Aferdita Nikaj

Anatomia pathologjike.
Tema: Evolucioni. Rigjenerimi.
Edemat. Dehidratimi
1
Inflamacioni: Evolucioni
• Vatra inflamatore kalon ne 5 faza:
1. Alteracioni
2. Infiltracioni dhe Eksudacioni
3. Proliferimi
4. Maturimi
5. Rezolucioni
2
Inflamacioni: Evolucioni
• -Alteracioni.
• Eshte ndryshimi i vijueshmerise se indit nga
veprimi i faktoreve shkaktar te inflamacionit.

3
• 2-Infiltracioni dhe Eksudacioni.
Zhvillohen reaksionet vaskulare me hiperemi te
vatres inflamatore me shenjat lokale qe jane:
• -Kalor
• -Rubor
• -Dolor
• -Tumor
4
Inflamacioni: Evolucioni
• 3-Proliferimi.
• -Kemi shtim te fibroblasteve dhe te fibrines ne
vatren inflamatore
• -Kemi neoformim te kapilareve te gjakut e
limfes.
• -Te gjitha keto cojne ne formimin e Indit te
Granulacionit ne forem kokrizash, sfere jo e
plote,e kuqe qe mbush defektin. 5
Inflamacioni: Evolucioni
• 4-Maturimi.
• Shndrohet ne ind fibrotik konjuktival qe quhet
Indi Cikatricial i varfer ne ene gjaku.
• 5-Rezolucioni.
• Sherimi i vatres inflamatore mund te jete:
• -I plote dmth me te njejtin ind
• -Jo i plote dmth me ind konjuktival lidhor.
6
Rigjenerimi

7
Rigjenerimi
• Eshte zevendesimi i ineve te demtuara me
qelizat parenkimatoze me vlera sasiore dhe
cilesore me ato qe ishin para demtimit.
• -Ky rigjenerim i plote eshte i rralle.Ne shumicen
e rasteve rigjenerimi behet me ind konjuktival
prandaj lene Cikatricie dhe ne kete rast quhet jo i
plote.
8
Rigjenerimi
• Ne fillim kemi:
• 1-Ind granulacioni ku mbizoterojne qelizat
fibroblaste dhe vaza gjaku te neoformuara.Kjo
ndodh ne fillim ne periferi pastaj drejte
qendres.
• 2-Me vone kemi Ind sklerotik ku qelizat dhe
enet e gjakut pakesohen dhe zevendesohen me
fibra duke formuar Cikatricien.
9
Rigjenerimi
• Rigjenerimi varet nga:
• 1-Shkalla e diferencimit.
• Sa me i diferencuar dhe i specializuar te jete
indi aq me pak aftesi rigjeneruse ka.
• -Kjo ndodh me indin Nervor ku qelizat
nervore(neuronet) nuk rigjenerohen kur
demtohen.
10
Rigjenerimi
• E kunderta ndodh me indin Epitelial ku epiteli
mbulues i lekures e mukozave ka aftesi te larta
te shtuara rigjeneruese.Keto vazhdimisht ne
menyre fiziologjike shkaterohen e rigjenerohen.

11
Rigjenerimi
• Organet Parenkimatoze si Renet, Hepari,
Pankreasi shumzimi vazhdon deri sa perfundon
rritja e organizmit dhe pastaj ndalon
shumzimi.Por kur ato demtohen fillon perseri
rigjenerimi edhe kur bejne rezeksion(heqje)
masive si ne Hepar.

12
Rigjenerimi
• 2-Ruajtja e Skeletit stromal.
• Kjo ndihmon ne rigjenerimin e plote kur eshte e
ruajtur dhe e kunderta kur eshte e demtuar.
• 3-Vaskularizimi dhe Inervimi i indit.
• Sa me i mire te jete perfuzioni me gjak dhe
inervimi i vatres se demtuar aq me mire behet
rigjenerimi.
13
Rigjenerimi
• 4-Gjeresia dhe Thellesia e demtimit.
• Sa me te shprehura te jene keto dhe plaga te jete
e cregullt aq me i veshtire eshte rigjenerimi.
• 5-Prania ose jo e trupave te
huaj(gjak,exudat,trombe,ashkla metali apo druri
etj) apo mikroorganizmave pathogjen ne indin
e demtuar me i veshtire eshte rigjenerimi.
14
Rigjenerimi
• 6-Rigjenerimin e favorizon:
• -Mosha e re.
• -Nutricioni(ushqyerja) i organizmit.
• -Hematopoeza tek Anemiket eshte e veshtire
mbyllja e plages.
• Shembulli me mire per rigjenerimin eshte plaga.

