You are on page 1of 14

DepEd TV SDO NE

GRADE 6 :FILIPINO
Quarter: 3
Week: 4
Episode: 1
Module: 2
MELC: Pagbuo ng mga Bagong Salita Gamit ang Panlapi at Salitang Ugat

VIDEO PRODUCTION TEAM : SDO LICAB ANNEX


Scriptwriter/Teacher-Broadcaster: Doreza D. Tumacder
Cameraman/Video Editor Adrian C. Sampilo
Content Editor: Mercedita C.Esguerra
Language Editor: Medori G. Dela Cruz
Illustrator: Marvie Grace Salting
Animation and Motion Graphic Designer: Jizika M. Galanga
Music Composer: Orlina U. Santos

INTRODUCTION
GFX OV : SCENE 1:
“Sarili”
Background : silid-aralan Teacher Riza :
“Araw”
Text: Filipino 6 Isang makabuluhang araw , batang mag-
aaral sa ika-anim na baitang!

Makabuluhan sapagkat isa na namang


aralin ang iyong matututuhan sa araw na
ito.

Halika at samahan akong matuto sa


Asignaturang Filipino!

Popped up picture of learners with (Musika para sa asignaturang Filipino)


flying notes
(To the tune of “Sitsiritsit”)
Mag-aral at maglibang
Filipino ay pag-aralan
Dagdagan ang kasanayan
Paunlarin ang kaalaman
TRANSITION
Teacher Riza with classroom SCENE 2:
background .
Kumusta ka ?
Oo ikaw nga, kumusta na ang magaling na
batang Pilipino?

Ako, si Teacher Riza, ang gurong gagabay

1
sa iyong pag-aaral sa oras na ito. Tara at
simulan natin ang aralin sa asignaturang
Filipino, ang asignaturang feel ko, at feel na
Exaggerated size of thumbs up feel mo.
illustration Ang Asignaturang Filipino!

TRANSITION
Picture : paper and pencil cartoon pic SCENE 3:

Animation : walking pencil and Siyempre, bago tayo magsimula, ihanda mo


dancing paper muna ang iyong mga kagamitan para sa
mga gawain.

Ano pa ang hinihintay mo, hayo na at


kuhanin ang mga kaibigang lapis at papel.

Oops…teka lang …
Isama mo na din sina nanay at tatay
upang maging gabay sa iyong pag-aaral.

BALIK-ARAL TRANSITION
SCENE 4

Excited ka na ba ? Kung gayon halika na at


Picture of clock (cartoon pic)…
atin nang simulan.
Sounds :clock ticking

Animation : swaying clock Para sa unang gawain. Narito ang mga


Popped up test: 5 segundo panuntunang dapat mong sundin.
Pakinggan at unawaing mabuti. Mayroon
ka lamang 5 segundo sa bawat bilang.

Popped up text : Tukuyin ang wastong pangatnig para sa


pangungusap. Isulat ang letra ng tamang
sagot sa iyong sagutang papel.
Tukuyin ang wastong pangatnig
para sa pangungusap. Isulat ang
letra ng tamang sagot sa iyong Para sa bilang isa.
sagutang papel.
1. Ako ay umaawit __________ naglilinis ng
Picture : batang naglilinis (with aming tahanan.
flying notes) seems like singing a. habang
b. sapagkat
c. para
d. kaya
“a” Kung ang sagot moy ay letrang a, tama ka!

A picture of a mother while cooking … 2. Masayang nagluluto ng agahan si nanay

2
_________ sa buong pamilya.
a. habang
b. sapagkat
c. para
d. kaya
“c”
Ang sagot mo ba ay letrang C? Magaling !
Picture of a working father …
3. Maunlad ang aming pamumuhay
____________ masipag at matiyaga si tatay.
a. habang
b. sapagkat
c. para
d. kaya
“b”
Kung ang sagot mo ay letrang B, tama ka!
.
Picture of a girl while doing laundry 4. Maagang natapos sa paglalaba si ate
_______ maari na siyang makapagpahinga.
a. habang
b. sapagkat
c. para
d. kaya
“d”
Ang sagot mo ba ay letrang D? Mahusay!
Picture of a helping kuya to his father 5. Abala sa pag-aaral si kuya _________
… nagawa pa rin niyang tulungan si tatay sa
mga gawain.

a. subalit
b. sapagkat
c. para
d. kaya
“a”
Kung ang sagot mo ay letrang A, tama ka!

