1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.So sánh chủ trương tập hợp lực lượng cách mạng của Cương lĩnh chính trị
(2-1930) và Luận cương chính trị (10-1930)
2.1 Nội dung
❖ Cương lĩnh chính trị đầu tiên (02/1930):

- Phương hướng chiến lược của cách mạng Việt Nam là: làm tư sản dân quyền cách
mạng và thổ địa cách mạng để đi tới Xã hội cộng sản.

- Các nhiệm vụ cách mạng Việt Nam:

+ Về chính trị: đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến; làm cho nước Nam
được hoàn toàn độc lập, dựng ra Chính phủ công nông binh, tổ chức quân đội công
nông.

+ Về kinh tế: tịch thu hết các thứ quốc trái; tịch thu toàn bộ sản nghiệp lớn (như công
nghiệp, vận tải, ngân hàng,...) của tư sản đế quốc chủ nghĩa Pháp để giao cho chính phủ
công nông binh quản lí; thâu hết toàn bộ ruộng đất của bọn đế quốc chủ nghĩa làm của
công chia cho dây cày nghèo, bỏ sưu thuế cho dân cày, mở mang công nghiệp và nông
nghiệp, thi hành luật ngày làm 8 giờ.

+ Về xã hội: dân chúng được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền... Phổ thông giáo dục
theo công nông hóa.

Những nhiệm vụ trên đây bao hàm cả nội dung dân tộc và dân chủ, chống đế quốc và
phong kiến, song, nổi lên hàng đầu là nhiệm vụ chống đế quốc giành độc lập dân tộc.
 2

- Xác định lực lượng cách mạng: Đảng phải thu phục cho được đại bộ phận dân cày
và phải dựa vào dân cày nghèo làm thổ địa cách mạng, đánh đổ bọn địa chủ và phong
kiến. Phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông,... Để kéo họ đi vào phe
vô sản giai cấp. Đối với phú nông, trung, tiểu địa chủ và tư sản An Nam mà chưa rõ mặt
phản cách mạng thì phải lợi dụng, ít lâu mới làm cho họ đứng trung lập.

- Phương pháp tiến hành cách mạng: cương lĩnh khẳng định phải bằng con đường bạo
lực cách mạng của quần chúng, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được thỏa hiệp.
Có sách lược đấu tranh cách mạng thích hợp để lôi kéo tiểu tư sản, trí thức, trung nông
về phía giai cấp vô sản, nhưng kiên quyết đánh đổ “bộ phận nào đã ra mặt phản cách
mạng”.

- Lãnh đạo: Giai cấp vô sản là lực lượng lãnh đạo Cách mạng Việt Nam. Đảng là đội
tiên phong của giai cấp vô sản, phải thu phục cho được đại bộ phận giai cấp mình, phải
làm cho giai cấp mình lãnh đạo được dân chúng. Trong khi liên lạc với các giai cấp,
phải rất cẩn thận, không khi nào vì nhượng bộ một chút lợi ích gì của công nông mà đi
vào con đường thỏa hiệp.

- Xác định tinh thần đoàn kết quốc tế: cách mạng Việt Nam là bộ phận của cách mạng
Thế giới. Phải thực hành liên lạc với các dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản thế giới,
nhất là giai cấp vô sản Pháp.

❖ Luận cương chính trị (10/1930):

- Xác định mâu thuẫn giai cấp diễn ra gay gắt giữa một bên là thợ thuyền, dân cày và
các phần tử lao khổ với một bên là địa chủ phong kiến và tư bản đế quốc.

- Phương hướng chiến lược: lúc đầu cách mạng Đông Dương là một cuộc “cách mạng
tư sản dân quyền”, có tính chất thổ địa và phản đế, “tư sản cách mạng dân quyền là thời
kì dự bị để làm xã hội cách mạng”, sau đó sẽ tiếp tục phát triển bỏ qua thời kỳ tư bản
mà tranh đấu thẳng lên con đường Xã hội chủ nghĩa.

