You are on page 1of 59

GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG

Bài giảng điện tử

TS. Lê Xuân Đại


Trường Đại học Bách Khoa TP HCM
Khoa Khoa học ứng dụng, bộ môn Toán ứng dụng
Email: ytkadai@hcmut.edu.vn

TP. HCM — 2014.


TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 1 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Tính tích phân suy rộng loại 1

Câu 1
Z+∞
dx
Tính tích phân suy rộng I = √ .
2
x x +x +1
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 2 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Tính tích phân suy rộng loại 1

Câu 1
Z+∞
dx
Tính tích phân suy rộng I = √ .
2
x x +x +1
1
1 1 dt
Đặt t = ⇒ x = ⇒ dx = − 2 .
x t t
x 1 +∞
Đổi cận .
t 1 0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 2 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Khi đó
Z0 Z1
− dt
t2 dt
I = q = √ =
1 1 1 1+t +t 2
1 t. t2
+ t +1 0

Z1 √
1
t + 21
 
d 1 2

q = ln t + + t + t + 1

2 2
0 t + 21
+ 34 0


     
3 3 2
= ln + 3 − ln = ln 1 + √ .
2 2 3
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 3 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Tính tích phân suy rộng loại 1

Câu 2
Z+∞
arctan x
Tính tích phân suy rộng I = dx.
x2
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 4 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Tính tích phân suy rộng loại 1

Câu 2
Z+∞
arctan x
Tính tích phân suy rộng I = dx.
x2
1

 du = dx

 u = arctan x 
Đặt dx ⇒ 1 + x2
 dv = 2 1
x

 v = −
x

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 4 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tính tích phân suy rộng loại 1

Khi đó
 +∞ Z+∞
1 dx
I = − . arctan x + 2)
=
x 1 x(1 + x
1
Z+∞ Z+∞  +∞
π dx xdx π 1
= + − 2
= + ln |x| − ln(1 + x 2 ) =
4 x 1+x 4 2 1
1 1
 +∞
π x π 1 π ln 2
= + ln √ = + ln 1 − ln √ = +
4 1 + x2 1 4 2 4 2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 5 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Ý nghĩa hình học


Trong trường hợp f (x) > 0, ∀x ∈ [a, +∞), giá trị
của tích phân suy rộng hội tụ có ý nghĩa hình học
là diện tích của hình phẳng vô hạn được gới hạn
bởi x = a, trục Ox và đồ thị hàm f (x)

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 6 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Chú ý.

Từ ý nghĩa hình học của tích phân suy rộng, ta


được nếu tồn tại giới hạn hữu hạn và khác 0
lim f (x) = A 6= 0
x→+∞

và f (x) khả tích trên mọi đoạn [a, b] ⊂ [a, +∞)


+∞
R
thì tích phân suy rộng f (x)dx phân kỳ
a

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 7 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = hội tụ.
a xα

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 8 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = α
hội tụ.
a x
+∞
R dx
2
Nếu α 6 1 thì I = α
phân kỳ.
a x

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 8 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = α
hội tụ.
a x
+∞
R dx
2
Nếu α 6 1 thì I = α
phân kỳ.
a x
+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = hội tụ.
x α . lnβ x
2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 8 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = α
hội tụ.
a x
+∞
R dx
2
Nếu α 6 1 thì I = α
phân kỳ.
a x
+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = hội tụ.
x α . lnβ x
2
+∞
R dx
2
Nếu α < 1 thì I = β
phân kỳ.
α
2 x . ln x

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 8 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = α
hội tụ.
a x
+∞
R dx
2
Nếu α 6 1 thì I = α
phân kỳ.
a x
+∞
R dx
1
Nếu α > 1 thì I = hội tụ.
x α . lnβ x
2
+∞
R dx
2
Nếu α < 1 thì I = β
phân kỳ.
α
2 x . ln x
+∞
R dx
3
Nếu α = 1 thì I = β
hội tụ nếu
α
2 x . ln x
β > 1, phân kỳ nếu β 6 1.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 8 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 3
Z+∞
dx
Tìm α để tích phân sau hội tụ I = √
xα 3 1 + x2
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 9 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 3
Z+∞
dx
Tìm α để tích phân sau hội tụ I = √
xα 3 1 + x2
1

