương
được nghe giảng các kiến thức về: Luật Xây dựng số
62/2020/QH14 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của
Luật Xây dựng số 50/2014/QH13; Nghị định 06/2021/NĐ-
CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một
số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và
bảo trì công trình xây dựng; Nghị định số 16/2022/NĐ-
CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi
phạm vi phạm hành chính về lĩnh vực xây dựng; Nghị định
10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 về quản lý chi phí đầu tư
xây dựng; Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021
của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung quản lý
dự án đầu tư xây dựng và các Thông tư hướng dẫn các
Nghị định này.
Với đội ngũ giảng viên của Học viện Cán bộ quản lý
xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng có trình độ chuyên môn
cao truyền đạt nội dung bài giảng một cách khoa học, học
viên được trang bị những kiến thức cần thiết và bổ ích.
TẬP HUẤN CÔNG TÁC XÂY DỰNG, QUẢN LÝ ĐÔ THỊ
TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Đà Nẵng là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, là trung
tâm kinh tế lớn của quốc gia về du lịch, công nghiệp,
thương mại, dịch vụ tài chính ngân hàng, có vị trí quan
trọng trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia. Quy
hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm
nhìn đến năm 2045 xác định xây dựng Thành phố Đà
Nẵng trở thành đô thị lớn; thông minh, sáng tạo; bản
sắc và bền vững.
Khóa Tập huấn công tác xây dựng, quản lý đô thị
tại TP. Đà Nẵng
Ngày 2/12/2022, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng
và đô thị phối hợp với Sở Xây dựng Đà Nẵng tổ chức
lớp Tập huấn công tác xây dựng, quản lý đô thị. Tham
Toàn cảnh khai giảng khóa học tại Hưng Yên
Tham gia lớp tập huấn, học viên không chỉ được cập nhật
những điểm mới về Văn bản pháp luật trong lĩnh vực xây
dựng, mà còn được thảo luận, giải đáp những vướng mắc
trong quá trình áp dụng các quy định, văn bản quy phạm
pháp luật mới ban hành và các vướng mắc khác của địa
phương, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý
Nhà nước về xây dựng cũng như hiệu quả hoạt động của
các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp hoạt động xây dựng
trên địa bàn tỉnh.
dự khoá tập huấn có Đ/C Đinh Thế Vinh - Phó GĐ Sở
Xây dựng Đà Nẵng. Về phía Học viện có Đ/C Trần Quốc
Thắng- Giảng viên chính, Nguyên Trưởng phòng Quản
lý Đào tạo, Đ/C Nguyễn Thị Thanh Hương - Giám đốc TT
Thông tin và Tạp chí cùng 70 học viên của Sở Xây dựng
và các Quận, Huyện trực thuộc Thành phố. Tham dự buổi
lễ khai giảng còn có các cơ quan thông tấn báo chí như:
Đài Truyền hình Đà Nẵng, Báo Đà Nẵng, Báo Xây dựng
thường trú tại Đà Nẵng.
Với tầm nhìn và mục tiêu như trên, công tác quản lý
xây dựng và đô thị trên địa bàn Thành phố có ý nghĩa vô
cùng quan trọng. Nhằm cập nhật kiến thức pháp luật xây
dựng mới nhất; những quy định mới, các văn bản quy
phạm hiện hành về xây dựng cơ bản và trách nhiệm của
chính quyền đối với công tác quản lý đô thị, đáp ứng yêu
cầu của công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây
dựng. Phát biểu tại Lễ Khai giảng, Ông Đinh Thế Vinh -
Phó GĐ Sở Xây dựng Đà Nẵng nhấn mạnh việc học tập
trung, nghiêm túc, trao đổi, thảo luận tình hình thực tế
với giảng viên để lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng cần
thiết, giúp cho công tác quản lý xây dựng và đô thị tại TP.
Đà Nẵng được được đúng và kịp thời, góp phần giúp cho
Thành phố phát triển ngày càng khang trang, hiện đại và
bền vững.
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 83
 TIN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
BỘ XÂY DỰNG HOÀN THÀNH TỐT CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ĐIỀU HÀNH NĂM 2022
15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu và 80 nhiệm vụ
cụ thể
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP
ngày 08/01/2022 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện
kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà
nước năm 2022 và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 10/01/2022
về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường
kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh Quốc gia năm
2022, Bộ Xây dựng đã có Quyết định số 28/QĐ-BXD ngày
20/01/2022 ban hành Chương trình hành động để triển khai
với 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu và 80 nhiệm vụ cụ
thể, trong đó phân công rõ đơn vị chủ trì, tiến độ, thời gian
hoàn thành.
Tính đến nay, Bộ Xây dựng đã thực hiện một số chỉ tiêu kế
hoạch đáng chú ý như tỷ lệ đô thị hóa cả nước tính theo khu
vực nội thành/nội thị ước đạt 41,7%; Tỷ lệ đô thị hóa cả nước
tính theo khu vực toàn đô thị ước đạt 53,7%; Tỷ lệ người dân
đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập
trung ước đạt 93%; Tỷ lệ nước thải được thu gom ước đạt 15%.
Tính đến tháng 11/2022, chỉ có sản lượng sản xuất và tiêu thụ
xi măng giảm, trong khi sản lượng tiêu thụ các vật liệu xây
dựng chủ yếu khác như gạch ốp lát, đá ốp lát, sứ vệ sinh, kính
xây dựng... đều tăng so với cùng kỳ năm ngoái.
Trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội
khu vực đô thị với tổng diện tích hơn 7,78 triệu m2
Về tình hình thực hiện các nhiệm vụ quản lý Nhà nước, Bộ
Xây dựng đã hoàn thành tốt công tác xây dựng và hoàn thiện
thể chế, trình và được Chính phủ ban hành 4 Nghị định, 1 Nghị
quyết; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 5 Quyết định và
ban hành theo thẩm quyền 6 Thông tư.
Đối với công tác quản lý Quy hoạch - Kiến trúc, Bộ đã trình
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 1 đồ án; 1 đồ án điều chỉnh cục
bộ; 9 nhiệm vụ quy hoạch chung và nghiên cứu cho ý kiến góp
ý đối với 82 đồ án quy hoạch xây dựng thuộc thẩm quyền phê
duyệt của UBND cấp tỉnh, đồng thời tiếp tục chỉ đạo các đơn vị
rà soát, nâng cao chất lượng quy hoạch xây dựng nông thôn,
quy hoạch hạ tầng kỹ thuật và quản lý kiến trúc.
Bộ Xây dựng thực hiện nhiều giải pháp để ngăn chặn
nguy cơ “bong bóng” bất động sản, đảm bảo thị trường bất động sản
phát triển ổn định lành mạnh
Về công tác quản lý phát triển đô thị, tính đến hết tháng
11/2022, Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng Chính phủ công
nhận 11 đô thị loại II và công nhận theo thẩm quyền 5 đô thị
loại IV; thực hiện hướng dẫn thiết lập Hệ thống cơ sở dữ liệu
đô thị liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông
minh và tham gia thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày
24/01/2022 về Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền
vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Về quản lý, phát triển nhà ở, Bộ Xây dựng đang triển khai
Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm
nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại
Quyết định số 2161/QĐ-TTg ngày 22/12/2021; xây dựng văn
bản đề xuất đưa 2 dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh
doanh bất động sản (sửa đổi) vào Chương trình công tác năm
2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét tại Phiên họp
thứ 22, tháng 4/2023.
Đặc biệt, Bộ Xây dựng đã tổng hợp, hoàn thiện trình Thủ
tướng Chính phủ dự thảo Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1
triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công
nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”. Đến nay, trên địa
bàn cả nước đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội khu vực
đô thị với tổng diện tích hơn 7,78 triệu m2, quy mô xây dựng
khoảng 155.800 căn.
Để ngăn chặn nguy cơ “bong bóng” bất động sản, đảm
bảo thị trường bất động sản phát triển ổn định lành mạnh, Bộ
Xây dựng đã kiến nghị một số giải pháp liên quan đến sửa đổi
chính sách, pháp luật về đấu giá và tăng cường quản lý, kiểm
tra, xử lý vi phạm trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất
tại các địa phương.
Bộ Xây dựng hoàn thành 60% nhiệm vụ được giao
Trong công tác quản lý hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng tiếp
tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ đảm bảo cấp nước an
toàn, chống thất thoát nước sạch; ứng phó với thiên tai, bão lụt;
tăng cường hiệu quả phòng cháy chữa cháy; chiếu sáng đô thị...
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 87
 TIN XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Bộ cũng tiếp tục thực hiện tốt công tác quản lý đầu tư xây
dựng và giám sát chất lượng công trình, đặc biệt là đôn đốc
các địa phương thực hiện các giải pháp liên quan đến xác định,
công bố giá vật liệu xây dựng, thiết bị xây dựng, chỉ số giá xây
dựng trên điạ bàn thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của địa
phương theo quy định.
Về công tác quản lý vật liệu xây dựng, Bộ đã tích cực
nghiên cứu và thực hiện tổ chức lập “Quy hoạch thăm dò, khai
thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây
dựng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050”, đảm bảo
dự án thực hiện đúng tiến độ, chất lượng theo chỉ đạo của
Chính phủ. Bên cạnh đó, 50 địa phương đã thực hiện công bố
giá vật liệu theo tháng và 13 địa phương thực hiện công bố
theo quý.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng đã thực hiện tốt nhiệm vụ
Thủ tướng Chính phủ giao là Chủ tịch Phân ban Việt Nam trong
Ủy ban liên Chính phủ (UBLCP) với các nước Cuba và An-giê-ri;
triển khai thực hiện Kế hoạch hành động của Bộ trong lĩnh vực
xây dựng theo các nội dung đã cam kết tại CPTPP và EVETA;
tăng cường các hoạt động xúc tiến đầu tư, tổ chức đón tiếp 94
đoàn khách quốc tế trong năm 2022.
BỘ XÂY DỰNG THẨM ĐỊNH ĐỒ ÁN QUY HOẠCH XÂY DỰNG HỆ THỐNG TRỤ SỞ LÀM VIỆC
CỦA BỘ, NGÀNH TẠI THỦ ĐÔ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2030
Chương trình thẩm định đồ án có sự tham dự của đại diện
Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, UBND thành phố Hà Nội,
các hội, hiệp hội chuyên ngành. Thứ trưởng Bộ Xây dựng
Nguyễn Tường Văn - Chủ tịch Hội đồng chủ trì hội nghị.
Toàn cảnh hội nghị
Trình bày tóm tắt những nội dung chính của Đồ án, đại
diện đơn vị tư vấn (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc
gia) cho biết: Hệ thống trụ sở làm việc của các Bộ, ngành tại
Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 được quy hoạch bao gồm các trụ
sở hiện đang cải tạo trong khu vực nội thành, các trụ sở mới
đầu tư xây dựng tại khu vực quận Cầu Giấy, quận Nam Từ Liêm
và 2 khu trụ sở tập trung tại Tây Hồ Tây và Mễ Trì.
Đối với những trụ sở xây dựng mới tại các khu trụ sở tập
trung được bố trí đầy đủ các tiện ích công cộng, quản lý chặt
88 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đẩy mạnh công tác tái cơ cấu,
cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước do Bộ Xây dựng làm
đại diện chủ sở hữu; thực hiện nghiêm túc công tác thanh tra,
tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; tiếp tục cải cách
hành chính, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục, tiến hành số
hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính...
Mặt khác, Bộ Xây dựng cũng đã hoàn thành “Đề án hoàn thiện
hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng”; Ban hành Quyết
định số 385/QĐ-BXD ngày 12/05/2022 về việc phê duyệt “Kế hoạch
hành động của ngành Xây dựng ứng phó với biến đổi khí hậu giai
đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thực hiện cam kết của
Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung
của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26)”; tổ chức chương
trình Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam 2022 với chủ đề “Thúc đẩy
công trình xanh: Hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết của Việt
Nam tại COP26”.
Tính đến ngày 30/11/2022, Bộ Xây dựng đã hoàn thành 136
trong tổng số 227 nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính
phủ giao, đạt tỷ lệ 59,91%, chỉ có 2 nhiệm vụ quá hạn và 89
nhiệm vụ đang tiếp tục triển khai thực hiện.
Đình Hà
chẽ về quy hoạch, kiến trúc cảnh quan để tạo hình ảnh đại
diện cho cơ quan hành chính cấp Trung ương. Trụ sở làm việc
của các Bộ, ngành tại khu tập trung sẽ được quản lý đồng nhất
về hình thức kiến trúc, sử dụng chung các tiện ích công cộng,
nhà khách, bãi đỗ xe...
Mục tiêu của Quy hoạch nhằm xây dựng hệ thống trụ sở
làm việc của các Bộ, ngành đảm bảo tuân thủ các quy chuẩn,
tiêu chuẩn, làm hình mẫu cho hệ thống trụ sở làm việc của các
cơ quan, đơn vị trên toàn quốc; nâng cao hiệu quả làm việc
của bộ máy hành chính, đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế
xã hội, góp phần từng bước tinh giản bộ máy hành chính, xây
dựng Chính phủ điện tử, hiện đại, đồng bộ; góp phần sắp xếp
lại đô thị và giảm tải cho khu vực nội thành Hà Nội.
Tại hội nghị, các thành viên Hội đồng đánh giá cao nỗ lực
của tư vấn trong quá trình thực hiện Đồ án và đóng góp nhiều
ý kiến thiết thực về quy hoạch, kiến trúc, sử dụng đất, giao
thông, xử lý rác thải, phân kỳ các giai đoạn đầu tư, huy động
nguồn lực thực hiện.
Sau khi tổng hợp ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng,
Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn yêu cầu Ban Quản lý dự án Đầu
tư xây dựng chuyên ngành (Bộ Xây dựng) chỉ đạo đơn vị tư
vấn nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ; chú trọng rà soát đảm bảo
sự thống nhất, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành; giải
quyết hiệu quả các vấn đề hạ tầng kỹ thuật, giao thông, sớm
hoàn thiện Báo cáo thuyết minh và hồ sơ Đồ án, để Bộ Xây
dựng trình Thủ tướng Chính phủ xem xét theo quy định.
 VẤNXÂY
TIN ĐỀ HÔM NAY
DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
BAN HÀNH KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI ĐỂ ÁN PHÁT TRIỂN CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM
ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU GIAI ĐOẠN 2021-2030
Bộ Xây dựng vừa có Quyết định số 910/QĐ-BXD về việc
ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Phát triển
các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn
2021-2030”.
Theo đó, thực hiện Quyết định số 438/QĐ-TTg ngày
25/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Đề án
“Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu
giai đoạn 2021-2030”, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch thực
hiện Đề án với mục tiêu tổ chức triển khai thực hiện toàn diện,
thống nhất và hiệu quả nhiệm vụ, giải pháp Bộ Xây dựng được
Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 438/QĐ-TTg ngày
25/3/2021.
Đồng thời xây dựng các đô thị Việt Nam hướng đến mục
tiêu phát triển bền vững, hạn chế, giảm thiếu các thiệt hại, rủi
ro trong bối cảnh ứng phó với biến đổi khí hậu. Các đơn vị triển
khai nhiệm vụ của Bộ Xây dựng tại Quyết định số 438/QĐ-TTg
theo Phụ lục của Quyết định này. Phụ lục đã quy định cụ thể các
nhiệm vụ triển khai đề án với 6 chương trình trọng tâm.
Bộ Xây dựng chủ trì ưu tiên nguồn lực thực hiện các nhóm
nhiệm vụ được giao theo giai đoạn 2021-2025 tại Quyết định
số 438/QĐ-TTg theo thứ tự ưu tiên là Chương trình 2, Chương
trình 6 và Chương trình 4. Đó là rà soát, xây dựng và hoàn thiện
các quy chuẩn, tiêu chuẩn ngành Xây dựng và đô thị ứng phó
với thiên tai trong điều kiện biến đổi khí hậu và nước biển
dâng; Thực hiện Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đối khí
hậu giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định
số 1055/Đ-TTg ngày 20/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ); Xây
dựng kế hoạch hành động và tài liệu hướng dẫn kỹ thuật ứng
phó với biến đổi khí hậu.
Bộ Xây dựng phối hợp các Bộ, ngành, các địa phương thực
hiện các nhiệm vụ trọng tâm tại các địa phương giai đoạn 2021-
2025. Về các chương trình thực hiện, cần ưu tiên theo thứ tự các
Chương trình 1, Chương trình 5 và Chương trình 3. Đó là xây
dựng cơ sở dữ liệu và hệ thông bản đồ cảnh báo rủi ro đô thị
(Atlas Đô thị và Khí hậu); Phối hợp với các tổ chức quốc tế triển
khai nhiều chương trình, dự án thí điểm ứng dụng công nghệ,
HÀ NỘI: TĂNG CƯỜNG TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT
VỀ CẢI TẠO, XÂY DỰNG LẠI NHÀ CHUNG CƯ
Việc tăng cương tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao
nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, người
đứng đầu cơ quan, tổ chức, chủ sở hữu, chủ sử dụng nhà
chung cư, các hộ gia đình, cá nhân có liên quan đối với việc
chấp hành các quy định của pháp luật về cải tạo, xây dựng lại
nhà chung cư.
Bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền, cần huy động sức
mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân
vật liệu mới nhằm phát triển đô thị tăng trưởng xanh, đô thị
thông minh, kiến trúc xanh thích ứng với biến đổi khí hậu và
phòng chống thiên tai; Bổ sung lồng ghép nội dung biến đổi
khí hậu vào quy hoạch vùng, tỉnh và quy hoạch đô thị…
Cục Phát triển đô thị sẽ thực hiện vai trò là cơ quan đầu mối
giúp lãnh đạo Bộ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và UBND
các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức thực hiện
các nhiệm vụ được giao tại khoản 2 Điều 2 Quyết định số 438/
QĐ-TTg. Cục Phát triển đô thị cùng Vụ Kế hoạch tài chính, Vụ
Khoa học và Công nghệ phối hợp với tổ chức lựa chọn đơn vị
thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch này theo các quy chế của
Bộ Xây dựng về quản lý dự án sự nghiệp kinh tế và nhiệm vụ
khoa học công nghệ…
Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Xây dựng tham
mưu xây dựng kế hoạch triển khai, cụ thể hóa thành các mục
tiêu, nhiệm vụ hàng năm của đơn vị. Chủ động lập kế hoạch và
đề xuất các đề tài nghiên cứu khoa học, dự án sự nghiệp kinh
tế theo quy định hiện hành và huy động các nguồn lực để thực
hiện các nhiệm vụ được phân công…
Sở Xây dựng địa phương xây dựng kế hoạch, tổ chức triển
khai thực hiện các nhiệm vụ nêu trong Quyết định 438/QĐ-TTg,
báo cáo kết quả thực hiện về Cục Phát triển đô thị để tổng hợp
báo cáo Lãnh đạo Bộ (tháng 12 hàng năm).
dân có ý thức, trách nhiệm trong công tác cải tạo, xây dựng lại
nhà chung cư trên địa bàn Hà Nội
TP. Hà Nội vừa yêu cầu các sở ngành, cơ quan liên quan, đẩy
mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về cải tạo, xây dựng lại nhà
chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025.
UBND thành phố Hà Nội yêu cầu, công tác tuyên truyền, phổ
biến pháp luật và chính sách về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư
phải được tổ chức với nhiều hình thức; nội dung tuyên truyền tập
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 89
 VẤNXÂY
TIN ĐỀ HÔM NAY
DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
trung vào quy định cơ chế, chính sách của trung ương (Luật Nhà
ở, nghị định của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư),
chủ trương, kế hoạch của thành phố tại đề án và các kế hoạch
triển khai Đề án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ trên địa bàn
thành phố Hà Nội...
Phấn đấu 100% các cơ quan, tổ chức, chủ sở hữu, sử dụng
nhà chung cư, các hộ gia đình, cá nhân có liên quan trên địa
bàn thành phố được phổ biến, cập nhật kịp thời các văn bản về
công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư.
Triển khai Nghị định số 69/2021/NĐ-CP ngày 15-7-2021
của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư và để đẩy
nhanh tiến độ công việc này trên địa bàn thành phố, UBND
thành phố đã ban hành Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ
trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Số lượng nhà chung cư đến thời điểm ban hành Đề án là
1.579 nhà và hiện nay đang được UBND các quận, huyện, thị xã
tiếp tục rà soát để cập nhật, bổ sung. Đề án xác định 8 nhiệm
vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó, thành phố sẽ ban hành 3 Kế
hoạch để thực hiện việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trong
giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo.
PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HƯỚNG SÔNG, TẠO ĐỘT PHÁ GIAO THÔNG THỦY Ở TP. HỒ CHÍ MINH
Nhiều tiềm năng sông nước, nhưng TP. Hồ Chí Minh chưa
thể phát triển giao thông đường thủy, du lịch sông kém thu
hút vì nhiều bất cập về cơ chế, vốn, đầu tư hạ tầng.
Thành phố Hồ Chí Minh vốn là một đô thị sông nước
có tiềm năng
"Sông Sài Gòn uốn quanh trung tâm thành phố, đi qua nhiều
di tích văn hóa dọc hai bên bờ sông. Đây là tiềm năng rất lớn để
TP. Hồ Chí Minh phát triển đô thị ven sông - đô thị hướng sông",
PGS.TS Vũ Anh Tuấn, Trung tâm Nghiên cứu GTVT Việt Đức, gợi
mở tại Hội nghị về phát triển du lịch đường thủy.
Theo ông Tuấn, như Nhật Bản, Pháp, Châu Âu đã đi trước, dọc
tuyến đường ven sông ở các quốc gia này được phát triển thành
không gian dành cho người dân chạy bộ, đạp xe, chèo thuyền và
thậm chí cắm trại. Trong khi đó, TP. Hồ Chí Minh đứng trước cơ
hội lớn để phát triển giao thông đường thủy, đặc biệt là vận tải
90 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Các kế hoạch cải tạo chung cư cũ dự kiến chia 4 giai đoạn,
trong đó đợt 1 lựa chọn triển khai ban đầu 10 khu chung cư cũ
giai đoạn 2021-2025 gồm: 6 khu có tính khả thi (Kim Liên, Trung
Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Nghĩa
Tân) và 4 khu có nhà nguy hiểm cấp D (Giảng Võ; Thành Công;
Ngọc Khánh; Bộ Tư pháp).
hành khách đường thủy, kết hợp du lịch bền vững. Dẫn chứng,
PGS. Vũ Anh Tuấn cho biết nhiều quốc gia trên thế giới phát triển
rất tốt vận tải hành khách đường thủy như Ý (Venice); Thổ Nhĩ Kỳ
(Istanbul); Mỹ (Seatle)…
Theo Phó giám đốc Sở GTVT TP. Hồ Chí Minh Bùi Hòa An, TP.
HCM hiện có 913 km đường thủy, tương đương 50% tỷ lệ đường
bộ (khoảng 2.000 km). Sau 2 năm đại dịch, đường thủy được tái
khởi động, đa dạng sản phẩm du lịch đường thủy, song vẫn chưa
xứng tiềm năng.
Khó khăn lớn nhất trong quá trình phát triển giao thông đường
thủy là đến nay, quy hoạch ngành bến thủy nội địa vẫn chưa có.
Từ đó, lãnh đạo Sở GTVT kiến nghị UBND TP. Thủ Đức và các địa
phương cập nhật, phê duyệt quy hoạch bến thủy nội địa nêu trên
vào các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; kiến nghị UBND
TP. Hồ Chí Minh tiếp tục chỉ đạo các nhà đầu tư triển khai dự án
chuyển đổi công năng, khai thác khu bến cảng Nhà Rồng - Khánh
Hội trở thành bến du lịch tại trung tâm, với hạ tầng hiện đại.
Đồng thời, Sở GTVT cũng đề xuất TP. Hồ Chí Minh có cơ chế,
chính sách về giao, cho thuê đất, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà
đầu tư xây dựng bến thủy nội địa phục vụ phát triển vận tải hành
khách, khách du lịch đường thủy.
Sau khi nghe các đóng góp, kiến nghị, Phó chủ tịch UBND TP.
Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường khẳng định, TP rất tâm huyết phát
triển vận tải hành khách kết hợp du lịch thủy nội địa, yêu cầu Sở
GTVT, Sở Du lịch tổng hợp lại toàn bộ đề xuất của chuyên gia,
doanh nghiệp báo cáo UBND TP. Hồ Chí Minh; đồng thời đặt ra
những nhiệm vụ cụ thể để khai thác hiệu quả vận tải thủy, du lịch
thủy trong thời gian tới.
 TIN QUỐC TẾ