- Nhiệm vụ cách mạng: đánh đổ bọn phong kiến, thực hành cách mạng ruộng đất triệt
để và đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập. Hai
 3

nhiệm vụ chiến lược này quan hệ khăng khít với nhau, trong đó, “vấn đề thổ địa là cốt
của cách mạng tư sản dân quyền” và là cơ sở để Đảng giành quyền lãnh đạo dân cày.

- Lực lượng cách mạng: Giai cấp vô sản và nông dân là hai động lực chính của cách
mạng tự sản dân quyền, trong đó giai cấp vô sản là động lực chính và mạnh.

- Phương pháp tiến hành cách mạng: Luận cương nêu rõ phải ra sức chuẩn bị cho quần
chúng về con đường “võ trang bạo động”. Đến lúc có tình thế cách mạng, “Đảng phải
lập tức lãnh đạo quần chúng để đánh đổ chánh phủ của địch nhân và giành lấy chánh
quyền cho công nông”. Võ trang bạo động để giành chính quyền là một nghệ thuật,
“phải tuân theo khuân phép nhà binh”.

- Lãnh đạo: Là Đảng Cộng sản Đông Dương. Luận cương cũng khẳng định: “Điều kiện
cốt yếu cho sự thắng lợi của cách mạng ở Đông Dương là cần phải có một Đảng Cộng
sản có một đường lối chánh trị đúng có kỷ luật tập trung, mật thiết liên lạc với quần
chúng, và từng trải tranh đấu mà trưởng thành”.

- Vị trí: Cách mạng Đông Dương là một bộ phận của cách mạng vô sản thế giới, vì thế,
giai cấp vô sản Đông Dương phải đoàn kết gắn bó với giai cấp vô sản thế giới, trước
hết là giai cấp vô sản Pháp, và phải mật thiết liên hệ với phong trào cách mạng ở các
nước thuộc địa và nửa thuộc địa.

2.2.So sánh
+ Giống nhau: đều lấy công nhân và nông dân làm gốc của cách mạng. Mà trong đó lực
lượng lãnh đạo là giai cấp công nhân.

+ Khác nhau:

Cương lĩnh chính trị đầu tiên (2/1930) Luận cương chính trị (10/1930)
Đảng phải thu phục cho được đại bộ phận Giai cấp vô sản và nông dân là hai động
dân cày và phải dựa vào dân cày nghèo lực chính của cách mạng tự sản dân
làm thổ địa cách mạng, đánh đổ bọn địa quyền, trong đó giai cấp vô sản là động
chủ và phong kiến. Phải hết sức liên lạc lực chính và mạnh.
với tiểu tư sản, trí thức, trung nông,... Để
kéo họ đi vào phe vô sản giai cấp. Đối với
 4

phú nông, trung, tiểu địa chủ và tư sản An  Chỉ đề cập tới hai giai cấp công và
nông dân, còn hạn hẹp trong việc
Nam mà chưa rõ mặt phản cách mạng thì
tập trung lực lượng
phải lợi dụng, ít lâu mới làm cho họ đứng
trung lập.
 Tập hợp được đông đảo quần
chúng nhân dân
+ Nguyên nhân: chủ yếu của những hạn chế đó là do Luận cương chính trị chưa tìm ra
và nắm vững những đặc điểm của xã hội thuộc địa, nửa phong kiến và do nhận thức
giáo điều, máy móc về vấn đề dân tộc và giai cấp trong cách mạng ở thuộc địa, lại chịu
ảnh hưởng trực tiếp tư tưởng tả khuynh, nhấn mạnh một chiều đấu tranh giai cấp.

3.Nhận xét, đánh giá chủ trương tập hợp LLCM của Cương lĩnh chính trị
(2-1930) và Luận cương chính trị (10-1930)
3.1.Nhận xét, đánh giá
❖ Cương lĩnh chính trị đầu tiên (2-1930)

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã mở ra thời kỳ mới
cho cách mạng Việt Nam - thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc tiến lên chủ nghĩa
xã hội.

Cương lĩnh thể hiện sự vận dụng khéo léo, đúng đắn và sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin
vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước và chủ
nghĩa quốc tế vô sản. Giữa tư tưởng của chủ nghĩa cộng sản và thực tiễn cách mạng
Việt Nam. Phản ánh đầy đủ, súc tích các luận điểm cơ bản của cách mạng Việt Nam.
Nó phù hợp với xu thế phát triển của thời đại mới, đáp ứng yêu cầu khách quan của lịch
sử.