1 1 1x→+∞

3
= ∼
xα x α .x 2/3 x α+2/3
1 + x2
2 1
Để tích phân I hội tụ thì α + > 1 ⇔ α > .
3 3

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 9 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 4
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞
(2x + 3)dx
I = √
(4 + x ) 3 1 + x 4
α
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 10 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 4
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞
(2x + 3)dx
I = √
(4 + x ) 3 1 + x 4
α
1

Trường hợp 1: α > 0


(2x + 3) x→+∞ 2x 2
√ ∼ =
(4 + x ) 3 1 + x 4
α x α .x 4/3 x α+1/3
1 2
Để tích phân I hội tụ thì α + >1⇔α> .
3 3
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 10 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(2x + 3) x→+∞ 2x 2
√ ∼ =
(4 + x α ) 3 1 + x 4 5.x 4/3 5x 1/3
1
I phân kỳ vì < 1
3

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 11 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(2x + 3) x→+∞ 2x 2
√ ∼ =
(4 + x α ) 3 1 + x 4 5.x 4/3 5x 1/3
1
I phân kỳ vì < 1
3
Trường hợp 3: α < 0
(2x + 3) x→+∞ 2x 1
√ ∼ =
(4 + x α ) 3 1 + x 4 4.x 4/3 2x α+1/3
1
I phân kỳ vì < 1.
3
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 11 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(2x + 3) x→+∞ 2x 2
√ ∼ =
(4 + x α ) 3 1 + x 4 5.x 4/3 5x 1/3
1
I phân kỳ vì < 1
3
Trường hợp 3: α < 0
(2x + 3) x→+∞ 2x 1
√ ∼ =
(4 + x α ) 3 1 + x 4 4.x 4/3 2x α+1/3
1
I phân kỳ vì < 1.
3
Vậy để tích phân I hội tụ thì α > 2/3.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 11 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 5
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞ −x
(3 + 4x)dx
I =
(5 + x α )α−1
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 12 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 5
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞ −x
(3 + 4x)dx
I =
(5 + x α )α−1
1

Trường hợp 1: α > 0


(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 x α(α−1) x α(α−1)−1
Để tích phân I hội tụ thì
α(α − 1) − 1 > 1 ⇔ α > 2 ∨ α < −1 ⇒ α > 2.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 12 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 6−1 6−1.x −1
I phân kỳ vì −1 < 1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 13 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 6−1 6−1.x −1
I phân kỳ vì −1 < 1
Trường hợp 3: α < 0
(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 5α−1 5α−1.x −1
I phân kỳ vì −1 < 1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 13 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 6−1 6−1.x −1
I phân kỳ vì −1 < 1
Trường hợp 3: α < 0
(3−x + 4x) x→+∞ 4x 4
∼ =
(5 + x α )α−1 5α−1 5α−1.x −1
I phân kỳ vì −1 < 1
Vậy để tích phân I hội tụ thì α > 2.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 13 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 6
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞ −x
−e + ln x
I = dx
(1 + x α )α−2
3

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 14 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 6
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞ −x
−e + ln x
I = dx
(1 + x α )α−2
3

Trường hợp 1: α > 0


−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ =
(1 + x α )α−2 x α(α−2) x α(α−2). ln−1 x

√ − 2) > 1
Để tích phân√I hội tụ thì α(α √
⇔ α > 1 + 2 ∨ α < 1 − 2 ⇒ α > 1 + 2.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 14 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ =
(1 + x α )α−2 2−2 2−2.x 0 ln−1 x
I phân kỳ vì 0 < 1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 15 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ =
(1 + x α )α−2 2−2 2−2.x 0 ln−1 x
I phân kỳ vì 0 < 1
Trường hợp 3: α < 0
−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ = 0 −1
(1 + x α )α−2 1 x ln x
I phân kỳ vì 0 < 1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 15 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ =
(1 + x α )α−2 2−2 2−2.x 0 ln−1 x
I phân kỳ vì 0 < 1
Trường hợp 3: α < 0
−e −x + ln x x→+∞ ln x 1
∼ = 0 −1
(1 + x α )α−2 1 x ln x
I phân kỳ vì 0 < 1 √
Vậy để tích phân I hội tụ thì α > 1 + 2.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 15 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 7
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞
e αx dx
I =
(x − 1)α ln x
2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 16 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Câu 7
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z+∞
e αx dx
I =
(x − 1)α ln x
2

