11

FILIPINO 11
KOMUNIKASYON AT
PANANALIKSIK SA WIKA AT
KULTURANG PILIPINO

UNANG SEMESTRE
IKATLONG LINGGO
Modyul 3
 Filipino – Ikalabing-isang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Semestre – Modyul 3: Homogenous at Heterogenous na Wika, Barayti
ng Wika
Unang Edisyon,2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul
na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang
mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng
mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Gaudencio D. Suarez Jr

Editor : Bartolome M. Loresco Jr, Dr. Melchora N. Viduya
Tagasuri : Bartolome M. Loresco Jr, Dr.Melchora N. Viduya,
Dr. Dianne C. Baguio, Dr. Olivia P. Terrado

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education - Rehiyon ng Ilocos (Calasiao,

Pangasinan)
 11
Filipino 11
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino
Unang Semestre – Modyul 3:
Homogenous at Heterogenous na Wika
 ALAMIN

Ang modyul na ito ay tumatalakay sa Homogenous at Heterogenous

na Wika.
Masusing inihanda ang modyul na ito upang matukoy ang pagkakaiba ng
Homogenous at Heterogenous na Wika. Sa pamamagitan ng babasahing ito ay
mabibigyang-pansin ang paggamit ng mga salitang may iisang baybay, subalit
may magkaibang kahulugan. Matutluklasan ang mga bagong kaalamang
magsisilbing gabay upang maging mahusay sa larangan ng pang-araw-araw na
pakikipagtalastasan.
Malaking tulong ang modyul na ito upang maunawaan ang mga salita ng
ibang lugar at lalong mapahalagahan ang paggamit ng wika tungo sa mabisang
pakikipag-ugnayan sa kapwa.

Ang mga layunin sa pag-aaral na ito ay;

Nauunawaan ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan at gamit ng

wika sa lipunang Pilipino.

Tiyak na layunin:

a. Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya (facebook, google, at iba

pa) sa pag-unawa sa mga konseptong pangwika F11EP – Ic – 30.
 PAANO GAMITIN ANG MODYUL

Bago simulan ang modyul, kailangang isantabi muna ang lahat ng

inyong pinagkakaabalahan upang mabigyang pokus ang inyong gagawing
pag-aaral gamit ang modyul na ito. Basahin ang mga simpleng panuto na
nasa ibaba para makamit ang layunin sa paggamit nito.

Sundin ang lahat ng panutong nakasaad sa bawat pahina ng modyul na ito.

1.Isulat ang mahahalagang impormasyon tungkol sa aralin sa inyong

kwaderno. Nagpapayaman ng kaalaman ang gawaing ito dahil madali mong
matatandaan ang mga araling nalinang.

2. Gawin ang lahat ng mga pagsasanay na makikita sa modyul.

3. Hayaan ang iyong tagapagdaloy ang magsuri sa iyong mga kasagutan.

4. Hayaan ang iyong tagapagdaloy ang magsuri sa iyong mga kasagutan.

5. Pag-aralang mabuti ang naging katapusang pagsusulit upang malaman

ang antas ng iyong pagkatuto. Ito ang magiging batayan kung may
kakailanganin ka pang dagdag na pagsasanay para lalong malinang ang
aralin. Lahat ng iyong natutuhan ay gamitin sa pang-araw-araw na gawain.

6. Nawa’y maging masaya ka sa iyong pag-aaral gamit ang modyul na ito.

 BAHAGI NG MODYUL

1. Alamin – ito ang mga kasanayang dapat mong matutuhan

pagkatapos makompleto ang mga aralin sa modyul na ito.

2. Unang Pagsubok – ito ang bahaging magiging sukatan ng mga bagong

kaalaman at konseptona kailangang malinang sa kabuuan ng aralin.

3. Balik-tanaw – ang bahaging ito ang magiging sukatan ng mga dating

kaalaman at kasanayang nalinang na.

4. Pagpapakilala ng Aralin – dito ibibigay ang pangkalahatang ideya ng

aralin

5. Gawain – dito makikita ang mga pagsasanay na gagawin mo ng may

kapareha.

6. Tandaan- dito binubuo ang paglalahat ng aralin

7. Pag-alam sa mga Natutuhan – dito mapatutunayan na natutuhan mo

ang bagong aralin

8. Pangwakas na Pagsusulit – dito masusukat ang iyong antas ng

pagkatuto sa bagong aralin.

