‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ‬

‫دوﻓﺎزي ‪ UNS 32750‬ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪AISI 304L‬‬

‫‪3‬‬
‫ﻣﻬﺪي رﺣﻤﺎﻧﻲ*‪ ،1‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺷﻤﻌﺎﻧﻴﺎن‪2‬و ﻣﺴﻌﻮد ﻛﺜﻴﺮي‬
‫‪ 1‬داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺟﻮﺷﻜﺎري‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬واﺣﺪ ﻧﺠﻒ آﺑﺎد‪ ،‬اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬اﻳﺮان‬
‫‪ 2‬داﻧﺸﻴﺎر‪،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬اﻳﺮان‬
‫‪ 3‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﻧﺠﻒ آﺑﺎد‪ ،‬اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬اﻳﺮان‬
‫‪* Rahmani_mhd@yahoo.com‬‬
‫)ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪ ،1391/06/07 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪(1391/10/06 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ UNS 32750‬ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ AISI 304L‬ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر روش ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻗﻮﺳﻲ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ – ﮔﺎز ﺑﺎ دو ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ ER25104L‬و ‪ ER309LMo‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ‬
‫آوردن ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻄﻠﻮب و ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻋﺎﻟﻲ در اﺗﺼﺎل ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارت ورودي و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻴﺶ ﮔﺮم‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺛﺮ و ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ‪ .‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺰات ﺟﻮش و ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﻮح ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري و ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻲ روﺑﺸﻲ ﻣﻮرد‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻤﺶ‪ ،‬اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ و ﻧﻴﺰ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﮕﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬در آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ HAZ‬ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺮم دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار‬
‫اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ 25104L‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮش ﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ 25104L‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ 25104L‬و ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‪ 309LMo‬ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫اﺗﺼﺎل ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ UNS32750‬ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‪ ،304L‬ﻣﺎدهي ﭘﺮﻛﻨﻨﺪهي ‪ 25104L‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪاي را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪:‬‬
‫ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ ،‬ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‪ ،‬ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮرﻧﺪه اﺳﺖ]‪ .[2-1‬ﺣﻀﻮر‬ ‫ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪(SAF2507) UNS32750‬‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎد ﻛﺮوم و ﻧﻴﻜﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻟﻴﺎژ در ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻣﻌﺮوف ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن دوﻓﺎزي اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺑﺎ‬
‫از ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﺧﻮرﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد ﻧﻴﺘﺮوژن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫دارا ﺑﻮدن ﺣﺪود ‪ 25‬درﺻﺪ ﻛﺮوم‪ 7 ،‬درﺻﺪ ﻧﻴﻜﻞ‪ 4 ،‬درﺻﺪ‬
‫اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ ﺣﻔﺮه اي ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪن و ‪ 0/32‬درﺻﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺣﻔﺮه دار ﺷﺪن‬
‫آﻟﻴﺎژ را در زﻣﺮه ي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ ﻗﺮار داده‬ ‫ﻣﻌﺎدل ‪ (PREN)1‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 40‬ﺑﻮده و داراي ﻣﻘـﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔـﻲ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد ‪ /‬ﺳﺎل ﻫﺸـﺘﻢ‪ /‬ﺷـﻤﺎره اول‪ /‬ﺑﻬـﺎر ‪1393‬‬ ‫‪102‬‬