2023 SẼ LÀ NĂM CÁC DỰ ÁN VĂN PHÒNG Ở LONDON KHỞI CÔNG

Sau sự chậm trễ do đại dịch, năm 2023 có thể là năm cung
cấp lượng không gian văn phòng mới cao nhất trong 20 năm của
London. Khảo sát dự đoán rằng năm tới sẽ chứng kiến khởi đầu của
sự hồi sinh trong hoạt động xây dựng và lập kế hoạch dự án văn
phòng tại Thủ đô.
Dữ liệu mới nhất được thu thập về các đề án có giấy phép quy
hoạch và những đề án đang bị phá dỡ cho thấy thêm 15,6 triệu mét điều này sẽ phụ thuộc vào việc liệu sự gián đoạn chuỗi cung ứng,
vuông văn phòng mới dự kiến sẽ được bàn giao từ năm 2023 đến tình trạng thiếu lao động, khó khăn về tài chính hay lạm phát giá
2027, tất cả đều chưa được bắt đầu xây dựng. Hiện tại có 26 công nguyên liệu có gây ra sự chậm trễ trong việc hoàn thành hay không.
trình đang trong quá trình phá dỡ/dỡ bỏ, với tổng khối lượng là 4,3 Trong sáu tháng tính đến tháng 9 năm 2022, khảo sát đã ghi nhận
m2. Bất chấp những khó khăn về kinh tế, những dự án này dự kiến 31 kế hoạch với tổng khối lượng 2,5 triệu mét vuông đã được bắt
sẽ bắt đầu xây dựng trong giai đoạn khảo sát tiếp theo, từ tháng 10 đầu. Cải tạo vẫn là một đặc điểm nổi bật của hoạt động xây dựng
năm 2022 đến tháng 3 năm 2023 và có thể sẽ thúc đẩy khối lượng mới, chiếm 26 trong tổng số các công trình mới khởi công trong giai
khởi công mới tăng đáng kể trong cuộc khảo sát sau đây. Tất nhiên, đoạn khảo sát.

NIGERIA CÓ KẾ HOẠCH XÂY DỰNG NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN

LỚN NHẤT TÂY PHI
Nigeria đã phê duyệt kế hoạch xây dựng một công trình thủy
điện trị giá 3 tỷ đô la ở bang Benue, miền Đông Nam nước này. Người
phát ngôn của Chính phủ Laolu Akande cho biết Hội đồng Quốc gia
về Tư nhân hóa đã phê duyệt kế hoạch này, theo ông đây sẽ là kế
hoạch lớn nhất thuộc loại này ở Tây Phi, với sản lượng hơn 1,6GW.
Dự án sẽ được đấu thầu theo hình thức đối tác công tư
(PPP), tùy thuộc vào việc tuân thủ luật pháp bao gồm cả đạo
luật mua sắm công. Quyết định này được đưa ra sau cuộc họp
của nhóm phân phối dự án vào tháng 9 và các đánh giá chính
thức về trường hợp kinh doanh phác thảo của dự án. Các nhà
chức trách cho biết Chính phủ sẽ vận hành nhà máy thủy điện
Zungeru trị giá 1,3 tỷ đô la, được tài trợ bằng khoản vay của
Trung Quốc, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm tới.
Nigeria, từ lâu đã bị thiếu điện, hiện đang có 2,1 GW công
suất thủy điện được lắp đặt.