9. Papel sa Replektibong Pagkatuto - dito ipahahayag ang

pangkalahatang natutuhan o impresyon/repleksyon ng mag-aaral sa
kanyang pinag-aaralang modyul
 Aralin Homogenous at Heterogenous
1 na Wika

Alamin

Magandang Araw!

Ang modyul na ito ay magiging gabay mo upang matutuhan ang pagkakaiba

ng Homogenous at Heterogenous na wika. Ang magiging kaalaman mo rito ay
maghahanda sa iyo sa mas mataas na antas ng karunungan patungo sa mga
susunod na gawain.
Kaya naman, pagkatapos sa modyul na ito kayong mga mag-aaral ay
inaasahang:

Nauunawaan ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan at

gamit ng wika sa lipunang Pilipino.

Tiyak na layunin:
a. Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya (facebook,
google, at iba pa) sa pag-unawa sa mga konseptong pangwika.
(F11EP – Ic – 30)

Unang Pagsubok

Panuto: Magbigay ng sariling pananaw at pagpapakahulugan sa usaping

Homogenous at Heterogenous na wika. Punan ang inihandang talahanayan
sa ibaba.

Homogenous na Wika Heterogenous na Wika

 Balik - Tanaw

Bilang pagbabalik-tanaw sa nagdaang aralin, pangalanan o bigyan ng

interpretasyon ang mga larawan gamit ang iyong unang wika. Isalin ito sa
pamamagitan ng iyong pangalawang wika at bigyan ng malinaw na
pagpapakahulugan upang makompleto ang talahanayan. Ang unang bilang
ay ginawa na para sa iyo.

Pangalan/ Pagsasalin Pagpapakahulugan

LARAWAN Interpretasyon sa (Ikalawang
Larawan Wika)
(Unang Wika)

Ang bulaklak ay
Rosas simbolo ng pag-
(Wikang Pangasinan) Bulaklak ibig.
Pagpapakilala ng Aralin

Sa modyul na ito ay malalaman mo ang kahulugan at pagkakaiba ng

Homogenous at Heterogenous bilang uri ng mga wika. Sa pamamagitan ng
araling ito ay matutuklasan mo kung papaano nagkakapare-pareho o
nagkakaiba ang kahulugan ng isang salita o wika batay na rin sa kung
paano ito ginagamit ng mga tao sa isang sitwasyon o sa partikular na lugar.
Magsisilbing gabay ito upang magkaroon ka ng mas malinaw na pag-unawa
sa konseptong pangwika.

Homogenous at Heterogenous na Wika

Sa paglipas ng panahon maraming uri ng salita ang nabuo at patuloy

na ginagamit ng mga tao ngayon. May mga salitang ibat-iba ang baybay,
ngunit sa pangkalahatan ay iisa lamang ang tinutumbok na kahulugan. Ito
ang uri ng mga wika na kung tawagin ay “Homogeneous”. Mula sa isang
pang-uri na salita na ang ibig sabihin ay pare-pareho o pagkakatulad.
Ang Homogeneous ay pagkakatulad ng mga salita, ngunit dahil sa
paraan ng pagbabaybay at intonasyon o aksent sa pagbibigkas nito ay
nagkakaroon ng ibang kahulugan.
Samantala, Dahil sa masusing pag-aaral at pananaliksik tungkol sa
sosyolohikal at linggwistika, nabuo ang teorya ng sosyolinggwistik. Ito ang
naging batayan ng mga linggwistiko para magkaroon ng heterogeneous
na wika. Ang heterogeneous ay isang pang-uri na salita. Mula sa salitang
heterous (magkaiba) at genos (uri/lahi) nabuo ang heterogeneous.
Dahil sa pagkakaiba ng mga indibidwal at grupo ng tao, ayon sa
lipunan na kanyang ginagalawan, antas ng pamumuhay, edad, lebel ng
edukasyon na natamasa at interes sa buhay, nagkaroon ng ibat-ibang
barayti ang ating wika. Una ay ang permanenteng barayti kung saan ay
nakasama dito ang mga idyolek at dayalektong uri ng wika.
 Maihahanay din sa Heterogenous ang mga salitang di pormal at mga
naimbento lamang ng mga ibat- ibang grupo sa ating lipunan. Ito ay mga
salitang ginagamit sa iba’t-ibang pamamaraan at istilo pero ang kahulugan
ay iisa din lamang. Andiyan ang mga salitang nabuo sa mga kalye o mga
pabalbal na uri ng mga salita.
Gaya ng tinatawag na “gay lingo” o salita ng mga bakla, ang tawag nila
sa ama nila ay fudra o fader, mudra, maderaka o mama naman sa
kanilang ina. Magkakaibang bansag, magkakaibang baybay, magkakaibang
tunog ngunit iisa rin ang ibig sabihin, ina at ama.

