3

Araling Panlipunan
:

Self-Learning Module
, AlAlAYAN!”

1
 Unang
Linggo
Araling Panlipunan 3
Unang Markahan-Modyul 1

Hibaluon Ko

Pamantayan sa Pagkatuto:
 Naipaliliwanag ang kahulugan ng mga simbolo na ginagamit
sa mapa sa tulong ng panuntunan (ei. katubigan,
kabundukan, etc).
AP3LAR-Ia

Sang ikaw ara pa lang sa Grade Two, natun an mo ang

parte sa aton palibot. Subong mas madamo pa ang imo
mahibaluan parte sa aton probinsiya kag sa mga lugar nga
sakop sini.

Ayhan nakakita ka na sang isa ka mapa, ginagamit ini para

mahapos matultulan ang isa ka lugar nga gusto mo kadtuan.
Madamo kag sari sari ang mga simbolo nga makita sa mapa.
Importante nga mahibalu an kag makilala mo ang mga tanda
o simbolo nga ginagamit sa mapa para mahapos kag madasig
mo nga matultulan o makit an ang isa ka lugar.

Sa modyul nga ini, ginapaabot nga:

1. Maisa isa ang mga tanda kag ngalan sini nga makita
sa mapa sa bulig sang mga pagsulundan.
2. Mahibalu an ang importansya sang kada tanda
nga gina usar sa mapa.
3. Mahibalu an ang mga lugar sa komunidad nga may
kabahin para malikawan ang masakit nga COVID-
19.

2
Usisaon Ko
Antis kita magsugod, nadumduman mo pa ayhan ang mga
naga bug os sa aton komunidad?

Direksiyon: I angot sa Inidas B kung ano ginalaragway sang

Inidas A.

Inidas A Inidas B

1. Diri nagatuon ang mga bata

magsulat, magbasa kag mag isip

2. Diri ginadala kag gina ayo ang

mga tawo nga may masakit

3. Diri nagasimba kag

nagapangamuyo ang pamilya

4. Lugar kalingawan nga ginalagawan

sang bilog nga pamilya

3
 Tun an Ko

Ang mapa isa ka laragway o representasyon sa papel sang isa ka

lugar nga pwede kabilugan man o parte lamang sini nga nagapakita
sang iya pisikal nga kinaiya, mga siyudad, sentro, mga dalanon kag
iban pa.

Makit an sa mapa ang sari sari nga mga simbolo nga palatandaan
sang iban nga butang. Gina gamit ang mga simbolo para ipakita ang
kinalain lain nga impormasyon parte sa isa ka lugar. Nagatudlo ini sang
insakto nga nahamtangan sang isa ka lugar kag sa mga makita diri.

Bag o pa nahimo ang mapa, may mga simbolo o palatandaan na

nga gina gamit ang mga tawo para makadtu an ang isa ka lugar. Ang
mga simbolo nga gina usar sa aktwal nga mapa ay may kina iya nga
bu ot silingon. Kinahanglan nga mahibaluan o maintyindehan ang
kada simbolo o tanda sa mapa para mahapos makilal an o
makadtuan ang isa ka lugar.

4
 Ang mga tanda nga makita sa mapa kag ang iya buot silingon:
MGA TANDA KAG MGA NGALAN

buklod eskwelahan

linaw simbahan

bukid
mga pamalay

pil as
ospital
busay

suba kagulangan

bulkan patag

kabukiran baybay

Mahapos lang intyendihon o kilalahon ang mga tanda sa mapa kung ordinary

5
 Tun i ang mapa kung sa diin makita ang aton eskwelahan.

A. Bonifacio Elem. School II

Ospital

Pribado nga Eskwelahan

Simbahan Pribado nga Eskwelahan

Makita naton nga may kinalain lain nga mga simbolo ang
naga palibot diri pareho sang baybay, suba, ospital,
simbahan, mga panimalay kag mga baligyaan.
Sa subong mga tyempo, ang mga katapo sang komunidad
pareho sang ospital, simbahan, mga panimalay kag mga
baligyaan naga isa para matapna ang COVID-19. Kabalo ka
bala kung ano ang COVID-19? Padayuna ang pagbasa.

6
Ano ang COVID-19?
 Ang Corona Virus ukon COVID-19 isa ka masakit nga dulot
sang virus kag nangin pandemya nga naghalin sa Wuhan,
China.
Mga Sintomas sang COVID-19 nga mabatyagan sa sulod sang 2
tubtob 14 ka adlaw matapos malatnan sang virus.
 hilanat
 ubo kag palanakit sang tutunlan
 sakit sang ulo
 kabudlay sa pagginhawa
 pagpalamugnaw
 palanakit sang kalawasan
 pagkadula sang panabor kag pagsimhot (sense of smell)
Mga Kaso sang COVID-19 sa Siyudad sang Bacolod
Positibo/Kompirmado Nag ayo Napatay
sa
COVID-19
14 11 3
*Datos halin sa Bacolod CHO-Health sang Mayo 29, 2020

May pila ka barangay sa siyudad nga sa diin nahibaluan nga

may mga kaso sang positibo ukon kompirmado sa COVID-19, may
posibilidad ukon gina suspetsuhan nga may COVID-19 nga
ginatawag sang una nga Person Under Investigation (PUI) kag mga
Person Under Monitoring (PUM). Ini amo ang mga Barangay:
Villamonte, Taculing, Granada, Mandalagan, Estefania kag Brgy 4.