15
Rigjenerimi i Plages.
• Kjo ndodh me 2 menyra:
1. me Perpjekjen e Pare
2. dhe te Dyte.

16
17
1-Rigjenerimi me perpjekjen e pare.
• Kjo ndodh ne:
• a-Plaget me buze te rregullta,te pasterta,te
puthitura mire.
• b-Plaget sterile,te pakontaminuara me
mikroorganizma apo trupa te huaj. Nje plage e
tille eshte plaga Operatore qe kalon ne disa faza:

18
19
20
21
1-Rigjenerimi me perpjekjen e pare
• Ne fillim buzet e plages ngjiten mbushen me gjak
te koaguluar qe izolon plagen nga mjedisi
i jashtem duke penguar kontaminimin apo
infektimin.
• Me vone diten e dyte ose te trete kemi reaksion
Inflamator te lehte ku buzet skuqen dhe enjten.

22
1-Rigjenerimi me perpjekjen e pare
• Makrofaget dhe fibroblastet cojne ne formimin e
indit te Granulacionit dhe indit Sklerotik qe ngjit
buzet e plages.
• Proliferimi apo shtimi i qelizave epiteliale ben
epitelizimin e Cikatricies duke cuar ne sherim te
plages.

23
24
Rigjenerim me Perpjekjen e dyte.
• Ndodh ne plaget e medha,me buze te cregullta e
te larguara,me mbeturina nekrotike e trupa te
huaj,me ose te pa infektuara.
• Kalon ne disa faza:
• Ne fillim kemi inflamacion acut purulent
• Ndodh fagocitoza,drenimi i eksudatit purulent,

25
Rigjenerim me Perpjekjen e dyte.
• Pastrimi apo detersioni i plages duke u shfaqur
indi i granulacionit qe eshte fillimi i rigjenerimit.
• Kur indi i granulacionit mbush plagen dhe
piqet kthehet ne ind sklerotik
• Ne fund mbetet Cikatricia e madhe dhe
deformuese.

26
Rigjenerim me Perpjekjen e dyte.
• Ne disa raste zhvillohet granulacion hiperplazik
qe ngrihet mbi siperfaqe duke dhene deformim
te shprehur.
• Ndodh qe indi granulacionit eshte e ngritur ne
forme polipoidesh dhe quhet Keloid.
• Cikatriciet deformuese ndodhin me teper
ne persona te kequshqyer ose ne trajtimin apo
mjekimin jo korekt ne kohe te plages. 27
28
Cregullimet e permbajtjes se
lengjeve.

29
Cregullimet e permbajtjes se lengjeve.
• Cregullimet e permbajtjes se lengjeve e kemi ne
dy lloje:
1. Edema
2. Dehidratimi.

30
31
32
33
Edema
• Kemi shtim anormal te lengjeve
ne hapesirat intersticiale apo ne kavitetet
natyrale te trupit.
• Edemat i ndajme ne 2 lloje:
1. Inflamatore
2. Joinflamatore.

34
1-Edemat inflamatore.
• 1-Edemat inflamatore.
• Formohen gjate proceseve inflamatore nga rritja
e pershkueshmerise se vazave te gjakut.
• 2-Edema joinflamatore shkaktohet nga
ndryshimi ne forcat hemodinamike qe
pershkojne murin kapilar.

35
Edemat
• Sipas perhapjes Edemat i kemi 2 lloje:
• Edema Lokale
• Edemat e pergjithshme

36
1-Edema Lokale.
• Ketu bejne pjese edemat:
• -Inflamatore
• -Toksike nga pickimet,helmimet
• -Traumatike
• -Tumorale

37
2-Edemat e pergjithshme.
• Ketu bejne pjese edemat ne Insuficiencen:
• -Kardio-vaskulare dhe quhen edema kardiake
• -Hepatike
• -Renale
• -Cerebrale.

38
2-Edemat e pergjithshme.
• Ne edemat e pergjithshme likidi grumbullohet
ne indet e shkrifta subkutane sidomos ne
qepalla,skrotum ose ne pulmone kurse ne indet
kompakte me pak.
• Keto edema mund te jene te theksuara qe cojne
der ne Anasaker dmth ne gjithe trupin.
• Nje forme tjeter eshte Elefantiaza dmth edema
e theksuar e anesive te poshtme si te elefantit..
39
Edemat
• Ne varesi nga vendi i grumbullimit edemat
i quajme:
• -Hydroperikard(ne kavitetin perikardial)
• -Hydrothoraks(ne kavitetin pleural)
• -Hidroperitoneum(ne kavitetin peritoneal)
ndryshe quhet Ascit…

40
Edemat
• Ne varesi nga vendi i grumbullimit edemat
i quajme:
• -Hydroarthrozis(ne kavum artikularis)
• -Hidrocele(ne testikuj)
• -Hydrocefale(ne ventrikujt e trurit).