‫ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه و ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻠﺰ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﻮش اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﺎ ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫وﻳﮋه ﺧﻮردﮔﻲ ﺣﻔﺮه اي‪ 2‬و ﺷﻴﺎري‪ 3‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﻳﮋﮔﻲ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎده ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه از‬ ‫ﻫﺎي ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ ﻋﺎﻟﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻔﺮه دار ﺷﺪن‪ ،‬ﺧﻮرﮔﻲ ﺷﻴﺎري و ﺗﺮك ﺧﻮردن ﺧﻮردﮔﻲ‬
‫ﺗﻨﺸﻲ‪ ،4‬ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮي و ﻛﺎرﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮب‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ اﻧﺒﺴﺎط‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاد و روش ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد از آن ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬در‬
‫‪ 1-2‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻃﺮح اﺗﺼﺎل‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﺒﺪل ﻫﺎي‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬از ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪30403) AISI 304 L‬‬ ‫ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي آب آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن‬
‫‪ (UNS S‬و ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪32750) SAF 2507‬‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﻧﻤﻚ زداﻳﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آب درﻳﺎ و‬
‫‪ (UNS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎر ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﻧﻜﺮﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود]‪.[4-3‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ و ﻓﻠﺰات ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه در ﺟﺪول )‪ (1‬اراﺋﻪ‬ ‫‪UNS‬‬ ‫ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬ﻛﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ ﺷﻤﺎره‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ اﺗﺼﺎل ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ از دو ﻧﻮع ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﺳﻴﻢ‬ ‫‪ S30403‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﺮي‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‬ ‫‪ER25104 L‬‬ ‫وﺳﻴﻢ ﺟﻮش‬ ‫‪ER309 LMo‬‬ ‫ﺟﻮش‬ ‫‪ 300‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻢ ﻛﺮﺑﻦ در ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ AWS A5.9‬ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ 2/4‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده ﺷﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻓﻮﻻد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ آاﻟﻴﺎژﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺮي از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮش‬
‫ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ‪ 76/2‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ) ‪ 3‬اﻳﻨﭻ( و ﻃﻮل ‪ 150‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و‬ ‫ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 4‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ)‪ 0/15‬اﻳﻨﭻ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎز‪ ،‬ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﺒﻨﻴﺎت‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‬
‫و ﻣﺤﺼﻮﻻت داروﻳﻲ وﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻴﻦ داﻧﻪ اي و ﺗﺮك‬
‫ﺟﺪول )‪ :(1‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮاد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺧﻮردن ﺧﻮردﮔﻲ ﺗﻨﺸﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫درﺻﺪ وزﻧﻲ]‪.[7‬‬
‫ﻓﻠﺰات ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در راﺳﺘﺎي‬
‫‪309LMo‬‬ ‫‪25104L‬‬ ‫‪304L‬‬ ‫‪32750‬‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬دﭼﺎرﺗﻌﺪادي از‬
‫‪0/03‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪0/025‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮك ﺧﻮردن ذوﺑﻲ‪ 5‬و‬
‫‪22‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19/1‬‬ ‫‪25/89‬‬ ‫‪Cr‬‬
‫اﻧﺠﻤﺎدي‪ 6‬ﺟﻮش ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ و‬
‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10/8‬‬ ‫‪6/54‬‬ ‫‪Ni‬‬
‫ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻘﺪار ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﮔﻮﮔﺮد و ﻓﺴﻔﺮ رخ‬
‫‪2/7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪3/78‬‬ ‫‪Mo‬‬
‫دﻫﺪ]‪.[6-5‬‬
‫‪1/6‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪Mn‬‬

‫‪0/45‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪Si‬‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬ﺑﺎ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ‬
‫‪-‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪N‬‬ ‫ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮرﻧﺪه ﺣﺎوي ﻏﻠﻈﺖ‬
‫‪0/03‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪0/08‬‬ ‫‪0/035‬‬ ‫‪Pb‬‬ ‫ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻳﻮن ﻛﻠﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻛﺎﻫﺶ و ﻳﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻮردﮔﻲ‪،‬‬
‫‪0/02‬‬ ‫‪0/015‬‬ ‫‪0/26‬‬ ‫‪0/015‬‬ ‫‪S‬‬
‫ﺿﺮورت اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو آﻟﻴﺎژ را ﺑﺎ روش ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﻄﺮح‬
‫ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫‪Fe‬‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎزد‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ در زﻣﻴﻨﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو‬
‫آﻟﻴﺎژ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺪوﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻬﻢ در‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻻزم ﺑﻮد ﺗﺎ در اﺑﺘﺪا ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ را‬
‫اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮآورده ﺷﺪن اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻠﺰات‬
 ‫‪103‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‪...‬‬