ĐỨC HOÀN THÀNH KHO CẢNG NHẬP KHẨU

KHÍ THIÊN NHIÊN LỎNG NỔI ĐẦU TIÊN
Đài truyền hình của Đức đưa tin, Đức đã hoàn thành việc xây
dựng kho cảng nhập khẩu khí thiên nhiên lỏng (LNG) đầu tiên
sau 200 ngày và chuyến tàu chở dầu đầu tiên dự kiến vào tháng
1/2023.
Việc xây dựng nhanh chóng nhà ga nổi ở Wilhelmshaven bắt
đầu vào tháng 5 khi Đức chạy đua để thay thế khí đốt của Nga sau
khi Vladimir Putin xâm chiếm Ukraine. Robert Habeck, bộ trưởng
kinh tế liên bang, ca ngợi đội xây dựng đã làm việc nhanh chóng và
mô tả nhà ga là “khối xây dựng trung tâm cho an ninh năng lượng”.
Ông nói: “Đức có thể tiến hành nhanh chóng và thúc đẩy các dự án Schleswig-Holstein, dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm nay. Một
cơ sở hạ tầng với quyết tâm lớn khi chính quyền liên bang và khu phần ba được lên kế hoạch cho Lubmin ở Pomerania và một phần
vực, cùng với những người tham gia dự án, cùng nhau hợp tác”. tư sẽ được thêm vào Wilhelmshaven. Đơn vị Wilhelmshaven có
Nhà ga là một đơn vị lưu trữ và tái hóa khí được neo đậu dọc công suất hàng năm là 10 tỷ mét khối, đóng góp đáng kể vào 90
theo đó các tàu chở dầu chứa LNG có thể neo đậu để dỡ hàng. Cũng tỷ mét khối khí đốt mà Đức sử dụng mỗi năm. Như vậy, dự trữ khí
như cơ sở này, một nhà ga trị giá 500 triệu euro tại Brunsbüttel, ở đốt của đất nước đã đầy để đối phó mùa đông ôn hòa bất thường.

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 91

 TIN QUỐC TẾ

GIẢI PHÁP NĂNG LƯỢNG ĐỘC ĐÁO TẠI CÔNG VIÊN

NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI MOHAMMED BIN RASHID
ALEC Energy, nhà cung cấp giải pháp năng lượng mặt trời hàng
đầu ở Trung Đông, đã cung cấp thành công giải pháp năng lượng
độc đáo cho Trung tâm Du khách của Noor Energy 1 - cơ sở lắp đặt
CSP (Năng lượng Mặt trời Tập trung) lớn nhất thế giới nằm ở Công
viên Năng lượng Mặt trời Mohammed bin Rashid Al Maktoum.
Hệ thống năng lượng đầu tiên thuộc loại này trên thế giới là
một hệ thống vi mô không nối lưới với hệ thống lưu trữ năng lượng
dài hạn của Azelio. Tận dụng giải pháp lưu trữ năng lượng đột phá
từ Azelio, kết hợp với 300kW điện mặt trời, hệ thống cung cấp điện
cho cơ sở, giảm nhu cầu phát điện thông thường trong điều kiện
ban đêm và nhiều mây.
Nhận xét về thành tích này, Basar Kayali, Tổng Giám đốc của
ALEC Energy cho biết: “Là CSP đơn lẻ lớn nhất thế giới, Noor
Energy 1 là một dự án mang tính bước ngoặt đặt ra các tiêu
chuẩn toàn cầu trong sản xuất năng lượng sạch.” Kayali cho biết
thêm: “Giải pháp mà chúng tôi đã triển khai ở đây có tiềm năng
cách mạng hóa cách cung cấp năng lượng sạch cho các nhà máy,
cơ sở nông nghiệp và khách sạn hoặc khu nghỉ dưỡng ở các địa
điểm xa xôi ở UAE và hơn thế nữa”.
Trung tâm du khách NOOR Energy 1 là một phần Giai đoạn
4 của Công viên năng lượng mặt trời, nằm giữa hàng triệu mét
vuông các tấm pin mặt trời. Micro-grid không nối lưới với bộ lưu
trữ năng lượng tiết kiệm chi phí hơn đáng kể so với các giải pháp
thay thế truyền thống là kết nối với lưới điện quốc gia hoặc dựa
vào các tổ máy phát điện chạy bằng năng lượng thông thường.
“Hệ thống kết hợp cung cấp năng lượng cho dự án Trung tâm Du
khách Noor Energy 1 là một công trình lắp đặt quan trọng thể hiện
cách hệ thống lưu trữ năng lượng dài hạn của chúng tôi có thể tạo
thành một phần quan trọng của lưới điện siêu nhỏ để cung cấp
năng lượng sạch suốt ngày đêm đồng thời đóng vai trò là tài liệu
tham khảo dự án cho giải pháp của chúng tôi trong khu vực MENA”.
Hashim Al Ghabashi, Giám đốc điều hành của NOOR Energy
cho biết: “Cơ sở của chúng tôi trưng bày các công nghệ mới nhất về
năng lượng mặt trời tập trung và tế bào quang điện, do đó, điều cực
kỳ quan trọng là bản thân trung tâm được cung cấp năng lượng
bằng giải pháp năng lượng sạch tiên tiến”. “Tôi tự hào về sự hợp
tác giữa Noor Energy & ALEC Energy đã cho phép cả hai đội đưa ý
tưởng tiên phong này từ một tầm nhìn đầy tham vọng thành hiện
thực. Niềm đam mê, chuyên môn và tính chuyên nghiệp mà ALEC
Energy và Azelio thể hiện là tấm gương điển hình và chúng tôi tin
rằng thành công đạt được cùng nhau sẽ mở đường cho những đổi
mới hơn nữa trong tương lai,” Al Ghabashi kết luận.

TUA BIN KHÍ AI CẬP CHẠY BẰNG NHIÊN LIỆU UỐN CONG HYDRO
Tiến sĩ Mohamed Shaker El-Markabi, Bộ trưởng Bộ Điện lực và
Năng lượng tái tạo của Ai Cập, đã công bố vận hành thành công
tuabin khí dẫn xuất khí GE LM6000 sử dụng nhiên liệu hỗn hợp
hydro-khí tự nhiên tại Nhà máy điện Sharm El Sheikh. Một bằng
chứng về khái niệm, dự án minh họa rằng trên thực tế, có thể tạo ra
lượng carbon thấp hơn, đáng tin cậy, theo yêu cầu bằng cách đốt
nhiên liệu hỗn hợp hydro trong tuabin khí.
Dự án được thực hiện chưa đầy 5 tháng sau khi thỏa thuận
hợp tác chiến lược (SCA) được ký kết giữa Công ty Cổ phần Điện
lực Ai Cập (EEHC), GE, Hassan Allam Construction và PGESCO. Tiến
sĩ Mohamed Shaker El-Markabi, cho biết: “Tất cả chúng ta phải
có những hành động khẩn cấp để giải quyết thách thức khí hậu.
Chúng ta cần hành động ngay hôm nay chứ không phải nhiều năm
nữa để đầu tư vào các giải pháp có thể cung cấp năng lượng carbon
thấp hơn và Ai Cập có vị trí thuận lợi để đóng vai trò dẫn đầu trong
quá trình chuyển đổi năng lượng này”. Sự kết hợp giữa cam kết và
tạo điều kiện thuận lợi của EEHC, chuyên môn toàn cầu, đầu ngành
của GE trong các dự án điện chạy bằng nhiên liệu hydro, năng lực
xây dựng và kỹ thuật mạnh mẽ của Hassan Allam và PGESCO, đã
dẫn đến thành tựu phi thường của hệ thống an toàn, trên thời gian
và hoàn thành thành công thí điểm trình diễn này. EEHC sở hữu và
vận hành Nhà máy điện Sharm El Sheikh. GE đã lãnh đạo ý tưởng,
lập kế hoạch và thực hiện dự án, cũng như việc xây dựng hệ thống
pha trộn khí hydro-khí tự nhiên. Hassan Allam đã cung cấp nhân lực
và thiết bị cần thiết cho việc lắp đặt, các công trình dân dụng liên
quan, khí hydro cần thiết để thử nghiệm, hệ thống đường ống và
dây cáp vận chuyển khí hydro đến trục trộn và tua-bin. PGESCO đã
giúp thiết kế dự án và cung cấp chuyên môn kỹ thuật.
Joseph Anis, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của GE Gas Power
tại Châu Âu, Trung Đông, cho biết: “Chúng tôi khen ngợi những hành
động mạnh mẽ mà Chính phủ Ai Cập đang thực hiện nhằm mang
thế giới lại với nhau tại COP27 để tiếp tục tập trung vào việc tạo ra một
tương lai năng lượng carbon thấp hơn”.“Dự án này là một cột mốc quan
trọng ở Châu Phi và khu vực, làm sáng tỏ cách chúng ta có thể sử dụng
nhiên liệu hỗn hợp hydro để sản xuất năng lượng trong tương lai.”
Thu Hằng (BD)

92 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY

NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG GIẢI PHÁP

CỌC BÊ TÔNG CỐT THÉP KẾT HỢP VẢI ĐỊA KỸ THUẬT
XỬ LÝ NỀN MÓNG CHO CÔNG TRÌNH KHO CHỨA HÀNG
TẠI KHU CÔNG NGHIỆP ĐÌNH VŨ - HẢI PHÒNG
Ths. Nguyễn Thanh Tùng*

Tóm tắt: Giải pháp cọc bê tông cốt thép kết hợp vải appropriate structural layout plan, bringing high economic
địa kỹ thuật để xử lý nền móng cho công trình xây dựng efficiency.
trên nền đất yếu (như kho chứa hàng, nhà xưởng, bến bãi, Key words: Reinforced concrete pile, geotextile,
đường ô tô, đường xe bus…) đã được ứng dụng ở nhiều foundation.
nước (Mỹ, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc…). Tuy nhiên giải Nhận ngày 10/11/2022, chỉnh sửa ngày 21/11/2022, chấp
pháp này còn rất hạn chế ở Việt Nam. Khu công nghiệp nhận đăng ngày 05/12/2022.
Đình Vũ – Hải Phòng có nền địa chất yếu, ở đây có rất
nhiều kho chứa hàng phục vụ cho việc phát triển kinh tế 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ KHU CÔNG NGHIỆP ĐÌNH VŨ
cảng. Việc nghiên cứu đánh giá mức độ phù hợp của giải Diện tích tổng thể Khu công nghiệp Đình Vũ là 1.463ha
pháp cọc bê tông cốt thép kết hợp vải địa kỹ thuật cho bao gồm: Khu công nghiệp tổng hợp (655ha); khu cảng
các công trình kho chứa hàng tại khu công nghiệp này là (130ha); khu dân cư/thương mại (65ha); quy hoạch tiện
cần thiết, để làm căn cứ hỗ trợ chủ đầu tư, các đơn vị thiết ích/cây xanh (613ha).
kế có cơ sở lựa chọn được phương án bố trí kết cấu phù
hợp, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Từ khóa: Cọc bê tông cốt thép, vải địa kỹ thuật, nền móng.
Abstract: The solution of reinforced concrete piles
combined with geotextiles to treat foundations for
constructions on soft ground (such as warehouses, factories,
yards, motorways, busways, etc.) applications in many
countries (USA, Netherlands, Japan, Korea...). However, this
solution is still of limit in Vietnam. Dinh Vu Industrial Zone -
Hai Phong has a weak geological base, here there are many
warehouses for the development of the port economy. It is
necessary to study and evaluate the suitability of reinforced
concrete pile solutions combined with geotextiles for
warehouse works in this industrial zone, to serve as a basis to
support investors, and design units has a basis to choose an Hình 1: Mặt bằng tổng thể khu công nghiệp Đình Vũ

* Khoa Công trình - Trường Đại học Hàng hải Việt Nam

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 93

 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY

Căn cứ hồ sơ khảo sát địa chất phục vụ thiết kế bản vẽ

thi công các công trình kho chứa hàng, kho CFS tại khu vực
Đình Vũ cho thấy khu vực này có địa chất yếu, địa tầng từ
trên xuống gồm các lớp sau:
1. Lớp san lấp- Đất san lấp thành phần chủ yếu gồm cát,
sạn lẫn gạch vụn. Đây là lớp đất được tạo thành trong quá
trình san lấp mặt bãi khu vực.
2. Lớp 1- Bùn sét màu xám nâu, xám xanh đôi chỗ xen
kẹp lớp cát hạt mịn. Lớp xuất hiện rộng khắp trong khu
vực tại tất cả các lỗ khoan với chiều dày lớn thay đổi từ
9,3m đến 17,6m, cao độ đáy lớp thay đổi từ -7,6m đến
-15,02m. Đây là lớp đất yếu khả năng chịu tải thấp, tính
biến dạng lớn.
3. Lớp 2- Sét màu xám xanh, xám vàng xen kẹp lớp cát
pha trạng thái dẻo chảy có chiều dày lớn hơn 11,1m, cao
độ đáy lớp -18,7m. Đây là lớp đất yếu khả năng chịu tải
thấp, tính biến dạng lớn.
4. Lớp 3- Sét màu xám vàng, xám xanh trạng thái dẻo
cứng có chiều dày lớn thay đổi từ 4,8m đến 9,2m, cao độ
đáy lớp thay đổi từ -24,6m đến -19,19m. Đây là lớp đất tốt
có khả năng chịu tải cao, tính biến dạng nhỏ.
5. Lớp 4- Sét màu xám nâu, xám xanh trạng thái dẻo Sử dụng giải pháp cọc bê tông kết hợp với vải địa kỹ thuật
mềm có chiều dày 5,9m. Đây là lớp đất tốt có khả năng chịu giúp thi công dễ dàng và gia cố chắc chắn
tải, tính biến dạng trung bình. cho nền móng xây dựng
6. Lớp 5- Sét màu xám xanh, xám vàng trạng thái dẻo
cứng có chiều dày 2,2m. Đây là lớp đất tốt có khả năng chịu 2. GIẢI PHÁP CỌC BÊ TÔNG CỐT THÉP KẾT HỢP VỚI
tải cao và biến dạng nhỏ. VẢI ĐỊA KỸ THUẬT XỬ LÝ NỀN (GRPS)
7. Lớp 6- Cát hạt trung màu xám vàng, đôi chỗ lẫn sạn Phương pháp sử dụng cọc bê tông cốt thép kết hợp
sỏi kết cấu rất chặt có chiều dày đã khoan vào lớp 5,1m, cao vải địa kỹ thuật gia cường trên đầu cọc trong nền đất yếu
độ đáy khoan qua -37,8m. Đây là lớp đất tốt có khả năng đã đạt được nhiều thành công trên nhiều nước. Vải địa kỹ
chịu tải cao, biến dạng nhỏ. thuật gia cường với độ bền chịu kéo cao sẽ làm giảm độ lún
Trong các cảng ở Việt Nam, kho chứa hàng được xây lệch, tăng khả năng mang tải và ổn định mái dốc trong nền
dựng dựa vào năng lực hàng hoá thông qua cảng và công đất yếu. Hệ cọc bê tông cốt thép kết hợp vải địa kỹ thuật
nghệ bốc xếp. Tuỳ theo chủng loại hàng hoá, xây dựng các (GRPS: Geosynthetic Reinforced Pile Supported) sử dụng
kho có các chức năng sử dụng khác nhau như kho bách vải địa kỹ thuật gia cường cách ly là tăng hiệu suất của sự
hoá, kho hàng rời, kho hàng bao kiện, kho CFS, kho truyền tải vào cọc mà không làm tăng độ lún lệch giữa các
chuyên dụng… Kho là công trình kiến trúc đi liền với cọc. Khi kết hợp vải địa kỹ thuật gia cường đầu cọc, thì hiệu
cảng, thực hiện việc xuất nhập hàng hoá, không thể ứng vòm và hiệu ứng màng giúp làm tăng hiệu quả của
thiếu trong dây chuyền sản xuất của cảng. phương pháp này.
Đặc điểm của các kho chứa hàng là có hoạt tải khai
thác trên nền kho lớn (q=2-8T/m2). Để đảm bảo yêu cầu kỹ
thuật giải pháp lựa chọn thường là đóng cọc bê tông trên
toàn bộ nền, sau đó cứng hoá nền kho bằng các bản sàn bê
tông cốt thép dày 20-25cm (giải pháp này nhiều chủ đầu
tư không chấp nhận vì chi phí đầu tư quá lớn); trong khi để
đảm bảo yêu cầu kinh tế thường lựa chọn giải pháp sàn
kho bê tông cốt thép đặt trên nền đất được lu lèn chặt (giải
pháp này có chi phí đầu tư thấp nhưng nền kho sẽ lún rất
nhiều; không đảm bảo mỹ quan, ảnh hưởng đến việc cho
thuê kho, bãi). Hình 2: Mô tả trình tự thi công GRPS