Transiiton

SCENE 5

Binabati kita ! Matagumpay mong natapos


ang unang gawain.

Ngayon ay masasabi kong handang --handa


ka na sa isa na namang kamangha-
manghang kaalaman na aking tatalakayin

3
sa asignaturang Filipino, ang asignaturang
feel ko at feel na feel mo. Asignaturang
Filipino!

PAGGANYAK TRANSITION

SCENE 6
Mayroon akong inihandang isang awitin
Ito ay may pamagat na “Batang-Bata Ka
Pa” mula sa pangkat ng mang-aawit na
Apo Hiking Society.
Halika at atin itong pakinggan. Bigyang
pansin ang mga salitang may salungguhit.

BATANG-BATA KA PA
(Apo Hiking Society)

Popped- up lyrics of the song Batang-bata ka pa at marami ka pang


Kailangang malaman at intindihin sa
Sounds: song “ Batang-Bata Ka Pa” mundo
'Yan ang totoo
Animation : flying notes Nagkakamali ka kung akala mo na
Ang buhay ay isang mumunting paraiso
Picture : children while playing … lamang

Batang-bata ka lang at akala mo na


Na alam mo na ang lahat na kailangan
mong malaman
Buhay ay 'di ganyan
Tanggapin mo na lang ang katotohanan
Na ikaw ay isang musmos lang na wala
pang alam
Makinig ka na lang
Makinig ka na lang

Ganyan talaga ang buhay


Lagi kang nasasabihan
'Pagkat ikaw ay bata at wala pang
nalalaman
Makinig ka sa 'king payo
'Pagkat musmos ka lamang
At malaman ng maaga
Ang wasto sa kamalian

Batang-bata ako nalalaman ko 'to


Inamin ko rin na kulang ang aking
nalalaman
At nauunawaan
Ngunit kahit ganyan ang kinalalagyan
Alam ko na may karapatan ang bawat

4
nilalang
Kahit bata pa man

PAGLALAHAD TRANSITION
SCENE 7

Talagang kahanga-hanga ang awiting ating


napakinggan kung saan ito ay may
kaugnayan sa ating aralin.

Halina at makilahok sa araling aking


tatalakayin na may paksang “Pagbuo ng
mga Bagong Salita Gamit ang Panlapi at
Salitang -Ugat.”

Kung saan sa pagtatapos ng ating aralin ay


inaasahan na nakabubuo ka ng bagong
salita gamit ang panlapi at salitang ugat.

Ano nga muli ang ating paksang-aralin?


Pagbuo ng mga Bagong Salita Magaling ! ang ating paksang aralin ay
Gamit ang Panlapi at Salitang –
ang Pagbuo ng mga Bagong Salita Gamit
Ugat .
ang Panlapi at Salitang –Ugat .

Para sa karagdagang kaalaman ating


unawain ang nilalaman ng awitin. Sagutin
ang mga sumusunod na katanungan.

Unang tanong:

1. Ano ang pamagat ng awiting iyong


Ang pamagat ng awiting
napakinggan?
napakinggan ay “ Batang-Bata
Ka Pa”
Tama, ang pamagat ng awiting
napakinggan ay “ Batang-Bata Ka Pa”

Ikalawang tanong:

2. Anong katangian ng isang bata ang nais


ipahayag ng awitin?