Trong đó, thể hiện bản lĩnh chính trị độc lập, tự chủ sáng tạo trong việc đánh giá đặc
điểm, tính chất xã hội thuộc địa nửa phong kiến. Cương lĩnh chỉ rõ những mâu thuẫn
cơ bản và chủ yếu của dân tộc Việt Nam lúc đó (chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản nhất là mâu
thuẫn dân tộc và đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu). Giương cao ngọn cờ
độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
 5

Đồng thời đánh giá đúng đắn, sát thực vai trò và thái độ của các lực lượng đối với cách
mạng. Thành lập mặt trận dân tộc thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng trên cơ sở liên
minh công nông tri thức. Những văn kiện dù vắn tắt nhưng phản ánh vấn đề cơ bản
trước mắt và lâu dài cho cách mạng Việt Nam.

Đưa cách mạng Việt Nam sang một trang sử mới. Như vậy, cương lĩnh chính trị đầu
tiên của Đảng là cương lĩnh cách mạng giải phóng dân tộc đúng đắn và sáng tạo. Nhuần
nhuyễn về quan điểm giai cấp. Thấm đượm tính dân tộc và tính nhân văn với tư tưởng
cốt lõi là “Độc lập - Tự do” cho dân tộc.

❖ Luận cương chính trị (10-1930)

Luận cương chính trị tháng 10-1930 ra đời đã xác định nhiều vấn đề cơ bản về chiến
lược cách mạng. Về cơ bản thống nhất với nội dung của Chính cương vắn tắt, sách lược
vắn tắt của Hội nghị thành lập Đảng tháng 2-1930. Tuy nhiên, do nhận thức và bối cảnh
thực tiễn khác nhau, Luận cương không vạch rõ được mâu thuẫn chủ yếu của của xã hội
Việt Nam thuộc địa là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam và đế quốc Pháp xâm lược, từ
đó không đặt nhiệm vụ chống đế quốc lên hàng đầu, không đề ra được một chiến lược
liên minh dân tộc và giai cấp rộng rãi trong cuộc đấu tranh chống đế quốc xâm lược và
tay sai.

❖ Kết luận

Nhìn chung, Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng đúng đắn và hoàn thiện hơn so
với Luận cương. Nguyễn Ái Quốc có cái nhìn liền mạch hơn khi chỉ rõ được mâu thuẫn
cấp thiết nhất và đã thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tính dân tộc, tính giai cấp
và tính nhân văn. Còn Trần Phú tuy khởi thảo chi tiết hơn nhưng chỉ tập trung vào vấn
đề giai cấp. Cả hai văn kiện tuy có nhiều điểm khác biệt, song, đều đóng vai trò rất lớn.
Đó là sự chuẩn bị tất yếu. Có tính chất quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt
trong tiến trình lịch sử của dân tộc ta. Đồng thời là nền tảng cho việc xây dựng, phát
triển và hoàn thiện lí luận, tư tưởng ngày nay.

3.2.Liên hệ thực tiễn

❖ Áp dụng vào phát triển kinh tế
 6

Không phải chỉ trong thời chiến mới cần tập hợp lực lượng, ở mỗi thời kì sẽ có
một nhiệm vụ khác nhau. Cụ thể ở trong thế kỉ 21, nhiệm vụ của chúng ta chính
là giữ vững nền an ninh quốc gia và nâng cao vị thế quốc tế. Và kinh tế và quốc
phòng luôn là hai mặt tác động qua lại lẫn nhau. Vậy để có thể đạt được nhiệm
vụ đã đặt ra, đầu tiên chúng ta cần chú trọng đến phát triển kinh tế.

Để nâng cao giá trị kinh tế, Đảng và nhà nước ta chủ trương các “chiến dịch” như
“Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam” để thúc đẩy giá trị hàng hóa trong nước. Hay
là gia tăng quảng bá các địa danh, khu du lịch nổi tiếng trong nước, đặc biệt là các di
tích lịch sử hay các khu vực gắn liền với văn hóa truyền thống Việt Nam để thu hút
khách du lịch trong nước như: Thành cổ Quảng Trị, chùa Hương, cố đô Huế,...