Trường hợp 1: α > 0


e αx x→+∞ e αx x→+∞
∼ −→ +∞
(x − 1)α ln x x α ln x
Do đó, tích phân I phân kỳ.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 16 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
e αx x→+∞ 1 1
∼ =
(x − 1)α ln x ln x x 0. ln1 x
I phân kỳ vì 0 < 1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 17 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
e αx x→+∞ 1 1
∼ =
(x − 1)α ln x ln x x 0. ln1 x
I phân kỳ vì 0 < 1
Trường hợp 3: α < 0
e αx (x − 1)−α e αx x→+∞ x −α e αx
= ∼
(x − 1)α ln x ln x ln x
x −α e αx
ln x x −α+2 x→+∞
1 = −αx −→ 0
x2
e . ln x

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 17 / 36
Tích phân suy rộng loại 1 Tìm α để tích phân suy rộng loại 1 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0
e αx x→+∞ 1 1
∼ =
(x − 1)α ln x ln x x 0. ln1 x
I phân kỳ vì 0 < 1
Trường hợp 3: α < 0
e αx (x − 1)−α e αx x→+∞ x −α e αx
= ∼
(x − 1)α ln x ln x ln x
x −α e αx
ln x x −α+2 x→+∞
1 = −αx −→ 0
x2
e . ln x
Vậy để tích phân I hội tụ thì α < 0.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 17 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tính tích phân suy rộng loại 2

Ý nghĩa hình học


Trong trường hợp f (x) > 0, ∀x ∈ [a, b), giá trị
của tích phân suy rộng hội tụ có ý nghĩa hình học
là diện tích của hình phẳng vô hạn được gới hạn
bởi x = a, x = b trục Ox và đồ thị hàm f (x),
trong đó x = b là tiệm cận đứng của hàm số f (x)

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 18 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tính tích phân suy rộng loại 2

Ý nghĩa hình học


Trong trường hợp f (x) > 0, ∀x ∈ (a, b], giá trị
của tích phân suy rộng hội tụ có ý nghĩa hình học
là diện tích của hình phẳng vô hạn được gới hạn
bởi x = a, x = b trục Ox và đồ thị hàm f (x),
trong đó x = a là tiệm cận đứng của hàm số f (x)

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 19 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Nếu hàm số f (x) không bị chặn khi x → c, với


c ∈ (a, b) thì tích phân suy rộng
Z b Z c Z b
f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx
a a c

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 20 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Định lý
Zb
Tích phân suy rộng f (x)dx được gọi là hội tụ
a
Zc Zb
nếu cả 2 tích phân f (x)dx và f (x)dx đều hội
a c
tụ không phụ thuộc lẫn nhau.

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 21 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Rb dx
1
Nếu α < 1 thì tích phân và
a (b − x)α
Rb dx
hội tụ
a (x − a)α
Rb dx
2
Nếu α > 1 thì tích phân và
a (b − x)α
Rb dx
phân kỳ
a (x − a)α

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 22 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Câu 8
Tính tích phân suy rộng loại 2
Z3
dx
I = √
4x − x 2 − 3
1

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 23 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Câu 8
Tính tích phân suy rộng loại 2
Z3
dx
I = √
4x − x 2 − 3
1

Z3
d (x − 2)
I = p = [arcsin(x − 2)]31 =
1 − (x − 2)2
1
π π
= arcsin 1 − arcsin(−1) = + = π.
2 2
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 23 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Câu 9
Tính tích phân suy rộng loại 2
Z2
dx
I = √
(x − 1) x 2 − x + 1
0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 24 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

Câu 9
Tính tích phân suy rộng loại 2
Z2
dx
I = √
(x − 1) x 2 − x + 1
0

Z1 Z2
dx dx
I = √ + √ = I1 +I2
(x − 1) x 2 − x + 1 (x − 1) x 2 − x + 1
0 1

Tích phân I hội tụ khi cả hai tích phân I1 , I2 cùng hội tụ.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 24 / 36
Định nghĩa tích phân ab f (x)dx, c ∈ [a, b] là điểm gián đoạn
R
Tích phân suy rộng loại 2

1 x→1+ 1
√ ∼ √
(x − 1) x 2 − x + 1 (x − 1) 12 − 1 + 1
1
=
(x − 1)1
Tích phân I1 phân kỳ. Vậy I cũng phân kỳ.