Gawain 1

Panuto: Batay sa araling natalakay, ibahagi ang iyong natutuhan

patungkol sa pagkakaiba o pagkakatulad ng Homogenous at
Heterogenous na wika sa pamamagitan ng isang “venn
diagram”.

Homogenous Heterogenous
na Wika na Wika

Uri ng
mga
Wika

Gawain 2

Panuto: Magsaliksik at maglista ng sampung mga kataga o pahayag na maituturing

bilang halimbawa ng Homogenous at Heterogenous na wika. Pangatuwiranan ang
sagot. Ang sagot sa unang bilang ay ginawa na para sa iyo.
 Kataga/pahayag Uri ng Wika Katuwiran
(Homogenous/Heterogenous)
1. Buhay Homogenous na Wika Ang salitang “buhay”
ay maituturing bilang
isang halimbawa ng
Homogenous na wika
dahil naiiba ang
kahulugan nito batay
sa intonasyon o aksent
ng pagbigkas.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Tandaan

Ang pag-aaral ng mga konseptong pangwika tulad ng pagtalakay sa

pagkakaiba ng Homogenous at Heterogenous ay napakamahalaga upang
magkaroon ng pagkilala sa maraming termino at kahulugan ng mga
salitang ginagamit ng mga tao sa iba’t ibang lugar. Malaking tulong ang
 mga ganitong aralin upang matamo ang malinaw na pag-unawa sa
malawak na paggamit ng wika lalong-lalo na sa larangan ng
pakikipagtalastasan o pakikipagkomunikasyon.

Pag-alam sa Natutuhan

Panuto: Upang subukin ang iyong kaalaman at natutuhan sa araling

natalakay, lumikha ng “digital comic strip” na magpapakita ng paggamit
ng mga salita o katagang maituturing na Homogenous at Heterogenous
na wika. Gamitin ang iyong kaalaman at kasanayan sa teknolohiya sa
pagbuo ng “digital comic strip”. Maaaring gawing gabay ang nakalatag
na halimbawa sa ibaba.

Pangwakas na Pagsusulit

Panuto: Isulat ang salitang Tama kung angkop ang isinasaad ng

pangungusap at Mali naman kung ang pahayag ay hindi wasto.

______________1. Nabuo ang teorya ng sosyolinggwistik dahil sa masusing

pag-aaral at pananaliksik tungkol sa sosyolohikal at linggwistika.
______________2. Ang mga salitang di-pormal at mga naimbento lamang ng
mga ibat- ibang grupo sa ating lipunan ay napapabilang sa
Homogenous na mga wika.
______________3. Ang mga salitang iba’t iba ang baybay, ngunit sa
pangkalahatan ay iisa lamang ang tinutumbok na kahulugan ay
tinatawag na “Homogenous” na wika.
______________4. Ang tinatawag na “gay lingo” o salita ng mga bakla katulad
ng “mudra” na nangangahulugang ina ay maihahanay din sa
Heterogenous na wika.
______________5. Ang Heterogeneous ay pagkakatulad ng mga salita, ngunit
dahil sa paraan ng pagbabaybay at intonasyon o aksent sa
pagbibigkas nito ay nagkakaroon ng ibang kahulugan.
______________ 6. Mula sa salitang heterous (magkatulad) at genos (uri/lahi)
nabuo ang heterogeneous.
______________7. Dahil sa pagkakaiba ng mga indibiduwal at grupo ng tao,
ayon sa lipunan na kanyang ginagalawan, antas ng
pamumuhay, edad, lebel ng edukasyon na natamasa at interes sa
buhay, nagkaroon ng iba’t ibang barayti ang ating wika.
______________8. Ang Homogenous at Heterogenous ay uri ng mga wika na
mahalagang mapag-aralan ng mga mag-aaral tungo sa pag-unlad
ng kanilang kakayahan sa pakikipagtalastasan.
______________9. Ang mga salitang nabuo sa mga kalye o mga pabalbal na
uri ng mga salita ay maihahanay din sa Homogenous na wika.
______________10. Hindi lahat ng salita ay may magkakatulad na baybay at
kahulugan.