Mahusay! Ang katangian ng isang bata na


Ang katangian ng isang bata na
nais ipahayag sa awitin ay ang pagiging
nais ipahayag sa awitin ay ang
musmos nito kung kaya’t kulang pa ang
pagiging musmos nito kung
kaniyang kaalaman.
kaya’t kulang pa ang kaniyang
kaalaman.
3. Bilang isang bata, bakit mahalagang
makinig ka sa mga payo ng nakatatanda?

5
Bilang isang bata mahalagang
makinig sa payo ng mga Tama! Bilang isang bata mahalagang
nakatatanda dahil mas higit makinig sa payo ng mga nakatatanda
nilang alam ang tama at dahil mas higit nilang alam ang tama at
makabubuti para sa iyong makabubuti para sa iyong kapakanan.
kapakanan.

4. Sa iyong palagay, ano ang nais iparating


sa atin ng awiting ito?

Magaling !
Nais iparating ng awiting Batang-
Bata Ka Pa na bagamat ang bata Nais iparating ng awiting Batang-Bata Ka
ay isang musmos na salat pa sa Pa na bagamat ang bata ay isang musmos
maraming kaalaman, sila ay na salat pa sa maraming kaalaman, sila
may karapatan din na dapat na ay may karapatan din na dapat na igalang.
igalang.

SCENE 8.

Magaling! Tunay ngang naunawaan mo ang


awiting ating napakinggan.

Ngayon ay dadako tayo sa ating paksang


aralin, ang pagbubuo ng bagong salita
gamit ang panlapi at salitang -ugat.
SCENE 9

Sa awiting ating napakinggan ay may mga


nakasalungguhit na salita tulad ng :

Intindihin

Maaga

kamalian

Basahin nga natin ang mga salitang ito.

Intindihin

maaga

kamalian
Popped up text : Ulitin mo ngang muli.

6
Intindihin

maaga

kamalian
Magaling! Ang iyong ginawang pagbasa .

Ngunit alam mo ba na ang mga salitang ito


ay binubuo ng panlapi at salitang –ugat?

Halimbawa ang salitang


Intindihin:

Intindihin Mula ito sa salitang -ugat na intindi at


dinagdagan ng panlaping hin sa hulihan
Animation effects: dissolve syllable upang mabuo ang bagong salitang
hin upon rootword extraction intidihin.
Intindi.. then showed up hin to
form the word again
Gayundin ang salitang maaga
Same effects … Ito ay mula ito sa salitang- ugat na aga at
dinagdagan ng panlaping ma sa unahan
kung kaya’t nabuo ang bagong salitang
maaga.

Subukin mo ngang kilalanin ang salitang –


ugat sa salitang kumanta?

Tama ! ang salitang ugat ay kanta.

Ano naman ang panlaping ginamit dito?

Magaling! ang panlaping um ang idinagdag


sa may gitnang bahagi ng salita upang
mabuo ang salitang kumanta.

Muli mo ngang kilalanin ang salitang-ugat


sa ika-apat na salita na kamalian.

Tama, ito ay mula sa salitang-ugat na


mali.

Ano naman ang panlaping idinagdag


Salitang Ugat- ay ang salitang upang makabuo ng bagong salita?
orihinal na may taglay na sariling
kahulugan.
Mahusay ! ang mga panlaping ka at an.
Hindi lang isa kundi dalawa ang panlaping
ginamit upang mabuo ang salitang

7
Halimbawa: kamalian.
- mali
- intindi Ngayon ay oras na upang malaman mo ang
- aga kahulugan ng salitang-ugat.

Popped- up text
 Ang panlapi ay Ang Salitang Ugat- ay ang pangunahing
isang morpema o maaring salita o orihinal na salita na may taglay na
isang kataga  na ikinakabit sariling kahulugan.
sa isang salitang-ugat
upang makabuo ng Halimbawa:
bagong salita  na may - mali
bagong kahulugan. - intindi
- aga
Popped –up texts: - kanta
Ano naman ang kahulugan ng Panlapi?
Salitang –Ugat.
Ang panlapi ay isang morpema o
isang kataga  na ikinakabit sa isang
salitang-ugat upang makabuo ng
Panlapi bagong salita na may bagong
kahulugan.