‫ﺣﺮارت ورودي در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ‪ I‬ﺷﺪت ﺟﺮﻳﺎن‪ V ،‬وﻟﺘﺎژ و ‪S‬‬ ‫از ﻳﻚ ﻃﺮف ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺗﺼﺎل آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎري اﺳﺖ‪ η .‬ﺑﺎزده ﻗﻮس در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ‪ ./7‬در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬و‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪول )‪ (2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را‬ ‫ﺷﻴﺎر‪V‬‬ ‫ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮز ﻣﺎﺷﻴﻨﻜﺎري ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬زاوﻳﻪ ﻫﺮ ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﺣﺮارت ورودي ﻧﻘﺶ ﺑﻪ‬ ‫در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻴﺎر ﺟﻮش ‪ 35‬درﺟﻪ و در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 70‬درﺟﻪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺳﺰاﻳﻲ در ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻮش ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻃﺮح اﺗﺼﺎل و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺑﻌﺎدي آن در‬
‫ﻧﺰن دوﻓﺎزي دارد‪ .‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن دوﻓﺎزي ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ (1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﻫﻨﺪﺳﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺣﺮارت ورودي ﺑﻴﻦ ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪2/5‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮژول ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن‬
‫ﺳﻮﭘﺮدوﻓﺎزي ‪ 32750‬ﺣﺮارت ورودي ﻣﺠﺎز ‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮژول ﺑﺮ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و دﻣﺎي ﺑﻴﻦ ﭘﺎﺳﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 150‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺮارت ورودي ﺑﻴﻦ ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮژول ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻓﺎزﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد]‪1‬و‪.[6‬‬ ‫ﺷﻜﻞ)‪ :( 1‬ﻃﺮح اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‪.‬‬

‫ﺟﺪول)‪ :(2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻗﻮﺳﻲ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ ‪-‬ﮔﺎز‬ ‫‪ 2-2‬ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺪون ﭘﻴﺸﮕﺮم ﻛﺮدن و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺣﺮارت‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬
‫وﻟﺘﺎژ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﺷﻤﺎره‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻗﻮﺳﻲ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ‪ -‬ﮔﺎز ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺛﺎﺑﺖ و ﺑﺎ ﻗﻄﺒﻴﺖ‬
‫ورودي‬ ‫ﺟﻮﺷﻜﺎري‬ ‫ﻓﻠﺰﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
‫)‪(V‬‬ ‫)‪(A‬‬ ‫ﭘﺎس‬
‫ﻣﻨﻔﻲ )‪ (DCEN‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﺟﻮش ﻧﻮع ﮔﺎم اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ﺑﺮ‬
‫)‪(kJ/mm‬‬ ‫)‪(mm/s‬‬
‫روي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪) 5G‬ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺣﺎﻟﺖ اﻓﻘﻲ( اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪0/924‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪1‬‬
‫اﻟﻜﺘﺮود ﻣﺼﺮف ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬اﻟﻜﺘﺮود ﺗﻨﮕﺴﺘﻨﻲ ﺣﺎوي ‪2‬‬
‫‪0/93‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫‪11/3‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪25104L‬‬
‫‪0/718‬‬ ‫‪0/74‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪3‬‬ ‫درﺻﺪ ﺗﻮرﻳﻢ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 2/4‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎز آرﮔﻮن ﺑﺎ ﺧﻠﻮص‬
‫‪0/96‬‬ ‫‪0/96‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 99/99‬درﺻﺪ ﺑﺎ دﺑﻲ ‪ 10‬ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺎز ﻣﺤﺎﻓﻆ‬
‫‪0/825‬‬ ‫‪0/84‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫‪309LMo‬‬
‫‪0/826‬‬ ‫‪0/72‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺑﺎﻻي ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻮﻻدﻫﺎي‬
‫زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ دﻣﺎي ﺑﻴﻦ ﭘﺎﺳﻲ ‪ 150‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد در ﻧﻈﺮ‬
‫‪ 3-2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎري‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻨﺶﻫﺎي اﻋﻮﺟﺎج ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻘﺒﺎض و ﺳﺮد ﺷﺪن ﻓﻠﺰ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ رﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻠﺰ‬
‫ﺟﻮش ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﭘﺎس ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺷﺪت‬
‫ﺟﻮش‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮارت‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﻧﺸﺪه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬وﻟﺘﺎژ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎري اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺗﺤﻮﻻت رﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ ،‬از ﻣﺘﺎﻟﻮﮔﺮاﻓﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺣﺮارت ورودي‪ 7‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﻳﺪ]‪.[6‬‬
‫از ﻫﺮ اﺗﺼﺎل دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻄﻮح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫‪η .I .V‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻨﺒﺎدهﻫﺎي ﻛﺎرﺑﻴﺪﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻮم ‪ 100‬ﺗﺎ‪ 2400‬ﺳﻨﺒﺎده زﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫= ‪H .I‬‬ ‫) ‪(1‬‬
‫‪S‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد ‪ /‬ﺳﺎل ﻫﺸـﺘﻢ‪ /‬ﺷـﻤﺎره اول‪ /‬ﺑﻬـﺎر ‪1393‬‬ ‫‪104‬‬