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 25 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Câu 10

1 − cos x
Tìm α để tích phân sau hội tụ I = dx.

0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 26 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Câu 10

1 − cos x
Tìm α để tích phân sau hội tụ I = dx.

0

2
1 − cos x x→0+ x2 1
∼ =
xα x α 2x α−2
Để tích phân I hội tụ thì α − 2 < 1 ⇔ α < 3.

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 26 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Câu 11
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z1 √ 2
e + x 2 − e cos x
I = dx.

0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 27 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Câu 11
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z1 √ 2
e + x 2 − e cos x
I = dx.

0


h   i
1 x2 x2
e 2 + x 2 − e cos x x→0+
e 1+ 2 . e2 − 1− 2

xα xα
1 + e2 1
= .
2e x α−2
Để tích phân I hội tụ thì α − 2 < 1 ⇔ α < 3.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 27 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Câu 12
Tìm α để tích phân sau hội tụ
Z2
x α dx
I = p 3
.
(x − 1)(x − 2)2
0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 28 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Trường hợp 1: α > 0

Z1 α Z3/2
x dx x α dx
I = p
3
+ p 3
+
(x − 1)(x − 2)2 (x − 1)(x − 2)2
0 1

Z2
x α dx
+ p
3
.
(x − 1)(x − 2)2
3/2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 29 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

xα x→1+ 1

(x − 1)1/3
p
3
(x − 1)(x − 2)2
xα x→1− 1

(x − 1)1/3
p
3
(1 − x)(x − 2)2
xα x→2− 2α

(x − 2)2/3
p
3
(x − 1)(x − 2)2
Do đó, tích phân I hội tụ.

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 30 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Trường hợp 2: α = 0

Z1 Z3/2
dx dx
I = p
3
+ p 3
+
(x − 1)(x − 2)2 (x − 1)(x − 2)2
0 1

Z2
dx
+ p
3
.
(x − 1)(x − 2)2
3/2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 31 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

1 x→1+ 1

(x − 1)1/3
p
3
(x − 1)(x − 2)2
1 x→1− 1

(x − 1)1/3
p
3
(1 − x)(x − 2)2
1 x→2− 1

(x − 2)2/3
p
3
(x − 1)(x − 2)2
Do đó, tích phân I hội tụ.

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 32 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Trường hợp 3: α < 0


Z1/2 Z1
dx dx
I = p + p +
x −α 3
(x − 1)(x − 2)2 x −α 3 (x − 1)(x − 2)2
0 1/2

Z3/2 Z2
dx dx
+ p + p .
x −α 3 (x − 1)(x − 2)2 x −α 3
(x − 1)(x − 2)2
1 3/2

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 33 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

1 x→0+ 1
p ∼ √3
x −α 3 (x − 1)(x − 2)2 4.x −α
1 x→1+ 1

(x − 1)1/3
p
x −α 3 (x − 1)(x − 2)2
1 x→1− 1

(x − 1)1/3
p
x −α 3 (1 − x)(x − 2)2
1 x→2− 2α

(x − 2)2/3
p
x −α 3 (x − 1)(x − 2)2
Do đó, tích phân I hội tụ khi −α < 1 ⇔ α > −1.
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 34 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

Vậy để tích phân I hội tụ thì



α>0
⇒ α > −1.
−1 < α < 0

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 35 / 36
Tích phân suy rộng loại 2 Tìm α để tích phân suy rộng loại 2 hội tụ

THANK YOU FOR ATTENTION

TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) GIẢI BÀI TẬP TÍCH PHÂN SUY RỘNG TP. HCM — 2014. 36 / 36

You might also like