Animation: opening pages of book


Ano nga muli ang tawag sa salitang
orihinal na may sariling kahulugan?
Popped-up text
Tama! Ito ay tinatawag na Salitang –Ugat.

At ano naman ang tawag sa mga


morpemang ikinakabit sa salitang –ugat?

Magaling ! ito ay tinatawag na panlapi.

(awitin)

Mahusay at magaling dahil aktibo kang nakikiisa


sa ating talakayan.

Sa ating pagpapatuloy dapat mong


malaman na may tatlong uri ang Panlapi:

Una :
1. Unlapi
– ito ay ang panlaping
idinadagdag sa unahan ng
salitang ugat.

Salitang – Unlapi Bagong


ugat salita

8
uwi um umuwi
iwan in iniwan
dama na nadama

Pangalawa :
2. Gitlapi
– panlaping ikinakabit sa
gitna ng salitang ugat. Ang
karaniwang gitlapi ay -in at -um

Salitang – Gitlapi Bagong


ugat salita
sulat um sumulat
kain in kinain

at ikatlo :
3. Hulapi
- panlaping ikinakabit sa
hulihan ng salitang ugat. Ang
karaniwang hulapi ay -an, -han at -
in, -hin

Salitang – Hulapi Bagong


ugat salita
sulat in sulatin
basa hin basahin

Natatandaan mo ba ang ang mga uri ng


panlaping aking nabanggit ?

Kung ganon subukin mong sagutin ang


mga katanungan.

Anong panlapi ang ikinakabit sa unahang


bahagi ng salita?

Tama! ang panlaping ikinakabit sa


unahang bahagi ng salita ito ay ang Unlapi.

Ano naman ang uri ng panlapi na


idinadagdag sa gitnang bahagi ng salita ?

9
Tumpak! ito ay tinatawag na Gitlapi.

Samantalang kapag sa hulihang bahagi


naman ikinakabit ang isang panlapi. Ang
tawag dito ay?

Mahusay! Ito ay tinatawag na Hulapi.

Banggitin mo ngang muli ang tatlong uri ng


Panlapi?

Mahusay ! ang Tatlong uri ng Panlapi ay


Ang Tatlong uri ng Panlapi ay ang ang Unlapi, Gitlapi at Hulapi.
Unlapi, Gitlapi At Hulapi.
Salitan Mga Panlapi
g- Ugat Unlapi Gitlapi Hulapi
(Awitin)
Mga uri Ng Panlapi
Mga uri Ng Panlapi
( tune of Sitsiritsit )
( tune of Sitsiritsit )
Sa unahan ay unlapi …
Sa unahan ay unlapi …
Sa gitna ay gitlapi ..
Sa gitna ay gitlapi ..
Sa hulihan ay hulapi…
Sa hulihan ay hulapi…
Mga uri ng Panlapi…
Mga uri ng Panlapi…
(2x)
(2x)
PAGTATAYA
SCENE 10
Ngayon ay subukin mo namang bumuo ng
bagong salita gamit ang mga sumusunod
na panlapi at salitang-ugat. Isulat ang
sagot sa iyong sagutang papel.

Animation of text : Unang bilang :

Ang Salita-Ugat na kita dagdagan ng


Salitang – Panlapi Bagong gitlaping um ay makabubuo ng bagong
ugat Salita salitang …. Kumita !

1. kita um(gitlapi) kumita Mahusay !

Ikalwang bilang:
. Ang Salita-Ugat na galak dagdagan ng
2. galak na(unlapi) nagalak unlaping na ay makabubuo ng bagong
salitang …. Nagalak!

3. harap in (hulapi) harapin Magaling !


4. akbay um(unlapi) umakbay
5. lahok naki (unlapi) nakilahok

10
Ikatlong bilang:
3. harap in (hulapi) harapin
4. akbay um(unlapi) umakbay
5. lahok naki (unlapi) nakilahok

Hayan, nakabuo ka na ng mga bagong salita


gamit ang mga panlapi at mga salitang-ugat .