41
Edemat
• Likidi qe grumbullohet eshte 2 lloje:
• 1-Transudat.
• -Leng i tejdukshem,
• -Permban me pak se 2% proteina
• -Pesha specifike me pak se 1012.

42
Edemat
• 2-Eksudat.
• -Likidi eshte i trubullt
• -Permban me shume se 2% proteina
• -Pesha specifike eshte me e madhe se1020.
• Kjo eshte tipike per edemat inflamatore.

43
Pathogjeneza.
• Ne inde kemi qelizat,enet e gjakut dhe midis tyre
hapesira intersticiale.
• Edemat jane rezultat i rritjes se forces qe leviz
likidin nga sektori intraqelizor e intravazal ne
ate intersticial.

44
Pathogjeneza.
• Forcat jane:
• 1-Presioni Osmotik qe percaktohet nga sasia e
kripes ne kete hapesire.
• 2-Presioni Hidrostatik qe percaktohet nga sasia e
lengjeve intravaskulare.
• 3-Presioni Onkotik qe varet nga sasia e
proteinave plazmatike qe kur ulen e detyrojne
lengun te dale jashte vazave duke dhene edema.
45
Pathogjeneza.
• Diferenca midis presionit hidrostatik dhe atij
onkotik kapilar eshte pergjegjes per filtrimin ne
hapesiren intersticiale me shpejtesi 14
ml/minut.Kjo sasi likidi drenohet nga kapilaret
venoze me shpejtesi 12ml/min dhe 2ml/min
drenohet nga sistemi limfatik…

46
Edemat
• Ne baze te kesaj i ndajme:
• 1-Edema Hidrostatike.
• 2-Edemat Onkotike
• 3-Edemat Limfatike.

47
1-Edema Hidrostatike.
• Kjo ndodh:
• -Kur presioni hidrik ne kapilaret venoze eshte i
rritur si ne trombozat,ngadalesimi i rrjedhes se
gjakut ne anesite inferiore duke penguar
reabsorbimin e ujit qe cojne ne zhvillimin e
edemave.

48
1-Edema Hidrostatike.
• -Insuficiencen kardiake te majte e cila con ne
Edem pulmonare acute.
• -Insuficiencen kardiake te djathte qe con ne
edema te gjymtyreve te poshtme dhe
poliserozite si Ascit.

49
2-Edemat Onkotike
• Ndodh kur bie presioni onkotik(ulen proteinat
plazmatike) ne shtratin vaskular dhe kjo
ul reabsorbimin e ujit duke cuar ne daljen jashte
vazave ne hapesiren intersticiale te likidit duke
dhene edema.

50
2-Edemat Onkotike
• Ulja e presionit onkotik ndodh nga keto shkaqe:
• A-Kur proteinat eleminohen me urine nga
veshkat dhe quhen Edema Nefrotike.
• B-Kur proteinat nuk sintetizohen ne Hepar dhe
quhen Edema Hepatike.
• C-Kur nuk meren me ushqime gjate urise.

51
3-Edemat Limfatike.
• Ndodh nga:
• -Bllokimi limfatik dhe likidet qe nuk absorbohen
japin edema.
• -Ulet reabsorbimi i proteinave duke cuar
ne grumbullimin e likidit ne hapesiren
intersticiale me edema.

52
3-Edemat Limfatike.
• -Shkak per edemat lokale eshte inflamacioni
i eneve limfatike(limfangoitis) ose
limfonodulave(limfadenitis) apo dhe fibroza e
tyre.
• Retension dmth mbajtja e Na dhe ujit ndodh
edhe ne Insuficiencen Renale dhe ne semundjet
Endokrine.
53
Dehidratimi

54
Dehidratimi
• Ndodh humbja pathologjike e ujit nga organizmi.
• Prek me teper sektorin intersticial,vaskular dhe
me pak ate qelizor.

55
Etiologjia
• Kemi humbje te pazevendesuara te ujit gjate:
• -Djersitjeve masive
• -Te vjella
• -Diarre
• -Djgiet
• -Diabet mellitus(sheqerit) dhe Diabet
Insipid(ujit) qe kane poliuri(urinim me
shumice) masive. 56
Klinika
• -Konfuzion mendor
• -Dridhje
• -Kom
• Keto shenja cerebrale vijne nga dehidratimi i
qelizave nervore
• -Tharje lekure
• -Renie e TA
57
Klinika
• -Ulje e temperatures trupore.
• -Kolaps kardio-vaskular
• -Shok hipovolemik dmth insuficienc cirkulatore
acute progresive.
• Keto simptoma apo shenja me teper
shfaqen tek femijet te cilet nuk marin uje ne
menyre te vullnetshme.
58