Urdaneta City University

San Vicente West, Urdaneta City

Kolehiyo ng Sining at Lenggwahe

MARXISMO AT KRITIKAL NA DISKURSO SA GLOBALISASYON

Ang marxismo ay isang pandaigdigang pananaw at pagsusuri ng lipunan na tumutugon sa ugnayan at
hidwaan ng mga antas ng lipunan na gumagamit ng materyalistang interpretasyon ng takbo ng kasaysayan at
diyalektikong pananaw ng pagbabago ng lipunan.

TEORYANG DEPENDENSIYA
Ang pinagkukunan ng yaman ay dumadaloy sa mahihirap na kalagayan at ang nagbebenipisyo nito ay
ang mga mayayaman. Ang mahihirap ay pinagkaitan na kung saan ang mga mayayaman ay pinagkalooban.

PANTAYONG PANANAW
Isang konsepto at hinuha ni Dr. Zeus A. Salazar na nag-aadhika ng isang nagsasariling diskurso ng
mga Pilipino sa wikang pambansa para sa kasaysayan at agham panlipunan. Ayon sa kanya ang kasaysayan
ay isang salaysay hinggil sa nakaraan na sinasalaysay ang pangkat ng tao o salinlahi. Tungkol naman sa
Wikang Filipino at kaugnayan nito sa kasaysayan, pahayag ni Salazar na hindi ito payak na tagapaghiwatig,
tagapagpahayag at tagapag-ugnay ng kasaysayan.

BATAYANG KAALAMAN SA METODOLOHIYA (PAGTITIPON, PAGPROSESO AT PAGSUSURI NG

DATOS) SA PANANALIKSIK-PANLIPUNAN

ETNOGRAPIYA
Ang paraan ng pananaliksik na gagamitin upang idokumento ang iba’t ibang aspekto ng wika at
kultura, gaya sa relihiyon, kalusugan, kabuhayan, pamayanan, pamilya, pamamahala, edukasyon at panitikan.
Ang etnograpiya ay ang maagham na estratehiya ng pananaliksik na kadalasang ginagamit sa larangan ng
mga agham panlipunan, particular sa antropolohiya.

Relasyon ng 4 sa Etnograpiya
Agham Panlipunan- ang mga agham panlipunan Sosyolohiya- pag-aaral ng mga alituntuning
ay isang pangkat ng mga disiplinang lipunan bilang kasapi ng mga asosasyon,
akademiko na pinag-aaralan ang mga aspekto grupo at institusyon.
ng tao sa mundo.
Antropolohiya- pag-aaral ng lahi ng tao. Wikang Greyego- bumubuo ng kanyang sariling
sangay sa pamilya ng mga Wikang Indo
Europian.

MGA HAKBANG SA LINGGUWISTIKONG ETNOGRAPIYA

I. Pananaliksik sa mga kaugnay na literature VII. Pakikipagpulong sa komunidad ng pangkat ng

II. Pagtukoy sa lawak ng pananaliksik
III. Pagtukoy sa kabuoang sakop ng Wikang
idodokumento
IV. Pagtukoy sa paraan ng pananaliksik (Paz,
2005)
- Lingguwistik na paraan
- Etnograpikong paraan
- Historical na paraan
V. Pagbuo ng aytem ng mananaliksik para sa
bawat wika. Punong mananaliksik Katuwang na
mananaliksik Photographer Videographer Guide
VI. Pakikipag-ugnayan sa LGU at/o NCIP
Wikang idodokumento
VIII. Paghahanda sa lahat ng kagamitang
kakailanganin sa fieldwork
 Gabay na tanong, kamera, laptop, basic
needs, mga gamot at kagamitan sa
recording
IX. Pakikipamuhay sa komunidad nang hindi
bababa sa 10 araw
X. Paghahanda ng write ups/ manuskrito
XI. Pagbabalida ng manuskrito
XII. Pagpapaedit ng manuskrito
XIII. Pagsasapinal ng manuskrito
XIV. Paghahanda para sa paglilimbag
PANANALIKSIK SA LEKSIKOGRAPIKO
Ayon kay Terisita F. Fortunato sa kanyang artikulo na Leksikograpiya: Hakbang sa Istandardisasyon ng
Filipino, importante at susi ang leksikograpiya sa pagiistandardisa nito sa komunikasyon. May malaking
pangangailangan para mapayaman ang volyum ng mga yaring trabahong leksikograpiko para sa mataas na
antas ng diskursong iskolari. Ito ang hamon sa pagkilos tungo sa intelektwalisasyon ng Wikang pambansa.