7
Bilugi sa mapa ang nasambit nga mga barangay. Nadala bala
ang imo barangay?

8
Kaso sa Probinsiya sang Negros Occidental
Simbolo: = isa (1) ka positibo nga kaso sang COVID-19

*datos sang Hunyo 6, 2020

Datos halin sa Provincial Health Office sang Mayo 28, 2020

9
 Tungod sa naga damo nga kaso sang COVID-19, ang
panguluhan Probinsiyal sa idalom ni Gobernador Eugenio Jose V.
Lacson kag ang lokal nga panguluhan sang Siyudad sa idalom ni
Mayor Evelio R. Leonardia, nag dihon sang mga ordinansa kag mga
pagsulundad para matapna ang COVID-19.

Gobernador Eugenio Jose V. Lacson

Negros Occidental

Mayor Evelio R. Leonardia

Bacolod City

10
 PROBINSIYA SANG
NEGROS OCCIDENTAL
Executive Order 20-14 s 2020
- pagsuspende sang
graduation kag moving up
ceremony sa tanan nga
pampubliko kag pribado nga
buluthuan sa Probinsiya sang
Negros Occidental
Executive Order 20-15 s 2020
- pagpasira sang mga
puerto, airport, border sang
Negros Occidental.
Executive Order 20-20 s 2020
- Paghatag sang ECQ pass
sa isa ka katapo sang pamilya
para lang matigayon
kinahanglanon sang pamilya
- Magtigayon sang plano
kag pagimplemetar sang
ginatawag nga point-to-point
(P2P) nga transportasyon para
sa katapo sang pamilya
humalin kag pakadto sa mga
merkado.
11
SIYUDAD SANG BACOLOD
City Ordinance No. 926 s 2020
- Estrikto nga pagpatuman
sang paggamit sang face mask
kag pag obserbar sang social
distancing sa mga pampubliko
nga lugar sa Siyudad sang
Bacolod
Executive Order No. 26 s 2020
- Gin paidalom ang
Siyudad sang Bacolod sa
Enhanced Community
Quarantine
- Pagpatuman sa istrikto
nga home quarantine
- Paghatag sang isa ka
home quarantine pass (HQP) sa
may ikasarang nga
miyembro sang pamilya nga
may edad 18 pataas para
mahagan-hagan ang paggiyo
sang mga tawo sa siyudad.
Gamiton ang HQP para
matigayon ang kilanlanon
sang pamilya.
- Pagdumili sa mga may
edad 21 kag padalom kag sa
mga Senior Citizen nga mag
gwa sa panimalay
 PROBINSIYA SANG
NEGROS OCCIDENTAL
Executive Order 20-22 s 2020
- Istrikto nga pagpatuman
sang paggamit sang face mask
sa sagwa sang ila
panimalay sa bug-os nga
probinsiya.
SIYUDAD SANG BACOLOD
- Suspendido ang tanan
nga pampubliko nga salakyan
luwas sa mga service nga
usaron para sa mga frontliners.
- Tanan nga mga negosyo
nga wala ga hatag sang
importante nga kinahanglanon
temporary nga maga sira

Kung aton lantawon ang mga Executive Order nga gin

patuman sang probinsiya kag siyudad may isa lamang ka
tinutuyo amo ang pag tapna sang COVID-19.

12
 Himuon Ko

Ang Mga Tanda sa Mapa

Ngalan:
Halintang: Iskor:

Hilikuton 1

Direksiyon: Idrowing ang simbolo nga gina pangayo, sa sulod

sang kahon

1. pil as 2. buklod

3. kagulangan 4. busay

13
5. mga pamalay 6. ospital

7. simbahan 8. bukid

9. suba 10. kabukiran

14
 Hilikuton 2

Direksiyon: Diin sa masunod ang ginpatuman kag ginsunod sang

mga kabahin sa komunidad para matapna ang
COVID-19. Duagi sang pula ang tagipusuon.

15
 Tandaan Ko

Ang mapa isa ka laragway o representasyon sa papel sang isa ka

lugar nga pwede kabilugan man o parte lamang sini nga nagapakita
sang iya pisikal nga kinaiya, mga Siyudad, sentro, mga dalanon kag
iban pa.

Ang mapa gagamit sang sari sari nga mga simbolo nga
palatandaan sang iban nga butang. Ginagamit ang mga simbolo
para ipakita ang kinalain lain nga impormasyon parte sa isa ka lugar.
Nagatudlo ini sang insakto nga nahamtangan sang isa ka lugar kag sa
mga makita diri.