‫دﻣﺎي اﺗﺎق اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و اﻧﺮژي ﺟﺬب ﺷﺪه در ﺣﻴﻦ آزﻣﻮن ﮔﺰارش‬
‫ﺷﺪ‪ .‬آزﻣﻮن رﻳﺰ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﻨﺠﻲ وﻳﻜﺮز ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫از ﻫﺮ اﺗﺼﺎل ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ آﻣﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻮش ﺑﻮده و ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺣﺮارت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آزﻣﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺨﺘﻲ‬
‫ﺳﻨﺞ ﻣﺪل ‪ Buehler‬و ﺑﺎ وزﻧﻪ دوﻳﺴﺖ ﮔﺮﻣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ‬
‫ﺳﭙﺲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮدر آﻟﻮﻣﻨﻴﺎ ﭘﻮﻟﻴﺶ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اچ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ‬
‫از اچ رﻧﮕﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺮاﻫﺎ ) ‪ 80‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ آب ﻣﻘﻄﺮ‪30 ،‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ اﺳﻴﺪ ﻛﻠﺮﻳﺪرﻳﻚ‪ 0/3 ،‬ﮔﺮم ‪ ( k2S2O5‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫از آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬رﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﻣﺪل‬ ‫‪Olympus‬‬ ‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري‬
‫در ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬ ‫‪CK40M‬‬

‫آزﻣﻮن ﺑﺼﻮرت ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪ و‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ درﺻﺪ ﻫﺮ ﻓﺎز از روش‬
‫ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺪل‬ ‫‪Fischer‬‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي درﺻﺪ ﻓﺎز ﻓﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺘﺴﻜﻮپ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪FMP30‬‬

‫‪ 4-2‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫‪ ANSI-AWS B4.0‬و‪ ASME SEC.IX‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ‪،‬‬
‫ﺧﻤﺶ و ﺿﺮﺑﻪ از ﻗﻄﻌﺎت ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ]‪ .[8‬ﻃﺒﻖ‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ي ﺗﺤﺖ ﻛﺸﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش و ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ASME Sec‬‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ :(2‬ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ درﺳﺖ در ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪.[9] IX‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﻤﺘﺮ‬
‫از ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮاي ﻫﺮ اﺗﺼﺎل دو‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﺸﺶ ﻣﺪل ‪Instron‬‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫در ﺷﻜﻞ )‪ (2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫‪ASME SEC.IX‬‬

‫ﺟﻬﺖ‬ ‫‪ASME SEC.IX‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از اﺗﺼﺎل ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ رﻳﺸﻪ و آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ روﻳﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ وﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻤﺶ ‪ Senze‬ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ]‪ .[9‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﻓﻠﺰات ﺟﻮش‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ AWS B4.0‬ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﻠﺰ‬
‫ﺟﻮش درﺳﺖ در ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻴﺎري در ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(3‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ‬ ‫ﻋﺮﺿﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮش ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻃﺒﻖ‬
‫ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪[8] AWS B4.0‬‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ (3‬ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪ و در ﻓﻠﺰ ﺟﻮش اﻳﺠﺎد ﺷﺪ‪ .‬از ﻫﺮ اﺗﺼﺎل‬
‫‪ ‬‬ ‫ﺳﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ آزﻣﻮن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ‬
‫‪ -3‬ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫ﭼﺎرﭘﻲ‪ 8‬ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ‪ Santam‬و در‬
‫‪ 1-3‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎري ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ و ﻓﻠﺰات ﺟﻮش‬
 ‫‪105‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‪...‬‬