Isa na namang pagsubok ang iyong nalampasan


Kaya mo pa ba? .. syempre kayang kaya! … dahil
ang Asignaturang Filipino ay feel ko at feel na feel
mo.

KARAGDAGANG GAWAIN TRANSITION


Salita Salitang- Panlapi Uri ng
ugat Panlapi

1. Kuwentuhan kuwento han hulapi

2.__________

SCENE 11

Narito ang karagdagang gawain upang mas


mapaunlad pa ang iyong natutuhan sa
araw na ito .

Bumasa ng isang maikling kuwento at


subuking makapagtala ng 10 salita na may
mga panlapi. Mula rito ay kilalanin ang
salitang ugat at panlaping ginamit dito.
Kilalanin din ang uri ng panlaping ginamit.
Bilang gabay narito ang isang halimbawa.

SCENE 12

Binabati kita, , matagumpay mong natapos ang a


ating aralin ! Lubos akong nasiyahan sa iyong
pakikiisa.

Batid kong natutuhan mo ang pagbubuo ng mga

11
salita gamit ang panlapi at salitang –ugat.

Natutuhan din natin na dapat makinig ang isang


batang katulad mo sa naktatanda dahil hindi pa
sapat ang iyong kaalaman.

Sa kabila nito kailangan din namang pakinggan


at igalang ang mga kabataan.

( batang-bata ka pa instrumental )
EXTRO
GFX SCENE 13
Paano , magpapaalam na muna ako.
Pop up Text Tandaan, na ang batang nakikinig sa magulang ay
Nakikinig sa magulang may magandang kinabukasang hinaharap .

Muli ako si Teacher Riza, ang iyong guro sa


Asignaturang Filipino, ang asignaturang feel ko, at
feel na feel mo” Asignturang Filipino!

Hanggang sa susunod nating pagkikita!


Paalam!
(kaway)

EXTRO (Credits)

Acknowledgment

Schools Division of Nueva Ecija

JESSIE D. FERRER, CESO V


Schools Division Superintendent

MINA GRACIA L. ACOSTA, PhD, CESO


VI
Assistant Schools Division
Superintendent

RONILO E. HILARIO
OIC - Assistant Schools Division
Superintendent

JAYNE M. GARCIA, EdD


Chief, Curriculum Implementation
Division

REYNALDO S. REYES
Education Program Supervisor I,

12
Filipino

ELEONOR A. MANIBOG
Education Program Supervisor I,
Filipino

BEVERLY T. MANGULABNAN, PhD


Education Program Supervisor I,
LRMDS

GLORIA G. VICENCIO PhD


Public Schools District Supervisor
SDO LICAB Annex

EMILY Q. MANGOBA
District Filipino Consultant

FELOMINA S. PUNO
School Principal - III

LICAB DISTRICT PRODUCTION TEAM

DOREZA D. TUMACDER
Script Writer/ Teacher Broadcaster

ADRIAN C. SAMPILO
Cameraman/Video Editor

MERCEDITA C. ESGUERRA
Content Editor

MEDORI G. DELA CRUZ


Language Editor

JIZIKA M. GALANGA
Animation and Motion Graphic
Designer

: MARVIE GRACE SALTING


Illustrator

ORLINA U. SANTOS
Music Composer

SPECIAL THANKS TO:

APO HIKING SOCIETY


Singer/Composer of “BATANG-BATA
KA PA”

13
DIVISION OF BATAAN
ELEMENTARY MODULE
DEVELOPMENT TEAM

Cherry Rose C. Zosimo


Author

Hilda M. Lazarte
Co-Author - Content Editor

Rodrigo S. Panlaque Jr
Co-Author - Language Reviewer

Mark Edson L. Fajardo


Co-Author - Illustrator

Cherry Rose C. Zosimo


Co-Author - Layout Artist

Sanggunian:

K to 12 Most Essential Learning


Competencies

14

You might also like