Papel sa Replektibong Pagkatuto

Lumikha ng isang maikli ngunit makabuluhang sanaysay na

sumasagot sa tanong na; “Sa papaanong paraan mapahahalagahan ng
mga tao o mamamayan ang pagkakaroon ng maraming wika?”

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
 Aralin
Barayti ng Wika
2
Alamin

Magandang Araw!

Ang modyul na ito ay magiging gabay mo upang matutuhan ang iba’t ibang
barayti ng wika. Ang magiging kaalaman mo rito ay maghahanda sa iyo sa mas
mataas na antas ng karunungan patungo sa mga susunod na gawain.
Kaya naman, pagkatapos sa modyul na ito kayong mga mag-aaral ay
inaasahang:

Nauunawaan ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan at

gamit ng wika sa lipunang Pilipino.

Tiyak na layunin:
a. Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napakinggan/napanood
na sitwasyong pang komunikasyon sa radyo, talumpati, mga panayam at
telebisyon (Halimbawa: Tonight with Arnold Clavio, State of the Nation,
Mareng Winnie,Word of the Lourd (http://lourddeveyra.blogspot.com))
(F11PN – Ia – 86 );

b. Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman, pananaw, at

mga karanasan.( F11PD – Ib – 86)

Unang Pagsubok

Panuto: Magbigay ng iba’t ibang katawagan sa mga sumusunod na salita.

_______________________
PAPA
________________________
 ________________________

_______________________

PULIS ________________________

_________________________

Pagpapakilala ng Aralin

Sa modyul na ito ay malalaman mo ang iba’t ibang barayti ng wika. Sa

pamamagitan ng kaalaman na ito ay higit mong mauunawaan ang iyong
kapwa sa pakikipagtalastasan. Maiaangkop mo ang paraan at istilo ng
pakikipagkomunikasyon batay sa mga iba’t ibang salik.

BARAYTI NG WIKA – Uri at Ang Mga Halimbawa Nito

BARAYTI NG WIKA
Sa paksang ito, malalaman natin ag mga uri ng barayti ng wika at
mga halimbawa ng bawat isang uri nito.
Kilala rin sa Ingles na “variety”, ito ang sanhi ng pagkakaiba ng uri ng
lipunan nating ginagalawan, heograpiya, edukasyon, okupasyon, edad,
kasarian, at kung minsan, ang uri ng pangkat etniko.

Mga Uri
May walong uri ng barayti ng wika: Idyolek, Dayalek, Sosyolek /
Sosyalek, Etnolek, Ekolek, Pidgin, Creole, at Register.

1. Idyolek
Ito ay ang personal na paggamit ng salita ng isang indibiduwal. Bawat
indibiduwal ay may istilo sa pamamahayag at pananalita.

Halimbawa:

 “Magandang Gabi Bayan” – Noli de Castro

 “Hoy Gising” – Ted Failon
 “Hindi ka namin tatantanan” – Mike Enriquez
 “Di umano’y -” – Jessica Soho
2. Dayalek
Ito ay nalilikha ng dahil sa heograpikonog kinaroroonan. Ang barayti
na ito ay ginagamit ng mga tao ayon sa partikular na rehiyon o lalawigan na
tnitirhan.

Halimbawa:

 Tagalog – “Mahal kita”

 Hiligaynon – “Langga ta gd ka”
 Bikolano – “Namumutan ta ka”
 Tagalog – “Hindi ko makaintindi”
 Cebuano – “Dili ko sabot”
3. Sosyolek / Sosyalek
Uri ng barayti na pansamantala lang at ginagamit sa isang partikular
na grupo.

Halimbawa:

 Te meg, shat ta? (Pare, mag-inuman tayo)

 Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init naman dito!)
 Wag kang snobber (Huwag kang maging suplado)
4. Etnolek
Ginawa ito mula sa salita ng mga etnolonggwistang grupo. Nagkaroon
nga iba’t ibang etnolek dahil sa maraming mga pangkat na etniko.