94 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY
Giải pháp GBPS đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật, có chi phí hợp lý cần được ứng dụng phổ biến
3. ỨNG DỤNG GIẢI PHÁP GRPS THIẾT KẾ NỀN MÓNG
KHO HÀNG TẠI KHU CÔNG NGHIỆP ĐÌNH VŨ
Để có kết quả so sánh với các phương án thiết kế nền
móng khác đã áp dụng cho các công trình kho chứa hàng
tại khu Công nghiệp Đình Vũ – Hải Phòng, tác giả tiến hành
tính toán áp dụng giải pháp GRPS cho công trình “Kho
chứa hàng Công ty VNT Logistics - Hải Phòng”. Sau khi có
kết quả tính toán theo giải pháp GRPS, tác giả sẽ so sánh
chỉ tiêu kinh tế với các phương án đã thiết kế để từ đó có
những kết luận cần thiết.
Công trình tính toán có các số liệu kỹ thuật như sau:
Chiều dài 40m, chiều rộng 30m, bước gian khung ngang
kho 8m, chiều cao nền kho so với mặt bãi hoàn thiện 1,2m,
kết cấu khung thép tiền chế cao 15m (đỉnh mái), độ dốc
mái 15%, tải trọng khai thác nền kho 2T/m2.
Tác giả tiến hành tính toán theo 3 phương án. Phương
án 1: Kết cấu nền kho bê tông cốt thép trên nền cọc bê
tông cốt thép dự ứng lực đường kính D500, phương án này
có ưu điểm là có độ an toàn cao, nền kho không bị lún,
gãy nhưng nhược điểm là chi phí xây dựng lớn. Phương án
2: Kết cấu nền kho bê tông cốt thép trên nền đất được lu
lèn chặt (k=0,95), Phương án này có ưu điểm là chi phí xây
dựng thấp, tuy nhiên nền kho bị lún, gãy ảnh hưởng đến
quá trình sử dụng (Cần phải bù lún). Phương án 3: Sử dụng
giải pháp GRPS để xử lý nền kho.
Bảng 1: Bảng so sánh chi phí xây dựng
4. KẾT LUẬN
Các kho chứa hàng trong khu công nghiệp Đình Vũ –
Hải Phòng với đặc điểm là có tải trọng khai thác lớn do việc
xếp dỡ hàng hoá nên khi xử lý nền móng đều khó khăn
trong việc đảm bảo cả yêu cầu kỹ thuật lẫn yêu cầu kinh
tế, các giải pháp kỹ thuật đưa ra thường có chi phí lớn (như
nền bê tông cốt thép trên nền cọc BTCT) trong khi để đảm
bảo yêu cầu kinh tế thì yêu cầu về mặt kỹ thuật (lún công
trình) thường không đảm bảo. Qua việc tính toán so sánh
giải pháp GRPS với các giải pháp xử lý nền móng khác đã
được áp dụng tại khu công nghiệp Đình Vũ nhận thấy rằng
giải pháp GRPS đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật, đồng
thời có chi phí xây dựng hợp lý, vì vậy cần được ứng dụng
phổ biến khi xây dựng các công trình kho chứa hàng tại
khu công nghiệp Đình Vũ – Hải Phòng.
Tài liệu tham khảo:
[1] GS.TS Nguyễn Văn Quảng, KS Nguyễn Hữu Kháng,
KS. Uông Đình Chất “Nền và móng công trình dân dụng và
công nghiệp”. NXB Xây dựng 1996.
[2] GS.TS. Phan Quang Minh, GS.TS. Ngô Thế Phong,
GS.TS. Nguyễn Đình Cống, “Kết cấu bê tông cốt thép - phần
Cấu kiện cơ bản”, nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật.
[3] BS 8006:1995 ”Code of practice for Strengthened/
reinforced soils and other fills”.
[4] Nguyễn Võ Quang Huy (2009) ”Nghiên cứu giải pháp
cọc bê tông tiết diện nhỏ kết hợp vải địa kỹ thuật để xây
dựng nhà kho, nhà xưởng trên nền đất yếu với diện tích
lớn tại khu Hiệp Phước - Nhà Bè”, Luận văn thạc sỹ kỹ thuật,
Trường Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh.
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 95
 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY
NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN
KHOẢNG CÁCH VẾT NỨT DẦM BÊ TÔNG NHẸ
SỬ DỤNG HẠT CỐT LIỆU NHẸ TÁI CHẾ
CHỊU UỐN Ở TRẠNG THÁI GIỚI HẠN II
Tóm tắt: Bài báo trình bày nghiên cứu thực nghiệm về dầm
bê tông nhẹ sử dụng một vật liệu mới là hạt cốt liệu nhẹ chế tạo
từ phế thải phá dỡ công trình xây dựng. Mục đích là nghiên cứu
tính toán khoảng cách vết nứt của dầm bê tông nhẹ khi chịu
uốn. Kết quả thí nghiệm cho thấy cho thấy dầm bê tông nhẹ
nứt sớm hơn so với bê tông thường, nhưng sau đó, vết nứt phân
bố đều trên phạm vi toàn dầm. Nghiên cứu đưa giải pháp tính
khoảng cách lớn nhất của dầm bê tông cốt liệu nhẹ tái chế (có
cốt thép) khi chịu uốn theo trạng thái giới hạn II áp dụng công
thức theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1 [1] là phù hợp.
Từ khóa: Vết nứt dầm, bê tông nhẹ, hạt cốt liệu nhẹ, tái chế,
chịu uốn.
Abstract: This paper presents an experimental study on
lightweight concrete beams using a new material, i.e. lightweight
aggregates made from construction demolition waste. The purpose
is to study and calculate the crack distance of lightweight concrete
beams when subjected to bending. Results of the experiment show
that lightweight concrete beams crack earlier than normal concrete,
but after that, cracks are evenly distributed over the whole beam.
The study provides a solution to calculate the maximum distance of
recycled lightweight aggregate concrete beams (with reinforcement)
when subjected to bending according to limit state II, applying the
formula according to EN 1992-1-1 standard [1] is suitable.
* Khoa Quản lý Xây dựng - Học viện CBQL Xây dựng và Đô thị
** Phòng Quản lý đào tạo - ĐH Xây dựng Hà Nội
96 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Ths. Lê Ngọc Lan*
PGS.TS. Nguyễn Hùng Phong**
Key words: Beam crack, lightweight concrete, lightweight
aggregates, recycle, bending.
Nhận ngày 15/10/2022, chỉnh sửa ngày 10/11/2022, chấp
nhận đăng ngày 05/12/2022.
1. Giới thiệu
Bê tông nhẹ là một vật liệu xây dựng hiện đang được sử dụng
phổ biến trong xây dựng. Sử dụng bê tông nhẹ trong công trình
xây dựng mang lại lợi ích kinh tế - kỹ thuật như giảm tải cho công
trình, dẫn tới giảm kinh phí xử lý nền móng và hệ thống kết cấu
của công trình. Bên cạnh đó, tốc độ công nghiệp hoá nước ta
diễn ra nhanh chóng, tương ứng với đó, mỗi năm có một lượng
lớn rác thải xây dựng được thải ra mà không được xử lý gây ô
nhiễm môi trường. Do đó, việc nghiên cứu khả năng tái chế và
ứng dụng chất thải này đang được nhiều nước và các nhà khoa
học quan tâm. Sản phẩm thu được từ quá trình xử lý phế thải xây
dựng là các hạt cốt liệu rỗng, nhẹ có thể được dùng để chế tạo
bê tông nhẹ. Nó góp phần làm giảm đi việc sử dụng các nguyên
liệu tự nhiên - nguồn tài nguyên thiên nhiên đang ngày càng cạn
kiệt để chế tạo nguyên vật liệu cho ngành xây dựng. Chính vì thế,
trong bài báo này nhóm các tác giả lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu
tính toán khoảng cách vết nứt dầm bê tông nhẹ sử dụng hạt cốt liệu
nhẹ tái chế chịu uốn ở trạng thái giới hạn II”.
 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY

2. Cơ sở lý thuyết tính toán khoảng cách vết nứt của dầm
bê tông nhẹ cốt thép khi chịu uốn theo trạng thái giới hạn II
Theo nghiên cứu [3] [1] [5] các công thức áp dụng cho BTT về
cơ bản cũng được áp dụng cho BTN. Theo MC 1990 [6], MC 2010
[7], EN1992-1-1 [1] có xem xét đóng góp của bê tông vùng kéo
chưa nứt bằng cách xem xét ứng suất kéo trong cốt thép phân
bố tuyến tính giữa hai vết nứt cạnh nhau với khoảng cách Sr và
phần bê tông chịu kéo chưa nứt được thay thế bằng diện tích
chịu kéo hiệu quả A(ct,ef) như Hình 2.1. Trong đó ls là chiều dài
đoạn truyền lực, khoảng cách cần thiết từ vết nứt đến vị trí cốt
thép có biến dạng bằng biến dạng của bê tông.
Hình 2. 1. Tiết diện ngang chịu kéo hiệu quả Act,ef
trong cấu kiện chịu uốn
Theo EN1992-1-1 [1] chiều dài truyền lực được xác định theo
công thức:
(2.1)
3. Nghiên cứu thực nghiệm khoảng cách vết nứt của
dầm bê tông nhẹ sử dụng hạt cốt liệu nhẹ tái chế cốt thép
khi chịu uốn ở trạng thái giới hạn II
3.1. Vật liệu sử dụng trong nghiên cứu
3.1.1. Bê tông
Cấp phối lựa chọn để tạo ra cường độ chịu nén (mẫu trụ) của
bê tông khoảng 15 MPa, 20 MPa, 30 MPa tại 28 ngày tuổi lần lượt
ký hiệu là M1, M2, M3. Nguồn gốc vật liệu gồm hạt cốt liệu nhẹ tái
chế từ phế thải xây dựng được cung cấp bởi Viện Nghiên cứu Xây
dựng ứng dụng Weimar- Cộng hoà liên bang Đức [8], cát vàng
Sông Lô, xi măng Pooc lăng Vicem Bút Sơn PC40, phụ gia cuốn
khí Placc-air và tro bay được khai thác từ nhà máy nhiệt điện Phả
Lại. Thành phần cấp phối của bê tông được thể hiện trong Bảng
3.1 và Bảng 3.2
Mẫu dầm thí nghiệm gồm 07 mẫu dầm thí nghiệm (mỗi
nhóm cấp phối bê tông nhẹ cốt liệu nhẹ tái chế (sau đây viết
tắt là BTNCLNTC) tương ứng 02 mẫu dầm, bao gồm 03 nhóm có
cùng cấp cường độ chịu nén tương ứng nhóm M1, M2 và M3 và
01 mẫu dầm cấp phối bê tông nặng thông thường (sau đây viết
tắt là BTT) làm đối chứng) có cùng tiết diện 150x200mm và nhịp
chịu tải là 2000mm.
Bảng 3. 1.Cấp phối hỗn hợp bê tông nhẹ

Theo MC 2010 [7] chiều dài truyền lực giữa bê tông và cốt thép:
(2.2)
Bảng 3. 1. Cấp phối bê tông nặng thông thường đối chứng
Trong đó giá trị lực dính trung bình theo MC 2010 [7] và
EN1992-1-1 [1] có giá trị với τb=1.8f_ct
Có thể thấy chiều dài truyền lực của dầm BTCT đều phụ thuộc
vào giá trị lực dính trung bình τb và theo các chỉ dẫn kỹ thuật
trong tiêu chuẩn [7] [1] giá trị lực dính trung bình:

Theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1 [1], khoảng cách giữa hai vết Các đặc trưng cơ lý của các mẫu cấp phối BTNCLNTC lựa
nứt lớn nhất [1] xác định theo công thức: chọn được thể hiện trong Bảng 3.3, Bảng 3.4 và cường độ chịu
(2.3) nén của BTT thể hiện trong Bảng 3.5
Bảng 3.3. Tính chất cơ lý của các mẫu cấp phối lựa chọn
Trong đó: là đường kính thanh thép; c chiều dày lớp bảo vệ
cốt thép dọc (được đo từ bề mặt của thanh cốt thép gần nhất với
bề mặt bê tông [1]); k1; k2; k3; k4 là hệ số.
Theo tiêu chuẩn MC 2010 [7][4], khoảng cách giữa hai vết
nứt lớn nhất xác định theo công thức
(2.4)

Trong đó: k tham số thực nghiệm để xác định ảnh hưởng của
bê tông, đơn giản hoá k =1; c chiều dày lớp bảo vệ (được đo từ bề
mặt của thanh cốt thép gần nhất với bề mặt bê tông [4]); τbm lực
dính trung bình giữa bê tông và cốt thép τbm=1.8fctm với tải trọng
ngắn hạn; ρ(s,ef)=As/A(c,ef) (A(c,ef) diện tích chịu kéo hiệu quả). Bảng 3. 4. Khối lượng thể tích bê tông nhẹ cốt liệu nhẹ tái chế
Theo nghiên cứu [4] khoảng cách giữa các vết nứt là một biến
ngẫu nhiên có giá trị trung bình và .
Tỷ số nằm trong khoảng (1.5 - 1.7). Hệ số này phụ
thuộc vào hệ số biến đổi cường độ chịu kéo của bê tông.

