XẤP XỈ HÀM SỐ BẰNG

ĐA THỨC NỘI SUY

Hà Thị Ngọc Yến

Hà nội, 9/2020
 ĐA THỨC NỘI SUY
- Cho bộ điểm
xi , yi = f ( xi )i=0,n , xi  x j i  j, xi [a, b]
( )
- Đa thức bậc không quá n, Pn x đi qua bộ
điểm trên được gọi là đa thức nội suy với các
mốc nội suy  xi i=0,n
- Khi đó
f ( x )  Pn ( x )
 ĐA THỨC NỘI SUY

• Định lý:
Với bộ điểm  xi , yi i =0,n , xi  x j i  j , cho
trước, đa thức nội suy tồn tại và duy nhất
 ĐA THỨC NỘI SUY

Pn ( x ) = a0 + a1x + a2 x 2 + + an x n
ao + a1x0 + a2 x02 + an x0n = y0

ao + a1x1 + a2 x12 + an x1n = y1
Pn ( xi ) = yi i = 0, n  


a +
 o 1 n
a x + a x
2 n
2
+ an n = yn
x n
 ĐA THỨC NỘI SUY
• Định thức n
1 x0 x0
n
1 x1 x1
( )
=  xi − x j  0.
i j

1 xn xnn
• Vậy hệ có nghiệm duy nhất hay đa thức nội suy tồn
tại và duy nhất
 SAI SỐ CỦA ĐA THỨC NỘI SUY
• Đặt
F ( t ) = Rn ( t ) − kwn+1 ( t )
• Chọn k sao cho

F ( x ) := f ( x ) − Pn ( x ) − kwn+1 ( x ) = 0
• F(t) có ít nhất n+2 nghiệm phân biệt nên F’(x) có ít
nhất n+1 nghiệm phân biệt, …..
SAI SỐ CỦA ĐA THỨC NỘI SUY

  [a, b], F ( n+1) ( ) = 0

( n+1)
k =
f ( )
( n + 1)!
( n+1)
 Rn ( x ) =
f ( ) w
( ) ( x )
( n + 1)! n +1
 Ví dụ
1
• Xấp xỉ hàm f ( x ) =
25 x + 1
2

• Với 5 mốc nội suy

 Ví dụ
• Với 10 và 17 mốc nội suy
 Tối ưu hóa mốc nội suy
• Bài toán: Chọn mốc nội suy sao cho sai số xấp
xỉ hàm đạt được nhỏ nhất

f − Pn = sup Rn ( x )
 a ,b
M n+1
R( x)  wn+1 ( x )
( n + 1)!
f − Pn → min  wn+1 ( x ) → min
 Tối ưu mốc nội suy
• Xét khoảng nội suy [-1,1]
• Xét họ các hàm đa thức Chebysev:

Tn ( x ) = cos ( n.arccos x )
Tn+1 ( x ) = 2 xTn ( x ) − Tn−1 ( x )
T0 ( x ) = 1, T1 ( x ) = x
T2 ( x ) = 2 x − 1, Tn ( x ) = 2
2 n−1 n
x +
 Tối ưu mốc nội suy

• Định lý: trong các đa thức bậc n có hệ số cả

1
bằng 1, đa thức T
n−1 n ( x ) là đa thức có độ
2
lệch so với 0 nhỏ nhất, tức là

p ( x ) = x n + an−1x n−1 + + a0
Tn ( x )
max p ( x )  max
 −1,1  −1,1 2n−1
 Tối ưu mốc nội suy

• Chọn mốc nội suy là n+1 các nghiệm của Tn ( x )

i
xi = cos , i = 0, n.
n

• Trường hợp khoảng nội suy  a, b  đặt ẩn:

2x − ( b + a )
t=
b−a