Halimbawa:

 Palangga – Sinisinta, Minamahal

 Kalipay – saya, tuwa, kasiya
 Bulanim – pagkahugis ng buo ng buwan
5. Ekolek
Ito ay kadalasang ginagamit sa ating tirahan. Ito ay kadalasang
nagmumula sa mga bibig ng bata at matanda.

Halimbawa:

 Palikuran – banyo o kubeta

 Papa – ama/tatay
 Mama – nanay/ina
6. Pidgin
Wala itong pormal na estraktura at tinawag ding “lengwahe ng wala
ninuman”. Ginagamit ito sa mga tao na nasa ibang lugar o bansa.

Halimbawa:

 Ako punta banyo – Pupunta muna ako sa banyo.

 Hindi ikaw galing kanta – Hindi ka magaling kumanta.
  Sali ako laro ulan – Sasali akong maglaro sa ulan.
7. Creole
Ito ay ang pinaghalo-halong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang
lugar hanggang sa naging personal na wika.

Halimbawa:

 Mi nombre – Ang pangalan ko

 Yu ting yu wan, a? – Akala mo espesyal ka o ano?
 I gat planti kain kain abus long bikbus – Marami akong uri ng mga
hayop sa gubatan.
8. Register
Ito ay espesyalisadong ginagamit sa isang partikular na pangkat o
domain. May tatlong uri nito:

 Larangan – naayon ito sa larangan ng taong gumagamit nito

 Modo – paano isinasagawa ang uri ng komunikasyon?
 Tenor- ayon sa relasyon ng mga-naguusap
Halimbawa:

 Jejemon
 Binaliktad
 Pinaikli sa teks
 Gawain 1

Panuto: Punan ang balloon ng dayalogo batay sa sitwasyon na nakikita

sa bawat larawan.

A.

B.
Tandaan

Ang wika ay ginagamit ayon sa sitwasyong paggagamitan nito. Dahilan

upang magkaroon ng iba’t ibang lapit sa pag-aaral ng isang wika.
Mahalaga ang pagkakaroon ng sapat ng kaalaman sa mga konseptong
pangwika partikular sa iba’t ibang barayti ng wika.

Pag-alam sa Natutuhan

Panuto: Bumuo ng cartoon batay sa paksang “ Tradisyon at kaugalian

ng mga Pilipino”. Iugnay ang mga barayti ng wika sa gawain
 Pangwakas na Pagsusulit

Panuto: Piliin at bilugan ang tamang kasagutan sa bawat bilang.

1. Ang barayti ng wikang nalilikha ng dimensiyong heograpiko.

a. Dayalek b. Rehistro c. Sosyolek d. Idyolek
2. Ang tawag sa barayti ng wika na nililikha at ginagamit ng isang
pangkat o uring panlipunan.
a. Dayalek b. Rehistro c. Sosyolek d. Idyolek
3. Ang dayalek na personal sa isang ispiker.
a. Dayalek b. Rehistro c. Sosyolek d. Idyolek
4. Ang wika ay nagbabago, samakatuwid, ito ay _______.
a. pinipili b. dinamiko c. isinasaayos d. kagila-gilalas
5. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay _______.
a. Tagalog c. Filipino b. Pilipino d. Ingles
6. Kung ang _______ ang nagiging dahilan upang mapagbuklod-buklod
ang mga tao, masasabi nating lingguwistikong komunidad ang
kanilang kinabibilangan.
a. komunikasyon b. kilos c. wika d. kultura
7. Wala itong pormal na estraktura at tinawag ding “lengwahe ng wala
ninuman”.
a. Dayalek b. Rehistro c. Sosyolek d. Pidgin
8. Tumutukoy sa kakayahan ng isang indibiduwal na makapagsalita at
makaunawa ng iba't ibang wika.
a. monolingguwalismo b. bilingguwalismo c. multilingguwalismo d.
wala sa pagpipilian
9.Ang _______ ay tinatawag ding katutubong wika o mother tongue.
a. unang wika c. wikang pambansa b. ikalawang wika d. dayalek
10.Ito ay ang pinaghalo-halong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang
lugar hanggang sa naging personal na wika.
a. idyolek b. etnolek c. creole d. register
Sanggunian
https://brainly.ph/question/361650

https://philnews.ph/2019/07/17/barayti-ng-wika-uri-halimbawa/

https://www.youtube.com/watch?v=lnlR7NQvI3E