Ang Corona Virus ukon COVID-19 isa ka epidemya

nga masakit kag makalalaton nga balatian nga naghalin sa
Wuhan, China. May mga sintomas nga mabatyagan ang mga
tawo nga malatnan sinin pareho sang ubo, palanakit sang
tutunlan, hilanat, palanakit sang lawas pero may iban man nga
wala nabatyagan kay ginatawag in inga asymptomatic.

May mga gindihon ang lokal nga mga panguluhan nga dapat
sundon sang katapo sang komunidad para matapna ang
paglapta COVID-19.

16
 Ipangabuhi Ko

A. May mga pagsulundan nga gindihon ang panguluhan para

matapna ang COVID-19. Ano sa mga masunod nga mga
buluhaton ang imo mahimo para matapna ang ini nga virus.

Direksiyon: Butangi sang tsek ( ) ang nagakaigo nga box.

Buluhaton Himuon Hindi Himuon

1. Magsuksuk sang face mask kung
magwa sa balay.
2. Ipatigayon pirmi ang social distancing.
3. Magkadto sa balay sang mga
klasmeyt kada adlaw.
4. Mangin matinlo sa kalawasan.
5. Kun may gina batyag nga sintoma
sang COVID-19 ipabalo dayon sa
ginikanan.

17
 Masarangan Ko

Tanda sa Mapa

Ngalan:
Halintang: Iskor:

Hilikuton 1

Direksiyon: Gamita ang mapa sa idalom kag sabta ang mga

pamangkot nga nagasunod.

Escalante City - 2 ka kaso sang

Bacolod City COVID-19
Bago City

San Carlos City

Kabankalan City

Hinoba-an

Datos halin sa Provincial Health Office kag

Bacolod City Health Office sang Mayo 28
kag Mayo 29, 2020

18
1. Ano ano nga mga simbolo ang makita sa mapa?
2. Ano nga simbolo ang makita sa Siyudad sang Hinobaan?
3. Ano nga simbolo ang makita sa Siyudad sang Bacolod?
4. Sa diin nga siyudad makakita ka sang isa ka busay?
5. Sa diin nga siyudad makita ang malapad nga kabukiran?
6. Ano nga lugar sa mapa gapakita sang madamo nga
kaso sang COVID-19?
7. Pila ka kaso sang COVID-19 may ara ang Siyudad sang
Escalante?
8. Pila ka kaso sang COVID-19 ang ara sa Siyudad sang
Bacolod?
9. Pila tanan ang kaso sang COVID-19 sa Siyudad sang
Bacolod kag Siyudad sang Escalante?

10. Ano ang imo mahimo para indi maglapta ang

COVID-19 sa inyo komunidad?

19
 Hilikuton 2

Direksiyon: Ikunekta ang mga tanda nga makita sa

Inidas A sa lugar nga gina simbolo sini sa Inidas B.

INIDAS A INIDAS B

linaw

mga pamalay

buklod

ospital

eskwelahan

bukid

20
 Hilikuton 3

Direksiyon: Basaha ang mga pamangkot kag pilion ang

LETRA sang insakto nga sabat
1. Si Helen ga pangita sang bag o ya nga eskwelahan sa mapa.
Diin sa mga masunod nga mga simbolo sa mapa ang iya
pangitaon?

A. B. C.

2. Kung gusto mo magsimba, ano nga simbolo sa mapa ang

pangitaon mo?

A. B. C.

3. Ang nanay ni Adela naga ubo kag gahilanat kinahanglan niya

ipalantaw ini sa doktor. Ano nga simbolo sa mapa ang
pangitaon niya para matultulan niya ang ospital?

A. B. C.

4. Ano ang buot silingon sa tanda nga ini sa laragway?

A. linaw B. ilog C. patag

5. Ano ang buot silingon sang tanda nga ini sa laragway?

A. suba B. ospital C. bulkan

6. Ano nga pandemya ang ginaatubang sang aton nga

komunidad sa sini nga tuig 2020?
A. African Flu B. COVID-19 C. Dengue Fever

21
7. Kon ang isa sa miyembro sang imo pamilya nagabatyag sang
sintomas pareho sang hilanat, ubo kag sakit sa tutunlan, ano
ang dapat niya nga himuon?
A. Makadto sa simbahan kag mangamuyo.
B. Mabakal sang pagkaon sa tindahan kay nagutom.
C. Magpakonsulta sa doktor sa malapit nga ospital.

8. Sa tion sang ECQ, ano ang dapat himuon sang bata nga
pareho mo?
A. Maghampang sa guwa balay upod sang mga abyan.
B. Maglagaw kag mamalaklon sa mall.
C. Magtinir sa balay kag magbulig sa ginikanan.
9. Ang mga masunod nagapakita sang hilikuton para malikawan
ang COVID-19, diin ang wala?
A. Pagpanghugas sang kamot.
B. Pagdugsing sa mga abyan.
C. Paggamit sang face mask.
10. Ano ang ginhimo ni Nanay para mapabakod ang resistensya
sang lawas sang miyembro sang iya pamilya?
A. Pagpreparar sang mga masustansya nga pagkaon.
B. Pagpakaon sang dulse, ice cream kag tsokolate.
C. Pagkadto sa balay sang iban para maglantaw sang TV.

22
23