VIDEO DOCUMENTATION
Nagbibigay ng reyalidad sa mga datos o impormasyon na kanyang ginagamit at nagiging lubos na
kapani-paniwala ang mga datos o impormasyong iyo kung binabanggit ng mananaliksik ang video na
pinagkukuhanan.

SWOT ANALYSIS
Ang pagsusuring SWOT ay isang pamamaraan para malaman hindi lamang ang kahinaan kundi pati na
rin ang kalakasan ng isang opurtunidad o negosyo. Narito ang iba pang pagsusuri:
PEST- political, ekonomiya, social, technology
MOST- Mission, objectives, strategies, tactics at iba pa
SCRS- Strategy, current, state, requirements at solution.

REBYU NG LITERATURA
Ang pagsusuri sa Panitikan ay isang iskolar na papel, na kinabibilangan ng kasalukuyang kaalaman
kabilang sa matatandang natuklasan, pati na rin ang teokritikal at metodolohikal sa kontribusyon sa isang
particular na paksa.

Mga Uri ng Literatura

a. Argumentative Review- Ang polmularyo na ito ay sumusuri sa mga piling Panitikan upang suportahan o
iwaksi ang argumentative

b Historikal Review- Ilang mga bagay na natitira sa paghihiwalay mula sa makasaysayang panuntunan. Ang
mga review sa maksaysayang Panitikan ay tumutuon sa pagsusuri sa pananaliksik sa loob ng isang panahon
na madalas na nagsisimula sa unang pagkakataon, ang isyu at teoryang konsepto ay lumilitaw sa mga
literature at sinasaliksik ang edbolusyon nito

c. Methological Review- Isang pagpupuri ang hindi nakapokos sa kung ano ang sinabi ang dumating
tungkol sa pagsasabi kung ano ang sinasabi nila

PARTICIPANT OBSERVATION- Ang kalahok na pagmamasid ay isang ay uri ng paraan ng pagkolekta

ng datos na kadalasang ginagamit sa mapagkitaan ng pananaliksik. Ito ay isang malawakang ginagamit na
pamamaraan sa maraming disiplina, lalo na sa kultura ng antropolohiya, etnolohiya, sosyolohiya, pag-aaral ng
komunikasyon, heograpiya ng tao at sikolohiya sa lipunan.

INTERBYU

Ang pakikipanayam o pangagalugad ng isang impormasyon ay isang

paraan ng pagkuha ng impormasyon o kabatiran nang harap-harapan. Isang
pakikipagpulong ng kinatawan ng pahayagan sa isang taong nais niyang kunan
ng mga impormasyong maiuulat o maipalilimbag.

URI NG PAKIKIPANAYAM AYON SA BILANG NG TAONG KASANGKOT

1. Isahan o Indibidwal na pakikipanayam- Ito’y paghaharap ng dalawang tao, ang isa’y nagtatanong na
siyang kumakapanayam (interviewer) at ang isa’y kinakapanayam (interviewee).

2. Pangkatang Pakikipanayam- Higit sa isa ang kumakapanayam o kinakapanayam sa uring ito.

Halimbawa ang isang artistang nagbigay ng isang press conference sa maraming mamamahayag.

3. Tiyakan at di-tiyakang pakikipanayam(Directive or Non-directive)- Sa tiyakang pakikipanayam ang

mga tanong ang sasagutin nang tiyakan ng kinakapanayam. Kapag nagbibigay lamang ng ilang patnubay na
katanungan ang kumakapanayam sa kinakapanayam at nagsasalita nang mahaba ang kinakapanayam, ito’y
di-tiyakang pakikipanayam.
4. Masaklaw na pkikipanayam- (Depth Interview)- Sa uring ito, ang kumakapanayam ay nagbibigay ng
mga tanong na ang mga kasagutan ay mga opinyon, paniniwala, saloobin at pilosopiya sa buhay.

