Professional Documents
Culture Documents
HỎI ĐÁP
HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
ISBN: 978‐604‐62‐0758‐0
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
16 Hàng Chuổi ‐ Hai Bà Trưng ‐ Hà Nội
Điện thoai: Phòng kinh doanh 043.9724770
Tổng biên tập 043.9714897 Fax: 043.9724769
Chịu trách nhiệm xuất bản:
Giám đốc ‐ Tổng biên tập: Phạm Thị Trâm
Biên tập: Nguyễn Nga
Chế bản: Công ty truyền thông 3D
Thiết kế bìa: Công ty truyền thông 3D
Mã số: 2L ‐ 02 ĐH2012 In 2.000 cuốn, khổ 14,5x20,5 cm
tại Công ty TNHH In TM & DV Nguyễn Lâm
Số xuất bản: 1507 ‐ 2012/CXB/01‐248/ĐHQGHN ngày 17/12/2012
Quyết định xuất bản số: 368 LK‐XH/QĐ‐NXB ĐHQGHN
In xong nộp lưu chiểu quý I năm 2013
–1– –2–
HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
HỎI ĐÁP
VỀ
QUYỀN CON NGƯỜI
(Sách tham khảo)
(Tái bản lần thứ hai, có sửa chữa, bổ sung)
–3– –4–
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁCH HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
Hỏi ‐ Đáp, với những thông tin ngắn gọn, súc tích, được
chia thành các mục chuyên biệt, bao gồm cả những vấn đề
lý luận, pháp lý về nhân quyền ở tầm quốc tế và Việt Nam.
LỜI GIỚI THIỆU Cuốn sách, được tái bản lần thứ nhất vào năm 2011, đã
nhận được sự quan tâm của đông đảo bạn đọc, đặc biệt là
Kể từ khi Liên hợp quốc được thành lập (năm 1945), các bạn trẻ. Do đó, trong năm nay (2013), chúng tôi tái bản
quyền con người đã được quy định cụ thể trong hàng trăm cuốn sách lần thứ hai với một số nội dung được cập nhật
văn kiện pháp luật quốc tế, trở thành một hệ thống tiêu và bổ sung (thêm 7 câu hỏi đáp vào Phần I).
chuẩn pháp lý toàn cầu được các quốc gia, trong đó có Việt
Chúng tôi hy vọng cuốn sách này sẽ là tài liệu tham
Nam, cam kết tôn trọng và thực hiện. Ở Việt Nam, việc phổ
khảo tốt trong nghiên cứu, tìm hiểu về vấn đề quyền con
biến và giáo dục nhân quyền ngày càng được Đảng và Nhà
người và mong nhận được ý kiến góp ý của bạn đọc.
nước quan tâm và khuyến khích.
Hà Nội, tháng 1 năm 2013
Trong bối cảnh đó, một số cơ sở đào tạo, trong đó có
KHOA LUẬT ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Khoa Luật ‐ Đại học Quốc gia Hà Nội, đã và đang xây
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU
dựng và thực hiện các chương trình giáo dục, nghiên cứu
QUYỀN CON NGƯỜI - QUYỀN CÔNG DÂN
và phổ biến quyền con người. Nhiều tài liệu phục vụ các
hoạt động này đã được xây dựng và xuất bản, trong đó có
cuốn Giáo trình Lý luận và Pháp luật về quyền con người của
Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội, xuất bản năm 2009
(tái bản năm 2011).