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 97

 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY
Bảng 3. 5. Cường độ chịu nén của bê tông thông thường
3.1.2. Cốt thép
Cốt thép dùng trong thí nghiệm thép Thái Nguyên thuộc nhóm
CB-300 V theo TCVN 1651-2-2018 [2] đối với đường kính 8 và 12;
thuộc nhóm CB-240 T theo TCVN 1651-1-2018 [3] đối với cốt đai có
đường kính 6.
Cốt thép dọc bố trí 2 12 (hàm lượng 0,75%). Cốt đai dầm được
bố trí 6a 160 trên đoạn dài 800 mm gần gối tựa được tính toán
đảm bảo dầm không phá hoại cắt trước khi dầm phá hoại uốn, trên
đoạn giữa 2 lực tập trung, để đảm bảo uốn thuần tuý, không bố trí
cốt đai. Chiều dày lớp bảo vệ cốt thép dọc được lấy bằng 15 mm như
trong Hình 3.1
Hình 3. 1. Cấu tạo cốt thép dầm thí nghiệm
Cốt thép có các đặc trưng cơ học như trong Bảng 3.6
Bảng 3. 6. Đặc trưng cơ học của cốt thép
3.1.3. Chế tạo mẫu
Cốt liệu thành phần của hỗn hợp bê tông được cân theo khối
lượng của cấp phối thiết kế. Các cốt liệu được trộn khô trong máy trộn
cưỡng bức trong khoảng 3 phút để hỗn hợp khô đồng nhất. Sau đó
tiến hành đổ từ từ nước và phụ gia vào và trộn trong máy. Trộn trong
thời gian khoảng 5-7 phút để hỗn hợp vữa xi măng đạt độ dẻo. Sau đó
ta cho cốt liệu hạt nhẹ vào trộn trong khoảng 5 phút. Trộn xong tiến
hành cho hỗn hợp bê tông vào khuôn đúc mẫu, đầm và làm phẳng bề
mặt đảm bảo chiều dày của bản bê tông.
3.2. Nghiên cứu thực nghiệm quan hệ lực dính - độ trượt
bê tông nhẹ sử dụng hạt cốt liệu nhẹ tái chế
Xác định quan hệ giữa độ lớn của lực bám dính với chuyển vị trượt
cốt thép (quan hệ bám dính – độ trượt) trong trường hợp kéo đúng
tâm [9]. Mẫu thí nghiệm: Ứng với mỗi nhóm mẫu M1, M2, M3 chế tạo
03 mẫu lập phương có kích thước 150x150x150mm. Đặt thanh cốt
thép đường kính d = 12mm đi qua tâm mẫu thí nghiệm và song song
với các cạnh của mẫu bê tông. Chiều dài tiếp xúc giữa thanh thép và
bê tông được lấy bằng 5d (60mm). Việc chọn chiều dài tiếp xúc và
trình tự thí nghiệm tuân thủ theo hướng dẫn của RILEM (Hiệp hội các
phòng thí nghiệm cơ học và vật liệu thế giới (SNIP 2.03.01-84) [2]).
Hình 3. 2. Mô hình thí nghiệm lực dính - độ trượt
98 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Hình 3. 5. Thiết bị thí nghiệm
Kết quả thí nghiệm thu được như sau:
Hình 3. 6. Biểu đồ quan hệ lực dính – độ trượt của bê tông tương ứng
đến khi mẫu bị kéo tuột thép hoàn toàn tương ứng với 3 nhóm mẫu
cấp phối BTNCLNTC M1; M2; M3
Theo kết quả nghiên cứu thực nghiệm có thể thấy biểu đồ
quan hệ lực dính – độ trượt của BTNCLNTC tương ứng với 3 nhóm
mẫu cấp phối có dạng như Hình 3.7
Trong đó, giá trị τmax , τf tương ứng lần lượt lực dính đạt giá trị lớn
nhất, lực dính tại thời điểm thép bị kéo tuột ra khỏi bê tông. Giá trị
S1, là độ trượt tương ứng tại thời điểm đạt giá trị ứng suất dính τmax
và S2 là độ trượt tương ứng tại thời điểm đạt giá trị ứng suất dính τf .
Giá trị lực dính dính trung bình được xác định theo công thức:
(3.1)
Bảng 3. 6. Các giá trị lực dính τ theo khối lượng thể tích
Trong phạm vi nghiên cứu BTNCLNTC, có thể thấy, tỷ lệ của các
nhóm mẫu bê tông nhẹ gần như tương đương nhau và có thể coi
là một hằng số, có giá trị xấp xỉ bằng 1.8 và giá trị này tương đồng
với giá trị lực và giá trị này tương đồng với giá trị lực dính trung
bình τ theo tiêu chuẩn MC2010 [7] và EN1992-1-1 [1] khi tính chiều
dài truyền lực giữa bê tông và cốt thép. Do đó, trong trường hợp
nghiên cứu BTNCLNTC sử dụng tính khoảng cách giữa các vết nứt
theo tiêu chuẩn MC2010 [7] và EN1992-1-1 [1] là phù hợp.
3.3. Thí nghiệm dầm bê tông nhẹ cốt liệu nhẹ tái chế chịu uốn
Sơ đồ thí nghiệm là dầm đơn giản, dầm được gia tải bằng 2 lực
tập trung cách nhau 400mm (2 lần chiều cao dầm) nằm trên đoạn
chính giữa dầm tạo nên đoạn dầm chịu uốn thuần tuý.
Hệ khung gia tải là hệ khung thép, gắn cố định vào nền đất,
được đặt vuông góc với mặt phẳng uốn của dầm thí nghiệm tại
điểm chính giữa nhịp dầm. Dầm được kê tự do trên hai gối (1 gối di
động, 1 gối cố định) theo sơ đồ dầm đơn giản.
 NGHIÊN CỨU VÀ
VẤN ĐỀ HÔM ỨNG DỤNG
NAY
Sau khi hoàn tất lắp dựng thí nghiệm, tiến hành gia tải lực tác
dụng lên dầm bằng kích thuỷ lực. Trong quá trình gia tải, quan sát kỹ
bề dầm để xác định thời điểm xuất hiện khe nứt. Gia tải theo các cấp
tải thiết kế, tại mỗi cấp gia tải tiến hành vẽ chiều dài vết nứt tương ứng.
Hình 3. 7. Sơ đồ bố trí dụng cụ đo
Hình 3. 9. Lắp dựng dầm và thiết bị thí nghiệm
3.4 Kết quả nghiên cứu và bàn luận
Tương ứng với từng cấp tải, quan sát bằng mắt thường, vẽ các
vết nứt tương ứng. Tiến hành đo khoảng cách các vết nứt trong
khoảng dầm uốn thuần tuý (400 mm).
Bảng 3. 8. Khoảng cách trung bình giữa các vết nứt (đoạn chịu uốn
thuần tuý 400mm) theo các cấp phối bê tông tương ứng
Từ kết quả thực nghiệm có thể thấy dầm BTNCLNTC xuất hiện
các vết nứt sớm hơn so với BTT, điều này là do hạt CLNTC có cường
độ chịu kéo thấp làm cho cường độ chịu kéo của BTNCLNTC thấp
hơn so với bê tông thường.
Quan sát trong phạm vi toàn chiều dài dầm: Khoảng cách giữa
các vết nứt trong dầm BTNCLNTC phân bố tương đối đều, các vết
nứt trong dầm BTT chủ yếu tập trung ở khoảng vị trí giữa dầm, số
lượng vết nứt ít hơn nhưng bề rộng lớn hơn, các vết nứt nhỏ xen
kẽ các vết nứt lớn; trong khi các vết nứt trong dầm BTNCLNTC phân
bố đều trong phạm vi toàn chiều dài dầm, bề rộng vết nứt nhỏ và
các vết nứt phát triển tới gần vị trí gối tựa. Khi thép chảy, vết nứt
hầu như không phát triển lên cao mà có xu hướng các vết nứt lan
rộng ra các phần ở gối tựa. Kết quả thực nghiệm trên cho thấy dầm
BTNCLNTC có ứng xử về nứt tương đối khác so với BTT.
Hình 3. 11. Phân bố các vết nứt trên dầm BTN và dầm BTT
Tính toán khoảng cách vết nứt lớn nhất theo tiêu chuẩn EN
1992-1-1; MC 2010 và TCVN 5574:2018 và so sánh với khoảng
cách vết nứt trung bình xác định theo thực nghiệm được thể hiện
trong Bảng 3.9 sau:
Bảng 3. 9. Bảng so sánh kết quả khoảng cách lớn nhất giữa các
vết nứt theo lý thuyết tính toán và khoảng cách trung bình giữa các
vết nứt theo thực nghiệm
Từ kết quả so sánh cho thấy tỷ số giữa khoảng cách vết nứt lớn
nhất tính theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1; MC 2010 và TCVN 5574:2018
so với khoảng cách vết nứt trung bình (xác định theo thực nghiệm)
lần lượt là 1.58; 1.90 và 2.58.
Có thể thấy, tỷ số giữa khoảng cách vết nứt lớn nhất tính theo
tiêu chuẩn EN 1992-1-1 so với khoảng cách vết nứt trung bình theo
thực nghiệm có giá trị 1.58 nằm trong khoảng (1.5 - 1.7) là tương đối
phù hợp với nghiên cứu [4].
Do đó, trong trường hợp nghiên cứu khi tính khoảng cách lớn nhất
của dầm BTNCLNTC (có cốt thép) khi chịu uốn theo trạng thái giới hạn II
áp dụng công thức theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1 [1] là phù hợp
4. Kết luận
Tỷ lệ giữa giá trị lực dính trung bình giữa BTN sử dụng CLNTC và cốt
thép và cường độ chịu kéo của BTN sử dụng CLNTC τ/fct là một giá trị
hằng số, có giá trị xấp xỉ bằng 1.8 và giá trị này tương đồng với giá trị
lực dính trung bình ¯τ theo tiêu chuẩn MC2010 [7] và EN1992-1-1 [1] khi
tính chiều dài truyền lực giữa bê tông và cốt thép. Từ kết quả so sánh
lý thuyết nghiên cứu và kết quả thực nghiệm cho thấy khi tính toán
khoảng cách vết nứt lớn nhất tính theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1 trong
trường hợp dầm BTNCLNTC (có cốt thép) tại trạng thái giới hạn II là hoàn
toàn phù hợp. Do đó, trong trường hợp nghiên cứu khi tính khoảng
cách lớn nhất của dầm BTNCLNTC (có cốt thép) khi chịu uốn theo trạng
thái giới hạn II áp dụng công thức theo tiêu chuẩn EN 1992-1-1 [1].
Tài liệu tham khảo:
1. EN 1992-1-1, Design of Concrete Structures: General Rules and Rules
for Buildings and Structural Fire Design, Thomas Telford London, UK.
2. Evans R., H., Marathe M., S. (1968), Microcracking and Stress-Strain
Curves for Concrete in Tension, Material and Structures (RILEM) 1(1): 61–64.
3. FIP Guidance documents - bullentin 8 (2000) Lightweight aggregate
concrete - Recommended extensions to Model Code 90 Guide, Identification
of research needs Technical report, Case studies State of art report.
4. Francis Barre, Philippe Bisch, Danièle Chauvel, Jacques Cortade, Jean-
François Coste, Jean-Philippe Dubois, Silvano Erlicher, Etienne Gallitre , Pierre
Labbé, Jacky Mazars, Claude Rospars, Alain Sellier, Jean-Michel Torrenti,
François Toutlemonde (2016), “Control of Cracking in Reinforced Concrete
Structures”, Great Britain and the United States
5. Ivan Tomičić. (2012), Analysis of lightweight aggregate concrete
beams, GRAĐEVINAR 64 (2012) 10, 817-823
6. MC 1990, (1990) CEB-FIP model code 1990-design code, Conmite
Euro-International du Beton.
7. MC 2010, (2010) CEB-FIP model code 2010-design code, Conmite
Euro-International du Beton.
8. Nguyễn Hùng Phong (2016), Nghiên cứu chế tạo và ứng dụng hạt
cốt liệu nhẹ từ phế thải phá dỡ công trình xây dựng dân dụng ở Việt Nam
- NĐT.21.GER/16.
9. SNIP 2.03.01-84, Guidelines for Design of Concrete and reinforced
concrete structures made of heavy - weight and light - weight
concrete without reinforcement prestress.
10. TCVN 5574:2018, Thiết kế kết cấu bê tông và bê tông cốt thép.
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 99
 XÂY DỰNG
VẤN ĐỀ HÔM
THẾ GIỚI
NAY