Mungkahing Hakbang sa Pakikipanayam

1. Ihanda at balangkasing mabuti ang mga tanong batay
sa layunin.
2. Magsuot ng angkop na damit.
3. Magdala ng notbuk at panulat.
4. Magpakilala agad nang buong pamitagab at sabihin
kung ano ang pakay.
5. Maging masigla at magkaroon ng tiwala sa sarili.
6. Magtanong nang magtanong hanggang may maaaring
itanong.
7. Upang hindi kabagot-bagot ang pakikipanayam,
ibaling ang pag-uusap sa mga personal na hilig ng
kinakapanayam
8. Mainam na buo na sa isipan ang halos lahat ng mga
itatanong.
9. Huwag makipagtalo sa iyong kinakapanayam.
10. Kumuha ng sapat na tala sa sinasabi ng
kinakapanayam.
11. Kung gagamit ng recorder, humingi muna ng
pahintulot.
12. Magbigay ng pahiwatig na sana’y pahintulutan pang
makabalik at muling makaabala sa hinaharap.
13. Huwag na huwag kalilimutan ang magpasalamat
bago umalis.
14. Gawing tiyak ang mga katanungan at hindi yaong
pangkalahatan.
15. Maging alisto sa mga bago at di-inaasahang
anggulong malilikha habang nakikipanayam.
16. Pamaraang salitaan ang gamitin sa pakikipanayam.

Mga Taong Kinakapanayam

1. Panauhing tagapagsalita 4. Pinakamagaling na mag-aaral sa klase
2. Bagong Guro 5. Mag-aaral na nagwagi sa patimpalak
3. Isang magaling na manlalaro 6. Isang matagumpay na alumnus

Uri ng Pakikipanayam (Ayon sa Anyo)

1. Pormal- May ginagawang pakikipagtipan sa kakapanayamin sa isang takdang araw, takdang oras at
takdang lugar. Isang harapang pag-uusap ng reporter at ng kanyang kinakapanayam.

2. Di-pormal (Ambush Interview)- Walang ginagawang pakikipagtipan sa isang taong kakapanayamin. Ito ay
biglaang pagtatanong sa mga taong kagagaling sa isang mahahalagang pangyayari.

Uri ng Pakikipanayam (Ayon sa Layunin)

1. Pakikipanayam na nagbibigay ng kabatiran (Informative)

-Isinasagawa upang makakuha ng impormasyon mula sa isang taong may kinalaman sa bagong ideya.

2. Opinyon (Opinion Interview)

- Isibasagaw upang makakuha ng komentaryo mula sa taong bantog o kilalang otoridad.

3. Lathalain (Feature Interview)

- Pakikipanayam sa isang sikat na tao o isang taong may makulay na karanasan sa buhay.
Pangkat (Group Interview
a. Nagtatanong na reporter (Inquiring Reporter Type) c. Pandiaryo (Press Interview)
b. Simposyum

KWENTONG BUHAY
Ito ay nasa diwang pampilosopiya at panrelihiyon ng pag-aaral ng mga ugnayang panlipunan,
kamalayan, at kaligayahan at humahanga sa maraming mga iba’t ibang paksa. Ito ay nakatuon sa katuturan
ng buhay o pag-iral sa pangkalahatan. (Hal. ANG KWENTONG BUHAY NI JOSE P. RIZAL)

SECONDARY DATA ANALYSIS

Ang pangalawang pagsusuri ng datos ay nananatiling isang pamamaraan sa pananaliksik na hindi
ginagamit sa maraming larangan, kabilang ang LIS. Ito ay mahalaga upang higit pang tukuyin ang
pangalawang pagtatasa ng datos bilang isang sistematikong pananaliksik na paraan. Gayunpaman, ilang mga
balangkas ang magagamit upang gabayan ang mga mananaliksik habang nagsasagawa sila ng Pangalawang
pagtatasa ng datos (Andrews et. al., 2012; Smith et al., 2011)

EKSPERIMENTAL NA PANANALIKSIK
Ang pananaliksik sa eksperimento ay isang pag-aaral na mahigpit na sumusunod sa disenyo ng
siyentipikong pananaliksik. Kabilang dito ang isang teorya, isang variable na maaaring manipulahin ng
mananaliksik at mga variable na maaaring masukat, kalkulahin at ikumpara. Ito’y isinasagawa sa isang pang-
agham na diskarte, kung saan ang isang hanay ng mga variable ay nananatiling pare-pareho habang ang iba
pang mga hanay ng mga variable ay sinusukat bilang paksa ng eksperimento.