‫در ﺷــﻜﻞ )‪ (6‬رﻳﺰﺳــﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠــﺰ ﺟــﻮش ﺣﺎﺻــﻞ از ﻓﻠــﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨــﺪه‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ 309LMo‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد‬ ‫زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻘﺪاري ﻓﺮﻳﺖ دﻟﺘﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﺳـﻜﻠﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻌﻤﻮل ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر‪ ،‬داﻧﻪﻫﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻫﻢ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺪاري ﻓﺮﻳﺖ دﻟﺘﺎ‪ 9‬در ﻃﻮل ﺟﻬﺖ ﻧﻮرد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ :(6‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪309LMo‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (7‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪25104L‬‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ :(4‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪304L‬‬
‫را ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻓﺎز ﻓﺮﻳﺖ )ﺗﻴﺮه(‪ ،‬آﺳﺘﻴﻨﺖ )روﺷﻦ(‬
‫و رﺳﻮب آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ)ﻇﺮﻳﻒ روﺷﻦ( اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺷﻜﻞ )‪ (5‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻮﻻد زﻧﮓ‬
‫ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺘﺸﻜﻞ از دو‬
‫ﻓﺎز ﻓﺮﻳﺖ و آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﻳﻪاي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻮردي‬
‫ﻛﺎﻣﻼً واﺿﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺎز روﺷﻦ آﺳﺘﻨﻴﺖ و ﻓﺎز ﺗﻴﺮه رﻧﮓ ﻓﺮﻳﺖ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻓﺎز ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ‪ 10‬دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ آﺷﻜﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ :(7‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﻧﻮري ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪25104L‬‬

‫‪ 2-3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺮاﺟﻊ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﮔﺮ رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از‬
‫ﺟﻮش‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻛﻤﻲ ﻓﺮﻳﺖ در اوﻟﻴﻦ ﭘﺎس ﺧﻮد دارا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺮك‬
‫ﺧﻮردن اﻧﺠﻤﺎدي ﺟﻮش ﺑﺴﻴﺎر ﻏﻴﺮﻣﺤﺘﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ :(5‬رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪32750‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد ‪ /‬ﺳﺎل ﻫﺸـﺘﻢ‪ /‬ﺷـﻤﺎره اول‪ /‬ﺑﻬـﺎر ‪1393‬‬ ‫‪106‬‬

‫را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺴﻠﻴﻢ در‬
‫ﺣﻴﻦ آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﺮوع از ﻣﺤﻞ ﻧﺮم ﺗﺮ )ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫‪ (304L‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺷﺖ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ HAZ‬ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺮخ ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ را ﻛﻢ ﻧﻤﻮده و روﻧﺪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﺤﻜﺎم‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ]‪ .[10‬ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ در ﺟﺪول )‪ (3‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮك ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ در ﺳﻄﺢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻧﮕﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول)‪ :(3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ ﻓﻠﺰات ﺟﻮش‬

‫در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪   304L‬را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ] ‪ .[11‬ﺷﻜﻞ )‪(9‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺧﻤﺶ‬ ‫زاوﻳﻪ ﺳﻨﺒﻪ‬