RESOURCE ROWS
DỰ ÁN NHÀ Ở
XÂY DỰNG BẰNG VẬT LIỆU TÁI CHẾ VÀ TÁI SỬ DỤNG
Nguyễn Linh

Dự án Resource Rows thành mới. Những tấm panen được chế án chỉ là một phiên bản có trật tự hơn
Ørestad Syd là một khu vực phát tạo từ những mảng tường gạch cũ đã của những gì có thể nhìn thấy trong
triển mới ở Copenhagen. Khi mọi người được hoàn thiện bằng vữa, tạo thành nhiều bức tường cũ, thường được tạo
rời khỏi khu vực nông thôn và hướng một tác phẩm chắp vá màu sắc đẹp thành từ một lớp đá và gạch tái sử dụng
tới các thành phố, chúng ta chứng kiến như tranh vẽ với kết cấu gần như đan đa dạng. Ở đây, các khối gạch xây hình
sự mở rộng của các khu định cư đô xen, do một số mảng có gạch chạy dọc. vuông lớn được cắt để tạo thành các
thị. Những ngôi nhà nông thôn bị bỏ Những viên gạch thực sự được lấy từ các tấm, sau đó cố định chúng vào khung
hoang thường bị phá bỏ, dẫn đến lãng tòa nhà khác nhau, bao gồm Nhà máy thép hoặc xếp chúng vào một lớp bê
phí một lượng lớn vật liệu. Dự án nhà Carlsberg, Trường học SteinerLendager tông lót mỏng. Khi đặt chúng lại với
ở Resource Rows, được xây dựng phần và một số nơi khác. Tái chế vật liệu xây nhau thành một sản phẩmgần như dệt
lớn từ vật liệu xây dựng tái chế. Trong dựng, một lần nữa, không có gì mới. kim. Sự xuất hiện bàn cờ ngẫu nhiên
đó, bố trí xung quanh một khoảng Các tấm gạch được sử dụng trong dự của các tấm gạch mang lại cho nó một
sân rộng là hai dãy nhà bậc thang ba
tầng được bao bọc bởi hai khu chung
cư năm tầng. Có một sân chung và
cảnh quan trên mái nhà, bao gồm
một số nhà kính. Các mảng xanh của
quận trước đây không có người ở được
định hình lại thành các mảng xanh
của không gian chung của khu định
cư. Dự án nằm ở ngoại ô Copenhagen
và là một phần của Ørestad Syd, một
khu vực phát triển rộng lớn đang hình
thành, được quy hoạch tổng thể cho
tối đa 10.000 người sinh sống.
Ở đây, ý tưởng kiến trúc cốt lõi thúc Cây cầu thép trải dài theo một góc xuyên qua sân nối hai sân thượng
đẩy dự án là tái chế các tòa nhà cũ song song từ mái này sang mái khác cũng được tái chế

100 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 XÂY DỰNG
VẤN ĐỀ HÔM
THẾ GIỚI
NAY
cái nhìn sinh động ngay lập tức, mang
lại sự ấm áp bên cạnh sự lặp lại hơi
buồn tẻ của các cửa sổ tiêu chuẩn, được
sản xuất mới nhưng sử dụng khung gỗ
tái chế. Điều này đã tạo nên sự thống
nhất một cách đáng ngạc nhiên trên
mặt tiền ngôi nhà.
Còn nhiều yếu tố xây dựng khác
ngoài các tấm mô-đun gạch đã được
sản xuất từ vật liệu tái chế, bao gồm
tất cả gỗ bên ngoài cho khung cửa
sổ, trên sân thượng và sàn nhà. Đó là
gỗ thải từ các thùng được sử dụng để
vận chuyển các bộ phận bê tông đúc
sẵn cho việc mở rộng Tàu điện ngầm
Copenhagen. Gỗ đã được áp dụng một
kỹ thuật cũ của Nhật Bản, đốt cháy bề
mặt bằng lửa để ngâm tẩm. Bên trong,
tất cả các sàn nhà đều được làm từ gỗ
thừa và gỗ thải từ Dineson, công ty sản
xuất ván sàn cao cấp, là loại gỗ lẽ ra đã
bị đốt cháy. Trong khi đó, trên không
gian mái nhà chung, một loạt căn lều,
được sử dụng để trồng rau và trái cây
hoặc chỉ để thư giãn, được làm bằng
kính tái chế. Ngay cả cây cầu thép trải
dài theo một góc xuyên qua sân nối hai
sân thượng song song từ mái này sang
mái khác cũng được tái chế, lấy từ một
giàn mái không sử dụng được thiết kế
cho một nhà kho khổng lồ.
Bằng cách tái sử dụng gỗ phế thải
và các bức tường từ các tòa nhà bỏ
hoang làm các yếu tố mặt tiền mới, dự
án đã giảm thiểu được lượng CO2 thải
ra và tiết kiệm được vật liệu nguyên
chất, đồng thời có được một tòa
nhà mới với lịch sử và nét đặc trưng.
Những câu chuyện vốn có này cũng
như những tài liệu tham khảo được
chia sẻ, gắn kết những người thuê
nhà lại gần nhau hơn. Các không gian
sống cũng được sắp xếp theo quy ước
không gian chung mang lại tiềm năng
gắn kết các cư dân trong cộng đồng,
sân trong được lót một phần bằng các
tấm ốp thép tái chế có màu caramel,
các luống trồng trọt được nâng cao
ở giữa. Ở phía trên, các dãy nhà kính
trong không gian mái nhà chung tạo
ra cảm giác cộng đồng ngay lập tức.
Các dãy nhà kính trong không gian mái nhà chung tạo ra cảm giác
cộng đồng ngay lập tức
Các căn hộ trong kế hoạch này, tất
cả đều cho thuê và không bán, Theo giai
thoại, có vẻ như lịch sử và tính chất 'cổ
điển' của các yếu tố xây dựng khối nhà
đã gia tăng giá trị cho cư dân. Khả năng
mở rộng dự án này sẽ được tăng cường
hơn nữa trong một 'làng sinh thái' rộng
hơn nhiều 35.000m2 gồm 400 ngôi nhà
mới mà Tập đoàn Lendager đang phát
triển cùng với Årstiderne Arkitekter,
cũng ở Ørestad Syd, được đặt tên là
“Làng UN17”, nó được thiết kế để giải
quyết các Mục tiêu Phát triển Bền vững
của Liên Hợp Quốc.
Có thể nói, dự án đã giải quyết các
thách thức liên quan đến khí hậu, khan
hiếm tài nguyên, chất thải, cộng đồng
và đô thị hóa. Mục tiêu là góp phần
giảm lượng khí thải CO2 và tiêu thụ vật
liệu của ngành và cuối cùng là góp phần
cho việc tái tạo xây dựng. Quá trình đổi
mới vật liệu cũng thú vị như kiến trúc và
đã hồi sinh kiến trúc sư trong một vai trò
tương tự như các nhà khoa học lịch sử.
Đây chính là sự khám phá cách các
thành phố trong tương lai có thể tận
dụng tốt nhất mọi nguồn lực sẵn có khi
mà thu hoạch vật liệu từ các tòa nhà
cũ là tương lai của tòa nhà mới. Cách
suy nghĩ này có tiềm năng to lớn để tạo
ra giá trị kinh tế, môi trường và xã hội.
Dự án đã chứng minh quan điểm rằng
tất cả các vật liệu, tòa nhà, thành phố
và con người đều là những tài nguyên
luôn duy trì giá trị.
Có một đặc điểm là kế hoạch này
vẫn sử dụng rất nhiều bê tông, đặc
Số 86+87.2023
biệt là trong bãi đậu xe ở tầng hầm,
một yêu cầu của chính quyền đô thị để
giảm thiểu ô tô trên đường phố, cũng
như trong cấu trúc lớp vỏ kép của các
khối căn hộ. Tuy nhiên, đối với cấu trúc
của những ngôi nhà bậc thang, lớp
vỏ ngoài của tấm gạch được gắn vào
khung gỗ bên trong và đối với các dự
án trong tương lai, các mô-đun của tấm
gạch đang được phát triển hơn nữa để
loại bỏ tất cả bê tông và sẽ chỉ sử dụng
các thiết bị cố định cơ học.
Tương lai của xây dựng
Công ty kiến trúc đã thiết kế tòa nhà,
là một trong những công ty đi đầu trong
việc áp dụng các nguyên tắc của nền
kinh tế tuần hoàn vào xây dựng. Người
sáng lập công ty Anders Lendager mô
tả quá trình này là 'thu hoạch' vật liệu từ
các tòa nhà cũ. Ông coi đó là tương lai
của công trình xây dựng mới, một cách
cắt giảm ngay lập tức và ồ ạt lượng khí
thải CO2 từ quá trình xây dựng, phương
án tái sử dụng phổ biến nhất ở Vương
quốc Anh. Lendager là người đặc biệt
chỉ trích mô hình ngành xây dựng hiện
tại: Sử dụng vật liệu nguyên chất với
tốc độ chóng mặt. Đó là một hướng đi
không chỉ hướng tới biến đổi khí hậu
mà còn hướng tới việc không có đủ vật
liệu xây dựng.
Chính sự tái tham gia này với tư
cách là nhà thiết kế với việc tìm nguồn
cung ứng và kiểm soát vật liệu mà
Lendager coi là tương lai của xây dựng
và của kiến trúc. Ông đã tự hỏi mình
câu hỏi “làm thế nào để tạo ra kiến trúc
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 101
 XÂY DỰNG
VẤN ĐỀ HÔM
THẾ GIỚI
NAY
Việc sử dụng các nguồn tài nguyên hiện có có tác động trực tiếp tích cực
đến môi trường
bền vững” và ông nhận ra rằng khía
cạnh quan trọng nhất là kinh tế. “Chi
phí là một yếu tố quan trọng trong
xây dựng vì chi phí thể hiện rủi ro cho
khách hàng. Bất cứ điều gì mới và khác
biệt về một dự án xây dựng đều làm
tăng thêm chi phí và thường bị loại bỏ.
Tính bền vững luôn là một yếu tố gia
tăng chi phí. Không quan trọng thiết
kế tốt như thế nào; nó sẽ không bao
giờ là một phần của phương trình hoặc
giải pháp trừ khi nó trở nên trung hòa
về chi phí, rẻ hơn hoặc tăng thêm giá
trị cho dự án ngay từ ngày đầu tiên…”
Lendager nhận ra rằng chỉ bằng cách
“hiện thực hóa các giải pháp trên quy
mô lớn”, thì chi phí của các sản phẩm
xây dựng mới, tái chế mới có thể được
hạ xuống để cạnh tranh với các giải
pháp bán sẵn hiện có. “Nếu bạn muốn
tạo ra một nền kinh tế bền vững tuần
hoàn thực sự và giảm lượng carbon,
bạn phải làm cho nó trung hòa về chi
phí và sau đó tạo ra giá trị kiến trúc.”
102 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
Câu hỏi hóc búa là những sản phẩm
tái chế này theo cách nói của ông,
là cần thiết để “lấp đầy những mảnh
còn thiếu trong vòng tròn” của nền
kinh tế tuần hoàn trong xây dựng, lại
là những sản phẩm không ai sẵn sàng
chấp nhận rủi ro để phát triển. Vì vậy,
Lendager bắt đầu tạo ra những “mảnh
ghép còn thiếu”, nghiên cứu và tìm
nguồn cung ứng vật liệu tái chế, thiết
kế nguyên mẫu và tìm kiếm đối tác để
sản xuất các sản phẩm xây dựng mới từ
cũ. Do đó, ông đã chấp nhận rủi ro với
tư cách là kiến trúc sư, hoặc ít nhất là
giảm thiểu rủi ro cho khách hàng.
Các sản phẩm từ ván lợp mặt tiền
và gạch trần cách âm làm từ nhựa
phế thải được thu gom từ nhà máy
Carlsberg, đến các bộ phận nhà bếp
bằng gỗ thiết kế riêng được chế tạo
với sự cộng tác của nhà sản xuất Đan
Mạch Reform, đến bê tông tái chế. Loại
thứ hai đã được sử dụng trong dự án
Upcycle Lofts của thực tiễn, cũng ở
Ørestad Syd, đã sử dụng bê tông phế
thải nghiền nát từ việc mở rộng Tàu
điện ngầm Copenhagen làm cốt liệu
trong hỗn hợp bê tông kết cấu của nó.
Lendager nói: “Mọi người phải trả tiền
để xử lý nhiều vật liệu phế thải này, vì
vậy họ trả tiền cho chúng tôi để thu
gom và tái sử dụng chúng”. Các vật
liệu đã được các kiến trúc sư thu hoạch
và đưa vào sản xuất. Công ty đã phát
triển các phương pháp để nhân rộng
việc tái sử dụng các nguồn tài nguyên
chưa được khai thác trong “chất thải
xây dựng” để xây dựng những ngôi nhà
mới, sử dụng các vật liệu bền vững,
không độc hại và được chứng nhận.
Kết quả cho thấy việc sử dụng các
nguồn tài nguyên hiện có có tác động
trực tiếp tích cực đến môi trường.
Đối với một kế hoạch trước đó, dự
án Pelican Self Storage, Lendager đã
đúc bê tông kết cấu của nó bằng cách
sử dụng chất thải phá hủy nghiền
nát của tòa nhà trước đây trên cùng
địa điểm. “Nó giống như một vụ thu
hoạch nguyên liệu tại địa phương. Mọi
thứ bạn cần để tạo ra tòa nhà đều ở
ngay đó,” ông nói. Chính sự tái tham
gia này của nhà thiết kế với việc tìm
nguồn cung ứng và kiểm soát vật liệu
mà Lendager coi là tương lai của xây
dựng và của kiến trúc. Mô hình này có
thể được nhân rộng ở Anh? Không còn
nghi ngờ gì nữa, mặc dù rõ ràng nó cần
một tinh thần kinh doanh từ phía các
kiến trúc sư và nhà phát triển sẵn sàng
chấp nhận rủi ro. Trong hành trình này,
quy trình thú vị hơn kiến trúc. Nếu
được áp dụng ở Vương quốc Anh, việc
tái chế như thế này có thể châm ngòi
cho sự thay đổi văn hóa và cắt giảm
đáng kể lượng khí thải carbon của
công trình xây dựng mới.
Tài liệu tham khảo:
-https://www.architectsjournal.
co.uk/buildings/old-into-new-recycled-
bricks-form-facade-of-copenhagen-
housing-project
- h t t p s : / / w w w. m i e s a rc h . c o m /
work/4305
 TIẾNG
VẤN ĐỀANH
HÔMCNNAY
XÂY DỰNG