Mặc dù vậy, những tài liệu hiện có vẫn chưa đủ để đáp
ứng nhu cầu giảng dạy, nghiên cứu và tìm hiểu quyền con
người ngày càng cao ở nước ta. Trước thực tế đó, trong
năm 2010, Khoa Luật ‐ Đại học Quốc gia Hà Nội đã xuất
bản cuốn sách Hỏi đáp về Quyền con người dựa trên cuốn
Giáo trình kể trên nhằm giúp bạn đọc dễ dàng tiếp cận với
những nội dung cốt lõi nhất của vấn đề nhân quyền. Với
chủ ý như vậy, chúng tôi đã xây dựng cuốn sách dưới dạng
–5– –6–
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁCH HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
HĐBA Hội đồng Bảo an của Liên hợp quốc (the United
Nations’ Security Council)
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁCH HĐQT Hội đồng Quản thác của Liên hợp quốc
(the United Nations’ Trusteeship Council)
CHỮ VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ
HRC Hội đồng nhân quyền của Liên hợp quốc
BLDS Bộ luật Dân sự (the United Nations’ Human Rights Council)
BLHS Bộ luật Hình sự ICJ Tòa án Công lý quốc tế (International Court of Justice)
BLLĐ Bộ luật Lao động
ILO Tổ chức Lao động quốc tế (International Labour
BLTTHS Bộ luật Tố tụng hình sự Organization)
BLTTDS Bộ luật Tố tụng dân sự OHCHR Văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về nhân
Luật BCĐBHĐND Luật Bầu cử Đại biểu Hội đồng nhân dân quyền (Office of the United Nations’ High
Luật HN&GĐ Luật Hôn nhân và Gia đình UNDP Chương trình phát triển Liên hợp quốc (the
United Nations’ Development Programme)
Luật TCTAND Luật Tổ chức Tòa án nhân dân
HĐND Hội đồng nhân dân UNESCO Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên
Hợp Quốc (the United Nations’ Educational,
MTTQ Mặt trận Tổ quốc
Scientific and Cultural Organization)
UBND Ủy ban nhân dân
UNHCR Văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về người tỵ
Viện KSND Viện Kiểm sát nhân dân
nạn (Office of the United Nations’ High
CHR Ủy ban nhân quyền của Liên hợp quốc (United Commissioner for Refugees)
Nations Commission on Human Rights)
UNICEF Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (the United
ĐHĐ Đại hội đồng Liên hợp quốc (the United Nations
Nations’ Childrenʹs Fund)
General Assembly)
UNIFEM Quỹ phát triển phụ nữ của Liên hợp quốc (the
ECOSOC Hội đồng Kinh tế ‐ Xã hội Liên hợp quốc (the
United Nations’ Development Fund for Women)
United Nations’ Economic and Social Council)
–7– –8–
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁCH HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
WHO Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization) ICRPD Công ước về quyền của những người khuyết
tật (Convention on the Rights of Persons with
CAT Công ước chống tra tấn và các hình thức trừng phạt
Disabilities)
và đối xử tàn bạo, vô nhân đạo hay hạ nhục khác,
RBA Tiếp cận dựa trên quyền (Right‐based approach)
1984 (Convention against Torture and Other Cruel,
UDHR Tuyên ngôn thế giới về quyền con người, 1948
Inhuman or Degrading Treatment or Punishment)
(Universal Declaration of Human Rights)
CEDAW Công ước về xóa bỏ tất cả các hình thức phân biệt
UPR Cơ chế đánh giá nhân quyền định kỳ toàn thể
đối xử với phụ nữ (Convention on the Elimination of (Universal Periodic Review)
All Forms of Discrimination against Women)
* Bản quyền sơ đồ, ảnh minh họa: Hầu hết các sơ đồ trong sách do
CRC Công ước về quyền trẻ em (Convention on the
các tác giả xây dựng; các ảnh về Liên Hợp Quốc được lấy từ trang
Rights of the Child)
www.unmultimedia.org; các ảnh khác được lấy từ các trang:
ICCPR Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị
wikipedia… Các nguồn khác được chú thích cụ thể trong sách.
(International Covenant on Civil and Political Rights)
ICERD Công ước quốc tế về xóa bỏ tất cả các hình thức
phân biệt đối xử về chủng tộc (International
Convention on the Elimination of All Forms of
Racial Discrimination)
ICESCR Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội
và văn hóa (International Covenant on Economic,
Social and Cultural Rights)
ICPPED Công ước quốc tế về bảo vệ tất cả mọi người
khỏi bị đưa đi mất tích, 2006 (International
Convention for the Protection of All Persons from
Enforced Disappearance)
ICRMW Công ước quốc tế về bảo vệ các quyền của tất cả
người lao động di trú và các thành viên trong
gia đình họ (International Convention on the
Protection of the Rights of All Migrant Workers and
Members of Their Families)
–9– – 10 –
MỤC LỤC HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
Câu hỏi 13 Quyền con người và an ninh con người có mối liên hệ
như thế nào?....................................................................................... 46
Câu hỏi 14 Quyền con người và tự do có mối liên hệ như thế nào?............. 48
– 11 – – 12 –
MỤC LỤC HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
– 13 – – 14 –
MỤC LỤC HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
– 15 – – 16 –
MỤC LỤC HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
PHỤ LỤC III
TOÀN VĂN BỘ LUẬT NHÂN QUYỀN QUỐC TẾ ........... 258
– 17 – – 18 –
HỎI ĐÁP VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
MỤC LỤC
PHẦN I
KHÁI LƯỢC
VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
– 19 – – 20 –