Ang pinakasimpleng halimbawa ng isang pang eksperimentong pananaliksik ay ang pagsasagawa ng

isang pagsubok sa laboratory.
 CASE STUDY
Ang case study ay tumutukoy sa parehong paraan ng pag-aaral at isang particular na disenyo ng
pananaliksik para sa pagsusuri ng isang problema, kapwa na ginagamit sa karamihan ng mga pangyayari
upang gawing pangkalahatan sa mga populasyon. Sinusuri ang isang papel sa pananaliksik sa pag-aaral ng
isang tao, lugar, kaganapan, Kababalaghan o iba pang uri ng paksa ng pagtatasa upang makita ang
pangunahing tema at resulta na makatutulong upang mahulaan ang mga uso sa hinaharap.
Ang pananaliksik sa pag-aaral ng kaso ay excelled sa pagdadala sa isang pag-unawa sa isang
komplikadong isyu o bagay at maaaring pahabain ang karanasan o magdagdag ng lakas sa kung ano ang
nakilala sa pamamagitan ng nkaraang pananaliksik.

AKSYONG PANANALIKSIK
Ang disenyo ng pananaliksik ay ang pangkalahatang estratehiya na pinipili ng mananaliksik upang
pagsama-samahin ang lahat ng bahagi at proseso ng pananaliksik sa maayosat lohikal na paraan. Ito ay
nagtitiyak na masasagot ng pananaliksik ang suliranin at matutupad ang layunin na itinakda nito. Ayon sa
business dictionary (2011) ang disenyo ng pananaliksik ang detalyadong balangkas kung paano isasagawa ang
imbestigasyon
Kadalasang nilalaman nito kung sa paanong paraan mangalap ng datos ang mananaliksik, ano at
paano gagamitin ang napiling instrument at ng mga pamamaraan kung paaano suriin ang datos.

PAGSUSURI NG DOKUMENTO
Ito ay isang pamamaraan sa pananaliksik na ginagamit upang kumalap ng impormasyon na susuporta
at magpapatibay sa mga datos ng pananaliksik sa pamamagitan ng analitikal na pagbasa sa mga nasusulat na
komunikasyon at mga dokumento upang malutas ang mga suliranin.

Uri ng dokumentong maaaring pagmulan ng pagsusuri:

- Midya - Panitikan
- Biyograpiya - Biswal na dokumento
- Katitikan ng mga pulong o tala ng mga pangyayari

Iba’t ibang uri ng dokumentong pagsusuri:

- Pagsusuring Nilalaman (Content Analysis) - Pagsusuring deskriptibo ( Descriptive Analysis)
- Pagsusuring Komparatibo (Comparative Analysis) - Saliksik-Arkibo (Archival Research)
- Pagsusuring Diskorsal (Discourse Analysis)

1. Content Analysis- Ang mga datos sa uring ito ay nakilala ring pagsusuring nilalaman ay makukuha sa
pamamagitan ng pagsusuri sa mga tala at dokumento. Halimbawa nito ay kung nais mong tuklasin kung
hanggang saan ang saklaw ng mga aklat tungkol sa Edukasyon sa pagpapakatao, maaaring suriin ang
nilalaman ng aklat na napapaloob ang pagpapakatao.

Pagpaplano ng isang Pananaliksik

a. Layunin ng Content Analysis- layunin nitong maibahagi ang kahalagahan ng isang pananaliksik. Isang
komprehensibong gawain ng pananaliksik. Bunga ito ng organisadong pagmamasid at pagsasagawa.

b. Paksa- Natutuklasan ng mga mag-aaral kung ano nga ba ang naitutulong ng pananaliksik sa ating buhay.

c. Lektyur- Ang pananaliksi ay isang mahirap na gawain, sapagkat tayo ay naghahanap ng bagay na gusto
nating mabigyan ng solusyon o naghahanap tayo ng biro para sa ating mag-aaral.

2. Comparative Analysis- Inilalarawan din bilang pagtatasa ng paghahambing ay ginagamit upang masukat
ang mga relasyon sa pananalapi sa pagitan ng mga variable sa dalawa o higit pang mga panahon ng pag-
uulat. Ginagamit ng mga negosyante ang comparative analysis bilang isang paraan upang matuloy ang
kanilang mga dokumentong at mga resulta ng pagpapatkbo sa isang tinukoy na panahon.