‫درﺷﺖ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪304L‬‬
‫ﻗﺒﻮل‬ ‫رﻳﺸﻪ‬ ‫‪180º‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
‫و ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ 309LMo‬و ﺷﻜﻞ )‪(10‬‬ ‫ﻗﺒﻮل‬ ‫روﻳﻪ‬ ‫‪180º‬‬ ‫‪ER309LMo‬‬
‫درﺷﺖ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪304L‬‬
‫ﻗﺒﻮل‬ ‫رﻳﺸﻪ‬ ‫‪180º‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
‫و ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ 25104L‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪  .‬‬
‫ﻗﺒﻮل‬ ‫روﻳﻪ‬ ‫‪180º‬‬ ‫‪ER25104L‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‬
‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﻣﻮﺟﻮد در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻃﻲ آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ‬ ‫‪ 3-3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ‬
‫دﭼﺎر ازدﻳﺎد ﻃﻮل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ از ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫ﻧﻤﻮدار ﺗﻨﺶ‪ -‬ﻛﺮﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﻏﻴﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﻛﺎﻣﻠﻲ ﻗﺒﻞ از ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﻧﺪ و ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﻨﺶ اﻋﻤﺎﻟﻲ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﻠﺰات ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه ‪ 309LMo‬و ‪ 25104L‬در ﺷﻜﻞ )‪ (8‬ﺑﻪ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺬا ازدﻳﺎد ﻃﻮل ﻓﻠﺰ ﺟﻮش رخ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫داده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫آﻣﺪه از آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﻮش ﺷﺪه‬
‫ﺧﺎﻟﺺ‪  25104L‬و‪ 309LMo‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ 25104L‬و ‪ 309LMo‬از ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و‬ ‫ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ اﺗﺼﺎل ﻳﻌﻨﻲ در ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﻨﺶ اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮي در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮاوان ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺶ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺠﺎور ﺟﻮش در‬ ‫اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‪ 304L‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﺤﻞ ﺷﻜﺴﺖ در‬
‫ﺳﻤﺖ اﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪه و ﺷﻜﺴﺖ در آن رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻧﺴﺒﻲ اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﺰان اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺷﺪه در‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ در اﺗﺼﺎل ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺪول )‪ (4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺶ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ و ﺟﻮش را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول )‪ :(4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‬
‫درﺻﺪ‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎم‬ ‫اﺳﺘﺤﻜﺎم‬
‫ﻧﻮع‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻ" در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﺳﺮد‪ ،‬ﻧﻮرد ﮔﺮم و آﻧﻴﻞ ﺷﺪه ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻛﺸﺶ‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪاري ﻧﺮم ﺷﺪﮔﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫‪17‬‬ ‫‪914 ± 10‬‬ ‫‪758 ± 10‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫ﺣﺮارت‪ 11‬رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺷﺪ داﻧﻪ در ﻣﻮاد ﻧﻮرد ﮔﺮم ﺷﺪه و‬
‫‪25104L‬‬
‫‪883 ± 10‬‬ ‫‪750 ± 10‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﻳﺎ ﺗﺒﻠﻮر ﻣﺠﺪد و رﺷﺪ داﻧﻪ در ﻣﻮاد ﻛﺎرﺳﺮد ﺷﺪه ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫‪18‬‬
‫‪LM‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ آزﻣﻮن ﻛﺸﺶ ﻋﺮﺿﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﻮش اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫‪15‬‬ ‫‪780‬‬ ‫‪550‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪32750‬‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ اﻏﻠﺐ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺣﺮارت در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺰ‬

‫‪40‬‬ ‫‪550‬‬ ‫‪190‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪304L‬‬ ‫ﺟﻮش اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ]‪ .[6‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬درﺻﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل‬
‫‪ ‬‬
 ‫‪107‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‪...‬‬

‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(10‬ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬و ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪25104L‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ 4-3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ)‪ :(8‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻨﺶ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﺮﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ ﭼﺎرﭘﻲ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰات ﺟﻮش ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ در اﻳﻦ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬در دﻣﺎي اﺗﺎق در ﺟﺪول )‪ (5‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰات ﺟﻮش ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ ( 5‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰات ﺟﻮش‪ ،‬ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪ ،25104L‬داراي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول )‪ :(5‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰات ﺟﻮش‪.‬‬

‫اﻧﺮژي‬
‫ﻧﻮع ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ )ژول(‬ ‫ﻧﻮع ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫‪+27 °C‬‬

‫ﻧﺮم‬
‫‪170 ± 10‬‬ ‫ﻓﻠﺰﺟﻮش ‪25104L‬‬

‫ﻧﺮم‬
‫‪90 ± 10‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪309LMo‬‬

‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺷﻜﺴﺖ ﻓﻠﺰات‬

‫ﺟﻮش‪ ER25104L‬و‪ ، ER309LMo‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺷﻜﻞﻫﺎي )‪(11‬‬
‫‪ ‬‬
‫و )‪ (12‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﻄﻮح ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻠﺰات‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ :(9‬ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬و ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫و ‪ ،ER309LMo‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﺟﻮش‪ER25104L‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪309LMo‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد ‪ /‬ﺳﺎل ﻫﺸـﺘﻢ‪ /‬ﺷـﻤﺎره اول‪ /‬ﺑﻬـﺎر ‪1393‬‬ ‫‪108‬‬