Một trong các xu hướng hiện nay đó là khởi nghiệp để phát triển kinh tế và các bạn trẻ
không khởi nghiệp một mình. Nhằm nuôi dưỡng, khuyến khích và hỗ trợ các ý tưởng
khởi nghiệp tiềm năng, mới mẻ. Chúng ta có các tổ chức như Quỹ đầu tư khởi nghiệp
và sáng tạo TPHCM, khu công nghệ phần mềm Đại học Quốc gia,... Và một số dự án,
chương trình khởi nghiệp tiêu biểu và được mọi người quan tâm đó là Shark Tank –
Thương vụ bạc tỉ...

Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước cũng đưa ra các chính sách nhằm đẩy mạnh nông
nghiệp nước ta như dự án phát triển sản xuất nông nghiệp, hay dự án hỗ trợ nông nghiệp
và phát triển nông thôn,... Trong các dự án kể trên, Nhà nước khuyến khích người dân
cùng nhau học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm, triển khai cho các chuyên gia đến để chia sẻ
về các phương pháp, giống cây trồng vật nuôi mới. Giúp đỡ bà con cùng nhau hướng
tới nông nghiệp mới, hiện đại.

Ngoài việc chú trọng đến các yếu tố trong nước, Đảng và Nhà nước ta cũng bắt kịp xu
thế hội nhập trên toàn thế giới. Với việc tham gia vào các tổ chức lớn trong khu vực và
thế giới như ASEAN, Liên Hợp Quốc,... Đã tạo điều kiện để nước ta có nhiều cơ hội để
phát triển về mọi mặt. Đặc biệt là về kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế: tạo điều kiện và
tăng cường phát triển các quan hệ thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài, mở rộng
thị trường xuất khẩu và nhập khẩu. Tạo động lực cạnh tranh, kích thích ứng dụng thành
 7

tựu khoa học công nghệ, đổi mới cơ cấu kinh tế, cơ chế quản lý kinh tế; học hỏi kinh
nghiệm quản lý từ các nước tiên tiến.

❖ Áp dụng vào phát triển văn hóa, xã hội

Ngoài mặt kinh tế, vấn đề văn hóa, xã hội cũng được nhà nước ta quan tâm và chú
trọng phát triển. Thể hiện cụ thể qua:

Tiêu biểu là trong các trận lũ lụt ở miền Trung, theo đúng tinh thần “lá lành đùm lá
rách”, nhân dân cả nước đã cùng chung tay ủng hộ thực phẩm, thuốc men, tiền bạc để
người dân miền Trung có thể vượt qua sự khắc nghiệt của vùng đất này.

Hay tinh thần đoàn kết, yêu nước còn được thể hiện qua những khía cạnh khác như:
mỗi lần các đại diện Việt Nam tham gia các cuộc thi sắc đẹp luôn nhận được sự ủng
hộ đông đảo từ người dân nước nha. Minh chứng cụ thể là lượt vote yêu thích của
nước ta luôn dẫn đầu tại các cuộc thi.

Và chẳng đâu xa, trong đại dịch Covid vừa qua, Với tinh thần “Chống dịch như chống
giặc”, trong Lời kêu gọi gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở
nước ngoài về phòng, chống đại dịch Covid-19, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn
mạnh: Chúng ta đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết càng đoàn kết hơn
nữa; đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa; toàn dân tộc muôn người như một,
đồng lòng cùng Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành tìm mọi cách quyết ngăn chặn,
đẩy lùi bằng được, không để dịch lan rộng, bùng phát trong cộng đồng. Tinh thần
đoàn kết và yêu thương, đùm bọc lẫn nhau của dân ta được thể hiện vô cùng rõ nét:
các dàn đồ ăn 0 đồng trải dài khắp các quận huyện Sài Gòn, quỹ Vacxin Việt Nam
nhận được sự ủng hộ to lớn từ người dân, các mạnh thường quân, người có nhiều thì
hỗ trợ nhiều, người có ít thì ủng hộ ít. Nhà nước cũng triển khai các gói hỗ trợ mùa
dịch cho người dân.