NÂNG CAO KỸ NĂNG VIẾT TIẾNG ANH

CHO CÁN BỘ CÔNG CHỨC VIÊN CHỨC BỘ XÂY DỰNG

Ths. Vũ Thị Thanh Hương* THEO ĐỀ ÁN 1659

Mở đầu:
Triển khai thực hiện Quyết định số
1332/QĐ-BXD ngày 13/10/2020 của Bộ trưởng
Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch thực
hiện Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày
19/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Đề án “Chương trình quốc gia về
học tập ngoại ngữ cho cán bộ, công chức,
viên chức giai đoạn 2019 - 2030” (Gọi tắt
là Đề án 1659). Mục tiêu của Đề án là đào
tạo được đội ngũ cán bộ, công chức, viên
chức có khả năng sử dụng ngoại ngữ
thành thạo trong công việc và làm việc
trong môi trường quốc tế. triển khai các khoá đào tạo tiếng Anh được với đối tác bằng tiếng Anh. Tuy
Để nâng cao được trình độ tiếng theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc nhiên, kỹ năng viết tiếng Anh còn chưa
Anh cho cán bộ, công chức, viên chức dùng cho Việt Nam. Các khoá đào tạo được như mong muốn. Do vậy, bài viết
Bộ Xây dựng, giai đoạn từ năm 2010 - bồi dưỡng tiếng Anh gần đây chủ yếu này tập trung vào nâng cao kỹ năng
2020, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng tập trung vào kỹ năng giao tiếp, tăng viết tiếng Anh cho cán bộ, công chức,
và đô thị đã tổ chức nhiều khoá đào tạo cường kỹ năng nghe, nói cho học viên. viên chức Bộ Xây dựng theo các tiêu
bồi dưỡng tiếng Anh theo Khung Tham Thông qua các lớp học này, trình độ chí của Đề án 1659. Trong khuôn khổ
chiếu Châu Âu và bồi dưỡng tiếng Anh giao tiếp bằng tiếng Anh của học viên của bài viết này, tác giả gợi ý một số
chuyên ngành Xây dựng phục vụ nhu đã được cải thiện đáng kể. Học viên có giải pháp nâng cao kỹ năng Viết tiếng
cầu công việc. Từ năm 2020 cho đến thể đọc được tài liệu, giao tiếp được với Anh cho học viên theo tiêu chí kỹ năng
nay, theo Đề án 1659, Học viện đã người nước ngoài và trực tiếp làm việc viết bậc 2 (A2), bậc 3 (B1) và bậc 4 (B2).

*VT Viện Đào tạo và HT Quốc tế- AMC

Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 103

 TIẾNG
VẤN ĐỀANH
HÔMCNNAY
XÂY DỰNG

Theo Thông tư số 01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 về việc lẫn các thì ngữ pháp, cấu trúc động
Ban hành khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, các tiêu chí của từ và cách kết hợp các thì cho đúng
kỹ năng Viết cần đạt được: v.v… đòi hỏi mất nhiều công sức và
thời gian để luyện tập. Bên cạnh đó,
việc hiểu và áp dụng các chiến lược,
thủ thuật khi thực hành viết cũng là
những khó khăn không nhỏ của học
viên. Học viên gặp khó khăn khi diễn
đạt ý tưởng. Họ chưa có kỹ năng sắp
xếp ý tưởng một cách logic và hợp
lý. Do vậy bài viết thường lủng củng,
không “mượt” và hiệu quả của bài
viết chưa cao.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

KỸ NĂNG VIẾT CHO HỌC VIÊN
1. Nâng cao vốn từ vựng
Để viết được một bài luận tiếng
Anh thì người học cần có vốn từ vựng
nhất định. Do đó, nâng cao vốn từ
vựng là điều kiện tiên quyết giúp học
viên đạt được mục tiêu học tập của
mình. Từ vựng luôn có rất nhiều nên
Thực tế cho thấy, để đạt được kỹ năng Viết theo đúng tiêu chí của Đề án đòi hỏi học viên nên học và ôn luyện
1659 học viên cần phải nỗ lực không ngừng. Trong quá trình học tập bất cứ hàng ngày. Học viên học từ vựng
một ngôn ngữ nào, kỹ năng Viết thường là kỹ năng được học sau các kỹ năng bằng nhiều cách. Một trong cách
Nghe, Nói, Đọc và đây cũng là kỹ năng khó nhất đối với người học. Học viên học từ vựng hiệu quả là đọc các câu
thường gặp khó khăn và mắc nhiều lỗi khi viết bài luận. Việc khắc phục trở chuyện ngắn bằng tiếng Anh từ mức
ngại này đòi hỏi cần phải có thời gian và sự luyện tập kiên trì của cả giảng độ cơ bản đến nâng cao. Qua đó học
viên và học viên. viên không những nâng cao được
Trong quá trình giảng dạy, giảng viên nhận thấy học viên dường như thích vốn từ vựng mà còn lĩnh hội được
học ngữ pháp và từ vựng. Tuy nhiên, việc vận dụng được kiến thức ngữ pháp văn phong viết hay hơn hơn, hiệu
và sử dụng được từ vựng trong bài viết còn nhiều khó khăn. Học viên hay nhầm quả hơn.
2. Cải thiện khả năng ngữ pháp
Việc sử dụng ngữ pháp chính xác
sẽ giúp nâng tầm giá trị bài viết lên
rất nhiều. Học viên cần trau dồi kiến
thức về ngữ pháp tiếng Anh từ cơ bản
đến nâng cao. Một số bộ sách ngữ
pháp hữu ích nên tham khảo như:
Bộ sách học ngữ pháp English
Grammar in Use
Tác giả: Raymond Murphy; Nhà
Xuất bản Cambridge
Đây là bộ sách ngữ pháp được
đánh giá là hay nhất mọi thời đại,
phù hợp với mọi đối tượng. Nội dung
của sách bao gồm 145 danh mục ngữ
pháp được trình bày khoa học và dễ
học. Với mỗi điểm ngữ pháp, 1 bên
Học viên thường gặp khó khăn và mắc nhiều lỗi khi viết bài luận sách sẽ cung cấp những kiến thức lý