‫ﻧﺮم را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺷﻜﺴﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪25104L‬‬
‫ﺣﻔﺮات و دﻳﻤﭙﻞ ﻫﺎ‪ 12‬در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﻮر‬
‫دﻳﻤﭙﻞ ﻫﺎي درﺷﺖ در ﺳﻄﺢ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎﻣﻼ‬
‫ﻧﺮم اﻳﻦ ﻓﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ در آزﻣﻮن ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼف‬
‫در ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ ،ER25104L‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫‪ ER309LMo‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﺨﺘﻲ ﺳﻨﺠﻲ‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه در‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(12‬ﺷﻜﺴﺖ ﻧﮕﺎري ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ 309LMo‬ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ‪2000‬‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻘﻤﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻜﻞ )‪ (13‬ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺟﻮش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮش ﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه ‪ 25104 L‬و‬
‫از ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (14‬ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي دوﻓﺎزي ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي‬
‫‪ 309LMo‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻳﻚ روﻧﺪ ﺻﻌﻮدياز‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ دارﻧﺪ]‪ ،[6‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬درآن‬
‫ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ‬
‫ﻃﺮف اﺗﺼﺎل ﺑﺎﮔﺬر از ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬و در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي دوﻓﺎزي ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮارت ﻳﻚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ دارﻧﺪ]‪ ،[6‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬درآن ﻃﺮف اﺗﺼﺎل ﺑﺎﮔﺬر‬
‫ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺠﺎور ﺧﻮد‪،‬‬
‫از ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬و در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮارت ﻳﻚ‬
‫ﻣﻘﺪارﻓﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ در‬
‫ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ آن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺠﺎور ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪارﻓﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ )‪ (13‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺨﺘﻲ ﻓﻠﺰ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ آن ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺟﻮش در ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻮش ﺗﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫‪ 304 L‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺨﺘﻲ در ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﺗﺎ‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدن ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ در دو‬
‫ﺳﻤﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻮش‬
‫‪ 25104L‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ ﻓﺮﻳﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش در ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﺧﻂ‬
‫ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻮش ﺗﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﻛﻤﺘﺮ از درﺻﺪ ﻓﺮﻳﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫درﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻮش ﺗﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‪ 32750‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻓﻠﺰﭘﺎﻳﻪ دوﻓﺎزي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ اﺳﺖ]‪ ،[12‬اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت از ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪32750‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻧﺮخ ﺳﺮد ﺷﺪن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻮش‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ :(11‬ﺷﻜﺴﺖ ﻧﮕﺎري ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ 25104L‬ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ‪2000‬‬
‫در ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺠﺎور ﻓﻠﺰ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺮخ ﺳﺮد ﺷﺪن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ‬
‫‪109‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﻮش ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‪...‬‬

‫ﻓﺮﻳﺖ ﺑﻪ آﺳﺘﻨﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و درﺻﺪ ﻓﺮﻳﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬

‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺻﺪ ﻓﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻧﻮاﺣﻲ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺮخ ﺳﺮد ﺷﺪن ﻛﻤﺘﺮ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫درﺷﺖ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ روﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻ" ﺗﻔﺎوت ﻛﻤﻲ ﻛﻪ در ﺳﺨﺘﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدن ﻫﺪاﻳﺖ ﺣﺮارﺗﻲ دو ﻓﻠﺰ‬
‫ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ‪ 309LMo‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ)‪، (14‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﻳﻚ روﻧﺪ ﺻﻌﻮدي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ از ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 304L‬ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻞ)‪ :(13‬ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن‬ ‫ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ‪ 32750‬ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪ 309LMo‬و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺣﺮارت‪ 304L‬ﻳﻚ روﻧﺪ‬
‫از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪25104L‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ در‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺣﺮارت ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺮخ ﺳﺮد ﺷﺪن ﻛﻤﺘﺮ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫درﺷﺖ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درآن ﻃﺮف اﺗﺼﺎل ﺑﺎﮔﺬر از ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫‪ 309LMo‬و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺣﺮارت ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‬
‫‪ 32750‬ﻳﻚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺠﺎور ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪارﻓﺮﻳﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ آن‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان ﻓﺮﻳﺖ ﻓﻠﺰﺟﻮش و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از‬
‫ﺣﺮارت در دو ﺳﻤﺖ ﻓﻠﺰات ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮﻳﺘﺴﻜﻮپ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آن در ﺟﺪول )‪ ( 6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول )‪ :(6‬ﺗﻐﻴﻴﺮات درﺻﺪ ﻓﺮﻳﺖ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺮاي دو ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬

‫ﺳﻤﺖ ‪32750‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﺳﻤﺖ ‪304L‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬

‫ﺷﻜﻞ)‪ :(14‬ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‬ ‫‪65‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪ER25104L‬‬
‫‪ 304L‬ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي ‪ 32750‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪  60‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪ER309LMo‬‬
‫از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ‪309LMo‬‬

‫‪ -4‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬
‫‪HAZ‬‬ ‫‪ .1‬درآزﻣﻮن ﻛﺸﺶ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬از ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ 304L‬ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪  .‬‬
1393 ‫ ﺑﻬـﺎر‬/‫ ﺷـﻤﺎره اول‬/‫ ﺳﺎل ﻫﺸـﺘﻢ‬/ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد‬ 110

and Weldability of Stainles Steels”, John ‫ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺮﻳﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﺮﺑﻮط‬.2
Wiley and Sons, New Jersey, 2005.
[8] ASME Sec II, "Specification for Welding ‫ و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬25104L ‫ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
Rods, Electrodes and Filler Metals, Part C",
American Society of Mechanical Engineers, 309LMo ‫ﻓﺮﻳﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬
Edition: 3th, 2004 .
  .‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
[9] ANSI/AWS B4.0 “Standard Methods for ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻓﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در‬ ER25104L ‫ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬.3
Mechanical Testing of Welds”, American
Welding Society, Edition: 9th 2009.   .‫ داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻧﺮژي ﺷﻜﺴﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻮد‬،‫رﻳﺰﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
[10] ASME Sec IX, “Qualification ‫ از ﺑﻴﻦ دو ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل‬.4
Standard for Welding and Brazing Procedure”, ‫ ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن ﺳﻮﭘﺮ دوﻓﺎزي‬304L ‫ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﻮﻻد آﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‬
Article II, Welding Procedure Qualification,
2001. ‫ داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ‬25104L ‫ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬، 32750
[11] T. Ogawa , E. Tsunetomi, "Hot   .‫ﺑﻮد‬
Cracking Suseptibility of Austenitic Stainlees
Steels", Welding Journal, Vol.61, pp.82-93, ‫ ﺟﻬﺖ اﺗﺼﺎل ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻮﭘﺮ‬،‫ از دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬.5
1982. 25104L ‫ ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه‬304L ‫ ﺑﻪ ﻓﻮﻻد زﻧﮓ ﻧﺰن‬32750 ‫دوﻓﺎزي‬
[12] H. Shah Hosseini, M. Shamanian &   .‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد‬
A. Kermanpur, "Characterization of
Microstructures and Mechanical Properties of ‫ ﻣﺮاﺟﻊ‬-5
Inconel 617/310 Stainless Steel Dissimilar
Welds", Materials Characterization, Vol.62,
pp. 425-431, 2011. [1] M. Niset, R. Daemen & S. Soudometal,
"Welding Duplex Stainless Steels", Materials
[13] j. Labanowski, "Mechanical & Design, Vol.5, pp. 291–293, 1984.
properties and corrosion resistance of
dissimilar stainless steel welds", Archives of [2] D.A. Jones," Principle and Prevention of
Materials Science and Engineering, Vol.28, Corrosion", Prentice Hall, Upper Saddle
pp.27-33, 2007. River, 1995.

[3] T.G. Gooch, "Corrosion behavior of welded

‫ ﭘﻲ ﻧﻮﺷﺖ ﻫﺎ‬-6 stainless steel", Welding Journal, Vol. 75,
pp.135-154, 1996.

1-Pitting Resistance Equivalent [4] L. Weber, P.J. Uggowitzer, "Partitioning of

2- Pitting Corrosion Chromium and Molybdenum in Super Duplex
3- Crevice Corrosion Stainless Steels with Respect to Nitrogen and
4- Stress Corrosion Cracking Nickel Content", Materials Science and
5- Liquation Cracking Engineering, 242, pp. 222–229, 1998.
6- Solidification Cracking
7- Heat Input [5] PA. West Conshohocken, ASTM Standard
8- Charpy Impact Test Specification for Casting, Iron-Choromium-
9- Delta Ferrite Nickel-Molybdenum Corrosion Resistant,
10- Secondry Phase Duplex for General Application, American
11- Heat Affected Zone Society for Testing and Materials, 1999.
12- -Dimple
[6] ASM Handbook,” Properties and Selection:
Irons, Steels, an High Performance Alloys”,
ASM International, Materials Park, Ohio,
Vol.1,2002.

[7] J.C. Lippold , D. Koteki, “Welding Metallurgy