❖ Sự đùm bọc, hỗ trợ không chỉ với đồng bào dân tộc mà chúng ta cũng nhiều lần
hỗ trợ cho bạn bè quốc tế gặp khó khăn: Tiêu biểu nhất có lẽ là anh Quang Linh
và đoàn hỗ trợ của mình, những con người tuyệt vời đã không quản ngại khó
khăn để xông pha đến các nước Châu Phi để giúp đỡ người dân ở đây. Với người
anh em Cuba – hai nước luôn giữ mối quan hệ tốt đẹp và giúp đỡ lẫn nhau mỗi
 8

khi gặp khó khăn, chúng ta hẳn vẫn chưa quên câu nói “Vì Việt Nam Cuba sẵn
sàng hiến dâng cả máu” của chủ tịch Piden Castrol. Các mối quan hệ thân thiết
như Việt Nam – Lào, Việt Nam – Campuchia cũng được gìn giữ và phát triển
lâu dài.
❖ Liên hệ đến thế hệ trẻ ngày nay và cụ thể là những người sinh viên

Với việc hội nhập quốc tế, chúng ta có điều kiện phát triển về mọi mặt nhưng bên cạnh
đó cũng đặt ra những yêu cầu và thách thức chúng ta phải thực hiện nếu không muốn bị
thụt lùi:

Hội nhập quốc tế đòi hỏi chúng ta phải đạt đến một trình độ nhất định để đáp ứng được
những yêu cầu mà nó đặt ra. Chính vì vậy chúng ta, thế hệ trẻ, đặc biệt là những bạn
sinh viên cần nổ lực học tập, rèn luyện về kĩ năng, kiến thức, sức khỏe, đạo đức, tư
tưởng đúng đắn. Mà cụ thể cần làm gì: đầu tiên là thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và trách
nhiệm của một người công dân (tuân thủ pháp luật, nghĩa vụ quân sự), là sinh viên thì
cần nổ lực học tập, tham gia hoạt động thể dục thể thao, các hoạt động xã hội. Bên cạnh
đó cần phát triển các kĩ năng mềm, khả năng ngôn ngữ để học tập, giao lưu với bạn bè
quốc tế. Thứ hai là nắm vững và tin tưởng vào Đảng vào thể chế chính trị nước ta, để
có thể phát giác, ngăn chặn các hành vi thù địch nhằm phá hoại, gây rối nước ta.

Việc hội nhập quốc tế cũng dễ khiến chúng ta quên đi cái bản sắc dân tộc. Vì vậy cần
nắm vững chủ trương “hòa nhập chứ không hòa tan”. Ta cần học tập tiếp thu những cái
hay cái tinh hoa trên thế giới một cách có chọn lọc. Và một vấn đề nhức nhối hiện nay
là các bạn trẻ xa đà vào các thần tượng nước ngoài mà sẵn sàng đánh mất đi bản sắc,
thậm chí là những vấn đề liên quan đến chủ quyền, lịch sử dân tộc. Điển hình là bộ phim
“Đội quân vương bài” – một bộ phim xuyên tạc lịch sử bảo vệ biên giới phía Bắc nước
ta. Lại nhận được sự ủng hộ từ một bộ phận bạn trẻ ở nước ta. Hay mẫu áo dài Việt
Nam bị nhận vơ là của Trung Quốc. Cụ thể một sáng tạo mới của Ne.Tiger tại Tuần lễ
thời trang Trung Quốc Xuân/Hè 2019 đã copy lại thiết kế áo dài của NTK Thủy Nguyễn
và gọi đó là trang phục Trung Quốc. Điều này gây lên tranh cãi và càng khẳng định việc
thế hệ trẻ chúng ta cần có ý thức hơn về việc tiếp nhận, học tập kiến thức về văn hóa,
lịch sử dân tộc để có thể lên tiếng bảo vệ và tuyên truyền những giá trị văn hóa tiêu biểu
 9

của Việt Nam đến bạn bè quốc tế thông qua các trang mạng xã hội phổ biến như Tik
Tok, Instagram, Twitter,...