104 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ

 TIẾNG
VẤN ĐỀANH
HÔMCNNAY
XÂY DỰNG
Viết các câu đơn giản như viết trên tờ giấy note, viết status, nhật ký
bằng tiếng Anh
thuyết, 1 bên sẽ là bài tập vận dụng
để người học hiểu cách sử dụng thực
tế của chúng.
Bộ sách ngữ pháp Oxford English
Grammar
Tác giả: Sidney Greenbaum; Nhà
xuất bản Oxford
Oxford English Grammar từ
trường Đại học Oxford là sách học
ngữ pháp tiếng Anh được nhiều học
viên tin dùng nhất ở khắp nơi trên
thế giới (the world”s most trusted
reference books). Nhờ được biên
soạn bởi nhà xuất bản có tiếng nên
nội dung của cuốn sách đảm bảo
chuẩn xác và uy tín. Bộ sách ngữ
pháp này sẽ hệ thống lại những chủ
đề ngữ pháp cơ bản và đưa ra những
ví dụ cụ thể giúp học viên dễ dàng
trong học tập và ôn luyện.
Bộ sách A practical English
Grammar
Tác giả: A.J. Thomson. A.V. Martinet;
Nhà xuất bản Oxford
Bộ sách bao gồm một quyển
ngữ pháp và 2 quyển bài tập có lời
giải đi kèm, có 100 bài tập sắp xếp
theo trình độ dễ, trung bình, khó.
Nội dung được tổ chức mạch lạc,
dễ dàng tra cứu chủ đề ngữ pháp.
Bộ sách này phù hợp cho học viên
học tập và nghiên cứu hiệu quả,
giúp cải thiện từ trình độ từ trung
cấp (Intermediate) tới nâng cao
(Advanced). Đây còn là tài liệu tham
khảo hữu ích dùng trong các khoá
luyện viết, thực hành ngữ pháp
Tiếng Anh.
3. Luyện viết các câu ngắn, đơn
giản trước
Hàng ngày, chúng ta cố gắng viết
các câu đơn giản như viết trên tờ
giấy note, viết status, nhật ký bằng
tiếng Anh v.v… Điều này sẽ hình
thành thói quen viết bằng tiếng Anh
của chúng ta.
4. Luyện Viết tiếng Anh theo
từng bước
a. Xác định mục đích bài viết
Mỗi bài viết đều có mục đích
riêng nên cần xác định mục tiêu
trước khi viết: Viết vì mục đích gì?
Điều cần trình bày trong bài viết là
gì? Mục tiêu muốn hướng tới người
đọc là gì?
b. Xây dựng dàn ý cho bài viết
Khi học viên đã làm quen được với
việc viết tiếng Anh thì hãy xây dựng
một dàn ý khoa học cho những bài
viết tiếp theo. Giảng viên hướng dẫn
học viên lập dàn ý khi viết bài luận
bằng tiếng Anh, phác hoạ sơ lược
Số 86+87.2023
những nội dung dự định sẽ viết. Học
viên đưa ra các ý chính và quan trọng
nhất cần phải có. Tiếp đó, bổ sung
thêm các ý phụ, luận cứ trong bài.
Việc này sẽ giúp bài viết không bị lạc
đề. Thông thường trong một bài viết
sẽ gồm 3 phần cơ bản sau:
Mở bài: Giới thiệu, dẫn dắt đến
chủ đề cần viết
Thân bài: Diễn giải, củng cố cho
các luận điểm trong bài. Phần này có
thể gồm 1 hoặc nhiều đoạn văn tùy
theo nội dung của bài viết hướng tới.
Kết luận: Nhắc lại và tổng kết luận
điểm trong bài.
Sau khi đưa ra được dàn ý của
bài viết, học viên cần xác định được
cấu trúc ngữ pháp để viết bài. Cấu
trúc ngữ pháp được coi là khung
xương của bài viết. Học viên nên dựa
theo dàn ý để xác định cấu trúc ngữ
pháp cho toàn bài. Mỗi chủ đề nên
có những cấu trúc và cách trình bày
khác nhau. Như vậy, sẽ giúp bài viết
của có được ấn tượng sâu sắc nhất
với người đọc.
Học viên nên viết thẳng vào vấn
đề đã đưa ra, không nên dài dòng, lan
man về những điều không liên quan
bởi nó sẽ làm cho bài viết có nhiều
lỗi hơn. Nếu ngữ pháp và từ vựng của
học viên chưa tốt nhất thì học viên
nên viết đơn giản, rõ ràng, biểu đạt
được rõ ý. Không nên tự dùng những
cấu trúc quá khó bởi nó sẽ làm mất
nhiều thời gian để suy nghĩ và chỉnh
sửa; đặc biệt là tạo thêm nhiều lỗi sai
trong bài.
c. Xem và chỉnh sửa lại
Sau khi viết xong, hãy xem lại toàn
bộ nội dung trong bài một lần nữa và
chỉnh sửa cho phù hợp nhất.
Một số website giúp cải thiện kỹ
năng viết tiếng Anh hiệu quả:
1.Grammarly
Đây là trang web double-check
(kiểm tra 2 lần). Nó sẽ kiểm tra và
tổng hợp lại những lỗi người học
thường gặp nhất trong bài. Trang
web này sẽ hỗ trợ hầu hết mọi chủ
XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 105
 TIẾNG
VẤN ĐỀANH
HÔMCNNAY
XÂY DỰNG
đề bài viết phổ biến như CV; đơn xin
việc; y học; tài liệu kỹ thuật v.v…
2. Readability-Score.com
Trang web này dùng để kiểm
tra cấu trúc ngữ pháp phức tạp
và sửa lỗi sai. Điều này giúp bài
viết của chúng ta trở nên dễ hiểu,
mạch lạc, đa dạng về ngôn từ và
cấu trúc câu. Tuy nhiên, không nên
lạm dụng công cụ này nhiều, tránh
tư duy và viết bằng tiếng Việt, sau
đó dịch sang tiếng Anh.
3. Writeandimprove
Đây là trang web của Cambridge
chuyên sửa các lỗi về viết (writing).
Học viên chỉ cần nhấp vào 1 topic
có sẵn của page, hoàn thành bài
và bấm nút nộp bài, trong vài phút
máy sẽ kiểm tra và đưa ra cấp độ
(level) đề nghị từ bậc 1-6(A1 – C2),
những câu viết đúng và những câu
cần cải thiện. Đây là công cụ quá
tuyệt vời để kiểm tra lại những gì
mình viết.
4. Englishforums
Giám khảo ở đây đều là người
bản xứ nên họ sửa bài rất nhanh.
Ngoài ra, họ cũng rất nhiệt tình và
giải đáp tường tận cho chúng ta
nếu có thắc mắc về bài viết. Tuy
nhiên, họ chỉ sửa đúng theo thói
Học viên nên dựa theo dàn ý để xác định cấu trúc ngữ pháp cho toàn bài
106 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
quen và ngữ pháp của người bản xứ
thôi, nếu bạn muốn được chỉnh sửa
chuyên sâu thì nên thêm chủ đề.
KẾT LUẬN
Để giúp cho việc học tập kỹ năng
Viết hiệu quả, bài viết trên đã đưa
ra tiêu chí theo Đề án 1659 và gợi ý
một số giải pháp nâng cao kỹ năng
Viết hiệu quả cho học viên. Cùng
với sự nỗ lực của cả giảng viên và
học viên, kỹ năng viết nói riêng và
các kỹ năng ngôn ngữ nói chung sẽ
được cải thiện, tạo sự chuyển biến
về mặt chất lượng, hiệu quả đào
tạo tiếng Anh đáp ứng nguồn nhân
lực chất lượng cao trong thời kỳ hội
nhập và toàn cầu hóa.
Tài liệu tham khảo:
1. Công văn số 3767/BXD-TCCB
gửi Bộ Nội vụ ngày 05 tháng 8 năm
2020 về việc triển khai Quyết định
số 1659/QĐ-TTg ngày 19/11/2019
của Thủ tướng chính phủ và đề xuất
kinh phí thực hiện
2. Quyết định 1332/QĐ-BXD ngày
13/10/2020 của Bộ xây dựng về việc
Ban hành kế hoạch của Bộ Xây dựng
thực hiện Quyết định số 1659/QĐ-
TTg ngày 19/11/2019 của Thủ tướng
chính phủ phê duyệt Đề án“Chương
trình quốc gia về học tập ngoại ngữ
cho cán bộ, công chức, viên chức
giai đoạn 2019-2030”;
3. Quyết định số 1659/QĐ-TTg
ngày 19/11/2019 của Thủ tướng
chính phủ phê duyệt Đề án“ Chương
trình quốc gia về học tập ngoại ngữ
cho cán bộ, công chức, viên chức
giai đoạn 2019-2030”;
4.Quyết định số 729/QĐ-BGDĐT
ngày 11 tháng 3 năm 2015 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về
định dạng đề thi đánh giá năng lực
sử dụng tiếng Anh từ từ bậc 3 đến
bậc 5 theo Khung năng lực ngoại
ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
5. Quyết định số 1400/QĐ-TTg
ngày 30 tháng 9 năm 2008 của Thủ
tướng Chính phủ về việc phê duyệt
Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong
hệ thống giáo dục quốc dân giai
đoạn 2008 – 2020".
6. Quyết định số 826/QĐ-BXD
ngày 20/6/2018 của Bộ trưởng Bộ
Xây dựng về việc Ban hành Quy
định tiêu chuẩn chức danh lãnh
đạo, quản lý của các đơn vị hành
chính và đơn vị sự nghiệp công lập
thuộc Bộ Xây dựng.
7. Thông tư số 05/2012/TT-
BGDĐT ngày 15/02/2012 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo về việc sửa đổi, bổ
sung một số điều của Quy chế đào
tạo trình độ tiến sĩ ban hành kèm
theo Thông tư số 10/2009/TT-BGDĐT
ngày 07/5/2009 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo, về trình độ
ngoại ngữ của nghiên cứu sinh
8. Thông tư số 11/2014/TT-BNV
ngày 09/10/2014 quy định chức
danh, mã số ngạch và tiêu chuẩn ng
hiệp vụ chuyên môn các ngạch công
chức chuyên ngành hành chính.
9. Thông tư số 01/2014/TT-
BGDĐT ngày 24/01/2014 về việc
Ban hành khung năng lực ngoại
ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
 TRẢI NGHIỆM
NHỮNG CÂU CHUYỆN NGẮN CÀNG BIẾT SỚM,
CÀNG DỄ THÀNH CÔNG & ĐƯỢC MỌI NGƯỜI QUÝ TRỌNG
CÂU CHUYỆN THỨ NHẤT
Trên đường về nhà, hai cha con nọ nhìn thấy một chiếc ô
tô rất sang trọng.
Người con nói với cha mình bằng giọng điệu khinh
thường: “Cha nhìn xem, những ai đi loại xe này chắc chắn
đều là những người trong đầu không có học vấn!”
Người cha bình thản trả lời: “Con trai, những ai nói lời này,
chắc chắn trong túi không có tiền!”
Bài học rút ra: Nhận định của bạn về một sự việc nào đó,
phản ánh thái độ thật bên trong của bạn.
CÂU CHUYỆN THỨ HAI
Sau bữa tối, mẹ và con gái cùng nhau rửa bát, còn cha
và con trai ngồi xem TV trong phòng khách. Bỗng nhiên có
âm thanh bát đĩa bị vỡ truyền ra từ nhà bếp, sau đó mọi thứ
chìm vào im lặng. Con trai nhìn cha mình và nói:
- Nhất định là mẹ làm vỡ rồi.
- Sao con biết?
- Không nghe thấy mẹ mắng.
Bài học rút ra: Chúng ta thường dùng các tiêu chuẩn
khác nhau để đánh giá bản thân và người khác, dẫn đến
nghiêm khắc với người khác, khoan dung cho chính mình.
CÂU CHUYỆN THỨ 3
Có hai nhóm du lịch đi đến Bán đảo Izu ở Nhật Bản, điều
kiện đường xá rất xấu vì có nhiều ổ gà ở khắp mọi nơi.
Hướng dẫn viên của nhóm 1 liên tục than phiền con
đường này y như một người nào đó bị rỗ mặt.
Còn hướng dẫn viên của nhóm 2 lại nói với khách du
lịch bằng giọng điệu đầy chất thơ: “Con đường mà hiện tại
chúng ta đang đi chính là đại lộ Izu vang danh với những
lúm đồng tiền duyên dáng.”
Bài học rút ra: Mặc dù cùng một kiểu tình huống, nhưng
suy nghĩ khác nhau sẽ tạo ra thái độ khác nhau. Suy nghĩ là
một điều vô cùng tuyệt vời, muốn đi về hướng bi quan hay
lạc quan, quyền quyết định thuộc về bạn.
CÂU CHUYỆN THỨ TƯ
Khi được hỏi về ước mơ sau này của mình, các em học
sinh lớp 3 của một ngôi trường nọ trả lời sau này lớn lên
muốn làm chú hề.
Giáo viên A quở trách: “Con người không có chí lớn, dạy
thế nào cũng không thành tài!”
Giáo viên B lại nói rằng: “Hy vọng sau này các em có thể
mang đến tiếng cười cho cả thế giới!”
Bài học rút ra: Bậc cha chú nên động viên con nhiều hơn
thay vì định nghĩa thành công trong một phạm vi chật hẹp.
CÂU CHUYỆN THỨ NĂM
Cậu bé hỏi cha mình: “Có phải cha mẹ luôn biết nhiều thứ
hơn con cái không ạ?”
Người cha trả lời: “Đương nhiên rồi con trai!”
“Đèn điện do ai phát minh vậy cha?”
“Edison.”
“Vậy cha của Edison tại sao không phát minh ra đèn điện ạ?”
Bài học rút ra: Vai vế chỉ là một chiếc hộp rỗng chưa qua
khảo nghiệm, đặc biệt là trong thời đại ngày nay.
CÂU CHUYỆN THỨ SÁU
Với một chiếc ổ khóa lớn và kiên cố, cho dù lấy một thanh
sắt và phải tốn rất nhiều công sức cũng không thể mở nó ra.
Nhưng khi có được chìa khóa, hình dáng mỏng manh ấy được
tra vào ổ, chỉ cần xoay nhẹ, chiếc khóa lớn liền được mở ra.
Bài học rút ra: Trái tim của mỗi người giống như cánh
cửa bị khóa chặt, bạn không thể mở nó bằng một thanh
sắt cho dù thanh sắt đó to lớn thế nào. Chỉ có sự quan tâm
chân thành, chúng ta mới có thể biến mình thành một
chiếc chìa khóa tinh tế đi vào trái tim của người khác.
Số 86+87.2023 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ 107
 HỎI ĐÁP
LĨNH VỰC ĐẤU THẦU XÂY DỰNG
Câu hỏi:
Công ty chúng tôi đã hết hạn Chứng
chỉ năng lực hoạt động xây dựng vào
tháng 9/2022 và đã tiến hành làm thủ tục
xin gia hạn và đã được Bộ Xây dựng chấp
thuận và có giấy hẹn. Đến thời điểm hiện
tại thì việc gia hạn vẫn chưa ra giấy Chứng
chỉ năng lực hoạt động xây dựng mới.
Vậy khi chúng tôi tham gia dự thầu thì
khi thương thảo vẫn chưa có giấy Chứng
chỉ năng lực hoạt động xây dựng mới thì
có được ký hợp đồng với chủ đầu tư và
cam kết cấp cho chủ đầu tư khi có bản
mới không? Hay sẽ bị loại do khi thương
thảo hợp đồng chưa có chứng chỉ năng
lực hoạt động xây dựng mới?
duythanh4099@gmail.com
Trả lời:
1. Điều kiện năng lực hoạt động
xây dựng của tổ chức, cá nhân hoạt
động đã được quy định tại Chương VIII
Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày
18/6/2014 (được sửa đổi, bổ sung tại Luật
số 62/2020/QH14 ngày 17/6/2020) và
Chương VI Nghị định số 15/2021/NĐ-CP
ngày 03/3/2021 của Chính phủ quy định
chi tiết một số nội dung về quản lý dự án
đầu tư xây dựng.
2. Việc lựa chọn nhà thầu, thương
thảo, ký hợp đồng sau khi trúng thầu thực
hiện theo các yêu cầu của hồ sơ mời thầu,
hồ sơ dự thầu và phù hợp với quy định
của pháp luật về đấu thầu và các quy định
pháp luật có liên quan.
GIA CÔNG HỆ KHUNG SÀN THAO TÁC
CHO BIỆN PHÁP THI CÔNG
Câu hỏi: Trường hợp sử dụng hệ
khung dàn, sàn đạo, sàn thao tác làm
biện pháp thi công thì khấu hao vật liệu
chính (thép hình, thép tấm, thép tròn)
được phân bổ vào công trình tương ứng
với thời gian sử dụng trong một tháng
bằng 1,5%. Khấu hao vật liệu chính cho
mỗi lần lắp dựng và tháo dỡ bằng 5%.
Tổng khấu hao vật liệu chính vào công
trình không vượt quá 70%. Tôi dùng mã
hiệu AI.11912 cho công tác gia công sàn
thao tác làm biện pháp thi công. Thời gian
thi công 3 tháng, tháo dỡ và lắp dựng 8
lần. Tôi tính khấu hao vật liệu chính như
sau: 3x1.5%+8x5%=44.5%, nhưng bên
108 HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ
CĐT lập là: 3x1.5%+7x5%=39.5%. Vì vậy
tôi muốn hỏi tôi phải tính tháo dỡ và lắp
dựng là 7 lần hay 8 lần.
mo.do@htm.com.vn
Trả lời:
Định mức cho công tác gia công hệ
sàn đạo, sàn thao tác quy định tại mã hiệu
AI.11912 Thông tư số 12/2021/TT-BXD
ngày 31/8/2021 của Bộ Xây dựng về việc
ban hành định mức xây dựng. Theo đó,
đã quy định rõ cho trường hợp sử dụng
hệ khung dàn, sàn đạo, sàn thao tác làm
biện pháp thi công, cụ thể khấu hao vật
liệu chính (thép hình, thép tấm, thép tròn)
được phân bổ vào công trình tương ứng
với thời gian sử dụng trong một tháng
bằng 1,5%; khấu hao vật liệu chính cho
mỗi lần lắp dựng và tháo dỡ bằng 5%;
tổng khấu hao vật liệu chính vào công
trình không vượt quá 70%.
CHI PHÍ TƯ VẤN THẨM ĐỊNH TRONG
ĐẤU THẦU
Câu hỏi:
Cơ quan tôi đang thực hiện báo cáo
quyết toán dự án hoàn thành công trình
xây dựng Trường THCS Lý Phong. Theo
đó, cơ quan tôi đề nghị được quyết toán
chi phí thuê tư vấn thẩm định hồ sơ mời
thầu và thẩm định kết quả lựa chọn nhà
thầu thi công xây lắp (chi phí thuê tư vấn
thẩm định hồ sơ mời thầu và thẩm định
kết quả lựa chọn nhà thầu thi công xây
lắp này đã được cấp có thẩm quyền phê
duyệt dự toán). Tuy nhiên, đơn vị thẩm tra
quyết toán không đồng ý và trả lời rằng
chi phí thuê tư vấn thẩm định hồ sơ mời
thầu và thẩm định kết quả lựa chọn nhà
thầu thi công xây lắp đã được tính vào chi
phí quản lý dự án. Xin hỏi cách quyết toán
như trên cho đúng quy định không?
tanthuyaihieu@gmail.com
Trả lời:
Việc áp dụng quy định pháp luật
tương ứng với thời điểm thực hiện của dự
án đầu tư. Đối với dự án đầu tư xây dựng
thực hiện theo Luật Xây dựng và các văn
bản hướng dẫn. Chi phí lập, thẩm định hồ
sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu thuộc
chi phí tư vấn trong tổng mức đầu tư. Việc
đấu thầu và lựa chọn nhà thầu thực hiện
theo quy định của Nghị định số 63/2014/
NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ về
quy định chi tiết thi hành một số điều của
Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu và các
quy định của pháp luật có liên quan.
XÁC ĐỊNH CHI PHÍ THẨM TRA THIẾT
KẾ VÀ THẨM TRA DỰ TOÁN DỰ ÁN ĐẦU
TƯ KHÔNG CÓ CHI PHÍ XÂY DỰNG
Câu hỏi:
Theo Thông tư số 16/2019/TT-BXD
ngày 26/12/2019 về hướng dẫn xác định
chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư
xây dựng nay được thay thế bởi Thông
tư số 12/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021
về định mức chi phí quản lý dự án và tư
vấn đầu tư xây dựng đều có quy định chi
phí thẩm tra thiết kế, thẩm tra dự toán
hay thẩm tra báo cáo kinh tế-kỹ thuật
đều được xác định theo tỷ lệ % (định
mức) nhân với chi phí xây dựng hoặc tối
thiểu là 2 triệu đồng.
Cơ quan tôi đang triển khai 1 dự án
có tổng mức đầu tư dưới 15 tỷ đồng (lập
báo cáo kinh tế-kỹ thuật), đặc thù dự
án này là mua sắm, lắp đặt, thí nghiệm
và hiệu chỉnh thiết bị, dự án không có
kết cấu chi phí phần xây dựng (dự toán
phần lắp đặt, thí nghiệm, hiệu chỉnh
thiết bị được lập trên cơ sở áp dụng các
bộ định mức hiện hành do cơ quan có
thẩm quyền ban hành).
Tôi xin hỏi, dự án nêu trên chi phí
thẩm tra thiết kế và dự toán có được xác
định theo giá trị tối thiểu là 2 triệu đồng
để tổ chức lựa chọn nhà thầu tư vấn thẩm
tra không? Hay giá trị thẩm tra bắt buộc
phải xác định theo chi phí xây dựng là 0
đồng (vì không có chi phí xây dựng)?
oanhdhtn90@gmail.com
Trả lời:
1. Đối với các dự án đầu tư xây dựng
sử dụng vốn đầu tư công, vốn Nhà nước
ngoài đầu tư công, dự án đầu tư theo
phương thức đối tác công tư (dự án PPP),
việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng
thực hiện theo quy định tại Nghị định
số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của
Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây
dựng và các Thông tư hướng dẫn.
2. Đối với dự án sử dụng vốn đầu tư
công không có cấu phần xây dựng thực
hiện theo quy định của Luật Đầu tư công
và các văn bản hướng dẫn có liên quan.